NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU€¦ · ölçekli nazım imar planları, / í ì ì ì ölçekli uygulama imar planları ve kentsel tasarım fikir projeleri ile uygulama aşamasında

İSTANBUL İLİ, GAZİOSMANPAŞA İLÇESİ,

26/01/2013 GÜN VE 28540 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN

RİSKLİ ALANLARA İLİŞKİN

1/5000 ÖLÇEKLİ REVİZYON NAZIM İMAR PLANI

AÇIKLAMA RAPORU

EMİ-AYDOĞDU-BELDE MÜŞTEREK ADİ İŞ ORTAKLIĞI

-KASIM 2015-

GAZİOSMANPAŞA İLÇESİ RİSKLİ ALANLARA İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ REVİZYON NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

i

İSTANBUL İLİ, GAZİOSMANPAŞA İLÇESİ,

26/01/2013 GÜN VE 28540 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN

RİSKLİ ALANLARA İLİŞKİN

1/5000 ÖLÇEKLİ REVİZYON NAZIM İMAR PLANI

AÇIKLAMA RAPORU


i

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM : AÇIKLAMALAR ....................................................................................... 1 1.1 Plan Sistematiği ...................................................................................................................................... 1 1.2 Rapor Sistematiği ................................................................................................................................... 2

2. BÖLÜM: PLANLAMA ALANININ BULUNDUĞU GAZİOSMANPAŞA İLÇESİ ................. 4

3. BÖLÜM : RİSKLİ ALAN ARAŞTIRMA BULGULARI ................................................... 26 3.1. Jeolojik Durum .................................................................................................................................... 27 3.2. Yapısal Analizler .................................................................................................................................. 34 3.2.1. Arazi Kullanımı ................................................................................................................................. 34 3.2.2. Kat Yüksekliği ................................................................................................................................... 36 3.2.3. Yapı Cinsi .......................................................................................................................................... 39 3.2.4. Yapı Yaşı ........................................................................................................................................... 41 3.2.5. Yapı Kalitesi ...................................................................................................................................... 43 3.2.6. Yapıların Risk Durumu ve Değerlendirmesi ...................................................................................... 46 3.2.7. Doku Analizi ..................................................................................................................................... 50

4. BÖLÜM: PLAN KARARLARI .................................................................................. 52 4.1. 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Revizyonu Yapım Gerekçesi ............................................................ 52 4.2. Kentsel Dönüşüm Süreci ..................................................................................................................... 53 4.3. Planlama Yaklaşımı ............................................................................................................................. 62 4.4. Konut Alanları ..................................................................................................................................... 64 4.5. Kentsel Çalışma Alanları ...................................................................................................................... 65 4.5.1. Ticaret-Turizm-Konut Alanı .............................................................................................................. 65 4.5.2. Ticaret-Konut Alanı .......................................................................................................................... 66 4.5.3. Akaryakıt ve Servis İstasyonu Alanı .................................................................................................. 67 4.5.4. Belediye Hizmet Alanı ...................................................................................................................... 67 4.5.5. Kamu Hizmet Alanı ........................................................................................................................... 67 4.6. Sosyal Altyapı Alanları ......................................................................................................................... 67 4.6.1. Eğitim Alanı ...................................................................................................................................... 68 4.6.2. Yüksek Öğretim Alanı ....................................................................................................................... 68 4.6.3. Sağlık Alanı ....................................................................................................................................... 69 4.6.4. Sosyal Kültürel Tesis Alanı ................................................................................................................ 69 4.6.5. Spor Alanı ......................................................................................................................................... 69 4.6.6. İbadet Alanı ...................................................................................................................................... 70 4.7. Açık ve Yeşil Alanlar ............................................................................................................................ 70 4.7.1. Park ve Yeşil Alanlar ......................................................................................................................... 70 4.7.2. Mezarlık Alanı .................................................................................................................................. 71 4.8. Afet Tehlikeli Alanlar ........................................................................................................................... 71 4.9. Teknik Altyapı Alanları ........................................................................................................................ 71 4.9.1. Karayolu ........................................................................................................................................... 71 4.9.2.Kentsel Toplu Taşıma Güzergâhları ................................................................................................... 72

5. BÖLÜM: DEĞERLENDİRME VE SONUÇ ................................................................. 73

6. BÖLÜM: PLAN NOTLARI ...................................................................................... 77

KAYNAKLAR ........................................................................................................... 81


ii

ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1 : Gaziosmanpaşa İlçesi’nin Marmara Bölgesi İçindeki Konumu .................................................... 4 Şekil 2 : Gaziosmanpaşa İlçesi’nin İstanbul İli İçindeki Konumu ............................................................... 5 Şekil 3 : Gaziosmanpaşa İlçesi’nin Gelişim Süreci..................................................................................... 6 Şekil 4 : İstanbul Avrupa Yakası 1/100.000 Ölçekli Genel Jeoloji Haritası ................................................ 8 Şekil 5 : İstanbul İli, Deprem Haritası ..................................................................................................... 11 Şekil 6 : Jeolojik Durum .......................................................................................................................... 28 Şekil 7 : Arazi Kullanımı .......................................................................................................................... 35 Şekil 8 : Kat Yüksekliği Analizi ................................................................................................................. 37 Şekil 9 : Yapı Cinsi ................................................................................................................................... 40 Şekil 10 : Yapı Yaşı .................................................................................................................................... 42 Şekil 11 : Yapı Kalitesi ............................................................................................................................... 44 Şekil 12 : Ruhsat Durumu ......................................................................................................................... 47 Şekil 13 : Puantaj ...................................................................................................................................... 49


iii

TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1 : Türkiye, İstanbul ve Gaziosmanpaşa İlçesine İlişkin Demografik Veriler.............................. 12 Tablo 2 : Gaziosmanpaşa İlçesinde Mahallelere Göre Nüfus Büyüklükleri ......................................... 13 Tablo 3 : Türkiye, İstanbul ve Gaziosmanpaşa Bağımlılık Oranları ...................................................... 14 Tablo 4 : Gaziosmanpaşa İlçesi Bağımlı ve Çalışan Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı ......................... 15 Tablo 5 : Bina Saçak Yükseklikleri ....................................................................................................... 18 Tablo 6 : 21.09.2004 Tasdik Tarihli 1/5000 Ölçekli TEM Güneyi Revizyon Nazım İmar Planı Alan Kullanım Büyüklükleri ................................................................................................................................ 22 Tablo 7 : 07.08.2006 Tasdik Tarihli 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Alan Kullanım Büyüklükleri 24 Tablo 8 : Riskli Alan İlan Edilen Bölgeler ............................................................................................. 27 Tablo 9 : Puantaj Kriterleri ve Değerleri.............................................................................................. 48 Tablo 10 : Riskli Alan İlan Edilen Bölgeler ............................................................................................. 55 Tablo 11 : Mevcut Durum, 07.08.206 Tasdik Tarihli Uygulama İmar Planı, 21.09.2004 Tasdik Tarihli 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planına İlişkin Veriler* ....................... 63 Tablo 12 : 21.09.2004 Tasdik Tarihli 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı, 09.04.2015 Onanlı 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve Teklif 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planı Fonksiyonlara Göre Alan Dağılımı ve Kişi Başına Düşen Donatı Standartları .............................................................................................................. 74 Tablo 13 : 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planı Nüfus ve Yoğunluk Kararlarının Nazım İmar Planı Bölgelerine Dağılımı ................................................................................................................................... 75


iv

GRAFİKLER LİSTESİ

Grafik 1 : Riskli Alanlarda Kat Adetleri ...................................................................................................... 38 Grafik 2 : Riskli Alanlarda Yapı Cinsi.......................................................................................................... 41 Grafik 3 : Riskli Alanlarda Yapı Kalitesi...................................................................................................... 45 Grafik 4 : Riskli Alanlardaki Yapıların Ruhsat Durumları ........................................................................... 46


1

1. BÖLÜM : AÇIKLAMALAR

1.1 Plan Sistematiği

İstanbul, coğrafi yapısı ve tarihiyle bütünleşmiş, aynı zamanda sahip olduğu kent silüeti

ile de dünyanın en özellikli kentlerinden birisidir. Kentin ayrıcalıklı kimliğini yansıtan

İstanbul’a özgü siluetin nüfus artışı, planlı ve plansız gelişmeler, ulaşım ve sosyal yapıda

yaşanan değişimlerle risk altına girdiği gözlenmektedir. Bu nedenle üç büyük

medeniyetin mekansal izlerini sunan, aynı zamanda doğal ve kültürel dokunun bir

yansıması olan İstanbul silüetinin özgün niteliğinin algılanmasını sağlayacak şekilde

dönüşümünün sağlanması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

1927 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 704.825 kişi olan İstanbul nüfusu, 2013 yılı

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre 14.160.467 kişi olmuştur. Aradan

geçen 90 yılda sanayi politikaları doğrultusunda hızla kente göç eden kırsal nüfus,

öncelikli olarak plansız ve altyapısız olarak gecekondular üretmiş, sonraki dönemde imar

afları ile söz konusu gecekondular yasallaştırılarak yap-satçı süreç başlamış ve bugünkü

yeterli mühendislik hizmeti almamış, sağlıksız, güvensiz, ruhsatsız veya ruhsat ve

eklerine aykırı yapılaşma süreci geçirmiş yapı stoku ortaya çıkmıştır. İstanbul’da 1950’li

yıllardan itibaren başlayan ve ard arda devam eden göçlerle birlikte gelişim gösteren

Gaziosmanpaşa ilçesinde, yetersiz altyapıya sahip gecekondu alanları ve yap-satçı süreç

ile gelişen apartman yapılarının yoğun olduğu gözlenmektedir.

İstanbul merkezine yakın bir konumda bulunan Gaziosmanpaşa ilçesinin, güneyinde ve

doğusunda Eyüp ilçesi, kuzeyinde TEM otoyolu ile sınırlarının çizildiği Sultangazi ilçesi,

batısında Bayrampaşa ve Esenler ilçeleri bulunmaktadır. Günümüzde TEM Otoyolu ve

bağlantı yollarının bulunması ve İstanbul’un merkezi yerleşimlerine yakın konumda

olması nedeniyle ilçede kırsal karakterde alanlar kalmayıp, tamamı kentsel

kullanımlardan oluşmaktadır. Ancak, bugün Gaziosmanpaşa ilçesi birbirinden farklı

konut dokusuyla, yetersiz sosyal ve teknik altyapısıyla nüfusun ihtiyacına cevap

verememektedir. Bu nedenle ilçenin 431,92 ha’lık kısmı 6306 sayılı Afet Riski Altındaki

Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında riskli alan ilan edilmiştir. 6306

sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında


2

yapılacak planlama çalışmaları ile hem niteliksiz konut stokunun yenilenmesi, hem

sanayi alanlarının işlevsel dönüşümü, hem de nüfusun sosyal ve teknik altyapı

ihtiyaçlarına yönelik donatı alanlarının oluşturulması daha kısa sürede mümkün

olmaktadır.

Bu kapsamda İstanbul’un merkezine yakın konumda bulunan Gaziosmanpaşa İlçesinde

“Gaziosmanpaşa İlçesi İlçe Bütününde Kentsel Dönüşüm Master Planı ve Riskli Alan

Sınırlarında İmar Planlarının Hazırlanması İşi”nin ilk aşaması olan ve mekanın

dönüşümüne ilişkin altlık oluşturan “Mevcut Durum Analizi” tamamlanmış, ilçe

bütününde dönüşüm faaliyetlerine yön verecek temel ilke ve kararların belirlendiği

“Kentsel Dönüşüm Master Planı” çalışması hazırlanmıştır. Söz konusu çalışmanın üçüncü

ve son aşaması olan “Uygulama Rehberi” aşamasında 6306 sayılı Afet Riski Altındaki

Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında ilan edilen riskli alanların 1/5000

ölçekli nazım imar planları, 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ve kentsel tasarım fikir

projeleri ile uygulama aşamasında esas alınması gereken temel ilkeleri içeren uygulama

rehberi hazırlanmıştır.

1.2 Rapor Sistematiği

Gaziosmanpaşa İlçesi’nde 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi

Hakkından Kanun kapsamında toplam büyüklüğü 431,92 ha olan 13 bölge riskli alan

olarak ilan edilmiştir. Bu bölgelerin riskli alan olarak ilan edilmesinde amaç, riskli yapı

stoku, sağlıksız ve çarpık yapılaşma, kentsel donatı alanlarının yetersizliği ve çoğunluğu

deprem öncesi yapılmış binalardan oluşan konut dokusunu olası bir deprem riskine karşı

hazırlıklı hale getirmek, eskimiş konut stokunun dönüştürülmesinin yanı sıra ilçede

bulunan sanayinin desantralizasyonu ve bu bölgelerin hizmet sektörüne dönüşümünün

sağlanarak Gaziosmanpaşa’nın yaşanılabilirliğini arttırmaktır.

Riskli alan ilan edilen ve ilerleyen dönemlerde ilan edilebilecek alanlar ile ilçede

gerçekleşebilecek kentsel dönüşüm uygulamalarına yön vermek amacı ile ilçe

bütününde hazırlanan Kentsel Dönüşüm Master Planı kararları doğrultusunda hazırlanan

Riskli Alanlara İlişkin 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planı Açıklama Raporu Açıklamalar,

Planlama Alanının Bulunduğu Gaziosmanpaşa İlçesi, Riskli Alan Araştırma Bulguları, Plan

Kararları olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.


3

1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planı Açıklama Raporu’nun;

Açıklamalar Bölümü’nde Riskli Alanlara İlişkin 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planının

sistematiği ile rapor sistematiğine ilişkin bilgiler yer almaktadır.

Planlama Alanının Bulunduğu Gaziosmanpaşa İlçesi Bölümü’nde “Gaziosmanpaşa İlçesi

İlçe Bütününde Kentsel Dönüşüm Master Planı ve Riskli Alan Sınırlarında İmar Planlarının

Hazırlanması İşi”nin ilk aşaması olan “Mevcut Durum Analizi” çalışması kapsamında

yapılan analizler yer almaktadır.

Riskli Alan Bulguları Bölümü’nde 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi

Hakkında Kanun kapsamında ilan edilen riskli alanlar içerisinde bina ve alan ölçeğinde

yapılan analizler yer almaktadır.

Plan Kararları Bölümü’nde hazırlanan planın nüfus, yoğunluk kararları ile ulaşım şeması,

oluşturulan kentsel kullanımlar yer almaktadır.


4

2. BÖLÜM: PLANLAMA ALANININ BULUNDUĞU GAZİOSMANPAŞA İLÇESİ

Gaziosmanpaşa İlçesi, Türkiye’nin kuzeybatısında yer alan Marmara Bölgesi’nde,

kuzeyde Karadeniz, doğuda Kocaeli İli, güneyde Marmara Denizi, batıda Tekirdağ İli ile

çevrili olan İstanbul İli’nde yer almaktadır (Şekil 1).

Şekil 1 : Gaziosmanpaşa İlçesi’nin Marmara Bölgesi İçindeki Konumu

Kaynak :Emi-Aydoğdu-Belde Müşterek Adi İş Ortaklığı, Gaziosmanpaşa, 2014.

İstanbul İli’nin Avrupa yakasında yer alan Gaziosmanpaşa İlçesi’nin güneyinde ve

doğusunda Eyüp İlçesi, kuzeyinde TEM Otoyoluyla sınırlarının çizildiği Sultangazi İlçesi ve

batısında Bayrampaşa ve Esenler İlçeleri ile idari sınırı bulunmaktadır (Şekil 2).


5

Şekil 2 : Gaziosmanpaşa İlçesi’nin İstanbul İli İçindeki Konumu


Gaziosmanpaşa İlçesi 1173 ha yüzölçümüyle 531.300 ha büyüklüğündeki İstanbul İli

yüzölçümünün % 0,22’lik kısmını oluşturmaktadır.

Gaziosmanpaşa İlçesi, dört komşu ilçeye sahiptir. İlçenin güneyinde ve doğusunda Eyüp

İlçesi, kuzeyinde Sultangazi İlçesi, batısında Esenler ve Bayrampaşa İlçeleri

bulunmaktadır. İlçenin en uzun sınırı Eyüp ilçesiyle, en kısa sınırı ise Esenler ilçesi ile olan

sınırdır.

Adını Plevne kahramanı Gazi Osman Paşa’dan alan Gaziosmanpaşa İlçesi’nin yerleşim

tarihi çok eskilere dayanmamaktadır. 1950’lerden önce kırsal yerleşim karakteri

özelliğini taşıyan ilçe, 1950’lerden sonra iskan bölgesi olmaya başlamıştır.

Kara surları çevresinde yaşayan ve 1950’li yıllarda Vatan Caddesi’nin yapımı ile birlikte

evleri yıkılan bir grup Roman topluluğun Rami Kışlası kuzeyindeki bölgeye yerleşmesi

ilçede gelişmeyi başlatan ilk unsurdur. Kentte gelişmeyi hızlandıran bir diğer unsur ise

Bulgaristan’ın Türk vatandaşlarını tehcir etmesi nedeniyle gelen göçmenlerin Eyüp

sırtlarına yerleştirilmiş olmasıdır. 1954’ten sonra Yugoslavya’dan gelen göçmenlerle

birlikte gecekondular artmış, yerleşim genişlemiştir. 1950’li yıllar ilçede iskanın

başlaması açısından bir eşik noktasıdır. 1945 yılında 5.640 kişi olan ilçe nüfusu

sanayileşme ve göçmenlerin gelmesiyle 18.049 kişi olmuştur (Şekil 3) [1], [2].


6

Şekil 3 : Gaziosmanpaşa İlçesi’nin Gelişim Süreci


Gaziosmanpaşa İlçesi, ilçe statüsünü kazanmadan önce Eyüp ve Çatalca ilçe sınırları

içinde bulunmaktaydı. Eskiden Eyüp’e bağlı olan günümüzdeki ilçe merkezi etrafındaki

topraklar, kıraç ve taşlı olduğundan bu alanlar “Taşlıtarla’’ olarak adlandırılmıştır.

1950'den önce Taşlıtarla’da hayvancılıkla uğraşanların kurduğu ağıllar ve birkaç atölye

tipi imalathane bulunmaktaydı. 1952 yılında Balkan göçmenlerine devletin yaptırdığı

evlerle başlayan yapılaşma, 1960'lı yıllardan itibaren sanayinin Rami ve Eyüp'e

kaymasıyla büyük bir ivme kazandı. Taşlıtarla, 1958'e kadar Eyüp'ün Rami Bucağı'na bağlı

olan Küçükköy'ün bir mahallesiydi. Eyüp İlçesi'nde kurulan Göktepe Bucağı'nın merkezi

durumundaki Taşlıtarla nüfusun hızla artmasına bağlı olarak 27.08.1963 tarih ve 309

sayılı “İstanbul İli Eyüp İlçesine Bağlı Gaziosmanpaşa Adıyla Bir İlçe Kurulması Hakkında

Kanun’’ ile ilçe statüsü kazanarak Gaziosmanpaşa adını almıştır [3].Gaziosmanpaşa ilk

kurulduğunda 163 km² büyüklüğünde, 29 mahalle ve 10 köyden oluşmaktaydı. Bu

mahalleler Bağlarbaşı, Barbaros Hayrettin Paşa, Cebeci, Cumhuriyet, 50.Yıl, Esentepe,

Fevzi Çakmak, Gazi, Habibler, Hürriyet, İsmet Paşa, Karadeniz, Karayolları, Karlıtepe,

Kazım Karabekir, Malkoçoğlu, Merkez, Pazariçi, Sarıgöl, Sultançiftliği, Şemsi Paşa, Uğur

Mumcu, Yeni Mahalle, Yenidoğan, Yıldıztabya, Zübeyde Hanım, Arnavutköy Merkez,

İslam Bey, Yavuz Selim; kırsal yerleşimleri ise Arnavutköy, Boğazköy, Bolluca, Çilingir,

Hacımaşlı, Haraççı, İmrahor, Taşoluk, Tayakadın, Yeniköy yerleşimleri idi.


7

Sanayileşmenin Gaziosmanpaşa’nın gelişiminde önemli etkileri bulunmaktadır.

Sanayileşme, 1946’da Kazlıçeşme-Zeytinburnu’nda başlamış ve bunu yine aynı dönem

içerisinde Mecidiyeköy, Yıldız, Şişli, Kasımpaşa, Eyüp, Çarşamba, Karagümrük, Şehremini,

Ayvansaray, Kumkapı ve Anadolu yakasında Paşabahçe-Beykoz, Çamlıca bölgeleri

izlemiştir. Eyüp sanayisi ile 1960-1970 yıllarda Topçular, Bayrampaşa hattı üzerinde

bulunan sanayilerin gelişimi burada çalışanların Gaziosmanpaşa ve civarına yerleşmesine

neden olmuştur [4].

Gaziosmanpaşa İlçesi’nin sınırları 5747 sayı ve 06.03.2008 tarihli “Büyükşehir Belediyesi

Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında

Kanun’’ ile birlikte değiştirilmiş ve günümüzdeki şeklini almıştır. Bu kanunun uygulaması

kapsamında önceden ilçe sınırları içinde olan Hacımaşlı, Yeniköy, Tayakadın birimleri

Arnavutköy İlçesine, Sultançiftliği, 50. Yıl, Uğur Mumcu, İsmet Paşa, Cumhuriyet, Cebeci,

Malkoçoğlu, Habipler, Zübeyde Hanım, Gazi, Esentepe, 75. Yıl, Yunus Emre, Kazım

Karabekir Mahallesi’nin TEM Otoyolu kuzeyinde kalan kısmı Sultangazi İlçesi’ne

bağlanmıştır. İlçe sınırlarının değişmesiyle birlikte 2007 yılında 890.522 kişi olan ilçe

nüfusu 2008 yılında 460.675 kişi olmuştur.

Gaziosmanpaşa İlçesinin tamamı kentsel karakterde olup, kırsal yerleşimi

bulunmamaktadır. Yapılaşmanın ilçe bütününe yoğun bir şekilde dağılımı sonucu bitki

örtüsü ciddi oranda tahrip olmuştur. Yoğun yerleşim alanlarından oluşan kentte, küçük

parklar kentsel yeşil alanları oluşturmaktadır.

Gaziosmanpaşa İlçesinde yükselti dere yataklarında 0-20 metre arasında, dere kollarının

geçtiği diğer alanlarda ise 20-60 metre arasında değişmektedir. Yerleşim alanlarında

yükselti genel olarak 60-120 metre arasında değişmektedir. İlçenin batısındaki

Karadeniz, Barbaros Hayrettin Paşa ve Hürriyet Mahallelerinde yükselti genel olarak 120-

140 ve 140-160 metre aralığındadır. Yükselti genel olarak ilçenin batısından doğusuna ve

güneyinden güneydoğusuna doğru azalış göstermektedir.

Sultangazi İlçesi’nde yer alan Esentepe Mahallesi sınırları içerisinden doğan ve Alibeyköy

Deresi ile birleşip Haliç kıyılarına ulaşan Küçükköy Deresi Gaziosmanpaşa İlçesi’nin

önemli su kaynağıdır. Küçükköy Deresi’nin ıslah çalışmaları tamamlanmıştır.


8

İstanbul İli’nin kuzey bölümlerinde kuzey rüzgarlarının hakim olduğu ıslak ve nemli iklim

özellikleri, güney bölümlerinde ise sıcak ve kuru iklim özellikleri gözlenmektedir.

Kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Akdeniz iklimi özelliği görülen kentte, kışlar ılık ve

yağışlı, yazlar ise sıcak geçmektedir. İstanbul İli genelinde en sıcak aylar Haziran, Temmuz

ve Ağustos, en soğuk aylar ise Aralık, Ocak ve Şubat aylarıdır. Yıl içerisinde hava ve

mevsimlere göre değişiklik gösteren hakim rüzgar yönü kent için kuzey yönüdür. İstanbul

İli sınırları içerisinde yer alan Gaziosmanpaşa ilçesi, İstanbul’un iklim özelliklerinin

görüldüğü bir yerleşimdir.

Gaziosmanpaşa İlçesine en yakın iki ölçüm istasyonunun (Florya ve Kireçburnu Ölçüm

İstasyonları) verilerine göre yazın sıcaklığın en yüksek olduğu aylar Temmuz ve Ağustos,

kışın sıcaklığın en düşük olduğu aylar Ocak ve Şubat aylarıdır. Yağışlar genellikle sonbahar

mevsiminde yağmur, kış mevsiminde ise kar yağışı şeklinde olmaktadır. Yağışın

maksimum olduğu aylar Kasım ve Aralık aylarıdır.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü tarafından

hazırlanan İstanbul İl Alanının Jeolojisi Raporundaki 1/100.000 ölçekli İstanbul ili jeoloji

haritasında Gaziosmanpaşa ilçesi sınırları içerisinde Trakya formasyonu, Çekmece

formasyonu/Çukurçeşme, Güngören, Bakırköy üyeleri, İstanbul formasyonu/Kıraç üyesi

ve yapay dolgu birimleri yer almaktadır [5]. Şekil 4’te Gaziosmanpaşa İlçesi’nin

bulunduğu İstanbul ili Avrupa yakasına ilişkin genel jeoloji haritası verilmiştir.

Şekil 4 : İstanbul Avrupa Yakası 1/100.000 Ölçekli Genel Jeoloji Haritası

Kaynak : İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü, İstanbul İl Alanının Jeolojisi, İstanbul, Aralık,2011


9

Trakya Formasyonu (Ct)

Trakya Formasyonu, kumtaşı, miltaşı, şeyil, yer yer çakıltaşı türünden kırıntılı kayaların

ardalanmasından oluşur; alt kesimlerinde, değişen kalınlıkta kireçtaşı arakatkı ve

merceklerini kapsar. Avrupa yakasında Boğaz’dan başlayarak Çekmece göllerine kadar

geniş bir alana yayılır.

Çekmece Formasyonu (Tç) / Çukurçeşme Üyesi (Tçç)

Çekmece Formasyonu’nun en alt düzeyini oluşturan Çukurçeşme Üyesi, çakıl mercekli

ve kil arakatkılı kumlardan oluşur. Çukurçeşme Üyesi adı, Çekmece Formasyonu’nun

taban düzeyini oluşturan, çapraz katmanlı, bol mikalı, yer yer kil arakatkılı, ufak çakıl ve

çakılcıklı tutturulmamış kumların egemen olduğu, Küçükköy, Çukurçeşme ve

Mahmutbey semtleri dolaylarında yüzeyleyen istifler için sınırlı anlamda

kullanılmaktadır.

Küçükköy semtindeki dik şevli eski kum ocağında Çukurçeşme Üyesi kumlu bir düzey ile,

Trakya Formasyonu’nun yüksek eğimli, sert şeyillerinin oluşturduğu taban kayasını açısal

uyumsuzlukla üstler. Bu kum düzeyi, tabana yakın kesiminde, taban kayadan türemiş

çakılları yoğun olarak bulunduran, ~5 m kalınlıkta, çakıl ve çakılcıklı bir düzeyle başlar.

Çakıllar, başlıca volkanit, metamorfit, kuvarsit ve taban kayayı oluşturan Trakya

Formasyonu’nun şeyil-kumtaşından türemiştir. Çukurçeşme Üyesi başlıca, sarımsı, boz,

külrengi, bol mika pullu, orta boylanmış, yer yer derecelenmiş, orta-kaba kum boyu

kuvars, kuvarsit, çakmaktaşı, volkanit, kumtaşı ve kireçtaşı kökenli tutturulmamış gereci

kapsar. Kama ve tekne tipi çapraz katmanlanma yaygındır. Genellikle alt düzeylerinde

kalınlığı 1 m’yi geçmeyen çakıl merceklerini, üst düzeylerinde ise koyu yeşilimsi kil ara

düzeylerini kapsar; değişik düzeylerinde killi-kireçli konkresyonlar izlenir. Çukurçeşme

Üyesi Güngören Üyesi ile giriktir. Çukurçeşme dolayında, üst dokanağı aşınmış olan

yüzeylemeleri en çok 30-40 m kalınlıktadır.

Çekmece Formasyonu (Tç) / Güngören Üyesi (Tçg)

Çekmece formasyonu Güngören üyesi, bol mikalı, çapraz katmanlı kum-kil ardalanmalı

düzeyle başlar; koyu külrengi, yeşil renkli, bitki kırıntılı killer istifin egemen kaya türünü

oluşturur. Üst kesimlerinde kalınlığı 5-30 cm dolayında ince arakatkılar halinde, Bakırköy

Üyesi’nin kireçtaşlarıyla benzer özellikte, makrofosil kavkılı kireçtaşı, killi kireçtaşı, kireçli


10

kiltaşı ve kum düzeylerini ve 5-10 cm kalınlıkta mercek ya da arakatkılar halinde, bol

makrofosil yığınlarını kapsar. İstifin alt kesimlerinde mil-kum oranı, üst kesimlerde ise

kil-kireç oranı yüksektir. Güngören Üyesi, kum kapsamının yüksek olduğu alt düzeyi ile

Çukurçeşme kumlarını dereceli geçişli olarak üstler; geçiş zonunda kil oranı üste doğru

giderek artar. Üstte, Mactra’lı kireçtaşı arakatkılı kil-marn düzeyi aracılığıyla, Bakırköy

Üyesi’ne geçiş gösterir.

Çekmece Formasyonu (Tç) / Bakırköy Üyesi (Tçb)

Çekmece Formasyonu’nun üst düzeylerini oluşturan Bakırköy Üyesi büyük oranda

kireçtaşından oluşur; değişen oranda kil ve marn arakatkılıdır. Kireçtaşı, çok eskilerden

beri, Bakırköy ve çevresindeki taş ocaklarından çıkarılarak işletildiği için “Bakırköy taşı”

olarak bilinir. Bakırköy Üyesi Güngören Üyesi’ni yanal ve düşey geçişli olarak üstler,

dolaysıyla üye kalınlığı yerden yere değişir. Yüzeylemeleri genellikle güncel aşınmaya

açık olduğundan gerçek kalınlığı bilinmemektedir; görünür kalınlığı 30–40 m

dolayındadır.

İstanbul Formasyonu(Ti) / Kıraç Üyesi (Tik)

Kızılımsı açık kahve-boz renkli büyük bölümüyle çakıl ve daha az oranda kum-mil boyu,

tutturulmamış gereçten oluşur.

İstanbul Deprem Bölgeleri Dağılım Haritası Şekil 5’de verilmiştir. Gaziosmanpaşa

İlçesi’nin tamamı 2. derece deprem bölgesi içerisinde yer almaktadır.


11

Şekil 5 : İstanbul İli, Deprem Haritası

Kaynak : İBB, 2011

İstanbul’un sahip olduğu dinamik yapı, il içerisindeki konumu itibariyle Gaziosmanpaşa

İlçesi’nin demografik özelliklerine de yansımaktadır. Gaziosmanpaşa İlçesi, 2013 yılı

Adrese Dayalı Nüfus kayıt Sistemi sonuçlarına göre 495.006 kişilik nüfusu ile İstanbul il

nüfusunun % 3,5’lik kısmını oluşturmaktadır [6].

Tablo 1’de Türkiye, İstanbul ve Gaziosmanpaşa İlçesi’ne ilişkin demografik göstergeler

verilmiştir.


12

Tablo 1 : Türkiye, İstanbul ve Gaziosmanpaşa İlçesine İlişkin Demografik Veriler

TÜRKİYE İSTANBUL GAZİOSMANPAŞA

Toplam Nüfus (2012) 75.627.384 13.854.740 488.258

Toplam Nüfus (2013) 76.667.864 14.160.467 495.006

Nüfus Artış Hızı (‰), (2013) 13,7 21,8 13,8

Nüfus Yoğunluğu (KİŞİ/KM²), (2013) 94 2.665 42.200

Yüzölçüm (KM²) 814.578 5313 11,73

Yüzölçüm (HA) 81.457.800 531.300 1173

Nüfus Yoğunluğu (Kişi/km²), (2013) 94 2.665 42.200

Nüfus Yoğunluğu (Kişi/ha), (2013) 87 26 422

Kaynak: TÜİK, 2013 Yılı ADNKS Sonuçları ve Büro Çalışması.

Gaziosmanpaşa İlçe nüfus artışı hızı ‰13,8 değeriyle ‰21,8 olan İstanbul İli’nin nüfus

artış hızının gerisinde, ‰13,7 olan ülke ortalamasına ise yakın bir değerdedir.

Gaziosmanpaşa İlçesi’nin nüfus yoğunluğu 422 kişi/ha iken, İstanbul İli nüfus yoğunluğu

26 kişi/hektardır. Gaziosmanpaşa İlçesi’nin nüfus yoğunluğunun İstanbul İli’ne oranla

yüksek olmasının edeni ilçenin tamamen yapılaşmış olması, kırsal yerleşim karakteri

özelliği gösteren alanlar ile orman alanı, mera alanı vs gibi doğal karakteri korunması

gereken alanların bulunmamasıdır.

İdari sınırları içerisinde Bağlarbaşı, Barbaros Hayrettin Paşa, Fevzi Çakmak, Hürriyet,

Merkez, Mevlana, Karadeniz, Karayolları, Karlıtepe, Kazım Karabekir, Pazariçi, Sarıgöl,

Şemsipaşa, Yenidoğan, Yeni Mahalle, Yıldıztabya olmak üzere 16 mahalleyi barındıran

Gaziosmanpaşa İlçesi’nin mahalle nüfus dağılımları Tablo 4’te verilmiştir.


13

Tablo 2 : Gaziosmanpaşa İlçesinde Mahallelere Göre Nüfus Büyüklükleri

MAHALLE ADI NÜFUS BÜYÜKLÜĞÜ

Bağlarbaşı Mahallesi 29.365

Barbaros Hayrettin Paşa Mahallesi 50.546

Fevzi Çakmak Mahallesi 22.022

Hürriyet Mahallesi 28.540

Karadeniz Mahallesi 72.178

Karayolları Mahallesi 41.226

Karlıtepe Mahallesi 18.775

Kazım Karabekir Mahallesi 47.917

Merkez Mahallesi 28.968

Mevlana Mahallesi 23.196

Pazariçi Mahallesi 12.558

Sarıgöl Mahallesi 25.063

Şemsipaşa Mahallesi 23.148

Yeni Mahalle 36.473

Yenidoğan Mahallesi 9.355

Yıldıztabya Mahallesi 25.676

TOPLAM 495.006

Kaynak: TÜİK, 2013 Yılı ADNKS Sonuçları ve Büro Çalışması.

72.178 kişi ile ilçe içerisindeki en kalabalık mahalle olan Karadeniz Mahallesi’ni 50.546

kişilik nüfusu ile Barbaros Hayrettin Paşa, 47.917 kişilik nüfusu ile Kazım Karabekir ve

41.226 kişilik nüfusu ile Karayolları Mahallesi izlemektedir. Yenidoğan Mahallesi (9.355

kişi) ve Pazariçi Mahallesi (12.558 kişi) Gaziosmanpaşa İlçesi’nin en az nüfusa sahip iki

mahallesidir.

Gaziosmanpaşa İlçe nüfusunun tamamına yakını sırasıyla 1950, 1960 ve 1970’li yıllarda

gerçekleşen göçlerle gelenlerin yerleşmesi ile oluşmuştur. İkinci ve üçüncü dalga

göçmenler genellikle hemşehrilik mekanizmalarıyla kente tutunabilmişlerdir. Örneğin,

Karadeniz Mahallesinde genellikle Karadeniz Bölgesinden gelen insanların yaşadığı

gözlemlenmiştir. Göçler bu dönemden sonrada devam ederek ilçenin nüfusunun

artmasına ve yerleşme yönünün kuzeye doğru kaymasına neden olmuştur.


14

Nüfusun sosyal yapısı incelendiğinde Balkan Göçmenleri, Romen göçmenleri, Karadeniz

kökenli göçmenler, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinden gelen göçmenler olarak

gruplandırılabilir. Her gruba ait sosyal ve kültürel davranışlar göçle geldikleri ilk dönemde

farklılık göstermiş, aynı mahalli sınırlar içerisinde sahip oldukları kültürlerini devam

ettirmişlerdir ancak, 1980’den sonra teknoloji, eğitim, haberleşme olanakların artması

ve küreselleşen dünyanın getirdiği tüketim alışkanlıklarının tek tipleşmesi ile varolan

sosyo-kültürel alışkanlıklar, gelenek ve görenekler de azalma eğilimi göstermeye

başlamıştır. Günümüzde gerek ilçede yapılan Mevcut Durum Analizi çalışması

kapsamında yapılan hanehalkı anketi analizlerinden ve gerekse yapılan gözlemlerden

özellikle genç kuşakla birlikte gelenek, göreneklerin zayıfladığı, ağırlıklı olarak Romen

göçmenlerinin yaşadığı Sarıgöl Mahallesi’nde Romen kimliğine ait kültürün korunduğu

gözlemlenmiştir.

Türkiye, İstanbul ve Gaziosmanpaşa bağımlılık oranları Tablo 5’de verilmiştir.

Tablo 3 : Türkiye, İstanbul ve Gaziosmanpaşa Bağımlılık Oranları

NÜFUS BAĞIMLILIK ORANI

(%)

(%)

YAŞLI BAĞIMLILIK

ORANI (%)

GENÇ BAĞIMLILIK

ORANI (%)

Türkiye 47,6 11,3 36,3

İstanbul İli 40,2 8,2 32,3

Gaziosmanpaşa İlçesi 41,8 6,8 35,0

Kaynak: TÜİK, 2013 ADNKS Sonuçları ve Büro Çalışması.

2013 yılı nüfus bağımlılık oranları incelendiğinde Gaziosmanpaşa ilçesinin genel

bağımlılık oranı % 41,8 değerindedir. İlçede genç nüfusun bağımlılık oranı % 35 değeriyle

% 6,8 olan yaşlı bağımlılık oranına göre oldukça yüksektir.

Gaziosmanpaşa İlçesi bağımlı ve çalışan nüfusun cinsiyete göre dağılımı Tablo 6’da

verilmiştir.


15

Tablo 4 : Gaziosmanpaşa İlçesi Bağımlı ve Çalışan Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı

NÜFUS ARALIĞI KADIN ERKEK NÜFUS ORAN (%)

0-14 Yaş 59.263 62.844 122.107 24.7

15-64 Yaş 171.985 177.036 349.021 70.5

65+ Yaş 13.950 9.928 23.878 4.8

TOPLAM 245.198 249.808 495.006 100

Kaynak: TÜİK. 2013 ADNKS Sonuçları ve Büro Çalışması.

Erkek nüfus (%50,5) ve kadın nüfusu (%49,5) büyüklük değerleri birbirine oldukça

yakındır. Genç nüfus olan 0-14 yaş aralığında 122.107 kişi, faal nüfus olan 15-64 yaş

aralığında 349.026 kişi ve yaşlı nüfus olan 65 yaş ve üzeri yaş aralığında ise 23.878 kişi

bulunmaktadır. Faal nüfus olan 15-64 yaş aralığındaki nüfus %70,5 oranı ile en yüksek

nüfusa sahip olduğu görülmektedir.

İstanbul ekonomisinde 1980 sonrası hizmet sektörünün öne çıkmasıyla kentte iş alanları

yeni bölgelerde yığılmaya başlamıştır. Şişli-Mecidiyeköy-Maslak aksı boyunca yapılan

modern büro binaları, yeni merkezi iş alanlarını oluşturmaya başlamıştır. Ulusal ve

uluslararası yatırımların odağı olan Büyükdere-Maslak aksına ilk talepler ülke

ekonomisine yön veren ulusal ve uluslararası kurumsal firmalar ve bankaların genel

merkezlerinin yapımına yönelik olmuştur. Çok merkezli gelişme ile merkezi iş alanları

gelişiminde temel sektör üst düzey hizmetler olmuştur.

Gaziosmanpaşa mevcut durumu ile 3. derece merkez niteliğindedir. Gaziosmanpaşa

ilçesinde kişisel hizmetler yerel yapının ayırt edici sektörleridir. Gaziosmanpaşa İlçesinde

2009 yılı verilerine göre 2877 ticari, 474 sanayi olmak üzere toplam 3351 işyeri

bulunmaktadır. İlçede ekonomik hayatın temelini küçük esnaf ve dış üretim

oluşturmaktadır. İlçede faal nüfusun % 60’ı bu işlerde çalışmaktadır.

Türkiye’nin uluslararası ve ulusal karayolu ağında önemli bir yere sahip olan TEM otoyolu

Gaziosmanpaşa İlçesi’nin kuzey sınırını oluşturmaktadır. Gaziosmanpaşa İlçesi’nin

İstanbul İli ana ulaşım güzergahları ile bağlantısı gelişmiş olup, ilçeye birçok noktadan

erişim sağlanabilmektedir.


16

TEM Otoyolu üzerinde bulunan Gazi Mahallesi Kavşağı’ndan Mevlana ve Karayolları

Mahallelerine ve Küçükköy bölgesine, Otogar Kavşağı’ndan Metris Cezaevi’nin olduğu

mevkiden Karadeniz Mahallesi’ne ve Eski Edirne Asfaltı Caddesi’ne ulaşılmaktadır.

TEM Otoyolu-Otogar Bağlantı Yolu üzerindeki Yıldırım Kavşağı üzerinden Barbaros

Hayrettin Paşa Mahallesi sınırları içerisinde bulunan Eski Edirne Asfaltı Caddesi’ne ve

Hal-Atışalanı Kavşağı üzerinden ilçe merkezinin de bulunduğu Merkez Mahallesi’ne

erişim sağlanabilmektedir. D-100 Karayolu’dan Şehitlik Mevkiinden ayrılan Eski Edirne

Asfaltı Caddesi aracılığıyla Merkez Mahallesi’nde bulunan Salihpaşa ve Halitpaşa

Caddesi’ne ulaşılmaktadır.

Komşu Eyüp İlçesi’nden Gaziosmanpaşa İlçesi’ne ulaşım birkaç alternatif ile olmaktadır.

Eyüp İlçe merkeziden Gaziosmanpaşa ilçe merkezine bağlanan Eyüp Yolu Caddesi,

Silahtarağa Mahallesi üzerinden Pazariçi Mahallesi’ne uzanan Şehnaz Caddesi, Alibeyköy

üzerinden Küçükköy merkeze uzanan Gaziosmanpaşa Caddesi ve devamındaki İstanbul

Caddesi, Yeşilpınar üzerinden Mevlana ve Kazım Karabekir Mahalleleri’ne uzanan İmam

Hatip Bulvarı iki ilçe arasındaki bağlantıyı sağlayan önemli akslardır.İlçenin batısında

bulunan Bayrampaşa İlçesi’nden TEM Otoyolu-Otogar Bağlantı yolu üzerindeki iki

noktanın yanı sıra Bereç Mevkiinden ayrılan Salihpaşa Caddesi aracılığı ile

Gaziosmanpaşa merkezine ulaşılmaktadır.İlçenin kuzeyinde bulunan Sultangazi İlçesi ile

ana ulaşım koridorunu Eski Edirne Asfaltı Caddesi ile Gazi Kavşağı’nın bulunduğu

mevkide yer alan Hekimsuyu Caddesi oluşturmaktadır.

Gaziosmanpaşa İlçesi’nde karayolu dışında Topkapı-Habipler Hafif Metro Hattı

bulunmaktadır. Mevcut hafif metro hattının dışında İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Raylı

Sistem Daire Başkanlığı tarafından projelendirilen ve Gaziosmanpaşa ilçesi sınırlarından

geçen 2 yeni metro hattı bulunmaktadır. Söz konusu hatlardan ilçenin kuzeyinden geçen

18 km uzunluğundaki Mahmutbey-Mecidiyeköy Metro Hattı’nın ihalesi yapılmış olup,

02.01.2014 tarihinde yükleniciye yer teslimi yapılmış ve uygulaması başlamıştır. Toplam

15 istasyondan oluşan (Mecidiyeköy, Çağlayan, Kağıthane, Nurtepe, Alibeyköy,

Yeşilpınar, Veysel Karani, Akşemsettin, Kazım Karabekir, Yeni Mahalle, Karadeniz

Mahallesi, Tekstilkent, Yüzyıl Mahallesi, Göztepe ve Mahmutbey) Mahmutbey-Kabataş

Metro Hattı’nın “Akşemsettin”, “Kazım Karabekir”, “Yeni Mahalle” ve “Karadeniz

Mahallesi” istasyonları Gaziosmanpaşa İlçesi’nde bulunan istasyonlardır. İlçe sınırlarının


17

güneyinden ve Gaziosmanpaşa Meydanı’ndan geçen diğer hat, 40.3 km uzunluğunda ve

26 istasyondan oluşan Söğütlüçeşme-Kazlıçeşme Metro Hattı’dır. Hattın yatırım

programına alınarak 2023 yılına kadar tamamlanması hedeflenmektedir. Söz konusu

hattın “Gaziosmanpaşa İstasyonu” ilçe içerisinden geçmektedir.

Gaziosmanpaşa İlçesinin kuzeybatı ve kuzeydoğu aksında 154 KV Anbarlı-Yıldıztepe II

Enerji İletim Hattı ile 154 KV Anbarlı-Yıldıztepe I. Enerji İletim Hattı, kuzeydoğusunda ise

154 KV Anbarlı-Küçükköy Enerji İletim Hattı geçmektedir. Yerüstünden geçen TEİAŞ

enerji iletim hatları altında yoğun yerleşim alanları mevcuttur. İlçede enerji altyapısı

olarak İGDAŞ doğalgaz dağıtım hatları bulunmaktadır. İlçenin batısıyla doğusu arasında

lineer bir aks takip eden ANT Akaryakıt Boru Hattı mevcuttur.

13.10.2011 tarih ve 2286 sayılı İstanbul Büyükşehir Belediyesi meclis kararı ile “İstanbul

silüet ana planı” hazırlanması ve Tarihi Yarımada silüetini etkileyecek ilçelerde yükseklik

sınırlaması getiren çalışmaların yapılmasına karar verilmiştir. Silüete ilişkin çalışma iki

etap olarak tasarlanmış olup, ilk etapta Tarihi Yarımada silüetini oluşturan tarihi

eserlerin üzerine oturduğu zeminin diğer bir ifadeyle hattı bâlânın teknik incelemesi

yapılarak skalayı oluşturacak eşik değerleri ve bu eşiklerdeki en yüksek kottaki

maksimum bina yükseklik değerleri tespit edilmiş, 13.01.2012 tarih ve 173 sayılı meclis

kararı ile kabul edilmiştir. 2. etapta ise ilk etapta belirlenen eşik değerlerde adilane bir

uygulama yapılabilmesi için gereken formüller hazırlanmış, 12.09.2012 tarih ve 1823

sayılı meclis kararı ile kabul edilmiştir. Gaziosmanpaşa ilçesindeki Merkez, Pazariçi,

Mevlana, Karayolları, Yeni, Fevzi Çakmak, Bağlarbaşı, Yıldıztabya, Karadeniz, Yenidoğan,

Sarıgöl, Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri İstanbul Büyükşehir Belediyesince

belirlenen silüete ilişkin meclis kararlarından etkilenmektedir. Riskli alanlarda yapılacak

yapıların ±0.00 kotuna göre maksimum saçak yükseklikleri Tablo 5’de belirtilen

değerledir.


18

Tablo 5 : Bina Saçak Yükseklikleri

MAHALLE 40- 41-70 71-100 101-150 151+

Merkez Mahallesi 45 45 35 35 35

Pazariçi Mahallesi 50 40 30 20 20

Mevlana Mahallesi 100 85 65 45 45

Karayolları Mahallesi 95 85 85 55 55

Yeni mahalle Mahallesi 85 75 65 40 40

Fevzi Çakmak Mahallesi 95 75 55 35 35

Bağlarbaşı Mahallesi 65 65 50 35 35

Yıldıztabya Mahallesi 60 60 40 20 20

Karadeniz Mahallesi 105 95 85 55 55

Yenidoğan Mahallesi 60 60 40 20 20

Sarıgöl Mahallesi 60 60 40 20 20

Barbaros Hayrettin Paşa Mahallesi 100 85 70 40 40

Kaynak: İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 13/01/2012 Tarih ve 173 Sayılı Meclis Kararı ile

12/09/2012 Tarih ve 1823 Sayılı Meclis Kararı

Kanuni Sultan Süleyman döneminde Mimar Sinan tarafından kentin su ihtiyacını

karşılamak amacıyla inşa edilen Kırkçeşme Suları Ana Galeri Hattı bir bölümü, Keçesuyu

Mevkiinden Bağlarbaşı-Sarıgöl Mahallesi yönüne doğru Gaziosmanpaşa İlçesi sınırları

içinden geçmektedir. Kırkçeşme Suları Ana Galeri Hattı, İstanbul İli 1 Numaralı Kültür ve

Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 03.03.1996 tarih ve 4448 sayılı kararı ve

18.04.1996 tarih ve 4092 sayılı kararları ile tescillenmiş, 31.03.2011 tarih ve 1424 sayılı

kararı ile de ilçe içerisindeki koruma sınırları netleştirilmiştir.

İlçe sınırları içindeki hat üzerinde Valide Kemeri ve Keçesuyu Kemerleri bulunmaktadır.

Bağlarbaşı Mahalle sınırları içerisinde yer alan Bağlarbaşı Çeşmesi Gaziosmanpaşa İlçesi

içerisinde bulunan bir diğer tescilli yapıdır.

İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarının Koruma Bölge Kurulu’nun 01.12.2011 tarih ve 43

sayılı kararında Gaziosmanpaşa İlçesi, Keçesuyu Mevkiinden Bağlarbaşı-Sarıgöl

Mahalleleri yönüne doğru uzanan Kırkçeşme Su Galerisi’ne ait su katmasının koruma

alanı her iki yönde 15’er metre olarak belirlenmiş, koruma alanı içerisinde kalan her türlü

uygulama öncesi Kurul’un olumlu görüşünün alınması gerektiği belirtilmiştir.


19

Gaziosmanpaşa İlçe bütününde ada formları ve sokak tipolojilerinde genel olarak grid

sistem hakimdir. Eğimin fazla olduğu bölgelerde organik ada formları görülürken, eğimli

ve grid sistemin görüldüğü alanlarda eğimin fazla olmasından dolayı merdivenli sokaklar

ile bağlantılar kurulmuştur. İlçe genelindeki yapılar grid sistem veya organik yapıdaki

adalarda bitişik nizamda, site tarzı yerleşmelerin hakim olduğu alanlarda ise ayrık

nizamdadır. Yapı taban alanları, sanayi alanlarının olduğu bölgelerde büyük, ilçe

genelinde parsel büyüklükleri ve yapı fonksiyonlarına bağlı olarak genellikle küçüktür.

1173 ha büyüklüğündeki ilçede 507 ha olan toplam yapı taban alanı, ilçe doluluk oranının

yaklaşık % 43’ünü oluşturmaktadır.

İstanbul’un mekansal gelişiminin ve kalkınmasının sürdürülebilir bir biçimde sağlanması

amacıyla 15.06.2009 tarihinde onaylanan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, İstanbul

İli’nin yapısal dönüşüm sürecinden geçirilerek küresel ölçekte güçlenmiş bir kent olması

amacını taşımaktadır [7]. 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın vizyonu;

Dokuzuncu Kalkınma Planı’ndaki Türkiye vizyonu ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi

Kurumsal Stratejik Planı, TÜBİTAK VE OECD çalışmalarındaki vizyon yaklaşımları

doğrultusunda İstanbul’un kentsel gelişim öncelikleri dikkate alınarak, “Çevresel,

toplumsal ve ekonomik sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda özgün, kültürel ve doğal

kimliğini koruyarak gelişen, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna

dönüşen yaşam kalitesi yüksek bir İstanbul’’, bu vizyon doğrultusunda çevre düzeni

planının amacı ise;

“İstanbul’a; sahip olduğu tarihi, kültürel ve doğal kimlik değerleri ile özdeşleşen, kentin

öncelikle kültür ve turizm alanlarındaki üstünlüklerini ön plana çıkartan, çevresel,

ekonomik ve toplumsal sürdürülebilirlik ilkelerini mekana yansıtarak yaşam kalitesini

yükselten, ekonomik yapısını bilim ve teknolojiye dayalı ticaret ve hizmet ağırlıklı bir

ekonomiye dönüştüren, etkin ve katılımcı bir kent yönetimi/yönetişimi

yapılandırmasında, kurumsal ve mekansal planlarını verimli bir araç olarak kullanan

küresel ölçekte güçlenmiş bir kent statüsü kazandırmak” olarak belirlenmiştir.

İstanbul’u tanımlanan vizyon ve amaca ulaştırmak için hedefler:


20

1. İstanbul’un küresel düzeyde güçlenmesini sağlamak,

2. Marmara Bölgesi’ndeki yerel potansiyelleri bütüncül bir yaklaşımla harekete

geçirerek, bölgede sürdürülebilir gelişmenin gerçekleştirilmesine öncülük etmek,

3. İstanbul’un mekansal gelişimini, çevresel, ekonomik ve toplumsal sürdürülebilirlik

doğrultusunda kentsel işlevsel bütünleşmeyi sağlamak

4. Yaşam kalitesini yükseltmek,

5. Sosyal sermayeyi güçlendirmek,

6. Sürdürülebilir kent yönetim sisteminin geliştirilmesi için gerekli olan yeniden

yapılanmayı sağlamak

olarak belirlenmiştir.

Belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni

Planı’nda kent makroformu, sürdürülebilir kentsel gelişme doğrultusunda doğal eşiklerin

ihlal edilmemesi ilkesinden hareketle MİA’dan sıçramalı odaklarla doğu ve batı

eksenlerinde doğrusal bir mekansal düzenlemeye ve büyümeye imkan verecek nitelikte

olacak şekilde belirlenmiştir. İstanbul’un ekonomik dönüşümünde etkili olan politikalar

arasında merkezde sanayi alanlarının boşaltılmasıyla oluşacak alanın bilgi ekonomisi,

kültür endüstrileri ve hizmetler sektörüne yönelik kullanılması ve MİA ve çevresinin

dönüşümü yer almaktadır. İstanbul için öngörülen ekonomik yapısal dönüşümün

gerçekleşmesi için var olan sanayinin desantralizasyonu ve sanayiden boşalacak alanlara

hizmet sektörünün yerleşmesi gerekmektedir. İstanbul’un küresel kent vizyonuna

kavuşması aşamasında Gaziosmanpaşa’ya düşen rol çevre düzeni planında belirtildiği

gibi ilçede yer alan sanayinin desantralizasyonu ve sanayinin boşalttığı alanlarda ilçeyi

ikinci derece merkez olarak tanımlayacak karma kullanımların yer almasıdır. Çok

merkezli gelişimin sonucu olarak önerilen ikinci derece merkezin oluşturulmasıyla konut-

işyeri mesafesinin ve yolculuk zamanının kısalması, çalışanların rekreasyon ve kişisel

gelişim etkinliklerine daha çok vakit ayırması ve daha doyurucu bir kentsel yaşantı

sürerek daha verimli çalışmaları sağlanacaktır. İlçede bulunan sanayi alanlarını da

kapsayan ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun

kapsamında ilan edilen 431,92 ha büyüklüğündeki riskli alanın yeniden planlanması

1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı kararlarının hayata geçmesi için önem taşımaktadır.


21

Gaziosmanpaşa İlçesi’nin değişen ve gelişen sürecinin ihtiyaçlarını karşılamak, bölgeye

ait bölgesel-parçacıl mer’i planları tek bir plan çatısı altında toplayarak bütüncül bir plan

oluşturmak ve 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrası Bayındırlık ve İskan Bakanlığı,

Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nün planlama ve yapılaşmalarla ilgili işlemler hakkında

yayımlamış olduğu genelgeler uyarınca yapılaşmayı sağlamak amacıyla ilçede yeni bir

plan ihtiyacı doğmuş ve Gaziosmanpaşa İlçe bütününde halen yürürlükte olan

21.09.2004 tasdik tarihli ve 1/5000 ölçekli Gaziosmanpaşa TEM Güneyi Revizyon Nazım

İmar Planı hazırlanmıştır. Tablo 6’da Gaziosmanpaşa TEM Güneyi Revizyon Nazım İmar

Planı’na ilişkin alan kullanım büyüklükleri verilmiştir.


22

Tablo 6 : 21.09.2004 Tasdik Tarihli 1/5000 Ölçekli TEM Güneyi Revizyon Nazım İmar

Planı Alan Kullanım Büyüklükleri

FONKSİYON ALAN ( ha) ORAN ( % )

Akaryakıt Tesisi Alanı 3,35 0.29

Konut + Ticaret Alanı 50,97 4.35

K1 Düşük Yoğunluklu Konut Alanı 21,14 1.80

K2 Düşük Yoğunluklu Konut Alanı 115,6 9.86

Orta Yoğunluklu Konut Alanı 333,03 28.39

Yüksek Yoğunluklu Konut Alanı 158,65 13.53

T1 Ticaret Alanı 20,72 1.77

T2 Ticaret Alanı 56,38 4.81

Kreş Alanı 0,71 0.06

Eğitim Tesisi Alanı 2,05 0.17

İlköğretim Tesisi Alanı 26,05 2.22

Ortaöğretim Tesisi Alanı 10,2 0.87 Mesleki Eğitim Tesisi Alanı 13,95 1.19

Kültürel Tesis Alanı 5,72 0.49

Dini Tesis Alanı 9,4 0.80

Sağlık Tesisi Alanı 5,65 0.48

Özel Sağlık tesisi Alanı 2,82 0.24

Yönetim Kültürel Sosyal Tesis Alanı 0,9 0.08

Yönetim Merkezi + Sosyal Tesis Alanı 2,28 0.19

Spor Tesisi Alanı 2,55 2.18

Yönetim Merkezi Alanı 9,94 0.85

Yurt Alanı 0,16 0.01

Transfer Dönüşüm Alanı 0,75 0.06

Turizm Tesis Alanı 1,06 0.09

Karayolları Koruma Bandı 30,87 2.63

Mezarlık 8 0.70

ÖPA 6,95 0.59

Açık Otopark Alanı 0,34 0.03

Kapalı Otopark Alanı 0,38 0.03

Pazar Yeri 0,7 0.06

Su Kaynağı Koruma Alanı 10 0.85

Trafo 0,06 0.01

Çocuk Bahçesi Alanı 4,6 0.39

Yeşil Alan 70 5.97

Dere Koruma Alanı 7,85 0.67

Yol Alanları 155,97 13.30

Toplam 1173 100

Kaynak: 21.09.2004 Tasdik Tarihli 1/5000 Ölçekli TEM Güneyi Revizyon Nazım İmar Planı


23

Gaziosmanpaşa ilçe sınırları bütününde hazırlanan 21.09.2004 tasdik tarihli ve 1/5000

ölçekli nazım imar planı alan kullanım büyüklükleri tablosuna göre alanın % 53,57’lik

(628,42 ha) kısmı konut alanı, % 4,35’lik ( 50,97 ha) kısmı konut + ticaret alanı, % 6.57’lik

kısmı ( 77,1 ha) ticaret alanı olarak planlanmıştır.

Gaziosmanpaşa İlçesi’nin yürürlükte olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, ilçe

sınırları bütününde hazırlanan ve 21.09.2004 tasdik tarihli 1/5000 ölçekli TEM Güneyi

Revizyon Nazım İmar Planı kararları doğrultusunda hazırlanan 07.08.2006 tasdik tarihli

Gaziosmanpaşa TEM Güneyi Revizyon Uygulama İmar Planı’dır. Gaziosmanpaşa TEM

Güneyi Revizyon Uygulama İmar Planı’na ilişkin alan kullanım büyüklükleri Tablo 7’de

verilmiştir.


24

Tablo 7 : 07.08.2006 Tasdik Tarihli 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Alan Kullanım

Büyüklükleri

FONKSİYON ALAN ( M2 ) ORAN ( % )

Konut Alanları 497,56 42.42

Konut + Ticaret Alanları 46,14 3.93

T1 Ticaret Alanları 18,28 1.56

T2 Ticaret + Hizmet Alanları 48,75 4.16

Turizm + Kültür Tesis Alanları 0,94 0.08

Özel Proje Alanları 7,63 0.65

Pazarlama Alanları 0,71 0.06

Akaryakıt İst. Alanları 3,07 0.26

Belediye Hizmet Alanları 0,31 0.03

Yönetim Merkezi Alanları 13,2 1.13

Kültürel Tesis Alanları 4,56 0.39

Çöp Transfer Alanları 0,82 0.07

Sağlık Tesis Alanları 8,22 0.70

Dini Tesis Alanları 8,22 0.70

Eğitim Tesis Alanları 0,8 0.07

Özel Eğitim Tesis Alanları 0,83 0.07

Kreş Tesis Alanları 0,55 0.05

İlköğretim Tesis Alanları 23,16 1.97

Ortaöğretim Tesis Alanları 9,8 0.84

Meslek ve Tek. Öğr. Tes. Alanları 8,76 0.75

Teknik Altyapı Alanları 0,06 0.01

Spor Alanları 27,36 2.33

Yurt Alanları 0,45 0.04

Trafo Alanları 1,07 0.09

Otopark Alanları 0,36 0.03

Dere Koruma Alanları 6,93 0.60

Su Galeri Alanı 9,92 0.85

Karayolu Koruma Alanları 26,22 2.24

Ağaçlandırılacak Alanlar 8,2 0.70

Park Alanları 57,38 4.89

Yol Alanları 332,18 28.37

Toplam 1173 100

Kaynak: 07.08.2006 Tasdik Tarihli ve 1/1000 Ölçekli TEM Güneyi Revizyon Uygulama İmar Planı


25

Gaziosmanpaşa ilçe sınırları bütününde hazırlanan 07.08.2006 tasdik tarihli ve 1/1000

ölçekli uygulama imar planı hesap tablosuna göre alanın % 42,42’lik (497,56 ha) kısmını

konut alanları, % 4.16’lık (48,75 ha) kısmını T2 ticaret + hizmet alanları, % 3.93’lük (46,14

ha) kısmını konut + ticaret alanları, % 1.56’lık (18,28 ha) kısmını T1 ticaret alanları

oluşturmaktadır.

İlçe bütününde planlanan kentsel donatı büyüklükleri incelendiğinde belediye hizmet

alanlarının ve yönetim merkezlerinin büyüklüğü 13,5 ha, kültürel tesis alanlarının

büyüklüğü 4,56 ha, sağlık tesisi alanlarının büyüklüğü 8,22 ha, dini tesis alanlarının

büyüklüğü 8,22 ha, eğitim tesisleri alanlarının toplam büyüklüğü (kreş, ilköğretim,

ortaöğretim tesis alanları dahil) 43,9 ha ve park alanlarının büyüklüğü 57,38 ha’dır.


26

3. BÖLÜM : RİSKLİ ALAN ARAŞTIRMA BULGULARI


Hakkından Kanun kapsamında 24.12.2012 tarih ve 2012/4099 sayılı Bakanlar Kurulu

Kararına istinaden 26.01.2013 tarih ve 28540 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak ilan

edilen Merkez Mahallesi, Sarıgöl-Merkez Mahallesi, Pazariçi Mahallesi Güney Bölgesi,

Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi, Yıldıztabya Mahallesi Doğu Bölgesi, Yıldıztabya

Mahallesi Batı Bölgesi, Bağlarbaşı Mahallesi, Fevzi Çakmak-Kazım Karabekir Mahalleleri,

Yeni Mahalle, Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri, Mevlana

Mahallesi, 18.11.2013 tarih ve 2013/5666 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden

15.12.2013 tarih ve 28852 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak ilan edilen Sarıgöl-

Yenidoğan Mahalleleri, 12.11.2013 tarih ve 2013/5659 sayılı Bakanlar Kurulu kararına

istinaden 15.12.2013 tarih ve 28852 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak ilan edilen

Bağlarbaşı Mahallesi Ek Riskli Alanı olmak üzere toplam büyüklüğü 431,92 ha olan 13

bölge riskli alan olarak ilan edilmiştir. Tablo 8’de Gaziosmanpaşa İlçesinde ilan edilen

riskli alanlar yer almaktadır.


27

Tablo 8 : Riskli Alan İlan Edilen Bölgeler

RİSKLİ ALAN Alan Büyüklüğü (ha) İlan Tarihi

Merkez Mahallesi Riskli Alanı 4.94

24.12.2012 Tarih ve 2012/4099 Sayılı Bakanlar Kurulu’na istinaden, 26.01.2013 tarih ve 28540 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak İlan Edilen Alanlar

Sarıgöl-Merkez Mahallesi Riskli Alanı 5.83

Pazariçi Mahallesi Güney Bölgesi Riskli Alanı 18.82

Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi Riskli Alanı 17.05

Yıldıztabya Mahallesi Doğu Bölgesi Riskli Alanı 14.17

Yıldıztabya Mahallesi Batı Bölgesi Riskli Alanı 42.28

Bağlarbaşı Mahallesi Riskli Alanı 16.60

Fevzi Çakmak-Kazım Karabekir Mahalleleri Riskli Alanı 59.31

Yeni Mahalle Riskli Alanı 10.81

Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa

Mahalleleri Riskli Alanı

158.25

Mevlana Mahallesi Riskli Alanı 45.10

Sarıgöl-Yenidoğan Mahalleleri Riskli Alanı* 33.20

18.11.2013 Tarih ve 2013/5666 Sayılı Bakanlar Kurulu’na istinaden, 15.12.2013 tarih ve 28852 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak İlan Edilen Alan

Bağlarbaşı Mahallesi Ek Riskli Alanı** 5.56

12.11.2013 Tarih ve 2013/5659 Sayılı Bakanlar Kurulu’na istinaden, 15.12.2013 tarih ve 28852 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak İlan Edilen Alan

Kaynak: 26.01.2013 Tarih ve 28540 Sayılı Resmi Gazete ile 15.12.2013 Tarih ve 28852 Sayılı Resmi Gazete

*Danıştay 14. Daire tarafından verilen 01/10/2014 tarihli yürütmeyi durdurma kararı mevcuttur.

**Danıştay 14. Daire tarafından verilen 27/11/2014 tarihli yürütmeyi durdurma kararı mevcuttur.

3.1. Jeolojik Durum

Dayk Mühendislik Müşavirlik tarafından hazırlanan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Mekansal Planlama Genel Müdürlüğünce 08.10.2013 tarihinde onaylanan imar planına

esas jeolojk-jeoteknik etüt raporlarına göre;


28

- Merkez Mahallesi Riskli Alanı, Sarıgöl-Merkez Mahallesi Riskli Alanı, Pazariçi

Mahallesi, Güney Bölgesi Riskli Alanı ile Yeni Mahalle Riskli Alanı ÖA.5.1 simgesi ile

gösterilen önlemli alanlar 5.1. (önlem alınabilecek nitelikte şişme, oturma

açısından sorunlu alanlar)’da,

- Pazariçi Mahallesi, Kuzey Bölgesi Riskli Alanı, Bağlarbaşı Mahallesi Riskli Alanı ile

Mevlana Mahallesi Riskli Alanı UA-2 simgesi ile gösterilen uygun alanlar 2 (kaya

ortamlar)’da,

- Yıldıztabya Mahallesi, Doğu Bölgesi Riskli Alanı ile Yıldıztabya Mahallesi, Batı

Bölgesi Riskli Alanı UA-2 simgesi ile gösterilen uygun alanlar 2 (kaya ortamlar) ile

ÖA.2.1 simgesi ile gösterilen Önlemli Alanlar 2-1 (önlem alınabilecek nitelikteki

stabilite sorunlu alanlar)’da,

- Fevzi Çakmak-Kazım Karabekir Mahalleleri Riskli Alanı ile Karayolları - Karadeniz -

Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri Riskli Alanı UA-2 simgesi ile gösterilen uygun

alanlar 2 (kaya ortamlar) ile ÖA.5.1 simgesi ile gösterilen önlemli alanlar 5-1

(önlem alınabilecek nitelikte şisme, oturma açısından sorunlu alanlar)’da

kalmaktadır.

Şekil 6 : Jeolojik Durum

Kaynak :Emi-Aydoğdu-Belde Müşterek Adi İş Ortaklığı, Gaziosmanpaşa, Ağustos, 2014.


29

Önlemli Alanlar 5-1: Önlem Alınabilecek Nitelikte Şisme, Oturma Açısından Sorunlu

Alanlar: Dolgu Alanlar;

- Topoğrafik eğimi % 0-10 ve % 10-20 arasında olan, dolgu zonu kalınlığı 0-5.70 m

arasında değişen, dolgu zonu altında Trakya formasyonuna ait sarımsı kahve, boz

renkli, bol kırıklı ve çatlaklı grovak ve şeyllerden oluşan alanlardır. İnceleme

alanında %20’den fazla eğimli alanlar da kapladıkları alanlar az olması nedeniyle

bu bölümde değerlendirilmiştir.

- Bu alanlarda; mevcut durum itibari ile herhangi bir stabilite problemi

gözlenmemiştir. Ancak dolgu zonu kalınlığına ve topoğrafik eğime bağlı olarak

oluşturulacak kazı şevleri gerisinde yaşanabilecek stabilite sorunları, şev stabilite

analizleri yapılarak zemin ve temel etütlerinde ayrıntılı olarak irdelenmeli ve

stabiliteyi sağlayacak mühendislik önlemleri belirlenmelidir.

- Bina temelleri dolgu zonu altındaki Trakya formayonuna taşıttırılmalıdır. Bu

amaçla dolgu kaldırılmalı veya kazıklı temeller ile bina temelleri alttaki doğal

zemine oturtulmalıdır.

- Bu alanlarda oluşturulacak her tülü kazı ve kazı şevleri uygun projelendirilmiş

istinat yapıları ile korunmalı, gerekli önlemler alınmadan kazı işlemlerine

geçilmemelidir.

- Duraysızlığa neden olabilecek ve yapı temellerini etkileyebilecek yüzey ve sızıntı

sularının ortamdan uzaklaştırılmasına yönelik uygun drenaj sistemleri yapılmalıdır.

Yapı yüklerinin taşıttırılacağı zemin seviyelerine yönelik şişme, oturma ve taşıma

gücü parametreleri ile kaya birimlerine ait taşıma gücü parametrelerinin parsel

bazlı zemin etütlerinde ayrıntılı olarak irdelenmesi gerekmektedir.Gerek

duraysızlığa neden olabilecek, gerekse yapı temellerini olumsuz etkileyebilecek

her türlü zemin ve kaya problemlerinin uzman mühendislerce projelendirilmesi ve

bu projeler uygulanarak yapılaşmaya gidilmesi gerekmektedir.

Uygun Alanlar 2 (UA-2): Kaya Ortamlar;

- Topoğrafik eğimi % 0-20, yer yer %20 olan,dolgu zonu kalınlığı 0-3 m arasında

değişen, dolgu zonu altında Trakya formasyonuna ait sarımsı kahve, boz renkli, bol

kırıklı ve çatlaklı grovak ve şeyller bulunan alanlardır.


30

- Bu alanlarda; mevcut durum itibari ile herhangi bir stabilite problemi

gözlenmemiştir. Ancak dolgu zonu kalınlığına ve topoğrafik eğime bağlı olarak

oluşturulacak kazı şevleri gerisinde yaşanabilecek stabilite sorunları, şev stabilite

analizleri yapılarak zemin ve temel etütlerinde ayrıntılı olarak irdelenmeli ve

stabiliteyi sağlayacak mühendislik önlemleri belirlenmelidir.

- Bina temelleri dolgu zonu altındaki Trakya formasyonuna taşıttırılmalıdır. Bu

amaçla dolgu kaldırılmalı veya kazıklı temeller ile bina temelleri alttaki doğal

zemine oturtulmalıdır.

- Bu alanlarda oluşturulacak her türlü kazı ve kazı şevleri uygun projelendirilmiş


geçilmemelidir.





bazlı zemin etütlerinde ayrıntılı olarak irdelenmesi gerekmektedir.

- Gerek duraysızlığa neden olabilecek gerekse yapı temellerini olumsuz

etkileyebilecek her türlü zemin ve kaya problemlerinin uzman mühendislerce

projelendirilmesi ve bu projeler uygulanarak yapılaşmaya gidilmesi gerekmektedir.

Önlemli Alanlar 2-1 (ÖA-2-1): Önlem Alınabilecek Nitelikteki Stabilite Sorunlu Alanlar;

- Topoğrafik eğimi % 0-20’den büyük, yersel olarak izlenen dolgu zonu kalınlığı 0-3.0

m arasında değişen, dolgu zonu altında Trakya formasyonuna ait sarımsı kahve,

boz renkli, bol kırıklı ve çatlaklı grovak ve şeyllerin yayılım gösterdiği alanlardır.

- Bu alanlarda; mevcut durum itibari ile herhangi bir heyelan olayı gözlenmemiştir.

Ancak dolgu zonu kalınlığına ve topoğrafik eğime bağlı olarak oluşturulacak kazı

şevleri gerisinde yaşanabilecek stabilite sorunları, şev stabilite analizleri yapılarak

zemin ve temel etütlerinde ayrıntılı olarak irdelenmeli ve stabiliteyi sağlayacak

kalıcı mühendislik önlemleri belirlenmelidir.

- Bina temelleri dolgu zonu altındaki Trakya formasyonuna ait sarımsı kahve, boz

renkli, bol kırıklı ve çatlaklı grovak ve şeyllerine taşıttırılmalıdır. Bu amaçla


31

dolgunun kaldırılmasının ekonomik olduğu yerlerde dolgu kaldırılmalı veya kazıklı

temeller ile bina temelleri alttaki Trakya formasyonuna oturtulmalıdır.

- Bu alanlarda oluşturulacak her tülü kazı ve kazı şevleri uygun projelendirilmiş


geçilmemelidir.





bazlı zemin etütlerinde ayrıntılı olarak irdelenmesi gerekmektedir.

- Gerek duraysızlığa neden olabilecek gerekse yapı temellerini olumsuz

etkileyebilecek her türlü zemin ve kaya problemlerinin uzman mühendislerce

projelendirilmesi ve bu projeler uygulanarak yapılaşmaya gidilmesi gerekmektedir.

Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğünce 21.02.2005

tarihinde onaylanan Gaziosmanpaşa İlçesi İmar Planı Revizyonuna Esas Jeolojik-

Jeoteknik Etüt Raporu’na göre

- Sarıgöl-Yenidoğan Mahalleleri Riskli Alanı TRF-YU simgesi ile gösterilen yerleşime

uygun alanlar, TRF-YÖ1 simgesi ile gösterilen yerleşime önlemli uygun alan 1,

QAL-YÖ2 simgesi ile gösterilen alüvyon-yerleşime önlemli uygun alan 2 ve YD-YÖ2

simgesi ile gösterilen yapay dolgu-yerleşime önlemli uygun alan 2’de,

- Bağlarbaşı Mahallesi Ek Riskli Alanı TRF-YU simgesi ile gösterilen yerleşime uygun

alanda kalmaktadır.

TRF-YU ( Trakya Formasyonu - Yerleşime Uygun Alanlar);

- Trakya Formasyonu’nun yüzeylendiği ortamlar olup eğimi genel olarak %30’un

altındadır. Yer altı suyu problemi görülmemektedir. Bu alanlar yerleşime uygunluk

haritalarında (YU) simgesi ve birimin jeolojik sembolü (TRF) ile gösterilmiştir. Bu

alanlar inceleme alanının en sağlam zeminlerini teşkil etmektedir. Bu alanlarda üst

seviyeleri max kalınlıkları 2.0-4.0 m arasında olan W5 türündeki tamamen ayrışmış

birimlerden oluşmaktadır. Bu alanlarda yerel olarak gözlenen 1.0-2.0 metreyi


32

geçmeyen eski dolgular yer almaktadır. Uygulama sırasında bu birimler sıyrılarak

yapı temelleri homojen sertlikte kaya ortamına oturtulmalıdır.

- Trakya formasyonuna ait kaya birimlerinin temel derinliklerde %RQD değeri 10-

65, %TCR değerleri ise 25-85 arasında değişen değerler elde edilmiştir. Bu

sonuçlara göre temel derinliklerindeki kaya kalitesi çok kötü-kötü arasındadır.

Ayrışma derecesi temel derinliklerinde yaygın olarak W2–W3 yerel olarak ise W4-

W5 kaya türündedir. Temel derinliklerinde kayaç dayanım sınıfı R1–R4

aralığındadır. Sismik ölçülerde 2.0-4.0 m derinliklerdeki kayma dalgası hızı (Vs) min

400 m/sn, max 1091 m/sn ve boyuna dalga (Vp) min 866 m/sn, max 2652 m/sn’dir.

Genel zemin grupları C1, B1 yerel olarak A1, yerel zemin sınıfı ise çoğunlukla

Z2, yer yer Z3 ve Z1’dir.

TRF-YÖ1 ( Trakya Formasyonu - Yerleşime Önlemli Uygun Alanlar-1 );

- Rapor eki haritalarda (TRF-YÖ1) sembolü ile belirtilmiştir. Bu alanlar genel olarak

eğimin %30’dan yüksek olduğu kaya ortamlardır. Yeraltısuyu problemleri

gözlenmemektedir. Bu alanlarda;

- Görülebilecek temel problemler, çatlak sistemlerine bağlı olarak gelişebilecek

kama ya da blok tipi kaymalardır.

- Özellikle kalınlığı fazla olan ayrışmış kaya ve çok sık çatlaklı birimlerinde yoğun

yağışlarda, eğim boyunca birimler içinden su akışı sızıntılar halinde olmaktadır.

Eğimin arttığı yerlerde ve yanlış kazı ile tabaka eğim, çatlak yönleri, süreksizlik

düzlemleri ve aşırı yüklemelere bağlı olarak stabilite sorunları meydana

gelebilmektedir.

- Yapı temelleri homojen sertlikte kaya ortamına oturacak şekilde planlanması

önerilmektedir. Bina temellerinin bir kısmının ana kaya, bir kısmının ayrışmış kaya

üzerinde kalması durumunda zemin iyileştirmesi veya uygun temel sistemi

kullanılarak farklı oturmalar önlenmelidir.

- Yapılacak parsel bazında ayrıntılı jeoteknik (jeoloji ve jeofizik) etütlerde olası

stabilite sorunlarına karşı gereğinde kinematik analizler yapılarak tüm alınacak

önlemler ve yapılaşma kriterleri belirlenmelidir.


33

- Genel zemin grubu B1–C1 ve yerel zemin sınıfları çoğunlukla Z2, yer yer Z3 ve

Z1’dir.

QAL-YÖ2 ( Alüvyon- Yerleşime Önlemli Uygun Alanlar-2 );

- Rapor eki haritalarda (ÇMF, GNF, ÇF, QAL, YD) jeolojik sembolü ve (YÖ2) sembolü

ile gösterilmiştir. Genel olarak %30’dan az eğime sahip alanlardır. Bu alanlarda

birimlerin jeoteknik özelliklerine bağlı olarak şişme, oturma, yer altı suyu

problemleri, sıvılaşma, taşıma gücü kapasitesi problemleri ve stabilite sorunları

beklenebilir. Çalışılan alanın vadi tabanları ve dere yatakları boyunca

izlenmektedir. Gazi Mahallesi girişinden Lütfü Aykaç Bulvarı doğusuna doğru baraj

tribünleri ve TEM Otoyolu viyadüğüne kadar uzanan alanlarda alüvyon birimlerin

kalınlıkları 4,7-37,0 metre, Gazi Mahallesi girişinden İsmet Paşa Caddesi

başlangıcına kadar uzanan ve İsmet Paşa Caddesi üzerinde Kıbrıs Caddesi

paralelinde uzanan alanlarda ise 3,5-9,0 metre arasındadır. Ölçülen noktalarda

yeraltısuyu seviyesi 0.8-2.5 metrelerde yeraltı suyu içeren, taşıma gücü düşük

gevşek granüler malzeme ve kohezyonlu zemin özelliğinde plastisitesi orta–

yüksek, yumuşak–katı kil karmasından oluşmaktadır.

- Bir bodrum kat temel derinliklerde standart penetrasyon değeri N30, 3-28 arasında,

3.0 metredeki gerçek özdirenç değerleri 13-20 ohm.m, 10 metredeki gerçek

özdirenç değerleri 2-9 ohm.m. arasında, 2.0–4.0 m derinlikteki kayma dalgası hızı

(Vs) 161-323 m/sn, boyuna dalga (Vp) 800-1400 m/sn arasında olan bu birimler

çalışma alanında değişken özellik göstermektedir. Bu alanlarda yapılan sondajlarda

ve alınan jeofizik ölçülerin değerlendirilmesi sonrasında gevşek kum seviyelerinde

yer yer sıvılaşma riskinin mevcut olduğu görülmüştür. Bu alanlarda sıvılaşma,

oturma şeklinde deformasyonlar ve taşıma gücü sorunu beklenmektedir. Kayma

dalga hızlarına göre zemin grubu D2, D3, C2, C3 zemin grubundan oluşmaktadır.

Yerel zemin sınıfları ise Z4, Z3, seyrek olarak gözlenen C zemin grubun kalınlıkları

15 metreden daha az kısımlarda Z2’dir.

YD-YÖ2 ( Yapay Dolgu - Yerleşime Önlemli Uygun Alanlar-2 );

- Rapor eki haritalarda (ÇMF, GNF, ÇF, QAL, YD) jeolojik sembolü ve (YÖ2) sembolü

ile gösterilmiştir. Genel olarak %30’dan az eğime sahip alanlardır. Bu alanlarda


34

birimlerin jeoteknik özelliklerine bağlı olarak şişme, oturma, yer altı suyu

problemleri, sıvılaşma, taşıma gücü kapasitesi problemleri ve stabilite sorunları

beklenebilir.

- Yerel olarak değişik kesimlerde gözlenen ve genel olarak 5.0 m kalınlığındaki dolgu

alanları kapsamaktadır. Bunlar, Küçükköy Mezarlığı karşısında ve Validesuyu

Caddesi üzerindeki park alanları ile İstanbul-Girne Caddesi birleşiminden başlayıp

dere boyunca yan parsellerde Mimar Sinan Camisi’nden sınıra kadar uzanan, S

caddesi solunda Hacı Mehmet Cıngıl İlköğretim Okulu batısında, Uğur Mumcu

Bulvarı ile Cebeci yolu köşesinde, Atatürk Bulvarı Sultançiftliği Spor Kulübü

Tesisleri, Kültür ve Ticaret, Alışveriş Merkezi Alanı, 1407/2 sokaktan başlayan şehir

parkı piknik alanında spor sahasının bulunduğu alan, Galeri Caddesi’nin Hekimsuyu

Caddesi birleşiminde meslek lisesi yanındaki boş alandır. Bu alanlarda yapılacak

çalışmalarda jeofizik (elektrik ve sismik kırılma) yöntemlerin yanı sıra, yeterli

taşıma gücü özelliğine sahip doğal zemin derinliğine bağlı olarak araştırma çukuru

veya sondajlı çalışmalarla dolgu altındaki doğal zemin derinliği tespit edilmelidir.

Buna göre yapılaşma kriterleri ve oluşabilecek zemin problemleri tespit edilmeli,

uygun çözümler üretilmelidir. Genel zemin grubu C2, C3, B2, B3 ve yerel zemin

sınıfı Z3, Z2’dir.

- YÖ2 simgesi ile belirlenen alanlarda yapılacak parsel bazı zemin etütleri ayrıntılı

jeoteknik etütler (Jeolojik-Jeofizik) şeklinde yapılmalı, her alan için yukarıda

belirlenen riskler irdelenmeli, belirlenen risklerin ortadan kaldırılmasına yönelik

gerek önlemler saptanmalı ve yapılaşma kriterleri ortaya konulmalıdır.

3.2. Yapısal Analizler

3.2.1. Arazi Kullanımı

Riskli alanlara ilişkin arazi kullanım çalışması Şekil 7’de verilmiştir.


35

Şekil 7 : Arazi Kullanımı

Kaynak: Alan ve Büro Çalışması, Gaziosmanpaşa, İstanbul, 2014.


36

Merkez-Sarıgöl, Pazariçi, Yıldıztabya, Sarıgöl, Bağlarbaşı ve Mevlana mahalleleri ağırlıklı

olarak konut kullanımının görüldüğü alanlardır. Ticaret kullanımları ana caddeler

üzerinde konut altı olarak görülmekle beraber, Karadeniz, Barbaros Hayrettin ve

Karayolları Mahallelerinde Cebeci, Ertuğrulgazi ve Kadir Akdoğan Caddeleri boyunca

imalat faaliyetlerine yönelik kullanımlar görülmektedir. Merkez Mahallesi Riskli Alanı

sınırları dahilinde de Çukurçeşme Caddesi boyunca ticaret, Eski Edirne Asfaltı boyunca

da imalata yönelik birimler yer almaktadır. Yeşil alanlar ise Fevzi Çakmak Mahallesi

sınırları dahilinde Küçükköy deresi vadisi boyunca ve Mevlana mahallesinde TEM

otoyolu ile yerleşik alan arasında görülmektedir.

3.2.2. Kat Yüksekliği

Gaziosmanpaşa İlçe bütünündeki yapılar, kat yükseklikleri dikkate alınarak 1-2, 3, 4, 5, 6,

7-10, 11-20 katlı olarak gruplandırılmıştır. Riskli alanlar içerisindeki yapıların kat

yükseklikleri Şekil 8’de verilmiştir.


37

Şekil 8 : Kat Yüksekliği Analizi



38

50%

12%

10%

14%

10%4%

1-2 kat

3 kat

4 kat

5 kat

6 kat

7-10 kat

Kat adetleri analizine göre ilçe bütününde ağırlıklı olarak 4 ve 5 katlı yapılar

bulunmaktadır. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun

kapsamında ilan edilen Merkez Mahallesi Riskli Alanı’nda, Sarıgöl-Merkez Mahallesi

Riskli Alanı’nda, Pazariçi Mahallesi, Kuzey Bölgesi Riskli Alanı’nda, Yıldıztabya Mahallesi,

Doğu Bölgesi Riskli Alanı’nda, Yıldıztabya Mahallesi, Batı Bölgesi Riskli Alanı’nda,

Bağlarbaşı Mahallesi Riskli Alanı’nda, Yeni Mahalle Riskli Alanı’nda, 1-2 katlı yapılar,

Pazariçi Mahallesi, Güney Bölgesi Riskli Alanı’nda 1-2 katlı yapılar ile 5 katlı yapılar, Fevzi

Çakmak-Kazım Karabekir Mahalleleri Riskli Alanı’nda 1-2 katlı yapılar ile 4 katlı yapılar,

Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri Riskli Alanı’nda konut

yapılarında 4 kat, sanayi ve ticaret yapılarında ise 1-2 ve 3 katlı yapılar, diğer riskli

alanlara göre daha düzenli ve ayrık nizam yapılaşmanın olduğu Mevlana Mahallesi Riskli

Alanı’nda 5, 6 ve 7-10 katlı yapılar yoğunluktadır. Riskli alanlardaki yapıların kat

yükseklikleri Grafik 1’de verilmiştir.

Grafik 1 : Riskli Alanlarda Kat Adetleri


Riskli alanlardaki yapıların % 50’si 1-2 katlı yapılardan oluşmaktadır. İlçe bütününde 4 ve

5 katlı yapıların yoğunlukta olması nedeniyle bina yükseklikleri 15-20 metre arasında

değişmektedir. Kat yükseklikleri, kentin tepe noktaları ve eş yükselti değerleriyle birlikte

kent silüetinin değerlendirilmesi açısından önem taşımaktadır.


39

3.2.3. Yapı Cinsi

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında

ilan edilen riskli alanlarda yapılan alan çalışmasında riskli alanlarda yer alan yapılar

cinslerine göre değerlendirilmiştir. Riskli alanlar içerisindeki yapıların cinslerine ilişkin

bilgiler Şekil 9’de verilmiştir.


40

Şekil 9 : Yapı Cinsi



41

64

36

betanarme

yığma

Merkez Mahallesi Riskli Alanı’nda, Pazariçi Mahallesi, Güney Bölgesi Riskli Alanı’nda,

Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi Riskli Alanı’nda, Yıldıztabya Mahallesi, Doğu Bölgesi

Riskli Alanı’nda, Bağlarbaşı Mahallesi Riskli Alanı’nda, Fevzi Çakmak-Kazım Karabekir

Mahalleleri Riskli Alanı’nda, Yeni Mahalle Riskli Alanı’nda, Karayolları-Karadeniz-

Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri Riskli Alanı’nda, Mevlana Mahallesi Riskli Alanı’nda,

betonarme yapılar, Sarıgöl-Merkez Mahallesi Riskli Alanı’nda, Yıldıztabya Mahallesi, Batı

Bölgesi Riskli Alanı’nda yığma yapılar yoğunluktadır.

Çelik yapılar, Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri Riskli Alanı

içerisindeki sanayi alanlarında mevcut olup sayıları çok azdır. Grafik 2’de riskli alanlarda

yer alan yapıların cinslerine göre dağılımı verilmiştir.

Grafik 2 : Riskli Alanlarda Yapı Cinsi


Riskli alanlarda yer alan yapıların %64 betonarme, %36 ise yığmadır.

3.2.4. Yapı Yaşı


ilan edilen riskli alanlarda yapılan alan çalışmasında riskli alanlarda yer alan yapılar yapım

yılına göre 1980 yılı öncesi yapılan yapılar, 1980-200 yılları arasında yapılan yapılar, 2000

yılı sonrasında yapılan yapılar olmak üzere değerlendirilmiştir. Riskli alanlar içerisindeki

yapıların yaşlarına ilişkin bilgiler Şekil 10’da verilmiştir.


42

Şekil 10 : Yapı Yaşı



43

Merkez Mahallesi Riskli Alanı’nda, Sarıgöl-Merkez Mahallesi Riskli Alanı’nda, Pazariçi

Mahallesi, Güney Bölgesi Riskli Alanı’nda, Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi Riskli

Alanı’nda, Yıldıztabya Mahallesi, Doğu Bölgesi Riskli Alanı’nda, Yıldıztabya Mahallesi, Batı

Bölgesi Riskli Alanı’nda, Bağlarbaşı Mahallesi Riskli Alanı’nda, Yeni Mahalle Riskli

Alanı’nda 1980 yılı öncesi yapılan yapılar, Fevzi Çakmak-Kazım Karabekir Mahalleleri

Riskli Alanı’nda, Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri Riskli

Alanı’nda, Mevlana Mahallesi Riskli Alanı’nda ise 1980-2000 yılları arasında yapılan

yapılar yoğunluktadır. 2000 yılı sonrasında yapılan yapılar daha çok Karayolları-

Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri Riskli Alanı’nda bulunmaktadır.

3.2.5. Yapı Kalitesi


ilan edilen riskli alanlarda yapılan alan çalışmasında riskli alanlarda yer alan yapılar

kalitesine göre iyi, orta ve kötü olarak değerlendirilmiştir. Riskli Alanlarda yer alan

yapıların kalitesine ilişkin bilgiler Şekil 11’de verilmiştir.


44

Şekil 11 : Yapı Kalitesi



45

17%

43%

40% iyi

orta

kötü

Riskli alan sınırları içerisindeki yapıların büyük bir kısmı orta ve kötü kalitedeki yapılardan

oluşmaktadır. Merkez Mahallesi Riskli Alanı’nda, Pazariçi Mahallesi, Güney Bölgesi Riskli

Alanı’nda, Bağlarbaşı Mahallesi Riskli Alanı’nda, Fevzi Çakmak-Kazım Karabekir

Mahalleleri Riskli Alanı’nda, Yeni Mahalle Riskli Alanı’nda, Karayolları-Karadeniz-

Barbaros Hayrettin Paşa Mahalleleri Riskli Alanı’nda, Mevlana Mahallesi Riskli Alanı’nda

iyi kalitedeki yapılar yoğunluktayken, Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi Riskli Alanı’nda,

Yıldıztabya Mahallesi, Doğu Bölgesi Riskli Alanı’nda, Bağlarbaşı Mahallesi Ek Riskli

Alanı’nda, Sarıgöl-Merkez Mahallesi Riskli Alanı’nda, Yıldıztabya Mahallesi, Batı Bölgesi

Riskli Alanı’nda, Sarıgöl-Yenidoğan Mahalleleri Riskli Alanı’nda orta kalitedeki yapılar

yoğunluktadır. Kötü kalitedeki yapılar riskli alanlar içerisinde dağılmış olmakla birlikte en

fazla Sarıgöl-Yenidoğan Mahalleleri Riskli Alanı içerisinde yer almaktadır. Grafik 3’de

riskli alanlarda yer alan yapıların kalitelerine göre dağılımı verilmiştir.

Grafik 3 : Riskli Alanlarda Yapı Kalitesi


Riskli alanlarda yer alan yapıların % 15’i iyi, % 36’sı orta, % 49’u ise kötü kalitededir. Riskli

Alanlar içerisindeki yapı kalitesi yapı yaşı analizi ile paralellik arz etmektedir. Kötü

kalitede yapılar ilçenin güney kesiminde hakim olarak görülmekte olup, orta kalitede

yapılar ise riskli alanların kuzey kesiminde hakim olarak görülmektedir. Her iki kesimde

de genel olarak 2000 yılı sonrası yapıldığı belirlenen yapılar başta olmak üzere iyi kalitede

yapılar yer yer tespit edilmiştir. Her bölge içerisinde dağınık vaziyette yer aldığı tespit


46

0 100 200 300 400 500 600 700 800

2000 YILI SONRASI RUHSATLI

RUHSATA UYGUN OLMAYAN

RUHSATI OLMAYAN

RU

HSA

T D

UR

UM

U

RUHSAT DURUMU

edilen iyi kalitedeki yapıların, Pazariçi Mahallesi güney bölgede en çok yoğunlaştığı

kesimdir.

3.2.6. Yapıların Risk Durumu ve Değerlendirmesi


ilan edilen riskli alanlardaki yapılar ruhsat durumuna göre değerlendirilmiştir. 1999

yılında yaşanan deprem sonrasında Gaziosmanpaşa İlçesi’nde yapılaşmanın ruhsatlar

çerçevesinde yasal olarak yapılmasına dikkat edilmiştir. 1999 yılında yaşanan deprem

öncesinde yapılan tüm yapılar riskli değerlendirilmiştir. 2000 yılı sonrasında yapılan

yapıların ruhsat durumlarına ilişkin tespitler Grafik 4’de verilmiştir.

Grafik 4 : Riskli Alanlardaki Yapıların Ruhsat Durumları


2000 yılı sonrasında sadece 751 adet ruhsatlı ve projesine uygun bina yapılmıştır.

Bölgede 159 adet yapının ruhsata aykırı olduğu tespit edilmiştir.

Riskli alanlarda yer alan yapıların ruhsat durumuna ilişkin bilgiler Şekil 12’de verilmiştir.


47

Şekil 12 : Ruhsat Durumu



48


ilan edilen riskli alanlardaki yapılar belirlenen kriterler doğrultusunda puanlamaya tabi

tutulmuştur, puantaj kriterleri ve değerleri Tablo 8’de verilmiştir.

Tablo 9 : Puantaj Kriterleri ve Değerleri


Belirlenen puantaj kriterlerine göre riskli alanlarda yer alan yapıların değerlendirmesi

Şekil 13’te verilmiştir.

ANALİZ İSMİ DERECELENDİRME PUANTAJ

YAPI DURUMU ANALİZİ

İYİ 0

ORTA 3

KÖTÜ 6

YAPIM CİNSİ ANALİZİ BETONARME 0

YIĞMA 1

YAPIM YILI ANALİZİ

2000 YILI SONRASI 0

1981-1999 2

1980 YILI ÖNCESİ 5

RUHSAT DURUMU

2000 YILI SONRASI RUHSATLI 0

RUHSATA UYGUN OLMAYAN 2

RUHSATI OLMAYAN 6

DEĞERLENDİRME ARALIĞI

0-1-2-3 ÇOK İYİ

4-5-6-7 İYİ

8-9-10-11 ORTA

12-13-14-15 KÖTÜ

16-17-18-19 ÇOK KÖTÜ


49

Şekil 13 : Puantaj



50

Belirlenen kriterler doğrultusunda yapılan değerlendirmelere göre riskli alanlardaki

yapıların büyük bir kısmı kötü ve çok kötü durumdadır.

3.2.7. Doku Analizi

İlçenin dokusunu, yapıların ilçe bütününe yayılım düzeyini, yapı alanlarının tasarımını

analiz etmeye yardımcı olan doluluk-boşluk analizine göre grid sistem veya organik

yapıdaki ada formlarının bitişik nizamda yapılaşmıştır. Site tarzı yerleşmelerin hakim

olduğu alanlarda ise yapılar ayrık nizamdadır. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların

Dönüşümü Hakkında Kanun kapsamında ilan edilen riskli alanlarda yapılar dağınık, yer

yer bitişik veya ayrık konumlanmıştır. Yapı taban alanları, sanayi alanlarının olduğu

bölgelerde büyük, ilçe genelinde parsel büyüklükleri ve yapıların kullanımına bağlı olarak

genellikle küçüktür. Gaziosmanpaşa İlçe bütününde ada formları ve sokak tipolojilerinde

genel olarak grid sistem hakimdir. Eğimin fazla olduğu bölgelerde organik ada formları

görülürken, eğimli ve grid sistemin görüldüğü alanlarda eğimin fazla olmasından dolayı

merdivenli sokaklar ile bağlantılar kurulmuştur.

Doku analizi çalışmalarında riskli alanlar öncelikli olmak üzere ilçe genelinde ada bazında

inceleme yapılmıştır. Topoğrafya, sokak dokusu, yapı yoğunluklarının incelendiği doku

analizlerinde eğim değeri % 0-5 olan bölgelerde yoğun ve düzenli bir yapılaşma

görülmektedir. 4-5 katlı yapıların bulunduğu bu alanlarda grid doku görülmektedir.

Eğimin %20 ve üzeri olduğu alanlarda ise ada formları eğimle uyumlu hale gelerek

organik doku özelliği göstermektedir. Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa

Mahalleri Riskli Alanında yapılan doku analizi çalışmalarında bahsedilen durum

görülmektedir. İzinsiz yapılaşmaların görüldüğü Yeni Mahalle, Sarıgöl, Yenidoğan,

Pazariçi, Yıldıztabya, Bağlarbaşı, Karayolları mahallelerindeki %20 üzeri eğimli alanlarda

ada içerisindeki yapıların birbirine çok yakın konumlandığı düzensiz doku alanları

görülmektedir. Düzensiz doku formlarının görüldüğü bu alanlarda yapılar az katlıdır.

Doku analizi çalışmasına göre, Yıldıztabya Mahallesi, Doğu Bölgesi Riskli Alanında ve

Pazariçi Mahallesi, Güney Bölgesi Riskli Alanında yapı yoğunlukları 2.80-2.90, diğer riskli

alanlarda 0.70-1.60, taban alanı kullanımı ise 0.40-0.90 arasında değişmektedir.

İlçe içerisinde site şeklinde yapılaşmalar da görülmektedir. Mevlana Mahallesi Riskli

Alanı’nda yer alan ve doku analizi çalışması yapılan site örneğinde TAKS 0.30 ve KAKS


51

2.50’dir. İlçe genelinde ve yapılan doku analizleri çalışmalarında siteler dışındaki alanlar

bitişik nizam şeklinde yapılaşmıştır.


52

4. BÖLÜM: PLAN KARARLARI

4.1. 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Revizyonu Yapım Gerekçesi


Hakkında Kanun kapsamında; Merkez Mahallesi, Sarıgöl-Merkez Mahallesi, Pazariçi

Mahallesi Güney Bölgesi, Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi, Yıldıztabya Mahallesi Doğu

Bölgesi, Yıldıztabya Mahallesi Batı Bölgesi, Bağlarbaşı Mahallesi, Fevzi Çakmak-Kazım

Karabekir Mahalleleri, Yeni Mahalle, Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin Paşa

Mahalleleri, Mevlana Mahallesi 24.12.2012 tarih ve 2012/4099 sayılı Bakanlar Kurulu

Kararına istinaden 26.01.2013 tarih ve 28540 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak riskli

alan ilan edilen 393,15 ha alan üzerinde hazırlanan 1/5.000 ölçekli nazım imar planı

09/04/2015 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe

girmiştir. Söz konusu nazım imar planı 13/04/2015-12/05/2015 tarihleri arasında

İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nde askıya çıkmıştır. Askı süresi içinde yapılan

itirazlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından değerlendirilmiş kabul edilen kısımları

30/07/2015 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanarak 13/08/2015-

12/09/2015 tarihleri arasında İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nde tekrar askıya

çıkmıştır.

Nazım imar planı çalışması yürütülürken;

Yerinde dönüşüm,

Hak sahiplerine ek külfet oluşturmama,

Çarpık kent dokusunun sıhhileştirilmesi,

temel prensip olarak belirlenmiştir.

Bu prensipler doğrultusunda her bölgede yer alan hak sahipleri yine aynı bölge içinde

yaşayacak şekilde düşünülerek yoğunluk değerleri atanmıştır. Hak sahiplerinin ikamet

ettikleri konutların veya işyerlerinin dönüşümünde ek külfet oluşmaması için gerekli olan

finansman payı miktarının da ilavesiyle yapılaşmaya esas yoğunluk değerleri ortaya


53

çıkmıştır. Aynı zamanda 1950 yılından itibaren İstanbul’a Anadolu’dan gelen hızlı göç

dalgaları çerçevesinde ortaya çıkan çarpık kent dokusunun da yenilenerek modern hale

getirilmesi hedeflenmektedir.

Buna rağmen riskli alana ilişkin nazım imar planına yapılan itirazlar incelendiğinde

münferit taleplerden ziyade yoğunluk kararlarına ve donatı alanı miktarlarına ve

standartlarına yönelik değerlendirmeler ön plandadır. Hazırlanan nazım imar planları 3

nolu plan notunda da belirtildiği üzere riskli alanlarda 6306 sayılı yasa ve uygulama

yönetmeliği çerçevesinde uygulama yapmaya yöneliktir. Yoğunluk değerlerinin büyük

oranlarda azaltılması hak sahipleri için yapılacak hakediş düzenlemelerinin azalması veya

yenileme bedeli olarak ek külfete girmeleri sonucunu ortaya çıkaracaktır. Buna rağmen

mevcut şartlar gözden geçirilerek yoğunluk değerlerinin nisbi düzenlemeler ile

azaltılması, yine donatı alanlarının da nisbi düzenlemelerle artırılması sağlanmıştır.

Yapılan bu düzenlemeler neticesinde planlama alanında yaşayacak olan nüfus için

tanımlanan kişi başı donatı alanı miktarı artırılmıştır.

4.2. Kentsel Dönüşüm Süreci

20.01.2010 tarihinde Başbakanlık Toplu Konut İdaresi ile imzalanan ön protokol ile

Gaziosmanpaşa İlçesinde yürütülmekte olan “Gaziosmanpaşa Sarıgöl ve Yenidoğan

Mahalleleri Kentsel Yenileme (Gecekondu Dönüşüm) Projesi” çalışmalarına başlanmış

olup bu tarih Kentsel Dönüşüm Çalışmalarının başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Ön

protokolün imzalanmasını müteakip Toplu Konut İdaresi Başkanlığının 15.07.2010 tarihli

Başkanlık onayıyla Sarıgöl-Yenidoğan “Gecekondu Önleme Bölgesi” ilan edilmiştir.

Sarıgöl Yenidoğan Mahalleleri Kentsel Yenileme (Gecekondu Dönüşüm) proje alanında

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı 19.09.2011 tarihli onayı ile uygulama yetkisini

Gaziosmanpaşa Belediyesine devretmiştir.

Daha sonra ise Gaziosmanpaşa İlçesi’nde 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların

Dönüştürülmesi Hakkından Kanun kapsamında; Merkez Mahallesi, Sarıgöl-Merkez

Mahallesi, Pazariçi Mahallesi Güney Bölgesi, Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi, Yıldıztabya

Mahallesi Doğu Bölgesi, Yıldıztabya Mahallesi Batı Bölgesi, Bağlarbaşı Mahallesi, Fevzi


54

Çakmak-Kazım Karabekir Mahalleleri, Yeni Mahalle, Karayolları-Karadeniz-Barbaros

Hayrettin Paşa Mahalleleri, Mevlana Mahallesi 24.12.2012 tarih ve 2012/4099 sayılı

Bakanlar Kurulu Kararına istinaden 26.01.2013 tarih ve 28540 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanarak riskli alan ilan edilmiştir. Sarıgöl-Yenidoğan Mahallelerine ilişkin alan

18.11.2013 tarih ve 2013/5666 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden 15.12.2013 tarih

ve 28852 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak riskli alan ilan edilmiştir. Bağlarbaşı

Mahallesi Ek Alanı, 12.11.2013 tarih ve 2013/5659 sayılı Bakanlar Kurulu kararına

istinaden 15.12.2013 tarih ve 28852 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak riskli alan ilan

edilmiştir. Riskli alan edilen 13 bölgenin toplam büyüklüğü 431,92 hektardır.

26.01.2013 gün 14.11.2013 tarihli ve 5489 sayılı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Olur’u ile

Sarıgöl – Yenidoğan Mahalleleri Kentsel Yenileme Gecekondu Dönüşüm Alanının

Gecekondu Önleme Bölgesinden çıkarılması uygun görülmüştür. Gaziosmanpaşa İlçesi,

Sarıgöl ve Yenidoğan Mahalleleri sınırları içerisinde bulunan yaklaşık 33.2 hektar alan

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi hakkında kanun kapsamında

18.11.2013 tarih, 2013/5666 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Riskli Alan ilan edilmiştir.

Sarıgöl ve Yenidoğan Mahallelerine ilişkin riskli alan Danıştay 14. Dairesinin 2014/437

Esas sayı ve 01.10.2014 tarihli kararında “15.12.2013 günlü, 2013/5666 sayılı Bakanlar

Kurulu kararının yerinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda

düzenlenecek bilirkişi raporunun alınmasından sonra bu konuda yeniden bir karar

verilinceye kadar yürütmesinin durdurulmasına” karar verilmiş olup bu alanlar plan

sınırları dışında tutulmuştur.

Bağlarbaşı ek bölgesinde de ”12.11.2013 günlü, 2013/5659 sayılı Bakanlar Kurulu

kararının yerinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenecek

bilirkişi raporunun alınmasından sonra bu konuda yeniden bir karar verilinceye kadar

yürütmesinin durdurulmasına” karar verilmiş olup bu alan da plan sınırları dışında

tutulmuştur.

Tablo10’da belirtilen risk unsurlarını barındıran 11 bölgedeki toplam 393,15 hektarlık

alan 24.12.2012 tarihli ve 2012/4099 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden

26.01.2013 tarihli ve 28540 sayılı resmi gazetede yayımlanarak 6306 sayılı Afet Riski


55

Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında “Riskli Alan” ilan

edilmiştir ve 1/5000 ölçekli revizyon imar planının sınırını oluşturmaktadır.

Tablo 10 : Riskli Alan İlan Edilen Bölgeler

RİSKLİ ALAN Alan Büyüklüğü

(ha)

İlan Tarihi

Merkez Mahallesi Riskli Alanı 4.94

24.12.2012 Tarih

ve 2012/4099

Sayılı Bakanlar

Kurulu’na

istinaden,

26.01.2013 tarih

ve 28540 Sayılı

Resmi Gazetede

Yayımlanarak İlan

Edilen Alanlar

Sarıgöl-Merkez Mahallesi Riskli Alanı 5.83

Pazariçi Mahallesi Güney Bölgesi Riskli Alanı 18.82

Pazariçi Mahallesi Kuzey Bölgesi Riskli Alanı 17.05

Yıldıztabya Mahallesi Doğu Bölgesi Riskli Alanı 14.17

Yıldıztabya Mahallesi Batı Bölgesi Riskli Alanı 42.28

Bağlarbaşı Mahallesi Riskli Alanı 16.60

Fevzi Çakmak-Kazım Karabekir Mahalleleri

Riskli Alanı

59.31

Yeni Mahalle Riskli Alanı 10.81

Karayolları-Karadeniz-Barbaros Hayrettin

Paşa Mahalleleri Riskli Alanı 158.25

Mevlana Mahallesi Riskli Alanı 45.10

Kaynak: 26.01.2013 Tarih ve 28540 Sayılı Resmi Gazete ile 15.12.2013 Tarih ve 28852 Sayılı Resmi Gazete

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 73. maddesinde 2010 yılında yapılan değişiklikle,

belediyelere, “belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları,

teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı

alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi

ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla

kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilme” yetkisi verilmiştir.

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun kabulü ile

kentsel dönüşüm uygulamalarında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ ve belediyeler

yetkili kılınmıştır. 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri

Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların

Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kentsel dönüşüm konusunda Çevre ve Şehircilik


56

Bakanlığı’na, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetkilendirmesi halinde de belediyelere

yetki vermektedir.

Uygulama sürecinin tek elden yürütülebilmesi adına ilan edilen toplam 393 ha alana

sahip riskli alanda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 06/03/2013 tarih ve 944 sayılı oluru

ile 10/07/2013 tarih ve 3960 sayılı makam oluru doğrultusunda Gaziosmanpaşa

Belediyesi yetkilendirilmiştir.

Gaziosmanpaşa Belediye Meclisi’nin Nisan 2013/42 sayılı kararı ve Temmuz 2014/55

Sayılı kararına istinaden de Gaziosmanpaşa Belediyesi’ne devredilen yetkiler

doğrultusunda çalışmak üzere; Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı ve GOPAŞ

(Gaziosmanpaşa İnşaat Yatırım Taahhüt İşlemleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi) ile

protokoller imzalanmış ve GOPAŞ’a müşavirlik görevi verilmiştir.

Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı’nın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan aldığı bu yetki

devri doğrultusunda; Gaziosmanpaşa sınırları içerisinde, kullanım ömrünü doldurmuş

niteliksiz konut alanlarının, yasal mevzuata aykırı bir şekilde gelişmiş alanların,

halihazırda kaçak yapılaşmalarla kullanılmaz halde olan donatı alanlarının, yeterli en

kesite sahip olmayan yollar nedeni ile erişilebilirliği azalan alanların ve işlevsiz kalmış

fonksiyon alanlarının bulunduğu bölgeler öncelikli olmak üzere sürdürülebilirlik ilkesi

kapsamında sağlıklı yaşam alanları oluşturulması ve hayat kalitesinin arttırılmasıyla

kentsel mekânın yenilenmesi hedeflenmektedir.

Kentsel dönüşüm süreci parsel ölçeğinde ve yapı bazında yürütülebileceği gibi kentsel

mekânın tamamında topyekûn bir dönüşüm süreci olarak da yürütülebilir. Bu noktada

iki seçenek arasında yapılacak karşılaştırmada; parsel ölçeğinde ve yapı bazında

yapılacak dönüşüm çalışmaları ile yalnızca yapıların yenileneceği ancak mekânda yer

alan diğer sorunların devam edeceği görülmektedir. Ancak kent ölçeğinde bütüncül bir

şekilde yürütülecek olan bir dönüşüm süreci ile kentin altyapısından, ulaşımına ve donatı

alanlarına kadar tamamen yenilenmesi sağlanabilecektir.

Gaziosmanpaşa İlçesinde altyapısı tamamlanmış, sosyal donatılarıyla modern bir yapıya

kavuşmuş yeni binalar ve sosyal konutları ile herkesin huzur ve refah içinde komşularıyla


57

bir arada yaşayacağı, metro, tramvay, teleferik, otobüs gibi toplu ulaşım imkânları ile

bisiklet yolları, yürüyüş yolları, “park et-devam et” sistemi ile hem spor yapan hem

eğlenebileceği hem de hedefe en kısa sürede ulaşabileceği, iş ile ev arasındaki

mesafelerin kısaldığı, rahatlıkla işine, evine gitmek isteyeceği, birçok yere konforlu bir

biçimde ulaşabileceği, oksijenin bol olduğu ve tarihi de içinde yoğuran amfi tiyatro,

yüzme havuzu, spor alanları, açık havuzlar, hayvanat bahçesi, yöresel pazarları, eğlence

mekânları ile sosyal ve kültürel aktiviteleri barındıran vadi projeleri, parkları, meydanları,

çocuk bahçeleri, kapalı ve açık otoparklar, ilkokuldan üniversiteye kadar her türlü eğitim

imkânının sunulduğu mekanların oluşması ve kentsel dönüşümü sağlıklı bir şekilde

tamamlamak amacıyla çalışmalara başlanmıştır.

Kentlerde hayata geçirilen projeler, kamuoyu ile yeterince paylaşıldığı ve görüş

alışverişinde bulunulduğu ölçüde destek almaktadır. Bu katılımcı planlama anlayışının

gereğidir. Katılımcı planlama anlayışı: yerel halkın çeşitli müzakere ortamlarında yer

almasıyla ya da anket yapımı vb. uygulamalarla yerel halkı ilgilendirecek projelerle ilgili

yerel halkın görüşlerinin ve düşüncelerinin değerlendirilebileceği ve yaşamlarını

sürdürdükleri mekanların oluşumunda etki edecek kararları yönlendirmelerini içerir.

Görüşme uzlaşma ve protokol çalışmalarını yürütmek, sürece ilişkin halkı bilgilendirme

görevini kentsel dönüşüm ofisleri yapmaktadır. Bu kapsamda; hak sahipleri ile görüşme

uzlaşma ve protokol çalışmalarını yürütmek, sürece ilişkin halkı bilgilendirmek

maksadıyla hem 775 sayılı yasa kapsamında hem de 6306 sayılı yasa kapsamında, 2012

yılı haziran ayından itibaren saha ofisleri açılmıştır. Toplam 5 adet saha ofisi, halkı süreç

hakkında bilgilendirme ve halkla görüşmelerin yapılmasının yanı sıra arazide hak

sahipliliği tespit çalışmalarını da yapmaktadır.

Gaziosmanpaşa İlçe sınırları içerisinde riskli alan olarak ilan edilen alanlarda

yaşayanların ve çalışanların fiziksel-sosyal çevre sorunları hakkındaki düşüncelerini ve

kentsel dönüşüm süreci farkındalığının ölçülmesi ise “Mevcut Durum Analizi” kısmında

yapılan anket çalışmaları ile ölçülmüştür. Yapılan bu anketlerin sonuçlarına göre

paydaşların görüşleri planlama aşamasında değerlendirilerek kentsel dönüşüm sürecinin

sağlıklı, şeffaf ve katılımcı bir şekilde yürütülmesine olanak sağlamıştır. Katılımın


58

gerçekleştirilmesiyle, hak sahiplerinin projeyi sahiplenmesi ve beraberinde güven ortamı

oluşmasına; böylece kentsel dönüşüm projesine destek olunması sağlanacaktır.

Gaziosmanpaşa Belediyesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan aldığı yetkiler

doğrultusunda; 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun

kapsamında riskli alan ilan edilen yerlere ilişkin olarak 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı,

1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı, Kentsel Tasarım Projeleri ile mevcut durum

analizlerinin yapılmasını ve gerek riskli alan sınırları içerisinde gerekse riskli alan sınırları

dışında kalan ilçenin tamamına yönelik Kentsel Dönüşüm Master Planı’nın yapılmasını

içermekte olan “Gaziosmanpaşa İlçesi İlçe Bütününde Kentsel Dönüşüm Master Planı ve

Riskli Alan Sınırlarında İmar Planlarının Hazırlanması İşi” ihalesi yapılmıştır.

Buna göre söz konusu iş;

Riskli alanlar içerisinde mevcut duruma ilişkin tüm bilgi ve belgelerin derlenerek mevcut

durumun tespit edildiği, alana ilişkin tüm verilerin işlenmiş olduğu ve analitik olarak

değerlendirildiği analiz-sentez paftalarından ve araştırma raporundan oluşan “Mevcut

Durum Analizi” hazırlanması,

Gaziosmanpaşa İlçe bütününe ilişkin amaç, hedef ve stratejiler doğrultusunda belirlenen

planlama eylemlerinin/faaliyetlerin/projelerin gerçekleşeceği mekânların belirlenerek

alan kullanım kararlarının verildiği, önceliklerinin belirlendiği, yapılacak uygulamalara

yönelik yöntem ve metodolojinin (dönüşüm modelinin) ve uygulama araçlarının

belirlendiği “Kentsel Dönüşüm Master Planı” hazırlanması,

Kentsel Dönüşüm Master Planı kapsamında yürütülecek çalışmaların kısa vadede hayata

geçirilmesi amacıyla, ilgili kurum ve kuruluşların uygulama aşamasında nasıl ve ne

şekilde yer alacaklarına ilişkin görev ve sorumluluk tanımlarının yapıldığı, yapılan

çalışmaların yürürlükteki mevzuata uygun hale getirilerek 1/5000 ölçekli Nazım İmar

Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının hazırlandığı, etaplama alanlarının ve

riskli alanların kavramsal fikir projeleri (kentsel tasarım projeleri) ile desteklendiği

“Uygulama Rehberi” hazırlanması,


59

Hazırlanan dönüşüm master plan kapsamında öngörülen tüm sürece ilişkin maliyetin

analiz edildiği, örgütlenme ve finansman modelinin açıklanması işidir.

İlçede yürütülecek kentsel dönüşüm çalışmalarına altlık oluşturacak olan “Mevcut

Durum Analizi” hazırlanmış ve bu analizler çerçevesinde hazırlanan Kentsel Dönüşüm

Master Planı ile ilçemizdeki Riskli Alanlar ile birlikte, Riskli Alan sınırları dışında kalan

bölgeleri de sürecin içine katarak daha uygulanabilir bir planlama anlayışının sağlanması

hedeflenmiştir. Buna göre ilçe genelinde tüm ulaşım aksları, yeniden belirlenen

fonksiyon alanları ışığında kurgulanmış ve ilçenin gerek kendi içindeki gerekse il

ölçeğindeki erişilebilirliğinin arttırılması hedeflenmiştir. Gaziosmanpaşa ilçesinin

mekânsal anlamda en önemli sorunu olarak göze çarpan donatı eksikliği de Kentsel

Dönüşüm Master Plan çalışması kapsamında detaylı olarak ele alınmış ve donatı

alanlarının yer seçimleri ve alan büyüklükleri, öngörülen nüfus yoğunlukları göz önünde

bulundurularak yeniden planlanmıştır. Söz konusu çalışma ile tüm nüfusa hizmet

edebilecek ve olası afet anında toplanma mekânları olarak kullanılabilecek yeşil alanlar,

çocuk bahçeleri ve spor alanları ve bu alanların altında yapılacak olan ve herhangi bir

afet durumunda sığınak olarak da kullanılabilecek zemin altı otoparklar alanları da

yeniden düzenlenmiştir.

Yukarıda bahsedilen mekânsal projeksiyonların yanı sıra Kentsel Dönüşüm Master Planı

ile yürütülecek çalışmaların kısa vadede hayata geçirilmesi amacıyla ilgili kurum ve

kuruluşların görev ve yetkileri çerçevesinde projenin uygulanma aşamasında nasıl ve ne

şekilde yer alacaklarına ilişkin görev tanımları ve çalışma programları yapılmış, kısa, orta

ve uzun vadede yapılacak işlere ait faaliyet ve projeleri içeren planlama eylemler

belirlenmiş ve tanımlar yapılmış, alanın uygulama etap ve programları ile etapların

önceliklendirilmesi ve dönüşüm alanlarına ilişkin uygulama yöntem ve esasları

belirlenmiştir.

Söz konusu işin son aşaması olan “Uygulama Rehberi“ ile alanda yapılacak yeni

uygulamanın kavramsal tasarım kriterleri belirlenmiş, uygulamaya yönelik temel ilke ve

standartlar oluşturulmuştur. Mekânın imge, anlam ve kimlik kazanmasını, yapıların bir

uyum içerisinde ve bütünlük oluşturacak şekilde düzenlenmesini amaçlayan ve mekânsal


60

planlama sistemi içerisinde uygulamaya yönelik kılavuz, rehber ve yol haritası niteliğinde

kararları bulunan içerikte hazırlanmıştır. Kentsel Dönüşüm Master Planı kapsamında

yapılan ve önceliklendirilen etaplamalara göre her bir etapta yapılacak iş ve işlemler ile

etaplamada kısa, orta ve uzun vadede gerçekleştirilecek iş süreçleri belirlenmiş,

uygulama süreci ayrıntılandırılmıştır.

1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının kesinleşmesi sonunda 1/1000 ölçekli Uygulama İmar

Planı ve etaplaması yapılan alanlara yönelik Kentsel Tasarım Projeleri hazırlanacaktır.

Söz konusu çalışmalar, kentsel dönüşüm sürecinin tüm basamaklarını ve ayrıntılarını ele

alan ve yalnızca Riskli Alan ölçeğinde kalmadan ilçenin tamamına ilişkin yaklaşım ve

hedefler belirleyen bir perspektif kapsamında hazırlanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında

1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı, ilçe genelinde yürütülecek Kentsel Dönüşüm sürecinin

sağlıklı şekilde yürütülmesi amacıyla yukarıda bahsedilen hususlar doğrultusunda

hazırlanmış bir kentsel dönüşüm planıdır.

Gaziosmanpaşa ilçesi geçirdiği kentleşme süreci nedeni ile günümüzde altyapı, ulaşım ve

donatı eksikliği gibi birçok mekânsal sorunla karşı karşıya kalmıştır. Parsel ölçeğinde

yapılacak yenileme çalışmaları bu sorunları ortadan kaldıramayacağı için söz konusu plan

ile risklerin bertarafı noktasında, parsel bazındaki uygulamaların ötesine geçilerek,

altyapı hizmetleri de dâhil olmak üzere kentsel mekânın tamamen yenilenmesi

hedeflenmektedir. Söz konusu plan bu hedefe ulaşmaya olanak sağlayacak şekilde ilgili

mevzuatlar çerçevesinde hazırlanmıştır.

1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı doğrultusunda bölgede yürütülecek çalışmalar ile bölge

halkının ihtiyacı olan tüm donatı alanları(Eğitim Tesisi, Dini Tesis, Yeşil Alan ve Park,

Kültürel Tesis, Spor Tesisi, Sağlık Tesisi vb.), tüm altyapı tesisleri (Atık su, Yağmur suyu,

Doğalgaz ve Telekomünikasyon vb.), otopark alanları ve ulaşım aksları yeniden

düzenlenecek ve yapılacak peyzaj düzenlemeleri ile daha yaşanabilir bir kent oluşturması

sağlanacaktır. Bu şekilde bölge halkının daha yüksek yaşam standartlarına sahip olacağı

ve çağdaş yaşamın tüm gereklerinin sunulduğu bir kentsel mekân oluşturulacaktır.


61

Gaziosmanpaşa ilçe sınırları içerisinde yer alan Riskli Alanlara ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım

İmar Planı ilçede yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları sonrasında oluşması öngörülen

mekânsal kurguyu ortaya koyan bir plan olup bölgede yaşayan hak sahiplerini

mağduriyete uğratacak herhangi bir unsur barındırmamaktadır. Riskli Alanlarda

yürütülecek olan kentsel dönüşüm çalışmalarında hak sahipliğinin tespiti tamamen

mevcut durum üzerinden yapılacağı için, söz konusu plan ile herhangi bir mağduriyet

oluşmayacaktır. Bir önceki imar planında da yol, donatı veya yeşil alanda kalan bir

taşınmaza ilişkin var olan mülkiyet hakkı, söz konusu parsel 1/5000 ölçekli Nazım İmar

Planında hangi alanda kalırsa kalsın, hak sahipliliğine menfi bir etkide bulunmayacaktır.

Bütüncül olarak ele alındığında hak sahiplerinin taşınmazlarının donatı, yol, konut ya da

ticaret fonksiyonlarında kalması hak sahipliği tespitini ve mülk sahiplerinin kazanılmış

haklarını etkilememektedir. Kentsel dönüşüm süreci kapsamında hak sahiplerinin hak

edişleri doğrultusunda elde edecekleri yeni konutlar veya işyerleri mevcut durumda

yaşadıkları bölgeye en yakın alanlardan verilecektir.

Söz konusu Nazım İmar Planında belirlenen nüfus yoğunlukları, alanda yapılan mevcut

durum analizleri, kentsel dönüşüm saha ofisinin alanda yaptığı tespitler ve 07.08.2006

onanlı Uygulama İmar Planında yer alan yapılaşma değerlerinin hepsinin bir arada

değerlendirilmesi ile belirlenmiştir. Söz konusu Nazım İmar Planı, aynı zamanda kentsel

dönüşüm süreci içinde altlık olacağı için, belirlenen tüm yoğunluk ve emsal değerleri hak

sahiplerinin mağduriyetinin ve hak kaybına uğramasının önüne geçecek şekilde

belirlenmiştir. Söz konusu yoğunluk ve yapılaşma hesaplarında hak sahiplerinin

kazanılmış hakları göz önünde bulundurulmuş, kentsel dönüşüm sürecinin finansmanı

da dikkate alınarak vatandaşların “hak kaybına uğramayacağı” ve bölgenin taşıma

kapasitesinin üzerine çıkmayacak şekilde belirlenmiştir.

Bu kapsamda plan çalışmaları ile eş zamanlı olarak alanda yaşayan vatandaşların süreç

hakkında bilgilendirilmesi için Belediye tarafından söz konusu alanlarda “Kentsel

Dönüşüm Ofisleri” açılmıştır. Kentsel dönüşüm ofisi içerisinde vatandaşlar ile birebir

görüşmeler yapılmış, planlama süreci ve kentsel dönüşüm süreci ayrıntılı olarak

aktarılmıştır. Bu sayede kentsel dönüşüm sürecinin şeffaf bir ortamda, hak sahiplerinin


62

katılımı ile yürütülmesi hedeflenmiştir. Yine saha ofislerinde görevli teknik personelce

mevcut durum üzerinden hak sahipliği tespiti çalışmaları devam etmektedir.

Yukarıda belirtildiği üzere, Gaziosmanpaşa ilçe sınırları içerisinde yer alan Riskli Alanlara

ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ilçede yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları

sonrasında oluşması öngörülen mekânsal kurguyu ortaya koyan bir plandır. Kentsel

dönüşüm süreci kapsamında hak sahipliği tespitleri, mevcut durumdaki mülkiyet türü

üzerinden gerçekleştirilmekte, her mülkiyet türü için farklı hak sahipliği modelleri

oluşturulmaktadır. Bu sayede oluşabilecek tüm mağduriyetlerin önüne geçilmesi

hedeflenmektedir.

11 bölgede başlayan kentsel dönüşüm projesinin etaplar halinde 2023 yılına kadar

tamamlanması hedeflenmektedir.

4.3. Planlama Yaklaşımı

6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında

Gaziosmanpaşa Belediyesi’nin teklifi ile 24.12.2012 Tarih ve 2012-4099 sayılı Bakanlar

Kurulu kararı doğrultusunda 26.01.2013 gün ve 28540 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanarak ilan edilen riskli alanların tamamı 1/5000 ölçekli nazım imar planının

sınırını oluşturmaktadır. Planlama alanını oluşturan bölgeler, yapılaşma türü ve

yoğunluğu, arazi yapısı, arazi kullanımı ve karakteri vb. nedenlerden dolayı farklılıklar

göstermektedir. Hem bu farklılıklar sebebiyle hem de kentsel dönüşüm sürecinin uzun

olması ve aynı zamanda riskli alan ilanından bu yana geçen iki yıllık sürede yapılan saha

çalışmaları ve buna bağlı olarak neticelendirilen protokoller ile tahliye ve yıkım

aşamalarının geldiği son nokta dikkate alınarak, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının

13 ayrı bölge olarak etaplar halinde yapılması planlanmış olup bu bölge sınırları 1/5000

ölçekli nazım imar planına işlenmiştir. Söz konusu plan onama bölgelerine ait konut

yoğunluk değerleri ve yaşayacak nüfusa hitap edecek sosyal ve teknik altyapı alanları ile

bölgelerin gereksinimi olan ticaret-konut, turizm-ticaret-konut gibi çalışma alanları

1/5000 ölçekli revizyon imar planında tanımlanmıştır. Sosyal ve teknik altyapı alanları

oluşturulurken meriyetteki imar planları incelenmiş ve 21.09.2004 tasdik tarihli nazım


63

imar planda var olan sosyal ve teknik altyapı alanlarına ilişkin, alan kullanımı miktarları

arttırılmıştır.

Tablo 11’de çalışma bölgeleri içerisinde mevcut durum, 21.09.2004 tasdik tarihli 1/5000

ölçekli nazım imar planı ve saha çalışmalarına göre 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planına

ilişkin veriler özetlenmiştir.

Tablo 11 : Mevcut Durum, 07.08.206 Tasdik Tarihli Uygulama İmar Planı, 21.09.2004

Tasdik Tarihli 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planına

İlişkin Veriler*

PLAN BÖLGESİ

BÖLGE ALANI

MEVCUT DURUM 07.08.206 TASDİK

TARİHLİ UİP 09.04.2015 TASDİK

TARİHLİ NİP TEKLİF PLAN

YOĞUNLUK NÜFUS YOĞUNLUK NÜFUS YOĞUNLUK NÜFUS YOĞUNLUK NÜFUS

1 358,703 553 19828 944 33874 819 29,394 815 29,234

2 218,551 237 5180 455 9956 563 12,315 550 12,020

3 185,431 368 6821 627 11643 714 13,245 710 13,166

4 160,414 295 4725 514 8257 525 8,414 500 8,021

5 166,027 172 2860 603 10019 556 9,226 555 9,214

6 593,093 225 13323 493 29281 521 30,898 520 30,841

7 113,814 52 593 342 3903 613 6,972 600 6,829

8 1,058,546 119 12627 312 33105 473 50,122 460 48,693

9 302,661 376 11388 926 28038 830 25,113 825 24,970

10 215,528 137 2958 244 5411 428 9,225 410 8,837

11 450,966 249 11208 402 18131 494 22,282 490 22,097

12 49,440 299 1477 570 2820 357 1,766 350 1,730

13 58,338 230 1339 0 0 714 4,167 710 4,142

TOPLAM 3,931,512 240 94331 495 194,438 571 223,139 559 219,794


*1/1000 ölçekli uygulama imar planı çalışması yapılacak olan bölge sınırları dikkate alınarak

hazırlanmıştır.

Planlama alanında yaşayan nüfus 94.331 kişidir. 07.08.2006 tasdik tarihli uygulama imar

planında konut alanlarındaki inşaat alanının tamamı, ticaret-konut alanlarında ise zemin

ve bodrum katlarının haricindeki normal katların tamamının konut olarak iskan edileceği

ve kişi başına 25 m² inşaat alanı kullanılacağı varsayımı ile planlama alanında yaşayan kişi


64

sayısı 194,438’dir. 09.04.2015 tasdik tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar plana göre

planlama alanında yaşayacak nüfus 223.139 kişi olarak hesaplanmıştır.

Hazırlanan 1/5000 ölçekli revizyon imar planında bölgelere göre brüt yoğunluk değerleri

verilmiş olup, mevcut yoğunlukların da dikkate alınmasıyla ortaya çıkan bu değerler

farklılıklar göstermektedir. En düşük brüt yoğunluk değeri 350 ki/ha, en yüksek yoğunluk

değeri ise 825 ki/ha olarak plan kararlarına yansıtılmıştır. Teklif planda, ortalama brüt

yoğunluk değeri 559 ki/ha olarak planlanmıştır. Toplam nüfus ise 219.794 olarak hesap

edilmiştir.

Karma kullanım kararı verilen alanlar (ticaret-turizm-konut, ticaret-konut), bölgenin

yapı kullanım durumu da dikkate alınarak planlanmıştır. Karma kullanım kararı getirilen

alanlarda konut kullanım oranı her bölgede farklılıklar göstermektedir. Plan kararları

neticesinde alanda yaşayacak olan toplam nüfus 219.794 kişidir. Nüfus hesabı yapılırken

bir kişinin 35 m2 konut inşaat alanı kullanacağı kabulünden hareket edilmiş olup, karma

kullanım alanları (ticaret-turizm-konut, ticaret-konut) içinde yaşayacak olan nüfus

hesaba dahil edilmiştir.

Kişi başı konut alanı kullanımı, mevcut durum analizi çalışmasına göre 28 m² olarak tespit

edilmiştir. Sosyal ve ekonomik gelişme hedefiyle birlikte değerlendirilerek kişi başı konut

kullanım alanının 35 m² olarak tayin edilmesi gerçekçi bir yaklaşımdır. İstanbul genelinde

yapılan planlarda, hem İSKİ içme suyu havzalarında hem de birçok bölgesel planda

yoğunluk değerinin yapılaşma katsayısına(emsale) dönüşmesinden kişi başı 35 m² konut

alanı kullanımı kabul edilmektedir.

4.4. Konut Alanları

Kentsel dönüşüm amacıyla yapılan imar planı çalışmasında fiili kullanımlara uygun olarak

konut kullanımının hakim olduğu bölgelerde konut alanları planlanmıştır. Planlama

alanının % 29.14’ünü oluşturmaktadır. Bu durumda yaklaşık 114,57 hektarlık alan konut

alanı olarak planlanmıştır.

Konut alanlarında toplam inşaat alanının en fazla % 10’u kadar 1/1000 ölçekli uygulama

imar planında belirlenecek emsale dahil olmak üzere, saha çalışmaları ile hak

sahiplerinden gelebilecek ticari iskanlı hakediş miktarı doğrultusunda günübirlik


65

ihtiyaçlara yönelik olarak ticari birimler yapılabilir. Konut alanlarında inşaat alanının bir

kısmının ticari birimler olarak kullanılması, hedef nüfusun azaltılmasına neden olacaktır.

4.5. Kentsel Çalışma Alanları

Arazi kullanım haritalarında da görülen ve ilçenin 21.09.2004 tasdik tarihli 1/5000 ölçekli

imar planlarına da yansıyan haliyle ticaret kullanımının yoğun olduğu, 15.06.2009 tasdik

tarihli 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı doğrultusunda sanayi alanlarının dönüşmesi

plan kararı ile karma kullanımları ihtiva eden ticaret-turizm-konut ile ticaret-konut

fonksiyonları planlanmıştır.

4.5.1. Ticaret-Turizm-Konut Alanı

Kentsel dönüşüm amacıyla yapılan imar planı çalışmasında fiili kullanımlara uygun olarak

ticaret kullanımının hakim olduğu bölgeler ile Hekimsuyu Caddesi ile Cebeci Caddesi

boyunca, Karayolları Mahallesinde diğer imalat alanlarının olduğu bölgelerde ticaret-

turizm-konut alanları planlanmıştır. Ticaret-turizm-konut alanının yer seçimi yapılırken

hem ulaşım akslarına olan yakınlık hem de fiili durumun ortaya çıkaracağı hak

sahipliliğinden doğan hakedişler dikkate alınmıştır. Bu alanlar planlama alanının %

8.49’unu oluşturan yaklaşık 33,39 hektarlık alanda planlanmıştır. Tek başına konut

olarak kullanılmamak koşuluyla, ticaret, turizm-ticaret, ticaret-konut, turizm-ticaret-

konut kullanımlarından sadece birinin veya ikisinin ya da tamamının birlikte yer aldığı

alanlardır. Bu alanlarda plandaki kullanım kararına bağlı olarak konut veya turizm tesisi

yapılması halinde yoldan cephe alan zemin veya bodrum katların ticaret veya hizmetler

sektörünün kullanımında olması ve konut veya turizm tesisi için ayrı bina girişi ve

merdiveni bulunması şartı aranır. Bu alanlarda ayrıca plan kararı gerekmeden gerçek ve

tüzel kişilere veya kamuya ait; yurt, kurs, dershane, ticari katlı otopark, sosyal ve kültürel

tesisler yapılabilir.

Ticaret-Turizm-Konut alanlarında konut kullanım oranı bölgelere göre değişiklik

göstermekte olup;

Bölge 1’de en fazla % 50,



66





olup 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yapılanma değeri bu oranlar dikkate alınarak

belirlenecektir. Bölge 5’deki ticaret-turizm-konut alanı ise tamamen ticaret olarak

planlanmıştır. 1/5000 ölçekli revizyon imar planı kararları doğrultusunda, 1/1000 ölçekli

uygulama imar planı yapılanma değeri tespit edilirken toplam inşaat alanı sabit kalmak

koşuluyla, ticaret-turizm-konut alanlarının konut dışı kullanım oranı artırılabilir.

4.5.2. Ticaret-Konut Alanı

Fonksiyonel dönüşüm içermeyen, daha ziyade ana ulaşım arterleri çevresinde yer alan

alanlarda ve ilçe kuzeyindeki ticari merkez ve çevresinde yer alan kesimlerde ticaret-

konut alanları planlanmıştır. Planlama alanının % 9.35’ini oluşturan yaklaşık 36,76 ha

alan ticaret-konut alanı olarak planlanmıştır. Tek başına konut olarak kullanılmamak

koşuluyla, ticaret, ticaret-konut, kullanımlarından sadece birinin veya ikisinin ya da

tamamının birlikte yer aldığı alanlardır. Bu alanlarda plandaki kullanım kararına bağlı

olarak konut veya turizm tesisi yapılması halinde yoldan cephe alan zemin veya bodrum

katların ticaret veya hizmetler sektörünün kullanımında olması ve konut veya turizm

tesisi için ayrı bina girişi ve merdiveni bulunması şartı aranır. Bu alanlarda ayrıca plan

kararı gerekmeden gerçek ve tüzel kişilere veya kamuya ait; yurt, kurs, dershane, ticari

katlı otopark, sosyal ve kültürel tesisler yapılabilir.

Ticaret-konut alanında tüm bölgelerde konut kullanım oranının en fazla % 80 olduğu

kabul edilmektedir. 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yapılanma değeri bu oran

dikkate alınarak belirlenecektir.

1/5000 ölçekli revizyon imar planı kararları doğrultusunda, 1/1000 ölçekli uygulama imar

planı yapılanma değeri tespit edilirken toplam inşaat alanı sabit kalmak koşuluyla,

ticaret-konut alanlarının konut dışı kullanım oranı artırılabilir. Saha çalışmaları ile hak

sahiplerinden ticari iskanlı hakediş talebi doğrultusunda ticari birimlere ilişkin kullanım

oranlarının artırılması ile hedef nüfusun azaltılmasına katkı sağlayacaktır.


67

4.5.3. Akaryakıt ve Servis İstasyonu Alanı

Planlama alanında toplam 6 adet akaryakıt istasyon alanı planlanmıştır. Söz konusu

istasyonların tamamı ruhsatlı ve faal durumda olup, mevcut yol dokusunun ve sisteminin

yeniden planlanması nedeniyle fiili kullanım alanlarına veya parsellerine maksimum

oranda eşleştirilerek planlanmıştır. Genel itibariyle mevcut yerlerinde korunmaya

çalışılmıştır. Söz konusu alanlar 1,19 ha olup planlama alanının % 0.30’unu

oluşturmaktadır.

4.5.4. Belediye Hizmet Alanı

Plan onama sınırları içerisinde 4 adet toplam 1,60 ha alana sahip belediye hizmet alanı

planlanmıştır. Belediye hizmet alanları toplamı planlama alanının % 4.08’ini

oluşturmaktadır. Söz konusu alanlar belediye birimlerinin kamu hizmetini yürütmek için

kullanacağı, itfaiye, araç parkı, ek hizmet binası, İSKİ hizmet alanı vb. faaliyetler için

planlanmış olup, 1/1000 ölçekli uygulama imar planından tahsis kurumları

tanımlanacaktır.

4.5.5. Kamu Hizmet Alanı

Plan onama sınırları içerisinde 2 adet alan resmi kurumların hizmetleri doğrultusunda

kullanılabilmesi için kamu hizmet alanı olarak planlanmıştır. Toplam 0,26 ha olan kamu

hizmet alanının biri Karayolları Mahallesi içerisinde halen kullanılan Karakol binasının

olduğu alan olup, diğeri ise Yıldıztabya Mahallesi sınırları içerisinde İstanbul Emniyet

Müdürlüğü’nün kurum görüşü ile bildirdiği talebi doğrultusunda planlanmıştır.

4.6. Sosyal Altyapı Alanları

Konut, ticaret-konut ve ticaret-turizm-konut alanlarında yaşayan ve çalışan nüfusun

ihtiyacı olan tesislerin yer alacağı alanlardır. Planlama alanı üzerinde dengeli dağılımı

konusunda çaba gösterilmiş olup, erişme mesafeleri yeterlidir. Mevcut imar planlarında

yer alan donatıların ve parkların önemli bir kısmı mülkiyet problemleri nedeni ile

gerçekleşmemiş olup, kentsel dönüşüm sonrası en büyük kazanımlardan birisi

donatıların mülkiyet sorunlarının da çözümlenmesi ile kentin kullanımına sunulabilecek

olmasıdır.


68

4.6.1. Eğitim Alanı

Planlama alanında 12,43 ha büyüklüğünde 18 adet ilkokul-ortaokul alanı, 5,26 ha

büyüklüğünde 6 adet lise alanı, 4,82 ha büyüklüğünde 3 adet mesleki ve teknik öğretim

tesisi alanı, 0,75 ha büyüklüğünde 3 adet anaokulu, 0,30 ha büyüklüğünde 1 adet

engelliler için özel eğitim alanı, 1,64 ha büyüklüğünde 4 adet özel okul alanı

planlanmıştır. Toplam eğitim alanı 25,22 ha olup, planlama alanının % 6.43’ünü

oluşturmaktadır. İlkokul-ortaokul alanlarında yalnızca ilkokul, yalnızca ortaokul

yapılabileceği gibi ikisi bir arada da yapılabilir. Aynı zamanda ilkokul/ortaokul alanları

anaokulu ya da kreşi bünyesinde barındırabilir.

Teklif imar planında eğitim birimleri mümkün olduğu sürece yerlerinde korunmuş ve

kapasitesi arttırılmaya çalışılmıştır. Fakat meriyetteki 21/09/2004 tasdik tarihli 1/5000

ölçekli revizyon imar planı incelendiğinde 29 adet eğitim alanlarından mülkiyet vb.

problemlerden dolayı 18 adetinin gerçekleşmediği görülmektedir. Faaliyete geçememiş

eğitim birimleri mülkiyet, kadastral durum, topografik eşikler, erişim mesafesi vb.

kriterler dikkate alınarak yeniden planlanmıştır. Teklif imar planında toplam 35 adet

eğitim tesisi alanı planlanmıştır.

Eğitim alanlarının özel mülkiyete tabi parseller ile işgalli hazine parselleri üzerinde yer

alması ve bu alanların kamulaştırılması için gereken bütçelerin oluşturulmasındaki

zorlukların kentsel dönüşüm uygulamaları neticesinde çözümlenmesi mümkündür.

Bölgede yaşayan ruhsatlı kat mülkiyetli hak sahiplerinden tapu tahsisliye, hatta işgalciye

kadar tüm hak sahiplerinin tespit edilerek, haklarının kendilerine verilmesi ile diğer

donatı alanlarında olduğu gibi eğitim alanlarında da mülkiyet sorununun ortadan

kaldırılmasını sağlayacaktır.

4.6.2. Yüksek Öğretim Alanı

Plan onama sınırları dâhilinde bir adet yüksek öğretim alanı planlanmış olup, Karayolları

Mahallesinde mevcut Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin

batısında planlanmıştır. Yüksek öğretim alanı 1,01 ha alana sahip olup, planlama

alanının % 0.26’sını oluşturmaktadır.


69

4.6.3. Sağlık Alanı

Planlama alanında; Karayolları Mahallesinde faal olan Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve

Araştırma Hastanesi, Mevlana Mahallesinde yapım aşamasında olan Gaziosmanpaşa

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi, Yeni Mahallede faal olan 1 adet özel hastane,

Fevzi Çakmak Mahallesinde yapım aşamasında olan özel hastane olmak üzere toplam

dört adet hastane mevcuttur. İlave olarak 3 adet daha sağlık tesisi alanı Karayolları,

Yıldıztabya ve Pazariçi Mahallelerinde kamu sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi vb.

kullanımlar için planlanmıştır. Bunun yanı sıra konut, ticaret-konut, turizm-ticaret-konut

alanlarında da kamu sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi olarak hizmet vermek üzere

bağımsız bölümler kamu adına tescil edilerek Sağlık İl Müdürlüğü kullanımına tahsis

edilebilir. Sağlık alanları 5,77 ha alana sahip olup planlama alanının % 1.47’sini

oluşturmaktadır.

4.6.4. Sosyal Kültürel Tesis Alanı

Kütüphane, sergi salonu, müze, sinema ve tiyatro, kreş, anaokulu, kurs, yurt, çocuk

yuvası, yetiştirme yurdu, yaşlı ve engelli bakımevi, rehabilitasyon merkezi, kadın ve

çocuk sığınma evi, şefkat evleri gibi kullanımlara ayrılan kamuya veya özel şahıslara ait

tesislerin tek başına veya birkaçının bir arada yapılabildiği alanlardır. Gaziosmanpaşa

ilçesinin en yetersiz olduğu donatı sosyal kültürel tesis alanıdır. 21.09.2004 tasdik tarihli

1/5000 ölçekli revizyon imar planında sosyal kültürel tesis alanı bulunmamaktadır.

Planda 2,93 ha büyüklüğe sahip toplam 10 adet sosyal kültürel tesis alanı planlanmıştır.

1/5000 ölçekli revizyon imar planı ile Gaziosmanpaşa ilçesinin en büyük kazanımı sosyal

kültürel tesisler olacaktır.

4.6.5. Spor Alanı

Mevcut arazi kullanımında ve yürürlükteki imar planında da yer alan spor alanları,

modern ve sıhhi koşullardan uzak, kent halkının geniş katılımlı olarak tercih etmediği,

her yaş, cins ve kesimden insanın uğrak yeri olma özelliği taşımayan atıl tesisler olması

sebebiyle rehabilitasyona ve modernizasyona ihtiyacı vardır. Spor alanlarının halkın

katılımının sağlanacağı modern ve sıhhi tesisler haline gelebilmesi, amatör spor

branşlarına hizmet verebilmesi, amatör spor kulüplerinin ihtiyacı olan modern tesislerin


70

sağlanabilmesi amacıyla yeniden planlanmıştır. Biri Yıldıztabya Mahallesinde diğeri

Kazım Karabekir Mahallesi’nde olmak üzere 2 adet stadyum alanı ve Barbaros Hayrettin

Paşa, Karayolları Mahalleleri ile Kemal Şeker Bulvarı üzerinde de birer adet spor tesisi

olmak üzere toplam 5 adet spor tesisi alanı planlanmıştır. Spor tesisleri toplam 6,65 ha

alana sahiptir.

4.6.6. İbadet Alanı

Faal durumda toplam 20 adet ibadet alanı bulunmaktadır. 21.09.2004 tasdik tarihli imar

planında toplam 23 adet, teklif imar planında ise toplam 21 adet ibadet alanı

planlanmıştır. 21.09.2004 tasdik tarihli imar planında parsel bazında planlanan ibadet

alanlarının kapasitesi yetersiz gelmektedir. Teklif imar planında bu alanlar mümkün

olduğu sürece yerlerinde korunarak kapasiteleri arttırılmıştır. Bazı ibadet alanlarının

mevcut yerleri topografik nedenler, taşkın tehdidi, mülkiyet vb. nedenlerden dolayı

değiştirilmiştir. İbadet alanları 6,63 ha alana sahip olup planlama alanının % 1.69’unu

oluşturmaktadır. İbadet alanları planlama alanında dengeli dağılmış olup, erişim

mesafeleri yeterlidir.

4.7. Açık ve Yeşil Alanlar

İlçe içinden geçmekte olan Küçükköy Deresi Vadisi ve Kırkçeşme Galeri Hattı boyunca

uzanan vadi güzergâhı kentin ana yeşil alan omurgasıdır. Söz konusu vadiye açılan yeşil

akslar ve yaya ulaşım aksları planlanmıştır. Ayrıca doğal vadiler ile birlikte semt ölçeğinde

park alanları da oluşturulmuştur.

4.7.1. Park ve Yeşil Alanlar

Toplam 67,55 hektarlık alan park ve yeşil alan planlanmıştır. Küçükköy Deresi ve

Kırkçeşme Suları Ana Galeri Hattı boyunca oluşturulan ana yeşil omurga ile hem taşkın

önlemi alınmış, hem korunması gerekli bir hat ortaya çıkarılmış, hem de yeşil alan olarak

planlanması gereken veya yapılardan arındırılması gereken bu güzergâh için istimlak

güçlüğü bertaraf edilmiştir. Kırkçeşme Suları Ana Galeri Hattı boyunca yapılacak

uygulamalarda ilgili KVKBK kararları doğrultusunda uygulama yapılacaktır. Park ve yeşil

alanlar 65,48 ha olup, planlama alanının % 17.18‘ini oluşturmaktadır.


71

4.7.2. Mezarlık Alanı

Planlama alanı sınırları içerisinde mevcut durumda iki adet mezarlık alanı yer almaktadır.

Biri Yenidoğan Mahallesi sınırları içindeki Karlıtepe Mezarlığı diğeri ise Pazariçi Mahallesi

sınırları içindeki Eyüp mezarlığının bir parçasıdır. Mevcut kullanımda olan mezarlık

alanları aynen muhafaza edilerek plana yansıtılmıştır. Mezarlık alanları toplam 5,89 ha

alana sahiptirler.

4.8. Afet Tehlikeli Alanlar

Plan kararları ile İSKİ kurum görüşleri doğrultusunda su baskını gerekçesi ile yapılaşmasız

alan tanımı getirilen alanlarda plan kararları ile yol ve yeşil alan tanımı yapılmıştır. Taşkın

önlemli yapılaşma bandı içerisinde yol ve yeşil alan kararlarının yanında diğer kentsel

fonksiyonlara da yer verilmekle birlikte bu alanlarda yapılacak uygulamalarda İSKİ’den

görüş alınması gereklidir.

4.9. Teknik Altyapı Alanları

Planlama alanında teknik altyapı alanları yollar ve raylı sistemler ile sınırlıdır. Trafo

alanları 1/1000 ölçekli uygulama imar planında tanımlanacaktır.

Planlama alanını Mevlana Mahallesinde kuzey-güney, Karayolları ve Barbaros Hayrettin

Paşa Mahallelerinde ise doğu-batı aksı boyunca kat eden enerji nakil hatları mevcuttur.

Yaklaşık 2 km uzunluğa sahip olan söz konusu hatlardan doğu-batı aksı boyunca uzanan

154 kv Ambarlı Küçükköy İletim Hattı, çevresel ve sıhhi gerekçeler ile kent içini havadan

kat etmesi yerine TEİAŞ tarafından onaylanacak proje doğrultusunda yeraltına alınması

gerekmektedir.

4.9.1. Karayolu

Karayolu ulaşım sistemi planlama alanının genelinde yeniden kurgulanmıştır. Arazinin

eğimli olduğu kesimlerde mevcut ulaşım aksları hem dar kesitleri hem de eğime muhalif

aksları nedeniyle yeniden planlanmıştır. Kuzey kesimde Karayolları mahallesinde mevcut

sanayi tesislerinin konumlandığı alan TEM otoyolundan itibaren yeni bir kavşak noktası

ile Gaziosmanpaşa Metris Kavşağı - Avrupa Konutları arası TEM Güney Yan yoluna


72

bağlantı sağlayan 40 m en kesitli ana bulvar çevresinde ızgara doku şeklinde yeniden

planlanmıştır. Ulaşım aksları genel itibariyle eğime uygun olarak planlanmıştır.

Kent içi yol kademelenmesi incelendiğinde, Elma Bahçesi mevkiinden başlayarak, ilçe

merkezine kadar uzanan ve riskli alan sınırları içerisinde 40 m en kesitli olarak planlanan

yol ile Küçükköy Merkezinden itibaren erişimi sağlayan 40 m en kesitli İstanbul ve

Gaziosmanpaşa Caddeleri ve Abdi İpekçi Caddesi 1. derece ulaşım aksı olarak

planlanmıştır. Bu güzergâhı, 35 m en kesitli yol olan mevcut Çukurçeşme Caddesi ile 30

m en kesitli yollar olan Hekimsuyu Caddesi, Kemal Şeker Bulvarı ve Galeri Caddesi ile

devamı niteliğinde yeni planlanan Karayolları Mahallesi içinden geçerek Abdi İpekçi

Caddesine bağlanan 30 m en kesitli yol takip etmektedir. Üçüncü derece ulaşım aksları

ise 25 m en kesitli olarak planlanan Mevlana Mahallesindeki mevcut Hayırlıoğlu Caddesi

ve Barbaros Hayrettin Paşa Mahallesindeki General Aldoğan caddesidir.

İstanbul trafiğinin en önemli problemlerinden biri olan yol boyu parklanmaların önüne

geçilebilmesi için bütün kullanım alanlarında ihtiyaç duyulan otopark miktarları her

bağımsız bölüm için 1 adet otoparktan az olmamak kaydıyla 1/1000 ölçekli uygulama

imar planları ile belirlenecektir.

4.9.2.Kentsel Toplu Taşıma Güzergâhları

Planlama alanı içerinde planlanan 4 adet metro hattı mevcuttur. İnşa aşamasında olan

ve Karayolları Mahallesi’nden geçen Mecidiyeköy-Mahmutbey (Şişli-Kağıthane-Eyüp-

Gaziosmanpaşa-Esenler-Bağcılar İlçeleri) metro hattının yapımı devam etmektedir.

Boğaz geçişine de sahip olan Kazlıçeşme Söğütlüçeşme metro hattı ile ”Vezneciler-

Edirnekapı-Eyüp-Gaziosmanpaşa-Sultangazi” metro hattı proje aşamasındadır. Ayrıca

Bayrampaşa ilçesi ile Gaziosmanpaşa ilçesi sınırlarını oluşturan Eski Edirne Asfaltı

boyunca geçen ve faal durumda bulunan Topkapı-Habipler Hafif Metro Hattı nazım imar

planında 12. Bölge olarak tanımlanan Merkez Mahallesi riskli alanının sınırından

geçmektedir.


73

5. BÖLÜM: DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

1/5000 ölçekli revizyon imar planının fonksiyonlara göre alan dağılımı Tablo 12’de

listelenmiş olup alanın % 47.29‘unu konut, ticaret-konut, ticaret-turizm-konut, akaryakıt

satış ve servis istasyonu alanı gibi özel kullanımlardan oluşmaktadır. Alanın % 35.09’unu

sosyal kamusal tesisler ile açık ve yeşil alanlar, %17.62’sini ise yol, karayolu koruma

kuşağı ve otopark alanı gibi kullanımlardan oluşmaktadır. 1/1000 ölçekli uygulama imar

planı yapılırken açılacak yaya yolları ile yol alanı artış gösterecektir.

21.09.2004 tasdik tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı, 09.04.2015 onanlı 1/5000

ölçekli nazım imar planı ve teklif 1/5000 ölçekli revizyon imar planı fonksiyonlara göre

alan dağılımına ve kişi başına düşen donatı standartlarına ilişkin veriler Tablo 12’de yer

almaktadır.


74

Tablo 12 : 21.09.2004 Tasdik Tarihli 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı, 09.04.2015 Onanlı 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve Teklif 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planı Fonksiyonlara Göre Alan Dağılımı ve Kişi Başına Düşen Donatı Standartları



75

1/5000 ölçekli revizyon imar planı ile oluşturulan her bir 1/1000 ölçekli uygulama imar

planı onama bölgesi nüfus ve yoğunluk dağılımına ilişkin veriler Tablo 13’te yer

almaktadır.

Tablo 13 : 1/5000 Ölçekli Revizyon İmar Planı Nüfus ve Yoğunluk Kararlarının Nazım İmar Planı Bölgelerine Dağılımı

BÖLGE NO ALAN (Ha)

NÜFUS YOĞUNLUK

1 35.87 29,234 815

2 21.86 12,020 550

3 18.54 13,166 710

4 16.04 8,021 500

5 16.6 9,214 555

6 59.31 30,841 520

7 11.38 6,829 600

8 105.85 48,693 460

9 30.27 24,970 825

10 21.55 8,837 410

11 45.1 22,097 490

12 4.94 1,730 350

13 5.83 4,142 710

TOPLAM 393.15 219,794 559



76

Tablo 13 incelendiğinde en çok nüfus Bölge 8’de olup, sırası ile bölge 6, Bölge 1 ve Bölge

9 takip etmektedir. En düşük nüfus ise Bölge 12’de olup, sırası ile bölge 13, Bölge 7, Bölge

4 ve Bölge 5 takip etmektedir. Yoğunluk değerine bakıldığında ise Bölge 9 ile bölge 1 en

yüksek, Bölge 12 ve bölge 10 ise en düşük yoğunluk değerlerine sahiptir.

İmar planı sürecinin akabinde gelişecek, hak sahipliliği uzlaşması, diğer mühendislik

hizmetleri (imar uygulaması, zemin etüdleri) ve yapım işlemlerinin tamamlanması

neticesinde, Gaziosmanpaşa ilçesi sınırları dahilinde bütün yapılar emniyetli çevreci ve

modern standartlara sahip olacaktır. Hem altyapının hem de sosyal kamusal alanların

yeniden yapılmasıyla oluşturulacak yeni kent dokusu sayesinde ilçenin daha önce

kamuoyu nezdinde oluşan olumsuz (çarpık kentleşme) algısı da değişecektir. İstanbul

metropoliten alanı içerisinde yeni ve modern şehircilik anlayışı ile bütüncül planlama

yaklaşımı ile ele alınarak planlanan, imar planları ile kentsel tasarım fikir projelerinin de

beraber yürütülmesi dolayısıyla uygulamaya esas mekânsal kararların sonucunun da

değerlendirilmesiyle imar planı kararları alınmıştır. İmar planı kararları neticesinde

yapılacak inşaat uygulamaları gerçekleştiği takdirde Gaziosmanpaşa ilçesi sosyal kültürel

ve mekânsal açıdan İstanbul’un yaşam kalitesi açısından en önde gelen ilçelerinden biri

olacaktır.


77

6. BÖLÜM: PLAN NOTLARI

1- Plan onama sınırı, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi

Hakkında Kanun uyarınca 24/12/2012 tarih ve 2012-4099 sayılı Bakanlar Kurulu

kararı doğrultusunda 26/01/2013 gün ve 28540 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan riskli alan sınırlarıdır.

2- Bu plan, plan notları, plan açıklama raporu ile bir bütündür.

3- Plan onama sınırı içerisinde her türlü uygulama 6306 sayılı Afet Riski Altındaki

Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve Uygulama Yönetmeliği uyarınca

yapılacaktır.

4- Planda gösterilen bölge sınırı bütününde veya ilçe belediyesince belirlenecek alt

bölgelerde hazırlanacak uygulama imar planları ve kentsel tasarım projeleri

onaylanmadan uygulama yapılamaz. Planın onay tarihinden önce inşaat/yapı

ruhsatı almış binalara ilişkin 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olmadığına

dair belge alınması durumunda bu binalar mevcut haliyle Kentsel Tasarım

Projesinde korunabilir.

5- 08.10.2013 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca onaylanan Gaziosmanpaşa

İlçesi riskli alan sınırlarında yapılacak İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt

Raporunda belirtilen hususlara ve Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki

Yönetmeliğe uyulacaktır.

6- Planda gösterilen yoğunluk değerleri brüt nüfus yoğunluğudur. Her bölgenin

yoğunluk değeri o bölgenin plan alanı üzerinden verilmiştir.

7- Turizm-ticaret-konut ve ticaret-konut alanları tek başına konut olarak

kullanılmamak koşuluyla, ticaret, turizm-ticaret, ticaret-konut, turizm-ticaret-

konut kullanımlarından sadece birinin veya ikisinin veyahutta tamamının birlikte

yer aldığı alanlardır. Bu alanlarda plandaki kullanım kararına bağlı olarak konut

veya turizm tesisi yapılması halinde yoldan cephe alan zemin veya bodrum

katların ticaret veya hizmetler sektörünün kullanımında olması ve konut veya

turizm tesisi için ayrı bina girişi ve merdiveni bulunması şartı aranır. Bu alanlarda


78

ayrıca plan kararı gerekmeden gerçek ve tüzel kişilere veya kamuya ait; yurt, kurs,

dershane, ticari katlı otopark, sosyal ve kültürel tesisler yapılabilir.

8- Uygulama aşamasında Botaş’ın (Doğal Gaz İşletmeleri Bölge Müdürlüğü)

26/02/2015 tarihli ve 7450 sayılı yazısı doğrultusunda ilgili parsellere yapılması

düşünülen yapılaşmaların türlerinin (konut, ibadethane, okul, depo, kimyasal

tesis vb.) netleşmesinden sonra ve ulaştırılması muhtemel alt yapı hizmetlerinde,

DGIBH ile oluşabilecek ilişkisi açısından özellikli yaklaşım mesafelerinin

belirlenebilmesi için, bu yapılaşmaların ve altyapı hizmetlerinin (yol, su.

kanalizasyon, elektrik vb) yapımından önce vaziyet planları ile birlikte, Botaş’tan

ayrıca görüş alınması ve DGIBH’nın yerinde tespiti ve teknik verilerin

oluşturulması için yapılacak tespit çalışmalarının, bölgeden sorumlu İstanbul

İşletme Müdürlüğü tarafından görevlendirilecek teknik personeller ile koordineli

olarak yürütülmesi gerekmektedir.

9- 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planında gösterilen donatı alanları 1/1000

ölçekli uygulama imar planında alan büyüklüğü azaltılmadan aynı hizmet bölgesi

içinde konumlanmak şartıyla değiştirilebilir.

10- Planlama alanı içerisinden geçmekte olan 154 kv Ambarlı Yıldıztepe I ile 154 kv

Ambarlı Yıldıztepe II Enerji İletim Hatları TEİAŞ tarafından onaylanacak uygulama

projesi doğrultusunda yer altına alınacaktır. 154 kv Ambarlı Küçükköy İletim Hattı

boyunca TEİAŞ görüşü alınmadan uygulama yapılamaz. Enerji İletim Hattında,

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri (EKAT) Yönetmeliğinde belirtilen mesafelere

uyulacaktır.

11- Planda yer alan metro hattı güzergâhları şematik olup, bu güzergâhlar üzerinde

kalan yapı adaları için 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve kentsel tasarım

projesi aşamasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Avrupa Yakası Raylı Sistem

Müdürlüğü’nden görüş alınacaktır.

12- Ruhsatlı ve faal durumda olan akaryakıt ve servis istasyonları cephe aldıkları

yollardaki düzenlemeler doğrultusunda plana işlenmiştir. Bu alanlarda İstanbul

Büyükşehir Belediyesi, Ruhsat Denetim Müdürlüğü görüşleri doğrultusunda

uygulama yapılacaktır.


79

13- Eğitim alanları, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında anaokulu, ilkokul,

ortaokul, lise, özel eğitim (engelliler), özel okul, mesleki ve teknik öğretim tesisi

olarak ayrılacaktır.

14- İSKİ taşkın önlemli yapılanma bandı içerisinde ruhsat aşamasında İSKİ görüşü

gereklidir.

15- İstanbul I numaralı KVKBK Müdürlüğü 29/12/2014 tarih ve 1338 sayılı görüşü

doğrultusunda; Kırkçeşme Suları Ana Galeri Hattı koruma alanı plana işlenmiş

olup, belirlenen tescilli yapılar 1/1000 ölçekli uygulama imar planına işlenecektir.

16- İstanbul I numaralı KVKBK’nın 31/03/2011 tarih ve 1424 sayılı kararı ve

01/12/2011 tarih ve 43 sayılı kararında belirtilen Kırkçeşme Suları Ana Galeri

Hattına ait koruma alanı sınırları üzerinde kalan yapı adalarında 1/1000 ölçekli

uygulama imar planı ve kentsel tasarım projesi aşamasında KVKBK görüşü

alınacaktır.

17- Ant akaryakıt boru hattına ilişkin 06.06.2014 tarih ve 1016 sayılı kurum görüşüne

ve Milli Savunma Bakanlığı Ant Başkanlığı Batı Bölge 4. İşletme Müdürlüğü’nün

02/01/2015 tarihli ve 29263413-201/01-01 sayılı yazısında belirtilen hususlara

uyulacaktır.

18- Planda K sembolü ile gösterilen kavşak noktaları şematik olup İstanbul

Büyükşehir Belediyesi, Ulaşım Daire Başkanlığınca onanacak uygulama projesine

göre uygulama yapılacaktır.

19- Planda K sembolü ile tanımlanan ve Tem otoyolu ile kavşak oluşturan 40 m en

kesitli araç yolu uygulama projesinde tem otoyolunun yan yolu ile

irtibatlandırılarak çözümlenecektir.

20- 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yapım esnasında, etüd aşamasındaki ”Eyüp-

Rami-Yeşilpınar Teleferik” hattına ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Ulaşım

Planlama Müdürlüğü görüşü alınacaktır.

21- İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin silüete ilişkin 13/01/2012 tarih ve 173

sayılı meclis kararı ile 12/09/2012 tarih ve 1823 sayılı meclis kararı doğrultusunda

uygulama yapılacaktır.

22- İmar planındaki eğitim alanı, yüksek öğretim alanı, sağlık alanı, ibadet alanı,

belediye hizmet alanı, kamu hizmet alanı, spor alanı, sosyal kültürel tesis alanı,


80

park ve yeşil alanlar ve meydan gibi kamuya açık alanların zemin üstü kendi

fonksiyonunda kullanılmak şartıyla, tabii zemin altları ilgili kuruluşların (Ulaşım

Daire Başkanlığı, Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı, Deprem Risk

Yönetim ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı vb.) uygun görüşü alınarak

kamuya ait zeminaltı katlı otopark yapılabilir.

23- Bahsedilmeyen hususlarda 3194 sayılı İmar Kanunu ve bu planın onaylandığı

tarihte yürürlükte olan imar yönetmeliği hükümleri ile ilgili yönetmelik (deprem,

sığınak, otopark, binaların yangından korunması hakkında yönetmelik, vb.)

hükümleri geçerlidir.

24- Konut alanlarında, verilen yoğunluk değerine karşılık gelen inşaat alanının %10’u

kadar ticaret yapılabilir.

25- Planda gösterilen Akaryakıt İstasyonları halihazırda imar planları kararları

doğrultusunda ruhsat almış Akaryakıt İstasyonları olup, bu alanlarda plan

kararları ile birden fazla yola cepheli hale gelen akaryakıt istasyonlarının araç giriş

çıkışları, 07/08/2006 tasdik tarihli uygulama imar planındaki cephe aldığı yoldan

sağlanacaktır.

26- Konut, Ticaret-Konut, Turizm-Ticaret-Konut Alanlarında 1/1000 ölçekli uygulama

imar planında fonksiyon sınırları belirlenmek kaydıyla özel sağlık tesisi, özel

eğitim tesisi ve özel katlı otopark yapılabilir.

27- Ticaret-Turizm-Konut alanında, 50 kişiye kadar çalışanı bulunan, satış faaliyetini

üretimle bir arada yürüten kirletici özelliği düşük imalat birimleri aynı yapı

içerisinde konut iskanı olmamak kaydıyla ruhsatlandırılabilir.

28- 07/08/2006 tasdik tarihli Gaziosmanpaşa Tem Güneyi Revizyon Uygulama İmar

planında T2 simgesi ile gösterilen ticaret + hizmet alanlarında kalan mevcut yapı

ruhsatlı sanayi ve küçük sanayi tesislerinin, adı geçen planın onay tarihinden

itibaren 10 yıllık süre için geçerli olacak şekilde sanayi ve küçük sanayi tesisi

olarak ruhsatlandırılabileceği hükmü kapsamında; ruhsat sürelerinin dolduğu

tarih olan 07/08/2016 tarihi itibariyle bu planın kararları uyarınca

ruhsatlandırılacaktır.


81

KAYNAKLAR

[1] Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, II, III, IV, V, VII Ciltleri, 1994

[2] İstanbul Kültür ve Sanat Ansiklopedisi, III.Cilt, 1982

[3]http://tr.wikipedia.org/

[4] http://www.gaziosmanpasa.bel.tr

[5] İstanbul İl Alanının Jeolojisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Deprem ve Zemin

İnceleme Müdürlüğü, İstanbul, Aralık, 2011

[6] http://www.tuik.gov.tr/

[7]http://www.ibb.gov.tr/

http://www.gaziosmanpasa.bel.tr/

http://www.tuik.gov.tr/

http://www.ibb.gov.tr/

Documents

NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU€¦ · ölçekli nazım imar planları, / í ì ì ì ölçekli uygulama imar planları ve kentsel tasarım fikir projeleri ile uygulama aşamasında