مېنى تاڭ قالدۇرغان نەزىر

بىر دوستۇمنىڭ دادىسى تۈگەپ كەتكەنلىك خەۋىرىنى ئاڭالپ پەتىلەپ

كەلدىم.كىچىگىدىن ئىسالم تەربىيىسىدە ئۆسكەن،مىجەزى كەسكىن،دىن ھەم

پەندە كامىل بولغان بۇ دوستۇم جىنازا نامىزىنىڭ ئالدىدا كۆپچىلىكتىن

مەرھۇمنىڭ ئېلىم-بېرىم ئىشلىرى بولسا ئۆزى ئىگە بولىدىغىنىنى ئېيتىپ

بولغاندىن كېيىن مۇنداق دىدى:>مەرھۇم دادامغا بىز پەرزەنتلەر

رەسۇلۇلالھنىڭ بۇيرۇغىنى بويىچە پەقەت ئۈچ كۈنال قارىلىق تۇتىمىز،نەزىرنى

قىلمايمىز ئەمەس،قىلىمىز.بىراق ئادەتلىنىپ قالغىنىمىزدەك قوسىغى

توق،ئىستىنجا قىلىشنى بىلمەيدىغان،دۇئا قىلسا ئىجابەت بولمايدىغان

كىشىلەرگە ئەمەس بەلكى ھەقىقى شۇ نەزىرگە ئېھتىياجى بارالرغا

بېرىمىز.كۆپچىلىك بىزنى ئۈچىنى،يەتتىسىنى،قىرقىنى،يىلىنى بەرمىدى،تاغدەك

دادىسى ئۆلۈپ كەتسە قوشاق قېتىپ يىغالپمۇ كەتمىدى،كۆيۈمى يوق

بالىالركەن دەپ ئەيىپلەپ كەتمەڭلەر.دادىمىز ھايات چېغىدا بىز ياخشى

بېقىۋالغان،دۇئاسىنى ئېلىۋالغان،شۇڭا شەخسەن مەن- قەلبىم ئايرىلىشتىن

ئازاپالنسىمۇ رىياكارانە ھازا ئېچىپ يىغالشنىڭ ھاجىتى يوق دەپ قارايمەن

ھەم باشقا قېرىنداشلىرىمنىمۇ توسايمەن،جامائەت توغرا

چۈشەنگەيسىلەر<دەپ گېپىنى تۈگىتىپ جىنازا نامىزىنىڭ سېپىگە

.قېتىلدى.باشقا ئىشالر ئادەتتىكىدەك ئاياقالشتى

مەن بۇ دوستۇمنىڭ يەنە قانداق ئىشالرنى قىلىدىغانلىغىغا قىزىقىپ ئۈچ

كۈنگىچە ئۇنىڭغا ياردەملىشىپ يېنىدا تۇرۇشۇپ بەرمەكچى بولدۇم.مېيىت

چىققان كۈنى كېچىچە ئۆيدە ئوتتۇز پارە قۇرئان تولۇق ئوقۇلۇپ تامام بولدى

ھەم ساۋابى مەرھۇمغا بېغىشالندى،>قەبرىگە بېرىپ بىر كېچە مېيىتكە

ھەمراھ بولۇش<قا دەۋەت قىلىنغان نەسىھەتلەر كەسكىن رەت

قىلىندى.خوشنا-خولۇمالر ئەكىرگەن تاماقالر قۇبۇل قىلىنىپ يىيىلدىكى،پېچىنە-

پىشۇرۇقالرنى تاۋاق قىلىپ شەكلى ئۆزگەرگەن ھال سوراشالرنى قىلغان

بەزى ئايالالر دوستۇم ۋە ئائىلىسىدىكىلەر تەرىپىدىن قەتئىي قۇبۇل

قىلىنمىدى:>بىز ئۆلۈم ئۇزارتتۇق،داستىخان يىغىۋېلىشنى ئەسال

ئويالشمىدۇق،خاپا بولماي بۇ نېمەتلەرنى غېرىپ-غۇرۋاالرغا،ئاجىز-

مىسكىنلەرگە،قەبرىستانلىقالردا گۆر كوالۋاتقان مۇساپىرالرغا بەرگەن

بولساڭالر،بىز بۇ نېمەتلەرنى يىسەك گۇناھكار بولۇپ قالىمىز<دەپ

.چىرايلىقچە رەت قىلدى

ئىككىنچى كۈنى بولسا مەرھۇمنىڭ كېيىم-كېچەك ۋە باشقا نەرسىلىرىنى

يۇغۇشتۇرۇپ،كېرەككە كېلىدىغانلىرىنى ئۇرۇق-تۇغقان ۋە باشقىالرغا

بېرىۋەتتى،ئاندىن ئۆينى پاكىزە يۇغۇشتۇرۇپ بولۇپ،تۆت بىر تۇغقان

مەسلىھەتلىشىپ بۇ ئۆينى كىچىك ئىنىسىگە مىراس تەرىقىسىدە بېرىۋەتتى

ھەم كۆپلىگەن نەسىھەتلەرنى قىلدى)قالغان ئۈچ بالىنىڭ مۇقىم ئولتۇراق

ئۆيى باركەن(.ئاندىن بالىالرنىڭ چوڭى بولغان دوستۇم سۆز

ئالدى:>ئۇكىلىرىم جان دىگەن خۇدانىڭ ئامانىتىكەن،دادىمىزنى مەڭگۈ

تۇتۇپمۇ قااللمايتتۇق،ئامانەت ئىگىسىگە قايتتى،بىز ھاياتالر ئۆلگەنلەردىن

ئىبرەت ئېلىپ دادىمىز كەتكەن شۇ مەنزىلنىڭ تەييارلىغىنى پۇختا قىلمىساق

بولمايدىكەن،ئەمدىكى ھەممىمىزنىڭ ئورتاق ئارزۇسى-مەرھۇم دادىمىزغا ئۇ

دۇنيادا مەنپەئەت يەتكۈزەلەيدىغان ئىشنى قىلىش.مېنىڭ مەسلىھەتىم:ھەر-

بىرىمىز دادىمىزنىڭ نەزىرىسى بولغان بولسا قانچە پۇل قويۇشنى كۆڭلىگە

پۈككەن بولسا شۇ نىيەت قىلغان پۇلنى ئوتتۇرىغا تاشلىسۇن،بىز شۇ پۇلغا

دادىمىز ئۈچۈن پايدا بولىدىغان ئىشنى قىاليلى<دىدى-دە يېنىدىن مىڭ سومنى

چىقىرىپ ئۈستەلگە قويدى،قالغان ئۈچ قېرىنداشمۇ كۆڭلىگە پۈككەن

سوم ئىدى.دوستىمىز دەرھال4500پۇللىرىنى ئوتتۇرىغا چىقاردى،پۇل جەمئى

يېنىدىن تېلىفونىنى ئېلىپ بىرەيلەننى چاقىردى،ئاز ئۆتمەي ئاق پىشماق بىر

يىگىت كىرىپ كەلدى>ھېلىقى سىلەر دەۋاتقان- ئۆگزىسىنى يېپىشقا ئىقتىساد

يېتىشمەي قۇرۇلۇشى توختاپ قېلىۋاتقان مەسجىدكە كۆپ بولمىسىمۇ

سوم نەزىرىمىز بار ئىدى ئاپىرىپ ئىشلەتكەن بولساڭالر،بولسا1500

جامائەت مەرھۇم دادىمىزنىڭ روھىغا ئاتاپ دۇئا قىلىپ قويغان بولسا<دىدى

دوستىمىز ھېلىقى مەسجىد قۇرۇلۇشىغا ئىئانە توپالۋاتقان يىگىتكە.ئۇ كىشى

.خۇرسەنلىك بىلەن قۇبۇل قىلدى

ئۈچىنچى كۈنى،تۆت قېرىنداش مەھەللە ئىش بېجىرىش ئورنىغا بېرىپ شۇ

رايون تەۋەلىگىدىكى ئەڭ نامرات ئون ئائىلىنىڭ ئادرىسىنى خىزمەتچى

خادىمالردىن سوراپ بىلىۋېلىپ،بىر كوزۇپلۇق ماشىنىنى كىرا قىلىپ توپ

تارقىتىش بازارلىرىغا بېرىپ ئۇن،ماي،گۈرۈچ،گۆش قاتارلىق نەرسىلەرنى

سوم پۇلغا سېتىۋېلىپ بايىقى ئۆزىمۇ تونىمايدىغان ئون نامرات3000قالغان

ئائىلىگە بىرمۇ-بىر ئەكىرىپ بەردى.ئۇالردىن پەقەت مەرھۇم دادىسىغا ئاتاپ

دۇئا قىلىپ قويىشنىال تەلەپ قىلدى.دوستۇم ئاخىرىدا مۇنداق دىدى:>ئەگەر

دادام رامىزاندا تۈگىگەن بولسا ئەلبەتتە بىرىنچى بولۇپ مەسجىد جامائىتىگە

ئىفتارلىق بېرىشنى تاللىغان بوالر-ئىدۇق،ئەپسۇس ھازىر رامىزان ئېيى

ئەمەس،شۇنداقتىمۇ بىز ئۆزىمىزنى ھەقىقى نەزىر قىلدۇق دەپ

قارايمىز،ئۇكىلىرىم بىز مانا مەرھۇم دادىمىزغا قەبرە ھەم ئاخىرەتتە ھەقىقى

مەنپەئەت يەتكۈزىدىغان نەزىرنى قىلدۇق،خەقلەر بەلكىم كەينىمىزدىن ھەر

نىمىلەرنى دەر، بىراق بىز شۇنىڭغا ئىشىنىشىمىز كېرەككى بىزنىڭ دۇئايىمىز

ۋە قىلغان ھەقىقى نەزىرلىرىمىز،تۇتقان توغرا قارىلىقلىرىمىز -ئالالھ بىلەن

مەرھۇم دادىمىزنى چوقۇم رازى قىلىدۇ.ئەتە يەنى دادىمىز ۋاپات تاپقاننىڭ

تۆتىنچى كۈنى ھەممىمىز نورمال تۇرمۇشىمىزغا قايتىشىمىز،زىيادە قارىلىق

تۇتىمىز دەپ ئۆزىمىزگە زۇلۇم قىلماسلىقىمىز الزىم،چۈنكى ئىنسانىيەتنىڭ

ئۇستازى بولغان پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد سەللەلالھى ئەلەيھى

ۋەسسەللەم بۈيۈك ھەدىسىدە شۇ سۆزلەرنى قالدۇرغان:)مېيىتكە ئۈچ

كۈندىن ئارتۇق قارىلىق تۇتۇش ھارام،ئەگەر ئايال كىشىنىڭ ئېرى ئۆلۈپ

كەتكەن بولسا ئېرى ئۈچۈن بۇ ئايال تۆت ئاي ئون كۈن قارىلىق تۇتۇشى

كېرەك،بۇنىڭدىن مەخسەت ئۆلگەن ئېرىدىن قوساقتا بالىسى بار-يوقلۇغىنى

بىلىشتۇر(.ئۇكىلىرىم سىلەر دەپ بېقىڭالر بىز رەسۇلۇلالھنىڭ سۈننىتىگە

ئەگىشەمدۇق ياكى بىدئەتلىككە،ساختىپەزلىككە،رىياكارلىققا توشۇپ كەتكەن

بىلىمسىز ئاتا-بوۋىلىرىمىزنىڭ خاتا ئۇدۇمىغىمۇ؟< .>ئەلبەتتە رەسۇلۇلالھنىڭ

ساپ سۈننىتىگە ئەگىشىمىز<دەپ نەرە تارتىشتى ئۇكىالر.بۇ مەنزىرىدىن

كۆزلىرىم ئېچىشقاندەك بولدى-دە،دوستۇم بىلەن خوشلۇشۇپ بۇ ئاجايىپ

.نەزىر توغرىسىدا چوڭقۇر ئويغا پاتتىم