Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    1/36

    mailto:[email protected]:[email protected]
  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    2/36

    .

    Nemlilik

    Atmosfer ierisindeki subuharna nem denir.Nemlilik yer yzndecanl hayatnn

    gelimesinde vedevamnda ok nemlibir unsurdur. Hava veiklim artlarbakmndan da oknemlidir. Her eydennce yalarn kaynahavadaki su buhardr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    3/36

    .

    Havadaki subuhar, buharlamave terlemeyle kazanlr.Buharlama yeryzndeki su

    alanlarnn (gl, deniz, okyanus,akarsu) zerinde oluur.Terleme ise bitkilerde olur.Karalar zerine den yasularnn bir ksm canllar

    tarafndan kullanlr. Bir ksmyer altna szar. Bir ksm dabuharlaarak tekrar atmosferegeri dner. Dier bir blm de,akarsular yardmyla deniz veokyanuslara ular. Demek ki,

    Dnya zerindeki sular,atmosfer ile denizler ve karalararasnda srekli olarak dolar.Buna su dolam (su dngs)denir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    4/36

    .

    HigrometreNemlilii len alete de higrometre denir. g/cm3

    olarak ifade edilir. 0 Cde 1 m3 havanniinde en ok 4,85 gram nem bulunur.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    5/36

    .

    Mutlak nem:

    1 m3 hava iinde bulunan nemin grolarak arlna denir.

    Su buharnn yani nemin miktar hacimitibariyle hibir zaman havann % 4namaz.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    6/36

    .

    Mutlak nemde etkili faktrler:

    Buharlama yzeyi: Buharlamayzeylerinden (okyanus , deniz , akarsu , gl , bitkirts gibi) uzaklatka mutlak nem azalr. rnek;deniz kysndan kara ilerine, ormanlk alandanormansz alana gidildike mutlak nem azalr.

    Scaklk: Scaklk arttka buharlamaartacandan dolay genellikle mutlak nem de artar.

    rnek; ekvatordan kutuplara doru mutlak nemazalr. Ayrca alak alandan yksek alanlara,yazdan ka, gndzden geceye geildiinde mutlaknem azalr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    7/36.

    Scaklk arttka her zaman mutlak nem

    artmayabilir. Ama scak denizlere yaklatkamutlak nem her zaman artar.

    Mutlak nem Ekvator evresindeki denizlerzerinde ok fazla iken , dnenceler

    evresindeki l alanlarnda ok azdr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    8/36.

    Havadaki nem oran scakla bal olarak belli

    bir miktarn stne kamaz. 0 Cde 1 m3 havanniinde en ok 4,85 gram nem bulunur. Scaklk 10 Colursa nem 7,5 gram olur.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    9/36.

    Maksimum nem (Doyma miktar) :

    Belirli bir scaklk ve basn altnda 1 m havanntayabilecei en fazla nem miktarna denir.

    Scaklk arttka havann hacmi geniler ve

    alabilecei nem miktar artar. Hava souduundaise hacmi daralr ve alabilecei nem azalr.rnek;

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    10/36.

    Bal Nem (Nispi Nem):

    Belirli bir scaklktaki hava ktlesininiinde bulunan nem miktarnn , oscaklkta alabilecei en fazla nem

    miktarna orandr.Ksaca,mutlak nemin doymu neme

    orandr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    11/36.

    Bal Nem(nisbi nem)=Mutlak nem / Doymu Nem

    Bal nem havada bulunan nemin yzdecinsinden deeridir.

    Bal nem havann nem an veya nemedoyma orann verir.Bir yerde ya olabilmesi iin bal nemin%100 amas gerekir.

    rnek: Mutlak Nem: 5,25 g, Doymu Nem: 10,5,Bal Nem katr ve ya oluur mu?(Cevap: 0,50)

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    12/36.

    Bal nem ve scaklk likisi

    Scaklk arttka bal nem azalr. Sebebi

    snan havann hacmi geniler. Alabilecei nemartar.

    Scaklk azaldka , havann hacmi daralr.Alabilecei nem azalr. Bylece havann nem

    a azalr. Yani bal nemartar.Bal nem azaldka buharlama artar. Balnem arttka buharlama azalr.

    NOT: Bal nem Ekvator evresindekidenizler zerinde ok yksek iken ,lblgelerinde ok dktr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    13/36.

    YOUNLAMAHava iindeki su buharnn soumas

    sonucu kat veya sv hale dnmesi olayna

    younlama denir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    14/36.

    Youma Noktasna

    ki Yoldan Eriilir:Havadaki nem miktarnn artmas

    Scakln azalmas

    (tabiatta en fazla grlen youma

    biimidir).

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    15/36.

    Younlamann meydanagelmesi:

    Younlamann meydana gelmesi havannnem bakmndan doyma noktasn amasnabaldr. Havadaki bal nemin yzde 100'eulat noktaya doyma noktas denir. Doyma

    noktas ald takdirde hava subuharnnfazlasn tayamaz. Fazla olan subuhar sv yada kat hale dnr.

    rnein, 1m3 havann 25C scaklktatayabilecei nem 19,5 gramdr. 15C de ise10,5 gram kadar nem tar. Buna gre, 25C dedoymu havann scakl 15C ye dersedoyma noktas alm olur. Arta kalan 19,5-10,5 = 9 gr nem younlar.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    16/36.

    Bir hava ktlesi

    Souk bir hava ktlesi ile karlarsa,Souk bir blgeden geerse,

    Ykselmeye urarsa, scakl azalr ve

    havann nem tama kapasitesi azalacandanyounlama meydana gelir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    17/36.

    Eer hava ktlesi;

    Scak bir hava ktlesiyle karlarsa,Scak bir blgeden geerse,

    Alalmaya urarsa, scakl artar ve havann

    nem tama kapasitesi artacandanyounlama sona erer.

    NOT:Havann yerden soumasyla sis,ykselerek soumasyla da bulutlar oluur.

    NOT2:Havann alalarak snmas yksekbasn alanlarnda ve Fhn rzgarlarndagrlr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    18/36.

    Ykselen hava ktlesi;

    1- Kuru2- Yamur

    3- Dolu

    4- Kar

    eklinde oluabilir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    19/36.

    NefometreHavann ykselerek soumas sonucu bulutlar

    oluur. Belirli bir anda gkyznn bulutlarlakapl ksmnn tm gkyzne olan orannabulutluluk denir. Bulutluluk oran eitliaynalardan oluan ve Nefo* metre ad verilen

    bir aletle llr. Buna gre, gkyznn oran10 kabul edilerek;

    0-2 oran Ak havay

    2-8 oran Bulutlu havay8 - 10 oran Kapal havay ifade eder.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    20/36.

    Scaklk azaldka bulut younluu artar.Ancak bu durum her zaman geerli deildir.

    rnek: Kutuplarda ve troposferin stkatlarnda nem az olduundan bulut younluuburalarda azdr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    21/36

    .

    SSHavann alttan soumas sonucu oluan

    younlama biimine sis denir. Baka bir deyilesis bulutun yere inmi eklidir.

    Scaklk azaldka sis younluu artar.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    22/36

    .

    Bulut eitleri:

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    23/36

    .

    Serbest atmosferde, buz kristalleri, ve sudamlacklar gibi gzle grlr paracklarn biraraya gelmesiyle oluan bulut, hava parselininatmosfer ierisinde ykselmesi ile ierisindebulunan su buharnn younlamas sonucundaoluur. Sisin buharlamas eklinde oluumu da

    sz konusudur. Younlama ekirdekleri adverilen toz ve duman paracklar sayesinde subuhar younlaabilir. Bulutun oluumundaykselme, souma ve younlama gerekli olan

    temel zelliktir.

    Bulutlar

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    24/36

    .

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    25/36

    .

    Yksek Bulutlar - Cirrocumulus

    Kum taneleri veya kk dalgacklarhalinde, olduka kk kmeciklerdenmeydana gelmi ince, beyaz veglgesiz bulut rtsdr. Bulutlar topluhalde olduklar gibi, ayr ayrparacklar halinde de grlebilirler.Cirrocumulusler, Cirrus veyaCirrostratus bulutlarnn ekildeitirmesinden veya paralar

    halindeki Altocumuluslerinklmesinden meydana gelirler. Bubulutlar tamamen buz kristallerindenibaret olup, bazen ar soumu sudamlacklar da grlr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    26/36

    .

    Yksek Bulutlar Cirrostratus

    Cirrostratuslar gkyzntamamen veya ksmen kaplarve genellikle Hale olaynmeydana getirirler. Bunlar

    effaf, saa benzer,beyazms lifler halindedzgn grnmlbulutlardr. Cirrostratuslarkk buz kristallerindenoluurlar. Bu bulutlar fazlakaln olmadklarndan effafgrnrler. Gne ve ayn geirirler.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    27/36

    .

    Orta Bulutlar - AltocumulusAltocumulus bulutlar,

    genellikle glgeli, beyazrenge sahiptir. Bu bulutlarksmen lif halinde yaylmolduu gibi ayr ayr

    durumda olan incetabakalar, yuvarlakktlelerden vetomurcuklardan meydana

    gelir. Dzgn ekildekiparacklarn gkyznnancak yarsn kaplayacakkadar genilie sahip

    olduu grlr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    28/36

    .

    Orta Bulutlar - Altostratus

    Gkyznn byk birksmn veya tamamnkapatan, izgili, lif veyadzgn grnteki grimsi

    veya mavimsi renkteki buluttabakasdr. Baz ksmlarok ince olduundan,Gne; sanki buzlu camarkasndaym gibi bir

    grnm alr.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    29/36

    .

    Orta Bulutlar - Nimbostratus

    Genellikle koyu gri renktekibulut tabakasdr. Bunlar ouzaman yere kadar ulaan vedevamllk gsteren yamurve karn dt bulutlardr.ok kaln olduklarndan,gne ve ayn grlmesimmkn deildir.

    Nimbostratus bulutununaltnda, paralar halinde alakbulutlar meydana gelebilir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    30/36

    .

    Alak Bulutlar - StratusGenellikle gri renkte, dzgn

    grnme sahip bulutlardr.Stratuslerden isenti, buzprizmalar ve kar grenleri yameydana gelir. Gne bubulutlardan grld zaman,bulutun snrlar kolayca tehisedilebilir. ok dk scaklklardnda Stratus, hale olaynmeydana getirmez. Bu bulutlarbazen dzensiz sralar halinde demeydana gelebilir. Stratuslerin

    karakteristik ya isenti olup,rzgarn sakin veya hafif olduudnemlerde gr kstlayacakekilde yere yakn seviyelerdegrlebilmektedirler.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    31/36

    .

    Alak Bulutlar - Stratocumulus

    Stratocumulusler gri veyabeyazmtrak renkte, yada heriki renge birden sahip olan

    bulutlardr. Bu bulutlar topluhalde veya ayr ayr olabilenmozaik grnmnde yuvarlakktleler ve tomarlardan

    meydana gelirler.Stratocumulusu meydanagetiren elemanlar, genelliklesralar halinde ve tepeleri dz

    ekildedir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    32/36

    .

    Alak Bulutlar - Cumulusst ksmlar karnabahar grnmndeolan; kme, kubbe veya kuleler halinde

    dikine olarak gelien, genel olarakyoun durumda bulunan bamszbulutlardr. Cumuluslerin gneleaydnlanan ksmlar ou zamanparlak beyaz grnme sahiptir. Bubulutlarn tepe ve yan ksmlar

    tomurcuu andran kmeler halindeolmasna karlk, tabanlar daha koyuve hemen hemen dzdr. Cumuluslerbaz zamanlarda dzensiz ekillerdede bulunabilirler.Cumulus bulutlar genel olarak su

    damlalarndan meydana gelmitir.Bulut iindeki scakln sfrn altnadt yerlerde, ar soumu sudamlalar ve buz kristalleri de bulunur.Dikine gelimeye sahip Cumuluslerdeyamur ve saanak eklinde yalarmeydana gelir.

    Al k B l tl C l i b

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    33/36

    .

    Alak Bulutlar - CumulonimbusDa ve kuleler biiminde, byk birdikine uzana sahip, youn ve koyubir buluttur. st ksmlar genellikle

    dz, lifli veya izgili bir grnmesahiptir. Cumulonimbus bulutlarnn stksmlar rs veya sorgu eklindeyaylr. Bu bulutlarn altnda dzensizbiimde alak bulutlar oluabilir. BunlarCumulonimbuslerle bir arada veya ayrolarak bulunabilirler.

    Gkyznn byk bir blmnkapladklarnda, tabanlar Nimbostratusbulutunu andrr. Bu durumda bulutunyapm olduu ya eklinebaklmaldr. Saanak yalarla birlikteimek, gk grlts veya dolu varsabulut; Cumulonimbus bulutudur.Bu bulutlar tek bulut halinde olduklargibi, birok Cumulonimbus bulutununmeydana getirmi olduu byk birbulut silsilesi halinde de olabilirler.Byle bir Cumulonimbus grubu iindekiher Cumulonimbus bulutuna Orajmeydana getirmesi sebebiyle OrajHcresi ad verilir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    34/36

    .

    Bulutlar enlem derecelerine gre

    deiiklik gsterir.BULUTLAR Kutup Blgelerinde Orta Enlemlerinde Tropik

    Blgelerinde

    Yksek

    Bulutlar

    3000-8000 Metre 5000-13 000

    Metre

    8000-18 000

    Metre

    Orta Bulutlar 2000-4000 Metre 2000-7000 Metre 2000-8000 Metre

    Alak Bulutlar 0 -2000 Metre 0 -2000 Metre 0 -2000 Metre

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    35/36

    .

    Kn imek Neden akmaz?imek oluumu iin konvektif

    faaliyeti gerektirecek yer ve yksekseviye scaklklarnn uygun olmasgerekir. Genellikle kmlonembusbulutunu olturacak artlarn olumasgerekir. Buna en uygun mevsim baharaylar ve zaman zaman yaz mevsidir.

    Kn da hatta kar yaarkende imek vegkgrlts olur ancak bu nadirdir.imein oluumunu gerekletirecekkonvektif faaliyet, genellikle yer ve yerden5 km yukardaki hava scaklklararasnda 40 derece fark olmas gerekir.

    rnegin yer 20 derece yukar seviye -20derece olunca bu artlar gerekleir.Tabii ki yerdeki ve yere yaknseviyelerdeki nem ve rzgar akdanemlidir. Bu artlar bizim bulunduumuzenlemlerde genellikle bahar aylarnda

    gerekleir.

  • 8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer

    36/36