Upload
devkazani
View
236
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
1/36
mailto:[email protected]:[email protected]8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
2/36
.
Nemlilik
Atmosfer ierisindeki subuharna nem denir.Nemlilik yer yzndecanl hayatnn
gelimesinde vedevamnda ok nemlibir unsurdur. Hava veiklim artlarbakmndan da oknemlidir. Her eydennce yalarn kaynahavadaki su buhardr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
3/36
.
Havadaki subuhar, buharlamave terlemeyle kazanlr.Buharlama yeryzndeki su
alanlarnn (gl, deniz, okyanus,akarsu) zerinde oluur.Terleme ise bitkilerde olur.Karalar zerine den yasularnn bir ksm canllar
tarafndan kullanlr. Bir ksmyer altna szar. Bir ksm dabuharlaarak tekrar atmosferegeri dner. Dier bir blm de,akarsular yardmyla deniz veokyanuslara ular. Demek ki,
Dnya zerindeki sular,atmosfer ile denizler ve karalararasnda srekli olarak dolar.Buna su dolam (su dngs)denir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
4/36
.
HigrometreNemlilii len alete de higrometre denir. g/cm3
olarak ifade edilir. 0 Cde 1 m3 havanniinde en ok 4,85 gram nem bulunur.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
5/36
.
Mutlak nem:
1 m3 hava iinde bulunan nemin grolarak arlna denir.
Su buharnn yani nemin miktar hacimitibariyle hibir zaman havann % 4namaz.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
6/36
.
Mutlak nemde etkili faktrler:
Buharlama yzeyi: Buharlamayzeylerinden (okyanus , deniz , akarsu , gl , bitkirts gibi) uzaklatka mutlak nem azalr. rnek;deniz kysndan kara ilerine, ormanlk alandanormansz alana gidildike mutlak nem azalr.
Scaklk: Scaklk arttka buharlamaartacandan dolay genellikle mutlak nem de artar.
rnek; ekvatordan kutuplara doru mutlak nemazalr. Ayrca alak alandan yksek alanlara,yazdan ka, gndzden geceye geildiinde mutlaknem azalr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
7/36.
Scaklk arttka her zaman mutlak nem
artmayabilir. Ama scak denizlere yaklatkamutlak nem her zaman artar.
Mutlak nem Ekvator evresindeki denizlerzerinde ok fazla iken , dnenceler
evresindeki l alanlarnda ok azdr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
8/36.
Havadaki nem oran scakla bal olarak belli
bir miktarn stne kamaz. 0 Cde 1 m3 havanniinde en ok 4,85 gram nem bulunur. Scaklk 10 Colursa nem 7,5 gram olur.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
9/36.
Maksimum nem (Doyma miktar) :
Belirli bir scaklk ve basn altnda 1 m havanntayabilecei en fazla nem miktarna denir.
Scaklk arttka havann hacmi geniler ve
alabilecei nem miktar artar. Hava souduundaise hacmi daralr ve alabilecei nem azalr.rnek;
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
10/36.
Bal Nem (Nispi Nem):
Belirli bir scaklktaki hava ktlesininiinde bulunan nem miktarnn , oscaklkta alabilecei en fazla nem
miktarna orandr.Ksaca,mutlak nemin doymu neme
orandr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
11/36.
Bal Nem(nisbi nem)=Mutlak nem / Doymu Nem
Bal nem havada bulunan nemin yzdecinsinden deeridir.
Bal nem havann nem an veya nemedoyma orann verir.Bir yerde ya olabilmesi iin bal nemin%100 amas gerekir.
rnek: Mutlak Nem: 5,25 g, Doymu Nem: 10,5,Bal Nem katr ve ya oluur mu?(Cevap: 0,50)
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
12/36.
Bal nem ve scaklk likisi
Scaklk arttka bal nem azalr. Sebebi
snan havann hacmi geniler. Alabilecei nemartar.
Scaklk azaldka , havann hacmi daralr.Alabilecei nem azalr. Bylece havann nem
a azalr. Yani bal nemartar.Bal nem azaldka buharlama artar. Balnem arttka buharlama azalr.
NOT: Bal nem Ekvator evresindekidenizler zerinde ok yksek iken ,lblgelerinde ok dktr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
13/36.
YOUNLAMAHava iindeki su buharnn soumas
sonucu kat veya sv hale dnmesi olayna
younlama denir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
14/36.
Youma Noktasna
ki Yoldan Eriilir:Havadaki nem miktarnn artmas
Scakln azalmas
(tabiatta en fazla grlen youma
biimidir).
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
15/36.
Younlamann meydanagelmesi:
Younlamann meydana gelmesi havannnem bakmndan doyma noktasn amasnabaldr. Havadaki bal nemin yzde 100'eulat noktaya doyma noktas denir. Doyma
noktas ald takdirde hava subuharnnfazlasn tayamaz. Fazla olan subuhar sv yada kat hale dnr.
rnein, 1m3 havann 25C scaklktatayabilecei nem 19,5 gramdr. 15C de ise10,5 gram kadar nem tar. Buna gre, 25C dedoymu havann scakl 15C ye dersedoyma noktas alm olur. Arta kalan 19,5-10,5 = 9 gr nem younlar.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
16/36.
Bir hava ktlesi
Souk bir hava ktlesi ile karlarsa,Souk bir blgeden geerse,
Ykselmeye urarsa, scakl azalr ve
havann nem tama kapasitesi azalacandanyounlama meydana gelir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
17/36.
Eer hava ktlesi;
Scak bir hava ktlesiyle karlarsa,Scak bir blgeden geerse,
Alalmaya urarsa, scakl artar ve havann
nem tama kapasitesi artacandanyounlama sona erer.
NOT:Havann yerden soumasyla sis,ykselerek soumasyla da bulutlar oluur.
NOT2:Havann alalarak snmas yksekbasn alanlarnda ve Fhn rzgarlarndagrlr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
18/36.
Ykselen hava ktlesi;
1- Kuru2- Yamur
3- Dolu
4- Kar
eklinde oluabilir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
19/36.
NefometreHavann ykselerek soumas sonucu bulutlar
oluur. Belirli bir anda gkyznn bulutlarlakapl ksmnn tm gkyzne olan orannabulutluluk denir. Bulutluluk oran eitliaynalardan oluan ve Nefo* metre ad verilen
bir aletle llr. Buna gre, gkyznn oran10 kabul edilerek;
0-2 oran Ak havay
2-8 oran Bulutlu havay8 - 10 oran Kapal havay ifade eder.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
20/36.
Scaklk azaldka bulut younluu artar.Ancak bu durum her zaman geerli deildir.
rnek: Kutuplarda ve troposferin stkatlarnda nem az olduundan bulut younluuburalarda azdr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
21/36
.
SSHavann alttan soumas sonucu oluan
younlama biimine sis denir. Baka bir deyilesis bulutun yere inmi eklidir.
Scaklk azaldka sis younluu artar.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
22/36
.
Bulut eitleri:
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
23/36
.
Serbest atmosferde, buz kristalleri, ve sudamlacklar gibi gzle grlr paracklarn biraraya gelmesiyle oluan bulut, hava parselininatmosfer ierisinde ykselmesi ile ierisindebulunan su buharnn younlamas sonucundaoluur. Sisin buharlamas eklinde oluumu da
sz konusudur. Younlama ekirdekleri adverilen toz ve duman paracklar sayesinde subuhar younlaabilir. Bulutun oluumundaykselme, souma ve younlama gerekli olan
temel zelliktir.
Bulutlar
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
24/36
.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
25/36
.
Yksek Bulutlar - Cirrocumulus
Kum taneleri veya kk dalgacklarhalinde, olduka kk kmeciklerdenmeydana gelmi ince, beyaz veglgesiz bulut rtsdr. Bulutlar topluhalde olduklar gibi, ayr ayrparacklar halinde de grlebilirler.Cirrocumulusler, Cirrus veyaCirrostratus bulutlarnn ekildeitirmesinden veya paralar
halindeki Altocumuluslerinklmesinden meydana gelirler. Bubulutlar tamamen buz kristallerindenibaret olup, bazen ar soumu sudamlacklar da grlr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
26/36
.
Yksek Bulutlar Cirrostratus
Cirrostratuslar gkyzntamamen veya ksmen kaplarve genellikle Hale olaynmeydana getirirler. Bunlar
effaf, saa benzer,beyazms lifler halindedzgn grnmlbulutlardr. Cirrostratuslarkk buz kristallerindenoluurlar. Bu bulutlar fazlakaln olmadklarndan effafgrnrler. Gne ve ayn geirirler.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
27/36
.
Orta Bulutlar - AltocumulusAltocumulus bulutlar,
genellikle glgeli, beyazrenge sahiptir. Bu bulutlarksmen lif halinde yaylmolduu gibi ayr ayr
durumda olan incetabakalar, yuvarlakktlelerden vetomurcuklardan meydana
gelir. Dzgn ekildekiparacklarn gkyznnancak yarsn kaplayacakkadar genilie sahip
olduu grlr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
28/36
.
Orta Bulutlar - Altostratus
Gkyznn byk birksmn veya tamamnkapatan, izgili, lif veyadzgn grnteki grimsi
veya mavimsi renkteki buluttabakasdr. Baz ksmlarok ince olduundan,Gne; sanki buzlu camarkasndaym gibi bir
grnm alr.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
29/36
.
Orta Bulutlar - Nimbostratus
Genellikle koyu gri renktekibulut tabakasdr. Bunlar ouzaman yere kadar ulaan vedevamllk gsteren yamurve karn dt bulutlardr.ok kaln olduklarndan,gne ve ayn grlmesimmkn deildir.
Nimbostratus bulutununaltnda, paralar halinde alakbulutlar meydana gelebilir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
30/36
.
Alak Bulutlar - StratusGenellikle gri renkte, dzgn
grnme sahip bulutlardr.Stratuslerden isenti, buzprizmalar ve kar grenleri yameydana gelir. Gne bubulutlardan grld zaman,bulutun snrlar kolayca tehisedilebilir. ok dk scaklklardnda Stratus, hale olaynmeydana getirmez. Bu bulutlarbazen dzensiz sralar halinde demeydana gelebilir. Stratuslerin
karakteristik ya isenti olup,rzgarn sakin veya hafif olduudnemlerde gr kstlayacakekilde yere yakn seviyelerdegrlebilmektedirler.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
31/36
.
Alak Bulutlar - Stratocumulus
Stratocumulusler gri veyabeyazmtrak renkte, yada heriki renge birden sahip olan
bulutlardr. Bu bulutlar topluhalde veya ayr ayr olabilenmozaik grnmnde yuvarlakktleler ve tomarlardan
meydana gelirler.Stratocumulusu meydanagetiren elemanlar, genelliklesralar halinde ve tepeleri dz
ekildedir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
32/36
.
Alak Bulutlar - Cumulusst ksmlar karnabahar grnmndeolan; kme, kubbe veya kuleler halinde
dikine olarak gelien, genel olarakyoun durumda bulunan bamszbulutlardr. Cumuluslerin gneleaydnlanan ksmlar ou zamanparlak beyaz grnme sahiptir. Bubulutlarn tepe ve yan ksmlar
tomurcuu andran kmeler halindeolmasna karlk, tabanlar daha koyuve hemen hemen dzdr. Cumuluslerbaz zamanlarda dzensiz ekillerdede bulunabilirler.Cumulus bulutlar genel olarak su
damlalarndan meydana gelmitir.Bulut iindeki scakln sfrn altnadt yerlerde, ar soumu sudamlalar ve buz kristalleri de bulunur.Dikine gelimeye sahip Cumuluslerdeyamur ve saanak eklinde yalarmeydana gelir.
Al k B l tl C l i b
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
33/36
.
Alak Bulutlar - CumulonimbusDa ve kuleler biiminde, byk birdikine uzana sahip, youn ve koyubir buluttur. st ksmlar genellikle
dz, lifli veya izgili bir grnmesahiptir. Cumulonimbus bulutlarnn stksmlar rs veya sorgu eklindeyaylr. Bu bulutlarn altnda dzensizbiimde alak bulutlar oluabilir. BunlarCumulonimbuslerle bir arada veya ayrolarak bulunabilirler.
Gkyznn byk bir blmnkapladklarnda, tabanlar Nimbostratusbulutunu andrr. Bu durumda bulutunyapm olduu ya eklinebaklmaldr. Saanak yalarla birlikteimek, gk grlts veya dolu varsabulut; Cumulonimbus bulutudur.Bu bulutlar tek bulut halinde olduklargibi, birok Cumulonimbus bulutununmeydana getirmi olduu byk birbulut silsilesi halinde de olabilirler.Byle bir Cumulonimbus grubu iindekiher Cumulonimbus bulutuna Orajmeydana getirmesi sebebiyle OrajHcresi ad verilir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
34/36
.
Bulutlar enlem derecelerine gre
deiiklik gsterir.BULUTLAR Kutup Blgelerinde Orta Enlemlerinde Tropik
Blgelerinde
Yksek
Bulutlar
3000-8000 Metre 5000-13 000
Metre
8000-18 000
Metre
Orta Bulutlar 2000-4000 Metre 2000-7000 Metre 2000-8000 Metre
Alak Bulutlar 0 -2000 Metre 0 -2000 Metre 0 -2000 Metre
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
35/36
.
Kn imek Neden akmaz?imek oluumu iin konvektif
faaliyeti gerektirecek yer ve yksekseviye scaklklarnn uygun olmasgerekir. Genellikle kmlonembusbulutunu olturacak artlarn olumasgerekir. Buna en uygun mevsim baharaylar ve zaman zaman yaz mevsidir.
Kn da hatta kar yaarkende imek vegkgrlts olur ancak bu nadirdir.imein oluumunu gerekletirecekkonvektif faaliyet, genellikle yer ve yerden5 km yukardaki hava scaklklararasnda 40 derece fark olmas gerekir.
rnegin yer 20 derece yukar seviye -20derece olunca bu artlar gerekleir.Tabii ki yerdeki ve yere yaknseviyelerdeki nem ve rzgar akdanemlidir. Bu artlar bizim bulunduumuzenlemlerde genellikle bahar aylarnda
gerekleir.
8/3/2019 Nemlilik Ve Yogusma_A_TOKAT PPTminimizer
36/36