NEOPHODNOST IZRADE STRATEGIJE RAZVOJA

KARTOGRAFIJE U FEDERACIJI B&H

Dr.sc. Slobodanka Ključanin, dipl.ing.geod.

e-mail: slobodanka63@yahoo.com

GIS FOR Infrastructures Bentley GeoForum 2013

09.05.2013. Hotel Europe, Sarajevo

NEOPHODNOST IZRADE STRATEGIJE RAZVOJA

KARTOGRAFIJE U FEDERACIJI B&H

Uvod

Stanje kartografije u RB&H

Od 1945-1992.

Stanje kartografije u FB&H

Od 1992-1995.

Od 1996-danas

Kako dalje?

UVOD

Prve karte na osnovu geodetske izmjere: 1876 nastala generalna karta BiH u M=1:300000

1884-1885. godine - General karta von Bosnen und der Hercegovina, M= 1:150000, (Militar-geografichen Institute – Wiena)

1924. – usvojena Gauss – Krugerova projekcija

1929-1933. - sastavljeni originali topografskih karata mjerila 1:50000 Poliedarska projekcija

Naknadno unešena pravokutna koordinatna mreža Gauss-Krugerove projekcije

PRIKAZ BOSNE I HERCEGOVINE OD 1945. DO

1992. NA KARTAMA SITNOG MJERILA

Vojno geografski institut – Beograd

1945. - Karta Federativne Narodne Republike Jugoslavije M=1:750000,

1945-1951. – TK 1:200000 Izvornik ove karte je bila Specijalna karta

M=1:100000, u poliedarskoj projekciji, a koja je dopunjena 1946.g.

1952.-1953. prva autokarta Jugoslavije M=1:300000.

1956. – Geografska Karta Jugoslavije M=1:1000000

1970-tih - pregledno-topografska karta 1:500000.

Lambertova konformna konusna projekcijia

Besselov elipsoid

1979-83. karte predstavljene u Geografskom atlasu Jugoslavije (SNL 1988) Lambertovoj konformnoj konusnoj projekciji

Besselov elipsoid

TOPOGRAFSKE KARTE

1948. – TK 1:25000 Gauss-Krugerova projekcija

Bessel 1841

3 meridijanske zone

Početni reper u Trstu

e=10m

Prvo izdanje – nomenklatura listova

Drugo izdanje – nomenklatura i nazivi listova

Osnova za karte sitnijih mjerila

TOPOGRAFSKE KARTE Osnovna državna karta 1:5000

Izvornici geodetski planovi

3 boje (plava, smeđa i crna)

Osnovna državna karta 1:10000

Izvornici geodetski planovi

4 boje (plava, zelena, smeđa i crna)

Bosna i Hercegovina - nije imala specijalnih civilnih ustanova koje su se bavile kartografijom.

Geodetski Zavod-Sarajevo počeo sa reprodukcijom topografskih karata, čiji su originali bili urađeni u VGI - Beograd.

KARTOGRAFIJA RATNOG PERIODA 1992-1995.

Nema proizvodnje topografskih karata ni karata sitnog mjerila

Koristile se postojeće analogne TK 1:25000, 1:50000 i karte drugih mjerila koje koje su mogle poslužiti za određene zadatke oružanih snaga

Tematske karte (dostupne javnosti)

karta opsade Sarajeva

karta artiljerijskih položaja

karta položaja jedinica oružanih snaga.

KARTOGRAFIJA FEDERACIJE B&H

Ministarstvo obrane B&H i Geodetski zavod – Sarajevo

Projekt izrade reljefne karte Bosne i Hercegovine M=1:25000 (nije dovršen)

Projekt vektorizacije sadržaja TK 25 i TK50 (nije dovršen)

Vektorizirano je 60 listova TK25 i 15 listova TK50

Ministarstvo obrane B&H - NATO

KARTOGRAFIJA FEDERACIJE B&H –CIVILNE

INSTITUCIJE

Izdavački originali geografskih karata -Prirodno matematički fakultet (PMF) u Sarajevu

Tematske karte PMF,

Zavod za planiranje razvoja Kantona Sarajeva,

Institut za arhitekturu i urbanizam,

Vodoprivreda,

Institut za šumarstvo,

Institut za pedologiju i Institut za geologiju.

KARTOGRAFIJA FEDERACIJE B&H

Projekti djelomično ili u potpunosti financirani

od međunarodne zajednice ili pojedinih država:

Karte pokrivenosti i korištenja tla (1998-2000;

2007-2008) - CORINE

Izrada digitalne topografske karte 1:25000 (2002-

2005) – JICA

Izrada DOF BiH u M1:5000 i 1:2500 (2010-danas)

DIGITALNE KARTE

Pregledna digitalna geografska i teritorijalna karta BiH u M=1:300 000 (PDGTK300) – (FGU, 2010.)

Teme karte: administrativna podjela BiH

saobraćajnice

gradovi i

osnovna topografska obilježja

Karte izrađene za potrebe izrade Prostornog plana Kantona Sarajevo– Zavod za planiranje razvoja Kantona Sarajevo

Izvornici – satelitski i ortofoto snimci, postojeće topografske karte

Mjerilo 1:25000 i 1:50000

DIGITALNI ORTOFOTO

Ministarstvo prostornog uređenja FBiH za potrebe izrade prostornog plana Federacije Bosne i Hercegovine za period 2008.-2028.

Rezultat projekta:

8.051 ortofoto snimaka 1:5000,

digitalna topografska karta 1:200000

model podataka – nije dostupan javnosti

multiinformacioni sustav

obuka osoblja

DIGITALNI ORTOFOTO

Projekt Delegacije Europske unije u Bosni i Hercegovini

Finansira se iz sredstava fonda Europske komisije – IPA 2008

Učesnici

Ministarstvo civilnih poslova B&H

Uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove BiH

Republička geodetska uprava RS

Geodetska uprava Brčko distrikta

Izvođač – Geofoto, Zagreb

Projekt je u toku

KARTOGRAFSKE BAZE PODATAKA

Baza podataka katastra nekretnina BPKN (FGU - 2008.)

Izvornik za izradu topografskih osnovnih karata 1:5000 i

1:10000

Model u skladu sa međunarodnim standardima (nacionalnih nema koji su prilagođeni novim tehnologijama)

Katalog objekata, GML shema i UML aplikacijska shema – dostupne javnosti

40% općina u završnoj fazi projekta

KARTOGRAFSKE BAZE PODATAKA

Model podataka komunalnih uređaja –verzija 1.3 (FGU - 2013)

Topografski model podataka – verzija 1.3.1 (FGU – 2012)

Katalog objekata

ISO 19110:2005 (Geographic Inormation – Methodology for feature cataloguing)

INSPIRE direktivama

Drugi referentni dokumenti

UML aplikacijska shema ISO 19109:2005 (Geographic Information – Rules for application schema)

INSPIRE direktivama

Drugi referentni dokumenti

FGU putem ponuđenih modela pokušava stvoriti jedinstveni okvir čuvanja podataka u skladu s međunarodnim standardima i INSPIRE direktivom

KARTOGRAFSKE BAZE PODATAKA

Specifičnosti

Velik broj modela podataka

Neusklađenost s međunarodnim standardima

Distribucija podataka

na zahtjev

Pregled podataka i ograničeno preuzimanje

LAN i intranet

Putem portala i servisa - rijetko

WEB PREGLEDNIK – FOREIGN INVESTMENT

PROMOTION AGENCY (FIPA)

web preglednik – za strane investitore – nudi teme:

Osnovna infrastruktura (administrativne

granice, gradovi, saobraćajnice, aerodromi i granični prelazi)

Elektroenergetska infrastruktura

Prirodna obilježja (korištenje zemljišta i vegetacija)

Osnovni demografski podaci

Energetika, rudarstvo i javne usluge

Institucije

Privredni pokazatelji i podaci o općinama/opštinama

Obrazovanje, zdravstvo, kultura i turizam

Web servisi

WEB SERVISI

Korisnički servisi FBiHPOS sistema za pozicioniranje – (FGU, 2011):

DSP (DGNSS) – diferencijalni servis pozicioniranja u realnom vremenu (Točnost podataka: 1-3 m)

VPSP (PDGNSS) – visoko precizni servis pozicioniranja u realnom vremenu (Točnost: 1-2 cm) i

GPSP – geodetski precizni servis pozicioniranja u bliskom realnom vremenu i postprocesingu (Točnost: 1 cm).

LARIS – Land Registry Information System

Online aplikacija ZK registra

Elektronska baza podataka

Informativni karakter

Pretraga:

Podaci iz KO – katastra nekretnina

Podaci iz zemljišnih knjiga

ZAKLJUČAK

Nepostojanje tradicije izrade topografskih karata

Rasutost podataka i izvornika

Projekti izrade karata – sporadični

FGU – sistematsko prikupljanja prostornih podataka

Problem finansiranja kartografskih projekata

Kako i kuda dalje?

Izrada strategije razvoja kartografije u Federaciji BiH

Analiza stanja

Neophodni propisi u skladu sa međunarodnim standardima

Definiranje načina financiranja projekata

Definiranje kapitalnih projekata

Varijante razvoja kartografije u FBiH

Suradnja sa drugim entitetom

Suradnja na regionalnom i međunarodnom nivou i dr.

Hvala na pažnji!