G˙eΩieΩ qarrejja,

Nilqg˙ukom g˙ar-raba’ edizzjoni tan-newsletter tal-NRN Malta! L-NRN Malta i©©enera interess sostanzjali fl-a˙˙ar xhur kemm permezz tat-tqassim tal-ewwel tliet newsletters kif ukoll permezz tad-diversi attivitajiet u laqg˙at li organizza. Nixtiequ nΩommukom infurmati dwar l-iΩviluppi reçenti li saru fil-qasam tal-agrikoltura u l-politika tal-iΩvilupp rurali.

G˙alhekk, ir-raba’ edizzjoni tan-newsletter NRN, tiffoka primarjament fuq il-futur tal-Politika Agrikola Komuni u l-iΩvilupp ta’ baΩi g˙al konsultazzjoni g˙all-Programm tal-IΩvilupp Rurali 2014-2020.

Din in-newsletter ti©bor ir-rispons ta’ ftit mill-˙afna partijiet interessati li qed jipparteçipaw fil-proçess ta’ konsultazzjoni li qed i˙ejji n-Netwerk Rurali Nazzjonali Malti. L-attivitajiet u l-avvenimenti previsti qed ji©u enfasizzati fl-a˙˙ar parti tan-newsletter.

In˙e©©ukom sabiex taqraw in-newsletter tan-Netwerk Rurali Nazzjonali Malti u tag˙tuna rispons addizzjonali dwar il-kwistjonijiet li qed ji©u diskussi.

NRNM Timrdd.mrra@gov.mt

Netwerk Rurali Malti, Awtorità ta’ Tmexxija, Ministeru g˙ar-RiΩorsi u l-Affarijiet Rurali, Block A, Luqa Road, Qormi, QRM 9075, MaltaTel: 00356 2292 4188 • Email: rdd.mrra@gov.mt

www.mrra.gov.mt/ma

Ir-Raba’ EdizzjoniLulju 2012Netwerk Rurali Nazzjonali Malti

Ritratt – DOI – Reuben Piscopo

Ritr

att –

DOI

– Re

uben

Pis

copo

Il-Politika Agrikola Komuni

Il-Politika Agrikola Komuni (PAK) hija stabbilita fil-livell tal-Unjoni Ewropea mill-Gvernijiet tas-27 Stat Membru. L-g˙anijiet tag˙ha jinkludu appo©© g˙ad-d˙ul tal-bdiewa u li tinkora©ixxihom sabiex jipproduçu prodotti ta’ kwalità g˙olja skont il-˙ti©ijiet tas-suq. Il-PAK t˙e©©e© lill-bdiewa sabiex ifittxu opportunitajiet ©odda ta’ Ωvilupp, b˙al per eΩempju sorsi ta’ ener©ija li ma jag˙mlux ˙sara lill-ambjent.

Il-Kuntest tar-Riforma tal-PAK

Id-diskussjoni dwar ir-riforma tal-PAK qed tkun ibbaΩata fuq il-Qafas Finanzjarju tal-UE il-©did (MFF) u l-ViΩjoni UE2020. Din ir-riforma se tippreΩenta lil Malta b’opportunità ta’ tag˙lim mill-Programm tal-IΩvilupp Rurali attwali, sabiex ji©i Ωviluppat programm a˙jar, aktar effiçjenti u aktar effettiv g˙as-snin li ©ejjin.

Il-Kummissjoni Ewropea ipproponiet bidliet importanti fil-qafas tal-PAK, li jinkludu d-distribuzzjoni mill-©did ta’ pagamenti diretti tal-Pilastru I, u li jkunu mmirati a˙jar l-g˙ajnuniet g˙all-iΩvilupp rurali tal-Pilastru II.

Dan il-proçess ta’ riforma jippermetti lil Malta sabiex ta˙seb b’mod strate©iku dwar kif tista’ tag˙mel l-a˙jar uΩu mill-fondi disponibbli miΩ-Ωew© Pilastri tal-PAK fil-perjodu 2014-2020. G˙alhekk hemm bΩonn ta’ biedja aktar vijabbli u sostenibbli flimkien ma’ Ωvilupp kontinwu tas-settur rurali.

Aproçç strate©iku g˙all-Programm tal-IΩvilupp Rurali g˙al Malta 2014-2020

L-Awtorità ta’ Tmexxija g˙all-IΩvilupp Rurali ̇ atret l-Università ta’ Gloucestershire, fir-Renju Unit, sabiex twettaq studju bil-g˙an li tkun Ωviluppata u ppreΩentata strate©ija ©dida g˙all-iΩvilupp rurali u l-politika tal-agrikoltura fil-gΩejjer Maltin. Din l-istrate©ija g˙andha tippromwovi u ssostni agrikoltura profittabbli u kompetittiva, Ωoni rurali vibranti u ambjent rurali aktar b’sa˙˙tu.

AnaliΩi tas-sitwazzjoni attwali f’Malta qanqlet numru ta’ kwistjonijiet li jridu ji©u indirizzati fil-futur. Dawn jinkludu:

• Sfidi settorjali importanti;• L-agrikoltura hija meqjusa li tni©©es;• Problemi strutturali f’Malta, b˙al per eΩempju l-frammentazzjoni tal-art u l-kummerç;• Il-biedja u l-iΩvilupp rurali mhumiex qed ikunu apprezzati biΩΩejjed;• Kwistjonijiet politiçi o˙ra relatati mal-iΩvilupp rurali (l-ilma, it-turiΩmu, l-ippjanar);• Livell ta’ produttività relativament baxx;• In-numru ta’ bdiewa u riΩorsi umani dejjem qed jonqos;• Strutturi ta’ kummerç dg˙ajfa f’çertu setturi;• Rabtiet dg˙ajfa bejn is-setturi;• Nuqqas ta’ kooperazzjoni.

Huwa importanti ˙afna li dawn il-kwistjonijiet jing˙ataw importanza kbira matul il-proçess ta’ konsultazzjoni li se jwassal g˙at-tfassil ta’ Programm tal-IΩvilupp Rurali ©did g˙al Malta. Huwa ma˙sub li l-PAK il-©dida se ©©ib mag˙ha numru ta’ opportunitajiet li jridu ji©u utilizzati b’laqwa mod possibbli. Se jkun possibbli g˙all-partijiet interessati li jkollhom kuntatt dirett a˙jar mas-swieq, u li jipproduçu uçu˙ u prodotti ©odda. Se jkun hemm aktar opportunitajiet g˙all-uΩu ta’ sorsi ta’ ener©ija alternattiva, kif ukoll il-bdiewa se jkollhom aççess a˙jar g˙al ta˙ri© u edukazzjoni. Huwa ma˙sub ukoll li se jkun hemm il-possibbiltà li jissa˙˙ew is-supply chains, u li ji©u Ωviluppati reazzjonijiet a˙jar u aktar effiçjenti fir-rigward ta’ xi tibdiliet li jsiru fis-suq. Se jkun hemm ukoll il-possibbliltà ta’ kooperazzjoni aktar minn qatt qabel bejn ir-regolaturi, il-konsumaturi u l-produtturi fil-qasam.

Il-proposti tar- riforma tal-PAK kif se jaffetwaw lil Malta?

Ir-riforma tal-PAK, proposta mill-Kummissjoni Ewropea, tista’ jkollha impatt fuq Malta b’dan il-mod:

• L-introduzzjoni ta’ strumenti ©odda ta˙t il-Pilastru 1. Dawn jikkonsistu; f’g˙ajnuna akkopjata (coupled aid), sis-tema aktar sempliçi g˙all-bdiewa li jop-eraw fuq skala Ωg˙ira, g˙ajnuna g˙all-bdiewa Ωag˙Ωag˙ u anke l-opportunità ta’ allokazzjoni ta’ intitolamenti ©odda.

• G˙all-Pilastru II, it-tibdiliet proposti huma dawn li ©ejjin: anqas miΩuri li se jkunu aktar flessibbli milli huma fil-perjodu attwali u li se jkunu bbaΩati madwar sitt g˙anijiet strate©içi komuni, enfasi ©dida fuq l-innovazzjoni, il-kompetittività u s-sostenibbiltà, u l-potenzjal g˙al Programm tal-IΩvilupp Rurali li se jkun aktar iffukat b’temi mmirati lejn il-prioritajiet speçifiçi ta’ Malta.

Il-Ministeru g˙ar-RiΩorsi u l-Affarijiet Rurali qieg˙ed, bl-iktar mod attiv, jassigura li l-interessi ta’ Malta qeg˙din ji©u m˙arsa fid-diskussjonijiet mal-Kummissjoni Ewropea u se jibqa’ jissielet sabiex ir-riΩultat ta’ dan il-proçess ikun wie˙ed fejn l-attivita` tal-bdiewa u tar-ra˙˙ala Maltin tibqa’ ti©i mg˙ejuna bl-a˙jar mod possibbli.

L-irwol tan-Netwerk Rurali Nazzjonali Malti fil-Proçess ta’ Konsultazzjoni tal-PAK

In-Netwerk Rurali Nazzjonali Malti (NRNM) g˙andu rwol importanti ˙afna fil-Proçess ta’ Konsultazzjoni tal-PAK, fil-perjodu ta’ preparazzjoni g˙all-Programm tal-IΩvilupp Rurali ta’ Malta 2014-2020. Dan in-Netwerk huwa l-g˙odda ewlenija ta’ kif

l-MRRA jisma’ u jikkunsidra l-˙sibijiet u l-opinjonijiet tas-setturi diversi tal-agrikoltura u tal-partijiet interessati l-o˙ra.

L-NRNM kien attiv ˙afna f’dan ir-rigward: kellu diskussjonijiet wiesa’ mas-setturi diversi, wettaq analiΩi teknika tat-tibdiliet proposti fir-regolament il-©did tal-PAK, organizza seminars u laqg˙at ta’ konsultazzjoni, ipparteçipa f’fieri relatati, ˙ejja intervisti u g˙amel numru ta’ surveys bit-telefon mal-partijiet interessati. Dan kollu sar b’kooperazzjoni mill-qrib mal-esperti, kemm lokali kif ukoll barranin, mar-rappreΩentanti tas-setturi diversi u l-benefiçjarji diretti relatati mal-Programm tal-IΩvilupp Rurali attwali. L-g˙an ewlieni huwa li jkun hemm skambju ta’ ideat u esperjenzi bejn dawk kollha li jiffurmaw parti mill-komunità rurali sabiex jintla˙aq ftehim komuni dwar kif g˙andhom ikunu indirizzati l-opportunitajiet u l-isfidi futuri tal-PAK.

Wara proçess ta’ analiΩi u konsultazzjoni, ©iet organizzata Konferenza tal-NRNM fil-15 ta’ Ìunju, 2012. Matul din il-konferenza, sitt temi, kienu ippreΩentati lill-udjenza, li jinkludu:

• IΩ-Ωieda fid-d˙ul lura (returns) fis-settur tal-prodotti friski u t-titjib tal-effiçjenza;

• It-titjib tas-sostenibbiltà fit-tul tas-settur tal-bhejjem;• L-ipproçessar tal-ikel u l-valur a©©unt – l-istabbiliment ta’

quality chains u ta’ prodotti ©odda;• Bejg˙ dirett ta’ prodotti friski;• It-tag˙mir ta’ esperjenza ta’ kwalità g˙olja g˙all-viΩitaturi

rurali;• It-titjib tal-pajsa©© u l-adattament g˙all-isfidi futuri relatati

mal-ilma.

Sitt gruppi ta’ ˙idma se jkunu stabbiliti skont is-sitt temi ippreΩentati matul il-Konferenza tal-NRNM. Dawn il-gruppi ta’ ˙idma se jkunu ffurmati minn rappreΩentanti tas-setturi diversi flimkien ma’ uffiçjali tal-MRRA. Huwa previst li dawn il-gruppi ta’ ˙idma jiltaqg˙u perjodikament bejn Settembru 2012 u Marzu 2013 sabiex ji©u diskussi temi speçifiçi skont il-˙ti©ijiet ta’ kull settur. L-g˙an huwa li ssir analiΩi ta’ firxa s˙i˙a ta’ kwistjonijiet li jaffetwaw l-aspetti differenti tal-iΩvilupp rurali, bil-parteçipazzjoni diretta tal-partijiet interessati.

Matul il-Konferenza l-udjenza kienet im˙e©©a sabiex kull min g˙andu interess ©enwin fil-politika tal-iΩvilupp rurali ta’ Malta jie˙u sehem f’dawn il-gruppi ta’ ˙idma. L-udjenza kienet infurmata li dawk li jipparteçipaw fil-gruppi ta’ ˙idma huma mistennija li jattendu laqg˙at formali, jaqsmu l-ideat, il-˙sibijiet u l-opinjonijiet tag˙hom ma’ parteçipanti o˙ra, jesploraw

ideat ©odda minn parteçipanti o˙ra, juΩaw it-tag˙rif u l-esperjenza tag˙hom sabiex jg˙inu u jkunu involuti fl-iΩvilupp ta’ strate©ija g˙all-Programm tal-IΩvilupp Rurali l-©did g˙all-perjodu 2014-2020.

Il-parteçipazzjoni f’dawn il-gruppi hija ta’ benefiççju g˙all-partijiet interessati, g˙aliex permezz tal-kontribut u r-rispons tal-parteçipanti se jkun possibbli li ji©u mfassla miΩuri li jservu ta’ appo©© g˙all-iΩvilupp rurali u jkunu ta’ valur g˙all-azzjendi, impriΩi u komunitajiet rurali u agrikoli ta’ Malta.

Formola ta’ rispons tqassmet lill-udjenza tal-konferenza sabiex ji©u identifikati dawk li huma interessati li jag˙mlu parti minn dawn il-gruppi ta’ ˙idma. Ir-rispons minn dawn il-formoli kien wie˙ed poΩittiv, b’numru ta’ nies jesprimu l-interess tag˙hom li jipparteçipaw fil-proçess ta’ konsultazzjoni. Madankollu, in˙e©©u lil kull min hu interessat li jag˙mel parti minn dan jew jixtieq aktar informazzjoni sabiex jikkuntattja lill-Awtorità ta’ Tmexxija fi ˙dan l-MRRA fuq 22924269.

Il-Proçess ta’ Konsultazzjoni tal-RDP 2014-2020

L-NRN Malta huwa strumentali fil-promozzjoni tal-RDP. Dan in-Netwerk kellu sehem importanti fit-twaqqif u l-iΩvilupp

tal-LEADER. L-NRNM qieg˙ed dejjem jinvolvi u jinkludi l-parteçipazzjoni tal-partijiet interessati kollha fir-rigward ta’

çertu oqsma tematiçi.

L-NRNM qed ja˙dem flimkien ma’ DÌ AGRI u mal-ENRD. Matul is-sena, l-NRNM jorganizza laqg˙at tal-Kumitat fejn ti©i diskussa s-sitwazzjoni attwali tal-IΩvilupp Rurali f’Malta u l-futur tas-settur agrikolu. RappreΩentanti tal-NRN Malta jattendu u jipparteçipaw f’laqg˙at tal-NRN li ji©u

organizzati mill-Istati Membri tal-UE.

Attivitajiet Reċenti tal-NRNM

Parteçipazzjoni fl-Imnarja 2012

Dati: 28 ta’ Ìunju – mis-19.00 – 1.00 29 ta’ Ìunju - mis-6.00 – 14.00

L-Awtorità ta’ Tmexxija, l-NRNM u l-Gruppi ta’ Azzjoni Lokali (GALs) ipparteçipaw fl-Imnarja 2012.

Permezz tal-istand tag˙ha, l-Awtorità ta’ Tmexxija wriet DVD dwar il-Politika Agrikola Komuni u Malta u pprovdiet informazzjoni dwar fondi u pro©etti finanzjati mill-Programm g˙all-IΩvilupp Rurali 2007-2013.

Din is-sena, l-NRNM kellu l-g˙an li jkabbar l-g˙arfien fuq il-PAK fost it-tfal. Numru kbir ta’ tfal attendew bi ̇ ©arhom fuq l-istand tal-NRNM u tal-Awtorità ta’ Tmexxija fejn pin©ew stampi relatati mal-agrikoltura u mal-iΩvilupp rurali, kif ukoll ˙adu sehem f’kompetizzjoni. It-tfal ing˙ataw l-opportunità li ja˙ilbu baqra artifiçjali li ©iet ma˙duma speçifikament g˙at-tfal mill-injam.

Il-GALs provdew informazzjoni dwar l-Azzjonijiet fi ˙dan l-Istrate©ija g˙all-IΩvilupp Lokali tag˙hom. Minbarra dan il-GALs eΩebixxu u dewqu xi prodotti re©jonali tag˙hom.

Parteçipazzjoni fi Programmi tat-TV

Malta u lil Hinn Minnha

Xandir ta’ feature dwar ir-rwol tal-NRN fir-rigward tar-riforma tal-PAK u l-proçess ta’ konsultazzjoni li g˙addej fil-perjodu ta’ preparazzjoni g˙all-Programm tal-IΩvilupp Rurali 2014-2020.

Data: Il-Óadd 30 ta’ Ìunju, 2012.

Parteçipazzjoni fil-Festival tal-Óalib

G˙arg˙urData: 6 ta’ Mejju 2012

Laqg˙at tal-kumitat tal-NRN Malta

• 10 ta’ Lulju 2012, Birdpark Malta

• 20 ta’ April 2012, Çentru tal-Interpretazzjoni f’Óad-Dingli

Attivitajiet Reċenti tal-NRNM

Konferenza tan-Netwerk Rurali Nazzjonali, Mount St. Joseph – 15 ta’ Ìunju, 2012

L-Awtorità ta’ Tmexxija nehdiet il-MiΩura 421 – Kooperazzjoni Transnazzjonali fit-12 ta’ Ìunju, 2012 u se tibqa’ miftu˙a sat-12 ta’ Ottubru, 2012.

Parteçipazzjoni f’kompetizzjoni tar-ritratti tan-Netwerk Ewropew g˙all-IΩvilupp Rurali (ENRD) permezz tal-GALs. Tista’ tara r-ritratti rebbie˙a f’din il-link: http://enrd.ec.europa.eu/publications-and-media/media-gallery/images/en/thumbnail_029.cfm

Ìbir ta’ informazzjoni permezz ta’ kwestjonarju dwar kif iΩ-Ωag˙Ωag˙ i˙arsu lejn iΩ-Ωoni rurali. Kien hemm 29 risposta g˙al dan il-kwestjonarju.

Parteçipazzjoni fil-fiera tal-MCAST EXPO sabiex nippromwovu l-irwol tal-Awtorità ta’ Tmexxija, tal-A©enzija g˙all-Pagamenti u tal-NRNM mal-istudenti u mal-pubbliku.

Dati• Il-Ìimg˙a 22 ta’ Ìunju – It-Tlieta 26 ta’ Ìunju, 2012

Parteçipazzjoni fil-Festival tal-Fjuri

Triq Bisazza, SliemaDati: 7, 8 u 9 ta’ Ìunju 2012

Avvenimenti li ġejjin

Xerred il-kelma:

Informa u ˙e©©e© partijiet interessati o˙ra sabiex inΩiduhom fil-mailing list tag˙na billi tibg˙atilna email fuq: rdd.mrra@gov.mt

G˙amel link g˙all-website tal-MA fuq il-website tieg˙ek: www.mrra.gov.mt/ma

G˙idilna l-pjanijiet tieg˙ek:

Ibg˙atilna informazzjoni dwar a˙barijiet, kampanji u inizzjattivi relevanti tal-organizzazzjoni, qasam jew re©jun tieg˙ek sabiex ikunu promossi fuq il-website tag˙na.

G˙andek xi su©©erimenti jew risposti g˙alina?It-tim tan-newsletter tal-NRN jixtieq jirçievi xi rispons jew su©©erimenti sabiex ikompli jtejjeb din il-pubblikazzjoni. G˙alhekk ibg˙atilna email fuq: rdd.mrra@gov.mt

Link g˙all-ENRD:

Netwerk Ewropew g˙all-IΩvilupp Rurali:

http://enrd.ec.europa.eu/

Programm tal-IΩvilupp Rurali g˙al Malta 2007 – 2013

Newsletter parzjalment iffinanzjata mill-Unjoni EwropeaAssistenza Teknika

Il-Fond Agrikolu Ewropew g˙all-IΩvilupp RuraliRata ta’ Ko-finanzjament: 75% Unjoni Ewropea,

25% Gvern ta’ Malta

L-Ewropa Tinvesti f’Ûoni Rurali

Laqg˙at tal-gruppi ta’ ˙idma g˙at-tfassil tal-

Programm tal-IΩvilupp Rurali g˙al Malta 2014-2020

N.B Id-dati ji©u m˙abbra iktar tard