Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Netwerken in de zorg:
van visie naar uitwerking
Pedro FaconZorgbeleid.be, Residentiële cursus “Governance van netwerken”,
Brussel, 18-19 maart 2016
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 1
Overzicht
�Plan van Aanpak van 28 april 2015
�Wat hebben we ondertussen bijgeleerd?
�Welke evoluties zien we (nog niet) op het
terrein?
�Plan van Aanpak – het vervolg
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 2
Kleine reminder: Maggies 10 geboden
3
1. We willen meer zorgkwaliteit en efficiëntie, we schrijven geen besparingsverhaal
2. We behouden sterke punten en werken zwakke punten weg
3. We vinden het ziekenhuis opnieuw uit op maat van de patiënt van vandaag
4. We voorzien een financiering die verantwoorde zorg voor de patiënt correct vergoedt en aanzet tot efficiëntie
5. We belonen zorgkwaliteit
6. We voorzien transparante financiering voor specifieke opdrachten
7. We beschouwen de artsen als sleutelspeler in het functioneren van het ziekenhuis. De arts behoudt zeggenschap over het volledig honorarium
8. We vereenvoudigen de financiering en verminderen de registratielasten
9. We hervormen doelgericht en stapsgewijs
10. We hervormen samen
Nieuw ziekenhuisconcept
Ziekenhuis ≠ beddenhuis, maar medisch-technologisch
expertisecentrum, met diagnostische en
behandelplatformen
�Concept ziekenhuis: minimale vereisten kwalificatie als
ziekenhuis:
�Niet meer aantallen & soorten bedden, diensten
(structuur)
�Wel opdrachten:
o Proximale (basis)zorg
o Referentie (gespecialiseerde) zorg
o Knooppunt in transmuraal zorgnetwerk
Heroriëntering ziekenhuis in zorglandschap
Ziekenhuis is geen eiland:
�Ziekenhuizen bouwen een complementair zorgaanbod uit via netwerken � zodat prikkel tot aanbieden van alle diensten, functies en zorgprogramma’s in elk zhvermindert
�Soorten ziekenhuisnetwerken:�Voor klinische zorg (verwijzing patïënten of verplaatsing
zorgverleners)
�Voor medisch-ondersteunende diensten (labo, anatomopathologie, apotheek) (verplaatsing stalen/materialen)
�Voor ondersteunende diensten (samenaankoop, tarificatie-facturatie, milieu & preventie, overheidsopdrachten voedsel-veiligheid, …)
�Transmurale netwerken: cure and care
5
Heroriëntering ziekenhuis in zorglandschap
Concentratie van complexe / gespecialiseerde zorg in ziekenhuizen:
� Taakverdeling tussen ziekenhuizen:
�Verwijs/terugverwijsafspraken tussen zh per pathologiegroep
�Verdeling pathologiegroepen (taakherschikking)
�Ook taakafspraken tussen UZ’s en AZ’s, en tussen UZ’s, uitgaande van reeds aanwezige competenties en expertise
�ConcentraGe ≠ grotere ziekenhuizen
�Referentiecentra zijn niet noodzakelijk universitaire ziekenhuizen
�Keuze tussen concentratie en spreiding: evidence-based(criteria: kritische massa, kostprijs technologie, prevalentie, continuïteit, ….)
6
Een behoeftengestuurd ziekenhuislandschap
Behoeftenraming � vereiste ziekenhuiscapaciteit
� Afbouw (lege) bedden / verdere verkorting verblijfsduur:
Overschot aan acute ziekenhuisbedden � reconversie naar chronische bedden (G, Sp)
� Afbouw volledige zh-sites en –afdelingen is noodzakelijk voor
reële besparingen op infrastructuur en slimmere inzet personeel
7
Ondersteuning van samenwerking
IT ondersteuning � minder duplicatie onderzoeken,
minder administratie, meer patiëntveiligheid en
zorgkwaliteit
Minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, Maggie De Block8
Top-down versus bottom-up benadering?
Top-down versus bottom-up benadering?
�Maximaal bottom up: vrijwillige rationalisatie (binnen
regelgevend kader qua o.a. programmatie, gewenst zorglandschap 2025)
�Enkel top-down waar nodig:
�Globaal kader en spelregels voor netwerking
�Netwerkvorming binnen een strikter wettelijk en
financieel kader, dat samenwerking bevordert, inclusief
een kader voor governance van netwerken
�Indien geen spontane rationalisaties of in de verkeerde
richting � overheid komt tussen
�Zonder het ondernemerschap en gezonde concurrentie
uit te roeien
Overzicht:
�Plan van Aanpak van 28 april 2015
�Wat hebben we ondertussen bijgeleerd?
�Welke evoluties zien we (nog niet) op het
terrein?
�Plan van Aanpak – het vervolg
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 10
Overzicht:
�Plan van Aanpak van 28 april 2015
�Wat hebben we ondertussen bijgeleerd?
�Welke evoluties zien we (nog niet) op het
terrein?
�Plan van Aanpak – het vervolg
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 11
Visievorming: in dialoog met de sector
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 12
Plan van Aanpak: netwerk
Zorgnet-ICURO: regionale ziekenhuisnetwerken
VZN KUL: zorg- en kennisnetwerken
UZ Gent: taakverdeling en
samenwerken
Contacten met
ziekenhuizen
Contacten met de
deelstaten
Overleggroep
Visievorming: …“voortschrijdend inzicht”
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 13
Zorgnet-ICURO: regionale ziekenhuisnetwerken
� Structurele samenwerking tussen ziekenhuizen in ‘zorggebieden’ � op basis van aanrijtijden (30 min. voor tijdskritische aandoeningen)
� vertrekt van het bestaande ziekenhuisaanbod (B2-hartcentra)
� Voorstel 14 zorggebieden in Vlaanderen en Brussel, tussen 300.000 en 700.000 inwoners per zorggebied
� ‘Compleet’ aanbod met taakverdeling binnen netwerk, met uitzondering van zeldzame ziekten
� Samenwerking binnen netwerk op vlak van (medisch-)ondersteunende diensten
� Erkenningen op niveau � ziekenhuis
� netwerk (één per zorggebied)
� supraregionaal
� Budgetbehoud: shared savings blijven binnen het netwerk
� Ziekenhuisoverschrijdende artsengroepen
Visievorming:
Zorgnet-ICURO: “regionale ziekenhuisnetwerken”
Belangrijke voorzet, …. maar toch nog vragen:
�Zorggebieden en netwerk bepaald op basis van aanrijtijden?
Maar beperkt deel zorg is tijdskritisch? Event-to-needle?
�Voldoende rationalisering?
�Vertrekt vanuit bestaand aanbod
�‘Compleet’ aanbod
�Wat met ‘overlap’ (vaak meerdere ziekenhuizen te bereiken
binnen 30 min)
�Hoe worden de geografische gebieden getrokken?
�Quid met bestaande samenwerkingsverbanden en
netwerken op niet-regionale basis?Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 14
Visievorming: VZN KU Leuven: zorg- en kennisnetwerken
Differentiërende klemtonen:
� Waardegedreven zorg: monitoren kost en kwaliteit
� Patiëntgerichte zorg, empowerment/regie van patiënt
� Organisatie van klinische netwerken moet in fase zijn met de algemene zorgbehoefte in een regio: transmurale benadering
� Ziekenhuisnetwerken: zowel regionaal, als regio-overschrijdend voor bepaalde zorgthema’s of zorgprogramma’s
� (Medisch-)ondersteunende netwerken: afstand niet van belang
� Ook netwerk voor innovatie, opleiding en kwaliteitsverbetering, zowel qua zorg als bedrijfsvoering
� Integrerende werking van het gedeeld elektronisch dossier
� Clinical leadership: artsen moeten samenwerking steunen
� Bottom-up & zelfregulerend & o.b.v. bestaande netwerken
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 15
Visievorming: VZN KU Leuven: zorg- en kennisnetwerken
Integrale, academische benadering, maar ook hier nog
vragen:
�Governance van netwerken? Stabiliteit van netwerken?
�Articulatie met geografische georganiseerde netwerken op
andere vlakken (eerste lijn, ggz)
�Hoe overaanbod afbouwen, rationaliseren?
�Nog kristallisering nodig inzake de supra-regionale en
universitaire netwerken
�Toepassing van concepten als ‘accountable care organizations’
in de Belgische context?
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 16
Visievorming: UZGent: taakverdeling & samenwerken
Deels aanvullende inzichten, deels gelijklopende ideeën
� Nood aan overkoepelend netwerkmodel dat zowel proximiteit als specialisatie ondersteunt� Toewijzing functies (top-down) op basis van loco-regionale en functionele
of enkel functionele criteria
� Poortfunctie referentiezorg en zeldzame ziekten in algemene zh: afzonderlijke erkenning voor verwijsfunctie binnen specifieke zorgprogramma’s
� Referentieziekenhuis, omwille van belang omkadering
� UZs zijn automatisch referentieziekenhuizen
� Artsen in ziekenhuisoverkoepelende teams
� Uitwisseling van gezondheidsinformatie (eHealth-hub) waar ziekenhuizen en eerste lijn medische informatie beveiligd delen
� Huisartsen: centrale schakel in zorgplan, continuïteit van de zorg
� Patient empowerment
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 17
Visievorming:
Heel wat blokjes op tafel, maar integratie nodig:
� Complementariteit van netwerken
� Aanbodgerichte versus vraaggestuurde benadering
� Stabiliteit van netwerken
Spanningsvelden:
� Wetenschappelijke onderbouw nodig, maar ondertussen staat de wereld niet stil
� Bottom-up ondernemerschap versus strategische sturing
� Model dat geschikt is voor het hele land
Minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, Maggie De Block18
Overzicht:
�Plan van Aanpak van 28 april 2015
�Wat hebben we ondertussen bijgeleerd?
�Welke evoluties zien we (nog niet) op het
terrein?
�Plan van Aanpak – het vervolg
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 19
Wenselijke evoluties in de praktijk:
� Veel bottom up initiatieven tot meer samenwerking –voorlopig vooral in woorden: bewustwording groeit
� Veel (aankondigingen van) netwerking, toepassing concepten ‘basis’ en ‘referentie’, hoog- en laagvariabel – maar nog onvoldoende uitgeklaard …
�Begrippenkader leeft al in praktijk
�Maar ieder maakt zijn eigen invulling
�Groeiend onderling overleg � nieuwe dynamiek
� Tussen ziekenhuizen
� Tussen artsen van verschillende ziekenhuizen
� Tussen ziekenhuizen en eerste lijn / ambulante zorgpartners
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 20
Niet-wenselijke evoluties in de praktijk:
� Blijvend opbod van apparatuur (high tech
concurrentiestrijd)
bv. robot, PET, …
� Blijvende strijd om een breed medisch aanbod in elk
(basis)ziekenhuis aan te bieden i.f.v. toegankelijkheid
voor de patiënt
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 21
Ontbrekende evoluties
� Bedsluitingen, zelfs indien kloof tussen erkende en
verantwoorde bedden groeit
Sluiting van sites, ondanks beperkte activiteit
Redenen: financiële ‘weerstand’; bedden ‘in portefeuille’ houden ifv
reconversies
� Sluiting van spoedgevallendiensten op meerdere sites,
ondanks beperkte activiteit Reden: spoed als attractiepool (ingangspoort) voor zh-activiteit
� Structureel overleg met eerste lijn (structurele kanalen)Redenen: wie is inderdaad de ‘structurele’ partner?
(Pilootprojecten als hulpmiddel)
� Echte taakafspraken tussen zh (sommige dingen niét
meer doen in 1 vd zh – ipv ‘alles samen doen’)Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 22
Ontbrekende evoluties
� Er leeft véél ambivalentie:
�Het systeem moet grondig hervormd worden, maar ….
bij mij mag er niets veranderen (nimby) – ‘t zijn de anderen
die het verkeerd aanpakken
�Regeerakkoord – lokale mandatarissen
�De hervormingen gaan veel te traag vooruit, maar ….
We hebben meer tijd nodig om voorstellen uit te werken
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 23
Overzicht:
�Plan van Aanpak van 28 april 2015
�Wat hebben we ondertussen bijgeleerd?
�Welke evoluties zien we (nog niet) op het
terrein?
�Plan van Aanpak – het vervolg
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 24
Plan van Aanpak: stand van zaken
�Werkzaamheden zitten op schema – lopen parallel
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 25
WIE TIMING
ROL ZH IN ZORGLANDSCHAP (ORGANISATIE)
Toekomstig zorglandschap (+ alternatieve zorgvormen) KCE RvB juni 2017
Netwerken EXT eind 2016
Evaluatie huidige beleidsinstrumenten FOD lopend
FINANCIERING
Financieringsclusters: KCE-FOD- KCE, juni 2016
Laagvariabele zorg: bundeling honoraria RIZIV zomer 2016
BFM: ontrafeling nr bijdrage pathologiegroepen EXT 2016-2017
BFM: vereenvoudiging huidige regels sector okt 2015 --> feb 2016
FOD mrt-apr 2016
BFM: verpleegkundige zorgzwaarte NRGs FOD sep 2015 - juli 2016
HON: opsplitsing praktijkdeel - professioneel deel EXT 2016-2017
Administratieve vereenvoudiging (FOD en RIZIV) FOD/RIZIV lopend
Hoogvariabele zorg: internationale ervaringen KCE tot eind 2016
spoed: optimalisatie organisatie (zh-wachtposten-….) KCE RvB mrt 2016
P4P: voorstellen sector sector vraag sep 15 - ??
evaluatie voorstellen EXT
THEMA
Plan van Aanpak: stand van zaken
�Werkzaamheden zitten op schema – lopen parallel
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 26
WIE TIMING
PILOOTPROJECTEN
them 1: bevallen met verkort ziekenhuisverblijf
voorstellen andere thema's
lancering thema 2, 3 rond thuishospitalisatie
lancering thema 4,5
GOVERNANCE VAN HET PROJECT / DE ZIEKENHUISFINANCIERING
Overleg beleidscel - FOD - RIZIV - KCE
Ad hoc overleggroep zh-koepels, artsen, mut
Task force (regeerakkoord)
Kritische evaluatie huidige adviesorganen (NRZV, Multipartite …)
keuze via ad hoc overleggroep
april 2016
najaar 2016
frequent (2w)
° eind juni 2015 (6w)
op te richten zodra PvA KB78 en
herijking nomenclatuur
THEMA
intentieverklaring: eind sep 2015
defin kandidatuur: eind okt 2015
suggesties sector tot 6 sep 2015
start vanaf mrt 2016
Acceleratie inzake invoering EPD in AZ en PZ
SOKKEL: Verminderen ICT-maturiteitskloof
Investeringen in EPD versnellen (ACCELERATOR)
EARLY ADOPTER:
Innoverende zhaanmoedigen
Voor alle ziekenhuizen een volledig geïntegreerd EPD
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 27
Nieuwe enveloppe in BFM-B4 :
40,2 mio € (bovenop huidige
16,4 mio €) voor AZ en PZ
Hoe gaan we voort met de netwerken?
� Conceptnota inzake klinische ziekenhuisnetwerken binnen een geïntegreerd zorglandschap
� “Action learning”
� Studie KCE ‘zorglandschap’:
1. What is the current use of hospital services? To what extent does current
use reflect the needs of the population?
2. What will be the demand for hospital services in 2020 and 2025?
3. What are possible “units of observation” in capacity planning?
4. How is planning organised in selected countries?
5. Which type of care should be provided in which type of hospital? Which
criteria can be used to differentiate between types of hospitals?
6. (What are possible ways to initiate and organise hospital networks? Which
type of networks better for implementing change?)
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 28
Sturing van het ziekenhuisaanbod
Naast netwerkvorming biedt programmatie een bijkomend instrument om het gewenst zorglandschap te ‘modelleren’:
�efficiënter inzetten van beschikbare middelen
�Kostenbeheersing door aanbodbeperking (o.a. bedafbouw)
�Schaarste aan bepaalde deskundigheid (link met planning medische aanbod, belang van zorgcontinuïteit, organiseren van permanenties en kwaliteit & veiligheid, …)
� Zorgmodel uitwerken dat gezondheidsdoelstellingen ondersteunt
Maar de patiënt staat centraal � wat zijn de behoeften van die patiënt?
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 29
Organieke wetgeving:- Definitie en opdrachten van het ziekenhuis
- Soorten diensten, functies, ZP’s,…
- Basisfuncties � referentiefuncties & netwerking
Zorgstrategische planning
Sturing van het ziekenhuisaanbod
Basis-karakteristieken
&
Programmatie
Vergunning werken
Plannings-vergunning
Erkenning Financiering
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block 30
Deelstaten
Federale overheid
Minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, Maggie De Block31
Beleidscel van de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
Finance Tower
Kruidtuinlaan 50 bus 175
B- 1000 Brussel
� +32 2 528 69 00
Minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, Maggie De Block32