Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MụcLụcChương1
Chương2
Chương3
Chương4
Chương5
Chương6
Chương7
Chương8
Chương9
Chương10
Chương11
Chương12
Chương13
Chương14
Chương15
Chương16
Chương17
Chương18
Chương19
Chương20
Chương21
Chương22
Chương23
Chương24
Chương25
PhụLục
Chương1
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
ThángMườihainăm2001Tôiđãtrởthànhtôinhưngàyhômnaytừtuổimườihai,vàomộtngày
lạnhlẽo,ảmđạmmùađôngnăm1975.Tôinhớchínhxáclúcđóđangkhomngườisaubứctườngđấtsụpđổ,nhòmtrộmvàolốinhỏgầnkhesuốiđóngbăng.Thờiđólâulắmrồi,nhưngtôibiếtnhữnggìngườitanóivềquákhứ,màtôiđãhọcđược,vềviệcanhcóthểchônvùinóđi,làmộtđiềusailầm.Bởivìquákhứcònđangthayđổi.Bâygiờnhìnlại,tôinhậnratôivẫnđangnhòmvàocáilốinhỏhoangvắngđósuốthaimươisáunămqua.
Mùahèvừarồi,mộthômchúRahimKhangọichotôitừPakistan.Chúyêucầutôitớigặpchú.Đứngtrongbếp,vớimáynghebêntai,tôihiểuđókhôngphảilàchúRahimKhantrênmáy.Đólàquákhứtộilỗikhôngđượcchuộccủatôi.Saukhitreomáy,tôiđidạobộdọctheoHồSpreckelsởphíabắccôngviênCổngVàng.Mặttrờibuổichiềusớmlấplánhnướchồ,trênđóhàngchụcnhưngchiếcthuyềnconđanggiongbuồmtheolàngiónhẹkhô.Rồitôiliếcnhìnlên,thấymộtđôidiềumàuđỏvớinhữngchiếcđuôiđàimàuxanhlơbayvútlêntrời.Đôidiềunhàolộntầngkhông,bêntrênnhữnghàngcâyđầuphíaTâycôngviên,bayquanhữngcốixaygió,bồngbềnhbênnhaunhưmộtcặpmắtđangnhìnxuốngSanFrancisco,thànhphốgiờđâytôigọilàquêhương.VàbấtchợtgiọngnóicủaHassanthìthàotrongđầutôi:vìcậu,cảngànlầnrồi.Hassanngườiđuadiềumôihẻ.
Tôingồitrênbăngghếcôngviêncạnhmộtcâyliễurủ.TôinghĩtớiđiềugìđóRahimKhanđãnóitrướckhicúpmáy,gầnnhưchợtnghĩthêm:luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.Tôingướcnhìncặpdiềusinhđôi.TôinghĩvềHassan.NghĩvềBaba,Ali,Kabul.Tôinghĩvềcuộcđờitôiđãtừngsống,chotớikhimùađôngnăm1975ậpđến,làmthayđổitấtcả.Vàkhiếntôitrởthànhtôinhưngàyhômnay.
Chương2Khicònlàhaiđứatrẻ,Hassanvàtôithườngtrèolênnhữngcâybạch
dươngtrênconđườngxechạyvàonhàchatôi,vàdùngmộtmảnhgươngchiếuánhnắngvàonhànhữngngườihàngxómcủachúngtôilàmhọtứcgiận.Chúngtôithườngngồichéonhau,trênmộtcặpcànhcâycao,chântrầnđungđưa,túiquầnđầyquảdâutằmphơikhôvàquảócchó,thaynhauchiếugương,vừaăndâutằmvừanémvàonhau,khúckhích,cườivang.TôivẫnnhưcònthấyHassantrêncáicâyđó,nắnglunglinhxuyênquakẽláchiếulênkhuônmặtgầnnhưtrònxoecủacậu,mộtkhuônmặtgiốngnhưbúpbêTàuđượcgọttừgỗcứng:mũinởvàtẹt,mắtvừahẹpvừaxếchnhưlátre,đôimắtnếunhìnvào,tuỳtheoánhsáng,lúcvàng,lúcxanh,lúccảmàungọcbíchnữa.Tôivẫncóthểthấyđôitainhỏmọcthấp,vàmẩucằmnhôracóvẻnhưđắpthêmchútthịt,nhưsauđómớithêmvào.Vàchiếcmôihẻtáchraởchínhgiữa,nơimàngườilàmbúpbêTàucóthểđãđểtrượtđồnghề,hoặccólẽlúcđóchỉđơngiảnthấmmệtthànhrabấtcẩn.
Đôikhingồitrênnhữngngọncâyđó,tôixuiHassanlấysúngcaosubắnquảócchóvàoconchóchăncừugiốngĐứcchộtmắtcủaônghàngxóm.Hassanchẳngbaogiờmuốnvậy,nhưngnếutôiyêucầu,thựcsựyêucầu,cậusẽkhôngtừchối.Hassanchẳngbaogiờtừchốitôibấtcứđiềugì.Vàcậubắnsúngcaosuchínhxácchếtngười.ChacủaHassan,ôngAli,thườngbắtgặpchúngtôivàphátđiênlên,điêntheocáchngườihiềnhậunhưAlicóthểlàmđược.Ôngthườngbậtngóntay,vẫychúngtôitụtxuống.ÔnggiậtlấymảnhgươngvàbảochúngtôibànộicủaHassanđãdạyôngrằngquỷdữcũngchiếunhữngmảnhgương,chiếuđểlàmrốitrícáctínđồHồigiáotronglúccầunguyện.Ôngluônquắcmắtnhìncontraimìnhnóithêm“vàquỷcũngcườihôhốtrongkhilàmnhưvậy.”
“Vâng,thưacha”,Hassanthườnglẩmbẩm,vừanhìnxuốngdướichân.Nhưngkhôngbaogiờcậuđổchotôi.Khôngbaogiờnóirằngmảnhgươngcũngnhưviệcbắnquảócchóvàoconchócủaônglánggiềngluônluônlàtrònghịchngợmcủatôi.
Nhữngcâybạchdươngxếpthànhhàngdọcconđườngxechạylátgạchđỏdẫntớiđôicổngsắtuốn.Đôicổngkếtiếpmởvàophầnmởrộngcủađườngxevàotưdinhcủachatôi.Ngôinhàtoạlạcphíabêntráiconđườnggạch,sânsauởcuốiđường.
Mọingườiđềuđồngýlàchatôi,tứcBabacủatôi,đãxâymộtngôinhàđẹpnhấtquậnWazirAkarKhan,vùngphụcậnmớivàgiàucóởphầnBắcKabul.VàingườicònnghĩđólàngôinhàxinhđẹpnhấttrongtoànbộKabul.Mộtlốivàorộng,haibênlànhữngkhómhồngdẫntớimộttoànhàtrảidàivớisànnhàbằngđácẩmthạchvànhữngcửasổrộng.Nhữngviêngạchkhảmkhắccầukỳ,màBabatựtaylựachọnởIsfahan,đượclátchosàncủa
bốnphòngtắm.Nhữngtấmthảmthêusợivàng,BabamuaởCalcutta,chăngdọccácbứctường.Mộtchùmđènphalêtreodướivòmtrần.
Trêngáclàphòngngủcủatôi,phòngngủcủaBaba,phòngđọccủaông,cònđượccoinhư“phònghút”,nơikhôngngừngtoảramùithuốclávàmùiquế.Babavàbạnôngngảngườitrênchiếcghếđệmdamàuđenởđó,saukhiAliđãphụcvụcơmtối.Họnhồitẩuthuốc–riêngBabaluôngọiđólà“vỗbéotẩuthuốc”–vàtranhluậnvềbađềtàiưathích:chínhtrị,kinhdoanhvàbóngđá.ĐôikhitôihỏiBabaliệutôicóthềngồicùnghọđượckhông,nhưngBabathườngđúngchặntrướccửavànói“Làmviệccủaconđi,nhanhlênnào.Giờlàlúcngườilớnnóichuyện.Saoconkhôngđọcmộtcuốnsáchnàođócủacon?”Ôngthườngđóngcửalại,đểmặctôingạcnhiênkhônghiểutạisaoôngcứ“lúcngườilớnnóichuyện”mãithế.Tôithườngômđầugốingồingaybêncửa.Đôikhitôingồiđómộttiếngđồnghồ,cókhihaitiếng,lắngnghehọcười,họchuyệngẫuvớinhau.
Phòngkháchởtầngdướicómộtbứctườngcongvớinhữngchiếctủđóngtheophongcáchtruyềnthống.Trongphòngtreonhưngbứchìnhgiađình.MộttấmảnhgiấylụacũcủaôngnộitôivàquốcvươngNadirShahchụpnăm1931,hainămtrướckhiquốcvươngbịámsát.Haingườiđangđứngbênngắmmộtconnaichết,chânđiủngcaotậnđầugối,súngkhoácquavai.Kialàmộtbứchìnhđêmcướichamẹtôi,Babasangtrọngtrongbộlễphụcđenvàmẹtôiváytrắngvớinụcườicủamộtnữquậnchúatrẻ.ĐâylàBabavàngườibạnquýnhất,bạnkinhdoanhcủaông,chúRahimKhan,đứngtrướcnhàcủachúngtôi,chẳngaimỉmcười.Tôilàđứabétrongbứcảnh,Babađangbếtôi,trôngcóvẻmệtmỏiranghiêmkhắc.Tôiởtrongtayông,nhưngnhữngngóntaytôiconglênngoắclấyngónútcủachúRahimKhan.
Bứctườngcongdẫnvàophòngăn,giữaphònglàmộtchiếcbànbằnggỗgụcóthểphụcvụthoảimáibamươithựckhách–vàhợpvớisởthíchcủachatôi,nhữngbữatiệccựckỳtốnkémhầunhưtuầnnàocũngcó.Ởđầukiacủaphòngănlàmộtlòsưởicaolớnbằngđácẩmthạch,luônluôncháysángngọnlửamàudacamtrongsuốtmùađông.
Mộtcửakínhtrượtrộnglớnmởracáihiênbánnguyệtbaoquátnonmộthéctađấtphíasauvànhữnghàngcâyanhđào.BabavàAliđãtrồngmộtvườnraunhỏdọctheodãytườngPhíaĐông,gồmcàchua,húngbạchà,ớtvàcảmộthàngngôchẳngbaogiờthuhoạchmàHassanvàtôiquengọilà“BứctườngNgôốm”.
ĐầuphíaNamcủakhuvườn,dướibóngcâysơntràlànhàcủanhữngngườigiúpviệc,mộttúplềunhỏtườngđấtkhiêmtốn,nơiHassansốngcùngvớibốmình.
Chínhởđó,trongtúplềunhỏấy,Hassanđượcsinhravàomùađôngnăm1964,đúngmộtnămsaukhimẹtôimấtlúcsinhtôi.
Mườitámnămsốngtrongngôinhànày,tôichỉbướcvàolãnhđịacủa
HassanvàAlimộtvàilần.Khimặttrờixuốngthấpsaunhữngdãyđồivàchúngtôiđãchơiđùahếtcảngày,Hassanvàtôiaivềđườngnấy.TôiđiquanhữngkhómhoahồngvềtoàlầucủaBaba,Hassanvềtúplềuđấtnơicậuđãđượcsinhra,nơicậusốngđờimình.Tôivẫncònnhớnơiđóvắngvẻ,sạchsẽvàleolétsángnhờhaicâyđèndầu.Cóhaitấmđệmởhaiphíađốidiệncănlều,ởgiữalàmộttấmthảmHeratinhỏđãcũ,xungquanhmònxơ,mộtchiếcghếđẩubachânvàchiếcbàngỗởgócnhàđềHassanvẽtranh.Tườngxungquanhtrầntrụi,ngoạitrừmộttấmthảmduynhấtđínhcáchạtcườmthànhmấytừAllah-u-akbar[1],BabađãmuanóchoôngAlitrongmộtchuyếnđiMashad.
ChínhtrongtúplềuđómàmẹcủaHassan,bàSanaubarđãsinhracậuvàomộtngàyđônggiánăm1964.Trongkhimẹtôibănghuyếtchếtkhisinhtôi,Hassanlạimấtmẹlúcsinhrachưađượcmộttuần.Mấtmẹ,thìhầuhếtngườiAfghanđềucoilàcòntệhạihơnmẹchếtnhiều:Bàấybỏđitheomộtbộtộcvũcôngvàduca.
Hassanchẳngbaogiờnóivềmẹ,nhưthểbàấychưabaogiờtồntại.Tôiluônluônthắcmắckhônghiểuliệucậucómơthấymẹmìnhkhông,bàấytrôngnhưthếnàovàđangởđâu.Tôikhônghiểuliệucậucómonggặpmẹkhông.Cậucóđaukhổvềmẹnhưtôiđaukhổvìkhôngbaogiờđượcgặpmẹ?Mộthôm,chúngtôiđangcuốcbộtừngôinhàcủachatôiđếnrạpchiếuphimZainabđểxembộphimmớicủaIran.ChúngtôiđãditắtquatrạilínhgầntrườngtrunghọcIstiqlal–Babađãcấmchúngtôiđilốitắtấy,nhưnglúcnàyôngcùngchúRahimKhanđangởPakistan.Chúngtôinhảyquahàngràovâyquanhdoanhtrại,băngquakhenướcnhỏvàđộtnhậpvàomộtbãiđấttrốngbẩnthỉucónhữngchiếcxetăngcổlỗbỏhoangphủđầybụi.Đámlínhtụtậpdướibóngmộtchiếcxetăngvừahútthuốclávừađánhbài.Mộtgãtrôngthấychúngtôi,huýchkhuỷutayvàogãngồibên,gọiHassan.
-Êthằngnhỏ,–hắnnói.–Taobiếtmàyđấy.Trướcđó,chúngtôiđãbaogiờgặphắnđâu.Hắnlàmộtgãđànôngtobè,
thấpbéo,đầucạotrọc,râuđenlởmchởmtrênmặt.Cáicáchhắnnhănnhởcườivớichúngtôi,liếcnhìndâmdậtkhiếntôihoảngsợ.“Kệ,cứđi,”tôilúngbúngbảoHassan.
-Mày!ThằngHazara![2]Hãynhìntaokhitaonóivớimày,–tênlínhsủa.Hắnđưađiếuthuốcđanghútchothằngngồibên,mộttayngoắcngóncáivàongóntrỏthànhmộtvòngtròn.Ngóngiữataybênkiathọcvàovòngtrònđó.Thọcvàothọcra.Thọcvào,thọcra,–taobiếtmẹmàyđấy,màycóhiểukhông?Taobiếtmẹmàyhàngthật.Taochơimẹmàytừphíasau,bênkhenước,chỗkiakìa.
Bọnlínhcườirộ.Mộttêntrongbọnkêurélên.TôibảoHassancứđi,kệcứđi.
-Cáilều[3]xinhxinhnhỏxíucủamẹmàymớimùimẫnlàmsao!
Tênlínhvừanóivừanhănnhởcười,bắttaynhữngtênkhác.Látsau,trongbóngtối,saukhibộphimbắtđầuchiếu,tôinghetiếng
Hassanngồibêntôiđangsụtsịt.Nướcmắtchảyròngròngtrênđôimá.Tôingồixíchlại,dangcánhtayômlấyngườicậu,kéocậusátvàotôi.Cậungảđầulênvaitôi.“Hắnnhầmcậuvớiaiđấy,”tôithìthào.“Hắnnhầmcậuvớiaimà!”
TôinghenóichẳngmộtaithựcsựngạcnhiênkhiSanaubarbỏnhàđi.MọingườiđềuphảinhướnmàykhiAli,mộtngườiđànônglàulàukinhKoran,cướiSanaubar,ngườiđànbàmườichín,trôngtrẻhơntuổi,mộtngườiđànbàđẹpnhưngtaitiếng,buôngthả,sốngbấtchấpnhưngđiềuônhục.CũnggiốngnhưAli,bàtalàmộttínđồHồigiáoShi’avàthuộcchủngtộcHazara.Bàcũnglàemhọ,concôconcậucủaôngvàđiềuđódẫnđếnsựchọnlựatựnhiênchohônphối.Nhưngngoàisựtươngđồngấy,AlivàSanaubarhầunhưchẳngcóđiểmgiốngnhaunào,ítnhấtlàmọivẻbềngoàitươngứng.TrongkhiđôimắtSanaubarlonglanhxanhbiếc,bộmặtranhma,ngheđồnđãdụdỗkhôngbiếtbaonhiêuđànôngrơivàotộilỗi,thìAlilạibịliệtbẩmsinhcơmặtdưới,nguyênnhânkhiếnôngkhôngthểmỉmcười,khiếnôngmãimãicóbộmặtnghiêmkhắc.NếuthấyđượcbộmặtnhưđátạccủaAlisungsướnghoặcbuồnrầuthìđólàmộtđiềukỳlạ,bởivìchỉcóđôimắtxếchmàunâucủaôngloélênthaychonụcườivàtuônranỗisầu.Ngườitabảođôimắtlàcửasổcủatâmhồn.ChẳngbaogiờcótrườnghợpnàođúnghơnthếvớiAli,conngườichỉcóthểthổlộtâmcanmìnhquađôimắt.
TôingheđồnrằngnhữngbướcđikhêugợivàcáihôngđungđưacủaSanaubarđãkhiếnbaongườiđànôngphảimơđếncảnhphảnbộivợcon.NhưngbệnhviêmtuỷxámgâybạiliệtđãđểlạichoAlichânphảivặnvẹo,teocơ,lớpdavàngsạmbêndướichỉlàmộtlớpcơmỏngbọcxương.Tôinhớmộthôm,nămtôitámtuổi,Aliđemtôiraphốchợ[4]muamộtítbánhnaan[5].Tôibướcphíasauông,bụmmiệng,cốbắtchướcbướcđicủaông.Tôiquansátôngngoáychiếcchânkhẳngkhiutheomộtvòngcungquétđất.Tôiquansáttoànthânôngnghiêngmộtcáchkhókhănvềbênphảimỗilầnôngđặtchânđóxuống.Mỗibướcđinhưvậymàôngkhôngbịlậtnhàodườngnhưđãlàmộtđiềuthầnkỳnhonhỏ.Khicốbắtchướcông,tôisuýtbịngãxuốngrãnhnước.Khiếntôikhúckhíchcười.Aliquaylại,bắtgặptôinhạitheoông.Ôngkhôngnóigì.Khônglúcấy.Khôngbaogiờhết.Ôngchỉtiếptụcbướcđi.
BộmặtcủaAlivàbướcđicủaônglàmđámtrẻnhỏtrongvùnghoảngsợ.Nhưngđiềuphiềnnhiễuthựcsựlànhữngđứalớnhơn.Chúngbámtheoôngtrênđườngphố,vànhạitheoôngmỗikhiôngcànhắcđiqua.CóđứacòngọiônglàBababuhayNgoáoộp.“Ê,Bababu,hômnayănthịtairồi.”Chúngđồngthanhsủalênvàcườiphá.“ĐồBatabuMũiTẹt,miănthịtai
rồi?”Chúnggọiônglà“đồmũitẹt”bởivìAlivàHassanmangđặctrưngchủng
tộcHazaragốcMôngCổ.Đãbaonămrồi,tấtcảnhữnggìtôibiếtvềngườiHazaralàhọlàhậuduệcủangườiMôngCổthờiĐếchếMogulvàtrônggiốngnhưnhữngngườiTrungHoabénhỏ.Sáchgiáokhoatrongnhàtrườngchỉnhắcđếntổtiênhọmộtcáchqualoa.Thếrồimộthôm,tôiởtrongphòngđọccủaBaba,xemquanhữngsáchlinhtinhcủaông,tôitìmthấymộttrongnhữngcuốncổsửcủamẹtôi.CuốnsáchdomộtngườiIrancótênlàKhoramiviết.Tôithổibụiđi,lénđemnóvềgiườngtôiđêmđó,vàsửngsốtthấycảmộtchươngvềlịchsửcủangườiHazara.CảmộtchươngriêngvềdântộccủaHassan!Trongchươngấy,tôiđọcthấydântộctôi,tộcPashtunđãngượcđãivàhàhiếpngườiHazara.ChươngsáchnóingườiHazarađãgắngsứcvùnglênchốnglạingườiPashtunvàothếkỷmườichín,nhưngngườiPashtunđã“nghiềnnáthọbằngbạolựckhôngthểtảxiếtbằnglời.”CuốnsáchnóidânchúngtôiđãgiếtngườiHazara,đuổihọkhỏiđấtđaicủahọ,đốtnhàcủahọ,bánvợconhọ.Cuốnsáchnói,mộtphầnlýdokhiếnngườiPashtunápbứcngườiHazaravìngườiPashtunlànhữngtínđồhồigiáoSunni,trongkhiđóngườiHazaralạilàHồigiáoShi’a.Cuốnsáchviếtnhiềuđiềumàtôikhônghiểu,nhữngđiềumàcácthầygiáotôikhôngnóiđến.NhữngđiềumàcảBabacũngchẳngbaogiờđềcập.Nócũngnóimộtsốđiềutôiđãbiết,nhưmọingườigọingườiHazaralàbọnănthịtchuột,mũitẹt,lũlừaưanặng.TôiđãtừngnghethấymấythằngnhãiởvùnglâncậnhétlênnhữngbiệthiệuấyvớiHassan.
Tuầnsauđó,saugiờhọc,tôigiơcuốnsáchchothầygiáotôivàchỉvàochươngnóivềngườiHazara.Ôngxemlướtquavàitrang,cườikhẩyvàtrảlạitôicuốnsách.“ĐólàđiềuduynhấtdânShi’alàmđúng,”ôngnóitiếp,vừathudọnsáchvở,“làmnhưnhữngkẻtuẫnđạo.”ÔngnhănmũikhinóitừShi’a,nhưthểnólàmộtloạibệnhnàođó.
Nhưngmặcdầukếthừacùngdòngmáugiađìnhvàchủngtộcvớiông,SanaubarvẫnvàohùavớilũtrẻtrongvùngnhụcmạAli.Tôiđượcnghenóibàtachẳngcầngiấugiếmgìviệcbàtakhinhthịvẻngoàicủaông.
-Thếnàymàlàchồngư?–bàtathườngcườinhạo.–Tôithấymấyconlừagiàlàmchồngcònthíchhợphơn.
Rốtcuộc,phầnlớnmọingườiđềungờcuộchônnhânnàyvốnlàmộtsựdànxếpgiữaAlivàcậumình,chacủaSanaubar.HọnóiAliđãcướicôemhọđểgiúpphụchồiđôichútdanhdựchotêntuổibịôuếcủacậu,chodùAli,mồcôitừhồinămtuổi,đâucóchútcủacảivậtchấthaykhoảnthừakếnào.
Alikhôngbaogiờtrảđũabấtkỳkẻnàohànhhạông,tôichorằngmộtphầnvìôngkhôngbaogiờcóthểđuổikịphọbằngcáichânxoắnvặnkéolêphíasau.NhưngchủyếubởiAliđãmiễnnhiễmtrướcnhữnglờilăngnhục
củađámngườicôngkíchông.Ôngđãtìmthấyniềmvui,thấythứthuốcgiảiđộccủamình,lúcSanaubarsinhhạHassan.Việcđóvốnkháđơngiản.Khôngcónhânviênsảnkhoa,khôngcóngườigâymê,khôngcónhữngthiếtbịkiểmtrathíchhợp.ĐúnglàSanaubarchỉnằmngửaratrênmộttấmđệmtrầnbẩnthỉu,vớiAlivàmộtbàđỡgiúpviệcsinhnở.Thậtra,Sanaubarcũngchẳngcầngiúplắm,bởivì,ngaytrongkhirađời,Hassanđãgiốnghệtnhưbảnchấtcủamìnhrồi.Cậukhôngthểlàmtổnthươngbấtkỳai.Cằnnhằnvàicâu,đẩymấycái,thếlàtòiraHassan.Tòiravàcười.
Theonhưlờithổlộvớiđàytớnhàmộtngườihàngxómcủacáibàđỡhaybuônchuyên,ngườiđãkểlạivớibấtkỳaimuốnnghe,thìSanaubarliếcmắtnhìnđứatrẻtrongcánhtayAli,thấycáimôihở,đãxổramộtchuỗicườicayđắng.
-Đó.–Sanaubarnói.–Bâygiờthìôngđãcóđứaconnguxuẩncủachínhôngđểnócườihộchoôngrồiđó!–BàtađãkhôngchịungaycảbếHassan,vàđúngnămngàysauthìbỏđi.
BabathuêchínhbàvúđãtừngchotôibúđểchoHassanbú.Alikểchochúngtôi,bàvúlàmộtngườiđànbàHazaramắtxanhquêởBamiyan,thànhphốcủanhữngbứctượngPhậtkhổnglồ.“Bàấycógiọnghátrumớingọtngàolàmsaochứ!”Ôngthườngnóivớichúngtôinhưthế.
Bàấyhátthếnào,Hassanvàtôiluônhỏi,dẫuhaiđứađãbiếtthừa–thậtravìAliđãkểlạichochúngtôikhôngbiếtbaolần.ChúngtôichỉmuốnngheAlihát.
Ônghắnggiọngvàbắtđầu:Trênmộtngọnnúicaotôiđứng,VàgọitotêncủaAli,conSưtửcủaThượngđế.ÔiAli,SưtửcủaThượngđế,VuacủaConngười,Hãymanglạiniềmvuichonhữngtráitimsầunãocủachúngtôi.Hátxong,ôngthườngnhắcnhởchúngtôirằngcómộttìnhanhemgiữa
nhữngconngườiđượcbúcùngmộtbầuvúmẹ,tìnhmáumủmàngaycảthờigiancũngkhôngthểphávỡ.
Hassanvàtôibúcùngmộtbầuvú.Chúngtôichậpchữngđinhữngbướcđầutiêntrêncùngmộtbãicỏtrongcùngmộtchiếcsân.Vàdướicùngmộtmáinhà,chúngtôibậpbẹnhữngtiếngnóiđầutiên:
CủatôilàBaba.CủacậuấylàAmir.Têntôi.Bâygiờnhìnlại,tôinghĩkhởinguồncủanhữnggìđãxảyratrongmùa
đôngnăm1975–vàtấtcảnhữnggìtiếptheosauđó–đãnằmsẵntrongnhữngtiếngbậpbẹđầutiênấy.
Chương3Tươngtruyềnchatôi,mộtbận,bằnghaitaykhôngđãvậtnhauvớimột
congấuđenởBaluchistan.Nếuchuyệnkểvềmộtaikhác,hẳnnósẽbịgạtbỏcoinhưchuyệnLaaf[6],rằngngườiAfghancókhuynhhướngthổiphồngmọichuyện–buồnthay,hầunhưđólạilànỗiđaucủađấtnước.Nếuaiđókhoekhoangconmìnhlàbácsĩ,mayrađứatrẻtừngcólầnvượtquamộtcuộctrắckhảosinhhọcởtrườngtrunghọc.NhưnglạichẳngmộtaimảymaynghingờtínhchínhxáccủabấtkỳchuyệnnàovềBaba.Vanếuhọnghingờ,đượcthôi,Babađãcóbavếtsẹosónghàngxuốngthànhmộtđườngxùxìởlưngông.TôiđãbaolầntưởngtượngranhữngcuộcđấuvậtcủaBaba,cảmơthấynữa.Vàtrongnhữnggiấcmơấy,tôichẳngbaogiờphânbiệtrõBabavàcongấu.
ChínhchúRahimKhanlàngườiđầutiêngọiBababằngcáitênsaunàytrởthànhbiệtdanhnổitiếngcủaông,Toophanagha,hoặc“NgàiBãotố”.Đólàcáibiệtdanhkháthíchhợp.Chatôilàmộtsứcmạnhtừtrongbảnchất,mộtmẫungườiPashtuncaotosừngsữngvớibộrâurậm,mớtócquănmàunâucắtngắnphóngtúngkhôngtheotrậttựnào,nhưchínhbảnthânông,đôibàntaytưởngcóthểnhổbậtrễcảmộtcâyliễu,vàcáinhìntrừngtrừnggiậndữnhưmuốn“bắtconquỷquỳxuốngxinthatội,”nhưchúRahimvẫnthườngnói.Tạinhữngbữatiệc,khicáithânhìnhmộtméttámmươilămcủaôngthìnhthịchbướcvàophòngăn,mọiconmắtdõitheoôngnhưhoahướngdươnghướngvềmặttrời.
Khôngthểnàomàlờôngđiđược,kểcảkhiôngngủ.Tôithườngphảinútđầybôngvàohaitai,kéochăntrùmkínđầumàvẫnnghethấytiếngBabangáy–tođếnnỗigiốngnhưtiếnggầmcủađộngcơxetải–xuyêncảquatường.Từphòngngủcủatôiphảiquađạisảnhmớiđếnphòngngủcủachatôi.Mẹtôilàmthếnàođểngủđượccùngphòngvớiôngquảlàmộtđiềubíẩnđốivớitôi.Cócảmộtdanhsáchnhữngchuyệntôimuốnhỏimẹ,nếulúcnàođótôigặpđượcmẹ.
Vàokhoảngmấynămcuốicủathậpkỷsáumươi,lúctôichừngnămsáutuổi,Babaquyếtđịnhxâymộttrạimồcôi.TôiđượcnghechuyệnquachúRahimKhan.Chúkểchotôi,Babađãtựmìnhvẽnhữngbảnthiếtkế,mặcdùthậtraôngchẳngcómộtchútkinhnghiệmnàovềkiếntrúccả.Nhữngngườihoàinghigiụcôngngừngngaytròđiênrồvàphảithuêmộtkiếntrúcsư.TấtnhiênBabakhôngchịu,ainấyđềulắcđầuphátngánvềnhữngcungcáchươngbướngcủaông.ThếrồiBabathànhcôngvàmọingườilạilắcđầuchoángvángtrướcnhữngkiểucáchchiếnthắngcủaông.Babatrảtiềntúicủamìnhchoviệcxâydựngtrạimồcôihaitầngnày,ngayngoàidảiđấthẹpcủaFadehMaywandởphíaNamsôngKabul.ChúRahimbảotôiriêngBabatàitrợhoàntoànchodựán,trảcôngchocáckỹsư,thợđiện,thợnướcvàtất
cảnhâncông,khôngđếmxỉađếnđámgiớichứcởthànhphố,loại“riamépcầnphảibôidầu.”
Phảimấtbanămđểxâytrạimồcôi.Đếnlúcđótôiđãtámtuổi.Tôinhớhômtrướcngàykhánhthànhtrạimồcôi,BabamangtôiđếnhồGhargha,cáchKabulvàidặmvềphíaBắc.ÔngbảotôitìmHassannữađểcùngđi,nhưngtôinóidốiôngrằngHassanbịtiêuchảy.TôimuốnBabahoàntoànlàcủamình.Thêmnữa,mộtbậntạihồGhargha,Hassanvàtôinémthialiađá,Hassanliađánảyđượctámlần.Tôinhiềunhấtchỉđượcnăm.Babaởđótheodõi,vàôngvỗnhẹvàolưngHassan.Rồicònđưacánhtayquàngvaicậuấynữa.
Chúngtôingồivàobànănpicnicbênhồ,chỉcómỗiBabavàtôiăntrứngluộcvớibánhnhânthịtKofia–mộtloạibánhnaancuốnthịtviênvàdưagóp.Nướchồxanhbiếcvàánhnắnglấplánhtrênmặtnướcsángnhưgương.VàonhữngngàythứSáubờhồnhộnnhịpcácgiađìnhđangmongcómộtngàyphơinắng.Nhưnghômấylàgiữatuần,chỉcómỗiBabavàtôi,chúngtôivàhaingườikháchdulịchtócdài,râurậm–“kiểuhippy”,tôinghethấyhọđượcgọithế.Họngồitrênbến,chânkhuấynước,cầncâutrongtay.TôihỏiBaba,tạisaohọlạiđểtócdài,nhưngBabachỉcàunhàukhôngtrảlời.Ôngđangchuẩnbịbàidiễnvănchongàyhômsau,đanglậtmởmộtmớrốitungnhữngtrangviếttay,lấybútchìghichúchỗnàychỗkhác.TôicắnquảtrứngvàhỏiBabacóđúngnhưmộtđứabạncùngtrườngbảotôi,rằngnếuănphảimộtmiếngvỏtrứngthìthếnàocũngđáiranó.Babalạicàunhàu.
Tôilạicắnmộtmiếngbánhcuộn.Mộttronghaingườikháchdulịchtócvàngcườivàphátvàolưngngườikia.Xaxabênkiahồ,mộtchiếcxetảiìạchchạyquanhgóclượncủađồi.Ánhnắngnhấpnháytrongchiếcgươngbêncửaxe.
-ConnghĩconbịSaratan[7],–tôinói.Đầybụng.Babangẩngđầulênkhỏinhưngtranggiấyđangsộtsoạttronggiónhẹ.Bảotôicóthểtựmìnhlấysodauống.Tấtcảnhữnggìtôiphảilàmlàtìmtrongthùngxe.
Hômsau,bênngoàitrạimồcôi,hếtcảghếngồichomọingười.Sốđôngphảiđứngđểxemlễkhaitrương.Đólàmộtngàygiônggió,vàtôingồiphíasauBaba,trênmộtdiễnđàinhỏngayphíangoàicửachínhcủacôngtrìnhmới.Babamặcmộtbộlễphụcmàuxanhchaivàđộimũlôngcừu.Giữachừngbàidiễnvăn,gióthổilậtmũcủaôngvàmọingườicườirộ.Ôngrahiệuchotôicầmmũchoông,tôilấythếlàmsungsướngbởivìnhưvậymọingườisẽbiếtônglàchatôi,Babacủatôi.Ôngquaylạimicrôvànói,ôngmongtoànhàsẽvữngchắchơnchiếcmũcủaông,vàtấtcảlạicười.KhiBabakếtthúcbàidiễnvăn,mọingườiđứngcảlênhoanhô.Họvỗtaymộthồilâu.Sauđómọingườibắttayông,vàingườitrongbọnhọxoađầutôivàcũngbắttaytôinữa.TôitựhàovềBaba,vềchúngtôi.
NhưngbấtkểnhữngthànhtựucủaBaba,ngườitavẫnluônnghingờông.
Họbảoviệcôngtheođuổikinhdoanhlàkhôngthíchhợpvớidòngmáucủamình.Vàôngnênnghiêncứuluậtnhưchacủaông.VìthếBabađãchứngtỏchohọbiếttấtcảđềusailầmbằngviệckhôngchỉtheođuổichuyệnkinhdoanhcủariêngôngmàcòntrởthànhmộttrongnhữngthươngnhângiàucónhấtởKabul.BabavàchúRahimKhangâydựngmộthãngkinhdoanhthảmxuấtkhẩuthànhcôngmỹmãn,haihiệutândược,vàmộtnhàhàngăn.
KhimọingườinóikháyBabasẽkhônglấyđượcvợrahồn–vìrốtcuộcôngkhôngthuộcdòngmáuhoàngtộc–ônglạicướimẹtôi,SofiaAkrami,mộtphụnữhọcvấncaođượcmọingườicoinhưmộttrongnhưngphunhântônkínhnhất,đẹpnhấtvàđứchạnhnhất.VàkhôngchỉdạyvănhọccổđiểnKarsitạitrườngđạihọc,bàcònlàhậuduệcủamộtgiađìnhhoàngtộc,sựkiệnmàchatôithườngbỡncợtnémtrảvàonhữngbộmặthoàinghibằngcáchgọi“nữquậnchúacủatôi”.
Cùngvớitôi,hiểnnhiênlàmộtngoạilệ,chatôixâyđắpthếgiớiquanhôngtheosởthíchcủaông.Cốnhiên,Babanhìnthếgiớichỉcótrắngvàđen.Ônglạiphảitựmìnhđịnhđoạtcáigìtrắngcáigìđen.Bạnkhôngthểyêumộtconngườisốngtheolốiđómàkhôngcảmthấysợhãi.Cóthểcònhơighétnữa.
Khitôihọclớpnăm,cómộtgiáosưdạychúngtôivềđạoHồi.TênônglàFatiullahKhan,mộtngườithấpbéocóbộmặtđầysẹotrứngcá,giọngkhànkhàn.ÔnggiảngchochúngtôinhữnglợiíchcủathuếcứutếvàbổnphậnhànhhươngđếnthánhđịaMecca.ÔngdạychúngtôinhữngsựvôcùngphứctạpcủanămbổnkinhcầunguyệnNamaz[8],vàbắtchúngtôiphảithuộclòngnhữngvầnthơcủakinhKoran–dẫuôngkhôngbaogiờdịchnhữngtừrachochúngtôi,ôngvẫnnhấnmạnh,đôikhivớisựtrợgiúpcủamộtcànhliễuđãbócvỏ,rằngphảiphátâmđượctiếngẢrậpchothậtđúngthìThượngđếmớingherõđượcchúngtôi.MộthômôngbảochúngtôirằngđạoHồicoiuốngrượulàmộttộighêgớm.NhữngkẻnàouốngrượusẽphảitrảlờivềtộicủahọvàongàyQiyamat,NgàyPhánxử.Thờiđó,uốngrượuhếtsứcphổbiếnởKabul.Chẳngmộtaicôngkhaichỉtríchanhvềđiềuđó,nhưngnhữngngườiAfghanphảiuốngthìcứuốnglénuốnglút,chẳngnểnanggìcả.MọingườimuarượuScotchnhưmua“thuốcchữabệnh”trongtúigiấynâutừnhững“cửahàngthuốc”đặcbiệt.Họthườngravềvớichiếctúigiấuchothậtkín,đôikhithuhútnhữngcáinhìnvừalénlútvừakhôngbằnglòngcủanhữngngườiđãbiếttaitiếngcủacửahàngvềchuyệnlàmănnhưthế.
Chúngtôiđangởtrêngác,trongphòngđọccủaBaba,cũnglàphònghútthuốc,khitôikểchoôngnhữnggìgiáosĩFatiullahKhanđãdạychúngtôiởlớp.Babatựrótchomìnhmộtlywhiskytừquầyrượuxâyởgócphòng.Ôngnghe,gậtđầu,nhấpmộtnhắprượu.Rồiôngngồivàochiếcghếsofađệmda,đặtlyrượuxuống,bếtôilênđùiông.Tôicảmthấynhưđangngồitrênhaithâncây.Ônghítmộthơidàivàthởrađằngmũi,khôngkhírítlênquaria
mépôngtựanhưkhôngdứt.Trongnỗisợđiếngngười,tôiphânvânkhôngbiếtcómuốnômghìlấyônghaytụtngayrakhỏiđùiông.
-Bốthấyconbịhoangmangvềnhữnggìconđanghọcởtrường,theolốigiáodụchiệnthời,–ôngnóibằngmộtgiọngnặngtrịch.
-Nhưngnếunhữnggìôngtanóiđềuđúng,hoáraBabalàkẻmắctội?-Hừm!–Babanghiếnmộtmiếngnướcđágiữahaihàmrăng.–Concó
biếtbốconnghĩthếnàovềtộilỗikhông?-Cóạ.-Vậybốnóichoconnghe,–Babatiếp–nhưngtrướchếtphảihiểuđiều
này,vàhiệnngaybâygiờ,Amirạ.Consẽchẳnghọcđượcđiềugìrahồntừnhữnglãorâudàinguxuẩnấy.
-ÝbốnóigiáosĩFatiullahKhan?Babarahiệubằnglyrượu.Nướcđákêulanhcanh.-Bốmuốnnóitấtcảbọnhọ.Đáivàorâutấtcảcáilũkhỉlênmặtđạođức
ấy.Tôibậtcườikhúckhích.HìnhảnhBabađáilênrâucủabấtkỳconkhỉ
nào,lênmặtđạođứchoặckhôngphảithế,thậtquáđã.-Họchẳnglàmđượctrògìngoàiviệclầntrànghạtvàđọcmộtcuốnsách
viếttheomộtlốimàchínhhọcũngkhônghiểu,–ôngnhấpmộtnhắpnữa.–CầuThượngđếphùhộchochúngtađểđừngbaogiờAfghanistanrơivàotayhọ.
-NhưnggiáosĩFatiullahKhancóvẻtốtmà,–tôicốnóixenvàogiữalúcđangbậtlêncườirúcrích.
-ThànhCátTưHãncũngcóvẻnhưvậy,–Babanói.–Nhưngthôixếplạichuyệnấy.Conhỏibốvềtộilỗivàbốmuốnnóichoconnghe.Conđangngheđấychứ?
-Vângạ,–tôinói,mímmôilại.Nhưngmộttiếngkhụtkhịtvẫncứbậtrakhỏimũitôikhiếntôilạikhúckhíchcười.
-Bốmuốnnóivớiconnhưmộtngườiđànôngnóivớimộtngườiđànông.Concóthểxửsựnhưthếđượcmộtlầnkhông?
-Vâng,thưaBabajan[9],–tôiấpúngngạcnhiên,khôngphảilầnđầuchỉbằngmấylờimàBabalạicóthểkhiếntôithấynhóilêntronglòng.Chúngtôiđãcóđượcnhữngphútgiâytốtđẹpngắnngủi–chẳngmấykhiBabanóivớitôimàchỉcómỗimìnhtôingồitrênđùiôngnhưthế–vàtôiđúnglàmộtthằngngốcmớiđểphíhoàiđiềuđó.
-Tốtlắm,–Babanóinhưngmắtônglạlùng.–Bâygiờ,khôngcầnbiếtôngthầygiáosĩấydạygì,chỉbiếtcóduynhấtmộttội,mộttộithôi.Đólàtộiăncắp.Mọitộikhácđềulàbiếntháicủatộiăncắp.Concóhiểukhông?
-Không,thưaBabajan,–Tôinói,tronglòngthấtvọngnhữngmongmìnhhiểu.Tôiđâumuốnlàmôngthấtvọng.
Babathốtramộttiếngthởdàisốtruột.Nhưthếcũnglàmtôidaydứt,bởi
ôngkhôngphảiconngườinóngnảy.Tôivẫnnhớtấtcảnhữnglầntốirồimàôngvẫnchưavềnhà,tấtcảnhữnglầntôiăntốimộtmình.TôithườnghỏiôngAlirằngBabađâu,khinàothìchatôitrởvềnhà,mặcdầutôithừabiếtôngởcôngtrườngxâydựngđểtrôngnomchỗnày,giámsátchỗkia.Nhưthếkhôngcầnkiênnhẫnsao?Tôiđâmracămghéttấtcảnhữngđứatrẻmàôngđangxâytrạimồcôicho.Đôikhitôimongchúngchếtđitheochamẹchúng.
-Khicongiếtmộtngười,conăncắpmộtcuộcđời,–Babanói.–Conăncắpquyềnlàmvợcủamộtngườiđànbà,cướpchacủalũtrẻ.Khiconnóidốilàconăncắpquyềncủaaiđóđượcbiếtsựthật.Khiconlừabịp,conăncắpquyềnđượcngaythẳng.Concóhiểukhông?
Tôihiểu.KhiBabasáutuổi,giữađêmkhuyamộttêntrộmđộtnhậpvàonhàôngtôi.Ôngtôi,vịthẩmphánđángkính,đươngđầuvớihắn,nhưngtêntrộmđâmôngtôivàohọnggiếtôngchếtngay,cướpmấtchacủaBaba.Dânthịxãbắtđượctênsátnhânngaytrướcbuổitrưahômsau.HoáralàmộlênduthủduthựctừvùngKunduz.Ngườitatreocổhắnlêncànhmộtcâysồi,trướclễcầunguyệnbanchiềuhaitiếng.ChínhchúRahimKhanchứkhôngphảiBabakểchotôichuyệnđó.TôiluônđượcbiếtmọiđiềuvềBabatừnhữngngườikhác.
-Khôngcóhànhđộngnàoxấuxahơntrộmcắp,Amirạ,–Babanói.–Mộtngườichiếmđoạtnhữnggìkhôngphảicủamình,dùđólàmộtcuộcđờihaymộtổbánhnaan…Tanhổvàoloạingườiấy.VàThượngđếphùhộchohắnđểđừngbaogiờhắngặpphảita.Concóhiểukhông?
TôithấycáiýcủaBabachỉtríchkịchliệttêntrộmcắpvừahayhovừalàmtôisợphátkhiếp:
-Vâng,thưaBaba.-NếunhưcómộtvịThượngđếởđâuđó,thìtachỉmongôngấycónhiều
việcquantrọnghơnlàđểýđếntauốngrượuScotchvàănthịtlợn.Nào,bâygiờtụtxuống.Nóichuyệnmãivềtộilỗilàmtalạikhátrồi.
Tôinhìnôngrótđầylyrượuvàngạcnhiên,khônghiểucònlâulắmkhông,chotớikhichúngtôilạichuyệntrònhưvừarồi.Bởivìsựthậtlà,tôiluôncảmthấynhưBabahơighéttôi.Vàtạisaolạikhôngnhỉ?Rốtcuộc,chẳngphảitôiđãgiếtchếtngườivợyêudấucủaông,bàquậnchúaxinhđẹpcủaônghaysao?Điềutốithiểumàtôicóthểlàm,làphảicưxửsaochođúngphépđểtrởnêngiốngônghơnmộtchút.Nhưngtôiđãkhôngtrởthànhgiốngông.Khôngchútnào.
*Ởtrường,chúngtôithườngchơitròchơiSherjangi,hay“Đấuthơ”.Thầy
giáodạymônvănhọcFarsiđiềukhiểncuộcchơikháinhưsau:Anhđọclênmộtcâutừmộtbàithơvàđốithủcủaanhcósáumươigiâyđểđáplạibằngmộtcâuthơkháckhởiđầubằngchữcuốicủacâukia.Mọingườiởlớpđều
muốntôitrongđộichơicủahọ,bởivìvàolúcmườimộttuổi,tôiđãcóthểđọchàngtácáccâuthơtừKhayyám,HãfezhoặcMasnawinổitiếngcủaRumi[10].Mộtbận,tôichấpcảlớpvàtôithắng.Rấtkhuyađêmđó,tôikểlạichuyệnấyvớiBaba,nhưngôngchỉgậtđầulẩmbẩm“Tốt”.
Vìthếmàtôithườngtìmcáchthoátkhỏisựxacáchcủacha,nhờvàođốngsáchcủangườimẹđãkhuấtcủatôi.Tấtnhiên,cảHassannữa.TôiđọcmọithứcủaRumi,Hãfez,Saadi,VictorHugo,JulesVerne,MarkTwain,IanFleming.Khiđọchếtđốngsáchcủamẹ–khôngkểnhữngcuốnsáchlịchsửbuồnchán,tôichẳngbaogiờđểýtớiloạiấy,chỉđọcnhữngtiểuthuyết,nhữngsửthi,–tôibắtđầutiêutiềnbốchovàoviệcmuasách.MỗituầntôimuamộtcuốnởhiệusáchgầnCôngviênĐiệnảnh,vàcấtgiữtrongmộtthùngcáctông,khiđãhếtchỗđểtrênkệ.
Đươngnhiên,cướimộtnhàthơlàmộtchuyện,làmchamộtđứacontraithíchvùiđầuvàosáchthơhơnđisăn…ồ,đólạilàđiềumàBabakhôngnhắmtới,tôicholànhưvậy.Đànôngđíchthựckhôngđọcthơ–vàThượngđếcấmhọkhôngbaogiờđượclàmthơ!Nhữngngườiđànôngđíchthực–nhữngchàngtraiđíchthựcnữa–chơibóngđánhưBabađãtừngchơihồicòntrẻ.Giờđây,bóngđávẫnlàđiềugìđókhiếnôngsaymê.Năm1970,Babachongừngviệcxâydựngtrạimồcôi,vàbayđếnTehranmộtthángđểxembóngđáthếgiớitrênvôtuyếntruyềnhình,vìthờiđóAfghanistanchưacótruyềnhình.Ôngghitêntôivàonhữngđộibóngđáđểkhuấylêncùngsựđammêtrongtôi.Nhưngtôilàmộtgánhnặngsailầmtệhạikhổsởchođộibóngcủatôi,luônlàmvướngchânmộtđườngchuyềnthíchhợphoặcvôtìnhđứngchặnmộtđườngbóngthoáng.Tôilêđôichânkhẳngkhiuvềphíasânđốiphương,hétlêngọinhữngđườngbóngchẳngbaogiờđếnđượcvớimình.Vàtôicàngcố,haitaygiơtrênđầuvẫyvẫy,cuồngnhiệthétto“Tôiđónđây!Tôiđónđây!”thìlạicàngbịphớtlờ.NhưngBabanàocóchịubuôngtha.Khisựthểđãtrởnênquárõràng,tôikhôngkếthừađượcnhữngtàinănglựcsĩcủaông,ônglạitìmcáchbiếntôithànhmộtkhángiảsaymêbóngđá.Chắcchắntôicóthểxoayxởư?Tôivờvịtquantâmđếnchuyệnđócànglâucàngtốt.TôireolêncùngôngkhiđộiKabulghibànvàođộiKandaharvàhétlênlăngmạtrọngtàithổiphạtđềnđộibóngcủachúngtôi.NhưngBabađoánđượctôithiếuniềmsaymêthựcsựvàôngđànhđầuhàngtrướcsựthểhiểnnhiênlàcontraiôngchẳngbaogiờtrởthànhcầuthủcũngnhưmộtfanbóngđá.
TôicònnhớmộtlầnBabamangtôitớixemcuộctỉthíBuzkashihàngnămtổchứcvàođầuxuân,ngàyTếtnămmới.
Buzkashilà,vàmãilà,niềmđammêcủacảnướcAfghanistan.MộtChapandaz,kỵmãcựckỳđiệunghệ,thườngđượcnhữngngườihâmmộgiàucóbảotrợ,phảichộpđượcxáccondêhoặcconthúđãchếttừgiữamộtđámhỗnloạn,phihếtnướcđạimangtheoconmồichạyquanhđấutrường,
rồinémnóvàođườngtrònthắngđiểm,trongkhiấyđộicủaChapandazkhácsănđuổi,vàlàmđủmọiđiềutuỳsứccủahọ–đá,túm,vụt,thụiđểchộplạiconmồitừanhta.Hômđó,ngườixemgàolênphấnkhíchkhingườikỵsĩtrênđấutrườnggầmnhưngtiếngthétchiếntrận,chenđẩyđểcướpconmồitrongđámbụimùmịt.Mặtđấtrunglêntiếngvóngựarầmrập.Tôivàchatôingồixemởphíakhánđàitrênkhicáckỵsĩphihếtnướcđạirầmrậpchạyqua,vừareovừagàothét,ngựasùibọtmép.BỗngBabachỉvềphíaaiđó.
-Amirnày,concótrôngthấyngườingồitrênđócùngvớinhữngngườikhácvâyquanhôngtakhông?Tôicóthấy.
-ĐólàôngHenryKissinger[11]đấy.-Ồ!–Tôinói.TôiđâucóbiếtôngKissingerlàai,vàđãđịnhhỏicha.
Nhưngngaylúcấy,tôikhiếphãichứngkiếnmộttrongnhữngChapandazngãkhỏiyênvàbịgiàyxéodướinhiềumóngngựa.Thânthểngườiấybịnémtunglên,vàquăngvàođámđônghỗnloạnnhưmộtconbúpbênhồivảivụn,cuốicùnglănlônglốcrồidừnglại,khiđámhỗnloạnđãrờiđi.Anhtagiậtlênmộtcáirồinằmbấtđộng,đôichâncònglạithànhnhữnggócbấtbìnhthường,mộtvũngmáuướtđẫmtrêncát.
Tôibắtđầukhóc.Tôikhócsuốttrênđườngvềnhà.TôicònnhớhaitayBabasiếtchặtvô
lăngnhưthếnào.Siếtchặtvànớilỏng.Cáichínhlà,tôikhôngbaogiờquênnhữngcốgắngphithườngcủaBabahòngchegiấucáinhìnkinhtởmtrênkhuônmặtôngkhiôngimlìmláixe.
Khuyađêmđó,tôiđangđingangquaphòngđọccủachatôithìthoángnghethấyôngđangnóichuyệnvớichúRahimKhan.Tôiáptaivàocửađóngkín.
-…maylànókhoẻmạnh,–chúRahimKhanđangnói.-Tôibiết,tôibiết.Nhưngnócứluônvùiđầuvàomấycuốnsáchđóhoặc
langthangquanhnhànhưlạctrongmộngmị.-Thìsao?-Tôikhôngthíchthế,–Babanóioangoang,chánnản,gầnnhưtứcgiận.ChúRahimKhancười.-Trẻconđâuphảinhữngquyềnsáchtậptômàu.Anhkhôngphảibôiđầy
chúngbằngnhữngmàuanhưathích.-Tôinóiđểôngbiết,–Babanói.–Tôikhôngthíchnhưthếchútnàocả,
màcóphảitôisốngvớiđứatrẻbấtkỳnàođóđâucơchứ.-Anhbiếtkhông,đôikhianhlàmộtngườitựcoimìnhlàtrungtâmbậc
nhấtđấy.–ChúRahimKhannói.ChúlàngườiduynhấtmàtôibiếtcóthểphânđôibằngviệcnóinhữngđiềunhưthếvớiBaba.
-Thếthìchẳngcònđiềugìphảibàncả.-Khôngư?-Không.
-Rồisao?TôinghethấytiếngdađệmghếBabakinkít,nhưthểôngđangxêdịch
trênđó.Tôinhắmmắtlại,éptaichặthơnnữavàocánhcửa,nửamuốnnghe,nửakhôngmuốn.–“Đôikhitừcửasốnàytôinhìnrangoàivàthấynóđangchơitrênđườngphốcùnglũcontraihàngxóm.Tôithấychúngtrêuchọcnó,cướpđồchơicủanó,ẩyvàochỗnày,đánhvàochỗkia.Mà,ôngbiếtkhông,nókhôngbaogiờđánhtrả.Khôngbaogiờ.Nóchỉ…cúiđầuvà…
-Vậynókhôngưabạolực,–chúRahimnói.-Ýtôikhôngphảinhưthế,Rahim,ôngbiếtmà,–Babaphảnbác.–Có
mộtcáigìđóthiếuhụttrongthằngbénày.-Phải,mộttínhcáchtiểunhân.-Tựvệkhôngcógìgiốngvớitiểunhân.Ôngcóbiếtđiềugìluônxảyra
khinhữngđứatrẻhàngxómtrêuchọcnókhông?Hassangiúpsứcvàcảnchúnglại.Tôiđãtậnmắtchứngkiếncảnhđó.Rồikhihaiđứavềnhà,tôinóivớinó:“LàmthếnàomàHassanlạicóvếtxướctrênmặtthếkia?”Nónói:“Cậuấyngã”.Tôibảochoônghay,Rahimạ,cómộtcáigìđóthiếuhụtởthằngbéđó.
-Anhchỉcầnđểnótựtìmconđườngcủamình,–chúRahimKhannói.-Vàrồinósẽđitớiđâu,–Babanói.–Mộtthằngcontraikhôngtựbảovệ
mìnhsẽtrởthànhmộtngườiđànôngkhôngthểbảovệbấtcứđiềugì.-Anhvẫncứhayquáđơngiảnhoámọiđiều.-Tôikhôngnghĩthế.-Anhtứcgiậnbởivìanhsợnósẽkhôngbaogiờquảnlýđượccôngviệc
kinhdoanhchoanh.-Nào,xembâygiờaiđangquáđơngiảnhoámọichuyệnđây,–Babanói.
–Xemnào,tôibiếtcómộtsựquyếnluyếngiữaanhvànó.Tôisungsướngvềđiềuđó.Ghentịnhưngsungsướng.Tôimuốnnóithế.Nócầnmộtaiđó…hiểunó,bởivìThượngđếbiết,tôikhônghiểunổinó.NhưngcóđiềugìđóAmirlàmtôibứtrứt,bứtrứtnhưthếnàotôikhôngdiễntảđược.Nógiốngnhư…–Tôicóthểhìnhdungraôngloayhoaytìmmộttừthậtđúng.Ônghạgiọngxuống,nhưngdẫusaotôicũngvẫnnghethấy.–Nếunhưtôikhôngtậnmắttrôngthấybácsĩlôinóratừtrongbụngvợtôi,tôichẳnggiờtinnólàcontraitôi.
Sánghômsau,lúcchuẩnbịbữasángchotôiHassanhỏicóđiềugìlàmtôikhóchịuvậy.Tôinổicáuvớicậuấy,bảohãynghĩđếncôngviệccủamình.
ChúRahimđãnhầmvềchuyệntínhcáchtiểunhân.
Chương4Năm1933,nămBabachàođời,cũnglànămquốcvươngZahirShahbắt
đầunămthứbốnmươitrịvìAfghanistan,haianhem,haigãtraitrẻtrongmộtgiađìnhgiàucóvàdanhgiáởKabulngồisautayláichiếcxeFordcủachamình.NgàngàsaythuốclátẩmthuốcphiệnvàchếnhchoángrượuvangPháp,họđãcánchếtđôivợchồngngườiHazaratrênconđườngtớiPaghman.Cảnhsátđemhaigãtraicóvẻănnănhốilỗivàđứacontraimồcôinămtuổicủađôivợchồngđãchếtđếntrướcôngtôi,lúcđólàmộtvịquantoàuydanhvàlàmộtconngườiuytínmẫumực.Saukhinghehaigãtraitườngtrìnhvàngườichaxinkhoanhồng,ôngtôiquyếtđịnhanhemnhàkiaphảilậptứcđếnKandaharvàghitênvàoquânđộitrongmộtnăm–mặcchogiađìnhhọđãxoayxởmọicáchđểhọđượcmiễntrừbảnán.Ngườichacủahọcũngtranhbiện,nhưngcũngkhôngquyếtliệtlắm,vàcuốicùngmọingườiđềuđồngýlàviệctrừngphạtcólẽhơicaynghiệtnhưngthoảđáng.Cònvớiđứatrẻmồcôi,ôngtôinhậnnuôitronggiađìnhmìnhvàralệnhchonhữngđàytớkháckèmcặpnhưngphảiđốixửtốtvớiđứabé.ĐứabéđólàAli.
AlivàBabalớnlêncùngnhaunhưđôibạnđểchỏm–ítnhấtcũngchođếnkhibệnhviêmtuỷxámlàmbạiliệtchâncủaAli–hệtnhưtôivàHassancùnglớnlênởthếhệsau.BabaluônkểchochúngtôinghevềnhữngtròtinhnghịchcủaôngvàAli,vàAlithườnglắcđầubảo:“Nhưng,Aghasahib[12],kểchochúngtôingheailàngườinghĩratròtinhnghịchvàailàngườithựchiệnđángthươngchứ?”BabathườngchỉcườivàdangcánhtayômlấyAli.
NhưngkhôngcómộtchuyệnnàoôngkểmàtrongđóBabalạixemAlinhưbạncủamình.
Điềulạlùnglà,tôicũngkhôngbaogiờnghĩtôivàHassanlàđôibạn.Dẫusao,cũngkhôngtheonghĩathôngthường.Bấtkểviệcchúngtôidạynhauđixeđạpbuônghaitay,hoặcthiếtkếmộtcáimáytínhtạinhàcóđủchứcnăngtừmộthộpcáctông.Bấtkểchúngtôicùngnhauthảdiềusuốtmùađông,vàđuadiều.Bấtkểđốivớitôi,bộmặtcủangườiAfghanistanchínhlàbộmặtcủathằngbécódángngườithonthả,vớicáiđầucạotrọc,đôitaimọcthấp,thằngbévớibộmặtbúpbêTàuvĩnhviễnngờisángnụcườimôihẻ.
Bấtchấpmọiđiềuđó.Bởivìlịchsửkhôngdễđểmàvượtqua.Tôngiáocũngvậy.RốtcuộcrồivẫncứlàngườiPashtun,còncậuấylàngườiHazara.TôilàngườiSunmivàcậuấylàngườiShi’a,vàkhônggìcóthểthayđổiđiềuđó.Khônggìhết.
Nhưngchúngtôilànhữngđứatrẻđãtừngcùngtậpbòvớinhau,vàcũngkhôngcólịchsửnào,vấnđềchủngtộcnào,xãhộinào,tôngiáonàothayđổiđượcđiềuđó.TôiđãtrảiquamườihainămđầucủađờitôichơiđùacùngHassan.Đôikhi,cảthờithơấucủatôitựanhưmộtngàyhèdàilườibiếng
cùngvớiHassan,đuổinhaugiữanhưngrặngcâytrongsânnhàchatôi,chơitròtrốntìm,cônganbắtkẻtrộm,caobồivàngườidađỏ,hànhhạcôntrùng–vớithànhcôngrựcrỡkhôngchốicãiđượclàcáilầnchúngtôirútvòicủaconongrồibuộcquanhsinhvậtđángthươngmộtcáidây,đểmỗilầnnóbaylênlạibịgiậtmạnhlại.
ChúngtôiđuổitheongườiKochi,nhữngbộlạcdumụcngangquaKabul,trênđườngtớicácdãynúiphíaBắc.Chúngtôithườngnghetiếngnhữngngôinhàlưuđộngtiếngầnvùnglâncậnchúngtôi,tiếngđàncừucủahọkêuèẹ,tiếngđàndêkêubebe,nhạcrungquanhcổlũlạcđà.Chúngtôithườngchạyrakhỏinhàđểxemđoànnhàlưuđộngcótkétlănquađườngphốcủachúngtôi,nhữngngườiđànôngđầybụibặm,mặtdãidầunắnggióvànhữngngườiđànbàchoàngkhăndàisặcsỡ,đeonhữngchuỗihạtcườmvàvòngbạcởcổtayvàkhuỷutay.Chúngtôinémđácuộivàonhữngcondêcủahọ.Chúngtôiphunnướcvàonhữngconlacủahọ.TôithườngbắtHassanngồitrênBứctườngNgôốmlấysúngcaosubắnsỏivàođítlũlạcđà.
ChúngtôicùngnhauđixembộphimcaobồiviễnTâyđầutiên,RioBravo,vớidiễnviênJohnWaynethủvai,ởCôngviênĐiệnảnh,vượtquađườngphốcóhiệusáchưathíchcủatôi.TôinhớmìnhđãtừngnàixinBabamangchúngtôitớiIran,đểchúngtôicóthểgặpJohnWayne.Babaphálêncườimộtchuỗidàitưởngvỡhọng–mộtâmthanhkhôngphảikhônggiốngđộngcơxetảiđangrồmáy–rồikhiđãcóthểnóilạiđược,ônggiảithíchchochúngtôikháiniệmvềlồngtiếng.Hassanvàtôisửngsốt.Sữngsờ.JohnWaynekhôngthựcsựnóitiếngFarsivàôngtakhôngphảingườiIran.ÔngtalàngườiMỹ,hệtnhưnhữngngườiđànôngvàđànbàtócdàithânthiệnchúngtôiluônthấyvơvẩnởKabul,mặcnhữngchiếcváymàusặcsỡvàxơgấu.ChúngtôixemRioBravobalần,nhưngchúngtôixembộphimcaobồiưathíchcủamình,phimBảyanhchàngcừkhôitớimườibabận.Mỗilầnxem,lúckếtthúcchúngtôiđềukhóckhithấynhữngđứatrẻMexicochônCharlesBronson–hoáracũngkhôngphảilàngườiIran.
ChúngtôitảnbộtrongnhữngphốchợnhỏsặcmùirêumốccủaquậnSha-e-NauởKabul,hoặctrongkhuđôthịmớiphíaTâyquậnWazirAkbarKhan.Chúngtôitròchuyệnvềbấtcứphimnàovừaxemvàdạobộgiữanhữngđámngườihốihảcủakhuphốchợ.Chúngtôilenlỏigiữanhữngthươnggiavànhữngkẻănmày,langthangquacácngõhẹpvướngvíunhiềudãylềuquánnhỏchặtníchhàng.BabachomỗiđứachúngtôimỗituầnmườiđồngAfghani[13]vàchúngtôitiêuvàokhoảnCoca-Colaấmvàkemnướchoahồngbêntrêncórắcquảhồtrănnghiềnnhỏ.
Trongnămhọc,chúngtôicólệquenhàngngày.VàolúctôilềmềrakhỏigiườngvàlêđếnbuồngtắmthìHassanđãtắmrửarồi,cảcầunguyệnkinhNamazbuổisángvớiôngAlivàsửasoạnbữasángchotôi:tràđennóng,vớibathỏiđường,mộtlátbánhnaannướngbêntrênquệtmónmứtdầmanhđào
chuamàtôiưathích,tấtcảđềuđượcđặtngayngắntrênbànăn.Trongkhitôiănvàphànnànvềbàitậpvềnhà,Hassandọndẹpgiườngngủ,đánhgiàychotôi,làáongoàimặchômđóvàxếpsáchbútchotôi.Tôithườngnghethấycậuhátmộtmìnhởngoàitiềnsảnhlúclàquầnáo,hátnhưngbàicacổHazarabằnggiọngmũi.Rồi,BabavàtôirờikhỏinhàtrongchiếcxeFordMustangđen–chiếcxemàđâuđâumọingườicũngnhìnmộcáchthèmthuồng,bởivìnócùngloạixemàSteveMcQueenđãláitrongphimBullitt,bộphimđượcchiếutrongmộtrạpchiếuphimtớisáuthángliền.HassanởnhàgiúpôngAlinhữngcôngviệctrongngày:giặtbằngtayquầnáobẩnrồiđemphơingoàisân,lauquétsànnhà,raphốchợmuabánhnaansống,nấumónsốtthịtchobữachiều,tướicỏ.
Đihọcvề,tôivàHassanlạigặpnhau,vơlấymộtcuốnsách,tungtăngphilênngọnđồihìnhbátúptoạlạcđúngphíaBắcdinhcơcủachatôiởquậnWazirAkbarKhan.Nơiđócómộtnghĩađịahoangphế,vớinhữngdãybiamộbằngđákhôngghitênvànhữngbụicâyngănhaibênlốiđi.Nhiềumùamưavàtuyếtrơiđãlàmchiếccổngsắthangỉvàkhiếnnhữngdãytườngđátrắngcủanghĩađịaxiêuđổ.Cómộtcâylựugầnlốivàonghĩađịa.Mộtngàymùahè,tôiđãdùngcondaobếpcủaôngAlikhắctênchúngtôitênthâncây:“AmirvàHassan,haiSultan[14]củaKabul”.Nhữngchữđóchínhthứctỏrõ:câylựulàcủachúngtôi.Đihọcvề,Hassanvàtôitrèolêncâyvàháinhữngquảlựuđỏtươi.Ănlựuvàchùitayxuốngcỏxong,tôithườngđọcsáchchoHassannghe.
Ngồixếpbằngtròn,ánhnắngvàbónglácâylựuvờnmúatrênmặt,Hassanlơđãngnhổnhữngtúmcỏkhỏimặtđất,trongkhitôiđọcnhữngtruyệnngắnmàcậukhôngtựđọcđược.ThựctếHassanlớnlêncũngmùchữnhưôngAlivàphầnlớnnhữngngườiHazaravốnđãđượcđịnhphậntừgiâyphútsinhra,thậmchícólẽtừlúcbắtđầuđượcthainghénbấtđắcdĩtrongbụngcủaSanaubar.Nhưngrốtcuộcngườihầubiếtchữđểlàmgìcơchứ?Nhưngdẫumùchữ,hoặcbiếtđâuchínhvìvậy,Hassanbịsựhuyềnbícủangôntừthuhút,bịquyếnrũbởimộtthếgiớibímậtcấmđoánvớimình.Tôiđọcchocậuấynhữngbàithơ,truyệnngắn,đôikhinhữngcâuđốmẹo–dẫutôithườngdừngngaykhithấycậugiảihayhơntôiquánhiều.Thếlàtôiđọcchocậunhữngchuyệnkhôngcầntranhcãi,nhưnhữngchuyệnrủirocủagiáosĩHồigiáoNasruddinngớngẩnvàconlừacủaôngta.Chúngtôingồihànggiờdướigốccâyđó,ngồichođếnkhimặttrờitàúaởphíaTây,vậymàHassanvẫncốnài,nóihaiđứacònđủánhsángđểđọcthêmmộttruyệnnữa,mộtchươngnữa.
Phầnđọctôithúvịlàkhichúngtôitìnhcờgặpmộttừmàcậuấykhôngbiết.Tôithườngtrêucậu,phơibàysựdốtnátcủacậura.CólầntôiđangđọcchocậunghemộttruyệnvềtusĩhồigiáoNasruddin,Hassanngắtlờitôi:
-Từấynghĩathếnào?
-Từnào?-Đầnđộn.-Cậukhôngbiếtnghĩalàgìà?–Tôinhănnhởhỏi.-Không,Amiragha.-Nhưngnóchỉlàmộttừthôngthườngthôimà!-Tôivẫnkhônghiểu.NếuHassancócảmthấytôichơixỏcậu,thìkhuônmặttươicườicủacậu
cũngkhôngbiểulộra.-Ồcảtrườngtôi,aichảbiếtnónghĩalàgì,–Tôinói.–Đểxemnào,
“Đầnđộn”cónghĩalàtinhnhanh,thôngminh.Tôiđặtmộtcâuchocậucósửdụngchữđónhé:Nóivềtừvựng,Hassanlàmộtkẻđầnđộn.
-À,à,–Hassangậtgậtđầu.Sauđó,tôiluôncảmthấymìnhcótội.Vìvậytôithườngtìmcáchxíxoábằngcáchchocậuấymộtchiếcáosơmicũ,hoặcmộtđồchơihỏng.Tôithườngtựnhủthếlàđủsửachữachotròđùavôhạirồi.
CuốnsáchmàHassanưathíchnhấtlàcuốnShahnamah,thiênsửthithếkỷthứmườikểvềnhữnganhhùngBaTưcổxưa.Cậuthíchtấtcảcácchương,cácShah[15]đờitrướcFeridoun,ZalvàRudabeh.Nhưngtruyệnưathíchnhấtcủacậucũngnhưcủatôi,là“RostamvàSohrab”,câuchuyệnvềchiếnbinhvĩđạiRostamvàconngựanhanhnhưgióRakhsh.Trênchiếntrường,RostamchémtửthươngSohrab,kẻbáoứngcanđảmcủamình,chỉđểnhậnraSohrabchínhlàđứacontraitừlâuthấtlạc.Giàyvòđauđớn,Rostamnghenhữnglờitrăngtrốicủacontraimình:
Nếuôngquảthậtlàchata,chẳngphảithanhkiếmtrongtayôngđãvấymáutươicủacontraiôngrồiư.Vàônglàmthếlàdosựngoancốcủaông.Bởitađãcốlàmchoôngbiếtyêuthương,tavanxinđíchdanhông,vìtanghĩnhìnthấytrongôngnhữngdấuhiệunhắcnhớđiềugìđócủamẹta.Nhưngtacầucứutráitimôngvôích,vàbâygiờcơhộitáihợpđãquarồi…
-Đọclạiđi,tôixinAmiraghađấy,–Hassanthườngnóivậy.ĐôikhinướcmắtứalêntrongđôimắtcủaHassankhitôiđọccáiđoạnấy,vàtôiluônkhônghiểucậukhócvìai,choôngRostamdằnvặtđớnđauxétoangáoquầnvàphủtrotrênđầumình,haySohrabđanghấphối,từlâuvẫnmongđợitìnhthươngyêucủachamình.Riêngtôi,tôikhôngthểthấyđượctấnbikịchtrongsốphậncủaRostam.Rốtcuộc,phảichăngtấtcảnhữngngườichatrongtâmcansâukíncủamìnhđềuấpủmộtướcmuốngiếtchếtcontraihọ?
Mộthôm,vàothángBảynăm1973,tôichơimộttròbịpnhỏkhácvớiHassan.Đangđọcchocậuấynghe,bấtchợttôibỏcâuchuyệnđi.Tôivờnhưvẫnđọccuốnsáchđó,cũnglậttrangđềuđặn,nhưngtôiđãbỏrơihoàntoànvănbản,làmchủcâuchuyện,vàphịaratheoýtôi.Hassanđươngnhiênkhôngnhậnrađiềuđó.Vớicậu,nhữngtừtrêntranggiấylàsựcạnhtranhgaygắtcủabaonhiêumậtmãkhôngthểgiảinổi,bíhiểm.Từngữlànhững
cổngvàobímậtvàtôinắmgiữchìakhoá.Sauđó,tôihỏicậuxemcóthíchtruyệnđókhông,mộttiếngkhúckhíchdânglêntronghọngtôi,khiHassanvỗtayhoanhô.Tôihỏi:
-Cậuđanglàmcáigìđấy?-Đấylàcâuchuyệnhaynhấtcậuđọcchotôilâunayđấy,–Hassanvẫn
vừavỗtayvừanói.Tôicười:-Thậtkhông?-Thật.-Thếthìhấpdẫnư?–tôilẩmbẩm.Tôicũngđịnhnóinhưthế.Điềunày
là…hoàntoànkhôngmongđợi.–Cậutinchắcthếkhông,Hassan?Hassanvẫnđangvỗtay:-Thậttuyệtvời,Amiragha.Maicậulạiđọcnữachotôichứ?-Hấpdẫn,–tôinhắclại,hơikhóthở,cảmthấynhưmộtngườivừakhám
phárakhotàngchôngiấutrongsânsaunhàmình.Bướcxuốngchânđồi,nhữngýnghĩcúphụtratrongđầutôinhưpháohoatrongngàyhộiChaman.[16]Truyệnhaynhấtcậuđọcchotôilâunayđấy,cậuấyđãnóithế.Tôiđãđọcchocậukhánhiềutruyệnngắn.Hassanhìnhnhưđanghỏitôiđiềugìđó.
-Gìcơ?-Hấpdẫn,thếnghĩalàgì?Tôicười,ghìchặtlấycậuấyvàđặtmộtcáihônlênmá.-Thếlàthếnào?–Hassangiậtmình,đỏmặtnói.Tôithânmậtẩycậumộtcái.Rồimỉmcười.-Hassan,cậulàmộtônghoàng.Cậulàmộtônghoàngvàtôiyêucậu.Ngaytốihômđó,tôiviếtcáitruyệnngắnđầutiêncủatôi.Mấtbamươi
phút.Đólàmộtcâuchuyệnnhỏutốivềmộtngườiđànôngtìmthấychiếccốcthầnvàbiếtđượcrằngnếukhócvàochiếccốcấynướcmắtcủaôngsẽbiếnthànhngọctrai.Nhưngmặcđầuluônsốngtrongcảnhnghèokhổ,ôngvẫnlàngườihạnhphúcvàhiếmkhirơimộtgiọtnướcmắt.Vìvậy,ôngtìmmọicáchlàmchomìnhbuồn,đểnướcmắtcóthểlàmchoôngtrởnêngiàucó.Ngọctraichấtđốngcaođếnđâu,lòngthamcủaôngtatănglênđếnđấy.Truyệnkếtthúckếtthúckhingườiđànôngngồitrênmộtnúingọc,condaocầmtrongtay,đangkhócmộtcáchvôvọngvàotrongchiếccốc,tayômxácngườivợyêudấubịgiết.
Tốiđó,tôileolênthanggácvàbướcvàophònghútthuốccủaBaba,trongtaytôilàhaitờgiấytrênđótôiviếtnguệchngoạccâuchuyệnấy.BabavàchúRahimKhanđanghúttẩuthuốcvànhấmnháprượubrandykhitôibướcvào.
-Cáigìthế,Amir?–Babavừahỏivừangảngườitrênghếsofa,đanhaitaygốiphíasauđầu.Khóixanhcuộnxoáyquanhmặtông.Cáinhìntrừngtrừngcủaônglàmchohọngtôikhôlại.Tôihắnggiọngnóitôivừaviếtxong
mộttruyệnngắn.Babagậtđầuvànhếchmépcười,chẳngngụýgìhơnlàgiảvờquantâm.
“Được.tốtlắm,phảikhôngnàoôngnào?”ôngnóivậy.Rồichăngthêmgìnữa.Ôngchỉnhìntôiqualànkhói.
Cólẽtôiđứngđóchưađầymộtphút,nhưngđếnngàyhômnay,nólàcáiphútdàinhấtcủađờitôi.Nhữnggiâyđồnghồnặngnhọctrôiđi,giâynàycáchgiâysaumộtthờigianvĩnhcửu.Khôngkhítrởnênnặngnề,ẩmthấp,gầnnhưđặclại.Tôinhưđangthởranhữngviêngạch.Babatiếptụcnhìntôitrừngtrừngvàkhôngbảotôiđọctruyện.
Nhưmọikhi,RahimKhanluônluônlàngườigiảicứutôi.Chúchìabàntayravàưuáitôibằngmộtnụcườikhôngchútvờvĩnh:
-Amirjan,chúrấtmuốnđọctruyệnđó,chochúđọcđượckhông?BabakhócókhinàolạidùngcáitừJantỏvẻthânthiếtđókhiôngnóivới
tôi.Babanhúnvaiđứngdậy.Ôngcóvẻnhẹmìnhnhưthểchínhôngcũng
đượcchúRahimKhancứu.-Phảiđấy,đưachoKaka[17]Rahim.Bốlêngácchuẩnbịđây.Nóixong,rồiôngrờikhỏicănphòng.Hầunhưngàynàotôicũngtôn
sùngBabavớimộtcảmxúcmãnhliệtgầntớimứctôngiáo.Nhưngngaylúcđó,tôimongcóthềcắttĩnhmạchtôirađểtrúthếtdòngmáuđángnguyềnrủacủaôngkhỏicơthểtôi.
Mộtgiờsau,khitrờichiềuđãtốimờmờ,haingườibọnhọrờinhàđitrongchiếcxehơicủachatôi.Lúcrakhỏinhà,chúRahimKhanngồixổmxuốngtrướcmặttôivàtraotrảcáitruyệnngắncủatôicùngmộtmảnhgiấygậpkín.Mặtchúloésángmộtnụcườivàchúnháymắtbảotôi:“Chocháuđấy.Sauhãyđọc.”Rồichúdừnglạivàthêmmộttừduynhất,saunàyđãcổvũtôitheođuổiviệcviếtvăn,hơnbấtkỳlờichúcmừngnàomàbấtkỳchủbiênnàotừngdànhchotôi.TừđólàHoanhô.
Khihaingườiđirồi,tôingồixuốnggiườngmìnhvàướcgìchúRahimKhanlàchatôi.RồitôinghĩvềBabavàbộngựclớnvĩđạicủaông,cảmthấytuyệtvờibiếtbaokhiôngômtôivàongực,ngườiôngsặcmùirượucấtthôvàobuổisángrasao,vàrâuônggiụivàomặttôinhưthếnào.Tôibỗngcảmthấyvôcùngđauđớnvìcáitộilỗibấtngờ,đếnmứcphảilaongayvàobuồngtắmvànônvàocáichậu.
Khuyađêmđó,nằmcotrêngiường,tôiđọcđiđọclạibứcthưngắncủachúRahimKhan.Nộidungnhưsau:
Amirjan!Chúthíchtruyệnngắncủacháulắm.Mashallah[18],Thượngđếđãphú
chocháumộttàinăngđặcbiệt.Bổnphậncủachúbâygiờlàphảimàigiũatàinăngđó,bởivìmộtconngườiđểphítàinăngThượngđếbanchomình,làmộtconlừa.Cháuđãviếtcâuchuyệncủacháubằngmộtthứngữpháp
sángsủavàmộtphongcáchthúvị.Nhưngấntượngsâusắcnhấtvềtruyệnngắncháuviếtlànócótínhchâmbiếm.Cháucóthểcònchưabiếttừđónghĩalàgì.Nhưngrồimộtngàynàođócháusẽbiết.Nólàcáigìđómàmộtsốnhàvănmuốnvươntớinhưngkhôngbaogiờđạtđược.Cháuđãthựchiệnđượcđiềuđóbằngtruyệnngắnđâutiên.
Cửanhàchúluônluônvàmãisẽrộngmởvớicháu,Amirjanạ.Chúsẽđọcbấtkỳtruyệnngắnnàocháucầnchiasẻvớichú.Hoanhô.
Bạncủacháu,RahimPhấnchấnbởibứcthưcủachúRahimKhan,tôivồlấycáitruyệnngắnvà
chạyvộixuốngcầuthangratiềnsảnh,nơiHassanvàôngAliđangngủtrêntấmđệm.Đólàlầnduynhấthọngủtrongngôinhà,khiBabađivắngvàôngAliphảitrôngnomtôi.TôilayHassanthứcdậyvàhỏicómuốnnghemộttruyệnkhông.
Cậuấydụiđôimắtdíplạivìngáingủvàduỗingườira:-Bâygiờư?Mấygiờrồi?-Cầngìmấygiờ.Truyệnngắnnàyrấtđặcbiệt.Mìnhtựviếtrađấy,–tôi
thìthào,mongkhônglàmôngAlithứcgiấc.MặtHassansángngờilên.-Thếthìtôiphảingherồi,–cậunóivàtungchănra.TôiđọctruyệnđóchoHassanởphòngkhách,bênlòsưởibằngđácẩm
thạch.Lầnnàythìkhôngcóchuyệnđọcgiảvờnữa;đólàtruyệncủatôi.Hassanlàmộtthínhgiảhoànhảovềnhiềumặt,hoàntoànchìmđắmvàocâuchuyện,nétmặtthayđổitheogiọngđiệuđổithaytrongcâuchuyện.KhitôiđọcđếncâucuốiHassanvỗtaykhôngthànhtiếng,mặtrạngrỡhẳnlên:
-MashallahAmiragha!Hoanhô!-Cậuthíchchứ?–Tôihỏi,vàlầnthứhaicảmthấyhươngvịngọtngào
biếtmấy–củamộtlờikhen.-Mộtngàynàođó,Inshallah[19],cậusẽlàmộtnhàvănlớn,–Hassan
nói,–vàmọingườitrêntoànthếgiớisẽđọcnhữngtruyệncậuviết.-Hassan,cậubốcrồi,–tôinói,thấyyêuHassanvìthế.Nhưngcậukhăngkhăng:-Không,cậusẽvĩđạivànổitiếng.RồiHassandừnglại,nhưthểđangđịnhnóithêmđiềugìđó.Cậutađắn
đotìmlờilẽ,rồihắnggiọng,bẽnlẽnhỏi:-Nhưngcậusẽchophéptôihỏimộtcâuvềcáitruyệnđóchứ?-Tấtnhiên.-Được…–Cậubắtđầu,rồitịtmất.-Nóiđi,Hassan,–tôimỉmcườibảo,dẫubấtchợtcáitênnhàvăndễnao
núngtrongtôikhôngtinlắmcómuốnnghekhông.-Được,nếuchophéptôihỏi,tạisaongườiấylạiphảigiếtvợmình?Tại
saoôngtacứphảibaogiờcũngbuồnmớirơinướcmắt?Ôngtakhôngthểchỉngửimộtcủhànhư?
Tôisữngsờ.Cáichitiếtcụthểđó,quárõrànghoàntoànngớngẩn,thếmàtôilạikhôngnghĩra.Tôimấpmáymôikhôngthànhtiếng.Cóvẻnhưcũngtrongđêmđó,tôiđãhọcđượcvềmộttrongnhữngmụctiêuviết,ấylàchâmbiếm.Tôicũngđượcbiếttớimộttrongnhữngcáibẫycủanó:KẽhởcủaTìnhtiết.ĐượcHassandạycho,thậtđángkinhngạc.Hassan–kẻkhôngthểđọcnổivàchẳngbaogiờviếtnổimộttừsuốtcuộcđờimình.Mộtgiọngnóilạnhlùngvàđentốithìthàotrongtôi,ThằngHazaramùchữấy,nóthìbiếtcáigìnào?Nósẽchẳnglàgìngoàiviệclàthằngbếp.Saonólạidámphêbìnhcậu?
-Đượclắm!Tôibắtđầu,nhưngchẳngbaogiờnóihếtđượccâuấy.BởivìAfghanistan
đãbấtngờbiếnđổimãimãi.
Chương5Tiếnggìđógầmlênnhưsấm.Mặtđấthơirungchuyểnvàchúngtôinghe
thấytiếngtặc–tặc–tặccủasúngmáy.“Chaơi!”Hassangọito.Chúngtôibậtlênvànhàorakhỏiphòngkhách.ChúngtôithấyôngAliđangtậptễnhvộivàngđiquatiềnsảnh.
-Chaơi!Tiếnggìthế?–Hassanthethékêulên,vươnhaitayvềphíaôngAli.Ôngômchúngtôitronghaicánhtay.Mộtdảisángtrắngloélên,sángchóitrênbầutrờinhưbạc.Nólạichớploélênvàtiếptheolàchuỗigằnnhanhcủasúngmáy.
-Họđangsănvịttrờiđấy,–ôngAlinóibằngmộtgiọngkhànkhàn.–Họsănvịtbanđêm,haiđứabiếtđấy.Đừngsợ.
Mộttiếngrítởxaxa.Đâuđó,kínhvỡtantànhvàaiđókêuthét.Tôinghethấytiếngngườitrênđườngphố,choàngdậy,chenlấnnhau,cólẽvẫnmặcnguyênquầnáongủ,tócbùxùmắthúplên.Hassanđangkhóc.ÔngAlikéocậusátvàongười,dịudàngômchặtlấy.Saunày,tôithườngtựnhủtôiđãchẳngcảmthấyghenvớiHassan.Khôngchútnàohết.
Chúngtôicứthếrúcvàonhauchođếnsángsớm.Tiếngbắnnhauvàtiếngnổkéodàigầnmộtgiờthìchấmdứt,nhưngnólàmchochúngtôikhiếpsợvôcùng,bởivìkhôngaitrongchúngtôitừngnghethấytiếngsúngnổtrênđườngphố.Đólànhữngâmthanhxalạvớichúngtôi.ThếhệtrẻconAfghantaikhôngnghegìngoàitiếngbomvàtiếngsúngcònchưađượcsinhra.Corúcvàonhautrongphòngănvàđợichotrờisáng,khôngaitrongchúngtôicóbấtcứýniệmnàorằngconđườngsốngđãchấmdứt.Conđườngsốngcủachúngtôi.Nếukhôngphảihoàntoànngaylúcnày,thìítnhấtcũnglàbắtđầucủasựkếtthúc.Sựkếtthúc,sựkếtthúcchínhthứcsẽđếnvàođầuthángTưnăm1978,vớicuộcđảochínhcủaCộngsản,rồiđếnthángMườiHainăm1979,khixetăngNgabòvàochínhnhữngđườngphốnơiHassanvàtôiđãchơiđùa,mangcáichếtđếnchoAfghanistanmàtôivẫnbiết,vàđánhdấusựkhởiđầucủakỷnguyênđẫmmáuvẫncònđangtiếpdiễn.
Ngaytrướclúcmặttrờimọc,xehơicủaBabarẽvàođườngxechạyvàonhà.Cửaxeđóngsầmlạivàtiếngchânôngchạyhuỳnhhuỵchtrêncácbậcthang.Rồiônghiệnraởtrướccửavàtôithấymộtnétgìđótrênmặtông.Mộtnétgìmàtôikhôngnhậnrangay,bởivìtrướcđótôikhônghềthấy:nỗisợhãi.
-Amir!Hassan!Ôngkêulên,chạyđếnvớichúngtôi,haicánhtaydangrộng.-Chúngchặnhếtmọiconđườngvàđiệnthoạikhônghoạtđộng.Talo
quá.Chúngtôiđểôngômtrongcánhtay,vàtrongmộtkhoảnhkhắcđiênrồ,
tôithấyvuimừngvềbấtkỳchuyệngìđãxảyrađêmđó.Rốtcuộc,chúngkhôngbắnvịt.Hoárachúngkhôngbắnmấyvàobấtcứ
thứgì,cáiđêm17thángBảynăm1973ấy.Sánghômsau,Kabulthứcdậy,thấynềnquânchủđãlàchuyệncủaquákhứ.QuốcvươngZahirShahchạysangÝ.Vắngmặtông,ngườiemhọcủaông,DaoudKhan,đãkếtthúcbốnmươinămtrịvìcủanhàvuabằngcuộcđảochínhkhôngđổmáu.
Tôinhớ,buổisảnghômsauđó,Hassanvàtôikhomngườibênngoàiphònglàmviệccủachatôi,cònBabavàchúRahimKhanđanguốngtràđen,nghetintứcmớivềcuộcđảochínhtrênđàiphátthanhKabul.
-Amiraghanày.–Hassanthìthào.-Cáigì?-Cộnghoàlàcáigì?Tôinhúnvai:-Tôikhôngbiết.TrênmáythuthanhcủaBaba,họđangnóicáitừ“cộnghoà”ấy,nóiđi
nóilạimãi.-Amiraghanày.-Cáigì?-Cóphải“cộnghoà”nghĩalàchatôivàtôisẽphảirờikhỏiđâykhông?-Tôikhôngnghĩthế,–tôithìthàotrảlời.Hassanngẫmnghĩvềđiềuđó:-Amiraghanày.-Cáigì?-Tôikhôngmuốnhọđuổitôivàchatôiđi.Tôimỉmcười:-Vớvẩn,cậuđúnglàđồconlừa.Chẳngaiđuổibốconcậuđâu.-Amiraghanày.-Cáigì?-Cậucómuốntrèolêncáicâycủachúngtakhông?Nụcườicủatôinởrộngra.ĐólạilàmộtchuyệnkhácvềHassan.Cậu
luônluônbiếtkhinàonóiđiềucầnnói–tintứctrênradiođãtrởnênnhàmchán.Hassanđivềtúplềucủacậuđểchuẩnbị,vàtôileolêngáclấymộtcuốnsách.Rồitôivàobếpnhétđầytúinhữngvốctayhạtthông[20],đoạnchạyrangoàitìmHassanđangđợitôi.Chúngtôiàoquacổngtrướcvàđivềphíađồi.
Chúngtôivượtquakhudâncư,vàđangvấtvảcuốcbộquavùngđấtcằncỗidẫnđếnngọnđồithìbấtchợt,mộthònđáđậpvàolưngHassan.Chúngtôixoayngườilại,vàtimtôimuốnrụng.Assefvàhaithằngbạnnó,WalivàKamal,đangápsátchúngtôi.
Asseflàcontraimộtngườibạncủachatôi,ôngMahmood,phicông.GiađìnhnósốngcáchnhàchúngtôivàiphốvềphíaNam,trongmộtkhunhà
sangtrọngkíncổngcaotường,trồngxencọxungquanh.NếubạnlàmộtđứatrẻtrongquậnWazirAkbarKhancủaKabul,bạnhẳnbiếtAssefvànắmđấmbằngthépkhônggỉnổitiếngcủanó,vàmongkhôngphảinếmmùi.ĐượcsinhratừmộtngườimẹĐứcvàôngbốAfghan,thằngAsseftóchungmắtxanh,caolớnvượthẳnnhữngđứatrẻkhác.Nónổitiếngtànbạotrêncácđườngphố.Đượcmấyđứabạntaychânđikèmhaibên,nóbướcđitrênvùnglâncậnnhưmộtKhan[21]đituầndukhắplãnhthổcủamình,cùngđoàntuỳtùngkhúmnúm.Lờinóicủanólàluật,vànếucầnmộtchútrăndạylềluật,thìquảđấmthépấyđủđểlàmộtgiáocụthíchhợp.Tôiđãđượcnhìnmộtlần,nódùngnhữngquảđấmấyvớithằngbéởquậnKarteh-Char.TôisẽkhôngbaogiờquênnổiđôimắtxanhcủathằngAssefloéramộttiasánghoàntoànđiêndạirasao,vànónhănnhởthếnàokhinóđấmliênhồivàothằngbéđángthươngđãbấttỉnh.MộtsốđứacontraiởquậnWazirAkbarKhanđặtchonócáibiệthiệuAssefGoshkhor,hayAssef“KẻĂnTai”.Tấtnhiên,khôngđứanàotrongbọnchúngdámnóithẳngvàomặtnótrừphimuốnchịucùngsốphậnvớithằngbéđángthương,kẻđãvôtìnhgợicảmhứngchocáibiệtdanhđókhiđấuvàhạchiếcdiềucủaAssefvàrơivàotìnhcảnhmòtaiphảicủamìnhtừmộtrãnhbùn.Nhiềunămsau,tôilụcđượcmộttừtiếngAnhchỉmộtloạingườinhưAssef,làtừ“Sociopath”[22],tiếngFarsikhôngtồntạimộttừtươngđươngđúngnghĩa.NằmtrongsốnhưngđứaquanhvùngthườnghànhhạôngAli,Assefcònbỏxanhữngđứanhẫntâmnhất.Thậtra,nólàđứađầutêutròchếnhạoBabalu–Ngoáoộp:Ê,Babalu,hômnaymàyănthịtairồi?Hử?Thôinào,Babalu,cườivớichúngtaomộtcáinào!Vàvàonhữngngàynócảmthấyđặcbiệtcóhứng,nólạithêmđôichútmắmmuốivàotròđùaquấy:Ê,đồBabaluMũiTẹt,hômnaymàyănthịtairồi?Nóichochúngtaonghenào,đồconlừamắtxếch!
Lúcnày,nóđangbướclạiphíachúngtôi,haitaychốngnạnh,đôigiàyvảiđábậtlênmộtđámbụinhỏ.
-Chàobuổisáng,bọnKunis,–Assefreolênvàvẫytay.–Đồđồngtính,–đấylàtiếngchửiưathíchkháccủanó.
Hassanlùilạiphíasautôi,khibathằnghơntuổikiatiếnsátlạiChúngđứngtrướcmặttôi,bathằngcaolớnmặcquầnjeansvàáophông.Lừnglữnghơncảhaichúngtôigộplại,Assefkhoanhcánhtaytomậptrướcngực,đôimôinhănnhởmộtcáchmanrợ.ĐâykhôngphảilầnđầutiênAssefgiởchứngtrướcmặttôi,khùngvớitôi.CũngmayBabalàchatôi–đólàlýdođộcnhất,tôitinvậy,khiếnAssefthườngphảikìmchếkhôngbứcbáchtôiquá.
NóvênhmặthỏiHassan:-Này,mũitẹt,Babaluthếnào?Hassankhôngnóigìvàlùithêmbướcnữavềphíasautôi.-Chúngmàyđãnghetinrồichứ,lũnhóc?–Assefnói,vẫnnụcườinhăn
nhở.–Nhàvuaxéorồi.Thoátnợ.Tổngthốngmuônnăm!BốtaobiếtDaoudKhanđấy,màycóbiếtkhông,Amir?
-Bốtaocũngbiết,–tôinói.Thậtra,tôikhôngbiếtcóđúngvậyhaykhông.
-Bốtaocũngbiết,–Assefdàigiọngnhạilạitôi.KamalvàWalihưởngứngtheonhiệtliệt.ƯớcgìcóBabaởđây.
-DaoudKhanăntốiởnhàtaonămngoáiđấy,–Asseftiếptục.–Màycóthíchthếkhông,Amir?
Tôikhôngbiếtliệucóaingheđượctiếngthétcủachúngtôiởcáikhoảnhđấtxaxôinàykhông.NhàcủaBabaítnhấtcũngcáchxamộtkilômét.Tôiướcgìchúngtôiđangởnhà.
-Màycóbiết,lầnsauDaoudKhanđếnăntốiởnhàtao,taosẽnóigìvớiôngấykhông?–Assefnói.–Taosẽtángẫuvớiôngấymộtchút,kiểumardvớimard[23],đànôngvớiđànông.Kểchoôngấynhữnggìtaođãkểchomẹtao.VềHitler.Bâygiờcómộtlãnhtụrồi.Mộtlãnhtụvĩđại.Mộtngườicótầmnhìn.TaosẽbảoDaoudKhanhãynhớrằngnếungườitađểchoHitlerkếtthúcnhữnggìHitlerđãkhởisự,thếgiớibâygiờđãlàmộtnơitốtđẹphơn.
-BababảoHitlerđiên,nênmớiralệnhgiếthạibaonhiêungườivôtội,–tôinghethấychínhmìnhnóitrướckhikịplấytaybịtchặtmiệnglại.
Assefcườigằn:-Nónóicứnhưmẹtaoấy,vàbàấylàngườiĐức.Bàấyphảibiếthơn
chứ.Nhưngvậy,chúngmuốnmàytinthếphảikhông?Chúngkhôngmuốnmàybiếtsựthật.
Tôikhôngbiết“chúng”đâylàai,vàsựthậtnàochúngđangchegiấu,vàcũngkhôngmuốntìmra.Uớcgìtôiđừngnóigìcả.TôilạiướctôingướcnhìnlênvàthấyBabahiệnratrênđồi.
-Nhưngmàyphảiđọcnhữngcuốnsáchmàngườitakhôngphátởtrường.Taođãđọcvàmắttaođượcmởtora.Giờđâytaocómộttầmnhìn,vàtaođịnhchiasẻtầmnhìncủataovớitổngthốngmớicủachúngta.Màycóbiếtthếlàgìkhông?
Tôilắcđầu.Nóvẫnnóivớitôi.Assefvẫnluôntựtrảlờinhữngcâuhỏicủachínhnó.
ĐôimắtxanhcủanóliếcsangHassan:-AfghanistanlàđấtnướccủangườiPashtun.Nóluônluônnhưthế,sẽ
mãinhưthế.ChúngtalàngườiAfghanthựcsự,ngườiAfghanthuầnkhiết,khôngcóđồMũiTẹtnàyởđây.Dânnólàmôuếquêhươngchúngta,watan[24]củachúngta.Chúnglàmbẩndòngmáucủachúngta.–Nógiậtbàntaylàmđiệubộ,quétmộtđườngtheokiểuđạiquymô.–AfghanistanlàcủangườiPashtun,taotuyênbốvậy.Đólàquanđiểmcủatao.
Asseflạichuyểncáinhìntrừngtrừngcủanósangtôi.Nótrôngnhưkẻ
vừarakhỏigiấcmơđẹp.Nónói:-QuámuộnđốivớiHitler.Nhưngkhôngphảivớichúngtao.Nólấymộtcáigìđótừtúisauquầnjeans:-Taosẽyêucầutổngthốnglàmnhữnggìnhàvuakhôngcóquwat[25]để
làm,giảithoátAfghanistankhỏibọnKassef[26]Hazara.-Thôiđểchúngtaođi,Assef,–tôinóimàcămghétcáigiọngtôirunrun.
–Chúngtaocólàmgìmàyđâu.-Ồ,chúngmàyđanglàmphiềntaođấy,–Assefnói.Vàtôinhìn,timnhưlịmđi,xemnóđangmoicáigìkhỏitúi.Tấtnhiên
rồi.Haiquảđấmthépkhônggỉlạnhtanhlấplánhdướimặttrời.–Chúngmàyđanglàmphiềntaolắmlắm.Thậtra,màycònlàmphiềntaohơncáithằngHazaranày.Làmsaomàylạicóthểchuyệntròvớinó,chơiđùavớinó,đểnóchạmvàomày?–Nónói,giọngđầyvẻkhinhthị.WalivàKamalgậtgậtđầuvàụtịttỏvẻđồngtình.Assefnheomắtlại.Lắclắcđầu.Khinónóitiếp,nócóvẻthămdò.–Làmsaomàycóthểgọinólà“bạn”mày?
Nhưngnókhôngphảilàbạntao!–Tôisuýtbuộtmiệng–Nólàđàytớcủatao.Cóphảitôiđãthựcsựnghĩthếkhông?Đươngnhiênlàkhôngphải.Tôikhôngnghĩthế.TôiđốixửvớiHassannhưmộtngườibạn,thậmchícònhơn,nhưmộtđứaemmình.Nhưngnếunhưvậy,thìtạisaokhibạnbècủaBabađếnchơicùngvớiconcáihọ,tôikhôngbaogiờlôiHassanthamgianhữngtròcủachúngtôi?TạisaotôichỉchơiđùavớiHassankhiquanhtôikhôngcómộtaikhác?
Asseflồnghaiquảđấmthépvàotay.Nhìntôilạnhnhưbăng:-Màylàmộtphầncủavấnđề,Amir.Nếulũngốcnhưmàyvàbốmày
khôngrướcđámngườiấyvàonhà,ngaylúcnày,chúngtaođãđượcgiảithoátkhỏichúng.TấtcảbọnấyđãcútvềthốirữaởHazarajat,quêhươngcủachúngrồi.MàylàmộtsựnhụcnhãchoAfghanistan.
Tôinhìnvàođôimắtđiênkhùngcủanóvàthấyquảnóđiên.Nóđịnhđánhtôithựcsự.Assefgiơquảđấmlên,tiếnđếntrướctôi.
Cómộtđộngtácnhanh,àonhưcơngiósaulưngtôi.Lạmắtnhìnsangbêncạnh,tôithấyHassancúixuốngvàđứnglênrấtnhanh.ĐôimắtcủaAssefchuyểnsangmộtthứgìđóphíasautôi,vàsửngsốttrợntrừng.TôithấycáinhìnsửngsốtấycảtrênmặtKamallẫnWalilúcchúngnhậnrachuyệngìphíasautôi.
Tôiquaylại,đốimặtvớichiếcsúngcaosucủaHassan.Hassanđãkéogiãnrộnghếtmứcdâycaosuvềphíasau.Trongmiếngdalàmộtviênđábằngcỡquảócchó.HassanchĩasungcaosuthẳngvàomặtAssef.Taycậutarungrungtheosứccăngcủadâycaosugiãnravànhữnghạtmồhôilấmtấmđầytrêntrán.
-XinAghađểchúngtôiyên,–Hassannóibằngmộtgiọngbìnhthường,
vẫnnhớgọiAsseflà“agha”,vàngaylúcđótôilấylàmlạsaongườitacứphảisốngvớimộtquanniệmthâmcăncốđếvềvịtrícủamìnhtheothứbậcxãhộinhưthế.
Assefnghiếnrăngkenkét:-Bỏxuống,thằngHazarakhôngmẹ.-XinAghađểchúngtôiyên,–Hassannói.Assefmỉmcười:-Cóthểmàykhôngchúýđấy,nhưngchúngtaocóbavàchúngmàychỉ
cóhai.Hassannhúnvai.Vớingườingoài,trôngcậucóvẻkhônghoảngsợ.
NhưngvẻmặtcủaHassanlàkýứcđầutiêncủatôi,tôinhậnramọisắctháitinhvicủanó,biếttừngcogiậtbiếnđổitừnggợnlêntrênđó.Vàtôithấycậucũnghoảngsợ.Cậuhoảngsợlắm.
-Aghanóiđúng.Nhưngcólẽ,Aghacũngkhôngđểý,tôilàngườiđanggiữsúngcaosu.Aghachỉnhúcnhíchthôilàmọingườisẽphảiđổicáibiệthiệu“KẻĂnTai”củaAghathành“AssefMộtmắt”ngay,bởivìtôiđangcóviênđánàynhằmvàomắttráiAgha.
Cậunóiquáthảnnhiên,đếnnỗitôiphảicăngtairanghenỗisợmàtôibiếtđượcgiấukíndướicáigiọngbìnhtĩnhấy.
MiệngcủaAssefgiậtgiật.WalivàKamalquansátsựbiếnđổinàyvớivẻgìđógầnnhưmộtsựthíchthú.AiđódámtháchthứcThượngđếcủachúng.Hạnhụcôngta.Và,tệhạihơncảkẻđólạilàmộtHazaragầytrơxương.AssefnhìntừviênđátớiHassan.NósoimóivẻmặtcủaHassan.NhữnggìnóthấytrênvẻmặtđóhẳnđãthuyếtphụcnóvềnhữngýđồnghiêmtúccủaHassan,bởinóhạnắmđấmxuống.
-ThằngHazara,màynênbiếtđiềunày,–Assefnghiêmnghịnói.–Taolàmộtconngườirấtkiênnhẫn.Việcnàychưaxonghômnayđâu,tintaođi.–Nóquayvềphíatôi.–Cũngchưaxongvớimàyđâu,Amirạ.Mộtngàynàođó,taosẽlàmchomàyphảiđốimặtvớitao,mộtchọimột.
Asseflùilạimộtbước.Đệtửcủanólùitheo.Nónói:-Amir,hômnaythằngHazaracủamàyđãmắcmộtsailầmlớn.Rồibọnchúngquaylưngbỏđi.Tôiđòitheochúngbướcxuốngphíachân
đồivàkhuấtsaumộtbứctường.Hassanđangcốnhétlạichiếcsúngcaosuvàothắtlưngbằngđôitayrun
run.Môicậutaconglênnhưthểbuộcphảinởmộtnụcườitrấntĩnh.Phảimấtđếnnămlầnmớithắtđượcdảiquần.Khôngđứanàotrongchúngtôinóinhiềuvềbấtcứđiềugìlúcđibộvềnhàtronglosợ,tinchắcAssefvàlũbạnsẽphụckíchchúngtôimỗilầnbọntôirẽtheogócphố.Chúngkhôngphụckích,vàđiềuđónhẽrađãlàmchúngtôiantâmmộtchút.Nhưngkhôngphảinhưthế.Khôngmộtchútnào.
Tronghainămsauđó,nhữngtừpháttriểnkinhtếvàcảicáchrộnràngtrênmôinhiềungườidânKabul.Chếđộquânchủlậphiếnđãbịbãibỏ,thaythếbằngmộtnềncộnghoàlãnhđạobởitổngthốngcủanướccộnghoà.Trongítlâu,mộttinhthầntrẻtrungvàquyếttâmlantrànkhắpđấtnước.Nhândânnóivềquyềncủaphụnữvàcôngnghệhiệnđại.
Vàđốivớiphầnlớncácthànhphầnxãhội,mặcdùmộtnhàlãnhđạomớiđãvàoởtrongArg–cungđiệnhoànggiatạiKabul–cuộcsốngvẫntiếptụcnhưtrước.NgườidânđilàmthứBảytớiđếnthứNămvàtụtậplạiđểănuống,picnicvàonhữngngàythứSáuởcáccôngviên,trênbờhồGhargha,trongnhữngvườncâycủaPaghman.NhữngxebuýtđủsắcmàusặcsỡvànhữngxetảiđầyhànhkháchlănbánhquamọiđườngphốchậthẹpcủaKabul,đượcđiềukhiểnbởitiếngquáttháokhôngngừngcủađámphụxengồidạngchântrênbệchắnđuôixevàhéttochỉđườngchobáctàibằngcáigiọngKabulnằngnặng.VàongàylễEid,lễbangàysauthánglễRamadan,dânKabulmặcnhữngbộquầnáođẹpnhất,mớinhấtvàđithămthânquyến.Mọingườiômchầmlấynhau,hônnhau,chúcmừngnhau“EidMubarak”,ChúclễEidHạnhphúc.Trẻconmởnhữnghộpquàvàchơinghịchnhưngquảtrứngluộcnhuộmmàu.
Vàokhoảngđầumùađôngsauđó,năm1974,HassanvàtôimộthômđangchơingoàisântròxâypháođàituyếtthìAligọicậutavào:
-Hassan,Aghasahibmuốnnóichuyệnvớicon.Ôngđangđứngtrướccửa,mặcđồtrắng,haitayluồnhaibênnách,miệng
thởranhữnglànhơi.Hassanvàtôimỉmcườinhìnnhau.Cảngàyhômấychúngtôivẫnđang
chờônggọi.ĐólàngàysinhnhậtcủaHassan.-Chuyệngìvậy,cha,chacóbiếtkhông?Nóichochúngconbiếtđược
không?Hassannói.Mắtsánglên.ÔngAlinhúnvai:-Aghasahibkhôngthảoluậnviệcđóvớicha.-Thôinào,ôngAli,kểchochúngcháungheđi,–tôiép.–Cóphảimột
cuốnsáchtranhkhông?Cóthểmộtkhẩusúngmớichăng?GiốngnhưHassan,ôngAlikhôngthểnóidối.Nămnàoôngcũngvờnhư
khôngbiếtBabađãmuathứgìchoHassanhoặcchotôi,vàongàysinhcủachúngtôi.Vànămnào,đôimắtôngcũngphảnlạiôngvàchúngtôicũngthuyếtphụcđểmoiđượctinởông.Lầnnày,tuyvậyhìnhnhưôngnóithực.
BabakhôngbaogiờquênsinhnhậtcủaHassan.ÔngthườnghỏiHassanmuốnthứgì,nhưnglạithôingay,bởivìHassanluônluônquárụtrè,khôngdámđềnghịmộtmónquà.VìvậymùađôngnàoBabacũngtựmìnhđoánđược.Nămnày,ôngmuachocậuấychiếcxetảiđồchơicủaNhật,nămkhácmộtđầutàuchạyđiệnvàcảđoàntàu.Nămtrước,BabalàmchoHassanngạc
nhiênbằngchiếcmũcaobồibằngda,giốnghệtchiếcmàClintEastwoodđộitrongphimNgườitốt,kẻxấuvàtênvôlại[27],đãđánhbạiphimBảyanhchàngcừkhôitrởthànhbộphimcaobồiưathíchcủachúngtôi.Cảmùađôngấy,Hassanvàtôithaynhauđộichiếcmũvàháttotheođoạnnhạchaynhấtcủabộphim,trongkhitrèolêncácụtuyếtvàđòmchếtnhau.
Chúngtôitháogăngtayvàcởibỏnhữngđôiủngbámđầytuyếtởtrướccửa.Khichúngtôibướcvàotiềnsảnh,thìthấyBabađangngồicạnhchiếclòsưởigangđốtcủithancùngmộtngườiđànôngẤnĐộvừahóivừathấpmặcmộtbộđồnâu,đeocravátđỏ.
-Hassan,–Babanói,mỉmcườibẽnlẽn.–Đónquàsinhnhậtcủacháuđi.Hassanvàtôingâyranhìnnhau.Chẳngthấyhộpquànàohết.Khôngtúi.Khôngđồchơi.ChỉcómỗiôngAliởsauchúngtôivàBabacùngvớiôngbạnẤnĐộthanhmảnh,trônghơigiốngmộtthầydạytoán.NgườiđànôngmặcbộđồnâumỉmcườichìatayrachoHassan,vànói:
-TôilàbácsĩKumar.Rấtvuiđượcgặpcháu.ÔngnóitiếngFarsibằngmộtgiọngnằngnặngvàuốnlưỡi.-Salaamalaykum[28]–Hassanchàogượnggạo.Cậukhẽnghiêngđầulễ
phép,nhưngmắtlạithămdòchamìnhđangđứngởphíasau.ÔngAlibướclạigần,đặttaylênvaiHassan.
BababắtgặpánhmắtdèchừngvàbốirốicủaHassan.-TađãmờiBácsĩKumarởNewDelhitới.BácsĩKumarlàmộtnhà
phẫuthuậttạohình.-Cháucóbiếtthếnghĩalàgìkhông?–ÔngẤnĐộ–bácsĩKumarhỏi.Hassanlắcđầu.Cậutanhìntôiraýhỏi,nhưngtôinhúnvai.Tấtcảnhững
gìtôibiết,làbạnđếnmộtnhàphẫuthuậtđểchữabệnh,khibạnbịviêmruộtthừa.Tôibiếtđiềunàyvìmộttrongnhữngbạnhọccùnglớpvớitôiđãchếtvìbệnhấynămtrước,vàthầygiáođãbảovớichúngtôihọđợilâuquámớiđemcậuấyđếnmộtnhàphẫuthuật.CảhaichúngtôiđềunhìnôngAli,nhưngtấtnhiênbạnchẳngbaogiờcóthểkhẳngđịnhđượcđiềugì.Nétmặtôngvẫnthảnnhiênnhưmọikhi,dùmộtcáigìđócóvẻđiềmtĩnhđãtanratrongđôimắtông.
-À,–BácsĩKumarnói,–nghềcủabáclàchữacáctậttrêncơthểconngười.Đôikhimặthọnữa.
-Ồ,Hassannói.CậuấynhìntừbácsĩKumarsangBaba,rồisangôngAli,taysờlênmôitrên.lạitiếp–ồ.
-Đâylàmónquàlạ,tabiết,–Babanói.–Vacóthểkhôngphảinhưcháunghĩđâu,nhưngmónquànàysẽmãimãicònlạivớicháu.
-Ô,–Hassannói.Cậuliếmmôi.Hắnggiọng.–Aghasahib,sẽ…sẽ…-Khônglàmsaohết,–BácsĩKumarnóichenvào,miệngcườithânmật.
–Sẽkhônglàmđaucháuchútnàođâu.Thậtra,tasẽchocháuuốngmộtliềuthuốc,vàcháusẽchẳngnhớđượcđiềugìnữa.
-Ô,–Hassannói.Cậumỉmcườiđáplại,vẻnhẹnhõm.Dẫusaocũnghơinhẹnhõm.–Cháukhôngsợđâu,Aghasahib,cháuchỉ…
Hassancóthểbịlừanhưngtôithìkhông.Tôihiểukhicácbácsĩnóisẽkhôngđauđâu,đólàkhibạnbiếtbạnđangrắcrốito.Tôikhiếphãinhớlạilễcắtbaoquyđầucủatôinămngoái.Bácsĩcũngnóivớitôinhưthế,camđoanvớitôisẽkhônglàmđautôitínào.Nhưngkhuyađêmđókhithuốctêđãtanđi,cảmgiácnhưaiđóđangấnmộtcụcthanhồngvàohaibênhángtôi.TạisaoBabaphảichờđếnkhitôimườituổimớibắttôicắtbaoquyđầu,tôikhônghiểunổi,vàđólàmộttrongnhữngđiềutôisẽkhôngbaogiờthathứchoông.
TôiướctôicũngcómộtloạisẹonàođóđểgâyđượcsựthươngcảmởBaba.Thếlàkhôngcôngbằng.HassanchẳnglàmtrògìcũngchiếmđượctìnhcảmcủaBaba,cậuấychỉcómỗiviệcbịđẻravớicáimôihẻvớvẩnđó.
Việcphẫuthuậttiếnhànhtốtđẹp.Chúngtôihơichoángkhilúcđầuhọtháobăng,nhưngrồilạicườingayđúngnhưnhữnggìbácsĩKumarđãdặn.Thậtcũngkhôngdễdàng,bởivìmôitrêncủaHassangiờlàmộtcụcthịtmọngsưngphồngkỳcục.TôimongHassankêulênkhiếphãikhiytáđưachocậucáigương.ÔngAligiữtaycậutrongkhiHassannhìnđămchiêukhálâuvàotronggương.Cậulẩmbẩmmộtđiềugìđótôikhônghiểu.Tôighétaivàomiệngcậu.Cậulạithìthào:
-Tashakor.–Cảmơncậu.Rồimôicậuxoắnlạivàngaylúcđó,tôihiểuchínhxáclàcậuđanglàmgì.Cậuđangmỉmcười.Đúngnhưcậuđãtừngcười,khiđangtòiratừbụngmẹ.
Chỗsưngphồngxẹpxuống,vàvếtthươnglànhdần.Chẳngmấychốc,nóchỉcònlàmộtvệtmàuhồngkhôngđềunóitrênmôi.Đếnmùađôngnămsau,nóchỉcònlàmộtvếtsẹomờ.Thếmớimỉamai.BởivìđólàcáimùađôngmàHassanthôimỉmcười.
Chương6Mùađông.Đâylànhữnggìtôilàmvàongàytuyếtrơiđầutiênhàngnăm.Tôibước
rakhỏinhàvàobuổisángsớm,vẫnmặcquầnáongủ,haicánhtaycorođểchốnglạicáilạnh.Tôithấylốixevào,chiếcxehơicủachatôi,nhữngbứctường,nhữngnócnhàvàcảnhữngdãyđồinữa,thảyđềubịvùidướilớptuyếtdàychừngbamươiphân.Tôimỉmcười.Bầutrờikhôngmộtgợnmây,xanhbiếc,tuyếttrắngđếnnỗimắttôinhứcnhối.Tôivốcđầyvốctaytuyếtmớirơibỏvàomiệng,lắngnghesựtĩnhlặngbaotrùmchỉbịphávỡbởitiếngquạkêu.Tôibướcxuốngbậcthềmtrướccửa,chântrần,vàgọiHassanrangoàixem.
MùađônglàmùaưathíchcủamọiđứatrẻởKabul,ítnhấtcũnglànhữngđứamàchanócóđủtiềnmuamộtchiếclòsưởibằnggangloạitốt.Lýdothậtđơngiản:Ngườitađóngcửatrườnghọcvàomùabăngtuyết.Mùađôngđốivớitôilàsựkếtthúcbấtđồngkéodài,vàđặttênchothủđôBulgaria,vàsựkhởiđầucủabathángchơibàibênlòsưởivớiHassan,xemphimNgamiễnphívàocácsángthứBatạiCôngviênĐiệnảnh,làqurma[29]củcảingọtănvớicơmchobữatrưa,saucảbuổisángđắpngườituyết.
Vàdiều,đươngnhiên.Thảđiều.Vàđuadiều.Đốivớimộtsốítđứatrẻkhôngmay,mùađôngkhôngcónghĩakếtthúc
nămhọc.Cónhữngcáigọilàkhoáhọcmùađôngtựnguyện.Khôngbaogiờcóđứatrẻnàotôibiếtlạitựnguyệnđếncáclớphọcấy,đươngnhiênchamẹlàmcáiviệctựnguyệnhộchúng.Maychotôi,Babakhôngphảilàmộttrongbọnhọ.Tôinhớmộtđứa,thằngAhmadsốngởdãybênkiaphốtôi.Bốnólàmộtbácsĩgìgìđấy,tôinghĩvậy.Ahmadbịđộngkinhvàluônluônmặcáovestlen,đeođôikínhdàycộmgọngđen.NólàmộttrongnhưngnạnnhânđềuđặncủaAssef.SángnàotôicũngtừcửasốphòngngủcủatôiquansátngườiđàytớHazaracủahọxúctuyếtkhỏiđườngxevàonhà,dọnlốichochiếcOpelmàuđen.TôiluôncốxemthằngAhmadvàbốnóchuivàoxenhưthếnào,Ahmadtrongchiếcáovestlenvàáokhoácngoàimùađông,cặpđầysáchvàbútchì.Tôiđợichođếnkhihọđikhỏi,rẽtheomộtgócphố,rồilạichuivàogiườngtrongbộquầnáongủbằngflanenmỏng.TôikẻochăntớitậncằmvàngắmnhìnnhữngngọnđồiphủtuyếtởphíaBắcquacửasổ.Ngắmnhữngngọnđồichođếnkhilạimơmàngchìmvàogiấcngủ.
TôiyêumùađôngởKabul.Tôiyêunóvìnhữngbôngtuyếtmềmmạivỗnhẹvàocửasổphòngtôibanđêm,vìtuyếtmớirơilạoxạodướiđôiủngcaosuđencủatôi,vìhơiấmcủachiếclòsưởigangkhigiórítquasân,quađườngphố.Nhưngchủyếubởivìkhimàcâycốicónglạnhvàbănggiátừnglớpphủnhữngconđường,cáilạnhlẽogiữaBabavàtôitanrađôichút.Vàlýdocủađiềuđólàdiều.Babavàtôisốngtrongcùngmộtngôinhà,nhưng
lạitrongnhữngbầusinhquyểnkhácnhau.Nhữngcánhdiềulànhữnglàngiấymỏngởnơigiaocắtgiữahaibầusinhquyểnđó.
Mùađôngnào,cácquậncủaKabulcũngtổchứccuộcthiđấudiều.VànếubạnlàmộtđứacontraisốngởKabul,thìngàythiđấuchắcchắnlàsựkiệnnổibậtcủamùalạnhgiá.Tôikhôngbaogiờngủđượcđêmtrướchômthiđấu.Tôithườngtrằntrọctrởmình,làmbóngnhữngconvậttrêntường,thậmchíngồitrênlancantrongđêmtối,chănquấnquanhngười.Tôicảmthấynhưmộtngườilínhcốngủtrongchiếnhàovàođêmtrướctrậnđánhlớn.Vàcũngchẳngkhácmấy.ỞKabul,thithảdiềuquảhơigiốngnhưđiratrận.
Nhưbấtcứcuộcchiếnnào,anhphảichuẩnbịsẵnsàngchotrậnchiến.Hassanvàtôithườngbỏramộtkhoảngthờigianlàmnhữngchiếcdiềuriêngchochúngtôi.Chúngtôiđểdànhtiềntiêuvặthàngtuầnvàomùathu,bỏtiềnvàomộtconngựasànhnhỏmàBabamộtlầnđãđemtừHeratvề.Khinhữngcơngiómùađôngbắtđầuthổivàtuyếtrơiđángkểrồichúngtôicậyvỡlớpmỏngdướibụngconngựa.Chúngtôiraphốchợmuatre,keo,dâyvàgiấy.Môingàychúngtôibỏranhiềugiờđểgọtruộttrevàuốnkhungdiều,cắtnhữngmiếnggiấymỏngmịnđểdễphếtkeobồidiều.Vàrồi,cốnhiênchúngtôiphảilàmdâydiềuriêngchomình,còngọilàtar.Nếudiềulàsúngthìdâybọcbộtthuỷtinhsắccạnhlàđạntrongổsúng.Chúngtôithườngrangoàisântuốtđộmộttrămnămmươimétdâyquahỗnhợpthuỷtinhnghiềnvàkeonhựa.Rồitreolêngiữacácthâncâyđểphơikhô.Hômsau,chúngtôiquấnthứdâyđósẵnsàngchotrậnđánhđóvàomộtốngcuộnbằnggỗ.Đúnglúctuyếttanvàmưaxuânđổxuống,đứacontrainàoởKabulcũngphảichịunhữngvếtcứanganglộrõtrêncácngóntay,từcảmộtmùađôngđấudiều.Tôicònnhớvẫnthườngcùngbọnởlớptụtậpvớinhauvàongàyđầunămhọcđểsonhữngvếtsẹochiếncủachúngtôi.Nhữngvếtcứađaubuốt,vàituầnlễsaukhônglành,nhưngtôikhôngbuồnđểý.Chúnglànhữngvậtlưuniệmcủamộtmùayêudấuđãlạimộtlầnnữatrôiquaquánhanh.Thếrồilớptrưởngthườngthổicòivàcảbọnlạiđềubướcthànhmộthàngduynhấtvàolớp,nhớnhungmùađôngđãquathayvìchàođónbóngmacủamộtnămhọckhácdàidặc.
NhưngrõràngHassanvàtôiđãnhanhchóngtrởthànhnhữngchiếnbinhđấudiềuhơnlàngườilàmdiều.Mộtkhiếmkhuyếtnàođó,hoặccóđiềugìtrongthiếtkếcủachúngtôi,khiếncáidiềucủachúngtôichẳngđâuvàođâu.Vìvậy,BabađemchúngtôiđếncửahiệuSaifođểmuadiều.Saifolàmộtônggiàgầnnhưmù,làmmoochi–tứcnghềchữagiày.Nhưngôngcũnglàmộtngườilàmdiềunổitiếngnhấtcủathànhphố,làmviệcngoàitúplềunhỏtrênphốJadehMaywand,mộtphốđôngdânphíaNamhaibờlầylộicủasôngKabul.Tôivẫnnhớ,bạnphảikhomngườichuivàocáicửahàngcỡbằngxàlimnhàlaorồiphảinhấcmộtcửasậpđểtrườnxuốngcầuthanggỗ,
tớimộttầnghầmnhớpnhúalàkhochứanhữngchiếcdiềuđượcngườitathèmmuốncủaông.Babathườngmuachochúngtôimỗiđứabachiếcdiềugiốnghệtnhauvànhữngcuộndâythuỷtinh.Nếutôiđổiývàđòimuamộtchiếcdiềulớnhơn,lạlùnghơn,Babacũngvẫnmuachotôi,nhưngôngcũngmualuônchoHassannữa.Đôikhitôimongmuốnôngđừnglàmnhưvậy.Muốnônghãyđểchotôiđượclàđứaconcưng.
ThiđấudiềulàtruyềnthốngmùađônglâuđờiởAfghanistan.Nóđượcbắtđầuvàosángsớmngàythi,vàchỉkếtthúckhinàocònduynhấtmộtchiếcdiềuthắngcuộcbaytrênbầutrời.Tôivẫnnhớmộtnămcuộcthiđấutànngàyvẫnchưaxong.Dânchúngtụtậpbênlềđường,trênnócnhà,reolênhoanhônhữngchiếcdiềucủahọ.Phốxáđầynhữngchiếnbinhđấudiều,giậtdây,kéodiềucủamình,mắtliếclênbầutrời,cốchiếmlấyvịtríđểcắtđứtdâydiềucủađốiphương.Mỗingườiđấudiềucómộtphụtá–vớitôilàHassan–giữốngcuộndâyvàthảdây.
Cólần,mộtthằngnhócHindi,giađìnhnómớichuyểnđếnởquanhvùng,kểchochúngtôingherằng,ởthịtrấnquênó,đấudiềucónhữngluậtlệvàquytắcchặtchẽ.“Anhphảichơiởmộtkhuvựcđượckhoanhlạivàphảiđứngngượcgió,”nókiêuhãnhnói.“Vàanhkhôngđượcdùngnhômđểlàmdâythuỷtinh.”
Hassanvàtôinhìnnhau.Cườiphá.ThằngnhócHindirồisẽnhanhchónghọcđượcnhữnggìngườiAnhhọcđượchồiđầuthếkỷnày,vànhữnggìngườiNgacuốicùngđãhọcđượcvàonhữngnămcuốithậpkỷtámmươirằngngườiAfghanlàmộtdântộcđộclập.NgườiAfghanyêuquýphongtụcnhưngghêtởmcácluậtlệ.Vàvớiviệcđấudiềucũngthế.Luậtlệthậtđơngiản:Khôngluậtlệnào.Thảdiềucủabạnlên.Cắthạđốithủ.Chúcmaymắn.
Tấtnhiênkhôngphảichỉcóthế.Tròvuithựcsựbắtđầukhỉmộtchiếcdiềubịhạ.Làkhinhữngđấuthủthảdiềuàođến,bọntrẻấyđuổitheochiếcdiềubịgióthổicuốnđi,quanhữngvùnglâncận,chođếnkhinóquaymòngmònglộnxuốngcánhđồng,rơivàosânnhàaiđó,mắctrênngọncâyhoặcmộtnócnhà.Cuộcrượtđuổicựckỳdữdội,từngđámtrẻđuadiềukéođàntrênđườngphố,xôđẩylấnlướtnhau,giốngnhữngngườiởTâyBanNhanhưchạytrốnnhữngconbòtóttôiđãcólầnđượcđọc.Mộtnăm,cóđứatrẻhàngxómtrèolêncâythôngđểtìmdiều.Cáicànhgãyrăngrắcdướisứcnặngcủanó,vànórơitừgầnmườimétxuống.Gãylưngvàkhôngbaogiờđilạiđượcnữa.Nhưngnóngãmàchiếcdiềuvẫnômtronghaitay.Vàkhimộtngườiđấudiềuđặthaitaylênchiếcdiều,khôngaicóthểcướpđượccủahọ.Đókhôngphảimộtluậtlệ.Đólàphongtục.
Đốivớinhữngngườiđấudiều,giảithưởngđángthèmmuốnnhấtlàchiếcdiềucuốicùngbịrơicủacuộcđấudiềumùađông.Nólàmộtgiảithưởngcủadanhdự,mộtcáigìđóđểtrưngtrêntấmáokhoác,chokháchkhứatrầm
trồ.Khibầutrờiđãquangdiềuvàchỉcònhaichiếccuốicùngtrụlại,mỗingườiđuadiềuđềuchuẩnbịsẵnsàngchocơmaygiậtgiải.Cậutachọnchomìnhmộtvịtrínghĩrằngsẽđemlạichomìnhlợithếhơn.Nhữngcơbắpcăngcứngđãsẵnsàngduỗira.Nhữngchiếccổnghểnlên.Nhữngconmắtnheolại.Nhữngcuộcchiếnnổra.Vàkhichiếcdiềucuốicùngbịhạ,thếlàồnĩloạnxạcảlên.
Trảiquanhiềunăm,tôiđãtừngchứngkiếnbaochàngtraiđuadiều.NhưngHassanvượtxangườiđuadiềuvĩđạinhấtmàtôitừngthấy.Điềuhoàntoànlạlùnglàcungcáchcậuluônluônnắmđượcvịtríchiếcdiềutiếpđất,cảtrướckhinóthậtsựđápxuống,nhưthểcậucómộtsựđịnhhướngsâukínnàođó.
Tôinhớmộtngàyđôngảmđạm,Hassanvàtôiđangthảdiều.Tôiđangđuổitheocậuquanhữngvùngquanhđó,nhảyquanhưngrãnhnước,lenlỏiquanhữngđườngphốhẹp.Tôihơncậuấymộttuổi,nhưngcậuchạynhanhhơn,vàtôitụtlạiphíasau.
-Hassan,đợivới!–Tôihétlên,thởgấpvàgiậndữ.Cậuquayvònglại,vẫytay:“Lốinày!”,cậugọitrướckhivụtrẽtheomột
gócphốkhác,tôingướcnhìnlên,thấyhướngchúngtôiđangchạyngượcvớihướngdiềurơi.
-Chúngtalạcrồi!Chúngtanhầmđườngrồi!–Tôikêutoánglên.-Tintôiđi.Tôinghethấytiếngcậugọiởphíatrước.Tôiđếngócđườngvàthấy
Hassanvụtchạy,đầucúixuống,khôngthèmnhìnlêntrời,mồhôiđầmđìatrênlưngáosơmi.Tôivấpchânlúcbướcquamộthònđávàngãnhào–tôikhôngchỉchậmhơnHassanmàcònvụngvềhơn.Tôiluônluônghenvớisứcvóclựclưỡngbẩmsinhcủacậuấy.Khiloạngchoạngđứnglên,tôithoángnhìnthấyHassanbiếnmấtquanhgócphốkhác.Tôitậptễnhchạytheocậuấy,mànhưcókimchâmđaunhứcliênhồichọcvàohaiđầugốitrầyxướccủatôi.
Tôithấychúngtôihoárađãởtrênmộtconđườngbẩnthỉuđầyvệtbánhxe,gầntrườngTrunghọcIsteqlal.Mộtbêncócánhđồngraudiếpmọcvàomùahè,bênkialàmộtrặngcâyanhđàochua.TôithấyHassanđangbắttréochânngồidướigốccây,ănmộtnắmdâutằmkhô.
-Chúngtađịnhlàmgìởđâynào?–Tôihổnhển,bụngquặnlênmuốnnôn.
Cậutamỉmcười.-Ngồixuốngđâyvớitôi,Amiragha.Tôingồiphịchxuốnggầncậuta,
trênmộtlớptuyếtmỏng,thởphìphò:-Cậuđanglàmmấtthìgiờcủachúngta.Nóđitheolốikhácrồi,cậu
khôngthấyư?Hassantóptépmộtquảdâutằmtrongmiệng,nói:
-Sắpđếnrồi.Tôikhôngthểthởnổinữa,còncậutavẫnchẳnghềtỏramệtmỏi.Tôihỏi:-Làmsaocậubiết?-Tôibiết.-Làmsaocậucóthểbiếtđược?Cậutaquaylạiphíatôi.Mấygiọtmồhôilăntừlớpdađầuhóicủacậuta
xuống:-Amiragha,đãbaogiờtôinóidốicậuchưa?Chợttôiquyếtđịnhđùacậuấymộtchút:-Tôikhôngbiết,–cậucóthểlàmvậy?-Tôithàănbẩncònhơn,–Hassangiậndữnhìntôinói.-Thậtư?Cậuthàlàmthếthậtư?Cậutanhìntôimộtcáchđắnđo:-Làmgì?-Ănbẩn,nếutôibảocậuthế.–tôinói.Tôibiếttôiđangtànnhẫn,giốngnhưkhitôicợtnhạocậuấynếucậuấy
khôngbiếtmộttừbóngbẩynàođó.Nhưngcómộtcáigìđócóvẻhấpdẫn–dùhơiđộcác–trongviệctrêuchọcHassan.Đạiloạinhưkhichúngtôichơitròhànhhạcôntrùngấy.Chỉkháclúcnàycậuấylàconkiến,vàtôiđangcầmchiếckínhlúp.
Đôimắtcậuấythămdòmặttôimộtlúclâu.Chúngtôingồiđó,haithằngcontraidướimộtgốccâyanhđàochua,bấtchợtnhìn,nhìnthậtsựvàonhau.Lạixảyrađiềuđó:mặtHassanbiếnđổi.Cólẽkhôngbiếnđổi,khôngthậtsự,nhưngbấtchợttôicảmthấyđangnhìnvàohaibộmặt,bộmặtnàytôibiết,bộmặtlàkýứcbanđầucủatôi,vàbộmặtkia,bộmặtthứhai,bộmặtlẩntránhngaydướivẻbềngoài.Trước,tôiđãtừngthấynó–nóluônlàmtôibịsốcđôichút.Bộmặtkhácchỉhiệnratrongmộtkhoảnhkhắc,đủlâuđểđemlạichotôimộtcảmgiácbấtngờlàcóthểtrướcđâytôiđãtừnggặpnóởđâuđó.Thếrồi,Hassanvụtloésángvàlạiđúnglàcậuta.VẫnchỉHassan.
-Nếucậuyêucầu,tôisẽlàm,–cuốicùngcậuấynhìnthẳngvàomặttôi,nói.
Tôicụpmắtxuống.Từngàyhômấy,tôithấykhómànhìnthẳngvàonhữngngườinhưHassan,nhữngkẻnghĩgìnóinấy.
-Nhưngtôivẫnkhônghiểu,–cậunóithêm.–Cậuđãbaogiờyêucầutôilàmđiềunhưthếđâu,hởAmiragha?
Vàthậtbấtngờ,cậuđãnémvàotôimộtphépthửnhỏriêngcủacậu.Nếutôiđịnhđùavớicậu,vàthửtháchlòngtrungthànhcủacậu,vậythìcậucũngđùalạivớitôi,thửlươngtâmvàđạođứccủatôi.
Uớcgìtôiđừngkhơirachuyệnđó.Tôicốgượngcười:-Đừngcóngớngẩn,Hassan.Cậubiếtlàtôikhôngmà.
Hassanmỉmcườitrởlại.Chỉkháclànụcườicủacậukhôngcóvẻgượngép.Rồinói:
-Tôibiếtchứ.Vàđóchínhlàđiểmđặcbiệtvềnhữngngườinghĩgìnóinấy.Họnghĩ
mọingườikháccũngnhưhọ.-Đâynóđếnrồi–Hassannói,taychỉlêntrời.Cậukiễngchânlên,đimấy
bướcvềbêntrái.Tôinhìnlên,thấychiếcdiềuđangrơithẳngvềphíachúngtôi.Tôinghethấytiếngbướcchân,tiếnglahét,mộtđámhỗnloạntrẻđuadiềuđangtớigần.Nhưngchúngchỉphíthờigian.BởivìHassanđãđứngđó,haicánhtaydangrộng,mỉmcười,đangđợichiếcdiều.VàmongThượngđế–lànếuNgàicótồntại–hãychọcmùmắttôiđi,nếuchiếcdiềukhôngrơiđúngvàohaicánhtaydangthẳngracủacậuấy.
Vàomùađôngnăm1975,tôithấyHassansănđuổimộtchiếcdiềulầncuốicùng.
Thườngthường,mỗivùngtổchứcmộtcuộcđuadiềuriêng.Nhưngnămđó,mộtcuộcthiđấulớnsẽđượctổchứcởquậntôi.WazirAkbarKhan,vàmấyquậnkhác–Karteh-Char,Karteh-Parwan,Mekro-RayanvàKoteh-Sangi–đãđượcmời.Bạnkhócóthểđibấtcứđâumàkhôngnghethấynóivềcuộctỉthíđangsắpđến.Đồnrằng,đósẽlàcuộcthiđấulớnnhấttronghaimươinhămnămqua.
Mộttốimùađôngđó,cuộcthilớnchỉcòncáchcóbốnngày,Babavàtôingồiởphòngđọccủaông,trongnhữngghếtựađệmdacăngphồngbênhơiấmcủalòsưởi.Chúngtôiđangvừanhấptràvừatròchuyện.ÔngAliđãdọnbữatốisớmhơn,khoaitâyvàsúplơnấucaryănvớicơm,vàđãrútluivềngủvớiHassan.Babađangvỗbéotẩuthuốcvàtôiđangđòiôngkểchotôinghecâuchuyệnvềmùađông,cómộtđànchósóitừnhưdãynúiởHeratxuốngvàbuộcainấyphảiởlìtrongnhàcảmộttuầnlễ,thìôngquẹtmộtquediêm,rồibấtchợtbảo:
-Bốnghĩcóthểconsẽthắngcuộcđấunămnay.Connghĩthếnào?Tôikhôngbiếtphảinghĩgì.Hoặcnóigì.Cóphảiđólànhữnggìsẽxảyra
không?Hayôngvừagiúichotôimộtchiếcchìakhoá?Tôilàmộtchiếnbinhđấudiềugiỏi.Thựctế,mộtchiếnbinhrấtgiỏinữa.Mộtvàilần,tôithậmchíđãđếnsátviệcthắnggiảicuộcthiđấumùađông.Mộtlầntôiđãtừnglọtvàotrongsốbangườicuốicùng.Nhưngđếnsátkhôngđồngnghĩathắngcuộc,chẳngphảithếsao?Babađãkhôngđếnsát.Ôngthắng,bởivìnhữngngườivượttrộichiếnthắngvàmọingườikhácchịubỏvềnhà.Babaquenvớithắngcuộc,thắngtrongmọichuyệnôngcóýđịnhthắng.Chẳngphảiôngcóquyềnmongđợiđiềutươngtựởcontraiôngư?Vàcứthửtưởngtượngxem.Nếutôithắng…
Babahúttẩuthuốcvàtròchuyện.Tôigiảvờlắngnghe.Nhưngtôikhôngthểlắngnghe,khôngthậtsự,bởilờibìnhnhỏcủaBabađãgieovàođầutôi
mộthạtgiống:nhấtquyếttôisẽthắngtrongcuộcthiđấumùađôngnày.Tôisẽthắng,khôngcònchọnlựanàokhác.Tôisẽthắngvàtôisẽđuổibắtchiếcdiềucuốicùng.RồitôisẽđemnóvềnhàvàphônóvớiBaba.Choôngxemmộtlầnvàvềtấtcảnhữnggìcontraiôngxứngđáng.Rồicóthểcuộcđờivậtvờnhưmộtbóngmacủatôitrongngôinhànàycuốicùngsẽquađi.Tôimặcsứcmơmộng:Tôitưởngtượngnhữngcuộcchuyệntròvàtiếngcườisuốtbữatối,thayvìsựimlìmchỉbịphávỡbởitiếnglanhcanhcủadaodĩabằngbạcvàtiếngcàunhàuthỉnhthoảngbuôngra.Tôimườngtượng,chúngtôidùngngàythứSáuđểláichiếcxehơicủaBabađếnPaghman,giữađườngdừnglạiởhồGharghaănmóncáhồichiênvàkhoaitây.ChúngtôisẽđếnvườnthúxemconsưtửMarjan,vàcóthểBabasẽkhôngngápvàlénnhìnđồnghồtay.Cóthể,Babasẽđọcmộttrongnhữngtruyệnngắncủatôi.Tôisẽviếtchoôngmộttrămtruyện,nếutôinghĩrằngôngsẽđọcmộtthôi.CóthểôngsẽgọitôilàAmirjan,nhưchúRahimKhangọi.Vàcóthể,chỉcóthểthôi,cuốicùngtôisẽđượcthathứvìđãgiếtchếtmẹtôi.
Babavẫnđangkểchotôinghecáilầnôngđãhạmườibốnchiếcdiềutrongcùngmộtngày.Tôimỉmcười,gậtđầu,cườiđúngchỗ,nhưngtôihầunhưchẳngnghethấymộttừnàoôngnói.Bâygiờtôiđãcómộtsứmệnh.VàtôikhôngđịnhlàmthấtvọngBaba.Khôngphảilầnnày.
Tuyếtrơinặngđêmtrướchômtôiđấu.Hassanvàthingồibêndướicáibànsưởikursivàchơibàipanjpar,trongkhinhữngcànhcâybịgióthổisoànsoạtvỗvàocửasổ.Trướchômđó,đãbảoôngAlitrangbịmộtcáikursichochúngtôi,vềcơbảnnólàmộtlòsưởiđiệndướimộtcáibànthấptrùmmộtchiếcchăndày.Xungquanhbàn,ôngxếpnhữngtấmđệmvàgốinệm,đểchừnghaimươingườicóthểngồivàluồnchânvàodướibàn.Hassanvàtôithườngtrảiquatấtcảnhữngngàytuyếtrơi,rúcvàonhaubêndướicáibànsưởikursi,chơicờ,bài,phầnnhiềulàchơibàipanjpar.
TôidiệtconmườirôcủaHassanvàđánhrahaiconJivớimộtconsáu.Liềncửabên,trongphòngđọccủaBaba,BabavàchúRahimKhanđangtranhluậnvớihaingườiđànôngkhác–mộttronghaingườitôinhậnralàbốcủaAssef.Quatườngngăn,tôicóthểnghethấytiếngsộtsoạtcủaĐàiPhátthanhKabul.
HassandiệtconsáuvàômhaiconJi.Trênradio,DaoudKhanđangthôngbáogìđóvềđầutưnướcngoài.
Tôinói:-Ôngtabảomộtngàynàođó,chúngtasẽcóvôtuyếntruyềnhìnhở
Kabul.-Ainói?-DaoudKhan,ôngtổngthốngấy,nguthế.Hassancườikhúckhích.-Tôiđượcnghenói,ởIranđãcó.Tôithởdài:-BọnngườiIranấy…
ĐốivớisốđôngngườiHazara,Iranđạidiệnchomộtthánhđườnggiảhiệu.–Tôiđoánnhưthế,bởivìgiốngnhưngườiHazara,hầuhếtngườiIranđềulàtínđồHồigiáoShi’a.NhưngtôinhớramộtđiềugìđóthầygiáotừngnóihồimùahènămấyvềngườiIran,họlànhữngkẻănnóingọtxớt,nhănnhởcười,mộttayvỗvàolưngbạn,còntaykiamóctúibạn.TôikểlạichoBabachuyệnđó,vàôngbảothầygiáotôilàmộttrongnhữngkẻAfghanghenghét,ghenghétvìIranlàmộtcườngquốcđangnổilênởchâuÁ,cònphầnlớndâncácnướcthậmchíkhôngtìmnổiAfghanistantrênbảnđồthếgiới.Ôngnhúnvaibảo:“Nóithếcũngđauđấy.Nhưngthàbịđaubởisựthậtcònhơnđượcvỗvềbằngsựdốitrá.”
-Rồitôisẽmuamộtchiếcchocậu,–tôibảo.MặtHassanrạngrỡlên:-Mộtmáythuhìnhư?Thậtkhông?-Nhấtđịnhthế.Vàcũngkhôngphảiloạiđentrắngđâu.Cóthểlúcđó
chúngtađãlànhữngngườitrưởngthànhrồi,nhưngtôisẽmuachochúngtahaichiếc.Mộtchocậuvàmộtchotôi.
-Tôisẽđặtnótrênchiếcbàntôivẫnthườngvẽ,–Hassannói.Câunóicủacậulàmtôithấybuồnbuồn.BuồnvìnỗiHassanlàai,sốngở
đâu.Buồnvìlàmsaocậuấylạichấpnhậnsựthểsẽsốngđếngiàtrongtúplềutranhváchđấtnhưbốcậuđãsống.
TôirútconbàicuốicùngvàchơicậumộtđôiQvớimộtconmười.HassannhấcnhữngconQlên:
-Cậubiếtkhông,cậusẽlàmchoAghasahibngàymairấttựhào.-Cậunghĩthếư?-Inshallah,–Hassannói.–Cầutrờiphùhộ.-Inshallah!Tôihôtheo,dẫucâu“Trờiphùhộ”từmiệngtôithốtracóvẻ
khôngthànhthực.ĐólàchuyệnvớiHassan.Cậuấyquátrongsáng,khiếntôicảmthấynhưmìnhlàkẻgiảdốiđâuđóquanhcậu.
TôidiệtconKcủacậuvàchơiconbàicuốicùng,conđầmpíc.Cậuphảinhặtlên.Tôiđãthắng,nhưnglúcxáovánbàimới,tôicólinhcảmlàrõràngHassanđãđểchotôithắng.
-Amiraghanày.-Cáigì?-Cậubiếtkhông…Tôithíchnơitôisống.–Cậuluônnhưthế,luônđọc
đượctrongđầutôinhưthế.–Đâylànhàtôi.-Dùthếnào,–tôinói,–cũngphảichuẩnbịthualầnnữađithôi.
Chương7Sánghômsau,trongkhiphatràđenchobữađiểmtâm,Hassanbảotôi
cậuấymớicómộtgiấcmơ:-ChúngtaởhồGhargha,cậu,tôi,chatôi,Aghasahib,chúRahimKhan
vàhàngnghìnngườikhác.Trờiấmvàcónắng.Mặthồtrongsángnhưgương.Nhưngkhôngaibơibởivìngườitabảocómộtconquỷđãđếnchiếchồđó.Nóđangbơiởdướiấy,chờđợi.
Hassanrótchotôimộttáchtràthêmđườngvào,thổiqualoamộtchútrồiđặttrướcmặttôi.
-Vìvậyainấyđềusợlộixuốngnước,bấtngờcậuđávăngđôigiàyđi,Amiragha,rồicởiáosơmira,cậunói:“Khôngcóquỷnàoởđây,tôisẽchứngminhchomọingười.”Vàtrướckhiaiđókịpngăn,cậulaoxuốngnướcvàbắtđầubơiraxa.Tôilaotheocậuvàcảhaichúngtacùngđangbơi.
-Nhưngcậucóbơiđượcđâu.Hassancười:-Amiragha,đólàgiấcmơ,ngườitacóthểlàmbấtcứđiềugì.Tómlại,
mọingườivẫnkêuthétlên:“Lênđi!Lênđi!Nhưngchúngtacứbơitrongnướclạnh.Chúngtabơitiếpragiữahồvàdừnglại.Chúngtaquayvềphíabờvàvẫytaychàomọingười.Trônghọbénhưnhữngconkiếnnhưngbọnmìnhvẫnnghetiếnghọvỗtay.Bâygiờthìhọthấyrồi.Khôngcóquỷnàohết,chỉcónướcthôi.Sauđóhọđổitênhồvàgọilà“HồcủaAmirvàHassan,haiSultancủaKabul,”vàchúngtasẽbắtmọingườitrảtiềnđểbơitrênđó.
Tôihỏi:-Vậygiấcmơấyngụýgì?Hassanphếtmứtquảlênbánhnaancủatôi,đặtlênmộtcáiđĩa:-Tôikhôngbiết.Tôiđangmongcậucóthểbảochotôibiết.-Ồ,nólàmộtgiấcmơvớvẩn.Chẳngcógìxảyratrongđó.-Chatôinóinhữnggiấcmơluônluônngụýđiềugìđó.Tôinhấpmộtngụmtrà.-Vậysaocậukhônghỏiôngấy?Ôngấysángsuốtlắmmà.Tôinóicộclốc,tuykhôngđịnhthế.Cảđêmtôiđãkhôngngủđược.Cổvà
lưngtôigiốngnhưnhữngchiếclòxo,vàmắttôinhứcnhối.TôiđãnhỏnhenvớiHassan.Suýtnữatôiđãxinlỗi,rồilạithôi.Hassan
hiểutôiđangcăngthẳng.Hassanluônhiểuvềtôi.TôinghethấytiếngnướcchảytrongphòngtắmcủaBaba,ởtrêngác.Cácđườngphốlấplánhtuyếtmớirơi,vàbầutrờimộtmàuxanhbiếc.
Tuyếtphủlênthànhlớptrênmọinócnhà,vàtrĩutrênnhữngcànhcâydâutằmcằncỗithẳnghàngtrênđườngphốchúngtôi.Suốtđêm,tuyếtđổvàomọikhesuốivàrãnhnước.Tôinheomắttrướcmàutrắngloámắtkhi
Hassanvàtôibướcquachiếccổngsắt.Aliđóngcổnglạichochúngtôi.Tôinghethấyônglẩmbẩmcầunguyệntronghơithở.Ôngluônđọcmộtcâukinh,khicontraiôngrờikhỏinhà.
Tôichưatừngthấynhiềungườiđếnthếtrênđườngphốcủachúngtôi.Lũtrẻđangnémnhữngquảcầutuyết,cãicọầmĩ,rượtđuổinhau,cườikhúckhích.Nhữngchiếnbinhđấudiềuđangcụmlạivớinhữngngườigiữcuộndâycủahọ,chuẩnbịlầncuối.Từnhữngđườngphốliềnkềnhau,tôinghethấytiếngcườivàtiếngchuyệngẫu.Trêncácnócnhà,đãchậtcứngnhữngkhángiảngảngườitrênghếvảilanh,trànóngbốchơitừnhữngphíchnước,vànhạccủaAhmadZahiroangoangtừnhữngmáycátxét.NhạccủaAhmadZahirmangtínhđạichúngrộngrãiđãcáchmạnghoáâmnhạcAfghanvàxúcphạmnhữngngườitheochủnghĩathuầntuýbằngviệcthêmghi-tađiện,trốngvàkènvàoloạitrốngvỗvàđànharmoniumtruyềnthống.Trênsàndiễn,hoặctạicácbuổitiệctùng,ôngtránhlốihátđơnđiệu,gầnnhưảmđạmcủacáccasĩgiàhơn,vàthựctếvừahátôngvừacười–thậmchícólúccườicảvớiphụnữ.Tôiquaysangnhìnlênnócnhàcủachúngtôi,thấyBabavàchúRahimKhanngồitrênmộtchiếcghếdài,cảhaiđềumặcáolen,đangnhấptrà,Babavẫytay.TôikhôngthểnóiôngđangvẫytôihayHassan.
-Tabắtđầuthôi.–Hassannói.Cậuđiđôiủngcaosuđen,mặcchiếcáochapanxanhtươirangoàichiếcáolendàyvàchiếcquầndàibằngnhungkẻđãbạcmàu.Ánhnắngloánglêngươngmặtcậu,vàtrênđó,tôithấyvếtsẹohồngtrênmôiđãlànhhẳn.
Chợttôimuốnrútlui.Ngừngtấtcảthôi,vềnhà.Tôiđangnghĩgìnhỉ?Tạisaotôiphảithửtháchmìnhnhưvậy,khitôiđãbiếtkếtquảrồi?Babađangởtrênmáinhà,dõitheotôi.Tôicảmthấycáinhìnnhứcnhốicủaônglêntôi,giốngnhưhơinóngcủamặttrờirựccháy.Điềuđócólẽlàmộtthấtbạilớn,cảđốivớitôi.
-Tôikhôngchắctôimuốnthảdiềuhômnay,–tôinói.-Hômnaylàmộtngàyđẹptrời,–Hassanbảo.Tôixêdịchđôichân.Cốđểkhỏiphảinhìnlênnócnhàcủachúngtôi:-Tôikhôngbiết.Cólẽtanênvềnhàthôi.ThếlàHassanbướcđếnchotôi,bằngmộtgiọngtrầmtrầm,nóimộtđiều
khiếntôihơihoảng:“Hãynhớ.Amiragha.Khôngcóconquỷnào,màchỉcómộtngàyđẹptrời.”Làmsaotôicóthểlàmộtcuốnsáchmởngỏnhưthếchocậu,khiphầnlớnthờigiantôichẳnghềbiếttớinhữnggìđangquaycuồngtrongđầucậu?Tôilàkẻcắpsáchđếntrường,biếtđọc,biếtviết.Tôilàngườithôngminh,cònHassankhôngthểđọcnổicuốnsáchvỡlòngnhưngcậucóthểthấuhiểutôirấtnhiều.Điềuđócóđôichútbấtngờ,nhưngởmộtmứcđộ,lạilàđiềuanủi,vìcóđượcmộtngườiluônbiếtnhữnggìbạncần.
-Khôngcóquỷ,–tôinói,vàngạcnhiêncảmthấykháhơnđôichút.Cậumỉmcười:
-Khôngcóquỷ.-Cậuchắckhông?Hassannhắmmắtlại.Gậtđầu.Tôinhìnlũtrẻchạynhảytungtăngdướiđườngphố,némnhữngquảcầu
tuyết.-Mộtngàyđẹptrời,cóphảikhông?-Tachobaythôi,–Hassannói.Thếrồitôichợtnghĩ,cóthểHassanđãbịaragiấcmơ.Cóthểthếchăng?
Tôikhẳngđịnhkhôngthể.Hassankhôngtinhquáiđếnthế.Tôicũngkhôngtinhquáiđếnthế.Nhưngbịahaykhông,thìgiấcmơngớngẩnđócũngcấtbớtchotôiđôichútlolắng.Cólẽtôinêncởiáora,bơithửmộtcáitronghồ.Tạisaolạikhôngnhỉ.
-Tatiếnhànhthôi,–tôinói.MặtHassansángngờilênvànói:-Tốt.Rồicậunângdiềucủachúngtôilên,chiếcdiềumàuđỏ,viềnvàng,và
ngayphíadưới,chỗthanhtrungtâmvàthanhnganggặpnhau,cóchữkýkhôngthểnhầmlẫnvàođâuđượccủaôngSaifo.Cậuliếmngóntay,giơlêncaođểthửgió,rồichạytheohướnggió–trongmộtsốtrườnghợphiếmhoi,chúngtôithảdiềuvàomùahạ,cậuđábụitunglênđểxemgióthổihướngnào.Ốngdâytởratronghaitaytôi,chotớikhiHassandừnglại,cáchxakhoảngmườilămmét.Cậunângdiềulêncaoquáđầu,nhưmộtlựcsĩthếvậnhộinângchiếchuychươngvàng.Tôigiậtmạnhdâydiềuhailần,dấuhiệuquenthuộccủachúngtôi,vàHassantungdiềulên.
BịgiằngcogiữaBabavàcácgiáosĩởnhàtrường,tôivẫnchưabiếtchắcliệucóThượngđếhaykhông.Nhưngkhinhữngthánhthiayat[30]tôiđãhọctronglớpdiniyatcủatôidânglênmôi,tôivẫnlẩmbẩmđọc.Tôihítmộthơisâu,thởmạnhvàkéodâydiều.Trongvòngmộtphút,chiếcdiềucủatôibayvútlêntrời.Nghenhưtiếngmộtconchimgiấyvỗcánh.Hassanvỗtay,huýtsáo,vàchạylạichỗtôi.Tôitraochocậuốngcuộn,vàtiếptụcđiềukhiểndâydiều,còncậuthìquaynhanhốngcuộnđểthảdâydiềura.
Ítnhấtcũngcótớihaichụcchiếcdiềuđãlơlửngtrênbầutrờinhưnhữngconcámậpgiấylangthangtìmmồi.Trongvòngmộtgiờ,consốđãlêngấpđôi,vàdiềuđỏ,diềuxanh,diềuvàngbayliệng,nhàolộntrênbầutrời.Mộtluồnggiólạnhlùaquatóctôi.Gióthuậnchoviệcthảdiều,chỉvừađủmạnhđểnânglên,làmchodiềucuốntheodễdànghơn.Đứnggầntôi,Hassangiữốngcuộn,tayđãứamáuvìdâycứa.
Chẳngmấychốc,đếnlúccắtdâydiều,loạtđầutiênnhữngdiềubịđánhbại,quaytít,mấtđiềukhiển.Chúngrơitừtrêntrờixuốngnhưsaosavớinhữngchiếcđuôilấplánh,ngoằnngoèo,làmthànhtrậnmưachiếnlợiphẩmxuốngnhữngvùngquanhđóchonhữngngườiđuadiều.Lúcnàytôicóthể
ngherõtiếnglahétcủanhữngngườiđuadiềuchạytrêncácđườngphố.Aiđólớntiếngthuậtlạimộtcuộcchiếncáchđóhaiphố.
TôivẫnlénnhìnlênchỗBabangồivớichúRahimKhantrênmáinhà,khônghiểuôngđangnghĩgì.Ôngcóđangcổvũtôikhông?Haymộtphầntrongôngthíchngắmtôithấtbại?Điềuquantrọngkhithảdiềuđólà:Tâmtríanhtrôidạtvớidiều.
Lúcnàydiềuđangrớtxuốngkhắpmọinơi,vàtôivẫnđangbay.Tôivẫnđangbay.CáinhìncủatôivẫnlướttrênngườiBaba,ômlấychiếcáolencủaông.Ôngcóngạcnhiênthấytôivẫnbayđượclâunhưthếkhông?Đừngngướcmắtmãilêntrời,sẽkhôngchịuđượclâuđâu.Tôiđộtngộtquayphắtlạinhìnlêntrời.Mộtchiếcdiềuđỏđangtiếnsátvàotôi–Tôibắtđượcchiếcdiềuđóvừađúnglúc.Tôimắcmớvớinómộtchút,cuốicùngchiếmưuthếhơn,khinótrởnênsốtruộtvàđịnhcắthạtôitừphíadưới.
Tớirồiluitrênđườngphố,nhữngngườiđuadiềuđangquaylạivớibộdạngchiếnthắng,nhữngchiếcdiềubịbắtđượcgiơcaolên.Họđemkhoechúngvớichamẹmình,bạnbèmình.Nhưngtấtcảđềuhiểuchiếcdiềuvôđịchvẫnchưatới.Giảilớnnhấtcủatấtcảvẫnđangbay.Tôicắtmộtchiếcdiềuvàngrựcrỡcócáiđuôitrắngxoắn.Việcđókhiếntôiphảitrảgiá,bằngmộtvếtcứanữaởngóntaytrỏ,vàmáurỉxuốngganbàntaytôi.TôibảoHassangiữdây,liếmmáuchokhô,rồichùingóntayvàoquầnbòcủatôi.
Trongkhoảngmộtgiờnữathôi,sốdiềusốngsótgiảmxuốngcóthểtừnămmươichỉcònkhoảngmộtchục.Tôilàmộttrongsốđó.Tôisẽthuộcmộtchụccuốicùng.Tôibiếtphầnnàycủacuộcthiđấusẽkhádài,bởivìnhưngkẻtrụđượclâunhưvậyđềugiỏi–họsẽkhôngdễdàngrơivàonhữngbẫyđơngiảnnhưcáimẹocổlỗsĩnhàolênlộnxuống,mẹotủcủaHassan.
Vàokhoảngbagiờchiều,nhữngcụmmâygiạtđếnvàmặttrờiđãluồnvàosaucácđámmây.Nhữngbóngrâmbắtđầudàira.Khángiảtrêncácmáinhàcorolạitrongkhănquàngvàáokhoácdày.Chúngtôiđãgiảmxuốngtớimứcchỉcònnửatá,tôivẫnbay.Haichântôitênhứcvàcổtôicứngđuỗn.Nhưngvớimỗichiếcdiềubịđánhbại,hyvọnglạinhenlêntronglòngtôi,nhưtuyếtđangdồnlạitrênmộtbứctường,mỗilúcdàythêmmộtlớp.
Mắttôivẫnquaylạinhìnchiếcdiềuxanhđangđánhphávàogiờcuốicùngnày.Tôihỏi:
-Nóhạđượcbaonhiêuchiếcrồi?-Tôiđếmđượcmườimột,–Hassannói.-Cậucóbiếtcóthểlàcủaaikhông?Hassanchậclưỡivàvênhmặtlên.ĐólàmộtđiệubộriêngcủaHassan,có
nghĩalàkhôngbiết.Chiếcdiềuxanhcắtngọtmộtchiếcdiềulớnmàutíađỏvàquéthailầnvòngthắtlớn.Mườiphútsau,nócắthạhaichiếckhácnữa,tạođiềukiệnchomộtbầytrẻđuadiềuđuanhauđuổibắtnhữngdiềubịhạ.
Thêmbamươiphútnữa,chỉcònbốnchiếcdiềutrụlại.Vàtôivẫnbay.
Cóvẻnhưtôikhólòngmắcmộtđộngtácsailầm,nhưthểmỗiđợtgióđềulàmlợichotôi.Tôichưabaogiờcảmthấyvữngvàngđếnthế,maymắnđếnthế.Làmchotôicảmthấysaysưahứngkhởi.Tôikhôngdámnhìnlênmáinhà.Khôngdámrờimắtkhỏibầutrời.Tôiphảitậptrungtưtưởng,đểchơithậtthôngminh.Lạithêmmườilămphútnữa,vànhữnggìtựanhưmộtgiấcmơtứccườisánghômđóđãbấtngờtrởthànhthựctế:Chỉcònmỗitôivàchàngtraikia.Chiếcdiềuxanh.
Sựcăngthăngtrênbầutrờicũngcăngngangvớidâytrộnthuỷtinhmàtôiđangkéogiậtmạnhvớihaibàntayứamáu.Mọingườiđanggiậmchânvỗtay,huýtsáohátvang“Boboresh!Boboresh!Hạnóđi!Hạnóđi!”TôikhôngbiếtliệutiếngcủaBabacóhoàtrongtiếngcủabọnhọkhông.Nhạcvangdội.MùibánhbaoMantu[31]hấpvàPakora[32]rántoảtừtrênmáinhàvànhữngcánhcửamởrộng.
Nhưngtấtcảnhữnggìtôinghethấy–tấtcảnhữnggìtôimuốnnghe–làtiếngmáugiậtthìnhthịchtrongđầutôi.Tấtcảnhữnggìtôinhìnthấylàchiếcdiềuxanh.Tấtcảnhữnggìtôingửithấylàchiếnthắng.Cứurỗi.Chuộctội.NếuBabanhầmvàcómộtThượngđếnhưhọnóiởtrườnghọc,thìNgàisẽđểtôichiếnthắng.Tôikhôngbiếtanhchàngkiađanggiởtrògì,cóthểchỉlànhữngtròkhoáclác.Nhưngđólạilàmộtcơmaycủatôiđểtrởthànhmộtngườiđượcnhìnvào,chứkhôngphảinhìnthấy,lắngnghechứkhôngphảinghethấy.NếucómộtThượngđế,Ngàisẽdẫndắtđểgióthổivềphíatôi,saochobằngmộtcáigiậtmạnhdâydiều,tôisẽdứtđượcnỗiđaucủatôi,lòngkhaokhátcủatôi.Tôiđãphảichịuđựngquánhiều,đãđiquáxa.Vàbấtngờ,hệtnhưthế,hyvọngtrởthànhthựctế.Tôisắpthắng.Vấnđềchỉlàkhinàothôi.
Hoáranólạisớmchứkhôngmuộn.Mộtđợtgiómạnhnângdiềutôilên,vàtôichiếmlợithế.Thảdâyra,giậtlại.Lượnvòngdiềutôilênđỉnhchiếcdiềuxanh.Tôigiữnguyêntưthế.Chiếcdiềuxanhbiếtnóđangtrongthếquẫn.Nóđangcốmộtcáchvôvọnghòngthoátrakhỏithếbịkẹt,nhưngtôikhôngđểnóthoát.Tôigiữvữngtưthế.Đámđôngcảmthấychungcuộcđãtrongtầmtay.Tiếnghôđồngthanh“Hạnóđi!Hạnóđi!”Càngtohơn,giốngnhưdânLaMãđộngviêncácđấusĩgiết,giết!
-Sắpđượcrồi!Amiragha!Sắprồi!–Hassanhổnhểnnói.Rồithờikhắcđócũngđến.Tôinhắmmắtlại,vànớilỏngtaynắmdây
diều.Nólạicứavàocácngóntaytôitrongkhigiógiậtkéo.Vàrồi…Tôichẳngcầnnghetiếngđámđônghôầmlênmớibiết.Tôicũngchăngcầnnhìn.Hassanđanghétlênvàvònghaicánhtayômlấycổtôi.
-Hoanhô,hoanhô,Amiragha!Tôimởmắt,thấychiếcdiềuxanhđangđiêncuồngquaylộnnhưmột
chiếclốpxetuộtkhỏichiếcxeđua.Tôichớpmắtcốnóimộtđiềugìđó.Chẳngnóirađượcđiềugì.Bấtchợttôinhưđangbayliệng,từbêntrênnhìn
xuốngbảnthântôi.Áokhoácdađen,khănquàngđỏ,quầnbòbạcmàu.Mộtđứacontraimảnhmai,hơixanhtái,mộtthằngnhócthấpbéhơntuổimườihaicủanó.Nócóđôivaihẹpvàmộtchútquầngđenquanhđôimắtmàunâutái.Giónhẹvờnbaymớtócmàunâunhạtcủanó.Nóngướclênnhìntôivàchúngtôimỉmcườivớinhau.
Thếrồitôihéttolên,vàmọivậtđềurựcrỡsắcmàuvàâmvang,mọivậtđềusốngđộngvàtốtđẹp.HaitaytôiômlấyHassanvàchúngtôicùngnhảytớinhảylui,cảhaichúngtôicùngcười,cảhaicùngkhócvớinhau.“Amiragha,cậuthắngrồi,thắngrồi!”
“Chúngtathắngrồi!Chúngtathắngrồi!”Làtấtcảnhữnggìlẽratôicóthểnói.Nhưngđiềuđóbiếtđâulạikhôngxảyra.Mộtlátnữathôi,cóthểtôisẽchớpmắtvàtỉnhdậykhỏigiấcmơđẹp,rakhỏigiường,xuốngbếpănđiểmtâmvớiduynhấtHassanđểtròchuyện.Mặcquầnáo.ĐợiBaba.Từbỏ.Trởlạicuộcsốngcũcủatôi.Thếrồi,tôithấyBabatrênmáinhàcủachúngtôi.Ôngđangđứngởrìamái,vunglênvungxuốngcảhainắmđấmcủaông.Reohòvàvỗtay.Vàđólàgiâyphútquantrọngnhấtvàduynhấtcủamườihainămđờitôi,đượcthấyBabatrêncáinócnhàđó,cuốicùngđãtựhàovềtôi.
Nhưnglúcnày,ôngđanglàmđiềugìđó,xuaxuahaitaymộtcáchkhẩnthiết.Thếlàtôihiểu.
-Hassan,chúngta.-Tôihiểu,–Hassannói,gỡvòngtayômcủachúngtôira.–Inshallah,
chúngtasẽănmừngsau.Ngaybâygiờ,tôisẽđuổibắtchiếcdiềuxanhchocậu.Hassanbuôngốngcuộnxuốngvàvụtchạy,vạtáochapanxanhcủacậuquéttuyếtphíasau.
-Hassan!–Tôigọi.–Trởvềvớichiếcdiềunhé!Cậuđãngoặtởgócphố,đôiủngcaosuđávungtuyếtlên.Dừng,rồirẽ.
Cậubắcloamồmnóito:-Vìcậucảngànlầnrồi!RồicậucườinụcườicủaHassanvàbiếnmấtquanhgócphố.Lầnthứhai
tôiđượcthấycậunụcườirộngmởđó,làhaimươisáunămsau,trongtấmảnhđãngảmàu,chụptừmáyPolaroid.
Tôibắtđầukéodiềucủamìnhxuống,trongkhimọingườiđổđếnchúcmừng.Tôibắttayhọnóicảmơn.Mấythằngbéíttuổihơnnhìntôimắtlonglanhtỏrakinhsợ:Tôilàmộtanhhùng.Nhữngbàntayvỗnhẹlưngtôivàxoaxoatóctôi.Tôivẫnkéodâyvàmỉmcườiđáplại,nhưngđầuóctôiđangởchỗchiếcdiềuxanh.
Cuốicùng,tôicũngđãcóchiếcdiềucủatôitrongtay.Tôiquấnmớdâydiềuđãthulạidướichânquanhốngcuộn,bắttaythêmvàingườinữa,vàlontonchạyvềnhà.Đếnchiếccổngsắt,ôngAliđãđợibênkiađường.Ôngthòhaitayquasongsắt,nói:
-Xinchúcmừng!Tôiđưachiếcdiềuvàcuộndâycủatôichoông,bắttayông:
-Tashakor,cảmơnAlijan.-Tôicầunguyệnchocậusuốt.-Vậyôngcầutiếpđi.Chúngtôiđãxongđâu.Tôivộiquaylạiđườngphố.TôikhônghỏiôngAlivềBaba.Tôichưa
muốngặpông.Trongđầutôi,tôiđãsắpxếptấtcả:tôisẽphảiđivàomộtcáchtrịnhtrọng,phầnthưởngchongườianhhùnghiệnratrongđôitayđẫmmáucủatôi.Nhữngcáiđầusẽquaylạivànhữngđôimắtsẽnhắmnghiền.RostamvàSohrabsẽphánxửlẫnnhau.Mộtkhoảnhkhắckịchtínhcủasựcâmlặng.Rồingườichiếnbinhgiàsẽbướctớingườichiếnbinhtrẻ,ômhônvàcôngnhậnsựxứngđángcủaconmình.Chứngthực.Cứurỗi.Chuộctội.Vàrồisao?Ồ…tấtnhiên,hạnhphúcmãivềsau.Gìnữa?
NhữngđườngphốcủaquậnWazirAkbarKhanđượcđánhsốvàvuônggócvớinhaunhưkẻô.Đólàmộtkhudâncưmớiđangpháttriển,vớinhiềukhoảnhđấttrốngvànhữngnhàđangxâydựngdởdangtrênmọiđườngphốgiữacáckhunhàcótườngcaokhoảnghaimétrưỡibaoquanh.TôichạytớichạyluimọiphốtìmHassan.Ởđâu,dânchúngcũngđềuđangbậnrộnxếpdọnghế,góighémthứcănvàđồnhàbếpsaumộtngàydàitiệctùng.Mộtsốngườivẫncònngồitrênnócnhà,hôtonhữnglờichúcmừngtôi.
CáchphốchúngtôivềphíaNambốnphố,tôigặpOmar,contraimộtkỹsư,mộtôngbạncủaBaba.Nóđangchơibóngcùngvớiemtraitrênbãicỏphíatrướcnhàchúng.Omarlàmộtđứacontrairấttốt.Chúngtôiđãtừnglàbạnhọccùnglớpbốn,vàmộtbận,nóđãchotôimộtchiếcbútmáy,loạibútphảilắpmộtốngmựcvào.Nónói:
-Mìnhnghethấynóicậuthắng,Amir,chúcmừngcậu.-Cảmơn.CậucóthấyHassankhông?-ThằngHazaracủacậuà?Tôigậtđầu.Omarđánhđầuquảbóngchoemtraimình:-Mìnhnghenóinólàmộttayđuadiềugiỏi.EmtraiđánhđầubónglạichoOmar.Omarbắtbóng,tunglên,tung
xuống.-Mặcdầumìnhvẫnluônkhônghiểunóđiềukhiểnthếnào.Mìnhmuốn
nóivớiđôimắttihíấy,nólàmthếnàonhìnthấyđượccáigì?EmtraiOmarbậtcười,đòitrảlạibóng.Omarlờnóđi.-CậucónhìnthấyHassankhông?OmarbậtngóntaycáiquavaichỉvềphíaTâyNam:-Mìnhtrôngthấynóchạyvềphíakhuphốchợlúcnãy.-Cảmơn.Tôichạyvọtđi.
Lúctôichạytớikhuphốchợ,mặttrờiđãgầnnhưlặnsaunhữngdãyđồivàhoànghônnhuộmhồng,nhuộmtíabầutrời.Cáchmấydãynhàcaolớn,từnhàthờHajiYaghoub,ônggiáosĩtrầmtrầmđọcvangkinhAzan,kêugọinhữngtínđồtrảithảmnhỏcủahọravàcúiđầuhướngvềphíaTâytrongkhicầunguyện.Hassankhôngbaogiờbỏbấtkỳbuổinàotrongnămbuổicầunguyệnbanngày.Cảkhichúngtôiđịnhchơitrògìđó,cậuấycũngcáolỗi,kéonướcgiếngsâulên,rửaráy,rồibiếnvàotúplều.Mấyphútsau,cậuđira,tươicườithấytôiđangngồitựavàotườnghoặcvắtvẻotrênmộtcànhcây.Đêmnay,cậusẽbỏlỡbuổicầunguyện,dẫusaocũngtạitôi.
Khuphốchợchẳngmấychốcvắngtanh,cácthươngnhânđangkếtthúcnốtcôngviệcmuabánmặccảtrongngày.Tôichạytrongbùngiữanhữngdãylềuquánsansát,cóthểmuaởđâymộtconchimtrĩvừamớigiếtthịtđồngthờimộtcáimáytínhởngayquầybêncạnh.Tôiluồnláchquađámđôngđangvãndần,nhữngkẻănmàyquèmặckhôngbiếtbaonhiêulớpgiẻrách,nhữngngườibánhàngđộithảmtrênhaivai,cácnhàbuônvảivàhàngthịtđóngcửahàngvềnghỉ.TôikhôngthấybóngdángHassanđâu.
Tôidừnglạibênmộtkhómcâyquảhéokhô,tảhìnhdạngHassanchomộtônglãothươngnhânđangtảilênlưngconlừacáicủaôngnhữngthùnggỗchứahạtthôngvànho,đầuđộimộtchiếckhăntu-banmàuxanhlơnhạt.
Ôngdừnglạinhìntôimộtlúclâutrướckhitrảlời:-Cóthểtôiđãgặpnó.-Cậuấyđitheođườngnào?Ôngtanhìnđinhìnlạitôi:-Mộtngườinhưcậumàlạiởđâyvàolúcchạngvạngnày,đểđitìmmột
thằngHazaraư?Ôngtaliếcnhìnmãichiếcáokhoácdavàquầnbòcủatôi,tỏvẻngưỡng
mộ–quầncaobồi,chúngtôivẫnquengọithế.ỞAfghanistan,sởhữubấtkỳthứgìcủaMỹ,nhấtlàkhinólạikhôngphảiđồcũ,làmộtdấuhiệucủasựgiàucó.
-Agha,tôicầntìmcậuấy.-Nóvớicậulàthếnàovớinhau?–Ôngtanói..Tôikhôngrõngụýcâuhỏi,nhưngtôinhắcmìnhcósốtruộtcũngsẽ
khônglàmchoôngtachobiếtnhanhhơn.Tôinói:-Cậuấylàcontraingườigiúpviệccủachúngtôi.Ônggiàngướcđôilôngmàyngảmàumuốitiêulên:-Thếkiaà?MộttênHazaramaymắncóđượccậuchủquantâmđếnthế.
Bốnónênquỳxuống,lấylôngmiquétbụichânchocậu.-Ôngcóđịnhnóichotôibiếthaykhôngnào?Ôngtacứđểnguyêncánhtaytrênlưngconla,chỉvềhướngNam:-Tôicholàtôiđãgặpthằngbécậuvừatả,chạytheolốiđó.Nócầmmột
mộtchiếcdiềutrongtay,chiếcdiềuxanh.
-Cậuấycầmthậtà–Tôihỏi.Vìcậu,mộtnghìnlầnrồi.Cậuấyđãhứamà.Hassanyêuquýtộinghiệp.
Hassanthânthiếttộinghiệp.Cậuđãgiữlờihứavàđuổibắtchiếcdiềuchotôi.
-Tấtnhiênbâygiờthìchúngđãtómđượcnó–ôngthươngnhângiàcàunhàunóivàchấtthêmmộtbọcnữalênlưngconla.
-Aicơ?-Nhữngthằngbékhác–Ôngnói–Nhữngđứađangsănđuổinó.Chúng
cũngănmặcnhưcậu–Ôngliếcmắtnhìnlêntrờivàthởdài.–Thôi,điđi,cậuđanglàmtôichậmbuổicầukinhnamazđấy.
Nhưngtôiđãsẵnsànglaongayxuốngngõhẻmđó.Tôilầnlượttìmkhắpkhuphốchợtrongmấyphútsaunhưngvôích.Có
thểônggiàthươngnhânđãnhìnnhầm.Trừphiôngtanhìnthấychiếcdiềuxanhthật.Ýnghĩtôisẽđặttaylênchiếcdiềuđó…Tôichuiđầuvàomọingõhẻm,mọicửahàng.KhôngcódấuhiệunàocủaHassan.
TôibắtđầulobóngđêmđổxuốngtrướckhitìmthấyHassan,bỗngnghethấytiếngngườiởphíatrước.Tôiđãtớimộtconđườnghẻolánhlầylội.Conđườngnàyvuônggócvớiđoạncuốicủađạilộchínhphânđôikhuphốchợ.Tôirẽtheonhữngvếtchânvàđitheohướngcótiếngngười.Ủngtôinhópnhéptrongbùnmỗibướctôiđi,vàhơithởtôiphảranhưkhóitrắngtrướcmặt.Lốiđihẹpchạysongsongmộtbênkhesuốiphủđầytuyếtmàtớimùaxuânmộtdòngnướccóthểđổvềcuồncuộn.Phíabênkiasừngsữngnhữnghàngcâybáchnặngnềtuyếtphủgiữanhữngngôinhàbằngđấtsétmáibằng–đaphầnkhônghơnnhữngtúplềulàmấy–cáchnhaubằngcácngõhẹp.
Tôilạinghethấytiếngngười,lầnnàytohơn,từmộttrongnhữngngõnhỏấy.Tôirónrénđếnsátđầungõ.Nínthở,liếcnhìnquanhngõ.
Hassanđangđứngởcuốingõcụttrongtưthếtháchthức,hainắmđấmvặnlên,chânhơixoạcra.Đằngsaucậu,trênmộtđốngphếthảivàgạchvụn,vôicátlàchiếcdiềuxanh.ChiếcchìakhoámởcửatráitimcủaBaba.
ChặnlốiracủaHassanlàbađứacontrai,vẫnbathằnghômđóởtrênđồi,mộtngàysaucúđảochínhcủaDaoudKhan,khiHassanđãcứuchúngtôibằngchiếcsúngcaosucủacậu.Waliđứngởmộtbên,KamalđứngbênkiavàAssefđứnggiữa.Tôicảmthấycơthểtôithótlại,vàhơigailạnhsốnglưng.Assefcóvẻthoảimái,tựtin.Nóđangquayquayhaiquảđấmthépcủanó.Haithằngkiarụtrènhíchchân,hếtnhìnAsseflạinhìnHassan,nhưthểchúngđangdồnconthúvàomộtgócmàchỉcóAssefmớicóthềthuầnhoánổi.
-Súngcaosucủamàyđâurồi,thằngHazara?–Assefvừanóivừaxoayhaiquảđấmthéptrongtay.–Màyđãnóicáigìnhỉ?“ChúngnósẽphảigọimàylàthằngAssefMộtMắt.”ĐúngrồiAssefMộtMắt.Tàigiỏi.Tàigiỏi
thựcsựđấy.Nhưngmà,nếumàyđangcầmmộtthứvũkhínạpđạnthìtàigiỏicũngdễthôi.
Tôinhậnratôivẫncònchưathởđược.Tôithởra,chậmrãivàlặnglẽ.Tôicảmthấybịtêliệt.Tôinhìnchúngtiếnsátlạiđứacontraimàtôiđãcùnglớnlên,đứacontraicóbộmặtmôihẻlàkýứcđầuđờicủatôi.
-Nhưnghômnaylàmộtngàymaymắncủamày,thằngHazarakia,–Assefnói.Lưngnóquaylạiphíatôi,nhưngtôidámcượclànóđangnhănnhở.–Taođangtrongtâmtrạngmuốnthathứ.Chúngmàybảosao,haithằngkia?
-Thếlàrộnglượng,–Kamalnóingay.–Nhấtlàsaucáibộdạngláoxượcnótỏvớichúngtabậntrước.–NócốnóigiốnggiọngAssef,ngoạitrừvẫnrungrungtronggiọngnói.Thếlàtôihiểu:nókhôngsợHassan,thựcsựkhôngsợ.NósợbởivìnókhôngbiếtAssefnghĩgìtrongđầu.
Assefvẫyvẫybàntaytỏýkhinhmiệt:-Bakhshida.Miễntội.Thếlàxong.–Giọngnóhạxuốngmộtchút.–Tất
nhiên,khôngcógìchokhôngtrênđờinày,vàviệcthathứcủataophảikèmtheomộtgiánhỏ.
-Thếmớiphảichứ,–Kamalnói.-Khônggìmiễnphíhết,–Walithêmvào.-MàylàmộtthằngHazaramaymắnđấy,–Assefvừanóivừanhíchmột
bướcvềphíaHassan.–Bởivìhômnay,màysẽchỉphảitrảbằngcáidiềuxanhkiathôi.Rấtbiếtđiều,phảikhông,mấyđứa?
-Cònhơnbiếtđiềuấychứ–Kamalnói.Thậmchítừnơiđangđứng,tôicũngthấyđượcnỗisợhãiđangbòvàođôi
mắtHassan,nhưngcậulắcđầu:-Amiraghađãthắngtrongcuộcthiđấu,vàtôiphảiđuổibắtchiếcdiều
nàychocậuấy.Tôiđuổibắtnóđúngluật.ChiếcdiềunàylàcủaAmiragha.-MộtthằngHazaratrungthành,trungthànhnhưmộtconchó,–Assef
nói.Kamalcườilênthethévàbồnchồn.-Nhưngtrướckhimàyhysinhbảnthânchonó,hãynghĩtớiđiềunày:
Liệunócólàmthếchomàykhông?Màyđãbaogiờthắcmắc,tạisaonóchẳngbaogiờchomàyvàochơicùngkhinócókháchkhông?Tạisaonóchỉchơivớimàykhikhôngcóaikhácquanhnó?Taosẽbảochomàybiếttạisao,Hazara.Bởivìđốivớinó,màychẳnglàgìngoàimộtconchóxấuxí.Mộtconvậtgìđónócóthểchơivớikhinóbuồnchán,mộtconvậtgìđónócóthểđáđikhinótứcgiận.Đừngtựlừadốimìnhnữavànghĩmàylàthứgìđóhơnthế.
-Amiraghavàtôilànhữngngườibạn,–Hassannói.Cậucóvẻđỏmặt.-Nhữngngườibạnư?–Assefvừanóivừacười–Mày,đồngốcđáng
thương!Mộtngàynàođó,màysẽtỉnhrakhỏicáiýnghĩngôngcuồngnho
nhỏcủamàyvàsẽhiểunólàmộtthằngbạntốtđếnmứcnào.Cònbâygiờ,mẹkiếp!Đủrồi.Đưacáidiềuấychochúngtao.
Hassancúixuốngnhặtmộthònđá.Assefnaonúng.Nólùimộtbướcrồidừnglại:-Hazara,cơhộicuốicùngđấy.Hassantrảlờibằngviệcgiơtayđangcầmhònđálên.-Tùymàythôi.Assefcởikhuyáokhoácmùađông,rồicởihẳnra,từtừvàcẩnthậngấp
lại.Nóđểáovàochântường.Tôimởmiệng,suýtnóiramộtđiềugìđó.Suýtthôi.Phầncònlạicủađờitôicóthểđãkhácđinếutôinói.Nhưngtôikhôngnói.Tôichỉxemthôi.Têliệt.
Assefvẫytayrahiệu,vàhaithằngkiatáchratạothànhnửađườngtrònvâyHassantrongngõ.Assefnói:
-Taođổiýrồi.Hazara,taovẫnđểmàygiữchiếcdiều.Taovẫnđểchomàygiữnó,đểnósẽmãimãinhắcnhởmàyvềnhữnggìtaođịnhlàmđây.
Rồinótấncông.Hassandùnghếtsứcnémhònđá.HònđáđậpvàotránAssef.NóthétlênvàlaongườivàoHassan,đánhHassanngãxuốngđất.WalivàKamalđánhhôi.Tôicắnnắmđấmcủatôi.Mắtnhắmlại.
Mộthồiức:MàycóbiếtHassanvàmàyđượcnuôitừcùngmộtbầuvúkhông?Mày
cóbiếtđiềuđókhông,Amiragha?Sakinalàtênbà.BàlàmộtphụnữHazanaxinhđẹp,mắtxanh,từBamiyanđếnvàbàrumàybằngnhữngbàicahônlễcổ.Ngườitabảocótìnhanhemmáumủgiữanhữngngườiđượcnuôitừcùngmộtbầuvú.Màycóbiếtđiềuđókhông?
Mộthồiức:“Lũtrẻ,mỗiđứamộtđồngrupia.Mỗiđứachỉmộtrupiathôi,vàtasẽvén
bứcmànsựthật.”Ônggiàngồidựavàobờtườngđất.Đôimắtmùloàcủaôngnhưbạcnấuchảybámchặtsâuhoắmbêntrong,haichiếchốsinhđôi.Cúixuốngchiếcgậychống,ôngthầybóixoaxoabàntayxươngxẩulênđôimáhõmcủamình.Bàntaykhumlạitrướcmặtchúngtôi.“Khôngmấtnhiềuđểhỏisựthậtđâu,chỉmộtrupiamỗicháuthôi,phảikhôngnào?”Hassanbỏmộtđồngvàolòngbàntaynhưdathuộc.Tôicũngbỏmộtđồngvào.“NhândanhThánhAllahđạiphúcđứcđạinhântừ”,ôngthầybóigiàlẩmbẩm.ÔngcầmbàntaycủaHassantrước,lấymộtmóngtaycứngnhưsừngcàoganbàntaycậu,càoquanhrồilạiquanh.RồingóntayuểoảiđưalênmặtHassan,từtừvạchtheođườngcongđôimá,đườngviềncủamôi,làmthànhmộtâmthanhsồnsộtkhôkhan.NhữngngóntaythànhchaicủaôngcọphảimắtcủaHassan.Bàntaydừngởđó.Nấnná.Mộtbóngmờlướtquakhuônmặtônggià.Hassanvàtôiliếcnhìnnhau.ÔnggiànắmlấytayHassanvàtrảlạiđồngrupiavàolòngbàntaycậu,ôngquaylạiphíatôi.Ôngnói:“Còncậuthếnào,anhbạntrẻ?”Bênkiabứctườngmộtcongàtrốnggáy.Ônggiàgiơtaynắm
taytôivàtôirụtlại.Mộtgiấcmơ:Tôibịlạctrongmộttrậnbãotuyết,giógàorítnémnhữngbôngtuyếtlạnh
buốtvàotôi.Tôiloạngchoạnglêbướcdướinhữnglớptuyếttrắngtrượt.Tôikêucứu,nhưnggiódậpnhữngtiếngkêucủatôiđi.Tôingãvànằmthởhổnhểntrêntuyết,chìmtrongmàutrắng,gióhútrongtaitôi.Tôinhìntuyếtvùixoádấuchântôi.Tôinghĩ,giờthìtađãlàmộtconma,conmakhôngcódấuchân.Tôilạikêuvánglên,niềmhyvọngờnhạttheodấuchântôi.Nhưnglầnnày,mộttiếngúớđáplại.Tôichemắtvàtìmcáchngồidậy.Tôithoángnhìnthấy,ngoàilớpmàntuyếtđangđuđưa,mộtcáigìđóchuyểnđộng,mộtcơngiósắcmàu.Mộthìnhbóngthânquenhiệnra.Mộtbàntayvươnrachotôi.Tôinhìnthấymấyvếtcứasâu,songsongvớinhautrongganbàntay,máuđangnhỏ,vấyđỏlêntuyết.Tôinắmlấybàntayvàbấtchợttuyếtbiếnmất.Chúngtôiđangđứngtrênmộtcánhđồngtáođầycỏxanhvớinhữngsợimâymỏngtrôidạtbêntrên.Tôinhìnlênvàthấytrờiquanđầynhữngchiếcdiều,xanh,vàng,đỏ,dacam.Chúnglunglinhtrongánhsángbanchiều.
***Mộtđốngphếthải,gạchvụnvôivữađổbừatrênlốingõ.Lốpxeđạpcũ,
chailọbócnhãn,nhữngtạpchíráchnát,nhữngnhậtbáongảvàng,tấtcảrảirácgiữamộtđốnggạchvàmảnhsắcxi-măng.Cáilòsưởiganghangỉvớimộtlỗthủngởthànhlò,nghiêngnghiêngdựavàotường.Nhưngcóhaivậtgiữađốngrácthảiđómàtôikhôngthểkhôngnhìn:Mộtthứlàchiếcdiềuxanhdựngvàotườngsátvớicáilòsưởigang,thứnữalàchiếcquầndàinhungtămmàunâucủaHassannémtrênđốnggạchcũ.
-Tôikhôngbiết,–Waliđangnói.–Bốtôibảothếlàcótội–Giọngnótỏrakhôngchắcchắn,đồngthờihồihộpvàkhiếpsợ.Hassannằm,cằmcắmxuốngđất.WalivàKamalmỗiđứakẹpchặtmộtcánhtay,vặncongkhuỷutayđểhaitayHassanépvàosaulưng.Assefđứngbênchúngtheodõi,gótủngđituyếtcủanónghiếnlêngáycủaHassan.
-Bốmàycũngkhôngbiếtđượcđâu,–Assefnói.–Vàchẳngcógìlàtộilỗikhidạychoconlừaláoxượcmộtbàihọc.-Tôikhôngbiết,–Walilẩmbẩm.-Tuỳmày,–AssefnóirồiquaylạiKamal.–Cònmàythếnào?
-Tôi…ờ…-ChỉlàmộtthằngHazara,–Assefnói.NhưngKamalvẫnnhìnđiđâu.-Thôiđược,–Assefsốtruộtnói.–Tấtcảnhữnggìtaomuốnlũyếunhư
sênchúngmàylàmlàghìchặtnóxuống.Cólàmđượckhông?WalivàKamalgậtđầu.Chúngcóvẻyêntâmhơn.AssefquỳxuốngphíasauHassan,đưahaitaylênhángHassanlộttrần
đôimôngcủacậura.NóvẫnđểmộttaylênlưngHassan,vàtaykiatháokhoádâylưngcủanó,mởkhoákéoquầnbòcủanó.Némquầnlótcủanó
xuống.NóquỳsátphíasauHassan.Hassankhôngchốnglại.Cũngkhôngrênrỉ.Cậuhơingócđầulên,vàtôilờmờthấykhuônmặtcậuấy.Thấysựcamchịutrênđó.Đólàmộtcáinhìntôitừngthấytrướcđây.Đólàcáinhìncủaconcừunon.
NgàymailàngàythứMườicủaDhulHijjah,tứcthángcuốitheolịchđạoHồi,cũnglàngàyđầucủalễbangàyEidAl-Adha,hayEid-e-QorbannhưngườiAfghanvẫngọi–ngàyđểtônvinhnhàtiêntriIbrahimsuýtnữađãhysinhcontraimìnhchoThượngđế.Babanămnayđãlạitựtaychọnramộtconcừunữa,mộtconđốmtrắngvớihaitaicúpmàuđen.
Tấtcảchúngtôiđềuđứngởsânsau,Hassan,Ali,Babavàtôi.Ônggiáosĩđọckinhcầunguyện,vòrâumình.Babalẩmbẩm.Tiếptụclẩmbẩmchẳngaingherõ.Ôngtỏvẻphiềnvớiviệccầunguyệndàidòngnày,cáinghilễlàmmónthịthalal.BabanhạobángcâuchuyệnđằngsaulễEidnày,giốngnhưôngvẫnnhạobángmọithứmangmàusắctôngiáo.NhưngôngtôntrọngtruyềnthốngcủalễEid-e-Qorban.Tụclệlàchiathịtrathànhba,mộtphầnchogiađình,mộtphầnchobạnhữu,mộtphầnchongườinghèo.Nămnào,Babacũngđemtấtcảchongườinghèo.Ngườigiàubéođủrồi,ôngbảothế.
Giáosĩkếtthúcbàicầukinh.Ameen.Ôngchọncondaobếpcólưỡidài.Tụclệlàkhôngđượcđểconcừunhìnthấycondao.ÔngAlichoconvậtănmộtmiếngđường,mộttụclệkhác,đểlàmchocáichếtngọtngàohơn.Concừuđáchân,nhưngkhôngnhiều.Giáosĩnắmlấyphíadướixươnghàmnóvàkềlưỡidaovàocổ.Đúngmộtgiâytrướckhiôngcắthọngconcừubằngmộtđộngtácsànhsỏi,tôinhìnthấymắtconcừu.Đólàcáinhìnámảnhnhữnggiấcmơcủatôisuốtnhiềutuầnlễ.Tôikhônghiểutạisaotôilạiquansátcáinghilễhàngnămnàyởsânsau.Nhữngcơnácmộngcủatôicứkéodàimãisaukhivếtmáutrêncỏđãphaimàu.Nhưngtôivẫncứquansát.Tôiquansátvìcáinhìnchấpthuậntrongđôimắtconvật.Tôitưởngtượngconvậthiểurằngcáichếtsắpđếncủamìnhlàvìmộtmụcđíchcaocảhơn.Đólàcáinhìn…
***Tôingừngquansát,quayrakhỏingõ.Mộtcáigìâmấmđangchảyxuống
cổtaytôi.Tôichớpchớpmắt,thấymìnhvẫncònđangcắnnắmđấm,mạnhđếnbậtmáutừnhữngđốtngóntay.Tôinhậnramộtcáigìkhác.Tôiđangkhóc.Đúngtớigầnchorẽ,tôinghethấytiếnghựhựđềunhịpvànhanhcủaAssef.Tôicómộtcơmaycuốicùngđểraquyếtđịnh.Mộtcơhộitốihậuđểquyếtđịnhtôisẽlàngườithếnào.TôicóthểbướcvàocáingõđóhỗtrợHassan–đúngnhưcáicáchcậuấyđãtừnggiảicứutôimọilầntrongquákhứ–vàchấpnhậnbấtcứchuyệngìxảyravớimình.Hoặctôichạytrốn.
Cuốicùng,tôichạytrốn.
Tôichạytrốnbởivìtôilàmộtthằnghèn.TôisợAssefvàtấtcảnhữnggìnócóthểlàmđốivớitôi.Tôisợbịđánh.Đólànhữnggìtôiđãtựnhủlúctôiquayrakhỏicáingõđó.Tôithựcsựcảmnhậnđượcsựhènhạ,bởivìlýdocóthậtvàduynhấtkhiếntôichạytrốnlàAssefcólý:Khôngcógìchokhôngtrênđờinày.CóthểHassanlàcáigiátôiphảitrả,concừunontôiphảigiếthạiđểgiànhđượcBaba.Phảichăngđólàcáigiátươngxứng?Câutrảlờibồngbềnhtrôidạtđếntrínãotỉnhtáocủatôitrướckhitôicóthểgạtđi:CậuấychỉlàmộtthằngHazara,chẳngphảithếư?
Tôichạyvềtheoconđườngtôiđãđến,chạykhỏicáikhuphốchợhầunhưhoangvắngấy.Tôiloạngchoạngchạyđếnmộtquầyhàng,dựangườivàocánhcửacókhoámócđanglắclư.Tôiđứngđóthởhổnhển,mồhôivãra,mongsaomọichuyệnkhácđi.
Khoảngmườilămphútsau,tôinghethấynhữngtiếngnóivàtiếngbướcchân.TôinépngườisaucáiquầyvàthấyAssefcùnghaithằngkiachạyvụtqua,cườicợtkhichúngvộivãrútkhỏicáingõhoangvắngấy.Tôimiễncưỡngđợithêmmườiphútnữa.Rồitôibướcchânquaylạicáilốiđiđầyvếtbánhxedọctheokhesuốiđầytuyết.TôiliếcnhìntrongánhsánglờmờvàpháthiệnraHassanđangbướcchậmrãivềphíatôi.Tôigặpcậubênmộtcâyphongtrụilátrênbờsuối.
Cậucầmchiếcdiềuxanhtronghaitay,đólàvậtđầutiêntôinhìnthấy.Vàbâygiờtôikhôngthểdốitrámàbảorằng,mắttôikhôngliếcnhìnmấyvếtrách.Áochapancủacậuđầynhưngvếtbùnhoenbẩnởphíatrướcvàáosơmibịxétoạcđếntậncổ.Cậudừnglại.Chânlảođảonhưsắpgụcngã.Rồitựđứngvữngđược,traochotôichiếcdiều.
-Cậuởđâu?Tôiđãđitìmcậu,–Tôinói.Thốtranhữnglờiđónhưđangnhaiđá.
Hassankéoốngtayáođưalênngangmặt,launướcmũivànướcmắt.Tôiđợichocậunóimộtđiềugì,nhưngchúngtôichỉđứngđótrơtrơtrongimlặng,trongánhsángmờnhạt.TôiphảibiếtơnbóngtốiđếnsớmđổlênkhuônmặtHassanvàchemặttôiđi.Tôilấylàmmừngvìtôiđãkhôngnhìntrảlạicáinhìnchằmchằmcủacậu.Cậucóbiếttôibiếtkhông?Vànếucậubiết,thìliệutôisẽthấygìnếuphảinhìnvàođôimắtcủacậu?Tráchmắng?Tứcgiận?Hoặc,cầuThượngđếngănlại,nhữnggìtôisợnhất:sựtậntuỵngâythơ?Hơntấtcảmọithứ,đólàđiềumàtôikhôngthểnhìnnổi.
Cậuđịnhnóimộtđiềugìđó,nhưnggiọngnghẹnlại.Cậumímmiệng,mởmiệng,rồilạimímchặtlại.Lùimộtbước.Laumặt.ĐólàtấtcảnhữnggìHassanvàtôitừngđảđộngđếnvềchuyệnđãxảyratrongcáingõấy.Tôinghĩcậusẽbậtkhóc,nhưngcậukhôngthế,khiếntôiantâm,vàtôivờnhưkhôngnghethấytiếngnghẹntắctronggiọngcậu.Hệtnhưtôigiảvờkhôngtrôngthấyvếtbẩnởđũngquầncậu.Hoặcnhữnggiọtnhỏxíuđónhỏxuốngtừgiữahaichâncậulàmvấybẩnmặttuyết.
“Aghasahibsẽlolắng”làtấtcảnhưnggìcậunói.Cậungoảnhđivàkhậpkhiễngrờikhỏichỗtôi.
***Chuyệnđóxảyrađúngnhưtôitưởngtượng.Tôimởcửaphòngđọcđầykhóithuốcvàbướcvào.BabavàchúRahim
Khanđanguốngtrà,vừanghetintứcbịnhiễutrênradio.Nhữngcáiđầuquaylại.Rồimộtnụcườinởtrênđôimôichatôi.Ôngdanghaicánhtayra.Tôiđặtchiếcdiềuxuống,vàbướcvàohaicánhtaymậpmạplônglácủaông.Tôivùimặtvàohơiấmngựcôngvàkhóc.Babaômchặtlấytôi,lắcqualắclại,lắcluilắctớingườitôi.Trongcánhtayông,tôiquênnhữnggìtôiđãlàm.Vàthếcũnghay.
Chương8Liềnmộttuầnlễ,tôihầunhưkhônggặpHassan.Tôithứcdậyđãthấy
bánhnướng,tràphasẵn,mộtquảtrứngluộctrênbànăn.Quầnáotôingàyhômấyđãđượclàvàgấplại,đểtrênchiếcghếmâytrongtiềnsảnh,chỗHassanthườnglàquầnáo.Cậuấyvẫnquenđợitôingồivàobànănđiểmtâmtrướckhibắtđầulà,đểchúngtôicóthểchuyệntrò.Vẫnthườnghátnữa,áttiếngréocủabànlàhơi,hátnhữngbàicaHazaracổvềnhữngcánhđồnghoatuylíp.Bâygiờchỉcònđốngquầnáođãgấpđónchàotôi.Thếthôi,vàbữađiểmtâmtôihiếmkhiănhết.
Mộtbuổisángảmđạm,trongkhitôiđanglănlănquảtrứngluộctrênchiếcđĩacủatôi,ôngAlibướcvào,bêtheomộtômcủichẻrồi.TôihỏiôngHassanđangởđâu.
-Nólạivềngủrồi,–Alivừanóivừaquỳxuốngtrướclòsưởiôngkéocánhcửalòvuôngnhỏmởra.
LiệuHassancóthểchơihômnaykhông?ÔngAlidừnglạivớikhúccủitrongtay.Mộtcáinhìnlolắnghiệnlên
khuônmặtông.-Gầnđây,tấtcảnhữnggìnómuốnlàngủ.Nóvẫnlàmnhữngviệclặtvặt.
–Tôitrôngchừngnómà–nhưngsaurồinóchỉmuốnchuivàochăn.Tôicóthểhỏicậumộtđiềukhông?
-Nếuôngcầnhỏi.-Saucuộcthiđấudiều,nóvềnhà,chảymáuđôichút,áosơmiráchtoạc.
Tôihỏinó,xảyrachuyệngì,nónóichẳngcóchuyệngì,xôxátđôichútvớimấyđứavềcáidiềuthôi.
Tôikhôngnóigì.Chỉtiếptụclănlănquảtrứngtrênchiếcđĩacủatôi.-Amiragha,đãxảyrachuyệngìvớinóư?Chuyệngìmànókhôngnói
chotôibiết?Tôinhúnvai:-Tôilàmsaobiếtđược?-Cậunênnóichotôibiết,phảikhôngnào?Inshallah,lạytrờicậusẽnói
chotôibiết,nếuđãxảyrachuyệngìphảikhông?-Nhưtôiđãnóiđấy,làmsaotôibiếtđượcchuyệngìxảyravớicậuấy?–
Tôisốtruộtbảo.–Cóthểcậuấyốm.ÔngAli,mọingườivẫnthườngốmđấythôi.Lúcnàytôiđangsắpchếtcóngđây,hômnayôngcóđịnhđốtlòlênkhông?
Đêmđó,tôihỏiBabaliệuthứSáunày,tôicóthểđiJalalabadkhông.Ôngđangxoayxoaytrênchiếcghếquayđệmdađằngsaubànviết,đọcmộttờnhậtbáo.Ôngđặtbáoxuống,bỏđôikínhlãomàtôikhôngưachútnàora.–Babachưagià,khônggiàchútnàovàBabacònsốngnhiềunămnữa,vậytạisaoôngcứphảiđeođôikínhvớvẩnấy?
-Saolạikhông!–Ôngnói.GầnđâyBabađồngývớitôimọiyêucầucủatôi.Khôngchỉcóthế,đúnghaiđêmtrướcđây,ônghỏitôiliệutôicómuốnxemphimElcid[33]vớiCharltonHestonởrạpchiếuphimAryanakhông.
-ConcómuốnbảoHassanđicùngđếnJalalabadkhông?TạisaoBabalạiphảilàmhỏngchuyếnđinhưthế?-Cậuấyđangmareez[34],–tôinói.–Cảmthấykhôngđượckhoẻ.-Thậtư?–Babangừngxoayđixoaylạitrongchiếcghế–Cóchuyệngì
vớinóư?Tôinhúnvaivàngồithụtvàochiếcsofabênlòsưởi:-Cậuấybịcảmlạnhhoặcmộtbệnhgìđó.ÔngAlibảo,cậuấyđangngủ
chođỡhơn.-BốkhônghaygặpHassan,mấyngàygầnđây,–Babanói.–Vậycó
đúngchỉlàbịlạnhkhông?Tôikhôngkhỏicămghétcáchôngnhíulôngmàylạitỏralolắng.-Chỉlàbịlạnhthôi.VậythứSáuchúngtađichứ,Baba?-Ừ,ừ,–Babavừanóivừavùngrakhỏibànlàmviệc–TộichoHassan
quá.Bốnghĩnếunóđicùngconcóthểđượcvuihơn.-Ồ,cảhaichúngtacóthểvuivớinhau,–tôinói.Babamỉmcười.Nháymắt.Rồinói:-Mặcấmvào.Lẽrađãchỉcóhaichúngtôithôi–tôimuốnnhưthế–thìtớitốithứTư,
Babađãthuxếpmờithêmhaitángườikhácnữa.ÔnggọichongườianhhọHomayounvànóiôngsắpđiJalalabadthứSáunày.HomayounđãtừnghọcchếtạomáyởPháp,cómộtngôinhàởJalalabad,nóirằnganhvẫnthíchtấtcảmọingườiquađấy,vàanhsẽđemtheolũtrẻ,haibàvợ,rồikhianhởđó,thìcôemhọShafiqavàgiađìnhcôtừHeratcũngtớithăm,cóthểcôsẽthíchđicùnghọ,vàvìcôđangởvớianhhọNaderởKabul,giađìnhônganhcũngphảiđượcmời,mặcdùHomayounvàNadercònmộtchútcừuthùcốhữu,vànếuNaderđượcmời,chắcchắnngườiemtraiFaruqcũngphảiđượcmời,nếukhôngsẽcảmthấybịxúcphạmvàanhtacóthểsẽkhôngmờihọdựlễcướicongáimìnhvàothángsau,và…
Chúngtôingồiđầybachiếcxe.TôingồicùngxevớiBaba,RahimKhanvàKakaHomayoun–Babađãdạytôitừlúccònnhỏ,phảigọibấtkỳhọhàngđànônglớntuổihơnnàobằngKaka,hoặcchúbác,bấtkỳhọhàngđànbàlớntuổihơnnàobằngKhala,hoặccôdì.HaingườivợKakaHomayouncũngngồicùngxevớichúngtôi.Ngườivợnhiềutuổihơncómộtbộmặtnhănnhóvớinhưngmụncóctrênhaibàntay,ngườivợtrẻlúcnàocũngsựcnứcmùinướchoa,cònluônkhiêuvũvớiđôimắtnhắmnghiền–haiđứacongáisinhđôicủaKakaHomayouncũngvậy.Tôingồiởhàngsau,sayxevàchóngmặt,bịkẹpnhưchiếcbánhsandwichgiữahaiđứacongáisinhđôibảytuổi,cứđèquađùitôiđểphátvàongườinhau.Conđườngđiđến
Jalalabadlàchặngđườngvấtvả,haigiờđồnghồngoằnngoèodọctheonhữngdốcnúidựngđứng,vàbụngtôinônnaoởmỗichỗngoặtgấp.Từngngườitrongxeđềutròchuyện,tròchuyệnầmĩvàcùnglúcgầnnhưrítlên,nhưngườiAfghanthườngnói.Tôihỏimộttronghaichịemsinhđôi–FazilahoặcKarima,tôichẳngbaogiờcóthểbiếttênnàovàovớitênnào–xemcóthểđổichỗngồigầncửaxechotôi,đểtôicóthểthởhítkhítrờivìtôibịsayxe.Nóthèlưỡiravàbảokhông.Tôibảonó,tốtthôi,nhưngtôisẽkhôngthểchịutráchnhiệmvềviệcnônvàobộváyáomớicủanó.Mộtphútsau,tôithòđầurangoàicửaxe.Tôingắmconđườngvenvựcthẳmlênlênxuốngxuống,ngoằnngoèotheosườnnúi,vàđếmnhữngchiếcxetảinhiềumàu,nhồichặtcứngnhữngngườingồixổm,bịvượtqua.Tôicốnhắmmắtlại,mặcchogiótạtvàohaimá,mởmiệngđểnuốtkhôngkhítrongsạch.Tôivẫnkhôngcảmthấykháhơn.Mộtngóntaythọcvàosườntôi.ChắclàFazila/Larimagìđó.Tôihỏi:
-Cáigì?-Bốvừakểchomọingườivềcuộcthiđấu–Babanói,từsautaylái.
KakaHomayounvàhaibàvợtừhàngghếgiữamỉmcườivớitôi.-Hômđóphảiđếnmộttrămchiếcdiềuhả?–Babanói.–Cóđúngthế
không,Amir?-Conđoánphảithế,–tôilúngbúng.-Mộttrămchiếcdiều,Homayounjan.Khônglaafđâu.Vàchiếcduynhất
cònbayvàophútcuốicủangàyhômđólàdiềucủaAmir.Nócó67chiếcdiềucuốicùngbịhạởnhàấy,mộtchiếcdiềuxanhđẹp.HassanvàAmircùngđuổibắtđấy.
-Chúcmừng,–KakaHomayounnói.Ngườivợcả,ngườicónhữngmụncóc,vỗtay,“Wahwah[35]!Chàchà!Amirjan,tấtcảchúngtarấttựhàovềcháu!”.Ngườivợtrẻcùngphụhoạtheo.Rồitấtcảđềuvỗtay,cangợiầmĩ,bảotôiđãkhiếnchobọnhọtựhào.ChỉmỗichúRahimKhan,ngồitrênghếkháchcạnhBabalàimlặng.Chúchằmchằmnhìnvàotôirấtlạ.
-Baba,đỗxelạiđi,–tôinói.-Gìvậy?-Consayxe,–tôilúngbúng,ngảngườivàothànhghế,épchặt
vàohaicôcongáicủaKakaHomayoun.MặtcủaFazila/Karimanhănlại,chúngkêunheonhéo.
-ĐỗlạiđiKaka!Mặtanhấyvàngrarồi!Cháukhôngmuốnanhấyphunvàobộáomớicủacháu!
Babachoxeđỗlại,nhưngtôikhôngnôn.Vàiphútsau,tôingồitrênmộttảngđábênđườngtrongkhimọingườirakhỏixehítthở.BabađanghútthuốcvớiKakaHomayoun,ôngnàybảoFazila/KarimađừngkhócnữavàsẽmuachomộtbộváyáomớiởJalalabad.Tôinhắmmắtlại.quaymặtvềphíamặttrời.Nhữngbónghìnhnhonhỏhìnhthànhsaubờmitôi,nhưtròchơidùngtaytạobóngtrêntường.Chúngxoắnlại,hoàvàonhau,tạothànhmột
hìnhảnhduynhất:chiếcquầnnhungkẻmàunâubịtụtravứttrênđốnggạchcũtrongcáingõ.
NgôinhàhaitầngtrắngcủaKakaHomayounởJalalabadcómộtbancôngnhìnbaoquátcảkhuvườnrộngcótườngngăn,trồngtáovàhồngquả.Ởđócónhữngbờgiậumàvềmùahèngườilàmvườnuốntỉathànhnhữngconvậtvàmộtbểbơivớigạchlátmàungọcbích.Tôingồitrênbờbểbơicạnnước,ngoạitrừnhữnglớptuyếtđangtanởdướiđáy,chânđungđưatrongbể.LũtrẻnhàKakaHomayounđangchơitròtrốntìmởcuốisân.Nhữngngườiphụnữđangnấuănvàtôingửithấymùihànhphi,nghethấytiếngphùphùcủabếpga,tiếngnhạcvàtiếngcười.Baba,chúRahimKhan,KakaHomayounvàKakaNadelđangngồitrênbaolơnhútthuốc.KakaHomayounđangnóichohọrằngôngmangtheomáychiếuđểxemảnhchụpnướcPháp.ĐãmườinămkểtừngàyôngrờikhỏiParisvàôngvẫnchiếunhữngbứcảnhngớngẩnđó.
Nhẽrakhôngnêncảmthấythếnày.Babavàtôicuốicùngđãthânthiếtvớinhau.ChúngtôiđãđếnvườnthúvàingàytrướcxemconsưtửMarjan,vàtôiđánémmạnhmộtviênsỏivàocongấukhikhôngcóaiđểý.SauđóchúngtôiđãđếnNhàhàngKabobcủaDadkhodaởphíabênkiaCôngviênĐiệnảnh,ănmóncừukabobcùngbánhnaanmớinướngtừlònướngtandoor[36].BabakểchotôinghechuyệnvềnhữngchuyếnđiẤnĐộvàsangNgacủaông,nhữngngườidânôngđãgặp,nhưmộtcặpvợchồngcụttaycụtchânởBombayđãcướinhauđượcbốnmươibảynămvànuôilớnmườimộtđứacon.ĐượctrảiquamộtngàynhưthếvớiBaba,nghenhữngchuyệncủaông,nhẽraphảivui.Cuốicùngtôiđãcónhữnggìtôimuốnsuốtnhữngnămđó.Chỉtrừgiờđâytuyđãcónó,nhưngtôilạicảmthấyrỗngtuếchnhưcáibểbơibịbỏquênmàtôiđangđungđưađôichânvàonày.
Cácbàvợvàmấycôcongáiphụcvụbữatối–cơm,thịtviênkofta,qurmagàgiò–lúcmặttrờilặn.Chúngtôiăntốitheolốitruyềnthống,ngồitrênnhữngtấmđệmnhỏquanhphòngăn,khănăntrảitrênsàn,ănbốctheotừngmâmbốnnămngườimột.TôikhôngđóinhưngcũngngồixuốngănlấylệcùngBaba,KakaFaruq,vàhaicontraicủaKakaHomayoun.Babađãlàmmộtchútscotchtrướckhiăn,vẫnđanghuênhhoangvềcuộcthiđấudiều,tôiđãbaylâuhơntấtcảnhưthếnào,tôiđãtrởvềnhàcùngvớichiếcdiềucuốicùngbịhạrasao.Giọngnóinhưbomnổcủaôngáthếtcảphòng.Mọingườiđềungẩngđầulênkhỏimâmthứcănhòreochúcmừng.KakaFaruqdùngbàntaysạchvỗvỗvàolưngtôi.Tôicảmthấynhưbịđâmdaovàomắt.
Sauđó,lúcquánửađêm,saumấygiờchơibàipokegiữaBabavànhữngngườihọhàng,đànôngnằmngủtrênnhữngchiếcđệmtrảisongsongvẫntrongcáiphòngchúngtôiăntối,đànbàlêntrêngác.Mộtgiờsautôivẫnkhôngngủđược.Tôilănbênnọ,quaybênkiatrongkhinhữngngườihọhàngtôi,ưửthởdài,ngáytrongkhingủ.Tôingồidậy.Mộtmảnhtrănglùa
quacửasổ.-MìnhđãchứngkiếnHassanbịhiếp,–tôinói-chẳngvớiai.Babacựaquậytronggiấcngủ.KakaHomayounưử.Một
phầnconngườitôimongaiđótỉnhgiấc,vànghethấy,đểtôisẽkhôngphảisốngvớisựdốitránàythêmnữa.Nhưngkhôngaitỉnhdậyvàtrongsựimlặngtiếptheo,tôihiểurabảnchấtlờinguyềnmớicủatôi:Tôisẽphảixoayxởđểthoátkhỏichuyệnđó.
TôinghĩtớigiấcmơcủaHassan,giấcmơchúngtôibơitrongmộtcáihồ.Khôngcóquỷnàohết,cậuđãnói,chỉcónướcthôi.Trừphicậuđãnhầmvềđiềuđó.Cómộtconquỷởtronghồ.NóđãtúmlấyhaimắtcáchânHassan,kéotụtcậuxuốngdướiđáyhồtămtối.Tôilàconquỷđó.
Đólàcáiđêmtôitrởthànhngườimấtngủ.TôikhôngnóichuyệnvớiHassanmãitớitậngiữatuầnsau.Tôichỉmới
ănhếtnửabữatrưa,vàHassanđanglàmnhữngmónănchotôi.TôiđangbướclêngácđểvềphòngtôithìHassanhỏitôicómuốnđibộlênđồikhông.Tôibảotôimệt.Hassantrôngcũngmệt–cậusútcânvànhữngquầngthâmxuấthiệndướiđôimắtlồilêncủacậu.Nhưngkhicậuhỏilại,tôimiễncưỡngđồngý.
Chúngtôivấtvảleolênđồi,ủngcủachúngtôilépnhéptrongbùntuyết.Chẳngaitrongchúngtôinóigì.Chúngtôingồidướigốccâylựuquenthuộc,vàtôibiếttôiđãlàmmộtviệcsailầm.Lẽratôikhôngđượclênđồi.NhữngchữtôiđãkhắclênthâncâybằngcondaobếpcủaôngAli:AmirvàHassan:HaiSultancủaKabul.Lúcnàytôikhôngchịunổikhinhìnvàochúng.
CậunhờtôiđọccuốnShahnamahchocậunghevàtôibảocậutôiđãđổiý.Bảotôichỉmuốnvềphòng.Cậunhìnđichỗkhác,nhúnvai.Chúngtôibướcxuốngconđườngbannãychúngtôivừamớileolên:trongimlặng.Vàlầnđầutiêntrongđờitôikhôngthểđợiđếnmùaxuân.
Kýứcvềphầncònlạicủamùađôngnăm1975ấyhầunhưmờmịt.Tôinhớ,tôikhásungsướngkhiBabaởnhà.Chúngtôiăncùng,cùngđixemphim,thămKakaHomayounhayKakaFaruq.ĐôikhichúRahimKhanđếnthămvàBabachophéptôingồitrongphòngđọccủaông,uốngtràcùnghaingười.Ôngcũngđãđểtôiđọcchoôngnghemộttrongsốnhữngtruyệntôiviết.Thậtlàsungsướng,vàtôimuốnnhưthếmãimãi.VàtôitinBabacũngtinnhưthế.Cảhaichúngtôihẳnđãhiểunhauhơn.Ítnhấtvàithángsaucuộcđấudiều,Babavàtôiđãhoàquyệnvàonhautrongmộtảotưởngngọtngào,nhìnnhautheocáchtrướcđâychúngtôichưatừngcó.Chúngtôithựctếđãlừadốinhauđếnmứcnghĩrằng,mộtthứđồchơilàmbằnggiấydai,keodán,vàtre,theocáchnàođócóthểlấpkínđượchốsâungăncáchgiữachúngtôi.
NhưngkhiBabađivắng–màđivắngrấtthườngxuyên,tôilạitựnhốtmìnhtrongphòngriêng.Cứđôibangàytôilạiđọchếtmộtquyểnsách,viết
truyệnngắn,họccáchvẽngựa.TôithườngnghethấytiếngchânHassanloẹtquẹtquanhbếpvàobuổisáng,tiếnglengkengcủadaodĩabạc,tiếngphìhơicủaấmđuntrà.Tôithườngđợichođếnkhinghethấytiếngđóngcửalúcđótôimớiđixuốngănsáng.Trêntờlịchcủatôi,tôikhoanhtrònđánhdấungàyvàonămhọc,vàbắtđầuđếmngược.Hassanvẫncốnhennhómlạimọichuyệngiữachúngtôilàmtôiphátngán.Tôinhớlầncuốicùng.TôiđangởtrongphòngđọcmộtbảndịchvắntắtbằngtiếngFarsitruyệnIvanhoe[37],thìcậugõcửa.
-Chuyệngìđấy?-Tôiđịnhđếnhiệubánhmuabánhnaan,–cậunóiởngoàicửa.–Tôi
khôngbiếtliệucậu…liệucậucómuốnđicùngkhông.-Tôinghĩtôichỉđịnhđọcsách.–Tôinói,xoaxoahaibêntháidương.Ít
lâunay,mỗikhiHassanđếngần,tôilạinhứcđầu.-Hômnaylàngàynắngđẹp,–cậunói.-Tôibiết.-Đidạomộtchútcũngthúđấy.-Cậucứđi.-Nhưngtôimuốncậuđicùng,–cậunói.Rồidừnglại.Mộtcáigìđóđâm
sầmvàocánhcửa,cóthểlàtráncậuấy.–Tôikhôngbiếttôiđãlàmgì,Amiragha.Tôimongcậunóichotôibiết.Tôikhônghiểutạisaochúngtalạikhôngchơivớinhaunữa.
-Cậuchẳnglàmgìcả.Cứđiđi.-Cậucóthểnóichotôibiết.Tôisẽthôikhôngthếnữa.Tôigụcđầuxuốnglòngmình,haiđầugốikẹpchặthaibêntháidương,
nhưmộtcáibệkẹp,haimắtbịépnhắmlạivànói:-Tôisẽbảochocậubiếtđiềutôimuốncậuthôiđừnglàm.-Gìcũngđược.-Tôimuốncậuđừngquấyrầytôi.Tôimuốncậuxéokhỏiđây,–tôicáu
tiếtnói.Tôimongcậutrảđũatôingay,đẩybậtcửa,nóithẳngravớitôi–nhưthếmọichuyệnsẽdễdànghơn,tốthơn.Nhưngcậulạikhônglàmbấtcứđiềugìnhưthế,vàmấyphútsau–tôimởcửa,cậukhôngcònđấynữa.Tôingãvậtxuốnggiường,vùimặtdướigốivàkhóc.
TừđótrởđiHassanchỉloanhquanhởvòngngoàicuộcđờitôi.Tôisắpxếpmọiviệctrongngàyđểđảmbảochúngtôigiápmặtnhaucàngítcàngtốt.Bởivìkhicậuquanhquẩnbêntôi,khítrờiròrỉhếtkhỏiphòng.Ngựctôithắtlạivàtôikhôngthểhítthởđủkhôngkhí.Tôithườngđứngđó,thởhổnhểntrongcáibongbóngbịhúthếtkhítrờibénhỏcủariêngtôi.Nhưngngaycảkhikhôngcònquanhquẩn,cậuvẫnnhưthấpthoángđâuđây.Cậuởđótrongbộquầnáogiặtbằngtayvàđượclàphẳng,trênchiếcghếmây,đôidéplêấmápđểngoàibậccửa,bêncủisưởirựccháytronglòkhitôixuốngănđiểmtâm.Tôingoảnhđiđâucũngthấynhữngdấuhiệulòngtrungthànhcủa
cậu,lòngtrungthànhtrơtrơ,trờiđánhthánhvậtcủacậu.Đầumùaxuânđó,vàingàytrướckhibắtđầunămhọcmới,Babavàtôi
trồnghoatuylípởtrongvườn.Tuyếtđãtangầnhết,vànhữngdãyđồiphíaBắcđãlốmđốmnhữngđámcỏxanh.Đólàmộtbuổisángmátmẻ,hơiuám,Babađangngồixổmbêntôi,đàođấtvàtrồngnhữngcủcâytôiđưachoông.Ôngđangnóichotôibiết,phầnlớnmọingườinghĩtrồngtuylípvàomùathusẽtốthơn,vàđiềuđókhôngđúngnhưthếnào,dùtôibuộtmiệngnóira:
-Baba,đãbaogiờBabanghĩđếnchuyệnthuêngườiởmớichưa?Ôngnémcủhoatuylípxuống,vùicáibayvàođốngphân.Tháobaotay
làmvườnra.Tôiđãlàmônggiậtmình.-Hả,convừanóicáigì?-Conchỉthắcmắc,cóthếthôi.-Tạisaotalạimuốnlàmviệcđónhỉ?–Babanóicộclốc.-Conđoánbốsẽkhôngmà.Đóchỉlàmộtcâuhỏithôi.–Tôinóigiọng
nhinhídầntrởthànhgầnnhưtiếngthầmthì.Tôithấytiếcđãnóinhưthế.-CóphảidochuyệnconvàHassankhông?Tabiếtcóchuyệngìđấyđang
xảyragiữahaiđứa,nhưngbấtcứthếnào,haiđứacũngphảigiảiquyếtvớinhau,chứkhôngphảilàta.Tađứngngoàichuyệnđó.
-ConxinlỗiBaba.Ônglạiđeobaotayvào:-TalớnlêncùngvớiAli,–ôngnói,răngnghiếnlại.–Chatamangông
ấyvềnhà,ôngyêuAlinhưchínhcontraimình.BốnmươinămôngAlitừngsốngvớigiađìnhta.Bốnmươinămchếttiệtà?Vàconnghĩtađịnhđuổiôngấyđiư?–Lúcnàyôngquaylạitôi,mặtđỏnhưhoatuylíp.–Amir,tachưalầnnàođụngtayvàongườicon,nhưngconmànóinhưthếnữa…–Ôngngoảnhđi,lắcđầu.–Conlàmtaxấuhổ.VàHassan…Hassansẽchẳngđiđâucả,concóhiểukhông?
Tôicắmmặtxuốngvàbốcmộtvốctayđấtlạnh.Đểđấtlọtquakẽngóntaytôi.
-Tanói,concóhiểukhông?–Babagầmlên.Tôigiậtthót:-Có,thưaBaba…-Hassansẽkhôngđiđâucả,–Babangắtlời.Ônglấybayđàomộthố
mới,hấtphânxuốngmạnhhơncầnthiết.Nósẽởngaytạiđâyvớichúngta,nơimànócóquyềnở.Đừngbaogiờhỏitamộtcâunhưthếnữa.
-Consẽkhônghỏi,thưaBaba,conxinlỗi.Chúngtôitrồngnốtnhữngcủtuylíptrongyênlặng.
Tôithấykhuâykhoảkhitrườngkhaigiảng,tuầnsauđó.Bọnhọcsinhvớinhữngcuốnvởmớivàbútchìvótnhọntrongtay,langthangtrongsântrường,đábụilên,chuyệngẫutừngnhóm,đợicáclớptrưởngthổicòi.Babaláixexuốngcáingõđầybụidẫnđếncổngtrường.Trườnglàmộttoànhàhai
tầngcũkỹvớicửakínhvỡvàmờđục,nhữnglốiđirảisỏi,nhữngvếtloanglổcủalớpsơntườngđầutiênmàuvàngxỉn,vẫncònlộragiữanhiềulớpvôivữabịlongtróc.Phầnlớnlũcontraiđibộđếntrường,vàchiếcxeđenMustangcủaBabacànglàmchonhiềuconmắtthèmthuồng.NhẽratôiphảitươicườihãnhdiệnkhiBabachotôixuốngxe–trướcđâyvẫnthườngnhưthế–nhưngtấtcảnhữnggìtôicòndámlàmlàthumìnhlạihơibốirối.Chỉthếvàtrốngrỗng.Babaláixeđikhôngthèmtạmbiệttôi.
Tôitránhkhôngthamgiavàocáitròsosánhsẹođấudiềuvàđứngvàohàng.Chuôngreo,chúngtôixếpthànhđôiđềubướcvàolớphọcđãđượcphân.Tôingồiởhàngghếsau.KhithầygiáodạytiếngFarsiphátchochúngtôisáchgiáokhoa,tôinàixinôngchotôithậtnhiềubàitậpvềnhà.
Trườnghọcchotôicáicớđểởlìhàngmấytiếngđồnghồtrongphòng.Vàtrongmộtthờigian,nócấtkhỏitâmtrítôinhữnggìđãxảyramùađôngđó,nhữnggìtôiđãđểxảyra.Mấytuầnliền,tôiđểhếttâmtrívàotrọnglựcvàlựcmômen,nguyêntửvàtếbào,cuộcchiếngiữaAnhquốcvàAfghanistan,thayvìnghĩtớiHassanvànhữnggìđãxảyravớicậu.Nhưng,tâmtrítôiluônluônquaylạicáingõấy,cáiquầnnhungkẻmàunâucủaHassanvứttrênđốnggạch,vànhữnggiọtmáunhỏvấybẩnlêntuyếtmàuđỏbầm,gầnnhưđenlại.
Mộtbuổichiềumùsương,lãngđãngđầuhènămđó,tôirủHassantrèolênđồivớitôi.Bảovớicậutôimuốnđọcchocậunghemộttruyệntôimớiviết.Cậuđangphơiquầnáongoàisânvàtôithấyrõnhiệttìnhcủacậukhilàmnhanhnhưăncướpchoxongcôngviệc.
Chúngtôivừaleolênđồivừachuyệntròlinhtinhvớinhau.Cậuhỏitôivềnhàtrường,tôihọcnhữnggì,còntôinóivềcácthầygiáocủatôi,đặcbiệtlàgiáoviênchínhdạytoán,phạthọctrònóichuyệnbằngcáchkẹpmộtchiếcroisắtgiữahaingóntayrồisiếtmạnh.Hassannhănmặtlại,nóimongtôikhôngbaogiờphảinếmtrảihìnhphạtđó.Tôinóichođếngiờtôivẫngặpmay,dẫubiếtmaymắnchẳngliênquangìđếnchuyệnnày.Tôicũngđãdựphầnnóichuyệntronglớpđấychứ.Nhưngchatôigiàuvàmọingườiđềubiếtông,vìvậytôiđượcthaxửphạtbằngroisắt.
Chúngtôingồidựavàodãytườngthấpcủanghĩatrang,dướibóngngảcủacâylựu.Mộthayhaithángnữathôi,nhữngđámcỏdạiúavàngthườngsẽphủkínsườnđồi,nhưngnămđó,mưaràomùaxuânkéodàihơnthườnglệ,lấnsangcảmùahèđếnsớm,vàcỏvẫncònxanh,lốmđốmnhữngchùmhoahướngdương.Phíadướichỗchúngtôi,nhữngngôinhàmáibằngtườngtrắngnhạtnhoàtrongánhnắngmặttrời,đámquầnáogiặtsạchphơitrêncácdâyphơiởngoàisân,bịgiónhẹlàmchouốnlượnnhưnhữngcánhbướm.
Chúngtôiháixuốngmộttáquảlựutừtrêncây.Tôimởcáitruyệnngắnmangtheo,lậttrangđầurồiđặtxuống.Tôiđứngdậy,nhặtmộttráilựuchínrụcrơixuốngđất.
-Cậusẽlàmgìnếutôinémcậubằngquảnày?–Tôivừanói,vừatunglêntungxuốngquảlựu.
NụcườicủaHassanhéorũxuống.Cậuấytrônggiàhơnlàtôinhớ.Không,khônggiàhơn,màgià.Cóthểthếchăng?Nhữngđườngkhắcsâulênkhuônmặtsạmnắnggióvànhữngnếpnhănviềnquanhmắt,miệngcủacậu.Cũngcóthểchínhtôiđãcầmmộtcondaovàkhắcnhữngnếpnhănấy.
-Cậusẽlàmgì?–Tôinhắclại.Mặtcậutáiđi.Cạnhcậu,nhữngtranggiấyghimchặtvớinhaucủacái
truyệnngắntôiđãhứađọcchocậubayphầnphậttronggió.Tôinémmạnhquảlựu,trúngvàongựccậuấy,quảlựuvỡra,tungtoéruộtđỏ.TiếngkhóccủaHassanđầyvẻngạcnhiênvàđauđớn.
-Némtrảlạitôiđi!–Tôicáutiết.Hassanhếtnhìnnhữngvếtbẩntrênngựcmìnhlạinhìntôi.
-Đứnglên!Đánhtôiđi!–Tôinói.Hassanvùngdậynhưngchỉđứngđó,trôngsữngsờnhưmộtngườibị
sóngtriềuxoáycuốnxuốngđạidương,màmớichỉmộtlúctrướcthôicònđangthíchthútuyệtvờidạochơitrênbãibiển.Tôinémvàocậumộtquảlựukhác,lầnnàytrúngvai.Nướclựubắnlênmặtcậu.
-Némtrảtôiđi!–Tôikhạcra.–Némtrảđi,đồtrờiđánhthánhvật!Tôimongcậusẽnémtrả.Tôimongcậusẽnémtrả.Tôimongcậusẽcho
tôisựtrừngphạtmàtôikhátkhao,nhưvậycóthểcuốicùngbanđêmtôisẽngủđược.Cóthểrồimọichuyệngiữachúngtôisẽtrởlạinhưcũ.NhưngHassanvẫnkhônglàmgìtrongkhitôitiếptụcnémtúibụinữa,rồilạinữavàocậu.
-Cậulàmộtthằnghèn!–tôinói.–Chẳnglàgìhếtngoàimộtthằnghènchếttiệt!
Tôikhôngbiếttôiđãnémcậubaonhiêulần.Tấtcảnhữnggìtôibiếtlàcuốicùngkhitôingừnglạikiệtsứcthởhổnhển,Hassanbêbếttrongmàuđỏ,nhưbịbắnbằngmộtloạtsúng.Tôiquỵgốixuốngmệtmỏi,kiệtsức,thấtvọng.ThếrồiHassanđãnhặtmộtquảlựulên,bướcvềphíatôi,bửaquảlựuravànghiềnnátvàotránmình.khàngiọngnói:“Vàođâynày!”,nướcđỏnhỏxuốngmặtcậunhưmáu.“Cậuđãthoảmãnchưa?Đãcảmthấydễchịuhơnchưa?”Nóirồiquayngườiđivàbướcxuốngđồi.
Tôiđểmặcnướcmắttuôntrào,choángváng,lảođảokhuỷuxuống“Hassan,tôisẽlàmgìvớicậuđây?Tôisẽlàmgìvớicậuđây.”Nhưngchođếnlúc,nướcmắttôikhô,vàtôilêbướcxuốngchânđồi,tôiđãbiếtcâutrảlờichocâuhỏiđó.
Tôimườibatuổivàomùahènăm1975đó,Afghanistanđãgầntớimùahèhoàbìnhvàvôdanhcuốicùng.MọichuyệngiữaBabavàtôiđãlạinguộilạnhđi.Tôinghĩmọiviệcbắtđầutừlờinhậnxétngungốctôiđưarahômchúngtôitrồngtuylíp,vềviệcmướnngườiởmới.Tôihốitiếcđãnóinhư
thế,tôithậtsựhốitiếc,nhưngtôilạinghĩdùtôikhôngnóithìcáiquãngthờigianxenkẽhạnhphúcngắnngủicủachúngtôicũngsẽphảikếtthúc.Cóthểkhôngsớmđếnthế,nhưngsẽphảikếtthúc.Đếncuốimùahè,tiếnglengkengcủathìadĩavàobátđĩađãthaythếchoriêngchuyệngẫutạibànănbữatốivàsaubữaăn,Babalạithumìnhtrongphòngđọc.Vàđóngkíncửa.TôicũngtrởvềvớicáikiểugiơngóntaycáirahiệuHãfez[38]vàKhayyám[39],gặmmóngtayđếntậnthịt,vềvớicáccâuchuyệnmàtôiviếtra.Tôigiữnhữngtruyệnngắnthànhmộtđốngdướigậmgiườngcủatôi,giữchúngchỉđểphòngxa,mặcdầutôivẫnngờBabasẽkhôngbaogiờđòitôiđọcchoôngnghenữa.
PhươngchâmcủaBabavềviệcmởtiệclàthếnày:Phảimờitoànthếgiới,bằngkhôngthìkhôngphảilàtiệctùng.TôinhớmìnhđãliếcquadanhsáchkháchmờimộttuầntrướctiệcsinhnhậtcủatôivàkhôngnhậnraítnhấtbaphầntưtrongsốhơnbốntrămKakavàKhalasẽđếnđểmangquàchotôivàchúcmừngtôiđãsốngđượcmườibatuổi.Rồitôinhậnrahọđếnkhôngthậtsựvìtôi.Đólàngàysinhcủatôi,nhưngtôibiếtaimớilàngôisaothựcsựcủabuổidiễn.
Mấyngàyliền,ngôinhàđầynhữngngườiBabathuêgiúpviệc.CócảônghàngthịtSaeahuddin,cómặtcùngvớimộtconbê,haiconcừudắttheo,từchốikhôngnhậntiềnchobấtcứconnàotrongsốbacon.Ôngtựtaychọctiếtmấyconvậtởngoàisân,bêngốccâydươngliễu.“Máutốtchocâylắm,”tôivẫnnhớôngnóithếkhicỏquanhcâyliễuđỏsậm.Nhữngngườiđànôngtôikhôngbiếtlàaitrèolênnhữngcâysồivớicuộndâyđiệndàihàngtrămmétvànhữngbóngđiệnnhỏ.Nhữngngườikháckêhànglôbànởngoàisân,trảikhănbànlênđó.Đêmtrướcngàyđạitiệc,ôngbạnDelMuhammedcủaBaba,ngườisởhữumộtNhàhàngKabobởShar-e-Nau,đếnnhàtôivớinhữngthứđồgiavị.Giốngnhưônghàngthịt,ôngDelMuhammed–hayDello,nhưBabagọi,từchốitiềntrảchonhữngdịchvụcủaông.ÔngnóiBabađãgiúpđỡnhiềuchogiađìnhông.ChínhchúRahimKhannóinhỏchotôibiết,lúcôngDellonấumónxốtthịt,Babachoôngấyvaytiềnđểmởtiệmăn.BabađãkhôngchịunhậnmóntiềntrảlạimãitớikhiôngDelloxuấthiệntrongchiếcxeBenzởlốixevàonhàtôivàkhăngkhăngkhôngchịurờikhỏiđóchođếnkhiBabachịunhậntiền.
Tôichorằng,xétvềnhiềukhíacạnh,hayítnhấtcũngtrênphươngdiệntổchứctiệctùng,sựcốgắngchosinhnhậtcủatôilàmộtthànhcônglớn.Tôichưabaogiờthấyngôinhàđôngngườiđếnthế,kháchkhứarượutrêntay,chuyệngẫuvớinhauởcáchànhlang,hútthuốctrênnhữngcầuthanggác,tựalưngvàocáckhungcửa.Họngồiởbấtkỳchỗnàothấytrống,trênquầybếp,trongtiềnsảnh,cảdướilancancầuthang.Trongsânsau,họđứnglẫnvớinhaudướiánhsángxanhlơ,đỏ,xanhlácâynhấpnháytrêncáctàngcây,mặthọđượcchiếusángbởinhữngngọnđèndầuhoảkêởkhắpnơi.Baba
chodựngmộtsàntrìnhdiễntrênbaolơnbaoquátkhuvườnvàtreonhữngloađiệnkhắpsân.AhmadZahirchơiđànphongcầmvàháttrênsàndiễn,phíatrênnhữngđámngườiđangnhảymúa.
Tôiphảiđónchàotừngvịkháchmột–cóthếBabamớiyêntâm.Ngàyhômsau,sẽkhôngaingồilêđôimáchvềviệcôngkhôngbiếtdạycontraicáchcưxử.Tôihônhàngtrămchiếcmá,ômghìtoànbộkháchlạ,cảmơnhọđãchoquà.Mặttôiđauđớnvìcăngravớinụcườimụmị.
TôiđangđứngcùngvớiBabagầnquầyrượutrongsân,thìaiđónói:“Amir,chúcsinhnhậthạnhphúc”.ĐólàAssefđicùngbốmẹnó.BốcủaAssef,ôngMahmood,thuộcloạingườithấp,gầygò,dasạmvàmặtchoắt.Mẹnó,bàTanialàmộtngườiđànbànhỏnhắn,nóngnảyluônluônmỉmcườivàchớpmắt.LúcnàyAssefđangđứnggiữahaingười,cườinhănnhở,trôngcaolớnátcảbốmẹ,haicánhtayđặttrênvaihaingười.Nódẫnhọvềphíachúngtôinhưthểnóđemhọđếnđây.Nhưnólàchamẹ,cònchamẹlạilàconcái.Mộtconsóngchoángvángậptớixuyênquangườitôi.Babacảmơnhọđãđến.
-Chínhtôichọnquàchocậuđấy–Assefnói.MặtbàTaniacaulại,đôimắthếtnhìnAsseflạinhìntôi.Rồibàmiễncưỡngmỉmcười,vànháymắt.TôikhôngbiếtBabacóđểýthấykhông.
-Vẫnchơibóngđáchứ,Assefjan?–Babahỏi.ÔngluônmuốntôilàbạncủaAssef.
Assefmỉmcười.Thậtkhủngkhiếpkhithấynótạochonụcườiấyvẻchânthậtngọtngàođếnthế.
-Tấtnhiên,thưaKakajan.-Vẫncánhphảinhưbácnhớchứ?-Nămnay,thựctếcháuđãchuyểnsangtiềnđạotrungtâm,–Assefnói.–
Chơituyếnấycóthểghibànnhiềuhơn.TuầnsauchúngcháuđávớiđộiMekro–Rayan.Chắcsẽlàmộttrậnđáhay.Bọnhọcónhữngcầuthủgiỏi.
Babagậtđầu.-Cháubiếtkhông,báccũngchơitiềnđạotrungtâmthờicòntrẻđấy.-Cháudámcượcbácvẫncóthểchơinếubácmuốnđấy,–Assefnói.Nó
nháymắthiềnlànhnịnhBaba.Babacũngnháymắt:-Tathấybốcháuđãdạycháunhữngthóitângbốcnổitiếngthếgiớicủa
ôngấyđấy,–ônghíchbốAssef,gầnnhưhạnốcaoôngbạnbénhỏ.TiếngcườicủaôngMahmoodcóvẻhồnnhiênnhưnụcườicủabàTania,
vàtôichợtbănkhoăntựhỏiliệucóphải,ởmứcđộnàođó,contraihọcũnglàmhọkhiếpsợ.
Tôicốtạoramộtnụcườivờvĩnhnhưngtấtcảnhữnggìtôilàmđượcchỉlàhơinhếchmép–bụngtôiquặnlênbuồnnônkhinhìnchatôithânmậtvớiAssef.
Assefvộinhìnsangtôi:-WalivàKamalcũngởđâyđấy,chúngnókhôngthểvắngmặttrongsinh
nhậtcủacậuvìbấtcứđiềugì.Nóvừanóivừacườihờihợtbềngoài.Tôilặnglẽgậtđầu.-Bọnmìnhđangđịnhtổchứcmộtcuộcđấubóngchuyềnnhỏngàymai,ở
nhàmình,–nónói.–Cậucóthểthamgiavớichúngmình.MangtheocảHassannếucậumuốn.
-Cũnghayđấy–Babanói,mặtrạngrỡhơnlên.–Amir,connghĩthếnào?
-Conthậtsựkhôngthíchbóngchuyền,–tôilúngbúng.TôinhìnthấyánhchớploératừánhmắtBaba,vàmộtsựimlặngkhóchịutiếptheo.
-Xinlỗi,Assefjan,–Babanhúnvainói.Nólàmtôinhứcnhối,cáilờixinlỗithaychotôiđó.
-Không,khôngsaođâu,–Assefnói.–NhưngAmirjan,cậusẽcógiấymờichínhthức.Dẫuthếnào,tôinghenóicậuthíchđọc,nêntôiđãmangđếnchocậumộtcuốnsách.Mộttrongnhữngcuốntôiưathích.–Nóchìamộtgóiquàsinhnhậtchotôi.Chúcsinhnhậthạnhphúc.
Nómặcmộtchiếcáosơmisợibông,quầndàixanh,đeocàvạtlụađỏvàđiđôigiàydađếmềmđenbóng.Ngườinósựcmùinướchoa,vàmớtóchungđỏchảimượthấtvềphíasau.Bềngoài,nólàhiệnthângiấcmơcủamọibậcchamẹ,mộtđứacontraicaoto,cườngtráng,ănmặctinhtươm,biếtứngxửvớinhữngdángvẻđầyấntượngvàtàinăng,chưakểđếnsựhómhỉnhđểđùavớimộtngườilớn.Nhưngvớitôi,đôimắtcủanóđãphảnbộinó.Khitôinhìnsâuvàođôimắtấy,cáimãngoàilunglayxiêuvẹođi,thấpthoánglộravẻđiêndạiẩngiấuđằngsau.
-Amir,concóđịnhnhậnkhôngđấy?–Babanói.-Gìạ?-Quàcủacon,–Bababựcbộinói–Assefjanchoconmộtmónquà.-Ồ,–tôinóivàcầmcáihộpcủaAssefrồinhìngằmxuống.Tôiướcgìcó
thểđượcmộtmìnhtrongphòngriêngcủatôivớinhữngcuốnsáchcủatôi,thoátkhỏinhữngngườinày.
-Thếnào?–Babanói.-Gìạ?Babanóikhẽ,nhưvẫnthườngnóimỗikhitôilàmôngngượngngùng
trướcmọingười:-ConkhôngđịnhcảmơnAssefjanhaysao?Nhưthếlànórấtquantâm
đếnconđấy.TôiướcgìBabađừnggọinólàjannhưthế.Ôngđãgọitôibằng“Amir
jan”đượcbaonhiêulần?-Cảmơn,–tôinói.MẹcủaAssefnhìntôinhưthểbàmuốnnóimộtđiềugì,nhưngbàkhông
nóiđược,vàtôinhậnrachẳngaitrongbốmẹAssefnóimộttiếngnào.TrướckhitôicóthểlàmchotôivàBabakhôngcònlúngtúngnữa–nhưngchủyếulàđểthoátkhỏiAssefvàsựnhănnhởcủanó–tôibướclảngđivànói:
-Cảmơnđãđến.Tôiđivòngvèoquađámđôngkháchkhứavàchuồnrangoàicổngsắt.
Cáchnhàtôihaingôinhà,cómộtbãiđấttrốngrấtrộng,cằncỗivàbẩnthỉu.TôiđãđượcngheBabakểvớichúRahimKhan,làmộtôngthẩmphánđãmuamiếngđấtđóvàmộtkiếntrúcsưhiệnđangthiếtkế.Lúcnày,bãiđấtvẫncòntrốngtrơn,chỉcóphân,đávàcỏdại.TôibócgiấybọcgóiquàcủaAssefvàđọctênbìasáchdướiánhtrăng.ĐólàcuốntiểusửcủaHitler.Tôinémnóvàogiữađámcỏdại.
Tôidựavàodãytườngnhàhàngxóm,ngồibệtxuốngđất.Tôicứngồitrongbóngtốinhưthếmộtlúclâu,đầugốitìvàongựcngướcnhìnsaovừađợichođêmtrôiqua.
-Cháukhôngcầntiếpkháchư?–Mộtgiọngthânquennói.ChúRahimKhanđangbướclạiphíatôi,dọctheobứctường.-Họkhôngcầncháuviệcấy.Babaởđó,chúnhớchứ?–Tôinói.MiếngnướcđátrongcốcrượucủachúRahimKhanvalanhcanh,chú
ngồixuốngcạnhtôi,–cháukhôngbiếtchúsayđấy.-Hoárachúsay,–chúnói.Trêutôi.–Nhưngchỉvàonhữngdịpquan
trọngnhấtthôi.Tôimỉmcười:-Cảmơnchú.Chúchìacốcrượuvềphíatôivàtợpmộtngụm.Chúchâmmộtđiếuthuốc
lá,loạithuốcláPakistankhôngcóđầulọcmàchúvàBabavẫnhút:-Đãbaogiờchúkểchocháunghe,mộtlầnsuýtnữachúđãcướivợ
chưa?-Thậtạ?–Tôinói,hơimỉmcườitrướccáikháiniệmmơhồ,chúRahim
Khanlấyvợ.TôiluônluônnghĩvềchúnhưmộthoáthânthầmlặngcủaBaba,nhưmộtngườithầyvĩđạicủatôi,bạncốtricủatôi,ngườikhôngbaogiờquênmangtớichotôimộtmónquàlưuniệm,mộtsaughat[40],mỗikhitrởvềtừmộtchuyếnranướcngoài.Nhưngmộtngườichồngư?Mộtngườichaư?
Chúgậtđầu:-Đúngđấy.Chúmườitám.TêncôấylàHomaira.CôấylàngườiHazara,
congáimộtngườiởcủaônghàngxómcủachúngta.Côấyđẹpnhưmộtpari,tócnâumượt,đôimắttomàunâubiếc.Côấycótiếngcười…đôikhichúvẫncòncóthểnghethấy.–Ônglắclắccốcrượu,–bọntathườngbímậtgặpnhautrongvườntáocủachachú,luônluônsaunửađêm,khimọingườiđãđingủ.Bọntathườngdạobướcdướicácgốctáovàchúthườngcầmtay
côấy…Chúcólàmcháungượngkhông,Amirjan?-Mộtchútthôiạ.-Sẽkhônglàmchếtcháuđâu,–chúnói,rítthêmmộthơithuốcnữa.–
Bấtkểthếnàobọntavẫnnuôiảotưởngấy.Bọntasẽcómộtđámcướilinhđìnhvàmờihọhàng,bạnbètừKabultớiKandahar.Tasẽxâychochúngtamộtngôinhàlớnvớihànghiênlátđátrắngvàcửasổlớn.Chúngtasẽtrồngcâyănquảtrongvườnvàtrồngthêmđủcácloàihoa,cómộtbãicỏđểconcáicủachúngtachơitrênđó,vàongàythứSáu,saulễcầukinhNamazởnhàthờHồigiáo,mọingườisẽđếntụtậpởnhàchúngtađểăntrưa,vàchúngtasẽănởtrongvườn,dướinhữnggốccâyanhđào,uốngnướcmátởdướigiếng.Rồiuốngtràvớikẹotrongkhichúngtangắmlũtrẻcủamìnhchơivớianhchịemhọchúng…
Chúhớpmộtngụmdàirượuscotchvàho:-Giácháuthấycáinhìntrênbộmặtcủachata,khitanóichoôngbiết.
Mẹtangấtxỉu.Cácchịtaténướcvàomặtbà.Họquạtchobà,vànhìntanhưthểtađãcắthọnghọ.ÔnganhtraiFalalcủatathìđitìmkhẩusúngsăncủaôngấytrướckhichatakịpngănôngấylại.–ChúRahimKhancườigằncayđắng.–NhưlàchúvàHomairađãchốnglạicảthếgiới.Vàchúmuốnnóichocháubiếtđiềunày:Cuốicùngthìthếgiớiluônluônthắng.Đómớilàconđườngcủamọisự.
-Vậyđiềugìđãxảyra?-Ngayngàyhômấy,chachúđemHomairavàcảgiađìnhcôấylênmột
chiếcxetải,vàtốnghọvềHazarajat.Chúkhôngbaogiờgặplạicôấynữa.-Cháurấttiếc.–Tôinói.-Dẫusao,vẫncóthểnhưthếlàtốtnhất.–ChúRahimKhannhúnvainói
tiếp,–côấysẽchịuđaukhổ.Giađìnhchúsẽchẳngbaogiờchấpnhậncôấyđượcbìnhđẳng.Cháukhôngthểralệnhchoaiđóđánhgiàychomìnhhômnayvàgọingườiđóbằng“emgái”ngàyhômsauđược,–chúnhìntôi.–Cháuhiểuchú,cháucóthểnóichochúbấtkỳchuyệngìcháumuốn,Amirjan.Bấtcứlúcnào.
-Cháuhiểu,–tôidodựnói.Chúnhìntôimộtlúclâu,nhưthểđangchờđợi,đôimắtđensâuthẳmcủa
chúngụýgiữachúngtôicómộtbímậtchưađượcnóira.Trongmộtkhắc,tôisuýtđãkểchochú.Suýtkểhếtchochúmọichuyện.Nhưngrồichúsẽnghĩthếnàovềtôi?Chúsẽghéttôi.Cũngphảithôi.
-Đây,–chútraochotôivậtgìđó.–Suýtnữachúquên.Chúcmừngsinhnhật.
Đólàmộtcuốnsổbọcdanâu.Tôimiếtngóntaylênlớpchỉkimtuyếnmayởmépsách.Tôingửithấymùidathuộc.Chúnói:
-Chonhữngtruyệnngắncháuviết.Tôiđangđịnhcảmơnchúthìmộtthứgìđónổvàbắnlênsángcảbầu
trời.-Pháohoa.Chúngtôivộitrởvềnhàvàthấykháchkhứatấtcảđềuđangđứngtrong
sân,nhìnlêntrời.Trẻconhuýtsáovàlahét,mỗikhicótiếngnổgiònvàtiếngphụtlên.Ngườilớnreohò,bậtranhưngtiếnghoanhô,mỗilầnnhữngbólửaloetovànổbùngthànhnhữngchùmhoalửa.Cứvàigiâymột,sânsaulạibấtchợtbùngsánglênnhữngluồngsángmàuđỏ,xanh,vàng.
Trongmộtđợtbùngsángngắnngủiấy,tôinhìnthấymộtcảnhtượngmàtôisẽkhôngbaogiờquênđược:HassanbưngrượumờiAssefvàWalitrênmộtchiếckhaybạc.Ánhsángvụttắt,mộttiếngrítvàtiếngnổgiòn,rồilạimộtđợtvụtsángkhácmàudacam:Assefnhănnhở,ngoáymạnhvàongựcHassanquảđấmthép.
Rồi,maysao,bóngtối.
Chương9Sánghômsau,ngồiởgiữaphòng,tôixémởhếthộpquànàyđếnhộpquà
khác.Tôicũngkhônghiểutạisaotôichỉthấybuồnbực,tôichỉchánngánliếcnhìnchúngvàquăngchúngvàogócphòng.Cảđốngùnlênởđó,cócảchiếcmáyảnhPolaroid,mộtmáythuthanhbándẫn,mộtđoàntàuchạyđiệnphứctạpvànhiềuphongbìdánkínđựngtiền.Tôibiết,tôisẽchẳngbaogiờtiêuxàiđếntiềnhoặcnghemáythuthanh,chiếctàuđiệnsẽchẳngbaogiờchạytrênđườngraytrongphòngtôi.Tôichẳngmuốnbấtcứthứgìcủacáiđốngđóhết–tấtcảđềulàđồngtiềnmáu.Babasẽchẳngbaogiờtổchứcchotôimộtbữatiệcnhưthế,nếutôikhôngthắngtrongcuộcđấudiều.
Babachotôihaimónquà,mộtmónchắcchắntrởthànhsựthèmthuồngcủamọiđứatrẻtrongvùng;mộtkiểudángmớicủahãngSchwinnStingray,vuacủamọiloạixeđạp.ChỉmộtdúmtrẻconởtoànKabulsởhữumộtchiếcStingraymới,vàlúcnàytôilàmộttrongbọnchúng.Nócóbộtaycầmvươncao,taynắmbằngcaosuđen,vàbộyênhìnhnảichuốinổitiếng.Càngxemàuvàngvàkhungxemàuđỏ,nhưmộtchiếckẹotáo.Hoặcmáu.Bấtkỳđứatrẻnàokháccũngmuốnnhảylênxengaylậptứcvàphóngmộtvòngmấydãynhà.Tôiđãcóthểlàmđượcđiềuđónếulàvàithángtrước.
-Conthíchnóchứ?–Babanói,tựalưngvàokhungcửaphòngtôi.Tôingượngngùngnherăngcườivớiôngvànóicâucảmơnthậtnhanh.
Giámàtôiđãcóthểcanđảmhơnthế.-Chúngtacóthểcưỡixeđimộtlúc,–Babanói.Mộtlờimời,nhưngchỉ
thậtlòngphânnửathôi.-Cólẽlátnữa.Conđanghơimệt,–tôinói.-Đượcthôi.–Babađáp.-Babaạ?-Cóchuyệngì?-Concảmơnvìpháohoa,–tôinói.Mộtlờicảmơnnhưngcũngchỉthật
lòngmộtnửa.-Nghỉmộtchútđi,–Babavừanóivừabướcvềphòngmình.MónquàkiaBabachotôi,vàôngcũngchẳngthèmđợixemtôimởhộp
quà–làmộtchiếcđồnghồđeotay.Nócócáimặtxanh,đôikimvànghìnhtiachớpcódạquang.Tôicũngchẳngbuồnđeothử.Tôiquẳngnóvàocáiđốngởgócphòng.Mónquàduynhấttôikhôngquănglênnúiquà,đólàcuốnsổbọcdacủachúRahimKhan.Đólàmónquàduynhấtmàtôikhôngcảmthấynhưđồngtiềnmáu.
Tôingồiởmépgiường,giởcuốnsổtrongtay,nghĩvềnhữnggìchúRahimKhanđãnóivềHomaira,việcchachúđãđuổicôcuốicùngvẫnlàđiềutốtnhấtnhưthếnào.Côấyhẳnsẽđaukhổ.GiốngnhưnhữnglầnchiếcmáychiếucủaKakaHomayounlưuluyếnmãimộtchớphình,cáihìnhảnhấyvẫncònloésángmãitrongtâmtrítôi:Hassan,mặtgằmxuống,đanghầu
rượuchoAssefvàWali.Cóthểđómớilàtốtnhất.Giảmbớtsựđaukhổcủacậuấy.Vàcủatôinữa.Đằngnàothì,điềuđócũngquárõràng:Mộttronghaichúngtôiphảirađi.
Chiềumuộnhômđó,tôiđemchiếcxeđạpSchwinnrachobonlầnđầutiênvàcũnglàlầncuốicùng.Tôiđạpvòngquanhdãynhàhailầnrồitrởvề.Tôiđạptrênlốixevàonhàđếnsânsau,nơiHassanvàôngAliđangdọndẹpnhữngđốngrácrưởitừbữatiệchômtrước.Nhữngcốcgiấy,nhữngkhănănnátvụn,nhữngvỏchaisodalănlócởsân.ÔngAliđanggấpghế,đemdựngởdọctường.Ôngtrôngthấytôiliềnvẫyvẫy.
-Salaam,ôngAli!–Tôichàovàvẫylạiông.Ônggiơmộtngóntaylên,bảotôiđợi,vàbướcvềchỗănnghỉcủaông.
Mộtlátsau,ônghiệnravớithứgìđótrongtay:-ĐêmquachẳnghởrađượclúcnàođểHassanvàtôitặngcậumónquà
này,–ôngvừanóivừatraochotôimộtchiếchộp.–Nólàthứtầmthường,khôngđánggìvớicậu.Amiraghaạ.Nhưngchúngtôivẫnmongcậuthíchnó.Chúcmừngsinhnhật.
Mộtcáigìdânglênnhưchẹnhọngtôi.Tôinói:-Cảmơn,ôngAli.Ướcgìhọđừngmuachotôibấtcứthứgì.Tôimởhộpthấymộtcuốn
sáchShahnamah[41]bìacứngbọcvải,cónhữngtranhminhhoạvẽmàutrêngiấylángbóngphíadướicácđoạntrích.ĐâylàFerangisđangchămchúnhìnđứaconmớisinhcủamìnhKaiKhosrau.KialàAfrasiyabđangcưỡiconngựachiến,thanhkiếmtuốttrần,dẫnđầuđoànquân.Vàtấtnhiên,cócảRostamđâmmộtnhátchítửvàocontraimình,chiếnbinhSohrab.
Tôinói:-Đẹpquá.-Hassanbảobảnincủacậucũráchrồi,cóchỗlạithiếutrang,–ôngAli
nói.–Tấtcảnhữngtranhtrongnàyđềuđượcvềtaybằngmựcvàbútsắt,–ôngtựhàobổsung,dánmắtvàocuốnsáchmàôngcũngnhưcontraiôngđềukhôngđọcnổi.
-Thíchthật,–tôinói.Vàđúnglàthíchthật.Vàtôicũngđoánchừngnókhônghềrẻ.TôimuốnnóivớiôngAlilàkhôngphảiquyểnsách,màlàtôikhôngxứngđáng.Tôilạinhảylênchiếcxeđạpvàbảoông:
-CảmơnHassanhộtôi.Cuốicùngthìtôicũngquăngcuốnsáchlênđốngquàởgócphòngtôi.
Nhưngmắttôivẫncứngoáilạidánvàođấy,vìvậytôivùinóxuốngđáy.Đêmđótrướckhilêngiườngngủ,tôihỏiBabaxemôngcóthấychiếcđồnghồmớicủatôiởđâukhông?
Sánghômsau,tôiởtrongphòngđợichoôngAlidọndẹpbànănsángngoàibếp.Đợiôngrửabátđãlauchùiquầybếpxong.Tôinhìnquacửasổphòngngủcủatôivàđợi,chotớikhiôngAlivàHassanđiraphốchợmua
hàng,đẩychiếcxecútkíttrướcmặt.Thếrồitôilấyvàicáiphongbìtiềntừđốngquàvàcáiđồnghồcủatôi,
kiễngchânrónrénđirangoài.TôidừnglạitrướcphòngđọccủaBaba,nghengóng.Sángnàoôngcũngởtrongphòng,gọiđiệnthoại.Ôngđangnóichuyệnvớiaiđóvềviệcchuyếntàubiểnchởthảmtrảiphảiđếnvàotuầnsau.Tôixuốngthanggác,đingangquasân,vàonơiởcủaôngAlivàHassanbêncâysơntrà.TôinângtấmđệmcủaHassanlênvànhétcáiđồnghồmớicủatôivớimộtnắmtiềngiấyAfghanxuốngdưới.
Tôiđợibamươiphút.RồitôigõcửaphòngBabavàkểchoôngnghenhữnggìtôihyvọngsẽlàlầncuốicùngcủacảmộtchuỗidàidốitrá.
Quacửasốphòngngủcủatôi,tôitheodõiôngAlivàHassanđẩychiếcxecútkítchấtđầynhữngthịt,bánhnaan,tráicâyvàrautươitrênlốixevào.TôithấyBabatừtrongnhàđira,bướctớigặpôngAli.Miệngmấpmáynhữngtiếnggìtôikhôngngherõ.BabachỉvềphíangôinhàvàôngAligậtđầu.Họtáchra,Babatrởvềnhà,ôngAliđitheoHassanvềphíatúplềuđấtcủahọ.
VàiphútsauBabagõcửaphòngtôi.Ôngnói:-Đếnphònglàmviệccủata.Tấtcảchúngtasẽngồixuốngvàgiảiquyết
việcnày.TôiđếnphòngđọccủaBaba,ngồilênghếsofada.Độbamươiphút,hay
hơnthế,rồiHassanvàôngAliđếngópmặtvớichúngtôi.Cảhaiđềukhóc.Tôicóthểnhậnratừđôimắthọsưngđỏlên.Họđứng
trướcBaba,taytrongtay,vàtôitựhỏi,làmthếnàovàkhinàotôilạitrởthànhkẻcóthểgâyranỗiđaukhổnày.
Babahỏithẳngthừng:-Cóphảicháuđãăncắpmóntiềnnàykhông?Hassan,cháuđãăncắp
chiếcđồnghồcủaAmirà?CâuđáplạicủaHassanlàmộttừđơnđộc,thốtrabằngmộttiếngnhỏ,cộc
lốc:-Vâng.Tôinaonúng,nhưthểbịtátvàomặt.Timtôilịmđi,tôisuýtphảinóira
sựthật.Rồitôihiểu:ĐâylàlầnhysinhcuốicùngcủaHassanchotôi.Nếucậuấynóikhôngphải,Babahẳnsẽtincậuấy,bởivìchúngtôiđềubiết,Hassanchẳngbaogiờnóidối.VànếuBabatincậuấy,thìtôimớilàkẻbịkếttội.Tôisẽphảigiảithích,vàsẽbịvạchtrầnnhữnggìtôiđángphảinhận.Babasẽchẳngbaogiờthathứchotôi,mãimãi.Vàđiềuđólạidẫnđếnmộtcáchhiểukhác:Hassanbiết.Biếttôithấyhếtmọichuyệntrongcáingõđó,biếttôiđứngđấyvàkhônghềlàmgì.Biếttôiđãphảnbộicậuvàtuyvậy,cậuđangcứutôimộtlầnnữa,cóthểlàlầncuốicùng.Lúcđó,tôiyêucậu,yêucậuhơnbấtkỳaitôiđãtừngyêu,vàtôimuốnnóithẳngvớitấtcảbọnhọrằng,tôilàmộtconrắntrongđámcỏ,mộtconquỷtronglònghồ.Tôi
khôngxongđángvớisựhysinhấy,tôilàmộtkẻdốitrá,mộttênlừađảo,mộtđứatrộmcắp.Vàtôicólẽđãnói,nếukhôngcóchuyệnmộtphầntrongconngườitôilạithấymừng.Mừnglàtấtcảsẽsớmquađi.Babasẽđuổihọ,sẽcómộtchútđaukhổđấy,nhưngcuộcsốnglạitiếptụcvậnđộng.Tôimuốnthế,tiếptụcvậnđộng,quênđivàbắtđầubằngmộtlýlịchsạchsẽ.Tôimuốnlạicóthểthởđược.
NgoạitrừBabađãlàmtôichoángváng,bằngcâunói:-Tathathứchocháu.Thathứư?Nhưngtrộmcắplàmộttộikhôngthểthathứ,làmẫusốchung
mọitộilỗi.Khicongiếtmộtngười,làconđánhcắpmộtcuộcđời.Conăncắpquyềnlàmvợcủamộtngườiđànbà,cướpngườichacủanhữngđứacon.Khiconnóidối,conăncắpquyềncủaaiđóđốivớisựthật.Khiconlừađảo,conăncắpquyềnđốivớisựchínhtrực.Khôngcóhànhđộngnàocựckỳxấuxahơnăncắp.ChẳngphảiBabađãbếtôilênlòngôngvànóinhữnglờiấyvớitôiư?ThếthìlàmsaoônglạicóthểchỉthathứchoHassan?VànếuBabacóthểthathứchuyệnđó,vậytạisaoônglạikhôngthểthathứchotôivìđãkhônglàđứacontrainhưônghằngmongmuốn?Tạisao?
-Chúngtôisẽđi,Aghasahib,–ôngAlinói.-Cáigì–Babanói,mặttáiđi.-Chúngtôikhôngthểsốngởđâyđượcnữa,–ôngAlinói.-Nhưngtôithathứchonó,Ali,ôngkhôngngherõà?–Babanói.-Sốngởđâybâygiờlàkhôngthểđốivớichúngtôirồi,Aghasahib.
Chúngtôisẽđi.–ôngAlikéoHassanlạigầnôngvàquàngcánhtayquavaicontraimình.Đólàmộtcửchỉbảovệ,vàtôibiếtôngAliđangbảovệconmìnhkhỏiai.ÔngAliliếcnhìnxemtháiđộcủatôibằngmộtcáinhìnlạnhlùngvàkhôngthathứ,tôibiếtHassanđãkểlạichoông.Cậuđãkểlạichoôngbiếthếtmọichuyện,vềnhữnggìAssefvàlũbạncủanóđãlàmđốivớicậu,vềchiếcdiều,vềtôi.Thậtlạlùng,làtôilạilấylàmmừng,rằngaiđóđãbiếttôithựcsựlàngườinhưthếnào.Tôiđãmệtmỏivìphảigiảvờ.
-Tôikhôngquantâmđếntiềnvàcáiđồnghồ,–Babanói,haicánhtayôngmởra,lòngbàntayngửalên–Tôikhônghiểutạisaoônglạilàmthế…Ýôngnói“khôngthể”làthếnào?
-Tôixinlỗi,Aghasahib,nhưngđồđạccủachúngtôiđãđónggóicảrồi.Chúngtôiđãquyếtđịnhrồi.
Babađứnglên,mộtnỗiđaubuồnthoánglướtquamặtông:-Ali,phảichăngtôiđãkhôngchucấpđủchoông?Phảichăngtôiđã
khôngtốtvớiôngvàHassan?Ônglàngườianhemruộtthịtmàtôichẳngbaogiờcónữa,ôngAli,ôngbiếtthếmà,xinôngđừnglàmthế.
-Aghasahib,xinđừnglàmviệcnàykhókhănhơnnóvốndĩđãvậy,–ôngAlinói.Miệngôngxoắnlại,vàtrongmộtkhắc,tôinghĩtôithấymộtcáinhănmặt.Đólàkhitôihiểuđượcchiềusâucủanỗiđautôiđãgâyra,cái
bóngđencủanỗisầuđautôiđãmangđếnchomọingười,đếnnỗingaycảbộmặtbịliệtcủaôngAlicũngkhôngthểngụytrangđượcnỗiđaubuồn.TôiépmìnhphảinhìnHassan,nhưngcậucúigằm,haivaicậutrễxuống,ngóntayvêvêsợidâyrútởgấuáosơmi.
Lúcnày,Babađànhnàixin:-Ítnhấtcũngphảinóichotôibiếttạisaochứ.Tôicầnphảibiết.ÔngAlikhôngnóichoBababiếtcũngnhưôngđãkhôngphảnđốikhi
Hassanthúnhậnăncắp.Tôisẽkhôngbaogiờbiếttạisao,nhưngtôicóthểhìnhdungracảhaingườitrongcáilềunhỏnhờnhờtốiấy,khóclóc.Hassannàixinôngđừngđểlộratôi.NhưngtôiđãkhôngthềtưởngtượngnổisựkiềmchếmàôngAliphảigắngđểgiữlờihứađó.
-Ôngsẽchochúngtôiđếnbếnxebuýtchứ?-Tôicấmôngkhôngđượclàmthế,–Babarốnglên.–Ôngcóngherõtôi
nóikhông?Tôicấmông!-Thưa,nhưngôngkhôngthểcấmtôibấtcứđiềugì,Aghasahib.–ông
Alinói.–Chúngtôikhônglàmviệcchoôngnữa.-Ôngsẽđiđâu–Babahỏi,giọngrưngrưng.-Hazarajat.-Đếnnhàhọhàngà?-Vâng.Ôngsẽđưachúngtôitớibếnxechứ,Aghasahib?RồitôithấyBabalàmcáiđiềumàtrướcđótôichưatừngthấybaogiờ.
Ôngkhóc.Nhìnmộtngườilớnkhóckhiếntôihoangmangđôichút.Cácôngbốkhôngđượcphépkhóc.
-Xinông,–Babanói,nhưngôngAliđãquayrađếncửavàHassanđitheoông.TôisẽkhôngbaogiờquêntháiđộcủaBabakhinóiđiềuđó,nỗiđauđớntronglờicầuxincủaông,nỗisợhãi.
ỞKabul,hiếmkhimưavàomùahè.Bầutrờixanhcaovàxathẳm,mặttrờinhưmộtkhốisắtnungthuicháygáybạn.NhữngnhánhsôngmàHassanvàtôithialiađásuốtmùaxuânđềuđãtrởnênkhôcạn,vànhưngchiếcxekéokhuấybụikhiầmầmlănbánhqua.DânchúngđiđếncácnhàthờHồigiáothựchiệnmườiRaka’t[42]buổitrưa,vàrồirútluitớibấtcứnơinàocóbóngmátđểđánhgiấcngủtrưa,đợicáimátmẻcủabuổichiềusớm.Mùahècónghĩanhữngngàydàidặcởtrường,nhễnhạimồhôitrongnhữnglớphọcchẳnghềthôngthoángdồnchặtngườiđểhọcđọccácayatstrongkinhKoran,vấtvàvớinhữngtừuốnlưỡingoạilaiẢrập.Cónghĩabắtruồibằnglòngbàntay,trongkhiônggiáosĩtiếptụcgiọngđềuđềuđọckinhvàmộtlàngiónóngmangtheocảmùiphântừcáinhàvệsinhphíabênkiasântrường,khuấybụilầmlênquanhchiếcvòngbóngrổxộcxệch,bơvơ.
NhưngbuổichiềuhômBabađemôngAlivàHassanrabếnxebuýt,trờimưa.Nhữngtràngsấmrềnvangphủkhắpbầutrờimộtmàuchìxám.Chỉmấyphút,nhữngvạtmưađãquétrầmrập,tiếngrítkhôngngừngcủanước
đổàoàotronghaitaitôi.BabangỏýsẽtựmìnhchởhọđếntậnBamiyan,nhưngôngAlitừchối.
Quacửasổđầmđìamờmịtnướcmưaphòngngủcủatôi,tôidõitheoôngAlikéocáivalicôđộcđựngtấtcảnhưnggìthuộcvềôngtớichiếcôtôcủaBabađangnổmáybênngoàicánhcổng.Hassanlặclètấmđệm,bóchặtbằngsợithừng,trênlưng.Cậuđãđểlạitấtcảđồchơicủamìnhtrongtúplềutrốngrỗng.–Ngàyhômsau,tôipháthiệnrachúngđượcxếpđốngởgócnhà,giốnghệtnhưđốngquàsinhnhậttrongphòngtôi.
Nhữnghạtnướcmưatrơntuộtnhỏròngròngxuốngcửasổphòngtôi.TôithấyBabađóngsầmcửaxelại.Ngườiướtsũngôngbướcsangbênphíaghếláixe,ngảngườivàotrongxenóimộtđiềugìđóvớiôngAliởhàngghếsau,cólẽmộtcốgắngcuốicùnghòngthayđổiýđịnhcủaôngAli.Họnóichuyệnnhưthếmộtlúc,Babaướtsũng,cúilomkhom,mộtcánhtaydựatrênmuixe.Nhưngkhiôngđứngthẳnglên,tôichấytrênđôivairũxuốngcủaông,cuộcđờimàtôitừngbiếttừkhitôiđượcsinhrađãquarồi.Babaluồnvàotrongxe.Đènphabậtlên,rạchhailuồngsángtrongmưa.NếuđólàmộttrongnhữngbộphimHinđiHassanvàtôivẫnthườngxem,thìđoạncảnhấysẽlàtôichạyùarangoài,đôichântrầncủatôiđạptungtoénướcmưa,tôisẽđuổitheochiếcxe,lahétthấtthanhchoxeđừnglại.TôisẽkéoHassanrakhỏihàngghếsauvànóivớicậuấy,tôixinlỗi,rấtxinlỗi,nướcmắttôihoàlẫnnướcmưa.NhưngđókhôngphảilàbộphimHinđi.Tôirấthốitiếcnhưngtôikhôngkhóc,vàkhôngđuổitheochiếcxe.TôinhìnchiếcxecủaBabalaokhỏilềđường,mangtheomộtconngười,màtiếngtậpnóiđầutiêncủangườiấylàtêntôi.TôibắtđượchìnhbóngcuốicùngmờnhạtcủaHassanngồirũởghếsautrướclúcBabarẽtráichỗgócphố,nơichúngtôitừngchơibiđákhôngbiếtbaonhiêulần.
Tôiluivàovàtấtcảnhữnggìtôithấylàmưalọtquatấmkínhcửasổtrôngnhưbạcnấuchảy.
Chương10ThángBa1981Mộtthiếuphụngồiđốidiệnvớichúngtôi.Chịmặcmộtchiếcáodàimàu
xanhôliu,vớimộtchiếckhănsanmàuđenquấnchặtquanhmặtđểchốnglạicáilạnhgiábanđêm.Mỗilầnchiếcxetảinảylênhoặcvấpphảiổgà,chịlạibuộtmiệngcầukinh,tiếngcầu“Bismillah!”củachịvútcaotheomỗilầnxelắcmạnhhoặcxóc.Chồngchị,mộtngườiđànôngvạmvỡquầndàiốngthụng,khănquấnđầumàuxanhdatrời,nângniubếmộtembétrongvòngtay,bàntaylầntrànghạt.Đôimôimấpmáycầunguyệnthầm.Kểcảnhữngngườikhácnữalàmườihai,baogồmcảBabavàtôi,ngồiômvàogiữahaichân,bịépcứngcùngnhữngngườixalạ,dướicáimuibằngvảibạtcủachiếcxetảiNgađãcũ.
RuộtgantôicứcồnlênkểtừlúcchúngtôirờikhỏiKabulsauhaigiờsáng.Babachẳngbaogiờnóira,nhưngtôibiếtôngcoiviệctôisayxelúcđóchỉlàmộtmặtkháccủasựyếuớtcủatôi–tôithấyrõđiềuđótrênvẻmặtsượngsùngcủaôngđôilầnbụngtôiquặnlạiquátệđếnnỗitôiphảirênlên.–Khingườiđànôngvạmvỡlầntrànghạt–tứcchồngcủathiếuphụcầunguyệnhỏiliệutôicósắpsaykhông,tôinóitôisắp.Babangoảnhđi.Ngườiđànôngvéngócmuivaibạtlên,gõvàocửakínhcủaláixeyêucầudừnglại.Nhưngngườiláixe,tênlàKarim,mộtngườiđànônggầynhom,dangămđen,vớibộmặtdiềuhâuxươngxẩu,bộriamépmảnhnhưkẻbằngbútchì,lắcđầu,quáttrảlại:
-ChúngtaởquágầnKabul.Bảonócócáibụngkhoẻvàochứ.Babacàunhàugìđónghekhôngrõ.Tôimuốnnóivớiôngtôixinlỗi,
nhưngbấtchợttôibịchảynướcmiếng,sâutronghọngtôicóvịmậtđắng.Tôiquayđivénvảibạtlênvànônthốcquathànhxeđangchạy.Phíasautôi,Babađangxinlỗinhữnghànhkháchkhác.Nhưthểsayxelàmộttộilỗi.Nhưthểanhkhôngđượcphépsayxekhianhđãmườitámtuổi.TôinônthốcnôntháohailầnnữatrướckhiKarimđồngýdừngxe,chủyếuđểtôikhônglàmbẩnxecủahắnta,côngcụmưusinhcủahắn.Karimlàdânchởlậungười–mộtnghềrấtbéobở,chởdânchúngthoátkhỏiKabulđangbịquânShorawi[43]chiếmđóng,sangvùngtươngđốiantoànhơnởPakistan.HắnsẽđưachúngtôiđếnJalalabadcáchKabul170kmvềphíaĐôngNam,nơiemhắn,Toorcómộtchiếcxetảilớnhơnđểchởchúngtôi,cùngmộtđoànngườitịnạnđangđợinữa,vượtquađèoKhybervàotỉnhPeshawar[44].
ChúngtôicòncáchthácMahiparvàicâysốnữavềphíaTâythìKarimtạtxevàolềđường.Mahipar–cónghĩa“CáBay”–mộtđỉnhnúicaovớiđộdốcdựngđứngnhìnxuốngxínghiệpsửdụnglựcchảycủanướcdongườiĐứcxâydựngởAfghanistantừnăm1967.BabavàtôiđãtừngláixequacáiđỉnhđókhôngbiếtbaonhiêulầntrênđườngchúngtôitớiJalalabad,thành
phốcủanhữngcâybáchvànhữngcánhđồngmíamàngườiAfghanđếnnghỉđông.
Tôinhảyxuốngphíasauxe,lảođảobướctớilềđườngđầybụi.Miệngtôiđầynướcdãi,mộtdấuhiệucủacơnbuồnnônsắpđếnlúcbậtra.Tôiloạngchoạngđếnbởváchđátrôngxuốngmộtthunglũngsâubóngtốibaotrùm.Tôicúirạpngườihaitayômđầugốichờmậtxanh,mậtvàng.Đâuđómộtcànhcâygãyrăngrắc,mộtconcúkêu.Giódịuvàlạnhrìràoquanhữngcànhlávàlàmchaođảocácbụicâyrảirácnơisườndốc.Vàtừphíadưới,tiếngnướcđổàoàoqualũngsâu.
Đứngtrênmépđường,tôinghĩvềcungcáchchúngtôirờikhỏingôinhàmàtôiđãtừngsốngcảđời,nhưthểchúngtôichỉrangoàimộtchốc:nhữngchiếcđĩacòndínhđầymónkoftachấttrongchậurửa,quầnáolàủitrongcáirổđanbằngliễugaiởngoàitiềnsảnh,giườngbềbộn,quầnáomặckhigiaodịchkinhdoanhcủaBabatreotrongtủtường.NhưngtấmthảmvẫncòntreotrêntườngphòngkháchvànhữngcuốnsáchcủamẹtôivẫnchấtđầycácgiásáchphòngđọccủaBaba.Nhữngdấuhiệucủathahươngthậtmơhồ:BứcảnhđámcướicủachamẹtôiđãbịtháomấtcùngvớitấmảnhlụacủaôngnộitôivàquốcvươngNaderShahđứngbênngắmconnaichết.Mộtvàibộquầnáokhôngcòntrongtủtường.CuốnsổtaybìabọcdachúRahimKhanđãchotôinămnămtrướcđâycũngđãmất.
Vàolúcsáng,Jalaluddin–ngườiởthứbảycủachúngtôitrongnămnămqua–cóthểsẽnghĩchúngtôiđitảnbộhoặcláixeđidạo.Chúngtôiđãkhôngnóivớiôngta.KhôngthểtinaiởKabulnữa–chỉcầnđượcgiúichoíttiềnhoặclobịhại,làngườitasẽtốcáonhau,hàngxómtốhàngxóm,concáitốchamẹ,emtốanh,đàytớtốchủnhà,bạnbètốnhau.TôinghĩđếncasĩAhmadZahir,ngườiđãchơiphongcầmtạibuổisinhnhậtlầnthứmườibacủatôi.Ôngấyláixeđicùngvớimấyngườibạn,vàsauđó,ngườitatìmthấyxácôngbênlềđườngvớimộtviênđạnđằngsaugáy.Cácrafiq,tứclàcácđồngchí,cómặtởkhắpnơi,vàhọđãxẻđôiKabulthànhhainhóm:nghelénvàkhôngnghelén.Cáikhólàchẳngaibiếtaithuộcbênnào.Mộtnhậnxétngẫunhiênvớibácthợmay,trongkhithửchovừamộtbộquầnáocóthểdẫnbạnvàohầmtốinhàlaoPoleh-charkhi.Phànnànvềlệnhgiớinghiêmvớiônghàngthịt,vàđiềusauđóbạnnhậnralàmìnhđãởđằngsaunhữngsongsắt,mắthoangmangnhìnvàocáihọngcủamộtkhẩuKalashnikov.Ngaycảtạibànăntrongnhàriêngcủamình,dânchúngcũngphảinóinăngmộtcáchđắnđo–cácrafiqcócảởtronglớphọcnữa,họdạytrẻcondothámchamẹmình,chúýnghenhữnggì,kểlạivớiai.
Tôiđanglàmgìtrênconđườngnày,vàogiữađêmkhuya?Lẽratôiphảinằmtrêngiường,dướitấmchăn,vớimộtcuốnsáchgócquăntaichóngaybêncạnh.Điềunàyhẳnlàmộtgiấcmơ.Phảilànhưthế.Sánghômsautôithứcdậy,nhòmrangoàicửasố.KhôngbóngdángđámlínhNgavẻmặtdữ
tợntuầntiễutrênhè,khôngxetăngbấtthìnhlìnhxuấthiệntrênđườngphốcủathànhphốtôi,thápsúngxoayđixoaylạinhưnhữngngóntayđangkếttội,khôngcònđồngrúp,khôngcònlệnhgiớinghiêm,khôngcònnhữngxequânsựcủaQuânđộiNganhưthoiđưaởkhuphốchợ.Rồi,phíasautôi,tôinghethấytiếngcủaBabavàKarimđanghútthuốc,bàncãivềviệcthuxếpởJalalabad.KarimđảmbảovớiBabarằngemhắncómộtchiếcxetảilớn“chấtlượngcaoloạithượnghạng”vàhànhtrìnhdicưsangPeshawarđãtrởnênquáthôngthườngrồi.“Nócóthểnhắmmắtđưaôngđếnđó,”Karimnói.Tôithoángnghethấy,hắnbảoBabalàhắnvàemtraihắnbiếtlínhNgavàlínhAfghanlàmviệcởnhữngtrạmkiểmsoátrasao,hắnđãcạvớichúngviệcthuxếp“haibênđềucólợi”nhưthếnào.Việcđókhôngphảilàchuyệnmơ.Nhưthểđểkếtthúcviệcthảoluận,mộtchiếcMIGbấtchợtrúlênbayquađầu.Karimquăngđiếuthuốcvàrútkhẩusúngngắnởthắtlưngra.Chĩasúnglêntrời,hắnlàmđộngtácbắn,rồichửivànhổvềphíachiếcMIG.
TôitựhỏikhôngbiếtHassanởđâu.Rồiđếnđiềukhôngthểtránhkhỏi.Tôinônlênđámcỏdại,tiếngnônkhanvàrênrỉcủatôichìmhẳntrongtiếnggầmrúđiếcđặccủachiếcMIG.
Haimươiphútsau,chúngtôitớichỗtrạmkiểmsoátởMahipar.Tàixếcủachúngtôiđểchiếcxetảinổmáy,vànhảyxuốngchàođónnhữnggiọngnóiđangtiếnlại.Chândaydaysỏi.Vàilờitraođổingắngọn,kínkẽ.Mộtnhátquẹtcủachiếcbậtlửa.“Spasseba”[45].
Lạimộtnhátquẹtkháccủabậtlửa.Aiđócười.Tiếngcườithethéchóitailàmtôinảyngườilên.TaycủaBabaghìmchặtđùitôixuống.Ngườiđànôngđangcườibỗnghátlênlíulalíulườnglạcđiệu,mộtbàiháttronghônlễcủangườiAfghan,nặngtrịchgiọngNga:
Ahestaboro,Mah-e-manahestaboroLêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.Nhữnggótủnglộpcộptrênđườngnhựa.Aiđómởtungtấmvảibạtphủ
phíasauxetải,vàbabộmặtthòvào.MộtlàKarim,haikẻkialàhaitênlính,mộttênngườiAfghan,tênkia,mộtlínhNganhănnhở,mặtnhưmặtchóbiển,thuốcláphìphèolệchmộtbênmiệng.Phíasaubọnchúnglàmộtvầngtrăngtrắnghếunhưxươngkhôlơlửngtrênbầutrời.KarimvàtênlínhAfghantraođổingắngọnbằngtiếngPashtu.Tôihiểuđượcđôichút,mộtcáigìđóvềToorvàvậnrủicủahắn.TênlínhNgathòmặtvàophíasauxetải.Hắnvẫnđangêabàihátcưới,ngóntaygõnhịpvàomépthànhhậucủaxe.Ngaycảtrongánhtrănglờmờ,tôivẫnthấyđượccáinhìnđờđẫntrongđôimắtcủahắn,khiliatừhànhkháchnàysanghànhkháchkhác.Mặcdầulạnh,mồhôiròngròngchảytừlôngmàyhắnxuống.Đôimắthắndừnglạiởngườithiếuphụchítkhănsanđen.HắnnóitiếngNgavớiKarim,mắtkhôngrờingườiđànbà.KarimtrảlờibằngtiếngNgacụtlủn,rồitênlínhđáplạigaygắtvàcòncộclốchơn.TênlínhAfghancũngnóimộtđiềugìđấygiọng
nhỏnhẹvàbiếtđiềuhơn.NhưngtênlínhNgaquátlêncáigìđó,khiếnhaitênkiangầnngại.TôicảmthấyBabangồisátvàotôi.Karimhắnggiọng,cúiđầuxuống.NóitênlínhNgamuốncónửagiờvớingườithiếuphụởđằngsauxetải.
Ngườithiếuphụkéochiếckhănsanxuốngtrùmkínmặt.Oàlênkhóc.Đứatrẻngồitrênlòngchồngchịtacũngoàkhóctheo.Mặtngườichồngtrởnênnhợtnhạtnhưmảnhtrănglởnvởntrêntrời.ÔngtabảoKarimyêucầu“ônglínhSahib”thểhiệnmộtchúttìnhthương,cóthểôngcómộtngườiemgáihoặcmộtbàmẹ,cũngcóthểcảmộtngườivợnữa.TênNgangheKarimnóivàsủalênmộtloạtnhữngtừgìđó.
-Đólàcáigiáđểchúngtađượcđiqua.–Karimnói.Hắnkhôngdámnhìnvàomắtngườichồng.
-Nhưngchúngtôiđãtrảmộtgiárấtsòngphẳngrồi,–ngườichồngnói.Karimvàtênlínhnóivớinhau.-Nónói…nónói,mọigiáđềuphảichịuthuế.ThếlàBabađứngphắtdậy.Đếnlượttôiphảiníuchặttaytôivàođùiông,
nhưngBabagỡtaytôivàrútchânra.Khiôngđứnglên,ôngchekhuấtánhtrăng:
-Tôimuốnanhhỏingườiđànôngkiamộtđiều,–Babanói.NóivớiKarim,nhưngnhìnthẳngvàotênsĩquanNga.–Hỏihắn,sựliêmsỉcuahắnđểđâu?
Họlạinóivớinhau.-Hắnnóiđâylàchiếntranh.Khôngcóliêmsỉtrongchiếntranh.-Bảovớihắnlàhắnnhầm.Chiếntranhkhônghuỷbỏphéptắc.Nóđòi
hỏiphéptắcthậmchícònhơncảthờibình.Bốcứphảiluônluônlàmộtngườianhhùngư?Tôinghĩ.Timđậploạnxạ.
Bốkhôngthểchỉmộtlầnbỏquasao?Nhưngtôibiếtôngkhôngthể.Điềuđókhôngcótrongbảntínhcủaông.Vấnđềlàbảntínhcủaôngsẽlàmchotấtcảchúngtôibịgiết.
TênlínhNganóigìđóvớiKarim,mộtnụcườinhếchlêntrênđôimôihắn.
-Aghasahib,–Karimnói,–cáilũRoussi[46]nàychúngkhônggiốngchúngta.Chúngchẳnghiểugìvềtôntrọngvàdanhdự.
-Nónóicáigì?-Nónóinócũngthíchđượcnãmộtviênđạnvàongườiôngkhôngkém
gì…–Karimnóinhỏdầnkhôngngherõnữa,nhưnggậtgậtđầuvềphíangườithiếuphụđãrơivàoconmắtcủatênlínhcanh.Tênlínhbúngđiếuthuốcđanghútdởcủahắnđivàrútkhẩusúngngắnrakhỏibao.VậyđâylànơiBabasẽchết.Tôinghĩ.Chuyệnsắpxảyranhưthế.Tôiđọcthầmmộtcâukinhtrongđầu.
-Bảovớinótôisẽnhậnmộtnghìnviênđạncủanótrướckhitôiđểchosự
vôluânxảyra.–Babanói.Tâmtrítôichợtbừnglêncáingàymùađôngsáunămtrướcđây.Tôi,từ
gócphốchămchúnhìnvàosâutrongngõ.KamalvàWaliđèHassanxuống.NhữngcơmôngcủaAssefépchặtvànớilỏng,đôihôngcủanógiúivàokéora.Cứchotôiđãtừnglàmộtanhhùngnàođóđi,tôivẫnđangbịcáidiềudằnvặt.Đôikhi,chínhtôicũngkhôngbiếtmìnhcóthựcsựlàcontraiBabakhông.
GãngườiNgamặtchóbiểnnângkhẩusúnglên.-Baba,conxinbốngồixuống.–tôivừanóivừagiậtmạnhốngtayáo
ông.–Connghĩnóthựcsựđịnhbắnbốđấy.Babagạtbàntaytôira,giậndữnói:-Tađãkhôngdạyconchútnàoư?Rồiôngquayvềphíatênlínhđangnhănnhở:-Bảonó,tốthơnlàhãybắntaomộtphátchếtngay.Bởinếutaokhông
ngãxuống,taosẽxénóthànhnhiềumảnh,chếttiệtcáithằngbốnó!TênlínhNgakhôngchịuthôinhănnhởkhinghephiêndịchlại.Hắngạt
chốthãmtrênkhẩusúng,chĩanòngsúngvàongựcBaba.Timtôiđậpthìnhthịchtronglồngngực,tôilấyhaitaychemặt.
Khẩusúnggầmlên.Thếlàxong.Tôimườitámvàđơnđộc.Tôichẳngcònaitrênđờinày.
Babađãchếtvàbâygiờtôiphảichônông.Tôichônôngởđâu?Sauđótôiđiđâu?
Nhưngcơnlốcxoáynhưngýnghĩdởdangquaycuồngtrongđầutôidừnglạikhitôigiươngmimắt,thấyBabavẫnđứng.TôithấymộtviênsĩquanNgathứhaicùngvớinhữngkẻkhác.Chínhlàkhóicuộnlêntừhọngsúngcủaôngtachĩalêntrời.TênlínhđịnhbắnBabađãtrasúngvàobao.Hắnđanglêchânbướcđi.Tôichưatừngbaogiờcảmthấymuốndởkhócdởcườihơnnhưthế.
ViênsĩquanNgathứhai,tócđốmbạc,bệvệnóivớichúngtôibằngtiếngFarsibậpbẹ.Ôngtaxinlỗichúngtôivềcáchxửsựcủatayđồngchícủamình.Ôngtanói:
-NướcNgagửihọđếnđâyđểchiếnđấu.Nhưnghọmớichỉlànhữngchàngtrai,vàkhitớiđâyhọtìmthấykhoáilạccủamatuý.–Ôngtanhìntênsĩquantrẻbằngđôimắtbuồnrầucủamộtngườichabựctứcvớiđứacontraimấttưcáchcủamình.–Thằngnàycũngdínhdángđếnmatuýđấy.Tôicốngănnó…–Ôngtavẫyrahiệuchochúngtôiđi.
Mộtlátsau,chúngtôiphóngxeđikhỏi.Tôinghethấymộttiếngcười,rồitiếpđếncáigiọngsềnsệtlạcđiệucủatênlínhlúcđầuhátbàihátcổtrongđámcưới.
Chúngtôiđitrênxetrongimlặngkhoảngmườilămphút,trướckhichồngngườithiếuphụbấtchợtđứnglênvàlàmmộtđiềutôiđãtừngthấy
nhiềungườikháclàmtrướcôngta:HôntaycủaBaba.VậnrủicủaToor.Chẳngphảitôiđãtìnhcờnghethấyđiềuđótrongcâu
chuyệnởMahiparsao?ChúngtôilănbánhđếnJalalabadvàokhoảngmộtgiờtrướclúcmặttrời
mọc.Karimnhanhchóngđưachúngtôixuốngxevàdẫnvàongôinhàmộttầngởngãtưhaiconđườngbẩnthỉu,suốtdọctoànnhữngdãynhàmộttầngmáibằng,nhữngcâykeovànhữngcửahiệuđóngkín.Tôikéocổáokhoáclênđểchốnglạnhlúcchúngtôivộivãchạyvàongôinhàkéotheođồđạccủamình.Khônghiểutạisao,tôinhớtớimùicủcải.
Khiđãđưachúngtôivàotrongánphòngkháchtrốngkhôngnhờtối,Karimliềnkhoácửatrướclại,kéocáikhăntrảigiườngráchthaychorèmche.Rồihắnthởphàovàbáochomọingườimộttinxấu:Toor,emtraihắnkhôngthểđưachúngtôisangPeshawar.Hìnhnhưmáymócchiếcxetảicủagãbịnổtuầntrước,vàToorvẫnđangđợinhưngbộphậnthaythế.
-Tuầntrướcư?–Aiđókêulên.–Nếubiếtthế,tạisaoanhcònmangchúngtôitớiđây?
Tôithấycógìàomộtcáiquađuôimắttôi.Rồimộtcáibóngvụtngangquacănphòng,vàtiếpđótôinhìnthấyKarimbịghìchặtvàotường,đôichânnguyêndépcủahắnđungđưacáchsànnhàhơnnửamét.HaibàntayBabađangtómquanhcổhắn..
-Taosẽnóichomàybiếttạisao,–Babagiậndữbảo.–Bởivìnóđãnhậnđượctiềnphầnchặngđườngcủanó.Đólàtấtcảnhữnggìnóquantâm.
Karimđangngạtthởúớkêulên.Nướcdãinhỏrabênméphắn.-Bỏhắnxuống,Agha,ônggiếthắnmất,–mộttrongsốhànhkháchnói.-Chínhlàđiềutôiđịnhlàmđấy,–Babanói.Điềumàkhôngaitrongsố
nhữngngườikháctrongcănphòngbiếtđượcấylàBabakhôngđùa.Karimđangđỏtíalênvàgiậtgiậtchân.Babavẫnbópchặtcổhắnchotớikhingườimẹtrẻ,cáingườimàtênsĩquanNgađãmêthíchđó,vanxinôngdừnglại.
Karimngãvậttrênnềnnhà,lănlộnđểhítthởkhiBabacuốicùngcũngthảhắnra.Cănphòngtrởnênimlìm.Chưađầyhaigiờtrước.Babađãtựnguyệnnhậnmộtviênđạnvìdanhdựcủamộtngườiphụnữôngkhônghềquenbiết.Lúcnàyôngsuýtđãbópchếtmộtngườiđànông,vàchắcsẽsungsướnglàmxongviệcđónếukhôngcólờicầuxincủavẫnngườiphụnữấy.
Cócáigìđóđậpthùmthùmởnhàbên.Không,khôngphảinhàbên,màphíadưới.
-Cáigìthế?–Aiđóhỏi.-Bọnkhác,–Karimhổnhểngiữanhữnghơithởkhónhọc,–ởdướihầm.-Bọnhọđợibaolâurồi?–Babahỏi,vừasáplạiKarim.-Haituần.-Taonghĩmàyvừanói,chiếcxetảihỏngtuầntrước.Karimvuốtcổhọng,
ộpộpnhưếch:
-Cóthểtuầntrướcnữa.-Baolâu?-Cáigì?-Baolâuđểthaymáy?–Babagầmlên.Karimrúmngườilạinhưngkhôngnóigì.Tôithấymừngvìbóngtối.Tôi
khôngmuốnthấycáinhìnsátnhântrênbộmặtBaba.Mùihôinhớpnhúa,giốngnhưmùirêumốc,xộcvàomũitôilúcKarim
mởcánhcửadẫnchúngtôixuốngnhưngbậcthangọpẹpởdướihầm.Chúngtôiđixuốngtheohàngmột.NhữngbậcthangrênlêndướisứcnặngcủaBaba.Đứngtrongcănhầmlạnh,tôicảmthấynhưbịnhữngconmắtchậpchờntrongbóngtốitheodõi.Tôithấynhữnghìnhngườirúcvàonhauquanhphòng,bónghọinlêntườngbởiánhsánglờmờcủahaingọnđèndầu.Mộttiếngthìthầmkhekhẽlantruyềnsuốtcănhầm,áttiếngnhưnggiọtnướcrỉởđâuđó,vàmộttiếnggìkhácnữa,nhưtiếnggãi.
Babathởdàiphíasautôi,buôngnhữngtúiđồxuống.Karimbảochúngtôisẽchỉmấtvàibangàylàsửaxongchiếcxetải.Rồi
thìchúngtôisẽtrênđườngsangPeshawar.Trênđườngtớitựdo.Trênđườngtớiantoàn.
Cănhầmlànhàcủachúngtôisuốttuầnsauđóvàtớiđêmthứbatôikhámphátừđâuratiếnggãi.Nhữngconchuộtcống.
Khimắtđãquenbóngtối,tôiđếmđượcbamươingườitịnạntrongcănhầm.Chúngtôingồivaikềvaidọctheonhữngbứctường,ănbánhquy,bánhmìlâungàyvàtáo.Đêmđầutiênđó,tấtcảmọingườiđềucùngnhaucầukinh.MộttrongsốngườitịnạnhỏiBabatạisaoôngkhôngthamgiacùnghọ:
-Thượngđếsẽcứuvớttấtcảchúngta.TạisaoôngkhôngcầuxinNgười?Babaxìmũi.Duỗichânra:-Cáisẽcứuvớtchúngtalàtámbộxi-lanhvàcáichếhoàkhítốt.ThếlàđámcònlạicâmlặngluônvềvấnđềThượngđế.Mãikhuyacủađêmđầutiênấytôimớipháthiệnrahaingườitrongđoàn
trốntránhcùngchúngtôilàKamalvàbốnó.ThấyKamalngồitrongcănhầmchỉcáchtôigầnnửamét,tôikhángạcnhiên.Nhưngkhinóvàbốnóngồixíchlạibênchúngtôi,tôinhìnrõbộmặtcủaKamal,thựcsựnhìnrõ…
Nóđãtànhéo–khôngcòntừnàođơngiảnhơnđểgọi.Đôimắtnónhưmộtcáihốcnhìntôivàkhôngcóvẻnhậnranétgì.Vainógồlên,đôimáxệxuốngnhưthểquámệtmỏikhôngbámnổivàoxươnggòmánữa.Bốnó,ngườiđãtừngsởhữumộtrạpchiếuphimởKabul,đangkểchoBabanghebathángtrướcđâymộtviênđạnlạcđãbắntrúngvàotháidươnggiếtchếtvợôngnhưthếnào.RồiôngtakểvớiBabavềthằngKamal.Tôichỉngheđượclỗchỗ:Nhẽrachẳngbaogiờđượcđểnóđimộtmình…lúcnàocũngthế,thậtđẹptrai,ôngbiếtđấy…bốnđứachúngnó…chốngtrả…Thượngđế…
chụpđượcnó…nhỏmáuđầmđìaxuốngđó…cáiquầncủanó…chẳngnóigìnữa…chỉtrừngtrừng…
Sẽkhôngcóxetải,Karimbảochúngtôithếsaukhichúngtôiđãtrảiquamộttuầnlễtrongcáicănhầmnhungnhúcchuột.Chiếcxetảikhôngchữanổi.
-Cómộtcáchkhác,–Karimnói,giọnghắnnổilêngiữanhữngtiếngkêurên.
Anhhọhắnlàchủmộtxetảichởxăngdầuvàđãtừngchởlậungườibằngchiếcxeđóđôibalần.HắnđangởJalalabadvàđủsứcchởtấtcảchúngtôi.
Mọingười,trừmộtcặpvợchồngđãcaotuổi,đềuquyếtđịnhđi.Đêmđó,chúngtôi,Babavàtôi,Kamalvàbốnó,cùngnhữngngườikhác
rờiđi.Kamalvàngườianhhọhắn,mộtgãđànôngmặtvuông,đầuhóitênlàAziz,giúpchúngtôichuivàobồnxăng.Từngngườimột,chúngtôitrèolêncáisànhậuxe,rồileolênthangsauvàtụtxuốngbồnxăng.TôicònnhớBabaleolêngiữachừnglạinhảyxuốngvàmoiởtúiramộthộpthuốcláhít.Ôngdốchếtthuốcởhộpra,vàbốcmộtvốctaybụiđấtởgiữaconđườngkhôngrảinhựa.Ônghônbụiđất.Đổvàotronghộp.Đúthộpvàotúingực,gầntimông.
Kinhhoàng.Bạnmởmiệngra.Mởthậtrộngchoxươnghàmkêurăngrắc.Bạnralệnh
chophổimìnhhítkhôngkhí,LÚCNÀY,bạncầnkhôngkhí,cầnnóLÚCNÀY.Nhưngđườngkhíquảncủabạnlờbạnđi.Chúngsuysụp,thítchặt,coquắpvàbấtchợtbạnnhưđangthởquamộtốngrơm.Miệngbạnngậmlạivàđôimôibạnmímchặt,tấtcảnhữnggìbạncóthềxoayxởđượclàmộttiếngộpộpnghẹntắc.Haibàntaybạnvặnvẹo,lúclắc.Đâuđómộtcáiđậpnứttoácvàmộtluồngmồhôilạnhtrànra,ướtđẫmcơthểbạn.Bạnmuốnlahétlênvìsợ.Bạnsẽlàmthếnếubạncóthể.Nhưngbạnphảithởđãrồimớilahétđược.
Kinhhoàng.Cănhầmđãtối.Cáibồnxăngcòntốiđenhơn.Tôinhìnphải,nhìntrái,
xuống,lên,vẫyvẫyhaitaytrướcmắt,khôngthấymộtmảymaycửđộng.Tôichớp,rồilạichớpmắt.Chẳngthấygìhết.Chẳngcònlàkhôngkhínữa,nósềnsệt,thậmchíđặcquánhnữa.Khôngkhíđángrakhôngđượcđặcquánh.Tôimuốnvươnhaibàntayra,nghiềnnátkhôngkhíthànhnhữngmảnhnhỏ,nhồichúngvàokhíquảncủatôi.Vàcáimùihôihắcđócủadầudiesel.Mắttôinhứcnhốihơidầu,nhưaiđólộnmimắttôilênvàxátchanhlênđó.Mũitôinhưbắtlửasaumỗilầnthở.Màycóthểchếttrongmộtchỗnhưthếnày,tôinghĩvậy.Mộttiếnglahétđangchựcbậtra.Bậtra,bậtra…
Vàrồimộtđiềuthầnkỳnhỏ.Babagiậtốngtayáotôi,vàmộtcáigìđósángxanhlêntrongbóngtối.Ánhsáng!ĐồnghồđeotaycủaBaba.Tôidánchặtđôimắtvàohaichiếckimdạquangxanhđó.Tôiquásợtôisẽmất
chúng.Tôikhôngdámchớpmắt.Dầndần,tôinhậnrađượcnhữnggìởquanhtôi.Tôinghethấynhững
tiếngrênvàtiếnglầmrầmcầunguyện.Tôinghethấytiếngmộtembékhóc,tiếngruthầmcủamẹnó.Aiđónônkhan.AiđónguyềnrủabọnShorawi.Chiếcxetảilắclưbênnàyquabênkhác,nảyxuống,nảylên.Nhữngcáiđầuđậpvàovỏsắt.
-Nghĩđếnđiềugìtốtđẹp.–Babathìthầmvàotaitôi.–Điềugìhạnhphúc.
Điềugìtốtđẹp.Điềugìhạnhphúc.Tôimặcchotrínãotôilangthang.Tôimặcnóđếnđâuthìđến.
ChiềuthứSáuởPaghman.Mộtcánhđồngcỏrộnglốmđốmnhữngcâydâutằmnởhoa.Hassanvàtôiđứngngậpgótchântrongcỏmọchoang.Tôiđanggiậtmạnhdâydiều,cuộndâyđangquaytronghaibàntaychaisạncủaHassan,mắtchúngtôingướcnhìnlênbầutrời.Khôngmộtlờitraođổigiữachúngtôi,khôngphảibởivìchúngtôikhôngcógìđểnói,màbởivìchúngtôikhôngcầnphảinóiđiềugì.Đó,giữanhữngconngườilànhữngkýứcđầutiêncủanhau,nhữngconngườiđãcùngđượcnuôitừmộtbầusữamẹlànhưthế.MộtluồnggiónhẹlàmlayđộngđámcỏvàHassanđểchocuộndâylăn.Chiếcdiềuquayđảo,ngụpchìm,rồiđứngvững.Đôibóngsinhđôicủachúngtôinhảymúatrênthảmcỏgợnsóng.Từđâuđó,bênkiadãytườnggạchthấpphíacuốicánhđồng,chúngtôinghethấytiếngchuyệngẫu,tiếngcườivàtiếngrócráchcủamộtvòiphunnước.Vànhạc,cóvẻxưacũvàquenthuộc.TôinghĩđólàbàiYaMowlahtrênđàndâyRubab.Cóaiđógọichúngtôibênkiatườngvànóiđãđếngiờuốngtrà,ănbánhngọt.
Tôikhôngnhớđólàthángnào,vàcảnămnàonữa.Tôichỉbiếtkỷniệmđósốngtrongtôi,mộtmẩudĩvãngtốtđẹpđượcđóngnanghoànhảo,mộtnétchổilôngphếtmàulênkhungvảicằncỗi,xámxịtcuộcđờigiờđâychúngtôiđãrơivào.
Phầncònlạicủachuyếnxeđólànhữngmẩuvànhữngmảnhrảiráccủakýứcđếnrồilạiđi,phầnlớnlàâmthanhvàmùivị:TiếnggầmrúcủamáybayMIGtrênđầu,nhữngtràngsúngmáy,mộtconlừabebegầnđó,tiếngnhạcđeocổlengkeng,vàtiếngcừuọoẹ,tiếngsỏirảiđườngbịnghiếnnátdướibánhxetải,mộtđứabéhờntrongbóngtối,mùihôicủadầudiesel,mùinônmửa,mùiphân.
Nhữnggìtôinhớtiếptheolàánhsángloámắtcủabuổisớmmaikhitrèorakhỏibồnxăng.Tôinhớmìnhđãngửamặtlêntrời,hiếngmắt,thởnhưthểthếgiớisắpcạnkiệtkhôngkhí.Tôinằmxoàitrênbờconđườngđấtcạnhmộtkheđá,ngướcnhìnlênbầutrờimàuxámbuổibanmai,biếtơnkhítrời,biếtơnánhsáng,biếtơnđượcsốngsót.
-Amir,chúngtađãởPakistan,–Babanói.Ôngđangđứngbênnhìntôi.–KarimbảohắnsẽgọimộtchuyếnxebuýtchởchúngtatớiPeshawar.
Tôicuộnngườilại,vẫnnằmtrênđấtlạnhvànhìnthấynhữngchiếcvalicủachúngtôiphíachânbênkiaBaba.NhìnquakhechữVlộnngượcgiữahaichânông,tôithấychiếcxetảinổmáyđứngyênbênbờđường,nhữngngườitịnạnkhácđangtrèoxuốngthang.Xahơn,conđườngđấttrảiraquanhữngcánhđồngnhưnhữngchiếckhănmàuchìdướibầutrờixám,rồibiếnmấtsaudãyđồibátúp.Dọctheoconđườnglàmộtngôilàngnhỏtrảidàitrênsườndốctrànánhnắng.
Mắttôiquaytrởlạinhìnnhữngchiếcvalicủachúngtôi.ChúngkhiếntôibuồnchoBaba.Saumọithứôngđãtừnggâydựng,lậpkếhoạch,đấutranh,daydứt,ướcmơ,góighémlạiđờiôngchỉcònthếnàyđây:mộtđứacontraibấtđắcývàhaichiếcvali.
Aiđóđangkêuthét.Không,khôngphảikêuthét.Màđangkhóc.Tôithấyhànhkháchtụmlạithànhmộtvòngtròn,nghethấynhữngtiếnggọikhẩnthiết.
Aiđónóitừ“khíđộc”.Ngườikháccũngnóithế.Tiếngkêuthétchuyềnthànhtiếngrítxéhọng.
Babavàtôivộichạytớiđámngườiđứngxemvàđẩyhọrađểchenvào.BốcủaKamalđangngồixếpbằngtrònởgiữavòngngười,layđilaylại,hônlênbộmặtxámnhưtrocủađứacontrai.
-Nókhôngthởnữa!Contraitôikhôngthởnữa!–Ôngđangkêukhóc.CơthểkhôngcònsinhkhícủaKamalnằmtrênlòngông.Bàntayphảinóduỗira,rũxuống,đungđưatheonhịpthổnthứccủangườicha.
-Contraitôi!Nókhôngthởnữa!LạythánhAllah,xinngườigiúpnóthởđi!
Babaquỳxuốngbêncạnhôngvàquàngcánhtaylênvaiông.NhưngbốcủaKamalđẩyôngravànhàotớiKarimđangđứnggầnngườianhhọhắn.Nhữnggìxảyratiếptheoquánhanh,quágọnkhôngthểgọilàcuộcẩuđả.Karimthốtramộttiếngkêukinhngạcvàlùilại.Tôithấymộtcánhtayvunglênvàchânđá.Giâysau,ôngbốcủaKamalđãđangđứngvớikhẩusúngcủaKarimtrongtay.
-Đừngbắntôi!–Karimkêulên.Nhưngtrướckhibấtkỳaitrongchúngtôikịpnóihoặclàmđượcđiềugì,
bốcủaKamalđãđưanòngsúnglênmiệngmình.Tôisẽkhôngbaogiờquênđượctiếngvangcủaphátnổđó.Haychớplửavàmáuđỏphunra.Tôilạigậpngườivànônkhanbênvệđường.
Chương11Fremont,California.Nhữngnăm80.BabayêutưtưởngcủanướcMỹ.ChínhcuộcsốngởMỹđãkhiếnôngbị
ungloét.TôicònnhớhaibốcontôiđibộquaCôngviênHồElizabethởFremont,
cáchcănhộcủachúngtôivàidãyphố,xembọncontraichơibóngchày,bọncongáinhỏcườikhúckhíchtrênnhữngchiếcxíchđutrongsânchơi.Babathườnggiảnggiảichotôisángtỏquanđiểmchínhtrịcủaôngsuốtnhữngcuộcdạobộđó,bằngnhữngbàibìnhluậnvòngvèodàidòng.Ôngthườngnói:
-Chỉcóbahạngđànôngthựcthụtrênthếgiớinày,Amirạ.Ôngkểtênrabằngđầungóntay:NgườiMỹ,vịcứutinhquátựtin,ngườiAnhvàngườiIsrael.
-Cònlạitấtcả,–ôngphẩytay,miệngkèmtheomộttiếngphừrựt,–đềunhưnhữngbàgiàkểchuyện.
TưtưởngkhuynhIsraelthườngdẫnđếnsựtứcgiậncủangườiAfghanởFremont,họlênánôngthânDoTháivàthựctếlàbàiHồi.Babathườnggặphọđểuốngtràvànhấmnhápbánhngọtrowt[47]tạicôngviên,vàlàmhọphátđiênvớinhữngquanđiểmchínhtrịcủaông.Sauđóôngthườngbảotôi:-Cáihọkhônghiểulàtôngiáochẳngcócanhệgìđếnviệcnày.TheoquanđiểmcủaBaba,Israellàmộthònđảocủa“nhữngngườiđànôngđíchthực”trongcáibiểntoànnhữngngườiẢrậpquábậnrộnvớiviệcbéoúlêntừdầumỏcủahọ,khôngbuồnquantâmđếnchínhbảnthânhọnữa.“Israellàmđiềunày.Israellàmđiềunọ,”–BabathườngnóinhạitheogiọngẢrập“Vậyhãylàmgìđóđi.Hànhđộngđi.CácônglàngườiẢrập,vậyhãygiúpngườiPalestineđi.”ÔngghétcayghétđắngngàiJimmyCarter[48],ngườimàônggọilà“kẻrăngtođầnđộn.”Năm1980,khichúngtôivẫncònởKabul,HoaKỳtuyênbốsẽtẩychạyđạihộiOlympicởMatxcơva.Babakêulêntởmlợm:
-Wahwah!Chàchà!BrezhnevđangtànsáttậpthểngườiAfghan,thếmàtấtcảnhữnggìgãănlạcấycóthểnóichỉlà“Tôisẽkhôngđếnbơitrongcáibểbơicủaanh.”
BabatintưởngCarterđãvôtìnhlàmnhiềuchochủnghĩacộngsảnhơncảLeonidBrezhnev.“Ôngtakhôngđủsứcđiềuhànhđấtnướcnày.NógiốngđặcmộtthằngcontraikhôngbiếtđixeđạpsautayláicủamộtchiếcCadillackiểumới.”NhữnggìnướcMỹvàthếgiớicầnlàmộtngườiđànôngcứngrắn.Mộtngườiđànôngđượcchọnlựa,mộtaiđóhànhđộngthayvìvặnvẹohaitaylolắng.MộtaiđótheokiểucủaRonaldReagan.VàkhiReaganlêntruyềnhìnhgọibọnShorawilà“Đếquốcđồibại”,Babarangoàivàmuamộtbứcảnhtổngthốngnherăngcườigiơngóncáilên.Ônglồng
khungtấmảnhvàtreoởhànhlangcủachúngtôi,ngaygầnbứcảnhđentrắngcũcủabảnthânông,đeochiếcnơcổnhỏ,vàđangbắttayQuốcvươngZahirShah.PhầnlớnhàngxómcủachúngtôiởFremontlànhữngtàixếxebuýt,cảnhsát,nhữngnhânviêntrạmbánxăngdầu,vànhữngbàmẹkhônghônthúhưởngphúclợixãhội,chínhxáclàtoàntầnglớpdânlaođộngchẳngmấychốcsẽngạtthởdướicáigốikiểuReaganépvàomặthọ.Babalàmộtngườicộnghoàđơnđộctrongchungcưcủachúngtôi.
NhưngkhóiVùngVịnhnhứcmắtông,tiếngồnxecộlàmôngđauđầu,vàphấnhoalàmôngho.Quacâykhôngđủngọt,nướckhôngsạchlắm,vàđâurồibaonhiêucâycốivớinhữngcánhđồngrộnglớn?Hainămtrời,tôicốkhuyênBabaghitênvàonhữnglớpESL[49]đểnângcaothứtiếngAnhvỡlòngcủaông.Nhưngôngmỉamaiýtưởngđó.Ôngcàunhàu:“Biếtđâutaphátâmđượctừ“mèo”vàthầygiáolạichotamộtngôisaonhỏlấplánh[50],thếlàtacóthểchạyvộivềnhàkhoenóvớicon.”
MộtChủnhậtmùaxuânnăm1983,tôibướcvàohiệusáchnhỏbánsáchcũbìamềm,gầnrạpchiếuphimẤnĐộ,ngayphíaTâynơigiaonhaugiữaAmtrakvàĐạilộFremont.TôibảoBabachừngnămphúttôisẽravàôngnhúnvai.ÔngđanglàmviệctạitrạmbánxăngởFremontvàhômnaylàngàynghỉ.TôidõitheoôngđibừangangquaĐạilộFremontrồivàocửahàngtạphoánhỏFast&Easy(NhanhvàThoảimái)củamộtcặpvợchồnggiàngườiViệtNam,ôngbàNguyễn.Họlànhữngngườithânthiện,tócđãhoarâm,bàbịbệnhParkinson,ôngđãbịthayxươnghông.Bàluôncườimómmémbảotôi:“ÔngấybâygiờnửangườinửamáygiốngnhưNgườiĐànôngSáuTriệuĐôla.”[51]“NgườiĐànôngSáuTriệuĐôla,nhớchưa,Amir?”RồiôngNguyễnthườngvừatrừngmắtvừagiảvờchạytậptễnhnhưdiễnviênLeeMajors[52].
Tôiđanglậtquamộtcuốnsáchcũnát,truyệntrinhthámcónhânvậtMikeHammer[53],thìnghethấytiếngkêuthétvàtiếngkínhvỡ.TôithấyôngbàNguyễnđằngsauquầyhàngnépvàotường,mặtxámngắt.HaitayôngNguyễnômlấyvợmình.Trênnềnnhà,nhữngtráicam,mộtgiáhàngbịlậtnhào,mộtlọthịtbòvỡlănlonglócvànhữngmảnhkínhvỡdướichânBaba.
HoáraBabakhôngmangtheotiềnmặtđềmuacam.ÔngđãviếtchoôngNguyễnmộttấmséc,vàôngNguyễnyêucầuchoxemgiấychứngminh.“Lãotamuốnxemgiấyphépcủata,”BabarốnglênbằngtiếngFarsi.“Gầnhainămnaychúngtađãmuathứhoaquảchếttiệtcủalão,đúttiềnvàotúilãovàlãochóđẻấylạimuốnxemgiấyphépcủata.”
-Baba,đâykhôngphảilàchuyệncánhân,–tôivừanói,vừamỉmcườivớiôngbàNguyễn.–Họđượcphéphỏigiấychứngminh.
-Takhôngmuốnôngởđây–ôngNguyễnvừanóivừabướcrađứngchắntrướcbàvợ.ÔngchỉvàoBababằngchiếcgậychốngcủaông.Ông
quaylạibảotôi.–Anhlàmộtthanhniêntốt,nhưngchaanh,ôngấyđiên.Khôngthểhoannghênhôngtachútnàonữa.
-Lãotatưởngtalàtênăncướpư?–Babatotiếngnói.Đámđôngtụtậpởbênngoài.Họđangnhìnchằmchằm.–Cócáiđấtnướcnàonhưthếnàykhông?Chẳngaitinainữa.
-Tôigọicảnhsát,–bàNguyễnlómặtranói.–Ôngrađikhôngtôigọicảnhsát.
-BàNguyễn,xinbàđừnggọicảnhsát.Tôisẽđưaôngấyvềnhà.Chỉxinbàđừnggọicảnhsát,đượckhôngạ?
-Phải,anhđưaôngấyvềnhàđi.Nênthế,–ôngNguyễnnói.Đôimắtông,đằngsaucặpkínhlãogọngthép,khôngrờiBaba.TôidẫnBabaquacửa.Ôngđávàogiáhànglúcđira.Saukhitôiđãthuyếtphụcônghứakhôngquaylạinữa,tôitrởlạicửahàngvàxinlỗiôngbàNguyễn.Nóichoôngbàbiết,chatôiđangtrảiquamộtthờikỳkhókhăn.TôichoôngbàNguyễnđịachỉvàsốđiệnthoạicủachúngtôi,vàbảobà,tôimuốncóướctínhkhoảnthiệthại.“Monggọichotôicàngsớmcàngtốt.Tôisẽđềnđủmọithứ,bàNguyễn.Tôithànhthựcxinlỗi.”BàNguyễncầmmảnhgiấytôitraovàgậtđầu.Tôithấyhaitaybàrunrunhơnthườnglệ,vàlàmtôicànggiậnBaba,việcôngkhiếnmộtbàgiàphảirunrẩynhưthế.
-ChatôivẫncầnphảithíchứngdầnvớicuộcsốngởMỹ,–tôigiảithích.TôimuốnnóichohọbiếtrằngởKabul,chúngtôibẻmộtcànhcâyvàsử
dụngnónhưmộtthẻtíndụng.Hassanvàtôithườngmangmộtchiếcquegỗđếnngườilàmbánh.Họlấydaokhắcnhữngvạchlêncâygậycủachúngtôi,mộtvạchlàmộtổbánhnaanmàhọthườngkéorachochúngtôitừngọnlửacháyxèoxèocủalònướngTandoor.Vàocuốitháng,chatôitrảtiềnchochủtiệmtheosốvạchkhắctrêncâygậy.Cóthếthôi.Khônghỏihangì.Khônggiấychứngminh.
Nhưngtôikhôngnóivớihọ.TôicảmơnôngNguyễnđãkhônggọicớm.MangBabavềnhà.Ôngdỗivàhútthuốctrênbancông,trongkhitôinấucơmvớicổgàhầm.Mộtnămrưỡi,từkhichúngtôibướcxuốngchiếcmáybayđếnPeshawar,màBabavẫnđangthíchứng.
Tốiđóchúngtôiăntrongimlặng.Ănđượchaimiếng,Babađẩyđĩacủamìnhđi.
Tôiliếcnhìnôngquabànăn,móngtayôngsứtmẻđensìdầumáy,cácđốtngóntrầyxước,mùicủatrạmga–dầu,bụi,mồhôivàdầudiesel–đầyquầnáo.Babagiốngnhưmộtngườiđànônggoávợđãtáihônmàkhôngthểdứtbỏhẳnngườivợquácố.ÔngthiếuvắngnhữngđồngmíaởJalalabadvànhữngvườnquảởPaghman.Ôngthiếuvắngđámđôngraravàovàongôinhàcủaông,nhớnhungchuyếndạobộxuốngnhữnglốiđinhộnnhịpcủakhuphốchợShor,đáplạisựchàođóncủamọingườiquenbiếtông,biếtcảôngnộicủaông,chacủaông,nhữngngườicùngchungtổtiênvớiôngmà
quákhứcủahọđềudâymơrễmávớiquákhứcủaông.ĐốivớitôinướcMỹlàmộtchốnđểtôichônvùikýức.ĐốivớiBaba,làmộtchốnđểtiếcthươngkýứccủaông.-CólẽchúngtaphảiquayvềPeshawar.–Tôivừanóivừanhìnđálềnh
bềnhtrongcốcnướccủatôi.ChúngtôiđãtrảiquasáuthángởPeshawarđểđợiSởNhậpcưvàNhậpquốctịchcấpvisa.Cănhộmộtgiườngcáubẩncủachúngtôisựcmùinhưmùitấtthốivàphânmèo,nhưngchúngtôicònđượcquâyquầnvớinhữngngườichúngtôiquenbiết–ítnhấtBabacũngbiết.Ôngthườngmờitoànthểnhữngngườihàngxómcùnghànhlangđếnăntối,phầnlớnbọnhọcũnglàngườiAfghanđangđợivisa.Khôngtránhkhỏiviệc,aiđóthườngmangđếnmộtbộtrốngvàaikhácnữa,mộtcâyphongcầm.Tràuốnglairaivàbấtkỳaicógiọnghátmộtthờivangbóngthườnghátchođếnkhimặttrờimọc,muỗingừngvove,tayvỗđãsưng.
-Baba,ởđósẽhạnhphúchơn,giốngnhưởquêhươnghơn,–tôinói.-Peshawartốtchota.Nhưngkhôngtốtchocon.
-Bốlàmviệcquávấtvảởđây.-Bâygiờkhôngđếnnỗitệlắm,–ôngnói,ýônglàkểtừkhiôngtrở
thànhquảnđốcbanngàycủatrạmxăngdầu.Nhưngtôiđãthấycáchôngchaumàykỳcọcổtaynhữngngàyẩmướt.Cáchmồhôiôngnhễnhạitrêntránkhiôngvơlọthuốcdạdàysaubữaăn.
-Vảlạitakhôngmangchúngtađếnđâyvìta,phảikhông?Tôivươnquabànđặtbàntaytôilêntayông.Bàntayhọctròcủatôi,sạch
vàmềmmạitrênbàntaylaođộngcủaôngnhemnhuốcvàchaisạn.Tôinghĩtớimọichiếcxetải,nhữngđoàntàuvànhữngxeđạpôngđãmuachotôiởKabul.BâygiờlànướcMỹ.MónquàcuốicùngchoAmir.
ĐúngmộtthángkểtừkhichúngtôiđếnHoaKỳ,BabatìmđượccôngviệctrênĐạilộWashington,làmtrợlýchomộttrạmbánxăngdầumàôngchủlàmộtngườiAfghanquenbiết.Ôngbắttayvàotrôngnomcôngviệcngaytuầnlễchúngtôiđếnđó.Sáungàymộttuần,mỗingàymườihaitiếng,Babakiểmtracáckípbơmga,ghichépsổsách,thaydầuvàrửathanhgạtnướckínhxe.Đôikhitôimangcơmtrưachoôngvàthấyôngđangtìmmộtgóithuốclátrênkệ,mộtkháchhàngđangđợiởbênkiamáyđodầu.MặtBabatrôngcăngthẳngmệtmỏivànhợtnhạtdướiánhđènhuỳnhquang.Chuôngđiệnngoàicửathườngkínhcoongkhitôibướcvào,vàBabathườngngoáilạinhìnrồimỉmcười,mắtôngnhỏmồhôivìmệtmỏi.
Cùngcáingàyôngđượcthuêlàm,BabavàtôiđếngặpnhânviênphòngphúclợixãhộiởSanJose,bàDobbins.Bàlàmộtphụnữdađenquákhổ,vớiđôimắtlấplánhvànụcườimálúmđồngtiền.Bàkểvớitôimộtlầnbàđãhátởnhàthờ,vàtôitinbà,bàcógiọngnóilàmtôinghĩđếnsữanóngvàmậtong.Babanémđốngtemthựcphẩmxuốngbànlàmviệccủabà.
-Cảmơnbà,tôikhôngmuốn,–Babanói.–Tôiluônluônlàmviệc.Ở
Afghanistantôilàmviệc,ởMỹtôicũnglàmviệc.Cảmơnbànhiềulắm,bàDobbins,nhưngtôikhôngthíchthứmiễnphíđó.BàDobbinschớpchớpmắt.Nhặtđámtemthựcphẩmlên,hếtnhìntôilạinhìnBabanhưthểchúngtôiđangchơitròđùabỡnhoặc“chobàmộtquảlừa”,nhưHassanquennói.Bànói:
-Mườilămnămtôitừnglàmcáinghềnàyvàchưaaitừnglàmthếbaogiờ.
VàđólàcáicáchBabađãchấmdứtnhữngkhoảnhkhắctủinhụcvềtemthựcphẩmtạimáythutiền,vàlàmdịubớtmộttrongnhữngnỗisợlớnnhấtcủaông:MộtngườiAfghansẽthấyôngmuathựcphẩmbằngtiềntừthiện.Babarakhỏiphòngphúclợixãhộinhưngườiđượcchữalànhmộtcáiungnhọt.
Mùahènăm1983,tôitốtnghiệptrunghọcởtuổihaimươi,nhiềutuổihơnngườinhiềutuổinhấttungchiếcmũtútàicủamìnhlênsânbóngđáhômđó.TôinhưlạcmấtBabatrongđámđôngcácgiađình,nhữngmáyánhloéđèn,vànhữngáochoàngxanh.Tôithấyônggầnhàngngườiđứngcáchchừnghaimươimét,haitaythọctúi,máyảnhlủnglẳngtrướcngực.Ôngbiếnmấtrồilạihiệnrasaunhữngngườiđangđiđilạilạigiữachúngtôi:nhữngcôgáimặcđồxanhlángbóngđangkêuré,ômchặtlấynhauđangkhóc,nhữngchàngtraivàcácôngbốmìnhgiơcaohaingóntayhìnhchữV[54]chúcmừngnhau.RâucằmcủaBabađanglốmđốmbạc,tócôngmỏngbớthaibêntháidương,vàởKabulôngchẳngđãtừngcaolớnhơnthế?Ôngmặcbộđồnâu–bộcánhduynhấtcủaông,vẫncáibộôngmặcđidựđámcướivàđámtangngườiAfghan–vàchiếcnơđỏmàtôiđãmuavàolầnsinhnhậtthứnămmươicủaông.Rồiôngnhìnthấytôivàvẫytay.Mỉmcười.Ôngrahiệuchotôiđộichiếcmũtútàivàorồichụpmộtkiểuảnhchotôi,vớicáithápđồnghồnhàtrườngởhậucảnh.Tôimỉmcườivìông–ngụýđâylàngàyvuicủaônghơnlàngàyvuicủatôi.Ôngbướclạigầntôi,vòngtayômlấycổrồi,rồihônlênlôngmàytôichỉmộtcáihônduynhấtvànói:“Amir,talấylàmmoftakhir[55]”.Tựhào.Đôimắtôngsángngờikhiôngnóithế,vàtôithíchđượclàđiểmđếncủacáinhìnđó.
ÔngdẫntôiđếnmộtnhàhàngthịtcừuKabobcủangườiAfghanởHaywardtốiđó,vàgọiquánhiềumónăn.Ôngnóichochủnhàhàngbiếtcontraiôngmùanàysẽvàođạihọc.Tôiđãtranhluậnvớiôngvềviệcđóngaytrướckhitôitốtnghiệptrunghọcvàbảoôngtôimuốnkiếmmộtviệclàm.Đỡđầnông,đểdànhtiền,cóthểvàođạihọcnămsau.Nhưngôngđãhạtôibằngmộtcáinhìnnungnấutìnhchaconvànhữnglờitôiđịnhnóiđềubốchơihếttrênmiệnglưỡi.
Saubữaăn,Babadẫntôivàomộtquánbarđốidiệnvớinhàhàng,ởbênkiaconphố.Mộtnơinhờnhờsángvàmùihăngcủabiamàtôiluônluônkhôngưangấmcảvàotường.Nhữngngườiđànôngđộimũbóngchày,
nhómngườichơibi-amặcáomayô,nhữngđámkhóithuốcláấpủloạtbànxanh,cuộnlêntrongánhsánghuỳnhquang.Chúngtôikhiếnnhiềuconmắtđểýđến.Babatrongbộlễphụcnâuvàtôitrongchiếcquầnphẳngnếp,áokhoácthểthao.Chúngtôikiếmchỗngồitạiquầygầnmộtônggià,bộmặtnhưdathuộccủaôngthiểunãotrongánhsángxanhtừchiếcđènnhấpnháytrênđầu.Babachâmmộtđiếuthuốclávàgọibiachochúngtôi.“Tốinaytôiquáhạnhphúc.”Ôngtuyênbốchẳngvớiaicả.“Tốinay,tôiuốngvớicontraitôi.Vàmộtcốc,xinmời,vìôngbạncủatôi,”ôngvừanóivừavỗvàovaiônggià.Ôngbạngiàngảmũvàmỉmcười.Ôngkhôngcònhàmrăngtrên.
Babauốngbahơihếtcốcbiavàgọicốcnữa.Ônguốnghếtbacốctrướckhitôicốgượnguốnghếtmộtphầntưcốc.Tiếpđóôngmuachoônggiàmộtlyscotchvàđãinhómbốnngườichơibi-amộtchungbiaBudweiser.Mọingườibắttayôngvàvỗvàolưngông.Họuốngchúcmừngông,cóngườichâmthuốcláchoông.Babanớibớtnơcổvàđưachoônggiàmộtnắmđồnghainhămxu,ôngchỉvàomáynghenhạc[56]rồibảotôi:“Bảoôngtachơibàihátnàoôngấythích.”Ônggiàgậtđầu,chàoBaba.Ngaylúcđó,nhạcđồngquênổilênồmồm,vàchỉthếthôi,Bababắtđầumộtbữatiệc.Mộtgiờđúng,Babađứngdậy,nângcốcbialên,đốtrànxuốngsànmạtcưavàhétto:“ĐùmẹbọnNga.”Tiếngcườicủacảquánrượu,rồinhữngtiếngvọngnghènnghẹntiếptheo.Babamuamộtlượtbianữachokhắpmọingười.
Khichúngtôiđikhỏi,mọingườiđềucóvẻbuồn.Kabul,Peshawar,Hayward.VẫnônggiàBabaấy,tôimỉmcườinghĩ.
TôiláixeđưachúngtôivềnhàtrongchiếcxecũmàuvàngđấtnhãnhiệuBuickCentury.Babangủgậtsuốtdọcđường,ngáyvangnhưmộtcáibúamáy.Tôingửithấymùithuốclávàcồn,ngọtvàhăngnồng.Nhưngkhitôiđỗxe,ôngngồibậtdậyvànóibằnggiọngkhànkhàn:
-Cứchoxechạytiếpđếncuốidãynhàđi.-Tạisao,Baba?-Cứláiđi,–ôngbắttôiphảiđỗởđầuphíaNamcủađườngphố.Ôngthò
tayvàotúiáokhoácvàtraochotôimộtchùmchìakhoá.-Đó,–ôngvừanóivừachỉvàochiếcxetrướcmặtchúngtôi.Đólàmột
chiếcFordđờicũdàivàrộng,sẫmmàumàtôikhôngthểphânbiệtđượcdướiánhtrăng,–cầnphảisơnlại,vàbốđãnhờmộtcậuởtrạmgasiếtlạinhữngchỗrunglắcmới,nhưngnóvẫntốt.
Tôicầmchùmchìakhoá,sữngsờ.Tôihếtnhìnônglạinhìncáixe.-Concầnnóđểđiđếntrườngđạihọc,–ôngnói.Tôinắmlấytayông.
Bópchặt.Nướcmắttôiứaravàtôimừngvìbóngtốiđãchekhuấtmặttôi.-ConcảmơnBaba.ChúngtôiđiravàngồivàotrongchiếcxeFord.NólàmộtchiếcTorino
lớn.Màuxanhnướcbiển,Bababảovậy.Tôiláinóvòngquanhdâynhà,thử
phanh,radiovàđènxinhan.Tôichođỗvàobãiđểxecủachungcưvàtắtmáy.Tôinói:
-Tashakor[57],Babajan.Tôimuốnnóithêmnữa,muốnbảoôngtôicảmđộngbiếtbaovìlòngtốt
củaông,tôiđánhgiácaobiếtmấytấtcảnhữnggìôngđãlàmvìtôi,nhữnggìôngvẫnđanglàm.Nhưngtôibiếttôisẽlàmôngngượng.Tôiđànhnhắclại:
-Tashakor.Ôngmỉmcườingảngườitựađầuvàogốinghỉ,tránônggầnnhưchạm
trầnxe.Chúngtôikhôngnóigì.Chỉngồitrongbóngtối,lắngnghetiếngtinhtinhcủađộngcơđãmát,tiếngcòiủởxaxa.RồiBabangảđầuvềphíatôivànói:
-BốchỉmongHassanởđâycùngvớichúngta,hômnay.Đôibàntaythépbópchặtquanhkhíquảncủatôikhinghethấytên
Hassan.Tôingảngườirangoàicửaxe.Đợichotớikhinhữngcáitaysắtnớilỏngkhôngxiếtchặtnữa.
TôisẽghitênvàocáclớpdựbịĐạihọcvàomùathunày,tôibảovớiBabasaungàytốtnghiệpnhưthế.Ôngđanguốngtràđenvànhaihạtbạchđậukhấu,thửthuốcgiảiđộccủariêngôngvàôngtinnóchữađượcđauđầu.
-ConnghĩconsẽmạnhvềtiếngAnh,–tôinói,nénlòngchờôngtrảlời.-TiếngAnh?-Làmnghềsángtácvănchương.Ôngcânnhắcviệcđó.Nhấptrà.-Ýconnóilàviếttruyện.Consẽviếttruyện,–tôinhìnxuốngchân.-Viếttruyện,ngườitatrảtiềnchoviệcviếttruyệnà?-Nếuanhviếthay,vànếuanhđượcpháthiện,–tôinói.-Đượcpháthiện,cóchắckhông?-Ngẫunhiênthôi,–tôiđáp.Ônggậtđầu:-Vàconsẽlàmgìtrongkhiconchờviếtđượchayvàđượcpháthiện?
Consẽkiếmtiềnthếnào?Nếuconlấyvợ,consẽgiúpđỡkhanum[58]củaconthếnào?
Tôikhôngthểngướcmắtlêngặpmắtông:-Consẽ…tìmmộtnghề.-Ồ,–ôngnói.–Chàchà!Vậy,nếutheotahiểu,consẽhọcvàinămđề
kiếmmộtcáibằng,rồiconsẽkiếmmộtnghề,cựcnhọcchatti[59]nhưnghềcủata,mộtnghềmàhômnayconcóthểkiếmdễnhưbỡn,cònvớimộtcơmaynhỏnhoilàcáibằngcủaconmộtngàynàođósẽgiúpconđược…pháthiện.
Ôngthởmộthơisâuvàuốngtrà.Lầmbầmgìđóvềtrườngy,trườngluật,và“côngviệcthựctế.”Mátôinóngbừngvàtộilỗinhưchảykhắptrongngười,cáitộichiềutheobảntínhcủamìnhvớicáigiálàbệnhloétdạdày
củaông,nhữngngóntayđencủaôngvàcổtayôngđaunhức.Nhưngtôisẽgiữvữnglậptrườngcủatôi,tôiquyếtthế.TôikhôngmuốnhysinhchoBabathêmchútnàonữa.Lầncuốicùngtôilàmnhưthế,tôiđãnguyềnrủabảnthân.
Babathởdài,vàlầnnàyônghấtcảmộtvốcbạchđậukhấuvàomiệng.ĐôikhitôingồisautayláichiếcFord,kéocửakínhxuống,vàláihàng
mấygiờliềntửVịnhĐôngchotớiVịnhNam,lênBánđảorồiquaytrởlại.TôiláixegiữanhữnghàngràolướisắtcủanhữngđườngphốcóhàngcâybônggạotrongquậnFremontcủachúngtôi,nơingườidânkhôngbaogiờbắttaynhữngôngvuasốngtrongdãynhàmáibằngmộttầngtồitàncửasổtrầntrụinơiloạixecũnhưcủatôirớtdầutrênđườngxerảinhựa.Nhữnghàngràomắtcáoxámchìràokínmọisânsautrongquậncủachúngtôi.Nhữngđồchơi,lốpmòn,nhữngvỏchaibiađãbócnhãnvứtrảiláctrêncácbãicỏluộmthuộmtrướcnhà.TôiláixequabacôngviênumtùmbóngmátsựcmùivỏcâyquanhữngdảithịtứđủrộngđểtổchứcđượcđồngthờinămcuộcđuangựaBuzkashi.TôiláichiếcTorinolêncácdãyđồicủaLosAltos,chạychầmchậmquanhữngcơngơicócửasổrộngkínhliềnvớiđôisưtửbằngbạcgáccổngsắthoa,nhữngtoànhàcóđàiphunnướchìnhthiênsứdọctheolốiđibộđượccắttỉacầnthậnvàkhôngcóchiếcxeFordTorinonàotrênlốivào.NhữngtoànhàkhiếnngôinhàcủaBabaởquậnWazirAkbarKhantrônggiốngnhưtúplềucủađàytớ.
MộtvàisángChủnhậttôidậytừsớmvàláixevềphíaNamtheoxalộ17,chochiếcFordleolênconđườngquanhcoquanhữngtriềnnúiđếnSantaCruz.Tôithườngđỗxeởngôinhàhảiđăngcổ,đợimặttrờimọc,ngồitrongxevàngắmsươngmùbồngbềnhtrênmặtbiền.ỞAfghanistan,tôichỉnhìnthấyđạidươngởrạpchiếuphim.Ngồitrongbóngtối,cạnhHassan,tôiluônluônthắcmắcliệucóđúngnhưtôiđọc,khôngkhíởbiểncómùimuốikhông.TôithườngbảoHassanrằngmộtngàynàođóchúngtôisẽdạobộdọcdảibờbiểnrảirácrongtảo,thọcđôichânvàotrongcátvàngắmnướcbiểnrútkhỏigótchân.LầnđầutiênnhìnthấyTháiBìnhDương,tôisuýtkêutolên.Nómênhmôngvàxanhbiếcnhưtrênnhữngmànhìnhphimảnhtuổithơtôi.
Đôikhitrongnhữngbuổichiềusớm,tôiđỗxevàđibộlênmộtchiếccầuvượtxalộ.Mặttôiápvàohàngrào,tôicốđếmnhữngđènhậuđỏlừnhấpnháynốiđuôinhau,kéodàimãi,chừngnàomắttôicòncóthểtrôngthấy.NhữngchiếcBMW,nhữngchiếcSaab,nhữngchiếcPorsche.NhữngchiếcxechưabaogiờtôitrôngthấyởKabul,nơiphầnlớnđềuláinhữngchiếcVolgaNga,Opelcũ,hoặcPaikancủaIran.
ĐãgầnhainămkểtừkhitôiđếnHoaKỳ,vàtôivẫncònkinhngạctrướctầmcỡcủađấtnướcnày,sựmênhmôngcủanó.Rakhỏixalộnàylạicóxalộkhác,rakhỏimỗithànhphốlạilàthànhphốkhác,đồiquanúi,núiquađồi
vàrakhỏiđồinúilạinhiềuthànhphốhơn,nhiềucưdânhơn.TừlâutrướcngàyquânRoussirầmrộtiếnvàoAfghanistan,từlâutrước
khilàngmạcbịđốtcháy,trườnghọcbịpháhuỷ,từlâutrướcngàymìnđượcgàilạinhưhạtgiốngcủachếtchócvàtrẻconbịchôntrongnhữngngôimộvùiđá,Kabulđãtrởthànhmộtthànhphốcủanhữngbóngmađốivớitôi.Mộtthànhphốcủanhữngbóngma.
NướcMỹkháchẳn.NướcMỹlàmộtconsônggầmréosuốtdọcdòngchảy,khôngbậntâmđếnquákhứ.Tôicóthểlộitrongconsôngấy,đểtộilỗicủatôichìmtậnđáy,đểnướcmangtôitớimộtnơithậtxa.Mộtnơikhôngcònbóngma,khôngcònkýức,khôngcòntộilỗi.
Nếukhôngvìcáigìkhác,tôiômhônnướcMỹvìđiềuđó.Mùahènămsau,mùahènăm1984–mùahètôiđãhaimốttuổi–Baba
bánchiếcBuickcủaôngvàmuamộtchiếcxebuýtVolkswagenxộcxệchvớigiá550đôlatừmộtônggiàAfghanquenbiết,từnglàgiáoviênkhoahọccủamộttrườngtrunghọcởKabul.Nhữngngườihàngxómnhứcócmỗibuổichiềukhichiếcxeđóphìphòlaolênđườngphốvànổbùmbụptrênlốiđiquabãiđỗxecủachúngtôi.Babatắtmáyđểxelănlặnglẽtớiđiểmđỗxeđãđượcchỉđịnh.Chúngtôingồilúnxuốngtrongghếcủamình,cườichođếnkhinướcmắtvãiralănxuốngmá,vàquantrọnghơn,làchođếnlúcchúngtôitinchắcnhữngngườihàngxómkhôngcònchúýtớinữa.Chiếcxebuýtlàmộtcáixácbuồncủasắtgỉ,củacửakínhvỡtanđượcthaybằngbaobìđenphếthải,lớpmònbóngvàđệmghếthìráchnátxuốngtậnlòxo.NhưngônggiáogiàđãcamđoanlầnnữavớiBabarằngmáymócvàbộphậntruyềnđộngcòntốt,vàvềkhoảnấyôngkhôngnóidối.
VàonhữngngàythứBảy,Babađánhthứctôidậytừlúcbìnhminh.Tronglúcôngmặcquầnáo,tôixemquamụcthôngtinquảngcáotrongnhữngtờnhậtbáođịaphươngvàkhoanhlạinhữngquảngcáogiữabảnđồcũ.Chúngtôivạchlộtrìnhtrênbảnđồ–Fremont,UnionCity,Newark,vàtrướchếtlàHayward,rồiSanJose,Milpitas,Sunnyvale,vàCampbellnếuthờigianchophép.Babaláichiếcxebuýt,nhấptrànóngtrongphích,còntôichỉđường.Chúngtôidừnglạiởnhữnggarabánđồcũvàmuamọithứlặtvặtmàngườitakhôngcònchuộngnữa.Chúngtôikỳkèomặccảnhữngcáimáykhâucũ,nhữngonbúpbêBarbiemộtmắt,vợttennisgỗ,đànghitamấtdây,vànhữngmáygiặtElectroluxcũ.ĐếngiữatrưachúngtôiđãchấtđầythùngchiếcxebuýtVWtoànđồcũ.RồinhữngsángsớmChủnhật,chúngtôiláixeđếnchợtrờiSanJosequáBerryessa,thuêmộtchỗbánđốngđồtạpnhamấy,lấychútítlờilãi:MộtchiếcđĩahátChicagochúngtôimuahainhămxuhômtrước,cóthểbánđượcmộtđô,hoặcbốnđômộtbộnămchiếc,mộtmáykhâuSingerọpẹpmuamườiđô,saukhimặccảcóthểlêntớihaimươilămđô.
Tớimùahènămđó,cácgiađìnhAfghanchiếmtoànbộmộtkhucủachợtrờiSanJose.NhạcAfghanchơiởlốiđigiữahaidãycủakhuĐồCũ.Có
mộtbộluậtkhôngthànhvănvềviệcứngxửgiữanhữngngườiAfghanvớinhauởchợtrời:Anhchàođónmộtanhchàngqualốiđi,anhmờihắnmộtmiếngbánhbolani[60]hoặcmộtchútqabuli,vàanhtánchuyện.Anhtỏlờitassali[61]trướccáichếtcủamộtbậcsinhthành,chúcmừngtrẻconchàođời,vàlắcđầubuồnbãkhicâuchuyệntấtyếuchuyểnsangAfghanistanvàbọnRoussi.NhưnganhphảitránhchủđềhômthứBảy.Bởivìhoára,cáigãđingangquahaidãyhànglạilàanhchàngđãsuýtbấtngờbịanhnện,ởlốiraxalộhômtrướcđểnhắcnhởviệcbánhàngđồcũđãhứahẹn.ĐiềuduynhấtrômrảhơntràởgiữahaidãyhànglàchuyệnngồilêcủangườiAfghan.Chợtrờilànơimàbạnnhấptràxanhvớikolchas[62]hạnhnhânvàbiếtđượccongáicủaaiđãpháhônướcvàchạytheobạntraiMỹcủamình,aivốnlàParchami,mộtngườicộngsản,ởKabul,aiđãmuamộtngôinhàbằngtiềnphipháp,trongkhivẫnhưởngtrợcấpxãhội.Trà,chínhtrị,bêbối,nhữngthànhphầncủangàyChủnhậtAfghanởchợtrời.Đôikhitôiđứngquầy,trongkhiBabathongthảxuốnglốiđihaitaykínhcẩnépvàongựcchàomọingườiôngquenbiếttừkhicònởKabul:Nhữngthươngnhânvànhữngthợmaybánáokhoáclenhàngmặcthừavànhữngmũxeđạptrầyxước,bênnhữngôngcựuđạisứ,nhàgiảiphẫuthấtnghiệpvàgiáosưđạihọcthấtnghiệp.
Mộtbuổichiềusớm,ChủnhậtthángBảynăm1984,trongkhiBabađứngđó,tôimuahaitáchcàphêgiảmgiávàquaylại,thấyBabađangnóichuyệnvớimộtngườiđànônggiàhơntrôngcóvẻdanhgiá.Tôiđặthaitáchcàphêtrêncáichắnhậucủachiếcxebuýt,gầnmộtcáikhẩuhiệu:ỦNGHỘREAGAN/BUSHkhoá84.
-Amir.–Babavừanóivừavẫytôiqua,–đâylàtướngquânSahib,ngàiIqbalTaheri.ÔnglàmộtvịtướngđượchuânchươngởKabul.ÔnglàmviệcởBộQuốcphòng.
Taheri.Tạisaocáitênnghecóvẻquenthế?Ôngtướngcườinhưmộtngườiđãquendựnhữngbữatiệclinhđình,nơi
ôngtừngcườilấylòngtrướcnhữngcâuđùanhạtnhẽonhấtcủacácnhânvậtquantrọng.Ôngcónhữngmóntócxámnhưbạcchảihấttừcáitránbóngmượtvàsạmnắngrađằngsau,cùngnhữngtúmlôngtrắngtrênđôimàyrậm.NgườiôngsựcmùinướchoaColognetrongbộcomlêxẻtàmàuxámsắt,bóngnhẫyvìlàquákỹ,mộtdâyđeobằngvàngcủachiếcđồnghồbỏtúilủnglẳngtrênáovestcủaông.
-Giớithiệunhautrịnhtrọngkhiếpchưa!–Ôngnói,giọngôngtrầmvàcóvẻhọcthức.–Salaam,bachem[63].
-Salaam,tướngquânSahib–Tôivừanóivừabắttayông.Bàntaythonthảcủaôngbắtchặt,dễlàmngườitahiểulầm,nhưthểcóthépgiấudướivẻbềngoàicủalàndaẩmmát.
-Amirđịnhtrởthànhmộtnhàvănlớnđấy.–Babanói.Vàtôiphảihiểu
điềuđótheohainghĩa.–NóđãhọcxongnămthứnhấtđạihọcvàđạtđiểmAởtấtcảcácmôn.
-Mớilàdựbịđạihọcthôi.–Tôichữalại.-Mashallah!Hoanhô!–TướngTaherinói,–cólẽcháusẽviếtvềlịchsử
đấtnướcchúngta?Haykinhtếhọc?-Cháuviếttruyện,–tôinói,vừanghĩtớimộttátruyệncựcngắntôiđã
viếttrongcuốnsổtaybìabọcdamàchúRahimKhanđãtặngtôi,vừatựhỏitạisaolạiđộtnhiênngượngngậpvìchúngtrướcmặtngườiđànôngnày.
-À,mộtngườikểchuyện,–ôngtướngnói.–Tốtlắm,mọingườiđangcầnnhữngchuyệnkểđểgiảikhuâyvàothờibuổikhókhănnày.–ÔngđặttaylênvaiBabarồiquaylạitôi.–Lạinóivềnhữngcâuchuyện,chacháuvàbácđãcùngđisănvuithíchvớinhaumộtngàyhèởJalalabad.Mộtthờikỳtuyệtdiệu.Nếubácnhớkhôngnhầm,mắtchacháutỏrarấttinhtrongsănbắncũngnhưviệckinhdoanh.
Babalấygótủngđávàochiếcvợttenniscángỗtrêntấmvảibạttrảira:-Kinhdoanhthếđấy.TướngTaherinởmộtnụcườivừabuồnvừalịchsự,
buôngmộttiếngthởdài,vàtếnhịvôvàovaiBaba:-ZendagiMigzara[64]!–Ôngnói.Mắtôngquaysangtôi.–Nhữngngười
Afghanchúngtađangcókhuynhhướngcườngđiệughêgớm,bachemạ,vàbácđãđượcnghenóinhiềungườigánchomìnhcáinhânvĩđạimộtcáchnguxuẩn.Nhưngchacháucócáiưuđiểmthuộcmộtsốítngườithựcsựxứngđángvớidanhtiếngcủamình.
Vớitôicâunóingắngọnấynghethậtgiốngbộđồcủaông,cũrồinhưngbóngbẩyphithường.
-Ôngđangtângbốctôiđấy,–Babanói.-Khôngđâu,–ôngtướngvừanóivừangảđầuvềmộtbênvàépbàntay
vàongực,tỏýkhiêmnhường:-Lũcontraivàcongáiphảibiếttàisảncủachachúngđểlạiôngquaylại
tôi.–Cháucóđánhgiácaochacháukhông,bachem?Cháucóthựcsựđánhgiácaochacháukhông?
-Balay,thưatướngquânSahib,cháucóạ.–Tôivừanóivừamongôngđừnggọitôilà“contraita”.
-Vậy,xinchúcmừng,cháuđãtrưởngthànhđượcmộtnửarồi.–Ôngnói,khôngcódấuhiệugìlàhàihước,châmbiếm,lờichúcmừngcủangạomạnkhôngchủđích.
-Padar[65]jan,bốquêntràcủabốrồi,–giọngcủamộtphụnữtrẻ.Côđứngđằngsauchúngtôi,mộtngườiđẹpeohôngthonthả,tócđen
nhánhnhưnhung,mộtphíchnướcvàmộttáchnhựamỏngtrêntay.Tôichớpmắt,timtôiđậprộn.Côcóđôimàyđen,rậmgầngiaonhauởgiữa,trôngnhưđôicánhcongcủamộtconchimđangbay,vàsốngmũihơicongduyêndángcủamộtquậnchúatừnướcBaTưcổ–cóthểlàmũicủaTabmineh,vợ
vuaRostamvàmẹcủaSohrabtrongtruyệnShahnamah.Đôimắtcô,màunâuquảócchórợpbónghànglôngmihiuhiunhưquạt,gặpđôimắtcủatôi.Khựnglạimộtlúc.Rồibaymất.
-Conngoanquá,conyêuquý,–tướngTaherinói.Ôngcầmchiếctáchtừtaycô.Trướckhicôquayđi,tôinhìnthấycôcómộtvếtchàmnâuhìnhlưỡiliềmtrênlàndamịnđúngởméphàmtrái.Côbướcđếnmộtchiếcxechởhàngmàuxámnhờ,vàđểcáiphíchvàotrong.Tóccôchảyxuốngmộtbên,khicôquỳxuốnggiữanhữnghộpđĩahátcũvàsáchbìathường.
-Congáita,Sorayajan.–TướngTaherinói.Ônghítmộthơithậtsâunhưmộtngườiđangrấtmuốnđổichủđềchuyệnvàkiểmtrachiếcđồnghồvàngbỏtúi.
-Ồđếngiờđibánhàngrồi.ÔngvàBabahônnhaulênmávàôngbắttaytôibằngcảhaitay:-Chúcviệcviếtvăngặpmaymắnnhất.Ôngvừanóivừanhìnvàomắttôi.Đôimắtmàulơnhạtcủaôngchẳngđể
lộramộtchútgìnhữngýnghĩẩnphíasau.Suốttừlúcấychođếnhếtngày,tôiluônphảichốnglạikhaokhátđược
nhìnvềphíachiếcxechởhàngmàuxám.Tôisựcnhớratrênđườngvềnhà,Taheri.Tôibiếttrướcđâytôiđãđượcnghenóitớicáitênấy.
-KhôngcóchuyệnđồnthổigìđóxungquanhcôcongáiôngTaherichứ?–TôicốlàmravẻtìnhcờhỏiBaba.
-Conbiếttarồiđấy,–Babavừanóivừachochiếcxebuýtnhíchsátvàohàngxenốiđuôinhauởlốiracủachợtrời.–Chuyệntròmàchuyểnthànhchuyệnngồilêlàtabỏđingay.
-Nhưngcóchuyệnđó,phảikhôngbố?–Tôihỏi.-Tạisaoconlạihỏi?–Ôngrụtrènhìntôi.Tôinhúnvaivàđáptrảôngbằngmộtnụcười:-TòmòthôimàBaba.-Thậtư?Chỉcóthếthôiư?–Ônghỏi,mắtôngbỡncợt,khôngrờikhỏi
mắttôi.–Nóđểlạiấntượngvớiconư?Tôiđảomắtnói:-XinBabađi.Ôngmỉmcười,chochiếcxechồmrakhỏichợtrời.Chúng
tôitiếnvềxalộ680vàimlặngtrênxeđượcmộtlúc.-Tấtcảnhữnggìbốđượcnghelàtừngcómộtngườiđànôngvàmọi
chuyện…khôngsuônsẻ,–ôngnóimộtcáchnghiêmtrọngnhưthểtiếtlộvớitôirằngcôgáiấybịungthưphổi.
-Ô.-Bốnghenóiconbélàmộtcôgáiđoantrang,chịukhóvàrấttốt.Nhưng
chẳngcókhastegars[66]nào,từđótớigõcửanhàôngtướng,–Babathởdài.–Cóthểlàthànhkiến,nhưngnhữnggìxảyratrongmộtvàingày,đôikhicóthểchỉmộtngày,cũngdễlàmđổithayhướngđicủacảđờingười,Amirạ.
Nằmthaothứctrêngiườngđêmđó,tôinghĩđếnvếtchàmhìnhlưỡiliềm,đếncáimũitrangnhãcủaSorayaTaherivàcáicáchđôimắtngờisángcủacôkhôngbuôngthamắttôitrongkhoảnhkhắc.Timtôiđậpmộtcáchkhókhănkhinghĩtớicô.SorayaTaheri.NữQuậnchúaTaongộcủatôi.
Chương12Afghanistan,yeldalàđêmđầutiêncủathángJadi,đêmđầutiêncủamùa
đông,vàlàđêmdàinhấtcủacảnăm.Theotụclệtruyềnthống,Hassanvàtôithườngđingủmuộn,chânchúngtôiluồndướibànsưởikursi,trongkhiôngAlinémvỏtáovàolòsưởivàkểchochúngtôinhữngcâuchuyệncổxưavềcácSultanvànhữngtêntrộmcắpđểquacáiđêmdàinhấtcácđêm.ChínhtừôngAlimàtôibiếtđượcnhữngchuyệntruyềnmiệngvềyelda,rằngnhữngconthiêuthânmatựlaomìnhvàonhữngngọnnếnvàchósóileolêncácngọnnúiômmặttrời.ÔngAlithềrằng,nếuanhăndưahấuvàođêmyelda,mùahènămsauanhsẽkhôngthấykhát.
Khinhiềutuổihơn,tôiđọctrongmộtcuốnsáchthơ,yeldalàđêmkhôngsao,nhữngkháchtìnhsiđaukhổthứcmiệtmàicầukinh,chịuđựngbóngđêmdàivôtận,đợimặttrờimọcmangtheongườiyêucủahọ.SaukhitôigặpSorayaTaheri,mỗiđêmtrongtuầnđềutrởthànhmộtyeldađốivớitôi.VàkhisángChủnhậttới,tôidậykhỏigiường,khuônmặtTaherimắtnâuđãngựtrịtrongđầuóctôi.TrongxebuýtcủaBaba,tôiđếmcácdặmđườngchotớikhitôithấynàngngồi,chântrần,sắpxếpđámhộpcáctôngđựngnhữngcuốntừđiểnbáchkhoathưốvàng,haigótchânnàngtrắngnõntrênnhựađường,nhữngvòngbạclanhcanhquanhhaicổtaymảnhmaicủanàng.Tôithườngnghĩtớibóngtócnàngintrênmặtđất,khimớtóctuộtkhỏilưngnàngvàrủxuốngnhưmộttấmrèmnhung.Soraya.NữQuậnchúaTaongộcủatôi.Mặttrờibuổisángchoyeldacủatôi.
Tôibịaranhiềucớđềthongthảđidọcdãybánhàng–mánhnàyBabanhậnrabằngmộtnụcườikhoáichí–vàđiquachỗchaconôngTaheriđứng.Tôithườngvẫytaychàovịtướng,ngườiluônluônmặcbộđồxámlàbóngloáng,vàôngcũngvẫylại.Đôikhiôngcònrờichiếcghếchủhàngvàchúngtôisẽhuyênthuyênvềchuyệnviếtláchcủatôi,vềchiếntranh,nhữngmặccảmuabántrongngày.Tôithườngbuộcmắtmìnhkhôngđượclalém,lảngvảngnơiSorayađangngồiđọcmộtcuốnsáchbìamềm.Vịtướngvàtôithườngchàotạmbiệtnhauvàtôicốkhôngtỏvẻthẫnthờkhiđikhỏi.
Đôikhinàngngồimộtmình,ôngtướngđãbỏđiđếnmộtdãyhàngnàođókhácđểgópvui,vàtôithườngbướcqua,vờnhưkhôngbiếtnàng,dùmuốnđếnchếtđiđược.Đôikhinàngngồiđóvớimộtngườiđànbàtrungniênhơibéo,nướcdanhợtnhạt,tócnhuộmđỏ.Tôitựhứavớimìnhlàsẽnóichuyệnvớinàngtrướckhikỳhètrôiqua,nhưngnămhọcđãtrởlại,lácâyđỏdần,vàngúa,rồirơirụngvàmưađôngàotới,đánhthứcnhữngtụđiểmănuốngrẻtiềncủaBaba,nhữnglánonmộtlầnnữalạiđâmchồi,vàtôivẫnchưađủcanđảmngaycảtớiviệcnhìnthẳngvàomắtnàng.
BathángmùaxuânkếtthúcvàocuốithángNămnăm1985.TôiđạtloạiAtấtcảnhữngmônhọcđạicương,mộtkỳtíchtốithiểuđểtôicóthểbước
vàogiảngđườngvànghĩtớicánhmũicongmềmmạicủaSoraya.ThếrồimộtChủnhậtoibứcmùahènămđó,Babavàtôiđangởchợtrời,
ngồitronglềucủachúngtôi,lấybáoquạtmặt.Mặcdầumặttrờichiếuxuốngnhưsắtnung,nhưngchợhômđónhungnhúcngườivàhànghoátiêuthụmạnh.Mớichỉ12giờrưỡi,nhưngchúngtôiđãbánđượcmộttrămsáumươiđô.Tôiđứngdậy,vươnvaivàhỏiBaba,ôngcómuốnuốngmộthộpCocakhông.Ôngnóiôngcómuốn.
-Cẩnthậnđấy,Amir.–ôngnóikhitôibướcđi.-Vềchuyệngìạ,Baba?-Takhôngphảilàmộtahmaq[67],nênđừngchơitròngớngẩnvớita.-Conkhônghiểubốđangnóigì?-Hãynhớđiềunày,–Babavừanóivừachỉvàotôi.–Đànôngphải
Pashtuntậngốc.Phảicónang.Cónamoos.Nangvànamoos.Danhdựvàtựhào.NhữnggiáolýcủađànôngPashtun.Nhấtlàkhiđụngđếnphẩmhạnhtrongtrắngcủamộtngườivợ.Hoặccongáingườita.
-Conchỉđịnhđimuađồuốngchochúngta.-Miễnlàđừnglàmtangượngmặt,đólàtấtcảnhữnggìtayêucầu.-Consẽkhông,conthềđấy,Baba.Babachâmmộtđiếuthuốclávàlạiquạttiếp.Lúcđầu,tôiđivềphíalềugiảmgiá,rồirẽtráilạichỗquầybánáophông,
chỗđóchỉvớinămđôbạncóthểcóbộmặtcủaJesus,Elvis,JimMorrisonhoặccảbaintrênáophôngnilôngtrắng.NhạcMariachichơiởtrêncaovàtôingửithấymùidưagópvàthịtnướng.
TôipháthiệnrachiếcxechởhàngmàuxámcủagiađìnhTahericáchchỗchúngtôihaidãy,cạnhmộtkiốtbánxoàixâuque.Nàngngồimộtmìnhđọcsách.Hômnayváyđầmdàitậngótchânmàutrắng.Déplê.Tócchảingược,búilạitrênđầuthànhhìnhbônghoatuylíp.Tôiđịnhchỉlạibướcquavàtôitưởngđâytôiđãđiquarồi,thếmàbấtngờtôilạiđangđứngởmépchiếckhăntrảibàntrắngcủanhàTaheri,chămchúnhìnSorayaquacácgọngsắtcongvànhữngchiếccàvạt.Nàngngướcnhìnlên.
-Salaam,–tôinói.–Tôixinlỗiđãlàmphiền.Tôikhôngđịnhquấyrầycô.
-Salaam.-TướngquânSahibhômnaycóđếnđâykhông?–Tôinói.Haitaitôi
nóngbừng.Tôikhôngthểépnổimìnhnhìnvàođôimắtnàng.-Ôngấyđilốikia,–nàngnói,chỉvềphíabênphải.Chiếcvòngtuột
xuốngkhuỷutaynàng,màubạctươngphảnvớimàuôliu.-Côlàmơnnóigiúpvớiông,tôighéquađâyđểtỏlòngkínhtrọngông,
cóđượckhông?–Tôihỏi.-Tôisẽnói.-Cảmơncô,–tôinói.–À,têntôilàAmir,phòngkhicôcầnbiết.Vậycô
cóthểnóivớiôngrằng:tôighéquađây…để…tỏlòngkínhtrọng.-Vâng.Tôinhúcnhíchchân,hắnggiọng.-Tôiđiđây.Xinlỗiđãquấyrầycô.-Không,khôngđâu,–nàngnói.-Ồ,mayquá,–tôinghiêngđầuvàcườinửamiệngvớinàng.Tôiđiđây.
–Tôiđãchẳngnóithếrồisao?–Khodahãfez.Tạmbiệt.-Khodahãfez.Tôiđãbướcđi.Rồilạidừngvàquaylại.Tôikịpnóitrướckhimấthếtcan
đảm.-Tôicóthểhỏicôđangđọcgìkhông?Nàngchớpmắt.Tôinínthở.Bất
chợt,tôicảmthấynhưmọiconmắtởchợtrờiđổdồnvàochúngtôi.Tôihìnhdungramộtbầukhôngkhíimlặngđanglắngxuống.Nhữngđôimôingừngnóigiữachừng.Nhữngcáiđầuquayđiquaylại.Nhữngđôimắtnheolạisoimói.
Chuyệnnàylàthếnào?Chođếnlúcnày,cuộcchuyệntròcủachúngtôicùnglắmcóthểđượcgiải
thíchlàmộtlờihỏithămxãgiao,mộtngườihỏithămvềmộtngườikhác.Nhưngtôilạihỏinàngmộtcâu,vànếunàngtrảlời.chúngtôisẽbịcoi…ờ,chúngtôiđangtángẫu.Tôi,mộtmojarad[68],vànàng,mộtphụnữtrẻchưachồng.Huốngchimộtngườiđãmắcchuyệnđồnđại.Chuyệnnàyđangđượcthêmbớtmộtcáchnguyhiểmngấpnghéđồngồilê,loạichuyệnngồilêtuyệtnhất.Nhữngcáilưỡiđầynọcđộcsẽkhualên.Vànàngsẽphảihứngchịunọcđộcđóchứkhôngphảitôi.TôithừahiểucáichuẩnmựcnướcđôicủangườiAfghanthiênvịgiốngđànông.Khôngcóchuyện,anhkhôngthấyhắntáncônàyà?MàWooooy[69]!Anhcóthấycônàngcứbámlấyhắnkhông?Đúnglàloạilochak!
TheochuẩnmựcAfghan,câuhỏicủatôithếlàtrơtrẽn.Tôiđãlộmặttôira,vàđểlạichútnghingờlàtôithíchnàng.Nhưngtôilàmộtngườiđànông,tôicóliềuđichăngnữachẳngquadotôibịgiàyvò.Nhữngvếtthươngđãlành.Nhưngtiếngtămthìchưa.Liệunàngcóchấpnhậnsựtáotợncủatôikhông?Nànglậtcuốnsách,chobìasáchlộratrướcmắttôi:Đồigióhú.
-Anhđãđọccuốnnàychưa?–Nànghỏi.Tôigậtđầu.Tôicảmthấynhưtiếngtimđậpđằngsaumắttôi:-Đólàmộtchuyệnbuồn.-Nhữngchuyệnbuồntạonênnhữngcuốnsáchhay,–nàngnói.-Đúngthế.-Tôinghenóianhcũngviết.Làmthếnàonàngbiếtđược?Tôithắcmắc,liệucóphảichanàngđãkể
chonàng,cũngcóthểnàngđãhỏiông.Tôilậptứcxuangaycảhaidựđoánđóđi.Cácôngbốvàcontraicóthểchuyệntròthoảimáivềđànbà.Nhưng
khôngcôgáiAfghannào–ítnhấtcũngkhôngcócôgáiAfghannềnnếpvàMohtaram[70]đangtuổicậpkênào–lạihỏichamìnhvềmộtchàngtraitrẻ.Vàkhôngôngbốnào,nhấtlàmộtngườiPashtun,vớinangvànamoos,danhdựvàtựhào,lạiđibànluậnmộtmojaradvớicongáimình,kểcảkhicáigãđượchỏiđếnlàmột,mộtngườicầuhônđãlàmxongnghilễvànhờchamìnhđếngõcửa.
Khôngthểtinnổi,tôinghethấymìnhnói:-Côcóthíchđọcmộttruyệnngắntôiviếtkhông?-Tôithíchchứ,–nàngnói.Tôibỗngcảmthấyvẻthiếutựnhiênởnànglúcnày,tôithấyđiềuđótừ
cáchnàngđảomắtbênnọquabênkia.Cóthểnàngđangmuốntìmôngtướng.Tôikhôngbiếtôngsẽnóigì,nếuthấytôinóichuyệnlâulâumộtcáchkhôngnênvớicongáiôngnhưthế.
-Cóthểhômnàotôisẽmangđếnchocô.Tôinóivậy.Tôicònđangđịnhnóithêmnữathìngườiđànbàtôiđãtình
cờnhìnthấycùngvớiSorayabướctớidãyhàng.Bàtamangtheomộttúinhựađầyhoaquả.Khitrôngthấychúngtôi,mắtbàvụtnhìntừSorayasangtôi,rồingượclại.Bàmỉmcười:
-Amirjan,rấtmừngđượcgặpcháu,–bàvừanóivừađổtúiquảlênchiếckhăntrảibàn.Lôngmàybàlonglanhmộtvệtmồhôi.Bộtócđỏcủabàbúilênnhưmộtchiếcmũcối,lấplánhtrongánhnắng.Tôicóthểnhìnranhữngmảnhnhỏdađầubà,nơitócđãthưađi.Bàcóđôimắtnhỏmàuxanhlục,sâutrênbộmặttrònnhưcáibắpcải,răngbọcvànhữngngóntaynhỏnhưnhữngthanhxúcxích.MộttượngthánhAllahbằngvàngtrênngựcbà,chuỗidâyđeonấpdướilớpdanhẽovànhữngnếpnhănởcổ.
-TôilàJamila,mẹcủaSorayajan.-Salaam,Khalajan,–tôinóihơilúngtúng,vìtôiquennhiềungười
Afghanthếmàbàbiếttôicòntôilạikhôngbiếtbàlàai.-Chacháucókhoẻkhông?–Bàhỏi.-Chacháukhoẻ,cảmơnbà.-Cháucóbiết,ôngcháu,GhaziSahib,vịthẩmphánấymà?Chúcủaông
vàôngcủatalàanhemhọ,–bànói.–Vậycháuthấyđấy,chúngtacóhọvớinhau.–Bàmỉmcườiđểlộchiếcrăngbọcvàtôiđểýthấybênphảimiệngbàhơitrễxuống.MắtbàlạiđảođiđảolạigiữaSorayavàtôi.
Mộtlần,tôiđãhỏiBabatạisaocongáitướngTaherichưalấychồng.Khôngcóngườicầuhôn,Babanói.Khôngcóngườicầuhônthíchhợp,ôngchữalại.Nhưngôngkhôngnóigìthêm–Babaquáhiểunhữngmẩuchuyệntròvôbổcóthểảnhhưởngtớiviễncảnhlấychồngđànghoàngcủamộtngườiphụnữtrẻrasao.ĐànôngAfghan,nhấtlànhữngngườithuộcgiađìnhdanhgiá,lànhữngsinhvậthaythayđổi.Mộttiếngxìxàoởđây,mộtlờibónggióởkia,thếlàhọbùngnhưnhữngconchimbịgiậtmình.Vìvậy
nhữnghônlễđếnrồilạiđivàkhôngaihátahestaborochoSoraya,khôngaivẽganbàntaycủanàngbằngcâylámóng,khôngaicầmcuốnkinhKorantrênkhăntrùmđầucủanàng,vàtướngTaherilàngườiduynhấttừngnhảyvớinàngtạimọiđámcưới.
Vàgiờđây,ngườiđànbànày,mẹcủanàng,vớinụcườiđaulòngháohức,quanhco,niềmhyvọngđượccheđậyqualoatrongđôimắt.Tôihơithumìnhlạitrướccáivịthếcủaquyềnlựcđượcbanchomìnhvàtấtcảchỉbởivìtôiđãthắngtrongtròxổsổditruyềnquyếtđịnhgiớitínhcủatôi.TôichẳngbaogiờcóthểđọcnổinhữngýnghĩtrongđôimắtcủatướngTaheri,nhưngtôilạihiểuđiềuấyquárõởbàvợcủaông:nếutôisắpphảicómộtđốithủtrongviệcnày,bấtkểnhưthếnào,thìcũngsẽkhôngphảilàbà.
-Ngồixuốngnào,Amirjan,–bànói.–Soraya,mangchoanhmộtcáighế.Vàrửamộtquảđào.Đàongọtvàtươiđấy.
-Không,cảmơncô.–tôinói.–Cháunênđi.Chacháuđangđợicháu.-Ồ,–KhanumTaheriđáp,rõràngxúcđộngvềviệctôitỏralễphépvàtừ
chốilờimời.–Vậythìđây,ítnhấtcháucũngcầmlấycáinày.–Bàbỏmộtvốcquảkiwivớivàiquảđàovàomộtcáitúi,vàkhăngkhăngđòitôicầmvề.–Gửilờichàotớibốcháuhộcô.Vàthỉnhthoảnglạitớiđâyvớimẹconta.
-Cháusẽtới,cảmơncô,Khalajan.–Tôinóivàliếcmắt,thấySorayađangnhìnđichỗkhác.
“Bốnghĩconđimuacoca.”–Babavừanóivừacầmlấycáitúitừtaytôi.Ôngnhìnthẳngvàotôivừanghiêmnghịvừabôngđùa.Tôiđangđịnhđùalạinhưngôngđãcắnquảđàovàxuatay.–Đừngngại,Amir,hãynhớnhữnggìbốđãnói.
Đêmđótrêngiường,tôinghĩđếnánhnắngnhấpnhánhnhảymúatrongđôimắtcủaSorayavànhữngcáihõmthonthảtrênvànhxươngcổnàng.Tôingẫmđingẫmlạimộtcuộcchuyệntrògiữachúngtôi.NàngđãnóiTôinghenóianhviếtvănhayTôinghenóianhlàmộtnhàvăn?Câunàonhỉ?Tôitungchănvùngdậynhìnlêntrầnnhà,chánnảnkhinghĩtớinhữngsáuđêmyeldakhónhọc,dàivôtậnchotớikhilạiđượcgặpnàng.
Tôicứtiếptụcnhưthếmấytuầnliền.Tôithườngđợichotớikhiôngtướngđidạođâuđó,đểghéquaquầyhàngcủanhàTaheri.NếuKhanumTaheriởđó,bàthườngmờitôimộttáchtràvàmộtchiếckẹokolchavàchúngtôichuyệngẫuvềKabulngàyxưa,nhữngngườichúngtôiquenbiết,vềbệnhđaukhớpcủabà.Khôngnghingờgìnữa,bàđãđểýthấynhữnglầnhiệndiệncủatôiluônluôntrùnghợpvớinhữnglầnchồngbàvắngmặt,nhưngbàkhôngbaogiờđểlộra.Bàthườngnói:
-Ồ,anhlạikhônggặpđượcKakacủaanhrồi.ThựcratôithíchkhiKhanumTaheriởđó,vàkhôngphảichỉvìlốithânmậtcủabà,Sorayacóvẻthoảimáihơnvàhaychuyệntròlinhtinhvớimẹhơn.Nhưthểsựcómặtcủabàđãhợppháphoábấtkểđiềugìxảyragiữachúngtôi–dẫuchắcchắn
khôngthểbằngđượcnếulàôngtướng.KhanumTaheribảotrợchonhữngcuộcgặpgỡcủachúngtôi,nếukhôngđểthoátkhỏichuyệnngồilêthìcũngđểbớtdẫnđếnngồilê,ngaycảkhicáigiớihạnchiềuchuộngtôicủabàrõrànglàmSorayangượngngùng.
Mộthôm,chỉcóSorayavàtôitronglềubánhàngcủahọ,đangchuyệntrò.Nàngkểchotôivềtrườnghọc,nànghọchànhquáchămchỉthếnàotrongnhữngkhoáhọcđạicươngcủanàngtạiTrườngdựbịĐạihọcOhloneởFremont.
-Côsẽchuyênvềngànhgì?-Tôimuốntrởthànhmộtgiáoviên,–nàngnói.-Thậtư?Tạisao?-Tôiđãluônluônmuốnvậy.KhichúngtôisốngởbangVirginia,tôiđã
họcESL,đãtốtnghiệpvàbâygiờtôidạytạithưviệncôngcộngtuầnmộttối.Mẹtôicũnglàgiáoviên,bàdạytiếngFarsivàlịchsửtạitrườngnữtrunghọcZarghoonaởKabul.
MộtngườiđànôngbụngphệđộimũđisăntrảbađôlachomộthộpnếnnămđôlavàSorayađểôngtalấy.Nàngbỏtiềnvàocáihộpđựngkẹođểdướichân.Nàngnhìnvàotôibẽnlẽn:
-Tôimuốnkểchoanhmộtchuyện,nhưngtôihơingượngvềchuyệnđó.-Kểchotôiđi.-Loạichuyệnngớngẩnấymà.-Làmơn,kểchotôiđi.Nàngcười:-Được,khitôihọclớpbốnởKabul,chatôithuêmộtngườiđànbàtênlà
Zibađểgiúpviệcvặttrongnhà.CôấycómộtngườichịởIran,tạiMashad,vàvìZibamùchữ,côấythườngnhờtôiviếtthưchochịmình,ítlâulạimộtbức.Vàkhingườichịtrảlời,tôilạiđọchộchoZiba.Mộthôm,tôihỏicôcóthíchhọcđọc,họcviếtkhông.Côcườitoétmiệng,títmắtlai,vàbảocôthíchlắm.Thếlàchúngtôithườngngồitạibànăntrongbếpsaukhitôiđãsoạnxongbàivởởtrường,vàtôidạycôAlef-beh[71].Tôivẫnnhớ,đôikhighéthămcôgiữalúcđanglàmbàitậpởnhàvàthấyZibađangđảothịttrongnồiápsuất,rồilạingồixuốngvớichiếcbútchìlàmbàitậpvỡlòngmàtôirachocôđêmtrước.Tómlạitrongvòngmộtnăm,Zibađãđọcđượcsáchtrẻcon.ChúngtôithườngngồingoàisânvàcôđọcchotôinhữngchuyệnkểvềDaravàSara–chậmthôinhưngrấtđúng.CôbắtđầugọitôilàMoalemSoraya,côgiáoSoraya.
Nànglạicười:-Tôibiết,nghecóvẻtrẻcon,nhưnglầnđầutiênZibatựviếttênmình,tôi
biếttôisẽchẳngbaogiờaoướcnghềgìkhácngoàinghềgiáoviên.Tôirấttựhàovềcôấy,vàtôicảmthấyđãlàmđượcmộtviệcgìđóxứngđáng,anhhiểuchứ?
-Vâng,–tôinóidối.TôinghĩtớiviệctôiđãdùngchữnghĩacủatôiđểgiễucợtHassannhưthếnào.Tôiđãtrêucậuấybằngnhữngtừbóngbẩymàcậuấykhônghiểunhưthếnào.
-Chatôimuốntôivàotrườngluật.Mẹtôilạiluônluôncónhữnglờibónggióvềtrườngy,nhưngtôisẽlàmộtgiáoviên.Nghềnàylươngchẳngđượcbaonhiêu,nhưngđólàđiềutôimuốn.
-Mẹtôicũnglàmộtgiáoviên,–tôinói.-Tôibiết,–nàngnói.–Mẹtôibảotôithế.Thếrồimặtnàngđỏửnglênvìnhữnggìnàngbuộtmiệngnóira,vìngụý
trongcâutrảlờicủanàng,rằng“nhữngcuộcđàmthoạivềAmir”đãxảyragiữahọ,khitôikhôngcómặtởđó.Tôiphảicốgắngphithườngđềngănmìnhkhỏimỉmcười.
-Tôimangchocôcáinày.–Tôimoicuộngiấyghimbằngđinhkẹpởtúisaura.–Nhưđãhứa.–Tôitraochonàngmộttrongnhữngtruyệnngắntôiviết.
-Ồ,anhvẫnnhớ,–nàngnói,thậtsựhớnhở–Cảmơnanh!Tôichẳngcònđủthìgiờđểghinhậnlầnđầutiênnàngđãgọitôibằng
“tu”[72]chứkhôngbằng“Shoma”[73]trịnhtrọng,bởivìbấtchợtnụcườicủanànghéotắtngay.Mặtnàngbiếnsắcvàmắtnàngchămchúnhìncáigìđóphíasautôi.Tôiquaylại.MặtđốimặtvớitướngTaheri.
-Amirjan.Ngườikểchuyệnmongchờcủachúngta.Thậtlàthúvị,–ôngnóivàkhẽmỉmcười.
-Salaam,tướngquânSahib,–tôinóiquađôimôiđờđẫn.Ôngđiquachỗtôivềphíaquầyhàng:-Mộtngàyđẹptrờibiếtmấy,phảikhông–Ôngnói,ngóntaycáimóc
vàotúingựcáovest,taykiachìavềphíaSoraya.Nàngđưachoôngcuộngiấy.
-Họbảotuầnnàytrờisẽmưa.Khôngtinđượcphảikhông?–Ôngbỏcuộngiấyvàothùngrác.
Quaylạiphíatôivàlịchsựđặttaylênvaitôi.Chúngtôiđimấybướccùngnhau.
-Cháubiếtđấy,bachemạ.Tađãthấyhơithíchcháu.Cháulàmộtchàngtrainềnnếp,tathựcsựtinvậy,nhưng,–ôngthởdàivàxuatay.–ngaycảnhữngchàngtrainềnnếpđôikhicũngcầnnhắcnhở.Vậybổnphậncủatalàphảinhắcnhởrằngcháulàmộttrongnhữngngườiquýtộcởcáichợtrờinày.–Ôngdừnglại.Đôimắtvôcảmbámlấymắttôi.
-Cháuthấyđấy,aiaiởđâycũngđềulàngườiđưachuyện.–Ôngcười,lộhếtcảhàmrăng.–Chuyểngiùmlờichàokínhtrọngcủatatớichacháu,Amirjan.
Ôngbuôngtayra.Lạicườitiếp.*
**-Cóchuyệngìsao–Babanói,ôngđangnhậntiềnbánconngựagỗtừ
mộtbàđứngtuổi.-Khôngcógì,–tôitrảlờivàngồixuốngmộtchiếcmáythuhìnhcũ.Rồi
tôikểhếtchoôngmọichuyện.-Chà,Amir,–ôngthởdài.Tôicũngchẳnghơisứcđâumànghĩngợinhiềuvềnhữnggìđãxảyra.Bởivìcuốituần,Bababịcảmlạnh.Bắtđầubằngmộtcơnhokhanvàsổmũi.Rồiônghếtsốmũinhưngvẫn
cònho.Ôngthườnghovàomộtchiếckhăntay,rồigấplạibỏtúi.Tôilẵngnhẵngtheobắtôngđikiểmtra,nhưngôngxuataybảotôiđiđi.Ôngghétbácsĩvàbệnhviện.Tôibiết,lầnduynhấtôngđếnbácsĩlàcáilầntôibịbệnhsốtrétởẤnĐộ.
Thếrồihaituầnsau,tôibắtgặpôngtrongphòngvệsinhđanghovàomộtmiếnggạc,đờmvấymáu.
-Bốlàmthếnàybaolâurồi?–Tôihỏi.-Bữatốithếnào?–Ôngnói.-Consẽđưabốđikhámbácsĩ.MặcdầuBabalàquảnđốctạitrạmbánxăngdầu,chủtrạmđãkhôngmua
bảohiểmsứckhoẻchoôngvàBabavốntínhbạtmạng,đãkhôngđòi.ThếlàtôiđemôngđếnbệnhviệnkhuvựcởSanJose.Viênbácsĩmắthúphípvàngkhègặpchúngtôi,tựgiớithiệulàbácsĩnộitrúnămthứhai.Babacàunhàu:“Trônghắntrẻhơncon,vàốmyếuhơnta”.BácsĩnộitrúgửichúngtôiđikiểmtraX-quang.Khiytágọichúngtôivào,bácsĩnộitrúđangđiềnmộthồsơkhámbệnh.
-Manggiấynàyđếnbànphíatrước,–anhtavừanóivừaviếtngoáyvội.-Đâylàgiấygì?–Tôihỏi.-Giấychuyểnviện–Tiếptụcngoáyngoáy.-Đểlàmgì?-Việnphổi!-Thếlàthếnào?Anhtaliếcnhìntôirấtnhanh.Nângkínhlên.Lạitiếptụcngoáy:-Ôngấycómộtvếtđenởphổiphải.Tôimuốnhọkiểmtraxemsao.-Mộtvếtđen?–Tôihỏi,cănphòngchợttrởnênquáhẹp.-Ungthưà?–Babavôtìnhhỏithêm.-Cóthể.Dẫusaocũngchỉlànghingờthôi,–viênbácsĩlúngbúng.-Anhkhôngthểnóirõthêmchochúngtôiư?–Tôihỏi.-Thựcsựlàkhông.Trướchếtcầnchụpcắtlớp,rồiquabácsĩchuyên
khoaphổi.–Anhtatraochotôigiấychuyểnviện–Anhnóibốanhhútthuốcláphảikhông?
-Vâng.Anhtagậtđầu.HếtnhìntôilạinhìnBabavàngượclại:
-Haituầnnữahọsẽgọichoanh.Tôimuốnhỏianhta,tôiphảisốngthếnàovớicáitừ“nghingờ”đósuốthaituầnliền.Tôiphảiăn,đilàm,họchànhthếnào?Làmsaoanhtacóthểđuổitôivềnhàvớicáitừđó.
Tôicầmtờgiấychuyểnviệnvàtraolạinóchohọ.Đêmđó,tôiđợichotớikhiBabađãngủđểgấpmộtmảnhchănlại.Tôidùngnónhưtấmthảmquỳđềcầukinh.Cúiđầusátđất,tôiđọcnhữngcâukinhnửanhớnửaquêntrongkinhKoran–nhưngcâukinhmàgiáosĩđãbắtchúngtôithềphảithuộclòngởKabul–vàcầuxinlòngnhântừcủaThượngđếmàtôikhôngchắctồntại.lúcnàytôithèmđượcnhưgiáosĩ,thèmđứctinvàsựchắcchắncủaông.
Haituầntrôiqua,khôngthấyaigọi.Vàkhitôigọilại,ngườitabảotôihọđãđánhmấttờgiấychuyểnviệnrồi.Tôicóchắclàtôiđãtraolạichohọkhông?Họbảobatuầnnữahọsẽgọi.Tôiphảnđốikịchliệtvàmặccảtừbatuầnxuốngmộttuầnđểchụpcắtlớp,vàhaituầnđểđibácsĩ.
Cuộcthămkhámcủabácsĩchuyênkhoaphổi,BácsĩSchneider,đangdiễnratốtđẹpthìBabahỏiôngấygốcgácởđâu,BácsĩSchneidernóinướcNga.ThếlàBababỏluôn.
-Xinthứlỗichochúngtôi,bácsĩ,–tôivừanóivừakéoBabasangmộtbên.
BácsĩSchneidermỉmcườiđứnglên,ốngnghevẫntrongtay.-Baba,conđãđọclýlịchcủaBácsĩSchneiderởphòngchờ.Ôngấysinh
ởMichigan.Michigan!ÔngấylàngườiMỹ.Mỹhơncảbốvàcon.-Takhôngquantâmhắnsinhởđâu.HắnlàRoussi,–Babanói,mặtcau
cónhưđólàmộttừbẩnthỉu.–BốmẹhắnlàRoussi,ôngbàhắnlàRoussi.Tathềtrướcvonghồnmẹcon,tasẽbẻgãycánhtayhắn,nếuhắndámđụngvàota.
-BốmẹBácsĩSchneiderchạykhỏiShorawi,bốkhôngthấyư?Họchạytrốn.
NhưngBabakhôngmuốnnghegìnữa.Đôikhitôinghĩ,thứduynhấtôngyêukhôngkémsâunặngsovớingườivợthuởtrướccủaôngchínhlàAfghanistan,cốhươngcủaông.Tôiđãsuýtgàolênvìthấtvọng.Thayvàođó,tôithởdàivàquaylạinóivớiôngSchneider:
-Xinlỗibácsĩ.Thếnàythìchẳngđượcviệcgì.Vịbácsĩchuyênkhoaphổithứhai,BácsĩAmani,làngườiIranvàBaba
chấpnhận.BácsĩAmani,mộtngườiănnóinhỏnhẹ,cóbộriaxoắnvàmáitócdàiđốmbạcbảochúngtôiôngphảixemxétlạikếtquảchụpcắtlớpvitínhvàsẽphảithựchiệnmộtthaotácgọilànộisoikhíquảnđểlấymộtbệnhphẩmởphổiphụcvụchobệnhhọc.Ôngsắpxếpviệcđóvàotuầnsau.Tôicảmơnông,vừagiúpBabarakhỏiphònglàmviệcvừanghĩrằngbâygiờtôiphảisốngmộttuầnliềnvớicáitừ“bệnhphổi”này,mộttừcòngởhơncảtừ“nghingờ”.GiámàcóSorayaởđócùngvớitôi.
Téra,giốngnhưquỷSatan,ungthưcũngcóbabảyđường.CáicủaBaba
gọilà“KhốiuTếbàoquásản.”–Đãdicăn.Khôngthểphẫuthuật.BabayêucầubácsĩAmanichobiếtchẩnđoánbệnh.ÔngAmanicắnmôi,dùngmộttừ“nặng”.Ôngnói:
-Tấtnhiêncònhoátrịliệu.Nhưngsẽchỉgiảmnhẹđithôi.-Nhưthếnghĩalàgì?–Babahỏi.BácsĩAmanithởdài.–Nghĩalàsẽkhôngthayđổiđượckếtcục.Chỉkéo
dàithêmthôi.-Thếmớilàmộtcâutrảlờirõràng,bácsĩAmani,cảmơnông,–Baba
nói.–Nhưngkhôngcóhoádượcnàochotôihết.Vẫncáinhìnquyếtđoántrêngươngmặtông,nhưngàynàoôngbuôngcảmộtđốngtemthựcphẩmlênbàncủabàDobbins.
-NhưngBaba…-Conđừngcótháchthứctaởchỗcôngcộng,Amir.Đừngbaogiờ.Con
nghĩconlàai?CơnmưamàtướngTaherinóitớilúcởchợtrờiđãmuộnmấytuần,
nhưngkhichúngtôibướcrakhỏiphòngkhámcủaBácsĩAmani,nhữngchiếcxequalạiđãbắntungtoénướcbẩnlênhaibênlềđường.Babachâmmộtđiếuthuốc.Ônghútsuốtlúcraxevàsuốtđoạnđườngvềnhà.
Lúcôngtrachìakhoávàocửagiansảnh,tôinói:-Baba,conmongbốsẽchohoádượcmộtcơmay.Babađútchùmchìakhoávàotúi,kéotôiđếntránhmưadướimáibạtche
củachungcư.Ôngngoáybàntayđangcầmthuốclávàongựctôi:-Thôiđi,bốđãquyếtđịnhrồi.-Thếcòncon,Baba?Conphảilàmgìđây?–Tôinóimàmắtrưngrưng.Mộtcáinhìnchánchườnglướtquabộmặtđẫmnướcmưacủaông.Vẫn
làcáinhìnôngnémchotôi,thuởcònnhỏ,khitôingã,trầyxướchaiđầugốivàkhóc.Tiếngkhócđãdẫnđếncáinhìnấykhixưa,tiếngkhócdẫnđếnnólúcnày.
-Amir,conhaimươihaituổirồi!Mộtngườiđànôngtrưởngthành!Con…
Ôngmởmiệng,khéplại,rồilạimởmiệng,nghĩlại.Trênđầuchúngtôi,mưarơibồmbộptrênmáibạtche.
-Điềugìsẽxảyravớicon,connóixemnào?Tấtcảnhữngnămthángvừaqua,chínhlàtađãcốdạycon,đừngbaogiờphảihỏicâuhỏiđó.
Ôngmởcửa,quaylạitôi:-Cònmộtđiềunữa.Khôngaiđượcbiếtviệcnày,concónghetanói
không?Khôngaihết.Takhôngmuốnbấtcứaithươnghại.Rồiôngbiếnmấttronghànhlangnhờtối.Phầncònlạingàyhômđó,ông
hútthuốcliêntiếptrướcmáythuhình.Tôikhôngbiếtôngtháchthứcaihoặccáigì.Tôiư?TiếnsĩAmani?HaycóthểThượngđếmàôngchẳngbaogiờtincả.
Mộtthờigian,ngaycảungthưcũngkhôngthểngănôngđếnchợtrời.CácngàythứBảychúngtôilạicónhữngchuyếnđivấtvảđếncácgarabánđồcũ,Babaláixe,tôilàhoatiêu,vàlạibàybánhàngvàonhữngngàyChủnhật.Đènđồng.Baotaybóngchày,áoJackettrượttuyếtcókhoáđồng.Babachàođónnhữngngườiquenbiếttừxứsởcũ,vàtôicòkèvớikháchmuahàngtớimột,haiđôla.Nhưthểmọithứđềuquantrọngcả.Nhưthểcáingàytôisẽtrởnêncôicútsẽkhônggầnlạitheomỗibậnđóngquầy.
ĐôikhitướngTaherivàbàvợghéthăm.Ôngtướngvẫnthóixãgiao,chàotôibằngmộtnụcườivàđưacảhaitayrabắttaytôi.NhưngtháiđộcủaKhanumTahericóđôichútdèdặtkháctrước.Mộtsựdèdặtchỉbịphávỡbởinhữngnụcườikínđáochánchường,vànhữngcáinhìnlénlútkhiôngtướngchúýnhìnchỗkhác.
Tôivẫnnhớgiaiđoạnđónhưlàmộtthờikỳcủanhiềucái“lầnđầu”:LầnđầutiêntôinghethấyBabarêntrongphòngtắm.Lầnđầutiêntôinhìnthấymáutrêngốicủaông.Hơnbanămđiềuhànhtrạmbángadầu,Babachưabaogiờphảiđikhámbệnh.Lạimộtcáilầnđầukhác.ĐếnlễHalloweennămđó.GiữatrưathứBảyBabamệtquánênôngphảingồiđợisautaylái,khitôirangoàimặccảmuađồcũ.ĐếnLễTạơn,ônggụctrướcbuổitrưa.KhinhữngxetrượttuyếtxuấthiệncạnhnhưngbãicỏmặttiềnvàtạolớptuyếtgiảlênnhữngcâylinhsamDouglas,Babaởlạinhà,vàtôiđơnđộcláichiếcVWluiluitớitớitrênbánđảo.
Đôikhitạichợtrời,nhữngngườiAfghanquenbiếtbàntánchuyệnBabasútcân.Lúcđầuhọbiếuquàthămhỏi.Nhưngnhữnglờithămhỏivàquàcápngừnglạikhiviệcsútcânvẫnkhôngngừnglại.Khicânnặngtiếptụcrơirụng.Vàrơirụng.Khihaimáônghõmxuống,haitháidươngchảyra.Vàhaimắtthụtvàotronghốcmắt.
RồimộtChủnhậtlạnhtrờiítlâusaungàytếtđầunăm,BabađangbánmộtchiếcchụpđènchomộtngườiđànôngPhilipintobè,trongkhitôiđangbớitrongchiếcVWđểtìmchănphủchânchoông.
-Ê,cóaigiúpôngnàyvới!–NgườiđànôngPhilipinkêutoánglên.TôingoảnhlạithấyBabanằmtrênđất.Tayvàchânđanggiậtgiật.
-Komak!–Tôikêulên.–Aigiúpvới!–TôichạyđếnvớiBaba.Ôngđangsùibọtmép,bọtmépđầmđìarâuông.Đôimắttrợntrừngtrắngdã.
Mọingườiđổxôđếnchỗchúngtôi.Tôinghethấyaiđónóivềcơntaibiếnnão.“Gọi911”.Tôinghetiếngbướcchânrầmrập.Trờitốilạikhimọingườixúmxítquanhchúngtôi.
BọtmépBabachuyểnsangmàuđỏ.Ôngđangcắnlưỡi.Tôiquỳxuốngbênông,ômlấyhaicánhtayôngvànói,conđây,Baba,conđây,bốsẽổnthôi,conởngayđây.Nhưthểtôicóthểxoadịunhữngcơncogiậtcủaông.ThuyếtphụcmọingườiđểBabađượcớlạimộtmình.Tôicảmthấyươnướtởđầugối.ThấyBabađãvãiđáira.Xì…xì,Babajan,conởđây.Contraibố
ởngayđâymà.Ôngbácsĩ,râubạctrắngvàđầuhóitrụi,kéotôirakhỏiphòngvàbảo:-Tôimuốncùnganhxemkỹlạiphimchụpcắtlớpcủabốanh.Nóirồi,ôngđặtmấychiếcphimvàohộpchiếuởhànhlang,vàchỉbằng
đầutẩybútchìlênảnhkhốiucủaBaba,nhưmộtcảnhsáthìnhsựchỉnhữngchândungkẻgiếtngườichogiađìnhnạnnhânxem.ÓcBabatrênnhữngtấmảnhđótrônggiốngnhưmặtcắtngangcủaquảócchólớn,lổnnhổnnhữnghìnhgiốngquảbóngquầnvợt.
-Nhưanhthấyđấy,khốiuđãdicăn,–ôngnói.–Ôngấyphảidùngnhiềuthuốctổnghợpđểgiảmbớtnhữngchỗphùnềtrongnãovànhữngthuốcngừataibiến.Vàtôikhuyênnênđiềutrịphóngxạgiảmđau.Anhcóhiểuthếlàthếnàokhông?Tôinóitôihiểu.Tôiđãtrởnênquáquenvớinhữngcuộcnóichuyệnvềungthư.
-Thôiđượcrồi,–ôngnóivàkiểmtralạimáynhắntincủamình.–Tôiphảiđiđây,nhưnganhcóthểgọichotôinếuanhmuốnhỏibấtkỳđiềugì.
-Cảmơnông.Suốtđêmấytôingồitrênmộtchiếcghế,gầngiườngBaba.Sánghômsau,phòngđợiphíadướiđạisảnhchậtníchngườiAfghan.Ông
hàngthịtởNewark.MộtkỹsưlàmviệcvớiBabaởtrạimồcôicủaông.Họlầnlượtvào,bàytỏlòngkínhtrọngvớiôngmộtcáchlặnglẽ.Mongôngchóngbìnhphục.Babatỉnhdậy,chệnhchoạngvàmệtmỏi,nhưngđãtỉnhdậy.
Giữabuổisáng,tướngTaherivàbàvợtới.Sorayađitheo.Chúngtôiliếcnhìnnhau,rồinhìnđichỗkhácngay.
TướngTahericầmtayBaba.-Anhthếnàorồi,bạntôi?Babachỉdâytruyềntĩnhmạchtreotrêncánh
tayông,khẽmỉmcười.TướngTaherimỉmcườiđáplại.-Anhkhôngđượcchuốclấygánhnặngvàomình.Cảgiađìnhanh,–
Babanói,giọngkhànkhàn.-Làmgìcógánhnặngnào,–KhanumTaherinói.-Khôngcógánhnặngnàohết.Màquantrọnghơn,anhcầngìkhông?–
TướngTaherinói.–Khônggìhếtư?Hãyyêucầutôinhưanhyêucầumộtngườianhemruộtthịt.
TôinhớBabamộtlầnđãnóivềngườiPashtun.Cóthểchúngtaươngngạnh,vàtabiếtchúngtaquákiêuhãnh,nhưnglúccầnthiết,hãytinta,khôngcóaihơnmộtngườiPashtunởbêncon.
Babalắcđầutrêngối:-Anhđếnđâylàmtôithấysungsướngquá.ÔngtướngmỉmcườivàxiếtchặtbàntaycủaBaba:-Cháuthếnào,Amirjan?Cháucócầngìkhông?Cáchôngđangnhìnthẳngvàotôi,lòngtốttrongđôimắtông…
-Không,cảmơnbác.TướngquânSahib,cháu…Cổhọngtôinghẹnlại.Mắttôirànrụa.Tôivộilaorangoài.Tôikhóctronghànhlang,bêncáihộpchiếuphimmàđêmtrướctôiđã
nhìnthấymặtkẻgiếtngười.CánhcửaphòngBabakhẽmởvàSorayabướcra.Nàngđứngcạnhtôi.
Nàngmặcáocộctaymàuxámvàquầnjeans.Tócnàngxoãxuống.Tôithậtsựmuốnđượcanủitrongvòngtaynàng.
-Tôirấttiếc,Amir,–nàngnói.–Cảnhàtôiđềubiếtcóđiềugìđókhôngổn,nhưngchúngtôikhônghềbiếtđếnmứcđộnày.
Tôilấyốngtayáolaumắt:-Ôngkhôngmuốnchoaibiếtcả.-Anhcócầngìkhông?-Không,–tôicốmỉmcười.Nàngđặttaylêntaytôi.Lầnđầutiênchúng
tôichạmvàonhau.Tôinắmlấybàntaynàng.Đưalênmặttôi,mắttôi.Tôicứđểmặcnhưthế.–Cônênquayvàotrongthìhơn,nếukhôngchacôsẽđểýđếntôi.
Nàngmỉmcườivàgậtđầu.-Tôisẽvào.Nàngquaygót.-Soraya?-Dạ?-Tôirấtsungsướngvìcôđãđến.Điềuđócóýnghĩa…rấtnhiềuvớitôi.HaingàysauhọchoBabaxuấtviện.Họđưamộtchuyêngiađượcgọilà
bácsĩchuyênkhoaphóngxạtrịungthưđếnđểthuyếtphụcBabađiềutrịphóngxạ.Babatừchối.HọlạicốthuyếtphụctôiđểtôithuyếtphụcBaba.NhưngtôiđãthấycáinhìntrêngươngmặtcủaBaba.Tôicảmơnhọ,kývàogiấyxuấtviệnvàmangBabavềnhàtrongchiếcxeFordTorinocủatôi.
ĐêmđóBabanằmtrêntrườngkỷ,mộtchiếcchănlenđắplênngười.Tôimangchoôngtrànóngvàhạthạnhnhânrang.Haicánhtaytôiômnganglưngôngvàkéoôngngồidậyquádễ.Cócảmgiácbảvaiôngnhưmộtcánhchimdướingóntaytôi.Tôikéochănlêntrênngựcông,ởxươngngựclộradướilớpdamỏngvàsạmlại.
-ConcóthểlàmgìkhácnữachoBabakhông?-Không,bachem.Cảmơncon.Tôingôibêncạnhông:-Vậythìconkhôngbiết,liệubốcólàmmộtđiềugìđấychoconkhông,
nếubốchưaquákiệtsức?-Điềugì?-ConmuốnbốđiKhastegari.ConmuốnbốhỏicongáitướngTahericho
con.ĐôimôikhôhéocủaBabarặnramộtnụcười.Mộtđốmxanhtrênchiếc
láhéo:-Conchắcchứ?-Chắchơnbấtcứđiềugìcontừngtinchắc.-Conđãnghĩkỹchưa?-Balay[74],Baba…-Vậyđưađiệnthoạiđâychobố.Cảcuốnsổtaycủabốnữa.Tôichớpchớpmắt:-Ngaybâygiờ?-Vậybaogiờ?Tôicười:-Ok.TôiđưađiệnthoạichoôngvàcuốnsổnhỏbìađenBabaghivộinhữngsố
điệnthoạicủabạnbè.ÔngtrasốcủagiađìnhTaheri.Bấmsố.Đưaốngnghelêntai.Timtôinhưmúabalêtronglồngngực.
-Jamilajanphảikhông?–Salaamalaykum,–ôngnói.Ônggiớithiệutên.Ngừng.–Đỡhơnnhiều,cảmơnchị.Anhchịthậttửtếđãđếnthăm.–Ônglắngnghemộtchốc.Gậtđầu.–Tôisẽghinhớ,cảmơnchị.TướngquânSahibcónhàkhôngạ–Ngừng.–Cảmơnchị.
Ôngnháymắtvớitôi.Chẳnghiểusaotôimuốncườithậtto.Hoặcgàolên.Tôiđưanắmtaychặnmiệngvàcắnchặt.
Babakhẽcườihắtrađằngmũi.-TướngquânSahib,Salaamalaykum..-Vângđỡhơnnhiềulắm…Anhthậttốt.TướngquânSahib,tôigọiđểhỏi
anh,cóthểchophéptôiđếnthămanhvàKhanumTaherisángmaikhông.Mộtchuyệntônnghiêm…Vâng…Mườimộtgiờlàđẹpnhất.Mainhé.Khodahãfez.Tạmbiệt.
Ôngcúpmáy.Chúngtôinhìnnhau.Tôibậtcườikhúckhích.Ôngcũngkhúckhíchcườitheo.
Babadấpnướcvàotócvàchảihấtrasau.Tôigiúpôngmặcmộtchiếcáosơmitrắngsạchvàthắtcàvạtchoông,thấycổáoônglỏngrađếnnămphân.Tôinghĩđếnnhữngkhoảngtrốngôngđểlạiphíasaukhiôngrađi,vàtôibắtmìnhphảinghĩvềmộtđiềukhác.Ôngkhôngrađi.Chưa.Vàhômnaylàmộtngàyđểnghĩnhữngđiềutốtlành.Chiếcáojackettrongbộlễphụcmàunâucủaông,bộôngmặcngàytôitốtnghiệp,lõngthõngtrênngười–Babađãnhẽoraquánhiềukhôngcònmặcvừanữa.Tôiphảixắnhaiốngtaylên.Tôicúixuốngbuộcdâygiàychoông.
GiađìnhTaherisốngtrongmộtngôinhàmộttầngmáibằnglạikhudâncưởFremont,nơicórấtđôngngườiAfghan.Ngôinhàcónhữngcửasổnhôra,máidốc,tiềnmônkhépkín,trênđótôithấynhữngchậuhoaThiêntrúcquỳnh.Chiếcxechởhàngmàuxámcủaôngtướngđậuởlốixevào.
TôiđỡBabarakhỏichiếcFord,rồilạiluivàophíasautaylái.Ôngdựa
ngườivàocửaxe:-Cứvềnhà,mộtgiờnữabốsẽgọichocon.-Yêntâm.Baba,–tôinói.–Chúcbốmaymắn.Ôngmỉmcười.Tôiláixeđi.Tronggươngchiếuhậu,Babađangloạngchoạngbướclên
lốixetớicửanhàôngTaheri,đểlàmcáinghĩavụcuốicùngcủangườicha.TôiđiđilạilạitrongphòngkháchcănhộcủachúngtôiđợiBabagọi.
Mườilămbướcchiềudài.Mườibướcrưỡichiềurộng.Nhỡôngtướngbảokhôngthìsao?Nhỡôngấyghéttôithìsao?Tôivẫnbướcvàobếpkiểmtrachiếcđồnghồhẹngiờ.Chuôngđiệnthoạireođúngtrướcbuổitrưa.
-Thếnàobố?-Ôngtướngnhậnlời.Tôithởphào.Ngồiphịchxuống.Haitaytôirunrun.-Ôngấynhậnrồiư?-Ừ,nhưngSorayajanởtrêngáctrongphòngriêngcủaconbé.Conbé
muốnnóichuyệnvớicontrướcđã.-Đượcthôiạ.Babanóivớiaiđiềugìđóvàcótiếngcạchhailầnkhiôngdậpmáy.-Amirphảikhông?–GiọngcủaSoraya.-Salaam.-Bốemnóiđồngý.-Anhbiết,–tôinói.Tôiđổitaycầmmáy.Tôiđangmỉmcười,–Anhrất
hạnhphúc.Anhkhôngbiếtnóigìnữa.-Emcũnghạnhphúc,Amir.Em…khôngthểtinnổiđiềunàylạixảyra.Tôicười:-Anhbiết.-Ngheđây,–nàngnói.–Emmuốnnóivớianhmộtđiều.Mộtđiềuanh
phảibiếttrướckhi…-Anhkhôngquantâmđiềugìhết.-Anhcầnphảibiết.Emkhôngmuốnchúngtakhởiđầubằngnhữngbí
mật.Vàemmuốnanhnghetừemthìhơn.-Nếunhưthếkhiếnemcảmthấydễchịuhơn.Nhưngsẽkhônglàmthay
đổiđiềugìhết.Mộtquãngdừnglâuởđầukia.-KhigiađìnhemsốngởVirginia,emchạytrốncùngmộtngườiđànông
Afghan.Lúcđóemmườitám…dễnổiloạn…ngốcnghếch,và…hắnnghiệnmatuý…chúngemđãsốngchungvớinhaugầnmộttháng.MọingườiAfghanởbangVirginiađềubàntánvềchuyệnđó.CuốicùngPadarcũngtìmthấychúngem.Ônghiệnraởcửavàbắtemphảivềnhà.Emphátcuồng.Hétlên.Kêuthét.Rằngemghétông…Dẫusaoemcũngđãvềnhà,và…–Nàngkhóc–Thalỗichoem.
Tôinghethấynàngbuôngmáy.Hỉmũi.-Buồnthay.–Nàngtiếptục,giọngkhànđi.–Khiemvềđếnnhà,em
thấymẹembịmộtcơnđộtquỵ,bênphảimặtmẹbịliệtvà…Emcảmthấyvôcùngtộilỗi.Mẹkhôngđángphảinhưvậy.ÍtlâusauPadarchuyểngiađìnhtớiCalifornia.Mộtlúcimlặngtiếptheo.
-Rồibốemvàemthếnào?–Tôihỏi.-Bốconemvẫnluôncósựkhácbiệt,bâygiờvẫnthế,nhưngembiếtơn
ôngđãđếncứuemhômđó.Emthựcsựtinôngđãcứuem.–Nàngdừnglại.–Vậy,nhữnggìemnóicólàmanhbănkhoănkhông?
-Mộtchút,–tôinói.Tôicóbổnphậnphảithànhthậtlạivớinàng.Tôikhôngthểdốinàngmàbảorằnglòngkiêuhãnhcủatôi,Iftikharcủatôi,khôngbịchạmnọctrướcsựthựcnàngđãtừngcùngmộtngườiđànông,trongkhiđótôichưahềmangmộtngườiđànbànàolêngiường.Tôicóbănkhoănmộtchút,nhưngtôiđãcânnhắcđiềuđónhiềulầnmấytuầnliềntrướckhiyêucầuBabađếnkhastegari.Vàvàophútcuối,câuhỏiluôntrởlạivớitôilàthếnày:Làmsaotôicóthểlàloạingườiđitrừngphạtnghiêmkhắcaiđóvềquákhứcủahọ?
-Nócólàmanhbănkhoănđếnmứcthayđổiýđịnhkhông?-Không.Soraya.Khôngmộtchútnào,–tôinói.–Khônggìemnóilàm
thayđổibấtcứđiềugìhết.Anhmuốnchúngtacướinhau.Nàngoàkhóc.Tôithèmđượcnhưnàng.Bímậtcủanàngđãhết.Đãnóira.Giảiquyết
rồi.TôimởmiệngvàsuýtđãkểchonàngnghetôiđãphảnhộiHassan,lừadối,đuổicậuấyđi,vàhuỷhoạitìnhthânthiếtbốnmươinămgiữaBabavàAlinhưthếnào.Nhưngtôiđãkhôngnói.TôingờrằngvềnhiềumặtSorayalàngườitốthơntôi.Lòngcanđảmchínhlàmộttrongsốđó.
Chương13TốihômsaukhichúngtôiđếngiađìnhôngTaheri–đểchínhthứcngỏ
lờibằnglafz[75]–tôiphảiđậuxeởbênkiaphố.Lốivàonhàchậtcứngnhữngxe.Tôimặcmộtbộđồmàuxanhnướcbiểnmàtôiđãmuahômtrước,saukhitôichởBabađếnkhastegari.Tôikiểmtralạicàvạttronggươngchiếuhậu.
-Contrôngthậtđẹptrai,–Babanói.-CảmơnBaba.Bốcóổnkhông?Bốcócảmthấyđủsứclàmviệcnày
không?-Đủsứchở?Đâylàngàyhạnhphúcnhấtđờibố,Amir–ôngvừanóivừamỉmcườimệtmỏi.Tôingherõtiếngbàntánphíasaucửa,tiếngcười,tiếngnhạcAfghanchơinhẹnhàng–nghenhưbảnghazal[76]cổđiểncủaUstadSarahang.Tôibấmchuông.Mộtkhuônmặtlórakhỏirèmcửasổtiềnsảnhvàbiếnmất.“Họđếnđâyrồi!”Tôinghetiếngmộtphụnữnói.Tiếngrìràobàntándừnglại.Aiđótắtnhạc.KhanumTaheriramởcửa.Bànói,mắtsángngời:
-SalaamAlaykum!Bàđãuốntóc,tôithấyrõvàmặcbộđầmđenlịchsựdàiđếngótchân.
Khitôibướcvàotiềnsảnh,mắtbàứalệ,vàbànói:-Amirjan,concònchưavàotrongnhàmàtađãkhócrồi.Tôiđặtmộtnụhônlêntaybà,nhưBabađãdạytôiđêmtrước.Bàdẫn
chúngtôiquamộthànhlangđènthắpsángtrưngvàophòngkhách.Trênnhữngbứctườngốpgỗ,tôithấynhữngtấmảnhcủanhữngngườisẽtrởthànhgiađìnhmớicủatôi:KhanumTahericòntrẻ,tócuốnbúpvàôngtướng,hậucảnhlàthácNiagara.KhanumTaheritrongbộváyáodệtliền.ÔngTaherimặcáojacketômsátcóvecổhẹp,cravátthanhnhã,tócdàyđennhánh,Sorayadợmbướclênmộtcontàugỗtròchơiởhộichợ,đangvẫytayvàmỉmcười,ánhsánglấplánhtrênhàmrăngtrắngbóngcủanàng.Mộttấmảnhôngtướngbảnhbaotrongbộquânphục,đangbắttayquốcvươngHusseincủaJordan.MộtbứcchândungcủaZahirShah.
Phòngkháchđôngkhoảnghaichụckhách,ngồitrênnhữngchiếcghếtựadọctheocácbứctường.KhiBababướcvào,mọingườiđềuđứnglên.Chúngtôiđivòngquanhphòng,Babatừtừđitrước,tôitheosau,bắttayvàchàocácvịkhách.Ôngtướng–vẫntrongbộđồxám–vàBabaômhônnhau,lịchsựvỗnhẹvàolưngnhau.HọchàonhauSalaambằngmộtgiọngkínhcẩn,khẽkhàng.
Ôngtướngômvòngtôihếtcảhaicánhtayvàcườixởilởinhưmuốnnói,–nào,bâygiờthìchínhthức–theotụclệcủangườiAfghan–đểlàmđiềunàyrồi,bachem.–Chúngtôihônlênmánhaubalần.
Chúngtôingồitrongcănphòngđôngkínngười.Babavàtôicạnhnhau,đốidiệnvớiôngtướngvàbàvợ.TiếngthởcủaBabadồndậphơnđôichút,
ôngkhôngngừnglaumồhôitrêntránvàdađầubằngchiếckhăntay.Ôngthấytôiđangnhìnôngvàcườigượng.–Bốkhôngsao,–ôngnhănnhó.
Đểgiữđúngphongtục,Sorayakhôngcómặt.Tiếptheolànhưngchuyệntángẫutầmphàochotớikhiôngtướnghắng
giọng.Cănphòngtrởlạiyêntĩnhvàainấyđềunhìnxuốngtaymình.Nghiêmtrang,ôngtướnggậtđầurahiệuvềphíaBaba.
Babacũnghắnggiọng.Ôngbắtđầunói,ôngkhôngthểnóihếtmộtcâumàkhôngdừnglạithở:
-ThưaTướngquânSahib,KhanumJamilajan…thậtlàmộtvinhdựlớnlaochocontraitôivàtôi…đượcđếnnhàcácvịhômnay.Cácvị…lànhữngconngườiđángkínhtrọng…thuộcnhữnggiađìnhkiệtxuấtvàdanhgiávà…dòngdõikiêuhãnh.Tôiđếnđâykhôngvìđiềugìkhácngoàiihtiramtốithượng…sựkínhtrọngnhấtđốivớicácbậctiềnbốigiađìnhcácvị,vàtưởngnhớ…tổtiêncácvị.–Ôngdừnglại.Lấyhơi.Quệtlôngmày.–Amirjanlàcontraiduynhấtcủatôi…đứaconduynhấtcủatôi,vàcháuluônlàđứacontraihiếuthảocủatôi.Tôimongcháusẽtỏra…xứngđángvớilòngtốtcủacácvị.TôingỏlờixincácvịđemlạivinhdựchoAmirjanvàtôi…vàchấpnhậncontraitôivàotronggiađìnhcácvị.
Ôngtướnggậtđầulịchthiệp.Ôngnói:-Chúngtôivinhdựđónchàocontraicủamộtngườinhưôngvàogia
đìnhchúngtôi.Danhtiếngcủaôngcònđếntrướcông.TôilàmộtngườinghiêngmìnhngưỡngmộôngởKabulvàvẫncòngiữnguyênlòngngưỡngmộđótớingàyhômnay.Chúngtôirấtvinhhạnhđượcgiađìnhôngthônggiavớichúngtôi.
-Amirjan,vềphầncon,tachàođónconvàogiađìnhtanhưmộtđứacontrai,nhưlàngườichồngcủacongáita,noor[77]củamắtta.Nỗiđaucủaconcũngsẽlànỗiđaucủachúngta,niềmvuicủaconlàniềmvuicủachúngta.TahyvọngconsẽxemKhalaJamilavàtanhưchamẹthứhaicủacon,vàtanguyệncầuchohạnhphúccủaconSorayajanyêuquýcủachúngta.Cảhaiconhãynhậnlờichúcphúccủachúngta.
Mọingườivỗtay,vàvớitínhiệuđó,tấtcảđềuquayđầuvềphíahànhlang.Giờphútmàtôimongđợi.
CuốicùngSorayaxuấthiện.TrongáováyAfghantruyềnthốngmàunholộnglẫyvớihaiốngtaydàivàđồnữtrangbằngvàng.TaycủaBabanắmlấytaytôi,xiếtchặt.KhanumTaheritràntrềnướcmắt.Sorayachậmrãibướclạiphíachúngtôi,theosaulàmộtđoànphùdâugồmnhữnghọhàngphụnữ.
Nànghôntaychatôi.Cuốicùngngồixuốngcạnhtôi,mắtnhìnxuống.Tiếngvỗtayranlên.
Theotruyềnthống,giađìnhSorayasẽphảitổchứctiệcđínhhôn,Shirinikhori,còngọilàLễĂnKẹo.Rồigiaiđoạnđínhhônđấythườngkéodàivàitháng.TiếpđếnlễcướiphảidoBabagánhvác.Tấtcảchúngtôiđềuđồngý
làSorayavàtôisẽbỏquaShirinikhori.Aicũngbiếtlýdo,vìvậychẳngaiphảinóihẳnrarằng:Babachẳngcònsốngđượcmấythángnữa.
Sorayavàtôikhôngbaogiờcùngnhauđirangoàitrongkhitiếnhànhchuẩnbịcholễcưới–dochúngtôicònchưacưới,thậmchíkhôngcócảShirinikhori–đicùngnhaunhưthếbịxemlàkhônghợplẽ.VìvậytôiđànhphảiđicùngvớiBabaquanhàôngTaheriăntối.NgồiđốidiệnvớiSorayaquabànăn.Tưởngtượngrakhiđầunànggốilênngựcmình,mùitócnàngsẽnhưthếnào.Hônnàng.Làmtìnhvớinàng.
Babatiêubalămngànđôla,gầnhếtkhoảntiềnôngdànhdụmchoawrossi,lễcưới.ÔngthuêmộtphòngtiệclớnởFremont–chủnhàhàngbiếtôngtừngàyởKabulnênđãgiảmgiáđángkểchoông.Babaphảithuêdànnhạcchođámcướicủachúngtôi,vàchitiềnchochiếcnhẫnkimcươngtôichọn.Ôngmuachotôibộvestđuôitômvàbộáoquầntruyềnthốngmàuxanhcholễnika–lễnguyệnthề.Mọicôngcuộcchuẩnbịtớitấpđángsợchođêmcưới–maymắnsaophầnlớnđềudoKhanumTaherivàbạnbèbàđảmnhiệm–tôichỉcònnhớđượcmộtchútkhôngđángkể.
Tôicònnhớlễnikacủachúngtôi.Chúngtôingồiquanhmộtchiếcbàn.Sorayavàtôimặcmàuxanhlục–màucủađạoHồi,nhưngcũnglàmàucủamùaxuânvàsựkhởiđầumới.Tôiđóngbộ,Soraya(ngườiphụnữduynhấttạichiếcbànđó)mặcáováydàitay,chemạng.Baba,TướngTaheri(lầnnàytrongbộvestđuôitôm)vàmấyngườicậucủaSorayacũngcómặttạichiếcbànđó.Sorayavàtôinhìnxuống,nghiêmtrang,kínhcẩn,chỉdámliếctrộmnhau.ÔnggiáosĩhỏinhữngngườilàmchứngvàđọckinhKoran.Chúngtôinóinhưnglờinguyệnthề.Kývàogiấychứnghôn.MộttrongnhữngngườicậucủaSorayađếntừVirginia,ôngSharifjan,emtraicủaKhanumTaheri,đứnglênvàhắnggiọng.Sorayabảotôirằng,ôngđãsốngởnướcMỹhơnhaimươinăm.ÔnglàmviệcởSởNhậpcưvàNhậpquốctịch,còncómộtbàvợMỹ.Ôngcũnglàmộtnhàthơ.Mộtngườinhỏnhắnvớibộmặtgiốngmặtchim,tócmềmnhưtơ.ÔngđọcmộtbàithơdàitặngSoraya,ghivộitrênmộttờgiấycủakháchsạn.Khiôngđọcxongmọingườireolên:“Wahwah,chàchà,Sharifjan.”
Tôicònnhớlúcấy,trongbộlễphục,tôibướcvềphíadiễnđài,Sorayatrongchiếcpari[78]chemặtmàutrắng,taychúngtôikhoáclấynhau.Babatậptễnhbêntôi,ôngtướngvàbàvợbêncạnhcongáimình.Mộtđoànphùđâu,phùrểgồmchúbáccôdì,anhchịemhọtheosau,lúctôiđisuốtcănphònglớn,rẽquamộtbiểnkháchdựđanghoanhôvànheomắtvìđènmáyảnh.MộtngườianhhọcủaSoraya,contraiôngSharifjan,giơcaocuốnkinhKorantrênđầuchúngtôikhichúngtôitiếndầnlên.Bàicahônlễ,ahestaborotrầmtrầmdânglên,vẫnbàicamàtênlínhNgatạitrạmkiểmsoátthácMahiparđãhát,cáiđêmmàBabavàtôirờiKabul:
Biểnbuổisángthànhmộtchiếcchìakhoávànémxuốnggiếng,
Lêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.HãyđểchomặttrờibuổisángquêndậyởphươngĐông,Lêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.Tôinhớđangngồitrênchiếcsofađặttrêndiễnđàinhưmộtcáingaivàng,
taySorayatrongtaytôi,trongkhikhoảngbatrămgươngmặtnhìnlênchúngtôi.ChúngtôilàmAyenaMasshaf[79],tứchọchochúngtôimộtchiếcgươngvànémmộtchiếckhăntrùmđầulênđầuchúngtôi,nhưthếchúngtôisẽđượcriênghaiđứanhìnnhautronggương.NhìnvàokhuônmặtđangmỉmcườicủaSorayatrongchiếcgươngấy,trongcáikhoảnhkhắcriêngtưdướikhăntrùmđầu,lầnđầutiêntôithìthàovớinàngrằngtôiyêunàng.Mánàngđỏbừnglên,nhưmàulámóng.
Tôihìnhdunglạicácđĩathứcănđầymàusắc,chopankabob,sholeh-goshti[80]vàxôicómàucamdại.TôithấyBabangồigiữahaichúngtôitrênchiếcghếsofaấyvàmỉmcười.Tôinhớnhữngconngườimồhôiđầmđìanhảyđiệuattan[81]truyềnthốngtheomộtvòngtròn,bậtngườilên,xoaytítmỗilúcmộtnhanhtheonhịpcuồngnhiệtcủacặptrốngcơm,chotớikhitấtcảtrừmộthaingườirớtkhỏivòngvìkiệtsức.TôinhớtôichỉmongchúRahimKhancómặtởđó.
VàtôinhớmìnhtựhỏikhôngbiếtliệuHassancũngđãcướichưa.Nếucướirồithìcậuấysẽnhìnthấykhuônmặtcủaaitrongchiếcgươngdướichiếckhăntrùmđầu?Bàntaynhuộmlámóngcủaaicậuđangcầm?
Khoảnghaigiờsáng,tiệccướichuyểntừphòngđạitiệcvềcănhộcủaBaba.Tràmộtlầnnữalạitràntrềvànhạcđượcchơichotớikhilánggiềngphảigọicảnhsát.Quákhuyađêmđó,mặttrờichỉchưađầymộtgiờnữasẽmọcvàcuốicùngkháchkhứacũngravề.LầnđầutiênSorayanằmcùngtôi.Suốtđờitôi,tôichỉquanhquẩnvớiđànông.Đêmđó,tôimớikhámphárasựdịudàngcủamộtngườiđànbà.
ChínhSorayalàngườiđềnghịchuyểnđếnởcùngBabavàtôi.Tôinói:-Anhtưởng,cólẽemmuốnchúngtacómộtchỗởriêng.Nàngđáp:-VớiKakajanđangốmyếunhưthếnàyư?Mắtnàngnhưmuốnbảotôi
khôngcòncáchnàokhácđểbắtđầucuộcsốnggiađình.Tôihônnàng:-Cảmơnem.Sorayatìnhnguyệnchămsócchatôi.Nàngphatràvàlàmbánhnướng
vàobuổisángchoông,đỡôngrakhỏigiườngvàvàogiường.Nàngmangthuốcgiảmđauchoông,giặtquầnáochoông,đọcchoôngnghephầntintứcquốctếtrêntờnhậtbáovàomỗibuổichiều.Nàngnấuchoôngnhữngmónănôngưathích,mónkhoaitâynấushorwa[82],dẫuhiếmkhiôngănnổiquávàithìađầy,vàdắtôngrakhỏiphòngđibộmộtquãngquanhdãynhà.Rồikhiôngliệtgiường,mỗitiếngđồnghồnànglạilậtngườiôngđểkhỏibịhoạithư.
MộthômtôitừhiệuthuốcmuaítviênmoócphingiảmđauchoBabavềnhà.Vừakịpđóngcửalại,tôibắtgặpSorayanhìnrấtnhanhquathứgìđódướitấmchăncủaBaba.Tôinói:
-Này,anhthấyrồinhé!Haingườiđanglàmgìvậy?-Làmgìđâu,–nàngmỉmcườinói.-Nóidối.–TôilậtchănBabalên.–Cáigìđây?Tôinói,dẫuvừanhặtlêncuốnsổbọcdatôiđãbiết.Tôivạchngóntay
dọctheomépsáchmạvàng.TôivẫnnhớpháohoacáiđêmchúRahimKhanchotôicuốnsổ,đêmsinhnhậtlầnthứmườibacủatôi,nhữngluồngsángxẹtxẹtvànổbùngthànhnhữngbóhoađỏ,xanh,vàng.
-Emkhôngthểtinđượcanhcóthểviếtnhưthế.–nàngnói.Babanhíchđầurakhỏigối:-Bốbảonólàmvậyđấy.Bốmongconđừngđểý.TôiđưacuốnsổlạichoSorayavàrờikhỏiphòng.Babaghétkhitôikhóc.Mộtthángsauđámcưới,ôngbàTaheri,ôngSharif,bàSuzyvàmấybà
cô,bàdìcủaSorayađếncănhộcủachúngtôiăntối.Sorayalàmmónsabzichallow,gạotrắngnấuvớiraubinavàthịtcừunon.Saubữatối,tấtcảchúngtôiuốngchèxanhvàchơibàitheonhómbốnngười.SorayavàtôichơicùngôngSharifvàbàSuzy,vợông,trênchiếcbàncafe,gầncáisofaBabađangnằmđắptấmchănlen.BabanhìntôiđangđùavớiôngSharif,nhìntôivàSorayađangngoéotaynhau,nhìntôigiậtmớtócuốncongbỏlơicủanàng.TôicóthểthấynụcườithẳmsâutronglòngBaba,cũngmênhmôngnhưbầutrờinhữngđêmkhinhữngcâybạchdươngrunrẩyvàtiếngdếkêuâmvangkhắpkhuvườn.Đúngtrướcnửađêm,Bababảochúngtôiđỡônglêngiường.Sorayavàtôiquànghaicánhtayônglênvaichúngtôivàômlấylưngông.Khichúngtôiđặtôngnằmxuống,ôngbắtSorayatắtđènngủ.
Ôngbảochúngtôingảngườixuốngvàhônchúngtôimỗingườimộtcái.-Consẽmangmoócphinvàcốcnướcđến,Kakajan,–Sorayanói.-Đêmnaykhôngcần,–ôngnói.–Đêmnaykhôngđauđâu.-Vângạ.–nàngđáplời.Nàngkéochănlênchoông.Chúngtôikhépcửa
lại.Babakhôngbaogiờthứcdậynữa.MọingườiđỗxeđầybãixetạinhàthờHồigiáoởHayward.Trênmột
cánhđồngtrụicỏphíasautoànhà,nhữngchiếcxebốnchỗvànhữngchiếcSUVđỗchặtcứngcácđiểmđỗtạmthời.Mộtsốngườiphảiláiquaba,bốndãynhàởphíaBắcnhàthờđểtìmchỗ.Khuvựcdànhchođànôngcủanhàthờlàmộtphòngvuôngrộnglớn,nhữngtấmthảmnhỏAfghanvànhữngtấmđệmmỏngtrảisongsongthànhhàng.Đànôngxếphàngđivàocănphòng,giàyđểngoàicửa,ngồi140khoanhchântrênnhữngtấmđệm.Mộtgiáosĩhátsurrah[83]từkinhKorantrướcmicro.Tôingồibêncửatheophongtụcquyđịnhchogiađìnhngườiđãkhuất.TướngTaheringồicạnh
tôi.Quacánhcửamởrộng,tôicóthểnhìnthấynhữngdòngxeùnùnkéotới,ánhnắnglấplánhtrênkínhchắngió.Họthảkháchđixexuống,nhữngngườiđànôngmặcđồđen,phụnữmặcáodàiđen,đầuđộinhữngkhăntrắngtruyềnthốnghijab[84].
VìtiếngcầunguyệntừkinhKoranvangdộikhắpcănphòng,tôilạinghĩtớicâuchuyệncũBabavậtnhauvớimộtcongấuđenởBaluchistan.Babađãvậtnhauvớigấusuốtcuộcđờimình.Mấtngườivợtrẻ.Mộtmìnhnuôicontrai.Rờibỏquêhươngyêudấucủamình,watantuổixanhcủamình.Nghèokhổ.Bịkhinhmiệt.Cuốicùng,mộtcongấunữatớimàôngkhôngthểthắngnổi.Nhưngngaycảnhưthế,ôngđãthuatrongnhữnghoàncảnhcủachínhmình.
Saumỗimộtvòngnhữngngườicầunguyện,nhữngtốpngườiđếnchiabuồnxếphànglạivàchàotôikhiđira.Theođúngnghĩavụ,tôibắttayhọ.Nhiềungườitrongsốhọtôihầunhưkhôngbiết.Tôilễphépmỉmcười,cảmơntấtcảvềnhữngđiềuhọcầuchúc,lắngnghebấtcứđiềugìhọnóivềBaba.
-…giúptôixâynhàởTaimani…-…banphúclànhchoông…-…khôngmộtaikhácchịugiúpvàôngđãchotôivay…-…kiếmchotôimộtcôngviệc…hầunhưkhôngbiếttôi…-…nhưmộtngườianhcủatôi.Lắngnghehọnói,tôinhậnratôilàai,làcáigì,đếnmứcnào,đãđược
địnhrõbởiBabavànhữngdấuấnôngđểlạitrêncuộcđờimọingười.Cảcuộcđờitôi,tôiđãlà“contraiBaba”.Giờôngrađirồi.Babakhôngthểchỉđườngchotôinữa.Tôisẽphảitựtìmlấynó.
Nghĩđếnviệcđókhiếntôikinhhoàng.LúctrướctạikhumộnhỏcủangườiHồigiáoởnghĩatrang,tôiđãchứng
kiếnngườitahạBabaxuốngmộtcáihố.CònônggiáosĩđãtớimứcphảitranhcãivớimộtngườiđànôngvềviệcđâumớilàayatchínhxáccủakinhKoranđểđọctạimộchí.SựviệccóthểđãtrởnênnghiêmtrọngnếutướngTaherikhôngcanthiệp.Giáosĩchọnmộtayat,vừađọcvừakhóchịuliếcnhìnngườikia.Tôichứngkiếnhọhấtnhữngxẻngđấtđầutiênxuốngmộ.Rồitôibỏđi.Bướcvềphíabênkiacủanghĩatrang.Ngồidướibóngcâyngôđồngđãđỏlá.
Giờthìlượtcuốicùngnhữngngườiđếnviếngđãbàytỏtrọnlòngkínhtrọng,vànhàthờvắnghếtngười,ngoạitrừônggiáosĩđangtháophíchcắmmicrôvàbọccuốnkinhKoranvàotrongtấmvảixanh.Ôngtướngvàtôibướcrangoàilúcmặttrờiđãxếbóng.Chúngtôibướcxuốngcácbậcthềm,điquanhữngđámngườiđangtụtậphútthuốc.Tôinghelõmbõmnhữngcâuchuyệncủahọ,mộttrậnbóngđáởUnionCitytuầntới,mộttiệmănmớicủangườiAfghanởSantaClara.Đờiđãlạiđangvậnđộng,đểlạiBabaởphía
saurồi.-Conthếnào,bachem?–TướngTaherihỏi.Tôinghiếnrăng.Ngăndòngnướcmắtchỉchựctràorasuốtcảngày:-ConđitìmSorayađây,–tôinói.-Phảiđấy.Tôibướcsangphíadànhchophụnữcủanhàthờ.Sorayađangđứngtrên
bậcthềmvớimẹmìnhvàhaibànàođómàtôichỉmangmángnhớtừhômđámcưới.TôirahiệuchoSoraya.Nàngnóigìđóvớimẹvàđếnchỗtôi.
-Liệuchúngmìnhđidạobộcóđượckhông?–Tôinói.-Đượcchứ,–nàngcầmlấytaytôi.Chúngtôilặnglẽbướcxuốngmộtlối
đirảisỏiquanhco,ngăncáchbằngnhưnghàngràothấp.Chúngtôingồitrênchiếcghếdài,quansátmộtcặpvợchồnggiàđangquỳcạnhmộtngôimộcáchđómấyhàngvàđặtmộtbóhoacúcbênbiamộ.
-Sorayanày?-Gìanh?-Anhbắtđầunhớông.Nàngđặttaylênđùitôi.Chiếcchila[85]Babamualấplánhtrênngóntay
đeonhẫncủanàng.Phíasaunàng,tôicóthểnhìnthấynhưngngườiđếnviếngBabađangláixerờikhỏiđâyvềphíaĐạilộMission.Chẳngmấychốcnữathôi,chúngtôicũngrờikhỏiđó,vàđâylàlầnđầutiên,Babasẽhoàntoàncôđộc.
Sorayakéotôivàongườinàngvàcuốicùngnướcmắttôitràora.BởivìSorayavàtôichẳngbaogiờcógiaiđoạnhứahôn,tấtcảnhữnggì
tôibiếtđượcvềgiađìnhTaheriđềulàtừsaukhiđãcưới.Vídụ,tôimớibiếtrằng,thángmộtlần,ôngtướnglạiphảichịumộtcơnthiênđầuthốngkéodàigầnmộttuần.Khibịcơnđauđầuhànhhạ,ôngđivềphòngriêng,cởiquầnáo,tắtđèn,khoácửa,vàkhôngchịurangoàichotớikhicơnđaudịuhẳn.Khôngaiđượcphépvàophòng,khôngaiđượcphépgõcửa.Cuốicùngôngthườnglạihiệnra,trongbộđồxám,sựcmùigiấcngủvàkhăntrảigiường,mắtôngvồnglênvàvằnmáu.
TôiđượcSorayachobiết,ôngvàKhanumTaheriđãngủriêngởhaiphòngtừkhálâurồi.Tôiđượcbiếtôngcóthểvẫnchấpvặt,vínhưkhiôngcắnmộtmiếngqurmabàvợđặttrướcmặtông,rồithởdàivàđẩymónấyđi.“Tôisẽlàmchomìnhmónkhác.”KhanumTaherithườngnóivậy,nhưngôngphớtlờbà,hờndỗivàănbánhmìvớihành.ViệcnàylàmSorayatứcgiậnvàmẹnàngkhóc.Sorayabảotôiôngđãdùngthuốcngủ.
TôiđượcbiếtôngvẫngiữchogiađìnhmìnhđượchưởngphúclợixãhộivàkhôngbaogiờlàmmộtnghềgìởHoaKỳ,thíchđổinhữngtấmsécchínhphủratiềnmặthơnlàtựhạmìnhlàmnhữngcôngviệckhôngphùhợpvớimộtngườitàibavàhiểnháchnhưông–ôngchỉđếnthămchợtrờinhưmộttrògiảitrí,mộtcáchđểhoànhậpvớinhữngbạnbècũngườiAfghan.Ông
tướngtinrằng,sớmmuộn,Afghanistancũngsẽđượcgiảiphóng,chếđộquânchủsẽđượcphụchồi,vàôngmộtlầnnữalạiđượcmờiraphụcvụ.Vìvậy,ngàynàoôngcũngchỉnhtềtrongbộđồxámcủaông,xoayxoaychiếcđồnghồbỏtúi,đợichờ.
TôiđượcbiếtKhanumTaheri–màbâygiờtôigọilàKhalaJamila–từngmộtthờinổitiếngởKabulvìgiọnghátmêhồn.Dẫuchưabaogiờhátkiểuchuyênnghiệp,bàđãcóđủtàilàmviệcđó–bàcóthểhátdânca,nhữngghazals[86]vàcảraga[87]vốnthườnglàlĩnhvựccủađànôngnữa.Nhưngcàngđánhgiácaoviệcthưởngthứcâmnhạc–thựctếôngtướngsởhữumộtbộsưutậpđángkểnhữngbăngghiâmghazalscổđiểndocáccasĩAfghanvàHindithểhiện–ôngcàngtinrằngviệcđótốtnhấtlàdànhchonhữngngườithuộctầnglớphạlưu.Chonênviệcbàkhôngbaogiờhátởnơicôngcộnglàmộttrongnhữngđiềukiệnkhihọcướinhau.Sorayakểchotôinghe,mẹnàngđãmuốnháttrongđámcướichúngtôi,mộtbàithôi,nhưngôngtướnglườmbà,vàchuyệnbàhátđànhchônvùi.KhanumTaherichơixổsốtuầnmộtlầnvàtốinàocũngxemJohnnyCarson[88].Bàdànhnhiềuhômởngoàivườnđểchămsócnhữngcâyhoahồng,thiêntrúcquỳnh,khoaitâyleovàhoalancủabà.
KhitôicướiSoraya,hoavàJohnnyCarsonchiếmvaitròthứyếu.TôilàniềmvuimớitrongcuộcđờiKhalaJamila.Khônggiốngcungcáchxãgiaovàphòngthủcủaôngtướng–ôngkhôngđínhchínhkhitôigọiônglà“TướngquânSahib”–KhalaJamilakhônggiấuviệcbàngưỡngmộtôivôcùng.Vìmộtlýdo,tôilắngnghecảmộtdanhsáchrấtấntượngnhữngcănbệnhcủabà,mộtchủđềmàôngtướngđãtừlâuvờđiếckhôngnghe.
Sorayabảotôi,từkhimẹnàngbịđộtquỵđếnnay,mỗilầnmạchyếu,trongngựcbàlạilàmộtcơnđautim,mọikhớpxươngđauđềugắnvớibệnhthấpkhớp,mỗilầnmắtbàcogiậtlàmộtcơnđộtquymới.Tôinhớ,lầnđầutiênKhalaJamilanóitớimộtcụcgìđónghẹnởcổbà.Tôibảo:“Ngàymaiconsẽkhôngđếntrườngvàđưamẹđếnbácsĩ.”Đáplạiôngtướngmỉmcười:“Vậythìconcũngcóthểbỏquáchluônsáchvởcủaconđượcrồiđấy,bachem.DanhmụckhámchữabệnhcủaKhalaconnhiềunhưtácphẩmcủaRumi:phảihàngtập.”
Nhưngđókhôngchỉlàbàmuốntìmmộtthínhgiảchonhữngđộcthoạivềbệnhtậtđauốmcủabà.Tôitintưởngvữngchắcrằngnếutôiđãnhặtmộtkhẩusúnglênvàthamgiavàomộtvụhànhhunggiếtngười,tôivẫnsẽcòncóđượcsựtrợgiúptừtìnhyêukiênđịnhcủabà.Bởivìtôiđãcấtkhỏitráitimbàcănbệnhtrầmtrọngnhất.TôiđãcấtkhỏihộbànỗisợlớnnhấtcủamọibàmẹAfghan,khôngcóngườikhastegardanhgiánàotớixinkếthônvớicongáimình.Rồicongáimìnhsẽgiàđi,đơnđộc,khôngchồng,khôngcon.Ngườiđànbànàocũngcầncómộtngườichồng.Ngaycảkhihắntalàmcâmbặttiếngháttronglòngnàng.
Và,từSoraya,tôibiếtđượcnhữnggìđãxảyraởVirginia.Chúngtôiđangdựmộtđámcưới.CậucủaSoraya,ôngSharif,ngườilàm
việctạiSởNhậpcưđó,đangtổchứclễcướichocontraimìnhvớimộtcôgáiAfghanởNewark.ĐámcướicũngđượctổchứcngaytạicáiphòngsáuthángtrướcSorayavàtôiđãlàmlễawroussi.Chúngtôichợtnghethấyhaingườidànbàtrungniênquaylưnglạichúngtôitròchuyện.
-Trôngcôdâumớiđángyêuquá.–Mộttronghaingườinói,–cứnhìnkỹxem.Maghboolquá,nhưmặttrăngấy.
-Ừ,–ngườikianói,–vàtrongtrắngnữa.Tiếthạnh.Khôngcóbạntrai.-Tôibiết.Tôinóichobàrõchàngtraikiakhôngcướicôemhọlàđúng
lắm.TrênđườngvềnhàSorayanhưphátđiênlên.TôiláichiếcFordvàolềvà
đậuxedướiđènđườngđạilộFremont.-Khôngsaođâu.–Tôivừanóivừavuốtlạitócnàng.–Aiđểýnào?Nànghétlên:-Đểugiảquá.-Quênchuyệnđóđi.-Contraihọđếncáchộpđêmtìmtrògiảitrívàlàmlũbạngáiễnhbụng
ra,chúngcónhữngđứaconngoàihônthúvàchẳngainóimộtđiềuchếttiệtgì.Ồ,chúngchỉlànhữngngườiđànônghamvuithôi!Emmắcmộtsailầmthếlàmọingườinóiđếnnangvànamoos–danhdựvàtựhào–vàemphảimặtdàyvềchuyệnđósuốtcảphầncònlạiđờiem.
Tôilấylòngngónlaycáiquệtgiọtnướcmắtrơixuốnghàmnàng,ngaytrênvếtbớt.
-Emđãkhôngkểchoanhbiết,–Sorayavừanóivừachớpmắt.–nhưngđêmđó,chaemxuấthiệnvớimộtkhẩusúng.Ôngbảo…anhta…ôngcóhaiviênđạntrongnòng,mộtchoanhta,mộtchobảnthânông,nếuemkhôngtrởvềnhà.Emkêuthétlên,gọiôngbằngđủmọithứtên,bảoôngkhôngthểgiữemcấmcungmãimãi,rằngemmongôngchếtđi.–Nhữnggiọtnướcmắtnónghổiứaragiữahaibờminàng.–Đúnglàemđãnóinhưthếvớiông,rằngemmongôngchếtđi.
Khiôngđememvềnhà,mẹquànghaicánhtayômlấyemvàbàcũngđangkhóc.Bàcứnóimãinhữnggìđó,nhưngemchẳngthểhiểunổichútnào,bởivìbàlíulưỡilạiquátệ.Thếlàchamangemvềphòngngủvàđểemngồitrướccáigươngtrangđiểm.Ôngđưachoemmộtchiếckéovàbìnhthảnbảoemcắthếttócđi.Ôngtheodõitrongkhiemgọttóc.
Emkhôngbướcrakhỏinhàmấytuầnliền.Rồikhiemra,emnghethấynhữngtiếngxìxàohoặchìnhdungthấyhọởbấtkỳchỗnàoemtới.Đãbốnnămrồivàcáchxabanghìndặm,emvẫncònnghethấyhọxìxào.
-Mặcxáchọ,–tôibảo.Nàngnhưnửakhócnửacười,nói:
-Cáiđêmkhastegarikhiemkểchoanhnghevềđiềunàytrongđiệnthoại,emtinchắcthếnàoanhcũngđổiý.
-Khôngcóchuyệnđóđâu,Soraya.Nàngmỉmcườivàcầmlấytaytôi:-Emthậtquámaymắnđãtìmthấyanh.Anhkhácxavớitấtcảbọncon
traiAfghanemđãtừnggặp.-Chúngtađừngbaogiờnóivềchuyệnnàynữa,đượckhông?-Vâng.Tôihônmánàngvàláixerờikhỏilềđường.Trongkhilái,tôithắcmắc
tạisaotôilạikhácxa.Cóthểvìtôiđãđượcnhữngngườiđànôngnuôidưỡng.Tôikhônglớnlênquanhquẩnbênnhữngngườiđànbàvàchưabaogiờthựcsựchungsốngvớicáichuẩnmựclậplờ[89]màxãhộiAfghanlấyđóđểđốixửvớihọ.CũngcóthểtạiBabalàmộtngườichaAfghankhácthườngđếnthế,mộtngườitựdođãsốngtheoluậtlệriêngcủamình,mộtconngườiđộclậpvềtưtưởng,coithườnghoặcchấpnhậnnhữngtụclệxãhộitheochínhkiếncủariêngông.
Nhưngtôinghĩ,phầnlớnlýdotôikhôngquantâmtớiquákhứcủaSorayachínhlàtôicũngcóquákhứriêngcủatôi.Tôihiểurõthếnàolàânhận.
SaungàyBabamấtítlâu.SorayavàtôichuyểnđếncănhộmộtphòngngủởFremont,chỉcáchngôinhàcủaôngtướngvàKhalaJamilavàidãy.ChamẹSorayamuachochúngtôimộtghếsofađệmdanâuvàmộtbộđĩahátMikasacoinhưquàmừngnhàmới.Ôngtướngchotôithêmmộtmónquànữa,mộtmáychữIBMmớitoanh.Tronghộp,ôngluồnvàomộtmẩugiấyviếtbằngchữFarsi:
Amirjan,Bốmongconkhámpháranhiềucâuchuyệntrênnhữngphímchữnày.TướngIqbalTaheriTôibánchiếcxebuýtVWcủaBabavàtừhômđó,tôikhôngtrởlạichợ
trờinữa.MỗithứSáutôilạiláixeđếnmộBaba,vàđôikhi,tôithấycóbóhoafreesia[90]tươithắmbênbiađá,hiểurằngSorayacũngđãđếnđó.Sorayavàtôiổnđịnhdầnnhữngthóiquen–vànhữngngạcnhiênnhonhỏ–củađờisốngvợchồng.Chúngtôidùngchungbànchảirăngvàbíttất,đưachonhaugiấyvệsinh.Nàngnằmởbênphải,tôithíchởbêntráigiường.Nàngthíchgốilôngchim,tôithíchgốicứng.Nàngănđiểmtâmqualoabằngbánhnhạtkhôngbơ,thêmchútsữa.
TôinhậnđượcchứngchỉtạitiểubangSanJosemùahènămđóvàchọnchuyênngànhtiếngAnh.Tôinhậncôngviệcbảovệ,làmcađêmtạimộtkhohànglớnđồnộithấtởSunnyvale.Côngviệcthậtbuồnchánkhủngkhiếp,nhưngthuậnlợilạithậtđángkể.Khimọingườiravềvàolúc6giờchiềuvàbóngtốibắtđầubòvàogiữahaidãysofacònbọcnhựachồngcaođếntận
trần,tôilấysáchcủatôiravànghiêncứu.Chínhtrongcáivănphòngsựcmùigỗthôngthơmphứccủakhohàngấy,tôibắtđầuviếtcuốntiểuthuyếtđầutiêncủamình.
Nămsau,SorayađếntiểubangSanJosevớitôi,vàđăngkývàotrườngsưphạm,bấtchấptháiđộsầunãocủachamình.
-Bốkhônghiểutạisaoconđangđểphítàinăngcủaconnhưthế–mộtbuổitốiôngtướngnóitrongbữaăn.–Concóbiếtkhông,Amirjan,ởtrườngtrunghọcconbétoànđượcđiểmA,–ôngquaylạiphíanàng.–Mộtđứacongáithôngminhnhưconcóthểtrởthànhluậtsư,mộtnhàkhoahọcchínhtrị.Và,Inshallah,khiAfghanistanđượctựdo,concóthểgiúpviếtbảnhiếnphápmới.LúcđósẽcầnnhữngngườiAfghantrẻcótàinăngnhưcon.Họcóthểđềnghịconcảcáighếbộtrưởngnữaấychứ,sẽlàmrạngrỡtêntuổigiađìnhmình.
TôicóthểthấySorayađangkiềmchế,mặtnàngcaulại:-Conkhôngcònlàđứacongáinữa,Padar.Conlàmộtphụnữcóchồng.
Hơnnữangườitacũngcầngiáoviên.-Aicũngcóthểdạyđược.-Cócònchútcơmnàokhông,Madar[91]?–Sorayahỏi.SaukhiôngtướnglấycớđigặpvàingườibạnởHayward,KhalaJamila
cốanủiSoraya,bànói:-Bốconcóýtốt.Ôngấychỉmuốnconthànhđạtthôimà.-Đểbốcóthểkhoekhoangcôcongáicôngtốviêncủaôngvớibạnbè
chứgì.Thêmmộtcáimềđaynữachoôngtướng,–Sorayanói.-Connóilinhtinhrồiđấy!-Thànhđạt!–Sorayakêulên.–Ítnhấtconcũngkhônggiốngbố,chỉ
ngồiquanhmộtchỗtrongkhimọingườikhácchiếnđấuchốnglạibọnShorawi,ngồiđợikhisựrốiloạnđãyênắngđểôngcóthểnhảyvàođòilạimộtchứcsắcbebétrongchínhphủ.Dạyhọccóthểkhôngđượctrảlươngnhiều,nhưngđólàcôngviệcconmuốnlàm!Đólàcôngviệcconyêu,vàviệcđócòntốthơnnhiềunhậntiềnphúclợi,tiệnthểnóithẳngranhưvậy.KhalaJamilamímmôi:-Ôngấymànghethấynóiconnóinhưvậy,ôngấysẽkhôngbaogiờthèmnóivớiconnữa.
-Mẹđừnglo.Sorayađáptrảngay,vừaquàngkhănăncủamìnhlêncáiđĩa,–consẽkhônglàmsứtmẻcáitôiquýbáucủabốđâu.
Mùahènăm1988,khoảngsáuthángtrướckhiquânđộiXôviếtrútkhỏiAfghanistan,tôiviếtxongcuốntiểuthuyếtđầutiêncủamình,chuyệnvềhaichaconởKabul,phầnlớnviếttrêncáimáychữmàôngtướngđãchotôi.Tôigửithưhỏimộttácáchãngmôigiớixuấtbản,vàmộtngàythángTámtôisửngsốtkhimởhộpthưvàthấyyêucầucủamộthãngmôigiớiNewYorkbảotôigửibảnthảohoànchỉnh.Hômsautôigửiđibằngđườngthưtín.SorayahônlêntậpbảnthảođãđượcbọccẩnthậnvàKhalaJamilanhất
địnhđòichúngtôiphảicầukinhKoranchonó.Bàbảotôi,bàsẽlàmlễnazrchotôi,sẽchọctiếtmộtconcừu,lấythịtchiachongườinghèonếucuốnsáchcủatôiđượcchấpnhận.
-Khalajan,làmơnđừngnazr,–tôivừanóivừahônmábà,–chỉlàmzakat,chongườitúngquẫnnàođótiền,đượckhôngạ?Khônggiếtcừu.
Sáutuầnsau,mộtngườitênlàMartinGleenwalttừNewYorkgọiđến,ngỏýmuốnđạidiệnchotôi.TôichỉbiếtbảochoSorayabiết.
-Bởianhcómộtđạiđiệnkhôngcónghĩasáchcủaanhsẽđượcxuấtbản.NếuMartinbánđượccuốntiểuthuyếtchúngtasẽănmừng.Mộtthángsau,Martingọivàthôngbáochotôibiết,tôisắplàmộttiểuthuyếtgiacósáchđượcxuấtbản.KhitôinóichoSoraya,nàngreolên.
Tốiđó,chúngtôitổchứcănmừngcùngvớibốmẹnàng.KhalaJamilalàmmónkofia–thịtviênvớigạotrắngvàfernitrắng.Ôngtướnglonglanhnướcmắt,nóiôngtựhàovềtôi.SaukhitướngTaherivàvợôngvềrồi,SorayavàtôiănmừngbằngmộtchairượuMerlotđắttiềntôimuatrênđườngvềnhà–ôngtướngkhôngchấpnhậnđànbàuốngrượu,vàSorayakhôngdámuốngtrướcmặtông.
-Emrấttựhàovềanh,–nàngvừanóivừachạmcốcvớitôi.-Anhbiết,–tôinói,vừanghĩđếnBaba,mongôngcóthểnhìnthấytôi
lúcnày.Khuyađêmđó,saukhiSorayađãngủ–rượulàmnàngngủrấtsay–tôi
đứngngoàibaolơnhítthởkhôngkhímátmẻcủamùahè.TôinghĩtớichúRahimKhanvàbứcthưủnghộtôiôngviếtsaukhiđọcxongtruyệnngắnđầutiêncủatôi.VàtôinghĩvềHassan.Mộtngàynàođó,Inshallah,cậusẽlàmộtnhàvănlớn,cậumộtlầnđãnóithế,vàmọingườikhắpthếgiớisẽđọctruyệnngắncậuviết.
Cóquánhiềulòngtốttrongđờitôi.Quánhiềuhạnhphúc.Tôikhônghiểuliệutôicóchútnàoxứngđángkhông.
Cuốntiểuthuyếtđượcpháthànhvàomùahènămsauđó,năm1989,vànhàxuấtbảngửitặngtôimộtphiếudulịchnămthànhphố.TôitrởthànhmộtnhânvậtnổitiếngnhonhỏcủacộngđồngngườiAfghan.Vàcũngnămấy,bọnShorawihoàntấtviệcrútquânkhỏiAfghanistan.ĐólẽraphảilàthờiđiểmhuyhoàngchongườiAfghan.ThayvàođólạidiễnracuộcchiếnkhốcliệtgiữangườiAfghan,tứcquânMujahedin,vớichínhphủbùnhìnNajibullahdoXôViếtdựnglênvàngườiAfghanlạiùnùnkéosangPakistan.Nămđócũnglànămchiếntranhlạnhkếtthúc,nămbứctườngBerlinsụpđổ.CũnglànămxảyrasựkiệnThiênAnMôn.NằmtrongtấtcảnhữngsựkiệnđóAfghanistanbịlãngquên.Vàtướng148Taheri,vớinhữnghyvọngvừatrỗidậysaukhiquânXôViếtrútđi,lạilêndâycótchiếcđồnghồbỏtúicủamình.
ĐócũnglànămmàSorayavàtôibắtđầucốsinhlấymộtđứacon.
Ýtưởngvềtìnhchaconđãtháotungcơnlốcxoáycảmxúctrongtôi.Tôithấynóđồngthờivừađángsợ,đángnản,vừanhưđượctiếpthêmsinhlực,khiếntôihânhoanphấnkhởi.Tôisẽlàmộtngườichanhưthếnàođây,tôithườngtựhỏi.TôimuốngiốnghệtBabamàcũngmuốnkhôngcógìgiốngnhưông.
Nhưngmộtnămtrôiqua,chẳngcógìchuyệnxảyra.Cùngvớimỗichukỳkinhnguyệt,Sorayalạicàngthêmthấtvọng,càngthêmsốtruột,càngthêmtứcgiận.ThếlànhưnglờibónggiótếnhịlúcbanđầucủaKhalaFamilatrởlêncôngkhai,kiểunhư“Khodega![92]”Thếđấy!“Baogiờtôimớiđượcalahoochonawasa[93]bénhỏcủatôiđây”.Ôngtướng,muônđờiPashtun,khôngbaogiờbuôngmộtcâuthắcmắc–nhấtlạiýámchỉđếnchuyệnchungsốnggiữacongáiôngvàmộtngườiđànông,ngaycảkhianhtađãlấynàngbốnnămtrời.NhưngmắtôngtươiróilênkhiKhalaJamilatrêuchúngtôivềchuyệnđứacon.
-Đôikhicũngcầnphảicóthờigian,–mộtđêmtôibảonàng.-Mộtnămkhôngphảilàthờigiansao,Amir!–Nàngnói–cócáigìđó
khôngổn,embiếtmà.-Vậychúngtađikhámbácsĩ.BácsĩRosen,mộtngườiđànôngvớicáibụngtrònxoe,bộmặtmúpmíp,
hàmrăngđềuvànhỏ,nóibằngthứâmsắcĐôngÂutrọtrẹcódâymơrễmáxavớingônngữSlave.Ôngtacómộtniềmđammêvớitàuhoả–phòngkhámcủaôngbừabãinhữngcuốnsáchvềlịchsửđườngsắt,cáckiểuđầutàu,nhữngbứchoạcácđoàntàuchuyểnđộngnặngnềquanhữngdãyđồixanhbiếcvànhữngcâycầu.Mộtkhẩuhiệutrênbànlàmviệccủaông:ĐỜILÀMỘTCONTÀU.HÃYLÊNTÀU.
Ôngvạchkếhoạchchochúngtôi.Tôisẽđượckiểmtratrước.“Đànôngdễthôi”,ôngnói,ngóntaygõgõlênchiếcbàngỗgụ:
-Ốngnướccủađànônggiốngnhưýnghĩcủaanhta:đơngiản,rấtítchuyệnbấtngờ.Phụnữcácbà,tráilại..,ồ,thượngđếđãsuynghĩrấtnhiềukhitạoracácbà.
Tôikhônghiểuliệuôngtacóbuônchuyệnốngnướcvớitấtcảcáccặpvợchồngđếnkhámkhông.
-Thậtmaychochúngtôi,–Sorayanói.BácsĩRosencười.Nhưthếgiảmbớtđôichútsựkhôngmấythànhthậtở
ông.Ôngđưachotôimộttờgiấyxétnghiệmvàmộtbìnhnhựa,traochoSorayamộtgiấyyêucầuxétnghiệmmáutheothônglệ.Chúngtôibắttaynhau.
-Chàomừngcácvịlêntàu.Ôngvừanóivừachỉchochúngtôiđira.Tôivượtquacácxétnghiệmmột
cáchmỹmãn.VàithángsaulàmộtloạtnhữngxétnghiệmmùmờvềSoraya:Nhiệtđộcơbảntoànthân,xétnghiệmmáuđốivớimỗihoócmôngâythụ
thai,xétnghiệmnướctiểu,mộtthứgìđógọilà“XétnghiệmDịchCổTửcung”,siêuâm,lạithêmnhữngxétnghiệmmáu,vàthêmnhữngxétnghiệmnướctiểu.Sorayaphảitrảiquamộtthủtụcgọilàsoitửcung–bácsĩluồnốngnộisoivàovàđòtìmkhắpchungquanh.Ôngchẳngthấygì.“Ốngnướctốt”.Ôngvừatuyênbốvậyvừatháođôigăngnhựamỏngra.Tôimongôngđừnggọinhưthế–chúngtôicóởtrongphòngtắmđâu.Khichúngtôiđãtrảiquabaonhiêuxétnghiệm,ôngtrảlờirằngkhôngthểgiảithíchnổitạisaochúngtôilạichưathểcócon.Vàrõràng,điềuđókhôngphảiquábấtbìnhthường.Nóđượcgọilà“Chứngbấtthụkhônggiảithíchđược”.
Rồiđếnphađiềutrị.ChúngtôithửdùngloạithuốcClomiphenevàhMG,hàngloạtnhưngmũitiêmmàSorayatựtiêmlấy.Khitấtcảnhữngcáiđóthấtbại,bácsĩRosenkhuyênthụtinhtrongốngnghiệm.ChúngtôinhậnđượcbứcthưlịchsựtừtổchứcHMO[94]củachúngtôi,chúcchúngtôimọimaymắn,vàtiếcrằngkhôngthểđàithọtiềnchiphí.Chúngtôisửdụngtiềntạmứngmàtôinhậnđượcchocuốntiểuthuyếtđầutayđểtrảchoviệcđó.IVF[95]tỏradàidòng,tỉmỉrồithấtvọngvàcuốicùnglàkhôngkếtquả.Saunhiềuthángngồiởnhữngphòngchờ,đọccáctạpchíGoodhousekeeping[96]vàReader’sDigest[97],saumộtloạtvôtậnnhữngáochoànggiấy,vànhữngphòngxétnghiệmvôtrùngđượcchiếusángbằngđènhuỳnhquang,cảmgiácnhụcnhãlặpđilặplạivềviệctranhluậntừngchitiếtchuyệnphòngthecủachúngtôivớinhữngngườihoàntoànxalạ,nhưngmũitiêmvànhữngdụngcụkiểmtracùnghàngmớnhữngmẫuxétnghiệm,chúngtôitrởvềvớibácsĩRosenvànhữngcontàucủaông.
Ôngngồiđốidiệnchúngtôi,gõngóntayxuốngbànvàlầnđầutiêndùngcáitừ“connuôi”.Sorayakhócsuốttrênđườngvềnhà.Cuốituần,saukhichúngtôiđếnthămbácsĩRosenlầncuối,Sorayanóihếtvớichamẹmình.ChúngtôiđangngồitrênnhữngchiếcghếngoàitrờiởsânsaugiađìnhTaheri,nướngcáhồivànhấmnhápsữachuadog.ĐólàmộtbuổixếchiềuthángBanăm1991.KhalaJamilađãtướinhữngcâyhoahồngvàkimngânmớitrồng,hươngthơmcủachúngtrộnlẫnvớimùicánướng.ĐãhailầnbànhíchghếngangquađểvuốttócSoraya,vàbảo:
-Thượngđếhiểuthấuhơncả,bachem.CóthểNgườikhôngcóýthếđâu.Sorayavẫnchỉnhìnxuốnghaitaymình.Nàngmệtmỏi,tôibiết,mệtmỏi
vềtấtcảchuyệnđó.Nànglẩmbẩm:-Bácsĩbảochúngconcóthểnhậnconnuôi.TướngTaheringhethấythếquayđầungoắtlại.Ôngđóngcửalònướng,
hỏingay:-Ôngấybảothếà?-Ôngấybảođấylàmộtsựlựachọn.Chúngtôiđãbànchuyệnnhậnconnuôiởnhà.Sorayaphânvânlàmsao
chotốtnhất.
-Embiếtthếlàngớngẩnvàcóthểvôích,–nàngnóivớitôitrênđườngđếnnhàchamẹnàng–Nhưngemkhôngthểchịunổi.Emluônluônmơômcontrongvòngtay,vàhiểurằngdòngmáucủaemđãnuôinósuốtchínthángtrời,vàmộtngàyemsẽnhìnvàođôimắtnórồigiậtmìnhthấyanhhoặcthấyem,rồiđứabésẽlớnlênvàcónụcườicủaanhhoặccủaem.Khôngcóđiềuđó…Điềuđócógìsaikhông?
-Không,–tôitrảlời.-Emcóđangíchkỷkhông?-Không,Soraya.-Bởivìnếuanhthựcsựmuốnlàmnhưthế…-Không,–tôinói.–Nếuchúngtađịnhnhậnconnuôi,chúngtakhông
nêncómộtchútnghingờnàovềviệcđócảhaichúngtanênthốngnhất.Bằngkhông,sẽkhôngtốtchođứatrẻ.
Nàngtựađầuvàocửaxevàchẳngnóigìthêmnữasuốtchặngđườngcònlại.
Lúcnàyôngtướngngồibênnàng:-Bachem,việcnhậnconnuôinày…mộtviệc,bốkhôngtinlắmlàdành
chongườiAfghanchúngta.Sorayanhìntôimệtmỏivàthởdài.-Vìmộtđiều,chúnglớnlênvàmuốnbiếtchamẹthựccủachúnglàai,–
ôngnói.–Cũngchẳngthểtráchchúng.Đôikhi,chúngbỏnhàrađi,trongkhiđóconlaođộngvấtvảnhiềunămtrờiđểnuôidưỡngcuộcsốngcủachúngđểrồichúngtìmđượcngườiđãđẻrachúng.Tìnhmáumủlàthứđầyuylực,bachem,đừngbaogiờquênđiềuđó.
-Conkhôngmuốnnóivềchuyệnnàynữa,–Sorayađáp.-Bốsẽnóithêmmộtđiềunữa,–ôngtiếp.Tôicóthểnóiôngđangtăng
tốc,chúngtôisắpsửanhậnmộttrongnhữngbàigiáohuấnnhonhỏcủaôngtướng.–NgaynhưAmirđây.Chúngtađềubiếtchanó,bốbiếtôngnólàaiởKabulvàcảcụAmirnữa.Bốcóthểngồiđâyvàvạchrahếtcácthếhệtổtiênnhàchồngconnếuconyêucầu.ChonêntạisaokhichaAmir–cầutrờichoôngấyđượcbìnhyên,–đếnkhastegaribốđãkhôngdodự.Vàhãytinbố,bốchồngconcũngsẽkhôngbằnglòngđếnhỏiconnếuôngấykhôngbiếtconlàdòngdõicủaai.Máumủlàmộtthứquyềnuy,bachem,vàkhiconnhậnconnuôi,conkhôngbiếtconđangđemdòngmáucủaaivàonhàmình.Ờ,nếuconlàngườiMỹ,đósẽkhôngthànhvấnđề.Ởđâyngườitacướinhauvìtìnhyêu,têntuổigiađìnhvàtổtiênthậmchíchẳngbaogiờxétvàochuyệnmônđănghộđối.Họcũngnhậnconnuôitheocáchđó,chừngnàođứabévẫnkhoẻmạnhthìmọingườiđềuhạnhphúc.NhưngchúngtalàngườiAfghan,bachem.
-Cáđãnướnggầnxongchưabố?–Sorayahỏi.ĐôimắttướngTaherivẫnkhôngchịurờikhỏinàng.Ôngvỗvàođầugối
nàng:-Concósứckhoẻvàcómộtngườichồngtốt,thếlàhạnhphúcrồi.-Cònconnghĩthếnào,Amirjan?–KhalaJamilahỏi.Tôiđặtchiếccốccủatôilêngờtường,nơimộthàngnhữngchậuhoa
thiêntrúcquỳnhcủabàđangnhỏnước:-ConnghĩconđồngývớitướngquânSahib.Antâmrồi.Ôngtướnggậtđầuvàtrởlạivớicáilònướng.Chúngtôitấtcảđềucónhưnglýlẽcủamìnhđểkhôngnhậnconnuôi.
Sorayacólýlẽcủanàng,ôngtướngcólýlẽcủaôngvàlýlẽcủatôilàthếnày:cólẽmộtcáigìđó,mộtaiđó,ởmộtnơinàođãquyếtđịnhtừchốiquyềnlàmchacủatôivìnhữngchuyệntôiđãlàm.Cóthểđâylàhìnhphạtcủatôi,màcólẽđúnglànhưvậy.KhalaJamilađãnói:Thượngđếkhôngcóýthếđâu.Màbiếtđâu.Ngườicóýcòntệhơnthế.
Vàithángsau,chúngtôidùngtiềntạmứngcuốntiểuthuyếtthứhaicủatôiđểđặtmuatrảngaybằngtiềnmặtmộtngôinhàhaiphòngngủkiểuNữhoàngVictoria,tạiĐồiBernalbangSanFrancisco.Nhàcómáidốc,sàngỗcứngvàmộtsânsaunhỏtậncùnglàmộtsànphơinắng.Ôngtướnggiúptôihoàntấtlạicáisànphơivàsơntường.KhalaJamilaphànnànviệcchúngtôichuyểnđixađếngầnmộtgiờđiđường,nhấtlàvìbànghĩSorayacầnđếncảtìnhyêulẫnsựgiúpđỡmàbàcóthểđemlạichonàng–KhôngbiếtđếnthựctếrằngchínhtìnhthươngyêuchechởcótínhápđặtcủabàđãbuộcSorayaphảichuyểnđi.
Đôikhi,Sorayangủcạnhtôi,tôinằmtrêngiườngvànghethấycửangănđuđưamởrađóngvàotheogió,nghetiếngdếkêurâmranởngoàisân.VàtôicóthểcảmthấysựtrốngvắngtrongbụngSoraya,giốngnhưmộtvậtsốngđanghítthở.Sựtrốngvắngấyluồnláchvàohônnhâncủachúngtôi,vàotiếngcườicủachúngtôivàcảchuyệnlàmtìnhcủachúngtôi.Vàđêmkhuya,trongbóngtốicủaphòngngủchúngtôi,tôithườngcảmthấynótrỗidậytừSorayavàchễmchệgiữachúngtôi.Ngủgiữachúngtôi.Nhưmộtđứatrẻsơsinh.
Chương14ThángSáunăm2001Tôigácmáyvàchằmchằmnhìnvàođấymộtlúclâu.Khôngphảiđợicho
tớikhiAflatoonlàmtôigiậtmìnhbằngmộttiếngsủatôimớinhậnracănphòngcủachúngtôiyêntĩnhbiếtbao,Sorayađãtắtmáythuhình.
-Anhtrôngxanhxaoquá,Amir,–nàngnóitừghếsofa,vẫnchiếcsofamàchamẹnàngđãtặngchúngtôilàmquànhàmớikhilầnđầutiênchúngtôicócănhộriêng.NàngvẫnđangnằmtrênsofavớiconAflatoonrúcđầuvàongực,haichânnàngvùivàonhữngchiếcgốicũ.NàngvừaxemchươngtrìnhPBS[98]đặcbiệtvềhoàncảnhkhốnquẫncủađànsóiởbangMinnesota,vừasửanhữngtiểuluậncủalớphọchèchomộttrườnghọcnàngđãdạysuốtsáunăm.NàngngồidậyvàconAflatooncũngnhảytừsofaxuống.Cáitênấydoôngtướngđặtchoconchócộcđuôi,taicụpgiốngTâyBanNhacủachúngtôi,tiếngFarsilà“Plato”bởivì,ôngnói,nếuanhnhìntươngđốinghiêmtúcvàlâulâumộtchútvàođôimắtđentrongsuốtcủaconchó,anhsẽtinnóđangsuynghĩtinhthôngnhưngười.
BâygiờdướicằmSorayađãcómộtngấnmỡ,đúngrachỉlàmộtchútxíuthôi.Mườinămtrôiqualàmđầylênđôichútnhữngđườngcongởđôihôngnàng,vàđiểmvàomớtócđennhánhnhưthanđácủanàngvàivệtmàutro.NhưngnàngvẫncòngươngmặtcủamộtquậnchúaởĐạiVũhội,vớiđôilôngmàynhưcánhchimbayvàchiếcmũicongtaonhãnhưnétchữcổcủangườiẢrập.
-Anhtrôngxanhxaoquá,–Sorayavừanhắclại,vừađặttệpgiấylênbàn.-AnhphảiđiPakistan.Thếlànàngđứngphắtdậy.–Pakistan?-ChúRahimKhanốmlắm.–Tôithấylòngthắtlạikhinóiranhữnglời
ấy.-BạnkinhdoanhcũcủaKaka?NàngchưabaogiờgặpchúRahimKhan,
nhưngtôiđãkểvớinàngvềông.Tôigậtđầu.-Ồ,emrấttiếc.Amir.-Ôngvàanhvốngắnbóvớinhau.–tôinói.–Khianhcònlàmộtđứatrẻ,
ônglàngườilớnđầutiênmàanhcoilàbạn.TôihìnhdungraôngvàBabađanguốngtràởphòngđọccủaBaba,rồi
hútthuốcbêncửasổ,mộtlàngiónhẹthoảngmùihoatầmxuânthổitừngoàivườnvàolàmuốnlượnhaicộtkhóithuốc.
-Emnhớanhđãkểchoemchuyệnđó.–Sorayanóirồidừnglại.–Anhđịnhđibaolâu?
-Anhkhôngbiết.Ôngmuốngặpanh.-Nhưthếcó…-Cóantoànthôi.Soraya,anhsẽổnmà.–Đólàcâunàngmuốnhỏi.
Mườilămnămhônnhânđãbiếnchúngtôithànhnhữngngườiđọcđượcýnghĩcủanhau.
-Anhđịnhđidạobộmộtlúc.-Emđivớianhnhé?-Không,anhđimộtmìnhthìhơn.TôiláixeđếncôngviêncổngvàngvàdạobộvenHồSpreckelsởbờBắc
côngviên.ĐólàmộtbuổichiềuChủnhậtđẹptrời,mặttrờilấplánhnướchồ,trênđóhàngtánhưngchiếcthuyềnnhỏđanggiongbuồm,làngiókhôlạnhcủaSanFranciscođưanhữngcánhbuồmđi.Tôingồitrênbăngghếdàiởcôngviên,ngắmmộtngườiđànôngtungquảbóngđáchođứacontrai,bảonóđừnglấycánhtaycắpbóngmàhãynémbóngquavai.Tôiliếcnhìnlênvàthấymộtđôidiềumàuđỏvớinhữngchiếcđuôidàimàuxanhlơ.Chúngbồngbềnhtrêncao,bêntrênnhữnghàngcâyởcuốiphíaTâycôngviên,bayquanhữngcốixaygió.
TôinghĩvềlờichúRahimKhanđãnóingaytrướckhitôigácmáy.Nóirấttìnhcờ,hầunhưthểchợtnghĩthêmra.Tôinhắmmắtlạivànhìnthấychúởbênkiadảiphâncáchxalắp,nhạtnhoà,thấychúđôimôihơihémở,đầunghiêngvềmộtbên.Vànữa,trongđôimắtđensâuthẳmcủachúgiấumộtbímậtkhôngnóiragiữahaichúngtôi.Trừlúcnày,tôibiếtchúđãbiết.Mốinghingờcủatôivẫncònnguyênsuốtnhữngnămthángấy,chúbiếtvềAssef,chiếcdiều,tiền,cáiđồnghồvớiđôikimcódạquang.Chúlúcnàocũngbiết.
Cốlên.Luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlạiđấy.RahimKhanđãnóivậyquađiệnthoạingaytrướckhigácmáy.Nóirấttìnhcờ,hầunhưthểchợtnghĩthêmra.
Mộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.Khitôivềtớinhà,Sorayađangnóichuyệnquađiệnthoạivớimẹnàng:-Sẽkhônglâuđâu,Madarjan.Mộttuần,cóthểhai…vâng,mẹvàPadar
cóthểđếnởvớicon…Hainămtrước,ôngtướngbịgãyxươnghôngphải.Ônglạibịthêmmột
trongnhữngcơnđaunửađầu,vàtrongkhiđangrakhỏiphòng,mắtmờđivàngơngác,ôngvấpphảicáimépthảmbịgấplên.TiếngkêucủaôngkhiếnKhalaJamilaphảichạyvộitừbếplên.
Nghenhưmộtcáicánchổibịgãyđánhrắcmộtcái,bàvẫncứthíchnóinhưthế,dẫubácsĩđãbảotiếngbànghethấyđâucóthểnhưvậy.Chuyệncáihôngbịvỡcủaôngtướng–vàtấtcảnhữnggìphứctạpxảyrasauđó,chứngviêmphổi,nhiễmđộcmáu,đợtđiềutrịkéodàitạiviệnđiềudưỡng–kếtthúcbằngnhữngđoạnđộcthoạidàidònglôithôivềsứckhoẻcủachínhbà.Rồilạibắtđầunhữngđộcthoạimớivềsứckhoẻcủaôngtướng.Gặpbấtkỳaimuốnnghebàcũngkểbácsĩđãbảochoôngbàbiếtôngbịsuythận.
-NhưngrồihọchẳngbaogiờthấynhữngquảthậnAfghan,phảikhông
nào?–Bàthườngnóimộtcáchkiêuhãnh.Nhữnggìtôinhớnhấtvềthờikỳôngtướngphảinằmlạiởbệnhviệnlà
Khalađãngồiđợichođếnkhiôngngủnhưthếnào,rồihátchoôngnghenhữngbàihátmàtôivẫnnhớđãngheởKabul,từchiếcđàibándẫnxẹtxẹtcổlỗcủaBaba.
Sứckhoẻcủaôngtướngsuysụp,cộngvớithờigiancũngđãxoadịuđinhiềuđiềugiữaôngvàSoraya.Họđidạocùngnhau,điăntrưavàonhữngngàythứBảy,vàđôikhiôngcòndựmộtgiờlênlớpnàođócủanàng.Ôngthườngngồiởcuốilớp,chỉnhtềtrongbộđồcũmàuxámlàbóngcủaông,chiếcgậychốngđểngangđùi,mỉmcười.Đôikhiôngcònghichépnữa.
Đêmđó,tôivàSorayangủchunggiường,lưngnàngépvàongựctôi,mặttôivùivàotócnàng.Tôivẫnnhớ,chúngtôitừngquennằmtránchạmtrán,chiasẻvớinhaunhưngnụhônmuộnmàng,vàthầmthìchođếnkhimắtchúngtôidíplại,thầmthìvềđôigótnhỏconglên,nhữngnụcườibanđầu,nhữnglờinóiđầutiên,nhữngbướcđiđầutiên.Đôikhichúngtôivẫncònthầmthìvớinhau,nhưnglàvềtrườnghọc,vềcuốnsáchmớicủatôi,mộttiếngcườikhúckhíchvềcáchănmặclốlăngcủaaiđótạimộtbữatiệc.Chuyệnlàmtìnhcủachúngtôivẫntốt,lắmkhicònhơncảtốtnữa.Nhưngcónhữngđêmtấtcảnhữnggìtôicảmnhậnđượclàchuyệnđóđểkhuâykhoả,đểbuôngtrôivàquênđi,ítnhấtcũngtrongchốclát,sựphùphiếmcủachínhnhữnggìchúngtôivừalàm.Nàngkhôngbaogiờnóithế,nhưngtôibiếtđôikhiSorayacũngcảmthấythế.Vàonhữngđêmấy,chúngtôithườngnằmlănramỗingườimộtbêngiường,đểmặcĐấngCứuthếriêngcủamỗichúngtôicuốnchúngtôiđi.ChúaCứuthếcủaSorayalàgiấcngủ.Củatôinhưthườnglệ,vẫnlàmộtcuốnsách.
TôinằmtrongbóngtốicáiđêmchúRahimKhangọi,mắttôilầntheonhữngvạchsongsongsángnhưbạcmàánhtrăngtrànquacửachớpinlêntường.Chotớilúcnàođấy,cólẽđúngtrướcbìnhminh,tôimớingủthiếpđi.VàmơthấyHassanchạytrongtuyết,vạtáochapanmàuxanhlụcquétlêphíasau,tuyếtxàoxạodướiđôiủngcaosuđencủacậuấy.Cậuđanghétlênvềphíasau:Vìcậu,cảngànlầnrồi!
Mộttuầnsau,tôingồiởchiếcghếcạnhcửasổ,trênchuyếnbaycủahãngHàngkhôngQuốctếPakistan,dõitheohainhânviênmặcđồngphụchàngkhôngđangtháochènbánhmáybay.Chiếcmáybaycấtcánhkhỏigahàngkhôngvàchẳngmấychốc,chúngtôiđãcấtcánh,xuyênquanhữngđámmây.Tôingảđầutựavàocửasổ.Mongchờgiấcngủ,nhưngvôvọng.
Chương15BagiờsaukhichuyếnbaycủatôihạcánhxuốngPeshawar,tôiđangngồi
trêntấmđệmráchnátởhàngghếsaucủamộtchiếctaxitoảđầykhói.Tàixếcủatôi,mộtanhchàngnhỏbé,nhễnhạimồhôi,hútthuốcliêntục,giớithiệutênmìnhlàCholam,dửngdưngláixemộtcáchbạtmạng,tránhnhữngvaquệtchỉtronggangtấc,cũngchẳngthèmngừngmiệngthaothaobấttuyệthàngtràngdài:
-…Thậtkhủngkhiếpnhữnggìđangxảyraởđấtnướccủaông,yar[99].NgườidânAfghanvàngườidânPakistannhưanhem,tôicamđoanvớiôngnhưthế.NgườiHồigiáophảigiúpđỡngườiHồigiáođể…
Tôigậtgậtđầumộtcáchlịchsựđểkhỏiphảingheanhtanữa.TôivẫnnhớrấtrõPeshawartừhồiứcmấythángBabavàtôitrảiquaởđónăm1981.Lúcnày,chúngtôiđangđivềphíaTây,trênđườngJamrud,quaCantonmentvànhữngngôinhàtườngcao,hoangtoàng.Cảnhhốihảcủathànhphốmờmờvụtquanhắctôinhớđếnmộtphiênbảncònnhộnnhịphơn,đôngđúchơncủaKabulmàtôibiết,đặcbiệtlàKocheh-Morgha,còngọilàkhuphốchợgiacầm,nơiHassanvàtôithườngmuakhoaitâydầmtươngớtvànướcanhđào.Cácđườngphốđôngnghẹtngườiđixeđạp,ngườiđibộquanhquẩn,vànhữngxexíchlômáynổrannhảkhóixanh,tấtcảlenláchnhauquamộtmớhỗnđộncácngõhẹpvàngáchhẻm.Nhữngngườibánhàngrâuriacuộnmìnhtrongtấmchănmỏngbánchụpđènbằngdasúcvật,thảmtrải,khănthêu,vàđồđồngtừnhữngdãylềuquánnhỏsansátnhau.Thànhphốcuồncuộnnhữngâmthanh,tiếngquáttháocủanhữngngườibánhàngtrộnlẫnvớitiếngnhạcHindiồmồm,tiếngphànhphạchcủaxíchlômáy,tiếngchuônglengkengxengựakéo,tấtcảoangoangtrongtaitôi.Nhữngmùihươnggăngắt,vừathúvịvừakhóchịu,luồnquacửaxevàochỗtôi,mùigiavịcủapakoravàcàrihầmnihari[100]màBabayêuthíchvôcùng,trộnlẫnvớimùihôidầudiesel,mùithốicủađồôithiu,rácthảivàcácloạiphân.
ĐiquánhữngtoànhàbằnggạchđỏcủatrườngĐạihọctổnghợpPeshawarmộtđoạnchúngtôivàomộtkhumàngườiláixelắmlờicủatôinhắcđếnnhưlà“ThịtrấncủangườiAfghan.”Tôithấynhữnghiệubánhkẹo,nhữngngườibánthảm,nhữngquánKabob,nhữngđứatrẻhaitaycáubẩnbánthuốclá,nhữngtiệmănnhỏ–bảnđồAfghanistanvẽđầytrêncửasổ–tấtcảđềucóquanhệmậtthiếtvớicáctổchứctrợgiúpbấthợppháp.
-Nhiềungườianhemcủaôngởkhuvựcnày,yar.Họmởcácsạphàngkinhdoanh,nhưngđasốrấtnghèokhổ.
Anhtatặclưỡivàthởdài.-Dẫuthếnào,giờđâychúngtacũngđangsátcánhbênnhau.TôinghĩtớilầncuốicùngtôigặpchúRahimKhan,năm1981.Ôngđến
chàotừbiệt,cáiđêmBabavàtôitrốnkhỏiKabul.Tôinhớ,Babavàchúôm
nhau,khóckhẽ.KhiBabavàtôitớiMỹ,BabavàchúRahimKhanvẫngiữmốiliênhệ.Họthườngnóichuyệnvớinhaumỗinămbốn,nămlần,đôikhiBabacònchuyểnmáychotôi.LầncuốicùngtôinóichuyệnvớichúRahimKhan,chỉítlâusaukhiBabamất.TintứcđóvềtớiKabulvàchúđãgọichotôi.Chúngtôichỉnóivớinhauđượcvàiphútthìđườngdâymấtliênlạc.
Tàixếláitớimộttoànhàhẹptạimộtgócphốnhộnnhịpnơicóhaiconphốcongqueogiaonhau.Tôitrảtiềnxe,xáchtheomỗichiếcvaly,vàbướclênchỗcánhcửachạmkhắccầukỳ.Toànhàcónhữnghàngbancôngbằnggỗvớinhiềucửachớpđểngỏvàtừnhiềuhàngbancôngấy,quầnáogiặtđượcphơikhôdướiánhmặttrời.Tôibướclênchiếccầuthangkẽokẹttớitầnghai,mentheomộthànhlangnhờsángtớicánhcửacuốicùngvềbênphải.Kiểmtralạiđịachỉtrênmảnhgiấygiữchặttronglòngbàntay.Gõcửa.
Rồi,mộttạovậttoàndabọcxươngnhưkhôngphảichúRahimKhanramởcửa.
MộtthầygiáodạysángtácởbangSanJosetừngnóivềcácsáongữ:“Hãytránhchúngnhưtránhbệnhdịch”.Rồiôngcườivềcâunóiđùacủariêngông.Cảlớpcườitheo,nhưngtôiluônnghĩnhữngsáongữbịđánhgiásailầm.Bởivì,chúngthườngchínhxác.Nhưngsựbiểuđạtthíchđángcủangạnngữđượcsáongữhoáthườngbịcoinhẹbởibảnchấtngạnngữvốnlàsáongữ.Lấyvídụcâungạnngữ“voiởtrongphòng”[101].KhônggìcóthểmiêutảđúnghơnnhưngkhoảnhkhắcbanđầucuộctáingộcủatôivớichúRahimKhan.
Chúngtôingồitrênmộtbộđệmrơmnhỏdọctường,đốidiệnvớicửasốtrôngxuốngđườngphốnáonhiệtphíadưới.ÁnhnắngxiênvàorọimộtvệtsánghìnhtamgiáclênchiếcđệmcầukinhAfghantrênsànnhà.Haichiếcghếgấptựavàotườngvàmộtấmsamôvanhỏbằngđồngđặtởgócđốiđiện.Tôiróttràchochúngtôitừchiếcấmđó.Tôihỏi:
-Chúlàmthếnàotìmđượccháu?-TìmngườiởMỹkhôngkhó.ChúmuamộttấmbảnđồnướcMỹvàgọi
điệnthoạihỏithôngtinvềnhữngthànhphốởmiềnBắcCalifornia.Thậtvôcùngkỳlạ,thấycháuđãtrưởngthànhnhưhômnay.Tôimỉmcườivàbỏbamiếngđườngvàotáchtràcủamình.Chúthíchtràđenvàchát,tôivẫnnhớthế.
-Babakhôngcódịpnàođểbáochochú,nhưngcháuđãcướivợmườilămnămnayrồi.SựthậtlàlúcđókhốiutrongnãođãkhiếnBabatrởnênquênlãng,lơđễnh.
-Cháuđãlấyvợà?Lấyai?-TêncôấylàSorayaTaheri.Tôibỗngnhớtớinàngđangởnhàlolắngchotôi.Tôimừnglànàngđãkhôngphảiởmộtmình.
-Taheri…congáicủaainhỉ?Tôinóichoôngbiết.Mắtôngsánglên:-Ồchúnhớrarồi.CóphảiTướngTaherilấychịgáiôngSharifkhông?
Tênbàấylàgìnhỉ…-Jamilajan.-Balay!–Ôngmỉmcườinói.–ChúbiếtôngSharifjanởKabultừlâu,
trướckhiôngấyrờisangMỹ.-ÔngấyvẫnđanglàmviệcchoSởNhậpcưnhiềunămrồi,cũnggiải
quyếtđượcnhiềuvụnhậpcư.-Haiiii!–Ôngthởdài.–CháuvàSorayacóconrồichứ?-Không.-Ồ,–ôngtợpmộtngụmtrà,khônghỏithêmgìnữa.ChúRahimKhanvẫn
luônlàmộtngườicótrựcgiácnhạybénnhấttôimàtôitừnggặp.TôinóivớiôngrấtnhiềuvềBaba,vềnghềnghiệpcủachatôi,chợtrời,
vàcuốiđờiôngthếnào,ôngđãchếthạnhphúcrasao.Tôikểchoôngngheviệchọchànhcủatôi,việcviếtsáchcủatôi–bốncuốntiểuthuyếtđượcxuấtbảndướicáitêntôi.Nghenóivậy,ôngmỉmcườivàbảoôngchưabaogiờcóchútnghingờnàovềchuyệnđó.Tôikểchoôngnghe,tôiđãviếtnhữngtruyệnngắntrongcuốnsổbọcbìadaôngchotôi,nhưngôngkhôngcònnhớcuốnsổ.
CâuchuyệnkhôngtránhkhỏiquaysangbọnTaliban.Tôihỏi:-Chúngcóxấuxanhưchúngcháuđượcnghekhông?-Không,còntệhạihơn.Tệhạihơnnhiều,–ôngnói.–Chúngkhôngđể
cháuđượclàmngườinữa.–Ôngchỉvàovếtsẹobênmắtphảicắtmộtđườngcongquacánhlôngmàylàmcủamình.–Năm1998chúđangxembóngđátạisânvậnđộngGhazi.KabulđávớiMazirr-i-Sharif,hìnhnhưthế,cầuthủlúcđókhôngđượcphépmặcquầncộc.Hởhangkhiếmnhã,chúđoánvậy.–Ôngcườimệtmỏi.–DẫuthếnàoKabulcũngghimộtbànthắngvàngườiđànôngngồicạnhchú,reoầmlên.Bấtngờmộtthằngranhđứnggáchaibêncánhgà,bềngoàinhiềulắmchỉmườitámtuổi,bướcđếnchỗchú,nệnmộtcáivàotránchúbằngbángkhẩuKalashnikovcủanó,vànói:“Réonữađi,conlừagià,taosẽcắtlưỡimày!”
ChúRahimKhanxoaxoavếtsẹobằngngóntayxươngxẩu,nóitiếp:-Chúđãgiàđángtuổiôngnộinóvàchúphảingồiim,máuchảyròng
ròngxuốngmặt,xinlỗiđồchóđẻđó.Tôirótchoôngthêmtáchtrànữa,chúRahimKhanchuyệntròthêmđôi
chút.Nhiềuchuyệntôiđãbiếtrồi,cónhữngchuyệnchưa.Ôngkềchotôibiết,theonhưsựsắpxếpgiữaBabavàông,ôngđãđếnsốngtrongngôinhàcủaBabatừnăm1981,điềunàytôiđãbiết.Babađã“bán”ngôinhàchochúRahimKhantrướckhiôngvàtôitrốnkhỏiKabulítlâu.Nhữngngàyđó,chúngtôitưởngnhữngrốiloạncủaAfghanistanchỉtạmthờigiánđoạncuộcsốngcủachúngtôi–nhữngngàytiệctùngtrongngôinhàởquậnWazir-Akbar-Khan,nhữngbữaănngoàitrờiởPaghman,chắcchắnsẽcóngàytrởlại.Vìvậy,ôngđãtraongôinhàchoRahimKhantrôngnom,chotớicái
ngàyđó.ChúRahimKhankểchotôi,khiLiênminhmiềnBắcchiếmKabul
khoảnggiữa1992và1996,cácbèđảngkhácnhauđãđòixâuxéKabulnhưthếnào.
-NếucháuđitừkhuShar-e-NauđếnKertch-Parwanđểmuamộttấmthảm,cháudễbịbắnbởimộttaybắntỉahoặcbịbắntunglênbởimộtquảtênlửanhưchơi–nếucháuphảiđiquacáctrạmkiểmtra,cũngthế.Cháubắtbuộcphảicómộtvisađểđitừvùngnàysangvùngkhác.Vìvậymọingườiđànhởđâucứởnguyêntạiđấy,cầunguyệnquảtênlửasắptớiđừngbắnvàonhàhọ.
Ôngkểchotôinghe,dânchúngphảiđụctườngnhàmìnhđểvòngtránhnhữngđườngphốnguyhiểmrasao,vàchuitừlỗnàysanglỗkhácđểđisuốtdãynhànhưthếnào.Ởnhữngđịaphậnkhác,dânchúngphảiđilạidướiđườngngầm.Tôihỏi:
-Tạisaochúkhôngrờiđi?-Kabullànhàcủachú.Nómãimãilànhưthế.–Ôngcườikhẩy,–cháucócònnhớđườngphốtừnhàcháuđếnQishla,cáitrạilínhgầnTrườngIstiqlalkhông?
-Nhớạ,đólàlốiđitắtđếntrường.–TôivẫnnhớcáingàyHassanvàtôiđitắtquađấyvàbọnlínhtrêuHassanvềmẹcậuấy.SauđóHassanđãkhóctrongrạpchiếuphim,vàtôiđãquàngtayômlấycậu.
-KhibọnTalibantrànvàovàđánhđuổiLiênminhkhỏiKabul,chúthựcsựđãnhảymúatrênđườngphốđó,–chúRahimKhannói.–Vàhãytinchú,khôngphảichỉmìnhchúđâu.
MọingườiđềutổchứclễmừngtạiChamanởDehMazang,đónchàoTalibantrêncácđườngphố,trèolênxetăngcủachúngvàđòichụpảnhcùngvớichúng.Ngườidânquámệtmỏivìchiếntranhtriềnmiên,mệtmỏivìtênlửa,súngmáy,tiếngbommìnnổ,mệtmỏivìchứngkiếnGulbuddin[102]vànhữngbăngnhómcủahắnnổsúngvàobấtcứvậtgìchuyểnđộng.BọnLiênminhcòngâythiệthạichoKabulhơnlàbọnShorawi.Chúngpháhuỷtrạimồcôicủachacháu,cháucóbiếtchuyệnđókhông?
-Tạisao?–Tôihỏi–Tạisaochúngphảipháhuỷmộttrạimồcôi?–TôivẫnnhớtôingồiđằngsauBaba,cáingàykhánhthànhtrạimồcôi.Gióđãthổibaychiếcmũlôngcừucủaôngvàmọingườicười,rồiđứngcảlênvỗtaykhiôngđọcxongbàidiễnvăn.Vàbâygiờnơiđóchỉcònlàđốnggạchvụn.Tấtcảsốtiềnôngđãtiêuvàođấy,baonhiêuđêmôngđãđổmồhôichonhữngbảnthiếtkế,tấtcảnhữngcuộcthămviếngtìmđịađiểmxâydựngđểđảmbảomỗiviêngạch,mỗithanhxàvàmỗikhốinhàphảiđượcxâythậtchínhxác…
-Thiệthạichungthôi,–RahimKhannói,–cháusẽkhôngmuốnbiếtđâu,Amirjan,khiđitìmbớitrongđốnggạchvụnấy.Ởđólànhữngphầncơthểcủalũtrẻ…
-VậykhibọnTalibanđến…-Chúnglànhữngngườianhhùng,–RahimKhannói.-Rốtcuộccũngđượchoàbình.-Phải,hyvọnglàmộtđiềulạlùng.Rốtcuộccũnghoàbình.Nhưngvới
giánào?–MộtcơnhodữdộiđủlàmRahimKhanrúmrólại,khiếntấmthânhốcháccủaôngchaotớichaolui.Khiôngkhạcnhổvàochiếckhăntay,chiếckhănlậptứcnhuốmmàuđỏ.Tôinghĩđólàdịptốtnhấtđểnóithẳngvớiconvoiđangvãmồhôicùngchúngtôitrongcănphòngnhỏ.
-Chúlàmsaovậy?–Tôihỏi.–Cháumuốnhỏithựcsựchúbịsao?-Thựcralàsắpchết,–ôngvừanóivừathởhồnghộc.Nhiềumáuhơn
thấmtrênchiếckhăntay.Ônglaumiệng,chấmmồhôivãtrênlôngmàytừbêntháidươnghốchácnàytớibênkiabằngốngtayáo,vàliếcnhìntôimộtcáirấtnhanh.Khiônggậtđầu,tôibiếtôngđãđọcđượccâuhỏisắptớitrênkhuônmặttôi.–Khônglâunữađâu,–ônglạithở.
-Baolâunữa?Ôngnhúnvai.Lạihothêm.Ôngnói:-Chúkhôngnghĩchúsẽthấymùahèkếtthúc.-Đểcháuđemchúvềnhàvớicháu.Cháusẽtìmchochúmộtbácsĩgiỏi.
Họvẫnthườngchữakhỏibệnhvớinhữngphươngphápđiềutrịmớimà.Cónhữngloạithuốcmới,cảnhữngđiềutrịthửnghiệmnữa,chúngcháucóthểghitênchúvàomột…–Tôiđangdôngdài,tôibiếtthế.Nhưngthếcònhơnkhóc,màdẫuthếnàotôicũngsắpkhócđếnnơi.
Ôngcườiồ,đểlộchỗkhuyếtcủanhữngrăngcửadưới.Đólàchuỗicườimệtmỏinhấtmàtôitừngthấy:
-ChúthấynướcMỹđãrótvàongườicháucáithứchủnghĩalạcquan,đãlàmchonótrởnênquávĩđại.Thếlàrấttốt.Chúngtalàmộtdântộcbuồnđau,nhữngngườiAfghanchúngtaấy,cóphảichúngtanhưthếkhông?Chúngtathườngđắmmìnhquánhiềutrongghamkhori[103]vàthươngthântráchphận.Chúngtachàothuamấtmát,chịuđựng,chấpnhậnđónhưmộtthựctếởđời,thậmchícoiđólàcầnthiết.Zendagimigzara,đờivẫntiếptụctrôi,chúngtathườngnóithế.Nhưngchúkhôngđầuhàngsốphậnđâu,chúlàmộtconngườithựctế.Chúđãtừngđếnkhámnhiềubácsĩgiỏiởđây,vàhọđềuchochúvẫncùngmộtcâutrảlời.Chúphóthácchohọ,vàtintưởnghọ.Trênđờinàycòncómộtthứlàýtrời.Tôinói:
-Vậychỉcònvấnđềchúlàmgìvàkhônglàmgì.RahimKhancười:-Lúcnàycháunóisaonghegiốngbốcháuthế.Chúnhớôngấyvôcùng.
Nhưngđólàýtrờimuốnthế,Amirjanạ,thựcnhưthế.–Ôngdừnglại.–Ngoàira.còncómộtlýdokhácchúyêucầucháuđếnđây.Chúmuốnđượcgặpcháutrướckhichúrađi,đúngvậy,nhưngcũngcóđiềukhácnữa.
-Bấtcứđiềugì.
-Cháubiếttấtcảnhữngnămấychúsốngtrongngôinhàcủabốcháusaukhibốconcháurờiđichứ?
-Vâng.-Chúkhôngsốngđơnđộcđâu.Hassansốngởđóvớichú.-Hassanư?–Tôinói.Lầncuốicùngtôinhắctớitêncậuấylàkhinào?
Nhữngngạnhgaitộilỗiấymộtlầnnữalạimócvàolòngtôi,nhưthểnhắcđếntêncậulàmộtcâuphùchúđểchonhữngcáigaiấylạimộtlầnnữahànhhạtôi.TựnhiênbầukhôngkhítrongcănhộbécủaRahimKhanbỗngtrởnênquángộtngạt,quánóng,quádậymùicủađườngphố.
-Chúđãnghĩvềviệcviếtchocháuvànóichocháubiếttrước,nhưngchúkhôngchắclàcháucómuốnbiết.Chúcónhầmkhông?
Sựthậtlàkhông.Dốitráthìlàcó.Tôichọnmộtcáigìđóởgiữa:-Cháukhôngbiết.Ônglạihoramộtbụmmáunữavàochiếckhăntay.Khiôngcúiđầu
xuốngđểkhạc,tôinhìnthấynhữngchỗviêmđóngvẩymàumậtongtrêndađầuông.
-Chúbảocháusangđâybởivìchúđịnhyêucầucháumộtviệc.Chúđịnhyêucầucháulàmmộtviệcchochú.Nhưngtrướchết,chúmuốnnóichocháubiếtvềHassanđã,cháuhiểuchứ?
Tôilúngbúng:-Vâng.-Chúmuốnnóichocháubiếtvềnó.Chúmuốnnóichocháubiếtmọi
điều.Cháusẽnghechứ?Tôigậtđầu.RahimKhanuốngthêmvàingụmtrànữa.Ôngtựađầuvàotườngvàkể.
Chương16CónhiềulýdokhiếnchúđếnHazarajatnăm1986đểtìmHassan.Lýdo
chủyếu,thánhAllahxátộichochú,làchúcôđơnquá.LúcđóphầnlớnbạnbèvàngườithânhoặcbịgiếthoặcđãtrốnkhỏiđấtnướcsangPakistanhayIran.ChúhầunhưkhôngquenbiếtainữaởKabul,cáithànhphốmàchúđãtừngsốngtrọnđời.Mọingườiđềutrốnhết.ChúthườngđibộđếntiểukhuKarteth–Parwan–nơinhữngngườibándưavẫnsốngởđónhữngngàyxaxưa,cháucònnhớtụđiểmấychứ–Vàchúthườngkhôngnhậnraaiởđấynữa.Chẳngaiđónchào,chẳngcóaiđểcùngngồiuốngtrà,chẳngcóaiđểkểchuyệnvớinhau,chỉcómỗibọnlínhRoussituầntiễutrênđườngphố.Rốtcuộc,chúđànhthôikhôngraphốnữa.Ngàyngàychúởlìtrongnhàcủabốcháu,lênphòngđọc,đọcnhữngcuốnsáchcũcủamẹcháu,nghetintức,xembọnchúngtuyêntruyềntrêntivi.Rồichúthườngcầukinhnamaz,nấumóngìđóăn,đọcsáchthêm,lạicầunguyện,vàlêngiườngngủ.Buổisáng,chúthườngdậysớm,cầunguyện,nguyệnđinguyệnlạimãi.
Vàbệnhđaukhớpcủachúkhiếnviệcchămnomngôinhàtrởnênkhókhănhơn.Haiđầugốivàlưngchúluônđaunhức–chúthườngdậyvàobuổisángvàphảimấtítnhấtmộtgiờđểvặnvẹochođỡcứngcáckhớpxương,nhấtlàvềmùađông.Chúkhôngmuốnđểchongôinhàcủabốcháubịhưhỏng,chúngtađãtừngcóbiếtbaogiờphútđẹpđẽtrongngôinhàđócóquánhiềukỷniệm,Amirjanạ.Nhưthếthậtkhôngphải–bốcháuđãtựtaythiếtkếngôinhàđấy,màngôinhàmangquánhiềuýnghĩađốivớiôngấy,vàhơnnữa,chúđãhứavớiBabacủacháu,chúsẽchămnomnókhiôngấyvàcháubỏsangPakistan.Lúcnàychỉmỗichúvớingôinhàvà…chúđãlàmhếtsứcmình.Chúđãcốtướitắmchocâycốivàingàymộtlần,cắtcổvàchămsóchoa,sửachữanhữnggìcầnsửa,nhưngrồichúcũngđâuphảilàmộtngườiđànôngtrẻnữa.
Màkểcảnhưthế,đánglẽchúđãcóthểcốgắng.Ítnhấtcũngthêmmộtthờigiannữa.Nhưngtinbốcháuquađờiậpđến…lầnđầutiênchúcảmthấymộtsựcôđơnkhủngkhiếptrongngôinhàấy.Mộtsựtrốngvắngkhôngthểnàochịunổi.
Thếlàmộthôm,chúđổdầuvàochiếcBuickvàláitớiHazarajat.ChúnhớsaukhiôngAlitựxinrakhỏingôinhà,bốcháunóichochúbiếtôngấyvàHassanchuyểnđếnmộtngôilàngnhỏ,ngayngoạiôBamiyan.Theonhưchúnhớ,ôngAlicóngườihọhàngởđó.ChúkhôngbiếtliệuHassancócònởđóấykhông,liệucóaibiếtgìvềnóhoặcnơinóởhaykhông.Chungquylại,cũngđãmườinămtừkhiôngAlivàHassanrờikhỏingôinhàcủabốcháu.Vàokhoảng1986thìHassancólẽđãtrưởngthành,hămhai,hămbatuổigìđó.NếunóvẫncònsốnglàvìbọnShorawi,mongchochúngchếtthốirữadướiđịangụcvìnhữnggìchúngđãlàmvớinhữngwatancủachúngta,
chúnggiếtquánhiềunhữngchàngtrai,chuyệnđóchúkhôngcầnkểvớicháunữa.
Nhưngơntrời,chúđãtìmthấynóớđó.Cũngkhôngphảimấtcôngtìmkiếmmấy,tấtcảnhữnggìchúphảilàmlàhỏithămvàicâuởBamiyan,vàngườitachỉchochúngôilàngcủanó.Chúcũngchẳngnhớtênngôilàngnữahoặcchẳngbiếtnócótênkhông.Nhưngchúvẫnnhớđólàmộtngàyhèthiêuđốtvàchúđangchoxechạytrênmộtconđườngđấtđầyvếtbánhxe,chẳngcóthứgìởhaibênngoàinhữngbụicâygàyguộcvàcỏkhônhưrơm.Chúđiquamộtconlừachếtthốibênlềđường,rồitheomộtlốirẽ,vàngaygiữavùngđấttrơtrọiấy,chúthấymộtcụmnhữngngôinhàváchđất,xahơnnữachẳngcógìngoàitrờirộngbaolavànúiđálởmchởmnhưrăngnhọn.
NgườidânởBamiyanđãbảochúlàtìmnódễthôi–Nósốngtrongngôinhàduynhấtcóvườnxâytườngtrongcảcáilàngđó.Tườngđất,thấpvàthủnglỗchỗ,baokínngôinhànhỏ–thựcsựchẳnghơnmấymộttúplềuravẻtađây.Nhữngđứatrẻchântrầnnôđùatrênđườnglàng,lấygậyđánhmộtquábóngquầnvợtnhồivải,vàchúngchămchúnhìnkhichúláixeđếnvàtắtmáy.Chúgõvàocánhcổnggỗrồibướcqua.vàomộtcáisânhầunhưtrốngtrảingoạitrừmộtbụidâutâykhôcháyvàcâychanhtrơtrụi.Cómộtcáilònướngtandoorởgócsân,dướibóngcâykeo,vàchúthấymộtngườiđànôngngồixổmbêncạnhlò.Anhtađangphếtbộtnhãolênmộtcáibànxẻng[104]bằnggỗrộngvàvỗvỗvàothànhlòtandoor.Anhtabuôngrơibộtkhinhìnthấychú.Chúphảingănnókhôngđượchôntaychú.
-Đểchúnhìncháuxemnào,–chúnói.Nóđứngluira.Nócaolớnquárồi.Chúđứngkiễngchânlênmàchỉtớicằmnó.Mặttrời
Bamiyanđãtôiluyệnnướcdacủanó,hoáthẫmhơnlàchúnhớ,vànóđãbịmấtvàicáirăngcửa.Cómấysợirâulơthơdướicắm.Ngoàinhữngcáiđóra,vẫnđôimắthẹpmàuxanhlục,vẫncáisẹođóởmôitrên,vẫnbộmặttròntrĩnhđó,nụcườiđángyêuđó.Cháucũngsẽnhậnranó,Amirjan.Chútinchắcnhưvậy.
Haichúcháuvàonhà,cómộtphụnữHazaratrẻlàndatươisángđangkhâumộtchiếckhănởgócnhà.Côtarõràngđangđợingàylâmbồn.
-ChúRahimKhan,đâylàvợcháu,–Hassannói,vẻtựhào.–CôấylàFarzanajan.
Côtalàmộtphụnữbẽnlẽn,rấtưthanhnhãvớigiọngnóihầunhưkhôngcaohơntiếngthìthầm,vàthườngkhôngngướcđôimắtmàunâulụchạtđểgặpcáinhìnchămchúcủata.NhưngcáicáchcôtanhìnHassanthìcóthểnóinhưHassanđangngồitrênngaivàngcủacungđiệnArgvậy.
-Khinàođứabérađời?–Chúhỏisaukhitấtcảđãyênvịquanhcănphòngtườnggạchđấtnung.Chẳngcóthứgìởtrongphòng,ngoàimộttấmthảmquỳđểcầukinhsờncũ,vàichiếcđĩa,mộtđôiđệmnằm,vàmộtcáiđèn.
-Inshallah,mùađôngnàyạ,–Hassannói.–Cháuđangcầuxinchothằngbéđượcmangtênchacháu.
-NhânthểnóitớiAli,ôngấyđâu?Hassancụpmắtxuống.KểchochúbiếtôngAlivàngườianhemhọ–
ngườichủngôinhànàybịgiếtchếtbởimộtquảmìnhainămtrước,ngaybênngoàikhuBamiyan.Mộtquảmìn.LạicóthêmmộtcáchchếtnữachongườiAfghan,phảikhôngAmirjan?VàvìlýdođiênrồnàođóchútuyệtđốitinrằngchínhcáichânphảicủaôngAli,cáichânbịvặnđivìteocơcuốicùngđãphảnbộiôngấy,vàđạplênquảmìnchôn.ChúđaubuồnvôcùngkhinghenóiôngAliđãchết.Bốcháuvàchúlớnlêncùngnhau,nhưcháuđãbiết,vàôngAlicũngđãtừngởbênbốcháu,theonhưchúnhớ,lâukhôngbiếtchừngnào.Chúnhớkhitấtcảchúngtacònnhỏ,cáinămôngAlibịviêmtuỷxámvàgầnsắpchết.Bốcháuthườngsuốtngàychạyquanhnhàkêukhóc.
Farzanalàmchochúngtamónshorwabằngđỗ,củcảivàkhoaitây.Bọntarửatayvànhúngbánhnaanvừamớiởlòtandoorravàomónshorwa–đólàbữaănngonnhấtmàchútừngăntrongnhiềuthángtrời.ThếrồichúyêucầuHassanchuyểnđếnKabulvớichú.Chúnóichonóbiếtvềngôinhà,mộtmìnhchúkhôngthểtrôngnomnổirasao.Chúbảonóchúsẽtrảcôngnótửtế,rằngnóvàkhanumcủanósẽđượcđầyđủ.Haivợchồngnónhìnnhauvàkhôngnóigì.Látsau,saukhihaichúcháurửatayvàFananamờicảhaiănnho,Hassanmớinóingôilàngbâygiờlànhàcủanó,nóvàFarzanađãgâydựngcuộcđờihaivợchồngnóởđó.
-VàBamiyanrấtthânthiếtvớinhau.Chúngcháuquenbiếtmọingườiởđây.Thứlỗichocháu.RahimKhan.Cháucầuxinchúhiểuchocháu.
-Dĩnhiên.–chúnói.–Cháukhôngcógìphảixinlỗicả.Chúhiểu.Giữalúcuốngtràsaubữashorwa,Hassanhỏivềcháu.Chúbảonócháu
đangởMỹ,nhưngchúcũngchẳngbiếtgìnhiềuhơn.Hassanhỏirấtnhiềuvềcháu.Cháuđãcướivợchưa?Cóconchưa?Cócaolớnkhông?Cócònthảdiềuvàđiđếnrạpchiếuphimkhông?Cóhạnhphúckhông?Nónói,nókếtbạnvớimộtthầygiáogiàdạytiếngFarsiởBamiyan,ôngấyđãdạynóđọcvàviết.Nếunóviếtchocháumộtbứcthư,liệuchúcóchuyểnhộchonóđếncháukhông?Vàchúcónghĩcháusẽviếtthưtrảlờikhông?Chúbảonónhữnggìchúbiếtvềcháulàtừmấycuộcđiệnđàmvớichacháu,nhưngchủyếulàchúkhôngbiếttrảlờinónhưthếnào.Rồinóhỏichúvềchacháu.Khichúkểchonó,Hassanhaitaybưngmặtkhócnứcnở.Nókhócnhưmộtđứatrẻsuốtđêmhômđó.
Haivợchồngnókhăngkhăngđòichúnghỉđêmởđó.Farzanasắpxếpmộtgiườngngủnhỏchochúvàđểmộtcốcnướcđầy,phòngchúkhát.Suốtđêm,chúnghecôấythìthàovớiHassanvàthấynóthổnthức.SángraHassanbảochúnóvàFarzanađãquyếtđịnhchuyểnđếnKabulởvớichú.
-Lẽrachúkhôngnênđếnđây,–chúnói,–cháunóiđúng,Hassanjan,cháucómộtcuộcsốngởđây.Chúthậtlàmạomuộimớitớiđây,yêucầucháutừbỏmọithứ.Chínhchúmớicầnđượcthathứ.
-ChúRahimKhan,chúngcháucógìnhiềumàtừbỏ,–Hassannói.–Mắtnóvẫncònđỏvàsưnglên.–Chúngcháusẽđivớichú.Chúngcháusẽgiúpchúchămnomngôinhà.
-Cháucótuyệtđốichắckhông?Nógậtvàgụcđầuxuống:-Aghasahibnhưlàngườichathứhaicủacháu.Cầutrờichoôngđược
bìnhyên.Vợchồngnóxếpđốngnhữngđồđạccủamìnhvàogiữamấymiếngvải
cũvàbuộccácgóclạivớinhau.BọnchúchấtcáibóấylênchiếcxeBuick.HassanđứngởngưỡngcửacầmcuốnkinhKoranlúcmọingườilầnlượthônvàđiquabêndưới.RồitấtcảrờivềKabul.Chúvẫnnhớkhichúláixeđikhỏiđấy,Hassancònquaylạinhìnlầncuốingôinhàhọ.
KhivềtớiKabul.chúpháthiệnHassankhôngcóýđịnhchuyểnvàoởtrongngôinhà.Chúnói:
-Nhưngtấtcảcácphòngđềutrốngrỗng,Hassanjan.–Sẽkhôngcóaiđếnsốngởđấynữa.Nhưngnólạikhôngmuốn.Nóbảođâylàvấnđềihtiram,làsựtôntrọng.NóvàFarzanachuyểnđồđạcvàocáilềuởsânsau,nơinóđãsinhra.Chúnàinỉđểhaivợchồngnóchuyểnđếnmộttrongnhữngphòngkháchởtrêngác,nhưngHassankhôngchịunghe.
-Amiraghasẽnghĩsao?–Nóbảochúthế.–CậuấysẽnghĩsaokhicậuấytrởvềKabulsaucuộcchiếnvàthấycháuđãchiếmmộtchỗcủacậuấytrongcáinhànày?
Rồiđểtướngnhớ,tiếcthươngbốcháu.Hassanđãmặcđồđenbốnmươingàysau.
Chúkhôngmuốnhaivợchồngnóphảithế,nhưngcảhaiđãlàmtấtcảnhữngviệcbếpnúc,quétdọn.Hassanchămsóchoaởngoàivườn,tướigốc,nhặtlávàngvàtrongnhữngkhómhồng.Nósơnlạitường.Trongnhà,nóquétnhữngphòngbaonhiêunămkhôngaingủ,dọnrửaphòngtắmkhôngaitắm.Cứnhưnósửasoạnnhàchoaiđótrởvề.Cháucònnhưbứctườngphíasauhàngcâyngôbốcháuđãtrồngchứ.Amirjan?CháuvàHassanđãgọinóthếnàonhỉ,“BứctườngNgôốm”phảikhông?Mộtquảtênlửađãpháhuỷhoàntoànmộtphầncủabứctườngđóvàogiữacáiđêmđầuthuđó.Hassanđãtựtayxâylạibứctường,từngviêngạchmột,chođếnkhinóđứngvữngtrởlại.Chúkhôngbiếtchúsẽlàmgìnếunókhôngđếnởđấy.
Rồicuốimùathunămấy,Farzanasinhmộtbégáibịchếtlưu.Hassanhônlênbộmặtđứabékhôngcònsinhkhí,vàchúngtachônnóởsânsau,gầnnhữngbụitầmxuân.Chúngtaphủlênnấmmồnhỏlácủanhữngcâybạchdương.Chúđọckinhcầuchođứabé.Farzanaởlìsuốtngàytrongtúp
lềuthankhóc–tiếnghờcủangườimẹlàmộtâmthanhngheđứtruộtđứtgan,Amirjanạ.ChúcầuĐứcAllahđểcháuđừngbaogiờnghethấy.
Bênngoàinhữngbứctườngcủangôinhà,làmộtcuộcchiếntranhđiêndại.Nhưngcảbachúngta,trongngôinhàcủabốcháu,chúngtatạomộtnơiẩntrúriêngđểtránhkhỏicuộcchiến.Mắtchúbắtđầubịmờđivàocuốinhữngnămthậpkỷ80,nênchúphảinhờHassanđọchộchúnhữngcuốnsáchcủamẹcháu.Chúngtathườngngồiởtiềnsảnh,bênlòsưởi,vàHassanthườngđọcchochúnhưngtácphẩmcủaMasnawihoặcKhayyámtrongkhiFarzananấunướngởtrongbếp.VàsángnàoHassancũngđặtmộtbóhoatrênnấmđấtnhỏcạnhnhưngbụitầmxuân.
Vàođầunăm1990,Farzanalạimangthai.Cũngvàonămđógiữamùahè,mộtngườiđànbàchoàngburqa[105]màuxanhdatrờimộtbuổisángđếngõcổngtrước.Khichúbướcvộiracổng,bàtađãđanglảođảotrênđôichânnhưthểquáyếukhôngđứngvữngnổi.Chúhỏixembàtamuốngì,nhưngbàkhôngcóýtrảlời.
-Bàlàai–Chúhỏi.Nhưngbàtađãngãquỵxuốngngayởđó,trênlốixevào.ChúhétgọiHassanvànógiúpchúkhiêngbàtavàotrongnhà,tớiphòngkhách.Chúngtađặtbàtanằmtrênchiếcsofavàcởiburqacủabàtara.Dướichiếckhăn,chúngtathấymộtbàgiàđãmómhếtrăngvớimáitóchoarâmvànhữngvếtviêmloéttrênhaicánhtay.Bàtacóvẻnhưđãnhiềungàykhôngăn.Nhưngđiềutệhạinhấtlàkhuônmặtcủabàấy.Aiđãrạchdaolênđóvà…Amirjan,nhữngvếtrạchxiênngangcắtdọc.Mộttrongnhữngvếtrạchcắttừxươngmálêntậnchântócvàkhôngchừamắttráicủabàta.Trôngcựckỳghêsợ.Chúlấymộtmiếngvảiướtvỗnhẹvàolôngmàybàtavàbàtamởmắt,thềuthào:
-Hassanđâu?-Conởngayđâythôi,–Hassannói.Nócầmlấybàntaybàtavàbóp
chặt.Conmắtlànhcủabàấyquấnlấynó:-Tađãđibộrấtlâuvàrấtxađểxemliệuconcóbằngxươngbằngthịt
nhưconvẫnhiệnratrongnhữnggiấcmơcủatakhông.Vàconđãđúngnhưthế.Thậmchícònhơn.–Bàtakéotaynólênbộmặtchằngchịtsẹocủamình.–Xinconcườivớitamộtcái.Hassanmỉmcườivàbàgiàkhóc:
-Concũngcườikhivừalọtlòngmẹ,đãaibảochoconbiếtbaogiờchưa?Vàmẹđãkhôngcảbếcon.ThánhAllahthatộichomẹ,mẹđãkhôngcảbếcon.
ChẳngaitrongchúngtatừnggặpSanaubarkểtừkhibàtabỏtheođámducavàvũcôngnăm1964,ngaysaukhisinhHassan.Cháucũngkhôngbaogiờtrôngthấybàấy,Amir,nhưngvàotuổithanhxuâncủamình,bàấylàmộttrangtuyệtsắc.Bàấycónụcườimálúmđồngtiềnvàmộtdángđikhiếnđànôngphátđiên.Khôngaitrênđườngphốgặpbàấy,dùlàđànônghayđànbà,lạicóthểchỉnhìnbàấymộtlần.Vậymàlúcbấygiờ…
Hassanbuôngtaybàấyvàđộtngộtlaorakhỏiphòng.Chúđuổitheonó,nhưngnóchạyquánhanh.Chúthấynóchạylênngọnđồinơihaicháuvẫnthườngchơiđùa,haichânnóđábungnhữnglớpbụilên.Chúđểmặcnóđi.ChúngồicùngbàSanaubarsuốtngàytừlúctrờisángxanhchođếnlúctímsẫm.Khiđêmxuốngvàtrănglướtquamây,Hassanvẫnkhôngvề.Sanaubarkhóc,nóibàtatrởvềđâylàsailầm,mộtsailầm,cóthểcòntệhạihơncảbỏđi.Nhưngchúgiữbàấyởlại.Chúbiết,Hassansẽquayvề.
Sánghômsaunótrởvề,trôngmệtmỏivàrãrời,nhưthểsuốtđêmkhôngngủ.NólấycảhaitaycầmlấytaySanaubar,bảobàmuốnkhócbaonhiêuthìkhócnhưngkhôngcầnphảithế,bâygiờbàđãvềnhà,cùngvớigiađìnhbà.Nósờlênnhưngvếtsẹotrênmặtbàvàlùabàntayvàotócbà.
HassanvàFarzanachămnom,sănsócchobàtrởlạimạnhkhoẻ.Chúngbóncơm,giặtquầnáochobà.Chúchobàấyởmộttrongnhữngphòngkháchởtrêngác.ĐôikhichúthườngnhìnquacửasổrasânvàchứngkiếnHassancùngmẹnóquỳxuốngháicàchuahoặccắtxénbụihồng,vừatròchuyện.Họđãlấylạiđượcnhữngnămđãmất,chúcholànhưvậy.Theonhưchúbiết,nóchẳngbaogiờhỏimẹđãtừngởđâu,tạisaolạibỏnơiấy,vàbàấycũngchẳngbaogiờnói.Chúchorằngcónhữngchuyệnkhôngcầnphảikể.
ChínhSanaubarđỡđẻchođứacontraicủaHassanmùađôngnăm1990đó.Tuyếtchưabắtđầurơi,nhưnggiómùađôngđãthổiquasân,nghiêngngảnhữngthảmhoavàlàmxàoxạclácây.ChúnhớSanaubarrakhỏitúplềubếtheođứacháutrai,đượcbọctrongmộtchiếcchănlen.Bàđứngrạngrỡdướibầutrờiuám,nướcmắttràoxuốnghaibênmá,giólạnhnhưkimchâmthổivàotóc,vàủấpđứabétrongđôicánhtaynhưthểchẳngbaogiờmuốnrờinóra.Khôngphảilầnnày.BàtraođứabéchoHassan,HassantraonóchochúvàchúhátbàikinhAylat-ul-Kursi[106]sáttaithằngbé.
HọđặttênchonólàSohrab,theotênnhânvậtanhhùngmàHassanyêuthíchtrongcuốnShahnamah,nhưcháuđãbiết,Amirjan.Nólàmộtthằngbéxinhđẹp,ngọtngàonhưđường,vàtínhnếtcũngônhoànhưbốnó.LẽracháunêngặpSanaubarvàthằngbé,Amirjan.Nótrởthànhtrungtâmcuộcsốngcủabàấy.Bàấymayquầnáochonó,làmđồchơichonótừnhữngmiếnggỗ,vảivụnvàcỏkhô.Khinóbịcảmsốt,bàởlạivớinósuốtđêmvàănchaybangàyliền.Bàđốtisfand[107]chonótrênmộtcáixoongnhỏcócán,đểxuađuổinazar,cáimắtmađi.ĐếnlúcSohrabđãlênhai,nógọibàbằngSasa.Haibàcháukhôngthểrờinhau.
Bàsốngđượcđếnlúcthấynóđãlênbốn,thếrồi,mộtbuổisángbàkhôngtỉnhdậynữa.Trôngbàcóvẻthưthái,bìnhyên,nhưthểbàkhôngcònnghĩđếncáichết.Chúngtachônbàởnghĩađịatrênđồi,cáinghĩađịacócâylựuởbên,vàchúcũngđãcầunguyệnchobàấy.SựmấtmátđènặnglênHassan–córồilạimấtluônluônđauhơncảviệckhôngcóngaytừđầu.Nhưngmất
mátcònđènặnghơnlênthằngbéSohrab.NóliếptụcđiquanhquẩnkhắpnhàtìmSasa,nhưngcháuđãbiếttrẻconlàthếnào,chúngquênđirấtnhanh.Lúcđó–cólẽvàonăm1995–bọnShorawiđãbịđánhbạivàcuốnxéotừlâu,KabulthuộcvềMassoud,RabbanivàquânMujahedin.Cuộcxungđộtnộibộgiữacácbèpháirấtkhốcliệtvàkhôngaibiếtliệuchúngtacócònsốngchođếnhếtngàykhông.Taichúngtatrởnênquenvớitiếngrítcủanhữngquảđạnpháo,vớitiếngnổđùngcủasúngmáy,mắtquennhìnngườitađàobớixácngườiởnhữngđốnggạchvụn.Kabulnhữngngàyđó,Amirjan,gầnnhưmộtchốnđịangụctrầngian.Tuyvậy,thánhAllahnhântừđôivớichúngta,quậnWazirAkbar-Khankhôngbịtấncôngnhiềulắm,nênchúngtakhôngphảichịucảnhtệhạinhưvàiquậnlánggiềngkhác.
Vàonhữngngàyđókhiđãbớtđạntênlửabắnravàgiaotranhcũngthưadần,HassanthườngmangSohrabđếnvườnthúxemsưtửMarjan,hoặctớirạpchiếuphim.Hassandạynóbắnsúngcaosuthếnào,và,sauđó,lúctámtuổi,Sohrabđãtrởnênthiệnxạvềngónnày:Nócóthểđứngtrênthềmnhà,cáchnửacáisân,bắntrúngquảthôngdựngtrênmộtcáithùng.Hassandạyconđọcvàviết–connólớnlênsẽkhôngmùchữnhưnó.Chúcàngngàycànggắnbóvớithằngbé–Chúđãthấynóchậpchữngnhữngbướcđầutiên,nghenóbậpbẹnóinhữngtiếngđầutiên.ChúmuasáchtrẻconchoSohrabởhiệusáchgầnCôngviênChiếuphim–bâygiờchúngcũngđãbịpháhuỷrồivàSohrabđọcliếnthoắngkhiếnchúkhócóthểtheokịp.Nónhắcchúnhớtớicháu,nhớkhicònnhỏcháuthíchđọcsáchđếnthếnào,Amirjan.Đôikhi,banđêmchúđọcchonó,chơiđoáncâuđốvớinó,dạynómẹođánhbài.Chúnhớnóghêgớm.
Vàonhữngngàyđông,Hassanmangcontraiđithảdiều.Gầnnhưchẳngcònmấynhữngcuộcđấudiềunhưngàyxưa–khôngaicảmthấyyêntâmkhirakhỏinhàquálâu–nhưngloángthoángvẫncònvàicuộcđấudiềuthưathớt.Hassanthườngcôngkênhcontrailênvaivàhaibốconnóchạyquacácđườngphố,đuổitheonhữngchiếcdiều,trèolênnhữngcáicâycódiềurơixuống.Amirjan,cháucònnhớHassanlàngườiđuadiềugiỏiđếnthếnàochứ?Nóvẫncòngiỏinhưxưa.Vàocuốimùađông,HassanvàSohrabtreonhữngchiếcdiềuchúngđuổibắtđượctrongcảmùađôngtrênnhữngdâytườngcửahànhlangchính.Haibốconthườngnângniuchúngnhưnhữngbứchoạ.
Chúđãkểchocháunghenăm1996,tấtcảchúngtađãtổchứclễhoannghênh.khibọnTalibantrànvàovàchấmdứtcuộcxungđộtdiễnrahàngngày.Chúnhớtốiđótrởvềnhà,thấyHassanđangởtrongbếpngheRadio.Đôimắtnórưngrưng.Chúhỏinócóchuyệngìkhôngổnnhưngnóchỉlắcđầu:
-RahimKhansahib,cầuthượngđếgiúpngườiHazara!Chúnói:-ChiếntranhquarồimàHassan.Sẽđượchoàbình,Inshallah,hạnhphúc,
bìnhyên.Khôngcòntênlửa,khôngcòngiếtchóc,khôngcòntangtócnữa.Nhưngnótắtngayđàiđivàhỏichúliệunócóthểlàmchochúmóngìđểăntrướckhinóđingủkhông.Mấytuầnsau,bọnTalibanralệchcấmđấudiều.Vàhainămsau,năm1998,chúngtànsáttậpthểngườiHazaraởMazar-i-sharif.
Chương17RahimKhanchậmrãigỡđôichânbắtchéoravàtựamìnhvàobứctường
trơtrụi,theomộtcáchthậntrọng,nhẹnhàngcủamộtngườimàmỗicửđộngđềugâyđauđớn.Ngoàinhà,mộtconlừađangkêubebevàaiđóđangquáttháobằngtiếngUrdu.Mặttrờiđangbắtđầungảbóng,xiênnắngđỏquanhữngkẽnứtcủatoànhàọpẹp.
Sựđộcáccủanhữnggìtôiđãlàmmùađôngnămấyvàmùahènămsaulạigiángvàotôi.Nhữngcáitênreovangtrongđầutôi:Hassan,Sohrab,Ali,FarzanavàSanaubar.NgheRahimKhannóiđếncáitêncủaôngAli,tựanhưtìmthấymộtcáimáyhátcũkỹ,bụibặmđãnhiềunămkhôngmở,giaiđiệungaylậptứcbắtđầu:Hômnaymàyănthịtairồi,Balabu?Màyănthịtairồi,Balabumắtxếch?TôicốhìnhdungvẻmặtlạnhtanhbấtđộngcủaôngAli,đểthựcsựnhìnthấyđôimắtbìnhthảncủaông,nhưngthờigiandễlàmộtkẻthamlam–đôikhinóăncắphếtmọichitiếtchobảnthânnó.
-BâygiờHassanvẫncòntrongngôinhàđóchứ?–Tôihỏi.RahimKhannângtáchtràlênđôimôikhônẻvàuốngmộtngụm.Rồiông
moimộtchiếcphongbìtừtúingựcáovestcủaôngvàtraonóchotôi:-Củacháuđấy.Tôixéniêmphongchiếcphongbì.Bêntrongtôithấymộttấmảnhchụp
từmáyPolaroidvàmộtbứcthưgấplại.Tôichămchúnhìnvàotấmảnhchừngmộtphút.Mộtngườiđànôngcaolớnquấnchiếckhăntu-bantrắng,mặcmộtchiếcáochapanmàuxanhlụchẹpvàdàiđứngcùngmộtđứatrẻtrướccổngsắthoa.Ánhnắngmặttrờichiếuxiêntừphíatráilàmtốimộtnửakhuônmặtbầubĩnh.Ngườiđóđangnheomắtvàmỉmcườinhìnvàomáyanhđểlộrahaichiếcrăngcửabịkhuyết.NgaycảtrongtấmảnhPolaroidmờmờđó,ngườiđànôngtrongchiếcáochapanvẫntoátramộtvẻquảquyếtthoảimái.Nóthểhiệntrongdángđứngcủaanhta,haichânhơidoãira,haicánhtayđànghoàngkhoanhtrướcngực,đầuhơinghiêngmộtchútvềphíamặttrời.Nhấtlàtrongnụcườicủaanhta.Nhìnvàotấmảnh,ngườitacóthểkếtluậnđólàmộtngườiđànôngtintưởngcuộcđờiđãtốtđẹpvớianhtabiếtmấy.RahimKhannóiđúng:Cólẽtôisẽnhậnracậuấy,nếutôiđâmsầmvàocậutrênđườngphố.Đứacontraiđứngchântrần,mộtcánhtayômđùingườiđànông,cáiđầucạotrọccủanóngảvàohôngcha.Nócũngnhănrăngcườivànheomắt.
Tôimởbứcthư.ThưviếtbằngtiếngFarsi.Khôngcódấuchấmphẩynàobịbỏ,khônggạchngangnàobịquên,khôngcóchữnàobịlẫnvàonhau–thứchữviếttaygiốngchữtrẻconnắnnót.Tôibắtđầuđọc:
NhândanhĐứcAllah,Đấngquảngđại,Đấngnhântừnhất,Amiragha,vớilòngkínhtrọngsâusắcnhấtcủatôi,Farzanajan,Sohrab,vàtôicầumongbứcthưmớinhấtnàybiếtcậuđượcmạnhkhoẻvàtrongánhsángnhữngân
huệcủaĐứcAllah.LàmơnchuyểnnhữnglờicảmơnnồngấmnhấtchochúRahimKhansahibvìđãchuyểnbứcthưnàytớicậu.TôirấthyvọngmộtngàynàođótôisẽđượccầmmộttrongnhữngbứcthưcủacậutrongtayvàđọcvềđờisốngcủacậuởMỹ.Cólẽmộtbứcảnhcủacậucũngsẽđemlạiniềmvuichoconmắtcủachúngtôi.TôikểrấtnhiềuvềcậuchoFarzanajanvàSohrab,vềchuyệnchúngtalớnlêncùngnhau,chơicáctròchơivàđuổinhautrênđườngphố.Haimẹconvẫncườitrướcnhữngchuyệnvềmọiđiềuphiềntoáicậuvàtôithườnggâyra!Amiragha,Thanôi,đấtnướcAfghanistancủatuổitrẻchúngtađãchếtlâurồi.Lòngnhântừđãrờikhỏimảnhđấtnàyvàngườitakhôngthểtrốnthoátkhỏinhữngchuyệnbắngiết.Luônluônbắngiết.ỞKabul,sợhãiởkhắpnơi,trênđườngphố,trongsânvậnđộng,ngoàichợ,đólàmộtphầncủacuộcsốngcủachúngtôiởđây,Amiragha.Nhữngkẻmanrợcaitrịlớpwatancủachúngtakhôngquantâmđếnđạolýlàmngười.Mộthôm,tôiđikèmFazanajanrakhuchợmuamộtítkhoaitâyvàbánhnaan.Côấyhỏingườibánhàngkhoaitâygiábaonhiêu,nhưngngườiấykhôngnghethấycôấyhỏi,tôinghĩôngtađiếc.ThếlàcôấyphảihỏitohơnvàbấtngờmộtthằngTalibantrẻchạyngaytớinệncôấyvàohaibênđùibằngchiếcdùicuigỗ.Nóđánhcôấymạnhđếnnỗicôấyngãxuống.Nóhétvàomặtcôấy,chửivàbảo,BộĐạođứcvàTộilỗikhôngchophépphụnữnóito.Côấybịmộtvếtthâmtímlớntrongnhiềungày,nhưngtôicóthểlàmgìđượcngoàiviệcđứngnhìnvợmìnhbịđánh?Nếutôiđánhtrả,conchóấychắcchắnsẽnãngaymộtphátđạnvàongườitôi,mộtcáchsungsướng!RồichuyệngìsẽxảyravớithằngbéSohrabcủatôi?ĐườngphốđãđầynhữngtrẻmồcôiđóikhátvàngàynàotôicũngcảmơnĐứcAllahrằngtôivẫncònsốngsót,khôngphảibởitôisợchết,màbởitạivợtôicómộtngườichồngvàcontraitôikhôngphảilàmộtđứatrẻmồcôi.TôimongcậucóthểgặpSohrab.Nólàthằngbérấtngoan.ChúRahimKhansahibvàtôiđãdạynóđọcvàviết,đểnókhỏilớnlênnguđầnnhưchanó.Và,nócũngcóthểbắnbằngchiếcsúngcaosuđó!ThỉnhthoảngtôiđemSohrabđiquanhquẩnvàmuakẹochonó.VẫncònmộtngườidiễntròkhỉởShar-e-Nau,vànếuchúngtôitìnhcờgặphắn,tôitrảtiềnđểhắnmúatròkhỉchoSohrabxem.Giácậuđượcthấynócườinhưthếnàonhỉ!Cảhaibốcontôithườngtrèolênnghĩađịatrênđồi.CậucónhớchúngtavẫnquenngồidướigốclựuởđóvàđọctruyệnShahnamah?Hạnhánđãlàmkhôtrụiđồivàcâylựunhiềunămkhôngkếttrái,nhưngSohrabvàtôivẫnngồidướibóngcâyvàtôiđọcchonónghetruyệnShahnamah.Khôngcầnkểchắccậucũngbiết,phầnnóthíchnhấtlàphầncónhắcđếntênnó,RostamvàSohrab.Chẳngbaolâunósẽtựmìnhđọcđượccuốnsách.Tôilàmộtngườicharấttựhàovàrấthạnhphúc.Amiragha,ChúRahimKhanốmlắmrồi.Chúhosuốtngàyvàtôithấymáutrênốngtayáochúkhichúlaumiệng.ChúgiảmcânrấtnhiềuvàtôimongchúsẽănmộtchútShorwavớicơmmàFarzanajan
nấuchochú.NhưngchúăncómộthaimiếngvàtôinghĩchỉđểlàmvừalòngFarzanajan.Tôirấtlochoconngườiyêuquýấyđếnnỗingàynàotôicũngcầunguyệnchochú.ChúđangrờisangPakistanítngàyđểthamkhảoýkiếnmấyôngbácsĩởđóvàInshallah,mongôngsẽtrởvềvớinhữngtintốtđẹp.Nhưngtrongthâmtâmtôi,tôivẫnsợchochú.FarzanajanvàtôiđãbảoSohrablàchúRahimKhansahibsắpkhỏi.Chúngtôicòncóthểlàmgì?NómớimườituổivànótônthờRahimKhansahib.Haiôngcháucàngngàycànggắnbóvớinhau.ChúRahimKhanthườngmangnóraphốchợmuabóngbayvàbánhbíchquychonó,nhưngbâygiờthìchúquáyếu,khônglàmthếđượcnữa.Sauđótôiđãmơrấtnhiều,Amiragha.Mộtsốlàácmộngnhưnhữngxácngườibịtreocổthốirữatrênnhữngsànbóngđá,vớimáuloangtrêncỏ.Tỉnhkhỏinhữngcơnácmộngđó,ngườitôivãmồhôivàthởdồndập.Tuyvậyphầnnhiềutôimơthấynhữngđiềutốtđẹp,vàngợicaThánhAllahvìnhữngđiềuđó.TôimơthấychúRahimKhankhỏibệnh.Tôimơthấycontraitôisẽlớnlêntrởthànhmộtngườitốt,mộtngườitựdo,vàmộtngườiquantrọng.TôimơthấynhữngbônghoalawlasẽlạinởtrêncácđườngphốKabul,vànhạcrubablạisẽvanglêntrongnhữngphòngtrà,nhữngcánhdiềusẽlạibaytrênbầutrời.VàtôimơmộtngàynàođócậusẽtrởvềKabulthămlạimảnhđấtthờithơấucủachúngta.
Nếucậutrởvề,cậusẽthấymộtngườibạncũtrungthànhđangmongđợicậu.
CầumongThánhAllahluônluônbêncậu.Hassan.Tôiđọcbứcthưhailần.Tôigấpthưlạivànhìnvàotấmảnhthêmmộtlúc
nữa.rồichovàotúi.Tôihỏi:-Cậuấythếnào?-Bứcthưđóviếtcáchđâysáuthángrồi,vàingàytrướckhichúrờisang
Peshawar.–RahimKhannói.–ChúchụpbứcảnhbằngmáyPolaroidhômtrướckhichúđi.MộtthángsaukhichúđếnPeshawar,chúnhậnđượccúđiệnthoạitừmộtngườihàngxómởKabul.Ôngtakểchochúnghechuyệnnày:Ítlâusaukhichúđi,mộttinđồnlankhắprằngmộtgiađìnhHazarađangsốngmộtmìnhtrongtoànhàlớnởquậnWazirAkbar-Khan,hoặcbọnTalibankhẳngđịnhnhưthế.HaithằngquanchứcTalibanđếnđiềutravàthẩmvấnHassan.ChúngbuộctộiHassandốitrákhikhaivớichúnglàsốngvớichúchodùnhiềungườihàngxóm,kểcảngườigọiđiệnchochú,ủnghộlờikhaicủaHassan.BọnTalibannóiHassanlàmộttêndốitrávàlàmộtthằngtrộmcắpnhưmọitênHazaravàlệnhchogiađìnhnóphảirakhỏingôinhàlúcchiềuxuống.Hassanphảnđối.NhưngngườihàngxómcủachúnóibọnTalibanđangnhòmngótoànhàlớnnhư–ôngtanóithếnàonhỉ!–À,nhưđànsóinhòmvàobầycừu.ChúngbảovớiHassan,chúngsẽchuyểnvàoởcoinhưđểgiữnóantoànchođếnkhichútrởvề.Hassanlạiphảnđối.Thế
làchúnglôinórangoàiđườngphố.-Không.–Tôithở.-…vàralệnhchonóquỳxuống…-Không,lạychúa,không.-…vàbắnvàosaugáynó.-Không.-Farzanađếnthétlênxôngvàođánhchúng…-Không.-…bắnnốtcôấy.Tựvệ.Sauđóchúngtuyênbốthế…Nhưngtấtcả
nhữnggìtôicóthểlàmđượcchỉlàthìthào“Không,không,không,”mãikhôngngừng.
Tôivẫnnghĩvềcáingàynăm1974,trongphòngbệnh,ngaysaucaphẫuthuậtmôichoHassan.Baba,chúRahimKhan,ôngAlivàtôiđãxúmlạiquanhgiườngcủaHassanxemcậuquansátđôimôimớicủamìnhtrongcáigươngcầmtay.Naymọingườitrongcănphòngấyđềuđãchếtvàsắpchết.Ngoạitrừtôi.
Rồitôilạithấymộtcáigìkhác:tênđànôngmặcchiếcáorằnriđangdíhọngkhẩuKalashnikovcủanóvàogáyHassan.Tiếngnổvangvọngsuốtđườngphốngôinhàchatôi.Hassanđổphịchxuốngmặtđường.Cuộcđờitrungthànhđơnphươngcủacậuấylìabỏcậu,nhưnhữngchiếcdiềubịgióthổidạtđimàcậutừngsănđuổi.
-BọnTalibanchuyểnvàongôinhà.–RahimKhannói,–mượncớchúngđãtrụcxuấtmộtkẻxâmphạmtàisản.NhữngkẻgiếtHassanvàFartanabịsathải,coinhưmộttrườnghợptựvệ.Khôngaidámnóimộtlờivềchuyệnnày.PhầnlớnvìsợbọnTaliban,chúnghĩthế.NhưngcũngkhôngailạidạidộtđiliềumạngvìmộtcặpđàytớngườiHazaralàmgì.
-RồichúnglàmgìvớiSohrab?–Tôihỏi.Tôicảmthấymệtmỏi,bịvắtkiệt.MộtcơnholàmRahimKhancoquắpngườilạivàtiếptụcnhưthếmộtlúclâu.Cuốicùngkhinhìnlên,mặtôngđỏửngvàmắtôngvằnđỏ.
-Chúnghenói,nóởtrongmộttrạimồcôiởKarteh–Seh,Amirjanạ.Thếrồiônglạiho.Khidừnghotrôngônggiàhơnmấyphúttrướcđó,nhưthểmỗicơnholạilàmônggiàthêm.
-Amirjan,chúgọicháuvềđây,bởivìchúmuốnđượcgặpcháutrướckhichết,nhưngkhôngphảichỉcóthế.Tôikhôngnóigì.TôinghĩtôiđãbiếtnhữnggìRahimKhansắpnói.
-ChúmuốncháuđiKabul.ChúmuốncháuđemSohrabsangđây,–ôngnói.
Tôicốtìmnhữnglờilẽthíchhợp.TôihầunhưchưacóthờigianchocáithựctếrằngHassanđãchết.
-Xinhãynghechúnói.ChúbiếtmộtcặpvợchồngngườiMỹởPeshawar,ôngThomasvàbàBettyCaldwell.HọlànhữngngườiCơđốc
giáovàhọquảnlýmộttổchứctừthiệnnhỏhoạtđộngbằngnhữngkhoảnhiếntặngriêngtư.ChủyếuhọxâynhàvànuôitrẻconAfghanbịmấtchamẹ.Chúđãđếnthămnơiđó.Mộtnơisạchsẽvàantoàn,trẻconđượcchămsóctốt,ôngvàbàCaldwelllànhữngngườinhânhậu.ÔngbàấyđãbảochúrằngSohrabsẽđượchoannghênhtạinhàôngbàấyvà…
-RahimKhan,chúkhôngnghiêmtúcrồi.-Nếuchúnghĩthế,chúđãkhôngyêucầucháuđếnđây.Tôimânmêchiếc
nhẫncướicủatôi:-Chúđãluônluônđánhgiáquácaovềcháuđấy,chúRahimKhan…-Và
cháuđãlạiluônluônquákhắcnghiệtđốivớibảnthân,–ôngngậpngừng.–Nhưngcómộtchuyệnkhác.Mộtchuyệnkháccháukhôngbiết.
-Làmơn,chúRahimKhan.-SanaubarkhôngphảilàngườivợđầutiêncủaôngAli.Bấygiờtôimớingướcnhìnlên.-Trướcđó,ôngấyđãcướimộtphụnữHazarathuộcvùngJahori.Chuyện
đócólâutrướckhicháurađời.Họlấynhauđượcbanăm.-Chuyệnnàythìcódínhdánggì?-Saubanămkhôngcóconcáicôtabỏôngấyvàlấymộtngườiđànông
ởKhost.Côtađẻchoôngnàybađứacongái.Đólànhữnggìchúđangcốnóichocháubiết.
Tôibắtđầuhiểuôngđangđịnhđiđếnđâu.Nhưngtôikhôngmuốnnghephầncònlạicủacâuchuyện.TôicómộtđờisốngtốtđẹpởCalifornia,mộtngôinhàkiểuVictoriaxinhđẹpvớicáimáinhọn,mộtcuộchônnhântốtđẹp,mộtnghềviếtvănđầyhứahẹn,bốmẹvợyêuquýtôi.Tôicóccầnbấtkỳcáigìcủacâuchuyệnvớvẩnấy.
-ÔngAlivôsinh,–RahimKhannói.-Không,ôngấykhôngthể.ÔngấyvàbàSanaubarđãđẻraHassan,phải
khôngnào?HọđãcóHassan.-Không,họkhôngcó,–RahimKhannói.-Có,họcó.-Không,Amir,họkhôngcó.-Vậyai?-Chúnghĩcháubiếtai.Tôicảmthấynhưngườiđangtuộtxuốngmộtváchđádựngđứng,cốníu
chặtlấynhữngbụirậm,vớinhưngcâygairốirắmvàcuốicùngtrắngtay.Cănphòngnhưđanghạxuốngdânglên,lắclưbênnàyquabênkhác.
-Hassancóbiếtkhông?–Tôinóiquađôimôitưởngnhưkhôngphảimôitôinữa.RahimKhannhắmmắtlại.Lắcđầu.
-Cácngười,đồácđộc,–tôilẩmbẩm.Đứnglên.–Cácngười,đồácđộcchếttiệt.–Tôihétlên.–Tấtcảlũcácngười,mộtchuỗilừalọcácđộcchếttiệt!
-Xincháungồixuống.–RahimKhannói.-Tạisaochúlạiphảigiấutôi?Giấunó?–Tôirốnglên.-Amirjan,xincháunghĩlại.Đólàmộttìnhthếnhụcnhã.Ngườitasẽ
bàntán.Tấtcảnhữnggìmộtconngườiđãcótrướcđó,tấtcảnhữnggiátrịcủaanhta,làdanhdự,têntuổivànếungườitabàntán…Chúngtakhôngthểnóichobấtkỳaibiết,chắcrằngcháucóthềhiểuđượcđiềuấy.Ôngtúmlấytôi.Nhưngtôigỡtayôngra.Đithẳngracửa.
-Amirjan,xincháuđừngbỏđi.Tôimởcửavàquaylạiphíaông:-Tạisao?Chúcòncóthếnóigìvớicháunào?Cháuđãbamươitámtuổi
rồi,vàcháuchỉthấyhoáratoànbộcuộcđờicháu,mẹkiếp,chỉlàmộtsựđạidốitrá!Chúcóthểnóigìđểlàmchomọiviệctốtđẹphơnnào?Khônggìhết.Khôngmộtđiềuchếttiệtnàohết!Nóithếrồitôisầmsầmbướcrakhỏicănhộ.
Chương18Mặttrờigầnnhưđãlặnhẳnvàđểlạitrênbầutrờinhữngdảimàutía,đỏ
sắptắt.Tôibướcxuốngmộtđườngphốhẹp,nhộnnhịpvàrờixakhỏitoànhàcủaRahimKhan.Đườngphốlàmộtcáingõồnàotrongmộtmớrắcrốinhữnglốiđinhỏtắcnghẽnngườiđibộ,xeđạpvàxexíchlô.NhữngbiểnlớntreoởcácgócđườngquảngcáoCoca-colavàthuốclá.Nhữngtấmápphíchphimrẻtiềnphôphangnhữngnữdiễnviênđầynhụccảmkhiêuvũvớiđámđànôngdanâuđẹptraitrênnhữngcánhđồnghoacúcvạnthọ.
Tôibướcvàomộtquánsamôvanhỏđầykhóithuốcvàgọimộttáchtrà.Tôitựalưnglênchânsauchiếcghếđanggấplạivàlaumặt.Cảmgiácbịtuộtxuốngmộtcáivựcđãphaimờ.Nhưngthayvàođó,tôicảmthấynhưmộtngườivừatỉnhgiấctrongngôinhàriêngcủamìnhvàthấymọiđồđạctrongnhàđãđượcsắpxếplại,đếnnỗimọixóxỉnh,mọirạnnứtthânthuộctrôngđềuxalạ.Bịlạchướng,anhtaphảiđánhgiálạimọivậtxungquanh,vàđịnhhướnglạibảnthân.
Làmthếnàomàtôilạicóthểmùđặcđếnthế?Nhữngdấuhiệuđãtừnghiệntrướcmắttôitrongsuốtbaolâu.Bâygiờchúngvụttrởlạivớitôi:BabathuêbácsĩKumanchữalạicáimôihẻchoHassan.BabakhôngbaogiờquênsinhnhậtcủaHassan.Tôinhớlạicáingàychúngtôiđangtrồnghoatuylíp,khitôihỏiBabađãbaogiờôngxemxétđếnviệcthuênhữngngườiởmớichưa.Hassansẽkhôngđibấtcứđâu.Ôngđãgầmlên.Nósẽởngaytạiđâyvớichúngta,nơimàthuộcvềnó.Đâylànhàcủanóvàchúngtalàgiađìnhcủanó.Ôngđãkhóc,khóckhiôngAlituyênbốrằngsẽcùngHassanrờibỏchúngtôi.
Ngườihầubànđặtmộttáchtràlêncáibàntrướcmặttôi.NơichânbànbắtchéothànhhìnhchữXcómộtvòngchuôngđồng,mỗichiếclớnbằngquảócchó.Mộttrongnhữngquảchuôngbịtuộtra.Tôicúixuốngvàbuộcchặtnólại.Tôimongtôicóthểxiếtchặtlạicuộcđờicủariêngtôidễdàngnhưthế.Tôiuốngmộtngụmtràđenđặcnhấttừnguốngtrongnhiềunăm,vàcốnghĩtớiSoraya,tớiôngtướngvàKhalaJamila,tớicuốntiểuthuyếtcầnhoànthành.Tôicốquansátxecộlồnglộntrênđườngphố,mọingườiraravàovàonhữngcửahàngbánhkẹonhỏ,cốlắngnghenhạcQawaliđangvanglêntừchiếcđàibándẫnởbànbêncạnh.Bấtcứthứgì.NhưngtôivẫncứthấyBaba,trongcáiđêmtôitốtnghiệp,đangngồitrongchiếcxeFordôngvừatặngtôi,sựcmùibiavànói:Hômnay,bốchỉmuốnHassanởđâyvớichúngta.
Làmsaoôngcóthểlừadốitôisuốtbaonămnhưthế?CảHassannữaôngđãđặttôingồilênđùiôngkhitôicònnhỏ,nhìnthẳngvàomắttôivànói:Chỉcómộttộilỗiduynhất.Vàđólàăncắp…Khiconnóidối,conăncắpquyềncủaaiđóđượcbiếtsựthật.Ôngđãchẳngnóinhưngcâuđóvớitôi
sao?Vàgiờđâymườilămnămsaukhitôiđãchônông,tôiđượcbiếtrằngBabatừnglàmộttênăncắp.Vàmộttênăncắpthuộcloạixấuxanhất,bởinhữngthứmàôngđánhcắpđãtừnglàthiêngliêngđốivớitôi:quyềncủatôiđượcbiếttôicómộtđứaemtrai,quyềncủaHassanđượcbiếtnguồngốccủamình,vàdanhdựcủaôngAli.Nangcủaông,Namooscủaông.
Nhữngcâuhỏivẫnkhôngngừngđếnvớitôi.BabađãdámnhìnthẳngvàomắtôngAlirasao?ÔngAliđãsốngtrongngôinhàđóthếnào,ngàynàyquangàykhác,biếtrõđãtừngbịchủmìnhđơnphươnglàmnhụcmộtcáchtồitệnhấtmàmộtngườiAfghancóthểbịlàmnhục?VàtôiđịnhhoàgiảirasaocáihìnhảnhmớicủaBabavớihìnhảnhôngđãtừnginđậmtrongóctôibấylâu,cáihìnhảnhôngtrongbộđồvestonnâu,tậptễnhbướclênlốixevàonhàTaheriđểhỏiSorayalàmvợchotôi?
Đâylạilàmộtsáongữnữamàôngthầydạyviếtvăncủatôithườnggiễucợt:chanào,connấy[108].Nhưngnóđúngphảikhôngnào?Hoára,Babavàtôicòngiốngnhauhơnnhiềunhữnggìtôivẫnbiết.Cảhaichúngtôiđãphảnbộilạinhữngconngườicólẽđãhiếncảđờihọchochúngtôi.Vàtừđómớinhậnrađiềunày:RahimKhanđãgọitôivềđâyđểchuộctộikhôngchỉchonhữngtộilỗicủatôimàcòncủaBabanữa.
Rahimnói,tôiluônluônquákhắcnghiệtvớibảnthân.Nhưngtôikhônghiểu.Đúng,tôikhônglàmchoôngAligiẫmlênquảmìnchôn,tôikhôngmongbọnTalibanđếnnhàđểbắnHassan.NhưngtôiđãđuổiôngAlivàHassanrakhỏinhà.Phảichănglàquágượnggạođểhìnhdungmọisựcóthểđãtrởnênkháchơnnếutôikhôngđuổihọ?CóthểBabasẽmanghọtheotớiMỹ.CóthểbâygiờHassanđãcómộtngôinhàriêngcủamình,mộtnghề,mộtgiađình,mộtcuộcsốngtạiđấtnướcnơingườidânởđóthậmchíchẳngbuồnbậntâmmộtngườiHazaralàthếnào.Cóthểkhông.Nhưngbiếtđâu.
CháukhôngthểđiKabul,tôiđãnóivớiRahimKhan,cháucómộtngườivợởMỹ,mộtngôinhà,mộtnghềvàmộtgiađình.NhưnglàmsaotôicóthểkhăngóitrởvềnhàkhinhữnghànhđộngcủatôicóthểtướcmấtmộtcơmaychoHassanđểcóvẫnnhữngthứnhưthế?
ƯớcgìRahimKhanđừnggọitôi.Tôimongônghãyđểtôisốngtrongquênlãng.Nhưngôngđãgọichotôi.VànhữnggìRahimKhantiếtlộchotôiđãlàmthayđổimọiđiều.Làmchotôithấycảcuộcđờitôi,rấtlâutrướcmùađôngnăm1975,luilạicáingàyngườiphụnữHazarahátrucònđangchotôibú,đãtừnglàmộtvòngquaycủanhữngdốitrá,phảnbộivàbímậtrasao.
Luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại,chúđãnóivậy.Mộtconđườngđểkếtthúcvòngquaynày.Vớimộtđứacontraibénhỏ.
Mộtđứatrẻmồcôi.ContraicủaHassan.ĐâuđóởKabul.TrênchiếcxekéoquaylạicănhộcủaRahimKhan,tôinhớBabanóirằng
vấnđềcủatôilà,aiđóđãluônhoànthànhcuộcchiếnđấucủatôithaycho
tôi.Giờđâytôiđãbamươitámtuổi.Tóctôiđãrụngvàcónhữngvệthoarâm,vàmớiđâythôi,nhữngvếtchânquạđãhằnquanhđôimắttôi.Giờđâytôiđãgiàhơn,nhưngcóthểchưađếnnỗiquágiàđểbắttayvàocuộcchiếnđấucủachínhtôi.Babađãdốitránhiềuđiều,nhưnghoáraônglạiđãkhôngdốitrávềđiềuđó.
TôinhìnlạivàokhuônmặttròntrĩnhtrongtấmảnhPolaroidlầnnữa,mặttrờihắtnắnglêntrênđó.Khuônmặtcủaemtraitôi.Hassanđãtừngyêutôi,yêutôitheocáchkhôngaicómộttìnhyêunhưthếbaogiờhoặcmãimãisẽcònyêunhưthế.Bâygiờnóđãđimấtrồi,nhưngmộtphầnconngườinóvẫncònđangsống.PhầnđóởKabul.
Đợichờ.TôithấyRahimKhanđangcầukinhnamazởgócphòng.Ôngchỉlàmột
cáibóngđenđangcúiđầuvềphíaĐông,trướcmộtbầutrờiđỏnhưmáu.Tôiđợichoôngcầukinhxong.Rồitôibảoông,tôisẽđiKabul.Bảoông,sánghômsausẽgọichoôngbàCaldwell.Ôngnói:
-Chúsẽcầunguyệnchocháu,Amirjan.
Chương19Lạisayxe.Đếnlúcxechúngtôichạyquacáibiểnđạnbắnlỗchỗ,ĐÈO
KHYBERHOANNGHÊNHQUÝKHÁCH,miệngtôibắtđầumuốnnôn.Mộtcáigìđótrongdạdàytôicuộnlênvàxoắnlại.Farid,gãtàixếcủatôi,liếcnhìntôilạnhlùng.Khôngmộtchútđồngcảmnàotrongmắthắn.Tôihỏi:
-Cóthểhạkínhxexuốngkhông?Hắnchâmmộtđiêuthuốcvàkẹpchặtgiữahaingóncònlạicủataytrái,
bàntayvẫnđểtrêntaylái.Đôimắtđenvẫnnhìnđường,hắncúixuốngphíatrướcnhặtchiếctuốcnơvítnằmgiữahaichân,vàtraonóchotôi.Tôicắmvàocáilỗnhỏởcửaxe,nơiđánglẽcótayquayvàvặnchocửakínhxechotôihạxuống.
Faridlạinhìntôikhinhmiệt,cáinhìnnàycóvẻnhưmộtkẻthùđịchđượcnénlại,vàtiếptụchútthuốc.HắnkhôngnóiquámươilờitừlúcchúngtôikhởihànhởJamrudFord.
-Cảmơn,–tôilẩmbẩm.Tôingảđầurangoàicửasốđểchokhílạnhgiữabantrưaàoquamặttôi.XechạyxuyênquanhữngvùngđấtcủacácbộtộcĐèoKhyber,ngoằnngoèogiữanhữngváchđáphiếnvàđávôi,đúngnhưtôinhớBabavàtôiđãchochạyxequamiềnđấttuyệtvọngnàytrướcnăm1974.Nhữngdãynúikhôcằn,sừngsữngdọctheonhữngvựcsâu,vútlênnhưngđỉnhlởmchởmtaimèo.Nhữngpháođàicổ,tườngbằngđấtnungđangvỡvụntrênđỉnhnhữngváchđácheoleo.TôicốdánmắtvàodãyHinduKushphủtuyếtởphíaBắc,nhưngmỗilầnbụngtôiổnổnđượcmộtchút,chiếcxetảilạilượnvòngmộtkhúcngoặtkhác,làmdộilênmộtđợtsóngbuồnnônmới.
-Thửmộtmiếngchanhxem.-Cáigì?-Chanh.Sayxedùngtốtđấy,–Faridnói.–Tôiluônmangtheomộtquả
khiláixeđườngnày.-Không,cảmơn.–Tôinói.Nghĩđếnthêmchấtchuachodạdàylàđã
muốnnônthêmrồi.Faridcườikhẩy.-KhôngmàunhiệmnhưthuốcMỹđâu,tôibiếtchỉlàmộtphươngthuốc
cổmẹtôidạytôithôi.Tôichỉtiếcnhỡđểlỡmấtdịpmaythânthiệnvớihắn:-Đãvậythìcólẽchotôimộtmiếng.Hắnvớlấycáitúigiấyởsaughếvà
bócmộtnửaquảchanhra.Tôicắnmộtmiếng,đợivàiphút:-Anhnóiđúng,tôithấydễchịuhơn.Tôinóidối.LàmộtngườiAfghan,
tôibiếttốtnhấtlàchịukhổcònhơnthôlỗ.Tôicốnặnramộtnụcườiyếuớt.-Mẹowatani[109]cổđấymà,khôngcầnphảithuốctiênđâu–Hắnnói
giọnggầnnhưcáukỉnh.Hắnbúngtànthuốcđivàtựbanchomìnhmộtcái
nhìnthoảmãntrongchiếcgươngchiếuhậu.HắnlàmộtngườiTajik[110],mộtgãđànônggầycaolêuđêu,dangămđen,mặtsạmnắnggió,vaihẹp,cáicổdàilộyếthầu,nhưngchỉlórasaubộrâukhihắnquayđầulại.Hắnmặcnhiềuhơntôi,dùtôichođóthựcrachỉlàlốiănmặckhác:mộtchiếcmềnlendệtthôchùmlênpirhan-tumban[111]màuxámvàmộtáovest.Trênđầu,hắnđộichiếcpakol[112]nâuhơinghiêngvềmộtbên,giốngnhưngườianhhùngTajikAhmadShadMassoud–đượcdânTajikcoinhư“ConmãnhsưcủaPanjsher.”
ChínhRahimKhanđãgiớithiệutôivớiFarid.ỞPeshawar.ÔngbảotôiFaridhaichíntuổi,dẫuhắncóbộmặtthậntrọng,chằngchịtnếpnhăncủamộtngườigiàhơncáituổichưađếnbamươi.HắnsinhraởMazar-i-Sharif,vàsốngởđóchotớikhilênmườithìchahắnchuyểncảgiađìnhtớiJalalabad.Mườibốntuổi,hắntheochathamgiaphongtràoHồigiáoThánhchiếnJihadchốnglạibọnShorawi.ChaconhắnđãchiếnđấuởthunglũngPanjsherhainămliềnchođếnkhitrựcthăngnãsúngmáyvàxéôngbốralàmnhiềumảnh.Faridcóhaivợvànămđứacon.“Hắnvốncóbảyđứa”,RahimKhannóibằngconmắtbuồnbuồn,nhưnghắnđãđểmấtđứacongáibénhấtmấynămtrướctrongmộtvụmìnnổngayphíangoàiJalalabad,cũngvụnổđãcắtmấtgótchânvàbangóntaytráihắn.Sauđó,hắnđưahaivợhắnvàlũtrẻtớiPeshawar.
-Trạmkiểmsoát.–Faridgầmlên.Tôikhomngườixuốngmộtchúttrongghếngồicủatôi,haitaykhoanhtrướcngực,quêncảbuồnnôn.Nhưngkhôngcầnphảilo.HaiquânnhânPakistanlạigầnchiếcxeLandCruisercũnátcủachúngtôi,liếcvộivàotrongxe,vàvẫychúngtôiđi.TênFaridđứngđầudanhsáchchuẩnbịcủachúRahimKhanvàtôi,mộtdanhsáchgồmcảviệcđổitiềnđôsangtiềnKaldarvàtiềnAfghan,quầnáocủatôivàchiếcpakol–mỉamaithay,tôichưatừngmặcthứnàohồitôicònsốngởAfghanistan,tấmảnhPolaroidcủaHassanvàSohrab,vàcuốicùng,khoảnquantrọngnhất,mộtbộrâuđengiảdàiđếnngực,Shari’atửtế–hoặcítnhấtcũnglàShari’atheocáchhiểucủabọnTaliban.RahimKhanquenmộtngườibạnởPeshawar,chuyêngiatrongviệcgắnnhữngthứđó,đôikhichocảnhữngnhàbáophươngTâyđếnlàmphóngsựvềchiếntranh.
RahimKhanmuốntôilưulạivớiôngthêmmấyngàynữađểsắpxếpmọiviệctrôichảyhơn.Nhưngtôibiếttôiphảirờiđicùngsớmcàngtốt.Tôisợtôisẽđổiý.Tôisợtôisẽcânnhắc,suytính,dằnvặt,duylý,vàthuyếtphụcbảnthânđừngđi.TôisợtiếnggọicủacuộcsốngởMỹsẽkéotôitrởlại,tôisẽlộingượcdòngconsônglớnvĩđạiđóvàphómặcbảnthânquênđi,phómặcmọichuyệntôibiếtđượcvàingàyvừaquachìmxuốngđáy.Tôisợtôisẽđểchonướccuốntôikhỏinhữnggìtôiphảilàm.KhỏiHassan.Khỏiquákhứđãlêntiếnggọi.Khỏicơmaycuốicùngnàyđểchuộctội.Vìvậytôilênđườngtrướckhicómộtkhảnăngnàocủanhữngđiềuđóxảyra.Cònđốivới
Soraya,báochonàngbiếttôisẽtrởvềAfghanistankhôngphảilựachọncủatôi.Nếutôilàmthế,nàngsẽđặtvémáybayngaychuyếnkếtớiPakistan.
Chúngtôiđãvượtquabiêngiớivànhữngdấuhiệucủanghèokhổhiệnraởkhắpmọinơi.Bênkiađường,tôithấyhàngloạtnhữngngôilàngnhỏmọcrađóđây,giốngnhưnhữngmảnhvụnđồchơigiữađámđấtđá,nhữngngôinhàvànhữngtúplềubằngđấtđổnátchẳngcógìngoàibốncâycộtgỗvàmảnhvảiráchcoinhưcáimái.Tôithấylũtrẻănmặcráchrướisănđuổiquảbóngđábênngoàinhữngtúplềuấy.Vàidặmđườngsau,tôibấtchợtthấymộtnhómđànôngngồixệp,trôngnhưmộtđànquạ,trêncáixácchiếcxetăngXôviếtcháyrụi,gióthổibaymépnhữngtấmmềnquấnquanhngườihọ.Phíasauhọmộtngườiđànbàtrongchiếcburqa[113]nâuvácmộtvòsànhlớntrênvai,đixuốngconđườnghằnsâuvàbánhxe,vềphíadãynhàđất.
-Lạthật,–tôinói.-Gìcơ?-Tôicảmthấynhưmộtkháchdulịchtrênchínhđấtnướcmình,–tôivừa
nóivừaquansátmộtngườichăndêđangchănsáucondêcòmnhomdọclềđường.Faridcườikhẩy.Hắnquẳngđiếuthuốcđi:
-Ôngvẫncònnghĩnơinàylàđấtnướcmìnhư?-Tôinghĩmộtphầnconngườitôisẽluônluônnghĩvậy,–tôinói,đểchốngchếhơnlàchủđịnh.
-SauhaimươinămsốngởMỹchứgì,–hắnvừanóivừađánhtaylái,tránhmộtcáihốtobằngtráibóngbãibiển.
Tôigậtđầu:-TôilớnlênởAfghanistan.Faridlạicườikhẩy.-Tạisaoanhlạithế?-Chẳngsaocả,–hắnlẩmbẩm.-Không,tôimuốnbiết.Tạisaoanhlạilàmthế?Trongchiếcgươngchiếuhậu,tôithấymộtcáigìđóloélêntrongmắthắn.-Ôngmuốnbiếtkhông?–Hắncườimỉa.–Đểtôitưởngtượngxemnào,
Aghasahib.Cóthểôngđãsốngtrongmộttoànhàlớnhaihoặcbatầngvớimộtcáisânsautuyệtđẹpnơingườicoivườncủaôngtrồngđầyhoavàcâyănquả.Tấtcảđềucócổng,tấtnhiên.BốôngláimộtchiếcxehơiMỹ.Ôngcũngcónhiềuđàytớ,cóthểlàngườiHazara.Chamẹôngthuêthợtrangtríngôinhàtheolốimehmanis[114]cầukỳcủahọ,đểbạnbèhọghéthăm,chèchénrồikhoáclácvềnhữngchuyếnđichâuÂuhoặcMỹcủahọ.Vàtôidámđemđôimắtcủađứacontraiđầulòngcủatôiracược,đâylàlầnđầuliênôngđộipakol.
Hắnnhănnhởcườivớitôi,đểlộđầymộtmồmrăngsún.-Tôinóiđúngchứ?-Tạisaoanhlạinóinhữngđiềunày?–Tôihỏi.-Bởivìôngmuốnbiết.
Hắnnhổ.Hắnchỉmộtônggià,quầnáoráchrướilêbướcxuốnglốiđibẩnthỉu,mộtbaotođầycâychổixể[115]buộctrênlưng:
-ĐómớilàAfghanistanthựcsự,Aghasahib.LàAfghanistanmàtôibiết.Cònông?Ôngmãimãilàmộtkháchdulịchởđây,ôngđâucóbiếtđiềuđó.
RahimKhanđãcảnhbáotôiđừngmongmộtsựđóntiếpnồngnhiệtởAfghanistantừnhữngconngườiđãởlạiphíasauvàchiếnđấu.Tôinói:
-Tôirấttiếcvềchuyệnchaanh,congáianhđãmất,vàrấttiếcvềbàntayanh.
-Chẳnglàgìđốivớitôi,–hắnlắcđầunói.–Chungquylàtạisaoônglạitrởvề?BánđấtcủaBabaôngà?ĐúttiềnvàotúivàchuồnthẳngvềvớimẹôngởMỹà?
-Mẹtôichếtngaylúcsinhratôi,–tôinói.Hắnthởdài,châmmộtđiếuthuốckhác.Khôngnóigìnữa.
-Đỗlại.-Cáigì?-Đỗlại,chếttiệt!–Tôinói.–Tôisắpbịnôn.Tôinhàovộirakhỏixe,lúcnóvừatápvàolềsỏidọcđường.Đếnxế
chiều,địahìnhđãchuyểntừmộtvùngtoànnhữngđỉnhnúidãinắngvàváchđátrơtrụisangmộtquangcánhthôndãhơn,xanhtươihơn.ConđèochínhtừLandiKotaldốcxuốngquađịaphậnShinwarivớiLandiKhana.ĐếnTorkhamlàchúngtôiđãvàođịaphậnAfghanistanrồi.Nhữngcâythôngmọcbênlềđường,íthơnlàtôinhớvànhiềucâytrơtrụi,nhưnglạiđượcnhìnthấycâycũngtốtsaumộtđoạnđườngxechạygiannanquađèoKhyber.ChúngtôiđangđếnsátJalalahad,ởđấyFaridcómộtngườianhtraibanđêmsẽđónchúngtôivàonhà.
MặttrờichưalặnhẳnkhixechúngtôivàoJalalabad,thủphủcủatiểubangNangarhar,thànhphốtừngnổitiếngvềtráicâyvàkhíhậuấmáp.Faridláixequanhữngtoàchungcưvànhữngngôinhàbằngđácủakhutrungtâmthànhphố.Khôngcónhiềucâycọnhưtôinhớnữa,vànhiềunhàđãbiếnthànhnhữngbứctườngkhôngmáivớinhữngđốngđấtsétvụnnát.
FaridngoặtlênmộtconđườnghẹpkhônglátvàđỗchiếcLandCruiserdọctheoconmươngkhôcạn.Tôichuirakhỏixe,vươnvai,vàhítmộthơidài.Ngàyxưa,gióthổitrànquanhữngcánhđồngđượctướitiêuxungquanhJalalabad,nơinôngdântrồngmíalàmkhôngkhíthànhphốđượmmộtmùithơmngọtngào.Tôinhắmmắtlạivàtìmkiếmmùingọtngàoấy.Nhưngtôikhôngthấy.
-Tađithôi.–Faridnônnóngnói.Chúngtôibướclênmộtconđườngđất,quamấycâybạchdươngtrụiládọctheomộtdãynhữngbứctườngđấtđổnát,Fariddẫntôiđếnngôinhàmộttầngcũnátvàgõvàocánhcửavángỗ.Mộtphụnữtrẻvớiđôimắtmàuxanhđạidươngvàmộtchiếckhăntrùmđầumàutrắngquấnquanhkhuônmặtlóra.Chịtatrôngthấytôitrước,ngần
ngại,chợtthấyFarid,mắtchịsánglên:-Salaamalaykum,KakaFarid!-Salaam,Maryamjan.–Faridđáplại,vàtặngchịtathứmàsuốtngày
hômấyhắnđãtừchốitôi:nụcườinồngấm.Hắnhônlênđỉnhđầuchị.Ngườiphụnữtrẻbướcsangmộtbên,nhìntôiđôichútthôngcảmhơn,khitôitheoFaridvàongôinhàbénhỏ.
Trầnnhàgạchphơithấp,nhữngtườngđấtchungquanhtrơtrọi,vàchỉcóchútánhsángtừcặpđènlồngởgócnhà.Chúngtôicởigiàyravàbướclênchiếcchiếucóitrảitrênnềnnhà.Dọcmộtbứctường,bađứacontraingồikhoanhchântrênđệmtrảimộtcáimềnmépráchbươm.Mộtngườiđànôngcaolớnđểrâu,vairộng,đứnglênchàođónchúngtôi.Faridvàanhtaômghìlấynhauvàhônnhaulênmá.FaridgiớithiệuanhtatênlàWahid,vàlàanhtraicủamình.
-ÔngấytừMỹvề,–Faridvừanóivớianhtraivừangoắcngóntaycáivềphíatôi.Rồihắnđểmặchaichúngtôivớinhauvàđếnthămlũtrẻ.Wahidngồidựavàotườngcùngtôi,đốidiệnvớilũtrẻ.ChúngvồlấyFaridvàtrèolênvaihắn.Mặcchotôiphảnđối,Wahidsaimộtđứatrảichiếcmềnnữađểtôiđượcthoảimáihơntrênnềnnhà,vàyêucầuMaryammangchotôimộttáchtrà.AnhtahỏithămtôichuyếnxetừPeshawarvàviệcquađèoKhyber.
Anhtanói:-Tôihyvọngôngkhôngtìnhcờđụngphảimộtđámdozd[116]nào.Đèo
Khybernổitiếngvềđịahìnhcũngnhưnhữngtoáncướpthườngnhũngnhiễukháchduhành.–Trướckhitôikịptrảlời,anhtanháymắtvànóito:
-Tấtnhiên,chẳngdozdnàolạiphíthìgiờđicướpchiếcxexấuxínhưcủaemtôi.
Faridvậtđứabénhấttrongbađứacontrairanềnnhàvàcùvàoxươngsườnnóbằngbàntaylành.Thằngbécườirinhríchvàđáhắn.
-Ítnhấtemcũngcóđượcmộtcáixe,–Faridhổnhểnnói.–Dạonàyconlừacủaanhrasaorồi?
-Lừacủatôicưỡicòntốthơnxecủachú.-KharKharamishnassah[117].–Faridđáptrả.Tấtcảđềucườivàtôi
cũngcườitheo.Tôinghethấynhữngtiếngđànbàtừgianphòngkềbên.Tôicóthểnhìnrõnửagianphòngđótừchỗtôingồi.Maryanvàmộtphụnữlớntuổihơn,độihijab[118]nâu,chừngnhưlàmẹchịta,đangthìthầmvớinhauvàróttràtừấmsangmộtcáibình.
-VậyônglàmgìởMỹ,Amiragha?–Wahidhỏi.-Tôilàmộtnhàvăn,–tôinói.TôitưởngnhưnghethấyFaridcườithầm
khitôinóithế.-Nhàvănư?–Wahidnói,rõràngxúcđộng.–ÔngviếtvềAfghanistan
à?-Phải,tôiđãviết.Nhưngkhôngphảimớiđây.–Tôinói.Cuốntiểuthuyết
gầnnhấtcủatôi:Mộtthờitrobụi[119]viếtvềmộtgiáosưđạihọcgianhậpmộtbộlạcngườiDi-gansaukhithấyvợmìnhlêngiườngvớimộttrongnhữngsinhviêncủaông.Đókhôngphảilàmộtcuốnsáchtồi.Mộtvàinhàphêbìnhđãgọiđólàcuốnsách“hay”,vàmộtngườithậmchíđãdùngtừ“lôicuốn”.Nhưngchợttôithấyngượngngùngvềchuyệnđó.TôimongWahidsẽđừnghỏitôiviếtvềcáigìnữa.
-CólẽôngnênlạiviếtvềAfghanistan,–Wahidnói.–NóichomọingườikháctrênthếgiớibiếtbọnTalibanđanglàmgìđấtnướcchúngta.
-Ồ,tôikhông…tôikhônghoàntoànthuộcloạinhàvănđó.-Ồ!–Wahidvừanóivừagậtđầuvàhơiđỏmặtlên.–Tấtnhiên,ôngbiết
rõnhấtnênviếtgì.Đâuđếnlượttôigợiý…Ngaylúcđó,Maryamvàngườiđànbàkiabướcvàophòngvớihaicáitáchvàấmtràtrênkhaynhỏ.Tôilễphépđứnglên,éptayvàongực,vàcúiđầuchào:
-Salaamalaykum.Ngườiđànbàlúcnàyđãquấnhijab,chephíadướimặt,cũngcúiđầuchào
lại:-Salaam,–bàđápbằngmộtgiọnghầunhưkhôngnghethấy.Mắtchúng
tôichẳnghềtiếpxúcvớinhau.Bàróttrà,còntôivẫnđứng.Ngườiđànbàđặttáchtràđangbốckhóitrướcmặttôivàrakhỏiphòng,đôichântrầncủabàkhônggâymộttiếngđộngnhỏkhibàbiếnmất.Tôingồixuốngvànhấptràđenđặc.Wahidcuốicùngcũngphávỡsựimlặngkhôngmấydễchịutheosau.
-VậycáigìkhiếnôngquaylạiAfghanistan?.-CáigìkhiếntấtcảbọnhọquaylạiAfghanistanchứ,anhthânmến?–FaridnóivớiWahid,
nhưngmắtlạidánvàotôibằngmộtcáinhìnkhinhthị.-Bas!Thôiđi!–Wahidngắtlời.-Vẫnchuyệnấythôi.–Faridnói.–Bánmảnhđấtnày,bánhỏinhàkia,
gomtiềnvàchạytrốnnhưmộtconchuộtnhắt.TrởvềMỹ,tiêutiềnấyvàoviệcchocảgiađìnhđinghỉởMêhicô.
-Farid!–Wahidgầmlên.Lũtrẻcon,vàngaycảFaridnữa,sợhãilùicảlại.–Quênmấtphéptắcrồiư?Đâylànhàtôi!Amiraghalàkháchcủatôiđêmnayvàtôisẽkhôngchophépchúlàmmấtdanhdựtôinhưthế!
Faridmởmiệng,địnhnóiđiềugìđó,nhưngrồinghĩlạivàkhôngnóigìnữa.Hắnngồiphịchxuốngdựavàotường,lẩmbẩmđiềugìđó,vàgáccẳngchânquèlênchânlành.Đôimắtbuộctộicủahắnkhôngchịurờitôi.
-Thứlỗichochúngtôi,Amiragha,–Wahidnói.–Từlúccònnhỏ,miệngemtôivẫnluônđitrướccáiđầucủanóhaibước.
-Thựcrađấylàlỗicủatôi,–tôinói,cốmỉmcườidướicáinhìnquyếtliệtcủaFarid.–Tôikhôngthấybịxúcphạmđâu.Lẽratôinêngiảithíchcho
anhấycôngviệccủatôiởAfghanistan.Tôikhôngvềđâyđểbántàisản.TôiđịnhđiKabulđểtìmmộtđứabétrai.
-Đứabétrai?–Wahidhỏilại.-Vâng.TôimoiởtúiáosơmiratấmảnhPolaroid.NhìnlạitấmhìnhcủaHassan,
mộtlầnnữaxétoanglớpvảymớiliềntrênnỗiđaucáichếtcủacậuấy.Tôiphảinhìnđichỗkhác.TôiđưatấmảnhchoWahid.Anhtangắmnghíatấmảnh.Hếtnhìntôilạinhìntấmảnh,rồingượclại.
-Đứabénàyà?Tôigậtđầu.-MộtthằngbéHazara?-Vâng.-Nólàthếnàovớiông?-Bốnócóýnghĩarấtnhiềuvớitôi.Ngườiđànôngtrongtấmảnhđó.Cậu
ấychếtrồi.Wahidchớpchớpmắt:-Mộtngườibạncủaôngà?Bảnnăngcủatôimuốnnói“vâng”,nhưthể,sâuthẳmtrongtôi,tôivẫn
muốnbảovệbímậtcủaBaba.Nhưngnóidốithếlàđủlắmrồi:-Cậuấylàemtraicùngbốvớitôi.–Tôinghẹngiọng.Nóithêm,–em
traikhácmẹ,bấthợpphápcủatôi.–Tôixoaytáchtrà.Mânmêtaitách.-Tôikhôngcóýtọcmạch.-Anhtọcmạchgìđâu.–Tôinói.-Ôngsẽlàmgìvớithằngbé?-MangnóvềPeshawar.Ởđócónhữngconngườisẽtrôngnomsănsóc
nó.Wahidtraotrảtôitấmảnhvàđặtbàntaythânthiệnlênvaitôi.-Amiragha,ônglàmộtngườiđànôngđángkính.MộtngườiAfghan
đíchthực.Tôithấyngượngtronglòng.-Tôitựhàođượccómộtngườinhưôngởnhàchúngtôiđêmnay,–
Wahidnói.TôicảmơnanhtavàliếcnhìnsangphíaFarid.Lúcnàyhắncúinhìn
xuống,mânmênhữngmépráchcủatấmchiếucói.Mộtlátsau,Maryamvàbàmẹđemhaibátraunấushorwanghingútkhói
vàhaiổbánhmìra.Wahidnói:-Tôirấttiếclàchúngtôikhôngthểmờiôngmónthịt.Giờchỉcóbọn
Talibancóthểănthịtthôi.-Mónnàytrôngtuyệtlắm,–tôinói.Màcũngtuyệtthật.Tôimờianhta
vàlũtrẻănmộtchútnhưngWahidbảogiađìnhđãăntrướckhichúngtôiđếnrồi.Faridvàtôixắnốngtayáolên,dầmbánhvàobátshorwa,vàănbằngtay.
Trongkhiăn,tôiđểýthấycảbađứatrẻnhàWahidđềugầycòm,mặtcáubẩn,tócnâucắtngắndướinhữngchiếcmũchỏmđầu,đangnhìntrộmvàochiếcđồnghồđiệntửđeotaycủatôi.Đứanhỏnhấtthìthàođiềugìđóvàotaianhnó.Thằnganhgậtđầu,khôngrờimắtkhỏichiếcđồnghồcủatôi.Đứalớnnhất–tôiđoánchừngmườihaituổi,rậpràrậprình,mắtdánvàocổtaytôi.Ăntốixong,saukhirửataybằngnướcMaryamdộitừchiếcvòsành,tôixinWahidchophéptôitặngcontraianhmộthadia,mộtmónquà.Anhbảokhông,nhưngkhitôicốnài,anhtamiễncưỡngđồngý.Tôitháochiếcđồnghồđeotayvàtặngnóchođứabénhấttrongbađứatrẻ.Nóngượngngậplẩmbẩm:
-Taskakor!-Đồnghồnàysẽchocháubiếtgiờcủabấtkỳthànhphốnàotrêntoànthế
giới,–tôibảonóthế.Lũtrẻlễphépgậtđầu,chuyềncáiđồnghồchonhauxem.Nhưngchúng
hếthứngthúngayvà,chẳngmấychốc,chiếcđồnghồđãbịbóquêntrênmanhchiếucói.
Látsau,Faridbảotôi,khinằmsátbênnhautrênchiếcchiếucóivợWahidtrảichochúngtôi:
-Đánglẽôngcóthểnóichotôibiết.-Nóichoanhbiếtcáigì?-NóitạisaoôngtrởvềAfghanistan.Giọnghắnđãmấthẳnvẻthôlỗmàtôivẫnđượcnghetừlúctôigặphắn.-Anhcóhỏiđâu,–tôinói.-Lẽraôngphảinóichotôibiết.-Anhkhônghỏimà.Hắnxoayngườilạinhìntôi.Vòngcánhtayragốiđầu:-Cóthểtôisẽgiúpôngtìmthằngbé.-Cảmơnanh,Farid.–Tôinói.-Tôithừanhậnlàtôiđãnhầm.Tôithởdài:-Khôngsao.Anhđãđúnghơnlàanhtưởngđấy.Haitaycậubịtróingoặtrasaubằngmộtchiếcthừngbệnxùxì,cứađến
lútthịtcổtaycậu.Cậubịbịtmắtbằngmộtmiếngvảiđen.Cậuđangquỳtrênđườngphốtrênbờmộtconmươngđầynướctù,đầucậurũxuốnggiữahaivai.Haiđầugốirunrẩytrênđấtcứngvàmáuthấmquaquầnkhiếncậunhưđanglắclưtronglúccầunguyện.Đólàlúcxếchiều,vàcáibóngdàicủacậuchaođảotớiluitrênlớpsỏirảiđường.Cậuđanglẩmbẩmmộtđiềugìđấy.Tôibướcsáthơn.Cậulẩmbẩm:Cảnghìnlầnrồi.Vìcậucảnghìnlầnrồi.Cậuấylắclưluitới.Cậungẩngmặtlên.Tôithấymộtvếtsẹomờtrênmôitrêncủacậu.
Chúngtôikhôngchỉcómộtmình.
Thoạtđầu,tôithấycáinòngsúng.Rồigãđànôngđứngsaucậu.Hắncaolớn,mặcmộtchiếcáovestrằnrivàđộichiếckhăntu-banđenHồigiáo.Hắnnhìnxuốngngườibịbịtmắttrướchắnbằngđôimắtchẳngbiểuhiệnđiềugìngoàisựtrốngrỗngmênhmôngnhưhangtối.Hắnlùilạiđằngsaumộtbướcvàgiơnòngsúnglên.Gívàosaugáyngườiđangquỳ.Trongmộtkhoảnhkhắc,nắngnhạtchiềutàhắtlênmàukimloạilấplánh.
Khẩusúnggầmlênmộttiếngchóitai.Tôidõitheonòngsúngtheovòngcungngượclên.Tôithấybộmặtsau
bụmkhóiđangxoáytròntừhọngsúng.Tôilàngườiđànôngtrongchiếcáovestrằnri.
Tôitỉnhgiấcvớimộttiếngthétbịnghẹnlạitronghọng.Tôibướcrangoài.Đứngtrongánhtrăngbàngbạccủavầngtrăngkhuyết
mộtnửavànhìnlênbầutrờilấmtấmnhữngvìsao.Dếkêurâmrantrongbóngđêmbịtbùngvàmộtluồnggióàoquacáckhómcây.Đấtlạnhgiádướiđôichântrầncủatôivàbấtchợt,lầnđầutiên,từlúcchúngtôivượtquabiêngiớitôicảmthấynhưtôiđãtrởvề.Saubaonămấy,tôilạitrởvềquêhương,đangđứngtrênđấtđaicủatổtiêntôi.ĐólàmảnhđấtnơicụtôiđãcướibàvợthứbamộtnămtrướckhibịcáichếttrongtrậndịchtảxảyraởKabulnăm1915cướpđi.Cuốicùngthìcụbàcũngsinhchocụmộtngườicontraimàhaibàvợtrướckhôngcóđược.ĐólàmảnhđấtmàôngnộitôiđãthamgiavàomộtchuyếnđisăncùngvớiquốcvươngNadirShahvàbắnđượcconnai.Mẹtôiđãchếttrênmảnhđấtấy.Vàtrênmảnhđấtấytôiđãgiànhgiậtđểcóđượctìnhyêucủachatôi.
Tôingồidựalưngvàobứctườngđấtsétcủangôinhà.Mốitìnhmáumủtôibấtchợtcảmthấyđốivớimảnhđấtcũnàylàmtôingạcnhiên.Tôirađiđãkhálâu,đủđểquênvàbịlãngquên.Tôiđãcómộtmáiấmtrênmộtmảnhđấtcólẽcũngnhưmộtdảithiênhàkhácđốivớinhữngngườiđangngủbênkiabứctườngtôiđangdựađây.Tôinghĩtôiđãquênmảnhđấtnày.Nhưngtôiđãkhôngquên.Và,dướiánhtrăngsángtrắngnhưxươngcủavầngtrăngkhuyếtnửa,tôicảmthấyAfghanistanđangngânngadướichântôi.
CóthểAfghanistanđãkhônghềquêntôi.TôinhìnvềphíaTâyvàngạcnhiênthấy,đâuđóbênkianhữngdãynúi,Kabulvẫntồntại.Nóthựcsựvẫntồntại,khôngchỉlàmộtkýứcxưacũ,hoặcnhưđầuđềcủamộttruyệncủahãngA.P[120]trêntrang15củatờBiênniênkýSanFrancisco.
Đâuđóbênkianhữngdãynúiấy,vềphíaTây,yênngủthànhphố,nơiđứaemmôihẻcủatôivàtôitừngđuadiều.Đâuđóbênấy,ngườiđànôngbịbịtmắttronggiấcmơcủatôiđãchếtmộtcáichếtkhôngcầnthiết.Mộtlần,bênkianhữngdãynúiđó,tôiđãtừnglựachọn.Vàgiờđây,mộtphầntưthếkỷsau,sựlựachọnđólạiđặttôitrởlạiđúngtrênmảnhđấtnày.
Tôiđangđịnhtrởvàothìnghethấynhữngtiếngnóitừtrongnhà.TôinhậnramộttrongnhữnggiọngnóiấylàcủaWahid.
-…Chẳngcòngìcholũtrẻ.-Chúngtađóinhưngchúngtakhôngphảilànhữngkẻdãman!Ôngấylà
khách!Tôinênlàmgìnào?–Anhtanóibằngmộtgiọngcăngthẳng.-…ngàymaitìmcáigìđó.–Ngườiđànbànói,gầnnhưrơinướcmắt.–
Embiếtchoconăncáigì…Tôikiễngchânrónrénlảngraxa.Lúcnàytôimớihiểutạisaolũtrẻ
khôngtỏraquantâmtớichiếcđồnghồcủatôichútnào.Chúngchẳnghềchămchúnhìnvàochiếcđồnghồ.Chúngchỉchămchúnhìnvàothứcăncủatôi.
Chúngtôichàotạmbiệtnhauvàosángsớmhômsau.TrướckhitrèolênchiếcLandCruiser,tôicảmơnWahidvềlònghiếukháchcủaanh.Anhchỉvàongôinhànhỏbéphíasaumìnhvànói:
-Đâylànhàcủaông.Bađứatrẻđứngởbậccửaquansátchúngtôi.Đứabénhấtđangđeochiếc
đồnghồ,nólủnglẳngquanhcổtaybétẹocủathằngbé.Tôiliếcnhìnvàochiếcgươngchiếuhậukhixechạy.Wahidđứngquây
quầncùngmấyđứacontraitrongđámbụixecuốntunglên.Tôichợtnghĩ,ởmộtthếgiớikhác,nhữngđứatrẻđósẽkhôngquáđóiđếnnỗikhôngđủsứcđuổitheochiếcxe.
Sángsớmhômđó,khitinchắckhôngcóainhìn,tôiđãlàmmộtviệchaimươisáunămtrướcđâytôitừnglàm:nhétmộtnắmtiềnnhàunátdướicáiđệm.
Chương20Faridđãnhắcnhởtôi.Hắnđãnhắcnhở.Nhưng,hoárahắnchỉphíhơi.Chúngtôiđangchạyxuốngmộtconđườngđầyhốbomđạnuốnlượntừ
JalalabadđếnKabul.Lầntrước,tôiđãđiquaconđườngnàytrongmộtchiếcxetảichemuibạttheohướngngượclạiBabađãsuýtbịmộtthằngsĩquanRoussisaythuốcphiệnhátlàmnhảmbắn–Babađãlàmtôiphátđiênđêmđó,làmtôiquáhoangmang,vàquáđỗitựhào.HànhtrìnhgiannangiữaKabulvàJalalabad,cuốcxexócnhóitậnxương,lảođảochạyxuốngconđèochênhvênhngoằnngoèogiữanhữngváchđá,nayđãtrởthànhmộtdiniệm,mộtdiniệmvềhaicuộcchiếntranh.Haimươinămtrước,tôiđãtậnmắtthấyđượcphầnnàocuộcchiếntranhđầutiên.Nhữngvậtlưuniệmtànkhốccủanórảirácdọcđường:nhữngxácxetăngXôviếtcổlỗbịbắncháy,nhữngxetảiquânsựbịlậtnhàohangỉ,mộtchiếcxejeepNgabẹprúmrólộnnhàoxuốngkhenúi.Cuộcchiếnthứhai,tôiđượcxemtrênmànhìnhtivi.Vàgiờđây,tôiđangxemnóquaconmắtcủaFarid.
Đánhtayláimộtcáchnhànnhãtránhnhữngổgàởgiữaconđườnghưnát,Faridtỏrathạotaynghề.Hắntrởnênthíchchuyệngẫunhiềuhơn,từlúcchúngtôinghỉđêmởnhàWahid.Hắnbắttôiphảingồilênchiếcghếcủaphụxeđểnhìntôikhihắnnói.Hắncũngđãcườimộtvàilần.Vừađiềukhiểntayláibằngbàntaycụtngón,hắnvừachỉchotôinhữngngôilàngvớinhữnglềuđấtdọcđường,nơihắntừngquenbiếtcưdânởđấynhữngnămtrước.Hắnnói,phầnlớnbọnhọhoặcđãchếthoặcsốngtrongnhữngtrạidicưởPakistan.
-Vàđôikhi,chếtcònmaymắnhơn,–hắnthêm.Hắnchỉvềphíanhữnggìcònlạivụnnátvàcháyxémcủamộtngôilàngnhỏ.Lúcnàynóchỉlàmộtđốngnhỏnhữngbứctườngđensìkhôngmái.Tôithấymộtconchóđangnằmngủventường.Faridnói:
-Trướcđâytôicómộtngườibạnởđó.Anhtalàthợchữaxeđạprấtgiỏi.Anhchơitrốngvỗcũngrấthay.BọnTalibanđãgiếtanhấy,cảgiađìnhanhấyvàđốtcháycảlàng.
Chúngtôichoxechạyquangôilàngcháy,vàconchóvẫnkhôngcửđộng.
Ngàytrước,xechạytừJalalabadđếnKabulmấthaitiếng,cólúccòníthơn.FaridvàtôiphảimấtbốntiếngmớitớiđượcKabul.Vàkhichúngtôitới…FaridđãnhắcnhởtôingaysaulúcvượtquađậpMahipar:
-Kabulkhôngcònnhưôngnhớđâu.-Tôicũngnghenóithế.Faridnhìntôi,mắtnhưmuốnnói:nghekhông
giốngnhưthấyđâu.Vàhắnđãđúng.BởivìkhiKabulcuốicùngđãtrảiratrướcmắtchúngtôi,tôitinchắc,tuyệtđốichắcrằnghắnđãrẽnhầmđườngđâuđó.Faridchắchẳnđãthấynétmặthoangmangcủatôi.Đưađónnhiều
ngườiluitớiKabul,hắncólẽđãtrởnênquenthuộcvớinétmặtấycủanhữngngườitừlâukhôngđượcthấyKabul.Hắnvỗnhẹlênvaitôivàcấmcẳnnói:
-Chàomừngđãtrởvề.***Rácrưởivàănmày.Nhìnchỗnào,tôicũngthấythế.Tôivẫnnhớrõ
nhữngngườiănmàyngàyxưa–BabaluônluônmangtheomộtnắmtúhụtiềngiấyAfghanchỉđểchohọ.Tôichưabaogiờthấyôngtừchốimộtngườibánhàngrong.Giờđây,họvẫnngồixổmtạimọigócphố,quấnmìnhtrongnhữngbaotảinâuráchrướitaycáubẩnchìaraxinmộtđồngxu.Vàănmàybâygiờphầnlớnlàtrẻem,gầygò,mặtkhắckhổ,nhiềuđứachỉchừngdămsáutuổi.Chúngngồitronglòngnhưngngườimẹmặcburqadọctheonhữngrãnhnướcởcácgócphốnhộnnhịpvàhát“Bakhshesh,Bakhshesh!”[121].Vàmộtđiềugìkhácnữa,mộtđiềumàlúcđầutôiđãkhôngđểýtới:Hiếmthấyđứanàotronghơnchúngngồicùngmộtngườiđànônglớntuổi–chiếntranhđãbiếnnhữngôngbốthànhmónhàngkhanhiếmởAfghanistan.
ChúngtôiđangchoxechạytheophíaTâytớiquậnKarteh–Seh,trênmộtconđườngtheonhưtôinhớlàmộtđạilộchínhvàonhữngthậpniênbảymươi:JadehMaywand.NgayởphíaBắcchúngtôilàconsôngKabulkhôcạnphơilòng.TrênnhữngdãyđồivềphíaNamvẫntrơrabứctườngthànhcổđổnát.NgayởphíaĐôngbứctườngthànhlàPháođàiBalaHissar–mộtkhuthànhcổmàTổngtưlệnhDostumđãchiếmnăm1992,trênrặngnúiShirdalwaza.VẫntừnhữngngọnnúiđólựclượngMujahedinđãbắntênlửanhưmưavàoKabultừ1992đến1996,giángxuốngbaonhiêuthiệthạimàlúcnàytôimớiđangthấytậnmắt.RặngnúiShirdarwazatrảidàisuốtconđườngphíaTây.Chínhtừnhữngngọnnúiđómàtôinhớ,trậnnãđạnTopehchasht–“pháotrưa”.NgàynàopháocũngnổđểbáođúngtrưavàcũnglàtínhiệukếtthúcthờigianănchaybanngàytrongthángRamadan.Anhthườngnghetiếnggầmcủacácloạipháokhắpthànhphốtrongnhưngngàyđó.
-TôivẫnthườngđếnJadehMaywandkhicònlàmộtđứatrẻ,–tôilẩmbẩm.–Ởđấyvốncónhữngcửahiệuvàkháchsạn.Nhữngđènhuỳnhquangvàcáctiệmăn.TôivẫnthườngmuadiềucủamộtônggiàtênlàSaifo.ÔngấymởmộtcửahàngbándiềunhỏcạnhSởchỉhuycảnhsátcũ.
-Sởchỉhuycảnhsátvẫncònởđó,–Faridnói.–Cảnhsátkhônghềthiếuởthànhphốnày.NhưngôngsẽkhôngthấydiềuhoặchàngbándiềunàoởJadehMaywandhaybấtkỳnơinàokhácởKabul.Nhữngngàyấyđãquarồi.
JadehMaywandđãbiếnthànhmộtlâuđàicátkhổnglồ.Nhữngtoànhàchưađổhầunhưkhôngcònđứngvững,vớimáisậpxuốngvàtườngkhoanbằngđạntênlửa.Nhiềudãynhàhoàntoànbịxoásạchthànhgạchđávàvôi
cátngổnngang.Tôithấydấutíchcủavếtđạnkhoanđãbịchônvùimộtnửaởmộtgócmộtđốnggạchvụn.Cònđọcđược:UỐNGCoca.Tôithấylũtrẻchơiđùatrongcảnhhoangtàncủamộttoànhà,khôngcòncửasổgiữađámlởmchởmnhữngchâncộtgạchvàđá.Nhữngngườiđixeđạpvànhữngxelừakéolượnbênbọntrẻ,nhữngconchólạc,vànhữngđốnggạchvỡ.Mộtlớpkhóibụilượnlờkhắptrênthànhphố,bayquasôngthànhmộtđámkhóiđơnđộcbốclêncao.
-Câycốiđâuhếtcả?–Tôihỏi.-Ngườitachặtxuốnglàmcủisưởichomùađông.–Faridnói.–Bọn
Shorawicũngchặtmấtrấtnhiều.-Tạisaovậy?-Nhữngtaybắntỉanấptrongđó.Mộtnỗibuồntrànvàolòngtôi.TrởvềKabulgiốngnhưvấpphảimột
ngườibạncũđãquênvàthấyđờiđãphũphàngvớibạn,bạnđãtrởthànhvôgiacưvàcơcực.
-ChatôixâymộttrạimồcôiởShar-e-Kohna,thànhphốcũ,vềphíaNamnơinày.–Tôinói.
-Tôinhớcáitrạiấy,–Faridnói–Nóbịpháhuỷmấynămrồi.-Anhcóthểchoxeđỗlạikhông?–Tôinói.–Tôimuốnđảoquađâymột
lúc.Faridchoxeđỗdọctheolềđường,trênhẻmphố,gầnmộttoànhàhoangđổnátkhôngcócửa.
-Ngôinhàđóvốnlàmộtcửahiệutândược.–Faridlẩmbẩmkhichúngtôirakhỏixe.
ChúngtôiđibộquaylạiJadehMaywandvàrẽphải,đithẳngvềhướngTây.
-Mùigìấynhỉ?–Tôinói.–Mùigìđólàmtôichảynướcmắt.-Mùidiesel,–Faridđáp.–Cácmáyphátđiệncủathànhphốluônluôn
hụttảivàmọingườidùngdầudiesel.-Dieselư.Anhcónhớngàyxưaphốnàysựcmùigìkhông?Faridmỉmcười:-Kabob.-Cừunonkabob,–tôinói.-Cừunon,–Faridnói,nhưđangnếmtừđótrongmiệngmình.–Nhưng
kẻduynhấtởKabulđượcăncừunonbâygiờlàbọnTaliban.–Hắnkéoốngtayáotôi.–Nóicáigìkhácđi.
Mộtchiếcxelạigầnchúngtôi.Faridnóinhỏ:-Bọnrâuxồmtuầntra.ĐólàlầnđầutiêntôinhìnthấybọnTaliban.Tôiđãtừngthấychúngtrên
tivi,trênInternet,trênbìacáctạpchívàtrênnhữngtờnhậtbáo.Nhưnglúcnàytôiđãởđây,cáchchúngkhôngđếnmườilămmét,tựnhủrằngcáivịbấtngờtrongmiệngmìnhkhôngphảilànỗisợthuầntuý,nỗisợtrầntrụi.Tự
nhủthịtdatôiđãkhôngbấtngờcorúmsátvàoxươngvàtimtôikhôngđậpliênhồi.Chúngđãđếnđâyrồi.Trongtoànbộvinhquanhcủachúng.
ChiếcxetảinhỏhiệuToyotachậmrãiđiquachúngtôi.Mấytêntrẻtuổimặtđằngđằngsátkhí,súngKalashnikovlủnglẳngtrênvai,ngồichồmhỗmtrongbuồnglái.Tấtcảđềuđeorâuvàchítkhăntu-banmàuđen.Mộttêntrongbọnchúngdangămđen,chớmtuổihaimươi,lôngmàyrậmcaucóđangquayquaychiếcroitrongtayvàvútmạnhvàothànhxemộtcáchnhịpnhàng.Đôimắtđưađiđưalạichiếuvàotôi.Gămlấycáinhìnchằmchằmcủatôi.Tôichưabaogiờcảmthấymìnhquátrầntrụitrongcảcuộcđờitôiđếnthế.RồitênTalibannhổnướcbọtdínhthuốclá,vànhìnđichỗkhác.Lúcđótôimớithấylạithởđược.ChiếcxetảinhỏlănbánhxuốngđạilộJadehMaywand,đểlạiđằngsaumộtlớpmâybụi.
-Ônglàmsaothế?–Faridgiậndữrítlên.-Cáigì?-Đừngbaogiờnhìnchằmchằmvàobọnchúng!Ôngcóhiểutôinói
không?Đừngbaogiờ!-Tôicóđịnhthếđâu,–tôinói.-Bạnôngnóiđúngđấy,agha.Chẳngkhácgìônglấygậychọcmộtcon
chóđiên.–Aiđónói.Tiếngnóimớinàylàcủamộtônggiàănmàychânkhôngđangngồitrên
bậcthềmmộttoànhàđổnátvìđạnpháo.Ôngmặcmộtchiếcchapanđãcũsờn,ráchtươmvàđộimộtchiếckhăntu-bancáubẩn.Mimắttráicủaôngcụpxuốngmộtcáihốcmắtrỗng.Vớibàntayviêmkhớp,ôngchỉvềhướngchiếcxetảiđỏđãđi:
-Chúngláixenhìnquanhquẩn.Nhìnvàhyvọngaiđókhiêukhíchchúng.Sớmmuộngìaiđócũngbuộclòngphảilàmtheoýchúng.Rồilũchómởtiệcvàcuốicùngsựbuồnchánhàngngàyvỡbungra,mọingườiđềunói“Allah–u–Akbar!”Trongnhữngngày,khichẳngaiphạmtội,lạiluôncóbạolựctheongẫuhứng,phảikhôngnào?
-KhibọnTalibanđếngầncứnhìnxuốngchânấy,–Faridnói-Bạnôngkhuyênnhưvậylàđúngđấy,–ônggiàănmàyphụhoạtheo.
Ônghorũrượivànhổvàochiếckhăntaybẩn.–Thứlỗichotôi,nhưngôngcóthểsansẻchotôivàiđồngAfghanikhông?–Ôngthở.
-Bas.Tađithôi.–Faridvừanóivừakéocánhtaytôi.TôitraochoônggiàmộttrămnghìnđồngAfghani,ngangvớikhoảngba
đôlagìđó.Khiôngngảđầuvềphíatrướccầmtiền,mùihôi–chuanhưsữachuavàmùiđôichânmấytuầnkhôngrửaxộcvàomũitôi–làmnhữngthứchứatrongbụngtôicuộnlên.Ôngvộigiắttiềnvàothắtlưng,conmắtđộcnhấtđảoquađảolại:
-XinvôcùngcảmtạlòngnhânđứccủaAghasahib.-ÔngcóbiếttrạimồcôiởKarteh-Sehởđâukhông?
-Khôngkhótìmđâu,ởngayphíaTâyĐạilộDarulamanấy,–Ôngnói.–LũtrẻđượcchuyểntừđâyđếnKarteh-Sehsaukhicáitrạimồcôicũbịtrúngtênlửa.Khácgìcứuaiđókhỏichuồngsưtửvànémvàochuồnghổ.
-Cảmơn,Agha,–tôinói.Tôiđãtoanquayđi.-Đâylàlầnđầutiên,phảikhông?-Tôixinlỗikhôngrõýông?-LầnđầutiênônggặpmộtthằngTalib.Tôikhôngnóigì.Ônggiàănmàygậtđầumỉmcười.Đểlộramộtnhúm
răngcònlại,tấtcảđềuquặpvàovàvàngkhè.Ôngnói:-TôinhớlầnđầutiêntôithấychúngtrànvàoKabul.Thậtlàmộtngàyvui
sướngbiếtbao!Chấmdứtsựgiếtchóc!Wahwah!Chàchà!Nhưnggiốngnhưnhàthơnói:“Tìnhyêucóvẻkhôngranhgiớithếnào,lạigâyphiềnnãothếấy.”
Mộtnụcườinởtrênmặttôi:-Tôibiếtcâuthơấy.ĐólàcủaHãfez.-Vâng,đúngvậy,–ônggiàđáplại.–Tôibiếtmà.TôivốndạyHãfezở
trườngĐạihọc.-TrướcôngdạyởtrườngĐạihọc?Ônggiàho:-Từnăm1958đếnnăm1996.TôidạyHãfez,Khayyám,Rumi,Beydel,
Jami,Saadi.TôicũngđãlàkháchthỉnhgiảngởTeheran,đólànăm1971.TôigiảngvềBeydelthầnbí.Tôivẫnnhớtấtcảđềuđứnglênvàvỗtaythếnào.Ha!–Ônglắcđầu.–Nhưngôngđãnhìnthấylũthanhniêntrênchiếcxetảiđó.ÔngnghĩchúngcóthấychútgiátrịnàoởchủnghĩaSufi[122]?
-MẹtôicũngđãdạyởtrườngĐạihọc,–tôinói.-Tênbàlàgì?-SoflaAkrami.Conmắtôngnhưsánglênquatròngmắtmờđặcvìbệnhđụcthuỷtinh
thể:-Cỏdạisamạcsốngdai,nhưnghoaxuânnởrồihéorũ.Càngtaonhã,
càngcaoquý,cànglàbikịch.-Ôngbiếtmẹtôi?–Tôivừahỏivừaquỳtrướcônggià.-Vâng,đúngvậy,–ônggiàănmàynói.–Chúngtôithườngngồivàtrò
chuyệnsaugiờgiảng.Lầncuốicùnglàmộtngàymưagióngaytrướckỳthitốtnghiệp,khichúngtôichianhaumộtkhoanhbánhhạnhnhântuyệtvời.Bánhhạnhnhânvớitrànóngvàmậtong.Lúcđó,bàrõràngđãchớmmangthai,vàvìthếtrônglạicàngđẹphơn.Tôikhôngbaogiờquênnhữnggìbàđãnóivớitôihômấy.
-Sao?Làmơnnóichotôibiếtđi.Babađãluônmiêutảmẹtôichotôinghebằngnhưngnétchungchung
như“làmộtphụnữvĩđại.”Nhưngnhữnggìtôikhaokhátlạilànhữngchi
tiếtkia:tócmẹlấplánhtrongánhnắngrasao,mẹthíchănloạikemcómùivịnào,nhưngbàihátmẹthíchngâmnga,mẹcócắnmóngtaykhông?Babamangnhữngkỷniệmvềmẹxuốngmộcùngvớiông.Cóthểnhắcđếntênmẹsẽlànhắcđếntộilỗicủaông,vềnhữnggìôngđãlàmngaysaukhibàchết.Hoặccũngcóthểmấtmátcủaôngquálớn,nỗiđaucủaôngquásâu,ôngkhôngthểchịunổikhinóivềmẹ.Cóthểlàcảhai.
-Bànói:“Tôirấtsợ”.Tôihỏi:“Tạisao?”,vàbànói:“Tạitôihạnhphúcquásâuđậm,TiếnsĩRasulạ.Hạnhphúcnhưthếlàđángsợ.”Tôihỏibàtạisao,vàbàbảo:“Ngườitachỉđểôngđượchạnhphúcđếnthếkhinàongườitachuẩnbịlấyđimộtcáigìđócủaông.”Vàtôibảo“Thôiđi,bàđừngnóinữa.Mấythứngốcnghếchnàyđủrồi.”
Faridnắmcánhtaytôi,nhẹnhàngnói.-Amiragha,chúngtanênđithôi.Tôigỡtayra:-Còngìnữa?Mẹtôinóigìnữa?Nétmặtônggiàdịulại.-Tôimongtôinhớđượcchoông.Nhưngtôikhôngnhớ.Mẹôngrađiđã
quálâu,vàkýứccủatôiđãtantànhnhưnhữngtoànhànày.Tôirấttiếc.-Thìmộtđiềunhỏthôi,điềugìcũngđược.Ônggiàmỉmcười:-Tôisẽcốnhớvàđólàmộtlờihứa.Hãyquaylạitìmtôi.-Cảmơnông,–tôinói.–Cảmơnôngnhiềulắm.Vàtôibiếtơnthậtsự.
Lúcnày,tôiđãbiếtmẹtôithíchănbánhhạnhnhânvớimậtongvàtrànóng,biếtbàđãtừngcólầndùngtừ“sâuđậm”,biếtbàđãtừnglongạivềhạnhphúccủabà.TôiđãvừađượcbiếtvềmẹtôitừmộtônggiàlangthangtrênđườngphốnhiềuhơnnhữnggìtôitừngbiếttừBaba.
BướctrởlạichiếcxetảikhôngaitrongchúngtôibìnhluậngìvềnhữngđiềuphầnlớnnhữngngườikhôngphảiAfghansẽcoinhưmộtsựtrùnghợpkhôngthểcó,rằngmộtônglãolangthanglạibấtngờbiếtvềmẹtôi.Bởivìcảhaichúngtôiđềubiếtrằng,ởAfghanistan,vàđặcbiệtlàởKabul,điềuphilýnhưthếlàchuyệnbìnhthường.Babavẫnthườngnói:“ĐembỏhaingườiAfghanchưabaogiờgặpnhauvàomộtphòngmươiphút,thểnàohọcũngdòra,họcóquanhệvớinhaunhưthếnào.”
Chúngtôibỏônggiàngồilạitrênbậcthềmcủatoànhàđó.Tôiđãđịnhnhậnlờiđềnghịcủaông,quaylạixemliệuôngđãbớilênthêmnhữngchuyệnnàonữavềmẹtôi.Nhưngtôichẳngbaogiờgặplạiôngnữa.
ChúngtôitìmthấytrạimồcôimớiởphầnphíaBắcKarteh-Seh,dọctheobờconsôngKabulkhôcạn.Đólàmộtkhunhàmáibằng,kiểutrạilính,vớinhữngbứctườngđổnátvàcửasổbằngvángỗ.Trênđườngtớiđây,FaridđãbảotôirằngKarteh-SehlàmộttrongnhữngkhuvựcbịchiếntranhtànphánhiềunhấtởKabul,vàngaykhichúngtôibướcrakhỏixe,chứngtíchtràn
ngậpkhắpnơi.Nhữngđườngphốlỗchỗbomđạn,haibênlàtàntíchcủanhữngtoànhàbịđạnpháotànphávànhữngngôinhàbỏhoang.Chúngtôiđiquamộtkhungxeôtôhangỉbịlậtngửa,mộtchiếctivikhôngcònmànhìnhbịvùiphânnửatrongđốnggạchvụn,mộtbứctườngvớinhữngchữxịtsơnđenZENDABADTALIBAN!TalibanMuônnăm!
Mộtngườiđànônghóitrán,thấpbé,râuxồmhoarâmmởcổng.Ôngtamặcchiếckhoácráchtãbằngvảituýt,độimũchỏm,đeocặpkínhmắtsứtmẻ.Saumắtkínhlàđôimắtnhỏnhưhaihạtđậuđen,lướttừtôisangFarid:
-Salaamalykum.-Salaamalykum,–tôichàolạivàđưachoôngxemtấmảnh.Polaroid.–
Chúngtôiđangđitìmthằngbénày.Ôngtaliếcvộitấmảnh:-Tôirấttiếc.Tôichưabaogiờtrôngthấynó.-Ônghầunhưkhôngnhìnkỹtấmảnh,ôngbạn,–Faridnói.–Tạisaoông
khôngnhìnkỹhơn?-Loftan[123],–tôithêm.Ngườiđànôngđứngsaucửacầmlấytấmảnh.Ngắmnghíamộtlúc,trả
lạichotôi:-Không,rấttiếc.Tôibiếttừngđứabétrongcáiviệnnày,nhưngthằngbé
nàytrôngkhôngquen.Giờthì,xinphépông,tôiphảilàmviệc.–ôngtakhépcửa,càichốtlại.
Tôigõgõvàocửa:-Agha,agha,làmơnmởcửa.Chúngtôikhôngcóýlàmhạigìđếnđứabé
đâu.-Tôiđãbảoôngrồi.Nókhôngcóởđây,–tiếngnóitừtrongcổngvọng
ra.–Bâygiờthìxinđicho.Faridbướclênbậccổng,tựatránvàođấy.-Ôngbạn,chúngtôikhôngphảilàbọnTalibanđâu,–hắnnóibằngmột
giọngnhẹnhàng,thậntrọng.–Ôngđicùngtôimuốnđemthằngbéđếnmộtnơiantoànhơnthôimà.
-TôitừPeshawarđến,–tôinói.–MộtngườibạntốtcủatôiquenbiếthaivợchồngtửtếngườiMỹđangtrôngnommộtnhàtừthiệnchotrẻconởđó.
Tôicảmthấyngườiđànôngvẫnởđằngsaucánhcửa.Cảmthấyôngtavẫnđứngđó,đangnghengóng,dodự,chọnlựagiữanghingờvàhyvọng.
Tôinóitiếp:-Ôngngheđây,tôibiếtbốcủaSohrab.TênlàHassan.Mẹnótênlà
Farzana.NógọibànólàSasa.Nóbiếtđọcbiếtviết.Vàbắnsúngcaosurấtgiỏi.Agha,cómộtlốithoát,mộthyvọngchothằngbé.Làmơnmởcửara.
Bênkiacửachỉcósựcâmlặng.-Tôilàanhtraicùngchakhácmẹvớibốnó,–tôinói.Mộtkhoảnhkhắctrôiqua.Rồitiếngchìakhoáláchcáchtrongổkhoá.
Ngườiđànôngmặtchoắtlạihiệnraởkhecửa.ÔngtahếtnhìntôiđếnFarid,
rồingượclại:-Cácôngđãnhầmmộtđiều.-Điềugì?-Nóbắnsúngcaosucựcgiỏi.Tôimỉmcười.-Nókhôngbaogiờrờithứđó.Đibấtkỳđâunócũnggiắtthứđóvàocạp
quần.NgườiđànôngchochúngtôivàotựgiớithiệulàZaman,giámđốctrại
mồcôi.Ôngnói:-Tôisẽđưacácôngđếnvănphòngcủatôi.Chúngtôiđitheoôngtaquanhữnghànhlangnhờtối,ảmđạm,ởđóbọn
trẻchântrần,mặcnhữngchiếcáolótthủnglỗchỗ,ráchnhưxơmướp,đangchơiquanhquẩn.Chúngtôiđiquanhữngcănphòngvớisànnhàchẳngcógìngoàichiếucóivàcửasổthìđóngkínbằngnhữngtấmnhựadẻo.Nhữngkhunggiườngsắtphầnlớnkhôngcóđệm,choánhếtchỗtrongphòng.
-Cóbaonhiêutrẻmồcôiởđây?–Faridhỏi.-Nhiềuhơnsốphòngchúngtôicó.Khoảnghaitrămnămmươicháu.–
Zamanngoáilạinói,nhưngkhôngphảitấtcảbọnchúngđềuyateem[124].Nhiềuđứatrẻchỉmấtchatrongchiếntranh,mẹchúngkhôngnuôiđượcchúngvìbọnTalibankhôngchophéphọđilàm.Vìvậyhọđemconđếnđây.
Ôngphẩytayvàrầurĩnóithêm:-Nơiđâytốthơnhèphố,nhưngcũngchẳnghơnlàmấy.Khunhànàyđâu
cóđượcxâyđểở–nóvốnlàcáikhochứahàngcủamộtxưởnglàmthảm.Vìvậyởđâykhôngcónướcnóngvàhọđãđểchogiếngcạnkhô,–ônghạgiọng.–TôicũngđãyêucầubọnTalibanchotiềnđàomộtcáigiếngmới,baonhiêulầntôicũngchẳngnhớnổinữa,rồichúngchỉquayquaychuỗitrànghạtcủachúngvàbảotôikhôngcótiền,–ôngcườikhẩy.–Khôngcótiền.
Ôngchỉmộtdãygiườngkêdọctường:-Chúngtôikhôngcóđủgiườngvàcũngkhôngđủđệmchosốgiườngấy.
Tệhơn,chúngtôicònkhôngđủcảchăn,–ôngchỉchotôimộtbégáiđangnhảydâyvớihaiđứacontrai.–Ôngthấyconbéchứ?Mùađôngnămngoái,lũtrẻphảiđắpchungchănvớinhau.Anhnóchếttrầntruồng,–ôngbướctiếp.–Lầnmớiđây,tôikiểmtratrongkho,gạocungcấpchỉcònchưađủmộttháng,vàkhigạohết,lũtrẻsẽphảiănbánhmìvàuốngtràvàobữađiểmtâmsángvàbữatối.
Tôiđểýthấyôngkhôngnóiđếnbữatrưa.Ôngdừngbướcvàquaylạibảotôi:
-Ởđâychỉlàmộtchốnnươngthânrấtnhỏbé,hầunhưkhôngthựcphẩm,khôngquầnáo,khôngnướcsạch.Nhữnggìmàtôiđượccungcấpthừađủởđâylàlũtrẻbịmấttuổithơ.Nhưngbikịchlạiởchỗ,nhữngđứatrẻnàylànhữngđứamaymắn.Chúngtôiđãômđồmquákhảnăngvàngàynàotôi
cũngphảitừchốicácbàmẹmangcontới.–Ôngbướcmộtbướclạigầntôi.–ÔngbảocóhyvọngchoSohrab?Tôicầumongôngkhônglừadối,Agha.Nhưng…ôngcóthểbịmuộnquámấtrồi.
-Ôngbảosao?Zamanđảomắt:-Đitheotôi.Nhữnggìđượcchấpnhậnnhưphònggiámđốcchỉlàbốnbứctườngtrần
trụinứtnẻ,mộtcáichiếutrênsànnhà,mộtcáibàn,haichiếcghếgấp.TronglúcZamanvàtôingồixuống,mộtconchuộtcốngmàuxámthòđầurakhỏimộtcáihangtrongtườngvàvụtchạyngangquacănphòng.Tôicorúmlạikhinókhịtkhịtvàogiàytôi,rồigiàyôngZaman,vàchạyvụtquacửa.
Tôihỏi:-Ôngnóicóthểđãquámuộnlàýthếnào?-Ônguốngmộtchútchainhé.Tôicóthểphamờiôngmộttách.-Không,cảmơnông.Tôimuốnchúngtanóichuyệnhơn.Zamanngảlưngvàochiếcghế,khoanhtaytrướcngực:-Nhữnggìtôiphảinóivớiôngkhôngvuivẻgìđâu.Chưakểcóthểrất
nguyhiểm.-Choai?-Ông.Tôi.Vàtấtnhiên,cảSohrab,nếukhôngphảiđãquámuộn.-Tôicầnphảibiết,–tôinói.Ôngtagậtđầu:-Ôngđãnóithếthìđược.Nhưngtrướchết,tôimuốnhỏiôngmộtcâu:
ôngcómuốntìmcháuônglắmkhông?Tôinghĩtớinhữngtrậnđánhnhautrênđườngphốmàchúngtôithường
thamgiakhicònlànhữngđứatrẻ,lầnnàoHassancũngchốnglạichúngvìtôi,mộtchọihai,đôikhimộtchọiba.Tôithườngnhănmặtvàđứngxem,cũngmuốnxôngvàolắm,nhưngluônluôndừnglạingay,luônluônbịcáigìđógiữlại.
Tôinhìnrahànhlang,thấymộtđámtrẻđangnhảymúatheovòngtròn.Mộtbégáinhỏ,chântráibịcụtđếndướigối,ngồitrênmộtcáiđệmnhưổchuộtđangxem,mỉmcườivàvỗtaytheonhữngđứatrẻkhác.TôithấyFaridcũngđangnhìnbọntrẻ,bàntaycụtngóncủahắnthõngxuốngbênsườn.TôilạinhớtớinhữngđứacontraicủaWahid,và…tôinhậnramộtđiều:TôisẽchưarờikhỏiAfghanistanchừngnàochưatìmđượcSohrab.Tôinói:
-Xinbảochotôibiếtnóởđâuđi.Zamancứchằmchằmnhìntôimãi.Rồiônggậtđầu,nhặtcáibútchìlên,
quayquaygiữacácngóntay:-Đừngđểtêntôidínhdángđếnchuyệnnày.-Tôixinhứa.Ônggõgõcáibútchìlênbàn:
-Mặcdầuôngđãhứa,tôivẫnnghĩtôisẽsốngmàhốitiếcvềđiềunày,nhưngcólẽđànhvậythôi.Dẫuthếnàotôicũngđángnguyềnrủarồi.NhưngnếucóthểlàmđượcmộtđiềugìđấychoSohrab…tôisẽnóichoôngbiết,bởivìtôitinông.Ôngcócáinhìncủamộtngườiđangtuyệtvọng.Ônglặngđimộtlúclâurồilẩmbẩm:
-CómộttênquanchứcTalib.Mộtvàithánghắnlạiđếnthămmộtlần.Hắnmangtheotiềnmặt,khôngnhiều,nhưngcònhơnlàkhôngcógì.Ôngđảomắtnhìntôirồilạinhìnđichỗkhác:
-Hắnthườngđemmộtbégáiđi.Nhưngkhôngthườngxuyên.-Vàôngchophépviệcđó?–Faridhỏiphíasautôi.Hắnbướcđếncạnh
bàn,ápsátvàoZaman.-Tôicósựlựachọnnàonữa?–ÔngZamanđáptrả.Ônglùikhỏichiếc
bàn.-Ônglàgiámđốcởđây,–Faridnói.–Côngviệccủaônglàchămnom
bảovệlũtrẻ.-Tôichẳngthểlàmgìđểngănchuyệnđólạiđược.-Ôngđangbántrẻcon!–Faridgầmlên.-Farid,ngồixuống!Bỏđi!–Tôinói.Nhưngtôiđãquáchậm.BởivìFaridbấtngờnhảyquabàn.Chiếcghếcủa
Zamanvăngra,khiFaridnhàolênôngvàghìmôngxuốngnềnnhà.ÔnggiámđốcthụitớitấpFaridtừdướilênvàkêulênnhữngâmthanhtắcnghẹn.Haichânôngđávàochiếcngănkéobànđãbịtuộtra,vànhữngtờgiấyvungvãikhắpnềnnhà.TôichạyđếngầnbànvàthấyđượctạisaotiếngkêucủaôngZamanbịnghẹnlại.Faridđangbópcổông.TôitúmlấyđôivaiFaridbằngcảhaitayvàkéomạnh.Hắngiậtrakhỏitaytôi.
-Đủrồi,–tôigầmlên.NhưngmặtFaridđãđỏphừngphừng,haimôihắnmímchặtlạivàkhinh
bỉhétlên:-Tôisẽgiếthắn!Ôngkhôngthểngăntôi!Tôisẽgiếthắn.-Bỏôngấyra!-Tôisẽgiếthắn!CócáigìđótronggiọngnóicủaFaridbảotôirằng,nếutôikhôngkịpthời
làmmộtđiềugìđó,tôisẽchứngkiếnkẻsátnhânđầutiêntrongđờitôi.-Lũtrẻđangxemđấy,Farid.Chúngđangxem,–tôinói.Cơvaicủahắncăngcứnglạidướihaitayđangtúmchặtcủatôivàtrong
giâylát,tôinghĩhắnvẫnđangvặncổôngZaman.Rồihắnquaylại,thấylũtrẻchúngđangđứngcâmlặngngaytrướccửa,taycầmtaynhau,mấyđứađangkhóc.TôithấynhữngcơbắpcủaFaridchùngra.Hắnbuôngtayra,đứngdậy.HắnnhìnxuốngôngZamanvànhổmộtbãinướcbọtlênmặtông.Rồihắnbướcrakhépcửalại.
Zamancốđứnglên,lấyốngtayáochùiđôimôichảymáu,launướcbọt
trênmá.Vừahovừathởkhòkhè,ôngđộichiếcmũchỏmlênđầu,đeokínhvàothìthấycảhaimắtđãvỡ,liềnbỏra.Ônglấyhaitaybưngmặt.Khôngaitrongchúngtôinóigìmộtlúclâu.
Cuốicùng,haitayvẫnchemặt,Zamannghẹnngàonói:-NómangSohrabđimộtthángnayrồi.-Ôngbảoônglàgiámđốcthếà–Faridnói.Zamanbuôngthõnghaitay:-Hơnsáuthángnaytôikhôngđượctrảlương.Tôikhánhkiệtvìphảibỏ
hếttiềndànhdụmđờitôirachitiêuchotrạimồcôinày.Mọithứtôikiếmđượcvàđượcthừakếtôiđềubán,đểduytrìcáinơiThượngđếbỏrơinày.ÔngnghĩtôikhôngcógiađìnhởPakistanvàIransao?Tôicóthếbỏchạynhưbấtkỳaikhác.Nhưngtôikhôngbỏchạy.Tôiởlại.Tôiởlạivìlũtrẻ,–ôngchỉraphíacửa.–Nếutôitừchốinómộtcháu,nósẽđemđimười.VìthếtôiđànhđểnólấymộtđivàđểThánhAllahphánxửnó.Tôiphảinuốtđilòngkiêuhãnh,nhậnđồngtiềnkhốnnạn…nhơnhuốcbẩnthỉucủanó.Đềrồicầmrakhuphốchợmuathựcphẩmcholũtrẻ.
Faridcắmmặtnhìnxuống.Tôihỏi:-Rồixảyrachuyệngìvớinhữngđứatrẻnómangđi?Zamanchùinướcmắtbằngngóntrỏvàngóncái:-Đôikhichúngtrởvề.-Nólàai?Làmthếnàođểchúngtôitìmđượcnó?–Tôihỏi.-NgàymaiđếnSânvậnđộngGhazi.Ôngsẽgặpnóvàogiữagiờ.Nólà
cáithằngđeokínhrâmấy.Ôngnhặtcáikínhvỡcủaônglên,chuyềntừtaynàyquataykhác:-Tôimuốncácôngđirangay.Lũtrẻđanghoảngsợ.Ôngđưachúngtôira.Khichiếcxeđikhỏi,tôinhìnthấyZamanquachiếcgươngchiếuhậu
cạnhxe,vẫnđứngởlốicổng.Mộtđámtrẻđứngvâylấyông,níuchặtgấuáosơmicủaông.Tôithấyôngđeođôikínhvỡvào.
Chương21ChúngtôivượtquasôngvàchoxechạyvềphíaBắcxuyênquaquảng
trườngPashtunistan.BabavẫnthườngđemtôinhàhàngKhyberănmóncừukabob.Toànhàvẫncònđứngvững,nhưngcửađãbịkhoábằngkhoátreo,cửasổvỡtanchữKvàchữRtrênbiểnhiệuđãmất[125].
Tôithấymộtxácngườichếtgầnnhàhàng.Chắclàtreocổ.Mộtngườiđànôngtrẻlủnglẳngdướiđầudâythừngbuộcvàoxànhà,mặtsưnglênvàxanhxám,áoquầnanhtamặctrongngàycuốiđờimìnhráchbươmvàthấmmáu.Hìnhnhưlàchẳngmấyaiđểýđếnanhta.
Chúngtôilặnglẽchoxechạyqua,vàthẳngđếnquậnWazir-AkbarKhan.Đâuđâu,tôicũngthấymộtlớpbụimùmịtbaophủlênthànhphốvànhữngtoànhàbằnggạchphơi.ĐikhỏivàidãynhàphíaBắcquảngtrườngPashtunistan,Faridchỉvàohaingườiđangnóichuyệnsôinổiởmộtgócphốđôngđúc.Mộttronghaingườitậptễnhmộtchân,chânkiacụtdướigối.Hắnđangômcáichângiảtronghaicánhtay.
-Ôngcóbiếthọđanglàmgìkhông?Mặccảcáichângiảđấy.-Hắnđangbánchângiảà?Faridgậtđầu:-Ôngcóthểkiểmđượcmộtmóntiềnkhakháởchợđen.Nuôilũconông
vàituầnlễ.Điềulàmtôingạcnhiên,phầnlớnnhàcửaởquậnWazir-AkbarKhanvẫncònmáivàtườngkhôngđổ.Thựcra,nhữngngôinhànàyvẫnnguyênhìnhdạngxinhđẹp,câycốivẫnlórangoàitường,vàđườngphốhầunhưkhôngrácrưởinhưởKarteh-Seh.Nhữngbiểnchỉđườngđãphainhạt,mộtsốxoắnlạivàbịđạnbắnthủng,vẫncònchỉđường.
-Nơinàykhôngđếnnỗitệlắm,–tôinhậnxét.-Cógìlạđâu,phầnlớnnhữngnhânvậtquantrọngsốngởđây.-Taliban?-Cảchúngnữa.–Faridnói.-Aikhácnữa?Anhtaláixeđưachúngtôivàomộtđườngphốrộnglềđườngkhásạch,
haibênlànhữngngôinhàcótườngvâyquanhphíabênkiađường.-NhữngnhânvậtđằngsaubọnTaliban.Nhữngbộnãothựcsựcủacái
chínhphủnày,nếuôngcóthểgọinónhưthế:NhữngtênẢrập,Chechens,Pakistan.–FaridnóirồichỉtayvềphíaBắc.–Phố15,lốiđó,đượcgọiSarak-e-Mehmana.PhốKhách.Khách,đólàtênchúnggọinhữngkẻsốngởđây.Tôinghĩmộtngàynàođấy,lũkháchđósẽđáibừalênthảmtrải.
-Tôinghĩphốấyđấy!–Tôinói.–Kiakìa!–Tôichỉvềphíacáimốcthườngvẫndùngđịnhhướngkhitôicònnhỏ.Babatừngbảo:Nếucóbaogiờconbịlạc,hãynhớphốcủachúngtalàphốcócáinhàmàuhồngởcuốiấy.Ngôinhàmàuhồngvớicáimáirấtdốctừnglàngôinhàduynhấtởkhunàyngàyxưacócáimàuđó.Nayvẫnthế.Faridngoặtlênphốđó.Tôithấyngay
ngôinhàcủaBaba.***Chúngtôitìmthấyconrùanhỏđằngsaunhữngbụitầmxuânởtrongsân.
Chúngtôikhôngbiếtlàmthếnàonólạiởđó,vàchúngtôiđangquáphấnkhíchđểmàbậntâmchuyệnvặtấy.TheoýkiếncủaHassan,mộtýhay,chúngtôisơnmainómàuđỏtươi.Nhưthếchúngtôikhôngbaogiờthấtlạcmấtnótrongbụirậm.Chúngtôigiảvờchúngtôilànhữngnhàthámhiểuliềumạng,đãkhámpháramộtconquỷkhổnglồthờitiềnsửtừmộtkhurừngnhiệtđớixaxôivàchúngtôimangnóvềchocảthếgiớixem.ChúngtôiđặtnótrongtoahàngbằnggỗmàôngAliđãđóngmùađôngnămtrướcchosinhnhậtcủacậu,giảvờđólàmộtchiếclồngthépkhổnglồ.Chúý,quáivậtthởralửa!Chúngtôiđiđềubướctrêncỏvàkéotoaxeđằngsauchúngtôi,quanhnhữngcâytáovàcâyanhđàotrởthànhnhữngtoànhàchọctrờivươncaođếntậnmây,baocáiđầuthòrakhỏihàngngàncửasổngắmnhìnquanhcảnhdiễnraởbêndưới.ChúngtôibướcquacâycầucongnhỏhìnhbánnguyệtmàBabaxâygầnmộtđámnhữngcâysung,nótrởthànhcâycầutreovĩđạinốiliềncácthànhphốvàcáiaonhỏbêndướitrởthànhmộtbiểnsóngcồn.Pháohoanổbêntrênnhữngcộtcầuđồsộvàbinhlínhvũtrangđứnghaibênchàochúngtôicùngnhữngdâycápthépkhổnglồđâmlêntrời.Conrùanhỏxóclênxócxuốngtrongkhoanglái,chúngtôikéotoahàngxungquanhlốixelượnvòngngoàicổngsắtvàđáplạisựchàođóncủacácnhàlãnhđạothếgiớikhihọvẫnđangđứngvàvỗtayhoanhô.ChúngtôilàHassanvàAmir,nhữngnhàphiêulưunổitiếng,nhữngnhàthámhiểmvĩđạinhấtthếgiới,xứngđángnhậnmộthuânchươngdanhdựvìhànhđộngcantrườngcủachúngtôi…
Tôithậntrọngbướclênlốixevàonơinhưngbãicỏdạilúcnàymọcxengiữanhưngviêngạchmàuđỏúa.TôiđứngbênngoàicánhcổngsắtngôinhàcủaBaba,cảmthấynhưmộtngườikháchlạ.Tôiđặthaitaylênnhữngsongsắthangỉ,nhớlạitôiđãchạyquachiếccổngnàyhàngngànlầnkhicònlàđứatrẻrasao,vìnhữngchuyệngiờchẳngcònnghĩalýgìkhiđóhìnhnhưlạivôcùngquantrọng.Tôichămchúnhìnvàotrong.
Lốixevàotừcổngtớisân,nơiHassanvàtôimùahèthườngtậpđixeđạpvàthaynhaungã,trôngkhôngrộngvàdàinhưtôinhớ.Nhựađườngnứtrathànhnhữngvếtngoằnngoèonhưtiachớp,thêmnhiềuđámcỏdạimọclêntừcáckhe.Phầnlớnbạchdươngđãbịđốn,nhữngthâncâymàHassanvàtôithườngtrèolênđểchiếugươngvàocácnhàhàngxóm.Nhữngcâynàocònđứngvữnghầunhưtrụilá.BứctườngNgôốmvẫncònđó,dẫutôichẳngnhìnthấyngô,thấyốmhoặcthấycáigìkhácdọctheobứctườngấybâygiờ.Nướcsơnđỏbắtđầubongra,cóchỗtróctừngmảnglớn.Cáisâncỏtrướcnhàđãchuyểnsangcùngmộtmàunâunhưnhữnglớpbụilượnlờkhắptrên
cánhphố,loángthoángđiểmnhữngbãiphântrơra,bêntrênkhôngcógìmọcđược.
Mộtchiếcxejeepđỗởlốixevàovàtrôngthậtnghịchcảnh:chiếcMustangđencủaBabacũngtừngởchỗđó.Baonămtrời,chiếcMustangtámxilanhrồlênnổmáyđánhthứctôidậy.TôinhìnthấydầuxenhỏxuốngtừphíadướichiếcxeJeepvàvấybẩnlốiđinhưvếtmực.Ngoàichiếcxejeeprachỉcònthấymộtcáixecútkítrỗngkhônglănlócbêncạnh.TôichẳngthấydấuvếtnàocủanhữngkhómhoahồngmàBabavàôngAliđãtrồngbêntráilốiđi,chỉcóphânvãitrênnhựađường.Vàcỏdại.Faridbấmcòiôtôhailầnphíasautôi.Anhtagọi:
-Chúngtanênđithôi.Agha.Chúngtasẽgâychúýđấy.Tôinói:-Chotôithêmmấyphútnữathôi.Ngôinhàtựbảnthânnóđãkhácxavớitoànhàtrắngbềthếcủatuổithơ
tôi.Trôngnónhỏhơn.Máixô,vữanứt.Cửasổphòngkháchtiềnsảnhvàphòngtắmcủakháchởtrêngácđềuvỡ,đượcđóngđinhqualoavàokhungcửavảinhựatronghoặcvángỗ.Sơntườngkhixưasángtrắnglấploánayngảmàuxámnhưmaquỷvàxóimònlongtróctừngphần,trơlớpgạchlêndưới.Bậcthềmtrướccửađổnát.GiốngnhưrấtnhiềunhàkhácởKabul,ngôinhàcủachatôilàbứctranhcủasựhuyhoàngsụpđổ.
Tôithấycửasổcủaphòngngủtôingàyxưa,trêntầnghai,cửasổthứbaphíaNamcầuthangchínhlênnhà.Tôikiễngchânnhòm,chẳngthấygìphíasaungoàibóngtối.Hainhămnămtrướctôitừngđứngsauvẫncáicửasổấy,mưamaunhỏgiọttrênôkínhvàhơithởtôilàmkínhmờđi.TôiđãdõitheoHassanvàôngAlichấtnhữnggóiđồcủahọvàocốpxecủachatôi.
-AmirAgha!–Faridlạigọi.-Tôiđếnđây,–tôiđáplại.Tôimuốnvàođóphátđiênlên.Muốnbướclênthềmnhàphíatrướcnơi
ôngAlithườngbắtHassanvàtôiphảibỏủngđầytuyếtra.Muốnbướcvàotiềnsảnh,ngửimùivỏcamôngAliquăngvàolòchocháycùngvớimùncưa.Ngồivàobànăn,uốngtràvớimộtlátbánhnaan,ngheHassanhátnhữngbàicaHarazacổ.Lạimộttiếngcòinữa.TôibướclạichochiếcLandCruiserđỗdọclềđường.Faridngồihútthuốcsautaylái.
-Tôiphảinhìnthêmmộtthứnữa,–tôibảoanhtathế.-Ôngcóthểnhanhnhanhlênkhông?-Chotôimươiphút.-Vậy,điđi.Rồiđúnglúctôiquaylưngđịnhđi.-Cóđiềuhãyquêntấtcảđichonhẹlòng.-Đểlàmgì?-Đểsốngtiếp,–Faridnói.Anhtanémđiếuthuốcquacửaxe.–Ôngcần
phảinhìnthêmbaonhiêunữa.Hãyđểtôigiúpôngbớtphiềnmuộn:Chẳngthứgìôngnhớtớicòntồntạiđâu.Tốtnhưhãyquênđi.
-Tôikhôngmuốnquênnữa,–tôinói.–Chotôithêmmươiphút.Chúngtôihầunhưkhôngđổmộtgiọtmồhôi,Hassanvàtôi,hồivấtvả
trèolênngọnđồingayphíaBắcngôinhàcủaBaba.Chúngtôichạynhảylêntậnđỉnhđồi,đuổinhauhoặcngồitrênmộtsườndốcnơinhìnthấysânbayởđằngxarấtrõ.Chúngtôithườngxemmáyhaycấtcánhvàhạcánh.Rồilạichạyđuổi.
Giờđây,lúctôilêntớiđỉnhngọnđồicheoleonày,mỗihơithởrãrờinhưhítphảilửa.Mồhôitừnggiọtnhỏxuốngmặt.Tôiđứngđó,thởphìphòmộtlúc,cáigìbấtngờđaunhóibênsườn.Rồitôiđitìmkhunghĩatrangbịbỏhoang.Khôngmấtmấythìgiờđểthấynó.Nóvẫnởđó,vàcâylựuxưacũngvậy.
TôitựangườivàotảngđáxámlốicốngnghĩatrangnơiHassanchônmẹmình.Đôicánhcổngbằngsắtxưakiatrụtrênnhữngchiếcbảnlềnaybiếnmất,vànhữngbiamộkhólòngnhìnrõquahàngđámcỏdạidàyđặctranhnhauđấtmọc.Mộtđôiquạđậutrênbứctườngthấpvâyquanhnghĩatrang.
Hassanđãviếttrongbứcthưrằngcâylựunhiềunămkhôngraquả.Nhìncáicâygầyguộc,trụilá,tôingờnósẽkhôngbaogiờraquảnữa.Đứngbêndướigốc,tôinhớlạibaonhiêulầnchúngtôiđãtrèolênđấy,cưỡilênnhữngcànhcây,haichânđungđưa,ánhnắnglốmđốmlunglinhquakẽlá,chiếulênmặtchúngtôinhưmộtbứckhảmsứcủaánhsángvàbóngtối.Mùivịđặctrưngcủaquảlựunhưthấmvàomiệngtôi.
Tôiquỳgốixuốngvàlấyhaitaycọcọlênthâncây.Tôitìmthấycáitôitìm.Dấukhácđãmờđi,hầunhưhoàntoànphainhạt,nhưngnóvẫncònđấy:“AmirvàHassan,haisultancủaKabul.”Tôilấyngóntayvạchlênđườngcongcủamỗinétchữ.Cậynhữngmiếngvẩynhỏởnhữngkẽnứt.
TôingồixếpbằngdướigốccâynhìnvềphíaNamthànhphốtuổithơtôi.Nhữngngàyđó,ngọncâyvươnlênsaunhữngbứctườngcủamọingôinhà.Bầutrờitrảirộngvàxanhbiếc,vàquầnáogiặthongkhôtrênnhữngdâyphơichấpchớitrongánhmặttrời.Nếubạncốlắngnghe,bạncóthểnghethấycảtiếngraocủanhữngngườibántráicâycùngvớiconlừacủahọ,khắpquậnWazirAkbarKhan:Aiđàođây!Mơđây!Nhođây!Vàolúcchiềusớm,bạncònnghethấyazan,tiếnggọitừthápchuôngnhàthờởSar-e-Naugọitínđồcầunguyện.
TôinghethấytiếngcòixevànhìnthấyFaridvẫytôi.Đếngiờphảiđirồi.ChúngtôilạichoxechạyvềphíaNam,trởlạihướngQuảngtrường
Pashtunistan.Chúngtôiđingangquadămbachiếcxetảihởmuimàuđỏvớiđámthanhniênđeosúngvàđểrâungồichậtcứngtrongbuồnglái.
Faridlầmbầmchửimỗilầnchúngtôivượtquamộtchiếc.TôithuêmộtphòngnhỏgầnQuảngtrường.Bacôbémặcáováydàiđen
giốnghệtnhauvànhữngchiếckhănquàngtrắngbâulấymộtgãđànôngđeokính,dángngườinhẹnhõm,sauquầythanhtoán.Hắnchémtôi75đô,cáigiákhôngthểnghĩtớichomộtnơicómãngoàitồitànđếnthếnày,nhưngtôicũngchẳngbậntâm.VơvétđểtậnthuchomộtnhànghỉbãibiếnởHawaiilàmộtchuyện.Làmviệcđóđểnuôilũtrẻlàchuyệnkhác.
Khôngcónướcnóng,bệxísứtmẻvàgiậtnướckhôngchảy.Chỉcómỗimộtchiếcgiườngkhungsắtvàtấmđệmcũ,mộtcáichănrách,vàmộtghếgỗởgócphòng.Cửasổnhìnxuốngquảngtrườngbịvỡ,khôngaithay.Lúctôihạvalicủamìnhxuống,tôiđểýthấymộtvếtmáukhôtrênbứctườngởphíasauchiếcgiường.
TôiđưachoFaridmộtíttiềnđểanhtarangoàimuacáigìđóvềăn.Anhtaquayvềvớibốnxiênthịtkabobnướngnóngbỏng,bánhnaanmớivàmộtbáttocơmtrắng.Chúngtôingồilêngiườngvàgầnnhưngốnngấucácmónăn.Rốtcuộc,cũngcómộtthứởKabulchẳnghềthayđổi:Móncừukabobvẫnngậybéovàngonnhưngàynào.
Đêmđó,tôingủtrêngiườngcònFariddướisàn,quấntrongtâmchăncựcdàymàchủkháchsạnchothuêtínhthêmtiền.Khôngcóánhsángnàolọtvàophòng,ngoàiánhtrăngtrànquachiếccửasổkínhvỡ.FaridnóivớitôirằngchủnhàbảoKabulđãhaingàyhômnaykhôngcóđiệnvàmáyphátcủaôngtacầnsửachữa.Chúngtôichuyệntròvớinhaumộtlúc.AnhtakểchotôinghechuyệnmìnhlớnlênởMazar-i-Sharif,thuộcJalalabad.Anhtakểchotôinghevềkhoảngthờigianngắnsaukhichaconanhtathamgiajihad,chiếnđấuchốngbọnShorawiởThunglũngPanjsher.Họbịvâyhãm,khôngcóthựcphẩmvàphảiăncảchâuchấuđểsống.Anhtakểchotôinghecáingàytrựcthăngnãsúnggiếtchếtbốanh,cáingàymìnchôncướpmấthaicongáianh.AnhtahỏitôivềnướcMỹ.Tôibảo,ởMỹ,anhcóthểbướcvàomộtcửahàngtạphoámuabấtkỳthứnàotrongsốmườilămhayhaimươiloạingũcốckhácnhau.Thịtcừunonluônluôntươivàsữalúcnàocũnglạnh,đầytráicâyvànướcsạch.Nhànàocũngcótivi,tivinàocũngcóđiềukhiểntừxa,vànếumuốn,cóthểdùngăng-tenchảovệtinh,thuđượctrênnămtrămkênh.
-Nămtrămkênhcơà?–Faridngạcnhiênkêulên.-Nămtrăm.Chúngtôiimlặngmộtlúc.Đúnglúctôinghĩanhtađãngủ,Faridcười
khúckhích:-Agha,ôngđãnghekểgiáosĩNasruddinlàmgìkhicongáiôngvềnhà
vàphànnànrằngbịchồngmìnhđánhchưa?Tôicóthểcảmthấyanhtađangmỉmcườitrongbóngtốivànụcườicủa
chínhtôitrênmặttôi.KhôngcómộtngườiAfghannàotrênthếgiớilạikhôngbiếtítnhấtvàichuyệnđùavềônggiáosĩngớngẩnấy.
-Làmgì?
-Ôngcũngđánhcongái,rồitrảconvềđểbảochochồngcôtabiếtrằnggiáosĩkhôngnguđâu:Nếutênchóđẻđịnhđánhcongáiông,thìgiáosĩsẽđánhlạivợnóđểtrảđũa.
Tôicười.Phầnvìcâuđùa,phầnvìsaomàtínhhàihướccủangườiAfghanchẳngbaogiờthayđối.Nhữngcuộcchiếnđượcphátđộng,Internetrađời,vàngườimáyđãlăntrênbềmặtsaoHoả,vậymàởAfghanistanchúngtavẫncònkểnhữngchuyệncườivềgiáosĩNasruddin.Tôinói:
-Anhđãnghekểcáilầngiáosĩváctrênvaimộtbaonặngvàcưỡilừachưa?
-Chưa.-Aiđótrênđườngphốbảotạisaoôngkhôngđặtcáibaolênlưngconlừa
ôngấynói:nhưthếlàtànnhẫn.Riêngtôithôicũngđủnặngchoconvậttộinghiệprồi.
ChúngtôikểchonhaunhữngchuyệncườivềgiáosĩNasruddinchođếnkhicạnvốnvàchúngtôilạinằmim.
-Amiragha?–Faridnói,làmtôigiậtmìnhvìđãgầnngủthiếp.-Sao?-Tạisaoônglạivềđâyýtôimuốnhỏi,thựcratạisaoôngvềđây?-Tôiđãnóivớianhrồi.-Vìthằngbé?-Vìthằngbé.Faridtrởmìnhtrênsànnhà:-Khôngthểtinnối.-Đôikhibảnthântôi,tôicũngkhôngthểtinnổitôilạivềđây.-Không…ýtôimuốnnóilà,tạisaolạithằngbéđó?Ôngđicảmộtđoạn
đườngdàitừMỹvì…mộtthằngbéShi’a?Câuhỏiđógiếtchếttiếngcườitrongtôi.Vàcảgiấcngủnữa.Tôinói:-Tôimệtrồi.Tahãyngủđimộtlát.Faridngáyvangngaykhắpcănphòng
trốngtrải.Tôivẫnthứchaitaykhoanhtrênngực,mắtđămđămnhìnquachiếccửasổvỡkínhvàođêmsángsaovànghĩ,cóthểnhữnggìngườitanóivềAfghanistanlàđúng.Cóthểđólàmộtchốnkhônghyvọng.
MộtđámđônghốihảđangtrànvàođầySânvậnđộngGhazikhichúngtôibướctheocáclốihầmvào.Hàngnghìnngườiquẩnquanhchenchúcnhautrongdãykhánđàibằngbêtôngchặtnhưnêmcối.Trẻconnôđùatronglốiđigiữacáchàngghếvàđuổibắtkhắpcácbậclênxuống.Mùiđậungọtnấutrongnướctươnggiavịbốclêntrênkhông,phalẫnvớimùiphânsúcvậtvàmùimồhôi.Faridvàtôibướcđiquanhữngngườibánhàngrong,bánthuốclá,hạtthông.vàbíchquy.
Mộtthằngbégầynhommặcchiếcáojacketvảituýtníulấykhuỷutaytôivànóinhỏvàotaitôi.Hỏitôicómuốnmua“ảnhsex”không.
-Rấtsex,Agha,–nónói,đôimắtnhớnnháccủanóđảođiđảolại,nhắc
tôinhớđếnmộtcôgáivàinămtrướccốnàibáncôcainchotôiởquậnTenderloinbangSanFrancisco.Thằngbévénmộtbênáojacketcủanóhởra,chotôithoángnhìnthấyđámảnhsexcủanó:nhữngtấmbưuthiếpphimHinđigiớithiệucácnữdiễnviênmắtnaiđầynhụccảm,áoquầnđầyđủtrongvòngtaycủanhữngdiễnviênnamchính.“Quásex”.Thằngbénhắclại.
-Không,cảmơn,–Tôivừanóivừatránhnóra.-Nómàbịtóm,chúngsẽchonómộttrậnđònroikhiếnbốnóởtrongmồ
cũngphảithứcdậy,–Faridlẩmbẩm.Tấtnhiên,chẳngcóchỗngồiđượcchỉđịnh.Chẳngailịchsựchỉcho
chúngtôikhu,cánh,dãyvàghếngồi.Chẳngbaogiờlạicóchuyệnđó,kểcảngàyxưadướichếđộquânchủ.Chúngtôitìmđượcmộtchỗtàmtạm,ngaybêntráikhutrungtuyến,mặcdầuFaridphảixôđẩyvàcùichỏmấtmộtlúc.
Tôivẫnnhớsânbóngcỏmọcxanhrờnvàonhữngnăm70khiBabathườngmangtôitớixembóngđáởđây.Nay,đườngpítlàmộtbãihổlốn.Hốnhỏ,hốtokhắpnơi.ĐángchúýnhấtlàmộtđôihốsâuởphầnđấtphíasaukhungthànhphíaNam.Vàchẳngcómộtđámcỏnào,chỉcóphân.Cuốicùng,khihaiđộirasânchơi–tấtcảđềumặcquầndàibấtkểtrờinóngvàkhicuộcchơibắtđầu,khócóthểtheodõiquảbóngtrongnhữnglớpmâybụimùdocầuthủđálên.NhữngtênTalibtrẻ,mangtheoroi,lăngxăngtrênlốiđigiữacáchàngghếngồi,vụtbấtkỳaireolênquáto.
Sautiếngcòidứtnửahiệpđấu,chúnglôihọrangoàingay.Mộtđộixetảiđỏhạngnhẹđầybụi,giốngnhưnhữngchiếcxetôiđãgặpquanhthànhphốtừlúcmớiđến,phóngquacổngvàosânvậnđộng.Đámđôngđứngcảlên.Mộtphụnữmặcburqamàuxanhlụcngồitrongbuồngláicủamộtchiếcxetải,vàmộtngườiđànôngbịbịtmắttrongchiếcxekia.Haichiếcxetừtừchạyquanhđườngbiênnhưthếđểđámđôngđượcnhìnkỹ.Vànócóđượchiệuquảmongmuốn:Mọingườivươncổlên,chỉtrỏkiễngchânnhìn.Cạnhtôi,quảhầuởcổFaridlênlênxuốngxuốngtrongkhianhtakhẽlẩmbẩmcầukinh.
Haichiếcxetảiđỏchạyvàobãibóng,phóngthẳngvềphíacuốibãitronghailànmâybụi.Chiếcxetảithứbagặpchúngởphíacuốibãi.Buồngláichiếcxetảinàychấtđầymộtthứgìđó,vàbấtchợttôihiểura,mụcđíchcủahaicáihốsâuphíasaukhungthành.Chúngbốcdỡchiếcxetáithứba.Đámđônglầmrầmđoánchuyệngìsắpxảyra.
-Ôngcómuốnởlạikhông?–Faridnghiêmnghịhỏitôi.-Không,–tôinói.–Trongđờimình,tôichưatừngbaogiờmuốnrờikhỏi
mộtnơitệhạinhưtôimuốnlúcnày.Nhưngchúngtaphảiởlại.HaitênTalibvớinhữngkhẩuKalashnikovđeolủnglẳngquavai,giúp
ngườiđànôngbịbịtmắtrakhỏichiếcxetảithứnhất,haitênkhácgiúpngườiphụnữtrùmburqa.Ngườiphụnữkhuỵugốivàđổphịchxuốngđất.
Mấytênlínhkéochịlênvàchịlạingãkhuỵuxuống.Khichúngcốkéochịdậy,chịkêuthétlênvàđátúibụi.Chừngnàotôicònsống,tôisẽkhôngbaogiờquênđượcâmthanhtiếngkêuthétđó.Đólàtiếngkêucủaconthúhoangđangcốrútchiếcchânbịkẹprakhỏicáibẫygấu.HaitênTalibnữanhậphội,đẩychịxuốngcáihốsâuđếnngực.Ngườiđànôngbịbịtmắt,tráilại,đểmặcchúnghạanhxuốngchiếchốđàochoanhta.Lúcnàytrôngchỉcònthấymộtcặpbánthânnhôlênkhỏimặtđất.
Mộtviêngiáosĩ,mặtbầubĩnh,râubạc,mặcquầnáomàuxámđứnggầnkhungthànhhắnggiọngvàochiếcmicrocầmtay.Đằngsaulãota,ngườiphụnữdướicáihốvẫnđanggàothét.LãotađọcmộtđoạndàitừkinhKoran,cáigiọngmũicủalãolượnlờkhắpsânvậnđộng.Lúcnàyquầnchúngbấtchợtđãtrởnênyênlặng.TôibỗngnhớtớicâucủaBabađãnóivớitôitừrấtlâu:Đáivàorâucáilũkhỉgiàlênmặtđạođứcấy.Bọnchúngchẳnglàmđượctròtrốnggì,ngoàiviệclầntrànghạtvàđọcmộtcuốnsáchviếtbằngthứtiếngmàchínhchúngcũngkhônghiểu.MongThượngđếgiúptấtcảchúngta,đừngđểbaogiờAfghanistanrơivàotaybọnchúng.
Khiđọckinhxong,viêngiáosĩlạihắnggiọng:-Hỡinhữngngườianhemvàchịem,–lãocấttiếngkêugọibằngtiếng
Farsi,giọngoangoangkhắpsânvậnđộng.–ChúngtađếnđâyhômnayđểthựchiệnShari’a[126].Chúngtađếnđâyhômnayđểthựchiệncônglý.ChúngtahômnaytớiđâyvìýmuốncủaĐứcAllah,vàlờiphánbảocủaĐấngtiêntriMuhammad,cầuchoNgườiđượcbìnhyên,sốngmãivàbằnganởđây,Afghanistanquêhươngyêudấucủachúngta.ChúngtalắngnghenhữnggìThượngđếphán,vàchúngtavânglờingười,bởivìchúngtachẳnglàcáigìngoàiviệclànhữngsinhlinhhènhạ,bấtlựctrướcsựvĩđạicủaThượngđế.VàThượngđếbảosao?Tahỏicácngườiđấy!THƯỢNGĐẾPHÁNBẢOSAO?Thượngđếphánbảomọikẻmắctộiđềuphảibịtrừngphạtxứngđángvớitộilỗicủahắn.Đấykhôngphảilờilẽcủata,cũngkhôngphảilờilẽcủanhữngngườianhemcủata.ĐấylànhữnglờiphánbảocủaTHƯỢNGĐẾ.–Giáosĩchỉbàntaykhôngcầmmicrolêntrêntrời.Đầutôinhưđangcócáigìđậpthìnhthìnhbêntrong.Mặttrờidườngnhưquánóng.
-Mọikẻmắctộiphảibịtrừngphạtthíchđángvớitộilỗicủanó.–Viêngiáosĩnhắclạivàomicro,giọnghạxuống,phátâmrànhmạchtừngtừmột,thongthảvàrấtkịch.–Vàtrừngphạtnhưlúcnàochoxứngđángvớitộingoạitình,hỡicácanhem,chịem.Chúngtasẽtrừngphạtkẻlàmnhơbẩntínhthiêngliêngcủahônnhânlúcnàođây?Chúngtasẽphảixửlýthếnào,kẻdámnhổvàomặtThượngđế?ChúngtasẽtrảlờinhữngkẻnémđávàocửasổngôinhàcủaThượngđếnhưthếnào?CHÚNGTASẼNÉMĐÁTRẢLẠI!
Giáosĩtắtmicro.Mộttiếngxìxàokhekhẽlankhắpđámđông.Bêncạnhtôi,Faridđanglắcđầulẩmbẩm:
-ThếmàchúngdámtựnhậnlàtínđồHồigiáo.Rồimộtgãđànôngcaolớnvairộngbướcrakhỏichiếcxetảihạngnhẹ.
Bộdạngcủahắncũnggâyđượcnhữngtiếnghoanhôcủavàibakhángiả.Lầnnày,khôngaibịvụtvìreolênquáto.Bộquầnáotrắngsángchậpchờntrongánhnắngchiều,mépáosơmirộngcủahắnphậpphồngtronggiónhẹ,haicánhtayhắngiangranhưhaicánhtayJesustrênthánhgiá.Hắntừtừquayngườiđủmộtvòngđểchàođámđông.Khihắnđốimặtvớiphầnkhánđàichúngtôi,tôithấyhắnđeomộtđôikínhrâmtrònđennhưđôikínhcủaJohnLennon.
-Chắchắnlàngườichúngtacầngặp,–Faridnói.GãTalibcaolớnđeokínhrâmđenbướclạiđốngđámàchúngbốcdỡ
trênchiếcxetảithứbaxuống.Hắnnhặtmộthònlênvàgiơchoquầnchúngxem.Tiếngồnxẹpxuống,thayvàolàtiếngxônxaolankhắpsânvậnđộng.Tôinhìnquanhtôi,thấyaicũngđangphìratiếngxì.GãTalibgiốngmộtcáchkỳcụccầuthủnémbóngchàytrênụđất,némmạnhhònđávàongườiđànôngbịtmắttrongcáihố.Hònđátrúngvàobêncạnhđầu.Ngườiđànbàlạikêuthétlên.Quầnchúnggiậtmìnhkêu“Ối!”Tôinhắmmắtlạilấyhaitaychemặt.Tiếngkhángiảkêu”Ối”hoànhịpvớimỗilầnđávăngđi,cứthểtiếptụctrongmộtlúclâu.Khihọdừnglại,tôihỏiFaridliệuđãxongchưa.Anhtabảochưa.Tôiđoánlàcổhọngmọingườiđãkhảnhết.Tôikhôngbiếttôingồihaitayômmặtnhưthếbaolâu.Tôichỉbiếttôilạimởmắtrakhimọingườixungquanhtôihỏi:Mord?Mord?Đãchếtchưa?
Ngườiđànôngtrongcáihốlúcnàylàmộtđốnggiậpnátđầmđìamáume,ráchxétơitả.Đầuquẹoxuốngphíatrước,cằmsátvàongực.GãTalibđeokínhrâmđangnhìnxuốngmộtngườiđànôngkhácngồixổmgầncáihố,taygãtunglêntungxuốngmộthònđá.Ngườiđànôngngồixổm,haitaicắmhainhánhốngnghe,đầukiaốngngheápvàongựcngườiđànôngtrongcáihố.Ngườinàyrútốngnghekhỏitaivàlắcđầu,bảochưavớigãTalibđeokínhrâm.Quầnchúngkêurênlên.
JohnLennonbướctrởlạicáiụđất.Khimọiviệcđãxong,khihaicáixácđầmmamáumeđãbịquăngmột
cáchphỉbánglênphíasauhaichiếcxetảiđỏhạngnhẹ–mỗixácmộtxe–vàingườilấyxẻnglấphốlại.Mộttrongsốhọphủqualoavếtmáubằngcáchđáđấtbẩnlêntrên.Mấyphútsauhaiđộibónglạirasân.Hiệphaibắtđầu.
Cuộcgặpgỡcủachúngtôiđượcsắpxếpvàobagiờchiềuhômấy.Sựnhanhchónglàmtôingạcnhiên.Tôicứnghĩphảicóthờihạn,ítnhấtcũngphảihỏivòngvo,cólẽcảkiểmtragiấytờcủachúngtôinữa.NhưngtôiđượcnhắcchobiếtngaycảnhữngviệccôngvẫncứđượcgiảiquyếtngoàicửacôngthếnàoởAfghanistan:TấtcảnhữnggìFaridphảilàmlàbảomộtgãTalibcầmroirằngchúngtôicómộtchuyệnriêngtưmuốnthảoluậnvới
ngườiđànôngmặcđồtrắng.Faridvàgãtraođổimộtvàicâu.ThếlàgãcầmroigậtđầuvàquátbằngtiếngPashtuvớimộtthanhniêntrênsânbóng,tênnàychạyngayvềphíakhungthànhphíanam,nơitênTalibđeokínhrâmđanggẫuchuyệnvớigiáosĩmặtphúngphínhđọcbàithuyếtgiáo.Cảbanóichuyệnvớinhau.Tôithấygãđeokínhrâmđưamắttìmkiếmxemai.Gãgậtđầu.Nóiđiềugìđóvàotaingườinhắntin.Gàthanhniêntruyềnđạtlờinhắnlạichochúngtôi.Nhấttrí.Bagiờ.
Chương22FaridchoxechạychậmlạitrênlốixevàocủamộttoànhàlớnởWazir
Akbar-Khan.Anhtachoxeđỗdướibóngmộtcâydươngliễurủrangoàitườngcủakhucưtrúhỗnhợptrênphố15,Sarak-e-Mehmana,PhốKhách.Anhđểđộngcơchạysốkhôngvàchúngtôingồikhoảngmộtphút,nghetiếngtinhtinhcủamáyđãmátlại,chẳngainóiđiềugì.Faridxoayngườitrênghếngồi,vàmânmêchùmchìakhoávẫncòncắmvàocôngtắckhởiđộng.Tôichắcanhtađangchuẩnbịnóivớitôimộtđiềugì.
-Tôicholàtôinênđợiôngởtrongxe,–cuốicùnganhtacũngnói,giọnghơicóvẻxinthứlỗi.Anhtakhôngnhìntôi.–Đâylàcôngviệcchínhcủaôngrồi,tôi…
Tôivỗvàolưnganh:-Anhđãlàmhơnrấtnhiềunhữnggìtôitrảchoanh.Tôikhôngmonganh
đicùngvớitôi.Nhưngtôilạimongtôikhôngphảiđimộtmình.Bấtkểnhữnggìtôiđã
họcđượcởBaba,tôivẫnmongôngđứngngaybêntôilúcnày.Babachắcsẽphácổngtrướcđivào,yêucầuđượcđưađếnngườicótráchnhiệm,đáivàorâukẻnàocảnđườngông.NhưngBabađãchếtlâurồi,vàđãđượcchônởkhungườiAfghantrongmộtcáinghĩatrangnhỏởHayward.Mớithángvừarồi,Sorayavàtôicònđặtmộtbócúctrắngvàhoalancạnhmộchícủaông.Tôichỉcómỗimộtmình.
Tôirakhỏixe,vàbướctớicánhcổngtrướcbằnggỗcaoto.Tôibấmchuông,nhưngkhôngnghethấytiếngreo–vẫnchưacóđiện–vàtôiphảiđậpthìnhthìnhvàocánhcửa.Mộtlátsau,tôinghethấynhữnggiọngnóicộccằn,ởbênkiacánhcổng,vàhaingườiđànôngxáchsúngKalashnikovramởcửa.TôiliếcnhìnvềphíaFaridđangngồitrongxe,miệngmấpmáykhôngthànhtiếng,tôisẽtrởlại,nhưngkhôngchắcmấytôisẽquaylại.
Gãđànôngđeosúnglụcsoáttôitừđầuđếnchân,vuốtchân,sờnắnđũngquầntôi.MộttronghaitênnóivớinhaubằngtiếngPashtu,vàcảhaicùngcườithầm.Chúngtôibướcquacổngtrước.Haitênlínhgácdẫntôingangquamộtsâncỏđượccắttỉarấtcẩnthận,điquamộthànghoathiêntrúcquỳnhvànhữngbụicâythấpdọctheotường.Mộtchiếcmáybơmnướcbằngtayởphíacuốisân.TôinhớngôinhàcủaKakaHomayounởJalalabadđãbơmnướcdướigiếngnhưthế,haichịemsinhđôiFazilavàKarimathườngcùngtôinémsỏixuốngđểnghetiếngtõm.
Chúngtôileolênvàibabậcthềm,vàđivàomộtngôinhàrộnglớntrangtrísơsài.Chúngtôiđiquatiềnsảnh–mộtlácờlớnphủkínmộtbứctường–vàhaigãlínhcanhdẫntôilêngác,tớimộtcănphòngcóđôighếsofamàuxanhbạchàgiốnghệtnhauvàmộttivimànhìnhlớnởgócxa.MộttấmthảmcầukinhđóngđinhởtrêntườngtrưngramộtthánhđịaMeccanhonhỏhình
chữnhật.Tênnhiềutuổihơnlấynòngsúngchỉvềphíachiếcsofa.Tôingồixuống.Chúngrờikhỏicănphòng.
Tôibắtchéochânlênnhau.Lạibỏra.Ngồivớihaibàntayvãmồhôitrênhaiđầugối.Liệutưthếđócólàmtôitrôngcăngthẳngkhông?Tôicàihaibàntaylạivớinhau,khẳngđịnhthếlạitệhơnnênđànhkhoanhtaytrướcngực.Máugiầngiậthaibêntháidươngtôi.Tôicảmthấycôđơntuyệtđối.Nhữngýnghĩcứlởnvởnquẩnquanhtrongđầutôi,nhưngtôikhôngmuốnnghĩchútnào,bởivìcáiphầnđiềmtĩnhtrongtôibiếtrằngtấtcảnhữnggìtôiloayhoayngụytạothậtđiênrồ.Tôiởcáchxavợtôihàngnghìndặmvàđangngồitrongcănphòngnhưmộtcáixàlimđợimộtgãđànôngmàtôithấyrõlàkẻđãgiếthaiconngườicùngngàyhômđó.Đúnglàđiênrồi.Còntệhạihơn,thậtlàvôtráchnhiệm.RấtcóthểtôisẽlàmchoSorayatrởthànhmộtbiwa,mộtgoáphụởtuổibamươisáu.Đâykhôngphảimày,Amir–mộtphầntrongconngườitôinói.Màylàkẻnhátgan.Màybẩmsinhđãthếrồi.Vànhưthếđâucógìlàxấuxabởivìmàykhôngbaogiờlừadốibảnthânvềviệcnày.Cũngkhôngvềviệckia.Hènnhátkhôngcógìtệhạichừngnàohènnhátđiđôivớithậntrọng.Nhưngkhimộtkẻhènnhátkhôngcònnhớmìnhlàai…cầuThượngđếcứurỗihắn.
Cómộtchiếcbàncàphêbênghếsofa.ChânbànkimloạibắtchéohìnhchữXcótreomộtvòngnhữngquảchuôngnhỏbằngđồngthaucỡquảócchó.Tôiđãtừngtrôngthấymộtchiếcbànnhưthếtrướcđây.Ởđâunhỉ?Rồitôisựcnhớra:TrongmộthiệutràđôngđúcởPeshawar,cáiđêmtôiđidạobộ.Trênbàncóđặtmộtchiếcbátđựngnhođỏ.Tôivặtmộtquả,némvàomiệng.Tôiphảilàmchobảnthântôibậntâmđếnmộtđiềugìđó,bấtcứđiềugì,đểlàmcâmbặttiếngnóitrongđầutôi.Nhoănngọt.Tôinémmộtquảkhácvàomiệng,khôngnhậnrarằngnócóthểlàmiếngthựcphẩmđặccuốicùngtôiđượcăntrongmộtthờigiandài.
Cửamởvàhaigãđeosúngtrởlại,giữachúnglàgãTalibcaolớnmặcđồtrắng,vẫnđeokínhrâmJohnLennon,trônggiốngnhưmộtlãnhtụtinhthầnHinduthầnbívairộng,theotràolưuThờiđạiMớinàođó.
Hắnngồivàomộtchỗđốidiệnvớitôi,haitayđặtlênhaitayghế.Hắnchẳngnóichẳngrằngmộtlúclâu.Chỉngồiđó,quansáttôi,mộttaygõvàobaosúng,taykiaxoayxoaynhữnghạtmàungọcbíchcủachuỗihạtcầukinh.Lúcnàyhắnmặcáovestđenrangoàiáosơmitrắng,vàđeomộtchiếcđồnghồvàng.Tôicònnhìnthấymộtvếtmáukhôtrênốngtayáotrái.Tôicònthấyhắnkhôngthayquầnáosauhaivụhànhquyếtđầungàyhômấy,nhưmộtámảnhbệnhhoạn.
Chốcchốcbàntaytựdocủahắnlạihuơlênvànhữngngóntaymậpmạpcủahắnlạiđậpvàocáigìđótrongkhôngkhí.Cácngóntaylàmnhữngđộngtháivuốtvetừtốn,nhưthểhắnđangmơntrớnmộtconthúcảnhvôhình.Mộttronghaiốngtayáocolạivàtôithấynhữngvếtxămtrêncánhtay,tôi
đãtừngthấyvẫnnhữngvếtđótrênmìnhđámngườivôgiacưsốngtrongnhữngngõhẻmrùngrợnởSanFrancisco.
Dahắnxanhxaohơnhaitênkia,gầnnhưtáixám,mộthạtmồhôinhỏlonglanhtrêntrán,ngaydướichiếckhănđenHồigiáo.Râuhắncũngdàiđếnngựcnhưnhữngtênkhácnhưngnhạtmàuhơn.
-Salaamalykum,–hắnnói.-Salaam.-Giờthìcậucóthểbỏcáitròđóđirồi,cậubiếtkhông.–Hắnnói.-Xinlỗi,tôikhônghiểu.Hắnngoặtlòngbàntayvềphíamộttronghaigãvũtrangvàrahiệu.Phrưưựt.Bấtthìnhlìnhmátôiđaunhói,tênlínhgácđanggiậtlêngiậtxuốngchòm
râutôivàcườikhúckhích.TênTalibnhănnhở:-Mộttròkháhaylâunaytaomớixemđấy.Nhưngtaonghĩthựcratrò
nàycònhayhơnnhiều.Màycóthấythếkhông?Hắnxoayxoayngóntay,bậttanhtách,nắmđấmmởrarồilạinắmchặtlại:
-Vậy,Inshallah,màythíchtròdiễnhômnaychứ?-Tròdiễnlàthếà?–Tôivừanóivừaxoamá,hyvọnggiọngnóicủatôi
khôngphảnlạinỗikinhhoàngđangbùngnổtrongtôi.-Côngbằngxãhộilàtròdiễnvĩđạinhất,ngườianhemạ.Kịchtính.
Căngthẳnghồihộp.Và,haynhấtlàgiáodụctậpthể.Hắnlạibậtngóntay.Têntrẻhơntronghaitênlínhgácchâmmộtđiếuthuốcchohắn.Tên
Talibcười,lẩmbấmmộtmình.Haibàntaynórungrungvàgầnnhưđánhrơiđiếuthuốc:
-Nhưngmàymuốnmộttròdiễnthựcsự,phảicùngtaoởMazar.ThángTámnăm1998,thếđó.
-Tôixinlỗikhônghiểu.-Chúngtaobỏchúngcholũchó,màybiếtchứ.Tôihiểuhắnđangđịnhđi
tớiđâu.Hắnđứngphắtlên,bướcquanhsofamộtvàibước.Rồilạingồixuống.
Nóiliếnthoắng:-Chúngtaođitừnhànàysangnhàkhác,tậptrungbọnđànôngvàlũcon
trailại.Chúngtaobắnngayởđótrướcmặtgiađìnhchúng.Đểchúnghiểu.Đểchúngnhớchúnglàai,chúngthuộcvềđâu.
Lúcnàyhắngầnnhưhổnhển:-Đôikhichúngtaophácửanhàbọnchúng,xôngthẳngvàotrongnhà.
Và…tao…taoquétnòngsúngmáycủataokhắpquanhphòngvàbắn,bắnchođếnkhikhóimờmắttao.
Hắnngảngườivềphíatôi,nhưmộtngườiđịnhthổlộmộtbímậtlớn.-Màykhôngbiếtýnghĩacủatừ“giảiphóng”chođếnkhimàylàmxong
chuyệnđó,đứngtrongmộtcănphòngđầynhữngmụctiêu,đểchođạnbay,khôngcảmthấytộilỗivàcắnrứt,hiểurõmìnhlàđứchạnh,tốt,vàđứngđắn.BiếtđượcmìnhđanglàmcôngviệccủaThượngđếgiaocho.Thậtđángkinhngạc.
Hắnhônchuỗihạtvàngoẹođầu.-Màynhớchuyệnđóchứ,Javid?-Vâng,Aghasahib,–têntrẻhơnđáplại.–Làmsaotôicóquênđược?TôiđãđượcđọcvềcuộctànsáttậpthểngườiHazaraởMazar-i-sharif
trênbáochí.NóxảyrangaysaukhibọnTalibanchiếmMazar,mộttrongnhữngthànhphốcuốicùngbịthấtthủ.TôivẫnnhớSorayađưachotôibàibáođóvàolúcănsáng,mặtnhợtkhôngcònhạtmáu.
-Từnhànàysangnhàkhác,chúngtaochỉnghỉđểănvàcầukinh,–tênTalibannói.Hắnnóimộtcáchthíchthú,nhưngườiđangkểvềviệcmìnhđãthamdựmộtphầnlớnvàocâuchuyện.–Chúngtaođểxácchúngtrênđườngphốvànếugiađìnhchúngcốlẻnrađểlôichúngtrởlạitrongnhàchúngtaođãbắnnốtcảbọnnày.Chúngtaođểxácchúngtrênđườngphốtrongnhiềungày.Chúngtaođểchúngchochóăn.Thịtchóchochó.–Hắnbópnátđiếuthuốc.Daymắtbằnghaibàntayrunrun.–MàyởMỹvề?
-Vâng.-Độnày,conđiếmấythếnào?Tôibấtchợtmuốnvãiđái.Tôicầumong
mọisựsẽquađi.-Tôiđangtìmmộtthằngbé.-Khôngphảiđứanàocũngđượcchứ?–Hắnnói.Haitênđeosúng
Kalashnikovcười.Răngchúngcáumàuvàngthuốclánaswar[127].-Tôibiếtnóởđây,vớiông,–tôinói.–TênnólàSohrab.-Taosẽhỏimàymộtđiều:Màyđanglàmgìvớiconđiếmđó?Tạisao
màykhôngởđây,cùngvớinhữngngườianhemHồigiáo,phụcvụđấtnướcmày?
-Tôiđãđixalâulắmrồi,–tôichỉnghĩnổiđểnóithế.Đầutôicảmthấyquánóng.Tôiépchặthaiđầugối,kìmgiữbóngđáicủatôi.
TênTalibquayvềphíahaitênđangđứngởcửavàhỏichúng:-Đấycóphảilàcâutrảlờikhông?-Không,thưaAghasahib,–chúngthốngnhất,vừađápvừatủmtỉmcười.Hắnquaylạinhìntôi.Nhúnvai:-Khôngphảicâutrảlời.Chúngbảothế.–Hắnnhảramộthơithuốc.–
Cónhữngngườitrongnhómcủataoởđâytinrằng,bỏwatan[128]khinócầnmàynhấtcũngcùngmộtgiuộcphảnbội.Taocóthểbắtgiữmàyvềtộiphảnbội,vàcảbắnmàyvềtộiđónữa.Việcđócólàmmàysợkhông?
-Tôichỉđếnđâytìmthằngbé.-Việcđócólàmmàysợkhông?-Sợ.
-Cóthếchứ,–hắnnói.Hắnngảlưngvàochiếcghếsofa.Bópnátđiếuthuốc.
TôinghĩvềSoraya.Nhưthếlàmtôitrấntĩnh.Tôinghĩtớivếtchàmhìnhlưỡiliềmcủanàng,đườngcongthanhtaoởcổnàng,đôimắtngờisángcủanàng.Tôinghĩvềcáiđêmcướicủachúngtôi,nhìnvàohìnhnhautronggươngdướitấmkhănchemàuxanhlục,vàmánàngđỏbừnglênnhưthếnàokhitôinóiyêunàng.TôivẫnnhớhaichúngtôinhảytheomộtbàicaAfghancổ,lượnđilượnlại,mọingườixemvàvỗtay,mộtthếgiớimờmờnhữnghoa,nhữngváyáo,nhữngbộlễphục,vànhữngkhuônmặttươicười.
TênTalibđangnóicáigìđó.-Xinlỗi?-Taobảomàycómuốnthấynókhông?Màycómuốnthấythằngbécủa
takhông?–Môitrênhắncongcớnlênthànhmộttiếngcườikhẩy,khinóiđếnhaitừthằngbé.
-Có.Tênlínhgácrờikhỏiphòng.Tôinghethấytiếngcọtkẹtcủacánhcửalắclưmởra.NghethấytênlínhgácnóigìbằngtiếngPashtu,bằngmộtgiọngcứngrắn.Rồitiếngchân,tiếngvòngnhạclengkengcùngmỗibướcđi.NónhắctôinhớtớingườilàmxiếckhỉmàHassanvàtôithườngđuổitheo,xuốngtậnShar-e-Nau.Chúngtôithườngtrảhắnmộtđồngrupiađểxemmộtđiệumúa.Chiếcchuôngquanhcổconkhỉcũngkêulengkengnhưthếnày.Rồicửalạimởravàtênlínhgácbướcvào.Gãmangtheomộtmáystereo–mộtmáyradiocátxétlớn–trênvai.Phíasauhắn,mộtđứabétraimặcáochoàngpirhan-tumbanrộngmàuxanhxaphiađitheo.
Giốngnhauđếnsữngsờ.Đếnđộlầmlẫn.TấmảnhPolaroidcủachúRahimKhanđãkhôngđượccôngbằng.
Thằngbécócáimặttrònnhưmặttrănggiốngbố,chiếccằmnhọn,haitaixoắnnhưốcbiểnvàcũngvẫnthânhìnhnhẹnhõm.BộmặtbúpbêTàucủatuổithơtôi,bộmặtchămchúbêntrênnhữngquânbàibạcmàusuốtnhữngngàymùađông,bộmặtđằngsauchiếcmànchốngmuỗi,khichúngtôingủtrênmáinhàcủaBabavàomùahè.Đầunócũngcạotrọc,mắtnóđensẫmmàuchìtô,vàhaimáđỏrựckhácthường.Khinódừnglạiởgiữaphòng,nhữngchiếcchuôngnhạcđeoquanhmắtcáchâncũngngừnglengkeng.
Mắtnónhìntôi.Nấnnámãi.Rồinhìnđichỗkhác.Nhìnxuốngđôichântrầncủanó.MộttronghaitênlínhgácấnnútvànhạcPastutrànngậpcănphòng.Trốngvỗ,đànharmonium,tiếngthethécủadilroba[129].TôicholàâmnhạckhôngđắctộichừngnàonóvẫncònlọtlỗtaibọnTaliban.Cảbatênđềuvỗtay:
-Wahwah!Mashallah!–Chúngreolênhoanhô.Sohrabgiơhaicánhtaylênvàtừtừquayngười.Nóđứngkiễngtrênngón
chân,quayquaymộtcáchduyêndáng,hạmìnhxuốnggối,lạithẳngngườilên,rồilạiquaytiếp.Haibàntaybénhỏxoayxoaytrêncổtay,nhữngngón
taybậttanhtách,vàcáiđầulắclưbênnọquabênkianhưmộtquảlắcđồnghồ.Haichânnógiậmxuốngsànnhà,nhạcrunglengkenghoàmộtcáchhoànhảovớinhịpđiệucủatiếngvỗ,mắtnólimdimnhắmlại.
-Mashallah!–Chúngreolên.–Shahbas!Hoanhô!Haitênlínhgáchuýtsáovàcười.TênTalibmặcđồtrắnggật
gùtheođiệunhạc,miệnghơiháratrongmộtvẻdâmdật.Sohrabnhảytheomộtvòngtròn,mắtnhắmlại,nhảychođếnkhinhạc
dừng.Nhữngchiếcchuôngnhạcreolênmộtlầncuối,khinógiậmmạnhchâncùngvớinốtnhạccuốicùngcủabàica.Rồinóđứngsữnglạitrongnửavòngquay.
-Bia,bia[130],cậubécủata,–tênTalibvừanóivừagọiSohrablạichỗhắn.
Sohrabđiđếnchohắn,đứnggiữahaiđùihắn,đầucúixuống.TênTalibômhaicánhtayquanhthằngbé.
-Nómúamớitàichứ,đúngkhông,thằngcontraiHazaracủata.Haitaynóvuốttừlưngthằngbéxuốngrồilạivuốtlênđếndướihainách.
Mộttronghaitêngáchuýchtênkiavàcườirúcrích.TênTalibbảochúngđirađểmặcchúngtôi.
-Vâng,thưaAghasahib,–chúngvừanóivừađira.TênTalibquaythằngbélạiđểđốimặtvớitôi.Nókhoáhaicánhtay
quanhbụngSohrab,tìcằmlênvaithằngbé.Sohrabnhìnxuốngchânnhưngvẫnlénliếcnhìntôi,ngượngngùng,trốntránh.Taygãđànôngvuốtlênvuốtxuốngbụngthằngbé,lênrồilạixuống,từtừ,dịudàng.
-Dẫusaotaovẫncứthắcmắc.–TênTalibnói.–ĐôimắtvằnđỏcủanóchằmchằmnhìntôiquavaicủaSohrab.–ĐạikháiđãcóchuyệngìxảyravớiBalabugià?
Câuhỏigiángmộtnhátbúavàogiữahaimắttôi.Tôicảmthấykhôngcònmộtchútsắcdiện.Haichântôilạnhtoát.Chếtđiếng.
Hắncười:-Màynghĩthếnào?Nghĩmàyđeorâugiảvàovàtaosẽkhôngnhậnra
màyư?Vềđiểmnày,taocượcvớimàylàmàychẳngbaogiờhiểunổitaocả.Taochẳngbaogiờquênmộtkhuônmặt.Khôngbaogiờ.
HắncọmôivàotaiSohrab,mắtvẫnkhôngrờitôi.-Taonghenóichamàychếtrồi.Xì–xì.Taovẫnluônluônmuốnđánh
cuộcvớiôngấy.Xemrataosẽphảigiảiquyếtmọichuyệnchođứacontraibạcnhượccủaôngấy.
Nóirồihắnbỏkínhrâmra,vàgămđôimắtxanhvằnmáuvàomắttôi.Tôicốthởmàkhôngthởđược.Tôicốchớpmắtmàkhôngchớpđược.Khoảnhkhắcnhưsiêuthực–Không,khôngsiêuthựcmàvôlý–nólàmchotôikhôngthểthởđượcnữa,nóđemthếgiớiquanhtôiđếnmộtnơitắcnghẹn.Mặttôinóngbừng.Câungạnngữcổvềđồngxutồi[131]nhưthếnàonhỉ?
Quákhứcủatôicũnggiốngthế,luônluônlậtđilậtlại.Tênhắnnhôlêntừmộtnơisâuthẳmmàtôikhôngmuốnnóitới,nhưthểgọitênhắnthìcóthểcầuhồnhắntới.Nhưnghắnđãởđâyrồibằngxươngbằngthịt,ngồicáchtôikhôngđầymộtmétrưỡi,saubaonămròngấy.Tênhắnthoátrakhỏiđôimôitôi:“Assef”.
-Amirjan.-Anhđanglàmgìđây?–Tôinói,biếthoàntoàndạidộtđihỏinhưthế,
tuyvậykhôngthểnghĩđượcđiềugìkhácđểnói.-Taoư?–Assefnhíulôngmày.–Taothíchlàmgìthìlàmthôi.Câuhỏi
phảilàmàyđịnhlàmgìởđây?-Tôiđãnóivớianhrồi.–Tôinói.Giọngtôirunlên.Tôimongsẽkhông
runnhưthế,mongthịttôiđừngrờirụngkhỏixươngtôi.-Thằngbé?-Vâng.-Tạisao?-Tôisẽtrảanhtiềnđềchuộcnó,–tôinói.–Tôicóthểchuyểntiềnqua
ngânhàng.-Tiềnư?–Hắnbậtcười.–Màyđãbaogiờđượcnghenóivề
Rockinghamchưa?MiềnTâynướcÚc,mộtmảnhthiênđường.Màynênthấynơiấy.Hàngdặm,hàngdặmbãibiển.Nướcxanhbiếc.Bầutrờitrongxanh.Bốmẹtaosốngởđấy,mộtbiệtthựtrướcbãibiển.Cócảmộtsângolfsaubiệtthựvàmộthồbơinhỏ.Ngàynàobốtaocũngchơigolf.Mẹtao,bàthíchquầnvợthơn.Bốtaobảo,bàcóquảvụttráiphùthuỷ.HọsởhữumộttiệmănAfghanvàhaicửahàngđáquý.Cảhaingànhkinhdoanhnàylàđểlàmcảnhthôi.
HắnvặtmộtquảnhoâuyếmbỏvàomiệngSohrab.-Vậynếutaocầntiền,taosẽbảohọchuyểntheongânhàngchotao.HắnhônvàobêncạnhcổSohrab.Thằngbéhơingạingùngmộtchútvà
lạinhắmmắtlại.-VảlạitaokhôngchiếnđấuchốngbọnShorawivìtiền.Cũngkhông
thamgiaTalibanvìtiền.Màycómuốnbiếttạisaotaothamgiavàobọnhọkhông?
Đôimôiđãkhô.Tôiliếmmôivàthấylưỡitôicũngkhô.-Màycókhátkhông?–Assefvừahỏivừacườimộtcáchtựmãn.-Không.-Taonghĩmàyđangkhátđấy.-Tôikhôngsao,–tôinói.Sựthậtlà,tôicảmthấycănphòngbấtchợtquá
nóng.Mồhôivãracáclỗchânlôngcủatôi,làmnhóibuốtdatôi.Vàcóphảiđiềunàyđangthựcsựxảyrakhông?CóphảitôiđangthựcsựngồiđốidiệnvớiAssefkhông?
-Tuỳmày,–hắnnói.–Dẫusaochăngnữa,taođãtừngởđâunhỉ?Ồ,
phải,taođãthamgiaTalibannhưthếnào.Ồ,nhưmàynhớđấy,taokhôngphảihạngthíchtôngiáolắm.NhưngmộthômtaotrảiquangàylễmangquàchochúaHàiđồngJesuởBethleem.Taotrảiquaởtrongnhàlao.Màycómuốnnghekhôngđấy?
Tôikhôngnóigì.-Được.Taokểchomàyvậy,–hắnnói.–Taotrảiquamộtthờigianở
trongtù,tạiPoleh-Cherkhi,đúngsaukhiBabrakKarmal[132]nắmquyềnnăm1980.Taoởđóđượcmộtđêm,khitoánlínhParchami[133]rầmrậptiếnvàonhàtao,gísúngralệnhchochataovàtaođitheochúng.Lũchóđẻchẳngđưaramộtlýdogì,vàcũngchẳngthèmtrảlờinhữngcâuhỏicủamẹtao.Đócũngchẳngphảilàmộtchuyệnlykỳgì.Aicũngbiếtbọncộngsảnkhôngcógiaicấp.Chúngxuấtthântừnhữnggiađìnhnghèokhổvôdanh.VẫncáilũchókhôngđángliếmgiàychotaotrướckhibọnShorawiđến,lúcnàylạiđanggísúngralệnhchotao,cờParchamitrênveáochúng,bàytỏphầnnàolòngtincủachúngvàosựsụpđốcủagiaicấptưsảnvàchúnghànhđộngnhưthểchúngmớilànhữngkẻcógiaicấp.Khắpnơiđềuxảyrachuyệnbắtgiữnhàgiàu,tốnghọvàonhàlao,nêugươngchocácđồngchí.
Chúngtaobịnhétbừathànhtừngnhómsáungườimộtvàomộtxàlim,mỗicáichỉbằngcỡcáitủlạnh.Đêmnàothằngchỉhuy,cáigiốngnửaHazara,nửaUzbekngườingợmsựcmùilừathối,cũnglôimộttùnhânrakhỏixàlimmàđánhchođếnkhimồhôiròngròngxuốngcáimặtmẹtcủanómớithôi.Rồinóthườngchâmmộtđiếuthuốclá,bẻkhụctayvàbỏđi.Đêmhômsau,nólạichọnmộtngườikhác.Mộtđêm,nóchọntao.Khônggìcóthểtệhạihơnlàchọntaovàolúcấy.Taobịđáiramáuđãbahômliền.Sỏithận.Vànếumàychưamộtlầnbị,hãytintaokhitaonóiđaukhôngthểtưởngtượngnổi.Mẹtaocũngthườngbịthế,vàtaonhớbàmộtlầnđãbảotaorằng,thàđauđẻcònhơnlàđausỏithận.Dẫusaotaocũnglàmgìđượcnào?Chúnglôitaorangoàivàbắtđầuđátao.Thằngcóđôiủngcaođếngốivớimũiủngbằngthépmàđêmnàonócũngđivàođểchơicáitròđángườinhonhỏấy.Vànóđáủngvàongườitao.Taokêuthétrồilạikêuthét,nhưngnóvẫnđátao,vàthếrồi,bấtchợt,nóđávàobênthậntráitaovàsỏithậntrôira.Đúngnhưthếđấy!Ôi,nhẹcảngười.–Assefcười.–VàtaohétlênAllah-u-akhar,vànólạiđátaomạnhhơnvàtaobậtcười.Nóđiênlên,đámạnhhơnvànócàngđámạnh,taocàngcườikhoẻ.Nónémtaotrởlạixàlim,taovẫncười.Taovẫncườivàcườimãi,bởivìbấtchợttaohiểurằngđóvốnlàthôngđiệpcủaThượngđế.Ngườiởbêntao.Ngườimuốntaosốngcólýtưởng.
Màybiếtkhông,mấynămsau,taochạmtránvớithằngchỉhuyđótrênmộtchiếntrường–Thượngđếmớikhéogiởtròchứ.TaovớđượcnótrongmộtchiếnhàongayphíangoàiMeymanah,đangđầmđìamáuvớimộtmảnhđạnởngực.Nóvẫncònđiđôiủngấy.Taohỏinóliệunócócònnhớtao
không.Nóbảokhông.Taobảonóvẫncáiđiềutaovừabảovớimàyấy,rằngtaokhôngbaogiờquênmộtbộmặt.Rồitaobắnnóbằngmộtloạtđạn.Từđótaođãđượctraochomộtsứmạng.
-Sứmạnggìkiểuđó?–Tôinghethấytôinói–Némđávàonhữngcặpngoạitình?Vụtroinhữngngườiđànbàđigiàycaogót?TànsátngườiHazara?TấtcảđềunhândanhHồigiáo?
Tôiđâungờmìnhlạibỗngtuônrahàngtràngnhưthế,chẳngkịpkiềmchếnữa.Tôichỉmongthuhồilạinhữnglờinóiđó.Nuốtchúngđi.Nhưngchúngđãtuộtramấtrồi.Tôiđãvượtquaranhgiới,vàbấtkểthếnào,chúthyvọngnhỏnhoitôivẫnmong,sốngsótrakhỏichỗnàyđãtiêutantheonhưnglờinóiđó.
MộtcáinhìnngạcnhiênlướtquakhuônmặtAssef,rồilạibiếnmấtngay.-Rốtcuộc,taothấyviệcnàyhoáracũngthú,–hắncườikhẩynói.–
Nhưngcónhữngđiềuloạiphảnquốcnhưmàykhônghiểuđâu.-Nhưđiềugì?LôngmàyAssefcaulại:-Nhưniềmkiêuhãnhvềdântộcmày,nhữngphongtụccủamày,ngôn
ngữcủamày.Afghanistangiốngnhưmộttoànhàđẹpbừabãirácrưởivàaiđóphảiloạibỏrácrưởiđi.
-ĐólànhữnggìanhvẫnđanglàmởMazar,đitừnhànàysangnhàkhác?Vứtbỏrácrưởi?
-Đúngnhưthế.-ỞPhươngTâyngườitacómộttừchuyêndùngchỉviệcđóđấy–tôinói.
–Họgọiđólàkỳthịchủngtộc.-Họgọithếà?–MặtAssefrạngrỡlên.–Kỳthịchủngtộc.Taolạithích
chuyệnấy.Taothíchâmthanhcủanhữngchữđó.-Tấtcảnhữnggìtôimuốnlàthằngbé.-Kỳthịchủngtộc.–Asseflẩmbẩm,nhấmnháptừngcâutừngchữ.-Tôimuốnthằngbé,–tôilạinói.ĐôimắtcủaSohrabliếcnhanhsangtôi.
Đôimắtấylàđôimắtcừubịchọctiết.Chúngcũngcócáimàuthanđennhánh.TôivẫnnhớvàongàylễEidqorban[134],ônggiáosĩtrongsânsaunhàchúngtôivẫnthườngquệtchấtbôiđenlôngmàylênmắtconcừuvàchonómộtthỏiđường,trướckhicắthọngnó.TôinghĩtôithấyđượcsựcầuxintrongđôimắtcủaSohrab.
-Nóichotaobiếttạisao.–Assefnói.HắncắndáitaicủaSohrabgiữahaihàmrănghắn.Nhảra.Nhữnghạtmồhôilăntừlôngmàyhắnxuống.
-Đólàviệcriêngcủatôi.-Màymuốnlàmgìvớinó?–Hắnnói.Rồinởmộtnụcườibẽnlẽn.–
Hoặcchonó.-Chuyệnđóthậttởmlợm,–tôinói.-Màyđãbiếtthếnàochưa?Màyđãthửchưa?
-Tôimuốnđemnóđếnmộtnơitốtđẹphơn.-Nóichotaobiếttạisao.-Đólàviệcriêngcủatôi,–tôinói.Tôikhôngbiếtđiềugìđãlàmtôibạo
dạnlênđếnmứccộccằnnhưthế,cũngcóthểlàbởitôinghĩđằngnàotôicũngsắpchết.
-Taolấylàmlạ,–Assefnói.–Taokhônghiểutạisaomàylạiđibaonhiêuđườngđất,Amir,đicảmộtchặngđườngdàinhưthếvìmộtthằngHazara?Tạisaomàylạivềđây?Thựcratạisaomàylạitớiđây?
-Tôicónhữnglýdocủatôi,–tôinói.-Vậythìrấttốt,–Assefnóivàcườimỉa.HắnđẩymạnhvàolưngSohrab,
xôthằngbévàocáibàn.HôngcủaSohrabđậpvàobàn,làmlậtngửacáibànlênvànhođổrangoài.Nóngãđèlênnho,trướchếtlàmặtrồiđếnáosơmiđềutímđỏnướcnho.Chânbàn,bắtchéoquavòngchuôngđồng,lúcnàychĩalêntrần.
-Vậy,mangnóđi,–Assefnói.TôigiúpSohrabđứngdậy,phủiđinhữngmiếngnhogiậpnátbámvàoquầnnónhưnhữngconhàbámvàochâncầutàubiển.
-Mangnóđi,xéo,–Assefvừanóivừachỉracửa.TôicầmlấytaycủaSohrab.Bàntaynhỏbé,dakhôvàchailì.Những
ngóntaycủanóngọnguậylồngvàonhữngngóntaytôi.TôilạinhìnthấySohrabtrongtấmảnhPolaroid,cungcáchhaicánhtaynóômlấychânHassan,đầunótựavàohôngchanó.Cảhaiđềuđangmỉmcười.
Tiếngnhạcrunglengkengkhichúngtôibướcquacănphòng.Chúngtôiđãđếnsátcửa.
-Tấtnhiên,–Assefnóiphíasauchúngtôi.–taoquênkhôngbảomày,màykhôngthểmangnóđimiễnphí.
Tôiquaylại:-Anhmuốngì?-Màyphảigiànhđượcnó.-Anhmuốngì?-Chúngta,màyvàtao,còncómộtchuyệnchưathanhtoán,–Assefnói.
–Màyvẫnnhớchứ,cónhớkhông?Nókhôngcầnphảilo.Tôisẽchẳngbaogiờquênđược,cáingàysaukhi
DaoudKhanlậtđổnhàvua.Cảcuộcđờitrưởngthànhcủatôi,bấtcứkhinàotôinghethấycáitênDaoudKhan,tôilạinhưthấyHassanđangchĩasúngcaosuvàomặtAssef,HassanđangnóirằngmọingườisẽbắtđầuphảigọinólàthằngAssefMột-mắtthaychoAssefĂn-Tai.Tôivẫnnhớ,tôiđãtừngthèmmuốnlòngdũngcảmcủaHassannhưthếnào.Assefphảiquaybướcvàgiaohẹncuốicùngsẽgặplạichúngtôi.NóđãgiữlờihẹnđóvớiHassan.Bâygiờđếnlượttôi.
-Đượcthôi,–tôinói,cũngchẳngcònbiếtphảinóithếnàokhácnữa.Tôi
khôngđếnmứcphảicầuxin,thìchỉcònmỗicáchlàmdịukhoảnhkhắcnàyđốivớihắn.
Assefgọihaithằnglínhgácquaylạicănphòngvànóivớichúng:-Taomuốnchúngmàyhãynghekỹtanóiđây.Mộtlátnữataosẽđóng
cửalại.Rồinóvàtaosẽthanhtoánmộtchuyệnnhỏcũ.Bấtkểchúngmàynghethấygì,cũngkhôngđượcvào.Cóngherõtaonóikhông?Khôngđượcvào!
Bọngácgậtđầu.HếtnhìnAsseflạinhìntôi:-Vâng,thưaAghasahib.-Khimọiviệcđãxong,chỉmộttronghaichúngtaosẽbướcrakhỏicăn
phòngnày,–Assefnói.–Nếulànó,vậylànóđãgiànhđượctựdocủanó,vàchúngmàyđểchonóđi.Chúngmàyhiểuchứ?
Tênlínhgácnhiềutuổihơnrêrêchân:-NhưngAghasahib…-Nếulànó,đểchonóđi!–Assefhétlên.Haitênkiangầnngạinhưnglạigậtđầu.Chúngquaybước.Mộttronghai
đứađếnsátSohrab.-Cứđểnóởđấy,–Assefnói.Hắnnhănnhở.–Đểchonóxem.Những
bàihọclàviệctốtđốivớinhữngthắngbé.Bọngácrờikhỏiđó.Assefđặtchuỗihạtcầukinhcủahắnxuống.Sờlên
túingựcchiếcáovestđen.Nhữnggìhắnmoirakhỏichiếctúiđókhônglàmtôingạcnhiênchútnào:haiquảđấmbằngthépkhônggỉ.
ÔngtatócchảigômvàcóbộriaClarkGable[135]trênđôimôidày.Gômthấmquachiếcmũgiấyphẫuthuậtmàuxanh,tạoramộtvếtsẫmmàuhìnhchâuPhi.Tôinhớnhưthếvềôngta.NhớchuỗidâychuyềnvàngcótượngThánhAllahquanhchiếccổngămđencủaôngta.Ôngtađangnhìnsátxuốngngườitôi,nóirấtnhanhbằngthứtiếnggìđótôikhônghiểu,hìnhnhưtiếngUrdu.Đôimắttôicứnhìntheoquảhầuôngtanhôlênnhôxuống,vàtôimuốnhỏixem,ôngtabaonhiêutuổiquáchừng,ôngtacònquátrẻ,giốngnhưmộtdiễnviêntrongphimlácảinướcngoàinàođótrênvôtuyến,nhưngtấtcảnhữnggìtôilúngbúngnóiđượclà:Tôinghĩ,tôiđãđánhnhauvớihắnmộttrậntuyệthay.
Tôinghĩtôiđánhmộttrậntuyệthayvớihắn.TôikhôngbiếtliệutôicóđánhvớiAssefmộttrậnthậttuyệthayhay
không.Tôikhôngnghĩlàtôiđãlàmđượcnhưthế.Làmsaotôicóthểcơchứ?Đólàlầnđầutiêntôiđánhnhauvớingườikhác.Ngaycảđếnviệcthụiaimộtquả,cảđờitôi,tôicũngchẳngbaogiờlàmnổi.
KýứcvềtrậnđánhnhauvớiAssefthậtsinhđộnglạthườngtheonhiềugiaiđoạn.TôinhớAssefvặntonhạclêntrướckhiđeoquảđấmthépvào.Tấmthảmđểquỳ,tấmthảmMeccađanhìnhchữnhật,tuộtmộtbênkhỏitườngquànglênđầutôibụibayralàmtôihắthơi.TôinhớAssefépnholên
đầutôi,hắngầmgừnghiếnrăng,vànhehếtrăngrasángbóng,đôimắtvằnmáucủahắnlonglên.Chiếckhăntu-bancủahắntrễxuốngđểtuộtranhữngmảngtócuốncongmàuhungđỏdàixuốngtậnvai.
Vàkếtcục,tấtnhiên.Tôivẫncònnhìnthấymộtcáchhoàntoànrõràng.Tôisẽmãimãinhìnthấy.
Chủyếu,tôinhớviệcnày:Haiquảđấmthépcủahắnloélêntrongánhtrờichiều.Mấyquảđấmđầutiêncảmthấynólạnhbiếtchừngnàovàchúngnhanhchóngnónglênbằngmáutôibiếtmấy.Bịlạngngườivàotường,mộtchiếcđinhnơimộtkhungtranhcóthểtừngđượctreođâmvàolưngtôi.Sohrabkêuthétlên.Trốngvỗ,phongcầm,chiếcdilroba.Bịvăngmạnhvàotường.Haiquảđấmthépđấmvỡxươnghàmtôi.Nhữngcáirăngchènvàohọng,nuốtchúng,nghĩvềvôsốthờigiantôiđãtiêutốnđểđánhrăng,chảirăng.Bịvăngmạnhvàotường.Nằmlăntrênsànnhà,máutừmôitrênbịráchtoácravấylêntấmthảmmàuhoacà,cơnđaulanrấtnhanhkhắpbụngtôi,vàtựhỏikhôngbiếttừkhinàolạicóthểthởđược.TiếngxươngsườntôirăngrắcnhưnhữngcànhcâyHassanvàtôithườngbẻđểđấugươm,nhưchàngSinbadtrongnhữngphimcổ.Sohrabkêuthét.Mộtbênmặttôibịđậpmạnhvàogócchiếctiviđứng,lạimộttiếnggãyrắcnữa.Lầnnàyngaydướimắttráitôi.Tiếngnhạc.Sohrabkêuthét.
Nhữngngóntaytúmlấytóctôi,kéongửađầutôirasau,ánhthépkhônggỉlấplánh.Chúngxôngtớikìa.Lạithêmtiếnggãyrắcnữa,lầnnàylàmũitôi.Nhịnđau,đểýxemrăngtôikhôngcònthẳnghàngnhưtrướcrasao.Lạibịđá.Sohrabkêuthét.
Tôikhôngbiếtđếnmứcnàotôibậtcười,nhưngtôiđãbậtcười.Đauđếnbậtcười,đauhaihênhàm,xươngsườn,cổhọngtôi.Vàtôicàngcườikhoẻ,hắncàngđátôikhoẻ,đấmtôi,càocấutôi.
-GÌMÀCƯỜIKHỎETHẾ?–Assefvẫngầmlêncùngmỗiquảđấm.-GÌMÀVUIĐẾNTHẾ?–Assefrốnglên,lạimộtxươngsườnnữarăng
rắc.Lầnnàythấphơn.Chuyệnvuithếấylàvìlầnđầutiênkểtừmùađôngnăm1975tôicảm
thấythưthái.Tôicườibởitôicảmthấyđiềuđó,trongmộtcáixóxỉnhhẻolánhởmộtgóctâmtrítôi,tôivẫntừngmongmỏinó.Tôivẫnnhớcáingàytrênđồi,tôiđãnémnhữngquảlựutúibụivàoHassanvàcốkhiêukhíchcậu.Cậuchỉđứngđó,khônglàmgì,nướclựuđỏthấmđẫmáosơmicủacậunhưmáu.Rồicậuđãgiậtmộtquảlựutừtaytôi,nghiềnnátnóvàotránmình.Bâygiờcậuđãthoảmãnchưa?Cậurítlên.Cócảmtháydễchịuhơnkhông?Tôiđãkhôngđượchạnhphúc,vàđãkhôngcảmthấydễchịuhơn,khôngmộtchútnào.Nhưngbâygiờthìtôiđãhạnhphúcvàdễchịuhơn.Thânthểtôigãynát–mãisaunàytôimớipháthiệnramìnhbịthươngnặngđếnmứcnào.–Nhưngtôicầmthấyđãlành.Cuốicùnglànhbệnh.Tôicười.
Rồithìkếtcục.Chuyệnấy,tôisẽmangxuốngmồ.Tôivẫnnằmtrênmặt
đất,cườimãi,Assefngồigiạnghaichântrênngựctôi,mặthắn,mộtcáimặtnạđiênrồ,đượcđóngkhungbằngnhữngmớtócrốitungcủahắnlắclưsátgầnvàomặttôi.Bàntaykhôngđeoquảđấmthépcủahắnkhoáquanhhọngtôi.Taykia,cáitayđeoquảđấmthépgiơthẳnglêntrênvaihắn.Hắngiơnắmđấmcaohơnnữa,địnhđấmtiếp.Rồi,mộtgiọngnóinhỏnhẹ:
-Bas.Thôiđi.Cảtôivàhắncùngnhìn.-Làmơn,đừngđánhnữa.Tôinhớtớimộtđiềugìđóônggiámđốctrại
mồcôiđãnóikhiôngramởcổngchotôivàFarid.TênônglàgìnhỉZamanphảikhông?Nókhôngrờivậtđó,ôngấyđãnóithế.Điđâunócũnggiắtvàothắtlưngquầnnó.
-Đừngđánhnữa.HaivệtmascarahoàlẫnnướcmắtlănxuốngđôimáSohrablàmvấybẩn
cảmàuhồng.Môidướinórunrun.Nướcmũichảyra.Nóquátlên:-Bas.Thôi.Taynógiơcaohơnvai,giữmiếngdađựngđạnởcuốimảnhdâycaosu
đượckéogiãnhếtmứcrađằngsau.Cómộtcáigìđótrongmiếngda,mộtvậtgìsángsángvàmàuvàng.Tôichớpchớptừtronghốcmắtvànhìnthấyđólàmộtviênbiđồngtừcáivòngchuôngởđáybàn.SohrabchĩasúngcaosuvàomặtAsseftừlúcnào.
-Làmơn,đừngđánhnữa,Agha.–Nónói,giọngnókhànkhànvàrunrun.–Khôngđượcđánhbácấynữa.
MiệngAssefmấpmáykhôngthànhlời.Hắnđịnhnóiđiềugìđó.Rồidừnglại.Cuốicùnghắnnói:
-Màynghĩmàyđanglàmgìcơchứ?-Làmơndừnglại,–Sohrabnói,nhữnggiọtnướcmắtmớiứarangân
ngấntrongđôimắtxanhcủanó,hoàlẫnvớimascara.-Bỏxuống,thằngHazara,–Assefrítlên.–Bỏxuốngnếukhông,những
gìtaođanglàmvớinósẽchỉlàvặntainếuđemsovớinhữnggìtaosẽlàmvớimày.
Nướcmắtchảyròngròng,Sohrablắcđầu:-Làmơn,Agha,dừnglại.-Bỏsúngcaosuxuống.-Khôngđượcđánhbácấynữa.-Bỏxuống.-XinAgha.-BỎXUỐNG!-Bas.Thôiđi.-BỎXUỐNG!Assefbỏhọngtôira.LănxảvàoSohrab.SúngcaosuphựtmộtcáikhiSohrabthảdây.ThếlàAssefkêuthétlên.
Nóđặttaylênchỗmớichỉmộtkhoảnhkhắctrướcthôimắttráinóvẫncòn.Máuchảyragiữanhữngngóntaynó.Máuvàmộtchấtgìkhácnữa,mộtchất
gìtrắngvàtrongnhưkeo.Chấtđóđượcgọilàthuỷtinhdịch.Tôihiểurõnhưvậy.Tađãđượcđọcvềchấtấyởđâuđó.Thuỷtinhdịch.
Asseflănlộntrêntấmthảm.Lănđilănlại.Rúlên,tayúpvàocáihốcđầmđìamáu.
-Đithôi!–Sohrabnói.Nócầmlấytaytôi.Giúptôiđứngdậy.Từngphânmộtcáicơthểbịgiậpnátcủatôiđềunhưrênlênvìđauđớn.Đằngsauchúngtôi,Assefvẫnrú.
-CÚT!ĐEMNÓCÚTKHỎIĐÂY!–Nóhétlên.Tôiloạngchoạngramởcửa.Mắthaitêngáctrợnlênkhithấytôi,vàtôi
tựhỏikhôngbiếttôilúcấytrôngnhưthếnào.Mỗikhithởbụngtôilạiđaunhói.MộttronghaitêngácnóigìđóbằngtiếngPashtu,rồichúngchạyvụtquachúngtôivàocănphòngnơiAssefvẫnđangkêuthét“CÚT”.
-Bia.Lạiđây.–Sohrabnói,vừakéotaytôi.–Đithôi!Tôiloạngchoạngbướcxuốnghànhlang,bàntaynhỏbécủaSohrabtrong
taytôi.Tôingoảnhlạiđằngsaunhìnlầncuốicùng.HaitênlínhgácxúmlạitrênmìnhAssef,làmgìđótrênmặtnó.Rồitôihiểu:Viênbiđồngnhỏvẫngămtrongcáihốcmắttrốngrỗng.
Toànbộthếgiớichaođảo,bậpbềnh,đuđưa.Tôitậptễnhbướcxuốngbậcthềm,dựangườivàoSohrab.Bêntrên,Assefvẫntiếptụckêuthét,tiếngkêucủaconthúbịthương.Chúngtôicứthếđirangoàinơicóánhsáng,cánhtaytôiquànglênvaiSohrab,vàtôinhìnthấyFaridđangchạylạiphíachúngtôi.
-Bismillah!Bismillah!ĐứcAllahphùhộ!–Anhtanói,đôimắttrốlênnhìnvàotôi.
Faridquàngcánhtaytôiquanhvaimìnhvàbếtôilên.Chạyvội,đemtôivềchiếcxetải.Tôinghĩtôiđãkêurên.TôiquansátđôidépcủaFaridchạyrầmrậptrênmặtđườnglátđá,vỗvàođôigótchânđennhẻmchaisạncủaanh.Thởcũngđau.RồitôiđãđangnhìnlênnócchiếcLandCruiser,trongchiếcghếsau,đệmnhồimàubesờnrách,lắngnghetiếngđinhđinhđinhbáohiệucửamở,tiếngchạyrầmrậpquanhchiếcxetải,FaridvàSohrabnóivớinhaumấycâugìđó.Cửaxeđóngsậplạivàmáynổ.Chiếcxelaovềphíatrước,vàtôicảmthấymộtbàntaynhỏbétrêntrántôi.Tôinghethấytiếngnóitrênđườngphố,aiđóđangquáttháo,vànhữnghàngcâymờmờlướtquacửasổ.Sohrabđangthổnthức.Faridthìvẫnđangnhắclại:
-Bismillah!Bismillah!ĐứcAllahphùhộ!Đạikháitôiđãtrảiquanhưthế.
Chương23Nhữngkhuônmặtlóquamộtlớpsươngmù,nấnná,rồimờnhạtđi.Họ
chằmchằmnhìnxuốnghỏitôinhiềucâuhỏi.Tôicóbiếttôilàaikhông?Tôicóđauởđâukhông?Tôibiếttôilàaivàtôiđauởkhắpmọichỗ.Tôimuốnnóichohọbiếtvậy,nhưngnóicũngđau.Tôibiếtđiềunàybởivìhồinàođócóthểlàmộtnăm,cóthếlàhai,cũngcóthểmườinămrồi,tôiđãcốnóichuyệnvớimộtđứatrẻmáhồng,mắtbôiđen.Đứatrẻ.Phải,lúcnàytôithấynórồi.Chúngtôitrongmộtchiếcxevớvẩn,đứatrẻvàtôi,vàtôicũngkhôngnghĩSorayađangláixeđivìSorayakhôngbaogiờláinhanhthếnày.Tôimuốnnóimộtđiềugìđóvớiđứabé,hìnhnhưviệctôinóilàrấtquantrọng.Nhưngtôikhôngnhớ,tôimuốnnóigì,hoặctạisaonólạiquantrọngnhưthế.Cóthểtôimuốnbảonóđừngkhócnữa,mọiviệcbâygiờđềuổnrồi.Cũngcóthểkhôngphải.Vìmộtlýdonàođótôikhôngtàinàotưởngnổi,tôimuốncảmơnđứabé.
Nhữngkhuônmặt.Họđềuđộinhưngchiếcmũxanh.Họraravàovàođểnhìn.Họnóinhanh,dùngnhữngtừtôikhônghiểu.Tôinghethấynhữnggiọngnóikhác,nhữngtiếngồnkhác,nhữngtiếngcòiôtôvànhữngtiếngcòicấpcứu.Vàluônluônthêmnhữngkhuônmặt.Chămchúnhìnxuống.Tôichẳngnhớđượcaitrongbọnhọ,trừcáingườitócchảigômcóbộriaClarkGable,cáingườicóvếthoenhìnhchâuPhitrênmũ.Ngàingôisaophimlácải.Thậttứccười.Lúcnàytôilạimuốncười.Nhưngcườicũngđau.
Tôilịmđi.BàbảotênbàlàAisha,“giốngnhưvợnhàtiêntri”ấy.Mớtóchoarâm
củabàrẽngôigiữavàbuộclạiđằngsaukiểuđuôingựa,mũibàxâumộtchiếckhuyêngiốngnhưmặttrời.Bàđeokínhhaitròngkhiếnmắtbànhưtrồira.Bàcũngmặcđồxanhvàcóhaibàntaymềmmại.Bàthấytôinhìnbàvàbàmỉmcười.NóimộtcâugìđóbằngtiếngAnh.Mộtcáigìđóđâmmạnhvàocạnhngựctôi.
Tôilịmđi.Mộtngườiđànôngđangđứngbêngiườngtôi.Tôibiếtanhta.Anhta
ngămđenvàcaogầy,râucằmdài.Anhđộimộtchiếcmũ,nhữngchiếcmũđógọilàgìnhỉ?Pakolà?Độilệchsangbên,nhưmộtnhânvậtnổitiếngmàtêntuổiđãtuộtkhỏitâmtrítôirồi.Tôibiếtngườiđànôngnày.
Anhtaláixechởtôiđiđâuđóvàinămtrước.Tôibiếtanhta.Cócáigìđókhôngổnnơimiệngtôi.Tôinghethấymộttiếngnhỏtogìđó.
Tôilịmđi.Cánhtayphảitôirátbỏng.Ngườiđànbàđeokínhhaitròngvàchiếc
khuyênhìnhmặttrờiđangkhomngườitrêncánhtaytôi,gắnmộtốngnhựatronglênđó.Bàtanói,đólàchất“Potassium.”“Nhóimộtcáinhưongđốtthôi,phảikhông?”Đúnglànhóimộtcái.Tênbàlàgìnhỉ?Cáigìđócóliên
quanđếntiêntri.Tôicũngbiếtbàtừmấynămtrước.Bàthườngbuộctóckiểuđuôingựa.Bâygiờbúingượclên.Sorayacũngbúitócnhưthếlầnđầutiênchúngtôinóichuyệnvớinhau.Baogiờnhỉ?Tuầntrướcà?
Aisha!Phảirồi.Cómộtcáigìđókhôngổnnơimiệngtôi.Vàcáigìđóđâmmạnhvào
ngựctôi.Tôilịmđi.ChúngtôiđangtrongdãynúiSulaimanởBaluchistanvàBabađangvật
nhauvớimộtcongấuđen.ÔnglàBabacủatuổithơtôi,Toophanagha,NgàiBãotố,vớikhổngườicaolớncủadònggiốngPashtunchứkhôngphảingườiđànôngkhôhéodướinhữngtấmchăn,ngườiđànôngmáhõmvàmắttrũng.Ngườivàthú,họlănxảvàonhautrênmộtđámcỏxanhrờn,mớtócmàuhunguốncongcủaBabatungbay.Congấugầmlên,hoặccũngcóthểlàBaba.Nướcdãivàmáubắnra.Móngvuốtvàbàntaytát,đấm.CảhaingãđánhrầmmộtcáixuốngđấtvàBabađangngồitrênngựccongấu,nhữngngóntayôngthọcsâuvàolỗmũinó.Ôngngướclênnhìntôivàtôihiểu.Ônglàtôi.Tôiđangvậtcongấu.Tôitỉnhdậy.Ngườiđànôngcaogầy,ngămđenđãtrởlạibêngiườngtôi.TênanhtalàFarid.Giờthìtôinhớrồi.Đếncùnganhlàđứatrẻtrongchiếcxe.Bộmặtnónhắctôinhớđếnâmthanhcủanhữngcáichuông.tôiđangkhát.
Tôilịmđi.Tôivẫnlịmđirồilạitỉnhdậynhưthế.NgườiđànôngvớibộriaClarkGable,hoáralàbácsĩFaruqi.Ôngchẳng
phảingôisaophimlácảinàocả,màlànhàgiảiphẫuđầuvàcổ,dẫutôivẫnnghĩ,ônglàcáigãtênArmandnàođótrongmộtbộphimướtátnàođóđượcdựngtrênmộthònđảonhiệtđới.
Tôiđangởđâu?Tôimuốnhỏi.Nhưngmiệngtôivẫnkhôngmởđược.Tôinhănmặt.Gầmgừ.Armandmỉmcười.Hàmrăngsángtrắng.
-Chưađược,Amir,–ôngnói.–Nhưngsẽchóngthôi.Khinàotháodâythépra.–ÔngnóibằngtiếngAnh,vớimộtgiọngUrdunằngnặngồmồm.
Dâythépư?Armandkhoanhtay,ôngcóhaicánhtaylônglávàđeomộtcáilắccưới
bằngvàng.-Ônghẳnlấylàmlạ,ôngđangởđâu,chuyệngìđãxảyravớiông.Như
thếlàtuyệtđốibìnhthường,tìnhtrạnghậuphẫuluônmấtphươnghướngnhưthếđấy.Vậytôisẽnóichoôngnhữnggìtôibiết.
Tôimuốnhỏiôngvềnhữngdâythép.Hậuphẫulàthếnào?Aishađâurồi?Tôimuốnbàấymỉmcườivớitôi,muốnbàntayêmdịucủabàấytrongtaytôi.
Armandcaumày,dựngmộtbênlôngmàylên,làmravẻhơiquantrọng:-ÔngđangtrongmộtbệnhviệnởPeshawar.Ôngđãởđâyđượchaingày
rồi.Ôngđãbịnhữngthươngtíchrấttrầmtrọng,Amir,tôiphảinóivớiôngnhưvậy.Tôimuốnnói,ôngthậtmaymắnmớisốngsótđấy,ôngbạnạ.–Ôngxuaxuangóntaytrỏcủaông,nhưquảlắcđồnghồkhinóivậy.–Láláchcủalưngbịgiập–cólẽthậtmaymắnchoông–chỉlàgiậpchậm,bởivìôngcónhữngdấuhiệuxuấthuyếtsớmtrongổbụng.Cácđồngnghiệpcủatôitrongnhómtổngphẫuphảithựchiệnviệccắtbỏkhẩncấpmộtphầnlálách.Nếunóbịvỡsớmhơn,ônghẳnsẽbịchảymáudẫntớitửvong.–Ôngvỗnhẹlêncánhtaytôi,cánhtayđangI.V.[136]vàmỉmcười.–Ôngcũngbịgãybảychiếcxươngsườn.Mộtchiếcgâytrànkhímàngphổi.
Tôicaumặt.Cốmởmiệng.Lạinhớđếnnhữngdâythép.-Cónghĩalàmộtcathủngphối.–Armandgiảithích.Ônggiậtgiậtcái
ốngnhựatrongbênsườntráitôi.Tôilạicảmấyvậtgìđâmvàongực.–Chúngtôiniêmkíncáilỗthủngđó,bằngcáiốngởngựcnày.
Tôinhìntheocáiốngthọcquanhữnglớpbăngtrênngựctôidẫntớimộtcáibìnhmộtnửalàcáccộtnước.Tiếngsủitămsùngsụclàtừđó.
-Ôngcũngbịnhiềuvếtráchkhácnhaunữa.Nghĩalànhữngvếtcắt.Tôimuốnbảoôngtatôihiểutừđónghĩalàgì.Tôilàmộtnhàvăn.Tôiđịnhmởmiệng.Quênmấtnhữngdâythép.
-Vếtráchtệhạinhấtlàởmôitrêncủaông.–Armandnói.–Cúvađậpmạnhđãxẻđôimôitrêncủaông,vétsạchphầnchínhgiữa.Nhưngkhônglo,cácbácsĩphẫuthuậttạohìnhsẽkhâuchúnglạivớinhauvàhọtinlàôngsẽcómộtkếtquảtuyệtvời,dẫuởđósẽlàmộtcáisẹo.Cáiđóthìkhôngthểtránhkhỏi.Cócảmộtvếtgãyởổmắttrêntrái,nghĩalàxươnghốcmắt,vàchúngtôicũngphảigắnnólại.Nhữngdâythépởhaibênhàmôngkhoảngsáutuầnnữasẽđượctháora,–Armandnóiliếp.–Chođếnlúcđóchỉănchấtlỏng,lắcđầuvàbắttayđượcthôi.Ôngsẽbịsútcân,vàsẽnóinhưAlPacinotrongtậpđầubộphimBốgiàấy,trongítlâu,–ôngtacười.–Nhưnghômnayôngcómộtviệcphảilàmđây.Ôngcóbiếtviệcgìkhông?
Tôilắcđầu.-Việccủaônghômnaylàphảithônghơi.Ôngphảilàmviệcđó,chúng
tôimớicóthểbắtđầuchoôngănchấtlỏngđược.Chưađánhrắm,chưađượcăn.–Ôngtalạicười.
Látsau,saukhiAishathaydâytruyềntĩnhmạchvànângđầugiườnglênnhưtôiyêucầu,tôinghĩvềnhữnggìđãxảyravớitôi.Giậplách.Gãyrăng.Thủngphổi.Vỡxươnghốcmắt.Nhưngtrongkhitôiquansátmộtconchimcâuđangmổmẩuvụnbánhtrênbệcửasổ,tôivẫnnghĩtớimộtđiềukhácmàArmand,bácsĩFaruqiđãnói:Cúvađậpmạnhđãxẻđôimôitrêncủaông.Ôngtađãnói:Vétsạchphầnchínhgiữa.Vétsạchphầnchínhgiữa.Giốngnhưmôichẻ.
HômsauFaridvàSohrabđếnthăm.-Hômnay,ôngcóbiếtchúngtôilàaikhông?Ôngcónhớrakhông?–
Faridhỏi,nửađùa.Tôigậtđầu.-Alhamdullellah!–Anhtươicườinói.–Đừngnóivớvẩnnữa.-Cảmơn,Farid.–Tôinóiquahaihàmbịchằngkíndâythép.Armand
nóiđúng,tôinóigiốngnhưAlPacinotrongphimBốgià.Vàlưỡitôilàmtôingạcnhiênmỗilầnnóthọcvàokhetrốngcủanhữngchiếcrăngtôiđãnuốt.–Tôimuốncảmơnanh.Vềtấtcảmọiđiều.
Anhxuatay,mặtđỏlênmộtchút,vànói:-Thôiđi.Khôngđángcảmơnđâu.TôiquayvềphíaSohrab.Nóđangmặcmộtchiếcáongoàimới,mộtchiếc
pirham-tumbanmàunâunhạtcóvẻhơirộngđốivớinó,vàđộimộtmũchỏmđen.Nóđangnhìnxuốngdướichân,mânmêcáidâytruyềntĩnhmạchcuộnlạiởtrêngiường.
-Chúngtachưabaogiờđượcgiớithiệuđầyđủvớinhau,–tôinóivàchìatayrachonó.–BáclàAmir.
Nónhìnxuốngtaytôirồimặttôivàhỏi:-BáclàAmirAghamàbốđãkểchocháu?-Đúngđấy.–TôinhớrõtừngchữtrongbứcthưcủaHassan.Tôiđãkể
rấtnhiềuvềcậuchoFarzanajanvàSohrab,vềchúngtađãlớnlêncùngnhau,cùngchơicáctròchơivàchạyđuổitrênđườngphố.Họcườitrướcnhữngchuyệnvềtấtcảnhữngtròtinhquáimàcậuvàtôithườnggâyra.
–Bácnợcháulờicảmơn,Sohrabjan.–Tôinói.–Cháuđãcứusốngbác.Nókhôngnóigì.Tôithõngtayxuốngkhinókhôngnắmtaytôi.Tôilúng
búng:-Bácthíchbộquầnáomớicủacháu.-Củacontraitôiđấy,–Faridnói.–Chúnglớnkhôngmặcvừanữa.Rất
vừavớiSohrab.–AnhbảoSohrabcóthểởtạmvớianh,chođếnkhinàochúngtôitìmđượcchỗchonó.–Chúngtôikhôngcónhiềuphòng,nhưngtôilàmthếnàođược?Tôikhôngthểđểnólangthangtrênđườngphố.Vảlại,cáccontôicóvẻthíchnó,phảikhông,Sohrab?Nhưngthằngbévẫnchỉnhìnxuống,quayquaycáidây.
-Tôivẫnđịnhhỏiông,–Faridnói,hơicóvẻngầnngại.–Chuyệngìđãxảyratrongngôinhàđó?ChuyệngìđãxảyragiữaôngvànênTalibấy?
Tôinói:-Tacứcoinhưcảtôivàhắnđềuđángphảithế.Faridgậtđầu,khônghỏithêmnữa.Tôichợtnảyraýnghĩlàởđâuđó
giữakhoảngthờigianchúngtôirờiPeshawarđiAfghanistanđếngiờnày,chúngtôiđãtrởthànhbạnbè.
-Tôiđangđịnhhỏimộtđiềunữa.-Điềugì?Tôikhôngmuốnhỏi.Tôisợcâutrảlời.-RahimKhan,–tôinói.
-Ôngấyđãđirồi.Timtôinảylên:-Chúấyđã…-Không,chỉ…rađithôi.Faridtraochotôimộtmẩugiấygấpkínvàchiếcchìakhoánhỏ:-Chủnhàđưachotôithứnàykhitôiđếntìmôngấy.ÔngtabảoRahim
KhanđikhỏingôinhàngaysauhômchúngtarờiPeshawar.-Ôngấyđiđâu?Faridnhúnvai:-Chủnhàkhôngbiết.Ôngấybảo,RahimKhanđểlạibứcthưvàchiếc
chìakhoáchoôngrồibỏdi.Faridxemđồnghồ:-Tôinênđithôi,Sohrab.-Anhcóthểđểnólạiđâymộtlúcđượckhông,–tôinói.–Látnữahãy
đónnó.–TôiquaylạiphíaSohrab.–Cháucómuốnởlạiđâyvớibácmộtlúckhông?
Nónhúnvaikhôngnóigì.-Tấtnhiênrồi.–Faridnói.–Tôisẽđếnđónnóđúngtrướcgiờcầukinh
buổitối.Cóbabệnhnhânkháctrongphòngtôi.Haingườiđànôngnhiềutuổihơn,
mỗingườibịcắtbỏmộtchân,ngườikiacòcửvìhen,vàmộtthiếuniênkhoảngmườilăm,mườisáutuổimổruộtthừa.Ngườibịcắtchânchằmchằmnhìnchúngtôikhôngchớp,mắtchuyểntừtôisangthằngbéHazarađangngồitrênchiếcghếđẩu.Ngườithânnhữngbạncùngphòngvớitôi–nhữngbàgiàtrongshalwar-kameezes[137]sángmàu,bọntrẻvàngườiđànôngđộimũchỏm–raravàovàoầmĩcảcănphòng.Họmangtheomướpđắngpakoras,bánhnaan,bánhsamosas[138],cơmbiryani[139].
Đôikhingườitacứthếlangthangvàotrongphòng,nhưcáingườiđànôngcaolớnđểrâuấybướcvàongaytrướclúcSohrabvàFaridđến.Ôngraquấnmộtchiếcmềnnâuquanhngười.BàAishahỏiôngtađiềugìđóbằngtiếngUrdu.Ôngtachẳngthèmchúýtớibàvàđưamắtnhìnquacănphòng.Tôinghĩôngtanhìntôihơilâuhơncầnthiết.
Khibàhộlýlạihỏitiếp,ôngtachỉquayngườirồiđi.-Cháucókhoẻkhông?–TôihỏiSohrab.Nónhúnvai,nhìnvàohaibàn
taynó.-Cháucóđóikhông?Cáibàkiachobácmộtđĩabiryani,nhưngbác
khôngănđược,–tôinói.Tôikhôngbiếtnóigìkhácvớinó.–Cháucómuốnănkhông?
Nólắcđầu.-Cháucómuốnnóichuyệnkhông?Nólạilắcđầu.Chúngtôingồinhưthế,lặngimtrongmộtlúc,tôiđặtlưng
vàohaichiếcgốiởtrêngiường,cònSohrabngồitrênchiếcghếđẩubachângầngiường.Tớimộtlúc,tôingủmất,vàkhitỉnhdậy,ánhnắngđãnhạtđiđôichút,bóngchiềuđãdàira,vàSohrabvẫncònđứngngồicạnhtôi.Nóvẫnnhìnxuốnghaibàntaynó.
Đêmđó,saukhiFaridđónSohrabđirồi,tôibócthưcủachúRahimKhan.Tôiđãchầnchừviệcđọcthưcànglâucàngtốt.Thưviết:
Amirjan.Inshallah,cháuđãnhậnbứcthưnàymộtcáchantoàn.Chúcầunguyện
chúđãkhôngđẩycháuvàoconđườnghiểmnguyvàAfghanistanđãkhôngđếnnỗitàntệvớicháu.Cháuluônluônởtrongnhữnglờicầunguyệncủachútừhômcháurờikhỏiđây.
Suốtnhữngnămquacháuđãđúngkhinghingờchúbiết.Chúbiếthết.Hassankểlạivắntắtchochúsaukhichuyệnxảyra.Nhữnggìcháuđãlàmlàsai,Amirjan,nhưngđừngquên,cháuchỉlàmộtthằngbékhichuyệnđóxảyra.Mộtthằngbégặprắcrối.Cháuquákhắcnghiệtvớibảnthâncháu,vàcháuvẫncònnhưthế–ChúđãnhìnthấyđiềuđótrongmắtcháuởPeshawar.Nhưngchúhyvọng,cháusẽlưuýđếnđiềunày:mộtconngườikhôngcólươngtâm,khôngcólòngtốtsẽkhôngbiếtđaukhổ.ChúhyvọngnỗiđaucủacháusẽchấmdứtcùngvớicuộchànhtrìnhvềAfghanistan.
Amirjan,chúlấylàmxấuhổvềnhữnglờidốitráchúđãkểvớicháusuốtnhữngnămấy.CháunổigiậnởPeshawarcũngđúngthôi.Cháucóquyềnđượcbiết.Hassancũngvậy.Chúbiết,khôngđượcmiễntộichoaivềbấtcứchuyệngì,nhưngKabulcáithờichúngtasốnglàmộtthếgiớilạlùng,mộtnơitrongđócónhữngviệcbịlàmtochuyệnhơnlàsựthật.
Amirjan,chúbiếtchacháuđãnghiêmkhắcvớicháuthếnàokhicháulớnlên.Chúthấycháuđãphảichịuđựngthếnào,vàkhaokhátđếnmứcnàođểcóđượctìnhyêuthươngcủaôngấy,vàtráitimchúđãrớmmáuvìcháu.Nhưngchacháulàmộtngườibịgiằngxégiữahainửa,Amirjan:CháuvàHassan.Ôngấyyêucảhaiđứa,nhưngôngấykhôngthểyêuHassannhưôngấymongmỏi,côngkhaivànhưmộtngườicha.Vìvậy,ôngấybấtđắcdĩphảiđốixửthiếutìnhcảmvớicháu–Amir,cáinửahợpphápvềmặtxãhội,cáinửađạidiệnchosựgiàusangôngấyđãđượcthừahưởngvàđặcquyềnmắc-tội-được-miễn-hìnhphạtdosựgiàusangđemlại.Khiôngấynhìnthấycháu,ôngấynhìnthấychínhbảnthânôngấy.Vàtộilỗicủaôngấy.Cháuvẫncòngiậnvàchúnhậnracònquásớmđểmongcháuchấpnhậnviệcnày,nhưngcóthểmộtngàynàođócháusẽthấyôngấykhắcnghiệtvớicháu,thìôngấycũngkhắcnghiệtvớichínhmình.Chacháu,cũnggiốngnhưcháu,làmộtlinhhồnbịhànhhạ,Amirjanạ.
Chúkhôngsaomiêutảnổichocháuchiềusâuvàsựuámcủanỗibuồnậpđếnvớichúkhichúđượcbiếtôngấyquađời.Chúyêuôngấybởivìôngấylàbạnchú,nhưngcũngvìôngấylàmộtngườitốt,cóthểcònlàmộtcon
ngườivĩđạinữa.Vàđấylàđiềuchúmuốncháuhiểu,rằnglòngtốt,lòngtốtđíchthựcấy,đãđượcsinhratừsựânhậncủabốcháu.Đôikhi,chúnghĩmọiviệcôngấylàm,nuôingườinghèolangthangtrênđườngphố,xâydựngtrạimồcôi,chobạnbètiềnkhitúngquẫn,thảyđềulàcáchđểôngấytựchuộclỗi.Vàchútin,Amirjan,chuộclỗithànhthựcchínhlànhưthế,khitộilỗidẫnđếnlòngtốt.
Chúbiết,cuốicùngthìThượngđếsẽthathứ.Ngườisẽthathứchochacháu,chochú,vàcảcháunữa.Chúmongcháucũngcóthểthathứnhưthế.Thathứchochacháunếucháucóthể.Thathứchochúnếucháumongmuốn.Nhưngquantrọngnhất,hãythathứchochínhbảnthâncháu.Chúđãđểlạichocháumộtíttiền,thậtralàhầuhếtnhữnggìchúcònlại.Chúnghĩcháucóthểphảichitiêumộtítkhicháuquaylạiđây,vàsốtiềnđócóthểđủđểtrangtrải.CómộtngânhàngởPeshawar,Faridbiếtđịachỉ.Tiềnởtronghộptiềngửicóbảođảm.Chúđãgửichocháuchìakhoá.
Cònđốivớichú,đãđếnlúcchúphảirađi.Chúcònrấtítthờigianvàchúmuốnđượcmộtmìnhthờigianđó.Xinđừngtìmchú.Đólàyêucầucuốicùngcủachúđốivớicháu.ChúđểlạicháutrongbàntayThượngđế.
Bạncủacháumãimãi.RahimTôiđưaốngtayáobệnhviệnlênchùimắt.Tôigấpbứcthưlạivàđặt
xuốngdướiđệm.Amir,cáinửahợpphápvềmặtxãhội,cáinửađạidiệnchosựgiàusang
ôngấyđãđượcthừahưởngvàđặcquyềnmắc-tội-được-miễn-hìnhphạtdosựgiàusangđemlại.CóthểđólànguyêndotạisaoBabavàtôiđãtừngđốixửvớinhautốtđẹpđếnthếởMỹ,tôicũngchẳngbiếtnữa.Bánđồđồngnátlấyvàiđồngtiềnnhỏmọn,nhữngnghềtôitớcủachúngtôi,cănhộbẩnthỉucủachúngtôi–phiênbảncủachiếclềuởMỹ,cóthểởMỹ,khiBabanhìnvàotôi,ôngthấymộtchútcủaHassan.
Chacháu,giốngnhưcháu,làmộtlinhhồnbịhànhhạ,chúRahimKhanđãviếtthế.Cóthểlànhưthế.Cảhaichúngtôiđềumắctộivàphảnbội.NhưngBabađãtìmthấymộtconđườngđểtrởlạitốtđẹptừsựănnăn.Tôiđãlàmgìnào,ngoàichốibỏtộilỗiđốivớichínhnhữngconngườitôiđãtừngphảnbộivàrồicốquênđitấtcả?Tôiđãlàmgì,ngoàimanglấymộtchứngmấtngủ?
Tôiđãbaogiờlàmgìđểsửasaichưa?Khibàđiềudưỡngviên–khôngphảiAisha,màlàmộtphụnữtócđỏtôi
khôngnhớtên–bướcvàovớimộtbơmtiêmtrongtay,hỏitôicócầntiêmmộtốngmoócphinkhông,tôinóicó.
Sớmhômsau,họtháoốnghútkhíởngựctôira,vàArmandchophépnhânviêncủamìnhđểtôiđượcnhấpnướctáoép.TôibảoAishachotôimượnmộtchiếcgươngkhibàđặtcanướcéplênchiếcbàntủcạnhgiường
tôi.Bàvừanângcặpkínhhaitròngcủamìnhlêntrêntránvừakéorèmcửamởrộngrađểánhsángbanmaitrànvàotrongphòngvàngoáilạibảotôi:
-Hãynhớlàmấyngàynữatrôngsẽkháhơn.Conrểtôibịtainạnxemáynămngoái,bộmặtđẹptraicủanóbịkéolêtrênđườngnhựavàthâmtímnhưquảcà.Bâygiờlạiđẹptrairồi,trôngnhưngôisaomànbạcLollywood[140]ấy.
Bấtkểnhữnglờiđảmbảocủabà,nhìnvàotronggươngvàthấymộtvậtkhăngkhăngrằngnólàmặtmình,khiếntôiđiếngngườiđimộtchút.Trônggiốngnhưaiđóđãluồnmộtchiếcvòibơmkhívàodướidatôivàbơmtháohếtra.Đôimắttôitrồilênvàthâmlại.Tệhạinhấtlàcáimiệngtôi,mộtmiếngthịtkỳquáidẩulênmàutímvàđỏ,nhàunátvàđầynhữngmũikhâu.Tôithửmỉmcười,vàmộtcơnđaunhưxélướtdọcquađôimôitôi.Tôisẽlàmthếtrongmộtthờigian.Cónhữngmũikhâuquamátráitôi,ngaydướicằm,trêntránsátdướichântóc.
ÔngbạngiàbịcắtbỏchânnóigìđóbằngtiếngUrdu.Tôinhúnvaivàlắcđầuvớiôngta.Ôngtachỉvàomặtmình,vỗnhẹ,vàtoétmiệngcười,răngđãmómhếtcả.“Tốtlắm”,ôngnóibằngtiếngAnh.Inshallah.
-Cảmơn.–tôithìthào.FaridvàSohrabđến,đúnglúctôicấtchiếcgươngđi.Sohrabngồilên
chiếcghếđẩu,ngảđầuvàothànhgiường.-Ôngbiếtđấy,chúngtôimongđưaôngkhỏiđâycàngsớmcàngtốt,–
Faridnói.-BácsĩFaruqibảo…-Tôikhôngnóibệnhviện.TôimuốnnóiPeshawarkia.-Tạisao?-Tôikhôngnghĩôngsẽđượcantoànởđâylâu,–Faridnói.–Anhhạ
giọng.–BọnTalibancóbèđảngởđây.Chúngsẽbắtđầulùngkiếmông.-Tôinghĩchúngcóthểđãlùngrồi,–tôithầmthì,bấtchợtnghĩđến
ngườiđànôngđểrâulacàvàocănphòngvàđứngngayđóchămchúnhìntôi.
Faridkhomngườixuống:-ChừngnàoôngcóthểđilạiđượclàtôisẽmangôngtớiIslamabad.Ởđó
cũngkhôngtuyệtđốiantoànđâu,khôngchỗnàoởPakistantuyệtđốiantoàncả,nhưngcònhơnởđây.Ítnhấtcũngsẽchấpnhậnđượcmộtthờigian.
-Faridjan,việcnàykhôngđượcantoàncholắm.Cólẽanhkhôngnênđểchúngthấycùngvớitôi.Anhcòncócảmộtgiađìnhphảichămsóc.
Faridphẩytay:-Mấyđứacontraitôicònnhỏ,nhưngchúngrấtkhônngoan.Chúngbiết
làmthếnàođểchămsóccácmẹcủachúngvàemgáichúng,–anhmỉmcười.–Hơnnữa,tôikhôngnóitôilàmchuyệnấymiễnphí.
-Tôicũngchẳngđểanhlàmthế.–tôinói.Tôiquênmấttôikhôngthể
mỉmcườivàcốthử.Mộtvệtmáunhỏrỉradướicằmtôi.–Tôicóthểxinanhgiúptôimộtviệcnữakhông?
-Vìông,cảnghìnlầnrồi.–Faridnói.Vàbấtchợt,tôibậtkhóc.Nướcmắttràoxuốnghaimátôi,làmbuốtlớp
thịtbịbócdacủahaimôitôi.-Cóchuyệngìvậy–Faridhoảnghốthỏi.Tôilấytaybưngmặt,giơtaykialên.Tôibiếtcảphòngđangnhìntôi.Sau
cùng,tôicảmthấymệt,chốngchếnh:-Tôixinlỗi.Sohrabđangcaumàynhìntôi.Khitôiđãcóthểnóitiếp,tôibảoFaridtôicầngì:-ChúRahimKhannóihọsốngởPeshawar.-Ôngcóthểviếttênhọcủahọra,–Faridnói,mắtthậntrọngnhìntôi,
dườngnhưkhôngbiếttôicóthểgâychuyệngìtiếpnữa.Tôinguệchngoạctêncủahọxuốngmộtmảnhkhăngiấy.“JohnvàBettyCadwell”.
Faridgấpmảnhgiấylạibỏvàotúi:-Tôisẽđitìmhọngay,–nóixonganhquaylạiSohrab.–Còncháu,tối
naychúsẽđếnđóncháu.ĐừnglàmAmiraghaquámệt.NhưngSohrabđãlảngđếnbêncửasổ,nơicóđếnnửatáchimbồcâu
nghênhngangđitớiđiluitrênbệcửamổvàogỗvànhữngmẩubánhcũ.Trongngănkéogiữacủachiếcbàntủbêngiườngtôi,tôitìmthấymột
cuốntạpchíĐịalýQuốcgiacũ,mộtchiếcbútchìbịcắnđầu,chiếclượcmấtrăng,vàthứmàtôiđangnhễnhạimồhôicốtìmbằngđược:Mộtcỗbài.Trướcđótôiđãđếm,vàlạthay,cỗbàiđủcả.TôihỏiSohrabcómuốnchơikhông.Tôikhôngmongnótrảlời,nóigìđếnchơi.TừlúcchúngtôichạytrốnkhỏiKabul,nócứlầmlầmlỳlỳ.Nhưngtừcửasổnóngoảnhlạivàbảo:
-Cháuchỉbiếtchơibàipanjpar.-Thếthìbáclấylàmtiếcchocháumấtrồi,bởibáclàmộtđạikiệntướng
vềbàipanipar.Nổidanhthếgiớiđấy.Nóđếnngồivàochiếcghếđẩucạnhtôi.Tôichiachonónămquânbài:-Khibốcháuvàbácởtuổicháu,bọnbácthườngchơiloạibàinày.Nhất
làvềmùađông,khituyếtrơivàkhôngthểrangoài.Thườngchơichođếnkhimặttrờilặn.Nóđánhchotôimộtquânvàtôinhặtmộtquânởcỗbàilên.Tôinhìntrộmnókhinótínhnướcđánh.Nógiốngbốđủđường:từcáchnóxoèbàirabằngcảhaitay,cáchnóhiếngmắtkhiđọclênquânbàiđánhra,cáchnóhầunhưkhôngnhìnaitrongkhichơi.Chúngtôilặnglẽchơi.Tôithắngvánđầu,đểnóthắngvánsau,vàthuathựcsựnămván:
-Cháuchơigiỏinhưbốcháu,cóthểcònhơnnữa,–tôinóisauvánthuacuốicùng.–Bácvẫnthườngđánhbạibốcháu,nhưngbácnghĩbốcháunhườngbácthắng.–Tôingừnglạimộtlúc–Bốcháuvàbácđượcbúcùngmộtbàmẹ.
-Cháubiết.-Thế…Thếbốcháuđãnóivớicháuđiềugìvềbọnbác?-Nóibáclà
ngườibạntốtnhấtmàbốcháuchưabaogiờcó,–nónói.TôiquayquayconJirôtrongmấyngóntay,lậtsấplậtngửaquânbàivà
nói:-Bácsợbáckhôngphảilàmộtngườibạntốtđếnthếđâu.Nhưngbác
muốnlàbạncháu.Bácnghĩ,báccóthểlàmộtngườibạntốtcủacháu.Liệuthếcóổnkhông?Cháucómuốnthếkhông?
Tôiđặtbàntaylêncánhtaynómộtcáchthậntrọng,nhưngnóvộirụtlại.Nónémbàixuống,rờikhỏichiếcghế,bướctrởlạicửasổ.BầutrờibồngbềnhnhữngdảimâymàuđỏvàtíatrongkhimặttrờiđanglặntrênPeshawar.Từdướiđườngphố,tiếngcòiôtônốitiếpnhauvàtiếngbebecủamộtconlừa,tiếngcòicủamộtviêncảnhsát.Sohrabđứngtrongánhsángmàuđỏsẫm,trántìvàokínhcửasổ,hainắmtaygiấudướihaibênnách.
Aishabảomộttrợlýnamgiúptôitậpđinhữngbướcđầutiênngayđêmđó.Tôichỉbướcquanhphòngđượcmộtlần,mộttaynắmchặtlấycáigiátruyềntĩnhmạchcóbánhxe,taykiabámvàocánhtayngườitrợlý.Mấtmươiphútđểtôibướctrởlạigiường,vàngaylúcđó,vếtmổởbụngtôiquặnđaudữdộilàmtôivãhếtmồhôi.Tôinằmvàogiường,thởdốc,timđậpthìnhthịchtrongtai,càngnghĩtôinhớvợtôibiếtmấy.
Sohrabvàtôichơipanjpargầnnhưsuốtngàyhômsau,lạitrongimlặng.Vàsauhômấynữa.Chúngtôihầunhưkhôngnói,chỉchơipanjpar,tôixêđidịchlạitrêngiường,nó,trênchiếcghếđẩubachân.Cáilệcủachúngtôichỉbịphávỡlúctôitậpđiquanhphòng,hoặcxuốngphòngtắmbêndưới.Khuyađêmđótôicómộtgiấcmơ.TôimơthấyAssefđangđứngởlốicửaravàophòngbệnhcủatôi,viênbiđồngvẫncòntronghốcmắt.Nóđangnói:
-Chúngtacùngmộtgiuộc,màyvàtao.Màybúcùngvớinó,nhưngmàylàanhemsinhđôicủatao.TôibảovớiArmandsớmhômsaurằngtôisẽrờikhỏiđây.
-Chưaraviệnđược,–Armandphảnđối.Hômđóôngkhôngmặcquầnáophẫuthuậtkhửtrùng,màthaymộtbộcomlêmởkhuy,cravátvàng.Tócchảigômhấtrasau.–Ôngvẫncònđangphảitruyềnkhángsinhtĩnhmạchvà…
-Tôiphảiđi,–tôinói.–Tôirấtbiếtơnmọiviệcôngđãlàmchotôi,biếtơntấtcả.Thựcsựnhưthế.Nhưngtôiphảirờikhỏiđây.
-Ôngsẽđiđâu?–Armandhỏi.-Tôikhôngnóithìhơn.-Ônghầunhưchưathểbướcđinổi.-Tôicóthểđilạitừđầuđếncuốiphòng,–tôinói.–Sẽổnthôi.Kếhoạchnhưthếnày:Rờikhỏibệnhviện.Lấytiềntừhộptiềngửibảo
đảmởngânhàng,thanhtoánviệnphí.ĐixeđếntrạimồcôivàđểSohrablại
vớiôngbàJohnvàBettyCadwell.RồiđixeđếnIslamabadvàthayđổikếhoạchdichuyển.Chobảnthânthêmvàingàynữađểbìnhphụchơn.Bayvềnhà.
Dẫusaođómớilàkếhoạch.ChotớikhiFaridvàSohrabđếnsánghômđó:
-Cácbạnông,cáiôngbàJohnvàBettyCadwellấy,họkhôngcóởPeshawar,–Faridnói.
Tôiđãphảimấtmườiphútmớichuivàođượcchiếcáopirham-tumbancủatôi.Ngựctôi,nơihọđãrạchđểlồngốnghútkhívàovẫnđaukhitôigiơcánhtaylên,vàbụngtôivẫngiầngiậtmỗilầntôicúixuống.Tôithởnhưkéobễdẫuchỉđểcốgóighémmộtítđồđạccủatôivàocáitúigiấynâu.NhưngtôitỏrađãsẵnsàngvàđangngồiởđầugiườngkhiFaridbướcvàođemtheonhữngtintứcấy.
Sohrabngồilêngiườngcạnhtôi.Tôihỏi:-Họđãđiđâu?Faridlắcđầu:-Ôngkhônghiểu…-BởivìRahimKhanđãnói…-TôiđãđếnlãnhsựquánMỹ,–Faridvừanóivừanhấcchiếctúicủatôi
lên.–ỞPeshawarchẳngcóôngbàJohnvàBettyCadwellnàocả.Theonhưnhữngnhânviênlãnhsựquán,họkhônghềtồntại.DẫusaocũngkhôngởPeshawarnày.
Ngồicạnhtôi,SohrablậtgiởnhưngtrangsáchcủatạpchíĐịalýQuốcgiacũ.
Chúngtôiđếnlấytiềnởngânhàng.Ônggiámđốc,mộtngườibụngphệ,mồhôilấmchấmdướicánhtay,vẫntươicườivàbảotôi,khôngaiởngânhàngđụngđếntiền.“Tuyệtđốikhôngai”,–Ôngtanóimộtcáchnghiêmtrang,xuaxuangóntaytrỏgiốngnhưcáchnóicủaArmand.
ChoxechạyquaPeshawarvớimóntiềnlớnnhưthếtrongcáitúigiấyquảlàchuyệnhơiđángsợ.Thêmnữa,tôivẫnngờ,bấtkỳaiđểrâumànhìnchằmchằmvàotôiđềulàmộttênsátnhânTalibdoAssefpháitới.Haiđiềukhiếnnỗisợhãicủatôithêmtồitệlà:CóquánhiềungườiđểrâuởPeshawarvàaicũngnhìnchằmchằm.
-Chúngtacóliênquangìđếnhắnnào–Faridnói,vừadìutôitừphòngthanhtoánvềchỗchiếcxe.SohrabngồisẵnởghếsaucủachiếcLandCruiser,đangnhìnxecộđilạiquacửaxeđãhạkínhxuống,taychốngcằm.
-NókhôngthểởlạiPeshawar,–tôihổnhểnnói.-Không,AmirAgha,nókhôngthể,–Faridnói.Anhđãđọcđượcýnghĩ
củatôi.–Tôixinlỗi,tôicũngmuốn,tôi…-Khôngsaođâu,Farid,–tôinói,cốtạoramộtnụcườimệtmỏi.–Anhphảinuôinhiềumiệngăn.Lúcnàymộtconchóđangđứngcạnhchiếcxe,nóđứnghaichânsau,quàoquàovàocửa
xe,đuôivevẩy.Sohrabđangâuyếmconchó.Tôinói:-TôinghĩgiờthìnóphảiđiIslamabadthôi.TôingủsuốtgầnnhưcảbốntiếngđồnghồxechạytớiIslambad.Tôimơ
rấtnhiều,phầnlớnchỉcònnhớlạinhưlàítmớhổlốnnhữnghìnhảnh,nhữngmẩukýứcrõmồnmộtloélêntrongđầutôinhưnhữngthẻnhớRolodex[141]:Babađangnấumónsốtcừunonchobữatiệcsinhnhậtlầnthứmườibacủatôi.Sorayavàtôiđanglàmtìnhlầnđầutiên,mặttrờimọclênởđằngĐông,taichúngtôivẫncònvangtiếngnhạccưới,bàntaynhuộmlámóngcủanànglồngvàobàntaytôi.LầnBabamangHassanvàtôitớicánhđồngdâutâyởJalalabad–ngườichủbảochúngtôicóthểănbaonhiêutuỳthích,chừngnàochúngtôimuacủaôngítnhấtbốnkilô–cuốicùngtấtcảchúngtôiđềubịđaubụngrasao.NhữnggiọtmáucủaHassannhỏtừđũngquầnxuốngtrêntuyết,trôngsẫmlại,màugầnnhưđen.Máumủlàthứquyềnuy,bachemạ.KhalaJamilavỗnhẹvàođầugốiSorayavànói:Thượngđếhiểuhơncả,cóthểNgườikhôngđịnhthếđâu.Babanóitrọngtộiduynhấtlàtộiăncắp.Khiconnóidối,conăncắpquyềnđượcbiếtsựthậtcủamộtconngười.ChúRahimKhantrênđiệnthoạibảotôi,cómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.
Mộtconđườngđểlạitốtlànhtrởlại.
Chương24NếunhưPeshawarlàmộtthànhphốkhiếntôinhớtớinhữnggìđãtừnglà
KabultrongquákhứthìIslamabadlàmộtnơimàmộtngàynàođóKabulcóthểtrởthành.ĐườngphốrộnghơnđườngphốcủaPeshawar,sạchhơn,haibênđềucónhữnghàngcâyhibiscus[142]vàcâyhoaphượngđỏ.Nhữngkhuphốchợđượctổchứcquycủhơn,vàkhôngcóchuyệnchenchúcxekéovớingườiđibộ.Kiếntrúccũngtrangnhãhơn,hiệnđạihơn,vàtôithấynhữngcôngviênđầyhoahồng,hoanhàinởdướibóngcáccâyto.
FaridtìmthấymộtkháchsạnnhỏbênđườngphốchạydọctheotriềnđồiMargalla.ChúngtôiđiquanhàthờShahFaisalnổitiếngtrênđườngtớiđó,nhàthờHồigiáonổitiếngnhấtthếgiới,vớinhữngthanhrầmbêtôngkhổnglồ,vànhữngthápgiáođườngcaovút.Sohrabvuihẳnlêntrướccảnhtượngnhàthờ,ngảngườirangoàicửaxeđểnhìnchotớikhiFaridngoặtxeởmộtgócphố.
PhòngkháchsạnquảlàcảmộtsựcảithiệnvượttrộisovớilầnFaridvàtôilưulạiởKabul.Chănmềnsạchsẽ,thảmtrảiđượchútbụi,vàphòngtắmkhôngmộtvếtbẩn.Cócảdầugộiđầu,xàphòng,bàncạorâu,mộtbồntắmvàkhăntắmthơmmùichanh.Vàkhôngmộtvếtmáutrêntường.Mộtvậtkhácnữalàchiếcmáythuhìnhđượcđặttrênmộttủthấp,giữahaigiườngđơn.
-Nhìnnày!–TôinóivớiSohrab.Tôilấytaybậtlên,–khôngcóđiềukhiểntừxa–vàđổisố,chọnkênh.TôitìmđượcmộtmàntrìnhdiễncủabọntrẻvớihaiconbúpbêcừuónglôngtơđanghátbằngtiếngUrdu.Sohrabngồilênmộtgiường,thuhaigốivàongực.Nhữnghìnhảnhởtiviphảnchiếutrongđôimắtxanhcủanó,trongkhinóxem,vẻmặtbìnhthản,ngườiđuđưa.TôinhớđếncáilầntôiđãhứavớiHassan,tôisẽmuachogiađìnhcậumộtchiếctivimàu,khinàocảhaichúngtôilớnlên.
-Tôiphảiđithôi,Amiragha,–Faridnói.-Ởlạiđâyđêmnay,–tôinói.–Đicảmộtđoạnđườngdàirồi.Maihãy
đi.-Taskakor.Cảmơn.–Anhnói.–Nhưngtôimuốntrởvềnhàđêmnay.
Tôinhớcáccontôi.Lúcđirakhỏiphòng,anhdừnglạiởcửa,nói:-Tạmbiệt,Sohrabjan.Anhđợilờiđáplại,nhưngSohrabchẳnghềđềý
đếnanh.Nóvẫnchỉđuđưangười,mắtsánglênbởiánhbạccủanhữnghìnhảnhlunglinhtrênmànhình.
Rađếnngoài,tôitraochoanhmộtchiếcphongbì.Khianhxéra,miệngháhốc.
-Tôikhôngbiếtcảmơnanhthếnàođây,–tôinói.–Anhlàmchotôiquánhiều.
-Baonhiêuởđâythế?–Faridnói,hơisửngsốt.-Hơnhainghìnđôlamộtchút.-Hainghìn…–Anhthốtlên.Môidướicủaanhhơirungrung.Látsau,khichoxelaokhỏihèđường,anhnhấncòihailầnvàvẫytay.
Tôivẫylại.Tôichẳngbaogiờgặplạianhnữa.Tôiquayvềphòngkháchsạnvàthấy
Sohrabđangnằmconhưcontômởtrêngiường,đôimắtnhắmnghiền,nhưngtôikhôngthểbảocóphảinóđangngủhaykhông.Nóđãtắttivi.Tôingồitrêngiườngtôi,nhănnhóvìđauđớn,laumồhôilạnhởlôngmày.Tôikhôngbiếtviệcđứnglênngồixuốngvànằmlănragiườngcònđaubaolâunữa.Tôikhôngbiếtkhinàocóthểănđượcthứcănđặc.Tôikhôngbiếtlàmgìvớithằngbébịthươngđangnằmtrêngiườngkia,dẫumộtphầntrongtôihẳnđãbiếtrồi.
Cómộtbìnhnướcđặttrêncáitủthấp.TôirótmộtcốcvàlấyrahaiviênthuốcgiảmđaucủaArmand.Nướcấmvàcóvịđắng.Tôikéorèm,thấydễchịutrởlạikhiởtrêngiườngvànằmxuống.Tôinghĩngựctôisẽráchtora.Khicáiđauđãgiảmbớtphầnnào,vàtôilạicóthểthởđược,tôikẻochănlênngựcvàđợichothuốccủaArmandpháthuytácdụng.
Khitôitỉnhgiấc,cănphòngđãtốihơn.Mộtmảnhtrờihéragiữahairèmcửa,ngảsangmàuđỏtíacủahoànghônđangchuyểnvềđêm.Khăntrảigiươngướtđẫmvàđầutôinhưvỡra.Tôiđãlạimơnữa,nhưngtôikhôngthểnhớđượcmơvềcáigì.TimtôigiậtthótkhinhìnsanggiườngSohrabvàthấytrốngkhông.Tôigọitênnó.Âmthanhgiọngtôilàmtôigiậtmình.Ngồitrongmộtphòngkháchsạntốităm,xanhàhàngnghìndặm,thânthểđaunhừ,bịmấtphươnghướng,tôigọitênmộtthằngbémàtôimớichỉgặpđượcmấyngày.Tôilạigọitênnónữa,vàchẳngnghethấygì.Tôivấtvảrakhỏigiường,tìmởbuồngtắm,nhìnvàodãyhànhlanghẹpbênngoàiphòng.Nóđimấtrồi.
Tôikhoácửalạivàtậptễnhđitớivănphònggiámđốctrongsảnhchờ,mộttaybíuchặttayvịndọctheolốiđiđểkhỏingã.Cómộtcâycọgiảbụibặmởgócsảnhchờvànhữngconchimhồnghạcmàuhồngtrêngiấydántường.Tôithấyônggiámđốcđangđọcnhậtbáođằngsauquầysổsáchkếtoánbằngformica.TôitảSohrabchoôngvàhỏiôngtacóthấynókhông.Ôngtađặtbáoxuốngvàbỏkínhra.Ôngtacóbộtócmượtóngvàhàngrianhỏthẳngbăngđốmbạc.Ngườiôngtathoangthoảngmùiloạitráicâynhiệtđớinàođómàtôikhôngthểnhậnra.
-Lũcontrai,chúngthíchchạyquanhquẩn,–ôngtavừanóivừathởdài.–Tôicóbathằng.Suốtngàychúngchạyđâuđóquêncảmẹchúng.–Ôngtalấytờbáophephẩymặtvànhìnchằmchằmvàohàmtôi.
-Tôikhôngnghĩnórangoàiquanhquẩn,–tôinói.–Chúngtôicóphảingườiởđâyđâu.Tôisợnócóthểbịlạc.
Ôngtalắcđầubênnàyquabênkhác:-Vậyđánglẽôngphảiđểmắttớithằngbéchứ,thưaông.-Tôibiếtthế,–tôinói.–Nhưngtôingủthiếpđimất,khitỉnhdậythìnó
đimấtrồi.-Lũcontraivẫnhaynhưthế,ôngphảibiếtchứ.-Vâng,–tôinói,mạchtôiđậpnhanh.Làmsaoôngtacóthểvôtìnhđến
thếtrướcsựlolắngcủatôi?Ôngtachuyểntờbáosangtaykia,quạttiếp:-Bâygiờ,chúngthíchxeđạplắm.-Aicơ?-Mấythằngcontraitôiấy,–ôngtanói.–Chúngbảo:Bốơibố,xinbố
muachochúngconmấychiếcxeđạp,chúngconsẽkhônglàmphiềnbốnữa.Nào,xinbố.–Ôngcườikhẩyqualỗmũi.–Xeđạpư.Mẹchúngsẽgiếttôi.Tôixinthềvớiôngnhưvậy.TôitưởngtượngSohrabđangnằmtrongmộtcáirãnh,hoặctrongmộtcáithùngxe,bịtróichặtvànhétgiẻvàomiệng.Tôikhôngmuốnmáunótrênhaibàntaytôi.Khôngmuốncảnónữa.
-Làmơn…–Tôinói,tôiliếc.Đọctênôngintrênveáochiếcsơmicộctaymàuxanhdatrời.–ÔngFayyaz,ôngcóthấynókhông?
-Thằngbéà?Tôicắnrăngchịuđựng:-Vâng,thằngbé!Thằngbéđếnđâycùngtôi.LạyĐứcAllah,ôngthấynó
haykhôngthấynó?Ôngtathôiquạt.Mắtôngtanheolại:-Đừngcócáukỉnhvớitôi,ôngbạn.Tôikhôngphảilàngườiđểlạcnó.Đãđếnmứckhôngthểdừngdòngmáunóngđanggiầngiậtbốclênmặt
tôi.-Ôngnóiđúng.Tôisairồi.Lỗicủatôi.Nhưngôngcóthấynókhông?-Xinlỗi.–Ôngtacộclốc.Lạiđeokínhvào.Mởxoạchtờbáora.–Tôi
chẳngthấythằngbénàonhưthế.Tôiđứngởquầychừngmộtphút,cốgắngkhônggàolên.Lúctôirakhỏi
hànhlang,ôngtanói:-Ôngnghĩ,nócóthểlangthangởđâukhông?-Không,–tôiđáp.Tôicảmthấymệtmỏi.Mệtvàhoangmang.-Nócósởthíchgìchăng?–Ôngtanói.Tôithấyôngtagấpbáolại.-Lũ
contraitôichẳnghạn,chúngthườngbắtchướcmọithứtheonhữngphimhànhđộngMỹ,nhấtlàcáigãArnoldSchwargenegger…
-Nhàthờ!–Tôinói.–Nhàthờlớn.–TôinhớracungcáchtoànhàthờđãlàmchoSohrabsữngsờchoángvángđếnthếnàokhixechúngtôiquađấy,vànóđãngảngườirangoàicửaxeđểnhìnnhưthếnào.
-ShahFaisal?-Vâng.Ôngcóthểđưatôiđếnđókhông?
-ÔngkhôngbiếtđólànhàthờHồigiáolớnnhấtthếgiớià?–Ôngtahỏi.-Không,nhưng…-Riêngsânthôiđãchứađủbốnmươinghìnngười.-Ôngcóthểđưatôiđếnđókhông?-Từđâychỉmộtcâysốthôi,–ôngtanói.Nhưngôngtađãlảngrakhỏi
quầy.-Tôisẽtrảôngtiềnxe,–tôinói.Ôngtathởdàivàlắcđầu:-Đợiđấy.Ôngtabiếnvàophòngtrong,quayrađãđeođôikínhkhác,
chùmchìakhoátrongtay,vàcùngvớimộtphụnữthấp,mậpmạp,mặcáosarimàudacamtheosau.Ngườinàyngồivàochiếcghếcủaôngởsauquầy.
-Tôikhônglấytiềncủaông,–ôngtavừanóivừabướcquabêntôi.–Tôisẽchởôngđi,bởivìtôicũnglàmộtngườichanhưông.
Tôinghĩchúngtôisẽphảiláixevòngquanhthànhphốchođếntậnđêm.Tôinghĩđếnchuyệnphảigọicảnhsát,miêutảSohrabchohọdướicáinhìntráchmócquamắtkínhcủaôngFayyaz.Tôinghethấycảgiọngnóicủaviênsĩquan,mệtmỏi,chẳngchútquantâm,hỏinhữngcâuhỏibắtbuộc.Vànấpdướinhữngcâuhỏichínhthứclàcâukhôngchínhthức:AiquenđếnmộtthằngbéAfghanđãchếtlàmcáichếttiệtgì?
Nhưngchúngtôiđãtìmthấynó,cáchnhàthờkhoảnggầntrămmét,đangngồitrongmộtbãiđỗxerộng,trốngmộtnửa,trênmộtbãicỏtáchbiệt.Fayyazláixeđếnbãicỏvàđểtôirakhỏixe.Ôngnói:
-Tôiphảivềthôi.-Thếlàtốtlắmrồi.Chúngtôisẽđibộvề,–tôinói.–Cảmơnông,ông
Fayyaz.Thànhthậtcảmơnông.Ôngngảngườiquachiếcghế,trướckhitôirakhỏixe.-Tôicóthểnóimộtđiềuvớiôngkhông?-Nhấtđịnhrồi.Trongbóngtốicủabuổihoànghôn,trôngmặtôngchỉcòn
lạiđúngcặpkínhphảnchiếuánhsángmờnhạt.-MộtđiềuvềnhữngngườiAfghancácônglà…ờ,dâncácônghơiliều
đấy.Tôimệtvàđau.Hàmtôigiậtgiật.Vànhữngvếtthươngchếttiệttrên
ngựcvàbụngkhiếntôicảmthấynhưcónhữngdâythépgaiởdướida.Nhưngdẫusaotôicũngbắtđầucười.
-Tôi…Tôiđãnóigìnào…–ÔngFayyazvẫnnói,nhưngtôicườikhùngkhụcxenvào,nhữngtiếngcườitrànratừcáimiệngtôibịkhâulại.
-Lũđiên,–ôngnói.Lốpxerítlênkhiôngphóngxeđi,đènđuôixenhấpnháyđỏtrongánhsángmờtối.
-Cháulàmbácsợquá.–Tôinói.–Tôingồibêncạnhnó,nhănmặtlạivìđaulúccúixuống.
Nóđangnhìnvàonhàthờ.NhàthờHồigiáoShahFaisallúcnàyhìnhthù
giốngnhưmộtchiếclềubạtkhổnglồ.Xehơiđếnvàđi,nhữngngườiđilễmặcđồtrắngùnùnkéovàođổra.Chúngtôingồilặnglẽ,tôidựavàomộtthâncây.Sohrabcạnhtôi,ômgối.Chúngtôilắngnghetiếngnguyệncầu,ngắmnhìnhàngtrămngọnđèncáctoànhàchungcưbậtlên,trongánhsángtàdươngđangtắt.Nhàthờlấplánhnhưmộtviênkimcươngtrongbóngtối,làmbầutrờisánglên,vàcảkhuônmặtSohrabnữa.
-BácđãbaogiờđếnMazar-i-Sharifchưa?–Sohrabhỏi,cằmtựatrênđầugối.
-Đãlâulắmrồi.Báckhôngnhớlắmnữa.-Bốmangcháuđếnđấykhicháucònbé.MẹvàSasacũngđicùng.Bố
muachocháumộtconkhỉởphốchợ.Khôngphảiconkhỉthật,màlàloạicóthểthổiphồnglên.Khỉmàunâuvàcónơcổ.
-Báchìnhnhưcũngđãcómộtconnhưthế,khicònbé.-BốmangcháuđếnNhàthờXanh,–Sohrabnói.–Cháunhớcórấtnhiều
chimcâuởbênngoàimasjid[143]vàchúngkhôngsợngười.Chúngđếnsátchỗchúngcháu.Sasađưachocháumộtmiếngbánhnaanvàcháuchochimăn.Chẳngmấychốc,baonhiêubồcâuđếngùkhắpquanhcháu.Rấtlàvui.
-Chắccháunhớbốmẹcháulắm.–tôinói.TôikhôngbiếtliệunócónhìnthấybọnTalibankéolêbốmẹnótrênđườngphốkhông.Tôimonglàkhông.
-Báccónhớbốmẹbáckhông?–Nóhỏi,cằmvẫntựatrênđầugối,mắtngướcnhìntôi.
-Báccónhớbốmẹkhôngà?Ờ,bácchẳngbaogiờđượcgặpmẹbác.Bốbácchếtcáchđâymấynăm.Nhưngcó,báccónhớông.Đôikhirấtnhiều.
-Báccónhớ,ôngtrôngnhưthếnàokhông?TôinghĩđếncáicổtobècủaBaba,đôimắtđencủaông,bộtócnâurốibùcủaông.Đếnlúctôiđượcngồitrênđùiôngnhưngồitrênhaithâncây.Tôinói:
-Bácnhớtrôngôngnhưthếnàochứ,nhớcảmùicủaôngthếnàonữa.-Cháubắtđầuquêngươngmặtcủahọrồi,–Sohrabnói.–Nhưthếcó
xấukhông?-Không,–tôinói.–Thờigianlàmquênđi.–Tôinghĩtớimộtcáigìđó.
Tôinhìnvàotúitrướcáokhoáctôi.TìmtấmảnhPolaroidcủaHassanvàSohrab,vànói:
-Đây.Nóđưatấmảnhlêngầnsátmặt,xoaychoánhsángnhàthờchiếulênđó.Nónhìntấmảnhrấtlâu.Tôinghĩnósắpkhócnhưngnókhôngkhóc.Nóchỉgiữtronghaitay,chạmngóntaycáilênmặtảnh.Tôinghĩđếnmộtcâutôiđãđọcởđâuđó,cũngcóthểtôingheainóithế:CórấtnhiềutrẻconởAfghanistan,nhưnghầunhưkhôngcótuổithơ.
Nóchìataytrảtấmảnhchotôi.-Giữlấy,–tôinói.–Củacháuđấy.-Cảmơnbác,–nólạinhìntấmảnhvàcẩnthậnbỏvàotúiáongoài.Một
chiếcxengựakéolọccọcvàobãiđậuxe.Nhữngchuôngnhạcnhỏđungđưa
quanhcổngựavàkêuloongcongtheomỗibướcđi.-Gầnđây,cháucứnghĩrấtnhiềuvềcácnhàthờ,–Sohrabnói.-Cháunghĩư?Nghĩgì?Nónhúnvai:-Chỉnghĩvềchúngthôi,–nóngẩngmặtlên,nhìnthẳngvàotôilúcnày
nóđangkhóc,nhẹnhàng,thầmlặng.–Cháucóthểhỏimộtđiềukhông,Amiragha?
-Tấtnhiênrồi.-Liệuthượngđế…–nóbắtđầu,nghẹnlạimộtchút.–LiệuThượngđếcó
đàycháuxuốngđịangụcvìnhưnggìcháuđãlàmvớiconngườiấykhông?Tôiquànglấynó,nóchuồira.Tôilùilại:
-Không,tấtnhiênlàkhôngrồi,–tôinói.Tôimuốnkéosátnóvàongườitôi,ômlấynó,nóichonóbiếtcuộcđờiđãtừngkhôngnhântừvớinó,chứkhôngphảilàngượclại.
Mặtnóbiếnsắcvàgượngtrấntĩnhlại:-Bốcháuvẫnthườngbảongaycảlàmđaungườixấucũnglàsaitrái.Bởi
vìhọkhôngbiếtđiềugìtốthơn,bởivìngườixấuđôikhicũngtrởthànhtốt.-Khôngluônluônthếđâu,Sohrab.Nónhìntôimộtcáchnghihoặc.-Kẻđãlàmtổnthươngcháu,bácbiếthắntừnhiềunămnayrồi,–tôinói.
–Bácđoáncháuhìnhdungrađiềuấy,làtừcuộcnóichuyệngiữabácvàhắn.Hắn…hắnđãtừngmộtlầnđịnhlàmbácbịthươngkhibácởtuổicháu,nhưngbốcháuđãcứubác.Bốcháurấtdũngcảmvàbốcháuluôncứubáckhỏinhữngkhókhăn,bảovệbác.Vậynênmộthômconngườixấuđóđãđánhbốcháu.Nóđánhbốcháutheolốirấttệhại,vàbác…bácđãkhôngthểcứubốcháunhưbốcháuđãcứubác.
-Tạisaongườitacứmuốnlàmhạibốcháu?–Sohrabnóibằngmộtgiọngbịnghẹnlại.–Bốcóbaogiờácvớiaiđâu.
-Cháunóiđúng.Bốcháulàmộtngườitốt.Nhưngđólạilàđiềubácđangcốnóichocháubiếtđấy,Sohrabjan.Rằngtrêncuộcđờinàycónhữngngườixấuvàđôikhingườixấuvẫncứxấumãi.Đôikhicháuphảichốnglạichúng.Nhữnggìcháuđãlàmđốivớiconngườiđólànhữnggìbáclẽrađãphảilàmtừbaonămrồi.Cháuđãchohắnđiềumàhắnđángphảichịu,vàhắncònđángbịhơnthếnữa.
Nólấyốngtayáolaumặt.Mũidãichảytrênmôinó.Nólấyhaitayômmặtkhócmộtlúclâunữatrướckhinóitiếp:
-Cháucũngnhớbốvàmẹ,nhớcảSasavàôngRahimKhannữa.Nhưngđôilúccháucũnglấylàmmừnglàhọkhông…họkhôngcònởđâychútnàonữa.
-Tạisao?-Bởivì…–nónói,thổnthứcnấclên,miệngháhốcra,–bởivìcháu
khôngmuốnhọthấycháu…cháubẩnthỉuđếnthế,–nónuốthơirồithởrathànhmộttiếngkhócdài,thútthít.–Cháuquábẩnthỉuvàđầytộilỗi.
-Cháukhôngbẩnthỉu,Sohrab.–Tôinói.-Mấyngườiđó…-Cháukhôngbẩnthỉuchútnàohết.-…họđãlàmnhữngchuyện…conngườixấuxađóvàcảhaithằngkia
nữa…chúngđãlàmnhữngchuyện…đãlàmnhữngchuyệnvớicháu.-Cháukhôngbẩnthỉu,khôngđầytộilỗi,–tôichạmvàocánhtaynó,
nhưngnórútra.Tôilạinắmlấy,dịudàng,vàkéonóvàongườitôi:-Báckhônglàmtổnthươngcháuđâu,–tôithìthào.–Báchứađấy.–Nó
chốnglạimộtchút.Thôidần.Đểmặctôikéonóvàongườivàngảđầuvàongựctôi.Tấmthânnhỏbécogiậttrongcánhtaytôimỗilầnnónấclênthổnthức.
Tìnhmáumủtồntạigiữanhữngconngườicùngđượcnuôidưỡngtừmộtbầusữamẹ.Giờđây,khinỗiđaucủathằngbéthấmquacảáotôi,tôithấytìnhmáumủcũngđãbénrễgiữahaichúngtôi.NhữnggìđãxảyravớiAsseftrongcănphòngđóđãgắnbóchúngtôilạikhônggìthayđổiđược.Tôivẫnđangtìmlúcthíchhợp,thờiđiểmthíchhợpđểhỏimộtcâuđangongongtrongđầutôi,làmtôithaothứcsuốtđêm.Tôiquyếtđịnhgiờphútấylàlúcnày,ngayởđây,ngaybâygiờ,vớiánhsángrựcrỡcủangôinhàcủaThượngđếsoisángchúngtôi:
-CháumuốnđếnsốngởMỹvớibácvàvợbáckhông?Nókhôngtrảlời.Nókhócnứcnởvàoáotôi,vàtôiđểnónứcnở.Suốtmộttuần,khôngaitrongchúngtôinhắcđếnchuyệntôiđãhỏinó,
nhưthểcâuhỏichưatừngđượcđặtra.Thếrồimộthôm,SohrabvàtôithuêmộtchiếctaxiđitớiquansátđiểmDaman-e-Kole–cònđượcgọilà“mépnúi”.XâydựngtrênlưngchừngDãyđồiMargalla,quansátđiểmnàychotacáinhìntoàncảnhIslamabadvớinhữngdãyđạilộsạchsẽ,haibênlàhàngcâyvànhữngngôinhàmàutrắng.Ngườiláixebảochúngtôilêntrênđóchúngtôicóthểtrôngthấydinhtổngthống.Ôngtanói:“Nếutrờimớimưaxongvàkhôngkhíquangđãng,ôngcóthểnhìnquácảRawalpindi.”Tôithấyđôimắtôngtaởgươngchiếuhậu,hếtnhìnSohrablạichuyểnsangnhìntôi,đảoquađảolại,đảoquađảolại.Tôicũngnhìnthấymặtcủachínhtôinữa.Nókhôngcònsưngtonhưtrước,nhưngmangmộtmàuvàngsạmtừnhữngmảngbịthâmtímđãnhạtđi.
Chúngtôingồitrênmộtbăngghếdàiởkhupicnic,dướibóngmộtcâykeo.Mộtngàyấmáp,mặttrờichótvótcaotrênbầutrờixanhmàungọcbích.Ởnhữngbăngghếcạnhđó,mấygiađìnhănqualoamónbánhsamosasvàmướpđắngpakoras.ĐâuđóradiođangmởbàihátHinditôinghĩmìnhnhớtrongmộtbộphimcũ,cóthểlàPakeeza.Lũcontrai,nhiềuđứatrongbọnchúngtrạctuổiSohrab,đangsănđuổinhữngtráibóngđá,khúckhích
cườivàhéttoánglên.TôinghĩtớitrạimồcôiởKarteh-Seh,nghĩtớinhữngconchuộtcốngcuốngquýtchạygiữahaichântôiởvănphòngcủaôngZaman.Ngựctôithắtlạivìmộtcơngiậndữbấtngờdânglêntrướccungcáchnhữngngườiđồngbàocủatôiđanghuỷdiệtđấtnướccủachínhmình.
-Gìvậyạ?–Sohrabhỏi.Tôicốtạoramộtnụcườivàbảonókhôngcóchuyệngìquan
trọng.Chúngtôitrảimộttrongnhữngchiếckhăntắmcủakháchsạnlênbànănpicnicvàchơibàipanjpartrênđó.Tôicảmthấyrấtdễchịuởđó,cùngvớicontraingườiemkhácmẹ,chơibài,hơiấmmặttrờiphảvàogáytôi.Bàihátkếtthúcvàmộtbàihátkháclạibắtđầu,nhưngtôikhôngbiếtbàinày.
-Nhìnkìa,–Sohrabnói.Nóchỉlênbầutrờibằngmấyconbài.Tôingướclên,thấymộtcondiềuhâuđanglượnvòngtrongbầutrờibaolakhôngmộtgợnmây.
-BáckhôngbiếtlạicódiềuhâuởIslamabadđấy,–tôinói.-Cháucũngvậy,–nónói,mắtnónhìntheovònglượncủaconchim.–
Nơibácsốngcódiềuhâukhông?-SanFranciscoấyà?Bácđoánlàcó.–Dẫusaotôicũngkhôngthểnóitôi
đãtrôngthấynhiềurồi.-Ồ...Tôiđangmongnósẽhỏithêm,nhưngnólạitrỏtaykiaýhỏiliệuchúng
tôicóthểănchưa.Tôimởtúigiấyvàđưachonóbánhsandwichthịtviên.Bữatrưacủatôicòncóthêmmộtcachuốitrộncamnữa–TôiđãthuêchiếcmáyxaysinhtốcủabàFayyazsuốtcảtuần.Tôihútquaốnghútvàmiệngtôiđầynướctráicâytrộnngọtngào.Mộtítrớtrakhỏiméptôi.Sohrabđưachotôichiếckhănănvànhìntôichấmchấmkhẽvàomôi.Tôimỉmcườivànócũngmỉmcườiđáplại.
-Bốcháuvàbáclàhaianhem,–tôinói.Lờilẽcứtựnhiênbuộtra.Tôiđãmuốnnóivớinótừcáiđêmchúngtôingồibênnhàthờ,nhưngtôiđãkhôngnói.Nhưngnócóquyềnđượcbiết,tôikhôngmuốngiấunóbấtcứđiềugìnữa.–Anhemcùngchakhácmẹ,thựcđấy.Haingườicócùngmộtôngbố.
Sohrabngừngnhai.Đặtchiếcbánhxuống:-Bốcháukhôngbaogiờnóiôngcómộtngườianhem.-Bởivìbốcháukhôngbiết.-Tạisaobốcháukhôngbiết?-Khôngainóichobốcháubiết,–tôinói.–Cũngkhôngainóichobác
biết.Gầnđâybácmớipháthiệnrathôi.Sohrabchớpchớpmắt.Nhưđangnhìntôi,vàchínhlàlầnđầutiênnó
thựcsựnhìntôi:-Nhưngtạisaomọingườilạigiấubốcháuvàbácchuyệnđó?-Cháubiếtđấy,cóhômbáccũngtựhỏimìnhcâuhỏiđó.Cũngcócâutrả
lời,nhưngkhôngphảicâutrảlờihayho.Thôichúngtahãycứnóilàhọkhôngbảochochúngtabiết,bởivìbốcháuvàbác…khôngđượccoinhưlàanhem.
-VìbốlàngườiHazara?Tôicươngquyếtkhôngrờimắtkhỏinó:-Đúngthế.-Thếbốbác…–nóhỏi,mắtnhìnmiếngbánhcủanó.–Bốbáccóyêu
bácvàbốcháubằngnhaukhông?TôinghĩtớimộtngàycáchđâyđãlâutạihồGargha,Babachophépmình
vỗvàolưngHassankhiviênđácủaHassanthialiavượttrộitôi.TôihìnhdungBabatrongphòngbệnh,mặtrạngrỡkhihọtháobăngởmôiHassanra:
-Bácnghĩôngyêuhaingườingangnhaunhưngkhácnhau.-Ôngxấuhốvìbốcháuà?-Không,–tôinói.–Bácnghĩôngtựhổthẹnvìbảnthân.Nónhặtbánhlênvàlặnglẽnhấmnhápchiếcbánh.Chúngtôirờivềlúcchiềumuộn,mệtvìnóng,nhưngmệtmộtcáchvui
thích.Suốttrênđườngvề,tôicảmthấySohrabđangquansáttôi.Tôibảongườiláixeghévàomộtcửahàngbánthẻgọi.Tôiđưachoôngtatiềnvàmộtchúttiềnboađểôngchạyvàomuachotôimộtthẻgọi.
Đêmđó,chúngtôinằmtrêngiườngcủachúngtôixemmộtchươngtrìnhtròchuyệntrêntivi.Haigiáosĩrâudàilốmđốmbạc,chítkhăntu-bantrắngđangnhậncáccuộcgọicủatínđồtrênkhắpthếgiới.MộtngườigọitừPhầnLan,mộtôngtênAyubhỏiliệucontraituổidướihaimươicủaôngtacóthểbịđàyxuốngđịangụcvìmặcquầnthụngquátrễkhiếnđồlótbêntronghởrakhông.
-MộtlầncháuđãthấymộtbứchìnhcủaSanFranciscođấy.-Thậtà?-Cómộtcâycầuđỏvàmộttoànhàmáinhọn.-Cháunênthấycácđườngphốnữa,–tôinói.-Đườngphốthếnào?–Lúcnàynónhìnsangtôi.Trênmànhìnhtivi,hai
ônggiáosĩđangthamkhảoýkiếnnhau.-Chúngrấtlàdốc,khicháuláixelêndốctấtcảnhữnggìcháuthấychỉlà
muixevàbầutrờithôi.–tôinói.-Nghecóvẻsợnhỉ,–nónóivàxoaynghiêngngười,quaymặtsangbên
tôi,lưngvềphíativi.-Chỉítlầnđầuthôi,–tôinói.–Nhưngrồicháusẽquenđi.-Ởđấycótuyếtkhông?-Không,nhưngchúngtasẽgặprấtnhiềusươngmù.Cháubiếtchiếccầu
đỏcháuđãnhìnthấychứ?-Vâng.-Đôikhisươngmùdàyđặcsuốtbuổisáng,tấtcảnhữnggìcháunhìn
thấychỉlàđỉnhcủahaingọnthápnhôlên.-Ồ!–Cóchútngạcnhiênvàthánphụctrongnụcườicủanó.-Sohrabnày?-Dạ.-Cháuđãnghĩchútnàođếnđiềubáchỏicháulúctrướcchưa?Nụcườicủanótắtngấm.Nónằmngửara.Gốiđầulênhaibàntay.Hai
giáosĩkhẳngđịnhcontraicủaAyubrốtcuộcsẽphảixuốngđịangụcvìmặcquầnkiểuđó.HọtuyênbốtộiđócónêutrongHaddith[144].
-Cháuđãnghĩ,–Sohrabnói.-Và?-Cháusợ.-Bácbiết,cũnghơisợmộttí,–tôinói,chộplấytiahyvọnghélộrađó.–
NhưngcháusẽhọcđượctiếngAnhrấtnhanh,vàcháusẽquendầnvới…-Ýcháukhôngphảinhưvậy.Điềuđócũnglàmcháusợ,nhưng…-Nhưnggìnữa?Nólạilănvềphíatôi.Cohaiđầugốilên:-Ngộnhỡbáccháncháuthìsao?Ngộnhỡvợbáckhôngthíchcháu?Tôicốlêrakhỏigiườngvàvượtquakhoảngcáchgiữachúngtôi,đến
ngồibênnó,rồinói:-Sohrab,bácsẽkhôngbaogiờcháncháu.Khôngbaogiờ.Lờihứađấy.
Cháulàcháucủabác,cháunhớchứ?VàSohrabjan,bácgáilàmộtphụnữrấtnhântừ.Hãytinbác,bácgáisẽyêucháu.Báccũnghứanhưthếnữa.Tôiđánhliều.Cúixuốngvàcầmlấytaynó.Nórụtlạimộtchútnhưngđểtôicầm.
-Cháukhôngmuốnđếnmộttrạimồcôikhác,–nónói.-Bácsẽkhôngbaogiờđểxảyrachuyệnđó.Báchứavớicháuthế.–Tôi
ômlấybàntaynótrongcảhaitaytôi.–Vềnhàvớibác.Nướcmắtnótrànrađầmđìachiếcgối.Nókhôngnóigìmộtlúclâu.Rồi
taynóxoắnchặtlấytaytôi.Vànógậtđầu.Nógậtđầu.Gọithửđếnlầnthứtưmớinốiđượcmáy.Chuôngreobahồitrướckhi
nàngnhấcmáylên:-Hello?Lúcđólà7giờ30tốiởIslamabad,khoảngcùnggiờvàobuổisángở
California.CónghĩaSorayađãdậyđượcmộtgiờrồivàchuẩnbịđếntrường.-Anhđây,–tôinói.Tôiđangngồitrêngiườngtôi,ngắmSohrabngủ.-Amir!–Nànghầunhưreolên.–Anhcókhoẻkhông?Anhđangởđâu?-AnhđangởPakistan.-Saokhônggọichoemsớmhơn?Emphátốmvìtashweesh[145]đấy!
Mẹemngàynàocũngcầunguyệnchoanhvàlàmlễnazrchoanh.-Anhxinlỗiđãkhônggọi.Bâygiờanhkhoẻrồi.–Tôiđãnóivớinàng
tôisẽchỉđimấtmộttuần,nhiềunhấtlàhai.Thếmàtôiđãđigầnmộttháng.
Tôimỉmcười.–VàbảoKhalaJamilađừngcógiếtcừuđấy.-Anhnói“khoẻrồi”làýthếnào?Màgiọngnóicủaanhlàmsaovậy?-Bâygiờđừnglođếnchuyệnđónữa.Anhkhoẻrồi.Thậtđấy,Soraya.
Anhcómộtchuyệnphảinóivớiem,mộtchuyệnđánglẽphảinóivớiemtừlâurồi,nhưngtrướchếtanhcầnnóivớiemđiềunày.
-Điềugìvậy?–Giọngnànghạxuống,thậntrọnghơn.-Anhkhôngtrởvềnhàmộtmình.Anhsẽđemtheovềmộtthằngbé.–
Tôingừnglại.–Anhmuốnchúngtanhậnnuôinó.-Cáigì?Tôixemđồnghồ:-Anhcònnămmươibảyphúttrêncáithẻgọivớvẩnnàyvàanhcórất
nhiềuđiềuphảinóivớiem.Emngồitạmxuốngđâuđi.Tôinghethấytiếngchânghếkéovộitrênsàngỗ.-Nóitiếpđi,–nàngbảo.Thếlàtôiđãlàmcáiviệcmàtôikhônglàmtrongmườilămnămchung
sống.Tôikểhếtchovợtôimọichuyện.Mọichuyện.Tôiđãhìnhdungrakhoảnhkhắcnàyrấtnhiềulần,đãsợđếnchếtđược,nhưngkhitôinóira,tôicảmthấynhưnhẹcảlồngngực.TôimườngtượngSorayacũngđãtrảiquađiềugìđórấtgiốngnhưthế,vàocáiđêmkhastegaricủachúngtôi,khinàngkểhếtchotôiquákhứcủanàng.
Khitôinóixong,nàngkhóc.-Emnghĩthếnào?–Tôihỏi.-Amir,emchẳngbiếtnghĩsaonữa.Anhđãkểchoemquánhiềuchuyện,
cùngmộtlúcthếnày.-Anhcũngnhậnthấythế.Tôinghethấytiếngnàngsụtsịtmũi:-Nhưngemhiểuđiềunàylắm.Anhphảimangnóvề.Emmuốnanhlàm
thế.-Emcóchắckhông?–Tôivừahỏivừanhắmmắtlại,mỉmcười.-Emcóchắckhôngư?–Nàngnói.–Amir,nólàgaom[146]củaanh,gia
đìnhcủaanh,vậynócũnglàgaomcủaem.Tấtnhiênlàemchắcrồi.Anhkhôngthểđểnólangthangđườngphố,–dừngmộtlúc.–Trôngnóthếnào?
TôinhìnsangSohrabđangngủtrêngiường:-Nótrôngđángyêu,theokiểunghiêmnghị.-Aicóthểquởtráchnónào?–Nàngnói.–Amir,emmuốngặpnó.Em
muốnthậtđấy.-Soraya?-Vâng.-Dostetdarum.Anhyêuem.-Emcũngyêuanh.–nàngnói.Tôinhưnghethấycảtiếngcườitrong
nhữnglờinóicủanàng.–Vàanhhãybảotrọng.-Anhsẽthế.Cònmộtđiềunữa.Đừngnóivớibốmẹemthằngbélàai.
Nếuhọcầnbiết,việcđóphảiđểanhnói.-Đượcrồi.Chúngtôigácmáy.BãicỏbênngoàitoàĐạisứMỹởIslamabadđượcxénrấtgọnghẽ,điểm
nhữngkhómhoahìnhtrònbaoquanhbằngnhưnghàngràocâycắttỉathẳnghàng.BảnthântoànhàgiốngnhưnhiềutoànhàkhácởIslamabad,máibằngvàmàutrắng.Chúngtôiphảiquavàitrạmkiểmsoátdọcđườngđểđếnđóvàbanhânviênanninhđảmbảoviệckhámxétngườitôisaukhidâythépbóhàmtôilàmpháttínhiệuởmáydòkimloại.Cuốicùngkhichúngtôitừcáinóngbênngoàibướcvàotrong,khôngkhícủamáyđiềuhoànhiệtđộậpvàomặttôinhưbịhắtnướcđá.Bàthưkýởsảnhtiếptân,mộtphụnữtóchungchừngnămmươituổi,khuônmặtnhỏnhắn,mỉmcườikhitôinóichobàtêntôi.Bàmặcmộtchiếcáokhoácmàunâunhạtvàmộtquầnâuđen,ngườiphụnữđầutiêntôitrôngthấysuốttrongmấytuầnlễ,mặcthứgìkhácchiếcburqahoặcshalwar-kameez.Bàngướcdòtôitrongdanhsáchcáccuộchẹn,gõgõcái.đầutẩybútchìlênbàn.Bàtìmthấytêntôivàbảotôingồixuống.
-Ôngcómuốnuốngmộtcốcnướcchanhkhông?-Cảmơnbà,tôikhôngdùnggì.-Thếcòncontraiông?-Tôixinlỗi?-Cậubéxinhtraikiaấy,–bàvừanóivừamỉmcườivớiSohrab.-Ồ.Bàtửtếquá,cảmơnbà.TôivàSohrabngồitrênmộtchiếcghếsofabọcdađenngaybênbàntiếp
khách,cạnhmộtlácờMỹto.Sohrabcầmmộtcuốntạpchítừchiếcbàncàphêtrênlótkính.Nólậttrang,khôngthậtsựnhìnvàotranhảnhbêntrong.
-Gìđấyạ?–Sohrabhỏi.-Hả?-Bácđangmỉmcười.-Bácđangnghĩvềcháu,–tôinói.Nómỉmcườibẽnlẽn,nhặtthêmmộtcuốntạpchíkhácvàlậtmởkhoảng
nửaphút.-Đừngsợ,–tôivừanóivừađụngvàocánhtaynó.–Nhữngngườiởđây
đềuthânthiệncả.Yêntâm.–Lẽratôicóthểdặndònótrướcmớiphải.Tôivẫnbồnchồntrênghế,hếtcởilạibuộcdâygiày.Bàthưkýđặtmộtcốctonướcchanhđálênbàncàphê.
-Cháuuốngđi.Sohrabmỉmcườibẽnlẽn:Cảmơnbànhiềulắm,–nónóibằngtiếngAnh.
Nhưnglạinghenhư:“Cảmơnbàniềulám.”ĐólàcâutiếngAnhduynhấtnóbiết,nóbảotôithế,vàcâu“Chúcmộtngàytốtlành.”
Bàcười:-Khôngcógìđâu.
Bàbướctrởlạibànlàmviệccủamình,gótgiàycaogõlênsàn.-Chúcmộtngàytốtlành.–Sohrabnói.RaymondAndrewslàmộtngườiđànôngthấpbé,haibàntaynhỏ,móng
taycắtgiũarấtcẩnthận,ngóntayđeonhẫncưới.Ôngtabắttaytôilấylệ,cócảmgiácnhưbắttaymộtconchimsẻ.Đólạilànhữngbàntaynắmsốphậnchúngtôi.
Tôinghĩthế,trongkhiSohrabvàtôitựngồixuốngtrướcbàngiấycủaôngta.MộtbứctranhquảngcáophimNhữngngườikhốnkhổđượcđóngđinhtrêntườngphíasauôngta,gầnbảnđồđịachínhnướcMỹ.Mộtchậucàchuadãinắngtrênbệcửasổ.
-Ônghútthuốckhông?–Ônghỏibằngmộtgiọngnamtrungkhátrầm,khônghợpchútnàovớidángvẻnhẹnhõmcủaông.
-Không,cảmơn,–tôinói,khôngchútquantâmđếncáchôngtahầunhưkhôngthèmliếcnhìnSohrab,hoặccáchôngtanóimàkhôngnhìntôi.
Ôngtalôingănkéobànlàmviệcra,vàchâmmộtđiếuởbaothuốcvơimộtnửa.Ôngtacũnglôiramộtlọnướcthơmởcùngngănkéoấy.Vừanhìnmấycâycàchuavừachàxátnướcthơmvàohaitay,điếuthuốcphậpphèobênmép.Rồiôngtađóngngănkéo,tìhaikhuỷutaylênbànlàmviệcvàthởphào:
-Nào,–ôngtanói,vừanheomắttrướckhóithuốc.–Kểchotôichuyệncủaôngđi.
TôicảmthấymìnhnhưGiăngvanGiăngngồitrướcGiave.TôinhắcnhởmìnhrằnglúcnàytôiđangtrênđấtMỹ,rằngcáigãnàyđangđứngvềphíamình,rằnghắnđượctrảlươngđểgiúpnhữngngườinhưtôi.
-Tôimuốnnhậnnuôithằngbénày,mangnótheovềHợpchủngquốccùngvớitôi.–Tôinói.
-Nóichotôibiếtchuyệncủaông,–ôngtanhắclại,dùngngóntrỏdụitànthuốclênchiếcbànsắpxếprấtngănnắp,đoạnbúngnóvàosọtrác.Tôikểchoôngtahếtnhữnggìtôiđãsuynghĩkỹtrongđầu,từlúcgácmáyvớiSoraya.TôiđãvàoAfghanistanđểmangvềđứacontraicủangườiemcùngchakhácmẹcủatôi.Tôiđãtìmthấythằngbétronghoàncảnhnghèokhổtồitàn,còmcõivìđauốmtrongmộttrạimồcôi.Tôiđãtrảmộtsốtiềnchoônggiámđốctrạimồcôi,vàlôiđượcthằngbéra.RồitôimangnótớiPakistan.
-Ônglàbácnửahuyếtthốngcủathằngbé?-Vâng.Ôngtaxemđồnghồ.Ngảngườiravàxoaychậucàchuatrênbậucửasổ.-Ôngbiếtaicóthểchứngthựcđiềuđóchứ?-Có,nhưngtôikhôngbiếthiệngiờôngấyởđâu.Ôngtaquaylạiphíatôivàgậtđầu.Tôicốđọcnétmặtcủaôngtamà
khôngđọcnổi.Tôikhôngbiếtliệuđãbaogiờôngtathửchơibàipokehaychưa.Ôngtanói:
-Tôichorằnghaihàmôngbịbódâythépthếkiakhôngphảilàlờitrìnhbàyhợplýcuốicùngcủaông.
Sohrabvàtôi,chúngtôigặprắcrối,vàthếlàtôibiếtrồi.TôibảoôngtatôibịcướpởPeshawar.
-Dĩnhiên,–ôngtanói.Rồihắnggiọng.–ÔnglàtínđồHồigiáochứ?-Vâng.-Ngoanđạo?-Vâng.Thựcra,tôikhôngcònnhớlầncuốicùngtôirậptránxuốngđấtđểcầu
nguyệnlàbaogiờnữa.RồitôilạinhớđếncáingàymàbácsĩAmanichẩnđoánbệnhchoBaba.Tôiđãquỳxuốngchiếcthảmcầunguyện,chỉnhớđượcmấykhổthơtôiđãhọcởtrường.
-Điềuđógiúpchotrườnghợpcủaôngmộtchút,nhưngkhôngnhiều,–ôngtavừanóivừagãigãitrênđámtócrấtmượtcủabộtócmàuhungđỏ.
-Ôngđịnhnóisao?–Tôihỏi.TôivớilấybàntaySohrab,ngoắcngóntaytôivàongóntaynó.SohrabbănkhoănhếtnhìntôilạinhìnAndrews.
-Sẽlàmộtcâutrảlờidàidòngvàtôitinchắctôirútcụccũngphảinóira.Ôngcómuốncâutrảlờivắntắttrướckhông?
-Cứcholànhưthếđi.Andrewsdụiđiếuthuốc,haimôimímlại:-Bỏchuyệnnàyđi.-Tôixinlỗi?-Việcxinnhậnnuôithằngbénày.Bỏđi.Đólàlờikhuyêncủatôi.-Đãrõ,–tôinói.–Giờ,cólẽôngchotôibiếttạisaochứ.-Cónghĩalàôngmuốncâutrảlờidài,–ôngtanói,giọngbìnhthản,
khônghềphảnứnglạigiọngnóicộclốccủatôi.ÔngtaéphailòngbàntaylạinhưthểđangquỳtrướcĐứcmẹđồngtrinh.–Tacứcholàchuyệnôngkểchotôilàthựcđi,dẫutôidámchắcvớiôngtiềnlươnghưucủatôi,phầnlớnchuyệnđólàthêudệtvàcắtxén.Ônghãylưuý,khôngphảilàtôinhiềuchuyệnđâu.Ôngđây,nóđây,tấtcảvấnđềlàởđó.Ngaycảthếnữa,đơnthỉnhcầucủaôngcũnggặpphảinhữngtrởngạiquantrọng,khôngkểcáitốithiểuấylàthằngbénàykhôngmồcôi.
-Đươngnhiênnólàtrẻmồcôirồi.-Nhưnglạikhông,vềmặtpháplý.-Bốmẹnóbịxửbắntrênđườngphố.Nhữngngườihàngxómđềuthấy
chuyệnđó.–tôinói,vàlấylàmmừngvìchúngtôinóibằngtiếngAnh.-Ôngcónhữnggiấykhaitửkhông?-Giấykhaitử?ChúngtađangnóivềAfghanistan.Phầnlớndânởđó
khôngcógiấykhaisinh.Đôimắtvôcảmcủaôngtakhônghềchớp:-Tôikhônglàmraluật,thưaông.Dùbấtkểônggiậndữthếnào,ôngvẫn
cầnchứngminhbốmẹnóđãquađời.Thằngbéphảiđượccôngnhậnlàmộtđứatrẻmồcôihợppháp.
-Nhưng…-Ôngmuốnmộtcâutrảlờidàidòng,vàtôiđangtrảlờichoông.Vấnđề
tớicủaônglàôngcầnsựhợptáccủanơiquêgốccủađứatrẻ.Mà,tronghoàncảnhkhảquannhất,việcđócũngrấtkhó,xintríchlờiông,chúngtađangnóivềAfghanistan.ChúngtakhôngcósứquánMỹởKabul.Việcđólàmchomọiđiềucàngcựckỳphứctạp.Gầnnhưlàbấtkhả.
-Theonhưôngnói,tôinênnémnótrởlạiđườngphố?–Tôihỏi.-Tôikhôngnóithế.-Nóđãbịlạmdụngtìnhdục,–tôivừanóivừanghĩtớinhữngchuông
nhạcđeoxungquanhcổchân,chấtmascaratrênmắtnó.-Tôirấttiếckhinghechuyệnđó,–miệngAndrewsnói.Nhưngvớicung
cáchôngtanhìntôi,nhưthểchúngtôiđangnóichuyệnvềthờitiết.–NhưngcáiđócũngsẽkhôngbuộcCụcNhậpcưcấpvisachothằngbéđược.
-Ôngđangnóigìvậy?-Tôiđangnói,nếuôngmuốngiúpđỡ,hãygửitiềnchomộttổchứccứu
trợcóuytín.Tìnhnguyệnvàotrongmộttrạitịnạn.Nhưngởthờiđiểmnày,chúngtacựclựcngăncôngdânMỹnhậntrẻconAfghanlàmconnuôi.Tôiđứngdậy:
-Thôinào,Sohrab,–tôinóibằngtiếngFarsi.Sohrabluồnđếnbêntôi,đầungảvàohôngtôi.TôilạinhớđếntấmảnhPolaroidchụpnóvàHassancũngđứngvớinhaunhưthế.–Tôicóthểhỏiôngmộtđiềukhông,ôngAndrews?
-Được.-Ôngcóconkhông?Lầnđầutiên,ôngtachớpmắt.-Thếnào,ôngcókhông?Mộtcâuhỏiđơngiảnthôimà.Ôngtaimlặng.-Tôinghĩthếnày,–tôivừanóivừanắmlấytaySohrab.Ngườitaphải
đặtmộtngườibiếtthếnàolàmuốncómộtđứaconvàocáighếcủaôngmớiđúng.Tôiquaylưng,bướcra.Sohrabbámtheotôi.
-Tôicóthểhỏiôngmộtcâukhông?–Andrewsgọivới.-Ônghỏiđi.-Ôngđãhứavớiđứatrẻlàôngsẽđemnótheoông?-Nếutôihứathìsao?Ôngtalúcđầu:-Hứavớitrẻconlàmộtviệcnguyhiểm.Ôngtathởdàivàlạimởngănkéobànlàmviệcra:-Ôngđịnhtheođuổiviệcnày?–Vừanóiôngvừalụclọicácgiấytờ.-Tôiđịnhtheođuổiđấy.
Ôngrútramộttấmdanhthiếp.-Vậy,tôikhuyênônggặpmộtluậtsưgiỏivềnhậpcư.ÔngOmarFaisal
làmviệcngayởIslamabad.Ôngcóthểnóivớiôngấylàtôigửiôngđến.Tôicầmdanhthiếptừtayôngta,ấpúng:-Cảmơn.-Chúcmaymắn,–ôngtanói.Lúcchúngtôirakhỏiphòng,tôingoáinhìnlại.Andewsđangđứngthẳng
gócvớiánhsángmặttrời,lơđãngnhìnquacửasổ,haitayxoaychậucàchuavềphíamặttrời,nângniuâuyếm.
-Bảotrọng,–bàthưkýnóikhichúngtôiđiquabànlàmviệccủabà.-Sếpcủabàcưxửthậtlạlùng,–tôinói.Tôihyvọngbàsẽtrợnmắtlên,
cóthểgậtđầuhưởngứng:“Tôibiết,mọingườiđềunóithế,”đạikháinhưvậy.Thayvìthế,bàhạgiọng:“KhổthânôngRay,ôngấykhôngcònlàmìnhnữatừkhicongáiôngấychết.”Tôinhướnmàylên.
-Tựtử,–bàthìthào.***Trêntaxitrởvềkháchsạn,Sohrabdựađầuvàocửaxe,vẫnchămchú
nhìncáctoànhàlướtqua,nhữnghàngcâykeo.Hơithởcủanólàmmờcửakính,nólausạch,rồilạilàmmờ.Tôiđợinóhỏitôivềcuộcgặpgỡ,nhưngnókhônghỏi.
Bêntrongcửaphòngtắmđóngkín,nướcđangchảy.Kểtừngàychúngtôithuêphòngkháchsạnnày,Sohrabđêmnàocũngtắmkhálâutrướckhiđingủ.ỞKabul,nướcmáynóngcũnggiốngnhưcácôngbố:mộtmónhàngquýhiếm.BâygiờmỗiđêmSohrabtắmgầnmộttiếng,đầmmìnhtrongnướcsữatắm,kỳcọ.Ngồiởđầugiường,tôigọichoSoraya.Tôiliếcnhìnkhesángnhỏdướiphòngtắm.Sohrab,cháucảmthấysạchchưa?
TôikểlạichoSorayanhữnggìRaymondAndrewsđãnóitôivàhỏi:-Vậyemnghĩsao?-Chúngtaphảinghĩrằngôngấynhầm.–Nàngbảotôinàngđãgọicho
vàitổchứcthuxếpviệcnhậnconnuôiquốctế.NàngchưatìmđượcnơinàomuốnxemxétviệctiếnhànhnhậnconnuôiAfghan,nhưngnàngvẫnđangtìm.
-Bốmẹemnghetinấyvớitháiđộthếnào?-Madarsungsướngchochúngta.Anhbiếtbànghĩthếnàovềanhmà,
Amir,trongconmắtbàanhkhôngthểlàmđiềugìsai.Pakar…ồ,vẫnluônluônnhưthế,hơikhóhiểu.Ôngkhôngnóigìnhiều.
-Cònem?Emhạnhphúcchứ?Tôinghethấynàngchuyểnmáysangtaykia:-Emnghĩchúngtasẽlàtốtchocháuanh,nhưngbiếtđâuthằngbélàđem
lạihạnhphúcchochúngta.
-Anhcũngđangnghĩnhưthế.-Embiết,cóvẻhơiđiên,nhưngemthấymìnhcứthắcmắckhôngbiết
mónquarmanàothằngbéthích,hoặcnóthíchhọcmôngìnhất.Emtưởngtượngsẽgiúpnónhữngbàilàmvềnhà…–nàngcười.
Trongphòngtắm,nướcngừngchảy.TôinghethấySohrabtrongđó,tháonướcởbồnvìnướcđãtrànrangoài.
-Emsẽvuilắmđấy,–tôinói.-Ồsuýtemquên!EmđãgọichoKakaSharif.Tôinhớôngđãngâmmộtbàithơviếttừmảnhgiấyvănphòngkháchsạn,
tạilễnikacủachúngtôi.ContraiôngđãnângcuốnkinhKorantrênđầuchúngtôikhiSorayavàtôibướclênbục,mỉmcườitrướccácmáyảnhloéđèn.
-Ôngấybảothếnào?-Ồ,bácấyđangvậnđộngủnghộchúngta.Bácấysẽgọichovàingười
bạnthâncủabácấyởSởNhậpcư.-Đấymớithựcsựlàtinquantrọng,–tôinói.–Anhnónglòngchoem
gặpSohrabquá.-Emcũngnóngruộtmonggặpanh,–nàngnói.Tôigácmáy,mỉmcười.Sohrab,mấyphútsau,từbuồngtắmhiệnra.Nóhầunhưkhôngnóilấy
mươilờitừkhigặpôngRaymondAndrewsvànhữngnỗlựcgợichuyệncủatôichỉnhậnđượcmộtcáigậtđầuhoặcmộtlờiđápcóhaykhông.Nóleolêngiường,kéochănđắpđếncằm.Trongvòngvàiphútđãngáy.
Tôilautấmgươngmờhơinướcthànhmộtvòngtrònvàcạomặtbằngbàndaocạocổlỗcủakháchsạn,loạimởravàđặtlưỡivào.Rồitôicũngtắm,nằmởđóchođếnkhinướcnóngđãnguộiđivàdatôisănlại.Tôinằmđó,đầuóctrôigiạt,bănkhoăn,tưởngtượng…
OmarFaisalmậpmạp,ngămđen,málúmđồngtiền,mắtđentròn,vàcónụcườikhuyếtrăngđángmến.Bộtócmỏngđốmbạccủaôngbuộckiểuđuôingựaraphíasau.Ôngmặcmộtbộđồnhungkẻmàunâu,khuỷutayđệmdavàmangtheomộtchiếccặpcũnhồiđầygiấytờ.Quaicặpbịmất,vìvậyôngphảiômcặpvàongực.Ônglàngườibaogiờcũngbắtđầubằngviệccườivớicâuxinlỗikhôngcầnthiết,như:Tôixinlỗi,tôisẽởđólúcnămgiờ.Cười.Khitôigọichoông,ôngđãmộtmựckhôngđếngặpchúngtôi.“Tôixinlỗi,bọntàixếtaxitrongthànhphốnàynhưlũcámậpấy.”ÔngnóibằngthứtiếngAnhhoànhảo,khôngmộtdấuhiệuthổngữnào.“Đánhhơithấymùinướcngoài,làgiãgấpbatiềncước.”
Ôngđẩycửađivào,tươicườivàxinlỗitíutít,mồhôinhễnhạivàthởhổnhển.Ônglấykhăntaylaumồhôitrênlôngmàyvàmởcặp,lụclọilấyramộtkẹpgiấyghichép,vàxinlỗivìđãbàybừagiấytờragiường.Ngồikhoanhchântrêngiường,Sohrabmắtvừavẫntheodõimànhìnhtiviđãtắt
tiếngvừanhìnôngluậtsưphiềntoái.TôiđãdặnnótừlúcsángrằngôngFaisalcólẽsẽđếnđây,vànóđãgậtđầu,hầunhưchẳnghỏiđiềugìmàchỉtiếptụcxemcảnhbầythútròchuyệnvớinhau.
-Vậylàchúngtađãgặpnhau.–ôngFaisalvừanóivừabậtmởkẹpgiấytờpháplýmàuvàng.–Tôimonglũtrẻnhàtôitrôngnommẹchúngkhicócôngviệc.Tôixinlỗi,cólẽkhôngphảinhữngđiềuôngmuốnnghetừmộtluậtsưtươnglai,hả?–Ôngcười.
-Ồ,ôngRaymondAndrewsđánhgiácaovềông.-NgàiAndrewsà.Vâng,vâng.Ôngbạnđứngđắn.Thựcraôngấycũng
đãgọichotôivànóivớitôivềông.-Ôngấyđãlàmthế?-Ồvâng.-Vậyôngđãrõcảnhngộcủatôi.ÔngFaisalthấmthấmnhữnggiọtmồhôiphíatrênmôi:-TôiđãrõchuyệnôngkểlạicảnhngộcủaôngvớiôngAndrews.–ông
nói.Haimáônglúmmộtnụcườibẽnlẽn.ÔngquaylạiphíaSohrabvànói
bằngtiếngFarsi.–Đâychắchẳnlàanhbạntrẻđanggâyrarắcrối.-ĐấylàSohrab,–tôinói.–Sohrab,đâylàôngFaisal,bácđãnóivới
cháu.SohrabtụtxuốnggiườngvàbắttayôngOmarFaisal,chàokhẽ:-Salaamalaykum.-Alaykumsalaam,Sohrab.–ÔngFaisalnói.–Cháucóbiếtcháuđược
đặttêntheomộtchiếnbinhvĩđạikhông?Sohrabgậtđầu.Lạitrèolêngiườngvànằmnghiêngxemtivi.-TôikhôngbiếtônglạinóitiếngFarsigiỏithế,–tôinóibằngtiếngAnh.
–ÔnglớnlênởKabulà?-Không,tôisinhraởKarachi.NhưngtôiđãsốngởKabulnhiềunăm,
quậnShar-e-NaugầnnhàthờHajiYaghoub.Thậtra,tôilớnlênởBerkeley.Chatôimởmộtcửahàngchuyênvềâmnhạcởđóvàonhữngnămcuốithậpkỷsáumươi.Tựdotìnhdục,băngbuộcđầu,sơminhuộmloang,nhưôngcóthểhìnhdungấy.–Ôngngảngườivềphíatrước.–TôiđãtừngởquậnWoodstock.
-Cựckỳthờithượng,–tôinói,vàôngFaisalcườiđếnvãmồhôiralầnnữa.–Dẫusao,–tôitiếptục,–nhữnggìtôiđãnóivớiôngAndrewslàgầnnhưđầyđủtrừmộthaiđiều.Cóthểlàbađiều.Tôisẽkểhếtvớiông,khônggiấugiếmgì.
Ôngliếmngóntay,mởtớimộttranggiấytrắngvàtháonắpbút:-Tôihoannghênhviệcđó,Amir.Vàtạisaochúngtalạikhônggiữkín,
nóibằngtiếngAnhtừđầuđếncuốinhỉ?-Rấthay.Tôinóivớiôngmọichuyệnđãxảyra.Kểlạivớiôngviệcgặp
chúRahimKhan,hànhtrìnhcamgotớiKabul,trạimồcôi,việcnémđáởSânvậnđộngGhazi.
-Chúaơi!–Ôngthìthào.–Tôirấttiếc,tôicónhữngkỷniệmthậtêmđềmvềKabul.Khôngthểtinđượcđấylạilànơiôngđangkểchotôi.
-Gầnđâyôngcóởđóhaykhông?-ƠnChúa,không.-Tôicóthểnóivớiông,đókhôngphảilàBerkeley.-Ôngtiếptụcđi.Tôikểnốtchoông,cuộcgặpAssef,đánhnhau,Sohrabvàchiếcsúngcao
sucủanó,cuộcchạytrốncủachúngtôivềPakistan.Khitôikểxong,ôngghinguệchngoạcmấydòng,thởdàisườnsượt,và
nghiêmnghịnhìntôi:-Chà,ôngcòncómộttrậnchiếngaygotrướcmắt.-Trậnmàtôicóthểthắng?Ôngđóngnắpbút:-DùcóliềulàmthửnhưôngAndrews,cũngkhôngcógìlàchắcchắn.
Khôngphảibấtkhả,nhưnghầunhưkhôngchắcchắngìcả.–Cáinhìnvuiđùatrongconmắtvànụcườitrìumếncủaôngkhôngcònnữa.
-NhưngvấnđềlànhữngđứatrẻnhưSohrabcầnmộtmáinhàấmáphơntấtcả.–Tôinói.–Nhữngluậtlệvàquytắcnàychẳngcóýnghĩagìvớitôi.
-Ôngđangthuyếtgiáochobanđồngcađấy[147],Amir,–ôngnói.–Nhưngsựthậtlà,xétđếnnhữngluậtnhậpcưgầnđây,nhữngchínhsáchcủasởnhậnconnuôivàbốicảnhchínhtrịởAfghanistan,thìmọichuyệnđềuchốnglạiông.
-Tôikhônghiểu,–tôinói.Tôimuốnđấmvàomộtcáicáigìđó.–Ýtôimuốnnói,tôihiểumàcũngkhônghiểuđiềuđó.
Omargậtđầu,caumàylại:-Ờ,đạikháinhưthếnày.Vớihậuquảcủamộtthảmhoạ,dùlàtựnhiên
haydoconngườigâyra–vàTalibanlàmộtthảmhoạ,Amir,hãytintôi–vẫnluônkhóđểxácđịnhmộtđứatrẻlàtrẻmồcôi.Trẻconđượcđưavàotrạitịnạn,hoặcbốmẹchúngbỏrơichỉvìkhôngchămsócnổichúng.Luônluônxảyranhưvậy.VìvậySởNhậpcưkhôngthểcấpvisa,trừphiđứatrẻrõràngđượcxácđịnhlàmộttrẻmồcôiđủtưcáchphápnhân.Tôixinlỗi,tôibiếtnóithếnàycóvẻbuồncười,nhưngôngcầnnhữnggiấychứngtử.
-ÔngđãtừngởAfghanistan,–tôinói.–Ôngbiếtđiềuđólàkhôngthểđược.
-Tôibiết,–ôngnói.–Nhưngtahãygiảthiếtlàđứatrẻrõràngkhôngcònbốmẹsốngsót.Ngaycảnhưthế,SởNhậpcưsẽnghĩ,việcnhậnconnuôithựctếsẽtốthơnkhigiaođứatrẻvàotayaiđóngaytrênchínhđấtnướcnó,nhưvậyviệcthừakếcủanócóthểđượcbảođảm.
-Thừakếnào?–Tôinói.–BọnTalibanđãpháhuỷtấtcảnhữnggìngười
dânAfghanđượcthừakế.ÔngbiếtlàchúngđãlàmgìvớiphotượngPhậtkhổnglồởBamiyanrồiđấy.
-Tôixinlỗi,tôiđangnóivớiôngSởNhậpcưsẽlàmnhưthếnào,Amir.–Omarnói,vừachạmvàocánhtaytôi.ÔngliếcnhìnSohrabvàmỉmcười.Quaylạiphíatôi,ôngtiếp.–Giờ,vìmộtđứatrẻphảiđượcnuôihợppháptheoluậtlệvàquychếcủađấtnướccủachínhnó.Nhưngvớimộtđấtnướcđangrốiloạn,giảsửmộtđấtnướcnhưAfghanistan,cáccơquanchínhphủđangbộnbềnhữngcôngviệckhẩncấp,thìsoạnthảonhữngluậtlệvềviệcnhậnconnuôikhôngphảilàvấnđềtốiưutiên.
Tôithởdàivàdụimắt.Ngaysauđó,đầutôinhứcnhưbúabổ.-Nhưngtahãygiảthiết,vìlýdonàođóAfghanistanthốngnhấtđượccái
đạoluậtấy.–Omarnói,vừakhoanhhaicánhtaylêncáibụngphệcủaông.–Vẫnchưathểchophépviệcnhậnconnuôinày.Thựctếlà,ngaycảnhữngquốcgiaHồigiáoônhoàvẫncònphânvânvềviệcnhậnconnuôibởivìtrongphầnlớnnhữngquốcgiađó,luậtHồigiáo,Shari’a,khôngthừanhậnconnuôi.
-Ôngđangbảotôitừbỏchuyệnnày?–Tôivừahỏivừaéptaylêntrán.-Amir,tôilớnlênởHoaKỳ.NếunướcMỹcódạytôiđiềugìthìđólà
trútbỏ,cónghĩatrởlạiđúngnhưbanđầuvàđáivàocáibìnhnướcgiảikhátcủatổchứcGirl-Scouts[148].Nhưnglàluậtsưcủaông,tôiphảinóihếtsựthậtvớiông,–ôngnóitiếp.–Cuốicùng,cácsởphụtráchviệcnhậnconnuôi,theothônglệ,sẽgửinhânviêncủamìnhtớiđánhgiáhoàncảnhcủađứatrẻ,vàkhôngcómộtsởtươngđốikhônngoannàolạiđigửipháiviêncủamìnhtớiAfghanistan.TôinhìnSohrabđangngồitrêngiườngxemtivi,theodõichúngtôi.Nóngồiđúngnhưkiểubốnóvẫnquenngồi,chốngcằmtrênđầugối.
-Tôilàbáccùngchakhácmẹvớibốnó,cáiđócónghĩagìkhông?-Cũngđượcxemxétnếuôngchứngminhđượcđiềuđó.Tôixinlỗi,ông
cómộtthứgiấytờnàokhông,hoặcaiđócóthểxácnhậngiúpông?-Chẳngcógiấytờgìcả,–tôinóibằngmộtgiọngmệtmỏi.–Chẳngai
biếtvềđiềuđó.Sohrabcũngchẳngbiết,chođếnkhitôinóivớinó,vàbảnthântôi,tôicũngmớipháthiệnrađiềuđógầnđâythôi.Ngườikhácduynhấtbiếtchuyệnthìđãđirồi,cóthểđãchết.
-Hừm.-Tôiphảilựachọnthếnàođây,ôngOmar?-Tôisẽnóithẳng.Ôngkhôngcónhiềusựlựachọnđâu.-Ôi,Chúaơi,vậytôicóthểlàmgì?Omarhítvàomộthơidài,gõgõchiếcbútvàocằm,chờđếnkhithởra
mớinói:-Ôngvẫncóthểgửimộtđơnthỉnhcầunuôitrẻmồcôi,hyvọngmayra
cóthểthànhcông.Ôngcũngcóthểnhậnconnuôiđộclập,cónghĩalàông
phảiởngayPakistancùngvớiSohrab,ngàyquangàylại,chờvàinămsau.Ôngcóthểtìmmộtnơitịnạnchonó.Đólàcảmộttiếntrìnhlâudàivàôngsẽphảichịusựphiềntoáivềchínhtrị.Rồiôngcóthểxincấpmộtvisanhânđạo.ViệcđólạicầnđếnsựsángsuốtcủaôngTổngBiệnlývàcũngchẳngphảilàđiềudễdàng.–Ôngdừnglại.–Cómộtsựlựachọnkhác,cólẽlàcáchtốtnhấtchoông.
-Cáchgì?–Tôivừanhoàingườivềphíatrướcvừahỏi.-Ôngcóthểtraonólạichomộttrạimồcôiởđây,rồigửiđơnthỉnhcầu
xinmộttrẻmồcôi.BắtđầubằngthủtụcI-600cùngvớiviệctìmhiểugiađìnhôngtrongkhinóđãởmộtnơiantoàn.
-Nhữngthứđólàgì?-Tôixinlỗi,I-600làthủtụccủaSởNhậpcư.Việctìmhiểugiađình
đượctiếnhànhbởimộthãngphụtráchviệcnhậnconnuôituỳôngchọn.Đólà,ôngbiếtđấy,đểxemcóchắcchắnôngvàbànhàkhôngbịđiên.
-Tôikhôngmuốnlàmnhưthế,–tôiđáp,vừanhìnlạiSohrab.–Tôiđãhứavớinó,tôisẽkhônggửinótrởlạimộttrạimồcôi.
-Nhưtôiđãnói,đócólẽlàcáchlựachọntốtnhất.Chúngtôinóithêmvớinhaumộtlúcnữa.Rồitôitiễnchânôngấyratận
xe,mộtconRệpV.W.cổlỗ.LúcđómặttrờiđangxếtrênIslamabad,mộtkhốiđỏrựcnhưlửaởphíaTây.Tôichứngkiếnchiếcxenghiênghẳnđi,dướisứcnặngcủaôngtrongkhiôngloayhoayđểluồnvàosautaylái.Ôngkéokínhxuống:
-ÔngAmirnày.-Saoạ?-Tôiđãđịnhnóingaytrongđó,vềnhữnggìôngđangcốlàmấymà.Tôi
choviệcđólàhơivĩđạiđấy.Ôngvẫytay,đoạnphóngxeđi.Đứngngoàikháchsạnvẫylạiông,tôi
mongSorayacóthểởđâyvớitôi.Sohrabđãtắttivikhitôitrởlạiphòng.Tôingồiởđầugiườngmình,yêu
cầunóđếnngồibêntôi.Tôibảonó:-ÔngFaisalnghĩcómộtcáchđểbáccóthểmangtheocháutớiMỹ.-Ôngấynóithếà?–Sohrabvừanóivừamỉmcườimộtcáchmơhồlần
đầutiêntrongmấyngàyliền.–Khinàobáccháumìnhcóthểđi?-Ồ,đómớilàvấnđề.Cóthểphảimấtmộtítlâu.Nhưngôngấynóicó
thểsẽxongvàôngấysẽgiúpchúngta.Tôiđặttaytráitôilêngáynó.Bênngoài,tiếnggọicầukinhomsòmkhắpcácđườngphố.
-Baolâu?–Sohrabhỏi.-Báckhôngbiết.Mộtthờigian.Sohrabnhúnvaivàmỉmcười,lầnnàymiệngrộnghơn:-Cháuchẳngcần.Cháucóthểđợi.Giốngnhưnhữngtráitáochuaấy?-Táochuaư?
-Mộtlần,khicháucònrấtbéấy,cháutrèolêncâyănnhữngquảtáoxanh,chua.Bụngcháuphìnhlênvàcứngnhưmộtcáitrống,rấtđau.Mẹbảo,nếucháuchỉcầnđợichonóchín,chắchẳncháusẽkhôngbịđau.Vìthếbâygiờ,bấtcứkhinào,dùcháumuốnmộtthứgìlắm,cháucũngcốnhớtớilờimẹdặnvềnhữngtráitáo.
-Táochua,–tôinói.–Mashallah,cháuđúnglàmộtđứatrẻtinhkhônbácchưabaogiờgặpđấy,Sohrabjan.
Tainóđỏửnglên.-Bácsẽđemcháutớichiếccầuđỏchứ?Chiếccầutrongsươngmùấy?–
Nóhỏi.-Nhấtđịnhrồi,–tôinói.–Nhấtđịnhrồi.-Vàchúngtasẽláixeleolênnhữngđườngphốđó,nhữngđườngphốmà
trênđóbácchỉthấynócxevàbầutrờiấy?-Sẽđitrêntừngconđườngmột.–tôinói.Nướcmắttôicaycayvàtôiphảichớpchớpchođỡđi.
-TiếngAnhcókhóhọckhông?-BácđảmbảotrongvòngmộtnămcháusẽnóithạonhưnóitiếngFarsi.-Thậtkhông?-Thật,–tôiđặtmộtngóntaydướicằmnó,nângcầmnólên,chomặtnó
nhìnvàomặttôi.–Còncómộtviệckhácnữa,Sohrab.-Việcgìạ?-À,ôngFaisalnghĩrằngsẽthựcsựgiúpđượcchúngta,nếuchúngta
sẽ…nếuchúngtacóthểyêucầucháuởtạmtrongmộtngôinhàchotrẻcon,trongmộtkhoảngthờigian.
-Nhàchotrẻconhả?–Nónói,nụcườivụttắt.–Ýbácnóimộttrạimồcôi?
-Chỉtrongmộtthờigianngắnthôimà.-Không,–nónói.–Không,xinbác.-Sohrab,chỉtrongmộtthờigianngắnthôi,báchứamà.-Bácđãhứabácsẽkhôngbaogiờchocháuvàomộttrongnhữngnơiấy
nữa,AmirAgha.–Nónói.Giọngnónhưvỡra,nướcmắttrànđầymắtnó.Tôicảmthấyđaunhóitronglòng.
-Việcnàykhác.Sẽởngayđây.ỞIslamabad,chứkhôngphảiởKabul.Vàbácsẽluônluôntớithămcháu,chotớikhicóthểmangcháuravàđưacháusangMỹ.
-Không,cháuxinbác,không!–Nókêutoánglên.–Cháusợnơiấylắmrồi.Chúngsẽhạicháu!Cháukhôngmuốnđếnđấy.
-Khôngaihạicháunữađâu.Khôngbaogiờnữa.-Có,họsẽhạicháu.Họluônluônnóihọsẽkhôngthếnhưnghọnóidối.
Họnóidối!Thượngđếơi,xinNgười!Tôilấyngóntaycáichùinướcmắtnhỏxuốnghaimánó.
-Táochua,cháunhớchứ?Nóchỉnhưnhữngtráitáochuathôimà,–tôi
dịudàngnói.–Không,khôngphảithế.Khôngphảichỗđó.Thượngđế,ôiThượngđế,xinNgười,không!–Nórunlên.Nướcmắtvàmũidãihoàlẫnnhautrênmặtnó.
-Thôithôi!–Tôikéonósátvàongườitôi,vònghaicánhtayômlấytấmthânnhỏbéđangrunrẩycủanó.–Thôithôi.Thôiđượcrồi.Chúngtasẽcùngvềnhà.Rồicháuthấy,mọiviệcsẽổnthôi.
Giọngnóbịnghẹtvìbịấpchặtvàongựctôi,nhưngtôinghethấysựhoangmangtrongđó:
-Xinbáchứa,bácsẽkhônglàmthế!ÔiThượngđế,AmirAgha!Xinbáchứa,bácsẽkhônglàmthếđi!Tôicóthểhứathếnàođây?Tôiômnósátvàongườitôi,ghìthậtchặt,vàđuđưanhưru.Nókhócvàoáosơmicủatôichođếnkhikhônướcmắt,đếnkhicơnrunrẩycủanóngừnglại,vànhữnglờivanxincuốngquýtcủanónhỏdần,thànhnhữngtiếnglầmbầmkhôngrõnóigìnữa.Tôiđợi,runóchođếnkhihơithởnóchậmdần,vàngườinóchùnglại.Tôinhớmộtcâutôiđãđọcởđâuđólâulắmrồi:Trẻconluônđốidiệnvớisợhãinhưthếđấy.Chúngngủthiếpđi.
Tôibếnóvềgiườngcủanó,đặtnóxuống.Rồitôivềgiườngtôinằm,nhìnrangoàicửasổvàobầutrờimàuđỏtíabaotrùmIslamabad.
Bầutrờiđãtốisẫmkhichuôngđiệnthoạireokhiếntôichoàngtỉnhdậy.Tôigiụimắtvàbậtđènngủlên.Hơnmườigiờrưỡiđêmmộtchút.Tôiđãngủđượcgầnbatiếngđồnghồ.Tôinhấcmáylên:
-Allô!-GọitừMỹđây,–tiếngôngFayyazhờhững.-Cảmơnông,–tôinói.Đènbuồngtắmvẫnsáng.Sohrabđangtắmđêm.
Haitiếngláchcách,rồitiếngSoraya:-Salaam,–nàngchàocóvẻphấnkhích.-Chàoem.-Việcgặpluậtsưdiễnbiếnthếnàorồi?Tôikểlạichonàngnhữnggìông
OmarFaisalđãđềxuất.-Thôi,anhcóthểquênchuyệnđóđi.–Nàngnói.–Chúngtasẽkhông
phảilàmthếnữa.Tôingồibậtdậy.-Sao,xảyrachuyệngìvậy?-EmđượcnghelạitừKakaSharif.ÔngnóichủyếulàphảiđưaSohrab
sangMỹ.Mộtkhinóđãởđâyrồi,sẽcónhiềucáchđểgiữnólại.VìvậybácấyđãgọichovàingườibạncủabácấyởSởNhậpcư.TốinaybácấygọilạichoemvàbảobácấyhầunhưchắcchắncóthểlấychoSohrabmộtvisanhânđạo.
-Khôngđùađấychứ?–Tôinói.–Ôi,tạơnThượngđế.Tốtthay,Sharifjan!
-Embiếtmà.Dẫuthếnào,chúngtacũngsẽlànhữngngườibảotrợ.Việc
nàychắcsẽrấtnhanhthôi.Bácấybảovisasẽcóhiệulựckhoảngmộtnăm,thahồđủthờigianđểtiếnhànhxinnhậnconnuôi.
-ThựcsựsẽdiễnranhưthếchứSoraya?-Cóvẻlànhưthế,–nàngnói.Nàngcóvẻsungsướng.Tôibảonàngtôi
yêunàng,vànàngnóinàngcũngyêutôi.Tôigácmáy.-Sohrab!–Tôigọivàbậtdậykhỏigiường.–Báccótinvuiđây–Tôigõ
cửabuồngtắm.–Sohrab,SorayajanvừagọitừCalifornia.Haibácsẽkhôngphảiđưacháuvàotrạimồcôinữa,Sohrab.Bácvàcháu,chúngtasẽsangMỹ.Cónghebácnóikhông?ChúngtasẽsangMỹ!Tôiđẩycửamởra.Bướcvàophòngtắm.
Chợttôikhuỵugốixuống,kêuthétlên.Nghiếnrănglạimàkêulên.Kêulênchotớikhihọngtôimuốnvỡravàngựctôinổtung.
Saunày,họnóitôivẫncònkêukhixecấpcứutới.
Chương25Họkhôngmuốnđểtôivào.Tôithấyhọđẩynó,quahailầncửavàtôiđitheo.Tôixôngquahaicửa
đó,mùiiốtvàôxygiàxộcvàomũitôi,nhưngtôichỉđủthờigiantrôngthấyhaingườiđànôngđộimũphẫuthuậtvàmộtphụnữmặcđồxanhđanghộiýbênchiếcxeđẩy.Tấmkhăntrắngbuôngcảrangoàithànhxe,quệtxuốngsànlátgạchmenhìnhôvuôngcáubẩn.Đôichânbénhỏ,đầymáuthòrangoàidướitấmkhănvàtôinhìnthấymóngngóncáibênchântráibịbongra.Rồimộtngườiđànôngcaolớn,chắcnịchmặcđồxanhlơáptayvàongựctôi,đẩytôitrởrabênngoàiquamấylầncửa,chiếcnhẫncướicủaôngtalạnhtoátáplêndatôi.Tôilaovềphíatrướcvànguyềnrủaông,nhưngôngtanóitôikhôngthểởđây,nóibằngtiếngAnh,giọnglịchsựnhưngkiênquyết:
-Ôngphảiđợi,–vừanóiôngtavừadẫntôitớikhuvựcđợi,vàchiếccửađôiđuđưađónglạiphíasauôngtacùngmộttiếngthởdài,vàtấtcảnhữnggìtôitrôngthấychỉcònlàchópnhữngchiếcmũphẫuthuậtquaôkínhhẹphìnhchữnhậtcủalầncửa.
Ôngtabỏtôitrongmộthànhlangrộngkhôngcócửasổ,chậtníchnhữngngườiđangngồitrênnhữngghếsắtgấpkẻdọctường,nhữngngườikháctrêntấmthảmtrảimỏng,xơmòn.Tôilạimuốnkêuthétnữa,vàtôinhớlầncuốicùng,tôicũngcảmthấynhưthế,đicùngvớiBabatrongbồncủachiếcxetảichởxăngdầu,vùimìnhtrongbóngtốicùngnhữngngườichạynạnkhác.Tôimuốntựmìnhtáchkhỏichốnnày,khỏithựctạinày,nổilênnhưmộtđámmâyvàbồngbềnhtrôiđi,tanchảyvàođêmhèẩmướtvàrãrađâuđóthậtxa,bênkiacácquảđồi.Nhưngtôiđangởđây,đôichânnặngnhưchì,hailáphổinhưcạnkiệtdưỡngkhí,họngtôicháybỏng.Sẽchẳngtrôiđiđâuhết.Sẽchẳngcóthựctạinàokhácđêmnay.Tôinhắmmắtlạivàhailỗmũitôisựcmùihànhlang,mồhôivàmùiamôniắc,mùicồnsáttrùngvàmùimóncàri.Trêntrần,nhữngconthiêuthânđanglaomìnhvàoánhđèntuýpnhờxámchạydọchànhlangvàtôingheđượccatiếngvỗnhữngđôicánhmỏngcủachúng.Tôinghethấytiếngchuyệngẫu,tiếngthổnthứcnghẹnngào,tiếngsụtsịt,aiđóđangthankhóc,aikháclạithởdài,nhữngchiếccửathangmáymởrađánh“bình”mộtcái,phẫuthuậtviêngọitoaiđóbằngtiếngUrdu.
Tôilạimởmắtvàtôibiếtmìnhphảilàmgì.Tôinhìnquanh,timtôinhưmộtbúakhoantronglồngngực,mạchmáuđậpthìnhthịchtrongtai.Cómộtphòngnhỏlàmkhochứađồtốiombêntrái.Ởđó,tôitìmđượcthứtôicần.Thếlàđượcrồi.Tôivơlấymộtchiếckhăntrảigiườngtrắngtừđốngkhănđãgấpvàmangrangoàihànhlang.Tôithấymộtytáđangtròchuyệnvớiviêncảnhsátgầnphòngnghỉ.Tôinắmlấykhuỷutaycôytáđómàkéora,tôimuốnbiếtphíanàolàphíaTây.Côkhônghiểuvànhữngnếpnhăntrênmặt
côhằnsâuthêmkhicôcaumày.Họngtôiđauvàmắttôicayvìmồhôi,mỗihơithởnhưhítlửavào,vàtôicholàtôiđangkhóc.Tôilạihỏi.Tôivanxin.Viêncảnhsátlàngườichỉchotôi.
Tôinémchiếcjai-namaz,thảmquỳtạmthờicủatôi,xuốngsànnhà,quỳgối,rạpđầuxuốngđất,nướcmắttôiđầmđìatấmkhăn.TôicúilạyvềphíaTây.Rồitôinhớmườilămnămnaytôichưatừngcầunguyện.Từlâutôiđãquênhếtcâucú.Nhưngkhôngquantrọng,tôisẽthốtramấytừtôivẫncònnhớ:LaillahailAllah,Muhammadurasulullah.KhôngcóThượngđếnàongoàiĐứcAllahvàMuhammadlàSứgiảcủaNgười.Bâygiờ,tôimớithấyBabanhầm,cómộtThượngđế,luônluôncómộtThượngđế.TôithấyNgườiởđây,trongnhữngconmắtcủamọingườinơidãyhànhlangtuyệtvọngnày.ĐâylàngôinhàthựcsựcủaThượngđế,đâylànơinhữngaiđểlạcmấtThượngđếsẽtìmthấyNgười,khôngphảitoàmasjidtrắngvớinhữngngọnđènlấplánhnhưkimcươngvànhữngthápgọicầukinhcaovờivợi.CómộtThượngđếởđây,ởđâyphảicó,vàbâygiờtôisẽnguyệncầu,tôisẽcầuxinNgườixátộichotôivìđãlãngquênNgườibaonhiêunămqua,xátộichotôivìđãphảnbội,đãdốitrá,vàđắctộimàkhôngbịtrừngphạt,chỉquaylạivớiNgườivàogiờkhắccầnthiếtlúcnàycủatôi.TôicầuxinNgườihãynhântừ,khoandungvàđộlượngnhưcuốnkinhcủaNgườiđãdạyvềNgườinhưvậy.TôicúilạyvềphíaTây,hônmặtđấtvàhứatôisẽcầukinhsángzakat,cầukinhtốinamaz.TôisẽănchaysuốttuầnlễRamadanvàkhithángRamadanquađitôisẽtiếptụcănchay,tôisẽghikhắctrongtâmkhảmmìnhtừnglờidạycuốicùngtrongcuốnsáchthiêngcủaNgười,vàtôisẽhànhhươngtớicáithànhphốnóngbứcấytrongsamạcvàcũngsẽcúilạytrướcKa’bah[149].TôisẽlàmtấtcảnhữngviệcnàyvàngàynàotôicũngsẽnghĩtớiNgười,miễnlàNgườibanchotôichỉnguyệnướcnày:HaibàntaytôiđãvấymáucủaHassan,tôixinNgườiđừngđểnóphảivấymáucontraicậuấynữa.
Tôinghethấytiếngthútthítvànhậnrađólàtiếngcủamình.Đôimôitôimặnchát,nướcmắttừtừtuônxuốngmặt.Tôicảmthấymắtmọingườitronghànhlangđềunhìntôi,vàtôivẫncúilạyvềphíaTây.Tôicầunguyện.Tôicầuxintộilỗikhôngđuổikịptôivớicungcáchmàtôivẫnluônsợrằngnósẽđuổikịp.
MộtđêmkhôngsaotốiđenbaotrùmlênIslamabad.Đãmấygiờqua,tôivẫnđangngồitrênsàncủaphòngđợinhỏngoàicáihànhlangdẫntớiphòngcấpcứu.Trướcmặttôilàmộtchiếcbàncàphêmàunâuảmđạmbềbộnnhậtbáovàtạpchíquăngóc–mộtsốtháng4/1996củaTimevàtờtinPakistanchụpbộmặtcủamộtchàngtraitrẻbịtàucánchếttuầntrướcđó,mộttạpchígiảitrívớinhữngdiễnviênLollywoodđangmỉmcườitrênbìalángbóng.Cómộtbàgiàmặcáoshalwar-kameezmàuxanhvàquàngmộtchiếckhănsanmócsợigàgậttrongmộtchiếcghếđẩyngangquachỗtôi.Chốcchốcbà
lạigiậtmìnhtỉnhdậyvàlẩmbẩmcầukinhbằngtiếngẢrập.Tôibănkhoănđếnphátmệtmỏi,khôngbiếtlờicầuxincủaai,củatôihaycủabàấyđêmnaysẽđượcNgườinghethấy.TôihìnhdungrakhuônmặtcủaSohrab,cáicằmhơidẩura,đôitaiốcbiểnnhonhỏ,đôimắtxếchlátrequágiốngbốnó.Mộtnỗibuồnthảmđentốinhưđêmbênngoàixâmlấnhồntôi,vàtôicảmthấycổhọngmìnhnghẹnlại.
Tôicầnkhôngkhí.Tôiđứngdậyvàmởcửasổ.Khôngkhílọtquamàncửacómùiẩmmốc
vànóng.Nósựcmùiquảchàlàchínnẫuvàmùiphânsúcvật.Tôicốhítvàophổitừngngụmlớn,nhưngnhưthếcũngkhôngxoátancảmgiácnghẽnnghẹttronglồngngực.Tôilạingồixuốngsàn.TôivớlấycuốntạpchíTimevàlậtgiởcáctrang.Nhưngtôikhôngthểđọc,khôngthểtậptrungvàobấtcứđiềugì.Vìvậytôilạiquăngnólênbànvàtrởlạichămchúnhìnvàocáckhenứtngoằnngoèotrênsànximăng,nhữngmạngnhệnởphàotrầnnhà,nhữngxácruồivàxáccôntrùngkháctrênbậucửasổ.Chủyếutôichămchămnhìnđồnghồtreotrêntường.Đãhơnbốngiờsáng,tôiđãởbênngoàicănphòngcửaquayhơnnămtiếngđồnghồrồi.Tôivẫnchưangheđượctintứcgì.
Tôibắtđầucảmthấysànnhàbêndướinhưmộtphầncủacơthể,hơithởtôimỗilúcmộtnặngnềhơn,chậmchạphơn.Tôimuốnngủ,nhắmmắtlại,ngảđầutôixuốngsànnhàlạnhvàbụibặm.Thiếpđi.Khitôitỉnhdậy,biếtđâutôisẽkhámpháramọithứtôinhìnthấytrongcáibuồngtắmcủakháchsạnchỉlàmộtphầncủacơnmơ:nhữnggiọtnướcnhỏtừvòithànhtiếngbinhbinhxuốngnướctắmhoàmáu,cánhtaytráiđungđưaquathànhbồn,lưỡidaocạođầmđìamáuvẫnnằmtrêntécnướcbồncầu–vẫnlưỡidaocạotôiđãdùngcạorâuhômtrước–vàđôimắtnóvẫnhémởnhưngkhôngcònánhsáng.Hơnbấtcứđiềugì.Tôimuốnquênđiđôimắtấy.
Chẳngmấychốc,giấcngủkéođếnvàtôiđểmặcnómangtôiđi.Tôimơthấynhiềuchuyệnmàsauđótôikhôngnhớnổi.
Aiđóvỗvàovaitôi.Tôimởmắt.Cómộtngườiđànôngđangquỳbêntôi.Ôngtađộimộtchiếcmũ,giốngnhữngngườiđànôngđằngsaulầncửaquay,vớimộtcáikhẩutrangphẫuthuậtbằnggiấytrùmkínmiệng–timtôilặngđikhitôinhìnthấymộtgiọtmáutrênchiếckhấutrang.Ôngmớidántấmhìnhcôgáinhỏmắtnaivàomáynhắntincủamình.ÔngbỏmặtnạravàtôimừngvìkhôngphảinhìnvàomáucủaSohrabnữa.DaôngngămđengiốngmàusôcôlaThuỵSĩnhậpkhẩumàHassanvàtôivẫnthườngmuaởphốchợShar-e-Nau.Tócôngthưamỏngvàđôimắtmàunâulụcdướihaihànglôngmàycong.BằnggiọngnóirấtAnh,ôngbảotôiônglàbácsĩNawaz,vàbấtchợttôimuốntránhxaconngườinày,bởitôikhôngnghĩtôicóthểchịunổikhinghenhữnggìôngđếnđểnóivớitôi.Ôngnóithằngbéđãtựcắtsâuvàotaymìnhvàmấtrấtnhiềumáu,vậylàmiệngtôilạilẩmbẩmcâukinhấy.
LaillahailAllah,MuhammadurasulullahHọđãphảitruyềnvàibađơnvịmáu.MìnhsẽphảinóivớiSohrabthếnàođây?Hailần,họphảigiànhlạisựsốngchonó.Tôisẽcầunamaz,tôisẽcầuzakat.Họcólẽđãkhôngcứuđượcnónếutráitimnókhôngtrẻvàkhoẻmạnh.Tôisẽănchay.Nósốngrồi.BácsĩNawazmỉmcười.Phảimấtmộtlúctôimớighinhậnđượcnhữnggìôngvừanói.Rồiông
cònnóithêmnhưngtôikhôngnghethấy.Bởivìtôiđãnắmlấyhaitayôngvàđưalênmặt.Tôikhócvìtrútđượcnỗiloâutronghaibàntaynhỏbé,múpmípcủaconngườixalạnàyvàôngkhôngnóigìlúcấy.Ôngđợi.
PhònghồisứccấpcứuhìnhchữLvànhờtối,mộtmớbòngbongcácthiếtbịđiệntửkiểmtrakêubípbípvàcácmáymóckêuroro.BácsĩNawazdẫntôiđigiữahaidãygiườngphâncáchnhaubởinhữngrèmnhựatrắng.GiườngcủaSohrablàchiếccuốiởgócphòng,chiếcgầnnhấtvớibànlàmviệccủaytá,nơicóhainữytátrangbịáoquầnmổmàuxanhđangghichépvộivàokẹpgiấyvàkhẽchuyệngẫuvớinhau.LúclặnglẽcùnglênthangmáyvớibácsĩNawaz,tôiđãnghĩtôisẽlạikhóckhitrôngthấySohrab.Nhưngkhingồitrênchiếcghếởchângiườngnó,nhìnvàokhuônmặttrắngnhợtcủanóquamộtmớrốitungnhữngốngnhựanhờsángvàdâytruyềnmáu,mắttôiráohoảnh.Nhìnngựcnóphậpphồngtheonhịpcủachiếcmáythởđanghuýtlêntôilặngngườiđi,giốngnhưmộtngườilặngđimấygiâysaukhiđánhtayláichiếcxecủamìnhtránhđượcmộtcúvachạmngayđầumũixe.
Tôingủgàngủgật,vàkhitỉnhdậy,tôithấymặttrờiđanglêntrênmộtbầutrờimàubơsữaquachiếccửasổgầnbànytá.Ánhnắngxiênvàophòng,đổbóngtôilênngườiSohrab.Nóvẫnkhôngđộngđậy.
-Tốtnhấtôngnênngủđimộtlúc.–Côytábảotôi.Tôikhôngnhậnracô.Cólẽđãcóthaycatrongkhitôithiếpđi.Côđưatôisangmộtcănphòngkhác,ngaybênngoàiphònghồisứccấpcứu.Cănphòngtrống.Côđưachotôigốivàchănbệnhviện.Tôicảmơncôvànằmxuốngmộtchiếcsofanhựaởgócphòng.Tôihầunhưngủthiếpđingay.
Tôimơthấymìnhtrởlạicănphòngtầngdưới.BácsĩNawazbướcvàovàtôingồidậyđónông.Ôngtháocáikhẩutranggiấyra,haibàntayôngđộtnhiêntrắnghơntôinhớ,nhữngmóngtaygọtgiũacẩnthận,tócrẽđườngngôimượtmà,vàtôithấyôngkhôngphảilàbácsĩNawaznữamàlàRaymondAndrews,ngườiđànôngbénhỏởtoàđạisứ,vớichậucàchua.Andrewsngẩngđầulên.Nheomắtlại.
Banngày,bệnhviệnlàmêcungvôsốnhữnghànhlangbắtgócnhau,nhờ
nhờthứánhsánghuỳnhquangđỏnhạtởtrênđầu.Tôiđãnhậnrasơđồbệnhviện,nhậnrarằngnútbấmtầngbốntrongthangmáyphíaĐôngkhôngbậtsáng,rằngcánhcửatớiphòngđànôngởtầngấybịkẹtvàphảiđẩyvaimớimởrađược.Tôiđãhiểuđượcbệnhviệncómộtnhịpsốngriêng,hoạtđộngnáonhiệtlúcđổicasáng,cáihốihảbantrưa,sựtĩnhlặngvàêmảcủanhữnggiờgiấcđêmkhuya,thỉnhthoảngmớibịngắtquãngbởinhữnghìnhảnhlờmờcácbácsĩvàytávộivãcấpcứuaiđó.TôivẫnngồicanhbêngiườngSohrabsuốtcảngày,vàđêmthìlangthangquanhữnghànhlangngoằnngoèocủabệnhviện,lắngnghegótgiàymìnhgõtrêngạchlát,nghĩvềnhữnggìtôisẽnóivớiSohrabkhinótỉnhđậy.Cuốicùngtôiđànhtrởlạiphònghồisứccấpcứu,bênchiếcmáythởkêurorocạnhgiườngnó,hầunhưchẳngthiếtnghĩthêmgìnữa.
Saubangàyởphònghồisứccấpcứu,họtháoốngthởvàchuyểnnóxuốngchiếcgiườngtầngdưới.Tôikhôngởđólúchọchuyểnnó.Tôiđãtrởvềkháchsạnđêmấyđềcóthểngủthêmmộtchútnhưngcuốicùngtrằntrọctrêngiườngsuốtcảđêm.Sángra,tôicốkhôngnhìnvàocáibồntắm.Lúcnàynóđãsạchsẽ,aiđóđãlausạchmáu,trảichiếumớilênsàn,vàcọrửasạchtường.Nhưngtôikhôngthểngăntôingồitrênbờsứlạnhcủabồntắm.TôihìnhdungSohrabxảđầynướcnóngvàobồn.Thấynócởiquầnáo.Thấynóvặnbàncạora,vàmởcáichốtképantoànởtrên,tháolưỡidao,cầmgiữangóntrỏvàngóncái.Tôihìnhdungnóngâmmìnhvàonước,nằmởđómộtlúc,mắtnhắmlại.Tôikhônghiểulúccuốinónghĩgìkhinógiơlưỡidaolênrồihạxuống.
TôiđangchựcrakhỏiphòngtiếpkháchcủakháchsạnthìônggiámđốcFayyazđuổikịptôi:
-Tôirấtlấylàmbuồnchoông,–ôngnói.–Nhưngtôiyêucầuông,làmơnrờikhỏikháchsạn.Chuyệnnàytệhạichocôngviệckinhdoanhcủatôi,rấttệhại.
Tôibảoôngtôihiểu,vàlàmthủtụctrảphòng.Ôngkhôngtínhtiềnbangàytôiởbệnhviện.Chờmộtchiếctaxibênngoàiphòngđợicủakháchsạn,tôilạinghĩđếnnhữnggìôngFayyazđãnóivớitôicáiđêmchúngtôiđitìmSohrab:mộtđiềuvềngườiAfghancácônglà…ồ,dâncácônghơiliềuđấy.
Tôiđãcườiông,nhưngbâygiờtôithậtsựkinhngạc.CóphảithựcsựtôiđãngủmấtsaukhichoSohrabhaycáitinmànósợnhấthaykhông?
Khiđãvàotrongxe,tôihỏingườitàixếcóbiếtmộthiệusáchBaTưnàokhông.AnhtanóicómộthiệucáchđâyhaicâysốvềphíaNam.Chúngtôidừnglạiởđótrênđườngtớibệnhviện.
PhòngmớicủaSohrabcótườngmàukem,gờtườngxámđensứtmẻ,gạchlátnềntrángmencólẽđãtừngrấttrắng.NóởcùngphòngvớimộtđứacontraichoaichoaingườiPunjabi,mộtytáchobiếtthằngbébịgãychânkhituộttừtrênnócchiếcxebuýtđangchạy.Chânthằngbébịbóbột,được
nânglên,giữbằngnẹpcóđaidâydatreolênchokhốinặng.GiườngcủaSohrabởgầncửasổ,nửaphíadướiđượcchiếusángbởiánh
nắngmặttrờinontrưatrànquanhữngôcửahìnhchữnhật.Mộtnhânviênbảovệmặcđồngphụcđứngởcửasổđangcắnhạtdưarang–Sohrabđượctheodốihaibốntrênhaibốngiờvìtựsát.Quychếbệnhviện,bácsĩNawazthôngbáovậychotôi.Ngườigácnghiêngmũkhithấytôivàrờikhỏiphòng.
Sohrabmặcáongủcộctaycủabệnhviệnvànằmngửa,chănkéotớingực,mặtquayvềphíacửasổ.Tôinghĩnóđangngủ,nhưngkhitôikéonhẹchiếcghếsátvàogiườngnó,haimimắtnóchớpchớpvàmởra.Nónhìntôi,rồinhìnđichỗkhác.Nóquáxanhxao,mặcdầutấtcảsốmáuhọđãtiếpchonó,vàcóvếtthâmtímởnếpgấpcánhtayphải.
-Cháucósaokhông?–Tôihỏi.Nókhôngtrảlời.Nónhìnquacửasổ,vàonhữnghốcátvàghếđutrong
vườnbệnhviện.Cómộtgiànlướiuốnhìnhvòmgầnsânchơi,dướibóngnhữnghàngcâydâmbụt,vàicâynhoxanhleolênhàngràomắtcáobằnggỗ.Đámtrẻđangnôđùavớinhữngxôchậutronghốcát.Bầutrờihômđóxanhbiếckhôngmộtgợnmâyvàtôithấymộtchiếcmáybayphảnlựcnhỏxíuđểlạiđằngsauhaivệttrắng.TôiquaylạiSohrabvàhỏi:
-Mấyphúttrước,bácnóichuyệnvớibácsĩNawaz,ôngấynghĩvàingàynữacháusẽđượcraviện.Đólàmộttinmừng,phảikhông?
Tôivẫnvấpphảiyênlặng.ĐứacontraiPunjabiởcuốiphòngcựaquậytronggiấcngủvàrênlênđiềugìđó.
-Bácthíchphòngnàycủacháu,–tôivừanóivừacốkhôngnhìnvàocổtaybăngbócủaSohrab.–Trờiđẹpquá,cháucóthấythếkhông.Vẫnimlặng.Vàiphútlúngtúngnữatrôiqua,lôngmàyvàmôitrêntôilấmtấmmồhôi.Tôichỉvàobátđậuaush[150]HàLankhôngđụngđếnởtrêntủgiường,vàchiếcthìanhựakhôngdùngđến:
-Cháunêncốănmộtchút.Lấylạisứckhoẻcủacháu.Cháucómuốnbácgiúpcháuănkhông?
Nóbắtlấycáinhìncủatôi,rồilạitrôngđinơikhác,mặtlạnhnhưđá.Mắtnóvẫnkhôngcósắcsáng,trốngrỗngynhưkhitôitìmthấynóvàkéonórakhỏibồntắm.TôithòtayvàotrongtúigiấygiữahaichânvàlấyracuốnsáchcũShahnamahtôiđãmuaởhiệusáchBaTư.TôiquaybìasáchvềphíaSohrab:
-Bácvẫnthườngđọccuốnnàychobốcháu,khihaianhemcònnhỏ.Bọnbácthườngleolênngọnđồiởgầnnhà,vàngồidướigốccâylựu…Tôinóinhỏdần,Sohrablạinhìnrangoàicửasổ.Tôigượngcười:
-BốcháuthíchnhấtlàchuyệnvềRostamvàSohrab,vìthếmàcháumangcáitênấy,bácbiếtlàcháubiếtđiềuđó.–Tôidừnglại,hơicảmthấynhưmìnhlàmộtthằngngốc.–Dùthếnàothìbốcháucũngđãnóitrongthưgửichobáccháuthíchchuyệnđó,vìvậybácnghĩbáccóthểđọcchocháu
nghemộtít.Cháucóthíchthếkhông?Sohrabnhắmmắtlại.Lấycánhtay,cáicánhtaythâmtímấychelên
mắt.Tôilậtmởđếntrangtôigậplúcởtrongxetaxivàbảo“bắtđầunào”,lầnđầutiêntựhỏikhôngbiếtHassanđãnghĩgìkhicuốicùngcậutựđọcđượcShahnamahvàpháthiệnratôiđãđánhlừacậusuốtnhữngnămthángấy.Tôihắnggiọngvàđọc:“HãyđểtainghekỳhếttrậnchiếncủaSohrabchốngRostam,dẫuđólàmộtchuyệnđầmđìanướcmắt.Chuyệnkểrằngvàomộtngày,Rostamtừtrườngkỷvươnmìnhthứcdậy,đầuócđầynhưngđiềmtriệuquáigở.Ôngtanhớra…”.Tôiđọcchonógầnhếtchương1,tớiphầnchàngchiếnbinhtrẻSohrabđếnchỗmẹmình,làTahminah,côngchúacủaSamenganvàyêucầuđượcbiếthìnhdángcủachachàng.Tôigấpsáchlại.
-Cháucómuốnbáctiếptụckhông?Sắpcónhữngtrậnđánhxảyra,cháunhớkhông?SohrabdẫnquânđộicủamìnhtớipháođàitrắngởIranphảikhôngnhỉ?Bácđọctiếpnhé?
Nókhẽlắcđầu.Tôibỏcuốnsáchtrởlạivàotúigiấy.-Cũngđược,–tôinói,cảmthấyphấnchấnvìdẫusaonócũngđãđáplại.
–Cólẽngàymaichúngtasẽtiếptục.Cháucảmthấythếnào?MiệngSohrabhémởvàmộttiếngkhànkhànvuộtra.BácsĩNawazđãbảotôisẽxảyranhưthếdoốngthởluồnquadâythanhquản.Nóliếmmôivàlạicốnói:
-Mệt.-Bácbiết.BácsĩNawazđãlườngtrướclànhưthế.–Nólắcđầu.-Saocơ,Sohrab?Nónhănmặtkhinóilạibằngmộtgiọngkhànkhàn,gầnnhưkhônghơn
tiếngthìthào:-Chántấtcả.Tôithởdàivàngồisụpxuốngghế.Cómộtdảinắngtrêngiườnggiữahai
chúngtôi,vàtrongđúngmộtkhắc,từphíabênkiadảinắng,bộmặtxanhxámnhưtrođangnhìntôigiônghệtbộmặtcủaHassan.KhôngphảiHassanchơibiđávớitôitớitậnlúcgiáosĩrungchuôngbáogiờkinhAzanbuổitốivàôngAligọichúngtôivềnhà,khôngphảiHassantôiđuổitheotừtrênđồitrongkhimặttrờiđanglặnsaunhữngnócnhàđấtsétởđằngTây,màlàHassanlầncuốicùngtôithấycònsống,đangkéolêđồđạccủamìnhphíasauôngAlitrongmộttrậnmưanhưtrútnướccủamùahèấmáp,nhétchúngvàocốpxecủaBabatrongkhitôidõitheoquacửasổròngròngnướcmưacủaphòngmình.Nólắcđầutừtừvànhắclại:
-Chánhếtmọithứ.-Bácphảilàmgì,Sohrab?Làmơnnóichobácbiết.-Cháumuốn…–nólắcđầu.Nólạinhănnhóvàđưataylênhọngnhưthể
đểgỡtungbấtcứthứgìđangchặnlấygiọngnóicủanó.Haimắttôilạihướngvàocổtayquấnchặtbănggạctrắng.–Cháumuốnlạiđượcsốngnhưxưa.–Nóthở.
-Ồ,Sohrab.-CháumuốnBốvàMẹJan.CháumuốnSasa.Cháumuốnchơiđùavới
ôngRahimKhansahibởngoàivườn,cháumuốnđượcsốngtrongngôinhàcủachúngcháu,–nóđưacánhtaylênngangmắt.–Cháumuốnlạiđượcsốngnhưxưa.
Tôikhôngbiếtnóigì,nhìnđiđâu,đànhnhìnxuốnghaibàntaytôi.Cuộcsốngnhưxưacủacháu,tôinghĩ.Cuộcsốngnhưxưacủabácnữa.Bácđãchơiđùatrongcùngcáisânấy,Sohrab.Bácsốngtrongcùngngôinhàđó.Nhưngcỏđãchếtvàmộtchiếcxejeepcủakẻxalạđãđỗtrênlốixevàongôinhàcủachúngta,vãidầutrênkhắpmặtđườngnhựa.Cuộcsốngnhưxưacủachúngtađãrađirồi,Sohrab,vàmọingườitrongđóđềuđãchếthoặcđangchết.Bâygiờchỉcònmỗicháuvàbácthôi.Chỉmỗicháuvàbác.
-Báckhôngthểchocháuđiềuđó,–tôinói.-Giábácđừng…-Xincháuđừngnóithế.-Giábácđừng…giábácđểmặccháutrongbồnnước.-Đừngbaogiờnóithế,Sohrab,–tôivừanóivừangảngườivềphía
trước.–Nghecháunóithếbáckhôngchịunổi.–Tôisờvàovainó,nógiậtnảyngười.Lùilại.Tôibuôngtay,buồnrầunhớlạinhưngngàycuốicùngtrướckhitôithấthứavớinórútcụcnóđãthoảimáiđểtôichạmvàongườinóthếnào.
-Sohrab,báckhôngthểđemlạichocháucuộcsốngnhưxưa,báccầumongThượngđếđểbáccóthểlàmnhưvậy.Nhưngbáccóthểmangcháuđitheobác.Bácchạyvàobuồngtắmđểnóichocháubiếtlàvìthế.CháucóvisađisangMỹ,đểsốngvớibácvàbácgái.Thậtđấy.Bácxinhứa.
Nóthởhắtraqualỗmũivànhắmmắtlại.Giátôiđừngnóimấytừ“Bácxinhứa”thìhơn.
-Cháubiếtđấy,bácđãlàmnhiềuđiềubáchốitiếctrongđời.Vàcóthểkhônggìđángtiếchơnviệcbáckhônggiữđượclờihứavớicháu.Nhưngchuyệnđósẽkhôngbaogiờxảyranữa,báchếtsứcxinlỗi,bácxincháu,xinsựthathứcủacháu.Cháucóthểlàmviệcđókhông?Cóthểthathứchobáckhông?Cháucóthểtintưởngbáckhông–Tôihạgiọng.–Cháusẽđicùngvớibácchứ?
Tronglúcđợinótrảlời,tríóctôichợtloétrởlạimộtngàyđôngđãlâurồi,Hassanvàtôingồitrêntuyếtdướigốccâyanhđàotrụilá.TôiđãchơimộttròđộcácvớiHassanhômđó,giỡnvớicậuấy,yêucầucậuấyănbẩnđểchứngtỏlòngtrungthànhcủacậuấyvớitôi.Giờđây,tôilàkẻdướikínhhiểnvi,làkẻphảichứngtỏnhâncáchcủamình.Tôiđángnhưthếlắm.
Sohrabxoaynghiêngngười,xâylưnglạitôi.Nókhôngnóigìmộtlúclâu.Thếrồi,đúnglúctôinghĩcóthểnóđãngủ,nónóigiọngkhànkhàn:
-Cháumệtlắm.
Tôingồibêngiườngnóchotớikhinóngủ.CócáigìđóđãmấtgiữaSohrabvàtôi.Chotớilúctôigặpôngluậtsư,ôngOmarFaisal,mộttiahyvọngđãbắtđầulọtvàođôimắtSohrab,nhưmộtvịkháchrụtrè.Bâygiờtiahyvọngấyđãrađirồi,vịkháchkiađãbỏchạy,tôikhôngbiếtkhinàonódámquaytrởlại.TôikhôngbiếtbaolâunữaSohrabmớilạicười.Baolâunữanómớilạitintôi.Liệucóbaogiờkhông?
Tôiđànhrờikhỏiphòngbệnhvàđitìmmộtkháchsạnkhác,khôngbiếtrằngphảimộtnămsauđótôimớilạiđượcnghethấySohrabnóithêmmộtlờinàokhác.
CuốicùngthìSohrabcũngchẳngbaogiờnhậnlờiđềnghịcủatôi.Nócũngchẳngkhướctừ.Nhưngnóbiết,mộtkhibăngđãđượctháora,áoquầnbệnhviệnđãtrảlại,nóchỉlàmộtđứatrẻHazaramồcôivôgiacưnàođấy.Nócógìmàlựachọn?Nócóthểđiđâu?Vìvậy,tiếngvângởnótrênthựctếgiốngmộtsựđầuhànglặnglẽhơn,khônghẳnmộtsựchấpthuậnmàchínhlàmộthànhđộngbuôngxuôi,vìquáchánnảnđểmàquyếtđịnh,vàquámệtmỏiđểmàtintưởng.Điềunómongmỏilàcuộcsốngxưakia.NhữnggìnócóđượclàtôivànướcMỹ.Xétchohếtlẽ,chẳngphảilàmộtsốphậntồitệgìcholắm,nhưngtôikhôngthểnóivớinónhưthế.Viễncảnhlàđiềuxaxỉkhiđầuócanhlúcnàocũngongongmộtbầyquỷdữ.
Vànếusựviệcdiễnranhưthế,khoảngmộttuầnnữathôi,chúngtôisẽvượtquacáiđườngbăngtrảibêtôngnhựađườngấmnóng,vàtôisẽmangcontraicủaHassantừAfghanistantớiMỹ,đemnórakhỏitìnhtrạngchắcchắnhỗnloạnvàbỏnóvàosựhỗnloạncủasựkhôngchắcchắn.
Mộthôm,cóthểvàokhoảngnăm1983hoặc1984gìđó,tôiởcửahàngvideoởFremont.TôiđangđứngởgianhàngphimPhươngTâythìmộtanhchàngcạnhtôiđanguốngcoke,chỉvàobăngBảyanhchàngcừkhôivàhỏitôiđãxemphimnàychưa.
-Rồi,mườibalần,–tôinói.–CharlesBronsonchếttrongphim,rồicảJamesCoburnvàRobertVanghacũngchết.
Hắnnhănmặtlạinhìntôi,nhưthếtôivừanhổvàocốcnướcgiảikhátcủahắn.
-Cảmơnnhiều,trờihỡi.Hắnvừanóivừalắcđầu,mồmlấmbẩmmộtđiềugìđótrongkhiđi
khỏi.Vềsautôimớibiết,ởMỹ,đừngcótiếtlộhồikếtcủabộphim,nếuanhlàmthế,anhsẽbịkhinhthường,vàphảihếtlờixinlỗivìđãmắctộiLàmHỏngPhầnKết.
ỞAfghanistan,phầnkếtmớilàphầnđượcquantâmnhất.KhiHassanvàtôitrởvềnhàsaukhixemmộtbộphimHinduởrạpchiếuphimZainab,nhữnggìôngAli,chúRahimKhan–BabahoặcvôsốbạnbècủaBaba,nhữngemhọ,cháuhọlũlượtraravàovàongôinhà–chỉmuốnbiếtđiềunày:Côgáitrongphimcótìmthấyhạnhphúckhông?Bacheh,chàngtrai
trongphim,cóthànhcôngvàhoànthànhnhữnggiấcmộngcủamìnhkhônghaylàchàngtađànhchịuđắmmìnhtrongthấtbại?
Cuốicùngcóhạnhphúckhông,họmuốnbiếtđiềuấy.NếucóaihômnaymuốnhỏitôiliệucâuchuyệnvềHassan,Sohrabvàtôi
cókếtthúchạnhphúckhông,cólẽtôisẽchẳngbiếtnóithếnào.Liệucóaimuốnhỏi?Rốtcuộc,cuộcđờikhôngphảilàmộtbộphimHindu.Zendagimigzana,
nhữngngườiAfghanthíchnóithế:Đờicứtrôiđi,chẳngkểđếnbắtđầu,kếtthúc,kamyab,nab-kam,khủnghoảnghaythanhthản,luôntiếnvềphíatrướcnhưmộtđoànlữhànhìạchvàbụibặmcủangườidumụcKochis.Tôicólẽkhôngbiếttrảlờicâuhỏiđóthếnào.BấtkểchuyệnphépmầunhonhỏChủnhậtvừarồi.
Chúngtôivềđếnnhàkhoảngbảythángtrước,vàomộtngàyấmápthángTámnăm2001.Sorayađónchúngtôiởsânbay.TôichưatừnglầnnàoxaSorayalâuđếnthế,vàkhinàngkhoáhaicánhtayquanhcổtôi,khitôingửithấymùihươngtáotrêntócnàng,tôimớinhậnratôinhớnàngquáthể.Tôithìthầm:
-Emvẫncứlàmặttrờibanmaichoyelda[151]củaanh.-Gìcơ?-Khôngcógì.–Tôihôntainàng.SauđónàngkhomgốixuốngngangtầmmắtSohrab.Nàngcầmtaynóvà
mỉmcườivớinó:-Salaam,SohrabJan.DìlàKhalaSorayacủacháu.Tấtcảchúngtađang
mongcháu.NhìnnàngmỉmcườivớiSohrab,mắthơingânngấn,tôithoángnghĩnàng
lẽrađãcóthểlàmmẹ,nếudạconcủanàngkhôngphảnbộinàng.Sohrabrêrêchânvànhìnđichỗkhác.SorayađãchuyểnphòngđọctrêngácthànhphòngngủchoSohrab.Nàng
dẫnnóvàovànóngồiởmépgiường.Khăntrảigiườngnổibậtnhữngcánhdiềusắcmàurựcrỡtungbaytrongbầutrờixanhbiếc.Nàngđãtạonhiềuvạchtrênbứctườnggầnchiếctủcon,từngphântừngtấcđểđochiềucaosẽngàymộttăngcủađứatrẻ.Ởchângiường,tôithấymộtrổliễugaiđầysách,mộtđầutàuvàmộthộpmàunước.
SohrabđangmặcmộtchiếcáophôngtrắngloạibìnhthườngvàquầnJeansmớimàtôimuachonóởIslamabadngaytrướckhichúngtôirờikhỏiđó–Chiếcáophônglụngthụngngoàiđôivaigiơxươngvàhõmxuốngcủanó.Sắcmàuvẫncònchưaửnglêntrênmặtnó,trừnhữngquầngthâmquanhđôimắt.Lúcnàynónhìnchúngtôimộtcáchthảnnhiênnhưnhìnvàonhữngđĩacơmbệnhviệnđặtngayngắntrướcmặt.
Sorayahỏiliệunócóthíchcănphòngcủanókhôngvàtôiđểýthấynàngcốtránhnhìnvàocổtaythằngbé,mắtnàngluônquaytrởlạinhữngvếtcắt
màuhồng.Sohrabhơicúiđầu.Giấuhaibàntaydướikheđùivàkhôngnóikhôngrằng.Rồinóhồnnhiênngảđầulêngối.Chưađầynămphútsau,Sorayavàtôiđứngởcửangắmvào,nóđãđangngáy.
Chúngtôiđingủ,Sorayangủthiếpđi,đầunànggốitrênngựctôi.Trongbóngtốicủacănphòng,tôinằmthaothức,lạithêmmộtlầnmấtngủ.Thaothức.Vàcôđơncùnglũmaquỷcủabảnthântôi.
Đôilầngiữađêmkhuya,tôirónrénrakhỏigiườngđếnphòngSohrab.Tôiđứngbên,nhìnxuống,vàthấymộtcáigìđóthòradướigối.Tôicầmlên.ThấyđólàtấmảnhPolaroidcủaRahimKhan,tấmảnhtôiđãchoSohrabvàocáiđêmchúngtôingồibênnhàthờShahFaisal.TấmảnhcủaHassanvàSohrabđứngsátcạnhnhau,nheomắttrongánhmặttrời,vàmỉmcườinhưthểthếgiớilàmộtnơitốtđẹp,côngbằng.TôikhônghiểuSohrabđãnằmtrêngiườngchămchúnhìntấmảnh,chuyểntaynọquataykiatrongbaolâu.Tôinhìnvàotấmảnh.Chacháulàmộtngườibịgiằngxégiữahainửa,chúRahimKhanđãviếtthếtrongbứcthưcủaông.Tôiđãtừnglàcáinửađượcchophép,đượcxãhộithừanhận,nửahợppháp,hiệnthânvôthứctộilỗicủaBaba.TôinhìnvàoHassanphôrahaichiếcrăngcửabịkhuyết,ánhnắngchiếuxiênlênmặt.NửakiacủaBaba.Cáinửakhôngđượcphép,nửakhôngcóđặcquyền.CáinửathừakếtấtcảnhữnggìlàtrongsạchvàcaoquýởBaba.Cáinửamà,biếtđâu,trongcõihẻolánhbíẩnnhấtcủatráitimmình,Babađãnghĩnómớilàđứacontraiđíchthựccủaông.
Tôilạiluồntấmảnhtrởvềnơitôiđãlấy.Rồitôinhậnrađượcmộtđiều:Rằngýnghĩvừaxongkhônghềmangtheonhóiđaunàohết.KhépcửaphòngSohrab,tôibănkhoăntựhỏiliệucóphảiấylàconđườngsựkhoandungđâmchồinảylộc,khôngphảibằngtrốnggiongcờmở,màchínhlànỗiđauđãthudọnnhữngđồlềcủanó,góighémlại,vàtiêubiếnđikhônglờigiãbiệtgiữađêmkhuya.
ÔngtướngvàKhalaJamilahômsauđếnăntối.KhalaJamila,tóccắtngắnvàđỏsẫmhơnbìnhthường,đưachoSorayamaghout[152]rắchạnhnhânđểăntrángmiệng.BànhìnthấySohrabliềntươicười:
-Mashallah!Sorayajanbảochúngtalàcháuxinhtrailắm,nhưngnhìnngoàiđờicháucònxinhtraihơn.
Bàtraochonóchiếcáolenmàuxanhcổlọ:-Bàđanchocháuđấy.Chomùađôngtới.Inshallah,mongcháumặcvừa.Sohrabcầmlấychiếcáolen.-Xinchào,anhbạntrẻ,–đólàtấtcảnhữnggìôngtướngnói,vừacúi
xuốnghaitaytìlêncâygậycủaông,nhìnSohrabnhưthểngườitađangnghiêncứumộtđồtranghoànglạlùngtạinhàaiđó.
Tôitrảlời,rồilạitrảlời,nhữngcâuhỏicủaKhalaJamilavềnhữngvếtthươngcủatôi–TôiđãyêucầuSorayanóivớihọrằngtôibịcướp–khẳngđịnhvớibàrằngtôikhôngbịthươngtậtnàovĩnhviễn,rằngnhữngdâythép
vàituầnnữasẽđượctháoravàtôilạicóthểănnhữngthứbànấu,rằng,vâng,tôisẽcốbôinướcépcâyhoàngliênvàđườnglêncácvếtsẹocủatôiđểchochúngchóngmờ.
ÔngtướngvàtôingồiởphòngkháchuốngrượuvangtrongkhiSorayavàmẹnàngdọnbànăn.TôikểchoôngnghevềKabulvàbọnTaliban.Ônglắngnghevàgậtgù,câygậyđặtlênđùivàtặctặclưỡikhitôikểchoôngvềngườiđànôngtôibắtgặpđangbánchiếcchângiảcủamình.TôikhôngđảđộngđếncuộchànhquyếtởSânvậnđộngGhazivàAssef.ÔnghỏitôivềRahimKhan,ngườimàôngđãgặpởKabulvàilần,vàlắcđầunghiêmnghịkhitôikểchoôngnghevềbệnhtìnhcủachú.Nhưngtrongkhichúngtôinóichuyện,tôibắtgặpmắtôngkhôngngừnghướngvềSohrabđangnằmngủtrênchiếcghếdài.Nhưthểchúngtôiđangmonmenquanhbờnhữnggìôngthựcsựmuốnbiết.
Việctángẫucuốicùngcũngchấmdứttrongbữatối,khiôngtướngđặtdĩaxuốngvànói:
-VậyAmirjan,anhsẽnóichochúngtabiếttạisaoanhlạimangcậubénàyvềcùngvớianhchứ?
-Iqbaljan!Hỏithếlàthếnào?–KhalaJamilanói.-Trongkhimìnhđangbậnđanáolen,mìnhyêuquý,tôiphảiquantâmsự
nhìnnhậncủacộngđồngvềgiađìnhchúngta.Mọingườisẽhỏi.HọsẽmuốnbiếttạisaolạicómộtthằngbéHazarasốngcùngvớicongáichúngta.Tôiphảinóivớihọthếnàođây?
Sorayabuôngthìaxuống.Quayvềphíabốmình.-Bốcóthểnói…-Thôiđượcrồi,Soraya,–tôivừanói,vừacầmlấytaynàng,–thôiđược
rồi.–TướngquânSahibhoàntoàncólý.Mọingườisẽhỏi.-Amir!…–Nàngngắtlời.-Khôngsao.–Tôiquayvềphíaôngtướng.–TướngquânSahib,bốthấy
đấy,bốconngủvớivợngườiởcủaôngấy.BànàyđẻchobốconmộtđứacontraitênlàHassan.Hassanbâygiờđãchết.ThằngbéđangngủtrênghếdàilàconcủaHassan.Nólàcháucủacon.Đólànhữnggìbốcứnóichomọingườibiếtkhihọhỏi.
Tấtcảđềunhìntôichằmchằm.-Vàmộtđiềunữa,tướngquânSahib,–tôinói.–Bốđừngbaogiờgọinó
làthằngbéHazaratrướcmặtconnữa.Nócómộtcáitên.TênnólàSohrab.Chẳngainóigìđếnbữaănbịế.SẽlàsailầmnếunóiSohrabtrầmlặng.Trầmlặnglàthanhthản.Bình
yên.TrầmlặnglàvặnnhỏcáinútÂmLượngcủacuộcđời.ImlặnglàấnnútTắt.Tắtnóđi.Tắttấtcả.SựimlặngcủaSohrabkhôngphảilàimlặngtựthâncủanhữngkẻnhận
thứcđượctộilỗicủamình,nhưngkẻphảnkháng,tìmcáchnóilêncăn
nguyênbằngcáchkhôngthèmnóigìhết.Đólàsựimlặngcủamộtngườichemìnhtrongmộtchốntốităm,cuốnhếttấtcảcácmépđiểmlạivàđèchặtxuốngdưới.
Nócóchiếmmấtnhiềukhônggiansốnglắmđâu.Rấtítlàkhác.Đôikhiởchợ,trongcôngviên,tôiđềýthấycáilốimọingườikháchầunhưkhôngcảnhìnnó,nhưthểnóchẳnghềởđó.Tôiđangđọcsáchchợtnhìnlên,thấySohrabđãvàotrongphòngvàngồitrướcmặttôitừlúcnàomàtôiđãkhônghềđểý.Nóbướcnhưsợđểlạiđằngsautiếngbướcchân.Nódichuyểnnhưkhôngmuốnkhuấyđộngkhôngkhíxungquanhnó.Thườngthường,nóngủ.
SựimlặngcủaSohrabcũngkhóchocảSorayanữa.TrênđiệnthoạiđườngdàitớiPakistan,SorayađãnóivớitôivềnhữngviệcnàngđangsắpxếpchoSohrab.Nhữnglớphọcbơi.Bóngđá.LiênđoànBowling.GiờđâynàngsẽchỉlướtquaphòngSohrab,hénhìnnhữngcuốnsáchvẫnnằmimkhôngmởtronggiỏliễugai,đồthịtăngtrưởngkhôngđánhdấu,mớđồchơixếphìnhkhônglắpráp,mỗithứlạimộtnhắcnhởvềcuộcđờilẽracóđược.Mộtsựnhắcnhởđếngiấcmơhéorũkhimớiđâmchồi.Nhưngkhôngphảimộtmìnhnàngnhưthế.TôicũngđãcónhữnggiấcmơriêngchoSohrab.
TrongkhiSohrabtrầmlặng,thếgiớilạikhôngnhưvậy.MộtbuổisángthứBangày11thángChínnăm2001,toàThápĐôiđổsụpvàsauđêmấy,thếgiớiđãđổithay.CờMỹđộtnhiênxuấthiệnởkhắpnơi,trêncầnăngtencủanhữngchiếctaximàuvànglenlỏigiữadòngxecộ,trênnhữngveáocủakháchhộhànhđilạitrêncáchèđườngthànhmộtdòngchảyđềuđặn,cảtrênnhữngchiếcmũcáubẩncủađámănxinởSanFranciscongồibệtdướimáibạtcủanhữngphòngtrưngbàymỹthuậtnhỏvànhữngcửahiệucómặttiềnrộngrãi.MộthômtôiđiquachỗEdith,ngườiđànbàvôgiacưngàynàocũngchơiđànắc-coóc-đê-ôngtrêngócphốSuttervàStocktonvànhậnthấymộtlácờMỹdántrênhộpđàndướichânbàta.
Chẳngbaolâu,saukhitoàThápĐôibịtấncông,MỹoanhtạcAfghanistan.LiênminhmiềnBắctiếnvàovàbọnTalibanchạycuốngquýtnhưlũchuộtcốngrútvàohang.Độtnhiên,mọingườiđứngxếphàngtrongcửahàngbáchhoácũngnóichuyệnvớinhauvềnhữngthànhphốtuổithơtôi.Kandahar,Herat,Maza-i-Sharif.Khitôicònnhỏ,BabađãmangHassanvàtôitớiKunduz.Tôikhôngcònnhớnhiềulắmvềchuyếnđi,trừchuyệnngồidướibóngmộtcâykeovớiBabavàHassan,thaynhauuốngnướcépdưahấutươitrongmộtcáivòsànhvàxemainhổhạtdưaxanhất.GiờđâyDanRather,TomBrokaw,vàmọingườinhấmnhápcàphêsữatạiStarbuckscũngđangnóivềtrậnđánhchiếmKunduz,thànhluỹcuốicùngcủaTalibanởphíaBắc.ThángMườihainămấy,ngườiPashtun,ngườiTajik,ngườiUzbekvàngườiHazara,tậptrunglạiởBonnvà,dướisựgiámsátcủaLiênHiệpQuốc,bắtđầumộttiếntrìnhđểngàynàođóchấmdứttrênhaimươinămbấthạnhtrongthờitraitrẻcủahọ.Chiếcmũlôngcừuvàchiếcáo
chapanxanhcủaHamidKarzai[153]trởnênnổitiếng.Sohrabmộngduquatấtcảnhữngsựkiệnđó.SorayavàtôithamgiavàonhữngdựáncủangườiAfghan,ngoàiýthức
vềnghĩavụcôngdân,cònlànhucầuđốivớimộtđiềugìđó–bấtcứđiềugì–đểlấpđầycáiimlặngởtrêngác,cáiimlặnghúthếtmọiđiềunhưmộtcáihốđen.Trướcđây,tôichưatừnglàkiểungườiưahoạtđộng,nhưngkhimộtngườiđànôngtênlàKabir,mộtcựuđạisứcủaAfghanistanởSofia,kêugọitôivàhỏitôicómuốngiúpôngmộtdựánbệnhviệnkhông,tôinóiđồngý.CáibệnhviệnnhỏnàytrụgầnbiêngiớiAfghan–PakistanvàcómộtphòngmổnhỏđiềutrịchonhữngngườiAfghantịnạnbịthươngvìmìnchôn.Nhưngnóđãphảiđóngcửavìthiếungânsách.Tôitrởthànhgiámđốcdựán,Sorayalàđồnggiámđốccủatôi.Hầunhưngàynàotôicũngởtrongphònglàmviệc,gửithưđiệntửchomọingườikhắpthếgiới,xintrợcấp,tổchứcnhữngchươngtrìnhxãhộigâyvốn.VàtựnhủmangSohrabsangđâylàviệcnênlàm.
NămđókếtthúcvớitôivàSorayatrêntràngkỷ,chănphủlênchân,xemDickClarktrêntivi.Mọingườireolênvuimừngvàhônnhaukhiquảcầubạcrơixuốngvàhoagiấytungtrắngxoámànhình.Trongngôinhàchúngtôi,nămmớibắtđầukhágiốngcáchnămcũkếtthúc.Trongimlặng.
Thếrồi,bốnhômtrước,vàomộtngàymưalạnhthángBanăm2002,mộtđiềukỳdiệunhonhỏđãxảyra.
TôiđemSoraya,KhalaJamila,vàSohrabtớinơingườiAfghantụhộilạivớinhauởcôngviênHồElizabethtạiFremont.Ôngtướng,thángtrướccũngđãđượctriệutậpvềAfghanistangiữcươngvịbộtrưởng,vàđãbayvềđóhaituầntrước–Ôngkhôngmangtheobộđồmàuxámvàchiếcđồnghồbỏtúi.KếhoạchđểmấythángsauKhalaJamilađoàntụvớiôngcũngđãđượcôngsắpxếp.Bànhớôngkhổsở–vàlolắngchosứckhoẻcủaôngởđó–vàchúngtôiđãnàibàởlạivớichúngtôiítlâu.
ThứNămtrước,ngàyđầuxuân,làngàyTếtNămMới–ngàySawl-e-Nau–nênngườiAfghanởVùngVịnhđãlênkếhoạchđónmừngkhắpVịnhĐôngvàtoànbánđảo.Kabir,Soraya,vàtôicóthêmlýdođểvuimừng:CáibệnhviệnnhỏbécủachúngtôiởRawalpindiđãkhaitrươngtuầntrước,khôngphảimộtbệnhviệnphẫuthuật,chỉlàmộtbệnhviệnnhikhoa.Nhưngđâylàsựkhởiđầutốt,tấtcảchúngtôiđềunhấttrínhưvậy.
Đãnhiềungàynắngmãi,nhưngsángChủnhậtkhitôibướcrakhỏigiường,tôinghethấytiếngnhữnggiọtmưavỗmạnhvàocửasổ.VậnmaycủangườiAfghan,tôinghĩvậy.Cườithầm.Tôicầukinhnamazbuổisáng,trongkhiSorayavẫnngủ–Tôikhôngcònphảixemđếncuốnsáchkinhnhỏtôicóđượctừnhàthờnữa,nhữngthánhthilúcnàytuônramộtcáchtựnhiên,khôngcầncốgắng.
Chúngtôiđếnvàoquãngtrưavàthấyđầyngườiđangtrúdướimộttấm
vảinhựalớnhìnhchữnhậtcăngtrênsáucáicọccắmxuốngđất.Aiđóđãránmónbánhbolani,hơinướcbốclêntừnhữngtáchtrà,vàmộtthùngxúplơnấuaush.MộtbàihátcũcủaAhmadZahirxoẹtxoẹt,ồmồmcấtlêntừmộtmáycát-xét.Tôihơimỉmcườilúcbốnngườichúngtôichạyvộiquabãicỏướtsũng.Sorayavàtôidẫnđầu,KhalaJamilachạygiữa,Sohrabđằngsauchúngtôi,mũtrùmcủachiếcáomưamàuvàngnảylênsaulưngnó.
-Chuyệngìmàvuithế–Sorayavừanóivừacầmtờbáogấpchelênđầu.-EmcóthểđemngườiAfghanrakhỏiPaghman,nhưngemkhôngthể
đemPaghmanrakhỏingườiAfghanđược.–Tôinói.Chúngtôirạpngườixuốngdướicáilềubạttựchế.SorayavàKhala
Jamilatừtừđivềphíamộtngườiđànbàtobéoquákhổđangránbánhbolaninhồiraubina.Sohrabđứngimdướimáichemộtlúcrồibướcrangoàitrờimưa,haitayđúttúiáomưa.Tócnó–bâygiờngảmàunâuvàthẳngnhưtócHassan–bếtxuốngdađầu.Nódừnglạigầnmộtvũngnướcnhỏmàucàphêvàchămchúnhìnvàođó.Hìnhnhưchẳngaiđểý.Chẳngaigọinóvào.Thờigiantrôiđi,nhữngthắcmắcvềđứacontrainuôibénhỏ–nhấtđịnhlàkỳcục–củachúngtôimaysaocũngđãtạmngừng,vàxéttớithựctếnhữngthắcmắccủangườiAfghanđôikhisốngsượngđếnmứcnào,cungcóthểcoiđâynhưmộtkhuâykhoảđángkể.Mọingườithôikhônghỏitạisaonóchẳngbaogiờnói.Tạisaonókhôngchơivớinhữngđứatrẻkhác.Vàhaynhấtlà,họthôikhônglàmchúngtôingộtmạtvớisựđồngcảmquámứccủahọ,họkhekhẽlắcđầu,vớitiếng“tặc”lưỡi,vớicâu“Oh,gungbichara”.Ô,thằngbétộinghiệpnàycâm.Tròsínhcáilạdầndầnsẽbiếnđi.Nhưtấmgiấydántườngxỉnmàu,Sohrabđãhoàlẫnvàobốicảnh.
TôibắttayôngKabir,mộtngườiđànôngnhỏnhắntóctrắngnhưcước.Ônggiớithiệutôivớihơnchụcngười,mộttrongsốhọlàgiáoviênvềhưu,ngườikháclàmộtkỹsư,mộtcựukiếntrúcsư,mộtnhàphẫuthuậtlúcnàyđangđiềuhànhmộtcửahàngbánhmìkẹpxúcxíchnóngởHayward.TấtcảbọnhọđềunóihọđãbiếtBabatừhồiởKabul,vàđềunóivềôngvớilòngkínhtrọng.Bằngcáchnàyhoặccáchkhác,ôngđềuliênquantớicuộcsốngcủahọ.Nhữngngườinàyđềunóitôithậtmaymắncómộtngườichavĩđạinhưông.
ChúngtôitròchuyệnvớinhauvềthếsựkhókhănvàcáicươngvịcóthểlàbạcbẽomàôngKarzaiđanggánh,vềkhoáLoyajirga[154]sắptới,vàviệcnhàvuađedoạsắptrởvềquêhươngsauhaimườitámnămbiệtxứ.Tôicònnhớcáiđêmnăm1973,ngườiemhọcủaZahirShahlậtđổôngta.Tôicònnhớsúngnổhàngloạtvàbầutrờisángtrắngnhưbạc,ôngAliômtôivàHassantrongcánhtayôngvàbảochúngtôiđừngsợ,rằngđóchỉlàhọđangbắnvịt.
RồiaiđókểmộtchuyệncườivềgiáosĩNasruddinvàtấtcảchúngtôiđềucười.
-Anhbiếtkhông,chaanhcũnglàmộtconngườihàihướcđấy.–ôngKabirnói.
-Ôngấyhàihướcà,đúngthếkhông?–TôivừanóivừamỉmcườinhớlạichỉsaukhiđếnMỹđượcítlâuBababắtđầucàunhàuvềruồiMỹrasao.Ôngthườngngồitạibànbếpvớicáivỉruồicủaông,theodõilũruồibayvụttừtườngnàysangtườngkhác,voveởchỗnày,vùvùởchỗkia,gâybựcbộivàđâmbổvàongười.
-Ởcáiđấtnướcnày,đếnruồicũngvộivộivàngvàng.–Ôngthườngrênrỉ.Tôiđãcườithíchchíđếnthếnào.Bâygiờnhớlạitôichỉmỉmcười.
Vàoquãngbagiờchiều,mưangừng,vàbầutrờiđôngđặcnhữngcụmmâymàuxámnặngnề.Mộtluồnggiómátlạnhthổiquacôngviên.Thêmnhữnggiađìnhxuấthiện.NhưngngườiAfghanđónchàonhau,ômghìlấynhau,hônnhau,chiasẻcácmónăn.Aiđónhómthantrongnhữngbếpnướngngoàitrời,vàchẳngmấychốc,mùihànhnướngvàthịtcừumorghngàongạtmũitôi.Rồinhạc,giọngmộtcasĩmớinàođótôikhôngbiếtvàtiếngtrẻconkhúckhíchcườiđùa.TôithấySohrab,vẫntrongchiếcáomưamàuvàng,tựangườivàothùngrác,mắtđămđămnhìnmộtcáichuồngdơirỗngkhôngbênkiacôngviên.
Mộtlúcsau,lúctôiđangchuyệngẫuvớimộtnhàcựuphẫuthuật,ngườimớinóichotôibiếtôngvàBabatừnglàbạnhọccùnglớptám,thìSorayakéoốngtayáotôi:
-Amir,xemkìa!Nàngđangchỉtaylêntrời.Nửatádiềuđangbaytrêncao,lấplánhcácmàuvàng,đỏ,xanhlácâyintrênnềntrời.
-Thửxemsao,–Sorayanói,lầnnàynàngchỉvàomộtngườiđangbándiềuởmộtquầyhànggầnđó.
-Cầmlấycáinày,–tôinóivàđưacốctràcủatôichoSoraya.Tôixinlỗivàbướctớiquầybándiều,đôigiầycủatôinhópphéptrêncỏướt.Tôichỉvàochiếcsehparcha[155]màuvàng.“Sawh-e-naumubabrak”[156],ngườibándiềunói,lấyhaimươiđôvàtraochotôichiếcdiềuvớiốngtarthuỷtinh.Tôicảmơnvàcũngchúcôngtamộtnămmớihạnhphúc.TôithửdâytheocáchHassanvàtôivẫnquenthử,kẹpdâydiềugiữangóncáivàngóntrỏrồikéo.Dâyđỏmáuvàngườibándiềumỉmcười.Tôicũngmỉmcườiđáplại.
TôimangdiềutớichoSohrabđangđứng,vẫntựangườivàothùngrác,haitaykhoanhtrướcngực.Nóđangnhìnlênbầutrời.
-Cháucóthíchchiếcsehparchanàykhông?–Tôivừanóivừacầmchiếcdiềuởhaiđầuthanhngang,nânglên.Đôimắtnóchuyểntừtrêntrờixuốngnhìntôi,rồilạinhìnlêntrời.Vàidòngnướcmưanhỏrỉtừtócxuốngmặtnó.
-MộtlầnbácđọcthấyởMalaysia,ngườitadùngdiềuđểcâucá,–tôinói.–Bácdámcượccháukhôngbiếtchuyệnđóđấy.Họbuộcdâycâuvàodiềuvàthảdiềubaytrênnhữngchỗnướcnôngđểdiềukhônginbóngxuốngnướclàmcásợ.CảởnướcTrungHoacổđại,cácvịtướngcũngdùngdiều
bayquachiếntrườngđểgửinhữngchỉthịchoquânlínhcủamình.Chuyệnthậtđấy.Báckhôngbịpcháuđâu,–Tôichỉchonóxemngóncáiđangchảymáu.–Dâytarnàycũngkhôngtồiđâu.
Liếcmắtsangbên,tôithấySorayatừlềubạtđangtheodõichúngtôi,haibàntaykẹpvàobênnách.Khônggiốngtôi,nàngđãdầndầntừbỏýđồthuphụcnó.Nhưngcâuhỏikhôngđượctrảlời,nhữngcáinhìnhoangmangtrốngrỗng,sựimlặng,tấtcảđềuquáđaukhổ.Nàngđãphảichuyểnsang“Thếcầmcự”[157],chờtínhiệuđènxanhcủaSohrab.Đợichờ.
Tôinhấpnướcbọtvàongóntaytrỏvàgiơlên:-Bácvẫnnhớcáchbốcháukiểmtrahướnggió,lấydépđátungbụilên,
nhìnxemgióthổihướngnào.Bốcháubiếtrấtnhiềumẹokiểunhưthế,–hạngóntayxuống,tôinói.–HướngTâybácnghĩvậy.
Sohrablaumộtgiọtnướcởdáitaivàrêrêhaichân.Khôngnóigì.TôilạinghĩtớimấythángtrướckhiSorayahỏitôigiọngnóicủathằngbénghethếnào.Tôiđãbảonàngtôicũngchẳngcònnhớgìnữa.
-ĐãbaogiờbácnóichocháubiếtbốcháulàngườiđuadiềugiỏinhấtquậnWazir-AkhbarKhanchưa?CóthểnhấtcảKabulấychứ?–Tôivừanóivừathắtnútđầudâytarvàodâythòngbuộcởtrụquay.–Bốcháulàmchotrẻconhàngxómphátghenlên.Bốcháuđiềukhiểndiềumàchẳngbaogiờcầnphảinhìnlêntrời,vàmọingườithườngnói,cậutasănbóngdiều.Nhưnghọkhônghiểurõbốcháunhưbác.Bốcháukhôngsănđuổicáibóngnàocả.Màchỉ…hiểurõthôi.
Nửatádiềukhácđãbaylên.Mọingườibắtđầutụtậplạithànhtừngnhóm,táchtràtrongtay,mắtdánlênbầutrời.
-Cháucómuốngiúpbácthảcáidiềunàykhông–Tôihỏi.MắtSohrabchămchúnhìnchiếcdiềurồinhìnsangtôi.Rồilạinhìnlên
trời.-Thôiđược,–tôinhúnvai.–Xemnhưbácsẽphảithảdiềumộtmình
vậy.Tôigiữchocâncuộndâytrongtaytráivàthảrakhoảngmộtmétdây
nhựa.Chiếcdiềuvàngđungđưaởđầudâyngaytrêncỏướt:-Cơhộicuốicùngnày–Tôinói.NhưngSohrabđangnhìnlên,mộtcặp
diềuđangmắcvàonhaubêntrênnhữngngọncây.-Haylắm,bácthảđây,–tôibắtđầuchạy,đôigiàyđếmềmcủatôilàm
cácvũngnướcmưabắntungtoé,bàntaytôigiữchặtđầudâydiềuvàgiơcaolêntrêntrênđầu.Đãquálâurồi,quánhiềunămrồikểtừkhitôilàmnhưthếnày,vàtôicũngchẳnghiểuliệumìnhcólàmtròcườichothiênhạhaykhông.Tôiđểchoốngcuộnquaytrongbàntaytráitrongkhichạy,cảmthấydâydiềulạicứavàobàntayphảilúcnótởra.Lúcnày,chiếcdiềuđượcnângbổnglênsauvaitôi,cấtlên,quaynhưbánhxe,vàtôichạynhanhhơn.Ốngcuộnquaynhanhhơnnữavàdâytẩmthuỷtinhcứathêmmộtvếtrạchvào
lòngbàntayphảitôi.Tôidừngvàquaylại.Mỉmcười.Títtrêncao,condiềucủatôinghiêngbênnọquabênkianhưmộtquảlắcđồnghồ,nghenhưtiếngvỗcánhcủaconchimgiấyxưakia,khiếntôiluônluônliêntưởngtớinhữngsángmùađôngởKabul.Đãmộtphầntưthếkỷtôikhôngthảcondiềunào,nhưngbấtngờtôilạitrởlạituổimườihaivànhữngbảnnăngxưakiacủatôiàoạttrởvề.
Tôicảmthấycóaiđóởgầntôivàtôinhìnxuống.ThìraSohrab.Haitaythọcvàotúiáomưa,nóđãchạytheotôi.
-Cháucómuốnthửkhông,–tôihỏi.Nókhôngnóigì.Nhưngkhitôitraodâydiềuchonó,nórútbàntayrakhỏitúi.Phânvân.Nắmlấydâydiều.Timtôiđậpnhanh,tronglúctôiquayốngdâychodâykịp.Chúngtôiđứnglặnglẽbênnhau.Cổngẩnglên.
Xungquanhchúngtôi,lũtrẻđuổinhau,trượtchântrêncỏ.AiđóđangchochạymộtbăngnhạctừphimHinducũ.Mộthàngngườilớnđanglàmlễcầukinhnamazbuổichiềutrênmộttấmvảinhựatrảitrênđất.Khôngkhísựcmùicỏướt,mùikhóivàmùithịtnướng.Tôiướcsaothờigianngừngtrôi.
Rồitôithấy,chúngtôicócảmộtbầyđoàndiều.Mộtchiếcdiềuxanhđangsátvào.Tôidòradâydiềulàcủamộtthằngbéđứngcáchxachỗtôikhoảnggầnmườimét.Đầunóhúingắn,nómặcmộtchiếcáophôngcộctayinđậmnéthàngchữTHEROCKRULES.Nóthấytôiđangnhìnnó,vànómỉmcười.Vẫytôi.Tôivẫylại.
Sohrabtrảlạidâydiềuchotôi.-Cháutrảlạithậtđấychứ?–Tôivừahỏivừacầmlấydâydiều.Nócầmlấyốngcuộntừtaytôi.-Đượclắm,–Tôinói.–Báccháumìnhhãychonómộtsabagh,dạycho
nómộtbàihọc,phảikhông?Tôiliếcnhìnnó.Vẻvôhồn,trốngtrảitrongđôimắtnóđãbiếnmất.Cái
nhìnchămchúcủanólướtđilướtlạigiữacondiềucủachúngtôivàchiếcdiềuxanh.Mặtnóhơiửngđỏ,mắtnóbấtchợtlanhlợihẳnlên.Thứctỉnh.Sốngđộng.Tôikhônghiểutừkhinàotôiđãquênmấtrằng,bấtkểmọichuyệnxảyra,nóvẫnchỉlàmộtđứatrẻcon.
Chiếcdiềuxanhđangxoaychuyển.-Cứđợiđã,–tôinói.–Cứđểnóđếnsáthơnchútnữa.Nónhàoxuốnghailầnvàlénbayvềphíacondiềucủachúngtôi.-Nào,laovào.Laovàodiềutađi,–tôinói.Chiếcdiềuxanhbâygiờđãbayđếnsáthơn,lúcnàyđangvọtlêncaotrên
condiềucủachúngtôi,khôngbiếtđólàcáibẫytôiđãgiăngsẵn.-Xemđây,Sohrab.Bácsắpbiểudiễnchocháuxemmộttrongnhững
mẹolừamàbốcháuưathích,cáimẹonhàolộncũríchấy.Đứnggầntôi,Sohrabđangthởnhanhbằngmũi.Ốngcuộnlăntronglòng
bàntaynó.Gântayởcổtayđóngsẹocủanógiốngnhưnhữngdâyđànrubab[158].Rồitôichớpmắt,vàchỉtrongkhoảnhkhắc,haibàntaycầmốngcuộnđãthànhhaibàntaysứtmóng,chaisạncủamộtthằngbéhẻmôi.Tôinghethấymộtconquạkêuquạquạởđâuđó,vàtôingướcmắtnhìn.Côngviênlunglinhtuyếtmớirơi,lấplánhsángtrắng,làmloámắttôi.Tuyếtlấtphấtrơikhôngmộttiếngđộngtừnhữngcànhcâynhưmạbạc.Lúcnày,tôingửithấymùicủcảinấuqurma.Nhữngquảdâutằmkhô.Camchua.Mùncưavàquảócchó.Mộtsựyêntĩnhấpủ,mộtlớpêmđềmtuyệtphủđangimlìmtuyệtđối.Thếrồixaxa,vượtquasựtĩnhlặng,mộtgiọngnóikêugọichúngtôitrởvềquêhương,giọngnóicủamộtngườiđànôngkéolêchânphảicủamình.
Chiếcdiềuxanhlúcnàyđangbayliệngngaytrêntrêncondiềucủachúngtôi.
-Nóđangđịnhlaoxuốngđấy.Giờthìlúcnàocũngđược.–tôinóivàmắttôivụtnhìntừSohrablêncondiềucủachúngtôi.
Chiếcdiềuxanhngậpngừng.Giữthế.Rồilaoxuống.-Nóđếnrồi!–Tôinói.Tôitriểnkhaimộtcáchhoànhảo.Saungầnấynămtrời.Cáihãynhào-
lên-lộn-xuống.Tôinớilỏngtayvàgiậtdây,nhàoxuốngvàtránhkhỏichiếcdiềuxanh.Mộtloạtnhữngcúgiậtnhanhbêncánh,vàcondiềucủachúngtôilaolênngượcchiềukimđồnghồ,thànhnửavòngtròn.Bấtthìnhlìnhdiềutôivọtlêntrên.Chiếcdiềuxanhlúcnàyđangtrườnra,hoangmangluốngcuống.Nhưngchậmquárồi.TôiđãthoátkhỏinóbằngtròlừacủaHassan.Tôigiậtmạnhvàdiềutôibổthẳngxuống.Tôigầnnhưnghethấy,tiếngdâydiềutôicứavàodâydiềunó.Gầnnhưnghethấytiếngđứtphựt.
Rồi,đúngvậy,chiếcdiềuxanhquayquayvàmấtlái.Phíasauchúngtôi,mọingườireolên.Tiếnghuýtsáovàtiếngvỗtay
hoanhôvangdậy.Tôithởhổnhển.Lầncuốicùngtôicảmthấymộtsựtràodângnhưthếnàylàcáingàymùađôngnăm1975,ngaysaukhitôicắthạchiếcdiềucuốicùng,khitôithấyBabatrênnócnhàcủachúngtôi,đangvỗtay,mặtrạngrỡ.
TôinhìnxuốngSohrab.Mộtbênmépnóconglên,đúngvậy.Mộtnụcười.Lệchvềmộtbên.Khócóthểđược.Nhưnglạicóđấy.Phíasauchúngtôi,lũnhỏchạylăngquăng,vàmộtđámđônghỗnloạn
nhữngngườiđuadiềulahét,saiđuổichiếcđiềubịđứtđangrơixuốngbêntrênnhữngngọncây.Tôichớpchớpmắtvànụcườibiếnmất.Nhưngnóđãởđó.Tôiđãthấy.
-Cháucómuốnbácđoạtchiếcdiềuđóchocháukhông.
Nónuốtnướcbọt,quảhầunónânglênhạxuống.Giólàmtungtócnólên.Tôinghĩtôiđãthấynógậtđầu.
-Vìcháu,cảngànlầnrồi,–tôinghethấymìnhnóithế.Rồitôiquaylưngvàchạyđuổi.Chỉlàmộtnụcườithôi,cógìhơnđâu.Nóchẳngkhiếnmọichuyệnổn
thoả.Nóchẳngkhiếnđiềugìổnthoả.Chỉlàmộtnụcườithôi.Mộtviệcnhỏnhặt.Mộtchiếclátrongrừngcây,rungrinhtheođườngbaycủamộtconchimgiậtmìnhcấtcánh.
Nhưngtôisẽnắmlấynó.Vớihaicánhtayrộngmở.Bởivìkhimùaxuânđến,tuyếttừngbôngmộtsẽtan,vàcóthểtôisẽdượcchứngkiếnbôngtuyếtđầutiêntanchảy.
Tôichạy.Mộtngườiđànôngcùngmộtlũtrẻconđanglahétchạyđua.Nhưngtôikhôngbậntâm.Tôichạytheohướnggióthổivàomặt,vàmộtnụcườinụrộngnhưthunglũngPanjshertrênđôimôitôi.
Tôichạy.HẾT
PhụLục[1]Allah-u-akbar:ĐứcAllahvĩđại.[2]Hazara:mộttộcngườiAfghanbịngườiPashtunkỳthị.[3]Cunt:mộttừrấttụcchỉbộphậnsinhdụcnữ,tạmdịchlàcáilều.[4]Bazaarr:phốhoặcmộtkhuđấtcónhiềucửahiệunhỏ–khuphốchợ.[5]Naan:mộtloạibánhmìdẹtcủaAfghanistan,hơigiốngbánhdẻocủata[6]Laaf:trongnguyênbản,tạmdịchchuyệntếu.[7]Saratan:tiếngAfghancónghĩalàkhốiu,tạmdịchlàđầybụng.[8]Kinhcầunguyệnbuổichiềutối.[9]Jan:tiếngđệmkhixưnghôtỏýyêuquý.[10]TênnhữngtậpthơvàtácgiảquenthuộccủaAfghanistan.[11]NgoạitrưởngHoaKỳlúcđó.[12]Agha:Tiếngxưnghôtỏýtônkínhcủangườidưới,cóthểdịchlà
ngài,cậuv.v…Sahib:Tiếnggọinhữngngườicóvaivếtrongxãhội.[13]ĐơnvịtiềnAfghanistan.[14]Sultan:TướchiệucủaHồigiáochỉngườinắmquyềnlực.[15]Shah:DanhhiệuquốcvươngcủaBaTư,thườnglàIran.[16]Chaman:LàmộtthànhphốnhỏthuộcBabochistan,Pakistan,giáp
ranhbiêngiớigiữaPakistanvàAfghanistan,lànơirấtnhiềungườiAfghanchạysangtịnạnthờinộichiến.
[17]Kaka:trongnguyênbảnđểgọinhữngngườihọhàngbậcchachú.[18]Mashalah:Hoanhô.[19]Inshallah:Cầutrờiphùhộ.[20]Pine-nut:loạihạtthôngănđược.[21]Khan:MộttướchiệuquanchứcởAfghanistanvàmộtsốnướckhácở
châuÁ,TrungĐông.[22]Sociopath:Chỉmộthạngngườibịbệnhtâmthần,xửsựvớingười
khácmộtcáchhiếuchiếnvànguyhiểm.SociopathhợpthànhtừtiềntốSocio:xãhộivàpath:conđường,hướngđi.
[23]Mard:Nghĩađànông.Mardvớimardnghĩalàđànôngvớinhau.[24]Watan:Lớptrẻ,thanhniên.[25]Quwant:Sứcmạnh,quyềnlực.[26]Kasseef:Bẩnthỉu.[27]Thegood,thebad,theugly.[28]Salaamalaykum:Xinchào,chúcđượcbìnhyên.[29]Qurma:MónsúprauhầmtruyềnthốngcủaAfghanistan.[30]Ayat:SốnhiềucủatừAyah,nghĩatiếngẢrậplàdấuhiệuhayphép
thầndiệu,ởđâyýnóiđếncácthánhthitríchtrongkinhKoran.NgườiHồigiáocoikinhKorannhưdấuhiệutừThượngđế.
[31]Mantu:BánhbaoAfghannhồithịtcừuhoặcbê.
[32]Pakora:MộtloạimónănẤnĐộhayPakistanvớithànhphầngồmgà,hànhtây,khoaitây,càchua,ớt,tẩmbộtvàrán.
[33]Elcid:DựatheovởkịchcổđiểnLecidcủanhàvănPhápComeillethếkỷ17.
[34]Mareeztrongnguyênbảncónghĩalàốm.[35]Wahwah:Tiếngreotỏývuimừng,hoanhô,tạmdịchChàchà![36]Mộtloạilòbằngđấtsétdùngnướngthịthoặcbánhbằngxiênsắttheo
lốicủangườiHindu.[37]TiểuthuyếtnổitiếngcủaWalkerScott,nhàvăncổđiểnAnh(1771-
1832).[38]Hãfez:Tạmbiệt.[39]Khayyám:Chúcngủngon.[40]Saughat:Cũngcónghĩaquàlưuniệm.[41]Shahnamah:trongnguyênbảnlàcuốnsáchcótênlàShahnamah
Truyệnvềmộtquốcvương–ND.[42]Raka’t:MộtlượtthilễSalat(cầunguyện),gồmcácđộngtácđứng,
quỳ,phủphụchailần,vàngồithiền[43]Shorawi:TừAfghanistan,chỉquânđộiNga.[44]Peshawar:TỉnhbêngiớicủaPakistan,giápvớiAfghanistan.[45]Spasseba:PhátâmtheotiếngNgacónghĩalàcảmơn.[46]Roussi:cáchgọingườiNga.[47]Rowt:Cũngcónghĩalàbánhngọt.[48]TổngthốngMỹlúcđó.[49]ESL:LàtừviếttắtcủaEnglishasSecondLanguage,lớpdạytiếng
Anhnhưngônngữthứhaichongườinhậpcư.[50]Ýnóinhưmộtbéngoanởlớpmẫugiáo.[51]SixMillionDollarMan:Tênmộtbộphimnhiềutậpcủatruyềnhình
MỹvềmộtnhânvậthuyễntưởngnửangườinửamáylàmviệcchomộttổchứcbímậtcủanướcMỹ,dựatheotiểuthuyếtCyborg(ngườinửamáy)củaM.E.Brooks.
[52]LeeMajors:DiễnviênMỹ,thủvaiSteveAustin,nguyênlàmộtnhàthiênvãnvớichântayđượcđiềukhiểntheokỹthuậtsinhhọc,trongbộphimNgườiđànôngSáutriệuđôla.
[53]MikeHammer:NhânvậtnhàthámlửtrongtácphẩmI,theFurycủanhàvănMỹMickeySpilane,xuấtbảnnăm1947.Saunàynhiềubộphimvàchươngtrìnhphátthanhtruyềnhìnhlấyýtưởngtừnhânvậtnày.
[54]V:ViếttắtchữVictorynghĩalàchiếnthắng.[55]Moftakhir:Cónghĩatựhào.[56]Jukebox:Máynghenhạcthườngđểtrongcácquánrượu,bia,bỏtiền
xuvàomáy,máysẽtựđộngchơinhạc.[57]Cảmơn.
[58]Kharum:Nghĩalàvợ.[59]Chatti:Cónghĩalàchiếnbinh,ởđâyhàmýnghềcựcnhọc,vấtvả…[60]Bolani,qabuli:NhữngloạibánhtruyềnthốngcủaAfghanistan.[61]Chiabuồn.[62]Kolchas:Kẹo.[63]Salaambachem:Xinchàocontrai.[64]ZendagiMigzaracũngcónghĩacuộcsốngvẫntiếptục,đờicứtrôi.[65]Padar:Tiếnggọibốthânmật.[66]Khastegars:Nhữngngườicầuhôn.[67]Ahmaq:Thằngngốc.[68]Mojarad:Traitân,thanhniênchưavợ.[69]Wooooy:Tiếngcảmthán,tỏýchêtrách,miệtthị.[70]Mohtaram:Gáichưachồng.[71]Alefbeh:SáchvỡlòngABC.[72]“Tu”:Tiếngxưnghôthânmậtđểgọingườiđangnóichuyệnvới
mình,cólẽbắtnguồntừ“Tu”trongtiếngPháp.[73]Shoma:Tiếngxưnghôxãgiaođểgọingườiđangnóichuyệnvới
mình.[74]Balay:nhưtừOK,đượcrồi,tốtthôi,yêntâmđi.[75]Lafz:Nhưlễdạmhỏi,hoặclễchạmmặtcủata.[76]Ghazal:Bảntìnhca.[77]Noor:Cónghĩaconngươi;cũnglàtêncủaHoànghậuJordani,sứgiả
củatựdohoàbình.[78]Pari:KhănchemặttheođạoHồi.[79]AyenaMasshaf:ThủtụchônlễquantrọngnhấtcủangườiHồigiáo
Afghan.[80]Chopankabob,Shikekgoshti:ThịtcừunonnướngvàSholekgoshti.[81]Attan:MộtvũđiệutậpthểtruyềnthốngcủangườiAfghan.[82]Shorwa:Mónsúphầm.[83]Surrah:Kinhcầuhồn.[84]Hijab:Khăntang.[85]Chila:Nhẫncưới.[86]Ghazals:Tìnhca.[87]Raga:MộtdạngâmnhạcdựatheotruyềnthốngẤnĐộ.[88]JohnnyCarson:DiễnviênMỹ.kiêmnhàvăn,nổitiếngvìphongcách
hàihướckhidẫnchươngtrìnhShowdiễnđêmnay.[89]NguyênvănDoubleStandard:Chuẩnmựclậplờ,chuẩnmựcnước
đôi,cóýnóinangvànamoosvậndụngchonamvànữkhácnhau.[90]MộtloạicâyhoacónguồngốctừchâuPhi,màutrắng,hồng,hoặc
tím,cóhươngthơm.[91]Mẹ.
[92]Khodega:CónghĩaAnhlàbiếtphảilàmgìchứ![93]Alahoo:Hátru–Nawasa:Cháu.[94]HMO:ViếttắtcủaHealthMaintenanceOrganization,tứcTổchức
chămsócSứckhoẻ.[95]I.V.F:ViếttắtcủaInvitroFertilization,tứcThụtinhtrongỐng
nghiệm.[96]Goodhousekeeping:Quảngiagiỏi.[97]Reader’sDigest:Tậpsanbạnđọc.[98]PBS:ViếttắtPublicCastingService:Dịchvụtruyềnthôngđại
chúng.[99]Yar:TiếngxưnghôlịchsựvớingườikhácởPakistan.[100]Nihari:MónănxuấtxứtừcộngđồngđạohồiởDelhiđượcnêmrất
nhiềugiavị,làcaribêhoặccừuhầm.[101]Elephantintheroom:NgạnngữAnh,ýnóisựthậthiểnnhiên,như
convoitotrongcănphòngbétí,ấythếmàvẫnbịtảnglờnhưkhông.[102]Gulbuddin:NhânvậtbịbáochíphươngTâycoilàtànácvàxảo
quyệt,từnghailầngiữchứcthủtướngAfghanistannhữngnăm90,đồngthờilàmộtngườiPashtundòngGhilzaiủnghộquanđiểmthànộichiếncònhơnbịnướcngoàichiếmđóng–cũngbịxemlàthânTaliban.
[103]Ghamkhori:Nỗisầuđau.[104]Spatula:Bànxẻng,trongnấubếpvàhộihoạ,dùngđểtrộn,pha
nguyênliệu.[105]Burqa:Khăntrùmđầu.[106]Ayat-ul-kursi:Kinhsưởiấmchotrẻsơsinh.[107]Isfand:MộtdạngđốtvíanhưởViệtNam.[108]LikeFather,likeson:Chanào,connấy.[109]Watanitrick:Tròlừatrẻcon.[110]Tajik:MộtnhómngườithiểusốsốngởAfghanistan,Uzbekistan,
Iran,Pakistan,TajkistanvàTrungQuốc.[111]Pirhan-tumban:Mộtloạiáochoàng.[112]Pakol:Mộtloạimũ.[113]Burqa:LoạiáothôngthườngcủaphụnữAfghan.[114]Mehmanis:Giảitrí,vuichơi.[115]TiếngAnhScrubgrass:Loạicâythânnhỏmọcởđồinúi–tạmdịch:
chổixể.[116]Dozd:Cướp.[117]Kharkharamishnassah:Cócưỡilừamớibiếtlừathếnào.[118]MộtloạikhăncủaphụnữAfghan.[119]TiếngAnhAseasonforAshes:TạmdịchlàMộtthờitrobụi.[120]A.P:ViếttắtAmericanPress–HãngthôngtấnMỹ.[121]Bakhshesh,Bakhshesh:TừBaTư,nghĩalàbốthí,bốthí.
[122]Sufism:MộtkhuynhhướngHồigiáocổtrởthànhđồngnhấtvớiThượngđếthôngquacầunguyệnvàsuytưởng,vàbằngcáchsốngthậtđơngiảnmộtcuộcsốngkhắckỷ
[123]Loftan:Làmơn.[124]Yateem:Mồcôicảchalẫnmẹ[125]KhyberRestaurant:NhàhàngKhyber,nayđãmấtchữKvàchữR
cónghĩabiểnhiệuchỉcònchữhyber-estaurant.[126]Shari’a:LuậtIslam,luậtHồigiáo.[127]Naswar:Mộtloạithuốcgâynghiệnlàmtừláthuốc,vôivàđấtởBa
Tư.[128]Watan:Tuổitrẻ,tuổithanhxuân.[129]Dilroba:Mộtloạinhạccụ.[130]Bia,bia:Lạiđây,lạiđây.[131]Ngạnngữcổ:Turnuplikeabadpenny:Nghĩađen:trởmặtnhưmột
đồngxutồi;ýmuốnnói:Hiệnrakhikhôngmongmuốn,khôngđượchoannghênh,đặcbiệtthườngxuyênnhưthế.
[132]TổngbíthưĐảngCộngsảnAfghanistankhiđó,sauchốnglạiLiênXôvàbịxửbắn.
[133]Parchami:ThuộcđảngBabrakKarmallúcđó.[134]Eidqorban:LễHiếnsinh.[135]ClarkGable:DiễnviênnổitiếngcủaMỹchuyênđóngvaicaobồi,
vàđóngvaiRhettBurtlertrongphimCuốntheochiềugió.[136]I.V.Viếttắttừintraveinous–truyềnnhỏgiọttĩnhmạch.[137]Shalwar–kameezes:LoạiquầnáophươngĐôngdoMaxTilkethiết
kếdùngchonhữngdântộckhácnhauởNamÁ,năm1922.[138]Samosas:BánhbộtkhoaithơmvùngTrungÁ,nhânbêntronggồm
hành,táokhô,thịtkhô,phổbiếnởẤnĐộ,PakistanvàcácnướcNamÁ.[139]Biryani:MóncơmẤmĐộ–cơmnhuộmmàugiavịtrộnlẫnthịt,cá,
rau.[140]Lollywood:ChỉcôngnghệđiệnảnhPakistan,xâydựngởLahore–
LollywoodlàtừkếthợptừLahorevàHollywood.[141]Rolodex:Mộtthiếtbịhồsơquayvòngdùngđểlưugiữsựtraođổi
thôngtinvềkinhdoanh.RolodexlàtừghépcủahaitừRolling(lăn,quay)vàIndex(mụclụcchỉdẫn)
[142]Hibiscus:Mộtloạicâymiềnnhiệtđớicóhoađỏ,màusắcrựcrỡ.Cótừđiểndịchlàcâydâmbụt.
[143]Masjid:Toànhàthờ.[144]Haddith:Nhữngbộsáchđượccoilàcôngcụquantrọngđểxácđịnh
lốisốngtheođạoHồi,đượcsoạnbởinhữngtrườngluậtHồigiáotruyềnthống.
[145]Tashweesh:Lolắng.
[146]Gaom:Cháu.[147]TiếngAnh“Youarepreachingtothechoir”.Ýnói,nóinhữngđiều
khôngcầnthiết,vìbanđồngcaluônluônđượcdựnhữngbuổigiảngkinhrồi.
[148]Girl-Scouts:TổchứctươngtựnhưtổchứcHướngđạosinh(Scouts)huấnluyệnthiếunữnhữngkỹnăngthựchànhvàthựchiệnnhiềuhoạtđộngcùngnhữngkỹnăngthựchànhđó.Vídụcắmtrại.Ýnói:gỡbỏhết,trởlạibanđầu,đừnghốitiếc,bănkhoăngìhết.
[149]Ka’bah:HònđáđenlinhthiêngởThánhđịaMecca.[150]Aush:MóncanhAfghangồmmìsợi,rau,càchuadầm,bêntrêncó
kemsữachuavàhúngbạchà.[151]Yelda:Nhữngđêmdàimùađông(phầntrênđãnói).[152]Maghout:Mónăn.[153]HiệnlàTổngthốngchínhthứccủaAfghanistan.[154]Loyajirga:Quốchội.[155]Sehparcha:Diều.[156]Sawh-e-naumubabrack:Chúcnămmớihạnhphúc.[157]TiếngAnhHoldingpatterntrongnguyênbản:Lộtrìnhmáybayphải
lượnvòngtrênsânbaychờtínhiệuhạcánh,tạmdịch:thếcầmcự.[158]Rubab:mộtloạiđàndâycủaAfghanistan.