Upload
kiemtn
View
227
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
Trường Đại học Quốc gia Hà NộiTrường đại học Khoa học tự nhiên
QUAN ĐIỂM HIỆN NAY VỀ NGUỒN GỐC NGƯỜI HIỆN ĐẠI
GVHD: PGS. TS Trịnh Hồng Thái
Sinh viên thực hiện:
Lớp K10_CNKHTN_Sinh học
1. Bùi Thị Ngọc Hải
2. Nguyễn Yến Nhi
Nội dung
1
2
Click to add Title3
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Tổng kết, đánh giá và thảo luận
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Homo sapien 3A (H. sapiens neanderthalensis)(H. neanderthalensis)
Homo sapiens 1 (H. heidelbergensis)Homo sapiens 2 (H. heidelbergensis)
Homo sapiens 3B (H. sapiens sapiens)
Đặc điểm cơ thể của H. sapiens sớm
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Xuất hiện: khoảng 700.000 năm trước
Xuất hiện: khoảng 300.000 – 100.000 năm trước
So với H. erectus: sọ cao và tròn hơn, khoang sọ lớn hơn, răng nhỏ hơn
Các đặc điểm tương tự như H. sapiens 1
Clip: vào Becoming Human Hominid Profile H.heidelbergensis(dùng chuột để quan sát hóa thạch sọ H. heidelbergensis theo các hướng )
Homo erectus
H.Heidelbergensis
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Đặc điểm cơ thể của H. sapiens sớm
Nơi sống
Các savan vùng ấm tới lạnh
Vùng nhiệt đới Các rừng rụng lá
H.sapiens 1và 2: đã biết sử dụng công cụ đá Rìu đá
The palaeolithic site of Kota Tampan in Malaysia
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Đặc điểm cơ thể của H. sapiens sớm
Homo sapiens 3A (H. neanderthalensis)
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Đặc điểm cơ thể của H. sapiens sớm
Homo sapiens 3A (H. neanderthalensis)
Sống trong khoảng thời gian: 100.000 – 28.000 năm trướcKích thước cơ thể trong phạm vi người hiện đạiĐặc điểm: cung mày nổi rõ, phần giữa mặt nặng nề, có khe hở sau răng hàm cuối cùng, xương chẩm không tròn, sọ thấpNeanderthal tồn tại được ở vùng lạnh giá nhờ chế tác công cụ đá – công nghệ Mousterian
Tham khảo: Becoming human Cultural Related exhibits MousterianA biface Acheulean tool containing a fossil (right) from West Tofts, England, according to Bahn, 2000, unknown scale. The other tools are Mousterean (Usually Neanderthal) bifaced Acheulean, carefully shaped on non-local raw materials
Hái lượm, săn bắt và có phân công lao độngỞ hang, dùng da thú làm quần áo, xây dựng nhà ngoài trời bằng xương da thú.Có mầm mống tôn giáo trong nghi lễ chôn cất người chết: trải hoa trong huyệt, chôn theo đồ tùy táng.
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Đặc điểm cơ thể của H. sapiens sớm
Homo sapiens 3A (H. neanderthalensis)
Skhul cave on Mount Carmel, Israel Quafzeh cave near Nazareth, Israel
Reconstruction of Neandertal burial from Shanidar caveSkhul 5 skull (Neanderthal or "early modern"), male,buried with the jaw bone of a wild boar in his arms
Neanderthal: "The Flower Man from Shanidar" (Shanidar 4). dispute "flowers for the funeral or not" is being fought
Tham khảo cho "The Flower Man from Shanidar"
Becoming human Culture Related exhibits 11. Why bury the Death?/ 12. Burying the evidence
Ngôn ngữ đơn giản, kết hợp cử chỉ với tín hiệu âm thanh, từ đó phát triển tới khái niệm trừu tượng
Ngôn ngữ đơn giản: thể hiện ở chỗ+ Cằm thẳng hoặc lẹm+ Nền sọ thấp bộ máy phát âm còn chưa hoàn thiện
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Đặc điểm cơ thể của H. sapiens sớm
Becoming human Hominid Profiles H. neanderthalensis
Quan sát hóa thạch sọ theo các hướng, thấy lồi cằm không rõ ở H. neanderthalensis
Homo sapiens 3A (H. neanderthalensis)
Xuất hiện khoảng 100.000 năm trước. So với Neanderthal:
+ Xương nhỏ hơn+ Nền sọ ngắn hơn+ Cung mày không nổi rõ+Trán thẳng và cao hơn+ Răng ít nhô ra phía trước hơn
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Đặc điểm cơ thể người hiện đại H.sapiens sapiens
H. neanderthalensis H. sapiens sapiens
Giới thiệu chung về Homo sapiens
1 Homo neanderthalensis, 2 Homo sapiens
Xương chi của H. sapiens sapiens thẳng hơn
Becoming Human
Anatomy
Related exhibits
For more info:
Giới thiệu chung về Homo sapiens
Đặc điểm sọ Neanderthal và H.sapiens sapiens
Đặc điểm sọ
Neanderthal H. sapiens sapiens
Hộp sọ Bề dọc dài, vòm sọ thấp Bề dọc ngắn, vòm sọ cao
Phầm chẩm
Lồi hình củ hoặc có góc Tròn
Phần trán Thấp, vát sau Cáo, thẳng hoặc vát nhẹ
Phần mặt Rộng, dô ra trước, hốc mắt lớn
Hẹp, thẳng hoặc dô nhẹ, hốc mắt vừa phải
Vòm mày Nối thành gờ liên tục từ trái sang phải
Ít biểu hiện, nhất là ở sọ nữ
Cằm Thường lẹm, vát ra sau Thẳng hoặc dô ra trước
Xương chi Ngắn, to, mập, chỏm khớp lớn, xương đùi hơi cong
Thuôn dài, chỏm khớp nhỏ, xương đùi tương đối thẳng
Bộ xương Thô, nặng, thành sọ dày, đầu sọ lớn không cân đối với tầm người thấp
Thanh mảnh, thành sọ mỏng, đầu sọ cân đối với tầm người
Đặc điểm chung của người hiện đại
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Mô hình “Out of Africa”1
2Mô hình lai
3Mô hình nhiều vùng
Nội dung
Các giả thuyết
Bằng chứng hóa thạch: xuất hiện 100.000 năm trước.Bộ xương đầy đủ chỉ tìm thấy phổ biến có niên đại 35.000 nămĐặc điểm bộ xương: nhẹ nhàng hơn người cổ+ Sọ tròn hơn, bờ dọc sọ ngắn hơn+ Trán thẳng, cao hơn+ U giữa cung mày nhỏ và không nổi rõ+ Xương hàm dưới thể hiện rõ lồi cằm, răng ít nhô ra trước + Nền sọ cong lên liên quan đến hình thành tiếng nói+ Dung tích sọ trung bình 1300cm3
+ Xương chi thẳng hơn
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Người Crog Manon:
Không phải một loài khác, là người tinh khôn, người hiện đại về mặt giải phẫu
Xuất hiện khoảng 35.000 – 17.000 năm trước
Dung tích sọ: 16.000cc
Tên Crog Manon đặt theo tên một khách sạn ở Pháp
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Artist’s reconstruction of a Cro-Magnon man
Đời sống và văn hóa
Nghệ thuật trạm khắc, và mỹ thuật.
Bức tượng “Venuses”: niên đại 27.000 đến 22.000 năm
Tìm thấy những bức vẽ trong các hang ở: Tây Ban Nha và Pháp
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Cave paintings from 20,000 years ago at Vallon-Pont-d’Arc in southern France (left) and from Lascaux, in southwest France
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Phương pháp khoa họcĐể đưa ra một giả thuyết
For more info: Becoming Human Evidence Related exhibits 1: The scientific method
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các giả thuyết về nguồn gốc người hiện đại
1. Mô hình Out of Africa1. Mô hình Out of Africa
3. Mô hình lai3. Mô hình lai
2. Mô hình nhiều vùng2. Mô hình nhiều vùng
Các nhà khoa học thống
nhất: H.sapiens
điểm 1 và 2 là tổ tiên của
người hiện đại
Các nhà khoa học thống
nhất: H.sapiens
điểm 1 và 2 là tổ tiên của
người hiện đại
Giả thuyết: người hiện đại xuất phát từ sông Klasie, Nam phi rồi di cư đến cựu lục địa khoảng 100.000 năm trước
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đạiImportant Early Modern Homo sapiens Sites Date of Fossil (years ago)
East Africa:
Herto, Middle Awash 160,000-154,000
Omo 1 195,000
Laetoli 120,000
South Africa:
Border Cave 115,000-90,000
Klasies River Mouth 90,000
Israel:
Skhul and Qafzeh 92,000-90,000
Australia:
Lake Mungo 60,000-46,000
Asia:
Ordos (Mongolia) 40,000-20,000 ?
Liujiang (China) 139,000-111,000 ?
Zhoukoudian upper cave (China) 27,000
Europe:
Peştera cu Oase (Romania) 36,000-34,000
Combe Capelle (France) 35,000-30,000
Mladeč and Předmostí (Czech Republic) 35,000-25,000
Cro-Magnon (France) 27,000-23,000
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Người Neanderthal là nhánh bên, không phải là tổ tiên trực tiếp của người hiện đại và bị thay thế bởi người Cro Magnon
Sự xuất hiện người hiện đại tại châu Phi xảy ra khoảng 130 ngàn năm trước
Sự xuất hiện người hiện đại ngoài châu Phi đều muộn hơn nhiều
92 ngàn năm trước tại Trung Á60-40 ngàn năm trước tại Australia 40-30 ngàn năm trước tại châu Âu For more info: Becoming Human Lineages 8. Did we come only out of Africa Out of Africa
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Loài này sống ở Ethiopia khoảng 160.000 năm trướcRồi di chuyển xuống vùng thung lũng sông Nile, phía nam Châu Phi và vùng Tây Á.
1. Mô hình “Out of Africa”
Bằng chứng hóa thạch 1:
H.sapiens idaltu (phát hiện 2003)
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Herto skull: Dated at between 160,000 and 154,000 years old
For more info: watch the video 120603ChrisStringerhi.asf
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Bằng chứng hóa thạch 2:
Hộp sọ Hofmeyr tỉnh Eastern Cape Nam Phi - ScienceDaily (Jan. 12, 07)
“ Hộp sọ Hofmeyr cho chúng ta cái nhìn tổng quát đầu tiên về hình thái của quần thể người Châu phi cận-Sahara, nghĩa là những tổ tiên gần nhất của chúng ta – dù họ có xuất phát từ đâu đi nữa”
Frederick Grine of the Departments of Anthropology and Anatomical Sciences at Stony Brook University in New York
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Hộp sọ Hofmeyr
Niên đại: 36.2 ± 3.3 nghìn năm trướcPhương pháp đo 3 chiều cho thấy sự giống nhau đáng ngạc nhiên với những người cổ cùng thời kì hậu đồ đá cũ ở Châu Âu
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
For more info about fossil evidences
Becoming Human
Evidence play the documantary
Cùng theo chân các nhà khảo cổ
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Về phương diện xương hóa thạch, thuyết ”Out of Africa” gặp rất nhiều khó khăn trong việc giải thích nguồn gốc thổ dân châu Úc. Xương hóa thạch tìm thấy tại Lake Mungo (ước lượng 60 ngàn tuổi) có hình dạng thanh tú, tân thời trong khi các xương hóa thạch khác mới hơn (chỉ độ 20 ngàn tuổi) lại mang hình dáng người cổ như xương sọ dầy, cung mày gồ, răng to, vv.
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Bằng chứng di truyền phân tử
Các nghiên cứu trên ADN ty thể (mt DNA)
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA
mt DNA là 1 ADN kép, vòng, gồm 16.569 bp. Đây là một công cụ quan trọng trong việc xác định nguồn gốc của người hiện đại do có các tính chất sau:
Di truyền theo dòng mẹ, không có sự tái tổ hợp sự đa dạng của mtDNA chủ yếu do quá trình đột biến gom góp lại từ dòng mẹ, và tỷ lệ với thời gian, phân ly như các quần thể người sinh sống tại các vùng địa lý khác nhau trên thế giới.
Tần số đột biến cao hơn so với gen trong nhân. Vùng dễ bị đột biến nhất trên mtDNA là vùng gồm 1122bp không mã hóa gọi là D-Loop. Vùng này nằm giữa 16024 và 576bp. Đột biến tập trung ở 2 đoạn là HVS I và HVS II.
mtDNA có hàng ngàn bản sao trong tế bào dễ dàng trong việc tìm và tách chiết hơn so với ADN trong nhân
D-Loop:
HVS I and HVS II segments
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA
Giải quyết vấn đề
Người Neanderthal là nhánh bên, không phải là tổ tiên trực tiếp của người hiện đại.
1
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA của người Neanderthal
1997, Krings và cộng sự đã dùng kỹ thuật PCR để khuyếch đại đoạn 379bp nằm trong vùng HVS I là vùng có sự tích lũy đột biến nhanh hơn, có ý nghĩa trong phân biệt giữa các nhóm dân cư với nhau.
So sánh chuỗi này với cơ sở dữ liệu của 994 trình tự mtDNA khác nhau của người hiện đại
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Trung bình người hiện đại khác những người khác ở 8±3,1 vị trí. Sự khác biệt lớn nhất giữa hai người hiện đại là 24, nhỏ nhất là 1 vị trí.
Người Neanderthal khác với người hiện đại khoảng 27 ± 2,2 vị trí. Sự khác biệt nhỏ nhất giữa người hiện đại và Neanderthal là 22, lớn nhất là 36 vị trí.
Trình tự mt DNA của người Neanderthal không có sự tương đồng với trình tự mt DNA của người hiện đại.
Các nghiên cứu trên mt DNA của người Neanderthal
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA của người Neanderthal
1999, một cuộc nghiên cứu khác lại đạt được thành công trong việc phân tích đoạn thứ 2 gồm 340bp của mt DNA thu được từ hóa thạch người Neanderthal của cuộc nghiên cứu 1997
Tính toán sự khác biệt giữa 600 cặp bazơ có thể so sánh được của 663 người hiện đại, của người Neanderthal đó và 9 chimpanzee, cho thấy:
Người hiện đại khác nhau 10.9 ± 5.1 vị trí (dao động 1-35)
Neanderthal khác người hiện đại 35.3 ± 2.3 (dao động 29-43)
Cả người hiện đại và cả 2 mẫu Neanderthal đó khác Chimpanzee khoảng 94 vị trí
Năm 2008, Green và công sự đã so sánh mẫu Neaderthal thứ 3 được tìm thấy cũng cho kết quả tương tự. Sự khác nhau giữa những người hiện đại trong khoảng từ 2 - 118 vị trí, trong khi giữa người hiện đại và Neanderthal là 201 - 234.
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA của người Neanderthal
Green: human/human comparisons; Red: human/N'tal comparisons; Blue: human/chimp comparisons
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA của người Neanderthal Kết luận
mt DNA của người Neanderthal và người hiện đại đã tách nhau ra khoảng 660.000 ± 140.000 năm trước.
Neanderthal là nhánh bên, không phải là tổ tiên trực tiếp của người hiện đại. Đó là 2 loài khác nhau.
Neanderthal có phải là một loài riêng biệt hay không ?
Listen to the expects’ view
Becoming Human Lineages Related exhibits 9. The Neanderthal Question
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA
Giải quyết vấn đề
Tìm ra nguồn gốc loài người và sự phân bố của loài người đến các vùng khác nhau trên thế giới
2
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Các nghiên cứu trên mt DNA
1987Rebecca Cann, Mark Stoneking và Alan Wilson
Cann et al; Nature 1987
Phân tích mt DNA của nhiều sắc dân thời nay: 147 cá thể người Châu Â, Châu Phi, Châu Á, Australia, New Guinea bằng cách lập bản đồ giới hạn phân giải cao (high-resolution restriction mapping)
Nghiên cứu
mtDNA đa dạng di truyền cao nhất ở quần thể người cận Saharah, Châu Phi. Tất cả các khác biệt của mtDNA trong dân chúng ngày nay đều bắt nguồn từ một phân tử tổ của một người phụ nữ Châu Phi sống cách đây chừng 200 ngàn năm
Kết quả
Kết luận
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Mitochondrial Eve
mtDNA đa dạng di truyền cao nhất ở quần thể người cận Saharah, Châu Phi
Các mt DNA khác nhau được phân ly từ một “bà mẹ châu Phi” sống cách đây chừng 200 ngàn năm
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đạiSự phân bố của loài người đến các vùng khác nhau trên thế giới
Để theo dõi sự di chuyển của mtDNA: xin mời vào trang web https://genographic.nationalgeographic.com/genographic/lan/en/atlas.html
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Bằng chứng di truyền phân tử
Phân tích NST Y (Y Alu)
The Genographic Project – hiệp hội giữa National Geographic và IBM đã thu thập mẫu ADN của hơn 100.000 người trên khắp thế giới để lập bản đồ giới hạn phân giải cao đối với sự phân bố của loài người hiện đại. Nghiên cứu Y-chromosome Adam chỉ ra rằng “ông bố” của loài người hiện đại xuất hiện cách đây khoảng 90.000 năm.
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Sự phân bố của NST Y và mtDNA cho thấy sự di chuyển của loài người, hôn nhân khác chủng tộc và chế độ ngoại hôn của người phụ nữ đã ảnh hưởng tới vốn gen chung như thế nào.
Các nghiên cứu NST Y cho thấy: Người Khoisan (!Kung) là tổ tiên chia sẻ nửa vốn gen chung với các quần thể người Ethiopia và Sudan.
Theo các nghiên cứu của Sarah Tishkoff, University of Maryland: “ông bố” này có nguồn gốc từ Đông Phi.
Để theo dõi sự di chuyển của NST Y: xin mời vào trang web https://genographic.nationalgeographic.com/genographic/lan/en/atlas.html
Phân tích NST Y (Y Alu)
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Để theo dõi sự di chuyển của NST Y: xin mời vào trang web https://genographic.nationalgeographic.com/genographic/lan/en/atlas.html
Phân tích NST Y (Y Alu)
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
Có một số nghiên cứu khác:
Nghiên cứu của Spencer Wells về ADN của 100.000 người trên khắp hành tinh cho đến năm 2010, cho thấy, toàn thể nam giới trên hành tinh hiện nay đều có nguồn gốc từ người đàn ông duy nhất sống tại Đông Phi 60 ngàn năm trước
Phân tích NST Y (Y Alu)
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Bằng chứng di truyền phân tử
Các bằng chứng di truyền khẳng định ưu thế của thuyết “Out of Africa”, nhất là khi biết giữa các loài tinh tinh chỉ tại châu Phi còn có sự biến đổi ADN ty thể và gene NST Y lớn hơn sự biến đổi di truyền trong toàn thể loài người, bất chấp địa bàn phân bố của tinh tinh hẹp hơn địa lý phân bố của loài người rất nhiều. Nói cách khác, người hiện đại có sự đồng nhất rất cao về mặt di truyền, cho thấy nhiều khả năng họ có chung nguồn gốc.
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Những yếu điểm của bằng chứng di truyền cho mô hình “Out of Africa”
Yếu điểm của sử dụng mtDNA là tốc độ đột biến của mtDNA khó xác định và tốc độ đột biến trung bình ở các vùng khác nhau là không giống nhau.
Tuổi của người hiện đại dựa trên đồng hồ phân tử tùy thuộc rất nhiều vào thời điểm người và tinh tinh tách khỏi nhau (ước lượng 5 triệu năm của Wilson và Sarich thấp hơn các kết quả khai quật rất nhiều).
Một số nghiên cứu DNA mt khác cho rằng tuổi người hiện đại biến thiên từ dưới 100.000 cho đến gần 900.000năm.
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Những yếu điểm của bằng chứng di truyền cho mô hình “Out of Africa”
Một số kết quả nghiên cứu di truyền học đề xướng rằng nhóm dân tổ tiên loài người hiện đại có ít nhất là 500 người và con số 10.000 là hợp lý nhất (thay vì chỉ một bà Eva)
Gốc rễ châu Phi của cây di truyền mtDNA phù hợp với “Out of Africa”, nhưng không loại trừ được thuyết nhiều vùng.
Một số kết quả khảo cứu về di truyền học khác cho thấy người cổ tại châu Á có đóng góp vào số lượng gen của người hiện đại. Thêm nữa, con người đã di cư ra khỏi và trở lại châu Phi thay vì di cư một chiều và thay thế một các đơn giản như lập luận của thuyết “Out of Africa”
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
1. Mô hình “Out of Africa”
Ưu điểm Nhược điểm
-Phù hợp với các dẫn liệu di truyền
- Đa dạng di truyền mt ADN cao nhất ở Châu Phi
-Phân tích đa hình microsatellite (ADN không ghi mã)
-Phân tích những vùng nhất định trên NST Y (Y Alu): nhiều biến dị nhất ở người Châu Phi
Không giải thích được:- Người châu Á có tỉ lệ cao răng cửa hình xẻng như H.erectus châu Á và H.sapiens cổ trong khu vực.- Người châu Âu có vùng mặt giữa dầy hơn, u giữa cung mày nổi rõ hơn H.sapiens cổ trong cùng khu vực
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
Người hiện đại từ châu Phi đến lai giống với các sắc dân bản địa, cuối cùng thay thế dân bản địa.
Nội dung
Relethford (2001)
Gọi đây là “mô hình nguồn gốc chủ yếu từ châu Phi”
Các đặc trưng hiện đại về giải phẫu xuất hiện đầu tiên tại châu Phi nhưng sau đó có sự trộn gene với người cổ ngoài châu Phi
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
Từng có quan niệm, người ngoài châu Phi góp 80% vào bộ gene chung; nhưng nay giới học giả thừa nhận, tỉ lệ đó không vượt 30%, thậm chí không quá 10%
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
- Hóa thạch người hiện đại, niên đại 47.000 năm tìm thấy chủ yếu ở Châu Phi cũng thấy ở 2 hang bắc Israel – Skhul và Quafzeh - Đặc điểm: lực lưỡng, ngực mỏng, chi dài như những người hiện đại bây giờ sống ở vùng nhiệt đới. Sự gối kết và hòa trộn các tính trạng thu được ở 1 số hang vùng Trung Đông hòa huyết giữa Neanderthal và người hiện đại
Neanderthal các hóa thạch người rất khác về hình thái, tìm thấy chủ yếu ở Tây Á-Âu, niên đại 130.000 – 30.000Hóa thạch chủ yếu: 1 số hang ở Trung Đông (Levant), bắc Irad Đặc điểm: thân hình vạm vỡ, ngực dầy, chi ngắn giống 1 số quần thể người hiện nay sống ở vùng lạnh
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
Bằng chứng hóa thạch
Hóa thạch em bé 4 tuổi ở Lagar Velho (LV1) Bồ Đào Nha
Ở trên chân phải có vết than chì
Cạnh chân trái có xương của các động vật có xương sống
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
Phân tích vết than chì ở chân phải: C14 niên đại 24.900 năm định niên đại gần nhất diễn ra lễ mai táng nàyPhân tích khớp xương thỏ, ĐVCXS phủ lên chân trái giới hạn xác thực hơn cho thời kì này : 23.900 nămPhân tích bộ xương của em bé:
Tuổi 3.5 – 5 không biểu hiện bệnh lý ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của xươngĐại diện cho người hiện đại sớm Gravettian thuộc 1 quần thể không khác với hóa thạch cùng thời ở Moravia, Italy, Nga dựa vào: cằm rất lồiCó nhiều đặc điểm phù hợp với tính trạng của người hiện đại xuất hiện sớm ở Châu Âu và Cận ĐôngNgười Neanderthal có hàm dưới nhô ra hơn so với người hiện đại em bé thuộc thời kì giữa trong phân bố người hiện đại
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
Mô hình ở giai đoạn trước thành niên ở người Neanderthal
Neanderthal khác người hiện đại về mức cân xứng giữa các đốt ngón cái
Đứa trẻ có tỉ lệ này tiến đến tỉ lệ người hiện đại và khác với Neanderthal
Các đoạn chi dưới ngắn phản ánh tỉ lệ xương chày và xương đùiTỉ lệ sinh thái địa lý này phân biệt Neanderthal và người hiện đại xuất hiện sớmTỉ lệ xương chày (x.ống) và x. đùi ở Neanderthal ngắn hơn : đặc điểm này xuất hiện ở giai đoạn sớm trong thời kì phát triển, giữ ổn định qua vài nghìn năm ở hậu đá cũ và quần thể người Holocene
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
Em bé là người hiện đại, kế thừa cá tính trạng của NeanderthalCác vị trí địa học Quần thể này là sản phẩm tiến hóa của quá trình hòa trộn giữa Neanderthal – người hiện đại sớm, xảy ra vài thiên niên kỉ trước, thời kì phân tán đầu tiên tới Iberia 28.000 – 30.000 năm trước
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
2. Mô hình lai
Yếu điểmKhông có các dữ liệu di truyền ủng hộ
Các tính trạng giống người Nealderthal của em bé 4 tuổi Bồ Đào Nha có thể do đột biến.
Người Neanderthal và người hiện đại đã sống ở cùng thời điểm. Neanderthal không đóng góp vốn gene cho người hiện đại. Đó là 2 loài khác nhau không có khả năng lai.
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
3. Mô hình nhiều vùng
Nội dung: Thuyết tiến hóa trên nhiều vùng xem người hiện đại xuất hiện tại nhiều vùng và sự trộn gene thường xuyên giữa các vùng giúp cả nhân loại đồng nhất về mặt di truyền trong đó quần thể tổ tiên H.sapiens của vùng là phần chủ yếu đóng góp vào cơ cấu di truyền của người hiện đại
For more info: Becoming Human Lineages 8. Did we come only out of Africa Multiregional
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
3. Mô hình nhiều vùng
Hóa thạch gần 2 triệu năm tuổi cho thấy: có thể người hiện đại tiến hóa từ người cổ, bao gồm người đứng thẳng (Homo erectus), người Heidelberg và người Neanderthal. Đó là lý do xuất hiện Thuyết tiến hóa nhiều vùng, cho rằng lịch sử loài người bắt đầu gần 2 triệu năm trước, khi người đứng thẳng rời khỏi châu Phi lần đầu tiên. Sau đó là hai cuộc đại di cư khác, xảy ra vào khoảng 650 ngàn năm (ứng với sự xuất hiện của người Heidelberg tại châu Âu và người Neanderthal tiến hóa từ họ tại châu Âu và Trung Á) và 130 ngàn năm trước (ứng với người Cro-Magnon, tức người hiện đại về giải phẫu). Sự hòa huyết thường xuyên giữa các vùng giúp toàn nhân loại không tách biệt nhau về mặt di truyền
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
3. Mô hình nhiều vùngDẫn liệu
Cội nguồn của Homo sapiens hiện đại
3. Mô hình nhiều vùng
Yếu điểm: Không có dữ liệu phân tử ủng hộ giả thuyết nàyViệc phát hiện ra người lùn Homo floresiensis đã chỉ ra không có sự trao đổi gen giữa Homo floresiensis với các homoin khác và từ mẫu LB1 ( bộ xương người lùn đầu tiên được tìm thấy) không thấy sự đóng góp gen của Homo floresiensis vào vốn gen của người hiện đại
Tổng kết, đánh giá và thảo luận
Tổn
g k
ết,
đán
h g
iá v
à t
hảo lu
ận
Tổng kết, đánh giá và thảo luận
Hiện nay giả thuyết “Out of Africa” đang được ủng hộ nhiều nhất, tuy nhiên nó vẫn còn nhiều điểm hạn chế. Vì vậy câu hỏi người hiện đại có nguồn gốc từ đâu vẫn được các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu và giải đáp
Tại sao mtDNA di chuyển cách đây 200.000 năm trong khi NST Y chỉ mới di chuyển cách đây 90.000 - 60.000 năm?
Nghiên cứu PDHA1/NST X ( gen ghi mã cho ezyme cơ bản trong chuyển hóa đường) tồn tại 2 quần thể người: 1 nhóm hình thành người châu Phi, nhóm hình thành người còn lại
Tài liệu tham khảo
• https://genographic.nationalgeographic.com/genographic/lan/en/atlas.html xem sự di chuyển của NST Y và mt ADN
• http://www.becominghuman.org/node/interactive-documentary phần mềm chính sử dụng trong bài thuyết trình; trang web có trò chơi về giải phẫu của người hiện đại, so sánh giải phẫu giữa người và chimpanzee …
• http://www.teachersdomain.org/resource/tdc02.sci.life.evo.humorigin/• http://anthro.palomar.edu/homo2/mod_homo_4.htm• www.donsmaps.com/romaniancaveskull.html• http://www.dhushara.com/paradoxhtm/culture/Y-DNA• Athena Review, Vol.2, no.4: Neanderthals Meet Modern Humans • http://www.andaman.org/BOOK/originals/Weber-Toba/ch5_bottleneck/textr5.htm• http://www.actionbioscience.org/evolution/johanson.html• http://www.sciencedaily.com/releases/2007/01/070112104129.htm• http://vietsciences.free.fr • http://www.tiasang.com.vn• http://vietbao.vn/Khoa-hoc