Ní Thiarnaigh, Éilis - Machnamh (Clóchomhar 1988) Irish Religion,Christian ethics, Catholic faith as Gaeilge OCR.pdf

7/17/2019 Ní Thiarnaigh, Éilis - Machnamh (Clóchomhar 1988) Irish Religion,Christian ethics, Catholic faith as Gaeilge OCR.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/ni-thiarnaigh-eilis-machnamh-clochomhar-1988-irish-religionchristian 1/88

. MACHNA



An Céad Chló 1988 © A Ccomhr Tt a



AN CLÁR

reidem gus ícridem in irinn nniRiteár line

An gis Scrimint n tSánite in irinn inniuÉ i í irni

c gég dá dtig g cur eis n bpréimh dtáinigDirui ire . .

om eán M Réinn



CREDEAMH AGUS DíCHREDEAMH N

ÉRNN NNURsteá Gsn

tá i gceist ginn e creidem' e dícreiem' ? L réim nrostíoct táimid g é s tsrit seo e réir cigdeán sinbeid r gd n méid seo s creidem: gur nn do i nNec siordát is foinse don uie ní tá mit idr nádrt guosnádúrt (Nec tá uiecumctc ó tob br de gus i átis uie áit gus síorí) gur i gu duine go foirfe Íos rostSániteoir go bfui oibnes n bites get d uct enún

gurb í n Egis comudr n bfírén r n port seo gus r nport t gus gur dáieoir scrimintí s so í 98 d'oisig n Mercier Press ebr e Pedr irby d



8 RISERp GLISNE

sn m. e réir dtursásn, hid seiser s gh deiceistíodh gurbh idir do dhuine hth i dheiiceu hug n Aifrenn omhntíg ní thédh c 78% de din hhidí huige ghd e 5 sn thrch

In r The urrw Enái 983 srúdigh n tAthir Limmh n Socheoícht i gCoáiste Phádrig, ig ud,

n suirbhéirechtí égsú rinnedh r chreidemh gus citicech Rómhánch deich mbin roimhe sin érfdgur nnh b threoir dóibh prionsbi eiigiúnch trin oired e 55 díobhsn síod gcthrch gus denóg. I suirbh a rinnah go déanac hlain980 on Eu

Vues Stud roup tugdh os c

c 82 (72%doine óg) g cehtdh n chreidih Agus i suirbé ritSiúr Berndette McMhn i mesc dégórí i roinnt scie



CREIH GS CHREIEMH

agus a aib ann g ítaall ceite míle bliain im í

gu ud ann féin a fad a fad gac uile sót agus nac aib aobit ag a Dine le aon í eile a cutaíd. malait a crDawin de éi ma a inne sé staidéa a ainmite a éanlaithlandaí a sligáin aus a caaigeaca nite a aib séis a

intu iam. I 83 ch sé suim a leit in Pinile elySi ales Lyell elaí a béimig gu teoi a an méid a bí an atá ma mbínn an dman ag athú de sí. Cig a a scúg Dawin agus é ina náúaí a bor an tsoithig chabhla..S . Begle a a tras timeall an dmain g ceann cúig blii bfeidm air g mó. Rud ile a d'ág anlg ai ina diaid aiste leis an eacnaaí Sasanac Tmas Rbet altus i

táct sé a an tslí r g d daine a bí ina gcónaí in áiteanna a ódaona tid lena céile cun iactanais na beata a dóib féi á b d t é d l D i



RISTÁR GLISNE

csúil leis an cas nó an tat. c bí slite ina cui an tsícel

nua isteac a nite a bain le ceeam g mó mó a an úaáTã cinelaca siantacta Tetanaí a tugta an itiacas ciianta i Sasana agus i títa atá i nia a beit fainBg an tsícelaíct iasan cui ó agus siantact e cineeile a cleact a lán - an ia ba mó - en luct ceii.

aib ceangailte a slí ca iamac leis peacainnea amac anis gu cui e gnátamíct an uDéafa eam amái sícelaite luct an Impaacais náb tsatil a c a bit - gu fai tinca na nite a uine ó úcas agus a bí ag ul i bfeim ai g satipeallact gac uile smaineam a bí age agus gac uile inne sé. c má b' sin an aib cintact nó peacaícfeagact a bt i gceist? N aib an fn céanna a tuismit



CREIEH GUS CHREIEMH

aib cmguallaie an Iata sásta teact le céile faina scá

an atuai. Ac bí dca ná beag déanta a Éieannaig áiitdn imieacas ní ba luaite sa céad agus i ndiaid an Daa Cgadmanda tit mócuid na nimiactaí as a céile scibtg mait.

Duine a bt a bfuil aon staidéa déant aige a cúsaí ceidim

is el dó nac cabai an mscact sa sal. Is g nimaínndaine a Da g seisialta le linn cale nó caid le teann eaglaac n mait an bunús d ceideamuaimntiúl é sin ud is fllaa an tsl a néita anmó as an dianpaideieact nó aaideieact d'an sót as g luat i ndiaid dn cal nó dncgad a bei tat. Bí an Eaglais insttiúideac angnmac l

linn na gcgaí. B eaglaisi ag beannú gléasanna tda a an dá tab i ngac cgad fai ma ead Dia intac guagac laitei

i d ib i b f i id d



2 RISTEÁR GLISNE

ar más bre a beit oscailte sa caint ní annam an scaot

ags an gaotaireact ar siúl faoi cúrsaí creidim ag daoine a go raib siad róada faoi slat

De réir a céile táinig nósanna na sóisialta i dreis ina rdaoine fásta ags áistí ag teact i dtír ar an tsaoirse ar sndeacaig cn socair dób féin ná do saol an bail Bí

mór ag na nósanna sin ar an coitiantact leis an aisir.Cir Nortc1ie as Séiéal Iosoilde abs tús le réablóidcmarsáide lena nactáin saora don mórobal tl réablód a caig i bfad ags i ngearr gan mórán acatús beagnac rinnead gléas don boscaireact réige de a nsin - feall ar iontaoib arís

Céimeanna eile céimeanna móra cn cinn ab ea teact ags na teilise - ac tá míeagnaíoct lct riarta na teili



CREIEMH GUS CHREIEMH

dícedeam g dtí se. Ac ón tatí atá agam a Ptastnag

na tíe se níl fát a bt ann da m lena ceaad nac bfagfan tá céanna móán nó nís mó fós na meascsan fa gnétmóa den teagasc Cíostaí. Níos mó fós sífeá b'éd asubéte áte ac ag meá ttaí subéte den sót nímó a bet bfad níos sée agus nís nnte ná atámd faebéa na gannne a baneann es na feagaí. Ní mócumneam a mímacántact a éítea d'an gnó agus a neamcunneas a tagann de nte nac nated an té atá ag feagana gcesteanna a cús amán nó a cs ee.

Sím gu é gu a eastaaínn Ptastnag ná CatcgRómánaca n Énn a sebísí eagasta an Dmnag. De éna tuaascáa a Énn n Euean aues Systems Stuy 3%de na Ptastnag a cestíd a téad cun sebíse daga gac



RISTEÁR GLISNE

Dirt beagnac an cethrú cuid ná creid siad o bfuil

i ndiaid a báis.Níor miste dúin ár macnam a déanam ar nite a

aidnéal Tomás Ó iaic rdeasag rd aca agus Príi Roma an lá sular cuiread tús ansin le Sionad eagnáca d'iarr an Páa Eoin Pól II i 98 cun cinní Dhara om

atacáine a breitniú de réir tuairisce ó Jose Powereagraí an ri neenent ar cúrsaí creidim.r iad a tógáil le céile de réir na surbéite bí 8

cun ifrinn gac seactain giúirí a bí ard tar an ghnát)trin de na réin ag dul cun ifrinn níos mó náuair sa tsdúirt an airdinéal. Leid ar eabas a beit ar a báirtíoc

go raib céatadán i bfad níos mó ag glacad na omaoineacná a bí !o mbliana roime sin. r an taob eile den scéal

Ó



CREIDEH GS DCHREIDEH

dsussin in 1ay cleical cicles. Tis eactin cnms ne

. Fennell's cntentins tat te Iis ele 1aity and clegy nt inteested in ideas at 1east ideas abut e1igin.'Is dóca gub é Basi1 C1ancy a bí ina Eagatói a Hiberni

tam sin a scíb am1aid. Cibé duine a scíb é bí an cat aa ndóig. Lctaig s ósimlíct agus ógineaáltact áii

a eas sé a beit san aiste - agus atá ina seannós ag DesmF ennell faa - agus bí di1éieact agus saitínteact in áiteansan aiste da leis ac ma sin féin d'aitin sé a tábacht .

NH cu aus cúiteam a smainte a baineann le cúsaí ceiicm teac iniu agus a bí an uai sin. Ina diaid sin féin n ba á ndótain macai nó cainte á déanam againn fós ma ga smaite den cineá1 sin agus tá ceist an teidil a bí ag DesmFennell a a aiste cm be iiu agus a bí i 962



6 R1STERD GL1SNE

don obai é, am do dhaingneacht úin agus do mhisneach Dei

na guaiseachta caasmaí inn á gcoí a oscait do sioad naoagus tá an ceat acu. ch má dhéanaimid é sin, ba chói nábh mbeimis sáite in iaachtaí móa éadúla a adbanna áa éiteach.



EGLI, RIIT tLÁITE

I ÉIRI IIUÉis Ní Tinig

IIT

Is é atá i gceist agai uair a tháchtami ar a eagais mar shacraimiá gur comhartha ó sahai ó sioma e ru éigi í. Ní mar a bheacomhartha bóthair , ámh. Dírío a comhartha bóthair ár arar áthar atá ar shiú uaih féi. cieá siombai atá sa eagaitgann sé láthar a ru féi a bhfui sé ia shioma e.

Tugtar sacraimit D' r Íosa Crost; is é si e rá uair atá Crosi áthair s é Dia féi atá i áthar. Nuair a eirimi, mar si, gurba eagais sacraimit Chríost, is é atá i gceist agai á pé áit i



8 ÉILÍS NÍ THINIGH

mar a arfah a íráach; tá a iamhracht istigh agamach. eictear o go bhi gach uae céi acu seo tesa bhfoca gioarach seo sá'.

Ó thaobh a chreiimh e caaío sáú bheith saor ó hifri, ó aoirse a pheaca, agus ó asmacht a oic. Srosáú a buaic sa sao eie uair a bheimi i gcomhuaar Dé

a síoraíochta. r a sao seo is ioa é agus grá Dé ioaumai, a ghrásta ag saothrú go aethúi eár eas, ár gcumhr gcothú trí gháthchúrsaí a ae agus trí chora crua a sao

Is é Críost a sáaitheoir a héaa sá si. Eisea ár aamacha. Eisea a thuga beatha agus sáite úi, a ch

iár sáite si agus a thuga ar ais ch sáite si. Nuair iár sáite is ea a bhío ar ár gcumas feihmiú as ár saieói Dé á h I ó i hi é



G th

sa Grigis is sin lean slánae á cur gcrc

Nuair a rácann an iciméa Lumen Gentiu ar an eaglais sacraimin á sé ag cur in iúl gr mian

le

Crís bair an slána abair cun críce rí gac gné e sal na eaglaise agus igac uile ball i ags se cn leas an main ar faa c Cnmara Vatcan The Consttuton on the Church 79)

Is cumasc sacraimin e gné ineice agus e cáilíc luacminmheánach. Is é a earac ag a eaglais . eicimi agus cáinaireana) na gnéie seacaraca; a beaa inmeánac nlúaíear le Crís sin agus a ugann rainn grá a abaiainnein a lca nna ní léir súile an cir ia. Ní éá í ar leih ia se ana ilgnieac ia le céile anáiscear as ábair aá iir iaa agus anna' (LG 8),



20 ÉILÍS Í THIIGH

faoia creideamh ia eadar, 3 .5), á freara chu a s

féi ar adhbaa a tsaoil a oibriú amach. Ós ao a duiechbhair ieols ie chu croí a choieáil ar bhdílseachta.

LÁÚ IS GÁFeictear dom urb é a rud is m a choths sláú Críost iár

aus o háirithe iár daoie a, á aol pearsata eis a Sláa orbairt. Is á aird a croíthe a tharrit ar láithreacht aire cabhair Dé á a doras' - tuiscit a bhí chomh domhspiordáltcht Nomh ádrai aus d'á sé m oidhreacisir aus a bhfuil a oiread si di le brath iár litríoch

spioradáltacht a mhúlú a bheid dílis do thraidisú ár mu,500 bliai auas aus a a am céaa a bhedh feiliúachiiu dár cúisí aus do shaol ár lie Caithfear tábhacht



N EGL CRMNT N tLNTHE

beartas pearsata i dtaobh a chreidimh i li bhith cite

rud amhái sa saol mar atá sé aois : mairdh ceachtadh a chreidmás pearsata d, ach í hairdh mar s Beidh orai uile saochu spiorad a ábharachais, a coimhlite aus a hiosaíchta adéithe bréie eile a cloí eidh orai aaird a thabhairt ar dhéaa rie', i é si, spiord a cr aus a ioracais a chothú i

é de bheatha; is é a té a dhéaa a hírie a thaa chutsolais Eoi, 321) Gí o bhfuil súil thar a saol seo a a Críoí lahdaío si a dhuaas i leith a hthaí saoa Go deimhim a oibleaáid ia leith seo atá air díreach de bhrí ur Críosta Críostaí a dhéaa fil ia hthaí saoa is a déaamh fará dá chomharsa aus a dhualas i leith Dé a bho (Gaudu

Spes 2, 39, 43)A OTÚGE



G GÉG Á dTIG G

bPÉI dTÁIIG

UR LEI

Diarmuid Laoghair

Is dóh lom o bhfulmd ar ao ae ach ceart a óe mar ruç ar leth ó trémhse ar leth t fé NH t ach uaus d'ás a due Imío sí mar a mío ach aos Rudéaórach a óe a scaradh ó aos ó a aos a scaradh ó óá a lae a haose le eart a hóe; bío á a éall a call a haose á seaocal math sa Bhreatas : Is dóhóe, s eol do aos' Ar dh, bío daoe a cllmhara a

seadaoe baotha Mar a dertear Leabhar a hEaa dt due ó stuama a heobhadh bás o hó Ba hearr a ré,



GCH GÉG DÁ dTIG

diríoct nádúrta idir eann agus baineann a ceilt In irinn ní oláir a admáil go bhfuil na stáisúin badaca raidi atásíosaotr agus ag síorcaoladh an ceoil úd ag tocait na sin idir na glúine Scéal taiis é ac ní miste a lua gur torad ar ad a bíonn ar cúsaí ceol dúc i

� mar a dtugtar g agus seacéle i gcomluadar gus i gcomhseinm

Ac teideal na aiste? agaím é Gach géag dá dtig ag cu

an bpréim dtáinig' on tí n don phobal Faoi ma is dual chann é éin a leathadh amach ina géaga idi sean agus nua amar sin é a neatú idir corp agus réam sin mar is dual donn don náisiún cur lena dúcas réamúil éin aois go haoisteanga agus ina saíoct n in aon ocal amáin ina oidreaAn cann nach gcuieadh na ás éin bhead an bás aige Is comaagus deimnú beata don cann na géaga nua

Ar ndig mar a deirtear sa Laidin bíonn gac comrtas bac



DD LOGHE S.}.

mhrchuid de thimpeallacht a hie aus í héadfadh a d

bhfeidhm orthu Ní miste a bheith íos beaichte Ní a tráchmhoráltacht a ábhair a chloistear a heictear atáim aois, aca ria a áa sé ar lucht a chloiste aus a hachaa Nuai a ha trácht a thréithe daoie is iad is m is suim leis a tráchtairtréithe atá a a ios, mar a déarfá Má éistea t le teiliraidi, déafaidh tú iota, mura déafaidh t is fíol a scéde phocáachas caite Ar a fraí atáim a cait Cloitú lcht a hÉirea a moladh a cuid earraí do mhitihÉirea i uth Mheiriceá, Cras ompair Éirea, omharchumChiarraí, lcht ime Bhaile Mhistéala Earraí ea,c is áia uth Éireaach ! Ní miste a rá, ar di, ac Gaei

dhéatar a stocaireacht) Aus a leithéid si, is dealraithea iosSi id d l i bhf il á d i fá C i i



GCH GÉG Á dTIG

a ioadh í faoi lamheas a a bpobal i coitie Is miic ríofa

comharthaí ísealhradaim a comharthaí bthair, a ráiméis Ghaeila aimeacha sráide, a doicheall i oií stáit roimh a teaa, aeaspa Gaeile i Gailearaí Náisiúta a hÉiea aus ar a chuidcártaí áille poist rl, l

B'héidi ur chuala sibh trácht a Simoe Weil, a Giúdach maus bea mhr smaoite ar iarrad uithi leabhar a scríobh ar cadba chúis le teip aus titim a Fraice sa Dara Coadh MrL'Enracineet a thu sí ar a leabha Cuireadh Béarla air faoiteidea The Need for Roots). Riaaih sí o domhai cúis a itimehrácht sí ar a rstátachas aus a rlárúchá Gach réimeas riltas) i diaidh a chéile scrios siad m sa mh saol áitiúil au

iiúac a tíe o dtí sa deiread ach raibh sé a íos m Bha Fhraic mar a beadh die i uacht a bháis , a bhaill fuar hea



6 DIRMUID LOGHIRE SJ

fui fi hénm g formhór cun cos ínisin r muintire ní foir mi nch éir óih romhinn. Cith mé r nc hfeici onn eis n sin. T n uie pioc egnc r noirecht nm r mintir n teng, n itríocht, eos r cér ío ir sennithe chis gus r sennósnn, tridisiin r mstir itii, mhrin, ennchtí n uie ru c n CrAn g fógirt oi gn chis tim m thuirimím guCreiemh n cé ru eie imeoh. M t n o

omn a go gó r r gcreiemh nr chóir innhénmh nertó greim r muintire r noihrimsir t trt gus forhnt r nchis Citicig mr is ferr is féiir inn? I scé mr seo par tutior eéntr rog en hec is site. Star for ri Y

e, tá brei i glúi iire iithe dúrdh ocil i

eadar r oríodh id. Ar tháiig chu r b eggart, agu á tháiig, r ghell r gcúi luigh sé



GCH GÉG D dTIG

bheth seacht líofa sa haeile aus ach mbeadh iti aie

fuaimeaa aus lomchiall Ní bhfaiheadh sé a féi ach oireaC Chulai (aus a ao chuid mhillá si air siúd) Dia dha rá Ní thuifeah sé í lifeadh sé d féi tuiscit do sheaSÓ Tuama uair a dúirt

Pé chífeadh uaidh gac ruathar bróin,gac daoirse chruaid, gach cruatan fós,gach sceiWe fuair ár nuaisle romainn,ba líonta a grua le duartan deor.

Cobhá a bheith leis a daoie aois o haois i saol ár staire a hrseachr a hÉirea aus a chuir mar héaa le fréamh a chrsi dtáada Buaú a haie Gaelaí a bheith d'ao chroí a

aam leis a seact sisir si A aie si a ios dibh fb'édir mar hlat tomhais acu le ach ru a mheash h



28 IRI LOGHIE SJ

bfocal féi!) críostaí a cathmid llead i caí, aus is as

mr dúi fás i ach ré, ir si é a írie i dtaobh a duicaithd sé a aimsiú i ca as a ua. a focail ele seo taispsiad a ápa a bheit d'ao aie leis a Atair Ó Floi aoA cait lea muitir féi i Maiz a Gearmáie a bí sé 6Is trí cultúr áirithe a chuirea duie aite ar a bh

d'oilsih Dia. Má tréitear a útas a aba mar oidleis a cultúr, is rbhaol do duie, dá deasca, a Creideama caillea, g ór ór á tá a tréite crístaí a bai leis adúcais i easa ar a gcultúr atá i uactar ia tiea

féi faoi deara a treise a chur leis a focail deirid si). a ápa ar a bport céaa atá aai féi sa ráid chéa

bhío a duie fréaaithe ia dúchas féi aus i cltúrde bhrí a Credimh, mar atá cultúr a olaie, is ci



CH DÁ dTG

r lei n bhfrémh dtánmr h i ar n daoine fát r

máithreah thr háh au n hithreh tá n trdmplthbhirt irehtáil go hiomlán de réir ár greidimh hríotí ie prdh r bhthr idélhi nh r rán mháinhirenn n duine Cé tá át n ie bheith á lot le drudoiheall u drúi? Uilht au féile na hie bheith á múhAn mhlidh bhedh m madáin r n ánh ádrai hdo hoar n Spiorid Naoimh i lár innie u hoiri do Chríot tlí ur thoh n Spiord é hun nío m f dhénu ár inir thbhirt hun Críot?

An té hlann le Críot laann é le mht ah nío m rimh nío m f ná i laethnt fad n tentiomn i é mht

hrá é Má tá rá a on duine dom oinneoidh m'itheant ' Bhíithne mhr dhúbilte grá Dé u n omhrn nn entiom



DIMID LOGHIE SJ

Faoi mar a thosaih mé le heanaíocht ár sean críochfreisin Cuireann an eanaíocht sin i cuimhne dom Fás leabhar draíochtúil huiris í Shúilleabháin aus aálainn a bhí dir é ina bhuachail ar an mBlascaod ríonna Tá á a an ie leis an aois Tá á a aois leisáth a héile a mhaireann siad

A ogi ogeibh uiei ois eib ebihe,

í bier s ch ré hogrg,ás o i ché oghi

A ib á i is o soi,o egsc go crui beir e é á áiig ci e ois,cuirse gc í i che



. SHALOM

Seán Mac Réamoinn

ÉAMHRÁ : N OBLA AGUS ÚRSA ATHA

Ní s le Caitlicih sa tír seo ach o háirithe a focai si Bíobla'

aus cúrsaí reatha' a lua i ieacht. Seas o cuimhímid ar chieáláirithe polaiteora i Cúie Uladh i Meiriceá sa Afraic Theas ambío stiall de Scriopúr ar dá bhal i caí d'o a chudpolasaithe a chosait a chur chu ci. Aus toisc ur le cuidamhái de traidisiú protastúach a bhaiea a leithidí í bhíofo ar bith orai fi de háth cuimheamh ar a mBíobla marthreoir do saol poiblí.

Trua si faoi ar is trua ar fad a aillí a rieaar chomh fada



32 SÁ A RÉAO

Bhéal Feirste go Beirut, a a leor leo é Ah tá os i g

tsíoháirauiias oris' si é a saihíiú a bhí ag diagai

ealsúaí r ahái suaiheas a eagair' Agus tá all Ah ahái gur rhii gur taobh aigh a teagar úd gua bhío sé á bhú agus í thaga ao tsíohái hrea

leithéid, ach tost brah a ásaigh aoi bhréigrioht síoháaa tíoráaigh, a hladhaire huhahtaigh, a té a heapaeisea láh dheas Dé, ar s Croail Frao Bhí Eaageist ag itler, agus dá éireodh leis siúd, is uaásah a tsbhréige a bhead a agus is daor a dhíolfaí as Bh a ax a ad, agus a ax Briaia ia dhiaidh si, ach chuada

i éig, ar í de thoradh eagair iheáach a chothaíodar a suaiah láh láidir auas



SHALOM 3

As a ceacht si fohlamtha is féidir a salom ua a heallúi

dibh siúd a thiea ach síocái o ceart aus réatachiocfaid ré a aoibheasa air a rachaidh Dia faoi choradsíocháa' a le pal a bhuil aitrí déata ac as iad la athairAsi beidh ach ao rud torthúil eo mar a deir Iseáia :

oirtfear orai as a uaa piorad ó aird thuas

défar gaird de hásach asiagus fásfaidh a gaird ia choill chabhach.

Beidh a ceart ag loú sa hásach,agus a gaird ia áit cóaite ag a gcóira tsochái a beidh mar torad ar a gcóir,agus is é is tairbe do ceart suaieas agus·t sábháilteacht go deo. 2, 1517)

eidh síocái arís idir a cie daoa as ach dár crthaodh a



34 SÁN MA RÉAMONN

gcomharta agus ina bhanais do iarna na lua i hÉigipte Nuair a glaofaidh siad ar an iarna in am an lecuird é slánaiteoir cucu á gcosaint �gus á bfuascailcuirdh an iarna é féin in aitne do na higiptig agus adsiad é agus déanfaid umhlóid dó le hobairt agus le hofDéanfaidh siad móideanna don iarna agus omlonfaiAnsin, má buail an iarna na hÉigiptig go crua fin, leighesé iad. Iompóid sia i leith an iarna agus tabharfaid séar a ngu agus leigheasfaidh iad a lá sin, beidh bealach m

ón igipt go dt an Asair. iocfaidh an Aair cun na agus an Éigipt chun na Asaire. Beidh an igipt agus an Aadhradh Dé le chéile. a á sin, beid beannacht ar Iosraaon leis an Éigipt agus an Asair, a dtriúr, i lár na talún. Beaiarna na lua iad, á rá Bodh beannacht ar mo pobal anar an Asair, déantús mo lám, agus ar Iosrael, m'oidhrea

(Is 19

Si í a aisli a choaic Iseáia, aus a heallúit a thaira hosraeilih mar a uair seisea Dhia é Ach arís de réir



SHALO

nn bheadh n laíomh an, líomh n bheithiúnais, sadhoil n mth

C CHU ABHRACH

Ceidimid o deimhin o bhfuil íoht na Síoháa, a alom ntosithe, i bás us in aiéií Íosa Cíost Ceidimid eisin o bhftuth e hásta dúine, s baill de chop Chíost si, abhú h

thála, tí obai an hit Au is faoi ah aon duie aai, aimsi féin aus de éi a dhála féi a aimiú coa cu chuie Acláthai a huaie, chítea dom féi o bhfuil í eihe ci theoaha a d'oieadh die aseo i iin, eoah ná mhi bhint ma thátal s á mahnm a sél a alom

S héad áit, s léi ach síohái o eat, s mithid dúi súdia a dhéaamh a a tuaiimí aus a leathocail us a cuspi b l á b l ití ht bh l b h i th i



EITE

Dóall L

Gach ile sheas o déarfar r a dúiseach irraíocha Gach ile sheas o déarfar o mb'earr i bfad I Êiriorraíocha seo a ááil ia codladh Ac feicea domsa,

aois lch léi a Gaeile a bheih a séaadh lch co caihdh die éii iorraíocha áirie a hiseac 'hdaraieoidh a dúiseach seo raic Ach mar a deir sé siúd iCie : Má bhío sé ia raic, bíodh!

o í m chéad cheis, mar si más amlaidh ah lch c

ís mó iad siúd a shaohrío liríoch a Gaeile, cé chirachaidh, lch c1eachadh a eaa feasa a lor c hairlói í?



CEISTEANNA

bhedh a mar chras raltas feasta Dertear urb ad a comhldrásúta trádála a smachth a bloc mhra aus ur sebhord a comhlachtaí a bhed a chumhacht Admhaítear mdroallach fé é o mbedh atheatas árthe tutha do a dhaoe de rér a culúr e a dteaa) I bhfocal ele beású a fao mar a bíodh sa meáaoseaa ach ach caomhad aus ach cosfar ad a rdrí a ríthe Is cosúl o m

ar a áhdhaoe a dteaacha a chosat ad fé Ní hectefadhb í seo ré seo a teeolaíochta Ach í mé cad atá d'sttúdí spreatha aus caomhú teaacha?

As más or o eafar teoraeacha a ásústát feasbhfadh sé s se Gael? Cé phleaál a th le a dhéa

do thodhchaí ár ású í amhá Ér ach d'át ar bdomha a átreodh Gael? S í mo thrú cestÉ



DÓNALL Ó LUBHLAÍ

maisiú dibh Ní thi leo cé ur iarradh ortu é), í theast

uathu, léi áisiúta do lucht labhartha a Gaeile sa pheil iomáit a earú Mar si bío ar Ghaeieoirí a bhith umhaBhéarla ar so aotas a earais Féach a Ealais Chaitliceach urb é a dúchas buchloch a chreidimh ach atá a diltú a hásaart a oiiúit, mar chuid dílis dá cuid oiliúa, ar coas a tAifa cheiliúradh coas seamir a thabhairt i Gaeile Ní mlabhraítear ú faoi Fhaoisti hádrai faoi Bheatha Cholmcli a iliúa á mé amhrasach faoi Eohair iah a Arbheith mar théacslabhar acu A bhfuil? Bhí pota a leáih' ai Maih Nuad buaíodh é Scríobh a tAthair eadar faoi Níldísbeaadh obair a Athr ádrai Fiaachta aus a chompá

ach í istitiúid Gaelach é Maih Nad Ní hea, á ao choláistde triú libhéal dá bhfuil aai á a dá theaa iotu, a de



BÍOBL GU OTO FÉIE

Pádraig Annái

Nuair a théa tú ar thir bhrí a téarma atá aai sa aiste seo, í fado mbío cúpla rud soiléir. Sa chéad áit is léir ur malartach au

casta brí bhíoblach a ocail ar a dtutr sa Laidiusiia . Is léir, leio mbaiea a smaoieamh a smaoite) atá taobh thiar deocal le ceartlár a traidisiúi iúdachchríostaí. Aus is léir acioa ao chor é aus othrom a F éie.

A lá a labhair a tAthair Mac omara liom do chéad uair aucuireadh aie dom a tábhar seo a phlé, tháamar ar a deacracht stéarmaíochta a mhoill. he Bible ad Justice' as Béarla, a justicsa Fhraicis b'éidir le droit'; ach cad faoi Ghaeile? N hao



PÁDRAIG Ó hANNÁI

Rihts, mar shampla, tá aaise ar shuim aus a dhíorais

creidimh aus eamhchredimh aus iad arao r thóir a chAch de réir dealraimh is cúram fao leith é a crt aus aaus a cothrm le beaach céad bliai aois ac o háirfoilsíodh a ltir úd Rerum Novarum a a bápa Le XIII folsiúchá a litreach si cuiread éabhlód ar bu, éabhlóidaus éabhlóid íomhaíochta, ach bhfuil deireadh eis fós, a

aus a bheidh éifeachtach ar shlite ach dtuitear o hiomlLeis a imlitir si briseadh le tuiscit chú aoaach' faoi cirt aus ceartais, aus cuead tús le macamh u ar bhrí aach bhl deireadh leis fós sa daacht aus sa praxis cait

A cúram dairíre é seo taobh sth aus taob amuih

healaisí - ó a faisea é atá uaaimsearta, sealaach, á laLuas díreach aois a UN Charter ad Decatio o uma



AN BÍOBLA AUS OTHRM NA FÉINNE

strachéachait a thabhairt r leabhar ar bith, beaach, de Scrioptú

á cocheap a chirt aus ithe a bhaiea leis chomh tábhachtacsi sa traidisiú bíoblach ur scríobh a scoláire cailiúl Gerhard vo Rach bhfuil coicheap ar bith eile sa tSeaioma atá íos tábhachtdo chaidreamh daoa á sedaqah, a focal abhraise is buúsaí ai ceist Scoláire eile, Schre, a dhei staidéar speisialt r soa World Coucil of Churches, scríobh sé: t ca be said witho

exaeratio that the bible take as a whole, has oe theme : thistor of the reveatio of God's rihteousess' 'shi barúil Ghearmáaih eiisch chomh maith ; aus í thóa a Gearmáaeile Ntsh uaidh uair a deirea sé: t would be to much to saas eiisch does, that the etire hisor of srael is a revelatio o t

rihteousess of God - th same could be said also of race ad, leapsitel, of holiess, thouh it is decidedl dicult to distiui



42 PDRAIG Ó hANNIN

A ceart atá i Dia féi, mar si, baiea sé lea ádúr féi

léirear é ia hrá as i ach a déaa Sé ar so a phoblú é á rá as dlseacht a teorai. reach mar a deirioma Nua urb é Dia a rá, is ceadaithe a rá chomh maith Dia a ceart. á Sé, ar dih, cothrom' freisi: caihdh Sé cothrom, a faire ioas o bhfaihidh daoie a cearta féi, cedaoie á cosait aie. Cearta a chosait - b'shi dualas acht rialtais, as orbh ada o deachaih a hosraelbhrath ar Yahweh a leithéid a dhéaamh ar so mhitir a ChoAch bhodar mall a teacht ar a tiscit r bhai cothroYahweh i deireadh dála le rocht ár de domha seo . N coa Féie a bh i ceist.

á Dia fs ia bhreitheamh sa Bhobla; ba chra a rá ra hosraetih ar ball o caithfeadh breithiúas a heith i



AN BÍOBLA AGU COTHROM NA FÉINNE 4

ru íos m aus íos oime ar fa á ceart cir morálta sa chial

is áth e ocal si Ach ar ih is ioa a Corah, iisea aus ua, aus cuireah chu a ceart si a chur i crích iámbeaha féi; as íreach le cois a choartha le Maois ta haitheata Cheaa féi i leabhar Geesis tá sé ráite i taobh Ábraham hrei seisa a iaa, aus mheas a iaa é si maíréatacht aie' ; aus leis si tutar le tuiscit urb é a chreieam

tosach buús íréatacht a uie Mar a úrt cheaa, is ioasedaqah aus a rao uile e shuáilcí reiliiacha aus moráltachtaFíréatacht aus cir aus ceart: is ia ia aus bheith saor rua bith a lochth a caireamh iir a uie aus Dia, aus acaireamh earai féi uile

Is ú a lua, b'éiir, o bhfaihfeá brí leatha e ocal i saothahomái Acui Ní hao iotas é si, éarfá, uair a chuimhío



44 PRI Ó hNNIN

Ach llimis ar a bhrí horála agus gaimis faoi deaa

foi leih de i é si go gcaihdh an réan cúram speisiala a'aicmí áirihe den phobal Mar a scríobh J R Donaue Chaof all srands of Israel' s radiions is concern for he wiow hhe poor and he sojourner in he lan'19 á seo le feiceáil Chonarha féin á éan éagóir r heoraí ná learomheoraihe sibh féin i gcríocha na hÉigipe á ciap bain

ílleacha'20 [Exod 2220 2] Agus á a -éileamh seo bnádúr Yaheh féin Cuireann an Tiarna an híréanach i bugann S cear á mbíonn fai haorsmach' 21 Tá na fihian gan ais e ar haoine nach dugann air ar éileamh seo an Cagus arís agus arís eile ugann siad go soiléir le iscin gu

reiligiúnach é chomh maih le bheih ina aihne mhorálbeach is ea an slioc seo ó eremias



AN BOBLA AGUS COTHROM NA FÉINN

an dul as ag an é a deir Creidim i nDia' Is inann an creideamh us dearbhú áiríreacha i leih bair an chir

A sach na haise se hugas san áireamh sraih ráieas igiCailiceacha mar hianaise ar spéis fai leih i gceiseanna cir ár linAgus nír cóir gan admháil gur spéisiúl agus spreagúil an éablúd mein chh fada is bhaineann le ceara an duine dannaihin agus a cur chun cinn agus a csain sa lá inniu Agus

is againn freisin an méid aá á dhéanam agus an éd aá á ulaiag Crísaie uaaigh sagair siracha bráire agus easpaigáieanna éagsla ar fud an mhain ar sn an chir Ach ní ler d'ainnein nach beag é Mar de réir léargas diagacha is féidir a chi lei Dara Cmhairle na Vaacáine g háirihe caihdh an Eag

féin an Eaglai imlán an Eaglas mar insiiid' bheih ina slas ddman i cúrsaí cir chmh maih le cúrsaí eile Is sacraimin Chr



PDRAIG Ó hANNIN

·6 Feic O' Brien agus Shannon Ar ndóigh, ar na ráiteasaí is fearr achohairle Easpag Caitliceach na hÉireann tá The Work of Justic

Fe�c Justice Love and Peace. Pastoral Letters of the Iris BishopsBAC, 19797 Feic Donahue, jblical Perspectives on Justice' i Haugey (eag.) T

that Des Justice. Nua-abhrac, 19778 ibid.9 Bauer (eag) , Encyclopedia Biblical Theology. onain 1

Righteousness' (stice)

10

Tá cuntas aith ar bhí sedaqah agus téaaí gaolara le fáilop cit1 1 s 1 , 1 istriúcháin na dtéacsanna scrioptúrta uile de

Bíobla Nafa eag Fiannachta

1 1 , 14 Gein 1

15 Feic Summa Theolgica a Iae, go háirithe Q8 1 a, !Iae, Q8, .5. In thic.

1 7 Tá b i i Phl l fáil Ph bl h :



EIE GU íEIE

OL IIU Dara Ó Turlaig

Is dócha gurb é an ráiteas is tábhachta i dtús báire ná nach mbeadan t-ábhar cnna cainte inniu in aiste ar dhíchreideamh s a bhead

n aiste ar an ábhar céanna tríocha blain ó shin, go háirithe in iinAn t-athrú a d'ág an scal amhlaidh gur glacadh go forleathan díchrideamh inár gcomhladar. easpa anase anois go bhfuilteag gacadh leis an íchreideamh seo, ní amhán mar theoirc, ní amhámar argónt intleachtúl, ní amhán mar théis ach mar bhealacmaireachála i ndáiíre. Dá n- dmhódh

ine go poiblí sna caogainár chred sé nDia chirfeah sé seo an duine úd lasmuigh dó ói i l ó h bh h í i h h á



DARAC Ó TURLAIG

sé édrom cng gus folmh is é crm n helsimh Chríos hispeáin go bhfuil sé chomh résn gus b'éiir níos obrehn r ár ngnáh-eispéires coiin rí shile n chreidim

Tá sé suimiil le feiceáil go bhfuil n íospóirech reh icreidmhech gus n díchreidmhech g lenin r ghidh r leeispires n duine in iond cruhns r Dhi Tá sé suimiil go mbrehníonn felsn díchreidmhech r gcuid oibr

sghs léiri r shlí bheh á bunihe go deimhin chenSechs Mrx is é n crm á cu ná díchreidemh mhínhórs gus gn id bheih mr chisiheorí i gcenns glumór i gcoinne n Dich í gá n díchreimh chosincurh i bhfeidhm i sol ormhó n chine honn

Tá n creidemh mrbh nó g fáil bháis 'édr go gcuidíofelsn indich leis n mbás seo choh in gcud scríbhneoire



DÍREIDEAM SA SAO

sur gus d'mg slu den ne donn le n urán

rnned sn mí seo. í ronn m elsún nne de eí n dá ogd domnd seo n r mes unús n les n dune, rud hí mr ríomegs g gCríosío. á m rud é go rb nn r n dá ogdsn ní ed sé n ulng, n bás ná n rullío r n sál s'édms dénm gn den sr seo, edd n ore

n n gu nnse. Ní ú únn drd r do desr sn ed sé níos earr dúnn dúl dúnd r.

UL CHUN CINN NA HoLAOCHTA AGU NA EICNEOLAÍOCHTA

Ses n onnn Je sn Eolío s éd seo, á e

cun nn dén g n meon elío'. Tá rue omándé n meon seo r ár smone le n nádúr gus o árt



DRCH Ó TURLGH

ionad an dearcad eile gur tug Dia don duine í cun aire a ta

di aus fobairt a déanam inti í chruthaíonn an orbirneolaíocta seo nac bfuil Dia ann go dearfa, ac lagaíonntuairi go bfuilimid ag brat air

Lám leis an dul ar agaid an eolaíocht agus sa teicneofeicimid fás na gcatraca T nís mó daoine ina gcónaí céim aó teagmáil díreac les an nádúr H uintir cathra ag bratséasúir, ar an aimsir ná ar an talam féin sa tslí céanna is adtuistí iargúlta Tá seans níos mó ann nach nglcfad siad lnádúr mar crutú Dé, mar ábar iontais

Tá cuid mait de na teidil traidisiúnta a úsáideann Críostaitainmneaca Dé tagta ó cúlra iargúlta cur i gcás ia mar

Dia ar Curadóir, Dia mar Tiarna Taln Cailleann na téseo órán dá brí do luct cónaite na catrac Caieann an



DÍRDAM SA SAO

Le nn dó teorainn na hinteachta a shroisint, tháinig an dagac

chun tosaigh ag tabhairt éiriú agus tuiscint níos cruinne agus nfoirfe ar hia léiriú a thug an Bíoba dúinn go hiomán Ní ghlaca thuieadh leis an bhfeasúnacht mar sheirbhíseach nó giola ddiagacht Fiú amháin na easúna credmheacha, admhaíonn siad gféidr eis an bhfeasúnach seasamh eis fén mar eoaíocht í sé achun tacaíocht a thabhairt do dhiagacht ar bith ná do chreideamh f

leith Teoiricí na bhfeasúna Críostaí? Bhuel, is saghas secuphilosophies' an chuid is mó díoh, ní sa bhrí aindiachach de achbhrí nach mbraitheann siad ar aon Scrioptúr ná léiriú diag

B Tá mórdhifríocht idir an chiú haois agus na haoseanna eie mai

eis an mbéim agus an tábhacht a thugtar don duine is or an cás sgo háirithe sa bhfealsúnacht Is féidr inn an bhém seo a rianú chom



2 DRCH TRLIGH

Chruthaitheó ach an oiread Is é príomhthéama Sartre ná nahinn an duine a scrúdú mar saghas ainmhí a cruthaíodh fai dhéanaimid staidéar ar phandaí agus ainmhithe eie Tá an uathúi Ní féidir inn an duine a chur i iosta eis na hainmhtagus deifníd chruinn nó éargas iomán a thabhairt air Tá muiddeifníd Ina ionad seo, ní mr dúinn éachaint ar an duine mar ceist oscaite, Man is essentiay a subjct and nt erey an obje

s a rst person event and not sim a thir person event' Iatá i gceist ag Sartre anseo ná go bhfui an duine aonna shiomán Tá sé ú amháin saor chun a nádr féin a roghnú Iadhb, an cheist tá roimh chách ná, cén saghas duine a dheineaféin? Caitheann gach duine a eisint, a nádúr féin, a chruthú g

ar bith Ní féidir sainmhíniú a dhéanamh roimh ré Tá sthábhachtach de réir Sartre cuimhneamh go aghdaíonn trá



ÍREIEA SA SAO 5

é go bhfuil Sartre ag tabhairt saoirse don duine ó gach rialú, ó gac

riaacán, ó gach morátacht chun a nádúr féin a chruthú, is beag asólás atá i ndán dúinn i neireadh na dála Tá ia agus saoirse auine i gcoinne a chéil Ach á an dune saor agus á bhrí sin niacht ann Ciaaíon sé seo go bhil an duine leis féin go hiomláNí féidir e haon uine eie muid a threorú nó comhaire a thabhaiúinn i eith beaach maireachtáa There are no Ten Commanmen

I can loo to in orer to n out if I am choosing correctly There an universa standards wrtten either in heaven or in men's hearaainst which I can match my behaviour'

Mura nglacann duine e tuairim Sartre go bhfuilimi saor go huiis go hiomán tá sé ciontach i mauvais foi' Is séanah ar an tsaoirse a

mauvais foi' seo Is éard atá i gceist aige ná nach dtaitníonn le daoinbheith saor B'earr leo mothú go bfuil tionchar ag an domhan tha



5 DARAH Ó TRLAGH

glaiseacht a thg lámh láidir don díchreieamh, is sin arNíor thg an teiseachas dúinn ach liriú ar an bheatha díchreidmslí bheatha a bhí naithe go domhain sa bhchiú haois. ch atá �gceist sa harxachas ná deireadh a chr go dearfa gcreideamh. a lá atá inni ann cónaíonn 70 de dhaonra an di dtíortha a ghlacann leis an gcóras arxach ags ní ú tairim Reagan a ghlacadh anseo, tairim nach bhfil sa harxach

glaiseacht nach mairdh ar feadh i bhfad. Ba aindiachaí é thús báire. Sna blianta tosaigh ghlac s iporái ollhór ó eGearmánach eile darbh aim Ferach. Ba tairm Ferbacraibh sa diagacht ach seachmall a crthaigh an aigne dhrthagh midne Dia, níor crthaigh sesean mdne! adann? Is an une ilechabhrach, ilechhachtach, ilegh. Is ard atá san Diacht ná na trithe b chóir a bheith ag an

Í



DÍCHREDEH S SOL

gur cúis ainnise a ngnáthshao, bhue, ní foáir nó gurb a gcoibre is is eis.

Sna comhuadair chaipiteacha san Iarthar tá an obair faoi áthagcoine daonnacht na saite in inad bheith ag cuiiú i. Laghdaíoan caipteachas maitheas na hoibe mar coimeádann s na tionsags an braús i ámha deam beag daoie. Dá bhrí sin, ní fidir na hoibrithe aon orbairt ná aon d chun cinn a bhaint amach. h

tarmaíocht arx a úsáid, The mode worker is aienated'. Stortha caipiteacha tá gach uie rd, an reiigiún, an dí, na heaaíocumtha d'aon ghnó cn an neamhchothromaíocht seo a dheimhagus a dhingiú agus chn brú ar na hoibrithe gacadh e cib ruthgtar óih

Le inn dúnn bheith ag trácht ar toi D', Geann na nDeor' ag duaiseanna s�a aithis', nH á úsáid againn ach saghas aisingí ch

Ó



DARA Ó TURLAG

nnn s n o nlíonn s n bfuil s it s ós sóisilt n ií súl ní af n s

itil tois n noif s on sol sin us btitf s s il.

A n boint so b'ii o b s úsi toidéanam

(

tuiimí t tut ss aus ax i toiim. i St n bfaf ia bit nn to

ló i sois fin. Snann Max i tois u st nn a lis llnn sinn un oan iont i bf sn litis lo in ion súil íiú a n n sofaint l totaí, ss us iontais il tín ui oibu suiiúil foi lsún n iú hois inn n n s

si o iomln n mi tá it n flsún il. aíonb'ii n ui n Cíostío o lo bi us n

Í



DÍREIDEA SA SAO

t l , l s, l tml l l n t nns súl l nn n stts n t sp mínú s

m s mth n n n hsps s, n s us Élínn s mínú, mínú shínn n mn s us thínn un snn



AN BÍOBLA AGUS A MORÁLTACT

Rapael Gacir,

Roinnt blianta ó shin is beag seans go mbeadh diagaire aag c'int ar n Bíobla agus an horáltacht.' Tá cúis shimplíSna laethanta sin eiridís gurbh ó na húdaráis s an aglais ha

a tháinig na freagraí moráltachta. In ionad lacht ar n Bíoan horáltacht' bheidís ag caint ar ábhar mar An Pápa horáltacht' nó Na haspaig agus an Mhoráltacht'. Nachsin bheadh le rá a thagann an ortheagasc moráta? Nach dceist mar sin a tharla an Reirmisean?

San am sin bheadh roinnt mhaith aitliceach íchompo

caint faoin mBíobla gs an mhoráltacht á rá gur nó Protastúagus contúirteach dá bhrí sin Bheidís ag rá: á leantar leis an

BOBL GU ORL



BOBL GU ORL

úaás n Bhíob in rgóintí morá nó nir tá ceistenn mre réitech ginn?' Tgn sé seo, dr iom, pictiúr níos soiéire dúi

r cheist theoiriciúi n Bhíob gs n morátcht. Féchimis bpointe seo r dtús, roimh dh r ghidh chn rdí níos priticiú

én túdrás tá g n Bíob i gcúrsí moráltcht? n féidir Bíob bheith in údrás deiridh? n údrás deiridh é i gcúrmorát? bir go bhfi tú g éistecht e beirt g rgóint, foi ábh

cosúi eis n gcoscrdh, b'éidir, nó insint bég, nó íoc cánchDérfidh dine c nch féidir coscrdh a ái, nó brég insinó cánch sheachint mr ghe r n fáthnn seo ens. gtbhrfidh sé n fáthnn dit, cenn i ndiidh chéie. r n toeie den scé, dérfidh n dr dine gr féidir et coscrdhái, gr féidir et brég insint, gs cánch shechint, gbeidh fáthnn gs smpí ige freisin. S dá chás, iter fáhah d dh ái ith tú h h ói t éit

6 Ó Ó



60 RAPHL Ó GLCHÓIR CSSR

thiscint, caithdh tú eolas a bheith agat faoin gcomhthascríobhadh iad, faoi chspóir an údair, ags foirm na scríbhneoifin.

Bíonn cialla agsúla ag na focail channa nair a úsáidtear iad nó i leabhar staire, nó i dialainn phríomháieach. Is an comhatá tábhchtach chn a míniú ceart a bhaint as na focai. á Thit na Rúisigh faoi chmhacht na eiriceánach, cn bhrí

na focail seo? ath míeata; ciche peile, b'idir? Tgann an sin nod beag dúinn den saghas deacrachta atá omhain ar an mble crthú gr leor treoir an Bhíobla dúinn inár mbeatha morágo lá. Is fidir leat sleachta as an mBíobla a la, dar ndóigh, an deacracht ann fós chn a bheith cinnte gr bhain t an míni

astu. Scríobhadh na Scrioptúir na cadta bliain ó shi ags úsáseanteangacha doilire sna tacsanna.

Í Á



N BÍOBL GUS MHORÁLTHT

tíú dhb étech nn chun net n Bhíob dúnn theo bheth dhehnú D'éch dtosch n bhdhexeei (tuscnt thécs n Bhíob), us nsn n bhdheirieoai (técs n Bhíob chu bhedh) Go n hdhiaaa n tíú deccht, us s éd cú oc seo:

Ní bhthenn snú ch ue oc t s Bhíob n

cud bh s SenTomn nch bhu bnt bth e ensnú : díthe us ch bhí oúnch d nos én hn sé íthbhchtch o tud gcóní u ebh cedh é Bíob dtús be, scé osthe Dé d hunt Ní ebh eé do ch cest bhe t gnn ó o gus ú hn, onnt dn ch bhí íthbhachtch u hn ch bnt béí, nó es n tSbód ní ghcmd o bhfu t bhunúsch cu nn



62 RPHEL Ó GLLCHÓIR CSSR

Bíola i a iall ia úsáidtea a oal riaaa N

tigiid a Bíola, tigiid Cíost, ags ní éidi eata a aitea ga aite a eit agat a Cíostái ag iaid éi a a a oití seo go léi ea

geaad die go li ag ísliú a iotú ags ag tioaa teasa d'oail daoa ta iata oilsite é aá tá a Bíola ia leaa iatana sa iall áiit

oal atá i geist aseo), ní leo é a teoi eata, ags de a éasú gieaált atá ilíite aga

C a eite éasú seo oiiú i aait amái: Nleat eata íostaí a aitea ga úsáid a ait as a idaoa si a tg ia dúi go léi a otaas Ní

á go iliid ag téigea é ai a deiriid a leo aa éi a teoi eata á gá le staidéa ags le itle

Í



N BÍBL US N L

dtabharfadh Dia na freagraí go lir dúinn ach is an mhórghlóir

thg s dúinn mar dhaoine nár thg s na freagraí dúinn : is comhoibrileis inár mbeatha mhorálta atá ag teastáil uaidh.s minic argóintí agam le daoine nach naontaíonn leis an dearcad

seo. Tá a ios agam gr dearcadh scanrúil i slí amháin. r thaobna síceolaíochta de bheadh s i bhad níos simplí a rá: Ná bíodhbairt ort tá riteach ar gach ceist sa Bhíobla cheana fin' nó Ná b

ag cr trioblóide ort fin; faightear na freagraí go lir ón dream bhfi an túdaras sin ac.' Bheadh gach rd go hiontach dá mbeadhár saol mar sin. ch nl. gs ní gá dúinn imní a bheith orainn dbharr sin. Is Briathar D an Bíobla ags is Brontannas D ánintleacht. Sin an tathdhearbhú is fearr atá againn.



IOAD A SALM S BEAT SPIRA

Rsín Uí

ar a ectear dosa é, tá trí chest le freagart ag san a Cad a thugse les an eatha Sporadálta? 2 Cad ad na Cad é

onad na Sal sa heatha Sporádalta?

1 THUIGIMSE HETH PIODTIs daone daonna snn go lér, s é sn tá cor ábharúl, anagann a bhful gá age le cothú ábharúl chun é a choeád slbeo don tréhse theoranta aa atá age sa rocht a bhful

ndógh, tád ann atá tar és arrachtaí a dhéanah a éd snhréagn ach chuge sn atá anseo



N SIL S BHETH SPIOLT

baste i aim Íosa Crost NH ao each ár cruthaoh os áie

a uie aoa Nach eir eabhr Geeasas i us ach mebrao Íosa Crost féi as úi sa Soiscéi Nuair a chruthDia a uie rie Sé ia rea us baiea ia chmhcosúafi Aus meabhrao Naomh Eoi úi

Bí n Brithr nn i dtús báire

gus b n Brithr in éinect le Digus b Di an Britrgus glc n ritr colinn donngus chónigh Sé inár mescTugdh n dlí go deimhin trí hoisch táinig n grást gs n írinne tr Íos CríostChun chuid féin táiniggus níor glc muintir Êch n uile dhine glc ÊThug Sé de chrt dóibh



66

Péis is ea mise ; ní duine mé

táim i mo scéi béil ag na daoineagus i mábar aiise ag an bpobalGabann a bfeiceann mé ag fonóid fúmcroitheann siad a gceann agus pus orthuB a muinn as an Tiarna go saorfa é saoradh seisean é, más air atá a greann

Tá mórán madra i mo impeall

s áim crioslaie ag gasra bitiúnachTollann siad mo lámha agus mo cosa;féadaim mo cnáma go léir a chomaireamhBaineann siad lán a súl asam go sásaRoinneann siad mo chuid éadaig eatarhuagus caieann sia crainn ar mo cótac ná bse i bhfad uaim, a Tiarna;

mo cabhair hú! brosaigh chun mo cúnaim(Sm 22 29,

M BHH PORÁL



M BHH PORÁL

Tá tSltir roite i cúi ebhr imheách I -I 4272; III 73-89; IV 90-0; V °7-5°.

irtear 73 sam i eith Dháiv ci cu i eth Shoimh, mhuiter cui bhe cu e mic Cór, e hAsf, e ois aus mr siAch bht tá mhras cite húi ché Cite mfo r scoáir us r ucht éi tráchtis mór scrobh aitihe hémh chu chrthú ch é Shkespeare ch

á chep sothr a chirter i eith, ch uie éii eie e céa, boh cu! Ach má chreiimi ur foi thifeh ái Spiori Noimh a scrobhh ob, is é si, ub é féi is úr o eabhr, eicim c ia thobh o mbeimis n iomrc m mú irrih hémh amch cé ámh haoa 'úsái Sé chu A eabhr scrobh Nár he11 Tir úimbe Sé féi as A Phric1t i, e Eais, ár treorú

68 órsN U CHUILL



68 órsN U CHUILL

Sm. 30, 92, , 8 agus 38 . Níor mhiste a rá nach sa tSaltair aa aightear sailm nó uanta diaga - táid breactha ar ud an Bh

ah go tugtar cainticí orthu nuair atáid lasmuigh den taltair (magnicat agus a Benedictus sa NuaThiona). Tá samplaí uimhir a 2 anseo le fáil in Iseia (38 0-20) ags in Ióna (IISeo salm 38 :

Tiarna gabhaim buíocas leat ó chroí

óir déist t le briathra mo béilSeinndh é duit i banaise na n-aingeaagus sléachtfaid mé ag do theampall naofaGabhaim buíocas leat as ucht do buangrá agus do dha sháraíonn ar (ar cualamar riamh ft)Déist t liom nuair a glaoig mé ort;ags cuir t le neart manama

Molfaid ríte uile na cruinne t a Tiarnai hl i dh i d b i d béil

SLM S SPORDÁLT



SLM SBHE TH

SPORDÁLT

(i Kaee e Enzenen caoineadh an duine aonair an cineminicí sa tSaltair. Bíonn cur síos éigin ar anchaoi an adhraitheogcónaí i gceist anseo ach is féidir idirdhealú a dhéanamh idir na saithríocha a ghéilleann go bhfuil fulaingt i gceist mar phionós de ban pheaca agus cinn eile mar a náitonn nó mar a ndearbhaíonntadhraitheoir a neamhchiontacht éin. Is comhthréith acu go léichinnteacht go gcloish Dia a nchanní (Gewissheit der Erhru

(an modh is nuaaimseartha' atá ag lucht healing' nó cneaaithe cis sprie a eirtear iom fág gach rud aoin bhórsa aith (Dach glac leis roimh ré go bhi 'achainí cloiste aige). Uairebíonn móid nó geallúint shollúnta de shaghas éigin ag a dheire(m.sh. Sm. 5 22 424 5 4 20 0 40 2 4. Tá uimhir 22 ar en chineál seo é luaite cheana: an sa d'aithris Críost agus É ar an gcrois chéasta ach seo salm 4 da

7° RrsÍN UÍ CHUlLL



7° RrsÍN UÍ CHUlLL

nóDe profundis clamavi ad e Domine :

Domine exaudi vocem meam

(v Knis psalmen - na Sailm Ríoga: tá nís mó airde á thabhaina sailm seo de réir a chéile mar hianaise ar cheiliúradh na gctábhachtach a deirtear a chleachtadh ríthe in Iosrael na réamheisimsuas go dtí an 7ú céad R (c ) (msh Sm 2, 18 , 20, 21 , 45 , 101 ,

132) Ní miste a lua gur trína nábhar agus nach trí aon phafoirmiúil a nasctar na sailm seo Tá salm II ar chean de na sangnás oirnithe an tsagairt Déanann sé an séaladh síoraí a chuirtea anam a mheabhrú dó : Is sagart thú go brách de réir ord heilcizSeo é an salm (An fotheideal atá air i míobla haighe Nuad: C

Rí agus Sagart):

N M BHEH PORDÁL 7



N M BHEH PORDÁL 7

Jeusalem Bble r., ach uigtear dom go bhfuil gach ceann acubunaithe ar rangú Gunke, a bheag nó a mhór.

Cúpla focal anois ar an bhlíocht nó éarsaíocht Eabhrach. Cé gusaothar mórán ámh agus croí thar na céadta bliain na dánta aoibhnseo, tá aonacht ag baint leo a mbeif ag súil leis agus iad scríofa faothinfeadh an pioraid Naoih, piorad na rinne. Agus tá áilleachthar cuimse ina bhfriotal a chorraíonn an croí ú amháin sn

haistriúcháin.Tá liosa ag Anderson, huasluaie, ar an gcomhthreomhaireach, anghné sruchtúrha, a deirear, is ábhachtaí sa bhlíocht Eabhrach seanois an chuid is sunasaí díobh:(i) ynoymous paalelsm comhhreomhareacht chomhchiallach an oirm is simpí de mar a bhfui an líne líochta roinne ina dhshliocht, lne ina ndéanann an dara sliocht athrá ar an smaoineah s

2 RórN U HLL



2 RórN U HLL

() ar-ke arae comhthreomhaireacht staighriúil nóneach, dhéanan athrá ar chuid den chéad sliocht sa dara slioa chuireann leis ansin, m.sh. (Sm. 29 2)

Tugaigí don Tiarna, a chln mhac Dé,ugaigí don Tiarna glóir agus cumach !Tugaigí don Tiarna an ghlóir is díol dá ainm;ugaigí adradh don Tiara in éide naofa

Luafad an séú comhthreomhaireacht mar measaim o bsuimiúil cé nach bhfuil sampla as an tSaltair féin agam chun

(i) Inroere araem - comhthreomhaireacht indrithnéanan ar a laghad ceithre shliocht an patrún ab ba m.sh

ocail 23 , 2)

SILM S BHETH SPIORDÁLT 7



atá á nochtadh ar an litríocht garaiteach,* agus nach c. 270 R.C. lonnaigh na Ceiltigh san Áise Bheag, agus is déanaí ná sin a cuiread

Leabhar na nOlagón leis an mBíobla (Ach cíeam leis na sailmaoi láthair) Tá 2+2 coitianta go leor mar rithm. Gheibhtea 2+3

4 2, agus 4 4 uaireanta, agus má bhíonn trí shliocht i líne, bíon3 + 3 + 3 nó 2+2+2 iont.

Luaad an aosti patten, an patrn acrastach nó aibítre go gairid

dán a bhuil céad litr gach líne ag reagairt do litreacha na haibítrEabhraí aoi seach m.sh. m. 34, II9 agus Olagón I-IV - chun cbhrle daoine iad a chur de ghlanmheabhair, b'héidir? agus b'héidir gucumadh iad in ómós do Dhia arb é tús agus deireadh gach uile ní É

3 OD E PODÁT

Deir an tAth. Louis Bouer linn ina léacht bhreá ar Na ailm aus Aalais :

4 ISiN ui CHUILL



4 ISiN ui CHUILL

céalmhuin glé iontu a cheadaonn dinn du cun nna oisithe i eit na gceisteanna reiliginda go éir a

N hioad más ea go bfuil nos mó tagartha sa NuaTtógtha as an t atair ná as aon leabar eile sa tSeanTiom83 tagartha as an tSeanTiomna luaite sa NuaThiomnago bhfuil 1 16 tógta as an tSaltair)

Tá cuid de na sailm a cumadh ar bhon pearsanta, go bncóiríodh go hoilte chun eidhmi mar ua iotirgeacha.

deitea linn ó ia¡aise an Scrioptúra éin, na Giúdaih ag salmina ngnásaí eiligúnda poiblí chomh ada sia leis an tréichéadthug Iosrael aghaidh · ar n Canánaigh, míle agus cúéigin biain R.. Nó bhíodar á gcumadh chomh ada sin sia,é, agus á salmaireacht go poiblí sa tréimhse réamheisimircigh

..) agus ó shin i leith, ma a deirtear lnn sa Talmud, leachanónta rl. na nGidach, ag tabhairt le os go ú cad iad n

N SL S BHETH PORDÁLT



N SL S BHETH PORDÁLT

Is iad na sailm croí n phortúis, paidir na hEaglaise agus mar

mholann alt 100 den hunreacht um iotirge Nafa ó dhara Comair\a Vatacáine:

Bod ina ca a téadait anamaca, na píomhttannagus go hiit tth a Easpatan a ciliúradh i gcomar saEaglais Dé Domhnaig agus a na féilt is tbactaí. Moltar dna tuataí féin an oi cibé acu i dtannta na éir nó i dtanna chéil nó ú amhi lo féin.

Is ea, bhí na sailm de síor ar a bheola ag Críost. Tógaimis, mashampla eile bhí m. a 22 gainn thuas) , na íáití :

Is méana dóibh so at boct ó spioad,óir is lo íoct na bhaithas. (Sm. 37 Is méanar do lucht an dobróin,

óir sólsófar iad (Sm. 1 5)Is méana dóib so at gla ó croí

RÓISÍ Í HILL



RÓISÍ Í HILL

bhfuil. Ní foláir slí éigin a aimsiú a cuird ar cumas i látair urnaí a déanam de n sailm agus a saintréite sp

agus litearta a mheas agus a mheá.7 Léitear nó cantar na sailm de réim díreac trd síos (in diféadfaid dhá taobh an chóir uainíoct a déanam ar aslí is go gcanfaidh gach taob gach re rann nó stro gacndiaidh a céile, nó is ceadmhac na sailm a rá nó a chfreara. Is iad sin an dá slí traidisiúnta a úsáitear san bfuil teist na taithí orthu leis na cianta ada.

18 . Cantar ainteaan roim gach salm leis an nglóireaddon Athair 7rl.). Is ceadmach an t-ainteafan a atrá nchanad tar éis an salm a chríocnú, ac nH aon chaitea

Tá tithí agm r chndh na slm thll s Bhritáin - i mBAch bhí an grúp len rbhs - a thugnn Kristenion(Críostithe n Briotáine) orthu féin, s Bhreatin Bhig nur

chuigh slu beg ginn ó Éirinn chun sechtin a chithl i h l dh d i d i il h h

N SLM S-BHETH SPORDÁLT



mBriotáinis agus go bhféadfaí an tinstealladh céanna a thabhairt d'aoteanga - go mór mór do theanga chomh ceolmhar agus hom

spioradálta leis an nGaeilge, ach cur chuige.NH aon chomhluadar ag canadh na salm (is é sin an prtús thú

deireadh, atá i gceist agam) i nGaeilge, san lá atá inniu ann, go bhodo. (B'héidir gur toisc ár astrídh a íobla, agus na sailm gháirihe, go Gaeilge, luath go leor inár stair - mar a deineadh s

Bhreatnais, aus anghrá ag na Beatnagh dóibh dá réir agub'éidir nach raibh aon bhlas againn ar na sailm i nGaeilge faoin taca dtángadar ar an bhfód) . Ach nach féidir an taoide sin a chasadh, maa deirim, lis an istealladh ceart? Ní eicim, ach chomh beag, caina thaobh ach gcanfaí na sailm mar a chantaí i aimsir Dháiví - lceol téide cruit, cláirseac, veidhlín, giotár (i gcead do dhaoin

áirithe), agus le hurlisí gaohe feadóg, píb rl.; uirlisí, den chuid (

RÓISÍN UÍ CHUILL



RÓISÍN UÍ CHUILL

Bíobla Naofa, An fQil An Sagart, aigh Nuad, 9 8 Coineadh na dTrí uire le Angea Partridge foil ag A Cócho

ÁC 983 Critical Introduction to the Old Testament, A . le George W Anderson

Duckworth, Londain Shasana, 959Guide to Reaing the Bible, A (The Old Testaent) le Danie E

foil ag Sheed and Ward, i Londain ShasanaHistoire Sainte e arie Fargues foil ag aison ae sa bhFrain

(Foil i Béara faoin teideal The Old Testament, elections, N

and Commentary foil ag Darton Longan & Todd Ltd i Shasana, 960)Hol Bible, The foi ag Jaes Duy, ÁC, 866

How Came the Bible? e Edgar J Goodspeed, foil i Nashville, SAIntrouction to the Critical Stud of the Hebrew Bible le J Wingr

ag Clarendon Press, in Oford Shasana i 982Jersalem Bible, he foi ag Darton Longan and Todd, i Londain

New Smith's Bible Dictionar, The le Willia Sith, leasaithe ag Leons i gcohar le Virtus Gideon, Robert F Grible, J W



A UIE AGU A TOAÍE ÉI TEIL E CAVi

An tSr Stea Ni ioa Pád

Duine de mhachnóirí móra Crosta na linne seo ba ea Teide Chardin. osánach ancach é a rugadh i Sarcenet i lár na r

sa bhliain 88 agus a uair bás Domhnach Cásca 955. ar mar gheolaí, ach go háiithe mar phailéointeolaí - duine a dhéstaidéar ar iontais - bh clú agus cáil idirnáisiúnta ai i rith a haoi

N bhaineadh sé le dealramh, déará, go gcothódh staidéar mateoiric nua easúnachta, agus léargas nua spioradálta Críostaí. mar a scrobh Teilhard é éin dá cholceathar sa bhliain 935, lé

an am atá thart dom conas mar a thógar an todhchaí agus t

80 ST NIe HIOL PHÁDRI



sa Ríocht Dé úd atá le teacht Thug sé n ar a aiste údmar a scríobh sé féin sa réamhrá tar éis 40 bliain de mhach

leanúnach, tá an ís bhunaidh chéana aga den dohan chaithdh mé a chur os comhair a tsaoil agus ligean o doibheith páirteach inti san oirm is foirfe di do am deirea' Iís seo en Chosmas, mar sin, atá croHár theachtaireaht Theil

Tá sé bunaithe ar dhá oinse nach mór d'aon diagacht Chr

brúchtadh astu:a) An Scrioptúr, ach go háirithe i gcás Theilhard, an Chríosteoa

atá fréamhaithe i Soiscéal Eon agus Litreacha Phóil Naofab) Fealsacht neamhspleách a chuidío li Foilsiú Dé don d

a thuiscint Fealsúnacht NuaPhatóach, cuirim i gcás, ar b

Naomh Agaistí úsái aisti gs fealsúnact Arastatai a bhíh ú N á D'A í Ní h i Th ilh

N DINE: TEIHD DE CHDIN



ngluaseacht leaúach orbart a chosma ó sa Chosmaghar a thuga Telhar urth

Is taobh stgh de struchtúr córasach a héabhlóde a thaforbart ar léaras aa Thelhard Cuío sé les olsú Ddue a thusct Teorc leatha gharáta eolaíochta í a tseo agus í críochúl amach s amach éachams ar a chosmeolaíocht seo chomh math le hodhreacht mhachamBhíobla agus a Críostaíochta

Athío elhar trí mhórcém sa phróiseas ar és a p a thabhart do thosach a phróss ar fa, e rér a faséar fál aga amhal meacht a Phléasctha hór thug Cosiniúint ar a céad chém

N mór a thusct tosach ur lér o Thelhard go rabh

ar a éabhlód Bhí a chrue mar a bheah sí ag leaút a

82 STELLA Ne GHOLLA PHRAG



ar an gcomhios a théann leis an mbeatha ainmhoch go t gur eaan chumhacht mhachnaimh.

Ansin tar éis na milliún bliain ba é an toah a tháing ar phróseo na héabhlóie ná an uine féin, an torgánach is mó eagair agcoimpléasca ar fa D'héa an uine ahmhachnamh a héanamféin agus ar rua taobh amuigh e. h cumas teibochta aige. TTeilhar an téarma Meohiiúi ar an triú céim seo - breith forbairt an chumais mhachnaimh. Is cui e ghluaiseacht éabhlóina cruinne é a théann ar aghaih ag sormhéaú na coimpléascúleagraithe i treo an tsárchomheasa ar fa An Meonsféar a thuTeilhar ar an sféar seo na hintinne atá lán e mhachnamh agughrá aonna. Amhail an ihsféar ar a bhfui sé forshuie, agubhfuil gach ru beo ag teagmháil aus ag iirghnomhú lena c

shamhlaigh Teilhar an tsraih seo ag c1úach an omhain mar chh bh i i tl ht il h h Tá b ilih l héil

AN DINE : TEILHARD D CHARDIN



ag dul laigeacht go haibícht ag cur réamhchéimeanna taobh thdínn is osúil leis an athir nimhe sinn agus é ag sceitheah a chcraiceann. Ar gach taobh ínn tá fahbanna le réiteach. á drochbar an gcomhghaol easpa inracais go hinmheánach agus easpa uafáscomhréire sa timpeallacht sheachtrach. Agus tá na comhgaolta cortheacha seo le sonrú ar fu n domhan mhóir ag saobhah an Mheonsar fad Gan óchas againn as an tochaí agus as ár gcumas leistohchaí sin a threorú i ceart eimi cloíte ag na fahbanna atá i

timpeall inniu. áimid thar a bheith imníoch fúthu mar atá. Is anseo go bhfuil gá mór le sceolaíocht mar is í sin an eolaíocht is sainchun stadéar a dhéanamh ar thaobh spioradlta an duine. Agusndóigh is é staidéar an dine an staidéar is tábhachaí ar bith mar sa duine atá iomlán cruthaíochta Dé.

Déanann eilhard an pointe seo i ndeireah an leabhair einian Dine mar aithníonn sé an easpa cinnteachta sa duine faoin

TELLA NIe GHIOLLA PHDRAIG



chun du ar aghaidh agus a tharraingeoid sinn in airde chuTá mota eie ag Teihard faoin ts is fearr dinn sin féin a o

msh du ar thóir na rine agus na feasa i dtóamh agus gan a bheith againn ar sheachas saota amhái Agus sa chuid dden eahar ar fad taispeáan sé gurb an Chrostaocht amhin ann comhonadh na se a chur ar fái dinn Is é sán ionChrost an árrinne Is trd an ioncho a ganah an dompheaca agus a aontaodh Crost eis an Dia a chruthaigh é Is

féin ár gach ái, mar a éarfá, agus is ag an ngá Crosta amhan chumhacht uiochais agus teacht i áthair pearsnta á dtchun crche

Brúchtann an dara foinse i sporadátacht Theihar de ChargCrosteoaocht Is éir dó gur ionann Oimge eoirc na héab

agus a Cost aiséirithe Sa aiste d An ríostach ars, tar cur sos ar éabhóid domhanda faoin teiea Comhchruinn

N DINE : TEIHRD DE CHRDIN



s ó 120)

Tá léargas uile Theilhar asi.Ag éirí as a teoiric seo faoi Chríostú a Cruie, éaa sé po

tábhachtach eil. Nírbh é ba mha le Críost a omha a sheachach a bheith iocholaihe a. Mar a ir Nomh Pl arís leiFilipigh, Chuir air riocht a sc1ábha agus tháiig chu bheithhuie mar chách eile' (Fil. 2 7 , ó leis a hisigh, Ca atuisct as a Dul i aire si ach gur tháiig sé auas chomh m

ar a omha íochtarach seo? Agus a té si a tháig auas isd i é é h i h h i hi il h h lí f

86 SELL I GIOLL PF IG



thueah forbrt tecneoaochta a héanamh. Tá, mar a regún omhanda ann. Tá an aonnacht agus an Chrosta

ngec ena chée. Sa Chrostaocht chéanna tá ranng amháagacht a héanann staéar agus machnamh ar thohcha anach go hárthe. Go trasúnta bhan sé es na cethre m hereanan bás, an phurgar, neamh agus freann. Innu tá an concheap os ethne. Tugtar eascateoaocht ar an stadéar seo, agus athgo bfu sporaátacht Thehar sáte san eascateoaocht ch thaobh na héabhóde e chonaceamar gur treo an pOmge agus gCrostú na Crunne a bh a threoshuomh ggurbh onann sn dó agus Crost asérthe agus gurbh onann sagus an arousa nó Dara Teacht an Tarna. D'éafams abhu a éargas ar an gcrunne agus a horbart tegthe amac

sa tohcha amha an cutr comhamseartha. a é ba mhT h ú d h Ch tú h

DUIE TEILHRD DE HRDI



agus eagair cumrsáide aus sóisiathta. I bpróiseas den chinéal sní mór go mbeadh roinnt fuo agus fai ann Sna dúie neambh

sonraítear an mheth au an eapa chomhréire m.sh. duieoa gcann sa bhfómhar; i ndúie beo feictear sa chruatn aus sa bháagus san ord morátachta snratear n fuo agus an aií ma phea

ar a deir Teihard in einiéan an Duine, a universe in evoutii necesaril a universe which abours which sins which sueEvil is the statistica necesit of is order in a mutipicit whichmoving proresive towrds a hier degree of unication'. Mar starlaíonn peaca e á taititiúi mar a dérfá de réir mr atá an cidaonna uie ag smúrthacht rompu i dtreo ontais aus erithe.ionann an t s sao agu easpa ontais. Is ionann é gus easpa gIs é cuspóir an ghrá ná tú agus comhtháthú; is é cuspóir a phe

ná easatas agus megar. Déannn sánú Chrost cúiteamh in oi i é á Í C dúi á á Dó

88 STELL Ne GHOLL PHÁDRG



bheidh mar athoirmiú ar fad Ag a am céaa beih orieaidir a heatha seo agaie agus a sao at le teacht Leaa

si ach gcaillfear sa mhórchlaochlú ao cuiditheach, déatlaghad é, a chuirea le forbairt a cruie i gcoie dara tTiara T luach buaseasmhach mar si ag gach iarracht daoa a chuirea le forbairt a dmhai i dtreo gurbh hL a tSléibhe

D'éadfaimis é a r ar dhóigh eile I dtéarma diagactaat i éabhlóid a domhai cur i il dúi go bhfuileaúach Dé ar siúl de shor agus go bhfui sé drithe ar a ioa Pleroma, a lmhaireacht i gCrost T Dia i lthair sa uimhoiméad ó ag cothú eiseadh a uile nL Dia a thug do a bheith a agus Dia a bhuaao é Nl Dia i thair sa faoi mar bheadh sé ar lóist Is é rie a scéil é ach mb

N DUNE : TELHD DE HDN



·4

agus a mhaibh Sa daa lagas, lagas Thelhad, leaa a cuthi gcóa ach a bheth ohathe ag a due agus ag obai

láimh a chéile le Da faoi choe iomláú ó fofeachta ach féida chu iúl ach t shiomal ó t aslg Sa lagas seo tá Co látha dtólamh agus ochtfa a látheachas cuthaoch sa Paousi

Is i taca leis a ochta seo a chathmd chah amh ea dhaamh a mhacham spoadálta Thelad leth a tohcha

Ba scbheo apaalpteach Focal Gégse apaalpsis challao taspeáadh aea a taispeáadh de gáth le éma stae a theacht ch spce deeadh a tsaol agus údamha tsal ele

Ma gé lteatha de t cosúlact d agus a áste, agus uath a sholao s s oma slocht sa fáthe a phla coch aoiseaa Is leaa Daél a aghte a tApacalpss Gúdac

90 SELL NI GHIOLL PIG



eolaoct gcote. Is í a tsamal buúsach dá Críostemar samla, á éabhld bteolaíochta. Fecmd fres gOimíge ag spuac corceoge aá a luí ar a thaob. Úsádeafocal ár' le all mheáachas a due - a gé s tpearsatact - a chur úl. uar' focal ele as cobeasachta mbaea sé úsád as chu caoadh arde chu Dé, aguaghad bhforbart daoa a lérú. Nuar a labhraío sé f

comfeasa a doma tá sé �g tagart do gíomhú Dé - Otarragt agus ag aotú a crue cuge amal a Mo magag tarragt cátíí ar fé agus á dlútú le céle ag a amTá a lá, lá ele de céal céaa sombalacas ge agus íre a rá, mura bhful eolas ag due ar a eolaíoct agus goar a mbteolaíocht, í réasca a bhrí omlá a thabscríbhí Thelhard. Ac mar a dúrt mé, déaa ltroct A

N DIN : THRD CHRN



Go háirithe lao a huid mahamh spioradálta orai bheith aotaithe i rá le Críost aiséirithe aus lea héile i Caus a a am éaa frearah as a domha mr álai seo ar thsé lea shábháil a doha seo iar féidir li a rá, le reidemh le dhas leis a ble Gaelah

A Críost a síol, A Críost a fómharI iothlai Dé o astar si.

Documents

Ní Thiarnaigh, Éilis - Machnamh (Clóchomhar 1988) Irish Religion,Christian ethics, Catholic faith as Gaeilge OCR.pdf