KAPITULLI I

NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K

HYRJE

Për punimin e këti punimi si detyrë ishte të vizitonim një ndërmarrje punuese, apo

prodhuese që shfrytëzojn vinçat për ngritjen e ngarkesave të mëdha. Ne vizituam

Ndërmarrjen Punuese Ndertimore UNIONI e cila posedonte një vinç kullë të

palëvizëshem Turmdrehkran 26K e firmës prodhuese nga Gjermania

LIEBHERR.

Lartësia e trupi apo e konstruksionit është nga 11.2 – 20.0 m, ndërsa gjatësia e

bigës është 26.0 m. Ngritjen e ngarkesës e kishte të garantuar nga prodhuesi i

vinçit duke filluar nga 2500 kg afer trupit, ndërsa në skajin e bigës, kur ajo

qëndron në pozitë horizontale bartë ngarkesen 1000 kg, pasataj mvaret nga pozitat

e saja, kur bigës ngritet për këndin 100 deri 450 , pesha e ngarkesës fillonë duke

rënë gradualisht .

Për këndin 100 , fillonë duke u rritur lartësi nga 20 në 26 m, ndësa ngarkesa

fillonë duke zvogëluar nga 1000 në 800 kg.

Gjithashtu për këndin 150 , tani prap kemi rritje të lartësisë së bigës nga 26 m ku

ngarkesa është duke u reduktruar gradualisht nga 800 në 700 kg, me ngritjen e

lartësis së bigës 26 në 28 m ngarkesa në këtë pike është e njejtë 700 kg, me

rritjen e këndit të bigës, 200, biga e arrinë lartësin nga 28 m në 30 m,ku ngarkesa

tani psonë një reduktim të madhe të pashës në 550 kg.

5

VINÇI TURMDREHKRAN 26 K

LIEBHERR

6

Për studim të masave të sigurisë së vinçit kullë ndërtimor të palëvizëshem kemi marrë si objektë studimi disa pajisje që janë të domosdoshme gjatë punës në hapësir të jashtëm.

1. Masat e aplikuar të sigurisë gjatë montimit të vinçit

Vinçi ka dy mundësi për transport edhe montim:

Transporti bëhet me dy akse me ngarkes të plot dhe Tri akse me ngarkesë të pjesërishme

Fig. 1. 1. Paraqitja e bazave të montimit të vinçit me mbështetësa të palëvizëshem (stacionar), para filimit të montimit duhet të kontrollohet forca bartëse e bazamentit ku

vendoset vinçi

Fig.1. 2. Paraqitja e vendosjes së mbajtësit për stabilizimin e vinçit

7

Fig.1. 3. Masa e sigurisë së hapësirës rreth trupit të vinçit

Fig.1. 4 . Masat e sigurisë së hapësirës rreth trupit të vinçit, si dhe mbështetësi i nivelizuar me pjesë të drurëve

8

2. Masat e sigurisë për stbilitetin e vinçit

Fig.1. 5. Pajisja për fiksimin e konstruksionit të vinçit gjatë montimit si dhe kufizuesi i rrotullimit

Fig.1. 6. Paraqitja e kundërpeshës për stabilitetin e vinçit

9

Fig. 1.7. Paraqitja e tabelës paralajmruese për kufizim të ngarkesës

10

Fig. 1. 8. Paraqitja e kundërpeshave dhe tabelave, kuties komanduese dhe sigurimi i

hapsirës rreth tij

Fig. 1. 9. Paraqitja e kundërpeshave

3. Masat e sigurisë të ndërmarra në konstruksionin e vinçit (shkallët e sigurisë, platforma e daljes, tabelat informuese etj.), dhe në hapsirën e punës rreth vinçit.

11

Fig. 1. 10. Shkallët e vinçit si dhe furnizimi me rrymë, shkallët të cilat nuk shfrytzohet nga operatori, por vetëm nga tekniket e montimit dhe konatrollës

Fig.1. 11. Paraqitja e shkallëve të vinçit si dhe litari i kundërpeshës i cili mban vinçin në ekuilibër gjatë montimit dhe ngritëjes së ngarkesave

12

Fig. 1. 12. Paraqitja e sigurisë të vinçit në hapësirën punuese

Fig. 1. 13. Paraqitja e vinçit në hapësirën punuese

13

Fig. 1. 14. Paraçitja e hapësirës punuese gjatë punuës së vinçit

14

Fig. 1. 15. Tabela e karakteristikave teknike të vinçit nga prodhuesi

Fig. 1. 16. Tabela e rrezikut ( e cila ndalon hyrje e përsonave të pautorizuar nën hapsirën e

vinçit)

15

Fig. 1. 17. Tabelat e rrezikut dhe e rregullave të përdorimit

Fig. 1. 18. Paraqitja e tokzimit të vinçit

Vrejtje: Sa i përket konstruksionit të shkallëve dhe vendosjes, së tabelave të lajmrimit dhe të rrezikut çdo gjë ishte në përputhje me dispozitat e parapara nga prodhuesi. Ndërsa lidhur me sigurinë e hapsirës punuese vinçi nuk i plotson kushtet për punë.

1. Hapsira në të cilën është vendosur vinçi është shumë e vogël dhe është pjesë që shfrytëzohet nga banoret e objekteve afer vinçit (parkimi i automjeteve të banorëve si dhe dalja nga objktet e banimit nën hapsirën punuese të vinçit2. Masat e sigurisë të furmizimit me rrymë nuk janë aplikuar nga shfrytëzuesit e

vinçit si dhe tokëzimi i vinçit i mungon.

16

3. Masat e sigurisë në pjesët e veçanta të vinçit (çengelë, litarët, tamburi, rrotët e vinçit etj.)

Fig. 1. 19. Çengeli me polispast

Fig. 1. 20. Mënyra e lidhjes së ngarkesës me ndihmen e zingjirëve

17

Fig. 1. 21. Paraqitja e ngritjes së ngarkesës me anë të zingjirëve

Fig. 1. 22. Paraqitja e siguresës së çengelit

18

Fig. 1. 23. Paraqitja e litarëve për mbajtjen e kundërpeshës

Fig. 1. 24. Litarët për ngritjen e ngarkesës

19

Fig. 1. 25. Zingjirët për ngritjen e peshave

Fig. 1. 26. Pamja e një ngritje të ngarkesës

20

Fig. 1. 27. Paraqitja e tamburëve për ngritje dhe montim (djathtas- tamburi për montim, majtas - tamburi për ngritjee ngarkesës)

Fig. 1. 28. Tamburi për montim të vinqit

21

Fig. 1. 29. Paraqitja e reduktorit për rregullimun e shpejtësis së ngritjes së trupit të vinqit gjatë montimit

Fig . 1. 30. Leva për sigurin e vinçit gjatë montimit

22

4. Masat e sigurisë që aplikon operatori i vinçit gjatë punës, dhe njohurit e tij, për sigurin e vinçave

Fig. 1. 30. Pulti mobil i komandimit të vinçit

Fig. 1. 32. Operatori gjatë punës me vinç me ndihmën e pultit komandusë mobil, pa pajisje mbrojtëse në këtë vendpunishte

23

5. Pajisjet siguruese të aplikuar

Fig. 1. 33. Senzori për kufizimin e ngritjes së ngarkesës

Fig. 1. 33 - a. Pamja e senzori për kufizimin e ngritjes së ngarkesës

24

6. Masat e mbrojtjes nga rryma elektrike, nga goditja e rrufesë, dhe nga zjarri

Fig. 1. 34. Mënyra jo e rregullt e furnizimit me rrymë elektrike

Fig. 1. 35. Tregon se vinçi nuk ka fare tokëzim

25

Fig. 1. 36. Mënyra jo e rregullt e furnizimit me rrymë, kabllot e pa siguruar nga goditjet

Fig. 1. 37. Shpërndarja rrjetit elektrik dhe sigurimi i kabllove të rrymës në konstruksion të

vinçit

26

Fig. 1. 38. Paraqitja e rrjetit dhe sigurimi i kabllove në konstruksionin e vinçit

Fig. 1. 98. Ndërprersi kryesor i furnizimit të vinçit me rrymë

27

Fig. 1. 40. Kutia për komandimin e vinçit

Fig. 1. 41. Pamje nga vizita në firmën UNION në Ferizaj

28

8. Të paraqiten veprimet rreth mirëmbajtjes së vinçit dhe pjesëve të tij, të shiqohet a ekziston libri i punë së vinçit dhe libri kontrollues i

mirëmbajtjes.

Për mirëmbajtjen e vinçit kujdesen teknikët për mirëmbajtje dhe kontroll të cilët

kohë pas kohe bëjnë kontrollin dhe sipas nevojës bëjnë ndrrimin e pjesëve që

parashihen se nuk i plotësojnë kushtet e punës sidomos litarët për ngritjen e

ngarkesës si dhe montimin e demontimin e vinçit, zingjirët, lidhëset unazat, varset

laqet. Kontrollojnë vajin e reduktorit dhe lyrjen e litarve me graso dhe vaj.

Tek ky vinç egziston libri i punës dhe ai teknik ndërsa sa i përket librit kontrollues

dhe të mirëmbajtjes kjo firmë që posedon këtë lloj të vinçit nuk i ka.

9. Të evidentohen standardet apo normat që janë aplikuara në

konstruktimin , montimin dhe punen e vinçt.

Sa i përketë konstruktimit vinçi është i prodhuar nga prodhusi i njohur Gjerman

Liebherr sipas standardit Din 15018. Montimi është i dizajnuar sipas këtij

standardi dhe është mjaft praktik për montimin dhe transportin e tijë deri në vend

punishte apo në bazë. Puna e vinçit është mjaft e sigurt duke marrë parasysh masat

e siguris gjatë konstruktimit.

Vërejtje:

Sipas konstruksionit të vinçit hapsira punuese nuk i plotson kushtet e nevojshme për punë të sigurt. Mos egzistimi i tabelave të rrezikut në bigë, si dhe qarkullimi shumë i dendur i banorëve dhe makinave nën hapësirën punuese të vinçit e rritë rrezikun për aksidente në njerzë dhe mjete .

Furnizimi i vinçit me rrymë elektrike është jo i mirë, kablloja e furnizimit nuk është e sigurua ajo mund të dëmtohet eventualisht pa dashje nga punëtorët, kalimtarët, makinat transportuese etj. Si dhe nga kushtet atmosferike.

Operatori i vinçit nuk ka përgatitjen e nevojshme për operim me vinç. Kontrollimin teknik të autorizuar vinçi ka në vitin 2001.

29

KAPITULLI II

VINÇI URË

Për plotsimin e punimit vizituam edhe firmën SH.P.K- NDERIMI –

FERIZAJ, e cila posedonë një vinç urë të konstruktuar në mënyrë

individuale për shërbimet edhe nevojat e firmës. Vinçi nuk i plotëson normat

standarde të konstruktimit sidomos në lidhje me sigurin në bartje të

ngarkesave dhe lëvizjes gjatë bartjes.

30

1. Masat e sigurisë

Fig . 2. 1. Paraqitja e vinçit urë pa shenja paralajmruese të rrezikut

Fig. 2. 2. Mbeturinat në binarë, dhe pasiguria në lëvizjen e vinçit

31

2. Masat e sigurisë për stabilitetin e vinçit urë

Fig. 2. 4 Për stabilitetin e vinçit është përdorur një tub ∅600 i vendosur mbi trarin lëvizës së taburit

3. Masat e siguris të ndërmarra në konstruksionin e vinçit urë (shkallët e sigurisë, platforma e daljes, tabelat informuese etj.), dhe hapsira e

punës rrethë vinçit urë.

Fig. 2. 5. Paraqitja e shkallëve të vinçit për hyrje në kabinë e operimit

32

Fig. 2. 6. Platforma e daljes së operatorit

Vërejtje: Ky lloj i vinçit urë nuk posedon asnjë tabelë për paralajmrimin e rrezikut gjatë punës së tij.

4. Masat e sigurisë në pjesët e veqanta të vinçt urë (Çengeli, litari, tamburi, rrotët e vinçit etj.)

Fig. 2. 7. Paraqitja e pajisjesë ndihmëse për transport të ngarkesës, çengeli pa pajisjen siguruese

33

`

Fig. 2. 8. Paraqitja e çengeli pa pajisjen siguruese

Fig. 2. 9. Polispasti me kufizusin e ngarkesës deri në 5000 kg

34

Fig. 2. 10. Tamburi me elektromotori për ngritjen e ngarkesës

Fig. 2. 11. Paraqitja e rrotëve të vinçit urë për lëvizje horizontale

35

Fig. 2. 12. Paisja e siguris në rast të dëmtimit të rrotës së vinçit

Fig. 2. 13 .Lëvizja e rrotës me anë të reduktorit pa masa mbrojtëse

36

Fig. 2. 14. Pajisja për frenimin e lëvizjes horizontale të vinçit

5. Masat e sigurisë që aplikon operatori i vinçit urë gjatë punës dhe njohurit e tijë për sigurinë e vinçit

Gjatë studimit që i bëmë këtij vinçi urë në vendëpunishte u njoftuam se

operatori nuk ka kualifikimin e nevojshëm për operim dhe se gjithë puna e tij

varej nga përvoja që kishte arritur intuitivisht. Natyrisht se nuk kishte njohuri

për masat e siguris së vinçit gjatë punës.

37

6. Paisjet siguruese të aplikuara

Paisjet e aplikuarta për sigurin e vinçit janë:

Kufizuesit e lëvizjes horizontale Senzorët për kufizimin e lëvizjes horizontale Siguruesi elektronik gjatë operimit

Fig. 2. 15. Senzori për kufizimin e lëvizjes

Fig. 2. 16. Senzori për kufizimin e lëvizjes

38

Fig. 2. 17. Mbrojtësi (gardhi) për kufizimin e lëvizjes horizontale

Fig. 2. 18. Kutia elektronike komanduese

39

Fig. 2. 19. Pamja e lidhjeve të sistemit komandues

7. Masat mbrojtëse nga rryma elektrike, nga goditjaet e rrufesë dhe nga zjarri

Fig. 2. 20. Pamja e sistemiti të furnizimit me rrymë elektrike

40

Fig. 2. 21. Pamja e sistemiti të furnizimit me rrymë elektrike

8. Paraqitja e veprimeve rreth mirëmbajtjes së vinçit dhe pjesëve të tija: a egziston libri i punës së vinçit dhe libri kontrollues i mirëmbajtjes

Fig. 2. 22. Paraqitja rreth mirëmbajtjes së hapësirës

41

Vrejtje :

Pasi që i analizuam të gjitha pikat që kërkohet nga punimi arritem në përfundim se

ky vinç urë i punuar në mënyrë individuale nga inxhinieret e makinerisë, dhe ata

të elektroteknikës që ishin të përkushtuar rreth lidhjeve të rrjetit elektrik, në kutinë

komanduese dhe tamburit me elektromotor, nuk kanë studiuar mirë dhe me hollësi

mirëmbajtjen e pjesëve të vinçit dhe masat sigurisë që duhet të ndërmerren për

evitimine e dëmtimit të këtyre pajisjeve të vinçit dhe presonelit (operatorit).

Vinçi nuk posedonte asnjëren nga librat e duhura si atë punës, mirëmbajtjes ashtu

edhe atë kontrollës teknike, atesti i litarëve dhe kontrollimi i pjesëve më delikate

nuk ishte kryer asnjëher, prandaj nga pamjet figurave të treguar më lartë shifet

qarët se as operatori dhe as menaxheri i firmës nuk ishin të përkushtuar rreth këti

problemi, masat e sigurisë që ata duhet t’i ndërmarrin janë të shumëta, por më

esenciale është se në konstruksionin e vinçit, e as në platon e operatorit dhe as te

kutia komanduese, nuk egzistonin tabelat e duhura për paraqitjen e rreziqeve të

mundshme gjatë punës.

Vetë mirëmbajtja e pastërtisë së hapsirër punuese si dhe hedhurinat tjera, si ajo

mbeturinave rreth binarëve të lëvizjes së vinçit, vetëm sa e pamundësoj lëvizjen e

ti të sigurt, gjatë transportimit të ngarkesave, dhe shtonë mundësin e daljes së

vinçit nga binarët dhe avarit e tjera, prandaj parimisht ky vinç nuk i plotëson

kushtet për punë normale. Vinçi posedonte vetë frenat e lëvizjesë horizontale pa

mbules adekuate pë mbrojtjen e tyre nga kushtet atmosferike etj. Ky lloj i vinçit

nuk i përket asnjë standardi.

42

KAPITULLI III

VINÇI URË ELEKTRIKË

D-1543

Për tu njofun me karakteristika e vinçit urë D-1543, vizituam Fabrikëne Tubave në

Ferizaj. Ky gjigant i dikurshëm i cili e furnizonte gjithë Eurponë me tuba tani

siduket rrinë mendueshem, nga plagët që ia kishte shkatuar okupatori serb me

vjedhjen e dokumentacionit të makinave prodhuese, dhe të vinçave. Për të thelluar

studimet për masat e sigurisë të mjeteve transportuese, vemendjen e përqenduruam

te ky lloj i vinçit urë.

Vinçi është i prodhuar sipas standardit JUS i cili posedon dokumentacionit teknike,

por jo edhe librin e kontrollit teknikdhe atë të mirëmbajtjes.

Tabela 1 . Karakteristika kryesore të vinçit

Karakteristikat kryesore të vinçit D-1543

Fuqia bartëse 10 t

Gjatësia maksimale 40 m

Shpejtësia e ngritjes 8 m / min

Shpejtësia e bartësit kryesor të urës 40 m / min

Shpejtësia e vinçit 80 m/ min

Fuqia maksimale 30.7 kW

Shtypja maksimale në pikën e vinçit 165 kN

Frenimi 0.166 m/s2

Distanca në mes rrotave 1550 mm

Numri i rrotëve 2/2 copë

43

Tabela 2. Tregon prodhuesin dhe shfrytëzuesin

Prodhuesi MIN

Shfrytëzuesi Fabrika e tubave në FERIZAJ

Vinçi urë D-1543

44

Fig. 3. 1. Paraqitja e lëvizja horizontale e vinçit nëpër binar

Fig. 3. 2. Pamja e rrotës së karrocës me pajisjen për mbrojtje në rast të thyrjes

45

Fig. 3. 3. Paraqitja e binarit të vinçit urë

Fig. 3. 4. Pamja e kabinës së operatorit dhe pajisja sinjalizuese

46

Fig. 3. 5. Pamja e një pjese të konstruksionit të vinçit dhe kabinës së operatorit

Fig. 3. 6. Çengeli me polispast dhe litarë

47

Fig. 3.7. Pamja e çengelit me polispast dhe kabina e operatorit

Fig. 3. 8. Paraqitja e çengelit me polispast

48

Fig. 3. 9. Pamja e tamburit dhe karrocës për ngritjen e ngarkesës

Fig. 3. 10. Cilindri hidraulik për frenim dhe tamburi

49

Fig. 3. 11. Mbrojtësi (kufizuesi) i lëvizjes horizontale dhe shkallët

Fig. 3. 12. Pajisja për kufizimin e lëvizjes së vinçit

50

Fig. 3. 13. Pamja e pajisjes kufizuese të lëvizjes së karrocës

Fig. 3. 14. Kufizuesi i karrocës

51

Fig. 3. 15. Mbrojtësi (kufizuesi) i lëvizjes së vinçit

Fig. 3. 16. Pajisaj kryesor për kufizimin e lëvizjes

52

Fig. 3. 17. Freni kryesor i karrocës dhe tamburi

Fig. 3. 18. Pamja e freni të tamburit

53

Fig. 3.19. Pamja e frenit nga pozita tjetër

Fig. 3. 20. Freni i urës së vinçit

54

Fig. 3. 21. Pamja e reduktori dhe pajisja për frenim

Fig. 3. 22. Paraqitja e karrocës së vinçit në lëvizje

55

Fig. 3. 23. Pamja e elektromotori dhe reduktorit

Fig. 3. 24. Kutia për furnizim me rrymë elektrike për komandim të vinçit

56

Fig. 3. 25. Kutia me sigurasa automatike për dirigjim

Fig. 3. 26. Pajisaj për bartjen e kabllove elektrike gjatë operimit të karrocës

57

Fig. 3. 27. Pajisaj për bartjen e kabllove elektrike, shpërndarja e kabëllove bëhet paralelisht me koarrocën

Fig. 3. 28. Kutia kryesore e karrocës për furnizim me rrymë elektrike

58

Fig. 3. 29. Pamja e reduktorit , kutisë furnizuese dhe tamburit

Fig. 3. 30. Shpërndarje e kabllove nëpër konstruksionin e vinçit dhe mbrojtja nga dëmtimi

59

Fig. 3. 31. Vintilatorët (ftohësit)

Fig. 3. 32. Pajisja për sinjalizim në rast të rrezikut kur puntorët ndodhën nën vinç

60

Fig. 3. 33. Papuqet për frenim të ngarkesës, dhe dirigjuesit e urës dhe të karrocës

Fig. 3. 34. Pamje me drejtorin teknik të fabrikës së tubave në Ferizaj

61

Fig. 3. 35 . Pamje me drejtorin teknik të fabrikës së tubave në Ferizaj

REKOMADIMI I PRODHUESIT

Sipas rregullorë së prodhuesit operatori është i obliguar për çdo ditë të bëjë kontrollimin e vinçit, duke filluar nga:

Litarët e çelikut për ngritje tngarkesës, Zingjirët, Frenat, Rrotët, Kontrollimin e shenjave; Kontrollimin e pajisjeve mbrojtës (ndërprësit kufitar etj.).

Në javë njëherë të bëjë kontroll detal të vinçit, veçmas të këtyrapjesëve: Litarër për ngritje dhe pshtjellësit e tij, Zingjirët, Frenat, Rrotët, Çengelin, Makaret për litarë, Kontrolimi i pajisjeve

62

Njëher në muaj të kontrolloj të tërë vinçin, njëherit edhe ato pjesë të cilat janë kontrolluar në kontrollin e rregullt javor dhe:

Reduktorin, Kushinatat, Boshtet dhe akset, Tamburet e litarëve, Elektromotoret dhe pajisjet tjera elektrike.

Kontrolli vjetor e përfshinë të tërë vinçin duke filluar nga:

Të tërë instalimin elektrik të vinçit, Sigurimin e tokëzimit, Konstruksionin e mbajtësve, Skeletin e karrocës, Shiritat e binarëve të karrocës dhe të urës, Kanale e forces, Mbajtësit e rrotëve të karrocës she urës,

Kontrollimi detal dhe remonti i vinçit përfëshin:

Kontrollimin detal të vinçi duke përfshir edhe ndërrimin e pjesëve, gjithashtu edhe riparimin e pjesëve të mekanizmit të cilat janë konsumuar, p.sh. motori, reduktori, rrotët, çengeli, tamburet , litarët, zingjirët, etj., si dhe struktura e mbajtësve dhe konstruksioni i vinçit, shiritat e vinçit, binarët, instalimet elektrike, si dhe pjesët e pajisjeve elektrike ( ndërpresit, izolatorët, kufizuesit, etj.).

Vrejtje:

Gjatë këti studimi të shkurtë që i bëmë këti vinçi arritem deri në përfundim se vinçit urë i prodhuar sipas standardit JUS, i plotëson kushtet e punës por me disa përjashtime, si p.sh. vinçit nuk ju kishte bërë asnjë kontrollë, ashtu si na njohtoi shefi i mbikëqyrjes së vinçave në këtë fabrikë. Ai edhe vetë e pronon se vinç urë D-1543, prodhim i viti 1985, kërkonte një kontroll rutinore, por kushtet momentale e pamundësojnë një gjë të tillë, se nuk kemi një institucion shtetëror i cili do të krynte këtë punë me përgjegjësi të plot.

Vinç nuk posedonte asnjë table të rrezikut, si dhe pajisje për simjalizim, operatori jo i kualifikuar, mos njohja e ti me masat e sigurisë së mjeteve transportuese. Vinçi posedonte dokumentacionit teknik, por librin e punës dhe atë kontrollit tenike e nuk e kishte. Për fat të mirë, fabrika e tubave është privatizuar tani nuk e ka atë numrine e punëtorëve që e kishte sepse do të kishte qenë shumë tragjike për punëtorët dhe vetë operatorin sepse vinçi nuk i plotëson kushtet për të zhvilluar veprimatarin bazuar në rekomandimet e prodhuesit.

63

KAPITULLI IV

AUTOVINÇI

Këta autovinça i posedon Fabrika e tubave në Ferizaj, nga pamja e jashtme e konstruksionit kur i shikojm mund të themi se i plotësojn kushtet për punë, por bazuar në pikat e punimit këta autovinë duhet të largohen që tani nga përdorimi.

64

Fig . 4.1. Pamja e çengeli të auto-vinçitme shenjen e rrezikut në polispast

Fig. 4. 2. Çengeli me pajisjen siguruese, polispasti dhe makarote dëmtuara

65

Fig. 4. 3. Çengeli me pajisjen siguruese dhe shenjen e rrezikut

Fig. 4. 4. Çengeli me pajisjen siguruese dhe shenjen e rrezikut

66

Fig . 4. 5. Pamje e kabinës së operatorit

Fig. 4. 6. Paraqitja e pajisjes-makarës së dëmtuar të autovinçit

67

Fig. 4. 7. Cilindri hidraulik për ngritjen e bigës së autovinçit

Fig . 4. 8. Pamja e mbajtësit të autovinçit

68

Fig . 4.10. Paraqitja e llojit dhe shenja e cila tregon ngritjen maksimale të bigës së autovinçit

Fig. 4. 11. Pajisja sinjalizuese

69

Fig. 4. 12. Pamja e një lloji tjetër të autovinçit cili ishte pak më i kompletura

70

Fig. 4. 13. Çengeli me ploispast dhe shenja të rrezikut

Fig, 4 14. Çengeli me pajisje siguruese e cila nuk funksionim

71

Fig. 4. 15. Pamja ballore e autovinçit me shumë pajisje të dëmturar të bigës

Fig. 4. 16. Mbajtësi i përparëm i autovinçit

72

Fig. 4. 17. Mbajtësi pasëm

Fig. 4. 18. Cilindrat për ngritjen e bigës së vinçit

73

Fig. 4. 19. Kabina e operatorit

Fig. 4. 20. Tamburi

74

Fig. 4. 21. Paraqitja e frenit me nofulla të tamburit

Fig. 4. 22. Pamja e cilindrit hidraulik për ngritjen e bigës

75

Fig. 4. 23. Pamja e dy cilindrave hidraulik për ngritjen e bigës

Fig. 4. 24. Pamja e një pajisje kapëse për ngritje

76

Vrejtje:

Bazuar në rregullore dhe standardet për vinçat dhe autovinça , këta vinça nuk i plotësojnë kushtet për punë sepse nga këto pajisje të dëmtuara mund të pësojnë edhe jetërat e njerëzve, ku mund të shoqërohen me dëmet të mëdha materiale. Dëmtimi i litarëve thyrjet e makarove dhe pajisjet siguruese të çengelit, mbajtësve të trupit, tregojnë se mund të ndodhin avari të shumta gjatë ngarkimit apo shkarkimit të ngarkesave.

Mos funksioni i pajisjeve komandues dhe frenave të tamburit, dhe shumë e shumë tjera si ato të sinjalizimit në rast rreziku, tregojnë qartë se këtu në këta vinça duhet të merren jo vetem masa të rregullëta të sigurisë, por të angazhohen edhe ekspert më eminent të kësaj lamie për sanimin e gjendje së tyre të krijuar në munges të kontrolleve teknike nga organet shtetrore, për riparimin e pjasëve të dëmturara të vinçave, kësi llojë vinçash posedojnë një numer i madh i firmave ndërtimore dhe prodhuese industriale të Kosovës.

PËRFUNDIM

Analizat e bëra gjatë vizitave nëpër këto firma tregojnë qartë se ato ndërmarrje nuk janë të interesuar për sigurimin e mjeteve transportuese me rregulla dhe standarde edhe pse disa prej këtyre mjeteve janë të prodhuesëve Evrpoianë, si p.sh. vinçi kullë ndërtimor i palëvizshem i prodhuesit nga Gjermania LIEBHERR etj.

Me këto pak studim të bëra me kohë kaq të shkurtër arritem të mësojmë shumë parregullsi, të cilat po ushtrohen nga menaxher të ndryshem të firmave, të cilet nuk i përkushtohen me një seriozitet të madh për shfrytëzimin e kapacitetit ideor të inxhinjerve të kësaj lamie si ata të makinerisë për riparimin e pajisjeve të dëmtuara tek vinçat.

Vinçi i firmës UNION, i firmës NDERIMI, vinçat e Fabrikës së tubave në Ferizaj asnjëri prej tyre nuk i plotëson kushtet minimale për punë. Dëmtimet e shumë pjesëve, mungesa e shjenjave paralajmruese të rrezikut, dhe ato sinjalizuese, na bëjë shumë të qartë se një ditë do të ndodhin edhe ato më të papriturat avarit dhe aksidentet në vendëpunishte.

Në rend të parë duhet të bëhet pregaditja profesionale e operatorëve të vinçave, që të kuptojnë se këta fare nuk kanë pasur njohuri për masat e sigurisë së mjeteve transpotuese. Shumë nga këta do te binden, se këta vinça do të ishte më mirë të mos operojnë në këto kushtet ku rrezikohet jeta e qytetarëve, nga rrëzimi, këputja e litarëve pa kontroll përkatëse, mosfunksionim i frenave gjatë lëvizjes horizontale dhe ngritjen e ngarkesave për objekte ndërtimitimi e ngarkes të tjera.

77