Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
naTela maRlakeliZe, cisana yuraSvili,naTela maRlakeliZe, cisana yuraSvili,
elene maRlakeliZeelene maRlakeliZe
gamomcemloba `meridiani~
Tbilisi 2011
moswavlis wigni
q a r Tuli e n a
d a
l iter atur a
4
2
© gamomcemloba `meridiani~, 2011
© n. maRlakeliZe
(UDC)
qarTuli ena da literatura
IVIV klasi klasi
moswavlis wignimoswavlis wigni
naTela maRlakeliZe (jgufis xelmZRvaneli)
cisana yuraSvili, elene maRlakeliZeavtorebi:
neli elizbaraSviliredaqtori
nino zaqariaSvilimxatvari
daviT kutubiZedizaineri
ISBN
gamomcemloba `meridiani~,
Tbilisi, al. yazbegis gamz., 47. 39-15-22E-mail: [email protected], [email protected]
N. Maglakelidze, N. Svanidze“Georgian language and literature”, textbook grade 4, in Georgian “Meridiani” Publishing House, Tbilisi - 2011
899 54 17 07 kaxaber rusiZe
893 53 35 27 naTela maRlakeliZe
4 4
1. saqarTveloo lamazo (nawyveti) _ ana kalandaZe .......................... 7
2. bebia da zurikela (nawyveti) _ nodar dumbaZe ................................ 8
3. qoCora mtredis motanili baraTi (SemoklebiT) _ otia ioseliani .............10
4. gimnaziaSi (nawyveti) _ akaki wereTeli ............................................. 13
5. mziani dRe (nawyveti) _ ilia WavWavaZe ............................................... 15
6. sami mecnieri da erTi glexi _ xalxuri ............................................ 17
7. swavla moswavleTa (nawyveti) _ daviT guramiSvili .................... 19
8. SoTa rusTaveli _ iakob gogebaSvilis mixedviT .......................... 21
9. WaSi Cavardnili kacis ambavi (nawyveti) _ SoTa rusTaveli ............... 23
10. Semodgomis dRe _ revaz inaniSvili ................................................. 24
11. Svlis nukris naambobi (nawyveti) _ vaJa-fSavela ....................... 26
12. arwivi _ vaJa-fSavela ............................................................................ 28
13. orbi (SemoklebiT) _ sergo kldiaSvili ......................................... 29
14. swor-mrudis makrateli _ svanuri zRapari .................................. 32
15. mze, mTvare da varskvlavebi _ megruli leqsi ............................. 34
16. zamTris piri _ murman lebaniZe ........................................................ 35
17. bunebis kalendari _ niko kecxoveli .............................................. 37
18. Semodgoma babua kotesi _ guram rCeuliSvili18. Semodgoma babua kotesi _ guram rCeuliSvili ............................ ............................ 3939
19. nasoflari _ karlo arseniSvili19. nasoflari _ karlo arseniSvili ....................................................... ....................................................... 4242
20. xmauriani qalaqi _ guram doCanaSvili20. xmauriani qalaqi _ guram doCanaSvili ........................................... ........................................... 4545
21. `ar vici, ase ram Semayvara~ _ lado asaTiani21. `ar vici, ase ram Semayvara~ _ lado asaTiani ................................. ................................. 4848
22. legenda Tbilisze _ nino nakaSiZe22. legenda Tbilisze _ nino nakaSiZe ..................................................... ..................................................... 4949
23. Cveni yoCaRi skvinCa _ revaz inaniSvili23. Cveni yoCaRi skvinCa _ revaz inaniSvili ......................................... ......................................... 5252
24. 24. suraTi _ murman lebaniZesuraTi _ murman lebaniZe ..................................................................... ..................................................................... 5454
25. saaxalwlo fiqrebi _ vaJa-fSavela25. saaxalwlo fiqrebi _ vaJa-fSavela ................................................... ................................................... 5555
26. 26. didi zamTari _ revaz inaniSvilididi zamTari _ revaz inaniSvili ....................................................... ....................................................... 5656
27. moCxubariZe _ giorgi SatberaSvili27. moCxubariZe _ giorgi SatberaSvili ................................................ ................................................ 5858
28. saidan viciT Cveni qveynis istoria _ svimon gamsaxurdias mixedviT28. saidan viciT Cveni qveynis istoria _ svimon gamsaxurdias mixedviT ..... .....6161
29. loWinSi _ revaz inaniSvili29. loWinSi _ revaz inaniSvili ................................................................. ................................................................. 6363
30. fexi damadgiT _ ana kalandaZe30. fexi damadgiT _ ana kalandaZe ............................................................ ............................................................ 6666
31. krwanisis brZola _ iakob gogebaSvilis mixedviT31. krwanisis brZola _ iakob gogebaSvilis mixedviT ............................... ............................... 6868
32. krwanisis enZela _ elguja merabiSvili32. krwanisis enZela _ elguja merabiSvili ......................................... ......................................... 7070
33. mSobliuro Cemo miwav! _ galaktion tabiZe33. mSobliuro Cemo miwav! _ galaktion tabiZe ................................... ................................... 7373
sarCevisarCevi
5
34. ostatis saidumlo _ giorgi natroSvili34. ostatis saidumlo _ giorgi natroSvili ........................................ ........................................ 7474
35. pirveli nabiji (SemoklebiT) _ elguja merabiSvili35. pirveli nabiji (SemoklebiT) _ elguja merabiSvili .................... .................... 7676
36. rogor gaCnda Wadraki _ aRmosavluri Tqmuleba36. rogor gaCnda Wadraki _ aRmosavluri Tqmuleba .......................... .......................... 8080
37. sityvis Zala _ xalxuri37. sityvis Zala _ xalxuri .......................................................................... .......................................................................... 8383
38. igav-arakebi _ sulxan-saba orbeliani38. igav-arakebi _ sulxan-saba orbeliani ............................................... ............................................... 8585
39. dinozavris nakvalevze (nawyveti) _ giorgi SatberaSvili39. dinozavris nakvalevze (nawyveti) _ giorgi SatberaSvili ......... ......... 8888
40. caswavala (SemoklebiT) _ goderZi Coxeli40. caswavala (SemoklebiT) _ goderZi Coxeli ...................................... ...................................... 9292
41. bunebis mgosnebi (nawyveti) _ vaJa-fSavela41. bunebis mgosnebi (nawyveti) _ vaJa-fSavela ..................................... ..................................... 9595
42. ia (nawyveti) _ vaJa-fSavela42. ia (nawyveti) _ vaJa-fSavela .................................................................. .................................................................. 9898
43. gazafxuli _ akaki wereTeli43. gazafxuli _ akaki wereTeli ................................................................ ................................................................ 100100
44. cvriana _ guguli togoniZe44. cvriana _ guguli togoniZe ................................................................. ................................................................. 101101
45. rogor aRmoaCines amerika _ `jejilidan~45. rogor aRmoaCines amerika _ `jejilidan~ ........................................ ........................................ 103103
46. marko polos mogzauroba _ `jejilidan~46. marko polos mogzauroba _ `jejilidan~ ........................................ ........................................ 106106
47. qarTveli mogzauri47. qarTveli mogzauri .................................................................................. .................................................................................. 110110
48. mze (nawyveti) _ nodar dumbaZe48. mze (nawyveti) _ nodar dumbaZe ............................................................ ............................................................ 112112
49. mwuxri _ kolau nadiraZe49. mwuxri _ kolau nadiraZe ....................................................................... ....................................................................... 114114
50. mze _ evgeni xaraZe50. mze _ evgeni xaraZe ................................................................................... ................................................................................... 115115
51. varZia (mesxuri Tqmulebis mixedviT) _ rostom elaniZe51. varZia (mesxuri Tqmulebis mixedviT) _ rostom elaniZe ............. ............. 117117
52. siyvaruli maS gaqvs visi? _ giorgi leoniZe52. siyvaruli maS gaqvs visi? _ giorgi leoniZe .................................... .................................... 120120
53. ̀ aRmoCenebi~ bunebismetyvelebaSi _ Cexi mwerlis _ klara53. ̀ aRmoCenebi~ bunebismetyvelebaSi _ Cexi mwerlis _ klara
iarunkovas mixedviT _ gadmoaqarTula naTela maRlakeliZem iarunkovas mixedviT _ gadmoaqarTula naTela maRlakeliZem ... ... 121121
54. keTili uCinmaCinebi _ germaneli mwerlis _ volf brenekes54. keTili uCinmaCinebi _ germaneli mwerlis _ volf brenekes
mixedviT _ gadmoaqarTula naTela maRlakeliZem mixedviT _ gadmoaqarTula naTela maRlakeliZem ........................ ........................ 124124
55. orSabaTi mZime dRea (nawyveti `tom soieris55. orSabaTi mZime dRea (nawyveti `tom soieris
Ta Tavgadasavlidan~) _ mark tvenigadasavlidan~) _ mark tveni .......................................................... .......................................................... 128128
56. werili 9 wlis vaJiSvilis (nawyveti) _ Cesterfildis mixedviT56. werili 9 wlis vaJiSvilis (nawyveti) _ Cesterfildis mixedviT .... .... 132132
57. saubari mamasTan (nawyveti moTxrobidan `yaCaRis asuli57. saubari mamasTan (nawyveti moTxrobidan `yaCaRis asuli
ronia~) _ astrid lindgreni (Targmna T. Ciqovanma) ronia~) _ astrid lindgreni (Targmna T. Ciqovanma) ...................... ...................... 134134
58. papiCemis anderZi _ xalxuri58. papiCemis anderZi _ xalxuri ................................................................. ................................................................. 137137
59. moxetiale musikosi _ revaz inaniSvili59. moxetiale musikosi _ revaz inaniSvili ........................................... ........................................... 138138
60. ase mokvda muria (SemoklebiT) _ otia ioseliani60. ase mokvda muria (SemoklebiT) _ otia ioseliani ........................... ........................... 141141
61. sakuTar budeSi datyvevebuli _ merab elioziSvili61. sakuTar budeSi datyvevebuli _ merab elioziSvili ................... ................... 145145
62. soflis gzaze saqarTveloSi _ sergo kldiaSvili62. soflis gzaze saqarTveloSi _ sergo kldiaSvili ........................ ........................ 148148
63. dRe moiwevs kriala _ muxran maWavariani63. dRe moiwevs kriala _ muxran maWavariani ......................................... ......................................... 150150
6
_____________________________________________________________________________
_ ̀ sityvis salaro~. aq axsnilia is sityvebi da
gamoTqmebi, romlebic teqstis kiTxvisas Tqven-
Tvis SeiZleba gaugebari aRmoCndes;
saxelmZRvanelos gamoyenebissaxelmZRvanelos gamoyenebis
instruqciainstruqcia
_ am pirobiTi niSnebiT aRniSnulia sxvadasxva
tipis kiTxvebi, romlebic dalagebulia Tanmim-
devrobiT da dagexmarebaT teqstis
gagebaSi,
gaazrebasa
da SefasebaSi;
_ es simbolo enobriv masalaze dakvirvebas gu-
lisxmobs; misi mizania ara mxolod wesebis gacno-
ba, aramed maTi praqtikulad gamoye neba zepirsa
Tu weriT metyvelebaSi.
wigniT muSaobisas yuradReba miaqcieT Semdeg pirobiT niSnebs:
7
qari gimReris nanasa,
zRapars giambobs Wadari...
Zewnam alersiT amavso
eWvebiT naavadari...
saqarTveloo lamazo,
`sxva saqarTvelo sad ari?!~
ca varskvlavebiT inTeba,
ca, arca risi sadari...
mTvare rom amobrwyindeba,
guli safrenad mzad ari.
dideba, Seni dideba,
`sxva saqarTvelo sad ari?!~
mindvrebi, qarTlis mindvrebi,
qedebi mxargaSlilebi...
mTaSi _ tye danabindebi,
tyeSi _ qorbuda irmebi...
barad Srialebs Wadari,
mzes umRerian Citebi...
mxarev, mosilo didebiT,
`sxva saqarTvelo sad ari~?!
ros varskvlavebi xmauriT
ainTebian caTani,
kldes moawydeba zRvauri
meSvide caze atanils.
kldeebSi jixvi dafrTxeba,
gorSi itirebs atami,
yayaCos gverds ver auvli,
`sxva saqarTvelo sad ari~?!
saqarTveloo lamazo(nawyveti)
bob!lbmboeb[fbob!lbmboeb[f
daimaxsovreT:daimaxsovreT:
`meSvide ca~,`meSvide ca~, _ xalxis warmodgeniT, ca iyo Svidi, erTimeoreze
wamodgmuli. sul ukanaskneli cis, anu meSvide cis, iqiT araferi ar
iyo. amitom meSvide caze asvla niSnavda udides bednierebasa da si-
xaruls.
_ rogor aRwers po-
eti leqsSi saqarTvelos
bunebas?
_ poetis ra ganwyoba Cans sit-
yvebSi: `guli safrenad mzad
ari~?
_ romeli sityvebi meordeba
leqsSi? Tqveni azriT, ratom
imeorebs am sityvebs poeti?
_ rogor fiqrobT,
sworad SeurCia poetma am
leqss saTauri?
8 8
bebia da zurikela(nawyveti)
bebiaCemi brZeni qalia. is mudam ase meubneba:
_ iswavle, Se sasikvdile, iswavle, Torem uswavleli darCebi!
mecnierebaze bebiaCems Taviseburi warmodgena aqvs. erTxel,
rodesac aivanze vijeqi da xmamaRla vizepirebdi qarTuli gramatikis
normebs, bebiam, sxvaTa Soris, mkiTxa:
_ rasaa, rom izuTxav, Svilo?
_ zmnis pirianobas vswavlob, bebia.
_ zmnis pirianoba vis gaugia, biWo! piriani kaci
vici me!
_ es sxva piria, bebia, Sen rom ggonia, is ar aris.
_ piri erTia, biWo, qveyanaze.
_ kargi, aba, miTxari, ra aris piri?
_ piri ra aris da... piri piria.
_ dajeqi, bebia, gakveTili ar ici, ors giwer.
_ ors mogcem me Sen, Se kudiano, axlave wadi da Txa gadaabi, Torem
imdens girtyam, rumbiviT gagixdi cxvir-pirs!rumbiviT gagixdi cxvir-pirs!
_ aba, erTs gkiTxav da mere waval _ ramdeni piri arsebobs?
_ piri imdeni arsebobs, ramdenic kaci daiareba qveyanaze da piri
imitom arsebobs, rom ena daatios kacma Sig. geyureba? piri zogs patara
aqvs, zogs _ didi. didi piri visac aqvs, imas lafSians eZaxian. arsebobs
kidev ucxvirpiroucxvirpiro xalxi, magaliTad, Sen.
_ pirSavipirSavi xalxic arsebobs, _ vTqvi me.
_ marTali xar. Cveni fostalioni, magaliTad, pirSavia, konvertebs
markebs aZrobs da mere geubneba, umarko iyo, maneTi momecio.
_ me rogori var, bebia?
_ Sen? pirze miwadasayreli, amoupiravi da RvTis piridan gada-
vardnili. Sens pirSi Cemi mteri Cavarda.Sens pirSi Cemi mteri Cavarda.
ar arsebobs qali guriaSi, romelsac ukeTesi
wyevla SeeZlos, vidre Cems bebias, magram me misi wyev-
lisa ar meSinia, radgan erT xel wamoscda, _ nu geSin-
ia, bebia, rodesac gwyevli, Cemi guli glocavso.
garda zemoaRniSnulisa, bebia eWvis TvaliT
uyurebs ganaTlebis saministros usulgulousulgulo gadaw-
yvetilebas imis Sesaxeb, rom bavSvebs yoveldRe eqvs-
eqvsi gakveTili gvaqvs. Tumca me amis sababs arasodes
ar vaZlev. Cemi mecadineoba didi-didi oTx gakveTi-
lamde grZeldeba. amitomac aris, rom maswavleblebi
bebias xSi rad ibareben skolaSi da mec momyavs. mere
bebias mivyavar saxlSi, mere isev bebia momyavs skola-
Si da ase Semdeg. Tamamad SeiZleba iTqvas, rom me da
bebia erTad vamTavrebT skolas. vfiqrob, es erTad-
erTi SemTxvevaa kacobriobis istoriaSi.
opebs!evncb[fopebs!evncb[fopebs!evncb[fopebs!evncb[f
9
rumbiviT gagixdi cxvir-pirs rumbiviT gagixdi cxvir-pirs _ cxvir-pirs dagisieb
usulgulo usulgulo _ gulcivi, ugulo
pirSavi pirSavi _ Sercxvenili, usindiso
ucxvirpiro ucxvirpiro _ uxasiaTo
Sens pirSi Cemi mteri Cavarda Sens pirSi Cemi mteri Cavarda _ Seni salaparako Cemi mteri gaxdes;
yvelas aZageb, kargs aravisze ambob
r x s
_________________________________________________________________________________________________________________________
daakvirdiT:daakvirdiT:
`bebiam zurikelas hkiTxa:
_ rasaa, rom izuTxav, Svilo?
zurikelam upasuxa:
_ zmnis pirianobas vswavlob, bebia~.
`bebiam zurikelas hkiTxa: rasaa, rom izuTxavo. zurikelam upa-
suxa: zmnis pirianobas vswavlob, bebiao.~
ras amCnevT?
_ vin hyveba teqstSi gadmocemul ambavs? rogor hyve-
ba? (sasaci lod, seriozulad, mosawyenad _ xazi gausviT mar-
Tebul pasuxs).
_ gadmoeciT teqstis Sinaarsi ise, TiTqos mas gviyveba: a)
bebia, b) avtori.
_ ramdeni adamianis saubaria teqstSi gadmocemuli?
_ ris pirs izepirebda zurikela? bebia romel pirze sau-
brobs?
_ rogor gesmiT gamoTqmebi: `piriani kaci~? `pirSavi~?
`pirze miwadasayreli~? `amoupiravi~? `RvTis piridan gada-
vardnili~? `ucxvirpiro~? vin iyenebs am sityvebs? ratom iyen-
ebs?
_ Tu Cans mwerlis damokidebuleba zurikelasa da Tavi-
si bebiis mimarT? daadastureT Tqveni azri.
_ am teqstis mixedviT daaxasiaTeT zurikela da bebia.
_ rogoria Tavad zurikela? saidan Cans es?
_ ̀ bebiaCems mecnierebaze Taviseburi warmodgena aqvs~,
_ weria teqstSi. Tqveni azriT, ris Tqma surs am sityvebiT
zurikelas?
_ ra rCevas aZlevs bebia zurikelas?
_ ratom ar eSinia zurikelas misi wyevlis?
_ ratom uwodebs zurikela Tavis bebias `brZens~? Tqveni
azriT, raSi gamoixateba bebias `sibrZne?~