EnsEmblE nourEddinE Tahiri

ArAbisch-AndAlusische trAditie uit MArokko

de

puur muziek

27.09.2012 | 20:00 | KraaKhuis

2

programma

1. adhan ‘oproep tot het gebed’

2. Koranrecitatiesa. soera nr. 1 al-fâtiha ‘de opening’b. soera nr. 3 âl ‘imrân ‘imraans mensen’, vers 190-195

3. de mystieke islam Soefiliederen van Sidi Muhammad al-Harrâq (1772-1845), Sidi Abu al-Hasan al-Shushtari (1213-1269) en Sidi Omar Ibn al-Fârid (gest. 1235)

pauZE

4. Fragmenten uit arabisch-andalusische suites (nouba)

Noubat ar-rasd (gezongen ‘s ochtends)Noubat al-gharibat al-hussein (gezongen voor mid-dernacht)Noubat al-mâya (gezongen bij zonsondergang)

noureddine Tahiri Jouti | zang & daf (raamtrommel)Anas El Attar Sofi | rebab (knievedel)amine belkaab | ud (luit)mohammed ouarti | kemanche (viool)hicham benzahra | tar (schellentrom)

uiTVoErdErs

bespreekbureau muziekcentrum de bijloke gent | J. Kluyskensstraat 2, 9000 gentDi - vr 10:00 - 12:00 & 13:00 - 17:00 | za 13:00 - 17:0009 269 92 92 | tickets@debijloke.be | www.debijloke.bev.u. | Daan Bauwens • tekst | Johan Van Acker • vertaling liedteksten | Prof. Caroline Janssen / Johan Van Acker© | Muziekcentrum De Bijloke Gentinfo@debijloke.beMuziekcentrum De Bijloke is mobiel dankzij het partnership met Gent Motors (www.gentmotors.be)

3

1. KoranrEciTaTiEsVoor moslims is de Koran het woord van God zoals Hij dat door de engel Djibriel (Arabisch voor Gabriël) aan Zijn profeet en gezant Mohammed heeft laten open-baren. Om het met de woorden van de Koran te zeggen: Djibriel heeft met Gods toestemming de Koran in het hart van Mohammed neergezonden als bevesti-ging van wat er voordien al was en als lei-draad en goed nieuws voor de gelovigen.

Volgens de meest gangbare overleve-ring bestond er bij de dood van de Pro-feet geen boekwerk dat de gehele Koran bevatte. De tekst was vanaf het begin van de openbaringen wel in mondelinge vorm volledig bewaard gebleven. Tijdens de regering van de derde kalief Oeth-maan, werd aan een commissie o.l.v. Zaid Ibn Thabit, de vroegere secretaris van de Profeet, opdracht gegeven een officiële redactie van de Koran vast te stellen. Tot een uniforme voordracht kwam het niet. Het vroege Arabische schrift bevatte geen klinkers, en een aantal medeklin-kers hadden bovendien dezelfde of bijna dezelfde vorm. In de loop van de eeuwen werden echter tekens ontwikkeld om letters van elkaar te onderscheiden, en nieuwe tekens ingevoerd om de klinkers aan te duiden en andere bijzonderheden van de tekst vast te leggen. Toch maakte dat geen einde aan de wildgroei die uit de mondelinge overlevering voortkwam.In de eerste helft van de tiende eeuw

reikte Ibn Moedjahid, de ‘imaam’ van de Koranlezers in Bagdad, de oplossing aan. Met steun van de autoriteiten ver-klaarde hij zeven overgeleverde manieren van lezen voor correct. Alle gingen terug op zeven beroemde Koranlezers uit de achtste eeuw. Vandaag zijn er nog twee versies in omloop. De versie die door Warsj van de lezing van Nafi’ is overge-leverd, is in gebruik in Afrika (uitgezon-derd Egypte). De versie die door Hafs is overgeleverd van de lezing van ‘Asim is gangbaar in Egypte en in de rest van de Arabische wereld. Hoewel deze lezingen naar uitspraak en naar voordracht nogal eens uit elkaar lopen, zijn de betekenis-verschillen tamelijk klein.

Onder de Oethmaanse redactie werden de geregistreerde openbaringen niet chronologisch, maar min of meer vol-gens lengte geordend. Zo ontstonden 114  delen of soera’s: eerst de langere soera’s en daarna de kortere, met aan het begin een kort lofgebed, de ope-ningssoera ‘Soerat al-fatiha’. De soera’s worden op hun beurt onderverdeeld in verzen. In de islamitische traditie worden de soera’s niet aangeduid met hun nummer, maar met hun naam. Die stamt uit een latere tijd, en is meestal ont-leend aan een woord bij het begin van de soera of aan een kenmerkend onderwerp dar erin wordt behandeld. Alle soera’s – behalve de negende – beginnen met de formule ‘bismillahhi r-rahmanir-rahim’

arabisch-andalusischE TradiTiE uiT maroKKo

4

(in de naam van God, de Erbarmer, de Barmhartige).

2. dE mysTiEKE islamVolgens de overlevering leidden som-mige moslims al tijdens het leven van de profeet Mohammed  (570-632) een teruggetrokken leven, gewijd aan devo-tie en ascese. Deze mystieke islam of soefisme ‘institutionaliseerde’ zich snel tot een aantal broederschappen. Soefi’s moesten een louteringsproces door-maken, een sober en armoedig bestaan leiden (faqir in het Arabisch, darwesh in het Perzisch waarvan later derwisj werd afgeleid). Ook het luisteren naar muziek en poëzie kon helpen om dichter tot God te komen. Onder andere het voortdurend opzeggen van de formule ‘la ilaha illa Allah’ (er is geen andere god dan God) groeide uit tot een geliefd middel om tot extase te komen.

De teksten die u deze avond te horen krijgt, bevatten een aantal beelden die typisch zijn voor de mystieke islam: de band die de soefi met God nastreeft wordt vergeleken met dronkenschap of passionele verliefdheid, een fysieke liefdesband. De achterliggende idee is eenvoudig: de aardse schoonheid is een afspiegeling van het goddelijke. In de gedichten gaat het bijvoorbeeld over de minnaar die hartstochtelijk op zoek is naar zijn geliefde, maar gebukt gaat onder haar onbereikbaarheid en (vaak) harteloos gedrag. In de teksten zijn deze avond o.a. toespelingen te vinden op het oude verhaal van Layla en Majnûn:

Majnûn (de bezetene, de zot) die zijn zinnen verloor omwille van zijn onver-vuld verlangen naar Layla. Ook wijn speelt een belangrijke rol, en staat voor de vervoering als stap naar de eenwor-ding met God. De taverne staat voor het huis van de mysticus die de eenheid met God heeft bereikt; de murshid is de her-bergier die de mystieke reis begeleidt. Naast liefde voor God geven de teksten ook uiting aan liefde voor de profeet. Mohammed wordt aangesproken met zijn naam, als gezant Gods of profeet, of met epitheta (al-mustafâ, ahmad).

Noureddine Tahiri en zijn collega’s kozen voor liederen op teksten van Sidi Muham-mad al-Harrâq, Sidi Abu al-Hasan Al-Shushtari en Sidi Omar Ibn al-Fârid. Muhammad al-Harrâq  (1772-1845) stichtte in de Noord-Marokkaanse stad Tetouan de naar hem genoemde Harra-qiyya soefi-orde. Onder het reciteren van gedichten (diwân) bereiden de leden van de broederschap zich voor op de gewijde dans (‘imara). De naam al-Harrâq of ‘verbrand’ (door de vlammen van de goddelijke liefde) legt een direct verband met de vroomheid van deze sjeik. De mystieke filosoof-dichter Al-Shush-tari  (1212-1269) leidde een bewogen leven in de dertiende eeuw. Zijn zoek-tocht naar een mystieke eenwording met God leidde tot een obsessie die uiteindelijk in een gruwelijke zelfmoord eindigde, voor hem de enige manier om opgenomen te worden in de goddelijke genade. Zijn zoeken bracht hem van het door de Moren geregeerde Andalusië via

5

Noord-Afrika tot in het Midden-Oosten. Nu eens was hij een slaafse volgeling van meesters als Ibn Sab’in, dan weer trok hij als troubadour rond met zijn eigen gedichten, gevolgd door zijn discipelen. ‘Liefde’ was zijn grote drijfveer, in navol-ging van Ibn Sab’in en Ibn ‘Arabi: “Mijn hart kan vele vormen aannemen: een klooster voor de christenen, een tempel, de Ka’ba voor de pelgrims, de koran… mijn credo is liefde, waar je ook vandaan komt, de liefde is eeuwig, mijn kracht en mijn geloof.” Al-Shushtari stond aan de wieg van een grote symbiose tussen het Westen (christendom) en het Oosten (islam), een symbiose die vele mystieke orden later aanhingen.De Egyptenaar Ibn al-Fârid (gest. 1235) schreef een beperkt oeuvre bij elkaar. Het omvat o.a. een zeer lang gedicht (761 regels rijmend op –ti, het ‘Grote T-gedicht’) dat het mystieke pad beschrijft. De wijn staat ook hier voor de mystieke liefde voor God of de mys-tieke kennis van God, en dronkenschap voor de mystieke extase. Tot op zekere hoogte kan dit gedicht als een profaan wijngedicht gelezen worden. In een aantal anthologieën staat het dan ook te midden van reguliere bacchische poëzie. Opvallend bij Ibn al-Fârid zijn de woord-spelingen en klankeffecten, in vertaling niet na te bootsen.

3. arabisch-andalusischE suiTEsArabisch-Andalusische muziek is geen onbekende in de Bijloke. Ustad Tahiri en zijn collega’s presenteren instrumen-tale en gezongen melodieën die op orale

manier door meesters in verschillende scholen zijn overgeleverd, in steden als Tangiers, Fez, Tetouan …

De gedwongen uittocht van vele bevol-kingsgroepen maakte dat de rijke mid-deleeuwse muzikale traditie op het Spaanse schiereiland zelf op het punt stond te verdwijnen. Maar dit erfgoed overleefde in de Maghreblanden waar het de status verwierf van klassieke muziek en vandaag nog altijd Andalusi-sche muziek wordt genoemd.

hET wEsTEliJKE KaliFaaT al-andalusOp 19 juli 711 staken Arabische en Ber-berse ruiters onder leiding van Târiq ibn Ziyâd de Straat van Gibraltar over. In minder dan zeven jaar liepen ze het Visi-gotische rijk onder de voet. Bij een diepe raid stootten ze zelfs door tot Poitiers waar Karel Martel hen in  732 tot staan bracht. Aan die nederlaag bleken ze uit-eindelijk weinig belang te hechten, want op Asturië en Galicië na stond het hele Iberische schiereiland onder hun gezag. Zevenhonderd jaar lang zou de halve maan wapperen boven ‘al-Andalus’, de naam waarmee in de Arabische wereld naar Spanje werd verwezen.

In het begin werd ‘al-Andalus’ bestuurd door de gouverneurs van het Oemayy-adenkalifaat van Damascus. Door de machtsovername van de ‘Abâssiden in  750 kwam hieraan een abrupt einde. Eén telg uit de Oemayyadendynastie wist te ontkomen naar Spanje, waar hij zich vestigde als emir ‘Abd al-Rahmân  I. Hij

6

koos Cordoba tot hoofdstad en knoopte diplomatieke betrekkingen aan met de christelijke rijken in het noorden en met Byzantium. Zijn verre opvolger ‘Abd al-Rahmân III besloot in  929 opnieuw de titel van kalief te voeren. Hij daagde hier-mee de vanuit Bagdad regerende ‘Abâs-sidendynastie openlijk uit. Het lukte en het westerse kalifaat was een feit. Drie eeuwen lang bleef Cordoba de hoofd-stad van ‘al-Andalus’. In de 11de eeuw verdween het centrale gezag, en raakte de macht verdeeld over verschillende stadstaatjes. Toch vormde deze politiek onstabiele periode een cultureel hoogte-punt. De onderlinge rivaliteit tussen de hoven en de zucht naar een verfijnd, kleurrijk en briljant hofleven stimuleer-den in belangrijke mate de beoefening van de kunsten. De christelijke konin-gen vormden echter een steeds grotere militaire bedreiging voor de Arabische bewindslieden. Toen Alfons VI van Castilië in 1085 Toledo innam, riepen ze de hulp in van een Berberstam uit Noord-Afrika, namelijk de Almoraviden. De reconquista bleek echter niet meer te stoppen. Een laatste reactie kwam er onder de Almo-hadendynastie, maar in  1223 moest ook zij plaats ruimen. Geleidelijk aan veroverden de christelijke vorsten alle Spaanse gebieden die nog onder mos-limbewind stonden. Na Cordoba  (1236) en Sevilla  (1248), restte er alleen rond Granada nog een klein gebied. Door handig politiek manoeuvreren slaagde de daar heersende Nasridendynastie er nog anderhalve eeuw in zelfstandig te blijven. Cultureel was dit zelfs de glans-

periode van Granada. Het Alhambra, dat voltooid werd eind 14de eeuw, is daar het meest sprekende voorbeeld van. Volgens de 14de-eeuwse Grenadijnse historicus Ibn al-Khatîb speelde ook de muziek aan dit hof een belangrijke rol. Dat blijkt in elk geval uit de vooraanstaande plaats van dichters en musici binnen de hofhiërar-chie. In  1492 was het echter definitief afgelopen, het jaar waarin emir Boabdil de sleutels van het Alhambra overhan-digde aan het katholieke vorstenpaar Ferdinand en Isabella.

Faisons la noubaGasten die in het Arabo-Andalusische Spanje op een audiëntie bij de kalief wachtten, hadden niet te klagen. Vocaal-instrumentale ‘suites’ zorgden de klok rond voor vermaak en afleiding. Ieder uur kreeg een muzikale invulling, met liede-ren over de liefde tot Allah of over meer aardse verlangens in geheime tuinen. Ustad Noureddine put samen met Anas El Attar Sofi, Amine Belkaab, Moham-med Ouarti en Hicham Benzahra uit de 11  nouba’s of suites die de tijd over-leefden. Hun virtuoze zang met traditio-nele begeleiding is een feest. Faisons la nouba…

De Arabisch-Andalusische muziek is een geestesinstelling. De hele cultuur zit erin: architectuur, kalligrafie, de openheid van de wetenschap, de tolerantie tegenover andere godsdiensten. Een lied is hier een gebouw, je moet er alleen willen instappen. Kijk naar de verfijning van het Alhambra of de moskee van Cordoba, de

7

poëzie die toen werd geschreven, het feit dat christenen, moslims en joden samenleefden. Het moge duidelijk zijn: in al-Andalus bloeide tussen de 8ste en de 15de eeuw een mooie en weelderige cultuur. In Marokko kan je nog flarden van het klassieke repertoire opvangen. Slenterend door de medina, komen frag-menten uit de nouba’s je tegemoet. Een mirakel... Het is muziek die gemaakt is tussen de intocht van de moslims in 711 in Spanje en de uittocht in 1492. Mensen die al acht eeuwen in Andalusië woon-den, moesten plots weg. Ze verloren zowat hun hele beschaving, hun land, de gebouwen. De gezangen zijn ze echter blijven cultiveren als waren het overblijf-selen van een verloren paradijs.

De teloorgang van de gouden eeuwen in Andalusië leidde tot een ware culturele depressie. De vluchtelingen hadden het moeilijk in Noord-Afrika, en kwamen de malaise pas in de loop van de 19de eeuw te boven. Tijdens de Turkse overheersing (enkel Marokko ontsnapte hieraan) werd de muziek angstvallig bewaard tussen de muren van de moslimbroederschappen. Uit schrik om hun erfgoed te verliezen, hebben ze die muziek dan ook vastge-legd. Sommige eigenschappen zoals het improviseren bij de openingsstukken zijn hierdoor verloren gegaan, maar dat was nu eenmaal de prijs om de culturele eigenheid te behouden.

mET imprEssionisTischE ToETsDe Arabisch-Andalusische muziek heeft een ingenieuze structuur. Op het eerste

gehoor lijken het afzonderlijke liederen, maar eigenlijk gaat het om suites of nou-ba’s. Ze zijn opgebouwd uit een verzame-ling gedichten, die in hun volledigheid 6 tot 7  uur kunnen duren. Een bekend musicus uit Bagdad, Ziryab, concipieerde in de 8ste eeuw al de poëtische en muzi-kale contouren. Hij deed dat door Griekse en Perzische modi, Byzantijnse toonaar-den, Arabische modulaties en Berberse ritmes te vermengen met Romaanse grondlagen. De structuur ging van zeer trage openingsliederen over vijf verschil-lende ritmes tot opwindende stukken aan het eind. Je had één zo’n suite per uur van de dag, 24 in totaal, elk met hun eigen gevoel. Vergelijk het met impressi-onistische schilders die op elk uur van de dag een andere lichtinval schilderden. Er zijn er 11 volledig van overgebleven, en van de 6 andere resten er stukjes.

Elke nouba is opgebouwd vanuit melodie en ritme, maar kent in de notatie – een recente praktijk  – geen aanduidingen voor dynamiek of klanksterkte. Intrinsiek eenstemmig worden de suites dikwijls heterofoon uitgevoerd: instrumenten en stemmen verdubbelen de hoofdmelodie met lichte versieringen en afwijkingen. Het staat de muzikanten vrij om de lie-deren solo of via beurtzang te brengen. Het doel blijft de compacte hoogstaande poëzie met maximale diepgang te ver-klanken.

De Arabisch-Andalusische suites bleven lang een elitaire aangelegenheid. Met de komst van de radio raakten ze ook

8

bij bredere bevolkingsgroepen bekend. Podiumuitvoeringen zijn dus een vrij recente aangelegenheid. Tot laat in de 20ste eeuw organiseerden mecenas-sen in Noord-Afrika avonden – een soort muzieksalon – waar gespeeld en gezon-gen werd, en waar ze hun vrienden en handelspartners op uitnodigden. Van het begin tot het einde luisterden de gasten aandachtig. De mensen hadden dat geduld. Vandaag durven ensem-bles die eerste langzame bewegingen al eens overslaan, om direct naar de snellere ritmes over te schakelen zodat het publiek in de handen kan klappen. Jammer, want het majestueuze gaat op die manier verloren.

driE nouba’sVanavond krijgt u fragmenten uit drie nouba’s te horen. De nouba Mâya ver-klankt de schoonheid en de weldaden van de natuur; de zonsondergang is het ideale moment om deze suite uit te voeren. In de poëzie van nouba al-Gha-ribat al-Hussein staan de emoties die de liefde teweegbrengt centraal, meestal uitgevoerd voor middernacht. De nouba Rasd tenslotte verkent hetzelfde pad bij het ochtendgloren.

9

TEKsTEn

1. adhân – oproEp ToT hET gEbEdAllah is de Grootste (4x)Ik getuig dat er geen god is dan Allah (2x)Ik getuig dat Mohammed de Boodschap-per van Allah is (2x)Haast je naar het gebed (2x)Haast je naar de voorspoed (2x)Het gebed is beter dan de slaap  (2x) [enkel bij het eerste gebed ’s morgens]Allah is de Grootste (2x)Er is geen god dan Allah

2a. soEraT nr. 1 al-FaTiha ‘dE opEning’(1) In de naam van God, de Erbarmer, de Barmhartige. (2) Lof zij God, de Heer van de wereldbewoners, (3) de Erbarmer, de Barmhartige, (4) de heerser op de oor-deelsdag. (5) U dienen wij en U vragen wij om hulp. (6) Leid ons op de juiste weg, (7) de weg van hen aan wie U genade geschonken hebt, op wie geen toorn rust en die niet dwalen.

2b. soEraT nr. 3 aal ‘imraan ‘imraans mEnsEn’, VErs 190-195In de naam van God, de Erbarmer, de Barmhartige.(190) In de schepping van de hemelen en de aarde en het verschil van dag en nacht zijn tekenen voor mensen die ver-stand hebben, (191) die God staande, zittende en op hun zij liggende gedenken en die over de schepping van de heme-len en de aarde nadenken: “Onze Heer, U hebt dit niet voor niets geschapen –  U zij geprezen!  – en behoed ons voor

de bestraffing van het vuur. (192) Onze Heer, wie door U het vuur wordt binnen-gevoerd, die wordt door U te schande gemaakt. De onrechtplegers zullen geen helpers hebben. (193) Onze Heer, wij hebben iemand die opriep tot het geloof gehoord: ‘Gelooft in jullie Heer!’ Dus geloven wij. Onze Heer, vergeef ons onze zonden en wis onze slechte daden uit en neem ons met de vromen weg. (194) Onze Heer, en geef ons wat U ons door Uw gezanten hebt toegezegd en maak ons niet te schande op de opstands-dag. U zult de afspraak niet afzeggen.” (195) Toen verhoorde hun Heer hen: “Ik laat het werk van iemand van jullie die [goed] doet niet verloren gaan, of het nu een man is of een vrouw; jullie horen bij elkaar. Zij dus die uitgeweken zijn, uit hun woningen verdreven zijn, op Mijn weg tegenspoed geleden hebben, gestreden hebben en gesneuveld zijn, van hen zal Ik de slechte daden kwijtschelden en Ik zal hen tuinen binnen laten gaan waar de rivieren onderdoor stromen; als belo-ning van God. En God, bij Hem is de goede beloning.”

3. dE mysTiEKE islamTawîl-metrum: gedicht van Sîdî ‘al-Har-râq Zoek je Layla, terwijl zij zich in jou mani-festeerde?Denk je dat zij iemand anders is, terwijl zij geen ander is dan jij?Want dit, let wel, is manifest in de religie

10

van de liefde:Wees wijs want de essentie van de ander is de vervreemding.Zag je haar niet haar schoonheid in jou leggen,Ook al was zij in essentie niet vervaagd voor jou?

Al-wâfir-metrum: een gedicht van Sîdî ‘al-Harrâq Liet zij de sluiers van haar schoonheden afglijdenEn vertrokken de verstanden met haar, in perplexiteit?Ze verspreidde in het binnenste van het hart een passieDie heel het lichaam in vuur laat ont-branden.Ze legde daarin een geheim, dan zei ze:Ik zie vandaag bij jou de onthulling van schaamte.

Al-wâfir-metrum: (men wiegt)Kan een dolverliefde het geheim verhullenAls hij het beeld van de geliefde oproept bij wie hij in extase is?Met hem speelde de passie, beetje bij beetje, een spel,En hij beseft niet dat hij iedere vorm van schroomvalligheid liet varen.Hij heerste over de huizen, de huizen van LaylaHij kwam naderbij, muur voor muur …Niet de liefde voor huizen maakt mijn hart dolverliefd,Maar de liefde voor wie de huizen bewoont!

Madîd-metrumTelkens wanneer zij zich manifesteerde, knielde ik voor haarOp een plaats waar alles van mij smolt, al verdween het zonder spoor.Zie mij hier nu: opgaand in het niets, en geen wonder:Wat voor belang heeft zij in de natuur van de eeuwigheid?

Mawwâl (vocale muziek, inleidend)Ik kreeg wat ik mij voor ogen gesteld hadToen ik mijn liefde zagIk zag mijzelf.Zij is van mij, en ik ben verlatenIk ben de geliefdeEn mijn geheim is verborgen voor mij.Hij is nabijNaar God, oh serene, kijk!De wonderlijke bevelhebber.

Jij hebt je aan mij onthuldEn mijn zon op laten gaan.Ik heb mij niet verstopt.Deze geliefde, als hij tevredenheid schenkt,Schenkt hij volle tevredenheid.Wie verlangt naar samenzijn met hemDiens essentie verbergt hij.Aan zijn zijden, eeuwigdurend, is hij die nog in staat is te zien.Ik ben degene die liefgehad heeft;Mijn wijn, uit mij, heb ik gedronken,En op mijn gezag heb ik dit overgeleverd.

Sarî‘-metrumMijn geliefde heeft een bezoek gebrachtNadat hij zich afgewend hadEn mijn nabijheid schuwde.

11

Ik verzekerde me van de oprechtheid van zijn wensToen hij mijn nabijheid wenste.Hij charmeerde mij door oprechtheid en het inlossen van verwachtingenEn hij trok mijn sluier weg.Een geheim verscheen voor mijDat verborgen was voor mij in mijn aan-trekkingHet vuur van zijn passie zal van zijn levensdagen niet wegvloeien uit mijn hart.

De introductie- tawil (N.B. een beroemd wijngedicht van ‘Umar ibn al-Farîd)Wij hebben bij de herinnering aan een geliefde een wijn gedronkenWaardoor wij dronken werden voordat de wijnrank geschapen was.De volle maan is zijn glas, hijzelf een zon waarrond een halve maan cirkels trekt.Hoeveel sterren verschijnen erin, als hij vermengd wordt?

TaghyîrZonder zijn aromaZou ik de weg naar zijn taverne niet gevonden hebben.Ware het niet voor zijn stralende gloedWat zou de verbeelding zich dan voorge-steld hebben?

MutadârikBij het schenken van wijn aan zuivere mensenZiet men wonderen.In gezelschap van mannen die wetenEn wijn waartegen geen bezwaar gere-zen kan worden.

Ik was op zekere dag, oh mijn volk, eens toevallig aanwezigIk vond hen, mensen met een brandende passie,Die op een maal aanwezig waren.Met hun uitgebluste ogen en gele gezich-ten.Ik zei “laat me binnengaan in jullie heilig-dom, hand van de meesters,Ze zeiden, “dan zal je onze voorwaarde aanvaarden,En onze voorwaarde is duur.”Je zult geduld oefenen in deze staatNachten aan een stuk,Je zult geduld hebben volgens deze hadîth, 70 nachten,Je zult glazen drinken van kwintappelsap,En de bitterheid zal zoet zijn.Je zult terugkeren als een goudstaafJij, die wij dan hebben leren kennen.

KhadîfVerdwaal in het spel van de geliefdenWant jij bent daarvoor geschikt.Je zult oordelen:Goedheid heeft hij jou geschonken.De zaak is in jouw hand: oordeel dan, zolang je rechter bentWant de schoonheid die ik heb kan ook jou toebehoren.

MutadârikToen bij jou de aanvaarding zichtbaar werdWerd ik vrijgelaten uit de gevangen-schap.De essentie van de aankomst (bij God) dreef mijEn ik werd vertrouwd met jou.

12

Jij verdwijnt niet uit mijn hart,Elke ochtend en avond,Door een blik op jou, o Schone,Moge ik van het volle leven genieten.O rust van het zieke binnenste,In jou breng ik heel het streven bijeen.

Makhla‘ al-basîtLaylâ beroofde mij van mijn zinnen,Ik zei ‘Layla! Heb erbarmen met de gedo-den!’Haar liefde ligt verborgen in het binnen-ste, diep weggeborgen,Ik stond stil op de dorpels, en ik vatte post bij de deurIk vroeg aan de portier “Zie ik mijn ver-eniging (met God)?”Hij zei mij: O, haar bruidsschat riep de zielen

Hoeveel liefhebbenden zijn verliefd op de gedoden.Ik ben zot van liefde, en zij heeft een die-naarO, jij die er kwaad van spreekt … laat me met rust

MutaqâribO God, zegen in de lengte der tijdenDiegene die in een verheven verblijf-plaats hoog isO Heer, ter ere van de profeet (Muham-mad) al-MustafâZal wat voorafging zijn in een genereuze gelukzaligheidOh God, zegen al-Mustafâ, onze geliefde Muhammad – vrede zij met hem.

DO | 04.10.12 | 20:00 | Miryzaalhagen QuartettVan Beethoven

VR | 05.10.12 | 20:00redherringDuitse vroeg- tot laatbarok

ZA | 06.10.12 | 20:00symfonieorkest VlaanderenMoessorgski, Britten, Sibelius

ZO | 07.10.12 | 15:00deFilharmonieSjostakovitsj, Elgar

WO | 10.10.12 | 14:00anastasia Kozhushko & nikita borisoglebskySchumann, Ysaÿe, Brossé, Franck

VR | 12.10.12 | 20:00brussels philharmonic, Jef neve (piano)Devreese, Neve, Sjostakovitsj

VR | 12.10.12 | 20:15 | HandelsbeursQuatuor TerpsycordesSchubert, Brahms, Schönberg

ZA | 13.10.12 | 20:00 | Vooruitmarc ribotJazz

binnEnKorT