Embed Size (px)
Citation preview
วารสารบรหารธรกจ
Productivity Forum
10
เทคนคในการวเคราะห การตดสนใจทางธรกจ
การตดสนใจเปนสงทเกดขนเปนปกตในชวตประจำวน ตงแตตนนอนไปจนถงเขานอน เรากได
มการตดสนใจตลอดเวลา อยางไรกตามการตดสนใจนนบางครงกสงผลทดตอผทตดสนใจ แตในบาง
ครงกอาจจะสงผลทไมดตอผตดสนใจไดเชนเดยวกน เรามกจะใชวา “ตดสนใจไดถกตอง” ในกรณ
ทผลลพธออกมาด ในขณะเดยวกนกใชคำวา “ตดสนใจผดพลาด” ในกรณทผลลพธออกมาไมไดเปนไป
อยางทเราตองการ
การตดสนใจนนหลายครงมความยากลำบากเกนกวาทจะใชอารมณหรอความรสก หากการ
ตดสนใจเปนเพยงแควาจะดมนำหรอไมดมดตอนน กคงไมมความจำเปนตองใชขอมลประกอบอะไร
มากมาย แตหากการตดสนใจนนมผลกระทบตอคนจำนวนมากหรอตอเงนทนทตองลงไปจำนวนมาก
เชน จะออกผลตภณฑใหมดหรอไม จะเพมทนในบรษทดหรอไม การตดสนใจในลกษณะนยอมม
ความซบซอนและตองการขอมลทครบถวน
นอกจากนหลายครงการตดสนใจมกจะมความซบซอนเนองจากจะตองมการคาดเดาเหตการณ
ทจะเกดขนในอนาคต เชน การตดสนใจวาจะสรางโรงงานใหมดหรอไม กคงจะขนอยกบวาเราคาดวา
เศรษฐกจจะดหรอไม ลกคาจะซอสนคาเราเพมขนหรอไม และการตดสนใจในทางเลอกตางๆ นน
กยงมความขดแยงกนระหวางวตถประสงคหลายๆ วตถประสงค เชน อยากไดของทมคณภาพด
แตราคากแพง ถาอยากไดของทมราคาถก กมกจะมคณภาพตำ หรออยากซอหนทมความเสยงตำ กมก
จะไดผลตอบแทนตำ แตหากอยากไดผลตอบแทนสง กตองยอมรบความเสยงทสงตามไปดวยเปนตน
ดร.นภดล รมโพธ ผชวยศาสตราจารยประจำสาขาวชาบรหารการปฏบตการ
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 34 ฉบบท 132 ตลาคม-ธนวาคม 2554
11
เนองจากการตดสนใจนน
มความยงยากซบซอนเกนกวาทจะใช
อารมณหรอความรสกมาชวยในการ
ต ด ส น ใ จ ผ ต ด ส น ใ จ จ ง ค ว รท จ ะ
เรยนร เทคนคในการตดสนใจเพ อ
ทำใหสามารถตดสนใจได “ด ข น ”
คำวา “ดขน” นหมายความวาเปนการ
ตดสนใจภายใตขอมลทถกตองครบถวน
แตการตดสนใจทดไมจำเปนจะตองได
ผลลพธทด เสมอไป เพราะไมมใคร
ยนยนวาการตดสนใจนนจะสงผลกระทบ
อยางไรในอนาคต อยางไรกตามการ
ตดสนใจทดนนยอมทำให “โอกาส”
ทจะไดรบผลลพธทดมสงกวาอยาง
แนนอน
ในการต ดสน ใจน น จะม
องคประกอบ 3 องคประกอบทสำคญ
ไดแก
1. ทางเลอกในการตดสนใจ
ห า ก ม เ พ ย ง ท า ง เ ล อ ก เ ด ย ว แ ล ว
การต ดส น ใ จย อมท จ ะ ไม ซ บซ อน
เน อ งจากไม จำ เปนต องว เ คราะห
เปรยบเทยบแตประการใด แตโดยสวน
ใหญแลวทางเลอกในการตดสนใจ
มกจะมมากกวา 1 ทางเลอก เชน
จะเลอกสรางโรงงานท กร ง เทพ ฯ
หรอนครสวรรค จะเลอกเรยนใน
ประเทศหรอตางประเทศ เปนตน
2. ปจจยทใชในการตดสนใจ
เชน การเลอกสรางโรงงาน ปจจย
ทอาจใชประกอบการตดสนใจ เชน
ค าแรงในแตละพ นท ค าก อสร า ง
ในแตละพนท หรอความใกลไกลจาก
วตถดบ หรอ การเลอกเรยนในประเทศ
หรอ ตางประเทศนน ปจจยทใชในการ
ตดสนใจ เชน ตนทนค า เล า เร ยน
หรอความสามารถของอาจารยผสอน
เปนตน
3. เหตการณทจะเกดขนใน
อนาคต จะเปนสงทผตดสนใจไมสามารถ
ทจะควบคมได แตจะสงผลลพธตอการ
ตดสนใจ เชน ในการสรางโรงงานนน
เหตการณทอาจเกดขนในอนาคต ไดแก
เศรษฐกจจะดหรอไมด หรอการเลอก
เรยนในหรอตางประเทศนน เหตการณ
ตารางท 1: ตารางแสดงผลกำไรหรอขาดทนจากการตดสนใจ
ลงทนในหน
ผลกำไรหรอขาดทนทจะไดหาก
หน A ราคาขน
และหน B ราคาตก
หน A ราคาตก
และหน B ราคาขน
A 29 ลานบาท -24 ลานบาท
B -30 ลานบาท 50 ลานบาท
A และ B -1 ลานบาท 26 ลานบาท
ไมลงทนเลย 0 ลานบาท 0 ลานบาท
ทอาจเกดขนในอนาคต เชน การออก
กฎหมายเพอเพมเงนเดอนกบคนจบ
ตางประเทศ เปนตน
เพอให เหนภาพชดเจนขน
สมมตวาทานมทางเลอกในการตดสนใจ
ลงทนในหน ดงตอไปนคอ (1) ลงทนใน
หน A (2) ลงทนในหน B (3) ลงทนในหน
A และ B และ (4) ไมลงทนในหนใด
เลย โดยในกรณนปจจยท ใชในการ
ตดสนใจคอผลตอบแทนทไดจากการ
ลงทนในหน สวนเหตการณทจะเกดขน
ในอนาคตทจะสงผลตอการตดสนใจ
สมมตวามอย 2 เหตการณทเปนไปได
คอ (1) หน A มราคาขนในขณะทหน
B ราคาตก กบ (2) หน A ราคาตกใน
ขณะทหน B ราคาขน โดยสมมตอกวา
มโอกาสทจะเกดเหตการณท (1) อย
70% และมโอกาสทจะเกดเหตการณท
2 อย 30% ตารางแสดงผลกำไรหรอ
ขาดทนทจะไดในแตละทางเลอกและ
ตามเหตการณทจะเกดขนในอนาคต
สามารถแสดงในตารางท 1 ดงตอไปน
วารสารบรหารธรกจ
Productivity Forum
12
ในกรณดงกลาวหากทานเปน
นกลงทนทานจะเลอกตดสนใจอยางไร
ซงเขาใจวาแตละทานกอาจจะมคำตอบ
ในใจทแตกตางกนสำหรบเทคนคท
สามารถนำมาชวยในการวเคราะหการ
ตดสนใจนนเราอาจใชกฎการตดสนใจ
ดงตอไปน
กฎการตดสนใจแบบ Maximax
เปนการตดสนใจบนแนวคดท
จะมองเฉพาะผลลพธทดทสดของแตละ
ทางเลอกและนำมาเปรยบเทยบกนวา
ผลลพธทดทสดในแตละทางเลอกนน
ผลลพธใดมคามากทสดจากตวอยางจะ
เหนวาทางเลอกAผลลพธทดทสดคอ
29ลานทางเลอกBผลลพธทดทสด
คอ50ลานทางเลอกAและB
ผลลพธทดทสดคอ26ลานและทาง
เลอกทไมซอทดนทใดเลยผลลพธทด
ท สดคอ0ด งนน เม อ เปรยบเลอก
ผลลพธทดทสดในแตละทางเลอกแลว
จะพบวาการลงทนซอหนBจะให
ผลลพธทดทสดหากใชกฎน ในการ
ตดสนใจเราควรเลอกลงทนในหนB
กฎการตดสนใจแบบ Maximin
เปนการตดสนใจบนแนวคด
ทจะมองเฉพาะผลลพธทแยทสดของ
แตละทางเลอกและนำมาเปรยบเทยบ
กนวาผลลพธทนอยทสดในแตละทาง
เลอกน น ผลลพธ ใดมค ามากท ส ด
จากตวอยางจะเหนวาทางเลอกA
ผ ล ล พ ธ ท แ ย ท ส ด ค อ - 2 4 ล า น
ทางเลอกBผลลพธทแยทสดคอ-30
ลานทางเลอกAและBผลลพธทแย
ทสดคอ-1ลานและทางเลอกทไมซอ
ทดนทใดเลยผลลพธทแยทสดคอ0
ดงนนเมอเปรยบเลอกผลลพธทแยทสด
ในแตละทางเลอกแลวจะพบวาการไม
ลงทนในหนใดเลยจะใหผลลพธทด
ทสดหากใชกฎนในการตดสนใจเราก
ควรจะตดสนใจไมซอทดนทใดเลย
กฎการตดสนใจแบบ Minimax Regret
กฎการตดสนใจในลกษณะน
จะทำการสรางตารางเพอคำนวณคา
เสยโอกาสขนมากอนหลงจากนนจง
พจารณาคาเสยโอกาสทมากทสดของ
แ ต ล ะ ท า ง เ ล อ ก แ ล ะ ทำ ก า ร
เปรยบเทยบวาคาเสยโอกาสทมากทสด
ของทางเลอกใดมคาตำทสดกจะเลอก
ทางเลอกนนจากตวอยางดงกลาวเรา
จะสามารถสรางตารางคาเสยโอกาสได
ดงแสดงในตารางท2ดงตอไปน
ตารางท 2:ตารางแสดงคาเสยโอกาสในแตละทางเลอก
ลงทนในหน
คาเสยโอกาสทจะเกดขนหาก
หน A ราคาขน
และหน B ราคาตก
หน A ราคาตก
และหน B ราคาขน
A 0ลานบาท 74ลานบาท
B 59ลานบาท 0ลานบาท
AและB 30ลานบาท 24ลานบาท
ไมลงทนเลย 29ลานบาท 50ลานบาท
ค า เ ส ย โ อ ก า ส ใ นต า ร า ง
สามารถคำนวณไดจากจำนวนเงนทได
มากทสดในแตละเหตการณในอนาคต
หกออกดวยจำนวนเงนทไดรบจรงใน
ก รณ น น ๆ ย กต ว อ ย า ง เ ช น เ ม อ
พจารณาตารางในรปท1หากเกดกรณ
ทหนAราคาขนและหนBราคาตก
นนหากเรากตดสนใจลงทนในหนA
คาเสยโอกาสกจะมคา29–29=0
บาทหรอเรยกไดวาไมไดเสยโอกาสแต
อยางใดแตหากเราไดตดสนใจเลอก
ลงทนในหนBในกรณนแทนทเราจะ
ไดเงน29ลานบาท(ในกรณทตดสนได
ถกคอลงทนในหนA)แตกลบไปเลอก
ลงทนในหนBทำใหเกดการขาดทนถง
30ลานบาทดงนนคาเสยโอกาสจะม
คาเทากบ29–(-30)=59ลานบาท
สำหรบตวเลขอนๆกสามารถคำนวณ
หาไดในทำนองเดยวกน
เ ม อ ห า ค า เ ส ย โ อ ก าส ไ ด
เรยบรอยแลวจงพจารณาเฉพาะคา
เสยโอกาสทมากทสดในแตละทางเลอก
และทำการเปรยบเทยบเพอเลอกทาง
เลอกทมคาเสยโอกาสตำทสดซงจาก
ตารางท2จะเหนวาการลงทนในหนA
มคาเสยโอกาสทมากทสดเทากบ74
ลานบาทหนBมคาเสยโอกาสมาก
ทสดเทากบ59ลานบาทหนAและ
Bมคาเสยโอกาสทมากทสดเทากบ30
ลานบาทและไมลงทนในหนใดเลยมคา
เส ย โอกาสท ม ากท ส ด เท า ก บ 50
ลานบาทดงนนเราจงควรเลอกลงทน
ทงAและBซงจะใหคาเสยโอกาส
ทมากทสดตำทสดเมอเทยบกบทาง
เลอกอนๆ
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 34 ฉบบท 132 ตลาคม-ธนวาคม 2554
13
กฎการต ดส น ใจแบบ Expec ted
Monetary Value (EMV)
วธการนเปนวธการตดสนใจโดยเลอก
ทาง เล อกท ใ ห ค าคาดหว งของผล
ต อ บ แ ท น เ ป น ต ว เ ง น ม า ก ท ส ด
โดยทำการหาคาเฉลยผลตอบแทนถวง
นำหนกจากความนาจะเปนของแตละ
เ ห ต ก า รณ ( เ ร ย ก ว า ค า EMV )
โดยหล ง จ ากคำนวณหาค า EMV
สำหรบทกทางเลอกมาแลว กจะทำการ
เ ป ร ย บ เ ท ย บ ค า EMV ด ง ก ล า ว
และ เ ล อ กทา ง เ ล อ กท ม ค า EMV
ส งท ส ด ซ งจากต วอย างค า EMV
ของการลงทนในหน A มคาเทากบ 29
x 0.7 + -24 x 0.3 = 13.1 ลานบาท
ในทำนองเดยวกนการลงทนในหน B
ก จ ะ ม ค า EMV = - 6 ล า น บ า ท
การลงทนทงหน A และ B มคา EMV
เทากบ 7.1 ลานบาท และการไมลงทน
ในหนใดเลยกยอมมคา EMV = 0
ดงนนในกรณนเราจงควรลงทนในหน
A เนองจากมคา EMV สงทสด
กฎการต ดส น ใจแบบ Expec ted
Regret หรอ Expected Opportunity
Lost (EOL)
เปนการตดสนใจในลกษณะ
คลายกนกบวธของ Minimax Regret
แตในการคำนวณแบบ EOLนจะมการ
นำคาความนาจะเปนของการเกด
เหตการณในอนาคตมาคดรวมดวย
โดยจะคำนวณเปนคาเสยโอกาสเฉลย
โดยถวงนำหนกจากความนาจะเปน
(คา EOL) และเลอกทางเลอกทมคา
EOL เฉลยทตำทสด โดยจากตารางท 2
การลงทน ในห น A จะมค า EOL
เทากบ 0.7 x 0 + 0.3 x 74 = 22.2
ลานบาท ในทำนองเดยวกนคา EOL
ของการลงทนในหน B มคาเทากบ
41.3 ลานบาท การลงทนในหน A และ
B มคา EOL เทากบ 28.2 ลานบาท
และไมลงทนในหนใดเลยมคา EOL
เทากบ 35.3 ลานบาท ดงนนในกรณน
เราจงควรลงทนในหน A เนองจากมคา
EOL ตำทสดเปนตน
จากตวอยางทใหมาจะเหนได
วากฎการตดสนใจแตละกฎนนใหคำ
ตอบทแตกตางกน และไมมกฎการ
ตดสนใจใดทดทสดเหนอกวากฎอนใน
ทกกรณ อยางไรกตามการพจารณาโดย
ใชกฎตางๆ เหลานจะชวยใหผตดสนใจ
มขอมลทเพมมากขน ซงจะทำใหการ
ตดสนใจนนเปนไปอยางรอบคอบและ
เปนการเพมโอกาสทการตดสนใจนนจะ
นำไปสผลลพธทตองการเพมมากขนใน
ทสด
