Upload
ntgent
View
223
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Speciale seizoenseditie juni 2015. Een theater van glas. Jaargang 13 #1
Citation preview
EEN THEATERVAN GLAS
#1
3
EEN THEATER VAN GLAS
Ik zou graag een theater van glas
ter beschikking hebben. Als je op
straat voorbijloopt, kan je naar bin-
nen kijken en zien hoe er gerepe-
teerd wordt. Op sommige dagen is
de voorkant open en kunnen voor-
bijgangers naar binnen komen.
Het decor staat opgesteld. De ac-
teurs en het team zitten aan tafel,
ze lezen de tekst en praten over
de enscenering. Het gaat me erom
het ontstaansproces van een stuk
openbaar te maken. Het gaat me
om transparantie en inspiratie.
In de eerste fase van de repetities
komt het vaak voor dat een acteur
van tafel opstaat en vraagt: ‘Kijk
eens mensen, zou het een idee zijn
dat ik dit bijvoorbeeld zo speel?’ Hij
stapt het podium op, toont wat, zet
zich weer neer. We praten en lezen
verder. Opnieuw toont iemand een
voorstel, enzovoort. Dat vind ik
de mooiste, interessantste fase. Ik
probeer die fase steeds zo uitge-
breid mogelijk te maken, zo lang
mogelijk te laten duren. De stap
van de tafel naar het podium wordt
zo heel organisch. Gedachte en
lichaam spelen samen. Zulke pro-
cessen openbaar maken, daarom
gaat het me in deze fantasie.
In een theater van glas trek je niet
alleen de realiteit binnen, maar
geef je de acteurs ook een zicht-
bare plaats in het openbare leven.
Stadsbewoners zien de acteurs, de
acteurs zien de stad.
Gedurende de twee, drie laatste re-
petitieweken wordt het glas steeds
donkerder. Je kan steeds moeilij-
ker naar binnen kijken. De concen-
tratie wordt gerichter. Het geheim
ontstaat. De enscenering krijgt
vorm. Je kan kaartjes kopen voor
de voorstelling en kijken wat het
resultaat is van het proces, waar-
van je het begin hebt meebeleefd.
Wat me inspireert om na te denken
over een theater van glas, is mijn
opinie over de kunst van het to-
neelspelen. Ik denk niet zoals Sta-
nislawski, die vond dat een acteur
zich totaal met zijn rol zou moeten
identificeren. Dat al zijn uitdruk-
kingen voortkomen uit het perso-
nage en de psychologie daarvan.
Ik heb een andere manier van wer-
ken. Voor mij is elke gedachte toe-
gelaten. Als acteur kan je je collega
aankijken en bijvoorbeeld denken:
Mijn God, wat heeft zij mooie be-
nen. Of: Vandaag ziet ze er moe uit.
Of: Man, hij is vandaag echt goed.
Of: Ach, deze zin heb ik slecht
uitgesproken. De volgende wordt
beter... Weer ernaast! Of: Vandaag
zit er wel heel weinig publiek in de
zaal. Of: Ik zou me nu weer beter
op mijn tekst concentreren. Zoveel
mogelijk gedachtes zou je moeten
toelaten. Niks tegenhouden. Alles
tonen en deel laten uitmaken van
je spel. Ook de angsten. Ook de
mogelijkheid van de mislukking.
Vaak heb je sowieso maar twee of
drie opvoeringen van een voorstel-
ling waarbij je het gevoel hebt dat
alles goed is gegaan. Dat is hele-
maal geen probleem. Theater is de
meest menselijke kunst, omdat ze
uit momenten bestaat waarop je
een poging onderneemt. Het the-
ater drijft op vrijheid. Die vrijheid
in jezelf toelaten en trachten mee
vorm te geven, wordt op het podi-
um in het spel van de acteurs tot
uiting gebracht. De toeschouwer
krijgt inzicht in de gedachtes van
de spelers. In mijn fantasie heeft
dat te maken met het theater van
glas. Transparante gebouwen,
transparante lichamen.
In mijn theater van glas worden
vele talen gesproken. De verwar-
ring is onderdeel van de utopie.
Er werken kunstenaars uit de hele
wereld en uit de meest diverse
disciplines. Ze hebben een con-
tract voor vijf jaar. Ze werken in
verschillende constellaties en met
wisselende regisseurs, choreogra-
fen, dirigenten, beeldende kunste-
naars. Acteurs leren van dansers
en muzikanten: lichaamsspanning,
concentratie, tekstbehandeling.
Theatertekst als partituur, de stem
wordt instrument. Het lichaam
wordt precies zo belangrijk als het
hoofd.
Er ontstaan nieuwe uitdrukkingen.
Nieuwe woorden, nieuwe dialec-
ten. Iedereen leert nieuwe talen.
Het theater van glas is een heden-
daagse toren van Babel. Welkom in
NTGent!
4
5
E
F
D
I would like to have a the-atre of glass at my disposal. When you walk past you can look in and see rehearsals going on. Some days the front is open and passers-by can just walk in. What I am talking about is revealing the genesis of a play to the public. I am concerned with transparency and inspirati-on. In a glass theatre you not only draw in reality, you also give the actors a visible place in public life.
The city-dwellers see the actors, the actors see the city. In the last two or three weeks of rehearsals, the glass becomes darker and dar-ker. It becomes increasingly diffi-cult to see inside. The concentra-tion is more focused. Secrets are born. The staging takes shape. You can buy tickets for the play and see the results of the process whose initial stages you have been able to experience.
Many languages would be spoken in my glass theatre. Artists from all over the world and from a wide variety of disciplines work there. They work in varying combinations and with different directors, choreo- graphers, conductors and visual artists. New expressions are coined. New words, new dialects, new languages. The glass theatre is a contemporary Tower of Babel. Welcome to NTGent!
J’aimerais avoir à ma dis-position un théâtre de verre. De-puis la rue, on y voit ce qu’il se passe à l’intérieur, on assiste au déroulement des répétitions. Cer-tains jours, à l’avant, c’est portes ouvertes, entrée libre. Je voudrais que la genèse d’une pièce de théâ-tre soit publique. C’est une ques-tion de transparence, une source d’inspiration. Dans un théâtre de verre, on peut non seulement faire entrer la réalité, mais aussi donner aux acteurs une place visible dans la vie publique. Les citadins voi-
ent les acteurs, les acteurs voient la ville. Pendant les deux ou trois dernières semaines de répétition, la teinte du verre s’assombrit un peu plus chaque jour. Regarder à l’intérieur devient de plus en plus difficile. La concentration devient totale. Le travail devient secret. La mise en scène prend forme. On peut acheter des tickets pour la re-présentation et voir le résultat du processus dont on a perçu le com-mencement. Dans mon théâtre de verre, on parle de nombreuses lan-gues. Des artistes du monde entier
et des disciplines les plus diverses viennent y travailler. Ils travaillent dans des constellations diverses ; metteurs en scène, chorégraphes, chefs d’orchestre, artistes des beaux-arts s’y succèdent. De nou-velles formes d’expression y voient le jour. De nouveaux mots, de nou-veaux dialectes. Tout le monde apprend de nouvelles langues. Le théâtre de verre est une tour de Babel contemporaine. Bienvenue au NTGent !
Ich hätte gern ein Thea-ter aus Glas zu meiner Verfügung. Wenn Sie auf der Straße daran vorbeigehen, können Sie hinein-schauen und sehen, wie dort ge-probt wird. An manchen Tagen ist die Vorderseite geöffnet und die Passanten können hineinkommen. Es geht mir darum, den Entste-hungsprozess eines Stücks offen-bar werden zu lassen. Es geht mir um Transparenz und Inspiration. In einem Theater aus Glas zieht man nicht nur die Realität herein, son-dern gibt auch den Schauspielern
einen sichtbaren Platz im öffentli-chen Leben. Stadtbewohner sehen die Schauspieler, die Schauspieler sehen die Stadt. Während der zwei, drei letzten Probenwochen wird das Glas immer dunkler. Es wird immer schwerer, von außen etwas zu sehen. Die Konzentration wird gezielter. Das Geheimnis entsteht. Die Inszenierung nimmt Form an. Sie können Karten für die Vorstel-lung kaufen und sich das Ergebnis dieses Prozesses, dessen Beginn Sie miterlebt haben, anschauen.
In meinem Theater aus Glas wer-den viele Sprachen gesprochen. Dort arbeiten Künstler aus der ganzen Welt und aus den unter-schiedlichsten Disziplinen. Sie arbeiten in verschiedenen Kon-stellationen und mit verschiede-nen Regisseuren, Choreografen, Dirigenten, bildenden Künstlern. Neue Ausdrücke entstehen. Neue Wörter, neue Dialekte. Jeder lernt neue Sprachen. Das Theater aus Glas ist ein moderner Turm von Babel. Willkommen im NTGent!
6
HET MOET VONKEN!ER MAG EN MOET MEER KLEUR KOMEN OP TERMIJN
Johan Simons maakt school. Die
uitdrukking is nergens meer op
zijn plaats dan in Varik, een lieflijk
dorpje naast een potige rivierarm
van de Rijn: de machtige Waal. Hier
grijpen de wortels van Simons’ le-
ven en werk diep in de vruchtbare
grond, met daarboven zijn thuis-
haven sedert jaren: een voormalig
schooltje naast de plaatselijke kerk.
Het is een gezellig onderkomen
waar op een dag als vandaag – een
donderdag in mei – leven en werk
als vanzelf in elkaar lijken over te
vloeien. Zo ook tijdens een dub-
belgesprek met zijn rechterhand,
dramaturg Koen Tachelet, over
de nieuwe plannen voor NTGent.
Op zo’n meidag in Varik wordt
al snel veel duidelijk, soms zelfs
tussen de bedrijven door. Zo is er
vandaag een productieteam te gast
van de Ruhrtriennale, het festival
in Duitsland dat de regisseur de
komende drie jaar gaat leiden. Het
is het team dat mee de locatievoor-
stelling Das Rheingold zal maken,
muziektheater naar de beroemde
opera van Richard Wagner. Onder
hen de Vlaamse dramaturg Jan
Vandenhouwe, maar ook de Duit-
se scenografe Bettina Pommer.
En zoals dat gaat ten huize van
wordt iedereen na de vergadering
onmiddellijk aan het werk gezet
om te helpen voor het avondmaal.
Lees: de asperges schillen en de
erwtjes doppen. De heer des hui-
zes zal straks zelf de aardappelen
opzetten, maar heeft eerst nog
twee interviews te gaan. Waaron-
der één voor het blad Etcetera,
met Rits-docent Geert Opsomer
als vragensteller en als onderwerp:
hoe zit het met de doorstroming
van jong talent in de grotere struc-
turen? En een ander dat ongeveer
begon als volgt.
JE BENT ALS ARTISTIEK LEIDER IN NTGENT TERUG VAN WEGGEWEEST, NA VIJF JAAR BIJ DE MÜNCHNER KAMMERSPIELE. IS ER IN DIE TUSSENTIJD VEEL VERANDERD? WAT HERKENDE JE BIJ JE TERUGKEER? OF JUIST NIET?
Wat mij meteen weer op-
viel, was dat de zaal zo ontzettend
JS
7
© J
ules
Aug
ust
8
dicht bij de straat zit. Bij de mees-
te schouwburgen moet je door
allerlei gangen heen, door een pu-
blieksfoyer en weet ik wat nog alle-
maal. In Gent ga je enkele trappen
op en loop je meteen de zaal in.
Ideaal zou zijn dat je die ene muur,
ter hoogte van waar de techniek zit
(de laatste rij van de parterre, SH),
doorzichtig maakt. Om te laten
zien wat er binnen allemaal plaats-
vindt. Dat kan natuurlijk niet, om
allerlei redenen, maar dat neemt
niet weg dat ik – zonder te slijmen
– kan stellen dat het werkelijk de
allermooiste theaterzaal is die ik
ken. Dat valt me elke keer weer
op: hoezeer ik verliefd ben op die
zaal. Het is een zaal die ongelooflijk
makkelijk communiceert. Alsof het
publiek mee op scène zit.
Waar ik heel blij om ben, is om te
zien dat het café beneden nu zo
goed draait. Dat hebben we vori-
ge keer niet voor mekaar gekre-
gen. Dat is eigenlijk hetzelfde als
met die zaal: het zit zo dicht op de
straat, op het plein. Dat is een kwa-
liteit die we nog veel meer moeten
uitspelen, de komende jaren.
IN DE MÜNCHNER KAMMERSPIELE WAS ER SPRAKE VAN EEN VEELHEID IN ALLES: PRODUCTIES, MEDEWERKERS, BUDGET... IN GENT IS DAT WEL ENIGSZINS ANDERS, IN VERGELIJKING. ER MOETEN DUS SCHERPE KEUZES GEMAAKT WORDEN.
Dat klopt. In Gent gaat
het uiteindelijk over zes of zeven
nieuwe voorstellingen per seizoen,
niet meer. Wat we in München heb-
ben gemerkt, is dat je met theater
enorm je stempel kan drukken,
zowel bij je publiek als op de stad
in het algemeen. Omdat het huis
altijd toegankelijk is – elke avond
staat er wel iets op het program-
ma. Ter vergelijking: per seizoen
hadden we daar achttien creaties.
Met theater kan je enorm je
stempel drukken op je publiek
en op de stad.
Maar goed, ook met minder nieuwe
voorstellingen wil ik véél impact
genereren, binnen en buiten Gent.
Als je de inhoud van zo’n program-
ma, inclusief de gastvoorstellingen,
goed op elkaar afstemt, kan je een
grotere actieradius ontwikkelen
voor de ideeën die erachter zitten.
Een schouwburg moet een plek
van discussie zijn. Dat gaat nog een
stap verder dan een ontmoetings-
plek. Daar wil ik aan werken.
EEN VAN DE KERNWOORDEN IN DE NIEUWE ARTISTIEKE PLANNEN IS: EUROPEES. WAARUIT BESTAAT DAT PRECIES?
’Europees’ bestaat er niet
alleen uit dat je zegt: we gaan co-
produceren met Hamburg, zoals
nu al gebeurt. Of een coproduc-
tie met de Volksbühne in Berlijn,
waar nu Chris Dercon is aange-
steld als directeur. Samenwerking
kan in zoveel vormen bestaan.
Maar het uitgangspunt moet al-
tijd zijn: de som is meer dan de
delen. Volgende week zit ik met
Dercon samen. Hij wil met mij
spreken over Tempelhof, de vroe-
gere stadsvlieghaven van Berlijn
(ooit door de nazi’s gebouwd en
na de oorlog bij de blokkade van
Berlijn als luchtbrug gebruikt voor
West-Berlijn, SH). De stad Berlijn
heeft nu de Volksbühne gevraagd
om iets met die gigantische ruim-
te te doen. Daar wil ik graag mee
over nadenken. Het werken in dit
soort ruimtes is een constante
in mijn artistieke ontwikkeling.
Vele van de voorstellingen die ik-
zelf beschouw als ijkpunten, zijn
buiten de schouwburgen tot stand
gekomen: De val van de goden.
Sentimenti. Gen. En nu weer Ac-
cattone. Werken op locatie is voor
mij nieuwe lucht inademen. Op die
manier is voor mij een Europees
verhaal ook altijd een persoon-
lijk verhaal. Door internationale
samenwerkingen heel dicht bij
mezelf te houden, dicht bij mijn
fascinaties en thema’s, ontstaat er
een vruchtbare wisselwerking. Dat
was zo bij Hollandia, toen we door
de internationale festivals werden
opgepikt, dat was zo in München,
en dat geldt ook voor NTGent.
Net zo belangrijk als de bewe-
ging van Gent naar de wereld,
is de omgekeerde beweging: de
wereld naar Gent halen.
Maar Europees gaat over nog veel
meer. Net zo belangrijk als de be-
weging van Gent naar de wereld,
is de omgekeerde beweging: de
wereld naar Gent halen. Toen ik in
München een aantal Nederlandsta-
lige acteurs bij het ensemble haal-
de en onmiddellijk grote rollen liet
JS
JS
9
spelen, was het fijnproeverspubliek
van de Kammerspiele aanvankelijk
gechoqueerd. Maar na die eerste
shock gingen mensen die vreem-
de elementen als een verrijking
zien. Dat wil ik in Gent ook doen.
Iemand zoals Risto (Kübar, SH),
die komt uit Estland. Risto heeft
een zeer sterke persoonlijkheid.
Daarvoor hoeft hij niet eens te
spreken: zelfs als hij zwijgend op
het toneel staat, geraakt iedereen
in zijn ban. Wat wij ook verder wil-
len uitbouwen, is de meertaligheid.
Een voorstelling als Dit zijn de
namen maakt gebruik van ver-
schillende talen. Luk Perceval doet
dat trouwens ook, bijvoorbeeld in
FRONT, en volgend seizoen in La
Promesse. Het grote probleem van
de Europese cultuur is een taal-
probleem. Maar dat is tegelijk onze
rijkdom. De Europese economie
en het financiële systeem zijn erop
gericht om verschillen uit te vlak-
ken. Terwijl een cultureel Europa
maar kan bestaan als het verschil-
len waardeert, door ze soms naast
elkaar te laten bestaan en soms op
elkaar te laten botsen. Als wij Eu-
ropeanen allemaal Engels zouden
spreken, dan waren we binnen de
kortste keren een verenigde na-
tie zoals Amerika, daar ben ik van
overtuigd. Maar dan zou het ver-
lies vele malen groter zijn dan de
winst. In het Europese DNA speelt
het verschil een veel grotere rol
dan de overeenkomst. Niet voor
niets hebben veel Amerikaanse
kunstenaars de oversteek naar Eu-
ropa gemaakt.
Eigenlijk importeren wij
in het theater sowieso heel wat
‘vreemde’ elementen. De meeste
stukken die worden gespeeld ko-
men uit het buitenland, van Sha-
kespeare tot Jelinek. Maar daarbij
wordt het taalprobleem op voor-
hand opgelost: door een vertaling
te hanteren. Wat wij de volgende
jaren willen onderzoeken, is wat
er gebeurt wanneer je dat soort
problemen niet vooraf oplost. We
willen het als een gegeven, als een
realiteit, in het werkproces inte-
greren. Dat heeft natuurlijk heel
wat consequenties. Om te begin-
nen: welke taal hanteer je tijdens
het repetitieproces? En hoe com-
municeer je met je publiek? Hoe
ga je met de tekst om? Want dat is
natuurlijk een verschil met dans,
daar vormt de taal geen hindernis.
Het is nu aan ons om van die hele
talenkwestie een kracht te maken
in het theater.
WAAROM IS DAT NOG NIET EERDER GEBEURD: INZETTEN OP MEERTALIG, EUROPEES THEATER? OMDAT HET ZOVEEL VERDER GAAT DAN EEN BOVENTITELING VOORZIEN?
Ik denk dat de urgentie
groter is geworden. Europa is als
context vandaag niet zo vanzelf-
sprekend meer: er zijn steeds meer
mensen die zeer sceptisch staan
tegenover het idee van een unie.
Kijk maar naar de verkiezingen in
de ons omringende lidstaten. Wat
we altijd heel vanzelfsprekend
hebben gevonden – samenwer-
ken over de grenzen heen – staat
vandaag onder grote druk. Er ligt
dus een kans voor het teksttheater
om met die spanning om te gaan,
om iets teweeg te brengen in het
collectieve bewustzijn op een ma-
nier die door andere disciplines
misschien niet zo lukt. Er zit nog
een andere urgentie, die vanuit de
samenleving zelf komt. We kennen
meer dan ooit een instroom van
mensen die hier een nieuw leven
willen. De demografie van onze
steden wordt steeds diverser. Het
is een fenomeen dat we moeten
aanpakken, als onderwerp van
onze stukken, maar ook in onze
dagelijkse artistieke praktijk.
ER IS SPRAKE VAN EEN ‘SUPERDIVERSITEIT’ ALS DE NIEUWE REALITEIT. IN WELKE MATE KAN OF WIL JE DIE BINNENHALEN?
Op dit moment kan ik al-
leen maar zeggen dat het in mijn
hoofd zit. Als een reële intentie:
om dat de komende jaren con-
creet te maken. Ik had het al over
iemand als Risto daarnet, maar er
mag en moet meer kleur komen op
termijn. En het moet naar de basis
gaan, zo’n intentie, anders blijft het
te veel buitenkant.
Wat het multiculturele
betreft, was er lange tijd weinig
instroom aan onze toneelopleidin-
gen. Dat lijkt te veranderen, en
gelukkig maar. Het komt er nu op
aan om een manier te vinden om
dat talent aan te spreken, op korte
en langere termijn. De grote kracht
maar ook de grote beperking van
NTGent is dat wij bewust kiezen
voor een ensemble van acteurs.
Elke maker of regisseur die in ons
huis binnenkomt, krijgt het aanbod
KT
KT KT
JS
10
om met dat ensemble te werken.
Het is een ensemble dat bovendien
een specialisatie heeft opgebouwd,
door de jaren heen. Iets wat niet
zo een, twee, drie toegankelijk
is voor mensen die nog maar net
in het vak stappen. Anderzijds is
het zo dat sommige makers met
een ander artistiek of cultureel
referentiekader, niet in die speci-
alisatie, en dus in dat ensemble,
geïnteresseerd zijn. Omdat zij
liever met een ander type acteur
werken. En dat is perfect legitiem
natuurlijk. Maar dé grote uitdaging
is de vermenging, het samenbren-
gen van wat op het eerste gezicht
elkaar uitsluit. In het vermengen
van disciplines – theater, dans,
muziek, beeldende kunst - heeft
NTGent de voorbije tien jaar grote
stappen gezet, denk aan de samen-
werking met Les ballets C de la B
of met iemand als Christoph Hom-
berger. Nu komt het erop aan om
datzelfde te doen met het mengen
van artistieke en culturele referen-
tiekaders.
Er mag en moet meer kleur ko-
men. De grote uitdaging is de
vermenging, het samenbren-
gen van wat op het eerste ge-
zicht elkaar uitsluit.
Er valt nog een lange weg af te leg-
gen, een weg die je niet aflegt met
ronkende verklaringen maar met
het verzamelen van expertise en
het ontwikkelen van methodieken
die resulteren in concrete projec-
ten. Aan ons om bescheiden en
uitgaand van eigen kracht aan die
weg te timmeren.
INTERNATIONAAL ZIJN ER EVENEENS GESPREKKEN GAANDE. MET ROTTERDAM, MET HAMBURG… KAN JE DAAR AL IETS MEER OVER ZEGGEN? HOE STRUCTUREEL WORDEN DIE ALLIANTIES?
In essentie gaan zulke al-
lianties altijd over personen. De
samenwerking tussen NTGent en
de Ruhrtriennale voelt zeer van-
zelfsprekend aan, als iets orga-
nisch. Als we hier vandaag toeko-
men, zitten er mensen met wie ik
hier vorige week nog samenzat om
aan een andere productie te wer-
ken. Dat voelt aan als een bron van
mogelijkheden, met Johan als ver-
bindende factor. Maar hij is daar
ook niet het alfa en omega van,
want het overstijgt elk individueel
verhaal. Alleen duurt dat wel een
tijdje, in de praktijk, vooraleer alle
contacten in de juiste plooi val-
len. Ik vind het bijvoorbeeld zeer
interessant wat er in Rotterdam
gebeurt, maar ik heb tezelfder-
tijd het gevoel dat wij als NTGent
daar nog redelijk veraf van staan.
Er is daar een intens intern pro-
ces bezig waartoe we ons willen
verhouden, zodra dat proces meer
naar buiten komt. Hetzelfde geldt
voor Hamburg: het voelt goed aan
om die brug met Thalia Theater
– en zeker met Luk Perceval als
regisseur – te verstevigen. Al was
het maar omdat het een artistiek
verhaal is dat al een tijdje bezig
is, ook onder Wim. Meertaligheid,
thema’s uitdiepen die in alle Euro-
pese culturen een rol spelen, pro-
duceren over de beperkingen van
theatersystemen heen, en artis-
tiek uitblinken. Dat is de inzet van
onze samenwerking met het Thalia
Theater en van de uitwisseling van
regisseurs Luk Perceval en Johan
Simons tussen Gent en Hamburg.
In 2015-2016 bouwen we aan een
vervolg op de weg die we eerder al
met FRONT hebben gelopen. Per-
ceval laat zich deze keer inspireren
door de Belgische filmscène en zet
in Hamburg en in Gent een traject
uit dat in beide steden de proble-
matiek van de diversiteit ook op de
bühne tastbaar maakt.
WAARUIT BESTAAT DE SAMENWERKING VANAF 2017 MET THEATER ROTTERDAM?
In Rotterdam ga ik, om
daar alvast mee te beginnen, niet
regisseren. Of het zou in coproduc-
tie met NTGent moeten zijn. Wat ik
er wel ga doen, heeft alles te ma-
ken met mijn ervaring met stads-
theaters. Ze willen daar namelijk
een theater waarin de schouwburg
centraal staat, met daaromheen
enkele units. Zoals Wunderbaum
en het RO Theater. En het Produc-
tiehuis. Maar ook: de Internationa-
le Keuze van de Schouwburg (een
jaarlijks festival, SH). En de Opera-
dagen. Deze units blijven op zich
nog wel bestaan, maar het komt
allemaal onder de vlag van Theater
Rotterdam. Die benadering moet
onder meer mogelijk maken dat je
makkelijker kunt samenwerken, op
stadsniveau. Concreet krijg je dus
een artistieke tafel waar één keer
per twee weken alle makers rond
zitten om met elkaar in gesprek te
gaan, over de actualiteit en over
hun eigen plannen. Zo hebben
KT
JS
11
we voor Bianca van der Schoot
gekozen als de nieuwe artistiek
leider van het RO Theater. Om-
dat ik meen, en anderen met mij,
dat we het grote toneel opnieuw
moeten uitvinden. Als ik naar haar
werk kijk, zie ik dat zij die potentie
heeft. Omdat ze een heel pregnan-
te vormtaal heeft. En in de grote
zaal moet je grote thema’s behan-
delen, maar heb je ook een sterke,
originele vorm nodig. Mij gaat het
om de schouwburgen: daar moet
veel meer geëxperimenteerd wor-
den, ook door de jonge generatie.
Er moeten weer risico’s aangegaan
worden. Mijn rol daarbij, wat Rot-
terdam betreft, is zo’n beetje een
vaderrol. Noem het een mentor-
schap.
NA ‘INTERCULTUREEL’ EN ‘INTERNATIONAAL’ KOMEN WE ZO BIJ EEN DERDE VARIANT UIT: HET INTERDISCIPLINAIRE. BIANCA VAN DER SCHOOT KOMT UIT DE MIME. TOEVAL OF NIET? OOK CHRIS DERCON IN BERLIJN VERZAMELT DIVERSE KUNSTDISCIPLINES ROND ZICH. ZEKER NIET ALLEEN UIT HET TEKSTTHEATER.
Dat is ook alleen maar
goed. Ik heb nu bijvoorbeeld con-
tact met B’Rock, een barokorkest
uit Gent. Zij zouden heel graag the-
aterconcerten willen ontwikkelen,
liefst in en met NTGent. Dan gaat
het niet over één concert per jaar,
maar over een serie. Waardoor wij
ineens in het huis ook muziek la-
ten klinken en we tegelijk een an-
der publiek zullen krijgen. Verder
heb je Kabinet K bijvoorbeeld: zij
maken dansvoorstellingen met kin-
deren. Dat vind ik heel interessant
– met hen gaan we binnenkort het
gesprek aan. Het is ook een manier
om versnippering tegen te gaan.
Op dit moment is het aangaan van
structurele partnerships een be-
langrijk signaal.
Het interdisciplinaire ligt
in de traditie van NTGent, toch
zeker sinds Johan in 2005 begon.
Ook iemand als Sanne van Rijn
kwam uit een andere hoek: veeleer
uit de mime en de beeldende
kunst. Peter Verhelst idem. Hij is
als schrijver bij ons gekomen om
juist níet met tekst te werken, in
eerste instantie. Ik denk dat dit
belangrijk is om het apparaat dat
we ter beschikking hebben fris en
dynamisch te houden door mensen
aan het huis te verbinden die een
verschillende manier van produce-
ren hebben. Dat maakt de output
telkens weer verrassend, maar het
heeft ook intern een belangrijke
meerwaarde, omdat het elke keer
weer een bevraging van je appa-
raat inhoudt. Omdat medewerkers
op andere dingen worden aange-
sproken dan de vorige keer, en je
zo investeert in kwaliteit. Het is de
beste manier om routine tegen te
gaan. Als Benny (Claessens, SH)
volgend jaar zijn voorstelling zal
maken, dan zal die op een totaal
andere manier gemaakt worden
dan wanneer Johan De kersentuin
zal maken.
DE EERSTE NIEUWE PRODUCTIE VOLGEND SEIZOEN IS GEBASEERD OP EEN FILM VAN PASOLINI:
ACCATTONE. WAAROM DIE FILM ALS EERSTE? ALS STATEMENT?
Ik doe veel te weinig stuk-
ken, vind ik, die met mijn eigen
afkomst te maken hebben. Daarom
was de voorstelling Tien geboden
zo geslaagd: omdat ik die wereld
kende en herkende, omdat ik ver-
domd goed wist waarover het ging.
Accattone betekent letterlijk
bedelaar.
Met Accattone, wat letterlijk ‘be-
delaar’ betekent, heb ik dat ook.
Het is de eerste zwart-witfilm van
Pasolini, waarin de mens wordt
geportretteerd, niet als een moreel
of immoreel, maar als een amoreel
wezen. Het lijken wel dieren die dat
verhaal bevolken. Het verschil tus-
sen Goed en Kwaad? Waarom zou
iemand zich daar druk over ma-
ken? Als je niks te eten hebt? Voor
Pasolini ging het over het sub-pro-
letariaat. Iets waarvan hij tien jaar
later zei: het bestaat niet meer,
helaas, alles is nu massacultuur ge-
worden. Waarschijnlijk had hij nog
gelijk ook, maar dit even terzijde.
Mijn bewering is dat je vandaag de
dag opnieuw een sub-proletariaat
ziet ontstaan. Mensen die geen en-
kele toegang hebben tot de wereld
van consumptie en vooruitgang.
En ik vind de vorm heel aantrek-
kelijk. Want in wezen is het een
passieverhaal. In de film zelf hoor
je alleen maar muziek van Bach.
Het is voor mij een droom om met
het Collegium Vocale Gent onder
leiding van Philippe Herreweg-
he en Christoph Siebert samen
KT
JS
JS
12
te werken, het beste Bach-koor
dat er bestaat. Ik ben eindelijk
weer getuige, of ik neem eraan
deel, van een echt grote produc-
tie. Het gaat nog niet eens om het
omvang, hoewel de locatie enorm
is. Maar het gaat ook over het pu-
bliek. Dat zal zich verloren voelen,
juist door die locatie. Alles wat je
ziet, maakt deel uit van hetzelfde
scènebeeld. Daarbij lijkt zelfs het
koor klein – en al zeker de acteurs.
Dus ja, we zitten samen onder de
hemel en we komen ineens tot de
ontdekking hoe nietig we zijn. En
daar moeten we maar vrede mee
nemen. Dat is wat dat stuk alles-
zins bij mij teweegbrengt. Plus, het
gaat over de werkloze. In dit geval
is hij de hoogste in de hiërarchie.
Aan iedereen die gaat werken,
vraagt hij: waarom doe je dat nou?
Wat heeft het voor zin? Zoals Koen
soms zegt: de hoogste in rang in
het stuk is de bedelaar, de tweede
is de dief en de derde is de pooier.
Pasolini, vergis je daar niet
in, beschreef de zelfkant van de
samenleving, maar er zit ook een
hele utopie onder. Hij voelde eind
jaren vijftig, begin jaren zestig, dat
de consumptiemaatschappij kwam
opzetten – hij was daar echt visi-
onair in. De gewelddadigheid van
zo’n consumptiemaatschappij, hoe
de mens in zichzelf en zijn natuur
gaat ingrijpen om aan de wetten
van die samenleving te beantwoor-
den. Pasolini werd daar steeds
pessimistischer over, wat uiteinde-
lijk resulteerde in zijn laatste film
Salò, waar exploitatie en brute
machtsuitoefening de enige vorm
van menselijke relatie is geworden.
Maar in het begin van zijn carrière
geloofde hij nog in een ander soort
kracht. Accattone is een gedicht
over de mens die zoals een plant of
een dier zou moeten zijn, namelijk:
er niet op gericht om dingen van
anderen te ontnemen, maar lou-
ter en alleen gericht op het eigen
voortbestaan. Dit stuk nu opvoe-
ren, is een ode aan dat soort van
mensen, die binnen dat dominante
economische systeem van vandaag
bijna als een vorm van ‘afval’ func-
tioneren, maar daar voor zichzelf
een antwoord op hebben bedacht.
Het gaat over iemand die zegt: ik
neem de consequenties voor de
volle honderd procent voor het feit
dat ik niet werk en dat ik dus hon-
ger heb. Dat is mij liever dan mijn
ziel te verkopen aan een systeem
waar ik niet mee kan leven, name-
lijk: het idee dat ik acht uur op een
dag zou werken, daar duizend lire
voor krijg, en iemand anders met
KT
© Jules August
13
vijfduizend lire gaat lopen. Dat
accepteer ik niet, dus neem ik de
consequentie daarvan. Dan ben ik
maar een bedelaar.
VOOR JOUW TWEEDE REGIE, JOHAN, LIGT EEN TONEELKLASSIEKER OP TAFEL: DE KERSENTUIN.
Een van de mooiste stuk-
ken van Tsjechov. Ik heb Tsjechov
nooit gedaan, ik wist niet wat ik er-
mee moest vertellen, tot ik in Mün-
chen de regie van iemand moest
overnemen, kort voor de première,
Oom Wanja. En toen heb ik iets
ontdekt, wat ik in De kersentuin
verder wil onderzoeken. Eigenlijk
gaat het stuk over het oude geld
– de adel – tegenover het nieuwe
geld. En net als bij Accattone her-
ken ik wel een en ander. Elsie (de
Brauw, zijn echtgenote en actrice
bij NTGent, SH) is namelijk ook
van adel. Ik kom dus wel eens in
die kringen en mij fascineert hoe
sommige mensen kunnen uitstra-
len dat geld voor hen zo evident
is als de lucht die ze inademen.
Zij gedragen zich als zondagskin-
deren, alsof het leven hen op een
dienblaadje is aangereikt. Daarte-
genover staat de agressie van het
nieuwe geld. Ook een herkenbaar
gegeven, natuurlijk, zeker in deze
tijd. Maar goed, die tegenstelling
is te gemakkelijk. Tsjechov maakt
het complexer door een soort van
platonische verbintenis tot stand
te brengen tussen diegene die het
landgoed opkoopt en diegene die
het bezit. Tussen het oude en het
nieuwe geld ontstaat een subtiele
liefdesverhouding.
Wat betekent het om een
landgoed te verkopen dat al gene-
raties tot dezelfde familie behoort?
Wat heb je dan verkocht van jezelf,
van je geschiedenis? In dat op-
zicht zitten we opnieuw dicht bij
Accattone: bij het verschil tussen
wat iets kost en wat iets werkelijk
waard is. Ook Tsjechov heeft dat in
zijn stukken gethematiseerd.
DE VASTE SPELERSKERN VAN NTGENT WORDT VOLGEND SEIZOEN UITGEBREID. RISTO KÜBAR HEBBEN WE AL GENOEMD, MAAR ER IS OOK PIERRE BOKMA.
Pierre is een goeie vriend
en een fantastisch acteur. Het
goeie aan Pierre Bokma is dat hij
altijd opnieuw wil experimenteren.
Hij wil het theater telkens opnieuw KT
JS
JS
14
uitvinden. Het mag vooral niet lij-
ken op het vorige. Bovendien vind
ik hem bijzonder omdat hij nooit
ofte nimmer, uit principe, recla-
mes doet. Hij zegt: ‘Ik wil niet dat
als ik in een zaal zit en ik de stem
van een acteur hoor, dat ik meteen
moet denken aan een bepaald
merk schoencrème.’
BENNY CLAESSENS KOMT NAAR NTGENT, ALS ACTEUR MAAR OOK ALS THEATERMAKER.
Benny is een ‘portret’, zo-
als ze zeggen. Een vedette. Een
moeilijk mens ook. Maar een on-
gelooflijk intelligent en begaafd
acteur. En hij is een provocateur.
Maar willen wij een theaterhuis
hebben dat aan de weg timmert,
dan kunnen we alleen maar blij zijn
dat Benny Claessens weer in Gent
komt werken.
Hij stelt altijd weer scher-
pe vragen. Over een tekst, over zijn
personage. Over wat er gebeurt tij-
dens de repetities, als we samen een
voorstelling maken. Hij gaat naar
de fundamenten. En daarbij stelt
hij de kunst voorop. Telkens weer.
Iets wat je niet zo vaak meer ziet.
Binnen een gezelschap
fungeert hij als een maatstaf. Ie-
dereen scherpt zich aan Benny.
Des te beter, want we hebben be-
hoefte aan radicaliteit.
DAT DOET ME DENKEN AAN HET WERK VAN PETER VERHELST. HIJ BLIJFT?
Ik vind Peter een gewel-
dig persoon. En ik heb heel goeie
herinneringen aan onze samen-
werking. Zo onder meer toen hij de
vertaling schreef van de Leenane
Trilogie, en Richard III bewerkte
tot een overweldigende partituur.
En er was onze Beckett: Krapps
laatste band. Ik heb dus wel een
band met hem opgebouwd, en Wim
heeft die voortgezet. Ik ben heel
blij dat hij blijft.
Wat zo bijzonder is aan Pe-
ter – en daarom hoort hij ook echt
in een ensembletheater thuis – is
dat je zou kunnen denken: dat is
toch veel meer beeldende kunst of
performance. En toch, bijna alle
acteurs van het ensemble willen
heel graag met Peter samenwer-
ken. Omdat Peter iemand is die –
op een totaal andere manier dan
Johan – een bepaalde kwaliteit in
een acteur naar boven haalt. En
omgekeerd: voor wat hij wil maken
heeft hij ook hele goeie acteurs no-
dig. Daarom is het zo’n verrijking.
NTGENT VERWELKOMT OOK JONGE REGISSEURS UIT DUITSLAND. ZO KOMT PHILIPP BECKER NAAR GENT VOOR DE TONEELBEWERKING VAN DIT ZIJN DE NAMEN, NAAR EEN ROMAN VAN TOMMY WIERINGA. LIJKT ME GEEN EVIDENTE OPDRACHT.
Dat is de reactie van wel
meer mensen: hoe ga je van dat
boek ooit een theatervoorstel-
ling kunnen maken? Hoe begin je
daaraan? Wel, soms gebeurt het,
niet zo vaak, dat je een boek leest
en dat je onmiddellijk weet: hier
moeten we een voorstelling van
maken. Dat gevoel had ik bij De
asielzoeker van Grunberg. En dat
had ik bij Wieringa opnieuw. Hij
beschrijft in zijn roman de tocht
van een groep vluchtelingen door
de steppe, maar de manier waarop
hij dat doet, is zeer merkwaardig.
Op geen enkele manier krijg je als
lezer een ‘waarheid’ voorgescho-
teld. Het komt zelfs bijna niet tot
een echt verhaal, in de traditionele
betekenis van dat woord. Wieringa
pleegt bijna obstructie in zijn eigen
schriftuur. Juist bij die passages
waarin je als lezer zou willen we-
ten: hoe voelt dat nu, zo’n tocht in
ontbering, blijft het antwoord uit.
Daardoor krijgt medelijden geen
kans, maar wordt de lezer op een
andere manier aangesproken. Hij
moet aan het werk.
Elke vluchteling die sterft in de
woestijn of op zee, werpt ons
een vraag in het gezicht die de
fundamenten van ons mens-
beeld doet wankelen.
Hoe kan je als gegoede West-
Europese mens empathie ontwik-
kelen voor iets wat je uiteindelijk,
als buitenstaander, nooit écht zult
kunnen begrijpen? Bestaat er zo-
iets als een tussengebied, tussen
zij die het hebben meegemaakt en
zij die het nooit zullen meemaken?
Het is een belangrijke vraag voor
deze tijd. Omdat we allemaal wel
aanvoelen dat elke vluchteling die
sterft in de woestijn of op zee, ons
een vraag in het gezicht werpt die
de fundamenten van ons mens-
beeld doet wankelen. Het tonen
van dit wankelen heeft alles met
KT
KT
KT
JS
JS
JS
15
toneelspelen te maken. Als acteur
kan je nooit een hongerlijdende
vluchteling spelen, maar juist die
onmacht kan het eigenlijke thema
worden, omdat het in die onmacht
is dat de toeschouwer zich zal her-
kennen.
BEHALVE PHILIPP BECKER KOMT OOK DE JONGE DUITSE REGISSEUR FLORIAN FISCHER NAAR GENT. WAAROM DEZE TWEE MENSEN? HOE PASSEN ZIJ IN HET VERHAAL?
Beiden hebben volgens
mij een expliciet gevoel voor de
grote zaal. Omdat ze ermee opge-
groeid zijn, daar begint het al mee.
Nederlandse en Belgische makers
hebben die affiniteit doorgaans
veel minder, zeker wat de jongere
generatie betreft. Maar het is wel
zaak om daarop in te zetten de
komende jaren. Dus halen we nu
twee generatiegenoten binnen,
twee jonge regisseurs die boven-
dien erg belezen zijn. Ik hoop dat
ze hier anderen zullen aansteken.
Want je kunt er echt wat beteke-
nen, in die grote zaal. Het is zo ont-
zettend belangrijk om op die plek
te gaan staan. Een belangrijk ele-
ment in het theater is de vormge-
ving. Ik hou van decorontwerpers
die een bepalende dramaturgie in
hun ontwerp steken. Iemand zoals
Katrin Brack bijvoorbeeld. Ik heb
met haar de voorstelling Hoppla,
wir sterben! gemaakt, een tekst
van Arnon Grunberg. Ze bedacht
een decor waarbij de spelers rond
een vuur moeten plaatsnemen.
Een vuur dat je doet denken aan
Afghanistan, maar ook aan het
ontstaan van oeroude verhalen.
Dat was best even wennen, want
in de tekst van Grunberg worden
bijvoorbeeld wel huiskamers be-
schreven. Ik kreeg dus vooral een
obstakel in handen. Iets dat je
moet overwinnen, als speler maar
ook als regisseur. Kijk, dat is inte-
ressant. Op die manier wil ik jonge
makers meenemen.
ALS KICK-OFF IN SEPTEMBER IS ER EEN PARTY IN DE SCHOUWBURG. WAAROM?
Als je de stoelen van de
parterre weghaalt, is de schouw-
burg de allermooiste discotheek
die je je kunt voorstellen. Het zal
wel met mijn achtergrond als lo-
catietheatermaker te maken heb-
ben. Ik wil ook de schouwburg op
zoveel mogelijk manieren trans-
formeren. Daarom kijk ik echt uit
naar de periode dat de schouw-
burg verbouwd zal worden. Dat is
op zich lastig, maar het zal ook heel
veel creativiteit losmaken. Er moet
weer meer over het theater ge-
sproken worden. Het is een groot
probleem dat recensies verdwijnen
of kleiner worden. Omdat er daar-
door steeds minder over theaters,
en wat erin gebeurt, gesproken of
geschreven wordt. Conclusie: we
gaan gewoon zelf dingen maken
waarover zal gesproken worden.
Dat is stap één. Zoals er over Acca-
ttone zal gesproken worden. Om-
dat het met Philippe Herreweghe
is, en op een bijzonder locatie. En
dan krijg je een rustiger voorstel-
ling, zoals de Tsjechov. En daarna
Dit zijn de namen. Maar je moet
soms dingen hebben die vlammen,
begrijp je? Zoals Benny ongetwij-
feld iets zal maken waarover de
halve wereld zich zal opwinden.
Dat is alleen maar goed. Opwin-
ding is goed. Het moet… vonken.
Ja, dat is het: vonken.
STEVEN HEENE
JS
JS
16
WE HEBBEN ELKAAR NOG HEEL WAT TE VERTELLEN EN UIT TE LEGGEN. EN DAT MOET NOG ALLEMAAL BEGINNEN.
© S
teph
an V
anfle
tere
n
17
4 januari 1999. Het einde van een
millennium. De euro maakt zijn de-
buut op de financiële markten. In
het station van Amsterdam wacht
een man met een koffer op zijn
trein. Zijn doel: ‘een soort eindin-
spectie’ van Europa. ‘Hoe lag het
continent erbij, aan het slot van de
20ste eeuw?’ Geert Mak. Vijftiger,
journalist, publicist. ‘Ik wilde eruit,
grenzen overschrijden, ervaren
wat het inhield, dat mistige begrip
‘Europa’. Mak reisde een jaar lang
door Europa. Las veel, keek veel,
en sprak vooral veel met mensen.
De bestseller In Europa (2004)
is de neerslag van die reis, die
eerder als een reisverslag in NRC
Handelsblad verscheen. Het boek
begint in West-Europese zelfbe-
wuste metropolen als Parijs, Lon-
den, Berlijn, Wenen, en eindigt met
plekken van conflict en ontredde-
ring. Tsjernobyl, Srebrenica, Sa-
rajevo… Elfhonderd pagina’s. Om
dan te eindigen met de conclusie:
‘We hebben elkaar nog heel wat te
vertellen en uit te leggen. En dat
moet allemaal nog beginnen.’
Komend seizoen brengen we IN EUROPA van Geert Mak in onze
schouwburg (coproductie met
LOD muziektheater). In vijf afle-
veringen reizen we vanuit Gent af
naar de plekken die Mak bezocht.
Een theatrale reis door Europa en
door de 20ste eeuw. Op het toneel
de acteurs van NTGent, geflan-
keerd door enkele muzikanten; de
regie is in handen van Johan Si-
mons en de muziek wordt gecom-
poneerd door Dick Van der Harst.
Waarom dit boek? Omdat we
met dezelfde nieuwsgierigheid als
Mak willen kijken naar de wereld
rondom ons. En ook omdat we
de NTGent-toeschouwer meer als
Europeaan zien, dan als Gente-
naar of Vlaming. Europeaan zijn,
dat wil zeggen: mede-erfgenaam
van eeuwenoude democratische
samenlevingsafspraken en van
een al even oud joods-christelijk
waardenstelsel, maar ook van ge-
institutionaliseerd geweld als het
fascisme, van de verregaande ont-
menselijking door de industrialisa-
tie... De 20ste eeuw, dat is de eeuw
van onze grootouders en ouders.
Ze heeft ons gemaakt tot wie we
vandaag zijn. ‘De twintigste eeuw
is de eeuw geweest van de komst
van een andere mensheid, van een
radicale verandering van wat de
mens is’, zo stelt de Franse filosoof
Alain Badiou in De twintigste eeuw
(2005). Een gedachte die onwille-
keurig ook de vraag oproept wat
de mens van nu dan is, en wat de
mens van morgen zal zijn. Hoe
vertrouwd zijn we met onze plaats
in de geschiedenis en wordt onze
afkomst niet al te veel naar de ver-
getelheid verdrongen? Niet zonder
gevaar, volgens de Britse historicus
Tony Judt. In zijn boek De verge-
ten twintigste eeuw (2008) waar-
schuwt hij dat we tegen een razend
tempo onze samenlevingswaarden
en –verworvenheden aan het ver-
geten en verkwanselen zijn. Judt:
‘De drie voorbije decennia zijn we
afgedwaald van wat we in de 100
jaar daarvoor hadden bereikt.’ De
fall out, aldus Judt: een stuitende
groei in ongelijkheid. En bijgevolg:
de dreiging van geweld. Arnon
Grunberg: ‘Geweld is voor velen
de enige manier om niet langer on-
zichtbaar te zijn. Niets nemen we
zo serieus als geweld. En iedereen
kan erover beschikken. Geweld is
het meest democratische middel
om de illusie te voelen dat je mee-
telt op deze wereld. Niet langer
word je geschoven, je schuift zelf.’
(De asielzoeker, 2003)
In Europa gaat over het verleden, en wat het verleden met ons doet. Het
gaat over verscheurdheid en onwetendheid, over historie en angst, over
armoede en hoop, over alles wat ons nieuwe Europa scheidt en bindt.
(Geert Mak)
18
De schouwburg van NTGent werd
opgetrokken in 1899. Stille getui-
ge van een bewogen eeuw waarin
de wereld meer dan ooit tevoren
veranderde. En samen met die
wereld, de mens. In het licht van
het voorgaande beschouwen we
onze schouwburg als een plek
waar verborgen of onder de mat
geveegde verhalen worden verteld.
De ontluisterende, schrijnende,
ontaarde of obscene keerzijde van
een geglobaliseerde samenleving.
NTGent als een plek die niet wil
vergeten. De stukken van het ko-
mende seizoen ontstonden in de
loop van de 20ste eeuw. Noem het:
repertoire van het niet-vergeten.
Johan Simons keert terug naar
onze schouwburg met DE KER-SENTUIN, het laatste stuk van
Tsjechov. Het mag toeval zijn:
stuk en schouwburg zijn op twee
of drie jaar na even oud. De ker-
sentuin met bijhorend landhuis is
eeuwenlang bezit geweest van de-
zelfde familie landeigenaars, maar
wordt nu op de markt gegooid om
te worden verkaveld. De bewoners
moeten het landgoed verlaten; een
band met het verleden wordt door-
gesneden. De koper, Lopachin, is
een van lijfeigenen afstammende
boerenzoon, die zich heeft opge-
werkt. Hij belichaamt de tragiek
van de twintigste eeuw: om vooruit
te geraken moet worden gebroken
met het verleden. Zo functioneert
de moderniteit: vergetelheid als
brandstof voor vooruitgang. Wat
we opofferen zijn onze wortels.
Tsjechov zet de moderne mens
neer als een nomade, die nergens
nog rust kan vinden. De kersentuin
markeert het begin van een nieu-
we tijd. Een tijd waarin zij die het
hardst werken de norm bepalen.
Tsjechov beschrijft rond 1903 in De kersentuin ook het breukvlak van
twee tijden: het oude feodale tijdperk is voorbij, de lijfeigenschap is
afgeschaft, en er dient zich een nieuw tijdperk aan. De kersentuin
moet afgebroken worden, er zullen zomerhuisjes gebouwd worden;
dan komt die bijl in de boom en hoor je dat onheilspellende geluid.
(Kester Freriks in NRC Handelsblad)
© Stephan Vanfleteren
19© Stephan Vanfleteren
© Stephan Vanfleteren
Tegen deze gedachte tekent Ac-
cattone, titelpersonage van Paso-
lini’s eerste langspeelfilm uit 1961,
verzet aan. Johan Simons bewerkt
de film tot een muziektheatervoor-
stelling, in samenwerking met Col-
legium Vocale Gent (coproductie
met de Ruhrtriennale en Gent Fes-
tival van Vlaanderen). Deze wordt
na haar Duitse première opge-
voerd in een loods in de Gentse ha-
ven. ACCATTONE speelt in het
Italië van de jaren vijftig, dat na het
debacle van de Tweede Wereldoor-
log razendsnel industrialiseert. Er
wordt gewerkt, en door te werken
kan de burger delen in de vruchten
van de vooruitgang. De werkende
mens wordt beloond: hij wordt
consument. Accattone weigert te
zwichten voor dat nieuwe systeem.
Hij kiest ervoor werkloos te blijven
en zich zo te onttrekken aan de
vergiftigende impact van kapita-
lisme en consumentisme, dat de
tweede helft van de 20e eeuw de
orde van de dag zou gaan bepalen.
Eppure che è la fame? Un vizio! È tutta un’impressione!
(uit Accattone van Pier Paolo Pasolini)
Thema’s als onze herkomst, de rol
van werk in onze samenleving, het
geweld als onderdeel van de men-
selijke natuur, macht, en het den-
ken over een nieuwe mens vormen
de essentie van het verhaal dat Jo-
han Simons de komende jaren met
NTGent wil vertellen. Daarvoor
nodigt hij een aantal gastregisseurs
uit, met werk dat substantieel bij-
draagt tot dit verhaal: jonge ma-
kers en gevestigde namen.
De jonge Duitse regisseur Phi-
lipp Becker brengt een thea-
terbewerking van DIT ZIJN DE NAMEN (2012). Deze ro-
man van Tommy Wieringa mar-
keert het begin van de 21ste
eeuw. Een vluchtelingenstroom
trekt richting Europese gren-
zen. Politiecommissaris Pontus
Beg is een denkbeeldige poort-
wachter van het moderne Europa
en wordt geconfronteerd met de
toestromende groep vluchtelin-
gen. Maar Beg is zelf op de dool; hij
heeft geen liefdesleven, zijn enige
vitaliteit vindt hij in geweld. Hij
gaat op zoek in het verleden, naar
tekenen van zijn afkomst, om zo
een nieuwe houvast te vinden.
Die vindt hij in het jodendom. Zo
keert Beg terug naar de oorsprong
van de westerse waarden, de
joods-christelijke traditie. Beg be-
lichaamt de vraag naar zingeving,
waarbij hij teruggrijpt naar een
heilsverhaal uit het Oude Testa-
ment. Zoals het theater een plaats
kan zijn om echo’s van oude en
nieuwe verhalen te laten klinken,
en te verbeelden.
Allemaal waren ze alleen op weg gegaan, toeval had ze bij elkaar ge-
bracht, niemand was verantwoordelijk voor een ander. Zo lang je kon
lopen, behoorde je tot de groep, zolang je kon lopen, maakte je haar ster-
ker. Als de groep voor haar afzonderlijke leden moest gaan zorgen, ver-
zwakte ze. Altruïsme betekende haar einde. Strikt eigenbelang vergroot-
te de kans op overleving. (uit Dit zijn de namen van Tommy Wieringa)
20
De titel van LA PROMESSE –
regie van Luk Perceval; copro-
ductie Thalia Theater – klinkt
als de belofte van zo’n heilsver-
haal. Deze film van de gebroe-
ders Dardenne toont de duistere
kant van een samenleving op het
einde van de 20ste eeuw. Igor is
de zoon van een corrupte huis-
jesmelker die mensen zonder pa-
pieren illegaal aan het werk zet.
Tijdens een arbeidsinspectie komt
een van hen ongelukkig ten val:
een Afrikaan die naar Europa is
gekomen om te overleven. Na-
dat Igor aan de stervende arbei-
der beloofde voor diens vrouw te
zorgen – ‘la promesse’ – komt het
tot een conflict tussen vader en
zoon, waarbij de zoon het verzet
belichaamt tegen een verziekt sys-
teem. De mens gereduceerd tot
vervangbare werkkracht: we zien
terug de contouren opdoemen van
de lijfeigenschap waarvan de af-
schaffing de motor was achter de
gebeurtenissen in De kersentuin.
Dans La Promesse, ils tournent la page et adoptent une attitude toute au-
tre. Non plus partir d’idées, mais du réel : le visage des acteurs, dont la
caméra, tenue au poing, va se rapprocher considérablement. ‘Revenir
aux corps, aux accessoires, aux lieux, aux murs, aux portes, au fleuve.
Partir du concret, pas des idées’, explique Jean-Pierre. Et Luc ajoute:
‘Être dans la matière, pas dans la construction dramatique, dans le re-
gard, pas dans l’intrigue.’ (…)
Les films des frères Dardenne sont une plongée dans le quotidien, une
expérience qui ne nous retire de la vie que pour nous en montrer davan-
tage la beauté et nous rendre à elle aussitôt, un peu plus humains.
(Paul Anel in Sept clés pour comprendre le cinéma des frères Dardenne)
Peter Verhelst komt met werk
waarin wordt gezocht naar een po-
sitief alternatief. Dat resoneert al-
vast in de titel LIEFDE, een nieuw
stuk dat Verhelst schrijft en regis-
seert. Hierin gaan liefde en geweld
een duister verbond aan. Een moe-
der, een vader, een dochter. De
vader, een militair, verkrachter en
moordenaar, keert terug van het
front. Een liefdevol gebaar van een
moeder naar haar kind: ze wijdt
haar dochter in in de spelregels van
een gewelddadige wereld, hopend
er haar beter tegen te kunnen wa-
penen. Zo lijkt Peter Verhelst een
oeroud mensbeeld te herstellen:
geweld is zo oud als de mens zelf
en maakt een wezenlijk onderdeel
uit van zijn mens-zijn. Of gaat het
toch over een andere, nieuwe vorm
van hoop? Die vraag drijft Verhelst
verder door in ABSENCE, dat
hij samen met Eric Joris (CREW)
maakt. Hoe kan een mens zichzelf
opnieuw uitvinden? Het oorspron-
kelijke uitgangspunt van dit pro-
ject was het beeld van een door
het natuurgeweld weggeveegde
beschaving. Hoe terug een leven
opbouwen vanuit de afwezigheid
van alles? Is het mogelijk het ‘oude’
te herstellen? In het werk van
Verhelst en Joris speelt technolo-
gie een vitale rol. Technologie als
middel om te leven. Met Absence
ontdoen Verhelst en Joris de mens
van alles wat hem altijd heeft om-
ringd, om hem opnieuw te laten
beginnen.
© Stephan Vanfleteren © Stephan Vanfleteren
21
We zijn als samenleving doorgaans snel gefixeerd op de schuldigen:
wie zijn de daders? Maar ik wil kijken naar de mensen die met die
schuldigen willen of moeten samenleven. Dat vind ik fascinerend. Even
plastisch gezegd: je weet, als echtgenote, dat er bloed aan de handen van
jouw man kleeft, en wellicht ook aan zijn geslachtsdeel. En diezelfde
man zit naast jou aan tafel, ligt naast jou in bed. Hoe doe je dat?
(Peter Verhelst over Liefde)
Nog naakter wordt de mens ge-
toond in LEARNING HOW TO WALK van Benny Claessens. Is het
mogelijk om opnieuw te beginnen?
Wat betekent dat dan voor een ac-
teur? Alles afwerpen en kwetsbaar
zijn op het toneel. Die manier van
zijn: naakt, kwetsbaar, zichtbaar.
‘Misschien is het theater wel de
uitgelezen plek geworden om een
zeer concrete ondragelijke en on-
ontwijkbare realiteit onder ogen te
zien, en die realiteit heeft met de
realiteit van lichamen te maken,
vlees bloed organen hersens, het
enige wat wij zijn.’ Bestaat er, naar
analogie met het editoriaal van
dit nummer, zoiets als: een speler
van glas? En wat doet dat met de
toeschouwer? ‘Waarom kunnen we
uren kijken naar een kind dat speelt
op het strand, maar beginnen
we in het theater al na een uur
op onze horloge te kijken?’ On-
willekeurig wordt zo een cirkel
rondgemaakt. Het robuuste thea-
tergebouw dat aan de vooravond
van de 20ste eeuw werd opgetrok-
ken transformeert ruim honderd
jaar later tot een gebouw waar-
in naar een nieuwe verbeelding
wordt gezocht. Als samenleving
zijn we daar dringend aan toe: een
verbeelding die de kwetsbaarheid
van alles waar we mee bezig zijn in
zich draagt. Een theater van glas.
Er is radicaliteit voor nodig om
deze verbeelding in al zijn conse-
quenties tastbaar te maken. En
de toeschouwer uit te nodigen om
naar een essentie te gaan. Deze ligt
besloten in het woord schouwburg.
Het schouwen. Het is als een trai-
ning: weer leren zien. Leren kijken.
Telkens opnieuw.
KOEN HAAGDORENS
© Stephan Vanfleteren
© Stephan Vanfleteren
22
ACCATTONE première op woensdag 16 september 2015
in de haven van Gent
naar Accattone (1961) van Pier Paolo Pasolini | muziek
Johann Sebastian Bach | regie Johan Simons | muzikale
leiding Philippe Herreweghe / Christoph Siebert | muzikale
uitvoering Collegium Vocale Gent, Dorothee Mields
(sopraan), Damien Guillon (contratenor), Thomas Hobbs
(tenor) en Peter Kooij (bas) | spel Benny Claessens, Elsie
de Brauw, Anna Drexler, Sandra Hüller, Steven Scharf,
Steven Van Watermeulen, Lukas von der Lühe, Jeff Wilbusch,
Lien Wildemeersch, Mandela Wee Wee, Pien Westendorp
| dramaturgie & bewerking Koen Tachelet, Tobias Staab |
muziekdramaturgie Jan Vandenhouwe | scenografie Muriel
Gerstner | kostuumontwerp Anja Rabes | geluidsontwerp &
soundscapes Steven Prengels | geluidsdesign Will-Jan Pielage
| lichtontwerp Wolfgang Göbbel | productie Ruhrtriënnale
& NTGent in samenwerking met Haven van Gent & Gent
Festival van Vlaanderen
ABSENCE
première op zaterdag 17 oktober 2015
in NTGent Minard
concept Eric Joris & Peter Verhelst | tekst & regie Peter
Verhelst | video Eric Joris | spel Frank Focketyn, Fumiyo
Ikeda | dramaturgie Marnix Rummens | kostuumontwerp An
De Mol | productie NTGent & CREW
DE KERSENTUIN
première op zaterdag 28 november 2015
in NTGent Schouwburg
tekst Anton Tsjechov | regie Johan Simons | spel Pierre
Bokma, Benny Claessens, Elsie de Brauw, Els Dottermans,
Alejandra Theus, Oscar Van Rompay, Lien Wildemeersch
| dramaturgie Koen Haagdorens | decorontwerp Muriel
Gerstner | kostuumontwerp Teresa Vergho | lichtontwerp
Dennis Diels | productie NTGent
DIT ZIJN DE NAMEN
première op woensdag 20 januari 2016
in NTGent Schouwburg
naar Dit zijn de namen (2012) van Tommy Wieringa |
regie Philipp Becker | spel Tim Bogaerts, Frank Focketyn,
Lia Hoensbroech, Risto Kübar, An Miller, Steven Van
Watermeulen | dramaturgie & bewerking Koen Tachelet |
kostuumontwerp Katerina Müller | decorontwerp Bettina
Pommer | muziekontwerp Johannes Hofmann | productie
NTGent
LA PROMESSE
première op woensdag 2 maart 2016
in NTGent Schouwburg
naar La Promesse van Jean-Pierre & Luc Dardenne | regie
Luk Perceval | tekstbewerking Luk Perceval, Julia Lochte,
Steven Heene | dramaturgie Julia Lochte, Steven Heene
| spel Marina Galic, Bert Luppes, Kristof Van Boven e.a.
| decorontwerp Annette Kurz | video Philip Bussmann |
lichtontwerp Mark Van Denesse | kostuumontwerp Annelies
Vanlaere | productie Thalia Theater Hamburg & NTGent
LIEFDE
première op woensdag 13 april 2016
in NTGent Arca
tekst & regie Peter Verhelst | spel Els Dottermans, An
Miller | decorontwerp Luc Goedertier | kostuumontwerp
Ilse Vandenbussche | lichtontwerp Mark Van Denesse |
geluidsontwerp Kreng | productie NTGent
LEARNING HOW TO WALK
première op woensdag 18 mei 2016
in NTGent Minard
regie Benny Claessens | spel Lara Barsacq, Benny Claessens,
Elsie de Brauw, Lisi Estaras, Risto Kübar | dramaturgie Koen
Tachelet | kostuumontwerp Teresa Vergho | lichtontwerp
Dennis Diels | componist NID / SANZY | productie NTGent
IN EUROPA
vijf leesavonden met het NTGent-ensemble; eerste editie op dinsdag 6 oktober 2015 in NTGent Schouwburg
naar In Europa (2004) van Geert Mak | regie Johan Simons | compositie Dick Van der Harst | spel NTGent-ensemble |
dramaturgie Koen Haagdorens, Steven Heene, Koen Tachelet | productie NTGent & LOD muziektheater
23
E
F
D
Such themes as our orig-ins, the role of work in our society, violence as a component of human nature, power, and reflection on a new mankind make up the essence of the story Johan Simons would like to tell at NTGent in the years to come. To this end he has invited a number of guest directors.
The young German director Phi-lipp Becker will present a stage adaptation of Tommy Wieringa’s novel These Are the Names (Dit zijn de namen, 2012), which marks the beginning of the 21st century. A stream of refugees is heading for the European borders. The police commissioner Pontus Beg is an
imaginary gatekeeper in the mo-dern Europe and is faced with this flood of refugees. But Beg himself is a man adrift. He is searching the past for signs of his origins so as to find something new to hold on to.
The title of La Promesse – direc-ted by Luk Perceval and co-pro-duced by Thalia Theater – sounds like the promise of one of those stories of salvation. This film by the Dardenne brothers shows the dark side of a society at the end of the 20th century.
Peter Verhelst is looking for a posi-tive alternative. This already reso-nates in the title – Love (Liefde).
A mother, a father, a daughter. The father, a rapist and murderer, re-turns from the front. The mother initiates her daughter into the ru-les of a violent world, hoping to be able to arm her against it. Absence, which he is making with Eric Joris, was the image of a civilisation wi-ped off the map by the violence of nature. How can one rebuild a life when there is nothing left?
Man is shown in an even more ex-posed state in Benny Claessens’ Learning How to Walk. Is it pos-sible to start again? What does this mean for an actor? Casting every-thing off and showing one’s vulne-rability on stage…
Johan Simons nous revi-ent avec La Cerisaie (De kersen-tuin), de Tchekhov. Cette cerisaie est restée des siècles durant la propriété de la même famille de propriétaires terriens, mais elle menace de disparaître. Un lien avec le passé est sur le point d’être tranché. L’acheteur est un fils de paysans issu d’une famille de serfs enrichie. Il incarne le côté tragique
du xxe siècle : pour avancer, il faut rompre avec le passé.
Accattone, rôle-titre du premier long métrage de Pasolini, entre en résistance contre cette conception du monde. Johan Simons trans-forme le film en représentation théâtrale qui prend place sur un quai du port de Gand. Accattone se déroule dans l’Italie des années
cinquante, qui s’industrialise à la vitesse « grand V » après la débâ-cle de la Seconde Guerre mondi-ale. Tout le monde est au travail et le travail permet au citoyen de recueillir les fruits du progrès. Ac-cattone refuse de succomber à ce nouveau système. Il choisit le chô-mage, se soustrayant de la sorte à l’impact toxique du capitalisme et du consumérisme.
Geert Mak reiste ein Jahr lang durch Europa; In Europa (2004) ist der Niederschlag dieser Reise. Das Buch beginnt in wes-teuropäischen, selbstbewussten Metropolen wie Paris, London, Berlin, Wien, und endet mit Orten, die für Konflikte und Zerstörung stehen: Tschernobyl, Srebrenica, Sarajevo…
In fünf Folgen reisen wir zu den
Orten, die er besuchte. Eine thea-tralische Reise durch Europa und durch das 20. Jahrhundert. Auf der Bühne die Schauspieler des NTGent, ihnen zur Seite einige Musiker. Die Regie liegt in Händen von Johan Simons, die Musik kom-ponierte Dick Van der Harst.
Warum? Weil wir die Welt um uns herum mit der gleichen Neugier be-trachten wollen wie Mak. Und weil
wir die NTGent-Zuschauer eher als Europäer sehen und nicht in er-ster Linie als Genter oder Flamen. Europäer sein, das heißt: Miterbe jahrhundertealter, demokratischer gesellschaftlicher Vereinbarun-gen und eines ebenso alten jü-disch-christlichen Wertesystems, aber auch von institutionalisierter Gewalt wie dem Faschismus, der Entmenschlichung durch die In-dustrialisierung ...
24 1 gecreëerd door de Münchner Kammerspiele 2 gecreëerd door NTGent 3 gecreëerd door KASK / Corpus Ca.
1 ALLE EIGEN CREATIES OP EEN RIJNTGent, Ruhrtriennale & Collegium Vocale Gent |
Accattone
NTGent & CREW | Absence
NTGent | De kersentuin
NTGent | Dit zijn de namen
NTGent | Liefde
NTGent & Thalia Theater | La Promesse
NTGent | Learning How to Walk
2 BEPROEFD REPERTOIRENTGent | Spectacular lightshows of which u
don’t see the effect 1
NTGent | Hotel Malaria
t,Arsenaal | Saw it on television/DIDN’T UNDER-
STAND 2
NTGent, les ballets C de la B & Münchner Kammer-
spiele | Tauberbach
NTGent | Africa
NTGent | 4.48 Psychosis 2
NTGent | We Shall Overcome. Friede, Vrede,
Paix, Peace, Pax.
NTGent | Platonov
NTGent & Thalia Theater
Hamburg | FRONT Polyphonie
NTGent | We are already dead 1
3 NIEUW REPERTOIRE VOOR DE GROTE ZAALToneelhuis | Passions humaines
SKaGeN | PARDON! Sorry dat ik leef
Braakland / ZheBilding | Crisis-
trilogie: Hebzucht/Angst /Hoop
Wunderbaum | We doen het zelf wel
Toneelhuis / Olympique Dramatique | Creatie 2016
Toneelgroep Amsterdam | Het jaar van de kreeft
4 KLASSIEK REPERTOIRE MET EEN TWISTToneelgroep Maastricht | Othello
Zuidpool | Macbeth
Bloet / Jan Decorte | Geboeid / Prometheus
Toneelhuis | Hedda Gabler
5 MUZIEKTHEATER EN CONCERTEN IN DE SCHOUWBURGZita Swoon Group / Needcompany | Nothing That Is
Everything
Channel Zero | Unplugged
Arsenal | in concert
Ultima Vez | Monkey Sandwich Live
LOD muziektheater & Cie. Artara | Children of
nowhere
LOD muziektheater | De sleutel
LOD muziektheater | Zonder bloed
6 DANSANT THEATER EN PERFORMANCEPeeping Tom | Vader
Damaged Goods / Meg Stuart | Hunter
Rosas | Verklärte Nacht
Kunst/Werk | A T M O S P H E R E
7 NIEUW REPERTOIRE VOOR DE KLEINE ZAALWunderbaum | Helpdesk op locatie
Stormvogels | De Meester en Margaritha
De Warme Winkel | Amadeus
Cie Cecilia | Angelena
DNA | Pax Europa
8 MONOLOGEN EN BIJNA-MONOLOGENDe Verwondering | Socrates
KVS | Missie
DADANERO / Koen De Sutter | Montaigne
9 FAMILIETHEATER VOOR JONG EN OUDHETPALEIS | ZOO doen ze de dingen (+6)
HETPALEIS | Het Hamiltoncomplex (+12)
t,Arsenaal | Dis-moi wie ik ben (+12)
10 LITERATUUR EN THEATRALE LEZINGENNTGent | Het ensemble leest: In Europa
NTGent & UGent | De Vuurmond
PARCOURS DOORHEEN ONS SEIZOEN
25
© A
nne
Van
Aer
scho
t
DANS KRIJGT EEN PROMINENTE PLEK
WO 22, VR 23, ZA 24/10
Peeping Tom | Franck Chartier
VADER
WO 23/12
Ultima Vez | Wim Vandekeybus
MONKEY SANDWICH LIVE (FILM)
DO 18, VR 19, ZA 20/02
Damaged Goods | Meg Stuart
HUNTER
DO 24, VR 25, ZA 26/03
Rosas | Anne Teresa De Keersmaeker
VERKLÄRTE NACHT
ZA 23/04
Kunst/Werk | Marc Vanrunxt
A T M O S P H E R E
Voor €86 kunt u deze voorstellingen opnemen in ons nieuwe dansabonnement
26
ONZE ABONNEMENTSFORMULES VOOR HET SEIZOEN 2015-2016
Een NTGent-abonnement biedt u het voordeel reeds van bij het begin van het seizoen die voorstellingen te boe-
ken die u echt niet wil missen en bovendien geniet u een mooie korting. Vanaf dit seizoen lanceren we een paar
nieuwe formules om nog beter op uw wensen in te spelen. Het bespreekbureau helpt u graag met de praktische
afhandeling. Om u nog beter te dienen, kunt u voor het boeken van abonnementen en bijkomende voorstellingen
ook mailen naar [email protected], zo vermijdt u wachttijden aan de telefoon of ter plekke.
NIEUW WERK
Het abonnement Nieuw Werk
spreekt voor zich en geeft u alle
nieuwe producties voor het vol-
gende seizoen. U kiest zelf de da-
tum en de categorie. Het abonne-
ment geeft u perfect inzicht in de
artistieke visie van Johan Simons
voor het nieuwe seizoen en omvat:
» Accattone
» Absence
» De kersentuin
» Liefde
» Dit zijn de namen
» La Promesse
» Learning How to Walk
» één voorstelling naar keuze uit
de vijfdelige reeks In Europa
Exclusief: Er zijn van dit abonne-
ment slechts 150 stuks beschik-
baar aan de zeer uitzonderlijke
prijs van €150. Snel zijn is dus de
boodschap.
PREMIÈRE
Wilt u het verhaal van Johan Si-
mons nog exclusiever meemaken
vanop de eerste rij, dan kan dat.
Hetzelfde aanbod van het abon-
nement Nieuw Werk, maar u komt
naar alle premières. U krijgt er
meteen ook een receptie na de
voorstelling bovenop. Hier zijn de
beschikbare plaatsen zeer beperkt.
Voor een premièreabonnement be-
taalt u €200.
CARRÉ
U kiest naar eigen smaak minimaal
vier voorstellingen uit ons sei-
zoensaanbod. Hoe sneller u boekt,
hoe beter de plaatsen die we u
kunnen aanbieden — we starten in
eerste rang! Voor een Carré betaalt
u €76. U kunt dit abonnement on-
beperkt aanvullen met bijkomende
voorstellingen aan dezelfde voor-
delige voorwaarden. Een Carré
is strikt persoonlijk en uiteraard
slechts geldig voor de aankoop van
1 ticket per voorstelling.*
SEXTET
Een Sextet biedt u dezelfde voor-
delen van een Carré maar voor mi-
nimaal zes voorstellingen naar
eigen keuze.* U betaalt €108.
Binnen uw Carré of Sextet kunt u
ook opteren voor een voorstelling
uit het aanbod van Vooruit die u
kunt boeken via ons bespreekbu-
reau.
(zie blz. 42 van dit magazine)
MATINEE
Komt u graag op zondagnamid-
dag naar het theater, dan is een
matineeabonnement zeker iets
voor u. Dit jaar bieden wij u voor
zo goed als alle nieuwe producties
een matineevoorstelling aan maar
u kunt dit ook gebruiken bij gast-
voorstellingen. Voor vijf voorstel-
lingen betaalt u €85.
TRIPLE JONG
Bent u jonger dan 26 en prikkelt
het theaterbezoek? Kies dan voor
een Triple Jong abonnement: drie
voorstellingen naar keuze, inclu-
sief de dans* voor slechts €42.
* niet geldig voor premières, concerten en voorstellingen met uitzonderingstarieven.
27
DANS
NTGent brengt dit seizoen de he-
dendaagse dans opnieuw naar
Gent. Bent u ook zo nieuwsgierig
om Rosas, Meg Stuart, Marc Van-
runxt en nog veel meer in onze
stad te zien? Teken dan in op dit
abonnement. Voor slechts €86
heeft u 4 top dansvoorstellingen
en 1 dansfilm.
X-LARGE
Bent u een échte NTGent-ambas-
sadeur die liefst zo veel mogelijk
voorstellingen ziet, ook nader
kennis maakt met een acteur of
regisseur of eens iets speciaals
wil meemaken? Dan is een X-Lar-
ge-abonnement écht iets voor u!
Met een X-Large-abonnement op
zak betaalt u eenmaal per seizoen
€275 en kunt u nagenoeg alle acti-
viteiten van het seizoen 2015–2016
bijwonen.*
Bovendien ontvangt u een VIP-uit-
nodiging voor de seizoenspresen-
tatie, geniet u speciale kortingen
op acties in de loop van het jaar
en kunt u intekenen op exclusieve
evenementen.
Het volstaat om tijdig een ticket
te reserveren via ons bespreekbu-
reau. Om oneigenlijk gebruik tegen
te gaan kunt u uw ticket pas vanaf
1 uur voor aanvang van de voor-
stelling aan de kassa komen op-
halen op vertoon van uw abonne-
mentskaartje. Dit strikt persoonlijk
abonnement biedt de echte thea-
terliefhebber een aanzienlijk prijs-
voordeel, maar het aanbod is be-
perkt: we verkopen maximaal 100
X-Large-abonnementen!
Een eerste activiteit speciaal voor
X-Large-abonnees staat gepland
op zaterdag 26 september: een
eendagsreis naar de Ruhrtriënna-
le waar Johan Simons intendant
is. Hij regisseert er een bijzonde-
re versie van Das Rheingold van
Richard Wagner. Samen met de
Wagnervrienden leggen wij een
bus in van Gent naar Bochum om
deze voorstelling te zien. De voor-
stelling is om 15u. De bus vertrekt
rond 9u in Gentbrugge, er zijn ook
opstapmogelijkheden in Antwer-
pen en Brussel. Als X-Larger kan u
exclusief op dit aanbod intekenen
voor €110 (ticket in cat. 3 + bus).
Meer info bij het bespreekbureau.
PODIUMHOPPER
Bij aankoop van een abonnement
in NTGent krijgt u een Podium-
hopper cadeau die bij elk van onze
collega’s — Handelsbeurs, Vooruit,
Vlaamse Opera Gent en Bijloke —
een eenmalige korting van €5 biedt
bij het reserveren van een ticket.
podiumhopper.be/Gent
CADEAUBON
We bieden ook cadeaubonnen aan.
Een mooi geschenk voor elke ge-
legenheid, voor cultuurliefhebbers
van alle slag. Je kiest een bedrag
tussen 5 en 500 euro, en krijgt een
bon voor dat bedrag. De bon is te
koop aan ons bespreekbureau of
online. Wie aan het bespreekbu-
reau bestelt, krijgt de bon(s) mee
naar huis, wie online koopt, ont-
vangt een mail in knappe lay-out,
met daarbij een unieke code. De
ontvanger kan daarmee tickets
bestellen voor de voorstelling naar
keuze, tot het bedrag op is. Indien
er nog onvoldoende credit aan de
code hangt om een nieuw ticket te
boeken, kan het saldo worden bij-
betaald.
STRIPPENKAART
Deze kaart kost €200 en biedt u
de mogelijkheid om tijdens het
seizoen 2015–2016 tien voorstel-
lingen bij te wonen aan een vast
reductietarief: €20 per voorstel-
ling. Het grote voordeel aan deze
Strippenkaart is dat ze niet per-
soonlijk is en niet beperkt is tot
1 ticket per voorstelling. Geef ze
dus gerust door aan vrienden, of
nodig ze uit om aan reductietarief
mee op verkenningstocht te gaan
door ons aanbod.* Niet geldig voor
Accattone.
Meer info over tickets en abon-
nementen op ntgent.be
28
IN EUROPA \ IN GENT
NTGent heeft een missie. Die laat zich samenvatten in vier krachtlijnen. Maar NTGent staat uiteraard niet los
van zijn omgeving, integendeel; alleen al onze ligging, centraal aan het Sint-Baafsplein, tussen stadhuis, belfort
en kathedraal, is wat dit betreft veelzeggend. Wij vroegen onze buren (bisschop en burgemeester), de rector van
de Gentse universiteit en de ceo van het Gentse Havenbedrijf om vanuit hun positie te reageren op onze missie.
NTGent would like to communicate its new artistic vision
by focusing on four roles, as:
» a European city-theatre that has strong ties with Ghent
» a place for creation and reflection, passion and emotion
» an epitome of quality, ethics, sustainability and diversity
» a combination of people: the company and the creators
and the audience
Daniël Termont, 1953. Socialistische
burgervader, de op een na beste burge-
meester ter wereld.
NTGent wil ‘zich bezighouden met
de grote vragen van vandaag’. Dat
horen we graag. Want waar het aan
inspiratie ontbreekt, valt het le-
ven stil. Het mag provoceren, het
mag daveren op de grondvesten.
Het mag ingetogen, doordacht,
fluisterend zelf. Alles mag, niets
moet. Of toch: het moet goed
zijn. Dat zijn we aan Gent en de
Gentenaars verplicht. Dat soort
chauvinisme, daar heb ik het wel
voor: niet toeteren dat je de bes-
te bént, wel er altijd naar streven
de beste te zijn. Of op zijn minst:
alles zo goed mogelijk willen doen.
Johan Simons zal zijn artistieke
visie baseren op vier pijlers. Ik
ontwaar schitterende parallellen
tussen die pijlers en de missie en
het werk van het stadsbestuur en
onze diensten.
Zoals: grenzeloos werken. Zorg
voor een sterke band met je eigen
stad en zijn inwoners, maar laat
je niet hinderen door landsgren-
zen. Sta open voor samenwerking,
deel kennis, leer en inspireer.
De toekomst van Europa – en,
29
bij uitbreiding, de wereld – zal
in de steden worden gemaakt.
Cultuurhuizen leggen mee het
fundament. Zoek de ‘juiste’ me-
destanders in steeds wisselende
netwerken in functie van de doel-
stelling. Dat klinkt allemaal heel
instrumenteel en dat is het ook:
samenwerking is een middel, geen
doel. Schoonheid, wijsheid, kracht
– dáár is het ons om te doen.
Zo komen we als vanzelf bij ‘cre-
atie’, en bij passie en emotie. Wat
zou een mens zijn zonder passie en
emotie? Een robot, een treurwilg
in brakke grond. We moeten zien
en horen en ruiken. We moeten
voelen om te zijn. Pijn en plezier
en alles daartussenin. In de poli-
tiek geldt de stelregel: als je een
punt wilt maken, ga naar het hoofd
van de mensen via hun hart. Raak
ze. Geldt die ook in het theater? Ik
zou zeggen: ongetwijfeld. Of is dat
te gemakkelijk, te gratuit? Laat ons
de vraag in het midden houden en
het antwoord samen zoeken.
‘Samen’: het woord is er uit, het
moést komen. Doorheen alles wat
wij doen in Gent loopt als een rode
draad: laten we het samen met
anderen doen. Niet evident voor
overheden, politici, machthebbers.
‘Gaan we het volk mee laten be-
slissen? Daar dienen verkiezingen
toch voor?’ Die idee is al een tijd
lang uitgewoond. Een anachronis-
me. Gent wil vooral een ‘smart city’
zijn, een ‘slimme stad’ die het po-
tentieel van zijn bewoners en scho-
len en verenigingen en handelaars
en kunstenaars volop benut om
daar allemaal samen beter van te
worden. NTGent heeft daar over-
duidelijk zijn rol in te spelen. Doe
denken. Doe praten. Doe lachen en
huilen tegelijk. Door te doen waar
je goed in bent: verras, verwonder,
choqueer desnoods. Als het maar
niet passeert zonder rimpeling op
het oppervlak.
Laten we vooral niets nog zomaar
doen zonder na te denken over wat
daarvan het gevolg kan zijn in de
toekomst. ‘Après nous le déluge?’
Zo zijn wij niet. Wij kijken verder
dan onze neus lang is. Wij zorgen
voor elkaar en voor de anderen.
Onze keuzes zullen duurzaam zijn
of zullen niet zijn. Een Lichtend
Voorbeeld. Te hautain? Opnieuw:
het streven is nobel.
Het NTGent is 50 jaar, verlost van
zorgen, springlevend. Straks komt
Johan Simons terug naar huis. Om
het goede te doen omwille van
het goede. Ik ben medestander
en ik ben niet alleen. Wijs is dat.
Typisch Gents. Tot slot: dank aan
Wim Opbrouck voor zijn artistieke
leiderschap, openheid én spelple-
zier van de afgelopen jaren. Hem
een ‘adoptiezoon’ noemen zou hem
onrecht aandoen. Noem hem ‘Gen-
tenaar’. Hij verdient dat.
DANIËL TERMONT Burgemeester van Gent
30
Het Sint-Baafsplein in Gent
concentreert de fundamentele
waarden van de mens. Niet en-
kel die van de Gentenaar, maar
van al wie hier langskomt, van
dichtbij of van ver. De geschie-
denis spreekt tot ons vanuit het
Belfort, de christelijke basis van
onze samenleving lezen we in de
kathedraal, op de achtergrond
staan het stadhuis en de stadshal
als getuigen van het leven van de
stad. Publieke gebouwen. Dat wil
zeggen dat iedereen er welkom is.
NTGent speelt als stadstheater een
eigen rol op deze plek van samen-
gebald leven. Een huis van kunst
en cultuur waar men probeert die-
per door te dringen in de mense-
lijke waardigheid en verscheiden-
heid. Men toont er wat schoonheid,
creativiteit en misschien zelfs ook
goedheid betekent. En men staat
er garant voor de reflectie over de
fundamentele menselijke waarden.
De geschiedenis van NTGent
doet hopen dat dit de komende
jaren met evenveel of nog meer
elan zal gebracht worden. Dat is
mijn hartelijke wens voor alle me-
dewerkers van deze belangrijke
plek in onze stad.
LUC VAN LOOYBisschop van Gent
De drie torens. Sint-Baafskathedraal,
Belfort, Sint-Niklaaskerk, samen de
skyline van Gent.
Johan Simons keert terug naar
NTGent. Misschien past het beter
om te zeggen dat Johan Simons te-
rug komt naar Gent. Ook dat is ech-
ter te beperkt om de terugkeer van
Johan Simons juist te omschrijven.
Het eerste ‘Johan Simons keert
terug naar NTGent’ laat uitschijnen
dat Johan enkel met theater zou
bezig zijn. Het tweede ‘Johan Si-
mons keert terug naar Gent’ laat
uitschijnen dat Johan zijn actie-
radius zou beperken tot ongeveer
15.000 ha of 250.000 personen. Al
deze beperkingen zouden zowel
Johan, de stad als NTGent te veel
oneer aandoen.
Misschien is het net daarom gepast
om ook vanuit de economische
sector en vanuit de haven even stil
te staan bij de thuiskomst van Jo-
han. Ook de economie - en zeker
de economie binnen een haven –
laat zich immers niet begrenzen of
in een hokje stoppen. De artistieke
visie die Johan naar voor schuift, is
gebaseerd op vier pijlers die stuk
voor stuk een sterke gelijkenis
hebben met wat ons drijft om de
haven van onze Arteveldestad te
laten bloeien.
De Gentse haven heeft vanuit haar
genen Europese en soms zelfs we-
reldambities. Vele van de aanwezi-
ge bedrijven zijn niet te vatten in
een stedelijke, Vlaamse of Belgi-
sche logica. Beperking in grenzen,
talen en nationaliteiten zijn niet
alleen ongepast in een haven, ze
zouden het wezen van een interna-
tionale economie aantasten.
31
Toch betekent dit geenszins dat
de haven haar band met de stad
kan of wil loslaten. Gent is im-
mers ontstaan langs het water.
De oude middeleeuwse pakhui-
zen langs de Graslei belichamen
nog steeds de eeuwenoude eco-
nomische kracht en drang naar
koppige onafhankelijkheid van de
Gentenaar. De haven zou zonder
de band met onze prachtige stad
een zielloze plek zijn. Deze ambi-
tie van de haven spoort zo perfect
met Johans eerste pijler: NTGent
als Europees stadstheater op de
kaartzetten, maar de sterke band
met Gent niet loslaten. Wie het he-
dendaagse theater niet kent, heeft
ongetwijfeld een stereotiep beeld
van wat zich achter de schermen
van het Sint-Baafsplein afspeelt.
Draak op Belfort. Symbolische bewa-
ker van de stad en haar privilegies
sinds de 14de eeuw.
Het is in de haven niet anders.
Creativiteit en innovatie heb
ben het al lang gewonnen van de
klassieke productieprocessen en
alleen maar zware havenarbeid. De
passie en emotie van de mensen
die elke dag in de havenbedrijven
het beste van zichzelf geven, be-
paalt in grote mate het resultaat.
De bedrijven in de Gentse haven
hebben dit goed begrepen. Niet
voor niets staan vele Gentse bedrij-
ven aan de wereldtop op het vlak
van innovatie. Ook het NTGent wil
een plek zijn voor creatie, reflectie,
passie en emotie: de vier noodza-
kelijke ingrediënten voor succes.
Large enough to scope, small
enough to care. Deze baseline
komt in alle communicatie van
de Gentse haven voor. Vrij ver-
taald ‘topkwaliteit om u te die-
nen, voldoende betrokkenheid
om u te koesteren’. Het Haven-
bedrijf is dan ook bij uitstek een
waarden gedreven organisatie. In
deze derde pijler die Johan voor
het NTGent naar voor schuift,
herken ik hetzelfde. Waarden als
kwaliteit, ethiek, duurzaamheid en
diversiteit zijn ook in het Gentse
bedrijfsleven geen loze woorden.
Afronden doet Johan Simons met
dit statement: theater gaat niet om
een gebouw, een scène, teksten
en decors, theater gaat over een
constellatie van mensen. Het gaat
ook niet alleen om de mensen die
aan de maakzijde betrokken zijn,
maar bovenal om het publiek. Ook
ondernemen gaat niet over gebou-
wen, terminals, IT-systemen of
processen. Het gaat evenzeer om
het samenspel van mensen.
Misschien lijkt het verrassend dat
er zo veel parallellen zijn tussen
waar Johan Simons met NTGent
naartoe wil en waar ik met de ha-
ven van Gent naar toe wil. Voor mij
is dat absoluut geen verrassing.
Ademen we immers beiden niet
vooral de geest van onze prachtige
stad uit?
DAAN SCHALCKCEO Havenbedrijf Gent
32
BETER EEN GOEDE BUUR DAN EEN VERRE VRIEND
We kennen die volkswijsheid al-
lemaal. Maar net door hun van-
zelfsprekende aanwezigheid doen
we niet altijd de moeite om onze
buren écht goed te leren kennen.
En moet een plotse eyeopener ons
doen opmerken wat er eigenlijk al-
tijd al geweest is.
Tussen NTGent (trouwens, zegt
u ook nog altijd NTG?) en UGent
(zeg dus niet RUG, want dat zijn
we allang niet meer) is dat niet
anders. Al 50 jaar zijn we buren.
Nooit problemen gehad. Niet dat
we elkaars deur platlopen, dat nu
ook weer niet, maar we zijn wel al-
tijd vriendelijk voor elkaar. Enfin,
zoals dat gaat bij buren, zeker?
Maar zie, nu we met enige aan-
drang de vraag kregen om even stil
te staan bij de visie van de nieuwe
artistiek directeur, viel het plots
op: we zijn niet zo maar buren in
het bruisende Gent, we blijken ook
bijzonder veel met elkaar gemeen
te hebben.
Ingebed in het hart van de stad,
maar met een open geest de we-
reld intrekkend.
Een plek voor creatie en reflectie,
passie en emotie.
Een baken van kwaliteit, ethiek,
duurzaamheid en diversiteit.
Een constellatie van mensen.
Actief bezig met de grote vragen
van vandaag.
Een collectieve schuilplaats voor
het denken.
Niet op een belerende of documen-
taire manier, wel door nieuwe per-
spectieven te zoeken.
De mensen met prangende vragen
en hypotheses op weg sturen.
Dat zijn allemaal fragmenten uit
de artistieke visie van het NTGent,
waarover u elders in dit magazine
veel meer kan lezen. En met eni-
ge verwondering stel ik vast: het
zijn allemaal fragmenten die zó uit
de missieverklaring van de UGent
hadden kunnen komen.1
Die vele raakvlakken tussen UGent
en NTGent bieden een bijzon-
der vruchtbare bodem om samen
mooie dingen te doen – veel meer
dan die vriendelijke goeiedag in
het toevallige passeren.
UGent kijkt alvast uit naar de
komst van Johan Simons. Want
hij wordt niet alleen onze nieuwe
buurman. Ik ben zeker dat hij ook
een goede vriend wordt.
ANNE DE PAEPERector Universiteit Gent
De illustraties op deze pagina’s
zijn van de hand van Sanny
Winters. Zij ontving voor het
boek BELGIUM XTRA BOLD
het Henry van de Velde label
2014 en een nominatie voor een
Cutting Edge Award voor Best
Vormgegeven Boek 2014. Met
het boek GENT XTRA BOLD gaat ze door op haar elan en
brengt ze de Arteveldestad in
100 kleurrijke, typografisch
uitgepuurde tekeningen in
beeld. Gentse iconen, boeiende
plekken en markante feiten
en actuele en historische
gebeurtenissen krijgen een
plekje.
GENT XTRA BOLD is een
uitgave van Lannoo en ligt nu
in de boekhandel. Een selectie
tekeningen is tot 13 september
2015 te bezichtigen in het De-
sign Museum Gent.
winterswonderland.be
Boekentoren, 1936-1939,
Henry van de Velde, 1863-1957.
Boekentoren, modernistisch
landmark, ontworpen door Henry
van de Velde.
1 Zie de “Waarvoor staat de UGent?”-pagina op onze website: ugent.be/nl/univgent/waarvoor-staat-ugent/
33
DE VUURMONDOp 8 maart 2014 stierf Gerard Mortier, op zeventig-
jarige leeftijd. Met hem verloor ons land een belezen
en welbespraakte man, een sterke persoonlijkheid die
zich graag mengde in het publieke debat: als opera-in-
tendant, baron, doctor in de rechten, bruggenbouwer,
provocateur en strateeg. Hij was ook Gentenaar en de
zoon van een bakker. Maar bovenal was Mortier een
sleutelfiguur in de carrière van heel wat Europese
kunstenaars, zowel in de opera als in het theater en de
dans. Tot op het laatst was hij een vurige verdediger
van de kunsten als een essentiële maatschappelijke
pijler, naast de politiek en de economie.
Ter nagedachtenis aan Gerard Mortier organiseert
NTGent, in samenwerking met de Universiteit Gent,
vanaf maart 2016 een jaarlijkse Vuurmond in onze
schouwburg. Deze lezing annex concert wil, behalve
een eerbetoon aan de man (de titel verwijst naar de
letterlijke betekenis van zijn familienaam), ook een
publieke uitnodiging zijn om het denken over kunst,
als belangrijke maatschappelijke pijler in een verenigd
Europa, verder te zetten. Tegelijk kunnen we die pijler
niet los zien van de politiek of andere domeinen: het
profiel van de spreker in kwestie zal dus overeenstem-
men met de overtuiging van wijlen Mortier.
De eerste Vuurmond vindt plaats in onze schouw-
burg op donderdag 10 maart om 20 uur.
De drie grote werelden – de politiek, de economie en de kunst –moeten voortdurend met elkaar in verbinding blijven. Ze hebben elkaar nodig. Samen kunnen ze een fantastische staat maken.
GERARD MORTIERin Knack, 9 oktober 2013
34
HETENSEMBLE
Elsie de Brauw is sedert 2005 lid van het NTGent-ensemble. Nu, tien jaar
later, verwelkomt ze Pierre Bokma, een van de nieuwe aanwinsten van
het NTGent-ensemble waarmee we in De kersentuin (hernieuwd) kun-
nen kennismaken.
Mij is gevraagd om Pierre Bokma
bij u te (her)introduceren. Om te
vertellen wie hij is. Dat ga ik niet
doen, want dat kan ik niet: nie-
mand kan vertellen wie hij is, niet
in België, maar ook niet in Neder-
land.
Maar ik kan wel vertellen hoe het
is om een tijdje met Pierre op te
lopen. Iedereen kent Pierre van
zijn successen, maar ik heb met
Pierre ook in voorstellingen ge-
staan die ronduit mislukt waren.
Voorstellingen waar we ons naar-
toe moesten slepen, waar we elke
avond weer wat van probeerden
te maken, waar we de slappe lach
fotografie: Jules August
\ ELSIE DE BRAUW
35
kregen. Voorstellingen die goede
herinneringen generen, omdat sa-
men lijden nu eenmaal verbroedert
en verbindt.
Omdat Pierre onnavolgbaar is in
zijn fantasie, beleef je met hem
avonturen. Als je je er aan overle-
vert, als je je er niet tegen verzet.
Soms kan ik dat.
We dronken whisky, veel whisky.
We hadden energie en zin in een
spel.
Tijdens de Gentse speelreeks van
Instinct, een voorstelling die niet
mislukt was en die we met veel
plezier speelden en zongen, ble-
ven we na afloop lang hangen in
de toenmalige T-bar. Als de laatste
bezoeker weg was, ging de deur op
slot en mochten we binnen roken.
We dronken whisky, veel whisky.
We hadden energie en zin in een
spel. Pierre, Kristof Van Boven en
ik verzonnen verhalen die zichzelf
vertelden, die gewoon opbloeiden
en bestonden omdat wij ze be-
dachten. En we gingen als kinde-
ren stiekem de donkere zaal in, de
kelder, de kleedkamers, de verga-
derzalen en steeds maar absurder
en spannender werd het verhaal.
Het hield op zoals het begon, zo-
maar, zonder gedegen einde, zon-
der oordeel, zonder kater. Opeens
was het klaar.
Absurde humor, die verder gaat
dan ik kan bedenken, ongebreidel-
de fantasie, vrij als een kind, daar
heeft Pierre zo veel van. Gents
publiek, wees blij, verheugd en
nieuwsgierig om en naar Pierre.
Hij gaat u verbazen en heel veel
vreugde en verwondering brengen.
Omarm hem.
ELSIE DE BRAUW
\ ELSIE DE BRAUW \ PIERRE BOKMA
36
\ STEVEN VAN WATERMEULEN
37
\ FRANK FOCKETYN
\ ELS DOTTERMANS
38
\ AN MILLER
\ OSCAR VAN ROMPAY
39
\ AN MILLER
\ BERT LUPPES
\ WIM OPBROUCK
40
\ RISTO KÜBAR
BENNY CLAESSENS
\ LIEN WILDEMEERSCH
41
\ PETER VERHELST
\ CHRIS THYS
42
Benny Claessens is een nieuwe acteur-theatermaker in het NTGent-en-
semble. Hij speelt mee in Accattone en De kersentuin en brengt met
Spectacular Lightshows of Which U Don’t See The Effect en Learning
How To Walk eigen producties waarin we ook Risto Kübar aan het werk
zullen zien, een ander nieuw ensemblelid dat vanuit München overkomt
naar Gent (en die ook meespeelt in Dit zijn de namen).
in juli 2013 was ik in Spanje
op een strand tussen twee rotsen,
aan een baai
tegen een uur of acht liep het hele
strand vol kinderen die steentjes
verzamelden en die dan in het wa-
ter smeten
een puberdochter liet zich door
haar moeder fotograferen op een
steen alsof ze ging duiken
drie blonde Zweedse meisjes be-
oordeelden het jurkje van een
Spaans meisje dat eruitzag als de
kindversie van Anna Wintour
iemand deed iemand een huwe-
lijksaanzoek
vrienden hadden in de rots kaar-
sen geïnstalleerd
ze zei ja
iedereen was blij...
mijn gedachte was: waarom kan ik
hier vier uur naar kijken in stilte en
kan ik dat in theater meestal niet
of laat ons zeggen nooit?
omdat het mij gerust liet misschien
omdat het mij toeliet te kijken
omdat ik me niet moest verhouden
tot…
ik weet het nog steeds niet
en toen kreeg ik het idee dat ik dit
strand graag in het theater wilde
zien
ik begon veel te tekenen en te
schrijven
na het maken van Spectacular
Lightshows was ik er meer en
meer van overtuigd geraakt dat
een niet-theatrale kwetsbaarheid
mij het meest interesseerde op
toneel
daar zocht ik ook steeds meer naar
als ik speelde
het moment vlak voor je in je broek
kakt en dat je weet dat zevenhon-
derd mensen dat gelijk gaan zien
\ BENNY CLAESSENS
43
in juli 2014 zat ik op het terras op
het gelijkvloers voor mijn kamer in
München
in een rolstoel
ik had te veel gewerkt en mijn li-
chaam had gezegd: nu is het ge-
noeg geweest
ik brak mijn voet
en was immobiel
zeven weken lang
ik zat daar alleen met mijn gedach-
ten
keek naar bomen die groeiden en
schreef een tekst
die tekst is nu Learning How to
Walk
die een deel zou kunnen zijn van
de voorstelling die ik in NTGent zal
maken
mijn ervaring echter vertelt me dat
ik die tekst waarschijnlijk weggooi
omdat sprakeloosheid en stilte een
grote rol spelen in het werk dat ik
intussen maak
stilstand
landschappen aankijken
ik schreef wat ik had gezien
en wat ik niet zag en nog wilde zien
en wat ik wilde zien op dat moment
mijn stilstand werd zeer actief
De laatste jaren hou ik me bezig
met een boek van Richard Sennett
Fall of Public Man / Tyranny of
intimacy
daarin beschrijft Sennett hoe ons
urbane leven zich over de jaren
ontwikkelde
en ook hoe theater zich daarin po-
sitioneerde en zelfs het publieke
leven manipuleerde
met waarschijnlijk als gevolg dat
wij in West-Europa in ons publieke
leven
als we niet thuis zijn en zelfs dan
heel veel spelen
nu vind ik spelen als kunstenaar
niet interessant
als de meerderheid van de mens-
heid sowieso al speelt waarom zou
ik dat dan nog in het theater doen
en misschien is theater wel de
uitgelezen plek geworden om een
zeer concrete ondragelijke en on-
ontwijkbare realiteit onder ogen te
zien
en die realiteit heeft met de reali-
teit van lichamen te maken
vlees bloed organen hersens
het enige wat wij zijn
en misschien is dat ook de on-
draaglijke waarheid
is dat we niet meer zijn dan dat
‘in mij is geen innerlijke rijkdom of
wereld, ik ben een ding’ om Freud
vrij te citeren
de laatste maanden begin ik dat
te linken aan stammen die door
de eeuwen heen hun eigen spoor
volgen
als je deze mensen gelijk in een
westerse samenleving smijt
en ik zeg expliciet westers, niet
modern
grijpen vele van hen naar de fles
want onze westerse wereld beoor-
deelt en vernietigt zijn landschap-
pen om er zijn kunsttempels en
burchten op te bouwen
de Aboriginals denken dat ze van
het landschap zijn
niet zoals wij die denken dat het
landschap van ons is
en als je een landschap vernietigt,
vernietig je een mens
en ik wil een pleidooi houden voor
dat landschap
en voor een lichaam dat op zijn
poten terechtkomt als deel van dat
landschap
als je een kat in de lucht gooit,
spartelt ze
om dan uiteindelijk terug verder te
lopen
met Learning How to Walk wil ik
misschien wel opnieuw beginnen
alles wat ik leerde opnieuw formu-
leren
elk begrip
elke beweging
alles opnieuw definiëren
en dan weer in vraag stellen
als een soort verloren tussenge-
bied dat constructief is
zonder drama
ik werk daarvoor met fantastische
mensen
een Nederlands meisje dat nieuws-
gierigheid uitstraalt
een Argentijns-Joodse danseres
waarin ik zie wat voor een kindje
ze was
een Amerikaans-Franse danseres
die beweegt als een golf
een Estse jongen die alles concreet
en nuchter houdt
soit, ik had ook kunnen schrijven
‘ik ga mijn best doen’
maar daar ben ik gewoon heel erg
slecht in
groetjes,
BENNY
44
VOORUIT MET NTGENT!
Ook volgend seizoen zet NTGent de samenwerking voort met kunstencentrum Vooruit. Net als de voorbije ja-
ren bestaat die samenwerking onder meer uit een reeks titels die we in copresentatie aan ons beider publiek
willen aanbieden. Concreet komt het erop neer dat we in wat volgt vier voorstellingen onder de aandacht willen
brengen die volgend seizoen in Vooruit te zien zijn en waarvan we denken dat ze ons publiek zullen bekoren. Te
boeken via ons bespreekbureau, ook als onderdeel van een Carré of Sextet.
LES BALLETS C DE LA B Coup Fatal
do 29 t/m za 31.10 | 20:00 Theaterzaal | €26 / 22 (red)
Barok op z’n Congolees. Dertien muzikanten uit Kin-
shasa wagen zich aan muziek van Händel, Vivaldi,
Monteverdi en Bach. De jonge Congolese contratenor
Serge Kakudji neemt de zangpartijen op ronduit in-
drukwekkende wijze voor zijn rekening. Daarrond
trekt het buitengewone orkest – onder leiding van de
Brusselse componist Fabrizio Cassol en gitarist Rodri-
guez Vangama – een uitbundig en organisch geheel op
van barokfrasen, traditionele Congolese muziek, rock,
jazz, en Congolese populaire muziek. De choreografie,
waarbij de muzikanten optreden als ‘sapeurs’, constru-
eerde Alain Platel samen met danser Romain Guion.
MOKHALLAD RASEM Body Revolution / Wachten
vr 04.12 | 20:00 Scène Theaterzaal | €12 / 8 (red)
De Arabische Lente: een golf van protest in het Mid-
den-Oosten tegen onderdrukking, oneerlijke verkie-
zingen, corruptie, prijsstijgingen, gebrek aan politieke
vrijheid en werkloosheid… Theatermaker Mokhallad
Rasem stelt zich met Body Revolution de vraag wat
al die beelden doen met zijn collega-makers en -perfor-
mers in België die wortels hebben in Marokko, Tune-
sië, Irak, Syrië… In het tweede luik buigt Rasem zich
over een essentiële menselijke ervaring: Wachten.
Speelt je achtergrond een rol in wat wachten voor je
betekent? Betekent wachten overal ter wereld hetzelf-
de? Doet het ertoe op wie of op wat je wacht, in welke
omstandigheden? Er zijn talloze vormen van wachten:
wachten op papieren, wachten op inzicht, wachten tot
de pijn over gaat, wachten op een brief, op de terugkeer
van de geliefde, op de dood, op God, op betere tijden,…
MILO RAU / IIPMThe Civil Wars
wo 24 & do 25.02 | 20:00 Theaterzaal | €16 / 12 (red)
Vier acteurs – Sara De Bosschere (De Roovers), Johan
Leysen, Sébastien Foucault en Karim Bel Kacem – zit-
ten in de huiskamer van Syriëstrijder Joris. Ze halen
herinneringen op aan hun jeugd en hun vaders: van
angst voor een gewelddadige vader tot een nostalgisch
terugblikken op jeugdherinneringen over het verdriet
om een vroeg gestorven ouder. Onvermijdelijk hebben
de vaders sporen nagelaten op de vier spelers, maar
hun artistiek parcours heeft de acteurs een uitweg ge-
boden. Hadden ze in andere omstandigheden andere,
radicalere keuzes gemaakt? Een meertalige voorstel-
ling in regie van Milo Rau.
TONEELHUIS & TONEELGROEP AMSTERDAM De Welwillenden
wo 30 & do 31.03 | 19:00 Theaterzaal | €24 / 20 (red)
Bijna duizend pagina’s telt hij, de controversiële roman
De Welwillenden (2006) van Jonathan Littell over de
Jodenvernietiging tijdens WO II. Het verhaal werd be-
werkt door Bart Meuleman en wordt verteld vanuit het
standpunt van een dader, de SD-officier Max Aue. Die
houdt ons voor dat we in de ‘juiste’ omstandigheden
allemaal dader kunnen worden. Het Derde Rijk was
immers niet bevolkt door monsters of perverten, maar
met gewone burgers zoals wij, die collectief meegezo-
gen werden in totale waanzin. Met Katelijne Damen,
Kevin Janssens, Johan Van Assche, Abke Haring, Hans
Kesting, Bart Slegers, Jip van den Dool, Aus Greida-
nius Jr. en Alwin Pulinckx. Guy Cassiers regisseert.
45
NTGENT IN EEN NIEUW KLEEDJE
U merkt het: met het nieuwe sei-
zoen en de komst van een nieuwe
artistieke directeur zit NTGent in
een nieuw kleedje!
Deze rebranding start met een
basisconcept dat de fundamenten
legt voor een sprekende en her-
kenbare communicatie. Daarbij
kiezen we voor een eenvoudig
maar sterk logo: een logo dat NT-
Gent laat spreken maar dat de in-
houd niet overstijgt. Less is more!
Een sterke branding is er een die
kan evolueren en groeien. Door
de juiste interactie met zijn om-
geving krijgt ze vorm. En eens
de vorm er staat, kan die reac-
ties uitlokken, verwonderen,
soms zelfs provoceren. Maar een
huisstijl moet vooral een bin-
dende visuele factor zijn tussen
publiek en instituut. Hij omsluit
het verleden en het heden, maar
moet ook durven vernieuwen.
Het nieuwe visuele concept heeft
één embleem als basis waarbij de
initialen, die meteen ook de roots
van NTGent weerspiegelen, volop
in de verf worden gezet. Samen
vormen ze een tekstballon die let-
terlijk staat voor communicatie,
interactie en expressie. Een logo
dat de grote T naar voren schuift
van theater en toneel, maar waar-
bij wij ook de N van Nederlands-
talig intact bewaren. We plaatsen
de stad Gent op een prominente
plaats in onze naamgeving. De
eenvoudige schuine lijn die de N
naar voren tovert, staat symbool
voor het multidisciplinaire ka-
rakter van dit huis: theater, mu-
ziek, dans – ontroeren, uitdagen,
bevreemden – lokaal, nationaal,
internationaal – bevragen, reflec-
teren en beantwoorden.
Deze nieuwe huisstijl vond een
perfecte symbiose met de pure
no-nonsense-fotografie van Jules
August. Jules August en Chilli von-
den elkaar nog voor het NTGent
project, maar matchten voor het
eerst echt goed tijdens de uitwer-
king van deze rebranding.
Het verder doortrekken van die
nieuwe basis vormde een grote
uitdaging. Zo brengt de uitge-
puurde website zowel technisch,
grafisch als inhoudelijk een heel
transparant beeld dat spoort met
dit basisconcept. Een nieuw ma-
gazine zorgt voor een polyvalente
plank die nieuws, programmering
en inzichten op een interessan-
te manier kan brengen. En bin-
nenkort zal het geheel zich ook
doortrekken tot in de kleinste ge-
ledingen van NTGent. Maar kom
dit vooral zelf ontdekken.
Voor de affiches van de nieuwe
producties gaat NTGent in zee met
Stephan Vanfleteren. Hij levert
iconische zwart-witbeelden die de
sfeer van elke productie verdui-
delijken. Speciaal voor NTGent
dook hij in zijn archieven en zocht
hij passende beelden bij de voor-
stellingen. Het werd een zoektocht
door beelden vol emoties, krachti-
ge statements en historische an-
kerpunten.
STEPHAN VANFLETERENStephan Vanfleteren is gespeci-
aliseerd in zwart-witportretten
en langdurige reportages in bin-
nen- en buitenland en werkt mo-
menteel vooral voor buitenlandse
kranten en tijdschriften. Stephan
Vanfleteren is medeoprichter van
Uitgeverij Kannibaal en werkt er
als artdirector. Sinds 2010 is hij
ook gastdocent aan het KASK in
Gent. Zijn werk werd meermaals
bekroond (Fuji Awards, World
Press Photo, Henri Nannen Price,
Cultuurprijs Provincie West-Vlaan-
deren, Nationale Portretprijs Ne-
derland). stephanvanfleteren.com
CHILLINTGent heeft ervoor gekozen in
zee te gaan met een team van de-
signlovers uit Gent, die zowel gra-
fisch als technisch van aanpakken
weten. Weinig blabla, maar steeds
op zoek naar een visueel overtui-
gend resultaat. chilli.be
JULES AUGUST Fotograaf Dirk Goethals ging op
stap met onze acteurs en actrices
en toont hen in hun dagelijkse
bezigheden. In bijna-paparazzis-
tijl toont hij een ongekende kant
van de leden van ons ensemble.
Het portret van de zaal brengt dan
weer de rijke geschiedenis van
ons huis in beeld. julesaugust.com
46
DAT HEET DAN GELUKKIG ZIJN. EEN DEUR DIE PLOTS OPEN GAAT.
Wat Saartje Cauwenbergh en Dirk Crommelinck doen,
is even eenvoudig als meervoudig en veelvormig. Zij
nemen u mee op wandel langs de vele deuren en
drempels die NTGent rijk is – letterlijk en figuurlijk.
Ze doen dat om uw persoonlijke theaterervaring zo
rijk mogelijk te maken, en graag op maat, van kleuter
tot grijsaard. Omdat zij ‘het publiek’ niet als een massa
beschouwen, maar als een verzameling individuen met
eigen interesses, identiteit en sociale omgeving. Hun
doel is uw band met de schouwburg en zijn ensemble
zo concreet, specifiek en veelzijdig mogelijk te maken.
Maar welke deuren maken Saartje, Dirk en hun equipe
vrijwilligers en stagiaires nu concreet zoal open?
Ten eerste die van de façade van onze Gentse schouw-
burg, tijdens de rondleidingen achter de schermen.
Of die van de bibliotheek en het archief, waaruit naar
goede gewoonte op gelegenheden als Erfgoed- en
Open Monumentendag een en ander aan interessants
wordt opgediept en opengesteld. U kunt een van de
vele theaterworkshops bijwonen, of een tekentaalge-
sprek volgen om de knepen van het theaterkijken on-
der de knie te krijgen, of een gegidste theatrale wan-
deling meemaken. Of wordt u liever zelf deel van het
panel Nieuwe NTGentenaars? Ook voor kinderen staat
de deur open met kids+-workshops, Kunstendag voor
kinderen, Schatten van Vlieg of de mogelijkheid om
deel te nemen aan de NTGent-kinderjury.
Ten tweede ontsluiten Saartje en Dirk alle mogelijke
perspectieven op de theaterscène zelf. Voor iedere
voorstelling opnieuw, zowel in eigen huis als op tour-
nee, is er een hoogstaande omkadering op maat van
het publiek, diverse minderheidsgroepen inclusief.
Ook gastproducties in de schouwburg worden inge-
leid. Daarbovenop wordt elke eigen NTGent-voorstel-
ling omkaderd met open repetities, uitnodigingen voor
try-outs en avant-premières, inleidingen 45 minuten
voor aanvang van de voorstelling, inleidingen XL
door de productiedramaturg, nagesprekken met de
acteurs, inleidingslessen of -gesprekken, lesmappen,
productieworkshops en verweNTGentarrangementen.
Tot slot is het parcours van de publiekswerking een
inclusief parcours, opdat NTGent ook toegankelijk zou
zijn voor hen die de drempel vaak niet over komen:
blinden en slechtzienden, doven en slechthorenden,
mensen met een laag inkomen, etnisch culturele min-
derheden, (anderstalige) nieuwkomers, rolstoelge-
bruikers, thuisloze jongeren, personen met een men-
tale beperking… Deel van het brede diversiteitsplan
zijn onder andere een samenwerking met het Fonds
Vrijetijdsparticipatie, een werking ‘op maat’, het part-
nerschap in GEN2020 en YOUnited9000, de onder-
steuning van speciale evenementen, tot zelfs de moge-
lijkheid om zelf op de planken te staan bij een van de
spiegelprojecten. Publiekswerking wil voor élke cul-
tuurliefhebber de mogelijkheid creëren om volwaardig
te participeren aan het aanbod van NTGent - zowel in
de betekenis van deelnemen als deelhebben.
Het volledige aanbod aan publiekswerkingsactivitei-
ten, alsook alle andere extra activiteiten rond de voor-
stelling binnen NTGent, vindt u voortaan onder de
noemer ‘PLUS’ en kunt u herkennen aan het icoontje.
TINEKE DE MEYER
47
WHAT’S IN A WORD?
TEKENTAALGESPREKElke kunstvorm heeft zijn eigen
jargon, zijn eigen codes. Als u daar
wat inzicht in heeft, is het bijwo-
nen van een voorstelling nog aan-
genamer.
PRODUCTIEOMKADERINGInhoudelijke toeleiding naar elke
NTGent-productie om die nog fijner
te beleven, bijvoorbeeld via speci-
fieke workshops.
NIEUWE NTGENTENAARSNieuwe Gentenaars kunnen bij de
start van het seizoen intekenen op
een kennismakingsparcours met
ons huis: bezoek achter de scher-
men, het bijwonen van enkele
voorstellingen etc.
KINDEREN KIJKT!Per seizoen selecteren we ook
een groepje kinderen die kennis-
maken met ons theaterhuis en na
een inleiding op maat een aantal
NTGent-producties bijwonen en er
nadien met de makers en/of spe-
lers over van gedachten wisselen.
SCHATTEN VAN VLIEGZoektocht die kinderen tijdens de
zomer vertrouwd maakt met cul-
tuur(huizen). Nu ook via een gratis
downloadbare app. ntgent.be
OPEN REPETITIESommige van onze repetities zijn
publiek toegankelijk, mits u vooraf
een seintje geeft via:
VERWENTGENT-ARRANGEMENTEen speciaal op uw wensen afge-
stemd theaterbezoek met omka-
dering.
FONDS VRIJETIJDSPARTICIPATIEBehoort u tot een organisatie die
actief is buiten Gent, en is deze
organisatie lid van het Fonds Vrije-
tijdsparticipatie, dan kunt u via dit
Fonds genieten van een financiële
tegemoetkoming voor sommige van
onze voorstellingen en activiteiten.
Welke dit precies zijn, vindt u op:
fondsvrijetijdsparticipatie.be
UITPASDigitale kaart waarmee u, via het
bijwonen van voorstellingen in
NTGent, punten spaart die recht
geven op bijkomende voordelen en
extraatjes. uitingent.be/uitpas
GEN2020NTGent is partner van GEN2020,
een traject en platform voor grens-
verleggend theater. Het onder-
steunt talentvolle acteurs en thea-
termakers van diverse origine door
een aanbod van masterclasses,
coaching en coproducties.
YOUNITED9000NTGent is ook partner van YOUni-
ted9000, een nieuwe atelierwer-
king voor Gentse jongeren met
diverse roots, opgestart door Vic-
toria Deluxe. Via een kwaliteitsvol-
le atelierwerking sporen ze ontlui-
kend jong talent op dat zich traag
én duurzaam kan ontbolsteren.
SPIEGELPROJECTOnder begeleiding van makers en/
of spelers van NTGent een eigen
voorstelling maken, gespiegeld aan
een NTGent-productie. Interesse
om dit met uw groep, organisatie,
school te doen? Mail dan naar
AUDIODESCRIPTIEEen live beschrijving via hoofdtele-
foon van wat er op scène gebeurt,
bedoeld voor blinden en slecht-
zienden.
VOELSTOELENKussens die op stoelen geplaatst
worden en die geluid omzetten in
trillingen om muziek en andere
geluiden te kunnen voelen. Voor
doven en slechthorenden.
RINGLEIDINGSysteem dat het scènegeluid ver-
sterkt. Enkel toepasbaar voor
hoortoestellen met een T-stand.
SOCIAAL VERHAAL VOORMENSEN MET AUTISMEEen Sociaal Verhaal is een be-
schrijving van een sociale situa-
tie met als doel inzicht te geven
in sociale signalen, waarbij het
verhaal aansluit bij de specifie-
ke situatie van een persoon met
autisme. We hebben er eentje
voor onze rondleidingen maar
ook voor het bijwonen van een
voorstelling in onze schouwburg.
48
IN EUROPA \ BELGIË VERSUS NEDERLAND
Hij gaf Gent een universiteit en een
zeekanaal, creëerde een econo-
misch klimaat waarin Gent kon op-
bloeien, organiseerde in onze stad
voor het eerst onderwijs voor ie-
dereen: zo iemand kan Gent alleen
maar dankbaar zijn. Die ‘iemand’
is koning Willem I van de Verenig-
de Nederlanden, die van 1815 tot
1830 over noord en zuid regeerde.
Maar dat is niet het hele verhaal.
Een milde weldoener schuif je
na vijftien jaar niet bruusk opzij,
tenzij er nog wat anders was, dat
minder tot juichen stemt. Willem I
was een autocraat, alleen zijn wil
was wet. Zijn koninkrijk bestond
uit twee delen, die sterk van elkaar
verschilden. Tussen noord en zuid
was immers sinds de 16de eeuw
een gigantische mentaliteitskloof
gegroeid. In het zuiden was de
Kerk oppermachtig; tegelijk had-
den de liberale principes van de
Franse Revolutie er een stevige
aanhang gevonden. En bovendien
was de taal van de elite in dat zui-
den het Frans. Koning Willem bleef
echter die specifieke gevoelighe-
den van de zuiderlingen negeren.
De repressie nam hand over hand
toe, totdat de Kerk en de liberalen
in het zuiden mekaar vonden in
een ‘monsterverbond’, één groot
oppositieblok dat een grondige
liberalisering voorstond. Willem
reageerde met een nog verder
doorgedreven repressie, tot in au-
gustus 1830 het zuiden er genoeg
van had en na een korte revolutie
België werd.
Met Gent Kleurt Oranje wil de stad
Gent in 2015 dit alles terug onder
de aandacht brengen. Omdat wij,
als Gents stadstheater, al vele ja-
ren met onze acteurs en theater-
makers noord en zuid in ons huis
verenigen en met hen ons hele
taalgebied bespelen, meer nog, ons
taalgebied in theaters wereldwijd
prominent op het voorplan plaat-
sen, omarmen wij welwillend deze
herdenking. Bij de lancering van
dit project, begin mei in het Gent-
se stadhuis, lieten de Nederlandse
rocker-columnist Rick De Leeuw en
professor emeritus Mathijsen-Ver-
kooijen (Universiteit Amsterdam)
in spitse toespraken hun licht
schijnen over dit boeiende verhaal.
Hieronder vindt u Ricks ingekorte
toespraak; voor de insteek van me-
vrouw Mathijsen-Verkooijen, die
vanuit een ‘what if’ analyseert wat
had kunnen gebeuren indien Bel-
gië in 1830 niet onafhankelijk was
WIJ WILLEN WILLEM WEG! WIL WILLEM WIJZER WORDEN, WIJ WILLEN WILLEM WEER!
49
WIJ WILLEN WILLEM WEG! WIL WILLEM WIJZER WORDEN, WIJ WILLEN WILLEM WEER!
geworden, verwijzen we u graag
door naar onze website ntgent.be of
stad.gent/gent-kleurt-oranje
GENT KLEURT ORANJE
Op mijn lagere school werd veel
gezongen. Elke maandagochtend
werden we in alle vroegte in de
gymzaal bijeen gedreven, alwaar
ons klassikaal en met een rond-
uit charmante meedogenloosheid
urenlang een dikke bundel stokou-
de liederen werd aangeleerd: ‘Kun
je nog zingen, zing dan mee’ heette
deze negentiende-eeuwse verza-
meling montere gezangen. Het was
het Noord-Nederlandse equivalent
van het hier in Vlaanderen lange tijd
alom gekende ‘Singhet ende weset
vro’, de liederenbundel die sinds
het midden van de vorige eeuw
voor de godsvruchtige, rechtscha-
pen Vlaming de veilige leidraad
vormde in het woelige bestaan.
Eén van de liederen die er bij
ons op school blijmoedig werd in-
gestampt, was het volkslied dat
bijna tweehonderd jaar geleden
onder onze koning Willem I werd
gekozen als het lied dat onze vol-
keren aaneen moest smeden tot
een nieuwe hechte natie. ‘Wien
Neerlands bloed door d’aderen
vloeit, van vreemde smetten vrij,’
zongen wij, jong en ons van geen
kwaad bewust, uit volle borst in de
bedompte gymzaal van mijn jeugd.
Op die maandagochtenden was
overigens ook de stad Gent regel-
matig en op mysterieuze wijze aan-
wezig, meer bepaald in het mach-
tige lied Klokke Roeland. ‘Boven
Gent rijst, eenzaam en grijsd, ’t oud
Belfort zinbeeld van ’t verleden.’
Een ronkend zwaar lied met een
gebeeldhouwde melodie dat ik zeer
graag zong, al had ik geen flauw
idee wat er precies bezongen werd.
In het midden van de jaren 1980
leerde ik de stad Gent daadwerke-
lijk kennen, inmiddels als zanger
van de rockband de Tröckener
Kecks. Eerder dan door Antwer-
pen, Leuven of Brussel werden de
Kecks in Vlaanderen door Gent
omarmd en die liefde was geheel
wederzijds. Wild, luidruchtig en
met toenemend succes speelden
we onze longen leeg in de Vooruit,
het Paradiso van Vlaanderen. De
kloof tussen droom en daad werd
traag maar gestaag gedicht door
twee gitaren, een trommel en een
bas, gekoppeld aan een ruime do-
sis jeugdig enthousiasme dat de ze-
ker zo grote hoeveelheid jeugdige
onkunde diende te maskeren.
Nu of nooit was ons devies, en nooit
was voor mij nooit echt een optie.
Na afloop van die concerten be-
proefde ik graag mijn geluk in
50
het Gentse nachtleven. Vrolijke
nachten waren het, lange nachten
vooral. Als Nederlander was ik van
jongs af aan gewend aan het strikte
sluitingsuur dat werd gehanteerd
in het Nederlandse uitgaansleven,
een straf regime dat vooral in Am-
sterdam met een slaafse pennen-
likkersmentaliteit werd nageleefd.
Tegen twee uur ’s nachts hoorde
je bij ons in de stad in de cafés op
schelle toon de bel voor de laatste
ronde weerklinken en sprong tien
minuten later als op commando de
tl-verlichting aan. Kil en onverbid-
delijk.
Gent daarentegen bleek op dit ge-
bied geen beleid te kennen. Hier
sloot een café pas als de laatste
klant het pand verlaten had. Dit
verschil in cafécultuur bracht ons
overigens op tal van andere vlak-
ken versneld samen, veel culturele
verschillen werden in die late uren
moeiteloos en liefdevol overbrugd
of bezegeld. En bij het naar buiten
gaan, wat uiteindelijk door geldge-
brek of ander ongemak toch een
onontkoombaarheid bleek, knip-
perden we met de ogen en zagen
een nieuwe dag geboren worden.
Een magistraal stralende ochtend-
zon kleurde de hemel boven het
Sint-Pietersplein. De dageraad
was veelbelovend en geurig als
lentebloesem. Gent was een meisje
toen, zoet en vochtig als de mor-
gendauw.
Het was in die jaren dat, ook toen
al, veel van onze vertrouwde we-
reldbeelden kantelden. Misschien
wel meer nog dan in onze huidige
wankele tijden zagen we onze ge-
betonneerde zekerheden één voor
één vervliegen. Het ijzeren gor-
dijn sloopte zichzelf, de Berlijnse
muur brokkelde voor onze ogen
af, het zo lang zo intens gevreesde
communisme verdween door de
achterdeur en Francis Fukuyama
kondigde doodgemoedereerd de
Westerse democratie aan als de
uiteindelijke vorm van menselijk
bestuur en markeerde daarmee
gemakshalve het einde van de ge-
schiedenis zoals wij die kenden.
Maar misschien wel nóg belangrij-
ker dan al die gebeurtenissen sa-
men, was wat aan die historische
stroomversnelling ten grondslag
lag: identiteiten die eeuwenlang
verankerd lagen, raakten op drift,
het onmogelijke geachte werd
werkelijk: de Rode Duivels werden
vierde op het WK-voetbal in Mexi-
co. De stille wereldrevolutie begon
hier, in de Lage Landen.
Want waar de Nederlandse samen-
leving generaties lang de loftrom-
pet had gestoken op de zegeningen
van het collectief, waar teamspor-
ten als voetbal, volleybal, hockey,
ja zelfs korfbal werden gezien als
de verbeelding van een diep ge-
voelde volksaard van vereende
krachten en gemeenschapszin,
daar werd het plots overvleugeld
door een samengeraapt zooitje dat
schouder aan schouder in staat
bleek wereldmachten als Spanje
en de Sovjet-Unie te verslaan. Aan
beide zijden van onze grens groei-
de het ongeloof.
Hier in Vlaanderen was het sinds
mensenheugenis de verering van
het individu geweest die centraal-
stond, en die zijn jaarlijks hoogte-
punt vond in de Ronde van Vlaan-
deren, de hoogmis voor de dappere
eenling, niet voor niets ieder jaar
in het weekeinde van Pasen verre-
den. Het was de jaarlijkse verrijze-
nis van de kranige volksjongen, die
sterk en sluw in zijn strijd tegen
de elementen, door het slijk en de
modder en achtervolgd door het
jagende peloton, vooral had af te
rekenen met zijn grootste vijand:
zichzelf. Groot in zijn eenvoud, en
op een koppige wijze bescheiden.
Even stuurs als onoverwinnelijk.
Dat was wat de Vlaming oprecht
bewonderde, dat was waarvoor hij
bereid was een volledige zondag in
zijn zetel voor de televisie te blij-
ven zitten.
Maar zie, verandering is de enige
constante in onze geschiedenis: de
Vlaming en de Hollander, ze leren
van elkaar en groeien naar elkaar
toe. Want al leek Mexico ’86 een
eenmalige bevlieging, onderhuids
kon je voelen dat de kiem was ge-
zaaid. ‘Wacht maar,’ was bijna der-
tig jaar lang mijn antwoord, als een
Vlaming mij er hoofdschuddend op
wees dat de Oranjegekte die bij elk
EK of WK weer in Nederland de
kop opstak hem nooit zou overko-
men. ‘Dat zal hier nooit gebeuren,’
zei hij dan en wees met nauwelijks
verholen weerzin op de pruiken,
de pakken, de vlaggen, de toeters,
de bellen en al die andere smake-
loosheid waarmee het Oranjele-
gioen zich worsten verorberend,
pils drinkend, luid zingend tooide.
‘Daar zijn wij veel te nuchter voor.’
Zoals gezegd, bijna dertig jaar lang
was ‘wacht maar’ mijn antwoord,
en vorige zomer hebben we met
z’n allen kunnen constateren dat
51
hier ten lande een indrukwekken-
de inhaalbeweging plaats heeft
gevonden. De totale gekte is niet
langer exclusief voorbehouden aan
de Oranje-fan. Of dat een ontwik-
keling ten goede is, laat ik in het
midden, maar om de toenadering
niet van één kant te laten komen,
fietste ik eerder deze maand hier
in de Vlaamse Ardennen, in die
prachtige achtertuin van de stad
Gent, onder barre omstandighe-
den voor de vierde maal de volledi-
ge Ronde van Vlaanderen. Het kan
verkeren.
‘Oranjegekte? Daar zijn Vlamingen veel te nuchter voor... Wacht maar!’
In de voorbije dertig jaar is Vlaan-
deren een deel van mij geworden.
Hier heb ik liefdes gekend, vriend-
schappen gekoesterd, dierbaren
ten grave gedragen, hier heb ik za-
len doen volstromen en zalen doen
leeglopen. Een stuk van mijn leven
heeft zich hier stevig vastgezet en
heeft me op een beslissende wijze
minder Nederlander gemaakt, het
heeft de zuiderziel doen ontwaken
in een noorderling. Grenzeloos, en
duurzaam ontheemd, in het blije
besef dat wie met beide benen
op de grond staat, nooit een stap
vooruit komt. En het heeft me
vooral geleerd dat het nóóit nooit
is, maar altijd nu.
Want de verschillen tussen Neder-
land en Vlaanderen worden klei-
ner. En ze blijven even groot. En
die verschillen groeien. Het is maar
net wat je wil zien en veel hangt af
© Stephan Vanfleteren
52
van hoe scherp je inzoomt. Van
grote hoogte gezien liggen we
broederlijk naast elkaar in de del-
ta van Maas en Schelde een potje
vreedzaam te co-existeren.
Je moet al een heel scherp oog
hebben om van die afstand de ver-
schillen op te kunnen merken tus-
sen de letterlijke, calvinistische,
niet-mystieke, hyper-realistische
mens van boven de rivieren en zijn
zachtaardiger, meer omfloerste,
bij voorkeur de confrontatie uit de
weg gaande zuiderbuur. En zo sim-
pel is het: wie de overeenkomsten
wil zien, ziet ze, wie de verschillen
wil zien, ziet ze evenzeer.
Als we over elkaar praten, doen we
dat nog regelmatig in stereotypen,
daar zijn we nu eenmaal mee op-
gegroeid. De onnozele Vlaming, de
gierige Hollander, we kennen ze
allemaal, van haver tot gort. Nog
altijd proberen we elkaar soms
te beschrijven aan de hand van
die paar sleetse en nogal obligate
algemeenheden. Terwijl wat ons
vandaag de dag vooral verbindt,
vooral het simpele feit is dat we
ons geen van beiden meer herken-
nen in het beeld dat de ander van
ons heeft. Dit wederzijdse misver-
stand schept stilaan een nieuwe,
nog wonderlijker band tussen ons.
De gelijkenissen tussen Neder-
land en Vlaanderen zijn inmiddels
overweldigend. Want al zingen we
uit verschillende bundels, onze
dromen, onze benauwdheden en
onze verlangens zijn nagenoeg ge-
lijkluidend. En aan de verschillen,
die er gelukkig nog altijd bestaan,
kunnen we ons warmen, wrijving is
immers energie, en die kleine ver-
schillen leggen bovendien af en toe
iets groters bloot.
Een voorbeeld? Een voorbeeld:
In Nederland wordt een verkeers-
licht vaak abusievelijk een ‘stop-
licht’ genoemd, alsof zo’n ding de
hele dag alleen maar op rood staat.
Je hoort de Nederlander trouwens
nooit spreken van een ‘doorrijlicht’,
dus het is waarschijnlijk méér dan
alleen een simpele constatering.
En er zit natuurlijk ook wel iets
in: ons verplaatsen is waarvoor we
in de eerste plaats in het verkeer
aanwezig zijn, en het verkeerslicht
valt ons pas op wanneer het ons
op hinderlijke wijze dwingt om te
stoppen met doorrijden. Pas als we
weer verder mogen, is de door ons
gewenste toestand hersteld. Het
is het één of het ander, stoppen
of doorrijden, en de Nederlander
houdt van die vorm van overzich-
telijke helderheid, niet lullen maar
poetsen. Groen of rood. Aan of uit.
Nu of nooit.
De Vlaming daarentegen voelt zich
meer op zijn gemak in die kleine
ruimtes tussen de grote zekerhe-
den in. In de milde chaos die hij
graag rondom zich creëert, zoals
een boer de grond duchtig om-
ploegt voordat hij zaaien gaat. De
Vlaming voelt zich op zijn plek in
de spannende zone die ligt tussen
het stoppen en het doorrijden in.
In die weelderige rijkdom van de
derde mogelijkheid. Waar alles, al
is het maar voor de fractie van een
moment, even mogelijk lijkt. Waar
de sprankelende suggestie gebo-
den wordt dat er misschien een
uitweg is aan de knellende ketens
van onze lineaire werkelijkheid.
Inderdaad: niet groen, niet rood,
maar oranje.
En misschien is het wel dát oranje
wat we vandaag hier met z’n al-
len vieren. Het oranje waarin we
ons vandaag – al is het maar voor
heel even – kunnen verenigen. Een
oranje dat deuren opent die anders
gesloten blijven. Want misschien is
het wel dát wat Gent voor mij Gent
maakt. De stad waar je altijd het
onverwachte kan verwachten.
Het Gent waar het altijd nu is en
het nooit nooit zal zijn. Het Gent
dat ademt, dat leeft en telkens
nieuwe horizonten schetst. Het
Gent dat al lang geen meisje meer
is voor mij, maar een dame, mooi
en mysterieus. Een koningin, een
koning waardig, met een bont ver-
leden en een tintelende toekomst.
Want Gent kleurt, niet alleen oran-
je, Gent kleurt ons allemaal. Laat
het feest dus maar beginnen, we
zijn er klaar voor!
RICK DE LEEUW
53
NTGent is in het seizoen 2015-2016 te gast in Aalst, Aarschot, Amsterdam, Antwerpen, Arnhem, Berlare,
Bierbeek, Breda, Brugge, Brussel, Delft, Dendermonde, Den Haag, Deventer, Diest, Eeklo, Eindhoven, Geel,
Groningen, Haarlem, Halle, Harelbeke, Hasselt, Herentals, Herk-de-Stad, ‘s Hertogenbosch, Herzele, Heusden-
Zolder, Ieper, Koksijde, Kortrijk, Kuurne, Lokeren, Leuven, Maasmechelen, Maastricht, Menen, Meppel,
Merksem, Middelkerke, Mol, Ninove, Oostende, Oosterzele, Roeselare, Rotterdam, Sint-Lievens-Houtem, Sint-
Niklaas, Strombeek, Tiel, Tielt, Tienen, Tilburg, Torhout, Turnhout, Utrecht, Vilvoorde, Waregem, Wevelgem
en Wilrijk.
Buiten ons taalgebied spelen we in Alès, Angers, Annecy, Berlijn, Besançon, Boulazac, Buenos Aires,
Boekarest, Caen, Châteauvallon, Chaux-de-fonds, Chur, Dinslaken, Douai, Edinburgh, Evreux, Frankfurt,
Grenoble, Hamburg, Lausanne, Leipzig, Londen, Lucca, Luik, Luxemburg, Marseille, Meyrin, Modena,
Montpellier, Montreuil, Namen, Parijs, Rome, Sankt-Pölten, Sevilla, Sierre, Straatsburg, Stuttgart, Turijn,
Valence, Villeneuve-d’Ascq, Warschau en Zagreb.
Voor de internationale verkoop van enkele van zijn voorstellingen werkt NTGent samen met Frans Brood Producties.
54
WE MOETEN STILAAN NIET ALLEEN BESEFFEN DAT WE IN EUROPA LEVEN, MAAR ER OOK ARTISTIEK NAAR HANDELEN
Erwin Mortier verwelkomt in een brief Johan Simons in Gent. Vanaf volgende editie zal Arnon Grunberg een vaste column in dit magazine verzorgen.
55
DEZE STAD BLEEF JEUKEN EN KNAGEN AAN ZIJN ZIEL EN ZIJN BOTTEN
Het begon een beetje akelig stil te
worden in Gent. Jan Hoet dood.
Gerard Mortier dood. Walter De
Buck dood en wanneer de sterfe-
lijkheid zich ook al aan jonkies als
Luc De Vos begeeft, dan dreigt Gent
net wat te chronisch op de provin-
ciestad te lijken die zij doorgaans
alleen maar tussen eind juli en half
september mag zijn, wanneer de
theaters gaan slapen, de concert-
zalen verstommen, wanneer de
Gentse Feesten verleppen en de
studenten naar huis zijn. En het
heeft ook iets, die stoffige verlaten-
heid, die ietwat surreële leegte à la
De Chirico, maar lang moet ze niet
duren. Eén zomermaand volstaat.
Gent heeft me, onder veel meer, van
theater leren houden. Er was de
oude Minard, waar Romain Deco-
ninck en zijn troupe vaudeville en
revue brachten, en waar dames op
leeftijd het ondanks verbeten in-
zet van al hun kringspierkracht in
hun broek deden van het lachen,
op die verschoten zittingen van
die reumatische stoeltjes, die met
elke lachstuip tot in de uilenbak
jankten. En er was het NTG in de
KNS, de Koninklijke Nederlandse
Schouwburg zowaar. Een Instituut,
vond ik toch, als jonge snaak, waar
je grootheden als Cyriel van Gent,
Blanca Heirman of Hugo Van Den
Berghe kon zien.
Alles in Gent zag er in die tijd bijna
vanzelf instituut-achtig uit, onder
dat grijszwarte waas, de zware
adem van de industriële revolutie,
en dat alles dooraderd door water-
armen waaraan zeker op regenach-
tige dagen de eigenaardigste wal-
men ontstegen. Alles zag er even
voornaam als zwaarmoedig uit,
en ook wat kleinburgerlijk. Maar
alleen in Gent, denk ik dan, niet
vrij van enig chauvinisme, kan uit
een akoestische doodskist als onze
opera een Gerard Mortier tevoor-
schijn springen om de operawereld
heilzaam op zijn kop te zetten. Al-
leen in Gent kan een flamboyante
ambtenaar als Jan Hoet ongeveer
letterlijk een tempel voor de he-
dendaagse kunst in elkaar boksen.
En waar elders zou er uit een rijk
amateurkoorleven een fenomeen
als het Collegium Vocale kunnen
opstaan? En waar anders had een
Arne Sierens kunnen gedijen, of
een Alain Platel, en ik vergeet we-
gens plaatsgebrek nog een goed
handvol andere namen?
Eigenlijk is het Gentse stadstheater
pas laat gaan heropbloeien. Geen
kwaad woord over zijn voorgan-
gers, maar laat ons eerlijk zijn: pas
met de komst van Johan is de tent
gaan opleven zoals je dat van een
theaterhuis in de 21ste eeuw mag
verwachten, en met hem kwam
ook nog eens zijn wederhelft mee.
Ik ben een fan, en dus allesbehal-
ve objectief, maar Elsie de Brauw
die zich in Gent komt vestigen,
dat is toch alsof Maxima zou be-
sluiten dat ze het wel gehad heeft
met Den Haag en zich liever koes-
tert in de zon over de Brusselse
boulevards.
Er klonk wat geneuzel, toen Johan
de eerste keer naar Gent kwam.
Moest dat dan, iemand van elders?
Toen hij weer wegging waren die
stemmen gelukkig allang ver-
stomd. Ik heb memorabele voor-
stellingen gezien, en ook moed, en
experimenteerdrift, en geestdrift,
en kracht en liefde. En gelukkig
liet Gent Johan niet los, deze stad
bleef jeuken en knagen aan zijn ziel
en zijn botten.
Ik hoop dat je deze keer wat langer
blijft, lieve Johan. We hebben je no-
dig. Toen we laatst zo gulhartig en
warm bij jou en Elsie werden ont-
vangen, zei je dat het tijd werd om
allerlei grenzen te overstijgen, dat
we stilaan niet alleen moeten be-
seffen dat we in Europa leven, maar
er ook artistiek naar handelen.
Laat maar komen. Volgaarne. Gooi
de deuren maar open, voor ons en
voor het noorden en het oosten en
het zuiden. Het is eigenlijk nooit
anders geweest, als ik naar de ge-
schiedenis van Gent kijk.
’s Zomers, wanneer deze stad zich
in stof en leegte wikkelt, gaan we
dan uitwaaien in het jou en Elsie
dierbare rivierenland. Wappe-
ren op de dijk boven de machtige
Waal, met de elegant mee wap-
perende hond, en ooievaars, en
boomgaarden waar vrouwtjes in
steunkousen peren plukken. Of we
verkennen het land dat Vlaanderen
heet, want ik weet dat jullie graag
lange wandelingen maken. Wij
ook. Daarna tafelen we. Altijd. Dat
spreekt voor zich.
ERWIN MORTIER
56
Helemaal mee,helemaal Knack.
Met Knack, Knack Focus & Knack Weekend ben je helemaal mee. Bovendien geniet je als abonnee wekelijks aantrekkelijke kortingen voor een waaier van culturele evenementen. Surf naar abonnementen.be en je bent helemaal mee.
Word dan nu helemaal
50 jaar NTGent in de schijnwerpers …Gelukkige verjaardag.
KNA-CULT-50JNTG-165x225.indd 1 18/05/15 17:26
Verwacht het onVerwachte
De Standaard brengt u de kunst bij van de onverwachte vondst. Duik in exclusief nieuws, wijk af naar een onmisbaar interview, blijf hangen bij beelden van de beste fotografen, rol om uw as bij een vurige opinie. Wat een glijbaan is voor het lichaam, is De Standaard voor de geest.
V erwacht h et on V erwacht e
De Standaard_hersenen_225x165.indd 1 12/05/15 15:53
57
Verwacht het onVerwachte
De Standaard brengt u de kunst bij van de onverwachte vondst. Duik in exclusief nieuws, wijk af naar een onmisbaar interview, blijf hangen bij beelden van de beste fotografen, rol om uw as bij een vurige opinie. Wat een glijbaan is voor het lichaam, is De Standaard voor de geest.
V erwacht h et on V erwacht e
De Standaard_hersenen_225x165.indd 1 12/05/15 15:53
58
59
EVEN PRAKTISCH
St-Baafsplein 17, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Reep, Sint-Michiels, Kouter
Minnemeers 8, 9000 Gent | parking: Vrijdagmarkt
St. Widostraat 4, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Ramen, Sint-Michiels
Walpoortstraat 15, 9000 Gent | parkings: Zuid, Kouter, St. Pietersplein
check ntgent.be
LAAT U RIJDEN! ZONDER PARKEERZORGEN NAAR HET THEATER.Uw NTGent-ticket geldt op de dag
van de voorstelling als vervoersbe-
wijs heen en terug voor bussen en
trams van De Lijn. De Park & Ride
plaatsen in Gentbrugge, Flanders
Expo en aan het St. Pietersstation
laten u genieten van bus of tram.
Zo kunt u de parkeerdrukte in de
stad vermijden. Het nachtnet van
De Lijn (tot 1u) brengt u veilig
terug. Om uw reisweg te plannen
surft u naar delijn.be/nl/routeplan-
ner.
Dagelijks open van 10u ’s ochtends
tot 20u op dagen zonder voorstel-
ling en tot 3 uur na het vallen van
het doek. Proef er de beste koffie
of een theatraal glaasje bubbels,
geniet er het gezelschap van ac-
teurs en theaterliefhebbers of lees
er in een aangenaam kader een
krant, tijdschrift of goed boek.
Elke weekdag bieden we u tussen
12u en 14u een gezond buffet aan.
Het NTGent Café zal u dit seizoen
zeker verrassen!
Het mooiste zonneterras van Gent
in combinatie met heerlijke gas-
tronomische gerechten, originele
wijnen of Belgische bieren: het
team van NTGent Foyer verwacht
u elke dag behalve op maandag en
dinsdag voor heerlijke bistroge-
rechten, Belgische klassiekers of
voor de populaire brunchformule
op zondag. Met het theaterarran-
gement boekt u een ticket in rang
1 en kunt u vooraf genieten van
een goed getimed dinner zodat u
op tijd naar de voorstelling kan.
Reserveren kan via + 32 9 234 13
54 of [email protected]
GRAND HOTEL REYLOFGrand Hotel Reylof is het kroonju-
weel van de tophotels in Gent. Een
hotel dat u zal verrassen door de
unieke samensmelting van authen-
tiek en origineel design, comfort
en luxe. Met een toprestaurant,
mooie wellness en een prachtige
binnentuin waar u tot rust kunt
komen. Allemaal op een steen-
worp van het historische centrum
van Gent. In samenwerking met
NTGent geniet u er speciale ta-
rieven in de charmekamers, en
krijgt u er een welkomstdrankje
bovenop! U boekt deze pormotie
rechtstreeks in het hotel met ver-
melding ‘arrangement NTGent’ via
+32 9 235 40 70. Dit biedt u een
quick dinner formule (2 gangen
binnen 50 minuten) in combinatie
met een ticket rang 1.
60
COLOFONredactie Nele Buyst | Sophie Cocquyt | Dirk Crommelinck | Benny D’haeseleer | Caroline Eliano |
Koen Haagdorens | Steven Heene | Koen Tachelet | Koen Van Caekenberghe (coördinatie & eindredactie)
vertalers Gregory Ball (E), André Verkaeren (F) en Sibylle Jung (D)
fotografie Stephan Vanfleteren (affichebeelden) | Jules August (corporate photography)
vormgeving Chilli (Hannah De Jonghe, Frederik Vanderfaeillie)
verantwoordelijke uitgever Kurt Melens | Sint-Baafsplein 17, 9000 Gent
U ontvangt deze publicatie op basis van klantgegevens van NTGent.
Wenst u dit niet, laat het ons dan weten via [email protected]
NTGent wil een open huis zijn,
toegankelijk voor iedereen. Een
NTGent productie bijwonen is een
recht. Daarom maken we ons aan-
bod zo toegankelijk mogelijk voor
iedereen. NTGent is rolstoeltoe-
gankelijk, heeft een ringleiding voor
doven en slechthorenden, en voor-
ziet bij sommige voorstellingen ook
audiodescriptie, tolken Vlaamse
gebarentaal, voelstoelen en/of bo-
ventiteling. Om u de beste service
te kunnen bieden, vragen wij u om
steeds alle relevante informatie
te vermelden bij uw reservering.
Meer info via:
+32 9 269 35 29 | +32 9 269 35 30
Trouwe NTGent-bezoekers
hebben het allicht al gemerkt:
het bespreekbureau van NT-
Gent werd verzelfstandigd en
is nu een autonome organisa-
tie, Tickets Gent.
Tickets Gent werkt nog
steeds met dezelfde dames,
hetzelfde enthousiasme en
dezelfde professionaliteit
maar stelt zijn expertise nu
ook ter beschikking van onder
organisaties zoals het Festival
van Vlaanderen.
ticketsgent.be | +32 9 225 01 01
Ontdek het aanbod op
ticketsgent.be of kom langs,
nog tot eind juni op de ver-
trouwde stek, maar vanaf het
nieuwe seizoen in een spik-
splinternieuw verkoopsbu-
reau op het St. Baafsplein én
met uitgebreidere openings-
uren: dinsdag tot vrijdag van
10u tot 18u, zaterdag van 14u
tot 18u, zondag en maandag
gesloten.
Tijdens de Gentse Feesten
(van vr 17 tot zo 26/07) zijn
we dagelijks open van 14 tot
21u; van ma 27/07 tot en met
ma 17/08 zijn we gesloten.
NTGENT ZOEKT VRIJWILLIGERSNTGent is steeds op zoek naar vrijwilligers met een groot hart voor theater. Wilt u graag deel utmaken van een
actieve en dynamische ploeg vrijwilligers en kunt u ons helpen bij het onthaal, de bar, de promotie enz., geef ons
dan een seintje via [email protected]
61
NTGENT IN GENT \ SEIZOEN 2015-2016
SEPTEMBER
WO 16 20:30 \ ACCATTONE PREM
NTGent, Ruhrtriennale & Collegium Vocale Gent
Houtimport Lemahieu (haven) | €15-50
‘Of ik ga kapot aan de wereld, of de verdomde
wereld aan mij’. Locatievoorstelling in de
Gentse haven in regie van Johan Simons
met een internationale topcast. Naar de ge-
lijknamige film van Pier Paolo Pasolini, op
muziek van Johann Sebastian Bach die live
wordt vertolkt door solisten en het Collegium
Vocale Gent onder leiding van Philippe Herre-
weghe en Christoph Siebert.
DO 17 20:30 \ ACCATTONE €15-45
VR 18 20:30 \ ACCATTONE €15-50
ZA 19 20:30 \ ACCATTONE €15-50
ZO 20 20:30 \ ACCATTONE €15-45
WO 30 20:00 \ SPECTACULAR LIGHTSHOWS OF WHICH U DON’T SEE THE EFFECT PREM
NTGent | Minnemeers | €14-22
De ontmoeting tussen twee mensen als po-
ging tot echtheid en intimiteit. Van en met
Benny Claessens en Risto Kübar.
OKTOBER
VR 02 20:00 SPECTACULAR LIGHTSHOWS €14-20
ZA 03 20:00 \ SPECTACULAR LIGHTSHOWS €14-20
DI 06 20:00 \ IN EUROPA NTGent | Schouwburg | €12
Met Geert Maks boek als leidraad reizen
NTGent-acteurs virtueel door het Europa van
de 20ste eeuw. Een reeks van vijf avonden in
regie van Johan Simons, verspreid over het
seizoen.
DO 08 20:00 PASSIONS HUMAINES Toneelhuis | Schouwburg | €14-26
Een bas-reliëf van Jef Lambeaux in hartje
Brussel vormt het hoofdpersonage van dit
docudrama in regie van Guy Cassiers en op
tekst van Erwin Mortier. Met zijn tweetalige
cast is Passions humaines in alle opzichten
een Belgisch verhaal. ZA 10 20:00 NOTHING THAT IS EVERYTHING
Zita Swoon Group | Needcompany
Schouwburg | €23,5-26,5
In maart 2015 maakte Zita Swoon Group
samen met Jan Lauwers’ Needcompany
een eigen voorstelling op basis van een
dadaïstische performance uit 1916 in het
Cabaret Voltaire te Zürich; hierin zitten alle
elementen die ook zij gebruiken: beeldend
werk in decor, maskers en kostuums, dans,
muziek, ritmiek, poëzie, (spraak)verwarring
en humor.
DO 15 20:00 OTHELLOToneelgroep Maastricht | Schouwburg | €14-26
Shakespeares meesterwerk, verrijkt met
muziek uit Verdi’s opera, bewerkt door Jibbe
Willems (tekst) en Bendix Dethleffsen (mu-
ziek), in een regie van Servé Hermans. Met
o.m. Koen De Sutter en Michaël Pas.
ZA 17 20:00 \ ABSENCE PREM
NTGent, CREW | Minard | €14-22
Auteur Peter Verhelst en videast Eric Joris
zijn gefascineerd door de dualiteit aanwezig-
heid afwezigheid / realiteit niet-realiteit. In
deze performance laten zij spitstechnologie
interageren met danseres Fumiyo Ikeda en
acteur Frank Focketyn.
ZO 18 15:00 ZOO DOEN ZE DE DINGEN (6+)
HETPALEIS | Schouwburg | €14-26
Een beestige dansvoorstelling van choreograaf
Randi De Vlieghe die aantoont hoe abstractie
de ware verbeelding kan prikkelen.
DI 20 20:00 \ ABSENCE €14-20
WO 21 20:00 \ ABSENCE €14-20
WO 21 20:00 \ HOTEL MALARIA NTGent | Arca | €14-20
In dit theatergedicht van Peter Verhelst maken
een man (Bert Luppes) en een vrouw (Lien
Wildemeersch) het publiek medeplichtig aan
de meest fundamentele hunkering: door een
62
ander gezien te worden, door een ander tot
in het uiterste aangekeken te worden. ‘Mooier
en suggestiever dan dit wordt een vrijscène
op het toneel niet meer.’ (Knack)
DO 22 20:00 \ HOTEL MALARIA €14-20
DO 22 20:00 VADER Peeping Tom | Schouwburg | €14-26
Hoe de herinneringen van een oude man
voortdurend de realiteiten van het dagelijks
leven in fantasie doen omslaan.
VR 23 20:00 VADER €14-26
VR 23 20:00 \ ABSENCE €14-20
VR 23 20:00 \ HOTEL MALARIA €14-20
ZA 24 20:00 \ ABSENCE €14-20
ZA 24 20:00 \ HOTEL MALARIA €14-20
ZA 24 20:00 VADER €14-26
ZO 25 15:00 \ ABSENCE MAT €14-20
DI 27 20:00 \ ABSENCE €14-20
WO 28 20:00 \ ABSENCE €14-20
DO 29 20:00 \ ABSENCE €14-20
DO 29 20:00 SOCRATES De Verwondering | Schouwburg | €14-24
‘Het enige wat ik weet, is dat ik niets weet.’
Socrates, de filosoof der filosofen, gespeeld
door Bruno Vanden Broecke, op tekst en in
regie van Stefaan Van Brabandt (Het Voor-
deel van de Twijfel).
VR 30 20:00 CHANNEL ZERO UNPLUGGEDSchouwburg | €30,5-34,5
Legendarische Belgische metalband gaat
back to basics met een volledig unplugged
album én een uitgebreide unplugged concert-
tournee die halt houdt in onze schouwburg.
VR 30 20:00 \ ABSENCE €14-20
ZA 31 20:00 \ ABSENCE €14-20
ZA 31 20:00 HET HAMILTONCOMPLEX (12+)
HETPALEIS | Schouwburg | €14-24
Dertien meisjes van dertien en één bodybuil-
der in een voorstelling van Lies Pauwels over
kantelmomenten in het leven.
NOVEMBER
DI 10 20:00 \ IN EUROPA €12
WO 11 20:00 MACBETH
Zuidpool/Mauro | Schouwburg | €14-24
Getroffen door de ritmiek, de klank en de
muzikaliteit van Shakespeare, ontstond het
idee om deze Macbeth in het Engels op te
voeren; Mauro Pawlowksi werd aangezocht
om er muziek voor te componeren, die live
wordt uitgevoerd.
DO 12 20:00 HELPDESKWunderbaum | locatie n.t.b. | €14-20
Een telefoniste moet voor haar diverse
klanten steeds andere identiteiten aannemen
en specialistaties beheersen. Zo vervreemdt
ze van haar eigen lichaam. Via interactieve
hoofdtelefoons wordt het publiek onderdeel
van haar versplinterde realiteit.
VR 13 20:00 HELPDESK €14-20
ZA 14 20:00 HELPDESK €14-20
DI 17 20:00 PARDON! SORRY DAT IK LEEF SKaGeN | Schouwburg | €14-24
De kleine man clasht met de grote structu-
ren, een productie van SKaGeN, gebaseerd
op het documentair werk van Magnum-foto-
graaf Raymond Depardon.
WO 18 20:00 GEBOEID / PROMETHEUS Bloet / Jan Decorte | Schouwburg | €14-24
Een krachtig en dreigend portret van onver-
zettelijkheid, gebaseerd op de tragedie van
Aischylos, bewerkt door Jan Decorte.
DO 19 20:00 HELPDESK €14-20
DO 19 20:00 SAW IT ON TELEVISION/ DIDN’T UNDERSTAND
‘t Arsenaal | St.Baafsplein | €14-20
Van oost naar west en van zuid naar noord. In
Saw it on television/DIDN’T UNDERSTAND
bundelt Michael De Cock zijn verhalen, inter-
views en getuigenissen met vluchtelingen.
Remake van een ophefmakende NTGent-
voorstelling uit 2004.
VR 20 20:00 HELPDESK €14-20
VR 20 20:00 SAW IT ON TELEVISION €14-20
ZA 21 20:00 HELPDESK €14-20 ZA 21 20:00 SAW IT ON TELEVISION €14-20
63
ZA 28 20:00 \ DE KERSENTUIN PREM
NTGent | Schouwburg | €14-30
De moderne mens is als een nomade die is
vervreemd van zijn oorsprong en zijn verle-
den. Johan Simons dringt binnen in
De kersentuin, Tsjechovs laatste toneelstuk.
DECEMBER
DI 01 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24
WO 02 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24
VR 04 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-26
ZA 05 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-26
ZO 06 15:00 \ DE KERSENTUIN MAT €14-24
DI 08 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24
WO 09 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24
DI 15 20:00 \ IN EUROPA €12
VR 18 20:00 \ TAUBERBACH
NTGent, les ballets C de la B, Münchner
Kammerspiele | Schouwburg | €14-26
‘Zelden was de brute poëzie van Platels
danstheater zo helder en zo fundamenteel
aangrijpend als in dit meesterwerkje’, oor-
deelde De Standaard over deze ontroerend
mooie voorstelling met actrice Elsie de Brauw
temidden van vijf dansers op een vuilnisbelt.
ZA 19 20:00 \ TAUBERBACH €14-26
ZO 20 20:00 \ TAUBERBACH €14-24
DI 22 20:00 ARSENAL €27,5-30,5
Schouwburg
WO 23 20:00 MONKEY SANDWICH LIVE
Ultima Vez | Schouwburg | €14-24
Film van Wim Vandekeybus over Jerry, een
obsessieve maar gefrustreerde regisseur die
de leugenachtige theaterwereld de rug toe
keert om elders een controversieel project te
starten. Live begeleid door onder andere Elko
Blijweert en Joris Caluwaerts, met een knip-
oog naar de jaren ’70.
JANUARI
WO 20 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN PREM
NTGent | Schouwburg | €14-30
Moet een samenleving eerst worden ontdaan
van zijn illusies alvorens er terug ruimte ont-
staat voor empathie, zorg en barmhartigheid?
En wie zal ons bij deze hernieuwde tocht door
de woestijn gidsen? Toneelbewerking door
Koen Tachelet van Tommy Wieringa’s be-
kroonde boek, in regie van Philippe Becker.
VR 22 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26
ZA 23 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26
ZO 24 15:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN MAT €14-24
DI 26 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24
WO 27 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24
DO 28 14:00 DIS-MOI WIE IK BEN (12+)
t,Arsenaal | Arca | €14-16
Een grappige en ontroerende voorstelling
over de zoektocht naar identiteit van Aïcha
en Aminata, twee Vlaams-Afrikaanse actrices.
DO 28 20:00 DIS-MOI WIE IK BEN €14-16
DO 28 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24
VR 29 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26
FEBRUARI
DI 02 20:00 MISSIE
KVS | Schouwburg | €14-24
Bruno Vanden Broecke kruipt in de huid van
een oude maar nog steeds vitale missionaris
die terugblikt op zijn leven. Monoloog op tekst
van David Van Reybrouck.
WO 03 20:00 MISSIE €14-24
VR 05 20:00 CRISISTRILOGIE: HEBZUCHT
Braakland/ZheBilding | Schouwburg | €14-26
Dit drieluik maakt de balans op van tien woeli-
ge jaren in Europa. (Een stukje) politiek thea-
ter in regie van Stijn Devillé.
ZA 06 16:30 CRISISTRILOGIE: ANGST €14-26
ZA 06 20:00 CRISISTRILOGIE: HOOP €14-26
WO 10 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24
DO 11 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24
VR 12 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26
DI 16 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF Wunderbaum | Schouwburg | €14-24
Hoe groot willen wij onze overheid? Voelen
we ons in de steek gelaten of zijn we eindelijk
bevrijd? En is de braafste ‘bottom up’ leerling
uiteindelijk niet de ware liberaal? Een avond
met autarkische punk-invloeden en een band
samengesteld uit zelfredzame burgers. Over
64
de glorende participatiesamenleving en de
grondbeginselen van het liberalisme.
WO 17 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-24
DO 18 20:00 HUNTER
Damaged Goods/Meg Stuart | Minnemeers
€14-20
‘Hoe kan ik de vele invloeden en sporen ver-
werken die mij hebben gevormd als persoon
en als kunstenaar? Sluimeren er nog nieuwe
ervaringen en ongeschreven levensverhalen
in mijn lichaam?’ In haar eerste solo geeft cho-
reografe Meg Stuart zichzelf bloot.
DO 18 20:00 MONTAIGNE
DADANERO/Koen De Sutter | Schouwburg
€14-24
‘Que sais-je?’ Over de zoektocht van Mon-
taigne naar zijn eigen bestaan. Door Koen De
Sutter.
VR 19 20:00 HUNTER €14-20
ZA 20 20:00 HUNTER €14-20
MA 22 20:00 \ IN EUROPA €12
DI 23 20:00 DE MEESTER EN MARGARITHA
Stormvogels | Arca | €14-16
Naar Michail Boelgakovs gelijknamige roman
waarin het repressieve regime van Stalin op
de korrel wordt genomen. Alain Pringels zorgt
voor de tekstbewerking, Julie Van den Berghe
regisseert.
WO 24 20:00 DE MEESTER EN MARGARITHA €14-16
WO 24 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24
DO 25 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24
VR 26 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-26
ZA 27 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-26
MAART
WO 02 20:00 \ LA PROMESSE PREM
NTGent, Thalia Theater Hamburg | Schouwburg
€14-30
DO 03 20:00 \ LA PROMESSE €14-24
VR 04 20:00 \ LA PROMESSE €14-26
ZA 05 20:00 \ LA PROMESSE €14-26
DI 08 20:00 CHILDREN OF NOWHERELOD muziektheater, Cie. Artara | Schouwburg
€14-24
Na Ghost Road gaat Fabrice Murgia via vi-
deogetuigenissen, poëtische beelden, volks-
gezang en concrete monologen op zoek naar
verhalen en herinneringen van ontheemde
kinderen. Dominique Pauwels tekent voor de
muziek.
WO 09 20:00 CHILDREN OF NOWHERE €14-24
DO 10 20:00 \ DE VUURMONDNTGent & UGent | Schouwburg | €12
Een avond die het gedachtegoed van wijlen
Gerard Mortier warm houdt.
DO 10 20:00 \ SPECTACULAR LIGHTSHOWS €14-20
VR 11 20:00 \ SPECTACULAR LIGHTSHOWS €14-20
ZA 12 20:00 AMADEUS
De Warme Winkel | Arca | €14-20
Over de noodlottige botsing tussen het onver-
sneden talent van Mozart en het hardwerken-
de vakmanschap van de hofcomponist Salieri.
VR 18 20:00 ANGELENA
Cie Cecilia | Arca | €14-20
Angelena is geïnterneerd, zit al vier jaar in de
gevangenis en heeft geen enkel uitzicht op
vrijlating. Een verhaal van Mieke Dobbels dat
recht door de ziel snijdt.
ZA 19 20:00 ANGELENA €14-20
DI 22 20:00 ANGELENA €14-20
DI 22 20:00 HEDDA GABLERToneelhuis | Schouwburg | €14-24
Henrik Ibsens toneelstuk door Bart Meuleman
bewerkt naar de wereld van vandaag. Over
hoe personages zich opsluiten in een kleine,
benauwende wereld in tijden die nieuwe ze-
kerheid eisen.
DI 22 20:00 \ AFRICA
NTGent | Minnemeers | €14-20
Over Africa als gedroomde continent, het
voorwerp van verlangen, die onbegrijpelijke
plek vol exotisme, muziek, seks en geweld,
natuurschoon, muziek, kleuren en geuren.
Een voorstelling van Peter Verhelst met Oscar
Van Rompay in de rol van zijn leven.
WO 23 20:00 \ AFRICA €14-20
WO 23 20:00 ANGELENA €14-20
DO 24 20:00 AFRICA €14-20
65
DO 24 20:00 VERKLÄRTE NACHTRosas | Schouwburg | €14-26
Op de tonen van Schönberg keert Anne
Teresa De Keersmaeker met dit schaamteloos
romantische stuk terug naar de essentie.
VR 25 20:00 VERKLÄRTE NACHT €14-26
ZA 26 20:00 VERKLÄRTE NACHT €14-26
APRIL
DI 12 20:00 \ WE SHALL OVERCOME. FRIEDE, VREDE, PAIX, PEACE, PAX.
NTGent | Schouwburg | €14-24
In alle toonaarden verkondigt dit liedjespro-
gramma zijn geweldloos verzet tegen oorlog
en geweld. Een eigenzinnige selectie uit het
wereldklasserepertoire met Wim Opbrouck
als leader of the band.
WO 13 20:00 \ LIEFDE PREM
NTGent | Arca | €14-30
‘Je weet, als echtgenote, dat er bloed aan de
handen van jouw man kleeft, en wellicht ook
aan zijn geslachtsdeel. En diezelfde man zit
naast jou aan tafel, ligt naast jou in bed. Hoe
doe je dat?’ Nieuwe voorstelling van Peter
Verhelst, over militairen die terugkeren naar
huis, naar hun gezin, en over moeders die
hun dochters weerbaar willen maken voor het
echte leven. Met Els Dottemrans en An Miller.
WO 13 20:00 \ WE SHALL OVERCOME €14-24
DO 14 20:00 \ WE SHALL OVERCOME €14-24
VR 15 20:00 \ LIEFDE €14-20
VR 15 20:00 DE SLEUTEL LOD muziektheater | Schouwburg | €14-24
Een toneelstuk waarin dagboeken, geheime
verlangens en seksuele behoeften centraal
staan. Naar het boek van Junichiro Tanizaki,
bewerkt door Josse De Pauw.
ZA 16 20:00 DE SLEUTEL €14-24
ZA 16 20:00 \ LIEFDE €14-20
ZO 17 15:00 \ LIEFDE MAT €14-20
DI 19 20:00 \ IN EUROPA €12
DI 19 20:00 \ 4.48 PSYCHOSIS
NTGent | Minard | €14-20
Twee bijzondere versies van dezelfde aan-
grijpende monoloog van Sarah Kane op één
avond, gespeeld door Lien Wildemeersch en
Benjamin Cools.
WO 20 20:00 \ 4.48 PSYCHOSIS €14-20
DO 21 20:00 \ PLATONOVNTGent | Schouwburg | €14-24
Herneming van de indrukwekkende Tsje-
chov-regie waarmee Luk Perceval terugkeer-
de naar België en Bert Luppes met een top-
vertolking zijn debuut maakte als lid van ons
ensemble.
VR 22 20:00 \ PLATONOV €14-26
ZA 23 20:00 A T M O S P H E R E
Kunst/Werk | Schouwburg | €14-24
Een Belgisch-Turkse productie van choreo-
graaf Marc Vanrunxt waarin hij zijn persoonlij-
ke obsessies met tijd en ruimte laat ontdekken
door vijf Turkse dansers met verschillende
achtergronden.
WO 27 20:00 PAX EUROPADNA | Arca | €14-20
Kleine intieme verhalen van bewoners, reizi-
gers en vluchtelingen uit alle windstreken, die
samenleven op Europese bodem. Geschreven
door de veelgeprezen Vlaams-Marokkaanse
auteur Fikry El Azzouzi, geregisseerd door de
Irakees Mokhallad Rasem.
DO 28 20:00 \ FRONT - POLYPHONIENTGent, Thalia Theater Hamburg | Schouwburg
€14-24
Meertalige voorstelling in regie van Luk Per-
ceval die het leed van de onfortuinlijke man-
schappen uit de Grote Oorlog tastbaar aanwe-
zig stelt en ‘de toeschouwer genadeloos door
elkaar schudt’ (De Groene Amsterdammer).
Met muziek van Ferdinand Försch.
VR 29 20:00 \ FRONT - POLYPHONIE €14-26
ZA 30 20:00 \ FRONT - POLYPHONIE €14-26
ZA 30 20:00 A BRAVE NEW JUNGLE
Eisbär | Minnemeers | €14-20
Een voorstelling van Femke Heijens en Grego-
ry Frateur over het menselijk falen dat we al-
lemaal direct van onze ouders en indirect van
onze vele voorouders hebben geërfd.
66
MEI
DI 03 20:00 HET JAAR VAN DE KREEFT
Toneelgroep Amsterdam| Schouwburg | €14-26
Twee grote meneren (Hugo Claus en Luk Per-
ceval) kruisen elkaars wegen. Het resultaat is
een voorstelling over liefde en de duisternis
van onvolkomen verlangens.
WO 04 20:00 HET JAAR VAN DE KREEFT €14-26
DI 17 20:00 CREATIE 2016Olympique Dramatique | Schouwburg | €14-24
Na het succesvolle Bij het kanaal naar links
(2011) volgt nu een nieuwe samenwerking
tussen de Nederlandse theater- en filmmaker
Alex van Warmerdam en het Vlaamse collec-
tief Olympique Dramatique. Ze koesteren al-
lebei een grote liefde voor het gewone, maar
dat gewone krijgt bij hen altijd een slagje, het
ontspoort en de duistere drijfveren van ons
handelen komen boven...
WO 18 20:00 \ LEARNING HOW TO WALK PREM
NTGent | Minard | €14-30
‘Met Learning How to Walk wil ik misschien
wel opnieuw beginnen, alles wat ik leerde op-
nieuw formuleren, elk begrip, elke beweging,
alles opnieuw definiëren en dan weer in vraag
stellen als een soort verloren tussengebied
dat constructief is, zonder drama.’ (Benny
Claessens)
WO 18 20:00 CREATIE 2016 €14-24
DO 19 20:00 CREATIE 2016 €14-24
VR 20 20:00 ZONDER BLOEDLOD muziektheater | Schouwburg | €14-24
Over wraak, verzoening en de gevolgen van
oorlog. Naar de novelle van Alessandro Baric-
co, met muziek van Dominique Pauwels.
VR 20 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24
VR 20 20:00 \ LIEFDE €14-20
ZA 21 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24
ZA 21 20:00 \ LIEFDE €14-20
ZA 21 20:00 ZONDER BLOED €14-24
ZO 22 15:00 \ LEARNING HOW TO...MAT €14-24
DI 24 20:00 \ LIEFDE €14-20
WO 25 20:00 \ LEARNING HOW TO WALKWO 25 20:00 \ LIEFDE €14-20
DO 26 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24
VR 27 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24
ZA 28 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24
ZA 28 20:00 \ WE SHALL OVERCOME €14-24
DI 31 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24
JUNI
WO 01 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24
WO 01 » ZA 05 \ WE ARE ALREADY DEADNTGent | Minnemeers
Performance die Florian Fischer voor de
Münchner Kammerspiele uitwerkte, nu in een
remake met Oscar Van Rompay.
Prijs en aanvangsuren nog te bepalen
Afgesloten op 21/05/2015. Alle weergegeven informatie
is onder voorbehoud van wijzigingen in de loop van
het seizoen.
NTGENT.BE
FOLLOW US ON:
FACEBOOKTWITTER
NTGent magazinespeciale seizoenseditie juni 2015
jaargang 13 #1 | juni 2015
Verschijnt 6x per jaar in februari, april, juni, augustus, oktober, december
Afgiftekantoor Gent X | P209538
Afzendadres | Kurt Melens, St-Baafsplein 17, 9000 Gent
PB-PP|B-31355BELGIE(N)-BELGIQUE
dankt zijn sponsors en subsidiënten