Nufus Göç öNemli

05.04.2001 Neşe ATALAY 1

Yurdumuzda NüfusYurdumuzda Nüfus


Nüfus Sayımları ve YararlarıNüfus Sayımları ve Yararları

1.1. Nüfus: bir yerde belirli bir tarihteki Nüfus: bir yerde belirli bir tarihteki toplam insan sayısıdır.toplam insan sayısıdır.

2.2. Nüfus sayımı: bir yerde yaşayan Nüfus sayımı: bir yerde yaşayan insanların sayısı ve belirli özelliklerinin insanların sayısı ve belirli özelliklerinin belirlenmesi işine denir.belirlenmesi işine denir.

3.3. Yurdumuzda ilk nüfus sayımı 1927,Yurdumuzda ilk nüfus sayımı 1927,

4.4. Son nüfus sayımı, 1997 yılında Son nüfus sayımı, 1997 yılında yapılmıştır.yapılmıştır.


1.1. 1935’ten 1990 yılına kadar 5 yılda bir yapılan 1935’ten 1990 yılına kadar 5 yılda bir yapılan nüfus sayımları,1990’dan itibaren 10 yılda bir nüfus sayımları,1990’dan itibaren 10 yılda bir yapılacaktır.yapılacaktır.

2.2. Yurdumuzda nüfus sayımlarını DİE(devlet Yurdumuzda nüfus sayımlarını DİE(devlet istatistik enstitüsü) yapar.istatistik enstitüsü) yapar.

3.3. Nüfusla ,ilgili bilgiler ülkeler için gereklidir:Nüfusla ,ilgili bilgiler ülkeler için gereklidir:

4.4. Ülkelerin yönetimi, kalkınması nüfus Ülkelerin yönetimi, kalkınması nüfus sayımlarının sonuçları ile yakından ilgilidir. Göre sayımlarının sonuçları ile yakından ilgilidir. Göre yapılır.yapılır.


İllerin Nüfus Yoğunluğu Haritası İllerin Nüfus Yoğunluğu Haritası


Yurdumuzda Nüfusun DağılışıYurdumuzda Nüfusun Dağılışı

1997 nüfus sayımı sonuçlarına göre ülkemizin 1997 nüfus sayımı sonuçlarına göre ülkemizin nüfusu 62 865 574’tür.nüfusu 62 865 574’tür.

Bu nüfus ülkenin her yerine eşit dağılmamıştır.Bu nüfus ülkenin her yerine eşit dağılmamıştır. Nüfusun bazı yerlerde yoğun, bazı yerlerde ise az Nüfusun bazı yerlerde yoğun, bazı yerlerde ise az

olduğu görülmektedir.olduğu görülmektedir. Nüfus yoğunluğu: kmNüfus yoğunluğu: km2’2’ye düşen insan sayısını ye düşen insan sayısını

belirtir.belirtir. Örneğin:ülkemizin nüfus yoğunluğu=77 Örneğin:ülkemizin nüfus yoğunluğu=77

dediğimizde, 1kmdediğimizde, 1km22 lik alanda 77 kişinin yaşadığı lik alanda 77 kişinin yaşadığı anlaşılır. anlaşılır.


Nüfus YoğunluklarıNüfus YoğunluklarıCoğrafi BölgelerCoğrafi Bölgeler Alanı(kmAlanı(km22)) Nüfusu(mil)Nüfusu(mil) Yoğunluğu Yoğunluğu

(kişi/km(kişi/km22

KaradenizKaradeniz 146 178146 178 8,48,4 5757

MarmaraMarmara 67 30067 300 15,515,5 230230

EgeEge 85 00085 000 8,38,3 9898

AkdenizAkdeniz 122 100122 100 9,09,0 7474

İç Anadoluİç Anadolu 162 000162 000 10,010,0 6262

Doğu AnadoluDoğu Anadolu 171 000171 000 6,86,8 4040

Güneydoğu Güneydoğu AnadoluAnadolu

61 00061 000 4,94,9 8080

TÜRKİYETÜRKİYE 814 578814 578 62,862,8 7777


Nüfus Dağılışında Rol Oynayan Nüfus Dağılışında Rol Oynayan Etkenler:Etkenler:

Doğal etkenler Doğal etkenler – İklim özellikleriİklim özellikleri– Yer şekilleriYer şekilleri– Toprak özellikleriToprak özellikleri– Su durumuSu durumu– OrmanOrman


Nüfusun Dağılışında Rol Nüfusun Dağılışında Rol Oynayan Etkenler:Oynayan Etkenler:

Beşeri etkenler:Beşeri etkenler:– SanayileşmeSanayileşme– TarımTarım– Yer altı kaynaklarıYer altı kaynakları– TurizmTurizm– UlaşımUlaşım


Yurdumuzda Nüfus Artışının Yurdumuzda Nüfus Artışının Nedenleri:Nedenleri:

Bir alanda, belirli bir süre içinde, insan Bir alanda, belirli bir süre içinde, insan sayısındaki artışa nüfus artışı denir.sayısındaki artışa nüfus artışı denir.

Doğumlar.Doğumlar. Sağlık hizmetlerindeki gelişmeler.Sağlık hizmetlerindeki gelişmeler. Beslenme koşullarının iyileşmesi.Beslenme koşullarının iyileşmesi. Dıştan göçler.Dıştan göçler.


2. Nüfus Artışının Sonuçları:2. Nüfus Artışının Sonuçları:

İşsizlikİşsizlik Geçim sıkıntısıGeçim sıkıntısı Eğitim hizmetlerinin aksamasıEğitim hizmetlerinin aksaması Sağlık hizmetlerinin aksamasıSağlık hizmetlerinin aksaması Konut yetersizliğiKonut yetersizliği Kalkınma hızının düşmesiKalkınma hızının düşmesi Doğal kaynakların daha çabuk tükenmesiDoğal kaynakların daha çabuk tükenmesi


Aile PlanlamasıAile Planlaması

Aileler bakabileceği kadar çocuk sahibi olmalı!Aileler bakabileceği kadar çocuk sahibi olmalı!


İç Göçlerin Nedenleriİç Göçlerin Nedenleri

Kırsal Alanda Nüfusun Hızlı Artması,Kırsal Alanda Nüfusun Hızlı Artması, Miras Yolu İle Tarım Alanlarının Miras Yolu İle Tarım Alanlarının

Daralması,Daralması, Makineleşme Nedeni İle Tarımda İnsan Makineleşme Nedeni İle Tarımda İnsan

Gücüne İhtiyacın Azalması,Gücüne İhtiyacın Azalması, Kırsal Alanda İş İmkanının Az Olması,Kırsal Alanda İş İmkanının Az Olması, Kırsal Alanda Eğitim Ve Sağlık Kırsal Alanda Eğitim Ve Sağlık

Hizmetlerinin Yetersizliği,Hizmetlerinin Yetersizliği,


İklim ve yer şekillerinin olumsuz etkisi,İklim ve yer şekillerinin olumsuz etkisi, Kentlerde iş imkanlarının fazla olmasıdır.Kentlerde iş imkanlarının fazla olmasıdır.


Kırsal Yerleşmelerden Kentlere Kırsal Yerleşmelerden Kentlere Göçün Nedenleri ve Sonuçları:Göçün Nedenleri ve Sonuçları:

İnsanların yaşadıkları yeri İnsanların yaşadıkları yeri değiştirmelerine Göç denir.değiştirmelerine Göç denir.

Ülkemizdeki iç göçler, köy, kasaba Ülkemizdeki iç göçler, köy, kasaba gibi küçük yerleşmelerden kentlere gibi küçük yerleşmelerden kentlere doğru olmaktadır.doğru olmaktadır.


Kırsal Yerleşmelerden Kentlere Kırsal Yerleşmelerden Kentlere Göçün Nedenleri ve Sonuçları: %Göçün Nedenleri ve Sonuçları: %

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1927 1950 1990 1997

Kır nufusuKent nüfusu


İç Göçlerin Sonuçlarıİç Göçlerin Sonuçları

Nüfusun dağılışında dengesizlik olur.Nüfusun dağılışında dengesizlik olur. Ekonomik yatırımlar dengesiz dağılır,Ekonomik yatırımlar dengesiz dağılır, Çarpık kentleşme olur.Çarpık kentleşme olur. Konut sıkıntısı ortaya çıkar,Konut sıkıntısı ortaya çıkar, Sanayi tesisleri kent içinde kalır,Sanayi tesisleri kent içinde kalır, Kentlerde işsizlik artar,Kentlerde işsizlik artar, Yol, su, elektrik hizmetleri yetersiz olur.Yol, su, elektrik hizmetleri yetersiz olur.


Türkiye’de Nüfusun Özellikleri:Türkiye’de Nüfusun Özellikleri:

Yaş GrubuYaş Grubu Toplam nüfus içindeki Toplam nüfus içindeki oran ( )oran ( )

0 –140 –14 36,236,2

15 – 6415 – 64 59,7 59,7

65 ve üzeri65 ve üzeri 4,1 4,1


Nüfus Kaybının Sonuçları:Nüfus Kaybının Sonuçları:

Can kaybıCan kaybı Mal kaybı ( Ekonomik kayıplar)Mal kaybı ( Ekonomik kayıplar) Beyin göçüBeyin göçü


Nüfus Kaybının NedenleriNüfus Kaybının Nedenleri

Anne, bebek, yetişkin Anne, bebek, yetişkin ölümleri,ölümleri,

Bulaşıcı hastalıklar,Bulaşıcı hastalıklar, Trafik kazaları,Trafik kazaları, Doğal afetler,Doğal afetler,

(deprem).(deprem). Yabancı ülkelere Yabancı ülkelere

yapılan göçler,yapılan göçler, Savaş ve terör.Savaş ve terör.

GÖÇ

İnsanların, doğdukları yerden başka yerlere geçici İnsanların, doğdukları yerden başka yerlere geçici ya da sürekli olmak üzere taşınmasına ya da sürekli olmak üzere taşınmasına göçgöç denir. denir.

Göçler ikiye ayrılır.Göçler ikiye ayrılır.

3.3. İç göçİç göç

4.4. Dış GöçDış Göç

GÖÇ

Ülke içerisinde, nüfusun yer değiştirmesine Ülke içerisinde, nüfusun yer değiştirmesine iç göçiç göç denir. denir.

İç göçlerle bir ülkenin toplam nüfusunda değişme İç göçlerle bir ülkenin toplam nüfusunda değişme olmaz. Sadece, bölgelerin ve illerin nüfusunda artma olmaz. Sadece, bölgelerin ve illerin nüfusunda artma ya da azalma meydana gelir.ya da azalma meydana gelir.

İç göçler, İç göçler, sürekli ve mevsimliksürekli ve mevsimlik göçler olmak üzere göçler olmak üzere ikiye ayrılır.ikiye ayrılır.

1. İÇ GÖÇ

Kırsal kesimdeki bazı ailelerin büyük şehirlere, Kırsal kesimdeki bazı ailelerin büyük şehirlere, tarımın yoğun olarak yapıldığıtarımın yoğun olarak yapıldığı yerlere, yaz yerlere, yaz turizminin geliştiği yerlereturizminin geliştiği yerlere bir müddet çalışmak üzere bir müddet çalışmak üzere göç etmeleri ile gerçekleşir. göç etmeleri ile gerçekleşir.

Mevsimlik göçlerle Mevsimlik göçlerle Adana, Mersin, Hatay, Aydın, Adana, Mersin, Hatay, Aydın, Muğla, AntalyaMuğla, Antalya gibi merkezlerde, yaz ile kış gibi merkezlerde, yaz ile kış mevsimleri arasındaki nüfus miktarlarında önemli mevsimleri arasındaki nüfus miktarlarında önemli değişmeler olmaktadır.değişmeler olmaktadır.

2. Mevsimlik Göçler

Ülke genelinde Ülke genelinde nüfusun dağılışında dengesizliknüfusun dağılışında dengesizlik görülür. görülür. Yatırımlar Yatırımlar dengesiz dağılır.dengesiz dağılır. Kırsal kesim yatırımlarında Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlikverimsizlik meydana gelir. meydana gelir. Düzensiz kentleşmeDüzensiz kentleşme görülür. görülür. Sanayi tesisleri kent içindeSanayi tesisleri kent içinde kalır. kalır. Kentlerde Kentlerde konut sıkıntısıkonut sıkıntısı çekilir. çekilir. Kent nüfusunda Kent nüfusunda aşırı artışaşırı artış meydana gelir. meydana gelir. Altyapı Altyapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersizlik hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersizlik

görülür.görülür.Kentlerde Kentlerde işsiz insanlarınişsiz insanların oranı artar. oranı artar.

İç göçlerin sonuçları

Tarımda Tarımda sulamasulama imkânlarını arttırmak, imkânlarını arttırmak, İntansif İntansif tarım metodunu geliştirmek,tarım metodunu geliştirmek, Besi ve ahır hayvancılığınıBesi ve ahır hayvancılığını geliştirmek ve geliştirmek ve

yaygınlaştırmak,yaygınlaştırmak, Kırsal kesimde Kırsal kesimde eğitim ve sağlıkeğitim ve sağlık hizmetlerini hizmetlerini

yaygınlaştırmak,yaygınlaştırmak, Tarım ve hayvancılığa bağlı Tarım ve hayvancılığa bağlı sanayi kollarını sanayi kollarını

kırsal alanlarakırsal alanlara yönlendirmek, yönlendirmek, Kırsal kesimde küçük Kırsal kesimde küçük sanayisanayi kollarını geliştirmek kollarını geliştirmek

vb. gereklidir. vb. gereklidir.

İç göçü önlemek için,

Genellikle Genellikle genç nüfusgenç nüfus göç etmektedir. göç etmektedir. Erkek nüfusErkek nüfus, kadından daha fazla göç etmektedir., kadından daha fazla göç etmektedir. Göç edenlerin çoğu Göç edenlerin çoğu sanayi ve hizmetsanayi ve hizmet sektöründe sektöründe

çalışmaktadır.çalışmaktadır. Göç sonucunda kentlerde Göç sonucunda kentlerde hızlı nüfus artışıhızlı nüfus artışı meydana meydana

gelmiştir.gelmiştir. SanayileşmeSanayileşme göçü arttırmaktadır. göçü arttırmaktadır.Bölgelerin toplam nüfusu ve nüfus yoğunluğu göçlerle Bölgelerin toplam nüfusu ve nüfus yoğunluğu göçlerle

hızla değişmektedir. hızla değişmektedir.

***Türkiye’de ***Türkiye’de kentleşme hızı sanayileşme hızındankentleşme hızı sanayileşme hızından daha daha yüksektir.yüksektir.

Kırsal kesimden göç edenlerin özellikleri

Göç alanGöç alan yerin erkek nüfus oranı daha fazladır. yerin erkek nüfus oranı daha fazladır.

Göç verenGöç veren yerin erkek nüfus oranı azdır. yerin erkek nüfus oranı azdır.

Örnek; Örnek; İstanbulİstanbul göç aldığından erkek nüfus oranı göç aldığından erkek nüfus oranı fazla, fazla, Rize Rize göç verdiğinden erkek nüfus oranı azdır. göç verdiğinden erkek nüfus oranı azdır.

UYARI

Bir ülkeden diğer bir ülkeye yapılan göçlere Bir ülkeden diğer bir ülkeye yapılan göçlere dış göçdış göç denir. denir.

Dış göçlerin baslica nedenleriDış göçlerin baslica nedenleri EkonomikEkonomik nedenlerle çalışmaya gidilmesi nedenlerle çalışmaya gidilmesi Doğal afetlerDoğal afetler SavaşlarSavaşlar Etnik Etnik nedenler nedenler SınırlarınSınırların değişmesi değişmesi Uluslararası anlaşmalarla sağlanan Uluslararası anlaşmalarla sağlanan nüfus nüfus

değişimideğişimi

2. DIŞ GÖÇ

Dış göçlerin sonuçlarıDış göçlerin sonuçları Göç alan ülkede Göç alan ülkede nüfus artarnüfus artar, göç veren ülkede ise , göç veren ülkede ise

azalır.azalır. Ülkeler arasında Ülkeler arasında ekonomik ve kültürelekonomik ve kültürel ilişkilerilişkiler

gelişir.gelişir.

Ülkemize 1923 - 1989 yılları arasında çoğu Ülkemize 1923 - 1989 yılları arasında çoğu Balkan ülkelerindenBalkan ülkelerinden olmak üzere olmak üzere 2,2 milyon2,2 milyon göç olmuştur. göç olmuştur.

1950'den sonra, basta Almanya olmak üzere 1950'den sonra, basta Almanya olmak üzere yurt dışına isçiyurt dışına isçi gitmeye gitmeye başlamıştır. Bugün Fransa, Belçika, Hollanda, İngiltere, İsveç, ABD, başlamıştır. Bugün Fransa, Belçika, Hollanda, İngiltere, İsveç, ABD, Avustralya, Libya, S. Arabistan, Kuveyt ve Orta Asya ülkelerinde Avustralya, Libya, S. Arabistan, Kuveyt ve Orta Asya ülkelerinde isçilerimiz bulunmaktadır. Yurt dışındaki nüfusumuz 4 milyonu isçilerimiz bulunmaktadır. Yurt dışındaki nüfusumuz 4 milyonu geçmiştir.geçmiştir.

Türkiye'den yurt dışına göç sonucunda;Türkiye'den yurt dışına göç sonucunda; Ülkemize giren Ülkemize giren isçi döviziisçi dövizi artmıştır. artmıştır. Ülke Ülke turizminin gelişmesiniturizminin gelişmesini sağlamıştır. sağlamıştır. Türk ticaretinin yaklaşık % 20 sine kaynak oluşturmuştur.Türk ticaretinin yaklaşık % 20 sine kaynak oluşturmuştur. Artan nüfusun Artan nüfusun işsizlik sorununaişsizlik sorununa kısmen çözüm bulunmuştur. kısmen çözüm bulunmuştur.

DIŞ GÖÇLER VE TÜRKİYE

31


Documents

Nufus Göç öNemli