OCENA FUNKCJONOWANIA PORADNI INTERNETOWEJ … · Fundacja Praesterno Raport ewaluacyjny 5 Odsetki pytań uczestników badań do poszczególnych ekspertów są podobne do odsetków

Fundacja Praesterno działająca w zakresie zapobiegania wykluczeniu społecznemu

ul. Widok 22/30, 00-023 Warszawa tel. (022) 621 27 98, mail [email protected]

www.narkomania.org.pl, www.praesterno.pl

OCENA FUNKCJONOWANIA PORADNI INTERNETOWEJ WWW.NARKOMANIA.ORG.PL

Raport ewaluacyjny

Tomasz Kowalewicz © Fundacja Praesterno

Warszawa, grudzień 2017 r.

Fundacja Praesterno Raport ewaluacyjny

2

Spis treści

strona

PODSUMOWANIE ................................................................................................................................ 4

WIZYTY NA STRONACH SERWISU WWW.NARKOMANIA.ORG.PL W 2017 ............................................ 6

PORADNICTWO ON-LINE W SERWISIE WWW.NARKOMANIA.ORG.PL .................................................. 8

PŁED KORESPONDENTÓW ............................................................................................................................ 10 WIEK KORESPONDENTÓW PORADNI .............................................................................................................. 10 WIELKOŚD MIEJSCOWOŚCI ZAMIESZKANIA KORESPONDENTÓW PORADNI ............................................................... 11 ODSETKI KLIENTÓW PORADNI WG WOJEWÓDZTW ............................................................................................ 11 STRUKTURA KLIENTÓW PORADNI WG WOJEWÓDZTW A STRUKTURA POPULACJI WG WOJEWÓDZTW ............................ 13 O KOGO PYTALI KLIENCI PORADNI .................................................................................................................. 14 TYP ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH SPRAWIAJĄCYCH PROBLEMY ......................................................................... 15 CZATY Z EKSPERTEM ................................................................................................................................... 16

BADANIA KLIENTÓW PORADNI .......................................................................................................... 17

KONSTRUKCJA PRÓBY BADAWCZEJ ................................................................................................................. 17 STRUKTURA RESPONDENTÓW UCZESTNICZĄCYCH W BADANIU ANKIETOWYM .......................................................... 18

Adresat zapytania ............................................................................................................................. 18 Płed ................................................................................................................................................... 19 Wiek .................................................................................................................................................. 19 Udziały mieszkaoców poszczególnych typów miejscowości ............................................................. 20 Wykształcenie ................................................................................................................................... 20

CHARAKTERYSTYKA PYTAO KIEROWANYCH DO PORADNI ................................................................. 21

Czas zadania pytania ........................................................................................................................ 21 Ilośd zadanych pytao ........................................................................................................................ 22 Tematyka pytao ................................................................................................................................ 22

WCZEŚNIEJSZE DOŚWIADCZENIA RESPONDENTÓW ZE SPECJALISTAMI ZAJMUJĄCYM SIĘ PROBLEMATYKĄ UZALEŻNIEO ............................................................................................................ 23

KONTYNUACJA KORZYSTANIA ZE SPECJALISTYCZNEJ POMOCY PO DOŚWIADCZENIACH ZE SPECJALISTAMI PORADNI ON-LINE..................................................................................................... 24

OCENA PRZYDATNOŚCI PORAD .......................................................................................................... 25

SKUTECZNOŚD PORAD ....................................................................................................................... 27

MOCNE I SŁABE STRONY PORADNI – ODPOWIEDZI NA PYTANIA OTWARTE ...................................... 28

Zalety poradni on-line ....................................................................................................................... 28 Wady poradni on-line ....................................................................................................................... 29

KORZYSTANIE Z MATERIAŁÓW PREZENTOWANYCH NA STRONACH PORADNI INTERNETOWEJ ......... 31

OCENA MATERIAŁÓW PREZENTOWANYCH NA INTERNETOWYCH STRONACH PORADNI ................... 32

SPIS WYKRESÓW ................................................................................................................................ 33


3

Pierwsza część raport zawiera dane statystyczne dotyczące ilości wejść na strony serwisu

www.narkomania.org.pl w 2017 roku oraz dane na temat korespondentów piszących do

ekspertów poradni on-line w 2017 roku.

Część druga relacjonuje wyniki przeprowadzonego programu badawczego, którego celem było

uzyskanie opinii klientów internetowej poradni działającej w serwisie www.narkomania.org.pl

na temat użyteczności uzyskiwanych przez nich odpowiedzi na pytania kierowane do

ekspertów. W pytaniach otwartych respondenci mieli możliwość wskazania mocnych i słabych

stron poradni. Zbierano także opinie na temat materiałów edukacyjno-informacyjnych

prezentowanych w serwisie www.narkomania.org.pl.

W badaniach wykorzystano ankietę ewaluacyjną umieszczoną na stronie

profitest.pl/s/13728/ocenaporadni.

W badaniach - wykonanych w grudniu 2017 roku - wzięły udział 72 osób, które w 2017 roku

skierowały pytanie do poradni on-line.

http://www.narkomania.org.pl/



4

Podsumowanie

W 2017 roku zarejestrowano niemal 565 tysięcy wizyt na stronach serwisu

www.narkomania.org.pl.

W prowadzonej przez poradnię internetową dokumentacji jest zarejestrowanych 1018

odpowiedzi mailowych na zapytania internautów kierowane do ekspertów poradni. Najczęściej

internauci kierowali pytania do psychologa, który w 2017 roku udzielił 497 porad. Lekarz w

tym okresie udzielił 255 porad, prawnik 266 porad.

Dwie trzecie osób zadających pytania ekspertom poradni to kobiety, jedna trzecia –

mężczyźni.

Najczęściej pytania zadawali respondenci powyżej 34 r.ż. (44%), następnie w wielu 25-34 lata

(31%), rzadziej osoby w wieku 20-24 lata (15%), najrzadziej osoby najmłodsze – do 19 r.ż.

(6%).

W porównaniu z udziałami mieszkańców poszczególnych wielkości miejscowości w populacji

generalnej, wśród klientów poradni niedoreprezentowani są mieszkańcy wsi, a wyraźnie

nadreprezentowani mieszkańcy największych miast. Ta struktura korespondentów poradni

wydaje się być konsekwencją dwóch faktów: po pierwsze uzależnienie od środków

odurzających jest problemem miejskim, rzadziej występującym wśród mieszkańców wsi, po

drugie dostęp do Internetu jest funkcją wielkości miejscowości (najniższy jest na wsi).

Udziały mieszkańców poszczególnych województw w grupie klientów poradni są podobne do

udziałów mieszkańców poszczególnych województw w populacji generalnej. Najliczniej

reprezentowani są mieszkańcy Mazowsza (18%) oraz woj. dolnośląskiego (12%). W dalszej

kolejności pytania zadawali mieszkańcy województw: śląskiego i małopolskiego (po 9.

Około 7% korespondentów poradni stanowią Polacy zamieszkali za granicą.

Klienci poradni najczęściej (31%) zadawali pytania dotyczące ich osobistych kłopotów ze

środkami psychoaktywnymi. Drugą najliczniejszą kategorię stanowili rodzice (25%), zadający

pytania związane z kłopotami z ich dziećmi. Kolejną kategorię klientów (20%) stanowili

partnerzy lub małżonkowie osób, na temat których prosili o radę.

Marihuana była najczęściej wymienianym środkiem stanowiącym problem (17%). Na drugim

miejscu uplasowała się amfetamina (13%), dalej dopalacze (7%). O więcej niż jeden środek

pytało 11% internautów, ogólne pytanie o narkotyki bez wymieniania nazw pytało 39%

internautów.

Ankietę ewaluacyjną wysłano do 760 osób, które skierowały pytanie do poradni w okresie od

stycznia do grudnia 201 roku. Wypełniły ją 72 osób, co stanowi 9,5% korespondentów poradni

on-line, którym dostarczono zaproszenie. Uzyskaną stopę zwrotów należy uznać za sukces ze

względu na prawdopodobną niepewność i niechęć respondentów do wymiany osobistych

informacji dotyczących zagrożenia bądź uzależnienia od narkotyków, obaw dotyczących

potencjalnych konsekwencji prawnych związanych z ujawnieniem korzystania z nielegalnych

substancji psychoaktywnych osobiście lub przez osoby z bliskiego kręgu społecznego.

Parametry socjodemograficzne klientów poradni uczestniczących w badaniach ankietowych są

podobne do charakterystyk ogółu klientów poradni korzystających z porad w 2017 roku, więc

można przyjąć, że próba uczestnicząca w badaniach dobrze reprezentuje ogół osób

korzystających z porad w 2017 roku (płeć, wiek, wielkość miejscowości zamieszkania).


5

Odsetki pytań uczestników badań do poszczególnych ekspertów są podobne do odsetków

pytań wszystkich klientów poradni zadanych w w 2016 roku poszczególnym ekspertom.

Dla 65% uczestników badań ankietowych kontakt z ekspertami poradni on-line był pierwszym

kontaktem ze specjalistami zajmującymi się problematyką uzależnień.

14% respondentów zwróciło się z pytaniem dotyczącym własnego problemu z narkotykami,

50% zadało pytanie w związku z problemami z narkotykami dziecka – swojego, swoich

bliskich lub znajomych, 18% pytało w związku z problemem z narkotykami partnera lub

znajomego.

74% respondentów oceniło poradę otrzymaną w odpowiedzi na swoje zapytanie e-mailowe,

jako przydatną. Za nieprzydatne uznało porady 13% badanych. 13% respondentów nie

potrafiło odpowiedzieć na pytanie.

37% respondentów stwierdziło, że problem, z którym zwracali się do poradni on-line został już

rozwiązany. Dla 31% badanych kłopot, z którym zwracali się do poradni stanowi problem w

dalszym ciągu. 32% respondentów nie potrafiło ocenić, czy problem został już rozwiązany.

28% klientów poradni uczestniczących w badaniach ankietowych skontaktowało się osobiście

ze specjalistami po otrzymaniu porady eksperta poradni on-line.

W odpowiedziach na pytania otwarte przeważało wskazywanie zalet poradni on-line.

Najczęściej za zalety poradni badani uznawali możliwość zachowania anonimowości,

szybkość odpowiedzi na zadane pytanie, dostępność poradni, wygodę i łatwy kontakt - „bez

wychodzenia z domu” oraz kompetencje i fachowość ekspertów.

Rzadko wymieniane były wady poradni. Najczęściej za wadę poradni on-line respondenci

uznawali powierzchowność odpowiedzi, brak kompetencji ekspertów, długi czas oczekiwania

na odpowiedź oraz domagali się szerszej możliwości kontaktu z ekspertami.

45% respondentów nie rzadziej niż od czasu do czasu korzysta z materiałów informacyjno–

edukacyjnych prezentowanych na stronach poradni internetowej, w tym: często lub bardzo

często 9%, od czasu do czasu 36%. 50% korzysta z tych materiałów: albo rzadko (31%), albo

nigdy z nich nie korzysta (19%).

70% respondentów uznało materiały informacyjno–edukacyjne prezentowane na stronach

poradni za raczej dobre (32%) lub zdecydowanie dobre (38%). Nikt nie ocenił materiałów

jako złych.


6

Wizyty na stronach serwisu www.narkomania.org.pl w 2017

W roku 2017 roku Fundacja Praesterno prowadziła internetowy serwis pomocowo–edukacyjny

w domenie www.narkomania.org.pl. W tym okresie zarejestrowano 564 702 wizyty na

stronach serwisu, średnio ponad 47 tys. wizyt miesięcznie, to jest średnio niemal 1500 wizyt

dziennie.

Rozkład wizyt na stronach www.narkomania.org.pl w kolejnych miesiącach 2017 roku

prezentuje wykres nr 1 na następnej stronie.

Najwięcej wejść na strony serwisu miało miejsce w styczniu i w maju, najmniej w miesiącach

wakacyjnych. Tym niemniej w każdym miesiącu 2017 roku serwis zanotował ponad 41,5 tys.

wejść

Najczęściej odwiedzany był dział Czytelnia, zawierający kilkaset artykułów dotyczących

różnych aspektów problematyki uzależnień, w dalszej kolejności dział Najczęściej zadawane

pytania, następnie Informator o narkotykach – dostarczający wiedzy na temat różnych

rodzajów substancji psychoaktywnych.

W serwisie dostępna jest wyszukiwarka instytucji pomocowych zawierająca 430 rekordów.

Zamieszczono też bazę numerów telefonów zaufania.

Dodatkowo dostępne są linki do stron animowanych przez KBPN

(http://www.narkomania.edu.pl/, http://www.programfred.pl/, http://www.candisprogram.pl/,

http://dopalaczeinfo.pl/, http://www.uzaleznieniabehawioralne.pl).



http://www.narkomania.edu.pl/

http://www.programfred.pl/

http://www.candisprogram.pl/

http://dopalaczeinfo.pl/

http://www.uzaleznieniabehawioralne.pl/

Wykres nr 1. Wizyty na stronach www.narkomania.org.pl w kolejnych miesiącach 2017 roku



8

Poradnictwo on-line w serwisie www.narkomania.org.pl

Elementem prowadzonego przez Fundację Praesterno internetowego serwisu pomocowo–

edukacyjnego jest udzielanie mailowych porad przez prawnika, lekarza i psychologa na

zapytania internautów dotyczące szeroko rozumianej problematyki uzależnień od środków

psychoaktywnych.

W prowadzonej przez poradnię internetową dokumentacji jest zarejestrowanych w 2017 roku

1018 odpowiedzi mailowych na zapytania internautów kierowane do ekspertów poradni.

Pytania zadało 760 różnych osób. Część osób zadawała więcej niż jedno pytanie

Ilość zapytań do poszczególnych ekspertów jest zróżnicowana, w związku z tym ilości

odpowiedzi poszczególnych ekspertów są różne. Dane przedstawia wykres 2.

Wykres nr 2. Ilości odpowiedzi poszczególnych ekspertów

––

Najczęściej internauci kierowali pytania do psychologa, który w 2017 roku udzielił 497 porad,

co stanowi niemal połowę wszystkich porad. Lekarz w tym okresie udzielił 255 porad – jedną

czwartą wszystkich porad, prawnik – 266 porad, 26% wszystkich porad.

Rozkład odpowiedzi w poszczególnych miesiącach pokazuje wykres nr 3 na następnej stronie.

Więcej pytań zadawanych było w pierwszym półroczu 2017 roku. Najmniej w grudniu.

prawnik; 266; 26%

lekarz; 255; 25%

psycholog; 497; 49%



9

Wykres nr 3. Ilości odpowiedzi ekspertów w poszczególnych miesiącach 2016 roku


10

Płeć korespondentów

Wykres nr 4. Płeć korespondentów poradni on-line

Dwie trzecie osób zadających pytania ekspertom poradni to kobiety, jedna trzecia –

mężczyźni; płeć jednej osoby nie została zidentyfikowana.

Wiek korespondentów poradni

Wykres nr 5. Wiek korespondentów poradni

Najliczniejszą grupę wiekową wśród korespondentów poradni stanowią osoby powyżej 34

roku życia (44%). Jedna trzecia korespondentów poradni to osoby w wieku 25-34 lata. 15%

korespondentów lokuje się w przedziale wieku 20 – 24 lata, 6% to osoby do 19 roku życia. 4%

korespondentów nie ujawniło swojego wieku

kobieta; 664; 65%

mężczyzna; 353; 35%

brak danych; 1; 0%

6,3%

14,9%

31,3%

43,5%

3,9%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

do 19 rokużycia

20 - 24 lata 25 - 34 lata powyżej 34 lat brak danych


11

Wielkość miejscowości zamieszkania korespondentów poradni

Wykres nr 6. Wielkość miejscowości zamieszkania korespondentów poradni

W porównaniu z udziałami mieszkańców poszczególnych wielkości miejscowości w populacji

generalnej, wśród klientów poradni niedoreprezentowani są mieszkańcy wsi, a wyraźnie

nadreprezentowani mieszkańcy największych miast. Udziały mieszkańców małych miast i

miast 51-200 tys. mieszkańców wśród klientów poradni są nieco większe niż w populacji

generalnej.

Ta struktura korespondentów poradni wydaje się być konsekwencją dwóch faktów: po

pierwsze uzależnienie od środków odurzających jest problemem miejskim (rzadziej

występującym wśród mieszkańców wsi), po drugie dostęp do Internetu jest funkcją wielkości

miejscowości (najniższy jest na wsi).

Odsetki klientów poradni wg województw

Kartogram nr 1 na następnej stronie pokazuje udziały mieszkańców poszczególnych

województw w grupie korespondentów poradni. Najliczniej reprezentowani są mieszkańcy

Mazowsza (18%) oraz woj. dolnośląskiego (11%). W dalszej kolejności pytania zadawali

mieszkańcy województw: śląskiego i małopolskiego (po 9%). Udział mieszkańców

województwa łódzkiego wynosi 7%, wielkopolskiego i pomorskiego po 6%. Kujawsko-

pomorskie, zachodniopomorskie, podkarpackie i lubelskie mieszczą się w przedziale 3-4%.

Udziały pozostałych województw (lubuskie, warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie, opolskie i

podlaskie) nie osiągają poziomu 3%. 7% korespondentów poradni mieszka za granicą.

Najczęściej w Wielkiej Brytanii i Niemczech. Pozostałe zapytania pochodziły z Belgii, Danii,

Francji, Holandii, Szkocji, Szwecji i Stanów Zjednoczonych.

40%

24%

17%

20%

13%

25%

21%

42%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

wieś miasto do 50 tys.mieszkaoców

miasto 51 tys. –200 tys. mieszkaoców

miasto powyżej 200 tys.mieszkaoców

w populacji ogólnej w grupie klientów poradni on-line


12

Kartogram nr 1. Terytorialny rozkład klientów poradni on-line w 2017 roku

maile z zagranicy 7%

brak danych 5%

powzej 15%

10%-15%

8%-10%

5%-8%

3%-5%

poniżej 3%

3%

18%

2%

2%

2%

1%

1%

4%

6%

7%

9%

11%

9%

6%

4%

3%


13

Struktura klientów poradni wg województw a struktura populacji wg województw

Wykres nr 7. Porównanie klientów poradni z populacją kraju wg województw

Udziały mieszkaoców poszczególnych województw w grupie klientów poradni są podobne do udziałów mieszkaoców poszczególnych województw w populacji generalnej

1. W przypadku dwóch województw

różnica przekracza 3%: mazowieckie – aż 20% klientów poradni pochodzi z tego województwa (podczas gdy udział mieszkaoców mazowieckiego w strukturze ogólnopolskiej to 13%), 12% klientów poradni to mieszkaocy województwa dolnośląskiego (udział mieszkaoców tego województwa w populacji wynosi 8%).

1 Jako podstawę procentowania udziałów klientów poradni przyjęto ilośd zapytao do poradni z Polski

(z pominięciem pytao z zagranicy i baraków danych).

12,1%

4,2% 2,9% 2,7%

7,8%

10,3%

20,4%

1,2%

3,2%

1,6%

7,2%

10,1%

2,1% 2,7%

6,4% 5,0%

7,6%

5,4% 5,7%

3,2%

6,8%

8,3%

13,1%

2,8%

5,5%

3,1%

5,7%

12,4%

3,4% 3,8%

8,7%

4,5%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

18,0%

20,0%

22,0%

klienci poradni populacja


14

O kogo pytali klienci poradni

Wykres nr 8. Kogo dotyczyło pytanie

Klienci poradni najczęściej (31%) zadawali pytania dotyczące ich osobistych kłopotów ze środkami psychoaktywnymi. Drugą najliczniejszą kategorię stanowili rodzice (25%), zadający pytania związane z kłopotami z ich dziedmi. Kolejną kategorię klientów (20%) stanowili partnerzy lub małżonkowie osób, na temat których prosili o radę. 12% osób pytało o innego członka rodziny, 7% zadawało pytanie na temat przyjaciela/kolegi/znajomego. najrzadziej pojawiały się pytania dotyczące wychowanka/podopiecznego lub innej osoby.

31%

25%

20%

12%

7%

1% 4%

0,1% 0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%Kogo dotyczyło pytanie


15

Typ środków psychoaktywnych sprawiających problemy

Wykres nr 9. Środki psychoaktywne

Najczęściej respondenci prosili o porady związane z problemami z marihuaną (17%). Poza tym marihuana była najczęściej środkiem współwymienianym z innymi. 13% pytao dotyczyło problemów z amfetaminą, 11% pytao wymieniało więcej niż jeden środek, 7% pytao dotyczyło dopalaczy.

Inne konkretne środki były wymieniane przez nie więcej niż 3% klientów poradni. 39% osób zadających pytania nie wskazywało konkretnego środka, posługując się ogólnym pojęciem narkotyki.

17%

13% 11%

7%

3% 3% 2% 2% 0,5%

39%

3%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%Typ środka


16

Czaty z ekspertem

W ofercie portalu narkomania.org.pl znajduje się możliwośd uzyskania pomocy w formie rozmowy czatowej. Każdy z 3 ekspertów – prawnik, lekarz i psycholog pełni "na czacie" trzygodzinny dyżur raz w tygodniu.

Wykres nr 10. Rozkład dyżurów czatowych ekspertów

W 2017 roku w sumie dyżury czatowe trwały 445 godzin. 37% tego czasu wykorzystał prawnik, 32% lekarz i 31% psycholog.

Wykres nr 11. Liczba porad czatowych

W sumie eksperci udzielili w 2017 roku 493 porad czatowych. 37% porad udzielił prawnik, 36% - psycholog, 27% - lekarz.

prawnik; 166 h; 37%

lekarz; 141 h; 32%

psycholog; 138 h; 31%

prawnik; 184 porady;

37%

lekarz; 132 porady;

27%

psycholog; 177 porad;

36%


17

Badania klientów poradni

W grudniu 2017 roku przeprowadzono badania klientów poradni on-line.

Konstrukcja próby badawczej

W Internecie umieszczono Ankietę ewaluacyjną, dostępną pod adresem

profitest.pl/s/13728/ocenaporadni.

Do klientów poradni on-line – osób, które zadały w 2017 roku i przesłały mailem co najmniej

jedno pytanie do poradni – zostały wysłane maile zapraszające do wzięcia udziału w badaniu,

następującej treści:

Prośba o ocenę poradni narkotykowej on-line dostępnej pod adresem

www.narkomania.org.pl

Szanowni Państwo,

prosimy o ocenę naszej poradni poprzez udzielenie odpowiedzi na kilka pytań ankiety. Czas

wypełnienia ankiety wynosi około 3 minuty.

Żeby otworzyć ankietę należy kliknąć link:

https://profitest.pl/s/13728/ocenaporadni

Jeżeli kliknięcie nie przenosi na stronę ankiety, proszę skopiować link i wkleić do paska

adresu przeglądarki internetowej.

Bardzo nam zależy na Państwa opiniach. Na ich podstawie wprowadzimy zmiany mające na

celu polepszenie działania poradni.

Pozdrawiamy

Zespół Fundacji Praesterno prowadzącej poradnię.

E-maile zostały wysłane do 760 osób na adresy mailowe podane przez te osoby w pytaniach

kierowanych do poradni. Do akcji mailingowej wykorzystano oprogramowanie FreshMail 6.0.

E-maile z zaproszeniem do wypełnienia ankiety przesłano trzy razy.

Otrzymano 72 wypełnione ankiety ewaluacyjne. Tak więc uzyskano odpowiedzi od 9,5%

korespondentów poradni on-line, którym dostarczono zaproszenie do wzięcia udziału w

badaniach. Ten wynik mieści się w przedziale zwrotów uzyskiwanych w badaniach

społecznych. Stopa zwrotu kształtuje się na poziomie 5–10%, a nawet 2–3%2.

Uzyskany w naszych badaniach wynik należy uznać za sukces ze względu na prawdopodobną

niepewność i niechęć respondentów do wymiany osobistych informacji dotyczących

zagrożenia bądź uzależnienia od narkotyków, obaw dotyczących potencjalnych konsekwencji

prawnych związanych z ujawnieniem korzystania z nielegalnych substancji psychoaktywnych

osobiście lub przez osoby z bliskiego kręgu społecznego. W odpowiedzi na część zaproszeń

2 Daniel Mider, Jak badad opinię publiczną w Internecie? Ewaluacja wybranych technik badawczych, PRZEGLĄD SOCJOLOGICZNY, Rocznik 2013, tom 62, numer 1


18

uzyskano odpowiedź systemową informującą, że adres, na który wysłano zaproszenie nie

istnieje. Prawdopodobnie osoby zadające pytanie z tych adresów utworzyły konta pocztowe

wyłącznie w celu wysłania pytania i otrzymania odpowiedzi, po czym zlikwidowały te konta

lub przestały ich używać.

Struktura respondentów uczestniczących w badaniu ankietowym

Adresat zapytania

Wykres 12 prezentuje odsetki respondentów, które wysłały zapytanie do poszczególnych

ekspertów i porównuje dane wszystkich klientów poradni z danymi osób, które wzięły udział

w badaniach.

Wykres nr 12. Odsetki respondentów korzystających z porad poszczególnych ekspertów

Spośród 72 osób, które wypełniły ankietę, połowę (51%) stanowią osoby, które zwróciły się o

poradę do psychologa, 28% osoby, które skierowały pytanie do prawnika, 21% – do lekarza.

Porównanie klientów poradni uczestniczących w badaniach z wszystkimi klientami pokazuje,

że struktura adresatów pytań jest podobna, różnice nie przekraczają 4%.

28%

21%

51%

26% 25%

49%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

prawnik lekarz psycholog

Udziały ekspertów w odpowiedziach (bez braków danych)

w badaniach ankietowych w poradni


19

Płeć

Wykres nr 13. Płeć respondentów

81% próby stanowią kobiety, 15% – mężczyźni. 4% respondentów nie podało swojej płci.

Porównanie z danymi dotyczącymi płci wszystkich klientów poradni pokazuje, że generalnie

przy przewadze pytających kobiet, częściej w badaniach uczestniczyły panie w porównaniu ze

strukturą płci klientów poradni.

Wiek

Wykres nr 14. Wiek respondentów

81%

15%

4%

65%

35%

0,1% 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

kobieta mężczyzna brak danych

badania ankietowe poradnia ogółem

6%

15%

31%

44%

4%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

do 19rokużycia

20 - 24lata

25 - 34lata

powyżej34 lat

brakdanych

Klienci poradni

14%

19%

40%

26%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

17-24lata

25-34lata

powyżej34 lata

brakdanych

Uczestnicy badań


20

3% 4%

19% 15% 14%

39%

6%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Rozkład wieku w grupie uczestniczącej w badaniach jest podobny do rozkładu wieku w grupie

wszystkich klientów poradni. W obu próbach przeważają osoby starsze – powyżej 34 r.ż. W

grupie uczestników bada jest mniej osób najmłodszych – do 24 r.ż.

W grupie osób, które wypełniły ankietę ewaluacyjną zdecydowanie wyższy jest odsetek osób,

które nie podały wieku.

Udziały mieszkańców poszczególnych typów miejscowości

Wykres nr 15. Wielkość miejscowości respondentów a korzystanie z poradni

W grupie uczestników badań ankietowych nieco większy jest odsetek mieszkańców małych

miast (32%) w porównaniu z odsetkiem mieszkańców tego typu miejscowości wśród

wszystkich klientów poradni. W tej grupie przeważają mieszkańcy największych miast (42%),

wśród respondentów jest 35% mieszkańców tej kategorii miejscowości.

Wykształcenie

Wykres nr 16. Wykształcenie respondentów

26% respondentów legitymuje się wykształceniem co najwyżej średnim (w tym 3%

podstawowe, 4% zasadnicze zawodowe, 19% średnie), 68% ma wykształcenie powyżej

15%

25% 21%

42%

16%

32%

20%

35%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

wieś miasto 21 tys. – 50 tys. mieszkaoców

miasto 51 tys. –200 tys.

mieszkaoców

miasto powyżej200 tys.

mieszkaoców

w grupie klientów poradni on-line w badaniach ankietowych


21

średniego (w tym 15% pomaturalne, 14% niepełne wyższe, 39% wyższe). 6% respondentów

nie podało swojego wykształcenia.

Charakterystyka pytań kierowanych do poradni

Czas zadania pytania

Wykres nr 17. Kiedy zwracałaś/eś się z pytaniem do eksperta poradni narkotykowej on-

line (na stronie www.narkomania.org.pl)?

W ankiecie brali udział klienci poradni, którzy zadali pytanie w 2017 roku. W ciągu ostatniego

miesiąca przed badaniem pytanie do poradni wysłało 7% badanych. 35% respondentów

zwróciło się z pytaniem przed 2 – 3 miesiącami. 21% respondentów zwróciło się z pytaniem

przed 4-6 miesiącami, 17% dawniej niż przed pół rokiem. 21% nie pamiętało czasu zadania

pytania.

7%

35%

21%

17%

21%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

w ciąguostatniegomiesiąca

przed 2-3miesiącami

przed 4-6miesiącami

dawniej niż przed6 miesiącami

nie pamiętamkiedy


22

Ilość zadanych pytań

Wykres nr 18. Ile razy zwracałeś/aś się z pytaniem do eksperta poradni narkotykowej?

69% respondentów zwracało się z pytaniem do eksperta tylko raz, 18% więcej niż jeden raz

(w tym 8% dwa razy, 4% trzy razy i 6% więcej niż 3 razy). 13% badanych nie potrafiło

odpowiedzieć na pytanie

Tematyka pytań

Wykres nr 19. Czego dotyczyło Twoje ostatnie pytanie do eksperta?

69%

8% 4% 6%

13%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

1 raz 2 razy 3 razy więcej niż 3 razy nie pamiętam

14%

50%

18%

1%

13%

4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Twoichproblemów znarkotykami

problemów znarkotykami

dziecka Twojego,Twoich bliskichlub znajomych

problemów znarkotykami

Twojego partneralub znajomego

problemów zuzależnieniami

niechemicznymi(np. hazard,

Internet)

innej sprawy,wpisz jakiej?

brak danych


23

14% respondentów zwróciło się z pytaniem dotyczącym własnego problemu z narkotykami,

50% zadało pytanie w związku z problemami z narkotykami dziecka – swojego, swoich

bliskich lub znajomych, 18% pytało w związku z problemem z narkotykami partnera lub

znajomego. Pytania 14% dotyczyły innych spraw (problemów z uzależnieniami

behawioralnymi, prośba o udostępnienie materiałów do szkolenia, problemów z lekami,

testów narkotykowych, problemów prawnych powstałych w wyniku uzależnienia). 4%

badanych nie udzieliło odpowiedzi na pytanie.

Wcześniejsze doświadczenia respondentów ze specjalistami zajmującym się problematyką uzależnień

Badani byli pytani, czy kontakt z ekspertem poradni internetowej był ich pierwszym

kontaktem ze specjalistą zajmującym się problematyką uzależnień.

Wykres nr 20. Czy kontakt z ekspertem poradni narkotykowej on-line był pierwszym

Twoim kontaktem ze specjalistą zajmującym się problematyką uzależnień?

Dla 65% uczestników badań ankietowych kontakt z ekspertami poradni on-line był pierwszym

kontaktem ze specjalistami zajmującymi się problematyką uzależnień.

24% badanych już wcześniej miało osobisty kontakt (w poradni lub innej placówce) ze

specjalistą zajmującym się problematyką uzależnień.

6% wcześniej kontaktowało się ze specjalistami uzależnień telefonicznie lub mailowo.

5% badanych nie udzieliło odpowiedzi na pytanie.

tak; 65%

nie, już wcześniej miałem MAILOWY, INTERNETOWY lub

TELEFONICZNY kontakt ze specjalistą

zajmującym się problematyką

uzależnieo; 6%

nie, już wcześniej miałem OSOBISTY

KONTAKT (w poradni lub innej placówce)

ze specjalistą zajmującym się problematyką

uzależnieo; 24%

brak danych; 5%


24

Kontynuacja korzystania ze specjalistycznej pomocy po doświadczeniach ze specjalistami poradni on-line

Badani byli pytani, czy odpowiedź eksperta poradni internetowej skłoniła ich do osobistego (to

znaczy bez pośrednictwa Internetu lub telefonu) skontaktowania się ze specjalistą zajmującym

się problematyką uzależnień?

Wykres nr 21. Czy odpowiedź eksperta poradni narkotykowej on-line skłoniła Cię do

OSOBISTEGO skontaktowania się (w poradni lub innej placówce) ze specjalistą

zajmującym się problematyką uzależnień

28% klientów poradni uczestniczących w badaniach ankietowych skontaktowało się osobiście

ze specjalistami po otrzymaniu porady eksperta poradni on-line.

tak 28%

nie 68%

brak danych 4%


25

Ocena przydatności porad

Respondenci odpowiadali na pytanie, czy odpowiedź udzieloną przez eksperta oceniają jako

przydatną czy nieprzydatną, korzystając z pięciostopniowej skali, od 1 – zdecydowanie

nieprzydatna, do 5 – zdecydowanie przydatna.

Wykres nr 22. Ocena przydatności porad

74% respondentów uznało, że odpowiedź udzielona przez eksperta była przydatna (w tym

zdecydowanie przydatna 33% ocen, raczej przydatna 41% ocen). 13% badanych uznało

odpowiedź za nieprzydatną (w tym 12% za raczej nieprzydatną i 1% za zdecydowanie

nieprzydatną). 13% badanych nie potrafiło ocenić przydatności odpowiedzi eksperta.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

nieprzydatnaN=9 (13%) trudno powiedzied

N=9 przydatnaN=51 (74%)

1% 12%

13%

41%

33%

zdecydowanie nieprzydatna raczej nieprzydatna trudno powiedzied

zdecydowanie przydatna raczej przydatna


26

Połączono odpowiedzi raczej i zdecydowanie nieprzydatna w kategorię nieprzydatna oraz

odpowiedzi raczej i zdecydowanie przydatna w kategorię przydatna. Policzono oceny

przydatności odpowiedzi każdego eksperta. Wyniki prezentuje wykres 21.

Wykres nr 23. Ocena przydatności porad udzielonych przez poszczególnych ekspertów

Za przydatną uznało poradę:

82% korespondentów prawnika,

77% korespondentów lekarza,

71% korespondentów psychologa.

Jednocześnie za nieprzydatne uznawali porady korespondenci:

prawnika – 13%,

lekarza – 29%,

psychologa – 9%.

Respondenci, którzy nie pamiętali, do którego eksperta zwrócili się częściej byli zadowoleni

(63% uznało porady za przydatne) niż niezadowoleni (13% uznało porady za nieprzydatne,

25% nie potrafiło przypisać oceny).

82% 77%

71% 63%

12%

8% 13% 25%

6% 15% 16% 13%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

prawnikN=17

lekarzN=13

psychologN=31

nie pamiętamN=8

przydatna trudno powiedzied nieprzydatna


27

Skuteczność porad

Respondenci odpowiadali na pytanie, czy kłopot, z którym zwracali się do eksperta z poradni

internetowej został już rozwiązany, czy w dalszym ciągu stanowi problem.

Wyniki prezentuje wykres 24.

Wykres nr 24. Czy kłopot, z którym zwracałaś/eś się do eksperta z poradni internetowej

został już rozwiązany, czy w dalszym ciągu stanowi problem

37% respondentów stwierdziło, że problem, z którym zwracali się do poradni on-line został już

rozwiązany.

Dla 31% badanych kłopot, z którym zwracali się do poradni stanowi problem w dalszym

ciągu.

32% badanych nie potrafiło rozstrzygnąć, czy problem został rozwiązany lub nie udzieliło

odpowiedzi na pytanie.

kłopot został już rozwiązany

37%

kłopot stanowi problem w

dalszym ciągu 31%

trudno powiedzied

32%


28

Mocne i słabe strony poradni – odpowiedzi na pytania otwarte

W 2 pytaniach otwartych klienci poradni uczestniczący w badaniach ankietowych mieli

możliwość opisania, co uważają za zalety poradni on-line oraz jakie ma wady.

Badani dokonali w sumie 97 wpisów: 73 wpisy określające mocne – ich zdaniem – strony

poradni oraz 24 wpisów krytykujących poradnię.

Wykres nr 25. Proporcja ilości wskazanych zalet i wad poradni on-line

Zalety poradni on-line

Najczęściej za zaletę poradni uznawano jej anonimowość, zachowanie dyskrecji (32%

pozytywnych wypowiedzi) – wykres nr 26.

Przykłady wypowiedzi:

…szukając pomocy dobrze być anonimowym a na początku tej drogi chodzi właśnie o

to, żeby ktoś powiedział, wskazał właściwy kierunek jak postępować z chorym

uzależnionym, jak mu pomóc, jak powinni postąpić jego bliscy…

W 19% pozytywnych wpisów respondenci za zaletę poradni uznali szybkość uzyskania

odpowiedzi na zadane pytanie.

…szybkość udzielenie informacji na bieżąco, szybki kontakt…, …krótki czas

oczekiwania na pomoc…, … szybkie działanie…,… pomoc od ręki…

Dostępność poradni, dzięki kontaktowi on-line, wygodę i łatwy kontakt - „bez wychodzenia z

domu” podkreślało 18% pozytywnych wypowiedzi.

…łatwe nawiązanie kontaktu…, …łatwy i szybki dostęp do specjalisty…, ….jest online

i zawsze można zapytać o to, co męczy, bez konieczności umawiania się czy

wychodzenia z domu…, …kontakt przez internet, nie trzeba czekać w kolejce…,

…kontakt w formie elektronicznej…,…informacje bez stresu kontaktowania się

osobistego..., … nie wymaga określonego czasu spotkania…, …nie trzeba iść do

instytucji zajmującej się taką problematyką…, … brak kontaktu osobistego, co może

czasami być zaletą…, …można łatwo otrzymać odpowiedź na nurtujące pytania…

W 14% wpisów podnoszono – jako zaletę – kompetencję ekspertów.

zalety; 73; 75%

wady; 24; 25%


29

…dostęp do fachowców, którzy odpowiadają na trudne pytania…, … kompetencja i

profesjonalne podejście do problemu…, …udzielają odpowiedzi na nurtujące mnie

problemy…, … konkretna odpowiedź…

4% wskazań podkreślało, jako zaletę, brak opłat za porady.

3% chwaliło możliwość nawiązania ponownego kontaktu ze specjalistą.

Wśród innych wypowiedzi (11%) chwalono:

możliwość uzyskania pomocy różnych specjalistów w jednym miejscu,

możliwość wygadania się,

otrzymanie wsparcia i zmotywowanie do działania,

dostępność bazy wiedzy na stronach poradni.

Jedna respondentka entuzjastycznie wypowiedziała się na temat prawnika:

… niesamowita życzliwość, zaangażowanie, uczciwość i bezinteresowność prawnika.

To wielki talent prawniczy: "Człowiek Wielki Sercem i Umysłem". W swoim życiu

poznałam i kontaktowałam się z licznymi osobami tej profesji, lecz w mojej ocenie pan

Krzysztof jest uosobieniem WYJĄTKOWOŚCI. Warto to we właściwy sposób

spożytkować!!!

Wady poradni on-line

Za wadę poradni on-line respondenci najczęściej uznawali powierzchowność porad (9

wypowiedzi, 38%):

… w moim przypadku skończyło się na zdawkowej odpowiedzi na mojego maila…,

…nie dowiedziałam się nic więcej, czego bym już nie wiedziała…, … nie zawsze można

uzyskać wyczerpującą odpowiedź…, …ogólnikowość i brak podejścia do osób

starszych, które z reguły są bezradne w walce z problemem narkomanii. Jedna dobra

rada nie wystarczy, by rozwiązać problem…, …odpowiedż troszkę za mało

wyczerpująca…, …nic konkretnego nie powiedzą…

25% wpisów (6 osób) krytykowało długi czas oczekiwania na odpowiedź:

… długość oczekiwania na odpowiedz zwrotną - w informacji było 3 dni oczekiwania

na odpowiedź. Ja czekałam półtora tygodnia, jak dobrze pamiętam…, …długie

czekanie na odpowiedź…

Na brak bezpośredniego kontaktu z ekspertem narzekały 2 osoby (8% ocen negatywnych)

… nieosobisty kontakt jest on-line…, …nie zastąpi to jednak kontaktu z żywym

człowiekiem i pisząc jest czasem trudno opisać co się dzieje…

W 4 wpisach (17%) domagano się umożliwienia intensywniejszego kontaktu z ekspertami:

…mało wyznaczonych dni dyżurów online…, … brak kontaktu video…, ….dodatkowo

stworzyć większą możliwość komunikowania się telefonicznego…, …ciężki dostęp…

Inne uwagi krytyczne (13%):

…brak możliwości przedstawienia całego spektrum problemu…

… trzeba samemu zdefiniować swój problem…

…konwersacja jest czasochłonna…


30

Wykres nr 26. Zalety i wady poradni on-line – swobodne wypowiedzi respondentów

32%

19% 18%

14%

4% 3%

11%

38%

25%

8%

17%

13%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

ano

nim

ow

ośd

szyb

kośd

uzy

skan

ia p

ora

dy

do

stę

pn

ośd

dzi

ęki k

on

takt

ow

i on

-lin

e

kom

pe

ten

cja

eksp

ertó

w

bez

pła

tne

po

rad

y

mo

żliw

ośd

po

no

wn

ego

ko

nta

ktu

inn

e

bra

k sa

tysf

akcj

on

ują

cej o

dp

ow

ied

zi

dłu

gi c

zas

ocz

ekiw

ania

na

od

po

wie

dź

bra

k o

sob

iste

go k

on

takt

u

za m

ało

mo

żliw

ośc

i ko

nta

kto

wan

ia s

ię

inn

e

Zalety N=73 Wady N=24


31

Korzystanie z materiałów prezentowanych na stronach poradni internetowej

Respondenci zostali zapytani, czy korzystają z zasobów informacyjnych zamieszczonych na

stronach serwisu.

Wykres nr 27. Wykorzystywanie materiałów edukacyjno–informacyjnych

Tylko 9% respondentów korzysta z materiałów informacyjno–edukacyjnych prezentowanych

na stronach poradni internetowej często (8%) lub bardzo często (1%).

36% deklaruje korzystanie z tych materiałów od czasu do czasu.

50%% korzysta z tych materiałów albo rzadko (31%), albo nigdy z nich nie korzysta (19%).

4% badanych nie odpowiedziało na pytanie

19%

31%

36%

8%

1%

4%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

nigdy rzadko od czasu doczasu

często bardzo często brak danych


32

Ocena materiałów prezentowanych na internetowych stronach poradni

Wykres nr 28. Ocena materiałów prezentowanych na internetowych stronach poradni

70% respondentów uznało materiały informacyjno–edukacyjne prezentowane na stronach

poradni za raczej dobre (32%) lub zdecydowanie dobre (38%).

Jako średnie oceniło materiały 7% badanych.

Nikt nie uznał materiałów za raczej lub zdecydowanie złe.

24% badanych nie potrafiło ocenić materiałów.

7%

32%

38%

24%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

średnie raczej dobre zdecydowanie dobre trudno powiedzied/ niekorzystam/bdb


33

Spis wykresów

Wykres nr 1. Wizyty na stronach www.narkomania.org.pl w kolejnych miesiącach 2017 roku ..................... 7 Wykres nr 2. Ilości odpowiedzi poszczególnych ekspertów ............................................................................ 8 Wykres nr 3. Ilości odpowiedzi ekspertów w poszczególnych miesiącach 2016 roku .................................... 9 Wykres nr 4. Płed korespondentów poradni on-line .................................................................................... 10 Wykres nr 5. Wiek korespondentów poradni ............................................................................................... 10 Wykres nr 6. Wielkośd miejscowości zamieszkania korespondentów poradni ............................................. 11 Kartogram nr 1. Terytorialny rozkład klientów poradni on-line w 2016 roku ............................................... 12 Wykres nr 7. Porównanie klientów poradni z populacją kraju wg województw .......................................... 13 Wykres nr 8. Kogo dotyczyło pytanie ............................................................................................................ 14 Wykres nr 9. Środki psychoaktywne ............................................................................................................. 15 Wykres nr 10. Rozkład dyżurów czatowych ekspertów ................................................................................ 16 Wykres nr 11. Liczba porad czatowych ......................................................................................................... 16 Wykres nr 12. Odsetki respondentów korzystających z porad poszczególnych ekspertów.......................... 18 Wykres nr 13. Płed respondentów ................................................................................................................ 19 Wykres nr 14. Wiek respondentów .............................................................................................................. 19 Wykres nr 15. Wielkośd miejscowości respondentów a korzystanie z poradni ............................................ 20 Wykres nr 16. Wykształcenie respondentów ............................................................................................... 20 Wykres nr 17. Kiedy zwracałaś/eś się z pytaniem do eksperta poradni narkotykowej on-line (na stronie www.narkomania.org.pl)? ............................................................................................................................ 21 Wykres nr 18. Ile razy zwracałeś/aś się z pytaniem do eksperta poradni narkotykowej? ............................ 22 Wykres nr 19. Czego dotyczyło Twoje ostatnie pytanie do eksperta? .......................................................... 22 Wykres nr 20. Czy kontakt z ekspertem poradni narkotykowej on-line był pierwszym Twoim kontaktem ze specjalistą zajmującym się problematyką uzależnieo? ................................................................................. 23 Wykres nr 21. Czy odpowiedź eksperta poradni narkotykowej on-line skłoniła Cię do OSOBISTEGO skontaktowania się (w poradni lub innej placówce) ze specjalistą zajmującym się problematyką uzależnieo ..................................................................................................................................................... 24 Wykres nr 22. Ocena przydatności porad ..................................................................................................... 25 Wykres nr 23. Ocena przydatności porad udzielonych przez poszczególnych ekspertów ............................ 26 Wykres nr 24. Czy kłopot, z którym zwracałaś/eś się do eksperta z poradni internetowej został już rozwiązany, czy w dalszym ciągu stanowi problem ...................................................................................... 27 Wykres nr 25. Proporcja ilości wskazanych zalet i wad poradni on-line ....................................................... 28 Wykres nr 26. Zalety i wady poradni on-line – swobodne wypowiedzi respondentów ................................ 30 Wykres nr 27. Wykorzystywanie materiałów edukacyjno–informacyjnych ................................................. 31 Wykres nr 28. Ocena materiałów prezentowanych na internetowych stronach poradni ............................ 32

Documents

OCENA FUNKCJONOWANIA PORADNI INTERNETOWEJ … · Fundacja Praesterno Raport ewaluacyjny 5 Odsetki pytań uczestników badań do poszczególnych ekspertów są podobne do odsetków