Ochrona własności intelektualnej

Wykład 8

Prawo własności przemysłowej

Pojęcie prawa własności przemysłowej

Zgodnie z Konwencją paryską o ochronie własności przemysłowej mianem „własności przemysłowej” określa się grupę praw podmiotowych, których

przedmiotem są następujące dobra niematerialne:

Patenty na wynalazki,

Wzory użytkowe,

Wzory przemysłowe,

Znaki towarowe,

Znaki usługowe,

Nazwy handlowe,

Oznaczenia pochodzenia lub nazwy pochodzenia,

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji

Pojęcie prawa własności przemysłowej

W znaczeniu podmiotowym

To prawo podmiotowe do dóbr niematerialnych (wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów

przemysłowych, znaków towarowych i

usługowych, nazw handlowych,

geograficznych oznaczeń pochodzenia,

topografii układów scalonych oraz nowych

odmian roślin)

W znaczeniu przedmiotowym

Jest to zespół przepisów regulujących powstanie, treść, zmianę, ustanie i

ochronę praw podmiotowych do

wymienionych dóbr niematerialnych oraz

zwalczanie nieuczciwej konkurencji

Własność przemysłowa

Własność przemysłowa to zespół norm prawnych regulujących stosunki:

związane z ochroną

przedmiotów tej własności

korzystanie z dóbr tej

własności

obrót dobrami własności

Własność przemysłowa

Regulacja ta obejmuje:

Stosunki materialne (prawa i obowiązki

stron)

Stosunki procesowe

(procedury sądowe i administracyjne)

Zagadnienia ustrojowe i

organizacyjne (funkcjonowanie

Urzędu Patentowego i samorządu zawodowego rzeczników

patentowych)

Dziedziny prawa własności przemysłowej

Głównymi dziedzinami są:

Prawo patentowe (wynalazcze)

reguluje stosunki związane z ochroną

patentową, dotyczącą innowacji

technicznych wynalazków i

wzorów użytkowych

Prawo znaków towarowych

normuje ochronę oznaczeń, których

immanentną cechą jest zdolność

odróżniająca

Prawo wzorów przemysłowych

normuje stosunki związane z

ochroną nowych i oryginalnych

wzorów zdobniczych,

rysunków przemysłowych

Prawo konkurencji

obejmuje zróżnicowany zespół wielu przepisów

normujących konkurencję w

działalności gospodarczej (zwalczanie nieuczciwej konkurencji)

Ustawa z 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej

Ustawa normuje

Stosunki w zakresie:

Wynalazków (art. 24-93)

Wzorów użytkowych (art.

94-101)

Wzorów przemysłowych (art. 102-119)

Znaków towarowych (art.

120-173)

Oznaczeń geograficznych

(174-195)

Topografii układów scalonych (196-

221)

Zasady, na jakich przedsiębiorcy

mogą przyjmować

projekty racjonalizatorskie i wynagradzać ich

twórców

Zadania i organizację

Urzędu Patentowego RP

Urząd Patentowy RP

Centralnym organem administracji rządowej w sprawach z zakresu własności przemysłowej jest Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej.

Urząd Patentowy podlega Radzie Ministrów. Nadzór nad działalnością Urzędu Patentowego sprawuje z ramienia Rady Ministrów minister właściwy do spraw gospodarki.

Na czele Urzędu Patentowego stoi Prezes Urzędu Patentowego, który kieruje Urzędem, reprezentuje go na zewnątrz oraz ustala szczegółową organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych.

Urząd Patentowy RP

Prezes Rady Ministrów powołuje

Na wniosek właściwego ministra do spraw

gospodarki

Prezesa UP

Na wniosek Prezesa UP

Zastępców Prezesa UP

Ekspert Urzędu Patentowego

Jest to osoba mająca uprawnienia eksperta, powołana przez Prezesa UP do orzekania w sprawach:

udzielania patentów i

dodatkowych praw

ochronnych na wynalazki,

udzielania praw

ochronnych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe,

udzielania praw z rejestracji

wzorów przemysłowych,

oznaczeń geograficznych

i topografii układów

scalonych,

rozstrzygania spraw w

postępowaniu spornym

dokonywania

wpisów do

rejestrów

Ekspertem może być osoba, która:

posiada wyższe wykształcenie odpowiadające zadaniom eksperta;

odbyła aplikację ekspercką i odbyła asesurę;

jest obywatelem polskim i korzysta z pełni praw publicznych;

nie była karana za przestępstwo umyślne;

posiada znajomość języków obcych;

jest nieskazitelnego charakteru;

ma stan zdrowia oraz predyspozycje pozwalające na powierzenie jej zadań eksperta;

posiada odpowiednie uprawnienia do dostępu do informacji niejawnych.

Ekspert Urzędu Patentowego

W zakresie orzekania eksperci podlegają tylko ustawom.

Orzekając w sprawie, ekspert obowiązany jest uwzględnić dyrektywy interpretacyjne ustalone w

Ogólnych Wytycznych Prezesa Urzędu Patentowego:

wydaje je po zasięgnięciu opinii lub na

wniosek Kolegium

Ekspertów;

podaje się je do

wiadomości

publicznej;

wiążą one wyłącznie ekspertów przy

rozpatrywaniu sprawy i nie mogą być

powoływane jako podstawa prawna

wydanej decyzji bądź postanowienia.

Bezpośredni nadzór nad działalnością

komórek organizacyjnych,

w których orzekają eksperci, sprawuje Prezes

Urzędu Patentowego lub

z jego upoważnienia

Zastępca Prezesa.

Nadzór ten nie może wkraczać

w zakres orzekania.

Kolegium Ekspertów Urzędu Patentowego

Eksperci współuczestniczą w czynnościach z zakresu zarządzania w Urzędzie Patentowym poprzez Kolegium Ekspertów, stanowiące powszechne ich zgromadzenie.

Kolegium Ekspertów wybiera ze swego grona Rzecznika Interesu Zawodowego, który reprezentuje ekspertów wobec organów władzy i administracji we wszystkich sprawach dotyczących pracy.

Kolegium Ekspertów zwołuje co najmniej raz w roku Prezes Urzędu Patentowego, który mu przewodniczy. Kolegium Ekspertów może również zwołać, w każdym czasie, Rzecznik Interesu Zawodowego, dla przedstawienia sprawy wymagającej wyrażenia opinii przez Kolegium.

Kolegium Ekspertów może również obradować w sekcjach, na które eksperci zostają podzieleni według kryteriów rzeczowo-problemowych, stosownie do wykonywanych zadań.

Kolegium Ekspertów Urzędu Patentowego

Do zadań Kolegium należy:

składanie wniosków i wyrażanie opinii co do zadań w zakresie rozpatrywania wpływających zgłoszeń oraz co do środków

potrzebnych na ich wykonanie;

ustalanie zasad podziału środków funduszu nagród na ekspertów;

wyrażanie opinii co do problemów związanych z orzekaniem, w szczególności co do przypadków niejednolitości orzecznictwa, oraz przedstawianie odpowiednich wniosków w tym zakresie;

wyrażanie opinii w innych sprawach, przedstawionych przez Prezesa Urzędu Patentowego lub przez Rzecznika Interesu

Zawodowego.

Asesorzy i aplikanci eksperccy

Prezes Urzędu Patentowego organizuje nabór na aplikację ekspercką.

Aplikacja trwa 3 lata, z tym że w uzasadnionych przypadkach, na wniosek aplikanta eksperckiego, może być skrócona do 1 roku i 6 miesięcy.

Aplikantowi eksperckiemu może być powierzane wykonywanie określonych czynności związanych z orzekaniem, bez prawa podejmowania decyzji.

Po złożeniu egzaminu pracownikowi powierza się wykonywanie zadań w charakterze asesora przez okres nie krótszy niż 2 lata.

Asesorowi powierza się wykonywanie czynności eksperta, które podlega ocenie. W przypadku pozytywnej oceny przebiegu asesury, asesor uzyskuje uprawnienia eksperta.

Zadania Urzędu Patentowego

Urząd Patentowy wykonuje zadania w sprawach własności

przemysłowej:

wynikające z ustawy,

wynikające z przepisów odrębnych,

wynikające z umów międzynarodowych.

Zadania Urzędu Patentowego wynikające z ustawy

przyjmowanie i badanie zgłoszeń

dotyczących

wynalazków, wzorów

użytkowych, wzorów

przemysłowych, znaków

towarowych, oznaczeń

geograficznych oraz TUS;

orzekanie w sprawach udzielania

patentów i dodatkowych

praw ochronnych na

wynalazki,

praw ochronnych na wzory użytkowe

oraz znaki towarowe,

praw z rejestracji wzorów

przemysłowych, oznaczeń

geograficznych i topografii układów

scalonych;

Zadania Urzędu Patentowego wynikające z ustawy

rozstrzyganie spraw w postępowaniu spornym w

zakresie określonym ustawą;

prowadzenie rejestrów;

wydawanie „Biuletynu Urzędu

Patentowego”;

udział w pracach organów międzynarodowych z

tytułu zawartych przez RP umów międzynarodowych;

prowadzenie centralnego zbioru polskich i

zagranicznych opisów patentowych.

Rejestry prowadzone przez UP

Dla dokonywania wpisów o udzielonych patentach, dodatkowych prawach ochronnych, prawach ochronnych i prawach z rejestracji Urząd Patentowy prowadzi:

rejestr patentowy;

rejestr wzorów użytkowych;

rejestr wzorów przemysłowych;

rejestr znaków towarowych;

rejestr oznaczeń geograficznych;

rejestr topografii układów scalonych.

Zasady rejestrów prowadzonych przez UP

Zasada jawności rejestrów

Oznacza, że każdy może przeglądać treść wpisów, nie

ma przy tym obowiązku

wykazania swego interesu.

Zasada prawdziwości

wpisów

Oznacza, że prawa jawne z rejestru są wpisane zgodnie z

rzeczywistym stanem prawnym.

Zasada domniemania znajomości

wpisów

Oznacza, że nikt nie może zasłaniać

się ich nieznajomością

Wynalazek - pojęcie

Utożsamiany jest z technicznym rozwiązaniem dowolnego problemu.

Jest to twórcze i zupełnie nowe rozwiązanie pewnego zagadnienia technicznego, nadającego się do zastosowania w produkcji.

Jest to wszystko co nowe, oryginalne i prowadzi w sposób bezpośredni lub pośredni do szeroko rozumianego postępu.

Wynalazek - pojęcie

W znaczeniu podmiotowym

Wytwór umysłu ludzkiego

W znaczeniu przedmiotowym

Wytwory służące celom praktycznym,

zaspokajające potrzeby ludzkie

Wynalazek - kategorie

Produkty

Substancje lub

mieszaniny (np.

lekarstwa),

przedstawia się je poprzez podanie

składników danej substancji

Urządzenia

Maszyny, narzędzia

Przedstawia się je

charakteryzując cechy

konstrukcyjne, usytuowanie

poszczególnych części

Sposoby

Sposób wytwarzania

lekarstwa

Podaje się czynności, procesy,

operacje oraz ich kolejność i

warunki w jakich przebiegają

Zastosowania

Przedstawia się nowe

zastosowanie istniejących

już produktów

Wynalazek - wyłączenia

Za wynalazki nie uważa się w szczególności:

odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;

wytworów o charakterze jedynie estetycznym;

planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej;

gier;

wytworów, niemożliwych do wykorzystania;

programów do maszyn cyfrowych;

przedstawienia informacji.

Przesłanki zdolności patentowej

Patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki

– na wynalazki, które są:

nowe, posiadają poziom

wynalazczy,

nadają się do przemysłowego

stosowania.

Nowość wynalazku

Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki.

Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się

pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego

opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w

inny sposób.

Za stanowiące część stanu techniki uważa się również

informacje zawarte w zgłoszeniach wynalazków lub

wzorów użytkowych, korzystających z

wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnione do

wiadomości powszechnej, pod warunkiem ich ogłoszenia w sposób określony w ustawie.

Nowość wynalazku

Rodzaje nowości rozwiązania technicznego:

Obiektywna

Nie jest znany

stworzony wcześniej

odpowiednik wynalazku

Subiektywna

Twórca nie ma

wiadomości o podobnym wynalazku

Krajowa

Wynalazek nie jest znany w kraju , w którym twórca

ubiega się o patent

Światowa

Wynalazek nie jest

znany na świecie

Lokalna

Wynalazek nie jest

znany na określonym

terenie

Poziom wynalazczy

Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki.

Wynalazek musi różnić się od rozwiązań przeciwstawnych, powinien charakteryzować się nieoczywistością pomysłu, polegającej na:

Rozwiązaniu problemu

bezskutecznie dotąd podejmowanego

Zaspokojeniu nowej potrzeby

Zastosowaniu środka, które tworzy nowe rozwiązanie

Przemysłowa stosowalność

Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany

wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając

rolnictwa.

Przemysłowa stosowalność oznacza:

Możliwość urzeczywistnienia

wynalazku

Możliwość stosowania wynalazku z identycznym

skutkiem w sposób powtarzalny

Realizację konkretnego

praktycznego celu

Wynalazki wyłączone spod ochrony prawnej

Patentów nie udziela się na:

wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne

z porządkiem publicznym lub

dobrymi obyczajami;

odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli

roślin lub zwierząt;

sposoby leczenia ludzi i zwierząt

metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi

oraz sposoby diagnostyki

stosowane na ludziach lub zwierzętach;