Çocuklarda Aktif Kalma Rehberi - TFTR · haftada en az 3 kez güçlü yoğunluk aktiviteleri dahil edilmelidir. ... Aerobik aktiviteler: Günlük aktivitelerin çoğu, spor ve aktif

TÜRKİYE FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON DERNEĞİCOVID-19 ÇALIŞMA GRUBU

COVİD-19 PANDEMİSİ SIRASINDA ÇOCUKLAR İÇİNEV İÇİ FİZİKSEL OLARAK AKTİF KALMA REHBERİ

Hazırlayanlar: Dr. Ayşe Bahşi

Dr. Merve Damla Korkmaz



COVID-19 (koronavirüs) pandemisi tüm dünyada olduğu gibi bizim ülkemizi de etkisi altına almış, sosyal yaşantımızda hızlı bir değişikliğe neden olmuştur. Bu dönemde yetişkinler kadar çocukların da fiziksel aktivite düzeyleri belirgin olarak azalmıştır. Yetersiz fiziksel aktivite başta kardiyovasküler hastalıklar olmak üzere birçok sağlık problemini de beraberinde getirmektedir[1].

Ülkemizde pandeminin ilk günlerinden bu yana belirli günlerde sokağa çıkma yasağı getirilmiş, özellikle 65 yaş üstü bireyler ve 20 yaş altı çocuklar için daha uzun süreli kısıtlamalar uygulanmıştır. Ancak bir süre sonra haftada bir gün, belirli saatlerde dışarı çıkmalarına izin verilmiştir.

Bu sürecin daha ne kadar devam edeceği bilinmemektedir ve sıkı önlemler yavaş yavaş hafifletilmeye başlanmış olsa bile COVID-19 tanısı konulan bireyler karantinaya alındıklarında bu bireylerin çocukları da kendileriyle birlikte ev karantinasına uymak zorunda kalmaktadır[2] ve ayrıca salgının şiddeti giderek azalsa dahi endişe verici durumlardan birisi ikinci veya üçüncü bir dalganın olup olmayacağıdır. Bu durumları göze alarak COVID-19 pandemisinin tedavisine destek olmak için yapmamız gereken en önemli şey ‘EVDE KALMAK’ olacaktır.

Okul dönemi çocukları okulda, sokaklarda, parklarda yeterli zaman geçirerek günlük fiziksel aktivitelerini/ egzersizlerini yapmakta iken okulların kapanması ve sokağa çıkma yasağının getirilmesiyle bu aktiviteleri yerine getirmeleri sınırlandırılmıştır. Aynı zamanda salgından sonra çocukların ekran karşısında geçirdikleri süre artmış ve bu sebeple geç uyuma, geç uyanma, daha az fiziksel aktivitede bulunma durumları ortaya çıkmıştır[3].

Bu sorunlar göz önüne alındığında 5-17 yaş arası bireyler için ‘bireysel veya aile katılımlı’ egzersizler önerilmektedir. Evin içinde rahatlıkla yapılabilecek bu egzersizler çocukların fiziksel gelişimi üzerine etki sağlayacağı kadar teknolojik alet kullanımlarının da azalmasını sağlayacaktır[4-6].

5 yaş altı çocuklar, ev içinde de yeterince aktif olabildikleri için evde onlara uygun alanların düzenlemesi yeterli olacaktır. Özellikle 3-6 yaş grubunda, ebeveyn gözetiminde hareketlere uyumluluklarını ve kontrollerini arttıracak hoplama, sıçrama, engeller arasında hedefe ilerleme gibi güç gerektiren egzersizleri içinde barındıran oyunların oluşturulması enerji harcamayı kolaylaştıracaktır. Bu yaş grubu çocukların günde 20 dakikadan fazla ekran karşısında kalmaması önerilmektedir[7, 8].

Genel Öneriler[9, 10]:• Uzun süre ekran karşısında sabit oturma sürelerine her 30–60 dakikada bir ara verilmelidir (Ör; 1 dakika ayakta durup germe hareketi yapılmalı, oda içinde bir tur atılmalıdır).• 5-17 yaş arası çocuklar ve gençler, günde en az 60 dakika orta şiddetli fiziksel aktivite yapmalıdır. 60 dakikadan fazla fiziksel aktivite miktarı çocukların sağlığına ek yarar sağlar.• Günlük fiziksel aktivitenin çoğu aerobik olmalıdır. Kas ve kemiği güçlendirenler de dahil olmak üzere haftada en az 3 kez güçlü yoğunluk aktiviteleri dahil edilmelidir.• Ekranları çocukların uyuduğu odadan uzak tutmalı ve yatmadan önce ekran kullanımından kaçınılmalıdır.• Çocuklar düzenli olarak ayakta durma, germe veya yerinde hareket etme gibi duruş değişikliklerine teşvik edilmelidir. Duruş bozukluklarından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.• Evde, internete erişim azaltılmalıdır.

-1-



Egzersiz Önerileri:Aerobik aktiviteler: Günlük aktivitelerin çoğu, spor ve aktif oyunlar oynamak ve tempolu ev içi yürüyüşler gibi orta ila şiddetli aerobik aktiviteler olmalıdır.Kuvvet eğitimi: Program kas kuvvetlendirmesini içermelidir, jimnastik yapmak, ağırlık taşıma aktiviteleri ve ağırlık çalışması, halat-ip çekme, çömelme ve kalkma gibi haftada en az 3 gün uygulanacak aktiviteler olmalıdır.

Kemik güçlendirme: Kemik güçlendirme aktiviteleri, haftada en az 3 gün, ip atlama, ipin düz tutup üstünden zıplama, masa tenisi, top fırlatma (peluş, yumuşak veya sert toplar) ve diğer atlamalı tip aktivitelerdir (çocuğun boy hizasından yukarıya bir halka asılıp top fırlatması).Denge koordinasyon: Aldım-verdim oyunu (ev içinde düz bir çizgi çekilip onun üzerinde yürütülebilir), tek ayak üstünde durmaya çalışma-zıplama, sek sek oyunu, engeller arasında hedefe ilerleme, çocuğun yaşı uygunsa başının üstüne hafif bir kitap koyma ve onunla bir odadan diğerine gitmesini sağlama, balonu yere düşürmeme gibi aktiviteler denge ve koordinasyona yöneliktir.Diğer: Müzik eşliğinde dans etme, Yoga, jimnastik, takla atma, trambolin üzerinde zıplama, eğer varsa ev içinde elektronik yürüyüş bandı ve bisiklet kullanımı da eklenebilir.Çocuklarda herhangi bir sakatlanma olmayacak şekilde yukarıdaki örneklere benzer ev içi aktiviteler oluşturabilirsiniz.

Bunlara ek olarak ‘EBA TV’ tarafından yayınlanan spor aktivitelerine de eşlik edebilirsiniz[11].

Belirli sürelerde sokağa çıkma serbestliği olan çocukların bu süreç bittikten sonra dahi eski normallerine bir süre dönmekte zorlanacakları bir gerçektir. Çocukların sokağa çıkma kısıtlılığının olmadığı zamanlarda da dikkat edilmesi gereken birtakım durumlar bulunmaktadır:- Öncelikle 2 m sosyal mesafenin korunması gerekliliği unutulmamalıdır.- Grup halinde gezinmekten ve kalabalık ortamlara girmekten kaçınılmalıdır.- Çocuklarda da erişkinlerde olduğu gibi maske kullanımı önemlidir.

Maskelerin niteliği de yaş gruplarına göre değişmelidir[12];0-36 ay grubunun maske kullanması solunumun engellenebileceği göz önünde bulundurularak genellikle önerilmemektedir. Bunun yerine bakımlarını sağlayan kişilerin koruyucu maske kullanarak bu yaş grubundaki çocuklarla ilgilenmesi daha doğru olacaktır.

37 ay-6 yaş arası çocuklarda daha esnek kumaştan yapılan, hipoalerjenik ve nefes alabilen materyalin kullanıldığı maskeler kullanmak daha uygun olacaktır.

Daha büyük yaşlarda ise yetişkin yüz maskeleri kullanılabilir.

Nöropsikiyatrik ve kronik hastalığı olan çocukların bakımından sorumlu kimselerin maske kullanarak bakım işlemlerini yapmaları gerekmektedir.

-2-



Kaynaklar:1. Hemphill, N.M., M.T. Kuan, and K.C. Harris, Reduced Physical Activity During COVID-19 Pandemic in Children with Congenital Heart Disease. Can J Cardiol, 2020.

2. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/covid-19-rehberi.

3. Pietrobelli, A., et al., Effects of COVID-19 Lockdown on Lifestyle Behaviors in Children with Obesity Living in Verona, Italy: A Longitudinal Study. Obesity (Silver Spring), 2020.

4. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/fiziksel-aktivite/ilkogretim-cagi-cocuklari-icin-egzersiz-programi.html.

5. https://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_young_people/en/.

6. https://www.who.int/dietphysicalactivity/publications/physical-activity-recommendations-5-17years.pdf?ua=1.

7. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/fiziksel-aktivite/3-6-yas-grubu-egzersiz-programi.html.

8. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/311664/9789241550536-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

9. https://www.ucihealth.org/blog/2020/04/kids-exercise-and-covid.

10. Guan H, O.A., Aguilar-Farias N, et al. , Promoting healthy movement behaviours among children during the COVID-19 pandemic. Lancet Child Adolesc Health. , 2020. 4(6): p. 416-418.

11. https://www.eba.gov.tr/arama?q=spor%20egzersizleri.

12. Villani A, B.E., Siani P, Corsello G. , he Italian paediatric society raccomandations on children and adolescents extra-domestic activities during the SARS COV-2 emergency phase 2. . Ital J Pediatr., 2020. 46(1)62.

-3-

Call of Duty: WWIICall of Duty: WWIICall of Duty: WWII

Documents

Çocuklarda Aktif Kalma Rehberi - TFTR · haftada en az 3 kez güçlü yoğunluk aktiviteleri dahil edilmelidir. ... Aerobik aktiviteler: Günlük aktivitelerin çoğu, spor ve aktif