OCUKLARLA B‹RL‹KTE YIL deyin... · Pediatri Derne¤i’nde baﬂkanl›k, genel direktör-lük ve son olarak da onursal baﬂkanl›k görevle-rinde bulundum. Bu görevlerim s›ras›nda

ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹

60. YIL KUTLAMA SAYISI

OCUKLARLAB‹RL‹KTE60YILÇ

Aral›k ay›nda Birleflmifl Milletler ÇocuklaraYard›m Fonu’nun (UNICEF) kuruluflunun 60. y›l›kutland›. Bu 60 y›l boyunca, üstlendi¤im çeflitligörevlerle, uluslararas› toplulu¤un insani amaç-l› çabalar›nda yer ald›m. Gene 1946 y›l›ndakurulan Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün anayasas›n›imzalayanlar aras›nda bugün hayatta kalan tekkifli benim.

UNICEF’in çal›flmalar›ndan daha en bafl›ndanhaberdard›m. ‹yi bilindi¤i gibi, UNICEF ‹kinciDünya Savafl› sonras›nda Avrupa’daki çocukla-ra yard›m amac›yla kurulmufltu. UNICEF’in ilkdirektörü Maurice Pate bu görevi, savafltan ga-lip ç›kan ülkeler kadar yenik ülkelerin de çocuk-lar›na yard›m edilmesi kofluluyla kabul etmiflti.

Pate UNICEF’in bafl›na geçmesinden k›sa birsüre sonra Ankara’ya geldi. O s›ralarda

Ankara’da bir çocuk hastanesi ve çocuksa¤l›¤› enstitüsü kurulmas› çabalar›

içindeydim. Bu kurulufllara gerekliekipman›n sa¤lanmas› için

UNICEF’ten yard›m talep ettim. Butalebim üzerine Pate bana New

York’taki UNICEF binas›nda bir oda ve sekretertahsis etti; bana verilen bir katalogdan tesisleriçin gerekli malzemeleri seçme imkan›m oldu.

Daha sonraki süreç içinde çeflitli ülkelerde millikomiteler kurulmaya baflland›. 1958 y›l›ndaTürkiye Milli Komitesi’nin baflkan› oldum. Merke-zi Ankara’da olan bu komitenin birçok kentte flu-beleri aç›ld› ve Türkiye Ulusal PediatriDerne¤i’nin flubeleriyle birlikte çal›flmaya bafllad›.

UNICEF Türkiye Milli Komitesi baflkanl›¤›n›2003 y›l›na kadar sürdürdüm. Bundan sonrakigörevi Prof. Talat Halman’a teklif ettim. fiu an-da görevimi onursal Baflkan olarak sürdürmek-teyim. Bu arada, uluslararas› planda, üç dönemUNICEF Yönetim Kurulu baflkan yard›mc›l›¤›n-da bulundum ve Program Komitesi baflkanl›¤›-n› üstlendim. Ard›ndan, iki dönem için YönetimKurulu baflkanl›¤› yapt›m.

Ayr›ca, 1968 y›l›ndan itibaren Uluslararas›Pediatri Derne¤i’nde baflkanl›k, genel direktör-lük ve son olarak da onursal baflkanl›k görevle-rinde bulundum. Bu görevlerim s›ras›nda kuru-luflun üyelerini bütün çocuklar›n haklar›n›n vesa¤l›klar›n›n korunmas› yönündeki çal›flmalarakat›lmaya özendirdim. Derne¤in 500 bin üyesi,politikalar› belirleyenleri etkilemeyi ve böyleceçocuklar›n sa¤l›k ve geliflim haklar›n› yerinegetirilmesini hedefleyen ‘Sa¤l›kl› bir Dünya içinSa¤l›kl› Çocuklar’ giriflimi do¤rultusunda çal›fl-maya koyuldu. 2002 y›l› May›s ay›nda gerçekle-flen Birleflmifl Milletler Özel Çocuk Oturumu bumisyonu daha da ileriye götürmemizi mümkünk›ld›.

UNICEF:ÇOCUKLARAGELECEK SA⁄LAMA

Konuk Baflyazar

Prof. Dr. ‹hsan Do¤ramac›

ÇABASINDA 60 YIL

Profesör Dr. ‹hsan Do¤ramac›Dünya Sa¤l›k Örgütü

Anayasas›na imza atarken, NewYork, 22 Temmuz 1946

2 EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹ 60. YIL KUTLAMA SAYISI

Foto

¤raf

lar

Prof

esör

Dr

‹hsa

n D

o¤ra

mac

› tar

af›n

dan

tem

in e

dilm

ifltir

© U

NIC

EF T

urke

y 20

07

gerçeklefltirmek için çaba gösterdikleri kentselortamlarda yafl›yor. Çocuk yoksullu¤u bugünde bir sorun. Bütün çocuklara iyi bir e¤itimverilmesi yaln›zca çocuklar›n kendi esenlikleriaç›s›ndan de¤il daha iyi bir dünya yaratmakaç›s›ndan da büyük önem tafl›yor.

Küresel ölçekte, zenginler ile yoksullar aras›nda-ki fark büyüdü. Bugün e¤er dünya nüfusunun%20’si dünyadaki toplam gelirin %80’ine sahip-se ortada yanl›fl bir fley var demektir. Bar›fl içinafl›r› yoksullu¤u ortadan kald›rmam›z gerekiyor.Mali aç›dan gelmifl ülkeler, sömürünün uzunerimde kendi zararlar›na olaca¤›n› görmekzorundalar. Ayr›ca, sömürüye, yolsuzlu¤a,ilhakç›l›¤a, yabanc› düflmanl›¤›na ve farkl›inançlara ve uluslara yönelik hoflgörüsüzlü¤ede karfl› ç›kmam›z gerekiyor. Daha küçükyafllarda onlara hoflgörüyü ö¤retmek yerineçocuklar› asker olmalar› için yetifltiriyoruz vesavafllarda ölmelerine yol aç›yoruz.

UNICEF’in 60. y›l›n› kutlarken, UNICEF ile tümdünyadaki ülkeler aras›nda daha yararl› ortak-l›klar için ileriye bak›yoruz. Hakl› olarak, çocukla-r›n do¤al haklar›ndan yararlanabilmelerini sa¤-layacak giriflimlere uluslararas› toplulu¤un vehükümetlerin azami deste¤ini bekliyoruz. Buarada, tüm kariyerim boyunca beni hiç b›rak-mayan bir soruyu sürekli yinelemeliyiz: “Bukonuda ne yapabilirim?” Özel sektör, siviltoplum kurulufllar› ve nerede olurlarsa olsunlartek tek kifliler, Birleflmifl Milletler’in ‘çocuklariçin uygun bir dünya’ vizyonunungerçekleflmesinde giderek artan önemde roloynayacaklard›r.

60. YIL KUTLAMA SAYISI EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹ 3

1938 y›l›nda ‹stanbul T›p Fakültesi’nden mezunolduktan sonra, özellikle k›rsal alanlarda çocukölümlerinin fazlal›¤› ve çocuklar›n içinde bulun-duklar› sa¤l›ks›z koflullar hemen dikkatimi çek-miflti. O zamanlar, yeni do¤an bebeklerin üçtebiri daha bir yafl›na gelmeden ölmekteydi. Bugerçek karfl›s›nda durumun iyilefltirilmesine kat-k›m olabilece¤ini düflündüm. Sonuçta, bu alan-daki çarp›c› ilerlemelere tan›kl›k etme flans›m ol-du. 1980’lerin bafl›nda UNICEF taraf›ndan bafl-lat›lan ‘Çocuk Yaflatma Devrimi’ gibi etkinliklersayesinde bebek ölüm h›z› az önce sözünü etti-¤im dönemdekinin onda birine indi; baflka birdeyiflle bin canl› do¤umda yaklafl›k 26’ya düfltü.

60 y›l önce köylerimizin ço¤unda flebeke suyuyoktu. fiimdi durum de¤iflmifltir. Okur yazarl›kda büyük oranda artm›flt›r. Ancak gene deyap›lmas› gereken pek çok fley var. Avrupa’dabebek ölüm h›z› bir canl› do¤amda 8-10;Japonya ve Finlandiya gibi ülkelerde daha dadüflük. Bugün elimizde bu ülkeleri yakalamakiçin gerekli altyap› var. Ne yaz›k ki, do¤umuizleyen ilk alt› ay içinde yaln›zca anne sütüylebeslenen bebeklerin oran› halen düflük. Bebekmamalar›n› hastanelerimizden ve do¤umevlerimizden uzak tutmak için daha fazla çabagöstermemiz gerekiyor.

Bunlar benim uzmanl›k alan›m olan küçükçocuklar›n yaflamas› ve beslenmesi ile ilgiliörnekler ki, bu ayn› zamanda UNICEF’in de as›lçal›flma alan›n› oluflturuyor. Bununla birlikte,baflka konular›n da ele al›nmas› gerekiyor:bugün çocuklar›n ço¤u birtak›m art› risklerlekarfl›laflt›klar› ve tam potansiyellerini

Profesör Dr. Do¤ramac› Ankara Bilkent

Üniversitesi Mütevelli Heyeti Baflkan›;

UNICEF Türkiye Milli Komitesi Onursal

Bakan›; Uluslararas› Pediatri Derne¤i

Onursal Baflkan›; Ankara Uluslararas›

Çocuk Merkezi Kurucusu ve UNICEF

Yönetim Kurulu eski baflkan›.

UNICEF Temsilcisi EdmondMcLoughney, UNICEF TürkiyeMilli Komitesi Yaflam BoyuOnursal Baflkan› Profesör Dr.‹hsan Do¤ramac› ve UNICEFTürkiye Milli Komitesi Baflkan›Profesör Talat Halman AnkaraBilkent’te UNICEF Evi’ninaç›l›fl›nda, Ankara, 5 Ekim 2004

ÇOCUKLARLAB‹RL‹KTE

ÇALIfiMAKVE ÇOCUKLAR ‹Ç‹N

UNICEF’in tarihi, herkese sa¤l›k hizmeti, yoksullu¤un ortadan kald›r›lmas›,afetlerde yard›m, e¤itim, kad›nlarla çocuklar›n haklar› dahil olmak üzere son60 y›l›n en önemli küresel konular›yla özdeflleflmektedir. Kuruluflun, hiçbirçocu¤un açl›¤a, hastal›¤a ve bak›ms›zl›¤a maruz kalmamas› yolundakikurucu ilkesi bu yüzy›ldaki geliflmelerin kilometre tafl›d›r.


Çocuk beslenmesinden çocukkorunmas›na UNICEF dünya

çocuklar›na bir gelecek sa¤lamaçal›flmalar›nda 60 yafl›na ulaflt›.

BAfiLANGIÇBirleflmifl Milletler Çocuklara Acil Yard›m Fonuveya k›saca UNICEF, Birleflmifl Milletlerin ilk ku-rulufllar›ndan biri olan ve 2. Dünya Savafl›’n›nsonlar›na do¤ru yerlerinden olmufl yetiflkinlereve çocuklara yard›m eden Yard›m ve Rehabili-tasyon ‹daresi’nden (UNRRA) sonra kurulmufl-tur. UNRAA savafl›n sonunda tasfiye edilmifl,ancak bu kuruluflun temel ifllevleri yeni olufltu-rulan BM kurumlar›na aktar›lm›flt›r. UNICEF ise,çocuklara öncelikle beslenme yard›m› yapmaküzere Birleflmifl Milletler taraf›ndankurulmufltur.

Bütün çocuklara tam bir eflitlik içinde yaklafl›l-mas› yönündeki politika daha en bafl›ndanUNICEF’i flekillendirmifltir. Gerçekten de, kuru-luflun ilk Genel Direktörü olan Maurice Pate bugörevi ancak savaflta ülkeleri hangi tarafta yeralm›fl olursa olsun bütün çocuklara yard›msa¤lanmas› kofluluyla kabul etmifltir. Her ikiDünya Savafl›nda da Avrupa’da aktif bir yard›mgörevlisi olarak çal›flan Pate, Avrupa ve Asya’damilyonlarca çocu¤a süt ve balina eti dahil olmaküzere di¤er besinlerin ulaflt›r›lmas› çabalar›ndaUNICEF’i baflar›ya tafl›m›flt›r.

Di¤er BM kurulufllar›ndan farkl› olarak UNICEFbir tür ‘hay›r–yard›m’ kuruluflu olarak görül-müfltür ve kuruluflun ilk finansal kaynaklar›n›nbüyük bölümü de ilk milli komitenin 1947y›l›nda kuruldu¤u ülke olan ABD’den gelmifltir.Pate, Avrupa’dan daha fazla maddi katk› sa¤la-mak amac›yla ayn› y›l içinde geçici olarakÇocuklara Yönelik BM Ça¤r›s› (UNAC) ad›n›tafl›yan bir olufluma gitmifltir. Ba¤›ms›z biçimde

çal›flan UNAC komiteleri BM için 30 milyondolar toplamay› baflarm›flt›r ve bu kayna¤›n üç-te biri UNICEF’e tahsis edilmifltir. Daha sonra,UNICEF’in süreklili¤i güvence alt›na al›nd›¤›n-da, ayr›ca kuruluflun statüsü sürekli yard›m veba¤›fl gerektirdi¤inden, UNAC komiteleri gerçekanlamda UNICEF milli komitelerine dönüflmüfl-tür. 2005 y›l›nda UNICEF’in gelirlerinin %37’sinimilli komiteler sa¤lam›flt›r.

Çocuklar›n kendi çal›flmalar›n›n yan› s›raPicasso, Dufy ve Matisse gibi uluslararas›çaptaki sanatç›lar›n ürünü olan kartlardan gelirelde etme yolu da gene bu ilk dönemde ortayaç›km›flt›r. Pragl› 7 yafl›nda Dzitka adl› bir k›zö¤rencinin yapt›¤› resmi tafl›yan ilk UNICEFtebrik kartlar› 1949 y›l›nda sat›fla ç›kar›lm›flt›r.

GEÇ‹fiBa¤›fl›klama ve beslenme dahil çocuklara yöne-lik uzun erimli sa¤l›k hizmetleri sa¤lama strateji-si, UNICEF’in de deste¤iyle Avrupa’da yürütü-len kitlesel ölçekteki ve uluslararas› niteliktekiverem savafl kampanyas› ile daha 1947 y›l›ndagündeme gelmifl bulunuyordu. Bu, o zamanakadar gerçeklefltirilen en kapsaml› afl›lama kam-panyas›yd› ve gene bu kampanyayla BCG afl›s›ilk kez klinikler d›fl›nda kullan›l›yordu. Teknoloji-de sa¤lanan aç›l›mlar ve ba¤›fl›klama maliyeti-nin düflmesi sayesinde daha sonraki kitleselba¤›fl›klama kampanyalar› Asya ve Afrika’n›nekvator kufla¤›nda kalan ülkelerinde yürütüldü.

1953 y›l›nda, geliflmekte olan dünyan›n yeniülkelerinin talebi üzerine UNICEF daimi bir BMkuruluflu statüsü kazand›. UNICEF k›saltmas›

© U

NIC

EF/HQ

04–0682/Giacom

o Pirozzi

Nilgün Çavuflo¤lu, EÇG Bölümü: “Bizim iflimiz ortakl›klardan

olufluyor ve ortaklar›m›z da ço¤ukez ‘bize yeni bir ufuk açt›n›z,

nereye gitmemiz gerekti¤inigösterdiniz’ diyor.”

UNICEF TÜRK‹YE ÇALIfiANLARI

ÇOCUKLAR, A‹LELER‹ VETOPLULUKLARLA 60 YILLIK ÇALIfiMA

1946–1950 UNICEF ‘acil durumgereksinimleri’ yaklafl›m›yla iflebafllayarak II. Dünya Savafl›ard›ndan Avrupa’daki 12ülkede 5 milyon çocu¤ayiyecek, giyecek ve sa¤l›kalan›nda yard›mlar yap›yor.

1951–1960 UNICEF, çocuklarayönelik sa¤l›k hizmetlerininher yere ulaflmas› içinçal›flmalar›n› yayg›nlaflt›-r›yor ve BM bu ony›l›Çocuk Haklar› Bildirgesiile kapat›yor.

1961–1970 UNICEF,‘ekonomik ve sosyalde¤iflimin gelecekteki öznesiolarak çocuk’ kavram›ndanhareketle çocuklara yönelikyard›mlar› ulusal kalk›nmapolitikalar› ile iliflkilendiren ‘ülkeyaklafl›m›’ tan›t›l›yor.

1971–1980 UNICEF, çocuklar›n yaflamkalitesini yükseltmek içinuluslararas›, çok uluslu ve siviltoplum kurulufllar›ndan ek destekal›yor.

1981–1990 UNICEF, çocuk yaflatmave geliflme alan›nda ‘küreselsessiz felakete’ karfl› mücadeledeölçülebilir hedeflere odaklananstratejik bir eylem plan› benimsiyorve Çocuk Haklar›na DairSözleflme’nin (ÇHS) ony›l sonundabenimsenmesi amac›yla sürecih›zland›r›yor.

1991–2000 UNICEF, bütün k›z ve erkekçocuklar›n e¤itimi ve ba¤›fl›klanma-s›na öncelik tan›yarak, HIV/AIDS’indaha da yayg›nlaflmas›n› önleyerek,çocuklar› fliddet ve sömürüden koru-yarak ve erken dönem çocuk e¤itimiiçin bütün ülkelerde çal›flmalaryaparak ÇHS do¤rultusundaetkinlikler gerçeklefltiriyor.

2000+ UNICEF, çocuk sa¤l›¤›n› vegeliflimini sa¤laman›n en emin yoluolarak ‘aciliyet’ ve ‘sürekli iyileflmekültürü’ ö¤elerini vurgulayarak Biny›lKalk›nma Hedefleri do¤rultusundaçaba gösteriyor.


yerini korumakla birlikte, kuruluflun ad›Birleflmifl Milletler Çocuk Fonu oldu.

UNICEF 1950’li y›llar boyunca, Dünya Sa¤l›kÖrgütü (DSÖ) k›lavuzlu¤unda maliyeti düflük, an-cak etkili sa¤l›k çözümleri içeren bir sistem gelifl-tirdi. Haiti ve Endonezya gibi sa¤l›k personelininaz oldu¤u yerlerde topluluklar›n sa¤l›k alan›ndaharekete geçirilmesi önem tafl›maktayd› ve böy-lece ö¤renciler dahil yerel gönüllüler sa¤l›kla il-gili bilgileri yayg›nlaflt›rmak ve basit ifllemleriyapmak üzere e¤itimden geçirildi. UNICEF/WHOortakl›¤› çiçek, çocuk felci ve verem gibi hastal›k-lara karfl› mücadelede baflar›l› oldu; bugün buiflbirli¤i k›zam›k ve HIV/AIDS gibi hastal›klarakarfl› yürütülen mücadeleyle sürmektedir.

GEL‹fiME1960’lara gelindi¤inde Birleflmifl Milletler odaknoktas›n› uluslararas› güvenlikten yoksulluk veaçl›¤a karfl› mücadeleye ve ekonomik istikrar›nsa¤lanmas› çabalar›na kayd›rd›. Çocuklar aç›s›n-dan bu kayma en aç›k ifadesini Çocuk Haklar›Bildirgesi’nin BM Genel Kurulu taraf›ndan 1959y›l›nda oybirli¤iyle benimsenmesinde buldu.Bildirge, çocuklar› ve gereksinimlerini uluslar-aras› gündeme sa¤lam biçimde yerlefltiriyor veilk kez açl›¤›, yoksullu¤u, hastal›klar› ve cehaletiçocuklar›n yaflama, esenlik ve geliflim haklar›-n›n ihlali olarak de¤erlendiriyordu.

UNICEF, sa¤l›k ve beslenme alan›ndaki yard›m-lar›n› sürdürerek bu Bildirge’nin yaflama geçiril-mesinde pratik bir rol oynamakla görevlendiril-di. Ayn› ay içinde, Maurice Pate tart›flmalara yolaçan bir giriflimle tüm dünyadaki UNICEF çal›-flanlar›na kuruluflun bundan sonraki yönelimle-riyle ilgili görüfllerini sordu; böylece, sahada çokfarkl› bir tablonun görüldü¤ü ortaya ç›kt›. Birönceki on y›l›n deneyimleri, saha çal›flanlar›na,çocuklar›n gereksinimlerinin ailelerinin ve top-luluklar›n›n gereksinimlerinden ayr› ele alman›nçok güç ve verimsiz oldu¤unu göstermiflti.

Böylece UNICEF, Yönetim Kurulu’nun daonay›yla, ‘Çocuklar›n Gereksinimleri’ alan›ndaç›¤›r aç›c› bir araflt›rma bafllatt›. Di¤er BMkurulufllar› ile 24 ayr› ülkeden gelen raporlarlabirlikte bu araflt›rma, en genifl anlam›yla dahasonraki geliflme ve yönelimlerle ilgili olarakgerek UNICEF’in gerekse BM’nin bak›fl aç›s›ndaönemli bir dönüm noktas›n› temsil ediyordu.

Geliflmekte olan ülkeler ellerinde altyap› olarakne varsa bunu gelifltirmeye çal›fl›yor, bir çokörnekte de ekonomik büyümenin nimetlerindendaha iyi yararlanabilmek için daha önce olma-yan altyap›lar›n› ilk kez oluflturuyorlard›. Buülkelerde yat›r›mlara tahsis edilebilecek kaynak-lar artt›¤›ndan, UNICEF’in çabalar› da bu yat›-r›mlardan makul bir bölümünün entegre veetkili bir yaklafl›mla çocuklar›n esenli¤ineayr›lmas›na yöneliyordu. ©

UN

ICEF

/HQ

95–0

980/

She

hzad

Noo

rani

UNICEF bunun ard›ndan çocuk sa¤l›¤›ndan da-ha bütüncül bir yaklafl›ma yöneldi. Bu yakla-fl›mda çocuklar›n sosyal refah› ve düflünsel geli-flimi de ön plana ç›k›yordu. Giderek yayg›nla-flan ülke temsilcileri a¤›, entegre hükümet prog-ramlar› çerçevesinde, çeflitli bakanl›klarla birlik-te çal›flarak bir ‘bütün’ olarak çocu¤un gereksi-nimlerine yöneliyordu. G›da, beslenme ve ana-çocuk sa¤l›¤› gibi gelenekselleflmifl çal›flmaalanlar›n›n yan› s›ra e¤itim, kad›n sorunlar›, suve sanitasyon gibi bafll›klar da gündeme gel-miflti. Ony›l›n sonuna gelindi¤inde, sa¤l›kl› birtoplumda çocuklar›n de¤iflimin özneleri olduk-lar› ve kalk›nma planlamas›n›n mutlaka çocuk-lar›n gereksinimlerini de dikkate almas› gerek-ti¤i yolundaki UNICEF tezleri kalk›nmaya iliflkintart›flmalarda meflru bir zemin kazan›yordu.

‘SESS‹Z FELAKET’1970’lere gelindi¤inde UNICEF art›k hem kalk›n-ma hem de insani yard›m kuruluflu olarak çal›fl-maktayd›. 1960’l› y›llar›n ekonomik geliflmele-riyle umut ba¤lanan yoksullu¤un giderilmesihedefi gerçekleflmemifl ve BM yeni bir ‘kalk›n-ma ony›l›’ ilan etmiflti. Maurice Pate’›n ard›l›,UNICEF’in ikinci Genel Direktörü HenryLabouisse, k›tl›k tehdidi alt›nda yaflayan yar›mmilyar çocu¤un ac›lar›n› ‘sessiz felaket’ olaraktan›mlam›flt›.

Sanayileflmifl ülkelerde olan› model alan mev-cut hizmet modelleri geliflmekte olan ülkeleriçin gerekli uyarlamalardan geçirilmemiflti. Bu-nu dikkate alan UNICEF geliflmekte olan ülke-lerdeki çocuklara iliflkin, bir topluluktan di¤erineuyarlanabilecek esneklikte bir ‘temel hizmetler’sistemi önerisinde bulundu. Bu sistemde gönül-lüler örne¤in bebeklerin tart›lmalar›, erken dö-nem ö¤renme ve tulumbayla su sa¤lama gibibirtak›m temel görevler konusunda e¤itilecekti.Sonuçta, belirli bir bölgedeki s›n›rl› say›da e¤itil-mifl profesyonel, gönüllüleri yönlendirmek üze-re serbest b›rak›lacak, hizmetler de asgari birmaliyetle yayg›nlaflt›r›labilecekti. 1978 y›l›nda,bütün yurttafllara ‘temel sa¤l›k hizmetleri’ sunul-mas›n› sa¤lamak üzere sa¤l›k hizmeti sistemle-rinde tüm dünyada gerçeklefltirilen yeniden

yap›land›rma bu sistemi içsellefltirdi. Amaç-lanan, s›radan her yurttafl›n sa¤l›k hizmet-lerinden yeterince yararlanabilmesiydi.

Ony›l sona ererken, sivil toplum kurulufl-lar›n baflta çocuklar olmak üzere güç

durumdaki kesimlerin gelece¤i konusundakikayg›lar›n›n giderek artmas› sonucunda

UNICEF’in öncü rolüyle ‘Uluslararas› ÇocukGünü’ ilan edildi. Örne¤in sokaklarda yaflayançocuklar, anas›z babas›z olanlar, mülteciler vee¤itimden yoksun kalanlar gibi daha önce yete-rince önem tan›nmayan bafll›klarda küreselduyarl›l›¤›n artmas› sonucunu veren bu etkin-li¤in baflar›s› üzerine, çocuklar ad›na daha ileriad›mlar atma zaman›n geldi¤i ortaya ç›kt›.

1970’li y›llarda UNICEFgeliflmekte olan ülkelerde k›tl›kla

karfl› karfl›ya kalan 500 milyonçocu¤un aç›lar›n› dile getirerek

durumu ’sessiz felaket’ olaraktan›mlad›.


ÇOCUK YAfiATMA DEVR‹M‹UNICEF 1980’li y›llarda üçüncü Genel DirektörüJames Grant’la girdi. Bu dönemin bafll›ca tema-s› fluydu: bebek ve çocuk ölüm h›zlar› gelenek-sel olarak kalk›nm›fll›¤›n göstergesi say›ld›¤›n-dan, yüksek bebek ve çocuk ölüm h›zlar›n›n dü-flürülmesi kalk›nmay› da olumlu etkileyecektir.

Tüm dünyada çocuk yaflatma hedefi do¤rultu-sunda düflük maliyetli tekniklerden oluflan birpaket haz›rland›. Bu paket, temel sa¤l›k hizmet-leri çerçevesinde dört ö¤eden oluflmaktayd›: bü-yümenin izlenmesi, a¤›zdan s›v› tedavisi, annesütüyle besleme ve afl›yla önlenebilir 6 hastal›¤akarfl› ba¤›fl›klama (verem, difteri, bo¤maca, teta-nos, çocuk felci ve k›zam›k). UNICEF, Grant’›nönderli¤inde ‘çocuk yaflatma devrimi’ için dahaönce görülmemifl boyutlarda ulusal, uluslarara-s›, kamusal ve özel destek sa¤lad› ve böylecesöz konusu devrimi küresel gündemin enbafl›na yerlefltirdi.

Evrensel ba¤›fl›klama k›sa sürede halk sa¤l›¤›hareketinin öncelikli bafll›¤› haline geldi ve ulu-sal ba¤›fl›klama günleri fleklini alan kampanya-lar UNICEF’in yan› s›ra WHO, Uluslararas›Rotary Kulüpleri, UNDP, Dünya Bankas› veRockefeller Vakf› gibi kurulufllar›n da kat›l›m›ylasürdürüldü. Baflar›l› denemeler daha önce çeflit-li ülkelerde gerçeklefltirilmiflti; ancak Türkiye’desistemin ifllerli¤i 1985 y›l›nda hedef grup olarakçocuklar›n %84’üne ulaflan kitlesel kampanyay-la kan›tlanm›fl oldu.

‘Çocuk yaflatma ve geliflimi’ devrimi, milyonlar-ca çocu¤un yaflam›n› kurtarma d›fl›nda, insan›merkez alan kalk›nma davas›na yeni bir solukkatt› ve çocuklar› de¤iflimin öncü kolukonumuna yerlefltirdi.

Ony›l›n sonunda UNICEF, çocuk yaflatma ve ge-liflimi ile çocuk haklar› aras›nda ortak bir amaçoldu¤unu saptayarak çocuklar›n korunmas›nayönelik bir hukuksal belgenin ortaya ç›kart›lmas›yönünde giderek güçlenen harekete omuz verdi.Gerçekten de UNICEF’in deste¤i Çocuk Haklar›-na Dair Sözleflme’nin (ÇHS) BM Genel Kurulun-ca kabul edilmesinde belirleyici rol oynad›.

ÇOCUK HAKLARI, KADIN HAKLARIÇHS 1990 y›l›n›n Eylül ay›nda kabul edilirken ye-ni ony›l uluslararas› toplulu¤un çocuklara dahada güçlü biçimde sahip ç›kaca¤›n›n iflaretleriniveriyordu. BM taraf›ndan ÇHS’yi tan›t›m yayg›n-laflt›rma gibi yeni bir görev de verilen UNICEFÇocuklar için Dünya Zirvesi’ne toplad›. Bu top-lant›da 159 ülke 2000 y›l›na kadar bebek ve ço-cuk ölümlerini afla¤›ya çekme, kötü beslenmeve okumaz yazmazl›¤› ortadan kald›rma, bu ara-da e¤itim, sa¤l›k, su ve sanitasyon gibi temelhizmetlere eriflimi art›rma taahhüdünde bulun-du. Zirve’nin hedefleri ile ÇHS aras›ndaki güçlüiliflkinin ortaya ç›kmas›yla birlikte Sözleflme’nin

© U

NIC

EF/HQ

91–0914/Roger LeM

oyne

Meral Talu, Sat›n Alma Bölümü:“UNICEF daha ilk günlerden bu

yana günümüz dünyas›ndaçocuklar için ne gerekliyse onu

vermeye çal›flan bir kuruluflolarak s›k› çal›flt› ve böyle

sürmesi için biz de elimizdengeleni yap›yoruz.”


yaflama geçirilmesi yönünde oluflan bas›nç hü-kümetleri de bu hedefler do¤rultusundaharekete geçirdi.

UNICEF aç›s›ndan ÇHS’nin savunulmas› ve yay-g›nlaflt›r›lmas› ‘çocuklar›n korunmas›’ anlam›nageliyordu. Böylece, ÇHS ile birlikte gündemegelen karmafl›k konular kuruluflun amaçlar›içinde eskisine göre daha merkezi bir yereoturdu. 1995’ten bafllayarak yeni biny›la geçiflsürecine yeni Genel Direktör Carol Bellamyyönetiminde yaflad›. Bu süreçte, ÇHS’de de yerald›¤› gibi, her çocu¤un sa¤l›k, e¤itim, eflitlik vekorunma haklar› ön planda tutuldu.

ÇOCUKLAR ‹Ç‹N B‹RLEfi‹NBu yüzy›l›n bafllar›ndaki iki önemli olayUNICEF’in çocuklara yönelik rotas›n› belirledi:2000 y›l› Eylül ay›nda gerçekleflen BM Biny›lZirvesi ve 2002 y›l›ndaki BM Çocuk ÖzelOturumu. Zirve, Biny›l Bildirgesi’nin VI bölümüdo¤rultusunda 2015 y›l› için sekiz hedef belirledi.Bunlar›n hepsi, flu veya bu flekilde çocuklaraodaklanmaktad›r. Biny›l Kalk›nma Hedefleri(BKH) ve ‘Çocuklar için Uygun bir Dünya’bafll›¤›n› tafl›yan Özel Oturum sonuç belgesi,dünya liderlerini 1990 Çocuklar için DünyaZirvesi gündemini tamamlamakla görevlendirdi.Belirtilmesi gereken önemli bir husus da, ÖzelOturumda çocuklar taraf›ndan oynanan aktif ro-lün, UNICEF’in sahiplendi¤i çocuk kat›l›m› ilkesiaç›s›ndan bir örnek teflkil etmesidir.

2000 y›l›nda, Birleflmifl Milletler K›z Çocuklar›nE¤itimi Giriflimi (UNGEI) çerçevesinde öncü ku-rulufl statüsü tan›nmas›yla birlikte e¤itimUNICEF’in gündeminde daha da büyük birönem kazand›. UNICEF BKH’den biri olan “dün-

yan›n her yerindeki k›z ve erkek çocuklar›nilkö¤retimi eksiksiz olarak tamamlamas›”hedefine ulaflmak için bir h›zland›rma stratejisibelirledi. Bu strateji k›z çocuklar›n›n e¤itimindesorun olan 25 ülke için ‘2005’e kadar 25’fleklinde tan›mland› ve UNICEF, k›z çocuklar›ne¤itimine yap›lan yat›r›m›n yaln›zca bütünçocuklar›n kaliteli e¤itim görme hakk›n›korumakla kalmay›p di¤er BKH’lerin degerçekleflmesi için zemin oluflturaca¤›n› ilerisürdü.

2015’E DO⁄RUUNICEF, hükümetler, STK’lar, özel sektör, donör-ler, çocuklar, aileleri ve topluluklar› ile birlikte ça-l›flmalar›n› sürdürmekte; BKH’lerin 2015 y›l›nakadar gerçekleflmesine, dolay›s›yla dünyan›n ço-cuklar için daha iyi bir yer haline getirilmesinekatk›da bulunacak programlar› ve giriflimleri des-teklemekte ve özendirmektedir. Ne var ki, bu u¤-raflta baflar› uluslararas› topluluk ve hükümetlertaraf›ndan yap›lan tercihlere ba¤l›d›r.

UNICEF Genel Direktörü Ann Veneman 2007 y›-l›nda UNICEF Yönetim Kuruluna hitaben yapt›¤›konuflmada: “Biny›l Kalk›nma Hedefleri veBiny›l Bildirgesi do¤rultusundaki çal›flmalar›-m›zda somut ve ölçülebilir sonuçlar alman›nönemini vurgulamaya devam edece¤iz.Çocuklar, bütün bu hedeflerin tam merkezindeyer almaktad›r” demifltir.

Kurulufl yedinci ony›l›na girerken ortam, gerekUNICEF gerekse ortaklar› aç›s›ndan çocuklariçin uygun bir dünya infla etme taahhüdününyenilenmesi ve bu hedefin gerçeklefltirilmesiaç›s›ndan her zaman oldu¤undan dahauygundur.

UNICEF aç›s›ndan kad›nlar›nyaln›zca anneler olarak de¤ilekonomideki kat›l›mc›lar,örgütleyiciler ve liderler olarak dakapsanmas› konusu 1990’l› y›llarlabirlikte insan merkezli kalk›nmakonular›n›n gündemine yerleflti.


© U

NIC

EF/S

W2K

0016

1/G

iaco

mo

Piro

zzi

Sema Hosta, ‹letiflim Bölümü: “Medya ile ‘haber’ yapman›n yan›s›ra stratejik ortakl›k gelifltirdi¤imiziçin çocuklar ad›na daha büyükkazan›mlar elde ettik”


1988 y›l›nda Türkiye’yi ziyaret edenUNICEF iyi niyet elçisi Audrey

Hepburn Türkiye için “UNICEF ileiflbirli¤i gelifltirmeye haz›r ülkelere

gösterilebilecek en iyi‘örgütlenme’ örne¤idir” demiflti.

56 y›l önceki mütevaz› bafllang›c›ndan bu yana Türkiye’de UNICEF, hükümet, çeflitli STK’lar, özelsektör, medya, donörler, çocuklar ve aileleri aras›ndaki ortakl›k giderek geliflmifl, kurulufluntarihinde çocuk refah› ve geliflimi alan›nda ulusal–uluslararas› iflbirli¤inin en uzun ömürlü vegüçlü örneklerinden biri haline gelmifltir.

‹MKANSIZI GERÇEKLEfiT‹RMEKMÜMKÜN OLANI YAPMAK …

Harika Dural, UNICEF ‹nsanKaynaklar› Bölümü: “Kimi zamanimkans›z gibi görüneni mümkün

k›lmak için her zaman s›k› birçal›flma içinde olduk”


Har

ika

Dur

al ta

raf›n

dan

tem

in e

dilm

ifltir

© U

NIC

EF T

urke

y 20

07

BAfiLANGIÇUNICEF ile Türkiye Hükümeti aras›ndaki ilktemel anlaflma 2 fiubat 1951 tarihindeimzalanm›fl, böylece UNICEF kuruluflundandört y›l sonra Türkiye’de ülke ofisini açm›flt›r.Yap›lan anlaflma uyar›nca UNICEF, tümdünyadaki tan›t›m kampanyalar›ndaTürkiye’den de söz edecek, çocuklar›n yarar›nasa¤l›k hizmetlerinin ve materyallerininda¤›t›m›nda Türkiye’ye yard›mc› olacakt›.

Ortakl›¤›n ilk y›llar›nda UNICEF’in Türkiye’dekirolü baflka ülkelerdekinin afla¤› yukar› ayn›s›yd›:okullara süt da¤›t›lmas› ve süt üretim ve temi-ninde sürdürülebilirli¤in sa¤lanmas›. 1960’laragelindi¤inde UNICEF ortaklar› ile bu kez verem,s›tma, trahom ve cüzam gibi hastal›klara karfl›kampanya yürütmüfl ve sa¤l›k hizmetleri refor-mu konusunda tavsiyelerde bulunmufltur.

1970’lerde e¤itimin ders saatlerinde bafllay›pgene ders saatleriyle sona ermedi¤i görüflüyayg›nl›k kazand› ve UNICEF de erkendönem çocuk e¤itiminin ötesindeTürkiye’de okuma f›rsat›n› kaç›rm›flergenler ve yetiflkinler için esnek e¤itimbiçimlerinin avantajlar›n› vurgulamayabafllad›. Böylece UNICEF Milli E¤itimBakanl›¤› (MEB) ile yetiflkinler okumayazma e¤itimi dahil olmak üzere yayg›n veaç›k e¤itim sistemleri gelifltirmeçal›flmalar›na bafllad›. Bugün buiflbirli¤i

henüz ilkokul e¤itimini tamamlamam›fl 10-14yafl grubundan çocuklara yönelik ‘telafi e¤itimi’müfredat›n›n haz›rlanmas› ile sürmektedir.

TÜRK‹YE KÜRESEL B‹R STANDART KOYUYORUNICEF 1980’lerin ortas›nda ‘çocuk yaflatma vegeliflme devrimini’ bafllatt›¤›nda Türkiye ilk kap-saml› afl›lama hamlesine ev sahipli¤i yapmay›kabul etti. O s›ralarda ba¤›fl›klanma oran› yüzde20 gibi düflük bir düzeydeydi; her y›l 29 binçocuk afl›yla önlenebilir hastal›klar yüzündenölmekteydi ve bebek ölüm h›z› da 1000 canl›do¤umda 95 gibi hayli yüksek bir düzeydeydi.Kampanyan›n bafllang›c›nda o zamanki UNICEFGenel Direktörü James Grant flöyle demiflti:“Bugün mümkün olan› yapmaya çal›flarak,yar›n imkans›z görüneni gerçeklefltirmek için birad›m daha atm›fl oluyoruz.”

Kampanya, 45 bin afl›lama noktas›n›, 12 binsa¤l›k ve 65 bin yard›mc› personelin

e¤itilmesini gerektiren büyük biriflti. 5 yafl›ndan küçük 5 milyonçocu¤un tek de¤ilgerekli 3 afl›y›da olmalar›n›sa¤lamak için

aileleri ikna et-mek üzere kamu-oyunda tan›nm›fl

kifliler ve ünlülerseferber oldular.


TÜRK‹YE UNICEF’‹N DE DESTE⁄‹ ‹LEÇOCUKLAR KONUSUNDA ‹LERLEMESA⁄LIYOR

1951–1960 UNICEF ile Türkiye 1951y›l›nda UNICEF’in ilk ülke ofisiniaçmas›n› sa¤layan Temel Anlaflma’y›imzalad›; Profesör Dr ‹hsan Do¤ramac›1958 y›l›nda UNICEF Türkiye MilliKomitesi’ni dernek statüsünde kurdu.

1961–1970 Düflük gelirli ailelere g›dayard›mlar› bafllat›ld›; sa¤l›k hizmetlerin-de reforma gidildi; ülkede ilk kez ana-çocuk sa¤l›¤› merkezleri kuruldu veverem, s›tma, cüzam ve trahoma karfl›ülke ölçe¤inde kampanyalar bafllat›ld›.

1971–1980 Beslenme e¤itimiyayg›nlaflt›r›ld›; yetiflkin e¤itimi,yayg›n e¤itim ve depremden zarargören okullar›n onar›mlar›yla ilgiliprogramlar haz›rland›.

1981–1990 Türkiye, 5 yafl›ndanküçük çocuklar›n %84’üne ula-flan kitlesel ba¤›fl›klama kam-panyas› ile tüm dünyadakiçocuk yaflatma ve geliflimdevriminin bafllat›c›s›oldu; bütün çocuklar›nrutin ba¤›fl›klanmas›yönünde talepoluflturuldu; ÇocuklaraYönelik PolitikalarUlusal Kongresi 1989y›l›nda yap›ld›.

1991–2000 Geniflletilmiflba¤›fl›klama program›bafllat›ld›, zorunlu ilk-ö¤retim 8 y›la ç›kar›l-d›.Türkiye, Marmarabölgesindekidepremlerdenetkilenen çocuklarayönelik çocuk dostuö¤renme ortamlar›girifliminin öncülü¤ünüyapt›.

2000+ Çocuk haklar›na iliflkinilgi ve kamuoyu duyarl›l›¤›artt›r›ld›; ilkö¤retimdetoplumsal cinsiyet aç›¤›n›nkapat›lmas› için k›z çocuklar›n e¤itimikampanyas› bafllat›ld›; Türkiye, AB veUNICEF’in de deste¤iyle çocuklarayönelik koruma ve adalet sistemiiyilefltirme çal›flmalar›n› bafllatt›.


Kampanya gerçekten bütün ülkeyi etkiledi vekampanyan›n bafllat›ld›¤› Eylül ay›n› izleyen ilkiki ay içinde ba¤›fl›klama oran› %84’e ulaflt›.

1988 y›l›nda Türkiye’yi ziyaret eden UNICEF iyiniyet elçisi Audrey Hepburn Türkiye için“UNICEF ile iflbirli¤i gelifltirmeye haz›r ülkeleregösterilebilecek en iyi ‘örgütlenme’ örne¤idir”demiflti.

“Ülkedeki bebek ölüm h›z›n›n çok yüksek oldu-¤unu TC Hükümeti’ne bildirdik. Böylece resmiyetkililer New York’a Kolombiya’da tamamlad›-¤›m›z bir program› incelemek üzere bir ekipgönderdiler. Türkiye’ye geri dönen ekip dört ay-l›k bir çal›flma sonucunda kapsaml› bir ba¤›fl›k-lama program› haz›rlad›. Cumhurbaflkan› veBaflbakan bu konuda televizyona ç›kt›; ö¤ret-menler kürsülerinde, imamlar ise camilerde bukonuyu ele ald›lar. Ordu bize elindeki tafl›tlar›,bal›kç›lar da afl› nakli için so¤utmal› araçlar›n›tahsis etti. Tarih belirlendikten sonra tüm ülke10 günde afl›land›. Bu hiç de fena de¤il.”

Baflka ülkeler de Türkiye’nin bu baflar›s›n› örnekalarak kendi kampanyalar›n› bafllatt›lar veTürkiye de afl›lar›n gereklili¤i konusunda halk›nduyarl›l›¤›n› gelifltirerek çocuklara yönelik sa¤l›khizmetleri sisteminde bir dönüflüm gerçeklefltir-mifl oldu. 1985 y›l›ndaki ba¤›fl›klama hamlesin-den sonra çocuk yaflatma alan›nda birçok bafla-r› kazan›ld›. Bunlar›n aras›nda 2002 y›l›ndaçocuk felcinin ortadan kald›r›lmas› ve Sa¤l›kBakanl›¤›’n›n 2003-2004 y›llar›nda çocuklar›n%97’sine ulaflan k›zam›k eliminasyon hamleside yer almaktad›r. Çocuk ölüm h›zlar›n›n afla¤›-ya çekilmesi aç›s›ndan bir sonraki ad›m ise, bü-tün çocuklar›n do¤umu izleyen ilk bir y›l içindeafl›lanmalar›n› sa¤layacak rutin bir sisteminyerlefltirilmesidir.

ÇOCUKLAR ‹Ç‹N ‹LER‹YE BAKMAK1989 tarihli UNICEF taraf›ndan desteklenen‘Çocuklara Yönelik Politikalar Ulusal Kongresi’Türkiye’nin ele almas› gereken öncelikli konu-lar› belirlemifltir. Bunlar›n aras›nda ana çocuksa¤l›¤›, aile içi iliflkiler, k›z çocuklar›n e¤itimi,çocuklara hukuksal koruma sa¤lanmas› veçocuk iflçili¤ine karfl› mücadele yer almaktad›r.

Politikalar› belirleyenlerden çocuk haklar›naduyarl› olmalar› istendi; özel sektör ve gönüllükurulufllar çocuklar›n esenli¤ini sa¤lamayayönelik çal›flmalara özendirildiler; çocuklar›nbar›nd›klar› kurumlar›n belirli standartlaroluflturmalar› ve çal›flan personeli e¤itmelerigerekiyordu; korunma gereksinimi olançocuklara kaliteli e¤itim, bak›m ve korumasa¤lanmal›yd›. Ayr›ca, medya çocuk haklar›nayönelik ihlaller konusunda kamuoyunubilgilendirmeli ve habercilerle yay›nc›lar›n butür konularda daha duyarl› olmalar›n›sa¤layacak kurallar belirlenmeliydi.

1970’li y›llarda UNICEF küçükçocuklarla zaman›nda okulagidememifl ergenler veyetiflkinler için yayg›n ö¤retiminavantajlar›n› savunmaya bafllad›.

ÇOCUK DOSTU ORTAMOn y›l›n sonuna gelindi¤inde, 1999 y›l›ndaMarmara bölgesinde meydana gelen depremfelaketi sonucunda 250 bini aflk›n çocuk ve aileevsiz ve temel hizmetlerden yoksun kald›¤›nda,Türkiye’nin kitlesel kaynak seferberli¤i kapasi-tesi de son s›n›rlar›na kadar test edilmifl oldu.

UNICEF, sa¤l›k ve beslenme yard›mlar›; su vesanitasyon, MEB ile iflbirli¤i halinde çocuklarayönelik e¤itim ve psikososyal destek projele-riyle acil yard›mlara katk›da bulundu.Psikososyal proje kapsam›nda Türkiye çocukkoruma ve e¤itim alan›nda önemli bir ilerle-menin önünü aç›yordu: çocuk dostu ortam.

Çocuk dostu ortam›n as›l amac›, okul faaliyetleri-ne ilk f›rsatta bafllanmas› ve böylece çocuklariçin ‘normal’ bir ortam yarat›lmas›yd›. Bu çer-çevede çocuklar›n Psikososyal Okul Projesiyard›m›yla yaflanan felaketin ard›ndan gelenkay›p, güvensizlik, evsiz kalma ve di¤er travmatikdurumlarla bafl etmeleri sa¤land›.

MEB/UNICEF Psikososyal Okul Projesi’ndenedinilen dersler, Türkiye’nin depreme haz›rl›kprogram›na katk›da bulunman›n ötesinde,UNICEF’i dünyan›n baflka bölgelerindekiafetler sonras›nda da psikososyal destekvermek konusunda katk› sa¤lam›flt›r.

ÇOCUK HAKLARIBu ony›l›n bafllar›nda Çocuklar için KüreselHareket’in ‘Çocuklar için “Evet” Deyin’ kampan-yas› çocuklarla ilgili konularda bilinç ve duyarl›l›kyaratmay›, gerek kamuoyunu gerekse politikalar›

belirleyenleri 2002 BM Çocuk Özel Oturumu’nahaz›rlamay› amaçl›yordu. UNICEF Türkiye’dekampanyay› tan›tm›fl, ÇHS’nin Türkiye’de tan›n-mas›n› ve uygulanmas›n›n izlenmesini sa¤laya-cak il Çocuk Haklar› Komiteleri a¤›n›n oluflturul-mas›nda Sosyal Hizmetler ve Çocuk EsirgemeKurumu’na (SHÇEK) yard›mc› olmufltur.

Kampanya, Türkiye’nin toplum seferberli¤i ger-çeklefltirme kapasitesinin bir baflka mükemmelörne¤ini ortaya koymufltur. Gerçekten de, ba-kanl›klar, YÖK, gönüllüler, milli basketbol tak›-m›, gençlik gruplar›, okul çocuklar› ve emniyetmensuplar› imza toplama iflinde görev alm›fllar,çocuklar için öncelikli ad›mlar›n tan›t›m›n›üstlenmifllerdir.

Kampanya sonunda, Türkiye’den erkek, kad›nve çocuk imza verenlerin say›s› 16 milyon gibiinan›lmaz bir say›ya ulaflm›flt›. Baflka bir deyifl-le, ülkedeki her dört kifliden biri imza vermifltive nüfusla orant›land›¤›nda Türkiye tümdünyada en çok imza veren ülkekonumundayd›. Bu da Özel Oturumun hemenöncesinde Nelson Mandela’ya sunulan toplamimzalar›n %17’si demekti. Mutlak say› olarakbak›ld›¤›nda ise Türkiye 20 milyon imza top-layan Çin’in ard›ndan ikinci s›rada yer al›yordu.

ÇHS’de de vurguland›¤› gibi, çocuklar, kendileri-ni etkileyecek konularda karar verme durumun-da olan kiflilerle görüfllerini paylaflabilmeli ve bukonularda anlayabilecekleri biçimde bilgilendiril-melidir. SHÇEK, 2000 y›l›ndan bu yanaUNICEF’in de deste¤iyle Ulusal Çocuk Forumlar›düzenleyerek bu ilkeyi yaflama geçirmeye çal›fl-

‹lkö¤retimde toplumsal cinsiyetaç›¤›n› kapatmaya yönelik Haydi

K›zlar Okula! kampanyas›Türkiye’nin önemli bir toplumsal

seferberlik örne¤idir


Fatma Özdemir–Uluç, E¤itim Bölümü:

“UNICEF olarak gücümüz, çocuk-lara ve ailelerine yönelik gerçekçi

ve gerçekleflebilir programlardabaflka ortaklarla birlikte çal›flabil-

memizden kaynaklanmaktad›r.”



maktad›r. ‹llerden gelen çocuk delegeleri her y›lÇHS’nin BM taraf›ndan kabul edildi¤i günAnkara’da bir araya gelerek çocuk haklar›yla ilgilikonular› tart›flmaktad›r. 2000 y›l›nda gerçekleflti-rilen ilk forum ‘Çocuklar için ”Evet” Deyin’ kam-panyas›n›n tan›t›lmas› ve baflar›s›nda hayliifllevsel olmufltur.

Çocuk kat›l›m›, gerek UNICEF aç›s›ndan gerekseonun Türkiye’deki ortaklar› aç›s›ndan planlamave programlama çal›flmalar›n›n giderek önemkazanan bir yönü olmufltur. Örne¤in okullardafliddete karfl› mücadele, çocuk adalet sistemininiyilefltirilmesi ve ergenlere yönelik yaflam bece-rileri e¤itimi gibi son dönemin önemli giriflimle-ri, çocuklar›n görüfl ve düflünceleri de al›narakbafllat›lm›fl ve yürütülmektedir. 2006 y›l›ndagerçekleflen 7. Çocuk Forumu’nda delegelerçocuk haklar›n› tüm Türkiye’de yayg›nlaflt›rmaküzere kapsaml› bir kampanya bafllatm›fllard›r.

HAYD‹ KIZLAR OKULA!1970’lerden bu yana, yayg›n e¤itim alan›nda ör-ne¤in aç›k ö¤retim ve okuma yazma kurslar› gi-bi UNICEF destekli giriflimler, temel e¤itim f›rsa-t›n› kaç›rm›fl kad›nlara okuma yazma ö¤reterekve e¤itim vererek k›z çocuklar›n e¤itimi alan›ndabelirli bir mesafe al›nmas›n› sa¤lam›flt›. Dahayak›n zamanlarda ise ilkö¤retime evrensel eri-flim, toplumsal cinsiyet eflitli¤i ve kad›n›n güç-lendirilmesi, Biny›l Kalk›nma Hedefleri’nin (BKH)2015 y›l›na kadar gerçeklefltirilmesi yolundaönemli kilometre tafllar› olarak görülmektedir.K›z çocuklar›n e¤itimi yukar›daki üç konununher biriyle yak›ndan iliflkili oldu¤undan, UNICEFTürkiye’de ilkö¤retimdeki cinsiyet aç›¤›n›n kapa-t›lmas› do¤rultusunda ad›mlar at›lmas› gerekti-¤ini savunmufltur.

2003 y›l›nda MEB UNICEF’in de deste¤iyle k›zçocuklar›n ilkö¤retime kaydedilip okula devametmelerini sa¤lamak üzere Haydi K›zlar Okula!kampanyas›n› bafllatm›flt›r. Kampanya çerçeve-sinde öngörülen çal›flmalar aras›nda, illerdekiresmi yetkililer, toplum önderleri ve ana–baba-lar aras›nda k›z çocuklar›n e¤itiminin tafl›d›¤›öneme iliflkin duyarl›l›¤›n gelifltirilmesi; kap› ka-p› dolafl›larak kimi yerleflik tutumlar›n de¤ifltiril-mesi; medya deste¤inin al›narak konunun yerelve ulusal ölçeklerde ifllenmesi; ek derslikler içinfon sa¤lanmas› ve k›z çocuklar›n› okula gönder-meleri için yoksul ailelere hükümet kanal› ileyap›lan nakit yard›mlar yer almaktad›r.

Kampanya, Türkiye’nin kamusal ve özel desteksa¤lama seferberli¤i alan›nda yeni bir baflar›s›oldu¤unu k›sa sürede ortaya koydu. Haydi K›zlarOkula! kampanyas› daha sonraki üç y›l içindekademeli olarak Türkiye’deki 81 ilin tamam›n›kapsar duruma gelirken, ilkö¤retimindeki cinsi-yet aç›¤› %15 oran›nda kapand›. Kampanya ha-len MEB çocuk dostu okul girifliminin ülke ölçe-¤indeki yayg›nl›¤› kapsam›nda sürmektedir.

GELECEKTürkiye’nin AB’ye haz›rl›k sürecinde yaflad›¤› si-yasal, ekonomik, toplumsal ve kurumsal de¤i-flimlerle birlikte gelen olumlu ortam, çocuk yok-sullu¤una özgü toplumsal eflitsizliklerin azalt›l-mas› bak›m›ndan ideal bir f›rsat sunmaktad›r.Avrupa ve Amerika’n›n çok daha varl›kl› ülkeleridahil baflka birçok ülkede oldu¤u gibi Türkiye’dede bu alanda belirli mesafeler al›nm›flt›r:Türkstat’›n en son yoksulluk araflt›rmas›na göre2005 y›l›nda Türkiye’de 15 yafl›ndan küçükçocuklar›n %28’den biraz daha az bir bölümüyoksulluk içinde yaflamaktayd›.

Düflük gelirli aileleri gözeten daha çok mali poli-tikalar›n devreye sokulmas› d›fl›nda, UNICEFTürkiye’de yoksulluk riski alt›ndaki çocuklar› etki-leyen toplumsal, kültürel, siyasal ve çevresel et-menleri göz önünde bulunduran çok daha kap-saml› bir stratejiden yanad›r. 25 yaflam kalitesigöstergesi (25 YKG) esas›na dayal› yeni bir veritoplama sistemi 2008 y›l›na kadar 81 ilin hepsin-de devreye girmifl olacakt›r. 25 YKG’nin, çocukve kad›n haklar›n›n yaflama geçirilmesinin dahaiyi izlenmesi, çocuklara iliflkin sosyal politikalaragirdi sa¤lamas› ve çocuklar› yoksulluktan koru-yacak sistematik bir yap›n›n oluflturulmas› bak›-m›ndan önemli katk›lar sa¤lamas›beklenmektedir.

Çocuk koruma, e¤itim ve erken dönem çocukgeliflimine odaklanan UNICEF ile Hükümet ara-s›ndaki yeni Ülke Program› Eylem Plan› (ÜPEP),insani geliflme göstergelerinin düflük kald›¤›alanlar›, genel olarak düflük gelir düzeyindekiaileleri hedefleyecektir. ÜPEP, ilkö¤retimdecinsiyet aç›¤›n›n kapat›lmas›n› ve okul terk-lerinin azalt›lmas›n›; kurumsal bak›mda asgaristandartlar›n oluflturulup güçlendirilmesini;kurumlar›n ve kiflilerin çocuk haklar›na yönelikihlallerden sorumlu tutulmas›n›; çocuklar içinkoruyucu ortamlar sa¤lanmas›n› ve çocuklar›ndaha iyi korunup geliflmesini sa¤layacakpolitikalar›n, yasal düzenlemelerin ve izlemesistemlerinin benimsenmesini öngörmektedir.

Haklar› temel alan giriflimlerin kaynaflt›r›lmas›ve kad›nlarla çocuklar›n durumunu izleyen, sa¤-l›kl› ve ayr›flt›r›lm›fl veriler yaln›zca eflitsizlikleriazalt›p nüfusun bu büyük kesiminin refah›n›gelifltirmekle kalmayacak, ayn› zamandaTürkiye’nin uzun erimli kalk›nma hedeflerine dekatk›da bulunacakt›r. Yeni ÜPEP, Türkiye’ninÇHS ve CEDAW’a, kat›l›m sürecine iliflkin olarakAvrupa Komisyonu’nun yapt›¤› tavsiyelereuyum sa¤lamas›na ve ülkenin BKH’nin yan› s›raBiny›l Bildirgesi’nin VI Bölümünde yer alanhedeflere 2015 y›l›na kadar ulaflmas›na katk›dabulunacakt›r.

UNICEF 2017 y›l›nda 70. ony›l›n› kutlarkenTürkiye’nin de çocuklara uygun bir dünyadaörnek ülke olmas› umulmaktad›r.

Mine Sungun, EÇG Bölümü: “Nezaman ki do¤umu izleyen ilk sekizy›l içinde çocuklar›n gereksinimiolan temel hizmetleri tamsa¤layabilir duruma geliriz, o zaman UNICEF olarakTürkiye’deki iflimizi baflar›ylagerçeklefltirdi¤imizi söyleyebiliriz”

Anna Kroon, Çocuk KorumaBölümü: “Çocuklar›n istismar,sömürü ve ayr›mc›l›¤a karfl›korunmalar›, evrensel yaflam,geliflme ve kat›l›m haklar›n›güvence alt›na alman›n önemli bir parças›d›r”



1991 y›l›ndan bu yana sa¤l›k alan›nda görev yapan Sumru Kutlu, UNICEF’in Türkiye’de en uzunsüre hizmet veren görevlilerinden biridir. Kutlu, babas›n›n ordu mensubu, annesinin iseö¤retmen olmas› nedeniyle Türkiye’nin birçok yerinde bulundu ve gene ayn› nedenle iki k›zkardefli ile birlikte Türkiye’nin en zorlu yörelerinde büyüdü.

‹zmir’de üniversitede ‹flletme ve Sosyal Bilimler e¤itimi gören Sumru Kutlu daha sonra ABD’yegiderek bu ülkede 8 y›l süre ile Texas’ta yaflad› ve Austin Üniversitesi’nde ‘Çocuklar için ÖzelE¤itim’ konusunda verilen derslere kat›ld›. Çocuklar› da ABD’de dünyaya gelen Kutlu 1988 y›l›sonunda Türkiye’ye döndü ve Güneydo¤u Anadolu Projesi’nde (GAP) çal›flmaya bafllad›.Buradaki görevi Kutlu’ya k›rsal kesimdeki sorunlar› yak›ndan tan›ma olana¤› sa¤lad›.

“GAP projesinde çal›flmak, sars›c› bir gerçe¤igörmemi sa¤lad›: Türkiye’de daha yap›lacakçok fley oldu¤unu bu vesileyle ö¤rendim. Böl-gede birçok köye ulaflmak çok güçtü; bu köyler-de ne okul, ne sa¤l›k oca¤› hatta nede flebekesuyu vard›. ‹nsanlar geleneklere göre yaflamak-tayd›lar ve yüzy›llard›r sahiplenilen bu gelenek-ler de insanlara her durumda yard›mc›olmuyordu.

“Çocuk ölümleri yaflam›n öylesine do¤al say›-lan bir parças› haline gelmiflti ki, komflular›mbu olguyu nadiren sorgulayabiliyorlard›. ‹shalçok yayg›nken, ço¤u kifli bunun en iyi tedaviyolunun çocu¤a s›v› hiçbir fley vermemekoldu¤u inanc›ndayd›. Oysa, küçük çocuk s›v›kayb›ndan ölebilece¤inden bu kesinlikle yanl›flbir uygulamayd›. Art›k yan›mda derece veaspirinle dolafl›yordum; çünkü bir eve girdi¤i-nizde en basit bak›mdan bile yoksun oldu¤uiçin hastalanan bir çocuk bulabilirdiniz.

“Birkaç y›l bu deneyimi yaflad›ktan sonra 1991y›l›nda UNICEF’te çal›flmaya karar verdim.Çocuklar yaflam›mda öylesine merkezi bir yereoturmufltu ki, günlük çal›flmalar›mda tan›koldu¤um durumlar›n iyilefltirilmesinde benimde katk›m olsun istiyordum.

“Baflvurum olumlu karfl›land› ve birkaç ayiçinde yeni iflime bafllamam› sa¤layacak

düzenlemeler yap›ld›. Ancak, tam GAP’tanayr›l›rken, Türkiye hayli ciddi bir ola¤anüs-tü durumla karfl›laflt›. 1991 y›l›nda Körfez

Savafl› s›ras›nda Irak’tan yar›m milyonkad›n, erkek ve çocuk yanlar›na ya-

taklar›n›, biraz g›da maddesini vegerekli birkaç eflyay› alarak

Türkiye s›n›r›na y›¤›lm›flt›.Böylesine s›k›nt›l› ve

güç bir durumdaher saniyeninçocuklar içinbüyük önemivard›. Bölgeyeen yak›n kifli

SESS‹ZL‹⁄‹ BOZMAK

UNICEF’te çal›flmaya bafllamaüzerine: “Bu deneyim, bana, as›l

yapmak istedi¤im iflin böyle bir ifloldu¤unu da gösterdi!”

durumunda oldu¤umdan UNICEF bendenDiyarbak›r’da Kopenhag’dan ulaflan acil yard›mmalzemelerini yerine ulaflt›rma iflini üstlenmemiistedi. Deyimin gerçek karfl›l›¤›yla yan›ma çanta-m› al›p Diyarbak›r’a gittim.

“Orada dört ay kald›m — yaln›zca Diyarbak›r’dade¤il, Hakkari, Uludere ve fiemdinli’de. K›flgelip çatm›flt› ve yard›ma gereksinimi olan çoksay›da insan vard›. Evime ara s›ra gitti¤imdeçocuklar›m ‘Anne, ifline dön, oradaki çocuklar›nsana bizden daha çok gereksinimi var’ diyordu.

“‹flte, UNICEF’teki ilk görevim, bu anlamda biracil durum s›ras›ndayd›. Bu deneyim, bana, as›lyapmak istedi¤im iflin böyle bir ifl oldu¤unu dagösterdi!

“‹lk on y›l k›r/kent aras›ndaki farkl›l›klar›nazalt›lmas› ile ilgili konularda görev yapt›m.Yerinden ve yerel yöneticelere biraz çaba göste-rerek ve fazla bütçe de gerekmeden, yerel dü-zeydeki insanlar›n katk›lar›n›n da sa¤lanmas›ylak›rsal kesimde önemli de¤ifliklikler sa¤layabile-ceklerini göstermeye çal›flt›k. Harran’daki birkaçköyü ziyaret etmem Hükümetin karfl› karfl›yaoldu¤u sorunlar›n ne ölçekte oldu¤unu kavra-mama yard›mc› oldu. Örne¤in babalara kaççocuklar› oldu¤u soruldu¤unda k›z çocuklar›n›saym›yorlard›. Bunu ö¤renmek için özellikle ‘kaçk›z çocu¤unuz var’ diye sormak gerekiyordu. Birköyde 36 çocu¤u olan bir babayla karfl›laflt›m vekendisine çocuklar›n›n adlar›n› bilip bilmedi¤inisordum. Bana ‘anneleri bilir’ yan›t›n› verdi.

“Sa¤l›k, e¤itim ve çocuk haklar› gibi konulardane yapmaya çal›fl›rsak çal›flal›m toplumsal cinsi-yet eflitli¤i ana mesele olarak ortaya ç›k›yor. Nevar ki bunun önemi henüz yeni yeni görülüyor.

“‹nsanlar, k›z çocuklar› okula gitti¤inde dahageç evlenece¤ini, kendisinin de ailesinin dedaha sa¤l›kl› olaca¤›n› bir türlü göremiyorlard›.

“Birço¤u için durum hala böyle: kad›nlar evler-de geri planda ifllerini yap›yorlar, bu arada




hamile kal›yorlar, ama gene de herkesten dahafazla çal›fl›yorlar — iflte, de¤ifltirmeye çal›flt›¤›-m›z bafll›ca fleylerden biri de bu.

“Baflka türlü bu kad›nlar›n çocuklar› nas›l sa¤l›k-l› olabilir? Bir kad›n hiç okula gitmemiflse, enbaflta kendisine nas›l bakaca¤›n› ö¤renmemiflsekendi çocuklar›n› nas›l sa¤l›kl› büyütebilir?Çocuklar›na sa¤l›kl› ve daha iyi bir ortam› nas›lhaz›rlayabilir? ‹flin asl›na bak›l›rsa, herkesin iyili-¤i için k›z çocuklar›n e¤itim görmeleri gerekti¤ikonusunda kad›nlar› ikna etmek görece dahakolay; ancak, erkeklerin bu konudaki ‘sessizdirencini’ k›rmak zor görünüyor.

“Komflular ve dostlar üç güzel k›z çocu¤a sahipolduklar› için ana babam›za iltifatta bulundukla-r›nda onlar da bize flunu derlerdi: ‘‹yi yurttafllar,anneler ve bireyler olarak iyi e¤itim görüp ya-flamlar›n›za bir anlam verebilirseniz hem bizsizinle hem de siz kendinizle gurur duyacak-s›n›z; as›l gurur duyulmas› gereken, bunlard›r;fiziksel güzellik de¤il.’ ‹ki cinsiyet aras›ndaki bufarkl›l›¤› gözlerimle görmek benim için gerçek-ten flafl›rt›c›yd›; UNICEF’le Hükümetin bu duru-mu de¤ifltirmek için verdikleri u¤rafl›y› da busayede daha iyi takdir edebildim.

“2000 y›l›nda ana-çocuk sa¤l›¤› alan›nda çal›fl-maya bafllad›¤›mda art›k baz› fleylerin de¤iflme-ye bafllad›¤›n› görebiliyordum. Örne¤in 2003 y›l›TNSA’s› bebek ölüm h›z›nda bizim öncedenbekledi¤imizden daha fazla bir düflüfl oldu¤unugösteriyordu. Demek ki, yerel düzeyde yap›lanprojeler gerçekten ifle yar›yordu. TNSA, ayr›ca,annenin e¤itim düzeyinin yüksekli¤i ile çocukölüm h›zlar›n›n düflüklü¤ü aras›ndaki ba¤lant›y›da net biçimde ortaya koyuyordu. Sonuçta, bubulgular›n da katk›s›yla, art›k anne sa¤l›¤›üzerinde daha fazla duruluyor.

“Kalk›nma orta¤› olarak gücümüzün büyük bö-lümü de buradan geliyor: birlikte elde etti¤imizbaflar›lar sayesinde hükümetin bize güvenmesi.Onlarda elde edilen sonuçlara bakt›klar›ndayapt›¤›m›z her iflin merkezinde çocuklar›noldu¤unu görüyorlar çocuklar›n esenli¤i iseyüre¤imizin en derin yerinde. Biliyorlar ki,onlar› desteklemek için buraday›z ve her fleyTürkiye’nin gelece¤i için.

“Birkaç hafta önce, Bebek Dostu HastaneGiriflimi çal›flmalar› çerçevesinde fianl›urfa’dabir do¤umevini ziyaret ediyordum. Orada, 22yafl›nda bir anne yedinci çocu¤unu yitirmifl ol-man›n üzüntüsünü benimle paylaflt›. Kad›n okadar güçsüz ve zay›ft› ki durumuna çok üzül-düm. Ona dedim ki ‘bak, alt› çocuk sahibi olmakiçin daha çok gençsin; bir kere böyle bir durumsenin için hiç de iyi de¤il ve kendini y›prat›yor-sun, hastalan›rsan onlara kim bakacak?’

“E¤itimi olmayan bu genç kad›n bu kadar genç

bir yaflta bu kadar çocuk sahibi olman›n, kendi-ne yeterince bakamaman›n kendisinin yan› s›raçocuklar›n›n sa¤l›¤›n› da tehlikeye ataca¤›n›n bi-lincinde de¤ildi. UNICEF görevlileri olarakinsanlarla aile planlamas› konusunu derinleme-sine konuflmuyoruz; ancak, e¤itim, iyi beslenmeve daha geç evlenme gibi, kad›nlar› güç duru-ma düflmekten kurtaracak önemli bafll›klardansöz ediyoruz. Kimse bu duruma gelmemeli.

“Bugünlerde ise Erken Çocukluk Dönemi E¤iti-mi ile ilgili çal›fl›yorum. Bu bafll›¤a, çocuklar›n›nduygusal, fiziksel ve biliflsel geliflimine gerekliözeni göstermelerinde ana babalara yard›mc›olmak üzere gelifltirilmifl bir çocu¤un geliflimiiçin aile e¤itim program› da yer al›yor. Programayr›ca ana babalar› daha az say›da, daha sa¤l›k-l›, daha mutlu, onlara bakarken kendilerine deözen gösterebilecekleri say›da çocuk yapmayaözendiriyor.

“Umuyorum ki insanlar 10–20 y›l içinde çocukyetifltirme konusundaki sorumluluklar›n›n dahafazla bilincinde olacaklar. Bu tutum de¤iflikli¤iningerçekleflece¤inden her zaman umutlu oldumve bana flevk veren de bu. Saha çal›flmalar› s›ra-s›nda yapacak o kadar çok iflimiz oluyor ki, kimidurumlarda oturup bir fley yiyecek, dinlenecek,hatta su içecek zaman bile bulam›yoruz. Genede, olumlu yönde en küçük bir de¤iflikli¤e tan›koldu¤um gün huzur içinde uyuyabiliyorum.

“‹fl arkadafllar›ma her zaman saha çal›flmas›nabelirli bir zaman ay›rmalar›n› tavsiye ediyorum.Çünkü, as›l motivasyonun geldi¤i yer oras›:insanlar›n yaflam›nda iyiye do¤ru de¤ifliklikleroldu¤unu görmek …”

“Ana–babalar olarak bir çocu¤ubüyütmek için yap›lmas› gerekenherfleye haz›r olmal›y›z ve bu daasl›nda çok ciddi bir ifltir”

“Herkesin iyili¤i için k›z çocuk-lar›n e¤itim görmeleri gerekti¤ikonusunda kad›nlar› ikna etmekgörece daha kolay; ancak,erkeklerin bu konudaki ‘sessizdirencini’ k›rmak zor görünüyor”

“UNICEF hakk›nda daha ilk kuruldu¤u günlerdebilgim vard›; ‘Yaln›zca Sütle Olmaz’ bafll›kl›radyo program›n› da böyle haz›rlad›m. Buradaileri sürülen fikir, UNICEF’in tüm dünyadakiçocuklar için baflka birçok olumlu ifl yapmas›gereklili¤iydi ve nitekim ifller de böyle geliflti.”

Aradan 40 y›l› aflk›n bir süre geçtikten sonraProfesör Halman’›n zaman›nda söyledikleri,çocuk ölümlerinin sürüp gitti¤i koflullardagerçeklefltirilen baflar›l› ‘Yoksullu¤u TariheGömelim’ kampanyas›nda yans›ma buldu:“Her üç saniyede bir, afl›r› yoksulluk yüzündenyok yere bir çocuk ölüyor …” Bununla birlikteHalman aradan geçen zaman içinde çocuklar›ndurumunun iyileflti¤ine ve zamanla daha daiyileflece¤ine olan inanc›n› koruyor:

“UNICEF’in görev alanlar›n›n ve ifllevlerinin ge-nifllemesi bugün ortaya hayli olumlu bir tabloç›karm›flt›r. Kan›mca kurulufl geçmiflte oldu¤ugibi bugün de çocuklar için çok önemli ifller yap-maktad›r; belki bir bak›ma sonuçlar eskisi kadarçarp›c› olmasa bile durum böyledir. Örne¤inçocuk haklar› gibi alanlardaki yeni görev vegeliflmeleri de memnuniyetle karfl›l›yorum.

“Türkiye’ye bakt›¤›m›zda ise, çocuklarla ilgili enciddi ve acil sorunlara iliflkin ulusal bilincin, bun-dan da önemlisi ulusal vicdan›n çok daha gelifl-kin oldu¤unu görüyoruz. Bunun sa¤lanmas›kolay olmam›flt›r, ama sonunda sa¤lanm›flt›r.

“Örne¤in, bebek ölüm h›z› daha önce bin canl›do¤umda 70 gibi yüksek bir düzeydeyken

bugün 26’ya inmifltir.

“Dolay›s›yla, özellikle buülkede, çocuklar›n yak›n veuzak dönemdeki gelece¤ikonusunda çok iyimserim.UNICEF’in Türkiye’deki

çal›flmalar›n›n da ge-

Profesör Halman, UNICEFTürkiye Milli Komitesi

Koordinatörü Alanor Olal› ilebirlikte: “UNICEF’in baflar›s›nda

anahtar, insanlard›r: kurulufl içinçal›flan insanlar ve bizi

destekleyen genel kamuoyu.”


“Bir saniye ne kadar uzundur? Bir saniye: parmaklar›n›z› fl›klatman›z veya kalp at›fl›n›z kadar birsüre. Ama bu k›sa süre bile üç çocu¤un birden do¤mas› için yeterlidir. Gerçekten de, tüm dünyadaher saniyede üç çocuk dünyaya gelmektedir. Bu da her saatte 10 binden, her y›l için 100 milyondanfazla do¤um demektir. Bu, her y›l, yiyece¤e ve bak›ma, hastal›k ve tehlikelerden korunmaya, e¤iti-me ve yaflama haz›rlanmaya ihtiyac› olan yüz milyon yeni bebe¤in dünyaya gelmesi demektir.”

Parmak fl›klatma sesi eflli¤inde dile getirilen bu gözlem, ayn› zamanda Profesör Talat Halman’›nUNICEF yay›n› aç›fl gözlemi oluyordu. ‘Yaln›zca Sütle Olmaz’ ad›n› tafl›yan bu program 1963 y›l›n-da Birleflmifl Milletler Radyosu’nda yay›nlanm›flt›. O s›ralarda Profesör Halman UNICEF’in çocukla-ra yard›m amaçl› daha uzun erimli planlar› ve bu planlar›n geniflleyen kapsam› üzerine yazmaktay-d›. TC Hükümeti ilk Kültür Bakan›, Ankara Bilkent Üniversitesi ‹nsani Bilimler ve Edebiyat FakültesiDekan› ve UNICEF Türkiye Milli Komitesi Baflkan› Profesör Halman UNICEF’in ilk y›llar›n›an›ms›yor ve tüm dünyada gerek kurulufl gerekse çocuklar için daha parlak bir gelecek umuyor.

YALNIZCASÜTLEOLMAZ

niflleyece¤ini umuyoruz. Çünkü, kimi alanlardahenüz s›n›rl›l›klar›m›z var ve UNICEF’in öncelikliprogramlar›n›n kapsad›¤› kimi alanlardaTürkiye’deki çocuklar birtak›m sorunlaryaflamakta.

“E¤er benden çok say›da çocu¤un durumunuiyilefltirecek tek bir bileflen seçmem istenseydibuna yan›t veremezdim; çünkü çocuklar içinkimi fleyleri de¤il her fleyi istiyoruz. Çocuklar›nmutlu ve her yönden geliflmifl yetiflkinlerolabilmeleri için gerekli bütün imkanlar›kendilerine tan›yacak, sa¤l›k, e¤itim ve psiko-sosyal destek gibi alanlar› kapsayacak entegrebir programa gerek var. Bütün bileflenler birarada olmal›d›r; bunlar ayr›lamaz. Örne¤inyoksulluk elbette bir sorundur, ama bulafl›c›hastal›klar da bir baflka önemli sorundur.Çocuklar› tehdit eden birçok olumsuzlu¤a karfl›mücadele etmek zorunday›z. Keflke mümkünolsayd›, ama hiçbir etken di¤erlerinden yal›t›k,tek bafl›na ele al›namaz.

“Gerek tüm dünyada gerekse Türkiye’deUNICEF’in gelece¤ine olan inanc›m tam. MilliKomite olarak kuruluflu hem içerde hem de d›-flar›da desteklemek görevimizdir ve Türkiye’nintsunami felaketinden sonra yapt›¤› yard›mlaruluslararas› dayan›flman›n mükemmel bir örne-¤ini oluflturmufltur. Kamu kesiminden kurumlarellerinden geleni yapm›fl, fabrikalardaki iflçileryard›m toplam›fl, küçük ö¤renciler de onlarakat›lm›flt›r; kendi sorunlar› olan bir ülkenininsanlar›n›n bu yard›mseverli¤ine tan›k olmakgerçekten yüreklendiricidir.

“UNICEF’in baflar›s›nda anahtar, insanlard›r:kurulufl için çal›flan insanlar ve bizi destekleyengenel kamuoyu. UNICEF’in çok da uzakolmayan bir gelecekte yoksullu¤un ve bununçocuklar üzerindeki olumsuz etkilerininhafifletilmesi çabalar›nda baflar› kazanmas›n›sa¤layacak olan da iflte bu gerçektir.”


ULUSAL DONÖRLER

Profesör Dr ‹hsan Do¤ramac›

Gülten Day›o¤lu;

Algida

Amway Türkiye

Coca-Cola Türkiye

Frito–Lay

‹brahim Etem Ulagay Afi

Merkez ATV TelevizyonProdüksiyon

NTV TelevizyonProdüksiyon

Procter & Gamble

Roche

Türk Radyo ve Televizyon Kurumu

Turkuaz

Vakko

Vichy Laboratuvarlar›

ONLARIN DAYARDIMIYLAGeçen 60 y›l› ba¤›flç›lar›m›z›n ve ortaklarlar›m›z›n cömert katk›lar›n› anmadan kutlayamay›z.UNICEF hangi ifli yaparsa yaps›n baflar›ya ulaflmak için hükümetlerin, sivil toplumkurulufllar›n›n, özel sektör kurulufllar›n›n ve medyan›n deste¤ine ihtiyaç duyar. Bu aradayapt›¤›m›z her türlü planlama ve aktiviteye kat›l›mlar› ile UNICEF’in baflar›s›nda kilit roloynayan tüm ailelere ve özellikle çocuklara teflekkür borçluyuz.

Afla¤›da belirtilen ba¤›flç› ülkelerin, kurulufllar›n ve kiflilerin deste¤inin sürekli olmas›n›umuyoruz. Bu ülke, kifli ve kurulufllar›n yard›mlar› olmasayd›, Türkiye’nin çocuk sa¤l›¤›,esenli¤i ve geliflimi alan›nda kazand›¤› baflar›lara katk›da bulunmam›z mümkün olmazd›.

ULUSLARARASI DONÖRLER

Amerika Birlesik Devletleri UNICEF Komitesi

Avrupa Birli¤i

The Centers for DiseaseControl and Prevention

UNICEF Birleflik Krall›kKomitesi

UNICEF Fransa Komitesi

UNICEF Hollanda Komitesi

UNICEF Hong KongKomitesi

UNICEF ‹spanya Komitesi

UNICEF ‹sviçre Komitesi

UNICEF ‹talya Komitesi

UNICEF Japonya Komitesi

UNICEF Kanada Komitesi

UNICEF Türkiye Milli Komitesi

UNICEF Yunanistan Milli Komtesi

Olcay Ulubor, Temsilci Ofisi:“UNICEF için baflar›, Türkiye’ninbaflar›s›d›r. Hükümetle birlikteüzerinde çal›flt›¤›m›z programlar›nçocuklara yönelik sistemin birparças› haline gelmesini görmekçok hofl bir fley.”

Teflekkür ederiz!



Arka s›ra: Didem Akan, Anna Kroon, fiehnaz Tan›lkan, Ertan Karab›y›k, Edmond McLoughney, Gürhan Aydeniz, Bürge Akbulut,Serdar Okan, Osman Tosun, Mine Süngün.

Orta s›ra: Harika Dural, Olcay Ulubor, Metin Özhayat, Meral Talu, Belün Ünlütürk.

Ön s›ra: Tuna Sundur, Gözde Sindel, Canan Sarg›n, Gülden Yeroz, Lila Pieters, Nilgün Çavuflo¤lu, Fatma Özdemir–Uluç,Sumru Kutlu, Sema Hosta.

Resimde olmayan çal›flanlar: Tuncay fieker, Yakut Temüro¤lu–Sundur, Feyza Ulubatl›, Bünyamin Y›ld›r›m.

UNICEF TÜRK‹YE ÜLKE OF‹S‹ ÇALIfiANLARI 2007

UNICEF Türkiye, Evet Deyin her üç ayda bir yay›nlanmaktad›r, Birlik Mahallesi, 2. Cadde, No. 11, 06610 Çankaya, Ankara, TürkiyeTelefon: +90 (0)312 454 1000 Faks: +90 (0)312 496 1461 Web: www.unicef.org/turkey Eposta: [email protected] Evet Deyin içindeki fikir ve düflünceler UNICEF’in görüfllerinin mutlak yans›mas› de¤ildir.

Aksi belirtilmedi¤i takdirde foto¤raflar Rana Mullan taraf›ndan çekilmifltir. Tasar›m Bas›m Pelin Ofset

Documents

OCUKLARLA B‹RL‹KTE YIL deyin... · Pediatri Derne¤i’nde baﬂkanl›k, genel direktör-lük ve son olarak da onursal baﬂkanl›k görevle-rinde bulundum. Bu görevlerim s›ras›nda