Od czego zależy sukces Regionalnej Strategii

Innowacyjności ?

Elżbieta Książek25 marca 2010

Warsztaty Regionalnego Komitetu Sterującego ds. Regionalnej Strategii

Innowacyjności

Plan prezentacji 1. Co oznacza dla nas sukces RIS?

W tym powtórka –• Co to jest RIS? oraz• Jak się wdraża RIS?

2. Różne rozumienie sukcesu RIS w Europie3. Osiągnięcia RIS w Europie - przykłady4. Mierniki sukcesu5. Wnioski

Co oznacza sukces RSI?

• Mini burza mózgów

Konkurencyjny region

Dobrobyt

Środowisko Centra decyzyjne Struktura społeczna Kultura regionu

Struktura

gospodarcza

Działalność

innowacyjnaDostępność

regionu

Wykwalifikowane

kadry

Gospodarka regionu

Produktywność Zatrudnienie

Badania i rozwój

Rozwój MŚP

Infrastruktura i

zasoby ludzkie

Instytucje i

Kapitał

społeczny

Inwestycje

zewnętrzne

Cel

Konkurencyjność

Źródła

konkurencyjności

Źródło: Saxon Brettel

Warsztaty MLP

Powtórzenie – po co RIS?

Co to jest RIS? • Regionalna Strategia Innowacji – wspólna wizja

jako siła napędowa polityki oraz działań, • Eksperyment społeczny– zaangażowanie

odpowiednich aktorów (ludzi oraz instytucji) w proces tworzenia polityki innowacyjnej,

• „Operacjonalizacja’’ koncepcji regionalnego systemu innowacji

• Przedsiębiorstwa są najważniejsze w koncepcji systemu innowacji i polityki innowacyjnej,

• RIS – bardziej proces a nie projekt/dokument etc. RIS jako początek procesu rozwijania długookresowej polityki regionu???

Powtórzenie

Etap 0Konsensus

Etap 1 Analizy

Etap 2Strategia

oraz Plan Działań

Implementacja

Etapy RIS (typowe projekty)

~12 miesięcy ~12 miesięcy~8 miesięcy

Akcje pilotażowe ???

Powtórzenie -

Wdrażanie RIS – idealny model

Dyskusja - dekonstrukcja• Jaki jest cykl wdrażania RIS?

• Jakie są oczekiwane efekty?

• Jaki jest budżet wdrażania?

• Jaki mamy wpływ na programy finansujące?

• Jakie korekty możemy wprowadzać?

Dyskusja - rekonstrukcja• Co można zrobić?

• Czy można zarządzać nie całkiem zależnymi elementami?

Różne rozumienie sukcesu RIS• Zmiana regionu w bardziej innowacyjny

• Wdrożenie planu działań RIS

• Stworzenie konsekwentnej i spójnej polityki innowacji

• Podniesienie kapitału społecznego dla RIS

• Poprawa systemu innowacji ?

Czynniki sukcesu• Warunki brzegowe

• Proces

• Aktorzy

• Zasoby

Czynniki sukcesu

Czynniki sukcesu

• Typowe warunki brzegowe– Stan gospodarki, kapitału społecznego– Potencjał innowacyjny firm– Potencjał intelektualny B+R– Atrakcyjność regionu itp..

• Potencjał polityczny regionu:– Autonomia regionu– Dojrzałość w prowadzeniu polityki innowacyjnej – Potencjał instytucjonalny – tworzenie polityki– Potencjał instytucjonalny – dostarczanie wsparcia i usług– Otwartość na uczenie się

Warunki brzegowe

Proces RIS• Przywództwo i wzięcie odpowiedzialności za

proces• Elastyczność i improwizacja• Nacisk aktorów na wykazanie wyników (what

you measure is what you get) • Umiejętne radzenie sobie z polityką–

dyplomacja, wciąganie w proces, ‘apolityczność’ • Wiara w wizję i potrzebę zmian• Konsekwencja i stabilność

Czynniki sukcesu

Wiedza dla dobrej implementacji• Znajomość różnych narzędzi polityki

innowacyjnej– Mechanizmów– Wad i zalet

• Korzystanie z doświadczeń innych

• Śledzenie trendów

• Ewaluacja

Wnioski z oceny projektów RITTS w Europie*• Jeśli chodzi o przełożenie wyników analiz w

politycznie zaaprobowaną koncepcję innowacji oraz efektywną politykę – niewiele regionów może się pochwalić dojściem do tego poziomu,

• RIS jest ambitnym programem, zawierającym wiele komplementarnych wobec siebie celów, które wzięte razem są poza zasięgiem większości regionów

• Bardziej stosownym pytaniem jest: ‘Jak daleko region poprawił swoją sytuację w porównaniu do pozycji wyjściowej”?

* Assessment of the Community regional innovation and technology transfer strategies, Luxemburg, 2001

Najczęstsze problemy wdrażania• Ciągłość procesu, ‘utworzenie cyklu polityki’• Brak wizji, całościowej odpowiedzialności za

wdrażanie strategii • Brak koordynacji: RIS a strategia rozwoju oraz

programowanie i wdrażanie funduszy strukturalnych

• Wiele działań wprowadzono w życie ALE brak strategicznej perspektywy oraz trwałości

• Wiele działań dla infrastruktury brak perspektywy kapitału społecznego

Widoczne elementy

Połączenia

Głębokie przyczyny

Strategiczny problem

Wyspy

Połączenia podwodne

Podstruktura

Tektonika

---- ‘Poziom morza

W poszukiwaniu „głębii przyczynowej’INNOWACJE JAKO ACHIPELAG

Nieinnowacyjna kultura

Brak strategicznego planowaniaNiewykorzystywanie nowych technologii

Statyczne praktyki biznesowe

Mało nowych firm

Zamknięty model firm

Brak wykorzystania wiedzy

RIS Western Scotland

Przykłady efektywnych strategii

Bizkaia(Bilbao)

Gipuzkoa(Donostia)

Capital:Araba

(Vitoria- Gasteiz)

Powierzchnia 7.234 km2

Ludność 2.1 M

Bezrobocie (2008) 4,6%

PKB na głowę 128 % UE

Nakłady na B+R 1,65% PKB

W tym przemysł 1,34% PKB

Kraj Basków - od kryzysu do zaawansowanego technologicznie regionu

•Od 1979 szeroka autonomia•Do 2009 ciągłość polityczna rządów•Od załamania przemysłu ciężkiego do nowych sektorów gospodarki•Od 25% bezrobocia w latach 90tych do 4,6% 2008•Od braku tradycji naukowych do czołowych ośrodków w Europie

Kraj Basków - rozwój polityki 1980-20101991-2000

DEMAND POLICYScience & Technology supply

pulled by firms’ demand

•2001- 2010•S&T POLICY ORIENTED

TO MARKET RESULTS•Demand pull & supply push

Technological Development Infrastructure

Guardianship decree

Support to R&D business Units

SCIENTIFIC POLICY PROGRAMMES

Creation of the Technological Strategy Unit(UET)

First steps of the technological Strategy Planification (PET)

1st Industrial Policy Plan 91-95

Industrial technology Plan 93-96

2nd Industrial Policy plan 96-99

Science and Technology Plan 97-00

Interinstitutional plan for EC. Promotion 00-03

RIS

RIS+

StrategynanoBASK 2015

BUSINESS COMPETITIVENESS AND

SOCIAL INNOVATION PLAN 06-09

1990 1993 1997 2000 2004 2008 1982

Science, Technology and Innovation Plan01-04

Information Society Plan

Science, Technology

and Innovation Plan

2006-2009

Strategy

BASQUE STRATEGY

2015

1980-1990SUPPLY POLICY

Building Scientific &Technological capacities

which push business base

1991-2000DEMAND POLICY

Science & Technology supply pulled by firms’ demand

•2001- 2010•S&T POLICY ORIENTED

TO MARKET RESULTS•Demand pull & supply push

Technological Development Infrastructure

Guardianship decree

Support to R&D business Units

SCIENTIFIC POLICY PROGRAMMES

Creation of the Technological Strategy Unit(UET)

First steps of the technological Strategy Planification (PET)

1st Industrial Policy Plan 91-95

Industrial technology Plan 93-96

2nd Industrial Policy plan 96-99

Science and Technology Plan 97-00

Interinstitutional plan for EC. Promotion 00-03

RIS

RIS+

StrategynanoBASK 2015

BUSINESS COMPETITIVENESS AND

SOCIAL INNOVATION PLAN 06-09

1990 1993 1997 2000 2004 2008 1982

Science, Technology and Innovation Plan01-04

Information Society Plan

Science, Technology

and Innovation Plan

2006-2009

StrategyStrategy

BASQUE STRATEGY

2015

BASQUE STRATEGY

2015

1980-1990SUPPLY POLICY

Building Scientific &Technological capacities

which push business base

1997 2001 20041999

Development of theRIS NÖ Strategy

Implementation ofthe RIS NÖ Strategy

Development of the holistic Regional

Innovation System

•Intensification of cooperation of enterprises, research and administration in Lower Austria in the field of innovation

•Sharpening the innovation profile of Lower Austria and international positioning of the region

•Achieving consensuson the orientation of the RIS Strategy Lower Austria

•Definition of 5 strategic corner pillars for RIS Lower Austria

•Definition of role allocation of the regional actors

2008

•Establishment of Lower Austrian innovation system as European benchmark

•Positioning and Lead of Lower Austria for an innovation strategy „Vienna Region“

•Start of implementationof strategic cornerpillars

•Start and realisation of projects that complement the corner pillars

•Orientation of the Obj. 2 New and INTERREG IIIa Programme towards the Regional Innovation Strategy Lower Austria

Vision:Establishment of NÖ

as benchmark for European „Top“ innovation regions

Przykład kontynuacji RIS – Dolna Austria

Przykład kontynuacji RIS – Dolna Austria

1997 2001 20041999

Development of theRIS NÖ Strategy

Implementation ofthe RIS NÖ Strategy

Development of the holistic Regional Innovation System

•I ntensification of cooperation of enterprises, research and administration in the field of innovation

•Sharpening the innovation profile of Lower Austria

•Achieving consensuson the orientation of the RIS Strategy NÖ

•Definition of 5 strategic corner pillars for RIS Lower Austria

•Definition of roles and responsibilities within the regional support system

2008

•Establishment of Lower Austrian innovation system as European benchmark(Best Practices)

•I nternational positioning of Lower Austria as lead in Innovation“

•Start ofimplementationof strategic cornerpillars (soft measures)

•Start and realisation ofprojects that complement

the corner pillars

•Orientation of regional schemes and the Obj. 2 new Programme towards the Regional Innovation Strategy Lower Austria

Vision: Establishment of NÖ as benchmark for European „Top“ innovation regions

•Consolidation of Lower Austria’s innovation system as European benchmark

•Sustainable (economic and) innovation policy – HR/society, environment, regional added value

•Improving the Innovation Assessment Methodology Lower Austria (I-AM Lower Austria)

VISION: Establishment of Lower Austria among the TOP EU Innovative Regions

2013

Włączania w główny nurt programówStandaryzacja i ciągłe doskonalenie

Weryfikacja wyników akcji pilotażowych Decyzja o kontynuacji i ew. zmianach

Analizy obecnej sytuacjiOpracowanie strategii i narzędzi

Testowanie strategii i narzędzi poprzezAkcje pilotażowe

Dolna Austria – czynniki sukcesu• Konsekwentna konsytuacja RIS od 1997, ci sami ludzie• Wsparcie polityczne – ministerstwo i Komitet Sterujący

RIS• Ciągłe sieciowanie i dialog• Konkretne środki na implementacje – własne i fundusze

strukturalne• Jasny podział zadań i odpowiedzialności pomiędzy

aktorami• Nakierowanie na klienta – MŚP• Eksperymentowanie, wyciąganie wniosków

Najnowsze priorytety:

• Kapitał ludzki w przedsiębiorstwach

• Holistyczne wspieranie MŚP

• Benchmarking z innymi regionami

Przykład RIS – Dolna Austria

Dolna Austria – „Asystent Innowacji’’ • Cel – wzmocnienie zdolności i kultury innowacji w MŚP

• Zatrudnienie absolwenta uczelni do konkretnego projektu

innowacyjnego w przedsiębiorstwie:– Projekt B+R

– Usprawnienie organizacyjne

– Informacja i komunikacja • Finansowanie (max 15 miesięcy) • Koszt zatrudnienia ‘asystenta’ (50% w pierwszych 8 mmiesiącach,

35% następnych 7) max. ok. 20 tyś euro• Obowiązkowe szkolenie – specjalny kurs podyplomowy (100%)• Trener (zewnętrzny ekspert) dla projektu i asystenta (50%, max.

2.620 euro)• Monitoring przez zewnętrznego konsultanta – 100 %

Przykłady przedsięwzięć

Castilla y Leon - Sieć agentów innowacji LEGITE• Grupa docelowa – tradycyjne MŚP w peryferyjnych miejscach regionu• Cel – promocja innowacyjnych technik i procesów• Agenci z struktur zakorzenionych w tych regionach

– Informacja o programach wsparcia

– Poszukiwanie partnerów

– Audyty strategiczne i technologiczne

– Analiza ekonomiczno-finansowa projektów innowacyjnych

– Poszukiwanie finansowania

• Współpraca z instytutami naukowymi– Wizyta agenta – identyfikacja problemu/potrzeby

– Dyskusja problemu z instytutami

– Instytut proponuje konkretne rozwiązanie

• Współpraca sieciowa i problemy/rozwiązania na poziomie regionu

‘Vouchery badawcze’ dla MŚP

• Limburgia (NL)

Cel – pobudzenie współpracy MŚP i ‘dostawcami wiedzy’ (nie finansowanie badań dla MŚP)

• Wartość voucheru – 3 dni pracy eksperta – Brak formalności, wybór z

‘książki telefonicznej’– ‘Agenci’ regionalnej agencji

rozwoju • Pierwszy kontakt, diagnoza

problemu, identyfikacja eksperta

• ‘Podobne’ Instrumentyfinansowanie badań dla MŚP

Cel - finansowanie badań dla MŚP)

– Często większa wartość

– MŚP aplikuje o voucher (‘uproszczona’ procedura)

Problem oraz `partner badawczy w gestii MŚP

MADRI+D

MADRI+DMADRI+D – Nagroda IRE

• Portal + sieć instytucji• Wspólna marka• Transfer technologii – B2B, uczelnie-przemysł• Doradztwo, szkolenia• ‘Technology Watch’• Wirtualny inkubator• Itd....

Uniwersytet w Umeå Studenci w przedsiębiorstwach – program Biura Relacji Zewnętrznych• Cele

– Wzmocnienie konkurencyjności firm – Zwiększenie zatrudnialności absolwentów

• Proces: Rozmowy (wizyty) z przedsiębiorstwami – Opracowanie projektów (konsultanci UU) – nabór studentów

• Prace magisterskie: – Analizy rynku dla nowych produktów– Ulepszenie istniejących produktów– Redukcja zużycia energii– Analiza satysfakcji z pracy– Nowe metody produkcji– Relacje z klientami

Peloponez (Grecja)

Peloponez (Grecja)

• Ludność 700.000 ( 6.5% ludności kraju) of the country’s population

• 15.000 metrów kwadratowych (11,7 % powierzchni kraju)

• PKB 80% of the średniej krajowej - 50% średniej UE

• Produkcja 30% PKB, 40% zatrudnienia

• Usługi 46% PKB, 40% zatrudniania

Program innowacyjny Peloponezu

• Specjalizacja – 4 typowe produkty– Oliwa– Wino– Suszone owoce– Ser Feta

• Biznes Plany promocji produktów• Wsparcie firm:

– Pakowanie, ISO, HACCP, marketing

• Klastry – – 1 krok - wspólna promocja i marketing – kanały dystrybucji– 2 krok – innowacyjne produkty– 3 krok – megaklaster – promocja marki regionu

Podsumowanie • Mix polityki

– Warunki brzegowe (infrastruktura, system fiskalny i wsparcia)

– Kapitał społeczny i kultura innowacji– Instrumenty finansowe– Wsparcie miękkie (szkolenia, doradztwo)– Sieci współpracy, przepływy w systemie innowacji– Produkcja wiedzy

• Lepsze procesy tworzenia i wdrażania polityki - Współpraca, podział ról, przywództwo – Monitoring i ewaluacja polityki (i ich stosowanie w praktyce)– Inteligentne praktyki benchmarking– Długoterminowe wizje (foresight)– Zaangażowanie partnerów społeczno-gospodarczych

Dziękuję za uwagę

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego