68
ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТООЛЛОГЫН ДҮНД ХИЙСЭН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 Сүхбаатар аймгийн Засаг даргын дэргэдэх СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС Баруун-Урт хот 2019 он

Ìàë òîîëëîãûí 2007 îíû ä¿í · 2019-07-01 · Тариалсан талбайг га-д шилжүүлэх итгэлцүүр ... Хураасан ургацыг

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТООЛЛОГЫН

ДҮНД ХИЙСЭН ТАНИЛЦУУЛГА

2018

Сүхбаатар аймгийн Засаг даргын дэргэдэх

СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС

Баруун-Урт хот 2019 он

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

2

АГУУЛГА

ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ ОЙЛГОЛТ, ТОДОРХОЙЛОЛТ ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮДИЙГ ТООЦОХОД АШИГЛАХ ИТГЭЛЦҮҮР ОРШИЛ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ. МАЛЧДЫН ТОО, ТЭДНИЙ СОЁЛ, АХУЙН НӨХЦӨЛ……......................................................................10

1.1. Мал бүхий өрх, малчид................................................................................................11

1.2. Малчдын соёл, ахуйн үзүүлэлтүүд ............................................................................12

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ. МАЛЫН ТОО, БҮТЭЦ....................................................................13

2.1. Малын тооны өсөлт, бууралт.................................................................................14-16

2.2. Хувийн /амины/ малын тоо.....................................................................................16-18

2.3. Хээлтэгч, хээлтүүлэгч мал болон түүний тохиргоо............................................. 18-19

2.4. Төл бойжилт........................................................................................................... 20-21

2.5. Том малын зүй бус хорогдол..................................................................................21-22

2.6. Малын хээл хаялт, сувайралт.................................................................................... 22

2.7. Малын хэрэглээний зарлага....................................................................................... 23

2.8. Сүргийн бүтэц..........................................................................................................23-24

2.9. Цэвэр үүлдрийн болон эрлийз мал.............................................................................24

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ. МАЛЫН ТЭЖЭЭЛ ..................................................................25-26

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ. ТЭЖЭЭВЭР АМЬТАД.......................................................... 27-28

ТАВДУГААР БҮЛЭГ. МАЛЖУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ТАЛААРХ МЭДЭЭЛЭЛ………………...................................29-30

ЗУРГААДУГААР БҮЛЭГ. ШИНЭЭР ГАРГАСАН БОЛОН ЗАСВАРЛАСАН ХУДГИЙН ТАЛААРХ МЭДЭЭЛЭЛ.......................................31-32

ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ. ХАШАА, ХУДГИЙН ТООЛЛОГО...........................................33-34

НАЙМДУГААР БУЛЭГ. ГАЗАР ТАРИАЛАН..................................................................35-37 8.1. Тариалсан талбай........................................................................................................36

8.2. Хураасан ургац.............................................................................................................37

ДҮГНЭЛТ.........................................................................................................................38-39

АШИГЛАСАН НОМ, МАТЕРИАЛ........................................................................................39

ХАВСРАЛТ...........................................................................................................................40

ХАВСРАЛТ ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ........................................................................41-66

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

3

ТАНИЛЦУУЛГА ХЯНАСАН: ХЭЛТСИЙН ДАРГА

Т.ЭРДЭНЭБАТ

ТАНИЛЦУУЛГЫГ БОЛОВСРУУЛСАН: АХЛАХ МЭРГЭЖИЛТЭН

Э.АНХЦЭЦЭГ

САНАЛ ХҮСЭЛТ БАЙВАЛ ДООРХ

ХАЯГААР ХОЛБОО БАРИНА УУ.

СҮХБААТАР АЙМГИЙН ЗАСАГ ДАРГЫН

ДЭРГЭДЭХ СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС

Монгол улс, Сүхбаатар аймаг

Баруун-Урт сум, 7-р баг

Аймгийн нутгийн удирдлагын ордон

Өрөө: 103 тоот

Утас: 70518203, 99702354

И-мэйл: [email protected]

Интернет хаяг: www.sukhbaatar.nso.mn

www.facebook.com/statistic

Баруун-Урт сум

2019 он

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

4

ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ

Хүснэгт 1.1.1 Өрх, малчдын тоо, насны бүтэц.................................................................11

Хүснэгт 1.2.2. Цахилгаан үүсгүүртэй өрхийн тоо..............................................................12

Хүснэгт 2.1.1. Малын тоо, төрлөөр....................................................................................14

Хүснэгт 2.2.1. Хувийн малын тоо.......................................................................................16

Хүснэгт 2.2.2. Малтай өрхийн малын бүлэглэлт...............................................................17

Хүснэгт 2.2.3. Малтай нэг өрхөд ноогдох малын тоо, бүлэглэлтээр...............................18

Хүснэгт 2.3.1. Хээлтэгч малын тоо.....................................................................................18

Хүснэгт 2.3.2. Хээлтүүлэгч малын тоо...............................................................................19

Хүснэгт 2.3.3. Хээлтэгч, хээлтүүлэгчийн тохироо.............................................................19

Хүснэгт 2.4.1. Төл бойжилт.................................................................................................20

Хүснэгт 2.4.2. 100 эхээс бойжуулсан төл...........................................................................21

Хүснэгт 2.5.1. Том малын зүй бус хорогдол......................................................................21

Хүснэгт 2.5.2. Гэнэтийн аюулаар хорогдсон малын тоо...................................................22

Хүснэгт 2.6.1. Хээл хаяж, сувайрсан малын тоо...............................................................22

Хүснэгт 2.7.1. Малын хэрэглээний зарлага.......................................................................23

Хүснэгт 2.7.2. Зах зээлд худалдан борлуулсан болон

аж ахуйн дотоодод хэрэглэсэн малын тоо................................................23

Хүснэгт 2.8.1. Сүргийн бүтэц..............................................................................................24

Хүснэгт 2.9.1. Цэвэр үүлдрийн болон эрлийз мал...........................................................24

Хүснэгт 4.1.1. Тэжээвэр амьтан..........................................................................................28

Хүснэгт 5.1.1. Малжуулах арга хэмжээнд хамрагдсан өрхийн тоо, ам бүлээр...............30

Хүснэгт 5.1.2. Малжуулах арга хэмжээгээр олгогдсон малын тоо..................................30

Хүснэгт 5.1.3. Малжуулах арга хэмжээнд зарцуулсан хөрөнгийн тайлан.......................30

Хүснэгт 6.1.1. Шинээр гаргасан худгийн тоо.....................................................................32

Хүснэгт 6.1.2. Шинээр худаг гаргахад зарцуулсан хөрөнгө..............................................32

Хүснэгт 6.2.1. Засварласан худгийн тоо............................................................................32

Хүснэгт 6.2.2. Худаг засварлахад зарцуулсан хөрөнгө....................................................32

Хүснэгт 7.1.1. Худаг, усан сангийн тоо..............................................................................34

Хүснэгт 7.2.1. Малын хашааны тоо, хангамж....................................................................34

Хүснэгт 8.1.1. Тариалсан талбай, га-гаар..........................................................................36

Хүснэгт 8.2.1. Хураасан ургац, тн-оор ..............................................................................37

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

5

ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ

Зураг 1.1.1. Малтай, малчин өрх, малчдын тоо................................................................11

Зураг 1.2.1. Малчин өрхийн нийгэм, ахуйн үзүүлэлтүүд, мян.өрх...................................12

Зураг 2.1.1. Нийт сүрэгт таван төрлийн малын эзлэх хувь..............................................14

Зураг 2.1.2. Малын тоо, сумаар, мян.тол..........................................................................15

Зураг 2.1.3. Малын тоо, аймгаар, мян.тол.........................................................................16

Зураг 2.3.1. Хээлтэгч малын тоо, мян.тол.........................................................................19

Зураг 2.4.1. Бойжуулсан төлийн тоо, мян.тол...................................................................20

Зураг 2.4.2. 100 эхээс бойжуулсан төл..............................................................................21

Зураг 2.5.1. Том малын зүй бус хорогдол, мян.тол..........................................................22

Зураг 2.8.1. Сүргийн бүтэц, 2018 он...................................................................................24

Зураг 3.1.1. Бэлтгэсэн хадлан, тн.......................................................................................26

Зураг 3.1.2. Бэлтгэсэн хужир шүү, тн.................................................................................26

Зураг 4.1.1. Гахайн тоо ......................................................................................................28

Зураг 4.1.2. Шувууны тоо ...................................................................................................28

Зураг 7.1.1. Төмс, хүнсний ногооны тариалсан талбай, га .............................................36

Зураг 7.2.1. Хураасан ургац, тн.........................................................................................37

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

6

ОЙЛГОЛТ, ТОДОРХОЙЛОЛТ

Малтай өрх: Малыг ахуй амьдралдаа туслах чанарын үүрэгтэй өсгөн үржүүлдэг өрх

Малчин өрх: Жилийн 4 улирлын туршид малаа маллаж, малын ашиг шим нь тэдний

амьжиргааны эх үүсвэр нь болж байгаа өрх

Малчид: Жилийн 4 улирлын туршид мал аж ахуй эрхэлж, малын ашиг шим нь тэдний

амьжиргааны эх үүсвэр болж байгаа 16 ба түүнээс дээш насны хүмүүсийг хэлнэ.

Нас гүйцсэн мал: Малын төрөл бүр дээр дараах насны малыг хамруулна.

Тэмээ - 4 настай, 5 ба түүнээс дээш настай

Адуу - 3 настай, 4 ба түүнээс дээш настай

Yхэр - 2 настай, 3 ба түүнээс дээш настай

Бог мал - тухайн жилийн төл малаас бусад насны мал

Өсвөр насны мал:

Тэмээ - Өмнөх оны төл, 2, 3 настай

Адуу - Өмнөх оны төл, 2 настай

Yхэр - Өмнөх оны төл

Төл мал: Тухайн жилийн төлийг хэлнэ.

Бэлэн хээлтэгч: Малын төрөл бүр дээр нас гүйцсэн эм малыг хамруулна.

Хээлтэгч, хээлтүүлэгчийн тохироо: Хээлтэгч малын тоог хээлтүүлэгч малын тоонд

харьцуулж, тооцно.

Малын тоо, толгойн өсөлт: Оны эцсийн малаас оны эхний малыг хасч, малын тооны

өөрчлөлтийг тоогоор илэрхийлнэ. Оны эцсийн малын тоог оны эхний малын тоонд

харьцуулан 100-гаар үржүүлж, өсөлт, бууралтыг хувиар илэрхийлнэ.

Малын өсөлтийн орлого тал нь төл бойжилт, зарлага тал нь хэрэглээний

зарлага, том малын зүй бус хорогдол байна.

Төллөлтийн хувь: Төллөсөн хээлтэгчийн тоог оны эхний хээлтэгчийн тоонд

харьцуулан, 100 –гаар үржүүлэн тооцно.

Бойжилтын хувь: Бойжсон төлийн тоог нийт гарсан төлийн тоонд харьцуулан 100–гаар

үржүүлэн тооцно.

100 эхээс бойжуулсан төл: Бойжуулсан төлийн тоог оны эхний хээлтэгч малын тоонд

харьцуулан 100-гаар үржүүлэн тооцно.

Том малын зүй бус хорогдолд өвчний (халдвартай, халдваргүй) хорогдол, гэнэтийн

аюулын (цас зуд, үер ус, гал түймэр, аянга цахилгаан зэрэг) хорогдол, бусад

шалтгааны (малын хариулга, арчилгаа маллагаатай холбогдон гарсан) хорогдлыг

хамруулна. Том малын зүй бус хорогдлын оны эхний малд эзлэх хувь: Зүй бусаар

хорогдсон том малын тоог оны эхний малын тоонд харьцуулан 100-гаар үржүүлэн

тооцно.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

7

Малын хэрэглээний зарлага: Оны эхний малын тоон дээр бойжуулсан төлийг нэмж,

том малын зүй бус хорогдол, оны эцсийн малын тоог хасч, тооцно.

Малын хашааны хангамж: Хашааны хангамжийг гаргахдаа хашааны багтаамжийг

малын тоонд харьцуулж тооцно. Бод малын хашааны хангамжийг гаргахдаа бодын

хашааны багтаамжийг үхрийн тоонд, харин бог малынхыг богийн хашааны

багтаамжийг бог малын /хонь, ямааны/ тоонд харьцуулж тооцно.

Тэжээл хангамж: Тэжээлийн хангамжийг гаргахдаа тэжээлийн нэгжид шилжүүлсэн

тэжээлийн хэмжээг хонин толгойд шилжүүлсэн малын тоонд харьцуулан тооцно.

Малын тэжээлийн хангамж, бэлчээрийн даацыг гаргахдаа малыг хонин толгойд

шилжүүлснээр тооцно.

Малын тэжээлийн ангилал: Малын тэжээлийг ургамлын гаралтай, амьтны гаралтай,

эрдэс тэжээлийн гаралтай гэж ангилна.

Ургамлын гаралтай тэжээлд өвс, сүрэл, үр тариа, буурцгийн төрлийн ургамал

багтах бөгөөд бүдүүн, хүчит, шүүст тэжээл гэж ангилна.

1. Бүдүүн тэжээл- өвс, сүрэл, нэг наст ба олон наст өвс орно.

2. Хүчит тэжээл- үр тариа, үр тарианы хаягдал, вандуй, буурцаг орно.

3. Шүүст тэжээл - Бүх төрлийн дарш, төмс ногооны хаягдал орно.

Амьтны гаралтай тэжээлд яс, цусны гурил зэрэг орно.

Эрдэс тэжээлд давс, хужир шүү орно.

Тариалангийн талбай: Хөдөө аж ахуйн таримал ургамлыг тариалсан талбайг

хэлнэ. Тариалангийн талбайг тариалсан талбай, хураасан талбай, өнжсөн талбай,

уринш боловсруулсан талбай гэж ангилна.

Тариалсан талбай: Тухайн жилд үр суулгасан газрын нийт талбайн хэмжээг хэлнэ.

Хураасан талбай: Тухайн жилд ургацыг хурааж авсан газрын нийт талбайн хэмжээг

хэлнэ.

Га-гийн ургац: Талбайн нэг нэгжээс /1 га-гаас/ авах газар тариалангийн

бүтээгдэхүүний /ургацын/ хэмжээ бөгөөд га-гийн ургацыг тодорхойлохдоо тухайн

төрлийн ургамлын хурааж авсан бүх ургацыг тариалсан талбайн хэмжээнд нь

харьцуулж тодорхойлно.

Нийт ургац: Тухайн жилд газар тариалангийн үйлдвэрлэл эрхэлж үйлдвэрлэсэн нийт

бүтээгдэхүүний хэмжээ, өөрөөр хэлбэл, тариалсан бүх талбайгаас хураан авсан үр

тариа, төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, малын тэжээл, техник, тосны ургамал

зэрэг ургамал тус бүрийн төрлөөр нэмж гаргасан нийт ургацын хэмжээ болно.

Эдийн засгийн бүс:

Баруун бүс - Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Ховд, Увс, Завхан

Хангайн бүс - Баянхонгор, Булган, Архангай, Өвөрхангай, Орхон, Хөвсгөл

Төвийн бүс - Говьсүмбэр, Дорноговь, Дундговь, Өмнөговь, Сэлэнгэ, Төв, Дархан-Уул

Зүүн бүс - Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатар

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

8

Улаанбаатар бүс - Улаанбаатар хот

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ҮЗҮҮЛЭЛТИЙГ ТООЦОХОД АШИГЛАХ ИТГЭЛЦҮҮР

Бодод шилжүүлэх коэффициент:

1 адуу, үхэр = 1 бод

1 тэмээ = 1.5 бод

6 хонь = 1 бод

8 ямаа = 1 бод

Бодод шилжүүлэх коэффициентийг таван төрлийн малыг нэг төрлийн малд

шилжүүлэн малын өсөлт, бууралтыг гаргах, үр ашгийг тооцоход ашиглана.

Бог малд буюу хонин толгойд шилжүүлэх коэффициент:

1 тэмээ = 5 хонь

1 адуу = 7 хонь

1 үхэр = 6 хонь

1 хонь = 1 хонь

1 ямаа = 0.9 хонь

Богд шилжүүлэх коэффициентийг малын тэжээлийн хүрэлцээ, хангамж,

бэлчээрийн даацыг тодорхойлон гаргахад ашиглана.

Нэг хээлтүүлэгчид ногдох хээлтэгчийн тооны норм нь:

Буур = 20

Азарга = 10

Бух = 25

Хуц, ухна = 50

Тэжээлийн нэгжид шилжүүлэх коэффициент:

Хадлан өвс = 0.45

Таримал тэжээл = 0.35

Даршны ургамал = 0.25

Гар тэжээл, хужир шүү = 1.00

Төмс ногооны хаягдал = 0.22

Yр тарианы хаягдал = 0.90

Лай = 0.40

Сүрэл = 0.25

Бэлтгэсэн тэжээл нь илчлэг, чанарын байдлаараа харилцан адилгүй байдаг

учраас нэг тэжээлийн нэгжид шилжүүлж, тэжээлийн хангамжийг гаргана.

Тариалсан талбайг га-д шилжүүлэх итгэлцүүр

1 га = 10000 м2 = 100м*100м

1 сот = 100 м2 = 10м*10м

100 сот = 10000 м2 = 1га

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

9

Хураасан ургацыг хэмжих нэгж

1 кг = 1000 грамм

1000 кг = 1 тн

100 кг = 1 центнер

1 тн = 10 центнер

1000000 гр = 1 тн

Нэг га-гийн ургацын норм

Төмс = 120 центнер

Буудай = 11 центнер

Хүнсний ногоо

Сонгино = 80 центнер

Лууван = 70-80 центнер

Манжин = 80 центнер

Байцаа = 230 центнер

Жимс, жимсгэнэ

Чацаргана = бутнаас 3 кг

Үхрийн нүд = бутнаас 800-1200 грамм

ОРШИЛ

Хөдөө аж ахуйн салбарын үйл ажиллагаа нь бусад хүчин зүйлээс илүүтэйгээр

байгаль, цаг агаараас хамааралтай байх бөгөөд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн нь

үндсэндээ хүн амын хүнсний хэрэглээ, боловсруулах үйлдвэрлэлийн болон

үйлчилгээний салбарын түүхий эдийн хэрэглээг хангахад зориулагддаг.

Манай аймгийн эдийн засгийн хөгжилд хөдөө аж ахуйн салбар нь ихээхэн чухал

байр эзэлдэг салбарын нэг юм.

“Монгол Улсын үндсэн хууль”-нд “мал сүрэг”-ийг үндэсний баялаг мөн гэж

хуульчлан зааж, мал тооллогыг улсын хэмжээнд жил бүр зохион байгуулж, үр дүнг

нэгтгэн тооцоо, судалгаанд ашиглаж, салбарын талаар удирдлагын шийдвэр гаргах,

банкнаас иргэдийн зээл авах зэрэг мэдээллийн гол эх үүсвэр болгон ашиглаж байна.

Монгол Улсын “Статистикийн тухай” хуулийн 7-р зүйлийн 1 дэх заалт, Монгол

улсын засгийн газрын 2003 оны 224-р тогтоол, аймгийн ИТХ-ын 67 тоот тогтоол,

аймгийн Засаг даргын захирамж, Үндэсний статистикийн хорооноос мал, тэжээвэр

амьтад, хашаа худгийн тооллогыг улсын хэмжээнд зохион байгуулж явуулах албан

бичгийн дагуу мал, тэжээвэр амьтад, тэжээлийн тооллогыг 2018 оны 12-р сарын 7-оос

17-ны өдрүүдэд амжилттай зохион байгуулж явуулсан.

2008 оноос манай аймагт малын индексжүүлсэн даатгалын төсөл хэрэгжиж 11

дэхь жилдээ хагас, бүтэн жилээр малтай өрхийн картыг шивж тооллогын дүнг

цахимаар тушааж хэвшээд байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

10

Малын 2018 оны тооллогыг уламжлалт маягт, зааврын дагуу явуулж, өрх нэг

бүрээр онлайнд шивж, үр дүнг нэгтгэн гаргаж аймгийн удирдлагуудад танилцуулан

Үндэсний статистикийн хороонд хүргүүлсэн.

Энэхүү танилцуулгад малын 2018 оны тооллогын дүнг нэгтгэн дүгнэснээс гадна

мал аж ахуйн салбарын бүтээгдэхүүн, голлох нэр төрлийн түүхий эд үйлдвэрлэлийн

хэмжээ болон шинээр гаргасан, сэргээн засварласан худаг, уст цэг, малжуулалт,

хашаа худгийн талаар тусган орууллаа.

Түүнчлэн уг танилцуулгад газар тариалангийн салбарын үндсэн үзүүлэлтүүд

болох тариалсан талбай, хураасан ургацын талаарх мэдээллийг жилийн дүнгээр

нэгтгэн тусгасан болно.

Манай аймгийн хөдөө аж ахуйн салбарын өнөөгийн байдалд дүгнэлт хийж,

цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээг боловсруулах, төлөвлөхөд энэхүү танилцуулга,

судалгааны материал суурь мэдээлэл нь болно гэдэгт итгэж байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

11

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

МАЛЧДЫН ТОО, ТЭДНИЙ СОЁЛ, АХУЙН НӨХЦӨЛ

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

12

1.1. МАЛ БҮХИЙ ӨРХ, МАЛЧИД

Аймгийн хэмжээгээр 2018 оны мал тооллогын дүнгээр мал бүхий 10.2 мянган

өрх тоологдсон байна. Үүний 76.0 хувь болох 7.8 мянган өрх нь жилийн 4 улиралд

малаа маллаж, ашиг шимийг авч амжиргааны эх үүсвэр болгож буй малчин өрх байгаа

бол 24.0 хувь буюу 2.4 мянган өрх нь малыг амьдрал ахуйдаа туслах чанартайгаар

өсгөн үржүүлж буй малтай өрх байна.

2018 оны мал тооллогын дүнгээр 14.6 мянган малчид мал аж ахуйн салбарт

ажиллаж байгаа бөгөөд насны бүлгээр авч үзвэл 38.7 хувь нь 15-34 насны, 53.1 хувь

нь 35-аас дээш тэтгэвэрт гарах хүртлэх насныхан, 8.2 хувь нь тэтгэврийн насны

хүмүүс байна.

ХҮСНЭГТ 1.1.1. ӨРХ, МАЛЧДЫН ТОО, НАСНЫ БҮТЭЦ

хувь тоо

1.Малтай өрх 9 491 9 852 10 073 10 220 101.5 147

2.Малчин өрх 6 858 7 256 7 625 7 770 101.9 145

3.Малчдын тоо 14 288 14 835 14 775 14 585 98.7 - 190

үүнээс: -15-34 насны 6 026 5 889 5 848 5 649 96.6 - 199

-эмэгтэй 35-55,

эрэгтэй 35-60 насны

-Тэтгэврийн насны 811 823 1 249 1 190 95.3 - 59

4.Нийт малчдаас эмэгтэй 6 398 6 582 6 420 6 420 100.0 0

5.Насны бүтэц % 100.0 100.0 100.0 100.0 - -

үүнээс: -15-34 насны 42.2 39.7 39.6 38.7 97.9 -0.8

-эмэгтэй 35-55,

эрэгтэй 35-60 насны

-Тэтгэврийн насны 5.7 5.5 8.5 8.2 96.5 -0.3

7 746 101.5

2018/20172015 2016 2017 2018

115

51.6 53.152.1 54.8

8 123

102.8 1.5

7 451 7 631

Энэ оны малтай өрхийн тоог урьд онтой харьцуулахад 1.5 хувь буюу 147

өрхөөр, малчин өрх нь 1.9 хувь буюу 145 өрхөөр тус тус өссөн байна.

ЗУРАГ 1.1.1. МАЛТАЙ, МАЛЧИН ӨРХ, МАЛЧДЫН ТОО

9 1309 209 9 162 9 314 9 492

9 85210 073 10 220

6 8346 530 6 466 6 552

6 8587 256

7 625 7 770

14.9

14.0 13.713.9 14.3

14.8 14.814.6

13

14

15

6 000

7 100

8 200

9 300

10 400

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Мал

чид

, м

янга

н х

үн

Өр

хийн т

оо

Малтай өрх Малчин өрх Малчдын тоо

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

13

1.2. МАЛЧДЫН СОЁЛ, АХУЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД

2018 оны мал тооллогоор нийт малчин өрхийн 87.9 хувь нь цахилгааны эх

үүсгүүртэй, 78.8 хувь нь телевизортой, 45.4 хувь нь автомашинтай, 0.6 хувь нь

трактортой, 52.3 хувь нь мотоцикльтэй гэсэн дүн гарлаа.

ЗУРАГ 1.2.1 МАЛЧИН ӨРХИЙН НИЙГЭМ, АХУЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД, мян.өрх

6.35.8

2.93.4

6.55.9

3.33.8

6.76.0

3.43.8

6.86.1

3.54.1

Цахилгаан үүсгүүртэй Телевизортой Автомашинтай Мотоцикльтэй

2015 он 2016 он 2017 он 2018 он

Малчин өрхийн 87.9 хувь нь цахилгаан үүсгүүртэй байгааг төрлөөр задлавал:

нийт цахилгаан үүсгүүртэй өрхийн 98.8 хувь нь нарны, 0.5 хувь нь салхины, 1.0 хувь нь

бусад (бага оврын мотор, акуммулятор гэх мэт) төрлийн цахилгаан эх үүсгүүртэй

байна.

ХҮСНЭГТ 1.2.1. ЦАХИЛГААН ҮҮСГҮҮРТЭЙ ӨРХИЙН ТОО

Нарны Салхины Бусад Нарны Салхины Бусад

2015 6 268 6 110 71 148 97.5 1.1 2.4

2016 6 466 6 370 47 92 98.5 0.7 1.4

2017 6 749 6 678 52 19 98.9 0.8 0.3

2018 6 828 6 743 33 71 98.8 0.5 1.0

БүгдҮүнээс: Дүнд эзлэх хувь

Он

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

14

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

МАЛЫН ТОО, БҮТЭЦ

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

15

2.1. МАЛЫН ТООНЫ ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ

2018 оны жилийн эцсийн мал тооллогын дүнгээр малын тоо 3.7 сая толгойд

хүрч, урьд оноос 4 төрөл дээр өссөн үзүүлэлтэй байна.

ХҮСНЭГТ 2.1.1. МАЛЫН ТОО, төрлөөр

хувь тоо

Бүгд 3 070 254 3 030 437 3 528 410 3 716 811 105.3 188 401

Тэмээ 8 309 7 872 8 325 8 217 98.7 - 108

Адуу 259 590 274 682 315 577 327 342 103.7 11 765

Үхэр 214 478 209 326 236 792 251 639 106.3 14 847

Хонь 1 511 835 1 542 202 1 815 324 1 922 127 105.9 106 803

Ямаа 1 076 042 996 355 1 152 392 1 207 486 104.8 55 094

Бодод шилжүүлсэнээр /

мян.тол / 873.0 877.4 1 011.5 1 062.6 105.1 51.1

Богд шилжүүлсэнээр /

мян.тол /5 625.8 5 657.0 6 523.9 6 851.2 105.0 327

2018/20172015 2016 2017 2018

Нийт сүрэгт таван төрлийн малын эзлэх хувийн жинг авч үзвэл тэмээ 0.2, адуу

8.8, үхэр 6.8, хонь 51.7, ямаа 32.5 хувийг тус тус эзэлж байна. 2017 онтой

харьцуулахад нийт мал сүрэгт үхэр, хонин сүргийн эзлэх хувийн жин 0.1-0.2 пунктээр

өсч, ямаа, адуун сүргийн эзлэх хувийн жин 0.1-0.2 пунктээр буурчээ. Харин тэмээн

сүргийн эзлэх хувийн жин өмнөх оны түвшинд байна.

ЗУРАГ 2.1.1. НИЙТ СҮРЭГТ ТАВАН ТӨРЛИЙН МАЛЫН ЭЗЛЭХ ХУВЬ

0.3

0.2

0.2

0.2

8.5

9.1

9.0

8.8

7.0

6.9

6.7

6.8

49.2

50.9

51.5

51.7

35.0

32.9

32.6

32.5

2015

2016

2017

2018

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Сүргийн бүтцийн хувьд бог малын 75.0 орчим хувийг хонь, 25.0 орчим хувийг

ямаан сүрэг эзлэх нь бэлчээрийн зохистой харьцаа болж байдаг. Харин бог малд

хонин сүргийн эзлэх хувь 61.3, ямаа сүргийн эзлэх хувь 38.7 байгаа нь сүргийн бүтэц

болон бэлчээрийн зохистой харьцаа алдагдсаар байна.

Мал тооллогын 2018 оны дүнг сумдаар авч үзвэл: Мөнххаан, Уулбаян, Халзан,

Баруун-Уртаас бусад сумд малаа 3-5 төрөл дээр өсгөсөн байна. Харин эдгээр сумдын

хувьд 1 төрөл дээрээ малаа өсгөсөн байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

16

2018 оны мал тооллогын дүнгээрээ аймагтаа нийт мал болон хонь, ямаагаар

Баяндэлгэр сум, тэмээгээр Түвшинширээ сум, адуугаар Эрдэнэцагаан сум, үхрээр

Баруун-Урт сум тус тус тэргүүлж байна.

ЗУРАГ 2.1.2. МАЛЫН ТОО, сумаар, мян.тол

132.4 141.2 152.0179.0

221.0254

318.1 319.1 331.2363.0

386.6

457.7 466.0

На Тц Ха Ас Да Уб Тш Он Сү Эц Бу Мх Бд

Аймаг маань улсын хэмжээнд 21 аймгийн дотор нийт малаараа 8-рт, тэмээгээрээ 9-рт,

адуугаараа 3-рт, үхрээрээ 7-рт, хониороо 6-рт, ямаагаараа 13-рт тус тус орж байна.

Аймгийн хэмжээнд малын таван төрөл дээр тэргүүлж буй сумдыг улсын

хэмжээний 330 сумын дотор эзлэх байдлаар нь авч үзвэл Баяндэлгэр сум нийт малын

тоо болон хонины тоогоор 6-рт, ямааны тоогоор 16-рт, адууны тоогоор Эрдэнэцагаан

1-рт, үхрийн тоогоор Баруун-Урт 23-рт, тэмээний тоогоор Түвшинширээ 74-рт тус тус

оржээ.

Харин улсын хэмжээний 1602 багийн дотроос Баруун-Урт сумын 8-р баг нийт

мал болон адуу, хонь, ямааны тоогоор 1-рт, үхрийн тоогоор 3-рт, Сүхбаатар сумын 3-р

баг тэмээний тоогоор 177-рт тус тус орсон байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

17

ЗУРАГ 2.1.3. МАЛЫН ТОО, аймгаар, мян.тол

2.2. ХУВИЙН /АМИНЫ/ МАЛЫН ТОО

Хувийн малын тоо 2018 онд 3.7 сая болж, нийт малын 99.1 хувийг эзэлж байна.

Үүний дотор тэмээний 99.3 хувь, адууны 98.9 хувь, үхрийн 99.0 хувь, хонины 99.1 хувь,

ямааны 99.3 хувь нь хувийн аж ахуйд байна. Хувийн мал урьд оноос 189.6 мянга буюу

5.4 хувиар өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 2.2.1. ХУВИЙН МАЛЫН ТОО

хувь тоо

Бүгд 3 045 704 3 007 922 3 493 813 3 683 415 105.4 189 602

Тэмээ 8 245 7 807 8 259 8 157 98.8 - 102

Адуу 257 681 272 761 311 560 323 611 103.9 12 051

Үхэр 213 236 207 497 234 004 249 189 106.5 15 185

Хонь 1 498 305 1 529 275 1 796 750 1 904 055 106.0 107 305

Ямаа 1 068 237 990 582 1 143 240 1 198 403 104.8 55 163

2018/2017Төрөл 2015 2016 2017 2018

114.4

306.0

411.7

427.5

1 540.0

2 148.1

2 166.9

2 377.8

2 598.4

3 146.4

3 175.3

3 305.5

3 513.4

3 555.4

3 716.8

3 825.9

4 249.5

4 582.4

4 644.9

5 461.3

5 482.0

5 710.4

Орхон

Дархан-Уул

Улаанбаатар

Говьсүмбэр

Сэлэнгэ

Дорноговь

Баян-Өлгий

Дорнод

Өмнөговь

Ховд

Увс

Булган

Говь-Алтай

Завхан

Сүхбаатар

Дундговь

Баянхонгор

Төв

Хэнтий

Өвөрхангай

Архангай

Хөвсгөл

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

18

2018 оны байдлаар хувийн нийт малын 51.7 хувийг хонь, 32.5 хувийг ямаа, 8.8

хувийг адуу, 6.8 хувийг үхэр, 0.2 хувийг тэмээ эзэлж байна.

Мал бүхий 10.2 мянган өрхийг малын тоогоор нь бүлэглэн авч үзвэл 2018 онд

100 хүртэл толгой малтай өрхийн тоо 2616 болж, урьд оныхоос 115 өрхөөр буурсан

боловч 100-гаас дээш малтай өрхийн тоо 7604 болж, урьд оныхоос 262 өрх буюу 3.6

хувиар өсчээ.

2018 оны байдлаар малтай өрхийн 44.4 хувь нь 200 хүртэл толгой малтай

байна. 200 хүртэл толгой малтай өрхийн тоог урьд онтой харьцуулахад 80 өрхөөр

буюу 1.7 хувиар буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 2.2.2. МАЛТАЙ ӨРХИЙН МАЛЫН БҮЛЭГЛЭЛТ

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018

Дүн 9 491 9 852 10 073 10 220 100.0 100.0 100.0 100.0 3 045 704 3 007 922 3 502 970 3 691 272

<10 330 348 286 272 3.5 3.5 3.5 2.7 1 988 2 212 1 821 1 741

11-30 680 726 626 613 7.4 7.4 7.4 6.0 13 874 15 214 13 281 12 377

31-50 595 665 588 550 6.7 6.7 6.7 5.4 24 146 26 882 23 949 22 360

51-100 1 143 1 377 1 231 1 181 14.0 14.0 14.0 11.6 84 672 101 510 91 203 87 027

101-200 1 848 1 939 1 887 1 922 19.7 19.7 19.7 18.8 275 056 286 250 279 279 285 360

201-500 2 928 2 902 3 086 3 108 29.5 29.5 29.5 30.4 946 927 944 865 1 005 016 1 014 874

501-999 1 391 1 342 1 648 1 801 13.6 13.6 13.6 17.6 935 503 907 414 1 124 133 1 231 933

1000-1499 459 446 560 612 4.5 4.5 4.5 6.0 540 866 518 195 657 273 719 681

1500-2000 88 80 114 104 0.8 0.8 0.8 1.0 146 983 133 801 190 341 174 185

2001+ 29 27 47 57 0.3 0.3 0.3 0.6 75 689 71 579 116 674 141 734

БүлэгМалтай өрхийн тоо Дүнд эзлэх хувь Малын тоо

2018 онд 1000 ба түүнээс дээш малтай 773 өрх тоологдсон нь урьд оныхоос 52

өрхөөр өссөн байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

19

ХҮСНЭГТ 2.2.3. МАЛТАЙ НЭГ ӨРХӨД НООГДОХ МАЛЫН ТОО, бүлэглэлтээр

2015 2016 2017 2018 Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Дүн 321 305 348 361 1 32 24 187 117

<10 6 6 6 6 - 2 4 1 1

11-30 20 21 21 20 - 5 5 4 6

31-50 41 40 41 41 - 6 6 12 17

51-100 74 74 74 74 - 10 8 25 31

101-200 149 148 148 148 - 17 13 60 59

201-500 323 326 326 327 1 27 22 157 120

501-999 673 676 682 684 1 55 41 371 216

1000-1499 1 178 1 162 1 174 1 175 4 94 75 682 321

1500-2000 1 670 1 673 1 670 1 675 6 148 115 975 431

2001+ 2 610 2 651 2 482 2 487 11 289 159 1 422 606

БүлэгҮүнээс:1 өрхөд ноогдох мал

Аймгийн дундажаар хувийн малтай нэг өрхөд 361 толгой мал ногдож байгаа нь

урьд оноос 13 толгой малаар өсчээ. Малтай нэг өрхөд тэмээ 1, адуу 32, үхэр 24, хонь

187, ямаа 117 ногдож байна. 1 өрхөд ногдох малын бүтцийг авч үзэхэд 84.2 хувь нь

бог мал, 15.8 хувь нь бод мал байна. 2015 онтой 1 өрхөд ноогдох малын тоог

харьцуулахад 40 өрхөөр өсчээ.

2.3. ХЭЭЛТЭГЧ, ХЭЭЛТҮҮЛЭГЧ МАЛ БОЛОН ТОХИРГОО

2.3.1. ХЭЭЛТЭГЧ МАЛ:

Хээлтэгч мал 2018 оны эцэст 1.6 сая толгой тоологдсон нь урьд оныхоос 0.1 сая

толгой буюу 7.1 хувиар өссөн байна.

Төрлөөр нь авч үзбэл үнээ 5.3 мянга, гүү 5.2 мянга, эм ямаа 33.6 мянган, эм

хонь 63.9 мянгаар толгойгоор тус тус өсч, ингэ 43 толгойгоор буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 2.3.1. ХЭЭЛТЭГЧ МАЛЫН ТОО

Хувь Зөрүү

Бүгд 1 334 155 1 365 536 1 525 481 1 633 302 107.1 107 821

Ингэ 3 185 3 055 3 202 3 159 98.7 - 43

Гүү 78 780 84 333 97 426 102 603 105.3 5 177

Үнээ 82 562 82 109 91 872 97 145 105.7 5 273

Эм хонь 691 834 728 317 824 219 888 083 107.7 63 864

Эм ямаа 477 794 467 722 508 762 542 312 106.6 33 550

2018/2017Төрөл 2015 20172016 2018

Хээлтэгч нь нийт малын 44.0 хувийг эзэлж байгаа бөгөөд тэмээн сүргийн 38.5

хувь, адуун сүргийн 31.4 хувь, үхэр сүргийн 38.6 хувь, хонин сүргийн 46.2 хувь, ямаан

сүргийн 44.9 хувийг тус тус эзэлж байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

20

ЗУРАГ 2.3.1 ХЭЭЛТЭГЧ МАЛЫН ТОО, мян.тол

774.4 858.7903.6 994.1

1 089.11 219.8

1 334.2 1 365.5 1 511.2 1 633.3

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

2.3.2. ХЭЭЛТҮҮЛЭГЧ МАЛ:

2018 онд 34.6 мянган хээлтүүлэгч мал тоологдож, урьд оныхоос 1.6 мянган

толгойгоор буюу 4.8 хувиар өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 2.3.2. ХЭЭЛТҮҮЛЭГЧ МАЛЫН ТОО

Хувь Зөрүү

Бүгд 29 319 28 624 33 048 34 636 104.8 1 588

Буур 105 89 97 107 110.3 10

Азарга 10 506 11 228 12 445 12 982 104.3 537

Бух 2 089 2 029 2 369 2 378 100.4 9

Хуц 10 227 9 596 11 169 12 172 109.0 1 003

Ухна 6 392 5 682 6 968 6 997 100.4 29

Төрөл 2015 2016 2017 20182018/2017

2.3.3. ХЭЭЛТЭГЧ, ХЭЭЛТҮҮЛЭГЧИЙН ТОХИРГОО:

Хээлтэгч, хээлтүүлэгчийн тохироо нь адууны хувьд үржлийн нормоороо, харин

тэмээ, үхэр, хонь, ямаа зэргийн үржлийн норм алдагдсаар байна.

Үржлийн нормоор бог малын нэг хээлтүүлэгчид 50 хээлтэгч ногдох ёстой атал

2018 онд аймгийн дунджаар 73 эм хонь, 78 эм ямаа ногдож байгаа нь 46-56 хувиар

өндөр үзүүлэлтэй байна. Хээлтүүлэгчийн нормыг 2017 онтой харьцуулахад 2 эм хонь,

6 эм ямаагаар тус тус өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 2.3.3. ХЭЭЛТЭГЧ, ХЭЭЛТҮҮЛЭГЧИЙН ТОХИРОО

Төрөл Үржлийн норм 2015 2016 2017 2018

Буур 20 30 34 33 30

Азарга 10 7 8 8 8

Бух 25 40 40 38 41

Хуц 50 68 76 71 73

Ухна 50 75 82 72 78

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

21

2.4. ТӨЛ БОЙЖИЛТ

2018 онд оны эхний хээлтэгч малын 86.0 хувь буюу 1.3 сая эх мал төллөж,

гарсан төлийн 96.3 хувь буюу 1.3 сая төл бойжууллаа. Бойжсон төлийн тоо урьд

оныхоос 85.4 мянган толгойгоор өсч, бойжилтын хувь 3.1 пунктээр буурчээ.

Гарсан төлөөс бойжилтын хувийг 5 төрлөөр авч үзвэл ботгоны 97.8 хувь,

унаганых 98.3 хувь, тугалын 98.7 хувь, хурганы 96.2 хувь, ишигний 95.7 хувийг тус тус

бойжуулаад байна.

ХҮСНЭГТ 2.4.1. ТӨЛ БОЙЖИЛТ

Ботго Унага Тугал Хурга Ишиг

Гарсан төл 1 085 932 1 021 539 1 196 545 1 323 188 1 469 76 113 75 489 721 410 448 707

Бойжсон төл 1 070 239 994 793 1 189 097 1 274 503 1 436 74 853 74 486 694 260 429 468

Бойжилтын

хувь98.6 97.4 99.4 96.3 97.8 98.3 98.7 96.2 95.7

2015 2016 2017 2018Үүнээс:

Бүгд

2018 онд бойжуулсан төлийн тоог сумдаар авч үзвэл Түвшинширээ, Уулбаян,

Халзан, Баруун-Урт сумаас бусад сумд өссөн байна.

ЗУРАГ 2.4.1. БОЙЖУУЛСАН ТӨЛИЙН ТОО, мян.тол

594.1656.2

744.7 786.1853.3

937.01 070.2

994.8

1 196.51 323.2

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Аймгийн дунджаар 2018 онд 100 эхээс 84 төл бойжуулсан нь урьд оноос 3

төлөөр буюу 3.4 хувиар буурсан байна.

Сумдын 100 эхээс бойжуулсан төлийг урьд онтой харьцуулвал: Дарьганга,

Мөнххаан, Наран, Түвшинширээ, Түмэнцогт, Уулбаян, Халзан, Эрдэнэцагаан, Баруун-

Урт сумд 3-15 толгойгоор буурч, бусад сумдын төл бойжуулалт нэмэгдсэн байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

22

ХҮСНЭГТ 2.4.2. 100 ЭХЭЭС БОЙЖУУЛСАН ТӨЛ

Хувь Зөрүү

Бүгд 88 75 87 84 96.6 - 3

Ботго 45 35 46 45 97.8 - 1

Унага 81 74 82 77 93.9 - 5

Тугал 83 74 82 81 98.8 - 1

Хурга 89 77 88 84 95.5 - 4

Ишиг 89 72 87 84 96.6 - 3

2015 2016 2017 20182018/2017

ЗУРАГ 2.4.2. 100 ЭХЭЭС БОЙЖУУЛСАН ТӨЛ

87 85 87 87 86 86 8875

87 84

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

2.5. ТОМ МАЛЫН ЗҮЙ БУС ХОРОГДОЛ

2018 онд оны эхний нийт малын 2.2 хувь болох 76.0 мянган толгой мал

хорогдсон нь өнгөрсөн оныхоос 63.0 мянган толгой малаар өсчээ. Нийт хорогдсон

малын 45.1 хувийг ямаа, 40.0 хувийг хонь, 9.4 хувийг үхэр, 5.4 хувийг адуу, 0.1 хувийг

тэмээ эзэлж байна.

ХҮСНЭГТ 2.5.1. ТОМ МАЛЫН ЗҮЙ БУС ХОРОГДОЛ

2015 2016 2017 2018

Бүгд 15 094 185 646 12 941 75 983 0.5 6.0 0.4 2.2

Тэмээ 82 71 22 38 1.0 0.9 0.3 0.5

Адуу 1 250 8 554 454 4 111 0.5 3.3 0.2 1.3

Үхэр 985 15 201 4 366 7 172 0.5 7.1 2.1 3.0

Хонь 6 115 69 746 4 835 30 420 0.4 4.6 0.3 1.7

Ямаа 6 662 92 074 3 264 34 242 0.7 8.6 0.3 3.0

Оны эхний малд эзлэх хувь2018Төрөл 2015 2016 2017

Том малын зүй бус хорогдолыг урьд онтой харьцуулахад сумдын хувьд

хорогдол нь бүгд өссөн байна.

Сүүлийн 10-н жилийн хугацааны том малын зүй бусын хорогдолыг харахад 2016

онд 185.6 мянган толгой мал хорогдсон нь хамгийн өндөр үзүүлэлттэй байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

23

ЗУРАГ 2.5.1. ТОМ МАЛЫН ЗҮЙ БУС ХОРОГДОЛ, мян.тол

60.9

185.6

76.022.7

54.6

20.9 26.0 10.8 15.1 12.9

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Нийт хорогдлын 19.1 хувь буюу 14.5 мянган толгой мал гэнэтийн аюулаар, 0.2

хувь буюу 0.1 мянган толгой нь өвчнөөр хорогдсон байна. Гэнэтийн аюулаар

хорогдсон малын тоо урьд оноос 14.2 мянган толгойгоор өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 2.5.2. ГЭНЭТИЙН АЮУЛААР ХОРОГДСОН МАЛЫН ТОО

Хувь Зөрүү

Бүгд 3 286 3 424 313 14 538 4 644.7 14 225

Тэмээ 28 8 2 5 250.0 3

Адуу 683 390 20 1 261 6 305.0 1 241

Үхэр 291 198 3 1 492 49 733.3 1 489

Хонь 1 189 1 652 192 6 179 3 218.2 5 987

Ямаа 1 095 1 176 96 5 601 5 834.4 5 505

Төрөл 2015 2016 2017 20182018/2017

2.6. МАЛЫН ХЭЭЛ ХАЯЛТ, СУВАЙРАЛТ

2018 онд оны эхний хээлтэгч малын 12.1 хувь болох 184.7 мянган мал хээл

хаяж, сувайрсны улмаас төл өгөөгүй.

Хээл хаяж, сувайрсан хээлтэгч малын тоо урд оныхоос 29.2 хувь буюу 41.7

мянган толгой малаар өссөн.

Төл өгөөгүй хээлтэгч малын 83.7 хувь буюу 154.5 мянган толгой мал нь

сувайрсан, 16.3 хувь буюу 30.2 мянган толгой мал нь хээл хаясан эх мал байгаа юм.

ХҮСНЭГТ 2.6.1 ХЭЭЛ ХАЯЖ, СУВАЙРСАН МАЛЫН ТОО

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018

Бүгд 76 666 158 084 129 778 154 487 9 838 43 501 13 218 30 209

Ингэ 154 185 127 200 8 30 21 19

Гүү 8 220 12 671 12 429 15 972 780 2 037 1 060 2 736

Үнээ 7 757 10 911 11 945 12 398 1 078 1 768 990 2 209

Эм хонь 32 903 72 045 56 149 75 059 3 734 19 362 5 960 13 567

Эм ямаа 27 632 62 272 49 128 50 858 4 238 20 304 5 187 11 678

ТөрөлСувайрсан Хээл хаясан

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

24

2.7. МАЛЫН ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ЗАРЛАГА

2018 онд оны эхний малын 24.1 хувьтай тэнцэх 850.3 мян.толгой малыг

хэрэглээнд зарцуулсан байна. Малын хэрэглээний зарлага урьд оныхоос 248.6 мянган

толгойгоор өссөн байна.

Малтай нэг өрх дунджаар 83 толгой малыг хэрэглээнд зориулан зарцуулсан нь

урьд онтой харьцуулвал 23 толгой малаар өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 2.7.1. МАЛЫН ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ЗАРЛАГА

2015 2016 2017 2018

Бүгд 733 849 750 512 601 709 850 315 26.0 24.4 19.9 24.1

Тэмээ 1 596 1 503 853 1 468 18.6 18.1 10.8 17.6

Адуу 26 327 32 556 27 427 53 106 11.4 12.5 10.0 16.8

Үхэр 44 557 50 816 36 293 51 138 22.7 23.7 17.3 21.6

Хонь 389 423 392 975 333 964 480 989 28.2 25.5 21.7 26.5

Ямаа 271 946 272 662 203 172 263 614 27.1 25.3 20.4 22.9

2018Оны эхний малд эзлэх хувь

Төрөл 2015 2016 2017

Оны эхний бүх малын 24.1 хувь, тэмээний 17.6 хувь, адууны 16.8 хувь, үхрийн

21.6 хувь, хонины 26.5 хувь, ямааны 22.9 хувийг тус тус хэрэглээнд зарцуулжээ.

Хэрэглээнд зарцуулсан малын 87.6 хувийг бог мал, 12.4 хувийг бод мал эзэлж

байна.

ХҮСНЭГТ 2.7.2. ЗАХ ЗЭЭЛД ХУДАЛДАН БОРЛУУЛСАН БОЛОН ХҮНСЭНД ХЭРЭГЛЭСЭН МАЛЫН ТОО

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018

Бүгд 464.6 506.8 503.8 672.9 136.7 142.3 138.7 152.2

Тэмээ 0.9 1.1 0.8 1.3 0.0 0.0 0.0 0.0

Адуу 19.4 24.1 29.9 42.6 6.9 7.5 8.3 8.6

Үхэр 29.1 35.1 31.9 41.2 10.0 10.7 10.6 10.6

Хонь 246.1 267.8 273.1 375.3 66.5 67.3 65.7 75.8

Ямаа 169.1 178.6 168.1 212.5 53.3 56.7 54.1 57.2

ТөрөлЗах зээлд худалдан, борлуулсан Хүнсэнд хэрэглэсэн

Малтай нэг өрх дунджаар 65 толгой малыг зах зээлд борлуулж, 15 толгой малыг

өрхийн хэрэглээндээ зарцуулсан байна. 2017 онтой харьцуулахад зах зээлд

борлуулсан мал 15 толгой, дотоодод хэрэглэсэн малын тоо 1 толгойгоор тус тус өссөн

байна.

2.8. СҮРГИЙН БҮТЭЦ

Нийт сүргийн бүтцийг 2018 оны байдлаар авч үзэхэд 33.4 хувь буюу 1.2 сая

толгой нь төл, өсвөр насны мал, 21.7 хувь буюу 0.8 сая толгой нь ажлын ба

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

25

бэлтгэлийн насны эр мал, 43.9 хувь буюу 1.6 сая толгой нь хээлтэгч мал, 0.9 хувь

буюу 34.6 мянган толгой нь хээлтүүлэгч мал байна.

ХҮСНЭГТ 2.8.1 СҮРГИЙН БҮТЭЦ

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018 Хувь Зөрүү

Бүгд 3 070.3 3 030.4 3 528.4 3 716.8 100.0 100.0 100.0 100.0 105.3 188.4

Төл, өсвөр насны мал 1 104.2 1 001.4 1 230.6 1 240.6 36.0 33.0 34.9 33.4 100.8 10.0

Ажлын ба бэлтгэлийн

насны эр 602.2 634.9 738.6 808.3 19.6 21.0 20.9 21.7 109.4 69.7

Хээлтэгч 1 334.2 1 365.5 1 525.5 1 633.3 43.5 45.1 43.2 43.9 107.1 107.8

Хээлтүүлэгч 29.3 28.6 33.7 34.6 1.0 0.9 1.0 0.9 102.7 0.9

2018/2017мян.тол Хувиар

Малын сүрэгт эзлэх хувийг насаар нь урьд оныхтой харьцуулахад төл, өсвөр

насны мал 1.5 пункт, хээлтүүлэгч 0.1 пунктээр буурч, ажлын ба бэлтгэлийн насны эр

мал 0.8 пункт, хээлтэгч 0.7 пунктээр өсчээ.

ЗУРАГ 2.8.1 СҮРГИЙН БҮТЭЦ, 2018 он

Хээлтэгч,

43.9

Хээлтүүлэгч, 0.9Төл, өсвөр насны

мал, 33.4

Ажлын ба

бэлтгэлийн

насны эр, 21.7

2.9. ЦЭВЭР ҮҮЛДРИЙН БОЛОН ЭРЛИЙЗ МАЛ

2018 оны эцэст цэвэр үүлдрийн 1.6 сая толгой, эрлийз 0.4 сая толгой мал тус

тус тоологдов. Урьд онтой харьцуулахад цэвэр үүлдрийн малын тоо 0.1 сая толгой,

эрлийз малын тоо 58.9 мянган толгойгоор тус тус өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 2.9.1 ЦЭВЭР ҮҮЛДРИЙН БОЛОН ЭРЛИЙЗ МАЛ

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018

Бүгд 1 217 366 1 299 422 1 500 794 1 606 355 376 521 389 164 384 933 443 767

Тэмээ 799 680 730 934 - - - -

Адуу 30 950 38 522 44 882 53 308 - - - -

Үхэр 7 581 26 394 34 498 41 533 24 363 11 886 11 769 11 396

Хонь 576 698 629 137 738 463 766 213 276 881 306 776 313 718 367 048

Ямаа 601 338 604 689 682 221 744 367 75 277 70 502 59 446 65 323

Цэвэр үүлдэр Эрлийз

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

26

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

МАЛЫН ТЭЖЭЭЛ

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

27

Аймгийн хэмжээгээр 2018 онд 15.0 мянган тн байгалийн хадлан, 7.2 мянган тн

хужир шүү, 341.7 тн гар тэжээл бэлтгэсэн байна.

Урьд онтой харьцуулвал байгалийн хадлан 46.3 хувь, хужир шүү 9.1 хувиар тус

тус буурч, гар тэжээл 44.1 хувиар өсчээ.

2018 онд нийт 15.0 мянган тн өвс бэлтгэсний 2.7 мянган тн өвсийг орон нутгийн

иргэд худалдан авч, 12.3 мянган тн өвсийг манай аймгийн иргэн, аж ахуйн нэгж

байгууллага бэлтгэсэн байна.

Харин 2018 онд таримал тэжээл 50.3 тн, төмс, хүнсний ногооны хаягдалыг 0.5

тн, үр тарианы хаягдал 6.7 тн бэлтгэсэн байна.

ЗУРАГ 3.1.1. БЭЛТГЭСЭН ХАДЛАН, тн

49 236.0

27 891.1

14 972.5

19 914.0

11 765.0 11 948.511 765.010 962.512 154.0

7 222.0

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016* 2017* 2018*

Тайлбар: 2016* оноос эхлэн бэлтгэсэн өвсний дүнд худалдаж авсан дүнг оруулсан.

ЗУРАГ 3.1.2. БЭЛТГЭСЭН ХУЖИР ШҮҮ, тн

1 026.51 677.0

729.2 731.0 731.0

4 331.45 247.0

3 732.4

7 919.77 196.9

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

28

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ТЭЖЭЭВЭР АМЬТАД

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

29

Аймгийн хэмжээгээр 2018 оны эцэст 80 гахай, үүний 26 нь мэгж, 96 шувуу, үүний

75 нь өндөглөгч, 50 зөгийн бүл тоологдсон байна.

Тэжээвэр амьтныг урьд онтой харьцуулахад гахай 49.0 хувь буюу 77-оор, шувуу

15.8 хувь буюу 18-аар тус тус буурч, зөгийн бүл 2.9 дахин буюу 33-аар өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 4.1.1 ТЭЖЭЭВЭР АМЬТАН

Бүгд үүнээс Бүгд үүнээс үүнээс үүнээс

хээлтэгч хээлтэгч хээлтэгч хээлтэгч

Гахай 160 57 54 20 157 57 80 26

Шувуу 125 103 138 107 114 93 96 75

Үүнээс: тахиа 108 90 133 104 88 75 92 73

Бөднө - - - - 20 15 - -

Зөгийн бүл 8 - 7 - 17 - 50 -

Бүгд

2015 2016 2017 2018

Бүгд

ЗУРАГ 4.1.1 ГАХАЙ, тоо

177

135

77

191

160

54

157

80

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

ЗУРАГ 4.1.2 ШУВУУ, тоо

1 327

279 214

1 201

125 138 114 96

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

30

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

МАЛЖУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ТАЛААРХ МЭДЭЭЛЭЛ

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

31

Монгол Улсын Засгийн газрын Ядуурлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөрийн

хүрээнд малгүй болон мал цөөтэй иргэдийг малжуулах арга хэмжээг авч, нилээд

хөрөнгө, мөнгийг зарцуулж байна.

ХҮСНЭГТ 5.1.1. МАЛЖУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭНД ХАМРАГДСАН

ӨРХИЙН ТОО, ам бүлээр

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018

Дүн 286 222 217 255 945 745 781 933 3.0 3.4 3.6 3.6

Өрхийн тоо Ам бүлийн тоо

Малжуулах арга хэмжээнд хамрагдсан1 өрхийн ам бүлийн тоо

Аймгийн хэмжээнд 2018 оны байдлаар 255 өрх малжуулах арга хэмжээнд

хамрагдсан бөгөөд нэг өрхийн ам бүлийн тоо дунджаар 4 байна.

Малжуулах арга хэмжээнд хамрагдсан өрхийн тоо урьд оныхоос 38 өрхөөр

өсчээ.

ХҮСНЭГТ 5.1.2. МАЛЖУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭГЭЭР ОЛГОГДСОН МАЛЫН ТОО

2016 2017 2018 2016 2017 2018 2016 2017 2018 Бод мал Бог мал 2016 2017 2018

Дүн 7 007 11 380 12 910 130 174 138 6 877 11 206 12 772 1.1 98.9 32 52 51

Малжуулалтанд

хамрагдсан 1 өрхөд

ноогдох малын тоо

Малжууллалтаар

авсан малд эзлэх

хувь

Малжуулалтаар авсан

малын тоо, толБод малын тоо Бог малын тоо

Үүнээс

Малжуулах арга хэмжээгээр 255 өрхөд 12.9 мянган толгой мал олгогдсон бөгөөд

олгосон малын 98.9 хувь нь бог мал, 1.1 хувь нь бод мал байна. Нэг өрхөд дунджаар

51 толгой мал ногдож байна.

Малжуулах арга хэмжээнд 2018 онд нийт 687.5 сая төгрөг зарцуулсан бөгөөд

үүнээс 4.2 хувь нь гадаад орон, олон улсын байгууллагын төсөл, хөтөлбөрийн хөрөнгө,

26.5 хувь нь орон нутгийн хөрөнгө, 69.3 хувь нь бусад эх үүсвэрээр санхүүжигдсан

байна.

ХҮСНЭГТ 5.1.3. МАЛЖУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭНД ЗАРЦУУЛСАН ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН

2016 2017 2018

Дүн 326 130.0 495 035.0 687 515.0 29 000.0 182 185.0 476 330.0 4.2 26.5 69.3

Нийт зарцуулсан хөрөнгийн

хэмжээ

ҮүнээсНийт зарцуултанд

эзлэх хувь

Гада

ад о

рон,

ОУ

-ын

байг

уулл

агы

н тө

сөл,

хөтө

лбөр

ийн

хөрө

нгө

Оро

н ну

тгий

н хө

рөнг

ө

Бус

ад

Гада

ад о

рон,

ОУ

-ын

байг

уулл

агы

н тө

сөл,

хөтө

лбөр

ийн

хөрө

нгө

Оро

н ну

тгий

н хө

рөнг

ө

Бус

ад

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

32

ЗУРГААДУГААР БУЛЭГ

ШИНЭЭР ГАРГАСАН БОЛОН ЗАСВАРЛАСАН ХУДГИЙН ТАЛААРХ МЭДЭЭЛЭЛ

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

33

Монгол Улсын Засгийн газраас усны нөөцийн эх үүсвэрийг зохистой ашиглах

замаар хүн ам, малын усны хангамжийг нэмэгдүүлэх, бэлчээрийн ашиглалтыг

сайжруулахад анхаарал хандуулж худаг, уст цэгийг шинээр гаргах, сэргээн

засварлахад зориулан тодорхой хэмжээний хөрөнгө зарцуулдаг.

2018 онд 88 худаг шинээр ашиглалтанд орсноос 28.4 хувь буюу 25 худаг нь

инженерийн хийцтэй, 71.6 хувь буюу 63 нь энгийн уурхайн худаг байна.

ХҮСНЭГТ 6.1.1. ШИНЭЭР ГАРГАСАН ХУДГИЙН ТОО

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018

Дүн 88 67 83 88 26 37 47 25 62 30 36 63

Үүнээс:

Энгийн уурхайн

Шинээр гаргасан худгийн тоо,

бүгд Инженерийн хийцтэй

ХҮСНЭГТ 6.1.2. ШИНЭЭР ХУДАГ ГАРГАХАД ЗАРЦУУЛСАН ХӨРӨНГӨ

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Ä¿í 581 500.0 357 408.3 217 700.0 113 708.3 24 000.0 23 800.0 339 800.0 219 900.0

¯¿íýýñ:

Óëñûí òºñâèéí

õºðºíãº

Ãàäààä îðîí, ОУ-ыí

áàéãóóëëàãûí òºñºë

õºòºëáºðèéí

õºðºí㺺ð

Ìàë÷èäûí ººðñäèéí

õºðºí㺺ð

Øèíýýð õóäàã ãàðãàõàä

çàðöóóëñàí õºðºíãèéí

õýìæýý

Шинээр худаг гаргахад нийт 357.4 сая төгрөг зарцуулсны 31.8 хувь нь улсын

төсвийн хөрөнгөөр, 6.7 хувь нь гадаад орон, ОУ-ын байгууллагын төсөл хөтөлбөрөөр,

61.5 хувь нь бусад эх үүсвэрээр буюу малчдын хамтын хөрөнгөөр санхүүжигдсан

байна.

ХҮСНЭГТ 6.2.1. ЗАСВАРЛАСАН ХУДГИЙН ТОО

2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018

Ä¿í 101 45 69 58 9 5 9 2 92 40 60 56

¯¿íýýñ:

Ýíãèéí óóðõàéí

Çàñâàðëàñàí õóäãèéí òîî,

á¿ãä Èíæåíåðèéí õèéöòýé

2018 онд нийт 58 худаг засварласнаас 3.5 хувь буюу 2 нь инженерийн хийцтэй,

96.5 хувь буюу 56 нь энгийн уурхайн худаг байна.

ХҮСНЭГТ 6.2.2. ХУДАГ ЗАСВАРЛАХАД ЗАРЦУУЛСАН ХӨРӨНГӨ

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Дүн 96 172.0 47 350.0 25 250.0 - - - 70 922.0 47 350.0

Худаг засварлахад

зарцуулсан хөрөнгийн

хэмжээУлсын төсвийн

хөрөнгө

Гадаад орон, ОУ-ын

байгуулллагын төсөл

хөтөлбөрийн хөрөнгөөр

Үүнээс:

Малчдын өөрсдийн

хөрөнгөөр

Худаг засвар шинэчлэлд нийт 47.4 сая төгрөг зарцуулсныг бусад эх үүсвэрээр

буюу малчдын хамтын хөрөнгөөр санхүүжигдсан байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

34

ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ

ХАШАА, ХУДГИЙН ТООЛЛОГО

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

35

Үндэсний статистикийн хорооноос хашаа, худгийн тооллогыг 3 жил тутамд

жилийн эцсийн мал тооллоготой хамтруулан явуулахаар Монгол Улсын статистикийн

тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1-ийн “и”-д заасны дагуу 2018 онд явуулсан.

Энэ оны тооллогоор хүн, мал ундаалах зориулалт бүхий 3.1 мянган худаг

тоологдсон. Энэхүү тоологдсон худгийн 27.8 хувь буюу 0.8 мянга нь инженерийн

хийцтэй худаг, 72.2 хувь буюу 2.2 мянга нь энгийн уурхайн худаг байна.

Нийт худгийн 62.9 хувь болох 1.9 мянган худаг нь бэлчээрт байршилтай байна.

Худгийг өмчлөлийн хэлбэрээр авч үзвэл өөрийн эзэмшлийн 43.6 хувь буюу 1.3

мянга, дундийн эзэмшлийн 56.4 хувь буюу 1.7 мянган худаг тоологджээ.

ХҮСНЭГТ 7.1. ХУДАГ, УСАН САНГИЙ ТОО

Инженерийн

хийцтэй

Энгийн

уурхайн

2006 2 206 374 1 832 1 730 267 15 25

2009 3 206 1 731 1 475 2 565 386 13 10

2012 2 296 539 1 757 2 044 154 9 8

2015 2 726 768 1 958 2 103 43 - -

2018 3 066 854 2 212 1 930 24 3 -

Усан санБагтаамж

/мян.м3/Он

Үүнээс

Худаг -

Бүгд

Бэлчээрт

байршилтай

Ашиглагд-

даггүй

Аймгийн хэмжээнд 2018 онд 2.1 сая толгой малын багтаамж бүхий 3.0 мянган

хашаа тоологдсон байна. Нийт тоологдсон хашааны 2.8 хувь буюу 83 нь 43.6 мянган

толгой малын багтаамжтай дулаан байр, 45.2 хувь буюу 1.4 мянга нь 1.0 сая толгой

малын багтаамжтай саравчтай хашаа, 52.0 хувь буюу 1.6 мянга нь 1.0 сая толгой

малын багтаамжтай саравчгүй хашаа тус тус байна.

Нийт хашааны 2.3 хувь буюу 69 нь 40.0 мянган малын багтаамжтай бод малын

хашаа байна.

ХҮСНЭГТ 7.2. МАЛЫН ХАШААНЫ ТОО, ХАНГАМЖ

Үзүүлэлт 2006 2009 2012 2015 2018

Хашаа-бүгд 2 490 3 732 3 656 4 120 2 988

Багтаамж /мян.тол/ 1 125.8 1 584.0 1 849.2 2 219.3 2 074.5

Дулаан байр 78 12 118 56 83

Багтаамж /мян.тол/ 19.0 2.0 26.8 30.9 43.6

Саравчтай хашаа 769 1 012 1 142 1 392 1 351

Багтаамж /мян.тол/ 364.1 532.2 626.5 798.9 1 006.5

Саравчгүй хашаа 1 643 2 708 2 396 2 665 1 554

Багтаамж /мян.тол/ 742.7 1 049.8 1 196.0 1 385.7 1 024.4

Бодын 151 160 246 68 69

Багтаамж /мян.тол/ 32.1 29.8 137.8 34.2 40.0

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

36

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ

ГАЗАР ТАРИАЛАН

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

37

8.1. ТАРИАЛСАН ТАЛБАЙ

Аймгийн хэмжээгээр 2018 онд нийт 7.0 мянган га-д тариалалт хийсэн нь урьд

оныхоос 24.3 хувиар буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 8.1.1. ТАРИАЛСАН ТАЛБАЙ, га-гаар

Хувь Зөрүү

Нийт тариалсан талбай 14 358.9 17 572.9 9 219.2 6 982.7 75.7 -2 236.5

Үр тариа 9 696.0 9 807.0 7 481.0 5 142.0 68.7 -2 339.0

үүнээс: Буудай 7 958.0 8 955.0 7 150.0 3 300.0 46.2 -3 850.0

Төмс 71.4 61.9 65.4 57.2 87.5 - 8.2

Хүнсний ногоо 29.5 30.0 32.8 29.5 89.9 - 3.3

Тэжээлийн ургамал 102 2 020.0 40.0 150.0 3.8* 110.0

Техникийн ургамал 4 460.0 5 654.0 1 600.0 1 604.0 100.3 4.0

2018/2017Үзүүлэлт 2015 2016 2017 2018

Энэ онд үр тариа 5.1 мянган га-д, төмс 57.2 га-д, хүнсний ногоо 29.5 га-д,

тэжээлийн ургамал 150 га-д, техникийн ургамал 1.6 мянган га-д тус тус тариалсан нь

урьд оноос үр тариа 2.3 мянган га, төмс 8.2 га, хүнсний ногоо 3.3 нган га-аар тус тус

буурчээ.

ЗУРАГ 8.1.1. ТӨМС, ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ТАРИАЛСАН ТАЛБАЙ, га

46.7

59.0

67.1 64.5 67.075.3 71.4

61.965.4

57.2

24.328.0 30.2

23.7 25.1

32.2 29.5 30.032.8

29.5

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Төмс Хүнсний ногоо

2018 онд тариалсан талбайн бүтцийг авч үзэхэд 73.6 хувийг үр тариа, 0.8 хувийг

төмс, 0.4 хувийг хүнсний ногоо, 2.2 хувийг тэжээлийн ургамал, 23.0 хувийг техникийн

ургамал тус тус эзлэж байна.

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

38

8.2. ХУРААСАН УРГАЦ

Манай аймаг 2018 онд 2.6 мянган тн үр тариа, 0.5 мянган тн төмс, 0.2 мянган тн

хүнсний ногоо, 0.9 мянган тн тэжээлийн ургамал, 0.5 мянган тн техникийн ургамал

хураан авсан нь урьд оныхоос үр тариа 39.3 хувиар өсч, төмс 7.8 хувь, хүнсний ногоо

4.3 хувь, техникийн ургамал 16.6 хувиар тус тус буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 8.2.1 ХУРААСАН УРГАЦ, тн-оор

2015 2016 2017 2018 Хувь Зөрүү

Үр тариа 2 003.3 1 820.6 1 894.5 2 639.0 139.3 744.5

үүнээс: Буудай 1 677.0 1 788.0 1 780.0 1 861.0 104.6 81.0

Төмс 601.0 514.6 572.4 527.7 92.2 - 44.7

Хүнсний ногоо 237.1 245.8 255.9 244.8 95.7 - 11.1

Тэжээлийн ургамал 220.7 - - 892.5 - -

Техникийн ургамал 975.0 380.0 590.0 492.0 83.4 - 98.0

2018/2017Хураасан ургац

ЗУРАГ 8.2.1. ХУРААСАН УРГАЦ, тн

366.4437.4

647.5683.2 709.8 713.6

601.0514.6

572.4527.7

176.0217.2 212.1 223.1

272.7352.1

237.1 245.8 255.9 244.8

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Төмс Хүнснии ногоо

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

39

ДҮГНЭЛТ

Мал тооллогын дүнгээр малын тоо 2018 оны жилийн эцсийн 3.7 сая толгой

болж, өмнөх оноос 188.4 мянган толгой буюу 5.3 хувиар өслөө.

Оны эхний хээлтэгч малын 86.0 хувь буюу 1.3 сая эх мал төллөж, 96.3 хувь

буюу 1.3 сая төл малыг бойжуулсан байна. Энэ нь мал өссөхөд нөлөөлжээ.

2018 оны жилийн эцэст аминдаа малтай 10.2 мянган өрх тоологдсоны 7.8

мянган өрх нь малчин өрх байна. 2009 оноос хойших үр дүнг авч үзэхэд 2009-2012,

2014-2018 онуудад малтай, 2014 оноос хойш малчин өрх тус тус өсчээ.

Мал аж ахуйн салбарт 14.6 мянган малчид ажиллаж байгаагын 38.7 хувь нь 15-

34 насны залуучууд, 53.1 хувь нь 35-аас дээш тэтгэвэрт гарах хүртлэх насныхан, 8.2

хувь нь тэтгэврийн насны хүмүүс эзэлж байгаа бөгөөд нийт малчдын 44.0 хувь

эмэгтэйчүүд байна.

Малтай нэг өрхөд дундажаар 361 толгой мал ногдож байгааг таван төрлөөр нь

авч үзвэл тэмээ 1, адуу 32, үхэр 24, хонь 187, ямаа 117 байна.

Нийт малчин өрхийн 87.9 цахилгаан үүсгүүртэй, 78.8 хувь нь телевизортой, 45.4

хувь нь авто машинтай, 52.3 хувь нь мотоцикльтэй байгаа нь урьд оноос өсчээ. Энэ нь

малчидын маань өөрсдийн ажиллаж амьдрах нөхцөлийг илүүтэйгээр анхаардаг

болсон нь сайшаалтай зүйл юм.

Мал аж ахуйн салбарын өсөлт нь хүн амын хүнсний хэрэглээнд нийлүүлж

байгаа дотоодын хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний хэмжээг нэмэгдүүлж, үндэсний

үйлдвэрлэлийг түүхий эдээр хангах боломжийг бүрдүүлэн, экспортын бүтээгдэхүүний

тоо хэмжээ, үнийг өсгөн улмаар уг салбарын орлогын хэмжээг нэмэгдүүлэх таатай

нөхцөл болж байна.

Мал аж ахуйн салбарын үйлдвэрлэлд гарч байгаа өсөлт нь малын тооноос

хамаарч байгаа бөгөөд цаашид нэг малын ашиг шим, чанарын үзүүлэлтэд анхаарлаа

хандуулж, энэ чиглэлээр тодорхой арга хэмжээ үе шаттайгаар авч хэрэгжүүлэх

шаардлагатай байна. Ялангуяа ашиг шим өндөртэй мал үржүүлэх, малыг суурин

болон бэлчээрийн хосолсон маллагаанд шилжүүлэх, бэлчээрийг усжуулахад чиглэсэн

арга хэмжээ ихээхэн авах нь чухал юм.

Эдгээр арга хэмжээг жигдрүүлэхийн тулд малчдын хөдөлмөрийг нэгтгэх, малын

гаралтай бүтээгдэхүүнийг боловсруулах талаар сургалт зохион байгуулах, жижиг дунд

үйлдвэрийг хөгжүүлэх, мал сүргийн бүтцийг тэнцвэржүүлэх, мал сүргийг эрсдлээс

хамгаалах даатгалын системийг сайн хөгжүүлэх зэрэг арга хэмжээг сайжруулан, иргэд,

малчдад хүртээмжтэй болгон хэрэгжүүлэх нь маш чухал байна.

Сүүлийн жилүүдэд малын тоо, толгой өсөхийн хэрээр бэлчээрийн даацын

хүрэлцээ маш ихээр муудаж байгаа билээ. Мөн бэлчээрт сөргөөр нөлөөлж байгаа бас

нэг зүйл бол ус, худагтай газар хэт олон айл, малаа улирал дамжин бөөгнөрөн

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

40

нутаглаж, бэлчээрийг талхлан доройтуулж байгаа явдал юм. Иймд бэлчээрийг сэлгэн

ашиглах, отор нүүдлийг зайлшгүй хийдэг болгох хөшүүрэг бүхий механизмийг

малчдын дунд бий болгох шаардлагатай.

Бэлчээрийн доройтол нь малын тоо толгойг хязгаартай байлгахыг шаардаж

байна. Ялангуяа бэлчээрт халтай ямаан сүргийн тоо толгойг хязгаарлах, бог малын

хувьд өсгөж үржүүлж ирсэн уламжлалт харьцаа 75:25 хувь буюу 3 хонь, 1 ямаа гэсэн

харьцаагаар өсгөж үржүүлэхэд татварын бодлогоор зохицуулах нь зүйтэй.

2018 онд 357.4 сая төгрөгийн хөрөнгөөр шинээр инженерийн болон энгийн

хийцтэй 88 худаг гаргаж, 47.4 сая төгрөгөөр 58 худаг засварлаад байна.

Энэ онд хашаа, худгийн тооллого явагдсан бөгөөд аймгийн хэмжээнд 3.1 мянган

худаг, 3.0 мянган хашаа тоологдсон байна.

Газар тариалангийн салбарт 2018 онд аймгийн хэмжээнд 7.6 мянган га талбайд

тариалалт хийж, үүнээсээ үр тариа 2.6 мянган тн, төмс 0.5 мянган тн, хүнсний ногоо

0.2 мянган тн, техникийн ургамал 0.5 мянган тн, тэжээлийн ургамал 0.9 мянган тн-ыг

тус тус хураан авсан. Сүүлийн 2 жилийн хугацаанд манай аймагт газар тариалан

буурах хандлага ажиглагдаж байна. Энэ нь байгаль цаг уураас нөлөөлж байна.

Хамгийн гол асуудал бол орон нутагт хөдөө аж ахуйн бүтээгдхүүнийг хадгалах,

боловсруулах, борлуулах чиглэлээр жижиг, дунд үйлдвэрүүдийг байгуулах, хөдөө аж

ахуйн бүтээгдхүүнийг бэлтгэх төвлөрсөн газрууд, хадгалах, хөргөх агуулах, зоорийг

бий болгох нь чухал байна.

АШИГЛАСАН НОМ, МАТЕРИАЛ

2018 оны жилийн эцсийн мал, тэжээвэр амьтад, хашаа худгийн тооллогын дүн

Сүхбаатар аймгийн Статистикийн эмхэтгэл 2015, 2016, 2017 он

Албан ёсны болон захиргааны сар, улирал, жилийн эцсийн мэдээ

Статистикийн мэдээллийн нэгдсэн сайт /www.1212.mn/

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

41

ХАВСРАЛТУУД

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

42

ХАВСРАЛТЫН ЖАГСААЛТ

Хүснэгт 1. Малтай өрх, малчин өрхийн тоо, сумаар.........................................................42

Хүснэгт 2. Малчдын тоо, насны бүрэлдэхүүн, сумаар......................................................42

Хүснэгт 3. Малчдын соёл, ахуйн нөхцлийн үзүүлэлт, өрхөөр, сумаар, 2018 онд...........43

Хүснэгт 4. Малчдын соёл, ахуйн нөхцлийн үзүүлэлтийн тоо, сумаар, 2018 онд............44

Хүснэгт 5. Малтай өрхийн малын бүлэглэлт, өрхийн тоо, сумаар..................................45

Хүснэгт 6. Малчин өрхийн малын бүлэглэлт, өрхийн тоо, сумаар..................................46

Хүснэгт 7. Малын тоогоор улс, аймагт тэргүүлж буй сум, баг, 2018 он..........................47

Хүснэгт 8. Малын тооны өсөлт, бууралт, сумаар.............................................................48

Хүснэгт 9. Малын тоо, сум, багаар, 2018 он................................................................49-50

Хүснэгт 10. Хувийн малын тооны өсөлт, бууралт, сумаар...............................................51

Хүснэгт 11. Малтай нэг өрхөд ногдох малын тоо, сумаар................................................51

Хүснэгт 12. Нийт хээлтэгч малын өсөлт, бууралт, сумаар...............................................52

Хүснэгт 13. Хээлтүүлэгч малын өсөлт, бууралт, сумаар.................................................53

Хүснэгт 14. Бойжуулсан төлийн өсөлт, бууралт, сумаар.................................................54

Хүснэгт 15. 100 эхээс бойжуулсан төл, сумаар................................................................55

Хүснэгт 16. Том малын зүй бус хорогдолын өсөлт, бууралт, сумаар........................55-56

Хүснэгт 17. Сувайрсан хээлтэгч малын өсөлт, бууралт, сумаар................................56-57

Хүснэгт 18. Хээл хаясан хээлтэгч малын өсөлт, бууралт, сумаар.............................57-58

Хүснэгт 19. Хээлтэгч, хээлтүүлэгчийн тохироо.................................................................58

Хүснэгт 20. Зах зээлд борлуулсан мал..............................................................................59

Хүснэгт 21. Аж ахуйн дотоодод хэрэглэсэн мал...............................................................59

Хүснэгт 22. Цэвэр үүлдрийн болон эрлийз мал, сумдаар мал........................................60

Хүснэгт 23. Бэлтгэсэн тэжээл, сумаар, тонн.....................................................................61

Хүснэгт 24. Малжуулалтанд зарцуулсан хөрөнгийн хэмжээ, мян.төг.............................61

Хүснэгт 25. Малжуулах арга хэмжээний тайлан, сумаар.................................................62

Хүснэгт 26. Шинээр гаргасан худгийн тайлан, сумаар.....................................................63

Хүснэгт 27. Засварласан худгийн тайлан, сумаар............................................................64

Хүснэгт 28. 2018 онд тоологдсон худгийн тоо, сумаар.....................................................65

Хүснэгт 29. Нийт хашааны тоо, сумаар.............................................................................65

Хүснэгт 30. Тариалсан талбай, сум, га-аар.......................................................................66

Хүснэгт 31. Хураасан ургац, сум, тн-оор...........................................................................66

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

43

ХҮСНЭГТ 1. МАЛТАЙ ӨРХ, МАЛЧИН ӨРХИЙН ТОО, сумаар

тавиул

малтай

Ас 412 413 432 457 470 4 268 264 291 315 324

Бд 1 123 1 148 1 182 1 185 1 200 6 899 969 1013 1 050 1 038

Да 725 729 748 769 768 1 439 436 474 485 492

Мх 913 965 997 1 064 1 074 7 617 696 709 822 827

На 341 357 368 370 382 - 240 255 264 261 288

Он 736 743 752 747 761 - 493 493 515 546 553

Сү 698 693 727 775 822 1 536 530 581 616 644

Тш 766 772 809 807 829 3 601 636 669 673 698

Тц 991 436 441 455 457 1 765 246 262 276 278

Уб 415 631 647 662 673 1 235 508 514 533 546

Ха 621 358 395 405 409 - 487 295 316 324 341

Эц 356 1 004 1 004 1 025 1 062 - 289 776 776 813 839

Бу 1 217 1 242 1 350 1 352 1 313 4 683 754 872 911 902

Дүн 9 314 9 491 9 852 10 073 10 220 28 6 552 6 858 7 256 7 625 7 770

2016 2017 2018 2014 2015 2016 2017 2018Сум

Малтай өрхийн тоо Малчин өрхийн тоо

2014 2015

ХҮСНЭГТ 2. МАЛЧДЫН ТОО, НАСНЫ БҮРЭЛДЭХҮҮН, сумаар

2014 2015 2016 2017 201816-34

настай

эр 35-59,

эм 35-54

настай

эр 60,

эм 55-аас

дээш насны

Ас 590 588 636 636 636 235 354 47 271

Бд 1 982 2 138 2 141 2 137 2 020 767 1 025 228 918

Да 936 907 975 967 925 346 544 35 389

Мх 1 219 1 356 1 384 1 485 1 444 538 787 119 614

На 515 528 560 557 595 213 326 56 260

Он 1 061 1 090 1 118 1 100 1 122 423 636 63 500

Сү 1 092 1 092 1 173 1 158 1 089 439 567 83 415

Тш 1 184 1 298 1 396 1 351 1 370 654 648 68 589

Тц 463 467 495 491 399 127 232 40 131

Уб 1 092 1 104 994 992 1 007 423 544 40 412

Ха 605 609 640 626 639 208 368 63 261

Эц 1 615 1 629 1 634 1 669 1 695 768 778 149 742

Бу 1 514 1 482 1 689 1 606 1 644 508 937 199 708

Дүн 13 868 14 288 14 835 14 775 14 585 5 649 7 746 1 190 6 210

Нийт

малчдаас

эмэгтэй

Сум

ҮүнээсМалчдын тоо

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

43

ХҮСНЭГТ 3. МАЛЧДЫН СОЁЛ, АХУЙН НӨХЦЛИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТ, өрхөөр, сумаар, 2018 онд

Ас 291 290 1 - 261 273 8 34 127 168 175 131 68 216 4

Бд 899 897 1 1 609 763 35 102 310 380 436 312 221 553 1

Да 424 424 - - 362 371 29 89 104 94 249 197 87 275 4

Мх 720 715 1 6 536 573 78 115 201 294 365 287 178 310 12

На 256 255 - 1 210 238 55 68 101 92 119 87 48 193 2

Он 518 507 1 10 487 491 74 110 186 148 266 203 84 410 1

Сү 584 583 - 1 515 534 11 39 203 268 257 218 86 366 -

Тш 627 619 2 8 564 574 90 99 177 186 346 293 119 487 -

Тц 233 214 2 18 215 225 77 79 242 140 200 113 121 89 10

Уб 472 470 2 2 408 416 33 59 163 192 302 211 151 275 1

Ха 276 276 - - 243 244 27 49 167 141 145 107 66 121 2

Эц 785 769 12 14 733 751 123 153 480 397 361 283 155 404 8

Бу 743 724 11 10 595 673 30 109 268 324 308 219 141 364 4

Дүн 6 828 6 743 33 71 5 738 6 126 670 1 105 2 729 2 824 3 529 2 661 1 525 4 063 49

Сум

Үүнээс

Тел

евизо

рто

й

Ма

лы

н х

аш

аа

тай

Нарны Салхины Бусад

Са

нср

ын

анте

ннта

й

Уга

ал

гын м

аш

ин

Суудлын

машин

Мо

тоц

икл

той

Тра

ктор

той

Худ

агт

ай

Ца

хил

гааны

эх

үүсгүүр

Үүнээс

Авто

ма

шинта

й

Ачааны

машинХөл

дөөгч

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

44

ХҮСНЭГТ 4. МАЛЧДЫН СОЁЛ, АХУЙН НӨХЦЛИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТИЙН ТОО, сумаар, 2018 онд

Ачааны

машин

Суудлын

машин

Ас 292 291 1 - 262 277 8 34 128 178 201 131 70 219 4 -

Бд 899 897 1 1 609 763 35 102 312 390 543 319 222 560 1 -

Да 426 426 - - 362 371 29 90 106 94 285 197 87 276 5 -

Мх 728 721 1 6 540 577 78 115 208 309 468 287 178 326 20 -

На 261 260 - 1 210 239 55 68 112 108 137 89 48 194 2 -

Он 519 508 1 10 488 494 74 110 189 163 306 205 85 412 1 5.0

Сү 585 584 - 1 516 535 11 39 234 284 309 218 87 367 - -

Тш 657 647 2 8 564 575 90 99 178 187 412 293 119 489 - -

Тц 245 225 2 18 215 225 77 79 279 154 244 117 126 90 26 -

Уб 480 476 2 2 408 417 33 59 175 194 366 211 154 277 1 3.0

Ха 277 277 - - 243 244 27 49 194 167 182 110 69 121 2 -

Эц 805 779 12 14 734 753 123 153 529 456 447 285 159 406 8 -

Бу 760 739 11 10 599 677 30 110 312 347 381 220 146 367 7 -

Дүн 6 934 6 830 33 71 5 750 6 147 670 1 107 2 956 3 031 4 281 2 682 1 550 4 104 77 8.0

Салхины Бусад

Са

нср

ын а

нте

нн

Үүнээс

Авто

машин

Мо

тоц

икл

Уга

ал

гын м

аш

ин

Хөл

дөөгч

Хийсэн э

сги

й (

м)

Худ

аг

Ца

хил

гааны

эх

үүсгүүр

Сум

Үүнээс

Тел

евизо

р

Ма

лы

н х

аш

аа

Тра

ктор

Малчин өрхөд ашиглагдаж буй техник,

хэрэгсэл

Нарны

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

45

ХҮСНЭГТ 5. МАЛТАЙ ӨРХИЙН МАЛЫН БҮЛЭГЛЭЛТ, өрхийн тоо, сумаар

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Ас 20 19 27 26 31 38 66 60 83 86 114 111 74 82 35 39 6 7 1 2 457 470

Бд 25 20 52 49 72 65 136 113 228 213 420 432 184 225 49 53 12 18 7 12 1 185 1 200

Да 24 22 50 51 55 45 115 120 168 166 232 223 96 103 24 36 4 2 1 - 769 768

Мх 14 11 31 33 36 29 82 84 172 184 395 390 233 246 80 81 14 11 7 5 1 064 1 074

На 6 7 19 16 14 17 44 38 73 88 127 130 67 63 18 21 1 2 1 - 370 382

Он 15 13 41 39 27 28 76 75 152 139 228 223 152 174 45 61 9 6 2 3 747 761

Сү 23 19 45 42 46 48 106 97 140 153 223 223 125 162 50 54 11 17 6 7 775 822

Тш 8 9 34 43 57 53 103 101 130 133 250 248 161 177 53 53 8 9 3 3 807 829

Тц 30 35 61 52 36 25 57 66 78 80 114 107 55 64 18 21 3 2 3 5 455 457

Уб 17 14 25 30 31 21 63 73 116 131 232 246 123 109 47 39 3 6 5 4 662 673

Ха 12 16 39 33 21 23 38 40 65 65 101 112 84 84 34 31 10 5 1 - 405 409

Эц 48 43 80 79 76 72 150 136 207 214 266 278 129 158 50 62 13 10 6 10 1 025 1 062

Бу 44 44 122 120 86 86 195 178 275 270 384 385 168 154 57 61 17 9 4 6 1 352 1 313

Дүн 286 272 626 613 588 550 1 231 1 181 1 887 1 922 3 086 3 108 1 651 1 801 560 612 111 104 47 57 10 073 10 220

201-500

малтай

501-999

малтай

1000-1499

малтай

1500-2000

малтай

2001-ээс

дээш малтайБүгд

101-200

малтайСум

10 хүртэл

малтай

11-30

малтай

31-50

малтай

51-100

малтай

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

46

ХҮСНЭГТ 6. МАЛЧИН ӨРХИЙН МАЛЫН БҮЛЭГЛЭЛТ, өрхийн тоо, сумаар

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Ас 4 2 9 10 14 18 31 26 54 56 91 87 70 77 35 39 6 7 1 2 315 324

Бд 17 12 32 29 50 30 100 81 199 176 404 408 181 220 48 52 12 18 7 12 1 050 1 038

Да 2 2 11 10 22 15 55 59 104 101 175 174 90 95 22 34 3 2 1 - 485 492

Мх 5 2 12 17 15 12 45 46 122 136 324 308 203 213 76 79 14 10 6 4 822 827

На - - 3 5 12 8 19 17 46 61 99 115 62 59 18 21 1 2 1 - 261 288

Он 4 1 7 6 9 8 35 35 99 81 192 184 144 168 45 61 9 6 2 3 546 553

Сү 12 8 19 17 22 21 78 59 106 112 194 193 120 158 48 52 11 17 6 7 616 644

Тш 2 3 21 30 32 27 59 67 114 105 232 234 151 170 51 50 8 9 3 3 673 698

Тц 3 3 20 13 14 9 31 30 47 52 90 88 49 57 16 19 3 2 3 5 276 278

Уб 2 - 10 16 22 14 44 46 87 99 201 218 113 104 46 39 3 6 5 4 533 546

Ха 3 2 16 17 13 15 25 28 50 56 90 104 83 84 34 31 9 4 1 - 324 341

Эц 20 20 40 33 41 41 100 86 178 169 245 258 121 152 49 60 13 10 6 10 813 839

Бу 15 13 46 46 33 34 105 92 179 187 307 323 153 134 54 59 15 8 4 6 911 902

Дүн 89 68 246 249 299 252 727 672 1 385 1 391 2 644 2 694 1 540 1 691 542 596 107 101 46 56 7 625 7 770

201-500

малтай

501-999

малтай

1000-1499

малтай

1500-2000

малтай

2001-ээс

дээш малтайБүгд

101-200

малтайСум

10 хүртэл

малтай

11-30

малтай

31-50

малтай

51-100

малтай

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

47

ХҮСНЭГТ 7. МАЛЫН ТООГООР УЛС, АЙМАГТАА ТЭРГҮҮЛЖ БУЙ СУМ, БАГ, 2018 он

нэр,

дугаар,

байр

тоо

Бүх мал

Баянд

эл

гэр

6-р

т

Мөнххаан

8-р

т

Баруун-У

рт

17-р

т

Эрд

энэц

ага

ан

22-р

т

Сүхб

аатар

33-р

т

8-р

т

Баруун-У

рт

сум

8-р

баг

1-

рт

264 0

06

Тэмээ

Түвш

инш

ирээ

74-р

т

Сүхб

аатар

80-р

т

Уул

баян

85-р

т

Баянд

эл

гэр

88-р

т

Онго

н

94-р

т

9-р

т

Сүхб

аатар с

ум

3-р

баг

177-р

т

564

Адуу

Эрд

энэц

ага

ан

1-р

т

Баруун-У

рт

2-р

т

Мөнххаан

3-р

т

Сүхб

аатар

7-р

т

Дарьга

нга

27-р

т

3-р

т

Баруун-У

рт с

ум

8-р

баг

1-р

т

25 1

00

Үхэр

Баруун-У

рт

23-р

т

Мөнххаан

28-р

т

Эрд

энэц

ага

ан

29-р

т

Баянд

эл

гэр

39-р

т

Онго

н

56-р

т

7-р

т

Баруун-У

рт

сум

8-р

баг

3-

рт

19 4

04

Хонь

Баянд

эл

гэр

6-р

т

Мөнххаан

9-р

т

Баруун-У

рт

21-р

т

Онго

н

27-р

т

Сүхб

аатар

29-р

т

6-р

т

Баруун-У

рт

сум

8-р

баг

1-

рт

137 1

53

Ямаа

Баянд

эл

гэр

16-р

т

Мөнххаан

27-р

т

Эрд

энэц

ага

ан

30-р

т

Баруун-У

рт

59-р

т

Түвш

инш

ирээ

65-р

т

13-р

т

Баруун-У

рт с

ум

8-р

баг

1-р

т

82 0

00

1-рт 2-рт 3-рт 4-рт

Аймаг болон улсад

5-рт Аймаг

Улсад

Баг

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

48

ХҮСНЭГТ 8. МАЛЫН ТООНЫ ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 129 957 162 140 179 032 110.4 246 276 284 102.9 17 194 20 735 23 035 111.1

Бд 355 634 407 479 466 031 114.4 844 898 926 103.1 17 453 20 167 22 643 112.3

Да 184 254 213 635 220 783 103.3 194 205 212 103.4 19 633 22 579 24 016 106.4

Мх 378 678 462 992 457 653 98.8 615 700 657 93.9 33 713 41 210 39 345 95.5

На 115 693 129 121 132 437 102.6 231 242 201 83.1 8 873 9 763 10 145 103.9

Он 251 091 286 952 319 051 111.2 718 772 811 105.1 17 267 18 968 20 105 106.0

Сү 236 100 286 155 331 209 115.7 1 026 1 050 1 139 108.5 23 127 26 988 31 863 118.1

Тш 274 003 306 188 318 057 103.9 1 253 1 293 1 280 99.0 16 842 18 435 18 407 99.8

Тц 108 442 126 399 141 202 111.7 257 285 286 100.4 13 992 16 978 17 162 101.1

Уб 235 108 255 087 250 057 98.0 1 067 1 103 981 88.9 17 155 18 593 17 350 93.3

Ха 139 300 161 285 151 953 94.2 277 277 211 76.2 13 660 15 594 15 677 100.5

Эц 263 564 320 337 362 781 113.2 679 715 749 104.8 37 863 42 820 46 722 109.1

Бу 358 613 410 640 386 565 94.1 465 509 480 94.3 37 910 42 747 40 872 95.6

Дүн 3 030 437 3 528 410 3 716 811 105.3 7 872 8 325 8 217 98.7 274 682 315 577 327 342 103.7

Тэмээний тооСум

Малын тоо Адууны тоо

Хүснэгт 8-ын үргэлжлэл

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 10 816 13 222 14 378 108.7 60 554 76 816 86 854 113.1 41 147 51 091 54 481 106.6

Бд 18 605 20 768 24 339 117.2 191 567 220 538 251 143 113.9 127 165 145 108 166 980 115.1

Да 17 346 19 667 20 398 103.7 92 252 107 743 112 957 104.8 54 829 63 441 63 200 99.6

Мх 24 230 29 137 28 380 97.4 190 473 237 190 240 023 101.2 129 647 154 755 149 248 96.4

На 9 990 10 882 11 844 108.8 61 049 69 800 71 704 102.7 35 550 38 434 38 543 100.3

Он 17 095 19 067 21 186 111.1 145 252 168 462 187 465 111.3 70 759 79 683 89 484 112.3

Сү 15 422 18 382 21 013 114.3 129 373 158 027 183 202 115.9 67 152 81 708 93 992 115.0

Тш 12 584 13 458 14 446 107.3 140 590 158 752 166 920 105.1 102 734 114 250 117 004 102.4

Тц 11 076 11 969 13 505 112.8 46 764 54 445 61 979 113.8 36 353 42 722 48 270 113.0

Уб 12 235 12 956 13 343 103.0 130 230 143 881 140 207 97.4 74 421 78 554 78 176 99.5

Ха 9 509 11 131 11 055 99.3 75 520 89 110 82 835 93.0 40 334 45 173 42 175 93.4

Эц 22 636 25 423 28 212 111.0 99 694 123 079 141 195 114.7 102 692 128 300 145 903 113.7

Бу 27 782 30 730 29 540 96.1 178 884 207 481 195 643 94.3 113 572 129 173 120 030 92.9

Дүн 209 326 236 792 251 639 106.3 1 542 202 1 815 324 1 922 127 105.9 1 076 042 1 152 392 1 207 486 104.8

СумХонины тоо Ямааны тооҮхрийн тоо

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

49

ХҮСНЭГТ 9. МАЛЫН ТОО, сум, багаар, 2018 он

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Өлзийт 38 915 65 5 641 3 454 22 748 13 787

Дөхөм 43 786 119 6 145 3 696 24 569 14 730

Их-Уул 59 806 97 8 704 5 194 30 712 18 041

Жаргалант 19 633 3 2 545 2 034 8 825 7 923

Дүн 162 140 284 23 035 14 378 86 854 54 481

Баян 78 761 137 2 894 3 487 50 386 34 092

Дэлгэр 56 803 97 2 662 2 828 36 721 23 491

Төв 57 916 146 4 570 3 484 35 580 25 636

Дөхөм 101 973 129 4 486 5 897 67 438 41 429

Хонгор 80 441 409 5 022 6 433 45 006 29 925

Ширээт 31 585 8 3 009 2 210 16 012 12 407

Дүн 407 479 926 22 643 24 339 251 143 166 980

Yүд 59 506 24 6 622 5 199 33 430 16 867

Бадрах 60 466 124 6 512 4 654 31 951 17 990

Аман-Ус 34 495 34 3 780 3 789 16 717 12 017

Овоот 59 168 30 7 102 6 756 30 859 16 326

Дүн 213 635 212 24 016 20 398 112 957 63 200

Баянтэрэм 105 196 277 10 288 7 133 54 834 32 347

Баян-Уул 94 417 173 7 647 5 484 46 260 30 111

Баянцагаан 110 209 124 9 120 6 287 59 185 35 680

Баясгалант 57 881 14 5 033 3 994 29 922 18 689

Бүрэнцогт 95 289 69 7 257 5 482 49 822 32 421

Дүн 462 992 657 39 345 28 380 240 023 149 248

Гүн худаг 50 150 161 4 147 5 598 27 802 16 281

Тосонгийн гол 66 293 33 4 816 4 714 37 533 18 509

Наран булаг 12 678 7 1 182 1 532 6 369 3 753

Дүн 129 121 201 10 145 11 844 71 704 38 543

Их булаг 102 973 151 7 767 7 115 69 446 30 715

Шарбүрд 67 029 216 4 752 5 504 41 410 19 809

Нүдэн 87 425 385 4 469 5 760 60 488 28 330

Цөнгөрөг 11 663 40 1 421 1 193 5 571 4 243

Хавирга 17 862 19 1 696 1 614 10 550 6 387

Дүн 286 952 811 20 105 21 186 187 465 89 484

Баянгол 102 713 339 8 453 6 799 69 662 30 906

Хайлаастай 12 098 7 1 615 1 120 4 516 3 913

Хулгар 79 911 564 10 347 5 590 52 117 26 809

Ланз 49 596 139 5 043 3 443 29 099 18 302

Шинэбулаг 41 837 90 6 405 4 061 27 808 14 062

Дүн 286 155 1 139 31 863 21 013 183 202 93 992

Төрлөөр

Асгат

Баяндэлгэр

Дарьганга

Мөнххаан

Сум Багийн нэр

Наран

Онгон

Сүхбаатар

Дүн

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

50

Хүснэгт 9-ын үргэлжлэл

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Сэргэлэн 25 337 110 1804 1319 14 255 9 367

Өлзийт 70 666 322 4 540 3 970 39 566 31 952

Yнэгд 62 328 220 3 386 3 206 31 125 21 922

Дэлгэрхаан 59 641 140 3 214 2 224 32 203 21 935

Өгөөмөр 88 216 488 5 463 3 727 49 771 31 828

Дүн 306 188 1 280 18 407 14 446 166 920 117 004

Лхүмбэ 60 472 118 9 089 6 301 29 507 23 265

Баянцагаан 51 501 166 6 199 4 520 26 180 19 610

Баян-Овоо 7 512 783 1 345 2 844 3 175

Цагаан овоо 6 914 2 1 091 1 339 3 448 2 220

Дүн 126 399 286 17 162 13 505 61 979 48 270

Баян 78 046 408 5 256 4 284 44 353 25 237

Жаргалант 40 558 89 2 799 2 170 22 024 13 496

Тэгш 66 619 114 4 174 3 409 37 431 20 379

Жавхлант 41 639 178 2 878 1 983 20 676 10 235

Дэлгэр 28 225 192 2 243 1 497 15 723 8 829

Дүн 255 087 981 17 350 13 343 140 207 78 176

Халзан шанд 53 157 106 3 774 3 247 30 027 13 647

Сахиулын шанд 30 069 77 3 038 2 543 14 881 9 030

Сайншанд 46 816 18 5 117 3 047 23 368 11 379

Хатавч 31 243 10 3 748 2 218 14 559 8 119

Дүн 161 285 211 15 677 11 055 82 835 42 175

Хөндлөн хайласт 73 519 61 9 820 6 160 32 036 28 823

Цагаан овоо 19 290 4 2 328 1 798 7 373 8 934

Бадрах 39 996 65 7 089 3 038 15 758 20 461

Хонгор 42 377 216 5 834 3 008 19 685 20 127

Билүүт 18 804 65 3 135 2 178 8 328 7 578

Жаргалант 61 012 190 6 341 4 953 31 080 31 062

Хадын булан 50 702 130 9 700 5 351 22 528 21 594

Алтан овоо 14 637 18 2 475 1 726 4 407 7 324

Дүн 320 337 749 46 722 28 212 141 195 145 903

1-р баг 24 098 11 3 790 2 192 9 867 6 485

2-р баг 9 855 5 1 174 1 028 6 809 4 127

3-р баг 12 269 9 1 081 713 6 165 3 760

4-р баг 20 377 81 2 544 1 404 10 219 6 056

5-р баг 22 720 10 2 132 1 737 8 570 6 565

6-р баг 14 628 13 983 1 087 6 635 3 378

7-р баг 18 918 2 3 377 1 559 7 247 5 099

8-р баг 281 809 349 25 100 19 404 137 153 82 000

9-р баг 5 966 691 416 2 978 2 560

Дүн 410 640 480 40 872 29 540 195 643 120 030

3 528 410 8 217 327 342 251 639 1 922 127 1 207 486

Дүн Төрлөөр

Түмэнцогт

Баруун-Урт

Аймгийн дүн

Түвшинширээ

Уулбаян

Халзан

Эрдэнэцагаан

Сум Багийн нэр

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

51

ХҮСНЭГТ 10. ХУВИЙН МАЛЫН ТООНЫ ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2015 2016 2017 2018 % 2015 2016 2017 2018 %

Ас 120 364 129 451 160 299 175 611 109.6 40 356 43 497 53 008 57 969 109.4

Бд 405 014 354 715 406 265 464 025 114.2 103 188 84 989 96 972 110 686 114.1

Да 182 514 184 101 212 974 220 462 103.5 57 877 59 463 68 322 71 396 104.5

Мх 343 001 372 407 456 317 453 735 99.4 94 510 104 714 127 697 126 162 98.8

На 130 163 115 116 128 663 131 963 102.6 37 160 33 734 37 369 38 984 104.3

Он 270 845 244 696 279 917 312 093 111.5 72 672 66 327 74 888 82 530 110.2

Сү 229 241 234 492 284 186 329 445 115.9 67 591 68 962 82 352 96 223 116.8

Тш 307 353 272 320 304 723 317 022 104.0 73 541 67 192 74 252 76 960 103.6

Тц 93 165 105 818 124 349 138 488 111.4 33 645 36 970 43 026 46 390 107.8

Уб 240 394 234 687 254 653 249 615 98.0 62 084 61 914 66 920 65 222 97.5

Ха 140 682 139 073 160 989 151 701 94.2 39 778 41 177 47 592 46 086 96.8

Эц 228 957 257 572 314 109 357 095 113.7 79 946 89 059 103 852 115 906 111.6

Бу 354 011 355 010 406 369 382 160 94.0 104 183 109 639 124 065 117 665 94.8

Дүн 3 045 704 2 999 458 3 493 813 3 683 415 105.4 866 532 867 636 1 000 316 1 052 178 105.2

СумАмины малын тоо Бодод шилжүүлсэнээр

ХҮСНЭГТ 11. МАЛТАЙ НЭГ ӨРХӨД НОГДОХ МАЛЫН ТОО, сумаар

2015 2016 2017 2018 % 2015 2016 2017 2018 %

Ас 291 300 352 374 106.1 98 101 116 123 106.3

Бд 353 300 344 387 112.4 90 72 82 92 112.5

Да 250 246 278 287 103.3 79 79 89 93 104.5

Мх 355 374 434 422 97.3 98 105 120 117 97.9

На 365 313 348 345 99.3 104 92 101 102 101.0

Он 365 325 375 410 109.4 98 88 100 108 108.4

Сү 331 323 367 401 109.2 98 95 106 117 110.4

Тш 398 337 379 382 100.9 95 83 92 93 100.9

Тц 214 240 273 303 111.0 77 84 95 102 106.9

Уб 381 363 385 371 96.3 98 96 101 97 96.0

Ха 393 352 398 371 93.2 111 104 118 113 95.5

Эц 228 257 306 336 109.9 80 89 101 109 108.1

Бу 285 263 301 291 96.7 84 81 92 90 97.4

Дүн 321 305 348 360 103.6 91 88 99 103 104.0

СумТолгойн тоогоор Бодод шилжүүлсэнээр

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

52

ХҮСНЭГТ 12. НИЙТ ХЭЭЛТЭГЧ МАЛЫН ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 52 019 61 204 69 779 114.0 75 81 82 101.2 4 621 5 229 6 284 120.2

Бд 172 365 176 957 195 049 110.2 332 351 342 97.4 6 049 6 536 7 019 107.4

Да 77 813 88 141 94 241 106.9 70 82 86 104.9 5 938 7 423 7 799 105.1

Мх 172 125 207 382 213 430 102.9 252 273 242 88.6 10 532 13 103 13 333 101.8

На 54 444 58 216 62 400 107.2 98 92 75 81.5 2 764 3 014 3 366 111.7

Он 114 358 127 755 141 921 111.1 264 277 306 110.5 5 290 5 793 6 010 103.7

Сү 97 612 113 697 130 642 114.9 377 408 448 109.8 6 555 7 754 9 341 120.5

Тш 127 197 135 460 145 729 107.6 511 521 546 104.8 5 264 5 883 6 134 104.3

Тц 49 338 55 613 62 647 112.6 111 123 122 99.2 4 676 5 714 5 622 98.4

Уб 108 062 114 679 117 922 102.8 392 416 381 91.6 5 285 5 673 5 652 99.6

Ха 59 127 65 244 62 761 96.2 94 85 76 89.4 4 217 4 720 5 009 106.1

Эц 112 247 136 142 154 038 113.1 262 267 259 97.0 11 038 13 084 13 888 106.1

Бу 168 829 184 991 182 743 98.8 217 226 194 85.8 12 104 13 500 13 146 97.4

Дүн 1 365 536 1 525 481 1 633 302 107.1 3 055 3 202 3 159 98.7 84 333 97 426 102 603 105.3

ИнгэСум

Нийт хээлтэгч Гүү

Хүснэгт 12-ын үргэлжлэл

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 3 817 4 318 4 977 115.3 25 907 31 060 35 490 114.3 17 599 20 516 22 946 111.8

Бд 7 914 8 407 9 400 111.8 95 023 99 162 109 779 110.7 63 047 62 501 68 509 109.6

Да 6 617 7 401 7 837 105.9 41 561 46 126 50 605 109.7 23 627 27 109 27 914 103.0

Мх 9 356 11 618 11 192 96.3 90 546 111 843 116 777 104.4 61 439 70 545 71 886 101.9

На 4 161 4 313 4 921 114.1 29 901 32 985 35 784 108.5 17 520 17 812 18 254 102.5

Он 6 896 7 605 8 250 108.5 68 598 78 397 87 479 111.6 33 310 35 683 39 876 111.8

Сү 5 621 6 518 7 289 111.8 56 327 65 790 75 797 115.2 28 732 33 227 37 767 113.7

Тш 5 153 5 588 6 034 108.0 66 352 72 844 79 490 109.1 49 917 50 624 53 525 105.7

Тц 4 291 4 705 5 293 112.5 23 122 25 581 29 056 113.6 17 138 19 490 22 554 115.7

Уб 4 951 5 291 5 340 100.9 62 307 67 378 68 730 102.0 35 127 35 921 37 819 105.3

Ха 3 649 4 180 4 208 100.7 34 086 37 890 36 278 95.7 17 081 18 369 17 190 93.6

Эц 8 475 9 572 10 649 111.3 46 344 56 087 64 531 115.1 46 128 57 132 64 711 113.3

Бу 11 208 12 356 11 755 95.1 88 243 99 076 98 287 99.2 57 057 59 833 59 361 99.2

Дүн 82 109 91 872 97 145 105.7 728 317 824 219 888 083 107.7 467 722 508 762 542 312 106.6

Эм хоньСум

Үнээ Эм ямаа

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

53

ХҮСНЭГТ 13. ХЭЭЛТҮҮЛЭГЧ МАЛЫН ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 1 223 1 468 1 622 110.5 5 4 6 150.0 541 603 638 105.8

Бд 2 762 3 458 3 836 110.9 5 7 10 142.9 919 902 1026 113.7

Да 1 710 1 826 1 959 107.3 2 2 3 150.0 648 746 793 106.3

Мх 3 587 4 437 4 291 96.7 8 8 11 137.5 1 429 1 702 1 683 98.9

На 911 1 044 1 120 107.3 4 4 3 75.0 404 440 438 99.5

Он 2 051 2 250 2 388 106.1 6 5 5 100.0 754 780 827 106.0

Сү 2 268 2 776 2 993 107.8 13 13 15 115.4 912 1 057 1 149 108.7

Тш 2 641 3 159 3 253 103.0 13 14 10 71.4 807 869 910 104.7

Тц 1 197 1 332 1 467 110.1 2 4 2 50.0 549 636 690 108.5

Уб 2 267 2 442 2 416 98.9 6 7 7 100.0 810 838 847 101.1

Ха 1 595 1 667 1 674 100.4 4 4 4 100.0 595 619 641 103.6

Эц 3 419 3 581 4 072 113.7 15 15 20 133.3 1 409 1 545 1 728 111.8

Бу 2 993 3 608 3 545 98.3 6 10 11 110.0 1 451 1 708 1 612 94.4

Дүн 28 624 33 048 34 636 104.8 89 97 107 110.3 11 228 12 445 12 982 104.3

БуурСум

Нийт хээлтүүлэгч Азарга

Хүснэгт 13-ийн үргэлжлэл

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 133 161 170 105.6 328 412 471 114.3 216 288 337 117.0

Бд 174 250 249 99.6 997 1 373 1 543 112.4 667 926 1 008 108.9

Да 181 174 172 98.9 543 550 621 112.9 336 354 370 104.5

Мх 228 266 232 87.2 1 184 1 505 1 490 99.0 738 956 875 91.5

На 61 81 82 101.2 299 336 398 118.5 143 183 199 108.7

Он 117 144 147 102.1 764 834 943 113.1 410 487 466 95.7

Сү 172 197 246 124.9 762 973 1 045 107.4 409 536 538 100.4

Тш 121 148 151 102.0 1 029 1 298 1 393 107.3 671 830 789 95.1

Тц 118 106 122 115.1 318 350 399 114.0 210 236 254 107.6

Уб 93 94 93 98.9 898 1 000 986 98.6 460 503 483 96.0

Ха 115 136 122 89.7 594 608 603 99.2 287 300 304 101.3

Эц 274 331 340 102.7 1 059 922 1 183 128.3 662 768 801 104.3

Бу 242 281 252 89.7 821 1 008 1 097 108.8 473 601 573 95.3

Дүн 2 029 2 369 2 378 100.4 9 596 11 169 12 172 109.0 5 682 6 968 6 997 100.4

СумХуц УхнаБух

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

54

ХҮСНЭГТ 14. БОЙЖУУЛСАН ТӨЛИЙН ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 39 805 44 980 53 301 118.5 39 27 38 140.7 3 158 3 634 4 519 124.4

Бд 88 041 136 713 153 430 112.2 88 147 120 81.6 2 583 4 135 5 329 128.9

Да 58 936 65 573 71 450 109.0 32 26 37 142.3 4 175 4 367 5 452 124.8

Мх 137 220 153 639 177 297 115.4 83 113 106 93.8 7 584 8 386 10 129 120.8

На 40 455 44 408 45 917 103.4 26 46 40 87.0 1 899 2 330 2 210 94.8

Он 78 020 90 545 102 478 113.2 60 113 111 98.2 3 075 3 731 3 820 102.4

Сү 82 437 91 312 111 189 121.8 175 232 268 115.5 5 121 6 131 7 532 122.9

Тш 80 450 102 740 95 618 93.1 161 185 188 101.6 2 813 3 615 2 965 82.0

Тц 33 439 46 397 50 855 109.6 34 67 47 70.1 2 855 3 935 4 402 111.9

Уб 88 944 93 692 82 259 87.8 157 155 215 138.7 3 624 4 215 3 267 77.5

Ха 48 352 48 087 44 897 93.4 30 31 18 58.1 2 774 2 845 3 249 114.2

Эц 91 924 108 820 128 188 117.8 122 133 138 103.8 8 479 10 255 11 734 114.4

Бу 126 770 162 191 157 624 97.2 102 134 110 82.1 10 232 11 373 10 245 90.1

Дүн 994 793 1 189 097 1 274 503 107.2 1 109 1 409 1 436 101.9 58 372 68 952 74 853 108.6

БотгоСум

Бойжуулсан төл Унага

Хүснэгт 14-ын үргэлжлэл

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 2 824 3 091 3 679 119.0 19 332 22 931 27 563 120.2 14 452 15 297 17 502 114.4

Бд 4 253 5 392 6 976 129.4 52 512 75 735 86 811 114.6 28 605 51 304 54 194 105.6

Да 5 112 5 034 5 367 106.6 29 495 36 198 38 397 106.1 20 122 19 948 22 197 111.3

Мх 7 179 7 595 9 134 120.3 71 444 82 760 98 651 119.2 50 930 54 785 59 277 108.2

На 3 190 3 505 3 195 91.2 24 076 24 319 26 318 108.2 11 264 14 208 14 154 99.6

Он 4 191 4 835 5 675 117.4 47 371 54 686 64 140 117.3 23 323 27 180 28 732 105.7

Сү 4 671 5 331 6 348 119.1 46 681 52 249 64 412 123.3 25 789 27 369 32 629 119.2

Тш 3 420 3 547 3 516 99.1 48 958 57 735 52 346 90.7 25 098 37 658 36 603 97.2

Тц 2 819 3 852 4 098 106.4 15 904 21 846 23 422 107.2 11 827 16 697 18 886 113.1

Уб 3 946 4 044 4 149 102.6 50 807 54 385 48 974 90.1 30 410 30 893 25 654 83.0

Ха 2 755 2 469 3 019 122.3 27 782 29 805 25 961 87.1 15 011 12 937 12 650 97.8

Эц 6 966 7 852 8 885 113.2 38 037 45 297 52 804 116.6 38 320 45 283 54 627 120.6

Бу 9 802 10 484 10 445 99.6 60 074 85 133 84 461 99.2 46 560 55 067 52 363 95.1

Дүн 61 128 67 031 74 486 111.1 532 473 643 079 694 260 108.0 341 711 408 626 429 468 105.1

СумХурга ИшигТугал

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

55

ХҮСНЭГТ 15. 100 ЭХЭЭС БОЙЖУУЛСАН ТӨЛ, сумаар

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Ас 86 87 36 47 79 86 81 85 89 89 87 85

Бд 79 87 44 34 68 82 68 83 80 88 81 87

Да 84 81 37 45 74 73 76 73 87 83 84 82

Мх 89 85 45 39 80 77 81 79 91 88 89 84

На 82 79 47 43 84 73 84 74 81 80 81 79

Он 79 80 43 40 71 66 70 75 80 82 82 81

Сү 94 98 62 66 94 97 95 97 93 98 95 98

Тш 81 71 36 36 69 50 69 63 87 72 75 72

Тц 94 91 60 38 84 77 90 87 94 92 97 97

Уб 87 72 40 52 80 58 82 78 87 73 88 71

Ха 81 69 33 21 67 69 68 72 87 69 76 69

Эц 97 94 51 52 93 90 93 93 98 94 98 96

Бу 96 85 62 49 94 76 94 85 96 85 97 88

Дүн 87 84 46 45 82 77 82 81 88 84 87 84

Тугал Хурга ИшигСум

Бүгд Ботго Унага

ХҮСНЭГТ 16. ТОМ МАЛЫН ЗҮЙ БУС ХОРОГДОЛЫН ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 4 555 512 2 788 5.4* - - - - 82 10 89 8.9*

Бд 42 092 261 482 184.7 5 1 - - 4 637 10 11 110.0

Да 5 134 607 3 282 5.4* 9 3 2 66.7 74 36 155 4.3*

Мх 7 888 4 973 18 201 3.7* 3 5 7 140.0 152 186 765 4.1*

На 7 522 376 2 504 6.7* 7 - 1 - 304 21 59 2.8*

Он 24 560 38 1 273 33.5* 1 - - - 690 13 36 2.8*

Сү 3 760 543 609 112.2 3 - - - 341 9 22 2.4*

Тш 32 435 1 641 7 749 4.7* - 2 3 150.0 417 26 342 13.2*

Тц 950 1 766 1 812 102.6 3 5 3 60.0 42 41 160 3.9*

Уб 10 863 298 12 310 41.3* 15 1 11 4.3 195 20 821 41.1*

Ха 7 011 - 9 655 - - - - - 42 - 254 -

Эц 3 164 1 207 2 575 2.1* 12 5 6 120.0 240 68 203 3.0*

Бу 35 712 719 12 743 17.7* 13 - 5 - 1 338 14 1 194 85.3*

Дүн 185 646 12 941 75 983 5.9* 71 22 38 172.7 8 554 454 4 111 9.1*

ТэмээСум

Хорогдсон бүх мал Адуу

Тайлбар: *-дахин

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

56

Хүснэгт 16-ийн үргэлжлэл

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 313 93 160 172.0 1 804 157 1 166 7.4* 2 356 252 1 373 5.4*

Бд 5 580 61 24 39.3 12 124 83 195 2.3* 19 746 106 252 2.4*

Да 474 60 602 10.0* 2 144 252 1 054 4.2* 2 433 256 1 469 5.7*

Мх 665 1 725 2 283 132.3 2 988 1 910 5 446 2.9* 4 080 1 147 9 700 8.5*

На 614 24 62 2.6* 3 132 197 1 283 651.3 3 465 134 1 099 8.2*

Он 1 959 10 142 14.2* 11 052 14 568 40.6* 10 858 1 527 527.0*

Сү 316 92 66 71.7 1 516 232 230 99.1 1 584 210 291 138.6

Тш 1 134 211 404 191.5 9 671 973 2 845 2.9* 21 213 429 4 155 9.7*

Тц 76 1 109 209 18.8 431 359 712 198.3 398 252 728 2.9*

Уб 1 208 34 852 25.1* 3 481 124 5 774 46.6* 5 964 119 4 852 40.8*

Ха 703 - 652 - 2 909 - 4 922 - 3 357 - 3 827 -

Эц 323 586 291 49.7 961 270 753 2.8* 1 628 278 1 322 4.8*

Бу 1 836 361 1 425 3.9* 17 533 264 5 472 20.7* 14 992 80 4 647 58.1*

Дүн 15 201 4 366 7 172 164.3 69 746 4 835 30 420 6.3* 92 074 3 264 34 242 10.5*

СумХонь ЯмааҮхэр

Тайлбар: *- дахин

ХҮСНЭГТ 17. СУВАЙРСАН ХЭЭЛТЭГЧ МАЛЫН ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 2 787 2 710 3 276 120.9 1 1 1 100.0 508 378 496 131.2

Бд 44 611 25 233 24 042 95.3 50 39 39 100.0 2 142 1 712 1 471 85.9

Да 9 486 9 677 9 633 99.5 14 10 9 90.0 1 188 1 385 1 238 89.4

Мх 13 936 18 045 27 228 150.9 15 7 11 157.1 1 122 1 621 2 413 148.9

На 4 010 5 618 9 465 168.5 11 11 7 63.6 423 328 546 166.5

Он 16 351 17 146 18 052 105.3 8 10 37 3.7* 1 260 1 253 1 538 122.7

Сү 2 259 2 538 693 27.3 - 3 5 166.7 275 225 126 56.0

Тш 17 881 14 091 16 885 119.8 45 24 54 2.3* 1 380 1 250 1 907 152.6

Тц 4 668 1 766 5 068 2.9* 1 - - - 839 330 747 2.3*

Уб 13 450 9 368 10 516 112.3 6 8 17 2.1* 951 785 1 390 177.1

Ха 4 804 8 421 5 100 60.6 4 4 1 25.0 774 1 328 709 53.4

Эц 6 101 5 262 7 703 146.4 10 10 11 110.0 979 871 1 211 139.0

Бу 17 740 9 903 16 826 169.9 20 - 8 - 830 963 2 180 2.3*

Дүн 158 084 129 778 154 487 119.0 185 127 200 157.5 8 220 12 429 15 972 128.5

ИнгэСум

Сувайрсан хээлтэгч бүгд Гүү

Тайлбар: *- дахин

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

57

Хүснэгт 17-ын үргэлжлэл

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 333 331 451 136.3 1 101 1 052 1 234 117.3 844 948 1 094 115.4

Бд 2 856 2 039 1 551 76.1 21 408 12 722 12 604 99.1 18 155 8 721 8 377 96.1

Да 1 232 1 277 1 194 93.5 4 717 4 197 4 699 112.0 2 335 2 808 2 493 88.8

Мх 454 1 450 1 757 121.2 5 219 7 134 12 530 175.6 7 126 7 833 10 517 134.3

На 569 478 819 171.3 1 519 3 012 5 138 170.6 1 488 1 789 2 955 165.2

Он 1 382 1 704 1 578 92.6 8 536 8 364 9 889 118.2 5 165 5 815 5 010 86.2

Сү 173 177 43 24.3 1 262 1 372 338 24.6 549 761 181 23.8

Тш 1 088 1 096 1 397 127.5 5 650 4 624 7 289 157.6 9 718 7 097 6 238 87.9

Тц 585 237 698 2.9* 2 014 429 2 154 5.0* 1 229 770 1 469 190.8

Уб 399 860 581 67.6 6 325 3 800 4 929 129.7 5 769 3 915 3 599 91.9

Ха 506 1 052 481 45.7 1 876 3 002 2 492 83.0 1 644 3 035 1 417 46.7

Эц 543 615 769 125.0 2 058 1 598 3 324 2.1* 2 511 2 168 2 388 110.1

Бу 791 629 1 079 171.5 10 360 4 843 8 439 174.3 5 739 3 468 5 120 147.6

Дүн 7 757 11 945 12 398 103.8 72 045 56 149 75 059 133.7 62 272 49 128 50 858 103.5

СумЭм хонь Эм ямааҮнээ

Тайлбар: *- дахин

ХҮСНЭГТ 18. ХЭЭЛ ХАЯСАН ХЭЭЛТЭГЧ МАЛЫН ӨСӨЛТ, БУУРАЛТ, сумаар

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 926 565 1 344 2.4* 2 3 - - 139 90 121 134.4

Бд 5 685 1 194 1 410 118.1 3 - - - 223 134 141 105.2

Да 5 537 2 845 4 740 166.6 2 1 1 100.0 205 223 369 165.5

Мх 3 282 2 186 8 423 3.9* - 2 8 4.0* 138 151 761 5.0*

На 6 697 1 150 3 841 3.3* - 1 1 100.0 85 35 188 5.4*

Он 4 166 1 135 727 64.1 - 1 1 100.0 208 42 105 2.5*

Сү 810 589 152 25.8 - - - - 178 75 22 29.3

Тш 8 808 365 2 171 5.9* 22 13 - - 338 24 231 9.6*

Тц 362 170 393 2.3* - - - - 34 69 216 3.1*

Уб 1 315 469 2 146 4.6* 1 - 3 - 64 19 222 11.7*

Ха 1 147 1 134 1 327 117.0 - - 3 - 184 96 152 158.3

Эц 1 422 594 1 461 2.5* - - 2 - 138 28 52 185.7

Бу 3 344 822 2 074 2.5* - - - - 103 74 156 2.1*

Дүн 43 501 13 218 30 209 2.3* 30 21 19 90.5 2 037 1 060 2 736 2.6*

ИнгэСум

Хээл хаясан хээлтэгч бүгд Гүү

Тайлбар: *-дахин

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

58

Хүснэгт 18-ын үргэлжлэл

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 63 73 101 138.4 411 244 567 2.3* 311 155 555 3.6*

Бд 144 80 45 56.3 1 937 375 363 96.8 3 378 605 861 142.3

Да 354 226 474 2.1* 3 028 1 579 2 141 135.6 1 948 816 1 755 2.2*

Мх 50 164 370 2.3* 1 521 778 3 539 4.5* 1 573 1 091 3 745 3.4*

На 94 52 300 5.8* 3 360 681 2 070 3.0* 3 158 381 1 282 3.4*

Он 468 54 63 116.7 2 087 600 388 64.7 1 403 438 170 38.8

Сү 42 92 18 19.6 361 245 54 22.0 229 177 58 32.8

Тш 209 29 294 10.1* 2 841 68 889 13.1* 5 398 231 757 3.3*

Тц 40 63 36 57.1 155 2 52 26.0* 133 36 89 2.5*

Уб 20 13 125 9.6* 736 234 959 4.1* 494 203 837 4.1*

Ха 121 76 204 2.7* 496 499 575 115.2 346 463 393 84.9

Эц 93 27 60 2.2* 540 307 778 2.5* 651 232 569 2.5*

Бу 70 41 119 2.9* 1 889 348 1 192 3.4* 1 282 359 607 169.1

Дүн 1 768 990 2 209 2.2* 19 362 5 960 13 567 2.3* 20 304 5 187 11 678 2.3*

СумЭм хонь Эм ямааҮнээ

Тайлбар: *-дахин

ХҮСНЭГТ 19. ХЭЭЛТЭГЧ, ХЭЭЛТҮҮЛЭГЧИЙН ТОХИРОО

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Ас 20 14 9 10 26 29 74 75 71 68

Бд 50 34 7 7 34 38 72 71 67 68

Да 41 29 10 10 43 46 77 81 74 75

Мх 34 22 7 8 43 48 73 78 73 82

На 23 25 7 8 52 60 98 90 97 92

Он 55 61 7 7 51 56 89 93 72 86

Сү 31 30 7 8 32 30 67 73 62 70

Тш 37 55 7 7 38 40 56 57 61 68

Тц 31 61 9 8 42 43 71 73 82 89

Уб 59 54 7 7 56 57 67 70 71 78

Ха 21 19 8 8 31 34 59 60 61 57

Эц 17 13 8 8 29 31 51 55 72 81

Бу 23 18 8 8 44 47 94 90 96 104

Дүн 33 30 8 8 38 41 71 73 72 78

Ямаа

50Сум

Тэмээ

20

Адуу

10

Үхэр

25

Хонь

50

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

59

ХҮСНЭГТ 20. ЗАХ ЗЭЭЛД БОРЛУУЛСАН, ХУДАЛДСАН МАЛ

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Ас 13 472 12 970 15 228 24 560 42 2 244 1 955 11 796 8 523

Бд 59 787 64 471 64 359 70 051 112 2 340 2 954 40 540 24 105

Да 19 445 26 201 31 670 44 333 22 3 023 3 185 23 435 14 668

Мх 44 946 54 979 48 960 80 275 120 5 354 4 871 44 671 25 259

На 22 261 33 059 25 798 31 141 55 1 365 2 100 18 066 9 555

Он 49 133 47 301 49 646 55 110 119 2 263 3 088 35 201 14 439

Сү 39 726 40 257 39 056 56 869 110 3 708 3 075 33 666 16 310

Тш 51 698 54 679 44 269 56 771 247 2 398 2 396 33 283 18 447

Тц 10 890 14 054 8 784 21 639 45 2 128 1 889 10 745 6 832

Уб 43 387 48 105 42 936 46 955 190 2 280 2 004 29 451 13 030

Ха 23 836 27 530 24 976 38 102 25 2 291 2 139 22 613 11 034

Эц 21 364 33 246 43 983 64 395 87 6 338 5 138 27 209 25 623

Бу 64 658 49 910 64 212 82 695 78 6 882 6 394 44 607 24 734

Дүн 464 603 506 762 503 877 672 896 1 252 42 614 41 188 375 283 212 559

Сум 20172016Үүнээс

20182015

ХҮСНЭГТ 21. ХҮНСЭНД ХЭРЭГЛЭСЭН МАЛ

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Ас 4 613 4 545 4 778 7 941 - 549 496 3 599 3 297

Бд 19 929 19 187 18 107 18 463 - 740 946 9 456 7 321

Да 6 658 6 041 6 518 9 023 1 601 706 4 614 3 101

Мх 15 213 14 151 16 066 19 769 3 945 1 312 9 495 8 014

На 4 053 4 834 4 395 5 840 - 338 482 3 129 1 891

Он 14 272 15 817 11 224 11 896 23 697 880 6 551 3 745

Сү 12 025 12 117 9 416 10 681 2 676 678 5 330 3 995

Тш 10 339 14 109 12 641 13 678 2 493 661 6 722 5 800

Тц 4 258 6 000 5 923 6 476 1 371 565 3 177 2 362

Уб 9 473 10 399 14 418 11 116 2 451 641 6 003 4 019

Ха 6 577 5 328 5 040 3 987 3 397 407 2 029 1 151

Эц 12 628 11 974 11 974 12 845 9 1 102 1 155 5 387 5 192

Бу 16 645 17 819 18 388 20 483 2 1 263 1 713 10 277 7 228

Дүн 136 683 142 321 138 888 152 198 48 8 623 10 642 75 769 57 116

Сум 2016 2018Үүнээс

20172015

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

60

ХҮСНЭГТ 22. ЦЭВЭР ҮҮЛДРИЙН БОЛОН ЭРЛИЙЗ МАЛ, сумаар

Омог

Үүлдэр

Мо

нго

л

Ханы

н х

эц

ийн х

үрэн

Ал

атау

Шар т

арл

ан

Та

лы

н у

лаан

Хар т

арл

ан

Казакы

н ц

ага

ан

тол

гой

Дорнод

тал

ын у

лаан

Сэл

энгэ

Сарл

аг

Мо

нго

л

Сем

антал

Ал

атау М

онго

л

Шар т

арл

ан М

онго

л

Та

лы

н у

лаан М

онго

л

Хар т

арл

ан М

онго

л

Лим

узин М

онго

л

Асгат - - - - - - - - - - - 10 - - - - - - -

Баяндэлгэр - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Дарьганга - - - - - - - - - - - - - - 1 - - 93 -

Мөнххаан 39 277 - 703 - - - - - - 14 383 190 - 13 280 - - 163 - - -

Наран 1 994 - - - 7 - - - 24 - - - - - 39 - - - -

Онгон - - - - - 35 - - 3 - - - - - - - 10 - -

Сүхбаатар - - - - 12 - - 15 - - 76 - - 111 - - - - 81

Түвшинширээ - - - 28 - - 2 - - - - - - - - - - - -

Түмэнцогт - - - - - - - - - 5 185 - - - - - - - - -

Уулбаян - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Халзан - 38 - - 95 - - - - - - - - - - 169 693 34 -

Эрдэнэцагаан - - - - - - 123 - 174 1 036 - - - - - 85 1 202 21 -

Баруун-Урт 11 977 - 143 - 5 52 - 64 - 151 66 - 6 397 37 25 29 - 21 -

Нийт дүн 53 248 38 846 28 119 87 125 79 201 20 755 332 10 19 677 148 65 446 1 905 169 81

Цэвэр ү

үл

дэр м

онго

л а

дуу

Шинэ ц

эвэр ү

үл

дрийн а

дуу Цэвэр

үүлдрийн

тэмээ

Эрлийз үхэрЦэвэр үүлдрийн үхэр

Хүснэгт 22 үргэлжлэл

ОмогЭрлийз

ямаа

Үүлдэр

Казакы

н ц

ага

ан

тол

гой М

онго

л

Дорнод

тал

ын

ул

аан М

онго

л

Сэл

энгэ

Мо

нго

л

Сарл

аг

Мо

нго

л

Мо

нго

л

Үзэм

чин

Барга

Үзэм

чин

Мо

нго

л

эрл

ийз

Баяд

Мо

нго

л э

рл

ийз

Баянд

эл

гэр у

лаан

Өл

гий у

лаан

Говь г

урван с

айхан

Говь г

урван с

айхан

Мо

нго

л

Асгат - - - 1 - 21 407 852 15 411 - 14 739 - - - - - - -

Баяндэлгэр - - - - - - - 27 257 - 165 241 - - - - - - -

Дарьганга 16 243 - - - - - 69 954 - 37 741 - - - - - - -

Мөнххаан - - 327 - - 239 259 - - - 149 082 - - - - - - -

Наран - - - 66 - 26 225 735 7 827 63 14 783 - 33 - - - - -

Онгон - - - - - 44 470 2 18 055 - 24 815 - - - - - - -

Сүхбаатар - - - - - 56 083 - 26 901 - 32 085 - - - - 1 1

Түвшинширээ - - - - - 74 198 - 54 483 - 75 820 - - - - 8 - -

Түмэнцогт - 73 - - - 1 123 622 19 156 - 5 395 - - - - - - -

Уулбаян - - - - - 106 787 - - - 56 886 - - - - - 1 2

Халзан - 481 - - - 2 517 1 042 46 744 - 2 196 - - - 26 715 - 13 2

Эрдэнэцагаан 83 45 - 22 - 141 195 - - - 112 823 - 60 30 - - - -

Баруун-Урт 13 7 360 - - 10 285 39 391 20 80 947 250 52 599 69 - - 21 280 52 1 1

Нийт дүн 112 8 202 327 89 10 285 752 655 3 273 366 735 313 744 205 69 93 30 47 995 60 16 6

Англ

и х

урд

ан у

дм

ын а

дуу

Араб

хурд

ан у

дм

ын а

дуу

Эрлийз үхэр Цэвэр үүлдрийн ямаа

Шинэ э

рл

ийз я

маа

Хос з

огд

орт т

эм

ээ

Цэвэр үүлдрийн хонь Эрлийз хонь

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

61

ХҮСНЭГТ 23. БЭЛТГЭСЭН ТЭЖЭЭЛ, сумаар, тонн

2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 % 2016 2017 2018 %

Ас 408.0 446.5 539.0 120.7 13.7 17.6 7.7 43.8 14 441.4 1 996.0 672.7 33.7

Бд 156.4 244.7 586.2 2.4* 27.0 - 10.6 - 550.0 52.4 210.7 4.0*

Да 171.7 820.2 375.0 45.7 - - - - 1 070.0 920.0 970.0 105.4

Мх 159.5 874.4 1 224.5 140.0 20.0 30.0 30.0 100.0 795.2 1 250.0 410.0 32.8

На 17.0 84.8 27.5 32.4 35.0 35.0 35.0 100.0 616.1 1 172.5 558.3 47.6

Он 123.9 198.5 92.0 46.3 - - 2.1 - 135.0 363.3 489.2 134.7

Сү 621.4 1 202.0 759.0 63.1 - 10.0 - - 700.0 3 801.0 1 004.0 26.4

Тш 507.6 484.9 247.5 51.0 11.0 - 11.0 - 458.0 161.8 250.0 154.5

Тц 154.9 398.3 287.9 72.3 2.6 30.0 30.0 100.0 1 600.0 3 867.5 2 500.0 64.6

Уб 249.7 293.3 369.3 125.9 1.8 10.0 12.0 120.1 458.0 1 193.5 969.6 81.2

Ха 121.0 448.0 256.0 57.1 24.0 8.0 - - 613.6 552.0 250.0 45.3

Эц 300.1 1 071.0 1 351.0 126.1 14.3 10.5 94.0 8.9* 22 357.0 7 625.1 1 920.5 25.2

Бу 741.2 1 353.1 1 082.0 80.0 80.0 86.0 109.3 127.1 5 441.7 4 936.1 4 767.5 96.6

Дүн 3 732.4 7 919.7 7 196.9 90.9 229.4 237.1 341.7 144.1 49 236.0 27 891.1 14 972.5 53.7

ХадланХужир шүүСум

Гар тэжээл

Тайлбар: *- дахин

ХҮСНЭГТ 24. МАЛЖУУЛАЛТАНД ЗАРЦУУЛСАН ХӨРӨНГИЙН ХЭМЖЭЭ, мян.төг

2016 2017 2018

Ас 17 250 29 200 22 400 - 8 000 14 400 - 35.7 64.3

Бд 53 500 36 000 135 520 - 4 640 130 880 - 3.4 96.6

Да 6 400 25 000 21 000 - 21 000 - - 100.0 -

Мх 47 100 24 560 19 100 - 17 000 2 100 - 89.0 11.0

На 13 590.0 34 520.0 13 995.0 - 1 495 12 500 - 10.7 89.3

Он 18 000 24 000 224 050 13 000 - 211 050 5.8 - 94.2

Сү 31 000 135 000 79 500 - 64 500 15 000 - 81.1 18.9

Тш 30 000 27 000 20 000 - - 20 000 - - 100.0

Тц 19 000 - 14 000 - - 14 000 - - 100.0

Уб 32 590 30 525 46 500 - 12 000 34 500 - 25.8 74.2

Ха 42 700 34 300 16 800 - - 16 800 - - 100.0

Эц 15 000 44 930 40 650 - 35 550 5 100 - 87.5 12.5

Бу - 50 000 34 000 16 000 18 000 - 47.1 52.9 -

Дүн 326 130 495 035 687 515 29 000 182 185 476 330 4.2 26.5 69.3

Нийт зарцуулсан хөрөнгийн

хэмжээ

Нийт зарцуулсан хөрөнгөд эзлэх

хувь

Гадаад орон,

олон улсын

байгууллагын

төсөл,

хөтөлбөрийн

хөрөнгө

Орон

нутгийн

хөрөнгөБусад

Сум

Үүнээс

Гадаад орон,

олон улсын

байгууллагын

төсөл,

хөтөлбөрийн

хөрөнгө

Орон

нутгийн

хөрөнгөБусад

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

62

ХҮСНЭГТ 25. МАЛЖУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ТАЙЛАН, сумаар

2016 2017 2018 2016 2017 2018 2016 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 Бод мал Бог мал 2017 2018

Ас 19 13 16 58 50 46 3.1 3.8 2.9 507 413 17 9 490 404 2.2 97.8 39 26

Бд 31 16 60 117 55 225 3.8 3.4 3.8 857 3 358 - 2 857 3 356 0.1 99.9 54 56

Да 7 5 9 28 20 34 4.0 4.0 3.8 700 593 - - 700 593 - 100.0 140 66

Мх 14 11 6 48 42 24 3.4 3.8 4.0 411 478 13 2 398 476 0.4 99.6 37 80

На 9 16 7 35 55 25 3.9 3.4 3.6 597 306 9 6 588 300 2.0 98.0 37 44

Он 12 54 55 56 193 212 4.7 3.6 3.9 3 377 3 428 87 73 3 290 3 355 2.1 97.9 63 62

Сү 30 40 28 69 142 108 2.3 3.6 3.9 1 710 1 403 18 - 1 692 1 403 - 100.0 43 50

Тш 23 8 4 87 33 16 3.8 4.1 4.0 604 373 5 5 599 368 1.3 98.7 76 93

Тц 4 - 3 14 - 8 3.5 - 2.7 - 185 - 3 - 182 1.6 98.4 - 62

Уб 18 17 20 67 60 87 3.7 3.5 4.4 689 789 18 33 671 756 4.2 95.8 41 39

Ха 22 14 8 72 48 26 3.3 3.4 3.3 720 484 1 - 719 484 - 100.0 51 61

Эц 12 13 17 41 53 56 3.4 4.1 3.3 408 640 6 5 402 635 0.8 99.2 31 38

Бу 21 10 22 53 30 66 2.5 3.0 3.0 800 460 - - 800 460 - 100.0 80 21

Дүн 222 217 255 745 781 933 3.4 3.6 3.7 11 380 12 910 174 138 11 206 12 772 1.1 98.9 52 51

Малжуулалтаар

авсан малын тоо,

тол

Үүнээс Малжуулалтаар

авсан малд эзлэх

хувь

Малжуулалтад

хамрагдах 1 өрхөд

ногдох малын тооБод мал Бог малСум Өрхийн тоо Ам бүлийн тоо

1 өрхийн ам бүлийн

тоо

Малжуулах арга хэмжээнд хамрагдсан

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

63

ХҮСНЭГТ 26. ШИНЭЭР ГАРГАСАН ХУДГИЙН ТАЙЛАН, сумаар

2016 2017 2018 2016 2017 2018 2016 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Ас 14 12 27 11 5 5 3 7 22 56 500.0 69 000.0 13 000.0 - - - 43 500.0 69 000.0

Бд 1 2 2 - - - 1 2 2 5 000.0 7 500.0 - - - - 5 000.0 7 500.0

Да 8 5 4 5 5 4 3 - - 38 500.0 28 000.0 18 000.0 - - - 20 500.0 28 000.0

Мх 7 9 5 7 9 4 - - 1 87 000.0 38 600.0 15 000.0 31 000.0 - - 72 000.0 7 600.0

На 1 3 1 - - - 1 3 1 3 750.0 15 000.0 - - - - 3 750.0 15 000.0

Он 7 7 9 - 2 5 7 5 4 38 500.0 92 500.0 12 000.0 54 000.0 - 15 000.0 26 500.0 23 500.0

Сү 3 8 2 2 3 1 1 5 1 51 500.0 21 000.0 12 500.0 7 000.0 - - 39 000.0 14 000.0

Тш - 4 - - 2 - - 2 - 46 000.0 - 36 000.0 - - - 10 000.0 -

Тц 1 4 - 1 4 - - - - 46 500.0 - 17 500.0 - - - 29 000.0 -

Уб 4 1 1 1 1 1 3 - - 22 000.0 16 208.3 22 000.0 11 708.3 - - - 4 500.0

Ха 5 7 2 3 7 2 2 - - 77 500.0 20 000.0 25 500.0 - - - 52 000.0 20 000.0

Эц 11 19 13 2 7 3 9 12 10 74 750.0 40 800.0 13 200.0 10 000.0 24 000.0 - 37 550.0 30 800.0

Бу 5 2 22 5 2 - - - 22 34 000.0 8 800.0 33 000.0 - - 8 800.0 1 000.0 -

Дүн 67 83 88 37 47 25 30 36 63 581 500.0 357 408.3 217 700.0 113 708.3 24 000.0 23 800.0 339 800.0 219 900.0

Үүнээс:

Улсын төсвийн хөрөнгө

Гадаад орон, олон

улсын байгууллагын

төсөл хөтөлбөрийн

хөрөнгөөр

Малчидын өөрсдийн

хөрөнгөөрСум

Инженерийн

хийцтэй

Шинээр гаргасан

худгийн тоо, бүгд

Үүнээс:

Энгийн уурхайн

Шинээр худаг гаргахад

зарцуулсан хөрөнгийн

хэмжээ

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

64

ХҮСНЭГТ 27. ЗАСВАРЛАСАН ХУДГИЙН ТАЙЛАН, сумаар

2016 2017 2018 2016 2017 2018 2016 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Ас 7 5 6 1 - - 6 5 6 2 900.0 2 100.0 - - - - 2 900.0 2 100.0

Бд 2 1 2 - 1 - 2 - 2 7 000.0 3 450.0 7 000.0 - - - - 3 450.0

Да 1 5 1 - - - 1 5 1 1 350.0 500.0 750.0 - - - 600.0 500.0

Мх 1 6 6 - 3 1 1 3 5 6 650.0 3 500.0 - - - - 6 650.0 3 500.0

На 2 8 10 - 3 - 2 5 10 24 322.0 1 000.0 17 500.0 - - - 6 822.0 1 000.0

Он 4 - 1 3 - - 1 - 1 - 1 500.0 - - - - - 1 500.0

Сү - 6 2 - - - - 6 2 4 200.0 6 000.0 - - - - 4 200.0 6 000.0

Тш 8 1 4 - - - 8 1 4 5 000.0 5 800.0 - - - - 5 000.0 5 800.0

Тц - 1 4 - - - - 1 4 800 1000 - - - - 800 1000

Уб 2 - - - - - 2 - - - - - - - - - -

Ха 3 3 2 - - - 3 3 2 5000.0 500.0 - - - - 5000 500

Эц 15 33 20 1 - 1 14 31 19 38 950.0 22 000.0 - - - - 38 950.0 22 000.0

Бу - - - - - - - - - - - - - - - - -

Дүн 45 69 58 5 7 2 40 60 56 96 172.0 47 350.0 25 250.0 - - - 70 922.0 47 350.0

Үүнээс:

Улсын төсвийн

хөрөнгө

Гадаад орон, олон

улсын байгууллагын

төсөл хөтөлбөрийн

хөрөнгөөр

Малчидын өөрсдийн

хөрөнгөөрСумИнженерийн

хийцтэй

Засварласан

худгийн тоо, бүгд

Үүнээс:

Энгийн уурхайн

Худаг засварлахад

зарцуулсан хөрөнгийн

хэмжээ

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

65

ХҮСНЭГТ 28. 2018 ОНД ТООЛЛОГДСОН ХУДГИЙН ТОО, сумаар

2009 2012 2015 2018 2009 2012 2015 2018 2009 2012 2015 2018

Ас 224 160 174 178 130 43 44 82 94 117 130 96

Бд 339 246 235 390 128 41 26 33 211 192 209 357

Да 103 22 115 94 38 5 29 55 65 17 86 39

Мх 287 190 301 309 201 39 204 132 86 119 97 177

На 125 87 109 108 34 18 28 23 91 67 81 85

Он 210 122 158 176 100 37 48 70 110 85 110 106

Сү 341 304 277 284 219 18 42 28 122 284 235 256

Тш 315 111 212 187 183 37 34 34 132 73 178 153

Тц 172 167 152 161 97 88 96 100 75 79 56 61

Уб 333 129 183 194 200 16 59 72 133 113 124 122

Ха 205 179 165 168 97 39 40 47 108 115 125 121

Эц 446 386 435 468 263 43 42 75 183 335 393 393

Бу 106 193 210 349 41 29 76 103 65 161 134 246

Дүн 3 206 2 296 2 726 3 066 1 731 453 768 854 1 475 1 757 1 958 2 212

Сум

Оны эцэст тооллогдсон нийт

худгийн тоо Инженерийн Энгийн уурхайн

Үүнээс:

ХҮСНЭГТ 29. НИЙТ ХАШААНЫ ТОО, сумаар

Хашааны тоо-ширхэг, багтаамж-мян.тол

Тоо Багтаамж Тоо Багтаамж Тоо Багтаамж Тоо Багтаамж

Ас 150 30.0 131 73.8 158 114.6 128 148.2

Бд 765 271.0 408 298.1 469 196.0 312 295.6

Да 260 113.0 92 55.6 102 49.3 106 71.2

Мх 286 125.2 461 204.7 645 260.5 208 120.0

На 168 24.1 94 77.6 137 113.3 112 84.8

Он 205 123.4 459 110.1 208 168.9 199 168.0

Сү 176 110.5 506 200.2 459 240.8 234 112.3

Тш 243 114.4 371 285.2 622 272.3 178 135.5

Тц 220 126.7 303 140.2 275 151.1 288 135.3

Уб 162 52.1 122 58.6 137 83.4 175 100.6

Ха 176 86.4 128 108.4 263 182.0 194 150.7

Эц 406 247.9 386 208.1 464 306.0 539 381.7

Бу 515 159.3 195 28.7 181 81.1 315 170.6

Дүн 3 732 1 584.0 3 656 1 849.2 4 120 2 219.3 2 988 2 074.5

2015Сум

2009 2012 2018

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

66

ХҮСНЭГТ 30. ТАРИАЛСАН ТАЛБАЙ, сум, га-аар

2017 2018 % 2017 2018 % 2017 2018 % 2017 2018 %

Ас 2.0 2.0 100.0 3.5 4.0 114.3 2.0 2.2 110.0 - - -

Бд - - - 1.5 1.9 126.7 1.7 2.2 127.1 - - -

Да - - - 3.3 3.5 106.1 1.2 1.3 108.3 - - -

Мх - - - 5.0 4.5 90.0 2.5 2.0 80.0 - - -

На - - - 2.1 2.0 95.2 1.9 1.5 78.9 - - -

Он - - - 3.0 1.5 50.0 0.3 0.2 66.7 - - -

Сү 5 229.0 3 000.0 57.4 5.0 4.3 86.0 1.0 2.0 2.0* 40.0 - -

Тш - - - 2.6 0.4 15.4 1.4 0.3 17.9 - - -

Тц 2 250.0 2 140.0 95.1 2.0 3.0 150.0 2.0 1.5 72.5 - 150.0 -

Уб - - - 3.9 3.9 100.0 1.1 2.1 191.0 - - -

Ха - - - 1.5 1.0 66.7 1.0 0.4 38.2 - - -

Эц - - - 7.0 7.0 100.0 2.8 2.3 82.1 - - -

Бу - - - 25.0 20.2 80.8 14.0 11.6 83.2 - - -

Дүн 7 481.0 5 142.0 68.7 65.4 57.2 87.5 32.8 29.5 89.9 40.0 150.0 3.8*

Тэжээлийн ургамалТөмсСум

Хүнсний ногооҮр тариа

Тайлбар: *- дахин

ХҮСНЭГТ 31. ХУРААСАН УРГАЦ, сум, тн-оор

2017 2018 % 2017 2018 % 2017 2018 % 2017 2018 %

Ас 4.5 3.0 66.7 24.5 38.3 156.3 14.0 17.6 125.7 - - -

Бд - - - 11.7 18.3 156.0 10.6 19.0 179.1 - - -

Да - - - 49.5 32.6 65.9 9.8 9.8 100.0 - - -

Мх - - - 42.0 38.2 91.0 15.8 12.5 79.2 - - -

На - - - 16.4 14.8 90.2 13.3 9.1 68.4 - - -

Он - - - 27.0 15.0 55.6 2.4 1.8 75.0 - - -

Сү 1 260.0 980.0 77.8 47.5 40.0 84.2 8.5 17.2 2.0* - - -

Тш - - - 18.8 3.1 16.5 23.1 3.4 14.5 - - -

Тц 630.0 1 656.0 2.6* 16.0 24.0 150.0 14.0 10.2 72.7 - 892.5 -

Уб - - - 27.0 39.0 144.4 10.4 16.9 162.2 - - -

Ха - - - 4.0 3.0 75.0 3.0 1.5 50.0 - - -

Эц - - - 63.0 67.5 107.1 23.6 21.5 91.1 - - -

Бу - - - 225.0 193.9 86.2 107.5 104.4 97.1 - - -

Дүн 1 894.5 2 639.0 139.3 572.4 527.7 92.2 256.0 244.8 95.6 - 892.5 -

Тэжээлийн ургамалТөмсСум

Хүнсний ногооҮр тариа

Тайлбар: *- дахин

ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ТАНИЛЦУУЛГА 2018 ОН

67