Περιεχόενα · 2013. 7. 3. · τη κριτική ικανότητα καιτη δη οκρατική συνείδηση .Ναανοίξειτοδρό οπρο τηνέαεποχή,αναβαθ

2

Περιεχόμενα

Πρόλογος Πρύτανη 3

Πρόλογος Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων 4

Χαιρετισμός Προέδρου Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη 5

Εισαγωγικά Στοιχεία 6

Επιτροπή Α Γ Λεβέντη 10

Ερευνητικά Προγράμματα Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη 16

Κριτική Έκδοση του Χρονικού του Μαχαιρά 18

Η Σύνθεση των Περιουσιακών Στοιχείων των Νοικοκυριών 22

Μελέτες στις Ισχυρές Αλληλεπιδράσεις Κανονικοποίηση Περιορισμόςκαι Σπάσιμο Χειραλικής Συμμετρίας 24

Έλεγχος του Μεταβολισμού του Γλυκογόνου και Οξειδωτική Επιδιόρθωσητου DNA μέσω σχηματισμού Βιομοριακών Συμπλόκων Κατανόησημε Προσομοιώσεις Ελεύθερης Ενέργειας 28

Μοριακοί Κινητήρες Διερεύνηση του Ρόλου τους σε ΑνθρώπινεςΝευροεκφυλιστικές Ασθένειες 34

Διεθνές Εμπόριο Μεταχειρισμένων Αγαθών 36

Μοριακός Μηχανισμός Χημειοπροφύλαξης από Καρκίνο με Tamoxifen και Εquol 39

Pulse Shaping Terahertz Femtosecond Pulses 42

Μοντέλα Παλινδρόμησης Μεικτής Δειγματοληψίας 45

Υπολογιστική Μελέτη του Φαινομένου Εξαλάτωσης 48

Romanorum Grammatices Fragmenta saec II III IV 52

Δυτικός Φιλελληνισμός Ο Βίκτωρ Ουγκώ στον Ελληνικό χώρο 54

Ανισότητες για Ειδικές Συναρτήσεις και Εφαρμογές στη Γεωμετρική ΘεωρίαΣυναρτήσεων και άλλα Συναφή Γνωστικά Αντικείμενα 56

Γλώσσα και Ύφος στις Δημηγορίες του Θουκυδίδη 60

Η Προϊστορική Κατοίκηση στο Ηραίο Σάμου 62

Βυζαντινά Επίσημα Έγγραφα της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας (1204-1261) 65

Μορφές Πολιτιστικής Έκφρασης οι Τερακότες από την laquoΟικεία του Ορφέαraquoστη Νέα Πάφο 67

Τα Αρχαία Σχόλια στον laquoΟιδίπους επί Κολωνώraquo 70

Ο Ρόλος των Τελομερών και της Τελομεράσης στην Καρκινογένεση πουπροκαλείται από Ανθρώπινους Ιούς Θηλωμάτων 71

Μη Γραμμικά Μοντέλα Ακέραιων Χρονοσειρών 73

Διαχρονική και Διεπιστημονική Μελέτη της Κυπριακής Χύτρας ΚεραμικήΤεχνολογία και Διατροφικές Συνήθειες 75

Μελέτη Πυρηνικής Ύλης σε Ακραίες Καταστάσεις Υψηλών Θερμοκρασιώνκαι Υψηλών Πυκνοτήτων Αδρονικής ύλης 77

3

Αγαπητές αναγνώστριες και αγαπητοί αναγνώστες

Από το πρώτο έτος της λειτουργίας του το Πανεπιστήμιο Κύπρου ενισχύει και προωθεί την έρευνα σταθερά καιμεθοδικά με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του καθώς - εκτός από φυτώριο γνώσης - αποτελεί και ζωντανόκύτταρο σύνδεσης της επιστήμης με την κοινωνία Έτσι η έντονη και ποιοτική ερευνητική του δράση η οποία καιαποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής ερευνητικής δραστηριότητας της χώρας έχει αναδείξει τοΠανεπιστήμιο Κύπρου ως το κατ΄εξοχήν ερευνητικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Κύπρου Παράλληλα οσημαντικός αριθμός των ερευνητικών επιτευγμάτων και διακρίσεων στα 20 μόλις χρόνια λειτουργίας του έχουνκαθιερώσει το Πανεπιστήμιο Κύπρου στον παγκόσμιο ερευνητικό χάρτη ως ένα επιστημονικό κέντρο αριστείαςευρωπαϊκών προδιαγραφών

Η επένδυση στο τρίγωνο της γνώσης Έρευνα - Εκπαίδευση - Καινοτομία αποτελεί λόγω και της παγκόσμιαςοικονομικής κρίσης αδήριτη ανάγκη για την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία της Κύπρου Η είσοδός τηςστη νέα εποχή της γνώσης των σύγχρονων τεχνολογιών της εταιρικής ευθύνης και της οικολογίας δεν μπορεί νατεθεί στο θάλαμο αναμονής Το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει χρέος να παρεμβαίνει στην ανάδειξη και την προώθησηκαινοτόμων ιδεών για κοινωνική αξιοποίηση και χρήση Να αποτελεί ένα δυναμικό χώρο καλλιέργειας της γνώσηςτης κριτικής ικανότητας και της δημοκρατικής συνείδησης Να ανοίξει το δρόμο προς τη νέα εποχή αναβαθμίζονταςτο επίπεδο της έρευνας και της διδασκαλίας εκπαιδεύοντας λαμπρούς νέους επιστήμονες και προσελκύοντας τουςκαλύτερους ερευνητές

Αντιλαμβανόμενοι την ξεχωριστή σημασία που έχει η ταυτόχρονη προσέλκυση των εξωτερικών πηγώνχρηματοδότησης για την περαιτέρω ανάπτυξη της έρευνας πέραν της κρατικής χορηγίας και των άλλων χορηγιώναπό πολιτειακούς εταίρους όπως του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει εργαστεί μευπομονή και επιμονή ώστε να προσελκύσει τη μέγιστη δυνατή εξωτερική στήριξη για χρηματοδότηση τουερευνητικού του έργου εξασφαλίζοντας πέραν των 72 εκατομμυρίων ευρώ από μη δημόσιους (κρατικούς) πόρους

Ένας εκ των κύριων υποστηρικτών της έρευνας που εκπονείται στα ερευνητικά κέντρα και μονάδες τουΠανεπιστημίου Κύπρου είναι το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη το οποίο και έχει χρηματοδοτήσει από το 2000 συνολικά22 ερευνητικά προγράμματα ετήσιου κόστους μέχρι euro170000

Με πρωτοβουλία των Πρυτανικών Αρχών του Πανεπιστημίου Κύπρου ως ένδειξη εκτίμησης προς το Ίδρυμα Α ΓΛεβέντη για την πολύτιμη συμβολή του στο συνολικό ερευνητικό έργο που επιτελείται στο Πανεπιστήμιο αλλά καιτη γενικότερη στήριξή του στις δραστηριότητες του ΠΚ αποφασίστηκε όπως προετοιμαστεί η παρούσα έκδοση

Στην ανά χείρας έκδοση παρατίθενται για την πληρέστερη ενημέρωσή σας συνοπτικά οι σχετικές πληροφορίες πουαφορούν τα επί μέρους ερευνητικά προγράμματα τα οποία έχουν χρηματοδοτηθεί από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντης

Κλείνοντας εκ μέρους της πανεπιστημιακής κοινότητας απευθύνω θερμές ευχαριστίες στον Πρόεδρο και τα μέλητου Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος τόσο για τη συνεισφορά όσο και για την έμπρακτη στήριξή τους επειδήμε αυτόν τον τρόπο συμβάλλουν ουσιαστικά όχι μόνο στην επίτευξη των ερευνητικών στόχων του Πανεπιστημίουαλλά και στην ανταπόκρισή του στις εκάστοτε νέες επιστημονικές προκλήσεις

Καθηγητής Κωνσταντίνος ΧριστοφίδηςΠρύτανης

ΠρύτανηρόλογοςΠ

4


Η παρούσα έκδοση με βασικό θέμα τα ερευνητικά προγράμματα που έχουν χρηματοδοτηθεί από τοΊδρυμα Α Γ Λεβέντη έχει δύο βασικές επιδιώξεις Η πρώτη στοχεύει να τονίσει ακόμα μια φορά ότι τοΠανεπιστήμιο Κύπρου έχει ως βασική αποστολή την έρευνα την παραγωγή γνώσης και τη διδασκαλίαπου την αξιοποιεί μέσα σε πλαίσιο ακαδημαϊκής ελευθερίας και ελεύθερης διακίνησης των ιδεών Γιατο δημόσιο Πανεπιστήμιο Κύπρου η έρευνα αποτελεί επίσης βασικό πυλώνα της στρατηγικής του γιασυνεχή ανάπτυξη Η δεύτερη επιδίωξη της παρούσας έκδοσης είναι να τονίσει τη συμβολή τουΙδρύματος Α Γ Λεβέντη στην προώθηση της έρευνας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και στην ευρύτερηκυπριακή κοινωνία Από τον Ιούνιο του 2000 το Πανεπιστήμιο έχει την ευγενή στήριξη του ΙδρύματοςΑ Γ Λεβέντη το οποίο χρηματοδοτεί κάθε χρόνο σημαντικό αριθμό προγραμμάτων με στόχο τηνπροώθηση της έρευνας Η ετήσια χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη ανέρχεται στις euro170000Κατά την περίοδο 2000-2011 έχουν χρηματοδοτηθεί 22 ερευνητικά προγράμματα

Σrsquo αυτό τον τόμο αποτυπώνονται συνοπτικά όλα τα ερευνητικά προγράμματα που έχουνχρηματοδοτηθεί από το Ίδρυμα Α Γ ΛεβέντηΌπως θα διαπιστώσετε τα προγράμματα που επιλέγονταιγια χρηματοδότηση χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο ερευνητικής ποιότητας από καινοτομία καιπρωτοτυπία Ως εκ τούτου η χρηματοδότησή τους από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη θεωρείται ως διάκρισηαριστείας

Καταλήγοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Επιτροπή Α Γ Λεβέντη για τη συνεισφορά της στηδιαχείριση της ετήσιας χρηματοδότησης που λαμβάνει το Πανεπιστήμιο Κύπρου από το Ίδρυμα Επίσηςαπευθύνω θερμές ευχαριστίες προς την Επιτροπή Έρευνας για τη στήριξη και τη συνεισφορά της στηχάραξη ερευνητικής πολιτικής Κοινός στόχος όλων μας είναι το Πανεπιστήμιο Κύπρου να συνεχίσει τονπρωταγωνιστικό ρόλο του στην έρευνα προσφέροντας ένα ευρύ φάσμα ερευνητικών προγραμμάτωνκαι συμβάλλοντας ενεργά και υπεύθυνα στη διαμόρφωση του κοινωνικοοικονομικού και πολιτιστικούγίγνεσθαι

Καθηγητής Αθανάσιος ΓαγάτσηςΑντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων

Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών ΥποθέσεωνρόλογοςΠ

5

Αισθάνομαι ιδιαίτερη συγκίνηση που το Πανεπιστήμιο Κύπρου παρουσιάζει σε ειδική έκδοση ταερευνητικά προγράμματά του τα οποία εκτελούνται με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη

Το Ίδρυμα εμπνεόμενο από τα ιδεώδη των ιδρυτών του είναι σταθερά προσανατολισμένο στη νέα γενιάΓια το λόγο αυτό χορηγεί ετησίως σημαντικό αριθμό μεταπτυχιακών υποτροφιών και αφειδώςυποστηρίζει ερευνητικά προγράμματα εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων μεταξύ των οποίων το ΠανεπιστήμιοΚύπρου Πιστεύει ότι μέσα από την έρευνα όχι μόνον προάγεται η επιστήμη για το καλό της Κύπρου καιτων ανθρώπων της αλλάωφελούνται και οι νέοι τόσοως εκπαιδευόμενοι στα ερευνητικά προγράμματαόσο και ως συνεργαζόμενοι με άλλα επιστημονικά ιδρύματα στην Κύπρο και στο εξωτερικό

Πέραν των ελληνικών σπουδών της προβολής μνημείων του ελληνικού πολιτισμού και διάδοσης τηςελληνικής γλώσσας τομείς τους οποίους σθεναρά στηρίζει το Ίδρυμα χαίρομαι ιδιαιτέρως διότι τοΠανεπιστήμιο Κύπρου επιλέγει ερευνητικά προγράμματα σε ευρεία βάση θεμάτων και επιστημονικώνπεδίων Ανεξάρτητα επιλεγμένη επιτροπή του Πανεπιστημίου είναι υπεύθυνη για την επιλογή υψηλήςποιότητας προτάσεων και αναπληρώνει με τις επιλογές της τυχόν κυβερνητικές ή και διεθνείς ελλείψειςστη στήριξη έρευνας ορισμένων τομέων Για το λόγο αυτό τα δυο τελευταία χρόνια η επιτροπή έχειεπικεντρωθεί περισσότερο στις ανθρωπιστικές επιστήμες

Το Ίδρυμα έχει στενή συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου από την ίδρυσή του Ο πρώτος πρόεδροςτου Ιδρύματος Ντίνος Λεβέντης ήταν για πολλά χρόνια μέλος του Πανεπιστημιακού Συμβουλίου καιδιαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην εδραίωση και την ανάπτυξή του Το Ίδρυμα έχει προσφέρει υλικήυποστήριξη στο Πανεπιστήμιο για τη λειτουργία και την οργάνωσή του Επιπλέον όπως είναι εμφανέςαπό τα ερευνητικά προγράμματα ενισχύει τη διδασκαλία και την έρευνα σε συγκεκριμένους τομείς ΤοΠανεπιστήμιο Κύπρου έχει αποκτήσει αξιοζήλευτη φήμη για την ποιότητα της διδασκαλίας και έχειδιαπρέψει στον τομέα της έρευνας γεγονός που προκαλεί ιδιαίτερη ικανοποίηση στους Επιτρόπουςτου Ιδρύματος καθώς θεωρούν ότι το Ίδρυμα έχει συμβάλει σε αυτό

Αναστάσιος Π ΛεβέντηςΠρόεδρος Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη

Προέδρου Ιδρύματος Α Γ ΛεβέντηαιρετισμόςΧ

Η ερευνητική δραστηριότητα κατέχει κυρίαρχη θέση στην αποστολή του Πανεπιστημίου Κύπρου καιαποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης του ιδρύματος από την ίδρυσή του Ως ένανεοσύστατο μεν δυναμικό δε ακαδημαϊκό ίδρυμα το Πανεπιστήμιο Κύπρου συμμετέχει ενεργά στονευρωπαϊκό και διεθνή χώρο έρευνας μέσα από την προώθηση πρωτότυπων ερευνητικώνπρογραμμάτων βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας σε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών περιοχών

Το Πανεπιστήμιο Κύπρου με προσεκτικό προγραμματισμό και τη σταθερή μεθοδική δουλειά τηςπανεπιστημιακής κοινότητας σε λιγότερο από δύο δεκαετίες λειτουργίας του έχει αναδειχθεί ως τοκατεξοχήν ερευνητικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Κύπρου Συγκεκριμένα στα πλαίσιαστήριξης και προώθησης της έρευνας σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του Πανεπιστημίουαφιερώνεται για τη χρηματοδότηση ερευνητικών δραστηριοτήτων και ερευνητικών προγραμμάτωντου ακαδημαϊκού προσωπικού Παράλληλα πέρα από τη χρηματοδότηση ερευνητικώνπρογραμμάτων από τον προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου χρηματοδότηση λαμβάνεταικαι από εξωτερικές πηγές με ανταγωνιστικές συνήθως διαδικασίες

Το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη εκτός από την οικονομική στήριξη στην κτηριακή υποδομή τουΠανεπιστημίου Κύπρου έχει χρηματοδοτήσει και υποστηρίξει την ερευνητική δραστηριότητα πουδιεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Συγκεκριμένα από το 2000 το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει την ευγενήστήριξη του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη το οποίο χρηματοδοτεί αριθμό ερευνητικών προγραμμάτωνσε βασική και εφαρμοσμένη έρευνα Η ετήσια χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη ανέρχεταιστα euro170000

Από την εισαγωγή του θεσμού μέχρι σήμερα έχουν χρηματοδοτηθεί από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη 22συνολικά ερευνητικά προγράμματα Η γραφική παράσταση πιο κάτω παρουσιάζει το ποσοστόχρηματοδότησης από το ΊδρυμαΑ Γ Λεβέντη προς το Πανεπιστήμιο Κύπρου ανά ερευνητική περιοχήαπό την έναρξη του θεσμού μέχρι σήμερα

ισαγωγήE

6

Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη η χρηματοδότηση των μελλοντικώνπρογραμμάτων θα ακολουθεί την αναλογία 75 σε ανθρωπιστικές επιστήμες και 25 σε θετικέςεπιστήμες

Η συμβολή της χρηματοδότησης από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη στην επιτυχή διεξαγωγή τωνερευνητικών προγραμμάτων υπήρξε καθοριστική Μέσα από τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α ΓΛεβέντη έχει καταστεί εφικτή η αγορά του απαραίτητου ερευνητικού εξοπλισμού η εργοδότησηκατάλληλα καταρτισμένου προσωπικού καθώς επίσης και η πραγματοποίηση μετακινήσεων στοεξωτερικό ή εσωτερικό για σκοπούς επιτόπιας έρευνας

Αρκετά από τα ερευνητικά προγράμματα που τυγχάνουν χρηματοδότησης από το Ίδρυμα Α ΓΛεβέντη έχουν συμβάλει στην προώθηση του επιστημονικού πεδίου στο οποίο αυτά εντάσσονταιΠροηγουμένως ανεξερεύνητες περιοχές της βιβλιογραφίας έχουν μελετηθεί δημιουργώνταςευκαιρίες και προοπτικές ανάπτυξης περαιτέρω ερευνητικής δραστηριότητας Παράλληλα τααποτελέσματα των ερευνητικών προγραμμάτων έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτα ερευνητικά περιοδικάαλλά και παρουσιαστεί σε διεθνή συνέδρια αναδεικνύοντας έτσι το ερευνητικό έργο που διεξάγεταιστο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σε πολλές περιπτώσεις τα ερευνητικά προγράμματα έχουν δημιουργήσειτις απαραίτητες προϋποθέσεις για συνεργασίες με πανεπιστήμια του εξωτερικού ενώ ταυτόχρονασυνέβαλαν στο να γίνει γνωστό το Πανεπιστήμιο Κύπρου σε διάφορα ερευνητικά και ακαδημαϊκάιδρύματα ανά τον κόσμο

Κατά γενική ομολογία των επιστημονικών υπευθύνων η εμπλοκή στα ερευνητικά προγράμματα τούςέχει παράσχει σημαντικά εφόδια συμβάλλοντας θετικά στην ερευνητική και ακαδημαϊκή τουςσταδιοδρομία Κατά συνέπεια τα τελευταία χρόνια τα ερευνητικά προγράμματα του Ιδρύματος Α ΓΛεβέντη έχουν καταστεί ιδιαίτερα ανταγωνιστικά ανάμεσα στα μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικούτου Πανεπιστημίου Κύπρου Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικασία προκήρυξης αξιολόγησης καιέγκρισης όλων των εσωτερικών ερευνητικών προγραμμάτων συμπεριλαμβανομένων αυτών πουχρηματοδοτούνται από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη εποπτεύεται από επιτροπή η οποία απαρτίζεται απόδύο τουλάχιστον ανεξάρτητους αξιολογητές

Το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη με τη συνεχή και πολλαπλή βοήθεια προς την κτηριακή και εκπαιδευτικήυποδομή και με την ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας του Πανεπιστημίου Κύπρουπροσδιορίζει τον όρο ακαδημαϊκή φιλανθρωπία για την κυπριακή κοινωνία Παράλληλα με τηγενναιοδωρία του υποδεικνύει ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου αποτελεί το πανεπιστήμιο όλων τωνΚυπρίων πολιτών και μια σοβαρή αν όχι τη σοβαρότερη παρακαταθήκη για το πνευματικό μέλλοντου τόπου

7

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ Κριτική Έκδοση του Χρονικού του Μαχαιρά Μιχάλης Πιερής 2000 2003 euro58092

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Η Σύνθεση των Περιουσιακών Μιχάλης Χαλιάσος 2001 2004 euro54675ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Στοιχείων των Νοικοκυριών

ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Μελέτες στις Ισχυρές Αλληλεπιδράσεις Κωνσταντία Αλεξάνδρου 2002 2004 euro68344ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ Κανονικοποίηση Περιορισμός καιΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Σπάσιμο Χειραλικής Συμμετρίας

Έλεγχος του Μεταβολισμού του Γλυκογόνου Γιώργος Αρχοντής 2002 2004 euro63218και Οξειδωτική Επιδιόρθωση του DNA μέσω Σπύρος Σκούρτηςσχηματισμού Βιομοριακών Συμπλόκων Αθανάσιος ΝικολαίδηςΚατανόηση με Προσομοιώσεις ΕλεύθερηςΕνέργειας

Μοριακοί Κινητήρες Διερεύνηση του Ρόλου Νιόβη Σανταμά 2002 2004 euro60655τους σε Ανθρώπινες ΝευροεκφυλιστικέςΑσθένειες

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Διεθνές Εμπόριο Μεταχειρισμένων Αγαθών Σωφρόνης Κληρίδης 2004 2006 euro58092ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Μοριακός Μηχανισμός Χημείο προφύλαξης Ανδρέας Κωνσταντίνου 2005 2008 euro128145ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ από Καρκίνο με Tamoxifen και EquolΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Pulse Shaping Terahertz Femtosecond Pulses Aνδρέας Όθωνος 2005 2007 euro160608

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Μοντέλα Παλινδρόμησης Μεικτής Έλενα Ανδρέου 2006 2009 euro127557ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Δειγματοληψίας

ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Υπολογιστική Μελέτη του Φαινομένου Γιώργος Αρχοντής 2006 2009 euro127145ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ Εξαλάτωσης Επαμεινώνδας ΛεοντίδηςΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ Romanorum Grammatices Fragmenta Ιωάννης Ταϊφάκος 2008 2011 euro75000saec II III IV

ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ Δυτικός Φιλελληνισμός Ο Βίκτωρ Ουγκό May Chehab 2008 2011 euro67489ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ στον Ελληνικό Χώρο

Ερευνη τ ι κά Προγράμματα

ερ ευνη τ ι κά προγράμματα8

ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΠΟΣΟ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΛΗΞΗΣ

ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Ανισότητες για Ειδικές Συναρτήσεις Σταμάτης Κουμάντος 2008 2011 euro84746ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ και Εφαρμογές στη Γεωμετρική ΘεωρίαΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Συναρτήσεων και άλλα Συναφή

Γνωστικά Αντικείμενα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ Γλώσσα και Ύφος στις Δημηγορίες Αντώνης Τσακμάκης 2008 2011 euro93973του Θουκυδίδη

Η Προϊστορική Κατοίκηση στο Ηραίο Σάμου Ουρανία Κουκά 2009 2011 euro93576

Βυζαντινά Επίσημα Έγγραφα τηςΑυτοκρατορίας της Νίκαιας (1204-1261) Alexander Beihammer 2011 2013 euro60000

Μορφές Πολιτιστικής Έκφρασης Δημήτριος Μιχαηλίδης 2011 2013 euro70000οι Τερακότες από την laquoΟικεία του Ορφέαraquoστη Νέα Πάφο

Τα Αρχαία Σχόλια στον laquoΟιδίπους επί Γιώργος Ξενής 2011 2013 euro40000Κολωνώraquo

ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Ο Ρόλος των Τελομερών και της Κατερίνα Στρατή 2011 2013 euro60000ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ Τελομεράσης στην ΚαρκινογένεσηΕΠΙΣΤΗΜΩΝ που Προκαλείται από Ανθρώπινους

Ιούς Θηλωμάτων

Μη Γραμμικά Μοντέλα Ακέραιων Κωνσταντίνος Φωκιανός 2011 2013 euro70000Χρονοσειρών

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ Διαχρονική και Διεπιστημονική Μελέτη Αθανάσιος Κ Βιώνης 2012 2013 euro70000της Κυπριακής Χύτρας Κεραμική Τεχνολογίακαι Διατροφικές Συνήθειες

ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Μελέτη Πυρηνικής Ύλης σε Ακραίες Χαράλαμπος Τσέρτος 2012 2013 euro70000ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ Καταστάσεις Υψηλών ΘερμοκρασιώνΕΠΙΣΤΗΜΩΝ και Υψηλών Πυκνοτήτων Αδρονικής Ύλης

9ι δρύμα το ς Α Γ Λ εβ έ ν τη



Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη (2000-2013)

10

Η Επιτροπή Α Γ Λεβέντη συστάθηκε ως αποτέλεσμα της απόφασης του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη ναχρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα μελών τού Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού τουΠανεπιστημίου Κύπρου Ρόλος της Επιτροπής είναι να εποπτεύει τη διαδικασία προκήρυξηςαξιολόγησης και έγκρισης ερευνητικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το Ίδρυμα Α ΓΛεβέντη Η Επιτροπή Α Γ Λεβέντη έχει δημιουργηθεί για να διαχειρίζεται και να κατανέμει σεερευνητικά προγράμματα υψηλού επιπέδου την ετήσια χρηματοδότηση που λαμβάνει το ΠανεπιστήμιοΚύπρου από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη και η οποία ανέρχεται στις euro170000 Συνάμα διασφαλίζει τηνεπιθυμία του Ιδρύματος στο να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στις ανθρωπιστικές επιστήμες χωρίς όμωςνα αποκλείονται οι χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων από άλλες σχολές Η χρηματοδότηση ερευνητικώνπρογραμμάτων από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη θεωρείται διάκριση αριστείας

Η Επιτροπή Α Γ Λεβέντη συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2000 Πρόκειται για μιαπενταμελή Επιτροπή στην οποία προεδρεύει ex o$cio ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων τουΠανεπιστημίου Κύπρου Τρία από τα μέλη της Επιτροπής διορίζονται από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη Ταμέλη αυτά είναι η Καθηγήτρια Αικατερίνη Κουμαριανού ο κύριος Πάτροκλος Σταύρου και ο Sir MichaelLlewellyn Smith Το ακαδημαϊκό προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου εκπροσωπείται από ένα μέλοςτης Συγκλήτου το οποίο και διορίζεται από αυτήν Την παρούσα περίοδο ο Καθηγητής ΑνδρέαςΧαρίτου του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Διοίκησης Επιχειρήσεων εκπροσωπεί το ακαδημαϊκόπροσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου στην εν λόγω Επιτροπή

Επιτροπή Α Γ Λεβέντη

11

ΟΑθανάσιος Γαγάτσης κατάγεται από τηΦλώρινα Ελλάδος και είναι ΚαθηγητήςΜαθηματικής Παιδείαςστο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου Κατέχει πτυχίο Μαθηματικών απότο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Διδακτικήτων Μαθηματικών από το Πανεπιστήμιο Louis Pasteur του Στρασβούργου Γαλλίας Ακολούθωςσυνέχισε με διδακτορικές σπουδές στο ίδιο πανεπιστήμιο με υποτροφία της Γαλλικής ΚυβέρνησηςΥπηρέτησε ως Λέκτορας και Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών του ΑριστοτελείουΠανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και υπήρξε Επισκέπτης Καθηγητής και συνεργάτης - ερευνητήςευρωπαϊκών πανεπιστημίων

Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του αφορούν κυρίως στο ρόλο των Αναπαραστάσεων στη μάθηση τωνΜαθηματικών και στην επίλυση προβλήματος στην Ιστορία της Μαθηματικής Παιδείας σεεπιστημολογικά διδακτικά και οντογενετικά εμπόδια στη μάθηση των Μαθηματικών κτλ Κατά τηδιάρκεια της ακαδημαϊκής του καριέρας έχει δημοσιεύσει πέραν των 500 άρθρων σε διεθνή και ελληνικάπεριοδικά σε πρακτικά συνεδρίων και σε κεφάλαια βιβλίων Έχει επίσης επιμεληθεί την έκδοσηδεκάδων βιβλίων και πρακτικών συνεδρίων σε διάφορες γλώσσες (αγγλική γαλλική γερμανικήελληνική ιταλική) Συμμετέχει επίσης σε διάφορες συντακτικές και επιστημονικές επιτροπές διεθνώνεπιστημονικών περιοδικών ενώ είναι μέλος σε ερευνητικά κέντρα διαφόρων χωρών της Ευρώπης Ήτανακαδημαϊκός σύμβουλος καθώς και μέλος τριμελών επιτροπών διδακτορικών διατριβών τόσο στηνΚύπρο όσο και σε χώρες του εξωτερικού (Ελλάδα Αγγλία Ισπανία Ολλανδία Σλοβακία)

Από το 1996 έως σήμερα ο Καθηγητής Αθανάσιος Γαγάτσης έχει εκλεγεί και διατελέσει Πρόεδρος τουΤμήματος Επιστημών της Αγωγής Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών τηςΑγωγής Προσωρινός πρόεδρος του Τμήματος Νομικής και από το Δεκέμβριο του 2010 έχει εκλεγείΑντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου

Αθανάσιος Γαγάτσης Πρόεδρος

Αικατερίνη Kουμαριανού Μέλος

12

Η Αικατερίνη Kουμαριανού γεννήθηκε στην Αθήνα Σπούδασε φιλολογία ιστορία και αρχαιολογία στηΦιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Ακολούθησε ιστορικές σπουδές στη Γαλλία στην Ecoleen Sciences Sociales από τα έτη 1969-1974 Υπήρξε μέλος του σεμιναρίου του Καθηγητή RobertMandrou Παρακολούθησε επίσης τα σεμινάρια του Franccedilois Furet Καθηγητή και Διευθυντή τηςΣχολής καθώς και σεμινάρια ειδικών επιστημόνων τόσο στη Σχολή όσο και σε άλλα επιστημονικάιδρύματα

Γνωρίζει Γαλλικά Αγγλικά και Ιταλικά Τα ενδιαφέροντά της έχουν ως επίκεντρο την ιστορία των ιδεώνΟι ερευνητικές εργασίες και οι δημοσιεύσεις της πραγματοποιούνται σε τομείς όπως η ελληνικήεκδοτική παραγωγή ο τύπος ο περιηγητισμός και καθορίζονται χρονικά στην περίοδο μετά τηνΆλωσηέως σήμερα

Χρημάτισε σύμβουλος για μορφωτικά θέματα στη Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών(1974-Ιούνιος 1978) Ελληνική Πρεσβεία Ουάσιγκτον και 1975-1978 στο υφυπουργείο Προεδρίας στηνΑθήνα Επίσης υπηρέτησε ως σύμβουλος στο Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού (1992-1998)

Διετέλεσε Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας (Professeur Associeacute) καιΔιευθύντρια του Institut Neo-Hellenique του Πανεπιστημίου Paris-Sorbonne (PARIS IV) από τοΣεπτέμβριο του 1978 έως τον Δεκέμβριο του 1983 Δίδαξε ιστορία της νέας ελληνικής παιδείας στοπανεπιστημιακό πρόγραμμα College Year in Athens

Έχει εκδώσει κείμενα αλληλογραφίας Ελλήνων λογίων του 18ου και 19ου αιώνα και μελέτες γύρω απόθέματα της περιόδου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού

Η Αικατερίνη Κουμαριανού έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό μελετημάτων και άρθρων σε ελληνικά καιξένα ειδικά περιοδικά σε πρακτικά συνεδρίων και σε συλλογικούς τόμους Παράλληλα έχει λάβει μέροςκαι συμμετέχει σε συνέδρια με θέματα της ελληνικής ιστορίας των ιδεών ελληνικού διαφωτισμούελληνικής εκδοτικής παραγωγής κλπ Επιπρόσθετα έχει συνεργασθεί σε επιστημονικά προγράμματαελληνικών και ξένων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων

13

ΟΠάτροκλος Σταύρου γεννήθηκε το 1933 στη Λευκωσία Απεφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο καιμε υποτροφία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΠανεπιστημίουΑθηνών O Πάτροκλος Σταύρου υπήρξε Υφυπουργός παρά τω Προέδρω της Κυπριακής Δημοκρατίαςαπό το 1963-1993

Πέρασε επιτυχώς από το ρόλο του εκδότη του συγγραφέα του ερευνητή του ιστορικού και τουαρθρογράφου Μέσα στα πλαίσια των κρατικών και άλλων καθηκόντων του εργάσθηκε για τηνπολιτιστική προβολή και άνοδο της Κύπρου την οποία προέβαλλε ως εστία πολιτιστικής δημιουργίαςκαι όχι ως τόπο συγκρούσεων Ο Πάτροκλος Σταύρου μελέτησε ιδιαίτερα τον ποιητή Κωστή ΠαλαμάΤο βιβλίο του laquoΟΠαλαμάς και η Κύπροςraquo βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1969 καθιστώνταςτον Σταύρου τον πρώτο Κύπριο που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών

Κατά τα τελευταία σαράντα τουλάχιστον χρόνια ασχολείται συστηματικά με τη ζωή και το έργο τουΝίκου Καζαντζάκη Η χήρα του κορυφαίου Έλληνα συγγραφέα Ελένη Ν Καζαντζάκη τον υιοθέτησε το1982 και το 1995 του εκχώρησε υπό μορφή γονικής παροχής τα πνευματικά δικαιώματα στο έργο τουΝίκου Καζαντζάκη Με διαθήκη της το 1982 στη Γενεύη τον κατέστησε μοναδικό και αποκλειστικόκληρονόμο της

Τον Ιούνιο του 1991 η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αναγόρευσε τον απόφοιτό τηςΠάτροκλο Σταύρου σε Επίτιμο Διδάκτορά της ως laquoδίκαιη αναγνώριση της διά βίου προσφοράς του στηΝεοελληνική Επιστήμη και στην εθνική υπόθεση της Κύπρουraquo Ο Σταύρου είναι εξ αρχής μέλος τωνΔιοικητικών Συμβουλίων του Ιδρύματος ΑρχιεπισκόπουΜακαρίου Γ΄ του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη στηνΚύπρο και μέλος της Επιτροπής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη στοΠανεπιστήμιο Κύπρου από της συστάσεώς τους

Πάτροκλος Σταύρου Μέλος

14

Ο Δρ Χαρίτου είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής Αναπληρωτής Κοσμήτορας στηΣχολή Οικονομικών και Διοίκησης συν-υπεύθυνος Διδακτορικού προγράμματος στηνΧρηματοοικονομική και συν-υπεύθυνος του μεταπτυχιακού προγράμματος ΜΒΑ του ΠανεπιστημίουΚύπρου Επίσης διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Διοίκησης Επιχειρήσεωντου Πανεπιστημίου Κύπρου για πέντε χρόνια

Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο Καναδά για έντεκα χρόνια (Αναπληρωτής και ΕπίκουροςΚαθηγητής) και στο Pennsylvania State University ΗΠΑ για τρία χρόνια (Λέκτορας) Απέκτησε τοδιδακτορικό (PhD 1986) και το μάστερ (MSc 1983) απoacute το Pennsylvania State University ΗΠΑ Ήτανενεργό μέλος των Certied Public Accountants (USA) και μέλος των CertiedManagement Accountant(USA)

Διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (2001-2002) καιμέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (2003-2005) Επίσης διετέλεσεΜέλος της Επιτροπής Ελέγχου (Audit Committee) και μέλος της Επιτροπής Εταιρικής Διακυβέρνησης(Corporate Governance) του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίουτης Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας από το 2009 και Πρόεδρος της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνουτης Τράπεζας Είναι επίσης μέλος της Πειθαρχικής Επιτροπής του Συνδέσμου Εγκεκριμένων ΛογιστώνΚύπρου Βραβεύτηκε γιαlsquoΤeaching Εxcellencersquoσε μεταπτυχιακό (MBA) και πτυχιακό επίπεδο (Awards forTeaching Excellence Πανεπιστήμιο του Τορόντο)

Ερευνητικά ενδιαφέροντά του αφορούν χρηματοπιστωτική ανάλυση (riskmanagement credit analysisand bankruptcy) εταιρική διακυβέρνηση (corporate governance) αμοιβές ανωτάτων εκτελεστικώνδιοικητικών συμβούλων (executive compensation golden parachutes) διεθνείς κεφαλαιαγορές(international capital markets) international cross listing τραπεζικά και χρηματοοικονομική διοίκηση

Ο Δρ Χαρίτου δημοσίευσε σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά μεταξύ αυτών το Journal of Financialand Quantitative Analysis (JFQA) the Journal of Accounting Auditing and Finance Abacus Journal ofBusiness Finance and Accounting Journal of Accounting and Public Policy European AccountingReview Journal of International Financial Management and Accounting International Journal ofAccounting

Ο Δρ Χαρίτου είναι συν-εκδότης (Co-Editor) του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού InternationalJournal of Accounting (ΗΠΑ) και μέλος των εκδοτικών επιτροπών (Editorial Board member) τωνδιεθνών επιστημονικών περιοδικών Abacus European Accounting Review International Journal ofAccounting Research Είναι επίσης μέλος του American Finance Association American AccountingAssociation και European Accounting Association

Ανδρέας Χαρίτου Μέλος

15

Ο Sir Michael Llewellyn-Smith γεννήθηκε το 1939 Σπούδασε κλασικές γλώσσες λογοτεχνία καιφιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Πήρε διδακτορικό δίπλωμα για τη διατριβή του πουαργότερα κυκλοφόρησε με τον τίτλο laquoIonian Vision Greece in Asia Minorraquo 1919-1922 (C Hurst amp Co1998) Από το 1970 έως το 1999 υπηρέτησε στο Βρετανικό Διπλωματικό Σώμα στο Λονδίνο τηΜόσχατο Παρίσι τη Βαρσοβία και την Αθήνα Στις δύο τελευταίες πρωτεύουσες διετέλεσε πρέσβης από το1991-1996 και 1996-1999 αντίστοιχα

Από τότε που αφυπηρέτησε από τη διπλωματική υπηρεσία ο Sir Michael Llewellyn-Smith έχει γράψεικαι παραδώσει ομιλίες για την ελληνική ιστορία και πολιτισμό κυρίως των τελευταίων αιώνωνΈχει γράψει βιβλία για την Κρήτη (laquoThe Great Island a Study of Creteraquo) τους Ολυμπιακούς Αγώνες του1896 (laquoOlympics in Athens 1896 the Invention of theModernOlympic Gamesraquo) και την Αθήνα (laquoAthensa Cultural and Literary Historyraquo Signal Books 2004) Την περίοδο αυτή μελετά τη ζωή και το έργο τουΕλευθέριου Βενιζέλου Είναι επίτιμος υπότροφος στο St Antonyrsquos College της Οξφόρδης Αντιπρόεδροςτης Βρετανικής Σχολής Αθηνών Επισκέπτης Καθηγητής στο Kingrsquos College του Λονδίνου μέλος τουΣυμβουλίου του Anglo-Hellenic League καθώς και Διευθυντής χωρίς εκτελεστικά καθήκοντα τηςελληνικής εταιρείας εμφιαλώσεως της Coca-Cola Είναι παντρεμένος έχει δύο παιδιά και τέσσεραεγγόνια

Sir Michael Llewellyn-Smith Μέλος

ΛΟ

Μ

ΝΑ

ΝΟ

ΠΑ

ΑΤ

ΙΑ

ΤΗ

ΛΙ

ΟΤ

ΟΤ

ΟΡ

ΙΑ

ΑΜ

ΕΛ

ΑΦ

ΗΣ

Μ

ΗΜ

ΤΕ

ΤΕ

ΩΣ

ΠΙ

ΝΤ

ΟΕ

ΑΑ

ΗΔ

ΝΟ

ΝΑ

ΝΟ

ΤΙ

ΙΕ

ΑΣ

ΡΙ

ΚΗ

16

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΔΙΑΛΕΚΤΟΣΤΑΥΤΟΤΗΤΑOΤΟΙΚΟΝΟΜΙΑΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑΑΓΟΡΑΗΛΕΗΛΕΚΤΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΚΒΑΝΤΙΚΗDNAΜΟΡΙΑ

ΜΟΡΙΑΚΗΔΥΝΑΜΙΚΗΤΡΑΠΕΖΑΓΕΝΕΤΙΚΟΥΕΥΛΙΚΟΥΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΑΙΧΜΗΣΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΕΜΠΕΜΠΟΡΙΟΕΥΗΜΕΡΙΑΚΑΤΑ

ΝΑΛΩΤΙΚΟΟΦΕΛΟΣΟΠΡΟΤΥΠΑΠΟΙΟΤΗΤΑΣΦΑΡΜΑΚΟΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗΔΡΑΣΗΙΟΠΡΟΓΝΩΣΗΠΕΙΡΑΜΑΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣΚΑΙ

ΝΟΤΟΜΑΥΛΙΚΑΦΕΜΤΦΕΜΤΟΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΦΩΝΙΚΗΟΠΤΟΗΛΕΚΟΠΤΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΜΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΕΞΑΛΑΤΩΣΗΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΜΟΡΙΑΚΗΒΙΟΦΥΒΙΟΦΥΣΙΚΗΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΛ

ΑΤΙΝΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΒΙΚΤΩΡΟΥΟΥΓΚΩΠΟΛΥΓΛΩΣΣΑΕΡΓΑΛΕΙΑΣΠΑΝΙΑΚΕΙΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΑΝΑΝΑΛΥΣΗΓΕΩΜΕΤΡ

ΙΑΓΛΩΣΣΑΔΗΜΗΓΟΡΙΕΣΦΙΛΟΛΟΓΙΑΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΑΝΑΣΚΑΦΕΣΒΥΖΑΝΤΙΟΤΡΑΓΩΔΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑΔΙΕΔΙΕΠΙΣ

ΤΗΜΟΝΙΚΟΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΚΥΠΡΙΑΚΗΧΥΤΡΑΚΟΙΝΩΝΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΜΕΓΑΛΗΕΚΡΗΞΗΥΛΗΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΕΚΦΡΑΣΗΕΙΔΩ

ΛΙΑΤΕΡΑΚΟΤΕΣΔΙΑΣΩΣΗTAYTOTΗΓΙΑΑΝΑΣΚΑΦΕΣΒΥΖΑΝΤΙΟΤΡΑΓΩΔΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑΔΙΕΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚ

ΟΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΚΥΠΡΙΑΚΗΧΥΤΡΑΚΟΙΝΩΝΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΜΕΓΑΛΗΕΚΡΗΞΗΥΛΗΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΕΚΦΡΑΣΗΕΙΔΩΛΙΑΤΕΡΑΚ

ΟΤΕΣΔΙΑΣΩΣΗTAYTOTΟΛΥΓΛΩΣΣΑΕΡΓΑΛΕΙΑΣΠΑΝΙΑΚΕΙΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΑΝΑΝΑΛΥΣΗΓΕΩΜΕΤΡΙΑΓΛΩΣΣΑΔΗΜΗΓ

ΟΡΙΕΣΦΙΛΟΛΟΓΙΑΑΡΧΑΙΟΛΟΟΛΥΓΛΩΓΕΩΜΕΤΡΙΑΓΛΩΣΣΑΣΣΑΕΡΓΑΛΕΙΑΣΠΑΝΙΑΚΕΙΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΑΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΔ

ΙΑΛΕΚΤΟΣΤΑΥΤΟΤΗΤΑOΤΟΙΚΟΝΟΜΙΑΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑΑΓΟΡΑΗΛΕΗΛΕΚΤΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΚΒΑΝΤΙΚΗDNAΜΟΡΙΑΜΟΡΙΑΚΗΔΥΝ

ΑΜΙΚΗΤΡΑΠΕΖΑΓΕΝΕΤΙΚΟΥΕΥΛΙΚΟΥΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΑΙΧΜΗΣΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΕΜΠΕΜΠΟΡΙΟΕΥΗΜΕΡΙΑΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΟΦ

ΕΛΟΣΟΠΡΟΤΥΠΑΠΟΙΟΤΗΤΑΣΦΑΡΜΑΚΟΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗΔΡΑΣΗΙΟΠΡΟΓΝΩΣΗΠΕΙΡΑΜΑΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣΚΑΙΝΟΤΟΜΑΥΛΙΚ

ΑΦΕΜΤΦΕΜΤΟΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΦΩΝΙΚΗΟΠΤΟΗΛΕΚΟΠΤΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΠΑΛΙΝΔΡΟΜ

ΗΣΗΜΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΕΞΑΛΑΤΩΣΗΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΜΟΡΙΑΚΗΒΙΟΦΥΒΙΟΦΥΣΙΚΗΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΛΑΤΙΝΙΚΗΓΡΑ

ΜΜΑΤΕΙΑΒΙΚΤΩΡΟΥΟΥΓΚΩΠΟΛΥΓΛΩΣΣΑΕΡΓΑΛΕΙΑΣΠΑΝΙΑΚΕΙΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΑΝΑΝΑΛΥΣΗΓΕΩΜΕΤΡΙΑΓΛΩΣΣΑΔ

ΗΜΗΓΟΡΙΕΣΦΙΛΟΛΟΓΙΑΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΑΝΑΣΚΑΦΕΣΒΥΖΑΝΤΙΟΤΡΑΓΩΔΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑΔΙΕΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ

ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΚΥΠΡΙΑΚΗΧΥΤΡΑΚΟΙΝΩΝΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΜΕΓΑΛΗΕΚΡΗΞΗΥΛΗΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΕΚΦΡΑΣΗΕΙΔΩΛΙΑΤΕΡΑΚΟ

ΤΕΣΔΙΑΣΩΣΗTAYTOTΗΓΙΑΑΝΑΣΚΑΦΕΣΒΥΖΑΝΤΙΟΤΡΑΓΩΔΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑΔΙΕΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΕΧΝΟΓΝ

ΩΣΙΑΚΥΠΡΙΑΚΗΧΥΩΣΣΑΔΗΜΗΓΟΡΙΕΣΦΙΛΟΛΟΓΙΑΑΡΧΑΙΟΛΟΟΛΥΓΛΩΓΕΩΜΕΤΡΙΑΓΛΔΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑΔΙΕΔΙΕ

ΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΕΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΔΙΑΛΕΚΤΟΣΤΑΥΤΟΤΗΤΑOΤΟΙΚΟΝΟΜΙΑΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑΑΓΟΡΑΗΛΕΗΛΕΚΤΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΚΒΑ

ΝΤΙΚΗDNAΜΟΡΙΑΜΟΡΙΑΚΗΔΥΝΑΜΙΚΗΤΡΑΠΕΖΑΓΕΝΕΤΙΚΟΥΕΥΛΙΚΟΥΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΑΙΧΜΗΣΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΕΜΠΕΜΠΟΡΙ

ΟΕΥΗΜΕΡΙΑΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΟΦΕΛΟΣΟΠΡΟΤΥΠΑΠΟΙΟΤΗΤΑΣΦΑΡΜΑΚΟΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗΔΡΑΣΗΙΟΠΡΟΓΝΩΣΗΠΕΙΡΑΜ

ΑΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣΚΑΙΝΟΤΟΜΑΥΛΙΚΑΦΕΜΤΦΕΜΤΟΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΦΩΝΙΚΗΟΠΤΟΗΛΕΚΟΠΤΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚ

ΗΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΜΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΕΞΑΛΑΤΩΣΗΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΜΟΡΙΑΚΗΒΙΟΦΥΒΙΟΦΥΣΙΚΗΝΑ

ΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΛΑΤΙΝΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΒΙΚΤΩΡΟΥΟΥΓΚΩΠΟΛΥΓΛΩΣΣΑΕΡΓΑΛΕΙΑΣΠΑΝΙΑΚΕΙΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΑΝΑ

ΝΑΛΥΣΗΓΕΩΜΕΤΡΙΑΓΛΩΣΣΑΔΗΜΗΓΟΡΙΕΣΦΙΛΟΛΟΓΙΑΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΑΝΑΣΚΑΦΕΣΒΥΖΑΝΤΙΟΤΡΑΓΩΔΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΧΡΟ

ΝΟΣΕΙΡΑΔΙΕΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΚΥΠΡΙΑΚΗΧΥΤΡΑΚΟΙΝΩΝΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΜΕΓΑΛΗΕΚΡΗΞΗΥΛΗΠΟΛΙΤΙΣ

ΤΙΚΗΕΚΦΡΑΣΗΕΙΔΩΛΙΑΤΕΡΑΚΟΤΕΣΔΙΑΣΩΣΗTAYTOTΗΓΙΑΑΝΑΣΚΑΦΕΣΒΥΖΑΝΤΙΟΤΡΑΓΩΔΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑΔ

ΙΕΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΚΥΠΡΙΑΚΗΧΥΤΡΑΚΟΙΝΩΝΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΜΕΓΑΛΗΕΚΡΗΞΗΥΛΗΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΕΚΦΡ

ΑΣΗΕΙΔΩΛΙΑΤΕΡΑΚΟΤΕΣΔΙΑΣΩΣΗTAYTOTΟΛΥΓΛΩΣΣΑΕΡΓΑΛΕΙΑΣΠΑΝΙΑΚΕΙΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΑΝΑΝΑΛΥΣΗΓΕΩΜΕΤ

ΡΙΑΓΛΩΣΣΑΔΗΜΗΓΟΡΙΕΣΦΙΛΟΛΟΓΙΑΑΡΧΑΙΟΛΟΟΛΥΓΛΩΓΕΩΜΕΤΡΙΑΓΛΩΣΣΑΣΣΑΕΡΓΑΛΕΙΑΣΠΑΝΙΑΚΕΙΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΙ

ΚΗΑΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΔΙΑΛΛΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΔΙΑΛΕΚΤΟΣΤΑΥΤΟΤΗΤΑOΤΟΙΚΟΝΟΜΙΑΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑΑΓΟΡΑΗΛΕΗΛΕΚΤΡΟΛΛΟΓΟΤΕΧ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Α Γ ΛΕΒΕΝΤΗ




































17


ΙΑ

ΤΑ

ΑΙ

ΙΑ

ΑΛ

ΤΡ

ΙΣ

Ω

ΙΚ

ΑΚ

ΗΓ

ΑΔ

ΥΝ

Φ

ΙΚ

Μ

ΡΑ

ΑΔ

ΚΟ

ΚΟ

Ν

ΙΕ

ΒΑ

ΡΙ

Μ

ΙΚ

ΝΑ

ΝΑ

Ο

ΙΣ

ΑΔ

ΦΡ

ΕΤ

ΤΙ

ΕΧ

χρονικο μαχαιρά χρονικο μαχαιρά

Μιχάλης Πιερής ΚαθηγητήςΤμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22894530 Φαξ 22894490 Ηλ Ταχ michalispierisucyaccy

laquoΗ χρηματοδότηση του ερευνητικούπρογράμματος από το Ίδρυμα Α ΓΛεβέντη επέτρεψε την απρόσκοπτηέρευνα σε ευρωπαϊκές βιβλιοθήκεςκαι αρχεία και την επιτόπια μελέτη(στη Βενετία τη Ραβέννα και τηνΟξφόρδη) των χειρογράφων τουμεσαιωνικού Χρονικού της Κύπρουτου Λεοντίου Μαχαιράraquo

18

Σπουδές

Δραματική Σχολή Μακεδονικού Ωδείου Θεσσαλονίκης Ελλάδα Δίπλωμα στις Θεατρικές Σπουδές 1976Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ελλάδα ΒΑ στη Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία 1976Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ελλάδα ΜΑ στη Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία 1978Πανεπιστήμιο Sydney Αυστραλία PhD στη Νεοελληνική Λογοτεχνία 1982

Συμμετοχή σε Επαγγελματικούς ΣυνδέσμουςΔιεθνείς Οργανισμούς

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού ΕλλάδαΕΛΙΑ (Ελληνικό Λαογραφικό και Ιστορικό Αρχείο) ΕλλάδαΕλληνική Εταιρεία Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας ΕλλάδαΙνστιτούτο Βυζαντινών και Νεοελληνικών ΣπουδώνldquoBruno Lavagninirdquo (αντεπιστέλλον μέλος) ΣικελίαΙταλία

Ερευνητικά Ενδιαφέροντα

Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια bull Μεσαιωνική και Αναγεννησιακή Λογοτεχνία bull Καβαφικές Σπουδές bullΣύγχρονη Κυπριακή Λογοτεχνία bull Θεατρικές Σπουδές

Συμμετοχή σε Επιτροπές Επιστημονικών Εκδόσεων

Κονδυλοφόρος (Έκδοση Νεότερης Ελληνικής Φιλολογίας) Ελλάδα University Studio PressΜοσχοβία (Έκδοση Νεοελληνικών Σπουδών) Ρωσία Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών ΠανεπιστήμιοLomonosov ΜόσχαςΎλαντρον (Λογοτεχνικό περιοδικό) Κύπρος

1 Εσωτερικό Ερευνητικό Πρόγραμμα (2008-2010)

19

Σύνοψη

Είναι γενικά αποδεκτή η μεγάλη σημασία του Χρονικού που αποδίδεται στο ΛεόντιοMαχαιρά ως ιστορική πηγήγλωσσικό και λογοτεχνικό μνημείο και ιδεολογικός φορέας για την ιστορία της Κύπρου κατά την περίοδο που τονησί υπήρξε ένα ανεξάρτητο χριστιανικό βασίλειο στην Ανατολική Μεσόγειο υπό τη διακυβέρνηση τηςδυναστείας των Λουζινιανών (1192-1489) Λόγω αυτής της σημαντικότητας καθίσταται αντικείμενο ανεξάντλητηςέρευνας και μελέτης

Αποτέλεσμα του ερευνητικού προγράμματος του Πανεπιστημίου Κύπρου laquoΚριτική έκδοση του Χρονικού τουΛεοντίουΜαχαιράraquo το οποίο υποστηρίχθηκε οικονομικά από το ΊδρυμαΑ Γ Λεβέντη υπήρξε η έκδοσηΛεοντίουMαχαιρά Xρονικό της Κύπρου Παράλληλη διπλωματική έκδοση των χειρογράφων με εισαγωγή και επιμέλεια τωνΜιχάλη Πιερή καιΆγγελ Nικολάου-Kονναρή που δημοσιεύθηκε στη σειρά του Kέντρου Eπιστημονικών EρευνώνΚύπρου Πηγές και Μελέτες της Κυπριακής Ιστορίας XLVIII (Λευκωσία 2003)

Η έκδοση αυτή προσφέρει στο επιστημονικό κοινό την παράλληλη διπλωματική μεταγραφή του κειμένου καιτων τριών χειρογράφων που διασώζουν το Xρονικό (Βενετία Marc Gr VII 16 1080 Οξφόρδη Bodl Selden Supra14 Ραβέννα Class 187) από τα οποία το κείμενο της Ραβέννας εκδίδεται για πρώτη φορά Το κείμενο των τριώνχειρογράφων μεταγράφεται πιστά χωρίς καμία διορθωτική επέμβαση από τους εκδότες οι οποίοι διατηρούνσχολαστικά όλες τις παλαιογραφικές λεπτομέρειες και δίδεται σε τρεις στήλες αντιστοιχισμένο ως προς τοπεριεχόμενο

Προηγούνται μια εκτενής εισαγωγή που περιλαμβάνει λεπτομερέστατη περιγραφή των χειρογράφων έκδοσηόλων των σημειωμάτων που περιέχονται στο περιθώριο των χειρογράφων ανάλυση της μεταξύ τους σχέσηςστοιχεία για τον συγγραφέα εξήγηση των εκδοτικών αρχών και των συμβόλων που χρησιμοποιούνται καθώςεπίσης βιβλιογραφία και φωτογραφικές αναπαραγωγές δώδεκα σελίδων των χειρογράφων

Οι δύο κριτικές εκδόσεις του Xρονικού από τους K Σάθα το 1873 και R M Dawkins το 1932 στηρίζονταν στιςαρχές της φιλολογικής προσέγγισης του 19ου αι οι οποίες σήμερα θεωρούνται ξεπερασμένες H διπλωματικήέκδοση ασφαλώς και δεν έχει στόχο να αντικαταστήσει τον ρόλο μιας νέας κριτικής έκδοσης αλλά ναικανοποιήσει τις ανάγκες της σύγχρονης επιστήμης μέσα από μια σφαιρική προσέγγιση του κειμένου πουεξυπηρετεί τόσο τον ιστορικό τον φιλόλογο ή τον γλωσσολόγο όσο και τον μελετητή του ύφους τηςπροφορικότητας και της λογοτεχνικότητας Ενώ η κριτική έκδοση αποτελεί μία συγκεκριμένη ερμηνευτικήπροσέγγιση του κειμένου η διπλωματική έκδοση δίδει την ευκαιρία στον ερευνητή να μελετήσει το κείμενοιδιαίτερα το διαλεκτικό στην πρωτογενή του μορφή H προσέγγιση του χειρόγραφου κειμένου μέσα από τηδιπλωματική μεταγραφή σέβεται την πολυμορφία και πολυτυπία του κειμένου και αναδεικνύει πληροφορίες πουστο παρελθόν αγνοούνταν ή ήταν αδύνατον να συμπεριληφθούν στην ολότητά τους στο υπόμνημα (αβλεψίεςδιαγραφές και διορθώσεις του αντιγραφέα επαναλήψεις ανορθογραφίες και ορθογραφικές παραλλαγές στίξησυνήθειες γραφής σημειώματα και άλλα αναγνωστικά ίχνη ιστορία του κώδικα κτλ)

Για τον ιστορικό η παράλληλη διπλωματική έκδοση διευκολύνει τη συγκριτική μελέτη των διασκευών και τηνεπεξεργασία στοιχείων που αφορούν σε ζητήματα κειμενικών διαφορών ή αποκλίσεων καθώς και τη διερεύνησητων γλωσσικών ή υφολογικών μέσων που χρησιμοποιούνται σε σχέση με την εξυπηρέτηση συγκεκριμένωνιδεολογικών στόχων από μέρους του συγγραφέα ή του αντιγραφέα διασκευαστή ακόμη διατηρεί τιςδιαφορετικές γραφές ανθρωπωνυμίων και τοπωνυμίων που συχνά διαφέρουν από χειρόγραφο σε χειρόγραφοκαι από μία αναφορά σε άλλη στο ίδιο χειρόγραφο επιτρέποντας έτσι καλύτερη αναγνώριση των ονομάτων καιταύτισή τους με ιστορικά πρόσωπα

Κριτική Έκδοση του Χρονικού του Μαχαιρά 2000-2003

Eπιστημονικός Υπεύθυνος Μιχάλης Πιερής Καθηγητής BNE

Επιστημονική Συνεργάτης lsquoΑγγελ Nικολάου-Κονναρή Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Ιστορίαςκαι Αρχαιολογίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

χρονικό τουμαχαιρά

20

Για το γλωσσολόγο η έκδοση αυτή επιτρέπει τη μελέτη της μεσαιωνικής κυπριακής διαλέκτου μέσα από τηχειρόγραφη μορφή του κειμένου την πλησιέστερη μορφή της γλώσσας της εποχής που διαθέτουμε καθώςεπίσης γλωσσικών διαφορών μεταξύ των τριών κειμένων και γλωσσικών φαινομένων των οποίων η εξελικτικήπορεία είναι έκδηλη στην προσπάθεια των γραφέων να αποδώσουν γραπτώς τον προφορικό λόγο παραλλαγέςοι οποίες ενδεχομένως χάνονται σε μια κριτική έκδοση

Για το φιλόλογο η παράλληλη μορφή της έκδοσης επιτρέπει την καλύτερη δυνατή μελέτη θεμάτων που αφορούνστην πατρότητα και τη συγγραφή του Xρονικού στις πηγές του και στη σχέση μεταξύ των διασκευών αλλά καιμε άλλες κυπριακές και γαλλικές αφηγηματικές πηγές H παράλληλη διπλωματική έκδοση των τριών χειρογράφωνπου διασώζουν το σημαντικό αυτό κείμενο της μεσαιωνικής κυπριακής γραμματείας αποτελεί μια πολύτιμη βάσηδεδομένων που παρέχει την πιστότερη και ακριβέστερη μαρτυρία για την ιστορική γλωσσική και ιδεολογικήταυτότητα των Κυπρίων της εποχής Η προγραμματιζόμενη ηλεκτρονική έκδοση του έργου θα διευκολύνειπεραιτέρω τον ερευνητή

Σκοπός και Aποτελέσματα

Το σημαντικό κυπριολογικό Ερευνητικό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου laquoΚριτική έκδοση του Χρονικούτου ΛεοντίουMαχαιράraquo είχε ως τελικό στόχο μία κριτική και μία χρηστική έκδοση του Xρονικού Στο πλαίσιο τηςπρώτης φάσης του Ερευνητικού Προγράμματος (1993-1996) ολοκληρώθηκε η διπλωματική μεταγραφή απόμικροταινίες στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του κειμένου και των τριών χειρογράφων που διασώζουν το Xρονικό(Marc Gr VII 16 1080 Oxon Bodl Selden supra 14 Raven Gr Class 187) η μεταγραφή έγινε από την ΆγγελNικολάου-Kονναρή υπό την επίβλεψη τουMιχάλη Πιερή Ωστόσο οι έρευνες και οι μελέτες των συμμετεχόντωνστο πρόγραμμα την τελευταία δεκαετία οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι πριν από την κριτική έκδοση ηπροσφορά της διπλωματικής μεταγραφής στο επιστημονικό κοινό αποτελούσε μια αναγκαιότητα

Συνεπώς κατά τη δεύτερη φάση του Προγράμματος (2001-2003) που συνδυάστηκε με το ΕρευνητικόΠρόγραμμα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου laquoΛεοντίουMαχαιρά Xρονικό της Kύπρου Παράλληληδιπλωματική έκδοση των χειρογράφωνraquo (2002-2003) στο οποίο συμμετείχαν οι Μιχάλης Πιερής και ΆγγελΝικολάου-Κονναρή προετοιμάστηκε η διπλωματική έκδοση του Χρονικού Το έργο δημοσιεύθηκε το 2003 στησειρά του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου Πηγές και Μελέτες της Κυπριακής Ιστορίας XLVIII

Δημοσιεύσεις

Μιχάλης Πιερής

laquoOsservazioni sulla letteratura medievale e rinascimentale di Ciproraquo στον τόμο Aspetti di Linguistica edialettologia Neogreca Όψεις της νεοελληνικής γλώσσας και διαλεκτολογίας επιμ Anna Zimbone e MatteoMiano Bonanno editore (Catania 2010) 55-63

laquoΛογοτεχνία και λογοτεχνικότητα κατά το πέρασμα της Κύπρου από τονΜεσαίωνα στην Αναγέννησηraquo στοΆγγελNικολάου-Kονναρή (επιμ) Η Γαληνοτάτη και η Ευγενεστάτη Η Βενετία στην Κύπρο και η Κύπρος στη ΒενετίαΠολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου (Λευκωσία 2009) 120-144

laquoΕρωτόκριτος-Πιστόφορος Ιδεολογικές δομές στο έργο του Κορνάρουraquo περ Κονδυλοφόρος 5 (University StudioPress Θεσσαλονίκη 2006) 7-38

laquoΑπό τη δυναστική χρονογραφία του Μαχαιρά στην ερωτική μυθιστορία του Κορνάρουraquo στον τόμο Ζητήματαποιητικής στον Ερωτόκριτο επιμ Στέφανος Κακλαμάνης (Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηράκλειο 2006)237-247

laquoThe Medieval Cypriot Chronicler Leontios Makhaeras Comments on his life and workraquo στον τόμο Beitraumlge zurKulturgeschichte Zyperns von der Spaumltantike bis zur Neuzeit (MuumlnsterNew YorkMuumlnchenBerlin Waxmann2005) 107-115

21

laquoCronaca e poesia popolare Arodafnusa e Zuana Lrsquo Aleman Interrogative e problemiraquo στον τόμο La presenzafemminile nella letteratura neogreca a cura di A Proiou-Α Armanti (Roma Universitaacute di Roma laquoLa Sapienzaraquo2003) 49-62

laquoΧρονικό και δημοτική ποίηση Η Αροδαφνούσα ως ποιητική αποτύπωση της Τζουάνας Λrsquo ΑλεμάνraquoΚονδυλοφόρος 2 (2002) (Θεσσαλονίκη University Studio Press 2003) 38-49

Άγγελ Νικολάου-Κονναρή

laquoThe Crusader Ideology in the Greek Cypriot Chronicle of LeontiosMakhairasraquo Crusades 10 (2011) (forthcoming)

laquoApologists or Critics The Reign of Peter I of Lusignan (1359-1369) Viewed by Philippe de Meacuteziegraveres (1327-1405)and Leontios Makhairas (ca 136080-after 1432)raquo in Renate Blumenfeld-Kosinski and Kiril Petkov (eds) The Ageof Philippe deMeziegraveres Fourteenth-Century Piety and Politics between France Venice and Cyprus InternationalSymposium (Nicosia 11-13 June 2009) (forthcoming)

laquoDiplomatics and Historiography The Use of Documents in the Chronicle of Leontios Makhairasraquo in AlexanderD Beihammer Maria G Parani and Chris D Schabel (eds) Diplomatics in the EasternMediterranean 1000-1500Aspects of Cross-Cultural Communication [Brill The Medieval Mediterranean 74] (Leiden-Boston 2008)293-323

laquoH Kύπρος στις απαρχές της Tουρκοκρατίας τα ιστορικά σημειώματα στα φφ 239v-240r του κώδικα Ven MarcGr VII 16 1080raquo (= laquoCyprus at the Dawn of the Turkish Domination the Historical Notes on fols 239v-240r of MSVen Marc Gr VII 16 1080raquo) Eπετηρίς Kέντρου Eπιστημονικών Eρευνών (Kύπρου) 31 (2005) 193-238

laquoH ονοματολογία στα χειρόγραφα του Xρονικού του ΛεοντίουMαχαιράraquo (= laquoOnomatology in theManuscripts ofthe Chronicle of Leontios Makhairasraquo) in Elizabeth Jereys and Michael Jereys (eds) Aναδρομικά καιΠροδρομικά Approaches to Texts in Early Modern Greek [Papers from the Conference Neograeca Medii Aevi V(Exeter College University of Oxford September 2000)] (Oxford 2005) 327-371

household wealth household wealth

Μιχάλης Χαλιάσος ΚαθηγητήςGoethe University Frankfurt

Ηλ Ταχ haliassoswiwiuni-frankfurtde

22

Σπουδές

Πανεπιστήμιο του Cambridge Ηνωμένο Βασίλειο BA in Economics 1981Πανεπιστήμιο του Cambridge Ηνωμένο Βασίλειο MA in Economics 1986Πανεπιστήμιο Yale HΠΑ MA in Economics 1982Πανεπιστήμιο Yale HΠΑ MPhil in Economics 1984Πανεπιστήμιο Yale HΠΑ PhD in Economics 1987


American Economics AssociationEconometric Society HΠΑEuropean Economic AssociationRoyal Economic Society Ηνωμένο ΒασίλειοAssociation of Southern European Theorists


Μακροικονομικά και Χρηματοοικονομικά με έμφαση στα περιουσιακά στοιχεία και χρέη των νοικοκυριώνbull Eπιλογή Χαρτοφυλακίου bull Χρήση Πιστωτικών Καρτών bull Κατανομή του Πλούτου

23

Σύνοψη

Στόχος αυτού του ερευνητικού προγράμματος είναι να εμβαθύνει την κατανόηση από οικονομικής πλευράς τηςσυμμετοχής των νοικοκυριών σε χρηματοοικονομικά στοιχεία υψηλού κινδύνου και τη σύνθεση του πλούτουτων νοικοκυριών Το ερευνητικό αυτό πρόγραμμα χρησιμοποιεί μια ευρεία γκάμα από τεχνικές μεθόδους(αναλυτικές υπολογιστικές οικονομετρικές) διαθέσιμες στους οικονομολόγους με σκοπό τη μελέτη τωνπαραγόντων που δίνουν κίνητρα στα νοικοκυριά να συμμετέχουν στις χρηματιστηριακές αγορές ναεξισορροπούν τα χαρτοφυλάκια τους με την πάροδο του χρόνου και να αναλαμβάνουν χρηματοοικονομικά καιάλλα ρίσκα

Ταυτόχρονα εξετάζει τις συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς ανάληψης κινδύνου από τα νοικοκυριά στηνευρύτερη οικονομία καθώς και τις πιθανές επιλογές που έχουν τα νοικοκυριά για να χρησιμοποιήσουν τηνπολιτική τους δύναμη για να επηρεάσουν το μελλοντικό διαμοιρασμό ανάληψης κινδύνου Τα αποτελέσματαρίχνουν φως σε άλυτα προβλήματα δεδομένων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες καθώς και τις Ηνωμένες Πολιτείεςενώ ταυτόχρονα παρέχουν ένα θεωρητικό υπόβαθρο για την ανάλυση δεδομένων των νοικοκυριών της Κύπρου

Η Σύνθεση των Περιουσιακών Στοιχείων των Νοικοκυριών 2001-2004

Eπιστημονικός Υπεύθυνος Μιχάλης Χαλιάσος Αναπληρωτής Καθηγητής ΟΙΚΠανεπιστήμιο Κύπρου (1993-2004) και τώρα Καθηγητής στο Goethe University Frankfurt

strong interactions strong interactions

Kωνσταντία Αλεξάνδρου ΚαθηγήτριαΤμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892829 Φαξ 22892821 Ηλ Ταχ alexanducyaccy

laquoΤο ερευνητικό έργο έκανε γνωστήτην ομάδα σε διεθνές επίπεδο καιέθεσε τις βάσεις για μεταγενέστερουςυπολογισμούς και συνεργασίες μεάλλες ομάδες στην Ευρώπη και τιςΗΠΑraquo

24

Σπουδές

Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Ηνωμένο Βασίλειο BA στη Φυσική 1980Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Ηνωμένο Βασίλειο ΜA στη Φυσική 1980Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασσαχουσέτης (ΜΙΤ) ΗΠΑ PhD στη Θεωρητική Φυσική 1985


American Physical Society ΗΠΑ


Κβαντική Χρωμοδυναμική στο Πλέγμα bull Στοχαστικές Μέθοδοι για Συστήματα Πολλών Φερμιονίωνbull Μέθοδοι Βασισμένες στην Αρχή της Μεταβλητότητας για Θεωρίες Πεδίου

3 Εσωτερικά Ερευνητικά Προγράμματα (2008-2010)

10 Εξωτερικά Ερευνητικά Προγράμματα (2008-2010)

25

Σύνοψη

Η Κβαντική Χρωμοδυναμική (ΚΧΔ) στο πλέγμα αποτελεί ένα πολύ σαφές θεωρητικό πλαίσιο για τη μελέτη τηςδομής και της δυναμικής των αδρονίων Η κατανόηση του περιοριστικού μηχανισμού είναι μια σημαντικήθεωρητική πρόκληση και οι προσομοιώσεις της ΚΧΔ πλέγματος μπορούν να παρέχουν νέες ιδέες σε ότι αφοράτους αποτελεσματικούς βαθμούς ελευθερίας που μπορεί να είναι σχετικοί με τον περιορισμό Κατά τη διάρκειααυτού του προγράμματος μελετήσαμε το βαρυονικό δυναμικό καθώς επίσης και δύο- και τρεις- συσχετιστέςπυκνοτήτων από τους οποίους μπορούν να εξαχθούν οι ακτίνες του νουκλενίου (Ν) και η παραμόρφωση τουμεσονίου ρ και του βαρυονίου Δ Μια άλλη παράλληλη περιοχή έρευνας ήταν ο υπολογισμός των τύπωνμετάβασης για το Ν σε Δ για μια σειρά των μεταφορών ορμής Ερευνήσαμε επίσης τον διαδότη gluon συναρτήσειτης θερμοκρασίας χρησιμοποιώντας τη βαθμίδα Laplace Επιπρόσθετα υπολογίσαμε τις σταθερέςκανονικοποίησης βελτιωμένων φερμιονικών τελεστών σε υψηλότερες τάξεις τα οποία χρησιμοποιούνται στιςπροσομοιώσεις μεγάλης κλίμακας από τις διεθνείς ομάδες της ΚΧΔ στο πλέγμα Τέτοιοι αναλυτικοί υπολογισμοίείναι εξαιρετικά περίπλοκοι και για την εκτέλεσή τους έχουμε αναπτύξει ένα λογισμικό πακέτο Τελικά επεκτείναμετις έρευνές μας για τις θεωρίες βαθμίδος SU(Ν) στο όριο μεγάλων Ν εστιάζοντας στη μελέτη μετάπτωσης φάσηςσυναρτήσει της θερμοκρασίας και της σταθεράς ελατηρίου στις διαφορετικές αναπαραστάσεις ομάδας βαθμίδαςΠρόσφατα η θεωρία Χορδών έχει βοηθήσει στην κατανόηση του θέματος αυτού το οποίο ήταν ανοικτό απόκαιρό απαιτώντας πιο λεπτομερή σύγκριση με αριθμητικά αποτελέσματα

Θέματα Μελέτης

1 Έρευνα ανδρονικής δομής με τον υπολογισμό των τύπων μετάβασης από το Δ στο Ν Τα αποτελέσματαπαρουσιάστηκαν στο ετήσιο Διεθνές Συνέδριο του laquoLattice 2004raquo που πραγματοποιήθηκε στο Fermi Lab τωνΗΠΑ Η εργασία μας αυτή για τη ανδρονική δομή προσέλκυσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον και προσκληθήκαμεγια να δώσουμε διαλέξεις πάνω στη συγκεκριμένη εργασία στο συνέδριο Hadron Deformation πουπραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο MIT των ΗΠΑ και στο 21ο σχολείο για τις ΗλεκτρομαγνητικέςΑλληλεπιδράσεις που διεξήχθη στο Bosen της Γερμανίας

Ακολουθούν οι δημοσιεύσεις που προέκυψαν από αυτή τη δραστηριότητα Θα ήθελα να επισημάνω τουςχρονοβόρους υπολογισμούς που πραγματοποιήθηκαν στον υπερυπολογιστήTeraops στο Εθνικό ΕργαστήριοΛώρενςΜπέρκλεϊ (NERSC Lawrence Berkeley National Laboratory) Ο απαραίτητος υπολογιστικός χρόνος (CPU)μας κατανεμήθηκε μετά από επιτυχημένη αξιολόγηση της πρότασης που υποβάλαμε στις ΗΠΑ Πρότασηυποβάλαμε εκ νέουφέτος η οποία εγκρίθηκε για να συνεχιστεί το πρόγραμμα και στόχος μας αυτή την περίοδοείναι η περαιτέρω ανάπτυξη αυτής της ερευνητικής περιοχής

2 Ως μέρος του επιμορφωτικού προγράμματός μας ο προπτυχιακός σπουδαστής Γ Κουτσού μελέτησε τοβαρυονικό δυναμικό και στη συνέχεια υπολόγισε τα δυναμικά τεσσάρων και πέντε κουάρκ για τα οποία υπήρξεμεγάλο ενδιαφέρον λόγω δημοσιεύσεων για την ανακάλυψη ενός σταθερού σωματιδίου pentaquark σεδιάφορα ερευνητικά εργαστήρια Αυτό το μέρος του προγράμματος εκτελέσθηκε σε παράλληλη υπολογιστικήσυστάδα που η ομάδα διαθέτει στο Πανεπιστήμιο για υπολογισμούς της ΚΧΔ στο πλέγμα Επιπλέον ερευνήσαμετη μάζα του pentaquark και την κατανομή των κουάρκ Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στη ΔιεθνήΔιάσκεψη laquoLattice 2004raquo

Μελέτες στις Ισχυρές Αλληλεπιδράσεις ΚανονικοποίησηΠεριορισμός και Σπάσιμο Χειραλικής Συμμετρίας 2002-2004

Επιστημονική Υπεύθυνη Κωνσταντία Αλεξάνδρου Καθηγήτρια ΦΥΣ

Επιστημονικοί Συνεργάτες Αντώνης Τσάπαλης Μεταδιδακτορικός Συνεργάτης

Αντρέας Αθηνοδώρου Προπτυχιακός φοιτητής Πανεπιστήμιο Κύπρουκαι τώρα Ερευνητής στο DESY-Zeuthen Γερμανία

Γιάννης Κουτσού Προπτυχιακός φοιτητής Πανεπιστήμιο Κύπρουκαι τώρα Ερευνητής στο ΠανεπιστήμιοWuppertal Γερμανία

stronginteractions

26

3 Διεξήχθη εκτεταμένη έρευνα της θεωρίας βαθμίδος SU(Ν) με ιδιαίτερη έμφαση στη σύνδεση των προβλέψεωντης θεωρίας Χορδών στο όριο μεγάλων Ν με την ΚΧΔ Μελετήσαμε το φάσμα των χορδών σε διαφορετικέςομάδες αναπαραστάσεων της ομάδας SU(N) χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις Μόντε Κάρλο Τααποτελέσματά μας είναι συμβατά με αυτά που προκύπτουν από τις διάφορες υπερσυμμετρικές παρουσιάσειςτων θεωριών SU(Ν) και ταυτόχρονα παρουσιάζουν αποκλίσεις από την υπόθεση της κλιμάκωσης Casimir Στηνπερίπτωση του SU(3) παρέχουμε άμεση επιβεβαίωση ότι το φάσμα των χορδών συμφωνεί με τις προβλέψειςπου βασίζονται στο n-alityΜελετήσαμε επίσης την εξάρτηση της ελεύθερης ενέργειας ως προς την παράμετρο θ παραβίασης τηςσυμμετρίας CP Τα αποτελέσματα μας υποστηρίζουν μια υπόθεση του Witten Πιο συγκεκριμέναεπιβεβαιώσαμε ότι η τοπολογική επιδεκτικότητα έχει μη μηδενική τιμή στο όριο μεγάλων-Ν σύμφωνα με τηνφόρμουλα του Witten-Veneziano για τη μάζα του μεσονίου η Υπολογίσαμε επίσης τις υψηλότερες τάξειςδιορθώσεων ως προς θ

4 Ακόμη υπολογίσαμε τη μέση τιμή της plaquette χρησιμοποιώντας θεωρία διαταραχών μέχρι 3 βρόχους γιατη βελτιωμένη δράση laquocloverraquo Αυτή η ποσότητα είναι χρήσιμη στον προσδιορισμό μιας ενεργούς σταθεράςσύζευξης για ορισμένες βελτιωμένες θεωρίες διαταραχών Αποτελεί δε ουσιαστικό συστατικό στονπροσδιορισμό της τρέχουσας σταθεράς σύζευξης ας Στην εργασία αυτή συμμετείχαν οι Δρ Α Τσάπαλη καιδύο τότε σπουδαστές στο Τμήμα Φυσικής οι Α Aθηνοδώρου και Μ ΙωάννουΈνας άλλος διαταρακτικός υπολογισμός που έγινε είναι αυτός της κανονικοποιημένης αναλλοίωτης μάζας τουκουάρκ Αυτή η ποσότητα είναι πολύ σημαντική για την εξαγωγή των φυσικών ιδιοτήτων των αδρονίων απότις προσομοιώσεις της ΚΧΔ στο πλέγμα και απαιτείται για τον υπολογισμό της σταθεράς κανονικοποίησης τωνφερμιονικών ρευμάτων

Επιτεύγματα

Το εγκεκριμένο διετές ερευνητικό πρόγραμμα άρχισε την 1η Οκτωβρίου 2002 και ολοκληρώθηκε στις 30Σεπτεμβρίου 2004 Τα σημαντικότερα επιτεύγματα είναι τα εξής

bull Ο Δρ A Τσάπαλης επιλέχτηκε ως καλύτερος υποψήφιος για τη μεταδιδακτορική θέση που διατέθηκε για αυτότο ερευνητικό πρόγραμμα και εργάστηκε στα ερευνητικά θέματα του προγράμματος στο Τμήμα ΦυσικήςΟ Δρ Τσάπαλης ο οποίος έλαβε διδακτορικό τίτλο από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης το 1998διετέλεσε μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο τουWuppertal στη Γερμανία προτού προσχωρήσειστην ομάδα μας όπου συνέβαλε σημαντικά στις ερευνητικές δραστηριότητες αυτού του προγράμματοςΣτην ερευνητική ομάδα του προγράμματος συμμετείχαν επίσης οι προπτυχιακοί φοιτητές Α Αθηνοδώρου καιΓ Κουτσού που σήμερα κατέχουν θέσεις ερευνητών σέ ηγετικά ιδρύματα της Γερμανίας (DESY-Zeuthen καιΠανεπιστήμιοWuppertal αντίστοιχα)bull Η έρευνα διεξήχθη στον τομέα της θεωρητικής ισχυρής φυσικής αλληλεπίδρασης και πιο συγκριμένα στηνΚβαντική Χρωμοδυναμική στο πλέγμα Η ΚΧΔ είναι η θεμελιώδης θεωρία των ισχυρών αλληλεπιδράσεων πουδεσμεύει τα κουάρκ (quarks) στα πρωτόνια και τα νετρόνια και είναι γνωστή εδώ και 35 έτη Εντούτοις είμαστεακόμα πολύ μακριά από μια πλήρη λύση της θεωρίας Η ΚΧΔ είναι διαφορετική από όλες τις γνωστές θεμελιώδειςθεωρίες Ξεχωρίζει από το γεγονός ότι έχει την ιδιότητα του περιορισμού δηλαδή απαγορεύει την αποσύνθεσητων αδρονίων στα συνιστώντα σωματίδιά τους Αυτό είναι το πρώτο φυσικό σύστημα που συναντούμε που δενμπορεί να διασπαστεί στα συστατικά του Το γεγονός αυτό θέτει θεμελιώδεις δυσκολίες στην εφαρμογή στηπερίπτωση της ΚΧΔ των κλασσικών αναλυτικών μεθόδων κβαντικής θεωρίας οι οποίες ήταν πολύ επιτυχείςστην επίλυση πχ της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής Η καλύτερη μέθοδος αυτή τη στιγμή για να υπολογίσεικανείς αδρονικές μετρήσιμες ποσότητες είναι η χρησιμοποίηση τουφορμαλισμού που είναι γνωστόςως ΚΧΔ στοπλέγμα και μπορεί μόνο να πραγματοποιηθεί με αριθμητική προσομοίωση στους ταχύτερους υπερυπολογιστέςΤα αποτελέσματα από τέτοιους υπολογισμούς είναι απαραίτητα είτε άμεσα ως προβλέψεις είτε ως εισαγωγέςστα φαινομενολογικά πρότυπα και είναι μεγάλης σημασίας για τα τρέχοντα πειράματα

27

Σε γενικές γραμμές τo πρόγραμμα συνέβαλε καθοριστικά στην προώθηση του επιστημονικού πεδίου στο οποίοεντάσσεται διότι κατέστη εφικτό να αναπτυχθούν καινοτόμες μέθοδοι και να υπολογιστούν θεμελιώδειςποσότητες που εξετάζονται σε μεγάλα πειραματικά εργαστήρια για πρώτη φορά Μέσω του προγράμματοςεπεκτάθηκαν οι συνεργασίες του Πανεπιστημίου Κύπρου με τοΤεχνολογικό Ινστιτούτο τηςΜασσαχουσέττης τοΠολυτεχνείο της Ζυρίχης το Πανεπιστήμιο του Wuppertal της Γερμανίας το Πανεπιστήμιο Αθηνών καθώς καιπρόσβαση σε υπερυπολογιστές των ΗΠΑ της Ελβετίας και της Γερμανίας Παράλληλα το Πανεπιστήμιο Κύπρουέγινε γνωστό σε πληθώρα τμημάτωνΦυσικής που θεραπεύουν τον κλάδο αυτό Η συμβολή της χρηματοδότησηςαπό το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη στην επιτυχία του προγράμματος ήταν πολύ σημαντική διότι επέτρεψε τηχρηματοδότηση ενός μεταδιδακτορικού συνεργάτη απόφοιτο του Τεχνολογικού Ινστιτούτου τηςΜασσαχουσέττης σε περίοδο που υπήρχαν πολύ περιορισμένοι πόροι για έρευνα στις βασικές επιστήμες


Hadron deformation from Lattice QCD C Alexandrou Invited talk at the second International Workshop onldquoLattice Hadron Physicsrdquo Nucl Phys Proc Suppl 128 1 (2004)

Thematter density distribution formesons and baryons C Alexandrou P de Forcrand A Tsapalis Nucl Phys ProcSuppl 129 221 (2004)

γ N rarr Δ transition form-factors in quenched and Nf=2 QCD C Alexandrou P de Forcrand TLippert H Ne JWNegele K SchillingW Schroers A Tsapalis Nucl Phys Proc Suppl 129 302 (2004)

N to Δ electromagnetic transition form-factors from lattice QCD C Alexandrou P de Forcrand T Lippert H NeJW Negele K SchillingW Schroers A Tsapalis Phys Rev D 69 114506 (2004)

The N to Delta electromagnetic transition form factors from lattice QCD C Alexandrou et alPhys RevLett 94021601 (2005) hep-lat0409122

The tetraquark and pentaquark static potentials C Alexandrou and G Κoutsou Phys Rev D 71 014504 (2005)hep-lat0407005

Momentum dependence of the N to Delta transition form-factors C Alexandrou et al 22nd InternationalSymposium on Lattice Field Theory (LATTICE 2004) Fermilab Batavia Illinois USA 21-26 Jun 2004NuclPhysProcSuppl140 293 (2005) hep-lat0408017

The pentaquark potential mass and density-density correlators C Alexandrou G Koutsou and A Tsapalis 22ndInternational Symposiumon Lattice FieldTheory (LATTICE 2004) Fermilab Batavia Illinois USA 21-26 Jun 2004Nucl Phys Proc Suppl140 275 (2005) hep-lat0408017

The three-loop β-function of QCDwith the Clover Action A Bode H Panagopoulos Nucl Phys B625 (2002) 198

k-StringTensions in SU(N) GaugeTheories L Del Debbio H Panagopoulos P Rossi E Vicari Phys Rev D65 (2002)021501

The Critical Hopping Parameter in O(a) ImprovedQCD H PanagopoulosY Proestos Phys Rev D65 (2002) 014511

Spectrum of Conning Strings in SU(N) GaugeTheories L Del Debbio H Panagopoulos P Rossi E Vicari J HighEnergy Phys 01 (2002) 009

θ-Dependence of SU(N) Gauge Theories L Del Debbio H Panagopoulos E Vicari J High Energy Phys08 (2002) 044

Conning Strings in Representations with Common N-ality L Del Debbio H Panagopoulos E Vicari J HighEnergy Phys 09 (2003) 034

Free energy and θ dependence of SU(Ν) gauge theories L Del Debbio H Panagopoulos E Vicari ProceedingsldquoLattice 2002rdquo MIT Cambridge USA Nucl Phys B(PS) 119 (2003) 661

GPHDNA GPHDNA GPHDNA

Γιώργος Αρχοντής Αναπληρωτής Καθηγητής

Τμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892830 Φαξ 22892821 Ηλ Ταχ archontiucyaccy

laquoΧάρις στη χρηματοδότηση ερμηνεύ-σαμε τη διαφορά στην ισχύ αναστο-λέων της πρωτεΐνης ΦωσφορυλάσηςΓυκογόνου που εμπλέκεται στοδιαβήτη τύπου ΙΙ Οι πληροφορίες γιατη δομή και τη δράση της πρωτεΐνηςχρησιμοποιήθηκαν στο μετέπειτασχεδιασμό αναστολέων (συνεργασίαμε το ΕΙΕ Ελλάδα)raquo

28

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελλάδα BSc στη Φυσική 1987Πανεπιστήμιο του Harvard HΠΑ Ph D στη Θεωρητική Βιοφυσική 1994


Biophysical Society ΗΠΑ


Μικροσκοπική ερμηνεία της σχέσης δομής-δράσης βιομορίων με θεωρητικές και υπολογιστικέςμεθόδους bull Μελέτη θερμοδυναμικών ιδιοτήτων βιομορίων σε μοντέλα έμμεσης αναπαράστασης διαλύτη(implicit solvent models) και θεωρίες υγρής φάσης bull Ερμηνεία της σταθεροποίησης βιομοριακών δομώνκαι προσδιορισμός των διαγραμμάτων φάσης βιοπολυμερικών μορίων με μεθόδους στατιστικής φυσικήςκαι φυσικής πολυμερών bull Ορθολογιστικός σχεδιασμός φαρμάκων


Computational and Mathematical Methods in Medicine ΗΠA Hindawi Publishing Corporation




Σπύρος Σκούρτης Αναπληρωτής Καθηγητής


Τηλ 22892831 Φαξ 22892821 Ηλ Ταχ skourtisucyaccy

29

Σπουδές

Πανεπιστήμιο του Miami Florida HΠΑ BGS στη Φυσική και στα Μαθηματικά 1986Πανεπιστήμιο California at Berkeley ΗΠΑ PhD στη Θεωρητική Βιοφυσική 1991


Θεωρία μεταφοράς ηλεκτρονίων σε μόρια με έμφαση στα βιομοριακά συστήματα bull Χημικά και βιολογικάφαινόμενα σήραγγας bull Σχέσεις δομής-λειτουργίας και δυναμικής-λειτουργίας στις πρωτεΐνες

1 Εξωτερικό Ερευνητικό Πρόγραμμα (2008-2010)

laquoΜε την εμπλοκή μου στο ερευνητικόπρόγραμμα του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντηέμαθα νέες τεχνικές παραμετροποίησηςμοριακών δυναμικών για χρήση σεπροσωμοιώσεις μοριακής δυναμικήςβιομοριακών συστημάτωνraquo


Αθανάσιος Νικολαΐδης Αναπληρωτής Καθηγητής

Τμήμα Xημείας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892784 Φαξ 22892801 Ηλ Ταχ athanucyaccy

laquoΤο πρώτο NMR του Τμήματος Χημείαςαγοράστηκε χάρις σε γενναιόδωρηπροσφορά του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντηένα όργανο απαραίτητο στη σύγχρονηχημική σύνθεση (υψηλών απαιτήσεων)raquo

30

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελλάδα ΒΑ Χημείας 1986University ofWashington HΠΑ PhD 1992


ACS ΗΠΑ


Οργανική Φυσικοχημεία bull Υπολογιστική Χημεία bull Οργανικά Δραστικά Ενδιάμεσα bull Φασματοσκοπία


31

Σύνοψη

Ο επιστημονικός στόχος του ερευνητικού έργου ήταν η εφαρμογή θεωρητικών μεθόδων μοριακής δυναμικήςκρυσταλλογραφικών πειραμάτων προσδιορισμού βιομοριακής δομής και κινητικών πειραμάτων μέτρησηςσταθερών δέσμευσηςαναστολής στη μελέτη των αλληλεπιδράσεων μικρών μορίων που εμπλέκονται στηρύθμιση της λειτουργίας της σημαντικής πρωτεΐνης Φωσφορυλάσης Γλυκογόνου (GP) και στην οξειδωτικήεπιδιόρθωση του DNA Η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων και των σχετιζόμενων δομικών παραγόντων πουκαθορίζουν τη σταθερότητα σχηματισμού διαμοριακών συμπλόκων μεταξύ των μικρών μορίων και των εν λόγωβιομορίων (πρωτεΐνης - DNA) μπορεί να οδηγήσει στο σχεδιασμό νέων αντιδιαβητικών φαρμάκων (GP) ήφαρμάκων για την αντιμετώπιση καρδιοπαθειών και καρκινικών όγκων (DNA)

Η πρωτεΐνη GP διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στο μεταβολισμό του γλυκογόνου και έχει αποτελέσει το στόχοσυστηματικού ορθολογικού σχεδιασμού μορίων-αναστολέων σε αλλοστερικά κέντρα ήκαι στην καταλυτικήπεριοχή Στο πειραματικό μέρος του έργου οι συνεργάτες μας προσδιόρισαν τη δομή και τις κινητικές ιδιότητεςμιας σειράς συμπλόκων της GP με παράγωγα γλυκόζης που περιέχουν ομάδες σπιρο-υδαντοΐνης ή γλυκο-πυρανοσυλαμίνης και δεσμεύονται στην καταλυτική περιοχή Χρησιμοποιώντας τις κρυσταλλογραφικές δομέςαπό τους συνεργάτες μας υπολογίσαμε τη σχετική σταθερότητα συμπλόκων της πρωτεΐνης με τρεις αναστολείςσπιρουδαντοΐνης με προσομοιώσεις μοριακής δυναμικής (ΜΔ) ελεύθερης ενέργειας και το βιομοριακόπρόγραμμα CHARMM (Chemistry at HarvardMolecularMechanics) Οι προσομοιώσεις έδειξαν ότι ο ισχυρότεροςαναστολέας σχηματίζει βελτιστοποιημένες αλληλεπιδράσεις με τις χημικές ομάδες της πρωτεΐνης και μόρια νερούστην καταλυτική περιοχή ενώ οι άλλοι αναστολείς εισάγουν δομικές διαταραχές σε ένα αμινοξύ (Ασπαραγίνη 283)και τον περιβάλλοντα διαλύτη που ελαττώνουν τη σταθερότητα των αντίστοιχων συμπλόκων Οι δυναμικέςδιακυμάνσεις της καταλυτικής περιοχής και του υδατικού περιβάλλοντος έδειξαν ότι η πρωτεΐνη έχει τηνικανότητα να αναπροσαρμόζεται δομικά στην δέσμευση μορίων με αρκετά μεγάλο εύρος χημικών ομάδων Αυτόεπιβεβαιώθηκε με μεταγενέστερες πειραματικές και θεωρητικές μελέτες μιας νέας σειράς βιομοριακώνσυμπλόκων της GP

Δεύτερος στόχος του προγράμματος ήταν η μελέτη της φλαβοπυριδόλης μορίου που εμπλέκεται στηνεπιδιόρθωση του DNA και στη ρύθμιση της λειτουργίας της Φωσφορυλάσης Γλυκογόνου Υπολογίστηκε ησυνάρτηση ενέργειας της φλαβοπυριδόλης η οποία είναι συμβατή με τη συνάρτηση CHARMM22 και είναιαναγκαία για κλασσικές προσομοιώσεις συμπλόκων φλαβοπυριδόλης με πρωτεΐνες ή DNA

Έλεγχος του Μεταβολισμού του Γλυκογόνου και ΟξειδωτικήΕπιδιόρθωση του DNA μέσω σχηματισμού Βιομοριακών ΣυμπλόκωνΚατανόηση με Προσομοιώσεις Ελεύθερης Ενέργειας 2002-2005

Επιστημονικοί Υπεύθυνοι Γιώργος Αρχοντής Αναπληρωτής Καθηγητής ΦΥΣ

Σπύρος Σκούρτης Αναπληρωτής Καθηγητής ΦΥΣ

Αθανάσιος Νικολαϊδης Αναπληρωτής Καθηγητής ΧΗΜ

Εσωτερικοί Επιστημονικοί Συνεργάτες Δρ Qian Xie Δρ Μahid Monajjemi

Γ Ανδρέου Τμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Εξωτερικοί Επιστημονικοί Συνεργάτες Καθ Martin Karplus Τμήμα ΧημείαςΠανεπιστήμιο Harvard ΗΠΑ και Πανεπιστήμιο Louis Pasteur Στρασβούργο

Δρ Νίκος Οικονομάκος Ινστιτούτο Φυσικής και Οργανικής Χημείας Ελλάδα

Δρ Ευαγγελία Χρυσίνα Δρ Σπύρος Ζωγράφος Ινστιτούτο Βιολογικής Έρευναςκαι Βιοτεχνολογίας Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Ελλάδα

Δρ KimWatson Τμήμα Δομικής Βιολογίας Πανεπιστήμιο Reading Hνωμένο Bασίλειο

GPHDNA

32

Στόχοι και Συνοπτικά Αποτελέσματα

ΟδιαβήτηςΤύπου ΙΙ αποτελεί την πιο διαδεδομένη μορφή διαβήτη Η θεραπευτική αγωγή του αποσκοπεί κυρίωςστην ελάττωση της συγκέντρωσης γλυκόζης στο αίμα κάτι που επιτυγχάνεται με τον έλεγχο πρωτεϊνών πουεμπλέκονται στο μεταβολισμό του γλυκογόνου όπως η φωσφορυλάση γλυκογόνου (GP) Η ρύθμιση της GPεπιτυγχάνεται εν μέρει μέσω της δέσμευσης μικρών μορίων-αναστολέων σε διάφορα κέντρα Η κατανόηση τηςρύθμισης της GP μέσω δέσμευσης τέτοιων μορίων αποτέλεσε βασικό στόχο του έργου Για την επίτευξή τηςχρησιμοποιήθηκαν (α) πειράματα κρυσταλλογραφίας Χ από τους συνεργάτες μας που προσδιόρισαν τη δομήαντίστοιχων συμπλόκων της GP (β) Υπολογισμοί που παρείχαν συμπληρωματικές πληροφορίες ως προς ταπειράματα (πχ ατομικές διακυμάνσεις ποσοτικοποίηση σημαντικών αλληλεπιδράσεων)

Με υπολογιστικές μεθόδους ab initio και DFT προσδιορίσαμε τη δομή χαμηλής ενέργειας του αναστολέαCP320626 στο νέο αλλοστερικό κέντρο και ειδικότερα τη διαμόρφωση του δακτυλίου 1-4-ακετυλ-4-υδροξυ-πιπεριδίνης η οποία δεν ήταν καλά ορισμένη στην κρυσταλλογραφική δομή Στην περίπτωση του καταλυτικούκέντρου συγκρίναμε με προσομοιώσεις μοριακής δυναμικής ελεύθερης ενέργειας τη σταθερότητα συμπλόκωνμε τρεις αναστολείς σπιρο-υδαντοΐνης που διέφεραν σε μία θέση [περιείχαν αντίστοιχα πρωτόνιο (hydan)μεθύλιο (M-hydan) ή αμινική ομάδα (N-hydan)] Οι προσομοιώσεις έδειξαν ότι η εισαγωγή μεθυλίου ή αμινικήςομάδας προκαλεί διαταραχές στη δομή της πρωτεΐνης και του υδατικού διαλύτη που ελαττώνουν την ισχύδέσμευσης κατά 375 και 10 kcalmol αντίστοιχα σε σχέση με τον hydan σε καλή συμφωνία με το πείραμα [3]Η πολυμορφία των συμπλόκων GP και οι προσομοιώσεις έδειξαν ότι η καταλυτική περιοχή έχει ευλυγισία Αυτόεπιβεβαιώθηκε με μεταγενέστερες πειραματικές και θεωρητικές μελέτες νέων συμπλόκων της GP

Δεύτερος στόχος ήταν η μελέτη της φλαβοπυριδόλης η οποία εμπλέκεται στη ρύθμιση της GP (δεσμεύεται στοκέντρο αναστολής) και στην επιδιόρθωση του DNA και ελεγχόταν κλινικά για την καταπολέμηση μορφώνκαρκίνου Έγινε διεξαγωγή παραμέτρων ενέργειας της φλαβοπυριδόλης με επαναληπτική διαδικασία πουπεριελάμβανε την εύρεση δομών ελάχιστης ενέργειας του απομονωμένου μορίου και διμερώνφλαβοπυριδόλης-νερού του φάσματος κανονικών τρόπων ταλάντωσης της φλαβοπυριδόλης και ενεργειακών επιφανειών γιασημαντικές δίεδρες γωνίες με κβαντομηχανικούς και κλασικούς υπολογισμούς


G Archontis K AWatson Q Xie G Andreou E D Chrysina S E Zographos N G Oikonomakos and M Karplus(2005) Glycogen Phosphorylase Inhibitors A Free Energy Perturbation Analysis of Glucopyranose SpirohydantoinAnalogues Proteins Structure Function and Bioinformatics 61984-998

K A Watson E D Chrysina K E Tsitsanou S E Zographos G Archontis G W J Fleet and N G Oikonomakos(2005) Kinetic and Crystallographic Studies of Glucopyranose Spirohydantoin andGlucopyranosylamine AnalogsInhibitors of Glycogen Phosphorylase Proteins Structure Function and Bioinformatics 61 966-983

Ν G Oikonomakos S E ZographosV T Skamnaki andG Archontis (2002) The 176-Aring Resolution Crystal Structureof Glycogen Phosphorylase B Complexedwith Glucose and CP320626 a Potential Antidiabetic Drug Bioorganicand Medicinal Chemistry 101313-1319

Συμμετοχές σε Συνέδρια με Προσκεκλημένη Ομιλία

Catalytic inhibition of Glycogen Phosphorylase Insights from Molecular Dynamics Free Energy SimulationsInternational Society of Quantum Biology and Pharmacology Presidents Μeeting 24-27 Ιουνίου 2006Στρασβούργο Γαλλία

33

Thermodynamical Stability of Biomolecular Systems Insights fromMolecular Dynamics Free Energy Simulationsand Continuum Electrostatics Continuing challenges in free energy calculations Theory and applications inchemistry and biology Συνέδριο CECAM Lyon 12-14 Mαΐου 2004 (διοργανωτές Christophe Chipot Equipe dedynamique des assemblages membranaires Universiteacute Henri Poincareacute Uniteacute mixte de recherche CNRSUHP7565 Vandoeuvre-legraves-Nancy Cedex France και Andrew Pohorille Exobiology branch NASA Ames ResearchCenter Moett Field California USA)

Free energy calculations Modern Applications to the Understanding of Protein Specicity and to the Design ofnew Ligands 1ο Συνέδριο της Ελληνικής Κρυσταλλογραφικής Εταιρείας Αθήνα 17-18 Μαΐου 2002

Συμμετοχές σε Συνέδρια με Ανάρτηση Εργασίας (Poster)

Understanding protein - small molecule interactions with molecular dynamics simulations and continuumelectrostatics calculations 3rd International Multidisciplinary Workshop on the Self-assembly of Proteins andPeptides Herakleion Crete August 1-5 2003 (διοργανωτές Καθ Shuguang Zhang Center for BiomedicalEngineering Massachusetts Institute of Technology USA Michael Hecht Department of Chemistry PrincetonUniversity USA Amalia Aggeli και Νeville Boden Centre for Self-Organising Molecular Systems University ofLeeds UΚ)

molecular motors molecular motors

Νιόβη Σανταμά Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Τμήμα Βιολογικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22392757 Φαξ 22892881 Ηλ Ταχ santamaucyaccy

laquoΗ χρηματοδότηση έρευνας στιςθετικές επιστήμες από το ΊδρυμαΑ Γ Λεβέντη που έχει διαχρονικάσυνυφανθεί με την αρχαιολογίακαι τις ανθρωπιστικές επιστήμεςυπογραμμίζει την ευρύτητα καικαινοτομία των στόχων που προωθείκαι την προοδευτική του φιλοσοφίαraquo

34

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελλάδα ΒΑ στη Βιολογία 1987Πανεπιστήμιο Sussex Ηνωμένο Βασίλειο MSc στη Μοριακή Βιολογία 1988Πανεπιστήμιο Sussex Ηνωμένο Βασίλειο PhD στη Νευροβιολογία 1992


EMBC (European Molecular Biology Conference)-intergovermental organization Heidelberg ΓερμανίαEMBOYoung Investigator Award Programme Heidelberg ΓερμανίαEMBL (European Molecular Biology Laboratory) Alumni Association Board Heidelberg Γερμανία


Ενδοκυτταρική Μεταφορά στους Μικροσωληνίσκους του Κυτταροσκελετού bull Κυτταροσκελετός καιΑνθρώπινες Νευρομυϊκές και Νευρολογικές Ασθένειες bull Μεταβολισμός του RNA και ΠυρηνικήΑρχιτεκτονική


35

Σύνοψη

Επίκεντρο του ερευνητικού προγράμματος ήταν η μελέτη της θανατηφόρας νευροεκφυλιστικής ασθένειας τωνκινητικών νευρώνων Πλαγίας Μυατροφικής Σκλήρυνσης Η Πλάγια Μυατροφική Σκλήρυνση εμφανίζεται σεενήλικα άτομα (συνήθως μετά την τέταρτη δεκαετία ζωής) έχει ραγδαία και δραματικά συμπτώματα και είναιανέγκλητα θανατηφόρος 2-3 χρόνια μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων Παρόλη την έντονη διεθνήέρευνα στο πεδίο αυτό η κατανόηση των αιτιών της ασθένειας στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων(gt95) και των μηχανισμών της παθογένεσης παραμένει εξαιρετικά φτωχή Σε κλινικό επίπεδο η αντιμετώπισητης ασθένειας εστιάζεται στην επιβράδυνση των συμπτωμάτων και βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε έναφαρμακευτικό σκεύασμα χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία Συνεπώς η βασική έρευνα για τον χαρακτηρισμό τηςασθένειας και για την ταυτοποίηση νέων δυνητικών φαρμακευτικών στόχων αποτελεί προτεραιότητα στον τομέατων νευροεπιστημών

Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κύπρου (wwwmbblabnet) αποτελούμενη από τους Δρα Carsten WLederer και τη Δρα Μαρία Παντελίδου με επικεφαλής τη Δρα Νιόβη Σανταμά σε συνεργασία με την ομάδα τουΔρα Sebastiano Cavallaro του Εθνικού Κέντρου Έρευνας (CNR) Ιταλίας χρησιμοποίησαν τεχνολογία αιχμής μεμικροδιατάξεις DNA και μεθόδους μοριακής ανάλυσης μεταλλάξεων σε ομάδα ασθενών η οποία περιέλαβε καιτο σύνολο των Κυπρίων πασχόντων με Πλαγία Μυατροφική Σκλήρυνση Σημειώνεται ότι στα πλαίσια τουερευνητικού αυτού προγράμματος δημιουργήσαμε την πρώτη και μόνη τράπεζα γενετικού υλικού από το σύνολοτων πασχόντων στην Κύπρο (ακολουθώντας διεθνώς εγκεκριμένα πρωτόκολλα βιοηθικής και δεοντολογίας)Η έρευνα στόχο είχε τη συνεισφορά στην καλύτερη κατανόηση των παθογενετικών μηχανισμών της ασθένειαςΟι ερευνητές ταυτοποίησαν μεταβολικές διεργασίες στο κεντρικό νευρικό σύστημα που επιλεκτικά επηρεάζονταιστους ασθενείς και που δίδουν σαφέστερη εικόνα των αιτίων του νευροεκφυλισμού που εκδηλώνεται στηνασθένεια Συγκεκριμένα τα αποτελέσματα υπέδειξαν ένα εντελώς νέο μοντέλο παθογένεσης για την ασθένειαπου εστιάζεται στην ανώμαλη βιοενεργητική στους κινητικούς νευρώνες Το πρωταρχικό αίτιο της παθογένεσηςφαίνεται να είναι η δραματικά μειωμένη ικανότητα των νευρώνων να παράγουν την απαιτούμενη ενέργεια μέσωτης οξειδωτικής φωσφορυλίωσης (παραγωγή ΑΤΡ) και της γλυκόλυσης Η σημειούμενη έλλειψη ενέργειαςσυνδυάζεται με αυξημένες φλεγμονώδεις αντιδράσεις και προβληματική αποικοδόμηση ελαττωματικώνπρωτεϊνών και προκαλούν ένα ντόμινο ανώμαλης φυσιολογίας που πυροδοτεί τον εκφυλισμό των κινητικώννευρώνων Σημειώνεται ότι μερικά από τα μονοπάτια και ύποπτα γονίδια που αναδείχθηκαν από τη μελέτη αυτήείναι στόχοι φαρμάκων τα οποία είναι ήδη εγκεκριμένα για τη θεραπεία άλλων ασθενειών και που ο στοχευμένοςσυνδυασμός τους θα μπορούσε να είναι χρήσιμος στα πλαίσια νέων θεραπευτικών στρατηγικών με στόχο τησυμπτωματική αγωγή της Πλαγίας Μυατροφικής Σκλήρυνσης


Pantelidou M Zographos SE Lederer CW Kyriakides T Pa MW and Santama N (2007) Dierentialexpression analysis of molecular motors in ALS motor neuron disease Neurobiology of Disease 26 577-589

Lederer CW Torrisi A Santama N and Cavallaro S (2007) Pathways and genes dierentially expressed in themotor cortex of patients with sporadic ALS BMC Genomics 826 (p1-26)

Lederer CW and Santama N (2007) ALS-The tools of the trait Biotechnology Journal 2 608-621

Μοριακοί Κινητήρες Διερεύνηση του Ρόλου τους σε ΑνθρώπινεςΝευροεκφυλιστικές Ασθένειες 2002-2004

Επιστημονική Υπεύθυνη Νιόβη Σανταμά Αναπληρώτρια Καθηγήτρια BIO

Επιστημονικοί Συνεργάτες Δρ CartenW Lederer Μεταδιδακτορικός Ερευνητήςκαι τώραΜόνιμος Επιστήμονας στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου

ΔρΜαρία Παντελίδου Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια και τώρα Επίκουρη Καθηγήτριαστο Πανεπιστήμιο Frederick

Ανδρούλα Χριστοδούλου Μεταπτυχιακή φοιτήτρια και τώραΜεταδιδακτορική Ερευνήτρια

Δέσποινα Χαραλάμπους Μεταπτυχιακή φοιτήτρια και τώρα Υποψήφια Διδάκτωρ

consumers consumers consumers

Σωφρόνης Κληρίδης Αναπληρωτής Καθηγητής

Τμήμα Οικονομικών Πανεπιστήμιο Κύπρου

Tηλ 22892450 Φαξ 22892432 Ηλ Ταχ scleridesucyaccy

laquoΗ χρηματοδότηση του ΙδρύματοςΑ Γ Λεβέντη μου έδωσε τη δυνατότητανα αυτονομηθώ ως ερευνητής καιέθεσε τις βάσεις για τη μελλοντικήερευνητική μου πορείαraquo

36

Σπουδές

ΠανεπιστήμιοWisconsin HΠΑ BA στα Οικονομικά και στα Μαθηματικά 1993Πανεπιστήμιο Yale HΠΑ MA στα Οικονομικά 1995Πανεπιστήμιο Yale HΠΑ ΜPhil στα Οικονομικά 1996Πανεπιστήμιο Yale HΠΑ PhD στα Οικονομικά 1998


American Economic Association HΠΑEuropean Association for Research in Industrial Economics ΕΕIndustrial Organization Society ΗΠΑEconometric Society ΗΠΑ


Βιομηχανική Οργάνωση bull Πολιτική Ανταγωνισμού bull Εφαρμοσμένη Μακροοικονομική bull Διεθνές Εμπόριο


International Journal of Industrial Organization (Associate Editor) International ElsevierEconomica (Associate Editor) ΗΒ Wiley London School of Economics


37

Σύνοψη

Η λειτουργία των δευτερευουσών αγορών (δηλαδή των αγορών μεταχειρισμένων αγαθών) έχει τύχει διεξοδικήςανάλυσης στη βιβλιογραφία της βιομηχανικής οργάνωσης όμως οι επιπτώσεις του διεθνούς εμπορίου σεμεταχειρισμένα αγαθά δεν έχουν τύχει της ανάλογης προσοχής από τους ερευνητές του κλάδου Το εμπόριομεταχειρισμένων αγαθών παρουσιάζει μια ιδιαιτερότητα λόγω ακριβώς της σύνδεσής του με τις αγορέςκαινούριων αγαθών μια αλλαγή δεδομένων στο εμπόριο μεταχειρισμένων αγαθών αναπόφευκτα θα επηρεάσεικαι την αντίστοιχη αγορά καινούριων αγαθών Σκοπός του ερευνητικού προγράμματος ήταν μια πρώτηδιερεύνηση των επιπτώσεων της αύξησης του εμπορίου μεταχειρισμένων αγαθών και από αυτό προέκυψαν δύοάρθρα Το πρώτο χρησιμοποίησε δεδομένα από την κυπριακή αγορά για να αναλύσει τις επιπτώσεις τηςεισαγωγής μεταχειρισμένων οχημάτων στην ευημερία των καταναλωτών Το δεύτερο ήταν μια θεωρητικήανάλυση των επιπτώσεων της θέσπισης προτύπων ποιότητας για μεταχειρισμένα αγαθά στις εμπορικές ροές καιτην παραγωγή

Το πρώτο άρθρο αξιοποιεί τα δεδομένα που προέκυψαν από μια αλλαγή πολιτικής στην Κύπρο Το 1993 η Βουλήτων Αντιπροσώπων χαλάρωσε τους περιορισμούς στην εισαγωγή μεταχειρισμένων οχημάτων στη χώραεπεκτείνοντας τη μέγιστη επιτρεπτή ηλικία από τα δύο στα πέντε χρόνια Η αλλαγή αυτή επέτρεψε τη μαζικήεισαγωγή μεταχειρισμένων οχημάτων από την Ιαπωνία και οδήγησε σε δραματικές αλλαγές στην τοπική αγοράΠαρατηρήθηκε σημαντική στροφή των καταναλωτών από τα καινούργια στα μεταχειρισμένα οχήματα καιταυτόχρονα μια μεγάλη επέκταση της συνολικής αγοράς Με βάση εκτιμήσεις από ένα διαρθρωτικό υπόδειγμαζήτησης το καταναλωτικό όφελος από την εισαγωγή μεταχειρισμένων οχημάτων ανήλθε κατά μέσο όρο σε$2000 ανά αγοραστή κατά την τετραετία που ακολούθησε την αλλαγή πολιτικής Τα ευρήματα αυτά είναιενδεικτικά του οφέλους που μπορεί να προκύψει από την περαιτέρω επέκταση του εμπορίου σε μεταχειρισμένααγαθά

Το δεύτερο άρθρο αναπτύσσει ένα θεωρητικό πλαίσιο το οποίο επιτρέπει την ανάλυση των επιπτώσεων τηςθέσπισης προτύπων ποιότητας σε διαρκή αγαθά (πχ οχήματα) στις εμπορικές ροές και στην παραγωγή Πρότυπαποιότητας για αυτοκίνητα έχουν υιοθετηθεί ευρέως και διαφέρουν από χώρα σε χώρα με την Ιαπωνία ναξεχωρίζει για την αυστηρότητα των προτύπων που έχει θεσπίσει Το θεωρητικό υπόδειγμα δείχνει ότι η ύπαρξηασύμμετρων προτύπων ποιότητας έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται εμπόριο στα μεταχειρισμένα αγαθά από χώρεςμε αυστηρά πρότυπα προς χώρες με χαλαρά πρότυπα ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι εμπορικές ροές καινούριωναγαθών Αυτό το εμπόριο ωφελεί τους παραγωγούς στις εξαγωγικές χώρες και ζημιώνει τους καταναλωτές Στιςχώρες που εισάγουν τα αγαθά οι καταναλωτές κερδίζουν λόγω μειωμένων τιμών επιβαρύνεται όμως η ντόπιαβιομηχανία (αν υπάρχει) Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν ότι τα πρότυπα ποιότητας πιθανόν να αποτελούνσημαντικό εργαλείο βιομηχανικής πολιτικής και κατrsquo επέκταση θα πρέπει να ελέγχονται από τον ΠαγκόσμιοΟργανισμό Εμπορίου

Σκοπός και Αποτελέσματα

Σκοπός του ερευνητικού προγράμματος ήταν η διερεύνηση των επιπτώσεων του διεθνούς εμπορίουμεταχειρισμένων αγαθών στην ευημερία των καταναλωτών την ανάπτυξη της βιομηχανίας και τις διεθνείςεμπορικές συναλλαγές Αφορμή για τη μελέτη αυτού του θέματος αποτέλεσε η εμπειρία της Κύπρου η οποίαεισάγει μεγάλους αριθμούς μεταχειρισμένων αυτοκινήτων Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σε αρκετές άλλεςχώρες όπως η Νέα Ζηλανδία και η Ρωσία Κύρια χώρα προέλευσης των μεταχειρισμένων οχημάτων είναι ηΙαπωνία αλλά και άλλες χώρες όπως το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη Το φαινόμενο παρατηρείται επίσης καιστην Ευρώπη όπου τα μεταχειρισμένα οχήματα εξάγονται από τις πλούσιες χώρες της δυτικής Ευρώπης στιςφτωχότερες ανατολικές χώρες

Διεθνές Εμπόριο Μεταχειρισμένων Αγαθών 2004-2006

Επιστημονικός Υπεύθυνος Σωφρόνης Κληρίδης Αναπληρωτής Καθηγητής ΟΙΚ

Επιστημονικοί Συνεργάτες Κώστας Χατζηγιάννης Επίκουρος Καθηγητής ΟΙΚ

Αδάμος Αδάμου Μεταπτυχιακός Συνεργάτης Διδακτορικός φοιτητής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Consumers

38

Το εμπόριο σε μεταχειρισμένα προϊόντα παρουσιάζει ορισμένες ιδιαιτερότητες οι οποίες δεν έχουν τύχει τηςδέουσας προσοχής στη διεθνή βιβλιογραφία Είναι για παράδειγμα προφανές ότι η επέκταση του εμπορίουμεταχειρισμένων οχημάτων επηρεάζει άμεσα τις αγορές καινούριων οχημάτων και ως εκ τούτου τιςαυτοκινητοβιομηχανίες Αυτός ίσως να είναι ο κύριος λόγος που πολλές χώρες θέτουν περιορισμούς στηνεισαγωγή μεταχειρισμένων οχημάτων στην επικράτειά τους Όμως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έχειαρχίσει να αντιμετωπίζει με περισσότερη αυστηρότητα τέτοιου είδους περιορισμούς κάτι που αναμένεται ναοδηγήσει στα επόμενα χρόνια σε σημαντική αύξηση μεταχειρισμένων αγαθών στο διεθνές εμπόριο

Η εμπειρία της Κύπρου προσφέρεται για ανάλυση του φαινομένου γιατί αποτελεί σπάνιο παράδειγμα χώρας πουάνοιξε διάπλατα τις πύλες της αγοράς της για την είσοδο μεταχειρισμένων οχημάτων Δύο μελέτες προέκυψαναπό αυτή την έρευνα Η πρώτη μελέτη χρησιμοποιεί οικονομετρικές μεθόδους για να εκτιμήσει τις επιδράσεις τηςεισαγωγής μεταχειρισμένων οχημάτων στην οικονομική ευημερία των αγοραστών Από την ανάλυση προκύπτειότι κατά την τετραετία που ακολούθησε το άνοιγμα της αγοράς ο μέσος αγοραστής μεταχειρισμένου οχήματοςεξοικονόμησε το σεβαστό ποσό των $2000 Οι αγοραστές καινούργιων οχημάτων επίσης επωφελήθηκαν γιατίο αυξημένος ανταγωνισμός οδήγησε σε μείωση των τιμών Ο υπολογισμός αυτός δεν ασχολείται με το πιθανόκόστος από την επιβάρυνση του περιβάλλοντος Σημειώνεται όμως ότι η εισαγωγή μεταχειρισμένων οχημάτωνδεν συνεπάγεται αυτόματα επιβάρυνση του περιβάλλοντος αν συνοδεύεται από μια αποτελεσματική πολιτικήαπόσυρσης ρυπογόνων οχημάτων

Η Κύπρος εισάγει μεγάλο αριθμό μεταχειρισμένων οχημάτων από την Ιαπωνία η οποία πρωταγωνιστεί σε αυτέςτις εξαγωγές Γιατί όμως η Ιαπωνία εξάγει τόσα πολλά καλής ποιότητας οχήματα Ένας σημαντικός λόγος είναι ότιη Ιαπωνία έχει θεσπίσει πολύ αυστηρά πρότυπα ποιότητας για αυτοκίνητα κάτι που ωθεί τους Ιάπωνες να τααντικαθιστούν πολύ συχνά Στη δεύτερη μελέτη αναπτύσσεται ένα θεωρητικό πλαίσιο που εξηγεί πώς η ύπαρξηδιαφορετικών προτύπων ποιότητας μεταξύ χωρών οδηγεί σε εμπόριο μεταχειρισμένων αγαθών αλλάταυτόχρονα επηρεάζει και τις εμπορικές ροές καινούριων αγαθών Η ανάλυση καταδεικνύει ότι τα αυστηράπρότυπα ποιότητας πιθανόν να αποτελούν εργαλείο βιομηχανικής πολιτικής και ως εκ τούτου θα πρέπει ναελέγχονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου


Clerides Sofronis and Costas Hadjiyiannis laquoQuality Standards for Used Durables An Indirect Subsidyraquo Journalof International Economics 75(2) 268-282 July 2008

Clerides Sofronis laquoGains from Trade in Used Goods Evidence from Automobilesraquo Journal of InternationalEconomics 76(2) 322-336 December 2008

EQUOL EQUOL EQUOL EQUOL

Ανδρέας Κωνσταντίνου KαθηγητήςΤμήμα Βιολογικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892883 Φαξ 22892881 Ηλ Ταχ andreascucyaccy

39

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελλάδα ΒS στη Βιολογία 1975Πανεπιστήμιο του Toledo Toledo ΗΠΑ MS στη Βιολογία 1980Medical College of Ohio Toledo ΗΠΑ PhD στη Βιοχημεία 1985


American Association for Cancer Research ΗΠΑ


Ο ρόλος της διατροφής στην καρκινογένεση bull Χημειοπροστασία bull Αλληλεπιδράσεις μεταξύ βοτάνων καιφαρμάκων ιδιαίτερα ταμοξιφένη και φυτοοιστρογόνα σόγιας bull Μοριακοί στόχοι των αντικαρκινικώνφαρμάκων ιδιαίτερα DNA-τοποϊσομεράσες bull Φυτοοιστρογόνα και επιλεκτικοί ρυθμιστές των υποδοχέωντων οιστρογόνων (Selective Estrogen Receptor Modulators SERMs)


Nutrition and Cancer an International Journal (Associate Editor) ΗΠΑIn Vivo Ελλάδα


laquoΗ χρηματοδότηση από το ΊδρυμαΑ Γ Λεβέντη μου επέτρεψε να διε-ρευνήσωπροηγουμένωςάγνωστεςπτυχές του μοριακού μηχανισμούδράσης συστατικών διατροφήςκατά του καρκίνου του μαστούraquo

40

Σύνοψη

Τα φυτοοιστρογόνα όπως η γενιστϊνη (genistein) η δαϊτζεΐνη (daidzein) και ο μεταβολίτης τους εκουόλη (equol)είναι φλαβονοειδή αντιοιστρογόνα που βρίσκονται στην σόγια Αυτές οι ουσίες είναι πιθανώς υπεύθυνες για ταχαμηλά ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες από Ασιατικές χώρες όπου γίνεται καθημερινήκατανάλωση σόγιας Οι γυναίκες οι οποίες διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για να προσβληθούν με καρκίνο τουμαστού ή αυτές που έχουν ήδη εμφανίσει την ασθένεια και επίσης εκφράζουν τους υποδοχείς οιστρογόνου (ERακαι ERβ) μπορούν να ελαττώσουν αυτόν τον κίνδυνο με το χημειοπροστατευτικό φάρμακο ταμοξιφένη(tamoxifen) Πρόκειται για ένα φάρμακο που αγωνίζεται ή ανταγωνίζεται τα οιστρογόνα για τους οιστρογονικούςυποδοχείς ERα και ERβ και έτσι εμποδίζει την εμφάνιση πρωτογενή ή μεταστατικού καρκίνου του μαστού Ταφυτοοιστρογόνα της σόγιας όπως η εκουόλη προσδένονται και στους δύο οιστρογονικούς υποδοχείς καιπροκαλούν τόσο οιστρογονικές όσο και αντιοιστρογονικές ανταποκρίσεις Έτσι τα φυτοοιστρογόνα μπορεί νααυξήσουν ή να εμποδίσουν τη χημειοπροστατευτική δράση της ταμοξιφένης Δημιουργείται το ερώτημασυνεπώς κατά πόσο οι γυναίκες που προσλαμβάνουν ταμοξιφένη χημειοπροληπτικά για την πρόληψη τουκαρκίνου του μαστού ωφελούνται ή ζημιώνονται από την κατανάλωση σόγιας ή των απομονωμένωνφυτοοιστρογόνων της Βασισμένοι σε προηγούμενες μελέτες σε ζώα και σε αναφορές στη βιβλιογραφίαυποθέσαμε ότι η δαϊτζεΐνη μέσω του μεταβολίτη εκουόλη βελτιώνει τη δραστικότητα της ταμοξιφένηςπαρέχοντας επιπρόσθετη προστασία κατά του καρκίνου του μαστού Με τα αποτελέσματα αυτού τουερευνητικού έργου θα διευκρινιστεί εάν η ταυτόχρονη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτοοιστρογόνα όπωςη σόγια μαζί με το φάρμακο ταμοξιφένη από γυναίκες με καρκίνο του μαστού ή όσες διατρέχουν ψηλό κίνδυνοκαρκίνου του μαστού ωφελεί η βλάπτει την πρόγνωση της ασθένειας τους Αναμένουμε ότι η προτεινόμενημελέτη θα οδηγήσει στην κατανόηση των μοριακών μηχανισμών που εμπλέκονται στον καρκίνο του μαστού καιθα βοηθήσει στον σχεδιασμό συνδυασμών δραστικών φαρμακευτικών σκευασμάτων για αποτελεσματικότερηαντιμετώπιση της ασθένειας


Οι βασικοί στόχοι της πρότασης είναι (α) να διερευνηθεί εάν η εκουόλη επάγει ή παρεμποδίζει την αντικαρκινικήδράση της ταμοξιφένης και (β) να προσδιοριστεί ο μοριακός μηχανισμός αυτής της δράσης Προς επίτευξη τωνστόχων εξετάσαμε τη ξεχωριστή και συνδυασμένη δράση της εκουόληςδαϊτζεΐνης και της ταμοξιφένης στορυθμό πολλαπλασιασμού καρκινικών κυτταρικών σειρών και των ορμονορυθμιζόμενων ιστών μαστού καιενδομητρίου καθώς και άλλων επηρεαζόμενων ιστών όπως του συκωτιού και αίματος Σε πειράματα που έγινανσε θηλυκούς αρουραίους βρήκαμε τα ακόλουθα αποτελέσματα

bull Το αποτελεσματικότερο συστατικό της σόγιας στην ελάττωση περιστατικών καρκίνου του μαστού σεσυνδυασμό με ταμοξιφένη είναι η δαϊτζεΐνη ή ένα από τα παράγωγά της και όχι η γενιστεϊνη όπως αναμένεταιΔεδομένου ότι η δαϊτζεΐνη μεταβολίζεται σε εκουόλη τα αποτελέσματα της δαϊτζεΐνης θα μπορούσαν νααποδοθούν στην τελευταία

bull Οι υποδοχείς οιστρογόνου βήτα (ERβ) εκφράζονται σε πολύ μεγαλύτερα επίπεδα στα κανονικά επιθηλιακάκύτταρα μαστού από ότι οι υποδοχείς οιστρογόνου άλφα (ERα εικόνα 1) Το αντίθετο συμβαίνει στην έκφρασητων ERα οι οποίοι εκφράζονται σε μεγαλύτερα επίπεδα στα καρκινικά επιθηλιακά κύτταρα μαστού (εικόνα 2)Η έκφραση των υποδοχέων προγεστερόνης (PgR) είναι παρόμοια με αυτής του ERα (εικόνες 1 και 2)

bull Με πειράματα ανοσο-ιστοχημείας (όπως αυτά που φαίνονται στις εικόνες 1 και 2) και με πειράματα PCR και μεWestern βρήκαμε ότι στα καρκινικά επιθηλιακά κύτταρα η δαϊτζεΐνη ελαττώνει τα επίπεδα του ERα (ο οποίοςθεωρείται κακός προγνωστικός παράγοντας για τον καρκίνο του μαστού) και αυξάνει την έκφραση του ERβ(ο οποίος θεωρείται καλός προγνωστικός παράγοντας για την έκβαση της ασθένειας)

Μοριακός Μηχανισμός Χημειοπροφύλαξης από Καρκίνομε Tamoxien και Equol 2005-2008

Eπιστημονικός Υπεύθυνος Ανδρέας Κωνσταντίνου Καθηγητής ΒΙΟ

Επιστημονικοί Συνεργάτες Δρ Χριστιάνα Χαραλάμπους Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια

Δρ Παναγιώτα Βρακά Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια

Bethany E PerezWhite Μεταπτυχιακή φοιτήτρια

Κατερίνα Α Νικολάου Μεταπτυχιακή φοιτήτρια

41

EQUOL

bull H σοβαρότερη παρενέργεια της ταμοξιφένης είναι η αύξηση στα περιστατικά καρκίνου του ενδομητρίουΒρήκαμε ότι στο ενδομήτριο η ταμοξιφένη προκαλεί αύξηση στις βλάβες του DNA και επάγει μοριακούςπαράγοντες που επιταχύνουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό όπως το PCNA Αντιθέτως η εκουόλη ελαττώνειτη ζημιά στο DNA καθώς και την έκφραση του PCNA Επίσης η εκουόλη φαίνεται να προστατεύει το συκώτι καιτα πολυμορφοπυρινικά λευκοκύτταρα του αίματος από την οξειδωτική βλάβη που προκαλεί η ταμοξιφένη

Κατασκευάσαμε ανθρώπινες καρκινικές κυτταρικές σειρές μαστού με μεθοδολογία γενετικής μηχανικής ώστενα εκφράζουν είτε υποδοχείς ERα η ERβ ή και τους δυο μαζί ή κανένα Σε αυτά τα κύτταρα αρχίσαμε ναπροσδιορίζουμε τους συγγεγραμμένους μοριακούς παράγοντες οι οποίοι προσδένονται στο σύμπλεγμα μεταξύτων υποδοχέων οιστρογόνου και συγκεκριμένων περιοχών του DNA Σε αυτά τα καρκινικά κύτταρα αρχίσαμε ναπροσδιορίζουμε τον ρόλο της ταμοξιφένης και εκουόλης στη μεταγραφή συγκεκριμένων γονιδίων τα οπoιαρυθμίζονται από οιστρογονικά στοιχεία (ERE) Βρήκαμε ότι η εκουόλη επάγει με δοσο-εξαρτώμενο τρόπο τηνπρόσδεση του ERα στο ERE γεγονός που υποδεικνύει ότι η δράση του επάγεται μέσω του ΕRE

Συμπεραίνουμε ότι (α) η εκουόλη επάγει την αντικαρκινική δράση της ταμοξιφένης και εξουδετερώνει τιςπαρενέργειες της στο ενδομήτριο στο συκώτι και λευκοκύτταρα (β) φαίνεται ότι η δράση της εκουόλης προκαλείτην πρόσδεση διαφορετικών παραγόντων στο σύμπλεγμα ERα-DNA από αυτούς που προσδένονται στηνπαρουσία της ταμοξιφένης Σε μελλοντικά πειράματα θα απομονώσουμε αυτούς τους παράγοντες


D A Tonetti Y Zhang H Zhao S B Lim A I Constantinou The eect of the phytoestrogens genistein daidzeinand equol on the growth of tamoxifen-resistant T47DPKC alpha Nutr Cancer 58 222-229 2007

K A Nicolaou BE Perez White MC Demetriou P A Stylianou A I Constantinou The soy isoavone daidzeinlowers the increased risk of endometrial cancer produced by tamoxifen in rats Proceedings of Frontiers in CancerPrevention Research 197 (B222) 2006

P S Vraka A I Constantinou Equol and Genistein enhance the Apoptotic eects of γ-tocotrienol in ProstateCancer LNCaP cells Proceedings of Frontiers in Cancer Prevention Research 158 (B80) 2006

B E PerezWhite andA I Constantinou Equol ametabolite of daidzein reduces DMBA- and tamoxifen-associatedDNAdamage in peripheral bloodmononuclear cells and liver cells Proceedings of Frontiers in Cancer PreventionResearch 154 (B65) 2006

B E Perez White P Vraka D Tonetti and A I Constantinou Equol enhances the in vitro eects of tamoxifenProceedings of the American Association for Cancer Research 48 2274 2007

B E PerezWhite K A Nikolaou and A I Constantinou Equol reduces tamoxifen-associated toxicity and the riskof endometrial cancer in rats First International Congress on Nutrition and Cancer Antalya Turkey May 19-232008

K Α Nicolaou andA I Constantinou Equol DiminishesTamoxifen-induced endometrial banormalities in Sprague-Dawley rats 8th International Symposiumon the Role of Soy in Health Promotion and Chronic Disease Preventionand Treatment Tokyo Japan November 9-12 2008

PULSE PULSE PULSE PULSE

ΑντρέαςΌθωνος Αναπληρωτής Kαθηγητής


Τηλ 22892827 Φαξ 22892821 Ηλ Ταχ othonosucyaccy

laquoΗ χρηματοδότηση έχει βοηθήσει τηνερευνητική μου ομάδα να προχωρή-σει στην κατασκευή ενός συστήματοςδιαμόρφωσης λέιζερ υπερταχέωνπαλμών για τη δημιουργία πειραματι-κής διάταξης διέγερσης - ανίχνευσηςδιευκρινιστικής ικανότητας μερικώνφεμτοδευτερολέπτων (fs)raquo

42

Σπουδές

Πανεπιστήμιο του Τορόντο Καναδάς ΒSc στη Φυσική 1984Πανεπιστήμιο του Τορόντο Καναδάς MSc στη Φυσική 1986Πανεπιστήμιο του Τορόντο Καναδάς PhD στη Φυσική 1990


Ultrafast Science bull Laser Physics bull Semiconductor Physics bull Non-linear optics bull Optical Fiberand Telecommunications


Advanced Materials Letters International Journal VBRI Press


43

Σύνοψη

Σε αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα προχωρήσαμε στην κατασκευή ενός συστήματος διαμόρφωσης λέιζερυπερταχέων παλμών για τη δημιουργία πειραματικής διάταξης διέγερσης - ανίχνευσης διευκρινιστικήςικανότητας μερικών φεμτοδευτερολέπτων (fs) με σκοπό τη χρονική ανάλυση καινοτόμων ημιαγωγικώνδειγμάτων Στην πρώτη φάση αυτού του ερευνητικού προγράμματος είχε πραγματοποιηθεί η κατασκευή ενόςπρογραμματισμένου διαμορφωτή παλμών ο οποίος ελέγχεται από σύστημα υγρών κρυστάλλων Αυτό επιτρέπειτον πλήρη έλεγχο της φάσης και του πλάτους του εισερχόμενου παλμού λέιζερ Στη δεύτερη φάση οδιαμορφωτής παλμών χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη και τη μελέτη της δημιουργίας παλμών με τηνκαλύτερη απόδοση και την υψηλότερη χρονική αποτελεσματικότητα Χρησιμοποιώντας το κατάλληλο ηλεκτρικόπεδίο ως επιστροφή (feedback) αυθαίρετα διαμορφωμένοι παλμοί λέιζερ μπορούν να δημιουργηθούν με δύοτρόπους (α) ένας συγκλίνων τοπικός αλγόριθμος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία συγκεκριμένωνχρονικών και φασματικών παρεκκλίσεων (chirps) και (β) ένας εξελικτικός αλγόριθμος μπορεί να χρησιμοποιηθείγια τη δημιουργία οποιουδήποτε χρονικού και φασματικού προφίλ των παλμών λέιζερ Στην τρίτη φάση αυτούτου προγράμματος προχωρήσαμε σε λεπτομερή μελέτη της επίδρασης της διαμόρφωσης των παλμών λέιζερστην ανακάλυψη των ημιαγωγικών δομών σε μια περιοχή συχνοτήτων που δεν έχει μέχρι τώρα μελετηθεί

Για το χαρακτηρισμό των οπτικών ιδιοτήτων των ημιαγωγικών υλικών που εμπλέκονται σε αυτό το πρόγραμμακατασκευάστηκε μια νέα διάταξη διέγερσης-ανίχνευσης υψηλής διακριτικής ικανότητας με σκοπό τη μέτρησητων αλλαγών της χρονο-εξαρτημένης ανακλαστικότητας και διέλευσης με χρονική διακριτική ικανότητα τηςτάξης των φεμτοδευτερολέπτων Η μορφή του σήματος αυτού μας δίνει πληροφορίες για τις οπτικές αλλαγέςπου υφίσταται το υλικό από τη διέγερση Το πλεονέκτημα της καινοφανούς διάταξης διέγερσης-ανίχνευσης τουπρογράμματος αυτού έγκειται στο γεγονός ότι οι παλμοί διέγερσης και ανίχνευσης μπορεί να έχουν οποιοδήποτεμήκος κύματος μιας και οι παλμοί φεμτοδευτερολέπτων μας επιτρέπουν τη δημιουργία λευκού φωτός (από τοUV στο IR) Η δυνατότητα διέγερσης και ανίχνευσης των υλικών με οποιοδήποτε μήκος κύματος επιτρέπει τηνανίχνευση αλλαγών σε ενεργειακές καταστάσεις τόσο της ζώνης αγωγιμότητας όσο και της ζώνης σθένους τουυπό μελέτη υλικού Κατά τη διάρκεια του ερευνητικού προγράμματος έχουν μελετηθεί μια σειρά από καινοτόμαυλικά όπως νανοκρύσταλλοι πυριτίου πολύ-κρυσταλλικό πυριτίου και InGaAs τα οποία επιδεικνύουν σημαντικέςοπτικές ιδιότητες με εφαρμογές στην οπτοηλεκτρονική


Τα τελευταία χρόνια τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζουν τεράστια πρόοδο σε τομείς έρευναςκαι βιομηχανικής εκμετάλλευσης των προϊόντων παραγωγής τους σε αντίθεση με τη νεοεισαχθείσα Κύπρο Τονησί μας παρά την έντονη δραστηριοποίηση του σε διάφορους τομείς δεν προωθεί την ανταγωνιστικότητα καιλειτουργικότητα για την ανάπτυξη της τεχνολογικής αιχμής όπως είναι βασική επιστήμη για τη μελέτη νέωνπρωτοποριακών υλικών

Η προσπάθεια αυτού του προγράμματος στηρίζεται στην ανάπτυξη έρευνας για τη μελέτη καινοτόμων υλικώντα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή σύγχρονων οπτοηλεκτρονικών συσκευών Οισυσκευές αυτές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής μας ζωής και βελτιώνονται όλο καιπερισσότερο Τα υλικά αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή δισκίων αποθήκευσης μεγάληςποσότητας πληροφοριών όπως τα τσιπ των κινητών τηλεφώνων οπτικές μνήμες και τρανζίστορ για τηνκατασκευή ταχύτερων ηλεκτρονικών υπολογιστών

Pulse Shaping Terahertz Femtosecond Pulses 2005-2007

Επιστημονικός Υπεύθυνος Ανδρέας Όθωνος Αναπληρωτής Καθηγητής ΦΥΣ

Επιστημονικοί Συνεργάτες Κωνσταντίνος Χριστοφίδης Καθηγητής Τμήμα ΦυσικήςΠανεπιστήμιο Κύπρου

Ανδρούλα Γ Νασσιοπούλου Διευθύντρια Έρευνας Ερευνητικό Κέντρο Δημόκριτος

Συμμετέχοντες Εμμανουήλ Ε Λιουδάκης Διδακτορικός φοιτητής

Κατερίνα Αδάμου Μεταπτυχιακή φοιτήτρια

PULSE

44

Στα πλαίσια λοιπόν της έρευνας έχουν χρησιμοποιηθεί σύγχρονες τεχνικές χαρακτηρισμού οι οποίες ως μέσοανίχνευσης των οπτικών και ηλεκτρικών ιδιοτήτων των υλικών αυτών έχουν την ακτινοβολία λέιζερ από έναυπάρχον σύστημα παραγωγής υπερταχέων παλμών (ultrafast pulses) μεγάλης ισχύος στο ερευνητικό εργαστήριοΦωτονικής και Οπτοηλεκτρονικής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κύπρου Αναλυτικότερα για τοχαρακτηρισμό των οπτικών ιδιοτήτων των ημιαγωγών που εμπλέκονται σε αυτό το πρόγραμμα κατασκευάστηκεμια νέα διάταξη διέγερσης-ανίχνευσης υψηλής διακριτικής ικανότητας με σκοπό τη μέτρηση των αλλαγών τηςχρονοεξαρτημένης ανακλαστικότητας και διέλευσης με χρονική διακριτική ικανότητα της τάξης τωνφεμτοδευτερολέπτων Στη συγκεκριμένη ερευνητική πρόταση χρησιμοποιείται ένα σύστημα ενίσχυσηςυπερταχέων παλμών λέιζερ του οποίου η ακτινοβολία έχει χρονική διάρκεια ίση με το ένα δισεκατομμυριοστότου δευτερολέπτου και ενέργεια 1 mJ

Για να αντιληφθούμε καλύτερα αυτές τις τάξεις μεγέθους αξίζει να αναφέρουμε ότι η χρονική διάρκεια ενόςφεμτοδευτερολέπτου είναι λιγότερη από το χρόνο που χρειάζεται το φως για να διανύσει το πάχος ενός φύλουχαρτιού ή από το χρόνο που χρειάζεται ένα υπερηχητικό αεροπλάνο για να διανύσει απόσταση λιγότερη από τηδιάμετρο ενός ατόμου Με άλλα λόγια όταν μια ακτινοβολία λέιζερ αυτής της χρονικής διάρκειας εισέλθει στοεσωτερικό ενός ατόμου αντιλαμβάνεται το άτομο σαν μια laquoπαγωμένηraquo περιοχή στο χώρο Δηλαδή οιταλαντωτικές κινήσεις του πυρήνα του ατόμου είναι πολύ πιο αργές από τη χρονική διάρκεια που θα διαρκέσειτο πέρασμα της ακτινοβολίας Ταυτόχρονα οι κινήσεις των ηλεκτρονίων είναι αυτής της χρονικής διάρκειας καιμπορούν να μελετηθούν με λεπτομέρεια

Τέτοιων μεγεθών χρονικές αποκρίσεις υλικών αποτελούν πρωταρχικό στόχο διεθνώς καταξιωμένων ΕρευνητικώνΚέντρων και Πανεπιστημίων στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη Εμείς λοιπόν σε αυτό το ερευνητικό πρόγραμμαανιχνεύουμε αυτές τις ιδιότητες των ηλεκτρονίων στο εσωτερικό των στερεών με απώτερο σκοπό ναχρησιμοποιηθούν τα υλικά αυτά στην κατασκευή πολύ γρήγορων οπτικών συσκευών προκειμένου η τεχνολογίανα βελτιωθεί σημαντικά και η Κύπρος να παρέμβει στο διεθνή χώρο με την καθιέρωση νέας τεχνολογίας


E Lioudakis K Adamou and Andreas Othonos laquoPrism Based Ultrafast Pulse Shaping Apparatusraquo Opt EngVol 44 (3) 034203 (2005)

E Lioudakis A G Nassiopoulou and Andreas Othonos laquoUltrafast Carrier Dynamics in Highly Implanted andAnnealed Polycrystalline Silicon Filmsraquo Journal of Physics Conference Series Vol 10 pp 263-266 (2005)

E Lioudakis A G Nassiopoulou and Andreas Othonos laquoProbing Carrier Dynamics in Implanted and AnnealedPolycrystalline Silicon Thin Films using white lightraquo Appl Phys Lett Vol 88 (18) 181107 (2006)

E Lioudakis C Christodes and Andreas Othonos laquoStudy of Annealing Kinetic Eect and Implantation Energyon Phosphorus-Implanted SiliconWafers using Spectroscopic Ellipsometryraquo J Appl Phys Vol 99 (11) (2006)

E Lioudakis C Christodes and Andreas Othonos laquoOptical and structural properties of implanted Si waferseects of implantation energy and subsequent isochronical annealing temperaturesraquo Semicond Sci Technol21 1059 (2006)

E Lioudakis A G Nassiopoulou Andreas Othonos laquoUltrafast transient photoinduced absorption in siliconnanocrystals Coupling of oxygen-related states to quantized sublevelsraquo Applied Physics Letters 90 171103 (2007)

E Lioudakis E Iliopoulos A Georgakilas and Andreas Othonos laquoTemporal evolution of eects of ultrafast carrierdynamics in In033Ga067N above and near the bandgapraquo Semicond Sci Technol 22 158 (2007)

E Lioudakis Andreas Othonos A G Nassiopoulou laquoInuence of grain size on ultrafast carrier dynamics in thinnanocrystalline silicon lmsraquo Applied Physics Letters 90 page 191114 (2007)

MIDAS M IDAS M IDAS M IDAS

Έλενα Ανδρέου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια


Τηλ 22892449 Φαξ 22892432 Ηλ Ταχ elenaandreouucyaccy

45

Σπουδές

Queen Mary College University of London Ηνωμένο Βασίλειο BSc in Economics and Statistics 1991Nottingham University Ηνωμένο Βασίλειο MBA in Finance 1993University of Manchester Ηνωμένο Βασίλειο PhD in Economics 1998


European Econometric SocietySociety of Financial Econometric Society ΗΠA


Financial Econometrics bull Change-Point Tests and Estimation bull Nonlinear Time Series Models bull VolatilityModels bull Empirical Asset Pricing Models



laquoΤο πρόγραμμα διεξάγη σε ένα κρίσιμοστάδιο της καριέρας μου όταν ως νεαρή ερευ-νήτρια μέσω του ερευνητικού προγράμματοςείχα σκοπό να εξερευνήσω σχετικά πιο φιλό-δοξες ερευνητικές ιδέες Τα αποτελέσματα τουπρογράμματος δημοσιεύθηκαν σε κορυφαίαδιεθνή περιοδικά και παρουσιάστηκαν σεαξιόλογα συνέδρια παρέχοντας την ευκαιρίαγια περαιτέρω θετικές επιδράσεις στηνερευνητική μου ανάπτυξη και προωθώνταςπαράλληλα το Πανεπιστήμιο Κύπρου ως έναερευνητικό ίδρυμα υψηλού επιπέδουraquo

46

Σύνοψη και Αποτελέσματα

Οι στόχοι αυτής της μελέτης κινούνται σε δύο κατευθύνσεις Πρώτον διερευνώνται οι ασυμπτωτικές ιδιότητες τωνεκτιμητών για τα μοντέλα παλινδρόμησης τα οποία περιλαμβάνουν δεδομένα που λαμβάνονται με διαφορετικέςσυχνότητες Τα μοντέλα αυτά ονομάζονταιΜοντέλαΜεικτής Δειγματοληψίας (MIDAS) Στη συνέχεια προτείνονταιδύο καινούργιες εφαρμογές των μοντέλων αυτών οι οποίες ρίχνουν περισσότεροφως στη διακρατική οικονομικήανάπτυξη και στην πρόβλεψη μακροοικονομικών μεταβλητών με τη χρήση χρηματοοικονομικών χρονοσειρών

Τα μοντέλα παλινδρόμησης με μεικτές δειγματοληπτικές συχνότητες και τα προτερήματα τους αποτελούν μιασχετικά ανεξερεύνητη επιστημονική περιοχή Τα μοντέλα έχουν εισαχθεί από τους Ghysels et al (2005) Ghyselset al (2006b) και Ghysels and Wright (2007) για την αντιμετώπιση καταστάσεων που εμφανίζονται συχνά στηνπράξη Για παράδειγμα τα μακροοικονομικά δεδομένα λαμβάνονται κάθε μήνα ή κάθε τρίμηνο ενώ ταοικονομικά δεδομένα λαμβάνονται με υψηλότερες συχνότητες (κάθε μέρα ή και πολλαπλές φορές την ημέρα)Παρόλο που η δειγματοληψία των οικονομικών χρονοσειρών δε γίνεται με την ίδια συχνότητα η συνηθισμένητακτική που ακολουθείται περιλαμβάνει την εξομοίωση όλων των μεταβλητών στην ίδια ( χαμηλή) συχνότηταχρησιμοποιώντας ίσα βάρη Όμως δεν υπάρχει λόγος να αγνοήσουμε το γεγονός ότι οι μεταβλητές τωνεμπειρικών μοντέλων παράγονται από διαδικασίες με διαφορετικές ή μεικτές συχνότητες και να εκτιμήσουμε ταοικονομετρικά μοντέλα κάτω από αυτή την υπόθεση Στην πραγματικότητα η υπόθεση μιας φθίνουσαςακολουθίας με βάρη είναι πιο ρεαλιστική ενώ τα ίσα βάρη μπορεί να οδηγήσουν στην απώλεια πληροφοριών καισε αναποτελεσματικές ή μεροληπτικές εκτιμήσεις

Η μελέτη αυτή συνδέει το MIDAS μοντέλο παλινδρόμησης με το συνηθισμένο μοντέλο με ίσα βάρη ενώταυτόχρονα δείχνει την ευελιξία τουMIDAS μοντέλου To πλεονέκτημα τουMIDAS μοντέλου είναι ότι δεν υποθέτειότι όλες οι στοχαστικές ανελίξεις έχουν την ίδια (ψηλή) συχνότητα και δεν συνεπάγεται η ανέλιξη της χαμηλήςσυχνότητας από την αυτή που υποθέτουμε στην ψηλή συχνότητα Επίσης με βάση την εμπειρική προσέγγιση ηπροτεινόμενη μέθοδος δεν καθορίζει τη συναρτησιακή μορφή της διαδικασίας υψηλής συχνότητας και δενπεριορίζεται σε ένα εύρος υστέρησης ενός συγκεκριμένου φάσματος

Η συνεισφορά της παρούσας μελέτης είναι (1) Να εισαγάγει μια νέα αναπαράσταση για την παλινδρόμησηMIDAS Πιο συγκεκριμένα ο δεσμευμένος μέσος του μοντέλου διασπάται σε δύο όρους το μέσο που βασίζεταισε ίσα βάρη και ένα μη γραμμικό όρο που περιλαμβάνει διαφορές ανώτερης τάξης της διαδικασίας ψηλήςσυχνότητας με βάρη Με αυτό τον τρόπο το μοντέλο εκφυλίζεται στο συνηθισμένο μοντέλο με ίσα βάρη όταν οδεύτερος όρος μηδενίζεται (2) Οι ασυμπτωτικές ιδιότητες του μη γραμμικού εκτιμητή MIDAS-NLS μελετούνταικαι συγκρίνονται με τις αντίστοιχες ιδιότητες του εκτιμητή ελαχίστων τετραγώνων που περιλαμβάνει μοντέλαπαλινδρόμησης με ίσα βάρη και ονομάζεται FLAT-LS Ακόμη χρησιμοποιούμε τη διάσπαση του δεσμευμένουμέσου για να μελετήσουμε τα μοντέλα με διαδικασίες ψηλών συχνοτήτων Επίσης εισάγονται έλεγχοι υποθέσεωνγια να ελεγχθεί η υπόθεση για ίσα βάρη σε μοντέλα παλινδρόμησης Αξιολογούμε τις ιδιότητες του εκτιμητή σεπεπερασμένα δείγματα με προσομοιώσεις Monte Carlo

Τέλος δείχνουμε τη χρησιμότητα του μοντέλουΜΙDAS και των αποτελεσμάτων μας σε δύο πρακτικές εφαρμογές(1) Οι εκτιμητές MIDAS-NLS στο Solow μοντέλο παλινδρόμησης εξηγούν τις διακρατικές διαφορές ανάπτυξηςκαλύτερα από τους συνηθισμένους LS εκτιμητές με ίσα βάρη (2) Στη στρατηγική πρόβλεψης μεταβλητών στημακροοικονομία το δυναμικό MIDAS μοντέλο παλινδρόμησης που περιλαμβάνει καθημερινά οικονομικάδεδομένα είναι σαφώς καλύτερο από άλλες μεθόδους που προϋπάρχουν στη βιβλιογραφία

Μοντέλα Παλινδρόμισης Μεικτής Δειγματοληψίας 2006-2009

Επιστημονική Υπεύθυνη Έλενα Ανδρέου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΟΙΚ

47

MIDAS


Andreou E and B J M Werker (2010) An alternative asymptotic analysis of residual-based statistics Reviewof Economics and Statistics forthcoming

Andreou E E Ghysels and Kourtellos A (2010) Regression Models with mixed sampling frequencies Journalof Econometrics 158 2 246-261

Andreou E E Ghysels and A Kourtellos (2010) ldquoShould macroeconomic forecasters use daily nancial datardquoUCYWorking Paper Presented at the NBER Summer Institute Meetings Boston 2009 and the NBER Time SeriesAnalysis at Duke University 2010

Andreou E and E Ghysels (2008) ldquoQuality control for structural credit risk modelsrdquo Journal of Econometrics146 2 364-375

Andreou E (2008) ldquoRestoring monotone power in the CUSUM testrdquo Economics Letters 98 1 48-58

computational invest igation

Επαμεινώνδας Λεοντίδης ΚαθηγητήςΤμήμα Χημείας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Tηλ 22892767 Φαξ 22892801 Ηλ Ταχ psleonucyaccy

laquoΗ χρηματοδότηση αυτού τουπρογράμματος με βοήθησε να ενι-σχύσωμια πολύ γόνιμη συνεργασίαμε την ομάδα του Γ Αρχοντή στοΤμήμαΦυσικής δουλεύοντας πάνωσε ένα σημαντικό μακροπρόθεσμοπρόβλημα βασικής έρευνας πουπολύ δύσκολα θα έβρισκε άλληχρηματοδότησηraquo

48

Σπουδές

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Ελλάδα BA στη Χημική Μηχανική 1985Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασσαχουσέτης Βοστώνη ΗΠΑ PhD στη Χημική Μηχανική 1990


Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ)Πανελλήνιος Σύλλογος Χημικών ΜηχανικώνΑμερικανική Χημική Εταιρεία (ACS)Αδελφότητα Μηχανικών και Επιστημόνων ΣΞ ΗΠΑΕυρωπαϊκή Εταιρεία Κολλοειδούς και Επιφανειακής ΧημείαςΠαγκύπρια Ένωση Επιστημόνων Χημικών (ΠΕΕΧ) (Αντιπρόεδρος)


Φυσικοχημεία Κολλοειδών και Επιφανειών bull Σύνθετα ΟργανικάΑνόργανα Υλικά bull Μέθοδοι ΜοριακήςΠροσομοίωσης bull Μονοστοιβάδες Langmuir και Λεπτά Υμένια Langmuir-Blodgett


49

Σύνοψη

Σκοπός του παρόντος έργου είναι η κατανόηση του φαινομένου της εξαλάτωσης οργανικών μορίων από υδατικάδιαλύματα σε παρουσία ηλεκτρολυτών ενός σημαντικού προβλήματος βασικής και εφαρμοσμένης έρευναςστους τομείς τηςΦυσικοχημείας καιΜοριακής Βιοφυσικής για το οποίο δεν υπάρχουν λεπτομερείς υπολογιστικέςμελέτες Με χρήση κλασικών προσομοιώσεωνΜοριακής Δυναμικής (ΜΔ) μελετήσαμε (α) τη θερμοδυναμική τηςδιαλυτοποίησης οργανικών μορίων στο εσωτερικό και στη διεπιφάνεια νερούαέρα υδατικών διαλυμάτων και(β) τη συσσωμάτωση ολιγοπεπτιδίων σε υδατικό διάλυμα χωρίς ή με ηλεκτρολύτες Οι προσομοιώσεις γίνονταιμε το βιομοριακό πρόγραμμα CHARMM (Chemistry at Harvard Molecular Mechanics)

Στους υπολογισμούς που αφορούν το σκέλος (α) οι ατομικές αλληλεπιδράσεις περιγράφονται με ένα νέοδυναμικό πεδίο τύπου Drude που εισάγει ρητά την επαγόμενη ατομική πολωσιμότητα Προσομοιώσεις στοΠανεπιστήμιο Κύπρου επιβεβαίωσαν ότι το δυναμικό πεδίο προβλέπει σωστά τη σταθεροποίηση ιόντων ιωδίουστη διεπιφάνεια νερούαέρα υδατικών διαλυμάτων σε συμφωνία με πειράματα φασματοσκοπίας καιπροσομοιώσεις με άλλα μοντέλα επαγόμενης πολωσιμότητας Με υπολογισμούς ελεύθερης ενέργειας δείξαμε ότιη ισχυρή συνάφεια για την επιφάνεια αυξάνεται σε ιόντα με μεγάλο μέγεθος και μεγάλη πολωσιμότητα Σεεπόμενο στάδιο μελετήσαμε την ενεργειακήεντροπική συνιστώσα της συνάφειας χρησιμοποιώνταςπροσομοιώσεις σε διαφορετικές θερμοκρασίες Επιπρόσθετα εστιάσαμε στη μελέτη του ανταγωνισμού μεταξύτης αιθανόλης που αποτελεί πρότυπο υδατοδιαλυτό οργανικό μόριο και ιόντων ιωδίου για την επιφάνεια μικτώνδιαλυμάτων νερού - αιθανόλης - ιωδιούχου νατρίου Υπολογισμοί του δυναμικού μέσου πεδίου σε καθαρό νερόμοριακό μίγμα 9505 νερού - αιθανόλης και καθαρή αιθανόλη έχουν δείξει ότι τα ανιόντα ιωδίου συσσωρεύονταιεκλεκτικά και στις τρεις επιφάνειες Σε επόμενο στάδιο μελετούμε την επίδραση ιόντων στην ισορροπίαδευτεροταγούς δομής έλικαςτυχαίου σπειρώματος πρωτεϊνών με προσομοιώσεις κατάλληλων πεπτιδίων σευδατικά διαλύματα ηλεκτρολυτών

Οι υπολογισμοί του σκέλους (β) αποσκοπούν στην κατανόηση του σχηματισμού πεπτιδικών νανοδομών πουεμπλέκονται σε διάφορες ασθένειες (πχ Alzheimer Πάρκινσον Διαβήτης τύπου ΙΙ) ήκαι έχουν εφαρμογές στηνανοτεχνολογία Εστιάσαμε α) σε διαλύματα διπεπτιδίων (FF) και τριπεπτιδίων (FFF) φαινυλαλανίνης επειδήπεριέχουν αρωματικές ομάδες οι οποίες πιθανόν ενισχύουν το σχηματισμό αυτών των νανοδομών Αρχικοίυπολογισμοί σε καθαρό υδατικό διάλυμα με ένα μοντέλο έμμεσου διαλύτη (GBSW) έδειξαν ότι σχηματίζονταιστοιχειώδεις δομές που έχουν αρκετές ομοιότητες με κρυσταλλικές δομές των πεπτιδίων FF καισταθεροποιούνται από αλληλεπιδράσεις των φορτισμένων άκρων και των αρωματικών αλυσίδων β) Σεδιαλύματα πεπτιδίων που απαντώνται στο ινώδες στέλεχος του αδενοϊού Προσομοιώσεις έδειξαν ότι τα πεπτίδιααυτά έχουν ισχυρή τάση σχηματισμού β-πτυχωτών επιφανειών και βόηθησαν στη δημιουργία δομικών μοντέλωντων νανοδομών Επόμενοι υπολογισμοί θα μελετήσουν τη μοριακή δομή των διαλυμάτων στην παρουσία ιόντων


Τα ιόντα - φορτισμένα σωματίδια - έχουν σημαντικές επιδράσεις στα φυσικοχημικά και βιολογικά συστήματα οιοποίες στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν εξηγηθεί πλήρως Ένα από τα βασικότερα και ανεπαρκώςκατανοητά ειδικά ιοντικά φαινόμενα είναι η εξαλάτωση η μείωση δηλαδή της διαλυτότητας στο νερό διαφόρωνουσιών (αερίων μικρών οργανικών μορίων και πρωτεϊνών) λόγω της ύπαρξης ιόντων

Υπολογιστική Μελέτη του Φαινομένου Εξαλάτωσης 2006-2009

Επιστημονικοί Υπεύθυνοι Γιώργος Αρχοντής Αναπληρωτής Καθηγητής ΦΥΣΕπαμεινώνδας Λεοντίδης Καθηγητής ΧΗΜ

Εσωτερικοί Επιστημονικοί Συνεργάτες Δρ Cosmina Dutan και Φανούριος ΤαμάμηςΔιδακτορικός φοιτητής Τμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Εξωτερικοί Επιστημονικοί Συνεργάτες Καθ EhudGazit ΤμήμαΜοριακήςΜικροβιολογίας καιΒιοτεχνολογίας κάτοχος έδρας Νανοβιολογίας και Αντιπρόεδρος Ερευνας ΠανεπιστήμιοΤελ Αβίβ

Lihi Adler-Abramovich ΠανεπιστήμιοΤελ Αβίβ

Καθ Louise Serpell Τμήμα Βιοχημείας Πανεπιστήμιο του Sussex Ηνωμένο Βασίλειο

Computationalinvestigation

50

Το πρώτο μέρος του έργου αποτελεί τη φυσική συνέχεια ερευνών που απέδειξαν ότι μεγάλα πολώσιμα ιόντατείνουν να συσσωρεύονται στην επιφάνεια του νερού διαδραματίζοντας έτσι σημαντικό ρόλο σε πολλάατμοσφαιρικά και άλλα περιβαλλοντικά φαινόμενα Γνωρίζοντας ότι η παρουσία ιόντων στο νερό μειώνει τηδιαλυτότητα άλλων μορίων όπως η αιθανόλη επιδιώκουμε να απαντήσουμε δύο ερωτήματα (α) Εξακολουθούντα ιόντα να συσσωρεύονται στην επιφάνεια μιγμάτων νερού-αιθανόλης ή μήπως η αιθανόλη που καλύπτει μεγάλομέρος της επιφάνειας αλλάζει τα δεδομένα (β) Μήπως η παρουσία του ιόντος οδηγεί σε αύξηση του ποσοστούτης αιθανόλης στην επιφάνεια λόγω εξαλάτωσής της από το εσωτερικό του διαλύματος Η μεθοδολογία τηςέρευνας βασίζεται στη χρήση της Μοριακής Δυναμικής μιας υπολογιστικής μεθόδου κατά την οποίαπροσομοιώνονται στον υπολογιστή μίγματα νερού-αιθανόλης-ιωδιούχου νατρίου και εξετάζονται οι δομές καιαλληλεπιδράσεις μεταξύ των ατόμων Οι απαντήσεις στα ερωτήματα είναι προκαταρκτικά θετικές

Στο δεύτερο μέρος του έργου μελετούμε τη συσσωμάτωση ολιγοπεπτιδίων (αλυσίδων αμινοξέων πουαντιστοιχούν σε μικρά πρωτεϊνικά μόρια) στο νερό Στόχος είναι να κατανοήσουμε το σχηματισμόχαρακτηριστικών υπερδομών από πρωτεΐνες οι οποίες συνδέονται με νευροεκφυλιστικές ασθένειες (πχ νόσοιΠάρκινσον και Αλτσχάιμερ) ή έχουν τεχνολογικές εφαρμογές Έχουμε επικεντρωθεί (α) σε πεπτίδια με αρωματικέςομάδες για τις οποίες έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων που παρατηρούνται στιςσοβαρές αυτές νόσους Σε πρώτο στάδιο μελετήσαμε τις δομές που σχηματίζουν τα πεπτίδια σε καθαρό νερόκαι το σχετικό ρόλο που διαδραματίζουν οι διάφορες ομάδες των πεπτιδίων (πλευρικές αλυσίδες φορτισμέναάκρα) στη συσσωμάτωσή τους (β) Σε πεπτίδια που απαντώνται στο ινώδες στέλεχος του αδενοϊού Σε επόμενοστάδιο θα μελετήσουμε τη διαφοροποίηση αυτής της συμπεριφοράς στην παρουσία ηλεκτρολυτών


P Tamamis andG Archontis (2011) Amyloid-like self-assembly of a dodecapeptide sequence from the adenovirusber shaft Perspectives frommolecular dynamics simulations J of Non-Crystalline Solids 357717-722

C Dutan Ph Ioannou E Leontidis and G Archontis (2011) Solvation of iodide in water-ethanol mixturesIdentication of energy and entropy components In preparation

P Tamamis L-A Abramovich M Reiches K Marshall P Sikorski L Serpell E Gazit and G Archontis (2009) Self-Assembly of Phenylalanine Oligopeptides Insights from Experiments and Simulations Biophysical Journal965020-5029

P Tamamis E Kasotakis A Mitraki and G Archontis (2009) Amyloid-Like Self-Assembly of Peptide Sequencesfrom the Adenovirus Fiber Shaft Insights from Molecular Dynamics SimulationsJ Phys Chem B 11315639-15647

P Tamamis L Adler-Abramovich E Gazit andG Archontis (2008) Insights into the Self-assembly of PhenylalanineOligopeptides by Replica ExchangeMDSimulationswith the GBSW Implicit-SolventModel NIC Series 40393-396

G Archontis and E Leontidis (2006) Dissecting the stabilization of iodide at the air-water interface intocomponents A free energy analysis Chemical Physics Letters 420199-203

Συμμετοχές σε Συνέδρια με παρουσίαση εργασίας

Insights on the Self-Assembly of Oligopeptides by Implicit-Solvent Simulations CHARMM developers meetingJune 26-27 2009 Stockholm Sweden

Oligopeptide nanostructure Formation Insights fromo Experiments and Implicit-Solvent Simulations 6thInternational Discussion Meeting on relaxations in Complex Systems Special session ldquoFrontiers in BiophysicsrdquoAugust 30- September 5 2009 Universita di Roma la Sapienza

51

Self-Assembly of Phenylalanine Oligopeptides Insights from experimental and computational studies EuropeanBiophysics Congress 2009 July 11-15 2009 Genoa Italy (Φανούριος Ταμάμης προσκεκλημένος ομιλητής)

Self-Assembly of Phenylalanine Oligopeptides and Peptide Sequences from the Adenovirus Fiber ShaftldquoBiomolecularModeling and Simulations 2009rdquoWeizmann Institute and Israel Science Foundation (Presented byPhTamamis) September 13-16 2009 Safed Israel

Computational and experimental insights into the self-assembly of diphenylalanine and triphenylalaninepeptides 4th Conference of the Hellenic Society for Computational Biology HSCBB09rdquo National Hellenic ResearchFoundation (Presented by PhTamamis) December 18-20 2009 Athens Greece

From adenovirus peptidic sequences self assembly to nanocircuitry CanMD simulations bridge up the gap 4thConference of the Hellenic Society for Computational Biology HSCBB09rdquo National Hellenic Research Foundation(Presented by PhTamamis) December 18-20 2009 Athens Greece

Insights on Biomolecular Association from implicit-solvent simulations Approaches to Computational BiophysicsDecember 5-6 2008 National Hellenic Research Foundation Athens

Insights into the Self-assembly of Phenylalanine Oligopeptides by Replica Exchange MD Simulations with theGBSW Implicit-Solvent Model From Computational Biophysics to Systems Biology 2008 (presented by PhTamamis) Juelich Germany May 19-21 2008

Conformational Investigation of an Octapeptide Amyloidogenic Sequence from the Adenovirus Fiber Shaftby Replica-Exchange Simulations in Implicit Solvent SIMBIOMA2008 Molecular Simulations in Biosystemsand Material Science (European Science Foundation (presented by Ph Tamamis) Konstanz Germany April02-05 2008

Self-assembly of Phenylalanine Oligopeptides Insights from MD Simulations With an Implicit-solvent ModelInternational Congress on Protein Assembly in Materials Biology and Medicine Direct Impact to BiologicalNanosciences Capsis Hotel Heraclion Crete July 08-11 2007 (Φανούριος Ταμάμης ανάρτηση εργασίας)

RGrFr RGrFr RGrFr RGrFr

Ιωάννης Ταϊφάκος ΚαθηγητήςΤμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 2289235022892345 Φαξ 22756274 Ηλ Ταχ IoannisTaifacosucyaccy

laquoΗ χρηματοδότηση του συγκεκριμένουερευνητικούπρογράμματος από το ΊδρυμαΑ Γ Λεβέντη επέτρεψε τη συλλογή υλικούκαι την ταξινόμησή του από μία περιοχήτης Λατινικής Φιλολογίας για την οποίαδεν υπάρχουν ακόμη διεθνώς συλλογέςαποσπασμάτων (fragmenta) οι οποίες θαδιευκόλυναν τη μελέτη της σπουδαίαςπεριόδου του Ρωμαϊκού Αρχαϊσμού Στονεκδοτικό αυτό σκοπό στοχεύει το παρόνπρόγραμμαraquo

52

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελλάδα BA στην Κλασική ΦιλολογίαΠανεπιστήμιο Ρώμης ldquoLa Sapienzardquo Ιταλία ΜΑ στην Κλασική ΦιλολογίαΠανεπιστήμιο Λονδίνου Kingacutes College Ηνωμένο Βασίλειο PhD στις Κλασικές Σπουδές


Εταιρεία Ρωμαϊκών Σπουδών Ελλάδα (Πρόεδρος)


Κριτική και Εκδοτική του Αρχαίου Κειμένου bull Ο Κικέρων και η Εποχή του Κικέρωνος (Λογοτεχνίακαι Πολιτισμός) bull Ελληνορρωμαϊκή Πολιτική Σκέψη των Ελληνιστικών Χρόνων bull Λατίνοι Γραμματικοί bullΟ Ρωμαϊκός Αρχαϊσμός (παραλλήλως Δεύτερη Σοφιστική)

1 Eσωτερικό Ερευνητικό Πρόγραμμα (2008-2011)

53

Στόχος του ερευνητικού προγράμματος laquoRomanorum Grammatices Fragmenta saec II III IVraquo υπήρξε η κριτικήέκδοση των σωζόμενων αποσπασμάτων πενήντα περίπου Λατίνων Γραμματικών που έζησαν από τον 2ο έως τον4ο αι μΧ και έγραψαν γλωσσικά εγχειρίδια ερμηνευτικά υπομνήματα σε έργα της λατινικής γραμματείας λεξικάκαι άλλα παρεμφερή συγγράμματα Ως κριτήριο της συλλογής των αποσπασματικών κειμένων ετέθη για μεν τηναρχή η περίοδος του ρωμαϊκού Αρχαϊσμού και για το τέλος η σύνταξη των μεγάλων Artes Grammaticae τουΧαρισίου (Fl Sosipater Charisius) και του Διομήδη (Diomedes) των μέσων του 4ου αι που εκδίδονται στον πρώτοτόμο του corpus των Grammatici Latini of H Keil (1855) Επιπλέον η συλλογή συνεχίζει τις δύο προηγούμενεςσυλλογές γραμματικών αποσπασματικών έργων της Λατινικής Γραμματείας δηλαδή Grammaticae RomanaeFragmenta του Hyginus Funaioli (1907) και Grammaticae Romanae Fragmenta aetatis Cesareae I (1955) τουAntonio Mazzarino που καλύπτουν από τις αρχές μέχρι το τέλος του 1ου αι μΧ Η δική μας συλλογή είναι ηπρώτη που καλύπτει την περίοδο του τίτλου

Η ωφέλεια από την έρευνα του προγράμματος είναι προφανής Για πρώτη φορά εκδίδονται τα σωζόμενααποσπάσματα συγγραφέων οι οποίοι αποτέλεσαν πηγή για τους μεταγενεστέρους γραμματικούς και των οποίωντα έργα τοποθετούνται κατόπιν συστηματικής μελέτης στο πλαίσιο της γραμματειακής τους κατηγορίας F CaperAemilius Asper Terentius Scaurus StatiliusMaximus κά της συλλογής θεωρούντο καλοί γραμματικοί και τα έργατους υπήρξαν σημαντικά για τη σπουδή της λατινικής γλώσσας και γραμματείας Πρόκειται όμως γιαγραμματικούς και λογίους για τους οποίους σήμερα υπάρχουν μόνο (με ελάχιστες εξαιρέσεις) σύντομες μνείεςσε προσωπογραφικά λεξικά εγκυκλοπαίδειες αρχαιογνωσίας και ιστορίες της Κλασικής ΦιλολογίαςΤο Πρόγραμμα συμπλήρωσε το Αρχείο της Βιβλιογραφίας και της Υποδομής από προηγούμενα συναφήΕρευνητικά Προγράμματα του Υπευθύνου (laquoDiomedesraquo laquoCharisiusraquo) και δημιούργησε βάση δεδομένων για τημελέτη της γραμματικής παραγωγής των Ρωμαίων στο σύνολό της

Το ερευνητικό αυτό πρόγραμμα (όπως και τα προηγούμενα του ιδίου) ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο για τις ανάγκεςτου Μεταπτυχιακού Προγράμματος Κλασικών Σπουδών που λειτουργεί στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών καιΦιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και του οποίου συντονιστής από το 1998 είναι ο υπεύθυνος του RGrFrΓια παράδειγμα η συνεργάτιδα του μεταπτυχιακή φοιτήτρια Δέσποινα Κωνσταντινίδου εξεπόνησε την ΜΑδιατριβή της για τα κριτήρια της Latinitas στο κεφ Ι 15 του Χαρισίου αλλά και συνεχίζει τη διδακτορική τηςδιατριβή laquoΠροσωπογραφία των Λατίνων Γραμματικώνraquo με επόπτη πάντοτε τον Υπεύθυνο τουΠρογράμματος Καιάλλες όμως διατριβές όπως παλαιότερα της απόφοιτης (ΜΑ) του εν λόγω Μεταπτυχιακού ΠρογράμματοςΕιρήνηςΜπαλκογιαννοπούλου για τον Aemilius Asper είναι δυνατόν να εκπονηθούν με βάση την εμπειρία και ταδεδομένα της παρούσας έρευνας η οποία και αποτελεί το βασικό υλικό της κριτικής έκδοσης που ετοιμάζεταιστην αγγλική γλώσσα

Romanorum Grammatices Fragmenta saec II III IV 2008-2011

Επιστημονικός Υπεύθυνος Ιωάννης Ταϊφάκος Καθηγητής ΚΦΙ

Επιστημονική Συνεργάτης Δέσποινα Κωνσταντινίδου Μεταπτυχιακή φοιτήτρια

Vi c t o r Hugo V i c t o r Hugo

May Chehab Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Τμήμα Γαλλικών Σπουδών και Σύγχρονων Γλωσσών Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22894373 Φαξ 22894387 Ηλ Ταχ chehabmayucyaccy

laquoΧάρις στην καθοριστική χρηματοδό-τηση του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντησυγκεντρώθηκε και ψηφιοποιήθηκεένα σπάνιο υλικό με αποτέλεσμα τοΠανεπιστήμιο Κύπρου να συγκαταλέγεταιστις ακαδημαϊκές μονάδες που προσφέ-ρουν στη διεθνή ερευνητική κοινότητατη δυνατότητα πρόσβασης σε πολύτιμακαι άγνωστα τεκμήριαraquo

54

Σπουδές

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΒΑ Αγγλικών και Αμερικανικών Σπουδών 1980Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΒΑ Γαλλικών Σπουδών 1983Πανεπιστήμιο Pantheacuteon-Sorbonne Paris-I Μεταπτυχιακό δίπλωμα (DEA Φιλοσοφία του Πολιτισμού) 1982Πανεπιστήμιο Aix-Marseille I (Γράμματα και Τέχνες) PhD στη Συγκριτική Λογοτεχνία 1999


Societe Internationale drsquoEtudes Yourcenariennes ΓαλλίαFondation Saint-John Perse ΓαλλίαΕλληνική Εταιρεία Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας ΕλλάδαInternational Comparative Literature AssociationAssociation des Amis de Pontigny-Cerisy Γαλλία


Γαλλική και Συγκριτική Λογοτεχνία bull Άλληλεπίδραση Επιστήμης και Λογοτεχνίας bull Πρόσληψη ΑρχαίαςΕλληνικής Λογοτεχνίας και Φιλοσοφίας στη Σύγχρονη Γαλλική ΛογοτεχνίαmiddotΑυτοβιογραφία bull ΣύγχρονηΓαλλική Λογοτεχνία και Ποίηση (Saint-John Perse Marguerite Yourcenar) bull Λογοτεχνία και ΑνθρώπιναΔικαιώματα bull Ευρωπαϊκές Σπουδές


55

Σύνοψη

Στόχος του ερευνητικού προγράμματος με τίτλο laquoΓαλλικός φιλελληνισμός Ο ΒίκτωρΟυγκώ στον ελληνικό χώροraquoείναι να συμβάλει στη διεύρυνση της γνώσης της επιστημονικής κοινότητας σχετικά με την πρόσληψη του έργουκαι της σκέψης του Γάλλου συγγραφέα και φιλέλληνα στην Ελλάδα και την Κύπρο Πιο συγκεκριμένα σκοπόςτου έργου είναι η δημιουργία μιας δίγλωσσης (ελληνικά-γαλλικά) βάσης δεδομένων με πολύγλωσσα εργαλείααναζήτησης η οποία θα περιέχει α) την αρθογραφία για τον ΒίκτωραΟυγκώπου δημοσιεύτηκε στον ελληνόφωνοτύπο κατά τον 19ο αιώνα β) τις ελληνικές μεταφράσεις του έργου του που κυκλοφόρησαν κατά τον 19ο αιώνακαθώς και γ) μια ενημερωμένη βιβλιογραφία που να φωτίζει τις ιδιαιτερότητες της ελλαδικής και κυπριακήςπρόσληψης

Τη δημιουργία της βάσης υπαγορεύει αφενός η ανάγκη διάσωσης των σχετικών κειμένων σε ψηφιακή μορφή(λόγω της κακής κατάστασης των εγγράφων ή της σπανιότητάς τους) και αφετέρου η ανάγκη συγκεντρωμένηςκαι κριτικής παρουσίασης του υλικού αυτού ώστε να είναι πλέον διαθέσιμο για περαιτέρω επιστημονικήεπεξεργασία

Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα σε επιστημονικό επίπεδο είναι

Εμβάθυνση των γνώσεων της επιστημονικής κοινότητας για το φαινόμενο του φιλελληνισμού μέσα από τηνπρόσληψη του Βίκτωρος Ουγκώ στον ελληνόφωνο χώρο

Ανάδειξη κειμένων άγνωστων έως σήμερα που τεκμηριώνουν την απήχηση του έργου του Ουγκώ στην Κύπρο

Νέες ερευνητικές προοπτικές όχι μόνο για τα συνεργαζόμενα ιδρύματα (Πανεπιστήμιο Κύπρου και Εθνικό καιΚαποδιστριακόΠανεπιστήμιο Αθηνών) αλλά και γενικότερα για ταΤμήματα Γαλλικών και Νεοελληνικών Σπουδώνανά τον κόσμο καθώς και για τα ερευνητικά κέντρα Ελληνικών Σπουδών (πχ Ηνωμένο Βασίλειο και ΗνωμένεςΠολιτείες)

ΓαλλικόςΦιλελληνισμός Ο ΒίκτωρΟυγκώστον Ελληνικό Χώρο2008-2011

Επιστημονική Υπεύθυνη May Chehab Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΓΑΛ

Συνεργαζόμενος φορέας Πανεπιστήμιο Αθηνών

Επιστημονική υπεύθυνη Δέσποινα Προβατά Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας του ΓαλλικούΠολιτισμού Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

Άλλοι Συνεργάτες Ευέλθων Προδρόμου Υπεύθυνος Γραφείου Τεχνολογιών Πληροφόρησηςκαι Ανάπτυξης Εφαρμογών ΒΠΚ

Βασιλική Κουκουνίδου Υπεύθυνη Γραφείου Ψηφιοποίησης και Αρχείων ΒΠΚ

Μαρίνος Στυλιανού Λειτουργός μηχανογράφησης ΥΠΣ-ΠΚ

Γεωργία Δημητρίου Ειδική Επιστήμονας

Πολυξένη Μαρίνου Ειδική Επιστήμονας

Μαρία Οικονομίδου Ειδική Επιστήμονας

Tony Goupil Φοιτητής

Νάταλη Κιταλλίδη Φοιτήτρια

geometric geometric geometric

Σταμάτης Κουμάντος ΚαθηγητήςΤμήμαΜαθηματικών και Στατιστικής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Tηλ 22892622 Φαξ 22892601 ΗλΤαχ skoumanducyaccy

laquoΜε την έρευνα που διεξήχθη στο πρό-γραμμα αυτό έχουν αναπτυχθεί καινούριεςτεχνικές και μέθοδοι οι οποίες είναι δυνα-τόν να εφαρμοσθούν για την επίλυση πολ-λών άλλων μαθηματικών προβλημάτωνΕχουν επίσης προκύψει και αναδειχθείνέα προβλήματα και ερωτήματα γιαπεραιτέρω έρευνα και μελέτη Μερικά απόαυτά είναι δυνατόν να προσελκύσουν νέεςερευνητικές συνεργασίες με άλλουςεπιστήμονεςraquo

56

Σπουδές

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκη Ελλάδα BSc στα Μαθηματικά 1985Αριστοτέλειο Πανεπισήμιο Θεσσαλονίκη Ελλάδα PhD στα Μαθηματικά 1991


American Mathematical SocietySociety for Industrial and Applied Mathematics (SIAM) ΗΠΑSIAM Activity Group on Orthogonal Polynomials and Special Functions ΗΠΑEuropean Mathematical Society ΓερμανίαResearch Group in Mathematical Inequalities and Applications ΑυστραλίαInternational Mathematical Union (IMU) ΗΠΑThe Mathematical Association of America ΗΠΑ


Ανάλυση Fourier bull Ορθογώνια Πολυώνυμα-Ειδικές Συναρτήσεις bull Θεωρία Προσέγγισης bull ΑρμονικήΑνάλυση bull Αναλυτική Θεωρία Αριθμών


International Journal of Pure and Applied Mathematical Sciences Ινδία GBS Publishers and DistributorsGlobal Journal of Mathematics and Mathematical Sciences Ινδία GBS Publishers and DistributorsAustralian Journal of Mathematical Analysis and Applications Αυστραλία University of VictoriaMelbourneJournal of Mathematical Inequalities (Member of the Editorial Board) Κροατία University of ZagrebJournal of Mathematical Analysis Serbia Department of Mathematics and Computer Science Universityof Prishtine


57

Σύνοψη

Το ερευνητικό πρόγραμμα έχει ως κύριο στόχο την προώθηση και ανάπτυξη της βασικής έρευνας στην περιοχήτης Μαθηματικής Ανάλυσης Συγκεκριμένα αποσκοπεί στην απόδειξη ανισοτήτων για ειδικές συναρτήσεις οιοποίες εμφανίζονται σε διάφορα προβλήματα της Αρμονικής Ανάλυσης και της Γεωμετρικής Θεωρίαςσυναρτήσεων Παράλληλα γίνεται αναζήτηση εφαρμογών των αποτελεσμάτων αυτών σε άλλες περιοχές όπωςη Αναλυτική Θεωρία Αριθμών η Προσεγγιστική Θεωρία και η Αριθμητική Ανάλυση

Ένα είδος προβλημάτων που μελετώνται είναι η απόδειξη της θετικότητας για μία ευρεία κλάση τριγωνομετρικώναθροισμάτων η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην κατανόηση της εικονισμικής συμπεριφοράς ειδικώνπολυωνύμων στο μιγαδικό επίπεδο Τα πολυώνυμα αυτά αποτελούν τα μερικά αθροίσματα μονότιμωναναλυτικών συναρτήσεων και συγκεκριμένα αστεροειδών συναρτήσεων Στο πρόγραμμα αυτό μελετάται ηβαθύτερη διασύνδεση της Ανάλυσης Fourier και της Γεωμετρικής Θεωρίας συναρτήσεων Επιπρόσθετα γίνεταιμελέτη προβλημάτων που αφορούν τη Γεωμετρία ειδικών πολυωνύμων στο μιγαδικό επίπεδο μελέτη τηςκατανομής των ριζών τους και επέκταση και γενίκευση αρκετών κλασικών Θεωρημάτων

Ανάμεσα στους στόχους του προγράμματος είναι η μελέτη μιας εικασίας που αφορά ένα ανάλογο τουθεωρήματος του Suridge για πολυώνυμα και ακέραιες συναρτήσεις με ρίζες στον ημιάξονα των αρνητικώναριθμών Επίσης μελετάται μια νέα κλάση πολυωνύμων με ρίζες στον κλειστό μοναδιαίο δίσκο τα οποίασχετίζονται με το περίφημο θεώρημα συνέλιξης του Suridge για πολυώνυμα των οποίων οι ρίζες βρίσκονταιστον μοναδιαίο κύκλο

Η ανάλυση και εκτίμηση των τριγωνομετρικών πολυωνύμων που εμφανίζονται σε διάφορα από τα υπό μελέτηπροβλήματα απαιτεί την ανακάλυψη ισχυρών ανισοτήτων για ειδικές συναρτήσεις και την ακριβή εκτίμησηυπολοίπων σε ασυμπτωτικούς τύπους Η αποδεικτική μέθοδος αυτών των ανισοτήτων απαιτεί τη μελέτη καιαπόδειξη της πλήρους μονοτονίας διαφόρων ειδικών συναρτήσεων και τη μελέτη του μετασχηματισμoύ Laplaceσε τύπους που δίνουν το σφάλμα προσέγγισης

Η μελέτη αυτή δίνει το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα σχετικών θεμάτων που αφορούν συναρτήσεις Bernsteinθεωρήματα αναπαράστασης ασυμπτωτική ανάλυση συναρτήσεις Pick πολλαπλές συναρτήσεις Γάμμα καιγενικευμένα πολυώνυμα Bernoulli

Κατά τον πρώτο χρόνο του προγράμματος οι ερευνητές ασχολήθηκαν με την απόδειξη της θετικότητας ειδικώντριγωνομετρικών αθροισμάτων και εφαρμογές στη Γεωμετρική Θεωρία συναρτήσεων Με τη βοήθεια τεχνικώναπό τη θεωρία των αστεροειδών συναρτήσεων και τη θεωρία συνέλιξης μελετούνται προβλήματα αναλυτικήςθεωρίας αλλά και Γεωμετρίας πολυωνύμων στο μιγαδικό επίπεδο

Τον δεύτερο χρόνο του προγράμματος οι ερευνητές προχώρησαν με γενίκευση και επέκταση των παραπάνωαποτελεσμάτων με παράλληλη έρευνα ισχυρών ανισοτήτων για ειδικές συναρτήσεις

Η απόδειξη της απόλυτης και πλήρους μονοτονίας ειδικών συναρτήσεων ήταν στους στόχους του δεύτερουέτους του προγράμματος Η ανάλυση και μελέτη της πλήρους μονοτονίας του σφάλματος ειδικών ασυμπτωτικώντύπων αποτέλεσαν επίσης αντικείμενο της έρευνας

Τον τρίτο χρόνο έγινε ανάπτυξη της έρευνας με επέκταση αποτελεσμάτων μελέτη άλλων ειδικών συναρτήσεωνεφαρμογές σε άλλες περιοχές και ανάλυση ολοκληρωτικών τύπων διαφόρων ειδών

Ανισότητες για Ειδικές Συναρτήσεις και Εφαρμογές στη ΓεωμετρικήΘεωρία Συναρτήσεων και άλλα Συναφή Γνωστικά Αντικείμενα2008-2011

Επιστημονικός Υπεύθυνος Σταμάτης Κουμάντος Καθηγητής ΜΑΣ

Επιστημονικοί Συνεργάτες Καθ Stephan Ruscheweyh Mathematisches InstitutUniversitaumltWuumlrzburg Γερμανία

Καθ Christian Berg ΤμήμαΜαθηματικών Πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης Δανία

Καθ Henrik L Pedersen Faculty of Life Sciences Πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης Δανία

Δρ Horst AlzerWaldbroumll Γερμανία

Martin Lamprecht Διδακτορικός φοιτητής ΤμήμαΜαθηματικών και ΣτατιστικήςΠανεπιστήμιο Κύπρου

Geometric

58

Αποτελέσματα

Με βάση τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αλλά και τις δημοσιεύσεις ερευνητικών αποτελεσμάτων τουπρογράμματος σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά υψηλού επιπέδου οι στόχοι έχουν υλοποιηθεί στο ακέραιοΣυγκεκριμένα στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού πραγματοποιήθηκε και ολοκληρώθηκε στο ΠανεπιστήμιοΚύπρου η διδακτορική διατριβή του Martin Lamprecht με τίτλο Topics in Geometric Function Theory andHarmonic Analysis από την οποία προέκυψαν πέντε δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά υψηλούεπιπέδου

Ο κ Lamprecht συνέχισε να εργάζεται στο πρόγραμμα αυτό για έναν περίπου χρόνο μετά την ολοκλήρωση τηςδιατριβής του και παρήγαγε τρεις επιπλέον ερευνητικές εργασίες εκ των οποίων οι δύο έγιναν πρόσφατα δεκτέςγια δημοσίευση ενώ η τρίτη έχει ήδη υποβληθεί για δημοσίευση

Αναλυτικότερα στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος ολοκληρώθηκαν 15 ερευνητικές εργασίες οι οποίες έχουνδημοσιευθεί ή έχουν γίνει δεκτές για δημοσίευση σε υψηλού επιπέδου διεθνή επιστημονικά περιοδικά

Επιπλέον τρεις ακόμη εργασίες έχουν υποβληθεί προς δημοσίευση ενώ μία ακόμη βρίσκεται σε προχωρημένοστάδιο μελέτης και πιστεύουμε ότι θα ολοκληρωθεί πριν από τη λήξη του προγράμματος Έγιναν επίσης επτάανακοινώσεις σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια δύο παρουσιάσεις (διάρκειας μίας ώρας) σε σεμινάρια άλλωνπανεπιστημίων και μία παρουσίαση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου

Εκείνο που μπορεί να χαρακτηριστεί ως απόκλιση από το πρόγραμμα είναι η αποχώρηση του κ Lamprecht απότο Πανεπιστήμιο Κύπρου δύο μήνες πριν από τη λήξη του προγράμματος λόγω εργοδότησης του στοΠανεπιστήμιο τουWuumlrzburg της Γερμανίας

Ωστόσο θα γίνει προσπάθεια να συνεχιστεί η εξαιρετική συνεργασία με τον Martin Lamprecht διότι πρόκειταιγια έναν ικανότατο συνεργάτη Η παρουσία του στο Πανεπιστήμιο του Wuumlrzburg πιστεύω ότι αποτελεί τηνκαλύτερη προβολή τόσο του Πανεπιστημίου Κύπρου όσο και του Ιδρύματος Α Γ Λεβέντη που στήριξε τηνέρευνα

Άλλη μια laquoαπόκλισηraquo ήταν η μη πραγματοποίηση ορισμένων επισκέψεων εκλεκτών συνεργατών στοΠανεπιστήμιο Κύπρου λόγω διδακτικών ή άλλων υποχρεώσεων τους Ωστόσο η συνεργασία μαζί τους κατέστηδυνατή με επισκέψεις ερευνητών του Προγράμματος αλλά και με χρήση των μέσων που παρέχει η σύγχρονητεχνολογία

Τέλος επισημαίνεται ότι η αγαστή συνεργασία και αμοιβαία εμπιστοσύνη και εκτίμηση που υπήρχαν καθόλη τηδιάρκεια του Προγράμματος ήταν καθοριστικής σημασίας για την επιτυχή εκπλήρωση των στόχων


Martin Lamprecht laquoThe set of starlike functions in the Hornich space Computational Methods and FunctionTheoryraquo (CMFT) 7 (2008) No 2 573-582

Stamatis Koumandos laquoOn Ruijsenaars asymptotic expansion of the logarithm of the double gamma functionraquoJournal of Mathematical Analysis and Applications 341 (2008) no 2 1125-1132

Stamatis Koumandos laquoMonotonicity of some functions involving the gamma and psi functionsraquo Mathematicsof Computation 77 (2008) no 264 2261-2275

Stamatis Koumandos andHenrik L Pedersen laquoCompletelymonotonic functions of positive order and asymptoticexpansions of the logarithm of Barnes double gamma function and Eulers gamma functionraquo Journal ofMathematical Analysis and Applications 355 no 1 (2009) 33-40

Stamatis Koumandos and Henrik L Pedersen laquoOn the asymptotic expansion of the logarithm of Barnes triplegamma functionraquo Mathematica Scandinavica 105 (2009) no 2 287-306

59

Horst Alzer and Stamatis Koumandos laquoRemarks on a sine polynomialraquo Archiv der Mathematik 93 (2009) no 5475-479

Martin Lamprecht laquoTopics in Geometric Function Theory and Harmonic Analysisraquo Ph D Thesis University ofCyprus April 2010

Stamatis Koumandos and Martin Lamprecht laquoOn a conjecture for trigonometric sums and starlike functions IIraquoJournal of Approximation Theory 162 (2010) no 5 1068-1084

Martin Lamprecht laquoAn extension of Suridges convolution theoremraquo Journal of Mathematical Analysis andApplications 367 no 1 (2010) 229-241

Stamatis Koumandos laquoPositive trigonometric sums and starlike functions Approximation and Computationraquo(edited byW Gautschi G Mastroianni andTh Rassias) Springer Optimization and its Applications Vol 42 (2010)Chapter 12 155-180 ISBN 978-1-4419-6593-6

Stamatis Koumandos and Martin Lamprecht laquoSome completely monotonic functions of positive orderraquoMathematics of Computation 79 (2010) no 271 1697-1707

Horst Alzer Stamatis Koumandos and Martin Lamprecht laquoA renement of Vietoris inequality for sinepolynomialsraquo Mathematische Nachrichten 283 no 11 (2010) 1549-1557

Stamatis Koumandos andHenrik L Pedersen laquoAbsolutelymonotonic functions related to Eulers gamma functionand Barnes double and triple gamma functionraquo Monatshefte fuumlr Mathematik Published online 14 February2010

Stamatis Koumandos and Martin Lamprecht laquoThe zeros of certain Lommel functionsraquo Proceedings of theAmerican Mathematical Society to appear

Martin Lamprecht laquoInterspersion in Suridges polynomial theory Computational Methods and FunctionTheoryraquo (CMFT) to appear

Stamatis Koumandos Inequalities for trigonometric sumsChapter in the Springer book laquoNonlinear AnalysisStability Approximation and Inequalitiesraquo edited by Panos Pardalos Hari M Srivastava and P Georgiev 30 pagesto appear

Horst Alzer and Stamatis Koumandos laquoInequalities for sine and cosine sumsraquo Submitted

Stamatis Koumandos and Martin Lamprecht laquoComplete monotonicity and related properties of some specialfunctionsraquo Submitted

Horst Alzer and Stamatis Koumandos laquoSharp estimates for various trigonometric sumsraquo Submitted

Stamatis Koumandos and Henrik L Pedersen laquoTuraacuten type inequalities for the partial sums of the generatingfunctions of Bernoulli and Euler numbersraquo Preprint 2011

s t y l e s t y l e s t y l e s t y l e

Αντώνης Τσακμάκης Αναπληρωτής Καθηγητής

Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892353 Φαξ 22756274 Ηλ Ταχ atsakmakisucyaccy

laquoΤο πρόγραμμα ενθαρρύνει την πα-ραδειγματική συνεργασία φιλολόγωνκαι γλωσσολόγων και βάζει τα θεμέ-λια για την παραγωγή και αξιοποίησηγνώσης εξαιρετικά χρήσιμης γιαόσους ασχολούνται με τα ΑρχαίαΕλληνικάraquo

60

Σπουδές

Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Eλλάδα ΒΑ στην Ελληνική Φιλολογία(Ειδίκευση Κλασικών Σπουδών) 1987Πανεπιστήμιο Mονάχου Γερμανία PhD στην Κλασική Φιλολογία 1991


Classical Association Ηνωμένο Βασίλειο


Αρχαία Ελληνική Ιστοριογραφία bull Αρχαία Κωμωδία bull Σοφιστική bull Χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στιςΑνθρωπιστικές Σπουδές bull Υποδοχή και Πρόσληψη της Αρχαιότητας στη Νεότερη Εποχή


Fojniks (Μέλος συντακτικής επιτροπής) Πολωνία Πανεπιστήμιο Torun



61

Σύνοψη

Το πρόγραμμα εξετάζει συστηματικά τη γλώσσα και το ύφος των δημηγοριών στο έργο του Θουκυδίδηστοχεύοντας σε μια καλύτερη κατανόηση του κειμένου των λογοτεχνικών τεχνικών του συγγραφέα τωνσυμβάσεων του είδους των επικοινωνιακών κωδίκων που χαρακτηρίζουν το πέρασμα από την προφορικότηταστην εγγραμματοσύνη στην κλασική Ελλάδα και των συγκεκριμένων πτυχών της γλωσσικής χρήσης στον κλασικόπεζό λόγο

Η παραδοσιακή ρητορική θεωρία και η υφολογία συνδυάζονται με συστηματικό τρόπο με τηνκειμενογλωσσολογία και την πραγματολογία σε μια προσπάθεια να αποκωδικοποιηθούν οι αρχές που διέπουντη σύνθεση των δημηγοριών στην Ιστορία τουΘουκυδίδη Όπως έχουν δείξει πρόσφατες μελέτες οι δημηγορίεςτου Θουκυδίδη δεν χαρακτηρίζονται από ένα ενιαίο ύφος Συνεπώς οι γλωσσικές επιλογές θα πρέπει ναμελετηθούν εντατικά και η συνολική τους σημασία στο περικείμενο του έργου θα πρέπει να αποδοθείεξετάζοντας όλες τις καθοριστικές για την ερμηνεία τους περικειμενικές πληροφορίες

Το πρόγραμμα θα συμβάλει στην παραγωγή νέας γνώσης στα επιστημονικά πεδία της Αρχαίας ΕλληνικήςΦιλολογίας και της Ελληνικής Γλωσσολογίας και αναμένεται να εμπνεύσει νέες έρευνες στην Κλασική ΦιλολογίαΠαράλληλα τα πορίσματα του προγράμματος θα χρησιμεύσουν ως βάση για μια εκσυγχρονισμένη προσέγγισητης Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας και της Ελληνικής γλώσσας και γραμματικής στα αναλυτικά προγράμματατόσο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όσο και των πανεπιστημιακών σπουδών

Γλώσσα και Ύφος στις Δημηγορίες του Θουκυδίδη 2008-2011

Επιστημονικός Υπεύθυνος Αντώνης Τσακμάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΚΦΙ

SAMOS SAMOS SAMOS SAMOS

Ουρανία Κουκά Επίκουρη Καθηγήτρια

Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22674702 Φαξ 22674101 Ηλ Ταχ ouraniakucyaccy

laquoΗ χρηματοδότηση του ερευνητικούπρογράμματος συνέβαλε στην πραγμα-τοποίηση της πρώτης ανασκαφικήςέρευνας του Πανεπιστημίου Κύπρουστο εξωτερικό και στη μελέτη της οικιστι-κής ιστορίας του προϊστορικού Ηραίουκαι των απαρχών της λατρείας της Ήραςστη Σάμοraquo

62

Σπουδές

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελλάδα BA στην Ιστορία και Αρχαιολογία 1985Ruprecht-Karls Universitat Heidelberg Institut fuumlr Ur- und Fruhgechichte und VorderasiatischeArchaologie Γερμανία PhD 1997


ICOMOS ΚύπροςEuropean Association of Archaeologists Πράγα ΤσεχίαArchaeological Institute of America Βοστώνη ΗΠΑInstitution of Theran Studies Aθήνα Ελλάδα


Προϊστορική Αρχαιολογία Iστοριογραφία Μέθοδοι Θεωρίες Ερμηνείες bull Νεολιθική Περίοδος στηνΑνατολική Μεσόγειο bull Πρώιμη Χαλκοκρατία στο Αιγαίο και την Ανατολία bull Αρχαιολογία του Χώρου καιΠρώιμη Αστικοποίηση bull Οικονομία και Κοινωνία στην Προϊστορία



63

Σύνοψη

Ο αρχαιολογικός χώρος του Ηραίου βρίσκεται στο νότιο και ευφορότερο τμήμα της Σάμου και περιλαμβάνει τοφημισμένο ιερό της Ήρας το οποίο κτίστηκε στις όχθες του ποταμού Ίμβρασου ζωοδότη της περιοχής όπουκατά την παράδοση γεννήθηκε η θεά Ήρα κάτω από την ιερή laquoλυγόraquo Οι ανασκαφές του ΓερμανικούΑρχαιολογικού Ινστιτούτου από το 1911 και μετά έφεραν στο φως μεγαλοπρεπή οικοδομήματα και αναθήματαανήκοντα στο ιερό της Ήρας αποκαλύπτοντας την ιστορία του από την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου έως και τηΡωμαϊκή περίοδο (1050 πΧ - 400 μΧ) Το ιερό ήκμασε ιδιαίτερα κατά την Αρχαϊκή περίοδο στα χρόνια διοίκησηςτου τυράννου Πολυκράτη ο οποίος έκτισε και τον περικαλλή laquoΜέγα Ναόraquo της Ήρας (6ος αι πΧ)

Οικιστικά και ταφικά κατάλοιπα στην περιοχή του Μεγάλου Ναού και της Ιεράς Οδού που οδηγούσε σε αυτόνέδειξαν ότι του ιερού προϋπήρξε εκτεταμένος προϊστορικός οικισμός χρονολογούμενος στην Πρώιμη Εποχήτου Χαλκού (3η χιλ πΧ) ο οποίος διέθετε ισχυρό τείχος κοινοτική αποθήκη και διοικητήριο Επίσης σταανατολικά του ναού και ειδικότερα στην περιοχή των βωμών κεραμικά ευρήματα - Μινωϊκά και Μυκηναϊκά -υποδηλώνουν δραστηριότητα και κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού

Το τρέχον πρόγραμμα το οποίο πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο(ΚαθW-D Niemeier) αποσκοπεί στη διεπιστημονική διερεύνηση των παρακάτω παραμέτρων

1 Στρωματογραφία - Χρονολόγηση Διερεύνηση των οικιστικών φάσεων της 2ης του πρώτου μισού της 3ης χιλπΧ και πιθανότατα και του οικιστικού πυρήνα της Χαλκολιθικής περιόδου (4η χιλ πΧ)

2 Μέγεθος ενδοκοινοτική οργάνωση και πολιτιστική αλληλλεπίδραση με το υπόλοιπο Αιγαίο την Ανατολία καιτην Ανατολική Μεσόγειο Διερεύνηση των ορίων του τειχισμένου προϊστορικού οικισμού βόρεια της ΙεράςΟδού όπου αναμένονται αδιατάρακτα στρώματα της Εποχής του Χαλκού κάτω από τον οικισμό της Ρωμαϊκήςπεριόδου Η μελέτη κλειστών αρχαιολογικών συνόλων θα διαφωτίσει τις οικονομικές (αποθήκευσηεργαστήρια εμπόριο) κοινωνικές και πολιτικές δομές του οικισμού και θα συμβάλει στις συζητήσεις για τηνανάπτυξη πρωτοαστικών οικισμών στο Αιγαίο και την πλοκή εκτεταμένων εμπορικών δικτύων στην ΑνατολικήΜεσόγειο κατά την 3η χιλ πΧ

3 Διερεύνηση των απαρχών λατρείας τηςΉρας ήδη από την 2η χιλ πΧ στην περιοχή του Αρχαϊκού και Ρωμαϊκούβωμού Αδημοσίευτα ευρήματα όμοια με εκείνα που χρησιμοποιούνταν στην Υστερομινωική Κρήτη σετελετουργίες προς τιμήν της γονιμότητας υποδηλώνουν την εξάπλωση τωνΜινωιτών στο Αιγαίο και την τέλεσηόμοιων τελετουργιών και εκτός Κρήτης

4 Εντοπισμός του προϊστορικού νεκροταφείου στην ευρύτερη περιοχή του Ηραίου

Η Προϊστορική Κατοίκηση στο Ηραίον Σάμου 2009-2010

Επιστημονική Υπεύθυνη Ουρανία Κουκά Επίκουρη Καθηγήτρια ΙΣΑ

Επιστημονικοί Συνεργάτες ΚαθW D Niemeier Διευθυντής Γερμανικού ΑρχαιολογικούΙνστιτούτου και Γενικός Διευθυντής ανασκαφών Ηραίου Σάμου

Δρ B Niemeier Αρχαιολόγος-Συντηρήτρια Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο

Δρ Nils Hellner Aρχιτέκτονας Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο

Laura Rizzotto MA Αρχαιολόγος Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Επιστημονικήβοηθός ανασκαφών Ηραίου Σάμου (2009)

Δρ Jan-Marc Henke Αρχαιολόγος Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Επιστημονικόςβοηθός ανασκαφών Ηραίου Σάμου (2010)

Δρ Hans Birk Τοπογράφος Ελεύθερος συνεργάτης Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου

Δρ Harald Stuumlmpel Γεωφυσική-Αρχαιομετρία Πανεπιστήμιο Kiel Γερμανία

Dipl-Geol Christina Klein Γεωφυσικός Πανεπιστήμιο Kiel Γερμανία

Δρ EύηΜαργαρίτη Παλαιοβοτανολόγος Υπότροφος Ιδρύματος Α Γ ΛεβέντηΒρετανική Σχολή Αθηνών

SAMOS

64

Προκαταρκτικά αποτελέσματα ανασκαφικών περιόδων 2009 και 2010

Τα αποτελέσματα των δύο πρώτων ανασκαφικών περιόδων στο Ηραίον Σάμου συνολικής διάρκειας τεσσάρωνμηνών σε συνεργασία με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και με συμμετοχή αρχαιολόγων και φοιτητών απότην Κύπρο την Ελλάδα τη Γερμανία την Ιταλία την Αυστρία και την Τουρκία συνοψίζονται ως εξής

1 Ιερά Οδός (Εικ 1 Α) Βόρεια της Ιεράς Οδού και στον ανασκαφικό τομέα του 2009 διερευνήθηκαν κάτω απόοικοδομικά συγκροτήματα της Ύστερης Ρωμαϊκής Περιόδου τέσσερις επάλληλες αρχιτεκτονικές φάσεις τηςπρώιμης Πρώιμης Εποχής του Χαλκού ΙΙ (ΠΕΧ 1-4) (2750-25002450 πΧ) Οι πρωϊμότερες φάσεις ΠΕΧ 4-3περιλαμβάνουν τμήματα ορθογώνιων στενόμακρων οικιών με κοινούς ενδιάμεσους τοίχους με λιθόκτισταθεμέλια πλίνθινη ανωδομή και βοτσαλωτά ή πλακοστρωμένα δάπεδα Η φάση ΠΕΧ 2 περιλαμβάνει ισχυρότοίχο και παχύ στρώμα καταστροφής από καμένες πλίνθους πηλό και καμένα δοκάρια και κλαδιά στέγης πουπροέρχονται από το πρωϊμότερο μέχρι στιγμής κοινοτικό κτίσμα που έχει ανασκαφεί στο Ηραίον Οι φάσειςαυτές αντιστοιχούν στις παλαιότερες μέχρι στιγμής γνωστές οικιστικές φάσεις του Ηραίου και προστατεύοντανπρος νότον από οχυρωματικό τείχος που είχε ανασκαφεί το 1981 Πρόκειται για τον αρχαιότερο οικιστικόπυρήνα του Ηραίου ο οποίος ήταν οχυρωμένος τουλάχιστον από την πρώιμη ΠΕΧ ΙΙ περίοδο Η πρόοδος τηςανασκαφής κατά τα επόμενα έτη θα διαφωτίσει τις απαρχές της χρήσης του χώρου και την ενδοκοινοτική τουχωροοργάνωση κατά το πρώτο μισό της 3ης χιλ πΧ που από το 2009 άρχισε να γίνεται γνωστό ενώπαράλληλα θα διερευνήσει σε συνδυασμό και με τη γεωμορφολογική μελέτη της περιοχής τα πιθανά όριατου παλαιότερου οικιστικού πυρήνα του Ηραίου Η φάση ΠΕΧ 1 είναι σύγχρονη με τη φάση Ηραίον Ι που είχεδιερευνηθεί στη δεκαετία του 1950 και σηματοδοτεί την εγκατάλειψη του παλαιότερου πυρήνα τουτειχισμένου οικισμού και την επέκτασή του προς τα νοτιοδυτικά δηλαδή προς την περιοχή του ναού τηςΉραςόπου οι ανασκαφές των V Milojčić H Walter και P Ιsler έφεραν στο φως πέντε οικιστικές φάσεις (Ηραίον Ι-V2450-2000 πΧ) προστατευμένες από νέο οχυρωματικό περίβολο Η έκταση του Ηραίου κατά την περίοδοαυτή υπολογίζεται σε 35 στρέμματα και καθιστά το Ηραίον το μεγαλύτερο οικισμό του νησιωτικού ΑνατολικούΑιγαίου

2 Ανατολικά του βωμού Πληθώρα αναθημάτων από την Κύπρο και τη Συροπαλαιστίνη ήρθαν στοφως ανατολικάτων βωμών της Αρχαϊκής και Ρωμαϊκής περιόδου Τα κυπριακά αναθήματα όπως μικρός πήλινος κούρος μεκοντό χιτώνα αυτί κούρου μεγάλου μεγέθους επίσης από πηλό τμήματα από κεφαλές δύο πήλινων κορώνκαθώς και πτηνού και λέοντος από ασβεστόλιθο αποτελούν λίγα μόνο από τα πολυάριθμα αναθήματα Κυπρίωνπου έχουν βρεθεί στο Ηραίο

3 Βωμός (Εικ 1 Β) Η ανασκαφική διερεύνηση κάτω από τα αλλεπάλληλα στρώματα των βωμών της Αρχαϊκήςπεριόδου οδήγησε στον εντοπισμό βωμών της 2ης χιλ πΧ πιστοποιώντας έτσι τις απαρχές λατρείας στηνπεριοχή περίπου από το 1700 πΧ (Υστερομινωική ΙΑ περίοδος) Μινωικά κωνικά κύπελλα και λύχνοι μινωικούτύπου υποδηλώνουν τη διεξαγωγή τελετουργιών ndash και νυκτερινών ndash με στερεές και υγρές προσφορές καικατανάλωση ποτού τουλάχιστον μία χιλιετία πριν το ιερό αποκτήσει Πανιώνια λάμψη Η λατρεία συνεχίστηκεκαι κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο

4 Διασκόπηση των μη ανεσκαμμένων περιοχών του ιερού με μαγνητισμό και ραντάρ από γεωφυσικούς τουΠανεπιστημίου του Κιέλου (Γερμανία) απέφερε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα για την περαιτέρωδιερεύνηση του οικισμού της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού και τη χάραξη της ανασκαφικής στρατηγικής κατάτα επόμενα έτη

Για την επίτευξη των στόχων του ερευνητικού προγράμματος η ανασκαφή θα συνεχιστεί και πέραν του 2011

βυζαντινά έγγραφα βυζαντινά έγγραφα

Alexander Daniel Beihammer Αναπληρωτής Καθηγητής


Τηλ 22892177 Φαξ 22892171 Ηλ Ταχ abeihammucyaccy

65

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Βιέννης Αυστρία ΒΑ 1994Πανεπιστήμιο Βιέννης Αυστρία MPhil 1995Πανεπιστήμιο Βιέννης Αυστρία PhD 1999


Βυζαντινή Διπλωματία και Διαπολιτισμική Επικοινωνία bull Βυζαντινά Επίσημα Έγγραφα bull Αραβικές Πηγέςγια το Βυζάντιο και τις Σταυροφορίες bull Το Βυζάντιο και τα Φραγκικά Κράτη της Ανατολικής Μεσογείου

Συμμετοχή σε Επιτροπές Επιστημονικων Εκδόσεων

Al-Masaq Islam and the Medieval Mediterranean Hνωμένο Βασίλειο Taylor amp Francis


laquoΗ χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α ΓΛεβέντη συμβάλλει πολύ σημαντικάστην ανεύρεση επεξεργασία και συ-στηματική ανάλυση αρχειακού υλικούτης βυζαντινής ιστορίαςraquo

66

Σύνοψη

Η λεγόμενη laquoαυτοκρατορία της Νίκαιαςraquo της δυναστείας των Λασκαριδών στη Δυτική Μικρά Ασία τοσημαντικότερο από τα βυζαντινά διάδοχα κράτη που έκαναν την εμφάνισή τους ως αποτέλεσμα της ΛατινικήςΚατάκτησης της Κωνσταντινουπόλεως (1204-1261) μας άφησε ένα σχετικά μεγάλο αριθμό διασωθέντωνεπίσημων εγγράφων Στο μεγαλύτερο μέρος ωστόσο το υλικό αυτό είναι προσβάσιμο μόνο μέσωαπαρχαιωμένων εκδόσεων του 19ου ή των αρχών του 20ου αιώνα και δεν μελετήθηκε ποτέ συστηματικά υπό τοπρίσμα της βυζαντινής διπλωματικής Στόχος αυτού του προγράμματος είναι η εξέταση των δύο σημαντικότερωνσυλλογών εγγράφων της εν λόγω περιόδου (1) των πατριαρχικών εγγράφων της εποχής της Νίκαιας από τονΜιχαήλ Αυτοριανό μέχρι και τον Αρσένιο τα οποία σώζονται κυρίως ως αντίγραφα σε περίπου 50 κώδικεςθεολογικού και νομικού περιεχομένου σε διάφορες βιβλιοθήκες της Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής (2) τουχαρτουλαρίου της Μονής της Θεοτόκου της Λεμβιώτισσας (Σμύρνη) που σώζεται στον κώδικα Hist Gr 125 τηςΕθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστρίας και εμπεριέχει περίπου 200 έγγραφα διαφόρων βυζαντινών αρχών

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του προγράμματος είναι (1) η επίτευξη μιας έγκυρης και επιστημονικά άψογηςμεταγραφής των εν λόγω εγγράφων (2) η δημιουργία βάσης δεδομένων προσώπων τοπωνυμίων καιπραγματολογικών στοιχείων Το υλικό αυτό αναμένεται ότι θα αποτελέσει μια περιεκτική πηγή πληροφοριών γιαπεραιτέρω έρευνες στον τομέα των βυζαντινών αυτοκρατορικών εκκλησιαστικών και ιδιωτικών εγγράφων κατάτο πρώτο ήμισυ του 13ου αιώνα και τη βάση για μια μελλοντική έκδοση των εγγράφων σε δύο τόμουςΤο πρόγραμμα θα διεξαχθεί σε συνεργασία με τον Καθηγητή Δρ Andreas Muumlller του Ινστιτούτου Βυζαντινών καιΝεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης

Βυζαντινά ΕπίσημαΈγγραφα τηςΑυτοκρατορίας τηςΝίκαιας (1204-1261)2011-2013

Επιστημονικός Υπεύθυνος Alexander Beihammer Αναπληρωτής Καθηγητής ΙΣΑ

τ ερακότ ε ς τ ερακότ ε ς

Δημήτριος Μιχαηλίδης ΚαθηγητήςΤμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22674658 Φαξ 22674101 Ηλ Ταχ dmichaelidesucyaccy

67

Σπουδές

Courtauld Institute University of London UK BA in the History of European Art 1969Institute of Archaeology University of London UK MA in the Archaeology of the Roman Provinces 1971Institute of Archaeology University of London UK PhD in the Pavements of Roman Benghazi (Libya) 1981


International Committee for the Conservation of Mosaics (ICCM)Κυπριακή Εταιρεία Ιστορικών Σπουδών ΚύπροςAssociation Internationale pour lrsquoEtude de la Mosaiumlque Antique (AIEMA)Association Internationale pour lrsquoEtude de la Peinture Murale Antique (AIEPMA)International Council of Museums (ICOM) της UNESCO ΓαλλίαLexicon IconographicumMythologiae Classicae (LIMC) ΕλβετίαInternational Council of Monuments and Sites (ICOMOS) της UNESCO ΓαλλίαΘΕΤΙΣ Κυπριακό Ίδρυμα για την Προστασία της Ενάλιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΛεμεσόςΠρόγραμμα Συντήρησης των Ψηφιδωτών της Αψίδας της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά ΑίγυπτοςEuropean Science Foundation Βρυξέλλες


Ελληνιστικά και Ρωμαϊκά Ψηφιδωτά bull Αρχαίες Τοιχογραφίες bull Αρχαία Ιατρική και Χειρουργικά Εργαλεία bullΤοπογραφία Λευκωσίας και Νέας Πάφου bull Αρχαίο Εμπόριο Αμφορέων Μαρμάρου και Κογχυλιών


Musiva et Sectilia Ιταλία Accademia Editoriale Pisa-RomaFACTA Journal of Roman Material Culture Studies Ιταλία Fabrizio Serra Editore PisaAntiche Ville Romane (Μέλος Επιστημονικής Επιτροπής) Ιταλία Istituto Poligraco e Zecca dello Stato SpaJournal of Mosaic Researches Τουρκία Uludag University Mosaic Research CenterStudies in Mediterranean Archaeology series (SIMA) (Member of Editorial Board) Σουηδία AstromEditions



laquoΗ χρηματοδότηση από το ΊδρυμαΑ Γ Λεβέντη συμβάλλει καθοριστικάστη δημιουργία ενός πρωτοπόρουδιεπιστημονικού δικτύου για τη μελέτητων Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών πήλι-νων ειδωλίων από την Πάφο και τηνΚύπρο γενικότεραraquo

68

Σύνοψη

Οι τερακότες που ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια των ανασκαφών τουΤμήματος Αρχαιοτήτων (1982-1992) καιτης Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου (2010-) υπό τη διεύθυνση του ΔημήτρηΜιχαηλίδη στην laquoΟικία του Ορφέαraquo στη Νέα Πάφο αποτελούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό και ενδιαφέροναρχαιολογικό σύνολο Τα υψηλής ποιότητας ειδώλια καμωμένα με πηλό σε μήτρα δεν αποτελούν απλώςτεχνουργήματα της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής τέχνης αλλά συνδέονται άμεσα με σημαντικά τεχνολογικά καιπολιτισμικά ρεύματα που έφτασαν στην Κύπρο με την ένταξη του νησιού στην ευρύτερη Ελληνιστική καιαργότερα Ρωμαϊκή Κοινή Το παρόν πρόγραμμα υιοθετώντας στιλιστικές αναλυτικές και θεωρητικές μεθόδουςέρευνας στοχεύει στη συστηματική μελέτη των ειδωλίων αυτών

Πέραν των καλλιτεχνικών τεχνολογικών και οικονομικών ζητημάτων που σχετίζονται με τη μελέτη τους ταειδώλια αποτελούν δείκτες κοινωνικών πολιτισμικών και ιδεολογικών εκφράσεων Ενώ παραδοσιακά οιπερισσότερες μελέτες έχουν στραφεί προς τα μνημειακά έργα τέχνης όπως η laquoμεγάληraquo αρχιτεκτονική καιγλυπτική τα ειδώλια παραμένουν πολύτιμα τεκμήρια για την καθημερινή ζωή κατά την αρχαιότητα πουκωδικοποιούν ιδεολογικές τάσεις των κοινωνιών που τα παρήγαγαν και τα χρησιμοποίησαν Η πολύπλευρησημασία των κυπριακών πήλινων ειδωλίων έχει συζητηθεί σε πολλές δημοσιεύσεις όπου θίγονται τααλληλοεξαρτώμενα ζητήματα της τυπολογίας των τεχνοτροπιών της χρονολόγησης και των τεχνικών πουσχετίζονται με την παραγωγή την προέλευση τη διάδοση και τον ρόλο τους ως μέσων κοινωνικής καιπολιτισμικής έκφρασης σε διαφορετικά αρχαιολογικά και κοινωνικά συμφραζόμενα Τα τελευταία χρόνιαπαρατηρείται μια διαδεδομένη τάση μελέτης των τερακότων πρωιμότερων εποχών ενώ γίνεται προσπάθειαεξέτασής τους στο πλαίσιο των σύγχρονων θεωρητικών ρευμάτων και των εξελίξεων των θετικών επιστημώνΌμως η μελέτη των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών τερακότων της Κύπρου σπάνια έχει τύχει της ίδιας προσέγγισης

Η μελέτη των πήλινων ειδωλίων από την laquoΟικία του Ορφέαraquo στοχεύει στην ένταξή τους μαζί με επιλεγμέναδείγματα από άλλες θέσεις των ίδιων περιόδων σrsquo ένα παρόμοιο διεπιστημονικό και πολυεπιστημονικόερευνητικό πλαίσιο Το παρόν Πρόγραμμα προτείνει επίσης μέσω συγκριτικής μελέτης με υλικό από άλλεςκυπριακές και μεσογειακές θέσεις (οικισμούς νεκροταφεία και ιερά) την εξέταση των συστημάτων παραγωγήςδιάχυσης λειτουργίας και χρήσης των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών τερακότων που έχουν ανακαλυφθεί στο νησίΠιο συγκεκριμένα το πρόγραμμα στοχεύει (1) στην τυπολογική στιλιστική και εικονογραφική ανάλυση τωντερακότων της laquoΟικίας του Ορφέαraquo (2) στη μελέτη των πρώτων υλών επιχρισμάτων και χρωστικών ουσιώνκατασκευής και κόσμησης των τερακότων (3) στη συστηματική ερμηνεία των εργαστηριακών αναλύσεων για νααπαντηθούν ερωτήματα σχετικά με τη χρονολόγηση τεχνολογία προέλευση και διάδοση των τερακότων(4) στη μελέτη των επιγραφών που φέρουν μερικά σωζόμενα παραδείγματα (5) στην ερμηνεία των ειδωλίων σεσχέση με τα αρχαιολογικά και κοινωνικο-πολιτικά τους συμφραζόμενα και (6) στην ψηφιακή ανακατασκευή καιαπεικόνιση σε φυσικό μέγεθος και χρώμα αριθμού ειδωλίων που σώζονται ολόκληρα ή σχεδόν ολόκληρα Για τηνεπίτευξη αυτών των στόχων θα εφαρμοστεί ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών μεθόδων παραδοσιακή εξέτασητων διαφόρων τύπων και τεχνοτροπιώνmiddot τοπογραφικές γεωγραφικές στατιστικές και χημικές αναλύσειςmiddotλογισμικά προγράμματα και προσεγγίσεις από την κοινωνικήανθρωπολογική θεωρία

Μορφές Πολιτιστικής Έκφρασης oι Τερακότες από τηνlaquoΟικία του Ορφέαraquo στη Νέα Πάφο 2011-2013

Επιστημονικός Υπεύθυνος Δημήτριος Μιχαηλίδης Καθηγητής ΙΣΑ

Εσωτερικοί Επιστημονικοί Συνεργάτες Δρ Γιώργος Παπαντωνίου ΕρευνητήςΜαρία Δικωμίτου Ειδικός Επιστήμονας

Εξωτερικοί Επιστημονικοί Συνεργάτες Δρ Αντρέας Λανίτης Τμήμα Πολυμέσων και ΓραφικώνΤεχνών Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Δρ Ελένη Αλούπη-Σιώτη Ίδρυμα ΘΕΤΙΣ ndash Θετικές Επιστήμες για την Τέχνη-Ιστορία-ΣυντήρησηΕΠΕ Αθήνα

Δρ Βασίλης Κυλίκογλου Ινστιτούτο Επιστήμης των Υλικών του Εθνικού Κέντρου ΈρευναςΦυσικών Επιστημών laquoΔημόκριτοςraquo Αθήνα

οιδίπους επί κολωνώ

Γεώργιος Ξενής Αναπληρωτής Καθηγητής

Tμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892379 Φαξ 22892379 Ηλ Ταχ gxenisucyaccy

69

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Αθηνών BA στην Ελληνική Φιλολογία 1997Πανεπιστήμιο Oxford Ηνωμένο Βασίλειο MA στην Αρχαία Ελληνική Φιλολογία 1998Πανεπιστήμιο Κύπρου Κύπρος PhD στην Αρχαία Ελληνική Φιλολογία 2001


Κριτική κειμένου bull Εκδοτική κειμένου bull Σχολιαστές bull Αρχαία λογοτεχνική κριτική bull Γραμματικοίbull Παπυρολογία Ιστορία της Κλασσικής Φιλολογίας bull Τα Αρχαία Ελληνικά στη Μέση Εκπαίδευσημεθοδολογία διδασκαλίας


laquoΤο Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη μουεξασφάλισε τις υπηρεσίες ειδικούεπιστήμονα γεγονός που επιτρέπειτόσο τη διεξαγωγή της έρευνάςμου με πολύ ταχύτερους ρυθμούςαλλά και την περαιτέρω ανάπτυξητων δεξιοτήτων του ίδιου τουειδικού επιστήμοναraquo

70

Σύνοψη

Οδιεθνούς φήμης οίκοςWalter de Gruyter έχει δημοσιεύσει δύο κριτικές εκδόσεις του Δρ Ξενή τα αρχαία σχόλιαστην Ηλέκτρα του Σοφοκλή και τα αρχαία σχόλια στις Τραχίνιες του Σοφοκλή οι οποίες έχουν ενταχθεί στηνέγκριτη σειρά Sammlung Griechischer und Lateinischer Grammatiker)

Τόσο ο εκδοτικός οίκος όσο και οι διευθυντές της σειράς θεωρούν αναγκαία την έκδοση των αρχαίων σχολίωνκαι στις υπόλοιπες πέντε τραγωδίες του Σοφοκλή Η θέση αυτή αντανακλά την επείγουσα ανάγκη αντικατάστασηςτης πεπαλαιωμένης πλέον έκδοσης του Πέτρου Παπαγεωργίου (Teubner 1888) αλλά και πιο πρόσφατωνεκδόσεων οι οποίες επίσης παρουσιάζουν αδυναμίες

Στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι η πραγματοποίηση ενός ακόμη βήματος για την κάλυψη τηςανάγκης που περιγράψαμε πιο πάνω Συγκεκριμένα θα εκπονηθεί νέα κριτική έκδοση των αρχαίων σχολίων στονΟιδίποδα επί Κολωνώ Θα τηρηθούν πιστά οι μεθοδολογικές αρχές που εφαρμόστηκαν στις δύο πρώτες εκδόσειςΘα γίνει νέα αντιβολή όλων των σχετικών μαρτύρων του κειμένου τόσο των αμέσων όσο και των εμμέσων καιθα εξεταστούν εξονυχιστικά οι εικασίες στις οποίες προέβησαν οι προηγούμενοι εκδότες ή κριτικοί φιλόλογοιπροκείμενου να θεραπεύσουν τα παρεφθαρμένα χωρία του υπό έκδοση κειμένου Το νέο κριτικό κείμενο τοοποίο θα περιλαμβάνει και τις εικασίες του υποφαινόμενου θα συνοδεύεται από λεπτομερές apparatus criticusκαι από εκτενές υπόμνημα παράλληλων χωρίων

Το βιβλίο θα αρχίζει με Εισαγωγή γραμμένη στην αγγλική γλώσσα στην οποία θα αναπτύσσονται θέματα όπωςείναι οι υπάρχουσες διασκευές των σχολίων αυτών η χειρόγραφη παράδοση της κάθε διασκευής χωριστά ηεπιλογή της αρχαιότερης διασκευής ως του σκοπού της έκδοσης ο καθορισμός της μεθοδολογίας μέσω τηςοποίας θα γίνει η έκδοση της επιλεγείσας διασκευής και ο καθορισμός της μεθοδολογίας η οποία θα αποτρέψειτον κίνδυνο συμφυρμού των διασκευών και δημιουργίας υβριδικού κειμένου Το έργο θα κατακλύουν εκτενήευρετήρια Θεωρείται ευνόητο ότι θα δημοσιευθεί από τον Walter de Gruyter στην ίδια σειρά με τα δύοπροηγούμενα

Τα Αρχαία Σχόλια στον laquoΟιδίπους επί Κολωνώraquo 2011-2013

Επιστημονικός Υπεύθυνος Γεώργιος Α Ξενής Αναπληρωτής Καθηγητής ΚΦΙ

τελομερή τελομερή

Κατερίνα Στρατή ΛέκτοραςΤμήμα Βιολογικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Κύπρου

Tηλ 22892884 Φαξ 22892881 Ηλ Ταχ stratikaterinaucyaccy

71

Σπουδές

Πανεπιστήμιο OhioWesleyan Delaware Ohio BA στη Μικροβιολογία και Γενετική 2003Πανεπιστήμιο τουWisconsin Madison PhD στην Κυτταρική και Μοριακή Βιολογία 2007


Ιοί ανθρωπίνων θηλωμάτων bull Ιικά ογκογονίδια bull Μηχανισμοί καρκινογένεσης bull Βιολογία ΠλακώδουςΕπιθηλίου bull Διαφοροποίηση επιδερμικών κυττάρων bull Πολυδύναμα κύτταρα ιστών



laquoΗ χρηματοδότηση του έργου μαςδίνει τη δυνατότητα να διεξάγουμεβασική έρευνα αιχμής στον τομέατου καρκίνουraquo

72

Τα τελομερή αποτελούν συμπλέγματα νουκλεϊκών οξέων και πρωτεϊνών τα οποία υποβοηθούν τη σωστήδίπλωση και συσκευασία των χρωμοσωμικών άκρων Κατά τη διάρκεια του πολλαπλασιασμού των κυττάρωνσημειώνεται απώλεια των τελομερικών επαναλήψεων με αποτέλεσμα το μέγεθος των τελομερών να μειώνεταιΗ σωστή δίπλωση των τελομερών είναι απαραίτητη για την ορθή ομοιόσταση των κυττάρων Σε περιπτώσειςόπου το μέγεθος των τελομερών μειώνεται δραματικά τότε η σωστή δίπλωση δεν είναι πλέον δυνατή και τοκύτταρο οδηγείται στη γήρανση ή στο θάνατο Για αυτό το λόγο σε κύτταρα τα οποία πολλαπλασιάζονται συχνάόπως τα βλαστοκύτταρα και τα καρκινικά κύτταρα είναι κρίσιμη η αναζωογόνηση των τελομερών συνήθωςμέσω της έκφρασης τελομεράσης η οποία δρα επιμηκύνοντας τα τελομερή Η έκφραση της τελομεράσης είναισυχνό φαινόμενο σε διάφορα είδη καρκίνου και δρα ενεργά στην προώθηση της καρκινογένεσης

Η διατήρηση των τελομερών έχει σημαντικό ρόλο και σε καρκίνους που προκαλούνται από ανθρώπινους ιούςθηλωμάτων (HPV) Οι HPV προκαλούν την πλειοψηφία των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας μια υποομάδακαρκίνων του στοματοφάρυγγα κα Η έκφραση των ιικών γονιδίων Ε6 και Ε7 είναι αναγκαία για τηνκαρκινογένεση Παρά τις εκτεταμένες μελέτες που έχουν γίνει σε κυτταροκαλλιέργειες και οι οποίες εμπλέκουνκαι τις δύο ιικές πρωτεΐνες στη ρύθμιση της ομοιόστασης των τελομερών εξακολουθεί να παραμένει άγνωστoςο μηχανισμός συνδρομής των τελομερών και της τελομεράσης σε αυτού του είδους καρκινογένεσης

Δεδομένης της πληθώρας μελετών που εμπλέκουν την έκφραση τελομεράσης στη διαδικασία καρκινογένεσηςαπό HPV καταλήγοντας σε συγκρουόμενα συμπεράσματα σκοπός μας είναι η διερεύνηση αυτού του είδουςκαρκινογένεσης in vivo Το εργαστήριο μας χρησιμοποιεί ως πειραματικό μοντέλο ποντίκια τα οποία εκφράζουντις ιικές πρωτεΐνες Ε6 και Ε7 στους ιστούς οι οποίοι προσβάλλονται από τον ιό Χρησιμοποιώντας αυτά τα ποντίκιασε συνδυασμό με ποντίκια τα οποία δεν εκφράζουν τελομεράση και συνεπώς οδηγούνται σε σταδιακή απώλειατελομερών προτείνουμε τη διαλεύκανση αυτού του ερωτήματος

Ο Ρόλος των Τελομερών και της Τελομεράσης στην Καρκινογένεσηπου προκαλείται από Ανθρώπινους Ιούς Θηλωμάτων 2011-2013

Επιστημονική Υπεύθυνη Κατερίνα Στρατή Λέκτορας ΒΙΟ

ακέραιες χρονοσειρές

Κωνσταντίνος Φωκιανός Αναπληρωτής Καθηγητής

ΤμήμαΜαθηματικών και Στατιστικής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Tηλ 22892613 Φαξ 22892601 Ηλ Ταχ fokianosucyaccy

73

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ελλάδα BSc στα Μαθηματικά 1991Πανεπιστήμιο του Maryland ΗΠΑ MA στη Στατιστική 1993Πανεπιστήμιο του Maryland ΗΠΑ PhD στη Στατιστική 1996


Institute of Mathematical Statistics (IMS) ΗΠΑInternational Statistical Institute (ISI) The Netherlands (Elected Member)American Statistical Association (ASA) ΗΠΑInternational Biometric Society (IBS) ΗΠΑInstitute of Mathematical Statistics ΗΠΑInternational Biometric Society-Eastern Mediterranean Region ΗΠΑ


Κατηγορηματικές Χρονοσειρές bull Γενικευμένα Γραμμικά Μοντέλα για Χρονοσειρές bull ΗμιπαραμετρικήΣτατιστική bull Ανάλυση Χωρικών Δεδομένων bull Βιοπληροφορική bull Ανάλυση μαζικών δεδομένων


Computational Statistics amp Data Analysis (Associate Editor) ΗΠΑ ElsevierStatistics amp Probability Letters Associate (Editor) ΗΠΑ ElsevierJournal of Environmental Statistics (Associate Editor) ΗΠΑ University of California at Los Angeles IEEE



laquoΤο ερευνητικό πρόγραμμα θα καλύψειμία περιοχή της βιβλιογραφίας η οποίαείναι ανεξερεύνητη ως τώρα Επιπλέονθα βοηθήσει νέους επιστήμονες στηνεκπόνηση μελέτης και συγγραφήςάρθρων στη συγκεκριμένη περιοχή καιθα δημιουργήσει αρκετό υπόβαθρο γιαμελλοντικές ερωτήσεις και προβλή-ματα τόσο βασικής όσο και εφαρμο-σμένης έρευναςraquo

74

Ο κύριος στόχος αυτού του ερευνητικού προγράμματος είναι η μελέτη στατιστικής συμπερασματολογίας για μηγραμμικά μοντέλα ακέραιων χρονοσειρών Τέτοιου είδους χρονοσειρές παρατηρούνται σε διάφορα επιστημονικάπεδία όπως επιδημιολογία χρηματοοικονομικά και άλλα Η ανάπτυξη στατιστικών μεθόδων για την εφαρμογήαυτών των μοντέλων είναι ένα ανοιχτό ερευνητικό πεδίο

Ένα γραμμικό μοντέλο για την ανάλυση ακέραιων χρονοσειρών που μελετήθηκε πρόσφατα στη βιβλιογραφίαδίνεται από τη σχέση αυτοπαλινδρόμησης

Yt|Ft-1~Poisson(λt) λt = d + αλt-1+bYt-1 t=12

όπουYt είναι ακέραια χρονοσειρά με την Poisson κατανομή και μέση τιμή λt η οποία δίνεται από την παραπάνωεξίσωση Η ποσότητα συμβολίζει το παρελθόν της χρονοσειράς μέχρι και τη χρονική στιγμή t ενώ dαb είναιάγνωστοι παράμετροι

Το παραπάνω μοντέλο ουσιαστικά υπονοεί ότι η μέση τιμή είναι συνάρτηση παλαιοτέρων τιμών και ενόςμηχανισμού ανάδρασης Το μοντέλο μπορεί να παρομοιαστεί σαν ακέραιο GARCH τύπου γιατί για τη κατανομήPoisson η μέση τιμή ισούται με τη διακύμανση Το παραπάνω μοντέλο επιτρέπει μεγάλη ευελιξία στηνμοντελοποίηση ακέραιων χρονοσειρών όπως και τα μοντέλα GARCH Έχει αποδειχτεί ότι το παραπάνω μοντέλομπορεί να προσεγγιστεί από μία Μαρκιανή αλυσίδα με ροπές κάθε τάξης Επιπλέον μπορεί να αποδειχτεί ότι ηεκτιμήτρια μεγίστης πιθανοφάνειας για τις άγνωστες παραμέτρους είναι συνεπής και ασυμπωτικά κανονικήΆραυπάρχει πλήρης θεωρία έτσι ώστε το μοντέλο αυτό να είναι άμεσα εφαρμόσιμο σε πραγματικά δεδομένα

Ο στόχος αυτής της πρότασης είναι να επεκτείνει την παραπάνω οικογένεια μοντέλων σε μη γραμμικά μοντέλαμε έμφαση στα ομαλά μοντέλα αυτοπαλινδρόμησης Αυτού του είδους τα μοντέλα έχουν αποδειχτεί ικανά ναχαρακτηρίζουν ασύμμετρες διαφορές σε ακέραιες χρονοσειρές Για παράδειγμα ένα απλό ομαλό μοντέλοαυτοπαλινδρόμησης για ακέραιες χρονοσειρές μπορεί να περιγράψει μία διαδικασία της οποίας οι ιδιότητεςείναι διαφορετικές σε δύο ή παραπάνω περιοχές Η πρόταση στοχεύει στα ακόλουθα

bull Ορισμός μη γραμμικών μοντέλων για ακέραιες χρονοσειρές

bull Μελέτη πιθανοθεωρητικών ιδιοτήτων τους

bull Μελέτη της εκτιμήτριας μέγιστης πιθανοφάνειας

bull Εφαρμογή σε δεδομένα

Μη Γραμμικά Μοντέλα Ακέραιων Χρονοσειρών

Επιστημονικός Υπεύθυνος Κωνσταντίνος Φωκιανός Αναπληρωτής Καθηγητής ΜΑΣ

κυπριακή χύτρα κυπριακή χύτρα

Αθανάσιος Κ Βιώνης ΛέκτοραςΤμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892645 Φαξ 22892180 Ηλ Ταχ vionisucyaccy

75

Σπουδές

Πανεπιστήμιο Durham Ηνωμένο Βασίλειο ΒΑ στην Ιστορία και ΑρχαιολογίαΠανεπιστήμιο Leiden PhD Ολλανδία


European Association of Archaelogists ΠράγαBritish School of Archaeology at Athens Αθήνα ΛονδίνοDutch Institute of Athens Αθήνα Άμστερνταμ


Αστικό και αγροτικό τοπίο (6ος-19ος αι μΧ) bull Δομημένο περιβάλλον bull Αρχιτεκτονική και χρήση τουχώρου bull Αρχαιολογία της ταυτότητας bull Υλικός πολιτισμός και καθημερινή ζωή bull Κεραμικά σκεύη καιδιατροφή



laquoΗ χρηματοδότηση του ΙδρύματοςΑ Γ Λεβέντη θα συμβάλει καθορι-στικά στη διερεύνηση σημαντικώνπτυχών της καθημερινής ζωής και τηςτεχνολογίας στην Κύπρο από τηνΕποχή του Χαλκού ως και τον ύστεροΜεσαίωναraquo

76

Σύνοψη

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών η προσέγγιση των αρχαιολόγων γίνεται περισσότεροανθρωποκεντρική θέτοντας ερωτήματα όχι μόνο για το χρηστικό ρόλο των κεραμικών οικιακών σκευών αλλάκαι για την εξέλιξη της αρχαίας τεχνολογίας ή τις εμπορικές και πολιτιστικές επαφές μεταξύ διαφορετικών ομάδωνΠαρόλα αυτά έμφαση έχει δοθεί κυρίως στα καλαίσθητα διακοσμημένα επιτραπέζια σκεύη ενώ η μελέτη τηςχονδροειδούς και ακόσμητης κεραμικής όπως τα μαγειρικά σκεύη (τα οποία αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστόκινητών ευρημάτων μιας ανασκαφής) παραμένει παραμελημένη Εθνοαρχαιολογικά παραδείγματα καιαρχαιομετρικές αναλύσεις καταδεικνύουν πως για την κατασκευή των laquoταπεινώνraquo μαγειρικών σκευών απαιτείταιτεχνολογία εξειδικευμένη προκειμένου να αποδοθεί η απαιτούμενη ανθεκτικότητα στο θερμικό σοκ και στιςπροσκρούσεις Παράλληλα η κεραμική χύτρα παρέμεινε το κύριο μέσο προετοιμασίας του καθημερινούφαγητούαπό την προϊστορία έως σήμερα

Γενικός στόχος του Προγράμματός είναι η διεπιστημονική μελέτη της τεχνολογίας και των μεθόδων παραγωγήςτων κυπριακών μαγειρικών σκευών αλλά και του διατροφικού περιεχομένου τους μέσα από αρχαιομετρικές καιχημικές αναλύσεις επιλεγμένων δειγμάτων Τα δείγματα τα οποία θα χρησιμοποιήσουμε για ανάλυσηαντιπροσωπεύουν όλες τις χρονολογικές φάσεις από διαφορετικές οικιστικές θέσεις της Κύπρου

Πιο συγκεκριμένα στόχος μας είναι η μελέτη (α) της τυπολογικής εξέλιξης της κυπριακής χύτρας από την Εποχήτου Χαλκού ως το τέλος της Μεσαιωνικής περιόδου (β) η διαχρονική τεχνολογική της εξέλιξη (γ) η χρήση καιέκθεσή της στην μαγειρική εστία και (δ) οι διατροφικές επιλογές των Κυπρίων ανά περίοδο

Για την κατανόηση της τεχνογνωσίας της κυπριακής κοινωνίας διαχρονικά και την καταγραφή τεχνολογικώνπληροφοριών που αφορούν στις πρώτες ύλες στα διάφορα στάδια παραγωγής μαγειρικών σκευών και στοβαθμό τυποποίησης ή διαφοροποίησης της κατηγορίας αυτής κεραμικών αντικειμένων θα διεξαχθούνεξειδικευμένες εργαστηριακές αναλύσεις όπως πετρογραφική ανάλυση με τη χρήση Οπτικού ΜικροσκοπίουΠολωμένου Φωτός (Optical Polarising Microscopy) και Ηλεκτρονική Μικροσκόπια Σάρωση (Scanning ElectronMicroscopy)

Για τη διερεύνηση των διατροφικών επιλογών των Κυπρίων και τον τρόπο επεξεργασίας και προετοιμασίας τωνκαθημερινών τους γευμάτων θα διεξαχθούν χημικές αναλύσεις οργανικών καταλοίπων που έχουν απορροφηθείαπό τον κεραμικό ιστό Η Υψηλής Απόδοσης Υγρή Χρωματογραφία (High-Performance Liquid Chromatography)και η Αέρια Χρωματογραφία (Gas Chromatography) αποτελούν τις κύριες μεθόδους ανίχνευσης λιπιδίων οιοποίες θα εφαρμοστούν προκειμένου να αναγνωριστεί το περιεχόμενο των μαγειρικών σκευών Παράλληλα ηεξέταση του αρχαίου βυζαντινού και μεσαιωνικού εικονογραφικού υλικού και των γραπτών πηγών θα συμβάλειστην ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης της κυπριακής διατροφής και των πολιτισμικών επιρροών από τηνπροϊστορία ως το τέλος των μεσαιωνικών χρόνων

Απώτερος στόχος του έργου είναι η κατανόηση της κυπριακής κοινωνίας και της διαχρονικής λειτουργίας τωνκεραμικών μαγειρικών σκευών όχι μόνο ως χρηστικών αντικειμένων αλλά και ως φορέων κοινωνικών καιπολιτισμικών ταυτοτήτων

Διαχρονική και Διεπιστημονική Μελέτη της Κυπριακής ΧύτραςΚεραμική Τεχνολογία και Διατροφικές Συνήθειες 2012-2013

Επιστημονικός Υπεύθυνος Αθανάσιος Βιώνης Λέκτορας ΙΣΑ

Επιστημονικοί Συνεργάτες Μαρία Δικωμίτου Ερευνήτρια Δρ Γιώργος Παπαντωνίου και ΣκεύηΧριστοδούλου (Ειδικοί Επιστήμονες)

Επιστημονικός Σύμβουλος Δημήτριος Μιχαηλίδης Καθηγητής Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας

πυρηνική ύλη πυρηνική ύλη

Χαράλαμπος Τσέρτος ΚαθηγητήςΤμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τηλ 22892847 Φαξ 22892821 Ηλ Ταχ tsertosucyaccy

77

Σπουδές

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ελλάδα ΒΑ στη Φυσική 1977Πολυτεχνείο Μονάχου Γερμανία MA στη Φυσική 1980Πολυτεχνείο Μονάχου Γερμανία PhD στη Φυσική 1985


GSI HADES International (Collaboration Board Committee)Hellenic High-Energy Physics Society Ελλάδα


Σύγχρονη Πειραματική Αδρόνικη Φυσική και Φυσική με Βαριά Ιόντα σε Σχετιστικές ΕνέργειεςΦασματοσκοπία Διλεπτονίων Υψηλής Διακριτικής Καταστατική Εξίσωση Θερμής και ΣυμπυκνωμένηςΠυρηνικής Ύλης Θεμελιώδεις Αλληλεπιδράσεις και Συμμετρίες Ανιχνευτές σωματιδίων και ΤεχνικέςΠροσομοίωσης Monte Carlo bull Πειραματική Κβαντική Ηλεκτροδυναμική (QED) σε περιβάλλον πολύΙσχυρών Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων bull Περιβαλλοντικές και Ιατρικές Εφαρμογές Πυρηνικών Ακτινοβολιών



laquoΤο εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής τουΠΚ με το πρωτοποριακό υπολογιστικόσύμπλεγμα που διαθέτει έχει αναλάβειένα πολύ σημαντικό μέρος των προσομοι-ώσεων και της ανάλυσης των χρονοβόρωνπειραματικών δεδομένωνΤέτοιες διεθνείςσυνεργασίες γίνονται μόνο στον τομέα τηςπειραματικής Πυρηνικής και ΣωματιδιακήςΦυσικής παγκοσμίως και αυξάνουνσημαντικά το επιστημονικό κύρος καιτην ορατότητα του Τμήματος και τουΠανεπιστημίου γενικότεραraquo

78

Μια από τις μεγαλύτερες επιστημονικές προκλήσεις είναι η κατανόηση των φυσικών διεργασιών οι οποίεςοδήγησαν στη δημιουργία του φυσικού κόσμου Σύμφωνα με τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang) οχώρος και ο χρόνος δηλαδή το παρατηρήσιμο σύμπαν δημιουργήθηκαν από μια αρχική ανωμαλία (singularity)στο χρόνο Έκτοτε η εξέλιξη του σύμπαντος προσδιορίστηκε από φυσικά φαινόμενα τα οποία έλαβαν χώρα σεδιαφορετικές χρονικές κλίμακες Η βαρυονική γένεση δηλαδή ο σχηματισμός της βαρυονικής ύλης πιστεύεταιότι έλαβε χώρα 10 με 20 μικροδευτερόλεπτα μετά τη Μεγάλη Έκρηξη Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τησυμπεριφορά της βαρυονικής ύλης διότι αποτελεί το δομικό λίθο όλων των γνωστών ατόμων στο σύμπανΟ μόνος τρόπος μελέτης της βαρυονικής γένεσης στο εργαστήριο είναι οι συγκρούσεις βαρέων ιόντων σε υψηλέςενέργειες και συγκεκριμένα η μελέτη της ζώνης σύγκρουσης η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή θερμοκρασίακαι υψηλή πυκνότητα πυρηνικής ύλης

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα διηλεκτρόνια (e+eminus) τα οποία παράγονται σε τέτοιες συγκρούσεις λόγωτου ότι δεν αλληλεπιδρούν με την αδρονική ύλη και έτσι μπορούν να μεταφέρουν αναλλοίωτη την αρχικήπληροφορία έξω από τη ζώνη αλληλεπίδρασης

Προς τον σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί στο Κέντρο Βασικής Έρευνας με Βαριά Ιόντα GSI (Darmstadt Γερμανία)η διεθνής συνεργασία HADES Collaboration για τη μελέτη παραγωγής διλεπτονίων σε κρούσεις βαρέων ιόντωνμε σχετικιστικές ενέργειες Η διεθνής αυτή συνεργασία αποτελείται αυτή τη στιγμή από 130 επιστήμονες από21 Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια και Ινστιτούτα μεταξύ των οποίων είναι και το Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής τουΤμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κύπρου

Τα πειράματα αυτά απαιτούν πολύ μεγάλη υπολογιστική ισχύ γρήγορη πρόσβαση στα δεδομένα τεράστιοαποθηκευτικό χώρο και δίκτυα μεγάλου εύρους και υψηλής ταχύτητας Για το σκοπό αυτό το εργαστήριο μας έχειδημιουργήσει (με χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου Κύπρου και από εξωτερικά προγράμματα) έναπρωτοποριακό και Ευέλικτο Σύμπλέγμα Υπολογιστών Υψηλής Απόδοσης (Flexible High Performance LinuxCluster) για τη διεκπεραίωση της προσομοίωσης και ανάλυσης γεγονότων του πειράματος HADES Το Clusterέχει μεγάλη υπολογιστική δύναμη (περίπου 500 Gops) και μεγάλη συνολική χωρητικότητα δεδομένων στουςσκληρούς δίσκους 25 TΒyte

Το πείραμα βρίσκεται στην πιο παραγωγική του φάση λήψης τεράστιου αριθμού δεδομένων και προβλέπεται νασυνεχισθεί στο νέο επιταχυντικό σύστημα τουGSI και πέραν του 2012 Έχει προκύψει δε ένας σημαντικός αριθμόςεπιστημονικών δημοσιεύσεων με διεθνή αναγνώριση κάτι που αναμένεται να συνεχισθεί και τα επόμενα έτη

Μελέτη Πυρηνικής Ύλης σε Ακραίες Καταστάσεις ΥψηλώνΘερμοκρασιών και Υψηλών Πυκνοτήτων Αδρονικής Ύλης 2012-2013(Διεθνές Πείραμα laquoΑΔΗΣraquo στο Eρευνητικό Kέντρο Bαρέων Ιόντων GSI Darmstadt Γερμανίας)

Επιστημονικός Υπεύθυνος Χαράλαμπος Τσέρτος Καθηγητής ΦΥΣ

επιμέλεια έκδοσης


παραγωγή

Υπηρεσία Έρευνας και Διεθνών ΣχέσεωνΓραφείο Εκδόσεων

συντονισμόςεπιμέλεια

Έλενα Αυγουστίδου-ΚυριάκουΑνώτερη Λειτουργός Πανεπιστημίου ΥΕΔΣ

Λουίζα Μαλλούρη Λειτουργός Πανεπιστημίου ΥΕΔΣ

σχεδιασμόςσελίδωση

Πόπη Πάλμα-Κωνσταντίνου ΥΕΔΣ

εκτύπωση Cassoulides Masterprinters

ISSN 1986-4035copyrightcopy2011 Πανεπιστήμιο Κύπρου

Πανεπιστήμιο ΚύπρουΚτήριο Συμβουλίου-ΣυγκλήτουldquoΑναστάσιος Γ ΛεβέντηςrdquoΛεωφόρος Πανεπιστημίου 1 2109 ΑγλαντζιάΤΘ 20573 1678 Λευκωσία Κύπρος

wwwucyaccy

3


Από το πρώτο έτος της λειτουργίας του το Πανεπιστήμιο Κύπρου ενισχύει και προωθεί την έρευνα σταθερά καιμεθοδικά με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του καθώς - εκτός από φυτώριο γνώσης - αποτελεί και ζωντανόκύτταρο σύνδεσης της επιστήμης με την κοινωνία Έτσι η έντονη και ποιοτική ερευνητική του δράση η οποία καιαποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής ερευνητικής δραστηριότητας της χώρας έχει αναδείξει τοΠανεπιστήμιο Κύπρου ως το κατ΄εξοχήν ερευνητικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Κύπρου Παράλληλα οσημαντικός αριθμός των ερευνητικών επιτευγμάτων και διακρίσεων στα 20 μόλις χρόνια λειτουργίας του έχουνκαθιερώσει το Πανεπιστήμιο Κύπρου στον παγκόσμιο ερευνητικό χάρτη ως ένα επιστημονικό κέντρο αριστείαςευρωπαϊκών προδιαγραφών

Η επένδυση στο τρίγωνο της γνώσης Έρευνα - Εκπαίδευση - Καινοτομία αποτελεί λόγω και της παγκόσμιαςοικονομικής κρίσης αδήριτη ανάγκη για την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία της Κύπρου Η είσοδός τηςστη νέα εποχή της γνώσης των σύγχρονων τεχνολογιών της εταιρικής ευθύνης και της οικολογίας δεν μπορεί νατεθεί στο θάλαμο αναμονής Το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει χρέος να παρεμβαίνει στην ανάδειξη και την προώθησηκαινοτόμων ιδεών για κοινωνική αξιοποίηση και χρήση Να αποτελεί ένα δυναμικό χώρο καλλιέργειας της γνώσηςτης κριτικής ικανότητας και της δημοκρατικής συνείδησης Να ανοίξει το δρόμο προς τη νέα εποχή αναβαθμίζονταςτο επίπεδο της έρευνας και της διδασκαλίας εκπαιδεύοντας λαμπρούς νέους επιστήμονες και προσελκύοντας τουςκαλύτερους ερευνητές

Αντιλαμβανόμενοι την ξεχωριστή σημασία που έχει η ταυτόχρονη προσέλκυση των εξωτερικών πηγώνχρηματοδότησης για την περαιτέρω ανάπτυξη της έρευνας πέραν της κρατικής χορηγίας και των άλλων χορηγιώναπό πολιτειακούς εταίρους όπως του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει εργαστεί μευπομονή και επιμονή ώστε να προσελκύσει τη μέγιστη δυνατή εξωτερική στήριξη για χρηματοδότηση τουερευνητικού του έργου εξασφαλίζοντας πέραν των 72 εκατομμυρίων ευρώ από μη δημόσιους (κρατικούς) πόρους

Ένας εκ των κύριων υποστηρικτών της έρευνας που εκπονείται στα ερευνητικά κέντρα και μονάδες τουΠανεπιστημίου Κύπρου είναι το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντη το οποίο και έχει χρηματοδοτήσει από το 2000 συνολικά22 ερευνητικά προγράμματα ετήσιου κόστους μέχρι euro170000

Με πρωτοβουλία των Πρυτανικών Αρχών του Πανεπιστημίου Κύπρου ως ένδειξη εκτίμησης προς το Ίδρυμα Α ΓΛεβέντη για την πολύτιμη συμβολή του στο συνολικό ερευνητικό έργο που επιτελείται στο Πανεπιστήμιο αλλά καιτη γενικότερη στήριξή του στις δραστηριότητες του ΠΚ αποφασίστηκε όπως προετοιμαστεί η παρούσα έκδοση

Στην ανά χείρας έκδοση παρατίθενται για την πληρέστερη ενημέρωσή σας συνοπτικά οι σχετικές πληροφορίες πουαφορούν τα επί μέρους ερευνητικά προγράμματα τα οποία έχουν χρηματοδοτηθεί από το Ίδρυμα Α Γ Λεβέντης

Κλείνοντας εκ μέρους της πανεπιστημιακής κοινότητας απευθύνω θερμές ευχαριστίες στον Πρόεδρο και τα μέλητου Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος τόσο για τη συνεισφορά όσο και για την έμπρακτη στήριξή τους επειδήμε αυτόν τον τρόπο συμβάλλουν ουσιαστικά όχι μόνο στην επίτευξη των ερευνητικών στόχων του Πανεπιστημίουαλλά και στην ανταπόκρισή του στις εκάστοτε νέες επιστημονικές προκλήσεις

Καθηγητής Κωνσταντίνος ΧριστοφίδηςΠρύτανης

ΠρύτανηρόλογοςΠ

4







5











ισαγωγήE

6






7

































10




11






12







13






14








15




ΛΟ

Μ

ΝΑ

ΝΟ

ΠΑ

ΑΤ

ΙΑ

ΤΗ

ΛΙ

ΟΤ

ΟΤ

ΟΡ

ΙΑ

ΑΜ

ΕΛ

ΑΦ

ΗΣ

Μ

ΗΜ

ΤΕ

ΤΕ

ΩΣ

ΠΙ

ΝΤ

ΟΕ

ΑΑ

ΗΔ

ΝΟ

ΝΑ

ΝΟ

ΤΙ

ΙΕ

ΑΣ

ΡΙ

ΚΗ

16








































































17


ΙΑ

ΤΑ

ΑΙ

ΙΑ

ΑΛ

ΤΡ

ΙΣ

Ω

ΙΚ

ΑΚ

ΗΓ

ΑΔ

ΥΝ

Φ

ΙΚ

Μ

ΡΑ

ΑΔ

ΚΟ

ΚΟ

Ν

ΙΕ

ΒΑ

ΡΙ

Μ

ΙΚ

ΝΑ

ΝΑ

Ο

ΙΣ

ΑΔ

ΦΡ

ΕΤ

ΤΙ

ΕΧ





18

Σπουδές









19

Σύνοψη











20













21












22

Σπουδές






23

Σύνοψη









24

Σπουδές








25

Σύνοψη











stronginteractions

26






27























28

Σπουδές














29

Σπουδές











30

Σπουδές



ACS ΗΠΑ




31

Σύνοψη














GPHDNA

32











33










34

Σπουδές







35

Σύνοψη


















36

Σπουδές









37

Σύνοψη










Consumers

38










39

Σπουδές










40

Σύνοψη













41

EQUOL

















42

Σπουδές







43

Σύνοψη












PULSE

44

















45

Σπουδές









46









47

MIDAS











48

Σπουδές







49

Σύνοψη













50













51













52

Σπουδές







53












54

Σπουδές







55

Σύνοψη























56

Σπουδές









57

Σύνοψη

















Geometric

58
















59





















60

Σπουδές










61

Σύνοψη











62

Σπουδές








63

Σύνοψη



















SAMOS

64












65

Σπουδές








66

Σύνοψη








67

Σπουδές











68

Σύνοψη














69

Σπουδές






70

Σύνοψη










71

Σπουδές







72










73

Σπουδές











74
















75

Σπουδές









76

Σύνοψη














77

Σπουδές









78










παραγωγή










wwwucyaccy

4







5











ισαγωγήE

6






7

































10




11






12







13






14








15




ΛΟ

Μ

ΝΑ

ΝΟ

ΠΑ

ΑΤ

ΙΑ

ΤΗ

ΛΙ

ΟΤ

ΟΤ

ΟΡ

ΙΑ

ΑΜ

ΕΛ

ΑΦ

ΗΣ

Μ

ΗΜ

ΤΕ

ΤΕ

ΩΣ

ΠΙ

ΝΤ

ΟΕ

ΑΑ

ΗΔ

ΝΟ

ΝΑ

ΝΟ

ΤΙ

ΙΕ

ΑΣ

ΡΙ

ΚΗ

16








































































17


ΙΑ

ΤΑ

ΑΙ

ΙΑ

ΑΛ

ΤΡ

ΙΣ

Ω

ΙΚ

ΑΚ

ΗΓ

ΑΔ

ΥΝ

Φ

ΙΚ

Μ

ΡΑ

ΑΔ

ΚΟ

ΚΟ

Ν

ΙΕ

ΒΑ

ΡΙ

Μ

ΙΚ

ΝΑ

ΝΑ

Ο

ΙΣ

ΑΔ

ΦΡ

ΕΤ

ΤΙ

ΕΧ





18

Σπουδές









19

Σύνοψη











20













21












22

Σπουδές






23

Σύνοψη









24

Σπουδές








25

Σύνοψη











stronginteractions

26






27























28

Σπουδές














29

Σπουδές











30

Σπουδές



ACS ΗΠΑ




31

Σύνοψη














GPHDNA

32











33










34

Σπουδές







35

Σύνοψη


















36

Σπουδές









37

Σύνοψη










Consumers

38










39

Σπουδές










40

Σύνοψη













41

EQUOL

















42

Σπουδές







43

Σύνοψη












PULSE

44

















45

Σπουδές









46









47

MIDAS











48

Σπουδές







49

Σύνοψη













50













51













52

Σπουδές







53












54

Σπουδές







55

Σύνοψη























56

Σπουδές









57

Σύνοψη

















Geometric

58
















59





















60

Σπουδές










61

Σύνοψη











62

Σπουδές








63

Σύνοψη



















SAMOS

64












65

Σπουδές








66

Σύνοψη








67

Σπουδές











68

Σύνοψη














69

Σπουδές






70

Σύνοψη










71

Σπουδές







72










73

Σπουδές











74
















75

Σπουδές









76

Σύνοψη














77

Σπουδές









78










παραγωγή










wwwucyaccy

5











ισαγωγήE

6






7

































10




11






12







13






14








15




ΛΟ

Μ

ΝΑ

ΝΟ

ΠΑ

ΑΤ

ΙΑ

ΤΗ

ΛΙ

ΟΤ

ΟΤ

ΟΡ

ΙΑ

ΑΜ

ΕΛ

ΑΦ

ΗΣ

Μ

ΗΜ

ΤΕ

ΤΕ

ΩΣ

ΠΙ

ΝΤ

ΟΕ

ΑΑ

ΗΔ

ΝΟ

ΝΑ

ΝΟ

ΤΙ

ΙΕ

ΑΣ

ΡΙ

ΚΗ

16








































































17


ΙΑ

ΤΑ

ΑΙ

ΙΑ

ΑΛ

ΤΡ

ΙΣ

Ω

ΙΚ

ΑΚ

ΗΓ

ΑΔ

ΥΝ

Φ

ΙΚ

Μ

ΡΑ

ΑΔ

ΚΟ

ΚΟ

Ν

ΙΕ

ΒΑ

ΡΙ

Μ

ΙΚ

ΝΑ

ΝΑ

Ο

ΙΣ

ΑΔ

ΦΡ

ΕΤ

ΤΙ

ΕΧ





18

Σπουδές









19

Σύνοψη











20













21












22

Σπουδές






23

Σύνοψη









24

Σπουδές








25

Σύνοψη











stronginteractions

26






27























28

Σπουδές














29

Σπουδές











30

Σπουδές



ACS ΗΠΑ




31

Σύνοψη














GPHDNA

32











33










34

Σπουδές







35

Σύνοψη


















36

Σπουδές









37

Σύνοψη










Consumers

38










39

Σπουδές










40

Σύνοψη













41

EQUOL

















42

Σπουδές







43

Σύνοψη












PULSE

44

















45

Σπουδές









46









47

MIDAS











48

Σπουδές







49

Σύνοψη













50













51













52

Σπουδές







53












54

Σπουδές







55

Σύνοψη























56

Σπουδές









57

Σύνοψη

















Geometric

58
















59





















60

Σπουδές










61

Σύνοψη











62

Σπουδές








63

Σύνοψη



















SAMOS

64












65

Σπουδές








66

Σύνοψη








67

Σπουδές











68

Σύνοψη














69

Σπουδές






70

Σύνοψη










71

Σπουδές







72










73

Σπουδές











74
















75

Σπουδές









76

Σύνοψη














77

Σπουδές









78










παραγωγή










wwwucyaccy





ισαγωγήE

6






7

































10




11






12







13






14








15




ΛΟ

Μ

ΝΑ

ΝΟ

ΠΑ

ΑΤ

ΙΑ

ΤΗ

ΛΙ

ΟΤ

ΟΤ

ΟΡ

ΙΑ

ΑΜ

ΕΛ

ΑΦ

ΗΣ

Μ

ΗΜ

ΤΕ

ΤΕ

ΩΣ

ΠΙ

ΝΤ

ΟΕ

ΑΑ

ΗΔ

ΝΟ

ΝΑ

ΝΟ

ΤΙ

ΙΕ

ΑΣ

ΡΙ

ΚΗ

16








































































17


ΙΑ

ΤΑ

ΑΙ

ΙΑ

ΑΛ

ΤΡ

ΙΣ

Ω

ΙΚ

ΑΚ

ΗΓ

ΑΔ

ΥΝ

Φ

ΙΚ

Μ

ΡΑ

ΑΔ

ΚΟ

ΚΟ

Ν

ΙΕ

ΒΑ

ΡΙ

Μ

ΙΚ

ΝΑ

ΝΑ

Ο

ΙΣ

ΑΔ

ΦΡ

ΕΤ

ΤΙ

ΕΧ





18

Σπουδές









19

Σύνοψη











20













21












22

Σπουδές






23

Σύνοψη









24

Σπουδές








25

Σύνοψη











stronginteractions

26






27























28

Σπουδές














29

Σπουδές











30

Σπουδές



ACS ΗΠΑ




31

Σύνοψη














GPHDNA

32











33










34

Σπουδές







35

Σύνοψη


















36

Σπουδές









37

Σύνοψη










Consumers

38










39

Σπουδές










40

Σύνοψη













41

EQUOL

















42

Σπουδές







43

Σύνοψη












PULSE

44

















45

Σπουδές









46









47

MIDAS











48

Σπουδές







49

Σύνοψη













50













51













52

Σπουδές







53












54

Σπουδές







55

Σύνοψη























56

Σπουδές









57

Σύνοψη

















Geometric

58
















59





















60

Σπουδές










61

Σύνοψη











62

Σπουδές








63

Σύνοψη



















SAMOS

64












65

Σπουδές








66

Σύνοψη








67

Σπουδές











68

Σύνοψη














69

Σπουδές






70

Σύνοψη










71

Σπουδές







72










73

Σπουδές











74
















75

Σπουδές









76

Σύνοψη














77

Σπουδές









78










παραγωγή










wwwucyaccy






7

































10




11






12







13






14








15




ΛΟ

Μ

ΝΑ

ΝΟ

ΠΑ

ΑΤ

ΙΑ

ΤΗ

ΛΙ

ΟΤ

ΟΤ

ΟΡ

ΙΑ

ΑΜ

ΕΛ

ΑΦ

ΗΣ

Μ

ΗΜ

ΤΕ

ΤΕ

ΩΣ

ΠΙ

ΝΤ

ΟΕ

ΑΑ

ΗΔ

ΝΟ

ΝΑ

ΝΟ

ΤΙ

ΙΕ

ΑΣ

ΡΙ

ΚΗ

16








































































17


ΙΑ

ΤΑ

ΑΙ

ΙΑ

ΑΛ

ΤΡ

ΙΣ

Ω

ΙΚ

ΑΚ

ΗΓ

ΑΔ

ΥΝ

Φ

ΙΚ

Μ

ΡΑ

ΑΔ

ΚΟ

ΚΟ

Ν

ΙΕ

ΒΑ

ΡΙ

Μ

ΙΚ

ΝΑ

ΝΑ

Ο

ΙΣ

ΑΔ

ΦΡ

ΕΤ

ΤΙ

ΕΧ





18

Σπουδές









19

Σύνοψη











20













21












22

Σπουδές






23

Σύνοψη









24

Σπουδές








25

Σύνοψη











stronginteractions

26






27























28

Σπουδές














29

Σπουδές











30

Σπουδές



ACS ΗΠΑ




31

Σύνοψη














GPHDNA

32











33










34

Σπουδές







35

Σύνοψη


















36

Σπουδές









37

Σύνοψη










Consumers

38










39

Σπουδές










40

Σύνοψη













41

EQUOL

















42

Σπουδές







43

Σύνοψη












PULSE

44

















45

Σπουδές









46









47

MIDAS











48

Σπουδές







49

Σύνοψη













50













51













52

Σπουδές







53












54

Σπουδές







55

Σύνοψη























56

Σπουδές









57

Σύνοψη

















Geometric

58
















59





















60

Σπουδές










61

Σύνοψη











62

Σπουδές








63

Σύνοψη



















SAMOS

64












65

Σπουδές








66

Σύνοψη








67

Σπουδές











68

Σύνοψη














69

Σπουδές






70

Σύνοψη










71

Σπουδές







72










73

Σπουδές











74
















75

Σπουδές









76

Σύνοψη














77

Σπουδές









78










παραγωγή










wwwucyaccy

































10




11






12







13






14








15




ΛΟ

Μ

ΝΑ

ΝΟ

ΠΑ

ΑΤ

ΙΑ

ΤΗ

ΛΙ

ΟΤ

ΟΤ

ΟΡ

ΙΑ

ΑΜ

ΕΛ

ΑΦ

ΗΣ

Μ

ΗΜ

ΤΕ

ΤΕ

ΩΣ

ΠΙ

ΝΤ

ΟΕ

ΑΑ

ΗΔ

ΝΟ

ΝΑ

ΝΟ

ΤΙ

ΙΕ

ΑΣ

ΡΙ

ΚΗ

16








































































17


ΙΑ

ΤΑ

ΑΙ

ΙΑ

ΑΛ

ΤΡ

ΙΣ

Ω

ΙΚ

ΑΚ

ΗΓ

ΑΔ

ΥΝ

Φ

ΙΚ

Μ

ΡΑ

ΑΔ

ΚΟ

ΚΟ

Ν

ΙΕ

ΒΑ

ΡΙ

Μ

ΙΚ

ΝΑ

ΝΑ

Ο

ΙΣ

ΑΔ

ΦΡ

ΕΤ

ΤΙ

ΕΧ





18

Σπουδές









19

Σύνοψη











20













21












22

Σπουδές






23

Σύνοψη









24

Σπουδές








25

Σύνοψη











stronginteractions

26






27























28

Σπουδές














29

Σπουδές











30

Σπουδές



ACS ΗΠΑ




31

Σύνοψη














GPHDNA

32











33










34

Σπουδές







35

Σύνοψη


















36

Σπουδές









37

Σύνοψη










Consumers

38










39

Σπουδές










40

Σύνοψη













41

EQUOL

















42

Σπουδές







43

Σύνοψη












PULSE

44

















45

Σπουδές









46









47

MIDAS











48

Σπουδές







49

Σύνοψη













50













51













52

Σπουδές







53












54

Σπουδές







55

Σύνοψη























56

Σπουδές









57

Σύνοψη

















Geometric

58
















59





















60

Σπουδές










61

Σύνοψη











62

Σπουδές








63

Σύνοψη



















SAMOS

64












65

Σπουδές








66

Σύνοψη








67

Σπουδές











68

Σύνοψη














69

Σπουδές






70

Σύνοψη










71

Σπουδές







72










73

Σπουδές











74
















75

Σπουδές









76

Σύνοψη














77

Σπουδές









78










παραγωγή










wwwucyaccy