© iS

tock

pho

to

Προϊόντα και υπηρεσίες

οικοσυστήματος

Τα οικοσυστήματα υποστηρίζουν όλη την ανθρώπινη ζωή και δραστηριότητα. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που παρέχουν είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ευημερίας, αλλά και για τη μελλοντική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

Τα οφέλη που παρέχουν τα οικοσυστήματα περιλαμβάνουν: τροφή, νερό, ξυλεία, καθαρό αέρα, εδαφογένεση και επικονίαση.

Ωστόσο, οι ανθρώπινες δραστηριότητες καταστρέφουν τη βιοποικιλότητα και αλλοιώνουν την ικανότητα των υγειών οικοσυστημάτων να παράσχουν το μεγάλο αυτό εύρος προϊόντων και υπηρεσιών.

Στο παρελθόν, οι κοινωνίες συχνά αδυνατούσαν να λάβουν υπόψη τη σημασία των οικοσυστημάτων. Συχνά θεωρούνταν κοινό κτήμα και κατά συνέπεια υποτιμούνταν.

Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού στα 8 δισεκατομμύρια έως το 2030 μπορεί να οδηγήσει σε δραματικές ελλείψεις τροφής, νερού και ενέργειας.

Η απώλεια των υπηρεσιών που παρέχονται από τα φυσικά οικοσυστήματα θα απαιτήσει δαπανηρές εναλλακτικές λύσεις. Η επένδυση στο φυσικό κεφάλαιο θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα στην εξοικονόμηση χρημάτων, είναι δε σημαντική για την ευημερία και τη μακροπρόθεσμη επιβίωσή μας.

Απαιτείται μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των αποφασιζόντων και του κοινού γενικότερα όσον αφορά την οικονομική αξία των προϊόντων και υπηρεσιών οικοσυστήματος. Αν δεν δράσουμε τώρα για να σταματήσουμε την επιδείνωση της κατάστασης, η ανθρωπότητα θα κληθεί να πληρώσει βαρύ τίμημα στο μέλλον.

EL

Σε

πτέ

μβ

ριο

ς 2

00

9

Οικοσύστημα

Πόσο περίπλοκοι και απρόβλεπτοι είναι οι έλεγχοι και οι σχέσεις μεταξύ των οργανικών όντων, τα οποία πρέπει να αγωνίζονται από κοινού.

Κάρολος Δαρβίνος: Η καταγωγή των ειδών

Οι πληθυσμοί μελισσών μειώνονται.Είναι απαραίτητοι για την επικονίαση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και η απώλειά τους θα είχε σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις

ΥΥπποοσσττηηρικτικκήήήυπηρρεεσσίία

iSto

ckp

hoto

© iS

tock

pho

to

© iS

tock

pho

to

© iS

tock

pho

to

Γεγονός 1: Η ανθρωπότητα έχει ανάγκη «τα προϊόντα και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος»

Το «οικοσύστημα» είναι ένας σύνθετος και δυναμικός συνδυασμός φυτών,

ζώων, μικροοργανισμών και του φυσικού περιβάλλοντος, τα οποία συνυπάρ-

χουν ως μονάδα και αλληλεξαρτώνται. Η «βιοποικιλότητα» περιλαμβάνει όλα

τα μυριάδες ζωντανά στοιχεία που σχετίζονται με αυτόν τον τρόπο.

Μερικά οικοσυστήματα είναι οικεία, άλλα πάλι περισσότερο εξωτικά:

Ο λειμώνας είναι ένα οικοσύστημα όπου τα έντομα επικονιάζουν τα

άνθη και τα αγρωστώδη. Τα βοοειδή τρέφονται με τα φυτά αυτά, ενώ η

κοπριά τους, η οποία διασπάται από τους μικροοργανισμούς του εδά-

φους, συμβάλλει με τη σειρά της στον εμπλουτισμό του εδάφους όπου

αναπτύσσονται τα φυτά. Κάθε στοιχείο του κύκλου εξαρτάται για την

επιβίωσή του από τα υπόλοιπα.

Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι σχηματίζουν οικοσυστήματα όπου αλληλεπι-

δρούν ψάρια, κοραλλιογενείς σχηματισμοί, βράχια και θαλασσινό νερό.

Περίπου 500 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αξιοποιούν

τους κοραλλιογενείς υφάλους για τουρισμό, αλιεία, καλλιέργεια μαργα-

ριταριών και άλλες δραστηριότητες.

Τα οικοσυστήματα της Γης παρέχουν στην ανθρωπότητα πλήθος ωφελειών,

γνωστών ως «προϊόντα και υπηρεσίες οικοσυστήματος». Στα προϊόντα που

παράγονται από οικοσυστήματα περιλαμβάνονται η τροφή (κρέας, ψάρι,

λαχανικά, κλπ.), το νερό, τα καύσιμα και η ξυλεία, ενώ στις υπηρεσίες περιλαμ-

βάνονται η παροχή νερού και ο καθαρισμός του αέρα, η φυσική ανακύκλωση

αποβλήτων, η εδαφογένεση, η επικονίαση, καθώς και οι ρυθμιστικοί μηχα-

νισμοί που χρησιμοποιεί η φύση, χωρίς εξωτερικές επεμβάσεις, για να ελέγ-

ξει τις κλιματικές συνθήκες και τους πληθυσμούς ζώων, εντόμων και άλλων

οργανισμών.

Καθώς πολλά από τα εν λόγω προϊόντα και υπηρεσίες διατίθενται ήδη δωρεάν,

χωρίς αγορές και τιμές, η πραγματική μακροπρόθεσμη αξία τους δεν περιλαμ-

βάνεται στις οικονομικές εκτιμήσεις της κοινωνίας.

Οι ειδικοί έχουν αναγνωρίσει τέσσερα διαφορετικά είδη υπηρεσιών, όλα ζωτι-

κής σημασίας για την υγεία και ευημερία των ανθρώπων:

Οι υπηρεσίες παροχής, μέσω των οποίων απολαμβάνουμε αγαθά

όπως τροφή, νερό, ξυλεία και υφαντικές ίνες.

Οι υπηρεσίες ρύθμισης, οι οποίες ρυθμίζουν το κλίμα και τις βροχο-

πτώσεις, τα ύδατα (π.χ. πλημμύρες), τα απόβλητα και την εξάπλωση

ασθενειών.

Οι πολιτιστικές υπηρεσίες, οι οποίες καλύπτουν τη φυσική

ομορφιά, την έμπνευση και την αναψυχή, και συμβάλλουν

στην πνευματική μας ευημερία.

Οι υποστηρικτικές υπηρεσίες, όπως η εδαφογένεση, η

φωτοσύνθεση και ο κύκλος των θρεπτικών ουσιών, που

υποστηρίζουν την ανάπτυξη και παραγωγή.

Δεδομένου ότι ορισμένες σημαντικές υπηρεσίες μπορεί να

μην έχουν αναγνωριστεί ακόμα, θα πρέπει να υιοθετή-

σουμε μια προσέγγιση πρόληψης για τη διατήρηση

του φυσικού μας κεφαλαίου.

Γεγονός 2: Η απώλεια βιοποικιλότητας καταστρέφει τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων

Η απαραίτητη για την επιβίωση των οικοσυστημάτων βιοποικιλότητα δέχεται

πιέσεις, μεγάλο δε μέρος της έχει ήδη εκλείψει. Η αλλαγή των χρήσεων γης,

συμπεριλαμβανομένης της γεωργικής εντατικοποίησης και της αστυφιλίας,

της υπερεκμετάλλευσης, της ρύπανσης, της κλιματικής αλλαγής, καθώς και

των εισβαλλόντων ειδών που ανταγωνίζονται την ιθαγενή χλωρίδα και πανίδα,

όλα βλάπτουν τα φυσικά οικοσυστήματα. Αν αυτά καταστραφούν, συνήθως

είναι δύσκολο και ενίοτε αδύνατο να αποκατασταθούν.

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες:

Το 11% των φυσικών χώρων στον κόσμο το 2000 ενδέχεται να έχουν

εξαφανιστεί έως το 2050

Περίπου 40% των υφιστάμενων γεωργικών γαιών κινδυνεύουν να χρη-

σιμοποιηθούν για εντατική παραγωγή

Το 60% των κοραλλιογενών υφάλων ενδέχεται να έχουν εξαφανιστεί

έως το 2030

Στην Ευρώπη, έως και 80% των προστατευόμενων τύπων βιοτόπων

απειλούνται με εξαφάνιση

Λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, ο αριθμός των ειδών που

έχουν εκλείψει έχει πολλαπλασιαστεί κατά 50-1.000 φορές τα τελευταία

100 χρόνια.

Οι φτωχοί, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, κινδυνεύουν περισσότερο

από την απώλεια της βιοποικιλότητας, καθώς συχνά στηρίζονται άμεσα στα

προϊόντα και στις υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Προφανώς, σπαταλούμε πολύ γρήγορα τα φυσικό κεφάλαιο της Γης. Η προ-

στασία των οικοσυστημάτων δεν είναι μόνο ηθικό καθήκον αλλά και πρακτική

αναγκαιότητα, τόσο για τις σημερινές, όσο και για τις μελλοντικές γενιές. Η

ανθρωπότητα χρειάζεται να κατανοήσει ότι είναι απλώς ένα ακόμα κομμάτι

στον ιστό της ζωής, καθώς και ότι δεν είναι δυνατή η εξακολούθηση της

εκμετάλλευσης του πλανήτη χωρίς να καταβληθεί το σχετικό τίμημα.

Γεγονός 3: Αν αδρανήσουμε, το τίμημα θα είναι βαρύ

Η αποτίμηση των προϊόντων και υπηρεσιών

οικοσυστήματος με χρηματοοικονομικούς

όρους αποτελεί ηράκλειο άθλο. Παλαιότερες

εκτιμήσεις ανέρχονταν σε τρισεκατομμύ-

ρια ευρώ ετησίως. Στο συνέδριο που έλαβε

χώρα τον Μάρτιο του 2007 στο Πότσδαμ της

Γερμανίας, οι υπουργοί περιβάλλοντος των

Η παροχή καθαρού νερού είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία και επιβίωση

Η φύση παίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της πνευματικής ευημερίας των ανθρώπων

Τουρίστες και κατασκηνωτές απολαμβάνουν την ομορφιά των φυσικών οικοσυστημάτων

ΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοολλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιισσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττττιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιικκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκκήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήή υυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυυπππππππππππππππππππππππππππππππππππππππππππππππππηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίααααααααααααααααααααααααααααααα

ςςςΥπηρεεσσσσίίίίεεεεςςςςς πππππαααααρρροοχχχήήςςςκκκαααιιι ρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύύθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθθμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμιιιιιιιιιιιιιιιιιιισσηηηςςς

ΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠοοοοοοοοοοοοοοοολλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλιιιιιιιιιιιιιιιιιττττττττττιιιιιιισσσσσσσσσστττττττττττττττττττττιιιιιιιιιιιιιιικκκκκκκκκκήήήήήήήήήή υυυυυυυπππππππππηηηηηηηηηηηρρρρρρρρρρρρρρρρεεεεεεεεεεεεσσσσσσσσσσσσσσσσσσίίίίίίίίίαααααααααααα

ήήήήήή

© iS

tock

pho

to©

iSto

ckp

hoto

© iS

tock

pho

to©

iSto

ckp

hoto

μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου συμφώνησαν να εκπονήσουν μια

παγκόσμια μελέτη με αντικείμενο τα οικονομικά οφέλη της βιοποικιλό-

τητας, συγκρίνοντας το κόστος της απώλειας με το κόστος των μέτρων

αποτελεσματικής προστασίας.

Η μελέτη που προέκυψε με τίτλο Οικονομικά των οικοσυστημάτων και

της βιοποικιλότητας (The Economics of Ecosystems and Biodiversity - TEEB)

είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γερμανίας, σε

συνεργασία με διάφορους άλλους εταίρους. Στην πρώτη έκδοσή της, την

ενδιάμεση έκθεση TEEB του Μαΐου 2008, έγινε μια πρώτη προσπάθεια να απεικο-

νιστεί η παγκόσμια ποσοτική κατάσταση, αποτιμώντας την ετήσια απώλεια υπηρεσιών

οικοσυστήματος στα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Στην έκθεση εκτιμήθηκε ότι αν δεν

γίνει τίποτα, η απώλεια χερσαίας βιοποικιλότητας και μόνο θα μπορούσε να στοιχίσει

7% του ΑΕγχΠ έως το 2050, κόστος το οποίο θα αυξανόταν σημαντικά με την προ-

σθήκη της απώλειας υπηρεσιών θαλάσσιου οικοσυστήματος. Επίσης, περιέλαβε

προτάσεις όπως η κατάργηση επιδοτήσεων που βλάπτουν το περιβάλλον και

η δημιουργία «αγορών» για τις υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Η δεύτερη φάση της TEEB (2008-2010) θα προτείνει ένα αναλυτικό πλαί-

σιο για την οικονομική αποτίμηση των υπηρεσιών οικοσυστήματος, στο

οποίο η αξία τους θα λαμβάνεται υπόψη κατά τη λήψη αποφάσεων σε

όλα τα σχετικά επίπεδα. Αυτό αναμένεται να συμβάλει επίσης στην επί-

τευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας του ΟΗΕ.

Γεγονός 4: Η ΕΕ αναλαμβάνει δράση

Το σχέδιο δράσης για τη βιοποικιλότητα (2006) της ΕΕ καθορίζει τι πρέπει να γίνει

για να ανασχεθεί η απώλεια της βιοποικιλότητας έως το 2010. Η ενδιάμεση αξιολόγηση

του εν λόγω σχεδίου (2008) κατέδειξε τις δυσκολίες που υπάρχουν για να επιτευχθεί ο

στόχος. Όλοι οι εταίροι χρειάζεται να διατηρήσουν και να εντείνουν τις προσπάθειές

τους και μετά το έτος 2010.

Σε διεθνές επίπεδο, η ΕΕ προάγει την καλύτερη διακυβέρνηση και ενισχύει τους

κανόνες που συμβάλλουν στην προστασία των οικοσυστημάτων. Η ΕΕ είναι ένας

από τους 191 εταίρους που συμμετέχουν στη σύμβαση του ΟΗΕ για τη βιοποι-

κιλότητα (CBD). Στις πρόσφατες πρωτοβουλίες μέσω της CBD περιλαμβάνονται

πρότυπα που διασφαλίζουν την αειφόρο παραγωγή βιοαερίων, κριτήρια για τις

προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές (MPA), καθώς και η ένταξη της βιοποικι-

λότητας στις διαπραγματεύσεις με αντικείμενο την κλιματική αλλαγή.

Η ΕΕ διαθέτει εκατομμύρια ευρώ σε εξωτερική βοήθεια για την προστασία της

βιοποικιλότητας. Επίσης, αντιμετωπίζει το θέμα αυτό στο πλαίσιο εμπορικών

διαπραγματεύσεων, μέσω της αξιολόγησης των επιπτώσεων στην αειφορία

(SIA). Ένας βασικός διεθνής στόχος είναι η κοινή χρήση των ωφελειών που αποφέρουν

οι γενετικοί πόροι – ένα σημαντικό προϊόν των οικοσυστημάτων – με δίκαιο και ισότιμο

τρόπο.

Γεγονός 5: Το δίκτυο Natura 2000 προστατεύει τα οικοσυστήματα

Το Natura 2000 είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής βιοποικιλότητας της ΕΕ.

Πρόκειται για ένα δίκτυο με περισσότερες από 25.000 προστατευόμενες περιοχές σε

όλη την ΕΕ που παρέχει εκτεταμένα κοινωνικοοικονομικά οφέλη. Σε αυτά περιλαμβά-

νονται άμεσα οφέλη από τον τουρισμό και τις δραστηριότητες αναψυχής, καθώς

επίσης και προϊόντα και υπηρεσίες οικοσυστήματος, όπως αντιπλημμυρικός

έλεγχος, απορρύπανση υδάτων, επικονιασμός και ανακύκλωση θρεπτικών

ουσιών.

Την περίοδο 2007-2008, η Επιτροπή θέσπισε μέτρα για την τελειοποίηση των

εκτιμήσεων κόστους και για την ανάπτυξη καλύτερων τρόπων αξιολόγησης

των κοινωνικοοικονομικών ωφελειών που σχετίζονται με το δίκτυο και τις επι-

μέρους περιοχές.

Γεγονός 6: Χρειαζόμαστε ένα πλαίσιο αποτίμησης των προϊόντων και υπηρεσιών οικοσυστήματος

Αν δεν προστατευθούν τα φυσικά οικοσυστήματα, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που

αυτά παρέχουν θα γίνονται ολοένα πιο σπάνια και περιζήτητα. Για παράδειγμα, επί

του παρόντος σπάνια πληρώνουμε την πραγματική αξία της παροχής νερού, αυτό

όμως μπορεί να αλλάξει. Τον Μάιο του 2008, η μακροχρόνια ξηρασία υποχρέωσε τη

Τα ζώα, όπως τα πρόβατα, δεν μας παρέχουν μόνο τροφή. Εδώ και αιώνες η ανθρωπότητα τα χρειάζεται διότι παρέχουν υλικά ένδυσης, χρησιμοποιούνται στις μεταφορές, αλλά και για συντροφιά.

Η ανθρωπότητα χρησιμοποιεί την ξυλεία στον οικοδομικό τομέα, για θέρμανση και προστασία. Επίσης, τα δάση απορροφούν το βλαβερό CO

2.

Η καλλιτεχνική έμπνευση είναι μία από τις «πολιτιστικές υπηρεσίες» που παρέχουν τα οικοσυστήματα. Ο Βαν Γκογκ απεικόνισε τα ηλιοτρόπια σε μερικούς από τους ωραιότερους πίνακές του

Στηριζόμαστε στις καλλιέργειες και στα φυτά όχι μόνο για βασικά είδη διατροφής, όπως το ψωμί, το ρύζι και τα ζυμαρικά, αλλά και για τα φρούτα και τα λαχανικά που συμπληρώνουν μια υγιεινή διατροφή

ΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥππππππππηηηηηηηηηηρρρρρρεεεεεεεεεεεεεσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσίίίίίίααααααααααα ππππππππππππππππππππππππππππππππππααααααααααααααααααααααααααρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρροοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχήήήήήήήήήήήήήήήήήήήςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςς

ΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥπππππππππππππππππππππππππππηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηηρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσσίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίαααααααααααααααααααααααααααααα ππππππππππππππππππππππππππαααααααααααααααααααααααααααρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρροοοοοοοοχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήήςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςςς

πηρεσία παρρρρρρρρροοοοοοοοοχχχχχχχχχχχχχχχχχήήήήήήήήήήήήήήήήςΥπΥΥΥΥΥ

Πολλιττιισττική υπηρρρρεεεεσσσίίίίααααα

© iS

tock

pho

to©

iSto

ckp

hoto

Πρόσθετες πηγές:ΓΔ Περιβάλλοντος, δικτυακός τόπος TEEB:

http://ec.europa.eu/environment/nature/biodiversity/economics/index_en.htm

Έκθεση εκτίμησης των οικοσυστημάτων της χιλιετίας:

http://www.millenniumassessment.org/documents/document.356.aspx.pdf

Ενδιάμεση αξιολόγηση υλοποίησης του σχεδίου δράσης για τη βιοποικιλότητα της ΕΚ, παράρτημα 3:

http://ec.europa.eu/environment/nature/biodiversity/comm2006/pdf/consolidated_profi le.pdf

Ενημέρωση ΕΟΠ: Υπηρεσίες οικοσυστήματος – λογοδοτώντας για τα σημαντικά θέματα:

http://www.eea.europa.eu/publications/briefi ng_2008_2

Δελτία GreenFacts:

http://www.greenfacts.org/en/ecosystems/

Κατανοώντας την κλιματική κρίση – Πρόκληση από το Ινστιτούτο Tällberg, Σουηδία:

www.tallbergfoundation.org

Υπηρεσίες οικοσυστήματος και βιοποικιλότητα στην Ευρώπη, από το επιστημονικό συμβουλευτικό

συμβούλιο των ευρωπαϊκών ακαδημιών (EASAC):

www.easac.eu

Εκτίμηση των οικοσυστημάτων της χιλιετίαςΗ εκτίμηση οικοσυστημάτων είναι ένα μέσο για την αξιολόγηση των πολλών και διαφορετικών πτυχών της υγείας οικοσυστημάτων, καθώς και της παροχής των προϊόντων και υπηρεσιών οικοσυστήματος.

Το 2000, ο ΟΗΕ ξεκίνησε μια παγκόσμια πρωτοβουλία εκτίμησης των οικοσυστημάτων της χιλιετίας (MA). Σύμφωνα με την έκθεση MA, η οποία ολοκληρώθηκε το 2005, τα δύο τρίτα των υπηρεσιών οικοσυστήματος της Γης έχουν μειωθεί ή απειλούνται με εξαφάνιση. Στο πλαίσιο της παρακολούθησης της παγκόσμιας πρωτοβουλίας MA, η ΕΕ έχει δεσμευθεί να αναπτύξει μια υπο-παγκόσμια εκτίμηση (SGA) για την Ευρώπη. Η επόμενη παγκόσμια εκτίμηση αναμένεται το έτος 2015.

KH-7

8-09

-554

-EL-

D

Βαρκελώνη να ξεκινήσει εισαγωγές νερού από άλλα μέρη της Ισπανίας, με εκτιμώμενο

μηνιαίο κόστος 22 εκατομμύρια ευρώ.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) έχει τονίσει την ανάγκη για λογιστικές

τεχνικές οικοσυστήματος που θα αναλύουν τη σχέση μεταξύ οικονομικών τομέων και της

προσαρμοστικότητας και επίδρασής τους στα αγαθά και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Σε τελικό στάδιο, τα δεδομένα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για τη διαμόρφωση πολιτικών

και την τοπική διαχείριση φυσικών πόρων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΕΟΠ,

η παγκόσμια αξία των γενικών υπηρεσιών που παρέχονται από υγροτόπους –όπως ο

καθαρισμός νερού και η απορρόφηση άνθρακα– θα μπορούσε να ανέρχεται σε περίπου

2,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Προγράμματα πληρωμής για υπηρεσίες οικοσυστήματος αναπτύσσονται σε πολλές

χώρες του κόσμου. Αυτά είναι απαραίτητα για την ικανοποιητική ανταμοιβή των ιδιο-

κτητών γης που προστατεύουν πολύτιμες για την κοινωνία υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Γεγονός 7: Αυξάνεται η κατανόηση της σημασίας των υγιών οικοσυστημάτων

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην ΕΕ δείχνουν ότι αλλάζει η οπτική γωνία των υπευθύνων

χάραξης πολιτικής και ότι εντάσσουν την υγεία των οικοσυστημάτων σε ορισμένες τομε-

ακές πολιτικές. Για παράδειγμα:

Η οδηγία της ΕΕ για τα παρασιτοκτόνα αναθεωρείται προκειμένου να παρέχει

μεγαλύτερη προστασία σε συγκεκριμένα είδη όπως οι μέλισσες.

Η πολιτική της ΕΕ για την αγροτική ανάπτυξη 2007-2013 παρέχει ενισχύσεις στους

αγρότες που υπογράφουν περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.

Η μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής αποσκοπεί στην ενίσχυση της

προστασίας τοπίων και στην ανταμοιβή των αγροτών που προχωρούν πέρα από

τις παραδοσιακές μεθόδους και φυτεύουν δεντροστοιχίες, δημιουργούν λίμνες ή

εφαρμόζουν αγρανάπαυση.

Απαιτούνται ακριβέστερες γνώσεις για να κατανοήσουμε καλύτερα τους δεσμούς μεταξύ

της βιοποικιλότητας, των οικοσυστημάτων και της ανθρώπινης ευημερίας. Η πρόταση

για έναν διεθνή μηχανισμό επιστήμης-πολιτικής αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανεξάρ-

τητης επιστημονικής αξιολόγησης και της παροχής συμβουλών κατά τη χάραξη παγκό-

σμιων πολιτικών με αντικείμενο τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, η ΕΕ και τα κράτη μέλη χρειάζεται να δια-

σφαλίζουν ότι η χρηματοδότηση της έρευνας υποστηρίζει επαρκώς την πολιτική για τη

βιοποικιλότητα.

Με τη φωτοσύνθεση, τα φυτά δεσμεύουν άνθρακα και παρέχουν τον αέρα που αναπνέουμε.

Οι ουσίες που συναντώνται στη φύση και προέρχονται από φυτικά είδη συνθέτουν τη βάση περισσότερων από το 50% των συνταγογραφούμενων φαρμάκων

Τυπ

ωμ

ένο

σε

χαρ

τί α

νακ

υκ

λωμ

ένο

στο

οπ

οίο

έχε

ι απ

ονε

μη

θεί

το

ευ

ρω

πα

ϊκό

οικ

ολο

γικό

σή

μα

για

το

γρ

αφ

ικό

χα

ρτί

(w

ww

.eco

lab

el.e

u)

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2010

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.

ΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥππππηηρρρρρεεεεεεεεσσσίίίίίίίίίίίίίίίίίίίίαααααααααααααααααααααααα πππππππππππππππππππαααααρρρροοχχήήήήήήήςςςςςςςς

ΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥππππππππππππππππποοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοσσσσσσσσσσσσττττττττττττττττττηηηηηηηηηηηηηηηηηηηρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρρριιιιιιιιιιικκκκκκκκκκκκκκκκττττττττιιιιικκκκκκκκκκκκήήήήήήήήήήήήήυυυυππππππππππππππππηηηηηηηηηρρρρρρρρρρρρρρρεεεεεεεεεεεεεεεεσσσσσσσσσσσσσσσσσσσίίίίίίίίίααααααααααηηηρρρρρρρρρρ ήήήήήήήή