Σχολικός εκφοβισμός-Bullying

Σχολ.έτος: 2013-2014

Τμήμα: Β3

Ορισμός του σχολικού εκφοβισμού-bullying

Είναι η εκδήλωση παραβατικής

συμπεριφοράς με στόχο άτομα που

είναι δύσκολο να υπερασπιστούν τον

εαυτό τους.

Στον όρο bullying συμπεριλαμβάνονται:

Χρησιμοποίηση υβριστικών ή

περιπαικτικών εκφράσεων

Απειλές και εκβιασμός

Σωματική βία, χτυπήματα, τσιμπήματα,

δαγκωνιές, σπρωξίματα

Κλοπές

Ζημιές στην προσωπική περιουσία κάποιου

Επιδιωκόμενη απομάκρυνση των φίλων

Εσκεμμένο ή συχνό αποκλεισμό μαθητών από

κοινωνικές δραστηριότητες

Διάδοση κακοηθών και ψευδών φημών

Εκβιαστικά τηλεφωνήματα, ή τηλεφωνήματα

σε ακατάλληλες ώρες χωρίς απάντηση

Και τέλος ηλεκτρονικό bullying μέσω κινητού

τηλεφώνου ή του διαδικτύου

Περιγραφή του φαινομένου του σχολικού

εκφοβισμού-bullying

Ο σχολικός εκφοβισμός -

bullying είναι ένα

φαινόμενο νεανικής

παραβατικότητας που

εμφανίζεται σε πολλές

χώρες του κόσμου και

αναφέρεται στη χρήση

βίας μεταξύ μαθητών ή

συνομήλικων παιδιών.

Μορφές Σχολικού Εκφοβισμού

Ο σχολικός εκφοβισμός, ανάλογα με τα μέσα που χρησιμοποιεί ο δράστης για

να βλάψει το θύμα, παίρνει διάφορες μορφές. Έτσι διακρίνουμε τους εξής τύπους εκφοβισμού

Άμεσος ή σωματικός

εκφοβισμός

Κοινωνικός εκφοβισμός

Λεκτικός εκφοβισμός

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός

Σεξουαλικός εκφοβισμός

Ρατσιστικός εκφοβισμός

Άμεσος ή σωματικός εκφοβισμός

Ο θύτης μεταχειρίζεται φυσική βία, όπως γρονθοκοπήματα, κλωτσιές, χτυπήματα με αντικείμενα, σπρωξιές, καθώς επίσης άρπαγμα ή φθορά της ατομικής ιδιοκτησίας. Οι δράστες με απειλές και εκβιασμούς μπορεί ακόμη να εξαναγκάζουν τα θύματα να τους παραδώσουν το χαρτζιλίκι τους και το κολατσιό τους.

Κοινωνικός εκφοβισμός

Οι δράστες προσπαθούν για κοινωνική

απομόνωση ή αγνόηση ατόμων, για άσκηση

επιρροής στην ομάδα των συνομηλίκων

ώστε να αισθανθούν αντιπάθεια για κάποιο

συγκεκριμένο συμμαθητή τους, διάδοση

κακόβουλων φημών και ψευδών.

Λεκτικός εκφοβισμός

Η συνηθέστερη μορφή

σχολικού εκφοβισμού,

όπου ο δράστης

πειράζει κατ'

επανάληψη το στόχο

του και σε ενοχλητικό

για τον δεύτερο βαθμό,

τον κοροϊδεύει, του

κολλάει

παρατσούκλια, τον

βρίζει και τον

προσβάλλει γενικότερα

με λόγια και

βωμολοχίες απειλές,

αγενή σχόλια και

ειρωνεία.

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός

Ο δράστης χρησιμοποιεί

ηλεκτρονικά μέσα,

παραδείγματος χάριν

συντάσσει και προωθεί

μηνύματα σε κινητά

τηλέφωνα ή e-mails.

Αυτή η σύγχρονη μορφή

εκφοβισμού έχει

παρατηρηθεί κατά κόρον

στην Αγγλία, τον

Καναδά και τις Η.Π.Α.

Βέβαια ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός λαμβάνει

χώρα κυρίως εκτός σχολείου· μπορεί όμως να

υλοποιηθεί και κατά τη διάρκεια των

σχολικών μαθημάτων που περιλαμβάνουν

χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Σεξουαλικός εκφοβισμός

Ο δράστης προξενεί ένα αίσθημα αμηχανίας και ντροπής στο

θύμα με αισχρά σκίτσα, ανήθικες χειρονομίες, αγενή

«αστεία» και σχόλια σεξουαλικού περιεχομένου εις βάρος

του θύματος και ερωτήσεις παρόμοιας θεματικής.

Επιπλέον μπορεί να αγγίζει το θύμα σε διάφορα σημεία

παρά τη θέλησή του, περίπτωση στην οποία διακρίνεται

από τη σεξουαλική παρενόχληση με ποσοτικά κριτήρια.

Ρατσιστικός εκφοβισμός

Πρόκειται για μια ειδική περίπτωση

εκφοβισμού, που εκφράζεται

σωματικά, κοινωνικά ή ψυχολογικά,

και αποσκοπεί να στιγματίσει τη

διαφορετικότητα του στόχου ως προς

τη φυλή. Από τη δεκαετία του ’90, με

την επιτάχυνση του κύματος

μετανάστευσης, ο επακόλουθος

ρατσισμός διαχέεται και στο σχολικό

περιβάλλον και διαβρώνει τις σχέσεις

των αυτοχθόνων με τους μαθητές από

τις διάφορες εθνικές μειονότητες.

Ο ρατσιστικός εκφοβισμός μπορεί να αφορμάται

από τη διαφορετικότητα του στόχου ως προς

την κοινωνική τάξη και την οικονομική

κατάσταση, την προφορά ή απλώς από το ότι ο

στόχος είναι καινούριος στη γειτονιά και το

σχολείο.

Θύματα

Μαθητές με κάποια αδυναμία, σωματική, εμφανισιακή. Πρόκειται για ευάλωτα άτομα που αν τους επιτεθούμε δεν θα υπάρχει κάποια ανταπόκριση (αντεπίθεση). Όταν δέχονται επίθεση συνήθως αντιδρούν με κλάμα. Όσον αφορά τις ψυχολογικές επιπτώσεις στα παιδιά που θυματοποιούνται, αφορούν συμπτώματα άγχους και ανασφάλειας, χαμηλή αυτοεκτίμηση και μειωμένη αυτοπεποίθηση, συναίσθημα κατωτερότητας, αρνητικό εσωτερικό διάλογο και αρνητική αυτοκριτική.

Θύτες

Διακρίνονται από επιθετικότητα προς τους

συνομήλικους τους, τους καθηγητές ακόμα και στους

ίδιους τους γονείς τους. Ο μαθητής που ο ίδιος

εκφοβίζει άλλους διαπιστώνεται πως έχει υψηλή

αυτοπεποίθηση, απειθαρχία, έντονη διάθεση

επιβολής καθώς και θετική εικόνα για την εξωτερική

του εμφάνιση. η τάση των θυτών να ασκήσουν βία

αρχίζει από τα εφηβικά χρόνια, και αυτό οφείλεται

στο ότι προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο να

δηλώσουν την ανεξαρτησία τους.

Παρατηρητές

Ο θεατής είναι μαθητής που προτιμά να απέχει από τα φαινόμενα βίας που ίσως παρατηρεί στο σχολείου του. επιλέγει να σιωπήσει και να μην αντιδράσει σε αυτά τα φαινόμενα. Τα παιδιά αυτά φοβούνται να αναφέρουν το περιστατικό. Απομακρύνονται υποκρινόμενοι ότι δεν είδαν τίποτα, τρομοκρατούνται, «παγώνουν» δεν παίρνουν θέση.

Οδηγίες για τους γονείς του θύματος

Τακτική επικοινωνία με το παιδί

Μην το πιέσετε να κάνει “αντεπίθεση”, αν

δε μπορεί να το κάνει

Εγγράψτε το παιδί σε άλλες ομαδικές

δραστηριότητες για να κάνει νέους φίλους

και να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή του

Μιλήστε με το δάσκαλο, το διευθυντή, τη

διεύθυνση εκπαίδευσης, το σύλλογο γονέων

και κηδεμόνων

Οδηγίες για τους γονείς του θύτη

Συζητήστε μαζί του, στηρίξτε το!!!

Ερευνήστε πότε και σε ποιες συνθήκες

παρουσιάζει αυτή τη συμπεριφορά

Εφαρμόστε σταθερά όρια και ποινές, όταν

εκδηλώνει κακοποιητική συμπεριφορά

Διδάξτε στο παιδί τρόπους επίλυσης

προβλημάτων που δεν περιλαμβάνουν βία

Αν εκφοβίζει επειδή είναι απομονωμένο,

προσπαθήστε να το βοηθήσετε να βρει έστω κι

ένα φίλο, στον οποίο θα φέρεται με σεβασμό

Εκπαιδευτικός και σχολικός εκφοβισμός

Oι εκπαιδευτικοί θα ήταν καλό να:

Ενημερώσουν τα παιδιά για τον σχολικό εκφοβισμό και τις επιπτώσεις.

Προτείνουν τρόπους για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του bullying.

Να διδάξουν στα παιδιά δεξιότητες, ώστε να μάθουν να επιλύουν τα προβλήματα με τον διάλογο.

Bullying και ΜΜΕ

Παρακολουθώντας εκπομπές µε πολύ βία είτε

στην τηλεόραση είτε στον κινηματογράφο,

τα παιδιά γίνονται πιο επιθετικά και χάνουν

την ενσυναίσθηση για τα θύματα βίας

Επιρροή συνομηλίκων

Το πρότυπο, το οποίο έχει επιθετική

συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά

μιμούνται ένα άλλο παιδί της ομάδας, το

οποίο σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να

είναι και ο νταής.

Η εξασθένηση

του ελέγχου ή

των αναστολών

έναντι των

επιθετικών

τάσεων.

Ορισμοί που δόθηκαν από παιδιά-

θύματα

«Χρήση βίας με στόχο την καταξίωση και

την επιβολή στη σχολική κοινωνία» κορίτσι

« Η επιθετικότητα

που εκδηλώνουν τα

παιδιά κατά τη

σχολική ηλικία προς

άλλα παιδιά ή

δασκάλους στο

σχολείο» αγόρι

Ορισμοί από παιδιά που δεν υπήρξαν

θύματα

«Η παρενόχληση που δέχονται παιδιά στο σχολείο για πλάκα» αγόρι

«Η σχολική επιθετικότητα οφείλεται σε ψυχολογική διαταραχή του παιδιού που προέρχεται κυρίως από το οικογενειακό του περιβάλλον» κορίτσι

«Δεν υπάρχει καλύτερος ορισμός από αυτό που συνέβη στον Άλεξ» κορίτσι

48%

52%

Ναι

Όχι

Έχετε βιώσει ποτέ το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας;

(Σύνολο ερωτηθέντων 50 άτομα)

Αν ναι, ποιας μορφής;

0%

4%

67%

29%

Λεκτική

Σωματική

Ψυχολογική

Σεξουαλική

Πώς πρέπει να αντιδρά ένας παρατηρητής;

42%

2%

56%

Να επεμβαίνει

Να μένει αμέτοχος

Να αναφέρει τοπεριστατικό (στηνδιεύθυνση τουσχολείου-στουςγονείς κ.λπ.)

Για ποιους λόγους γίνεται κάποιος θέμα

εκφοβισμού στο σχολείο;

18%

4%

14%

0%44%

20%

Για το χρώμα του δέρματος

Για το ντύσιμό του

για την καταγωγή του

Γιατί είναι αδύνατος

Γιατί είναι διαφορετικός

Για κάποια σωματικήμειονεξία (δυσμορφία-αναπηρία)

Ποιος είναι ο χώρος που συνήθως

συμβαίνουν τέτοια περιστατικά;

44%

38%

6%4%

8%Η τάξη

Διάδρομος-σκάλες

Οι τουαλέτες

Το προαύλιο

Έξω από το σχολείο