www.overseasmon.org ေလဿင္ ၅။ ဨၿပ႘ ၂၀၁၁ No.5, April 2011

နာဲမႏၵ ကၜဳင္ဆႝုဂဗ မန္ပႜAဲေမရိကာန္ မုက္လိက္ ၁၀ - ၁၄

Uကၠဌမန္ဍဳင္သAာင္ ဒံက္တာနာဲပညာမန္ Aာကႝုလညာတ္ ပႜဲေကာံဓ႐ီု ပႜဲပယ ႝ်ဳ မုက္လိက္ ၉

တၛဲေကာန္ဂကူမန္ Aလံုလိုက္ မုက္လိက္ ၄ - ၈

မုက္လိက္ ပ႐ူပရာ ၄။ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မဒ္ွတၛ ဲမသၜဳင္ပတုိန္ ဓဝ္ည႘သာ ေကုာံ ဆီဇာတိမာန္ဇာတိ ဂကူမန္ ေပင္စုိပ္ (၆၄) ဝါ ၉။ ပ႐ိုင္ခ ႘်ဓရာင္ ဂေကာံမန္ဍဳင္သAာင္ဂမၜိဳင္ ၁၀။ သဘင္ဒုင္တၜဳင္ နာဲထဝါတ္ဘာင္ မႏၵ ၁၅။ ညးစှး ကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ တိုန္စိုပ္AေသAဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ေဒသနာနာ ၁၇။ ပေရင္ကေမၜာန္႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ ဍဳင္မေလယွာ ၐုိတ္ေထက္ႀကိဳက္ ၂၁။ ၐံက္ခဲါဂၜာဲ Aာဲကဿာဲပု႙ေႀတံ (၅) ၂၆။ လီှေAာန္စိုတ္ ဟိုတ္ႏူ ကမၼတ႘ေကင္ကာ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲထာဝရ စုတိAာ

omcc,1– p. 2

ဗီု႐ုပ္ဂတာပ္လိက္ - ဗီု႐ုပ္ သီေဇှာ္ကလ်ာဏီေႀတံ ဍဳင္ဗေဂါ။ ဗီု႐ုပ္ဝြံ ကလိဂြံႏူ the Archaeological Survey of India Collections: Burma Circle, 1907 – 13.

ညးဂ္ွမတက္ လဝ္ဗုီဂ္ွ ေကတ္ဟြံဒး။ ႀကဵႏူသဿိင္ဓမၼေစတ႘ ပလံင္ဏာခမ႘သင္မန္ တၠA္သိင္ဃႝု သြက္ဂြံသၟးဇၛးသာသှာတဲု ညးႀသိဳင္ခှံလဝ္ သီပႜဲဍဳင္ရးနိဂုီမန္ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂွ္ သီဝြံ မဒ္ွသီ ပႜဲဍဳင္ဗေဂါ မႀသိဳင္လဝ္ ပႜဲသှာံခေရတ္ ၁၄၇၆။ ပႜဲသှာံခေရတ္ ၁၅၉၉ ဂ္ွ ဒမၜပဝ္တူၿဂ႘တA္ စံင္ေထာA္တု ဲကေလင္ႀသိဳင္လဝ္တဿိ။ တဲုပၜန္ ကာလ ဗဿာAံင္ဇဲယ် လုပ္ပလီုဍဳင္မန္ ပႜဲသှာံခေရတ္ ၁၇၅၇ ဂ္ွ တှဟ္နဂြံ ပလီုပဠက္ေကၜA္ ဂကူမန္တဲု ပလီုသ႐ိုA္ေထာA္ သီဝြံပၜန္ရ။ လိက္တဿA္ဝင္သီ မပတဵလဝ္ ဗြဲဒိုဟ္Aဂှ ဲသီဂ္ွေလဝ္ ဗုီမန္ သီုဖAုိတ္ဂ္ွ ဗဿာAံင္ဇဲယ် တက္သေလက္ေထာA္ဖိၟဳတ္တု ဲဆဗီုပါဠိတA္ေဟင္ ေသ္ွဒဿံင္ရ။ သီတဿိမံှဳလဿဳဟ္ဝြံ ႀသိဳင္လဝ္ ပႜဲသှာံ ၁၉၅၄။

မိAိန္ရ႘ ပူဇဵေဖ်ံပဵၠ ကုAစာနာဲဖိုလ္စိင္ ညးမဒ္ွဒု-Uကၠ႒ေဗာ္ပၜတရဍဵဳင္မန္ (ေႀတံ) ေကုာံ Aမာတ္မန္ ပႜဲသှာံခေရတ္ (၁၉၆၀-၁၉၆၂) ဗီု႐ုပ္သဿတ္မန္ ပႜဲဍဳင္မန္ မြဲကႜိဳပ္တဲုမြဲကႜိဳပ္ပၜန္ ဇက္တိုန္ သဘင္ကှာတၛဲေကာန္ဂကူမန္ မရႏုက္ကႝု (၆၄)ဝါ ပႜAဲခိင္တၛဲမယုိက္မုက္

လိက္လေလာင္ၾတး တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မရႏုက္ကႝု (၆၄) ဝါ မာ္္မြဲေစြက္

ရန္တဿA္ေသၢာံပတိုန္စရာဲ သၸAဲပရဲကု ႝတၛဲသဿိင္သမလ၊ ဝိမလ ပတန္ကၜဳင္ဍဳင္ဟံသာဝတ႘ ပႜဲသကၠရာဇ္သာသနာ သှာံ ၁၁၁၆ တဲု ဂကူမန္ပု႙ ေကၜာန္ဗဒ္ွကၜဳင္ သဘင္ကှာ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ဂ္ွ ေပင္Aာ (၆၄) ဝါရ။ ပႜဲတၛဲဏA္ ႏူကဆံင္ဂကူပု႙ ဗွ္သှာဂြံသတိ ဍဳင္မန္ေႀတံဂွ္ သီုဒးပခိုင္ ပတိုန္ စုိတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူေရာင္။ မြဲAခိင္ဓဝ္ ဒးလြ႘ပတိုန္ ဇ ဲသတိၲ ဗ်တိၲ ပေရင္႐ုန္ဂစာန္ သြက္ဂြံပတန္ ဍဳင္မန္တဿိဂွ္ေလဝ္ ဒွ္တာလ်ဳိင္ ဂကူမန္ပု႙ သုီဖAိုတ္ေရာင္။ ရံင္ကႝု တၛဲပတန္လဝ္ဍဳင္ဏA္မၢး ဂကူမန္ပု႙ဂွ္ ေကင္မံင္တန္တဵကၜဳင္ နကႝုကႜဳိင္ဗၲာင္ နန္ထဝ္ Aသဝ္ၾသဇာ ဖန္ဖက္ေကတ္ ကံကုသႝု ဂကူဇကု ဗၜးဗၜးၐးၐးကီုရ။ ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ ပႜဲေခတ္ပေဒသရာဇ္ဂ္ွ ဂကူမႀကံၾက ဓဇန္ၾကာန္တA္ ေလာဘေဇှာ္ ဗတိုက္ ပၜံင္ၐးေကတ္ ဍဳင္မန္တဲု ဂကူပု႙ ဒးဒ္ွAာ ဘဝဍိက္ဂၜ ဲဳ စုကႝုလႝဿဳဟ္ရ။ ဗီုဂွ္ကီု ဟိုတ္ႏူAလုAႝသ႘ ညးAုပ္ဓုပ္ဍဳင္ Aဆက္ဆက္တA္ ပႜဳႝပႜဳိက္သၸမာန္ နကႝုျဇဟတ္ပှာန္ တဲု ကဿိန္ဍဳင္ပု႙ ဒးစိုပ္Aာ ကဆံင္ဒိုက္ဂတ္Aိုတ္သဿးဟြံက ညးဍဳင္ကြာန္ Aလံုမြဲဍဳင္ေလဝ္ ဒးဒုင္ မုက္ေဍာတ္မတ္သဝ္ Aၾကာညးဂၜးကဝ္ တA္ရ။ ပှာန္Aပႜဲဍဳင္ ေသၢာံဒ္ွကၜဳင္ က၀က္ဗြဝ္ကၜံသှာံျပင္၊ ပေရင္ကလိုက္ကမႝု ေသၢာံကတႝုဒွ္ကၜဳင္ ၐါဗြဝ္ေစွာ္သှာံျပင္ဂွ္ ဟိုတ္ႏူ ညးAုပ္ ဓုပ္ဍဳင္တA္ ကဿာတ္လဒႝုကၜဳင္ Aေခါင္Aရာေကာန္ဂကူ၊ Aေခါင္Aရာ ဒ႘မဝ္ကေရသ႘၊ Aေခါင္Aရာမိှဟ္ နကႝုလြဟ္သက္သက္ရ။ AလႝုAသ႘ပှာန္ဂ္ွ ၐုိန္ၾတးဒဿံင္ဝါဒ ‘ကဿိန္ဍဳင္ညံင္ဟြံပၚထကး၊ ပေရင္ည႘သာသဿဟ္သဿန္ေကာန္ဍဳင္Aရင္ ညံင္ဟြံျပး’ကီုေလဝ္ လၲဴဂကူ ေကာန္ ဍဳင္Aရင္တA္ မAာတ္မိက္မံင္ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ (Federal)၊ Aေခါင္ကံကုသႝုဂကူညး ညးဖန္ေကတ္ဂွ္ “ပၚတိတ္ ေရာင္” သာ္ဝြံ ဗေဂတ္ ကၜဳင္မတ္ ညးဍဳင္ကြာန္တA္ရ။ မြဲလပၚဂ္ွ “ဇက္ပတဝ္Aာ ေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ မှဳံကုေႝစဝ္ေပှာန္ေရာင္” ဂးတဲု ခ်ဴခံှေသှာဝ္ဒက္ပတန္ ဍဳင္၊ ေကၜာန္သၸေပဲါရုဲမာဲရ။ ၐိုန္ဂ္ွေလဝ္ ပေရင္ကေမၜာန္ဝြံ ဟြံညာတ္ဒတဲုဖု ႝညးဍဳင္ကြာန္တA္မြဲသာ္ သြက္ဂြံဇမၜိင္Aာ Aာယုက္ပှာန္ ေဍံတA္ သက္သက္ရ။ သၟာင္ႏူဂွ္ “Aလံုမြဲဍဳင္ ဒးဒ္ွဒပ္ပှာန္မြဲရေရာင္”ဂးတဲု စကာဒပ္ပှာန္ ေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ နဒဒ္ွ ဒပ္ကင္ပယ်ဳႝ၊ ဒပ္စႝုဒှါကြာန္ရ။ ဆဂး ဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ ဒုင္တဲဟြံမာန္တု ဲဒးကတႝုဒ္ွကၜဳင္ ေပဲါဗတိုက္ စုကႝုလႝဿဳဟ္ရ။ AလႝုAသ႘ န A ဖ သၸမာန္ နကႝု ပှာန္မၢး ဒပ္ပှာန္ ဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ေလဝ္ ပဲါဟြံဗၜး ဒးစႝုဒှါ နကႝုလြဟ္ေရာင္တု ဲေပဲါပှာန္သၠာတ္ျမဟ္ကၜဳင္ေလဝ္ ဒ္ွမာန္ေရာင္။ Aရာပႜဳႝပႜဳိက္ဂွ္ ဂကူလႝုေလဝ္ ဒုင္တဲဟြံမာန္ ဒးပၜန္ဂတးတြဳႝရ။ ဗီုဂွ္ကီု Aရာကဿာတ္လဒႝု Aေခါင္Aရာမိှဟ္ဂွ္ ညးလႝုမြဲေလဝ္ ဟြံထံက္ဂလာန္ ဒးဒစႝုဒစးဂ္ွ ဒ္ွဒဿံင္Aဘိဓဝ္ ညးဂၜးကဝ္တA္ တၛဲဏA္ရ။ ဟိုတ္ဂ္ွတု ဲန ဲန A ဖ သၸမာန္ နကႝုပှာန္ဂွ္ ေသာင္ကလး ပဋိပကၡ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မာန္ဟြံေသင္ရ။ ဆႝုဂဗတက္က်ာ နကႝု ပေရင္ဆာန္ကဿိန္ည႘သဿဟ္ေဟင္ ေသာင္ကလးမာန္ရ။ ဟုိတ္ဂ္ွရ လၲဴပေရင္႐ုန္ဂစာန္ ဒုတိယ ေပန္လုင္ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေကာန္ဍဳင္Aရင္ ေကုာံ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘တA္ဂွ္ ဂကူမန္ပု႙ကီု သုီကႝု ညးဍဳင္ကြာန္ Aလုံမြဲဍဳင္ ဒးထံက္ဂလာန္ ဒးဘိုင္႐ုန္ဂစာန္Aာေရာင္။ ဟိုတ္ဒ္ွသာ္ဂ္ွတဲု ပႜဲကႝုတၛဲေတဿင္ဏA္ဝြံ --- ၁။ ကံကုသုႝမန္ မန္ဂြံဖန္ေကတ္မာန္ဂ္ွ ပု႙ဒး႐ုန္ဂစာန္Aာ ည႘ည႘သာသာေရာင္။ ၂။ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္တ္ ဂြံမံက္ဂတဝ္မာန္ဂွ္ ဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ ဒးပခိုင္ပတိုန္စိုတ္ဓါတ္ေပန္လုင္တဲု ပိကႜဳိပ္တက္က်ာ

ညံင္ဂြံဒွ္မာန္ ဒးဂစာန္လြ႘Aာေရာင္။ ၃။ ဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ မဍဳိက္ေပင္ကႝု Aေခါင္Aရာမိှဟ္ Aေခါင္Aရာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဂြံမံက္ဂတဝ္မာန္ ညးဂၜးကဝ္တA္

ဘိုင္ထံက္ဂလာန္ ကုAႝာAရီုAဗင္ ပေရင္လုပ္ေပဲါဗတိုက္ ညးဍဳင္ကြာန္ပု႙Aိုတ္ညိဂွ္ ဗတိုက္ဖေAာဝ္ဏာရAဵ။

ဂေကာံမပါလုပ္ဂမၜဳိင္ ၁။ ဂေကာံမန္ Aဝ္သေရယ်၊ ၂။ ဂေကာံမန္ ကေနဒါ၊ ၃။ ဂေကာံမန္ယူေရာပ္၊ ၄။ ေဗာ္ကေလင္ဒက္ပတန္ဍဳင္မန္ (Aေမရိကာန္) ၅။ ဂေကာံညးၿဗဵမန္ (Aေမရိကာန္)၊ ၆။ ကမၼေကၜာန္ဗဒ္ွ သဘင္ကှာတၛဲေကာန္ဂကူမန္ (၆၄) ဝါ (ဍဳင္မေလယွာ)၊ ၇။ ကမၼေကၜာန္ဗဒ္ွ သဘင္ကှာတၛဲေကာန္ဂကူမန္ (၆၄) ဝါ (ဗဒိုပ္မာလ ဍဳင္ေသံ)

omcc, 5 / p. 3

omcc, 5 / p. 4

တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မဒ္ွတၛဲ မသၜဳင္ပတုိန္ ဓဝ္ည႘သာ ေကုာံ ဆီဇာတိ မာန္ဇာတိ

ဂကူမန္ ေပင္စုိပ္ (၆၄) ဝါ

ဂြံညာတ္ေကတ္ ေကာန္မန္ဇ႘ဒုိဟ္တA္ ဒှာဲညးမစုိပ္ ဂိုတ္ဂစာန္ ညံင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဂြံကတႝုဒ္ွ ဂၜိဳင္ၐက္ႏူ AကာAဲရာ မကႝုဏီတဲု ဒ္ွAမ္သဝ္ လတူစိုတ္ဓါတ္ ေကာန္မန္တA္ေကြံေကြံရ။ သီုသှာံ ဏA္မၢး နကႝုမရန္တဿA္ ညံင္ေကာန္မန္တA္ ဂြံတီဆီဇာတိ မာန္ ဇာတိဇကုတဲု ကႜိဳပ္သကုိပ္မန္ ဂေကာံမန္ေကာန္ဍဳင္Aရင္ မဒ္ွAခိင္ Aစာဖုိဝ္ခ်ဳိဝ္ မေကတ္လဝ္တာလ်ိဳင္ Uကၠဌဂ္ွ ႐ုဲစ္ွတၛဲေကာန္မန္ တA္ ပတန္ဍဳင္ဗေဂါဟံသာဝတ႘ မဒ္ွဒှာဲတိ က်ာ္မကႝုလဝ္ တဿာဲတ ဲကုဂကူမန္ဂွ္တဲု စဿတ္သမီၲလဝ္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ဂ္ွ ဒွ္Aာ (၆၄) ဝါရ။ ယဝ္ရညးတA္ ဂြံညာတ္ေကတ္ ဗုီေကာန္မန္တA္ မေကာံတုိန္ ည႘ည႘တဲု ဂစာန္ေကၜာန္ဒဿံင္ တၛဲေကာန္ဂကူဂ္ွမၢး ေဍာင္ဓဝ္ ပ႘တိဂမၜိဳင္ ရာင္ကဵတဿးဒဿံင္ဖ ဵ်ဖ ဵ် ပႜဲဂၜံႀသိဳဟ္ညးတA္တု ဲAီတၛာ္ဍာ္ရမတ္ပ႘တိဂမၜိဳင္ ဒးဒတံုေစ္ွေဟင္ဂ္ွေရာင္ သြက္ဂြံဒ္ွ သံသယ် ဟြံမြဲရ။

ဟုိတ္ႏူAကာAဲရာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မကတႝုဒ္ွဒဿံင္လဿဳဟ္ ပႜဲဍဳင္ မန္ေတA္တဲု ေကာန္မန္တA္ ဟြံသၜဳင္ပတုိန္စိုတ္ဓါတဂ္ကူ၊ ဟြံေကာံသဿဟ္ညးသကA္မၢး ဟြံဂြံဂ္ွရ ရံင္ကႝုပေရင္ကေမၜာန္ ေကုာံ ရံင္ကႝု လိက္လေလာင္တရးတA္တဲု တၛဲေကာန္ဂကူသှာံဏA္ဂ္ွ ဒ္ွတၛဲေကာန္ဂကူမန္ မဂၜာဲဓဝ္ည႘သာဂကူေလဝ္ ဟီုမာန္ရ။

လတူစင္ မံှဳကုဓႝှိက္Aသာ္ဗေကတ္ ေကာန္မန္တA္ေလဝ္ ဟႝုဗိုက္ လတက္လဝ္ ပေလာA္ဗု ဂှိန္/ဂၜိက္ဍာဲဂွ္ ဂြံညာတ္ေကတ္ Aာတဲု ဒဒ္ွရ Aသာ္ဗုဍာဲဂွ္ ဒ္ွAသာ္ဂကူမန္မြဲဂွ္ ဂြံတီေကတ္ရ။ ဟီုမြဲသာ္ပၜန္ ပႜAဲခုိက္ကှာမန္ေႀတံ မေဆင္ကႝုကေလာ္သၛိေလဝ္ ယာတ္ဗတာင္ ယာတ္ဗေကတ္၊ ပႜဲတိဍာ္ဍဳင္မန္ေတA္ေလဝ္ ဒှာဲဗြဲ မဂၜိဳင္ဂ္ွ မဒ္ွဒှာ ဲတိေၾကဟ္ေဗၠတ္တု ဲAသာ္တိဍဳင္မန္ေလဝ္ ဒွ္ဒဿံင္ Aသာ္ဍာဲကီုရတဲု ဂြံညာတ္ေကတ္ စင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ေကုာံ

ဗြိဳက္လတက္ေကာန္မန္တA္ မဍာဲဒဿံင္ ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲဂွ္တဲု ညာတ္Aာ Aသာ္ဂကူမန္ Aသာ္ဍဳင္မန္ရ။ ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ (ခဝ္လဝ္ရာဒဝ္ Colorado) ဂိတုမာတ္ ၁၉ ဂ္ွ ဂကူမန္ ပႜဲဍဳင္ဒိန္ဗာ Denver တြႝဳရးခဝ္လဝ္ရာ

ဒဝ္ေကၜာန္ဗဒ္ွ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ဂ္ွ သုီကႝုဂကူနာနာ တုိန္စိုပ္လဝ္ မိှဟ္ၐုိတ္ ၃၀၀ တၜဂွ္ မိှဟ္ႏူAလႝုAသ႘ ဍဳင္ဒိန္ဗာ၊ မိှဟ္စှး ႏူဂေကာံ Spring Institute Aစာဘာ ႏူ Police Academy ေကုာံ Aစာဘာ တကၠသိုလ္ႏူ Northern University of Colorado တA္ တိုန္စိုပ္ ဟီုAေရဝ္ကႝုျဒဟတ္Aုိတ္ရ။ နာဲဆာန္မြဲ ေကတ္ တာလ်ိဳင္ လ်ိဳင္ခန္ကှာတု ဲနာဲဒဵဍိက္ ဗ္ွလိက္လေလာင္တရးဗီုမန္၊ နာဲေထာန္နာင္ ဗ္ွဗုီ Aဂၤလိက္ရ။ တဲုပၜန္ Aစ႘Aဇန္ေလ္ွဒေယ္ွ နာနာသာ္ Aခုိက္ေႀတံကီု သုီကႝု ဒြက္မန္ေခတ္တဿိ လဟိင္ဏာစုိတ္ ပတုိန္ဏာ စုိတ္ဓါတ္ဂကူ ကုပုရိသာတ္တA္ရ။ ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ (နယူယ်ံက္) ဂေကာံမည္ဗာဖ္ဖေလာ Aာကႜိဳပ္တု ဲေကၜာန္ဗဒ္ွ ေကာန္တၛဲဂကူ

မန္ ပႜဲဍဳင္ဖာဖ္ဖေလာ ပႜဲတၛဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၂၁ ဂ္ွ ေကာန္မန္ကီုသီုကႝုကဿဲဳ နာနာတုိန္စိုပ္လဝ္ မိှဟ္ၐုိတ္ ၁၂၀ တၜရ။ ၪကၠဌဂေကာံမည္ဗာဖ္ဖဖေလာ ဗညာထဝ္ဝင္ ဟီုဂလာန္မိပ္စုိတ္

တင္ဂုန္ ေကုာံ လဵထၞး AကာAဲရာ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံဍဳင္ဗဿာ ကႝု ေကာန္ဂကူဂမၜိဳင္ရ။ နာဲစကၠရတ္ ဗွ္လိက္လေလာင္ဗီုမန္ နာဲဂံင္ ဆာန္ ဗ္ွလိက္လေလာင္ၾတးဗီုAဂၤလိက္။မိှဟ္စှးဂကူကေရင္ လဵထၞး ဗီုမန္ကုႝကေရင္ ေကင္ပလဝ္ ကတိကဝတ္ ခ်ိဳတ္တုပ္ဂ်ိဳင္တုပ္ကုီ။

ဗီု႐ုပ္ေကာန္မန္ ပႜဲတြႝဳ ခဝ္လဝ္ရာဒဝ္၊ ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ ေကာံကေလာA္စဿတ္သမီၲလဝ္ သြက္သဘင္ကှာတၛဲဂကူမန္

ဗီု႐ုပ္မှိဟ္လဟိင္စိုတ္ ေလ္ွဒိင္ ေကုာံ ေကာန္သဿိင္ မေလ္ွလဟိင္ လဝ္ ပႜဲတၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္ဖာဗ္ဖေလာ၊ ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္။

မိှဟ္စှးဂကူဗဿာ ဟီုထၞး ဗီုAခိုက္ကှာ ေယန္သှာင္ လိက္ပတ္မန္ မံှဳကုႝကဆံင္မသၜဳင္ဂွ္ကီု၊ ပဲါႏူဂ္ွ မှိဟ္စှးဂကူေခ်င္၊ ကေရင္ဍာဲ၊ ေသံေဇှာ္၊ ေကုာံ ပလံင္တA္ေလဝ္ တုိန္စုိပ္ ပႜဲတၛဲပရဲဂွ္ကီုရ။ Aစ႘Aဇန္ဗၥဖ်ဳင္ကီု သုီကႝုAစ႘Aဇန္ေလ္ွဒေယ္ွနာနာသာ္ ေလ္ွထၞး လဟိင္ဏာစုိတ္ ပတုိန္ဏာဂုဏ္စရာ ဲတၛဲေကာန္ဂကူမန္ရ။ ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ (ဝွတ္ဝုင္) တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မေကၜာန္ဗဒ္ွ ပႜဲဍဳင္ဝွတ္ဝုင္ဂွ္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ပႜ ဲ

“South Side High School” ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉ ဂ္ွ မှိဟ္ၐိုတ္ ၆၀၀ တၜ သီုကု ႝကဿဲဳေတဿင္ ႏူကႝုေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ဂေကာံAလႝုAသ႘ ေကုာံ ဂေကာံနာနာတA္ကုီ သီုကု ႝဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္ဂမၜိဳင္ရ။ သှာံဏA္ ကေမၜာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ဂ္ွ ပAပ္ကႝုလဝ္ ဂေကာံ သဿတ္တA္တဲု သဿတ္တA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ဗြဲမဍိဳက္ေပင္စုိပ္တရဵဂ္ွ ဂြံညာတ္ေကတ္တဲု မှိဟ္ေဇှာ္တA္ ဒ္ွပ႘တိ လတူမိှဟ္သဿတ္တA္ တဿာဂလုိင္ရ။ Aဝ္သေတလ်ာ ဂေကာံမန္ဍဳင္Aဝ္ေတလ်ာ ကႜိဳပ္ကႜိဳပ္တု ဲေကာန္မန္ ႏူေဒသ

နာနာတA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ပႜဲဍဳင္ကမၺာရာ ပႜ ဲCook Community Hall ပႜဲတၛဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉ ဂ္ွရ။

ပႜဲသဘင္ဂွ္ ေကာန္မန္ ၂၀၀ တၜျပင္င္တိုန္စိုပ္တု ဲကဿဲဳပလုင္ ၁၀၀ ျပင္င္ ကၜဳင္တိုန္စုိပ္လဝ္ရ။ ပႜဲဂွ္ မိှဟ္စှးကၜတ္ထဝ္ Kate Lundy (ALP) မှိဟ္ႏူAလႝုAသ႘ကဿိန္ဍဳင္Aဝ္သေတလ် Gary Hamphries (Lib) ဝန္ေဇှာ္ဌာနAလႝုAသ႘ Mr John Hargreaves တိုန္စိုပ္ ဟီုဂလာန္ရ။ နာဲသ႘ရ႘မန္ဆာန္ ဟီုလဵထၞးဝင္ဂကူမန္၊ ပေရင္တဝ္ ေစှဟ္ဂကူမန္ ေကုာံ AကာAဲရာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဍဳင္ဗဿာလဿဳဟ္ တဲု ေကှာတ္တ ဲဟီုဏာဂလာန္ ဗီုကုႝဂလာန္ဂ႐ိုင္ဂွ္ “ကြးဘာႏူနယူၿဇ႘ လာန္မြဲဟုီ ပႜဲသှာံ ၂၀၀၆ ဂ္ွေကာန္ဍဳင္နယူၿဇ႘လာန္ Mark Inglis ဇုိင္ဟြံမြဲမြဲသာ္ တုိန္စုိပ္ကႜိဳဟ္ဒႝုဨဝရာဇ္ဂ္ွရ ေကာန္ဍဳင္ပု႙ ေစာန္Aုိတ္။ တဲုဂွ္ ကြးဘာ ႏူျပင္ေသတ္မြဲဟုီတုိန္ ညးေတA္ တဲႏြံဒဿံင္ဏီ ပႜဲသှာံ ၂၀၁၀ ဂ္ွ Phillip Croizon တဲေလဝ္ဟြံမြဲ ဇုိင္ေလဝ္ဟြံမြဲ ၐိင္ ၾကဳင္ Aဂၤလိက္ (English Channel) မံှဳ ဇေမၛာ ဲ၂၂ တုိင္ဂ္ွ ၐိင္ေကၜာA္ Aာ ပႜဲပြိဳင္ ၁၃ နာရ႘။ ဟုိတ္ဂ္ွရ ေကာန္ျပင္ေသတ္ ေစာန္Aုိတ္ရ ပႜဲဂၜးတိဏA္။ တဲုဂွ္ ကြးဘာ ႏူဍဳင္ဗဿာမြဲ ဟုီတုိန္ ဂၪဳပ္ဗုိလ္ဍဳင္ဗဿာဂ္ွ ကႜိဳပ္ေလဝ္ဟြံမြဲ ကႜဟ္ေလဝ္ဟြံမြဲ Aုပ္ဓုပ္ကၜဳင္ဍဳင္ ပြိဳင္ ၂၀ သှာံ

ျပင္င္ရ ဟုိတ္ဂွ္ရ မိှဟ္ဍဳင္ပု႙ ေစာန္Aုိတ္ရ ပႜဲဂၜးတိဏA္” နာဲေတန္ဨ ေကုာံ နာဲေဍန္ပၜဟံသာေလဝ္ ဟီုဂလာန္တင္ဂုဏ္

တဲု Aစ႘Aဇန္ေလ္ွဒေယ္ွ ဒိင္နာနာ ဒြက္ဂ႘တနာနာတA္ရ။ နယူျဇ႘လာန္ ေကာန္မန္ပႜဲဍဳင္နယူၿဇ႘လာန္တA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ တၛဲေကာန္ဂကူမန္

ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉ ဂွ္ မိှဟ္စှးဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္ဂမၜိဳင္ကီု သုီကႝု

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒဿံင္ ဒိင္တေပါတဗဝ္ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္Aဝ္သေတေလ်ာ

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒိင္ၐသရာ ဲ လတူစင္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္နယူၿဇ႘လာန္

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒဿံင္ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္Aေမရိကာန္ (ဝွတ္ဝုင္)

omcc, 5 / p. 5

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒဿံင္ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္Aေမရိကာန္ (Aႝုဟု႙Aႝု)

ေကာန္ဍဳင္နယူၿဇ႘လာန္ သီုဖAုိတ္ မှိဟ္ၐိုတ္ ၃၀၀ တုိန္စုိပ္လဝ္ရ။ Aစ႘Aဇန္ဟီုဂလာန္ ေလ္ွဒေယ္ွနာနာေကၜာန္ဗဒ္ွလဝ္

ဗြဲမAမ္သဝ္ရ။

ရးယူေရာပ္ (နဝ္ေဝ) ေကာန္မန္ ဍဳင္နဝ္ေဝတA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ပႜဲဍဳင္

သင္ေဝကာ ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉ ဂ္ွ ေကာန္မန္တA္ကီု သုီကႝု ကဿဲဳနာနာ မပံၲ ညးတာလ်ိဳင္သှာဲဒါ AလႝုAသ႘နဝ္ေဝ မပတံ Aစာဘာ၊ Aစာဂၪဳ ဲသီုကု ႝေကာန္ဍဳင္Aရင္ မပၲံ ကေရင္၊ ေခ်င္၊ ဗဿာသီုဖAုိတ္ ၂၀၀ ျပင္င္ တိုန္စုိပ္သဘင္ရ။

“ႏူဍဳင္မန္ပု႙ မလီုAာတဲု မှိဟ္မဟီု Aေရဝ္မန္ေလပ္ ခ်ဴဗ္ွလိက္ မန္ေလပ္ဂွ္ ေAာန္ေစ္ွAာတဲု ကႜိဳပ္သကုိပ္မန္တA္ ဒွ္ကၜဳင္ဓဝိင္တုဲ စေကၜာန္ကၜဳင္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ရ။ ဂကူမန္ ညံင္ဂြံ ေဇှာ္ေမာဝ္တိုန္ ပၜန္ဂ္ွ ေကာန္မန္ မှံဳဍဳင္နဝ္ေဝကီု သီုကု ႝဍဳင္နာနာတA္ ဘုိင္ေကတ္ Aာ တာလ်ိဳင္Aုိတ္ညိ” ၪကၠဌ ဂေကာံမန္(နဝ္ေဝ) နာဲေဃာဟံသာ ဗတုိက္ေဖၟာဝ္ဏာ ပႜဲသဘင္ကှာရ။ နာဲဆာန္မန္ဟံသာဂ္ွ လဵထၞးကႝု ဝင္ ေကုာံ AကာAဲရာဂကူမန္

နကႝု ဘာသာAဂၤလိက္။ ပဲါႏူဂ္ွပၜန္Aစ႘Aဇန္လဟိင္စိုတ္ေလဝ္ ေလ္ွ ဒေယ္ွနာနာသာ္ ေလ္ွထၞးျပးဏာတဲု မၛးဂွ္ ၐုိန္ရ ရာသ႘ၪတုၾကမ္ၾက ဂံက္ဓေဇာတ္ဒဿံင္ကုီေလဝ္ မှိဟ္တA္ စိုတ္လုပ္စ လတူဝင္မန္ Aခုိက္ကှာမန္တဲု ဝိုတ္စAာ ဂၜံင္ရာသ႘ၪတုမႀကမ္ၾကဂ္ွရ။ ရးယူေရာပ္ (ဒိန္မက္) ေကာန္မန္ဍဳင္ဒိန္မက္တA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ သဘင္ေကာန္ဂကူမန္

ပႜဲဟဝ္တုိက္ရံင္လိက္ ဍဳင္ဗန္နာသေဠA္ ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉ ဂ္ွ ေကာန္ဂကူမန္ကီု သုီကႝုကဿဳဲနာနာ ကၜဳင္စိုပ္မှိဟ္ၐုိတ္ ၂၀၀ ျပင္ရ။ ပႜဲဂွ္ တၜဂုဏ္Aစာေဃာသိတ Aစာဘာတကၠသုိလ္ ဍဳင္ဂ်ာမန႘ ဟီုလဵထၞး ပ႐ူဝင္ဂကူမန္ ေကုာံ ပေရင္တဝ္ေစှဟ္ သြက္ဗၜးၐးဂကူမန္ တၜဂုဏ္Aစာဍဳင္သြိတ္ေဒန္ ေလဝ္ဟီုဂး ပ႐ူဂကူမန္ကုီရ။

“ျဂိဳပ္ဒႝုမြဲ ဂြံေက်ဝ္ဂွ္ ဟုိတ္ႏူတှံဆု တှံပဵၠနာနာ ပေယ်ဝ္က်ိဳင္လဝ္ တဲုဂြံေက်ဝ္ရ။ တံှဆုတA္ေလဝ္ ဒးဗဒဗဒဲါ ကုဒႝုဂွ္တုဲေဟင္ ဂြံဂ်ိဳင္ မာန္ရ ရံင္ကုနိႝယာမေလာကဝြံတဲု ဂေကာံမန္ ကႝု ေကာန္မန္တA္ဂွ္ ပၚတှဟ္ျခာေကၜံ ဟြံဂြံရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ညးညးAAဲ ဲညံင္ဂြံပါလုပ္ေကၜာန္

ပႜဲကေမၜာန္မန္ ပႜဲဂေကာံမန္ ည႘ည႘Aုိတ္ညိ” နာဲေမန္ေထာန္ ဟီုဗိၲဳက္ ေဖၟာဝ္ဏာ ပႜဲသဘင္ကှာဂွ္ရ။ ပဲါႏူဂွ္ပၜန္ Aစာဘာပ႘တာေလဝ္ ဟီုဂး ပ႐ူဂကူမန္ မံှဳပႜဲဍဳင္ဒိန္မက္၊ နာဲဃံင္မန္ ဟီုဂလာန္တင္ဂုဏ္ ကုညး မကၜဳင္စုိပ္၊ နာဲမိုင္တဝ္ ဟုီဂး ပ႐ူဓဝ္ည႘သာ Aၾကာဂကူမန္၊ ညံင္မန္ တA္ ဂြံစြံငၛဳဟ္မး လတူဂကူမန္တA္ရ။ စပ္ကႝုAစ႘Aဇန္လဟိင္စုိတ္ဂ္ွ ႏူကမၼတ႘ေယန္သှာင္မန္ ေကတ္

တာလ်ိဳင္တဲု ေလ္ွထၞးဏာ ဒိင္နာနာသာ္ သီုကႝု ေကာန္မိွင္ႀတံဳ ေကာန္မွိင္ၿဗဵရ။ သဘင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မေကၜာန္ဗဒ္ွပႜဲဍဳင္ဒိန္မက္ ေဒသယူလာန္ဂွ္ သှာံဏA္မၢး ဒွ္Aလန္ကၜာAုိတ္ရ။ ရးယူေရာပ္ (ေနတာလာန္) ေကာန္မန္ မှံဳပႜဲဍဳင္ေနတာလာန္တA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ တၛဲေကာန္

ဂကူမန္ ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉၊ ပႜဲဍဳင္နယူဝါေကဝ္ရိတ္ (Niuwerkerk) ပြိဳင္ဍဳင္ ရတၲာဒံါဂ္ွ မိှဟ္စှးဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္ မပံၲကေရင္၊ ေခ်င္၊ ဗမာ၊ ေသံေဇှာ္၊ ရေခင္၊ ပAုိA္တA္ကုီ သီုကႝုေကာန္မန္ ေကုာံ ေကာန္ဍဳင္ေနတာလာန္တA္ တုိန္စုိပ္ မိှဟ္ (၂၅၀) ျပင္င္ရ။ ပႜဲသဘင္ဂွ္ ပေတဿင္ကု ဒက္ပၲန္ဓဝ္ည႘သာ ေကုာံ ပေရင္ေကၜာA္ကႜ Aၾကာဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္ဂမၜိဳင္ကုီ လဵထၞးဝင္ဂကူမန္ ေကုာံ လိက္သဝဏ္ ႏူေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ေကုာံ လိက္လေလာင္ၾတးပံင္ေကာံ

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒဿံင္ ဒိင္သၜးပြးပု႙ ပု႙ဒးမင္မြဲ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္ဒိန္မက္။

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒဿံင္ဒိင္ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္နဝ္ေဝ။

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္စှးဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္ ေကုာံ ဒါတ္ ပစဿတ္သမီၲ ဆက္တ ဲေရင္သကA္ ပႜဲသဘင္ကှာတၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္ေနတာလာန္

omcc, 5 / p. 6

ဂ္ွေလဝ္ ဗ္ွထၞးဏာကီုရ။ ပႜဲသဘင္ဂ္ွ ဖါပ္ဗစစှAဟာရ Aခိုက္မန္ ေကုာံ ေလ္ွဒေယ္ွဒိင္မန္ နာနာသာ္ သုီဖAုိတ္ ႏူဂယး ၁၁း၀၀နာဍ႘ စႝုကုစႝုိပ္ ၁၆း၀၀ နာရ႘ စဿတ္သမီၲဏာတၛဲဂကူမန္ ထၞးဏာဆီဇာတိမန္ မာန္ဇာတိမန္ ကုေကာန္ဍဳင္ေနတာလာန္တA္ရ။ ရးယူေရာပ္ (ယူေက) ဂေကာံသဿတ္မန္ ယူေက(GMS) Aာဂတပၜတရတဲုဵ မေကၜာန္ဗဒ္ွ

လဝ္ တၛဲေကာန္ဂကူ ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၂၆ ပႜ ဲFeltam Townhall ဍဳင္ လန္ဒန္လပၚပလုိတ္ (West London) ဂ္ွ ပုရိသာတ္သီုဖAုိတ္ တုိန္စုိပ္ Aၾကာ ၄၅၀ ကႝု ၅၀၀ တုိန္စိုပ္လဝ္ရ။

“ၐုိန္ရ ျဒဟတ္မှိဟ္ မှံဳ ၃၀ တၜျပင္ဓဝ္ကုီေလဝ္သဘင္ေဇှာ္ေဇှာ္ ပႜဲဍဳင္ယူေကဏA္ ေကၜာန္ကၜဳင္ဆက္က္ ေပင္Aာ ပြိဳင္ (၁၀) သှာံမာန္ဂ္ွ ေထက္ကုႝဒးထုိင္သးတဲု ညံင္ဂြံဆက္ေကၜာန္Aာမာန္ဂ္ွ ဂစာန္မင္မြဲAာညိ” သဘာပတိ ဂေကာံသဿတ္မန္ ယူေက Mr. Mehm Tin Thaung ဟီုပတုိန္ဏာ စရာ ဲလတူေကာန္မန္ ပႜဲယူေက ပႜဲသဘင္ကှာဂွ္ရ။

“လိက္ဗဿာဂ္ွ ၐိုန္ရကတႝုဒွ္ကၜဳင္ ႏူမန္ကီုေလဝ္ တၛဲဏA္ လိက္မန္ ဂ္ွ ဟိုတ္ႏူကဿာတ္လဒႝုလဝ္ ႏြံဒဿံင္ ဒှာဲသြက္ဂြံဒးေဖက္ေကၜံAာမြဲဂ္ွ ေထက္ကုႝဒးေAာန္စုိတ္ေကြံ” နာဲတၜနန္ ၪကၠဌဂေကာံသဿတ္ေလဝ္ ဟိန္ဟီုလဵဏာ ဝင္မန္ဂ္ွ ဆတ္စုတ္ တင္ဒုင္စသုိင္ညးရ။ ပႜဲသဘင္ဂွ္ နာဲဗညာ ကႝု မိေကာန္ထဝ္ ေကတ္တာလ်ိဳင္နဒဒ္ွညးလေလာင္ သဘင္တု ဲနကႝုAစ႘Aဇန္ေလ္ွဒေယ္ွကီု သုီကႝု Aစ႘Aဇန္ထၞးမဝ္ ေဒန္႐ွဝ္ နကႝုကယ်ိဳင္မန္တA္ ႏြံရ။ ပႜဲသဘင္ကှာဂ္ွ ညးတA္ သြံစှစ မြဲဝိုင္ ၾသန္ပံင္ (၅၀) တဲု

ၾသန္ပရဲတA္ဂ္ွ ညးတA္ Aာထံက္္ပင္ ပေရင္ပညာမန္ေဒသ ပယ်ႝဳေတA္ရ။ ရးယူေရာပ္ (ေဝွန္လာန္) ေကာန္မန္ မပဒတ ဵပႜဲဍဳင္ေဝွန္လာန္တA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွတၛဲေကာန္

ဂကူမန္ သှာံဏA္ ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၂၀ ပႜဲဍဳင္ေဇှာ္ ေဟလ္သိန္က႘ (Helsinki) ဂ္ွ မှိဟ္တိုန္စိုပ္ သုီဖAုိတ္ ၐိုတ္ကၜံမသုန္ေစွာ္တဲု နကႝု Aစ႘Aဇန္ ေ႐္ွေသ္ွAလာံ၊ ကႜိဳပ္သကုိပ္ ေကုာံ ညးမေကၜာန္ဒဿံင္ သြက္ဂကူမန္ ဟီုလဵဗစ ပ႐ူဂကူ ပ႐ူတၛဲေကာန္ဂကူမန္နာနာသာ္ကုီ သီုကု ႝAစ႘Aဇန္ေလ္ွဒေယ္ွ Aခုိက္နာနာတA္ဂ္ွ စဿတ္သမီၲဏာ တၛဲပရဲဝြံရ။ ရးယူေရာပ္ (ဍဳင္ဂ်ာမန႘) ေကာန္မန္ မှံဳဍဳင္ဂ်ာမန႘တA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွတၛဲေကာန္ဂကူမန္

ပႜဲဍဳင္ဝွရာန္ဝွတ္ (Frankfurt) ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၂၇ ဂ္ွ မိှဟ္ဗြဲမဂၜိဳင္ ဗြဲေတဿင္ ဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္ဂမၜိဳင္တုိန္စုိပ္တဲု ဟီုဂး ဂလာန္ မေဆင္ကႝုပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေကုာံ နဲကဲဂြံဂၜာဲသြဟ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဍဳင္ပု႙ေတA္ရ။ ခါဏာဒါ ေကာန္ဂကူမန္ မံှဳဍဳင္ကေနဒါတA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ သဘင္တၛဲ

ေကာန္ ဂကူမန္ ပႜဲဂိတုေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉ ပႜ ဲSouthview Community

ဗီု႐ုပ္ သဿတ္တA္ ဒေယ္ွဒဿံင္ဒြက္ ၾကက္စၜန္ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္လာန္ဒါန္၊ ယူေက။

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ဒေယ္ွလဟိင္ဒဿံင္ ဒြက္တၛဲေကာန္ဂကူ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္ေဟလ္သိန္က႘၊ ေဝွန္လာန္။

ဗီု႐ုပ္ တၜဂုဏ္Aစာဒံက္တာေဃာသိတ မဟီုဒဿံင္ဂလာန္ ပႜဲသဘင္ကှာတၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္ဝွရာန္ဝွတ္၊ ဂ်ာမန႘။

omcc, 5 / p. 7

Association ဍဳင္ကလ္ဂရ႘ ဂွ္ မိှဟ္သုီဖAုိတ္ ၐိုတ္ ၁၅၀ တုိန္စုိပ္ရ။ ဟီုဂးပ႐ူပရာဂကူမန္ ေလ္ွဒေယ္ွဒိင္မန္နာနာ သီုကုဒႝေယ္ွဒြက္ ဂတာပ္ေခတ္ ကရာAဝ္ေကကီုရ။ ဍဳင္မေလယွာ ေကာန္မန္ မစိုပ္ဒဿံင္ ဍဳင္မေလယွာတA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ တၛဲေကာန္

ဂကူမန္ ပႜဲဍဳင္ေကာလာလုမၸဳရ္ဂ္ွ မိှဟ္ၐိုတ္ပိလၛီ တုိန္စုိပ္တဲု ပႜဲဂွ္ မိှဟ္စှး ႏူ႐ုင္ UNHCR ေကုာံ မှိဟ္စှး ဂေကာံေAန္ဂ ႘်Aဝ္ဂမၜိဳင္ကီု သီုကု ႝမှိဟ္ႏူဌာနဝန္ေဇှာ္ကာAပႜဲဍဳင္မေလေလဝ္ တုိန္စုိပ္ကုီရ။ Aစ႘Aဇန္ေလ္ွဒေယ္ွေလဝ္ ဒိင္နာနာသာ္ Aခုိက္နာနာသာ္

စစှပၜန္ေလဝ္ ဂၜိဳင္ကုႝသာ္ ဖာပ္ဗစ လဟိင္စ႘ျပးတဲု စဿတ္သမီၲဏာ သဘင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ရ။ ဍဳင္ဂ်ေပန္ ဂေကာံမန္ပုညကာရ႘ ကႜိဳပ္ကႜိဳပ္တု ဲေကာန္မန္ မှံဳပႜဲဍဳင္ဂ်ပါန္

တA္ေကၜာန္ဗဒ္ွ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ပႜဲဍဳင္ဏာဂဝ္ယာ (Nagoya) ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၂၀ ဂွ္ မိှဟ္စှးေကာန္ဍဳင္Aရင္ ေကုာံ ဂကူနာနာတA္ တိုန္စုိပ္လဝ္ ၐုိတ္ ၁၅၀ တၜဒွ္ရ။

“ဂကူမန္ပု႙ဂွ္ ဒှာဲမံင္ ၐိုန္ရေသၛာ ဲညးသကA္ကုီေလဝ္ ဗုီျပင္႐ုပ္ သာ္ တုပ္ညးသကA္ဂွ္ရ ဂကူမန္ပု႙သီုဖၟိဳတ္ဂ္ွ ဒးေစန္ဆက္ကၜဳင္ မြဲ ကေလာေကာေဒA္ေရာင္ဂွ္ ဟီုမာန္ဂ္ွရ၊ ညးမြဲကုမြဲ ဒး႐ုီဗင္ထၞ လဘာ္ညးသကA္ေရာင္” သဘာပတိ နာဲဆာန္ဂကူဟီုရ။

“ဍဳင္ဇကုေလဝ္ ဒ္ွဍဳင္ေဍဟ္၊ က်ာ္ဇကုေလဝ္ ဒွ္က်ာ္ေဍဟ္ ဍဳင္ဇကုျဒပ္ဇကု ယဝ္ရ ဇကုမိက္ဂြံကေလင္ဂြံမၢး ဒးပေကာံလဲွဳ၊ ဒးေပၠာံမှိဟ္။ ဂြငိ္ေဖက္ မသကေလာေကာေဒA္ဇကု ဒ္ွဒဒုိက္တဲု ပု႙ညးမစုိပ္ဒဿံင္ ပႜဲဍဳင္ဗၜးၐးဏA္ ဟြံဂံင္ေကၜာန္ဂ္ွ လၸကုဒ္ွႝညိ။ သုီမိှဟ္ ဖAုိတ္ဂ္ွ မသကေလာေကာေဒA္ ႏြံဒဿံင္ ပႜဲဍဳင္မန္ သဿဝ္ေဍဟ္တA္ ဖAုိတ္ရ။” နာAံဲင္ေလာန္ ဟုီဏာရ။ ေကာန္ဂကူပလံင္ မံှဳယဿဳ မာင္က်ဝ္ၪဴ က်ိဳင္လဝ္ ကယ်ိဳင္မန္တဲု

“မန္ကႝု ပလံင္ဂ္ွ ေကာေဒA္Aရင္ရ။ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ေပင္စုိပ္ ၆၄ ဝါဟီုဂွ္ ကႜိဳပ္သကုိပ္ပု႙ တဝ္ေစှဟ္ ဒုင္ဂစုိတ္ကၜဳင္ သြက္Aေခါင္ ဗၜးၐး ေပင္ စိုပ္ ၆၄ သှာံ ဟုီမာန္ရ။” ပဲါႏူညးတA္တဲု နာဲသုႝေလာန္၊ တၜဂုဏ္ AစာေခမာတA္ကီု သီုကု ႝမှိဟ္စှးေကေAန္ယူတA္ တုိန္စုိပ္ဟီု Aေရဝ္သဿးဟြံက သီုကႝု ပေသာင္ကု ႝဝင္ဂကူမန္ ဗီုဗဿာ ဗီုဂ်ေပန္ ဗြဲေတဿင္ဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ရ။ ပဲါႏူဂွ္ပၜန္ ပေရင္ဒုင္တၜဳင္ နကႝုစှAဟာရ ကြိင္ကြိဳင္ Aခုိက္မန္နာနာေလဝ္ ႏြံရ။ သေရာပ္ ပဲါႏူ ဒှာဲမထၞးလဝ္ လတူဝြံတု ဲပဲါႏူဍဳင္မန္ ကႝု ဍဳင္ေသံတု ဲဒှာဲတှဟ္

ပု႙ဟြံစုက္လုက္တA္ေလဝ္ ေကၜာန္ဗဒ္ွလဝ္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ႏြံတဿာဂလုိင္ဏီရ။ ဟီုမြဲသာ္ပၜန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ဂ္ွ ဒွ္တၛ ဲမကုႝသတိ ကုပု႙တA္ “Aရာလႝု မဒ္ွAရာ ပု႙ဒးမင္မြဲ၊ Aရာလႝု မဒွ္Aရာ ပု႙ဒး စႝုဒှာပခုိင္ပတုိန္” မြဲေလဝ္ ဟီုဂြံကီုရ။

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒဿံင္ လတူစင္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္ခါဏာဒါ။

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္လဟိင္စိုတ္တA္ ေလ္ွျပးဒဿံင္ လတူစင္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္ေကာလာလုမၸဳရ္၊ မေလ႐ွာ။

ဗီု႐ုပ္ဒေယ္ွဒဿံင္ဒြက္ ေကာန္တၛဲဂကူမန္ လတူစင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္နေဂါယာ၊ ဂ်ေပန္။

ဗီု႐ုင္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မေကၜာန္ဗဒ္ွလဝ္ ပႜဲဍဳင္ကဝ္ရိယ်ာသၜဳင္က်ာ ပႜဲေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၉၊ ၂၀၁၁။

omcc, 5 / p. 8

ဂိတုဖဝ္ရဂုိန္စွ္ၐါမံက္ ဒ္ွတၛဲဨကရာဇ္ၿဗဵမိစဵဗု မဒ္ွမိှဟ္ဂွ္ ေကာန္ မန္ပု႙ စဿတ္သမီၲလဝ္ တၛဲညးၿဗဵမန္ဂွ္ ေကာန္မန္ ပဲါႏူဍဳင္ေဒသပယ်ႝဳတဲု မန္မတန္တ ဵပႜAဲဝ္သေတလ်ာ၊ ကေနဒါ ေကုာံ ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိ ကာန္ရးညးကႝုညး ေကၜာန္ဗဒ္ွသဘင္ စဿတ္သမီၲတၛဲညးၿဗဵမန္Aုိတ္ရ။ သှာံဏA္မၢး ပႜAဲဝ္သေတလ်ာဂ္ွ ဒွ္ေကၜာန္ကၜာAုိတ္ရ။ ညး

တA္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ပႜဲတၛAဲဒိုက္ ဂိတုမာတ္ ၁၃ ဂ္ွ ဖန္ဗဒ္ွလဝ္ နကႝု Aစ႘Aဇန္ ဟီုဂလာန္၊ စစှ၊ ေကုာံ ပေရင္ခ ႘်ဓရာင္ေကာန္ငၛာ္တA္ရ။

“ပု႙ ဒးဗုိင္႐ီုဗင္ညးသကA္ ပု႙မံင္AဏA္ဂ္ွ မိမေကာေဒA္ပု႙ ဟြံမြဲ ဗုီပု႙မမံင္ Aပႜဲဍဳင္မန္ပု႙ပုဟ္” မိစႏၵာမန္ ဒုၪကၠဌ ဂေကာံညးၿဗ ဵမန္ ဍဳင္Aဝ္သေတလ်ာ ဟီုရ။ နာဲေတန္ဨ ညးမဒ္ွၪကၠဌ ဂေကာံ မန္Aဝ္သေတလ်ာ ဟီု ပႜဲမပံက္သဘင္ခန္ကှာဂွ္ “ယဝ္ရ မိှဟ္ၿဗဵမန္

တA္ ဟြံလြ႘လြတ္ပတိတ္လဝ္ ေကာန္ငၛာ္ခိုဟ္ဟ္မၢး ကႜိဳပ္သိၠဳပ္ ဂကူမန္ ခုိဟ္ဟ္ေလဝ္ မံက္ဂတဝ္ကၜဳင္မာန္ဟြံေသင္ရ။” ပႜဲရးကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ဂွ္ ညံင္ရဵေဒသဝွတ္ဝိင္ ရးေAန္ဒ႘ယ်ာ

နာ မေကၜာန္ဗဒ္ွဂ္ွ ေဒသAျခန္ရးAုိဝ္ဟာဲAုိဝ္ေလဝ္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ကီုရ။ ပႜဲဝွတ္ဝိင္ဂ္ွ မှိဟ္ျဗဵမန္တံ ဗီုညးကုႝညးဍဳန္ပုင္တဲု ေကာံဓ႐ီုညး သၠA္ ပႜဲတၛAဲဒုိတ္ ဂိတုမာတ္ ၁၃ ဂ္ွတဲုဖါပ္သင္ရ။ ပႜဲလိက္လေလာင္ၾတး ပႜဲတၛဲမၛဳႝမျပဲဝြံ ဂေကာံမှိဟ္ျဗဵမန္ Aေမရိ

ကာန္၊ ကေနတာ၊ မေလယ်ာ၊ ဂေကာံညးျဗဵမန္စုိပ္ဌာန္ဇေမၛာဲ( မာဆံက္)တA္ ပါလုပ္ပံင္ေတာဲဂ္ွဂြံဆုေႝကတ္ရ။ ေဗာ္ေကာန္ဂကူ မန္တံ တှဟ္န ဂြံဘုိင္ေကၜာန္ေရင္တၜဳင္ထၞလဘာ္ကုႝဂေကာံ မိှဟ္ျဗ ဵမန္တံဂွ္ေလဝ္ Aာတ္မိက္လဝ္ကီုရ။

ပ႐ိုင္ခ ႘်ဓရာင္ ဂေကာံမန္ဍဳင္သAာင္ဂမၜိဳင္ တၛဲညးၿဗဵမန္ ပႜဲAေမရိကာန္၊ Aဝ္သေတလ်ာ ေကုာံ ခေနဒါ

ကမၼတ႘မေကၜာန္ဗဒ္ွ ေကာံဓ႐ီုတA္ ဘိက္ဒံက္တာနာဲပညာမန္နဒဒ္ွတၜပညာမြဲတၜ သြက္ဂြံတိုန္ေကာံဓ႐ီု ေကာန္ဍဳင္Aရင္ မေကၜာန္မဒ္ွ ပႜဲဍဳင္ဇင္မာဲရ။

သီုဖAုိတ္ေကာံဓ႐ီုဂ္ွ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ပြိဳင္ မသုန္တၛ ဲႏူေဖဖဝ္ဝါရ႘ ၁၂ စႝုကုစႝိုပ္ ေဖဖဝ္ ဝါရ႘ ၁၆။ တင္ရန္တဿA္Aဓိက ေကာံဓ႐ီုဝြံ သြက္ဂြံ ဒက္ပတန္တုိန္ ဒပ္ပံငေ္ကာံမခုိင္

ကၜိဳက္မြဲရ။ AကာAဲရာ ပေရင္ေဒါA္ပန္ ေပွာ္ AၾကာတၜAဝႝုပှာန္ဗဿာ ကႝု ေကာန္ဍဳင္ Aရင္တA္ ပေရA္ကၜဳင္တု ဲသြက္ဂြံဒက္ပၲန္ ဒပ္ပံင္ေကာံဂ္ွ မံက္ဂတဝ္ ကၜဳင္ရ။ ပႜဲေကာံဓ႐ီုဂ္ွ ဒံက္တာပညာမန္ ဗိုင္ကႝု

ကသပ္ ဗုီျပင္ဂြံဒက္ပတန္ဒက္ပံင္ေကာံ မခုိင္ကၜိဳက္ရ။ ပႜဲဂ္ွ ညးစှးဂမၜိဳင္ တုပ္စုိတ္ ဒက္ပၲန္ ဒပ္ပံင္ေကာံခုိင္င္ နကႝုယဿဳကံင္သ႘ ဖက္ဒရဝ္ ေကာန္ဍဳင္Aရင္ မြဲတဲု ပဲါႏူဂွ္ ခ်ပ္ဂှန္ ပေရင္ကေမၜာန္ဌာန္ဂတဂမၜိဳင္တု ဲတင္တုပ္စုိတ္Aဓိက ပႜဲေကာံဓ႐ီုဏA္မြဲဂွ္ ယဝ္ရတက္က်ာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ကုတႝၜAဝႝု AလႝုAသ႘မၢး ဒးတက္က်ာ နကႝုဂေကာံ ပံင္ေကာံဝြံေဟင္။ ပႜဲေကာံ ဓ႐ီုဂ္ွ ႐ုဲစ္ွမှိဟ္တာလ်ိဳင္ ၪကၠဌ၊

ဒုၪကၠဌ ေကုာံ ညးAုပ္ကာနာနာ တA္ရ။ ပႜဲေကာံဓ႐ီုဝြံ ႏူကႝုဒပ္ရပ္လြဟ္ ၁၂ ဒပ္ နကႝု မိှဟ္စှးသုီ ဖAုိတ္ ၅၀ တၜျပင္တုိန္စုိပ္လဝ္ရ။

ဒံက္တာနာဲပညာမန္ Aာကႝုလညာတ္ ပႜဲေကာံဓ႐ီု ေကာန္ဍဳင္Aရင္ဂမၜိဳင္ ပႜဲပယ်ႝဳေသံ

ဗီု႐ုပ္ Aေဃာဒံက္တာနာဲပညာမန္ ကႝုဒဿံင္လညာတ္ ဗုီဂြံဒက္ပတန္ ဒပ္ပံင္ေကာံ။

omcc, 5 / p. 9

နာဲထဝါတ္ေဘာင္မႏၵ မဒ္ွသဿတ္ ေတှာဝ္ဒေတာဝ္ဂကူမန္ ဍဳင္ေသံဝြံ နဒဒ္ွညးစှးဍဳင္ေသံမြဲ သြက္ဂြံလၛတ္ပေရင္ပညာ ေကုာံ Aခုိက္ကှာေယန္သှာင္ဂးတဲု ကၜဳင္စုိပ္ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္တဲု ဌာနAလႝုAသ႘မေဆင္စပ္တံ ေကတ္Aဆက္ကႝုေဗာ္သြးေကာန္ ဂကူမန္မပဒတဵ ပႜဲဝွတ္ဝိင္ဂမၜဳိင္တဲု ပႜဲစဿတ္တၛဲဂိတုမာတ္မသုန္ဂ္ွ ဂေကာံေဗာ္သြးမန္တA္ ေကၜာန္သၸသဘင္ကှာ ဒုင္တၜဳင္ညးရ။ “ဂြံဆႝုကုႝဂကူမန္ ပႜAဲေမရိကာန္တA္ဂွ္ရ” ဒွ္တရေဵတဿင္ မှဳံကုဂုႝန္ဖု ႝ ေရာင္ဂွ္ ညးဟီုရ။ နာဲထဝါတ္ေဘာင္မႏၵ နကႝုယဿဳမန္ နာဲဂံင္သၠာဝြံ ပေကာံပေကဝ္

ကၜဳင္ ကေပါတ္ေၾတံၾတဟ္ မှဳံကႝုငၛဳဟ္မး သြက္ဂြံဒွ္က်ာ္ၾသ႘Aာဲတဿာဲ ေကာန္ဂကူမန္တA္ဂွ္တဲု လဿဳဟ္ဝြံ တိုက္ထၞးပ်း ပႜဲသၛိညးဂ္ွ မှိဟ္ဂမၜဳိင္ တီကၜဳင္ဂၜဳိင္ရ၊ ကေပါတ္ညးမပေကာံပေကဝ္လဝ္တံဂွ္ ဒ္ွကၜဳင္ ကေပါတ္ မှံဳကႝုAနဂၣရတ္ ပတန္ငၛဳဟ္မး ဟြံမာန္Aုိတ္ရ၊ ဓဝ္ဒုင္ ဂုိင္ေကတ္ညးဂွ္ ကေလင္ထၞလဘာ္ကု ႝဘဝညးဂြံAာစုိပ္ ေကှာတ္ Aေထာတ္မြဲရ။ က်ာံေၾတံ မဒ္ွကြိင္ကြဳ ိက္ Aယုက္လံလကာဖာဂ္ွ ညးရာန္နင္

နဴဍဳင္မန္ နကႝုငၛဳဟ္ၾတဵကုိတ္၊ ဆဂး လဿဳဟ္ဝြံ ညးဂမၜဳိင္ Aာတ္ရာန္ ဒဿံင္ညး နကႝုငၛဳဟ္မးၾသန္ေသံ ထပ္ွျပေကာတိကုိတ္ ( ၇၀ ကုိတ္)၊ ဆဂး ညးဟြံသြံရ။ က်ာံဝြံ ေကာန္ဝုတ္ ဨကရာတ္ေသံ ဂွ္ေလဝ္ ဒးစုိတ္တ ဵဗြဲမေလာန္ေရာင္ဂ္ွ ညးလဵထၞးရ။ ေဗာ္သြးေကာန္ဂကူမန္ ေကာ္ ေဗာ္Aာမ္Aာသ႘၊ ပႜဲဂွ္ ဂေကာံ

သဿတ္ ကီု ဂေကာံမှိဟ္ျဗဵကုီ မတီှလုပ္လဿိဟ္တA္ဂ္ွ ပႜဲဂိတုမာတ္ (၅) တၛဲသၛိသဝ္ဂွ္ ဆႝုဂဗဒုင္တၜဳင္ညးေတံ နကႝုကြိင္ကြဳ ိက္ေယန္သှာင္မန္ ကီုရ။ ပႜဲတၛAဲဒိုတ္ဂွ္ေလဝ္ ေကာန္ဂကူမန္တံ ေကာ္ဘိက္ဗစဖ်ဳင္ ဒုင္တၜဳင္Aုိတ္ကီုရ။ ေကာန္ဂကူမန္တA္ ဒေယ္ွဒြက္ေကာန္ဂကူမန္ သြက္ဂြံေ႐္ွေသ္ွAလာံဂ္ွ နကႝုညးေတA္ နာဲဂံင္သၠာဂ္ွေလဝ္ ဒေယ္ွဒး ဒဿံင္ကီုရ။ ပႜဲသဘင္ကှာဂ္ွ ၐုိန္ရညးေတA္ ဒ္ွညးစှးဍဳင္ေသံကုီေလဝ္ နကႝုဂၜိက္မန္ တုိန္စိုပ္သဘင္ကှာဂ္ွရ။ AကာဲAရာဝြံ သြက္မိှဟ္ကၜာဲ ဘာသာ ညးေတA္ မိသုႏၵရ႘ေဒေဗတ္သာန္ဂွ္ ကတႝုဒ္ွခက္ခုဲရ၊ ဟုိတ္ေဍံဂ္ွ ကယ်ဳိင္ေသံေလဝ္ ညးေတံဟြံက်ဳိင္၊ Aေရဝ္ေသံေလဝ္

ညးေတံ ဟြံဟီုဂွ္တဲု သြက္နာဲျဗဵသုႏၵရ႘ဂွ္ ဂြံခ်ဴစဿတ္သမီၲမြဲမြဲသာ္ဂ္ွ ခက္ခဲုဒဿံင္ရ။ ေကာန္ဂကူမန္ မစုိပ္ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ မကၜဳင္နဴဍဳင္ေသံ

မဒ္ွဍဳင္တတိယတA္ ဗြဲမဂၜဳိင္ တီဒဿံင္နာဲဂံင္သၠာရ။ နာဲဂံင္သၠာဂ္ွ ဒွ္ သဿတ္မန္ ဍဳင္ေသံ မႏဵွရဵပံင္ေတာ ဲကုႝေကာန္ဂကူမန္ ႏူဍဳင္မန္တဲု ခ ႘်ဒရာင္ဒဿံင္ ပေရင္ေကင္ကာဂကူမန္ ေဇှာ္ေဇှာ္ကီုရ။ ေကာန္ဂကူမန္ မစုိပ္ဍဳင္ Aေမရိကာန္တA္ဂွ္ Aခိင္ကာလညးတA္ ခ ႘်ဒရာင္ဒဿံင္ပႜဲ ဍဳင္ေသံေတA္ဂ္ွရ ေကတ္မံင္A႐ီုAဗင္ နာဲဂံင္သၠာ၊ ၪပမာ ဂြံတိတ္ ထၞးဆႏၵ ပႜဲဂတမုက္႐ုင္ကလုတ္ဗဿာ ႏူဗဒုိပ္ညးဒဵပှာန္ ေကာ္ မန႘ဠ႘ဂ္ွ ညးဟုိတ္ႏူ ဒွ္ဒဿံင္ေကာန္ဍဳင္ေသံတု ဲဗက္လိင္ကြ႘စက္ဂြံဒဿံင္ရ။ နာဲဂံင္သၠာ ဝံသမႏၵဝြံ ညးသၸAဓိက ႐ဲုစွ္ပေရင္ေယန္သှာင္မန္တဲု ထိင္ဒက္ဒဿံင္ဂ္ွ ပႜAဲလံုဍဳင္ေသံမြဲ ျပာကတ္ဒဿံင္ရ။ Aေစာံပေရင္ခ ႘်ဒရာင္ညးတဲု ညးကလိဂြံAေခါင္ ကၜဳင္စုိပ္

ကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ဝြံရ။ ေကာန္ဂကူမန္ ပႜAဲေမရိကာန္တA္ ဂလုိင္ဝြံ သၸေ႐္ွေသ္ွရဵဂ ဵညးေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးဟြံခယ်လဝ္ရ။ “ဟုိတ္ႏူေကၜာန္ပေရင္ဂကူတဲု ဂြံစုိပ္Aေမရိကာန္ကုီ ဂြံဆႝုကု ႝဂကူမန္ ပႜAဲေမရိကာန္ကုီ၊ ယဝ္ဟြံေကၜာန္ပေရင္ဂကူမၢး ဒးေကၜာန္ ကေမၜာန္ျဇဳိင္င္ေရာင္” ဂ္ွေလဝ္ ညးဟီုထၞး ပႜဲသဘင္ကှာရ။ ဟုိတ္ႏူဒွ္ေတှာဝ္ဒေတာဝ္ဂကူမန္ ႏူကြာန္ၐင္ကဍ႘ မဒ္ွကြာန္မန္

ေဇတ္တ္ ပႜဲဍဳင္ေသံဂ္ွတု ဲစိုတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူ မမိက္ပံင္ေတာ ဲေကၜာန္ကုသႝဿတ္မန္ဍဳင္မန္တA္ဂၜဳိင္ဒဿံင္ရ၊ စုိတ္ဓါတ္ဆာန္ဍဳင္မန္ကီု မမိက္တန္တ ဵပႜဲတိဍာ္ဍဳင္မန္ကီု ဂၜဳိင္ဒဿံင္ရ။ တိဍာ္ဍဳင္မန္ဇုဇညးတA္ မလဵထၞးလဝ္ ကႝုညးဂ္ွ ညးေသံှသဵှေလာန္သန္ မတုပ္သဿဟ္ ကုဇုႝဇ ဗဵလ ညးကုီရ။ ပေရင္သတိၲဗ်တိၲညး ဂြံAာစုိပ္ကြာန္ကA္သိုက္ ႏူမာဆံက္

ပယ်ဳႝေသံဗဿာဂ္ွ ကလိဂြAံထုိင္Aသး ႏူက်ာ္ေဇှာ္ဘာဂ္ွရ။ ညးလီလဝ္ ညးရဲဇာတိကြာန္ကA္သုိက္ဂွ္တဲု ကာလစုိပ္ကA္သိုက္ဂ္ွ ဒဒ္ွရ ညးရဲကြာန္ဂ္ွဟြံေသင္ဂွ္ ညးဟီုလဵထၞးတပ္ပ္တဲု ႏူဂွ္ ညးေပၛာံလုပ္Aာ ဘာလက်ာ္ မဒ္ွသၜဲေတၞာ္ညးရ။

“မုျဂဳိဟ္ဢ ဂြံေဇှာ္ဂလုိင္ဂွ္ေရာ” သာ္ဝြံက်ာ္ေဇှာ္ဂ္ွ ဟုီကႝု ညးတဲု

သဘင္ဒုင္တၜဳင္ နာဲထဝါတ္ေဘာင္ မႏၵ นายธวัชพงศ มอญดะ

နာဲတုိင္ထဝ္

omcc, 5/ p. 10

က်ာ္ေဇှာ္ဂြိင္ေဖက္ AလုAႝသ႘ဗဿာ တီတဲု ညးကႝုမံင္ ပႜဲခဒမ္ညးရ။ ၾကဵဝြံ ေဖက္AလႝုAသ႘ဗဿာတီစုတ္တု ဲစှးဒးကႝုမံင္ ပႜဲသၛိဒါယကာဘာ ညးသုိက္က္တA္ဂ္ွ ညးကုမံႝင္ပႜဲသၛိဒါယကာဘာ ဒိုက္ဂတ္Aုိတ္မြဲ ပႜဲကြာန္ဂွ္ရ။ Aခိင္ညး မမံင္ဒဿံင္ ပႜဲကြာန္ကA္သုိက္ဂ္ွ ေဖက္မှိဟ္တA္တီAာ

ဒဒ္ွမန္ ဍဳင္ေသံဂ္ွတု ဲကုပႝမသရဲကြာန္မြဲတၜ မဒ္ွသၛိဝါတ္Aုိတ္မြဲ ပႜဲ ကြာန္ဂွ္ရ။ တၜသၛိဂွ္ သြက္ေကာန္ဂမၜဳိင္ ဗစခရံက္ကကီုေလဝ္ သြက္ ညးဂ္ွ ဍဳန္ကႝုသြခုိဟ္ဟ္ ဖ်ဳန္စာင္ ကဂမၜဳိင္ရ။ တၜသၛိဂ္ွ ဟြံစပုင္ကေရာံ ညးမြဲေလ္ွ၊ သြက္ညးမၢး ျပဳေျပင္လဝ္ခိုဟ္ဟ္ရ။ စိုတ္ဓါတ္တၜသၛိ မဒ္ွ ဒကာဘာက်ာ္ေဇှာ္ဂွ္ ဗဒ္ွကႝုညး ညံင္စိုတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူ ဂြံျဇဳိဟ္ နက္ဂၜဳိင္လၲဴဂၜဳိင္ရ။ စုိတ္ဓါတ္ဂ္ွရ ေရင္တၜဳင္နင္ ညးဂြံစုိပ္Aေမရိကာန္ ဂြံကၜဳင္လၛတ္ ပေရင္Aခုိက္ကှာ ေကာန္ဍဳင္Aေမရိကာန္တA္ရ။

“က်ာ္ေဇှာ္ဟီုကုAႝ ဲဢဲဒးစဇဗၜဳ ေဍံဂြံခယ်ဢ ေကာန္ဍဳင္ဗဿာ ခါဂ္ွေတ္ွ ေဍံဟြံသဿာန္ ဢမြဲမြဲသာ္ရ” ဂလာန္ဝြံ ဗီုက်ာ္ေဇှာ္ေဒၜာံ ဗေတာန္လဝ္ ညးဂ္ွ ညးကေလင္ဟီုထၞးရ။ နာဲဂံင္သၠာဝြံ ၐိုန္ရစုိပ္ Aေမရိကာန္ကီုေလဝ္ စမံင္ဇဗၜဳဖုိဟ္ဂ္ွ ဂြံဆုေႝကတ္ရ။ ညးကလိဂြံ Aခိင္ ပိတၛ ဲသြက္ဂြံဆုဂႝဗကႝုေကာန္ဂကူမန္ဂွ္ ဒ္ွAရာမဂပ္ဝ္Aမ္ သဝ္မြဲ သြက္ဂကူမန္၊ ညးဂွ္ ဒ္ွကဿ ဲဳAလုAႝသ႘Aေမရိကာန္၊ သြက္ဂြံ လၛတ္ပေရင္ပညာ ေကုာံ ေယန္သှာင္ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ရ။ ပေရင္ဆက္ေဆာံ Aၾကာ AလႝုAသ႘ၐါဍဳင္ဝြံ စဒက္ပတန္ကၜဳင္

ႏူ ၁၉၄၀ ေတA္တဲု ရန္တဿံေကာ္ဘိက္ဂ္ွ္ သြက္ရဲကႜဳိပ္သကုိပ္မမံက္ တုိန္တိဿတိဿ ပႜဲဍဳင္တA္ဂွ္တA္ဂ္ွ ႏူAလုံဂၜးတိတA္ မဒ္ွရ။ ရန္တဿံေကာ္ဘိက္ဂွ္ သြက္ဂြံကၜဳိဟ္ခၜင္ေကတ္ ပေရင္Aခိုက္ကှာ

Aၾကာၐါဍဳင္ နကႝု ဘာသာေAန္ဂလိက္ရ။ AလႝုAသ႘Aေမရိကာန္သဿာန္ညး သိဿက္ဂြံဆႝုကႝုဂေကာံလႝုပၜန္

ႏြံေရာဂ္ွ ညးခ်ပ္စုိပ္ဂြံ ဂေကာံမန္ ပႜAဲေမရိကာန္၊ ဆဂး ႏံြမံင္ ဒှာဲလႝု ဟြံတီ။ ၾကဵဝြံ ညးမှဳံတာလ်ဳိင္တA္ဂ္ွ ျပဳေျပင္စ႘ေရင္ကႝုဂွ္တဲု ကလိဂြံ Aေခါင္ဆုႝဂဗ ကႝုဂကူမန္တA္ရ။ ပႜဲတရဵေဂတ္လန္ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္Aေမရိကာန္ နဒဒ္ွညးစှးဍဳင္ေသံ

AလႝုAသ႘ေသံဂ္ွ တုပ္သဿဟ္ကု ႝညးစှးဍဳင္မန္ AလႝုAသ႘မန္ကီု ေကာန္ဂကူမန္တA္ သၸေ႐္ွေသ္ွရဵဂဵညး ဒုင္တၜဳင္ညးAုိတ္ရ။ ဂြံမိင္ ဂလာန္ညး နကႝုAေရဝ္မန္ဍက္က္ ဟြံဖက္ကုေႝသံပၜန္ စပ္ကုဒုႝင္ဂိ သြက္ဂကူပၜန္ဂွ္တဲု စိုတ္ဓါတ္ေကာန္ဂကူမန္ပု႙ သိဿက္သၸေ႐္ွေသ္ွလတူ နာဲဂံင္သကာဂ္ွ ဂၜဳိင္တုိန္ကၜဳင္ ညံင္ဍာ္ဒ႘ရ။ နာဲမႏၵ မဂြံယဿဳနာဲဂံင္သၠာဝြံ ကေလင္စဵစုိပ္ဍဳင္ေသံ ႏူကA္သိုက္

တဲုဂွ္ ႏူဝင္နန္ေကာ္ညးရ။ ဟုိတ္နဴေကၜာန္ပေရင္ဂကူ ဒုင္ဂိသြက္ ဂကူဂ္ွတု ဲဂြံAာစုိပ္ဒှာဲခိုဟ္ဟ္ ဟြံဒးေကၜာန္ကေမၜာန္ျဇိဳင္င္ သုီဂြံစုိပ္ ဍဳင္Aေမရိကာန္ေရာင္ဂ္ွ ညးဟီုရ။ ေကၜာန္သြက္ဂကူဂွ္ က်ာ္ၾတ ဲတြံလဝ္ ဂြံစုိပ္ဍဳင္သြဝ္ကီုေရာင္ဂ္ွေလဝ္ ညးေတံဟုီရ။ နာဲမႏၵဝြံ AလႝုAသ႘ေသံ ႐ုဲစွ္ ႏူဗှတ္ပိေစ္ွာထပ္ွတြဳ ႝရးတု ဲAဆံင္

ဆံင္တဲု ေသွ္ညးေတA္မြဲတၜဓဝ္တဲု ဂြံကၜဳင္စိုပ္ကတ္လၛတ္ ပြဳ ိင္ ၐါေစ္ွာမြဲတၛ ဲပႜAဲေမရိကာန္ရ။ ရန္တဿA္AလႝုAသ႘Aေမရိကာန္ဂ္ွ သြက္ကႜဳိပ္သကုိပ္မမံက္တိုန္တိဿတိဿ ပႜဲဍဳင္ဂၜးကဝ္တA္ ဂြံကၜဳိဟ္ခၜင္ ပေရင္ဍဳင္ညးတA္တု ဲဇဿာပ္ပ္သှာံ ညးတA္ေကာ္ဘိက္တ ဵပြဳ ိင္မြဲသှာံ ၄၅၀၀ တၜဂွ္ နာဲျဗဵမကၜာဲဘာသာဂ္ွ ဟုီဆက္မိတ္ရ။ ကႜဳိပ္သကုိပ္တဿိတဿိတA္ဂ္ွ ေဂၛင္ဒဿံင္ပႜဲသြာင္နာနာ မပါလုပ္

ဗီု႐ုပ္ နာဲမႏၵ ကု ႝဂေကာံညးၿဗဵမန္ မစဿတ္သမီၲ ပႜဲတၛဲသဘင္ဒုင္တၜဳင္ နာဲမႏၵ ပႜဲဍဳင္ဝွတ္ဝုင္၊ Aေမရိကာန္။

omcc, 5/ p. 11

သီုပဲႜပေရင္မ႘ဒ႘ယ်ာကီုရ။ ၐုိတ္ညးသမီၲဒးမၢး သကုိပ္ဝန္ေဇှာ္ ဍဳင္ေသံေၾတံ နာဲေဇ်ာန္လိတ္ပဲါေလဝ္ ပါလုပ္လဿိဟ္ မြဲတၜကုီရ။ Aတုိင္နာဲမႏၵ မေကင္လၛတ္တု ဲမဟီုေသာင္ကလးဂ္ွမၢး “ေလ္ွကှာ ပႜဲဍဳင္ေသံကႝု Aခုိက္ကှာဍဳင္မန္တုပ္ပ္ဂြံဆု၊ႝ ျဂဝ္ဍဳင္ေသံပိတှဳင္ ဍဳင္ေတံေလဝ္ ပိတှဳင္ကီု” ဂွ္ ညးဟီုရ။ ကာလသဿာန္ညး စပ္ကႝုလညာတ္ညး မဒုင္ဂုိင္ေကတ္ဂွ္

ဟုိတ္ဂြံစဵမံင္ ဍဳင္မန္ေတံ ပြဳ ိင္ၐါသှာံဂွ္၊ ညးဟီုထၞးေတှာဝ္ဒေတာဝ္ ဇုဇညးတA္ ႏူကြာန္ညးတA္ ထပွ္တၜ ကေလင္စ ဵဍဳင္မန္တဲု ပိတၜဂွ္ စုတိAာ Aၾကာဂၜံင္၊ ေသဿဟ္ပန္တၜဂ္ွ ေလၛာတ္က်ာ္လၢဳင္တဲု ကေလင္ စဵစုိပ္ဍဳင္ေသံတဲု နကႝုယဲဇြဟ္ ခ်ဳိတ္AာဖAုိတ္ရ။ လဇုညးေလဝ္ ဗဿာတA္ ပန္ဗာ္ဟြံခ်ဳိတ္တု ဲခဲါကတုိင္တု ဲတိုပ္ဂစုိတ္ေကၜံကုီရ၊ နာဲဍာံေရာင္ မဒ္ွAနာဲညးဂ္ွ တီေကတ္ဒဒ္ွဂ္ွတု ဲAာေကတ္ဇုတ္ရ။ နာဲဍာံေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ေကင္ပလဝ္ေကာန္ပှာန္မန္ ေခတ္ေဗာ္ပၜ

တရဵဍဳင္မန္ေတA္ ဗှတ္စ္ွၐါသှာံကီုဂွ္ ညးေတံဟီုထၞးဝင္ေတှာဝ္ ဒေတာဝ္ ညးတA္ ဗီုခ ႘်ဒရာင္ကၜဳင္ရ။ နာဲဍာံေရာင္ဂွ္ ဂၜာဲပြံင္ကု ႝမန္ဍဳင္မန္တု ဲစပ္ကုႝပေရင္ဂကူပၜန္ဂ္ွ ေကတ္ကၜဳင္တာလ်ဳိင္ ၪကၠဌ ဂေကာံည႘သဿဟ္ဂကူမန္ ဂၜဳိင္ကုသှႝာံကုီရ။ ေကၜာန္ပေရင္ေယန္သှာင္ထိင္ဒက္မင္မြဲကေပါတ္ၾကိယာေၾတံဂ္ွ

ပႜဲကိုပ္ကၜာေတA္ဂ္ွ ၾသန္Aုိတ္ ဒးဒုင္ဗ်ိဂၜဳိင္၊ ဆဂး ဗြဲၾကဵဝြံ ပေရင္ ဟီုဗ်ိဒန္တA္ဂွ္ ေAာန္ေစ္ွAာရ၊ Aလႝုဇကု မိညးဟီုတာဒှာဟြံမိက္ ကႝု ေကၜာန္ပေရင္ဂွ္ညးဟီုရ။ နဲကဲညးစကာ ပႜAဲရာပေကာံ

ကေပါတ္ေၾတံၾတဟ္တA္ဂ္ွ ညးေကာ္ဘိက္ မှိဟ္ဗ်ဳဗ်ဳတA္တဲု ကႝုဟုီဂလာန္သ႘ကၜ႘ ပႜဲသၛိဂၜဳိင္တု ဲဗြဲၾကဵဝြံ ကေပါတ္ေၾတံေၾတံတA္ဂ္ွ ညးတA္ ေကတ္နင္ကုႝဒါန္ ကုညးရ။

“ဍဳင္ပု႙ဟဿဲဍာံ Aခုိက္ကှာေယန္သှာင္ဘာသာ လိက္ပတ္ပု႙ႏြံ၊ Aခုိက္ကှာေသံဂ္ွ ဂြံႏူမန္ရ၊ ဨကရာဇ္(ဂှန္)မြဲ (ဂ္ွေလဝ္မန္)၊ မိမ ဨကရာဇ္ဂှန္မြဲဂ္ွေလဝ္ မန္၊ ပု႙စုိတ္ဒးမိပ္ေရာင္ ေတှာဝ္ဨကရာဇ္ေသံ ဒ္ွမန္” ဂလာန္ဝြံ ညးဟီုရ။ “လဿဳဟ္ဍဳင္ပု႙ဟဿ ဲဝင္ပု႙ႏံြပု႙ဒးလၛတ္”။ တဲုပၜန္ “ပႜဲသဏာံေလာင္ (သၜာတ္ေဇှာ္ဍဳင္ေသံ ) နိမန္လက်ာ္မန္

ဂြံေဖႜာတ္မၛဳႝ ဨကရာဇ္ဂြံလာင္မုက္၊ တၛဲလၾကဵAုိတ္ ဂြံပတုိန္ဇြဂြံဂ္ွ ဒးေလ္ွAခိုက္ကှာမန္” ။ လိက္ဘာသာေသံဂ္ွ ကၜဳင္ႏူလိက္မန္တု ဲပစၥဳပၸန္ဝြံ မလိက္ေသံ ဗှတ္ (၃၅၀၀)မ ေကတ္စကာလဝ္ Aေရဝ္ မန္ဂ္ွေလဝ္ ညးဟီု ထံက္ထၞးရ။

“ပႜဲကြာန္ၐင္ကဍ႘ဂ္ွ မဇပု႙ဍိက္ဖAုိတ္ဂွ္ မန္ေဇတ္တ္၊ လၸပၚပဲါ မန္ဍဳင္ေသံ မန္ဍဳင္မန္ညိ သုီဖAုိတ္မန္မြဲစြံ ပု႙ဟီုAေရဝ္မနွ္ဂ္ွ ေသံ တA္ဟုီ ပု႙ဗဿာ” ဂ္ွေလဝ္ ညးဟီုပတိတ္ ဗုီေကာန္မန္ ပႜဲဍဳင္ေသံတA္ ဟီု Aေရဝ္ေသံဟြံကၜးတု ဲဒးဒုင္ဟီုပေတာံ နဒဒ္ွဗဿာရ။ ယင္ဝြံဂ္ွ ေခတ္ဏA္ေကာ္ခဵစ ဝါဒမဟာဂကူ ပၚပဲါဂကူရ။ စုိပ္ဍဳင္Aေမရိကာန္ဏA္ မုေတဿင္တဿဟ္မြဲမြဲ ဂြံဆႝုကုီေရာ

Aဲသဿာန္ ညးေတံဂွ္ “ဂြံဆႝုကုမႝန္ဏA္ဂ္ွရ” ဂလာန္ဝြံ ဗီုညးဂြံဆႝု ကႝုဂကူမန္တA္တဲု ဗုီဂကူမန္တA္ သၸစဿတ္သမီၲ ဒုင္တၜဳင္ညးဂ္ွ ညးဟီု ပတိတ္ႏူ ဂၜမ္ၾသဳိဟ္ရ။

ဗီု႐ုပ္ ေကာန္ဝုတ္ဨကရာဇ္ေသံ ျဖေထပ္ ဂြံဆႝုညာတ္ေကတ္ ကေပါတ္နာဲမႏၵ မလုပ္ၿပိဳင္ထၞးလဝ္ ပႜဲေပဲါထၞးကေပါတ္ေႀတံ ပႜဲ႐ုင္တိရစၧာန္တု ဲဒးဂှပ္၊ ပႜဲဒှာဲဏA္ ကေပါတ္ညး ကလိဂြံလာပ္ခုိဟ္Aုိတ္။

omcc, 5 / p. 12

ပႜဲတၛAဲဒိုတ္ဂ္ွ နာဲမႏၵ ကလိဂြံAေခါင္သ႘ကၜ႘တက္က်ာကႝု ကႜဳိပ္ သကုိပ္ေဗာ္သြးေကာန္ဂကူမန္ မေကတ္ဒဿံင္တာလ်ဳိင္ဂေကာံဂမၜဳိင္ ပဲႜတြဳ ႝရးတှဟ္ဟ္ဂမၜဳိင္ကီုရ။ ေကာန္ဂကူမန္ ႏူတြဳႝရးAုိဝ္ဟာAုိဲဝ္ တA္ေလဝ္ ကၜဳင္စိုပ္ဆုဂႝဗကႝုညး ပႜဲဘာမန္ကီုရ။ သဿတ္မန္တA္ ညံင္စိုတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူ ဂြံႏံြဂၜဳိင္ဂ္ွ ညးဟုီဗတုိက္ဖေAာဝ္ ပႜဲသဘင္ ကှာဂွ္ကီုရ။ ဂတဏA္ သြက္ပေရင္ဂကူဂ္ွ ႏံြတာလ်ဳိင္သဿတ္ တA္ဂွ္ရတဲု “ပု႙သဿတ္တA္ဂ္ွ မှိဟ္ေဇှာ္ေဇှာ္တA္ ပတိတ္ကုႝလဝ္ တမ္တဲုရ ဂတဏA္ ပရဲဂြံတိတ္ဂွ္ ပု႙ဒးဆက္ ေကၜာန္Aာရ”။ Aဓိပဲါ ညးမိက္ဂြံ သၢးဂွ္တုန္ သဿတ္တA္ဂ္ွ ဒွ္ကၜဳင္ဂကူမန္ ႏူမိမဂကူမန္ တဲုေရာင္၊ Iဝြံဂ္ွ ေကာ္ခဵစတမ္၊ ယဝ္ဆက္ေကၜာန္Aာ ပေရင္ဂကူ မန္မၢး ကလိဂြံပရဲရ။ မန္ဍဳင္ေသံ ယဝ္Aာစုိပ္ဍဳင္ညးတA္ေၾတံဟံသာဝတ႘မၢး

ညးတA္ ေကတ္ဖ်ဵနင္တိတဲု စြံပႜဲဒှာဲပရဲတဲု သၸေ႐္ွေသ္ွရဵဂဵပူဇAုိဵတ္ရ၊ မူဟိုတ္ေရာမၢး မိမဇုဇညးတA္ေၾတံေတA္ ဒဿာႏူေဒၜာံေဗၲာန္လဝ္သာ္ ဝြံရ။ Aယာံမာတ္ ခ႐္ွတA္သဿး စိုပ္ဍဳင္ေဗၢါဟံသာဝတ႘တဲု ေကတ္ ဖ်ဵနင္တိ ဟြံေသင္၊ ဇကုခမ႘သင္ မှဳံပိုန္ဂၨံဘာမန္ဍဳင္ေသံတA္ေလဝ္ ေဒၢတ္တဵျပဝသာ္ဝြံကီုရ။ ပႜဲဂွ္ က်ာ္ေဇှာ္ဘာဝါတ္နံင္ေျပာင္၊ ရးပဓံု ဌာန႘ေလဝ္ ပါလုပ္ မြဲဇကုကီုရ။ သှာံဂွ္ ပႜAဲၾကာ ၁၉၉၅ မဒ္ွရ။ Aခိင္ ကာလညးတA္ Aာစုိပ္ဍဳင္မန္ (ဗဿာ)တဲု ကုႝဒါန္သၸလလးကထုိန္ရ၊ က်ာ္ေဇှာ္လၛဳႝတA္ တုိင္ဇုလဗဵလညးတA္ မဟီုလဵထၞးကၜဳင္လဝ္ဂ္ွ ညးတA္ သုီAာစုိပ္ ကြာန္ညးတA္ေၾတံၾတဟ္ မှဳံပႜဲဍဳင္မန္ကီုရ။ ညးတA္ဂြံနင္တိတA္ဂ္ွတဲု ညးတA္ပၚပရA္ ကႝုဒကာဘာညးတA္ သၸေ႐္ွေသ္ွရဵဂAုိဵတ္ကုီရ။ မန္ဍဳင္ေသံလၛဳႝ နကႝုလိက္သက္သ႘သာဓကေၾတံၾတဟ္ညးတA္

တုိင္ဇုဇဗဵလညးတA္ မဟီုလဵခ်ဴထၞးလဝ္ Aခိင္ကာလ ျဂိပ္ဒဵပှာန္ ေတA္ဂ္ွ ကေလင္စဵစုိပ္ဍဳင္မန္တဲု ခဲါၐံက္ေကတ္ဏာ ထဝ္မှိက္ ဗုိတ္ဗၜဲတA္ေလဝ္ ႏြံAုိတ္ပၜန္ရ၊ ရဲကြာန္ကA္သိုက္ လၛဳႝေလဝ္ ေထင္ခယ်ဂး နာဲဂံင္သၠာ စဵကၜဳင္ဍဳင္မန္ ခဲါၐံက္ထဝ္ကီုရ။

ဟုိတ္ႏူဒးပဲါဘဲပှာန္ ဘဲဂစုိတ္သိဿင္ဗဿာAံင္ေဇယ်ဂ္ွတု ဲညးတA္ဒး တတ္ပယ်ဳႝဍဳင္မန္ကုႝေသံ နကႝုတရဵတိုက္ဂွ္တဲု ယုိက္ေကတ္ဏာ ကေပါတ္AနဂၣတA္ဂွ္ ဟြံမာန္တဲု ညးတA္ေကၜာန္လဝ္ပေဟဠိတဲု တုိပ္ေဒပ္လဝ္ ပိုန္ျဒပ္ညးတA္ မြဲမြဲဒှာဲ ေကၜာန္လဝ္ဒှာဲ စဿတ္သမီၲမြဲမြဲ သာ္တု ဲခ်ဴစြံလဝ္ နကႝုဂလာန္ဂဒုိဟ္ရ။ Aဆက္ေဆန္ညးတA္ ေခတ္လဿဳဟ္ဝြံ ကၜတ္ကၜဳင္ ခဲါၐံက္ေကတ္Aုိတ္ရ။ ရံင္ကႝုသက္သ႘သာဓကသာ္ဝြံတဲုမၢး မန္ဍဳင္ေသံေခတ္ကၜာေတA္

ဂ္ွ ဒဒ္ွရ ဒဵတိတ္ကၜဳင္ ႏူဍဳင္မန္လဿဳဟ္ဝြံေရာင္ဂွ္ ျပာကတ္တဵရ။ မန္ဍဳင္ေသံ ညံင္ရဵမန္ဍဳင္မန္ကီု ဂပ္ဝ္ဒးေကၜာန္တၛဲဟံသာဝတ႘လီု ကီုေရာင္ဂ္ွ နာဲပါန္ထဝ္ မဒ္ွညးမကႝုကသပ္ ေဗာ္ကေလင္ဒက္ ပတန္ဍဳင္မန္ ေဒသဝွတ္ဝိင္ဂ္ွ ဟီုဗတုိက္ဖေAာဝ္ရ။

“မိက္ကႝုမန္ဍဳင္ေသံခ ႘်ဒရာင္တၛဲဟံသာဝတ႘လုီကီု၊ ခ ႘်ဒရာင္ဒဿံင္ သြာင္နာနာဍဳိက္ေပင္မံင္ရ။ ဆဂး မိက္ဂြံကႝုထၞးဆႏၵ ပႜဲ႐ုင္ကလုတ္

ဗီု႐ုပ္ကေပါတ္Aာဲတဿာဲမန္ နာဲမႏၵမဂုိင္ေဒပ္လဝ္။

ဗီု႐ုပ္ ဝိရဝဲါေယ် (วีรไวทยะ ) ညးမဒုင္ေဂၜA္ ကႝုၾသန္ ကုနာဲမႏၵ သြက္ဂြံ ရာန္

ကေပါတ္မန္ေႀတံ တုိန္စုိပ္ ပႜဲတၛ ဲမပံက္႐ုင္ထၞးပ်း

ကေပါတ္မန္ ၐင္ကႜ႘ နာဲမႏၵ

ညးမဂုိတ္ဂစာန္လဝ္ ညံင္ဂြံဒ္ွ။

omcc, 5 / p. 13

ပ႐ူဒဒ္ွ ဗြဲခမှန္ ယဿဳေသံ - နာဲထဝါတ္ေဘာင္ မႏၵ นายธวัชพงศ มอญดะ ယဿဳမန္ - နာဲဂံင္သၠာ။ တၛဲဒ္ွမိှဟ္ - ဂိတုAဝ္ေဂတ္ ၁၅ သာသှာ ၂၅၁၈။ မAံက္ - နာဲေသာမ္ႏု မႏၵ (ကေမၜာန္ဗှိက္ ေကုာံ ဒုင္ကာသဿိင္)။ မိAံက္ - ဏံင္ဓဝိန္ မႏၵ (မိှဟ္ေဇှာ္Aရာပ္)။ ေကာေဒA္ - ဒွ္ေကာန္ေဇှာ္Aုိတ္ ေဒA္ဝုတ္ ဏံင္သာဲဏပါေဖတ္

မႏၵ။ ဝင္ခံှ႐ုင္ကေပါတ္မန္ေႀတံၐင္ကႜ႘ - တမၜာေတA္ က်ာ္ေဇှာ္ဘာ

ကႝုဒှာ ဲသြက္ဂြံႀသိဳင္၊ ဒှာဲဂ္ွေသၛာဲကု ႝဒှာဲမှိဟ္တဲု ဂြိင္ေဖက္ ကေပါတ္ေကၜA္၊ ၐုိန္ရ နာဲမႏၵ ဟီု ညးေကတ္တာလ်ိဳင္ သြက္ဂြံမင္မြဲကုီေလဝ္ ဟိုတ္ႏူ ဟြံေျပၿပံင္တဲု ဒှာဲဂွ္ ဒးကဿာတ္Aာ။ ပႜဲမြဲတၛဲ Aခိင္နာဲမႏၵ မဒ္ွဒဿံင္ ကယ်ိဳင္ သာသှာဂ္ွ ဂြံဆႝုေကတ္ ရဲဗက္ရာန္ ကေပါတ္ေႀတံတA္ ကၜဳင္ဗက္ဂၜာဲရာန္ဒဿံင္ ဗြဲေတဿင္ ကေပါတ္မန္တဲု နာဲမႏၵ ဒ္ွဓဝိင္ ညးတှဟ္ကၜတ္ေကတ္ ကေပါတ္ေႀတံ မေပၠာံလဝ္ ပႜဲဘာတု ဲညးခ်ပ္စ ကႝုက်ာ္ေဇှာ္ သြက္ဂြံAာစြံလဝ္ ပႜဲသၛိညး။ ညးဆုေႝကတ္ မန္ပႜဲကြာန္ဂွ္ သြံကေပါတ္

မန္ေႀတံတု ဲညးေတA္ ပေဒါA္ကီုေလဝ္ ပေဒါA္ ဟြံမာန္ ရဲကြာန္ဂ္ွဟုီ စြံလဝ္ပႜဲသၛိ ယွဳက္သၛိ သြံေထာA္ ဂြံလဲွဳ။ ညးေတA္ ဂုိဟ္ေလာန္တဲု ကေလာန္ရာန္ ကဝုတ္ေကတ္ ႏူတဲမှိဟ္မကၜဳင္ရာန္ဂ္ွ နကႝုၾသန္ေသံ မသုန္လက္။ ပႜAဲခိင္ဂ္ွ ၾသန္မသုန္လက္ဂ္ွ ငၛဳဟ္မး ႏြံတဿာဂလုိင္။ မိမညးေတA္ေလဝ္ ကႝုၾသန္ဂ္ွဟြံမာန္၊ ညးေတA္ ခ်ပ္ဂြံ မှိဟ္ႏူဗြိဳင္နန္မြဲ မှံဳယဿဳဝိရဝဲါေယ်တဲု ညးေတA္ AာေဂၜA္ၾသန္ ဟြံမြဲAိက္ ဟြံမြဲကုAႝခိင္ Aပုိင္Aျခာတဲု ကဝုတ္ဂွ္ေျပAာ။ စႏူဂ္ွ ညးေတA္ ဆက္ေပၠာံ ဗက္ရာန္ ကေပါတ္မန္တA္တဲု ဒွ္Aာ ဒှာဲမဂုိင္ေဒပ္ထၞးပ်း ကေပါတ္မန္မြဲရ။

ဗဿာ၊ ဗုီညးတA္ ဒးဒုင္စသုိင္” ဂလာန္ဝြံ Aစာပါန္ထဝ္ ဟုီကႝု ကသပ္ရ။ ဂလာန္နာဲပါန္ထဝ္ မဟီုဗတုိက္ဖေAာဝ္ဝြံ မိက္ဂြံစ႘ပ်းကႝုပဿိက္

ဆႏၵ ေကာန္မန္ဍဳင္ေသံ မဒ္ွလှီဍဳင္ဟံသာဝတ႘ရ။ ဂလုိင္ဝြံ ေကာန္ ဂကူမန္ မဒဵစိုပ္ဍဳင္ေသံတA္ ဒွ္မံင္လီှကု ႝဍဳင္မိတိမညးတA္ေၾတံမၢး ညးတA္ ဂပ္ဝ္ဒးေကၜာန္ဗဒ္ွသဘင္ကှာ တၛဲဟံသာဝတ႘လီု မတုပ္သဿဟ္ ကုႝဂကူမန္ မစုိပ္ဒဿံင္ Aလံုလုိက္ကီုေရာင္ မမိက္သၢးရ။ နာဲဂံင္သၠာေလဝ္ ဓညိက္ကႜဳိပ္ ဒုင္ယြံကီုရ။ ညးၐါဝြံေလဝ္ တီဍဳက္ေကဝ္ဒဿံင္ ညးသံၠ Aခိင္မႏံြဍဳင္ေသံေတံကီုရ။

႐ုပ္ဓဇက္ နာဲမႏၵ မဆိင္လဝ္ သြက္ဂြံႀသိဳင္ ဒှာဲ႐ုင္ကေပါတ္မန္ Aနာဂတ္

omcc, 5 / p. 14

ပႜဲသကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၇၂ ဂိတုမာ္ (၁) ေစြက္ဏA္ မန္တA္ ေကၜာန္ ဗဒ္ွတ ဵသဘင္ကှာ AေသAဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မရႏုက္ကႝု ၆၄ ဝါ ေဒသနာနာရ။

AေသAဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူ ဍဳင္မန္ေတံဂွ္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ပႜဲ ဍဳင္ျဇပ္ဗုတဲု ကႜဳိပ္သၠဳိပ္မန္ မပတံကု ႝဒုၪကၠဌ ဂေကာံဒ႘မဝ္ကေရသ႘ ေကာန္ဂကူမန္ နာဲငၛ ႙ဳတိင္၊ ဒံက္တာေစာန္တဿး၊ နာဲေတန္Aံင္ ေကုာံ ဂကူမန္ ဗြဲမဂၜဳိင္ တိုန္စိုပ္ၿဂဳီၿဂဳီရ။

AေသAဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ တိဗၜးၐးဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ သၸကႜဳိပ္တဲု ကႜဳိပ္သၠဳိပ္မန္ မပတံကု ႝက်ာ္ေဇှာ္Aၥာတၜ ဘဒၵႏၲ ပါလိတ၊ ဒုUကၠဌ နာဲရႆ၊ ညးAုပ္ကာ နာဲဟံသာ၊ ကေရာင္ပှာန္ ဒပ္ပှာန္ ဗၜးၐးေကာန္ဂကူမန္ ေကုာံ ညးဍဳင္ကြာန္မန္တA္ တုိန္စုိပ္ရ။

လၸာ္ဍဳင္သၟာင္ပၜန္ေလဝ္ မေလဝ္ယွာ၊ ဍဳင္ေသံ၊ေသင္ကာေပါဝ္၊ ဂ်ပါန္၊ ကဝ္ရ႘ယာ၊ Aေမရိကာန္၊ ကေနဒါ၊ ယူေရာပ္၊ Aဝ္သေတ လယ်ာ၊ နယူသ႘လာန္ မပတံကု ႝဍဳင္ဗြဲမဂၜဳိင္ ေကၜာန္ဗဒ္ွတ ဵAေသ Aဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ကီုေရာင္ ဂြံမိင္ေကတ္ပရိုင္ရ။ Aေသ Aဟာန္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မရႏုက္ကု ႝ၆၄ ဝါ လၸာ္ဍဳင္သၟာင္ Aလန္ ဏA္ေတဿင္မြဲဂွ္ ညးစှးကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ေလဝ္ တုိန္စုိပ္ လဝ္ေဒသနာနာကီုရ။

တှဟ္န ေသၢာံဒွ္Aထံက္Aပင္ ပေရင္ဂကူ၊ ပေရင္ကဿိန္ဍဳင္တဲု Aေဃာၪကၠဌ ကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ ဒံက္တာပညာမန္ Aာစိုပ္လၸာ္ပယ်ဳႝဍဳင္မန္ေတံဂွ္ ရန္တဿA္ကႝု ေသၢာံေကၜာံကႜ ဒ္ွမိႆ ဟာဲ၊ ေသၢာံခ ႘်ဓရာင္ ပေရင္ဂကူမြဲကေရာံမြဲစြံ Aသိင္ႏြံႏြံတဲု ညးတိုန္ စိုပ္ AေသAဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မဟာဲဇ်ာ ဲဍဳင္ေသံရ။

Aေဃာညးတိုန္စုိပ္ AေသAဟာန္ဂ္ွ “ဟုိတ္Aခက္Aခဲု

ပေရင္ဍဳင္ကြာန္တဲု မန္ပု႙ ဒးဒဵတိတ္ႏူကြာန္၊ မန္လၛဳႝ စိုပ္Aာဍဳင္ သၟာင္္၊ မန္လၛဳႝစုိပ္Aာဍဳင္မလိုတ္၊ မန္လၛဳႝ ဒးကၜဳင္ေကၜာန္စ ပႜဲဍဳင္ မဟာဇ်ာဲ၊ မန္သီုဖAိုတ္ဏA္ ဘဝတုပ္ဒဿံင္ရ။ ဍဳင္မန္ ညးတှဟ္ ပၜံင္ေကတ္လဝ္၊ ဍဳင္မန္ဟြံမြဲ ပႜဲတဲပု႙ကုီေလဝ္ ဂကူပု႙ေသ္ွမံင္၊ ႏြံမံင္ ဏီေဏာင္။ ဂကူမန္ႏြံမံင္ဏA္ ညံင္ဟြံဂြံေကၜံကၜက္ ဒးမင္မြဲ ထိင္ ဒက္ ဒးယိုက္ေဂၜင္Aာ တာလ်ဳိင္ဂကူေဏာင္။ မန္ပႜဲမဟာဲဇ်ာဲကႝု မန္ႏြံပလိုတ္ေတံ ေကတ္Aဆက္တဲု ညံင္ဂြံေကၜာန္Aာ ကေမၜာန္မန္ မြဲစြံမာန္ ပု႙ဂစာန္AာစိုA္” သာ္ဝြံ ဒံက္တာပညာမန္ ဟီုဏာဂလာန္ ပႜAဲေသAဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္မဟာဇ်ာဲရ။

နနဲ ဒံက္တာပညာမန္ကီု ဒုၪကၠဌ ကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္ သၟာင္ နာဲသ႘ရိမန္ဆာန္ေလဝ္ တိုန္စိုပ္သဘင္ကှာ တၛဲေကာန္ဂကူ မန္ ဍဳင္Aဝ္သေတလယ်ာတဲု ဟီုဏာဂလာန္ Aတိုင္ဗြဲသဿဝ္ေတံ ကီုရ။ ဂလာန္ Aဓိက (၃)သာ္ မပတံကု ႝ(၁) ဝင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္၊ (၂) AကာAဲရာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္တၛဲဏA္ ေကုာံ (၃) AကာဲAရာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ Aနာဂတ္ေတံဂ္ွ ညးဟီုဏာရ။

ဒးဗမံက္ထၞးဂလာန္ညးမၢး “ပႜဲသှာံ ၁၉၄၇ ေလာန္ကၜဳင္ ၆၄ သှာံေတံဂွ္ တှဟ္န ေသၢာံထိင္ဒက္မင္မြဲAာ လက္သန္ဂကူတဲု ကႜဳိပ္သၠဳိပ္မန္တA္ ႐ဲုစွ္ပတိုန္ တၛဲပတန္ဍဳင္မန္ဟံသာဝတ႘ နဒဒ္ွ တၛဲေကာန္ဂကူမန္တဲု မန္ပု႙ ေကၜာန္ဗဒ္ွကၜဳင္ သဘင္ကှာတၛဲေကာန္ ဂကူ ဇဿာပ္ပ္ဌာန္ေဒသ စႝုကုတႝၛဲဏA္ရ။ ဗုီဂ္ွကီု ဍဳင္ပု႙ ဂြံဗၜးၐးကီုေလဝ္ Aေခါင္Aရာ ဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ ဟြံမြဲတု ဲႏူသကၠရာဇ္ ခေရတ္ ၁၉၄၈ ေတံ ေဗာ္ပၜတရဵဍဳင္မန္၊ ႀကဵဏA္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ပၜန္ဂတးကၜဳင္ကႝု AလႝုAသ႘Aဆက္ဆက္တဲု လဿဳဟ္မၢး မန္ပႜဲဍဳင္၊ မၛးဍဳင္၊ ေဒသပယ်ဳႝတA္ တံင္တ ဲဗန္ကA္တု ဲခ ႘်ဓရာင္ကၜဳင္ ပေရင္

omcc, 5 / p. 15

ညးစှး ကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ တိုန္စိုပ္AေသAဟာန္

တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ေဒသနာနာ

နာဲဆာန္မန္ ဟံသာ

ဂကူ သဿဝ္ပၜတရ ဵဂေကာံပံင္ေကာံ ပေရင္ ဂကူမန္ (MAU) သြက္ေသၢာံဂြံ Aေခါင္ဒ႘မဝ္ ကေရသ႘၊Aေခါင္တုပ္သဿဟ္ဂကူဂမၜဳိင္ရ။”

“AကာဲAရာဍဳင္ဗဿာလဿဳဟ္ဂ္ွ ၿပံင္သၜာ ဲAာဒဿံင္ လၸာ္ခိုဟ္ဟြံေသင္ဏီ။ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ကၜဳင္ ေပဲါရဲုမာ ဲပႜဲနဝ္ေဝန္ဗါ ၂၀၁၀၊ ေကၜာန္ သၸေကာံ ဓ႐ီု စၜတ္ထဝ္ (Parliament)တဿိ သှာံ ၂၀၁၁ ဂိတု ဇ်ာန္နာဝါရ႘Aိုတ္ဂွ္ ဒ္ွ ကၜာေလဝ္ Aခန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ပေရင္ မိှဟ္၊ ပေရင္ပိုန္ ေသၢာံၿပံင္သၜာAဲာ လၸာ္ခိုဟ္ ဟြံမြဲဏီ။ Aတိုင္မစဿ႘ညာတ္လဝ္ဂွ္ရ စၜတ္ထဝ္ တဿဿိဂွ္ေလဝ္ ပှာန္Aုပ္ဓလီုလဝ္၊ ပႜAဲလႝုAသ႘ တဿိဏA္ေလဝ္ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မထံက္္ ဂလာန္ ကုပှႝာန္ေဟင္ ပါလုပ္ဂၜဳိင္မံင္၊ သၟာင္ ႏူဂွ္ သၠဳိပ္ဝန္ေဇှာ္ပှာန္ေႀတံ တိင္သိင္ဂ္ွ ကေလင္ဒ္ွ သမတတဿိ၊ သၠဳိပ္ပှာန္ကဆံင္ လၲဴဂ္ွ Aုပ္ဓလီုလဝ္ AလႝုAသ႘တဿိတဲု ပေရင္ၿပံင္သၜာဲဝြံ ဒွ္ဆၐိုတ္ ဝိုင္Aရက္ ေႀတံေႀတံ မသၜာဲစုတ္လဝ္ကႝု ပလင္တဿိတဿိ ဓဝ္ေဟင္ေရာင္။”

“Aတိုင္AကာAဲရာ ဂရံက္ဂ႐ိုက္မံင္ ဗီုလၲဴေတံမၢး Aခန္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပေရင္ ပိုန္ျဂပ္ ပေရင္မှိဟ္ ဂြံၿပံင္သၜာဲလဿာ္ခိုဟ္ဂ္ွ Aဲဟြံညာတ္။ ၐုိန္ရပှာန္ေကမ္ဇွ်ာပ္လဝ္ Aဝႝုေလဝ္ ပေရင္ၿပံင္သၜာဲဂွ္ ပဲါဟြံဗၜးျခာ ဟြံလA္ ဒွ္တြဳ ရႝ။ ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္တA္ ေဟင္ ေကှာတ္ တဲဂြံေပဲါAံင္ဇှးတြဳႝေရာင္။” သာ္ဝြံ နာဲသ႘ရိမန္ဆာန္ ဟုီဏာဂလာန္ရ။

ဗီုဂွ္ကီု ညးAုပ္ကာ ကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ နာဲဆာန္မန္ ဟံသာ ေလဝ္ ညးစိုပ္AေသAဟာန္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္နဝ္ေဝတဲု “ဂကူမန္ဂ္ွ ဂယိုင္လမ်ဳီကု ႝပေရင္တႝုလြ႘၊ သၸပဓါန္ကု ႝကူသာန္ သြံရာန္ ဗိှက္တဲု မံင္တန္တ ဵပႜဲေဒသသဿန္ၐ႘ဂၜဳိင္ရ။ ခံက္Aင္ပန္ကၜင္ ပႜဲကယိုင္ယ်ဝ္မန္ဂ္ွ

သၸစးှကႝု ကၜဟ္ဝါဗၛရ။ Aရံင္ဗု ပႜဲပေလာံဂွ္ ထၞးဒဿံင္ ဒဒ္ွရ မန္တA္ယ် ႝဳလၢဴတပ္တး စိုတ္ဗုAးတဲု ပႜဲဂၜိက္မန္ ဂိှန္မန္ Aရံင္ ဍာဲေဗၠတ္ဂွ္ ဒဒ္ွရ မန္တA္ႏံြကု ႝသတိၲဗ်ိတိၲ ဂံင္တဝ္ေစှဟ္ကႝု သှသႀတဳရ။”

“ၐိုန္ရ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္မန္တA္ စဿတ္သမီၲ ကၜဳင္ တၛဲေကာန္ဂကူ ပႜဲတၛဲ ပတန္ဍဳင္မန္ ကီုေလဝ္ လဿဳဟ္မၢးဂကူမန္ပု႙ Aေခါင္ဖန္ ဖက္ေကတ္ ကံကသိုဟ္ဂကူဇကုဟြံမြဲ ညံင္ညးဍဳင္ကြာန္တA္ ဟြံမြဲကႝု Aေခါင္ဒ႘ မဝ္ကေရသ႘၊ Aေခါင္Aရာမိှဟ္ သဿဝ္Aုပ္ဓုပ္ AလႝုAသ႘ပှာန္ရ။ ဟိုတ္ဒွ္သာ္ဂ္ွတု ဲဂကူမန္ တA္ ဒးရပ္လြဟ္ ပၜန္ဂတးကၜဳင္ကု ႝAလႝု Aသ႘ပှာန္Aဆက္ဆက္ သြက္ေသၢာံAေခါင္ ဖန္ဖက္ေကတ္ ကံ ကုသႝုဂကူဇကု မတုပ္ သဿဟ္ကႝု ကြးဘာ ညးဍဳင္ကြာန္ ခမ႘သင္ တA္ ပၜန္ဂတးကႝု AလုAႝသ႘ပှာန္ သြက္ေသြာံဂြံ Aေခါင္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ မဍဳိက္ေပင္ကႝု Aေခါင္Aရာမိှဟ္ကုီရ။”

“ပႜဲကုမႝြဲဓၿမိပ္ တရပဵၜန္ဂတးဂ္ွ ေဗာ္ပၜ တရဵဍဳင္မန္ကႝု ေဗာ္ဍဳင္မန္ တဿိ ပၜန္ဂတးကႝု AလႝုAသ႘ပှာန္ နကႝုလြဟ္တု ဲလဿဳဟ္မၢး ဂေကာံမန္ ပႜဲဍဳင္မၛးဍဳင္ မပတံကႝု ဂေကာံဒ႘ မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္၊ ကမၼတ႘ ပံင္ေကာံမန္ဍဳင္သၟာင္ မပတံသာ္ဝြံ ဂေကာံ မန္ဂမၜဳိင္ပံင္ေကာံတဲု ဒက္ပတန္ကၜဳင္ ဂေကာံပံင္ေကာံ ပေရင္ဂကူမန္တဲု လုပ္ ဒဿံင္ေပဲါဗတိုက္ကႝု AလုAႝသ႘ပှာန္ နဲနာနာ သာ္ရ။”

“မြဲသာ္ပၜန္ ဟီုပေရာဂကူမန္မၢး ပေရင္ ဍဳင္ဗဿာတၛဲဏA္ေလဝ္ ဒံင္သပဝ္Aာဟြံဂြံ ဒးဟီုညိညကီုေရာင္။ Aတိုင္မတီေကတ္ဂ္ွရ ဍဳင္ဗဿာဂ္ွAလႝုAသ႘ပှာန္ နဝတ/ န A ဖ Aုပ္ဓုပ္ပြဳ ိင္ ၂၀ သှာံ ျပင္ Aာရ။ ပႜဲကာလ ဏA္ ၐိုန္ဍဳင္သၟာင္ဂမၜဳိင္ ကုကႝၜဳင္ျဒဟတ္

ဓၿမဳိဟ္ ကုီေလဝ္ ပြမဖံက္ပကဝ္ Aေခါင္ Aရာမိှဟ္တA္ ပုတဲုႝဂၜဳိင္တိုန္မံင္ရ။ ဟြံသၸ ဂ႐ုကႝု ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္မြဲသာ္ သၸဒတန္ ေသှာဝ္Aုပ္ဓုပ္ဍဳင္ ၂၀၀၈၊ ေကၜာန္ဗဒ္ွ ေပဲါ ႐ဲုမာ ဲ၂၀၁၀ ရ။ Aတိုင္ဂြံမိင္ေကတ္ ပႜဲ ပ႐ိုင္မၢး ညးစှး ညးဍဳင္ကြာန္တA္ ပါလုပ္ပႜ ဲAလႝုAသ႘တဿိ ေAာန္ေကြံေကြံေရာင္။ ညးစှးပှာန္ေဟင္ ပါလုပ္ဂၜဳိင္ရ။ သၠဳိပ္ဝန္ေဇှာ္ပှာန္ေႀတံဂ္ွ ကေလင္သၸသမတ AလႝုAသ႘တဿိ။ ရံင္ေကတ္ AကာAဲရာဝြံမၢး ဂြံၿပံင္သၜာAဲာ လၸာ္ဂၜံင္တရဵ ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ ေAာန္ေလာန္တဲု ပတဝ္Aာမံင္ကု ႝဂၜံင္တရဵ AလႝုAသ႘ပှာန္ Aုပ္ဓုပ္ဍဳင္ပၜန္ရ။ ဟိုတ္ဒွ္ သာ္ဂွ္တဲု ညးဍဳင္ကြာန္ဍဳင္ပု႙တA္ လုပ္Aာ ေပဲါဗတိုက္ သြက္ဂြံဗမံက္ ပတန္ Aေခါင္ဒ႘ မဝ္ကေရသ႘၊Aေခါင္တုပ္သဿဟ္ဂကူေကာန္ ဍဳင္Aရင္တA္ မြဲကေရာံမြဲစြံAိုတ္စုိA္။” သာ္ဝြံ နာဲဆာန္မန္ဟံသာ ဟီုဏာဂလာန္ ကီုရ။

ပႜဲဍဳင္ဖါပ္ဖလဝ္ ရးနယ်ဳယံက္ ကဿိန္ဍဳင္ Aေမရိကာန္ေတံေလဝ္ ေကၜာန္ဗဒ္ွ Aေသ Aဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ Aခိင္တုပ္Aာ ကႝု တၛဲကဿိန္ဍဳင္တဲုညးစှးကမၼတ႘ပံင္ေကာံမန္ ဍဳင္သၟာင္ နာဲဗညာထဝ္ဝင္ေလဝ္ “ တၛဲကဿိန္ ဍဳင္ဂွ္ ဒုင္သဇိုင္ကႝု စိုတ္ဓါတ္ေပင္လုင္၊ စိုတ္ဓါတ္ေပန္လုင္ ဟြံမြဲ ေကၜာန္ဗဒ္ွတၛ ဲကဿိန္ဍဳင္ဟြံဒ္ွ၊ ဒွ္ေလဝ္ ဒွ္ေဇတ္တ္ဟြံေသင္။ ေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ဂ္ွ ဒးမံင္ညးသၠA္ မြဲကေရာံမြဲစြံတြဳႝေရာင္။ ဟိုတ္ဒွ္သာ္ဂွ္တဲု ညံင္ဂြံပံင္ေကာံ မံင္မြဲစြံဂြံ ဂကူညးကႝုညး ကႝုလဝ္ ပညာညးသၠA္ေတ္ွခိုဟ္ေရာင္။” သာ္ဝြံ နာဲဗညာထဝ္ဝင္ ဟီုဗကန္ ဏာကႝု ညးတိုန္စိုပ္တA္Aိုတ္ရ။

သၟာင္ႏူဂွ္ ညးစှးကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ မပတံကႝု နာဲဇာနဲမာန္၊ နာဲေကာန္ယကၡ၊ နာAံဲင္ဇဝ္တဿိ၊ နာAံဲင္ ဆီတၜ ေကုာံ ညးစှးတှဟ္တှဟ္တA္ေလဝ္ တိုန္စိုပ္AေသAဟာန္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္မေဆင္စပ္တA္ကုီတဲု ညးတA္ေလဝ္ ဟီုဏာဂလာန္ လၲဴAကာဲAရာ မေဆင္ စပ္ကႝုဍဳင္ပု႙ရ။ လဿဳဟ္မၢး ႏူကႝုကမၼတ႘ ပံင္ေကာံမန္ဍဳင္သၟာင္ဂ္ွ သုီသၜဳင္ပတိုန္ ပေရင္ခ ႘်ဓရာင္ညးတA္ ပႜဲဂေကာံပံင္ေကာံ ပေရင္ဂကူမန္ MAU ဂွ္ ဂြံမိင္ေကတ္ပ႐ိုင္ ႏူကု ႝေကာံဓ႐ီု ကမၼတ႘ညးတA္ရ။

omcc, 5 / p. 16

႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာဝြံ ဒက္ပၲန္လဝ္ ပႜဲဍဳင္ေဇှာ္ ကြာလာလာမ္ပူ Aပႜဲဍဳင္မေလဝ္ ယွာမဒ္ွရ။ ပေရင္ကေမၜာန္Aဓိက မဗမံက္ဒဿံင္႐ုပ္ရဵဂ္ွ - ပေရင္ပညာ ပေရင္ေကၜာန္ပၲိတ္ ကာဒ္မန္ ကႝုေကာန္

ဂေကာံ ႐ီုဗင္မင္မြဲ ပေရင္ထတ္ယုက္ ေကာန္

ဂေေကာံ ပိၲတ္လိက္ပ႐ုိင္မန္ “လိုက္ပု႙”ေလဿင္ဂိတု Aေခါင္ညးၿဗဵ ကႝု Aေခါင္ေကာန္ငၛာ္ ေကုာံ သြာင္ေယန္သှာင္ ပေရင္ဂီုကၜဳီေကာန္ဂေကာံ ပေရင္ဆက္ေဆာံမဟာမိတ္၊ NGOs

ေကုာံ UNHCR ပေရင္ဘာသာသာသနာတံ မဒ္ွရ။

၁။ ပေရင္ပညာ (က) ဘာေဗၲာန္ပညာ သြက္ေကာန္ငၛာ္ သဿဝ္ Aယုက္ (၁၈) သှာံ။

(ခ) ဘာေဗၲာန္ဘာသာAဂၤလိက္။ (ဂ) ဘာေဗၲာန္ကြတ္ကမ္ဗ်ဴတာ။ (က) သြက္ေကာန္ငၛာ္သဿတ္ မေဗၲာန္ဒဿံင္ ပညာ သဿဝ္Aယုက္(၁၈)သှာံတA္ဂွ္ မံင္ပႜ ဲဘာ၊ စပႜဲဘာ၊ ယဲမြဲဒိုက္ၐါ ကၲဳႝဒ္ွမၢး ႏူ႐ုင္ ဟံင္ျပာ္မန္ ေကတ္လဝ္လ်ဳိင္ယုိက္ေဂၜင္ေရင္ တၜဳင္ဒဿံင္ရ။ ေဗၲာန္ေဖ်ံဒဿံင္ကႝုဘာသာမန္၊ Aဂၤလိက္၊ သခ်ာၤ ေကုာံ သိပၸံရ။ (ခ) ဘာေဗၲာန္ဘာသာAဂၤလိက္ဂွ္ Aၥာ ဘာႏူကႝု ေAန္ဂလာန္၊ ျပင္ေသတ္၊ Aေမရိ ကာန္ ေကုာံ Aၥာမန္ ႏူကု ႝ႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ တA္ဂွ္ ေဗၲာန္ထၞးဒဿံင္ကုႝရ။

(ဂ) ဘာေဗၲာန္ ကြတ္ကမ္ဗ်ဴတာဂ္ွ Aၥာဘာ နာဲည႘ည႘ႏူ႐ုင္ဟံင္ျပာမန္ ေဗၲာန္ထၞးဒဿံင္ကုတဲုႝ မြဲဂိတုမြဲဝါ ဟြံေသင္မၢး ၐါဂိတုမြဲဝါ ကြးဘာ တA္ Aာသြဟ္ဒဿံင္လိက္ ပႜဲဘာတကၠသႝု Aကုက္္ဒမ႘ဟာတ္ဝွတ္ (Hartford Acad-emy)ရ။ တန္သၨဳိင္၊ တန္ေဍာတ္(သဿဝ္)၊ တန္(ေလၵာဝ္)တန္(သၜဳင္)၊သြာင္ညးကႝုညးတA္ဂ္ွ ယဝ္ရ Aံင္Aာမၛးႏူကႝု တကၠသုႝဟာဒ္ဝွတ္ Aကုက္ဒမ႘ ေကုာံ UN တA္ ဇုိန္ဏွင္ကု ႝတဆိပ္ၾကာရ။ တဆိပ္ၾကာဝြံ Aလံုလိုက္မြဲ သၸစဿတ္သမီၲ ရ။ ေလာန္ကၜဳင္ပႜဲဂိတုေဖဖဝ္ဝါရ႘ Aဂၤလိက္ (၂၅/၀၂/၂၀၁၁) ေတA္ဂွ္ ပႜဲ Aၾကာဂေကာံ ဂမၜဳိင္ မှဳံလဿိဟ္ (၁၄၀) ဂေကာံတA္ဂွ္ ဂေကာံမန္ပု႙ဂ္ွ ဂြံဒုင္ေကတ္ လာပ္တဆိပ္ၾကာ နဒဒ္ွဂေကာံခုိဟ္Aုိတ္တဲု ကြးဘာၐါတၜ မာံAံင္မန္ ေကုာံ နာဲေတန္မန္ တA္ဂွ္ ကလိဂြံလာပ္ တဆိပ္ၾကာ နဒဒ္ွ ကြးဘာ ခုိဟ္Aုိတ္ရ။

ပေရင္ကေမၜာန္႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ ဍဳင္မေလဝ္ယွာ ၐုိတ္ေထက္ႀကဳိက္

ခ်ဴ-သဟာဲမန္

ဗီု႐ုပ္ မှိဟ္မတုိန္စုိပ္ သဘင္တၛဲေကာန္ဂကူမန္ မရႏုက္ကု ႝ(၆၄) ပႜဲဍဳင္မေလယွာ

ဗီု႐ုပ္ ကြးဘာတA္ မတုိန္ေဗၲာန္ဒဿံင္ လိက္Aဂၤလိက္ ေကုာံ ေကာန္ပ်ဴတာ ႏူ႐ုင္မန္ မပံင္လဝ္

omcc, 5 / p. 17

၂။ ပေရင္ေကၜာန္ကာဒ္မန္ကႝုေကာန္ဂေကာံ ဌာနေကၜာန္ပိၲတ္ကာဒ္မန္ကႝုေကာန္ဂေကာံတA္ဂွ္ ႀယဵညးမြဲ ယဝ္ရကၜဳင္လုပ္ဂေကာံ ေဏာင္ ကၜဳင္ေကၜာန္ကာဒ္မန္ေဏာင္မၢး ငၛဳဟ္ကာဒ္မန္ဂ္ွ ၅၀ ေရန္ေဂတ္၊ ငၛဳဟ္ၾသန္ ဂAံုဂေကာံ မြဲဂိတုမၢး ၅ ေရန္ေဂတ္၊ သြက္ ၁၂ ဂိတုမၢး ၆၀ ေရန္ေဂတ္။ ပံင္ သီုၐါမၢး ညးလုပ္ဂေကာံတဿိမြဲမၢး ဒးစုတ္ၾသန္ဂေကာံ ၁၁၀ ေရန္ေဂတ္ရ။ ကာလAယုက္ကာဒ္ Aုိတ္ ေပင္ပြဳ ိင္မြဲသှာံမၢး သြက္ ဂြံဆက္ Aယုက္ကာဒ္ဂွ္ ေကာန္ဂေကာံမြဲတၜမၢး ဒးစုတ္ၾသန္ဂေကာံ ၆၀ ေရန္ေဂတ္ ကြက္ မြဲသှာံပၜန္ရ၊ ပႜAဲၾကာကာလဏA္ဝြံ ယဝ္ရ ကာဒ္လီု၊ ကာဒ္ကဝ္၊ ကာဒ္ေကၜံAာမၢး သြက္ဂြံေကၜာန္ပိၲတ္ကာဒ္တဿိ မြဲတှးပၜန္ဂွ္ မိှဟ္ကာဒ္ေကၜံဂွ္ ဒးစုတ္ကုႝၾသန္ဂေကာံ ၃၀ ေရန္ေဂတ္ရ။ ရပ္လဝ္ကာဒ္မန္မၢး ဂုဏ္ဖႝုႏြံဗီုလႝုေရာ? (က) ကာဒ္မန္ႏြံမၢး ေကတ္ UN ဂြံရ။ (ခ) ယဲမြဲဒိုက္ၐါကၲဳႝဒွ္မၢး တုိန္႐ုင္ဂၪ ဲဳကႝု ကာဒ္မန္ဂြံရ။ (ဂ) ပAပ္ဂဝ္ဂဵှ(ဟြံေသင္မၢး)သၜးဂဝ္ဂဵှပႜဲ ႐ုင္ဂၪဳAဲလႝုAသ႘ဍဳင္မေလဝ္ယွာဂြံရ။ (ဃ) ဂၜာဲကေမၜာန္ပႜဲဍဳင္မေလဝ္ယွာေလာဲရ။ (ငၛ) ကာလခ်ဳိတ္ဂ်ဳိင္မၢး စံင္ဇြျဂဇုတ္ေလာဲ သြာရ။ (စ) ကာလဒးဒုင္ရပ္ကုဗႝၜာဲသဿိင္တA္မၢး ညးတာလ်ဳိင္ဟံင္ျပာ္မန္တA္ Aာဗက္ႏုက္ သ႘ကၜ႘ကႝုဗၜာဲသဿိင္ဍဳင္မေလဝ္ယွာတA္ ေလာဲသြာရ။

၃။ ႐ီုဗင္မင္မြဲပေရင္ထတ္ယုက္ ေကာန္ ဂေကာံ။ ကာလတုိန္႐ုင္ဂၪ ဲဳမၢး (႐ုင္ဂၪဳဲAလႝုAသ႘ ေဟင္/႐ုင္ဂၪ ဲဳပုဂၢလိကဟြံပါ) ယဝ္ရAုိတ္ ၾသန္မြဲဠက္(၁၀၀၀၀) ေကုာံမြဲဠက္လၸာ္ လၲဴမၢး ႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ထံက္ပင္ကႝု ခရိတ္ ၐါလၛီ (၂၀၀၀) ရ။ ယဝ္ရၾသန္Aုိတ္ မြဲဠက္ လၸာ္သဿဝ္ မသုန္လၛီ (၅၀၀၀)လၸာ္လၲဴမၢး ႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ ထံက္ပင္ကႝုခရိတ္ (၁၅၀၀) လၛီမသုန္ကၜံရ။ သဿဝ္မသုန္လၛီမၢး ႐ုင္ဟံင္ျပာ္ မန္ ထံက္ပင္ကႝုခရိတ္ (၃၀%) ရ။ တင္စဿတ္ ။ ။ ကာလကၜဳင္ပၲိတ္ၾသန္မၢး တှးလိက္ဂၪဳဲၾသန္Aုိတ္ (Receipt)တA္ဂ္ွ ဒးထၞးကႝုရ။ ညးလၛဳႝတA္ဂ္ွ တိုန္႐ုင္ဂၪဳ ဲနကႝု ကာဒ္UN မၢး ပႜဲ႐ုင္ဂၪ ဲဳတA္ဂ္ွ ဟုိတ္ႏူကု ႝUN ကၜဳင္ကုႝလဝ္ ငၛဳဟ္ဂၪဳဲကဝက္တဲုရတု ဲငၛဳဟ္ ဂၪဳဲမေသဿဟ္ကဝက္ မၵးကုဏႝာလဝ္ဂ္ွေဟင္ ကၜဳင္ထၞးကႝု႐ုင္မန္မာန္ရ။ သၟာင္ႏူဂွ္ပၜန္ ကာလAာတုိန္႐ုင္ဂၪ ဲဳမၢး ယဝ္ရညးတာလ်ဳိင္ ႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ဏA္ Aာပလံင္ကုႝေဏာင္ ယဝ္ရဒ္ွမၢး ခရိတ္စမ္ယ ဲေကုာံ ခရိတ္ Taxi တA္ဂွ္ ႐ုင္ဟံင္ျပာ္ ထံက္ပင္ကုႝေရာင္။ ဆဂး ယဝ္ရကာဒ္မန္ Aယုက္Aုိတ္ (ကာဒ္ ခ်ဳိတ္) မံင္မၢး Aေခါင္ဂြံဒုင္စသုိင္ ဗြဲလၲဴေတံ ဟြံမြဲရ။ ဟုိတ္ဂ္ွရ ညံင္ရဵကာဒ္ဇကု ဟြံဂြံခ်ဳိတ္ Aာဂ္ွ မင္မြဲလြ႘ပရာလဝ္ ကာဒ္ဇကုကုီညိ။ ၄။ပိၲတ္လိက္ပ႐ုိင္မန္ “လုိက္ပု႙” ေလဿင္ဂိတု ႏူကႝု႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ဝြံ မြဲဂိတုမြဲဝါ ပၲိတ္ဒဿံင္ လိက္ပ႐ုိင္ သၜးပြးဂကူမန္ “လုိက္ပု႙” ရ။ ပ႐ုိင္Aပႜဲဍဳင္ မၛးဍဳင္ ပ႐ုိင္ခ ႘်ဒရာင္ဒဿံင္ပေရင္ ဂေကာ၊ံ ပေရင္ဂကူ၊ ပေရင္ယူေAန္၊ ပေရင္

NGOs၊ Aပႜဲဍဳင္/မၢးဍဳင္၊ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ သၛ႘ဂၜိပ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေကုာံ ကာေတဿင္ မကတႝုဒွ္ဒဿံင္ ပႜဲလုိက္ဏံဂ္ွ စ႘ဒါန္ဒဿံင္ပရိုင္ရ။ မိက္ဂြံလေလာင္ၾတး ကိစၥနာနာသာ္ ပႜဲလိက္ပရိုင္ဏA္မၢး လေလာင္ၾတးမာန္ ကုီရ၊၊ ၅၊၊ Aေခါင္ညးျဗဵ ကုႝ Aေခါင္ေကာန္ငၛာ္ ေကုာံေယန္သှာင္ ပႜဲကႝုက႑ဝြံ Aေခါင္AရာညးျဗဵတA္ ဂြံမံက္ဂတဝ္တုိန္ကၜဳင္မာန္ကီု၊ ဂြံပတဝ္Aာ ပှးကႝု မှိဟ္ႀတဳံတA္မာန္ကုီ၊ သဿတ္ျဗAဵာ ကႜဳိပ္တA္ ညံင္ဂြံမံကဂ္တဝ္က ၜဳင္ ပႜဲဗြိဳင္ ေကာန္ဂကူမန္မာန္ကုီ ရန္တဿA္တဲု ပံက္လဝ္ မြဲက႑ကုီရ။ စပ္ကႝုမၵးAာတုိန္ ေကာံဓရုီမၢး မှိဟ္စှးမိှဟ္ျဗ ဵ(ဝါ) ကႜိဳက္သိၠဳပ္ မိှဟ္ျဗဵဂွ္ ဒးတိုန္စုိပ္ဒဿံင္ ေကာံဓရုီနာနာသာ္ ဗုီမှိဟ္ၾတဳံတA္ကုီရ။ က႑ NGOs Aပႜဲဍဳင္/မၛးဍဳင္တA္ကီု၊ သုီကႝု UNHCR တA္ဂွ္ မိှဟျ္ဗဵဟြံပါဟြံတဲု ညံင္မိှဟ္ျဗဵတA္ ဂြံတုိန္စုိပ္ ေကာံဓရုီ ဇဿာပ္္ပ္ေကာံဓရုီဂ္ွ ညးတA္ကႝုလဝ္ျဇဟတ္ရ။ Aေခါင္ေကာန္ငၛာ္တA္ဟုီဂွ္ သၸပၲံကုႝ ပေရင္စြံဘာကတ္ပညာ၊ ပေရင္ဂီု္ကၜီဳေကာန္ ငၛာ္၊ ဒးလြ႘ပရာထၞးကုဂႝၜံင္ သြက္Aနာဂတ္ ေဍံ တA္ရ။ ေကာန္ငၛာ္မေကက္သကာ ပႜဲတၛ ဲဏA္တA္ဂ္ွ ကတုႝဒ္ွကႜိဳပ္သိၠဳပ္ မေကက္ သကာ ပႜဲတၛဲယးေတံရ။

စပ္ကႝုက႑သြာင္ ေယန္သှာင္ မန္ဂွ္ သဿတ္ၿဗဵတံရAာလဝ္ကႜိဳပ္တဲု ခ ႘်ဒရာင္ဒဿံင္ရ။ ေလ္ွAခိုက္ကှာေယန္သှာင္ကီု၊ ေလ္ွကြာ ဲAခိုက္ေၾတံၾတဟ္ မပံၲကႝုေလ္ွ တာလ်ိဳင္မြဲ၊

ဗီု႐ုပ္ ဂေကာံေဒါA္ဗဝ္မန္ ဍဳင္မေလယွာ ေျပင္ဒဿံင္မှိဟ္ သြက္ဂြံလုပ္ၿပိဳင္။

omcc, 5 / p. 18

ေလ္ွဒိင္နာနာသာ္၊ ေလ္ွသဿာဒြက္ ေကုာံ ေလ္ွ ဂတာပ္ေခတ္တA္ဂွ္ ခ ႘်ဒရာင္ဗမံက္ကၜဳင္ဒဿံင္ ရုပ္ရဵရ။ စပံၲႏူကုႝတၛဲေကာန္ဂကူမန္ မရနဳက္ကုႝ ၆၄ ဝါဏA္တု ဲမန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာဂွ္ ဗမံက္ ပိၲဳန္ကၜဳင္ကြိင္ကြိဳက္ တူရိယာမန္ လၲဴစင္မာန္ ကၜဳင္ရ။ တူရိယာ က်ာံ၊ ျဂဝ္၊ ဗာတ္ကိုင္၊ ဗာတၲလာ၊ ဗာတ္ေျဇဝ္တA္ဂွ္ မံက္တိတ္ ကၜဳင္လၲဴစင္သၜဳင္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္တု ဲကဿ ဲဳဍဳင္မၛးမတုိန္စုိပ္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ဂမၜဳိင္ မပံၲကႝုNGOs၊ UNHCR တA္ဂ္ွ ဟီုထိုင္သး ကၜဳင္နာနာသာ္ရ။ သၟာင္ႏူဂွ္ မပံၲကုေႝပဲါသၻင္ေကာန္ဍဳင္ Aရင္၊ ေပဲါသၻင္ NGOs ေကုာံ ေပဲါသၻင္ ယူေAန္တA္ေလဝ္ ႏူကုဂႝေကာံေယန္ သှာင္ မန္ဏA္ Aာေလ္ွကြာဲဒဿံင္ မြဲေဏံွ မြဲေဏံွကုီရ၊၊ ၆၊၊ ပေရင္ဂုီကၜီဳေကာာန္ဂေကာံ။ ပေရင္ဂီုကၜီဳေကာန္ဂေကာံဟီုမၢးဂ္ွ သြက္ ဂြံတန္တAဵာ ပဲႜဍဳင္မေလဝ္ယွာ ဗြဲမဗၜးၐး (ဝါ) ဗြဲမဂုီကၜဳီရ။ ၾယဵညးမြဲ ယဝ္ရလုပ္လဝ္ ဂေကာံ မန္တဲုမၢး ကလိဂြံလဝ္ကာဒ္မန္ရ။ ႏူဂွ္မြဲကၧံင္ပၜန္ သြက္ဂြံဂြံကာဒ္ယူေAန္/သြဟ္ ယူေAန္ဂ္ွ ႏူညးတာလ်ိဳင္ ဟံင္ျပာ္မန္တA္ ဂုိတ္ဂစာန္Aာတ္မိက္ဒဿံင္ ယူေAန္Aုက္သ႘ Aာ UNHCR လဿိဳန္ရ၊၊ ႏူကၜာဟြံသ္ွယူေAန္ဏီ Aေဃာဒ္ွ ကာလမရပ္လဝ္ကာဒ္မန္ဏA္ဂ္ွ ယဝ္ရ ဗၜာဲသဿိင္ဍဳင္မေလဝ္ယွာတA္ ရပ္ဂြံAာ (ဝါ) ရပ္ဂြံမၢးႏူကုႝညးတာလ်ိဳင္ရုင္ဟံင္ျပာ္မန္တA္

Aာႏုက္ဟီုဂး သ႘ကၜ႘ကႝုညးတာလ်ိဳင္ သဿိင္တၜ မေလဝ္ယွာတA္ရ။ ေကှာတ္တ ဲယဝ္ရ ႏုက္ ဟြံဂြံတြႝဳ မၢး စရင္ေကုာံယဿဳ သီုမဂှန္္ကာဒ္မန္ဂွ္ ညးတာလ်ိဳင္ဟံင္ျပာ္မန္တA္ Aာပိၲဳန္ကုႝ စရင္ပႜဲရုင္ယူေAန္ေတံရ၊၊ ကာလယူေAန္တA္ေဂတ္ေနဝ္မၢး ဂြံ Aေခါင္သွ္ယူေAန္ ပႜဲထံင္ (ဝါ) ပႜAဲခ်ဳက္ရ။ ယဝ္Aံင္AာယူေAန္ ပႜAဲခ်ဳက္/ထံင္မၢး ဂြံဗၜး တိတ္ကၜဳင္ဓဝဲါဂ္ွရ။ ဆဂးယဝ္ကာဒ္မန္ဟြံမြဲမၢး ဟြံဂြံAေခါင္သွ္ယူေAန္ရ။ Aလန္ကၜာ ကၜာေတံဂွ္ ေကာန္မန္ပု႙ ယဝ္ရဒးဒုင္ရပ္ ဒးAာခ်ဳက္ထံင္မၢး ကာဒ္မန္ႏြံကုီ/ဟြံမြဲကီုဂ္ွ ႏူကုရႝုင္မန္ပ႙ု ပတုိန္ထၞးကႝုရုငယူ္ေAန္ရ။ ဆဂး ဗြဲႀကဵဏA္ ယဝ္ရကာဒ္မန္ဟဿဲမြဲသာ္ ယဝ္ရဒးဒုင္ရပ္စုတ္ခ်ဳက္ထံင္မၢး ယူေAန္ ဟြံဒုင္တဲ၊ ညးတA္ဟြံဂြံကႝုပိၲဳန္စရင္ ပႜဲရုင္ ယူေAန္ရ။ Iဝြံ မဒ္ွသြာင္ယူေAန္ မေရင္ တၜဳင္ လၲဴညးမရပ္လဝ္ကာဒ္မန္ တA္ရ၊၊ သAာင္ႏူကႝုဂ္ွပၜန္ စပ္ကႝုကိစၥသြာင္ညးမ ရပ္လဝ္ကာဒ္မန္ဏA္တဲု ႏူကႝုညးတာလ်ဳိင္ ႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္တA္ Aာဆုႝဂဗလဝ္ကႝု ဌာန ဗၜာဲသဿိင္ေဇှာ္ေဇှာ္တA္ ဗြဲမဂၜဳိင္ဂၜင္ရ။ Aလံုကဿိန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာမြဲဂွ္ ႏြံတဵကုႝတြဳႝရး ဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ ဌာနဗၜာဲသဿိင္ ဌာနေAမၼ႘ေျဂေယွန္ ေကုာံ ဌာနပှာန္တA္ဂွ္ေလဝ္ ႏြံတဵဗြဲဂၜိဳင္ရ။ သAာင္ႏူကုႝဌာနဗၜာဲသဿိင္ ေကုာံ ေAမၼ႘ေျဂ ေယွန္တA္တဲု ညးတာလ်ဳိင္႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္ တA္ Aာဆုႝဂဗလဝ္ ကႝုဌာနပှာန္၊ ဌာန ကလုက္တA္ဂွ္ေလဝ္ ႏြံတဵဗြဲမဂၜိဳင္ရ၊၊ ေလာန္ကၜဳင္ပႜဲဂိတုမာတ္ခ်္ Aဂၤလိက္ ၐါေစွာ္ၾတဵ (၂၆-၀၃-၂၀၁၁)ေတံဂ္ွ ႏူကႝု ညးတာလ်ိဳင္႐ုင္ဟံင္ျပာန္မန္တA္ Aာဆုႝ

ဂဗလဝ္ ကႝုသၠဳိပ္ဒပ္ပှာန္ဍာ္ ပႜဲဌာနဒပ္ပှာန္ ဍာ္တု ဲသ႘ကၜ႘ကိစၥ စပ္ကုႝညးမရပ္လဝ္ကာဒ္ မန္တA္ဂွ္ရ။ ႏူကႝုသိၠဳပ္ဒပ္ပှာန္ဍာ္ ညးတာ လ်ိဳင္္ဒပ္ပှာန္ဍာ္တA္ေလဝ္ ဗြဲမမိပ္ျမဟ္ဒုင္ တၜဳင္သ႘ကၜ႘ကႝုညးတာလ်ိဳင္ဟံင္ျပာ္မန္ပ႙ု သုီAလုံဌာနမြဲရ။ ဆဂး ညးတံေကႅင္ Aာတ္မိက္လဝ္ပ႙ု မြဲတင္ဂ္ွ ဂကူမန္ဟြံရပ္ ကာဒ္မန္၊ ရပ္လဝ္ပါႆေပါတ္ေသံေပၲာံ တA္ဂွ္ကုီ၊ ဂကူမန္ညးမသုင္ေစာဲမံင္ ဂU ဲဳ ဝိဝိင္ဘိင္ဘင္တA္ဂွ္ကုီ၊ ယဝ္ရညးတA္ ရပ္ဂြံမိှဟ္သာ္ဏA္မၢး ညးတA္ေကႅင္ပႅံင္ဖ် ဵဏာဍဳင္ဗဿာေတံေရာင္ သာ္ဝြံညးတA္သၢးရ။ ႐ုင္ဟံင္မန္ပ႙ုဂွ္ ေဍံဟြံဆက္စပ္ကႝုသြာင္ ပါႆေပါတ္ရ။ ၐိုန္ရညးတA္ ဒ္ွဂကူမန္ ကုီေလဝ္ ဟိုတႏူ္ညးတA္ ရပ္လဝ္ ပါႆေပါတ္တဲု Aေခါင္ဟုီဂးပႜဲ႐ုင္စာ သြက္ သြာင္ညးတA္ဟြံမြဲရ။ ဆဂး နကႝုပေရင္မှိဟ္ ဂ္ွ ပ႙ု႐ီုဗင္ဒဿံင္လဿဳိန္ကာလရ၊၊ ၐုိန္ဂွ္ကုီေလဝ္ နကႝုညးတာလ်ိဳင္ဌာန ပှာန္ဍာ္တA္ဂွ္ ေကႅင္ဟီုကုႝပ႙ုမြဲတင္ပၜန္ရ။ မန္ေဗ္ွတA္ ရပ္လဝ္ပါႆေပါတ္ေသံဂွ္ ပါႆေပါတ္ေသံေပၲာံ၊ ပါႆေပါတ္ေဇတ္ ေဇတ္ဟြံေသင္ ပ႙ုတီမံင္ရ။ ဆဂး ပ႙ုမိက္ဂြံကႝု ေဗ္ွတA္ကသပ္မြဲသာ္ရ။ ေဗ္ွတA္ လဵထၞးစ ကႝုေကာန္ ဂကူေဗ္ွတA္ညိ။ ဟြံရပ္လဝ္ ကာဒ္မန္မြဲသာ္ ရပ္လဝ္ပါႆေပါတ္ေပၲာံဂ္ွ ယဝ္ရပ႙ုရပ္ဂြံမၢး ပု႙ပံႅင္ဖ ဵ်ဍဳင္ဗဿာေတံေဏာင္။ မွဟြံဂြံဒးဒုင္ ပံႅင္ဖ ဵ်မၢး လၸရပ္လဝ္ပါႆေပါတ္ ေသံေပၲာံဂ္ွညိ။ လဵဗၥကႝုေကာန္ဂကူမန္ေဗ္ွ တA္ညိ၊ သာ္ဝြံ ညးဗၠန္စလဝ္ကႝုပ႙ုရ။ Iဝြံ ဒ္ွသြာင္ ဒပ္ပှာန္ဍာ္ဍဳင္မေလဝ္ယွာ ဗုီမစြံ ငၛဳဟ္မးလတူကာဒ္ဂေကာံမန္ရ။

ဗီု႐ုပ္ သဘင္ ဂေကာံပံင္ေကာံေကာန္ဍဳင္Aရင္မြဲဒှာဲ

omcc, 5 / p. 19

Aေဃာၪကၠဌေဇှာ္ဗဟႝုေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲထဝ္မန္ မကၜဳင္ေဝင္စိုပ္ဍဳင္ မေလဝ္ယွာ ဏA္ဂ္ွ ညးတာလ်ိဳင္ကလုတ္မြဲတၜ ႏူကႝုဌာန ဝန္ေဇှာ္Aပႜဲဍဳင္မေလဝ္ယွာဏA္ဂ္ွေလဝ္ ဗက္ပံႅင္ၪကၠဌေဇှာ္ နာဲထဝ္မန္တA္ Aၾကာ ညးတာလ်ိဳင္ ႐ုင္ဟံင္ျပာ္မန္တA္ကုီရ၊၊ ၇။ ပေရင္ဆက္ေဆာံမဟာမိတ္၊ NGOs ေကုာံ UNHCR ရုင္ဟံင္ျပာ္မန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာဝြံ သAာင္ ႏူမၵးေကၜာန္ေရင္တၜဳင္ဒဿံင္ ပေရင္ကေမၜာန္Aာ ပႜဲဍဳင္တု ဲAဓိကမၵးဆက္ေဆာံဒဿံင္ကႝု မဟာမိတ္၊ NGOs Aပႜဲဍဳင္/မၛးဍဳင္ ေကုာံ UNHCR မႏြံတဵကႝုဌာစုင္င္တA္ဂ္ွရ။ ပႜဲမဟာမိတ္ဂွ္ မၵးပံင္ေကၜာန္တဵပႜဲဂေကာံ COBEM (Coalition of Burma Ethnics, Malaysia)ရ။ ဂေကာံပံင္ေကာံေကာန္ဍဳင္ Aရင္ဝြံ ဒုင္လဝ္သဇိုင္ လၲဴတြဳ ႝရးတဲုပကံ္လဝ္ ဂေကာံရ။ ဂေကာံမန္၊ ကေရင္၊ ကယ်ာ၊ ေသံ၊ ရေခင္၊ ကေခ်င္ ေကုာံ ေခ်င္တံA္ရ။ ေကာန္ဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ဝြံ ပံက္ လဝ္႐ုင္ ညးကုႝညးႏြံတဵတဲု ခ ႘်ဒရာင္တဵဒဿံင္ ပေရင္ဂကူညးကႝုညးAုိတ္ရ။ ပဲါႏူဂ္ွပၜန္ ရုင္ပံင္ေကာံ(COBEM)ေလဝ္ ဗြဲတှဟ္ျခာ ပံက္လဝ္ ႏြံတဵမြဲရုင္ဏီရ၊၊ နကုႝဂေကာံ(COBEM)ဝြံ ၐုိန္ရဒုင္လဝ္ယဿဳ ဂေကာံဟြံေသင္ကႝုပေရင္ဍဳင္ကြာန္ကီုေလဝ္ ပႜဲကႝုဍဳင္မေလဝ္ယွာဏA္မၢး ျဇဟတ္ ေဇှာ္ႏူကႝုဂေကာံပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မပံၲကႝုေဗာ္ NLD တA္ဏီရ။ ႏူကႝုဂေကာံေဇှာ္ UNHCR မှဳံ Aပႜဲဍဳင္မေလဝ္ယွာဏA္ကီု ေကုာံ Aလံု လုိက္မြဲ စမပံၲကုႝ ဂ ႘်န႘ၐါ(Geneva)တA္ကုီ၊

ဂေကာံNGOs Aလံုလိုက္မြဲတA္ကုီ၊ မိှဟ္စှးေဇှာ္ေဇှာ္ ႏူကုႝAေမရိကာန္၊ ခါဏဍာ၊ ၪေရာပ၊ Aဝ္သေတလိယ်၊ Aာဖရိက ေကုာံ ကဿိန္ဍဳင္AယွဏA္ဂမၜိဳင္ ကၜဳင္ဆုႝဂဗ ဒဿံင္ကႝုကႜိဳပ္သိၠဳပ္ (COBEM) မြဲေဏံွမြဲေဏံွရ။ ႏူကႝုဌာန ကလုတ္AလႝုAသ႘ ကဿိန္ဍဳင္မေလ ယွာဏA္ေလဝ္ ကၜဳင္ဆႝုဂဗဒဿံင္ကႝုဂေကာံ (COBEM) မြဲေဏံွမြဲေဏံွကီုရ၊၊ ဂကူဂမၜဳိင္ႏူကႝုေကာန္ဍဳင္မန္ဗဿာပု႙ေတံကီု၊ ဂကူဂမၜဳိင္ႏူကႝုဍဳင္သ႘ရိလကၤာ၊ ဢဴတာန္၊ ပါေကႆတာန္၊ Aာဖဂါန္ေနႆတာန္၊ ေဟတ႘၊ သဝ္မာလ႘ယ်ာဂမၜဳိင္ေလဝ္ ကၜဳင္ေကတ္မံင္ယူေAန္ ပႜဲဍဳင္မေလဝ္ယွာ ဏA္ကီုတဲု ႏူကႝုဂေကာံမန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာ ပု႙ဏA္ဂ္ွ မၵးပံင္ဖက္ဆက္ေဆာံဒဿံင္ကႝုညး တA္ နာနာသာ္ရ။ AေဃာပႜAဲခိင္လေဒါဝ္သှာံ ၂၀၁၀ ေတံဂ္ွ ႏူကႝုဂေကာံ ဏါသာ (NASA- Na-tional Astronaut and Space Agency ) ရဲညးတိုန္ဂိတု ႏူကုႝဌာနတိုန္ဂိတု မႏြံပႜဲကဿိန္ ဍဳင္Aေမရိကာန္ေတံဂွ္ ကၜဳင္ေဝင္ရုင္ဟံင္ျပာ္ မန္ပု႙တု ဲဆုဂႝဗကႝုပု႙ရ။ ညးတA္ဟီုဂလာန္ ကႝုျဇဟတ္ကု ႝကြးဘာဟံင္ျပာ္မန္ပု႙ရ။ ညးတA္တက္လဝ္ဗီုကုကႝြးဘာ ဟံင္ျပာ္ပု႙ မြဲစြံဏီတု ဲဗုီရုပ္တA္ဂွ္ ကြက္ထၞးလဝ္ ပႜဲဘာဟံင္ျပာ္မန္ပု႙ ဒုလႝဿဳဟ္ဏီရ။ ဂေကာံမန္ပႜဲဍဳင္မေလဝ္ယွာပု႙ဏA္ဂ္ွ ဂေကာံဟံင္ျပာ္ဂ္ွ သၸလဝ္Aဓိကတိုင္ခ႘တဲု သAာင္ႏူဂ္ွဂေကာံသဿတ္မန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာ၊ ဂေကာံညးၿဗဵမန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာ၊ ဂေကာံ ကြာန္မန္ (၅၀) ကြာန္တA္ ႏြံတဵရ။ လဿဳဟ္ဝြံ

ပံက္ပၲန္လဝ္ဂေကာံဂၜာဲၾသန္ဂAံုဂကူမန္ ဍဳင္မေလဝ္ယွာမြဲပၜန္တု ဲခ ႘်ဒရာင္မံင္ရ။ ၈။ ပေရင္ဘာသာသာသနာ ဂေကာံမန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာဝြံ ခ ႘်ဒရာင္မံင္ သီုပေရင္ဘာသာ သာသနာကီုရ။ ခမ႘သင္ မန္တA္ ကြာ္တရဵကႛစိုပ္ကၜဳင္ ပႜဲဍဳင္မေလဝ္ ယွာမၢး သြက္ဂြံတန္တဵဇူဒုီ၊ Aာကၜဳင္စဗြဲမ ၐိုဟ္သိုဟ္ကီု၊ သြက္ဂြံဂြံAာAထံက္Aပင္ ပစၥယ္ၐုိတ္ေထက္ႀကဳိက္ကီုတA္ဂ္ွ ဂေကာံ ဝြံ ေရင္တၜဳင္ဖန္ဇန္ဒဿံင္ရ။ သြက္ေကာန္ဂကူမန္ မတန္တဵပႜဲဍဳင္ မေလဝ္ယွာဏA္ ေသၢာံသၸကုသႝုကုႝဒါန္ကုီ၊ ကာလခ်ဳိတ္ဂ်ဳိင္မၢး ဂြံနိမန္ခမ႘သင္မန္တA္ မာန္ကီု၊ သြက္ဂြံဒဂိုန္ဂုိင္ေကတ္ ေဍာင္ဓဝ္ သ႘လကီု၊ စုိပ္ကၜဳင္Aခိင္ မပံၲကုတႝၛဲသ႘ဗေပင္၊ သ႘ၪပုဟ္တA္မၢး ဂြံကလင္ပင္မွိင္ တြံဓရ္က်ာ္ ႀတဲကုီရန္တဿA္တဲု ဂေကာံမန္မေလဝ္ယွာ ပၲန္လဝ္ဘာမန္ ပႜဲဍဳင္ေဇှာ္ ကြာလာလမ္ပူ မြဲဘာရ။ ဘာမန္ဂွ္ ႏြံပႜAဲရာပ္ပူတူတု ဲၾကပ္ဒဿံင္ကု ႝရုင္ဟံင္ျပာ္မန္ရ။ ျပဟ္ဟ္ဏA္ တၜဂုဏ္Aၥာ ႏူကုႝဍဳင္သ႘ရိလကၤာမြဲဇကုသြက္ဂြံကႛကၜဳင္ ေကတ္လ်ဳိင္နဒဒ္ွ မှဳံပုိန္ဂဇံဘာတဲု ဂေကာံ မန္ဍဳင္မေလဝ္ယွာတA္ဂွ္ သြက္ဂြံဆက္ဒုင္ ဒကာပစၥယ္ပန္ရ။ ဘာမန္ဍဳင္မေလဝ္ယာွ ဝြံ ျပဟ္ဟ္ဏA္ Aေဃာပေလဝ္ပေလတ္ ဒဿံင္ဏီတဲု ဟြံဂြံေကၜာန္သဘင္ပံက္ဘာဏီရ။ ကာလတဲုဒွ္Aိုတ္မၢး ေကၜာန္ဗဒ္ွသဘင္ပံက္ ဘာေရာင္ သာ္ဝြံ ႏူကႝုကမၼတ႘ေကၜာန္ဗဒ္ွ ဒက္ပၲန္ဘာမန္ ဍဳင္မေလဝ္ယွာတA္ ဖန္ဇန္ဒဿံင္ရ။

ဗီု႐ုပ္ တၛဲေကာန္ဂကူမန္ ဍဳင္မေလယွာ မေကၜာန္ဗဒ္ွ ပႜဲကၜA္ခၐုိတ္မြဲဒှာ ဲ

omcc, 5 / p. 20

ဂြံဆႝုေကတ္ ဗီုတိ Gérard Diffloth မထၞး ဒှာဲေကုာံ Aခိင္ကာလ မစကာလဝ္ လိက္မန္ ပႜဲလိက္ညး မှံဳယဿဳ The Dvaravati Old Mon Language and Nyah Kur ဂ္ွတု ဲေပှာဝ္ဒှာဲတA္ဂွ္ ဒှာဲပႜဲေဒသတှင္ၐ႘ မေလ (Malay Peninsula) မဒ္ွဒကုတ္ လပၚ ဍဳင္ေသံ ဒှာဲဍဳင္နခန္ႀသ႘ဓမၼရာဇ္ (N. Sri Thammarat) ဂ္ွ ပႜAဲခိင္ေAဒ႘ ၁၃ ဗြဝ္ ကၜံေတA္ စကာလဝ္လိက္မန္ကီုဂွ္ ဗမံက္ ထၞးလဝ္ရ။ ဟုိတ္သာ္ဂ္ွတဲု စိုတ္မိက္ဂြံလၛတ္ လိက္တဿA္ ေကုာံ ဝင္Aတိက္ ပႜဲေဒသတှင္ ၐ႘မေလဝြံ ကတႝုကၜဳင္ရ။ လိက္တၜပညာ သုေတသနတA္ မလၛတ္တု ဲမခံှလဝ္တA္ဂ္ွ ဂၜာဲဗွ္ေကတ္ရ။ ဗြဲေတဿင္ လိက္ The Malay Peninsula: Crossroads of the Maritime Silk Road by Michel Jacq-Hergoualc’h Trinslated by Victoria Hobson ဂွ္ လၛတ္ ပ႐ူေဒသတှင္ၐ႘မေလမၢး ဒ္ွဂုဏ္ဖႝု တဿာဂလုိင္ ရ။ ဂြံဗ္ွ ဂြံဆႝုေကတ္ လိက္ဂ္ွတဲု ဒွ္Aမ္သဝ္ လတူပေရင္ကေမၜာန္ ညးတA္ မလၛတ္လဝ္ တဿာဂလိုင္ကီုရ။ Aတုိင္ P. Bellwood မဟီုမၢး ဂကူမှိဟ္

တမ္ မပဒတဵ ပႜဲေဒသတှင္ၐ႘မေလတA္ဂ္ွ

ဗြဲသေရာပ္မၢး ဒ္ွဂေကာံဂကူၾသသၲရဝ္ေလက္ (Austroloids) ကႝု ဂကူေမာန္ေဂါေလက္ (Mongoloids) ၐါဂကူဝြံရ။ လဿဳဟ္မၢး ဂေကာံ ဂကူေမာန္ေဂါေလက္ဂ္ွ ဒွ္ဂကူမိှဟ္လဿိဟ္ မဂၜိဳင္ရ။ ဂကူမေလေလဝ္ ပါလုပ္ ပႜဲဂေကာံ ဂကူေမာန္ေဂါေလက္ဂ္ွကုီရ။ ညးကေလင္ ဟီုပၜန္ဂွ္ ဂကူမံှဳ ပႜAိဲန္ေဒါ-မေလသ႘ယွာဂ္ွ ဟီုAေရဝ္ရမွ်ာင္ ၾသသၲရဝ္ေနသ႘ယာန္ (Austronesian) ရ။ Aေရဝ္မန္ေလဝ္ ပါလုပ္လဿိဟ္ ဂေကာံၾသသၲရဝ္ေနသ႘ယာန္ ကီုရ။ ဟုိတ္သာ္ဂ္ွတု ဲAတိုင္ Geoffrey Benjamin, Aစာတကၠသိုလ္ေသန္ကာပူ မေပၠာံခ်ဴလဝ္ ပႜဲလိက္ Austroasiatic Sub-groupings and Prehistory in the Malay Peninsula မခ်ဴပေကာံလဝ္ မAေရဝ္ ဂကူ ႏူေဒသတှင္ၐ႘မေလ ၂၀ ဂကူ သီုဖAုိတ္ မAေရဝ္ ၁၄၆ မဂ္ွ Aေရဝ္မတုပ္ကု ႝAေရဝ္ပု႙ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ရ။ (ဗုီ ၇) Aတုိင္သဘာဝ AရာAုိတ္သုီဂ္ွ မှံဳကုႝပေရင္ ၿပံင္လွာဲဂွ္ရ Aေရဝ္ဂ္ွဗြဲမဗဗြဲကုAႝေခတ္ ေဒသ တဲု ၿပံင္လွာဲဒဿံင္ သုိက္သုိက္တြႝဳရ။ သှာံၐိုတ္မြဲကၜံသှာံျပင္င္ေတA္ရ ဂေကာံ

Aေရဝ္ဗ႘ေယန္နာမ္ ကႝု ဂေကာံAေရဝ္မန္

ၐါဝြံ ဒံက္တာလဝ္ဂန္ (J.R.Logan) ကႝုလဝ္ ယဿဳ ဂေကာံAေရဝ္ “မန္Aာနာမ္”။ ဆဂး ဟုိတ္ႏူAေရဝ္ၾကဳက္ဓလီုလဝ္ ပႜAဲေရဝ္ ဗ႘ေယတ္နာမ္ ဂၜိဳင္ေလာန္တဲု Aေရဝ္ခမာဂ္ွ ၾကပ္ကုAႝေရဝ္မန္ ဂၜိဳင္ႏူAေရဝ္ဗ႘ေယတ္ နာမ္ဏီ တၜပညာ မလၛတ္ဘာသာေဗဒ လကၠရဵဏA္ စဿတ္ေကတ္တဲု စှးမေကာ္ဒဿံင္ “မန္Aာနာမ္”ဂ္ွ ေကာ္စ “မန္ခမာ”ရ။ စႏူသှာ ံ၁၉၀၆ ေတA္တဲုပါေမာကၡသေမတ္ (Schmidt) Aေရဝ္မန္ခမာဂ္ွ ဟုိတ္ႏူလွဲလး ဗြဲမေလာန္ ဂကူကပၸလ႘ မှံဳပႜဲတှင္ၐ႘မေလ မပံၲကႝုဂကူသမာင္ ကု ႝဂကူသကုိင္တA္ကီု၊ Aေရဝ္ဂကူမှံဳလေဒါဝ္Aိႏၵိယ ဂကူမု႑ဂွ္ တုပ္ဒဿံင္ကႝု Aေရဝ္မန္ကီုတု ဲAေရဝ္စဏA္ သီုဖAုိတ္ဂွ္ ညးတA္ကေလင္ကႝုလဝ္ယဿဳ ၾသသၲရဝ္ေနသ႘ယာန္ရ။ ပႜဲေဒသတှင္ၐ႘မေလဂ္ွ မှိဟ္မဟီု Aေရဝ္

ၾသသၲရဝ္ေနသ႘ယာန္တA္ မပဒတဵဒဿံင္ဂွ္ ဗြဲသေရာပ္ ၐိုန္ရဟီုမာန္ကီုေလဝ္ ကေလင္ပၚ ပၜန္မၢး ေဒသသကုတ္သဿဝ္က်ာ (ဒှာဲဍဳင္ေသံ လဿဳဟ္)ဂ္ွ ဒွ္လဝ္ ဒတန္ဒှာဲမှိဟ္မန္တA္ မပဒ တဵလဝ္ဂ္ွ နကႝုသက္သ႘ဗြဲမဂၜိဳင္ ဟီုမာန္ရ။

omcc, 5 / p. 21

ၐံက္ခဲါဂၜာဲ Aာဲကဿာဲပု႙ေႀတံ (၅)

နာဲဗ႘ထဝ္ မန္ျဇာ

ဍဳင္ပါန္ပါန္ P’an-p’an Aတုိင္လိက္စဿတ္သမီၲ လက်ာ္ၾကဳက္

မAာတရဵမၢး ဒှာဲနေခါန္ႀသ႘ဓမၼရာတ္ လဿဳဟ္ဝြံ Aၾကာမသုန္ ကႝု ဒၥာံဗြဝ္ကၜံေတA္ ဒွ္ ဍဳင္ေႀတံ နကႝုယဿဳၾကဳက္မၢး ပါန္ပါန္ ရ။ ပႜဲလိက္စဿတ္သမီၲတA္ဂ္ွ ယဿဳသဿိင္ဍဳင္ဂ္ွ ဒှာဲဍဳင္ဂ္ွ ဟြံဗမံက္ထၞးလဝ္ ျပာျပာကတ္တ္ ကီုေလဝ္ ဒဒ္ွဍဳင္ဂွ္ ႏြံဗဒဲါၐ႘တု ဲဒှာဲဂွ္ ဒ္ွဒှာ ဲရဲဍဳင္ဒြါရဝတ႘၊ မေလယွာ၊ သိရိလကၤာ၊ ၾကဳက္ ေကုာံ AိႏၵိယတA္ မစုက္လုက္ သြံရာန္ဗိှက္ ရဵသာ္ဝြံ ဟုီလဝ္ရ။ ဍဳင္ပါန္ပါန္ဝြံ ဒ္ွဍဳင္ သဿဝ္ဖူနာန္မြဲဟာ ဍဳင္

ဗၜးၐးမြဲဟာ ဟုီပၚပဲါဒဿံင္Aုိတ္ရ။ ရံင္ကုႝပါန္ပါန္ မပလံင္ ကလုတ္ညးတA္ ကုဍဳင္ၾကဳက္ ပႜဲ မသုန္ဗြဝ္ကၜံ၊ ပႜAဲခိငမ္တုပ္ဒဿံင္ဂ္ွရ ဖူနာန္ ေလဝ္ ပလံင္ကလုတ္ညးတA္ ကုဍဳင္ၾကဳက္ ကီုတု ဲဍဳင္ပါန္ပါန္ဝြံ မဒ္ွဍဳင္ဗၜးၐး မတှဟ္ျခာ မြဲဂွ္ ဟီုမာန္ရ။ ပကိတ္ရံင္ ၐိုတ္လိက္စဿတ္ သမီၲ ၐုိန္မဆႝုတA္မၢး ဍဳင္ပါန္ပါန္ဝြံ ႏြံဒဿံင္ လပၚသၜဳင္က်ာမၢး ႏူ ခ်ာဲယာ (Chaiya) တိတ္

Aာ လပၚသၜဳင္က်ာ ၐုိတ္ မြဲကၜံက႘လဝ္မ႘တာ၊ လပၚပလုိတ္မၢး စုိပ္ျပင္ၐ႘ၾကာၐ႘ ကႝု တရင္ (Krabi and Trang) ရ။ လပၚသဿဝ္က်ာမၢး စုိပ္ဒႝု ကုႝျပင္ၐ႘ဗန္ေဒါန္ (Bay of Bandon) ရ။ Aခုိက္ဍဳင္ပါန္ပါန္ ပု႙မတီေကတ္မြဲဂွ္

ဒဒ္ွရ Aခိင္ဨကရာဇ္ဂ္ွ ဒုင္စမုက္ ကုညး ဂမၜိဳင္မၢး ညးဂၨA္လတူပှင္နာ္ထဝ္ (a golden dragon couch) တဲု မှိဟ္ဗြက္လကၠရဵညး ဗုိင္လဝ္လကၠရဵရ။ သဿိင္ဂွ္ ေ႐္ွေသ္ွဗမှးAိႏၵိယ(ဟိႏၵဴ)ကီုေလဝ္ ပႜဲဍဳင္ဂွ္ ပႜAဲခိင္ၐုိတ္ ၆ ဗြဝ္ ကၜံဂွ္ ဗုဒၶဘာသာေလဝ္ ႏြံရ။ ကာလသကုိပ္ ပှာန္ဖူနာန္ ဖန္႐ွ႘ဟ္ေမန္ (The Funanese general Fan Shih-man) ဟီုပတုိန္ထၞး ယဿဳဂွ္ ဍဳင္မဒ္ွတၜတိပု႙မပကင္ရင္ ယင္ပါန္ပါန္ ((Yan) P’an-p’an.) ရဵသာ္ဝြံ ဂြံဆႝုေကတ္ရ။ Aေရဝ္ေAန္ဒဝ္န႘ယွာမေလ(ေယာင္/yang) ဂ္ွ ဂြံAဓိပၸါယ္ က်ာ္၊ တၜIဓိ။ ဟုိတ္ဂ္ွရ (ယင္) ဝြံ ဒ္ွမAေရဝ္မန္တမၜာ (Proto-Mon) မာန္ရ။ Uပမာ ပႜဲလိက္တဿA္မန္ ဍဳင္ဗုကာံမၢး ဂြံဆႝုေကတ္ဒဿံင္ (ယင္ဍဳင္Aရိမဒၵနပူရ္) ရ။

႐ုပ္မဂြံဆႝုေကတ္ ႏူဍဳင္ပါန္ပါန္ဂမၜိဳင္ ရံင္ကႝု႐ုပ္က်ာ္ဗိသှဳဟ္ မဒ္ွ႐ုပ္က်ာ္ဟိႏၵဴ

မဂြံဆုေႝကတ္ ပႜဲဘာဝါတ္သလထံင္ (Wat Sala Tung) ပြိဳင္ဍဳင္ဆာဲယ်ာ (Chaiya) ရးသုရာတ္ဌာန႘ မံှဳသမၜဳင္ ၆၇ ေသန္ဒ႘မ႘တာ မဒ္ွသှာံၐိုတ္ ၄၀၀ ေAဒ႘ ဂွ္ကီု (႐ုပ္ ၁)၊ ႐ုပ္ဗိသှဳဟ္ (႐ုပ္ ၂) မဂြံဆႝုေကတ္ ပႜဲဍဳင္ နေခါန္ႀသ႘ဓမၼရာတ္ မှံဳသမၜဳင္ ၇၈ ေသန္ဒ႘ မ႘တာ မဒ္ွသှာံၐုိတ္ ၅၀၀ ေAဒ႘ဂ္ွကုီ၊ S. O’Connor သၢဳတ္သြာတ္ ႐ုပ္ဝြံ ဒွ္႐ုပ္ကြတ္ တ ဲကု႐ွာဏ္ (Kusâna) မဒ္ွAႏုသုခုမဂုပၲ (Gupta art) ႏူေဒသဂုဇရာတ္ (Gujarât) တဲု မေကတ္နင္လဝ္ ပႜဲေဒသတှင္ၐ႘မေလရ။ ပဲါႏူဏA္တု ဲ႐ုပ္ဗိသှဳဟ္ မဒ္ွကြတ္တAိဲႏၵိယ တှဟ္တA္ေလဝ္ ဂြံဆုေႝကတ္ ဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ ဟုိတ္သာ္ဂ္ွရ ပႜဲေဒသတှင္ၐ႘မေလဝြံ ႏူAခိင္ကၜာကၜာေတA္ဂ္ွရ ဒ္ွဒတန္ သဿာဗှိက္တA္ စုိတ္လုပ္စမြဲဂွ္ ဂြံတီေကတ္ရ။ ႐ုပ္ကႜိဳပ္ဗိသှဳဟ္ (႐ုပ္ ၃) မဂြံဆႝုေကတ္

(႐ုပ္ ၁) ဗိသှဳဟ္ မဂြံဆႝုေကတ္ ႏူဘာဝါတ္

သလထံင္ (Wat Sala Tung) ပြိဳင္ဍဳင္ဆာ ဲ

ယ်ာ၊ ရးသုရာတ္ဌာန႘၊ ဍဳင္ေသံ Aခိင္

ၐုိတ္ ေAဒ႘ ၄၀၀၊ တဿA္၊ သမၜဳင္ ၆၇

ေသန္ဒ႘မ႘တာ၊ မံှဳပႜဲတိုက္ထၞးပ်းေကာန္ဂကူ

ကၞင္ကံက္။

(႐ုပ္ ၂) ဗိသှဳဟ္ မဂြံဆႝုေကတ္ ႏူနေခါန္

ႀသ႘ဓမၼရာဇ္၊ ပြိဳင္ဍဳင္မံင္ (Mung District)

သှာံၐိုတ္ ေAဒ႘ မသုန္ဗြဝ္ကၜံ မှံဳပႜဲတိုက္တဿး

ပ်းေကာန္ဂကူနေခါန္ႀသ႘ဓမၼရာဇ္။

(႐ုပ္ ၃) ဗိသှဳဟ္ မဂြံဆႝုေကတ္ ႏူဘာ ဝါတ္ျဖဖ႘ကေနတ္ (Wat Phra Phikanet) ပြိဳင္ဍဳင္တဆန (Tha Chana District) ရးသုရာဇ္႒ာန႘၊ ဍဳင္ေသံ၊ Aခိင္ၐုိတ္ ေAဒ႘ ေကှာတ္ ၇ တမ္ ၈ဗြဝ္ကၜံ၊ တဿA္၊ သမၜဳင္ ၁၅,၃ေသန္ဒ႘မ႘တာ မံှဳပႜဲပူဂုႝမပေကာံ ပေကဝ္။

omcc, 5 / p. 22

ႏူဘာဝါတ္ ဖရဖိကေနတ္ (Wat Phra Phi-kanet) (႐ုပ္ ၃) ပြိဳင္ဍဳင္တဆန (Tha Chana Dis.) ရးသုရာတ္ဌာန႘ဂ္ွ ေတဿင္ႏူ ႐ုပ္တှဟ္တA္ရ။ ႐ုပ္တှဟ္တA္ ပႜဲကႜိဳပ္ဂွ္ ဓလဝ္လဝ္ ခႜမ္မ္ဂၜိင္င္ရ။ ႐ုပ္ဝြံဓလဝ္လဝ္ ေဢာA္ကုိဋ္၊ ေကှင္မတ္ဆက္ဒဿံင္ညး သကA္၊ ေကှင္ေဇှာ္/မတ္သဝ္။ ႐ုပ္ဗီုဏA္ဂ္ွ ဂြဆႝုံေကတ္ဒဿံင္ ႏူဒှာဲတှဟ္ ပႜဲလေဒါဝ္ဒှာဲဍဳင္ ဒြါရဝတ႘ မဒ္ွကြတ္မန္ ဂမၜိဳင္ဂွ္ရ ႐ုပ္ဝြံ မန္ တA္ ေကၜာန္လဝ္ ဒ္ွမာန္ရ။ ရံင္ကႝုဝင္ ပႜဲေဒသဂ္ွ ၐုိတ္သှာံ ၈ ဗြဝ္ကၜံ ေAဒ႘ဂွ္ ဒ္ွAာ ဒှာဲဗုဒၶဘာသာတဲု ႐ုပ္ဗိသှဳဟ္ဝြံ ေကၜာန္လဝ္ ကၜာဂွ္ညိ သှာံၐုိတ္ ၇ ဗြဝ္ကၜံ လပၚေကှာတ္ ဒ္ွမာန္ေရာင္ ဟုီမာန္ရ။

ညံင္ရဵ႐ုပ္ဗိသှဳဟ္ကုီ ႐ုပ္က်ာ္ဗုဒၶေလဝ္ ဂြံဆႝုေကတ္ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂွ္ ႐ုပ္က်ာ္ဗုဒၶ မဂြံဆႝု ေကတ္ ပႜဲဘာဝါတ္ဝင္သ(႐ုပ္၄) (Wat Wi-ang Sa) ပြိဳင္ဍဳင္ဝင္သ (Wiang Sa Dis.) ရးသုရာတ္ဌာန႘ မံှဳသမၜဳင္ ၁၆,၅ ေသန္ ဒ႘မ႘တာဂ္ွ Q.Wales ဟုီ ႐ုပ္ေဍာတ္ ဝြံေလဝ္ ညံင္ရ ဵ႐ုပ္က်ာ္ဗိသှဳဟ္ တှဟ္တA္ကီု

ေကတ္နင္လဝ္ ႏူဌာန္ဇေမၛာဲကီုတဲု ဒွ္႐ုပ္ ကြတ္တဲဂုပၲ ႏူသှာံ ၐိုတ္Aၾကာ ႀတ ဵကု ႝထပ္ွ ဗြဝ္ကၜံေတA္ရ။ ညံင္ရဵ႐ုပ္ဝြံကုီ ႐ုပ္က်ာ္ဗုဒၶ တှဟ္ မဂြံဆုႝေကတ္ ပႜဲေဒသဝြံတA္ေလဝ္ ေကတ္နင္ ဟြံေသင္မၢး ဒွ္ကြတ္ဂုဂၲကီုရ။ ႐ုပ္က်ာ္မဂြံဆုႝေကတ္ ႏူဘာဖရဗေရာမၼ

ထာတ္ (႐ုပ္၅) (Wat Phra Barom-mathat) ဍဳင္ဆာဲယ်၊ ရးသုရာတ္ဌာန႘ မဒ္ွ ႐ုပ္က်ာ္ထဝဲါ လတူပှင္ပဵၠဒကွ္(ဓယာနမုျဒာ) ပှင္ေဍာတ္ႏူထဝါဲ၊ ေသာ္ပၜန္ရ ယံင္ၾကပ္ဟြံမြဲ ရံင္မုက္မတ္ပၜန္ေလဝ္ မှံဳကု ႝဗီုျပင္မတန္ၾကန္ ရ။ P. Dupont လၛတ္႐ုပ္ဝြံတဲု ညးဟီု “ရံင္ေကတ္ ဗုီကြတ္တဲကုီ ဗီုျပင္ကုီမၢး ႐ုပ္ဝြံ ဒ္ွ႐ုပ္ ကြတ္တဲမန္ Aခိုက္Aိႏၵိယခါရသ႘ဏာ (Krsna) မဓလီုလဝ္ညိညမြဲ မာန္ရ” ပဲါႏူ႐ုပ္ ဂ္ွတု ဲပႜဲရးသုရာတ္ဌာန႘ကီု ပႜဲရးနေခါန္ႀသ႘ ဓမၼရာတ္ကီု ဂြံဆႝုေကတ္ ႐ုပ္က်ာ္Aခိုက္မန္ ဒြါရဝတ႘ ႏူAေခတ္ ထပ္ွဗြဝ္ကၜံ ကႝု ဒစာံဗြဝ္ ကၜံ ဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ ပဲါႏူ ႐ုပ္က်ာ္ဗုဒၶဂ္ွတဲု ႐ုပ္ဓမၼ စက္ ႏူထပ္ွဗြဝ္ကၜံ မဒ္ွတဆိပ္သာသှာဍဳင္မန္ ဒြါရဝတ႘ဂ္ွေလဝ္ ဂြံဆႝုေကတ္ ႏူကြာန္ထမ္

ဗန္ထံင္ (Tambon Tung) ပြိဳင္ဍဳင္ဆာဲယ်၊ ရးသုရာတ္ဌာန႘ကီုရ။ ပဲါႏူ႐ုပ္က်ာ္ဗိသှဳဟ္၊ ႐ုပ္က်ာ္ဗုဒၶတဲု

႐ုပ္ေဗာဓိသတ္ မဒ္ွ႐ုပ္မဟာယနေလဝ္ ဂြံဆႝုေကတ္ ဗြဲမဂၜိဳင္ကုီရ။ ႐ုပ္တA္ဂ္ွေလဝ္ ဒ္ွ႐ုပ္ေႀတံ စႝုကုသှႝာံ ၄-၅ ဗြဝ္ကၜံကီုတု ဲမဒ္ွ႐ုပ္ Aခုိက္ဂုပၲ ႏူAိႏၵိယကီုရ။ ပဲါႏူ ႐ုပ္တဿA္ဂမၜိဳင္တု ဲ႐ုပ္ပါန္တိ (Votive

Tablet) ဂမၜိဳင္ေလဝ္ ဂြံဆႝုေကတ္ကုီရ။ ႐ုပ္ ပါန္တိဂမၜိဳင္တA္ဂ္ွ ဂြံဆုေႝကတ္ ႏူထီုဂမၜိဳင္ ရ။ ႐ုပ္ပါန္တိ မဆႝုေကတ္ ပႜဲဒှာဲဍဳင္ေႀတံပါန္ ပါန္ဏA္ဂ္ွ ႏြံAၾကာသှာံေကှာတ္ ၆ ဗြဝ္ကၜံ ကႝု ထပ္ွဗြဝ္ကၜံရ။ တဲုပၜန္ ႐ုပ္က်ာ္စတုပဂမၜိဳင္ ေလဝ္ ဂြံဆုေႝကတ္ကုီရ။ ပဲါႏူဂွ္ပၜန္ ကေဝက္ ထဿာဲမဂြံဆုေႝကတ္ ႏူ Chaiya မြဲကေရက္မြဲ ဒကဵဂွ္ကီု Aလုံမြဲမ ဂြံဆႝုေကတ္ ပႜ ဲBan Monthon မံှဳကုAႝသာ္ဗေကတ္Aသာ္ဗု ဗီုေပှာန္ပဵၠေသာဲေသာ ဲထဿာဲဗီုဏA္ဂ္ွ ဒွ္ထဿာ ဲကြတ္လဿာန္မန္တA္ရ။ (႐ုပ္၁၀)ထဿာဲမတုပ္ ကႝုထဿာဲဏA္ဂ္ွ ဂြံဆႝုေကတ္ ပႜ ဲChansen မဒ္ွရး နခန္သြန္ မဒ္ွဒှာဲဒတန္ မန္တမၜာဂွ္ရ။ ထဿာဲဝြံ ဒွ္Aခိင္ကာလ Aၾကာ ထပ္ွကႝု ေကှာတ္ ဒစာံဗြဝ္ကၜံရ။ Aတုိင္လိက္စဿတ္သမီၲလက်ာ္ၾကဳက္ဂွ္

ဍဳင္လကၤသုက (Langkasuka)ေလဝ္ ဂြံဆႝုေကတ္ကီုရ။ ဍဳင္ဝြံ မဒ္ွဍဳင္ပယ်ႝဳၾကပ္ကႝု ဍဳင္ပါန္ပါန္မြဲဒွ္မာန္တု ဲMichel Jacq-Hergoualc’h ေစ္ွစိုတ္ ဒးႏြံ ပႜဲသၜဳင္က်ာ သံင္ခလ (Songkhla) ဗဒဲါၾကဳင္ပတၲန႘ Pat-tani ဒွ္မာန္ရ။ ပႜဲဒှာဲဍဳင္ေႀတံဝြံေလဝ္ ဂြံဆႝု ေကတ္ ႐ုပ္က်ာ္တဿA္ ႐ုပ္က်ာ္လဿာန္နာနာ သာ္ကုီရ။ ႐ုပ္က်ာ္တဿA္ လၛႝဳတA္ဂွ္ ဒ္ွ႐ုပ္ က်ာ္ကြတ္တဲမန္ ဒြါရဝတ႘Aုိတ္ကီုရ။ ညံင္ရဵမဂြံဆႝုေကတ္ ႐ုပ္က်ာ္ဂုပၲ ပႜဲေဒသ

ဏA္ကီု ပႜသဲေရေခတၲရာ (ျæIေကøၾတာ) နကႝုယဿဳလဿဳဟ္ ဍဳင္ျပန္ မဒ္ွဍဳင္ပ်ဴေႀတံဂွ္ AစာသုေတသနတA္ ၐံက္ခဲါတဲု ဂြံဆုႝ ေကတ္ ႐ုပ္က်ာ္ ႐ုပ္ဗိသှဳဟ္ ႏူAေခတ္ဂုပၲ၊ လိက္Aခဝ္ပလႅဝ ႏူAေခတ္ (၅) ဗြဝ္ကၜံ ေတA္ကီုရ။ ပႜဲဍဳင္သဓီု မဒ္ွဍဳင္မန္ေႀတံဂွ္ ဟုိတ္ႏူဟြံခဲါဂၜာ ဲနကႝုကြတ္သုေတသနတဲု ဟြံဂြံဆႝုေကတ္ရ။ ပႜAဲခိင္ပှာန္ဂၜးတိဒုတိယ က်ာ္ဒုAႝပ္ ဍဳင္မၛးထံင္ (ဗိုလ္တေထာင္) ဒးဗုမ္တု ဲသ႐ိုဟ္Aာ ဂြံဆႝုေကတ္ က်ာ္ပါန္ တိ မှံဳကုႝဂါထာေယဓမၼာ မခ်ဴလဝ္ နကႝုAခဝ္

(႐ုပ္ ၄)က်ာ္ဗုဒၶ မဂြံဆုေႝကတ္ ႏူဘာဝါတ္

ဝံင္ သ ပြိဳင္ဍဳင္ဝံင္သ ရးသုရာဇ္ဌာန႘၊

ဍဳင္ ေသံ။ Aခိင္ၐိုတ္ ေAဒ႘ ေကှာတ္ ၅ -

တမ္ ၆ ဗြဝ္ကၜံ၊ တဿA္၊ သမၜဳင္ ၁၆,၅

ေသန္ဒ႘ မ႘တာ၊မံှဳပႜဲတိုက္တဿးပ်းေကာန္ဂကူ

ကၞင္ကံက္။

(႐ုပ္ ၅) က်ာ္ဗုဒၶ ေကတ္နင္ႏူဘာဝါတ္ျဖ

ဗေရာမၼဓါတ္ (Wat Phra Barom-

mathat) ပြိဳင္ဍဳင္ခ်ာဲယ်၊ ရးသူရာဇ္ဌာန႘၊

ဍဳင္ေသံ၊ Aခိင္ၐုိတ္ ေAဒ႘ ၆ ဗြဝ္ကၜံ၊

တဿA္၊ သမၜဳင္ ၁၀၄ ေသန္ဒ႘မ႘တာ၊

မံှဳပႜဲတိုက္ထၞးပ်းေကာန္ဂကူခ်ာဲယ်။

omcc, 5 / p. 23

မန္ ႏူေခတ္ ၆ ဗြဝ္ကၜံေတA္ကုီ။ သီုကု ႝက်ာ္ စတုပၸ မြဲ မတုပ္ကႝု က်ာ္စတုပၸ မဂြံဆုေႝကတ္ ဒဿံင္ ပႜဲေဒသတှင္ၐ႘မေလဝြံကီုရ။

လိက္တဿA္ဂမၜိဳင္ ပႜဲဒှာဲဍဳင္ေႀတံပါန္ပါန္ (နေခါန္ႀသ႘ဓမၼရာဇ္)

ဝြံ ဂြံဆႝုေကတ္ လိက္တဿA္ဗြဲမဂၜိဳင္ကီုရ။ လိက္လၛႝဳတA္ဂ္ွ Aကံက္ႏူလိက္ပိဋကတ္ပိ ဗြဲေတဿင္ဂါထာ

“ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘဝါ ေတသံ ေဟတံု တထာဂေတာAာဟ ေတသၪၥ ေယာနိေရာေဓာ ဨဝံဝါဒ႘ မဟာသမေဏာ တိ။” နကႝုဘာသာပါဠိ မဒ္ွတဝ္ွေဍာင္ဓဝ္ မွာေထရ္Aႆဇ႘ မတြံကႝု မွာေထရ္သာရိ ပုိတ္ ညံင္ဂြံကၜဳင္ဒ္ွ ကြးသာဝကက်ာ္ႀတဲ ေဂါတမ မဂြံAဓိပၸါယ္ “Aရာလႝုမြဲဟြံဟုီ ကတႝုဒ္ွကၜဳင္ ႏူဟုိတ္တမ္မြဲမြဲရ။ ဟုိတ္တမ္ တA္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲမဒ္ွညံင္က်ာ္တမၜာဂွ္ တြံထၞး လဝ္ရ။ ပ႐ူမဍာံစဿတ္ မကဿာတ္ကႝုပါင္တရင္ (ညံင္ဟြံဆက္ကတႝုဒ္ွဂွ္) ဂၜံင္တရဵၿမဵသာ္ဝြံ ဒ္ွဂၜံင္တရ ဵက်ာ္ႀတဲသဿိင္ခမ႘ရ” ။ လိက္စဿတ္ သမီၲ ဗြဲမဂၜိဳင္တA္ဂ္ွ ခ်ဴလဝ္ နကႝုဘာသာ သံသႀကိဳတ္ဂၜိဳင္ရ။ ပႜဲဒှာဲဍဳင္မန္ေႀတံ ဒြါရဝတ႘ တA္ေလဝ္ ဘာသာသံသႀကိဳတ္ဂွ္ ဂြံဆႝု ေကတ္ ဗြဲမဂၜိဳင္တဲု တၜပညာတA္ဟီု ႏူကၜာ မန္တA္ ဟြံဂြံစခ်ဴလိက္ နကႝုဘာသာလိက္

မန္ဏီဂ္ွ စကာလဝ္ လိက္သံသႀကိဳတ္ရ။ ေပှာဝ္လိက္တဿA္ဂမၜိဳင္တA္ဂ္ွ လိက္မြဲ ဒကုတ္ မဂြံဆႝုေကတ္ ပႜဲက်ာ္ဝါတ္မဟာဓါတ္ (႐ုပ္ ၈) (Wat Maha That Temple) ရံင္ကႝုဗုီျပင္ မAခဝ္မၢး လိက္ဝြံ ဒွ္လိက္ ႏူAခိင္ ေAဒ႘ ၇ ဗြဝ္ကၜံမြဲရ။ Georges Coe-des ေစၜာA္လဝ္ Aခဝ္ ဗုီAခဝ္မန္လဿဳဟ္မၢး (ဘ ။ တမာယ်ဨေဂသပး ။ ) သာ္ဂွ္ဟြံေသင္ (ဘ ။ တမာယ် ဨျဂသၴး ။) လိက္ဝြ ံၐုိန္ရ ညးပံက္Aဓိပၸါယ္ ဟြံမာန္ ကီုေလဝ္ ဒ္ွလိက္သံသႀကိဳတ္ဂ္ွ ညးဟုီရ။ ဆဂး Kongkaew Veeraprajak ခ်ဴ

ပတိတ္လဝ္ ပႜဲလိက္ပေရင္ညး မှံဳယဿဳ In-scription from South Thailand ပႜ ဲဂ်ာေနဝ္ SPAFA, Journal of SEAMEO Project in Archaeology and Fine Arts (SPAFA) Vol. VII no. 1, 1986 ဂ္ွ ဒွ္လိက္

မန္ေႀတံ သုီပံက္လဝ္ကႝုAဓိပၸါယ္ရ။ ညးေစၜာA္လဝ္ နကႝုAခဝ္မန္ေခတ္လဿဳဟ္

( ဘ။ တမာယာလၛေဂသြရး။) Aဓိပၸါယ္လိက္ ညးမပံက္လဝ္ဗုီေသံဂ္ွ နာဲသုန္ဓုန္ ကေလင္ကၜာဲကုဗႝုီမန္ (႐ုပ္စှး ။ Aပါတၜမာယာ စဍဳင္ဗြိဳင္မၛး ညးေဂါဝ္ဆာဲ ညံင္ရဵလၛပဿတ္ Aေဃာမဂႝုေျဂင္ဒဿံင္ ။) ရံင္ေကတ္ဗုီညးမပံက္လဝ္ Aဓိပၸါယ္ဂွ္မၢး။ [တ] မဂြံAဓိပၸါယ္ Aေရဝ္မန္ Aပါ။ ၪပမာ ပု႙ဟုီ ယာဲတ (မိမ)၊ [မာယာ] ဂ္ွယဿဳ။ [လၛေဂ] ဂ္ွ လၛပဿတ္မဂႝု။ [သြရး] ဂ္ွ ရးဍဳင္မၛး ဒွ္မာန္ရ။ ပု႙ကေလင္ဗကိတ္ကုလိႝက္မန္ေႀတံ ေခတ္နာနာ မပံၲ ေခတ္ဗုကာံတA္မၢး မAေရဝ္ မAံက္ ဝြံ ပႜဲလိက္ဍိဳတ္ မသၜိဳင္လဝ္ ပႜဲက်ာ္ ေစတ႘ ကြာန္ေက်ာန္ေတာေက်ာန္ ရးမေကြး (မီးေက်ာင္းရဲနယ္)ဂွ္ AေမၺာA္AA္ဗာA္ (မိမ)။ တဲုပၜန္ လိက္ပါန္တိ ႏူက်ာ္Aနႏၵာ ဍဳင္ဗုကာံ ပ႐ူဘူရိဒတ္ဂွ္ [မုန္ပါန္Aၺသၟာရ္ မင္သိလ္ ၇၅၆] မဂြံAဓိပၸါယ္ (Aာတ္ပါန္ Aပါ/Aဘ သAာမင္သ႘ ၇၅၆။) တ မဂြံAဓိပၸါယ္ မAံက္/Aပါ ဂ္ွ ပႜဲလိက္ေခတ္ တဿိေဟင္ ဂြံေကင္ဆုႝလဝ္ရ။ ဆဂး [Aၺ] ဟြံေသင္မၢး [တ] ရဵသာ္ဝြံ စကာဒဿံင္သီုၐါ ေလဝ္ ဒွ္မာန္ရ။ မAေရဝ္ မန္ေခတ္လဿဳဟ္ ဂု ႝဂ္ွေလဝ္ ပု႙ဂြံဆုႝေကတ္ဒဿံင္ ပႜဲေခတ္ဗုကာံ လိက္တဿA္ပ႐ူသဿိင္(ဃ ၁၅) [သၢိဳရ္တိန္ဟိန္ နတှေႀတ] မဂြံAဓိပၸါယ္ (သဂႝုလဟႝု နရတ္ ႀတ)ဵ ဂွ္ကီု စပ္ကႝုမAေရဝ္ ဂုႝဝြံတဲု ပႜဲသှာံ ၁၉၉၈ ဂိတုေမ ၃၀ ဂ္ွ Aဲ၊ နာဲရတ္တ္ ေကုာံ Aစာဘေယွန္ စုိပ္Aာ ကြာန္ဝါခ႐ူ တုိန္Aာ က်ာ္ေစတ႘ ဗဒဲါဘာတုိက္ဂ္ွ ဂြံဆႝု တဿA္ဂေတ္ွ မြဲမ သီုမပုတ္လဝ္လိက္ရ။ ဟုိတ္ႏူဗေဒါမ္ စြံလဝ္ ဒှာဲၿဗ ဲသုီကႝုမှိဟ္တိုန္လိုန္ဒဿံင္တု ဲမAခဝ္လုီ သီုဖAုိတ္ ႏြံမူစိေပှာန္ဂွ္ ေကတ္ ဟြံဒ္ွ ဆသဿဝ္ဂ္ွ ေသ္ွဒဿံင္ မြဲၐါမ Aတုိင္ဏA္ရ။ [(၁?) A - - - (၂?) သာက္ယာတ (၃?) ် -ာ - - - - ္ - မာ -

(႐ုပ္၇) ဗုီမAေရဝ္မန္ကႝု Aေရဝ္ ဂကူႏူတှင္ၐ႘မေလ၊ ဂကူသမာင္၊ ဂကူမးေမရ႘၊

ဂကူသမာင္ေဗရ႘။

မန္ / English Semai Mah Meri Semaq Beri

ကေလင္ kaleɳ/ Back cəlɔt/ cəlôd jilɔt cəlɔn

ဂေစံ gacɛm/Bird cɛp cim kaw�h

ဇုတ္ jut/ Bone jə?âk jə?ak jə?aɳ

တ္ွ tah/ Breast mɛm tuh tuh

တၛဲ təɳau/Day hari? ?ai? təɳi?

တိ ti/earth tî?/te? te? ?atɛh

မတ္ mɛt/eye mat mɛnt mad

က ka/fish kâ? kâh kâh

ၿဗဵbrirl /ကဒဝ္kador/ woman

kərd�r/kərdôr kədôh kədôr

(႐ုပ္၈) လိက္တဿA္ မြဲဒကုတ္ မဆႝုေကတ္ ႏူက်ာ္မဟာဓါတ္ ဍဳင္နေခါန္ႀသ႘ဓမၼရာဇ္၊

ဍဳင္ေသံ။ Aခိင္ၐုိတ္ ေAဒ႘ ၇ ဗြဝ္ကၜံ။

omcc, 5 / p. 24

(၄?) ယသထ္ - - - က္ မ ၊ ၀၊ ] ဓဝ္ရ။ ရံင္ေကတ္ကု ႝဗီုျပင္မAခဝ္တု ဲလိက္ဝြံ ဒ္ွလိက္ ေခတ္ကၜာႏူ သဿိင္ဓမၼေစတ႘၊ ၐုိတ္ ေခတ္သဿိင္ဗညာၪဴဒ္ွမာန္ရ။ ဟုီမြဲသာ္ပၜန္ ဒ္ွလိက္ မေႀတ ံႏူလိက္တဿA္က်ာ္လၢဳင္ဏီရ။ ဟုိတ္ႏူဟြံမင္မြဲလဝ္ ဒးဒးရးရးတဲု မလိက္ တA္ ဒးလီုAာဂ္ွ ဂိုဟ္တဵဗြဲမေလာန္ရ။ ပႜဲသီမြဲခဏ မှံဳAပႜဲဝါခ႐ူဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ လိက္ တဿA္ေခတ္တဿိ မခ်ဴလဝ္ ႏူသှာံ ၁၃၄၇ (၁၉၈၅) ဂ္ွ စပ္ကႝုက်ာ္ဝြံတဲု ညးခ်ဴလဝ္ [(၁) က်ာ္နိဗၺရဂံါဂု ႝသရိရဓါတ္ ေဒဝတဵသံုဗြဲ မင္ဓါတ္ စှေဒဝတဂ္ွဵ ကြာင္ (၂) ၂ သာ္ ယုိဟ္ ၄ သာ္ သတ္ဗၵဝ္ သတ္မေညာံ စုတ္ ကႝုခမ္ ၅၀ တဲု ဗၥရ။ ဝံြပုင္ ၅၅ ဒါကါက်ာ္။] ဗြဲေတဿင္ ယဿဳက်ာ္ဂ္ွ စိုတ္လုပ္စခုိဟ္ေကြဟ္ရ။ နိဗၺာန ဟြံေသင္ ဒွ္ဒဿံင္ နိဗၺာရ။ လိက္မန္ ေခတ္သဓီု ကု ႝဗုကာံဂ္ွ nibÔÅn ႏူဂွ္ စိုပ္ေခတ္ ဟံသာဝတ႘ (ရ) လတူဂ္ွ ေစ္ွAာသဿဝ္ နိဗၺရန၊ စုိပ္ေခတ္သဿိင္ဓမၼေစတ႘ (ရ)ဂ္ွ ေကၜA္Aာရ။ စပ္ကႝုမAေရဝ္ ဂံါဂု၊ႝ ဗြဲစဿတ္ ဒ္ွမနာမ္ ႏူမႀကိ ယာ (ဂႝု) ရ။ ဟုိတ္သာ္ဂ္ွရ Aဓိပၸါယ္ယဿဳ က်ာ္ဝြံ က်ာ္မေစှာန္ထၞး/မစ႘ပ်း ကုနိဗၺာန္။ တဲုပၜန ္က်ာ္ေရာေဂါေလဝ္ ဗြဲစဿတ္ မဂြံ Aဓိပၸါယ္ (ဂု)ႝ (ဝါ) က်ာ္မစ႘ပ်း ကီုရ။

စပ္ကႝုမAေရဝ္ [ရး] ဝြံေလဝ္ မAေရဝ္ မန္ပု႙ေခတ္လဿဳဟ္ ရး မဂြံAဓိပၸါယ္ ဍဳင္ရး ဂ္ွ ေခတ္သဓီုကီု သီုကုေႝခတ္ဗုကာံဂွ္ ညးခ်ဴ လဝ္ [ရာသ္]။ ရံင္ကႝုလိက္မန္ေႀတံေခတ္ နာနာသာ္တဲု လိက္မန္ Aေရဝ္မန္ပု႙လဿဳဟဝ္ြံ ၿပံင္လွာဲကၜဳင္ ညိညိတဲုေဟင္ ဂြံဒွ္ကၜဳင္ဗုီတၛ ဲဏA္ရ။ ရံင္ကႝုတင္ဂှင္တA္ဏA္တဲု လိက္တဿA္ မဂြံဆႝုေကတ္ ပႜဲက်ာ္မဟာဓါတ္ ဝြံ ဒွ္လိက္ မှံဳAဓိပၸါယ္ ဗီု Kongkaew Veeraprajak မဟီုလဝ္ဂ္ွ ဒွ္ဟြံမာန္ေရာင္ ေစ္ွစုိတ္ရ။ ပႜဲက်ာ္မဟာဓါတ္ဂွ္ပၜန္ ပႜဲဒှာဲဝိဟာရ္ေပါ

လကၤ (Viharn Pho Lanka) ဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ လိက္ဒစာံေပှာန္ရ။ လိက္တဿA္ဝြံေလဝ္ ဒွ္ လိက္မန္ကီုဂွ္ Kongkaew Veeraprajak ဟီုရ။ (႐ုပ္ ၉) လိက္ဂ္ွ ၐိုန္ရဟြံကၜးေကြဟ္ဟ္ ကီုေလဝ္ ညးကၜာဲေစၜာA္လဝ္ နကႝုမAခဝ္ မန္ေခတ္လဿဳဟ္မၢး

“(၁) နာက္ၐါနိ (၂) ေတါက္တါ (၃) ကြ္သဝါေယာ (၄) ကြ္ဝိရႀထနေနာ (၅) က္ေတၜာAရည (၆) ပါဟိလုေနႏၷ (၇) ေခ်ကပ်ာသမ်ာ

(၈) ေနာ္သြယတိေနာ။” Aတုိင္ Kongkaew Veeraprajak

မပံက္လဝ္Aဓိပၸါယ္ဗုီေသံဂ္ွ နာဲသုန္ဓန္ ကေလင္ကၜာဲလဝ္ကု ႝဗုီမန္ဂ္ွ

“နာ္ၐါ ယာလဝ္ေနာ္ ႏြံဂေစ္ွAရံင္ဍာ ဲညံင္ပဿတ္ ေနာ္ေဍဟ္ လဝိင္Aာလဝိင္ကၜဳင္ ညံင္ရဵထာင္တာမဒးက်ာ ေဍဟ္္ဂံင္သကာ ရံင္Aာ သဿိင္နာ္သီုၐါ ညံင္ကႝုAေဃာကေရဲ ရမွ်ာင္ ျဗဳဂဂုAႝာ Aလံုၿဂိဳပ္ သီုကႝုခ ႘်ဇကု Aာသုိက္က္ မဒ္ွ႐ုပ္သဿိင္နာ္ မေ႐္ွေသ္ွရဵဂ ဵသဿိင္တၛဲလဿိဳန္ကာလေရာင္။ လပၚပဲါဂ္ွ မဒ္ွ႐ုပ္ဍဳင္ကြာန္ပု႙။” လိက္ဝြံ ညးဆိင္ေကတ္မၢး ခ်ဴလဝ္ ပႜဲေA

ဒ႘ (၁၃) ဗြဝ္ကၜံ ဒ္ွမာန္ရ။ နကႝုAလႝုဇကုAဲဂွ္ ၐုိန္ပံက္Aဓိပၸါယ္ ဟြံမာန္ဏီကီုေလဝ္ ရံင္ကႝု မAကၡရ္ေယာက္ြ၊ Aရည ေကုာံ မAကၡရ္ တှဟ္တA္တဲု လိက္ဝြံ မဒ္ွလိက္မန္ မႏဵွဒဿံင္ကု ႝပါဠိညိညဂ္ွ ေစ္ွစိုတ္ကီုရ။ Aဓိပၸါယ္လိက္ဝြံကီု လိက္စဿတ္သမီၲ

ဒဒ္ွဨကရာဇ္ဍဳင္ဂ္ွ မဂၨA္လဝ္ လတူပှင္နာ္ ဂ္ွကုီ ဒှာဲဍဳင္နခန္ႀသ႘ဓမၼရာဇ္ မဂြံAဓိပၸါယ္ ဍဳင္သဿိင္ဓရ္ပရဲဝြံ မြဲAခိင္ေတA္ ေကင္ဒွ္ လဝ္ ဒတန္ဒှာဲမန္ပု႙ စုကႝုႝစိုပ္ ၐိုတ္ ၁၃ ဗြဝ္ကၜံဂ္ွ ဟုီမာန္ရ။

(၁) နာက္ၐါနိ (၂) ေတါက္တါ (၃) ကြ္သဝါေယာ (၄) ကြ္ဝိရႀထနေနာ (၅) က္ေတၜာAရည (၆) ပါဟိလုေနႏၷ (၇) ေခ်ကပ်ာသမ်ာ (၈) ေနာ္သြယတိေနာ။

————— (႐ုပ္၉) လိက္တဿA္ ႏူက်ာ္မဟာ

ဓါတ္ ပႜဲဒှာ ဲဝိဟာရ္ေပါလကၤ၊

ဍဳင္နေခါန္ႀသ႘ ဓမၼရာဇ္၊ ဍဳင္ေသံ။

Aခိင္ၐုိတ္ ေAဒ႘ ၁၃ ဗြဝ္ကၜံ။

omcc, 5 / p. 25

(႐ုပ္၁၀) ႏုင္တိမန္ ႏူကြာန္မန္ဓန္ (Ban

Monthon) ရးသုရာတ္ဌာန႘ ဍဳင္ေသံ၊ ေAဒ႘

၇ ဗြဝ္ကၜံ။ သမၜဳင္၂၃.၅ ေသန္ဒ႘မ႘တာ။ မံှဳပႜ ဲ

တုိက္ထၞးပ်းနေခါန္ႀသ႘ဓမၼရာဇ္။

Aာတ္ပဿိင္တမ္လိက္ ရန္တဿA္ ေကာန္ဂကူမန္ပု႙ ဂြံစုက္လုက္ ေရင္သကA္၊ ဓဝ္ည႘သာဂြံခိုင္ဗိုန္တဲု ကမၼတ႘ပံင္ေကာံမန္ဍဳင္သAာင္ပု႙ ေဖ်ံလဝ္သၢဳတ္သြာတ္ ေကၜာန္ပတိတ္ လိက္ေလဿင္ပ႐ိုင္ မန္ဍဳင္သAာင္ ဝြံရ။ ဟုိတ္သာ္ဂ္ွရ လိက္ပေရင္မစပ္ ကုတင္ရန္တဿA္ပု႙ ပ႐ူဗီုဒက္ပန္ၲ ဓဝ္ည႘သာဂကူ ကီု သုီကႝုပ႐ူမဒ္ွဂုဏ္ဖု ႝကုဂကူပု႙ မပံၲ ပ႐ူ ေသှာတ္ဝ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂမၜိဳင္၊ ေသှာတ္ဝ္ဗီုဒက္ပၲန္ဍဳင္ နကႝုေသှာဝ္ေဖဝ္ဒေရဝ္ ဂၜံင္တရဵနဲက ဲမကလိဂြံေပဲါAံင္ဇှး ဗၜးၐးဂကူဂမၜိဳင္တA္ဂ္ွ ခ်ဴတဲု ပလံင္နင္ ကုညးမေကတ္လဝ္တာလ်ိဳင္ သြက္လိက္ေလဿင္ပု႙ နာဲဗ႘ထဝ္မန္ျဇာ နကႝုA႘ေမဝ္ htawmonzel@gmail.com ညိဂ္ွ Aာတ္မိက္ဏာ ဗြဲေလဿင္ေမတၲာရAဵ။

လီှေAာန္စိုတ္ ဟိုတ္ႏူ ကမၼတ႘ေကင္ကာ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲထာဝရ စုတိAာ စဿတ္တၛဲ (၂၄/ ၂/ ၂၀၁၁)

ဂြံမိင္ေကတ္ပ႐ိုင္ ကမၼတ႘ေရင္တၜဳင္ေကင္ကာဗဟုႝ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲထာဝရ စုတိAာ ပႜဲAခိင္ ႏူဂယး ၂း၁၅ မေနတ္ စဿတ္တၛဲ ၂၂ ေဖဖဝ္ဝါရ႘ဂ္ွတုဲ ႏူကုႝကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ကီု သီုကုႝဂကူမန္ပု႙ မတန္တဵဒဿံင္ဍဳင္သၟာင္ဂမၜဳိင္ ဒ္ွလီှေAာန္စိုတ္ မတုပ္တဵညံင္ရဵ သမၻာ၊ ေကာန္ဇာတ္ ကေလာဝံသညးကီုရ။ Aေဃာဒ္ွAေဝဲါ ဆႝုဂဗဂၜဳိင္၊ ခ်႘ဓရာင္မာန္၊ ဂျမင္ၪာဏ္ခိုဟ္ဂ္ွ Aတိုင္ေလဿင္ ဒ္ွလီု ဓရ္သခၤါရ ကတႝုဒ္ွမိှဟ္ ဗ်ဳ ယဲ ခ်ဳိတ္ကီု နာဲထာဝရ ဒးစုတိAာဂ္ွ ညံင္ရဵသမၻာ ေကာန္ဇာတ္ညး ဒးေလင္Aာ တၜသၛိ မAံက္Aပါ၊ ညံင္ရဵေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဒးေလင္Aာ ညးတာလ်ဳိင္ ကမၼတ႘ေကင္ကာညးတA္ မြဲတၜကီု နကႝု ကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ကီု သီုကုႝAလံုဂကူမန္မြဲ ဒးေလင္Aာ ကႜဳိပ္သၠဳိဟ္ ႀတဳံAာဇာနဲ မြဲကီုရ။ ပႜဲကႝုAခိင္ AလႝုAသ႘ပှာန္ ကရဵဒဿံင္စးကႝု ပေရင္ည႘သာသဿဟ္သဿန္၊ ရံင္ကုႝဖႝုညးမြဲဂေကာံေဍာတ္ ဓဝ္တုဲ ဍ ႝဳဍဳိက္သၸမာန္ဒဿံင္ကႝု ညးဍဳင္ကြာန္ နကႝုျဇဟတ္ပှာန္ၾကာန္ၾကာန္တုဲ Aေဃာဂကူ ေကာန္ ဍဳင္Aရင္တA္ ဒးဒက္ဒဿံင္ ဒပ္ပံင္ေကာံ ကံင္သ႘ည႘သဿဟ္ ေဖတ္ဒေရဝ္ ေကာန္ဍဳင္Aရင္ (UNFC)၊ သြက္ဂြံ စႝုဒှါ လုပ္ေပဲါဗတိုက္ Aေခါင္Aရာ ညးဍဳင္ကြာန္ပု႙ဂ္ွ ကႜဳပ္သၠဳိပ္ ညးမေကက္ သၠာ ပႜဲပေရင္ပှာန္၊ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ပေရင္ဆက္ေဆာံ စုတိAာ ဗီုဗီုဏA္ဂ္ွ ဒ္ွလေလင္ သြက္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိသဿးဟြံက သီုဒ္ွ လေလင္ကု ဒပ္မဟာမိတ္ ဂကူေကာန္ဍဳင္Aရင္တA္ကီုေရာင္။ Aရာမၵးစုတိဂ္ွ ဒ္ွဓဝ္သခၤါရ ညးမြဲေလဝ္ပဲါဟြံဗၜးတုဲ လၲဴတာလ်ဳိင္ေဗာ္၊ တာလ်ဳိင္ဂကူ မေသ္ွၐက္ ဒဿံင္ ကံကုသုႝဂကူမန္ မန္ဂြံ ဖန္ဖက္ေကတ္မာန္ဂ္ွ နကုႝကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္ပု႙ ပံင္ေတာဲကႝု ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ၊ ပံင္ေတာဲကု ႝဂကူမန္ မှဳံဍဳင္သၟာင္၊ ပံင္ေတာဲကႝုဂကူမန္ပု႙ သီုဖAိုတ္တဲု ဆက္ယိုက္ဂၜင္Aာ စႝုကုႝစိုပ္တိုင္ပၠဵေရာင္ဂ္ွ ကုႝဏာဂတိကု နာဲထာဝရ ဗြဲမၿဇဳိဟ္နက္ရ။

နာဲထာဝရ ကုႝဂြံAာစိုပ္ သုဂတိဌာန္ခိုဟ္ေတံညိ။

ကမၼတ႘ပံင္ေကာံ မန္ဍဳင္သၟာင္