69
AFGHAN GERMAN ONLINE http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de ت اد : ١ از5 ت در ه را ن ا. س درس ذ de . german - afghan @ maqalat ت : ، د دوش ه و ا ا اه ار ل ار ر از د را . ر ا و١ / / ٢٠١٠ ر از ن ا ر دار ددا : در ال ٢٠٠٨ مم ا رد د د نم ا لر در و ار نا . ا ،ور تد و ا ت از ا ا رت ر دوان در ه ن ب رم و ا هرات ا ر ل ن اوارا ر ز ا ژ ن در دد . ــــ ــ رۀ ز در ا و ل دوزاد ر دار ا ر ا و " ن " رت ز ف از دم ن و ، ار ا ن در دا ند ار " داوود" ،ن ا رش و ا ه و از ا ا ار د و ا ور ا. دو ه د ن ه" ر " ش دن، از اه" ه" ش و" ا" ش د د و در" " در ه ا ت ا دم و ت ن رۀ اول در از د هددا م و د ن او از ز زا ر، و زدا . دم در ز" " درنه ق ررش در د ه ر ازف زد از رش ن را ار وت در اد در ، نه دن در د اد ر . ا و ا ر دﮥ ا ا وادا اا رد از ون ازددا و نرت ا و درا دارم . ن د و ر در ه را از درس ، دا ن نر م و ن راه ا م و ا د و ا ر ، دوش دارد را ود ا دارد و : " ر رم در در زد اود ند از دو ." رزو زد و ز ن ودا ن را د ز او ا ر ره وز دا و ار ف ا وم نه رگ . د و د را م و او ر ق ا ا و و از را دم د ره . ل د ه و د ا در و اب و ن داد از ف زا از از ور ر د و " ر" م و از" ر" ز. ن د ه از د ز ن د وا د ا هار ازدش و د از وره و اره د ه ر ا ر و ر و ،د ، و ،ان، ان ا د . ر د در ه ام " ن ا ر از " ا ن زۀ ا دم و د ن ورق زدمق و ه و ان از ه ا د ن رو ز ن ه ودم در. س وا ا را و د : ا دارم و در ا از د ه، و و د را ر ا اه ا ا ر و ود و ا: ن او ه در دا ا ء ا ود ان ا ر. م از او: ن در ز ن رو را از ر ا اب ؟ اد : ن در ا رو ) ت ١ ( ا اد . دم از دار اپ ا ن در

صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا [email protected]

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

5از ١ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � de.german-afghan@maqalat -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

�1�، /.��: ��ت � . �4د را � از@�ر ?��( ��� ار<�ل �ار��4اه3�8�> �,;: -�9 ا���� و ا����8 ����7 ه� �� دوش �4د ���/32 �

٢٠١٠/�/�١ و� ا��� ��ر�

��ن ����� از ��ر������ "!�� ا�

� ۀ��# * دار "���ر�&) '&��%

:��ددا��

و �&; در �2ر��ل "�� م ا���ن : ", �8�9, 4+ �7 *6 د5 #�5 �4د 3+ "�رد �12 ا� 0 م م ٢٠٠٨ *�ل ا�, ��#�+ دردو�4ر�H4 5رت FG4 ا�?A 4!� از ا���8ت "�Eد و ا'���ت ' ور�، �9 ا. �&A @�ا�?��0ن <;�; = ار 0 �>

اوا*M "�5 :�ن *�ل :�ر� ��*M ا���7رات ه�� :�ا��0+ 4+ �7 " *�6رم و 3��ب "J�K 9ن ��> ه�&, <?�ان در+� ."&S دد �4"&�ن در #R �&��ژ � ا��+ 4+ ز��ر NOP 9را*

ــ+"ــUــ�"

2 4 در �4رۀ ز��0��3 (� @�ا*" ��WXG دوزاد5 *�ل =JO و=" "�: ا و �Y9ر 0 ا���RO * دار "��� ر�&) '&��+4" X4�3 ف 4+ ز��رت" #&�ن \K� ن ���دم �� از���: 0 <G���2 ]&X�� و �K*�" +4 � �* ،(���� ^&�_� ,ار ا�;"

��aرش 3?) 4 *) [ "���ن ا*>،#X�� R&" داوود 5�3 "4;ر�0 د ا���ن 3+ در دا"�نX0 J&X3ه) و ا O��: و از .اN�: Y 9ور� ����) ا*?�د و "�ار3 4 ا� �_�&^ ا�, F"دو ���ن، د@� ش " #�ر5 @��)"ه��ن �4د 3+ �4 ه��: 0 Jاز اه"" ا"&, 4 � '&��"و 2� ش" ه�� '&��4 "?��+ "در "�*�K و �4 د@� د�S ش 4 " 0;3 " ]&X�� ه�� در +H= ��ن "8=�ت 3 دم و 4 ا� *�<�ت "��ا��:

3���F #?&�م و ��ددا#> ه� از د*> اول در �4رۀ ,� �Kزا� او از ز�4ن �;د� <?�" . 4 دا#�)ز��0 2 �4ر، و� �2رش در د�2ر��?> # ق #?�* �2ه?��ن در '�, ��O> " "?��+ @��) "ز"��&K+ در ��X&[ �4دمS?ه �ر �c� از

��ن را 3+ �2رش 4!� از��X&[ � ف زد ���� در ��X&[ اد4&�ت در� و ��ر�� ا���" ،�K*�" ن�� ا*��د �4دن در �2ه?از و� �G4 (7d +4رد �9 ا ا�, *G, " ا وادا#> �� * � 4+ 3����G4ۀ ا�, د�2ر��?> 4;�) و ا0 اY �. ��ر�[ "&K د

از 9ن� . 4 دارم�G4ا�) و در ��رت ا"�Kن ����2�3 و ��ددا#و� 2 *&�م �3ر3?�ن 9ن #9?�� J"�3 دا#>، 9درس �E�9 را از @��) "?��+ ه) "�� در �E�9 ��ر�[ " ���د و �d�4ن

(*�?# " �ًHG# ن را�� و ا'��+ 3 د 3+ ا�, @��) 3+ "�gو�&> 3+ �4 @�#��� ���م �0> 3+ "�� 3����G4+ ا�, �2ه? ا�;ود3����G4+ را 4 دوش دارد، #HGً� �4 �2ر " ��") #?���O� �4 ر�[ ":@> دارد و�� �E�9 �2رم در +K&��"در ز

" ا 4+ او �4ز�0 ���د ��X� �ً�9 +3ن را 4 دا#> و 4+ 9ن @��) ز�i زد و 9رزو�". "&K د از دو*��ن �;د�A او �4د 4+ د�. 3����G4ۀ 4;رگ �2ه?��ن ��X&[ #�م و<�5 ا� �4 "���ف 4 = ار #� و � دا� �9 وز ", ره��6ر�� و=

3 دم ��رًا *K � از :� 4 @�*> و �0> "�� "?�k #��*> و " ا 4+ ا��ق *K � �> او ر*&�م و @�د را "! �3����G4+ ره?��� 3 د "�� .

�> و l?2 �� ه���د *�ل <� # Aد�;� (?K&" K� +3 (��@ ,و �4 در� ا� F��4 R" ���&* ��7ن :1اب وd �4 <#دا 3+ � ف "&;د از��Oز�" ر�&) "���د و �0> 4�&�ر @�#�@�) 3+ �4 �7 �^ 9ور� #�� 4!� از *���R از ", �12 ا�

" ر�&)" و از " #?�م" m0(ز� . X&O?d \> �4 ��d �16 3+ �4 ��#&�ن�ه�� د <O�� ز 3 د�) 4!� از�n9 ۀ��G4��ه� ا5 �4د 4 @�ا*�&) و 4+ د��ن 3

�4 3�p و��oره� و 3+ 4!� از 0 دش و د��ار از Fر*&��) 3+ ه�+ د��اره�� =�P4+ ا +��G4��3 ^X�G" و 3?�ر l?3 ر�Y95�# ,�;" 5 &n و ، 3 د�، � 3���� و 0 :K&:�� ،در ه����E �4د 3+ ", 4+ ر*��+ . �4د����?��0ن ا���ن، ا� ا�

��ن" 4?�م ا�����ا#�) و �4 #�ق و ه&�Eن ورق زدم 4 د 4 @ دم و 4+ ا:�زۀ 9ن @��) �9 ا" ��R0 4 از ��ر�� "!�� ا� . درK� q دمو� �dن ه�+ 4+ ز�4ن رو* �4د �X3+ ا� ه) از 9ن

,�4 ��4 R" �4 س و���JU در� �9 ا دارم و A� ," (��U� ��# +4: �0> @��) ��د F��7� 5�# و �� 9را" " ا ا�ه�r?�ن او : و ا�;ود :�ر و �9 ا 2&�ا ����)", "�Gاه&� d+ ���4 ا��Kر @�د را :�N و "&K?)، و� ه�&, د=&U+ �9 ا از

.ر*��) #�� "\�u, �4#&� ا�;ود ان #�ء اs �9 ا �� � دا 4+ #�� در @��ۀ "?��+ @��) "�JH�" A ا���ن در : � :�+ ���د5 ا*> ؟ �E4اب �0> ا�, ر*��+ را از���ن رو* 4+ ز�4ن در� 3ِ+: از او 2 *&�م

", �dن در ��d ���E� Kپ ا�, اY * دار '&�� �4دم از @��) . ���د5 ا*>� :�+ �9 ا )n١& ت(9=�� رو*&+

Page 2: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٢ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

2�3 از "�, رو* �9 ا ه) ,�4�O"�� +3 ����� ^\ د5 ا�, @�اه7) را �&; @�اهF 3 دم���� A� �� \^ ز��د��4 .�12 �> و *K � @�د را ه�ا�> داد �� �9 ا 4 ا� � دا 9"�د5 *�زد

�?�ۀ #?�@�+ ) ز��0 �4ون � داه�( ا�, 3��ب 3+" : ��7ن داد و �0> و� 3��ب د0 � را �4,��� A� (X= +4 م دارد���_�&^ #�5 ا*> 3+ �0#+ ه�� از @�P ات @��F را در ��#�+ و ) Lev Razgou () ِ�^ راز�0ن( 4?�م #�ۀ رو*

3+ را:R# (+4 N;اد5(�� دارد 4?�م ا:�Oر� ز"�ن *���&, �K&" <��K?� و در 9ن دا*� ز��ان *��O �� و m�3 ه�� �3ر اش R# A� �4;ادۀ ا���ن در ز��ان ا*>��*�?#.

�3�) "!�X"�ار * دار ر�&) :�ن @�د "� ��9 #�� ��س زد5 "&��ا�&� ا�, #R;اد5 3 @�اه� �4د؟ ", �4ون J"_�!! �9 ا در 3��ب ز��0 ��"ۀ #&�ن رج د�dن ا�, 3��ب را ", =8ًO در � ا��+ 4+ ز�4ن � ا���� د��5 و @�ا��5 �4دم 3+

X4�3 3 د5 �4دم ?&4 F&2 (ه. �4 @�د �4 �2ر�[ 9وردم و � :�ۀ "�Eد 3 دم 3+ �9 ا S&" 4 د�) 4+ ا�, ر*��+ 3+ ", "��ن در� و رو* ا�, اY را

.���U) "&�ارم ا" وز �c�4ر �� @�ا�?�ۀ <;�;��ن(", ر*��ۀ ����#&�ن (�_�&^ 3��ب ز��0 * دار "��� ر�&) '&�� را در ز"�ن) ����� از ��ر�� "!�� ا�

X4�3 (ز��د� درج 9ن J�o4+ د k� ب �4 ا#!�ر���) و 10ا#�+ �4دم d +3?� *�ل 4!� در :�X دوم 9ن 3@��3��ب �48 و ه�d +4 F����Eپ 4 *��) ا���Uد� وUب. ا��� و اد4 او� �4 و:�د�K+ از P ف ��UXتو� �dن 3S?ه �

3+ 3��ب �R���4&7� از ) @ ��ار 3��ب(@�ان و 3��ب @ �73ر ا*��OUل #���ن #�، 4?� 4 <�دت ��2�?���ۀ "� ا� (&��&��K� "ز5 ه�� ارو�2 و ا���) :�X دوم �9 ا رو� �3ر �H^ 9ن در "�5 ", ���ا� @o�4 و �&; در �;د @�دم �2*&� و

S4��ن(@�ا*�) F&2 از K�9+ از ا�, د�&� 4 وم ا=8ً ر*��ۀ & م و������ۀ * دار )����� از ��ر�� "!�� ا�#�� )"��� ر�&( '&��X4�3 م) #&�ن �ا���ن : ", �8�9, 4+ د*� س <8=+ "?�ان را در M*�� FG4 ,��?d �2ر��ل "�

�) 3+ ز��0 � �> داد=�#�@ A?+ �4د ه) زو�)3+ 4+ ا�, 9ر 4 *��) و ا��0 د��م 3+ �7 ا�, ر*� ��g".

,�" Jا� FK7&2 +4 +K�9 از JO=) ��!" از ��ر�� ��R0 4 ن�������H ًا ) ا�G" ۀ �9 ا�?�# وع 3?) 9رزو دارم ��� :����) 4+ @�ا�?�5 ه�� "�� م "! �

N��?� دار "��� <� @�ن * دار * �2 �2د#�5 ))٣و ��ا*ۀ ا"& <�Oا� ��, @�ن )٢(* دار "��� ر�&( '&����ن�����p م ١٨٨٨ا*> 3+ او در *�ل ) ١٩٠١-١٨٨٧(ا�K" را در در #J4�3 R 4+ د�&� 9"� و ��H&8ت ا4��ا�

��K� pم J4�3 و از ر*��&�O&O� 5&+ 4+ ا���مK" J"�# رغ 0 د�� و 4!�ًا�� �E�9. ،ت ز�4ن و اد4&�ت��&X!� م�X> و 4 >��اول را "<@�"9 72�� و در�، 4+ ز�4ن او 4 <8وۀ ز�4ن ه�� ر*�. �;د ا*��دان ه?�� و � 3 ��ن �!?����ا�

;&� و رو*�&XSا� ،4 > ، 3 د ه�� ه?��، � 3" +���K" . ر�Y9 !ۀ�4+ "\� * دار "��� ر�&) از 4�&�ر :�ا� :�ان �4د و "��HGً�#�< � <8=+ دا#> و در �XـUـۀ اد��Oن و=�J"�# F 4;ر�0ن و 4+ #! وX&X@ sا J&X@ �4

3+ ه��, و *��F �4د وKو �;د� � دا�F و ا��Pۀ او در #! و ادب در� ز��4;د ه�+ "���J اد4 J4�3 �4د؛ دو* 4ُ د) AX" <=��9 ا�7! ا�(=�ر� <�Oاs @�ن 83م او در #! و ادب ز��د� از �&�@�ص دا#> " 5 R4.

از 9ن :�X+ 4+ . '�& ه) <H @�د "!�# ت دا#> &�� در :�ا� �4 " دان ه? "?� و رو#,* دار "��� ر�&) 'دا��R7" �?�7ر ��9=> <8=ۀ 4�&�ر <�&��U+ و روا��U&�# M4+ دا#> 3+ او را در ا*��د "���د P ز� ����?�ۀ ��ا�� و

��ن JK# +4وزارت ا"�ر@�ر:ۀ و ��4 �2ر "\�O<�ت �73ر از �Y9ر @�د؛ 1S��&?4از، 4 @����<H � 9ن " ا� ��د "&K د او�&, : ��ۀ" * اج ا�O@oر "دا��>، و از و� S��&?4 �&�4;ار��K&� +4 �73ر >��� و ا:*�&*.

�U�9ر?��0 F��"ز ز���" <&HG# ,در "�رد ا�, 4;ر�0 د و ا� ����� ز��د ا*> 3+ از ���Xۀ ا�, ��#�+ 4& ون "�R4 <@�?# +K&��R�9 +4 #&�ن "* دار "��� ر�&) '&��(<8=+ دا#�+ �4#?�؛ "\��!ۀ 3��ب ز��0&?�"ۀ � از اوو�

X4�3")(٣ ((?K&" +&��� ۀ � ف ا�, .راUX� ,&�در او "\pX را ���4 ��د 9ور #� 3+ * دار "��� ر�&) '&��+P�4د 4;رگ "7 و J"�# اد5 @�اه�ن;R# '� ا"& �p&O اs @�ن 4" <&, ا��و�+" ا"�ن اs @�ن 3+ 4+ * 3 د0

<&��!� +X��د�� * اج ا��� ". <?\X* <G� 4 �2رش J� #R;اد5 ا"�ن اs @�ن 4!� از =���ن �K&+ زد، * دار "��� ر�&) '&�� 3+ از و=����ا�

�> و #&���Sن او �4د ؛ ��Eد @�اه� S� اورا 4+ �&� 2&�7ا و رهO @�د " و ��9ور� ه�� اورا 4+ د��ۀ =�ر "<���ن �4د و در ا�, را5 �4 * دار "��� ر�&) '&�� *P <G ��ار �cR> و. دا�������Eد زن در :�"!ۀ ا�

��ن �9;"�ن �U ا<c�&X ت ا"�ن اs @�ن ه� زم و���� .F 4 از��5 دا#>ه��Sم �4د و در ا��Eد �cR> زن در ا� ��R��* ,&4 ،ن�@ sت ا"�ن ا c�&X>ا <?\X* 3) م ١٩٢٩ و�١٩٢در ز"�ن�� p��� ا"�م .�4د) �(و���ا�

"?U ض #� و ا"�ن��KX3 sا p&O� M*�� دو�> ا"�����ن را � q و 4+ و=���� اs @�ن از را5 =?�ه�ر و �d,؛ ا� .ا����&� "�R: 0 د��

+3 �# �?K#�� و <�زم q � را J4�3 (ه �E� +4 در 9.در =cOۀ ا���د #�رو� و=> ا���د * دار "��� ر�&) '&��<*�&2 @ d رo�* p��� ن�@ O� 8مn <3 � �4د +���� JK7� ��U* (ن از رژ������� .3+ 4 ا� ��Eت ا�

Page 3: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٣ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

3+ از رو* 4+ در� � :�+ ) ��ر�� "!�� و��R0 4 �" ,P از(��'&��ت 4&7� را در ا�, ز"&?+ در ��#�ۀ @�دش .#�5 ا*> "\��!+ � "��&�

�ت�� �

)١( (: � n& ت "G* 8مnاز ,� 3+ از P ف . رو* 4+ در� �4د5 ا*> او� ا�, "X!� <در � :�+ و اد�4&7� از ا�?���p ��رت 0 ��+ ا*> +d 0& � و ه�X: F#�3 #�5 3+ از ا*�!��ل ا�\��8ت ��ر* ا� ا�

و ا#�F 5 ���د�J��O) ف(4+ ) پ(در� 3+ "�در ز�4ن ��ر* "&�O#� و < ب ه� ا� ا 4?� 4 ��ا#�, � ف ��X3ت *rۀ . ا*���د5 ���د5 امرا ��ر* 10ا#�+ ا�� ؛

وزراء "�:�د ��Oد و * دار �?��N در ز"�ن *X\?> ا"& <�Oا� ��, @�ن در راس )٢(��X^ دو�G" 5 ه���S�د* . دا#>�&a&> وز� �?��N ا" وز را

��ر )٣(U" از �2د#�ه�ن K� �&U� , @�ن�� �ا�O> &"ا ��R��* ,&4 +3 ن �4د������ش "\��4 ١٢٨٠و ١٢�٩ا�) م١٩٠١ و ١٨٨٠(X" 1ار در �_"&, و��تS��&?4 ان اورا����ن �FU 4;ر0 دا#�+ ا*> 3+ "&����و *&�* ا�

��ن ا" وز����� . ��74ر 9وردا�)�( 3��ب ز��0&?�"ۀ * دار "��� ر�&) '&��" X4�3 پ *�ل " #&�ن�d ا��� ��ر� م ، ا��E, �٢٠٠٣_�&^ و�

i?ه � ���ن ��*M ا����� . #R �&��ژ � ا��+–�7رات �4"&�ن ا�)�( <�oت ا"�م در و c� �� p��� ا"�م ��ن وا=N ا*> و���ا����� .=?�ز "�=!&> دارد ا�

�+ . ا���د��� JK7� ي�U* (ن از رژ�������در 8n <3 � +4 �E�9م �O% @�ن ���o�* pر d @% 2&�*> 3+ 4 اي ��Eت ا� . �4د

��ن(��#�+ @�دش ��'&��ت 4&7� را در ا�, ز"&?+ در����3+ از رو*% 4+ دري � :�+ ) ����� از ��ر�� "!�� ا� . ا3?�ن �4*> #��*> "\��!+ � "��&�#�5 ا*> و

��ن �73ر "� 0 دد*�4 +"�@ FG4 م�R�و ا F��� 1S4ار ا�, ����+، *;اوار *1S4 ه�ي �9?�5 ��د�0ر J� .ار���� رو��اده�ي :���Sاز دوران @�د را 4?���?� و 4+ �

FG4 اول

ا��� ���ا����� ��ن

ا"& <�Oا� ��, @�ن 3+ د5 *�ل در ��#K?�، *� =?� و �G4را در "�R: ت 4� "% 4 د از ��#K?� 4+ <;م �H ف ��ج ��ن 0 د������0 د�� در 4 ا 4��uدال ه�ي ه?�O> +K&"�Sا� ��, @�ن =�رت را �4*> 0 �> ��0;� . و �G> <�زم ا�

در "?��K� +3 %UP ا��ن ��uدا�% . 4% ا"�ن را 4 ا5 ا��ازد3+ از ��K ا��ن #10�+ و "�:�د5 اK&�� <>�P د��، "�Oرزۀ��S4ۀ "�aل �K% از ��uدال . رو�ۀ ��K� <� 4 4 "� �4د��MX دا#�?� و�7> @�د* ي و را در ��cرش از �, :�ا د*��ر "% داد، *ِ # ه�ي "�X% 4+ ��ي ���) �4د 3+HG

.���د5 و در F�9 4 ��ن 3??�

A� د�Eا� +&X> و �?�� S&" ه� ر#�ت ]&XSدال ه� از ا��u� ري از�&�ا�;ون 4 9ن 4��ن "�Uو"> "% 3 د������ .��K"> =�ي " 3;ي در ا�

%�&XS�4د در �3هـ�ا"ـ, از *�ي * =ـ�"���ان ا� +�70 4 ,P, @�ن 3+ ��ز5 4+ و�� �ا�O>�J4�U در �ـ�ود ا"�Kن ا"�cء و �4 و� "!�ه�5 اي را درا*��OUل 0 د�� " Nـ��4ر5 ر<��> "?�

. 3 د

Page 4: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٤ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

"8=�ت دوم <�Oا� ��, @�ن �4 ����?��0ن ا�XS&[ 3+ از �H ف =ـ�رت �ـ�*M او و ا"�Kن '!^ "�=^ #�ن در ��ن *G> در �F��7 �4د�ـ�، در J4�3 در �4غ #R 9را������ن در 9*���+ <;��> ١ا�����* =�"���ان ا�XS&[ از ا�

ه?�Sم ا�, "8=�ت ا�XS&[ ه� 4+ 3?��+ �0�?� 3+ ا"& از X* <G� +4 �R�9 ^=�" <3 4\?> ر*&�5 ا*> و . ��رت 0 �> Fص از ا"& @�اه�H@ +4

��ن "��<�ت ����?�) دو*��ن(3 د�� 3+ 4+ ����ا"& "% دا��> 3+ ا0 ���م ا�, دو*��ن :�*�س ��O#?� . ا�XS&[ در ا� .ا�R�9 <� a3 �� ا:?> �� د*> 2 وردۀ ا�XS&[ ا��

+4 <O���ن دور �4د5 ا*>؛ "�Oدا �����<�Oا� ��, @�ن 3+ " د ز� q �4د ا��Rر دا#> �d +3ن "�ت درازي از ا�)�� �R��R�9 <* R را 4+ وي 4��6ر��) �ندو*&XSا*> 3+ ا� �R4 1ا�4 ود، %���:.

<��> *X\?> @�د �O� Uً� ���م �R�9 را از 4&, . ا�XS&[ را �4*> 9ورد) دو*��ن(4+ ا�, � �&p ا"& �&G� ي�R��* در .4 د

�&, =�"���ان �2��O> <"�K� ]&ا� ��, @�ن �G�"ن�\X* &" p��� " ���U" ا"& �09ه% دا#> و اوا" �4د 3+ از .ا"& را در * %4�3��uدال ه�ي "�G�^ و <��ل ا� ]&XS��4 J!��J! ا: ا "% 3 د

"���U ا"& را ا��7ء 3 د5 و 4+ ا�XS&[ ه� @O داد5 ا*> و روا�> " ���X* &" p\�ن"4+ ا"& ا8Pع داد�� 3+ ���0 �� 4+ ا"& ر*��&�5 �4د٢ون او، "& زا "��� ��&, @�ن"% 3??� 3+ ا�, ا8P<�ت را در "�رد ���X* &" p\�ن، "!�

���4 �0> 3+ . ا<�ام #�" ���X* &" p\�ن"2[ از ا*�?\�=% M*�� �ًHG# +3 ا"& ا��Eم ���> . "�Uم او را ا#��ل �������+ R4 +4. ا"& �� 9@ �, روزه�ي ��K"> @�د "% @�ا*> 4+ ��د5 ه�ي و*&N " دم ا��Kء ����� و ه�&, �Pره) �4د

+K&��"�X!" و N��=از و <��X^ *!% "% 3 د �� �4 " دم <�دي ار��Oط 4 = ار 3?� و از ه�&, P �� "% ��ا�G" ه�ي�X^ را را��O> .<@�* lر ��% 3 د، �09ه% ���4از د��ار ه�ي =H #�ه% G" ازدواج ه� 4&, ا=�ام.

%S?: ه�، " غ %S?: �= + " دم را در 4 0;اري�٣ ه�ا"& روزه�ي :�!+ �3 A� > و ه��12 %" %S?: +و �4د� �% ���U) 3?� و �� �4 ا"& 4+ �0> و �0 4?7&?���K# �� +c� > و +� .از ��' ان "% ��ا��> 9زادا�+ �;د ا"& ر�

، <�Oا� ��, 4٥+ روا�> X� %4 %4&�+. *;اوار ��د 9ور��>k�٤ ا"& <�Oا� ��, @�ن در "�رد ا"& #& <X% @�نX> &# &"ن@�ن از ا�@ (k>ر 4+ =�ردا�% ��د "% 3 د و �2ر83ن @�د "��� ا�&� را، 3+ �2ر <�Oا� ��, ٦% @�ن 4

.@�ن را <X&+ ا"& #& <X% @�ن �� �A "% ���د، "�رد * ز�F = ار "% دادا0 �2ر83ن " :<�Oا� ��, @�ن "&�S>. 4% اراد5 �4دU> +4&�ۀ ا"& <�Oا� ��, @�ن، "��� ا<k) @�ن 9دم JU> %4 و

, و 4 @% از ا#�Gص د��O*�?" Sت �2رم و #& <X% @�ن را �& 5 ��% *�@�?� #& <X% @�ن 4+ �&� ا"& "��ن �4=% "% "��� و @�دم *�> =�"���ان ��k"% را ا� از "% 3 دم�����&) @�"�ت وا=!ً� . ا��در �H�9رت "% ��ا�

.4;ر0% را 4 اي وP, @�د ا��Eم ده&)

در ا�, "�ت <��3 ا"& �O� Uً� ه5�E �4ر در . @�ن *���Rي �� 9رام و �P���% �4د*���Rي ا"�رت ا"& <�Oا� ��, �X^ دا#�?� # 3> ورز����G" JX> +3 %��0���0 4 ي ه�ي �*.

. ��Hدم "����X+ و "�R7ر 4+ و=�ع 2&�*>) وادي 5�E?2) "5�E?2"م "&�ن ا�����R و روس ه� در "?\U+ �١٨٨در *�ل i?: ,ا�&XSۀ ا�X@�4د�4ون "�ا +� 9*&�ي "&��+ و ا#��ل ز� ا ا�XS&[ ه� از 2&7 �> <��3 رو*&+ در. ��R ��ارگ �&��

را دروادي " ه و� ود"و " " �nب"9ن ا���س �S ا�% ���د5 و 4+ ا"& <�Oا� ��, @�ن �R?7&2د ���د�� �� "?\U+ "&�ن �&R4 +3 5�E?2����� ف H� ،ارد�� �X!� , @�نا"& =�ا�% را 4+ * 3 د0% :. �73ري���ث ا�n ا<;ام 3 د٧? ال .

ا"� رو*�R در ا�, "�رد ا���Eج ���د�� و اد<� 3 د�� 3+ ا�, . ا�, =�ا "?\U+ را �4ون �3ام "�Uو"> H� +4 ف در9ورد <�oو"* ز"&, " �4ط و " "�?� .ا*> و 4 اي ا�OYت اد<�ي @�د �7U+ اي را ارا�+ دا#

RS� %�G" د را�@ A� �� +K?ه� 4 اي ا� ]&XSد 3 د�� �� 4 اي ا��R?7&2 ،ع *�ز����و *�ء �, روس ه� را " +��ا#��ن و رو*&+ �;اري �A ه&_ت داوري �J&K7 0 دد����ا�, �R?7&2د از :��p روس ه� . ر*&�0% ا�, "?�ز<+ 4&, ا�

1 از دو �4غ "�R7ر و ز��Oي R# "J4�3 9را"�4غ Kري ه� در �73ر "� ا��اث #�5 �4د���&� <?\X* �4د 3+ در ز"�ن . 2���% ا�����A، �2ر ا*��د @J&X اX&X@ s% ا���ن �4د5 ا*> � ."& زا "��� ��&, @�ن ه��ن "��� ��&, @�ن "3 �#�4 %" %S?X3 وس � :�+ ���د5 ا*> 3+ " اد ه��ن " غ ه�ي @ (: �" �?� ." غ ه�ي S?X3% را 3+ " دِم " غ �4ز i?: J4�3 "% ا��ا@4��ن ���� و �4ر دوم 4&, ١٨�٨ و �4١٨�٢ر اول �* ,&4��Rي . ا*> 3+ دو " �O+ 4 �73ر *X\?> ���د5 ا*>#& <X% @�ن �K% از �2د#�ه�ن ا�

4?&�ن 10اري و �7 #�5 ا*> و �4ز ه) در <�R ه�&, " #�[ ا�?�Rر"در <�R ه�&, �2د#�5 ا*> 3+ او�&, : ��5 4?�م . م١٨٧٩ و ١٨�٨*���Rي 2 <K� p��� &, �4ر�ن 4 اي او�������% #�5 ا*>#�5 ا*> 3+ ا�*�.

5��ن ا*>" �4�4 :�ن :�+ دار"�R7" +�&X� %4 %4ر 4+ ���� .ه�� *�"&, ا"& <�Oا� ��, @�ن �2د#�5 ا�6��ن �4د١٨٧٠ و ١٨�٧ا"& "��� ا<k) @�ن �* ,&4��Rي ���� . 4 اي *+ *�ل �2د#�5 ا�7�ر @�ر:+ در <X* �R\?> ا<c�&X ت "��� ��ه #�5 :? ال �nث ا���, @�ن �2ر 83ن :?�ب *!�اY�n s% ر�&[ �7 ���ت وزارت ا"

�#�O&".

Page 5: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٥ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�# +�" <X% @���ف"و از P ف روس ه� " ِ* 2&� o*��,"در � p&3 ا<�cي ا�, ه&_ت از P ف ا�XS&[ ه� . �12 �=�"���ان =�اي ��k"% " :? ال ��3روف"ا'��+ 4 9ن در �3ر ا�, ه&_ت *&�*���ار "�ه . وا�% " و #�"J �4د��

.رو*&+ در 9*&�ي "&��+ �&; # 3> ���د4+ �&� ر�&[ " ز���X%""�ا�� ��ا��>، :? ال " o*��,"را �U" �4م " <X% @���ف"2[ از K�9+ ا�XS&[ ه� "�=^

�X^ از <;��> او 0�X: J�" +4& ي "% 3 د. �!&&, #�ه&_ت ����?�0% رو*&+G" ه�ي +��R4 +4 +&*رو <"�K� �"ا .� k�XH&+ ه&_ت داوري ���4?�، 4+ 2&7 وي 2 دا@�+ "?\5�E?2 +U را ا#��ل ?" +K�9 3 روس در <&, ز"�ن �4ون��>

��ل @�د* ا�+ و ����R0% ا�, روس ه� 4+ ��0ن �O> +K�9ا� ��, @�ن 4+ *�ي ا�XS&[ ه� "����J ا*> از ا. 3 د��# .* ز"&, ��*M ا���ن ه� ��را'% �4د��

ه?K&"�S+ ا"& 4+ راو�6?�ي �4د، ه اس دا#> . روا�O> M4ا� ��, @�ن �4 ا�XS&[ ه� در ا�, ز"�ن @&X% * در0) �4د��ن :0�X& ي 3??�����XS&[ ه� در ار��Oط ز� ا در ا�, "�=N رواM4 وي �4 ا�. �O" +3دا ا�XS&[ ه� از �4ز70> وي 4+ ا�

.�4 =&�م =J��O * ��ي �3"8ً 4+ �& 0% 0 ا�&�5 �4د. @�<+ �3ر "% 0& د و �F��7 #�ن �&; �E4 �4دا�XS&[ ه� ��Hر "% 3 د�� �O> +3ا� ��, @�ن در "�R�9 J4�U از

�?�"ۀU�ا�" +K�9 , @�ن 2[ از�� �ا�O> ر را �4 :? ال�R7" "ري *�ز"�ن داد " د��ر���P ،د��� �U> ���0 +3" (E� 8"72��ن و د#�, "! وف ا�XS&[ از �;د <�Oا� ��, @�ن از ) "8ي ه�5" (ا���, 9@��� زاد5 J��O= 1�?�" %X&@ WG#

72��ن * ��ي 2?�ه?�5 #�5 ا*>٨ه�5 J��O= ار 3 د5 و "&�ن �8ل �49د : .

72��ن را <X&+ ا�XS&[ ه� 4+ ر J��O= , 9@?� زاد5 3+ =&�م���ا (E� 8" ار �ه� ]&XSو 4+ ��ار * ��ي �;د ا� +�ا5 ا��ا@ A� م�Eز �� ا��n9 > "% دا#>، از�% در���و �2 %��" A�3 , @�ن�� �ا�O> &"2?�5 4 د5 �4د و در <&, ز"�ن از ا

��ن �3ر @�د ا"& . ��?+ *�زي �4د����ا�;ون 4 9ن ا�XS&[ ه� @O #��� 3+ از 4&, 4 دن دو*��ن ا�XS&[ ه� در ا���ن" ا"& <�Oا� ��, @�ن 4 اي ا�?K+ در�4ر5 .�4د5 ا*>�XSن و ا�������"1ا3 ا�% ا��Eم ده�، " �?k&) رواM4 "&�ن ا�

<�Oا� ��, @�ن از K�9 (&4+ ا�XS&[ ه� اورا در راو�6?�ي �5�S @�اه?� دا#> 4+ �;د��Kن . 4+ راوا2?�ي د<�ت #�5 �4د 4 اي ا�?K+ ا�XS&[ ه� ��0;� 0 د�� از �4ز70> او 4+ .@�د د*��ر داد 3+ رواM4 @�د را �4 رو*&+ �& 5 4��ز��

�??K� <!���" ن������ .ا�, وا=!+ �&; �K% از <�ا"J ��ادث 5�E?2 را �J&K7 "% داد. ا��JK7 �4د از �Ad�3 +!\= A 2&�د5، " +U\?" ,ن در ا������� ���Rd ،%r2ر ��2+ ��پ E� 4% ١�٠=�ت ه�ي ��k"% ا�

��ن در ��ود دو ه;ار <�K �4د�� 3+ در . �Rdر ��2+ *8ح J&UY �3ه%����9ق "�k 4+ 4 @% روا��ت �& وه�ي ا��+ و از �3&> و ��R&8ت 4+ " ا�p از �& وه�ي رو*% در ) ١٣" (�&6+� 0 N'�""+6� �4د��" =;ل ��!�اد ا� اد . �3

ن ز"�ن "RE; �4د��، 4+ 3+ �4 ا*X&@ +�X% "�رن ه��" ر��Eي"��k"% ا�XS&[ در ا�, "?\U+ 4+ * 3 د0% :? ال . �� �4�� "% 0 د��١�٠٠

و�% ا�����R 4+ ا"&� در���> . م روس ه� 4+ =�اي ا����% او��&����م داد�� 5�E?2 +3 را �XG&+ 3??��١٨٨ "�رچ *�ل ٢٩ "�رچ :?�n9 iز ���> و A�3٣٠ از :��p ا�XS&[ ه� او��&����م روس ه� را رد 3 د�� و روز "�4!� 9ن �!?%

K4 ��5 #���= ار� i?: ,در ا� ;&d�� ت��X� �4 م �4د، روس ه��X!" 8ًO= +. :? ال �nث ا���, @�ن �Rd �4ر �� ���pH?" p و <��3 د�S ، و ���X� . +4 kت :��p ا����% @&X% ز��د �4د���# +� .روا��% A� �4 ه;ار �� 73

���4 �0�+ . =�اي "��O=% ا���ن P +4 ف ه ات <pU �7&?% 3 د +K�;&d 74 ي و A�3 ه� از ]&XS3+ ا� <�#�د ا�? . ا*�X+ 4+ ا���ن ه� ا"?��ع ورز���� و @�د �&; 4+ *�ي ه ات <pU �7&?% 3 د��

دادا"+ دار

8��+ ه� و �Y9ر E" از "&8د ا*> 3+ داراي JO= %ه��% �4دا� �O!" ,� �ه�5 در :?�ب # ق #R ز��Oي :8ل �49د وا=N ا*> و �K% از "! و�

���م Y وت ��ر�G% و ه? ي اش از P ف , "!H�?" �4 �O 4+ � د �4دا�% در 9ن ����> "% #� و�% در ز"�ن ر*&�ن "�Eه��, 4+ :8ل �49د ا� . �Y9ر 9ن در "�ر3&> ه�ي �?�ن، �2ر�[ و �&���رq 4+ � وش ر*&�دار و د*�ۀ 4 ه�ن ا���, ر��4% 4+ ��راج ر�> و

Page 6: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

5از ١ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � de.german-afghan@maqalat �� درس ذ�, �� �� ���س �*�!�()�ً�. ا%$�ن "!�

�1�، /.��: ��ت � . �4د را � از@�ر ?��, ��� ار<�ل �ار��4اه3�8�> �);: (�9 ا���� و ا����8 ����7 ه� �� دوش �4د ���/32 �

٢٠١٠/�/١٨ و� ا��� ��ر�

����� ا�������ن �� از ��ر��!"�

&��% دوم

��)�ۀ)� -�دار �!��ر�*, +*�

:��ددا��

�1م و ٢٠٠٨ا�0 ��)�/ در -�ل �0 :�9�0 5/ ��8 -�7د6 )�6 �5د 4/ ��رد 23��ا� م �*> در �3ر��ل �!��م ا���ن ;�@ ��5 از ا���9ت ��Gد و ا+���ت +�ور�، :��ا دو�5ر�E5 6رت BC5 ا�<. �*@ ?�ا�<��1ن =>�> &�ار %��1

��6 ;�ن -�ل ;�ر� ��-H ا���8رات H-!% ه�*0 =<�ان در اوا�ن : J�K� -�7رم و ��4ب �ه�� ;�ا�8� /5 /��1 �5�*�ن در )�R �*��ژ ��ا��/ 5/ ز��ر NOP :را-�/ �*�Mدد.

و��ت ا�*� =�Oا����0 ?�ن

B��*ا��Pو ا

���( و رو��اد ه�ي X, ا�M*>) ١٩٠١- ١٨TT(ا�*� =�Oا����0 ?�ن �3د)�6 ا�������ن ز��1( �R& 8!�م �5د از�او .

��Oل )� در �5غ Z�5ي J5�4 و��ت ���د 0��M��1 /5 س 4/ ��5ًا�^� ���( )_���ا�*� در -�ل ه�ي ا?*� . 3` از �( �5د و ��4% �4د6 ��( aًا ر����_) و ��4��( %��&�ار ���cم 5*��ري وي در ا�b . ��ا��%ز��1( ?�د از

�"��J �5;�د :��6 �5د �����ت د��Mي �*> -� ز�R��5 �5د. درده�ي )��( �*�5/ )����ت در . در ��رد ��گ ا �e��*�زا =�Oا��)*� ?�ن در ��گ ا�*� د-% دا)% ،�*� . �5رEC( f*OP 6( ا

gا f*O� 6اد<R( @��!� /5 ,*K� )*� ?�ن��ا�O= زا�*� �� ١. و ���Pارا�B ا�*� را ����م -�?�/ �5د�1� (ا�*� =�Oا����0 ?�ن a>3 ��3 دا)% �Rh /4رم :�f*O� �R اg �5د ، �م در -��&<� ���� ١٨٧٢ ;�iZ( 5٢/ ��ر

%���(gا�E� ،٢��= ��!���در 9Xم =c( . و G>3 ��3, او 9Xم =c( در �>ار )��l ز��1( �( �4د٣، ا�*0 اg و �(. رو���*�ن �!c( �5دد?�� �K( از�M>0 ?�ن ه����ا�O= �*�4/ �5اي -�5�4( ا-!m ?�ن ��3 �4�4�c= /4 B*/ ا

��، او را �K� �^= /5ح ?�د در:ورد: l� . او &*�م �4د6 �5د ، 5/ �>ار )��ج �(��در )R>ادf*O� 6 اg و )R>اد�E� 6اg ا�9ً از وا?�ن �5د ، اh �1/ ?�د ا�*�=�Oا����0 ?�ن در ��4ب

���() ا���ار ����در �f*O اg و ��Eاg از ��Oر ا�*�ان �5?�8ن ا-%، ا /4 ����� )��@ 1"�<� 4/ ا�*� او را از

1�*K/ در ��رد ��گ ا�*� =�Oا�� �R�م =*0 ا�c����0 ?�ن R( /5>ادf*O� 6 اg ?�ن ��O% داد6 �( )�د، در ��رد &�J ا�*� �f*O اg ?�ن &�ار

!��@ )R>اد6 ا��ن اg ?�ن =*0 ا��و�/، ��-�G( Hع ا��و�/ �Xر5<�ي �*> ��O% داد6 �( )�د�5/ qc��اج ا�- . @��Xر5<�ي )rC �5*�ر �>د�^�م وزارت دا?c/ ا�������ن ا���Cب �1د����5 از &�J ا�*� در c4/ �1ش ����ن. ا��ن اg ?�ن �5د /5 .,c=ا gوا

2-�دار ��Eاg ?�ن �5ادر ا�*� �f*O اg ?�ن -�اج ا��qc ا-% و ��fi ا��uc<ۀ او �5د 4/ ��5 از )�Rدت ا�*� در c4/ �1ش ����ن از �Pف

�5د، و�( ه�>��ن )R>اد6 ا��ن اg ?�ن =*0 ا��و�/ در J5�4 ه��اه�ن ا�*� 5/ �3د)�ه( 1�5>��6 )� و �5اي h<� روز ��E�C �3د)�6 ا�������ن ?�دش را �3د)�6 ا=9ن �4د و 5/ زودي ����<�ۀ ?�ص او 5/ ;9ل :�5ر ر-*� و 3*�م �3د)�6 ;�ان را 5/ -�دار ��Eاg ?�ن ��fi ا��uc</ -�7د 4/

در ا�<�G وا&�/ . �ه� و 5/ ا��ن اg ?�ن 5*�% ����� 4/ ه����uره, )�در :ن �^�+� )�6 �5د �� -�دار ��Eاg ?�ن از -uc<% ا�������ن ا-��"( 5�*��G@ ا������ا )�����و&�( -�دار ��Eاg ?�ن 5/ اهJ در�5ر ��+� در :��G ا=9ن : :ن &h /E<*0 ا-%. اي =O*G( رخ داد 4/ 5/ ا=�ام

�*�زا �!�� ��*0 ?�ن . ��+� ا-% از -uc<% 4<�ر رود���د ���P /4ار ;<z �5 ا��ن اg ?�ن �*�% و از ?����>ي �"�ت دارد و �G>�در ا�����( ا�����@ ))c*c? را ) �3ر ا-��د Zدم :ن و���5?�-% و ا=9ن :��د1( �4د 4/ از را 6��Mب و ��Gاب و �ROc1ر 5/ �4ه���ن �( رود و

�*K<� و ا��ن اg ?�ن را د-% ��5/ 5 /c�� J5�4 /5 ر�K��( ده�;�N ���د6 از را�h 6ر ,*c�� ن�? gا�E� ع . / -�دار�G( ن او را�>C- 0�اh�1/ ا�J�= 0 ه�1> ��رت ���M% و�( ا=c*!_�ت ا��ن اg ?�ن . )<*� و ��رًا 5/ ا��ن اg ?�ن ا9Pع داد) &��J ا�*�(ا��و�/ �Xر5<�ي

ا 5/ ز��ان ا�M<� 4/ ��5 از ��ت �4( در ز��ان ����م )� و و -�دار ��Eاg ?�ن �4�4�B ر. �����( ا�����@ را در د6 ا�����ن J5�4 ا=�ام ���د�% . و��ت ���د�����ود در ���OX�5 �Gن �5)( د6 ا�����ن 5/ ا 0� �>h �5 ن�? gا�E� ن ا��� ?�ن ;<�زۀ -�دار�uc- زا�*�5/ &�ل �3ر ��Mر��6

gا�E� ا+�� و ��3 ;�ان @c�و h<� ) )�=� و اد�f( ?�ن -�دار =>�>اg ?�ن &�*�O= );�� Jا���*, ?�ن و �_�ر وي و =�Oا��"�ر ?�ن �*% را :ورد6 �5د�� ادا )� و ;<�ز6 در �_�ر ه�*h 0<� �"� در &�ل :�K|5ن 5/ ?�} -�7د6 )� /K*��*0 -�7ه�.

3 N��N ا��وز(-�دار �!�� =�� ��3 -�م ا�*� =�Oا����0 ?�ن، -�% -�دار �<��>� �� . دا)%را در دو�% ا�������ن) ��<( وز

Page 7: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٢ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � ()�ً� �� درس ذ�, �� �� ���س �*�!�.ا%$�ن "!�

[email protected]

��6 �5د�? )iرا�C5 9يP 6وا?�ن در �5ل دوازد )c!��@ ا���ن ��ق ا���د6 )����/ . ���Kان 6�M� 0 زن از ه��ا .�5د

��در )R>اد6 ا�*0 اg ��3 -�م ا�*�، از � 0��;@ ه�ي �5?�8ن از ��h 6�4ال �5د و ��در �!�� =�� �3ر ��Mر��ۀ ا�*� وا=~ c5�4((�3ر ��P�? . /�*cات �c*�/ ��م دا)% ��3 gا m*�= �*� ( B����K( از رو���*�ن ��<"J5�4 2 در ز

.�5د از ��83ن ه�ي ��4از ٤د?�� ا�*� دو-% �!�� ?�ن �3د)�6 ا�������ن) )�*�G?�ن(��در �c*�/ . �5د��در 94ن �0 . در ?���اد6 ا�*� =�Oا����0 ?�ن �*�ن وار�bن او �5 -� ��ج و �C% ا?���9ت �5*�ري و;�د دا)%

�Kc/ ر-�( ا�������ن �5د ،/�*c� . ر ��اوان �5?�ردار�O�=دم از �"�ذ و ا���c*�/ ه, در �!��J در�5ر و ه, در 0*5 �*��� ( 9�( او او�*0 زن ا���ن �5د 4/ ��0K ��5 از �. �5٥د z>; ن���R& ( ت��u& B*3�8*3 �-ا��4ًا -�ار �5 ا

�( )��*J ?�د �J و ��K�= .�>4 JEي ��ه� m5�u�در �5?( ��ارد . �^��Oً� ه�*8/ �( ��ا��% ه� &_*/ را �*�Mد�� �K, ا=�ا�( را 4/ ا�*� ��در �4د6 �5د، ��c( &�ار ده� m��� )��.

�ن �� ���� و د���� ��گ ا��� ���ا�� �� ��:

ا�*� �Rhرم c� )5 )5*�/ ��( ?�ا-% )R>ادf*O� 6 اg ��3 3١٩٠١` از و��ت ا�*� =�Oا����0 ?�ن در ��6 ا�5��4 .وارث ��ج و �C% )<�?�/ )�د

��!� c� )5 )5*�/ در ا��K� 0 �5د 4/ ��3 ?�دش -�دار =�� �3د)�6 )�د و �� ز���( 4/ ��3 وي �c5 0- /5غ �5-� . و 5>رگ )�د، ?�د ز��م ا��ر ��Kc% را در د-% M5*�د

M�"(: و )M�*-در�5ر -�ا J��!�( 5>ر1( ا�0 ا�� در 4/ در ز��ن ا��رت ا�*� ٦=�Oا�^�وس ?�ن. ا��Gد �4د6 �5د

f^� 0 ?�ن����ا�O=)ر�_� )-�X: 6�( ( در�5ر ���� وز . را دا)%، در ر�N ا�0 -�ا-*�M( -�( ز��د ���د

�P�? /5 /�د�G�ا�0 ه��ن )rC �5د 4/ �5اي ا�<K/ از gا f*O� 6اد<R( 1*�ي �4د6 �5)�، 5/ -�د�c; %C� ج و��

.د-% 5/ �4ر )�

�>ار ا�*� =�Oا����0 ?�ن �*^� J5�4 �R( ر�Mدر �3ر} زر�

�-�>85 �*��3ر =�Oا�^�وس ?�ن -�ucن �!�� ?�ن . c� )5 )5*�/ را را+( -�?% �� )R>ادf*O� 6 اg را وارث ا�i9P .: /K( �5د /8/ 5O� درش زن -*�6 �3-�( �5د 4/ او را از��ا�*� �f*O اg ?�ن �hن /5�C% . ورد6 �5د��

?���اد6 4/ ا4<�ن در ا�������ن 5<�م ا=���دي . �^f داد) ا=���د ا��و�/(��8% 5/ �3س ?���ت =�Oا�^�وس ?�ن، او را �*�ن :��R ا?���9�( . دو-�( ا�*� و =�Oا�^�وس ?�ن د�� دوام ��Kد. ���وف �*�O)� از �5ز�����1ن ه�*rC( 0 ا-%

. )� و =�Oا�^�وس ?�ن ��R5 /5/ 5*��ري از �4ر ه�ي دو��( 4<�ر6 1*�ي ���د3*�ا�( )�د ا�*� �f*O اg ?�ن را /4 /c*-5/ ه� و ��ري ه�اداران ?�د در در�5ر �5*�ر �4)*� �� /5 /�*c� )5 )5 ����5

�<�eر ���P/ اي را -�ز��ن داد، و�( ���P/ اش ا��8ء . از &�رت 4�5<�ر -�زد 0��1د�� و ���م ���4( 4/ در �5اي ا

4 و �5ر ١٨٣٩ �� �١٨٢ا�*� دو-% �!�� ?�ن �K( از �3د)�ه�ن ا�������ن ا-% 4/ دو ���O/ در �84ر ز=��% �4د6 ا-%، �5ر اول از -�ل

���وف ا-%. ١٨�٢ �� ١٨T٢دوم از �*O4 �*�� ا�������ن 5/ ا� .در ��ر5��5 از و�c% . �3د)�6 5/ �*� �Kcۀ ر-�( ا�������ن 1�5>��6 )�6 �5دc� )5 )5*�/ �5 و;�د�K/ ه��� -�م ا�*� =�Oا����0 ?�ن �5د از �Pف

�K( از �4ر ه�ي =��ا�( او ا=��ر . او زن دا�� ، ��+J و ��K �4ر �5د. ��<( �5�5;�ن ��ج دار ��R8ر )�" �5�5 ;�ن ;�/ دار" �5 �3د)�6 5/ ��م ��د �( )�د B���د:وري د��M او اه�اي �4خ )EC( اش �5اي . )c3 )/�*c� J3( در را6 ���3ن ا-% 4/ �� ا��وز 5<� J5�& و از �4ر ه�ي =��6 و

ا�0 �4ر او از=9&/ ز��دش 5/ . ��د �( )�) �5غ زر��Mر(، و �5غ 5>رگ :ن 5<�م )�5-��ن -�اي(ا�0 �4خ 5<�م . او�*0 �f�K ���ان J5�4 �5د�( �4د )1�>����رف و �<��� ���ان ا�������ن ���.

6-!0 د�|�� و &�J5 . ��ن =�Oا�^�وس ?�ن ا=���دا��و�/ �5د 4/ ��5ًا �5اي -�5�4( ��5وت ه>ار;�ت ��-��د6 )�6 �5د=�Oا�^�وس ?�ن ه

�<�ر در ه>ار;�ت cK5( دروغ ، 5( ا-�س و �@ ?*�ل /c4 6د 4/ ا��ا�K*��^�-�ت -�1<� ��د /5 B*ه� B1����د:وري ا�<�% 4/ او �� و&% �*J ا=���دي . ار;�ت 4/ در �!% &*�دت او ا;�ا )�6 ا-% ه�h <1<*0 �4ري ��رت ����M/ ا-��5%( �mcu ا-% و در ز��ن ;<z ه>��

��;�د اوZدۀ ه�*�Rh 0ۀ ��ر�C( �84ر ا-% . ))��X 6-( از �c4ۀ ��4( ا��X: @8-( ���1/ )�6 ا-%(

Page 8: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٣ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � ()�ً� �� درس ذ�, �� �� ���س �*�!�.ا%$�ن "!�

[email protected]

���cم )� ا� 0���P/ را. :ن )�4% دا)�<� ز��ا�( )��� /K�٧�*�زا �!�� ��*0 ?�ن �4��ال �Pر " gا J*c? �3ر، 4/ ��5ًا �*> ا��ر ا-��OCرا�( ا�*� را " ٨?c*c( )�=� و -C<�ر ز��ن و ا?*�ًا -"*� ا�������ن در =����5ن -��دي

�<�eر �4هB ا����Kت ���( �c*�/ و از 5*0 �5دن ز�*</ ه�ي د-*�/ �5زي، ا�*� . ره�Oي �( �4د، l84 ���د /5 . �f*O اg ?�ن �c*�/ را وادار -�?% �� ���م داراi( ?�د را 5/ &�, ه��/ 5/ ا�*� ا��^�ل �5ه�

��-l ?�ن . �*> )�4% دا)%٩در ا� 0���P/ -�دار )*��!�� ?�ن ��!�=<�د )EC( وي در �^�J5 -�دار ��-l ?�ن د?�� ?��B را 4/ �5 )*��!�� ?�ن ���>د ���د6 �5د ) ر�!�� ��در ?�ن�3( ��!� /4 �( )� )(�� �G�: از

١٠.در =^� ��Kح ا�*� در :ورد3*��� ����*% �*�وه� و �1و6 ه�ي -*�-( �R>� /� ه�ي در�5ر /�P�� و `����م ��ادث در ا�������ن و ه�|<�ن د-�

����^�J5 و ه�/ ;��O/ �*�وه� و �"�ذ ?�ر;( �!��ب �( )�دا?c( �84ر �5د، Kc5/ از د J�= /G*�� ،)���ا�0 ا�� . ز�5اي در} :�|/ 4/ در در�5ر ا�*� =�Oا����0 ?�ن و وارث وي ا�*� �f*O اg ?�ن �( 21)%، از اه�*% 5` =��6

.�5?�ردار ا-%��O��Eن ?�ص ا�*�(در در�5ر ا�*� �f*O اg ?�ن 5/ ا�9uح ()c*? B^��>�(ن . =��6 دا�? l-�� ��!�-�دار

��O��Eن ?�ص ا�*� �5د��) �3ر ��در ?�ن /c�; ن از�? )*!�-�ucن ا��� ?�ن . و -�ucن ا��� ?�ن i9P( ��3ان .�^i9P f( را از ا;�اد ?�د ��<( -�داران 3*�8وري 4/ در ��*Gۀ رو��اد ر-�ا، f�4 ���د6 �5د��، 5/ �*�اث �5د

�!�� ?�ن و )�` -�داران ا����(، ا?9 �*��!�� ?�ن، ا�*� دو-% �!�� ?�ن، �5ادر -K/ وي ا 6�>�ف -�دار �3�!�� ?�ن �5د�� �*� . ا���0 ?�ن ��3 ا�m ?�ن، )*�دل ?�ن ، 0R4 دل ?�ن، ��Rدل ?�ن : -�داران &<�ه�ري =�Oرت �5د�� از�� ��!��3دل ?�ن ، ��3ش

X ،زي�P ن &<�ه�ري، ر�, دل ?�ن�? )c=�*( زيو ��3ش�P z*5 د��!� . 9م �!�� ?�ن �Pزي و ��3ش �!�� ?�ن ، ��ر �!�� ?�ن، 3*� �!�� ?�ن ، -�ucن �!�� ?�ن ، -*� �!�� : -�داران 3*�8وري =�Oرت �5د�� از �u=

�R�: ن و ا?9ف�? . c- /5 9P د���^�د�� ز /M>- %*Gه� و ر� `*cM�8%، ا�� %>uc- %C� �5 ن�? ��!��uن 3` از :�K/ ا�*� دو-%

�*���C�"�ن ا ���/ -��/ )�&( ) )��G( 6ع و د��Mان(�!�� ?�ن اه�ا �4د�� �� ����Oد6 در =�ض �5 -�<G� ر�e>� /5��R8ر . ا�������ن از ��5/ :ن 5/ ��Oرز6 ��^�J5 �75داز�� )�9P داران 3*�8وري 5/ -�داران�- /b0 ��د�3` از ا

���(١١ . ? gا f*O� �*���O��Eن ?�ص در در�5ر ا �*��ن ���Pار �O8*3د -*�-% ا�cM*` �5د�� و ��ا���<� ?�د را 5/ اا�*� را 5/ ه��Kري و دو-�( :��R از ه�/ ا����Kت ا-�"�د6 �( �4د�� ��. �>د�@ -�?�/ او را �!% �"�ذ ?�د در :ور��

�J -�ز������ `*cMدار. �5١٢ ا� )C� . د�"�ذ :��R در در�5ر ا�*� ����R1( ر)� ��Kد6 و 3` �<�e ��ر��O��Eن ?�ص در :����، �5 دا)�0 ر)�/ /c�; ب ?�ن دو �"� از ���4( 4/ ��5ًا در�^�� ��!� �*�در ز��ن -uc<% ا

). �3ر :��R -�دار �!*( ?�ن ?��6�5 ا�*� �5د. (=^� �1دد" 1<��@"&�ا5% �5 ا�*�، �5*�ر �4)*��� �� ���ه�6 ��^�ب ?�ن ��-H ا�cM*` ه� 5/ ه<�و-��ن �5د /K*��M>0 6 )�، -�داره��!*( ?�ن در :��G و��ت ���د6 �5د و ا

��^�ب ?�ن �G�: /5 ر��<� �5 �GK�. �81�5<� ا�������ن :��R در ز��ن -uc<% ا�*� =�Oا����0 ?�ن دو�5ر6 5/. -�داران ���<�ي 4/ در د-% دا)%، -�( �4د :��R را �5 ا=>از و ا�4ام از ?�د دور J�Z5/ د �e� 0 ?�ن����ا�O= �*� ا

7 �>�"1 )� %*>���زا �!�� ��*0 ?�ن در :�Xز -uc<% . ��ا�( �*M"�<�و &�����ا�( �3�*` را �4. در &��, �4��ال �5اي &�����ان �3�*` و :�� ا

.�f*O اg ?�ن �4��ال J5�4 و ��5ًا 5/ -�% �����( ا�����@ �^�ر �1د�� و از �Pف ا��ن اg ?�ن ا=�ام )�8�!�� داؤد ?�ن )R*�، -"*� ا�������) ١٩٧٨ و �١٩٧(ا-��د ?J*c اc*c? g( در -���Rي %�ن در =����5ن در ز��ن ;��Rري اول، ز=�

�0 -�ل ا-% 4/ از ا��R; 0ن ر�c% ���د6 ا-%�>h �5د(-��دي �5د و ا4<�ن )���دش �1ا.( 9���دن و �<��N . -�دار )*� �!�� ?�ن در ز��ن -uc<% ا=c*!_�ت �!�� ��در )�6 رi*` )�راي �c( �5د ���3ر9Xم �!�� ?�ن )*�زاد وز

.5�4*<ۀ اول ��ارت -�دار �!�� داؤد ?�ن �5د10 gا f*O� 6اد<R( /4 %-0 اK���� /h ,>K*��5 ���م دو-�( و ا���ام و =9&/ ا�K/ 5/ -�دار �!�� ر�*, +*��( دارم ا�0 اد=�ي او را رد

9�, ه, ��Oد، ���-l ?�ن ازدواج 4<� و ��ا�^ۀ �3ر ?�د ��<( ا�*� =�Oا����0 ?�ن را 4/ :دم ��!�?�ن ��Cا-�/ �5د6 �5)� 4/ �5 د?�� -�دار �( �5د 0K����-l ?�ن �3ر -Z��R7ر �!�� ��در ?�ن )H^� �*R از �5 . �5-% �*�وردc�= ،�(�5 6( )�ن ا�0 ازدواج �� ��!�ا�0 ا��Rم �5 -�دار

��-l ?�ن . �M� )>*5ر��ۀ ?��Pات از -Z��R7ر ��در ?�ن ��8ت �4د6 ا-% و وا&�*% ��ارد ��!��% �<EC( /5 �R*% -�دار �K� 0�روا�% اارد ��( �e= /Kc5 �>4% و زور :وري )�6 و )R>اد6 را ه, ��8ن �*�ه� �uh /4ر �O; �5 و ?%��8 ���>د )rC د�1ي را از :ن ?�د ��u/ و

.-�?�/ ا��11وا�/ و �J و 3*�8ور و ا��4 �<�mP ا��وزي -��� :زاد؛ ?�} ا�������ن �5د�� و اc�= 0*>h �1( رخ داد6 �5)� ه� 4/ ���fK :ن )�6 �!�Kم � ا-%د�*� � .و :?�ت و ��ر

12��O��Eن ?�ص �f��; /5 m �5د�� 4/ ا�*� را از �>د�K( و دو-�( �5 ا��7��ري روس 2��5ر ) و�( ا��� ��ري(�K� �e� /5ر��ۀ ��+*!�ت

را ��5ز��، �R�: /h از ��uKف �5 ا-�*9ي �84ره�ي :-*�ي �*��/ از �Pف رو-�R 5<�م دو-�( و ه�����C��R; %-�*- ،@*� )Mاري روس �*�ا���<� 4/ روزي &�رۀ ه<� 5/ :زادي اش ���J )��( ا-% و ا��7ا��ري �5���*/ در ه����M( ا�������ن ��( �M�در} �4د6 �5د�� و از ;��f د�, و �5 درد ���� 8h /5, -� :��ا د /|��>h ،%-ا �R-رو H-�� ن �84ر�*�c5 ���4 از f�ا�� /5 �R�*cMف ا��P ن �84ر از�*�c5 `��h �5)� و

,� .ز��1( �4د

Page 9: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٤ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � ()�ً� �� درس ذ�, �� �� ���س �*�!�.ا%$�ن "!�

[email protected]

��ا�^/ ���د �� �1و6 ��^�ب ?�ن را در ه<� 4/ ��=( -�RM� . %>ucارد J5�4 /5 �R�: %810 ?�ن 5/ �5ز����ا�O= �*�ا��-l ?�ن و �!�� :�l ?�ن �5ر د��M در در�5ر وار�bن وي . �5د، +�*l -�زد ��!�او �5ره� 1"�/ �5د 4/ ا�1

�J 5/ ا;����� .اي -*�-% ا�cM*` ?�اه<� -�?%�"�ذ ����<�، در ا�0 ��رت :��R در�5ر را ��د:ور )� 4/ �K( از �^�5*0 ا�*� =�Oا����0 ?�ن 4/ در در�5ر �"�ذ ز��د دا)% ، =�Oا�^�وس ?�ن �5د ���5 . �*�ا

���%، او را 5/ �*� m*��� %>uc- %C� ^�وس ?�ن 5/ ا��از�ا�O= د���f*O اg ?�ن 4/ در ��*B(�4 /G ه�ي ز?���اد6 ا=���دي ه� 4/ ا��وز در ا�������ن ز��1( دار�� از ;�c/ ا?9ف وي 5/ )��ر �( . د��**0 ���) ا=���د ا��و�/(

.ا�� ?�د =�Oا�^�وس ?�ن در �O8*3د -*�-% �5 ا�*� �f*O اg ?�ن ��ا�^% ��Kد6 و از ا��ر دو�% دوري 1>��. رو����-l ?�ن و -�دار �!�� :�l ?�ن -�( �4د�� �� ��!���O��Eن ?�ص، -�دار �*��( )�د ا /4 )^��P از ه�

. ١٣را ز�� ��b*� ?�د در :ور�� ��9ً �5 وي ?���8و�� )��� 4/ -�ا��Gم 5/ ا�0 �4ر ���m ه, )����5ادرزاد6 و د?�� ا��ر ;<�ال ا�*� " ���f ;��ل"زن اول وي 5/ ��م . ا�*� �f*O اg ?�ن �Rhر زن ���K( دا)%

�!�� ?�ن ��Mي ))5�M� (5 ري ر-*��5د 4/ ��5ًاZ��R7- /O�ر / . f^� ل��; f���"6�; �*c= " !�م"و�را " �5را�5د " )�` ا�O<�ت"�f^c 5/ " :��ق"f��� ��3 ;��ل ، )R>اد6 =<��% اg ?�ن وارث �3ر و د?��ش . f�4 �4د6 �5د

�>4 )� 4.١٤/ -7` ه��ا6 =<��% اg ?�ن 5/ ا��ان ر�% و ا4<�ن در ��Rان ز��1( �*��!�� -�ور ?�ن" -�ucن-�ور "زن دوم ا /*O�)�5د)�١ J*c? (-�X 6�( 60 ?�ن . از ?���اد����ا�O= �*�ا

��C�l ا�0 ازدواج �5د و ��( ?�ا-% �5 ?���اد6 )�J*c? )-�X 6 و �!*( ?�ن ?���8و��ي 4<� 9ً��4 . 0�ز��ا در ا)��"�ن در ��Oرز6 �5اي ��ج و �C% را �� B�ا�� /�*c� )5 )5� %!��b*� و ?�اهB . د��?���اد6 ا����Kت 3*�ا

.)R>ادf*O� 6 اg 5/ ا�0 ازدواج �8��3ري �4د /4 �G�: ن"از�uc- ور�- " ��" =c*��_�ت"ه, -�% �Kc/ ر-�) ا�������ن را دا %(�f^ ر-�( "-�ج ا��Cا�*0"

.ه, در :�Xز ا-�B ا+��/ )�6 �5د در ���3ن 5/ �5١٨٩٢د 4/ در )�h fر)<O/ دوم ;�ن " -�ucن =c*��_�ت �Kc/ -�ور" )R>اد6 ا��ن اg ?�ن ��3

�f^c �5د و ��5ًا 5/ ��4*/ ��R;�ت �4د و ه, ا4<�ن " )��X: 6 " ��3 د��Mش )R>ادO= 6*�اg �5د 4/ 5/ . د�*� :��6 �5د .در ا-����Oل �*�ت ��5 �( �5د

: د?��ان =c*��_�ت -�ور -�ucن =�Oرت �5د�� از

-- 6���- "5 )5J1 ) " /5 f^c� .4/ ��5ًا 5/ ه���ي =c( ا��� ���<�ب در:��" -�اج ا�O<�ت " �Kc( ا;�اي و�*"/ �( �4د و در ز��ن )-�X 6�( �*� /5 ن�? gا f*O� �*�=c( ا��� ���<�ب در ز��ن -uc<% ا

)��Kc4 gا f*O� " �^- /|5 " اري���h)وار��>h(�(. -- /*"� " 0��*( )5 )5 " /5 f^c� "�b اج���ا� "�� .4/ ��5ًا 5/ ه���ي -�دار )�6 و�( ?�ن در :�5د 4/ ه��� -�دار �!�� ��0 �5ادر ���l ا��P�? 0ات ا-% 4/ " ��ر ا���اج"��uc- " /5 f^cن ;�ن" را+*/ --

. ه�*0 ا4<�ن �5 )�ه�ش در روم ��5 �( �5د

13 �>K*� )���� l*u� `>; /5 J�����. �5��l- ا�0 اد=�؛ ا�*� �f*O اg ?�ن -�اج ا��qc �3د)�6 ا�������ن را -C% :دم +�*l و )5��E*, و

�@ :دم =�دي و �����( را ��*��ان ��OGر -�?% 4/ د?�� �� ?�اه� �4( را �O; /5 و زور M5*�د h/ ر-� 5/ �@ �3د)�6 و ز= /h @� ,* .3` ا�0 اد=� ه, ر�8/ در ��C�"% -*�-( دارد. �84ر 5>رگ 4/ ا�������ن �5د6 ا-%

14 /5 f^c��cۀ -^�ي �5 ه�/ ?���ادۀ " �5را�!�م"��ز��ان ���f ;��ل" )�` ا�O<�ت")R>اد6 =<��% اg ?�ن و ?�اه�ش 5( 5( :��ق �X ��5 از

��اد6 ��5 از ?�, ;<��R; z( دوم 5/ وا-uۀ =�Oاg ?�ن �Kc*�ر 4/ در :�>��ن ��fi و ا�0 ?�. ?�د J5�4 را ��} و 5/ ا��ان ��R;�ت �4د�� J5�4 0 �5ز�81<� و در ه��ن �4خ �3ري )�ن در د6 ا�����نPزي 5/ و�X د ?�ن��!��ۀ ه�ات �5د و 5/ ا;�زۀ -Z��R7ر )�6 �K!�ر راه( (ا�h

. در��R;�ت /5��Rان و��ت )�6 �5د و در ه����G 5/ ?�} -�7د6 )�6 ا-%و�( -�دار =<��% اg ?�ن . -��K% ا?�*�ر �4د��) �c@ ا+���/ ;�ن �Rhر ��3 و ه8% د?�� 5/ د�*� :ورد6 ا-%�O? )5 )5 ه���ش /��M��% -�اج، -�دار . )R>اد6 =<��% اg ?�ن �5 �>= gا J*c? دار�-

�% -�اج �>= gرف(��*�ا��� ���% -�)��5ًا وز�>= gا %�E= ر ، -�دار�����% -�اج �>= g( و ?*�ا�*�ا�����5@ ره<( و `*iاج ر />��� �>��*���!� و د?��ان )�ن ز�<f ;�ن M��*>5>ار د Jc���د �*�8د ، ����ر6 ) ��-�ۀ ���ان(-�ز��ن B�و -*<��ي ز�<f �<�اري 5 /4/ ��

، ��*�6 ;�ن ?��, =�Oا�P gزي، �u*"/ )رi*` �3ه<��ن J5�4(ي;�ن، ��*�ا ;�ن ?��, =�uء اg ?�ن ���� +*�، ر&*/ ;�ن ?��, ��ر���( ا=���د�>(�5 )� .;�ن ?��, =�Oا�O4 �*OK*�-�اج، ا�*�/ ;�ن ?��, =�Oاg ?�ن �Kc*�ر و �"*�/ ;�ن

�*�O)�)*�دل ?�ن -�ور -�ucن د?�� �!�� -�ور ?�ن �� Kc5 �(�5/ د?�� �١ -�X�( . -�X�( درش از�� B از )*�دل ?�ن 4/ -<و&���J اوZد ?�د ��5*/ �5 ?�اه�ش 4/ ه� دو ?�رد -�ل �5د�� 5*�6 )� �!�� -�ور ?�ن �5 و� ازدواج ���د و ا�0 د?��} را �5*�ر 5*��8 �5د

.���د

Page 10: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

5از ٥ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � ()�ً� �� درس ذ�, �� �� ���س �*�!�.ا%$�ن "!�

[email protected]

� 0ا�*� =�Oا����0 ?�ن +*�ء ا��c% و ا��

)١٩٠١ – ١٨٨٠(�3د)�6 ا�������ن ��K� ر ه����Rh �5د6 ا- دارا� %و ه"% ه��� ��ر�

ه��� �Rhرم ه��� -�م ه��� دوم ه��� اول5 ;�ن« 5« » ,���« » /�*c�« »,M*5 �h�3« �>ار )�� از ��Oر =�ب ........از ��Oر از �5?�8ن Jاز اهl د?�� د?�� �*� ;�Rن دار )�6 ?�ن« « » gا m*�=�*�c5�4«

���وف 5/ �*� وا= �*� �5?�8ن ~ 5 ;�ن«از ه��� اول -١ 5 �1ه�«�@ د?�� 5<�م » 5 . ا-%4/ در ?�رد -�� و��ت �4د5 «6�,«از ه��� دوم -٢�� 5 ��6 ا-% ه*� اوZد� »5�*� �O��5. 5 �c*�/«از ه��� -�م -٣ او� 5<�م )�` ا���0 . ا-% دو ��3 ��5*� :��6» �5�5 ;�ن ;�/ دار«���وف 5 « /5

5<�م 4/ در P"��*% ��ت )�6� �3ر -�دار »�!�� =��«و دو�(=�Oا���*, +*�c5�4 0 ) )*�ن���<�ۀ ا�� .?��Pات

T- رم�Rh از ه���»,M*5 �h�3 « 6 5<�م��: �*��5 ��3 @�9Xم «c= «.

**************

�- ��6 4/ او� در ?�رد -�� »ه�;�6«و » ر&*/«از اه��h Jال دو د?�� 5<�م » -��ر6«از ه��� ��ر�: �*��5

���` ?�ن ��ت )�6 ��!�5 ه�;�6 �5 -�دار 5 �5 ه�;�6 ��در {ازدوج ���د6 ا-% و دو 5)f*���5 ( 5����5 ��*�ا، �f*G اg ?�ن ��روا *"- ���!�� ا)�ف ، دا��4 �!�� ا�` ?�ن وز ،���; cا�������ن در ده �

�!�� -�ور و �!�� ا�O4 �5د6 ا-% ���رف ا=c*!_�ت ، />*�5 ا }��ه� )�5 ، 6�- 5 :زل«از ه��� ��ر� -�دار �f*O اg « و » -�دار ��Eاg ?�ن« دو ��3 5<�م ه�� از -��&<�» 5

. »?�ن

ه� ����« و » ���� +*�ء ه�« ?���اد6 ه�� -�دار ��Eاg ?�ن �3ر��*+ «�(�O*�-/ ه��� ��Eاg ?�ن. ��K� )5/ �4 �4 ;�ن f^c� `*^c5 5 5 ;�Rن :را - 5 5 - ,M*5 /*��= /5 f^c� /O*O� 5 و) 5

�, ا– 08c1 از -*��ن – )*��0 از ه>ار6 ;�ت –�*9 از �5�*�ن ( 5<�م ه�� a>3 ه��� ��ر��� –-*��ن ز . ا-% ��ز�� ��5*� :ورد٢T6دا)�/ ا-% �u5 /4ر ���Gع از ه�/ ز��ن ) زر�0 از -*��ن

?�دش و ا�"�دش را در BC5 ?�د ا�*�)6�G {)١٩١٩ – ١٩٠١(-�دار �f*O اg ?�ن ��5ًا �3د)�6 ا�������ن �*i���� /���u� 0� .}�f*O اg ?�ن -�اج ا��c% و ا��

٧- �>«از ه��� ��ر��c1 «از ��ر-��ن @���6 4/ در P"��*% و��ت )�6 ا-% : �*��5 g��3 5<�م �"*~ ا.

٨- ��6 4/ �5» زه�ا« از ه��� ��ر�: �*��5 /�P�� 5 ���` ازدواج ���د6 از -*��ن �@ د?�� 5<�م 5 ��!� .ا-%

٩- .اوZد� ��5*� �*���6 ا-%از اهJ5�4 J » -�;�6 « از ه��� ��ر�

١٠- 5«از ه��� ��ر�Z�4« ��3 5<�م @���د6 ا-% ��5*� :��6 4/ در» ا-�اg« از اهZ�4 Jب .?�رد -��

١١- . ا-��5%*� :��6) ا�*0 اg( از اه��h Jال �@ ��3 5<�م » �*@ &�م«از ه��� ��ر�

�O�� ۀ�G(١ 6�G( f��� �و� ا��� ��ر:

دادا�/ دار

Page 11: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

٦از ١ :�اد ����ت

�� ه���ر� د��ت �� ���� ������"�. ا&%�ن #"�� !� �� ��� را ��(��� !درس ذ�* �� �� ���س �ً�-. de.german-afghan@maqalat �2�، 0/��: ��ت � از�Aر @��* ��� ار?�ل �ار��= �->; �5اه4�9.�: ا� �� و ا����9 ����8 ه� �� دوش �5د ���403 �� . �5د را

٢١/٥/٢٠١٠ و� ا��� ��ر�

���ن ����� از ��ر������ ! ��� ا��$ #�م%

ۀ��&� #�دار !���ر�(+ *(��)

:��ددا��

��ن ;�!. :��9. 5- �8� #7�د6 &�6 �5د 4- !�رد �23�ا� 1�م م ٢٠٠٨ #�ل ا�. ��&�- در�و �(> در �3ر��ل !���م ا$�دو�5ر�G5 6رت EF5 ا�<@ 5 � از ا���9ت !�Dد و ا*���ت *�ور�، :��ا. �(@ ?�ا�<��1ن =>�> %�ار 1�

� ��#L ا���8رات اوا#L !�6 ;�ن #�ل ;�ر ه�� ;�ا��1- 5- �8� ! #�7رم و ��4ب !I�J :ن ��$ ه�(. =<�ان درMNO 5- ز��ر -� .:را#�- !(R�دد �5!(�ن در &Q� �(��ژ ��ا�

ST��اج ا�ن #�? Vا W)N� �)!ادار6 ا

ا!� ه�(. ا!� 4- ا!�ن . ����1- ����� 4- 5�ادر د�R� !��� ��در ?�ن، !��� ه�&+ ?�ن !��8ق ازدواج �5 5) 5) را*(- �5د5�(�ر !�Q) را در ?�اب &�ن !<�#�Nت وي JT5١- 5- د�R�ياV ?�ن ?�اه�ش را 5- ه�&+ ?�ن ��اد، E[� 6�>�: داد، در و " ^9م �(�ر"، " !�JT$"ا�>ون 5� :ن #- ��ز�� د�R� #�ور #T\�ن 4- . �5 !��� ��در?�ن و 5�ادرا�E �5زي 4�د

. �5د��، در �4د4) و��ت 4�د��" ا5�اه(+"د?�� ) =T(� ر�N- و ��را���م(!W[T 5- " زه�6"زن #�م ا!(� �W)N اV ?�ن

3�� ا!(� &(� =T) ?�ن �5د٢#�دار !��� ا5�اه(+ ?�ن . ���ن O�? -5�ي �5 !) د���� 4- !���ف ه<�R!) ٣!��� ا5�اه(+ ?�ن���� را در ا

و %�اي ا�d)TR را #��4ب 4�د��، در 4- ^�زي ه� �G�c�5ر را :زاد #�?�<� ���( -J��Nس ز���- �3&(�6 �5د، و !) ?�ا#$ �>د ا�d)TR ه� ��ار 4<� د#�R(� و

ا5�اه(+ ?�ن !��<� #��� ?�g<(. !�دم 5 � از ا�. ��دf- ��م !��� . ر#�ا &����ن 4- �5 ا�d)TR ه� ار��Nط دا&�<�، 5-����ا�. زن ا!(� . ز&�) ��د !) &�ا

. - د�(� �(�ورد��ز��ي 5زن �Qiرم ا!(� 4- 5- !�ض #I د�iر �5د، 5- زودي d3 از ازدواج، 5 � از

.!�گ ا!(� =�Nا����. ?�ن و��ت ���د�5د ا�. زن د?�� #�دار ) ��را���م(!�N�! " -5 W[Tب #T\�ن" زن D>3+ ا!(�

!��� ��#l ?�ن و ?�اه� !��� ��در ?�ن �5د 4- ا�. ازدواج از O�ف ��ز�� 5- ��م . ص ا!(� #�ز!�ن داد�N��G!�& 6ن ?� @� W��� از وي �ا!(

�& Vن. ا#�ا�? Vدار ا#� ا�ه�ي #��رت ٤# $� 5 �ًا 5- ر�N- ;<�ا�) ر#(� و 3ُ���ن در �3ر�d ، ا�]�6 و �Q�ان را =6�Q دار &����� 5) 5) را*(- !�در . ا

١�$ ا�. د?�� ا!(� �N(W اV ?�ن #�اج ا��T- را � <) 5) 5) F� را I5�4 ۀ #]�يT��^ داد�� 4- 5 � از (��)* .)�را*(- را 5- #�دار !��� �-5 ���& .���ت و د �Dز��1) دا&$ و در ه��� �Dدر ه��� �=� �زم روم &��� و �� :?�= d7# ان و�ا� �G% . @� و Vا�N= 5<�م ��3 @� �Q>از ا�

��ن در ز!�ن ?�د �5د� از ر*�&��TQ3 6ي �3د&�6 ا��ان 5 � از ;�ا &�ن. د?�� 5<�م �T(�- 5- د�(� :!�6 �5د ��R)! -4<� ا�. د?�� ز���N��. د?�� ا�$ و ��27� -�)T� )�ري ���د و�R�#(�- ?�اT� از ���f -JT! 6اد<Q& �5 )(5 � ه�T��! 6�4 (� ازدواج ���د)N(� 6�&ا�. &�ه�?$. از ?���ادۀ �3د

�>J)! (1ز�� �)�روم ا��� �Q& ن �� 4<�ن در������ۀ =r8 او �5 #�(� !�اE4 در روم و ازد %Gۀ ?�ا#��Rري �3د&�6 ا��ان از او. ا�واج وي �5 و ا(��)N)� (T��! 6�4 6اد<Q& $#ت ?�رج ا��)*�� .ۀ ا�T��� 4- از �>J)! ب ��&�. 5��4) را�Dا�.

٢ .#�دار !��� ا5�اه(+ ?�ن �3ر #�دار �5%) ;�ن و #�دار ه�دي ;�ن دو 5�ادر ! �وف �5د ٣!���ف 5 � از �4د��ي ?��- 5�ا��از �fر !��) در �Q�ان . !��� ��در ?�ن !) &�ا�. 3�� 5�ادر ا��ر ا!�ن اV ?�ن �5د و�) ?�اه� زادۀ #Jۀ

.#��J$ دا&$ و 5 �ًا 5- ا*9ع !���6 3<�ه<�6 &� و در ا���$ ور;(<(� و��ت ���د٤�t� &�ن ه� i- �5د6 �5د6 و�) !. . ا!(� �N(W اV ?�ن را �Qiر !) �����در ا�<�D ��) دا�+ i�ا #�دار !��� ر�(+ *(��) � �اد 3��ان

�ND!+���� درج �D>را در ا� E��? (�9ت ا���)*�� ن . رم�? Vا W)N� �)!ز�� دا&$، ٥٢ا���Q�#$ ��م ه�ي ا�. . د?��٢٨ 3�� و ٢٤ ���ن؟ ����4- ا��N- ا�. ��ز��ان از ز��ن !lT�F �5د6 . اf� در را�i 6پ ��Rر��6 درج ا#$) �IG �3د&�ه�ن(د?��ان و 3��ان در ��4ب !�8ه(� ا

���ن ا���Fب &�6 �5د و ا�. =�I و� 5�اي :نه� زن از �@ �������ن ?�د را در �@ ?���ادۀ %�م !lT�F �5&<�ۀ ا�����5د 4- ه�- ا%�ام 5�ادر ا

Page 12: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

٦از ٢ :�اد ����ت�� ه���ر� د��ت �� ���� ������"�. ا&%�ن #"�� !� �� ��� را ��(��� !درس ذ�* �� �� ���س �ً�-.

[email protected]

T��اج ا�ن #�? Vا W)N� �)!اS

.را از O�ف ا!(� در���$ ���د) =T(� ;<�ب( زودي �]W #�دار ا#�اV ?�ن 5-

� ا� �ن�� � ��� ادار� ���ر در ز��ن ز���� ا��:

#�ز!���ه) ا!�ر اداري �84ر در دور�J� 6!$ ا!(� �W)N اV ?�ن ، �5 !�;�د�$ %�رت !\T]- و ��!��ود ا!(�، داراي ���G? -T($ ه� �5دT# @� . $!�J� ->)5�4 ي�x=ن 5- ��م &�^�#) ه� ��د !) &���ا�? Vا W(N� �ه� . ا!( (#�^�&

?���ان در ��J!$ =���ً� ا=�xي. ادار6 !) 4�د��، ا!� �(��Q� -TG) ه�(E 5- ��9($ ا!(� �5د���م ا!�ر دو��) را .#T\<�) وl��y &�^�#) ه� را =6�Q دار �5د��

ا!�ن اV ?�ن و . �(�ت اV ?�ن از �@ زن 4<(> از %�i I��N�ال=<��$ اV ?�ن و. ا!(� �W)N اV ?�ن �Qiر 3�� دا&$ . ٥!��� N4(� ?�ن از �@ زن 4<(> %I��N ��83ن ;<�5)

.5�ادر ا!(� �]�ر و �Wg�� I��N ا���J!- ه� و #� د���ه� را رهN�ي !) 4�د) ��Wg ا��T\<-( #�دار �G� اV ?�ن .(� ا!�ر ��t!) و ;�M :وري !��(�ت ا���ادي را 5� 6�Q= دا&3$�� ا!) ! (. ا��T\<-(#�دار =<��$ اV ?�ن ه�}<�ن !(�زا !��� . 3�� د�R� ا!(�؛ ���م ا!�ر !JT) را در ��9($ ?��E دا&$) =(. ا��و�-(#�دار ا!�ن اV ?�ن

�) ا�����@ 4- در ز!�ن #T\<$ ا!(� =�Nا����. ?�ن 4�i) ���4ا�)���ا&$، �(> I5�4 را 6�Q= -5 د) ٣٢(��(. ?�ن !5� =9و6 ا!�ر ا#��NFرا�) � <) ;�M :وري ا9O=�ت دا?T) �84ر و � ](W =<��� *� ا!(� از . &�!�J� I!$ �5د

$��) ا�����@ 5- &��ر !(���� .وlg�y !(�زا !��� ��(. ?�ن !��$ اV ا��t� (#�^: @8!) را دا&$ 4- ��$ ره<���) #�دار =< 3�� =�ۀ !��� ��در ?�ن 3ُ�$ ٦!��� #T(��ن ?�ن

. ادارWg��(�& (! 6 ا��T\<-(?�ن 3ُ�$ ا�8@ :^�#) ?�ر;- را دا&$ 4- ! �دل وز�� ا!�ر ?�ر;- ا!�وز ا#$٧#�دار !��� =>�> ?�ن . <�<= ���!

��#l ?�ن 5- د�(� :!�6 �5د او از ه��� دوم #�دار !��� . ?�ن 3�� !��� ��#l ?�ن و 5�ادر ا��ر !��� ��در ?�ن �5د .�وزا�) ه�ي %I��N !��� زا�) �5د4- از ��Nر #

. #�$ وز�� ا!�ر دا?T- را دا&$=T) !��� ?�ن ���<�ب ا�JT! (#�^: @8) �5د � <) در ��J!$ ا!(� �W)N اV ?�ن . ا!(� دو#$ !��� ?�ن �5د!�درش د?��. او از ��Nر �5ر4>ا�) ه�ي %<�ه�ر �5د

�5د � <) در ��J!$ ا!(� �N(W اV ?�ن #�$ �(@ !��� ?�ن 1�د�>ي ا�8@ :^�#) ��xري �� &�^�#) ��xر .وز�� در�5ر را دا&$

���ن را در �3د&�ه ا!(� �5زي !)���� �5 ���و�(J- در :ن ز!�ن. 4�د��ذوات ��ق ا�42� و د���� :��J� E[� �Q!$ ا 4- �����ي 5- د#��را� �I ه�ي �5د) � <) وزراء(ره<��ي �4ر &�^�#) ه� . ه(� ��ع %���ن ر#�) دو��) و;�د ��ا&$

.��رت ا!��- ��&�- !) &��. و ٨#�دار �(�ت اV ?�ن\% -!�J��ا Wg�� �)� -5 �)!ا L#�� )R��? (9تG�� +�? ن 5 � از�? Vا W)N� �)!ا ��3 �]�ر وي 5 � از !�گ #�دار =�NاV ?�ن ��?)، ��Wg ا���J!- ا#rN ��رت 1��$ 4- در دور6 . �5?�8ن � ((. 1�د��

. #$ �>د�@ ا!(� =�Nا����. ?�ن !���ب !) &�!�Q;�ت، دو�iن �(�ت اV ?�ن ه<�ز 5�(�ر ;�ان �5د، 5<� 5� :ن &GF) را 5- ��م دو��4ر ا��� ;�ن ?�ن �J(+ 4- در ز!�ن

دو��4ر !���ف و%�) . ��J!$ ا!(� =�Nا����. ?�ن از 3(�8ور I5�4 -5 :!�6 �5د، 5- ��$ !�8ور �5 وي ه��ا6 4�د���������ن :!� ?���اد6 اش را در 3(�8ور 21ا&�- �5د، ا!� 3��ش !��� !���ظ 5 �ًا I5�4 -5 :!� و ه����D ا%�!$ 1>�� و 5- ا

(�>\T# ادۀ���? +Q�: 5>رگ WN# ه� $Tي ا�. ?���اد6 را 5- ?�د �>د�@ د��6 و از ?�د �5ا�<� و ا�. و��x=و ه�- ا �>)N5 +)Q# ن������� ا

.$ ا%�ام �84ر 1�دد�>د�J) و ��(�(٥. �N(W اV ?�ن #�اج �T4ۀ ���4ا�) 5�اي %�!���ا�) �3�(d ا#� ��ل !) &�از ز!�ن ا!(� دو#$ !��� ?�ن �� &�وع #T\<$ ا!(� : ���4ا�)

- !<�tري و i -5- دا&$ و ��(�ا�+ روي J�i) از :�5ات ��ر�F) و ز��Nي I5�4 �5د 4- در !�Tۀ !�;�دۀ !(�ا�) ���83���ن !�% ($ �N>1 ���4ال .د�(T) از O�ف &�روا�) I5�4 در ز!�ن ر��#$ �3�3 ^9م !��� ��ه�د از 5<(�د �F��W 1�د��

٦���ن !) �5&�ه�ي !�;�دۀ) #T(��ن(#�دار !��� #T(��ن ?�ن �3ر ?���ادۀ ���� . ا٧���ن �5د6 و #���Q در ز!�ن ه�ي !J� lT�F) از &GF($ ه�ي :6�1 و دا�8) �3ر #�دار !��� داؤد ?�ن &Q(�(#�دار !��� =>�> ?�ن �����<� ا

���ن i- 5- �(� وز�� ?�ر;- در =�Q ا!(� �W)N اV ?�ن &Q(� و i- 5- �(�5�اي ا!�ر ���� #�(� N4(� در �84ره�ي !lT�F در =�Q ?�ر;ۀ ا���ن در 5��(. از O�ف �@ !�IG&�6 ا���� وy(�- ���د6 و c�5?�6 در #��رت ا�ا=x�)T�ت ا!�ن اV ?�ن و ا=x�)T�ت !��� ��در �����ن � ا

.5<�م #(� ��4ل �Q& -5دت ر#(���٨�3ر !��Nب اV =>ت #�اج ا#$ 4- در ه<�Rم �N� $!�J(W ا��JT4 V) �5 #�دار =�Nا��D(� ?�ن �3ر ) =�xا��و�-(#�دار �(�ت اV ?�ن

.ا5�اه(+ !D(� #�اج در I5�4 ا=�ام 1�د����

Page 13: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

٦از ٣ :�اد ����ت�� ه���ر� د��ت �� ���� ������"�. ا&%�ن #"�� !� �� ��� را ��(��� !درس ذ�* �� �� ���س �ً�-.

[email protected]

. #]�ي 5- وي #7�د6 &�5٩ � ه� �5 5}- #]� 3(�#$ و 4�i) ر��#$ ��ا���7رت و ?�!�ت ��ژ#�(J) وزارت ��5(-�>& (! d)TJ5- �(� ا;<$ ا� I5�4 در ?�ن �5 5}- #]�!��� !���ظ !�42ر را 4- در�� ���! $>\T# و ١٠?�<�، در ز!�ن

.=�6 اي از اراE�!�J� .)4 ا=�ام &������ن 5�� 5�د���� .دا�4� ا��� ;�ن ?�ن در I5�4 �5 زن د�R�ي از %�i -T)N�ال ازدواج ���د و �� :?� =�� در ا

�(�ت اV ?�ن در ز!�ن ��Wg ا��R!�J) اش 5) 5<� و �5ر �5د و ا!(� ��Q5 -5- ه�ي 5�(�ر y������O -ر�J- �(�ت اV ?�ن ��ت ه��) 5- ;9ل :�5د 5- ��$ %��+ !]�م ��ا���س ر�J� ED<�، وي را I5�4 -5 ا��xر ���د و i<� #�ل !��ا�� ه<�Rم !

. ا!(� ا;�اي وy(�- !) 4�د�$ا��5ا ا!(�، ��R� (! د�� 5- او�دار ?8. او دو#$ ��ا&$ و �5 &@ و ��ر و 4���ا�. . �(�ت اV ?�ن را T= -5$ ر

� ا!(� د�(I د�R�ي ه+ دا&$ و :ن ازدواج �(�ت اV ?�ن �5 ز�)�J8! ر��� �5د 4- ا!(� !) ?�ا#$ وي را 5- =]� ١١ر . را 4�W ���د) =�xا��و�-(�]W ا!� 5 �ًا !<�#�Nت :��Q5 �Q� &� و �(�ت اV ?�ن . ?�د در:ورد

W[� �)!ادر ا�ن 5�? Vا�G� دار�#)->\T�و #�دار ا!�ن ) ! (. ا��)->\T#�دار =<��$ اV ?�ن �]W . را دا&$Wg�� ( ا� W[� �)#ر (ن 4- 5 �ًا 5- �3د&�ه�? Vا)-�و��ا .)= (�>�&را دا . W[� ن�? Vا W)N� �)!.(?�د ا���و ا $T��اج ا�را ) #

ز!���ن 5�اي !�ت #- !�6 5- ;9ل :�5د !) ر�$، ا��5ا در #�ل ه�ي ا?(� ��J!$ ه<J)!�R- ا!(� در ا��م. >��6 �5د5�1I5�4 ن در�? Vت ا�)� �R6 د��! +)>J� اي�ن و 5 �ًا 5�? V6 ا!�ن ا�! +)>J� اي !�ت�در . ;��8(. �3ر !) &���5

3�� i�4@ او 75�دازدV١٢ ?�ن وy(�- داد �� � -5�)N4 ���! $)5��#��Qي ا?(� ا!(� �W)N اV ?�ن 5- #�دار �(�ت ا . رو�(- او . !��� N4(� از :وان �4د4) 5- ا!�ن اV ?�ن ��N$ 5- د�R� 5�ادرا�E �>د��J� �5د6 و ز�� ��f(�ش %�ار دا&$

در ! ($ �3رش در ;9ل :�5د م 4-١٩١٦!��� N4(� در #�ل . را ا!�ن اV ?�ن =T(- ا!(� و =<��$ اV ?�ن ��((� داد6 �5د��#��دن !���ش ;Q$ ��!(+ 5- 3(�8ور ر�$ و از :��D �5 ��4� و !���وان ?�د �O -5ر !�F) 5- ه<�و#��ن -��Q5 -5 �5د

��ار ���د . �)N4 ���! ،ن دور #�ز���������ا�d)TR ه� 5 � از ا�<J- ا!(� �W)N اV ?�ن از :��Q ?�ا#$ �� 3��ش را از ا�Rد��را 5- ر���#�����ن �5ز81$ و در #�ل ه�ي ا?(� . ن ����!��� N4(� #- #�ل d3 از %�I ا!(� �W)N اV ?�ن 5- ا

%�ار 1��$ در ���(J- #�دار �(�ت اV ?�ن =�xا��و�- در راس ١٣#T\<$ ا!�ن اV ?�ن در راس وزارت ��(- . وزارت =��(- %�ار دا&$

� ا� �� � � در ����� ا� : �ن ��اج ا�$#" اردو و ��

���ن �]E =��6 را �5زي !) 4�د����در ز!�ن ��J!$ ا!(� �W)N اV ?�ن !��<� دوران ا!(� . اردو در ��)ت دا?(T ا $!�? I!�& -��NTOر داو�O -5 -4 6 �5د�& I)J8� lT�F! I��N% اد ا%�ام و�����ن از ا����=�Nا����. ?�ن اردوي ا

�J�ي 5- و�) در ه$8 �- #�. =�J�ي !) &���= +��!�Nل 1�د��، � <) !) ) ه8$ ���ي(ل ا?(� ز!�!�اري اش، #(�J�ي 1�دد= $!�? I!�& ��� @� ،��� $8ه �از ه $���5 . -5 �t� 5- ا�. روش ;��� از ���م �]�ط �84ر r5�\!

ا!� . ا�g�G(- از ه� ه8$ ��� !�د 4- 5- #. =�J�ي ر#(�6 �5د�� �@ ��� ;N�ي 5- ?�!$ =�J�ي #�ق داد6 !) &�I5�% -J�<)i ��د :وري ا#$ !( �د ?�!$ =�J�ي ا#$ 9N% -4 !�ت ?�!$ =�J�ي =��ي �5د و ا!(� �W)N اV ?�ن

�5 &�د!�� 5 � از #(��+ ;��� ه8$ ���ي !( �د ?�!$ =�J�ي را از =��ي �Qi -5ر #�ل �]I)T داد 4- از O�ف !�دم .ا#�]�Nل &�

cً�� ! ي�J�و�) ا!(� =�Nار��. . از !�)ن 5>ر�1ن %I��N و ا%�ام !lT�F ا���Fب !IN%���& ( از :ن ����NG>! Wن =!���ز �(> !(��ا���<� 5- ر�N- ه�ي ���NG>! W) ار�]� ��5<� ا��N- ?�ن ��t) را 5- و;�د :ورد rNO -4 :ن =�J� ه�ي

.��J!$ ا!(� �W)N اV ?�ن �(> رواج دا&$ t� .)>i+ در دوران�J�ي %= lT�F! ه�ي -N�5د ر� Iار ذ��:

$JT�! ي�J� :%�ار ذ�I �5د در دوران #T\<$ ا!(� =�Nا����. ?�ن و ا!(� �W)N اV ?�ن ا�]�ب = ١٥)4��(I) (5�1$(، ) �4(�ان(، ) ِ!Dـِ�( ، ١٤)���4ن �� ر#��- دار(، ) ;��دار(، ) ��5- دار(، ) ��ا�- دار(، ) ��ي �@( ،)I)��;(١٦ ، )رc�# Wg��(١٧ ، )رc��Q7#(١٨.

٩وزارت د��ع !T) را از دو �� #�ل O .��5�ف وزارت ����R)! -)5<� و ��م وزارت ��5(- در ز!�ن #T\<$ ا=x�)T�ت !��� �yه� &�6 5-

�((� ���د� (T! ع�� .وزارت د١٠ -5 W[T! (��JT4 ن�? Vا W)N� �)!ر از ا�t>!)Vن �5د) ?�دم د�. ر#�ل ا������� .!(�N&� 4- !�ت �- !�6 �3د&�6 ا١١��D (5) 5) ذ�(W[T! �F 5- &��5�5 ;�ن ?��+ #�دار �(�ت اV ?�ن 4- !��Dي در &Q��� �Q� �>5 I5�4د6 �5د و �� ا!�وز E!�>5 ��د !) &�د ) !

)&��5�5 ;�ن١٢ Eز��ا��� و N4(�اV و د1� ;<�ال !��� ��2� N4(� #�اج، دا�4� ا��� )N4��N= ،ا�NJ(�#�دار !��� N4(� ;�ن �3ر ?���ادۀ N4(� #�اج ا#$

)!�در ��T1م ;�ن ?��+ دا�4� ه�دي(، =��(- ;�ن و �@ د?�� د�R� ) 5 �ًا ا&�ف و 5 �ًا ر&�(�(د?��ا�91 E�) N4(� #�اج ١٣ .در :ن ز!�ن 5- وزارت ��$ =�!- وزارت ��(- !) ��1<� ١٤ .%\ ۀ #�ار6 !) ��1<����4ن �� ر#��- دار 5- #�ار�t� 6م !) ��1<� 4- ا!�وز :��ا

Page 14: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

٦از ٤ :�اد ����ت�� ه���ر� د��ت �� ���� ������"�. ا&%�ن #"�� !� �� ��� را ��(��� !درس ذ�* �� �� ���س �ً�-.

[email protected]

�& 6��<1�5 (�: W� :و در ز!�ن #T\<$ ا!�ن اV ?�ن ا�]�ب د�R�ي �)�8! (R�- دار(، ) د��4ت ��ا �� �� !8�(، ) �4ت �<��(، ) 3�8! ��T5 ( ،)�8! (��� ( ،)�8! ��>4 ( ،) �>^

��cر(و ) ��c�# Wgر(، ) ��%- !8�(، ) ��ا !8�(، ) !8�Q7#(١٩ . �F�#!9 ا �ي �@ ���J�= (��i �د��در ه�1 (! .)) � ام و .

%\ - #�ار6 ه�ي !���t(. ?�ص ا!(� �W)N اV ?�ن را 3��ان ?�ن ه� و 5>ر�1ن %J8� lT�F! I��N(I !) داد�� 4- در %�!���ا�) ا�. %\ - 5- #�دار ا��5ا. از O�ف &�F ا!(� ��l)y !(R�د��) ?�ن #�7ر(راس :ن &�F ! ���ي 5<�م

�ن #7�د6 &�6 �5د و�) 5 �ًا #�دار ا��� =T) ?�ن 3�� !��� #T(��ن ?�ن در راس !��� ه�&+ ?�ن 5�ادر !��� ��در ? .٢٠:ن %�ار 1���- �5د

=9و5 6� �J8(9ت =�J�ي ��ق، %\ - �1رد ا!(� �5د �Q>� -4 از ��ز��ان %I��N ��83ن �I)J8 &�6 �5د و 4�(J- در ٢١#�دار &�6 !���د ?�ن !���ا�) ا�. %\ - رادر :^�ز �J8(I :ن %�. ��د !) &�) #�روس(راس :ن %�ار دا&$ 5<�م

و;�د دا&$ 4- از ��ز��ان !�دم ��ر#��ن ) ر5�4) ه�(در �TQ3ي %\ �ت �1رد ا!(� %\ - د�R�ي 5<�م . رهN�ي !) 4�دو در راس ) !(� #�7ر( 5- ��م ٢٢و ه>ار6 ;�ت ا���Fب &�6 �5د�� و در راس %\ �ت ��ر#���) ه� #�دار &�6 و�) ?�ن

. %�ار دا&$6٢٣ ه� #�دار ا��� &�6 ?�ن%\ �ت ه>ارا!�ر ��y (!�tه�ًا در د#$ #�دار =<��$ اV ?�ن �5د ا!� در �](]$ ا!�، ��$ رهN�ي و ���ذ !��� ��در ?�ن %�ار �D5�; ر�x� و ر5�4) ه�ي �ص ، �1رد ا!(�? .)t�دا&$ 4- ��ا���- �5د 5�ادرا�E را در ���م 3ُ�$ ه�ي رهN�ي !��

.#�زد ��J!$ ا!(� =�Nا����. ?�ن و ا!(� �W)N اV ?�ن #(��+ ?�ص ?�!�ت �3�(�) و;�د دا&$، 4- وy(�- در ز!�ن

در �5زار ه� و ��ا�) ! (. &Q� �3#�- ه�ي . �3�(d را ���4ال ه� �5 ژا��ارم ه�ي &�ن و %5 - T(R) ارگ ا;�ا !) 4�د���J� و �) Q3�6 داري(= ��� E& از IJ8�! +t� .)!�� ر�t>! -5 د��ه��4 (! -�)yاي و�- دار ا;�ا�� �5 � از . @ ��

�(� ��پ در ���م &Q� 5- ا#��<�ي :�g�Q) 4- ا;�ز6 ?�ص !(�ا&�<� و �� در &W 1>!- !) 4�د��، �5 W& -D5 6د $=�# .81$ و 1>ار !�<�ع �5د

��(. #�ل ه�ي ��J!$ ا!�ن اV ?�ن �(> ا�. !]�ر6 و;�د دا&$F� از ?. در �د� W& (���- 5(�ون !) &�، ه� 4 6�1ادار�3 6�(d ��ف در دوران ��J!$ ا!�ن اV ?�ن O) #�ل ه�ي . �� -# ���5� i �5�اغ او را ه��اه) !) 4�د��

�5ري (، و%�) �J8(I &� 4- ه��ا6 �5 ;��ل �3د&�6 %�!���ان ا#�3 rN�(Q& d� ا#����Nل، &GF) �<�م )١٩٢٤- ١٩٢٣(���ن 5- ��رت =G�ي 5<(�د 21ا&�- &�I5�4 -5 :!� و 5- �4@ و ��$ رهN�ي ) 5(����� . !���ف ادار�3 6�d) ا

���ن 5- ٢٥ و 3�� =�- اش !(� !��� &�6 ?�ن٢٤!(� ^9م !��� ?�ن ^�Nر������ي �3�d) و ژا��ار!�ي اgرو .)��F� &��ر !) رو��

� ا� �ن ��اج ا�$#"�� � ا��ر ا)�'�دي ���ر در ز��ن ا�

١٥ .4��I) ! �دل ر�Nۀ ا!�وزي د1�وال �� ��ا!8� �5د ١٦ .;��(I ه�(. 5��� ;<�ال و ��رن ;<�ال ا!�وزي ا#$ ١٧ .��c�# Wgر 5- د1� ;<�ال !) ��1<� ١٨��cر 5- #�� ;<�ال ��1- !) &� Q7#. ١٩ �Q�: -5 �8! -%�� Wت !��� ��در &�6 ر��x�)T=ا $>\T# د�� در ز!�ن�1 -���%- !8� (، و ) ��%- !8� اول(، ) ��%- !8� ��f)(ا*�

���ن از رژ�+ #]�ي در 4<�ر ر�Nۀ ��%-) ا=>ازي������cر !��� ��در ?�ن ا����د6 و !8� ا=>ازي ��Q�: -5) ا=\� &�6 �5د 4- 5�اي ��Dت اQ7#���ن 4- در ا�. ;<� ا&��ار�Nۀ ��%- !8� ا=>ازي 5-. ;<� 4�د6 �5د������� ���د6 �5د�� ا=+ از ��83ن و ��;@ ;<���DRن ه�- ا%�ام 5�ادر ا

.و ه>ار6 و ��ر#���) و ^(�6 ا=\� &�6 �5د٢٠#�دار ا��� =T) ?�ن 3�� !��� #T(��ن ?�ن 4- 5 �ًا ا#+ ?���اد1) #T(��ن را ا?�(�ر ���د6 �5د در =T# �Q\<$ ا=x�)T�ت !��� �yه� &�6

���TRن در ا���������$ وز�� در�5ر #T\<�) و 5 �ًا #�(� اF� ر &�6 �5د و�ن(ن !]��)T# ن از ه�(. &�?ۀ دود!�ن )�������ه�ي !�;�دۀ ا .!���زا�) ه� !) �5&<�

٢١���ن �� :?� ;<R(� و �]W ^�زي و سپهساالر ������cر !��� ��در ?�ن ا#$ 4- در ;<� ا#�]9ل اQ7# ادر�دار &�6 !���د ?�ن ه��ن 5�#

��cر را �5#$ :ورد و Q7#! $>\T# ن �5د!��) در دورۀ������� ا�t= 6 دار ��ارت�Q= 6�& �ه�y ���. ٢٢��cر !��� ��در?�ن ا#$ 4- Q7# �Rادر د��) ?�ن 5�دار &�6 و�# W[� (� وR>; r!. ر��ي �� :?�[# $!�J� از I5�4 (د ره���N� در

���ن در !�ر&�ل و ���� I5�4 را���� . �3ر�d ا���ي وy(�- ���د�<�ن و�5#$ :ورد و !��) در دورۀ #�y ���! $>\Tه� &�6 �5(� #�(� ا٢٣#�دار ا��� &�6 ?�ن 3�� #�دار !��� :�l ?�ن ا#$ و او�(. وز�� در�5ر #T\<�) در دوران ز=�!$ ا=x�)T�ت !��� �yه� &�6 �5د و

���ن ه+ �5ددر =(. ز!�ن �5 �������) :��) (و ?���ادۀ. ازدواج د?��ش !JT- ��(�ا �5 ا=x�)T�ت، ?�� �3د&�6 ا����ن از ه�(. &�?- ه�ي ا .ا#$

٢٤���ن در !�(� ��ر�� را ��&$ ���� .^9م !��� ?�ن ^�Nر ه�(. 4�) ا#$ 4- 5 �ًا ��4ب ا٢٥�J)! �TF�د در =�y ���! $>\T# �Qه� &�6 5- �(� #<���ر از O�ف &�F �3د&�6 در !8�ا�� ) ���](�ن(!(� !��� &�6 ?�ن 4- 5 �ًا

.;�1- ا����ب 1�د��6 �5د

Page 15: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

٦از ٥ :�اد ����ت�� ه���ر� د��ت �� ���� ������"�. ا&%�ن #"�� !� �� ��� را ��(��� !درس ذ�* �� �� ���س �ً�-.

[email protected]

=�ا�� !��) ?>ا�S دو�$ در ز!�ن ��J!$ ا!(� �W)N اV ?�ن از !��(�ت ز!(. ، !�ا&)، 3(8- وري، !��Gل �1�4) و �& (! I)J8� 6�)^ ه� و -���; ،(ا��9�! . -�c�# :ن �ه� 5- ?>ا�- ١�٨=9و6 5 d)TRف ا��O ار ه<�ي از�T4 ن�)T!

���ن �4@ !) &����� .دو��) ا 4- از O�ف ا!(� !��� � ]�ب ?�ن �5 ا�d)TR ه� !< ]� ٢٦"! �=�rNO"@!�>1 6 : . %�ار ا#$دا#��ن ا�. ��د��ت از�

&�6 �5د ا�TR(d ه� � �Q ���د6 �5د�� �� #�E& �TN! -�c �� ه>ار �T4ار ه<�ي 5- ��م �4@ !��) 5- ?>ا�- دو�$ ���ن 75�داز������$ 3�دا?�- !) &� 4- از !<�rO از ا�. �4@ !��) از ا�d)TR ه� 5- ��N; $N�ان 4�� =�ا�� دو�. ا

�fن در ا����������ن 5� ا�. . 5- د#$ !) :!�" ! �ه�6 1<�!@"د#$ ر��- ا����ا�. ��ر!��N<�ي 5- ! <) :ن �5د 4- ا .#�ز!(. ه� ��! r�J($ دارد

���ن را 5- د#$ 1��$ ا�d)TR ه� وي را !�NDر #�?�<����� �� &�ا�L 5 � از :�J- ا!(� =�Nا����. ?�ن ��ج و �F$ او=�ۀ T5<� 5�دن �4@ !��) را �� �@ !T(�ن و دو �� ه>ار �T4ار ��د :ور را �275�د و در %�Nل :ن ا�. " ! �ه�6 1<�!@"

���& !. ا!(� =�Nا����. ?�ن d3 از !�ا; $ از راو�7<�ي ا�. !�*�ع را در �@ ;�1- 5>ر1) 4- ��ا ?�ا��6 �5د در !(�ن

�@ ر#��- ;�ا��1- ه+ 5- �8� #7�د و در :ن ?�O� ��8ن #�?$ 4- !���ف �5 &�ا�L ا�. !�*�ع را ا!(� در . 21ا&$!�ا�]$ ��ا&$ و�) T= -5$ =�م دا&�. �(�وي �4�) O�? -5� ا���ي :ن 5- �23���. ا�. ! �ه��ND! 6ر " ! �ه�6 1<�!@"

.&�6 ا#$���ن و 5 �>5� �Q>8)3د ا�d)TR 5 � از و��ت ا!(� =�Nا����. ?�ن و �8��. �W)N اV ?�ن 5� ار�J- %�رت دو�����$ در ا

Lا��$ " ! �ه�6 1<�!�"ه� ، &�ه� 5- دو d)TR) ا��:ن �4@ !� �ا5�و در 5 �& -�����ن �23�����از O�ف �3د&�6 ;��� ا���ن از ���� . �T4ار ه<�ي ار�]� ���د١�٨٠٠�٠٠٠ 5- ١�٢٠٠�٠٠٠ا

+ IJ& -5 ارا*) دو��) !�رد ا#���د6 �5د 4- ارا*) ارا*) زرا=�) ه+ در د#$ ا&�Fص ا���ادي %�ار دا&$ و ه$�ه<�Rم ;�M :وري !�c�Gت !�!�ر�. . ارا*) دو��) ! ��cً ا;�ر6 داد�G! .�& (! 6در6 &�6 را �)> در 5� 1 (!� .دو��) #Q+ دو�$ را � ((. !) 4�د��

^(�6 و ه�}<�ن !�c�Gت ! �دن 8F5) از =�ا�� دو��) را !�c�Gت ! �دن !<T�D- ا#�F�اج [� ،9O�c ، 6;�رد و ه�}<�ن EF5 =��ۀ =�ا�� دو�$ را !��(�ت 4�N- . !) 1�د����@ �J8(I !) داد 4- از O�ف !�دم �Oر ا;�ر6 ا#�F�اج

� �J8(I !) داد�4ران، �- ;��) �5زار و�J# ه�ي $J� وش��در :ن ز!�ن #�دا1�ان، !���اران و !�!�ر�. . !<�وي و . !) ر��<�دو��) ا&�Fص !���ل ��85ر

���ن و !<I5�4 -��? .)&�! -T�D در دوران ز=�!$ ا!(� =�Nا����. ?�ن O) #�ل ه�ي �����- �< �) ا#�! .)��F�5� =9و6 ) م١٩٠٥- ١٩٠٣(!��� =�� �3ر !��l ا�. ?�O�ات O) #���Qي . 5- �4ر :^�ز 4�د6 �5د) م١٨٨٧-١٨٨٥(

-5 <)� I5�4 -��? .)&�! $#ن ر��������� او #7�د6 &�6 �5د و�) T= -5$ ا�<J- 5- ?�5) از =6�Q :ن �4ر #�دار �<��M ا 5.٢٧�:!�6 ��) ��ا��$ از �4ر 5�O�ف و ?��- �8(. &�

� ا� �ن ��اج ا�$#" -, ه*( �� � )م١٩٠٧ ��رچ ٧ – 1*�ري ٢(�.� ا�

���ن، ا!(� �W)N اV ?�ن !<�#�Nت ?�د را �5 ������. ��ج و �T# $F\<$ ا��5 1 �5(�8 -i �8(� و هF5 د�NQ5 ه� d)TRا�$��) . ز�� ��f(� و ���ذ :��Q %�ار 1�)TRد د=��<�!- اي را از !]�!�ت ا��? $>\T# +8& ن در #�ل�? Vا W)N� �)!ا

ه(�$ . م وارد &Q� #���ي 3(�8ور&�١٩٠٧!�J) 5� :ن 5- ��ر�� دوم ;<�ري . 5�اي �5زد�� از ه<�و#��ن �5#$ :ورد���ن در ا�. #�� =�Nرت �5د�� از ا��� ?�ن ، ��#l ?�ن و=t(+ اV ?�ن ��;��ن 4- از ه��اه�ن ?�ص 3�����د&�6 ا

�) را N�� (5�? -5$ !) 4�د)TR. . #�وزا�) ه�ي !](+ ه<� �5د و ز�5ن ا�����ا�N= �ا!( $>\T# م�R>ف در ه���!�J� ف�O د6 از�N!�� ن�i �!ن :!�6 �5د، ا�������!$ ه<� 5�����ي ! ��) &�6 �5د ا!(� 5- او ?�ن 5�اي ��;���) 5- ا

�8� EN)G� (��و�) در دور6 . ا=���د ��ا&$ و 5�اي ��;���) ه�ي ?�د از وي �4ر ��) 1��$، و در در�5ر ا!(� 8)3�!��l ا�. ?�O�ات در ز!���Q! �># E) در . #T\<$ ا!(� �W)N اV ?�ن از ا=��Nر و ���ذ ز��دي 5�?�ردار 1�د��

���ن در د#$ دا&$ و :TRن ه<� 4- در #��رت ا�����T�ن =�Nرت از ��!- ا�T) دا�4�ي �5د 5<�م وز�� !��� از !���ن از O�ف �������ن ا;�اي وy(�- ���د6 و 5- ��) ا;<$ !(�F ا#��NFرات ا����ادار6 ا#��NFرات ا#��Fام ) ا!(.ِ (ا

�3ر ��!N�د6 �(> =<�ا�) !���ف ����� !���ف ��$ رهN�ي ا?�� !��� 3�� !��� ��� �4ر !(J�د و را. &�6 �5د .٢٨&�6 �5د

٢٦ �D>د6 ا#$ و !��� در ا��J� +د ?�د را هcظ او��� (�� -و ارج 21ا&$ 4 �& $��T! . ?�ن����ا�N= �)!ا .)T7#ان 5- ;��$ و د�� (!

���ن و " #�دار �<��M"=�� ?�ن ���� .ر��#$ !�&). ?��ۀ 5 I5�4�O�ف ���د6 ا#$را 5- اf� (5 ����4) در ا!�ر از راس �<��M ا ٢٨���ن ا#$ ����5��)ر �>د�@ . ��y� ��� ?�ن �(J از Qi�6 ه�ي !�Q8ر :�>!�ن ا L5. ?�ن روا����ا�N= �)!ال �5د6 و �5 ا��i دم�او از !

.دا&$

Page 16: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

٦از ٦ :�اد ����ت�� ه���ر� د��ت �� ���� ������"�. ا&%�ن #"�� !� �� ��� را ��(��� !درس ذ�* �� �� ���س �ً�-.

[email protected]

���ن #�دار �G�اV ?�ن ��Wg ا��T\<- �5د����در ا�. ��!- دا�4� وز�� !��� ا9Oع !) . در :ن ز!�ن رd)g ا#��NFرات ا�#���- ا�. !�. :�J)��Q- در ��!- ��42ر ����- ا��، ;�#�#�ن ا�d)TR ا��داد 4- ���م ا=�xي ه��اه�ن ا!(� 5- ه<� 5- &��ل

�� ��1- ����� 4- ?�د ا?�� !��� در . از وي 1���- &�) م١٩٣٧#�ل ( د#�R(�ي ��Rر��6 در ا���د &�روي ��!- ه<�Rمم 5- 1<�6 ه��Jري � �ل G� �5�اV ?�ن در ��T= -�O(- ا!�ن اV ?�ن 5- ��!�ن ا!(� ا!�ن اV ?�ن ١٩٢٢ �� ١٩٢١#�ل

٢٩.ا=�ام 1�د���? Vا W)N� �)!دا?$ا�و #(��$ 3 �ه� و ��ا�) :ن �84ر 5- #(�Q& م ا%�!$ در ه<� در�R>ه -T��اج ا�5- . ن # (GF&

��اري از ا�TR(d ه� و ) !@ !�Qن(��م �O ي وي در<��t>! -5ر وارد 4�دن ��8ر 5� ا!(� و &�$ و &�ي �8)5� !���ن از ���م و#��I و ا!���Jت ا#���د6 ���دTRا�.

���ن ا#$ �J) از ;>g(�ت !��5ط 5- ����#�� ا!(� I5�% �ً���? -4 ��د :ور��$ ، در� !����Qار از �]\- * l ا!(� ا���ن �5د�� 5- =<�ان E)3 ?�!$ در ! ($ وي %�ار دادTRا� - N� -4را E��? ر�Jاز ز��ن ه� �ن دو ��: �ا�. . 4- �5 در

�) I5�4 -5 و�) از 4. دو ?��+ !� g9O) ه�- ;� ، �� �N�5) ا!(� را ه��اه) !) 4�د��)TR�5ون ?��+ ه�ي ا� �ا!( (iا� .�5ز$81

���ن 5 � از !�ا; $ I5�4 -5 !�ا�W %�ردا�) ?��E را از ?�!�2Rاري ?��+ ه� و �(> :رزو!<�ي ?��E را ����ا!(� ا���ن در I5�4 در !(�نTR�5ط #��رت ا��د �5 :��ن 5- !]�!�ت !�D! اي !9%�ت�اي ار*�ي . 21ا&$ 5�ه� 5 d)TRا�

د��ي �2R&$ 4- ا!(� �N(W اV ?�ن 5- #��. #�ز!�ن ده<�) :&<����E( ا!(�، و=�6 داد�� �� !9%�ت وي را �5 ?�ا#$�) ��c�O . (! I)J8) اي در �84ر :^�ز ���د)TRف :رزوي !9%�ت ?��+ ه�ي ا��� �ه�ف �](]) او را در ا�. #�

�$، i- در %<�ه�ر 5- ا!(� ا9Oع ا!� ��ف �t� از !�Gرف ه<�R$ و *(�ع و%$ ز��د ا�. !9%. داد�R� ت ��رت� .���ا���<� 5- و=�6 !�=�د ��*� &���) :&<����E(داد�� 4- !��#���-

-J)gوژ6 ه��3 I)�J� و W)[ � ازش از�ن و ا�����TRه� و ا� d)TRاري از ا����O ن در�? Vا W)N� �)!ر ا�J&: $#�)#�;W 5�وز ��ر*���) ه� و ا��Dد ا�3ز��(�ن �4!9ً �(�و!<� در ��#L �3رش ا!(� =�Nا����. ?�ن &�وع &�6 �5د، !

���ن 1�د������ .ا���ن 1�د���������E در ه<� 5(��(- اي داد 4- 5 �ًا �5=� ��((�ا�) در ا��:�}- . ���5 ا�>ود 4- ا!(� �W)N اV ?�ن ه<�Rم !

���د O�زي 5 � از !�Q;�ت �c�O) 5- وO. 5- *�ر ا!(� ���م &� ، �5ز81$ ا!(� از ه<� از �6�R ز!��) �5 �5ز$81 !���ن در . ��Gدف !) 4�د����!���د O�زي &GF) �5د 4- ��ادث ز��د و ا���8- ه�ي ���. ا;���=) و #(�#) در ا

ا!� %IN از :�J- 3(�ا!�ن �]E و اه�($ وي ���G� -���#: . ، ��: I� 5 $Nل ا#�]9ل ا�. �84ر 5- ��م وي 3(��� دارد>! d3 $#زم اcدد�زي ��*(� 1�O از !���د IN% ادث�� �t.

دادا!- دار

٢٩ -5 E��[�!��� ا?�� ��ز�� ��y� !��� ��� ?�ن 4�) ا#$ 4- در =�Q ا=x�)T�ت ا!�ن اV ?�ن 5- ا��Qم ��I�% -�O �3د&�6 �5 �@ � �اد از ر�D( ) ا=�ام &���ا IJ& -5 6 و�& -���3ر ��Rر��6 ��*(��ت ;<�ب !(�زا #T\�ن ا��� ?�ن در ه<�Rم . !� و ��!�ن ا!�ن اV ?�ن 5- ده. ��پ 5

l)TJ� -5 6 و���! �ا�. ا=�ام ��y� ا�. ��<- و��8>ا �5د6 4- 5�اي !�6 ه�ي !��ا�) از د��ن �3رi- ه�ي �1&$ ا�. ا���ن ه� در ه�ا، از ?�را .روا�) !�Gب 1�د��6 �5د

Page 17: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

10از ١ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � de.german-afghan@maqalat -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

�1�، /.��: ��ت � . �4د را � از@�ر ?��( ��� ار<�ل �ار��4اه3�8�> �,;: -�9 ا���� و ا����8 ����7 ه� �� دوش �4د ���/32 �

٢٠١٠/�/٢٧ و� ا��� ��ر�

����� ا�������ن �� از ��ر��!"�

'&�رم$��#

��(�ۀ*� /�دار �!��ر�+- ,+�

:��ددا��

�4م و ٢٠٠٨ا�2 ��(�1 در /�ل ��2 18 �;� /:�د9 (�9 �8د 17 ��رد 56��ا<�= 2� م �+? در �6ر��ل �!��م ا���ن <��CA ��8 از ا�>��ت ��Jد و ا,���ت ,�ور�، =��ا دو�8ر�H8 9رت EF8 ا. �+�B Cا��4�Aن @?�? $�ار #��4

��9 <�ن /�ل <�ر� ��/K ا��;�رات K/ان در اوا�A@ 2+!# ه��ن = M�N� /:�رم و ��7ب �ه�� <�ا18 1��4 �;� �8�+�ن در (&� �+��ژ ��ا��1 18 ز��ر QRS =را/�1 �+�Pدد.

V&�ر �&U# <�ا��ن ا���ن

2 <���9 ��8 از �;� . را �8/# =ورد) /�اج ا]�RBر(�ي @�Rا��وف $�Aه�ري ا<�ز9 �;� <���9 م ����١٩٠در /�ل �ا��2 <����R@ 9رت �8د�� از ����ي . او�+2 (��ر9 اش از �Sف ا�+� $�^2 �4د�ه��Nران ����ي @�Rا��وف در �;� ا

18 `aF���!�� /�ور "cه�ي" وا� *� $�Aه�ر و ه��Adن ��6ان ����ي ��6 ����ي ا��� <�ن ��<�از @;+�9 ا��Nزاا�2 �4و9 او�+2 د/�1 ا�U&� *a# <�ا��ن ا���ن در ا�������ن �!��ب . @�Rا��وف �Bن ه� ��R@ Cا��ا/Q و @�Rا��ب

���) *�. �;�و�B 1Sاه�ن ���وف �8د و ه�ف @��9 ا�U&� 2# را ��++� رژ�- ا/��Rادي #U&� 18 ا��ن�> #U&� در ا�������ن

18 �+��* داد" �;�وAfa/"1S# و �eafۀ ا M+N;� در 7;�ر. ����ي �!�� /�ور"cوا� " #�+�> M8�7 ان ا���ن" ��8ًا در�Bن داد 17 (��ر =ن " ا��) $�=ن، (�;+� و $a-(را /�ز

.�8د�&�* را دا�R@��7ا���B *Aن �8زي �7د Ee� #�F� 1a���. در ا�� ��و�2 و �6و�4ام و اه�اف ا�U&� 2# در

������aن �JA6ب �8د و از�9�P رو�+1 ,� ا�aP+�* اش (&�ت دا(#، در ز��ن ا�+�@�Rا����2 دا�R@��7ا��A* 17 از �+�Nد #8�RS 9 �8د و در �8زار درواز9 ]ه�ري��= M8�7 18 ��7ن 18 �"# دا�B.

. R�� 18# ه�+2 رو�+1 ,� ا�aP+�* داA^ ��7* �8د 17 ����Rد9 ��رد ��<1 ا�+� @�Rا�����B 2ن $�ار #��4�* 17 داA^ ��7* از �hR ره� (�9 �8د، �8 وي �>$�ت �7د9 ا/#��Pر���PAات ه�S�B 2���4"�1 ����� 17 دا��7 . 9 ا

�!�Rس (�9 �8د �+� .@�Rا��A* 18 ا�&�م د/# دا(�2 در ��1jS ,� ا+HHF��2 در ز��ن /Afa# ا�+�@�Rا�����B 2ن ا�e+e� 2# 17 ا�+� ��H+- دا(# �� �7رس ه�ي در/* را �8اي ��1+8

�� ، ��k+� �8?اي را در /���(# دا�R@ ��7ا��A* از �Bد �J8 54ا(�1 �8د��� �� . و �7ر ه�ي �a* در 7;�ر دا@���#��+� 1�/�� Q+/ر و�f8 ن�B 2����ا�R@ �+� .دا�R@ ��7ا��A* در /�ز����ه* ا�2 �7رس ه� در ز��ن �+�ت ا

و �8 �8ادرش ����ي ��B *a@ cJن ��8 از �����ت . �A (�دا�R@ ��7ا��A* ��8ًا از ا�������ن �8=�� و ره�:�ر 7;�ر ها�2 �8ز�a@ 18 #;4* ��رت ��4# 17 ا�+� از ����ف . ا�+� �m+R ا�B lن 18 ه�A دو�8ر9 18 ا�������ن 4�8;#

�� .�BاهE �7د �� <&# ��ر�h و ادار9 �R+R� m�N+1 18 ا�������ن 8+��* �7د�� و�* ��8ًا ���a+2 ا���ن �+? n+� 18 ا/��د (��M �7ر (���در �R+R� m�N+1 ا��8ا @���ً� ���a+2 ه�Aي ��ر h� .

.ا�2 ا/��دان @�Rرت �8د�� از ����ي �!�� /�ور �Bن، �!�� ا�8اه+- �Bن، /+� ا��� �Bن ��د�2 و ^+�9 h+aPدر �8ا�8 ا� �+�ه� /mR از ��fNف ا/��Rاد 8* ا��&�ي ا�+� �m+R ا�B lن و از �Sف د� �P��oa و '��a6/* ا

�8�� 1�/�� #@�/ 18 �+��+?ي $�ار �+�اد. �4د�� �� رو�+1 ��F�"# �8 ا= ���&� Q,دم =��ا در و��. ا�2 @�ا�M 7;�ر و �!�ود /�2�B $�رت ا�+� ��/K �6ر���ن ر(� �* �7د و 18 ه�+2 1;�در �!��M در�8ري و در �!+K رو(�N"Aان ا��

�;�وmR/)1S ا�U&� 2# در ���Jع ��م #U&� (د ��4#را�F8 . ن�+��1 ���2 و 6+;�وان =ن ا�6ز;�دار���4ن ا�2 ا���* داد�� M+N;� # را�دو.

Page 18: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٢ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�;�و�B 1Sاه �8د�� #U&� �4ن ���ل�AA7 #7�) و �8ادرش از *A��ا�R@ ��7ي . دا�Rره Ee� ًا�q7ا *A^ ��7�4'1 دا����ي �!�� /�ور �Bن $�Aه ���ري و /+� ا��� �Bن ��د�2 ره�Rان را در ا�U&� 2# �8زي �* �7د، ا�� در وا$�+# ا

.ا�U&� 2# �8د���) *� �+"��� 1�+a� 1Na� *��R+�;6 و #���S�B 18 2 دارم 17 دا�R@ ��7ا��A* . ١@>و9 �8 =ن، ا�2 �4و9 از ��� 1d��A'

�- 17 =�&� ه� '1 از د/# ه�PAم �>$��E از ا��B m��JAاهE �7د �� 6+���E را 18 �a� 1Na+�1 ر/��+�9 و�P8 9 ؛��(�ن =�;�* از As�B+2 و ��<�ا <���ن، =�&� را ا�;� و 18 4+� داد9 ا�� 9 =�&� �+�# 17�A4 م داد�� و�Jا�.

*��E <5ب ��ه�PAم �;M+N �4و9 �;�و�B 1Sاه�ن ���م =�&��+1N �8 ا�2 �4وپ ه��ردي دا(��A �8ون �7ام ا��!�ن و =ز�F"* �7ري در =ن �+�ن ��ا@� K� . ت ��* (�(��� و ه+1��Pd (�ا

2��* �A�/�+6 ا�� 18 ه� ��رت ���اد ز��دي از ا@�Uي =ن اه�اف ا ERA> 2���Aان =�4ه��1 18 ا 1$<@ #��q7ا�4'1 ا�8�2 1��4 دو �2 از . �&U# را �� اB+� در�N� vد9 و ا��Nن <4�a+�ي از �"�ذ As�B+2 در درون �&U# و<�د ��ا(#

�A!�/* را در =ن Ee� ERA> �4ن�AA7 v�8زي �7د��ا(��ا . :ا�2 دو ��R@ 2رت �8د��

- M8�7 1��B 2+)���N* از (��Rت ���!�� R7+� ��6 '&�رم ا�+� �m+R اl و = *P��B -a�� 2��A&�ج ا�� <�. ا/��د �!�� @�B -+yن -

��رچ 9���+�زا �!�� ��+�B 2ن �����* ا�����C در K/�� 2� 2 دو�) ش��١٢٧٨ت (م ١٩٠٩م (��� ١٩٠٨ا+��PAه #U&� ي�U@م ا���ن = �kع داد�� 17 18 ا<Sن 18 وي ا��1N ا�+� در <>ل =�8د �8د در �8ر9 اه�اف و ا@�Uي /�ز

�;�و�B 1Sاه�ن �!�Rس (���.

#�/ 1Afa��ا ms�� م�e���,�ع 18 /�دار ��Hا�B lن �8ادر ا�+� /:�د9 (� 17 �8 @>و9 دا(�2 2��!o+e و �8ر/* ا .- �8وش دا(#رh+s ا/��RFرات دو�# را ه

:در ار��Rط 18 ا�U$ 2+1 ا(�Fص =�* د/�P+� و ز��ا�* (�������ي @�Rا��ا/�A$ Qه�ري و �8ادرش ����ي @�Rا��ووف 17 ��ت �C /�ل را در �hR /:�ي و ��8ًا از �Sف ادار9 -

��75ر در ز��ن /�eي �8 ����ن و ا�� �e/ 1d8 در. ا�+� =زاد (��� Q/ا��ا�R@ ي���� c/}� �8 ��م ا@�ام ١٩٢٩ /�ل ا����ض و�8 . رو�E (�د و ��دش �4ا�* �8د. �4د 1J+�� 1 �8د در+R+R� m�N� ����) Cholera(و ����ي @�Rا��ووف 17

.م در M8�7 در54(#�١٩١ �� ١٩١٣در /�ل @�Rا�J>ل $�Aه�ري -- 2� /+� ا��� �Bن ��د

- �+��+� �Bن وز�� در�8ر ا �'�6

�8�+�ن��yم ا����B 2ن �N* از �Bا - #� �+2 و]

�!�� �"� �Bن - �V��

- �"� �V�� ��6 M��8 ن�B ا��ر ��!�

17 ا�2 /1 �2 اB+� ��8 از /:�ي �7دن دو /�ل �hR ) �6ر /+� ����د �6هA+�ر(�+� /+� $�/- �Bن از '�ر�8غ ����ن - .=زاد (���

��ر�B �+8ن از ���Bاد9 ا�+�ان B�8;�ن - �+�

��ر - �+��!�� و�* �Bن دروازي �+� ز��ن �Bن ��6 #���, 18 hR� 2 دو ��8 از /:�ي �7دن دو /�ل� �B �+8ن 17 ا .=زاد (���

- 1+R+R� m�N� ���� *A��ا�R@ ��7دا

- *A^ ��7�8ادر دا *a�"J� ي����ا�2 دو �8ادر a@ 18# ا� 1NA�1�R ا����aPن �8د�� �� ز��ن /Afa# ا��ن ا�B lن ز��ا�* (������ و از ا@�ام ��Jت�A���� .

��ت �hR (�ن �7��9 �8د - 7* 17��2 ��>�&� ر,�8+� و �aU* 8+� دو �2 از

�+�Pد - `aF� ر�H� �+��e� *PAش ���وف ا�������ن 17 در <�ا� ��!� .�6و�+��ر ^>م

- �R!�س @�Rا�!�B m+Rن و @�Rا�����B 2ن ��6ان /�دار @�Rا��ه�ب �Bن �!��زا�* 17 �� ز��ن /Afa# ا��ن ا�B lن ��������+2 وزارت �Bر<1 ��eر �7د. n+� 18 ن را�B m+R!�ا�R@ �+/ن 18 $�رت ر�B lن ا�� و�* ��8 از ا�1NA ا

- M8�7 ر�&;��!�� ا�8اه+- �Bن /�@# /�ز )*�Afa/ ز در�8ر�/ #@�/(

- *d6�� `HF�� @�Rا���B �+Jن

1�8د و 8+2 /��&�ي " �8�8 <�ن <�1 دار"������ن �8د9، �;&�ر a� *8 *8 18+�1 ��م ه��� /�م ا�+� @�Rا�����B 2ن �e+� �6د(�9 ا�

�����1 د��B . م �1Na ا�������ن �8د9 ا/#١٩٠١/١٨٨٠)*a8�7 lا o+�@�+� ( 9�+R� و)�@وا �+� (�)�R+� M8�7 وف�����در /�دار . (رو���* *��Q و ��در7>ن �!�� ر�+- ,+��A� دار�/ ��@ ��!�"*a8�7 ن�+) "������;&�ر ا�������ن �* �P� 17 �)�8ر��9 ا�2 ��,+!�ت، (�@�

.م 18 '�پ ر/��+�9 ام٢٠٠٣ز��4* اورا در ر/��1 اي ��(�1 و در /�ل

Page 19: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٣ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

��Rط ا�U$ 2+1 18 ا�� ا�+� �m+R ا�B lن در دو ��6 /�ور �Bن �6وا�*؛ �8ادران �!�� @��qن �Bن �6وا�* در ار - <>ل =�8د ا@�ام (���

��د =ور (� 17 18 ا� 2���m+ /�ز��ن ده9�A �4ن و ره�Rان . �8+�ري از ز��ا�+�ن ��{/"��1 در ه����J <�ن /:�د�� ���8�;�وS+# /�ه�ي �Bد را در ا�2 را9 54ا(��A �� ا�������ن روزي 18 دا(�2 �C رژ�- (�ه* ERA> 17 ��= M��� 1Sو�;�

��د (�ن �� $�ف $+��# ز���B 9اه� �8د.

�A���4 ار�$ o+e!� رد��/+� <�ه�(�a@ �+/ ��6 9* اHF) �R7+# �8<��1 . ه�PAم �!�e+eت دو �2 از ز��ا�+�ن <�ا1��4 �!�� �B ��6ن �;&�ر ��Pي M�� و �A88*(رو���* ^�ر�P� (�ا�R@ �+�����B 2ن �C �2 د��A8 �Pم <�ن �!�� 17 �8 ا

دارش ��eر (�9 �8د، ه�1 18 ا@�ام �!�Nم و �8اي در �&�<�ت ��8 �* �8د و ��8ًا ه�PAم /Afa# او B n+� 18?ا�1 .ا�N� 1NA- ا@�ام در ��رد (�ن ��رًا ا<�ا (�د؛ ا�+� =�&� را 18 در�8ر��ن /:�د

��He از ا� 2��H+- ا�+� ا�2 �8د 17 ������Rداري و ا�S@# در�8ر��ن را 8+�ز����در�8ر��ن �8ا� �;�ن دادن و��دار� . �!�Nم را 18 �:1 (�9 ��دان <>ل =�8د �8د�� ،�+� . �Bد 18 ا

M�� 1A+/ �8 *�;����ن ا�+� و /� ز�J+�ي وي $�م E+6 �&�د و �B E+6 ����B cن $�Aه�ري؛ =�) �+/ M!� 2�در ا�+8�7 ��!��+2 �+� �7د��، . �N!���P �8+�ري از در�8ر��ن در =ن ه�PAم �+� ه�� h6 از وي /��s در�8ر��ن 18 /�ي

�+�Nد�� '�ن از دل 18 ا@�ام =ن دو ��ا��R� oد�� *sه�ا. را 18 =ن PA�+� `aF� ر�H� ��J8 ا�������ن ��رت 1���4 ا/# و �Aر ه�F2 ا���ا�1�R ا�M�@ 2 ��8 از ��گ ا

�?ر�4ار داد9 ا��.A' 17 د�N+� `aF� ر�H� در اول PA�+� ��!� دا(��A ^>م a�� �2 از ��y� �Aان 17 ا���;ۀ ,� �E8�HA �7د�� #�7 �8د و در�8ر��ن 17 . =ن 8?ر�4ار را از ا���Fرات ا�������ن 7;+�9 و 18 �C و]�A�;ۀ و�A!� 2�ا

�� ���ا����A =�&� را 9�B[�8 �A;N8 /��8زان =�&� را از �6 در=ورد�� �A�/ا�F� . �R@ ي�����!�� /�ور �Bن، ��[�� M8�7 ه�ري در�A$ م�+e�ا�R@ E�ا��ا/Q، �8ادرش، /��ا�B lن $�Aه�ري و d8ۀ �7�7

. در ا�2 ز��ن <��;+2 ا�+� در M8�7 /�دار ��Hا�B lن �8د. 18 ��پ �6ا��9 (���2+A' ا/# و در =ن�B -a$ پ 1��8 (�د، �7^5 و��18 Q/ا��ا�R@ ي�����!�� /�ور �Bن E+6 از =�1N �8 �8ادرش ��[��

�� �B 18ا و �R��+6ش و 18 روز <?ا ا���ن دا(�+- و �8�2 ا@���د �8د�- B 17+� و (� از /�ي �6ورد�4ر ا/# : " ��(# #�+���= �;!�9 18 ����ن ا�+� ا@�ام �+�AAN. و روز �AP+8 را�� �� ٢."ا

18 ����ن ا�+� �m+R اl ه�?��ن �!�� ا��ب �Bن $�Aه�ري a6�6?ا�* و �!�� @��qن �Bن ��ز�� �!�� /�ور �Bن �6وا�* . ؛ در <>ل =�8د 18 ��پ �6ا��9 (���/�اج ا���B#aن

�!�� و�* �Bن دروازي 17 در دورۀ �A���در �+��* 17 <�/�/�ن 18 ا�+� �m+R ا�B lن داد9 �8د��؛ ��م ا(�Fص ����Rي �&�* �8زي ���د و h6 از �6د(�9 ا�������ن Ee� ن�B lن ا����د در<1 دوم ��Na# �8د، و (�Jع /Afa# ا@�U!+aت ا

ا��و�1 ^�ر�A8ي 17 در =^�ز /Afa# ا��ن ا�B lن در راس وزارت دا1aB و ا�A+# 7;�ر $�ار دا(#، و ���اد د��Pي �;�و1S از ا�+� �"�ت دا(��A؛ د/�P+� �;���، و در �� . (���R� Mد�� #U&� اه�ن�Bه�ا �s�/ �A��� 1N�=�&� �8 و<�د

� . U&� �P# 17 در ز��ان �8د�� ��ري �* ر/��+���ا��Nن 18 ا@�Uي د�!�� ��در �Bن �S�B 18 د(�e8�/ *Aۀ و� �8 ���+M ��در(�9 ز��ا�* و 18 ا�&�م #Afa/ ن���!�� و�* �Bن دروازي در ز

٣.B+��# 18 و2S ا@�ام (�

2 �JN� M8�7 17 در ����� � �7د9 و �����!�� /�ور �Bن ��[������� @�Rا��ا/�AB= Q زاد9 را �8ادر �در ا��JA /�دار �!�� ر�+- ,+�

����م /+� ����د �6هA+�ر 'V " 9�) 1�)�� 2+A&�ر �;�وS+# و $���8+�ن ا/��Rاد"در ���+1N در ��7ب . �6دا��9 (����8 �8ادرش 18 ��پ �kا����� @�Rا��ا/�AB= Q زاد9 17 18 <�م �;�و�B 1Sاه در �!hR (+��6ر M8�7 ز��ا� �8د ��8 از <�aس ا�+� ا��ن ا�B lن R�� 18# :" ا/#

18 1N+���ر/ۀ (�ه ا�+� �m+R ا�B lن /�اج دا(# او را از �hR ره� ���د(B�A# و ا���ا h+sؤف ر��ا�R@ ����� .�6ر (�ن را �8ز� ���د9 ا/#، و� در �&� Ee� 1 ه���A��y� ا�+2 و�$ m+��� &+1 و�ن در $��# �B lن ا����75ر در @&� /Afa# ا Q/ا��ا�R@ �����

-��# /��e 18 <�م ه��Nر� �8 رژ�N� ن�� ا@�ام �4د��ز��� �8د)١(.ا� . رو�E (�د و ��دش �4ا3 �� /�e8ۀ �!�� ��در(��B 9ا��9 ا/# 17 در =ن �8A�)د �@a# ز��ا� (�ن و ا@�ام �!�� و� �Bن درواز� را /�دار �!�� ر�+- ,+�

�M 8+;�� ��رت 4+�د}� : 2+8�e��2 او �8د در /��&�� =�A8 #Afa/ �B �8 ا�B>ف ��y از ا��ن ه����fر�1N در =^�ز /Afa# ا��ن ا�B lن، �!�� و� �Bن از �����و

(� دور� و �4وپ ��;�و�B 1Sاه�ن �B 17دش روز� از ا@��U ���ل =ن �!��ب #U&� 9از �4و ا�B lن ���1a 1���4 و �� . <�&�ر� �Bاه�ن را �6�1 54ار� ���د، =�&- <�&�ر� ���Sار (�رو�

R� #a@ 17 2 �8ور ��ارم��� ر#8�$ /+�/ و� �8 ا@�H!+aت �!�� ��در (�9 �8د9 �8(� 17 �8ا� $�Uوت A�)د �S�F8 �&A� و ا@�ام او h ��Na7 lا m+R� ن ^�ز� و�B lن ا���ca�F ار��Rط �!�� و� �Bن �8 ا@�U!+aت ا ����8�� 18 ا/�Aد و (�اه� =ن و$# و زوا #e+e� 18 2��$

��ا<�1 �4دد . � 17 ��P��!oe �7�6ر و ��رخ =9�4 7;�ر ا/# 17 در �6ر��ل ا���ن ا/�Aد د ����+/ -y@ا ��!�+��ا�� در ا�2 را9 ��� وا$Q (�د ��(�ۀ <�Aب

� 2��A@ #!ان <�= 2� در /�eط ا@�U!+aت ا��ن ا�B lن �Ee دا(#؟: " <�;B�8 ن�B �!�� و� ���Bا��Aۀ �!��م . '�پ (�9 ا/#" =CA+� رو� C+a7 C��+��ا�� �8 ������ 1���f� =��ا رو� �"!1 =ورد9 و �= .

http://www.afghan-german.de/upload/Tahlilha_PDF/sistani_walikhan_soqute_amanullahkhan_01.pdf

Page 20: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٤ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�A�Bق و ا@�ام ه� رو�+ۀ ا. ا�2 ����4ري ه� و ا@�ام ه� �C /�ل h6 از /"� ا�+� �m+R ا�B lن 18 ه�A ��رت #��4#B��� ش���B را #Na���Sزي 17 در =^�ز /�ۀ 8+��- 18 ��ج ���2 ��ر,���* ه� �8 ��م �!��د. ��F��S �8 #"ز ادارۀ

� 7;�ر و <ERA <�ا��ن ا�������ن �Ee �8<��1 ا��ا �8زي �7د9 ا/#؛ 6+��� دارد� .ا�������ن �8ز4;# 17 در ��ر

�!��د �Sزي از ���F+2 روز ه� 2�ي �8ز�B #;4د 18 �;� و EF6 ا��Nر رو(�PAا�1 و رو(�N"Aا�1 �6داB# 17 اا�2 روز���1 را �!��د �Sزي A8+�د 54ا(# و در ��ود . را �&+� /�B#) /�اج ا]�RBر(ا���;ۀ و� ز�+Aۀ '�پ روز���ۀ

.ه;# /�ل ���و�+# �;� =��ا 18 @&�9 دا(#� �A6 18 ا�������ن E�aا����� و ��ر�1 و دو ��6 18 . �ز�� دا(#�!��د �Sزي ه�PAم �k ، 1��+B 18 ��م ه�ي ��B1 د/

٤.��م ه�ي @�Rا��ه�ب و @�Rا���اب��ي ز��R روي، �!��د �Sزي ا@��Rر و �k �8 lن ا���1 @�و/* �7د و (&?اد9 ا�+B �8 lا #��A@ 91 (&?ادNA�از 7�8# ا

ا�E و �!M+H، راf8ۀ ���Bاد4* �8 ا�+� در (�ا�K ا�������ن �8 @>و9 ا/���اد، د. �"�ذ ��اوان در 7;�ر 18 د/# =ورد . اه�+# @y+- دا(#

�!��د �Sزي ��(�1 (�9 �8د =(�Nرا در �8رۀ ,�ورت �+M 18 ) /�اج ا]�RBر(در /� ��e�ۀ (��رۀ اول -a$ 18 17 . ا/�e>ل ا�������ن /2F ر��1

� .�ا�2 (��ر9 ��8 از '�پ و $MR از ��,+�؛ /����ر و ,KR �4د�#(م ��Rfۀ ١٩١٢در/�ل �A@ ( *8��7 2+��F� و ���# ا�B lن در M8�7�h+/} �4د�A@ ��ي /�دا�A����دي و #���� �8

�1�Rf 18 '�پ ر/+�، ��7ب 2����Aۀ ��ا���ي )Jules Verne ( 17ا�k ژول ورن ( دور <&�ن در ه;# روز(17 در ا����!��د �Sزي از ��7* 18 دري ��<�1 (�9 �8د؛ K/���)�R+.

�6/�*١٩٠٩�m�N ��8+1 17 در /�ل �/ #!� ?+� ،���# ا�B lن $�ار دا(# م درM8�7 ا����ح �4د�A@.

***********

ر�� ��ر ���� � ن ����)Niedermayer von trieg( :

��ر�# در ا�������ن 'A+2 �8د 17 ا�������ن را �R��> 18اري <��� 2����aم ا/# ه�ف ا/�/* ا 1N���S 2ر�!���A* و ���;N8 *��&> �A> 1 . =ن درNa8 ن را�B lا �H� 1 /�دار>�� �&A� 1� ت ه� �8 8?ر�4ن ا���ن�$<�ه+{ت <��A* ��8 از

�* �Bا/��A ا�������ن ��رًا 18 Eارا����S ن و�B lا #��A@ �7د و /�دار ma> ����R+�;6* <�ي او را 18 ا�2 ا .<���Rاري از <?�A* دا�A> MB �4دد

#R/�A���F�c ا(��اv در <�A �8د�� 17 18 ه�+2 Qf$ 18 ��رت *�+aPدو/��ن ا� ��ا�� ا�+� �m+R ا�B lن و /�'�ن <��A* دور ا/# . »ا(��اv ا�������ن در <�R��> 18 �Aاري از <��A* ��@* د��ا�P* ا/#« :ا�+� ا@>م دا(#C� .٥و ا�h+aP �?د

4 در ا�2 ��(�1 اش ���اد او]د ه�� �!��د �Sز� را �A6 ��(�1 ا/# ��!��د ) /1 د��B و دو ��6( /�دار �!�� ر�+- ,+� 1N+��� در

�# اl /�اج ازدواج ���د9 �8د و ��در ���Bادۀ 8?رگ �A@ 91 17 �8 (&?اد��+B 8 8 E��Sز� ����A6 m د��B و �A6 ��6 �8د 17 از د��Bه��# /�اج(�A@ (�)�8 � . ه� در ا�������ن

�Naۀ ���k 1Na��� 17 �8 (&?اد9 ا��ن ا�B lن @+2 ا��و�1 ازدواج �7د 17 ه�+�U��+a@ 2ت �k 8 ��h�J و رو(�N"A ا�������ن ا/# 17 در 8 ��ت ارز��9 و ��ا��ش ��(�� ا��Jم داد9 ا/#�B 2Sزن در و #U&� 6+�د9 �7دن .

�+2 وز�� �Bر<ۀ ا�������ن در@&� /Afa# ا@�U!+aت ا��ن ا�B lن، �/ B�' ن�B o�8 �Bرد �8 ^>م �� 8 18 `aF�� 1�8 ��ر 8���B در���8(�) ���o(ادۀ 8?رگ ازدواج ���د9 �8د 17 � . در ا�������ن

9?�?@ 8 �C ��6(ا�2 /1 د��B و��ت �7د�� و 8 �8 P��4ز در $+� ) دو�A1 ا/# 17 هA�= 8 8 ��B= ��Bرد� ��ت (�9 ا/# و د�B 17 در�A7 � ، �8ادر ا@�U!+aت ) (�9 =^�(�ر 18 او ه��� (&?ادR@ 9+�اl <�ن �;&. �+�ت �8د9 و �?د�C 18 �� /�ل @�� دارد و در ��7+1 ز��4

�)�8 � . ا��ن ا�B lن �A)�R+� . ��6ان او �8�����R@ m+ا��اه�ب �Sز�، @�Rا���اب �Bن، @�Rا���ح �Bن، @�Rا��eدر �Bن و @�Rا��?�? �Bن

ا�������ن ) ��ر�?م (����Aو�� ر�R@ h+sا��اه�ب �Sز� �8 �6ر 18 ا�������ن 4�8;�1 و ��8 از ا��Jم �!H+>ت در �6ه��Aن ا�7"�رد، ��ت ز��د . �8د

�7د و �� اB+� ز��4 در ا/����Rل ��1+7 � 1"+Vو ��"��mHA اردو� ��7+1 ا m��� n+� 18 7+1 را 1���4 و�� #+a�@�Rا���اب �Sز� . ز��4 ���د و در ه����J و��ت ���د9 و v�B 18 /:�د9 (�9 ا/#

�> 2+aH!�ان ا���ن 18 ��ا��1 ا@?ام و �!H+>ت �Bد را در =ن 7;�ر 18 �6��ن ر/��+�9 و� 18 ا�������ن @�Rا�"��ح �Sز� �8 او�+2 د/�ۀ #���7 ا]�M ازوداج ���د و �� اB+� @�� در =��J ز��# و در ه����J و��ت �� -��B �8 1+7�� در ،#;P��8 .

��Bد C���!� �8د �8 17 Ma���ر /�ز��ن �� @�و/ ���د و �� اB+� @�� در 7;�ر ه�:��+� ز��# و @�Rا��eدر �Sز� /��+�ن ���ا�A���A>ار #��� . در ه����J و��ت

ا��# 17 �8 د�A8 ���Bم @?�?9 در M8�7 18 د�+� =�� و در �Bرد /�� و��ت (�P��4 ؛ ه��ن ��6 دو -JA6 ��6. 5�2 ا�+� �m+R ا�B lن /�اج ا���a و �;�ور�EA و $�8 ����y� mان ا�� �y� 18 را 8&���2 ا���Fب /+�/ E��B -+�H� 1 وaH+� 2��ن �8 ا

(�. در =ن ز��ن ا�B+�ر �7د9 ا��� h+aPل /��ران ا����6 ��� �4د�� و �8ا� د�� ز� .'1 در^+� =ن ا�������ن �Mq ا��ان ا(��ل

Page 21: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٥ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�!��M ���7ۀ ا�h+aP 17 از ���م <?s+�ت ��!��5ا�7ات ه+{ت =����* �8 ا�+� اS>ع دا(��A، در ا�2 ز��ن وا�* ه�ات �* �Bا/��S 18 �Aر ^+� $����* ) ا��ان ا��وزي(در /��� ا�������ن �8 ��رس . /�ور �Bن �8د 17 h+aP1 �"� ا�/ ��دو

���aم ) Dobs(=�&� ه�+2 دا8?�N* از . از ا��ان 18 ا�������ن داMB (��� د/�P+� و 8> در�� M8�7 18 ��/��د9 (��� .ا�!�ل �8د 17 ��8ًا ه�PAم �5ا9�7 �8 ا@�U!+aت ا��ن ا�B lن در راس ه+{ت ا�h+aP $�ار دا(#

و$�* ا�2 ا�h+aP ه�ي د/�P+� (�9 در /��� ا/>م $M8�7 18 1�a =ورد9 (��� و 18 ����ن ا�+� از =�&� ا/��Reل (���ن (� ؛ �� را در ا��Nر @��a@ �8 1+1 او ا�+� (HFً� 18 6+;�از (�ن ر�# �) *"A� M���ا hN@ ا���ن �+�17 ا�m+J@ #7�� 2 ا

. �8ا�F+P# و 18 ا@��Rر و �+q+# او �1�f ا� وارد �7د #B5ا9�7 �6دا�ا�+� �m+R ا�B lن از ا�h+aP ه� �S�B 18 ا�1NA =�&� را ����4ر �7د9 �8د��؛ ��5رت �Bا/# و 18 �&�= �8

او)�ع در &! ر � ق ا$#�د� �"! � ا��، ��دم �� ه��ن ���� :" =�&� ا@���د ���د9 و 18 ا�;�ن 4"#و ه�PAم �5ا9�7 185�ي & 3 &� ا�120 و/�� :"ه.- �ن و, ا�+ود " ا�� 16 0�= �>; در : ر�9 �9 � ا�3 از 7!3 ��دم �� )� ا�12

��� !� �.� ٦"ا�">Aل ا�?��<"�ن را داد� و ���ا �� ر��fح �+�AN؛ ه��ن �8د 17 ��8 از ��ا<�# ا�2 و@�9 د) دا8ـ?( �A18 ه #aا����# �Bد ه�PAم �N� �8 1 را�}�� 2�اد 17 ا

��ا�a# ���د و در =ن ��(�1 (�9 �8د 17 M8�7 18 *R�7 �&�� �Aدر ه h+aPاران ا�����ه+{ت 18 زودي از �Sف ز�# ا�h+aP ��8 از �A> -�B <&��*؛ ا/�e>ل ا�������ن را �Bاه� (�N�#B�A . *a@ اول *��&> �A> -�B از h6 *�و

�� .ا��^- ��e,� ه�ي ��Nر ا�+� �m+R ا�B lن از ا�h+aP ه� <�ا8* 18 د/# �+�در �!��M در�8ري ا�������ن 4"�1 �* (� 17 ا� 2��R�7 �&* ا�h+aP را (�^�/* �a@ *Na* ا��� ����Aب دزدي �7د و در

5Bا M8�e��٠h+aPار 18 ا��a7 د ه?ار رو6+ۀ��� -+a�� ه� . �M �8د�) ?+� v�ُـ�8+� -V�7 ن= m+7�� +� 17 در�ن �� ������ر�# �+�ر �� ��8 از (A+�ن <�اب رد از �Sف ا�+�؛ ٧

�# ا�������ن �8اي ��ت ���Nل در ���+� �8غ �8�8 ��8 �8د /:h ه+{ت �Bص 18 �N� #eا���18 ا�+� �8/# =وردن ه�ات �!�� /�ور �Bن C�7 �&�= �8 ���د �� در ��Rس ��A�7* و ^+� $����* وا�* . ه��اه* (�Jع ا��و�1 18 ه�ات ر�#

�o ا��ان 18 @�اق �8و���S ه+{ت �8د و '�ن . از *���A�8ز4;# و ره �y�A�(�Jع ا��و�1 در ه�ات $�8* ���� و .ا�A+�Sن ���M �7د 17 ه+{ت �8 @��+# از /��� ا��ان @�Rر �7د9 ا/#؛ 18 /�ي M8�7 ره�:�ر (�

�PAن ه�B اد���> h+aPت ا��N�م ا$��# ه+{ت �Bص <��A* در ا�������ن؛ ا�h+aP ه� $+�م �MPA را 17 در راس =ن 18 �!� ا�h+aP ه� �* �Bا/��A 18 ا�2 و/+1a . $�ار دا(#؛ /�ز��ن داد��

�A� .�8 ا�+� �;�ر وارد �AA7 و از ���e+# ه+{ت �Bص <��A* و ��4�a> 1+7+�ي ��� MPA��* ��ا�� :" �?د��Nن ا�+� 17 از �Q��A ا�h+aP د��ع �* �7د��، 18 �C ��ا �A�"4 ه�PAم $+�م $�م 1 �7* 17��P�

ا�+� �m+R ا�B lن 18 �!�� ��در �Bن 17 در =ن و$# <�Aال �8د، . (�رش �MPA را ��و �;��� �!�� ��در �Bن ا/#�A7 ا$�ام MPA��!�� ��در �Bن را ���R8 �Aa8، ز�+1A را �Sري و ا�h+aP ه� �8اي ا�1NA ا@��Rر . وV+"1 داد @a+1 (�رش

�A+;� 17 $+�م ��و �A�B�/ �@��� . M8�7 ا@?ام (� 17 در M8�7 18 اد9 اش���B �8 و ��<���اد �Bن ره�R $+�م د/�P+� �4د�2 ه��Nرا�E '���اري ��N� .�ّ (��� و ���Bاد9 ه� و ��ز��ان �)ن �!# ��y $�ار (A���4�+� �8ران(<���اد �Bن و �?د

��y� o8�f ا�h+aP ه� �8د؛ ��$�+# او را �?د ا�+� �Aa8 �8د از /�ي 1d�= ن�B در�� ��!� K/�� ن�B 8�7* <���اد�/��R/�Aت -+N!� و K8�8 روا �+��� ا?� 1>�� ma> 17 =ن #B�/ 9ه� را �+? �8=ورد h+aPا� �P�د��P ا�2 $+�م �C ه�ف د

.E �8 ه+{ت �Bص <��A* ا�k 54ا(#دو/���1 اش �8 ا�h+aP �8د '1d��A در �5ا�7ا�

***********

�M /�اج ا��a#ا�+� �m+R ا�B lن �R$ ا در ��م او از�� در /��&�ي ا�+� �+B�E+8 E از E+6 18 ��م �Bد �* �6داB# ز��Na# زن ه�ي 8+;��ي ا�?ود9 (�9 �8د ca�F��* داد، در . M+N;� و�+# @��ۀ او را�H�(�Nر و ا��اع /��4�* ه�

�+���1 �8ادر زادۀ �+�زا �!�� �Bن �"�a* 17 ��8ًا در دورۀ ا��ن ا�B lن ��F� n+� 18+2 /"+� ر/�* ��م �+� اه�Aي n+!8 دا��7 در�8ر �7ر ) @><*(در ا�2 ز��ن . ا�������ن در رو/+ۀ (�روي ��++2 �4د��؛ �8 =ن �!�Rس �8د

^>م �!�� �Bن 17 ذ�7ش $R�� 18 #)54 <ًR# او 17 ��HF` ا��اض ';- �8د ��J8 دا��7 ا/oR در�8ر؛. �+�Nد .6+�ي و �&7��NR/ #وش (�9 و 18 ه�A ر��1 �8د

6 &A� ا�������ن �"�Nرۀ ا/�e>ل �Bاه 17 -��) � 1>��� F���,�ع �&- ��ر C� 18 �JA��!��د �Sز� و ا��ن اl در ا ��N� ل�H!� �

��fح (�9 �8د ?+� �P�'1d��A ا�+� �m+R ا�B lن ، (&?اد�B . 9ن ��Rد1Na8 9 در ز��ن /Afa# ا�+� �m+R ا�B lن /�اج ا���a از <��m ��7ن د�E را 18 ه�+2 ��yAر 18��Aن ��/��د�B ن �8ادر�B lا�H�).��>$�ت �Bد را �8 وز 2�������&� ورد $Hۀ �:5 �+R7 +ۀ���ورا� 8!�ر �8�� �

���+��8 �2 ���ۀ ا�+� �m+R ا�B lن /�اج ا���a ). ز��8&� �8د و ا���ن ه� 18 =ن ��B= 18)ا<�1 (�د) ١٩١٩ ��ور� ١٢�� .در اB+� ��7ب 7 2� <�&�ر�# <�ان ��1+7 ��eر (� و ��RNر د��P در اa��!�� ��در(�F) 18 9` ��8 ه� n+� 18 ��� در/�+? وزارت د��ع #Afa/ دورۀ

در $U+ۀ �B�8رد /���� ا��ان و ا�������ن، 18 ا�������ن =��9 �8دJ��+� n+� .

Page 22: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٦ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

#B�/ *� �+&� �+��N* $�ي دا(��A �8اي ا�!� �kرا 17 ا *"a�F�. دا��7 <��� در�8ر 18 ا �k��e,�ي ا�+�؛ ه�+;1 دواه�ي #B�/ *� *��RH@ را ���س و �+�h6 از /�ء $�H �8 <�ن ا�+� �m+R ا�B lن در ا�2 ز��ن ���Bً� . ا�2 دوا ه� ا

�* در �7دارش (�ت ���# و ��R# 18 ا�Sا�+��F/ E# 8* ا@���د (�9 �8د�B #)ز . �) *� �� o+�@ �+����# و �� ر,���* ��R# 18 ا *� . در 7;�ر ��Uي ده;# ��/�1

+k�� �8د و �8 وي �+�� �8?ا دا(# ا�� ��8ًا ا�+� از او �A7ر�U��+a@ 9ت ��در ا��ن ا�B lن 17 ��ت ز��د� زن �!�Rب ا��4# و �h6 �ً��HF از =��U��+a@ 1Nت در �8غ '&���aن؛ <�JA�* �6�8 �7د، ��R/�Aت ا�+� �8 وي �S 18ر =(�Nرا

�) 1���HB .����8 �+k�� *8 lن ا���8ري 18 $�ل 8* 8* . و ا�2 ا�� ��* ��ا��# �8 ��R/�Aت ا�+� �8 ��6ش (&?اد9 ا���4* را �* �A�6د، ��گ : " +� �m+R ا�B lن �8�B�) 1�+� 2!* و �+�1 <�ي از ا��ن ا�B lن a� �+/�6+�1، ا 1��P'

��گ �8 (�;+� ����گ =�* 8&�� ا/#:"ا��ن ا�B lن <�اب داد ". ��ر�J* و ." 2�ه�ف ���م ���@* �Bد @�U��+aت در ا��N� 2 (� 17 ��6ش (&?اد9 ا��ن اl 18 ��ج و �F# �8/� و �8اي �+M 18 ا

�8�� E� را,+�U��+a@ ،1ت د��Bان �Bد را �qً> .را �B 18ج �+�اد �� �"�ذ و ا@��Rرش �+�ن 4�8?��9 �4ن در�8ر ا�?ا�!�� ه�(- �Bن، (�9 �!��د �Bن، (�9 و�* �A����* �7د �� �8 ا(�Fص ���m �"�ذي o�/�faن �B��ن ��را���اج �;�

�ن 18 <��* �8$�ار �����A 17 �8 ا�2 روال او �* �Bا/#؛ =ن �8ادر ه� را ���S 18اري �Bن ��R/�Aت �?د�C دو/���1 و <�!�� ��در �Bن و �8ادرا�E �+? �>ش �* �7د�� �� �"�ذ ��S زد و از�/ C��Bد N8;��� و 18 ا��ن ا�B lن �?د

�A;F8 -+N!� د را�B *HF) . ��R/�Aت @�U��+aت �8 ا�+� �8ه- �Bرد، و 1N�= ور ��8 از�/ ��!���8 E�1��F �8 �6ر ا��رش �B *�ي �8 ا$�ام �8ر7?ا

�# F8;+� و =�&� را �;��o �7د 17 18 /�د ا��ن ا�B lن د/# 18 �7ر �e� د را�B K8�8 �"�ذي �8د ؛ روا `F) 17 ن�B���) .

��R/�Aت دو/����S 1ر�1N در �!��M در��8ۀ ���Bاد4* و در�8ر 4"�1 �* (�؛ �+�ن (&?اد�H� 9ا�B lن و @�U��+aت . ��* ه�ا�Bاه* ��M8�e و<�د دا(#

��ل ��* ��,� �8د �8 �� 2���Hا�B lن ه- �8اي �8/# =وردن ��ج و �F# ا�������ن �>ش دا(# و �8اي ر/+�ن 18 ا�;F8 -+N!� ه* ا�������ن�) #F� �8دن o!��� �S�B 18 د را�B c$�� 1a+/2 و� .@�U��+aت @�و/* �A7 و 18 ا

���ا�e# ��ا(# و�* از از /�ي د E��* �7د، در 2S�8 �8 6>ن ه� o��U��+a@ 1N�= �8 �Pت؛ ��Hا�B lن را �;� 2���R/�Aت او �8اي 6+�د9 �7دن �6و�4ام �Bدش در <&# ر/+�ن (&?اد9 ا��ن ا�B lن 18 ��ج و �F# ا/�"�د9 �* �7د �8

�!�� /�ور �Bن $�ار #��4��Aال ��7? ���م @���A ��را,* و ��F�c ا�+� �m+R ا�B lن ، . و]�# ه�ات و /�دار �١٩١ا�+� در /�ل P��N!�ا ms�� م�e�م، �!�� /a+��ن �Bن را 18 @�ض �!�� /�ور �Bن 18

را 18 $�����ا�* ��$ۀ ه�ات ��eر ���د و �!�� /�ور �Bن ��8 از /�NRوش ) �8ادر �!�� ��در �Bن(�!�� ه�(- �Bن .4;#م M8�7 18 �8ز�١٩١(�ن در /�ل

��eر ���د *��y� */�^= C;�2 <���ن ؛ ا�+� /�دار (+� ا��� �Bن را در ��eم ا� ٨.ه�?��ن �8 ا

E اD �7ن ��اج ا$.�1 FG �1� ا�/ �HI ء �:

<;2 . (در دوران /Afa# ا�+� �m+R ا�B lن ه� /�ل دو �8ر <;2 1���4 �* (� �B `F) �8 17دش ار��Rط دا(# . ا١��8��7) <;�a> 2س(، رQ+8 ا]ول �٢) ����

�2 <;2 <ـaـ�س �B= م�PA١٩١٨ ا7ـ���8 �١هـ M8�7 �8زار /��6(+�ۀ '�ر'�ۀ o��S از �+� و$ـ�* 17 در ��ا/- <;2 ؛ ا . @�Rر �+�Nد دو �a4�1 �8 او �+� (� �a4 17�1 ه� از �?د�C ا�+� @�Rر و �8 وي ا����A� #8د��٩

HF) C�����ا *������+�زا �!�� ��+�B 2ن 2���,�ع �6داB# و�* �+� 9�AA7 د/�P+� �;� 17 18 ا�&�م ا o+e!� 18 �ً m+R� �+�@�M؛ @�Rا����2 ��د�2 د/�P+� و در �!hR داMB ارگ ز��ا�* (� و�* 9�A4 وي 8�k# �;� 17 ��8 از (&�دت ا

��م ا��اه��* و<�د دا(# ا�� در در�8ر و در 2+8 ��د. ا�B lن در 1a7 �4ش ����ن؛ @�Rا����2 ��د�2 از �hR ره� �4د��&- /�2�B وي در /�ء $a@ �H+1 ا�+�؛ 8* ا/�س ��Rد 17.

�!�Rس و 18��m+e =ن '���ار� 2�) �+��8ران(و) '�Aواري(در ز��ن �6د(�ه* �!�� ��در�Bن �8د �R@ 17ا����2 ��د #U&� ط�R�ن 18 ار�B lا m+R� �+��;�و�B 1Sاه* د/�P+� (�9 �4د�� و �6رش /+� ا��� �Bن $�Aه�ري 17 در ز��ن ا

١٠. �8د ��ت د9 /�ل را در ز��ان /:�� �7د

8 �8(�) �6ر ^>م �!�� (+�زاد(/�دار (+� ا��� �Bن � ا��وز� �8د. a� =��وز ���دل وز�� د��ع /�^= C;�ه�+2 (+� ا��� �Bن �8د . ا

��eر (� q+� 17+# ��را@y- ا��وز� را دا(#17 در ز��ن /Afa# ا@�U!+aت ا��ن . ا�B lن n+� 18 رh+s (�را� دو��9 (� و �� �+�ان /:�ه �A�4م � (�وع �;B M6 و ����$�+# دا(# و از �A7ر در ��A7 �;B M6 Q��> �J�� M8�e��8زار /��6(+�ۀ M8�7 در

�2 و . ادا�1 دا(#) <�دۀ �+���(ا��وز� �� �R� �8ا� ه�+E ا�2 �8زار؛ زF��C =�8ۀ ��ر n+!A� ���2 �8زار �6(+�ۀ ا�������ن �8د �8 17�� ���$����م �6 �6 ^>م ���/"��1 در ز��ن ر��/# (�روا� (� و���m �4د�� �a$ 17ب ��دم M8�7 را �+? �B �8د ) ^>م �!�� ��ه�د(�P&�ار� �F�

.�Bاب �7د

Page 23: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٧ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�* <��RA+���؛ ��رد (C و 8* �/ �� �A�)ط دا�R�اه�ن ار�B 1Sو�;�ا�+� �m+R ا�B lن ��* �?د��Nن �Bد را �8 17 <1 اش �8د؛ ��++� �&�ي $�ار داد9 �8د از ا�2 رو ��yش در ��رد �!��د �Sزي �+? 17 از �?د��Nن و ��رد �cf و ��

#����&�ي و ��++� ��S�B 18 �y =ن �8د 17 �!��د �Sزي @�Rا����2 ��د�2 را در <���ۀ /�اج ا]�RBر 18 . *2 8�ا�* �Bا/# ه��Nري د@�ت �7د9 �8د، ا�+� �m+R ا�B lن =��eر در ��رد �!��د �Sزي ���س (�9 �8د 17 ��

27[ �� �B 18اهE (&?اد9 ا��ن ا�B lن 17 �?د �!��د �Sزي ز�8ن ��ا���ي و دو�8ر9 او را از ا�������ن �Bرج �����yA��� E ���د�B -+�H� از #B��= *���Nر �4د�� 1Na8 �8 . ��7* را �+���R/�Aت �!��د �Sزي � 1�A&� �8 ا

�# 54ا(#�Bن ه- رو 18 و�B lا�H� 9اد?&) . �2 �8ر 18 ا�+� اS>ع�A' C�����ا *����� . داد a@ 17+1 او ��1jS ه��* در <���ن ا/#�!�� ��+�B 2ن

��,�ع ��رد ��<1 2��2 ا$���E در <>ل =�8د ا�B= م�PA��8ًا ه ��ا�+� در =^�ز 18 ا�2 اS>@+1 ه� و$�* ��* 54ا(#، ا ١١. وي $�ار ��4# و اV&�ر دا(# 17 و$�+M8�7 18 1N �4�8دد 18 �8ر/* =ن �* �6دازد

:ج � ���F ا�?��<"�ن �� �K6ن �7ر

ا�������ن در =�?��ن 17 �C 7;�ر 1��8 و �J?ا از و$��Q 8?رگ $�ن 8+�# 17 <&�ن و =/+� را در �8 1���4 �8د، در �� ا�������ن از <&�ن �Bرج (�Pف �8دا(#. ا�?وا $�ار دا(#�J� ار�� .]27 د

در ) ١٩١١-١٩٠٧ ()ا��ان ا��وزي(و ا�e>ب ��رس ) ١٩٠٧-�١٩٠(ه� '�A ا�RBري در ��رد ا�e>ب رو/+1 ر/+�� (�، و�* ا�2 ا�RBر و ��++�ات <&�� ���7 18 �4ش ��دم @�م �در �"!�ت /�اج ا]�RBر . ا�������ن �;�

�AA7 1���f� �Aا����� *�2 <���9 را @�9 ا� ���ود �8 /�اد ��* (� و�* ا 1sارا *��@<Sا Q� .6+�ا��ن ا�2 و$� �A> ن��ه�ي روس، <��6ن و �8��eن ا�RBر و ��f�R* '�پ �* �4د�� ز��ا �!��د در ��7ب ه�ي �!��د �Sزي 6+�ا

.از ز�8ن ��7* 18 دري ��<�1 ���د) <�A ه�ي روس و <��6ن(�Sزي ��7ب $�fري را �!# @�Aان �2 ه� ، ا���;* ه�، 'C ه��> ،*A�و ��Jر ه� ��ا����A ه�PAم <�A اول <&��* �8+�ري از ا/�اي <PA* اردوي <�

ا��A6 2ه�4�Aن ا�q7ًا در ر(�1 ه�ي �ca�F . و/+1 در =/+�ي ��7?ي ��ار ���د9 18 ا�������ن �A6ه9�A (���از ا/�رت ر ca�F��HF` دا(��A و دو�# ا�������ن ��ا��# �8 و<�د ز�� ��y دا(�2 =�&� از و<�د (�ن و دا�E =�&� در /���ت

�A7 9و 6+;1 وري ا/�"�د C+AF� ،دي�H�$17 =�. ا �e� و ^+�9 18 ا�������ن C+AF� ،*�ر�J� ،دي�H�$ر ا��B�/ در �&�&- د��P را 18 ��دم اه�ا ���د �R@ 17رت �8د از ر/��+�ن . ���@�ت ���د�� ?+' C���Uر =�&� در ا�������ن

#)54 *�وي ز�� 17 ��7ب " ِا�+M ا�1Nd" در �+�ن =�&� �7* �8د 18 ��م . اS>@�ت در �8رۀ ��ادث ��اوا�* 17 در <&�ن �;&�ر (�) در �&���* ا�+� ا�������ن(@�Aان .

در �8رۀ ا�2 ا�e>ب ه�ۀ . رو/+1 18 /�@# در ا�������ن ا��;�ر ���#١٩١٧ا�RBر ���8ط 18 ا�e>ب ��وري و ا�8��7 �A�)�8+�ري از =�&� رو�+ۀ ,� رو/* دا �A' �7د��، ه� *� #R!� m��N�����aن .

��f�ا�RBر ���8ط 18 ا�e>ب رو/+R . 1* 6+�ا��ن ا�e>ب رو/+1 و ا�e>ب ��ا��1 �;� �* (�در ��Rf@�ت ا�������ن ه- �ً���B ، دم ا�������ن���# (�روي ا/�e>ل �F8را را 18 ر/�+# (1�B�A ا/# در اذه�ن �N� 17 ��و =�4ه* �8 ا�2 ا

+k�� 1+8�� 1 و+R+R� m��N� 2+�a��� .� 8?رگ دا(#�?د =زادي �Bاه�ن 7;�ر، رو(�N"Aان <�ان و .ا��ن ا�B lن 17 در راس هـ�ا�Bاه�ن ا/�e>ل 7;�ر $ـ�ار دا(# @>1$ ��Aي اش را ��R# 18 رو/&� A6&�ن ��* �7د

�+در ا�������ن =واز9 ا���د 17 و]د�+� �+2A ره�R ا�e>ب رو/+1 در ��Hل ا/�e>ل 7;�ر از ا� C�7 �� .h+aP�AN ه� 18

Dا EFG � :��7ن ��اج ا$.1&!"� ��ن ا�

��ت ه9�J /�ل �6د(�9 ا�������ن �8د) ١٩١٩-١٩٠١(ا�+� �m+R ا�B lن از . 1RA;JA6 m) دي ا]ول ١٨او در��> . در 1a7 �4ش ����ن در ���# ا/��ا�# در B+�ۀ (�ه��1 اش M�$ 18 ر/+�١٩١٩ ��وري ٢٧ $��ي ، ١٢٩٣

/P�F+� و @��RH* (�9 �8د و ا�q7ًا ا�+� �m+R ا�B lن در /�ل ه�ي ا�B #Afa/ �+Bد ��a+B E��B ا�+�ن�S18 ا #R�* داد 1JAN) �7د و *� �+e!� را E��N��qً> �8ري �+�زا ز��ن ا����B 2ن �8ادرزادۀ �!�� و�* �Bن B�8;* را 18 . �?د

���Q (�9 �8د، �# و �7ب ���د �+���B cن =�. 1N�= �S�B از ��/��دن ز�E در �haJ ا�) ��!�� ا@�(ۀ ه��Adن

10 B 2+�� ��!� ��ان در �8رۀ ا@�ام � [�� C�����ا ����� ا���ن(�ن a+aB �6ر ا/��د ( K/�� ن�B lن ا��17 18 ����ن ا@�U!+aت ا

�M 8+;�� ���د}� �) 9 ^�9�^ �Bدر در ����� .ر11او در دوران ز��ا�E در را9 /�اد =��ز� ز��ا�+�ن د�E)�7 �P دا(# و . /+� ا��� �Bن $�Aه�ر� در 2+8 ��دم 18 �7�7 /+� ا��� �;&�ر �8د اش از ز��ان ؛ ا�2 دروس ز�� ��م �8ا���/K وزارت ���رف ) �Sز �)�7�7��a+- ز�8ن در� و 6;�� دروس �&+1 �+�Nد 17 ��8 ار ره�

�) � .ا�������ن 18 '�پ ر/+� و در ه�1 ��N�m و ��ارس =ن و$# n+� 18 ره���A /�اد =��ز� ا/�"�د9

Page 24: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٨ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

#B�/ E��> -+� 17 ر '�ب زد�e�= 1 را . در�8ر را�+B 1NA�(�Jع ا��و�ۀ ^�ر�A8ي ��اش �U� *)�8ر را 18 8&��ۀ ا .در/# ��N� mHد9 ا/# �# و �7ب ���د

��E+6 9 از 7;�1 (�ن ا�+� ا�"�ق ا���د E) �ًR��e� M�@ 2�(�Jع ا��و�1 17 8* �&��# �!e+� و (1JAN (�9 �8د �?د ا��ن . ا�# �7دا�N) 9و درد دل ���د ���;�ر9 داد �� از ا�+� 1N�= �S�B 18 او را �# و ا��ن ا�B lن او را ��a* ���د�B l .9ن =

��R/�Aت (�Jع ا��و�1 و ا��ن ا�B lن در ز�+Aۀ �� ر,���* 8+;�� (�ن از ا�+� �!N+- و ا�N;�ف . �7ب ���د9 ا���eم P8+�د#���.١٢

��اري ا�+� �m+R ا�B lن از ه� ���# ا/�"�د9 �* �7د) �1@+2 ا��و(ا��ن ا�B lن ���8اي =�1N . در /�ل ه�ي =�B ز����� ma> د�B اري���S 18 را �+� . ���م @���A ��را,* و ر��S�B 9�+J از ا

�;F8 E��* �7د ا@��Rر و �"�ذ �Bد را در 7;�ر ا�?ا E)�7 ن�Adن ه��B lن ا��در ا�2 ا�� E+6 از ه�a@ 1+� . ا�* �7د EN�7 !�ظ�ر/��� و از ه� *� . ��Uت ��درش، او را ��ري

�� ��ه�PAم �����ت �6د(�9 در ز����ن از M8�7 18 <>ل =�8د ا��ن ا�B lن n+� 18 <��;+2 �6ر در M8�7 �>ش �* ورز�* �7د، ز��ا�+�ن ا@��Rر �Bدش را در �+�ن ��دم �6��F# ا�?ا�E ده�، �8 ا���Nر و ر(�ت و ��دم =زاري <�ًا ��Rرز9

��ت ا��ن ا�B lن از �;�ر9 ه�ي ا/+�ان <o8�/ *PA 17 از ا/�رت رو/+1 2�را از �hR ره� �* ���د، �8@>و9 در ا#��4 *��2 ه� ، ا���;* ه�، (ا��R@ �&Aرت از. �4�1�F و 18 ا�������ن =��9 �8د�� و در M8�7 ز��4* �* �7د��، 9�&8 �>

. �8د��) و ��v ه���Jر/���* ه�، '�a/�Nاv ه��# ا�B lن 18 �8�qۀ <��;+2 �A@ �8 v��;� #��HB ۀA+��# ا�B lن را دو/# ��ا(# و در ز�A@ �ً�f$ ن�B lا�H�

�) C� .ا�+�؛ �8 ا��ن ا�B lن و ��درش �?د

�eafۀ ار��J@* �8د -����!o =ن در /�ل ه�ي =�H� �Bا�B lن ��* ���(+1N . ه� '�H� �Aا�B lن ���Sار �C رژ�* �7د 2+��� ��= *�در ��a@ 1jS+1 ا�+� . �8د ، ��* ��4# و ز��4* اش را �8 @�ا��ي 17 از ز�+2 ه��E 18 د/#

oa�� ا�������ن 18 وي #Afa/ ج��و #F� 17 18 او و@�9 داد9 (�9 �8د ، -+e�����Hا�B lن �+? �Ee دا(#، ]27 ^+� �* 4+�د.

����ل /�دار �+ oRS ندر =ن /�ل�B l�١٣ت ا C� /�ي M8�7 ر�# �� ا��ن ا�B lن را �;���A7 o 17 در �Sل را9 �?د�� .و$�* از ��گ �6ر اS>ع ���# M8�7 18 ���# و 18 <>ل =�8ز �8ز�7 .#;4��A' 1a��ِ M روز ���$c �4د

و ه��اه��B E+�1 ه� (�Jع ا��و�1 ه�PAم /"� ا�+� �m+R ا�B lن 1a7 18 �4ش ����ن �8اي ا�+�١٩١٩در ��9 ��وري m) ١٩١٩ ��وري ٢٠ �8 ١٩را �8ا��ا(# و در M�$ 18 را �+��B 18 1��+"F+�ۀ �6د(�9 داMB (� و �+� �8�1dPA" ا

.ر/���(�Jع ا��و�1 ��ز�� (�9 دو��B 1ن از $a+Rۀ M+B�N8�8 '&�رده* ^�ر�A8 �8د، '�ن �6رش ر1a+R$ h+s و =دم ��A"ـ5 �8د،

�� ^>م 1d8 ه� 18 ز��4* ��6ش از �7د7* در در8�/ �A��� �+��ر ا�+� @�Rا�����B 2ن ز��4* �* �7د و ��8 از و��ت ا .در در�8ر ا�+� �m+R ا�B lن ادا�1 داد

#!� �+���8 ه� ا�+� �m+R ا�B lن او را ��اش �U� *)�8ر ��eر ���د 17 در ��ود ��HN و 9�JA6 �"� ��اش ه�ي ا . ا�� او �8د

�+1N ا��ن ا�PAه h+sو ر #+A��B lن Afa/ 18# ر/+� ، (�Jع ا��و� 18 1���m+ اول n+� 18 �7��ال M8�7 ، وز�� ا ١٤.�yA+�ۀ ه�ات و /�ا��Jم /"+� ا�������ن در ��Aن ��eر (�

�# ا�B lن �8د 17 �6رش را �8+�ر دو/# دا(#�A@ #���) �+�ه�+2 . '�ن ��اي �+� (A+�9 (� او�+B 18 1N+�7 2+�ۀ ا/:h ا��� ���7��ال ا��� (��B 9ن و $�����ان �!��y+2 ا�+�، . را ��د9 ���# از ه�ش ر�# و 18 ز�+2 ا���د17 �6رش

�A1 ر���+B 18 ن�B �,ر *a@ . �� ا���Fب . ��R =��وز <�Aزۀ ا�+� 18 <>ل =�8د ا���eل داد9 (��> �+��8�� ا *���� �+���y 18 $���ن ا/>م ، E+6 از د�2 ا

�* (� �5ا او�+2 #��A@ 17 �8د *;B�8 ن�B *�و ��!� *Na���eم A;+6&�د ���د؛ (�^�/* 2��H� 1N+�7ا�B lن را 18 ا . ا�B lن را دو/# ��ا(#

lن ا���!�� و�* �Bن از دود��ن ا�+�ان درواز B�8;�ن، $�����ان ^>م �Pd8ن �Bص �8د، ز�E د��B �7�7ي ��در ا�. �Bن �8د #U&� *"F� �U@ ن�B *�و ��!�ه��ن �8د . ;�وS+# �8د و 18 �4و���S 9اران ا��ن ا�B lن ��oa دا(#

�4�� �8اي ا�1NA 18 ا��ن ا�B lن P8 #�+8+�د، (�Jع ا��و�1 �8+�ر .A;+6 17&�د �7د �J) 17ع ا��و�M8�7 18 1 ا@?ام �4دد

12�+��ان '1J+�� 2+A 4+�� ���د 17 وا$ #��N� 2�و . �ً� ا@�U!+aت ا��ن ا�B lن در ��jSۀ $�M �6رش ا�+� �m+R ا�B lن د/# دا(�1 ا/#از ا

(�9 ا/#a�@ دش '+�9 (�9 و�B K/�� م�Jا� ��از =^�ز M�$ 2��7��ال (و ��8ًا ه- ا���ن �AP+8ه . 6>ن ا�� ��= �;� v�A7 ن�B �,ر a@ 9�)�+� (�Jع ا�. /+�/�ً� ا@�ام �4د��) اA�� M��$ ر/+�9 ا/#و ��ت @�� دو���e� .�و��B 1ن 18

13 رh+s اl /�دار �+�ت ���/�دار �+�ت ا�B lن در ز��ن /Afa# ا�+� �m+R . ا�������ن �8د����Aو��Bن �6ر �!�Rب اl /�اج ا/# 17

18 ��پ �6ا��9 (���Na7 ن�B lا. 14 h+��6 ژا��ارم و � ا/# ���دل $�����ان @��RHA� . ا��وز ه����fر�1N وز�� ا�A+# =��$# وز�� داaBۀ ا��وز ا/#�7��ال

Page 25: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ٩ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

B lن ا���ن او را �hR �7د و �5Pا(# 18 /�@# ، در �1��R) C روز؛ �Bدش را M8�7 18 ر/��+� و در ه��ن <� �4�� اا��ن ا�B lن 18 <>ل =�8د �RB ��/��د 17 ه+� ا�+�ي را 18 ر/�+# ��* (�A/� و �Bدش را �6د(�9 . 18 <>ل =�8د �4�8دد�� ز���+�$ 1N�M �6رم را �+�8-؛ (�;+� �Bد را در ^>��F� Eاه- 54ا(# 17 �8� 2���m+ در 7;�ر : ا@>ن ���د و ا�?ود

�# ا�B lن �H� 18ا�B lن 8+�# �7د(1 ا��Jد (�$�رت دو��4�A@.( �!�� و�* �P���در ا��ن ا�B lن 18 <>ل =�8د �8د و در ��$c د(�اري $�ار دا(# 17 �C �8ر د 1k2 ��د�در ه�PAم ا

�f�1 ���� �A�� �Bن ه�(+�را�A;+6 1&�د ���د �� �8 ��در ا��ن ا�B lن M8�7 18 �8ود و ه� دوي (�ن از ا��ن ا�B lن R��/�A;8 ا�������ن �+�ا�+� ��Hا�B lن 18 ا�A;+6 2&�د ��ا�e# ���د9 ا<�ز9 داد 17 ��در . /�دار ��Hا�B lن را n+� 18 ا

lا�+R@ ن و�B lن ا��و ز���+M8�7 18 �&�= 1N ر/+��� در =��J �8$* . �8ادرش �8 �!�� و�* �Bن M8�7 18 �8و��) (�9 =^�(ا ���4 ���������� .د/�P+� (�9 و �!�Rس �4د

#a��ن /�اج ا�B lا m+R� �+� ا

)١٩١٩ – ١٩٠١(�6د(�9 ا�������ن و / �2 ��ر� �8د9 ا/#��N� دارا� ه"# ه���

ه��� JA6- ه��� '&�رم ه��� /�م ه��� دوم ه��� اول»#@�J)« »1��fa/ 18« »زه�ا« »/�ور�R!� »��اب <�ن« »

از ��Rر /�� ��Pب� از ��دم M8�7 از ��Rر �8ر7?ا� از ��Rر �!�� زا� از ��Rر �8ر7?ا

ملقب به ملقب به ملقب به ملقب به ملقب به

»وز�� N+8- « » ��را�!�م@�A> �+aب» «@a+�ر�1R /��را�!�م « »@�U� �+aت /�اج ا��Fا�+a@« »2+� <�9 �8ر ا�!�م«

ه��� ه"�- ه��� (;-

»1+��@« »�N� »ادM8�7 دم�� از 6;��ن ه�� �N6+� از

18 mea� 18 mea� ..…… »@a+� $�ر«

�# اl و �C د�A8 ��Bم =��ق �J) «-N+8@#«از ه��� اول - ١�A@ م /�دار�A8 ��6 C� دو او]د 8 /���9 8: ه;# او]د » /�ور/1��fa«از ه��� دوم - ٢ ا��� �Bن ����Aب » /�اج ا��ARت«a@ /�دار –��B- وا�

lن ا�� و��ت �7د9 ا/#( /�دار �!�� ا��ب –*) ١)(١٩٢٩- ١٩١٩(�6د(�9 ا�������ن » @+2 ا��و�1«اa"S در (– 8 8 ��ر(�ل (�9 و� �Bن ازدواج ���د��k « 9ا���اج«�"+1 17 �8– #Na�� 8 8 – lا�+R@ 9 =^�« /�دار�) « 8 8 �8 17

و��ت (�9 ا/#( ^>م �+�ر –ازدواج ���د9 » =��S 1Aز�«a"S اج« را,+1 –) در���را�� « ��+, 2�� ��!� �8 17 .ازدواج ���د9

.او]د� ��8+� �+���9 ا/#» زه�ا«از ه��� /�م - ٣

�C د�A8 ��Bم دو او]د ��8+� =��) �Bاه� ا@�U!+aت �!�� ��در(�9 (&+�(» �!18�R«از ه��� '&�رم - � 1«9;�17 در » @� 8 د��B /�دار /a+��ن �Bن ازدواج ���د�B»1R7�7 « 9رد� ��ت (�9 ا/# و ��A8 ��6 Cم /�دار ا/�اl /�اج 8 �8 17

. ا/#

� - -JA6 م » ��اب <�ن«از ه����A8 ��6 C�»��!���د9 ا��» زه�ا /�اج«و �C د�A8 ��Bم » ^>م #+��"S 17 ه� دو در.

.��ز��� ��8+� �+�ورد9 ا/#» @��+1 «از ه��� (;- - �

.��ز��� ��8+� �+���9 ا/#) د��B ا�+�B Mن �N6+�وال(» اد��N«از ه��� ه"�- - ٧

**************

٨ - �+���1«از ه��� ��ر� « 18 mea��C د�A8 ��Bم » /�اج ا�!�م«»1;�. دا(�1 17 در �Bرد /�� ��ت (�9 ا/#» @����"+� (�9 ا/#ا�2 او�+2 ه��� ��ر� ا�+� ا/# 17 �Afa/ me� C� .از

٩ - �-«از ه��� ��ر����?9 /�اج«و » ر�+�1 /�اج«از (��Aن B�8;�ن دو د�A8 ��Bم ه�� » ?@ « �8 ��9 17 او�= �+��8 <�ن $�R�ا�R@ �8 �و ا�2 ه��� ��ر� . اردواج ���د9 ا��) ��B 6+� /+� ا��� 4+>�(/�دار @?�?ا�B lن $�+M و دو

�"��F �8د9 ا/#» �+�ت ا�!��ن« دا(� 2�me ا�+� ه- �8.

١٠ - �C د�A8 ��Bم » da4&�9«از ه��� ��ر� ��8ًا <�Aال (�9 (» (�9 �!��د«��8+� =��9 17 » �"�را /�اج « ��ر/�����F# وز�� د��ع و /:h ��را@y- ا�������ن در @&� /Afa# ا@�U!+aت �!�� �Vه� (�9 و ا�2 ه��� ) �!��د ^�ز�

�+2 ه��/ �+� .(�9 �8د» $��ا��ARت« �� ��ر� او �8د 17 �mea 18 ا

١١ - .از B�8;�ن او]د ��ارد» P+8- <�ن«از ه��� ��ر�

Page 26: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

10از ١٠ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

١٢ - 17 ^>م �"�ر�Bن ) �4ه� ��ج(از ��دم ه?ار9 '&�ر او]د دارد /1 د��B و �C ��6 » زر�P+8 2-«از ه��� ��ر�17 �8 ^>م �+�ر �Bن ) (�9 <&�ن (–ازدواج ���د9 17 �8 /��ا����B 2ن ����4 ) ��خ <�ن (–ا@���د� ازدواج ���د9

–A6!;+�� (17 '&�ر زن دا(�1 ) �!�� R7+� /�اج (–ا@���د� ازدواج �7د9 ا/# ��!�� زا – ) ��ر/��� و '��ا�

١٣ - ��A8 ��6 Cم » ز��د <�ن«از ه��� ��ر� 9���R@ ( �8 17ا��"�ر /�اج(از اه�A�) Mن B�8;�ن '&�ر او]د ��8+� =)e�) را1�8 /�اج (–�R@ �8 17ا��ؤف �Sز� @�و/ �7د9 ) ��ا /�اج)ازدواج ���د9 و /1 د�A8 ��Bم ه�� �S 1 (ز���

�Bن �Sز� ازدواج ���د9 و +!� .17 �8 <>ل ا����B 2ن �Sز� @�و/ �7د9 ا/#) �A+"1 /�اج(17 �8 ^>م

١� - �R@ �8 17ا��ؤف �Bن ���� ,+� » �1 /�اجرا8«از اهM ه?ار9 <�ت �C د��B دارد �A8م » B+� ���8«از ه��� ��ر� .ازدواج ���د9

١� - 8 «دارد 17 �8 *) ٢(» @?ا��و�1«�mea 18 ) �+�ت ا�B lن /�اج(��A8 ��6 Cم » ��Aل P+8-«از ه��� ��ر� 8�mea 18 (�9 �8 �8 <�ن �F+�م –ازدواج ���د9 » ز�A8 ��Bد C�8 �Bور« و ��د9 ا/#» 8 #+��"S دارد 17 در.

ازدواج » �a+!1 /�اج«از اهM ه?ار9 <�ت �C د�A8 ��Bم » ��/�2«��� ��ر� از ه - �١��!�� ا��ر �Bن ,+� 17 �8 .���د9 ا/#

١٧ - �&��«از ه��� ��ر� 8 �+� B�8;�ن دو �A8 ��6م ه�� » 8 ��Bروق /�اج«د�� ��!��?/�اج«و » ?@ ��!� «)mS ��7�8 ) ��8ًا دا �@ « �8�a/ 1++��ن«17 او�� .ازدواج ���د9 ا��» "+�1 /�وز��«و دو

١٨ - ��9 ا/# 17 �8 » <�ن /1��fa«از ه��� ��ر�= �+��8 a@ ��!��1 ر�+o«از اه�A�) Mن ��A8 ��6 Cم �H�� « @�و/ .�7د9 ا/#

١٩ - .ازدواج �7د9 ا/#» ز�mA« دارد 17 �8 » �;�# اl /�اج«از اهM ��ر/��ن ��A8 ��6 Cم » ��/�2«از ه��� ��ر�

از ه��� ��ر� - ٢٠»1;"A8 « م ه���A8 ��6 1/ ه?ار9 <�ت Mاج«از اه�/ lا�R@ « ،»ا�� /�اج��ا�R@ «) ال�A> ��8ًا�8 » @��;1«17 او� �8 ) ��8ًا داmS ��7 ا/��د �6ه��Aن M8�7(» @�Rا���H /�اج«و ) اردو� (�ه ا�������ن �» ا�+1A«دو

����ر9 �8ر7?� �8 � .ازدواج ���د9 ا��» و /�

از ه��� ��ر� - ٢١ »1�+N� « م�A8 ��6 C��-«ازه?ار9 <�ت دو او]د دارد �N�ا�R@ « اج«��8ًا�/ -��N�ا�R@ ال�A> « 17 .اردواج �7د�R@ �+/ «9ا]��«17 �8 » @5را«اردواج ���د9 و �C د�A8 ��Bم » ��+�9«�8

٢٢ - 17 �8 ) اه+- �J+� /�اج�6ر ا�8*)(٣(» @�Rا��J+� /�اج«از اهM ��ر/��ن �C ��6 دارد �A8م » (1��P«از ه��� ��ر� ./�را <�ن اردواج ���د9 ا/#

٢٣ - .از اهM ه?ار9 <�ت ا�������ن �C د�A8 ��Bم ���!1 ��8+� =�� 17 در S"��+# ��ت (�9 ا/#» �+�aم«از ه��� ��ر�

٢� - .دا(# m+J� �8 17 ا�fa/ lن ازدواج ���د9 ا/#» (��"1«|از اهM ه?ار9 �C د�A8 ��Bم » �+�eNم« از ه��� ��ر�

٢� - .دا(# �R@ �8 17ا��?�? �Bن ازدواج ��د9 �8د» @�$1a /�اج« از ��دم ه?ار9 �C د�A8 ��Bم » 8ـ�kــ�«از ه��� ��ر�

٢� - داmS ��7 ) ��8ًا دا�R@ ��7ا����ر /�اج(دا(# » @�Rا����ر« از (��Aن B�8;�ن ��A8 ��6 Cم » ��Na#«از ه��� ��ر� �8 17 وزارت �!# @��1 ز��ن (�ه��@»1a+�>ز��S ازدواج ���د9 �8د» <�ن.

٢٧ - «از ه��� ��ر�a+8م » را�A8 ��Bد C� .دا(# 17 �8 �!�� ��+- ازدواج �7د9 �8د» ("+1e /�اج« از ه?ار9 <�ت

٢٨ - .دا(#» @�R��ه�ب /�اج«از ه?ار9 <�ت ��A8 ��6 Cم » (�R« از ه��� ��ر�

٢٩ - .@�و/ �7د9 �8د» �a+!1«دا(# 17 �8 » �اج@�Rا���Q /«از ه?ار9 <�ت ��A8 ��6 Cم » ��8�A«از ه��� ��ر�

٣٠ - �C ��6 دا(# �A8م » .......«از ه��� ��ر� ازدواج ���د9 �8د» @�Rا��ا/Q /�اج«'��ا����/ -��B C� �8 17.

٣١ - ازدواج » �R7ا /�اج«از (��Aن B�8;�ن �C د�A8 ��Bم » /��ر9«از ه��� ��ر���+, 2+�� ��!� �8 17 ��= �+��8 .���د

��8ًا دا�R@��7ا�e+�م (�R@ �8 17ا�e+�م » ��خ /�اج«6;��ن دو او]د دا(# �C د�A8 ��Bم » /Afa#« �� ��ر� از ه� - ٣٢8 �"+�R@ « �8 17»1yا�;�Nر /�اج«و ��A8 ��6 Cم . ازدواج ���د) ر/�ل .ازدواج �7د» 8

٣٣ - �C د�A8 ��Bم » داو�C« از ه��� ��ر� .داد�Bن ا@���د� ازدواج ���ددا(# �B �8 17ا� » �1R+R /�اج«��ر/���

٣� - « از ه��� ��ر���;��C د�A8 ��Bم » ا .دا(# 17 �8 ر�+- ر�+o ازدواج ���د» �7��1 /�اج«��ر/���

٣� - �C د�A8 ��Bم » MRa8«از ه��� ��ر� �1J /�اج«��ر/����B «ز� ازدواج �7د�S ه�ب��ا�R@ �8 17 #)دا.

٣� - �C د�A8 ��Bم» و/«از ه��� ��ر� ازدواج ���د» �7�1a /�اج «��ر/�����+, -��7 ��!� .دا(# �8 17

٣٧ - .دا(#» �!�� ا�+2 /�اج« ه?ار9 ��A8 ��6 Cم » M4 ا��ام«از ه��� ��ر�

٠٠٠٠٠٠٠٠٠ )١ (*�+s���� 1y�<� .(�Jۀ ا@�U!+aت ا��ن ا�B lن ^�ز� را در EF8 /�م �8ون �7ام �!�1�7 ١٩٢٩در /�ل ) ت /�اج�6ر �!�Rب اl @?(/�دار �+�ت ا�B lن @? ا��و�1 *) ٢(��Na7 lا m+R� K/��

.ا@�ام (�)٣ (*���# �m+R اd8 lۀ /�e در M8�7 ا@�ام �4د�N� ن�� . /�دار @�Rا���B �+Jن /�اج ه- در ز

�R�� ۀ�J)٢ 9�J) m��� و� ا��� ��ر�:

Page 27: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

7از ١ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � de.angerm-afghan@maqalat -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

�1�، /.��: ��ت � . �4د را � از@�ر ?��( ��� ار<�ل �ار��4اه3�8�> �,;: -�9 ا���� و ا����8 ����7 ه� �� دوش �4د ���/32 �

و� ا��� ��ر�/ /٢٠١٠

� ����� ا�������ن � از ��ر�� !� "��#$%&'

��(�ۀ*� .�دار � ��ر�+$ ,+�

:��ددا��

�4م و ٢٠٠٨ا�1 ��(�0 در .�ل � م �+< در '�ر��ل � ��م ا���ن =��1 >�;�1 07 �:� .�9د8 (�8 �7د 06 ��رد '5��ا�&A ��7 از ا�;��ت �%�د و ا,���ت ,�ور�، >��ا دو�7ر�F7 8رت CD7 ا. �+A @�ا�&��4ن ?<�< #�ار ��4"

ه�� =�ا0��4 07 �:� � .�9رم و ��6ب �J�K >ن � " ه�+1 ?&�ان در اوا.H ��8 =�ن .�ل =�ر� ��.H ا��:�رات .��7+�ن در (�R �+��ژ ��ا��0 07 ز��ر NOP >را.��M+� 0دد

07 #�رت ر.+�ن ا��ن اS @�ن

١٢٩٣ =��دي اYول ١٩ (�ن ا�+� �W+O اS @�ن در 0V6 �4ش ����ن، '��ش ا��ن اS @�ن 07 ��رخ ��7 از0�:6 .م در J7�6 ا?;ن .V[&" ���د١٩١٩ ��وري ٢٨#��ي �[�7\

�0K در 7+1 (ا��ن اS @�ن #�اي ?��Kي را 07 #�����ا�* �O? �4�7ا��J+6 @�ن ��ر.���* �M= 07�A ا?<ام ���د �R);= J7�6 8ا."را N#ل >�7د وا ( ص�D)از ورود ا ��ا�1 #�اي ?��Kي را8 ه�ي J7�6 =;ل >�7د را ا(��ل ���د

�� . ���[�Vب 4�V= J7�6 07+�ي ����&�از =��W . ا��ن اS @�ن �7ون ,+�ع و#" 07 �:� اa;7+0 ه� '�دا@" و از ��دم د?�ت ���د 06 از او ���Pاري ���

07 =;ل >�7د ��.��د @�ن، ��ور @�د اS @�ن (��a.* � ��د د��M ا��ن� 0+a;7را �7 ����ن و ا . *.�a�) 0K+��M&ه 07 =;ل >�7د ر.+�، #ـــ�اي ?��Kي =;ل >�7د ?�F� 0+VاS @�ن (�رش

���) �+M�.م @���ادۀ =&�ال � �� ��در @�ن د��� . ���د��، و ?&��" اS @�ن �7ادر ا��ن اS @�ن و

�� :��� �� ا

*e+e� J���0 ا���د 06 07 ا��Rم #�J ا�+� (fD 7* 4&�ه* ا?�ام (�8 ا." و در �6ر =��%�ي #��) J7�6 07 زودي در07 ه�+O.�&� 1" ا?��Oر ا��ن اS @�ن در 7+1 ��دم ��<�<ل �4د�� و �!�ذش رو 07 �6هC . ١ا�+� �a,* در 7+1 ا."

��دم؛ >ن و#" �7د 06 ا��ن اS @�ن �7اي ار��eي ا. 54ا("Miر�' A�?��Oر و � K+$ �!�ذ @�د و �P�@ 07 ا� �د و . �7 6:�ر ا����VMن ا?;ن =&j داد

از .�ي د��M در � ��J ���#* 6:�ر >رزو�&�ي �+J 07 ا.�e;ل J��6 ��ق ا���د8 (��� �7د و ا��e��� J�� � 1 �7د�� ��ان (�8 و ��* ��ا�� ����F� Nل 0i ا����VMن ��7 از =& 06 .�7 j� lۀ ��ر�D* ���?� ��ا ر.+�8 ا."�� *&��=

.ا.�e;ل ا�������ن �4دد j&= 1��� در >ن ) =�Rد(ا�+� ا��ن اS @�ن ا?;ن �6د 06 ا N+.0 وi ا�������ن د?�ت ���د ه� "V� م���ا." و از

�&���� "6�). �� :07 زود� 'm از >�aز =&j ا���ن و ا�0RO= 0. m+VM ا�%�د �4د

0 #�����ا�* وز�� ��Y�. 09. 0+7ر ���p � �� @�ن =ROۀ �:�#* 7-١

1 ���6��ال ا�+�(ا���ن M+7&�ه 06 .+�.�ً� ا?�ام �4د�� ��< �:� r�&6 ر,� @�ن V? 8�) ( (%�ع ا��و�0 @�ن ���e� 07ت ?��&�� J��7د و #�

.دو�� ر.+�

Page 28: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

7از ٢ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

=ROۀ #&�ه�ر 07 #�����ا�* .�دار?�Oا��eوس @�ن-٢ =ROۀ =&�7* 07 #�����ا�* =&�ال � �� ��در @�ن -٣

ا�m+VM ه� در =ROۀ =&�7* 07 ه+0��Mt ����+" =�ي ���l* ��9دا@�&� و در �J7�e ?���6 ا����* ���6��e� 1و�" از ا�m+VM ه� ) =&W+%? j(ا�1 . اد�� 06 ا�1 ا�� �K* از ?�ا�e��� J+" ا���ن ه� در =ROۀ =&�7* (�@�د �:�ن ��

��ددا(" ه� �R+7د8 ��* دا�� �l&� 07 06ر ا�Ouت . ��M+7ن @�ا�&�8 را در �+�ت ��و �* �7د 1���&�ۀ ا�� WO. 1��7 .��اد =����iپ (�8 ا.�) ږغد =��Rر�" (06 در �%Vۀ ) �����(اد?�ي @�د از ��e�ۀ

١٨ -٢٠در �! ۀ ) ق١٣٣٧ (��Oن ٢ (١٩١٩ �* .�ل ٣٠در ا��e� 1�0 ��1 ���ۀ ��در @�ن 07 (�8 و�* @�ن ��رخ . �iپ (�8 ا."١٩z٢ >�4" ٢٢.�ل دوم ��رخ ) د =��Rر�" ږغ( �%0V ٣١(��ر8

)����� ( �����Fف �J و وا�0 ا."�l&� 07ر( '+�وزي ��در @�ن از 6�7" ��ري و ���?�ت ا�m+VM ه� : " �* �� ( ".و �7 '��ۀ ';ن #�P ;ًOح (�8؛ 07 د." >��

m9.)����� ( 5ار ���ۀ ��در @�ن را :" ادا�0 �* ده�M7 1 �7ور ��ار�� در >ن ��رتD. 1�ا�4 @�ا�&��4ن �� 07 ا : ، و ��1 ���0 را 07 (�ح >�* �* >ورد " �D7ا�&�

OP\ اP;?* 06 در د." ا." ?���6 . را��P�@ C �6ر @�د را J��6 "+e��� 07 1��+&K7 د." ����0 ام و (�� �7 >" �&���� *� *&+:� We? د�@ N,0 از ��ا��OVPداز�� و داو�' *�� j&= 07 m+VMو#" را از د." ��ه+�. ا� . N#�� از

&�ن #[�* 07 �1 ا�P+. ه+�e� 0��Mtو��* ?�D� ��) 0+Vاه� �7د. 07 '+:�وي �97داز��) وا��(ا.�!�د8 6&+� و 07 .�ي �� از ��,�ع اP;ع ���7 و ��R!7 06 (�� در . داد8 (�8 ا."�O� mKt+�7ور دارم و ه ��) 6 8��07 ه�(+�ري و ز

$� ٢". >�%� و �1 در ا�&%� ��6+�ب �* (�در =ROۀ #&�ه�ر 06 � " #�����ۀ .�دار ?�Oا��eوس @�ن؛ ?�V+�ت 07 .�د �+�و ه�ي ا����* �7د و ا�m+VM ه� @�اه�ن

٣.&� (�8 �7د��اور7در =ROۀ �:�#*؛ ا���ن ه� ���e+" ه�ي M�:i+�ي ��ا(�&� ��&* .Y�. 09ر ���p � �� @�ن �7 #�����ا�* ,�+~ و .�ق و ادارۀ 7* ا�K�7ر و ا.���اد '������ از �� ���.M&= H+��� ?;و8 �7 >ن در ه��ن >�aز ?�V+�ت؛ در #��" '�(&ۀ

. ا���ن �� �&l$ و '�ا4&�8 �4د����'� ز@�* �7دا(" m' 06 از >ن ?���6

@���ً� ه�ف (�ن ��e وزارت ��P . 0+7+�رات ا�VM+�* در ���ي (J7�6 �R ر.+��� و W�7 07 �7ري >�aز �6د���7د ) ١٩٠١- ١٨٨٠'�د(�8 ا�������ن (��Oeۀ ا�+� ?�Oا����1 @�ن �e+� ) ارگ (�ه*(#V. �F[&�* ) د��ع �V* ا��وز(

JO]ه$ 07 ا� *O�7 و)J ه�� W.ار� ا�RM� ( ا����* ه�ج و ��ج WVPب �6د�� 06 �+�ن .��7زان داو��?��Kي '�ا�%�د ���د �iن ���D+1 �7ر �7د 06 ��دم J7�6 و .��7زان ا���ن P+�ر8 را د����؛ ه�0 را .�ا.+�M* ��ا ��4" و

او�+1 7�6+&ۀ ا�������ن 06 در ا�1 و#" (%�ع ا��و�0 @�ن �aر7&�ي 06 در. .��7زان 07 ��ار از @��" >�aز �6د��وز�� ا�&+" �7د �<د .��7زان ر�" ���ادي .��7زا� را 06 ��اري (�8 �7د�� و �A �; ه$ در راس (�ن #�ار

2�!�+� ��1 >ن �7ور ��ارم 07 �ً+��u 1 ���0 و� اوYً 07 ا�< J�Y1 07 د� :

� �iپ >ن ) ژغد =��Rر�" ( ��م ا�0V%� 1 –اول ���ر ،١٩ >�6" ٢٢(��(�0 (�8z1 ) .�ل دوم(و ز��ن �:� >ن ) ٢� (�8 ا." 06 07 ا���� �� ��6$ �7د و ز��ن '�د(�ه ا?V+ ��ت � �� ��ه� (�8 ���١٩z١ب .�ل اول >ن �7�&]V. $�م �7(� 06 در ا�1 و#" ه&�ز در ا�������ن رژ

"� 7&�م ��ا� =��Rر� 0V%� و �� >ن 07 ?�ض و روز���0 ���(�0 (�8 ) ١٩z٢( ش .�Rًا ١٣z٢و=�د ��ا(" 06 ا�4 ��ض � �ل ��ر >ن ) >�4" >ن HVa ا."٢٢(�7(� از �K[�ف ��7�� .�ل اول �:�ا m' 8�) 0�!4 �ش 06 �)�7 ١٣z١و از =��W د��i �Mن .�ل دوم �:�ا

��ن و رژ�$ ١٣z٢ .��Pن .�ل ٢ن در در ا�1 ��رت ه$ �A ا(�0i �)�O+� J��6 8�O �6د��� .�دار � �� داود @��' �&]V. $� 07 رژ . =��Rر�" 7&+�د 54ا(�0 (�

�e�)�����(�)�7�0 ��م ����&�ۀ ا�1 –دوم �� (�8 ا." 06 ��+�ا�$ ا�1 ��م �6ام ا���ن ا." و �� �6ام روس ؟ 0i ��م ا�������� . از دو.�K� در (�R =;ل >�7د دا(" 06 ا6&�ن '��ش ا�1 دا.��ن ��ا 07 ��د #0F ا� ا��ا@" 06 ��در ���$، =&�ب � �� داود ��.؛ @��0

.�7ا� �7." >وردن >ن =���اِد ��درش �Ri 06ر '&� .�ل #JO در وا(+&1�M و��ت ���د8 �7د؛ 07 ا�������ن ر�ـ�0 �7د�\ (�R =;ل >�7د �7ا�C 4!�0 �7د 06 ا�1 @��0 را (fD وا��8 اش 07 ��وش ر.�uۀ و�K � 80 داد��O# ���= A��� 8 و �7ا��+��

8��7+:�� �7." � >ورد ، . ا." و در >ن #�O�0 7 +� ��و(&�8 ا��� ���د8 و �:�ن ا�C�:M ه$ Ou" �4د \+e � #�O�0 را �7ا� &�� و#�� >ن #�O�0 �0 ��8 ��7 از ��ت >ن زن '�6+<8 .�(" ��(�0 (�8 ا."���ر 06 �&K+� 0l�;� . ، HVa 0��O# &��ا��� HVa ، ا�:� HVa و �:�ن

J�= در J�= ه�0 ا��ر ا�������ن ا��وز J�� و HVa ":Mا� . �� @�د ا�J .&� ه$ 07 �:� .�9د8 (�د 06 ا�1 �6ر ه�4< –.�م �&6 1 � رود ا�%�ب �D. ��+�!� 1+&i �7 �ً���@ ��&. 1+&i از و#�

. ��رت �0���M، و @�ا�&�8 را ���د � 54ارد �i–l� 07رم � 06 07 .�دار � �� ر�+$ ,�����م ا���ام و اراد 1 �7� �)V7�6 8 ه�� ) (+�ن�e? $&K+� �K� ، 0 دارم�1 ر.����&�ۀ ا��

و .+�. در �!�+� >ن ���0 FD))�)�7 0�)ا.") ا�4 و=�د دا J+@د. د��� �+�!���ان >��ا �Pر د���M ه$ e7+0 در . (0i 07 و,��" � )�! ۀ ��7

=&�ال � �� ��در @�ن در =&j ا.�e;ل؛ �[!ً� �! �ت �7ا� #��وت ����R# $ در �7رۀ ر(�دت و�٧.� ٧ ٧ و � – �� ا�������ن در ��+� ��ر���) "!�V� ل;e�.در @�ن در ���6ۀ ا�� �� � D��� R� Ce� 07$ و ��ر �+����+~ �+� a;م � �� �Oaر را �[���0 ����.

3 8�&���� 1� در >ن �7ر�K� 8د8 ا."�iا ) �����(��+�ا�$ اR7�:� ��+�!� .در �7رۀ ���e+" و �7از��4 ا�1D. 0RO= 1 ��ا��8 ا." و

Page 29: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

7از ٣ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

ا?;م ) >�16Y)m7 C 07 زودي اور�R�< . �&7 را �" و �6ب ���د8 و 07 #[��ت (�ن �4�7دا�+�. دا("؛ د.�M+� ���د�).

(� 06 در ��W+6 ه+�ت ��د (�8 ا(�Dص ) �+��ري(R" �5ا8�6 �7 ا�m+VM ه� ?�زم ه+��* 07 ر��." � ��د �Pزي =�* (��J �7د�� <:

� ��د �Pزي وز�� @�ر=0 -١�%�رت -٢ �� a;م � �� @�ن وردr وز د��ان ���%&�اس @�ن >�� ا��ر ���* -٣�- J+��6)ن ) د��وال�@ �� � �+' z- دي @�ن داوي�R�ا�O? �+�زا �7ز � �� @�ن - ي?�Oا��ه�ب @�ن �Pز -٧

".��=R" �5ا8�6 07 ا�������ن >�� 06 در ��W+6 >ن ا(�Dص >�* (��J ) .�ه&�ي داm7(�7وام >ن ه+��* ه$ 07 ر :�7د��

.� ه&�ي داm7 ����ر ?��+��Oۀ ا����VMن در ه&� �7����ي -١� � �Oب ?V* @�ن �6ر�&�ي از '+:�ور -٢+) .�e� J7�6ر �4د�� �+K��K* 06 ��7ا در ز��ن ��در (�8 .!+� ا����VMن در د��وال -٣��++1 (�8 �7د��ن= -� J7�6 ن در���VMرت ا��!. *��l� ۀ:� @�ورد 06 ��7ًا >z- 7&� ه&�و.��ن���1 از ������Vن د �&i و

�* �pV را ���e� �7ت ا�������ن ا��� ���د���e� ا#��" دا("؛ و #�ارداد J7�6 8 در�� �&i 06 1 ه+�ت� . ا�J �* (�در د��7&� ��ارس ا.;�* ����+" دا(�&����ا�1 ��ارس �7اي . �F� 06رف >��R از �Pف ا�m+VK ه�

� � �Oب ?V* @�ن fD) 06 دوم ه+�" �7د � F+;ت . ������Vن >.+�ي �+��0 ا��اد رو���* ���K+� "+7د��+) .ا�VM+�* دا(" و �Pر�He� �&�!4 *� 0K =��0 اش ا.;�* و رو�C ا�VM+�* �7د

� 1�\ را 07 د." >ورد�� 06 در J7�6 #[�0 ز�+&* �7اي ا?��ر .!�رت (�ن در در ا�1 �5ا�6ات؛ ا�m+VM ه� ا .ا�������ن؛ @���اري 6&&� ه�t&�ن در ا�1 �5ا�6ات ا�������ن �+< e� 1+&i* را در �&�ن ���J ���د

Y ز�� �7غ tK��� (�7*(ا����VMن ز�+1 و ���+� .�دار ا�+1 اS @�ن '�� .�م ا�+� ?�Oا����1 @�ن را در ���+ۀ ��V\ ).+���ر(@�ازي ��وش ) (+��aر(@���اري �6د 06 در =�ار ا�1 ز�+1 #[�0 ز�+&* �7د 06 07 J7�6 ر�R:�

ا�4 در ?�ض �Riر =��W : او �R�< 07 4!" . ا�m+VM ه� 07 او '+:&�Rد �6د�� ز�+1 @�د را �7اي (�ن 7!�و(�. دا("�F�< ده&� در *� C�رت ����0V �* 6&� 06 ا�m+VM ه� P�) 1+&i* را ز�+1 او �Riر =��W ز�+1 در �&�ن �7ا

"��M� 0 ��رتV���� 1�59����&� و ا� . �7غ �M��iي ) .�اي ?V+�(در ز�+1 @���اري (�8؛ ا�m+VM ه� 07 ا?��ر .!�رت @�د '�دا@�&� و @�د (�ن ��#�ً� در

���) 16�. 0+7�� W�K� A� �<د��VM+1 .!+� ا��06 او m7ه&�ي دا �. "���++1 (� و ه��ن (+� � �Oب ) .�ه�!�ي(�ن در J7�6 �7د ��7 از ����ر

��ه�t&�ن ?�Oا��Rدي @�ن داوي 07 �+� او�+1 .!+� ا�������ن در �&�ن ��++V? . 1* @�ن 07 �+� ���ون او ��eر �4د�� .�4د

؛ ��eار .���V9�ز��د .;ح و از ه�+1 و#" ����+" =�ي (�ن V? �7+0 ا��ن اS @�ن >�aز �4د�� و ز�� ?&�ان ��اد د . ���Rت را J7�6 07 ا���eل �* داد��

�1 �7ر ��,�ع �&i ")0 @�ن 06 در راس >ن #�ار دا�و��ت >�6ه* دا(" و (%�ع ا�+V�? 1�وزارت ا�&+" در �7رۀ ا از روز ه� ���\ 7<ر4* در ا�Pاف .�اي ?V+� . را 07 ا?V+ ��ت ا��ن اS @�ن 4<ارش دادK� 8�M��)) "V? 07

*��V���� (ت در ر��R� 06 ��اي ا�!%�ر "@�. m+VMم .!�رت ا����خ داد 06 @���ش .�@�1 >ن �+�� ��Mد�� و .(t+' �R+� و ��7 از >ن ��د0u �6ر6&�ن .!�رت 07 .�@���ن �����م در ���tK* �7غ �K� Je� Y�7ن �6د��

� ر���رم ه�ي ا��ن ا� ��ن ��� :

: ا=���?* و ���KV* د." ��ز�� –� ا����VMن 07 �6ر ه�ي �R$ .+�.* ��7 از ا�%�م �5ا�6ات و ا���ي ���ه�ات 7

Page 30: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

7از ٤ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�:J+K او�+��K� 1" ا�������ن JK) 07 ��رن >ن ��&* 7�6+&0 و وزراء 06 در ��W+6 7�6+&ۀ ا?V+ ��ت ا��ن – اول :اS @�ن؛ ا(�Dص >�* (��J �7د��

١- 0+7�� �� .Y��R9ر ���p � �� @�ن وز٢- �� @�ر=0 ، ��7ًا او�+1 .!+� ا�������ن در ��ا��0.�دار � ��د �Pزي وز�%�رت -٣ �� a;م � �� @�ن وردr وز.�دار?V* ا��� @�ن ���&�ب وز�� دا@0V 06 ��7ًا �4�� 07 د�+J �* ��4ري .�KOوش �4د�� و 07 ?�ض -�

�) 1++�� ٤او ?�Oا��<�< @�ن z- رف��� �� ?�Oا����1 @�ن وز - 0+��? �� � �� ا�7اه+$ @�ن �%�دي وز ر ?l+$ اS @�ن وز�� زرا?"، ��7ًا ���D+1 .!+� ا�������ن در ا����+�.�دا -٧ (%�ع ا��و�0 @�ن �aر7&�ي وز�� ا�&+" -٨ .�دار � �� O6+� .�اج وز�� � +0 06 �7اي ا(��ل ا�1 ُ'�" از ر��Mن J7�6 07 �7ز4:" -٩

�� و ��وش ا���ن �& +� 6&+< و a;م 06 �� > - دوم�@ *&�� .�<��ن رواج دا("ا���ي ه� ��ع �7د4* ا���ي ه�0 ا��+�زات ار�V+O# ، *uي و �+�دا�* – "�م���م ا��Oع ا�������ن در �7ا�7 #���ن داراي ��eق ���وي ا?;م و �&�R ه&�وه� و ��Rد ه��+0K در ا�������ن – #�رم

�0 �97داز��>= �� . ز��4* �* �6د�� 07 ���&� 54(�0؛ �7�O+O� W+0 و ��7+0 درس �D7ا�&��7اي �7ر اول ا��ن اS @�ن 07 ه�K� از >ن ��ف . &�و ه�ي ا���ن ا=�ز8 داد در JO#

� J+F �* �6د�� J7�6 در ��ارس @�د(�ن در ه&�و 54ر. �$ ازدواج �7 7+:�� از �Riر زن و 6&+< ��&* ه+� ��دي C+7 از �Riر زن و 6&+< ��* – &�%$� �ا?;م و ����ن

Ri *�6 �4ا�� دا(�0 �7(� 06 ا���� 6&+<ان را >زاد 6&� و ا�4 ���اد ز��R از �Riر ���6 ا." �* �. ���ر زن دارد �7���%�وز ��� 1��� از �Riر �O� اد زن ه� و 6&+<ان��� 16Y ،����ا�� �7 6&+<ان د��M ?�و.* ���.٥

�J ا���ت 07 ��دم ��� -�'$�P * 07 #+�" ��زل و ا#��ط��در >ن . \ا?;م و ����ن ��وش ارا,* و ��ا(* دوز��ن ارا,* و.+N زرا?�* �&%��Ra�7 0V، ?��رات، >.+�ب ه� و .��� ا�;�e&� �+a rل در ��Fف دو�" �7د �iن �� 07 ا��ر ز�+&�اري و ����اري �97دازد و رو� ه�+1 ا���:0 در J7�6 �+;م �O� "��K� 06 ")8 دا�+e? ن�@ Sا��ن ا

���0��DV ه�ي دو��* >�aز �4د� � . ا��ال � �iن ��دم �� ر.+��O� 8د�� و ���ادي ه$ از ���" را.��Kري و ��ا#" 8�R7 ��ا(�&� در >ن (�ا�H ا�������ن ا�

\e �ه&�Mم ��اج ارا,* دو��* ا��اع زد و 7&� ه� و دزدي ه� 07 �6ر ا���د و �+" @+� ا?V+ ��ت ا��ن اS @�ن ر(�ة 07 ����ر�1 دو�" @���اري �6د�� و ��eار 6$ 07 ارا,* را ?���ً� ا(�Dص �uو��&� و ��&!5 �7 '�دا@" . �+��"

. 6:��&�ان 7 ز�+1 ر.+�

:����ر�� �,+5 و34 ��ن و �*2*اري ���"�1ت د�/����-. �� ا-,�د �+�ه* ا��*ا(ۀ ��روي

و م ا��ن اS @�ن ����ر�" ��ق ا���د8 اي را �Fe� 07 .!� 07 رو.+0 ١٩٢٠'m از ��Fل ا.�e;ل در @<ان .�ل .�ز��ن داد 06 در ��W+6 ا�1 ����ر�" ا(�Dص >�* (��J ) دروازي(6:�ر ه�ي ارو'��* 07 ر��." � �� و�* @�ن

:�7د�� ١-��و ا6&�ن در ا,;ع �� �ۀ . .�دار �+� � �� @�ن ز�6�� 06 ��7ًا وز�� @�ر=0 و .m9 وز�� ���رف ��++1 �4د

.ا����K 07 .� �* �7د٢-06 *V�!� . ��7ًا 07 �+� او�+1 .!+� ا�������ن در (�روي ��eر (� �+�زا � �� @�ن ..�دار .V[�ن ا��� @�ن (+�زي 06 ��7 ه� دو ���0O در راس .!�رت ا�������ن در (�روي #�ار دا(" -٣ #�,* .+~ ا����1 @�ن -�z- �� .?V* ا�O6 @�ن 06 ��7ًا ا��(ۀ ���l* ا�������ن در ��.�e� �Kر �4د

4 ا��� @�ن ���&�ب V? و .�دار ���� �Vۀ .��e در >ن ��eم #�7�a ����++1 �4د�� و J7�6 �� 07 �+� وا��u 0KV� ت����+V? ا�� �u��7ًا 07 ا

Sا W+O��+ا� "��K� ار�e�.��7 از ا�� ا?�ام �4د�+%� JK) 07 ��KV6. 51 � رود D. د ازواج��� (�د و از =��W د��M و#� از � $�� � و �V� م;a 6&+< و &���1 ��ا���$ 0��Mi 06 از �K[�ف دا(�1 �7د8

��< �R!� 0م و � ��ا� ا?;�+ۀ ��eق ؟؟؟ �� ا�&0K ا�Pا�+�ن و �:�ور�1 ا?V+ ��ت ا��ن اS @�ن ه&�ز 7.دو�7رV��� 8ۀ 6&+< رو� د.��@�ان � ��Oد8 �7د��' �:7

Page 31: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

7از ٥ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

- J�&# م =+;�* @�ن 06 ��7ًا;a ر .!�رت ا�������ن در�:��� m9. ر (�8 و�e� �&K)�� ا�������ن در ����++1 �4د �K.�� .

در راس ) '�ر .�دار � �� داؤد @�ن( ز���+0K .�دار � �� ?<�< @�ن a١٩٢٩;م =+;�* @�ن ��65ر در .�ل دا(" 06 ��7 ه� ��O" .!�رت ا�������ن در ��.�K �6ر �* �6د؛ در >ن .!�رت .�" ���:�ر .!�رت ا�������ن را

(��<د8 او 06 @��$ رو.* دا(" و C+7 از. ��D�!" �7 � �� ��در @�ن و =���Oاري از ا��ن اS @�ن؛ از �6ر 6�7&�ر (� ٦. ��7 از ��گ ه���ش �7 '�� @�د دا��6 =��ل =+;�* J7�6 07 4�7:". .�ل دور از و1P >وار8 �7د

:J �7د�� ا(�Dص د��Mي �+< در ��W+6 ا�1 ه+�ت (�� � �� و�* @�ن؛ �+�زا � �� @�ن �!�V* را a ،�+!. �+� 07;م =+;�* @�ن و ?V* ا�O6 @�ن را 07 �+� �6ر�&�ان

.او�+1 .!�رت ا�������ن در ��.�K ����* و @�د ره��9ر ارو'� (� �7د ز��ا ) در#ــ� (�K* از ����J ��رد �&�#:ۀ .���ي 7+1 ا�������ن و رو.+ۀ (�روي؛ ����ۀ ��V\ دا(�1 =<��ۀ

��ۀ در��ي >�� 06 >ب در�� اOVaً� ��+�ش را ��++� �+�ه�>= 1� . �5ا�6ات �7 .� ا0 �7 '��ۀ >ن K+��� 8 �7د در�) �e? را و ا�������ن #�اردادي�D7 ،ن �+�ن رو.+0 (�روي�@ Sا W+O� �+در ز��ن ا�

�� *O��= د �* �4د�� 07 >ن�%����� � �� �!� . V\ �* 4+�د 06 >ب >ن 7+:�� �7(����م =<ا��ي 06 در در��ي >�� ا ه&��M* 06 ه+�ت ا����* � " ر��." � �� ا��ر J��7 ١٩١٨ – ١٩١٧در .�ل . @�ن در >ن ز��ن وا�* �&0el �7د

A���ز�� ���� �!� @�ن �7اي '+:�Oد ا�1 �5ا�6ات �D7 07را ر��0 �7د؛ '�د(��D7 8را 07 � �� ا��ر @�ن J��7 ر(�ۀ &��A ��ز�� ) در#ـ�( را در #�Oل '5��ش =<��ۀ V�0M٧+�ن J�� J��7 ا��ر @�ن �� � �D7 07را '+:&�Rد ���د و�

��دق و و1P '�." ا��R&:+' 1د ا�+� �D7را را �7 =��" رد و ا��Rر دا(" 06 #�ارداد، #�ارداد ا." و �7�� >��ا . ��ا?�ت ���د

�& J �7#* ����8 �7د، Y 8��>= 1�'m از .�eط ا��رت �D7را و ا.��eار ���K" (�روي در >�%�، ����ۀ واM��7* ا��8 در ا@�+�ر ا�������ن #�ار دا(">= �&iه�.

��8 را ا(��ل ���د؛ =��W ا����* ��رًا .!� �7ي ?���* >= 1�ز���* ���e� 06ت ا� �د (�روي 07 ��رت �0O��%K ا6&�ن .���ي و #[�ۀ ?��Kي >�%� را >��د4* داد�� �� �7 ا� �د (�روي دا@j&= J (�8 و =<��ۀ در#ـ� ا?;ن و �6ر

در�1 ه&�Mم ا�m+VM ه� 07 ا�����O@ �R داد�� 06 در ��رت (�وع =&j �7 روس ه�؛ A�6 07 . را دو�7ر8 �7." >ور�� ١٩٣z �7 - �١٩٣ـ� ��ف در .�ل ه�ي ا��ن اS @�ن و =��W ا����* �* (��V��� 8�@Y�7 06 �&7ۀ =<��ۀ در#

"��4 \V���* �J و �JF �4د�� و =<��ۀ ��65ر 07 ا�������ن �R� 07 ��رت � 0��&eا���ي ��ا�.

* ا-,�د �+�ه* ��روي �" �2�6 �*او� : "1�. �ر �6د در ا�������ن ��eر (� 06 ��ت دو .�ل در ا��e� 1م ��D� �+� 07٨6+1 .!+� ا� �د =��ه+� (�روي" �7او

�A ����ر .�0e7 دار وزارت @�ر=ۀ رو.+0 �7د 6 1�ا��ان 07 �+� " "��7"0 در ز��ن =&j اول =��R* در �7او

6�+0K �1 اP;ع دارم ا?V+ ��ت � �� ��در (�8 ا�ً; ���Pار ازدواج ����ر�1 وزارت @�ر=0 و وزارت ��7+0 �7 ز��ن @�ر= ��Oد �= ��)�)�7 ���" ا�� ���eل �7د و ه�+�7 0��6 1�R� 0 �7ا��از �6) 06 در��@ ����� �6د J���� 1��u١٣z٧ر (��+�" ه�ا��) ( در ا�������ن ��?

.�+. "V? 07 0� �7د8؛ "O�� 1+ن �7 � �� ��در @�ن 07 ه��@ .اY=�ا �7د 1K�� 06 ا." ��D�a "!;م =+;�7 ��R��. ���&0M ���دل . '�ل �7د و A�١٩z�7د٠ CVi م ه$ در ا�������ن و=�د دا(" و در. 8 در ا�&%� .�دار � �� ر�+$ ,+ ��)1� دارد در ���+i 0K&+1 �+�" و او�+1 ����&�ۀ ) �7او� را ���D+1 .!+� رو.+0 در ا�������ن ����

رو.+ۀ �<ار� در ا�������ن؛ =&�ال .�+. " ��+���. " �+� 0 07� $R�< �7د �R.د8 رو��.�� �+e� ن�@ V?�+) �+ا� "&]V. �7د 06 در ز��ن�<ار� رو.+0KV7 �+!.0 07 �+� وز�� ���Dر و �� $��� J7�6 �7+�ر =��W ا." 06 . ��&�ۀ رژ �K.�� از Cرا��K+�� و ه��ۀ .!� =&�ال .��F#

�K.�� ۀV��� م ، '�� '+�د�Y�7 ، 8 @� و ���7 ١٧٧٨ J7�6 را در .�ل –در >ن ز��ن ����، @H >ه1 و P+�ر8 و=�د ��ا(" و ا�1 ه+�ت رو.+' 8�� C) و ا.� و (�� در 7+:�� از �P�# و���� از ه��اه�ن وز�� ���Dر . ��د8 �� 07 در�7ر J7�6 �:�ف �4دK� را D���ر �!. 1�#Fۀ ا

" ��65ر 06 و�+!ۀ 7�OP" را دا(" 7&�م K.ور��دا��6 اِ� " م ��.١٨٨z H ��(�0 ا." 06 در .�ل )Dr. J.L. Jaworskij" (دا��6 = ِال ��) Dr. E. D. Petri" (د� '+��� ����< 07 :=�0 (�8 و ��م >���� ��6ب ��65ر ا�&�" از رو.

Reise der Russischen Gesandtschaft in Afghanistan und Buchara

و �����Vت .+�. و /ا�1 ��6ب در .�ل ه�� (�"D���ر 8�M� 06 از �� ?�Oا��!�ر �7(&� 07 در� ��=�0 �4دVa�) H.��ه!��د �+;د�

l� .+� ا."ا=���? >ن ز��ن؛ در ��ع @�د 7

Page 32: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

7از ٦ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

#&�J رو.+0 �6ر �+�Kد 06 و� ه&�Mم �;#�ت @�د در J7�6 �7 (%�ع ا��و�0 @�ن در �7رۀ .�ز����ه* �7ز4:" ه+�ت . =��&* 07 ?�اق از ا@+�ا��65 .���C ���د

�� 06 �7او�1 در ���K" رو.+0��� �+M�.ان د�� در >ن ز��ن 07 �7او�1 و�+!0 داد8 �7د 06 ه+�ت =��&* را در ا��e,�ي ���K" ا�������ن �7اي ����ر�1 . ا=�اي ا�1 د.��ر ���6م ���� \OP J7�6 و� در ز��ن ا#��" @�د در

( �دان او �K* ه$ ?V* � �� @�نوزارت @�ر=�e� 0ق 7+1 ا��ول و ?�Vم ��e#* را ��ر�m �* �6د 06 در �+�ن (�4٢ 06١٩ از ��� �� ا�+� @�ن �7ادر @ـُ�رد �+�زا � �� @�ن �!�a ،*V;م �aث @�ن .�7\ ) وز�� در�7ر�7د١٩٧٣

��+1 وزارت �%�رت، ?<�<ا����1 @�ن .�7\ =&�ال #&�J ا�������ن در ��(K&� �+< در ا�1 �6رس ه� درس @�ا��8 .�7د��

"1�ا�m+VM ه� ���س #��$ و ار ا�������ن '&�ه&�4* .+�.* @�ا." و ا?;م ���د 06 د��M 07 07 زودي �7 " �7او���ون .�7\ و� و >�:ۀ " ر�mK"د��وال از ��eم .!�رت، " �7او�1"(�روي �7ز ��* �4دد m' 06 از 6&�ر ر��1

�+��l� W* (�روي در ا�������ن؛ .�'�." ا��ر .!�رت ��++1 �4د�� 06 ��7ًا رو.�Kل �+�Kف ��و 'm از او 07 "m�� . .!+� (�رو� در ا�������ن ��eر (���" ا.��رr" و " .�ر

�7 ا?��ي ا�1 ه+�ت ���س �7#�ار �6د8 �7د " �7او�1"و#�* ه+�ت ا�VM+�* 07 ر��." داm7 در ا�������ن #�ار دا(" �C =�ي ا�%�د ���د8 �7د�:� . 06 ا�1 �6ر او �7اي ا���ن ه� و (�روي ه�

. ����ن داد 06 او را از ا�������ن @�رج 6&&�" (%�ع ا��و�0 @�ن"ا��ن اS @�ن 07 وز�� ا�&+" @�د ا?V+ ��ت "1�او �VO» ه&M!" '�ل و . �7 ه��� @�د 06 از اهJ '��+&� و زن �7+�ر ز��O �7د ��F+$ ��4" 07 ه&� �7ود " �7او

ن >��R از ا�������ن �� �[�Vب �7د8 و �* ��ا��" ��eار ز��د ا.&�د �V�D~ و �7+�ر ��R* �7 @�د دا(" 06 7+�ون �7د "R= ن �7د؛�@ $V.از ه!" �!� 07 #�����ا�* � �� ا JK:�� 06 1 رو د.�ۀ � ��¬ و��?�ا#W ���4ار� دا(�0 �7(� از

"���:�)1���++1 �4د��) �7او . *K� �� $V.ا �� � H.��و . از ?���6 او 0�:6 (�ه&�Mم ��#~ در �i *�>aن �7او�8�M��) 1 07 �4دش 7+�ون >��

در ا���lر ا?�ام �7د؛ J�# 07 وي VO# ت���&= �P�@ 07 1 06 در ز��ان+�R�� از *K�؛ Vا� J��R&' �P�D7ن �6دن #��+< ��R$ �4د�� ز��ا 07 وي و?�8 داد8 (�8 �7د 06 ا�4 او ا?��اف 07 1�:6 �7او�1 6&� و ا#�ار ����� 06 او را 06 07

Oا���.�ت �5ه�P�@ 8�@Y�7 06 �) ؛ '�داش داد8 @�اه�*�!M&ه «VO� ر.��+�8؛ در ازاي >ن �7اي @���اد8 اش J�# 07�� . ه�+1 =&����Kر 07 ?&�ان #��J �7او�1 ا?�ام �4د

�!�+C و D7:* از >��F� �Rدر8 (� و در و#" �!�+C و ��Fدرۀ ا��ال ��65ر (FD* 07 ��م 1��+� "ا��ال �7او1��!�+C از a 07 J7�6<�* ر��0 �7د ا�0�O ه��� �7او�1 �7 ?��+" از ا�������ن ���ر دا(" 6" ز��ن ا�� "R= 0 . 7٩+�ون ر�"

ۀ و��Hت +I�- ي��Jرو �K-:

در ه&�Mم ز����اري ا?V+ ��ت ا��ن اS @�ن؛ �7اي ���D+1 �7ر ��e+��ت =��� �KV* ا�������ن #�ار >�* ا?;م �� :�4د��تYو : J7�6– ه�ات – #&�ه�ر- ~� )#[�1 و �7@:�ن (– �<ار (�

*V?ت ا���K� : 0&�+�– ر����Di – 86;ن– �ـ�ا "��K� *#�:� : *�>ـa- *M�>ـ� .�" - > هــ<ار8 =�ت< دا��Mب و �ROV4ر- '&%:+� – =JO ا���اج –�iر��Kر < (���* <. �+0K و,N در >��R ه�+:0 �� >١٩٢٣در .�ل ��Yو ا�&+" در و $l� 1+��� "R= W¯�� ن �7 ?;وۀ�@ Sرام �7د؛ ا��ن ا

�&�e� 0+�+lر ���د m+¯��7* از وزراي @�د را ه�<��ن 07 �+� ر *V?م ا�K� 0 ه� و��K �ا. ���" #&�ه�ر ��++1 �4دY7+0 (�؛ 07 و�� �� . ?�Oا��<�< @�ن 06 ا��7ا وز�� دا@0V و ��7ًا وز

(%�ع ا��و�0 @�ن �aر7&�ي وز�� ا�&+" 07 ه�ات �7اه+$ @�ن �%�دي وز�� ?��+0 در �<ار (��~� �� ا

07 0+7�� �� .�دار � �� ه�($ @�ن 07 =;ل >�7د) #[�1 و �7@:�ن(=&�ال � �� ��در @�ن وز ���p � �� @�ن 07 �+�&0 ��++1 ���د

9 \� �+a د8 ا�� 07 ا?�ام�K� �6را ذ C��� �6��ال ا�+� �W+O اS @�ن(ا?�ام ا�fD) 1 ه$ 06 ���� ��< �:� r�&6 ر,� @�ن V? 8�) (

��.fD) H (%�ع ا��و�0 J7�6 +1 .!+� رو.+0 در�1 او����Pۀ #�J �7او J8 ا?�ام (�8 و ا��&M+7 $ه fD) 1� (�Oه" دارد و 07 ا����ل �a�W ا �4د��8 ا."V�? 8 (�8 و�+i "+&ا� �� .@�ن �aر7&�� وز

Page 33: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

7از ٧ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�" '�e� �+�Kر و 07 زودي Yۀ و+�+l&� m+¯07 �+� ر *@�i ن�@ *O� م;a ن ا�+�؛�K�در ا�1 ز��ن �K* از �<درواH7 او �7 (�8 07 .�دي �4ا¯+� و د�+J >ن @�د @�اه* a;م �O* @�ن �7د 06 �7 ��دم؛ �7ون ا.��&� �7@�رد ���OKا�0

����#Oً� وي 07 ?�ض =&�ال � �� ��در @�ن 06 از ُ'�" .!�رت ا�������ن در ��ا��0 ا.��!* �6د8 �7د 07 �+� . دا("����O+� >�7و�&�ا�0 �* �7د �7اي ز��ا ��7* از .!�. .!+� در '�ر��e� mر �4د J � 0 ه� 07 ��رت ?&�&�ي��D�ر

��Fر �* (��� r���]@ 0 �7اي '�د(�8 ا�������نK+���< �� .��7�eن ����ب ا�+� و و#�* a;م �O* @�ن 7 +� .!+� در '�ر�m �7د، (R<اد8 ه�ا�" اS @�ن '�� ا��ن اS @�ن �7 د�F � �M;ن ا����* در

و a;م �O* @�ن .�* دا(" �� ����Oد8 را � " �!�ذ @��C در >ورد و 07 ا�1 ا�+� او �;ش >�%� درس �* @�ا��دا(" �� R) *&+O)�@ W�6 �7<اد8 ه�ا�" اm' S از >�0K وي را 07 ?�ض ا��ن اS @�ن 07 �V. "D[&" 7&:���؛ ?�ً;

Sا "��0 از ��+8�R7 "V اي دا(" و �0 از ا@;ق @�دش ��$6 ���م ا@�+�ر ا�������ن #�ار 4+�د، ز��ا (R<اد8 ه�ا .��+�8 و در دروس و � F+;ت @��C ه$ ���\ ��Oد

در ز��ن ��¯W ا� �O? *M��Kا��<�< @�ن در #&�ه�ر ���د اداري و ر(�8 .���* 07 اوج @�د ر.+�8 �7د و @�د ����Oد8 . " و �&l$ از >��R �\ �* ��4"��* �7 .�د.�0 ه�ي دزدان و #[�ع ا�[���eن ���س دا(. ه$ در >ن (��A �7د

@V+!ۀ #<ل ا��ق روا7[* �7#�ار �6د8 �7د؛ او " ?�Oد اS @�ا=0"� �� ا�7اه+$ @�ن t�.�7 �7* ه�ي دار و د.�ۀ N7ر �� �Vu روي �7د؛ �* ��.��د و�) r�@ راج و ره<�* 07 �4�6* و (�ه%�ي 06 در�� "R= 1�6 را��.�داران

*� W��F�=&j ه�ي t�.�7* ه� �P�@ 07 �4�6* �7 ��ا�e" � �� ا�7اه+$ @�ن ��رت . �6دا��ال �aرت (�8 را ه�t&�ن � �� J��6 دا(" و ���p � �� @�ن �+< در �+�&i 0&+1 �* �6د�* ��4" و از =���ن ا?��ل >��R اP;ع

. ١٠ >����در @�ن در رواH7 @�د �7 د.�0 ه�ي t��7* از >�We? �R ��* ���� و ذ�6 ا�1 #�+0 ��7ًا @�اه�

10 1��&��4ن دو�" ا�������ن �7د�� ، �7 �%�ه���� "e+e� را 06 در ���.�R و A�6 ه�� .�داران ا���� ���+�ا�$ �iا .�دار � �� ر�+$ ,+�

� t�.�7 ���� 06 روس ه�؛ >��R را �7ا� 7&��� �+K&$ 06 �7 د.��ن >�[�ف >�� �K+� p+Oe&� ؟ �%�ه��e� @�ا�&�؟ ��R�< "��R) 1 را �%�وز �4 � =&M+��� و از @�r @�د د��ع �+�Kد�� ��R.1 ا�������ن �7 رو� �iن . @�� ��J �%�ه��و� ��1K ا." .�دار � �� ر�+$ ,+�

��ور و @�ن >(�م ���6+�" ه� ��(�0 ا." ��7 ا $� ز ����J را ?���ً� i&+1 ��(�0 �7(�؟؟؟ا�1 ر.��0 را در ��.�K و در .����R رژ

Page 34: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

6از ١ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � de.german-afghan@maqalat -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

�3 ا���� و ا����1 ����0 ه� ��/.��: ��ت - ،��5� . �8د را � از@�ر ?��( ��� ار<�ل �ار��8اه7�1�> �,;: دوش �8د ���/76 �

٢٠١٠/�/٢٣ و� ا��� ��ر�

����� ا�������ن �� از ��ر��!"�

#��$%&'

��'�ۀ)� -�دار �!��ر�*% +*�

:��ددا��

�3م و ٢٠٠٨ا�0 ��'�/ در -�ل ��0 7/ �&� -�9د8 '�8 �7د 6/ ��رد 45��ا:�; 0� م �*= در �5ر��ل �!��م ا���ن >�A ��7 از ا�:��ت ��Hد و ا+���ت +�ور�، ;��ا دو�7ر�F7 8رت CD7 ا�?. �*A @�ا�?��3ن <=�= $�ار #��3

�< 8�� I-!# ه�*0 <?�ان در اوا�ن ; K�L� -�9رم و ��6ب � -�ل >�ر� ��-I ا��&�رات �Nه�� >�ا7 /��3/ �&� �7�*�ن در '�T �*��ژ ��ا��/ 7/ ز��ر PQR ;را-�/ �*�Oدد.

:�ــ�ــ�م ـ�

١٩٣٣ – ١٩٢٢-���Tي

0�$*�م را ه���?� $*�م �?KO در ز��ن ا�*� �Q*[ ا\ @�ن؛ ا�Y*ZO ه� -�ز��ن داد�� و ;��T در �?�XR ا 8�H?5 /6 *�8 را�زد8 ��-���ي ا�������ن �"?^ ه�ي ��درن را 7/ $*�# ارزان �( ��و@�?� و �"?^

��زر(رو5*/ $*�# دا'# و �"?O_ۀ (A��( ��ف �� �5ل �7د؛ ��زد8 �*�8 7*�# رو5*/ و $*�# ه� �# ا�������ن در �7ا�7 ا�0 �6ر ا�Y*ZO ه� ا<��اض ���د و�( ا�Y*ZO ه� 7/ >�اب ا��ن ا\ @�ن �L�

�K�> A -�د8 و �����( ��Hر�( ا-# �/ C*7 از ;ن 0� .3"�?� 6/ ا�% @�ن �L�ا�Q> '*� $�ار دا'�?� ه�_?�ن��ا�Q> :�درراس $*�م؛ �: <�Qا\ �&�Tر 7/ �:ي �?^ و

� ��5#-�*5 �T�; /7 ب @�ن�e�� ��!� �*��% @�ن 7/ . �<( ��ج و �D# ا�L�ا�Q> 8اد=T' /L*�$و�?KO <�و-( ���د و در ���*L/ دو د@�� د��O او 4"?���?KO ر-*� �7 @�اه� >?# @�ن ��ز�� @�ن

�L( �7 ا�*� �Q*[ ا\ @�ن و دو�( T' �7=اد�g> 8ا��و�/ ازدواج ���د8 �7د��. ��( �7د<�Z*�ت >?O( را C*5 /7 7*ۀ 6&�ر �7د�� ������*# . !�� و�( @�ن دروازي Q$ /6ً: وز

ز��ا در�Z�> 0*�ت . �!�� و�( @�ن در ا�Z�> 0*�ت �7 @�د�?�ي و ��7*� '���ن �!�*0 ه��ا8 �7د�( ��6*/ ��7*/ '�8 �7د و ) $�iۀ ����/(>?O( $&�ن �!�� و�( @�ن �j� ا-��دان �j� #!� /6 را

��7ًا ا�*� �Q*[ (��>/ او را 7/ @�د >Z[ ���د 6/ ا��Q/ در�Q� /�i$ 0*[ ا\ ��LZ6( 7*&�� در@&*�؛ ����ان د�O( ار��e ���د) ا\ @�دم د�0 ر-�ل ا\�$ k*� /7 اش )��j� ت���@ �m�7ز �7د 6/ در ا�-.

�*� /�6�!�-� �6د�3ن '�رش F' �7# �0 ه��-��ن '�ن د-�O*� و K7�6 /7 ;ورد8 '��� و �7ون ��7 از -�7�6( . ١$KQ از ا<�ام �T�; /7 د-��ر داد�Q$ /6 �' 8ه�ي @��C را L7??�. �7ران '�ن �6د��

���% @�ن ���X '� 7/ ه?� ��ار ����L�ا�Q> رش -�دار�' .

1��دم دو-# و د����6ات �Kn ا<�g!*Zت ا��ن ا\ @�ن؛ ،$����0 از @�ا��ن ا�0 �5ا�3اف ��ق ا���د8 �� ;رام '�م o/ در -��ۀ �5د'�8

��گ را /0 7*�T�� /6 ���� ����T*0 @�د '�ن �3ر @�د را L7??�؛ از ��Fر دور ا-# و 7/ >?���ت رژ�% ;دم C6 '�رو� /L�o?*0 ا<�ام ه� داد�� �� $KQ از o?�ار� '�ن؛ �3ره�� @�د را @�د �"� 6??� و ا�3 ا�0 �6ر �7*� از ه�/ ارز'��T د� ���� ا�Q�ر r�6 ه�� �6ر '�$ۀ -�

�*&�د 6/ 7*# '�<� 8�� '�؛ ��رت ���3/ �7'� د���eق 7&� 7/ ����ن �!�� و� @�ن 6/ ��د '��ر8 دوم 6&�ر از ��j $�رت �!��ب : 6/ در �Ce ��ق ���د8

ا� 6&�/ �6ا 6&� �� 6&�/ '�� زار �� �7ز 6 او را L�; �&L7/ ��ا 6&#

���� @��و ��

@�ن ���X د-# از دا��ن $��K ���7ا'#

�L/ ه�� دا��F$ 0ب را'8 �7�� د

Page 35: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

6از ٢ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�?�-�Qت �D7 �7را :

�*� #-�� 7/ زودي Y5 از ;ن 6/ ا<�g!*Zت ا��ن ا\ @�ن 7/ $�رت ر-*� ���D*0 ه*tت �D7را 7/ ر ]��� ")o /�5وا� "

K*� ن ا\ @�ن دو���� 6/ ��7ًا ا; K7�6 /7 0 @�ن �7د؛�6/ از ��Qر ا�*�ان درواز و �6�6ي �5ر ز��ن ا��6/ ا��i$ 0ۀ -��7زان . >?O( را o �7?� +�ب ��پ و در ��ود � A����L�> ) را �D7 /7را ��-��د

�( <Z*/ �*�و ه�ي '�روي �Q��< /7اري �D7را�j� ت�*Z�>�6د��در #*���� . ��>�ان، 5*&/ وران، �=دور�6ران و >?����Lرا�( 6/ . ���اد ز��د ا���ن ه� در �D7را ز��3( �*�Lد��

.از ا�������ن �3��D/ �7د�� X��R از ��ري ر-����� ��ا���ن ه�ي ��D7 %*eرا 7/ ا�*� ;� /6 �H��I- رو-�O��- �Tن '�8 �7د

�=د، ���F� %6ر در ا�0 و$# $�'( و ��Fر 6/ در N�6ب ��$*�*# دارد�O7 �5وا�/ " 7/ ا�������نK$�*�ا )o " را در را8 ر��0 7/ ا�������ن؛ زن او را �7 @�د �7دا'# و�D7 �*��D7را�( �7د �o /6ن ا

�( در >�$=�3ن ��e��ۀ �*x ;�7د $�Z/ ، ���*ۀ -�اي (-�ي �D7را ;�� 6/ �����5 �7 '��چ ه�ي �� .او را �XZ ;و�= �6د��) ��6

�ۀ ه?O"# 7/ ا�������ن ;�� 6/ از 6�7# ا�0 دارا�( در ��ا�*� �D7را �7 �����اي 7=رگ و �7 -���Qل '� K$ُ 8�$ �<�� %T�; >�ان��0 �او در ه?� �7����ي �*= ����?�3( . ا�������ن 7/ �L( از 7=ر��3

٢.ه�ي ��Hر�( �7ز ���دt�( را 7/ ر��-# <�Qا��Tدي داوي ��*0 م ا��ن ا\ @�ن ه*Y5١٩٢٠ از -�eط ا��رت �D7را در -�ل

. وزارت @�ر>/ �D7 /7را ��-��د 6/ }:م ���X @�ن �o@( �*= در ��6*[ ا�0 ه*tت '��K �7د �*��ۀ ��g*0 ا-�e:ل ا�?�eا�����ت '�روي در �7رۀ �iD( از �e���ر�# دا'# �� �7 ��ه*tت ��64ر

��ر �D7را ا��Lر و ��+�ع -�eط ا�*� �D7را �D7را �4ا8�6 ����� و� دو�# '�روي از ��ا@Z/ در ا�# '�روي رد ���د�L� /7 ط ;��ا�Q�را وا���د و ار�D7 دم�� )Z@ۀ دا�t�� . را

�H�; دو -�ل در �ًQ��e� /6 ل ا@�*�ر ���د=?�ا�*� �D7را ه?�Oم ورودش K7�6 /7 در $�Zۀ �&�# @�ن ز�?�و او o?� �7ر از ا<�g!*Zت ا��ن ا\ ا�*� �D7را �7 ا�Y*ZO ه� ار��Qط �=د�A دا'# ا. ا$��# �6د

��؛ ه�ف وي ر��0 7/ ه?� �7د و ا�Y*ZO ه� �7 ��� �"- /L� /7 ��@�ن ��e+� ���د �� ا>�ز8 ده� �3 /6ا��ار؛ اورا د<�ت �( �6د�� و�( ا��ن ا\ @�ن ��T7 /7/ ه�ي �Z�D~ ا>�زۀ �����ت را 7/ او

.��*�اد

��ان و ا���ع ���� در ا������� : �ن

2����ف 7/ . ن 7?�م �5د'��D7 8را '�Tت دارد�*�Q'� 6/ در ا�������" -*� <��% '�8 @�ن " ��م ا�*� �D7را 6/ 7/ ا�������ن 5?�ه?�8 '�8 �7د

�Kn ا�*� �Q*[ ا\ @�ن -�اج ا���Z دارا� ?�� را�� �Q� 0*?oد8 � 0D- ا� او������ و از ���� � � 6/ -�دار �!�� ر�*% +*�Q*������؛ �0 و در �7رۀ ا�?L/ -�دا. o?� در>0 زن ��Qد8 و �?�T دو @��% 6/ از ه� دو ه���ش ه"# ��ز�� دا'#�� � �6/ : ر �!�� ر�*% +*�

/o م�O?*� A' 8�O� /7 ر ا�������ن '�8 �7د، را�H� 0��/ دار �����ۀ ه?O"# وارد ا�������ن �3د�� و �A �0 از -����- A�ا�*� �D7را �7 �6د�� ���<�� �=*o 0*?o د8 و @���اد8 اش از�Q��� ا<�g!*Zت ا��ن ا\. ز��3��Q*�&5 و #� او ���Z7 ن }�ز� را �7 @�د دا'# و از�@

]e� ت�g!*Z>ف ا�R) از ����?��3ن و ���[ ��jان ا���ن ا-# . را در���# ���د8 �7د) ��gت >?�ب <��L��/ ر<� �L' %��@ او �5ر�ZHۀ ژو��ون را 8�T> �7 دا'# #����� ه% �����Fوف @��# ا6?�ن در راد�� ��ا� ا�. �- /6��T در راد��� ا�������ن �6ر �*�Lد و �L��

7/ ا�!�م دا'�0 ���س ه�� �&��L �7 ا�Y*ZO ه� از �Rف -�دار �!�� ه�'% @�ن ��را<j% �١٩٣ و ١٩٣٠در -����T " �5د'��D7 8را. "ا-# .7/ ز��ان ا���د و �� ;@� <��ش �!�Qس �7د

Page 36: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

6از ٣ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�iF"( ��6ل در ��6*/ 7/ $�رت ر-*�؛ �7*�ري از ر>�ل ١٩٢٣ – ��7١٩٢٢ از ;�L/ در -���Tي ،)?��< /7 �'�5 #�ZR :ًn� �?��7>��ۀ >? CQ���T6ي >�ان ���X '��� �� از ��6*/ ��T>�ت ���

�# '�روي 7/ ;-*�ي �*��/ ر��?�، و و<�8 �6د��٤ و >��ل �5'�٣ا��ر �5د'��L� �7 ا>�زۀ �� در ا�*�ن >��Tري '�روي و @XZ ه�ي ����Zن �D7را A*� ت�Q-�?� 0*�) �����6ن و ا�������ن(��

�# ا-�اي >?O( ��6( را 6/ ��7 از >?^ >��T( اول در ;-*�ي �*��/ و �F@ و �?����<�ت ������Q7 0*7 د�� از�L*�د و ��O ا��ر �5'� در ;-*�ي �*��/ 7/ $�ل @�د و�� ��L. ا�������ن ز��3(

�L( �6د٥-���'# @�د را o���7 �7( ه� . >��ل �5'� 7/ ا�������ن ر�# و از �Rف ا<�g!*Zت ا��ن ا\ @�ن 7/ �3�( ا-��Qeل '� و او را

�/ ه� ��**0 ���د�?��j� ح $�ا�*0 و�R �6*�*�ن Y*�ادارۀ @��( �!# ��j او �&K*L �3د�� 6/ . ر��0 ه?�ي ه% �6ر �<�T� .*�Lد��در ;ن '��ر ز��دي از

Kn���-~ >?�A7(7/ ره�Qي >��ل �5'� و ا���ان ��6( ا�L/ �7 وي 7/ ا�������ن ;��8 �7د�� ( ،و د��Oان ��i$ Aۀ ����ۀ <��Lي ) ��0 ا�?�ي( ، ) <�Qا�!�*� ا�?�ي(، ) -*� 7!�ي ��$( ا�?�ي(

)��LZ6 \ا ]*Q� /6 د �6د���H� .�*= در ;ن -��7ز �7د) �e- /_7(را در K7�6 ا�K >?�7(؛ ا��i$ 0/ در <�Z*�ت �!�ر�7ي؛ '�H<# و د�*�ي ��اوان �����ن از @�د ه�Q$ م '�رش�O?

Y*ZOا� Y���Lت و د-��!� �m7( را -��6ب ���د�� در ا�?< K��Q$ رش�' /L�; از Y5 ن داد�� و�&��� .ه� $�iۀ ��د '�8؛ ��� �3د

>?�ال �!��د (و ) ل �!�� ��در @�ن>?�ا(�?�-�Qت �*�ن $�����ا��ن ا��i$ 0/ و وز�� ��7*ۀ و$# )���در @�ن و �!��د -��( در �*�ن $�����ا��ن $�iۀ . $�����ان ��L[ ��7*/ �7*�ر ��&?� �7د) -�

؛ ا��i$ 0/ در �?eiۀ ��O?6/ �7ري ه ��������/؛ ���"�ن @�د را در ا�� �"�ذ �7 '�8 ا�������ن �( د)� در ه��ن و$# و در<*0 �!K؛ ��e*Qiت $�}/ ��Fوف ����?�ت <��Lي �7د 6/ �!��د -�

�=د�A �7د 7*0 ;��ن �7@�رد ��Z!���/ �7$�ع 97*���د 6/ و+�e�; Pر . ��L[ ��7*/ را 7/ را8 ا��ا@# ��داد و ��-~ +*� 7*^ �7 وي }g[ '� و ز'# ) �*�ر -((�&?� '� 6/ >?�ال �!��د -��( ا

#"3: >?�ال �!�� ��در @�ن �=د ا<�g!*Zت ا��ن �7ري �7 >��ل o 8�'�5?*0 وا$�/ اي 43'# 6/ روزي

را 6/ ���Z از دوه=ار -Lۀ R:ي د8 روZ7( �=اري �7د، 5*&�وي '�8 � /i�ا\ @�ن ر�# و @���ت و : " 43ا'�/ و <�ض �6د 6/ �@ �R�D7 ،�'�5 ل��< X��R ه�را -"�رت '�رو� از /L- 0�ا

�*�ن ;��ن �7ي ��-��د8 ا-# 8�?� ". ه��Lري ه�ي ;O?+*� @�ا-# ه��ر ���د8 و از وي �gن ا\ @�ن؛ >��ل �5'� را �=د @�د ا����*L/ ا<�g!*Zت ا�

�m0 �6ر در ا��ZR C[ و <�ض ���د 6/ ا�&D7 ت ا��ا@# و�g!*Z>6/ >��ل �5'� @�د را در �5ي ا %�ا�L�7ر @�د ��در @�ن ��رت ���3/ 6/ از وي @�ا-�/ �7د �� �7 -"�رت '�روي رواI7 او را $�

.ا��Q/ ا�0 وا$�/ -Q[ '� �� ���3�7( ا��ن ا\ @�ن ��Q# 7/ ه�دوي '�ن 7*&�� �3دد. زد-�در �7رۀ ا�O*=ۀ �e*e( ا�g$ 0*/ د'�ار ا-# 6/ 3"�/ '�د 6/ را-# 3"�/ �7د؟ ��ف ���Zم ا-# 6/

A� /L�; �7 �'�5 6*�#">��ل���5ن " ���0 و -�-D# �7د؛ ا}Z[ 7/ -"�رت '�روي ر�# و ;��

3�T% ��6*/ و ر از >?�اNن و ره�Qان -*�-L� و ���n> 6*ۀ�� ^?< �� ا��ر �o�5 وزL��*gT� Y# >�ا��ن ��6*/ �7د 6/ در را8 �=د

�7ز� �6د8 ا-#��ۀ <?�ا� ا�*� �Q*[ ا\ @�ن �5د'�8 ا�������ن ��'# و ا�*� را 7/ �١٩١ا��ر �5'� در -�ل . ��6*/ �7 ;���ن؛ �Ce �7=ا�� ؛ د<�ت ���د?� اول ���R /7ار� از >���T< ^?< *# در�م 7/ ا<�١٩١٨او در -�ل . '���L!� ام '� و� A�6 /7 ;���ن ه� 7/ ه��اه

��ار �6د�� �ZR /6# �5'� 7/ ;���ن ر�# ، ا��ر �5'� و >��ل �5'� از را8 رو-*/ 7/ ���n> ان�Qاز ره ��O�>��ل �5'� و �ZR# �5'� و <�ۀ د ا��Hم� داد�� 6/ ا��ر �5'� ��7ًا 7/ ��Hه��0 و ا�������ن ;���� و ا�0 دو >?�ال ا@*�ا��64 در -�ز����ه اردو� ا�������ن @���ت ارز��8

از L��� N�7 /6@�8 در ��� � اش ره?����j� *�� و دا'�/ ه���8 -��ا�O� ن داد8 و از����ن ;��ا -�ز�HO?< �� #-�*5 را�D7 0���Qرز ."�eز 7/ 6&�رش ا���eل داد��م �7 ا���ام @�� از $١٩٩٠�!�زه�� >?^ در $"�eز K�$ /7 ر-*� و ���7ت او را ��6*ۀ ا��وز در -�ل

4 ��6ل 7/ ا�������ن ��T>�ت و از �Rف ا��ن ا\ "iF� �7د 6/ ��7 از 7/ $�رت ر-*�ن ���n> 6*ۀ�� >��ل �5'� ر�*Y �=ب ا�!�د و ��$

��ن ���د�' #��/ ه�� ا�������ن @��?��j� 0�45����/ '� و در -� و -���ن دادن اردو و ��و .@�ن 7�@ /75��Hه��0 و ��Qرز�0 را8 ;زاد� ه��� /7 %o�5 و XZ@ ��*���6 %�@�iب �*�Lد��، در ;-*�� �*��/ ) ا'�ار(�iر�L/ در ا�������ن در ز��ن رژ

=*� و ;زاد��Dاه�ن ;��F7 �Hرت اه��# ;Z� 0�(ه% روس ه� 7/ ��Qرزo���7 (ه��*� ز�7ن ا'�ار را ?�� .@�iب �*�Lد�� 6/ ه��ن

Page 37: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

6از ٤ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

ه% ا<�g!*Zت از �"�ذ رو 7/ ا�=ون >?�ال �!�� ��در @�ن ��Oان �7د، �4TZا دا'# Q��< و ازا�C*5 /�Q از ا�0 ��دm/؛ >?�ال �!�� ��در @�ن . �7اي -�eط ا<��Qر وي از ه*� <�Z( در�� ��( �6د

.ا�n6ًا �7 >��ل �5'� ار��Qط ز��د دا'#�� =6�N��� P�Hن . �7�*0 -"� 6?�7/ زودي >��ل �5'� ا>�ز8 ���# �� از ا�������ن 7/ /6 �T' 0�ا

�*�Lد�� ه�ف از -"� >��ل �5'� . ��� ه�ي >�ان �7د 6/ از ��6*/ ��T>�ت �6د8 و �H�; /7 ز��3�:$�ت �ZR �7# �5'� �7د 6/ ��7ًا �ZR# �5'� در �7� 0*��I- دا'?�� 6&�/ '� و >��ل *0�7/ �7

�Rر�L/ 3"�/ . د��Oي K�$ /7 ر-*�(*)Y*Z 7/ د-# دا'?�6(�5'� �*= ه?�Oم �7زC�&3 از �7�*0 در �"��6( در ا��م ا$��# @�د در ا�������ن �7ا� -�ز����ه( �5�Y* ا�������ن و ��7*# ) �7ري �7ي('�8 ،

�?�QFن ;ن ����*# �( ���د N�7 /6@�8 7/ ا�m 7*��ري در K7�6 در43'# ]��� . ��ن ا\ @�ن 6/ از �5ن ��6*=م او '���ًا در �&��C �7د؛ در K7�6 ا��ا8 �7د 6/ ����Qد8 7/ ه�ا�# ا

در�*�ن . �7ري �7ي ز���( �7 ا��ر �5'� و >?o��-�7 CQ( ه� �?�-�Qت �=د�A دا'#. ����م '�8 ا-#��د ;ور '� 6/ وي Y5 از ) @*�ا���0 ا�?�ي(��� ه��*L/ در ا�������ن ��7 �( �7د��، @���ً� از ���7

����ان ;ن ��L[ ا-��"�ي �!��د -��( از�$ k*� /7 ن ا\ @�ن������ا�( ��L[ ��7*/؛ از �Rف ا�$ ����eر �3د.

/_Z6 د�6ن K7�6 در �7زار /L��O�در ز��ن >?^ اول >��T( @*�ا���0 ا�?�ي و �A �"� ��6( د �H�; و در �?�D��K ;زاد �3�Q$ XR�?���و'( دا'# و در <*0 ز��ن '*��?( 5= در�7ر ه% �7د؛ 7/

/*Z>�7 �mا���د�� و 7/ ا C� ا�Y*ZO ه� $*��( را 7/ را8 ا��ا@�?� 6/ ا�Y*ZO ه� از ا�0 $*�م -D# در �&� �*O�-را د �T�; �� ن داد���� A�����ا )�����@�اه�T�; C؛ ا�*� �Q*[ ا\ @�ن 7/ �!�� ��*0 @�ن

�����. / $�رت ر-*� در �?=ل @�د Y5 از د-�O*�ي؛ ا�&�ن را K7�6 /7 ;ورد�� و �� ز���*L/ ا��ن ا\ @�ن 7

�?7�j� ن�')YQ� /�*� ( 6*/ ر�# و���64ر 7/ ��*L/ از �YQ ;زاد '��� Z6_/ ��وش �O?�7د�� وه@*�ا���0 ا�?�ي 7/ ا��رت �D7را روي ;ورد و �D7 CQ?< �7راي >�ان؛ راi7/ �7$�ار �6د 6/ 7:

ا<�ام '� و -��� ا��Qي ���L' )6# و -��D7 CQ?< )7�6راي >�ان؛ @*�ا���0 ا�?�ي �*= در �D7را �X <�اق و ا�!�د '�روي 7/ ��6*/ �7ز3&�?��R در ا�������ن 7/ زودي از.

)��!��د -�:

�!��د -��( از ��Qر -*� <�Qا��eدر >*:�( �*-)%j>Nث ا�{ ( Kد <�ب و اه��از وا�O��7ن �e*[؛ Y9- 6*/ درس @�ا��8 و��ل �Q��( ا-���j� =6ا��در ��7اد ���[ �?F[ <�اق �7د 6/ در

��eر '�8 �7د ��L�>. �e*[ از ا@:ف <�Qا��eدر >*:�( �7د و در ��7اد ��7 �( �7د او �!# �mt*� ا�Y*ZO ه� $�ار ���3/ و در -���Tي ا@*� ������وا�( ا�*�<�Qا�����ن @�ن؛ �7��L( 7/ و� ��-��د 6/ در ;ن @�اهC ���د8

�����ن -"� ����� �oن در ا�������ن ��دم 7/ دود��ن >*:�( �7د �� 7/ وي ا>�ز8 داد8 '�د 6/ 7/ ا��3*:� �7*�ر ا<��eد دا'�?�، �4ا <�Qا�����ن @�ن �5-� داد 6/ در 6&�ر ا�������ن �7 رو���*�ن ��

��Qرزۀ >�ي >���ن دارد 6/ ��Qدا e� /7*[ ;زاري �7-� 4"?��رو� ا�0 د�* K��e+�ي وي را رد . .���د

��=3 0L��. �e*[ در ز��ن -iZ?# ا�*� �Q*[ ا\ @�ن -�اج ا���Z 7/ ا�������ن ;�� و در >:ل ;�7د ���� 5*�ا �6د و ه����H و��ت ���# 6/ از او دو ��5 � .�"�ذ ���3د8

�!��د -��( در ��7اد #Q�� /7��Hوز �L�>�7ي؛ �!# �!��6/ $�ار ��3# و �oن >=اي ا<�ام ��ش �*�Lد؛ از �T� او را �T�*ZOا� �H�; در ه?�و-��ن 5?�ه?�8 '� و در )�Q�7 /7 دا>*���7اد ��ار و�@

دا'?�� ه� ��م �3وه از 5*�وان ا�� ��� �7د 6/ �7ا� ��Hت ��6*/ از '� �"�ذ روس و ا�Y*ZO در �?ei/؛ �!# ����ن و ه�ا�# او (*)

�6د� #*���� . ]Z{# دا'�?�در ;-*�� ٢٠در '�وع $�ن و 7/ ا����ل ا�ه� ��� A��&Z7 -�ۀ ���6*=م و��ه% در �7ا�7 /��*� .

Page 38: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

6از ٥ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

���# و �7 ����# و ��Q*�&5( -�دار )Z*��6 ۀQ�د�� 6/ او در ا�������ن ر��-�� C�6د�� و 7/ ا�������� %*Z�� 6( و��ز�7ن ،)+���# ا\ @�ن؛ ��L[ ��7*/ را �Y*-t ���د 6/ �7اي ��ر�Y ر�?>

�Z��) <�Qس ا�?�ي(*0 را از ��6*/ د<�ت ���د 6/ در�*�ن ا�0 ا-��دان -�ار�6ر� �A ���اد ��@�0 ز�7ن ) �j*~ ا�?�ي('�ه�@�اه� �!��د �Rزي؛ ��Z*% -�اري R:ب را �7وش ��3# و ;

���gن 6*�*� . ��6( را <8�T دار '� Y�دا�Q> ��6ا�!��� ��Qۀ ه?�ي دا�&�?� �7>��ۀ <Z% 6*�*�؛ ��ر�7�� 0*��g�ط �L�> /7ي را @�د �!��د -��( �7وش ��3# در ���*L/ را �7وش دا'# و

����ا�( ��L[ را �*= 8�T>�7 دا'#�$ . Y� @�دش �A >�?�-# ورز��8 �7د؛ ��ر��oن �!��د -�����L[ ��7*/؛ ا���ن ه� �7د��. ���gن -�9رت را ه% ��KQe �3د 0*�Z��ه�_?�ن در ا�0 . �7$( ه�/

7 8�' K*L&� =*� )�Z*�� )��� A� ]�L� .�د���<�ت �( �6د /Q��< /دا'# و در �6رش ه� #�-�دار <?��# ا\ @�ن 7/ �!��د -��( �7*�ر <?�

���D*0 ��ر}�ن ��L[ . ز��ا ا��ن ا\ @�ن و <?��# ا\ @�ن �*= در ه��ن ��L[ درس @�ا��8 �7د���( را از @�د �&�ن داد���j� ��> C7*# و دا���7*/ ��.

��!�7*/ 7/ <?��# ا\ @�ن ���o �ً�*e?� -�ل ��7 از ;��ن �� ]�L�د �Rزي؛ �L( از '��3دان #���QHر �( -�زد 6/ 7/ ا�� -�دار <?� )O7ا�Dاو را 7/ زور 7/ ه� )��# ���د 6/ �!��د -��L'��64ر؛ �e*e# دارد 6/ �7 %Z��� #��L' /6 �' م�Z��ا\ @�ن �!�e*eت -�ي ��رت ��3# و

#�؛ <?�� ا\ @�ن �!��د -��( را �=د @�د ا��gر و ا�� �6د �� او را /7�D# ار��Qط 7/ ا�0 ر-�ا@�اب ��7/ و ;��eر �oب 7=�?� �� �*�/ >�ن '�د و �oن 7/ ��ل ;�� �!# ا�!"� از -��� 6&�ر 7*�و�o /6 �??6 C?�ن �6د�� و او را از -��� ا�������ن 7*�ون ا��ا@�?� و�( /7��e+�ي <�g��*Zت

��@#، دو�7ر8 7/ و ��5ش ا��ن ا\ @; )��ن؛ �o /6ن او �=د �!��د -��( ز�7ن ��6( و ��ا���ي ��L[ ��7*/ را8 �*��# و 7/ ا�� 'T=اد8 ا��ن ا\ @�ن /7 �O��� د; K7�6 /7 /6 ر '�؛ او�gا� K7�6

��=3 #��*L/ ا��ن ا\ @�ن 7/ . ��i$ A/ ز�*0 و �A �7ب @��/ 7/ او داد8 '� 6/ در ;��H ا$��O?ه����ان ��L[ ��7*/ $�رت �$ k*� /7 دًا�H�ر-*� 7/ �!��د -��( ر�Qۀ >?�ا�( ا<�i ���د و

-Y9 او را در راس $�����ا�( <��Lي K7�6 ��**0 ���د و� در ز��ن $*�م 7_ۀ -�eء . ��eرش �6د��eو��( <Z*/ وي از @�د �&�ن ��اد و ��( از ��7�eن �e- /_7ء '� /��O_*0 >?�ال ه� .ا

�!��د 8�@N�7 �' ( @�ن دروازي ا<�ام�و ��!��!�� ��در@�ن در $g*ۀ #?iZ- ن���( در ز�- �*�ن ;��T ه*_��O/ ار�R�Q( و>�د ��ا'# /L*�ه� ! در�� Y*ZOرا 6/ ا� )��!��د -��( ه�*&/ و�*"/

7.٦/ او �( -�9د��؛ �T�; K*�7 ا>�ا �( �6د�!��د -��( ا���ن >�Qن، �7 ا@:ق و ز'��D �7د .Z- م�O?ن ا\ @�ن �7 د@��ي از و� ه��i?# ا

)�$Z*Qۀ �!��زا�( ه� <�و-( �6د و از او o?� ��ز�� 7/ د�*� ;�� 6/ ا6?�ن در ا�������ن ز��3( �??6.

��8 �7د؛ ; K7�6 /7 �Z��ا\ @�ن -�اج ا ]*Q� �*�د@�� �7ادر ار'� �!��د -��( 6/ در و$# -iZ?# ا���eب @�ن وز�� در�7ر در;��در ز��ن �5د'�ه( ا��ن ا\ @�ن �e> /7 ازد ��!� . واج

: &%ـ$ ـ� ـ#�ـ� هـ�!

6 از ��iLف در ��'�/ ه��N��T9- Cر �!�� ��در @�ن را @����Oر در ا�0 �5ا�3اف � � ر-� 6/ -�دار �!�� ر�*% +*�� �j� /7 g$�?

��در @�ن ا<�ام '�8 FD' #��F@ �R�@ /7 � را �Rر� �&�ن �*�ه� �3 /6�؛ ا<�ام �!��د -���R 6?� و از � ����ا�Y*ZO ه� . ا-#

�7د ��Oo/ @�دش او را از ��iLف @����Oر ا��*L?� ، در���*L/ اo�3?*0 �7د8 C��4��� و �� � C��D�'ن و ز�Q< ا�� و�D*��Y*ZO ه� ��0L ا-# او 7/ ا��Tم '�6# دا'�?C در ����*# ه�� �!�� و� @�ن /L*��� ؟ در �?L*����Oر ا�Y*ZO ه� را ا<�ام �@ A��!�� ��در@�ن

!! درواز� ا<�ام '�8 �7'�

Page 39: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

6از ٦ :�اد ����ت��� را ������� �� ه���ر� د��ت �� ���� ���� � -,�ً� �� درس ذ�( �� �� ���س �'�!�. ا%$�ن "!�

[email protected]

�# >:� و0R ه?� در K7�6 و>�د دا'# 6/ ��Q> ��N*�ا\ ، -*� <�Q> )Zس، �L*% ا-Z% @�ن �L� %*e��Z7چ، $�+( <�Qا���(، ��اب -��% @�ن و <�8 اي د��O از >�FD' /Z*# ه�ي ���ل -*�-( ه?�

)�ره�Q ;زادي @�اه�ن ه?�، o?� �7ر 7/ ا�������ن ) ��ه?�را �5ا��ب -?^: (ر��?�ا�������ن 7/ '��ر )?� . ��6*/ از ا�������ن 7*�ون ر�#–�����ت ه�� �6��ه( ا��Hم داد و 6�7# ا\ �7 ه*tت >�

K*F!� )?�در ز��ن -iZ?# ا��ن ا\ @�ن؛ دا�Q> ��6ا�!��� ه?�ي دا�&�?� �7>��ۀ 6*�*� 6/ در >��( �6د�6د8 �7د Y�وي ��7ًا 7/ >��?( ر�# و ���ادي از . ؛ ���gن 6*�*� را در ��L[ ��7*/ ��ر

�X ا�!�د '�روي 7/ ��6*/ و ا����*� ر��?� 6/ �7@( از �R 06 ا�������ن �*= از�- �<�T�ه?�وه�ي ����=3 #��# ا@�*�ر . ;��T در ا�!�د '�روي ا$��L- �L-���R /7ر ��nل �!��<N )Zه�ري در

�7 ����Qد8 ����# دا'�% و ��nر�!�� 6/ از ���د K7�6 ر در�i- 0�؛ او �A ���6*�# �7د و ����?�ۀ ا��-"=ا�( ه�ي 5*&�ور �7د؛ �7 د@��ي از ��Qر ��Tد <�و-( �6د8 و در ا���*��ت '�ق '?�-( 7/ ��م

�( �6د 6/ در -�ل ) ��ري ����ف( Y� .م ز��ا�( و در ه����H >�ن -�9د١٩٣٧��رZ�< 7/ ��م از )FD' 0 ه?�ي در ا�������ن؛��<�T� ��ه?�Oم ) ا\ ��از @�ن(6/ �7 ) �"���0(ۀ -�

-iZ?# ا�*� �Q*[ ا\ @�ن 7/ ا�������ن ;��8 �7د در و$# �5د'�ه( ا��ن ا\ @�ن 7/ ��6*/ ر�# و در �( ;��H درس @�ا�� N�7@�8 در اردوي ��6*/ ا��� '� و �� ا@*� �7 @���ادۀ�j� )��!�� ا�6د

م 6/ '�8 �!��د @�ن وز�� ��7*/ �7د و �7اي �&�رت 7/ ���١٩٣در@�ن ار��Qط دا'#؛ او در -�ل ا\ ��از (ا��Q/ در ��رد . ا�!�د '�روي -"� �6د؛ در ��6*[ ه*tت وي �"���0 �*= '��K �7د

. ه?�ي د��O 6/ در ا�������ن ز��3( �( �6د >�اQ!� /��3# @�اه% �6د)@�ن

ادا�/ دارد

Page 40: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

����� ��7 �� ١ � :د de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��* اړ��� )'&%� $# �� د"� �!�. �� ه���رۍ �� را�����ـ���� �� درا ��ن ��� �����

� =ه':� �� �� >;:� �'�&� �� را�'��9 ��8ې �� 7'� و ���ـ، د�'�&ې د �'�&'5ې �3ې ��زوا�� د �'��ال �� "�ړ* د* :��د-

٧/٢٠١٠/B و�A ا@�? ��ر<

LMI��A از ��ر�J� K��I ا ���H!�ن

N!Mه ��HO

��Q!ۀ

���'R N'@ر?�L� دار��

:��ددا�� م �'5 در ��ر��ل �L!�م ا ��ن ��� ����� �� ��W �;�د* Q?* ��د $� ��رد ���Vا��U Aم و ٢٠٠٨ا�� ��Q!� در ��ل

� �U ار�O 5�5X ن�U?&ا��< Y'� .ا� Z8� ر* �\�رت�ور<، ���ا دو��R ت� �Rت �[?د و ا�@�Iاز ا ?J� Y&� ه�'� X&�ان در اوا�^ ��* �_< ��ل �ر< ���^ ا�!W�رات L� ن� `�ه�< ?اU��� �� �A� �W �;�رم و $!�ب ��

��ژ �ا��H �� ز��ر bcd �را�!� �'%�دد'� �fQ ن در�'���.

�ن ��� :��ـ��ـ�ان رو�ـ� ا�

� �g �Uوا@? و ا �'J�J?اد �f��ان رو�� در ا ���H!�ن O���j@�� ` ��د و�� ���ن ���&? �f��ان ه&?ي و ��$�؛ �� داد�?� `'�W� 5ي را$��!� .

��د �dزي در L� ن؛�< kا l'c@ �'ن ا��د و در ز��� �fQ �Oرات و��X ���!Uدر ��اي �� $� ��� از �5ر �f�� &!Qا?� � .?��[� ز�?�U �� $�د؛ ����

5 � �� را ��f� وف و�J� ۀ�fg ؛�$� �s�ش ��د و >���Z $� ز�� ) �U(در �'�ن روس ه�ي �f�� د�Qار ا� . ا�Qا � و از رو�'� �ار $�د* ��د�?

در �'�ن ���� �f��ان رو�� ا8Q�ص ��� را �%�ر�?* �� >��d دارم $� ��M� Y� ،�t��� N:J� �M� Y ا�!�د ��واز vر�?� �'��@ l!�� م �'��ي $� در $� در�ر �� ����� �M� Y� د و��'� )YW$ ( را ��8د kا?cX م�و � ?Q ن��:H�

او در ��!c'c@ l'� ز��ن رو�� را درس �� داد و x8Q د�%�ي �� ��م �'��ي ا ����w $� او هN . ا>!'�ر $�د��ن $�ر �� $�د $� �?ت�� y'@ �� و �QاVU �!W��< �� را ����ن Q? و ��م cX?ا��@:H� ن�!H��� درازي در ا

� و ا�� x8Q ه&%�م &z دوم f���؛ �� �م ����� ��اي ا�L�د �Qروي �!Nf و از ا ���H!�ن Qدا ���Oا . >�رج �Uد�?

�ن ��� :������ـ� ه� در ا�

) �:� ��Hsم �زا(و ) ا�W�ن �:{�ن(از �:ۀ ره�cان ���? ه�ي �5رگ ������g $� در ا ���H!�ن �&�* �� !� ��د�? ���? از .��د ���د $� اول ا�V$� را در ا ���H!�ن �� O!` ر���'?�?

�U$�د�� �� �ه �s� �g����دان داد>�ا*) (ر@'z'� N(���? ه�ي ���':X) ان)�:f� (ا_ت (�g م ��وا���'sا�?cX ( �H< @��z'� N در ��$�� و ���? ه�ي �M��Oرت ه� �� ���Uد�U >�م �'Y و) cX?ا��@��ن �'&� z��Q(ا��اه'z'� N و

�? $�ر �"��� �� و ا�W�ن ��? >�ن در L� �'Q ، kدا�cX ق�5ل ا�O �M':< ي�? ه��ن و ��!Hن و از���!H��� �d�&�� �� $�د�?'��J �&H!�ن $��.

�v از �ار ا�'� �8�را �� ا ���H!�ن؛ �H'�ري از ���?اران و ��ي ه� از ��س @���� �Qروي 8��U!&? و �� ا ���H!�ن � داQ!&? و ا��ال "�رت Q?* را �� ا�'� �8�را �N'Hs �� $�د�?��?�$�Q ��_�J ���g ه�؛ ��� Zc& 5 در'� �f�� �$ ? .

!&? ز��ا �U �� ت��f� اوان ��ح و� Y���Ag ه� از g ���d!�ال، �?>W�ن ا ���H!�ن و ���'� از ا�%:'v ه�؛ $���� ��f� ��>�ردار ��د�?���� �� $�د؛ را�{� ) �':�(f� �� د�Uوال �����g. از �c'!W��� و @'��J $� در ��'�ي ��$5ي

x8Q �$ د�� *?Q Z8� *ا� �v از ���� ا��ر��Q� در . �5د �����Ag ه� ��?* ��د} _ر�v{داQ!&? و در ا ���H!�ن ا�QاVU م?O �&��� ۀ:@�� �� Zc& ي ��$5ي �� �� �ورد؛ ا���در ��' �ه Ag��� ار�c�ط �� ا��ر��Q� �� ���'. �'�ن ���

���ن ه� �� @���:H� رزۀ�c� ان�cن و ره�U?&ن ده�ز��� ���� �!H�� ؛ �� زودي ��� از�ه �g����$�دU�ن ���� $� ا�;�ا�dري ���م ��$� ز��ن را ا�[�د >�اه? $�دQم دا�Xد�? و ا�U روي�Q.

Page 41: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����7 ٢ � :د de.german-afghan@maqalat ئ ��* اړ��� )'&%� $#�� ��ږ �� د"� �!�. �� در-� ���� ه���رۍ �� را����ا ��ن ��� �����

� = ه':� �� �� >;:� �'�&� �� را�'��9 ��8ې �� 7'� و ���ـ، د�'�&ې د �'�&'5ې �3ې ��زوا�� د �'��ال �� "�ړ* د* : ��د-

و @�H ا &?ي �N:J ��ار* �j�م در ��د، �روق �'U5� (z'�(دا�'�ر�'z ا � �H��sۀ اردوي رو�'ۀ �5اري $� از ��دم ?&! ��ر �A رW� �Q�ل ا��ر��J ��د ���� و �J?ادي د�%� از ه���ران L� Y5د�� � .��!l @��'ۀ $��`؛ دو�

�'ۀ و_��ت O{�� و �?>W�ن �'5 'j&� v'��? ��در>�ن وز�� @��'� ��د، ا��L':Xت ا��ن اk >�ن او را رL� ��'��ز��. �J''� $�دL� م�s� در ا�� �د ��� `�H� ا��ر ?�L� د و ه'��� را $� در رأس �ن�$ N��O �}را� �Q�ا��ر� �ن ��در>�� ?

. ��� ه�ي �d، ��ح و ا��Hc و �Y د�!� ا �اد �cO �:H��` &��� را �5د وي ��!�د�` $� دو�� ا��م ز�?ان �%�ر�?* در ا ���H!�ن ��د؛ ا�f�ر �'��د $� ا��Hc و ��ح ا�%:'�H ازH� ال ا��ر�!g ���d

�? ��در>�ن �?ون ���� ا��ن اk >�ن را �U�* ��زد �� ا�!��ر >�دش L� د* ��د و�$ �:I< ��ا�� �ه v':%ا� l�� و از�` د�� ��ز�? و �J?ًا ��دQ�* را در ���ن �Oار دادX ��?� . y'@ �� �:H� اد� � و د�!ۀ اWUز�� �از ��[ ���� ه'�ت ا

�O�� �Q�ا��ر� �8\� �Q ن�j �L�?��� . ا�?ر �t� �� ls:� ?���درش زن (��O��?ان �:��؛ 8Q\� ��د �� ��م ��را@� �U ن وي را �� ز���< kا�\� �QVUه�ش در�Q ن�g ن ��د و�< kدار �\�ا�� Kc}� �Q�� ؛?�L� ًا ) ��ر?J�

?&��� .ا��ن اk >�ن ه?ا�� داد �� د�!ۀ �V$�ر را �� ا ���H!�ن ا@��ر � `�H� ا��ر ?�L� ل�O �� �Q�اي ��ن ا��ر��ا �$ ?Q ن� �� ?s!J� ?ًا؛ �Qدا �Q�ا��ر� �'�� ���ت ه�O�� در �!'[ۀ

`�H�)ي ��$5ي�در ��' �ا ��و � �dا� �� ��د ا ���H!�ن ��cد* و ��v�X و�':� �A در د�� ) ��ن ��$'5م ا .ا�%:'v ه� >�اه? ��د

�:'�ت >��Z ا 5ود�? �� �J? از $Q �!W?ن ا��ر��Q� و ه���را�Z؛ �����Ag هX �� �روي ه�Q و ?�?Q *?&Uدًا ��ا?]� �?��Q ن�!H��� �ار ��< ا �� ?�?Q ر�c]� �ه Ag�����.

�"��� �� �� ��ادرش ا��اه'z'� N د�!%'� و �� $��` ا�!s�ل داد* Q?�? و در ��[� ?�L� �'Q م، $�ر�Hs� �:زا�� ��$ �fQ ن از?Q رج�< �$ ?&! �U ار�O �j� �Lع ��د��&��J?ًا �زا�:� ��Hsم ���^ x8Q . ` ��اي ا�W�ن �

�١�&Q��� �� O!` ر�'? �X��� �� در $��` �ن �;�د ?�L� �'Q و $�ر.

w��Q 5ار� ��'ۀ و_�'j&� v'�� وز�� X?�'� و رs � ا��L':Xت ا��ن اk >�ن �� ��ا��Xن ز�5ون �� �ن در ز� ا�? ا��اه'N >�ن �[?د<(L� ( �!اه� ��$�دۀ د���ه�ي �5رگ �����cX A&J� ،�g?اk >�ا� >:'Mۀ 5Oل ا��ق �� ه

���'l داد�? $� &H� �$�$ z'�ر Q?�? ��د و J}O�ت ) $�$�(��داران ��$��؛ @�:� �A را �� >��d �\�ف �:'�ت &%� اQ!�ا� ورز�?�?X در ا�� �Uن . �5ر�&g ن�< kن ا�و ا� ?�?Q �&'W� lsX �� ر�c]� �ه �g�����

���g ه�؛ ���ن داد �� ���م �f��ان . ��د $�د $� ا�%�ر در ��رۀ ا�� J� �'�O:����� �?اردوا���� �H�Q از ?J� �ا�?'Q�;� `�X ۀ��ن ��� �� را از $�Wر ا>�اج $&&? و�� ا�� $��.

� �� �� O{�� ��ود و �� ��د ا�'� �8�ر � �J? از ���� �tۀ �s�ء �� O?رت ر�'?؛ ا��اه'z'� N ا�ز* ��'��J ا �� �Qاوان دا� �gن �tۀ �s�ء �� O?رت ر�'?؛ �H�X?ت ه�� . �;�دازد ز��ا ا�'� �8�را �5د �tۀ �s�ء @��� و اc!X�ر

�Qر دا�fو ا� *?Xرا و�اش را �� ا�'� �8 �c�� " : N��U �� ش�د��Q ا�'�ي؛ �'&g �� را را�8�." ���� �� �f&� �� روي >�د�Q ?R ي�ه �'��J �ا�'� �8�را در Q'5 را�{� دا� �ه v':%ا� �:�� �� �ه �g� .

�? ��در>�ن �� �:{&� ر�'?؛ L� ��'��%&د و ه�$ ���s� روي�Q و��:O را در �ه �g��ا��اه'z'� N د�!� ه�ي ��� ?اران �tۀ �s�ء �d ري از�'H�٢?&!��'� z'� N'ي ا��اه�? ه��٣. از $�ه?ا�� �� �

��? ��در>�ن �� ا��اه'f&W'� z'� N�د �L� ؛�Qدت دا�X �د ه�f&Wc� �'&g �� �$ z'� N'ا��اه Aد و��Q N':H� ?��� �$ د�� ��V;� ا���.

�? ��در>�ن؛ ا�'� �8�را �tۀ $�$��I �'� Z�l@ دروازي را $� �M� �'!H8'� �8�را در در��ر L� ي�R�s� در ا�� ��!�د � z'� N'ن دروازي ��د؛ �5د ا��اه�و�� > ?�L� ر�c� ن و از�< kن ا�ا� �ده? ا� �X�&O ن?Q N':H� او را ��اي �

�!W'� �gروي را ه��Q ?R ت�':�X ?��� �� �$ �Qرا دا�م ��ي د�%�ي از ا�'� �8��'� l@�I �'� �s's@ در .����J ده&?

��Q!%�ن �Qرو< ا�� O!` را ���&? ه5اران O!` د�%� �8��Q �'M�ن در ا\O� >f�ن �?وش دار�? 1U ن و����� �$ � .�J:��?ار ا���� �tۀ �s�ء ، �tۀ ��t� ،Agۀ د_� و �tۀ �?اف . �H��� A&? و >{�ب �'�&&?) �tۀ �s�ء(��'?ا��g Nا ا$�� ���U?&H�ن @l'c ا�:$ k��A را 2

� ��t ه�< �W'� �'&g وران w��Q��s� �� �J�م ه�< X���W$ Aر ���&?H'� 5�� و ��Oار �J:�م ا�!�د ��ه�ن ا�?�� . ��دن ��Q Yم ا�A��او را ر� � . >{�ب $&'t� (Nۀ د_�( �ز�? �Y د_� W<?� w��Q�ن ا�� ��� _زم ا�

، Ag�� >�ه �t� �$ A���jXرا?I ؛ وزراء وA!< دو��م ه�s� ���� ?&:� در ،*�Q ه��� ?�L� ت��L':Xا ���Xن ز�ه?م $� در ز��Q د�< �� �� AW$ ���:&?���� �s�م ه� ر�'?* ا�? $� ���? �� ا�W�ن ا !8�ر $�د و �� g&�ن زر�U، دهs�ن و د$��?ار ��د�? و�� A� �L\'�ت X��A و ز@

?&!Q< >�د دا�ه AW�!�� و ز@O�'� ���d را از lر�'?ن �� �:&?���� ��ا� v��g ع ؛��زX��A! هN ���'? و ا !8�ر ���د $� او_د ه�� اWO�ر ا!?Q A� .و $� AH��b ر�'?ن ��f� �� �s�م ه�< X���W$ Aر �

3 �?&g در A� ورا< ��� @�ف�را و ��رز�� �زاد< >�ا* �8�c� ه?�� و�از �[ A!Oام $� و *?Q ��!� A��'R N'@ر ?�L� ۀ ��دار!Q�� >� �ز�?؛ ��f� را �� ��م ه�< ���? �� ���? ه� ��د �'�&? و ا�'? وارم د�'` �ن ا�� ��V� �!Q�� �$ ?Q$�ر در �Qرو< و در ز��ن د$!���ر<، ا�!c?اد و

��� ه�< ا ��ن ا>!&�ق $H'���� ��دار �c� �$ N&'� A� ?'J�رز�� را* �زاد< را ��` $'\8Q از �� �g ��A ه� و (�'Q ���L� A!H?* ا�g�� .���? ه� و ا�Qار >{�ب $&?) >:As ه�< هـَ�ز*

Page 42: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����7 ٣ � :د de.german-afghan@maqalat ئ ��* اړ��� )'&%� $#�� ��ږ �� د"� �!�. �� در-� ���� ه���رۍ �� را����ا ��ن ��� �����

� = ه':� �� �� >;:� �'�&� �� را�'��9 ��8ې �� 7'� و ���ـ، د�'�&ې د �'�&'5ې �3ې ��زوا�� د �'��ال �� "�ړ* د* : ��د-

�� O{�� ��? و ه&%��'�� �'� I�l@ در ��[� ��د و در ���ن ���م وO���O bار �١٩٣٠%�ر�?ۀ ا�� �{�ر در ��ل �، ا�� از Qم دا�در ا� N!���@ ن�ن را؛ از ز��م >�'sا�?cX او �H< *?ر��و�� �% �Qا?� A��&Q� z'� N'ا��اه �� Y5د��

I�&Q �� l@�N!< و �� ��$�دU�ن �����Ag ه� �gن >�م �'@ ، z��X ، z'� N:� ��دان ، داد>�ا*، ا_ت �f:�ان ، ��و cX?ا��@�� �&� z��Q و "'�* از �5د�Q� Y&��� داN!Q و ه�'�W ���ن ر:O �� �:�ا �� ��Wر* ه�ي >�د؛ از @

N!<�� �� رV@�� روي�Q٤ . Z5د��� ��� �ت وي ��c��&� �� ?Q lc� ن(ا�� ا���W<?� و ��}O د و ) وا���Q *�'�� �Qروي ��د���@ w��8� و �ه Ag����� � ?ار �� �8�d ن�W<?� و ��}O ن وا���ن >��':� ?�L�.

�? �MI >�ن �� @'y وا�� O{�� و ا@�? X:� >�ن �J�ون �١٩٣٠��H!�ن ��ل L� ���� ض�X �� �'��@ وز��� �Vا$�ات �5د >�د >�ا�� و�� �Vا$�ات ��f� در ه� �� f را z'� N'ن ��د $� ا��اه���?>W�ن ��U �''Jد�? ه�? ��در>�ن در ه�اس L� ?�? ووا�� ���@:�؛ �� �!'[� ���? ز��ا ا��اه'z'� N و ����d��Z از ��س ا@!��ل >'��

�? ��sJب >�ن وا�� �5ار V� 5'� w��Qا$�ا�� را �� ا��اه'z'� N �� را* ا�?ا>� . �د* و �8� �L!�ط ��د�?�L� ًا?J� .$� ��Nf �� ��$��� ا�[��'?

�? ��در >�ن در �&{sۀ g�ر در* و X:� ���د �� �O١٩٣٠اي �Qروي در ��* ه�ي �ن و �_ي ��ل L� �s �� ��ا��Ag ه� از ���� ���$�� ?\s� 5ي$�� �d�&� �� �ه Ag���@? QVU!� و �� دا>` >�� ا ���H!�ن Q?�? و�� ���

?&!WU�� ���< � .ا ���H!�ن ر !� ��د�? و �Oاي �Qروي دو روز �J? د� *�Q ن؛�در >�� ?�L� و<؛ �رز* ��c� ر�j&� �� و ?'W8� ���s� ي >�د را�ه �'��J z'� N'د�� ا��اه�از ا�� @ ?J�

��د >�ن وز�� @��'� Lر $�د��s� ��}O ۀ'�'j&� v'�و از �'�ن cO��` &��� �� وX?ۀ �gر و g;�ول . را �� @'y ر?Q l'��� �X�� �� l:dي داو�د�!� ه . l:dي داو�ا�� د�!� ه ����g ه� و هN از د���� �اه��� O{�� هN از د�

?�?Q اوان� l��\� `�L!� وز �� $�د�?؛�ن �[�و �� $�د$ ?&!W$ �� ،?رت �'��د��" �$ z'� N'زودي ا��اه �� �$?Q �!W$ $�ب و�� �او در ��[ �ًJcd �$ روي ��ود�Q �� رج و�ن >�!H��� .���U ��5Uد�? $� �� د�!� ه�ي >�دش از ا

��ن � :��ز�$ان ا#"! ��ت ا��ن ا

�? &�Q��� ��Hي داQ) ��ي U`(از زن او�Z . ا�'� ا��ن اk >�ن fg�ر ����c ازدواج ���دL� �'Q �!<م د�� �� �kا � . ه?ا�

� اk $� ا$&�ن در روم ) ����(از زن دوم ��، دو ��H و �&� د>!�، ��Hا�Z ر@Qاو_د دا �Mزي ه�d د��L� �!<د� و ا@H�ن اy'@ �� k ا�[&'� ��>!��ن در ا��ان ز�?�U �'�&? و از �dف ��ز��ن �:` ����٥� دارد و ا�!�د ا�

�د>!�ا��Q �$ �&�� Zه� ��$� دارد، X��?* ��اج >��N ��دار @�'?اk . �٦!L? در ا�� $�Wر �\�وف $�ر ا�� �Qه� H8� ��?&ي، ه���ا�! Y� د�� زن�X ،�$�� Y� N��< �L':� ،����� ن در�!H��� ��اج ���� ر�'v $:!�ري ا

� ا$&�ن �� ازدواج دا$!� cX?ا��وف @'?ر ���� وز�� اO!\�د ا ���H!�ن در��?* ا�� و ��'� Qه� ��$� ا��ا�� دا�Q ٧.دارد

. د>!� ��دار �\�اk >�ن ��د و �ز�?ي �� د�'� �'�ورد) ��* X `U��'� �ن(��Jوف �� ) X��'� �ن(از زن ��م ا��ن اk >�ن cO` از ��� ا ���H!�ن �\�ر �'��د $� �� ا�� ازدواج >�د �A ��ا�? از ��{�ف ا�f����� را $� X:'� او

��د �dزيL� �� ش?��'� �� �&c� ن را $� از�< kاران ��دار �\�ا? �d �%د� l�� و از ?&$ w'J�� ؛*?Q وارد ا�I@�ت و �'��� دا>:� وي ��راض ��د�?؛ �� ��c?اري >�د ��W��? و�� ا�� ��ن و ��و�Uام �?ت �d_�� را

؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ 45 N����'� پ�g �� ر* ���ا�و ا��وز $� �� دو� *?Q �!Q�� از ا��وز Z'� ل�� �HQ A&J� >* �'�د�و �&[ `fg در ده� ���ا�� ر�) �HU�

� اk �ن �ت Q?* ا�� و در روم ����� �?ارد) ٢٠٠٨� .ه� � $� ا�� رو@Q Z�د ��5fQ .?Qاد* ر@6 kن ا�H@5اد* اfQ Z�ا�� در �fQ ژ�'� ���v @'�ت ��c'� �Hد و ����ر �!s�X? ��ز��ن �:` ) ا@H�ن اk دا ���H!�ن( �ن $� ا$&�ن ا�

� .�!L? ا�7از ه�� د>!�ان ا��L':Xت " ��گ ه��A از ��ر�J� K��I و�d ��" در ا�&[� �!�� ��Q Aم $� ��دار ر@'N �ن 'R��H��� A&?ۀ ر���ۀ

�� د>!� او�'� Q�ن اIً� از ��د ر !� ا��ا��ن اk >�ن "�ز< ��م ':@ A� A� و ��� دو��ل cO` در �ML� Y` ��د ��د از دورۀ . ��cد* ا�ا���A ا !8�ر اQ!�ا� را در �ن �ML` داN!Q و راQ �� b[�ۀ >���ادAU ا��L':Xت ا��ن اk >�ن ���:J��A ارا�� $�د* ��دم $� �'[� ��8اه?

�� >�ا�&?Q b� . U�ن ��� 5�5X����Nد ���ا �� �?'���� �� د�Xت �A�� Y&'� N&$ A را در $�;'��� ��ن ��Q!� و ا�� �J:���ت را را�ً� ا�!��ع Q از v�:

wma.Amanulah_Khanawade/Amani_01/Tahlilha/aTahlilh_Maqalat/PD//de.german-afghan://http

Page 43: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����7 ٤ � :د de.german-afghan@maqalat ئ ��* اړ��� )'&%� $#�� ��ږ �� د"� �!�. �� در-� ���� ه���رۍ �� را����ا ��ن ��� �����

� = ه':� �� �� >;:� �'�&� �� را�'��9 ��8ې �� 7'� و ���ـ، د�'�&ې د �'�&'5ې �3ې ��زوا�� د �'��ال �� "�ړ* د* : ��د-

Kر��ن �� ��< kن ا�ا� *�<_�� �� ?W� �:�X ن�!H��� � $� �� ر !&Z از اQر دا���٢٧�ن را ١٩٢٩ل �� ��!H��� م ا�MU ��� .٨

�M%'� �W'�� و هQن دا�&'�dن �� >�د ا�< kن ا�ن : " ا�� �cd د و��V� �� ن�!H��� ���t را �� �� >�اهN ��دم ا?&�'� `�X ". ��� در �t��&g � �U ��� �j� در �ًJ}O را �ه v':%< ا��ه ��d�� دم و�� Z5ا� او ��رR��!� رو �� ا

� �� از �>��� د�?ار هcH� د را�< �!��Rر�زي ��d د��L� �� Z��)��� ��دازي ه�ي دا�L'\� ( و �Qر دا�fاو ا�?Q�� ي �5رگ او__ �W'���د �dزي هL� �$ ?&$ `�L� �!W'� ا�? از ا���!'��gن �dزي از ا�� . �Xو* ���د $� �

�MU �'��\X �� ن�< kن ا�ا� � � و �U �'�ون رMU " :ا�� ��د از ��س د��ا���� $� ". Q?* ا�QV%� د��ي �W'���د �dزي از �s�م وزارت ا��ر >�ر� ا�!�MJ داد و �� ه�� دارا�� و ���م >���اد* اش ا ���H!�ن را ��ا< هL�

. ��� داد��د� �''J� ن�!H��� وي ٩.ا��ن اk >�ن �رًا �� �Xض او "�م I?�� >�ن �g>� را �� @'y وز�� ا��ر >�رۀ ا

l:d *� دم� Y�?'ن؛ �� دل �� ��ورا��< kن ا�ا� � . ��د و �رزوي �� د�� �وردن �s�م I?ارت را در @���

:'��ت �&ر��زار

�? I�دق �[?دي ��Jوف �� @��ت I��Q l@ر��زار و O�cX �R?ا��@��ن دو ��د رو@��� �!&VM در راس L�� �VهAc؛ �� �Uوه� �Oار داQ!&? $� از ا�I@�ت و ���ور< ا��ن اk >�ن ��راض ��د'\8Q ا�� رو ا�� دو ?�

�&�cO �d��` &��� ر !&? �� ��دم ��H���ن را X:'� ا��ن اk >�ن �� �Qرش ����W $&&? و�� از �dف �Oاي دو�!� ?�?Q *` �ورد��د�!%'� و �� $.

� او �"�ز Q? $� ا�� �Qرش ����@ �':X ار�&'Q رش ��دم�Q رج؛�< �M� ن از�< kن ا�دت ا��X از ?J� �'� ن?�� �ا�%:'v ��د؛ ه��5�ن �'�ن cO��` �زاد �'5 �"�ز Q? و ا�� �Qرش �� @��ت �tۀ �s� ) _ر�W��$)v�* از ه&? $� ه��ن

� .X:'� $��` �'5 �\�دف ا���د �dزي وز�� >�ر� �:�� �J?اد ز��د< از ه���ران و L� ^s در ��ل ه�ي ا>'� @���� ا��ن اk >�ن ��

:I� ?ارا�Z از وي �d?&! �U �. �Q���� �$ د�� *?Q ?s!J� Z'� از �!W'� ؛�ارو� �M� از ?J� ، ر ���ور ��د�'H� �!W��< �� �cH� �$ ن�< kن ا�ا�

� .��دم ا ���H!�ن در د�� او� �:���ي f�ن ��م؛ ا8Q�ص �!�:� و g��:�س را دور >�د �b $�د از X&? ا$�� ز��ن ��< kن ا�ن(ا��< kا?cX (

�!��H� �$) l@�\� (?Q ر�s� �:� راي�Q v'� ا$�� ١٠.ا�'� �Uد�? و در ز��ن ��درQ�* و ��ه� Q�y'@ �� * ر

8 A �d ه� ���د و از�Q و �HW� Z��� �� ��X �<� �� د و او�c� >�د �ن ��!H��� ا��L':Xت ا��ن اk >�ن ا�� >���Z را در ه&%�م ��� ا

A زن g�رم او را ��دار ر@'N �ن 'R��A در �"�ز ا�� \` ��Q!� اش از fg�ر ازدواج ا��ن اk >�ن @�ف �A ز�? �J� ��'��@ در ،?H��&� >5'g او �� b�8ا�!� $� را� �ً�?�X �� � �ا��ش $�د* ا� .

� $&N $� ا��L':Xت ا��ن اk >�ن در ��ل ه�< �f��ت در ا�!��'� �� >��N ا�!���< �� ��م �Rا ?���)A&'��$ا�� ) وا�?ا ز *�<_�� �$ �Qط دا�cار��� ��AO ���? و �� ) �Y د>!� و ��H� Y( دو �ز�? )Vanda Zacanini($� از ا�� >��N ا�!���< ار�c�ط �� ازدواج ا�[��'? d� �� ��م ��در و

�ق ا�J�د* ���'� >�اب و درد��� ���د* ��د ���� ��:� N��< *�Q ش�H� .��A $� �� ا�dع دارم ا�� @�$� ا��ن اk >�ن �� >���اد* و ه. >�اه� �:�� ���� ��د �A&J ��ۀ ا��ن اk >�ن و ��ادر ���l ��_ر "�م �Ac >�ن و "�م '��A >�ن A<�g"�م I?�� >�ن �Q A<�gه� 9)� )او او�'� �M'� ا ���H!�ن در ����ن ��د* ا�

10 kن ا�ر ا���@ l@�\� y'@ �� �$ ?&�'� A �J� ن�< kا?cX س را�:��g و �:��? ر@''R N��A�� A از�� ��دان �!L� ن ��د* ��دار�<�? ��ه�Q�* ر�'�Q vرا< ا ���H!�نL� و *�Qدر�� ?�L� � . ��د) ا��وز و� AH�Uۀ( و �J? ه� در ز��ن �:{&

*?Q *�c!Qدو ا l���� �]&در ا� �g ?ازم��زم را در ا�� ز�'&� �'_ A&Q? رو��ن دارم �� N'@و ا@!�ا�'�� �� ��دار ر A!م دو���� ���?< �&� �� ��@j��A $� �5د �� ���J:�م ا��ا�� ��A اc!Q���:J� *��A و د�X *�c!Qا �% .

(�: *�Q `�� �%ن د��ه�اد �'%&?J!�� �� ن�< kن ا�ا� �� �:�� cX?ا_@? >�ن ورد� ا�� $� در �"�ز �:{&H'� ن�< kا?cX x8Q ا�� k >�ن fQ'?؛ د�!%'� �Uد�?�? و $&?� �R�':X �W�>�ن $&?� ��W و ��دار �\�اk >�ن و "'�* �� �م د�� داQ!� در O!` ا�'� @l'c ا

� �� ا�� ا��ن اk >�ن، در X��N �'%&�هA اX?ام �Uد�?، و�A دو��ل �J? از ا�� واcX �JO?ا_@?>�ن ورد� Qا?� A��c'!W� و A��@ ن�g ر�$V�� �� @'y وز�� دا>H8� و �! �U ار�O ن�< kن ا�ا� �ف ���d *ر�وان دو�� >�f]ر� `�L� از ?J� �''J� ر��@ l@�\� y'L� v;� و �:

. �Uد�?� $� ا�� ��د >?ا :دوH&د�%� ا� *�c!Qن ورد�( ا�ا_@? >?cX ( وت�M� A:�� ام *?'&Q �� ��'� � ?&�'� A� g'5ه��J� س�:��g و �:�!� x8Q را

� در $!�ب >��dات هW!�د ��ل ز�?Y� AU ا ��ن g�پ _ه�ر ��$H!�ن �'&��H? $� . داردH&Q ��?و ا�'�ا� �f%& م��cX?ا_@? >�ن ورد� در ����ا< ا�c�ت . �[�ه?ات ا��L':Xت ا��ن اk >�ن در O&?اه�ر و ��s و "A�5 ��ا< ره��A $��` از ��s< ه� دوش �?وش و ?ا$�را�� &%'?* ا�

� cX?ا_@? >�ن در ��ا�� ا��L':Xت ا��ن اk >�ن �� @���!A از ز��ن cX?ا��ه�ب >�ن �dزOا?I دار< و� < Q&'?* ام $� ه��MH ووA!O ا��L':Xت ا��ن اk >�ن O&?ه�ر را �� 5Xم . ا��L':Xت ه&%�م ��� ا ���H!�ن ��د* و Q�ه? A&'X ، و ذ$� �ن در ا�&[� �'[� ��8اه? ��د

�ارو�� از ���d ه&? ��� ���د cX?ا_@? >�ن ورد� از ��در $H��A ��د $� ا��L':Xت را �� �&?ر ��A�c ه���اهA $�د و �QاV%� �f& . ����@ا��L':Xت ا��ن اk >�ن . ذ�` LI&ۀ وداع ا��L':Xت را �� cX?ا_@? >�ن دره��` ��ج �L`؛ اO��!%�* ا��L':Xت در ��W� A�c�ن �'?ه?

?���� A� ن را در �"�ش �'%'�د و�ا_@? >?cX " :N&�'� ��W� ن�!H��� دو�!A و �� ر�W� N��ۀ." از >?��ت I�دO��ۀ ��ن در را* �[�ت ا

Page 44: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����7 ٥ � :د de.german-afghan@maqalat ئ ��* اړ��� )'&%� $#�� ��ږ �� د"� �!�. �� در-� ���� ه���رۍ �� را����ا ��ن ��� �����

� = ه':� �� �� >;:� �'�&� �� را�'��9 ��8ې �� 7'� و ���ـ، د�'�&ې د �'�&'5ې �3ې ��زوا�� د �'��ال �� "�ړ* د* : ��د-

?&!Qدا �O�X �M'ر و و��$ �� �!��� . ه���ران و �5د���ن ا�'� $� �� �� �&f� در ��رۀ >'� و �ح $�Wر و ��دم �ن د�? و �� ����d و د�'�H �� ��دا>!&? و در $�د�? �:�� ه�� در ا�?�Wۀ ���'� �&� 8Q b\� >�د و وا�H!%�ن >�د ��

� ��Mذ >��Q �� Z�*؛ c� �%�?�� �':X�رز* و �H���s �� $�د�?��s� *را. � O?م و �'%'� �� ��د ��cد و �� ����� @�Q �� �R? �ن را ��''� ده?��� ?��� ��'��&g د�< �. ا��ن اk >�ن در �'��

���U ي�و د�!� �&?ي ه �و* �&?ي ه�U ر�ن در در��< kن ا�ا� �:cO اران? �d �$ ����U ا�[�د Q?* ��د؛ ��l ��� ا��? و�� >�ن دروازي L� زي و�d د��L� ?&��� �I�8Qاو ��د�?(ا Yر �5د��'H� ن�دو�! �M� &? د�%�ان ) ا�� دو��و �

.�� ا�� دار و د�!� ه� �;'��!&?م ��c >�ن در ا��s* و Q[�ع ا���� >�ن "�ر�&?ي در ا�� ز��ن &�ال "�م '��� >�ن �g>� ��ادر ���l ��_ر "�

. در �&?ن و "�م ��c >�ن در ����� ��Mاي ا ���H!�ن ��د�?� �����c �'��دQدا ���Oرج ا�ن $� در >�در >�� ?�L� �� $� در �&?ن ��د ���ع ا�?و�� ه&%�]Q . ن ��ش�در>�� ?�L�

kن ا�از ا� �Rرا�ص ��8Qا �� �اوان �� >�چ �'?اد �� ه?&$ b� . >�ن را دور >�د Z��W� وي �W�?&'� �cO�X �d�< �� د و��در ���� ه�ي >�د Q[�ع ا�?و�� �'��� دا>:� ا��ن اk >�ن را ا�!s�د �� �

?Q ?م >�اه��� و �� ا�� ��ور ��د $� �'��� ��ل ه�ي ا>'� ا��ن اk >�ن �� �Rر $�Wر �Qدا . �ا�� ���� �� د�ول �M�رت ا ���H!�ن در �&?ن ا !�د و او $� �Y ���س ا��ن اk >�ن ��د؛ ���� را از ���d �'�زا cX?اk ����� ا

kن ا�ت ا��c��&� �� ?Q lc� ا�� �'� ��!�د و ه *�Q x8Q �� �<�g ن�< ��?I ؛ "�م�Oو �ر�وز�� ا��ر > .>�ن �� ه��زم ���� اش �� �'��U �Uا�?

�? ��در>�ن L� ?Q5�5 >(��ادر ارX ?�Lن��وز�� ) �&J� �ر�< ���"�Q ن�< kا l'c@ �'ا� �$� در دوران �:{&�L\�ن ا ���� در ) ر�'v $:!�ري(ا��ر >�ر� ��د، در دوران �:{&� ا��ن اk >�ن �� @'� y��N ا��ر در��

?Q ر�s� �Hا�� . c@�\� م�s� �� ` ��د؛��ي $��HX ا��?����O دار *?fX �$ ن�و�� > *�Q �Oو در ا�� و � �� �sار� *�Qد�ر ���@ �'

�'ۀ و_��ت O{�� و �?>W�ن ��U �''Jد�?'j&� v'���د >�ن ��ادر د�%�ش �� @'y رL� *�Q . ZQ'�� ��ادر ار��در @�? ��در >�ن و L� ط�cرۀ ار��در� *�Q �� ���ا�� ر�'?ن را��ره �� Aو� �Qار دا�O م�s� در ا�� A��ن ز��در >�� ?�L�

�Qرش �&%` >�ً!I� �� �� cX?ا�J� kوف �� ��ي �&z، ��ادرش cX���Q'? و cX?ا����N ��ادرا�Z �� ��$�دU�ن�؛ از ا�� و�'�X?� ( �M ��ج و �8� ا ���H!�ن(��ا�ۀ ا�'� X�'Q:� >�ن Hن $� در راو�;&?ي �� ز��ب >�sJ� و

?Qر�s� �'�'j&� v'���ن >�ن در ��[� ر':� ?�L� Z��$�$ ۀt� ض او�X �� وش و?�c�. � را �� ا��ن اk >�ن ا�[�د $&&?؛ ا�%:'v ه� cX?ا����N ��ا�ۀ ا�'� A:X�'Q ��اM��8� *�%��� ر�W$ &�بي ا�&�� در

��!�د�? `%&� `��cO ن را �5د�<. �? ��در >�ن �� ا��ن اk >�ن ���? �� L� �Q���� �''J� در ز�'&ۀ ?�L� ط�cار� �� �&c� روي را�Q رت�M� �!��Rر

� �U �j� '5 در� �ه �g�� . ��در >�ن �� ����? ��در >�ن را �� $��` ا@��ر ���د و ��اي ا�&�� وي را از ��$5 دور ��>!� ��Q?؛ در �Xض L� ن�< kن ا�ا�

J� vر��ن در ��!H��� ��د �dزي $� از �ا��H �� ا ���H!�ن ��?* ��د؛ �M'� اLد��$ �''. �? ��در >�ن $� از �'��ري ����$:�ز ر�� �� ��د؛ �v از ا�?� ز���A ا�!�MJ داد* و �� v'� �fQ $� در &�ب L�� "�م ��c >�ن �g>� و �J? از �ن H8� ض وي�X �� �5? وU ��H� دارد و���� >��?* و در �ن �'JO�� �Hا��

�? ه�NQ >�ن ��ادر @l'c اk >�ن �dزي �� @'M� y'� ا ���H!�ن در �اL� �Oدر ا�� و �!cد�?�? ا��U �''J� �H��? ��در>�ن؛ �M'� ا ���H!�ن در ����� ��دL�.١١ �fQ ن در�در >�� ?�L� ن?Q �]� � رت و�M� از �MJ!از ا� ?J� �$

�? 5�5X >�ن از ��ر�v �� او �'��!&?L� و ����ن از ��< NQ�ه ?�L� ادران او�� v'� .

?W8� A� Zو ��ا� ?W$ A� د دارد�< Y:$ را $� در A���cX?ا_@? >�ن از ��ا@N ا��L':Xت ا�f�ر �;��%Vار< $�د* ا�%W!� . ا�%W!� ا�

� ���d را دارم و ا��L':Xت �� $�Wر �'%��� ��U " :?��c'� w��Wا�fc� را ����V� Aد و �'%��? WUز�5م �X �� . �'@ �$ Nه?'� �'����` ا��. ا��L':Xت �'Z �'%��� ه� دراز ��Wد�Rورت؛ د�L� `��O �." از �� ا�U دراز �Qد �'Z ��دم �� >�اه? ��د و ا�� در>�ا�

?��c'� �cL� �� را Zار �'?ه? و رو��O ?sM� ر* او را در ��` �'%'�د و ��رد�ت دو���L':X< ��دار . ا�ه �!Q�� �$ �H�� ن ده&?ۀ�W� ��f&ا� �H'� Y5د�� �s's@ ��?Q�� A� �!Mf� ن� lsX در A����L:� Kر��� �'H� ن در�!H��� �? "c�ر در اL� ب "�م�&< �ه *�\c� `�� و.

11�� ����5Uم �� ا�� �{�ر $�A روA&Q ا�?ازم و ��j >�د را و�� �� ��Q!� ه�< �f!��� دو�!A&J� N ��دار ر@'N �ن 'R��M� A�وت دار�?

N��� . ا�f�ر �� A�f� را��ر �'&g �Uو د�%� ا z&� >�� �� د* و�� ��?��? ��در>�ن و ��ادرا�� Z� �Qرش �&%` هL� �$ ?Q�� *د��� �:Iا�� *�Q �

*�Q و ��ادرش �Hا�� �� ��W��?؛ g%��� او را �M� y'L'� در $�L� �� و �! �U ر�ن را از $�Q ۀ���د�� ار�c�ط دا�J� ،?&!Qض ا�&�� د�� ه!��'ۀ 'j&� v'���د >�ن را �y'L رL� A!��Rر�د ��و �ن را ��< NQ�ه ?�L� د و ��ادر د�%�ش ��دار���� O?رت O{�� و �?>W�ن ��sر �

� ؟ �� ا�� د_�` �� �� ا�� VUارQ�ت g&?ان ��ور �?ارم و �� �'�&N $� ا��L':Xت ا��ن اk >�ن Qا?f%� ����� در �'M� y'L� ؛�رو< ه�Q �U�* ��د و �'�8ا�� از ا�W�ن $��ل ا�!M�د* را ��cد و ���U دل ��ر�K �� ��د* ��دن و ��د* �� �[�رب، ذ$�وت، �'��� و دا�Z �ن ��ادران

� !!��@A �ن Q�H� AO�� *&?؛ >�اه? ��>

Page 45: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����7 ٦ � :د de.german-afghan@maqalat ئ ��* اړ��� )'&%� $#�� ��ږ �� د"� �!�. �� در-� ���� ه���رۍ �� را����ا ��ن ��� �����

� = ه':� �� �� >;:� �'�&� �� را�'��9 ��8ې �� 7'� و ���ـ، د�'�&ې د �'�&'5ې �3ې ��زوا�� د �'��ال �� "�ړ* د* : ��د-

� �� ��f� را �� $��` ا@��ر $&? $� �� ا��ن اk >�ن $� � �U N'��b ا�� �� ��ادر در �'v؛ �%�ا�Z ��>!� ��د �\]>�د را �� �ا��H ا5Xام ���د �� �'�م او را �� ��f� �����? و �\�'N او را ) �\�@l >�ص(ا�� �&�jر Q�* و�� >�ن؛

. �� ��f� ا��غ ����? �� �� $��` ���Uد�?� و �� ��دران �� و�د ���� از ��اي W%��� Nن ه�و�� >�Q ،د�� �!Qا?f%� `��$ ن را در�و�� > *�Q ادۀ���ط >�ا@!'

� Q�ن �&�jر Q?* ��د �'H� 5!�د ���دWUز�را $� ��اي � �g�< �M� و ��ل ?Q �]�� د�< . kن ا�ا� ����U?� اV��Q b?* ��د�?؛ �'W!� ا �Hا�� v'� �fQ ر ��ادر $� در�fg ا�� �� �cH� ن�<?Q Z'� ز.

ه&%��'�� @l'c اt� kۀ �s� �� O?رت ر�'? او �'5 �رزو �'?ا $�د �� ا�� ��ادران را �� $��` ���Uدا�? $� �� ا�� ��!�د $� او �'5 �� ا ���H!�ن �Hا�� �? �wI >�ن را �� L� ن ��دار�Q ي�$�$ �H� ن�< *�Q ?��&�jر؛ ا@

�W%��� .�� ن�در >�� ?�L� �H� ه��� ?�L� ًا?J�) ا�'�د>!� ا@�? Q�* >�ن �Xو�� $�د $� ا@�? Q�* >�ن ) @�? ��ه� Q�* �?�� وز�� در��ر �:{&!� ��دL� �&}:� �Oر در و�$V�.

�? ه�NQ >�ن ��اي ا�[�د &t� ?R Zcۀ �s�و و ره�cي �ن؛ �� &�ب ا ���H!�ن L� ن و�و�� > *�Q ، ن�در >�� ?�L�?&! �? 5�5X >�ن . رL�)داو ?�L� ن ��@�م�?ر ��دار�ود > (?�?��� �Hا�� .و ا@�? Q�* >�ن در

�! �v از . راJ}O �� bۀ ����� ��HXي ز�� X&�ان �f��ان و ا�c�ع ��$� در ا ���H!�ن؛ cOً� در ا�� ر���� ��8 ر�ن $� ا�� J}Oۀ ����ۀ ��$� ��� �Uد�?، @l'c اt� kۀ �s� $� در �ن >?�� �� $�د؛ ر>\� Q? و �� �� ز�'�

� �\�وف Q?) $�ه?ا��(اش ����� Xو زرا �W$ �� و � .ر

ا��L':Xت ا��ن اk >�ن "�ز< )١٩٢٩ – ١٩١٩(��دQ�* ا ���H!�ن

� دارا< �� ه��� �H�A@ و ��I Yر�A ��د* ا�

Aر��I اول �H� ه��H ��م ���@A ه��H دوم ���@A ه

»>�� `U« »>ز�d ����« A� A� »ن� �'��X «ء�'R �I�� ًا?J��? زا�A از g!�ال L� ر�c� از Z��$�$ �!<د Aزا� ?�L� ر�c� از �� ls:�»N��< *�Q« �� ls:�»ن� `U *�� ن� A� A�«

ه�fg �H�رم �Iر�A دوم »وا�?ا«

v��� ر�c� A��� از ��دم ��

١ - I �H�g!�ا��H� Y� A �&�م ه?ا�� اk �?�'� ��?* ا��، $� او�'� ��H ا��ن اk >�ن » U` ��<«)$&'5 ��درش(�ر�A از ه ا�� و�A �� ا�� ا�&�� از �Y زن �Iر�'�?� A� ��s� *?�م و�fX A?< را ��ا�O Z��W� `?* ا�?

٢ - A@��� �H� . fg�ر ��H و ZQ د>!� دارد) Q�< *����� «)N� �dز<«از ه :��Hان

� اk د ا ���H!�ن - � »و�'s� ?fJ�م �:{&�« 5fQاد* ر@

- � . 5fQاد* AMI اk د ا ���H!�ن در >�رد ���A در ا ���H!�ن �ت Q?* ا�

� ا��� k��A ا ���H!�ن - ��� 5fQاد* @

5fQاد* ا@H�ن اk د ا ���H!�ن - �ز< ازدواج $�د* و در $�Wر د>!� د�Uوال cX?ا�!�اب �d �'� «dز<«5fQاد* ا@H�ن اk د ا ���H!�ن �� -

� دارد���� v��� . A��� م�&� Aن و دو��!H��� � اk �ن د ا�� دو �'�?� �H� ��A�� *? �&�م ر@:Iاز ا�� و . VUاQ!� ا�?» ا��ن اk د ا ���H!�ن«�?ر $��Z ا��L':Xت ا��ن اk >�ن "�ز<

- ?Q ت� � و'��Md ن در�!H��� � ا��� k��A د ا��� .* ا��5fQاد* @

:د>!�ان

- ��Jc� Yۀ �����Uو< ، اه` » �\{H@ AM&�و�¤ «$� �� » 5fQاد* �'�ls:� »N �� »��&� د ا ���H!�ن« Q�ه?>�'&��� � .ازدواج ���د* ا�

- �� fg�ر او_د �?�'� ��?* » X�د�� د ا ���H!�ن«Q�ه?>:Iد* و از ا�� و�$ Aو��X �'��!ال اردو< ا��& Y� ���'�« و �� د>!� �&�م ه�< » H!'�ن$��«��H� Y �&�م '� « ،»� »H!&g'�«و » ا�'5ا�

- ��? و�X « A��?* د ا ���H!�ن« Q�ه?>L� A:X �� �H8�) ��? و�A >�ن درواز< و$'` �:{&L� �H�� ��اج ) ا��L':Xت ا��ن اk >�ن��&X ن�< kا?c�وز�� �J�رف دوران Q�هA ( و �;v �� ��دار @

*�Q ه��� ?�L� ت��L':Xا ( �� ��H< �&�م - ازدواج ���د* ا�H8� Aو��X از »Aدار�?» ا$:'` و�. �Q�ه?> . در ا�!��'� و �ت Q?* و در ه���[� �L�� �;�د* Q?* ا�� ١٩٩٢ X��?* در در ��ل

Page 46: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����7 ٧ � :د de.german-afghan@maqalat ئ ��* اړ��� )'&%� $#�� ��ږ �� د"� �!�. �� در-� ���� ه���رۍ �� را����ا ��ن ��� �����

� = ه':� �� �� >;:� �'�&� �� را�'��9 ��8ې �� 7'� و ���ـ، د�'�&ې د �'�&'5ې �3ې ��زوا�� د �'��ال �� "�ړ* د* : ��د-

- �ازدواج » d�ه� �Q$�« ا�� $� �� �Jc� Yۀ ��$A �&�م » �:{�ن �ن« �:�L':� « �� ls د ا ���H!�ن« Q�ه?>Y� و � .دارد» ��زا��H� »�$�Q A �&�م ���د* ا�

- �� �� �Jc� Yۀ ا��ا�A از اه` و_�� >�ا��ن �&�م » ه&?�� د ا ���H!�ن« Q�ه?>H8�»Yِـ:�َ N��$ « Y� از� دو د>!� دارد ��A �&�م :Iد* و از ا�� و��و د�%�< » ���� �:Y«>���ادۀ ز�'&?ار �5رگ >�ا��ن ازدواج �

�J? از ?ا�A از ا�� �Qه� �� دا$!� cX?ا��ؤف @'?ر وز�� اO!\�د و �[�رت . �?�'� ��?* ا�?» ه�?م �:Y«�&�م �? ��ه� Q�* ازدواج ���د* و ��H< �&�م L� ت��L':Xا �&}:� ?fX ن در�!H&��� �?�'� �ورد* » ��&?ر @'?ر«ا

� ا�

- �� دو ازدواج ���د* ا�� و ا» ا�:!� دو"�ن« $� �� �Jc� Yۀ ��$A �&�م » ��'� د ا ���H!�ن« Q�ه?>:Iز ا�� و�� دو"�ن« او_د �?�'� ��?* ا�� ��H� Y �&�م X « م�د>!� �& Y� ن« و�ا دو"�'�@«

د>!� ��دار �\�اk >�ن $�$�< ا��ن اk >�ن ه'¤ » ��* $` �ن �ن�X A� A� « �� ls:�»A� A��'� �ن «از ه��H ��م - ٣

�� ا�� ه&%��'�� ا��ن اk >�ن �� . $?ام �ز�?< �?�'� �'��?* ا� �lc "��:ۀ ��s< ا ���H!�ن را ��� و �� ��l ا�!��'� ر�� fg�ر ��ل �J? وA!O ��زا cX?ا�\�? >�ن �M'� ��در Q�* در روم . را �� >�د ��cد» ��* X `U��'� �ن«ه��H >�د

��د �� ا��L':Xت ا�5 ���ا< ��رۀ $�ر< �� $��` ��?، ��* X `U��'� �ن� Zد* و >�اه��� �Jن در روم د او ��ا�< kن ا� ?!��M� Zق >^ او را ��ا��d ?��� !� ا�![� ��U س���X و وا�{ۀ Y�?ا�\�? >�ن �M'� �رزو< ا�� c$� ��_>�* �� ا�� $

.���ورد* Q? ���� §٢زن �ان

. ? �?�'� ��?* ا���� و< ازدواج ر��A $�د* ا�� دو �ز��� ا�زۀ �:�� ���� $� ا �ا* ا�� �J?ًا �����A» وا�?ا «>��N از - §?&&�'� AU?ز� �'��ه� دو در ا�! �$ ��d� .��H� Y �&�م ��در و �Y د>!� �&�م

�c� از و�A ا@�? ��ر<- Q٣[�ۀ �

ادا�� دارد

Page 47: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

����� ����١١ ١ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

٣١/٧/٢٠١٠ و�@ ا?�< ��ر=

KLH��@ از ��ر�I� J��H ا ���G �ن

M Nه ��GO

��Q ۀ

���&R M&?ر>�K� دار��

:��ددا�� �:�د( Q<( ��د #� ��رد ���Vا�@ �Uم و ٢٠٠٨ا�� ��Q � در ��ل �N� �� ����� ��� ن�� م �&3 در ��ر��ل �K �م ا

� �U ار�O 3�3W ن�U>%ا��; X&� .X%ا� Y7� ر( �]�رت�ور=، ���ا دو��R ت� �Rت �\<د و ا�?�Hاز ا >I� ��ل �ر= ���[ ا� N�رات �GU� )�� �;ان در اوا�%W �&ه� �K� ب ���^ �ن�رم و # �:� @� �N� �� ���U<ا= �ه

.���&�ن در �dQ �&��ژ �ا��G �� ز��ر ab` �را� � �&$�دد

���رم��

: ����١ ا� ��� ���

eا f&a?>م دزدي ز�<ا�� #�د��dر او را �� ا��� >%h د و���a� دزد ^Hو در ا �i&i? در �i� �j� . MN; �� م او�ا�\��� ��ز�< ? � GW�#� ?��� � را ;9` ���< و د� � اي را ا�\�د #�د و �� ?��ت \Q�W��� �� �L&# �� �# ���<؛ د

��ح ���د . �Qو ��< دا � �i� �� ��دم a��^ %��� ر �j�� �hن ��م او . و ه�j%�ن U�ه$�ه� �� �&N�ور و �� ه%< ������ي �� ر

� و در ��� از ه�&� ��L ه��Y ��د #� � ��i<ر ��dNر Q< #� از ��?<ات ا ���G �ن �ا�� رQ#� دا ���9&�W ��� <ار ;�د ��; %< و �� ا�� ��ا m ر�b ار #�د�< و او را�O�� �nو را� >% �U س�او �� �� �ه p&9$< در ا���او � �# >�>&

ا ���G �ن �� �را�� ا�\�د #%< و ا�� ��اي �ن ��د #� ز�&%ۀ �� O<رت ر�&<ن ��K< ��در ;�ن �اه�U Mدد #� ا�� ;�د .�X ��ن د���%ۀ ا�p&9$ ه� ��د

�Oز ���د و�� در و�^ �� ?��ت ;�د �!��9&� #W�i� �j� eا f&a? ار�%Q رش�Q در اوج)���; �&; t% ( در �#� #� ا�� ?�د9�W �v&�ت ز;��� و او را ز;�� ��Hاش ا ���Q ؛ ���� �� در>Q `Oوا X:&# )ۀ د��O X3د�� ^��# ��

� و �I< �� ا N�ء �Uد�< #� �jۀ �iِ� ز;�� را ا�p&9$ ه� از �&<ان %t ��داQ � و ;�� yO� � �ً O�� وي را �$%�L�رت او را �<اوي #�د�< X%&9# رت ;�د ��د�< و در�L� ��.

�&9W �$% ت�9&�W �� <�<ش �\<دًا&�وي � �د و ��# � � ���@ از ا�p&9$ ه� ��ل و ��ح در��KH از >I� �i� �j�� وز�� ?��&ۀ ا ���G �ن aW<ا�3�3I ;�ن ��د. ا��ن اe ;�ن �!�ز ���دOت دو� � را �� . در ا�� و��d� ح و��او

� � �7��L&� �� ا� .د �و;� و ا�� ��ح و ��d�ت �� د Jر��� �� �bار و�Qر ُد�U%�ري ١٥در ا�� روز١٩٢٩ �� � اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن ا�Wن ���د #� از ��ج و �7

� اe ;�ن �Hف ��� �&�%<؛ و ��� ;�اه< در #�Nرش ;����3ي �Hرت U&�د؛ �I< از ا�� ا��W&ۀ ��%W دار�� `L��n9% � ا��ن اe ;�ن �� ;���اد( اش #� O �� �ًaO%<ه�ر>Q �\�� >د��� � O%<ه�ر��� از M�>O ��#3 ا�Oام �N �ن . ر

Mرا #� ه �ن ه� N� �� ن ��د؛ و= ��ش ���د� G��� ��زد و �� � X� �&9W�X � ��د و ا >K � Mه�ر وي ��د�< ��a���iط �\�ت �<ه< �n; ^ را از��ن #�Nري ا��� �� �� >���� �&G� �Qر�Q .

� اe ;�ن �Hف��%Wدار��� < ��ادر �L� �i� �j� ه&��� را �3د �Gا��� ]i � و GN� ^��# �%n9� � دو روز ���7��زد #� اW~�ي �Md ا�� ه&�ت aW�رت ��د�< از �&d� ن او را>Q M&9G� )د را ��%< و را�; �� �I&� ي�R�i� و از او

١ف ��دن ��Q Xم ��� �jۀ �i�ء ، �jۀ ��j� ،@hۀ د�� و �jۀ �<ا. �@ ���j� (>%Gۀ �i�ء(��&<ا��h Mا ا#�� ���U>%G�ن ?f&a اe #�9��@ را

>%��� =��GW �9@ و� @��W =�م ه�i� �� �I�� y��Q وران �N&� �&%h =�ه �j� �G&� 3�� و ���Oار ��9Iم ا� �د ��ه�ن ا�<�� ر���@ . ا� او را �� ��� �زم ا� �ز�< �X د�� N;>� y��Q�ن ا)�� . ;n�ب #%&j� (Mۀ د���Wن ز�= دو� @ در ز��م ه�i� ���� >%9� در ��

9Wت ا�&[K� �� @<ار ��د( ا�< و���ن و د#�iده ،�Uزر ، @h�� =�ه �j� �# M��%Q @� را @����Wرا>H وزراء و ،)�Q ه��� >�K� ت�~K&W��@ و ز?�� #i� ����>%9� �� @N�م ه�= دو� @ ر�&<( ا�< #� ���< �� ا�N�ن ا 7�ر #�د و �� h%�ن زW�� @ هM ���&< و ا 7�ر #�د #� او�د ه�=

NOه�� ا>Q @�� ن�Q ن>&�� و ز?�� ;�د داQ %< و #G@ ���` رO�&� �vرا �� ا�ه �aن �� �9%<���� ر�>&� .�ر ا ��ع h��p ر

Page 48: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٢ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

�ز( از ز�<ان #� دو�� �) ?~�ت �Qر��زار(���W >�K�ن ;�ن ر�&�Q pرا و �H >�K�دق ;�ن �\<دي ��Iوف �� .ارگ �زاد Q<( ��د

�ًa��i� ��&�� ��i� ه&�ت را در I9Oۀ ��اد �&t رو �j� eا f&a?و ?~�ت ٢٥ � ��V� �9 داردH� #&��9 � از #��^ � اe ;�ن را �� ���W >�K� ��9�ن ;�ن را #� در ��%W �# د ���د�d%N&� �i� �j� eا f&a? �� >زد��زار در ا�� ��ر��Q

�%n9���د؛ �� ا��رت ا ���G �ن �aOل #%< ) ���b( ا��ن اe ;�ن ر�&�Q pرا و از ;���ادۀ �n9�ن ��K< ;�ن ز��ن �aKH X� �d او را �Q�U���i� �3دش ��< و �� �j� Xران �3د��ن ��� از ه���ن ;��&Q ا#�(؛V� م�در ه%$

� #� ا�U ��� ;�اه< �� ��دارLU Yت #�د و ��ا��Wق ه�\�ار د�7]@ �� ا�Q >��� ا�h ،>%# �I&� ن�; eا ���%W >%&N%� ن� G��� � ا%n9� �7� �� ��Q د�; ��از . ا�� �Uگ �&����W >�K�ن ;�ن؛ ا�&� �Qد؟ در ا�� �Hرت �d � ا

>Q�� � Qرا دا ��i� �n;ر ��� #�د #� ادW�ي ��ج و �7 �j� ۀN�>در ا� ��K� ا�� �� ���U �# د�N&� �9مI� �9� ا�� . �LU از ا�� >I� �&? �� ن را�ن ;���W >�K� �� ن و�; eا ���%W �� �# �Qم دا�W3د ه&�ت ��< و ا� �i� �j� �ه �U و

� �&<ه< #� ارگ و #��^ را �� �# >%# �&97� Q !! �&%h�( ا ���G �ن �� ���VدOدو روز و ]i � اe ;�ن ��%W �� و�NU�� ^��# �� ������7 ه&�ت ار��.

� اe ;�ن �� ;���%W دار����اد( و ;3ا�ۀ دو� � ���[ b&�ر( ا��� ا�p&9$ ه� در ا; &�رش VUا�n� >% Qف ه%<و� �ن �i� #� ا#%�ن �j� eا f&a? �� t% اي�� �ً#� N� و ه�دو >Q �\�� ن�; eن ا�ا� �ر ��<، ��ه>%O �� �\�� واز و از��

�d� و �#�GW �� و ��؛ از O%<ه�ر �\���O fت ?�#Qر دا�را در ا; & ^��#>�>&� .�ت ;��� Y� �i� �dQ ر ����I <اران ا��ن اe ;�ن در #��^ �b د، و�� ���L��? دا��� ���� �� ،�i� �j� �#�GW ن�در �& �# >���� � LU ��

.�W^ �� #�د�<

��� ���� ا� ��� ���ء �� : و )'�ز ���و�� و %���ت �#�"�!� ��� او

�i�ء در �&�ن ��دم aO��^ %��� �!�ز ���د در ?��&�� در �:Gd��ر ��K< ��در;�ن 9�W&�ت �j� �&9W د را�; �$%

f��� ل��Q � ��i�ء �� �a�رز( ��;�ا �j� �&9W ن !�ر�%<ي�ع ا�<و�� ;�\Q و در ه�ات �;�h ن�; �a� ر !�م��� �U ار�O >�>d� ي ��رد�i�� ه�ي ��د�<؛ GW�#� ا��ن اe ;�ن از O%<ه�ر �� !��3 ر�&< و �Oاي &��I � #� ا�� ا��

i���؛ ا�p&9$ ه� را در �Y��N ا�<ا; � ��د��.

� ا��ن اe ;�ن ) �\<دي ه�(��را��N��J؛ #G%d�ل ���� W~� ;���ادۀ ?~�ت �Qر��زار ��Wي ا;&� ز�d���#� در � دو��رۀ ا��ن اe ;�ن �$�ان ��د از�%�و ��K< ��در ;�ن را&i �&N �ه��اه� �� �� ه%<و� �ن 7��U � ��د؛ از ��

�9&��ن ;&^"�%�ًء aO&9ۀ . #�د " �را #� در �&� ��d� ?~�ات ��Lذ �اوان دا�Q �� >% Qرش 9W&� ا��ن اe ;�ن ��ا�$&7�i�ء ��aد( و دU ��Qـُ%<( �j� ف�H ۀ او>�W ��Qد �# >Q �� � ن�; eن ا�ن ;&^؛ ا��9&��#� �� ا�� �Qرش ��دم

�� . ��ي �&3 در #�&� ا�، دو��ر( �� O%<ه�ر ا��ن Qع �<ا�bن ا�ع ا�<و�� ;�\Q ن و�; �a� ر !�م��� f��� ي�ه �&i اe ;�ن �hن از ��

� اe ;�ن از ��h m��b �� ه%<و� �ن ��%W �� ` #�د( و�و ��د ;�د را �Gم ه��� �W��N� fiW&%� ���د و �� �� � N# ]�� و �I< از ر�&<ن �� ����a؛ ا��ن اe ;�ن �� � اe ;�ن �� ;���اد( اش �� ��dان ر��%W و �3م ارو�W

� .ر

�h د� �� اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن از Q�Wۀ #N �؛ �9$�ا�� �� W%�ان #��ل ا����� ر�& p��dر ��#&� � ���د و � در�����nW ا�� از��9؛ aO X&� ت�a��%� � Qد دا�و �� ���L�� در �ن #�Nر �%�( ��aد و�� � ���&�7ا

p� �# د��� �i از �ن �9$�ا�� W%�ا�� اK&9W~�ت و�� �ر ا������^ ��دQ�( ا� ��&� �7���( ���د #� ����aد( �رًا ��اه��ن ��د #� اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن W�زم . اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن ��دQ�( ا ���G �ن را �� #�Nر ;�د �@ ���Vد

���Oا �د�< و در ��\�U �&�� ر ا��N# � . �3U<روم ��� 7� اe ;�ن �� ;�ا��اد( اش ��#� ��dان Q< و در ��ل ��%W دار��� و در ه���\� ١٣٣٤ �� ۀ �a9O و �ت �� �vم در ا

�:�د( Q< و در ��ل ��; �� �م ;�� او را �� ا ���G �ن ��د�< و در �ار �3ار �<رش ا�&� ��١٩٦٣ �bر ا��� .ا ���G �ن د � ���د�<?f&a اe ;�ن ��اج ا���9 و ا�<�� در �ل ���د

�9&��ن ;&^، ا ^��aO رش�Q ���ر ه��ه>%O ن در�; eن ا�ا� �%&N� fiW ����9� اW>رش ړ��Q و ��( #� ��د #� ا��

. ً�>�W� �7Q �&9W ا��ن اe ;�ن ���� Q<( ��د

Page 49: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٣ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

� �%��ر �و�N��<ن در ز��ن �Qرش aO��Q ^%�ار؛ ��دار �9W ا?�< ;�ن ���%�ب وا�� #��^ از �bف ا��ن اe ;�ن �� �%��د؛ W�زم I&� Yا��� �G# ن�h ن #�د و�Wن ا� G��� �Qرش ����ر Q<( ��د و�� او در �ل ���د ;�د را ا�&� ا

ا�Wن O%<ه�ر ��< و ;�د را �\<دًا ا�&� ا ���G �ن ه%<و� �ن Q< و �I< از �d��ت ا��ن اe ;�ن �� ه%<؛ دو��ر( �� #� ?��� Y �&��د ���[ �Oاي ��iي د� $&� و �� #��^ ا� i�ل داد( �٢;%<زاد( ��ا�`#�د و �� ه��اه� ����ي aW<ا

>�>Q .>�>Q )>روز ه� دو �� ��پ ��ا� >%h از >I�. f&a? �&9W �$ۀ د��b�� >%h ري�ه>%O زادۀ>%;� `�ه��3�ن �� د� $&�ي ��دار�9W ا?�< ;�ن ���%�ب و ����ي aW<ا��ا

�i�ء و رژ�M او ا�L�ق �j� eا>�>Q ام>W9&� �ن ا��W و ��%; ، yN# د #� ه��� �I< از �� O<رت : �� ا�� �Qح . ا�i�ء در #��^ ����b اي �j� eا f&a? ن>&� در ��ا�� او ��ز��ن داد( W �# >Q��9&� ا�9H �ن؛ ��ادران ا��ن اe ٣ر

��دار ?&�ت اe ;�ن X� ن ��د�< #� ه��3ا�<و��(;W ن)�ا��\&< ;>aW د( #� در٤و��� ^&[K� �Gا�� ����� f �� . ��د�< ���&Q f<( ��د

ا�� ���bۀ ه� دو ��ادر #� از �bف ا7Q��h �Hن ��دار ���W >�K�ن ;�ن و ?f&a اe ;�ن ا��ي ���I� m�ون � �� Q<؛ #yN ) از ;���ادۀ ا�� ا?�< ;�ن ��دار %$� ز��ن ا�&� aW<ا��?�� ;�ن(وز�� ?��&ۀ ا ���G �ن ���?

�� �f&iI �ن ���bۀ د�$�ي #�U yNد�< #� از �bف �ا��ن #��^ ���&f . ���م اW~�ي �ن اW<ام �Uد�<�< و�U٥د�<�i�ء ��ء O]<ي را ا�ا #%%< �j� �&9W ؛>% Qش دا�� �d�� �# د�� )>Q )داد . ��b�� در ا�� � aا�) >�K� ��O�ري دو

�) ;�نQدا ���~W 3&� )ر�3اد�O �&R ن ��. �<ر��O ري�O �&و و ه� )>&����i�ء ر �j� �� را ��b�� د #� را��ر ا�� ٦.ه�� اW~�ي ا�� �Uو( را #� �I<اد ��d� �� �� �� د( ��L �� ر�&<، �� #N � داد

�LU �d�� �� ����9# eا f&a? ر �ورد�<؛�و( را �� در��U ا�� � Oرا : و �d�� د�$�ي �� ��د )�Qد�ي او ه� �� ���i�ء و ��3( O�ر. �&��د) �&���ران(h���اري �j� ر ��ازش�د و ا� ��� �R�? ر�در� p9\� ن در�; >�K� ��ي دو

�i�ء �� وO ���� yH�ري ;�b�� �aۀ ��d� را �� او ر���&<( ��د؛ ا�� #�د #� اول �� از ه�� ;�د �j� و�� ،�Qرا دا� ��K< را �� ?&� W~� ا�� �Uو( اW<ام #%%<��i�ء �O .& N�ري دو �j� ن�ن و �3د�����i� د را از�; �a��� و ?���

� و �� #� او �X ;��� اQر دا�dا� �i� �j� < و����ت ��ن �\>Q � N# او از �ن ا��از ���د�< ��; >�K� ��O�ري دواول ���< ;��� را #� �� ر i�ي ;�د ;&��� #�د(؛ h���اري ����%< و O�ري �رًا اW<ام Q< و �:p ه�� اW~�ي �Uو(

Wد�$� ا >I� ��� ^��# ن�ا��د�<�<�U ام>. � و �� �%d� ��ج و �7� را �� ��در �ا�p&9$ ه� �� �jۀ �i�ء اW �اض #�د�< #� �hا mab ��ا iۀ �W �9aO^ ���د( ا

�J داد �� �Qا? � #� دا�H �� ء�i� �j� ؟�� ز��ن د�$�ي : " ;�ن �<اد �9W ��9&� او �� 9�W&�ت %$� ��دا;i ��ا

٢� ��Nو�b ;�اه�ن ا ���G �ن در �!�ز �Oن ~d� ارانV$��&%� از �� X� )زاد>%;� `������١٣= aW<ا��ا�� ا�&� . ه\�= ا%n9�او در ز��ن

� ?f&a اe ;�ن ��اج ا���9 و ا�%n9� �<�� �� �م ��Nو�b ;�اه@ در �Q paK&���ر #��^ ز�<ا�@ ��د #� �I< از �9س ا��ن اe ;�ن �� �7� او را از ?pa ره� Qاج ا��9 � دا��� و ا? �ا�&�� �� �<ر Q�ن ����= aW<ا��ؤف ر�&p �<ر�ۀ Q�ه@ ا�&� ?f&a اe ;�ن ;�%Q �aG� �� ^��#

� �d&� و ���&�O fا�&� و ����%��� ه� �aW =����Yi<ا��ا�` �V#�ر در dW. ���د�GO ن در�; eن ا�ا� �%n9��، و= < ���d@ را ��ز= ���د( ا��i= �� �م ه���ر= �� رژ�M ا���@ اW<ام �Uد�< � .رو?Q Y�د و ��دش �Uا�@ ��د. در ز��ن ?���

= را ����b �@ ;�ا�< #� �� ��� �� اO<ام ��دار ?&�ت اh e%< ��ر در ��Q ۀ ��دار ��K< ر?&&R M��� � @� Q<( ام #� �a�رز( ��ا= �زاد ٣��دار �&$��<؛ ����%j�� ،��b�� X� �� د�� @%bرزۀ �9@ و و�a� X� ؛=�i� �;�ن و aW<ا��\&< ;�ن و ه��اه�ن Q�ن ��ا= ��ا�<از= ?���

#���&m9; @ G و ��Mh هM در ا ���G �ن ه� در ز��ن ���م. ا�&< وارم د�&^ �ن ����ط �� �%��a�ت ;���ادQ @U�ن ��h �� >Q&3 د�$�=��دار �a� �# M%&� @� >&I�رز�� را( �راد= �&[7Q از �� �h >Q�a� �&%h ا�<�< #� ا�&<وارم�; @� )�&��i�و� @ و �a�رزۀ را ����b ار�\�ع

� ه�= ا ��ن G&���# ^�� = ه�ز((را�ه @i9; و �ه @�h�� (>%# ب�n; �U ��b�� ار و�Qو ا �ه >���. ٤ m��� p&اج ر��� eب ا�aKن و �<ر�� �� �� )�Q ه��Q ، ن�; eن ا�ت ا��~K&9Wن ��ادر ا�; eت ا�دار ?&�� ا ���G �ن ��د( و ��6%<و=

�� .aW<ا��\&< ;�ن �Qه� ��را �ن و �<ر ��K< ا��اه&M �\&< ا٥��i= ه� ��i<ر �@ �\��� ��د�< >%%�Q د ��<( و�ز( ���� Mۀ �� رژ�>&iW �� د�� ���� �� �# �a; @� رات�a7 � و از ر��ز ادار( و ا�%&� و ا

>Q�� )>Q yN# ن�Q �$ا�%& @ د� pو���� �� #<ام ���دار 3�3W �� ��@ . ا�� ����b از �bف ا� a7�رات ��d� #� ? ��ًً و�د هM �<اQ � ا �ً� ?�&� ;���اد( ��ا= �i�= ;�د و �ن و ��ل و او�د ;�د �� دور او ;�اه< �$��< #� در ز��ن O<رت ?f&a ا�9# e��I� X� @<اد ز��د ��داران ه

O]� ا= �&�دم ��< #� از �<ران . )>&%Q�Q `<( ��د�< و در �%�ر داغ او ��ن �@ زد�< و را��ر �3د���ن و وا�G $�ن ;�د را ;�د �� او �@ داد�<د ��دار �a# >�K&� �ن ��ادر #�Xh اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن ��د #� ��@ از ا�� ��دارا�&�� �� در��ر ا�&� ?f&a اe ;�ن �3د�X ��. ��دم

��ار ���� ��د( و W�زم دارا���ن ��د�< @���9# eا f&a? ر�@ �&$��< . روز= در #%���9# eا f&a? �� ن� �&a# دار��ا�&� : " در �G&� را( ا�<ًا �� ه�U�( ;�دم f&a? ": =�[O �&%h اe ;�ن �اب �&<ه< #� ." H�ih f?<ر �\� ;�اه< ��د #� ��م دارا���ن را دار�?V$� f&aار�<

��; M ��م ���ا دارا�?V$&� f&aارم @ �~W�� .اه< ��د�; Y��� �� �N&و ه� ����; � ا eن ا�را ا� �[O ا��". ٦ G; ر�3اد( و�O ء�&R د( �<ر ��?�م��� @ �I� @��&R M&?ر >�K� دار��� ��K< ;�ن ه�����bر��� ��L&� ��زدا�ۀ دو 3�3Wه��� >�K� �

>Q�� @� pر��� =��G��� در � %:� .aW<اaW e<اe و دا# �

Page 50: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٤ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

� ��د�U رت�H .� ع و ا?�ال�Rو ��� ;�اه< �� ا#%�ن او ���، اذا �7Q ;�دش ا�&� ا ���G �ن ا��&&� #�د( ا>Q�� � Qدا �b�aن #<ام ار��%��ر ;�a� ن از�در ;�� �و �� � �ه p&9$ا� �٧.�

��� ��ۀ ��� ��رت ��د!( از � : ا ,�ي �

�&< ?G&� وز�� ?��&� � aW<ا�i�در وز�� دا;�9 � nW٨�ء ا�mK وز�� ;�ر� � )١١٠(�رQ&� �ن ;�ن وز�� در� �

��GK� X9 وا�� #��^ �

� � %n9� � �&< �LI ;�ن ر�&p د

� اe ;�ن �I&� ا�n9G%� ��د و ��%W دار��� ا�&� ?f&a اe ;�ن ��اج ا���9 از ���i�ن %n9�Q&� �ن ;�ن در ز��ن �Qدا Xن روا�[ �3د��; eا ���%W دار��� ا��ن در ز��ن �n9%. ?�� �ن �H >�K�3a?اد( �<ر Q&��ن �&3 ��

اe ;�ن �O�W دار ��iر �Uد�< و�� ه&�Q�� ���$j �� ;�چ �<اد #� در �i���ت ���ي دو� � ���<، ;&�9 ;�ب �� � ار�a�Yb �� ا��ن اe ;�ن �� ?<ي a�� ازه�&� رو و �� ه�&� �%�� �d&< #� ا�H?�ت ا��ن اe ;�ن ih<ر �� �%&�د ا

� و ا�� ا?G�س �<�&%��� ��د ز��ا Q&��ن �V#�ر iW&<( دG&� Y�>و دور ا� ^O�W �7Q ن�; eن ا�ا� �# �Qا� اe ;�ن ��د��%W دار�� <اران �b او از �# �ً H�; �Qا>� �� � ��د ز��ا ا��ن اe ;�ن �&Q 3&��ن را دو�bدو .

>a�� �� ًا>I� و�� >&�� اe ;�ن �� O<رت ;�اه< ر��%W دار��اري ?f&a اe در �!�ز Q&� �ن ا�&< وار ��د #� � و �3د او از اa W�ر ز��دي هM ��;�ردار �Uد�< ز��ا Q&��ن ���%< ا7Q�ص ��i�ء ��;�� � و �� او �&� �j� ����9#� #� ��اي ���Oاري ���م ��dري؛ Gا�>&� Mن ��< و ا�%�ا ه�ري �� �&�d� م�ن ��� G��� د�$� �رزو�%< ��د #� در ا

��� اOر و�&G� ه%�ز. �# >% LU �� �LU ن��&Q �� ء�i� �j� eا f&a? ري�� " : �� �h اش �\& � M&%&a� ،Mز��G� ري�d� �bدر و �# �&�

�J داد " �Qد ؟ �� �&R�� ن �� ا��� �&Q " : ر�&G� >��� و ����اي ا�\�د ���م ��dري در ا ���G �ن ز��ن �زم ا � �Qد�U �Uد�د و ���&U م�ا�\ ����>i� ي�ره�# ".

��� ���ء ه8 در ز!(:- و ه8 در !��47ت 6�د �#��ر د��.4ات ��د .� �� '�ر453ي و �23وز ا�1ز0 !%- �� /�ر .�- . داد

�i�ء �U( زد( ��د�< �j� �� د را�; �U>ن �&3 ز���&Q �$ن. دو ��ادر د��; ^~ #� �X ا �G )٨(د�Uوال ��K< ا� M;ز �&�� در ���%$&< و ? � ه%$ن �در ;�� >�K� �� ع ��د؛�\Q ادا�� داد و�� t% �� د و��� �%&N� fiW �Qدا�

�i�ء وز�� ا��ر ;�ر� او ��د �<ر �j� ���ا�\�م د� $&� و اW<ام �Uد�< و nW�ءا�mK ;�ن #� در ز��ن دو�>Q�a&� ن� G��� ٩.aW<ا�mK وا�� ���G%<( و Q�I� �W��H ا

� ا��ن ا%n9��i�ء #� در ز��ن �j� � %n9� � e ;�ن �� ?&� �I�ون ���� ادارۀ ا��ر ��ق �&< �LI ;�ن ر�&p د� �� ا�� �i�م ��iر Q<( ��دQدا �&G? >&� . ا ���G �ن #�ر �� #�د و �%� �� ;��N�و�<ي #� ��

eن ا�ن ا��اران و �3د��> �b د= از�اد ز�>I� �U>م و ز��اوا�� ا�\� �&< �LI ;�ن ;<��ت �# ��O��^ ��د�وري ا�;�ن را از ��گ �\�ت داد(�� ره�aي . اK� ��؛ �� �Oاي �i�و�Qار دا�O ي�i�او در ?��&�� در �O pL<رت

� . ��K< ��در;�ن در ���س ��د و �I<اد= را �m��N ���د �� �3د ��K< ��در ;�ن ��و�<�ه�j%�ن ا�� ه��ن 7Q]@ ا�K� 3د� �Gا�� �i�ء ��Nر( داد �� ��دار ا?�< Q�( ;�ن را #� در #��^ ��د؛ �� �j� �� �# او را �� > ��L� ن�در ;�� >

� و �� #��^ �� �ا��G ر �� t%&�� ��m��N و �� ا ���G �ن ���Uدا�< #� ��دار ا?�< Q�( ;�ن �� دوه3ار ���< �N$�.

٧ M&?ر >�K� دار����ا= ا�d�ر ا�� �7%�ن ر#&f&a? X اe #�9��@ ه&j$��� ر�G��L@ و �� Q�ه< W&%@ ذ#� �N<( و �� ا�%�ا �7%�ن ;�د

� او در ����N; درو�@ و �رۀ ��K< ��در ;�ن ��ر( واyO ا� M ز��ا ;�دش در ��@ از ا�� ;��bات ;�د �@ R&��@ �&<ا��h Mن از ;]�� >G��� ... " :د .� �� '�ر453> و �23وز ا�1ز0 !%; داد��ر .�; ��� ���ء ه8 در ز!(:; و ه8 در !��47ت 6�د �#��ر د��.4ات �/ �� " . p�

.h @G%�ن �7%�ن ر#&X ���ر ��دh$��� ا�G��� ��&� LH �&%h�ت ��h >Q$<�� �& �ا�< در ��رۀ #٨ ��K�)^R< ا ~^ ;�ن �<ر ا� �د �R^ ;�ن و ;���ادۀ د��وال (>Q�a&� د�= ���ه . >�K� ت�~K&9Wا �%n9�ا� �د �R^ ;�ن در دوران

�@ �I&%@ وزارت �I�رف ��iر Q<( ��د و در دوران ?���ا�@ ��ه�ن ا�<�� ر���@ #��@ وزارت �I�رف را�# �� )�Q ه����Qدا )>dW �� .>Q�� @� ادۀ وا�����وا�� و ; mKء ا��&R وا�� و mKوا�� ، ��را� mKا�>aW ن �<ر�; mKء ا��nW.

٩�@ �ن ز��ن ��N�ر �&�ود Q&� �ن ;�ن �ز�< ?�@ �ن �&� .�H >�K�3a?اد( ��@ از ;�د�%< ���� ر�ل

Page 51: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٥ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

m����� اe ��از;�ن و �&< aW<اe ;�ن Q�� X�# #�د �� ) aW<ا�3�3I ;�ن(�&< �LI ;�ن ه�j%�ن �� وز�� ?��&ۀ ^ ;�رج ��Q< و �� �:Gd��ر ��K< ��در ;�ن �:��<�< #� در ا;&� از ا�� ��K� �� ��& �d< ��در ;�ن �L7&��� از #��

�Qدا ����&N� س�G?د( ��د؛ �� ��79 ا���. )�U� �LI >&�� ه�ي &��I �i�ء او را از �j� ن�ن و د�$� �3د����&Q و >Q ش� ���;�( راز �&< �LI ;�ن

>% ;��7� �� او. ��i�ء �j� �&G? >&�� او را �� اW<ام ���Kم ���د #� �� #�X و ه���ري ��N; �� و �LQ��� �i�ء ��د از �\�زات اW<ام �\�ت �� � و �j� ن�^ #� از �3د����ر وا�� #��Gd:�در ��aK� Y�3%س �Uد�< ه%$��&��

�� ��Q&%7��ۀ #��^ و �&< aW<اe ;�ن Q�� ��K� �&K< ��در ;�ن �� O<رت ر�&<؛ �&< �LI ;�ن �� ?&� �I�ون ر��ر�&p �ن ��7%&Q��� ��iر Q<�< و �&< �LI ;�ن دو ��ل �I< از #Q � N<ن ��K< ��در ;�ن دو��ر( ز�<ا�� و �I<ًا ��

>Q >&Ia� ر�ه>%O. X� �7Q ا�� �# >�>&�d � �G&�ري از ��دم �� GN� �%n9� ��i�ء در #��^ �� �7 �j� ����9# eا f&a? ��&��ز�

� و �� #�X ا�p&9$ ه� ��ً O� �� O<رت ر�&<( و �� زودي ��Q ��  ��Iد�dhۀ �]�د� از . � در ��ر��N# Jر اا�� رو در دا;^ و�b و در �&�ن ر�ل ا ���� در ;�رج ��اy9 7� 3# او��ز�G&�ن و �a�رز( �U �&9Wو( ��iي ه� و

�i�ء �� و�د ��<( ��د �j� �7Q �&9W. 9W �# �H�7Qم ا�� ���d � ��Q�ر �Uدد #� �� �V#�ر L��7� Ya% ۀI��� �G& �i�ء ��;�� � ��د�< #� �j� �&

.ا7Q�ص ��� �� ?���� و ��a<اري ا��ن اe ;�ن در �%�mb ذ�^ �� �� ��;�� � ��د�< در �%�in �3ار aW y��Q<ا�L��ر ;�ن �ز�< aW<ا����ل ;�ن ا�K�ق زي � در �%inۀ 3dQاد( ;�ن ا ��<ي و ��ادرش f\W ;�ن � ^���

در درۀ �Hف �����O f�ن ;�ن �

� �Q�� روان�ن #�; ^O��V� >ز�� در �%inۀ �&�%� ا�N�ن اM�W ;�ا�

در �%inۀ O%<ز �&�زا ��K< ;�ن ��ر#3ا�� �

در �%inۀ �ز�ن �U >�K^ ;�ن 3���Qا�� �

در �%�mb �&�%� و�3( ;�ن ا3�hا�� �

mb�%� در �G7� ه�� �d%ا� �� �%� ��>I� و�� >% Qدا �&��I ��?<ي aO��^ در ��?&� 3�3W ���د ��9W&� ا�p&9$ ه� �ق ادا�� داد�< mb�%� د را �\<دًا در�; �&��I و ه�&� �a�رزات . �i�R�ي ا�p&9$ ه� از ��\� ;�رج ��; � Q<�< و

�i�ء �I&&� #%%<( ��د �j� �� ��ج و �7Q���� .��d� ��د #� در

��iي �!�ز �Uد�<�a�رزات <ي از M9&� رژ�W �� � ��>%h : �# ن�و�� ; )�Q ادرش�� �ن ��در ;�� >�K� ر��Gd:�>% . در �%�mb %��� ا ���G �ن ��nر #^ و در �&�ن aO���L� ^ذ �اوان داQ %<؛ �<ا��Gب ر

�;�h ن�; �a� ر !�م��� f���)����L&� ا ���G �ن در �� ( � و ��دارش !�م �� �%�G#�� mb �ن ا ���� ر �;�h ن�; ���&))�iن در ا�� G��� �L&� ا ���G �ن در �%<ن(�� ه��اه� Q\�ع ا�<و�� ;�ن !�ر�%<ي ) �L&� ا (

>% .رهG:�ر ه�ات Q<( و از ��\� �� 3Wم �&�� � �� ا��ن اe ;�ن ��Gي O%<ه�ر ر

Q ���� از m��b ه�ات W�زم ��Oدر ا�� و �;�h ن�; �a� ر !�م��� f��� روي�Q ت>W�G� f9 �� `و را > �aهV� ^ �K� و ��ه�؛ �� ��d� دا;^ �Vا#�( �Uد�<( �� ��d� ��R&� ���د #� اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن �O� � �7Q ا

��ز�< �� Md � �%و �� د� � G&���# ي�ه �N�>ر ا��N ر او را �� ا��N#. �ر�%<ي هM �� ��\� ��<( ��د و ه� دو ��هM د�<�M و م #� �$�ر�<( در ���Q%< ��دم، Q\�ع ا�<و�� ;�ن !١٩٢٩در ��ل

�LU ��� و او M؛ درد دل #�د��bا�� و�K� ت��اف ?�bدر ا �aKH �� � W���� از �%<ن �� ��در ;�ن در : " �i�ء �j� ]��� ���ر��L9� pن #�دم و �� او M LU #� �� از ا��W&ۀ �W�an��� �Q� �� ار�a�ط �]�ف ��ج و �7

� ." ام و �Oار ��د ��هM در ��ر�p د�<ار #%&M و ��\� رهG:�ر ا ���G �ن �Uد�Mا�bع ��در ا�� ا��W&� ��<( ��د #� �:Gd��ر ��K< ��در ;�ن �]�&M دارد �� وO &�� ��ج و �7� ا ���G �ن را دو��ر( �� ا��ن

�GN� >رام ��7اه� �ن ���$�دا�<؛ در ارو��; e١٠.ا

١٠ R M&?ر >�K� دار�� �# M��N&� �� � Md� �i&i? X� �� �\%ن در ا��; eن ا�ت ا��~K&9Wا �� �# @iNW و @Uد�:���&��@ �� ���م

)�U� ;�د�� �د( #� در ا�%\�a� m � و در �&�د( #�دن ?�iق ز��ن ا ��ن در #%�ر و= ا�G �د( ��د، ا�� �� ه�� ��و�Uام ه�= ا�H?@ و= ��اQدا >G��� @�:

"�� Q&� �ن ;�ن در ز��ن ?f&a اe ;�ن ��اج ا���9 از ���i�ن Qدا Xن روا�[ �3د��; eا ���%W �� 3&� ن ��د و �<ر او�; eا ���%W دار� >��ن �6�; 6�ب �; #� در ز��ن ا��ن اe ;�ن �O�W دار ��iر �Uد�< و�@ ه&Q�� ���$j@ �� ;�چ �<اد #� در �i���ت ���= دو� @ ���

Page 52: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٦ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

� #�د( �I<ًا ��9Iم �K� �# >Q< ��در#�? ��a�� f�� ؛pر��از ��<ن او �� � ^aO و � GN%� ع ا�<و���\Q �� %� ن�; �� ١١.ا

���ر !�م f��� �� ن؛� ���ي ا? ��ه�� �� ��< ه �ن �� ���3� ��K< ��در ;�ن را �� �bف ه%<وW ن�ع ا�<و�� ;�\QQ زم ه�ات�W XQ�# و >%�Q�� ،����� m��b داد و ;�دش از �a; �;�h ن�; �a�>.١٢

���ر f��� >Q ض�W �ًaO �j��%h و � !�م ��a ;�ن #� در ��� >%�Q� Q\�ع ا�<و�� ه��ا( ��د �� �3ار y��Q ر �#�GW ت�InO د و��� f9 روي را�Q ����� ت>W�G� ؛�روي ه�Q �� ت�O�� و ����V#�ر در ��L ;�د �� ��

� ��م �I G�ر) و�د�&� �����#�ف(�Qروي �� ��O��<ا�� K�) M&?رt&� ( ن� G��� !�م ��a ;�ن را ��اي ?��9 �� اه��اه� #�د�< و از ��f د�$� �I<اد ز��د ا ��ن ه�ي �� M&i��Q%< #� ا#��ًا از �a�ر ��ادران ه3ارۀ �� ��د�< و �� �fG# >[i و #�ر �� رو�&� ��<( ��د�< ? � در %����W t دوم d��� �� ��Q `Lروي �� ��%� ه� %$&<( ��د�<؛

��a ;�ن را ه��اه� �&��د�<؛ ه�j%�ن �I<اد ز��د= از H�a[%� f?�ن ا ���� ا��� در رو�&� و ��#&� �K]&^ !�م���ر !�م ��a ;�ن Q<( ��د�< #� ���;�( �Oا= !�م ��a ;�ن �3ار y��Q را f��� ي�وه�&� ^��Q د( ��د�<؛�#

������U در ��رۀ !�م ��a ;�ن Q��Q `<( ��د #� در �ن ز��ن ا �اه�ت ١٣U. �]�ف و اوR�ع �� �L` ;�د ��&&� داد>% LU �� �;�� : ج و�ور ��د�< #� ;�دش �� ;�اه< ��ادي �� ا�� �>I� %$< ون �� �; eن ا�اري از ا�>a�� �� او

� �ورد�7� ا ���G �ن را �� د�. ��� ��ود؛ aKH @ داM Q ه%$��&�� �� �$�ر�<ۀ ا�� ��nر در �Oاول ��زار ���Q%< �� !�م ��a ;�ن aO^ از ��� �� ���

!�م (��دم ا ���G �ن د�$� ��� ;�اه%< د�a�ل ا��ن اe ;�ن ��و�< و از �� : #� او ��#��� ;�د را R�� �&%h&� ���د� �� ا��ن اe ;�ن ����f ��7اه�a� (>Q M ;�نaG� را � ��&; �&%h �� د�< و����&� ���ور و Q�د���� ?��� ��.

���� : )'�ز ���و�� و %���ت �#�"�!� ��� او - ���� ا� ��� ���ء ادا�ۀ �

�؛ در ا�G9$ �ن ?���� ��<و���< رو���ر ��د و . ه%$��&�� ا��ن اe ;�ن ا ���G �ن را ��� و �� ه%<و� �ن رره�aان �Qروي �� ���ۀ �n��I��� #� از ا�G9$ �ن داQ %<؛ �� �&��د�< #� �Hرت ?~�ر ����� Q�ن در

� ��G �ن؛ ا�p&9$ ه� InO�ت �%�M ;�د را �� �ن #�Nر �&�د( ;�اه%< #�د از ا�%�و �&�وه�ي ����� ;�د را از ا���ر!�م ��a ;�ن f��� ي�ن؛ �&�وه� G��� ا ���G �ن �&�ون #N&<�< #� �� �&�ون ر � InO�ت ����� �Qروي از ا

�< از ا�%\��i� f�R� ���د �� ���م ا ��ن ه��@ را #� �&3 ����ان �Uد�<�< و �hن !�م ��a ;�ن W�زم �3ار �U y��Qد . در ��&�G �ن هG %<؛ �` �وري #�د( و �� nO�� ا� i�ل دهM �� �� �&�وه�ي او �:&��<�<

ا ��ن ه�ي �� M&i�G�& �ن �` �وري Q<( و �� InO�ت �%�M&�%� M و ?��U �Rد�<�< �� �� �� �� nO�� ر � و در a� ي !�م�ف �&�و ه�LH>��Q t% ^;اري او؛ دا> �b �� ن�; � . ���N^ #�ن ا�� InO�ت �%�W M<م ���د�

. و �&�ز �&d�� � N� �� داQ � اOً� ��� دو t%L� ^&� >H و ��d�ت ��د. ��ح ��د

� �ن ?�ف ��@ ز�< ���9 ��دار ر?&M �ن ?�ف �&�3< و راز دل در ا�%\� C".&Q�%�( .� ا��ABت ا��ن ا� �6ن ��(ر �; �@��د ا��

Q&��ن و ���� �I<اد ز��د= از ��دم ا ���G �ن را H�دO��� ������h >%�&� @ �%�� �� هM اa�ر ��دم �� ��Q&<ن در�N@ ارو���@ و #�( =�d���� ��د #� ��K� �&%hت ���< �� p�W ا��I^ ��دم م ه%�ز �G&�ر �&Q١٩٢٠��� G� ، � �� ��@ و ز�<Q �� @U&�( ه�= !��@ در Oاز و Y

>Q @� �ا��. �Oار��� از ز��ن �3د���ن اK&9W~�ت ��K< ��درQ�Q )>&%Q )<(؛ و= ه�&� �]�&M را H�دO��� داQ � #� ا�&� ا��ن اe ;�ن دو��ر( �� ١١

O ن ��دم�&�� در �&��د و�@ ه%$�&U ��a��^ %��@ و �3رU��@ #� از #��^ �� او �&�� � ��د�<؛ �@ �N&%< ا ���G �ن ���Uدد و ز��م ا��ر را �<و در �\��p �3رگ و ��U ه�= ��O@ و ��د�@ اQ �ا� �&�%<، �@ Q%�د #� ��دم W�م ا ���G �ن از ا�H?�ت و ����K@ #� ا��ن اe ;�ن

�؛ ��راض هG %< و �� ه&¡ و� � <ار رو= �j@ ز��ن، ��Q&<ن �a= در�N@ در ز�<U@ ر��@ و 7Q]@ ��دم �aًا وارد #�د( ا�b Mه �� �Uا �# >Q >%اه�; @ %n9� �&%h >�>\� `��� و >% G&� @را�V$Q�; و �Oر ^ �K� =ارVU�� و @�� �� � G� و ���Q )�# @ و��ارو�

��� >�>\� Y��; M&�[� �� ن؛� G��� . �&��دم�Wض ��درQ�( �@ ��دم در ��ا�� ا�� ه�� د��^ ��� و او���� �\�ت ا

١٢ ^ O �� ن�ش ����U �9# را در � �= ��د و ا�&� ?f&a اe ;�ن ��اج ا��9�? ^��O X� ن�h ن�ع ا�<و( ;�\Q ام؛ )>&%Q �� ��&��اه� �Oار ا

>����� ^ O �� �Gا�� �:Gd��ر ��K< ��در ;�ن را در �� �Qدا �L&ر �&3 و��a%ا� ^��# �&i� �� د و�� )>&����< ��در ;�ن �hن از ���nف �K. ر ��b�� اV� ،��� ��د #� O��^ ا�&� ?f&a اe ;�ن dQ&< ه�&� �7Q ا��v Yد�$� ��ا� f�� د و از�� �ار �@ ه� >� ��&�ا�G�ن زر�t و �U�( و

.را در ��ا�� ;��Y ?<س زد( و ;�د را از ��b�� �&%h �@ �\�ت داد١٣� �]�&M اK&9W) ١١٢(ه���$��� #� در �a]�ۀ Oا>H �� `ض را�W ن�; eن ا�ت ا��~K&9Wا �NUز�� �� �aG� )�Qدر�� >�K� ت�~

� اK&9W~�ت NUز�دق ��د( و ��H د�; M&�[� در Mه @;�h ن�; @a� ر !�م��� f��� f9!ل ا�رۀ ا�%�� �� ا? ��را در � )�[a� �&W دم؛�#� �%< رو را ��&�7ا� %<؛ ا��ن اe ;�ن را �رزو داQ � و�@ �� ���س �� ��دم �Q�ل ا ���G �ن #� ��^ ��%n9� �&%h >�>\� �$ر د��N# %�بدم

�� ) !�م �a@ ;�ن(��دم ا ���G �ن د�$� ��@ ;�اه%< د�a�ل ا��ن اe ;�ن ��و�< و از و= : " ... � �� Q<( ��د h%���� ;�دش ا�Oار �&�%< ��ور و Q�د���@ ?���� �&��د�<". ...

Page 53: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٧ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

در او�&� �H � #� �$�ر�<( �� ا�� InO�ت �� ���3 ر�&<م ��اي د�<ن !�م &��� ;�ن � �� �;�h��Q%< ر � و از . ي �i�R�ي ��ح ���دمو

eن ا�ا� �# �Qر دا�dد او ا��� ��؛ �G&�ر ���N�ن و ��را?NU ز�� y��Q از ا�%�� از �3ار >I� ن�&��� ;م �!� و InO�ت ����� �Qروي هM �� وQ �b�ن �ا ;�ا�<( Q<( ا�<� .;�ن ا ���G �ن را VUاQ � و ر � ا

�I�ون ��O��<ان �Oاي �Qروي در ��#G �ن ر &M و از او ) ا�����¡�U(�$�ر�<( �� ه��اه� !�م &��� ;�ن �3د �&Ib�O �� را �ي ��R�i� ارد و�� او ا��V$� ���� ;�اهY #�د�� M� �j��� �L� >%h و ��ح را در ا; &�ر �&�و ه�ي ا

. رد #�د� و �� NU�� روي�Q �� او >�>Q )>%Uن ��ا�; �a� ي !�م�از ا�%�� �&�و ه >I�)ر�<ۀ ا�ات�$�b�; �� ( >%�Q�� ��

.��<م aO^ از ا�%�� !�م ��a ;�ن �� ����� و ��ادرش !�م m�>H ;�ن �� ��%� ���Uدد ه�� �� هM در �X �%3ل در

M& Qدا �����>%�Q�� �dQ . Mن #� او ه�; m�>H و ��ادرش !�م � �L&� ا ���G �ن در ����� ��د و �� ����� ر ���!�م ��a ;�ن ه%�ز در

�در راNUز�� �%�� �� �Qار دا�O �&��� ن در� G��� #� و= �� �Wوۀ ا��ر �L�رت ا ���G �ن در . س �L�رت ا �G�� و �� .�L �&��د����&�؛ ��اي ;��<اري ا��ال و ��Q&� ��ت �� ا��

eا � ;�ن وا�� ��دار ��K< ا�&� ��ادر ا�<ر ا��ن اe ;�ن ه%�ز در �%�mb ه3ار( �ت ��د و در ?��&�� �� ه<ا�� ���د( �K^ ��د و ��&; �d�� �� ن�; eا �� �&��د�<؛ ه<ا�&��I ا��ن اe ;�ن در �3ارy��Q؛ �� j� >Rۀ �i�ء ��\�

� �i�ء ;�a داد( و ;�د �� O%<ه�ر ر �j� اران> �b �� را �d�� �&��I . ��ش و � �د �� ��� ��<ن �� #��^ دY��W ����< و�� او و ��را�j� Yۀ �i�ء aW<ا��?��ن �ز�< داد ��K< را �3د ��K< ا�&�

� �دۀ �jۀ �i�ء را !�!�( � . #�د�<) ?m9 �و�aW)3<ا��?��ن � و�� ا;&�ا�V#� �� او ��H&� ���د #� ��دار ��K< ا�&� �&�ن aO��^ %��� �3د ��K< ��در;�ن ر �vد�از ا�� ? >I�

KH M! �\�� ن ��ود و در� ���دار��K< ا�&� ا ���G �ن را ��� و �� ه%<و �R�i� از ا�� >I� �# د را ��7رد�; �� و �� ه��اه� �&�زا aW<ا�M&�K ;�ن ����%<ۀ �\�ر�� ا��ن اe ;�ن در �ن �dQ �3د aO��^ وز��ي و �� �&N�ور ر

� �!�ز ���د�< �� ���;�( ا�p&9$ ه� ��d� را &��I د� $&� ��IGد ر %< و ا�%a�ر �K� �&9W< ��در;�ن و ا�p&9$ ه� �� � �د�< #� � � داQ %< و در|#�د( �� ر�$�ن ��3# ���� ��Oا �dQ )� ن در� G#�� p&��� �� �d��١٩٤٧ p&� �I< از ��

. ��#G �ن �� #�ا�h ��<�< و �&�زا aW<ا�M&�K ;�ن در ه�&� � و �ت ���د�� ا ���G �ن دور ��د و�� در ه%$�م ��وز ا; ��&�ف �&� ا ���G �ن و ��#G �ن �� ��K< ا�&� ��اي �<�d� از KH%ۀ

>Q ه��ن �� G��� .روي ���Gۀ �G�� N �ن دو��ر( در KH%ۀ ��ر�J ا �9G9� X� �� ن� G#�� �� ��#G �ن �� او ��ج و �7� ا ���G �ن را وW<( #�د و ��K< ا�&� �� #�X و ?������?

� ��ز�< و�� اO<ا��ت ����aد( �� � &\� ���< و ���;�( �� �%�� �3U<اO<ا��ت د��Oره^ ا �\��و در ه� � ���&�ن . <ن رو ه�&Y �� . درازي در ا�� #�Nر �� ز?�� و #�ر ;�د ز�<�U ���د �<ون ���� از ?���� ا�G9$ �ن �G ��ي �$&�د

� �� ا ���G �ن ��G ��دNUز�١٤.�رزوي � y9 7� ^��aO mb�%� �9 ازG� ي�^، !%< ه��9&� #W ء�i�� �Qرش Q%�ار و %j� tۀ Oن در و�ا� � ا ���G �ن �� ?���

;�ن #�ه<ا�%� �ز�< �&< ���دي #�ه<ا�%� ��O��<ا�� !%< �3ار y��Q را aW<ا��?&M. اe ;�ن �� #��^ ا3Wام �Uد�<�<�Qدا )>dW �� ن� Gه�# � �H 9ۀ&aO اري . ����١٥ط>a�� �� داد( و ��� �&&�� Y��ه�� �&�و ه �ًا �>I� >%! ا�� �#

���i�ء ��;� �j�.

١٤��دار ��K< ر?&R M&��@ در ا�� ��د =�d���� ه� #� در Q١٩٧٠ و ١٩٦٠دا �I ���K� �# >G��%&� )>Q � Q< ا�&� ��ادر ا�<ر ا��ن اe ;�ن

>%�&� @U>ل . در �%<ن ز�����١٩٨٠��< ا 3ود #� ��K< ا�&� �V#�ر در ��:�د( Q<( ا �;���ادۀ ا��ن . م در �%<ن و �ت Q<( و در ه���\� �� ;� � او ���&f ���د�< #� از #��^ �Hف �ل ا�<�� �bز=اe ;�ن #� در روم ز�<U@ �&��د�< QVUار= ��ا= در>��Q ۀK�� ) ه� ;�اه� ا�<ر�Q

���K اQ �ا� ���د) او M���K< ا�&� �ز�< ا�&� ?f&a اe ;�ن . ر�&L��N� p�ت وزارت ;�رۀ اK&9W~�ت ��K< ��ه� Q�( هM در ا�� ��ا� #� از �X ه��H �Gر�@ او �%�م �����اج ا��9� ا����K< ا�&� �V#�ر . ج �7� از ��دم ه3ار( و د; � ار��ب دا��3$@ ه3ار( �ت ��د( ا

�Qا>� ��� .;�اه� و ��ادر ��i= ��د �G&�ر H��L� f?ذ و ١٥ �� #� در ز��ن ?���� @ #�هG �ن ا�H م�O 9&9@ از; eد ;9&^ ا� � aW<ا��?&M ;�ن #�ه<ا�%@ ����= ا

� و در او در روزه�= اول ��<ن �. O<رت ��دQدا @�����i= در �3ار y��Q ، �&�%� و ه�ات �Yi ا ��i= ه� در #��^ در ا� �iار ?���� ?f&a ا�9# e��� �&? �� @��f ا�����K و ��O��<ان ��GW= و��� ه�ات ا�L�= و�&�L �&��د #� در ه�&� �وان ;�اه� %n9���( ه�= ا;&�

=�i��:Gd��ر ��K< ��در ;�ن و ��ادرا�Y #��^ را � زاد( اش ;9&^ اe ;9&9@ �ان؛ ��د �� O<رت @ Oو �د ا��� y��Q 3ار� �در و�����ر= f��� ۀaو �� ر� � �U ار�O رد ��ازش�� )�Q در�ف ��b د #� از�� @��G# در�ن از ��; M&?ا��>aW ر ��<؛�رو�� >�> Mد�< و رژ��#

>��� @O�� ه�ات �� Y��; ��� .ار�i� #�د و در � H<ارت ��دار ��K< ه�MQ ;�ن ١٩٤٠- ١٩٣٨ �ا�< W��� ا ���G �ن Q< و در ��ل ه�= �I< ه� وز��Oن در و� G��� �� ?&� �I�ون H<ارت ا .#�ر �&��د

Page 54: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٨ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

� �د �� از ?��ت ا? ���� !�م ��a ;�ن U�9&�ي ����< و�� �jۀ � y��Q ن را �� �3ار�; M&?ا��>aW �G7� ء�i�� aW<ا��?&M ;�ن �N&� را �]�ف و ��اي ا�%�� از y��Q 3ار� �dQ �W�� �&�وه�ي !�م ��a ;�ن �G&�ر ��

� ا��ن اe ;�ن ١٦U�9&�ي � )>Q�Q<؛ �� #��^ ��!�ب �� ��O��<ا�� %�ال ��K< !�ث ;�ن%n9� #� در ز��ن ��O��<ان ��GWي ه�ات ��د؛ �Oا ا3Wام �Uد�< و�� ز���&�� �Oاي !�م ��a ;�ن از �3ارN� fiW �� y��Q&%� �!�ز

�� . و ��K< !�ث ;�ن �&3 �&<ان %t را �� �jۀ �i�ء ره� ���د( �� �Qروي �ار ���د و �� !�م ��a ;�ن �:&� . از ��&^ ه�ي ��Q%�س #��^ ��د�<;���ادۀ ��K< !�ث ;�ن

�<ت ز��د= ر�&a� p[ ا?�ا�ت ا ���G �ن و ��د �bف اW ��د ��دار �K� �G�١٧< !�ث ;�ن؛ ��K< ر��ل ;�ن�� .��K< ه�MQ ;�ن H<راM�W ��د و �Oار ا�d�ر �I~@ ه�؛ او �� ��دم ا ���G �ن �Rر �&�N�ر ر���&<( ا

� �� و ?���G�Q Mل دره��Q �� �� وi� � O�و�G7� ن را�; M&?ا��>aW ء�i� �j� ؛>Q ]9G� ع�Rي �� او�i� ����< و �:p �� ?&� ��د ��O<رت ��iي در راس ادارات ه�ات &��I � �د �� در ���Oاري ?���� او � �%�&�

>Q )>�3U�� . �# Y �ر �&��د و aW<ا��?&M ;�ن ه%$��&�� Q\�ع ا�<و�ۀ !�ر�%<ي ر�&p �%�&�&ۀ ه�ات و وز�� W<�&� ��د؛ ز�� د

�Qدا �%G? ت�a�� . �� او �%�Qر دا�dا� >&��، و : " از�� رو �hن وي �� ه�ات ر�ا��ن اe ;�ن ��زي را ��; � اوي �� Q\�ع ا�<و�� ". �jۀ �i�ء هM �<ت ز��دي در #��^ دوام ��7اه< #�د ز��ا او ا�W�ل و?N %�#� را ا�\�م �� ده<

. ه�ات ����< و �� هM ه� ��� #� �&^ دارد ��ود;�ن �&d%N�د ���د #� �� در9� Q\�ع ا�<و�� در ه�ات؛ ����زان ��\� �� ;��b ��;�رد ?&�ا�� و �\�وز �� ���ن ا7Q�ص ��� را #� Hاز ��ا ^aO �� وي �%��a�ت ;���اد�U داO �� >% Q ^ ر���&<�< و ��ر ا?�< �ز�< �&< ��K< ;�ن ��ر#3ا�� را ��O��<ان ;�د ا� 7�ب

:#�د�< ��K< ا��اه&M ;�ن ���f ا����Kۀ ه�ات #� aOً� وز�� W<�&� ا��ن اe ;�ن ��د �� دو �� از دا��دا�Y ه� �X %�ال

) او در �� f ?��م ه�]%�L �$�ر�<( ��د(aW<اe ;�ن ��O��<ان ��GWي ه�ات و �m�>H >�K ;�ن�; eن ا�ا� �را � �K��[� ي�را( ه `nO رت�H �� ر� N# د�< از ه�ات ا���U ر�a\� ن�ع ا�<و�� ;�\Q ن از �&� ��د؛

��� و از ��\� �� �� �� >dN� د و او از�# ���Hاو ا )�# �� ���� �dN< ��ود #� در را( ���ي وي &� Q< و #�ر��� از ا�G9$ �ن ;�رج ���د #� �p از �ن �� ���&� W��� و dh�ر G&� ن او را در ��ف� G9$ا� �� ا�� ?��� �%<ن ر

� ه�ي ه �9ي �!�ز ���دG&Q� � و ه���ري ;�د را �� . ر X� �# �Qد دا�; �� �U>ا;&� ز� �د؛ ��� � N# ن را�; eا f&a? �&او ا� �ل ;�دش ��O �� �# را @� �j$%L� >%��$&�

ا��ن اe ;�ن ;&�9 � ��O�� �� �# ML` �� ا�� ��j$%L : " ��رهM در �LK^ دو� ��Y ا�� ��j$%L را �N�ن داد( و LU � ��د �) ���م ��dري ���� �� Q<(را ��M N ز��ا ��$�( در ا ���G �ن �U �� د�$�ي ��7د �&G� ر�N# Jر��و � ".

�a�ت وي �� ��K< ��در ;�ن �� �;� ز�<�U اش ;�اب ��د و او را ;��� �� ��دم و وn; �b�ب �&��د�%�١٨ �L$&� و Q � aدارد ا� �a; �ه p&9$ا� �و در #� از روا�[ او � �Qدا �U>%� ز���در Y��&? ي�;��� روز ه� �ع ا�<و�� ��\

�QVUۀ ��3ي در �� �vدوم در ا ���d t% وان� . ���� در #��^ ��دQ�Q )< ٤٤ه%$��&�� �&�وه�ي aW<ا��?&M ;�ن ه�ات را �]�ف #�د�<؛ ��K< ��در ;�ن )١٤ �a� :�

دQ�ه� ��K< ��در ;�ن در #��^؛ ;�د �7 �ري ��aG ه�ات aW<ا��?&M ;�ن ��اي �<�� �� و�د ا�Wن Q<ن ��) ١٩٢٩� �%��د ز��ا او در ا�� ا�<��N ��د #� ا�U � �ا�< ;�د �7 �ري ه�ات I&� ن�در ;�� >�K� �� وع�Q د و در��� ¥L? را

� ��K< ��درQ�( ��د و ��دQ�() وز�� ��ر ��K< ;�ن( را ���%< ز��ن O��� ن #� در�در ;�� >�K� و�� >���� ¥L? ا ���G �ن Q<( ��د؛ �����ت ;�د �7 �ري ه�ات را �:G%<�< و در ��ا�� ا�� ا�<�Nۀ aW<ا��?&M ;�ن؛ اO<ا��ت <ي را

. �!�ز ���د�؛ از ���Q%< ا?~�ر ���د و ه<ا�� داد #� �� ه�ات Qدا �%G? ت�a�!�م &��� ;�ن را #� �� !�م ��a ;�ن �%�

. ��ود

� �$�ر�<ۀ ا�� ;��bاOف ه�ات در ا�� و�b �� او ، M�>Q دم #� ه� دو وارد ��و�� >%�Q�� ن در�&��� ;!�م �ت �� و �� W�زم mNW ���د �Uد�<م . ر

١٦� ��K� ( ��9< !�ث ;�ن(ا�M ا�� �7Q #� �� �&�و ه��Y در #��^ ��!�ب �@ %$&< G&�)ن�م ��@ از ) !�م !�ث ;�ث ��! >�K� ��ا

�# >Q�a&� ان او�G^ ��د���م #��? f �� ن�&[K رغ ا�� . از ١٧�) !�م ر��ل �K� ( ��9� ��)< ر��ل (��م ا�� ��G !�م !�ث ;�ن �!�م ر��ل ;�ن ر�&a� p[ ا?�ا�ت در ا ���G �ن �دم �G&�ر . ا

>Q�a&� ر�dN�. ١٨� او ��د و �� او ;&��� #�د و ���h Md ;&�� @ وا \W� Q �#\�ع ا�<و�� O��^ ا�&� ?f&a اe ;�ن ��اج ا��9� ��دQ�( ا ���G �ن #� و�&% �I) ^ O

pL� (>��$� p&9$ا� �L� و ���ن را ;�در ;�� >�K� ر��Gd:� �# >%# @� ���K< ��در ;��@ را #� �� �X اQ�رۀ اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن . �� >&��� �� ��<�� ��NO �� =��Nن �\3d ا�p&9$ ?��9 #�د وY G�Q داد و ��ز ا�p&9$ را �� ;�� .و ا� �iل ا ���G �ن �� زور �Q&� او �<

Page 55: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ٩ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

� د; � ;�د را �� iW< ���ح !�م &��� ;�ن در �ورد از�� رو !�م &��� ;�ن ���م �aW<ا��?&M ;�ن �� ;�ا��د #� aW<ا��?&M ;�ن را �d%� m��N��� !�م &��� ;�ن ا�������ۀ ;�د را �� aW<ا��?&M ;�ن ا� i�ل داد #� ه<ف

m #%< �� در ه�ات؛ ��#3ي را �� �%��ر GU �ش د���#�ا�� در ا ���G �ن ا�\�د ����< و�� �� ا�� �&� ;�د ��� و اO <ار ;�د را در ه�ات ?L¥ #�د �� ���� �3د ��;�%Q �&��در Q�( �$�د�< ز��ا aW<ا��?&M ;�ن؛ ��درQ�( را �� ر

M�Wرا>H ن�; MQ�ه >�K� دار���، و �� #��^ ;�ا� � Q< و از �bف �U م�i�))�Q در�وز�� ) ��ادر � ��� �� � ز�<ا�� �Uد�< و�� �p از �<�@ �زاد �Uد�< و در ;��ۀ ;�د �H رش�Q ن�;�( در ز���د�< ��U ب�G%� ���W >ا��

. و �ت ���د�� �&�و ه��Y را از �N&9&�= ا�G&9$@ و %$\���ن aO��^ %��� ه%$�م 9�W&�ت ��K< ��در ;�ن 9W&� #��^؛�� هG ۀ ا

. ١٩#�Nر ��N&^ داد( ��د #� �a�س ا ���� ��Q&<( ��د�<��K< ��در ;�ن aO^ از ?��9 �� %$\���ن وW<( ���د( ��د #� �hن �dQ #��^ �]�ف �Qد ���ا ��اي �� aQ��� روز

� �� !�رت QاVU >ن ;�اه�Nر ا��روز در ا; & ���aQ ��#%%< #� ��K< ��در ;�ن �� �Oل ;�د و � #�د و �dQ ��اي � �U ار�O رت�وز و !�رد �\�� .

>�>Q ^�K � Y����dQ و ^��# �dQ رات را�G; ر>i�� ن�در ;�� >�K� اي�O وز�رت و �\�از ! �%&W ه<ان�Q ل�O ���f دورۀ ��iي �� ��ا�N&� f � ��د�%� �� �#.

# � Oن و�در;�� >�K� @9� ۀ �3رگU� ن را؛� G��� � #� ��دQ�( اQم دا�Wرا �]�ف ���د ا ^��)�U� ���� ( �&&I� Jر��� �� �# �U� د و در �� ا���a� Y&� �7( ايG� Y���� ت �زاد���ح ا� 7�nHم �� ا�١٤;�اه< #�د �$� ��

�a� :����� ، �Q �&K�( ا ���G �ن ا�٤٤م �%Q >iI<( ��د؛ ��K< ��در;�ن ١٩٢٩ >Q ب�٢٠. 7 )�Q در�� ���� �< ���؛ �� � &\� �� �U رت�H =ي و�&$ �7� و ��ش ه��&�� ��اي د��U @���Q ف�b �� �i� �j� >%U��� �د �� او را ��ا= �Q M&9G<ن �m��N ����%< ا�a � ��درQ���O )ن �\&< را #� در �ن � �i� �j� ه&��� را �3د

�� )>Qد�ه&�ت � ]�� �د #� در ا�� �dI<���� ز�<�U وي از �bف Q�� )>Q �&�~� )��� �Q�� @ � ��د؛ ��� �jۀ �i�ء � #� mab ه<ا�� ���K��ۀ ��H ��>� . >�Kرت �jۀ �i�ء �M&9G در �paK ارگ ��aKس Q<. ��دQV$� ي>%h �ا�

<اران �jۀ �i�ء را �� ا�d�م ا�� #�ر د� $&� #�د�< #� �b رخ داد و �i��? از ارگ @ �GO X� در )�Qدر�� �� ���U��ز�< >W�G� ار او را� . ;�ا� %< ز�&%ۀ

�GK� X9� ، �&��? وز�� �&G? >&��jۀ �i�ء و ه���ران �3د�X او؛ Q&� �ن وز�� در��ر، ?�&<اe ��ادرش، >�>Q � 7د�$� �� دار �و� �� >%h ي و��GW ت��ا#� p&ظ ر��LK� >�K� ،^��# وا�� .

aO ؛Yرا��ء و ه���i���^ #�ه<ا�� �K� �&9W< ��درQ�O )&�م #�د�< #� ��d دل ;�ن �:Gd��ر �jۀ �I< از اW<ام �jۀ >% Qار دا�O م�&O ن؛ در راس�ا ;��W ء و�i� .

>Q 3امWن ا�9&� ��W ن�ا��#&^ ;>aW ا��>����O �� ي��GW اي�O) .د�� ^Hن ا�� �) aW<ا��#&^ ;�ن ��O��<ان �Oي ��ر )�Qدر�� >�K� و >% N# ن او را�U>%%# م�&O �$% اد� � ار�i�ي رو?&ۀ اd ۀ ;�دش در>Q ���\� ۀ�&Q �� دًا>\�

�^ Q< و �� ���ن وW<( داد #� �� �7G&� #�ه<ا��؛ ���ا h:�ول و !�رت #%%<� �. >�>Q ام>Wء ا�i� . O&�م ��#�ب Q<( و ره�aان �ن �� ��Qل ��d دل �:Gd��ر

�U�ه��� ا��!&� ه��@ را H�در �� #�د #� ) ر�&p �9<��(ه%$�م O&�م #�ه<ا��؛ aW<ا��?��ن ��د�� ���Q m�روال #��^ >�3U و ^��# �dQ ع� � دd �� د��%&� �R�i� )�Qدر�؛ از �����در �dQ #��^ �� ���� و ��ا�U>%U ا�\�د �Qد و از

��زد . �QرQ&�ن؛ �� ��U>%Q�ن #��^ ��ح ��ز�` ����< �9G� را ���اه ��9 ��د�� ا�� ��د �Hام ا�Uو�� � aم ا�>O و در� aW<ا��?��ن ��د�� از �7��L&� ا�p&9$ و از Gا�%�� �&<ا� �b�; �� )�Qدر�د و�� ��a� �&� را از )�Qدر�اول ;�د � �# �dG&9ا�� �����؛ �&d%N�د او را �� د�<ۀ ��د�< �$��G � و از ��f د�$� ادارۀ �� <اران ا��ن اe ;�ن ا�b

iI� رت و>O � �U را در )�Qدر�� ����I �Gرا �� دا� f9n� ؛ ا��>��� <اران ا��ن اe ;�ن ��ري �&��b f& . � ?�وي �����ت ا����i و اIQ�ر � ��O و ا� i�دي و ��Q � ه�ي ��ر��7 Qددا�ي ��ۀ هj�� # �ًaO �# د�� `��Q

�&O ���#��� داد �� ��درQ�I� )< از �م #�ه<ا��؛ او aW<ا��?��ن ��د��؛ دزدي Q<( ��د #� ه�&� ا�%�د �d��� �@ �� د� ه�ي ��د�� . م در �b�Kۀ ��غ O]� د��N� h%<واري ����<١٩٣٠را ��aKس و در ��( �ن ��ل Qددا�ا�� �)���

١٩�@ �&�و ه��Y را �N&9�aO =�� @9��� G��.؛در 9�W&�ت ��K< ��در ;�ن : ��دار ��K< ر?&R M&��@ در ا�%\� �&$��< ه%$�م �� هG ۀ ا

9&�ت �:Gd��ر ��K< ��در ;�ن 9W&� #��^ اول �Wض #%�W �# M. و %$\���ن aO�� ^�N� @��%&^ �@ داد #� �a�س ا ���@ ��Q&<( ��د�<ا!5��#;��i= اO<ام ���د؛ . ��د و ا�%�ا ه�� ;m9 اe �&<ا�%<!�2ت .���a�Gد ���9 ��ا= ��� #� ��K< ��در ;�ن ��ا= �\�ت #��^ از دL$&� دار�� �Uا

>��� @�� @O�� ال�� .�O Ya9n���aO ^ل و ��@ ��ا= �ن �� ا�HC!���ادران دوم ا�%�� ��دار %$\���ن aO��9@ را #� �IJK>�� @�� ا���� M&9� ^iW ¡&�7ا�< #� �� ه&� @G&9$د�< ا��� .

�� !!!!! ��Nس �� �� ��Nس )!�� .(ام 4Cق !(ا�� و !(ارد #<ام �a�س ا ���@ ؟؟ ! ��م �&$��< #� ا�� %$\���ن aO��a� @9�س ا ���@ ��Q&<( ��د�< � و ارزش ��ر�7@ �&<ا���M�م دو� @ و ا? �ا�&�� �� ��دار3�3Wم دارمi&i? رات او را دور از�dا�� ا� .

٢٠ �G&� ل�aO ^��O ان>%h ن وارد �&�%< #� �� ��� �� ه� دو�در ;�� >�K� ر��Gd:�� را �� ���n; و Md� م�dدار؛ دو ا��� .در ا�� ��ا�Uاف

Page 56: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ١٠ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

;�دش و �a�رز( R< ا� a<اد؛ ه�&� ا#%�ن �3د ?� ¥ ��ر �d# >�K$<اي ر�&p د � ) از � ��O ���� ر�ل دوران�� ٢١.Q�ه� ���د ا

��d� ���Wو( ز��ن ��دم را . O&�م #%%<U�ن #�ه<ا�%� را �� ;�ن ه�ي aO�� ^N7� ���%&<��در Q�( ا��� و دارا�� ه�ي %<، �#� ه%$��� #� �� ;�ا� %< ا��ال !�رت Q<( و ز��ن ا�&� را از �%inۀ ورد� �aWر ده%<، �U رت��هM �� ا

� و ز��ن #�ه<ا�%� �� ��دم ورد� �� ��d� ا�زۀ �aWر �<اد�< و ا�Wم داQ %< #� !�رت ����س �%t ���م� ا ��ن ه�>�>Q )>دا��U�� ن�Q ي�اد( ه���٢٢; .

� را �� �:Gd��ر ��K< ��در ;�ن وا٢١���n; و Md� م�dدار دو ا���� در ا�� ��ا�Uاف i&i? وارد و دور از �رد �&�%< #� �� ��� �� ه� دو �

>��&� ��� �� . �M و از ز��ن ��d� Q%&<( ام #� �a� �&%hد( و �Oا= - اول �%Q @� �� �# @%&W ه<ان�Q ن؛�Q رت ا��ال�^ و !��وز �� ��دم #�در ?]ۀ �\

���Uه� Yق و ادارۀ ;�دش و ��ادرا���� ���د( ��د�<�:Gd��ر ��K< ��در ;�ن ز�� ��� و ��Wو ��دم ���ا ر ^��# �%h��Q �j�ه<ان . ا�%&W&%ِ@ ��؛ �<رم �&�زا �n9�ن ا?�< ;�ن �%N@ ?~�ر ا�&� ?f&a اe ;�ن و ����%<ۀ اK&9W~�ت ا��ن اe ;�ن !�ز= در �L�رت ا�K�د ��ه&�

� ��د و ه�j%&� ��ادر �3رگ �� %�ب دا# � aW<ا��Q (&�Kرو=(اQ �ا#&ۀ �Qرا�&� Oو دو و �ر�وزارت ا��ر ; �O��� ر���ر= ��� M �&[7Q ار> �b ؛�� �;�� �� ��#�#�= �3ر�Uار ا�%\��f ه� #<ام ��K� ^I< ;�ن ?�#M و ��ز ��K< ;�ن ��� #� ه��؛ �� و�د��� از �ق

d:�G��ر ��K< ��در;�ن رد �&��د�<؛ ا�a � ا��ن اe ;�ن ��د( ا�< و ��در;�ن را �� ��� �< �@ د�<�<؛ ا�ا= h%&� ا�W��@ را از �bف �Oا= � �I~@ ه� � ~�ر � )>Q�Q%< #� ا�� ?��� در ه�� #�Nره� و ?��ت �در � Xt% و زد و ;�رد؛ ��ن و ?�9ا ��Q @�� Y7د و ���� ا

�M&9 �<و ^iW ر #%&<؛ از�h را ^��# �# >Q�� )ن ا�� داد�در ;�� >�K� ر��Gd:�� و�@ ا�%�� �ر �@ ����< و از ��f د�$� ا� ���@ رخ داد( ا��دار ��K< ر?&&R M��G��� @%<ۀ ا�� ;��bات از Q�ه<ان W&%@ ;�د ��م ��aد( .!!

� دارد" ��م ;��ۀ " ا�iI�د �Uۀ �3رU�ن #��^ در O]�- دوم i&i? و ��و �I<اد= از ��دم و #�ن U>��Q�ن #��^ #� . ارگ Q�ه@ ��9@ در��9 ��د( ا�< ��ا= �\�ت #��^ و ��دم �ن از �Q ;��� %$@ و �@ av��N&� @ � و W<م ��ور �� ��<ن �\<د �<ر و #�#� ه�= ا�%\��f هM در �ن

� ���د( ا�<I&� )�Q در�ت او �� ��?�Hات و ا�&&�� �� �L��7� ن و�; eن ا�ا�.

��U>%Q�ن #��^ و YQ #�وه@ �ن و ه�� . �&�L� >%h >&%&a�>% G �ان رو��L%Q و در�N@ ��ش #��^ ��U>%Q�ن �ن �dQ و �9� ا ���G �ن ��aد�< و �� VUار�< �� ���Q )�# و >%%# @Nد�< در��a� �R�? رت�[j&ن ��د�< #� �� ه�Q�� @$%� ن و�a%� ن ه�� ه�&� �&�اه� و� G��� و زن ه� . �i�ط ا

�� �&�%M �� . ه�� ��ا �a� mد�< #� ���&h p�در= Q�ن را از �� Q�ن �� X$%h �<ر #%< �� p� )�Q در�ب را ���د( ا�< و ��ا�� ا� 7 Yو دا� ^iW .را �� ��دQ�ه@ ���3U<( ا�<

٢٢ >Q�� @� ن� G��� � دا� � Q�Q< ا�� ?�#� ��دم ورد� ا 7�ر �و�<ا�@ ��ا= ���م ��د��ن ورد� ا&IO3= وا&h �&%h �Uو ا�� ;�د . ا� #� �a���O X� >م را �]�رت #^ ��ا= ار���ب U%�ه@ و �� G�� =���Uم #�د��K� @ ��%

Page 57: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����١١ ١١ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�9 �� �� ;:�9 �&�%� �� را�&��8 ��7ې �� 6&� و ���ـ، �&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( د: يادونه

eل ا�� )*١( ا�&� ?f&a اe ;�دم د�� ر�i� ��Iوف �� ?f&a ا�9# e��� @� �jۀ

�: ��a – ١٩٢٩%�ر= (��دQ�( ا ���G �ن ١٩٢٩( �� دارا= دو ه��G ��د( ا

��ور=�@«از ه��G او�@ @� « �� fi9� »=�$%� .د; � ;�ا� ;�ن U^ ;�ن �9#��@» �@ �@ �9Hاز ا�� و X�� ;م د�ف( �� �>H (>� �&� )>��*)٢(

�» �&�&� �ن«و از ه��G دو�@ � .د; 3 ��دار ا�&� ��K< ;�ن از �a�ر ��K< زا�@ �ز�<= �<�&� �&��<( ا ازدواج ���د( و از و= H�f? ا���زا�@ O%<ه�ر=f&a ا� ، e� aW<ا��Q&< ;�نا�� ه�� �G���aد( �I< از ��iط و اW<ام ا�&� ?

�� �ز�< Q<( ا YQ

)*١( @���9# eا f&a? ر>� M��) ا�&� اe ( ا��� ه��G ��د(، . ا f?�H eا�&� ا �Gاول از ه� �G<( و از ه���&� �ز�<= �<�&�

�دوم Qا>� =�G� � ;م�@ و. 3 د�� �Gاز ه� H =�م ه�%� >Q >ز�� #� ه�&� ?f&a اe �� ) ?�&<ا)eو f&a? ( ا)e�f? دو >&� .��دQ�ه@ ا ���G �ن ر

� #�9��@ و اW<ام ?f&a اe و )٢(*%n9��I<اد= از وزرا�Y ;���ادۀ �3د����Q �� Yل �@ �@ ��ور= وI� @ O< از ��iط ���� اش ه�� ز�<ا�@ H ( @� @� ،>�>Q<ف(ه��Gش و X� � ;@ در ز�<ان د���د�$�= را #� از ; ���ور= در ز�<ان د; �

� و ��م او را �U =>ز�� � �$� اش دارد، ��) Q�Q >���)^U )<( ��د و ��در ��&�7اQاVU. ��ل در ز�<ان ��د�< و در ��ل X� و �G&� )اد���ن ١٩٥١ا�� ;�; >�K� X9� �b��از �bف �:dG��ر Q��K� )د ;�ن �� و

� #%%<��ادر �@ �@ ��ور��Oا y��Q 3ار� �dQ در >% در ا�� ��ل . = #� در ارگ �]�وف ;<�� ��د، �زاد Q<�< و ا�ز( ������ و ٢٢) H<ف(ه%$�م �زاد= از ز�<ان )^U )�Q (د٢١�� ���� .

را ه%$�م ��L اK&9W~�ت ��K< ��ه� Q�( �� �3ار y��Q #� ا� �د ;9&^ اe ;9&9@ هM ا 7�ر ه��اه@ Q�ن ١٩٥٩در ��ل %< و �%Ia< �@ ��ا�G %< �� ه3 �U ار�O @دا�� �LW @ ��رد���9# eا f&a? دۀ���د ��?�م ه�� ;� �� اb���، �� ا�v وQدا

� در �3ار y��Q را ��&� داد�<��Oدوام ا �d�� @�3%%<، و�U ���Oد( و ا��� �L� >%Q�� � �در ه�&� . ��@ از ا ���G �ن #� ;�ا� اK&9W~�ت ��K< ��هOن اه<ا ���د�<و�Nا� �� �dQ ز�&%@ را در �ن �InO )�Q �.

>�K� ب�%از �ت ه���9I� @ #ا�����9# eا f&a? ۀ�� �G; �a#ا Mت دار�< و ) م٢٠١٠(� ا��وز ه�١٠٥ ?&>%Q�a&� ���� .��� ��<( ا�>�.

@����9I� )�Uدارم ه� �R�i� 3�3W ن�U>%از ه�� ;�ا� =�� mv�� و � N&� رۀ�ن در ��U>��ز��@ و ���ن #�9�; eا f&a? �&ا� ���� �د( ��%�ن ��ز�<= ��d� ا� f��K%درس ا��&^ ا�� �� >%Q�� � Qدا .

[email protected]

ادا�� دارد

Page 58: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

AFGHAN GERMAN ONLINE

http://www.afghan-german.com http://www.afghan-german.de

����� ����12 ١ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>�7 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـه&�7 �� �� 56، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

٨/٢٠١٠/١B و�@ ا?�< ��ر=

KLH��@ از ��ر�I� J��H ا ���G �ن

��GM�&6و ا NO�

��Q ۀ���&R N&?ر>�K� دار��

:��ددا��

��5د( Q<( ��د #� ��رد ���Uا�@ �Tم و ٢٠٠٨ا�� ��Q � در ��ل �V� �� ����� ��� ن�� م �&3 در ��ر��ل �K �م اT ار�M 3�3W ن�T>%�6ا� X&�� � . Y:� ر( �]�رت�ور=، ���ا دو��R ت� �Rت �\<د و ا�?�Hاز ا >I� X%ا�

� ه�&� W%�ان در اواK� ب ���[ �ن�رم و # �5� @� �V� �� ���T<ا= ��6ه )�� �GT� رات�V ا� _���ل �ر= �� .���&�ن در �OQ �&��ژ �ا��G �� ز��ر ab` �را� � �&$�دد

�� ��

: ز����اري ���� ��در ���

� �T Y&� در ���ا�>Mري ه�ات �&3 ا�ت �6د �: ���7&� ��W )�Q در�م . ��! >Q � LT �ًaM �f��%g

�، از ���Q%< ا?h�ر #�د و ��اي Qدا � �6� و دو�%Q ن�6 N&?ا��>aW �� �# ن را�6 ���&� �د� �ن در � &\� aW<ا��?&U� .6 Nا#�ات و ?[ ا�� ���Rع �� �3د aW<ا��?&N 6�ن �� ه�ات 6� و�� ?���� �6د را در ه�ات ?jL ���د�%Q �&��و �I< ه� در #��&%ۀ ��دار . ��درQ�( را �� ر

�VT ب�G%� ���W >ا�� � د� $&� و �K�١< ه�NQ 6�ن �� �k�م وزارت �H رش�Q ن�او در ز� �. ز�<ا�� Q< و�� �� زودي دو��ر( �زاد �Tد�<QUTدر maK� از �n�از ره >I� ��>� �ا�.

1 �� >�K� ان�G� �� @ �H ن�6 N&?ا��>aـW %�الۀ %G? _رۀ روا�ـ�:�اهـ< ��د در �� �ن �&\�6 p� )� ، )�Qدر�و�@ � )�Q ،ن�6 NQ�ه >�K

�g ��ا= �6ا�%<( ? �ً� ��ال �&<ا �&�Vد #� � ���$g�sn ا����Kۀ �k <ر . #�@ روQ%@ �&��<ازم) 3�3W 6�ن و Q���K� )د 6�ن��K< 6�ن، � !�م &�b��� ���د و �I<ًا هN #� �� ا�t وI&� )�Q در�� >�K� �%u7��@ 6�ن ��دQ�ه@ ��درQ�( را �� ��k= در ه�ات #� در �!�ز ��

� ��sn ا����K$@ ه�ات ��M@ ���< و �m5 ه�&� �دم W]&��$� در ه�&� دو�� ��در Q�ه@ در G�ُ ار �6د او در�Hا �tا �� �6�%Q �&��ر>Q ر�k� ���W >ا�� ؟؟.#��&%ۀ ��دار ��K< ه�NQ 6�ن ، �I�ون H<ارت و وز��

��ل �I< از �k<رت ر�١٩٠yدر %�ر= z%� ر رخ �&<ه<م�در در� @�O� ت|>a� �7 ��&&�ات وG7� X� ،�. &<ن ا�&� ?s&a ا~ 6�ن ��اج ا��7>��V&� ب�G%� ر�در� NO� sH�%� 75&� در� . �I� X<اد �ا��ن Q\�ع، �� NO و �� د

�p 6�ن و ��ا�� >�K� دار��� از ��kر �درش ��دار ��K< در H<ر ا�� ��K|ت دو ا� G�ب ��H NO� mرت �@ T&�د و �ن aW�رت ا .�pH 6�ن �� ?&� �]�?a&� 6�ص ��دQ�( در ا��ر ��7@ و ����@ #�Vر

p7 :� =�ه �G�ُ در N&O .د�$� در در��ر ا�&� را( �� %<از ��s د�$� �I� X<اد �ا��ن �K]&[ #�د( ، �T�( و @���� �T�� ۀaن �� ر��در 6�� >�K�)brigadier (@ه�Q ۀ��� در راس ر

��وس"�� ر�aۀ ��K< ه�NQ 6�ن ���� ��ور ����@" (( )��ور ����@" (��وس" aW<ا��?&N 6�ن �� ?&�

)��ور ����@" (��وس) "��رزا�@(��K< ا��ر 6�ن M%<ه�ر= )��ور ����@" (��وس"���GW >�K 6�ن ��رزا�@

��دار ز#��� 6�ن �G� ن�6 >�K� �&وس"ا��� )��ور ����@" ( )�ور ����@�" (��وس" �ل ا�<�� 6�ن ا V�ر=

)��ور ����@" (��وس" ��K< ا��ب 6�ن g%<او�@ )��ور ����@ و N7W ��دار" (��وس و N7W ��دار) " #�#�= ا� �د �G? >�K�)@7&76 6�ن

در ادارۀ T�رد Q�ه@" ر#�ب ��Q "@Q�( و�@ 6�ن �� ?&� در راس �Mا= ��ار( " �&� ��5ر" ا?�< Q�( 6�ن �� ?&�

در �Mا= ��ار(" �� 6�ن ��5ر"Q���K� )د 6�ن �� ?&� >�>&���|ر= و �k���ت ��|= ���V= و #�Vر= ر �5���|ر= و sn�� =�ه �aه�� در ��%<( �� ر� �O%ل �@ ��ا�&< ?<س ��3&< #� . #� ا��?

��|ر aW<ار?&N 6�ن از #\� �%V� �T @&�د sn�� �� Yو ��ادرا� )�Q در�� >�K� �&�W _و روا� @ � .دو

Page 59: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٢ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

ر Q��k� �� )ر ��Lاء و ارا#&� دو�� اM<ام #�د و در او�&� M<م !�م &��� 6�ن �6�g را ��K< ��د )�kن در ا�� G��� ��kر و ��ادر �6د aW<ا�3�3I ) ��#&�(#� ��ز( �� #��[ ��VT � ��د؛ �� ?&� �L&� ا

��� .�I&&� ���د) ا�K�د ��ه&� �Qروي(6�ن را �L&� ا ���G �ن در ����زد؛ ��K< ��در 6�ن � N�K� �6�g ن�6 �a� ر !�م|�� sn�� �� ت �6د را�a��اي ا�%�� �%�

�6ا� $�ري ���د ا�� !�م ��a 6�ن �اب رد داد( و د6 �ش را ��اي ��G �6د 3OQاد( ��K< ��ه� �Qر دا�Oزد: " ا��� ." ��� �6اه< #� �%��a��Y را از ���b زن ا� �ار �&3 �� #��[ ��< و �:L&��� اوراق �7a&���� ا��ن ا~ 6�ن !�م H<�� 6�ن �6�g ١٩٣١در �!�ز ��ل

#� در دهg �7�پ �� Q<؛ از ا��ن ا~ 6�ن ) ز�&%<ار (را �� �K� >R< ��در 6�ن ه��ا( �� روز���ۀ � �� #�د و ا��W&� ه�ي ا��ن ا~ 6�ن را ا� V�ر �� داد، �� �6د �ورد���?.

�L&� ا ���G �ن در ���&� �Mن��(در ا�� و�� ( >�K� �� �L��:� �tن داوي ��د #� �� ا�دي 6�Oا�>aW�VT�� ]��# �� و �LI ���در Q�(؛ !�م H<�� 6�ن �6�g را �� �Wض داوي . ��در 6�ن از و�&�L ا

�L&� ا ���G �ن در ���&� ��kر ���د #� او �� ز��ن اW<ام ��ادرش !�م ��a 6�ن در #��[؛ �&? ��I� و >��� �M�� �L&د�< در ا�� و��T ر�h?[ ا��وش و �� #>�a��L�رت ���< از اW<ام ��ادرش از

>��� �M�� �%�� در ��W �6� �� و �V$��� ]��# �� و�� او. � �� رژ�N ��در= ��را�R 1932 در �!�ز ��ل aG� �# �M� � ن�ا��وه� از �T ن� G��� در ا

6�%Q ر و�OV� ي�ه )�Og )و�T در �&� ا�� �# >�>Q �&$ ��Q � " : >�K<ۀ ا ��ن ���%< ��د�<؛ د $�ن " V\%� >�K� �&k&�ي " و ٢از a�3M�Q�ن g%<اول و ����ر وزارت 6�ر�" �O<ي�� ]&[K� از

6���@ #� (ه%< #� او هN ����ر وزارت 6�ر� ��د، و در W&� ز��ن ��G دا�ۀ ا��ن ا~ 6�ن �&3 ��د، �ن از �a�ر ��K< زا�� ه� ���� ��Vۀ ����� د�Tوال �7W ا#�a 6) ا��ن ا~ 6�ن را Q&� داد( ��د

� ز�<ا�� Q<�<ا ���G �ن در ����� ��د و �Tو( د�$�ي #� د �T و �&T ر ا�� >�K� رت ��د�< از�aW �k�ء ��اي �f� ن�اج #� دو �� ا6&� در ز���ه�NQ 6�ن، �6ا� ه<ا�� ا~ 6�ن و ��K< ا�&� 6�ن

� داQ %< و از ��\��7 ��ا�<ازي او در �%��b ه3ار( �ت �� %�ا&��I ل ه�ي ه3ار( و �6ا�&� ��\� %�ال !�م ��a 6�ن، %�ال � ��K< 6�ن ه3ار( و %�ال ��Kاب �7W 6�ن �� �I<اد د�$�ي از

� ��د�<� .�6ا�&� ه3ار( ه�<� ز�<ا�� و �I<ًا اW<ام �Tد�<Mر= د�$���� در ا�� و�OV� ي�ه )�Og ان از �<از� &� " �������Kد

" ��K< ا�&� 6�ن " و " ��K< و�� 6�ن دروازي " �� #�� و از �3د���ن ا��ن ا~ 6�ن �ور �����" و ��K< و�� 6�ن �� �� ��ل #� ���Kد ���� اW<ام ، ��د #�د��\� د� $&� Q<( ��د" ��Iوف �� ����

��ل ?��K� maم �Tد�<�< YQ �� ر�Og �� ن�ا�&� 6 >�K� و ma?.�Q ات�b�6 ر�<ۀ ا���ه< �$ .اW<ام ���Kد ���� ��دم

��|ر !�م ��a 6�ن �6�g �� �6ف �&[ �6د �� ا�t ا�Hار ��ادرش !�م H<�� 6�ن sn��� ه��ا( �� !�م ��a 6�ن در ا ���G �ن Qن در ��� دا�6 ��>H ز��ا !�م �VTز�[ ����6 �� #�g

٣. ا��ز�G&�ن ��در Q�ه@ را ���د �&�ورد�! �VTز�ي ��ورش در او�&� روزه�� )�Q در�ن؛ ��6 �a� ن #%�ي(م�6 p��Q >&�را �3د وي )

� �د و از او �� ��<ن �� M]� د��V� د�Wت ���د� ه%$��&�� !�م ��a 6�ن �� ��ادرش !�م . &��� 6�ن و �# �G�#��Y %�ال ��a�ز 6�ن و د�Tوال Q&� ا?�< 6�ن �� د��V� ��<�<، دو �� ا6&�

. ��a 6�ن �3د ��درQ�( ا?h�ر �Tد�<��O�؛ در ارگ ز�<ا�� و !�م

2 6 =>O� >�K�>Q�a&� �%ه� pH� >�K� او�@ �<ر>%g ن�. 3 @6�g ن�6 @a� ر!�م|�� sn�رۀ د�<ار��= در ��ه )�[a� N��?�� ل �<ر��Q �� �M��� @��&� ]��G� �� )�T� ن�از ��د� �� >%g ن�از ز� ��

�� )>&%Q @ اش��= ا? ��رو= از #�د��Q ����? ��� در ا ���G �ن و در�6اMرو= و�Q �&L� �� Yو ��ادرا� �L��:� ]&دم و �& �ان د� .را از �ن ?<س زد) ��دQ�( ا ���G �ن(�GO5�|ر ��K< ��در 6�ن

Page 60: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٣ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

�a� �6ا�<، !�م �T ��b�� ز و او را�ن �!�6 �a� م�! � LT 3ا� YK و �� �� ��>k� ون>� )�Qدر���: " 6�ن هQ �� N<ت ���J داد و ا�O�ر ���دG�ُ �[:� �G&���$�( ��در6�ن �� ��ور و " ����b و د

�&<. �ب #%%<T�رد ه��Y د� �ر داد او را �� ��?< ��گ �� و # m5� � p��Q� M%<اق �k�� �%L<ر ٤.���د� �\� زد ��

�رًا �� ?ma ا:Q�u� ��&H��� �&[ او ��aد�<؛ �!�ز #�د، >&�ه�&� #� ��K< ��در 6�ن �� M<رت ر��ادر زادۀ ��K< ( ��� از �:G# �& G��&�� ز�<ا�� �K� >Q< ا�&� دروازي ����ر وزارت 6�ر�

� در ز��ن ا��ن (ا�<#� �I< �6د ��K< و�� 6�ن دروازي . د��) و�� 6�ن دروازي%u7�و#&[ �k�م د� $&� و ��اي ) 6&��� 7W&� ���م(�� ���Kد 6�ن ���� ��ور ����� ا��ن ا~ 6�ن؛ �� ا�O�م ) ا~ 6�ن

��Q � 6< #� �$�ر�<ۀ ا �&�� ��١٩٣٠ در ��ل ا� �� 6��bات Q:]ً� در G7�ت �Q�T�ن دوO . �O�م ��3Tار Q<( ��د؛ ً[:Q� ?��R ��دم��ر�� ا�� ا

� �T ار�M �K� رد�� �&�O � 3اي �&&I� ۀ���G� �T� ت ا���G7 در . �� ����? �# >Q �� � LT) #� ه�&� �bر هQ N<(د�Q � LT � k&Mد؛ Q:� ��درQ�( در��� دارد �� ���Kد ���� g%<واري �Qد

دروازي ��ادر زاد( ��K< و�� 6�ن �� Og�ر ��K< و�� 6�ن دروازي �� �� ��ل ?ma و ��K< ا�&���ل ز�<ان ���Kم �Tد�<�< YQ �� .N LT �ًaM ����%g :دم�� ���� .�� �6دم Q�ه< اW<ام ���Kد

��|ر !�م ��a 6�ن؛ ��در Q�( در ه��ن روز ��K< و�� ١٩٣٢در ��ل sn�� ۀ��&V?و ] M از >I�

، !�م ر���� ��ادر )��ادرزادۀ !�م ��a 6�ن( 6�ن 6�ن، k&� ا?�<، �O� >�K<ي ��G !�م &��� �ز�< aW<ا�3�3I 6�ن و ��� از ��ادران ���3د( ���ۀ p&u7ا�>aW ،�Lu[� اش، !�م ����Q��3د(

.!�م ��a 6�ن را اW<ام ���د �رغ ا� K]&[ �� K� �# �&a&a? s]&�ت �&�� �V%� >ز�� N&�W >�K� ل��ه�f%�ن در ه�&�

�L&� ا�G7$ �ن در #��[ �� دو �W �L��� �6د را �&7W >[M ء��در ��%� ا�\�م داد( ��د؛ �� ا�O�م �� �# >�>Q ام>W؛ ا>&��� �a&�د�$� از #�ر�%<ان ا ��ن �L�رت �����&�؛ �� و�د��� �� �U� �&L#�ر ���T%< �6ردۀ ��Qد #� اورا د�� �&����� �&L� � V# >[M ء���Mل �6د �N&�W >�K د�&[ ا��

�اQن �� �%<ا� G��� . �<�%$��� ��در Q�KH )%� را از و�د �:��L�ن وا�IM و ���IL[ و ����kۀ �6د ��� #�د و زود در

ا�a � در درۀ اول ��ادران . �k���ت ��Gول دو� � و اداري؛ اhW�ي 6���ادۀ �6د را ��kر ���د�� ه�ي ?G�س و �� M<رت دو�� �I&&� و �m5 �دم ه�ي �bف �6د را در ِ� p��دش را �� و��� Wا�Q��T � دو�.

��د #� �Mار �T>&%Q �� " ا~ ��از"در ز��ۀ �دم ه�ي M��[ اW ��د او؛ Q:� ه%<ي ا|�7H �%�م �� ��ا= �����&� �]�وف ��د، و �I< ه� �� �����< ��د�ور= #�د #� . ��OVر Q<" ا~ ��از 6�ن"�

از ا�m&7$ ه� �k�R� ���د �� ��اي او ) g �ال(از �&�� ا ���G �ن؛ �g ( � O �ال(�<�&�ل <ا Q<ن � %< و ��O� دا# �ي را �� ��م �L� �a&ab"د�< #� ه�&� " رب ��از� �� ��؛ ��G ) ا~ ��از(�3د او

.�U#�ر �&a�Q<) رب ��از(ه��ن � و در ه%< �K]&[ #�د و �� د6 �ي از �3د���ن �O � ) ا~ ��از( �� �) g �ال(در g �ال ���&

���ر ا�&� ?s&a �� در�١٩١٢ه%<ي در ��ل ) ��G? �L(�� ) ا~ ��از. ( ���د و �# �� >I���W>�� ]و�ا~ 6�ن ��اج ا��7>Q ر�k� �G&7$ن ا���و �� ?&� �� )>&�� �� ��K< ��در6�ن . رMن و�از ه�

4� و ���Kم �U� ]��M ه�ۀ �ن �# �Qد دا�ن ���وز و�O =�ره�V# م�در �� @��&� �&L��:� در ��ا�� �V?ا= و�و ا @��&� NV6 ا�� ��ع

� aع ���د ا�� � <�< ا�<، و �� ه&� W%�ا�@ ��& �ان از �ن د%u7� @��$�����|ر !�م �a@ 6�ن و ��ادرا�Y ��ا= ��ا�<از= و sn�� �#�? >Q @� ا���� ]�W ت>Q و Yز���. ا� ��&m ا ���G �ن و رژ�N ��در Q�ه@ #� ه%�ز ا��kار �&� � و � 3�3ل ��د؛ در ه�#\�= د�&� #� �&�aد ��

� �وردن �ن ��ادر؛ ��ادر را #6 � V�H ً� در ا ���G �ن #� ��ا= �$O<ار= M<رت و �� ��ا= �<� و ��G �<ر را #V � و �<ر ��G را #�ر ���د( - �� !!.و �� ز�<ان ا�<ا6 � ا

Page 61: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٤ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

%� در Oa�ت %��� �&� aM��[؛ ���د�T ١٩١٩دو� � اش �!�ز �Tد�< و ه%$��&�� ��در 6�ن ��ل �؛ ا~ ��از 6�ن در #%�ر او ��د �T �� را �ه m&7$ا� �ل . ��k �%� (�I< از �&�وزي در %� ا

��م ا ��ن –m&7$ري �) ا�|�GO5��ن �Mار ��[ و در راس وزارت ?��&� ا ����G�در6�ن �� ر�aۀ � #� ا~ ��از 6�ن ه�&Y در ر#�ب او ��د �T.

�؛ ا~ ��از6�ن �� �� ��K< ��در6�ن �� ?&� �L&�&ه%$�� ا ���G �ن در �ا�I� �G&&� و �� ��\� ر#��[ ���< و �� �&< aW<ا~ 6�ن Q�� �X ه%<ي ا|H[ د�$� در �X #�5%� ��%� #� ا��ر ا� k�|ت

. و �&V�ور ا�\�م �&<اد؛ #�ر �&��د ����ي را �&�ن #��[ � ?s&a ا~ �fۀ �k�ء �� ��م ا�%�� �Iaۀ ه%< ���? �Mر�� �<�<در و�G6 ام># ��ز���&�� ��K< . ا

�؛ �� ��در6�ن �� ?%��� ��< �� #�X و ��ري �&< 6�LI�ن رm&n د � �fۀ �k�ء #� aMً� ذ#�ش ر�� . ��K< ��در6�ن �5&�

����ور �6د ��kر و �m5 اورا �� �G:� ن را�؛ ا~ ��از 6>&�ه%$��&�� ��K< ��در6�ن �� M<رت ر� � %u7� . ��3T<?&� وز�� در��ر

�Qر �&<ا�h? �ه m&7$ا� �� )�Qدر�ا#�ات �U� م�و در �� �V&ن ه��ا~ ��از 6 . �، ا ��ر W��ۀ #��[ را s7 و Qرا �:�د دا m&7$ا� ����از ا�%�� �Ia� Xۀ ه%<ي #� �OQت � �# >Q sa� s7u� ؟ ا����ه�� از �6د �@ ���&<�< �gا ا�� ���س در ?���� ا ���G �ن Q��[ ا

.از �� �O��ۀ �<اوي ه��Gش �� ارو�� ��ود و از #�Vر ه�ي ��%�، ���m و !&�( د�<ن ����<ا~ �� >%Q�� � Q%<ۀ �6د دا��%� ����او را در >% �ا�m&7$ ه� در ار�a�ط �� اوج ا�<�Vۀ �Q&3م؛ �� �6ا�L&� ا ���G �ن در ��%� �&K� ن؛��7 ا?�< 6W ض�W �ه m&7$رۀ ا��V� �� ف�H�� از ا�%�و

>��� �M�� ��� .��T �&&Iد�< و �� ����ن %� O��� دوم در ا�� � و �� ا�m&7$ ه� #�ر �� Qدا ���Mدوم؛ ا~ ��از #� در ���&� ا @��O �% ن�در ز� �# >%��$&�

�gن �Mاي �Qروي ���&� را �G:&� #�د؛ ا~ ��از 6�ن و !�م H<�� 6�ن �6�g در �7ۀ ٥#�د�Qروي ا� k�ل داد( Q<�< #� ا~ ��از 6�ن �� زودي �زاد و �� ����5رت ا�&�ان روس در��<�< و ��

�VT�� �%�� �� )ر�د؛ دو��� )>Q )داد Yي �6دش ��ا��R�k� �� �# ���� �M ً� �� ٦ا �ً Mو ���� �و � �Qدا��@ دا ���Mن ا�و ��< �&��د؛ در ا�� � . ا ���G �ن ر

X� �# �Qو دو د6 � دا �G� ن دو�ه%� » ?�&<(« د6 �ش ا~ ��از 6� �روق >�K� �&� N��6 �G� �ه%� ��>H >�K� �&� و �� .&a�Q<�( 6�ن Q @7W��Q �G�6 >�K� )��3�3W « N(« دو��د6 � ا

. او�@ دو او|د �%�م ه�= را��I و 6��< و دو�@ دو �ز�< �%�م ه�= ز�< و ���ا دارد��دار (��ر �L&� ا ���G �ن در ����� g%<ي �I< !�م H<�� 6�ن �6�g ه%� N� �� �k�R� ه�ي �

� � K<�� !��� (�زاد و ره5G�ر ��%� و در ���&� !�ب ) �u7�ن ا?�< 6�ن Q&�زوي�زو�&�� �<� ��%� �� g%<�� زون �Q N&Gk<( ��د �gن !�م H<�� 6�ن ) ��دG�Q >I� �&��� �g >�3T ��G�

� از �ن ��7 دارا�� ه�ي ��Q�ر �%Qد دا�وت ز��t �&��� در ���kل و !&� �%�kل او در زو�&�� �<Q �� � LT< #� !�م H<�� 6�ن �Q . �6�gروي ه� ا �د( ��د؛ از �bف روس ه� �]�در( Q<( ��د

�Qط دا�aار� �ه m&7$ا� �٧.�&3 � �&L�� #� ه%$�م ا �ح #�ره&¢ت UT ���Wاري ��?< ا ���G �ن و �Qروي �M]� از ا��kار ا

�u7�ن ���ا?�< 6�ن �&\�� 3� ?��R ��د و از ���Q sروي ��� از اhW�ي �NO ا ���G �ن در ��

5 �G&� � G��Q دن�# m&7$ا� @���� �� NO � @Tد��� ه�� . �� ��� �� #G@ را �� ا�� �ا��وز #� �&Y از ��د ��ل از ا�� وM��QUT ` � ا

�M��� @��&� � و ��ا= �atت و �� رد �ن ادW� ���< ��ر6&� و ��� mG\� �&k&kK��W �g >%<م ا�%�د و �رp&Q ه�= �T ار�M س ��دم� �>� @ هg N%&� ا�O���ت �� ��ز���<T�( �ن �T �:Qان ���م �@ �Qد. و�د �<ار� و ا�%�د از اa W�ر �:� �@ #�ه<�bو از .

��5رت ا ���@ ا~ ��از 6�ن �L&� ا!! ��OLم ا�� �a]�ۀ ��دار را ��OL&<م 6�� Yا��� >��� ،�Qن را دا� G��� � ا&I��� ن در ���&� ��د و� G��� >Q @� )داد.

7� و ا#%�ن Qر= دا�ز= ه���ن ��= ����ه �G&Q� � �g در ��@ �@ ���G< #� !�م H<�� 6�ن �� G&� X3د�� �k&k? �� Nدار ه�� �:�ا��

� �a�G��� @�>Q< #� او �� ا�m&7$ ه� در ار�a�ط ��د #� � !! از�� دو ��@ اش ���< در

Page 62: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٥ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

�؛ �u7�ن ا?�< 6�ن از ������ف �k�R� ���د �� ) ������ف(�Qراي وز��ان ����VرQر دا�h? Nها�� ره��� !�م H<�� 6�ن �6�g را از � ��&� �$&�د #� اوهN �� وW<( و � و ا�� �زادي !�م

Kا� �aره �:Q ن را از�6 ��>Hورد� ��در ا�� ��رد �V&� � LTد � ��&� . �د ��ه&� �Qروي �<� �Qروي ا�%�د �اوا�� #� : "�� ������ف LT � ��د ���? �Tا >Q �� ازاد Y&� �O�>� ��>H م�!

�Qا>&�� ����زد، در د �� ���t روي�Q >R �� زي�ن ��ا�� � G&Q� Nرژ� �ري او را ��ه�� " � ��( aM[ از ��kط Q��I��� #� در ��رۀ ��M�ت ا��Vه �Lزي ه�ن ����� �aه& �7 ره �ن ��ن ا~ 6

���T ت�M�� در ا�� �# >Q�� � Qط دا�aع ار��R�� د( ��د ���� �� ا��� �� ز���O� ا �� �%��ه& �7 وW<( داد( ��د #� در �Hرت #��&���؛ ��ج و �:� ا ���G �ن و �:�V از ��ز�&� ه�= ه%< ا�@

ا�� �s7u را �X � :]� ا ��ن از �Mل #k� �G[ . ~ 6�ن وا3Tار �6اه< Q<در��ي �%< �� ا��ن ا و ��و &�Gر ?�kق و از �3د���ن ه& �7 و ٨#�د #� در ز��ن ا��ن ا~ 6�ن در #��[ ز�<�T �� #�د

ا? ��ً| ا�� � :]� ا ��ن . (�X ��زي ��G � ��د #� هN ا#%�ن در #�7 ا���ن �� �� �� ��د"�%Q�� ر�L�ا�>aW"�Qد���%� دا � � ) ��� �# >Q� ���6 )>%G��bات روا�_ دو

�K� ] M< ��در 6�ن و ��ادرش �3�3W >�K 6�ن

�a��� �L١٩٣٣ه >�K� ،�6�g ن�6 �a� ر !�م|�� sn�� ۀ��&V?ر و� V# از m� ل�� X� �ًa��k� �6 �a� ر !�م|�� sn�� �$��6 �V%� >ز�� ن �رغ ا� K]&[ ��در 6�ن #Q � V<؛ M��[ او aW<ا�:���

�&Gۀ �\�ت ��د( و از #�د#� �� �ز�<ان !�م ��a 6�ن ��\� ���&� Q<( ��د، �bر��� ��7Iم Q<( او ��T%< �6رد( ��د �� از ��در6�ن M��[ ��دارش ا� k�م �$&�د .

روزي #� �� �رغ ا� K]&�ن �&Gۀ �\�ت؛ در در ��g د��V�= ��غ ارگ OQ�د�%��� ه� ��ز�` �� Q در�؛ �>Q ن�&[K رغ ا�� �( �� ��Gش ��K< ��ه� و ��ادرش Q���K� )د 6�ن از ��ا�� �LHف

&� #�د، ���� �� )�Qدر�ي ���� #� aW<ا�:��� ��a�ر( از uM pH�ر دوم �&�ون ��< و �� QUT ��>Q � V# �\�� )�Q د و��� ���Hا )�Q در�دن ��T �� ده� و �� ،��aW<ا�:��� #�YQ #�د �� . ه� ��

. ا�� از �bف �Mاي ا�%& � د� $&� �Tد�<* ���<، �ار �اhW�ي 6���اد(، �3د���ن و دو� �ن aW<ا�:��� ه�� ز�<ا�� Q<�< و sQ دوم د� $&�ي، aW<ا�:��� �� ] M �� را )�Q در�� �G6 � ��د؛ ��ا��G� )�T� �6د N&�[� ن ا?<ي را از�g او �# �LT ان ز�<ان>����M

>�����. I� ر را�#U� ���:ا�>aW Y�� �< از �Q%\� ه�ي و?V&��� �� �<ر، #�#� و �I<اد د�$� از �3د���ن و دو

.%<واري #�د�<از ��در د�$� ����ط aM&7ۀ ��K< زا�n ��د #� �%3�3W >�K� ( �&K 6�ن(��ادر ار�K� >Q< ��در 6�ن

�&< #��ل �L&� ا ���G �ن در #�Vر ����ن ا�L�= و�&�L �&��د، او �&3 ���_ �K� X][ ا ���� �� ��م >&��L�رت ا ���G �ن در ���&� �� M [ ر � ٩.#� از �رغ ا� K]&�ن �� a&a? s&� ��د؛ در دا6[ د

8 ���g ا�� ��و &�Gر= #� از �3د���ن ه& �7 ره�a ا���ن ��ز= ��د( ��Q< ��& �ا�< در ز��ن . ا�� هN از اa Q�ه�ت �3رگ ا�� ��Q � ا

>%# @T>[ ز���ن در #�ن ا~ 6�ت ا��hK&7Wز=. ا�� Nه& �7= ��د و �� رژ� �� �Mدر �ن و �g .د�ن �7@ ا�� �دم و�و دارد و در ز� �Qدا � ا�hK&7Wت ��K< ��ه�Q�( ا� �د ��ه%K@ اM ]�د ��ه% �ن #��[ ��د و ��م او دا# � ه%m ��د #� �� او را Q:]ً� �@ %Q�N 6 و ��� ه�= %u7�

N Qاود�<ار= دا �� Nز= د�<( ��دم و در #�7 ه�ن ��Tه& �7 و #����� و د�$� �3ر �او را �. 9 M ]�W ب�در ��رد ار�� �� : [ ��K< ��در 6�ن �� و�&aW �7<ا�:��� ��ارد ��@ M��[ ��� ا١ - ]�W ب�ا�$&3( ار�� �# �Qا>� @$ Gو وا� �uرا� ���$f&ه �&bو�V� Ya% �7�\%� �Mو �ِ$%Qرو Ya% و �hO� #<ام �� ���ا�:>aW

� ه�= �ن ز��ن �X ? @ ا�T ��ور(���Hف را � �@ �� ��R Xورت �a�رزۀ �7@ و ��M@ �6اه��� وا���د ��زد hO� )�$� از �Mو )�Qد�� � #� �6دش �&aM 3[ از ار���ب �W[ �� ) روش ��kIل و ا��H@ �&3 ا� %a�ط �TددQ@ را دا��م �k ا� �ا�$&3( ا�� �H ] Mف و �Hف ��ه&

ۀ ادا= �X د�� و و�&�g ، @[:Q �g >��� X� �L 6���ادT@ و �g �� �¥��–�ن �I �ف Q<( ��د ه�f%�ن �&<ا�&m�W �# N ا��I[ ا� k�م ����� � ��&�Vد–��ا= ��Q<ش ��t >&L� @M� � =�ه �hO� =ا�� =>&L� �tا .

Page 63: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٦ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

�f��%g �Qدا ����� ا ���G �ن در ��%� د6�� �&L� �6�g ن�6 ��>H م�! ]�W ً| در ا���ا? �>% L$&� :�� %� ��د؛ در ��رد��ن در � G��� �6 از �K]�ن ه%$��&�� �3�3W >�K 6�ن �L&� ا

� �� �ورد و ��O�n@ را #� �� رژ�N ��درQ�:� )��p ��د�< و از �ا ���@ در �ن #�Vر اW�b��� �� د �a6 در � &\ۀ ا�� �# >% Qدا �u�6 را��g ن�6 ��>H !�م �د�<؛ ��# �� ���a& V� ن�ن ا~ 6�ا�

ا V� �Tد�<؛ ��دار g �& W&%� ه� W<ۀ از �K]�ن از اU6 �<د �I�ش ��Kوم �Tد�<�< %g���� �I<ًا �� �� #�د و او ه%$��&�� �&< #��ل؛ �� �3�3W >�K 6�ن ) ر &�(ا~ 6�ن ��در �&�ن �K]�ن �

&� ��f$%L ���د، W &� 6�ن )�& � �� او ?��7 #%< #� ��� از &�ه�ي �&< #��ل در ) ر��� �6ا� #�د��Hا Nۀ او ه��Q .�6�� . و او را ز��6 ��د �tد�از ا�� ? m� ن�ا~ 6 �& W ار)�& � ���M #�د و �� ��� از �6اه�ان ه��G ) رW�� ��

� �ورد( ��د ا#%�ن در #��[ ز�<�T دارد. ��K< ��ه� Q�( ازدواج ���د�>� � L$%وت ه�t �# او.

����ن

******************************

��&�R

��� ��ن����� و"!� ا�!� ��ا�$ ��!& ا% � �* و�!()�ش ا�!

ز��م ?���� را � � ��5دم �&<ا�N #� ا�� ?�#� ��a� )>&Q�د ���� �� در ?&�ت �6د! �ز�< 3�3Wم

�M�Q ي دول !��� و�ه �� ��XQ از ���م ?���G�� ]K� �� ض �� در�! �#| �� �:��p ا��7� را ���X و �� ار��� #� ��ا از �bز ?����� ��& H� Nو ه Nدا��T �a6 �� اات �ن�و ا

%u7��Q�� �� �7س ����� H�s? �\��� و �7<�.

� Gن دا�� G��� � #� �k�م و ر�aۀ ��ا رو��ي aM��[ اG%م ا�>[k� )و�I� و �� �&�وي pn�6 �� ۀ�M از >%Q�� د�k%� و `&u� �� ر�� .�راء و ا

� ��&3 �6د را ��ا�� �$��k� N&� ��� ا�V� _6 �� �T ا#%�ن �� اراد( دارم #�K&[� ت����6 #�7� � �6اه< ��د ����� در ?���� �6د �&�u�� 3ر u6��� را. ر �ر ���دي ���7� �� ا�� و

.����s �:�اه� Q< #� اوR�ع ��Lذت را � &\� ده<

�G%ي �� ا����Hو:

� #� �� �a�دي د�� p��Q �6د � �XG ��د( �k�م اول و �NO را aM[ از -١� اي �ز�< �� �� واs اs[%� �6د ���&� �ن <ًا ���� >%a��Q و �UهI� �a&&� ���د( �� واa�ت �:]�ص�V�![ و

� #� در د���� و ��kا ��� ���Iم� رW��� �k<م ���د( �&` ?G%�ت را ا�ا �aI�رت د�$� |زم ا�����.

� و at�ت-٢&Wر �� #� ���ض �I�دت �Mم و ا� �ا?� ���ۀ ا�%&� و �را�� در ا�bاف |زم ا� #�YQ و اه ���O� �� و ���7��م ����� و ���< �<ا�� #� #��&��� و �\�ت ��د �� �tوت ���Mف ا

٢ - �� m�W�� >Q�� )ز= #�د�� �a¥� Yk� @��&� h�= ��ز X� ش� GT و �ض ���� در ا?&�W �� ���:ا�>aW 7ۀ&� �K� ] M< ��در 6�ن �� و

� g�Q%@ ا6 %�ق �&Y از �&Y ا 3ود #� �� ا�� وR` را�� ��K< ��ه� Q�I� )%@ در دور( ا��� M<رت �W<�� در د%u7� در اوا�[ دور( � ر >QYa% ه�= ��M@ �6اه@ را �� Q<ت ���R زد و �<�� W�� �# N&%# @� )>ه�V� �Rن ��د؛ �]�رت وا�6 NQ�ه >�K� >%��� @H�:Qا

�_ aW<ا�:���؛ در �� ��OM�ن ��ز= ���� ] M ]�W ب�ار�� �b�6 �� �Tا s&���>&� .ا= و= ��N&Q در ا�� �¢��ل �� � &\ۀ �¥a @ �:�اه&N ر

Page 64: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٧ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

����W و ���&ۀ N&7I� �� �O%ت ا��&M�� د و�V&�� �G&� �I%H رت و�و �\ �Wذ �<ون زرا�L� وت و�t .ا? &�ج دارد

در ا� <اي در�ت �<�&� �&a�Q< و ا �اد Q�ن �\���7W ]&[K� sم و �%��� �Mم �� �� #%�ن! �ز�<م ��� و ا� V�ر �W s���� m&�ا ��ر؛ ه�� و ��� ��� �T�ر�<، �� از دل �6اه�V%<م #� ���ض ��ا��ار �ن در ���م ا�bاف ا ���G �ن �� ا��H&�� در ��د !��&� و�د دارد؛ اM<ا��ت ����@، |#�

��� �� >[k� دد، ز��ا ا���$&�� �G&� ن�7%< ��\�د اراد( در ا�<� ز�� s��u� �fل ه��و ا�¥ � ��M&�ت �<ر�\� �K �ج��، �� �� |زم ا� �6د puW ��� ���ۀ �6د را #� در ز��ن ?���� ا

���� ا�� ���Rع ��T NO�k� � Q&� ����� #� ا?&�ي ا�� �s7u �3رگ از �k<س ���� �ا�¦ ��� �N&7I و ���&� را ���&< ���د( دروازۀa!ذوق و ر m? �6د � ا�� �k]< و �رزوي ز�O�ر در �7

����V$� را �س �>k.

٣-�7&7M از �<ت >I� ن�g و ���� ]M�W و ��� O� �Mن و� ،��ز��م �O�م ?���� � � �Q N&7G<�� ا�m در ?UT �Gار( و ا�6ق ����ر�� و �%��G&� . �3رT ��� و ��a I ���� ر�ل �7�؛ �6اه� ��د

� �<را�� رو�� #aK� و pu� �� �6د �&Wر �ر و �6ض ���د( ��! ���O� �6د�% ! �kLQ از ���� ���aK� ز��ا ا�� >%%# �&k� �6د ��I�دت و را? �� �� �aK� د�<( و�T �� ��3%� �T3ر� s��

� و �I��7ۀ �<را�� را ���Iل �<ار، �� وM�رت را&IR؛ ا�� وs��ا �3ا�<، |#� � �� ا���ر ��O� �� ا�O�� �#�a&� رت و�G دد�$� �� � �Rا .

B-ر ر�# �# ��� ا �اد ���� |زم ا&7h Nو ه ����� ��>k� ص �6د را�:Qي ا�ه �nۀ وا G�� ���7H�? � 6ۀ ا�V�ن را �&3Lا�� �� �� 6<� �M�Q�6 3م وW �� را �O�� )ا��ش ���د� �7� را ��

�� � V&� ���k �� و ا�6ص و اMد ���O� �� >%���� ت�ا�>Mا .

����k ��ه&3 ���د( در !�ر-§ ���Wداري و ر �b�6 ظ و�K� از ��ر�� ���7م از ���N و ��ز �6ااز �\�م ا�g �T �\�م ��G و ��ر( اي $� �� ��Q< ه&� �h���k ��%� ز��ا �� ا�� Q&�( د�O�ي ��Wم

6� ��O� را �Q�ر�� . و �u&` و �%k�د �6د �6اه�

y-ق�k? ���Tه� � � �<( و اO�� �T� را �� �K]&[ اد�� ا� &�زي ا��s را �<ر��H� و ا� &�زات � �6د ��اي �6ا�� و ����دي ���7� �6د ��UT �� >&Oاري����>� ���T زي�� ].

٧- �� )>�� Y&� 3&�� �K��[� را�� و�# ����G� ع�Rاو �ن ��%# �� �� �� �&����� � �bر��� ?���ه� N� ��O� �gن �� روش ���، |#� �� ه� ?�ل �]s ا�I&� �6د را ���< �� ا�%&� و ا� �kل ا ���G �ن

Q�� � 6دو�.

٨-�&Wر ���[� � .���< ��Q< از �:G &� واa��mL� ��& �6د را �� �ن ���< ��p7 �%����، ه���� ?���

� #� در ?[ و ][ �ن �� وزراء و ا�Wان -٩��� �T �� �7I&�د، |زم ا�&� ]��G� �� ن ��اد���� . و #�7 �ن Q:]ً� اه ��م و !�ر ����� �6د اa W�ر ���د( �� �G��[ 3وي

١٠-| >I G� ري�b �� ���? اي�M �# �� �دا ��&<ان %�؛ �X و ���د( ��Q< زم ا ���T �#��ق �&<ه� �O�� ]��k� ي را در�M ��GW.

� ا� L�د( ���د، ��� �&k�N&n �\�رب W]�ي؛ �� را �6ب دا�G �! اي �ز�<H� ��� � 6�Q< #� از 5� ،>%Q�� �R�? و >I G� �7# ۀ���&� X� �� �V&ه� �ن ��VM �# >&n3� �m در اوM�ت �N7 و را?

�Mورت �� �ذو�hا�>%W �� ن�VM �% ن�ا��ش ��%�، ز��ا در ز�� �|ت %� و ذ6��� ?��� را �� .و ذ6��� و �|ت ��L7&ۀ ?��� �K �ج ��د( و�O&ۀ �ن در �ن ز��ن د�Qار ا

� و د�\��� �VMن #�GW �%I� ،>%%# YQ�#� �6د را -١١aK� >&��� در �# ����b&� |زم ا �� � �$�دا�%< V� 3وم� `M�� در �O�� � �� �� ?�kق و دوaG� �# >( دار��د��%< �$�I�� و M�Q�6 ن�%g

� � �� ��O� دار�< و �� #��ل �Qق، ?&�ت �6د را در وaG� �# � aK� ن از روي�Vن ا���Q �� ر�¥�>%%#.

Page 65: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٨ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

دا�G � ��ش #� GW�#� �ن 3�3W �6د را در �k��[ ��ا�s و �I�O�� �� �# �Q� داد( �&�Vد �&�LوQ%<، ا�T در اوM�ت �7H و �� N7� ��O� در رW��ۀ ا�� ���Rع ��اW�ت #�د( ��Vد �� ا��م

� :� �� �&$%�� �Tان �� و �&M �� ن و���Qي �6د�O�� وش� [ هN ���م �Qد �� �Q� �: در .�6اه%< ورز�<

�u7�ن �� ا�&� در ��ل �&� ا���ل �<ون ! �ز�< �� ���<ان �&� ا���ل ?����، �X7 و ��ل �7� ا� ?� د�$�ي �<ارد� �K� و � �]�ف ���� #� ه�T�( ?�#�� در �]��� �H�[6 �[:Q. ا���

#� �� ا���� داري ا���� UTاQ � Q<( اM<ا��ت ����< در �k���k? ]ق �7&�ن ه� ا���� ده%<( در �3د او� او اW ��د و اk W�د ���د( ا�<، 6��Q �� �n�ر �&�ودMا>H و.

� و اa W�ر �<ارد و در �3د 6<او�< �I��� و �76 �&M �&ه �� #� 6��n در ا���ر �7��� وا�R ا�V&ل ه��ا�� �� �� �<اQ � د�$� g&3ه� �a��ض %Q��V&� � 6د ���< #� �&aG� ز��ا >Q�� �7�� و ��

�7M ه� �&$�دددر�� �� � V&� زود �� و �� ا���ل pIR و ����ا�� ?���&� .

�� و �]�ر �ت !�ر و �6ض ���د( ��k� �f<ور و #� در اGM�م واردات ه�f%�ن �� �� |زم ا>&n3� در >Q�� ���� �� s� و ���&< �tوت �&� ا���ل و���[ |زم ا�:�ذ ����n �� در اوM�ت �%�

��&� ]���7&�� �� � Q<( � �ا��، ز��ا W]� و �\O&3ات ?��� و وI� و � W�%H ،ر���و �\ ��m �� ا�� ا��7ب �N�K و ���م �R . �&KHورت، ا�G�ن را �� ���م ا�� ا��ر �K �ج �� ��زد

ر �ر و �W[ ����@ �� �� دو�� و �Mت و 3Wت Y��6 در ?&�ت �� � Q<( � �ا��

`a%�:

و دوم، ا� V�رات ���&�ن��ج ا� �ار�J، ا�&� aW<ا��?�� 6�ن، 7< اول

١٩٩��ل B �Gا�� �&��ژ

******************************

����6 ���ۀ ا�&� ?s&a ا~ 6�ن�&����� ����? ��(*)

N��M >&�� W%�ان �ق، در ���&�ن QUT �، ) رQ &�(��?�م K� =ا ���k� �bو �&OQ و ��رخ >%�Vدا�

� ��V " �ر��ل �u��I�ت ا ���G �ن"ر �Q�ر( ا= از �� ز��ن ا�Q�� @G&7$ � ��د�< #� دMن و�در ه�>Q .

� #� �T�ه@ W��ۀ از �ن ��در �@ ����7I�ت �%<رج ا�� �k��� دارا= �ن ارزش و اه�&� ��ر�:@ ا>Q�� . ب�%س � �7� �k��� را �� در= ���� ���د( �� دW ��>�)=زم ) ��ر| �Tا �� N QاUT s?�H

.��V #%%<) �ن ��� �����ا �(دا�%< در ��ر��ل � �<�� ��Gول -١Qددا�ۀ و �7:&� ��ن(��� G��� )�ر��ل �u��I�ت ا

" N��M >&� N7M �� @�� )���# � �)�& Qان ) ر�%W �K�" �����6 ���ۀ ا�&� ?s&a ا~ �� ?��� �ور=١٩ارزش ��ر�:@ �ن �� �ب ا�&� �� وا��Gا= ه%< را ا�<#@ aM[ از ��YT در " �����&� � #� واً:R� �V�ن �&<ه<؛ ا�&� �@ #�R�� . >&Q&� �&<ارد١٩١٩G�� ���� ر�:@ ا���� �اه�&

Page 66: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ٩ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

���#��@ � � ا�G&7$@ �� �ب ��ر�6 �# >���� ]H�? ن�ن ز��&� را در ه���[ از �����ل #�k � ٢ا . �@ ��Q<) ر& Q�©)��R @7!&�ۀ �k��ۀ ١٩١٩ �ور=

a? �&ۀ ا���ا�� ����6 � >���� � LT �د��� )>Q � Q�� �&����� ت���k� �� �# �G&� ن�ا~ 6 s& . Jر��ۀ د�$�= �&3 �� ���� ،>���� � ���Hف �<ون ���� �ا�@ �� �� �ب ��ر�6 دوم �ور= در��

� �د و �� ���� ا�� ���� ?�و= �u��aۀ �N&k G ��ا= ا� �kل ��aد، ١١� �ور= �� وا��Gا= ه%< �� ?]�ل ا� �kل ا ���G �ن از ���رت ��ر6&� ���ا �V� X��ۀ د�$� �&O ن�ا~ 6 s&a? �&ا�

"ه�= �����&� �&<ا�%< ٢ – N��M >&� )رQ &�( ���ۀ و �7:&� اk� ]H��ۀ ��?�م

#� " �رp&Q �����&� " ا�&� ?s&a ا~ 6�ن �� وا��Gا= ه%< ���د در ١٩١٩ �ور= �٢��ۀ ��ر�6 � ��د �� ���K� �&دت ا��OQ از ]aM =>%g �M��� @ ? �&ن �@ دارد #� ا��&� �ًKRرا وا �k&k? ا��

>��%V� �&��� � �� �ب در . از ?���� �����&� �6ا� � ��د �� ا� �kل #��[ ا ���G �ن را �� را�� ���� �� �%O� از �����&� �6اه�ن ا� �kل ���م W&�ر ا ���G �ن Q<( ���7 . ز�&%� �Hا?� #��[ دارد

در �ا�a&��� �G�ت |زم ) #%�Lا��7H m ور��=( �X ه&¢ت ا ���@ �� از �ن �6ا� � ��ا= ار��ل . ا�:�ذ �Tدد

@ در %� O���� �# @M �� X�# s<رت ه�= �b @� �7W �� ن�ا~ 6 s&a? �&ا�)>K � ( >د��T>Q �% �&K�� �@ در �&� �# X� @W>� �7 او&� . #� �<�� و

دا6[ %�؛ ?� ��O$&�= در ا�� #%�Lا�m را ا�&� ���Hف �� T� @��6�( ��د #� �%O� �V#ره�=>% Q[ . دا��ل #�k ��؛ �� �k�R�= �6د ��ا= ا�ا�� او �� ادW�Vk� =@ در �Uا#�ات �7H �@ �6ا

.U$� >&n¢� �O�ُاردا�&� ?s&a ا~ 6�ن، �� Mـh�وت �ـ�ر6ـ&ـ�؛ هـN ز��ن، د�75ـ���ت ��6@ �&3 �ـ�د #� �kـY �6د را

.ر��%< Y��6؛ W�Mـ��� و �&�وز�%ـ<ا�� ا�Lـ� �&��ددر �&� دو ه�G��ۀ Mـ<����%<ۀ " Sir Louis Dane "م b@ �ـUا#�ات �b|�@ �� §�H��١٩٠ف در ا� ـ<ا= ا��رت در ��ل

sk� ن>�|�aM �� � و ا�� . را ��ا= �6د �Tد�<) ذات �#�7��� His Majesty) "" �����&� در #��[ ��� ه�= وا��Gا= L��:� N!7@ ا��W @� >%7@ هK� ن�T3ادOQ �� ���5م ا�&� را؛ ه��k� ه%< ��د #� او

� #� ��ا= ا�&� ?s&a ا~ 6�ن ا�� �:M �& G<م �� ��= ا� �kل #��[ و !M �� �a7<رت �����&� ��6ا>Q @� )د��Q.

� ( در ١٩٠٧را در ��ل ) روس–ا�m&7$ (دو ��ل �I< وM &�� �����&� و رو�&� �3ار=؛ �&¥�ق " %�� در!&�ب #�Vره�= ) �گ�& ��a� ن ، ا��ان و� G��� رو�&� ا�h� ���د( ��?ۀ ��Lذ �6د در ا

� #�د، ا�&� ?s&a ا~ 6�ن �� �NO �6د اW �اض Q<�< �<ان ���د( از ا�h�= �ن &a¥� ط را���� . ا %�ب ورز�<) �&¥�ق !&� M����@ و ��ه&� ��&3(

� ه�= �\�aر Q<�< ) ا�m&7$ و روس(دو ا�h� #%%<ۀ �I�ه<(Qددا�دل ��a� �� ق را�¥&� � � �� .��K&R@؛ �I<�[ ����%< #� ��رد �aMل ا�&� �Mار T&�د

��ل @b ؛�در ارو� �ه � @ �I�١٩١B �7u<ه� �m از �!�ز 6]���u&� ن�ا~ 6 s&a? �&ا� ��& Mو %< �� ه&¢ت �M ( �� V<رت ه�= ��#3= ارو��(#�Vر �6د را در %� ا�Wن ���د، �T N&�[�

)� ��–��� ( ��� ر��K� ب(را�ه%<��ا ��ا��� �[ –) را��ۀ ه%< را �� #>Q � 6�%Q @��kد ا��� .ا3Wام �<ار�<

�����وا= ��7G�ن ��@ ��ا�< از ���Uاn@ ����%<ۀ X� �&? �� او �# ���O� ن �� ا���ا~ 6 s&a? �&ا� � �6 )@���¥W (&� را��اض ���� Wا �O%� �� ا اوU� ،ورزد ���7 �� ه&¢ت را ا�� � �T )>&%Q ��

�&` اhW�= ه&¢ت را §U�١٩١#�را�زۀ د�6ل �� ا ���G �ن را داد و g%�ن Q< #� در اوا�6 ��ل

Page 67: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ١٠ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

� و �� �&O%V�دات Q�ن �Tش �ا داد #� �@ �6ا� %< ا ���G �ن K � �&7W<��؛ ��U� ر�h? ��) رت>M .�&��<د) ه�= ��3#=

� �&O%V�د را رد #%<؛ �� ز��#@ ���م �bح � k��[ ارا�n #�د #� ا�&� ?s&a ا~ 6�ن �� �= ���� ا�� ���� ��aدMا�_ �ن و�Q ر در�#U� =�رت ه>M =ن ��ا� @��aM .

X&����75= د��رت ه�O� ۀ د�$�= ازa% ا�� �6د �# �Q[ ادا�� دا��در # =>%g =ه&¢ت ��ا @W�G�� ١٩١yا�&� ?s&a ا~ 6�ن را �V�ن �@ ده< ز��ا از ه��ن ��ل &k M<رت ه�= ( �Ia< ا���ن ��

7�؛ ه&¢ت �� �]�&N �6د #��[ را ��� . در �Qق �&���؛ رو �� زوال �O�د) ��3#=W �&رو= ه��LT.

@ ��#ـ< �6د Qـ<( ��د #� Mـ�ار �u&� =داش ��ا�ر �� �ا�&� ?s&a ا~ 6�ن در ����ن %� �6ا� ه%< وا��Gا= �Lord Chelmsfordا�Oـ�رات |رد gـ�ـ3 ــ�رد M3( �@ را #� ا�&� �@ : ن و��

� و #� � از ا� �kل #�Vرش ��aد�� . �6اQ�� �&����� �وا��Gا= �U#�ر در را��ر �6د �� ?��� " : =�uWا �ا��ان � )�Q >%��� �� �&رو� X� >%g �� ان�� @�� ، N��%Q @� �� �# =>? �� ا~ را s&a?

�6�� `��M ف ا��5ا��ر؛�b ن از�V� . ����? m� �� ار�Qد m� =�7 ا��I� دۀ�< ����� ���ذات ��7#>Q�� =و."

�L��� 7W@ ا��!G� ��� N�W< وا��Gا؛ از �aMل �6ا� ۀ ��?� ا�&� ?s&a ا~ 6�ن ¢ � �&����� ����? �����وا= د�$�، �X ا�&� �ان و I�ل X� �# >&�ا�� ورز�< ا�� ا�� �اب �%L@ وM @ �� #��[ ر

� ا��رت ا ���G �ن :� �� ���#�a&� و ����W �ً k&k? ن�ن ا~ 6�ا�&� ا� ]�Iا� m�W �# د�� � GV� .��د

���&� %� ا ��ن – m&7$ا� B @� ن در ١٩١٩���� � ��M��<ا�@ " �[" �!�ز و �� �&�وز= اK��) ��درQ�( ��%<((%�ال ��در 6�ن � I�١٧�ه<ۀ راو�kI%� =>%5<ۀ . ����ن ��GT� ل ١٩١٩�k � �� ا

�� �#��[ اQاUT >&n¢� �O�ُ ن� G�. �Qد �6اه< دا�س �7@ �&>k� ه<ف ���ن را در �&[ ��ا~ 6 s&a? �&ا� Yk� ، XQ ون>� Jر��� �ا�.

U6¢� :

١٩٣٢ – �١٩٠٠رp&Q ه%< ، ده7@ <�< ، ١٩١٩ – �١٩٠٧رp&Q ادارۀ ه%< ، �%<ن ،

X�ََاَد Xن : ��دو�� G��� "١٩y٧� ، �Iauۀ ��ه% �ن #��&�Lر�&١٩٢٣ – ١٩٠٠ا

N� � : ول�G� ��>� �Qددا�در � ��&n�\�� ل(از�ژور� ( �� ]��# @%Q؛ رو���k� � � و �&3 در� #� ���ۀ �ن �� در= ��K ���ت �� �ب ا�&� ?s&a ا~ 6�ن W%�ا�@ وا��Gا= ه%<؛ ا�<ا6 � ا

>V� )د��Q =ور�R.

(*)�# @��&R�H�� >?|ا>aW =�Mب ا�% � Q�� ا�� �� �ب از ]k� Jر��در ٢٠٠٨ ا# ��� ١٧ � �) ا ��ن ��� �����(��ر��ل � . g�پ Q<(؛ ا�T U6د�<( ا

Page 68: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ١١ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

>&OQ )�Q در�� >�K� ت�hK&7Wا )١٩٣٣ – ١٩٢٩(��دQ�( ا ���G �ن

�� دارا= �X ه��G ��د( ا

�p 6�ن ��( ��ور از 6��� N����a&� .&6�Q<» ��( ��ور« ا�hK&7Wت ��K< ��در Q�( دارا= �X ه��G �%�م �� >�K� دار�� ]�� .�<�&� ��<( ا

�� �ز�< �<�%� ��<( ا �Lه �7Hد6 �. از ا�� و z%� و �G� دو

:��Gان - �G� @ا��ان �L%W ه� #� در�b >�K� )3ادOQ١٨ ]����$@ از ��ض )Tuberculose ( �� .و �ت ���د( ا

م٣§١٩ ��ب ١٩٣٣ 3OQاد( ��K< ��ه� �I<ا ��دQ�( ا ���G �ن از -

: �ان د6 - ��» b�ه�( ���Q »p�ه<6� �ت #�د( ا @��� .#� در �6رد

- �� » �N&I� >�K 6�ن« #� �� ��دار » زه�( ���Q »p�ه<6%u7� >OW ن در� G��� وز�� 6�ر� و �I�ون H<ارت ا)�Q ه��� >�K� 3تhK&7Wا . »N&I� )ن» زه�� G��� ( �I< از OQ�دت �Qه�ش در #�د��= 6��� ��ا�<از #���&G @ در ا

Page 69: صفحاتی از تاریخ معاصر افغانستان · 5 زا ٣ :ت دا !˝'˙ س ˙ ) ذ سرد ˆ˙ ,ً - . ت د ر˘ ه ˆ˙ ˆ ˝ ار ˛ ˚ ˜ ˚ !" ن $%ا maqalat@afghan-german.de

����� ����12 ١٢ � :د �� ه���رۍ �� را������� درا ��ن ��� ����� �� �� de.german-afghan@maqalat ئ�� ��ږ ��( اړ��� '&%$� #" �� د!� � �.

>ه&�7 �� �� �756 �&�%� �� را�&;�� �:�ې �� 9&� و ���ـ، د�&�%ې د �&�%&3ې �1ې ��زوا�� د �&��ال �� !�ړ( د( : يادونه

#� از �bف ا?3اب �76 و ��X�# �� Ng و ?���� �Qرو= ا�ا �Tد�<، ا ���G �ن را ��� و �� �����&� �%�ه%<( ) م ١٩٧٨>%�&� @T>ن ز�>%� �OQ ه%�ر در �و � )>Q.

- ��Q »p�ه<6�� s%دار» ز���. ��G #�#�= ا�hK&7Wت ��K< ��ه� Q�( ازدواج ���د( ��د» ��K< داوود 6�ن« �� م �� ١٩٧٣ م 6��N اول ا ���G �ن ��د، �gن �Qه�ش ��دار ��K< داوود در ��ل ١٩٧٨م �� ١٩٧٣از ��ل » ز�%s داود«

و�@ زن و �Qه� �� ه�� او|د ه� و ��ا�� . #�د���@ ��دQ�( ا ���G �ن را 76` و �6د را ر m&n��Oر ا ���G �ن ا�Wن ���د )ر?�� �� ا�V�ن(�= ا ���G �ن #Q � V<�< از �bف k76@ ه� و ���g@ ه§§١٣ �tر ٧ه�= Q�ن �� روز

- ��Q»p�ه<6�� ���u7�7� �%� او|د �<�&� ��< Og�ر ���W >�K� « �G ز#���«#� �� ��دار » Hازدواج ���د #� از ا�� و #� �I<ًا �� 3OQاد( ا?�< Q�( و�&OI< » 6���ل ز#���«و �X د6 � �%�م

.ا�hK&7Wت ��K< ��ه� Q�( اردواج ���د -

- ��Q »�p�ه<6�� m&k7 « دار�� �� �# »)�Qر��&� « �7Hازدواج ���د و از ا�� و )�Q ه��ت ��hK&7Wا =���� �G�>�>Q >ز�� YQ s?�H . )زه� ، @LH� ���#ز ، @LH� ��� ، @LH� ��&Q ، @LH� @&K� =�م ه�و دو د6 � �% �G� ر�Og

@LH� و �&��ر @LH�

)�Q ه��� >�K� ت�hK&7Wا �� دارا= �X ه��G ��د( ا

���7 ?�&�ا ��ه� از دا�� . »Q�6 )��sk7�»N �� » ?�&�ا �LH@« ا�hK&7Wت ��K< ��ه� Q�( دارا= �X ه�a&� �G�Q< �%�م

N��6 »زر�� «�� .ه��G اول ��دار ا?�< Q�( 6�ن �LH@ �<�&� ��<( ا�� �ز�< �<�%� ��<( ا �Vه �7Hو دو د6 �. از ا�� و �G� YQ

:��Gان � ا ���G �نو(» ا?�< Q�3OQ »)اد( - %u7� >OI&� ( �� �#»���#ل ز���ازدواج » �@ �@ 6 �ز#�� ��W >�K� دار��د6 �

�ز�< دار�<، دو ��G و �X د6 � �%�م ه�= �� (*)»ا��[« و » ?�ا« ، » ��ه�« ���د( و �» ��K< ا#3OQ »�aاد( - � �ت Q<( ا @���� #� در �� Og�رد(

� �%�م ه�= » �ن ?�7&� @� @�@%&G� � �# »��K� «< ��در« 3OQاد( - � ازوداج ���د( و ?�H[ ا�� ازدواج دو ��G ا

»�]Lu@ ��ه�« و » داوود ��ه�« -

�ر�� « دو د6 � �� ��م ه�= . د6 � �GO5�|ر Q���K� )د 6�ن !�ز=» �@ �@ ����aK !�ز=«#� �� » Q���K� )د« 3OQاد( - دار�<» �m&k7 ��ه�« و » ��ه�

ازدواج ���د(» �@ �@ �W ��b�رف« #� �� » ��ر��K< داوود �V �ن « 3OQاد( -

�» �&�و�m ��ه�« 3OQاد( - � .#� �� و �ت ا�hK&7Wت ��K< ��ه� Q�( در 6<�� �<ر ��د( ا

:د6 �ان

- �#� �� %�ال aW<ا���@ ��G ��رQ�ل Q�( و�@ 6�ن !�ز= ازدواج ���د( و دارا= �� دa&� � 6�m&k7� « >Q ��ه�« Q�ه<6 »�&%� و�@« و » وا�� و�@ « ، » و�@?�&�ا « �%�م ه�=

- �7� �N��� « X ��ه�« Q�ه<6Hا�� و ]H�? ن ازدواج ���د( ��د و�6 N&I� >�K� دار�� �G� N&I� 3�3W >�K� �� �# »��در ��ه�« ��G �%�م

� �6رد= �� �� د�$� اhW�6 =�٢yدر ه%$�م #�د��= (*) aG� �� Xg�# ]ن ا���داوود 6 >�K� دار����b�ن @ %u7���ادۀ >Q )د� �� ��5د( Q<( ��د و �a��k�G�� ًً�ل �I< �� �<ر و ��درش ]&�� N��6 ام># �� ma? و �&�ون از )>V� @ز�<ا�.

�a�� ۀ�\QB

)�\Q s��� :=و�@ ا?�< ��ر

����ن