Embed Size (px)
Citation preview
راتفر زا یدنم هرهب اب ناریا كشخ و مرگ میلقا رد یرامعم یاضف یترارح شیاسآ نیمات نیمز زا هدافتسا :یدروم هعلاطم) نیمز یترارح (ناریا كشخ و مرگ قطانم یتنس یاه هناخ رد
1یدان اضر دمحم یزکرم تاقیقحت و مول دحاو یمالسا دازآ هاگشناد یرا عم دشرا سانشراک
ینیسح کلم سابعرتکد ریالم دحاو یمالسا دازآ هاگشناد ایفارغج هورگ رایداتسا
یحلاص نیسح دابآ فجن یمالسا دازآ هاگشناد یمزرس شیامآ دشرا سانشراک
یدابآ فجن یحتف دمحا یزکرم نارهت دحاو یمالسا دازآ هاگشناد یخیرات یاهانب و اهتفاب ءایحا و تمرم دشرا سانشراک
20/00/1 :هلاقم تفایرد خیرات 11/10/3131 :هلاقم شریذپ خیرات 313
هدیکچ مسیی یطم معیبط رب ار یریذپان ناربج تامدص یموب ییاوه و بآ تایفیک اب ییاسمه مدع و یاس و مخاس بولطمان دنور دایدیا و ییازنابایب دشر اوه یامد هنیشیب شیازفا یلیسف دودطم عبانم فرصم یدوعص دنور .مسا هدی یناهج ایلقا و ینوماریپ بسانمان ی همنه نیا یا کشخ و مرگ قطانم نایم نیا رد .مسا یلطم ایلقا اب انشآ ان یرامعم تارثا یا ینامتخاس یاه هنیزه عاونا هب ور ناهج یمامت کانلوه نینچ یرطخ هب هجوت اب .دنتسین ناما رد - ناریا ی هعسوت لاح رد روشک رد هژیوب -ینامتخاس یلاح رد نیا .مسا قداص زین ییایفارغج یاهتیدودطم دوجو اب ینابایب و کشخ قطانم دروم رد اهم نیا هک هتشاذگ رادیاپ ی هعسوت مدع لیلد هب هتشذگ نایلاس یط -یمیلقا نهک یرامعم ردقنارگ برانت و یعیبط یاهیژرنا رفاو عبانم دوجو اب – ناریا رد هک مسا دبس لک یا %10 یا شیب یگناخ شخب رد -یمیلقا و ینامتخاس یاه هنیزه عاونا دیلوت دهاش یعیبط و یگنهرف یاه هتشاد نیا هب هجوت – یفیصوت شور اب ات مسا نآ رب شهوژپ نیا ورنیا یا .مسا هدوب یتسیی یارش بیرخت نآ هنیتن هک هدوب - روشک یژرنا یفرصم رد یناهج و یلم یرامعم رد یرادیاپ ینیزگیاج موزل و یژرنا فرصم انح یسررب یا سپ یا هناخباتک تاعلاطم اب و یلیلطت نآ لوصا و نیمی اب طابترا ینعی کشخ و مرگ یاهموب رد یرامعم یاهراکهار نیرترادیاپ یا یکی یفرعم هب شهوژپ فده مهج رهش صخاش – ناریا کشخ و مرگ قطانم رد کاخ اکارت و سنج قمع اب امد راتفر رادانعم طابترا مخانش یا سپ و هتخادرپ نیمات رد نیمی هنیهب ی هدافتسا یارب ار ییاهراکهار ماننارس و هدیواک روشک یریوک یتنس یرامعم رد ار شور نیا ی هقباس -دزی .دهد داهنشیپ ناریا کشخ و مرگ ینوکسم یرامعم رد - اتسیا شیامرس و شیامرگ - ییامد شیاسآ یارش .ناریا ،یناریا ی هناخ ،ییامرگ نیمز یژرنا ،رادیاپ یرامعم ،كشخ و مرگ میلقا ،نیمز :یدیلک ناگژاو
[email protected] 33803333110 (لوئسم هدنسیون) یدان اضر د حم -1
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 260
همدقم یاه یژرنا زا هدافتسا شیازفا و تیع ج رباربان عیزوت و یدوعص دنور رد تقد و ناهج ینونک طیارش هب یهاگن اب کان رطخ رایسب تالیشم شرتسگ و داجیا نآ لابند هب ینچ ه و ،یلیسف یاه تخوس دننام کاپان و ریذپان دیدجت رود نادنچ هن یا هدنیآرد هک دنا هتفر ورف هشیدنا و ساره یا رد نادر تلود و ناریفتم زا یرایسب ،یطیحم تسیز خساپ یلیسف یژرنا دودحم عبانم یا اب ،تسا تسیز طیارش داجیا یارب هک ،ار نایمدآ یژرنا هب زاین یا هنوگچ ئازا هب یژرنا یفرصم ی هنارس ای هنالاس یفرصم دبس رد یژرنا عاونا مهس هب طوبرم رامآ ی هعلاطم اب .تفگ دنهاوخ هب یگتسباو نوزفازور شیازفا و ناهج رضاح لاح طیارش رد یژرنا شزرا هب ناوت یم فلتخم یاهروشک رد رفن ره ی هنارس هب طوبرم ریز رادو ن .درب یپ رود نادنچ هن یا هدنیآ رد (دشاب یم دیلوت و تیع ج شیازفا زا رثاتم هک) نآ (یدالیم 3008) ی هتشذگ ههد ی هیلوا یاهلاس هب طوبرم و صخاش روشک دنچ رد درف ره ئازا هب یژرنا نرصم .(1 هرا ش رادو ن) دشاب یم
ماخ تفن لداعم هکشب نویلیم -بختنم روشک دنچ رد رفن ره ءازا هب یژرنا فرصم هنارس :1 هرامش رادومن
11 ،1131 ،یردیح :ساسا رب ددجم میسرت
یاهروشک رد و هدوب توافتم ،فلتخم یاهروشک یفرصم دبس رد یژرنا مهس عیزوت هک تسا یلاح رد مهم یا ،ناریا دننام هعسوت لاح رد روشک رد اما ،دشاب یم نآ زا رثاتم دمآرد و دیلوت ،تعنص هب طوبرم مهس یرتشیب هتفرشیپ شخب ریگ شچ رایسب شقن رگناشن مهم یا هک دشاب یم یراجت و یگناخ شخب هب قلعتم یفرصم مهس یرتشیب رد هژیوب ناریا رد یطیحم تسیز طیارش بیرخت و هنیزه ،نرصم شیازفا رد ینویسم زاس و تخاس و یگناخ زا یگناخ شخب مهس ی هدنهدناشن هک ریز رادو ن هب تسیاب یم ،عوضوم ندش شور یارب .دشاب یم ریخا یاهلاس (8 هرا ش رادو ن) دو ن هژیو هجوت ،دشاب یم 2231 لاس رد ناریا رد یژرنا نرصم مهس لک
ماخ تفن لداعم هکشب نویلیم - 1131 لاس رد ناریا رد یژرنا فرصم رد یگناخ شخب مهس :2 هرامش رادومن
(93 ،1931 ،ینیما :ساسا رب ددجم میسرت)
رد یناوارف تالیشم ،ریخا یاه ههد رد تنویس تی ک و یزاس هناخ مکارت شیازفا و ینیشنرهش تیع ج دشر و ییاوه و بآ تالیشم ،نانآ یرت هم هک هداهن عوقو هب ور -یتیع ج یاهنوناک یا زا رثاتم و – یناهج سایقم
360 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
زا ییی ار -ناریا رد هژیوب – یرهش یاه هناخ و اهرهش ناوت یم ور یا زا هک دشاب یم نالک و درخ سایقم رد یتسیز رد یتارییغت داجیا لما یتسیز یاه یگدولآ یا .تسناد یطیحم و یتسیز یاهیگدولآ عاونا داجیا زکارم یرت صخاش زا شیب راشتنا ،ییامرگ ریازج شرتسگ :نوچ یدراوم هب ناوت یم هل ج نآ زا هک هدش یناهج و یا هقطنم یاه میلقا ت رس و سایقم دشر ،ییازنابایب ی هدیدپ دشر ، یمز هرک طسوتم یامد ندش رت مرگ و یا هناخلگ یاهزاگ دح و تالیشم یا داجیا لابند هب .درک هراشا ...و ی ا تجا تمالس لوزن و یتشادهب تایفیک بیرخت ،یبآ عبانم ییشخ تعنص رد هزورما ،ییاوه و بآ تالضعم یا دیلوت رد یرهش ی هینبا و نانیشنرهش ،رهش ی هد شقن هب هجوت اب اقترا تهج رد و هتفاتش یموب میلقا اب رتشیب هچره یناوخ ه و یزاس ه یوس هب ور نارا عم ،یناهج زاس و تخاس .دننک یم لابند هتشذگ یرا عم زا ای و داجیا موب تسیز ره طیارش اب طابترا رد ار یفلتخم یاهرایهار ،ی یلقا تایفیک فلتخم ی هناگدنچ یاه میلقا اب راگزور نآ ی م وحن یرتهب هب هطخ یا هتشذگ یرا عم ،هتبلا ناریا روشک دروم رد ییاهاضف قلخ ،یزاس ه یا لصاح و دوب هدمآ رد یتشآ رس زا ینابایب یاه موب و کشخ و مرگ میلقا هل ج نآ زا و سونامان ییورایور دهاش هنافساتم هزورما اما .تسا هدوب شخیرات یما ت رد زیگنا طاشن و هنادن شوه رایسب و بولطم و ییا ناج رد هک یرا عم دن شزرا یاه هتفای هب هجوت مد ینچ ه و یدادادخ تعیبط لباقم رد یناسنا تا ونصم رب یهاوگ دوخ هلئسم یا هک میشاب یم هنیهب یلخاد یترارح شیاسآ هب یبایتسد و یزورما یاهاضف یهد لیش .دشاب یم روشک ینویسم شخب رد هژیوب ینا تخاس ییارجا شور و یحارط شنیب حالصا ترورض شهوژپ فده نرصم شهاک اب یطیحم تسیز تیفیک دوبهب موزل و تی ها هب هجوت اب ،شهوژپ یا رد نارگشهوژپ ، یاربانب یرت صخاش زا ییی ی هعلاطم هب ،کاپ یاهشور هب یرا عم یاضف رد ییامد شیاسآ طیارش یمات و کاپان یاه یژرنا یمز) یمز زا بسانم یدنم هرهب ینعی ،کشخ و مرگ قطانم رد هژیوب میلقا اب زاس ه یرا عم دنمدوس یاه شور قفوم ی هقباس یسررب زا سپ اهتنا رد و هتخادرپ نآ لوصا و صاوخ ییاسانش هب هجوت اب (لاعف ریغ شور هب ییامرگ یرا عم رد شور یا هب هنیهب یبایتسد تهج رد ار یلوصا ،یناریا ی هلاس دص دنچ ینویسم هینبا رد شور یا .دنهد یم داهنشیپ روشک ی یلقا ی هزوح یا ینویسم شهوژپ هیضرف تروص هب هک زراب یترارح یاه شنت دوجو و ناریا کشخ و مرگ قطانم رد یجراخ یامد ینارحب طیارش هب هجوت اب هب یبایتسد رد رتشیب هچره موزل ینچ ه ،دوش یم نایا ن o C00 زا شیب ی هنماد اب یزور هنابش ییامد تاناسون هافر بسک تهج ،ینویسم یرا عم یلخاد یاضف یییزیف شیاسآ طیارش یمات رد میلقا اب راگزاس و کاپ یاه شور رد هینیا رب هجوت اب :هک تسا راوتسا لصا یا رب شهوژپ یا ضرف ،ییاوه و بآ طیارش دوبهب و یگدنز طیارش زا یسو لم روط هب (لاس لوط رد و) زور هنابش زا یتا اس رد یطیحم یترارح ی هدودحم ناریا کشخ و مرگ قطانم و یلخاد یاضف ییامد یتحار طیارش یمات تهج رد یاربانب ،دراد هلصاف یناتسمز ای و یناتسبات شیاسآ ی هدودحم یترارح ی هریخذ ی هرابنا یرت میظ ناون هب یمز ق زا ناوت یم ،ی یلقا یگدولآ شهاک و یژرنا نرصم لرتنک
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 460
رد یسم شخب صوصخ هب و هینبا زا هدافتسا و تخاس ،یحارط رد یترارح یاه قیا یرتبولطم زا ییی و هنایلاس .درب ناوارف ی هرهب قطانم یا شهوژپ شور ی هویش ساسا رب هک هدوب یا هناخباتک شور هب و ربتعم ی ل دانسا رب دنتسم شهوژپ یا رد یتاعلاطم شور تایفیک ی هنیمز رد یلبق هباشم یاهشهوژپ جیاتن زا لصاح یاه هداد ریسفت و لیلحت هب ،یلیلحت -یفیصوت یشهوژپ سپ اهتنا رد هک هدش هتخادرپ ناریا رد کشخ و مرگ یاوه و بآ اب هنو ن ی هقطنم دنچ رد یمز ق یامد یراتفر تاین (دشاب یم دیدج ی ل جیاتن اب ناوخ ه هک) روشک رد قطانم یا یموب یرا عم رد قفوم براجت ی هعلاطم زا زاس و تخاس تعنص و رادیاپ یرا عم رد یمز اب اتسیا شیامرگ شور زا هدافتسا تهج رد یداهنشیپ یلوصا و هنیهب .دوش یم هئارا روشک یرامعم و میلقا یاه شهوژپ رد تسیز طیحم و میلقا ی هلوقم هب نوزفا زور هجوت و تی ها ،دیآ یم رظن رد رایسب هزورما هک هچنآ یطیحم تسیز طیارش دوبهب و یطیحم تمالس تیفیک یمات تهج رد یل نوگانوگ یاهدرییور و ی ل فلتخم و یرا عم شخب رد هژیوب هعسوت زا یحیحص یوگلا هب یبایتسد یارب و تسخن ی هلحرم رد یاربانب .تسا یناهج هصالخ روط هب هک دیا ن یم یرورض ،ناریا و ناهج رد میلقا اب یزاس ه و یرادیاپ یوگلا اب قباطم نا تخاس تعنص رد و هتفای تسد (شهوژپ یا رد صاخ روط هب) کشخ و مرگ میلقا و (ما روط هب) میلقا زا روخرد یتخانش هب یفرعم (ناریا) ینابایب موب و کشخ و مرگ یاوه و بآ اب یهار ه رد صوصخ هب ار رادیاپ یرا عم درییور همادا تیعماج هک اهنآ زا یخرب هب همادا رد هک تسا دوجوم یرایسب مه هب کیدزن اما ددعتم فیراعت میلقا دروم رد .مینک .دوش یم هراشا دراد یرتشیب میلقا .دوش یم هدناوخ لحم نآ میلقا تسا ییایفارغج لحم کی یگژیو زا هک یوج طیحم یییزیف تیعضو ...:میلقا رظن زا ار لحم نآ عضو و هتشاد ماود ینالوط هبسنلاب یتدم هک تسا یوج لماو زا یا ه و جم ، یعم لحم کی و داب ،تبوطر ،ناراب شزیر ،امد ،لماو یا ی هل ج زا ،دزاس یم صخشم یدا تم اتبسن یتدم یط رد ییاوه و بآ .(20 ،1231 ،ردص دیس) دشاب یم اوه راشف شیا ن ،تسا هدش هتفرگ لیم ای بیش ینعم هب (klima) ا یلک ینانوی ی هژاو زا هک (Climate) میلقا ای اوه و بآ رایسب هاگتسد ،میلقا ...تسا ینالوط ینامز ی هرود کی یط هیحان ای نایم کی رد اوه یاهدنیآرف و وج یمو لییشت هرک تسیز و هرک خی ،هرک بآ ،هرک اوه لماش رگید هاگتسد یدنچ یب لباقتم طباور زا دوخ هک تسا یگرزب نآ اب ار دوخ یمارآ هب ای ت رس هب اههاگتسد رگید ،دیآ دوجو هب یرییغت اههاگتسد یا زا ییی رد رگا و تسا هدش .(1 ،1231 ،یراقفلاوذ) دنزاس یم گنها ه و یبسن تبوطر ،ریخبت نازیم ریظن یصاخ طباور و اهصخاش ساسا رب نادن شناد ،میلقا موهفم تیعماج هب هجوت اب یاه یگژیو ببس هب ناریا دروم رد .دنا هدرک یدنب هتسد ار فلتخم قطانم یاه میلقا ...و امد ،باتفآ شبات ،شراب
560 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
هب هجوت اب اما .دهد یم تسدب یددعتم یاه میلقا زیر ،نوگانوگ یاه شور اب ی یلقا تا یسقت ،ییایفارغج صاخ یاربانب تسا ناریا یعیبط یایفارغج هن و هدش لرتنک یاه طیحم و یرا عم هب هجوت ی هد ،شهوژپ یا رد هینیا هب ناریا میلقا نآ رد هک داد رارق رایعم ار یجنگ سح رتکد یداهنشیپ یوگلا ناوت یم اطخ زا یشوپ مشچ ی ک اب یزکرم تالف هتبلا هک) تسا هداهن کشخ و مرگ میلقا ار نآ زا یگرزب شخب مان و هدش میسقت یلک ی هتسد راهچ .(1 هرا ش لیش) (دریگ یم رب رد زین ار ناریا
ناریا یمیلقا و ییایفارغج ی یاه هزوح ی هناگراهچ یدنب میسقت -1 هرامش لکش
32 ،0231 ،ییا سک :عبنم
:دسیون یم ناریا کشخ و مرگ ی یلقا ی هقبط حیضوت رد (2008) ییالفس دراب ی ن ناراب لاس زا هام 1 تدم هب لقادح نآ رد ،دوش یم ناریا یزکرم تالف زا یدایز یاه ت سق لماش میلقا یا و کشخ و مرگ رایسب ناتسبات میلقا یا رد .دنتسه کشخ و مرگ رایسب قطانم یا ، یاربانب .(تسا مک رایسب ای) چیه اوه و هدوب ربا نودب لاس زا یا هد یاههام یط رد نا سآ ،یحاون یارد .تسا درس و تخس رایسب ناتسمز و دایز دیشروخ شبات یتخس و رادقم ،ناتسبات رد .تسا دایز رایسب میلقا یا رد (نالتخا) ییامد عونت .درادن یتبوطر دسر یم دارگ یتناس هجرد 08 -01 هب هفلوم یا بش رد و دارگ یتناس ی هجرد 02 -00 اوه یامد م یزکام ،زور رد(Soflaee, 2007, 988). یامد ناسون هک - (دزی رهش صخاش) روشک ی یلقا ی هزوح یا رد کشخ تدش هب ییاوه و بآ طیارش هب هجوت اب رد یریوک دیدش یاهداب شزو و - دوش یم بجوم ار ناسنا یترارح شیاسآ رب رثوم و دایز رایسب یزور هنابش و اهرهش رد کاس تیع ج و قطانم یا تعسو تفرگ رظنرد اب ینچ ه و ،ینابایب ه ین و ینابایب یاه هاگ تنویس یاضف یلخاد یامد راتفر لرتنک تهج رد یلیسف یاه یژرنا نرصم مجح هب ناوت یم ،روشک میلقا یا یتیع ج زکارم یگدولآ 8131 و 1131 یاه لاس رد هینانچ ،درب یپ یطیحم تسیز یاه یگدولآ دیلوت تدش نآ یپ رد و یرا عم بجوم اهراب و اهراب -دشاب یم یلیسف یاه تخوس عاونا ی هیور یب نرصم زا جتنم هک – ناهفصا و نارهت یاهرهش
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 660
تسیاب یم ،یراد ینعم و هظحالم لباق رایسب روط هب یاربانب .تسا هدش فلتخم یتامدخ و ی ل زکارم یلیطعت میلقا یا رد و روشک رد یسم و یرا عم شخب صوصخ هب و رادیاپ هعسوت فلتخم هوجو رد ار کاپ یاه هویش .تسب راک هب ی یلقا و یداصتقا یاه هنیزه شهاک تهج رد کشخ و هدرتسگ و لاح یاه زاین تفرگ رظن رد اب دنناوتب تعیبط و ناسنا نآ رد هک دور یم راک هب یناهج فیصوت یارب رادیاپ ی هژاو .دنهد تایح ی همادا نآ رب یدج برخم راثآ داجیا نودب و تسیز طیحم زا تظافح اب و هدنیآ یاه لسن قوقح زورب زا هک تسا یداصتقا و ی ا تجا ،یدبلاک یناف یاهوگلا لباقم رد ییاهرایهار ی هئارا ینعم هب رادیاپ ی هعسوت رد و یمز ی هرک متسیسوکا رد لخادت ،تسیز طیحم و عبانم یدوبان ،رقف ،تیع ج ی هیور یب شیازفا نوچ یلئاسم فیرعت ساسا رب (1 ،2231 ،یدو حم) دنک یریگولج تسیز طیحم یدوبان رابنایز یاهرثا زا یشان تاراسخ هجیتن یحارط زا ی ون ناوت یم ار رادیاپ یرا عم عقاو رد .تسناد کیژولوکا یحارط ناوت یم ار رادیاپ یرا عم 1گنای ک ،رادیاپ یرا عم رد .دراد لماک یگنها ه یمز یییژولوکا متسیس اب شیوخ تایح ی هخرچ لوط رد هک درک داد لق تسیز طیحم یور یفنم ریثات یرت ک هک دنریگ یم رارق هدافتسا دروم یا هنوگ هب یفرصم یژرنا و ینا تخاس حلاصم .(01 ،1131 ،یدان) دنشاب هتشاد عبانم نالتا یرت ک اب ار رادیاپ یرامعم و نیمز ییاوه و بآ تیفیک اب ییایفارغج قطانم زا یرایسب رد رادیاپ یرا عم یاه شور یرتهب زا دمآ شیپ رد هچنانچ ،ناریا رد ناهفصا و نارهت ،نادهاز ،دزی یاهرهش دننام ناریا کشخ و مرگ قطانم رد صخاش روط هب هتبلا و کشخ لیش) تسا نانکاس یگدنز یارب یلخاد یترارح شیاسآ و ییامد بولطم طیارش یمات رد یمز یدن ناوت زا هدافتسا .(8 هرا ش
مرگ لاسمین رد ناهفصا و نارهت ،نادهاز ،دزی صخاش یاهرهش یمیلقا تیعضو -2 هرامش لکش
21 ،0231 ،ییا سک :عبنم
1 Ken Yeang
760 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
طاسبنا و ضابقنا ،امد تاناسون هدرتسگ هنماد لیبق زا یتارطخ دنزگ زا دنتسه یمز اب سا ت رد هک ییاه نا تخاس عبانم و ،تبوطر ی ئاد تارییغت ،یزوس شتآ و دیدش یاهداب ،دیدش ناروب و نرب و ناراب ،باتفآ زا لصاح دیدش .دنناما رد یسوسحم روط هب دازآ طیحم رد دوجوم بولطمان یتوص نا تخاس و دوش یم دودحم جراخ و لخاد یب ترارح لاقتنا -کاخ اب یمز ی هتسوپ ندناشوپ – یژتارتسا یا رد یگدنز تحار و ما طیحم کی دناوت یم شور یا یاربانب .دوش یم دودحم اوه و بآ ینارحب طیارش میقتسم رثا زا .(Faghih, 2013, 981) دیا ن مهارف انب نانکاس یارب .تسناد ترارح لاقتنا لرتنک ناوت یم ار یمز اب انب طابترا دئاوف یرتهب زا ییی هتسوپ ترارح تمواقم ،هتسوپ تحاسم لماش هک تسیلصا ی هفلوم هس یاراد ترارح و امرگ ییاج هباج هلداعم :دریگ یم رارق یمز ق اب طابترا رد انب کی هک یماگنه .دشاب یم ترارح هجرد نالتخا ،نا تخاس لاقتنا و دوش یم مک هتشاد رارق دازآ یاضف اب طابترا رد هک (ینوریب رادج) نا تخاس هتسوپ تحاسم زا یرادقم -1 دش دهاوخ لرتنک امرگ ی هیال کی هباثم هب یمز ی هتسوپ هک یروط هب هدرک ل ف اضم یمانپ و یقیا ناون هب نا تخاس یارب یمز -8 .دنک یم یریگولج یمز لخاد هب ترارح لاقتنا زا ،میخض یترارح قیا ییامد تاناسون ندوب دودحم لیلد هب کاخ ق رد هتفرگ یاج نا تخاس نورب و نورد ترارح هجرد نالتخا -3 رایسب هنازور یامد ناسون یمز حطس ریز (m 1/0) توف 8 زا شیب ق رد هک ارچ .دسر یم لقادح هب یمز نورد ،یرادیاپ یاه شور یرت بسانم زا ییی یمز زا هدافتسا هک تفای تسد مهم یا هب ناوت یم هجیتن رد .تسا زیچان .تسا ترارح لاقتنا لرتنک و یژرنا نرصم شهاک رظن رد ییامرگ یمز شور زا یدنم هرهب و یمز زا رادیاپ ی هدافتسا رد تسیاب یم هک ی هم رایسب لئاسم زا ییی یاه هیال سنج هینیا هچ .تسا صاخ میلقا ره رد کاخ فلتخم قا ا و حطسرد ییامد تارییغت دنور ،تشاد رد نآ یامد و یمز ندوب یترارح قیا و هانپ تیصاخ هک تسا یلماو زا نآ رد دوجوم تبوطر و مکارت ،کاخ ،یرا عم یحارط رد یاربانب .دنک یم بلط ار یتوافتم یرا عم یاهرایهار و هداد رارق ریثات تحت ار فلتخم حوطس تی ها زئاح ،ینابایب و کشخ یاه میلقا هتبلا و ی یلقا هنوگ ره رد ، یمز حطس یامد تفرگ رظن رد لوا مدق رد .تسا :ددرگ ییعت ریز هداس لومرف طسوت دناوت یم یمز یور حطس یامد هنالاس تارییغت(1) TS= TM –AS COS[360/365 (t-t0)] :نآ رد هک
TS= بسح رب زور رد یمز حطس یامد (F)، TM= بسح رب یمز یامد هنالاس یگنایم(F)، AS= هنالاس ناسون ،0231 ،یودهم ضیف و نایدابق) دوش یم باسح هیوناژ لوا زا هک لاس نامز =t ،(F) بسح رب یمز حطس یامد11)
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 860
و هدام لدابت اهنت هن هک تسا یلماو یرت هم زا ییی نایم و نامز هب تبسن نآ تارییغت یگنوگچ و کاخ یامد میقتسم روط هب کاخ کیزیف یاهدنیآرف ی هیلک تهج و نازیم هیلب ،دهد یم رارق ریثات تحت کاخ رد ار یژرنا .(13،0131 ،یدیزم)تسا امد هب هتسباو :تسا لاس زور و ق اب یحطس ریز یامد یب طابترا رگنایب ریز ی هلداعم
(8) T(x,t) = Tm - As𝑒−𝑥√𝜋/365𝑎cos{2π/365[t-t0 – (x/2) (√365/𝜋𝑎)]}
:نآ رد هکT(x,t) = ق رد یمز یامد x زور رد یرتم t بسح رب لاس زا (oC)، Tm = اب ربارب) یمز هنایلاس یگنایم یامد
یمز – یحطس ریز ق = x ،(oC) بسح رب (x = 0) حطس رد هنایلاس یامد ناسون هنماد =As ،(رادیاپ تیعضو زاف و تیعضو = t0 ،دشاب یم 1 دد اب ربارب هیوناژ لوا هک (زور ای) لاس زا رظن دروم نامز = t ،رتم بسح رب – بسح رب کاخ (ییامرگ شخپ بیرض ای) یترارح یریذپ ذوفن = α و حطس یامد یرت ک زا زور اب قباطم ،رادیاپ
(m2/day) (Faghih ,2013,981). ار ییامد تارییغت یسونیس یوگلا کی یمز ق رد و هتفای لاقتنا کاخ ق هب یمز حطس ترارح هنایلاس جاوما .دروآ یم دوجو هب :درک یودت ناوت یم یمز حطس یامد تارییغت ی هلداعم زا هدافتسا اب X ق رد ییامد تارییغت لدم کی(3) TX = TM - AS e-xr COS [360/365(t - t0 – xl)]
:نآ رد هک
TX= ق رد امد X نامز رد t (F)، X = (توف) ق، e = (یشیا ن دریل ) 28212/8 رلوا دد، r = لزنت ضیف و نایدابق) (زور /عبرم توف)کاخ ترارح یگدنکارپ =a ،(توف /زور)ریخات نامز = l ،(ft-1) ی تیراگل (81 ،0231 ،یودهم :دوش یم هدافتسا ریز هطبار زا یمز لخاد رد ترارح جوم ینامز قیوعت دروم رد اما و
(0) Z2 – Z1 = (X2 – X1)T/2π√𝜋/𝐾𝐻�𝑇
بسحرب کاخ یترارح راشتنا تیلباق = KHS ؛ X1 , X2 ق یب رد یترارح ریخات نامز = Z2-Z1 هلداعم یا رد 0.81 ت اس رد امد یرتشیب رگا هلداعم یا ساسا رب .هیناث بسحرب جوم هرود ای نامز = T؛ هیناث رب عبرم رتم یتناس جاوما تکرح 1رکد یسررب قبط .دسر یم یمز حطس یرتم یتناس 2 ق هب دعب ت اس 0 دشاب یمز حطس رد رثکادح ریداقم میسرت اب وا .دریگ یم ماجنا یطخ تروص هب گ ه یاه یمز ینورد یاهرش هب لاقتنا رد ییامرگ یرتم یتناس 03 ق هب ،ت اس 3 دودح رد یرتم یتناس 01 ق هب یعم ییامد ندیسر هک ،داد ناشن هنازور یامد کیپ هینیا هب هجوت اب (00 ،0131 ،یدیزم)دشک یم لوط ت اس 33 دودح یرتم یتناس 01 ق هب و ت اس 81
1 Decker
960 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
هب نآ زا ناوت یم ،(هتفه 31 ات 01 دودح رد ینامز ی هزاب) دتفا یم قافتا ریخات اب حطس یامد هب تبسن یمز یامد رب یرا عم ی هزوح رد صوصخ هب یققحم یخرب رظن ینچ ه .درک هدافتسا اه یلقا بلغا رد ییامرگ هرابنا ناون مرج .دریگ یم رارق تباث طیارش رد دعب هب یصاخ ق زا یمز لخاد رد امد یلک روط هب هک تسا راوتسا یا ق زا رت یئاپ عقاو رد .دزادنا یم ریخات هب و دنک یم لیدعت ار هنالاس ترارح هجرد تاناسون لییس یمز یترارح .دوش ی ن سح ترارح هجرد هنازور تارییغت زا یدایز رادقم توف 8 ات 1 نآ جراخ یاضف رد هنایلاس ترارح هجرد لدعم ربارب و تسا تباث ابیرقت یمز ترارح هجرد دعب هب رتم 1/1 ق زا تارییغت تبسن هب ار یمز فلتخم یاه ق ییامد راتفر ناوت یم ریز رادو ن رد (28 ،0231 ،نایدابق)دشاب یم لحم (3 هرا ش رادو ن) درک هدهاشم یبوخ هب دازآ یاضف رد هنالاس یامد
ینوریب طیحم یامد هب تبسن كاخ قمع ییامد راتفر :3 هرامش رادومن
Faghih,2013,982 :ساسا رب ددجم میسرت
راتفر لاس درس یاههام رد هینانچ .تسا فلتخم لصف و نامز بسح رب کاخ ییامد راتفر هک تسا رکذ هب مزال یربراک میظنت رد مهم یا هک مینک یم هدهاشم ار یمز لخاد یامد یشهاک راتفر مرگ لوصف رد و امد یشیازفا (رتم یتناس بسح رب) کاخ فلتخم یاه ق ییامد راتفر ناوت یم ریز رادو ن رد .دراد ی هم شقن ینیمز ریز یاهاضف ییامرگ طیارش یرت داح ناون هب ریت و دادرخ یاههام رد و (دزی رهش) ناریا کشخ و مرگ هقطنم صخاش یارب ار (0 هرا ش رادو ن) درک هدهاشم هنالاس
ناتسبات لصف رد دزی رهش رد نیمز قمع یامد :4 هرامش رادومن
00 ،0131 ،یدیزم :عبنم
تبسن هب یمز ق رد ییامد راتفر ،ریت و دادرخ یاه لصف رد و لاس مرگ ینامز ی هزاب رد دوش یم هدهاشم هینانچ .دراذگ یم (دراد یشیازفا راتفر هک درس لوصف سی رب) یشهاک لیم و لادت ا هب ور یمز حطس رواجم یاوه یامد نا ه رد یجراخ یامد طسوتم زا رثاتم ینامز ی هزاب ره رد یشیازفا ای و یشهاک دنور هک تسا یا رکذ لباق ی هتین .دشاب یم ینامز ی هزاب
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 170
دزی یاهرهش صخاش) ناریا کشخ و مرگ قطانم یارب ار کاخ ییامد راتفر توافت ریز ریواصت رد ناوت یم ینچ ه ینامز یاه هزاب زا رثاتم ار تسا هدش دروآرب (0008 -1111) هلاس 01 ی هرود کی ی یلقا رامآ ساسا رب هک (نادهاز و .(0 هرا ش رادو ن) درک هدهاشم (هنالاس و هناهام) توافتم
.دزی رهش رد 6991-5112 یاهلاس یط رد كاخ یامد ی هنالاس و هناهام راتفر :5 هرامش رادومن
031 ،1231 ،رورپ یزبس :ساسا رب ددجم میسرت
یراتفر هنالاس و هناهام ی هنامز ی هزاب زا رثاتم کاخ ق رب هوال کاخ یامد تسادیپ قوف ریواصت رد هچنانچ یامد یگنایم زا رثاتم کاخ ق یامد ،دوجوم ی یلقا طیارش ساسا رب هناهام یوگلا رد هک یروط هب ،دراد توافتم (درب یم رس هب یرتشیب لادت ا طیارش رد هلاس 01 ی هرود رد هک) هنالاس یوگلا تبسن هب و تسا هعلاطم دروم هام نآ زا هدافتسا دصق هک یا هرود هب ، یمز زا یدنم هرهب رد دیاب یاربانب .دراد یرتشیب یترارح ناسون و زیخ و تفا هب دیاب یمز ییامد یوگلا دروم رد ینچ ه .تفرگ رظن رد ار بسانم تادیه ت نآ دروم رد و هجوت رایسب تسا یامرگ و کاخ عون هینیا هچ .تشاد هژیو هجوت زین هقطنم کاخ سنج و صاوخ هب نآ ق یترارح راتفر یگتسباو یریگ شچ رثا امرگ لاقتنا رد نآ 0یترارح یگدنشخپ و 3یلاگچ ،8ییامرگ یگدنناسر نازیم ینچ ه و 1نآ ی هژیو یمز ق هب لایس ای و اوه یاه لاناک ای یتاسیسات یاه هلول لاقتنا رد هژیوب تسیاب یم ار هلئسم یا هک تشاد دهاوخ .داد رارق رظن دروم نا تخاس یلخاد طیحم هب نآ لاقتنا و یمز لخاد ترارح ایو هتفهن یژرنا زا هدافتسا و هک یماگنه اما تسا یشوپ مشچ لباق کاخ صاوخ رثا کاخ حطس ریز مک یاه ق یارب هدش ماجنا تاقیقحت قبط هچ ره و تسا رتشیب کاخ یترارح تاناسون ،دشاب رتشیب کاخ ییامرگ یگدنناسر ردق هچ ره ،دبای یم شیازفا ق (00 ،0131 ،نایریم) دبای یم شهاک کاخ زا یصاخ ق رد کاخ یامد دبای شیازفا کاخ ییامرگ تیفرظ ردق ییامرگ شناسر) ینش کاخ عون ود ق رد ییامد تاناسون رد ار هدش رکذ لماو ریثات ناوت یم ریز یاه رادو ن رد رهش یارب (رتالاب ی هژیو یامرگ و یلاگچ) هسام و ش طولخم عون زا کاخ و (رتشیب یترارح یگدنشخپ و رتالاب .(1 هرا ش رادو ن) درک هسیاقم مه اب (یجنگ سح-ناریا ی یلقا هناگراهچ تا یسقت ساسا رب) نارهت کشخ و مرگ
1 Specific Heat 2 Thermal conductivity 3 Density 4 Thermal Diffusivity
070 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
،نارهت رد لاس لوط رد كاخ عاونا قمع یامد :6 هرامش رادومن
.ینش عون زا كاخ :پچ ،هسام و نش طولخم عون زا كاخ :تسار 00 ،0131 ،نایریم :ساسا رب ددجم میسرت
فلتخم یاه ق رد (ینش کاخ) رتالاب ییامرگ یگدنناسر اب کاخ یترارح یوگلا تسادیپ قوف رادو ن رد هینانچ هژیو یامرگ اب کاخ تبسن هب یرتشیب یلخاد ییامد تاناسون یاراد اما ،حطس تبسن هب یترارح شنت لرتنک ی رد یئاپ و الاب دح ،رتم 1 ق رد و ینش کاخ رد و نارهت رهش یارب .دشاب یم (هسام و ش طولخم کاخ) رتالاب ی رادقم هنشیب ،رتم 1 ق رد و هسام و ش طولخم کاخ رد اما ،لاس یاهزور تبسن هب 0C 2دودح رد ییامد ناسون میظنت رد کاخ تیفیک ریثات هاوگ دوخ هک دشاب یم 0C 8/1 دودح رد رهش نا ه یارب و لاس لوط رد یترارح شنت .دشاب یم یمز ق یترارح طیارش (کشخ و مرگ میلقا) ناریا یتنس ینوکسم یرامعم رد نیمز زا هدافتسا یرتهب زا ییی دهد یم ناشن دوخ زا نوریب یامد هب تبسن هک یترارح یلادت ا راتفر اب یمز ،دمآ شیپ رد هچنانچ یرت بسانم زا ییی صوصخ هب و کشخ یاوه و بآ اب ییایفارغج یاه هزوح رد میلقا اب ییاوآ مه یاهرایهار .دشاب یم کشخ و مرگ قطانم رد هنیزه یرت ک اب یلخاد شیاسآ ییامد طیارش یمات رد اهدرییور زا یرایسب و ماجنا ییامد یتحار طیارش یمات رد کاخ ییاناوت دروم رد یناوارف تاقیقحت و تاعلاطم هزورما هچرگا نردم یاه کینیت و یزورما شناد هب قلعتم ینا تخاس شور یا اما ،تسارجا لاح رد ای و ارجا قفوم یاه هنو ن ناوت یم هتشذگ گرزب یاه ند ت رد و ایند رانک و هشوگ رد ار یدن ناوت و ابیز رایسب یاه هنو ن هینیا هچ ،تسین زا ییی ناون هب ناریا روشک .تسا هتفرگ رارق هدافتسا دروم و یحارط تنویس و ینیشن اجیی دصق هب هک تفای رد یمز زا یدنم هرهب عاونا زا هناریتبم رایسب یاه هنو ن یاراد ، هک یایند رد هدش هتخانش گرزب یاه ند ت عاونا زا یخرب هب همادا رد هک هدوب دوخ یخیرات یرا عم رد فلتخم یاه یربراک و اهاضف ،اه سایقم ،اه تیعقوم .میزادرپ یم نآ کشخ و مرگ قطانم ینویسم یرا عم رد کاخ ق زا هدافتسا هس رب ل تشم ارنآ ینویسم یربراک هژیوب و ناریا یخیرات یرا عم رد یمز زا هدافتسا یوگلا ناوت یم هد روط هب لیش) درک وجتسج ینیمز ریز و (کاخ رد هتفرورف ای) یحطس ریز ،( یمز یعیبط بیش رد روصحم ای) یا هپت یوگلا .(3 هرا ش
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 270
ناریا یموب ینوکسم یرامعم رد نیمز اب نامتخاس طابترا جیار یوگلا عاونا :3 هرامش لکش
(بیش و هنماد رد یریگرارق) هپت -3 (قمع رد هتفر ورف) یحطسریز -2 (كاخ رد همین) ینیمز ریز -1 1 ،0131 ،یدان :ساسا رب ددجم میسرت
ریز یاه هناخ ه و جم ،ناتساب ناهج رد هنادن شوه و ابیز رایسب یتنویس یحطس ریز ی هعسوت هیلوا یاه هنو ن زا قبط هک کشخ و مرگ ی یلقا اب و هلاس رازه دنچ یا هقباس اب ناریا رد دن یم دنیتسد و یا هرخص یاتسور ینیمز سپ هینآ هجوت لباق ی هتین .دشاب یم دنا هدش هتخاس (بیش و هنماد رد یریگرارق) یا هپت ینعی 1 ی هرا ش یوگلا ی هزوح رد نالک سایقم رد یمز زا هدافتسا زا یا هنو ن هک) ه و جم یا رد نانچ ه لاس رازه یدنچ هتشذگ زا .(0 هرا ش لیش) تسا رارقرب یبوخ رایسب شمارآ اب یگدنز ،(دشاب یم ی یلقا درخ ینامز ههرب چیه رد و هدرک هبرجت ار یگدنز ،خیرات لوط رد و هشی ه ،لاس رازه ود دودح یر اب دن یم یاتسور اب ار دوخ یرا عم و دندرک یم یمات اتسور لخاد زا ار دوخ یاهزاین هشی ه دن یم یلاها .تسا هدشن هنیس زا یلاخ رد اتسور یا (11 ،1231 ،یچانح) دنداد یم لیش هقطنم رد دوجوم یموب حلاصم و داوم اب و ی یلقا طیارش زا یهاگآ یما ت .دشاب یم درف هب رصحنم ناریا رد دوخ عون رد و تسا عقاو کباب رهش یییدزن رد ،نامرک ناتسا برغ طابترا اهنت و هدش هدنک گرزب یاهراغ یرس کی دننا ه ،هوک لد رد هتشذگ نورق یط رد اتسور یا یاه نا تخاس تهج مه و هناخ لها جورخ و دورو لحم مه رد یا .دشاب یم یدورو رد ،ینیمز ریز هینبا یا جراخ و لخاد یب رد و تسا هچراپیی گنس اهنآ هندب هینیا رطاخ هب ،دنشاب یم رادیاپ رایسب اه نا تخاس یا .تسا هیوهت و رون یمات .(18 ،0231 ،نایدابق) دنا هدوب هقطنم یا یلاها یسم ،ینالوط یاه هدس یارب لیلد ی ه هب و دنراد رارق یمز لخاد ود اه هناخ یا یلخاد عفترا.دنا هتفرگ رارق مه یور رب هقبط جنپ ای راهچ رد اه هناخ ،دن یم هرد نارطا بیش تل هب دنشاب یم کنخ رایسب اه هناخ ،هقطنم یالاب یامد دوجو اب .تسا عبرم رتم 08 ات 11 هب کیدزن یتعسو یاراد و رتم نآ لخاد هب ناراب و داب و تسا کدنا رایسب انب لخاد رد زور هنابش یط رد ترارح هجرد ناسون .(88 ،1231 ،رگزرب) .(18 ،0231 ،نایدابق) دنشاب یم مواقم یزوس شتآ لباقم رد و دنک ی ن ذوفن
ناریا ،دنمیم ینیمز ریز یاتسور :4هرامش لکش
هوک لد رد هتفخ یاتسور زا ییامن ،ینیمز ریز یاه هناخ زا یکی نالپ :تسار هب پچ زا بیترت هب 03 ،0231 ،نایدابق :عبنم
370 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
یاهوگلا رد یمز زا یدنم هرهب زا یا هنادن شوه رایسب یاه هنو ن ،نالک سایقم رد یحطس ریز تنویس رب هوال و دزی یاه رهش رد هژیوب ناریا کشخ و مرگ قطانم یاه هناخ یرا عم رصان و یاهاضف رد ناوت یم ار 3 و 8 فلتخم باتفآ دیدش شبات ،زور هنابش رد دایز ییامد تاناسون لیلدب قطانم یا رد هک تسا رکذ هب مزال .درک هدهاشم ناشاک زا هدافتسا رثکادح اب ابیز ییاهاضف قلخ هب مادقا ییالاب رایسب تیقالخ اب هتشذگ رد نارا عم ،یریوک یاهداب شزو و یخرب یفرعم هب همادا رد هک دنا هدرک ییامد و یییزیف شیاسآ طیارش یمات تهج یعیبط هیوهت و یعیبط یاه یژرنا .تخادرپ میهاوخ ینویسم یاهاضف یا زا بادرس -1
لاناک ریز رد ،زین اه یمز ریز یا رد ،رادریگداب یمزریز (8) دنربب رس هب اجنآ رد ناتسبات هک ینیمز ریز قاطا (1) ریز حطس هب یرگید هاچ و یقفا لاناک زا هدیسر بآ حطس رب سپس و هاچ نورد هب داب ،هدش هدنک بآ هاچ ،ریگداب نآ فقس هک تسا ینیمز ریز ،یریسمرگ یحاون یناریا یاه هناخ رد بادرس (203 ،1231 ،ردص دیس) دسر یم یمز .تسا هتفرگ رارق اه هناخ یشن ناتسبات شخب رد الو عم و تسا یزکرم طیح حطس زا رتالاب رتم کی ات رتم یتناس 021 ،ولیبایق) دبای یم نایرج لخاد رد ،بادرس فقس و طایح حطس یب ام یاه هرجنپ و ریگداب قیرط زا اوه 813، 018) .(0 هرا ش لیش)
ناریا کشخ و مرگ قطانم یاه هناخ رد نیمز ریز رد نآ هاگیاج و بادرس :5 هرامش لکش
201 ،1231 ،یلسوت :عبنم
یمزریز -8 لادوگ یاراد هک ییاه هناخ رد .تسا یمزریز ،ناتسبات یاسرف تقاط و مرگ یاهزور لوط رد هناخ یاضف یرت هم رد هک ییچوک یاهنزور ....تسا هدرک لاغشا یمز ریز ار فی ه هقبط ریز یاهاضف زا یشخب ای ه ه ،تسین هچغاب فقس .(018 ،1231 ،نایرا عم) تسا هتشاد هده هب ار یمزریز یریگرون ی هفیظو هتفرگ رارق فی ه هقبط ی هرازا یترارح لدابت لقادح رطاخ هب و تسا رتالاب یلصا فک زا ،رت ک یهاگ و ریگرون کی ی هزادنا هب طقف اهانب یا .(1 هرا ش لیش) (101 ،1231 ،رف حالف) دنریگ یم رارق صاخ هجوت دروم یناریا یاهانب رد هراو ه
001 ،1131 ،یناچیس ی ساق :عبنم ناشاک ،اه یدرجورب ی هناخ –یناریا یاه هناخ رد نیمز قمع اب نآ طابترا و نیمزریز :6 هرامش لکش
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 470
هناخضوح -3 ی ون ، یشن ناتسبات ار هناخضوح .دیا ن یم روب نآ طسو زا زین یبآ یوج ،یدراوم رد هک یراد ضوح یمزریز رد یضوح اب طایح فک زا رت یئاپ ییاضف ،نایم رد یضوح اب اه تانق بآ تکرح ریسم رد هناتسبات ینویسم یانب (2 هرا ش لیش) (108 ،1231 ،ردص دیس) دنا هدرک فیرعت...ناتسبات مرگ یاهزور یارب بسانم و هنایم
ناریا ،ناهفصا ،کشخ و مرگ قطانم یاه هناخ رد نیمز نورد ییاضف ،هناخضوح :7 هرامش لکش
ناگدنراگن :عبنم
بایاپ -0
عاونا زا یضعب هک تسا یدح هب بایاپ یینخ نازیم....تسا هناخ شخب یرت یئاپ رد کنخ رایسب ییاضف بایاپ میلقا رد تسا ینتفگ .(018 ،1231 ،نایرا عم) دنداد یم رارق نآ رد ،دوشن دساف ناتسبات رد هینآ یارب ار اه یکاروخ ار دنا هتفرگ یم یاج یمز نورد رد و هناخ حطس یرت یئاپ رد هک ار هناخ زا ییاهاضف ،ناریا بوطرم و مرگ .(2 هرا ش لیش) دندناوخ یم ناداوش
نیمز رد یناریا یاه هناخ (ناداوش ای) بایاپ تیعقوم :1 هرامش لکش
Faghih,2013,984 :ساسا رب ددجم میسرت
ناتسبش -0 کی دودح نآ فقس....تسا لوادتم رایسب کشخ و مرگ یحاون ریاس رد هک تسا بادرس ای یمزریز نا ه ناتسبش هک تسا رکذ لباق (13 ،0231 ،نایدابق) تسا هتشادرارق یمزریز رد ناتسبش یقبام و هدوب رتالاب طایح حطس زا رتم بادرس مان اب یریوک یحاون رد دش هتفگ هچنانچ و دوشیم هتخانش مان یا اب بوطرم و مرگ یحاون رد رتشیب اضف یا .دوش یم هتخانش
570 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
هچغاب لادوگ -1
روظنم هب) انب تخاس ماگنه رد یرادربکاخ ی هطساو هب هک انب زا یت سق ،طایح ی هنایم رد هدش یرایتخرد یدوگ ،ردص دیس) تسا هدش هچغاب هب لیدبت یرایتخرد زا سپ و دوگ (زاین دروم حلاصم هیهت یارب کاخ یا زا هدافتسا یترارح لیدعت زا هدافتسا روظنم هب ار طایح ،ناریا کشخ و مرگ و ینابایب قطانم یتنس یاه هناخ رد .(120 ،1231 بآ ندش راوس رد یتحار ای و تانق بآ هب یسرتسد تلوهس ینچ ه ،زاین دروم هیا تخاس هب یسرتسد و یمز هچوک حطس زا طایح حطس عافترا نالتخا ث اب نآ دایز ق هک یا هنوگ هب دندرک یم رفح اه هچغاب هب هناخ یدورو ریز یاهاضف و طایح حطس رب یزادنا هیاس لوط شیازفا و اه هرادج عافترا شیازفا ببس عافترا نالتخا یا هک هدش دندیمان یم هچغاب لادوگ ای و غاب لادوگ ار اه طایح هنوگ یا .تسا هدش یم یطیحم یامد شهاک هجیتن رد و ینیمز یارب ار یبسچلد و کنخ یاههاگیاج ، یمزریز ناور بآ هب یبایتسد زا هتشذگ اه هچغاب لادوگ (1 هرا ش لیش) هجرد 00 هب کیدزن امرگ هک ییاهزور ،ناشاک رد الثم هینانچ .تسا هتخاس مهارف ناماس نآ نازوس و مرگ ناتسبات هجرد نالتخا هک دوش یم هاگ و تسا یبوخ رایسب هاگهانپ هدزامرگ مدرم یارب رهش نآ یاه هچغاب لادوگ دسر یم .(083 ،0231 ،نایرا عم) تسین یندرک رواب طایح و هچغاب لادوگ یامرگ
ناشاک ،گرزب اقآ ی هسردم -کشخ و مرگ قطانم هینبا رد هچغاب لادوگ زا یا هنومن :9 هرامش لکش
008 ،0231 ،نایدابق :عبنم
زا یدنم هرهب ،یلخاد شیاسآ طیارش میظنت رد یمز زا هدافتسا رد لوبق دروم یاه شور زا ییی هدنراگن رظن هب نا تخاس تخاس رد (رظن دروم میلقا رد هدافتسا طیارش ندوب اراد تروص رد) نا تخاس لحم یمز حلاصم هنو ن یارب .تسا روهشم یگدنسب دوخ و دروآ موب حلاصم زا هدافتسا هب ،ناریا هتشذگ یرا عم رد شور یا.دشابیم رجآ و تشخ ینعی هقطنم کاخ زا نا تخاس یلصا ی هیام تخاس ،ناریا ینابایب و کشخ و مرگ قطانم یاه رهش رد ابیرقت ،هیا تخاس یا هک ارچ .(تسا ریغتم باتفآ شبات و میلقا اب بسانتم اه هرادج تماخض هتبلا) دشاب یم هب لخاد یامد لاقتنا میظنت و تیاده رد ،هرادج تماخض و عافترا اب بسانتم ار یمز یترارح لرتنک یاه یگژیو .تسا هدرک یم افیا لاس لوط ما ت رد سیعلاب و جراخ
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 670
یریگ هجیتن روتکاف و هنارس زا رثاتم صخاش روط هب ،درخ و نالک سایقم رد یژرنا یفرصم مجح هک میتفایرد شهوژپ یا رد .دشاب یم هقطنم ره یایفارغج و میلقا هب هتسباو ریغتم ینچ ه و بطاخم رشق یفرصم گنهرف ،تیع ج یگدنکارپ رد .دوب دهاوخ رییغتم یژرنا نرصم ی هنارس و شور ،ی یلقا ای و یتیع ج لصا ود زا کیره رد رییغت اب هینیا هچ زاس و تخاس تسردان شور .8 و ینیشنرهش مکارت دشر رادو ن یدوعص بیش .1 روتکاف ود دوجو ،ناریا روشک دد هک تسا هدش ببس ،عونتم قطانم ی یلقا تایفیک اب یراگزاس و هجوت مد یفرط زا و یگناخ شخب رد هژیوب و روشک یتعنص و یدیلوت شخب یتح و یشخب ره زا رتارف ینویسم ی هزوح رد یلیسف یژرنا نرصم دروآرب ،یلیسف ریاخذ شهاک ،یلم دمآرد و یلخاد دیلوت شهاک رگناشن هک دریگ رارق یناهج درادناتسا ربارب دنچ ینچ ه نوزفا زور تروص هب ییاوه و بآ تایفیک بیرخت وCO2 زاگ شرتسگ هژیوب یطیحم تسیز یاه یگدولآ شیازفا یرا عم شخب رد ی هژیوب و نوگانوگ هوجو رد میلقا اب زاس ه ی هعسوت یاهشور زا هدافتسا و هعلاطم مد .دشاب یم رد دایز ی هنماد اب یترارح یاهشنت یاراد هک روشک کشخ و مرگ قطانم رد صاخ روط هب و ،ناریا رد ینویسم نرصم شیازفا ،دنشاب یم دیدش رقف راچد یطیحم تبوطر یمات عبانم رظن زا و هدوب لاس و زور هنابش لوط ،یترارح یاهراب دوب ک یمات تهج (ی یلقا یاه یگدولآ یلصا لما ناون هب) یلیسف و ریذپان دیدجت یاه یژرنا دهاوخ هار ه هب ار یرا عم یلخاد یاضف شیاسآ طیارش میظنت یارب ،کاپان و لاعف شور هب یتبوطر و یتدورب مئاد و (یرگشدرگ یاهنایسا) تقوم عاونا رد تنویس لباق ی هینبا زاس و تخاس مجح هب هجوت اب یاربانب .تشاد رد کاپان یاه یژرنا یفرصم یدوعص بیش و روشک کشخ و مرگ ییایفارغج ی هنهپ رد (یراجت و یگناخ شخب) و نادها عاونا رد دج روط هب تسیاب یم ،یفرصم یالاب دصرد یا زا رثاتم ی یلقا یگدولآ تدش شیازفا و اهانب یا اب زاس ه و رادیاپ یرا عم یاهشور رتدوز هچره ینیزگیاج روشک یتآ تدم هاتوک و تدم دنلب ی هعسوت یاه همانرب شهوژپ یا ور یا زا .داد هجیتن (صاخ ی یلقا ی هنهپ یا رد هژیوب) روشک نا تخاس تعنص رد ار یا هقطنم میلقا ریغ و لاعف) رادیاپ یرا عم یاهدرییور یرت هم و یرت دمآراک زا ییی زا هدافتسا لوصا ی هئارا و یفرعم رد یعس هریخذ عبنم یرت میظ ناون هب تخاس لحم یمز ق زا هدافتسا ینعی ،ناریا کشخ و مرگ میلقا رد (لاعف مک ،کاپ یشور ینچ ه و یرا عم یاضف ییینایم یشیامرس و یشیامرگ راب شهاک رد رثوم لما و یعیبط یترارح یرادیاپ یاه کینیت یرت ی یدق زا شور یا .دراد ار روشک ینا تخاس تعنص رد یزگیاج و سرتسد لباق ،هنیزه تنویس و هعسوت هب ناوت یم اهنآ یرت صخاش زا هک دشاب یم مرگ هژیوب و کشخ قطانم رد یناریا یتنس یرا عم رد ریظن ییاهرهش یاه هناخ رد یمزریز و ناتسبش و بادرس ریظن ینیمز ریز یاهاضف ای و دن یم رهش رد یحطس ریز یارب یییزیف شیاسآ طیارش لی یت و یمات تهج کاخ ق و یمز زا هدافتسا شور رد .درب مان ناشاک و دزی :تشاد رظن رد ار ریز مهم دراوم تسیاب یم ،-ناریا کشخ و مرگ میلقا ی هزوح رد هژیوب – یرا عم بطاخم
770 ...یرامعم یاضف يترارح شیاسآ نیمات
کشخ و مرگ قطانم زا یا هد شخب رد .کاخ تبوطر و سنج ،مکارت لیبق زا هقطنم کاخ یاه یگژیو هب هجوت • تاییزج و هنیزه ،نانی طا اب ار شور یا ناوت یم دشاب یم زیچان و مک کاخ یحطس ریز تبوطر رادقم هک ناریا .تسب راک هب فلتخم یاهق رد و دایز یرادرب هرهب تیلباق اب و مک ییارجا سی ی هطبار کاخ حطس زا هلصاف تبسن اب امد ناسون یسونیس راتفر هینیا هچ . یمز یرادرب هرهب ق هب هجوت • .دراد نامز رد ،ناریا کشخ و مرگ میلقا یرهش زکرم یرت صخاش ناون هب دزی رهش رد .یرادرب هرهب نامز هب هجوت • ق رد امد راتفر رادو ن لیلحت ،(طیحم ییامرگ طیارش یرتداح ناون هب) ریت و دادرخ یاههام رد و مرگ لصف درس طیارش لرتنک تهج رد یمز یترارح راتفر ،درس لصف رد ینچ ه .دهد یم ناشن ار یشهاک و یفنم بیش یمز قطانم یا رد ینیمز ریز یاضف زا هدافتسا ی هوحن رد تسیاب یم هک دوش یم امد یشیازفا بیش یاراد ،ینوریب دروم یریگ شچ روط هب ناریا هک یرا عم رد هلئسم یا .دو ن هژیو هجوت ییامد شهج یوگلا رییغت یا هب ی یلقا لاثم یارب .تسا هدش یم فیرعت کاخ تیصاخ یا زا رثاتم یدععتم دراوم رد یرا عم یاهاضف یربراک و هدوب هجوت رد امو یمزریز ،ناتسدرا و هراوز ،ناشاک ،دزی یاهرهش دننام ییشخ و مرگ قطانم رد یتنس ینویسم یرا عم رد .تسا هتفرگ یم رارق هرمزور هدافتسا دروم مرگ لصف بیش هک داد ناشن دزی رهش رد کاخ ق یترارح راتفر ی هعلاطم .کاخ ق زا یدنم هرهب ی هزاب هب هجوت • لاس لک رد یمز ق ییامد رادو ن بیش زا رت سو لم رایسب هناهام و تدم هاتوک ینامز ی هزاب رد ییامد رادو ن .تسا (دشاب یم یزیچان ناسون یاراد هک) ی هدنیا ن ناون هب نارهت رهش رد .نآ مکارت نازیم و هقطنم کاخ ی هدنهد لییشت داوم زیر طالتخا تبسن هب هجوت • و رتالاب ییامرگ شناسر یاراد کاخ اب یلحم رد امد راتفر ی هعلاطم ،ناریا کشخ و مرگ میلقا رد رهش نالک دوخ زا - یمز ییامد تابث زارت ناون هب – یرتم 1 ق رد ار oC 2 ربارب یترارح ناسون ،رتشیب یترارح یگدنشخپ هک توافتم کاخ راتخاس اب اما ضرف شیپ هباشم طیارش اب رگید یا هطقن رد هک تسا یلاح رد یا .دهد یم ناشن هک دهد یم ناشن ار oC 8/1 دد ، یمز یرتم 1 ق تاناسون دشاب یم یرتالاب ی هژیو یامرگ و یلاگچ یاراد کاخ عون ود یا رد ،صخشم ینامز ی هزاب رد یمز ق یترارح شنت رد oC 0 دودح رد یتوافت زا لصاح ینا تخاس حلاصم ات هدش ببس ،ناریا کشخ و مرگ یتنس یرا عم رد کاخ یگژیو یا یبرجت تخانش .دشاب یم میلقا اب یناریا هناخ رتشیب هچ ره یزاس ه ،درییور یا و هدش هیهت لحم نا ه کاخ زا قطانم یا رد ینویسم هینبا شهاک و یموب زادنا مشچ قلخ ،ینا تخاس یاه هنیزه لرتنک ،رادیاپ و یعیبط شور هب ییامد طیارش میظنت ،یلحم .تسا هداد هجیتن ار ی یلقا یاه یگدولآ عبانم و قرب روما تنواعم ،یژرنا شخب یناهج تالوحت -1131 لاس یژرنا ی همانزارت ،(0131) نارگید و یفطصم ،روپناوت و هزوریف ،ینیما
.نارهت ،ورین ترازو ،یژرنا
1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 870
-ی ل همانلصف ،ناهج یموب یرامعم رد نیمز هدوت زا یریگ هرهب یگنوگچ ،(1231) دیجم دیس ،یناری ش یدیفم و ارهز ،رگزرب .18-31 صص ،01 هرا ش ،رظن غاب یشهوژپ .نارهت ،مایپ تاراشتنا ،ناریا کشخ و مرگ میلقا رد یرامعم و رهش تخاس ،(1231) دو حم ،یلسوت
یشهوژپ ی ل ی هیرشن ،دنمیم یاتسور تفاب رد ءایحا یاه هنومن و اهوگلا ،اه تسایس ،(1231) دادرهم ،نارهم و زوریپ ،یچانح .81-30 صص ،03 هرا ش ،یزاسرهش و یرا عم -ابیز یاهرنه .نارهت ،نارهت هاگشناد تاراشتنا ،(نامتخاس شخب رب هیکت اب) ناریا رد یژرنا یزیر همانرب ،(2231) یهاش ،یردیح
.نارهت ،(ت س) اههاگشناد یناسنا مول بتک یودت و هعلاطم نامزاس ،مسیروت یسانش اوه و بآ ،(1231) سح ،یراقفلاوذ
هدافتسا اب ناریا یمیلقا هنومن دنچ رد كاخ یامد هنازور نیگنایم دروآرب ،(1231) یل ،ینییآ و یسح ،یربط .ربکا یل ،رورپ یزبس
.231-081 ،00 هرا ش ،کاخ و بآ مول ،یعیبط عبانم و یزرواشک نونف و مول یشهوژپ - ی ل همانلصف ،یسانشاوه یاه هداد زا
.نارهت ،هدازآ تاراشتنا ،(روصم)یزاسرهش و یرامعم فراعملا ةریاد ،(1231) مساقلاوبا دیس ،ردص دیس
.نارهت ،زادرپ شواک رشن ،ناریا یتنس یرامعم یاه هژاو گنهرف ،(1231) دیعس ،رف حالف
.ناهفصا ،ناگساروخ دحاو یمالسا دازآ هاگشناد تاراشتنا ،ناهفصا یاه هناخ ،(1131) میرم ،یناچیس ی ساق
.نارهت ،نارهت هاگشناد تاراشتنا ،ناریا یتنس هینبا یمیلقا یسررب ،(0231) دیحو ،نایدابق
.نارهت ،نارهت هاگشناد تاراشتنا ،یمیلقا یحارط ،(0231) د حم ،یودهم ضیف و دیحو ،نایدابق
.نارهت ،ریبک ریما یتعنص دحاو یهاگشناد داهج تاراشتنا ،(لاعف ریغ شیامرس) 4 نامتخاس کیزیف ینابم ،(8131) ارهز ،ولیبایق
.ناهفصا ،کاخ رشن تاراشتنا ،یرامعم و میلقا ،(0231) ،یضترم ،ییا سک
.نارهت ،نارهت هاگشناد تاراشتنا ،رادیاپ ی هعسوت اب زاسمه نکسم ی هعسوت ،(2231) یدهم د حم ،یدو حم
هرا ش ،هعسوت و ایفارغج یشهوژپ -ی ل همانلصف ،دزی هاگتسیا رد كاخ هنالاس یامد دنور ،(0131) ه طاف ،هداز حالف و د حا ،یدیزم .00-13 صص ،08 .نارهت ،شناد شورس تاراشتنا ،(ارگنورد یسانش هنوگ)ناریا ینوکسم یرامعم اب ییانشآ ،(1231) یسحمالغ ،نایرا عم
،شناد شورس تاراشتنا ،(یرهش نورب و یرهش نورد یاهنامتخاس)ناریا یمالسا یرامعم اب ییانشآ ،(0231) یسحمالغ ،نایرا عم .نارهت یاه هلول متسیس زا هدافتسا یجنس ناکما ،(0131) یقت د حم ،یریرح ییاضر و یضترم ،یدسا یجلخ و تاداس هقیدص ،نایریم
-10 صص ،10 هرا ش ،یزاسرهش و یرا عم -ابیز یاهرنه یشهوژپ ی ل ی هیرشن ،انب یژرنا زا یدصرد نیمات تهج ینیمزریز81.
یسانشراک ی همان نایاپ .دابآ فجن رهش یدروم ی هعلاطم :کشخ و مرگ میلقا رد رادیاپ عمتجم یحارط ،(1131) اضر د حم ،یدان .01 هحفص ،یزاسرهش و یرا عم ی هدیشناد .یزکرم تاقیقحت و مول دحاو یمالس دازآ هاگشناد ،یرا عم یسدنهم دشرا و یرگشدرگ ،ینابایب یاه موب یلم شیا ه یلوا ،(ینابایب موب رد یرادیاپ راکهار) كاخ هانپ رد شیاسآ ،(0131) اضر د حم ،یدان
.01-1 صص ،دابآ فجن دحاو یمالسا دازآ هاگشناد ،یطیحم یاهرنهFaghih, N. Othuman Mydin MA & Ismail MR (2013). Ancient Climate Architectural Design
Approach. European Researcher journal; (47) 3-4: 978 – 985. Soflaee, F & Shokhouhian, M (2007). Environmental effect courtyard in sustainable architecture
of Iran (Hot-arid regions, meso-climate BWks) - (Case study: courtyard houses in Isfahan & Kerman). 2nd PALENC conference and 28th AIVC conference on Building Low Energy Cooling and Advanced Ventilation Technologies in in the 21st Century, Crete Island, Greece, p:988-994.
