فروشگاه ، بزرگترین سایت تخصصی معماری

با زبان فارسی و با 011جهت مشاهده آموزش نرم افزارهای معماری از صفر تا

را کلیک کنید. اینجاکمترین هزینه

جهت مشاهده نقشه ها ، پایان نامه و طرح های نهایی آماده معماری جهت کانسپت

را کلیک کنید. اینجاگرفتن و یا تحویل پروژه

جهت مشاهده مقاالت ، رساالت و مطالعات نهایی آماده معماری جهت تحویل

را کلیک کنید. اینجاپروژه

www.cadyar.comبزرگترین سایت تخصصی معماری

.زیر کلیک کنید عکسجهت عضویت در کانال ما در تلگرام کافیست روی

برای انجام پروژه های عمران و معماری با ما تماس بگیرید.

19913571991

https://t.me/Cadyar01 آیدی تلگرام

https://t.me/Cadyarmemar آیدی تلگرام

Vrya.cadyar@gmail.com ایمیل

جهت مشاهده مطالب زیر به صورت رایگان کافیست روی لینک روبرو عنوان موردنظر کلیک کنید

http://www.cadyar.com/?cat=473 دانلود رایگان کتب معماری

http://www.cadyar.com/?cat=262آموزش رایگان پست پروداکشن در معماری

http://www.cadyar.com/?cat=1377 دانلود رایگان مقاالت معماری

http://www.cadyar.com/?cat=206 دانلود رایگان نقشه های معماری

http://www.cadyar.com/?cat=1300 دانلود رایگان رساله و مطالعات معماری

http://www.cadyar.com/?cat=283 آموزش رایگان نرم افزار های معماری

صورت رایگان و یا در قبال هزینه به جهت مشاهده مطالب کاربران مهمان که مطالب خود را به

کلیک کنید. اینجاکدیار گذاشته اند در سایت اشتراک

شما نیز میتوانید مطالب خود را در سایت کدیار به اشتراک بگذارید تا بدونه هیچ هزینه ای صاحب شغل

را کلیک کنید. اینجاالب خود جهت اشتراک گذاشتن مط دوم شوید.

جهت دریافت هرگونه رساله و مطالعات معماری با

قیمت پایین با ما تماس بگیرید.

09903570990

طراحی معماری ارشد امهن پایانقسمتی از

155 در خالقیت افزایش بارویکرد اموزشی فضای

صفحه در قالب ورد:

مقدمه

( یکی از چهره های خالق معاصر )بنیانگذار 1191) 1چونگکیم وو

شرکت عظیم دوو کره و نویستده کتاب مشهور" سنگ فرش هر خیابان از

طالست" )این كتاب تنها پس ازدوسال از تاریخ انتشار، بیش از یك

بار نیز در ایران 11میلیون نسخه فروش داشته و تاکنون بیش از

وآوری یک امر و نیاز زیربنایی تجدید چاپ شده است (می نویسد " ن

زندگی انسان است آنچنان که بعضی ها فکر می کنند مشکل نیست اگر

شما به ابداعات و نوآوری های باارزش دقت کنید مبنای خیلی از

آنها را واقعا ایده های بسیار ساده تشکیل می دهنداغلب هم نتایج

Kim Woo Chong - 1

اعات و بسیار ارزشمندی به همراه می آورند... نوآوری ، ابد

اختراعات نقش بزرگی در تاریخ بشر بازی کرده است نوآوری و ابداعات

با عزم ، تصمیم و اراده یک شخص خالق شروع می شود که سعی می کند

با درهم شکستن ایده های معمولی و موجود در این عصر خالق و زمان

، چیز جدیدی ارائه دهد یا بسازد. من همواره تاکید کرده ام که

بودن برای اشخاص بسیار با اهمیت است زیرا افرا خالق ، مبتکر خالق

و سازنده به تاریخ شکل و به جهان جهت می دهند. توین بی کسانی

را که به پیشرفت تمدن و فرهنگ جامعه شان کمک می کنند"اقلیت خالق"

می نامد که بسیار هم معدودند اما تاثیراین اقلیت ها به نسبت

که قدرت ابداع و خالقیت آنهاتعیین کننده میزان تعدادشان نیست بل

نفوذشان در جامعه است. الهامات و تراوشات ذهنی این اقلیت است

که به اکثریت غیر خالق امکان می دهد در پیشرفت جامعه شان سهیم

شوند این وظیفه اقلیت ها نسبت به جامعه شان است و بدون همکاری

فتی نخواهند داشت . اقلیت ها و کمک آنها فرهنگ ها و جوامع پیشر

موظفند اکثریت غیر خالق را اصالح کرده و پرورش دهند چنانچه اقلیتها

اینگونه عمل نکنند زوال جامعه و تمدن تسریع خواهد شد. به خفقان

افکندن این اقلیت خالق ، سقوط جامعه و فرهنگ را بدنبال خواهدداشت

پیشرفت جامعه بکار گرفته . زمانیکه توانائیهای خالق برای توسعه و

نشود و زمانیکه اقلیت خالق به صورت اقلیت کنترل شده درآید جامعه

به سوی نابودی و فنا قدم برخواهد داشت.مسئولیت پیشرفت و تمدن

جامعه و یا سوق دادن آن در جهت زوال و ویرانی به عهده اقلیت خالق

خالق شد خوب است ...شما حتما می پرسید چگونه می توان عضواقلیت

اول از همه باید بگویم چه چیزی نبایست باشید: فرصت طلب، تماشاچی

(. 673و 675، 56، صص 1731و شکست گرا نباشید)سوری،

معنا و مفهوم خالقیت 9-9

درحقیقت فرد خالق كسي است كه از ذهني جستجوگر وآفریینده

مترادف اصطالحاتی ( خالقیت را1167) 6برخوردار باشد. فرهنگ وبستر

مانند اکتشاف ، اختراع ، ابداع و نوآوری آورده و کلمه خالقیت را

7به معنی بوجود آوردن تعریف کرده است. درفرهنگ روانشناسی سیالمی

راجع به معنای خالقیت چنین آمده است "خالقیت همان تمایل و ذوق به

لقوه موجود ایجادگری است که درهمه افراد و در همه سنین به طور با

فرهنگی ، پیوستگی مستقیم و نزدیک دارد –بوده و با محیط اجتماعی

. شرائطی الزم است تا این تمایل طبیعی به خودشکوفایی برسد . ترس

از انحراف و سعی در همنوایی با اجتماع ، خالقیت را به بند می کشد

شند . کودکان خردسال که از امور و وقایع در شگفت می شوند و می کو

Webster - 2

Sillamy - 3

که تازگیها جهان را دریابند و ضمنا تا زمانی که تحت تاثیر تعلیم

وتربیت متعارف قرار نگرفته اند به نحوه ویژه ای خالق می باشند)

(. از مضمون تعاریف و توضیحاتي كه در مورد ماهیت 51، 1737کفایت ،

و كاركرد خالقیت داده شده است چنین پیداست كه در واقع خالقیت

نوع تفكر بدیع و بي بدیل افراد است كه ممكن است به تولید برآیند

محصول عیني نیز منجر گردد. بنابراین شایسته خواهد بود به جاي

لفظ خالقیت ، اصطالح تفكر خالق را بكار برد .

در مجموع تفكر و عملكرد خالق نسبت به ایده ها و تجارب قبلي

ل بوده و الزاما مي بایست عامل تغییر و تحو بشري نو شمرده شده ،

به حال انسان و جامعه نیز مفید باشد مانندایده هاي جدید،

ابتكارات ،اختراعات و اكتشافات . معناي خالقیت عبارت است از

توانائي یا قدرت ذهني یا بدني براي ساختن یا بازسازي واقیت به

(.79ص1791نحوي منحصربه فرد)دافي،برنادت،،

عبارت مناسب تفکر آفرینشی را 4شناس گشتالتماکس ورتایمر روان

نخستین بار ابداع وآنرا تفکری توصیف کرد که واقعا به چیزی مفید

(. تورنس تفكرخالق را به حاصل وقوع 96،ص1731می انجامد) برونو ،

(اورت 61، ص1131انفجارات بینش دروني افراد تعبیر مي كند) تورنس ،

" 6شهور"روانشناسی انسان سطله جو( نویسنده کتاب م1153) 5شوستروم

رفتارخالقانه را یک رفتار خویشتن ساز در عین حال سلطه جویانه می

شمارد و می گوید " من رفتار خالقه را یک رفتار خویشتن ساز ، تعریف

می کنم . رفتار خویشتن ساز نوعی رفتار سلطه جویانه است که به

صورت خالقه تری ظاهر می گردد . همه ما سلطه جو هستیم لیکن به جای

رفتار سلطه جویانه خود را طرد کنیم ، باید آنرا تغییرداده آنکه

(. 66، ص 1756و به رفتار خویشتن ساز تبدیل نمائیم ) سرمد ،

( خالقیت را داراي ماهیت ذاتا عاطفي دانسته و آنرا 1151)3كالهون

فرآیندي مي شمارد كه طي آن فرد خالق عناصر نامعقول و احساسي را

انه تبدیل كند . به عناصر عقلي و آگاه

8تعریف خالقیت 7-9

مثل هر مفهوم نظری و انساني دیگر ، تعریف خالقیت نیز تابع

گرایشات و برداشت هاي شخصي و مكتبي صاحبنظران است كه در مجموع

مشابه به نظر مي رسند. بمنظور جلوگیري از طوالني شدن بحث ، ذیال

یر زمینه تحقیقات و منابع به ذكر تعاریف خالصه چند تن از مشاه

علمی خالقیت اشاره مي گردد.

Gestalt - 4

Evertt Shostrom - 5

'the manipulator Man - 6

Calhoun 7 Creativity - 8

فرهنگ توصیفی اصطالحات روانشناسی: "تفکرخالق تفکری است که -

مشخصه اصلی آن توانائی کنارگذاشتن فرض های غیرالزم و زایش

(96،ص 1731افکاراصیل است ")برونو،

در (: "خالقیت به معنای ترکیب ایده ها 1111) 1استیفن رابینز -

یک روش منحصر به فرد یا ایجاد پیوستگی بین ایده هاست ")طالب

( 6، ص 1736زاده و انوری ،

(: "خالقیت همان چیزی است 1156) 11ن ، پارنس و هاردینگفاستی -

که به ایجاد یک کار جدید منجر می شود ، که در زمانی

به عنوان یک چیز قابل دفاع یا مفید یا خشنود کننده مورد

قبول گروه قابل توجهی قرار گیرد" .

(: "خالقیت عبارت از سازمان دادن به عناصر 1156) 11مدنیک -

همخوانده به صورت ترکیبهای جدیدی است که به خواسته های خاص

پاسخ می دهند یا اینکه به گونه ای مفید هستند " .

(:" فرآیند خالق به هر نوع فرآیند تفکری گفته می 1155) 16فاکس -

ه مساله را به طریق مفید و بدیع حل کند". شود ک

(: "خالقیت در واقع همان شکل کنترل شده تخیل 1196) 17هورالک -

است که منجر به نوعی ابداع و نوآوری می گردد".

(: " خالقیت ترکیبی از قدرت ابتکار، انعطاف 1191استرنبرگ) -

پذیری و حساسیت در برابر نظریاتی که یادگیرنده را قادر می

ازد خارج از نتایج تفکر نامعقول به نتایج متفاوت و مولد س

بیندیشد که حاصل آن رضایت شخصی و احتماال خشنودی دیگران

(.57و 56، ص 1737خواهد بود") کفایت ،

(: "خالقیت به وجود آوردن تلفیقي از اندیشه ها 1116لوتانز ) -

و رهیافت هاي افراد و یا گروهها در یك روش جدید، است")انوري

(. 6، ص 6113،

(: "خالقیت رویکرد خلق یا تشخیص ایده ها و 6116فرانکن ) -

احتماالتی است که در حل مسئله یا در ارتباطات انسانی و سرگرم

گران مفید است"وی اضافه می کند که برای خالق کردن خود و دی

بودن ، افراد باید قادر باشند که مسائل را از دیدی تازه

بنگرند ، احتماالت و جایگزینهای بدیع خلق نمایند ) همتی ،

(.1، ص 1793

Stephen Robbins - 9

Steine ' Parnes & Harding - 10

Mednick - 11

Fox - 12 ulark H - 13

هالپرن:خالقیت توانائي شكل دادن به تركیب تازه اي از نظرات -

ا تحقق یك هدف می باشد") یا ایده ها براي رسیدن به یك نیاز ی

( 1،ص 1796سایت فكر نو ، به نقل از نگین برات ،

(: "خالقیت عبارت است از حساسیت به مسائل ، 1137تورنس ) -

كمبودها ، مشكالت و خطاهاي موجود در دانش ، حدس زدن ، تشكیل

فرضیه هایي در باره این كمبودها ، ارزشیابي و آزمایش این

و احتماال اصالح و آزمودن مجدد آنها و در حدسها و فرضیه ها

نهایت نتیجه گیري ". تورنس که تحت تاثیر چهارچوب نظری

گیلفورد است خالقیت را مركب از چهار عامل اصلي مي دانند كه

عبارتند از:

: توانائي تولید تعداد بي شماري ایده در قالب تصویر 14سیالي -1

با فرض پاسخ و عقیده در مورد آن .

: توانائي تولید ایده هایي كه از ایده هاي عادي و 15رابتكا -6

رایج متفاوت است .

: توانائي تولید انواع گوناگون و متنوع ایده 16انعطاف پذیري -7

وارائه راه حلهای نو. ها در قالب تصویر

) : توانائي اضافه كردن جزئیات یا تكمیل ایده هاي تصویري 13بسط -1

(. 51، ص 1737کفایت ،

ساده می توان گفت : "خالقیت عبارت است از بکارگیری به زبان

توانائیهای ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید ".از مضامین

بکار گرفته شده در تعاریف فوق چنین برمی آید که اوال ماهیت

خالقیت به چگونگی تفکر انسان و نتیجه آن بستگی دارد و ثانیا مشتمل

می باشد. بنابراین بدون ی جدید و موثربر یافتن راهها و روش ها

وجود سه ویژگی اساسی:

ذهنی بودن -1

نوبودن -6

موثر بودن -7

نمی توان لفظ خالقیت را بر یک فرآیند و فعالیت ذهنی و یا عملکرد

درحقیقت ، از آنچه که ما به عنوان خالقیت و تفکر اطالق نمود .

ازآن نام می بریم شامل یک فرآیند ذهنی و نتیجه نوع فکرانسان 19خالق

است یعنی چیزی که چگونگی فعالیت فکری فرد و نتیجه آن است

بعبارتی خالقیت تفکری است که شامل نگرش نو و ایده های بکر می

باشد. بدیهي است خالقیت مثل هر مفهوم دیگر ذهني ، تعاریف مختلفی

ائه شده است. پیچیدگي و دشواري شناخت ماهیت ، از اصطالح خالقیت ار

Fluency -14

Originality - 15

Flexibility - 16

Elaboration - 17 Creative thinking - 18

تعریف و كاركرد خالقیت ، بیشتر ناشي از ماهیت غامض كنشهاي مغزي

است.

نظریه های خالقیت 4-9

در مورد خالقیت چون سایر مفاهیم روانشناسی دیدگاههای مختلف

و متفاوتی وجود دارد که ماهیت ، خاستگاه و کارکرد آنرا به شکلی

خاص تبیین می نماید . در این مجال به اختصار به مهم ترین آنها

اشاره می شود .

خالقیت به عنوان ودیعه الهی : در دنیای باستان ، فیلسوفانی چون -

افالطون معتقد بودند که خداوند اذهان این گونه مردان را از آنها

ر می گرفته و با دادن قوه ابتکار آنان را به عنوان سفیرانش بکا

(. عنصر خالقیت فرد یک هدیه خداوندی است و 1166 11گیرد ) پالتو

61بیش از آنکه از تربیت ناشی شوداز الهام ناشی میشود) کارالیل

(. سامرست موام نیز معتقد بود الهام پایه واساس تفكر خالق 1171

(.157، ص 1791است) مویدنیا ،

دیدگاه قدیمی خالقیت را نوعی خالقیت به عنوان دیوانگی : این -

جنون و دیوانگی تلقی می کند غیرعادی بودن ، بی ارادگی ، خودجوشی

( 1191و ظاهر غیرعقالئی خالقیت عاملی بود که افرادی چون لمبروزو)

خالقیت را نتیجه آسیب عقلی دانسته و برای اثبات ادعای خود نمونه

که كم وبیش عصبی و هایی از افراد نابغه و مشاهیر را نام ببرد

یا دیوانه بوده اند. مثال فیلسوفي چون نیچه در تمام زندگي بخصوص

زمان خلق آثار خود بین حالت تعادل وعدم تعادل رواني به سر برده

است.امروزه نیز افراد عامی بعضا کار غیرعادی و خالقانه را که تا

باشد حدود زیادی از استانداردهای رفتاری و عرف جامعه متفاوت

بیمارگونه می پندارند. براساس تحقیقات انجام شده خودكشي، تمایل

كمتر به ازدواج و داشتن فرزند كمتر و طالق زیاد در زندگي افراد

خالق بیشتر از نرم جامعه است.تحقیقات جدید صورت گرفته براساس

) چهارمین ویرایش سیستم طبقه بندي بیماریهاي IV-DSM61معیارهاي

ن روانپزشكي امریكا( نشانگر شیوع بیشتر اختالالت رواني انجم -رواني

در میان افراد خالق است . شایع ترین اختالالت انواع بیماریهاي

اسكیزوفرنیا و اختالالت خلقي گزارش شده است . امیل كراپلین طي

تحقیقات خود به این نكته اشاره مي كند كه احتماال اختالل رواني

دگرگوني هایي در فرآیند تفكر شده و منجر ) شیدائي ( باعث 66مانیا

به افزایش خالقیت گردد. خودكشي و اختالالت رواني بیشتر در میان

هنرمندان كه مصادیق بارز خالقیت محسوب مي شوند دلیل دیگر ارتباط

Plato - 19

Carlyle - 20

manul of mental disorder .4Rd Ed. Diagnodtic and statistical - 21 22- Mania

( 1111بیماریهاي رواني و خالقیت شمرده مي شود . فلیكس پست )

تالالت رواني در بین افراد روانشناس انگلیسي با بررسي فراواني اخ

خالق و برجسته نشان داده است كه ارتباطي بین این دو عامل وجود

(. عامه مردم نیز كم 7، ص1731دارد ) احدي ، مظاهري و فخري ،

وبیش در مورد ایده ها ي خالقانه نظر نامناسبي دارند بطوریكه با

وند. برنارد مسخره كردن و دیوانه پنداري موجب یاس افراد خالق مي ش

شاو در این باره مي گوید " تمام اندیشه هاي بزرگ ابتداء مسخره

(. 151، ص 1791پنداشته مي شوند ") موید نیآ ،

: با تعدیل دیدگاه دیوانه پنداری، خالقیت بعنوان نبوغ شهودی -

، شهودی و غیرقابل آموزش بودن خالقیت مطرح گردید 67ماهیت اشراقی

شخصی نادر و متفاوت تلقی شود که می تواند بدون که دارنده آن

واسطه و استفاده از قدرت استدالل و بطور مستقیم ایده خالق را

دریابد . لغزشهای ظاهرا غیرمنطقی ، کپرنیک و کالیله را یاری

کردند تا نظریه های خود را به نظم درآورنداینان راههای ذهنی

ند. بلکه به واسطه کمک ذهن معمولی و منطقی تفکر را پیگیری نکرد

ناخودآگاه هدایت شده اند. مطابق این دیدگاه خالقیت را نمی توان

آموزش داد چرا که غیرقابل پیش بینی بوده و از اصول خاصی پیروی

64نمي كند و درعین حال غیرعقالئی ومختص افراد غیرعادی است ) مردیث

ت ها از مکاشفه (. درمجموع خطرناک است که بپنداریم خالقی 1111،

و اشراق سرچشمه می گیرند و نتیجه بگیریم که دیگر نمی توانیم و

نیازمند هم نیستیم کاری در این باره انجام دهیم این کار شبیه

معمای جعبه سیاه است که مستلزم به کنار گذاشتن مساعی آگاهانه و

در انتظار ظهور مکاشفه نشستن است. با این حال امیدواری ما به

هود و مکاشفه باید گاهگاهی باشد نه همیشگی . با این فرض سهم ش

(. 53، ص 1795آن نیزارزشمند خواهد بود ) قاسمی ،

: داروین به موازات نظریه مشهور خالقیت به عنوان نیروی حیاتی -

تکاملی خود ، خالقیت را عامل ذاتی حیات که پیوسته در حال نوشدن

است دانست. براین اساس ماده بی جان غیرخالق محسوب می گردد . به

نظر می رسد که نیروی خالق تکامل ، خود را به صور گوناگون پایان

رقابل تکرار و بازگشت ناپذیری عرضه می کند که یکتا ، بی نظیر ، غی

(. یکی از پیشتازان این نظریه 1163 65ناپذیر هستند.)دوبزهانسکی

(است وی اعتقاد داشت 1156بیولوژیکی شخصی بنام ادموند سینوت )

که حیات ماهیتا خالق است چرا که خود را سازمان می دهد تنظیم میکند

همتاست و همواره در حال نوشدن می باشد . در این میان انسان بی

چون از داده های درهم و برهم ، اثری هنری و یا علمی پدید می

Illumination - 23

Merdice - 24 Dobzhansky - 25

آورد انسان توانائی آنرا دارد که الگوهای تنظیمی خود را خلق

کند.

: تداعی گرایی بعنوان مکتب مسلط روانشناسی نظریه تداعی گرایی -

قرن نوزدهم امریکا و انگلستان که ریشه در افکار و عقاید جان الک

د اذعان می کند ایده های جدید ، از ایده های قدیم و بوسیله دار

آزمون و خطا حاصل می شوند به عبارت دیگر وقتی که ایده ای

خاص در ذهن ظاهر شود ایده مرتبط نیز بالفاصله در ذهن متداعی

می گردد هرقدر این دو ایده بیشتر، تازه تر و واضحتر بهم مرتبط

مراه شدن آنها بیشترخواهد بود. بنابراین سه اصل باشند. احتمال ه

در نظریه تداعی گرایی مهم هستند. 69و وضوح 63، تازگی 66مهم فروانی

ایده های تازه در واقع ترکیبی از ایده های قدیم هستند که از نو

سازماندهی شده اند . تفکر خالق نیز چیزی جز برقراری ارتباطات

ه تداعی بیشتری باشد خالقیت بیشتری نیست وهرچه انسان قادر ب 61ذهنی

خواهد داشت .

کلی نگری شاکله نظریه گشتالت را تشکیل میدهد. : 71نظریه گشتالت -

فلذا خالقیت نیزعبارت از بازسازی الگوهایی است که ساختار ناقص

دارند و ذهن در صدد تکمیل آن است به عبارتی دیگر تفکر خالق معموال

با وضعیتی مسئله دار شروع می شود که از جهاتی ناتمام است و

ردن آن فعال شده و راههای جدیدمی نهایتا ذهن جهت کامل و هماهنگ ک

یابد .

نظریه روانکاوی :)خالقیت بعنوان نتیجه تصعید و پاالیش روانی و

(یكي 1111) 71تعادل حیاتی(همواره مفهوم روانکاوی نام زیگموندفروید

از تاثیرگذارترین متفكرین تاریخ جهان و واضع تئوری روانکاوی را

از هرمکتب دیگری ایده هایی تداعی می کند. روانکاوی فروید ، بیش

بنیادی در مورد خالقیت ارائه داده است که رهنمودی برای پژوهشهای

علمی مربوط است . فروید معتقد بود خالقیت و هنر در واقع نوعی

تطهیر عاطفی و پاالیش روانی است که موجب حفظ سالمتی انسان می شود.

له ای برای ابراز به زعم او هنرمند خالق کسی است که هنر را وسی

تعارضات درونی خود قرار داده و تمایالت مطرود و سرگوفته را در

قالب پذیرفته شده اي ظاهر می سازد که در غیر این صورت می

بایست شاهد روان نژندی فرد باشیم. به نظر فروید رشد و تعادل

روانی فرد درگرو تعادل صحیح بین نیروهای خالقه و نیروهای

تا حدودی با برتری نیروهای خالقه(بستگی دارد. فروید زندگی متهاجم)

و هر نوع گرایش مثبت به آنرا ناشی از یک نیروی غریزی بنام اروس

Frquency - 26

Recency - 27 Vividness -28

Mental connection - 29

Gestalt theory 30 gmund Freud Si - 31

) نام خدای عشق در یونان قدیم وسمبل غریزه عشق به زنده ماندن (

می داند که سرمنشاء همه نیروهای خالقه و حیاتی است . در مقابل

)نام خدای مرگ و برادر 76ری بنام تاناتوساز نیروی غریزی دیگ

که خدای خواب در نزد یونانیان قدیم بود( نام می برد که 77هوپنوس

(. او معتقد 61،ص1755مانع خالقیت و انرژی حیاتی است )وهاب زاده،

است که در ذهن ناخودآگاه وجود بود خاستگاه خالقیت ، در تعارضی

ه در صورت حل موجه و موفقیت دارد و ذهن پیوسته در پی حل آن است ک

آمیزمنجر به خالقیت میگردد)با کمک بخش خودآگاه شخصیت( و گرنه آن

( ظاهر 74تعارض واپس زده شده و یا در شکل بیماری )روان نژندی

می گردد)مغایر راه حل بخش خودآگاه شخصیت (. بنابراین خالقیت و

اه فرد دارند روان نژندی هر دو ریشه واحد در تعارضات ناخودآگ

یعنی هم فرد خالق و هم فرد روان نژند با یک نیروی واحد هدایت می

بر روی "نهاد" را شوند . شخص خالق ، در واقع میزان کنترل "خود"

ناخودآگاه بروز داده 75کم کرده و اجازه میدهد اندیشه های آزادخیز

از سطح ناخودآگاه به سطح خودآگاه 76شوند یعنی تکانه های خالق

آیند. به نظر فروید خالقیت ماهیتی چون غذا دارد. بوسیله غذا تنش

دروني و عدم تعادل ناشی از گرسنگی فرد رفع می گردد بوسیله خالقیت

نیز تنش فرد برطرف می گردد.در هرحال به زعم فروید خالقیت ریشه

بیمارگونه داشته و نتیجه عدم تعادل و تعارضات درونی است . فروید

د جوامع اساسا نسبت به رفتار خالقانه حالت تدافعی و حتی معتقد بو

سرکوبگر دارد .

روانکاوان و پیروان جدید فروید معتقدند خالقیت نه در

ناخودآگاه ، بلکه ریشه در نیمه آگاه دارد ، ذهن نیمه آگاه بدلیل

داشتن آزادي در جمع آوري ایده ها ، مقایسه و آرایش مجدد آنها ،

القیت به شمار مي آید. افرد خالق لزوما دارای زمینه های سرچشمه خ

بیمارگونه و آشفتگی روانی نیستند بلکه همچون افرادی دارای

چهارچوب شخصیتی محکم هستند تا بتوانند به عمق ناخودآگاه خود

مراجعه و پس از کشفیات خالقانه سالم به واقعیت برگردند. اریک

قیت در شرائط سالمتی و هماهنگی ( بیان می دارد که خال1111فروم)

(.او پنج طرح 67، ص1737فعالیت روانی بروز داده می شود)كفایت،

شخصیتی را که شامل شخصیت پذیرا ، بهره کش ، سوداگر ، محتکر و

سازنده است توصیف می نماید که آخرین آنها نمونه کامل شخصیت رشد

. چهارچوب نظریه یافته بوده و ویژگی مهم آن " عشق به خالقیت "است

فروم در تائید نقش ویژه عوامل محیطی و فرهنگی است که به شخصیت

Thanatos - 32

33- Hypnos

- 34 Neurotic

Freerising - 35 Creative impulses - 36

افراد شکل می دهد. او می گوید " افراد محصولی از فرهنگ خویش

73هستند" براین اساس در جوامع صنعتی ، انسانها دچار از خودبیگانگی

(. 71و 77، ص 1755می شوند)وهاب زاده ،

: یكي از نظریه پردازان اجتماعي اریك اریكسون –نظریه رشد رواني -

بنام عرصه روانشناسي كه در تائید تاثیر بالمنازع تجربه ، فرهنگ

، محیط و اجتماع در برابر وراثت بر شكل گیري شخصیت و خصوصیات

79رواني انسانها مانند ابتكار و خالقیت سخن گفته اریك اریكسون

آمریکایی و واضع نظریه رشد ( روا نکاو و روانشناس مشهور1116)

اجتماعي است كه رابطه میان شخصیت و گستره اجتماع و فرهنگ –رواني

را نشان مي دهد وي هشت دوره قابل پیش بیني و معیني براي رشد كه

از بدو تولد شروع و تا كهنسالي ادامه مي یابد فرض مي كند كه

مخصوص خود است هركدام داراي نیازها ، تجارب ، تضادها ، تعارضات

تا 7. براي مثال تجربه خالقیت و ابتكار كودكان در مرحله سوم )

سالگي ( مطرح مي گردد كه در تضاد و تعارض با تجربه احساس گناه 5

است و درحالت توازن ، اكثر مردم حد میانه تجربه ها را در پیش

مي گیرند كه در آن میزان تجربیاتي كه احساس ابتكار را به آنها

مي دهد احتماال بیشتر از میزان تجربیاتي است كه منجر به احساس

گناه مي شود . در دوره سوم رشد كودك شروع به كشف جهان مي كند و

مي آموزد كه دنیا چگونه جایي است و او چگونه مي تواند بر آن

تاثیر گذارد . هرگاه فعالیت كودك موفقیت آمیز باشد ، با دید

رخورد و حس ابتكار پیدا مي كند و هرگاه مورد سازنده با دنیا ب

سرزنش و تنبیه قرار گیرد ، در برابر بیشتر كارهاي خود احساس

گناه خواهد داشت . تاثیرات برخورد با تجارب و نحوه حل تعارضات

، بیشتر در میانسالي خود را نشان مي دهند كه در صورت حل موفقیت

مراهي فرد با دیگران و اشتغال آمیز تعارضات ، توانائي همكاري و ه

1731به كارهاي خالقانه فراهم مي گردد . ) بني جمالي و احدي ،

(. 19، ص

ویلیام 1151نظریه سینکتیکز یا بدیعه پردازي گوردون : درسال -

این روش را براي توضیح جریان بروز خالقیت و نوآوري ابداع 71گوردون

ي توان با یك سري تمرین هاي گروهي و ارائه كرد. وي اعتقاد داشت م

، خالقیت را آموزش و توسعه داد مهم ترین عنصر در بدیعه پردازي

همان استفاده از قیاس است . به زعم گوردون تولید فكر وعمل

نوآورانه چندان ماهیت پیچیده ندارند و تقربیا براي تمام افراد

رشمرده كه قابل دسترس است وي چهار پایه براي بدیعه پردازي ب

عبارتند از :

Alienation - 37

Erik Erikson - 38 William Cordon - 39

خالقیت به واسطه داشتن آثار شگرف و مفید در زندگي داراي اهمیت -1

است .

فرآیند خالقیت به هیچ وجه اسرارآمیز نیست بطوریكه مي توان -6

آنرا شرح داد ، آموزش داد و بكار برد عوام آنرا اسرارآمیز و

اهانه قابل ذاتي افراد خاص مي پندارند در حالیكه با تحلیل آگ

انتقال و افزایش است .

ماهیت فرآیندهاي خالقیت در تمامي رشته ها یكي است . هرچند -7

مردم عادي خالقیت را بیشتر در زمینه هنر قبول دارند و حاصل آنرا

" مي نامند.41در زمینه مهندسي و علوم " اختراع

كثر فرآیند بروز خالقیت فردي و جمعي شبیه هم هستند هرچند ا -1

مردم خالقیت را امر فردي مي پندارند .

گوردون تاكید داشت در خالقیت بعد عاطفي از بعد عقلي و نامعقول

از معقول بیشتر است فلذا مي بایست براي بروز خالقیت ضرورتا عناصر

نامعقول و عاطفي درك شده و با كشاندن عناصرعاطفي و ناخودآگاه

بروز خالقیت را فراهم كرد) به سطح آگاهي و كنترل آن ، زمینه

(. 611بهرنگي ، ص

41تفاوت خالقیت با نوآوري 5-9

خالقیت مورد عالقه روانشناسان و نوآوري مورد عالقه جامعه

(. البته ظاهرا مفاهیم خالقیت 5،ص 1731شناسان است )فرنودیان ،

و نوآوري مشابه هم به نظر مي رسند حقیقت نیز چنین است هر دو

مفهوم ارتباط نزدیكي به هم دارند چرا كه هردو به ایجاد ایده و

د با این تفاوت كه خالقیت به عنوان عامل پدیده جدید معطوف هستن

فردي ، ذهني و دروني ، ریشه نوآموري محسوب مي شود. به عبارت

دیگر نوآوري مرحله كاربردي و محصول نهایي خالقیت است. چنانچه

نتیجه خالقیت به صورت یك محصول ، خدمات و روش انجام كار جدید

القیت خمیرمایه و جوهره تجلي یابد نوآوري ظاهر شده است. بنابراین خ

نوآوري محسوب مي شود . به عبارت دیگر ، درخالقیت اطالعات جدید

بدست مي آید و در نوآوري آن اطالعات به صورتهاي گوناگون در بازار

عرضه مي شود. با این حال ممكن است خالقیت افراد به مرحله ظهور

بنابراین نرسد اما درهرحال افراد نوآور خالق محسوب مي شوند

نوآوري اعم از خالقیت است. یعني در فرآیند خالقیت اطالعات به دست

مي آید و در نوآوري ، آن اطالعات به صورتهاي گوناگون عرضه مي

شود. از این منظر است كه اهمیت ایجاد بستر و شرائط بروز خالقیت

ستاد دانشگاه اا 46بسیار مهم و حیاتي به نظر مي آید . تئودور لویت

Invention - 40

41 - Inoovation Theodore Levitt 42

اروارد در خصوص تفاوت خالقیت و نوآوری می گوید " خالقیت اندیشیدن ه

به چیزهای جدید و نوآوری انجام دادن کارهای جدید است ". در

حالیکه تعداد افراد خالق اغلب به تعداد زیاد وجود دارند تعداد

افراد نوآور کم است و در نتیجه نظریه های افراد خالق از آنجائیکه

قرار نمی گیرند ، بی فایده می ماند . پیترز و مورد استفاده

واترمن در کتاب" به سوی بهترین ها "اذعان می کنند " قهرمان

نوآور، یک فرد رویایی و یا یک غول روشنفکر نیست ، او می تواند

دزد نظریه ها باشد بدین معنی که نظریه دیگران را بگیرد و آنرا

( معتقد است 1111)47(. روزنفلد71به مرحله عمل درآورد) موید نیا ،

خالقیت نقطه شروع هر نوآوري است وي معادله زیر را براي توجیه

رابطه خالقیت و نوآوري پیشنهاد نمود . ) انتفاع + اختراع + مفهوم

= نوآوري (

ارتباط خالقیت با هوش 6-9

در بحث ارتباط و یا تفاوت هوش و خالقیت باید گفت عملكرد

افراد خالق درآزمونهاي هوش چندان قابل توجه نیست. ظاهرا علت این

امر روشن است آنها در واقع هنجارهاي آزمونهاي هوشي را قبول

ندارند و از پاسخ دادن به آنها امتناع مي كنند و بیشتر كار فردي

(. برای 39، ص 1759ا كار گروهي ) مینا كاري ،را قبول دارند ت

آنکه تفاوت هوش و خالقیت را در یابیم فرض می کنیم کسی که

هواپیما را اختراع نموده است خالقیت داشته است اما کسی که

خلبانی را خوب یادگرفته است با هوش است . شاید عموم مردم چنین

و استعداد باال است در تصور نمایند که خالقیت همان داشتن هوش

( اذعان می کند تمام پژوهشگران 1157حالیکه چنین نیست . تورنس )

مربوط ، اتفاق نظر دارند که خالقیت متفاوت از آن چیزی است که به

عنوان توانائی هوشی شناخته شده و با تستهای مخصوص سنجیده می شود

قیت عبارت (. جوهره اصلی خال1) سایت اینرنتی تی سی رکورد ، ص

از یک گرایش به نوع فعالیت فکری است نه صرفا داشتن هوش سرشار .

خالقیت اساسا ربطی به هوش باال ندارد بعبارت دیگر افراد با هوش

الزاما دارای خالقیت نیستند. چه بسیارند کسانی که در محیط زندگی

ز ما قرار دارند و از هوش و استعداد شگرفی برخوردار هستند لکن ا

ارائه هرنوع راه حل نو به مسائل و مشکالت عاجز هستند آنها فقط

قادرند راه حلهای قدیمی و موجود را بیابند و میل چندانی به یافتن

پاسخ های احتمالی و نو ندارند حفظ متون بلند، فرمولها و بیان

عین آموخته ها بدون کم وکاست، نمونه فعالیت ذهنی این قبیل افراد

Rosenfeld - 43

موفقیت اساسی ترین هدف و روش زندگی این قبیل افراد است نیل به

را تشكیل مي دهد. البته این نوع استدالل نباید به معنی خالق

نبودن افراد مستعد تعبیر شود آنان نیز مانند سایر انسانها ممکن

است خالقیت داشته یا نداشته باشند. بدیهی است وجود خالقیت در این

ورداری از زمینه مساعد هوش شرسار، اثرات قبیل افراد بواسطه برخ

شایان توجهی درپی داشته و هوشبهر باال شانس خلق آثار شگرف و

ایده های مهم تری را ایجاد خواهد کرد. بنابراین پیام مهم مطلب

فوق این است که خالقیت تنها ویژگی افراد تیز هوش و نوابغ

همه افراد معمولی نبوده بلکه متعلق به تمامی انسانهاست یعنی

بالقوه توانائی خالقیت در حد خود را دارند.

( 1131( دي بنو ) 1157( ، پارنز ) 1137تورنس و تورنس )

در تحقیقات خود نشان داده اند كه (1195فلدهیوسن و كلینكن برد )

خالقیت با شدت كم یا زیاد بصورت بالقوه در همه انسانها وجود

(.البته بدون داشتن حدی از هوش متوسط 71ص ،1791دارد)سام خانیان ،

نیز نباید انتظار کارکرد و گرایش خالقانه قابل توجهي از فردی

داشت . بااین حساب افراد کم هوش و عقب مانده ذهنی تا حدود زیادی

(در طی تحقیقات 1153از مقوله بحث ما خارج خواهند بود. تورنس )

تراز حد معینی است خالقیت خود دریافت که وقتی بهره هوشی پائین

161نیز محدود است در حالی که فراتر از این حد) بهره هوشی

(. خالقیت تقریبا بعد مستقلی پیدا می کند مفهوم این یافته 116الی

آن است که داشتن حدی از هوش برای بروز خالقیت شرط الزم)نه کافی(است

ت در ادبیات براین اساس نظریه آستانه ای همبستگی بین هوش وخالقی

( . 17و 16، ص 1737تئوریهای تورنس وارد شده است ) کفایت ،

تورنس با مرور مطالعات موجود به این نتیجه رسید كه همبستگي

و هنگام %61میان خالقیت و هوش هنگام استفاده از آزمونهاي كالمي

را %15است نهایتا وي همبستگي %5استفاده از آزمونهاي غیركالمي

(. 11، ص 1797دو عامل هوش و خالقیت ذكر كرد) حسن زاده ، براي

انجام دادند موید آن است که 45و جکسون 44تحقیق کالسیکی که گتزلس

، خالقیت و هوش همبستگی نزدیک دارند ، لیکن از 161تا ضریب هوشی

آن پس ، این دو از هم فاصله می گیرند یعني هوش تنها پیش نیاز

( در 1116(. طبق نظر لفرانسوا)31، ص 1795، خالقیت مي شود) قاسمی

مجموع می توان گفت که هوش باال به منزله خالقیت باال نیست ، اما

(. 1، ص 1797کم هوشی می تواند مانع خالقیت باشد ) حسن زاده ،

جالب توجه است بنا به تحقیقات صورت گرفته اکثر کارهای خالق

ودکی نه تنها به عنوان نوابغ توسط افرادی انجام شده که در ک

شناخته نشده اند و حتی گاها تنبل نیز بوده وعملکرد تحصیلی و

Getzels - 44 Jackson - 45

اجتماعی بسیار ضعیفی داشته اند. مثال لوئی پاستور کاشف عامل

میکرب به عنوان یکی از نوابغ و خالقان مشهورجهان ، درآموزش درس

ن در دوران شیمی در مدرسه مشکل جدی داشته است . یا اینکه انیشتی

کودکی مورد شماتت و استهزاء معلم خود واقع بوده است بطوریکه

در مورد او ذکر شده است که معلم به مادرش گفته بود " این کودک

، 1759مثل سگ تنبل است هیچ چیز از او ساخته نیست " ) میناكاري ،

(. انیشتین در نوشته های خود با تعدیل این معنا به نوعی 91ص

بودن خود را از نظر داشتن هوش واستعداد تصریح می نماید " عادی

من دارای استعداد و قریحه خاصی نیستم فقط حس کنجکاوی شدیدی دارم

درصد 11( معتقد بود 1117" . مخترع مشهور جهان توماس ادیسون )

درصد آنرا استعداد تشکیل میدهد . 1نبوغ را تالش و عرق ریختن و

شبهر متوسط و باال در بروز خالقیت بیشتر شرط بنا بر این وجود هو

الزم است تا شرط کافی و ماهیت خالقیت بیشتر اکتسابی است تا فطری

. نتیجه علمی و عملی دریافت این حقایق از سوی دانشمندان واقعا

برای همه ، بخصوص دست اندرکاران تعلیم وتربیت و مدیران جامعه

بدین معنی که با فرض داشتن حد هیجان انگیزو جالب خواهد بود

متوسطی از هوش می توان شرائط رشد خالقیت و نوآوری را در دانش

آموزان تقویت کرد پس امکان تاثیر گزاری عوامل محیطی و اکتسابی

در این امر بسیار مهم است که امكان دخل وتصرف را نسبت به عوامل

ین هدف بسیار ارثی آسان تر می نماید . فرض شمرده می شود چن

ارزشمند می تواند در سرلوحه برنامه ریزیها و اقدامات حمایتی

والدین ، مربیان و مدیران مراكز آموزشي قرار گرفته و زمینه

های رشد و پیشرفت جامعه را فراهم آورد. فرض مخالف بصورت دخل

و تصرف در توارثی بودن زمینه خالقیت حقیقتا بسیار مشکل می نماید

ا که دخل و تصرف در برخورداری از یک موهبت مادرزادی دراغلب چر

موارد بسیار مایوس کننده است تصور زحمات و هزینه های کم نتیجه

والدین کودکان عقب مانده ذهنی می توتند شاهد این مدعا باشد. با

وجود این همه امکانات و پیشرفت های علمی، متخصصان تا چه اندازه

کرد رفتاری و فعالیت ذهنی عقب ماندگان ذهنی را می توانند عمل

بهبود بخشند ؟

میالدی گروهی از محققان در ایالت کالیفرنیای 1161در سال

امریکا برای پیگیری یافتن ارتباط هوش و خالقیت تحقیقات دامنه

داری انجام دادند آنان پس از ارزیابی هوشبهر هزاران دانش آموز

، صدها نفر پراستعداد را شناسائی نمودند پس از پنجاه سال دوباره

ائی شده بررسی گردید که در کمال تعجب مشاهده وضعیت افراد شناس

شد هیچکدام از آنان نه تنها خالقیتی نداشته اند بلکه مشهور هم

نشده بودند . تحقیقات کاکس و تولمن نشان داد اغلب نوابغ برجسته

و خالقان مشهور دنیا ضرورتا هوشبهرهای باالئی نداشته اند. آنان

همبستگی معنی داری بین هوش و 171تا 111دریافتند در سطح هوشبهر

خالقیت وجود دارد لکن پس از آن گاهش می یابد درعین حال اغلب آنان

وضع تحصیلی و آموزشی خوبی هم نداشته اند و بعضا تنبل هم بوده

اند . نشان دادن عالئم زودرس از پیشرفت فوق العاده در درس و

ابداع و نوآوری زمینه خاص ، همواره نوید بخش روشن شدن چراغ

اغلب افراد خالق بوده است یعنی آنان در سنین خیلی پائین تر از

همساالن خود عالئم پیشرفت را از خود بروز داده اند این عالئم در

واقع نشانه های پیشگوئی ظهور خالقیت آنان بوده است . مثال پاسکال

وقتی یازده سال داشت قوانین اصلی هندسه را می شناخت.

مطالعات تکمیلی و دقیق تر اخیر نشانگر آن است که در حقیقت

همراه نباشد. 161هیچ خالقیت آشکاری نیست که با هوشبهر حداقل

افرادی که هوشبهرهای باالتر از حد متوسط دارند معموال درآزمونهای

خالقیت نیز نمره های باالیی می گیرند اما از سطح هوشی معینی به

( رابطه بسیار ناچیزی بین 161سطح هوشبهرهای باالتراز باال) مثال در

هوش و نمره های خالقیت وجود دارد یعنی در هوشبهرهای باالتر

همبستگی بطور ناگهانی گاهش یافته و این دو، بعد مستقلي مي

(. چه بسیارافرادی که با هوشبهرهای 11، ص 1797یایند) حسن زاده ،

ت نمره های بسیار پایینی دارند و از بسیار باال در آزمونهای خالقی

سوی دیگر افرادی نیز وجود دارند که از هوش مختصر باالتر از حد

متوسط دارنداما در آزمونهای خالقیت نمره های بسیار باالیی بدست

می آورند . براین مبنا برخی از متخصصان از جمله تورنس یک " الگوی

طبق این الگو میزان هوش " از خالقیت ارائه کرده اند 46آستانه ای

فرد باید از حد معینی باالتر باشد تا بتواند آثار خالقی در رشته

خود بوجود آورد بنابراین در مورد توانائیهای مختلف ، آستانه هوش

الزم برای ایجاد دستاوردهای خالق متفاوت است مثال احتمال دارد که

زم داشتن هوشبهر کشف یک اصل جدید در فیزیک یا ریاضیات نظری مستل

(.66ص 1197باالتری باشد تا نوشتن یک داستان کوتاه بدیع)هلیگارد،

( بسته به اینكه فرد داراي خالقیت باال یا كم و 1199گیج و برالینر)

یا هوش باال یا كم باشد ، ویژگیهاي زیر را براي آنان بیان مي

نمایند :

هوش زیاد : چنین افراد داراي قدرت كنترل كافي -خالقیت باال -1

روي رفتار و آزادي عمل بوده و بسته به شرائط كودكانه و

بزرگساالنه رفتار مي كنند.

هوش پائین : چنین افرادي با خود و مدرسه تعارض -خالقیت باال -6

شدید دارند بدین لحاظ احساس بي كفایتي و ناشایستگي مي

ند و در محیطهاي بدون فشار عملكرد ایده آلي دارند. نمای

46- Threshold pattern

هوش باال: چنین دانش آموزاني را معتاد مدرسه -خالقیت پائین -7

مي نامند این قبیل افراد تالش مدامي براي كسب امتیازات تحصیلي

دارند.

هوش پائین : این قبیل دانش آموزان ، شانس -خالقیت پائین -1

ارهاي خالقانه نداشته الجرم براي عرضه توانائي تحصیلي و رفت

عادت كردن به مدرسه،دست به فعالیتهاي دفاعي مي زنند مانند

(. 17و 16،ص 1797فعالیت زیاد ورزشي)حسن زاده،

اجتماعی پائین ، در بین کودکانی –ظاهرا در طبقات اقتصادی

ت سال دارند همبستگی معنی دارتری بین هوشبهر و خالقی 11که کمتر از

وجود دارد. در مجموع نتیجه تحقیقات و مشاهدات علمی نشان داده

است بین آزمونهای خالقیت و آزمون های هوشی همبستگی شدیدی وجود

ندارد . بنابراین نتیجه گرفته می شود این آزمونها چیزهای

متفاوتی را می سنجند. وجود افراد تحصیل کرده و با هوش که عمال

قیتی ندارند شاهد این ادعا هستند. از نظر نوع هیچ ابتکار و خال

تفکری که جریان خالقیت و عملکرد هوش را پشتیبانی میکند تفاوت

اساسی وجود دارد بطوریکه هوش تا حدود زیادی متکی بر تفکر همگرا

،ص 1731و خالقیت عمدتا متکی بر تفکر واگرا می باشد ) برونو ،

96 . )

بررسی راه حلها ی -1دو مرحله دارد :مساله گشایی معموال

انتخاب مناسبترین راه حل.مرحله نخست یعنی بخاطر آوردن -6گوناگون

راه حلهای ممکن یا ابداع راه حلهای جدید را تفگر واگرا نامیده

اند چون در این مرحله افکار فرد درجهات متعدد و متنوعی سیر می

وانین منطق برای کاستن کند . مرحله دوم ، یعنی کاربرد دانش و ق

از تعداد راههای ممکن و تمرکز بر مناسبترین راه حل را تفکر همگرا

(. تفکر همگرا شیوه ای برای 61،ص 1197نامیده اند) هلیگارد ،

حل مسائل است که در آن فقط یک پاسخ بهترین جواب است درحالیکه

ه در آن چندین در خالقیت شیوه ای از تفکر واگرا مورد استفاده است ک

پاسخ هم ارز برای حل یک مسئله وجود داشته باشد. البته چنین

برداشتی نباید به اثبات تضاد و مغایرت اساسی این دو نوع تفکر

منجر شود یعنی آن دو لزوما متضاد هم نیستند ترکیبی از دو نوع

تفکر مذکور در بسیاری از فعالیتهای زندگی مورد استفاده قرار

. در تمامی کارهای خالقانه بویژه کارهای خالقانه عالی تر میگیرد

نیز الجرم ترکیبی از هر دو نوع تفکر مورد استفاده است لکن در امر

غالب است. در 49و در امر هوش تفکر همگرا 43خالقیت تفکر واگرا

زمینه کارهای خالقانه عالی ترکیبی موفق از تفکر همگرا و واگرا

( . 96،ص 1731، وجود دارد) برونو

Divergent thinking - 47 Convergent thinkig - 48

ا فراد باهوش طبق آموزشهای قبلی شیوه های قالبی و تعیین شده

ای را برای حل مسئله ارائه نموده، فرمولها، جزئیات و حتی

چهارچوب هارا دقیقا رعایت میکند درحالیکه افراد خالق اغلب متعهد

صرف به آن چیزها نبوده بلکه خود در پی یافتن راههای ابتکاری و

ید هستند. افراد خالق کاربردهای بدیعی برای استفاده از یک قالب جد

آجر ارائه میدهند مثال با گرم کردن آن می توانیم رختخواب خود را

گرم کنیم یا از آجر می توان بعنوان اسلحه استفاده گرد و یا اینکه

ناگفته نماند همواره مشکالت . آجر می تواند تکیه گاه قفسه باشد

مربوط به سازگاری و تحمل افراد خالق از سوی مربیان و مدیران و

(.66،ص 1979) هلیگارد حتی والدین بشتر خواهد بود.

خالقیت و عملكرد نیمكره هاي مغز 3-9

…

جهت دریافت هرگونه رساله و مطالعات

معماری با قیمت پایین با ما تماس بگیرید.

09903570990