ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣσε συνεργασία με την ΕΕΤΑΑ και την HELEXPO

ΗΜΕΡΙΔΑ

Αστικό Περιβάλλον και Εξοικονόμηση Ενέργειας σε συνθήκες Κλιματικής Αλλαγής.

Ο ρόλος των ΟΤΑ

Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα PLUREL για την αντιμετώπιση της αστικής διάχυσης με αειφορικά

μέσα

Κ. Λαλένης, Επ. Καθ. ΤΜΧΠΠΑ, Πανεπιστήμιο ΘεσσαλίαςΔ Καλέργης υποψ Διδακτ ΤΜΧΠΠΑ Πανεπιστήμιο ΘεσσαλίαςΔ. Καλέργης, υποψ. Διδακτ. ΤΜΧΠΠΑ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Θε αλο ί η 27 Νοε βρίο 2009Θεσσαλονίκη, 27 Νοεμβρίου 2009

Aστικοποίηση: διαδικασία προςAστικοποίηση: διαδικασία προς μια κατεύθυνση

ήμείωση εξωαστικής γης

αστική γηαύξηση εξωαστικής γης

αλλαγές στις κατηγορίες γης στην EE25 μεταξύ 1990 και 2000αλλαγές στις κατηγορίες γης στην EE25 μεταξύ 1990 και 2000

Principle land use drivers in EuropeΕπιδράσεις χρήσης γης στην ΕυρώπηPrinciple land use drivers in EuropeΕπιδράσεις χρήσης γης στην Ευρώπη

ΔημογραφίαΟικονομίαΠλαίσιο σεναρίου

Περιβαλλοντικές αλλαγέςΤεχνολογία

Models

Παρόν Μέλλον

Αλλαγές χρήσεων γης

Το πρόγραμμα PLURELΤο πρόγραμμα PLUREL

“Peri-urban Land Use Relationships Strategies andSustainability Impact Assessment Tools for urban-rural Linkages (PLUREL)”

• Ολοκληρωμένο πρόγραμμα, Framework Programme 6 (FP 6) Αξονας προτεραιότητας 1.6.3: “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ”ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ .

• Επικεφαλής: Royal Veterinary and Agricultural University, DenmarkDenmark.

• Προϋπολογισμός: 10.640.319 Eυρώ.

Ι ά 2007 ίζ• Ιανουάριος 2007 – συνεχίζεται.

4

Στόχοι του PLUREL (1)Στόχοι του PLUREL (1)

ύ β θύ ό β λλό έ• να επιτύχει μια βαθύτερη κατανόηση στις μεταβαλλόμενες σχέσεις μεταξύ αστικών και εξωαστικών χρήσεων γης με έμφαση στο πιο δυναμικό τμήμα αυτό των περιαστικών ζωνώνμ μήμ ρ ζ

• να αναπτύξει μεθόδους και εργαλεία για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιδράσεων των ήχρήσεων γης

• να προσδιορίσει πιθανές στρατηγικές και παραδείγματα καλών εφαρμογών για να προωθήσει την αειφορική ανάπτυξη τωνεφαρμογών για να προωθήσει την αειφορική ανάπτυξη των συστημάτων των χρήσεων γης στις περιαστικές ζώνες

• να αναπτύξει σενάρια χρήσεων γης για τις περιαστικές ζώνες στην ώ ώ ό ώΕυρώπη και να βελτιώσει την κατανόηση των δυναμικών στις

χρήσεις γης στις αστικές, περιαστικές και αγροτικές περιοχές

Στόχοι του PLUREL (2)Στόχοι του PLUREL (2)

λύ δ ή θ ά έλ έ• να αναλύσει και να δημιουργήσει μαθηματικά μοντέλα των σχέσεων μεταξύ αλλαγών χρήσεων γης και της παροχής πόρων και αστικών λειτουργιών

• να αναλύσει τις επιπτώσεις των πολιτικών και στρατηγικών του χωρικού σχεδιασμού όπως και των δομών διακυβέρνησης στην αειφορικότητα των χρήσεων γης διερευνώντας επιλεγμένες περιπτώσειςαειφορικότητα των χρήσεων γης διερευνώντας επιλεγμένες περιπτώσεις παραδειγμάτων λεπτομερώς και σε συνεργασία με του τοπικούς φορείς

• να αξιολογήσει τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές ξ γή ς ρ β ς, ς μ ςεπιδράσεις των αλλαγών στις χρήσεις γης εξαιτίας συνθηκών σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο και στρατηγικών περιφερειακής ανάπτυξηςανάπτυξης

• να υποστηρίξει τη μάθηση, τη συνεργασία και επικοινωνίας μεταξύ πολιτικών, πολεοδόμων, ερευνητών και κοινωνικών φορέων και ομάδων

Προσδοκίες τελικών χρηστών

ά ξ ώ δέ ύ ξ ύ ώ• ανάπτυξη γνώσης για τις συνδέσεις αστικού και εξωαστικού χώρου• ανταλλαγή εμπειριών από στρατηγικές χωρικού σχεδιασμού και διακυβέρνησης για αειφορικές χρήσεις γηςβ ρ η ης γ φ ρ ς χρή ς γης

• εργαλεία και καινοτομικές ιδέες που μπορούν να βοηθήσουν πολεοδόμους και πολιτικούς στον στρατηγικό σχεδιασμό

• δημιουργία σεναρίων και μοντέλων που να ταιριάζουν στην δική τους συγκεκριμένη περιοχή

• δυναμικά συστήματα υποστήριξης λήψης αποφάσεων που να δίνουν• δυναμικά συστήματα υποστήριξης λήψης αποφάσεων που να δίνουν καθαρή εικόνα των επιδράσεων των συγκεκριμένων πολιτικών και να μην είναι μόνο συστήματα πληροφοριών

• ένα βιβλίο ή ένας οδηγός από καλές πρακτικές από τις περιπτώσεις παραδειγμάτων με καθαρά συμπεράσματα, οδηγίες και συστάσεις για πολεοδόμους και πολιτικούςπολεοδόμους και πολιτικούς

ΣυμμετέχοντεςΣυμμετέχοντες

• 13 πανεπιστήμια• 10 ερευνητικά ινστιτούταινστιτούτα• 8 δημόσιοι ή ιδιωτικοίοργανισμοί•15 χώρες (απο ΕΕ και15 χώρες (απο ΕΕ και η Κίνα)

Αστικές - Εξωαστικές περιοχέςΑστικές - Εξωαστικές περιοχές (RURs)

• Κύριο αντικείμενο μελέτης του PLUREL είναι η αστική -εξωαστική (ή αστική – αγροτική) περιοχή (Rural-Urban Region/RUR). Η περιοχή αυτή είναι μια εκτεταμένη μορφή λειτουργικής αστικής ζώνης, δηλαδή η έννοια που χρησιμοποιείται για την περιγραφή ενός αστικού πυρήνα καιχρησιμοποιείται για την περιγραφή ενός αστικού πυρήνα και του περιβάλλοντα δακτυλίου των μετακινήσεων που παράγει

• Οι περιοχές αυτές εκτείνονται και πέρα από την ζώνη έντονης αλληλεπίδρασης με τον πυρήνα της πόλης και περιλαμβάνουν περιοχές αναψυχής, καθώς και πυρήνες πρασίνου με περιβαλλοντική ταυτότητα όπως βιότοπους, κλππρασίνου με περιβαλλοντική ταυτότητα όπως βιότοπους, κλπ

Τυπολογία RUR= κατηγορίες αγροτικών - αστικών περιοχώνΜ λ ί ή ή δ ή ή ό• Μορφολογία: σχήμα και χωρική δομή μιας χωρικής οντότητας

• Δυναμικές: ανάπτυξη & ύφεση στην αστικοποίηση, περι-αστικοποίηση, επαν-αστικοποίησηαστικοποίηση

• Υπο-περιφερειακές κατηγοριοποιήσεις: αλληλεπιδράσεις υποπεριοχών

ΔΟΜΗΔΟΜΗ

Έξι τομείςΈξι τομείς

• ο τομέας 1 του Plurel εξετάζει τα κύρια γενεσιουργά αίτια της αστικοποίησης και των σχέσεων μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών όπως η παγκόσμια οικονομία και η τεχνολογική πρόοδος, τα δημογραφικά στοιχεία και η κλιματική αλλαγή.ρ ς, ημ γρ φ χ η μ ή γή

• ο τομέας 2 ανάγει αυτές τις γενικές τάσεις σε ζήτηση ή ό έ ίχρήσεων γης, σε πόρους και σε συμμετοχικές διαδικασίες

προσδιορισμένες στον ιστό σύνδεσης μεταξύ αγροτικών, περιαστικών και αστικών περιοχών. ρ ρ χ

• ο τομέας 3 μελετά τις ιδιαίτερες συνθήκες και ζητήματα πουο τομέας 3 μελετά τις ιδιαίτερες συνθήκες και ζητήματα που τίθενται από την ανάπτυξη των γενεσιουργών αιτίων και απαιτήσεων στις επτά περιοχές παραδειγμάτων, όπου τοπικοί

ά έ άλ ύπαράγοντες συμμετέχουν στην ανάλυση του περιφερειακού περιεχομένου όπως και στην ανάπτυξη σεναρίων και στρατηγικών.

• ο τομέας 4 αναπτύσσει σενάρια χρήσεων γης που προκύπτουν από αποφάσεις των τοπικών παραγόντων και ταπροκύπτουν από αποφάσεις των τοπικών παραγόντων και τα μοντελοποιούν. Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός συστήματος αξιολόγησης των επιδράσεων σε τρεις διαστάσεις αειφορίας, την περιβαλλοντική, την οικονομική και την κοινωνική.

• ο τομέας 5 κατόπιν συνθέτει τα παράγωγα όλων τωνο τομέας 5 κατόπιν συνθέτει τα παράγωγα όλων των προηγουμένων τομέων και παράγει μια ομάδα εργαλείων που υποστηρίζει μια ολοκληρωμένη ανάλυση, αξιόλογη και

δ ό ώ έ ώ ώσχεδιασμό αειφορικών σχέσεων αστικών και αγροτικών χρήσεων γης στην Ευρώπη. Βασικό στοιχείο αυτού θα είναι η εφαρμογή “Χplorer”.

• ο τομέας 6 ασχολείται με την διαχείριση του Plurel και με δραστηριότητες διάχυσης πληροφοριώνδραστηριότητες διάχυσης πληροφοριών.

Π έ ή δ άΠεριοχές εφαρμογής παραδειγμάτων

Haaglanden

Leipzig

Manchester

Warsaw

Montpellier

KoperHangzhou

Γενικεύοντας με παραδείγματα: μαθαίνονταςΓενικεύοντας με παραδείγματα: μαθαίνοντας από τους άλλους

Παραδείγματα:

• χρήση της διαδραστικής αξιολόγησης επιπτώσεων του Plurelχρή η ης ρ ής ξ γη ης

• εναρμόνιση σε κάθε στρατηγική, του επιπέδου έρευνας και τοπικής ιδιαιτερότητας

• κατηγοριοποίηση των πολιτικών και απεικόνισή τους με χάρτες

• χρήση διαμορφωμένης ομάδας δεικτών για αξιολόγηση• χρήση διαμορφωμένης ομάδας δεικτών για αξιολόγηση

• χρήση μητρώων προσομοίωσης για σύγκριση αποτελεσμάτων

• συγκριτική προσέγγιση βασισμένη στις τυπολογίες του Plurelγ ρ ή ρ γγ η β μ η ς γ ς

▶ εισροές των παραπάνω στα παράγωγα του Plurel

ΣΕΝΑΡΙΑ

Σενάριο Α1

A1 - σενάριο υψηλής ανάπτυξης (hyper-tech)

Περιγράφει ένα μελλοντικό κόσμο ταχείας οικονομικής ανάπτυξης, ρ γρ φ μ μ χ ς μ ής ξης,όπου ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται περί τα μέσα του αιώνα μαζί με μια ταχεία διάδοση των πιο εξελιγμένων τεχνολογιών. Οι επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη είναι υψηλές και τα έθνη ς η ρ η ξη ψη ς ημοιράζονται γνώση και πόρους. Η τιμή της ενέργειας μειώνεται εξαιτίας των νέων εξελίξεων στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της πυρηνικής ενέργειαςενέργειας και της πυρηνικής ενέργειας

Με το σενάριο αυτό είναι πιθανό να δούμε μικρές πολυκεντρικές πόλεις να αναπτύσσονται γρήγορα Οι νέες τεχνολογίες τωνπόλεις να αναπτύσσονται γρήγορα. Οι νέες τεχνολογίες των μεταφορών οδηγούν σε ταχύτερη μετακίνηση και στην επέκταση των μετακινήσεων γύρω από πόλεις και κωμοπόλεις.

Σενάριο Α2

Α2 - σενάριο αυτάρκειας (extreme water)

Αυτό περιγράφει ένα περισσότερο ετερογενή κόσμο με υψηλό επίπεδο ά δ ή ώ ή Μαυτάρκειας και διατήρησης των τοπικών ταυτοτήτων. Με την

πληθυσμιακή αύξηση η οικονομική ανάπτυξη είναι προσανατολισμένη κυρίως στις περιφέρειες και το κατά κεφαλήν εισόδημα και η

λ ή ξέλ ξ ί ό έ ύτεχνολογική εξέλιξη είναι περισσότερο περιορισμένα και με πιο αργούς ρυθμούς από ότι στα άλλα σενάρια. Η ακραία κατάσταση εδώ προβλέπει αύξηση φαινομένων ξηρασίας, πλημμυρών και άνοδο της στάθμης της άθάλασσας.

Οι περιαστικές περιοχές επηρεάζονται έντονα, μεγάλα ποσά χρημάτων ρ ς ρ χ ς ηρ ζ , μ γ χρημεπενδύονται σε στρατηγικές άμυνας και προσαρμογής στις νέες περιβαλλοντικές συνθήκες. Οι τοπικές πληθυσμιακές αυξήσεις λόγω μεταναστεύσεων που προκαλούνται από αλλαγές κλίματος δημιουργούνμεταναστεύσεων που προκαλούνται από αλλαγές κλίματος δημιουργούν έντονες πιέσεις για αστικές υποδομές και υπηρεσίες

Σενάριο Β1

Β1 - σενάριο βιωσιμότητας (peak oil)

Το συγκεκριμένο περιγράφει ένα μέλλον περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευαισθησίας μια παγκόσμια προσέγγιση για την αειφόρο ανάπτυξη μεευαισθησίας - μια παγκόσμια προσέγγιση για την αειφόρο ανάπτυξη, με τη συμμετοχή των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων, των μέσων ενημέρωσης και των νοικοκυριών. Η οικονομική ανάπτυξη είναι πιο

έ ί δύ δ ό όισορροπημένη με ταχείες επενδύσεις για αποδοτικότητα των πόρων, κοινωνική ισότητα και προστασία του περιβάλλοντος. Η ακραία εκδοχή σε αυτό το σενάριο προκαλείται από την πιθανότητα μείωσης της

ό ή λ ί δ ί ί ύξπαγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, που οδηγεί σε ταχεία αύξηση των τιμών ενέργειας, με πολλές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Για τις περιαστικές περιοχές, οι υψηλές τιμές της ενέργειας έχουν τεράστια επίδραση στην επιλογές εγκατάστασης, καθώς τα κόστη μεταφορών περιορίζουν τις αποστάσεις μετακινήσεων. Αν και η τηλεργασία ενθαρρύνεται, οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να επιστρέψουν σε μεγαλύτερες πόλεις, με συνεπαγόμενη ερήμωση των απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών

Σενάριο Β2

Β2 - σενάριο κατακερματισμού (walls and enclaves)

H Ευρώπη υφίσταται ένα κοινωνικό κατακερματισμό, σε σχέση με την ηλικία, την εθνοτική ταυτότητα και την αμοιβαία δυσπιστία μεταξύ κρατών Οι ηλικιωμένοι εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τιςκρατών. Οι ηλικιωμένοι εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τις νεότερες γενιές, αλλά ο πληθυσμός παραγωγικών ηλικιών διστάζει να παραχωρήσει πόρους με αποτέλεσμα αύξηση συγκρούσεων μεταξύ γενεώνγενεών.

Εδώ η ακραία εκδοχή του σεναρίου προκαλείται από μια πανδημία που προσβάλει το ανθρώπινο είδος, η οποία εξαπλώνεται ραγδαία και δ ί ύ ύ ή θ ώοδηγεί σε αυστηρούς περιορισμούς στις μετακινήσεις ανθρώπων και αγαθών. Οι εθνοτικές διαιρέσεις στις πόλεις προκαλούνται από την αύξηση της μετανάστευσης προς αυτές πληθυσμού παραγωγικών

ώ ό έ ή έ ό ή όηλικιών από μέσα ή έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πόλεις υπόκεινται σε μεγαλύτερη διάχυση καθώς οι νεώτεροι μετανάστες καταλαμβάνουν τα κέντρα των πόλεων και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία γηγενείς κατοικούν στην περιφέρεια και σε αστικούς θύλακες έξω από τις πόλεις.

ΑΕΠ σύμφωνα με τα 4 σενάρια

A1 „HyperTech“ A2 „WaterWorld“

ΑΕΠ σύμφωνα με τα 4 σενάρια

„ yp „

B1 „Peak Oil“ B2 „Fragmentation“

Προσαρμογή των σεναρίων στις τοπικές συνθήκες

Προσαρμογή των 4 παγκόσμιων σεναρίων στις περιπτώσεις παραδειγμάτων:

• διαφορετικά αίτια μεταβολών στις κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες χωρικής ανάπτυξης, διαφορετικές παραδόσεις και πολιτικές χωρικού σχεδιασμού:

- περιοριστικός σχεδιασμός, βασισμένος σε επιπλέον περιορισμούς στηνπεριοριστικός σχεδιασμός, βασισμένος σε επιπλέον περιορισμούς στην ανάπτυξη χρήσεων γης

- Σχεδιασμός συντήρησης, βασισμένος στις υπάρχουσες συνθήκες σχεδιασμού των παραδειγμάτωνσχεδιασμού των παραδειγμάτων

- φιλελευθεροποίηση, ελάχιστοι περιορισμοί ( σε προστασία της φύσης, κλπ)

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

Εφαρμογή του Moland στα παραδείγματαΔομή του μοντέλου

Χρήσεις γης - Μεταβολές κατά MolandΧρήσεις γης Μεταβολές κατά Moland

2000 2025

Η διακυβέρνηση σαν πλαίσιο

users: goals

h d &methods & tools

Demographic Population

State/Impact Indicator available on pan-European basisNUTSX/RUR (NUTS3 Clusters) SustainabilityM

Economicperformance

Demographicperformance

Populationdensity

GDP/capita

M1

M1

Regional

Social Im

Employment IndustrialEmpolyment

AgriculturalEmpolyment2.3

Agricultural Structure Area CLC C2 % > 50 ha % Holders< 25% time2.3

l stakehold

mpacts

A ibili

Education & Aging

Empolyment

% popsecondary edu

Infrastructure

Empolyment

2.3

2 3

% pop > 64 years …

der integra

Econo

Accessibility

Commuting

density

Commutingtime

Commutinglength

2.3

2.3

ated sustain

omic Im

pa

Emission volumes NOx CO HC

GroundwaterRessources m³ per capita

2.3

2.3

nability im

actsE

Landscape Diversity &

Environmental quality Surfacewater quality

SHDI ED LSI

Ecological HighValue Areal2.3

2 3

mpact assess

Environ. Im

Connectivity

Fragmentationof Habitats

SHDI ED LSI

MESH IBA NILT Area

2.3

2.3

sment

mpacts

EΕ παραδείγματα

Η προσέγγιση του PLUREL στην ανάλυση ανάπτυξης αστικών -

αγροτικών ζωνών

(NUTS-X)ρ γμ(τοπικά)

όό

λλ έ

ορισμόςπλαισίουαναφοράς

ορισμόςπλαισίουαναφοράς

μελλοντικέςκαταστάσεις

εξαγωγήολοκληρωμένη

άλ εξαγωγήεπιπτώσεων

ανάλυση με εργαλεία

i

αξιολόγησησυμμετοχή τοπικών γη η

επιπτώσεωντοπικών παραγόντων

EU level Case studies

stakehol.LeipzigGlobal

i

NEM

strategiesLeipzig

HaaglandenMontpellier

KoperManchester

Warsaw

MO

LAN

DEconomic and demographic

Relationships between

urban density or population density

and land use functions

RESPO

NSE

FUN

CTIO

NS

scenarios

MESIS

Warsaw

MLa

ndLUC at case study scale

LUC at EU scaleTypologies

RU

demographic changes (2025)

and land use functions

ABM

study scale(spatially explicit

0,1x 0,1 km²)

ImpactImpacts on

EU scale(spatially explicit

1 x 1 km²)

•RUR types•Sub regional types•scenario Regionalisation

•Regional deter-minants

G

nce .+

es on

men

t

Impactanalysis

(spatially explicit 0,1x 0,1 km²)

Impacts on land use functions

(NUTSX)

minants •Planning and governance typology

Gove

rnan

-inst

rum

stra

tegie

Tra

nsi

tio

man

agem

Land use change simulation maps

interactive Impact Analysis tool

incl. CBA MOLAND demoMOLAND light

Integrated result exploration tool

PLUREL XPLORER

Brochure: Answers to FAQs at EU level

Training & Teaching Material

Handbook on Planning Guidance

Τελικά παράγωγα

• Διαδικτυακά εργαλεία:

Geoportal, iIAT, MOLAND

• Βιβλία:Ε ίδ ύ δ όΕγχειρίδιο, σύντομος οδηγός

• Εκπαιδευτικές & διδακτικές πηγές:• Εκπαιδευτικές & διδακτικές πηγές:Θερινή εκπαίδευση, Εκμάθηση χρήσεως των εργαλείων

Plurel XPLORER

Ευρωπαϊκή ΈνωσηΕθνικό(χώρες, ομόσπονδα

Αστικές - Αγροτικές περιοχές (ΟΤΑ,

Επίπεδο(χώρες, ομόσπονδα κράτη)

περιοχές (ΟΤΑ, περιφέρειες)

Συμμετέχοντες στονντες στον σχεδιασμό

Πολεοδόμοιμ

Πολιτικοί - στελέχη ΟΤΑ

Πολιτικοί ερευνητές -αναλυτές PLUREL XPLORERαναλυτές

ΜΚΟ

Τριτοβάθμια εκπαίδευση

Προϊόντα του Xplorer

interactive Impact Assessment Tool

incl. CBA MOLAND DemoMOLANDlight

Handbook on Land Use

?PLURELXplorer

Planning Guidance

Simulation Maps

GeoPortalLand Use Change

Training & Teaching material

Brochure: Answers to FAQ at EU level RUR information

fact sheetsPlanning

StrategiesResponseFunctions

Case StudyScenarios

sub-products

QoLindicators

…

Μετάφραση σε GUI (Graphical User Interface)

• 3 perspectives as structuring elements

challenges

Analytical cycle

Peri-urbanisation

spatial scales

cycleproblemsissues

Αρχική μορφή PLUREL Xplorer

4 τρόποι εξερεύνησης

Αναζήτηση

4 τρόποι εξερεύνησης

Cli k h i

Αντικείμενο εξερεύνησης;?!Click here to enter your question… ?!

λέξ λ δ ά

Π θ έ ή

λέξεις κλειδιά

Προκαθορισμένες ερωτήσεις

για ειδικούς:

• διασυνδέσεις και αιτιώδης αλυσιδωτές σχέσεις

Επόμενα βήματα ανάπτυξης

Αντιληπτική φάσηΕισροές πληροφοριών από όλους τους τομείς

Φάση εφαρμογήςΣυνδυασμός θεωρητικής γνώσης και τεχνικής εφαρμογής.

Φάση γενικευμένης εφαρμογήςΔιαχείριση περαιτέρω

άλλ (δ ίόλους τους τομείς. Συμμετοχή τελικών χρηστών.

και τεχνικής εφαρμογής. Συμμέτοχη εξειδικευμένων τελικών χρηστών.

εκμετάλλευσης (δημιουργία επιχειρησιακού σχεδίου)