ΜΑΚΕΤΑ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ.qxp Layout 1 20/04/2019 11:33 Page 3 · 2019. 5. 14. · ΣΤΗΝ ΠΑΛΗ ΚΑΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος

να ονειρεύομαι, να ζω!

ΜΑΚΕΤΑ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ.qxp_Layout 1 20/04/2019 11:33 Page 3


π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος | Αλέξης ΛάππαςΝίκη Δράγου | π. Βαρνάβας Γιάγκου

π. Βασίλειος Θερμός | Θεοφάνης ΚαραγιάννηςΙωάννης Λάππας | π. Σπυρίδων Βασιλάκος

Παναγιώτα Μάμα-Αγαπίου

ονειρεύομαι,ζω!

να

να

Επιμέλεια έκδοσης:Bασίλης Αργυριάδης

ΠΙΣΤΗ, ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΣΧΕΣΗ 11


© ΕκδόσειςΚολοκοτρώνη 49, Αθήνα 105 60Τηλ.: 210 3226343 - Fax: 210 3221238e-mail: [email protected]/enploeditions.gr

Α´ έκδοση: Μάιος 2019

ISBN: 978-960-619-042-1

Τα κείμενα του παρόντος τόμου αποτελούν κείμενα και εισηγήσεις από το

1ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Επιμορφωτικό Συνέδριο Νέων, με θέμα Πίστη, Ύπαρξη και ΣχέσηΚαρπενήσι, 27-29 Ιουλίου 2018


Περιεχόμενα

Αντί προλόγου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗΕΠΑΝΑΔΟΜΩΝΤΑΣ ΕΑΥΤΟ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣΑλέξης Λάππας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΟΝΤΑΣ ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥπ. Βασίλειος Θερμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

ΣΤΕΡΙΩΝΟΥΜΕ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΔΙΑΡΚΩΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΜΕ.ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ, ΣΤΗΝ ΠΑΛΗ ΚΑΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟπ. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣΣΕ ΕΝΑ ΠΑΡΟΝ ΠΟΥ ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ: ΠΡΟΣΩΠΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣΘεοφάνης Καραγιάννης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105

Ιωάννης Λάππας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119

ΠΙΣΤΗ, ΖΩΗ ΚΑΙ ΝΕΟΣ. ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗπ. Βαρνάβας Γιάγκου-π. Σπυρίδων Βασιλάκος . . . . .149


ΑΠΟ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΑΣΣΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΓΟΝΕΪΚΟΤΗΤΑΗ γυναίκα ως πρόσωπο: Από την υπηρέτηση των ρόλων στη φροντίδα των αξιών.Ανδρονίκη Δράγου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .171

Διαρκής εφηβεία και ολοκλήρωση ενήλικης ταυτότητας.Παναγιώτα Μάμα-Αγαπίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183

Βιογραφικά Ομιλητών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .203


Αντί προλόγου

H αλλαγή και η προσαρμογή είναι έννοιες συνυφα-σμένες τόσο με την εμπειρία ανάπτυξης του ανθρώπου,όσο και με την εμπειρία της ιστορικής εξέλιξης της κοι-νωνίας των ανθρώπων. Η επιστημονική μελέτη του«δεσμού» ανάμεσα στο βρέφος ή νήπιο και τον γονέαή ενήλικα φροντιστή αποκαλύπτει πως, αν το ανθρώπι-νο πλάσμα δεν νοιώσει στην αρχή της ζωής του την υπο-στήριξη και τη στοργή μέσα από το σταθερό βλέμμαενός ενήλικα, κινητοποιείται μια δυσλειτουργική-αρνη-τική απάντηση στην πρόσκληση και τις προκλήσεις τηςζωής. Η δυσκολία αυτή μπορεί να αποκαλύπτεται τόσοστις αλλαγές των «φάσεων» ζωής, που ονομάζουμε επι-στημονικά «αναπτυξιακά στάδια» (π.χ. όταν το ανθρώ-πινο πρόσωπο περνάει από τη νηπιακή στην παιδικήηλικία ή από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή), όσο καιστην προσπάθεια δημιουργίας νέων σχέσεων σε συγγε-νικό, φιλικό, κοινωνικό ή ερωτικό επίπεδο.

Για να συναντηθούνε οι άνθρωποι μέσα στις σχέσειςτους, καλούνται να αποδεχτούν (άλλοτε λιγότερο καιάλλοτε περισσότερο) την «αλλαγή» από τα δεδομένατής μέχρι τότε υπαρξιακής τους εμπειρίας. Η αλλαγήαυτή μπορεί να αφορά τη λογική (ιδέες, τρόπο σκέψης,επιλογές), το συναίσθημα (ποια πρόσωπα εμπιστευό-μαστε ή αγαπάμε και είναι «οικεία» προς εμάς) ή τηνερωτικότητα (ποια πρόσωπα και με τι τρόπο νοιώθουμεέλξη, γοητεύουμε ή/και γοητευόμαστε από αυτά). Ότανέχει απουσιάσει το σταθερό και φροντιστικό βλέμμα, η

9


διαπραγμάτευση που απαιτείται για την εγκατάστασητων σχέσεων (σχέση με τον εαυτό μου και σχέση με τονάλλον άνθρωπο ή με την κοινωνία) γίνεται μια αρνητικήδοκιμασία. Αντί της χαράς για τη συνάντηση με τουςάλλους και της θετικής ανησυχίας-εγρήγορσης για το«τι θα φέρει η ζωή», μπορεί να βιώνουμε συναισθήμα-τα άγχους και αγωνίας για ενδεχόμενη απόρριψη απότον άλλον.

Η εκκλησιαστική παράδοση, αναγνωρίζοντας τησημασία που έχει για την ανθρώπινη ύπαρξη το ψυχο-συναισθηματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα πραγ-ματοποιηθεί η συμμετοχή της στον «ενιαυτό» (τον ετή-σιο κύκλο των θρησκευτικών εορτών και γεγονότων),προετοιμάζει και δίνει χρόνο στον πιστό να επεξεργα-στεί, να προβληματιστεί και να μετανοήσει, επανα-προσδιορίζοντας υπεύθυνα τη θέση του μέσα στη σχέ-ση με τον άλλον. Η ένταση και η διαφορετικότητα τωνγεγονότων που διαδραματίζονται σε θρησκευτικό επί-πεδο ακολουθούν την ένταση και τη διαφορετικότητατων γεγονότων και των φάσεων της ίδιας της ανθρώπι-νης ζωής, αφενός με τις χαρές, τη γέννηση, τη δημιουρ-γία και αφετέρου τη ματαίωση των σχέσεων, τον πόνοκαι το τραύμα του αποχωρισμού.

Η Ανάσταση, ως κορυφαία εμπειρία –στο εκκλησια-στικό βίωμα– της νίκης της Ζωής επί του Θανάτου, για ναβιωθεί, προϋποθέτει την επιλογή της κίνησης, την πορείαωρίμανσης μέσα από την περίοδο της Σαρακοστής. Ηδοκιμασία τής Σταύρωσης λειτουργεί σαν πέρασμα-επε-ξεργασία των επιλογών και εμπειριών της ζωής μας, ώστε

ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ, ΝΑ ΖΩ!

10


να αποκαλυφθούν η αλήθεια και τα χαρίσματα της ύπαρ-ξής μας. Κάτι πεθαίνει και κάτι γεννιέται διαρκώς στοναγώνα της σχέσης με τον εαυτό και τους άλλους. Κι αναυτό που πεθαίνει δεν είναι ο παλιός τρόπος του σχετί-ζεσθαι, κινδυνεύουμε, μέσα στο άγχος τής επικείμενηςμοναξιάς, να σταυρώνουμε τον άλλον. Σύντροφοι καισχέσεις που, όταν ξεβολεύουν, απορρίπτονται, εναλλάσ-σουν τα πρόσωπα στη σχέση χωρίς να φτάνουν στηνσυνάντηση με τη δυσλειτουργικότητα της δικής τουςύπαρξης. Στην αντίθετη περίπτωση, αν η Σταύρωσηγίνει αυτοσκοπός και το μαρτύριο συνήθεια, μπορεί ναπαραμένουμε σε σχέσεις ακινησίας και τέλματος όχιμόνο κοινωνικά αλλά συνολικά, υπαρξιακά. Ο ανθρώπι-νος νους δεν έχει αυθόρμητα και αυτόματα τη δυνατό-τητα να αποδεχτεί τη ματαίωση της παιδικής εικόναςτου εαυτού του και των άλλων. Μέσα από μια τέτοιαέξοδο από το αυθόρμητο και παιδικό, μπορεί η Σταύρω-ση να γίνει εργαλείο ωρίμανσης και ελευθερίας.

Περνοδιαβαίνοντας ένα βράδυ του Τριωδίου τοιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, με ρώτησε έναςφίλος της παιδικής μας συμπόρευσης: «Όταν αξιοποι-ήσει κάποιος τις επιστήμες του ψυχισμού και της ψυχο-θεραπείας, μένει χώρος για την αναζήτηση του Θεού;».Και σκέφτομαι ότι για πολλούς ίσως μόνο τότε να υπάρ-ξει χώρος για κάποια αναζήτηση ακόμα και του Θεού,αφού χωρίς την αυτογνωσία και την επεξεργασία τουΕίναι μας, πολύ δύσκολα επιτρέπουμε κάτι να ακουμ-πήσει το «μέσα» μας, είτε Θεός, είτε αγάπη, ή έρωτας,ή υπαρξιακός πόνος.

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

11


Στην ενηλικίωση μπαίνουμε με ό,τι κουβαλάμε απότην παιδική ηλικία. Η ζωή αδιαπραγμάτευτα προσφέρε-ται και προσφέρει, δωρίζεται και δωρίζει, διεκδικεί καιδιεκδικείται, βιάζει τη ρουτίνα και βιάζεται, αξιοποιώνταςτο αναπάντεχο και το παράδοξο σαν εργαλεία τηςαιώνιας διαδικασίας αποδόμησης και επαναδόμησηςαυτού που μέχρι πριν λίγο αποτελούσε τον δεδομένο καισταθερό μας τρόπο, δηλαδή την πρώτη ύλη για να στη-ρίξουμε και την επιβίωση και τη δημιουργικότητά μας.Δεν υπάρχει ευθεία γραμμή στη φύση, δεν υπάρχουνδυο πλάσματα πανομοιότυπα είτε στη μορφή τηςδομής τους, είτε στον τρόπο έκφρασης των επιλογώντους μέσα στη ζωή. Και μέσα στο παράδοξο και το ανα-πάντεχο φωλιάζει και η φθορά και η ασθένεια και η προ-ϋπόθεση του θανάτου. Η εμπειρία και η εξέλιξη της προ-σωπικής μαρτυρίας του καθενός έχει να δοκιμάσει καινα δοκιμαστεί από τη διαδικασία της ματαίωσης-απώ-λειας-προδοσίας, στο προχώρημα, που λέγεται ωρίμαν-ση, και τελικά να πλησιάσει τη σοφία της ώριμης ηλικίας.

Ο ανθρώπινος νους παλεύει να απαντήσει στην αγω-νία της ύπαρξης, παλεύει να βγάλει νόημα από τηνπεπερασμένη (δηλαδή από την ανθρώπινη και αναγκα-στικά περιορισμένη) ικανότητα εξήγησης των κεντρικώνζητημάτων της ζωής. Ζητήματα όπως το «ποιος είμαι καιαπό πού έρχομαι», «γιατί γεννήθηκα και τι να την κάνωτη ζωή μου», «τι μου συμβαίνει και η φθορά με αλλοι-ώνει», «τι αξίζει από όσα γεύτηκα, αφού ο θάνατος θαμου τα κλέψει και θα με κλέψει», γεννιούνται στην παι-δική ηλικία αλλά διαβρώνουν και αλληλεπιδρούν με


12


κάθε στιγμή της ενήλικης φάσης μας. Ακόμα και τοδώρο της συνάντησης και της σχέσης με τον άλλον,μαζί με το βάλσαμο και το νόημα που μπορεί να δώσειστον αγώνα της αγίας καθημερινότητας, γεννάει ανα-πάντητα ερωτήματα: «Πού να κρύψω, να χωρέσω ή ναμοιραστώ την ένταση της επιθυμίας μου για τονάλλον», «πού να τολμήσω να εμπιστευτώ τον Έρωτα,όταν την ίδια στιγμή θα ζω και θα πεθαίνω» και «πούπάνε όσα μοιράστηκα με τον άλλον, όταν η ματαίωσητης σχέσης είναι βίωμα και βεβαιότητα από την παιδικήμου ηλικία»;

Συγκλονισμένο απέναντι στις απαιτήσεις της ενήλι-κης ζωής στέκεται το ανθρώπινο πλάσμα και ερωτοτρο-πεί με την προαιώνια πρόκληση: να παραδώσει τηνελευθερία του, την ευθύνη του δηλαδή και την αλήθειατης μοναδικότητάς του. Άλλοτε παθητικά και α-σθενικά(με την αυτολύπηση και την αυτοδικαίωση μιας θέσηςθύματος) και άλλοτε φαινομενικά πιο ενεργητικά,μέσα από την υιοθέτηση (συχνά φανατικά και απόλυτα)μιας διαδικασίας σωτηρίας και διάσωσης από κάτιανώτερο. Η επιλογή της θέσης θύματος απέναντι στατρομακτικά και αξεπέραστα προβλήματα μετατρέπει τηβίωση της πολυπλοκότητας της αλήθειας της ζωής σεεπιβίωση και το νόημα της ζωής γίνεται ταυτόσημο μετο νόημα του πόνου και της αδικίας. Η επιλογή της «διά-σωσης» από την άλλη, από κάτι ανώτερο και «άπια-στο», έξω από την ευθύνη του ανθρώπου και χωρίς σχέ-ση με το χώμα που αυτό το πλάσμα εδώ στη γη πατά,πλάθει στη φαντασία έναν Θεό που βρίσκεται ψηλά και


13


μακριά. Το εξωτερικό περίβλημα (ο τρόπος που ασκεί-ται η θρησκευτικότητα λιγότερο ή περισσότερο τελε-τουργικά) μοιάζει να μην έχει σημασία. Όταν η πίστηγίνεται παθητική ενασχόληση μόνο με τους κανόνες καιτο τελετουργικό, ο πιστός νοιώθει πως οι άλλοι δενκατανοούν τόσο τον αγώνα του και την ιδιαιτερότητατης δικής του ύπαρξης. Η αυτοδικαίωση μπορεί να φτά-σει στην καταγγελία ότι η ίδια η ζωή, «άκαρδα», αρνεί-ται να σταματήσει τον χρόνο και να τον περιθάλψει,αφού παρά την άσκηση και τον αγώνα, δεν επιστρέφειαπό τον ουρανό απάντηση χαράς και αγάπης, απάντη-ση ζεστής σχέσης.

Για όσους έχουν συναντηθεί με τη θρησκευτικότητακαι τη χριστιανική πίστη στην παιδική τους ηλικία ή στοκοινωνικό περιβάλλον στο οποίο πρωτοπερπάτησαν, οιαρχές της χριστιανικής πίστης μοιάζουν να αποτελούναρχικά κομμάτι ενός Κανονιστικού Συστήματος (σειράκανόνων που διαπαιδαγωγούν και διαμορφώνουν μεασφάλεια τις επιλογές του νέου ανθρώπου). Βασικήπροϋπόθεση για την αίσθηση αυτής της ασφάλειαςαποτελεί για τον νέο η αίσθηση του «ανήκειν» στηνευρύτερη κοινότητα που διαμορφώνεται από την πίστηστην κοινή κοσμοθεωρία και κοσμοαντίληψη. Προχω-ρώντας ωστόσο στη ζωή, η ευελιξία που απαιτεί η πολυ-πλοκότητα των ζητημάτων και τα αδιέξοδα στα οποίαμπορεί να φτάσει η ανελεύθερη εφαρμογή των κανό-νων στερεί στον νέο άνθρωπο «απαντήσεις». Του απο-στερεί ταυτόχρονα τη χαρά και τη διάθεση βίωσης τηςίδιας της ζωής, ειδικά όταν το ζήτημα πλέον που τον


14


απασχολεί δεν είναι το ευρύτερο «ανήκειν», αλλά οκαημός και η λαχτάρα για τη σχέση, όταν το αδιέξοδοδεν είναι η ευρύτερη και μαζική κοινωνική ή οικονομικήκρίση, αλλά η ατομική δυσκολία να βρεθεί ένας τρόποςπροσαρμογής στην κοινωνία που καλείται ο ίδιος, σήμε-ρα να ζήσει. Στο σημείο αυτό καλείται, τολμώντας ναμιλήσει για το αδιέξοδό του, να επιλέξει –όχι χωρίς κόποκαι φόβο– πώς η εμπειρία της παιδικής ηλικίας θα μετου-σιωθεί σε κομμάτι ενός Αξιακού Συστήματος, μιας στα-θερής δομής εσωτερικευμένης στο Είναι του, όπου πλέονδεν παράγει λύσεις-απαντήσεις, αλλά συν-κίνηση, διά-θεση δηλαδή συμμετοχής στο βίωμα της ζωής, ακόμα καιστο πιο δύσκολο κομμάτι της: εκείνο που δεν αντέχει νατο χωρέσει λόγω του πόνου και της δυσφορίας που τουπροκαλεί, ως επιλογή του στο «εδώ και τώρα».

Ωστόσο και για τον νέο άνθρωπο –που η επαφή καιη εμπειρία της θρησκευτικότητας δεν αποτέλεσε στα-θερό σημείο της πρώτης του ηλικίας, που η πίστη δενδιεκδικήθηκε από τους γονείς του ή τους φροντιστέςτου σε επίπεδο σχέσης με το θείο, αλλά αποτέλεσε μιαανάγκη αναζήτησης και συνάντησης με την ύπαρξή τουσε μεταγενέστερη ή πιο ώριμη φάση της ζωής– παρα-μένει ζήτημα και στοιχείο διαπραγμάτευσης το πώς νασυνθέσει και πώς να αποδομήσει και να επαναδομήσειένα νέο Αξιακό Σύστημα. Η απόφαση κάποιος να εφαρ-μόσει στη ζωή του τις αξίες της ύπαρξης μοιάζει με τηναπόφαση αλλαγής λογισμικού στο λειτουργικό σύστη-μα ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή, με το οποίο αποκω-δικοποιεί κάποιος την ίδια την εμπειρία της ζωής. Μέσα


15


από την ομολογία απόγνωσης και αδιεξόδου, για πρώτηφορά, αντί για την παντοδυναμία ενός σούπερ ήρωαπου έχει λύση για όλους και για όλα –και κυρίως μέσααπό την επιθετικότητα και τη σύγκρουση με ό,τι μοιάζεινα του εμποδίζει την απόλαυση της ζωής– ο νέος πουπρωτοσυναντά την ανάγκη ενός Υπαρξιακού ΑξιακούΣυστήματος παράγει και διαβλέπει στο εμπόδιο νέοδρόμο και τρόπο να ζήσει. Βλέπει την ελπίδα όχι στιςσχέσεις αλλά στην εμπειρία της σχέσης, τη δύναμη όχιστην κατάκτηση της κορυφής, αλλά στην συμπόρευσηπρος τον κοινό στόχο, την ένταση όχι στην απόλαυσηκαι το ναρκωτικό αντίδοτο της ματαίωσης, αλλά στηχαρά της διαρκούς αποκάλυψης του άλλου.

Μέσα από την κοινή μας εμπειρία στη ζωή και στηνψυχοθεραπεία, στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια, τη ΜεγάληΒρετανία και τη Διασπορά, ιδρύσαμε τον Αύγουστο του2016 μαζί με την Ανδρονίκη Δράγου, ιατρό και υπαρξια-κή συστημική ψυχοθεραπεύτρια, το Ινστιτούτο «ΠροςΌ-ψη». Η καθημερινή συνάντηση με τον ανθρώπινο πόνο,η επικοινωνία με τους νέους όχι μόνο στα αδιέξοδααλλά κυρίως στον τρόπο με τον οποίο κάθε ένας απόαυτούς, μοναδικά και ανεπανάληπτα, παράγει την κίνη-ση προς τα εμπρός, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης πουθελήσαμε να την επικοινωνήσουμε. Όσοι αγωνιούν μεκαημό και λαχτάρα, βλέπουν πως η κοινωνία των νέωνέρχεται να αξιοποιήσει όσα εμείς βλέπουμε δύσκολακαι αδιέξοδα και να πορευθεί μαζί τους. Οι νέοι, αντίθε-τα με εμάς, μοιάζει να είναι ιθαγενείς και οικείοι τόσοθεμάτων ψηφιακής τεχνολογίας, όσο και κοινωνικών


16


δομών και πολυπλοκότερων διεργασιών προς τη δημι-ουργία σχέσεων και θεσμών, που οι μεγαλύτεροιδυσκολευόμαστε να συναντήσουμε και να κατανοή-σουμε. Όλα έχουν κάτι από το παραδοσιακό του τρό-που μας, αλλά έχουν και κάτι καινούργιο: ο έρωτας, ογάμος, η οικογένεια, η κοινωνία, ο τρόπος συνάντησηςμε την Εκκλησία και την πίστη.

Όπως κι εμάς άλλοτε κοινές συνεδριακές συναντήσειςμάς έφεραν σε επαφή με πρόσωπα καθοριστικά για τονδιάλογο της θρησκευτικότητάς μας με τη σύγχρονη κοι-νωνική και επιστημονική πραγματικότητα, επιθυμήσα-με να υπάρξει αντίστοιχα σήμερα πλαίσιο διαλόγου καιεπικοινωνίας. Η παλαιότερη και συστηματική προσπά-θεια συνεδριακών συναντήσεων του Νεανικού Επιμορ-φωτικού Ομίλου Σύρου με την έμπνευση του μακαρι-στού Γιάννη Κωλέτη και την εργασία του ζεύγους τουΓιώργου και Βίκυς Ζερβού και τόσων άλλων νέων εκεί-νης της εποχής έδωσε θεμέλια σε ανάλογες πρωτοβου-λίες. Σε ένα τέτοιο συνέδριο το 1996 εμπνευστήκαμεαπό το ζεύγος των ιατρών και ψυχοθεραπευτών Δημή-τρη και Ελένης Καραγιάννη και το ζεύγος του παιδοψυ-χιάτρου π. Βασίλειου και της Αστερούλας Θερμού. Ταυ-τόχρονα έμπνευση αποτελεί και η διαρκής παρουσία καιδοκιμασία στο όριο με τους νέους μέσα από τις ομιλίεςκαι τις πρωτοβουλίες του π. Βαρνάβα Γιάγκου και άλλωνπνευματικών που πολύ εύστοχα αντιλαμβάνονται πωςη ζωή γοητεύει και γοητεύεται από τον κάθε νέο άνθρωποπου αρνείται την εξασφάλιση της ανασφάλειάς του, σεκοινωνικά και νομοτελειακά καθορισμένες ομάδες αλλη-


17


λοσύγκρουσης και εξουσίας. Όταν η ύπαρξη φροντίζεταισυνολικά, επιτρέπει τον Λόγο του Θεού να επικοινωνείταικαι να βιώνεται στη διαδικασία διαρκούς αγώνα μετάνοι-ας, συγχώρεσης και επανανοηματοδότησης της καθημε-ρινότητας.

Ένα συνέδριο νέων δεν θα ήτανε δυνατόν να επι-τευχθεί χωρίς την συνεργασία και στήριξη πλήθουςανθρώπων. Οι συνεργάτες μας στο Ινστιτούτο καικυρίως το ζεύγος των Κώστα Λόλα (τεχνική υποστήριξηκαι μηχανοργάνωση) και Πένυς Παπακωνσταντίνου(διαχείριση γραμματειακής υποστήριξης και επικοινω-νία) σταθήκανε συνοδοιπόροι και εμπνευστές τής όληςπροσπάθειας, ενώ η Θεοδώρα Βερρή πάλεψε για τηναπομαγνητοφώνηση των εισηγήσεων. Οι εκδόσεις ΕνΠλω στήριξαν με όλα τα μέσα το εγχείρημα από τηνπρώτη επικοινωνία με τον Γιώργο Μπιλάλη έως και τηνολοκλήρωση του συνεδρίου με την παρουσία του Βασί-λη Αργυριάδη (που επιμελήθηκε και τα κείμενα στηνπαρούσα έκδοση) και το ζεύγος Λάμπη Θεοδώρου καιΑσπασίας Αθανασάκη. Η Αιγίδα και έμπρακτη υποστή-ριξη της προσπάθειας από τους επίσημους φορείς τηςπεριοχής Καρπενησίου στάθηκε ο καταλυτικός παρά-γοντας επίτευξης της εμπειρίας του συνεδρίου γιαόλους και ειδικά για τους νέους και τους φοιτητές. Απότην περιφέρεια οφείλουμε ευχαριστίες και για τηνπαρουσία του στον κ. Τασιό ως αντιπεριφερειάρχη ενώμε την παρουσία του και τον πατρικό του λόγο, συμμε-τείχε ο μητροπολίτης Καρπενησίου, κ.κ. Γεώργιος.

Θέλω, τέλος, να ευχαριστήσω τα παιδιά μας που όχι


18


απλώς αποδέχονται το άνοιγμα και το μοίρασμά μας μετόσους νέους, αλλά επιμένουν στη διαδραστικότητα,είτε αυτό προκύπτει ως σχεδιασμός και επεξεργασίατου κεντρικού κολάζ της αφίσας από τον Δημήτρη, είτεαυτό αφορά στην απαγγελία ενός ποιήματος του Λει-βαδίτη στην τελετή έναρξης, από τη Μαρία.

Αλέξης ΛάππαςΣαρακοστή 2019


19



ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗΕΠΑΝΑΔΟΜΩΝΤΑΣ ΕΑΥΤΟ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ



Η ταινία τελειώνει με φόντο ένα μαγευτικό ηλιο-βασίλεμα, σε μια τοποθεσία που ο σκηνοθέτης

υπόσχεται πως δεν μπορεί να εντοπιστεί από τους του-ριστικούς πράκτορες. Οι ήρωες τις τελευταίες δύο ώρεςκατάφεραν μπροστά στα νυσταγμένα μάτια σου ναγνωριστούν σε ένα ανιαρό γραφείο κάποιου ουρανοξύ-στη, κάποιας σύγχρονης μεγαλούπολης. Τα κάνανε όλασωστά: Σπουδάσανε, μετεκπαιδεύτηκαν, κάνανε πρα-κτική σε σούπερ εταιρίες. Τα χέρια τους κουρασμένααπό το πληκτρολόγιο, τα μυαλά τους γεμάτα απαραίτη-τες γνώσεις, τα κορμιά τους καλοδιατηρημένα με μπά-ρες δημητριακών. Αυτή γνωρίζει περίτεχνες στάσειςγιόγκα. Αυτός διατηρείται κάπως σε φόρμα με τογυμναστήριό του, αλλά εμφανώς «το χάνει» με τοφαγητό – «junk-food, αλκοόλ…», χαμογελάει με νόημα,υπονοώντας ότι ως άντρας δεν μπορεί να μην αφήσεικαι λίγο να ξεχειλίσει από μέσα του η ανεύθυνη γοητείατου «είναι» του.

23

Aλέξης Λάππας


Στις επόμενες δύο ώρες της ταινίας, κάτι τυχαίο,συνήθως μια παρεξήγηση, θα πλέξει μια περιπετειώδηζωή, θα υπάρξει ένταση, θα δημιουργηθεί πάθος και θαείναι το πιο αυτονόητο για όλους μας, ως θεατές, πως οέρωτας που ομολογούν ο ένας για τον άλλο, έχει όλααυτά τα σαγηνευτικά χαρακτηριστικά που θα έπρεπε ναονειρευτούμε ή αλλιώς μας λείπουν.

Στην πραγματική ζωή σου όμως; Τι να πρωτο-προλά-βεις στην ταινία της ζωής σου; Τι να ευχηθείς για τονεαυτό σου που μεγαλώνει; Πριν προλάβεις να ισορρο-πήσεις στην επιλογή των σπουδών ή του επαγγέλματος,η ψαλίδα έχει ανοίξει και η πρώην παρέα σου ακολου-θεί ήδη δεκάδες διαφορετικούς δρόμους. Η ένταση τωνάκρων μοιάζει πάντα να αποπνέει μια ασφάλεια. Οφίλος που έχει χαθεί στις συνεχείς εξειδικεύσεις μοιάζεινα απολαμβάνει το στρίμωγμα των μεταδιδακτορικών,και δεν τολμάς να φανταστείς πώς θα τον ανταγωνι-στείς εσύ, όταν συγκρίνεσαι μαζί του, για μια θέση πουζητάει προσόντα. Η φίλη που δήλωνε πάντα ότι η δημι-ουργία οικογένειας ήταν ο σκοπός της ετοιμάζεται ναφέρει στη ζωή το πρώτο παιδί, ενώ εσύ παλεύεις να μηδακρύσεις στην αναγγελία κι άλλου γάμου, που σεκάνει να αναλογιστείς της δική σου αποτυχία στις προ-σωπικές σου σχέσεις.

Κι οι φωνές; Πού να συνυπολογίσουμε και τις δεκά-δες σοβαρο-συμβουλευτικές φωνές όσων μας παίδε-ψαν (από το «εκπαιδεύω») και όσων κατάφεραν έστωκαι κομματιασμένα να μας γοητεύσουν: γονείς, συγγε-νείς, μέντορες, οικεία ή πιο απομακρυσμένα πρόσωπα


24


Documents

ΜΑΚΕΤΑ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ.qxp Layout 1 20/04/2019 11:33 Page 3 · 2019. 5. 14. · ΣΤΗΝ ΠΑΛΗ ΚΑΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος