| 2 |

ယခမဝါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးခကစာတမးငယသည အပစအခပရပစေရး၊ အပခပေရးႏင ဖြ႔ၿဖးတးတတမႈ အေျပာငးအလကာလမားရ ကရငအမးသား အစညးအရး၊ ဒဇငဘာလ၂၀၁၆၊ ကငမဂလဖ တ႔၏ မရငးသေတသန စာေစာငအား အႏစခပထားျခငးျဖစပါသည။ မရငး သေတသနစာေစာငက ေဖာျပပါ ဝကဆကဒလငတြင ဝငေရာကေလလာႏငပါသည။ http://asiafoundation.org/publication/ceasefires-governance-development-burmese-version/ရညညႊနးကးကား - ကငမဂလဖ၊ ဒဇငဘာလ ၂၀၁၆၊ အပစအခပရပစေရး၊ အပခပေရးႏင ဖြ႔ၿဖးတးတတမႈ အေျပာငးအလကာလမားရ ကရငအမးသား အစညးအရး။ ရနကန၊ အာရေဖာငေဒးရငး

မဝါဒေရးရာေဆြးေႏြးခကစာတမးငယ အမတ (၁၆)

ကငမဂလဖ

အပစအခတရပစေရး၊ အပခပေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ အေျပာငးအလကာလမားၾကားရ

ကရငအမးသားအစညးအ႐း

ယခမဝါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးခကစာတမးငယႏင မရငး သေတသနစာတမးက ၿဗတနႏငင ႏငငတကာဖြ႔ၿဖးေရးဌာန (DFID) ႏင ၾသစေၾတးလ ႏငငျခားေရးႏင ကနသြယမႈဌာန (DFAT) မ ရနပေငြ ေထာကပ ေပးထားပါသည။

ဒဇငဘာလ၊ ၂၀၁၆

| 1 |

တစ။ ။ မတဆက

ဤမဝါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးခကစာတမးငယတြင ကရငအမးသား အစညးအ႐း (KNU) ႏင ျမနမာအစးရတ႔အၾကား ျဖစေပၚခေသာ ၆၇ ႏစၾကာ ပဋပကၡႏင ဆကစပေပၚေပါကလာေသာ အပခပမႈ အေျခအေနမားက ဆနးစစသြားမည ျဖစပါသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစတြင လကမတေရးထးခေသာ အပစအခတရပစေရးသေဘာတညမႈမား ႏင ႏငငေရးဆငရာ တးတကမႈမားက KNU အဓကလႈပရားရာ ေဒသျဖစေသာ ျမနမာႏငငအေရ႕ေတာငပငး ေကးလကေဒသမားရ အပခပေရးအေနအထားမားက မညသ႔ ေျပာငးလေစခေၾကာငးက ဆနးစစထားပါသည။ ၎ေျပာငးလတးတကမႈမားက ယခငစစတပ သာရခသည ျပညနယ၏ နယေျမပငနကမားတြင အစးရမပါ အပခပေရး ဝငေရာကခ႕ထြငႏငေအာင အေျခအေနမားေပးခသည။ တစခနတညးတြင KNU သညလညး ၾသဇာအာဏာသကေရာကမႈ ဆငရာ အျငငးပြားမႈမားျဖစေပၚေနေသာ ေဒသမားရ လထႏင ပမ လြတလပစြာ ဆကဆႏငခြင ရလာခသည။ ထအခငးအရာက ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈႏင ယဥၿပငမႈပစအသစမား ျဖစေပၚေစခသည အျပင ၿငမးခမးေရးတညေဆာကျခငးႏင ပဋပကၡျဖစေပၚေစမည အေၾကာငးအရာအသစမားလညး ေပၚေပါကလာေစခသည။

၂ဝ၁၂ ခႏစတြင KNU သညလအစးရႏင အပစအခတရပစေရး သေဘာတညမႈ လကမတေရးထးခၿပး ထအခနမစကာ ျမနမာႏငင၏ လကနကကငအဖြ႕ေပါငးစပါဝငေသာ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥတြင အဓကကေသာ အဖြ႕အစညးတစချဖစလာခသည။ လကရအစးရသစ သည KNU အပါအဝင အျခားတငးရငးသား လကနကကငအဖြ ႔အစညး မား အစဥအၿမေတာငတခသည ဖကဒရယစနစက အေျခခေသာ အစးရတစရပထေထာငေရးက ေရး႐ႈကာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥက ဥးစးေဖာေဆာငလကရသည။ သ႔ေသာ တပမေတာသည စစမက ေရးရာ ကစၥရပမားႏင ပတသကသည လပပငခြငအာဏာမားက သသသာသာပငဆငထားဆျဖစၿပး ႀကးမားေသာ ႏငငေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမား ျပလပရာတြင အတကအချပလပေနဆျဖစ သည။

KNU သည အစးရမ အပခပေရးအစအစဥမား မေဖာေဆာငႏငေသး သည ေဒသမားတြင နက႐ႈငးစြာ အျမစတြယေနသည အပခပေရးအဖြ႕အစညးတစခအျဖစ တညရေနဆျဖစေၾကာငး ဤစာတမးငယက ျပသထားသည။ သ႔ေသာ ေကးလကေဒသမားတြင ထေရာကေသာ အပခပေရးေဖာေဆာငရာ၌ ျမနမာႏငင၏ အရပသားတစပငး ႏငငေရးအေျခအေနသစက ယခငအစးရမားထက ပမထေရာကမႈရပ ေပၚေနသည။ ထအခငးအရာက KNU အဓကကမႈက စနေခၚလကရ သည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ KNU သ႔မဟတ ၎၏ ကယျပန႔ေသာ လႈပရားမႈသည အစးရႏင ပးေပါငးေဆာငရြကသည ပစျဖစေစ၊ ပဋပကၡအေနအထားျဖငျဖစေစ တစနညးမဟတတစနညးျဖင လာမည ဆယစႏစမားအထ ဆကလကတညရေနမညဆသည အခကကမ ျငငးမရေပ။ ထ႔ေၾကာင ယဥၿပငမႈမားက အဆးသတၿပး ၿငမးခမးေရးက အေထာကအကျပေသာ အပခပေရးစနစမား ေဖာေဆာငရန အလြနအေရးႀကးပါသည။ ထသ႔ ေဖာေဆာငႏငရနမာ မ KNU အတြက တရားဝငအပခပေရးအခနးက႑ သတမတေပးႏငမႈ ႏင ၎၏ ေခါငးေဆာငမႈေအာကတြင အဖြ႕အစညးအသစမား ေဖာထတေပးႏငမႈအေပၚတ႔တြင မတညေနသည။ သ႔မသာလင လကနကကငေတာလနမႈ သေဘာတရားအေပၚ မတညေနျခငးမ ေရရညတညတသည ေျပာငးလမႈမားျပလပႏငမညျဖစသည။ ထသ႔ အခနးက႑ေျပာငးလမႈမား ျပလပရာတြင KNU အေနျဖင ႏငငေရး ပါတတစခအသြငယရန လအပႏငၿပး ကရငေခါငးေဆာငမားအတြက အပခပေရးႏငလၿခေရးက႑မား၌ တနးတအခြငအေရးမားရရႏင မည သသာေသာ ဖကဒရယဆနသည ေျပာငးလမႈမားႏင အာမခ ခကမား ရမသာ ျပျပငေျပာငးလျခငး လပေကာငးလပေပလမ႔မည။ လတတေလာအေနျဖင KNU ၏ အပစအခတရပစေရးသည စးပြားေရး ႏင ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးမား မားျပားလာသည အေနအထားတြငသာ တန႔မေနပ ျပညစေသာ ႏငငေရးသေဘာတညခကသ႔ ဥးတညသြား ရန အေရးႀကးသည။

| 2 |

ႏစ။ ။ ေနာကခအခငးအကငးႏင အေရးပါေသာ ယဆခကမား

ကရငလမးမား - ကရငလမးသည ဗမာႏင ရမးၿပးလင ျမနမာႏငင ၏ တတယအႀကးဆး တငးရငးသားလမးစျဖစၿပး လဥးေရ သးသနး ႏင ခနစသနးၾကား ရသည။ ျမနမာႏငငေအာကပငး အထးသျဖင အေရ႕ေတာငပငးႏင ဧရာဝတ၊ ပခးႏင ရနကနတငးေဒသႀကးမားတြင ျဖန႔ကကေနထငၾကသည။ ထငးႏငငႏင ရမးျပညနယတ႔တြငလညး ကရငလမး ေထာငေပါငးမားစြာ ေနထငသည။ အမားစမာ ဗဒၶ ဘာသာဝငမားျဖစၿပး ၂ဝ% ခန႔မာ ခရစယာနဘာသာ ကးကြယကာ အေရအတြကအတအကမသရေသာ ပမာဏမာ ႐းရာဓေလဆငရာ ကးကြယသမားျဖစသည။ သ႔ေသာ “ကရင” ဟသည အသးအႏႈနး သည အခနႏငအမေျပာငးလလာသည ဆကစပႏးႏြယေနေသာ တငးရငးသားလမးစမားက ေပါငးကာ ေခၚဆရညၫႊနးသညအတြက အထကပါကနးဂဏနးမားသည အဆျပ႐သကသကမသာ ျဖစ သည။ ၁၉၅ဝ ခႏစမားကတညးက ကရငအမးသားေရးလႈပရားမႈမားက အပစခြ ၁ဝ ခ ၁၅ ခအျပင အဓကလမးစ ႏစချဖစသည စေကာကရင ႏင ပးကရင တ႔က ဥးေဆာငခသည။ ကလနေခတႏင ကလနေခတအလြန ကာလမားတြင အျခားတငးရငးသားအပစမားအနကမ ပအ႔ဝ၊ ကယနးႏင ကယားတ႔က ကရငလမးအႏြယဝငမားဟ သတမတခသည။ သ႔ေသာလညး ေနာကပငးတြင ဆကစပႏးႏြယ ေနေသာလညး သပသပစအသအမတျပခရသည တငးရငးသား လမးမား ျဖစလာခသည။၁

KNU ၏ ႏငငေရးလပငနးစဥ - KNU သည ျမနမာႏငငက “ႏငငသား အားလး တနးတညမမႈရရန အာမခခကေပးႏငေသာ”၂ ဖကဒရယ ဒမကေရစ ျပညေထာငစတစရပ ျဖစလာေစလၿပး ကရငလမးမား အတြက ကယၾကမၼာကယဖနတးခြင ေပးေစလသည။ KNU အတြက အဓကနာကညးခကတစခမာ ႏငငက ဗမာလမးစ၊ အထးသျဖင ဗမာစစေခါငးေဆာငမားက ခပကငထားသည အခကပငျဖစသည။ အစပငးတြင KNU သည ျမနမာႏငငမ လြတေျမာကေရးအတြက ေတာငးဆခၿပး ၁၉၇ဝ ခႏစမား ေနာကပငးမသာ ဖကဒရယစနစက ေျပာငးလေတာငးဆချခငးျဖစသညဟ ေရးသားေဖာျပမႈမားရသည။ အဆပါ ထငျမငေရးသားခကမာ မားယြငးေနသည။ KNU သည ကရငျပညနယ အလးစအာဏာရရေရးအတြက အေလးထားခေသာ လညး ျပညေထာငစေအာကတြင သးျခားျပညနယမားအၾကား အာဏာခြေဝမႈက အစဥအဆကအားေပးခသည အဖြ႕အစညးျဖစသည။

KNU သည ၁၉၉ဝ ခႏစမားကတညးက NLD ႏင ၎တ႔၏ ဒမကေရစ လႈပရားမႈက အစဥအဆကေထာကခေၾကာငး ထတေဖာခသညအျပင တပမေတာကကးလြနခေသာ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားက တ႔ျပနေသာအားျဖင လ႔အခြငအေရး အေျခခသေဘာတရားမားက အဓကကေသာ ႏငငေရးေတာငးဆခကမားအျဖစ အသားေပး ေတာငးဆခသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစအထ အစညးအ႐း၏ ႏငငေရး ေတာငးဆခကမာ အာဏာရငစနစမ ဒမကရကတစ အစးရသစ တစရပသ႔ ေျပာငးလထေထာငရနျဖစသည။ ထ႔အျပင ၎တ႔အေန ျဖင NLD၊ တပမေတာႏင တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕မားအၾကား သးပြငဆငေဆြးေႏြးပြမားက ေထာကခသြားမညဟလညး ေျပာဆခ သည။ KNU သည ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြသ႔ ၂ဝ၁၁ ခႏစတြင ဝငေရာကလာခၿပးကတညးက ဘကေပါငးစသေဘာတေသာ ႏငင အဝမး အပစအခတရပစေရးမားက ဥးစြာေဆာငရြကရန တပမေတာ အား တကတြနးခသည။ တစနညးဆရလင တငးရငးသားလကနကကင အဖြ႕အစညးမားအား အဆကမျပတ ထးစစဆငေနမႈက ရပဆငးရန ေတာငးဆချခငးျဖစသည။ ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင တငးရငးသားလကနကကင အဖြ႕အစညးမားအား အပစတစခသတမတကာ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈ ျပလပရန တပမေတာက သေဘာတခသျဖင တစႏငငလး ပစခတ တကခကမႈရပစေရး သေဘာတညမႈ (NCA) ေဖာေဆာငႏငမည အေပးအယ သေဘာတညခကတစခ ရရလာခ သည။

အစးရ၊ အျခားတငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕အစညးမားႏင KNU အၾကားရ မဟာဗဟာေျမာကအေနအထားသည လတတေလာႏစ မားအတြငး မားစြာေျပာငးလသြားခသည။ အျခားအဖြ႕မားသည ႏစ ကာလအတနၾကာ အပစအခတရပစမႈ သေဘာတညခက ရယခ ေသာလညး KNU ႏင ေအာငျမငေသာ အပစအခတရပစမႈ သေဘာ တညခက မရခသညအတြက ႏငငေတာ၏ သကတမးအရညၾကာဆး ရနသအျဖစ ဆယစႏစေပါငးမားစြာ သတမတခခရသည။ ဖကဒရယ စနစက ေထာကခေသာ ျမနမာႏငငေျမာကပငးက EAO မားႏင ပဋပကၡ ျပနလညျဖစပြားေသာအခါတြငမ အေျခအေနမား ေျပာငးျပန ျဖစသြားခသည။ KNU သည ႏငငေတာႏင ဆကဆရာတြင ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈ အရဆးေသာ တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕အစညး ျဖစလာခသည။ အမနတကယလကနာရန ကတကဝတျပမႈ မရ ေသာလညး ဖကဒရယဒမကေရစျပညေထာငစ ထေထာငရနႏင ေဝဖနသမားကပင လကခရေသာ “စစမကျဖစပြားရာေဒသမားရ လနညးစ ရပရြာလထမားအတြက အေရးပါသည ကစၥအားလးက အကဥးခး” ေဖာျပထားသည NCA စာခပက ေရးဆြရန ၂ဝ၁၅ ခႏစ

၁ ကရငမးႏြယစခြအမားစတြင ႏစဖကနားမလညႏငေသာ ဘာသာစကားမားရၾကေသာလညး ႐းရာဓေလ၊ ယဥေကးမႈႏင လ႔အသကအဝနးဆကဆမႈ သမငးမားမ တဆင စပဆကေနၾကျခငးျဖစၿပး မတကြျပားမႈၾကားမ ေပါငးစညးသည အေနအထားမးျဖစသည။ Ardeth Maung Thawnghmung, The Karen Revolution in Burma: Diverse Voices, Uncertain Ends (Washington: East West Center, 2007); Ardeth Maung Thawnghmung, The “Other” Karen in Myanmar: Ethnic Minorities and the Struggle without Arms (New York: Lexington Books, 2012); Ashley South, “Karen Nationalist Communities: The ‘Problem’ of Diversity,” Journal of Contemporary Southeast Asia 29, no. 1 (April 2007): 55-76; Ashley South, Burma’s Longest War – Anatomy of the Karen Conflict (Amsterdam: Transnational Institute, 2011), available at: https://www.tni.org/en/briefing/burmas-longest-war-anatomy-karen-conflict တ႔ကၾကညပါ။၂ ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင KNU ဗဟအဖြ႕ခပမထတျပနသည သေဘာထားစာတမး ကၾကညပါ။ http://www.knuhq.org/wp-content/uploads/2014/10/2013-Aug-The-KNU-and-the-Peace-Process.pdf

| 3 |

မတလတြင သေဘာတညခၾကသည။၃ KNU သည ၂ဝ၁၅ ခႏစ၊ ေအာကတဘာလတြင NCA တြင ပါဝငလကမတေရးထးေသာ တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕ ရစဖြ႕တြင တစဖြ႕အပါအဝငျဖစလာ ခၿပး အျခားကနရေသာ တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕မားမာမ ပါဝငခြငရရရန ပတပငခရျခငး သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားပါဝငခြငမရရသညအတြက သပတေမာကကာ လကမတေရးထးမႈ မျပျခငးမား ျပလပခၾကသည။

တပမေတာ၏ ျဖတေလးျဖတမဟာဗဟာ - ၁၉၆ဝ ႏစမား အလယပငးက တငးျပညတြငး ပထမဆးအာဏာသမးမႈအၿပးတြင ဗလခပႀကး ေနဝငးက “ျဖတေလးျဖတ” မဟာဗဟာ၄ က ေဖာထတခ သည။ ၎ဗဟာသည လထထက အေထာကအပမားက ျဖတေတာကရန ၿဗတသတ႔အသးျပခေသာ နညးလမးမားေပၚတြင အေျခခထားျခငးျဖစသည။ မဟာဗဟာသည ကနဥးပငးတြင ေဒသခ ျပညသလထက EAO မားအေပၚ စတေရာကယပါ ေထာကခအားေပး မႈမား မရေအာင ျပလပရန ရညရြယေသာလညး ေနာကပငးတြင ရကစကသည စနစတက ေျမလနေခမႈနးေသာ နညးလမးက အသး ျပလာခသည။ ထနညးလမးျဖင ေထာငေပါငးမားစြာေသာ ျပညသ မားက ထနးခပရလြယကေစရန တပမေတာစစစခနးမားႏငနးေသာ ေဒသမားသ႔ အတငးအၾကပေျပာငးေရႊ႕ေစခသည။ တပမေတာသည တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕မား အားေကာငးေသာေနရာမားက “အမေရာငနယေျမမား” အျဖစသတမတၿပး၊ အစးရ၏ထနးခပမႈ ေအာကတြငရေသာ နယေျမမားကမ “အျဖေရာငနယေျမမား”အျဖစ သတမတကာ၊ EAO ေရာ အစးရပါ ထနးခပမႈ ေရာေႏာေနေသာ ေနရာမားက “အညေရာငနယေျမမား” အျဖစသတမတခသည။ အမေရာငနယေျမတြင ေနထငေသာ လထမားက အျဖေရာငနယေျမ မားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ရနအမန႔ထတခၿပး ေျပာငးေရႊ႕ရနျငငးဆနသမား က ရနသမားက႔သ႔ ဆကဆခသည။ တပမေတာသည ျမနမာႏငင အေရ႕ေတာငေဒသမား၌ ၁၉၈ဝ ခႏစမားခန႔တြင ျဖတေလးျဖတ လပငနးမားက ပမနလပေဆာငလာခၿပး ၎တ႔ေၾကာငျဖစေပၚခေသာ ထခကမႈအကးဆကမားက ယေန႔ထတင ခစားေနရဆျဖစသည။၅

KNU ၏ အပခပေရး - KNU ၏ အပခပေရးစနစတြင အျခား လပငနးမားအျပင တရားဝငမတပတငထားသည အခြနမား ေကာကချခငး၊ ရတပဖြ႕ျဖင အေျခခတရားစရငမႈစနစေပးျခငး၊ စကပးေျမမားက မတပတငျခငး၊ ၾကပမတျခငး ႏင ပငဆငခြငမား ထတေပးျခငး၊ သစေတာႏင အျခားေျမအမးအစားမားက ၾကပမတ စမျခငး၊ ပညာေရးႏင အေျခခကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈတ႔အပါအဝင အေျခခလမႈဝနေဆာငမႈမားေပးျခငး စသညတ႔ ပါဝငသည။ KNU သည ျမနမာႏငင အေရ႕ေတာငပငး ေကးလကေဒသတေလာကတြင ျပန႔ကေနထငၾကေသာ အနညးဆး ခန႔မနးေျခ လဥးေရ ၈ဝဝ,ဝဝဝ ခန႔အေပၚ ၾသဇာလႊမးမးမႈရသည။၆ ထလဥးေရထမ ခန႔မနးေျခ ၂၅ဝ,ဝဝဝ မ ၃၅ဝ,ဝဝဝ ခန႔သည KNU ၏ အဓကခပကငမႈေအာကတြင တညရေသာလညး အစးရအပါအဝငအျခားအာဏာပငမားႏငလညး ဆကဆမႈရသည။ KNU ၏ သးသန႔အပခပမႈေအာကတြင တညရၿပး အစးရ၊ အျခားအာဏာပငမားႏင ထေတြ႕မႈ မရသေလာကနညးပါး သည လဥးေရ ၁ဝဝ,ဝဝဝ ခန႔ရႏငသည။၇ KNU ၏ အဓက လကနကကငအဖြ႕ျဖစေသာ ကရငအမးသားလြတေျမာကေရး တပမေတာသည ေျပာကကားစနစျဖင ပငနကနယေျမမားက ကာကြယရန အဓကရညရြယကာ လကနကတပဆငထားျခငး ျဖစသည။

အျခားကရငလကနကကငအဖြ႕မားႏင ၎တ႔ႏငဆကဆေရး - သမငးတေလာကတြင KNU သည အကြအၿပမားႏင မၾကာခဏ ေတြ႕ႀကခရေသာလညး ၁၉၇ဝ ႏစမားအလယပငးႏင ၁၉၈ဝ ႏစမား အလယပငးတြင စညးလးမႈရခသည။ သ႔ေသာ ၁၉၉၄ ႏင ၂ဝဝ၇ ခႏစအၾကားတြင အဖြ႕မားသည KNU ထမ မၾကာခဏ ခြထြကသြားၿပး အစးရႏင အပစအခတရပစေရး လကမတေရးထးသြားၾကၿပး အခ႕ အပစမားသည ေနာကပငးတြင KNU အား ဆန႔ကငတကခကလာၾက သည။ ထအဖြ႕မားက တစဖကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားသည။ ထအထမ အထငရားဆးမာ KNU မ ဗဒၶဘာသာဝငတပမးမားက ထေထာငထားသည တးတကေသာ ဗဒၶဘာသာကရငအမးသား တပမေတာျဖစၿပး ၁၉၉၄ ခႏစမစတငကာ အႀကမႀကမခြထြကမႈမား ျပလပခသည။

၃ Maung Zarni and Saw Kapi, “Democratic Voice of Burma: Divisive ceasefire won’t bring peace,” BurmaNet News, September 8, 2015, available at: http://www.burmanet.org/news/2015/09/08/democratic-voice-of-burma-opinion-divisive-ceasefire-wont-bring-peace-maung-zarni-and-saw-kapi/.၄ ‘ျဖတေလးျဖတ’ ဟေသာ အသးအႏႈနးသည EAO မားက ျပညသလထမေပးေသာ အေထာကအပအမးအစားေလးမးက ျဖတေတာကျခငးက ဆလသည (အစားအေသာက၊ ရနပေငြ၊ အရငးအျမစမား၊ တပသားစေဆာငးေရး၊ ခလႈစရာ စသညျဖင အမးမးက ျဖတေတာကသညဟ အခ႕ေလလာသမားကဆသည)။ အခ႕ကမ မဟာဗဟာသည လထက EAO မားက ေကာခငးၿပး EAO ေခါငးေဆာငမား၏ ဥးေခါငးမားျဖတသညအထ အဆငေလးဆငပါဝငေသာ လပငနးစဥျဖစသညဟ ဖြငဆ ၾကသည။ Maung Aung Myoe (2009), pp. 25-26; Smith (1999), pp. 258-262; Selth (2001), pp. 91-92, p. 99, pp. 163-164; South (2008), p. 34, pp. 86-87 တ႔က ၾကညပါ။၅ ရာေထာငခေသာ ကရငလထမားသည ထငးႏငငအတြငးရ KNUႏင ႏငငတကာမတဘကမား ထေထာငထားေသာ စစေဘးေရာငစခနးမားသ႔ ထြကေျပးခၾကရသည။ တစခနတညးတြင အျခားရာေထာငေပါငးမားစြာေသာ ျပညသမားမာ တပမေတာမ ထေထာငထားေသာ ေရႊ႕ေျပာငးစခနးမား သ႔မဟတ KNU ပငနကမားအတြငးသ႔ ေနရပစြန႔ခြာ ထြကေျပးခၾကရသည။၆ သနးေခါငစာရငးစစတမးမားအရ KNU လႈပရားမႈအမားဆးျဖစေသာ ၿမ႕နယ ၂၁ ခႏင ၿမ႕နယခြ ၁၁ တ႔တြင လဥးေရ စစေပါငး ၂.၃ သနးရၿပး ေဖာျပပါခန႔မနးေျခက ထအခကအလကမားေပၚမတညကာ တြကခကရရလာျခငး ျဖစပါသည။၇ KNU လႈပရားမႈအမားဆးျဖစေသာ ၿမ႕နယ ၂၁ ခႏင ၿမ႕နယခြ ၁၁ ခရ လဥးေရက အေျချပၿပး ထကနးဂဏနးမားက တြကခကထားပါသည။ ေရ႕မတခကတြငၾကညပါ။

| 4 |

အပစ KNU ႏင ဆကဆေရး အစးရ ႏင ဆကဆေရး လႈပရားရာေဒသ

တပမေတာနယျခားေစာငတပဖြ႕မား (BGFs) #၁ဝ၁၁-၁ဝ၂၂ (၁၉၉၄ ႏင ၂ဝ၁ဝ ခႏစၾကား တးတကေသာ ဗဒၶဘာသာ ကရငအမးသား တပမေတာ၏ အစတအပငး)

အပစအခတရပစမႈအေပၚ မတည

တပမေတာ၏ကြပကမႈေအာက

ဒးပလာယာခ႐င၊ ဘားအခ႐င၊ မတေရာခ႐ငေတာငပငး

ကလ႔ထးေဘာကရငအဖြ႕/တးတကေသာ ဒမကရကတစကရငအကးျပ တပမေတာ (KKO/DKBA) (၁၉၉၄ ႏင ၂ဝ၁ဝ ခႏစၾကား တးတကေသာ ဗဒၶဘာသာ ကရငအမးသားတပမေတာ၏ အစတအပငး)

မဟာမတ အပစအခတရပစ၊တစႏငငလး ပစခတတကခကမႈ ရပစေရး သေဘာတစာခပ

ဒးပလာယာခ႐င၊ ဘားအခ႐င

ယခ တးတကေသာ ကရငဗဒၶဘာသာ တပမေတာ အမညက အသးျပေနေသာ ေကာထက/စနးေအာင/ပဘးအပစ၊ (၁၉၉၄ ႏင ၂ဝ၁ဝ ၾကား မရငးတးတကေသာ ဗဒၶဘာသာ ကရင အမးသားတပမေတာ၏ အစတအပငး)

အားေပာ႔ေသာမဟာမတ၊ သ႔ေသာ အကန႔အသတျဖငသာ ယၾကညမႈရ

ပဋပကၡျဖစပြားလကရ ဒးပလာယာခ႐င၊ ဘားအခ႐င၊မတေရာခ႐ငေတာငပငး

ကရငၿငမးခမးေရးေကာငစ (KPC) မဟာမတ အပစအခတရပစ ဘားအခ႐င

တပမေတာ BGF အမတ ၁ဝ၂၃ အပစအခတရပစမႈအေပၚ မတည

တပမေတာ၏ ကြပကမႈေအာက

ဒးပလာယာခ႐င

သေတာင “ၿငမးခမးေရးအဖြ႕မား” / ျပညသ႔စစ

အပစအခတရပစမႈအေပၚ မတည

တပမေတာ၏ ကြပကမႈေအာက ေလာ႔ရစြာတညရ

ေတာဥးခ႐င

| 5 |

သး။ ။ KNU ၏ သမငးအကဥး

ကလနေခတအတြငးတြင ကရငလမးမားသည ျမနမာႏငင ေဒသ အႏ႔အျပားတြင ျပန႔ကေနထငၾကသျဖင ကြျပားေသာ အပခပပစ အမးမးေအာကတြင ကေရာကခၾကသည။ ကရငလမးအမားစသည ၿဗတသတ႔က အစပငးတြင Burma Proper ေနာကပငးတြင Ministerial Burma ဟေခၚခၾကေသာ ျပညမတြင ဗမာႏင အျခား လမးအပစမားႏင ေထြးေယာယကတင ေနထငၾကသည။ ၿဗတသ တ႔သည ထေဒသမားမ ရရငးစြ ႐းရာအပခပမႈစနစမားက ဖယရားၿပး အစးရစနစသစတစခႏင အစားထးခသည။ ထစနစသစ၏ စစေရးႏင အပခပေရးရာထးအေတာမားမားတြင ကရငလမးမားအား ခန႔ထား ရန ပမအေလးသာခၾကသည။ ထအခနအေတာအတြငး၌ ဗမာလမး မားသည ဖယထတခခၾကရၿပး တစခါတစရတြင ကရငအငအားစမား ၏ ျပငးထနစြာ ဖႏပမႈမားကလညး ခခရသည။ တစခနတညးတြင ယေန႔ ရမး၊ ကခင၊ ခငးႏင ကယားျပညနယ တ႔အပါအဝင ေတာေတာငထထပေသာ ေဒသအေတာမားမားက “ေတာငတနး ေဒသမား” ဟ သတမတခသည။ ၎တ႔သည ကရငနယေျမတစခ ျဖစၿပး ယေန႔ KNU မးတေရာခ႐င(အစးရအေခၚ ဖာပြနၿမ႕နယ) ျဖစေသာ သလြငခ႐ငႏင အနအနားတဝကေဒသမားလညး ပါဝင သည။ ထေဒသသည ကလနအစးရ၏ အပခပေရးခကမျဖစေသာ ရနကနႏင ဆကစပမႈမရသေလာကျဖစၿပး အလးစနးပါးရေသာ ကယပငအပခပခြင ရခသလ KNU ၏အပခပမႈေအာကတြငသာ အၿမတမးနးပါးရခသည။

KNU ဖြ႕စညးတညေထာငျခငး - KNU ၏ အမးသားေရးလႈပရားမႈမား သည ၁၈၈ဝ ျပညႏစမားကတညးက စတငခၿပး ပညာတတခရစယာန ကရငမားဥးေဆာငသည ေနာကပငးတြင ႏငငေရးပါတတစချဖစလာ ခေသာ ကရငအမးသားအသငး (KNA) ကလညးတညေထာငခသည။ KNU က KIA အပါအဝင ကရင လမႈေရး၊ ႏငငေရးႏင ဘာသာေရး အဖြ႕အစညးမား၏ အခပအဖြ႕အစညးအျဖစ ၁၉၄၇ ခႏစ ေဖေဖာဝါရလ ၅ ရကတြင တညေထာငချခငးျဖစသည။ အစညးအ႐း က ေကာၾကားေသာ ႏငငေရးလႈပရားသမား၊ ေရ႕ေနမားႏင ပညာရင မားက ဥးေဆာငခၿပး ကရငလမးမား ေနထငေသာ ေဒသမားမ ေထာကခမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ရရခသည။ KNU ႏင ၎အ႐ကအရာ က ဆကခသမားက လြတလပေသာ ကရငျပညနယျဖစေအာင ရညမနးေတာငးဆမႈမား ရသည။ ၎အေျခအေနက ကရငလမး အမားအျပားေနထငေသာ ဗမာဗဟအပခပမႈေအာကတြင ကယစား လယမား ထားရႏငသည ဖကဒရယေပါငးစညးမႈ၏ အစတအပငး တစခအျဖစ ရညမနးေတာငးဆချခငးမးျဖစသည။

၁၉၄၇ ခႏစ ဇနနဝါရလတြင ျမနမာလြတလပေရးေခါငးေဆာင ဗလခပေအာငဆနးႏင ၿဗတသအစးရတ႔အၾကား ျမနမာႏငငက လြတလပေရးေပးရန သေဘာတညေၾကာငး လကမတေရးထးခသည ေအာငဆနး-အကတလစာခပက တ႔ျပနရန KNU ကထေထာငချခငး လညးျဖစသည။ ဒတယကမာၻစစတေလာကလးနးပါးတြင ဆန႔ကငဘက ႏစခမ တကပြဝငခသျဖင ကရငႏင ဗမာေခါငးေဆာငမားအၾကား တငးမာမႈမား အလြနျမငမားခသည။ ေအာငဆနးသည ၎၏ အစးရ အဖြ႕တြင ကရငအမးသားႏစဥးက ခန႔အပတာဝနေပးခေသာလညး ၎တ႔ ႏစဥးစလးက အဆပါ သေဘာတညမႈအစညးအေဝးသ႔ ဖတၾကားျခငးမျပခေပ။ ကရငေခါငးေဆာငမားသည ဗမာႀကးစးေသာ ျမနမာလြတလပေရးတြင ၎တ႔၏ အခနးက႑မား ဖႏပခရမညက တစစ စးရမလာခသည။ ထသေဘာတညမႈတြင ကရငႏငပတသက သည အပခပေရးအစအမ သတသတမတမတ ရညၫႊနးေဆြးေႏြးခ ျခငးမရဘ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒက ဆးျဖတရန တငးျပျပညျပ လႊတေတာတစရပ ထေထာငရနကသာ ရညၫႊနးေဆြးေႏြးခသည။ တစခနတညးတြင ကရငစစေခါငးေဆာငမားသည အမးသား လကနကကငတပဖြ႕မား၏ ထပပငးတြင ဆကလကတညရခၿပး သးသန႔တညရေသာ “ကရင႐ငဖယတပရငး”အျဖစ ရေနခသည။

KNU ၏ ပထမအႀကမေၾကညာခက (ေဖေဖာဝါရ ၁၉၄၇) တြင ကယပငအခပအျခာအာဏာရေသာ (ျမနမာႏငင ေအာကပငးေဒသ အမားစ လႊမးၿခပါဝငသည)၈ ကရငျပညနယ ႏင ရနကနရ ဥပေဒျပ ေရး၊ တပမေတာႏင ျပညသ႔ဝနထမး က႑မားတြင ကရငလမး ပါဝငမႈအခးအစားက ျမႇငတငေပးေရးတ႔က ေတာငးဆခသည။ တငးျပျပညျပလႊတေတာက ထေတာငးဆခကမားက လစလ႐ႈခ သျဖင KNU က သပတေမာကခၿပး ေစာဘဥးႀကး သညလညး ၎၏ အစးရအဖြ႕ရာထးမ ႏတထြကခသည။ KNU သည ကရငအမးသားကာကြယေရးအဖြ႕အစညး (Karen National Defense Organization – KNDO) က ၁၉၄၇ ခႏစ ဇလငလတြင တညေထာငခၿပး အဖြ႕ငယ မားက ႏငငတစဝမးခထားခသည။ KNU ၏ ဒတယေၾကညာခက (၁၉၄၇ ခႏစ ေအာကတဘာ)သည ပမရညမနးခက ႀကးမားလာခ သည။ ၎ေၾကညာခကတြင “လြတလပေသာ ကရငျပညနယ” တြင ဧရာဝတျမစဝကြနးေပၚေဒသ အမားစႏင ပခးတငး (အၾကမးဖဥးအား ျဖင ယေန႔ ပခးတငးေဒသႀကး) ၏ အစတအပငးအခ႕ ပါဝငသင ေၾကာငးႏင ထကစၥအား ကမ႓ာကလသမဂၢအထ တငသြငးရန ေဖာျပ ခသည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ ၎ကရငျပညနယသည “ျမနမာႏငင ၏ ကယပင အခပအျခာ အာဏာပင ျပညနယမား (Autonomous National States of Burma)”၉ ဟေခၚေသာ ဖကဒရယဖြ႕စညးမႈ တစခေအာကတြငရရန ေမာမနးထားျခငးမးျဖစသည။

၈ Mahn Robert Ba Zan (2008), 95 တြငေဖာျပထားသည ၿဗတသအစးရထသ႔ ေၾကးနနးစာအျဖစေပးပ႔ခ႔ေသာ KNU ၏ ပထမေၾကညာခကက ၾကညပါ။ Mahn Robert Ba Zan, Mahn Ba Zan and the Karen Revolution (n.p., 2008), 95. Karen National Union (K.N.U.) Bulletin, no. 10, March 1987 က http://www.ibiblio.org/obl/docs3/KNUBulletin010-LR.pdf တြငၾကညပါ။ KNU သည ယခ ကယားျပညနယ မပါဝငသည ျမနမာႏငငအေရ႕ေတာငပငးတစခလးျဖစေသာ ယခင တနသၤာရတငး နယနမတတစခလးက ကရငျပညနယအတြငးသ႔ သြတသြငးလခသည။ ၉ Smith , Insurgency and the Politics of Ethnicity, 87.

| 6 |

စစပြစတငျခငး (၁၉၄၈-၁၉၄၉) - ႏစဘကလးမ အေလာ႔ေပးညႇႏႈငး ျခငးမား မရခသျဖင ၁၉၄၈ ခႏစေႏာငးပငးတြင စစပြျဖစပြားရန ဆငးျပငးလကရခသည။ ရနကနၿမ႕စြနရ အငးစနတြင KNDO အဖြ႕မား အဝငးခရၿပး KNDO ႏင ခြထြကကရင႐ငဖယအဖြ႕မားက ေအာကျမနမာႏငင ၿမ႕အခ႕က သမးပကခသျဖင ဇနနဝါရလတြင ပဋပကၡ အျပငးအထနျဖစပြားခသည။၁ဝ ထအျဖစအပကမားေၾကာင တပမေတာရ ကရငအမးသား အႀကးအမးမားက ထပတနးရာထး မားမ ဖယရားပစခၿပး ဇနနဝါရလတြင ခြထြကမႈမား၊ ကြနျမနစ ႏင တငးရငးသားေရးလကနကကငလႈပရားမႈမားေၾကာင ဗလခပေနဝငး အား (ယခငအရြယအစား၏ ထကဝကထက ေသးငယသည) ကနရ သည တပသား ၂ဝဝဝ ေကာက အပခပမည စစေသနာပတအျဖစ ေၾကညာခသည။ ဗလခပေနဝငးသည ၁၉၅ဝ ျပညႏစမားတြင ဗမာ အမးသားမားက တပသားမားအျဖစစေဆာငးျခငးမား အႀကးအကယ ျပလပခၿပး ယငးမာ ယေန႔ေခတတပမေတာ၏ အစပငျဖစသည။ KNU သည ၁၉၄၉ ခႏစ၊ ဧၿပလတြင လြတလပေသာကရငျပညနယ အျဖစ ေၾကညာခၿပး ေတာငငက ၿမ႕ေတာအျဖစ သတမတခသည။ KNU တ႔သည ၎ႏစ ေမလတြင အငးစနမ တကထတခခရသည။ ဇြနလတြင ဝနႀကးခပ ေစာဘဥးႀကး ဥးေဆာငသည လြတလပေသာ ေကာသးေလ အျဖစ ေၾကညာခသည။

၁၉၅ဝ - ၁၉၇ဝ ျပညႏစမား - ၁၉၅ဝ ခႏစ ၾသဂတလတြင လႈငးဘြ႔ၿမ႕အနး၌ တပမေတာမ ၿခခတကခကေသာေၾကာင ေစာဘဥးႀကး ကဆးသြားခသည။ ၎မကဆးမ ယငးႏစ၏ ဇလငလ တြင KNU ညလာခက ေနာကဆးအေနျဖင တကေရာကခၿပး လကနကခစကား အလဥးမေျပာရ၊ ကရငျပညက အသအမတျပျခငး ၿပးျပညစေစရမည၊ ကရငလကနက ကရငလကထတြငရရမည၊ ကရငကၾကမၼာ ကရငဖနတးမည စသည အေျခခမေလးခကက ခမတခသည။ အစးရသည ၁၉၅၂ ခႏစတြင ကရငျပညနယက သတမတခၿပး ျမနမာႏငငရ ကရငလမး စစေပါငး၏ ေလးပတစပခန႔ ေနထငေသာ ဧရယာအကယအဝနးက ျပညနယ နယနမတအျဖစ သတမတခသည။၁၁ ၁၉၅၆ ခႏစတြင KNU က အဖြ႕ခြသးချဖင ျပနလညဖြ႕စညးခသည။ ျမစဝကြနးေပၚႏင ပခး႐းမရအဖြ႕မားသည လကဝဘကသ႔ ယမးသြားခၿပး ကြနျမနစေသာငးကနးသမားႏင မဟာမတဖြ႕ခၾကသည။ ထအခနတြင ျမနမာႏငငအေရ႕ပငးရ ကရင တပဖြ႕မားက လကယာဘကသ႔ယမးသြားခၿပး ထငးႏငငအတြငးရ ကြနျမနစ ဆန႔ကငေသာ အဖြ႕မားႏင အဆကအသြယမား ျပလပ လာခသည။

“ဖကဒရယလႈပရားမႈ” ႏင ဗဟအစးရတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈမား

ျပလပေနစဥအခနအတြငး ၁၉၆၂ ခႏစတြင ဗလခပေနဝငးက အာဏာသမးယခၿပး တငးျပညၿပကြေတာ႔မည အေျခအေနမား ေၾကာင ထသ႔အာဏာသမးယရျခငး ျဖစသညဟ အေၾကာငးျပခသည။ အာဏာသမးၿပး မၾကာမတြင KRC ေခါငးေဆာင ဟနတာသာေမႊး လကနကခခသျဖင၁၂ ဘျမသည အေရ႕ပငးေဒသ၏ ေခါငးေဆာငျဖစ လာခသည။၁၃ ဗလခပေနဝငးသည ပ႔ကနႏင သြငးကနမား အေပၚ တြင အခြနေကာကခသည ဆရယလစပစက စတငအသးျပခၿပး ဘျမမာမ ကြနျမနစဆန႔ကငေရးအတြက ထငးအာဏာပငမားႏင ပမပးေပါငးေဆာငရြကခသည။ ဘျမ၏အပခပမႈေအာကတြင ထငး ႏငငႏင တရားမဝင နယစပကနသြယမႈ မားျပားလာခသည။ ထက႔သ႔ လကဝႏင လကယာအဖြ႕အစညးမားအၾကား ကြာဟခက ပမႀကးထြားလာခၿပး ဘျမႏင KNUP တ႔သည ၁၉၆ဝ ျပညႏစမား ေႏာငးပငးတြင တရားဝငခြာၿပသြားခသည။ ထအခနခန႔တြင တပမေတာက ျဖတေလးျဖတမဟာဗဟာက (အပငး ၁ တြင ၾကည ပါ) စတငအသးျပခၿပး KNU တပမားက ၁၉၆ဝ ျပညႏစမားေႏာငးပငး တြင ျမစဝကြနးေပၚေဒသမလညးေကာငး၊ ၁၉၇ဝ ျပညႏစမား အလယပငးတြင ပခး႐းမမလညးေကာငး တကထတႏငခသည။ ထမကြငးကနေနေသာ လကဝဝါဒအဖြ႕အစညးမားသည ၎တ႔၏ ႏငငေရးအေတြးအျမငမားက အေလာ႔အတငးအေပးအယ ျပလပၿပး အေရ႕ပငးတငးရ ဘျမ၏ အဖြ႕မားႏင သြားေရာကပးေပါငးၾကရသည။ KNUP ၏ ၾသဇာအာဏာႀကးမားသည လကဝဝါဒတစဥးျဖစေသာ မနးဘဇသည ၁၉၆ဝ ျပညႏစမား၏ ေႏာငးပငးကတညးကပင ဘျမ ႏင သြားေရာကပးေပါငးထားခၿပးျဖစသည။ ၎သည ကရငျပညနယ က ဖကဒရယျပညေထာငစအတြငးမ ဆရယလစျပညနယတစခ ျဖစလာရန ေမာမနးထားခသည။ ၁၉၇၄ ခႏစတြင “အမးသား ဒမကေရစစနစ” အေတြးအေခၚက အေျချပေသာ ဖြ႕စညးပ အေျခခ ဥပေဒသစက ျပဌာနးခၿပး ထဖြ႕စညးပေအာကတြင လကရအပခပမႈ စနစ၏ အေျခချဖစေသာ KNU ခ႐င(၇)ခက ထေထာငခသည။ မဝါဒ မားမာ လကဝအေတြးအေခၚမားက ျပတသားစြာ ဆန႔ကငသည အေျခအေနရခၿပး ကရငျပညနယအတြငးေနထငေသာ လတနးစား ေပါငးစသည မးခစစတက အေျခခကာ “တစခတညးေသာ ႏငငေရး အျမင” ျဖင စစညးညညြတသငေၾကာငး ေျပာဆခသည။

၁၉၇ဝ - ၁၉၉ဝ ျပညႏစမား - ဘျမသည ၁၉၇၆ ခႏစတြင KNU ၏ ဥက႒ျဖစလာခၿပး ၂ဝဝဝ ခႏစတြင တရားဝငဒတယဥက႒ ျဖစမလာခင အထ အစညးအ႐းက အပခပခသည။၁၄ ၎သည ခရစယာနဘာသာ က ခငၿမစြာ ယၾကညကးကြယသျဖစေသာေၾကာင အစညးအ႐း အတြငးရ ဗဒၶဘာသာဝငမားက ေဘးသ႔ဖယထတထားခသညဟ စြပစြခရသည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ ၎၏ အားေကာငးေသာ

၁ဝ Ibid 114-8; Thawnghmung (2007), 7.၁၁ Smith, Insurgency and the Politics of Ethnicity, 154.၁၂ KNUP သည တငးရငးသားစမဟာမတႏငအတ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈမားျပလပခၿပး ကမးလမးသညအခကမားက ပယခခ႔သည။ အဆပါကမးလမးခကမားတြင သတမတထားေသာ ေနရာမားတြငသာလႈပရားရနႏင ၎တ႔၏လပေဆာငခကမားက ကန႔သတသညအခကမားပါဝငသည။ Paul Keenan, Changing the Guard: The Karen National Union, the 15th Congress, and the Future, Analysis Paper No.6 (Burma Centre for Ethnic Studies, 2013), 20 http://www.burmalibrary.org/docs14/BCES-AP-6-red.pdf. တြငၾကညပါ။၁၃ သာေမႊးသည KRC ၏ ေခါငးေဆာငျဖစခဖးၿပး ၎ႏငအတ ခြထြကခေသာ အနးေဖသည အေရ႕ပငးတငးတြင တငးမးျဖစခဖးသည။၁၄ This position was the equivalent of what is today almost invariably called “vice president.”

| 7 |

ေခါငးေဆာငမႈႏင ကရငအမးသားေရးအတြက တစကမတမတ ႀကးစားခမႈမားေၾကာင လအမားက သရေကာငးအျဖစ ထငမတဆ ျဖစသည။ ၁၉၆ဝ ျပညႏစမားႏင ၁၉၇ဝ ျပညႏစမား ေႏာငးပငးတြင KNU သည ၎တ႔၏ “တစႏငငလးအတြက ဒမကေရစ” သေဘာထား က အေျခခကာ အျခားတငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕အစညးမား

ႏင မဟာမတဖြ႕မႈမား ျပလပခသည။၁၅ ၁၉၉၄ ခႏစတြင KNLA မ ဗဒၶဘာသာဝငေခါငးေဆာငမားက တပတြငးပနကနမႈမားျပလပခၿပး DKBA က ထေထာငခသည။ အဖြ႕၏ အေနအထား ကဆငးသြားမႈမား က အပငး ၅ တြင ေဆြးေႏြးထားပါသည။

၁၅ တကယတမးတြင KNU သည ၁၉၅ဝ ျပညႏစမားကတညးက မဟာမတဖြ႕မႈမား ျပလပေနချခငးျဖစသည။

| 8 |

ေလး။ ။ KNU ၏ အပခပေရးပစ

KNU ၏ အပခပမႈႏင စစေရးဆငရာပစက ၿမ႕နယ ၂၆ ခပါဝငေသာ ခ႐င (၇) ချဖင ဖြ႕စညးထားၿပး ခ႐ငတစခခငးစတြင KNLA တပမဟာ မားရသည။ ထခ႐ငမား၏ နယနမတသည အစးရမသတမတထား သည ကရငျပညနယ၊ တနသၤာရတငးေဒသႀကး၊ မြနျပညနယ အစတ အပငးအမားစႏင ပခးတငးေဒသႀကးအေရ႕ပငး၏ အစတအပငး တခ႕က လႊမးၿခထားသည။ စာေတြ႕အရ KNU ၏ ဖြ႕စညးပမာ ထကေအာကဝါစဥသေဘာတရားရေသာလညး ခ႐ငခနစခအတြက de facto သးျခားအာဏာခြေဝမႈပစျဖင အပခပလကရသည။ ဥပေဒ ျပေရးႏင အပခပေရးအဖြ႕အစညးမးစမတဆင ေဒသဆငရာ အပခပေရးႏင ဘ႑ာေရးစမခန႔ခြမႈမားက အတငးအတာတစခအထ လြတလပစြာ ကငတြယေဆာငရြက ႏငၾကသည။

ညလာခမားႏင မကႏာစညအစညးအေဝးမား - KNU အတြငး ဆးျဖတခကမား ခမတရာတြင ဗဟအဆင (KNU ညလာခဟ သၾက သည)၊ ခ႐ငအဆငႏင ၿမ႕နယအဆငတ႔တြင ပမနကငးပေလရေသာ ညလာခမားမာ အျမငဆးေနရာမားျဖစၾကသည။ KNU ညလာခက ေလးႏစတစႀကမ ျပလပၿပး ခ႐ငႏငၿမ႕နယ ညလာခမားက ၂ ႏစ တစႀကမ ျပလပၾကသည။ မဆႏၵနယ ခ႐င၊ ၿမ႕နယ၊ ေကးရြာအပစ တစခခငးစအား ထညလာခမားတြင ကယစားျပႏငရန ရညရြယထား ျခငးျဖစသည။ ေနာကသကတမးမတငခငအထ အစညးအ႐းက ဥးေဆာငမည အၿမတမးေကာမတမား၊ အလပအမႈေဆာငေကာမတ မားက ထညလာခမားမ ေရြးခယေပးရသည။ အၿမတမးေကာမတမား ႏင အလပအမႈေဆာငေကာမတမား၏ ဖြ႔စညးပႏင လပငနးမားက ေနာကအပငးမားတြင ေဖာျပထားပါသည။ ေနာငလာမညသကတမး အတြက အဖြ႕အစညး၏ ရပတညခကမားႏင ရညမနးခကမားက ညလာခမားမ ခမတေပးသညအျပင တရားဝငမဝါဒမား၊ ဥပေဒမား ႏင အျခားအဆမား ထတျပနျခငးတ႔ကလညး ျပလပေပးႏငသည။၁၆

KNU ညလာခမားသည မဆႏၵနယ ခ႐င၊ ၿမ႕နယ၊ ေကးရြာအပစ တစခခငးစအား ကယစားျပႏငရန ရညရြယထားျခငးျဖစသည။ ညလာခမားတြင ခ႐ငခနစခမ ကယစားလယမား ကယစေရြးခယေပး ရသည။ ခ႐ငညလာခမားတြင ၿမ႕နယအဆငမ ကယစားလယမား တကေရာကရၿပး ၿမ႕နယအဆငတြင ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစမားမ ကယစားလယမား တကေရာကၾကသည။ ေနာကသကတမး မတငခငအထ အစညးအ႐းကဥးေဆာငမည အၿမတမးေကာမတမား၊ အလပအမႈေဆာငေကာမတမားက ထညလာခမားမ ေရြးခယေပးရ သည။ ေကးရြာအပစအဆငတြင (သ႔မဟတ အခ႕လြတလပေသာ ေကးရြာမားတြင) ကငးပေသာ မကႏာစည အစညးအေဝးမားသည ညလာခႏင ဆငတသည။ ၎အစညးအေဝးမားသည ေဒသလထက

ကယစားျပၿပး ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစေကာမတမား (တစခါတစရ တြင KNU အေျခခအဖြ႕မားဟေခၚသည) က ေရြးေကာက တငေျမႇာက ရန တာဝနရသည။ KNLA မလညး ညလာခအဆငဆငသ႔ ကယစားလယမား ေစလႊတသည။

အၿမတမးေကာမတမား၊ အလပအမႈေဆာငေကာမတမားႏင ဌာန မား - ညလာခမားတြင ေရြးခယတငေျမႇာကေသာ အၿမတမးေကာမတ မား၊ အမႈေဆာင ေကာမတမားႏင ဗဟ၊ ခ႐င ႏင ၿမ႕နယအဆငမားရ ဌာနဆငရာမားသည အပခပေရးႏင ႏငငေရးဆငရာ တာဝနမားက ထမးေဆာငရသည။ အၿမတမးေကာမတမားသည အႀကးဆးႏင အျမငဆးျဖစၿပး တစႏစတစခါ ပမနေတြ႕ဆၾကကာ အေရးႀကး ဆးျဖတခကမား ခမတရန လအပလာပါကလညး အေရးေပၚ အစညးအေဝးမား ကငးပၾကသည။ အလပအမႈေဆာငေကာမတမား တြင အပခပေရးအဆငဆငမ ထငရားေသာေခါငးေဆာငမား ပါဝင ၿပး ေန႔စဥေပၚေပါကလကရေသာ အပခပေရးဆငရာကစၥမားက ကငတြယေဆာငရြကၾကသည။

အလပအမႈေဆာငေကာမတ၏ ေခါငးေဆာငမႈေအာကတြင က႑ တစခခငးစအား စမအပခပမည ဌာနအႀကးအကမားက အလပ အမႈေဆာငေကာမတက အဆျပၾကသည။ ဗဟအဆငတြင ဌာန ၁၄ ခ ရၿပး ခ႐ငႏငၿမ႕နယအဆငမားတြင ၁ဝ ခရသည။ ဌာနအႀကးအက မားက ၎တ႔ဌာနမားအတြက အတြငးေရးမးမားက အဆျပၾက သည။ ၎အဆျပခရသမားက သကဆငရာ အၿမတမးေကာမတ၏ သေဘာတညခကျဖင ခန႔အပၾကသည။

ဗဟအၿမတမးေကာမတတြင ကယစားလယ ၄၅ ဥးပါဝငၿပး ခ႐ငႏင ၿမ႕နယအဆင အၿမတမးေကာမတမားတြင ကယစားလယ အနညးဆး ၂၁ ဥးပါဝငရသည။၁၇ အၿမတမးေကာမတမားသည ညလာခမား က႔သ႔ပင မဆႏၵနယခ႐င၊ ၿမ႕နယ၊ ေကးရြာအပစ တ႔က ကယစားျပ ရန ရညရြယၿပး အၿမတမးေကာမတတငးတြင အမးသမးအဖြ႕ဝင အနညးဆး သးဥး ထညသြငးဖြ႔စညးရသည။ အၿမတမးေကာမတတငး တြင ဥကဌ၊ ဒ-ဥကဌ၊ အတြငးေရးမးႏင တြဖကအတြငးေရးမး ႏစဥး စသညတ႔အျပင ေနာကထပအဖြ႕ဝင ေျခာကဥးပါဝငေလရသည။ ဥက႒သည KNU တြင အျမငဆးျဖစၿပး ႏငငေရးဗဟာမား ခမတ ျခငးႏင အဆငျမငကယစားလယအဖြ႕မားက ေခါငးေဆာငျခငးမား ျပလပေလရသည။ တစခနတညးတြင အႀကးပငးေခါငးေဆာငမားထ ၌ အေထြေထြအတြငးေရးမးသည လႈပရားလပေဆာငမႈ အမားဆး ျဖစၿပး စမခန႔ခြမႈက ႀကးၾကပျခငး၊ ဗဟဌာနဆငရမားအတြက ဘတဂကဆငရာကစၥမား ေဆာငရြကျခငးႏင အျခားလပငနးတာဝန မားက တာဝနယရသည။

၁၆ ဥပေဒအမားစက တရားစရငေရးဌာနမ ျပငဆငေရးဆြၿပး၊ ဌာနဆငရာမားက ၎တ႔ႏငသကဆငသည မဝါဒမား ေရးဆြကာ အဆတငသြငးၿပး ညလာခ၏ သေဘာတည မႈက ခယေလရၾကသည။၁၇ ထအေရအတြကမားက ဖြ႕စညးပဥပေဒတြင ခမတေပးထားေသာလညး လအပပါက ထပမျဖညစြကခန႔ထားႏငသည။ အၿမတမးေကာမတ၏ တရားဝငထတျပနခကမား က အေျချပကာ ၂ဝ၁၂ ခႏစတြင အဖြ႕ဝင ၄၅ ေယာက ေရြးေကာကခၿပး ၂ဝ၁၃ ႏင ၂ဝ၁၄ ခႏစမားတြင ၄၈ ဥးတကေရာကခကာ ၂ဝ၁၄ ႏင ၂ဝ၁၅ ခႏစမားတြင ၅ဝ ဥး တကေရာကခသည။

| 9 |

ခ႐ငအဆငအပခပေရး - ခ႐ငအလပအမႈေဆာငေကာမတတငးက ဆးျဖတခကခပငခြငအာဏာ အျပညအဝရေသာ ခ႐ငဥက႒၊ KNLA တပမဟာမးျဖစေသာ ဒဥက႒၊ ခ႐ငအဆင ဌာနဆငရာမားက ႀကးၾကပခန႔ခြရေသာ အတြငးေရးမး ႏစဥးတ႔က ဥးေဆာငသည။ အေရးႀကးစြာပင ခ႐ငအလပအမႈေဆာငေကာမတက ခ႐ငႏင ၿမ႕နယအဆင ဌာနဆငရာမားႏင တပမားအတြက ရကၡာခြတမး မား(သ႔မဟတ ၎ႏငညမေသာ ေငြသား) ဝယယျခငးႏင ျဖန႔ေဝ ျခငးတ႔က တာဝနယရသညအျပငး သကဆငရာခ႐ငမားရ KNLA ႏင KNDO အဖြ႕မား၏ အျခားကနကစရတမားအတြက ရနပေငြမား ကလညး ျဖန႔ေဝေပးရသည။ ခ႐ငမားသည ထက႔သ႔ ၎တ႔၏မဝါဒလပပငခြငအတြငးရ ဥးစားေပးမားႏင အစအစဥမားဆးျဖတျခငးက လြတလပစြာလပကငႏငၾကသည။ ခ႐ငအဆငက ဗဟက အပခပျခငး ထက ၿမ႕နယအဆငအဖြ႕အစညးမားက ခ႐ငအဆင၏ အနးကပ ထနးခပျခငးက မၾကာခဏခၾကရသည။

ခ႐ငအဆင ဌာနဆငရာမားသည က႑အလက ဗဟဌာနမားႏင သကဆငရာ ခ႐ငအလပအမႈေဆာငေကာမတမား၏ ကြပကမႈ ႏစခ စလးက ခယရသည။ လကေတြ႕တြင ၎တ႔သည ခ႐ငအလပအမႈ ေဆာင ေကာမတမားက နာခမႈအရဆးျဖစၿပး အေၾကာငးမာ ထ ေကာမတမားက ေပးအပေသာ ရကၡာခြတမးမားႏင အသးစရတ ဘတဂကမားအေပၚတြင မခေနရေသာေၾကာငျဖစသည။ ထ႔အျပင ခ႐ငအတြငးေရးမးႏင တြဖကအတြငးေရးမးမားထသ႔လညး ပမန အစရငခမႈမား ျပလပရသည။ ၎တ႔သည ဗဟအဆငမ ေရးဆြၿပး ဗဟအၿမတမးေကာမတႏင KNU ညလာခတ႔က အတညျပထားေသာ မဝါဒမားႏင လပထးလပနညးမားက လကနာရသည။

ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစအဆင အပခပေရးႏင ကယစားျပမႈ - “အေျခခ KNU အဖြ႕အစညးမား” ဟေခၚေသာ အပခပေရးပစမားက ေကးရြာအပစအဆငႏင အခ႕တစရြာခငးအဆငတြင ဖြ႔စညးထား သည။ ေကးရြာအပစအဆင အေျခခအဖြ႕မားေအာကရ တစရြာခငးစ တြင ရြာသႀကးတစဥးႏင လကေထာကအခ႕ ရတတသည။ အေျခခ KNU အဖြ႕အစညးတငးက ႏစစဥ မကႏာစညအစညးအေဝးမား ကငးပၿပး အဖြ႕ဝင ခနစဥးပါဝငေသာ (အနညးဆး အမးသမးႏစဥး ပါဝငေသာ) ေကးရြာ သ႔မဟတ ေကးရြာအပစေကာမတမားက ေရြးခယၾကသည။ ထေကာမတမားက ဥက႒ဥးေဆာငၿပး လၿခေရး၊ ဘ႑ာေရးႏင အျခားေရးရာမားအတြက တာဝနရသမား ခန႔အပထား သည။ ေကးရြာ/ေကးရြာအပစအဆင ေကာမတမားသည ၿမ႕နယ အဆငမ လမးၫႊနမႈမားယျခငး၊ အခြနေကာကချခငးႏင လမႈေရး ဝနေဆာငမႈလပငနးမား စစဥျခငးတ႔က ေဆာငရြကရသည။ ၎တ႔

သည KNU ပါတဝငစေဆာငးျခငး လပငနးကလညး လပေဆာငရၿပး KNLA ႏင KNDO အတြက အလားအလာရသည တပသားသစမား ရာေဖြျခငးကလညး လပေဆာငရသည။

ေခါငးေဆာငပငးရာထးမားသည ရပရြာလထအေတာမားမားအၾကား တြင ေရပနးမစားေပ။ ထ႔ေၾကာငလညး လတစဥးတစေယာကတညး က ေခါငးေဆာငေနရာတြင ၾကာရညၿမၿမေနျခငး ျဖစႏငသည။ ေရပနးမစားရျခငးအေၾကာငးမာ လယသမားမားအေနျဖင ေနာကထပ ဝနပမား မလခငသလ ၎တ႔တြင ပမျမငမားေသာ ေခါငးေဆာငပငး မားႏင စပဆကလပကငရန လအပေသာ အဆကအသြယ၊ အေတြ႕အႀကမား မရသလ ေကးရြာအတြကလညး မယမယရရ လပေပးႏငမညမဟတဟ ထငျမငၾကေသာေၾကာငျဖစသည။ ကရင ေကးလကဓေလမားအရ ေစာငေရာကသႏင အေစာငေရာကခ ဆကဆေရး (patron-client) ေပၚေပါကလာၿပး ေစာငေရာကသမား က တာဝနမားက သသသာသာ ထမးပးထားရၿပး လမႈေရးဖအားမား ႏငအတ စနေခၚသမရေသာ အာဏာပငဘဝကလညးခစားၾကရသည။ လကနကကငအပစမားႏင အာဏာပငမားအၾကား ထပေနမႈမား ရေသာ ေနရာမားတြငလညး ေခါငးေဆာငရာထးမား ေရပနးစားမႈ နညးသည။ အာဏာပင တစဥး၊ တစဖြ႕က ၎တ႔ေတာငးဆသညမား က မလကေလာလငျဖစေစ၊ အျခားတစဖြ႕က ေထာကပေနလငျဖစေစ ရပရြာထမလမား ေနာငကဥေအာင သာဓကအေနျဖင ကယထ လကေရာက ကးလြနခရမႈမား ရႏငသည။

လၿခမႈမရေသာကာလမားတြင ေကးရြာ/ေကးရြာအပစ ဥက႒ေနရာ က အမးသမးမားက တစခါတစရ ယေလရၾကသည။ အေၾကာငးမာ အမးသားမားထကစာလင ၎တ႔က ကယထလကေရာကႏပစကမႈ ခရေခ နညးႏငေသာေၾကာငျဖစသည။၁၈ သ႔ေသာ အပစအခတရပစခ ကတညးက ထအေျခအေနမားမာ ေျပာငးလေနပေပၚသည။ ၾသဇာ သကေရာကမႈရေသာ ရာထးမားတြင အမးသမးမားက ခန႔ထားျခငး လညး ကဆငးသြားေၾကာငး ကရငလ႔အခြငအေရးအဖြ႕အစညးက ေလလာေတြ႕ရခသည။ ရာထးလကဝယရေသာ အမးသမးမားတြင အခ႕က ၎ရာထးသည အႏရာယမားၿပး ဝနပေစသညဟ ထငၾက သလ အခ႕က ၎တ႔၏ဂဏက တကေစၿပး လရာဝငေစသညဟ ထငၾကသည။၁၉

ကာကြယေရးႏင လၿခေရး - KNU ၏ ကာကြယေရးႏငလၿခေရး ဖြ႕စညးတညေဆာကပတြင ကရငအမးသား လြတေျမာကေရး တပမေတာ (Karen National Liberation Army – KNLA)၊ ကာကြယေရးတပ ေနာကတစချဖစေသာ ကရငအမးသား

၁၈ KHRG, Village Agency: Rural Rights and Resistance in a Militarized Karen State (KHRG, 2008), 94, http://www.khrg.org/2008/11/village-agency-rural-rights-and-resistance-militarized-karen-state တြငၾကညပါ။ KWO, Walking Amongst Sharp Knives: The Unsung Courage of Karen Women Village Chiefs in Conflict Areas of Eastern Burma (KWO, 2010) https://karenwomen.files.wordpress.com/2011/11/walkingamongstsharpknives.pdf တြငၾကညပါ။ သ႔ေသာ တပမေတာမ အမးသမးမားက ကယထလကေရာက ႏင လငပငးဆငရာ ကးလြနမႈမားလညးရေၾကာငး ေျပာဆၾကသည။၁၉ KHRG, Hidden Strengths, Hidden Struggles: Women’s Testimonies from Southeast Myanmar (KHRG, 2016), 24-6, available at: http://khrg.org/2016/08/hidden-strengths-hidden-struggles-women%E2%80%99s-testimonies-southeast-myanmar.

| 10 |

ကာကြယေရးအဖြ႕အစညး (Karen National Defense Organization - KNDO)၊ ကရငအမးသားရတပဖြ႔ (Karen National Police Force – KNPF) ႏင ေဒသအဆငစစညးထားေသာ ေကးရြာအဆင ျပညသ႔ စစမား တ႔ပါဝငသည။ KNLA၊ KNDO ႏင ေကးရြာအဆင ျပညသ႔စစ မားသည ကာကြယေရးဌာန၏ လမးၫႊနမႈေအာကတြင တညရၿပး KNPF သည ျပညထေရး ႏင သာသနာေရးဌာနေအာကတြင တညရ သျဖင စစတပႏင ရအၾကားတြင တရားဝငပငးျခားထားသကသ႔ ျဖစေစသည။ KNLA သည KNU အရပဘက တာဝနရသမားထက တစဆငနမေသာလညး ထးစအရ ညလာခမားႏင အမႈေဆာင ေကာမတမား အားလးတြင ကယစားျပမႈရသည။

KNPF သည KNU ခ႐ငတငးတြငရၿပး (ၿမ႕နယတငးတြငမရပါ) အမးသမးရေမမား ပါဝငသည။ ခ႐ငႏင ၿမ႕နယအဆငမားတြင KNPF ၏ ဌာနခပမားရၿပး KNU ခ႐ငႏင ၿမ႕နယ႐းမားလညး တညရေသာ ရစခနးဝနးမားထတြင အေျခခေလရသည။ KNPF သည သကဆငရာေကးရြာႏင ေကးရြာအပစမားရ အေျခအေနမား က ေစာငၾကညသတငးပ႔ေပးေသာ လၿခေရးကယစားလယမားႏင ပးေပါငးအလပလပေလရသည။

တရားစရငေရးဌာနႏင တရားစရငေရး - KNU ၏ တရားေရးစနစတြင KNPF အျပင တရားစရငေရးဌာနလညး ပါဝငသည။ ထဌာနသည ဗဟအဆငမ အလပအမႈေဆာငမားႏင အပခပေရးအဆငအားလးရ လြတလပေသာတရားသႀကးမားေအာကတြင တညရသည။ KNU ၏ တရားစရငေရးဌာနသည ဥပေဒမားျပဌာနးျခငးႏင ဥပေဒမားအား သနားလညျခငးရေအာင ေဆာငရြကျခငး၊ လကရ ဥပေဒမားက ဆနးစစျခငးႏင ေခတႏငေလာညေအာင ျပငဆငျခငးမားျပလပရန တာဝနရသည။ တရားစရငေရးတြင တရား႐းခပ၊ ခ႐ငတရား႐းႏင ၿမ႕နယတရား႐းမား ပါဝငသည။ ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစအဆငမား တြင KNU မခန႔ထားေသာ တရားသႀကးႏင တရား႐းမား မရေပ။ ထအစား ရာဇဝတမႈအေသးမားႏင ရပရြာတြငးအျငငးပြားမႈမားက ကငတြယေျဖရငးရန ေကးရြာေခါငးေဆာငက ေကးရြာေကာမတမ တဆင လပပငခြငေပးထားသည။ မၾကာေသးမက KNU သည ကရင ဥပေဒေရးရာေကာမတက ဗဟတရား႐းခပေအာကရ ဌာနတြငး ေကာမတတစခအျဖစ ဖြ႔စညးခၿပး KWO (Karen Women’s Organization) မ ကယစားလယတစဥးကလညး ထညသြငးဖြ႕စညးခ သည။ ေကာမတက တရားဥပေဒ စးမးေရးႏင ဥပေဒကသနားလညမႈ ျမႇငတငေပးျခငး၊ ဥပေဒစနစ ျပျပငေျပာငးလျခငးႏင ဥပေဒေရးရာ အသပညာမား အားေကာငးေစျခငး၊ ရ၊ တရားသႀကးႏင ေကးရြာ အႀကးအကမားက သငတနးေပးျခငးတ႔ ျပလပရန တာဝန ေပးအပ ထားသည။

KNU ေကာငစမားႏင ေကာမတမား - KNU ၏ ဖြ႕စညးပ အေျခခ ဥပေဒတြင ဗဟအဆငတြင၂๐ က႑မား၌ အေထာကအကေပးႏငမည

ေကာငစႏင ေကာမတဆယခ ဖြ႔စညးခြငေပးထားသည။ ထေကာမတ အမားစသည အျခား KNU အဖြ႕မားအတြက ထပေလာငးႀကးၾကပကြပကမႈမားႏင အေသးစား အေထာကအကမားေပးျခငး၊ မဝါဒႏင နညးဗဟာအသစမား ေရးဆြျခငး၊ သ႔မဟတ စႏႈနးျပညမၿပး သေဘာတညထားသည ရညမနးခကမားအတငး ေဆာငရြကေစျခငး တ႔ လပေဆာငရသည။ ခ႐ငႏင ၿမ႕နယအဆငမားတြငလညး ေကာမတမား ပစမးစျဖင တညရသည။

လထအေျချပအဖြ႕အစညးမား - KNU ထနးခပရာေဒသမားတြင လထအေျချပအဖြ႕အစညးမား (CBOs) သည ပစအမးမးျဖင လႈပရားလပကငလကရၾကၿပး အခ႕မာ KNU ဖြ႕စညးပအတြငးတြင တရားဝငလပပငခြငရေသာ အခနးက႑ရသည။ ကရငအမးသမး အစညးအ႐း (KWO)၊ ကရငလငယအစညးအ႐း (KYO) ႏင ကနသြယမႈသမဂၢမားဖကဒေရးရငး - ကရင (FTUK) တ႔အားလးသည စညး႐းေရးႏငျပနၾကားေရးဌာနသ႔ သတငးပ႔ရသည။ ၎တ႔သည အစညးအ႐း၏ အစတအပငးမားျဖစသညအားေလာစြာ အခြငအေရး ႏင တာဝနဝတရားမား ရၾကသည။ KNU ေအာကရ ေကးရြာ၊ ေကးရြာအပစ၊ ၿမ႕နယႏင ခ႐ငတငးသည ၎တ႔ေဒသအတြက KWO ႏင KYO အဖြ႕ဝငမားက ေရြးခယၾကရသျဖင CBO မားသည ရပရြာအဆငတြငပင စစဥဖြ႕စညးႏငစြမးရသည။ လကေတြ႕တြင CBO မားသည KNU အာဏာပငမားႏင ပးေပါငးညႇႏႈငး ေဆာငရြက ျခငးမား ရေသာလညး ၎တ႔ကယပင ဖြ႕စညးပႏင ကယတငေရးဆြ ထားေသာ လပပငခြငမားႏင လပငနးလညပတၾကသျဖင KNU ဌာန မားထက ပမလြတလပၾကသည။ ကရငျပညတြငးေနရပစြန႔ခြာ တမးေရာငသမားအတြက ဖြ႕စညးထားေသာ ေကာမတ၊ ကရငဖြ႕ၿဖး ေရးႏင ကယဆယေရး႐း၊ ကရငဥပေဒေရးရာ အေထာကအက႐းႏင အျခားအဖြ႕အစညးမားသညလညး KNU ႏင အနးကပ ပးေပါငး ေဆာငရြကၾကသည။ တစခနတညးတြင ကရငသဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈလႈပရားမႈကြနယက၊ ကရငလ႔အခြငအေရးအဖြ႕ စသည အျခားကရင CBOs မားသည KNU ႏင လကတြလပေဆာငၾကေသာ လညး လြတလပစြာ တညရေနၾကျခငးျဖစသည။

အခြနေကာကချခငး၊ အခြနဘ႑ာႏင ဘ႑ာေရးစမခန႔ခြမႈ - KNU သည ေဒသချပညသလထႏင ၎၏နယေျမမားအတြငး လႈပရား လပကငေနေသာ ကနသညမားႏင ကမၸဏမား ထမ အခြနမား ေကာကခသည။ အစညးအ႐းသည ေကာကခရရလာေသာ အခြန ဘ႑ာမားက အဖြ႕၏အသးစရတမားအတြက အသးျပသည။ ဝနထမးမားက ေကြးေမြးရနအတြက အစားအေသာကရကၡာမား ဝယယမႈ၊ အေထြေထြဝနေဆာငမႈစရတ ႏင ႏငငေရးအသးစရတမား အျပင စစအသးစရတမာ အမားဆးျဖစသည။

ျပညတြငးအခြန - အခြနမားႏင အခမား - KNU သည KIO (Karen Independence Organization) ႏင UWSP (United Wa State

၂ဝ ၎တ႔မာ နာယကမားေကာငစ၊ စစေရးေကာငစ၊ အမးသားလၿခေရးေကာငစ၊ စညးကမးထနးသမးေရးႏင ေစာငၾကညေရး ေကာငစ၊ ဘ႑ာေရးေကာငစ၊ စးပြားေရး ေကာမတ၊ ဂဏထးေဆာငဘြ႕မား ခးျမႇငေရးေကာမတႏင သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ထနးသမးေရးေကာမတတ႔ ျဖစၾကသည။

| 11 |

Party) က႔သ႔ေသာ အျခား EAO ႀကးမားႏငယဥလင ေငြေၾကးခ႕တ သည။ အဖြ႕၏ အဓက ဘ႑ာေငြအရငးအျမစမာ သတတြငးက႑ အထးသျဖင ေရႊ၊ သျဖ ႏင ခေနာကစမးတ႔ျဖစၿပး ဒတယ အရငးအျမစမာ စကပးေျမအသးျပမႈႏင ေမြးျမေရးတ႔ အေပၚတြင ေကာကခေသာ အခြနမားျဖစသည။ KNU သည ၁၉၉ဝ ျပညႏစမား မတငခငအထ တရားမဝငနယစပကနသြယမႈမ အကးအျမတ မားစြာ ရရသည။ အထးသျဖင ျမနမာႏငငက ဗလခပေနဝငး၏ ျမနမာဆရယလစလမးစဥပါတ အပခပစဥကျဖစၿပး အစးရသည ထ အခနက ကနပစၥညးအမားစအေပၚတြင သြငးကနအခြန စညးၾကပ ေကာကခခသည။ အခ႕ခ႐ငမားသည အတတက သစထတလပေရး က အထးလပကငခၿပး စးပြားျဖစသစထတလပေရးက တရားဝင တားျမစခသညမာ ၂ဝဝ၉ ကတညးကပငျဖစၿပး ခ႐ငအခ႕တြင ေအာငျမငခသည။၂၁ သာမနျပညသမားမ KNU သ႔ ေပးေဆာငေလ အရဆး အခြနအမးအစားမာ စကပးေရးခြနျဖစသည။ ထသ႔ ေကာကခရာတြင ေျမပငဆငမႈပမာဏ၊ ေျမအမးအစားႏင ခန႔မနး အထြကႏႈနး သ႔မဟတ အထြကႏႈနးေပၚမတညကာ ထးတမးဓေလ မားအတငး ေကာကခေလရသည။

ဘ႑ာေရးႏင အခြနဌာနသည အျခားဌာနမားႏင ေပါငးစပညႇႏႈငးကာ ၎တ႔ႏင သကဆငရာက႑မားရ အခြနႏင အခမားက စမခန႔ခြ ရသည။ ေကးရြာအပစအာဏာပငမားသည ေကာကခရရေငြမားက ၿမ႕နယဘ႑ာေရးႏင အခြနဌာနသ႔ မေပးပ႔မ စစေပါငး ေကာကခရ ေငြ၏ ၁ဝ% က ႏတယထားခြငရသည။ ၿမ႕နယအဆငကမ ထသ႔ ယခြငမရဘ ရရလာေငြအားလးက ခ႐ငဘ႑ာေရးႏငအခြနဌာနသ႔ ေပးပ႔ရသည။ ခ႐င႐းက အခြနအမးအစား အမားစမရေငြ၏ ၁၄% ႏင သတတြငးတးေဖာမႈႏင အျခားစးပြားေရးလပငနးႀကးမားမ ေကာကခရရေငြ၏ ၄ဝ% တ႔က ဗဟဘ႑ာေရးႏငအခြနဌာနသ႔ ေပးပ႔ရသည။

ပမနမဟတေသာ အခြနေကာကခမႈမား - လကေတြ႕တြင ခ႐ငအခ႕ သည ဗဟအဆငသ႔ အခြန လးဝ သ႔မဟတ မေပးသေလာကပငျဖစ သည။ အခ႕အေျခအေနမားတြင ၿမ႕နယအဆငမားမ အခြနမားက အထကသ႔မေပးအပမ အနညးငယ ႏတယထားခြငျပသည။ ထသ႔

ျပလပႏငျခငးမာ ခ႐ငအဆငတြငရရထားေသာ လပပငခြငမား၏ အကးသကေရာကမႈျဖစသလ အေၾကာငးအရငးလညးျဖစသည။ KNU ၏ အဓက အခြနဘ႑ာရငးျမစျဖစေသာ သတတြငး တးေဖာမႈ သည အားေပာေသာ ဗဟဌာနခပကငမႈက ခရသည။ ရပရြာလထမား က အမားပငေျမယာမားႏင ပတသကသည အခြနမားက ေကးရြာ အပစအာဏာပငမားႏင ညႇႏႈငးသေဘာတညမႈမားအေပၚ အေျခခ ကာ ေပးေဆာငျခငးမးလညးရသည။ သ႔ေသာ အခြနေကာကချခငး လပထးလပနညးမားက ေသခာစြာ အေကာငအထညေဖာႏငျခငး ရ၊ မရဆသညမာ လၿခေရးအေျခအေနမားႏင KNU မ အမနတကယ ထနးခပႏငမႈ အေနအထားမားေပၚတြငလညး မတညသည။ KNU တာဝနခထားမႈမား အားနညးသညေဒသမား၌ ေကးရြာႏင ေကးရြာ အပစအဆင ဥက႒မားထမ အခြနေကာကခရသည။ ထသ႔ ေကာကခရာတြင အသးျပေနေသာေျမ သ႔မဟတ ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစထတြင အျခားလပငနးမား ျဖစေပၚေနမႈတ႔၏ အၾကမးမဥး ခန႔မနးေျခမားေပၚ မတညသည။ ထကသ႔ေသာ အခြန ေကာကခပ နညးလမးမားသည အပခပမႈပစမား ေရာေနသည ေနရာမားတြင ဝနထပဝနပးျဖစေစသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ထေဒသမားရ ရပရြာလထမားသည အျခားလကနကကငအဖြ႕မားက ၎တ႔နညးလမးမားျဖင အခြနေကာကခေသာေၾကာငျဖစသည။

ျပငပရနပေငြအရငးအျမစမား - KNU ၏ လမႈေရးဝနေဆာငမႈကသ႔ ေသာ အခ႕လပငနးမားသည ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးေရးအလရငမားထမ အေထာကအပမား ရရသည။ အထးသျဖင KED ႏင ကရင ကနးမာေရးႏင လမႈဖလေရးဌာနတ႔မ ေပးအပေနေသာ ကနးမာေရး ႏင ပညာေရးဝနေဆာငမႈလပငနးမားသည ႏငငတကာမရရေသာ ရနပေငြေပၚတြင အမျပေနရသည။ ထ႔အျပင စကပးေရးဌာနႏင သစေတာဌာနတ႔တြငလညး ႏငငတကာရနပေငြျဖင လပကငေန ေသာ စမကနးအခ႕ရသည။ ထေထာကပေငြမားသည မညသည အဆငရ KNU ဘ႑ာေရးႏင အခြနဌာနကမ ျဖတသနးသြားျခငး မရေပ။ ျပညတြငး NGO မား သ႔မဟတ မတဖက INGO မား သ႔မဟတ CBO မားက အသးျပေသာနညးစနစမားအတငး ဌာန မားက တက႐ကစမခန႔ခြမႈ ျပလပသည။

၂၁ အဖးတနသစမားအားလးက ခတလၿပးျဖစၿပး ေပၚေပါကလာေသာ ေျမယာမားက စကပးေရးႏင အျခားကစၥမားအတြက အသးခထားၿပးျဖစေသာေၾကာင အခ႕ ခ႐င မားတြင သစခတမႈေလာ႔ကသြားေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

| 12 |

ငါး။ ။ “သမးပကအပခပမႈ” ေအာကတြငေနထငရျခငး - ၁၉၉၅ မ ၂ဝ၁၁ အထ အပခပေရးအေနအထားမား

KNU ပဋပကၡ၏အဓကအေနအထားမား (၁၉၉၅ - ၂ဝ၁၁) - ၁၉၉၄ ခႏစတြင ၿမငႀကးငဆရာေတာႏင ခရစယာန KNU ေခါငးေဆာင အခ႕အၾကား တငးမာမႈမား ျဖစေပၚခၿပးေနာကတြင DKBA က ထေထာငခၿပး KNLA မ ဗဒၶဘာသာအဖြ႕မား ခြထြကသည အေျခအေနသ႔လညး ဥးတညေစခသည။၂၂ အဖြ႕သစသည ၁၉၉၅ ခႏစ ဇနနဝါရလတြင တပမေတာႏင ပးေပါငးခၿပး ပးေပါငးထးစစမား ျဖင မာနယပေလာႏင အျခားနယစပအေရးႀကးေနရာ ေကာမးရာ (ယေန႔ ေရႊကက အနား) တ႔ရ KNU ဌာနခပမားက သမးယခသည။ တပမေတာသည ၁၉၅ဝ စႏစမားကတညးက ျမနမာႏငင အေရ႕ ေတာငးပငးရ ၿမ႕အမားအျပားက သမးပကထားႏငခၿပး ေကးလက ႏင နယစပေဒသမားက ၁၉၈၄ ခႏစမားကတညးက တျဖညးျဖညး သမးပကခသည။ ထထးစစမားက ပဋကၡျဖစပြားေနမႈအေနအထားက တဆစခးေျပာငးလညးေစခၿပး အစးရ၏အပခပမႈခ႕ထြငႏငေအာင အခြငအလမးေပးခသည။ တပမေတာသည ၁၉၉ဝ ျပညႏစေႏာငးပငး တေလာကတြင KNU ၏ ခ႐င ခႏစခလးအတြငးတြင “ျဖတေလးျဖတ” မဟာဗဟာကကငသးခရာ ေထာငေပါငးမားစြာေသာ ျပညသမား ေနရပစြန႔ခြာထြကေျပးခရသည။

KNU ၏ ခ႐ငခႏစခသည Callahan ၏အေခၚ “occupation” ႏင “ongoing but deterritoiralized war” တ႔၏ ဒဏက ခစားခရသည။၂၃ ေထာငေသာငးမားစြာေသာ အရပသားမားသည သြားလာရ လြယက ေသာ ေနရာမား၊ ယာဥသြားႏငေသာလမးမားႏင နးေသာေနရာမား သ႔ တပမေတာ၏ ေျပာငးေရႊ႕ေနရာခထားျခငးက ခခရသည။ ထ “ေရႊ႕ေျပာငးေကးရြာမား” တြင ေနထငစဥ ၎တ႔၏ ယခငေနရာ ေဟာငးမားႏင လယယာမားသ႔ သြားေရာကျခငးမျပရန တားျမစ ထားၿပး သြားေရာကခပါက သပနအျဖစသတမတခရမညျဖစေၾကာငး သတေပးခသည။၂၄ ထ႔အျပင ရာေပါငးမားစြားေသာ ျပညသမားသည ထငးႏငငအတြငး သ႔မဟတ နက႐ႈငးေသာ KNU နယမားအတြငးရ IDP စခနးမားသ႔ ထြကေျပးခရသည။ ထအေတာအတြငးတြင KNU ဗဟေခါငးေဆာင အမားစသည ၎တ႔မသားစမားႏငအတ ထငး ႏငင၊ မေဆာကၿမ႕သ႔ ေျပာငးေရႊ႕သြားၾကသည။

ထအေတာအတြငး KNU ေဒသမားတြင ျဖစေပၚလာခေသာ အပခပေရးအေနအထားမားမာ ေဒသအလက ကြာျခားမႈမားရသည။ အလြယရငးလငးေအာငေျပာရမညဆလင အဓကေဒသအမးအစား ႏစမးရသည။ ၎တ႔မာ တပမေတာက “အမေရာငနယေျမမား”

အျဖစ သတမတထားသည အမာခနယေျမမားႏင “အညေရာင နယေျမမား” အျဖစ သတမတထားသည အာဏာပငအမးမး ေရာေထြးေနသည ေနရာမားျဖစသည။ အမာခနယေျမအမားစတြင ေနထငသမားမာ ကရငလမးမားျဖစၿပး ဗဒၶဘာသာဝငထက ခရစယာနႏင ႐းရာဓေလဆငရာ ကးကြယသမား ပမားသည။ ထ ေဒသမားသည ကလနေခတအတြငးက ကယပငအပခပခြငပမရခၿပး သမငးတေလာကမ ျမနမာမငးေနျပညေတာမားႏင ဆကဆမႈ အလြနနညးခပေပၚသည။ အာဏာပငအမးမး ေရာေထြးအပခပေန သည ေနရာမားတြငမ (ကရငဗဒၶဘာသာဝငမားအပါအဝင) ဗဒၶ ဘာသာဝင အေရအတြကပမားၿပး အျခားတငးရငးသားမား ေနထငမႈ အခးလညး ပမားကာ အေရ႕ပငးကာလမားတြင ျပညမႏင ပမ ကးလးဆကသြယမႈ ရခသည။

အမာခ (“အမေရာင”) နယေျမမား - ၂ဝဝဝ စႏစမစကာ ေနာကပငး ကာလမားတြင ကလနေခတက ကယပငအပခပခြငရခေသာ သလြငခ႐င၏ေဒသ အမားစသည KNU ၏ အမာခနယေျမမား ျဖစ လာခသည။ ထအထတြင မးတေရာခ႐ငအမားစ၊ ကလယလြးထး ခ႐င၏အေရ႕ဘက ေတာေတာငထထပေသာအပငးမား၊ ျပညသ အနညးဆး ၁ဝဝ,ဝဝဝ ခန႔ေနထငေနဆျဖစေသာ ေတာဥးခ႐င၏ ေတာငဘကအပငးမား ပါဝငသည။ တပမေတာသည လမးမားႏင အျခားအေဆာကအဥးမား ေဆာကလပကာ ၎တ႔၏ ပငမေနရာမား၊ ေသြးေၾကာမားအျဖစ ကြနယကျဖန႔ကကထားႏငခေသာလညး အနး အနားရ ဧရယာအမားစက ေျပာကကားစနစျဖင သြားလာလႈပရားေန ေသာ KNLA တပဖြ႕မားက ထနးခပထားႏငခသည။ ခ႐ငမား အတြငးရ အျခားကြကကားေနရာမား အထးသျဖင ေတာေတာင ထထပေသာ ေနရာမားမာမ KNU ၏ အပခပမႈေအာကတြင ေျပာငးလမႈမရသေလာက အေနအထားျဖင တညရခသည။ အမေရာငနယေျမတြင ကနရေနသမားက KNU အဖြ႕ဝငမားႏင တပသားမားအျဖစ သတမတေလရသည။ ဖမးဆးစစေဆးျခငး၊ ပစခတျခငး၊ ညႇငးပနးႏပစကျခငးႏင အမာခနယေျမမားအတြငးတြင ကနရေနေသာ အရပသားမားအေပၚ အျခားနညးလမးမားျဖင ကးလြနျခငးမားအျပင ေကးရြာမားအတြငးသ႔ လကနကႀကးမားျဖင ပစခတတကခကျခငး၊ ေျမျပငထးစစဆငျခငးမားလညးရေၾကာငး လ႔အခြငအေရးအဖြ႕မားက မတတမးတငခၾကသည။ တပမေတာ သည လငပငးဆငရာအႀကမးဖကမႈမားက လကနကသဖြယအသးျပ သညဟ မၾကာခဏ စြပစြခရသည။ အထးသျဖင တပမေတာစခနးမား ႏင နးေသာေနရာမားတြင ေနထငသည ျပညသမားသည တပမေတာစခနးမားအနးရ ေဆာကလပေရးလပငနးမား၊ ေပၚတာ၊ လမးျပႏင မငးရငးသမားအျဖစျဖင အတငးအဓမၼ လပအားေပးရန

၂၂ Paul L. Keenan ၏ အငတာနကစာမကႏာ “The Formation of the DKBA”, ေမလ ၆ ရက၊ ၂ဝ၁၆။ https://paullkeenan.net/2016/05/06/the-formation-of-the-dkba/ တြင ဖတရႈႏငသည။ South (2012), 18-20.၂၃ Mary Callahan, Political Authority in Burma’s Ethnic Minority States: Devolution, Occupation, and Coexistence (Washington, DC: East West Center, 2007), 33.၂၄ KHRG (1998); KHRG (2008). The Border Consortium (TBC) website ကၾကညပါ, “IDPs Reports,” ၂ဝဝ၂ မ ၂ဝ၁၄ အၾကား ႏစစဥထတေဝသည။ http://www.theborderconsortium.org/resources/key-resources/ တြင ၾကညရႈႏငသည။

| 13 |

ခငးေစခရေလရသည။၂၅

တစခနတညးမာပင အမာခနယေျမမားအျပငဘကရ ခ႐င ခႏစခရ KNU နယေျမေဟာငးမား၌ အစးရမ ပမနက႐ႈငးစြာ ထနးခပလာခၿပး DKBA က႔သ႔ေသာ KNU ခြထြကအဖြ႕မားကပါထေနရာမားအား ထနးခပလာခသည။ အစးရက နယေျမအေတာမားမားက ထနးခပ လာႏငေသာလညး SPDC မ အပခပေရးဘကက ျဖညတငးရာတြင ေႏးေကြးေနခသျဖင ထေဒသမားရ ျပညသမားသည တပမေတာႏင ၎ေနာကလကအဖြ႕မား၏ တရားမဝင အခြနေကာကျခငး၊ အဓမၼ ခငးေစျခငးႏင တပသားစေဆာငးျခငး စသညမားခခရသည။ KNU သည ၎တ႔ အပခပေရးစနစေအာကတြင ကနရေနသည အခ႕ ေနရာမားမ ရပရြာမားက “ေရြ႕လားဌာန” နညးလမးျဖင ဆကလက အပခပခသည။ ေနရာအေတာမားမားရ ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစ

ဥက႒မားသည KNU ညလာခမားႏင အျခားအခမးအနားမားက ဆကလကတကေရာကေနခသည။ သ႔ေသာ ထသ႔တကေရာကရန လ႕ဝကလႈပရားရၿပး KNU ထနးခပေနရာမားအတြငးမ ညအခန ခရးသြားလာျခငးမား ျပလပရသည။ သသသာသာကဆငးလာခ သည။ KNU/KNLA မ ဝနေဆာငမႈအခ႕ေပးေနၿပး ႏငငေရးဆငရာဆကဆမႈမားရေသာလညး ရပရြာအခ႕က KNU/KNLA တ႔သည လညး ၎တ႔ေဒသမားအတြငး ေတာငးဆျခငးမားျပလပေနသည အဖြ႕မားထမ တစဖြ႔ဟသာ ျမငလာခၾကသည။ အေျခခအားျဖင KNU က ကယကယျပန႔ျပန႔ေထာကခၾကေသာလညး ထေဒသမားတြင ေနထင (သ႔) ကရငျပညသလထမား၏ ဆႏၵမာ ၎တ႔ကေအးခမးစြာ ေနထငလႈပရားခြငေပးမည တညၿငမေသာ အာဏာပင အဖြ႕အစညး တစခတညးသာ ရရေရး ျဖစလာခသည။၂၆

၂၅ ထေဒသမားအတြငးရ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားက မတတမးတငရာ၌ အထးကယေျပာမားျပားၿပး ျဖစရပတစခခငးစ ခြထားေလရသည။ အယၾကညရဆးႏင အျပညစဆး ဥပမာအခ႕မာ - International Human Rights Clinic (2014); KHRG (1998); KHRG (2001a); KHRG (2001b); KHRG (2001c); KHRG (2008); KHRG (2009); KHRG (2014); South et al. (2010); The Border Consortium (TBC) အငတာနကစာမကႏာ, “IDPs Reports,” 2002 ႏင 2014 အၾကားႏစစဥထတေဝသည, ဖတရရန - http://www.theborderconsortium.org/resources/key-resources/; Amnesty International (2008); Human Rights Watch (1995); Human Rights Watch (1997); Human Rights Watch (2005a); Human Rights Watch (2005b); Human Rights Watch (2011).

| 14 |

ေျခာက။ ။ အေျပာငးအလကာလမားၾကားရ KNU အဖြ႕တြငး တငးမာမႈမား

KNU ႏင ဥးသနးစနအစးရအၾကား ၿငမးခမးေရးဆငရာ လ႕ဝက ေဆြးေႏြးမႈမားက ၂ဝ၁၁ ခႏစတြင စတငခၿပး KNU အတြငး သေဘာထားမတကဆငမႈမား လငျမနစြာပင ေပၚေပါကလာခသည။ အားလးက ၿငမးခမးေရးရယရနလအပၿပး ၎တ႔၏ အႏမပနးတငမာ ႏငငေရးဆငရာေစစပညႇႏႈငးမႈမား ျပလပရနျဖစသညဟ သေဘာတ ၾကသည။ ကရငခြထြကအဖြ႕မားႏင အျခားတငးရငးသားလကနကကင အဖြ႕အစညးမား၏ အေတြ႕အႀကမားက ျမငေတြ႔ၿပး ေနာကပငး ၁၉၉ဝ ႏင ၂ဝဝဝ ျပညႏစမားအၾကားတြင ျပငပလႊမးမးမႈမား အထး သျဖင ဖြ႔ၿဖးေရးႏငပတသကၿပး အယအၾကညကငးမ႔မႈမား ပမ အားေကာငးလာခသည။ DKBA ႏင ကရငမဟတေသာအျခား EAO မားသည ၎တ႔၏ ႀကးပမးမႈမားႏင ျပညသမားက တပမေတာထ ထးေရာငးခသည အခြငအေရးသမားမားအျဖစ ျမငလာၾကသည။ ရလဒအျဖစ ၂ဝ၁၁ ခႏစအေရာကတြင အပစအခတရပစေရးသည လကနကခအ႐းေပးျခငးႏင ဆငတၿပး ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးဟသည အသးအႏႈနးမာ ကယကးစးပြားက သကာရညေလာငးထားေသာ အသးအႏႈနးဟ KNU ေခါငးေဆာငအေတာမားမားက ထငျမငလာၾက သည။ KNU ႏင ကရငအရပဖကအဖြ႕အစညးအခ႕က ၿငမးခမးေရး တညေဆာကရာတြင ဖြ႕ၿဖးေရးသညလညး အစတအပငးတစရပ အေနျဖင ပါဝငသညဆသည အျမငက စတပက မနးတးလာၾကသည။ ၎တ႔က ထအျမငသည ႏငငေရးသေဘာထား မတညမႈမားက ျပညဖးကားခရနႏင ၎တ႔၏ေခါငးေဆာငမားက ေလာဘေဇာတက လာေအာင ျပလပၿပး ေသြးခြျခငးျဖစသညဟ ထငျမငလာၾကသည။

အပစအခတရပစရန လကမတေရးထးၿပးေနာက ေပၚေပါကလာ ေသာ အကေၾကာငးမား - ၂ဝ၁၁ တြင စတငခေသာ အလြတတမး ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈမားက မတးေစးဖး (ထအခနက GOC)၊ ကြယထးဝငး၊ ေရာဂာခင ႏင ေဒးဗစေတာတ႔ အပါအဝင ပဂၢလအခ႕က ဥးေဆာငခ သည။ အျခားကရငအကးသကဆငသမားက ထေခါငးေဆာငမား သည ဖြ႕ၿဖးေရးအားေပးသမားဟ ထငျမငလာခသည။ သ႔ေသာ ထ ေခါငးေဆာငမားက အစညးအ႐း ဆကလကရငသနမႈႏင ကရင လ႔အဖြ႕အစညး၏ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈသည အစးရ၊ ေဒသတြငးဖြ႕ၿဖးေရး မား စသညတ႔တြင ခတဆကလပေဆာငမႈအေပၚတြင မတညေနၿပး ေဒသတြငး တးတကရနအတြက ျမနမာႏငငအေရ႕ေတာငပငးေဒသက ဖြငလစေဆာငရြကျခငးသည ေရာငလႊမရဟ ဆၾကသည။ ထ အတြကေၾကာင စးပြားေရးေစးကြကအသစတြင KNU က အကး သကဆငသမားထမ တစဥးျဖစလာရန အေရးႀကးသည။ ေဒသ အဆငတပရငးမးမား အကငပကျခစားလာၿပး ကယပငအပစမား တညေထာငလာျခငးမကာကြယရနအတြက စးပြားေရး ျပျပငေျပာငးလ

မႈမားအား ခဥးကပရာတြင KNU အေနျဖင ႀကတငစဥးစားလပကငမႈမားျပလပရန လအပသည။၂၇ တစခနတညးတြင ထပပငး ေခါငးေဆာငအခ႕ျဖစေသာ ဥက႒တာမလေဘာ၊ ဒ-ဥက႒ ေဒးဗစ သာကေပါႏင အေထြေထြအတြငးေရးမး (တာမလာေဘာ၏သမး) ေနာစဖးရာစန တ႔အပါအဝင အစညးအ႐းမ အျခားေခါငးေဆာငမားက ထအျမငမားက ဆန႔ကငခၾကသည။ ထေခါငးေဆာငမား အတြက ပနးတငမာ အစးရေျပာငးလရနျဖစၿပး (ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင) ျပညပရ ဒမကေရစလႈပရားမႈမားႏင တသားတညးျဖစကာ ညႇႏႈငး ေဆြးေႏြးမႈမား သ႔မဟတ စးပြားေရးပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားမ တဆင ၎တ႔၏ ေတာငးဆခကမားက ျဖညဆညးေပးမညဆသည မာ မျဖစႏငဟ ထငျမငခၾကသည။

ေခါငးေဆာငပငးအသစႏင ထရလြယေသာေရ႕ေရး - ႏဝငဘာ ၂ဝ၁၂ ခႏစတြငကငးပခေသာ ၁၅ ႀကမေျမာက KNU ညလာခတြင မတးေစးဖးက ဥက႒အျဖစႏင ကြယထးဝငးက အေထြေထြ အတြငး ေရးမးအျဖစ ေရြးေကာကတငေျမႇာကခၾကသည။ တစခနတညးတြင ေနာစဖးရာစန ကလညး ဒတယဥက႒အျဖစခန႔ထားခၿပး ၎၏အနးကပလပေဖာကငဖကျဖစေသာ ဖဒမနးမနးသညလညး တြဘက အတြငးေရးမး ၂ ျဖစလာခသည။ KNU ၏ ေရ႕ေခါငးေဆာငပငး လကထကတြင ၎တ႔ေတာငးဆေသာ ဖကဒရယစနစသ႔ ဥးတည မည ႏငငေရး သေဘာတညခကမားက အေသအခာ ေပၚေပါကေစ ႏငမည ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးမားကသာ လကခရန မဝါဒခမတထားခ သည။ ေခါငးေဆာငပငးအသစက ဆညအႀကးမားတညေဆာကျခငး က႔သ႔ေသာ ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးမားက ႏငငေရးဆငရာ တးတကမႈမား ရလာသည အခါမ ျပလပရန မဝါဒမားဆကလကခထားခေသာလညး စးပြားေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးက႑မားတြင ပမတကကြစြာ လပေဆာငရန လအပသညဟလညး ေျပာၾကားခသည။ စးပြားေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရး ဆငရာ မဝါဒမားခမတၿပး စးပြားေရးေကာမတက နညးစနစကက တညေထာငမညဟ ညလာခက အတညျပေျပာဆခၿပး အခ႕ ေခါငးေဆာငမားသည ထက႑မားတြင ပမပါဝငေဆာငရြကလာခ သည။ တစခနတညးတြင “ႏငငေရးသေဘာတညမႈမား ရရရန အေရးတႀကးေဆာငရြကစရာကစၥမား ရေသးသည” KNU သည အျခား EAO မားႏင ပးေပါငးကာ “တငးရငးသားမားအားလးအတြက ဒမကေရစ၊ သာတညမမႈႏင ကယပငအပခပခြငတ႔က ေဆာငကဥး ေပးႏငေသာ စစမနသည ဖကဒရယစနစ ေပၚေပါကရန ေရး႐ႈ လပေဆာငသြားမည” ဟ ညလာခက အတညျပေျပာဆခသည။ ထအေျပာငးအလက ၂ဝ၁၆ ခႏစေႏာငးပငးမားအထ အပစအခတ ရပစေရး တညၿမေအာင လမးေဖာကေပးခအျပင ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနး မား တးျမႇငလပေဆာငလာျခငးႏင ေဒသအဆငတြင အစးရႏင KNU အၾကား ယဥၿပငမႈ၊ ပးေပါငးမႈ ပစအသစမားလညး ေပၚေပါကလာေစခ သည။

၂၆ See Kim Jolliffe, “Refugee decision-making processes, community-based protection and potential voluntary repatriation to Myanmar,” external research commissioned by United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR, 2015), 25-30, available at: http://research.kim/works/refugee-decision-making-processes-community-based-protection-and-potential-voluntary-repatriation-to-myanmar. ကၾကညပါ။၂၇ Ibid။ ဗဟအလပအမႈေဆာငေကာမတဝငမားႏင အငတာဗး (ထငးႏငင ၂ဝ၁၃)။

| 15 |

ခနစ။ ။၂ဝ၁၂ ခႏစကတညးက ျဖစေပၚခေသာ အေနအထားအေျပာငးအလမား

၂ဝ၁၂ ခႏစကတညးက ႏငငေရးဆငရာအေျပာငးအလမားသည KNU ခ႐ငခႏစခလးအတြငးရ နယေျမေဒသႏင အပခပေရး အေနအထားမားကလညး ေျပာငးလေစခသည။ တစဖကတြင ေဒသ မား၌ အစးရဝငေရာကမႈ သသသာသာ တးတကလာချခငးႏငအတ အျခားတစဖကတြင KNU သည ၎တ႔၏ အရပသားလပငနးမားက ေနရာေဒသ အေတာမားမား၌ လပကငခြငရရလာခၿပး အရနအဟန ျဖင တးတကေနေသာ စးပြားေရးက႑တြငလညး ပမပါဝငလာႏငခ သည။ ေယဘယအားျဖင ျပညသမား၏ လၿခေရးအေျခအေနမား ေကာငးမြနလာေသာလညး အာဏာပငအမးမး အပခပသညဒဏ ႏင စးပြားေရးလပငနးမား တးပြားလာၿပး မးယစေဆးဝါး ေရာငးဝယ ေဖာကကားမႈ ပမမားျပားလာသည ဒဏမားကလညးခစားေနရသည။

ထနးခပမႈကေဖာျပပ - မညသည လကရ အပစအခတရပစေရး သေဘာတညခကတြငမ ပငနကခြေဝမႈက ရငးရငးလငးလငး သတမတထားျခငးမရေပ။ NCA တြငေဖာျပထားေသာ “အပစအခတ ရပစထားသညေဒသ” ဟေသာ အသးအႏႈနးကလညး ေကာငးစြာ အဓပၸါယဖြငဆထားျခငး မရေပ။၂၈ ထ႔ေၾကာင အဖြ႕အမးမး၏ လပပငခြငအာဏာမားမာ မညသက မညသညေဒသ၊ မညသည လထမားအေပၚ ထနးခပႏငမႈရသညဟ ခြျခားထားျခငးမရဘ ထပလကရသည။ KNU၊ အစးရႏင အျခားလကနကကငအဖြ႕မား သည ၎တ႔၏အာဏာက ပစႏစမးျဖင ျပသၾကသည။ -

က) စစေရးအဟန႔အတားမား - မမပငနကသ႔ဝငေရာကလာ ေသာ လကနကကငအဖြ႕အစညးမနသမက ၿခမးေျခာကမႈပစမးမားျဖင စစေရးအဟန႔အတားမား ျပလပသည။ ေနရာ အေတာမားမားတြင တပမေတာ၊ တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕အစညးမားႏင အျခားလကနကကငအဖြ႕မားက ၎တ႔၏ ဟန႔တားမႈပစမားျဖင “လပရားရာေနရာမား” က သေဘာတည မႈ ရယႏငၾကသည။

ခ) ရပရြာေခါငးေဆာငမားႏင ဆကဆေရးတညေဆာကျခငး - ေကးရြာအဆငေခါငးေဆာငမား၊ ၾသဇာအာဏာသကေရာက သမားႏင ဆကဆေရးမား တညေဆာကထားျခငးျဖငလညး ထေဒသမလထမားက အျခားၿပငဘကအဖြ႕အစညးမားထက မမအဖြ႕ႏင ပမပးေပါငးလာေအာင ေဆာငရြကၾကသည။ ထ နညးလမးက တစဖြ႕တညး သးသန႔နယေျမအတြငး ဝငေရာက ျဖတသနးခြင မေပးႏငေသာလညး လပငနးေဆာငရြကရာႏင

မမတ႔၏ အကးစးပြားမားက ကာကြယရာတြင ပမလြယကေစ သည။ ထသ႔ေဒသခလထအေပၚ လႊမးမးမႈရေအာင ေဆာငရြက ရန အစးရႏင KNU ႏစဖြ႕စလးတြင ရညမနးခကရသည။

ဖြ႔ၿဖးေရးႏင ဝနေဆာငမႈလပငနးမားမတဆင အစးရ၏အပခပေရးတးခ႕ျခငး - အစးရသည ၂ဝ၁၂ ခႏစကတညးက ၎၏ အပခပေရး ယႏရား ခ႕ထြငျခငး၊ ေျမယာစမခန႔ခြမႈစနစ၊ လမႈဝနေဆာငမႈမားႏင တပမေတာႏငသာ ထေတြ႕ဆကဆဖးသည အပစအခတရပစထား ေသာေဒသမားရ ျပညသမားအတြက ဖြ႕ၿဖးေရးကစၥမားတ႔က အထး အေလးထား ေဆာငရြကခသည။ အစးရသည ထလပငနးစဥမားမ တဆင ရပရြာေခါငးေဆာငမားႏင ဆကဆေရးမားတညေဆာကခၿပး အပစအခတရပစထားသည ေဒသမားတြင ထနးခပမႈမား ပမရရလာ ခၾကသည။ အစးရသည အေရ႕မ အေနာကသ႔ ခ႕ထြငမညအစား ၎တ႔ အျပညအဝထနးခပထားေသာလညး EAO ပငနကမားျဖင ဝနးရေနသညေနရာမားက ဗဟျပကာ ခ႕ထြငမႈမား ျပလပသည။ ထဗဟခကမားတြင အစးရလကေအာကတြင အခနၾကာျမငစြာ တညရေနခသည ဖာပြန၊ ေကာ႔ကရတ စသညၿမ႕မားႏင အသစ ေဖာထတထားေသာ “ၿမ႕နယခြၿမ႕မား”ပါဝငသည။ ထၿမ႕မားက ၿမ႕နယအတြငးရ အဓကၿမ႕မားမ အပခပရနခကခေသာ ေနရာမား အတြက အပခပေရးဗဟခကမားအျဖစ ေဆာငရြကသည။၂၉ အစးရ သည လမႈဝနေဆာငမႈမားေပးျခငး၊ ဖြ႕ၿဖးေရးအခြငအလမးမား ေဖာထတျခငးစသညတ႔ျပလပကာ နယေျမသစမားႏင ထေတြ႕မႈ ျပလပသည။ ထလပငနးအမားစက အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာန (GAD) က ဥးေဆာငခၿပး အခြငသာေသာေနရာတငးတြင ၎ဌာနက ေကးရြာအပစအပခပေရးမးမား (VTAs) ခန႔ထားခသည။ တစခါ တစရတြင အခနကာလၾကာျမငစြာ KNU ေကးရြာအပစဥက႒မားက ေထာကပေၾကးေငြမား ခးျမႇငျခငးနညးလမးျဖငလညး ခန႔ထားသည။

တပမေတာ စစတနးလားသ႔ျပနၿပလား - ၂ဝ၁၂ ခႏစကတညးက အပစအခတရပစထားေသာေဒသမားတြင တပမေတာသားမားႏင အရပသားမားအၾကား ထေတြ႕ဆကဆမႈ သသသာသာ ေလာကလာ သည။ ထအခငးအရာက ေဒသခလထမား ႀကေတြ႕ေနရသည လၿခေရးအေျခအေနမား ေယဘယအားျဖင ေကာငးမြနလာေစေသာ လညး အစးရလၿခေရးတပမား၏ အလြသးစားျပမႈမားကေတာ ရဖနရခါ ရေနဆျဖစသည။ တစခနတညးတြင အပခပေရးကစၥ အမားစက အရပသားဌာနမားသ႔ လႊေျပာငးေပးခေသာလညး အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာနက စစတပထနးခပမႈေအာကတြင ဆကလကထားရခသည။ ယငးဌာနတြင စစတပအရာရေဟာငးမား အပါအဝင ဗမာအမးသားမားက အမားဆးခန႔ထားၿပး အာဏာ အရဆး ဌာနတစခအျဖစ ဆကလကရပတညေနခသည။

၂၈ NCA ျဖညစြကခကတြင ထပေလာငးရငးလငးခကမားလအပေၾကာငး “ “အပစအခတရပစထားေသာေဒသမား” ဟသညအသးအႏႈနး၏ အဓပၸါယဖြငဆခကက ေဆြးေႏြးရနႏင ျပနလညသးသပရနသေဘာတပါသည”ဟ ေဖာျပထားသည။၂၉ အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာနႏင အျခားအစးရဌာနမားက ထေနရာမားက “ၿမ႕နယခြမား” ဟေခၚဆခၿပး ၂ဝ၁၄ ခႏစ လဥးေရႏင သနးေခါငစာရငးတြင ေဖာျပထား သကသ႔ ရငးလငးစြာ နယနမတေရးဆြထားသည။ သ႔ေသာ ၿမ႕နယခြဟေသာ အသးအႏႈနးသည ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒတြင မပါရသညအတြက အစးရက၎တ႔က ၿမ႕ ဟသာ ေခၚေဝၚသည။ ထၿမ႕မားတြင အစးရရးမားလညးရသည။ လကေတြ႕တြင ထၿမ႕နယခြၿမ႕မားသည အနးအနားေဒသမားအတြက အပခပေရးဗဟအျဖစ ေဆာငရြကေပးသည။

| 16 |

တပမေတာသည ျပညသလထမားႏငပတသကေသာ ျပမလပေဆာင ပမား တးတကလာခေသာလညး အပစအခတရပစထားေသာ ေဒသ မားအတြငးရ ၎၏ စစေရးယႏရား၊ အေဆာကအဥးမားက သသ သာသာ တးခ႕အားျဖညေနခၿပး လအပပါက တကပြဝငရန အသင အေနအထားတြင ဆကလကရေနခသည။ အျခားေဒသအမားစတြင ၎တ႔၏ တပစခနးမားမ ဆတခြာခၿပး ပမႀကးမားေသာ အေျခစက စခနးမားတြင ျပနလညစစညးခသည။ တပမားက ပမ ပမနအလညက ျဖညတငးမႈမားျပလပႏငရန ဝါးျဖငေဆာကလပထားခေသာ ခတပ မားက ကြနကရစျဖင အခငအမာ ျပနလညျပငဆငခၿပး ၎တ႔ ဝငေရာကဖးျခငးမရသည ေနရာမားတြငလညး ကငးေထာကျခငး လပငနးမား စတငလပေဆာငလာခသည။ တပမေတာ၏ ထသ႔ ေရ႕သ႔ခေနသည အေနအထားႏင အပစအခတရပစမႈေၾကာင တပမေတာအတြက မဟာဗဟာကကရရလာေသာ အကးေကးဇး မားက တပမေတာ၏အေနအထားႏင လႈပရားမႈမားက ေႏာငယက တကခကျခငးႏင ကန႔သတျခငး စစေရးနညးဗဟာမားအသးျပေလရေသာ KNLA ၏ အပစအခတ ရပစမႈအေပၚထားရေသာ ယၾကညမႈ က အထးပကျပားလာေစခသည။

KNU ၏ အရပဖကလပငနးမား တးျမႇငလပေဆာငလာႏငျခငး - တစခနတညးတြင ပဋပကၡမား ေလာ႔နညးသြားျခငးႏင အျခား အာဏာပငမားႏင ဆကဆေရးမား တးတကေကာငးမြနလာျခငး တ႔ေၾကာင KNU ၏ အပခပေရးႏင အရပဘကလပငနးမားက ပမတးျမႇငေဆာငရြကလာႏငသည။ အထးသျဖင KKO/DKBA က ၎ ထနးခပေသာေဒသမားတြင KNU အပခပေရးအဖြ႕အစညးမား ျပနလညတညေထာငခြငျပခသည။ BGFs မားကလညး အလားတ ခြငျပလာခသည။ ယခအခါတြင KNU သည အေရ႕ေတာငပငး ေဒသ အႏ႔တြင ညလာခမားႏင ေကာမတအစညးအေဝးမား ျပနလည ကငးပလာႏငကာ KNLA ထနးခပမႈက ကန႔သတထားေသာ ေနရာ မားအပါအဝင ေနရာအႏ႔အျပားတြင လမႈဝနေဆာငမႈမားက ယခင ကထက ပမလြတလပစြာေပးလာႏငသည။

KED ႏင KSEAG မေထာကပေပးေသာ ေကာငးအေရအတြကမာ ၂ဝ၁၂ ခႏစမစတငကာ ႏစတငးတးပြားလာေနၿပး ထအဖြ႕အစညးမား မ ဝနထမးမားက အစးရႏင အရပဘက လကနကကငအာဏာပငမား က ၎တ႔ထနးခပရာ ေဒသမားအတြငးရ ရပရြာလထမားႏင ထေတြ႕ဆကဆခြငမား ပမေပးထားခသည။ ၂ဝ၁၂-၁၃ ပညာသငႏစ ႏင ၂ဝ၁၅-၁၆ ပညာသငႏစအတြငး KSEAG ထမ အေထာကအပရရခ ေသာ ေကာငးေပါငး ၁၃၅၆ မ ၁၅ဝ၆ သ႔ တးပြားလာခသည။၃ဝ KDHW သညလညး အပစအခတရပစမႈမ အကးေကးဇးမားရရခ သည။ အဖြ႕သည ယခငထက ပမပေသဆနေသာ ေကးရြာအပစ ကနးမာေရးေဆးေပးခနးသစမားက တညေထာငႏငခသည။ KDHW ေခါငးေဆာငမားႏင ၂ဝ၁၆ ခႏစတြင ေတြ႕ဆခစဥက ယခအခါ ဌာန

သည နယျခားေစာငတပဖြ႕မားႏင ဆကစပေနေသာ အဖြ႕မား အပါအဝင ကရငလကနကကငအဖြ႕မားအားလးႏင ကနးမာေရး ဆငရာ လပငနးမားက တရားဝင ပးေပါငးညႇႏႈငးေဆာငရြကေနၿပ ျဖစေၾကာငး ေျပာျပသည။

ယခင အစးရထနးခပေသာေနရာမားတြငသာ လႈပရားေသာ ကရင ဘာသာေရးအဖြ႕အစညးမား၊ အရပဖကအဖြ႕အစညးမားႏင ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈမားလညး ရလာသျဖင IDP မားဆငရာအကအညႏင အျခားလမႈကည ေထာကပမႈမား ပမအားေကာငးလာခသည။ ထ အေျပာငးအလမားေၾကာင အပစအခတရပစၿပးေနာကပငးတြင စစေဘးေရာငစခနးမား၊ KNU ထနးခပေဒသမားႏင အစးရထနးခပ ေဒသမားမ အဖြ႕အစညးမားအပါအဝင ကရငလထအဖြ႕အစညးမား ႏင အရပဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကားရ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမာ လငျမနစြာ ႀကးထြားလာခသည။ ထ႔အျပင လြတလပေသာ လထ အေျချပ အဖြ႕အစညးမားသည ယခအခါ အစးရထနးခပမႈေအာကရ ေဒသမားတြငလညး ပမလြတလပစြာ လႈပရားလာႏငၿပျဖစသည။

စးပြားေရးလပငနးမား တးျမႇငလပေဆာငလာႏငျခငး - KNU အတြကေပၚေပါကလာေသာ “အခြငအလမးမား” ထမ အျငငးပြား ဖြယရာ အျဖစဆးမာ စးပြားေရးႏင အႀကးစားဖြ႕ၿဖးေရး ႏင ဆကစပေနေသာ အထးသျဖင အရငးအျမစ တးေဖာထတလပမႈႏင ဆကစပေနေသာ ကစၥရပမားပငျဖစသည။ KNU ႏငဆကစပေနသည ကမၸဏအသစမား ထေထာငရာတြင အလပမႈေဆာငေကာမတဝင အခ႕က ဥးေဆာငခသည။ တစခနတညးတြင ခ႐ငႏင ၿမ႕နယ အဆင အာဏာပငမား အထးသျဖင ၿမတ-ထားဝယ၊ ဒးပလာရာ ႏင ဒးသဥး ခ႐ငမားမအာဏာပငမားက ၎တ႔ ကယပင ကမၸဏပစမးစ က ထေထာငခၾကသည။ သတငးအရငးအျမစအခ႕အရ အစးရမ KNU အား ကမၸဏမားထေထာငရနႏင ေဒသချပညသမားထမ အခြနေလာ႔ခေကာကယရန တကကြစြာတကတြနးခေၾကာငး သရ သည။ KNU ႏင ကရငအရပဘကမ ပဂၢလအခ႕၏အျမငတြင ထ တကတြနးမႈသည KNU ေခါငးေဆာငမားအား ႏငငေရး ကစၥရပမား ဘကမ အာ႐လႊရနႏင အဖြ႕အစညး၏ စညးလးညညြတမႈက အားနညးေအာငျပလပရန ရညရြယျခငးပငျဖစသည။ တစခါတစရ တြင ထစပြားေရးလပငနးမားက ပဂၢလကပငတစဥးတညးက စမ ေနျခငးမးလား သ႔မဟတ ခ႐ငအဆငႏင တပမဟာအဆင အာဏာ ပငမားမ စမခန႔ခြျခငးမးလား သ႔မဟတ ဗဟမသမားမ စမခန႔ခြေန ျခငးလား မသကြေပ။ ထ႔အျပင ယငးစးပြားေရးလပငနးမားသည KNU ၏ ႏငငေရးႏင စစေရးလႊမးမးမႈမားမ မညသည အတငး အတာအထ အကးရရေနသညဆသညမာလညး မရငးလငးေပ။

ခ႐ငအဆငတြင သသသာသာ လပပငခြငမားရေသာေၾကာင ေယဘယအားျဖင စးပြားေရးလပငနးအမားအျပားက KNU မ

၃ဝ KSEAG မ အခကအလကမားက ပပးေပးပါသည။ Kim Jolliffe and Emily Spears-Meers, Strength in Diversity: Towards Universal Education in Myanmar’s Ethnic Areas (The Asia Foundation, 2016), available at: http://asiafoundation.org/publication/strength-in-diversity/ ကၾကညပါ။ ထအေတာအတြငး ျမနမာအစးရ၏ ပညာေရးဝနႀကးဌာနထမ အေထာကအပ႔ရရေသာ ေကာငးပမာဏမာလညး ၂၆.၈% မ ၄၉.၃% အထ သသသာသာ ျမငတကလာခ႔သည။

| 17 |

အေသအခာထနးေကာငးေနျခငးမး မရေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ႏငငေရးတးတကမႈမားသည ပဂၢလကစးပြားေရးခ႕ထြငမႈမား (အထး သျဖင သယဇာတ တးေဖာထတလပသည က႑မား) ထက ေႏးေကြးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ထအေနအထားမားက အပစအခတ ရပစမႈႏငစပဆငသည စးပြားေရးမား ေပၚေပါကလာေစၿပး အပခပေရး ျပျပငေျပာငးလမႈမားတြင အဟန႔အတားမားျဖစေပၚလာေစႏငသည။ လမးမားေဖာကလပေရးႏင အျခားျပညသပင ဖြ႕ၿဖးေရးစမကနးမားတြငလညး KNU ႏင အစးရတ႔အၾကား ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ တးတက လာခသည။ သ႔ေသာ KNU ၏ မညသညအပခပေရးအပငး မားက မညသညေနရာမ ပါဝငေဆာငရြကေနေၾကာငးမာမ မရငးလငး ေပ။

ေျမျပငေပၚရ က႑အလကအပခပေရး - ထသ႔အေနအထားမား ေျပာငးလသြားသျဖင ေျမျပငေပၚရ အပခပေရး၊ အခြနေကာကခမႈ၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ ေျမယာစမခန႔ခြမႈ၊ လမးေဖာကလပေရး၊ တရားဥပေဒႏင လသားခငးစာနာေထာကထားမႈ အေထာကကမား စသည က႑ႀကးရစခတြင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈႏင ယဥၿပငမႈ ပစသစမား အထးသျဖင ေပၚေပါကလာသည။

အပခပေရး - ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစအဆငတြင KNU ၏ အပခပေရးစနစႏင ျမနမာအစးရ၏ အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာန (GAD) စနစ တ႔သည အၿပငတညရေနသည။ တစခါတစရတြင ေကးရြာအပစ ေခါငးေဆာငမားသည KNU ေကးရြာအပစ ဥက႒ ရာထး (KNU VTC) ေရာ၊ GAD ၏ ေကးရြာအပစ အပခပေရးမးရာထး (GAD VTA) ကပါ ယထားရသည။ အခ႕အေျခအေနမားတြင KNU VTC ႏင GAD VTA တ႔က သးျခားပဂၢလမားက တာဝနယၿပး တညေသာ/ထပေနေသာ ေဒသမားအတြက လပငနးလပကငၾက သည။ တစခါတစရတြင အစးရေကးရြာအပစတစခအတြငး၌ KNU ေကးရြာအပစတစခထကပၿပး တညရႏငကာ ေျပာငးျပန အေနအထားတြငလညး ရေနႏငသည။ သ႔မဟတ KNU ႏင အစးရတ႔ ၏ ေကးရြာအပစ နယနမတမားသည တထပတညးကေနႏငသည။ ၎တ႔၏စနစမား တရားဝငေပါငးစညးထားျခငး ရသညျဖစေစ မရ သညျဖစေစ ထတာဝနခမားသည သာမနအားျဖင အာဏာပင ႏစရပလးႏင ပတသကဆကဆရသလ အျခားလကနကကငအဖြ႕မား ႏငလညး ဆကဆရသည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ စစအတြငးတြင အာဏာပငအမးမးႏင ဆကသြယလပေဆာငရျခငးထက အပစ အခတရပစထားေသာ ကာလမားတြင လပေဆာငရျခငးက ပမ လြယကသည။

အခြနေကာကချခငး - အခြနေကာကချခငးသည သတထား ကငတြယရေသာ ကစၥတစခ ျဖစေနဆျဖစၿပး အပခပေရး အာဏာပင အမးမးၾကားတြင ၎ကစၥက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ မရသေလာက နညးပါးသည။ အစးရက EAO မား၏ အခြနေကာကခမႈက တရားမဝင

ဟ ထငျမငထားၿပး KNU ႏင အျခားအဖြ႕မားသည ရပရြာလထမားထမ အခြနေကာကခကာ ဝနထပဝနပးျဖစေစသညဟ၍ ရဖနရခါရ႕ခေလ ရသည။ တစခနတညးတြင KNU ႏင DKBA တ႔သည ၎တ႔ အပခပေရးမား ထပေနသညေဒသမားတြင ႏစဖြ႕စလးယဥကာ အခြနေကာကေလရသည။ KNU သည ၎တ႔တက႐ကထနးခပထားျခငးမရေသာ ေနရာအခ႕က ဝငေရာကမႈမျပရန ကန႔သတခ ထားရၿပး ထေနရာမားတြင ေဒသအဆငသေဘာတညမႈမားမတဆင လပပငခြငပငနကမားက သတမတထားသည။ ထအခငးအရာသည ေဒသခလထအတြက ဆးရြားေသာကစၥမဟတေပ။ ထနးခပခြင အကန႔အသတျဖငရေသာ ေနရာမားတြင အခြနက မနးေျခတြကခက ကာ ေကာကခၿပး ဝနပေစကာ စနစတကၾကပမတျခငး မရေပ။ မညသ႔ပငဆေစကာမ အခ႕ရပရြာမားသည KNU အေပၚထားရေသာ သစၥာေစာငသမႈေၾကာင အခြနဆကလကေပးေဆာငေနၾကဆ ျဖစ သည။

ပညာေရးက႑ - အပစအခတရပစၿပးခနကတညးက KSEAG ေထာကပေသာေကာငးမားတြင ပညာေရးဝနႀကးဌာနေအာကမ ဆရာ/မအေရအတြက သးဆခန႔အထ တးပြားလာခၿပး ၂ဝ၁၂-၁၃ တြင ၁,၅၇၄ ဥးမ ၂ဝ၁၅-၁၆တြင ၄,၇၁၈ ဥးျဖစလာခသည။ ထ႔ေၾကာင ႏစအနညးငယအတြငး ေပါငးစပေကာငးေပါငး ၃၇၉ ေကာငးအထေပၚေပါကလာခၿပး စစေပါငး ၇၄၃ ေကာငး ရၿပျဖစ သည။ ယေန႔တြင KED မေထာကပေနေသာ ေကာငးအားလး၏ ထကဝကခန႔မာ MoE ထမလညး အေထာကအပမားရရေနသည ေပါငးစပေကာငးမား ျဖစသည။၃၁ ပမနအားျဖင MoE က ထဆရာ/မ မားက ေစလႊတခန႔ထားရာတြင KNU ႏင တက႐ကပးေပါငးေဆာငရြက မႈ မရသေလာကနညးပါးသည။ GAD ႏင MoE မ တာဝနရသမားသည ဆရာ/မမား၊ ေကာငးဝတစမား၊ ေကာငးေဆာင ျပငဆငျခငးကစၥမား၊ ဖတစာအပမားႏင အျခားအေထာကအက ကစၥရပမားအတြက ေကးရြာ ေခါငးေဆာငမား၊ ေကာငးရ KED မေထာကပထားေသာ ဆရာ/မမား သ႔မဟတ ေကာငးေကာမတဝငမားကသာ တက႐က ဆကသြယေလရၾကသည။ ထအခငးအရာက အစးရသည ႏငငေရး ေဆြးေႏြးပြမားကငးပျခငးထက ကရငနယေျမမားက တျဖညး ျဖညးခငး သမးယကာ ေဒသခလထမားက “ဗမာဇာတသြငး” သည နညးလမးက အသးျပရနႀကးစားေနသညဟ KNU က သသယျဖစ ေစသည။

ဆရာ/မမား လခင၊ မလခငသညႏငပတသကၿပး လထ၏ အျမငမား မာ ေရာေထြးေနသည။ ဥပမာဆရလင ေဒါနေဒသအေရ႕ပငးရ KED မေထာကပထားေသာ ရပရြာေကာငး ၂၉ ေကာငးသ႔ ဆရာ/မမား ပ႔ေပးရန ၂ဝ၁၂ ခႏစတြင MoE က ပထမဆးကမးလမးခသည။ ၎ ကမးလမးခကက ၁၃ ေကာငးက လကခခသညအတြက ေပါငးစပ ေကာငးမား ျဖစလာခၿပး ၁၆ ေကာငးက ျငငးဆနခသည။ ထ ကမးလမးခကမားက KNU ႏင ေဆြးေႏြးတငပငချခငးမားလညးရ

၃၁ ၂ဝ၁၅-၁၆ တြင KSEAG မေထာကပေနေသာေကာငးမား၏ ၄၉.၃% တြင MoE မ ေထာကပထားေသာဆရာ/မမားရၿပး ၂ဝ၁၂-၁၃ တြင ၂၆.၆% မ တးတကလာျခငး ျဖစသည။

| 18 |

သည။ ဤေနရာတြငအာဏာပငမား၏ အျမငမားသညလညး ဆးျဖတခကခရာတြငအဓကကသည။ ေယဘယအားျဖင KED ႏင MoE အၾကား ပျမငေသာအဆငတြင ပးေပါငးေဆာငရြကရန အကန႔ အသတမား ရေနၿပး ထအခငးအရာက ေဒသအဆငတငးမာမႈမားႏင အပခပေရးအခကအခမားထ ဥးတညသြားေလရသည။၃၂

ကနးမာေရးက႑ - ဤက႑ႏင ပညာေရးမတေသာအခကမာ KNU ႏင ၎ႏငပတသကေသာ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသမားႏင အစးရ၏ ကနးမာေရးဝနႀကးဌာန (MoH) အၾကားတြင စနစတက ခတဆကလပေဆာငမႈ အလြနနညးသည။ ထပေနေသာ ေဒသမား က ဝနေဆာငမႈေပးရာတြငပင ေဆးခနးမားက သပသပစ ခန႔ခြၾက သည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ KDHW ႏင ၎၏ ဆကစပအဖြ႕မားမ ဥးစးေဖာေဆာငေနေသာ “ေပါငးဆမႈ” အစအစဥမားေၾကာင ေဒသ အဆငမားတြင ပးေပါငးလပေဆာငမႈမားရလာခၿပး ဝနေဆာငမႈေပး ျခငးမား လညး တးတကေကာငးမြနလာခသည။၃၃

ေျမယာစမခန႔ခြမႈ - အစးရႏင KNU ႏစရပလးသည အာဏာပငအမးမးေရာေထြးေနေသာ ေနရာမားရ လယသမားမားပငဆငေသာ ေျမကြကမားက နယနမတသတမတျခငး၊ မတပတငျခငးမား ျပလပကာ ၎တ႔၏ ေျမယာစမခန႔ခြမႈစနစမားက အေကာငအထည ေဖာလကရသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစ ဧၿပလတြင ျပညေထာငစအစးရႏင KNU တ႔အၾကား ႏစဥးသေဘာတေရးထးထားေသာ အပစအခတ ရပစေရးသေဘာတညခကတြင အစးရအေနျဖင KNU ၏ ေျမယာ စမခန႔ခြမႈစနစက အသအမတျပရမညဟ ပါရသည။ ထအခကက လကနာေစရန KNU သည ၎၏ ေျမယာမတပတငျခငးလပငနးစဥက စနစကေအာင စတငျပငဆငမႈမား အေသအခာ ျပလပလာခ သည။ ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးမား တးတကလပေဆာငလာေနသည အေျခအေနၾကားတြင လပပငခြငမားႏငရန ေျမပငရငမားသည ၎တ႔ေျမမားက အာဏာပငႏစရပလးထတြင မတပတငရန စတအားထကသနေနၾကၿပး မတပတငခြငလညး ရဖနရခါ ဆသလ ရရေနၾကသည။ KAD သည အစးရလညးဝငေရာကခြငရေသာ ေဒသ မားရ ေျမမားက မတပတငေပးရန ဥးစားေပးေဆာငရြကလကရၿပး အေၾကာငးမာ KNU ႏင ေဒသ၏ ေျမယာဆငရာလပထးလပနညးမားက အျခားဘကမ လႊမးမးမႈ မျပလပႏငရနျဖစသည။

လမးမား - အစးရသည အပစအခတရပစၿပးသညအခနမား

ကတညးက လမးတညေဆာကျခငးႏင အဆငျမႇငျခငး အစအစဥမား က စတငခသည။ အေကာၾကားဆးမာ (ျမဝတအနးရ) သကၤနး ညေနာင မ ေကာ႔ကရတ ကဆကသြယထားေသာ “အာရလမးမႀကး” ျဖစၿပး ေဒါနေတာငတနးကျဖတရန ယခငၾကာခနက ထကဝက ေကာေကာ ေလာခေပးသည။ အျခားအဓကလမးမားတြင ျမဝတ-ရနကနစႀကၤနႏင ထငးႏငင Kanchanaburi မ ေရနကဆပကမး တညေဆာကေနေသာ ထားဝယၿမ႕တ႔က ဆကသြယေပးမည အာရလမးမႀကး၏ ေကာ႔ကရတ-အႏၵ လမးအပငးလညး ပါဝငသည။ လမးအမားစက ဘားအႏင ဒးပလာယာခ႐ငမားအတြငးတြင အဆင ျမႇငတငမႈမား ျပလပေနသည။

တပမေတာသည ယခငေခတမားက ပဋပကၡေဒသမားအတြငးရ လမးမားက ျပျပင၊ ေဆာကလပရန ေဒသခမားအား အတငးအဓမၼ ခငးေစမႈမားအေပၚတြင အားထားခရသည။ ထလမးမားက စစေရး ကစၥမားႏင အႀကးစား စးပြားျဖစ လပငနးမားအတြက အသးျပခၿပး ယာဥမားအေပၚေကာကခေသာ သြငးကနခြနမားမ အကးအျမတ အနညးငယက ရပရြာမားအတြက ေပးခသည။ အမေရာငနယေျမမား တြင ယခငကတညးက တပမေတာလညကငးမားက ေရာငရားလ ေသာ ေဒသခမားသည လမးမားကလညး သးစြခြငမရေပ။၃၄ လမး အသစမားမာမ အမားျပညသသးစြခြငရေသာေၾကာင အေျခခ သယယပ႔ေဆာငေရးလပငနးမား တးပြားလာေစခသညအတြက သာမနျပညသမားအတြက အလြနအကးရသညဟ ေျဖဆသ အမား အျပားက ဆသည။ အျခားတစဖကတြငမ ျပညသမား၏ေျမယာမားက ေလာေၾကးေပးျခငး မရသေလာကျဖင သမးဆညးသည အေၾကာငး အရငးတစရပ ျဖစလာခၿပး၃၅ လကနကကင ပဋပကၡမားႏငလညး ဆကစပလာခသည။

လမးမားသည ပဋပကၡအေနအထားမားက နညးလမးႏစမးျဖင သကေရာကမႈရေၾကာငးေတြ႔ရသည။ ပထမအခက အေနျဖင KNLA ႏင DKBA တပမးမားက ၎တ႔၏ နညးဗဟာမားအေပၚ သြယဝက ေသာအားျဖင ႐ကခတလာမႈမားက ပပနလာၾကသျဖင လမးမား သည တငးမာမႈမား၏ ရငးျမစျဖစလာခသည။ တပမေတာသည လမးမားက ပမနေထာကပ႔လမးေၾကာငးမား၊ တပမား လလယျခငး မားႏင စစသးယာဥႀကးမားသယယရန အသးျပၿပး EAO မားကမ ေတာေတာငထထပေသာေဒသမားက ပမအသးျပၾကသည။ ပဋပကၡ အေနအထားမားတြင လမးမား၏ ဒတယအကးသကေရာကမႈမာ

၃၂ ယငးႏင အျခားပဋပကၡေဒသမားရ ပညာေရးက႑ဆငရာ အပခပေရးႏငပတသကေသာ အေသးစတအခကအလကမားအတြက Jolliffe and Spears-Meers ၏ Strength in Diversity ကၾကညပါ။ ၃၃ ကနးမာေရးဝနေဆာငမႈဆငရာ အေသးစတအခကအလကမားအတြက Bill Davis and Kim Jolliffe, Achieving Health Equity in Contested Areas of Southeast Myanmar (The Asia Foundation, 2016), ကၾကညပါ။ http://asiafoundation.org/publication/achieving-health-equity-contested-areas-southeast-myanmar/ တြင ရရႏငပါသည။၃၄ KHRG. Development by Decree: The Politics of Poverty and Control in Karen State (KHRG, 2007), 18-31. http://khrg.org/2007/04/development-decree-politics-poverty-and-control-karen-state တြငၾကညပါ။၃၅ THWEE Community Development Network, Karen Environmental and Social Action Network, and KHRG, Beautiful Words, Ugly Actions: The Asian Highway in Karen State (KHRG, 2016), available at: http://khrg.org/2016/08/press-release-beautiful-words-ugly-actionsthe-asian-highway-karen-state-burma. See also KHRG, Losing Ground: Land Conflicts and Collective Action in Eastern Myanmar (KHRG, 2012), available at: http://khrg.org/sites/default/files/losinggroundkhrg-march2013-fulltext.pdf; KHRG, “With Only Our Voices, What Can We Do?”: Land Confiscation and Local Response in Southeast Myanmar (KHRG, 2015), available at: http://khrg.org/sites/default/files/full_with_only_our_voices._-_english.pdf. တ႔ကလညး ၾကညပါ။

| 19 |

ကနသညမားအား အၿပငအဆင အခြနေကာကချခငး ျဖစသည။ မတမတရရအေနျဖင ၂ဝ၁၅ ခႏစ ႏစလယပငးတြင အာရလမးမႀကး ေပၚတြင KKO/DKBA မ အဖြ႕ခြတစဖြ႕ႏင ျမဝတႏင ေကာကရတတ႔ တြင အေျခစကေသာ နယျခားေစာငတပဖြ႕မားအၾကား တကပြမား ျဖစပြားခသည။

တရားစရငေရးက႑ - အစးရသည အပစအခတရပစၿပးသည ေနာကပငးတြင ကရငျပညနယအတြငးရ ၿမ႕နယခြၿမ႕အားလးတြင ရစခနးမား ဖြငလစခသည။ တစခနတညးတြင KNU ကလညး ၎၏ ရတပဖြ႔ KNPF က ဆကလကတးခ႕ေနခသည။ စနစႏစခစလးသည ေကးရြာအပစအဆင ေခါငးေဆာငမားမ သတငးပ႔လာေသာ ရာဇဝတမႈအႀကးမားႏင ထအဆငတြငေျဖရငးျခငး မျပႏငေသာ အျငငးပြားမႈမားက ကငတြယသညပစျဖင အလပလပသည။ စနစ တက ေကာကယထားေသာ စစတမးမား မျပလပခေသာလညး စကားေျပာခေသာ CBO အဖြ႕ဝငမား၏အဆအရ ရပရြာလထမား သည ၎တ႔၏ အမႈမားက အစးရထက EAO သ႔မဟတ BGF မားထ သ႔ သြားေရာကတငၾကားေလရၾကသည။ ေယဘယအားျဖင ကရင ေကးလကေဒသမားတြငျဖစပြားေသာ ရာဇဝတမႈႏင အျငငးပြားမႈမား သည မညသညေနရာကမ သတငးပ႔ တငၾကားျခငးမရဘ ေကးရြာ ေခါငးေဆာငမားႏင ရပမရပဖမားက ထးတမးဓေလမားက အသးျပ ကာ ေဒသအဆငတြငသာ ေျဖရငးလကၾကသညကမားသည။၃၆

လသားခငးစာနာေထာကထားမႈအကအညမား - အပစအခတရပ ေဒသမားတြင ႏငငတကာမ လသားခငးစာနာ ေထာကထားမႈ အကအညမား တးတကမားျပားလာသည ႏငအမ ၎တ႔၏ လပငနး မားက ေပါငးစပညႇႏႈငးျခငး ထနးသမးႀကးၾကပျခငးမား ျပလပမညသ

မရေပ။ INGO အမားစသည အစးရႏင နားလညမႈစာခြနလႊာမား လကမတေရးထးျခငးျဖင စတငၾကၿပး ေနာကပငးအခ႕နယေျမမားက ဝငေရာကရန လအပမသာ KNU က ခဥးကပၾကသည။ ထငးႏငင၏ နယစပဘကမ အေထာကအပမားေပးေနေသာ INGO မားသည CBOs မား KNU လမႈေရးဌာနမားႏင ပးေပါငးလပကငေလရၿပး KNU က အေကာငအထညေဖာမႈအပငးက တာဝနယေလရသည။

၂ဝ၁၄ ခႏစတြင KNU သည ၎၏ လသားခငးစာနာေထာကထားမႈ ဆငရာ မဝါဒက ျပျပငခၿပး အာဏာပငမားက စမကနးအားလးအတြက “ခြငျပခကမားခေပးျခငး၊ ဖကသမးျခငးမား၊ ခြငျပမန႔ျပနလညရပသမးျခငး၊ အခနတးျမႇငေပးျခငး” လပပငခြငအာဏာမား ခေပးခ သည။ KNU စမကနးမားအားလး တနဖး၏ ၁ဝ%က KNU သ႔ ေပးအပရမညဟ ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင ေၾကညာခသည။ ထမဝါဒက ေရးဆြခသည KNU မ တာဝနရသမား၏ အဆအရ စမကနးတနဖး၏ ၁ဝ%က KNU ဌာနမား သ႔မဟတ စစစၿပးေသာ အေကာငအထည ေဖာမႈ မတဘကမားအားေပးရန ရညရြယထားခသည။ သ႔ေသာ ထ အခငးအရာသည လသားခငးစာနာေထာကထားမႈအကအညမားအေပၚ တက႐ကအခြနေကာကချခငးဟ ကယျပန႔စြာထငျမငၾက သျဖင ႏငငတကာအလရင အသငးအဝငး၏ ဆန႔ကငမႈကလညး ခခရသည။ လကေတြ႔တြင KNU သည အေထာကအပစးဆငးမႈမားက ထနးသမးကြပကမည တသမတတညးရေသာ စနစတစခက ေအာငျမငေအာင အေကာငအထညမေဖာႏငခေပ။ အဘယေၾကာင ဆေသာ တစခါတစရတြင အစးရႏင INGO မားသည အစအစဥ တစခအား ပးေပါငးေဆာငရြကေလရၿပး ေနာကပငးကမသာ KNU ႏင ထေတြ႕ဆကဆသျဖင အကးခစားေနသမားက မထခကေစဘ အခ႕အစအစဥမားက ရပတန႔ရန မျဖစႏငေတာ႔ေပ။

၃၆ KNU ထနးခပရာေဒသမားအတြငးရ ဥပေဒစနစမားအေၾကာငး အေသးစတသရလပါက Brian McCartan and Kim Jolliffe, Ethnic Armed Actors and Justice Provision in Myanmar (The Asia Foundation, 2016), available at: http://asiafoundation.org/publication/ethnic-armed-actors-justice-provision-myanmar/ ကၾကညပါ။

| 20 |

ရစ - အေျပာငးအလက တ ႔ျပနျခငး

ရာထးအဆငအသးသးတြင တာဝနယထားေသာ KNU အႀကးအက မားသည ၿခမးေျခာကမႈႏင အခြငအလမးအသစမားေၾကာင ျဖစေပၚ လာသည အေျပာငးအလမားအား မညသ႔စမခန႔ခြမညက ဆးျဖတ ခကခရာတြင အခကအခမားေတြ႔ခရသည။ အပစအခတရပစေရးက ထနးသမးႏငရမည ဟေသာအခကႏင၊ ႏငငေရး ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈ က လပေဆာငရမညဟေသာ အခကတ႔အား ဥးစားေပးလပငနးမား အျဖစလပေဆာငရန KNU အဖြ႕အစညးအတြငး သေဘာတည လကခထားသညကလညး ေတြ႕ရသည။ သ႔ေသာလညး အစဥအလာ အရ KNU ထနးခပခေသာေနရာအခ႕တြင ၎တ႔ကယတင အဓက အရပသားအာဏာပင အဖြ႕အစညးတစရပအျဖစ ဆကလက ရပတညႏငျခငး မရေတာ႔သညအတြက အစးရ၏ မဟာဗဟာေျမာက အာဏာခ႕ထြငလာမႈ အႏရာယကလညး အစညးအ႐းအတြငး ေၾကာငကေနရသည။ ေနရာအမားစတြင ႏငငေတာအစးရသည ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈႏင လမႈေရးဆငရာ ဝနေဆာငမႈမား ျဖညဆညးႏငမႈ စြမးေဆာငႏငရညတြင KNU ထက ပမသာလြနစြာ ေဆာငရြကႏင သညကလညး ေတြ႔ျမငေနရသည။

KNU အဖြ႕အစညးအတြငး ေၾကာငကမႈမား - အပစအခတရပစထား ေသာ ေနရာမားသ႔ အစးရအပခပေရး လငျမနစြာ ဝငေရာကလာျခငး သည KNU အတြငး မေရရာေသာအေျခအေနမားက ျဖစေပၚေစခၿပး ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥအေပၚထားရေသာ ယၾကညမႈကလညး ထခကေစခသည။ KNLA တပမးမားသည အစးရမ ဖြ႕ၿဖးေရးက အသးခကာ အပခပေရးခ႕ထြငမႈမား ဗဟာကက လပေဆာငေန ျခငးက အထးသတထားၾကသည။ စာေရးသႏင ေဆြးေႏြးရာတြင KNLA တပမဟာ ခနစခအနကမ ေျခာကခက ဥးစးသည တပရငးမး မားက အစးရမ အပခပေရးဆငရာကစၥရပမား တးခ႕လာျခငးသည ၎တ႔ လတတေလာ ေတြ႕ႀကေနရသည အႀကးမားဆးေသာ လၿခ ေရးဆငရာ ၿခမးေျခာကမႈတစရပအျဖစေျပာၾကားခသည။ ထ႔အျပင KNU ေခါငးေဆာငမားက ၎တ႔ ထနးခပရာ ေနရာမားရ အစးရ၏ လမႈဝနေဆာငမႈမားအတြက ႏငငတကာအသငးအဝငးက ေထာကပ ေပးေနျခငးသည လထမ အစးရဘကသ႔ အေလးသာေစသညအျပင KNU ၏ ညႇႏႈငးေတာငးဆႏငမႈက အားနညးေစသညဟ ထငျမငသည အတြက နယေျမအတြငး တငးမာမႈမား ျဖစေပၚလာေစခသည။ လကေတြ႕တြင ကနးမာေရးႏင ပညာေရးကသ႔ေသာ ဝနေဆာငမႈမား အတြက အစးရ၏ ကယပငဘတဂက တးျမႇငလာျခငးက ႏငငတကာ အေထာကအပမားထကပမ၍ ၎၏အပခပမႈတးခ႕ျခငးအတြက အကးအျမတ ျဖစေစခသည။၃၇ မညသ႔ပငဆေစကာမ မၾကာေသးမ ႏစမား အတြငးက ႏငငတကာ အသငးအဝငးမ ထက႑မားအတြက ေငြေၾကးႏင နညးပညာပငးဆငရာ အေထာကအပမား ေပးခသည အတြက အစးရ၏ ဖြ႕ၿဖးမႈအစအစဥမားက တရားဝငအသအမတျပမႈ ျမငတကလာေစခသည။

KNU အတြငး မတညေသာအျမငမား - KNU ႏင KNLA ေခါငးေဆာင မား၏ ဖြ႕ၿဖးေရးအေပၚထားရေသာ သေဘာထားမားႏင အစးရ သ႔မဟတ တပမေတာတ႔ႏင မညသညအတငးအတာအထ ပးေပါငး ေဆာငရြကလၾကသည ဟေသာ သေဘာထားမားတြင ကြျပားမႈမား ရေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ တစဖကတြငလညး ေခါငးေဆာငမားသည တးတကမားျပားလားေသာ ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးမားမ အကးေကးဇး မားက အမားဆးရယႏငရန ႀကးစားေနၾကၿပး ၿငမးခမးေရးအလ႔ငာ အစးရအတတႏငဆးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရန လပေဆာငေနၾက သည။ အျခားတစဖကတြင ၎တ႔သည ႏငငေရးေျပလညမႈမား မရ ရခင မမတ႔နယေျမမားႏင လထ၏ ေထာကခအားေပးမႈ ဆးရးမည အေရးက စးရမေနၾကသလ သဘာဝအေမြအႏစမားႏင အသကေမြး ဝမးေကာငးမႈမားအေပၚ လမႈေရးႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အကးသကေရာကမႈမား ရလာမညကလညး စးရမလကရသည။ ေခါငးေဆာငအမားစမ ဆးျဖတခကမားခရာတြင ၁) ေဒသခမား အတြက မညသညကအေကာငးဆးျဖစမညနညး ၂) KNU ၏ လတတေလာႏင ေရရည လႈပရားမႈမားအတြက မညသညက အေကာငးဆးျဖစမညနညး ၃) အျမတအစြနးရာေဖြျခငး၊ တစဥးခငး ၏ အာဏာ သ႔မဟတ တစဥးခငးလၿခေရး စသည တစကယေကာငး ဆနေသာ အကးအျမတမားအတြက မညသည အေကာငးဆး ျဖစမညနညးစသည အခကသးခကက ထညသြငးစဥးစားေလရ သည။ ထအဓကအခကမားအနကမ တစခခငးစက မညသည ဥးစားေပးထားသည မညသ႔စဥးစားလပကငသည စသည ကစၥမား သညလညး ေခါငးေဆာငအလကကြျပားသည။ ဗဟအဆငတြင (အထးသျဖင) ဥကဌ ဖဒမတးေစးဖး ႏင အေထြေထြ အတြငးေရးမး ဖဒေစာကြယထးဝငးတ႔သည အစးရႏင ပးေပါငးေဆာငရြကလကရၿပး ျမနမာၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈေထာကပေရးကနဥးေဆာငရြကခက (Myanmar Peacebuilding Support Initiative) ႏင နပြန ေဖာငေဒးရငးအစအစဥမား မေထာကပေသာ KNU နင အစးရၾကား ၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈ ဖြ႕ၿဖးေရးစမကနးမားတြငလညး ဥးေဆာငပါဝငလကရသည။

တစခနတညးတြင ဒဥကဌ ဖဒေနာစဖးရာစန အပါအဝင အျခားေသာ ဗဟေကာမတဝငမားသည KNU ၏ “ႏငငေရးသည ပထမ” ဟေသာ ခယခကက ျပနလညထနးသမးရန လပကငခၿပး၊ လသားခငး စာနာမႈဆငရာ အကအညမားႏင ဖြ႔ၿဖးေရးလပငနးမားက ႀကးၾကပ ကြပကရန အေလးထားေဆာငရြကခသည။ KNU ေခါငးေဆာငပငး တြင ထကသ႔ အျမငကြျပားမႈမား ရေသာလညး ၎တ႔အၾကား ကယျပန႔ေသာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ ရေနဆျဖစသညအတြက ဂဏးဂဏကြမႈ အတငးအတာက ပႀကးမခ႕သငေပ။

အမာခေဒသမား - KNU အမာခေဒသမားရ ေခါငးေဆာငမားသည ၎တ႔ထနးခပရာ ေနရာမားတြင အစးရဝငေရာကလႈပရားလာႏင မည အႏရာယမားက အလြနပငသတထားၾကသည။ ထေနရာေဒသ မားသည ဗဟအစးရထနးခပမႈေအာကတြငမရေသးပါ (သ႔မဟတ)

၃၇ Jollife and Spears-Meers, Strength in Diversity; Davis and Jolliffe, Achieving Health Equity တ႔ကၾကညပါ။

| 21 |

ဗဟခပကငေသာလႊတေတာတြငပင ကယစားလယ ထားရျခငး မရ ေသးဘ ျမနမာႏငငထကစာလင အမနးခငးထငးႏငငႏင စးပြားေရး အရ ပမဆကဆ လပကငလကရသည။ မတေရာႏင ေတာဥးခ႐င အစတအပငးမားရ ေခါငးေဆာငမားသည အစးရ၏ တးဝငလႈပရားမႈ မားက အတကအခလပလကရၾကသည။ အစးရႏင ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငးထက ႏငငတကာအကအညေပးသည အဖြ႕အစညး မားအား ၎တ႔ထ တက႐ကအကအညေပးရန ေတာငးဆျခငးႏင အစးရဌာနမားဝငေရာကလျခငးက ျငငးဆမႈမား ျပလပခၾကသည။ မတေရာခ႐င အတြငးေရးမးက “ကၽြနေတာတ႔က အပစအခတ ရပစေရး သေဘာတညမႈေတြပကသြားရင ျဖစလာႏငတအေနအထား ေတြအတြကျပငဆငဖ႔ အေလးထားလပေနတယ။ … အစးရက မခဖ႔ အတြက ကစၥေတြက မေျပာငးလခငဘး” ဟေျပာသည။ ခ႐င အပခပေရးသည သစထတလပေရးႏင အႀကးစားေရႊတးေဖာေရး လပငနးမား ႀကးၾကပကြပကမႈတြင တကကြစြာ လပကငလကရၿပး မးယစေဆးဝါးႏင ထကစၥမားအတြက စးပြားေရးလပငနးရငမား ၎ တ႔နယေျမမားသ႔ လာေရာကလပကငျခငးႏင ခြငျပလျခငး မရေပ။

အာဏာပငအမးမးေရာေထြးေနသညေဒသမား - ေဝးလ ေခါငသေသာေနရာမဟတသည ေဒသမားရ KNU ေခါငးေဆာငမား သည ေပါငးစညးမႈသေဘာတရားႏင ပမကၽြမးဝငၾကၿပး ဆန႔ကငမႈ နညးပါးသည။ ထေဒသမားသည ၁၉၉ဝ ျပညႏစ အလယကာလမား ကတညးက တပမေတာႏင ၎၏မဟာမတမားလကေအာကတြင ကေရာကလက ရၿပး၊ ေဒသခမားႏင KNU ၏ ဆကဆေရးအေပၚ ထခကမႈမားရလာခသည။ ထခ႐ငမားသည ေဒသေကာငးကး အတြက နယစပျဖတေကာ အေထာကအကမားရယျခငးႏင ေဝးကြာ ခၿပး၊ ထေဒသခမားသည ျမနမာႏငင၏စးပြားေရးႏငသာ ေပါငးစညး ဆကဆမႈမားခသည။ ထေၾကာင ထေဒသမားရ KNU ေခါငးေဆာင မားသည ၎တ႔၏ယခငရနဘက ျဖစခသမားႏင ဆကဆေရး

ျပနလညတညေဆာကရနႏင ၎တ႔ေဒသမားတြင အရနအဟနျဖင ျဖစေပၚေနေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမားမ ေကာငးကးခစားရေရးက ပ၍ေမာလင ၾကေသာလညး အယအၾကညကငးမ႔မႈအခ႕ ရေနဆပငျဖစသည။

“ၾကားကာလအစအမ”မားႏင အဆငျမင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ အတြက တြနးအားေပးျခငး - ၿခငၾကညလင KNU ႏင KNLA အရာရအမားစသည အစးရ၏ လႊမးမးမႈမားက လငလငျမနျမန ခြငျပရန စးရမေနၾကသျဖင အစြနးႏစဖကသ႔မေရာကေသာ ခဥးကပ မႈမး ျပလပခၾကသည။ သ႔ေသာ ၎တ႔သည ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ မရရလာသည ေကာငးကးမားႏင ယၾကညမႈတညေဆာကေရးက လညး အသအမတျပ လကခထားၾကသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစမစတငကာ KNU သည အစးရႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငးျဖင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ ႏင ေဒသတြငးကယပင အပခပမႈရရေရးႏစခၾကားတြင ေကာငးမြနစြာထနးညႇထားႏငရန ႀကးပမးခသည။ KNU ႏင အျခားတငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕မားသည ၎တ႔၏ အပခပမႈဆငရာ အခနးက႑ မားက အသအမတျပရနႏင ႏငငေရးေျပလညမႈ မရရခင ကာလ အတြငး ၎တ႔၏ အပခပေရးအခနးက႑မားက အသအမတျပရန ႏင ကယပငအပခပခြင အခ႕ ရရရနစသည ကစၥရပမား ပါဝငမည “ၾကားကာလအစအမမား” က NCA တြင ထညသြငးရန ထပခါ တလလ ႀကးပမးခၾကသည။ အၿပးသတ NCA သေဘာတညခကပါ စာသားတြငေဖာျပထားေသာက႑မားရ တငးရငးသားလကနကကင အဖြ႕အစညးမား၏ အခနးက႑အား အသအမတျပေရးက တကစြာ ေဖာျပထားျခငး မရဘ ထက႑မားတြင ၎တ႔အေနျဖင အစးရႏငပးေပါငးေဆာငရြကရမညဟသာ အေလးထားေဖာျပထားသည။ ထ ေဖာျပခကသည ၎တ႔၏ လကရအပခပမႈလပငနးစဥမားအေပၚ အစးရ၏ တက႐ကဖႏပျခငးမ ကာကြယေပးႏငေသာလညး ၎တ႔၏ အခြငအာဏာ လပပငခြငက ရငးရငးလငးလငး မေဖာျပထားေပ။

| 22 |

ကး။ ။ ျပျပငေျပာငးလေရး၊ ၿငမးခမးေရး တညေဆာက ျခငးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးအတြက ေကာကခကခမႈမား

ဤအစရငခတြင တငျပထားသည ေတြ႕ရခကမားအရ KNU သည ေကးလကရလရာေထာငေပါငးမားစြာအတြက အပခပေရးတစရပ အေနျဖင ဆကလကတညရေနသညက ေတြ႕ရသည။ ျမနမာႏငင၏ အရပသားတစပငးႏငငေရး အစအစဥသည ထေကးလကေဒသမား တြင ထေရာကေသာ အပခပမႈတစရပထေထာငရန ယခင အစးရ မားထက ပမထေရာကဟနရေနၿပး KNU ၏ အရပသားအာဏာပင အျဖစ ကယျပန႔စြာ အသအမတျပခထားရမႈက စနေခၚေနသည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ KNU သည ေကးလကေဒသအေတာမားမား တြင စးနစတညရေနသညအတြက ေအာငျမငေသာျပျပငေျပာငးလမႈ လပရာတြင KNU သ႔မဟတ အပခပေရးႏင ႏငငေရးတ႔အတြက တရားဝငတာဝနယႏငမည အစညးအ႐း၏ ေခါငးေဆာငမႈေအာကမ အဖြ႕အစညးတစခက လအပလမ႔မညျဖစသည။ သ႔မသာလင လြတလပေရးရၿပး အခနကတညးက ရရငးစြ လမႈဖြ႕စညးပမား အေပၚတြင တညေဆာကထားသည ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥ ေပၚေပါကႏငမညျဖစၿပး KNU မ ပဂၢလမားက ၎တ႔အတြက ရငးလငးေသာအနာဂတရေၾကာငး ျပသႏငမညျဖစသည။

ထစမေဆာငရြကမႈမားက KNUအား ႏငငေရးပါတတစရပအေနျဖင တညေထာငကာ ေရြးေကာကပြမားတြင ပါဝငယဥၿပငႏငသညအထ ျပလပလင အေကာငးဆးျဖစသညဆသညမာ ေမးခြနးထတရနပင မလေပ။ KNU အဖ႔ ထအေနအထားတစရပအထ ျဖစလာရနဆလင ဖကဒရယႏင ဒမကရကတစပမဆနေသာ အစးရတစရပက ေဖာထတေပးႏငသည သသာေသာ ျပျပငေျပာငးလေရးမးရရန လေပလမ႔မည။ သ႔ေသာ လကရ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒက ေဒသမ ေရြးခယတငေျမႇာကထားေသာ ေခါငးေဆာငမားအတြက အခြင အာဏာက အကန႔အသတျဖငသာ ေပးထားသည။ ထ႔အျပင ၎ လပငနးစဥသည လၿခေရးက႑က ျပျပငေျပာငးလရာ၌ စနေခၚမႈ မား ႀကေတြ႔ရမညျဖစသည။ ႏငငေရးေဆြးေႏြးမႈမား ပမအားေကာငး လာသညႏငအမ KNU ၏ လကရ ကာကြယေရးႏင လၿခေရး တပဖြ႕မားက သငေလာေသာ အခြငအာဏာေပးထားသည တပဖြ႕ မားအျဖစသ႔ မညသ႔ ျပနလညဖြ႕စညးသငေၾကာငး ထပမေဆြးေႏြးရ မညမာ မလြမေသြပငျဖစသည။ လၿခေရးက႑ ျပျပငေျပာငးလေရး၊ လကနကႏင တပမားရပသမးေရး၊ ျပနလည ေပါငးစညးေရးတ႔တြင ေျပလညမႈမားမရရပါက ပဋပကၡမား ျပနလညစတငႏငမည အလားအလာသည အၿမတမးရေနမည ျဖစသည။

ၿငမးခမးေရးတညေဆာကရာတြင အေရးႀကးသညအခကမာ KNU ထနးခပထားသည ေျမာကပငးခ႐ငမား အတြက သငေလာေသာ အပခပမႈအစအမမား လပေဆာငရနျဖစသည။ ထေဒသမားသည ေရးယခငကတညးကပင ကရငအမးသားေရး ဇာတလမးပျပငမား၏

အဓကအခနးက႑တြင ရေနေသာလညး အခြငထးခ ကရင အခငးခငး အၾကား၌ပငလင အနာဂတအတြက မတညေသာ ရညမနးခကမားက စြကငထားၾကသည။ အခ႕က ထေနရာေဒသ သည လစလ႐ႈျခငးခေနရသညဟ ထငေသာေၾကာင ဖြ႕ၿဖးမႈ လပငနးမားႏင ပညာေရးလပငနးမားမတဆင ထေဒသမားက “ျမႇငတငရန” ေတာငးဆခၾကသည။ အခ႕ကေတာ ထသ႔ေတာငးဆမႈ မားမလပဘ ယငးေေဒသက ျပငပေရာယကမႈ မရသည ႐းရငးေသာ ကရငလေနမႈဘဝ၏ အေကာငးဆးေသာ ဥပမာတစခအျဖစ ထနးသမးေစာငရာကခငၾကသည။ ကရငျပညနယတစခလး အပခပရနအတြက တစခတညးေသာ အပခပပ စနစတစခအေပၚ တြင သေဘာတညခကရရရန ခကခပါလမမည။ ထ႔အျပင ဖာပြန ၿမ႕နယႏင အနးတဝကေဒသမားက ပမလြတလပေသာ အပခပခြင ေပးရန ထညသြငးစဥးစားသငသည။

အျခားအရာအားလးထကပ၍ ထသ႔ရႈပေထြးလကရေသာ ေမးခြနး မားသည ႏစဥးႏစဖကလးအတြက လေလာကေသာ ညႇႏႈငးမႈမား မျပလပခငႏင ထညႏႈငးမႈမားက ေအာငျမငစြာ အေကာငအထည ေဖာႏငရန အခနကာလမညမ ၾကာျမငမညဆသညက ျပသေန သည။ KNU ၾသဇာလႊမးမးမႈရေသာ ေနရာေဒသမားတြင ပ၍ တညၿငမေသာ ယာယအပခပေရးႏင စးပြားေရးအစအစဥမားျပလပထားျခငးက တငးမာမႈအလားအလာမားေလာချခငး ႏင ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈက ျမႇငတငျခငးမားအတြက အေရးႀကးသည။ ၁၉၉ဝ ျပညႏစမားႏင ၂ဝဝဝ ျပညႏစမားတြင ျမနမာႏငငေျမာကပငး၌ အပစအခတရပစမႈမားမလညး သငခနးစာယႏငသည။ ၎ အပစ အခတရပစေရးမားသည ႏငငေရးသေဘာတညမႈမရရခပ ၂ဝဝ၉ ခႏစမစကာ တကပြမားျပနလညျဖစပြားခသည။ “ၾကားကာလ အစအမမား” ခမတရန ျပနလညအားထတမႈမားသည အေျခ အေနက ျပနလညတညၿငမလာေစမည ယာယအစအစဥတစခက ဖနတးေပးႏငသညအျပင ညငသာေသာ ျပျပငေျပာငးလေရးအတြက အေျခခတစရပကလညး ေပးႏငသည။ ထသ႔ေသာ အစအမမားသည အမာခေဒသမားတြင အဓက အပခပမႈက႑မားက တက႐က လပပငခြငေပးျခငးႏင အာဏာပငအမးမး ေရာေထြးလကရေသာ ေဒသမားတြင အထးတြဖကအပခပေရးအဖြ႕မား ဖြ႕စညးေပးျခငးက ေဆာငရြကႏငသည။

အကးသကဆငသအားလး (အထးသျဖင) စးပြားေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရး လပငနးစဥမားက လပေဆာငေနသမား အေနျဖင KNU အဖြ႕အစညး အတြငးမ ဂဏးဂဏကြလြမႈမားက ဆကလကသတမသငသည။ ဖြ႕ၿဖးမႈလပငနးမား တးျမႇငလပကငျခငးျဖင ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥ က ေမာငးႏငရနႀကးစားပါက KNU ႏငအတ ဆးရႈးႏငေခမား ရေနသညအျပင၊ အဖြ႕အစညးတြငးရ အဖြ႕ဝငအခ႕က ေဘးသ႔ ဖယထတသက႔သ႔ ျဖစႏငၿပး ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥအေပၚ ယၾကညမႈက ပကစးေစႏငသည။

| 23 |

တစဆယ။ ။ အဓကေမးခြနးပစာၦမားႏင ဆကလကေလလာဖတ႐ႈရန

ေဆြးေႏြးရမညအေမးပစာၦမား

၁။ KNU ခ႐ငမားအသးသးေတြ႕ႀကရသည မတညေသာ ေနာကခသမငး၊ ပထဝဝငအေနအထားႏင နညးဗဟာအေျခအေနမားက ၎တ႔ေခါငးေဆာငမား၏ ဖြ႔ၿဖးေရးႏင ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥ အျမငမားအေပၚ မညသ႔သကေရာကမႈရသနညး။

၂။ အစးရမစတငေဆာငရြကေပးေနသည ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးႏင လမႈဝနေဆာငမႈအရငးအျမစမားက ေဒသလထမားအတြက အကးရေအာငအသးခရငး တစခနတညးတြင အစးရႏင KNU အၾကား ယၾကညမႈတညေဆာကႏငရန မညသ႔ ေဆာငရြက ႏငမညနညး။

၃။ လၿခစတခရေသာ “ၾကားကာလအစအမမား” ေဖာေဆာငျခငးျဖင အပစအခတရပစထားေသာ ေဒသမား၊ အထးသျဖင အာဏာပင အမးမးေရာေထြးေနေသာ ေဒသမားတြင ပမေကာငးမြနေသာ အပခပေရးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေရးတ႔က မညသ႔ ျမႇငတငေပးႏငမညနညး။

၄။ KNU ၏ အနာဂတအခနးက႑မာ မညသ႔ျဖစလာမညနညး။ ၎၏အဖြ႕အစညးမားႏင လပဂၢလမားက ျမနမာႏငင၏ ၿငမးခမး ေရး၊ ဖြ႕ၿဖးေရးႏင ေကာငးမြနေသာအပခပေရးမားသ႔ မညသ႔ ေထာကကေပးႏငသနညး။

၅။ အစးရအေနျဖင KNU ႏင ယၾကညမႈတညေဆာကရနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ ပမအားေကာငးေအာင ျပလပရနအတြက အစညးအ႐း၏ လကရႏငငေရးႏင လမႈေရးဖြ႕စညးပမားမာ ျပညေထာငစအတြငး အနာဂတအလားအလာရေၾကာငးႏင ေပာကပကသြားေအာင ျပလပမညမဟတေၾကာငး သ႔မဟတ “ဗမာဇာတသြငးျခငး”က ျပလပမညမဟတေၾကာငးက မညသ႔ ျပသႏငသနညး။

၆။ ၂ဝ၁၂ ခႏစ KNU ႏင KKO/DKBA အပစအခတရပစမႈမားကတညးက ျမနမာႏငငတဝမးရ ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငမႈမား၏ လကေတြ႕တးတကမႈမားမတဆင မညသညသငခနးစာမား ယႏငသနညး။

၇။ ႏငငတကာအလရငမားအေနျဖင KNU ၏ အျပသေဘာေဆာငေသာ လမႈအခနးက႑က မညသ႔ပေကာငးေအာင ျပလပ ႏငမညနညး။ အလရငအဖြ႕မားက ပဋပကၡသေဘာတရားက နားလညသတတစြာ သကဆငသအားလးအၾကား ယၾကညမႈ တညေဆာကရာတြင အေထာကအကမားေပးၿပး ၾကာရညတညၿမမည ၿငမးခမးေရးအကးအေျပာငးအတြက မညက႔သ႔ ကညႏငမညနညး။

| 24 |

ဆကလကေလလာဖတရႈရန

Callahan, Mary. 2007. Political Authority in Burma’s Ethnic Minority States: Devolution, Occupation and Coexistence. Washington DC: East West Center.

Cheesman, Nick. 2002. “Seeing ‘Karen’ in the Union of Myanmar,” Journal of Asian Ethnicity 3 (2): 199-220.

Davis, Quinn. 2016. Karen Unity Building Initiatives: Towards Sustainable Peace in Myanmar. A CPCS Learning Paper. Centre for Peace and Conflict Studies (CPCS). Available at: http://www.centrepeaceconflict-studies.org/wp-content/uploads/Karen-Unity-3rd-draft-layout-Jan.6-1.pdf.

Davis, Bill, and Kim Jolliffe. 2016. Achieving Health Equity in Contested Areas of Southeast Myanmar. The Asia Foundation. Available at: http://asiafoundation.org/publication/achieving-health-equity-contested-ar-eas-southeast-myanmar/.

Jolliffe, Kim. 2013. “People’s War, People’s Peace: Fostering a ‘social contract’ for Myanmar’s Karen civilwar.” Adapted from a master’s thesis, King’s College, London. Available at: http://research.kim/works/peoples-war-peoples-peace-fostering-a-social-contract-for-myanmars-karen-civil-war.

Jolliffe, Pia. 2016. Learning, Migration and Intergenerational Relations: The Karen and the Gift of Education. Basingstoke: Palgrave Macmillan UK.

Keenan, Paul. 2013. Changing the Guard: The Karen National Union, the 15th Congress, and the Future. Analysis Paper No. 6. Burma Centre for Ethnic Studies. Available at: http://www.burmalibrary.org/docs14/BCES-AP-6-red.pdf.

South, Ashley. 2007. “Karen Nationalist Communities: The ‘Problem’ of Diversity.” Journal of Contemporary Southeast Asia 29 (1): 55-76.

South, Ashley. 2011. Burma’s Longest War – Anatomy of the Karen Conflict. Amsterdam: Transnational Institute. Avail-able at: https://www.tni.org/en/briefing/burmas-longest-war-anatomy-karen-conflict.

THWEE Community Development Network, Karen Environmental and Social Action Network, and Karen Human Rights Group. 2016. Beautiful Words, Ugly Actions: The Asian Highway in Karen State. Karen Human Rights Group. Available at: http://khrg.org/2016/08/press-release-beautiful-words-ugly-actionsthe-asian-highway-karen-state-burma.

Thawnghmung, Ardeth Maung. 2007. The Karen Revolution in Burma: Diverse Voices, Uncertain Ends. Washington: East West Center.

Thawnghmung, Ardeth Maung. 2012. The “Other” Karen in Myanmar: Ethnic Minorities and the Struggle without Arms. New York: Lexington Books.

| 25 |

ကရငအမးသားအစညးအ႐း၏ ခ႐ငႏင ၿမ႕နယမား

www.asiafoundation.org

| 26 |