1

Τριγωνοποίηση:

Σύντομη

θεωρητική εισαγωγή

και

υποδειγματικές

εφαρμογές

Μαρία

Καλλέρηκαι

Άννα

Σπύρτου

2

Ορισμός

Μπορεί

να

οριστεί

ως

η

χρήση

δύο

ή

περισσοτέρων

μεθόδων

συλλογής δεδομένων

Ονομάζεται

και

πολυμεθοδική

προσέγγιση

συλλογής

δεδομένων

3

Που χρησιμοποιείται

Μελέτες

μεγάλης

γκάμας

θεμάτων:

-Ανθρώπινη

συμπεριφορά-Πολιτισμικού

και

κοινωνικού

χαρακτήρα

-Εκπαιδευτικά

ζητήματα

4

Τριγωνοποίηση

στην

έρευνα

στην εκπαίδευση

ΕΙΔΗ:

Χρονική

Τοπική

Ερευνητική

Πολυμεθοδικό

είδος

– «μεθοδολογική

τριγωνοποίηση»

Συχνότερα

χρησιμοποιούμενη:Η

μεθοδολογική

5

Πλεονεκτήματα

Δυνατότητα

αποφυγής

παραποίησης

πραγματικής

εικόνας

δείγματος

Ξεπέρασμα

«μεθοδολογικού

περιορισμού»

6

Βασικές αποφάσεις

Αποφάσεις

για

τρία

ζητήματα

1.

Ποιες

μέθοδοι

(εργαλεία) για

τη συλλογή

δεδομένων

2.

Πως

πρέπει

να

συνδυαστούν3.

Πως

θα

χρησιμοποιηθούν

τα

στοιχεία

7

Παράγοντες που επηρεάζουν τις αποφάσεις

Εξαρτάται

από

το

είδος

των

πληροφοριών

που

θα

συλλεχθούν

για συγκεκριμένη

έρευνα

Από

τους

στόχους

της

έρευνας

και

το

βάρος

που

θα

δοθεί

στις

μεθόδους

Από

τους

αρχικούς

στόχους

της

έρευνας

και

το

είδος

των

στοιχείων

που

έχουν συλλεχθεί

8

Προβλήματα

Εγκυρότητα

συλλεγόμενων

στοιχείων

Εμφανίζεται

όταν

χρησιμοποιούνται

μόνο

ποιοτικές

τεχνικές

Αντιμετωπίζεται

με

τη

λεγόμενη

«ελεγχόμενη

από

τα

υποκείμενα εγκυρότητα» (εγκυρότητα

που

στηρίζεται

στους

ερωτώμενους)

9

Εφαρμογή

Ανιμισμός

και

Ανθρωπομορφισμός

στις

Φυσικές

Επιστήμες

στην

προσχολική ηλικία:

Γιατί

οι

εκπαιδευτικοί

το

χρησιμοποιούν, πως

το

αντιλαμβάνονται και

ποιες

είναι

οι

απόψεις

τους

για

τη

χρήση

του

10

Ερευνητικά ερωτήματα

Πως

οι

εκπαιδευτικοί

αντιλαμβάνονται

τα:

ανιμισμό, ανθρωπομορφισμό

και

τελεολογία

Ποιες

είναι

οι

απόψεις

των

εκπαιδευτικών

για

ζητήματα

που

αφορούν

τη

χρήση

ανιμισμού και

ανθρωπομορφισμού

στις

Φυσικές

Επιστήμες

Χρησιμοποιούν

οι

εκπαιδευτικοί

ανιμισμό

και

ανθρωπομορφισμό

στις

δραστηριότητες

ΦΕ για

τα

μικρά

παιδιά

και

γιατί

11

Σχεδιασμός έρευνας

Χρησιμοποιήθηκαν

τέσσερα

εργαλεία

Γραπτά

ερωτηματολόγια

(δύο

είδη)

Γραπτές

προδιαμορφωμένες

προτάσεις

Γραπτά

δοκίμια

Ομαδική

συνέντευξη

(δύο)

Η

Ομαδική

συνέντευξη

παρουσιάζει ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά

12

Γιατί ομαδική συνέντευξη?

Αλληλεπίδραση

μεταξύ

των

συμμετεχόντων

Ανάπτυξη

συζητήσεων

ακόμη

και

ζητημάτων

που

προκύπτουν

αυθόρμητα

Παραγωγή

ευρέως

φάσματος

απαντήσεων

Μπορεί

να

δημιουργήσει

απρόβλεπτους

αλλά

πολύ

χρήσιμους

συνειρμούς

σκέψεων

13

Βήματα παρουσίασης

1.

Καθένα

από

τα

εργαλεία

και

το

στόχο του

2.

Σειρά

χρήσης

τους

για

τη

συλλογή δεδομένων

3.

Τρόπο

συνδυασμού

τους

για

την απάντηση

ερευνητικών

ερωτημάτων

14

1ο Ερωτηματολόγιο

Στόχος:

Διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών για τα: ανιμισμός,

ανθρωπομορφισμός και τελεολογίαΤι

σύμφωνα

με

την

άποψή

σας

είναι:

Ανιμισμός

Ανθρωπομορφισμός

Τελεολογία

15

Προδιαμορφωμένες προτάσεις

Στόχος:

Στο πλαίσιο του προηγουμένου

15 Προδιαμορφωμένες

προτάσειςΠεριείχαν:

αιτιολογικές

εξηγήσεις

και

ανιμιστικούς, ανθρωπομορφικούς

και

τελεολογικούς σχηματισμούς

Εντοπισμός

και

χαρακτηρισμός

των

σχηματισμών

από εκπαιδευτικούς

16

Παραδείγματα προτάσεων

Ένας

αθλητής

κατά

την

προετοιμασία

του

για

αθλητικούς αγώνες

τρέχει

αρκετά

χιλιόμετρα

ημερησίως

για

να

βελτιώσει

τη

λειτουργία

του

καρδιαγγειακού

του

συστήματος

(αιτιολογική)

Η

ομίχλη

που

πέφτει

μερικά

πρωϊνά

διαλύεται

όταν

ο

ήλιος ανέβει

(ανιμιστική)

Σε

μια

ερμητικά

κλεισμένη

χύτρα

ταχύτητας

ο

ατμός

δεν

μπορεί να

διαφύγει

από

πουθενά

αλλού

και

έτσι

προσπαθεί

να

διαφύγει

από

τη

βαλβίδα

(ανθρωπομορφική)

Ο χαμαιλέοντας, θέλοντας

να

κρυφτεί

από

τους

εχθρούς

του, αλλάζει

το

χρώμα

του

ώστε

να

μην

μπορεί

να

γίνει

αντιληπτός

(ανθρωπομορφική-τελεολογική)

17

2ο Ερωτηματολόγιο

Στόχος:

Διερεύνηση απόψεων για ζητήματα που αφορούν τη χρήση

ανιμισμού και ανθρωπομορφισμού

Θα

χρησιμοποιούσατε

ανιμισμό

και

ανθρωπομορφισμό

για

να

εξηγήσετε

ή να

περιγράψετε

έννοιες

και

φαινόμενα

στα

μικρά

παιδιά;

18

1η Συνέντευξη

Στόχος:

Ίδιο πλαίσιο-Συλλογή λεπτομερέστερων και συμπληρωματικών δεδομένων σε εκείνα

που συλλέχθηκαν με το προηγούμενο ερωτηματολόγιο

Ερώτηση

προς

συζήτηση

:

Ποιες

είναι

οι

απόψεις

σας

για

τη

χρήση

ανιμισμού

και

ανθρωπομορφισμού

στις Φυσικές

Επιστήμες

για

τα

μικρά

παιδιά

19

2η ΣυνέντευξηΣτόχος:

Να διερευνηθεί αν και γιατί οι

εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν ανιμισμό και ανθρωπομορφισμό στην τάξη

Ερώτηση

προς

συζήτηση

:

Χρησιμοποιείτε

ανιμισμό

και

ανθρωπομορφισμό

στις

δραστηριότητες

ΦΕ για

τα

μικρά

παιδιά

και

γιατί

20

Γραπτά δοκίμιαΣτόχος:

Να διερευνηθούν οι τύποι των

σχηματισμών που κυρίως χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί στις δραστηριότητες ΦΕ

Έργο:

Να

επιλέξουν

οι

εκπαιδευτικοί

μια

έννοια

ήφαινόμενο

Να

περιγράψουν

πως

θα

το

παρουσίαζαν χρησιμοποιώντας

τους

σχηματισμούς

Να

υπογραμμίσουν

όλους

τους

σχηματισμούς

που χρησιμοποίησαν

21

Συλλογή

δεδομένων

Σειρά

χρήσης

εργαλείων:

Διαφορετικές

ομαδικές

συναντήσεις

καιεργασίες

στο

σπίτι1ο

ερωτηματολόγιο

Προτάσεις

Μελέτη

ορισμών σχηματισμών:

Προϋπόθεση

για συνέχεια

1η

συνέντευξη 2η

συνέντευξη

Γραπτά

δοκίμια

22

Ανάλυση δεδομένων

Τα

δεδομένα

που

συλλέχθηκαν

με

τα

διαφορετικά

εργαλεία

αναλύθηκαν ξεχωριστά

Κατεγράφησαν

τα

ευρήματα

από

το

καθένα

23

Συνδυασμοί

εργαλείων

για

απάντηση των

ερευνητικών

ερωτημάτων

Για

ερώτημα

1:

1οΕρωτηματολόγιο:

με

Προδιαμορφωμένες

προτάσεις:

Πως

οι

εκπαιδευτικοί

αντιλαμβάνονται τα:

ανιμισμό, ανθρωπομορφισμό

και

τελεολογία

Τι

σύμφωνα

με

την

άποψή

σας

είναι:Ανιμισμός

Ανθρωπομορφισμός

Τελεολογία

Με

αιτιολογικές

εξηγήσεις

καιανιμιστικούς, τελεολογικούς, και

ανθρωπομορφικούς

σχηματισμούς

24

Συνδυασμοί

εργαλείων

για

απάντηση των

ερευνητικών

ερωτημάτων

Για

ερώτημα

2:

Ερωτηματολόγιο

2:

με1η

ομαδική

συνέντευξη:

Ποιες

είναι

οι

απόψεις

των

εκπαιδευτικών

για

ζητήματα

που

αφορούν

τη

χρήση

ανιμισμού

και

ανθρωπομορφισμού

στις

Φυσικές

Επιστήμες

Ποιες

είναι

οι

απόψεις

σας

για

τη

χρήση ανιμισμού

και

ανθρωπομορφισμού

στις

Φυσικές

Επιστήμες

για

τα

μικρά

παιδιά

Θα

χρησιμοποιούσατε

ανιμισμό

και ανθρωπομορφισμό

για

να

εξηγήσετε

ή

να

περιγράψετε

έννοιες

και

φαινόμενα

στα

μικρά παιδιά;

25

Συνδυασμοί

εργαλείων

για

απάντηση

των ερευνητικών

ερωτημάτων

Για

ερώτημα

3:

2η

ομαδική

συνέντευξη:

με

γραπτά

δοκίμια:

Χρησιμοποιούν

οι

εκπαιδευτικοί ανιμισμό

και

ανθρωπομορφισμό

στις

δραστηριότητες

ΦΕ

για

τα μικρά

παιδιά

και

γιατί

Να

επιλέξουν

οι

εκπαιδευτικοί

μια

έννοια

ή

φαινόμενοΝα

περιγράψουν

πως

θα

το

παρουσίαζαν

χρησιμοποιώντας

τους

σχηματισμούςΝα

υπογραμμίσουν

όλους

τους

σχηματισμούς

που

χρησιμοποίησαν

Χρησιμοποιείτε

ανιμισμό

και ανθρωπομορφισμό

στις

δραστηριότητες

ΦΕ

για

τα

μικρά

παιδιά

και

γιατί

26

Αποτελέσματα

από

συνεξέταση ευρημάτων

Ερώτημα

1:

Αρχικά

-

Αδυναμία

όλων

να

προσδιορίσουν

τελεολογία-

Εξήγηση

ανιμισμού

από

τους

μισούς-

Ταύτιση

ανιμισμού

με

ανθρωπομορφισμό

από

υπολοίπους-

Οι

εκπαιδευτικοί

δεν

μπόρεσαν

να

χαρακτηρίσουν

σωστά

ένα μεγάλο

αριθμό

των

σχηματισμών

στις

προτάσεις

Πως

οι

εκπαιδευτικοί

αντιλαμβάνονται τα:

ανιμισμό, ανθρωπομορφισμό

και

τελεολογία

27

Αποτελέσματα

από

συνεξέταση ευρημάτων

Ερώτημα

2:

1.

Η

χρήση

ανιμισμού

και

ανθρωπομορφισμού

προκαλεί

σοβαρές ανησυχίες

που

αφορούν

τις

γνωστικές

και

συναισθηματικές

όψεις

ανάπτυξης

παιδιών2.

Η

χρήση

αυτών

των

σχηματισμών

θα

προκαλούσε

λιγότερα προβλήματα

στα

παιδιά

αν

γινόταν

κάτω

από

ορισμένες

συνθήκες

3.

Χρήση

κατάλληλα

διαμορφωμένων

επιστημονικών

εξηγήσεων

και πληροφοριών. Προτιμότερο

να

χρησιμοποιούνται

αναλογίες

και

προσομοιώσεις4.

Αποτελούν

για

τους

εκπαιδευτικούς

την

εύκολη

λύση

σε

δύσκολα ζητήματα

και

πιστεύουν

ότι

αποτελεί

εμπόδιο

στη

βελτίωση

της

γνώσης

τους

Ποιες

είναι

οι

απόψεις

των

εκπαιδευτικών

για

ζητήματα

που

αφορούν

τη

χρήση

ανιμισμού

και

ανθρωπομορφισμού

στις

Φυσικές

Επιστήμες

28

Αποτελέσματα

από

συνεξέταση ευρημάτων

Ερώτημα

3:

Οι

εκπαιδευτικοί

χρησιμοποιούν

τους

σχηματισμούς στην

τάξη:

συνειδητά

ασυνείδητα

Χρησιμοποιούν

οι

εκπαιδευτικοί

ανιμισμό

και ανθρωπομορφισμό

στις

δραστηριότητες

ΦΕ

για

τα

μικρά

παιδιά

και

γιατί

29

Αποτελέσματα

από

συνεξέταση ευρημάτων

Συνειδητά:

Το

αποδίδουν1.

Χαμηλό

επίπεδο

γνώσης

τους

στις

ΦΕ2.

Έλλειψη

διδακτικού

υλικού3.

Έλλειψη

γνώσης

άλλων

τρόπων

παρουσίασης

και εξήγησης

ζητημάτων

ΦΕ

στα

μικρά

παιδιά

Ασυνείδητα:

Το

αποδίδουν1.

Επήρεια

καθημερινής

γλώσσας2.

Επήρεια

προσωπικών

εμπειριών

30

Ανασκόπηση:

οφέλη

συνδυασμού εργαλείων

στην

παρούσα

μελέτη

1.

Επιβεβαίωση

ευρημάτων

1ου

ερωτηματολογίου

από

τα ευρήματα

ανάλυσης

προδιαμορφωμένων

προτάσεων:

Οι

εκπαιδευτικοί

δεν

μπόρεσαν

να

χαρακτηρίσουν

σωστά

ένα μεγάλο

αριθμό

των

σχηματισμών

2.

Απόψεις

από

1η

ομαδική

συνέντευξη

επιβεβαίωσαν απαντήσεις

2ου

γραπτού

ερωτηματολογίου, διευκρίνισαν

και

έδωσαν

συμπληρωματικές

και

λεπτομερέστερες

πληροφορίες για

τις

απόψεις

που

καταγράφηκαν

με

τη

συνέντευξη

3.

Τα

ευρήματα

από

δοκίμια

επιβεβαιώνουν

ευρήματα

2ης συνέντευξης όπως π.χ

την

άποψη

των

εκπαιδευτικών

ότι

χρησιμοποιούν

ασυνείδητα

και

συνειδητά

τους

σχηματισμούς