Πόσιμο νερόΠόσιμο νερόΧαρακτηριστικά-Επεξεργασία Χαρακτηριστικά-Επεξεργασία

Απόστολος Βανταράκης Απόστολος Βανταράκης Αναπλ.Καθηγητής ΥγιεινήςΑναπλ.Καθηγητής Υγιεινής ((Ph.D, M.Sc.)Ph.D, M.Sc.)

01/11/1301/11/13 22

““Of all our natural resources, water has become the most Of all our natural resources, water has become the most

precious...In an age where man has forgotten his origins precious...In an age where man has forgotten his origins

and is blind even to his most essential needs for survival, and is blind even to his most essential needs for survival,

water along with other resources has become the victim of water along with other resources has become the victim of

his indifference” his indifference”

Rachel Carson, Silent Spring.Rachel Carson, Silent Spring.

01/11/1301/11/13 33

21 Οκτωβρίου21 Οκτωβρίου

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΡΟΥΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΡΟΥ 21 Μαρτίου 21 Μαρτίου

01/11/1301/11/13 44

Στοιχεία Στοιχεία WHOWHO για τις υδατογενείς επιδημίες για τις υδατογενείς επιδημίες

Κάθε 8 δευτερόλεπτα ένα παιδί πεθαίνει Κάθε 8 δευτερόλεπτα ένα παιδί πεθαίνει από μια υδατογενή ασθένειααπό μια υδατογενή ασθένεια

Κάθε χρόνο περισσότεροι από 5.000.000 Κάθε χρόνο περισσότεροι από 5.000.000 άνθρωποι πεθαίνουν από ασθένειες που άνθρωποι πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με μη ασφαλές πόσιμο νερό ή σχετίζονται με μη ασφαλές πόσιμο νερό ή ανεπαρκή επεξεργασίαανεπαρκή επεξεργασία

Αν παρέχεται επαρκή επεξεργασία του Αν παρέχεται επαρκή επεξεργασία του νερού τότε:νερού τότε:

200.000.000 λιγότερα περιστατικά 200.000.000 λιγότερα περιστατικά γαστρεντερίτιδαςγαστρεντερίτιδας

2.100.000 λιγότεροι θάνατοι από διάρροια 2.100.000 λιγότεροι θάνατοι από διάρροια

01/11/1301/11/13 55

Κόστος από την εμφάνιση υδατογενών Κόστος από την εμφάνιση υδατογενών επιδημιώνεπιδημιών

Στις Η.Π.Α το ετήσιο κόστος στην κοινωνία της εμφάνισης Στις Η.Π.Α το ετήσιο κόστος στην κοινωνία της εμφάνισης γαστρεντερίτιδας υπολογίστηκε το 2005 γαστρεντερίτιδας υπολογίστηκε το 2005

400.000 εκατομμύρια δολάρια (χωρίς επίσκεψη στο γιατρό)400.000 εκατομμύρια δολάρια (χωρίς επίσκεψη στο γιατρό) 5.000 εκατομμύρια δολάρια (με επίσκεψη στο γιατρό)5.000 εκατομμύρια δολάρια (με επίσκεψη στο γιατρό) 900 εκατομμύρια δολάρια (για αυτούς που χρειάζονται νοσηλεία)900 εκατομμύρια δολάρια (για αυτούς που χρειάζονται νοσηλεία)

Οι υπολογισμοί αυτοί δεν περιέχουν τους θανάτους που σχετίζονται με Οι υπολογισμοί αυτοί δεν περιέχουν τους θανάτους που σχετίζονται με τις τις

ασθένειες αυτές (ειδικά σε παιδιά και μεγαλύτερους ενήλικες)ασθένειες αυτές (ειδικά σε παιδιά και μεγαλύτερους ενήλικες)

01/11/1301/11/13 66

Γενική αρχήΓενική αρχή

Το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση ή Το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση ή

χρήση δεν πρέπει ναχρήση δεν πρέπει να περιέχει παθογόνους περιέχει παθογόνους

μικροοργανισμούς ή μικροοργανισμούς δείκτες μικροοργανισμούς ή μικροοργανισμούς δείκτες

μόλυνσης με περιττωματικές ουσίες ή συγκεντρώσεις μόλυνσης με περιττωματικές ουσίες ή συγκεντρώσεις

χημικών ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη χημικών ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη

στην υγεία του ανθρώπουστην υγεία του ανθρώπου

01/11/1301/11/13 77

Προέλευση του πόσιμου Προέλευση του πόσιμου νερούνερού

Υπόγεια νερά Υπόγεια νερά Επιφανειακά νεράΕπιφανειακά νερά Όμβριο νερόΌμβριο νερό Θαλασσινό νερόΘαλασσινό νερό

01/11/1301/11/13 88

Οδηγίες για την ποιότητα του πόσιμου Οδηγίες για την ποιότητα του πόσιμου νερού νερού

1.1. Οδηγία για την ποιότητα του Οδηγία για την ποιότητα του πόσιμου νερού από την πόσιμου νερού από την WHO WHO (3η (3η έκδοση) έκδοση) 20022002

2.2. 98/83 98/83 EC EC οδηγία για την οδηγία για την ποιότητα του πόσιμου νερού ποιότητα του πόσιμου νερού (3/11/98). Η οδηγία ισχύει για (3/11/98). Η οδηγία ισχύει για την Ελλάδα από 1/1/2004την Ελλάδα από 1/1/2004

01/11/1301/11/13 99

ΟΔΗΓΙΑ 98/83/ΕΚ TOY ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 3ης Νοεμβρίου 1998 ΟΔΗΓΙΑ 98/83/ΕΚ TOY ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 3ης Νοεμβρίου 1998 (σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης)(σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης)

το νερό, είτε στη φυσική του κατάσταση είτε μετά από το νερό, είτε στη φυσική του κατάσταση είτε μετά από επεξεργασία, που προορίζεται για πόση, μαγείρεμα, επεξεργασία, που προορίζεται για πόση, μαγείρεμα, προπαρασκευή τροφής ή άλλες οικιακές χρήσεις, ανεξάρτητα προπαρασκευή τροφής ή άλλες οικιακές χρήσεις, ανεξάρτητα από την προέλευση του και από το εάν παρέχεται από δίκτυο από την προέλευση του και από το εάν παρέχεται από δίκτυο διανομής, από βυτίο, ή σε φιάλες ή δοχείαδιανομής, από βυτίο, ή σε φιάλες ή δοχεία

το νερό που χρησιμοποιείται στις επιχειρήσεις παραγωγής το νερό που χρησιμοποιείται στις επιχειρήσεις παραγωγής τροφίμων για την παρασκευή, επεξεργασία, συντήρηση ή τροφίμων για την παρασκευή, επεξεργασία, συντήρηση ή εμπορία προϊόντων ή ουσιών που προορίζονται για ανθρώπινη εμπορία προϊόντων ή ουσιών που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, εκτός αν οι αρμόδιες εθνικές αρχές κρίνουν ότι η κατανάλωση, εκτός αν οι αρμόδιες εθνικές αρχές κρίνουν ότι η ποιότητα του νερού δεν μπορεί να επηρεάσει την υγιεινή των ποιότητα του νερού δεν μπορεί να επηρεάσει την υγιεινή των τροφίμων στην τελική τους μορφήτροφίμων στην τελική τους μορφή

Τι ονομάζεται όμως πόσιμο νερό;Τι ονομάζεται όμως πόσιμο νερό;

01/11/1301/11/13 1010

Στόχος της νέας Κοινοτικής Οδηγίας:Στόχος της νέας Κοινοτικής Οδηγίας: Επαναθεώρηση των τιμών των χημικών και Επαναθεώρηση των τιμών των χημικών και

βιολογικών παραμέτρων και όπου είναι απαραίτητο βιολογικών παραμέτρων και όπου είναι απαραίτητο η ενίσχυσή τους με τα τελευταία επιστημονικά η ενίσχυσή τους με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα (WHO Guidelines, Scientific Committee δεδομένα (WHO Guidelines, Scientific Committee on Toxicology and Ecotoxicology)on Toxicology and Ecotoxicology)

Αυξημένη διαφάνεια των αποτελεσμάτων Αυξημένη διαφάνεια των αποτελεσμάτων Αναφορά σε ISO/CEN πρότυπαΑναφορά σε ISO/CEN πρότυπα Υποχρεωτικές συχνές αναφορές της ποιότητας του Υποχρεωτικές συχνές αναφορές της ποιότητας του

νερού που παρέχεται στουςνερού που παρέχεται στους καταναλωτές καταναλωτές Υποχρεωτική ενημέρωση του καταναλωτή για την Υποχρεωτική ενημέρωση του καταναλωτή για την

ποιότητα του νερού και τα μέτρα που λαμβάνονται ποιότητα του νερού και τα μέτρα που λαμβάνονται για την εναρμόνιση με την κοινοτική οδηγίαγια την εναρμόνιση με την κοινοτική οδηγία

01/11/1301/11/13 1111

Νέα οδηγία 98/83 Νέα οδηγία 98/83

Κύριες αλλαγές της νέας Οδηγίας είναι:Κύριες αλλαγές της νέας Οδηγίας είναι: ΜόλυβδοςΜόλυβδος:: μείωση του ορίου από 50 µg/l σε 10 µg/l, 15 μείωση του ορίου από 50 µg/l σε 10 µg/l, 15

χρόνια μεταβατική περίοδος για την αντικατάσταση των χρόνια μεταβατική περίοδος για την αντικατάσταση των σωλήνων πόσιμου νερούσωλήνων πόσιμου νερού

Φυτοφάρμακα:Φυτοφάρμακα: Τιμές για ξεχωριστές ουσίες και για συνολικά Τιμές για ξεχωριστές ουσίες και για συνολικά κατακρατούμενα (0.1µg/l, /0.5µg/l) συν συντηρητικά, και για κατακρατούμενα (0.1µg/l, /0.5µg/l) συν συντηρητικά, και για ορισμένα πιο αυστηρές τιμές (0.03µg/l) ορισμένα πιο αυστηρές τιμές (0.03µg/l)

Χαλκός:Χαλκός: τιμή που μειώθηκε από 3 σε 2 mg/l τιμή που μειώθηκε από 3 σε 2 mg/l Εισήχθησαν τιμές-όρια για νέες ουσίες όπως τα Εισήχθησαν τιμές-όρια για νέες ουσίες όπως τα

τριαλομεθάνια, τρι-χλωροαιθάνια και τετραχλωροαιθάνια, τριαλομεθάνια, τρι-χλωροαιθάνια και τετραχλωροαιθάνια, βρώμιο, ακρυλαμίδιο κ.λ.π. βρώμιο, ακρυλαμίδιο κ.λ.π.

01/11/1301/11/13 1212

Το υγιεινό νερό για να είναι κατάλληλο προς Το υγιεινό νερό για να είναι κατάλληλο προς πόση και οικιακή χρήσηπόση και οικιακή χρήση

Το νερό πρέπει να είναι Το νερό πρέπει να είναι καθαρό, άχρωμο, διαυγές, άοσμοκαθαρό, άχρωμο, διαυγές, άοσμο και χωρίς και χωρίς δυσάρεστη γεύσηδυσάρεστη γεύση

Η θερμοκρασία του νερού δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 12 Η θερμοκρασία του νερού δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 12 CC ?????? την την ώρα της διανομήςώρα της διανομής

Το νερό πρέπει να είναι μέσης σκληρότητας (80-150 Το νερό πρέπει να είναι μέσης σκληρότητας (80-150 ppmppm CaCOCaCO33)) στη στη γεύση)γεύση)

Το Το pH pH πρέπει να είναι 7-7.5πρέπει να είναι 7-7.5 Να μην περιέχει δηλητηριώδεις ή τοξικές ουσίες και ενώσεις μετάλλωνΝα μην περιέχει δηλητηριώδεις ή τοξικές ουσίες και ενώσεις μετάλλων Η περιεκτικότητα σε αμμωνία, νιτρώδη, νιτρικά και χλωριούχα άλατα Η περιεκτικότητα σε αμμωνία, νιτρώδη, νιτρικά και χλωριούχα άλατα

να είναι ελάχιστη και να μην υπερβαίνει τα επιτρεπόμενα όριανα είναι ελάχιστη και να μην υπερβαίνει τα επιτρεπόμενα όρια Η παροχή του νερού να είναι μόνιμη, χωρίς διακοπή και σε επαρκή Η παροχή του νερού να είναι μόνιμη, χωρίς διακοπή και σε επαρκή

ποσότηταποσότητα Να είναι απαλλαγμένο από παθογόνους μικροοργανισμούςΝα είναι απαλλαγμένο από παθογόνους μικροοργανισμούς

01/11/1301/11/13 1313

Κύκλος του νερού στη φύσηΚύκλος του νερού στη φύση

01/11/1301/11/13 1414

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

1. Συλλογή νερού σε δεξαμενές 1. Συλλογή νερού σε δεξαμενές

2. Αερισμός (Αφαίρεση γεύσεων και οσμών)2. Αερισμός (Αφαίρεση γεύσεων και οσμών)

3. Προσθήκη θειικού αργιλίου3. Προσθήκη θειικού αργιλίου

4. Καθίζηση κροκίδων και άλλων υλικών4. Καθίζηση κροκίδων και άλλων υλικών

5. Διήθηση (μέσα από στρώματα άμμου)5. Διήθηση (μέσα από στρώματα άμμου)

6. Απολύμανση 6. Απολύμανση

01/11/1301/11/13 1515

1. Συλλογή νερού σε δεξαμενές από:1. Συλλογή νερού σε δεξαμενές από:

ΓεωτρήσειςΓεωτρήσεις ΠηγέςΠηγές ΛίμνεςΛίμνες ΠοτάμιαΠοτάμια ΑφαλάτωσηΑφαλάτωση ΌμβριοΌμβριο

01/11/1301/11/13 1616

2. Αερισμός (Αφαίρεση γεύσεων και οσμών)2. Αερισμός (Αφαίρεση γεύσεων και οσμών)

Το νερό αερίζεται δηλαδή εμπλουτίζεται με οξυγόνο Το νερό αερίζεται δηλαδή εμπλουτίζεται με οξυγόνο Αυτό επιτυγχάνεται με στροβιλισμό (μέσα από κανάλια) Αυτό επιτυγχάνεται με στροβιλισμό (μέσα από κανάλια)

και ψεκασμό του νερού στον αέρα (υπό μορφή πιδάκων)και ψεκασμό του νερού στον αέρα (υπό μορφή πιδάκων) Στόχος είναι η αποβολή δυσάρεστων δυσοσμιών (π.χ. Στόχος είναι η αποβολή δυσάρεστων δυσοσμιών (π.χ.

μούχλα) και η πρόσληψη του οξυγόνου από το νερό μούχλα) και η πρόσληψη του οξυγόνου από το νερό

01/11/1301/11/13 1717

3. Προσθήκη θειικού αργιλίου3. Προσθήκη θειικού αργιλίου

Προσθήκη Θειικού αργιλίουΠροσθήκη Θειικού αργιλίου, Al2(SO4)3 , Al2(SO4)3 στο στο ακατέργαστο νερόακατέργαστο νερό..Έντονη ομοιογενής ανάδευση του μίγματος σε Έντονη ομοιογενής ανάδευση του μίγματος σε μεγάλες δεξαμενέςμεγάλες δεξαμενέςΧημική αντίδραση του αργιλίου με τις βάσεις του Χημική αντίδραση του αργιλίου με τις βάσεις του νερού νερού ((ουσίες σαν τη ουσίες σαν τη baking sodabaking soda))..Παραγωγή ζελατινώδους Παραγωγή ζελατινώδους (jelly-like) (jelly-like) ιζήματος ιζήματος υδροξειδίου του αργιλίου που παγιδεύει τις υδροξειδίου του αργιλίου που παγιδεύει τις ακαθαρσίεςακαθαρσίες..Το ίζημα που σχηματίζεται αποτελείται από πολύ Το ίζημα που σχηματίζεται αποτελείται από πολύ μικρά σωματίδια που ονομάζονται μικρά σωματίδια που ονομάζονται microfloc. microfloc.

Al2(SO4)3•14H2O + 3Ca(HCO3)2 2Al(OH)3 + 3CaSO4 + 6CO2 + 14H2O

Aluminum Sulfate

Calcium Bicarbonate

Aluminum Hydroxide

Calcium Sulfate

Carbon Dioxide

Water

01/11/1301/11/13 1818

4. Καθίζηση κροκίδων και άλλων υλικών4. Καθίζηση κροκίδων και άλλων υλικών

Η ανάδευση παρέχει μέγιστη επαφή των κροκίδων Η ανάδευση παρέχει μέγιστη επαφή των κροκίδων και προκαλεί την παραγωγή μεγαλύτερων και και προκαλεί την παραγωγή μεγαλύτερων και βαρύτερων σωματιδίωνβαρύτερων σωματιδίων.. Μετά από 20-30 λεπτάΜετά από 20-30 λεπτά, , το ίζημα είναι εμφανές το ίζημα είναι εμφανές (macrofloc) (macrofloc) και θα μοιάζει σαν ίνες γυαλιού ή μαλλιούκαι θα μοιάζει σαν ίνες γυαλιού ή μαλλιού, , που χωρίζονται από καθαρό νερόπου χωρίζονται από καθαρό νερό..Στη συνέχεια γίνεται καθίζηση σε δεξαμενέςΣτη συνέχεια γίνεται καθίζηση σε δεξαμενές

01/11/1301/11/13 1919

Δεξαμενές καθίζησηςΔεξαμενές καθίζησης

Καθίζηση είναι η απομάκρυνση των στερεών από το νερό με τη βαρύτητα

Ο σχεδιασμός των δεξαμενών αποσκοπεί στη μείωση της θολερότητας

Υπάρχουν 3 δεξαμενές συνήθως ίσου μεγέθους που συγκρατούν ανάλογα με την περίσταση περίπου έως και 1.4 εκ γαλόνια νερού

Τα περισσότερα στερεά συλλέγονται ως λάσπη και η οποία χρησιμοποιείται σαν λίπασμα

01/11/1301/11/13 2020

Το ίζημα κατακάθεται στη βάση της δεξαμενής μετακινείταιΤο ίζημα κατακάθεται στη βάση της δεξαμενής μετακινείται

01/11/1301/11/13 2121

5. Διήθηση (μέσα από στρώματα άμμου)5. Διήθηση (μέσα από στρώματα άμμου)

• Το νερό διηθείται μέσα από μικροσκοπικά σωματίδιαΤο νερό διηθείται μέσα από μικροσκοπικά σωματίδια• Συνήθως χρησιμοποιούνται φίλτρα στρώματα παχιάς Συνήθως χρησιμοποιούνται φίλτρα στρώματα παχιάς άμμου άμμου (6 (6 ίντσεςίντσες), ), λεπτής άμμουλεπτής άμμου (18 (18 ίντσεςίντσες), ), και ενεργού και ενεργού άνθρακαάνθρακα..• Καθώς το νερό προχωράει από τα φίλτρα μικρά Καθώς το νερό προχωράει από τα φίλτρα μικρά σωματίδια περίπου 1 μσωματίδια περίπου 1 μm m παραμένουν παραμένουν ..• Τα φίλτρα αυτά χρειάζονται καθάρισμα και τακτικό Τα φίλτρα αυτά χρειάζονται καθάρισμα και τακτικό πλύσιμοπλύσιμο. . Για την απομάκρυνση των σωματιδίων, τα φίλτρα Για την απομάκρυνση των σωματιδίων, τα φίλτρα πλένονται (backwashed) για να απομακρυνθεί ίζημα κάθε πλένονται (backwashed) για να απομακρυνθεί ίζημα κάθε 60-72 ώρες.60-72 ώρες. • Η διαδικασία που ονομάζεται Η διαδικασία που ονομάζεται "backwashing""backwashing" διαρκεί διαρκεί 3-5 λεπτά3-5 λεπτά Περίπου, 200.000 γαλόνια νερού Περίπου, 200.000 γαλόνια νερού χρησιμοποιούνται για το πλύσιμο των φίλτρων, ενώ χρησιμοποιούνται για το πλύσιμο των φίλτρων, ενώ ανακυκλώνεται.ανακυκλώνεται.

01/11/1301/11/13 2222

Το νερό περνάει μέσα από φίλτρα (στρώματα άνθρακα, χώμα και αμμοχάλικο) που παγιδεύει και μετακινεί τα εναπομείναντα σωματίδια

01/11/1301/11/13 2323

6. Απολύμανση νερού6. Απολύμανση νερού

Α. ΧλώριοΑ. Χλώριο

Β. ΌζονΒ. Όζον

Γ. Υπεριώδη ακτινοβολίαΓ. Υπεριώδη ακτινοβολία

01/11/1301/11/13 2424

Α. ΧλωρίωσηΑ. Χλωρίωση Προσθήκη μιας συγκέντρωσης χλωρίου ή χλωραμίνης στην Προσθήκη μιας συγκέντρωσης χλωρίου ή χλωραμίνης στην

παροχή νερού, όπου η οξειδωτική δυνατότητα αυτής της χημικής παροχή νερού, όπου η οξειδωτική δυνατότητα αυτής της χημικής ουσίας καταστρέφει τους μολυσματικούς παράγοντες στο νερό. ουσίας καταστρέφει τους μολυσματικούς παράγοντες στο νερό.

Το χλώριο μπορεί αποτελεσματικά να εξουδετερώσει τα Το χλώριο μπορεί αποτελεσματικά να εξουδετερώσει τα βιολογικά παθογόνα όπως τα βακτηρίδια και τηβιολογικά παθογόνα όπως τα βακτηρίδια και τη LLegionellaegionella, ,

Δεν είναι αποτελεσματική ενάντια σε κύστεις π.χ. που Δεν είναι αποτελεσματική ενάντια σε κύστεις π.χ. που παράγονται από το παράγονται από το CryptosporidiumCryptosporidium ή τη ή τη GiardiaGiardia

Η χλωρίωση γίνεται συνήθως με χλωριωτήρεςΗ χλωρίωση γίνεται συνήθως με χλωριωτήρες Άλλες χημικές ουσίες όπως το βρώμιο και το ιώδιο μπορούν Άλλες χημικές ουσίες όπως το βρώμιο και το ιώδιο μπορούν

επίσης να χρησιμοποιηθούν για να απολυμάνουν το νερό μέσω επίσης να χρησιμοποιηθούν για να απολυμάνουν το νερό μέσω της ίδιας σχεδόν διαδικασίας με τη χλωρίωση, αν και δεν της ίδιας σχεδόν διαδικασίας με τη χλωρίωση, αν και δεν χρησιμοποιούνται συχνά. χρησιμοποιούνται συχνά.

01/11/1301/11/13 2525

Β. ΌζονΒ. Όζον Η επεξεργασία με όζον έχει τυπικά χρησιμοποιηθεί σε Η επεξεργασία με όζον έχει τυπικά χρησιμοποιηθεί σε

εμπορικές και βιομηχανικές εφαρμογές μεγάλης κλίμακα.εμπορικές και βιομηχανικές εφαρμογές μεγάλης κλίμακα. Εντούτοις, υπάρχει μια πρόσφατη αύξηση στον αριθμό των Εντούτοις, υπάρχει μια πρόσφατη αύξηση στον αριθμό των

μονάδων όζοντος που σχεδιάστηκαν για χρήση σε ένα σπίτι ή μονάδων όζοντος που σχεδιάστηκαν για χρήση σε ένα σπίτι ή σε μια επιχείρηση. σε μια επιχείρηση.

Η επεξεργασία με όζον οξειδώνει οργανικές ουσίες όπως το Η επεξεργασία με όζον οξειδώνει οργανικές ουσίες όπως το χλώριο.χλώριο.

Μια γεννήτρια όζοντος μετατρέπει το οξυγόνο σε όζον. Μια γεννήτρια όζοντος μετατρέπει το οξυγόνο σε όζον. Όπως και με τη χλωρίωση, χρειάζεται να οριστούν Όπως και με τη χλωρίωση, χρειάζεται να οριστούν

κατάλληλες συγκεντρώσεις και ο χρόνος επαφής που είναι κατάλληλες συγκεντρώσεις και ο χρόνος επαφής που είναι απαραίτητα για την απολύμανση. απαραίτητα για την απολύμανση.

Το όζον είναι αποτελεσματικό για την επεξεργασία των Το όζον είναι αποτελεσματικό για την επεξεργασία των παθογόνων όπως τα κοπρανώδη κολοβακτηριοειδή και η παθογόνων όπως τα κοπρανώδη κολοβακτηριοειδή και η LLegionella, αλλά δεν είναι αποτελεσματικό εναντίον κύστεων egionella, αλλά δεν είναι αποτελεσματικό εναντίον κύστεων όπως το όπως το Cryptosporidium ή Giardia lamblia Cryptosporidium ή Giardia lamblia

01/11/1301/11/13 2626

Φθορίωση Φθορίωση Το μη επεξεργασμένο Το μη επεξεργασμένο νερό περιέχει φθόριο νερό περιέχει φθόριο

εντούτοις το εντούτοις το Center for Disease ControlCenter for Disease Control

(CDC) συστήνει την (CDC) συστήνει την οριοθέτηση ενός οριοθέτηση ενός

επιθυμητού επιπέδου επιθυμητού επιπέδου

01/11/1301/11/13 2727

Γ. Υπεριώδη ακτινοβολίαΓ. Υπεριώδη ακτινοβολία

Η υπεριώδη ακτινοβολία έχει χρησιμοποιηθεί από παλιά στην Η υπεριώδη ακτινοβολία έχει χρησιμοποιηθεί από παλιά στην επεξεργασία του νερού. επεξεργασία του νερού.

Ο σύγχρονος τρόπος επεξεργασίας με μονάδες υπεριώδους Ο σύγχρονος τρόπος επεξεργασίας με μονάδες υπεριώδους φωτός συνεπάγονται τη χρήση μιας λάμπας υπεριώδους φωτός φωτός συνεπάγονται τη χρήση μιας λάμπας υπεριώδους φωτός τοποθετημένης σε ένα δοχείο, γύρω από το οποίο ρέει το μη τοποθετημένης σε ένα δοχείο, γύρω από το οποίο ρέει το μη επεξεργασμένο νερό. επεξεργασμένο νερό.

Η UV ακτινοβολία καταστρέφει το γενετικό υλικό των Η UV ακτινοβολία καταστρέφει το γενετικό υλικό των παθογόνων όπως τα κοπρανώδη κολοβακτηρίδια και η παθογόνων όπως τα κοπρανώδη κολοβακτηρίδια και η LLegionellaegionella που τα εμποδίζει να αναπαράγονται. που τα εμποδίζει να αναπαράγονται.

Η UV επεξεργασία του νερού δεν είναι αποτελεσματική για Η UV επεξεργασία του νερού δεν είναι αποτελεσματική για την καταστροφή των κυστών την καταστροφή των κυστών

01/11/1301/11/13 2828

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

ΜικροδιήθησηΜικροδιήθηση Φίλτρα με μέγεθος πόρου μικρότερο από 0.2 μΦίλτρα με μέγεθος πόρου μικρότερο από 0.2 μmm για για

την παρεμπόδιση εισόδου των μικροοργανισμών. την παρεμπόδιση εισόδου των μικροοργανισμών. Τα κεραμικά φίλτρα και ο στερεός άνθρακας Τα κεραμικά φίλτρα και ο στερεός άνθρακας

χρησιμοποιούνται συνήθως στη μικροδιήθηση. χρησιμοποιούνται συνήθως στη μικροδιήθηση. Τα κεραμικά φίλτρα έχουν πλεονέκτημα ότι μπορούν Τα κεραμικά φίλτρα έχουν πλεονέκτημα ότι μπορούν

να πλυθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν πολλές να πλυθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν πολλές φορές πριν χάσουν την αποτελεσματικότητά τουςφορές πριν χάσουν την αποτελεσματικότητά τους

Η μικροδιήθηση είναι αποτελεσματική για την Η μικροδιήθηση είναι αποτελεσματική για την επεξεργασία νερού που περιέχει ποικιλία βιολογικών επεξεργασία νερού που περιέχει ποικιλία βιολογικών μολυσματικών παραγόντωνμολυσματικών παραγόντων

01/11/1301/11/13 2929

ΑπόσταξηΑπόσταξη Η απόσταξη παράγει υψηλής ποιότητας, επεξεργασμένο νερό μέσω Η απόσταξη παράγει υψηλής ποιότητας, επεξεργασμένο νερό μέσω

θέρμανσης του επεξεργασμένου νερού έως ότου αρχίζει και αχνίζει. θέρμανσης του επεξεργασμένου νερού έως ότου αρχίζει και αχνίζει. Ο ατμός ταξιδεύει μέσω μιας σπείρας συμπύκνωσης, όπου ψύχεται και Ο ατμός ταξιδεύει μέσω μιας σπείρας συμπύκνωσης, όπου ψύχεται και

συμπυκνώνεται πάλι σε υγρό σε ξεχωριστό διαμέρισμα. Τυπικά, οι συμπυκνώνεται πάλι σε υγρό σε ξεχωριστό διαμέρισμα. Τυπικά, οι μολυσματικοί παράγοντες που υπάρχουν όταν το νερό μετατρέπεται σε μολυσματικοί παράγοντες που υπάρχουν όταν το νερό μετατρέπεται σε ατμό καταστρέφονταιατμό καταστρέφονται

Η συντήρηση μιας μονάδας συνήθως συνεπάγεται καθαρισμό του Η συντήρηση μιας μονάδας συνήθως συνεπάγεται καθαρισμό του βραστήρα. βραστήρα.

Η απόσταξη προστατεύει από πολλούς μικροοργανισμούςΗ απόσταξη προστατεύει από πολλούς μικροοργανισμούς Η απόσταξη δεν είναι συνήθως αποτελεσματική για ουσίες όπως το Η απόσταξη δεν είναι συνήθως αποτελεσματική για ουσίες όπως το

βενζόλιο και το ραδόνιο, που παράγουν βλαβερά αέρια βενζόλιο και το ραδόνιο, που παράγουν βλαβερά αέρια Οι ενεργειακές απαιτήσεις της απόσταξης και ο σχετικά μικρός χρόνος Οι ενεργειακές απαιτήσεις της απόσταξης και ο σχετικά μικρός χρόνος

διαδικασίας περιορίζει τη χρήση του από την Π.Ο.Υ στο σπίτι και σε διαδικασίας περιορίζει τη χρήση του από την Π.Ο.Υ στο σπίτι και σε διάφορες εμπορικές αγορές. διάφορες εμπορικές αγορές.

Μερικές αποστακτικές μονάδες έχουν επίσης εγκριθεί για την μείωση του Μερικές αποστακτικές μονάδες έχουν επίσης εγκριθεί για την μείωση του βιολογικού φορτίουβιολογικού φορτίου

01/11/1301/11/13 3030

Ανάστροφη ΏσμωσηΑνάστροφη Ώσμωση

Η ανάστροφη ώσμωση (RO) είναι μια τεχνολογία επεξεργασίας που Η ανάστροφη ώσμωση (RO) είναι μια τεχνολογία επεξεργασίας που βοηθάει στην παραγωγή υψηλής ποιότητας νερού. Η διαδικασία βοηθάει στην παραγωγή υψηλής ποιότητας νερού. Η διαδικασία λειτουργεί μέσω της πίεσης του νερού κάτω από υψηλή πίεση εναντίον λειτουργεί μέσω της πίεσης του νερού κάτω από υψηλή πίεση εναντίον μιας ημιπερατής μεμβράνης μέσω της οποίας γίνεται η ανταλλαγή ιόντων. μιας ημιπερατής μεμβράνης μέσω της οποίας γίνεται η ανταλλαγή ιόντων.

Με την απομάκρυνση των ιόντων, τα μόρια νερού σχηματίζουν ένα Με την απομάκρυνση των ιόντων, τα μόρια νερού σχηματίζουν ένα εμπόδιο που επιτρέπει σε άλλα μόρια νερού να περάσουν αποκλείοντας εμπόδιο που επιτρέπει σε άλλα μόρια νερού να περάσουν αποκλείοντας τους μολυσματικούς παράγοντες. τους μολυσματικούς παράγοντες.

Απομάκρυνση των ιόντων γίνεται κατά 85%-95%, και ένα λίτρο μπορεί Απομάκρυνση των ιόντων γίνεται κατά 85%-95%, και ένα λίτρο μπορεί συνήθως να παραχθεί από 2-4 λίτρα μη επεξεργασμένου νερού, ανάλογα συνήθως να παραχθεί από 2-4 λίτρα μη επεξεργασμένου νερού, ανάλογα με την αρχική ποιότητα του νερού. με την αρχική ποιότητα του νερού.

Η συντήρηση περιλαμβάνει την αντικατάσταση της μεμβράνης του Η συντήρηση περιλαμβάνει την αντικατάσταση της μεμβράνης του φίλτρου κάθε 2 με 3 χρόνια, και το φίλτρο του άνθρακα κάθε 6-12 φορές φίλτρου κάθε 2 με 3 χρόνια, και το φίλτρο του άνθρακα κάθε 6-12 φορές το χρόνο. το χρόνο.

Η RO είναι αποτελεσματική για τη μείωση ενός μεγάλου αριθμού Η RO είναι αποτελεσματική για τη μείωση ενός μεγάλου αριθμού μολυσματικών παραγόντων, μέσω της οποίας τυπικά δεν χρησιμοποιείται μολυσματικών παραγόντων, μέσω της οποίας τυπικά δεν χρησιμοποιείται για τη μείωση βιολογικών παθογόνων. για τη μείωση βιολογικών παθογόνων.

01/11/1301/11/13 3131

Το νερό αποθηκεύεται σε Το νερό αποθηκεύεται σε δεξαμενές σε διάφορα σημεία της δεξαμενές σε διάφορα σημεία της πόληςπόλης Το δίκτυο διανομής φέρνει το Το δίκτυο διανομής φέρνει το νερό στους καταναλωτέςνερό στους καταναλωτές

01/11/1301/11/13 3232

Παράμετρος Παραμετρική τιμή

(αριθμός/100 ml)

Escherichia coli (E. coli) 0

Εντερόκοκκοι 0

Μικροβιολογικές παράμετροι για το πόσιμο Μικροβιολογικές παράμετροι για το πόσιμο νερό με την νέα Οδηγίανερό με την νέα Οδηγία

01/11/1301/11/13 3333

Χημική εξέταση ύδατοςΧημική εξέταση ύδατος Ολικό ποσό διαλυμένων και αιωρούμενων ουσιών στο νερό Ολικό ποσό διαλυμένων και αιωρούμενων ουσιών στο νερό

(ανώτερα επιτρεπόμενα 500 (ανώτερα επιτρεπόμενα 500 mg/mg/λίτρο)λίτρο) Ολική σκληρότητα ύδατος (περιεκτικότητα ενώσεων ασβεστίου)Ολική σκληρότητα ύδατος (περιεκτικότητα ενώσεων ασβεστίου) Διοξείδιο άνθρακος ύδατοςΔιοξείδιο άνθρακος ύδατος Ιώδιο και φθόριο ύδατοςΙώδιο και φθόριο ύδατος Αμμωνία Αμμωνία Νιτρώδη άλαταΝιτρώδη άλατα Νιτρικά άλαταΝιτρικά άλατα Θειικά άλαταΘειικά άλατα Φωσφορικά άλαταΦωσφορικά άλατα Χλωριούχα άλαταΧλωριούχα άλατα ΥδρόθειοΥδρόθειο BODBOD55

Βαρέα μέταλλαΒαρέα μέταλλα ΣίδηροςΣίδηρος

01/11/1301/11/13 3434

Χη

μικέ

ς π

αρ

άμε

τροι

για

το

πόσ

ιμο

νερ

ό Χ

ημι

κές

πα

ρά

μετρ

οι γ

ια τ

ο π

όσιμ

ο ν

ερό

Παράμετρος Παραμετρική τιμή Μονάδα Σημειώσεις

Ακρυλαμίδιο 0,10 ^g/1 Σημείωση 1

Αντιμόνιο 5,0 ^g/1

Αρσενικό 10 ^g/1

Βενζόλιο 1,0 ^g/1

Βενζο-α-πυρένιο 0,010 ^g/1

Βόριο 1,0 mg/1

Βρωμικά άλατα 10 ^g/1 Σημείωση 2

Κάδμιο 5,0 ^g/1

Χρώμιο 50 ^g/1 Σημείωση 3

Χαλκός 2,0 mg/1 Σημείωση 3

Κυανιούχα άλατα 50 ^g/1

1,2-διχλωροαιθάνιο 3,0 ^g/1

Επιχλωρυδρίνη 0,10 ^g/1 Σημείωση 1

Φθοριούχα άλατα 1,5 mg/1

Μόλυβδος 10 ^g/1 Σημειώσεις 3 και 4

Υδράργυρος 1,0 ^g/1

Νικέλιο 20 ^g/1 Σημείωση 3

Νιτρικά άλατα 50 mg/1 Σημείωση 5

Νιτρώδη άλατα 0,50 mg/1 Σημείωση 5

Παρασιτοκτόνα 0,10 ^g/1 Σημειώσεις 6 και 7

Σύνολο παρασιτοκτόνων 0,50 ^g/1 Σημειώσεις 6 και 8

Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες 0,10 ^g/1 Άθροισμα συγκεντρώσεων συγκεκριμένων ενώσεων σημείωση 9

Σελήνιο 10 ^g/1

Τετραχλωροαιθένιο και Τριχλω-ραιθένιο 10 ^g/1 Άθροισμα συγκεντρώσεων συγκεκριμένων παραμέτρων

Ολικά τριαλογονομεθάνια 100 ^g/1 Άθροισμα συγκεντρώσεων συγκεκριμένων ενώσεων σημείωση 10

Βινυλοχλωρίδιο 0,50 ^g/1 Σημείωση 1

01/11/1301/11/13 3535

ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ Παράμετρος Παραμετρική τιμή Μονάδα

Τρίτιο 100 becquerel/1

Ολική ενδεικτική δόση

0,10 mSv/έτος

Δείκτες ποιότητας νερούΔείκτες ποιότητας νερού

01/11/1301/11/13 3737

Γενική αρχή Γενική αρχή

Το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση ή χρήση Το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση ή χρήση δεν πρέπει να περιέχει παθογόνους μικροοργανισμούς ή δεν πρέπει να περιέχει παθογόνους μικροοργανισμούς ή μικροοργανισμούς μικροοργανισμούς δείκτες μόλυνσηςδείκτες μόλυνσης με περιττωματικές ουσίες με περιττωματικές ουσίες ή συγκεντρώσεις χημικών ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν ή συγκεντρώσεις χημικών ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στην υγεία του ανθρώπουβλάβη στην υγεία του ανθρώπου

01/11/1301/11/13 3838

Αιτίες υδατογενών επιδημιώνΑιτίες υδατογενών επιδημιών

Πολλοί μολυσματικοί παράγοντες προκαλούν συμπτώματα Πολλοί μολυσματικοί παράγοντες προκαλούν συμπτώματα οξείας γαστρεντερίτιδαςοξείας γαστρεντερίτιδας::

ΠαράσιταΠαράσιτα ( (Cryptosporidium parvum, Giardia lamblia, Cyclospora Cryptosporidium parvum, Giardia lamblia, Cyclospora και και Entamoeba histolytica)Entamoeba histolytica)

ΒακτήριαΒακτήρια ( (Salmonella, Shigella, Campylobacter, Vibrio cholera, Salmonella, Shigella, Campylobacter, Vibrio cholera, εντεροπαθογόνος εντεροπαθογόνος E.coli, Aeromonas, Yersinia, Clostridium perfrigens)E.coli, Aeromonas, Yersinia, Clostridium perfrigens)

ΙοίΙοί ((Enteroviruses, Rotaviruses, Parvoviruses, Noroviruses, Enteroviruses, Rotaviruses, Parvoviruses, Noroviruses, Adenoviruses, Caliciviruses, Astroviruses) Adenoviruses, Caliciviruses, Astroviruses)

Πολλοί από αυτούς τους παθογόνους μικροοργανισμούς Πολλοί από αυτούς τους παθογόνους μικροοργανισμούς μεταδίδονται μεταδίδονται υδατογενώςυδατογενώς, η από άνθρωπο σε άνθρωπο, ή από τα , η από άνθρωπο σε άνθρωπο, ή από τα ζώα στους ανθρώπους ή τροφιμογενώς ή μέσω υδατοσταγονιδίωνζώα στους ανθρώπους ή τροφιμογενώς ή μέσω υδατοσταγονιδίων

01/11/1301/11/13 3939

Παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση υδατογενών Παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση υδατογενών επιδημιώνεπιδημιών

Α) Αναπτυσσόμενες χώρες:Α) Αναπτυσσόμενες χώρες: Η επεξεργασία του νερού και των Η επεξεργασία του νερού και των αποβλήτων είναι συνήθως ανεπαρκήςαποβλήτων είναι συνήθως ανεπαρκής

Β) Ανεπτυγμένες χώρες:Β) Ανεπτυγμένες χώρες: Ελλείψεις στην επεξεργασία νερού και στα συστήματα ύδρευσηςΕλλείψεις στην επεξεργασία νερού και στα συστήματα ύδρευσης Ανθρωπογενείς επιδράσεις στις πηγές νερούΑνθρωπογενείς επιδράσεις στις πηγές νερού Εμφάνιση ανθεκτικών στελεχών μικροοργανισμώνΕμφάνιση ανθεκτικών στελεχών μικροοργανισμών

Γ) Βιομηχανοποιημένες χώρες:Γ) Βιομηχανοποιημένες χώρες: Νεοαναδυόμενοι μικροοργανισμοί έχουν εμφανιστεί (Νεοαναδυόμενοι μικροοργανισμοί έχουν εμφανιστεί (Cryptosporidium, Cryptosporidium,

Giardia, Cyclospora) Giardia, Cyclospora) που έχουν μεγάλη ανθεκτικότητα σε χημικές ουσίες που έχουν μεγάλη ανθεκτικότητα σε χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία νερού και στην ανάπτυξη που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία νερού και στην ανάπτυξη ανθεκτικών σε αντιβιοτικά παθογόνων στελεχώνανθεκτικών σε αντιβιοτικά παθογόνων στελεχών

Λιγότερη ανοσία σε παθογόνα (εξαιτίας καλύτερων συνθηκών χλωρίωσης Λιγότερη ανοσία σε παθογόνα (εξαιτίας καλύτερων συνθηκών χλωρίωσης και μεγαλύτερο ποσοστό ανοσοκατασταλμένων ατόμων)και μεγαλύτερο ποσοστό ανοσοκατασταλμένων ατόμων)

Ανθρωπογενείς αλλοιώσεις των συστημάτων νερού έχουν προκαλέσει Ανθρωπογενείς αλλοιώσεις των συστημάτων νερού έχουν προκαλέσει ευτροφισμό, αλλαγές στη δομή της αλυσίδας τροφίμωνευτροφισμό, αλλαγές στη δομή της αλυσίδας τροφίμων

01/11/1301/11/13 4040

Η μετάδοση υδατογενών ασθενειών καθορίζεται από:Η μετάδοση υδατογενών ασθενειών καθορίζεται από:

Παράγοντες που σχετίζονται με τους μικροοργανισμούςΠαράγοντες που σχετίζονται με τους μικροοργανισμούς Την ικανότητα του μικροοργανισμού να επιβιώνει και να πολλαπλασιάζεται Την ικανότητα του μικροοργανισμού να επιβιώνει και να πολλαπλασιάζεται

στο περιβάλλονστο περιβάλλον Την περίοδο που χρειάζονται οι μικροοργανισμοί να γίνουν μολυσματικοί Την περίοδο που χρειάζονται οι μικροοργανισμοί να γίνουν μολυσματικοί

(άλλοι γίνονται άμεσα, άλλοι χρειάζονται κάποιο χρόνο)(άλλοι γίνονται άμεσα, άλλοι χρειάζονται κάποιο χρόνο) Την μολυσματική δόσηΤην μολυσματική δόσηΠαράγοντες που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά του ξενιστή Παράγοντες που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά του ξενιστή Ανοσολογική ικανότητα του πληθυσμού (φυσική ή τεχνητή μέσω Ανοσολογική ικανότητα του πληθυσμού (φυσική ή τεχνητή μέσω

εμβολιασμού)εμβολιασμού) ΔιατροφήΔιατροφή Κατάσταση υγείαςΚατάσταση υγείας ΗλικίαΗλικία ΦύλοΦύλο Προσωπική ΥγιεινήΠροσωπική Υγιεινή Υγιεινή τροφίμωνΥγιεινή τροφίμων

01/11/1301/11/13 4141

Επιβίωση παθογόνων σε διαφορετικά περιβάλλονταΕπιβίωση παθογόνων σε διαφορετικά περιβάλλοντα

Επιβίωση παθογόνων (χρόνος σε ημέρες)Επιβίωση παθογόνων (χρόνος σε ημέρες)

ΟργανισμόςΟργανισμός Φρέσκα νεράΦρέσκα νερά Θαλασσινό νερόΘαλασσινό νερό ΧώμαΧώμα

Ιοί Ιοί 11-30411-304 11-87111-871 6-1806-180

ΣαλμονέλλαΣαλμονέλλα <10<10 <10<10 15-10015-100

ΧολέραΧολέρα 3030 +285+285 <20<20

Κοπρανώδη Κοπρανώδη κολοβακτηριοειδήκολοβακτηριοειδή

<10<10 <6<6 <100<100

Κύστεις Κύστεις πρωτοζώωνπρωτοζώων

176176 1 χρόνος1 χρόνος +75+75

Αυγά Αυγά AscarisAscaris 1.5 έτος1.5 έτος 2 έτη2 έτη 1-2 έτη1-2 έτη

01/11/1301/11/13 4242

Προβλήματα στην αξιολόγηση των υδατογενών Προβλήματα στην αξιολόγηση των υδατογενών επιδημιών (Ι)επιδημιών (Ι)

Η έκθεση σε υδατογενείς μικροοργανισμούς συμβαίνει συνήθως Η έκθεση σε υδατογενείς μικροοργανισμούς συμβαίνει συνήθως σε σπίτια ή σε μικρές κοινότητες και δεν μπορεί να διαπιστωθεί σε σπίτια ή σε μικρές κοινότητες και δεν μπορεί να διαπιστωθεί σε καθημερινή βάση. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να σε καθημερινή βάση. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σε μεγάλη κλίμακα γιατί η έκθεση εξαχθούν συμπεράσματα σε μεγάλη κλίμακα γιατί η έκθεση μπορεί να διαφέρει στα γειτονικά σπίτια. Επίσης η ποιότητα του μπορεί να διαφέρει στα γειτονικά σπίτια. Επίσης η ποιότητα του πόσιμου νερού, συνήθως αξιολογείται στο σημείο της πόσιμου νερού, συνήθως αξιολογείται στο σημείο της κατανάλωσης (π.χ. βρύση), που σημαίνει ότι μπορεί να διαφέρει κατανάλωσης (π.χ. βρύση), που σημαίνει ότι μπορεί να διαφέρει σημαντικά.σημαντικά.

Οι υδατογενείς ασθένειες είναι συνήθως μη ειδικές όπως το Οι υδατογενείς ασθένειες είναι συνήθως μη ειδικές όπως το μεγαλύτερο ποσοστό των διαρροιών. Συνεπώς είναι δύσκολο να μεγαλύτερο ποσοστό των διαρροιών. Συνεπώς είναι δύσκολο να βρεις την αιτία σε μια τέτοια επιδημία που μπορεί να προκύψει βρεις την αιτία σε μια τέτοια επιδημία που μπορεί να προκύψει (ειδικά όταν είναι δύσκολο να την αξιολογήσεις)(ειδικά όταν είναι δύσκολο να την αξιολογήσεις)

01/11/1301/11/13 4343

Σε περιοχές που η εξάπλωση τέτοιων ασθενειών είναι μεγάλη Σε περιοχές που η εξάπλωση τέτοιων ασθενειών είναι μεγάλη (π.χ. σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες με φτωχές (π.χ. σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες με φτωχές συνθήκες επεξεργασίας νερού), η έκθεση σε διάφορους συνθήκες επεξεργασίας νερού), η έκθεση σε διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς συμβαίνει συχνά μέσω παθογόνους μικροοργανισμούς συμβαίνει συχνά μέσω διαφόρων ανταγωνιστικών μηχανισμών. Αυτοί οι μηχανισμοί διαφόρων ανταγωνιστικών μηχανισμών. Αυτοί οι μηχανισμοί περιλαμβάνουν έκθεση σε πόσιμο νερό, μολυσμένο φαγητό, περιλαμβάνουν έκθεση σε πόσιμο νερό, μολυσμένο φαγητό, επαφή άτομο με άτομο, και έλλειψη υγιεινής νερού και είναι επαφή άτομο με άτομο, και έλλειψη υγιεινής νερού και είναι δύσκολο να καθορίσεις την συμβολή κάθε μιας από αυτές τις δύσκολο να καθορίσεις την συμβολή κάθε μιας από αυτές τις αιτίεςαιτίες

Για πολλές από τις υδατογενείς ασθένειες, δεν υπάρχουν Για πολλές από τις υδατογενείς ασθένειες, δεν υπάρχουν μελέτες εκτίμησης κινδύνου που να δείχνουν ξεκάθαρα τον μελέτες εκτίμησης κινδύνου που να δείχνουν ξεκάθαρα τον κίνδυνο. κίνδυνο.

Προβλήματα στην αξιολόγηση των Προβλήματα στην αξιολόγηση των υδατογενών επιδημιών (ΙΙ)υδατογενών επιδημιών (ΙΙ)

01/11/1301/11/13 4444

Παραδοσιακά ορισμένοι μικροοργανισμοί-δείκτες έχουν Παραδοσιακά ορισμένοι μικροοργανισμοί-δείκτες έχουν χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της παρουσίας παθογόνων χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της παρουσίας παθογόνων μικροοργανισμώνμικροοργανισμών

Χρησιμοποιούνται τρεις ομάδες δεικτών:Χρησιμοποιούνται τρεις ομάδες δεικτών: Γενικοί μικροβιολογικοί δείκτεςΓενικοί μικροβιολογικοί δείκτες

• Ομάδα μικροοργανισμών (όπως τα ετερότροφα βακτήρια ή τα ολικά Ομάδα μικροοργανισμών (όπως τα ετερότροφα βακτήρια ή τα ολικά κολοβακτηριοειδή) που καταδεικνύουν την ικανότητα της διαδικασίας κολοβακτηριοειδή) που καταδεικνύουν την ικανότητα της διαδικασίας χλωρίωσης του νερούχλωρίωσης του νερού

Δείκτες κοπρανώδους ρύπανσης (Δείκτες κοπρανώδους ρύπανσης (E.coli)E.coli)• Ομάδα μικροοργανισμών (όπως οι βακτηριακές ομάδες θερμοανθεκτικών Ομάδα μικροοργανισμών (όπως οι βακτηριακές ομάδες θερμοανθεκτικών

βακτηρίων ή βακτηρίων ή E.coli) E.coli) που καταδεικνύουν την παρουσία κοπρανώδους που καταδεικνύουν την παρουσία κοπρανώδους μόλυνσης μόλυνσης

Μικροοργανισμοί μοντέλαΜικροοργανισμοί μοντέλα• Ομάδα μικροοργανισμών που δείχνουν την παρουσία και την συμπεριφορά Ομάδα μικροοργανισμών που δείχνουν την παρουσία και την συμπεριφορά

παθογόνων όπως η παθογόνων όπως η E.coli E.coli σαν δείκτης για τη σαν δείκτης για τη Salmonella Salmonella και οι και οι FRNAFRNA βακτηριοφάγοι σαν μοντέλα για την παρουσία ιών εντερικής προέλευσης βακτηριοφάγοι σαν μοντέλα για την παρουσία ιών εντερικής προέλευσης

01/11/1301/11/13 4545

Οι μικροοργανισμοί Δείκτες οφείλουν να πληρούν ορισμένους Οι μικροοργανισμοί Δείκτες οφείλουν να πληρούν ορισμένους όρους:όρους:

Να είναι μετρήσιμοι στα περιβαλλοντικά δείγματα με εύκολες και μη

δαπανηρές τεχνικές που ωστόσο πρέπει να είναι ακριβείς και

επαναλήψιμες.

Να είναι ανθεκτικοί στις περιβαλλοντικές πιέσεις

Να υπάρχουν σε ικανό αριθμό στο περιβαλλοντικό δείγμα χωρίς

να πολλαπλασιάζονται ή να υφίστανται σημαντικές γενετικές

αλλαγές ώστε να επιτυγχάνεται ικανοποιητικά η εκτίμησή τους

Να έχουν σταθερή και αποκλειστική σχέση με την πηγή των

παθογόνων

Να έχουν σταθερά χαρακτηριστικά

01/11/1301/11/13 4646

1) Oλικά κολοβακτηριοειδή

2) Kοπρανώδη βακτηριοειδή

3) Kοπρανώδεις στρεπτόκοκκοι.

Για τον έλεγχο της μικροβιολογικής ποιότητας των Για τον έλεγχο της μικροβιολογικής ποιότητας των

νερών χρησιμοποιούνται οι παρακάτω βακτηριακοί νερών χρησιμοποιούνται οι παρακάτω βακτηριακοί

δείκτες:δείκτες:

01/11/1301/11/13 4747

Περιλαμβάνουν όλα τα αερόβια και προαιρετικώς αναερόβια gram

αρνητικά μη σπορογόνα βακτηρίδια τα οποία ζυμώνουν την λακτόζη

και παράγουν αέριο όταν επωασθούν στους 350C για 48 ώρες

Περιλαμβάνουν τα είδη Escherichia, Citrobacter, Klebsiella και

Enterobacter

Όλοι αυτοί οι μικροοργανισμοί δεν αποικίζουν απαραιτήτως τον

γαστρεντερικό σωλήνα των θερμόαιμων ζώων γι αυτό ο δείκτης αυτός

έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση και αρκετοί ερευνητές δεν τον

χρησιμοποιούν πλέον για τον έλεγχο της κοπρανώδους ρύπανσης

των νερών.

01/11/1301/11/13 4848

Αποτελούν υποομάδα των ολικών κολοβακτηριοειδών και

ευρίσκονται κυρίως στον γαστρεντερικό σωλήνα των θερμόαιμων

ζώων.

Διαφέρουν από τα ολικά κολοβακτηριοειδή από την ικανότητά τους

να αναπτύσσονται σε υψηλές θερμοκρασίες.

Το συχνότερο μέλος αυτής της ομάδας είναι το E.coli αλλά δυνατόν

να περιλαμβάνει και διάφορα είδη Klebsiella ή Enterobacter.

01/11/1301/11/13 4949

Η ύπαρξή τους στο νερό σημαίνει την ρύπανσή του από κόπρανα των

θερμόαιμων ζώων

2) Οι S.faecalis και S.faecium φαίνεται να προέρχονται κυρίως από τα

ανθρώπινα κόπρανα

3) Ο S.bovis, S.equinus και S.avium υπάρχουν σε μεγάλες πυκνότητες

στα κόπρανα ζώων

4) Οι εντερόκοκκοι αποτελούν σημαντικό βακτηριακό δείκτη για τον

έλεγχο της κοπρανώδους ρύπανσης των επιφανειακών νερών.

01/11/1301/11/13 5050

Τονίζεται ο μεγάλος χρόνος επώασης (24-48 ώρες) για την τεκμηρίωση της

ρύπανσης του νερού. Άντ’ αυτού προτείνεται η ανεύρεση και καθιέρωση

ταχύτερων μεθόδων του τύπου dipstick που θα χρησιμοποιούνται σαν γρήγορες

δοκιμές της μικροβιακής ρύπανσης των νερών κολύμβησης. Εάν υπάρχει

ρύπανση θα εμφανίζεται αλλαγή του χρώματος του stick πράγμα που θα οδηγεί

σε συστηματικότερο έλεγχο των νερών κολύμβησης

Με τους εν χρήσει δείκτες κοπρανώδους ρύπανσης δεν ελέγχεται η παρουσία

παθογόνων που προσβάλλουν το δέρμα, τα αυτιά, τη μύτη και τον ρινοφάρυγγα.

Άρα πρέπει να ελέγχονται και δείκτες μη εντερικοί που να έχουν σχέση με

μόλυνση των περιοχών αυτών.

01/11/1301/11/13 5151

Δεν υπάρχουν επιδημιολογικά τεκμηριωμένες μελέτες που να συσχετίζουν

το μικροβιακό φορτίο του νερού κολύμβησης με τα συμπτώματα που

εμφανίζονται στους κολυμβητές. Σε ορισμένες περιοχές βρέθηκε να

συσχετίζεται η πυκνότητα των εντεροκόκκων με τα νοσήματα των

κολυμβητών, σε αντίθεση με τα κολοβακτηριοειδή στα οποία δεν ανεβρέθηκε

παρόμοια συσχέτιση. Έτσι όταν η πυκνότητα των εντερόκοκκων στο νερό

κολύμβησης ήταν αυξημένη οι κολυμβητές εμφάνιζαν οξείες γαστρεντερίτιδες

σε αναλογία 1 προς 50. Σε άλλους τα συμπτώματα του αναπνευστικού

συστήματος βρέθηκε να συσχετίζεται με άλλους βακτηριακούς δείκτες εκτός

των εντερόκοκκων .

Άλλα σημεία διαφωνίας μεταξύ των ερευνητών αποτελούν η συχνότητα ελέγχου των μικροοργανισμών δεικτών.

Τέλος με τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους δεν είναι δυνατόν ο διαχωρισμός της πηγής προέλευσης των δεικτών (ανθρώπινης ή ζωικής) η γνώση της οποίας θα οδηγούσε σε λήψη μέτρων για την μείωση της ρύπανσης.

01/11/1301/11/13 5252

01/11/1301/11/13 5353

To C.perfingens είναι ένα υποχρεωτικά αναερόβιο σπορογόνο

βακτηρίδιο του εντέρου και αποτελεί έναν καλό δείκτη

κοπρανώδους ρύπανσης

Οι σπόροι του είναι γενικά περισσότερο ανθεκτικοί στις

περιβαλλοντικές πιέσεις απ’ ότι οι αερόβιοι εντερικοί δείκτες με

αποτέλεσμα να επιβιώνουν στο περιβάλλον περισσότερο από

τους παθογόνους μικροοργανισμούς.

Η ανεύρεσή του δεν αποδεικνύει πρόσφατη περιττωματική

ρύπανση

Έχει βρεθεί ότι η καμπύλη επιβίωσης του C.perfingens είναι η

ίδια με αυτή του κρυπτοσποριδίου με αποτέλεσμα το βακτηρίδιο

αυτό να θεωρείται ένας δείκτης που προλέγει την πιθανή ύπαρξη

ζωντανών ωοκύστεων κρυπτοσποριδίου στο νερό.

01/11/1301/11/13 5454

Tα είδη Bacteroides είναι μη σπορογόνα υποχρεωτικά

αναερόβια βακτήρια που υπάρχουν στην ανθρώπινη

γαστρεντερική οδό σε μεγάλη αναλογία (67-78%) ενώ στα

κόπρανα που δεν προέρχονται από ανθρώπους η αναλογία της

ομάδας αυτής είναι εξαιρετικά χαμηλή (7-11%)

Τα Bacteroides που εμφανίζουν μια στοιχειώδη αντοχή στο

οξυγόνο επιβιώνουν μερικές μέρες στο περιβάλλον. Ο έλεγχος

της ομάδας αυτής είναι δύσκολος εκτός εάν χρησιμοποιηθούν

μοριακές τεχνικές.

01/11/1301/11/13 5555

Το υδάτινο περιβάλλον ρυπαίνεται με περισσότερους από 100

διαφορετικούς τύπους ιών δια των αποβλήτων (ιός ηπατίτιδας Α,

calici-ιοί, αδενοϊοί, rota-ιοί, entero-ιοί)

Πολλοί ερευνητές βεβαιώνουν ότι οι δείκτες αυτοί δεν δίνουν

πληροφορίες για την ύπαρξη ή την τύχη των ιών εντερικής

προέλευσης στο υδάτινο περιβάλλον για διάφορους λόγους o

κυριότερος των οποίων είναι ότι οι ιοί δεν αδρανοποιούνται εύκολα

υπό την επίδραση διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων (φως –

ώσμωση κλπ) σε αντίθεση με τους βακτηριακούς δείκτες ρύπανσης.

Έτσι οι εντερικής προέλευσης ιοί είναι δυνατόν να επιβιώσουν στο

θαλασσινό νερό μέχρι και 130 ημέρες ενώ οι βακτηριακοί δείκτες

ρύπανσης δεν επιβιώνουν πάνω από δύο εβδομάδες.

01/11/1301/11/13 5656

Τρεις τύποι βακτηριοφάγων έχουν προταθεί σαν ειδικοί δείκτες ιϊκής

ρύπανσης, οι σωματικοί κολιφάγοι, οι F ειδικοί φάγοι RNA (F-specific)

(20) και οι φάγοι του Bacteroides fragilis. Το μέγεθος, η δομή και η

επιβίωση αυτών των φάγων είναι παράμετροι όμοιοι με αυτούς των

εντεροϊών

οι βακτηριοφάγοι είναι ιοί που μολύνουν τα βακτήρια και είναι

παρόντες όπου υπάρχουν κολοβακτηριοειδή

οι κολιφάγοι είναι ιοί που μολύνουν τα κολοβακτηρίδια. Επειδή οι

κολιφάγοι δεν αναπαράγονται εκτός του ξενιστή τους και έχουν

δεδομένα χαρακτηριστικά επιβίωσης αποτελούν έναν καλό δείκτη

κοπρανώδους ρύπανσης

διακρίνονται σε δύο ομάδες τους σωματικούς φάγους και τους F

ειδικούς φάγους (RNA-F-specific).

01/11/1301/11/13 5757

Οι F ειδικοί φάγοι δεν βρίσκονται συχνά σε ανθρώπους και ζώα. Συχνά ανευρίσκονται στα απόβλητα, πράγμα που συνηγορεί υπέρ του πολλαπλασιασμού τους στο σύστημα αποβλήτων. Οι F-ειδικοί φάγοι προτάθηκαν σαν βοηθητικοί δείκτες των κοπρανωδών κολοβακτηριοειδών για την επισήμανση ύπαρξης ιϊκής εντερικής ρύπανσης στο υδάτινο περιβάλλον :

α) γιατί είναι πλέον ανθεκτικοί στη χλωρίωση και αδρανοποίηση από περιβαλλοντικούς παράγοντες σε σχέση με τα κολοβακτηριοειδή β) η μέθοδος που χρησιμοποιείται για την αρίθμησή τους είναι άμεση, γρήγορη, φθηνή, εύκολη και ακριβής γ) υπάρχουν σε υψηλές πυκνότητες τόσο στα επεξεργασμένα όσο και στα μη επεξεργασμένα (19-25) λύματαδ) δεν υπάρχει κίνδυνος να μολυνθούν οι διενεργούντες τον έλεγχό τους όπως συμβαίνει με τον έλεγχο των ιών ε) δεν πολλαπλασιάζονται στα στόμια εκβολής ποταμών.

01/11/1301/11/13 5858

Οι φάγoι του Bacteroides fragilis ανευρίσκονται αποκλειστικά στα

ανθρώπινα κόπρανα και απόβλητα. Έτσι δεν ανιχνεύεται σε

περιβαλλοντικά δείγματα που έχουν μολυνθεί από κόπρανα άγριων

ζώων.

Η ύπαρξή του μόνο στα ανθρώπινα κόπρανα μαζί με την έλλειψη

ικανότητός του να πολλαπλασιάζεται στο υδάτινο περιβάλλον ή στο

ίζημα καθιστά το φάγο αυτό ένα εξαιρετικό δείκτη ενδεικτικό της

ανθρώπινης κοπρανώδους ρύπανσης.

Ο χρόνος επιβίωσής του στο θαλασσινό νερό δεν είναι γνωστός σε

αντίθεση με τον χρόνο επιβίωσης των κολιφάγων (αρκετούς μήνες).

01/11/1301/11/13 5959

Οι αδενοϊοί αποτελούν τους μοναδικούς ιούς που περιέχουν DNA ενώ

οι υπόλοιπο περιέχουν RNA. Ιδιαίτερα οι αδενοϊοί 40 και 41

αποτελούν σημαντικό αιτιολογικό παράγοντα γαστρεντερίτιδας σε

παιδιά μετά από rota-ιούς.

Διάφοροι ερευνητές στην Ευρώπη υποστηρίζουν οι αδενοϊοί

αποτελούν έναν καλό δείκτη ανθρώπινης ιϊκής ρύπανσης διότι:

απομονώνονται συχνά από το υδάτινο περιβάλλον

ο αριθμός τους είναι σταθερά υψηλότερος απ’ ότι ο αριθμός των

εντεροιών στα μη επεξεργασμένα λύματα(32, 33, 34)

επιβιώνει για μεγαλύτερο χρόνο στο θαλασσινό νερό (2-3 φορές

μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με τους polio ιούς ή τον ιό

της ηπατίτιδας).

01/11/1301/11/13 6060

ΜΗ ΕΝΤΕΡΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ

Ταξινομούνται: 1) σ’ αυτούς που προσβάλλουν τα μάτια, τα αυτιά και το ανώτερο

αναπνευστικό 2) σ’ αυτούς που προκαλούν δερματίτιδες.

ΜΗ ΕΝΤΕΡΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

1) Staphylococci 2) Pseudomonas aeruginosa 3) Aeromonas hydrophila,4) Candida albicans.

Από τους δείκτες αυτούς θα πρέπει σύμφωνα με την πρόταση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας να επιλεγεί ένας τουλάχιστον, ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες και τις δυνατότητες που υπάρχουν.

01/11/1301/11/13 6161

Eίναι κυρίως ανθρωπογενούς προέλευσης και είναι πολύ διαδεδομένοι

στη φύση

Eίναι πολύ ανθεκτικά βακτήρια και επιβιώνουν θαυμάσια στο

περιβάλλον έξω από τον άνθρωπο

Ο S.aureus έχει προταθεί ως δείκτης ρύπανσης του θαλασσίου νερού

και των κολυμβητικών δεξαμενών επειδή είναι περισσότερο ανθεκτικός

στο αλάτι και στο χλώριο από άλλα βακτήρια

ενοχοποιείται για επιμολύνσεις τραυμάτων των κολυμβητών και για

φλεγμονές στα μάτια και τα αυτιά

Η κύρια πηγή των σταφυλοκόκκων στο θαλάσσιο νερό είναι οι ίδιοι οι

κολυμβητές που αποικίζονται από αυτό το βακτήριο στο δέρμα, στη

μύτη και σε άλλα σημεία του σώματός τους. Γι αυτό η πυκνότητα των

σταφυλοκόκκων στο νερό έχει σχέση με τον αριθμό των κολυμβητών σε

μια συγκεκριμένη περιοχή και χρονική περίοδο.

01/11/1301/11/13 6262

Βακτήριο πολύ διαδεδομένο. Βρίσκεται στο έδαφος, στο νερό, στα απόβλητα, στα φυτά, στο έντερο των θηλαστικών

Δεν είναι τυπικό βακτήριο του θαλασσίου νερού, αλλά μπορεί να

μολύνει το θαλάσσιο νερό με την απόρριψη σ’ αυτό νερών άλλης

προέλευσης, όπως το νερό των ποταμών κλπ.

Προκαλεί δερματίτιδα, λοιμώξεις των αυτιών και των ματιών σε άτομα

που κολυμπούν σε νερά που έχουν ρυπανθεί. Η δερματίτιδα από

ψευδομονάδα είναι μία θυλακίτις που συνήθως συνδέεται με

P.aeruginosa οροτύπων 09 ή 011 Η ωτίτιδα και η επιπεφυκίτιδα από P.aeruginosa είναι πιο συχνή σε

άτομα που βυθίζουν το κεφάλι στο νερό

Οι πιθανότητες μόλυνσης από P.aeruginosa αυξάνονται όταν

παρατηρείται μεγάλος αριθμός κολυμβητών και το νερό έχει υψηλή

θερμοκρασία.

01/11/1301/11/13 6363

Μέχρι να βρεθούν καταλληλότεροι μικροβιολογικοί δείκτες, ο έλεγχος

βακτηριολοκών δεικτών κοπρανώδους ρύπανσης (κοπρανώδη

κολοβακτηριοειδή και στρεπτόκοκκοι) και μη κοπρανώδους ρύπανσης

(S.aureus, P.aeruginosa) καθώς και ο έλεγχος κολιφάγων (σωματικοί

και F-ειδικοί) θα έδινε μία ικανοποιητική λύση στον γενικότερο έλεγχο

της μικροβιολογικής ποιότητας των νερών.

Βέβαια με την ολοένα και πιο εκτεταμένη χρήση μοριακών τεχνικών

(π.χ. PCR), η ανίχνευση παθογόνων μικροοργανισμών απευθείας στα

περιβαλλοντικά δείγματα (νερό, λύματα) γίνεται πιο προσιτή λύνοντας

σημαντικά προβλήματα στην εκτίμηση του κινδύνου που εκτίθεται ο

ανθρώπινος πληθυσμός.