معیاریها بلدنمرتبه تهران 22 ی: منطقه ی: نمونه ...geography.journals.iau-garmsar.ac.ir/article_680421_b364... · 2021. 5. 17. · پژوهشی- فصلنامه

یشهوژپ-یملع همانلصف یناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن 1100 راهب ،مود هرامش ،مهدزیس لاس

یاتسار رد یرهش رظنم و یسانشابیز هاگدید زا یزاسهبترمدنلب یاهرایعم نارهت 22 هقطنم :یدروم هنومن :یرهش یایفارغج و نیمزرس شیامآ

رهمنایرآ اضریلع ناریا ،درکرهش ،یملاسا دازآ هاگشناد ،درکرهش دحاو ،یرامعم هورگ ،یرامعم یرتکد یوجشناد

1نایداباهمروپ ماهلا ناریا ،درکرهش ،یملاسا دازآ هاگشناد ،درکرهش دحاو ،یرامعم هورگ ،رایداتسا

یدومحم یدهم ناریا ،درکرهش ،یملاسا دازآ هاگشناد ،درکرهش دحاو ،یرامعم هورگ ،رایداتسا

13/7/1113 :شریذپ خیرات 75/1/1113 :تفایرد خیرات

هدیکچ ناحارط دناوتیم داعبا نیا تخانش .تسا یعونتم یاهصخاش و داعبا یاراد یرهش رظنم رد هبترمدنلب یاهنامتخاس یاهرایعم یسررب

نیمهرب .دناسرکمک یحارط رد یفنم طاقن فذح نینچمه و لوبقم و ابیز یرهش رظنم هئارا تیوقت تهج رد ار نارامعم و یرهش رد .دزادرپیم هبترمدنلب یاهنامتخاس رب نآ ریثأت و یرهش رظنم هلوقم رد یسانشابیز یاههاگدید یسررب هب رضاح قیقحت ،ساسا ،نینکاسریغ و نینکاس نینچمه و زاسرهش و رامعم نیصصختم ،نازادرپهیرظن هاگدید زا یزاسهبترمدنلب یاهرایعم یناوخارف نمضنیا هیزجت و یسررب دروم یاهشوخ و درفنم عون زا ینوکسم هبترمدنلب یاهانب شرتسگ هب هجوتاب یسانشییابیز رظن زا و دوش یرادربهرهب

،تسا هدش هدرب راک هب ناماوت تروصهب یمک و یفیک یاهشور ،یاههداد و تاعلاطا لیلحت و هیزجت روظنم هب .دریگ رارق لیلحت و یرامآ لیلحت رازفامرن زا ،ینادیم یاههداد زیلانآ تهج و ،ویک یلیلحت شور زا یفیک یاههداد لیلحت و هیزجت یارب هک تروصنیدب

SPSS لئاق توافت دیاب یاهشوخ و درفنم دنلب یاهانب یسانشابیز ریثأت رد هک دهدیم ناشن قیقحت نیا یاههتفای .تسا هدش هدافتسا لیلد هب یاهشوخ دنلب یاهانب و صخاش مرف یاراد درفنم یاهجرب .تسا توافتم یرهش رظنم رد اهانب نیا راذگریثأت داعبا اریز ؛دش .دننک قلخ اهرهش یایفارغج رد یگنهامه نامسآ طخ قیرط نیا زا و دنوش گنهامه یطیحم تابسانت اب یتحار هب دنناوتیم رارکت

.یرهش رظنم ،یسانشییابیز ،یزاسهبترمدنلب :یدیلک ناگژاو

[email protected] (لوئسم هدنسیون) -3

1100 راهب ،مود هرامش ،مهدزیس لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 26

همدقم هب ،گرزب یاهرهش زکارم تمیق نارگ ِنیمز فرصم رد ییوجهفرص هزیگنا اب زین ناریا رد ینیشنرهش یاهتسایس لیدبت نکسم هب روشک ناوج تیعمج نوزفا زور زاین هب ییوگخساپ تهج یراکهار هب و دروآیور یزاسهبترمدنلب

،یسایس ،ینف ،یملع نوگانوگ یاههنیمز رد یاهقباسیب تلاوحت دهاش متسیب نرق .(Farhodi, 2009, 79) دش ،اهرهش نلاک و اهرهش لیکشت ،تیعمج شیازفا اب .(Bahreini, 2011, 55) تسا هدوب یگنهرف -یداصتقا و یعامتجا قح .دش یداصتقا یاهصخاش رگید رب راذگریثات و نوگانوگ داعبا یاراد و تفای ار صاخ ییلااک مکح زین نکسم دیدرگ حرطم دحتم للم نامزاس رشب قوقح هیملاعا رد یمسر روطهب 7113 لاس رد بسانم نکسم زا یرادروخرب(Karimi, 2018, 34). دنچ رد هک تسا روشک یرهش هعسوت و یرامعم رد روهظون اًاتبسن یاهدیدپ یزاسهبترمدنلب نمض یزاسهبترمدنلب .تسا هداد رارق یدایز ریثاتتحت ار یرهش یاههاگتنوکس و هتفای جاور تدش هب ریخا ههد لیاسم و یرهش یامیس اب هطبار رد ار تاهجوت ،نادنورهش و نینکاس هاگدید زا یسانشابیز ،یدرکلمع رظن زا هکنیا هدش یعس هتفرشیپ یاهروشک رد .دشاب زین یدایز یاهتیزم دجاو دناوتیم ،تسا هدومن بلج دوخ هب یداصتقا تاررقم و نیناوق طسوت نآ زا یشان تلاکشم و لئاسم لرتنک یارب و یزاسهبترمدنلب یایازم زا یدنمهرهب یارب تسا دنلب یاهانب روضح دهاش هک تسا نرق مین دودح ناریا رد .دنروایب لرتنک تحت ار هدیدپ و دننک لمع یدربراک هدوبن یگنهرف و یاهعسوت ،یدرکراک یاهزاین هدییاز ناریا رد دنلب یاهانب تخاس هچرگا .میتسه نارهت رد اًاصوصخ یوگخساپ ییوس زا هک هدش لوبق دروم راکنالباقریغ یتیعقاو ناونعهب یزاسهبترمدنلب رضاح لاحرد اما ،تسا ییاهییاسران و تلاکشم یهدنروآدیدپ دوخ رگید ییوس زا و نکسم ،نیمز دوبمک دننام یرهش لیاسم زا یرایسب رب ریثات ،هبترمدنلب یاهنامتخاس یراذگریثات یلصا یاههبنج زا یکی .دشابیم بولطمان رظنم ،دید ،یزادناهیاس دننام رظنم و امیس تیفیک شهاک ثعاب فلتخم یاهرهش رد اهنامتخاس نیا تخاس هکارچ ؛تسا یرهش رظنم و امیس ،طباوض و لوصا ساسا رب یحارط و یزیرهمانرب ،رارقتسا و یبایناکم هب هجوت صوصخنیارد .تسا هدش یرهش و رظنمن دروآ مهارف و لاعف طیحم اب نوماریپ رد یرهش یاضف داجیا ،نوماریپ تفاب و اهیراوجمه اب یگنهامه تسا یرهش رظنم و امیس تیفیک ظاحل هب هبترمدنلب یاهنامتخاسرد هجوت لباق دراوم هلمجزا بولطم زادنامشچ(Azizi and motevaseli, 2009). یساسا ریثات رهش رهاظ نینچمه و یطیحم تیفیک یور رب دنلب یاهنامتخاس یاهتیفیک ناگدننکیبایزرا عوضوم نیرتمهم یسانشییابیز ثحابم هکنیا رب لاد ،دراد دوجو یوق یدهاوش .دنراد-نامتخاس فلتخم داعبا تسا مزلا عوضوم تیمها هب هجوت اب .(Cuthbert, 2006) تسا یرهش نینکاس یارب یطیحم عاونا یاههبنج زا یکی .دریگرارق هجوت دروم یرهش یحارط و یزیرهمانرب رد و هدش هتخانش هبترمدنلب یاه نیا .تسا هدش هتخادرپ نآ هب قیقحت نیا رد هک تسا یرهش رظنم و امیس رب اهنآ تارثا هبترمدنلب یاهنامتخاس هب تسخن هلحرم رد و هدوب (یفیکو یمک) هتخیمآ ای یبیکرت یهویش هب و تسا یدربراک ،فده ظاحل زا شهوژپ یسانششور .دوشیم هتخادرپ اه هبخن و نیصصختم زا هبحاصم زا هدافتسا اب ویک شور زا یفیک یاههداد یروآدرگ & Fedeski) دنکیم مهارف ...و اهشرگن ،راکفا ،اهرواب ،درف هاگدید و تینهذ دنمناماس شهوژپ یارب یساسا ویک

36 ...يسانشابیز هاگدید زا یزاسهبترمدنلب یاهرایعم

Gwilliam,2007,13). یهعماج و دوریم نآ فشک هب دیما هک نامتفگ یهنیمز ییاسانش اب ،دنیآرف نیا لوا یهلحرم -شیپ و دوشیم باختنا یسررب دروم هعماج زا کچوک یاهنومن سپس .(Yeang, 2012) دوشیم زاغآ ،نآ هب طوبرم-یم رارق یدعب لحارم یانبم هک تسا ییاههیوگ جارختسا هبحاصم نیا زا فده .دریگیم تروص نانآ اب یاهبحاصم دروم یمک یاهریغتم ،قیرط نیا زا و دوش یم هتخادرپ همانشسرپ یحارط هب مود یهلحرم رد .(Barney, 2003) دریگ زا قیقحت عوضوم یهزوح رد قیقحت یرظن ینابم و تایبدا هعلاطم و یروآعمج یهلحرم رد .دنریگیم رارق هدهاشم هب یفاشتکا یرظن یاهداینب رب ینتبم تاعلاطا یروآدرگ رازبا و شور .تسا هدش هدافتسا یشیامیپ -یفیصوت شور -3 زا معا هورگ ود ار رضاح شهوژپ یتاعلاطم هعماج .تسا هدش یروآعمج ینادیم و یدانسا تروص ود هنومن مجح .دنهدیم لیکشت نادنورهش -5 و لماش یرامعم و یزاسرهش یهزوح ناگربخ و ناسانشراک ،نیصصختم نییعت رفن 21 و 171 لداعم بیترت هب نیصصختم و نادنورهش یارب نارکوک لومرف زا هدافتسا اب هدش هعلاطم یرامآ و یاهقبط یفداصت یریگهنومن تروص هبنادنورهش یرامآ یهعماج باختنا یهویش :یریگهنومن شور .تسا هدش لیلحت و هیزجت روظنمهب .دشابیم یفلد ای یسانشراک شور زا هدافتسا اب نیصصختم یهعماج یریگهنومن شور هیزجت یارب هک تروصنیدب ،تسا هدش هدرب راک هب ناماوت تروص هب یمک و یفیک یاهشور ،یاههداد و تاعلاطا هدافتسا SPSS یرامآ لیلحت رازفامرن زا ،ینادیم یاههداد زیلانآ تهج و ،ویک یلیلحت شور زا یفیک یاههداد لیلحت و رب ینادیم تاعلاطم شخب رد هدافتسا دروم شور و دوشیم هدافتسا ویک شور زا قیقحت یفیک شور رد .تسا هدش ،(ناصصختم و نادنورهش) یتاعلاطم هعماج طسوت هطوبرم یاههمانشسرپ لیمکت زا سپ هک تسا یسررب شور ساسا اب و ددرگیم رتویپماک دراو مظنم تروص رب و جارختسا هدش یروآعمج یاههداد و یراذگدک هلصاح یاهخساپ و هیزجت دروم نمدیرف و یاهنومن کت یت لیبق زا مزلا یرامآ یاهنومزآ و SPSS یرامآ رازفامرن هتسب زا هدافتسا .دریگیم رارق لیلحت

هلاسم نایب رد ناکسا تهج اضاقت شیازفا و ،وسکی زا روشک رسارس رد نآ تمیق یقطنم ریغ دشر صوصخب و نیمز دوبمک 15/13/1213 رد ار یزاسهبترمدنلب و مکارت شیازفا تاررقم و طباوض هک تشاد نآ رب ار ناراذگتسایس ،اهرهشنلاک ،یزاسهبترمدنلب تایضتقم اب کیکفت یوگلا قیبطت ،یزاسهبترمدنلب قیوشت یلک یشمطخ رب دیکات و هدومن بیوصت نیلوا ناونعهب زین نارهت رهش .دنهد رارق دوخ راکروتسد رد ار یزاسون قطانم رد ینوکسم تاعطق عیمجت هب قیوشت بسانم همانرب مدع و یرهش نیمز یراذگاو یقیوشت یاهتسایس لیلدهب و هدوبن ءانثتسم هدعاق نیا زا ناریا رهشنلاک یریگولج یارب نیاربانب .تسا هتشاد 1113 ات 2113 یاهلاس نیب یریگمشچ یقفا دشر ،رهش شرتسگ لرتنک یارب و طلتخم یربراک هب هجوت و هبترمدنلب یاهنامتخاس ثادحا تمس هب یرهش ینونک یاهتسایس ،یقفا دشر زا یکی یاوش زاوسنارف هیرظن ساسا رب .دهاکب اهنامتخاس لاغشا حطس زا تسا نکمم هک اجنآ ات هک دروآیور یبیکرت هنوگنیا تابسانت یریگلکش رد عافترا هجوت لباق ریثات ،دنلب یاهنامتخاس یرامعم اب طابترا رد لیاسم نیرتمهم زا

نیب یاهطبار یانعم هب نینچمه و یناسنا تلااح و نامتخاس نیب یاهطبار یانعم هب یناسنا سایقم .تساهنامتخاس


هب دیاب رهش حطس رد دنلب یاهانب .(Meyer,2008) دشابیم ناسنا طسوت تاعلاطا شزادرپ ییاناوت نازیم و نامتخاس-یم یرهش یاضف کی یسررب رد ار نامسآ طخ .دشاب ماع تیلوبقم دروم رهش نامسآ طخ هکدنریگب رارق یا هنوگ و دهدیم لیکشت ار نامسآ و اضف کی یهدننکفیرعت رصانع نایم زرم هک تسا یطخ :دومن فیرعت هنوگنیا ناوت

دنلب یاهانب یریگرارق و هزادنا ،مرف اذل .(Dewey,1962) دشابیم نامسآ هب لاصتا رد اهنامتخاس هدوت زرم لماش ار فارطا طیحم یعیبط یاهدید تمس هب دید یاهرودیرکو دشاب تیباذج یاراد نامسآ طخ هک دشاب یاهنوگ هب دیاب دعب اب نامسآ طخ لاتکارف دعب رگا هک دنکیم حرطم نینچ نامسآ طخ یحارط دروم رد هیرظن کی .دنکن دودسم دنلب یاهنامتخاس .(Meyer, 2008) دیسر دهاوخ رظن هب رتهب نامسآ طخ ،دشاب هتشاد تقباطم فارطا هرظنم لاتکارف ،هناسانشابیز ،یاهناشن یاههبنج و هدوب اهرهش رظانم رد راذگریثأت دراوم زا یکی هراومه ،یزورما یاهرهش رد هبترم یسررب هب شهوژپ نیا رد هک تسا یرهش رظنم رد اهنآ شقن یسررب لباق داعبا هلمجزا طیحم یزاساناوخ و یتیوه :دیامنیم داهنشیپ ار رظنم یسانشابیز هناگراهچ حوطس لهون .دوشیم هتخادرپ یسانشییابیز هب طوبرم یاههبنج هب هراومه یزاسهبترمدنلب .(Wood,2007) 1کیلبمس حطس ؛1 یاهناشن حطس ،5 هدننکنایب حطس ؛3تفایرد حطس لکشم لح یارب یلحهار ناونع هب هدیدپ نیا ریخا نایلاس یط .تسا هدوب ثحب دروم یساسا و مهم هدیدپ کی ناونع هعقاو کیهب لیدبت هدیدپ نیا نامز تشذگ اب .تفرگرارق لابقتسا دروم و حرطم اهرهش یقفا دشر لرتنک و نکسم یارب یعامتجا و یگنهرف ظاحل هب صوصخ هب ار یفلتخم یاهییاسران و تلاکشم هکیروطهب ،دش لیدبت زیگناثحب

یزاسرهش و یرهش لئاشم ظاحل هب هبترمدنلب یاهنامتخاس یاهیگدیچیپ لیلد هب دوخ نیا هک دروآ ناغمرا هب اهرهش تسا تایرورض زا یناور و یگنهرف ،یعامتجا لئاسم رانک رد درکلمع و یسانشییابیز یاه هبنج هب هجوت و دنتسه(Bemanian, 1997). قیقحت هنیشیپ هس ریثات هلاقم هب ناوت یم تسا هتفرگ رارق یسررب دروم یزاس هبترمدنلب یسانش ییابیز دعب هک یتاقیقحت هلمج زا

هب هجوت اب نآ رد هک درک هراشا (Berneiser & König, 1996) نامسآ طخ رب دروفکنارف یهبترمدنلب نامتخاس ArcGIS Desktop رازفامرن طسوت و تسا هدش یسررب هکبش یلیلحت هسورپ یاهشور طسوت یباختنا یاهرایعم

نامسآ طخ رب یسانشییابیز ریثات یسررب روظنم هب .تسا هتفرگ رارق شجنس دروم یرتم 1125 عاعش ات 10.5 ،ییاناوخ جیاتن یارب (ANP) رد هدش نییعت یاهرایعم نزو دعب هلحرم رد .تسا هدش شخپ رفن 151 نیب یاهمانشسرپ اب یسانشییابیز ظاحل زا و ریثات نیرتشیب 21181 نزو اب انعم ظاحل زا .دش هتفرگ رظن رد یسانشییابیز ،انعم و جات ،عافترا یاهروتکاف یسررب هلاقم رد .دنتشاد ار ریثات نیرتمک 11581 رادقم اب ییاناوخ ظاحل زا و 11181رادقم .هبترمدنلب یاهنامتخاس یکیزیف تایصوصخ نیرتمهم ناونع هب ،(Shurong, 2003) هبترم دنلب یاهنامتخاس گنر قبط .دریگیم رارق یفداصت تروص هب رهش تیعمج زا رفن 171 رایتخا رد و هدش هیهت ریوصت 1 یگژیو ره یارب

1Perception level 2Expressive level 3Symptomatic level 4Symbolic level


یسررب ظاحل زا نینچمه.دریگ یم رارق رخآ هبترم رد گنر و انب جات سپس .تسا یگژیو نیرتراذگ ریثات عافترا جیاتن نیمات تهج رد داب یکیمانید تاریثات هب هبترم دنلب یاهانب تیساسح هلاقم رد یزاس هبترمدنلب یژرنا و یدرکلمع دعب و دنوشیم هسیاقم داب لنوت تست رد هبترم دنلب یانب ود (Thordal, Bennetsen & Koss, 2019) نینکاس شیاسآ یرادیاپ رب هبترمدنلب یاهنامتخاس ریثات یرگید شهوژپ رد .دزادرپ یم داب یکیمانید ریثات هوحن لیلحت هب اه هتفای .دریگیم رارق یسررب دروم یرهش رظنم ظاحل زا یزاسهبترم دنلب ،(Hopkin, 2017) ناتسلگنا رد یگنهرف و یرصب هب تیاهن رد ات دوشیم نییعت طباوض قبط یمیدق تفاب اب بسانتم دیدج یاه نامتخاس یرهاظ یاهیگژیو و تیفیک-نامتخاس یاهحرط هوقلاب ریثات یبایزرا یگنوگچ هلاقم رد .دنسرب یرصب و یگنهرف هنیمز رد یرهش لداعتم یرادیاپ تسا یشور و رازبا لابند هب رگشهوژپ ،(Jelfs, O’Neill & Beveridge, 2018) ینامتخاس ثاریم رب هبترمدنلب یاه نامز رد اهنآ یبایزرا هسورپ و ناتسلگنا رد هبترمدنلب یانب 1 قیقحت نیا رد .دنک یبایزرا ار تاریثات نیا هک .دراذگیم ریثات یبایرا نیناوق و کینکت رب انب یریگرارق لحم هک دهدیم ناشن تاقیقحت .دوش یم باختنا یریگ میمصت هعلاطم) GISزا هدافتسا اب رهش ییاضف-یدبلاک راتخاس رب یزاسهبترمدنلب ریثات هلاقم رد (2113) یرایز و یملاغ راتخاس رد یزاسهبترمدنلب ریثات لیلحت و نییبت ،یزاسهبترمدنلب ییاضف عیزوت یسررب هب ادتبا (نیوزق رهش :یدروم رب دنلب یاهنامتخاس ریثات یسررب زین و (... و یعامتجا ،یطیحم داعبا رد) نآ تاعبت و نیوزق رهش ییاضف -یدبلاک-یم هئارا قیقحت نیا رد هک ییاهراکهار زین تیاهن رد و دزادرپیم ،رهش یمومع یاهیربراک هژیو هب ،یرهش یاهاضف یلقع نیدیس .تسا هدش هئارا یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا ،یطیحمتسیز ،ییاضف یدبلاک داعبا کیکفت هب ددرگ هدش ماجنا یاهیسررب یط ادتبا یرادیاپ و طیحم یریذپفاطعنا رب یزاسهبترمدنلب و ریثات هلاقم رد (1113) مدقم هدش حرطم ثحابم یخرب و تسا هتفرگرارق ثحب دروم نآ ماع یانعم رد طیحم ،یرادیاپو یریذپفاطعنا هنیمزرد ،یاهناگادج تاعلاطم یط ادتبارد هدش یعس قیقحت نیا رد .دنتسه یجراخ و یلخاد یاهطیحم رد یریگراکهب لباق و قیبطت قیرط زا ،همادا رد و دوش هتخادرپ یرادیاپ و یریذپفاطعنا میهافم هب یرظن هاگدیدزا یلامجا یاهنوگ هب .دوش داهنشیپ نآ عافترا شیازفا اب انب یریذپفاطعنا بسانم نازیم ظفح یارب ییاهراکهار ،موهفم ود نیا سایق قیقحت تایبدا

نیمزرس شیامآ یاهقطنم یاهلداعت مدع هدیدپ اب دراد یعس ،ییاضف هعسوت بوچراچ رد رگنوسمه درکیور اب نیمزرس شیامآ دیامن هئارا ،نیمزرس حطس رد رادیاپ و هبناجهمه ،نزاوتم هعسوت و قیقحت یارب ار بسانم یاهراکهار و هدرک دروخرب(estelaji, 2002, 98). و یاهقطنم حوطس هب هجوت مزلتسم ،رادیاپ هعسوت ریسم رد هعسوت لاحرد یاهروشک تکرح نآ هب یبایتسد ،ییارگزکرمت لیلد هب ،یشخب یزیرهمانرب ماظن بوچراچ رد هک تسا هعسوت یزیر همانرب رد یلحم شیامآ هک یساسا عوضوم روملا پیلیف دننام نارظنبحاص زا یخرب هدیقعهب .(Hansen, 1978) تسین ریذپ ناکما

ار نیمزرس شیامآ نازادرپ هیرظن زا یخرب .(Henry, 2002, 292) تسا روشک تیریدم دنکیم یفرعم ار نیمزرس شیاسآ ،هافر شیازفا روظنم هب فلتخم یاهتیلاعف و تاناکما ،تیعمج رتهب عیزوت یارب تدم دنلب یزیرهمانرب یعون


مدع شهاک یارب هک تسا ییاضف یزیرهمانرب زا یکی ،شیامآ تاعلاطم .(ziary, 2002, 23) دننادیم هعماج یگنهامه و ،رهش شیامآ یزیرهمانرب .دنکیم تیاده بولطم تمس هب ار دوجوم عضو ،یاهقطنم و یلم حوطس رد فلتخم داعبا رد لداعت رد ار رهش ییارجا یاههمانرب و اـهدربهار ،اهتسایس ،فادها هعومجم هک یـیاضف رادیاپ هـعسوت ققحت یارب تسا یاهمانرب هدهاشم اب هسنارف روشک رد نیمزرس شیامآ هشیدنا .دریگیمربرد یدبلاک و یطیحمتسیز ،یگنهرف ،یعامتجا ،یداصتقا داعبا یزاسزاب روظنم هب یرهش یزیرهمانرب رکفت شیادیپ اب نامزمه ،تامدخ و تیلاعف ،تیعمج ییایفارغج عیزوت رد لداعت مدع

.(Karke abadi, 1397) تسا هدرک روهظ مود یناهج گنج نایاپ زا سپ روشک ییابیز و ندوب دنیاشوخ ،ریذپلد یانعم هب و ابیز ردصم لصاح ییابیز یهژاو ،میناوخیم یسراف یاههمانتغل رد هکروطنآ

ای صخش رد هک دنکیم فیرعت یتلاح ار ییابیز ،هداد هئارا یرتقیقد اتبسن فیرعت ،نخس گنهرف .تسا تیباذج و بوخ ،وکین لداعم ،هدنبیز ینعم هب ،یلعاف تفص [ا + بیز] ابیز» یهژاو ادخهد همانتغل رد .دراد دوجو ابیز ،یش یفرعم هژاو نیا لداعم ار لیمج و وکین ،هدنبیز ،هتسیاش ناگژاو ،نیعم گنهرف ،تسا هدش فیرعت دب و تشز ضیقن ،وربوخ ،بوخ ،وکین هدنبیز :ینعم هب ابیز ،دیمع یسراف گنهرف فیرعت قباطم.(pakzad, 1393, 65) دنکیم ییابیز (2115) ناوک تربار زا لقن هب .(mosavian, 1395, 54) دشابیم ییوخ و ،ندوب ابیز :ییابیز و ؛تشز فلاخم :دسیونیم 3رلوف رتسنیمکاب زا لقن هب ناوک.(Cowan, 2005) «دوشیم یتخانشییابیز تذل هب رجنم هک تسا یتیفیک هک ینامز اما تسا هلئسم لح ماهغدغد اهنت و منکیمن رکف ییابیز هب هاگ چیه ،متسه هلئسم کی لح لاح رد نم هک ینامز»

.(Cowan,2005) «تسا هدوبن تسرد ملح هار هک موشیم هجوتم ،دشابن ابیز لحهار هک یتروص رد ،دش مامت مراک Source: Research findings ؛ییابیز موهفم صوصخ رد نازادرپهیرظن یخرب هاگدید .3 هرامش لودج

اههاگدید و تارظن نازادرپهیرظن

.ددرگیم شرگن رد رییغت ثعاب و ماسجا رتهب کرد یارب تسا یتیلباق یسانشییابیز (1115) هناوش

ملع رد هقیلس و قوذ ،دراد قلاخا ملع رد لقع هک ار یشقن نامه .دروآ نایم هب قطنم و قلاخا فیدر مه ار یتخانشییابیز موهفم ،نتراگمواب بیلتوگ ردناسکلا (2115)نتراگمواب بیلتوگ ردناسکلا .دنکیم افیا یتخانشییابیز

.میهدیم رییغت هنحص ای صخش زیچ نآ اب ار نامهطبار مینکیم سح ابیز ار یزیچ ام هک یماگنه تسا دقتعم «یرکسا» (7115) 5یرکسا

-یم خر نام یناهگان یناور کاردا و نامتاساسحا رد یلوحت و مییامنیم اهر ار نامتاروصت هک میوشیم لاکیدار یاهسورپ دراو مینکیم ضرف ابیز ار یزیچ هک یماگنه (7115) 1ریمِم .میریگیم رارق ینوریب ییایند اب هتشذگ زا توافتم یاهطبار رد تیاهن رد و دهد

2 قیرط زا ار ییابیز تفایرد دشاب هعماج تاقبط تیلک هب هاگن و یدنمدوس دقاف هک ینردم بلغا یاهرنه زا دیدش داقتنا اب ،شیوخ ؟2تسیچ رنه باتک رد یوتسلوت (7173) 1یوتسلوت ندمآ دیدپ ییارچ نآ یسانشییابیز رد اما .دشاب اهییابیز نیا زا شخب دنچ ایکی لماش دناوتیم ابیز رنه و تسا تفایرد لباق هعماس و هسملا ،هماش ،هرصاب ،هقئاذ سح هک دریگیم رارق رشب عونصم یاهدیدپ یهرمز رد دشاب هتشادن ریخا شسرپ و دیارب یلوبق لباق خساپ هچنانچ عقاو رد و دوب دهاوخ رظندروم نآ نابطاخم یگنوگچ و .تسا هعماج زا یکدنا شخب هجوتدروم

رد هک یلماوع کرد و صیخشت (فلا :درک میسقت یلصا شخب ود هب ناوتیم ار ملع نیا یهفیظو هک تسا دقتعم یسانشییابیز ملع عوضوم و دودح اب هطبار رد گنل (3713) 2گنل ناج هب دنیاشوخ یسانشییابیز رظن زا هک تسا ییاههولج عادبا یارب ناسنا ییاناوت کرد (ب .دنراد شقن دنیاشوخ لقادح اب ابیز یبرجت دنیآرف کیایءیش کی کاردا

.دنیآیم باسح

.تسا دنوادخ ییابیز زا رثأتم یعیبط یاههدیدپ ییابیز هک تسا نیا تسا حرطم یسانشییابیز هب هاگن نیا رد هچنآ .دوب نیدامن رتشیب یسانشییابیز زا نیتسوگآ ریبعت 73سیدق نیتسوگآ

1Buckminster Fuller 2Scarry Elaine 3Meyer 4Leo Tolstoy 5What is Art? 6John Lang

یسررب یارب .دش هیارا هژاو نیا زا یرتسوملم میهافم یطسو نورق نارود رد اما .داتفین یسانشییابیز موهفم اب هطبار رد یمهم قافتا یطسو نورق ات وطسرا زا دعب7 یهرود هب قلعتم نیتسوگوآ .«سانیوکآ» و «نیتسوگوآ» .تخادرپ هرود نیا یاههرهچ زا نت ود یاههشیدنا یسررب هب دیاب راچان هب یطسو نورق رد یسانشییابیز موهفم .تسا یطسو نورق نارود صخاش یهرهچ ساینوکآ و اسیلک مدقتم


یرهش رظنم

.تسا هتفر راک هب فلتخم یاههرودرد Landscape ای Landskipeدننام یفلتخم لاکشا هب یسیلگنا نابز ردرظنم اب یرهش یموهفم ،درک ناونع 3213 لاس رد ار «Townscape» یهژاو راب نیتسخن یارب 5«نلاک نودروگ» هک یماگنه رورم» هلجم رد ناونع نیمه تحت هک یا هلاقمرد یو .تشاد رظندم ار هنازاسرهش یرصب تایصوصخ یاهراپ رکذ هب و ینمیا یاهروتکاف ،ییاوه و بآ تیعضو ،یناسنا یاهراتفر هب یخساپ ار یرهش ره رظنم ،درکرشتنم1«هنارامعم هتشادرب وا رگید یترابع هب .درک دادملق طیحم یاهییاناوت شیازفا بوچراچ رد هنارهام یا هلخادم رگید نایب

.درمشیمرب ،دریگیمرارق نآ رد درف هک یطیحم یاوتحم و ناکم سح ،ییانیب سح زا رثأتم ار یرهش رظنم زا یصخش ریغ و (ینیع)یلجتم شخب یانعم هک تسا (Scape) رظنم هژاو دربراک ،دراد رایسب تیمها بیکرت نیا رد هچنآ .تسا اضف ی هلکشتم رصانع ییانعم و یدرکراک ،یرصب رولبت نمضتم و دریگیم ربرد ار مرف (ینهذ)یلجتم یرهش طیحم رد یسانشییابیز یاهدرکیور عاونا و یفسلف ثحابم هب یرظن یسانشییابیز .تسا یسررب لباق یبرجت و یرظن یهزوح ود رد یسانشییابیز عوضوم

یسانشییابیز اما ؛دنکیمن ادیپ یرهش یطیحم یسانشییابیز عوضوم اب ینادنچ طابترا و هتخادرپ ییابیز یتسیچ هاگدید ساسا رب هک دزادرپیم یتخانشییابیز تایبرجت لیلحت هب و هتشاد ار مدرم مومع هب میمعت تیلباق یبرجت

یسانشییابیز ،یسح یسانشییابیز :تسا هدش کیکفت ریز یلصا یهتسد هس رد (Lang, 1386) انایاتناس جروج .نیدامن یسانشییابیز و یمرف یرهش رظنم رد یسانشییابیز .تسا یسررب لباق نهذ و نیع یهبنج ود زا لماک روط هب موهفم نیا هک دومن صخشم یسانشییابیز موهفم یسررب

zanddavoodi, 2015, 101 زا هتفرگرب هدنراگن :ذخام ؛یرهش رظنم یسانشییابیز یاهدرکیور .1 هرامش رادومن

Diagram 1. The beauty approaches of the urban landscape; author derived zanddavoodi, 2015.

1Augustine of Hippo 2Gordon Cullen 3Architectural Review


فرط کی زا .تسین ینثتسم هدعاق نیا زا تسا یرهش رظنم رد یسانشییابیز موهفم یسررب هک زین راتشون نیا فده زا یرهش رظنم اب طبترم ثحابم رد یسانشییابیز اما .نادنورهش تینهذ رگید فرط زا و تسا حرطم رهش دبلاک رظنم یسانشییابیز رد درکیور شش ناونع هب همادا رد هچنآ .دشابیم یسررب لباق زین یرگید توافتم یاههاگدید هدافتسا دروم رظنم یسانشییابیز اب هطبار رد اهنآ زا نوتم تایبدا رد هک تسا یدراوم ،دوشیم هراشا اهنآ هب یرهش :تسا هتفرگ رارق ناریا رد یزاس هبترمدنلب

موهفم هب یزاسجرب یریگلکش یعقاو عورش ناوتیم ار 1113 ههد رد نارهت رد رتشیب و ناریا رد اهجرب یریگلکش ناونع هب ناوتیم ار دندش هتخاس ینوکسم درکلمع رتشیب هک نارود نیا رد هدش هتخاس دنلب یاهانب .تسناد یزورما اب دوب نراقم نارهت رهش رد یزاسهبترمدنلب شرتسگ .تسناد نارهت رد هبترمدنلب یاهانب تخاس یزورما یاهوگلا و اهرهش شرتسگ بجوم هک 12 ههد نیلوا رد ناریا یارب نآ زا لصاح یاهدمآرد و تفن یناهج تمیق شیازفا-هفرح تروص هب نکسم شخب رد یزاسهبترمدنلب و دبای شیازفا نکسم یاضاقت دندرگ ثعاب هک رهش هب اهترجاهم فقوتم دنلب یاهانب تخاس 7213 لاس رد یملاسا بلاقنا عوقو اب نارود نیا زا دعب .دبای قنور زاسدمآرد و یا کبس نارود نیا رد دش عورش 12یههد رخاوا ینعی گنج اهلاس زا سپ یزاسهبترم دنلب رد یدعب تکرح و دیدرگ .تفای شرتسگ .... و نردم تسپ و نردم لماش برغ یرامعم اهوگلا زا یوریپ اب دنلب یاهامن

دنلب یاهنامتخاس کاردا رد رثؤم لماوع و مرف رظن زا .(Pakzad, 1391) تسانعم و درکلمع ،مرف لماش لک رد یرهش یاضف و طیحم هناگهس یاههفلؤم :زا دناترابع هک دنادیم اهنامتخاس یضعب رتهب تخانش لماع ار لیلد هس ،(1213) درایلپا دلانود درکلمع یلکش تدحو دجاو و زییمت لباق لاماک دوخ فارطا طیحم زا هک یوحن هب نامتخاس یئرم یهدودحم) مرف یاهیگژیو .3

؛(Arzaghi, 1398) (دنراد یرتمک تیمها اهامن یزادرپرون و یزیمآگنر ،اهامن یگدیچیپ نوچمه رگید لماوع ،دشاب رطاخ هب و هدید رتهب اههارگرزب یهیشاح ای و زاب یاهاضف رواجم ،اهعطاقت رد عقاو یاهنامتخاس) یریذپتیؤر یاهیگژیو .5 .(دنوشیم هدرپس

.(Lang, 1998,159) (دنوشیم اهنامتخاس رتهب ییاسانش بجوم صاخ هدافتسا) تیمها و هدافتسا یاهیگژیو .1

feizi, 2013, 112 :ذخام ؛یرهش دنلب یاهانب رظنم کاردا یاههفلوم .2 هرامش رادومن

Diagram 2. Key components of urban high structures; sources: feizi, 2013, 112.


یرهش رظنم رد دنلب یاهنامتخاس یبایزرا یاهرایعم یهلوقم هس زا تسا ترابع ،هدش ذاختا یرهش رظنم رد فراعتم و هبترمدنلب هینبا عون ود یبایزرا یارب هک یرایعم .یسانشییابیز و درکلمع ،تیوه لماش رهش رظنم رب راذگریثات یلصا

Source: Research findings ؛دنلب یاهنامتخاس یبایزرا یاهرایعم .3 هرامش رادومن

یرهش رظنم رد هبترمدنلب هینبا یدبلاک یسانشییابیز اریز ،تسا یرهش رظنم رد هینبا نیا ریثأت هکلب تسین ییاهنت هب هینبا عون نیا دوخ مرف ،هینبا یدبلاک دعب زا روظنم یزاونمشچ نوچمه یدراوم لماش اضف سوسحم هجو .تسا حرطم یرهش رظنم رد اهدیدهت و اهتصرف ثحب دعب هتبلا یرهش رظنم یسانشییابیز تاعلاطم رد هک تسا یدراوم زا حلاصم و گنر تیفیک ،یدنببیکرت ای اضفدبلاک ,mansouri ؛mahmoudi, 1386 ؛rezazade, 1386) تسا هدش هراشا هژیو و ماع روط هب یسانشییابیز یدبلاک

یاقترا ناوتیم دنلب یاهانب یتخانشییابیز یسررب رد صاخ روط هب بیترت نیا هب .(sadeghibakhsh, 1399 و1387 و هوحن ،سایقم ،گنر ،حلاصم ،فارطا طیحم اب انب مرف یگنهامه و بسانت نوچمه یلماوع لماشرهش یرصب تیفیک .دهدیم رارق رظندم ار انب یحارط کبس

Source: Research findings ؛رهش رظنم رد هبترمدنلب یاهانب یسانشییابیز یاهرایعمریز و رایعم .2 هرامش لودج اهرایعمریز اهرایعم هفلوم

رهش رظنم رد هبترمدنلب یاهانب یسانشییابیز

o نامسآ طخ

o تابسانت

o سایقم و عافترا

o مرف

o گنر

o حلاصم

o یحارط یهوحن

o یفیدرمه o یراوجمه o موادت o یگداس o یگدیچیپ o نراقت o لصا هباشتo متیر o لداعت o یگنهامه

هعلاطم دروم هدودحم

نارهت رهش

21 ات هقیقد 11 و هجرد 21 و یقرش لوط هقیقد 71 و هجرد 32 ات هقیقد 2 و هجرد 32 رد نارهت :ییایفارغج تیعقوم 1153 ات لامش رد رتم 1173 نیب دازآ یاه بآ حطس زا نآ عافترا و تسا هتفرگ رارق یلامش ضرع هقیقد 32 و هجرد


هوک هتشر یبونج یاه هنماد رد و ریوک و هوک یداو ود نایم رد نارهت .تسا رسّیغتم بونج رد رتم 1213 و زکرم رد رتم لامش زا و نیمارو و رایرهش راومه یاه تشد و ونابرهش یب یب و یر یاه هوک هب بونج زا .تسا هدش هدرتسگ زربلا و یگنهرف ،یداصتقا ،ییایفارغج لماوع ساسا رب نوگانوگ طاقن رد رهش یامن ،تسا هدش روصحم ناتسهوک طسوت و دوش یم میسقت زربلا ِیا هیاپهوک و یتشد هیحان ود هب نارهت ،یعیبط یاه یراومهان دید زا .تسا توافتم یخیرات رد .تسا کشخ همین میلقا یاراد نارهت .تسا هتفای دادتما ایرد حطس زا یرتم 1173 ات 111 عافترا زا نآ ینونک هرتسگ رد لصف نیرت ناراب مک زین ناتسبات و دنک یم نیمأت ار نارهت هنلااس یاه شراب لک زا یمین ناتسمز لصف ،اه لاس رتشیب رهش بونج رد و رترادبیش اه هچوک و اه نابایخ اًلاومعم تسا رت کیدزن اه هوک هب هک رهش لامش رد .تسا نارهت و یرادا یاه نامتخاس .دنرتشیب رهش لامش رد و رت مک هبترمدنلب یاه نامتخاس رهش بونج رد نینچمه .دنرتراومه هقطنم دننام تسا رتدیدج اه نآ تخاس خیرات هک یقطانم رد رگید فرط زا .دنراد رارق رهش زکرم رد اًاتدمع زین یتلود رتدیدج یاه همان نییآ زا یوریپ هب هجوت اب دنراد رارق رهش برغ لامش و برغ رد یگمه هک 55 هقطنم و 2 هقطنم 5 و گنیکراپ هنارس ،اه هچوک و اه نابایخ انهپ اًلاومعم قطانم نیا رد .تسا هدش تیاعر رت شیب اه نآ رد یزاسرهش لوصا

تسا هتفرگ تروص رتدوز اه نآ تخاس هک یقطانم رد سکعرب .تسا رت شیب رهش قطانم ریاس زا زبس یاضف هنارس تمس رد نارهت یرادرهش 55 یهقطنم .دراد دوجو یرتشیب یتنس و یخیرات اهانب اًلاومعم 15 هقطنم و 53 هقطنم دننام راتکه 1113 دودح تحاسم نیا زا هک تسا هدش عقاو راتکه 1152 دودح یتعسو اب نارهت رهشنلاک برغ لامش هژیو طیارش اب هقطنم نیا .دشاب یم رتم 1113ایرد حطس زا هقطنم نیا عافترا نیگنایم .دشاب یم زبس یاضف هب قلعتم هب قرش زا و نک لیسم هب برغ زا ،جرک-نارهت هاردازآ هب بونج زا ،زربلا تاعافترا هب لامش زا ییایفارغج و یمیلقا

.ددرگیم دودحم جرک ناتسرهش یظافحتسا یهزوح

source: raziclimate.ir ؛یطخ سایقم اب ناریا رد نارهت هشقن .1 هرامش هشقن


sharestan.ir :ذخام ؛نارهت هشقن .2 هرامش هشقن


authores :ذخام ؛یطخ سایقم اب نارهت رهشنلاک یروشک تیعقوم .3 هرامش هشقن

source: raziclimate.ir :ذخام ؛ناریا یعیبط لماوع هشقن .4 هرامش هشقن


و یدبلاک راتخاس ،رهش دشر و یریگلکش ،شیادیپ للع لیلحت رد رهش نوماریپ یعیبط لماوع :یعیبط لماوع هدرتسگ زربلا یبونج هنماد رد ریوکو هوک نیب یاهنهپ رد نارهت هقطنم .دشاب یم یرثؤم لماع ،نآ یلصا یدنبناوختسا

-یم یهتنم نیمارو و رایرهش راومه یاهتشد هب یبرغ بونج و بونج تمس زا نارهت رهش رارقتسا هنهپ .تسا هدش شخب ود هب ناوت یم ار نارهت هک یروطهب .تسا هدش روصحم ناتسهوک هلیسو هب قرش و لامش تمس رد و دوش و دورجاج هناخدور ود طسوت تشد و هوک رد نارهت ییایفارغج یاضف یعیبط دح .دومن میسقت تشد و هیاپ هوک رهش رارقتسا ناکم .دندنویپ یم رگیدکی هب نارهت یقرش بونج رد کمن ریوک یکیدزن رد هک دوش یم صخشم جرک هب (ناریمش ناتسهوک) یلامش تاعافترا :لوا هقطنم :تسا کیکفت لباق یلصا هقطنم هس هب بونج هب لامش زا نارهت

نارهت هقطنم و رهش مامت رب و دهد یم لیکشت ار رهش یاضف یلامش هراوید ،عیفر رایسب یگنس هدوت کی تروص یناتسهوک یاههرد و دوش یم یهتنم یهوک یاپ یاه هراوهام هپت هب هک تسا زربلا یاه هنماد :مود هقطنم و تسا فرشم .دنا هتفای لیکشت هقطنم نیا رد ...و کناهوس ،کراصح ،هکرد ،نیوا دننام

زا شیپ راودا و رود یاهنامز زا هتفرگ رارق ناریا یزکرم تلاف برغ لامش رد هک نارهت هقطنم ؛یخیرات یایفارغج .تفرگ غارس ناوتیم نآ رانک و هشوگ رد ار یخیرات زا شیپ یاهگنهرف یاپدر و هدوب ینوکسم یا هقطنم خیرات و صخشم ار نارهت تشد رد یگنهرف زکارم زا یرایسب زورما هب ات لبق هدس کی زا یسانشناتساب یاهشواک و اهیسررب هدوب ینوکسم زورما هب ات (نهآ رصع) مود هرازه مود همین زا لقادح تشد نیا هک دهدیم ناشن و هتخاس مولعم هب ات دش هدیزگرب ناریا یتختیاپ هب راجاق ناخدمحماقآ طسوت ق.ـه 1153 لاس رد نارهت رهش هک ینامز زا .تسا .تسا هدید دوخ هب ار یرامش یب ثداوح زورما

117 و تسا هدش هدرتسگ زربلا یبونج یاه هنماد رد و ریوک و هوک یداو ود نیب یا هنهپ رد نارهت :یمیلقا یایفارغج و یرواخ لوط هقیقد 11 و هجرد 32 ات هقیقد 73 و هجرد 32 رد زین ییایفارغج رظن زا .دراد تحاسم عبرم رتمولیک 1173 ات 111 عافترا زا نارهت ینونک هرتسگ .دراد رارق یلامش ضرع هقیقد 11 و هجرد 21 ات هقیقد 21 و هجرد 21 نادیم رد عافترا ،لاثم یارب .دبای یم شهاک بونج هب لامش زا عافترا نیا ؛تسا هتفای دادتما ایرد حطس زا یرتم دید زا .تسا رتم 1133 ،تسا رت نییاپ رتمولیک 23 هک نهآ هار نادیم رد و رتم 1113 دودح رهش لامش رد ،شیرجت ،یر رهش بونج ات زربلا یاه هیاپهوک زا .دوش یم میسقت یتشد و یا هیاپهوک هیحان ود هب نارهت ،یعیبط یاه یراومهان ،رتشیب عافترا لیلد هب رهش لامش .تسا کشخ همین میلقا یاراد نارهت .دنراد دوجو یرامشرپ گرزب و کچوک یاه هپت

هیشاح زبس یاضف ،اه ناتسوب ،نهک یاه غاب دوجو ،مکارتمان تفاب نینچمه .تسا رهش قطانم رگید زا رت کنخ 1 ات 5 طسوتم روط هب یلامش قطانم یاوه ات دنا هدرک کمک رهش لامش رد یتعنص یاه تیلاعف ندوب مک و اه هارگرزب هب برغ لامش ،نارهت رهش بلاغ داب تهج و یلصا ریسم .دشاب رهش یبونج قطانم زا رت کنخ دارگ یتناس هجرد :زا دنا ترابع دنزو یم نارهت رهش هدودحم رد هک ییاوه یاه نایرج رگید .تسا قرش بونج


هتفرگ لکش لاچوت هوک یور یلحم راشفرپ نوناک ،اه بش رد زربلا یاه هوک هتشر عیرس ندش درس اب :لاچوت میسن .3 یمیلام میسن بش رد ،بیترت نیدب ؛دوش یم ناور هوک نییاپ تمس هب دایز راشف و ینیگنس لیلد هب درس نایرج نیا و ؛دزو یم رهش نورد هب لامش تمس زا

یزکرم یاه هلاچ و ریوک تشد تمس زا لاس مرگ یاه هام رد اهداب نیا :یقرش بونج و یبونج یا هقطنم یاهداب .5 ؛دنزو یم ناریا

ریثأت تحت ار نارهت رهش شیبامک ،لاس لوط مامت رد هک دنتسه یا هرایس یاهداب هلمج زا اهداب نیا :یبرغ یاهداب .1 .دناوخ بلاغ داب ار اه نآ ناوت یم و دنهد یم رارق

یسانش نیمز یاه یسررب .تسا ریذپ بیسآ هزرل نیمز هلمج زا یعیبط تارطخ و اهدادخر زا یرایسب ربارب رد ناریا ییاهزاسو تخاس ،رهش یاضف شرتسگ اب .دراد رارق یدایز یاه لسگ یور نارهت رهش هک تسا نآ رگنایب هدش ماجنا یاراد یر رهش و نارهت تشد ،نآ رب نوزفا .تسا هدش ماجنا زیخ هزرل و گرزب یاه لسگ یور ای میرح رد زین

یسررب اب .دنوش ییاج هباج و شزغل راچد ،گرزب یاه لسگ شزرل ماگنه هب تسا نکمم هک تسا ییاه یگتسکش .تفای ناوت یم ار رتشیر هجرد 7٫7 یگرزب هب ییاه هزرل نیمز ،نآ نوماریپ و نارهت هرتسگ رد هداد یور یاه هزرل نیمز .دنا هتشاد یرتشیب تیلاعف راسمرگ لسگ و زربلا تاعافترا رد اشم یاه لسگ هک دهد یم ناشن اه یسررب نینچمه نداد خر رطخ ،درذگ یم یدایز تدم نارهت گرزب هزرل نیمز نیرخآ زا هکنیا هب هجوت اب هک دنرواب نیا رب ناسانشراک یتح ،قطانم مامت و تسا هدش نارهت رد رتشیر 7 ات ییاه هلزلز ینیب شیپ .دبای یم شیازفا نارهت رد گرزب یا هزرل نیمز کی اب رهش مامت یناریو لامتحا هتبلا .دنریذپ بیسآ ییاهدادخر نینچ ربارب رد زین دنتسین لسگ یور هک ییاه نآ بسانمان راتفر لامتحا و نارهت رهش نارحب تیریدم بسانمان تیعضو .تسا هدش در ناسانشراک یوس زا ،هزرل نیمز زا مدرم جورخ رثا رب هک «رهش ندش لفق» .تسا هدش ییاه ینارگن ثعاب ،یعیبط تارطخ نداد خر ماگنه نادنورهش زا .دزاس وربور لکشم اب ار تاجن و دادما راک دناوت یم زین دهد یم خر هزرل نیمز ماگنه کیفارت داجیا و دوخ هلحم رد زاسو تخاس ،دایز عافترا فلاتخا .تسا هدش دای یدج یرطخ ناونع هب نارهت یرهش تاماقم طسوت زین لیس رامشرپ یاه لیسم ،جرک هناخدور ریظن ییاه هناخدور دوجو ،هژیو یمیلقا طیارش ،اه لیسم و اهدور رتسب ای میرح .تسا بلایس طسوت نارهت دیدهت یلصا لیلاد هلمج زا هوک یاپ رد رهش نتفرگرارق و رگید

رد و دارگ یتناس هجرد 23 ات 13نایم یناتسهوک قطانم رد عیسو هقطنم نیا یامد :ترارح هجرد :یسانشاوه و بآ دارگ یتناس هجرد 31 اه ناتسبات رد ترارح هجرد رثکادح .تسا دارگ یتناس هجرد 15 ات 23 زا رواجم یاه تشد .دسر یم رفص ریز دارگ یتناس هجرد 7 هب ناتسمز رد اهنآ نیرتمک و رفص یلااب دودح رد هنلااس شراب طسوتم و تسا ید و رذآ یاه هام رد رتشیب ،هگلج نیا رد یگدنراب ؛یوج تلاوزن و یگدنراب

.(kasmae، 7713) تسا دصرد 21 یبسن تبوطر طسوتم نارهت رد یبسن تبوطر .تسا هدش نییعت رتم یلیم 155


.دشاب یم دارگ یتناس هجرد 5/13 زییاپ لصف رد و دارگ یتناس هجرد 15 راهب لصف رد امد هنازور طسوتم نینچمه هک دراد دوجو نادنبخی زور 27 دودح لاس رد هک دوش یم صخشم زینریز رادومن رد نادنبخی نیگنایم هعلاطم اب

.دشاب یم رهم ات نیدرورف یاه هام رد اهزور لقادح و هام ید رد زور 75 اب رثکادح

source: kasmaee, 2015, 244 ؛کیتامیلکویب لودج .4 هرامش رادومن

یرگید و اوه یمومع یاهنایرج یکی .دیامن یم افیا یرثؤم شقن نارهت رد داب ییاوه نایرج عون ود یلک روط هب بونج رد یزکرم تشد و لامش رد زربلا تاعافترا دوجو لیلد هب نارهت رد یلحم یاهداب نیرتمهم .یلحم یاهداب زا بش رد یزکرم تشد و لامش یگنس هدوت ترارح هجرد فلاتخا زا یشان میلام یاوه یمئاد نایرج دوجو و نآ شزو دادعت و تدش رامآ عومجم ود رد یدودح ات هک دنزویم لامش هب بونج زا زور ماگنه هب و بونج هب لامش .تسا ذوفن هزوح و رهش رد بلاغ داب یبرغ داب هک دهدیم ناشن (دابآرهم) هقطنم کیتپونیس هاگتسیا نیرتکیدزن رد داب تبوطر نازیم اب نمهب و ید یاه هام هب طوبرم نارهت یبرغ هزوح رد تبوطر نازیم رثکادح طسوتم ؛یبسن تبوطر رد هک هدوب دصرد 25 یلا 25 نازیم اب رویرهش و دادرم ،ریت یاه هام هب قلعتم تبوطر لقادح و تسا دصرد 72 و 12 .تسا هدیسر تبث هب دصرد73 یلا 23 رادقم 2/73 و 2/53 تاعاس زا ،ناردنزام ناتسا اب لامش زا ،ناریا تختیاپ ناونع هب نارهت ناتسا و ایسآ هراق رد ناریا روشک :یسایس تامیسقت

نارهت .تسا هیاسمه یزکرم و زربلا ناتسا اب برغ بونج و برغ زا و مق ناتسا اب بونج زا ،نانمس ناتسا اب قرش هب نارهت ،یرادا رظن زا .دشاب یم هلحم یدادعت یاراد هیحان ره و هیحان یدادعت یاراد هقطنم ره و هقطنم 55 یاراد


3 و هقطنم 55 طسوت رهش هرادا .تسا هتفرگ ربرد ار یر و شیرجت یاهرهش و تسا هدش میسقت یرهش هیحان 55 درکلمع رب اروش نیا و دوش یم باختنا نارهت رهش یاروش طسوت نارهت رادرهش .دوش یم ماجنا نارهت یرادرهش 25 قفا اب ،نارهت عماج حرط نیتسخن ،7113 لاس رد .دنک یم یراذگ نوناق ،رهش هرادا یارب و هدرک تراظن یرادرهش هعسوت ینوناق یاهانبم نیرت مهم زا نونکات هک دش هیهت نئورگ روتکیو و نایئامرفنامرف زیزعلادبع تیلوئسم اب و هلاس دننامه ،ناریا ییاضق و یتلود یاهداهن نیرت مهم ،یرادا و یسایس زکرم کی ناونع هب .تسا هدوب نارهت رهش یاراد رهش نیا .تسا هدش عقاو رهش نیا رد ،دراد نآ رد هدنیامن 11 نارهت هک یملاسا یاروش سلجم و اه هناخترازو .دنتسه ناریا رد اه هاگدورف نیرتدمآو تفررپ زا هک تسا دابآرهم و ینیمخ ماما یللملا نیب هاگدورف ود

source: kasmaee, 2015,166 ؛کیتامیلکویب لودج .5 هرامش رادومن

ناونع هب .تسا مک نآ یجراخ تیعمج اما تسا یموق یاه هورگ ینوگانوگ اب یرهش نارهت :یناسنا یایفارغج اًامسر رهش نیا مدرم رتشیب و دنهد یم لیکشت نایسراپ ار نارهت مدرم تیرثکا ،ناهج نابز یسراف رهش نیرت گرزب .دوش یم نایدوهی و نایحیسم ،نایتشترز لماش نارهت رد یبهذم عماوج رگید .دنتسه یماما هدزاود هعیش و ناملسم هب رجنم ،نارهت رد هتفرگ تروص یسانش ناتساب یاه شواک و ددرگ یمرب یگنسون نارود هب نارهت رد یگدنز هنیشیپ و یر رهش یناریو اب ،متفه هدس لیاوا رد .تسا هدش یگنس یاهرازبا و ناسنا هلاس 1117 یاه تلکسا فشک ثعاب و تفای لاقتنا نارهت هب یر مدرم یدنورهش و زاسو تخاس ،تراجت شناد ،نارهت هب نآ مدرم ترجاهم هب ،رهش نیا تفرشیپ و ییافوکش همشچرس اما دش هدوزفا نارهت تیمها رب رایسب یوفص نارود رد .دش نآ تفرشیپ ،نارهت فرصت یارب شلات اهراب زا سپ هک راجاق نامدود راذگ ناینب ،راجاق ناخدمحماقآ .ددرگ یمرب نآ یتختیاپ نایعدم و دنز نادناخ اب گنج اه لاس زا سپ ،2233 لاس زورون رد ،دوب هدش راک نیا ماجنا هب قفوم هرخلااب


یولهپ نارود زا ،نردم تختیاپ کی هب یلومعم یرهش زا نارهت ندش لیدبت .دناوخ تختیاپ ار نارهت ،یهاشداپ شیازفا تعرس هب رهش رد یتلود نانکراک رامش و دش زکرمتم تختیاپ رد یروشک روما ،یولهپ نارود رد .دش عورش 7213 بلاقنا اب .تفریذپ زین ار یرادا هفیظو ،یراجت و یسایس هفیظو ود رب هولاع نارهت رهش ،نارود نیا رد ؛تفای ،هرود نیا نایاپ زا سپ و تفرگن تروص نارهت رد یا هعسوت ههد کی هب کیدزن یارب ،قارع و ناریا گنج زاغآ و ناریا یداصتقا نوناک نارهت .دش لیدبت ناریا رد تیعمج شریذپ نوناک هب نارهت و تفای همادا ناریا تختیاپ هعسوت رد ینادنچ شقن یللملا نیب یداصتقا یاه تیلاعف اما ،دوش یم بوسحم روشک نیا یتعنص هقطنم نیتسخن و تسا

تسا دصرد 35 ناریا یلخاد صلاخان دیلوت لک رد نارهت مهس ،2113 لاس رامآ ساسا رب .درادن نآ یاه لغاش رامش نیرت مهم زا یکی رهش نیا .دراد ناریا داصتقا رد یمهم شقن ،دوخ هب روشک تعنص شخب زا یمین صاصتخا اب و و اه خاک لماش هک تسا یرگشدرگ یاه هبذاج زا یا هعومجم یاراد و دیآ یم باسح هب ناریا یرگشدرگ زکارم ناکم نیا رد راب نیتسخن یارب ،گرزب شوروک روشنم زا و تسا نارهت دامن یدازآ جرب .دوش یم شیاه هزوم ،1713 ییایسآ یاه یزاب ینابزیم اب نارهت .تسا ناریا جرب نیرتدنلب و نارهت رگید دامن زین دلایم جرب .دش یرادرب هدرپ زا یکی ناونع هب یدازآ یشزرو هعومجم و دش ییایسآ یاه یزاب نابزیم هک دوب هنایمرواخ رد رهش نیتسخن .تفای شیاشگ 1213 رویرهش 13 رد اه یزاب نیا اب نامز مه ،نارود نآ یاه نیرت هتفرشیپ دیهش هارگرزب ،بونجرد (جرک نارهت) هدیمهف دیهش هاردازآ ،تسا هدش هطاحا یلصا یاههار یهلیسو هب 22 هقطنم یاهددرت ناکما ،هقطنم نیا هنایم رد ینادمه دیهش هارگرزب نینچمه و برغ رد ناگدازآ هارگرزب ،لامش رد یزارخ هقطنم ،یداهنشیپ یلیصفت حرط ،یرهش تامیسقت رظن زا .دننکیم مهارف ار یناتسانیب و یرهش نیب هنازور مجحرپ شخب هس هب ناوت یم ار هقطنم یاه نیمز هزورما .تسا هدومن میسقت هلحم 7 ات 2 هب ار هیحان ره و هیحان 2 هب ار 55 یاهیربراک اب یلصا رصانع و ینوکسم تفاب ،اهکرهش لماش ؛هتفایناماس تفاب .3 :دومن کیکفت زیامتم زکارم و یماظن تافرصتم ،اهلیسم ،هچایرد دوگ و رگتیچ یلگنج کراپ ،یدازآ یشزرو مویداتسا :دننام فلتخم تفاب .5 و.دهد یم لیکشت ار هقطنم لک تحاسم زا یمین دودح عومجم رد هک دنتسه یلاع یشزومآ و یشهوژپ

لیلاد هب و فلتخم یاه تیعقوم رد مادک ره هک دشاب یم یدایز یاهکرهش و تلاحم لماش 55 هقطنم هتفای ناماس 2 هقطنم هدودحم ءزج نارهت مود عماج حرط بیوصت زا لبق ات اهکرهش نیا .دشاب یم دنا هدش داجیا یتوافتم .دنتفرگ رارق 55 هقطنم هعومجمریز ،71 لاس رد شخب نیا ندش ادج زا سپ هک دندشیم بوسحم یرادرهش

یم لیکشت ار رهش تحاسم متفه کی هک یروطب دشاب یم تختیاپ هعطق نیرتگرزب 55 هقطنم ؛22 هقطنم تلاحم .دنشاب یم شخب 7 ات 2 یراد مادک ره هک هدوب فلتخم تلاحم لماش هقطنم نیا دش رکذ هک روطنامه .دهد

صوصخم هتشذگ رد هک دشاب یم هقطنم ینوکسم هلحم نیرت یمیدق تمدق لاس 21 اب 55 هقطنم رد کیپملا هدکهد شیادیپ هچخیرات .دندوب هدرک رفس روشک هب تاقباسم یارب هک تسا هدوب ییایسآ یاهروشک ناراکشزرو تماقا

نانکراک ینواعت لیکشت و 1113 لاس هب دوشیم یفرعم ناتسلگ کرهش مان هب ریخا لاس دنچ رد هک نهآ هار کرهش شیپ ات اهنیمز نیا .ددرگ یم زاب ،تکرش نیا اضعا هب یرتم 111 و 112 داعبا رد تاعطق یراذگاو و نهآ هار تکرش


.تسا هدشیم هتخانش نکلامتل مان اب و هدوب نک هقطنم لها رادنیمز یاهلادوئف هب قلعتم یاهغاب و عرازم نآ زا یاه هارگرزب هقطنم نیا یاه یسرتسد .تسا رادروخرب یبولطم یسرتسد تیلباق زا یرهشارف و نارهت حطس رد 55هقطنم .دشاب یم لامش -نارهت تخاس تسد رد هاردازآ و جرک-نارهت ،ناگدازآ ،تمه ،میکح

فرطرب ار نارهت رهش یهافر یاهزاین ات تسا هدش حرطم نارهت یرگشدرگ بطق ناونع هب نارهت یلیصفت حرط رد هقطنم نیا نادرمناوج ناتسوب ،غابراهچ روحم ،رگتیچ یعونصم هچایرد ،نارهت راشبآ هلمج زا یرایسب یاهژورپ ساسا نیمه رب هک دزاس ،1و5و3 یاهناتسجران ینوکسم یاه جرب ،لام ناریا ،رگتیچ یبآ کراپ ،لام نارهت ،(دنل نارهت)رهش کیورازه یزابرهش ،ناریا لاح رد هقطنم نیا رد رگتیچ لیرونوم و نیباک هلت ،یراکراوس سیدرپ ،سیمترآ یرادا یراجت عمتجم ،نوسکل للجم جرب

هک نارهت رد داب شزو تهج و نک لامتل ،هرد ناشود ،دروآدرو ،رگتیچ یلگنج یاه کراپ دوجو اب .دنشاب یم لیمکت و تخاس .دشاب یم اراد نارهت قطانم رگید هب تبسن یرتبولطم و هزیکاپ یاوه و بآ نارهت زا هدودحم نیا تسا یقرش -یبرغ اًامومع .تسا نارهت ماگ شیپ هقطنم هقبط 51 ات 13 زا اه جرب عافترا و یزاس جرب نازیم نیرتلااب اب 55 هقطنم

source: raziclimate.ir ؛یطخ سایقم اب نارهت رهش هناگ 22 قطانم هشقن .5 هرامش هشقن

sharestan.ir :ذخام ؛نارهت رهشنلاک 22 هقطنم هشقن .6 هرامش هشقن


753 ،ناریا 1113 لاس یرامشرس ساسارب هقطنم نیا تیعمج ؛22 هقطنم تیعمج ٬ 71) رفن 721 ٬ لماش (راوناخ 21322 ٬ 12 و درم 271 ٬ .دشاب یم نز 571

هدید رفن رازه 111 تنوکس یارب هقطنم هعسوت یارب نیتسخن تادیهمت 2213 لاس رد ؛یتیعمج ینیب شیپ تاعلاطم و هیهت هقطنم یلیصفت حرط نیلوا 1713 لاس رد ،دش هفاضا نارهت ینوناق هرتسگ هب هقطنم نیا 3713 لاس رد ،دش رد تنوکس هعسوت فقوت طباوض نارهت یرهش هعومجم حرط 3713 لاس رد ،دش غلابا رفن رازه 272 تنوکس یارب بلاغ یوگلا اب یشخب ناونع هب هقطنم نیا و شراگن هقطنم هعسوت یوگلا 1713 لاس رد ،درک روتسد ار هقطنم نیا 7713 لاس عماج حرط رد تیاهنرد و دش نییعت رفن رازه 121 یریذپ تیعمج فقس اب روحم تغارف و روحم شناد 112 هب رفن رازه 121 زا هقطنم یریذپ تیعمج شیاجنگ ،روحم تغارف و روحم شناد بلاغ یوگلا ظفح اب ،نارهت رهش ؛تسا هنکس زا یلاخ 55 هقطنم رد زین رفن رازه 111 هزادنا هب ینوکسم یاهدحاو رامش و ؛تسا هتفای شیازفا ،رفن رازه 11 زا شیب ،یرفن 1٫5 راوناخ دعب ِنتفرگ رظن رد و تیعمج رفن رازه 111 یارب یریذپ تیفرظ دوجو ضرف اب و .تسا هنکس زا یهت هقطنم نیا رد ینوکسم دحاو رازه

و یصوصخ شخب یاه نکسم ینواعت طسوت 55 هقطنم یاه جرب دصرد 11 دودح دوش یم هتفگ ؛یتیعمج تفاب نامزاس ،هجدوب و همانرب نامزاس ات ،هتفرگ یماظتنا و یماظن یاه ناگرا ،نارهت هاگشناد زا فلتخم یاه نامزاس و لوا هارمه و یرادرهش نیمداخ ،امنیس هناخ ،55 هقطنم یرادرهش نانکراک ،(س) ارهز تشهب نانکراک ،یناشن شتآ .دنا هدش هتخاس سلجم نانکراک

شهوژپ یدروم یاههنومن زا .دریگیم ماجنا نارهت رد ینوکسم جرب عون ود نایم یقیبطت هسیاقم ساسا رب یدروم هعلاطم رضاح شهوژپ رد یاهجرب و درفنم یاهجرب زا یگدنیامن هب سیمترآ ینوکسم جرب ،هدمآ لمع هب یریگهنومن اب ،دنلب هینبا زا مادکره یتاحیضوت همادا رد هک دناهدش باختنا یاهشوخ دنلب هینبا زا یگدنیامن هب نارهت 55 هقطنم رد عقاو نافرع ینوکسم .دش دهاوخ هئارا اهنآ زا کی ره صوصخ رد (یاهشوخ یاهجرب) 1نافرع ینوکسم یاهجرب اب راتکه 1 دودح تحاسم هب ینیمز رد هک دشابیم سراف جیلخ هچایرد یلامش علضرد ،نافرع ینوکسم یاهجرب یلک روط هب و جرب 5 ،کولب ره رد هک تسا کولب 1 لماش اهجرب نیا .دناهدش هتخاس عبرمرتم 111113 دیفم یانبریز 5 و ،هقبط 15 جرب 5 ،هقبط 73 جرب 5 ،هقبط 23 جرب 5 :جرب 7 نیا زا .دراد دوجو ینوکسم عمتجم نیا رد ،جرب 7 .دراد دوجو هقبط 15 جرب

1Erfan Residential Complex


(borj-boland.com :ذخام ؛نارهت 22 هقطنم رد نافرع ینوکسم هبترمدنلب یاهجرب مجح و هطوحم .1 هرامش ریوصت

Fig. 1. Area and volume of flats of flats of Erfan in district 22 of Tehran; source: borj-boland.com

(درفنم جرب) 1سیمترآ ینوکسم جرب لاس رخاوا رد جرب نیا تخاس .تسا هدش عقاو رگتیچ یلگنج کراپ یقرش علض رد و کهوک راولب رد جرب نیا

.تسا ینوکسم دحاو 27 یاراد هقبط 25 رد یانب نیا .دیسر مامتا هب 2113 لاس هام دادرم رد و دش عورش 1713

maskan.pmo.ir :ذخام ؛نارهت 22 هقطنم رد سیمترآ ینوکسم هبترمدنلب جرب مجح و هطوحم .2 هرامش ریوصت

Fig. 2. The area and volume of the residential rise of Artemis in the District of Tehran; the source: maskan.pmo.ir -هنومن رد اهصخاش نیا شجنس هب ،رهش رظنم رد هبترمدنلب هینبا یسانشییابیز یاهرایعم و اهصخاش نیودت زا سپ نیا هک تسا هدش هتخادرپ (نارهت 55 هقطنم رد سیمترآ درفنم جرب و نافرع یاهشوخ یاهجرب) یهوژپ دروم یاه و یرامعم یهزوح ناصصختم روطنیمه و نادنورهش زا یهاوخرظن اب و همانشسرپ رازبا یهلیسو هب لیلحت

-جرب یارب همانشسرپ 513) نینکاس نایم رد عیزوت تهج همانشسرپ171دادعتاعومجم .تسا هتفریذپ ماجنا یزاسرهش هدش هتفرگرظن رد نیصصختم نایم رد عیزوت تهج همانشسرپ 21 و (سیمترآ جرب یارب همانشسرپ 513 و نافرع یاه .تسا

1Artemis Residential Tower


هتفر راک هب همانشسرپ ینعی یریگهزادنا رازبا ینورد یراگزاس یهبساحم یارب خابنورک یافلآ شور ،قیقحت همادا رد :تسا هدش صخشم شهوژپ نیا یاه همانشسرپ زا کیره ییایاپ نینچمه .تسا

Source: Research findings ؛نادنورهش و نیصصختم یاههمانشسرپ ییایاپ نازیم هبساحم .3 هرامش لودجTable 3. In order to calculate the reliability of the experts and citizens.

خابنورک یافلآ اه همانشسرپ 321/1 نیصصختم همانشسرپ 177/1 نادنورهش همانشسرپ

.دنشاب یم رادروخرب یبولطم ییایاپ زا شهوژپ یاه همانشسرپ هک تسا صخشم ،قوف لودج هب هجوت اب اه هتفای لیلحت و هیزجت یهوحن ،حلاصم ،گنر ،مرف ،سایقم و عافترا ،تابسانت لماش یدبلاک یاه یگژیو یراذگریثات نازیم یسررب روظنم هب

2 و نیصصختم یارب 1 لودج رد نآ جیاتن هک تسا هدش هدافتسا یا هنومن کت 3یت نومزآ زا نامسآ طخ و یحارط .تسا هدش هئارا نادنورهش یارب

Source: Research findings ؛نیصصختم یاه خساپ ساسا رب هبترمدنلب یاهانب یسانشییابیز یاهرایعم یا هنومن کت یت نومزآ جیاتن .4 هرامش لودج

Table 4. Results of the single - sample t - sample t - sample t test criteria are based on the expert’s responses; the authors.

اهرایعم سیمترآ جرب نافرع جرب یرادانعم رادقم نیگنایم نومزآ هرامآ یرادانعم رادقم نیگنایم نومزآ هرامآ

515/1 23/1 71/3 253/1 37/5 -72/3 تابسانت <3111/1 12/5 -31/2 <3111/1 22/5 -71/2 سایقم و عافترا 251/1 57/5 -51/5 <3111/1 31/5 -51/13 مرف <3111/1 22/5 -75/1 <3111/1 31/5 -71/33 گنر <3111/1 72/1 25/2 112/1 11/5 -132/1 حلاصم <3111/1 12/5 -51/1 215/1 17/5 -15/3 یحارط هوحن

<3111/1 11/5 -11/1 <3111/1 22/5 -31/2 نامسآ طخ

-هوحن و حلاصم ،تابسانت رایعم یراذگریثات نازیم هک دنرواب نیا رب نیصصختم ،1 لودج زا هدمآ تسد هب جیاتن قبط ربارب بیترت هب اهرایعم نیا یارب نومزآ یرادانعم رادقم اریز ،دشاب یم طسوتم دح رد نافرع جرب ییابیز رب یحارط ی نیگنایم دوش یم هدهاشم هک هنوگنامه .دنشاب یم 21/1 زاشیب اهنآ یهمه هک تسا هدش 215/1 و 112/1 ،253/1 اب قبط 1 ددع .دنشاب یم کیدزن رایسب 1 ددع هب هک تسا هدش 17/5 و 11/5 ،37/5 اب ربارب بیترت هب زین اهرایعم نیا ،سایقم و عافترا رایعم یراذگریثات نازیم اما .دشاب یم اهانب ییابیز رب اهرایعم ریثات ندوب طسوتم زا ناشن ،همانشسرپ اهرایعم نیا یارب نومزآ یرادانعم رادقم اریز ؛دشاب یمن طسوتم دح رد نافرع جرب ییابیز رب نامسآ طخ و گنر ،مرف و گنر ،مرف ،سایقم و عافترا رایعم یراذگریثات نازیم و دنشاب یم رتمک زین 21/1 زا هک تسا هدش 3111/1 زا رتمک رایعم یراذگریثات نازیم هک دنرواب نیا رب نیصصختم نینچمه .دشاب یم مک دح رد نافرع جرب ییابیز رب نامسآ طخ سیمترآ جرب ییابیز رب اهرایعم ریاس یراذگریثات نازیم اما .دشاب یم طسوتم دح رد سیمترآ جرب ییابیز رب تابسانت یهوحن و حلاصم ،نامسآ طخ و گنر ،مرف ،سایقم و عافترا رایعم یراذگریثات نازیم و ؛دشاب یمن طسوتم دح رد .دشاب یم مک دح رد سیمترآ جرب ییابیز رب یحارط

1T- test


Source: Research findings ؛نادنورهش خساپ ساسا رب هبترمدنلب یاهانب یسانشییابیز یاهرایعم یا هنومن کت یت نومزآ جیاتن .5 هرامش لودجTable 5. Results of t - test, single - sample t test, based on citizens ' responses; Source: Research findings.

اهرایعم سیمترآ جرب نافرع جرب یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ نیگنایم یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ نیگنایم

722/1 -172/1 21/5 <3111/1 -53/7 21/5 تابسانت <3111/1 -21/2 11/5 <3111/1 -11/7 31/5 سایقم و عافترا <3111/1 71/1 12/1 <3111/1 -21/33 21/5 مرف <3111/1 51/1 21/1 <3111/1 -31/53 33/5 گنر 723/1 -51/3 27/5 <3111/1 -71/33 13/5 حلاصم 751/1 15/5 23/1 <3111/1 -22/2 21/5 یحارط هوحن

113/1 -212/3 77/5 <3111/1 -71/7 75/5 نامسآ طخ

ییابیز رب اهانب هب طوبرم یاهرایعم یراذگریثات نازیم هک دنرواب نیا رب نادنورهش ،2 لودج زا هدمآ تسدب جیاتن قبط زا سیمترآ جرب ییابیز رب اهانب هب طوبرم یاهرایعم ریثات دروم رد نادنورهش رظن اما .دشاب یم مک دح رد نافرع جرب ،نیا رب هولاع تسا رادروخرب سیمترآ جرب ییابیز رب یمک یریذپریثات زا سایقم و عافترا رایعم هک تسا رارق نیا هب همادا رد .دشاب یم یطسوتم دح رد سیمترآ جرب ییابیز رب نامسآ طخ و حلاصم ،تابسانت یاهرایعم ریثات نازیم و نافرع جرب یسانش ییابیز رب اهنآ تیمها هنیمز رد هبترم دنلب یاهانب هب طوبرم یاهرایعم زا کی ره یدنب هبتر هک دنرواب نی رب نیصصختم ،2 لودج هب هجوت اب .تسا هدش هتخادرپ نادنورهش و نیصصختم رظن ساسا رب سیمترآ .تسین ناسکی مه اب سیمترآ جرب رد هچ و نافرع جرب رد هچ یسانش ییابیز رب ریثات هنیمز رد اهرایعم نیا تیمها

Source: Research findings ؛نیصصختم یاه خساپ ساسا رب نمدیرف نومزآ جیاتن .6 هرامش لودج

سیمترآ جرب جیاتن نافرع جرب جیاتن یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ15/12 3111/1> 72/313 3111/1>

رظن زا یدنب هبتر زا لصاح جیاتن هک دش هتخادرپ جرب ود رد اهرایعم نیا زا کی ره یدنب هبتر هب لیلد نیمه هب .تسا هدش هئارا 7 لودج رد رظندروم یاهرایعم یارب جرب ود ره کیکفت هب نیصصختم

Source: Research findings ؛نیصصختم یاه خساپ ساسا رب اهرایعم یدنبهبتر .7 هرامش لودج

Table 7. Index classification based on experts ' responses: Source: Research findings. سیمترآ جرب جیاتن نافرع جرب جیاتن نیگنایم اهرایعم

هبتر نیگنایم اهرایعم

هبتر 11/2 تابسانت 27/1 تابسانت 51/1 سایقم و عافترا 37/1 سایقم و عافترا 25/1 مرف 72/5 مرف 51/1 گنر 13/1 گنر 72/2 حلاصم 57/2 حلاصم 73/1 یحارط ی هوحن 11/1 یحارط ی هوحن

13/5 نامسآ طخ 12/1 نامسآ طخ

نیرتشیب بسح رب اهرایعم یدنب هبتر ،رایعم ره یارب هدمآ تسد هب هبتر نیگنایم ساسا رب و 7 لودج هب هجوت اب :دشاب یم ریز رارق هب سیمترآ و نافرع جرب یارب تیمها نیرتمک هب تیمها


Source: Research findings ؛نیصصختم یاه خساپ ساسا رب تیمها نیرتمک هب تیمها نیرتشیب بسح رب اهرایعم یدنبهبتر .8 هرامش لودج

Table 8. Ranking criteria are most important in terms of the lowest importance according to experts responses; sources: authores.

سیمترآ جرب یاهرایعم یدنب هبتر نافرع یاهجرب یاهرایعم یدنب هبتر حلاصم 3 حلاصم 3 تابسانت 5 تابسانت 5 مرف 1 یحارط یهوحن 1 سایقم و عافترا 1 سایقم و عافترا 1 (دنشاب یم کرتشم 1 هرامش رایعم اب) گنر 2 نامسآ طخ 2 یحارط یهوحن 2 گنر 2 نامسآ طخ 7 مرف 7

رب ار ریثات نیرتمک مرف رایعم و ریثات نیرتشیب حلاصم رایعم ،شهوژپ نیا رد هدننکتکرش نیصصختم رظن زا نیاربانب رب ار ریثات نیرتمک نامسآ طخ رایعم و ریثات نیرتشیب حلاصم رایعم نینچمه .دنا هتشاد نافرع جرب یسانش ییابیز و حلاصم یاهرایعم ،سیمترآ و نافرع جرب ود ره یارب هک تفگ نینچ دیاب سپ .دنا هتشاد سیمترآ جرب یسانش ییابیز نیا تیمها هک دنرواب نی رب زین نادنورهش ،1 لودج هب هجوت اب .دنشاب یم ریثات و تیمها نیرتشیب یاراد تابسانت رادقم اریز .تسین ناسکی مه اب سیمترآ جرب رد هچ و نافرع جرب رد هچ یسانش ییابیز رب ریثات یهنیمز رد اهرایعم هتفریذپ 21/1 حطس رد ،اهرایعم نیا تیمها نازیم یربارب ضرف و تسا هدش رتمک 21/1 زا جرب ره یارب یرادانعم .دوش یمن

Source: Research findings ؛نادنورهش یاه خساپ ساسا رب نمدیرف نومزآ جیاتن .3 هرامش لودجTable 9. Results of the Friedman test based on the responses of citizens; the authors.

سیمترآ جرب جیاتن نافرع جرب جیاتن یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ27/11 3111/1> 73/175 3111/1>

رظن زا یدنب هبتر زا لصاح جیاتن هک دش هتخادرپ جرب ود رد اهرایعم نیا زا کی ره یدنب هبتر هب لیلد نیمه هب .تسا هدش هئارا 13 لودج رد رظندروم یاهرایعم یارب جرب ود ره کیکفت هب نادنورهش

Source: Research findings ؛نادنورهش یاه خساپ ساسا رب اهرایعم یدنبهبتر .11 هرامش لودج

Table 10. Number of criteria based on the responses of citizens; the authors. سیمترآ جرب جیاتن نافرع جرب جیاتن نیگنایم اهرایعم

هبتر نیگنایم اهرایعم

هبتر 17/1 تابسانت 21/1 تابسانت 52/5 سایقم و عافترا 11/1 سایقم و عافترا 32/2 مرف 32/1 مرف 72/1 گنر 27/1 گنر 22/1 حلاصم 32/1 حلاصم 25/1 یحارط ی هوحن 12/1 یحارط هوحن

72/1 نامسآ طخ 71/1 نامسآ طخ

نیرتشیب بسح رب اهرایعم یدنب هبتر ،رایعم ره یارب هدمآ تسد هب هبتر نیگنایم ساسا رب و 33 لودج هب هجوت اب :دشاب یم ریز رارق هب سیمترآ و نافرع جرب یارب تیمها نیرتمک هب تیمها


Source: Research findings ؛نادنورهش یاه خساپ ساسا رب تیمها نیرتمک هب تیمها نیرتشیب بسح رب اهرایعم یدنبهبتر .11 هرامش لودج

Table 11. Ranking criteria are most important in terms of the lowest importance according to citizens ' responses; Source: authores.

سیمترآ جرب یاهرایعم یدنب هبتر نافرع یاهجرب یاهرایعم یدنب هبتر مرف 3 یحارط یهوحن 3 گنر 5 تابسانت 5 یحارط هوحن 1 سایقم و عافترا 1 تابسانت 1 نامسآ طخ 1 حلاصم 2 گنر 2 نامسآ طخ 2 مرف 2 سایقم و عافترا 7 (دشاب یم کرتشم 1 هرامش رایعم اب) حلاصم 7

حلاصم و مرف رایعم و ریثات نیرتشیب یحارط یهوحن رایعم ،شهوژپ نیا رد هدننک تکرش نادنورهش رظن زا نیاربانب سایقم و عافترا رایعم و ریثات نیرتشیب مرف رایعم نینچمه .دنا هتشاد نافرع جرب یسانش ییابیز رب ار ریثات نیرتمک عوضوم نیا یسررب هب شهوژپ نیا یطابنتسا شخب همادا رد .دنا هتشاد سیمترآ جرب یسانش ییابیز رب ار ریثات نیرتمک رب نازیم هچ ات (سیمترآ و نافرع جرب) ینوکسم یزاسهبترمدنلب ،نیصصختم و نادنورهش رظن زا هک میزادرپ یم و نیصصختم یارب یا هنومن کت یت نومزآ زا لصاح جیاتن روظنم نیمه هب ؛دنا هتشاد ریثات یرهش رظنم ییابیز نافرع یاه هبترمدنلب ،نیصصختم رظن زا هک دوش یم یریگ هجیتن نومزآ جیاتن هب هجوت اب .تسا هدش یسررب نادنورهش نینچمه و تسا هدش 1 زا رتمک جرب ود نیا ریثات نیگنایم اریز دنا هتشاد یرهش رظنم ییابیز رب یمک ریثات سیمترآ و جرب ود نیا ریثات نازیم هک تفگ نینچ دیاب ساسا نیا رب و تسا هدش 21/1 زا رتمک جرب ود ره یارب یرادانعم رادقم اریز تسا رارقرب زین نافرع جرب نادنورهش یارب هجیتن نیا .دشاب یم رتمک طسوتم دح زا یرهش رظنم ییابیز رب نادنورهش رظن زا اما .تسا هدش 21/1 زا رتمک زین نآ یرادانعم رادقم و تسا هدش 15/5 اب ربارب ریثات نیا نیگنایم اب ربارب رظن دروم نیگنایم رادقم اریز دشاب یم طسوتم دح رد یرهش رظنم ییابیز رب جرب نیا ریثات نازیم ،سیمترآ جرب

هدش 112/1 اب ربارب نومزآ نیا یرادانعم رادقم ،نیارب هولاع و تسا هدش 1 ددع هب کیدزن رایسب هک تسا هدش 11/1 جیاتن .درادن یرادانعم فلاتخا طسوتم دح زا یرهش رظنم ییابیز رب جرب نیا ریثات نازیم هک دراد نیا زا ناشن و تسا درفنم و یاهشوخ عون زا هبترمدنلب یاهانب رد یسانشابیز یراذگریثات تبسن هسیاقم یارب لقتسم یت نومزآ زا هدافتسا مه اب درفنم و یاهشوخ عون زا هبترمدنلب یاهانب رد یسانشابیز یراذگریثات تبسن نیصصختم رظن زا دهد یم ناشن رد یسانشابیز یراذگریثات تبسن نادنورهش رظن زا اما .دنشاب یم ربارب مه اب 21/1 حطس رد و درادن یرادانعم توافت .تسا هدش 21/1 زا رتمک یرادانعم رادقم اریز ،دراد یرادانعم توافت مه اب درفنم و یاهشوخ عون زا هبترمدنلب یاهانب هسیاقم نینچمه .دنشاب یمن حطس کی رد رهش یسانشابیز رب هبترمدنلب عون ود نیا یراذگریثات تبسن هجیتنرد رد نامسآ طخ و حلاصم ،گنر ،مرف ،سایقم و عافترا ،تابسانت ،یحارط هوحن لماش یدبلاک یاهیگژیو یراذگریثات لودج رد نآ جیاتن هک دش هتخادرپ یا هشوخ و درفنم هبترمدنلب یانب ییابیز رب یا هشوخ و درفنم هبترم دنلب یاهانب

.تسا هدش هئارا 13 و53


:Source ؛نیصصختم رظن زا یا هشوخ و درفنم هبترمدنلب یانب ییابیز رب یدبلاک یاهیگژیو یراذگریثات هسیاقم لقتسم یت نومزآ جیاتن .21 هرامش لودج

Research findings Table 12. the results of the independent t test are compared to the effects of physical attributes on the beauty of the

individual and cluster of experts in terms of experts. یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ سیمترآ جرب نیگنایم نافرع جرب نیگنایم یدبلاک یاهرایعم1 57/3 23/1 37/5 تابسانت 57/1 117/1 -535/1 12/5 22/5 سایقم و عافترا <3111/1 22/2 57/5 31/5 مرف 321/1 11/3 22/5 31/5 گنر <3111/1 77/1 72/1 11/5 حلاصم 211/1 -51/5 12/5 17/5 یحارط هوحن

111/1 -35/5 11/5 22/5 نامسآ طخ

رب گنر و سایقم و عافترا ،تابسانت یدبلاک یاه یگژیو یراذگریثات نیب نیصصختم رظن زا ،53 لودج هب هجوت اب 21/1 زا اهرایعم نیا یارب یرادانعم رادقم اریز درادن دوجو یرادانعم توافت یا هشوخ و درفنم هبترم دنلب یانب ییابیز دنلب یانب ییابیز رب نامسآ طخ و یحارط هوحن ،حلاصم ،مرف یدبلاک یاه یگژیو یراذگریثات نیب اما .تسا هدش رتشیب یراذگرثا زا سیمترآ جرب حلاصم و مرف رایعم هک یا هنوگ هب دراد دوجو یرادانعم توافت یا هشوخ و درفنم هبترم یحارط یهوحن رایعم اما تسا رادروخرب اه هبترمدنلب یانب ییابیز رد نافرع جرب حلاصم و مرف رایعم هب تبسن یرتشیب رادروخرب سیمترآ جرب نامسآ طخ و یحارط یهوحن رایعم هب تبسن یرتشیب یراذگرثا زا نافرع جرب نامسآ طخ و .تسا

:Source ؛نادنورهش رظن زا یا هشوخ و درفنم هبترمدنلب یانب ییابیز رب یدبلاک یاهیگژیو یراذگریثات هسیاقم لقتسم یت نومزآ جیاتن .31 هرامش لودج

Research findings Table 13. The results of the independent t test are compared to the effects of physical attributes on the beauty of the

individual and cluster of citizens in terms of citizens. یرادانعم رادقم نومزآ هرامآ سیمترآ جرب نیگنایم نافرع جرب نیگنایم یدبلاک یاهرایعم <3111/1 15/2 21/5 21/5 تابسانت 375/1 13/3 11/5 31/5 سایقم و عافترا <3111/1 15/13 12/1 21/5 مرف <3111/1 27/13 21/1 33/5 گنر <3111/1 21/2 27/5 13/5 حلاصم <3111/1 27/2 23/1 21/5 یحارط یهوحن

<3111/1 71/1 77/5 75/5 نامسآ طخ

رب سایقم و عافترا رایعم یراذگریثات نیب نادنورهش رظن زا هک دوش یم هدرب یپ جیاتن نیا هب زین 13 لودج هب هجوت اب نیب اما .دنرادروخرب یناسکی یراذگرثا زا و درادن دوجو یرادانعم توافت یا هشوخ و درفنم هبترمدنلب یانب ییابیز هبترمدنلب یانب ییابیز رب نامسآ طخ و یحارط یهوحن ،حلاصم ،گنر ،مرف ،تابسانت یدبلاک یاه یگژیو یراذگریثات تبسن یرتشیب یراذگرثا زا سیمترآ جرب رد اهرایعم نیا هک یا هنوگ هب دراد دوجو یرادانعم توافت یا هشوخ و درفنم .دنشاب یم رادروخرب یا هشوخ و درفنم هبترمدنلب یانب ییابیز رب نافرع جرب هب یشهوژپ یملع درواتسد و یریگهجیتن ،دندش هجاوم نآ اب ناهج گرزب یاهرهش یدلایم متسیب نرق لیاوا و مهدزون نرق رخاوا زا هک یمهم لیاسم زا

رد رهش زکرم یاهنیمز زا رتهب یریگهرهب روظنم هب ادتبا رد اهانب هنوگنیا .تسا یزورما هویش اب دنلب یاهانب تخاس


رد یاهروشک گرزب یاهرهش ههد دنچ تشذگ زا سپ .دنتفرگ رارق هدافتسا دروم یبرغ یاهروشک گرزب یاهرهش یکی تابسانت رضاح ِلاحرد .دندومن هدافتسا دنلب یاهانب زا ،ترورض بسحرب ای اهرهش نآ زا دیلقت هب ،زین دشر لاح دنلب یاهنامتخاس دهدیم ناشن هک تسا نردم یگدنز یارب یدامن و دناهدش زیامتم نآ اب اهرهش هک تسا یلئاسم زا ،تیعمج :زا دنترابع هبترمدنلب یاهنامتخاس هب شیارگ مهم یاهروتکاف زا یخرب .دنتسه دشر لاح رد تعرس هب ،تسا لااب رد هدش رکذ تلاکشم لح تهج اهنت هبترمدنلب یاهنامتخاس .ندوب نیدامن و یرهش تیریدم ،یریذپذوفن-هیاس و تسیزطیحم یگدولآ ،تسیزطیحم ،گنهرف دننام یرهش تفاب رد ریثات :نوچ یتلاکشم ثعاب دوخ یلو مکارت شیازفا یاهتیفرظ زا هدافتسا ،نیمز دوبمک ،نارهت رهش رد تیعمج نوزفازور دشر هب هجوت اب .تسا یزادنا

نارهت رد یزاس هبترمدنلب و هدوب از لکشم رهش یقفا هعسوت ،یفاک زاب یاضف ندروآ تسد هب و نامتخاس یتیعمج هیوهت و ییانشور ،دیشروخ رون زا ناگیاسمه و هنکس ندش مورحم ریظن یبیاعم ایازم نیا رانک رد .دوش یم قیوشت یتاررقم و طباوض نیودت ،اهورهدایپ رانک زا اههبترمدنلب ندیشک کلفهب رس و گرزب یاه جرب ندش اپرب هطساو هب یعیبط رخاوا رد دنلب یاهنامتخاس تخاس هک تسا رکذ هب مزلا هتبلا .تسا تیمها زئاح ،دروآ رد لرتنکتحت ار اهنآ هک رد و دش عورش تفرگ یم تروص برغ رد هک ییاهراک زا دیلقت ساسا رب هک زاین ساسا رب هن 11 ههد لیاوا و 15 ههد ،نرقمین نیا لوط رد .دوش لدب ناریا و نارهت رد نامتخاس نیرتدنلب ات تشارفارب رس هقبط 22 اب نارهت جرب 1713 لاس یدودحم طباوض تدم نیا لوط رد و تسا هدوب رییغت هب ور یا هتسویپان ۀنوگ هب نارهت رد دنلب یاه نامتخاس لکش رواشم طسوت هدش هیهت نارهت دنلب یاه نامتخاس طباوض اهنآ نیرت مهم هک تسا هدش نیودت دنلب یاه نامتخاس تهج زا .دیدرگ ملاعا یغلم نارهت یزاسرهش و یرامعم تنواعم طسوت 1713 لاس رد زین طباوض نیا و دشاب یم اتسیز یاهشزرا هطلس ،انغ و رقف نوچمه ،یندم تایح سوملمان داعبا یجراخ زورب و یلجت هنیآ یرهش رظنم ،ییوس و امیس رد شاشتغا و یناماسبان هک میتسه نآ دهاش هزورما اما .تسا ...و اهگنهرفهدرخ یتخانشییابیز قیلاس ،نیعم ،یگنهرف یاههنیمز ،تیوه نوچ یددعتم لماوع هب یهجوتیب .دشابیم هدش هتفریذپ یتیعقاو ناریا یاهرهش رظنم یزاسرهش و یرامعم هنیمز و رتسب یوگلا نابز نتشاگنا هدیدان و هناروآون یاهیحارط قلخ اب یخیرات و یعامتجا

نادنورهش یورشیپ یرهش یاهنابایخ رد صوصخ هب رظنم و امیس زا گنهامهان یاهعومجم ات تسا هدش ببس نآ ینیع هبنج رب رتشیب یاهدع ،دراد دوجو یتوافتم یاههیرظن نآ فلتخم داعبا و رظنم موهفم دروم رد .دریگ رارق دروم زین رظنم زا مدرم کاردا عون و هنیمز ،رتسب هب هجوت ظاحل هب ،ینیع هبنج رب هولاع ار نآ یاهدع و دنراد دیکات-هنیمز زا کی ره رد ار یاهدمع تارثا ،یرهش یاضف رد صخاش رصانع ناونع هب هبترمدنلب هینبا .دنهدیم رارق دیکات اب اهنامتخاس زا تسد نیا تقیقح رد .دنراذگیم یاج رب رهش رظنم رب یسانشییابیز و یتیوه ،یدرکلمع یاه اهرهش یدبلاک - ییاضف راتخاس یهدنهدلیکشت یازجا و رصانع ریاس اب سایق رد هک ییاهیگژیو و طیارش هب هجوت-یم افیا ار یمهم شقن یرهش یاههناشن و رظانم ،اهاضف یرصب تیدوجوم و تیفیک ،تیهام هب یهدلکش رد ،دنراد-ییابیز تارثا یسررب ،رهش رظنم رب هبترمدنلب هینبا هناگ1 تاریثات نایم زا ،دش هراشا نادب نتم رد هک روطنامه .دننک-شهوژپ رد هتفرگ تروص یاهیسررب و تاعلاطم یط .تسا هدوب رضاح باتک فده دروم اهنامتخاس نیا هناسانش


یسانشییابیز یاهرایعم هک دیدرگ صخشم ،یرهش رظنم رد هبترمدنلب هینبا یسانشییابیز یهلوقم اب طبترم یاه (ییانعم) نیدامن یسانشییابیز و (یرصب ای یدبلاک) یمرف یسانشییابیز دعب ود رد رهش رظنم رد دنلب یاهنامتخاس-ییابیز دعب هعومجمریز ،ییانعم راب ندوب اراد تهج هب نامسآ طخ رایعم هک یوحن هب .دنشابیم یدنبهتسد لباق

انب یحارط کبس و هوحن ،گنر ،حلاصم ،مرف ،یناسنا سایقم و عافترا ،تابسانت ریظن ییاهرایعم و ییانعم یسانش یاهرایعم رب هولاع هک تسا رکذ نایاش .دنریگیم یاج هبترمدنلب یاهانب یدبلاک یسانشییابیز لماوع هعومجمریز یراوجمه عون ،یرهش یاضف رد دنلب یاهانب رارقتسا و یبایناکم یهوحن»نوچمه یرگید لماوع هب هجوت رکذلاقوف سح ،فارطا هب اهنامتخاس نیا زا زادنامشچ و دید ،یرهش رصانع و اهانب ریاس هب تبسن و رگیدکی هب تبسن اهنآ راذگریثات یرهش رظنم تیفیک شهاک ای اقترا رد دناوتیم زین «هنیمز اب اهنآ دنویپ یگنوگچ و ،ییاضف تیروصحم هناسانشییابیز یاهصخاش و اهرایعم هب رتشیب هجوت اب روشک رصاعم نازاسرهش و نارامعم تسا دیما .دشاب

رایسب بتارم هب هک ار اهرهشنلاک هژیو هب روشک یاهرهش هیلک یرهش رظنم یفیک عضو ،هبترمدنلب یاهنامتخاس .دنشخب اقترا ار دنتسه هجاوم یزاسهبترمدنلب یهدیدپ اب اهرهش ریاس زا رتشیب

رظنم رد هبترمدنلب هینبا یسانشییابیز یهلوقم اب طبترم یاهشهوژپ رد هتفرگ تروص یاهیسررب و تاعلاطم یط و هوحن ،گنر ،حلاصم ،مرف ،یناسنا سایقم و عافترا ،تابسانت ،نامسآ طخ ریظن ییاهرایعم هک دیدرگ صخشم ،یرهش هجوت هتکن نیا هب دیاب .دنریگیم یاج هبترمدنلب یاهانب یدبلاک یسانشییابیز لماوع هعومجمریز انب یحارط کبس رد دنلب یاهانب رارقتسا و یبایناکم یهوحن» نوچمه یرگید لماوع هب هجوت رکذلاقوف یاهرایعم رب هولاع هک تشاد نیا زا زادنامشچ و دید ،یرهش رصانع و اهانب ریاس هب تبسن و رگیدکی هب تبسن اهنآ یراوجمه عون ،یرهش یاضف شهاک ای اقترا رد دناوتیم زین «هنیمز اب اهنآ دنویپ یگنوگچ و ،ییاضف تیروصحم سح ،فارطا هب اهنامتخاس هک ،دیدرگ صخشم همانشسرپ زا لصاح یاههداد زیلانآ زا لصاج جیاتن ساسا رب .دشاب راذگریثات یرهش رظنم تیفیک و نادنورهش رظن ساسا رب نارهت 55 هقطنم یرهش رظنم ییابیز رب سیمترآ و نافرع ینوکسم هبترمدنلب هینبا ریثات رظنم ییابیز رب یمک ریثات سیمترآ و نافرع یاه هبترمدنلب ،نیصصختم رظن زا هک دشابیم تروص نیا هب ناصصختم ،سیمترآ جرب نادنورهش رظن زا اما تسا رارقرب زین نافرع جرب نادنورهش یارب هجیتن نیا .دنراد 55 هقطنم یرهش یاهانب دروم رد قیقحت یاه هتفای نینچمه .دشاب یم طسوتم دح رد یرهش رظنم ییابیز رب جرب نیا یراذگریثات نازیم نیا دهدیم ناشن یرهش رظنم رد مه اب هسیاقم رد یسانشابیز یراذگریثات تبسن ،درفنم و یاهشوخ عون زا هبترمدنلب .تفرگ رظنرد دنلب یانب کی یحارط رد دیاب ار ینوگانوگ یاهرایعم .دراد زاین هبناجهمه و قیقد یحارط کی هب رما لماوع و دنراد لباقتم ریثات مه رب نآ رصانع هک تسا یاهدیچیپ دنیآرف ییاهن لصاح ،دنلب یانب کی حرط دنچ ره زا لصاح یاهرایعم و لوصا تیاعر اب اما ،دنرثوم نآ رد یداصتقا و ،یعامتجا ،یگنهرف یاهیگژیو هلمج زا یددعتم زا بولطم و بسانم یهدافتسا ناکما ناوتیم یزاسرهش و یرامعم یحارط یهنیمز رد یدربراک یداینب یاهشهوژپ نیا یاراد درفنم یاهجرب ،یسانشییابیز یهلوقم رد دهد یم ناشن قیقحت نیا یاه هتفای .دومن داجیا ار دنلب یاهانب رد رگید یوس زا .دنراذگب فارطا طیحم رد ار یدایز یسانشییابیز ریثأت ،صخاش مرف لیلد هب هک دنتسه تیلباق


زا و دنوش گنهامه یطیحم تابسانت اب یتحار هب دنناوتب رارکت لیلد هب هک دراد دوجو تیلباق نیا یاهشوخ یاهجرب تلاسک بجوم دناوتیم رارکت نیا دراوم یخرب رد رگید یوس زا اما درک قلخ یگنهامه نامسآ طخ ناوتب قیرط نیا رد نیصصختم رظن زا ،دیدرگ صخشم همانشسرپ زا لصاح یاههداد زیلانآ زا لصاج جیاتن ساسا رب .دوش هدننیب توافت (سیمترآ) درفنم و (نافرع) یاهشوخ عون زا ینوکسم هبترمدنلب یاهانب یسانشییابیز یراذگریثات تبسن عون زا ینوکسم هبترمدنلب یاهانب یسانشییابیز یراذگریثات تبسن رد نادنورهش رظن زا اما ،دنرادن دوجو یرادانعم

رب درفنم عون ینوکسم هبترمدنلب یراذگریثات تبسن هک یوحن هب ،دراد دوجویرادانعم توافت درفنم و یاهشوخ هک درک هراشا دیاب عومجم رد .دشاب یم یا هشوخ عون ینوکسم هبترمدنلب یراذگریثات تبسن زا رتشیب رهش یسانشابیز هب هک دومن مادقا یوحن هب هبترمدنلب یاهانب تخاس و یحارط هب تبسن دیاب یرهش یاهحرط و اهیزیرهمانرب رد هبترمدنلب یاهنامتخاس تخاس طباوض و لوصا نیودت صوصخ نیا رد .دیامن کمک بولطم یرهشرظنم و امیس .دوشیم هیصوت رهش ره یاهیگژیو اب بسانتم یزاسرهش و هار ترازو و یرهش تیریدم طسوت

References Afzali, rasol et al (1394) geopolitical analysis of the factors influencing the spatial planning of Iran

and Kurdistan, new attitudes in human geography, eighth year, number one Arzaghi, amorreza and others (1398) explain the effect of general accessibility of residential

complexes, new attitudes in human geography, twelfth year Azizi, mohamadmehdi, motevaseli (2009), assessment of different residential structures in terms of

impact on cityscape; case sample: city of Mashhad, scientific Quarterly, Research Quarterly, Bahreini (2001) modernity, modernity, and then in urban, Tehran, Tehran university. Barney, G.C. (2003), “Vertical Transportation in Tall Buildings”, Elevator World, Retrieved from

http://documents.mx/documents/barney-vertical-transport-tall-bldgbarney21.html. Bemanian, mohamadreza (1997), "Examination of factors affecting the formation of high - rise

buildings in Iran, Faculty of Fine Arts, Tehran University, PhD thesis Berneiser, A., & König, G. (1996). Full Scale Measurements of Wind-velocity at the New

Commerzbank-building in Frankfurt-Main. Institut für Massivbau und Baustofftechnologie i. Gr., University of Leipzig, Germany.

Cowan, R. (2005), “The Dictionary of Urbanism”, Tisbury and Wiltshire: Streetwise Press. Cuthbert, A. R. (2006), “The Form of Cities”, Australia: Blackwell Publishing Ltd. Dewey, John (1962), “The Role of Aesthetic Experience”, p. 42, Chicago. Estelaji, alireza (2002) comprehensive land use planning planning with emphasis on system attitudes,

geography, Number 10, Farhoodi, Alireza, Rahmatullah mohammadi (2001): The effect of the construction of high - rise

buildings on urban users of regions 12 and 13 of Tehran, geographic research. Fedeski, M., & Gwilliam, J. (2007). Urban sustainability in the presence of flood and geological

hazards: The development of a GIS-based vulnerability and risk assessment methodology. Landscape and urban planning, 83(1), 50-61.

Feizi, mohsen, asadpour, ali (2013), The perception of citizens from the perspective of urban Tall Buildings (Case example: Hotel Shiraz), Iranian Architectural Studies Quarterly, Iranian Architecture,

Gholami, Zahra (1396) the effect of Highrize building on the physical - spatial structure of city using GIs (case study: Qazvin city), national architecture and urban conference

Hansen, N. H., (1978), “Border Regions: A Critique of Spatial Theory and a European Case Study; Human Settlement Systems”. International Perspectives on Structure Change and public Policy. Ballinger Publication Co., pp. 246-261 Cambridge, UK

Henry, W., (2002), “Curriculum: Perspective, Paradigm & Possibility”, Leonard Hill Books.


Hopkin, D. (2017). A review of fire resistance expectations for high-rise UK apartment buildings. Fire technology, 53(1), 87-106.

Jelfs, T., O’Neill, J., & Beveridge, A. (2018, July). Building the UK ABWR: Developments in Structural Integrity Safety Cases for Highest Reliability Components in the UK. In ASME 2018 Pressure Vessels and Piping Conference. American Society of Mechanical Engineers Digital Collection.

Kasmaee (2015) climatotlogy and architecture, khak publication. Karimi (1018) the assessment of different residential buildings in terms of impact on the media and

urban landscape, the scientific Quarterly Journal of Urban Management Research. Karke abadi, zeinab and others (1397) study the level of development of the provinces within the

framework of the plan, new attitudes in human geography, eleventh year Lang, john (1989) the role of behavioral sciences in the design of the environment, the role of

behavioral sciences in the design of the environment, the translation, third edition, Tehran: Tehran university.

Mahmoudi, amir saeeid (2006), The factors influencing the reorganization of urban features and drafting the co - ordination of urban features in the two geographic regions of the country, the first and the 11th, the research project of the research and research center of the Ministry of Housing and Society Architecture

Meyer, E. (2008), Sustaining beauty: the performance of appearance, A manifesto in three parts, Journal of Landscape Architecture, 3(1), pp. 6-23.

Moradkhani, Ayoub et al. (1397) indices for energy consumption of housing patterns, new attitudes in human geography, eleventh year

Mosavian, syeda Zahra (1395), the place of public art in urban landscape and its role on urban aesthetics, is the second international conference between human, architecture

Pakzad, jahanshah (2012), theoretical bases and urban design process, the Ministry of Housing and Urban Planning,

Sadeghibakhsh, Alireza et al. (1399)The factors affecting the fulfillment of night life in sustainable urban development planning, new attitudes in human geography, 12th year

Seydin, amin, (1397), The effect of یزاس on the flexibility of the environment and its sustainability, the Quarterly Review of Human geography.

Shurong, Q. (2003). Settlement Observation and Analysis on High Rising Building [J]. Geotechnical Investigation and Surveying, 3.

Thordal, M. S., Bennetsen, J. C., & Koss, H. H. H. (2019). Review for practical application of CFD for the determination of wind load on high-rise buildings. Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics, 186, 155-168.

Wood, A. (2007), “Sustainability: a new high‐rise vernacular?, The Structural Design of Tall and Special Buildings, 16(4), 401-410.

Yeang, Ken (2012), Designing the Green Skyscraper Printed in Great Britain, Malaysia Pergamum Press Plc.

Zanddavoodi, asal (1394), architectural thesis entitled analysis of the sublime buildings from the functional and aesthetic point of view, the islamic free university, the unit of science

Ziari, keramat (2009) principles and methods of regional planning, Second Edition, University of Tehran Press

Http://www.maskan.pmo.ir Http://www.borj-boland.com Http://www.hamshahrionline.ir

Quarterly of New Attitudes in Human Geography (Spring) 2021, Vol. 13. No 2

The high-rise building criteria are from aesthetics and urban landscape in the spatial planning of urban land and geography: case study: region 22 Tehran

Alireza Arianmehr Ph.D. student in Architecture, Department of Architecture, Shahrekord Branch,

Islamic Azad University, Shahrekord, Iran Elham Pourmahabadian*

Professor, Department of Architecture, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran Mehdi Mahmoudi

Associate Professor, Department of Architecture, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran

Abstract High-rise building in urban landscape can be considered from several aspects. Research on this different affect can help urban designers and architects to improve the quality of plans for urban regions. On the one hand tall buildings can positively affect on the cities, on the other hand they can to cause disappear good looking of city or good landscape in the city. In this research, tow kinds of tall buildings, cluster and stand-alone tall buildings, are be compared to find their affect on the urban landscape. In order to analyze information and data, qualitative and quantitative methods have been used simultaneously. The SPSS statistical analysis software was used to analyze data. The findings of this study show that the aesthetic impact of single and cluster tall buildings should be distinguished; the effective dimensions of this building are different in the urban landscape. Individual towers with special form and tall cluster buildings can be easily harmonized with environmental proportions due to repetition and thus create a harmonious landscape. Keywords: high-rise building, aesthetics, urban landscape.

* (Corresponding author) [email protected]

Documents

معیاریها بلدنمرتبه تهران 22 ی: منطقه ی: نمونه ...geography.journals.iau-garmsar.ac.ir/article_680421_b364... · 2021. 5. 17. · پژوهشی- فصلنامه