افزار نرم ویژگیهای افزار(، نرم مهندسی از درکی سرانجام )و افزار نرم مفهوم درک برای

دست ساخته چیزهای دیگر از را آن که افزار نرم ویژگیهای از دسته آن بررسی شود، می ساخته افزاری سخت که دارد. هنگامی اهمیت سازد، می متمایز بشر

شکل یک به سرانجام آزمون(، ساخت، طراحی، )تحلیل، بشری آفرینش فرآیند اولیه، طرحهای سازیم، می جدید کامپیوتر یک شود. اگر می منتهی فیزیکی

ها، )تراشه فیزیکی محصول یک به اولیه های نمونه و رسمی طراحی ترسیماتیابند. می غیره( تکامل و تعذیه منبع مدارها،

نرم رو، این فیزیکی. از نه است منطقی سیستمی عنصر یک افزار نرم افزار سخت ویژگیهای با چشمگیری تفاوت که است ویژگیهایی دارای افزاردارند.

نیست چیزی و شود می داده بسط و مهندسی افزار، . نرم1شود. ساخته کلمه، کالسیک معنای به که

دارد، وجود افزار سخت ساخت و افزار نرم بسط میان شباهتهایی گرچه طراحی طریق از باال کیفیت عمل، دو هر دارند. در بنیادی تفاوت عمل دو این

مشکالت بروز باعث افزار سخت برای ساخت فاز ولی آید، می دست به خوب هستند(. رفع قابل راحتی به )یا ندارند وجود افزار نرم برای که شود می کیفیتی

انجام که کاری و انسان میان رابطه ولی هستند، انسان به وابسته عمل دو هر شود، می یک ساخت مستلزم د. عمل (. هر7 )فصل است متفاوت کامال

است. متفاوت روشها ولی ))محصول(( هستند که معناست بدان است. این متمرکز آن مهندسی در افزار نرم های هزینه

مدیریت معمولی تولید های پروژه همانند توان نمی را افزاری نرم های پروژهکرد.

شود. نمی فرسوده افزار . نرم2 سخت برای زمان از تابعی صورت به را شکست آهنگ نمودار1-1 شکل

که رابطه دهد. این می نشان افزار شود، می وانی(( نامیده ))منحنی غالبا شکست آهنگ افزار، سخت که دهد می نشان خود عمر ابتدای در شدیدی نسبتا

1

را شکستها )این دهد می نشان نسبت تولید و طراحی عیوب به توان می غالبا حدی به زمانی دورۀ] یک برای شکست آهنگ و شوند می تصحیح عیوب این داد(؛ سخت زمان، گذشت باشد(. با پایین بسیار رود، می امید )که کند می نزول ثابتگیرد. می شدت شکست آهنگ دوباره کرده فرسایش به شروع افزار

می افزار نرم فرسایش باعث که محیطی نامالیمات به نسبت افزار نرم باید افزار نرم برای شکست منحنی تئوری، در نیست. بنابراین، نفوذپذیر شود، باعث نشده کشف بگیرد. عیوب خود به را1-2 شکل آل ایده منحنی شکل برطرف عیوب این شود. ولی، می برنامه عمر ابتدای در شدید، شکست آهنگ که صورتی به منحنی نشود( و وارد دیگر خطاهای که امید این )با شوند می

واقعی منحنی به نسبت آل ایده شود. منحنی می هموار است، شده داده نشان فصل بیشتر، اطالعات )برای است تر ساده بسیار افزار، نرم شکست مدلهای

نمی فرسایش دچار هرگز افزار نرم است، واضح آن معنای ببینید(. ولی، را8شود! می فاسد بلکه شود

واقعی(( به ))منحنی گرفتن نظر در با توان می را ظاهری تناقض این دستخوش خود حیات دوران در افزار (. نرم1-2 )شکل داد توضیح وجه بهترین

عیوب برخی که دارد احتمال تغییرات، این اعمال )نگهداری(. با شود می تغییر از (. پیش1-2 )شکل شوند شکست آهنگ منحنی خیز باعث و شوند وارد جدید

دیگری تغییر برسد، خود اولیه منظم شکست آهنگ به بتواند منحنی که آن میزان شود. حداقل می منحنی دوباره خیز باعث که شود می درخواست

شود. می فاسد تغییر اثر در افزار نرم – یابد می افزایش آهستگی به شکست را افزار نرم و افزار سخت میان اختالف نیز فرسایش از دیگر جنبۀ] یک

یک با شود، می فرسوده افزار سخت از قطعه یک که دهد. هنگامی می نشان شکست ندارد. هر یدکی قطعات افزار نرم شود. ولی می تعویض یدکی قطعه

آن طریق از طراحی که است فرآیندی یا طراحی در خطایی نشانگر افزار نرم افزار نرم نگهداری رو، این شود. از می تبدیل ماشین روی اجرا قابل کدهای بهاست. افزار سخت نگهداری از تر پیچیده مراتب به

2

است، قطعات مونتاژ سوی به حرکت حال در صنعت . گرچه3شوند. می ساخته سفارشی صورت به همچنان افزارها نرم اکثر

یک برای کنترلی افزار سخت یک آن در که بگیرید نظر در را ای شیوه ساده الگوی یک طراح شود. مهندس می ساخته و طراحی کامپیوتری محصول

عملکرد از تا دهد می انجام بنیادی تحلیل قدری کند، می رسم دیجیتالی مدار از رجوع قطعات کاتالوگهای حاوی قفسۀ] به سپس و کند، حاصل اطمینان صحیح

دهد. سفارش را آنها تواند می قطعات همۀ] انتخاب از کند. پس می طراحی قطعات از ای مجموعه مهندسی، رشته یک تکامل موازات به

از مورد دو فقط مجتمع مدارات و استاندارد های شود. پیچ می ایجاد استاندارد طراحی در برق و مکانیک مهندسان که هستند استانداردی قطعۀ] هزاران

طراحی طوری مجدد استفاده قابل برند. قطعات می کار به جدید سیستمهای عناصر بر بتواند مهندس که اند شده از قطعاتی یعنی طراحی، یک جدید واقعا

سخت جهان باشد. در داشته تمرکز هستند، تازه چیزی دهنده ارائه که طراحی است. در مهندسی فرآیند از طبیعی بخشی قطعات، از مجدد استفاده افزار،

است. گرفته قرار توجه مورد تازگی به امر این افزار نرم مهندسی در بتوان که شود سازی پیاده و طراحی چنان باید افزاری نرم قطعه یک

زیرروال از هایی کتابخانه ،1960 دهۀ] برد. در بهره آن از متفاوت های برنامه قابل علمی و مهندسی کاربردهای از ای گسترده آرایۀ] در که ساختیم علمی های

کارامد ای شیوه به معین هایی الگوریتم از ها کتابخانه بودند. این استفاده استفاده ایدۀ] داشتند. امروزه، محدودی کاربرد دامنه ولی کردند، می استفاده

گیرد. قطعات می بر در نیز را ها داده ساختمان بلکه ها، الگوریتم تنها نه مجدد اعمال آنه مورد در که را پردازشی هم و ها داده هم مجدد، استفاده قابل مدرن

قطعات از تا سازد می قادر را افزار نرم مهندس کرده سازی پنهان گردد، می واسطهای مثال، بسازد. برای جدید کاربردی های برنامه دوباره، استفادۀ] قابل می ساخته مجدد استفاده قابل قطعات از استفاده با امروزی گرافیکی کاربر راهکارهای انواع و شونده باز منوهای گرافیکی، های پنجره ایجاد که شوند

سازند. می میسر را محاوره

3

افزار نرم کاربردهای مجموعه یک آن در که برد کار به توان می وضعیتی در را افزار نرم

)استثنائات باشد شده الگوریتم( تعریف یک )یعنی شده تعیین پیش از مراحل افزارهای نرم و خبره های سیستم افزارهای نرم خصوص، این در مالحظه قابل

در مهمی عوامل 1اطالعاتی قطعیت و اطالعاتی اند(. محتوای عصبی شبکه شکل و معنی محتوا، از هستند. منظور افزار نرم یک کاربرد ماهیت تعیین

از تجاری، کاربردهای بسیاری در مثال، است. برای خروجی و ورودی اطالعات و شود می اطالعاتی( استفاده بانک )یک یافته ساخت بسیار ورودی های داده

خودکار ماشین یک که افزاری شود. نرم می تولید شده ))گزارشهای(( فرمت کند می کنترل را می را محدود ساختاری با مجزا هایی عددی( داده کنترل )مثال

کند. می تولید ماشین آن برای توالی به را انفرادی فرمانهایی و پذیرد بندی زمان و ترتیب بینی پیش قابلیت معنای به اطالعاتی قطعیت

دارای که پذیرد می را هایی داده مهندسی، تحلیل برنامه است. یک اطالعات اجرا وقفه بدون را )های( تحلیلی الگوریتم بوده شده تعیین پیش از ترتیبی کند. چنین می تولید گرافیکی قالب با یا گزارش در را حاصل های داده نموده

ورودی منظوره، چند عامل سیستم یک هستند. ولی قطعیت دارای کاربردهایی هستند؛ اختیاری بندی زمان و گوناگون محتوای دارای که پذیرد می را هایی

خروجی و اند وقفه قابل خارجی شرایط توسط که کند می اجرا را الگوریتمهایی فاقد ویژگی این با است. کاربردهایی زمان و محیط از تابعی که کند می تولیدهستند. عزم

دشوار قدری افزار نرم کاربردهای برای معنی با کلی گروههای تعیین بازند. می رنگ روشن، و صریح مرزهای افزار، نرم شدن تر پیچیده است. با

کرد: مشخص کاربردی گروههای عنوان به توان می را زیر های زمینه برنامه از ای مجموعه سیستمی افزار نرمسیستمی. افزارهای نرم

نرم اند. برخی شده نوشته دیگر های برنامه به دهی سرویس برای که هاست مدیریت کمکی های برنامه و ویراستارها کامپایلرها، )مثل سیستمی افزارهای

11.information determinacy

4

های برنامه دارند. برخی قطعیت ولی پیچیده اطالعاتی فایل( ساختارهای ارتباط های پردازنده اندازها، راه عامل، سیستم قطعات )نظیر دیگر سیستمی

حال، هر کنند. در می پردازش را میانی های داده ار زیادی دور( مقادیر راه با سنگین از: برهمکنش عبارتند سیستمی افزارهای نرم حیطۀ] های مشخصه

که کنونی عمل کاربر؛ چند توسط سنگین استفاده کامپیوتر؛ افزار سخت داده ساختمان منابع؛ اشتراک و پیچیده فرآیند مدیریت است؛ زمانبندی مستلزم

چندگانه. خارجی واسطهای و پیچیده های واقع جهان رویدادهای که افزاری نرمحقیقی. زمان افزارهای نرم

زمان افزار نرم کند، می / کنترل / تحلیل نظارت دهند، می رخ که همانطوری را قطعۀ] یک از عبارتند حقیقی زمان افزار نرم شود. عناصر می نامیده حقیقی

قالب و آوری جمع خارجی محیط از را اطالعات که ها داده کنندۀ] آوری جمع انتقال کاربردی نیاز به بنا را اطالعات که کننده تحلیل قطعه یک کند؛ می بندی یک و دهد می پاسخ خارجی محیط به که / خروجی کنترل قطعه یک دهد؛ می

حقیقی زمان پاسخ تا کند می هماهنگ را دیگر قطعات همۀ] که نظارت قطعه بماند. ثانیه( برقرار یک تا ثانیه هزارم یک بین )معموال

زمینۀ] ترین گسترده تجاری اطالعات پردازشتجاری. افزارهای نرم لیست مجرد(( )مثل دهد. ))سیستمهای می تشکیل را افزارها نرم کاربرد افزارهای نرم غیره( به و انبار موجودی پرداخت، و دریافت حسابهای حقوق، های برنامه نوع اند. این یافته ( تکاملMIS1) مدیریتی اطالعاتی سیستم

که کند می سازماندهی ای شیوه به دوباره را موجود های داده کاربردی، بر عالوه افزارها نرم شوند. این تسهیل مدیریتی گیری تصمیم و تجاری عملیات

)نظیر ای محاوره کامپیوتری های برنامه شامل ها، داده پردازش کاربردهایشود. می فروش( نیز نقطۀ] تراکنش پردازش

توسط علمی افزارهای نرمعلمی. و مهندسی افزارهای نرم کنند. می پردازش اعداد(( را و ))ارقام که شوند می مشخص هایی الگوریتم

تا 2اتوموتیو فشار تحلیل از فشانها، آتش بررسی تا نجوم از آن کاربردهای11 .Management Information System21 .automotive

5

مکانیزاسیون تا مولکولی شناسی زیست از و فضایی شاتلهای مدار دینامیک از علمی و مهندسی حیطۀ] در نوین کاربردهای گیرد. ولی، می بر در را صنعتی

شبیه کامپیوتر، کمک به اند. طراحی رفته فراتر مرسوم عددی های الگوریتم رفته رفته دیگر، ای محاوره کاربردی های برنامه و ها، سیستم سازی

می خود به را سیستمی افزارهای نرم و حقیقی زمان افزارهای نرم خصوصیاتگیرند.

هوشمند محصوالتشده. تعبیه افزارهای نرم بازار هر در تقریبا حافظۀ] در شده تعبیه افزار اند. نرم کرده باز را خود جای مصرفی و صنعتی

به مربوط سیستمهای و محصوالت کنترل برای و دارد جای خواندنی فقط انجام به قادر شده تعبیه افزار رود. نرم می کار به مصرفی و صنعتی بازارهای

فرهای برای کلید صفحه کنترل قبیل )از اختصاصی و محدود بسیار اعمال در دیجیتال عملیات )مانند کنترل قابلیت و مهم وظایف یا مایکروویو( بوده

غیره( و ترمز سیستم داشبورد، نمایش صفحه سوخت، کنترل قبیل از خودروهادارد. عهده بر را

افزارهای نرم بازارشخصی. کامپیوترهای افزارهای نرم پردازی، است. واژه یافته رشد سرعت به اخیر دهۀ] دو طی شخصی کامپیوتری

مدیریت سرگرمی، ای، رسانه چند کامپیوتری، گرافیک گسترده، صفحات یا خارجی شبکه تجاری، و شخصی مالی کاربردی های برنامه اطالعاتی، بانکهای

حیطه این در کاربرد صدها از مورد چند فقط اطالعاتی بانکهای به دستیابیاست.

مرورگر یک توسط که وبی صفحاتوب. بر مبتنی افزارهای نرم ،CGI )مثل اجرایی دستورات که هستند افزارهایی نرم شوند، می بازیابی

HTML، Perlو تصویری فرمتهای انواع و 1متن فوق )مثل هایی داده جاوا( و یا تبدیل عظیم کامپیوتر یک به شبکه اصل، سازند. در می مرتبط هم به صوتی( را

افزاری نرم منبع یک که شود می هر که منبعی آورد؛ می فراهم نامحدود تقریبااست. آن به دستیابی به قادر مودم داشتن با کس

12 .hyper text

6

A) مصنوعی هوش افزارهای نرممصنوعی. هوش افزارهای نرم

I2عددی روشهای به که ای پیچیده مسائل حل برای عددی غیر های الگریتم ( از مبتنی های سیستم که خبره، های کنند. سیستم می استفاده نیستند، حل قابل

های شبکه صوتی(؛ و )تصویری الگوها تشخیص شوند؛ می نامیده نیز آگاهی بر گروه این کاربرد از مثالهایی همگی بازی، و قضایا اثبات مصنوعی؛ عصبیهستند.

افزار نرم کاربرد دامنه افزار نرم کاربرد دامنه تعیین پروژه، ریزی برنامه در فعالیت نخستین نرم ( به10 )فصل سیستم مهندسی طی افزار نرم که کارآیی و است. عملکرد

افزار نرم کاربرد دامنه تا گیرد قرار ارزیابی مورد باید شد، داده تخصیص افزار بیان گردد. در مشخص فنی و مدیریتی سطوح در درک قابل و نامبهم صورتی به

باشد. مشخص باید مرز و حد کاربرد، دانه شود، پردازش باید که کنترلی و ها داده افزار نرم کاربرد دامنه

کند. می توصیف را اطمینان قابلیت و واسطها حد، شرایط کارآیی، عملکرد، برخی در گرفته قرار ارزیابی مورد کاربرد دامنه بیان در شده توصیف عملیات

آید. فراهم بیشتری جزئیات برآورد، شروع از پیش تا شوند می نظر تجدید موارد هستند، عملیات بر مبتنی زمانبندی، و هزینه برآوردهای چون تجزیه، قدری غالبا زمان و پردازشی های خواسته شامل کارآیی شود. مالحظات می واقع مفید سخت از که را افزار نرم بر حاکم محدودیتهای حدی، شوند. شرایط می پاسخ شوند، می ناشی دیگر موجود سیستمهای و دسترس در حافظۀ] خارجی، افزار

کنند. می مشخصکاربرد دامنه برای الزم اطالعات آوردن دست به

هستند. برهم و درهم قدری امور افزاری، نرم پروژه یک آغاز در همواره تعیین برای الزم اطالعات ولی اند، شده بیان اصلی اهداف شده تعیین نیازیاست. نشده تعیین است( هنوز برآورده نیازهای پیش از )که کاربرد دامنه

23 .Artificial Intelligence

7

سازنده و مشتری میان ارتباط شکاف کردن پر برای تکنیک پرکاربردترین است. مقدماتی مصاحبه یا نشست یک برگزاری ارتباطی، فرآیند شروع و

به توان می را مشتری )تحلیلگر( و افزار نرم مهندس میان نشست نخستین چه دانند نمی طرفین از کدام کرد. هیچ تشبیه خواستگاری جلسه نخستین

بدی تعبیر آن از و بگویند چیزی که هستند نگران دو بپرسند: هر چه یا بگویند انجامید خواهد کجا به دیدار این که اند اندیشه این در دو هر شود؛ دو هر )احتماال کارها خواهند می دو هر دارند(؛ هم با اساسی تفاوت که هستند انتظاراتی دارای

باشند. موفق حال عین در و بپذیرد پایان خوبی به [ پیشنهادGAU89] واینبرگ و شود. گاوز آغاز باید ارتباط این حال، هر به

کند. یعنی شروع مسئله از مستقل سئواالت پرسیدن با تحلیلگر که کنند می حل خواهان افراد مسئله، بنیادی درک به منجر که سئواالتی مجموعه یک

شود. برخورد نخستین تأثیر میزان و موردنظر، حل ماهیت مسئله، کلی، اهداف برمشتری، مسئله، از مستقل سئواالت از مجموعه نخستین

بپرسد: است ممکن تحلیلگر مثال، دارد. برای تأکید محاسن ودارد؟ قرار کار این تقاضای پشت کسی چهکند؟ می استفاده مسئله این حل از کسی چهچیست؟ موفق حل یک اقتصادی حسندارد؟ وجود حل برای دیگری منبع آیا

مشتری و مسئله تا سازند می قادر را تحلیلگر بعدی، سئواالت مجموعهبپرسد: را پرسشهایی حل، راه یک به راجع کرده درک بهتر را

حل یک توسط که ))خوبی(( را خروجی )مشتری( چگونه شما کنید؟ می بندی دسته شود، می ایجاد موفق

است؟ )هایی( مناسب مسئله چه برای حل راه اینشد، خواهد استفاده آن در حل راه این که را محیطی توانید می آیا

کنید(؟ توصیف )یا دهید نشان من بهشیوه که دارد وجود خاصی کاری مشکالت یا حدی شرایط آیا دهد؟ قرار تأثیر تحت را مسئله حل به رسیدن

8

و دارد. گاوز تأکید نشست کارآمدی میزان بر سئواالت مجموعه آخرین می پیشنهاد را شده( زیر )کوتاه لیست و نامند می سئوال شبه را آنها واینبرگ

کنند:آیا هستید؟ سئواالت این به دادن پاسخ برای مناسب شخص شما آیا ))رسمی(( هستند؟ پاسخهادارد؟ ارتباط شما مسئله با پرسیم می که سئواالتی آیاکنم؟ می سئوال زیاد آیابدهد؟ بیشتری اطالعات که هست هم دیگری کس آیابپرسم؟ شما از که هست دیگری مورد آیا

که را ارتباطی کرده کمک کار شروع دیگر( به سئواالت )و سئواالت این پرسش قالب کند. ولی می آغاز است، ضروری پروژه کاربرد دامنۀ] تعیین برای

روشی پاسخ، و برای فقط را پاسخ و پرسش جلسه واقع نیست. در موفق کامال حل عناصر که کرد آن جایگزین را ای شیوه سپس و برد کار به باید اول برخوردآمیزد. درهم مشخصات و بحث مسئله،

افزار نرم مهندسان و مشتریان احساس یکدیگر با ناخودآگاه طور به غالبا ها خواسته پاالیش و تشخیص به تیمی صورت به آنکه جای دارند. به غربت

یادداشتها، سری یک طریق از پرداخته خود قلمرو تعیین به طرف هر بپردازند، برقرار ارتباط یکدیگر با پاسخ و پرسش جلسات و مستندات رسمی، های نامه است. داشته پی در ضعیفی نتایج روش، این که است داده نشان کنند. تاریخ می

رابطه هرگز و افتد می قلم از مهمی اطالعات آید، می پیش تفاهمهایی سوءشود. نمی برقرار موفقی کاری

روش یک مشکالت، همین به عنایت با مستقل، پژوهشگران از ای عده برای را آن توان می که اند کرده ابداع ها خواسته آوری جمع برای تیم بر مبتنی تعیین تکنیکهای به که روش، این برد. در کار به پروژه کاربرد دامنه تعیین

و مشتریان از همکاری تیم یک ایجاد است، موسوم1(FAST) کاربرد مشخصات پرداخته، مسئله تعیین به یکدیگر، همکاری با که شود می توصیه سازندگان

11 .Facilitated Application Specification Techniques

9

گذارند می بحث به را متفاوت روشهای کنند، می پیشنهاد را حل راه از عناصریکنند. می مشخص را مقدماتی های خواسته از ای مجموعه و

سنجی امکان که است منطقی مشتری(، حضور )با شد تعیین کاربرد دامنه که هنگامی باشد؟ کاربرد دامنه این مناسب که ساخت افزاری نرم توان می بپرسیم: ))آیا

پذیر امکان پروژه این آیا به افزار نرم مهندسان اوقات اکثر در هست؟(( تقریبا وادار را آنها صبر کم مشتریان و مدیران )یا گذرند می سئوال دو این از سرعت

از آن سرنوشت که کنند ای پروژه درگیر را خود زودتر کنند( تا می کار این به می عنوان چنین را مشکل [ اینPUT97a] مایزر و است. پوتنام معلوم آغاز

نظر در که افزار نرم در حتی نیست امکانپذیر تصوری، قابل چیز کنند:... هر چهار افزار نرم پذیری امکان باشد. برعکس، ناپایدار است ممکن بیرونی افراد

تواند می آیا هست؟ امکانپذیر فنی نظر از پروژه آیا – فناوریدارد: بعد کاربرد نیازهای با که داد کاهش حد آن تا توان می را نقایص آیا باشد؟ پیشرفته

توان می آیا هست؟ پذیر امکان مالی نظر از آیا – مالی درآید؟ جور نظر مورد بازار یا آن مشتری افزاری، نرم سازمان که رساند پایان به ای هزینه با را پروژه

طوری بازار به پروژه محصول تحویل زمان آیا – زمان برآید؟ هزینه این عهدۀ] از برای الزم منابع دارای سازمان آیا – منابع کند؟ در به میدان از را رقبا که هست

هست؟ موفقیت فوق سئواالت به دادن پاسخ مشخص، های زمینه در ها پروژه برخی برای

آسان گاه و ساعت چند از اید. پس داده انجام را مشابه های پروژه است. قبالهستید. آن دوباره انجام به قادر که شوید می مطمئن تحقیق، هفته چند

است نیستند. ممکن آسان چندان اید، نکرده تجربه تاکنون که هایی پروژه پیاده که کاربرد یک اصلی های خواسته دریابد تا کند صرف وقت ماهها تیمی

است، دشوار آنها سازی ها خواسته این از برخی هستند. آیا کدامها واقعا امکان تعیین تیم کند؟ می امکانپذیر را پروژه که کنند می تحمیل را ریسکهایی

کند حمل ای نقطه تا را باال ریسک با های خواسته طراحی و معماری باید سنجی

10

پاسخهای تیم که هنگامی موارد، برخی دهد. در پاسخ فوق سئواالت به بتواند کهآید. پیش ها خواسته دادن کاهش بحث است ممکن گرفت، منفی

می عصبانی ارشد مدیران حال، همین در می حوصلگی بی با شوند. غالبا به که هایی پروژه از دهید((. بسیاری انجام را تان وظیفه است، گویند: ))کافی

چنین این شروعی خورند، می چشم به ها روزنامه در بزرگ شکست عنواناند. داشته

تنهایی به کاربرد دامنه تعیین که کنند می پیشنهاد درستی به مایزر و پوتنام دیگران و افزاری نرم تیم شد مشخص کاربرد دامنه که نیست. هنگامی کافی

به توان می باال در شده ذکر ابعاد در را پروژه آیا که شود تعیین تا کنند کار باید که است برآورد فرآیند از مهم بخش خیر. این یا رساند پایان چندان هم غالباگیرد. نمی قرار توجه مورد

کاربرد دامنه تعیین از مثالی و ها شود: داده می زیر موارد تعیین به منجر مشتری با ارتباط برقراری

و کارآیی شوند، سازی پیاده باید که عملیاتی شود، پردازش باید که کنترلی مثال، عنوان مربوط. به اطالعات و کنند می محدود را سیستم که حدی شرایط

نظر در را1(CLSS) نقاله خط سازی مرتب سیستم یک برای افزاری نرماست: زیر شرح بهCLSS کاربرد دامنه بگیرید. بیان

نقاله خط روی که را هایی ( جعبهCLSS) نقاله خط سازی مرتب سیستم و شود می شناسایی کد بار یک توسط جعبه کند. هر می مرتب حرکتند، در

قرار خط انتهای در که صندوقی شش از یکی در و است قطعه شمارۀ] یک حاوی که کنند می عبور سازی مرتب ایستگاه یک از ها شود. جعبه می انداخته دارد، راهکاری به سازی، مرتب ایستگاهPC است. PC یک و بارکدخوان یک حاوی با ها کند. جعبه می هدایت مناسب صندوقهای به را ها جعبه که است متصل

در متر5/1 خط، دارند. سرعت یکسان سرعت و کنند می عبور تصادمی نظماست. شده داده نشان5-1 شکل درCLSS از کلی است. طرح دقیقه

11 .Conveyor Line Sorting System

11

CLSSمطابق زمانی های بازه در و خوان بارکد یک از را ورودی اطالعات برای مناسبی فرمت به بارکد های کند. داده می دریافت نقاله خط سرعت با

شماره از اطالعاتی بانک یک در افزار شود. نرم می رمزگشایی جعبه شناسایی را مناسب صندوق پرداخته جستجو به دارد، مدخل1000 حداکثر که قطعات

می تعیین دارد، قرار سازی مرتب ایستگاه در حاضر حال در که ای جعبه برای شنت، آن تا شود می داده سازی مرتب شنت یک به مناسب صندوق کند. مکان

بیندازد. مناسب صندوق در را جعبه تا شود می نگهداری مقصد صندوق از رکوردی جعبه، هر برای برای بعدا

ورودی همچنینCLSS افزار گیرد. نرم قرار استفاده مورد گزارش و بازیابی همزمان برای که کند می دریافت را سنج( پالسی )سرعت نانومتر یک از حاصل پالسهایی تعداد رود. براساس می کار به 1شنت راهکار با کنترل سیگنال سازی

سیگنال یک افزار نرم شود، می تولید شنت و سازی مرتب ایستگاه بین کهدهد. قرار مناسب جای در را جعبه شنت، که کند می تولید کنترل

نرم عملیات همۀ] کرده مطالعه را کاربرد دامنه بیان پروژه ریز برنامه 3 فصل در دارد نام تجزیه که فرآیند کند. این می استخراج را مهم افزاری

بود: خواهد زیر عملیات شد. نتیجه، بحثبارکد ورودی خواندنقطعه شمارۀ] های داده رمزگشاییصندوق محل تعیینها جعبه مقصد رکورد حفظپالسی نانومتر خواندناطالعاتی بانک در جستجوشنت برای کنترل سیگنال تولید

است. پردازش نقاله خط سرعت انقیاد تحت کارآیی مورد، این در پایان به خوان، بارکد به بعدی جعبۀ] رسیدن از پیش باید جعبه هر به مربوط

)بارکد دارد دستیابی آنها به که افزارهایی سخت توسطCLSS افزار برسد. نرم

11 .shnt

12

)فاصلۀ] نقاله خط کلی پیکربندی و دسترس در حافظه (،PC و شنت خوان،شود. می محدودیت سری یک ها( دستخوش جعبه میان مناسب

قرار ارزیابی مورد یکدیگر همراه باید حدی شرایط و کارآیی عملکرد، از متفاوتی مقادیر است ممکن مختلف، حدی شرایط در خاص عمل گیرند. یک

عمل که صورتی درCLSS افزار نرم برای الزم هزینه و کند. کار طلب را کار تفاوت کند، تغییر کارآیی صندوقها( ولی درون ها جعبه گذاشتن )یعنی بماند ثابت

برابر ده نقاله خط سرعت میانگین اگر نمونه، کرد. برای خواهد چشمگیری به افزار حدی( نرم )شرایط نباشد یکی ها جعبه میان فاصله )کارآیی( و شود دارد. عملکرد، نیاز بیشتری کار به و – شود می تر پیچیده چشمگیری طور

دارند. تنگاتنگ ارتباطی حدی شرایط و کارآیی ریز، دارد. برنامه تعامل کامپیوتری سیستم دیگر عناصر با افزار نرم

و هزینه منابع، بر اثر گونه هر تا گیرد نظرمی در را واسط هر پیچیدگی و ماهیتشود: می تفسیر زیر معانی به واسط کند. مفهوم تعیین را توسعه زمانبندی می اجرا را افزار نرم جانبی( که لوازم و پردازنده )مثل افزار سخت.1

غیرمستقیم طور به نمایش( که صفحات و ماشینها )مثل دستگاههایی و کند )مثل موجودند قبل از که افزارهایی نرم.2 شوند؛ می کنترل افزار نرم توسط

مجدد استفاده قابل افزاری نرم های مؤلفه اطالعاتی، بانک به دستیابی روالهای طریق از که افرادی.3 شوند؛ متصل جدید افزار نرم به باید عامل( و سیستم و

روالهایی.4 کنند؛ می استفاده افزار نرم از دیگرI/O دستگاههای یا کلید صفحه حال، هر برند. در می پیش ترتیبی عملیات سری یک عنوان به را افزار نرم که

شود. درک وضوح به باید واسط میان از اطالعات انتقال باشد، یافته توسعه درستی ( به10 )فصل سیستم از ای مشخصه اگر

است دسترس در افزار نرم کاربرد دامنه توصیف برای الزم اطالعات همۀ] تقریبا که مواردی شود. در می مستندسازی پروژه ریزی برنامه شروع از پیش و

نیز را سیستم تحلیلگر نقش باید ریز برنامه است، نیافته توسعه ای مشخصهکند. تعیین را برآورد وظایف بر مؤثر مرزی شرایط و صفات گرفته برعهده

منابع

13

توسعۀ] برای الزم منابع برآورد افزار، نرم برای ریزی برنامه وظیفۀ] دومین دهد. می نشان هرم یک شکل به را توسعه منابع5-2 است. شکل افزار نرم

منابع هرم قاعدۀ] در – افزاری نرم و افزاری سخت ابزارهای – توسعه محیط سطح آورد. در می فراهم توسعه پشتیبانی برای زیرساختی و است گرفته قرار

مؤلفه – بینیم می را مجدد استفاده قابل افزاری نرم های مؤلفه باالتر، کاهش چشمگیری طور به را توسعه های هزینه توانند می که ای سازنده های – افراد – اصلی منبع هرم، رأس بخشند. در سرعت را افزار نرم تحویل و دهند

بیانی منبع؛ شود: توصیف می مشخص ویژگی چهار با منابع از یک دارد. هر قرار آن. کارگیری به زمان مدت و منبع؛ آن به نیاز زمانی موعد دسترسی؛ قابلیت از گرفت. قابلیت نظر در زمانی پنجره یک عنوان به توان می را آخری ویژگی دو

کرد. تعیین ممکن زمان اولین در باید را مشخص پنجره یک برای منبع دسترسیانسانی منابع کامل برای الزم مهارتهای انتخاب و کاربرد دامنه ارزیابی با ریز برنامه

سازمانی کند. وضعیت می شروع را خود کار توسعه، کردن مهندس مدیر، )مثال تخصص غیره( و و ارشد افزار نرم اطالعاتی، بانک دور، راه ارتباطات )مثال

های پروژه شوند. برای می / کارگزار( مشخص مشتری – نفر )یک کوچک نسبتا

که کند اجرا را افزار نرم مهندسی مراحل همۀ] تواند می نفر کمتر( یک یا سالکند. می مشورت متخصصان با نیاز صورت در

از پس فقط افزاری، نرم پروژه یک برای نیاز مورد افراد تعداد توسعه برای الزم کار برآوردکردن است. تعیین ماه( قابل – نفر برحسب )مثال

را کار برآورد های تکنیک دهیم. می قرار بحث مورد فصل همین در بعدامجدد استفاده قابل افزاری نرم منابع

مجدد استفاده قابلیت ( برCBSE) ها مؤلفه بر مبتنی افزار نرم مهندسی [. چنینHOO91] سازنده های مؤلفه مجدد استفادۀ] و ایجاد یعنی – دارد تأکید

آسان، رجوع برای نامند می مؤلفه اختصار به را آنها که ای سازنده های مؤلفه برای و شوند می استاندارد آسان کاربرد برای شوند، می لیست کاتالوگ یک در

شوند. می سنجی اعتبار یکپارچگی،

14

با که کند می پیشنهاد را افزاری نرم منابع از دسته [ چهارBEN92] بناتانشوند: گرفته نظر در باید ریزی برنامه پیشرفتثالث شخص یک از که موجود افزارهای نرمآماده. های مؤلفه

به که ها مؤلفه اند. این یافته توسعه قبلی پروژه یک برای یا هستند حصول قابل طور به بوده استفاده قابل فعلی پروژه برای شوند، می نامیدهCOTS اختصار

شوند. می اعتبارسنجی کاملداده یا کدها ها، طراحی مشخصات،کامل. تجربه های مؤلفه

افزار نرم مشابه که گذشته های پروژه برای شده داده توسعه آزمایشی های شده ارائه کاربرد حیطۀ] در فعلی، افزاری نرم تیم هستند. اعضای فعلی پروژه های مؤلفه برای نیاز مورد اصالحات دارند. لذا، کامل تجربه ها مؤلفه این توسط ریسک کامل، تجربه دارد. پایینی نسبتا

داده یا کدها ها، طراحی مشخصات،ناقص. تجربه های مؤلفه نرم با و شدند داده توسعه گذشته های پروژه برای که هستند آزمایشی های

تیم دارند. اعضای اساسی اصالحات به نیاز ولی ارتباطند، در فعلی پروژه افزار رو، این از دارند محدودی تجربه ها مؤلفه این کاربرد حیطۀ] در فعلی افزاری نرم

ریسک از باالیی درجه دارای ناقص، تجربه های مؤلفه برای نیاز مورد اصالحاتهستند.افزاری نرم تیم که افزاریی نرم های مؤلفهجدید. های مؤلفه

باید بسازند. فعلی پروژه نیازهای برای مشخصا نظر در منبع یک عنوان به مجدد استفادۀ] قابل های مؤلفه که هنگامی

داشته نظر مد را زیر دستورالعملهای باید افزار نرم ریز برنامه شوند، می گرفتهباشد:

را آنها سازند، می برآورده را پروژه نیازهای آماده های مؤلفه اگر.1 همواره آماده های مؤلفه کردن سرهم و آوردن دست به آورید. هزینه دست به

پایین هم ریسک درجۀ] عالوه است. به ارز هم افزار نرم توسعه هزینۀ] از کمتراست.

15

و اصالح از ناشی ریسک دسترسند، در کامل تجربه های مؤلفه اگر.2 بندی سرهم این استفاده باید پروژه ریزی برنامه است. در قبول قابل عموماشود. منعکس ها مؤلفه

آنها از استفاده باشند، دسترس در ناقص تجربه های مؤلفه اگر.3 مؤلفه این بتوان آنکه از پیش گیرد. اگر قرار تحلیل مورد باید فعلی پروژه برای

الزم ای گسترده اصالحات کرد، مونتاژ دیگر عناصر با مناسب طور به را ها های مؤلفه اصالح باالست. هزینۀ] ریسک میزان – بروید پیش دقت به باشد، جدید افزار نرم یک توسعه برای الزم هزینه از بیش تواند می گاه ناقص، تجربۀ]باشد.

مجدد، استفاده قابل افزاری نرم های مؤلفه چشم ریزی برنامه طی غالبا گیرند. بهتر قرار توجه مورد افزار نرم فرآیند توسعۀ] اثنای در تا شوند می پوشی ترتیب، این شود. به مشخص کار ابتدای همان در منابع های خواسته است

دست به را آنها توان می موقع به بوده اجرا قابل دیگر راههای فنی ارزیابیآورد.

محیطی منابع و کند می پشتیبانی را افزاری نرم پروژۀ] که محیطی محیط غالبا

با را افزار نرم و افزار سخت شود، می خوانده(SEE) افزار نرم مهندسی )نرم ابزارهای که آورد می فراهم سکویی افزار سازد. سخت می همراه یکدیگر

قطعات این کند، می پشتیبانی را تحویل قابل قطعات تولید برای افزاری( الزم نرم سازمانهای اکثر هستند. چون مناسب مهندسی عمل پیامد تحویل قابل

SEE به دستیابی نیازمند که هستند ای چندگانه سازندۀ] اجزای دارای افزاری

را افزار نرم و افزار سخت نیاز مورد زمانی پنجرۀ] باید پروژه ریز برنامه هستند،هستند. دسترس در منابع این که کند تصدیق و کند تجویز

سخت و افزار نرم )که کامپیوتری سیستم یک است قرار که هنگامی است ممکن افزاری نرم تیم شود، کند( مهندسی می همراه یکدیگر با را افزار

دیگر مهندسی تیمهای که باشد داشته افزاری سخت عناصر به دستیابی به نیاز) عددی کنترل یک به مربوط افزار نرم مثال، هستند. برای آن توسعه حال در

16

NCعنوان به است ممکن رود، می کار به ماشینی ابزارهای از ای طبقه در ( که ماشین )مثل خاص ماشینی ابزار یک به اعتبارسنجی آزمایش مرحلۀ] از بخشی پیشرفته، بندی صفحه برای افزاری نرم پروژه یک باشد؛ داشته ( نیازNC تراش

عناصر دارد. همۀ] نیاز دیجیتال چینی حروف سیستم یک به توسعه از ای نقطه درشوند. مشخص افزاری نرم پروژۀ] ریز برنامه توسط باید افزاری سخت

افزاری نرم پروژه برآورد کوچکی درصد افزاری نرم های هزینه کامپیوتر، با کار روزهای نخستین در

هزینه برآورد در خطا قدری و داد می تشکیل را کامپیوتری سیستم هزینه کل از تأثیر افزاری، نرم های افزار نرم گذاشت. امروز، می برجای اندکی نسبتا

در مثال، آید. برای می شمار به کامپیوتری سیستم هر عنصر گرانترین تفاوت اندازۀ] به تواند می هزینه برآورد در بزرگی خطای سفارشی، سیستمهای

نرم سازنده برای ها هزینه حد از بیش باشد. افزایش کار زیان و سود میانبود. خواهد بار مصیبت افزار،

– بیشماری بود. متغیرهای نخواهد دقیقی علم هرگز هزینه، و کار برآورد

انجام کار و افزار نرم نهایی هزینه توانند می – سیاسی محیطی، فنی، انسانی، را افزاری نرم پروژه برآورد دهند. ولی قرار تأثیر تحت را آن توسعۀ] برای شده که کرد تبدیل سیستماتیک مراحل سری یک به سیاه هنر یک از توان می

آورد. فراهم قبول قابل ریسک با برآوردهایی انتخاب چند کار، و هزینه اطمینان قابل برآوردهای به دستیابی برای

دارد: قرار شما فراروی برآوردی توان می که است )روشن پروژه اواخر تا تأخیر برآورد.1

داد!( دست به پروژه شدن کامل از پس را % صحیح100 که هایی پروژه روی شده انجام برآوردهای بهترین.2 شده کامل قبال

اند. تجزیه های تکنیک از.3 و ای هزینه برآوردهای تولید برای ساده نسبتا

کنید. استفاده پروژه کاری

17

تجربی مدل چند یا یک از افزار نرم کار و هزینه برآورد برای.4کنید. استفاده

ها هزینه نیست. برآورد عملی هست، هم جذاب که اول انتخاب متأسفانه، بیشتر کنیم، صبر بیشتر چه هر که بدانیم باید آید. ولی پیش(( فراهم ))از باید

کمتر برآوردها در جدی خطای بروز احتمال بدانیم بیشتر هرچه و دانست خواهیمشود. می

فعلی پروژه اینکه بر مشروط بدهد، خوبی نتایج تواند می دوم انتخاب شرایط مشتری، )مثل دیگر پروژه تأثیرات و باشد گذشته کارهای مشابه کامال

شاخص همواره گذشته تجربه باشند. متأسفانه، ارز ها( هم مهلت ،SEE تجاری،نیست. آینده نتایج از خوبی

برآورد در آنها از استفاده امکان که هستند روشهایی باقیمانده، انتخاب دو هر برای شده ذکر تکنیکهای آل، ایده حالت است. در بیشتر افزاری نرم پروژه به دیگری بر تأییدی عنوان به یک هر یعنی برد؛ کار به یکدیگر همراه باید را گزینه

حل(( برای و ))تقسیم روش یک از ای تجزیه های تکنیک رود. در می کار اعمال سری یک به پروژه تجزیه شود. با می استفاده افزاری نرم پروژه برآورد مرحله ای شیوه به را کار و هزینه توان می مرتبط، مهندسی فعالیتهای و اصلی

تکنیکهای تکمیل برای توان می را تجربی برآورد مدلهاینمود. برآورد ای مدل یک مدل، داد. این ارائه بالقوه ارزشمند روش یک و برد کار به ای تجزیهگیرد: می خود به را زیر شکل تاریخی( بوده های )داده تجربه بر مبتنی

d = f (Vi)

پروژه( زمان مدت هزینه، کار، )مثل شده برآورد مقدار چند از یکیd کهشده( است. برآوردFP یاLOC )مثل شده انتخاب مستقل پارامترهایVi و

را تجربی مدل یا ای تجزیه تکنیک چند یا یک خودکار برآورد ابزارهای گرافیکی کاربر واسط یک با خودکار ابزارهای که کنند. هنگامی می سازی پیاده

چنین روند. در می شمار به برآورد برای جذاب انتخابی شوند، تلفیق که افزاری نرم محیط( و و تجربه )مثل توسعه سازمان ویژگیهای سیستمهایی،

18

به ها داده این از هزینه و کار شوند. برآورد می توصیف یابد، توسعه است قرارآید. می دست

به فقط افزاری، نرم های هزینه برآورد برای ممکن انتخابهای از یک هر هیچ اند. اگر رفته کار به برآورد انجام برای که است تاریخی های داده خوبی فصل نیست. در اعتماد قابل هزینه تعیین نباشد، موجود تاریخی های داده گونه

برآورد های داده برای مبنایی که را افزاری نرم معیارهای از برخی ویژگیهای ،4دادیم. قرار بررسی مورد آورند، می فراهم تاریخی

ای تجزیه های تکنیک موارد، اکثر در و است مسئله حل از شکلی افزاری، نرم پروژه برآورد

افزاری( نرم پروژه برای کار و هزینه برآورد )یعنی شود حل باید که ای مسئله را مسئله رو، همین پرداخت. از آن به یکباره به بتوان که است آن از تر پیچیده قابل انشاءاله )و کوچکتر مسائل سری یک صورت به را آن و کنیم، می تجزیه

آوریم. می کنترل( در گذاشتیم: تجزیه بحث به متفاوت دیدگاه دو از را تجزیه روش ،3 فصل در

استفاده مورد را آنها دو هر یا شکل دو از یکی برآورد، فرآیند. در تجزیه و مسئله کاربرد دامنه باید پروژه ریز برنامه برآورد، انجام از پیش دهیم. ولی می قرارکند. برآورد را آن اندازه و بداند را افزار نرم

افزار نرم اندازه تعیین درجۀ].1است: استوار چیز چند بر افزاری نرم پروژه برآورد صحت

برآورد تفسیر توانایی.2 ریز؛ برنامه توسط محصول اندازۀ] برآورد درستی دسترسی قابلیت تابع )که ها هزینه و تقویمی زمان انسانی، کار به اندازه

درجۀ]. 3 است(؛ قبلی های پروژه از حاصل اطمینان قابل افزاری نرم معیارهای های خواسته پایداری. 4 و ریزی برنامه در افزاری نرم تیم تواناییهای انعکاس

کند. می پشتیبانی را افزار نرم مهندسی کار که محیطی و پروژه پردازیم. چون می افزار نرم اندازه تعیین مسئله به بخش، این در

شود، می انجام که است کاری اندازۀ] برآورد خوبی به فقط پروژه یک برآورد قاموس است. در پروژه ریز برنامه اصلی تالش نخستین نشانگر اندازه، تعیین

19

افزاری نرم پروژه از پذیر کمیت نتیجۀ] یک اندازه، از منظور پروژه، ریزی برنامه توان میLOC حسب بر را اندازه شود، گرفته پیش مستقیمی روش است. اگر

شود. می بیانFP صورت به اندازه شود، انتخاب مستقیم غیر روش سنجید. اگرکنند: می پیشنهاد اندازه تعیین برای متفاوت روش [ چهارPUT92] مایزر و پوتنام

تکنیکهای از روش این . در((1فازی ))منطق روش به اندازه تعیین می تشکیل را فازی منطق بنای سنگ که شود می استفاده تقریبی استدالل

کند، شناسایی را کاربرد نوع باید ریز برنامه روش، این اجرای دهند. برای گسترۀ] در را بزرگی این سپس و نماید تعیین کمی مقیاس در را آن بزرگی باید ریز برنامه برد، کار به توان می را شخصی تجربۀ] کند. گرچه پاالیش اصلی

را برآوردها که طوری به باشد، داشته دستیابی نیز تاریخی اطالعاتی بانک یک بهکرد. مقایسه واقعی تجربیات با بتوان

دامنه خصوصیات از برآوردی ریز، برنامهعملکرد. نقاط اندازۀY تعیینآورد. می دست به4 فصل در شده بحث اطالعاتی

))مؤلفه از تعدادی از افزار نرماستاندارد. های مؤلفه اندازه تعیین کلیت خاص، کاربردی حیطه یک در که شود می تشکیل استاندارد(( متفاوت های

از عبارتند اطالعاتی سیستم یک برای استاندارد های مؤلفه مثال، دارند. برای برنامه تعاملی، های برنامه گزارشها، نمایش، صفحات ها، پیمانه سیستمها، زیر ریز اشیاء. برنامه سطح در دستورالعملهایی وLOC فایلها، ای، دسته های

پروژه های داده از سپس کرده برآورد را استاندارد مؤلفه هر ظهور تعداد پروژه، می استفاده استاندارد مؤلفۀ] هر ازای به تحویلی اندازه تعیین برای قبلی های

ریز، بگیرید. برنامه نظر در را اطالعاتی سیستمهای کاربرد یک مثال، کند. برای ازای به که دهد می نشان تاریخی های کند. داده می برآورد را گزارش18 تولید

ریز برنامه موضوع [. اینPUT92] است نیاز کوبول زبان خط967 گزارش هر کند. نظیر برآوردLOC 17000 حدود گزارشها مؤلفۀ] برای تا سازد می قادر را

و شود می انجام دیگر استاندارد های مؤلفه برای محاسبات و برآوردها همین

11 .Fuzzy Logic

20

تنظیم آماری طریقه به )که شود می نتیجه افزار نرم اندازه برای کلی مقدار یکاست(. شده

که شود می استفاده هنگامی روش این ازتغییرات. اندازه تعیین شوند. اصالح ای شیوه به باید که کند می استفاده موجود افزار نرم از پروژه حذف کد، دادن تغییر کد، افزودن مجدد، استفاده )مثل نوع و تعداد ریز، برنامه

یک از استفاده کند. با می برآورد بپذیرند، صورت باید که را کد( اصالحاتی برآورد است ممکن تغییر اندازه تغییر، نوع هر [ برایPUT92کار(( ] ))نسبت

شود. را اندازه تعیین روشهای از یک هر نتایج که کنند می پیشنهاد مایزر و پونتام

مقدار یا ای نقطه سه برآورد یک تا کرد ترکیب هم با آماری صورت به باید محتمل )پایین(، خوشبینانه مقادیر منظور، این آید. برای دست به انتظار قابل

می دست به5-1 معادله از استفاده با آنها ترکیب و اندازه )باال( برای بدبینانه وشود. می داده شرح بعدی بخش در که آید

سیستم مهندسی وارد از دشوارتر چیز گفت: ))... هیچ ماکیارلی قبل، سال500 تقریبا

سیستمهای گذشته سال50 نیست((. طی امور از جدید نظامی کردن تغییرات ماکیارلی زمان از فناوری نهادند. گرچه بنا را نوین نظامی کامپیوتری،

دارند. صحت کماکان او سخنان است، شده باعث را زیادی مهندسی به موسوم فرآیند یک از پیامدی عنوان به افزار نرم مهندسی

تأکید افزار نرم بر تنها آنکه جای به سیستم، دهد. مهندسی می رخ سیستم تأکید سیستمی در عناصر آن دهی سازمان و طراحی تحلیل، عنصر چند بر کند، اطالعات تبدیل برای فناوری یک یا سرویس، یک محصول، یک توانند می که دارد

باشند. کنترل یا تجاری، فعالیتهای دربارۀ] بحث هنگام را سیستم مهندسی فرآیند حیطه، این )در محصولی که نامند. هنگامی می تجاری فرآیند مهندسی

ترافیک کنترل سیستم تا گرفته سیم بی تلفن یک از چیزی هر محصول از منظورنامند. می محصول مهندسی را فرآیند شود، ساخته است است( قرار هوایی

21

توسعۀ] به کنند می سعی محصول مهندسی و تجاری فرآیند مهندسی متفاوت کاربرد دامنه یک در کدام هر ببخشند. گرچه نظم کامپیوتری سیستمهای

مهندس هم شوند. یعنی، می مربوط افزار نرم به دو هر شود، می برده کار به کامپیوتری افزار نرم نقش تا کنند می کار محصول مهندس هم و تجاری فرآیند

به را افزار نرم که کنند برقرار را پیوندهایی حال، عین در و کنند مشخص راکند. محکم کامپیوتری سیستم دیگر عناصر

تأکید فرآیندی مختص فعالیتهای و مدیریتی مسائل بر فصل، این در درست کارهای سازند می مطمئن را افزاری نرم سازمان یک که داشت خواهیم

شوند. انجام درست شیوۀ] با و درست زمان درگذرا نگاهی

مهندسی را افزار نرم بتوان آنکه از پیش چیست؟ سیستم مهندسی شود. برای شناخته باید گیرد، می قرار آن در افزار نرم که سیستمی کرد،

افزار، سخت نقش شود، تعیین باید سیستم کلی هدف منظور، این به دستیابی مشخص باید سیستم دیگر عناصر و روالها، اطالعاتی، بانک افراد، افزار، نرم

مدلسازی، مشخص، تحلیل، کسب، باید عملیاتی های خواسته و شود، فعالیتها همین را سیستم مهندسی شوند. شالودۀ] مدیریت و اعتبارسنجی

دهند. می تشکیل های خواسته سیستم، مهندس دهد؟ می انجام را آن کسی چه

شناسایی دیگر واگذارندگان و آینده کاربران مشتری، با کار طریق از را سیستمکند. می

می جنگل دیدن از مانع اند: ))درختها گفته قدیم از دارد؟ اهمیت چرا جمله )از فناوری عناصر و دارد ))جنگل(( را حکم سیستم مورد، این شوند((. در

ساخت به عجله با سیستم درک از پیش هستند. اگر درختها افزار( همان نرم را مشتری که شوید می اشتباهاتی مرتکب تردید بدون بپردازید، فناوری عناصرکنید. درک را جنگل باشید، درختان نگران آنکه از کرد. پیش خواهد ناامید

با تر مشروح عملیاتی های خواسته و اهداف است؟ کدام کار مراحل تا شوند می تحلیل ها خواسته شوند؛ می شناسایی مشتری از اطالعات کسب

22

که ای مشخصه گیرد؛ قرار سنجش مورد آنها سازگاری و بودن کامل وضوح، و سازنده توسط سپس و شود می ایجاد است، همراه سیستمی مدل یک با غالبا

تا شوند می مدیریت سیستم، های خواسته شود. سرانجام، می تصدیق مشتریاند. شده کنترل مناسب طور به تغییرات که شود حاصل اطمینان

پیامد عنوان به باید سیستم از مؤثری نمایش چیست؟ کاری محصول یا و مشخصه یک اولیه، نمونه یک تواند می شود. این تولید سیستم مهندسی

را سیستمی عملیاتی و رفتاری ویژگیهای باید ولی باشد، نمادین مدل یک حتی دست به سیستم معماری از دیدی و دهد ربط هم به شود، ساخته است قرار که

دهد. ام؟ برآمده امور عهده از درست که کنم حاصل اطمینان چگونه

و کامل واضح، تا داد قرار بازبینی مورد باید را سیستم مهندسی کاری محصوالت روشهای از استفاده با سیستم های خواسته تغییرات باشند. مدیریت سازگار

SCMدارد. اهمیت اندازه همان به ( نیز9 )فصل منسجمکامپیوتری سیستمهای

سیستم واژه تکنیکی واژگان در حد از بیش آن از که است ای واژه احتماال عمل به آن از نادرست استفادۀ] بیشترین حال عین در و است شده استفاده

و هوایی سیستمهای تحصیلی، سیستمهای و سیاسی است. سیستمهای آمده قبیل این از مثالهایی مترو سیستمهای و بانکی سیستمهای تولیدی، سیستمهای محتوای آید، می آن پشت در که ندارد. صفتی زیادی معنایی بار واژه هستند. این

شود: می تعریف زیر صورت به سیستم وبستر، واژنامۀ] کند. در می تعیین را آن یا واحد کلیت یک که طوری به مرتبط اشیای از آرایشی یا ای . مجموعه1 که غیره و قواعد اصول، حقایق، از ای . مجموعه2 دهند؛ می تشکیل را ارگانیک

برای منطقی طرحی که اند یافته آرایش و اند شده بندی طبقه منظم شکلی به طبقه از طرحی یا . روش3 دهند؛ می نشان گوناگون قطعات ساختن مرتبط

رویه... روش؛ کار؛ یک انجام از ای شده تثبیت . شیوۀ]4 آرایش؛ یا بندی

23

ای واژه هیچ ولی است، شده داده نامه واژه این در دیگر تعریف پنج دقیقا بستر، و تعریف به توجه است. با خاص ای واژه نیست. سیستم، آن مترادفکنیم: می تعریف چنین را کامپیوتری سیستم

با که اند شده دهی سازمان طوری که عناصر از آرایشی یا ای مجموعهبرسند. شده تعیین پیش از هدفی به اطالعات پردازش

محصولی توسعۀ] یا تجاری عمل یک از پشتیبانی است ممکن هدف این این به دستیابی باشد. برای فروش قابل تجاری، درآمد تولید برای که باشد

کند: می استفاده گوناگون سیستمی عناصر از کامپیوتری سیستم هدف، مستندات و ها، داده ساختمان کامپیوتری، های برنامهافزار. نرم

گذارند؛ می تأثیر نیاز مورد کنترل یا رویه منطقی، روش بر که مرتبطی فراهم را کامپیوتری قابلیتهای که الکترونیکی دستگاههایافزار. سخت

دستگاههای شبکه، های سویچ )مثل دهنده ارتباط دستگاههای آورند، می دستگاههای و کند، می میسر را ها داده یافتن جریان مخابراتی( که

را خارج جهان عملکرد پمپها( که و موتورها حسگرها، )مثل الکترومکانیکیسازند؛ می میسر

افزار؛ نرم و افزار سخت اندازان راه و کاربرانافراد. از که اطالعات از یافته سازمان و بزرگ ای مجموعهاطالعاتی. بانک

است؛ دستیابی قابل افزار نرم طریق راهنمای فایلهای کاغذی، جزوات )مثل توصیفی اطالعاتمستندسازی.

on-line، دهند؛ می شرح را سیستم اندازی راه / یا و استفاده وب( که سایتهای می تعیین را سیستمی عناصر از یک هر خاص کاربرد که مراحلیروالها.

گیرد. می قرار آن در سیستم که ای رویه بستر یا کنند را اطالعات و شوند می تلفیق هم با گوناگون های شیوه به عناصر این

سابقه به را فروش خام های داده بازاریابی، بخش مثال، کنند. برای می تبدیل دستورات حاوی فرمان فایل، روبات یک کند؛ می تبدیل محصول خریدار از ای

عمل انجام باعث که کند می تبدیل کنترلی سیگنالهای از ای مجموعه به را خاص کمک بازاریابی بخش به که اطالعاتی سیستم یک شود. ایجاد می خاص فیزیکی

24

سیستم مهندسی به نیاز دو هر روبات، پشتیبانی برای افزار نرم کنترل و کنددارند.

که است آن سازد، می پیچیده را آنها که کامپیوتری سیستمهای ویژگی یک سیستم یک از بزرگی عنصر است ممکن سیستم، یک دهندۀ] تشکیل عناصر از بخشی که است کامپیوتری سیستم یک خود بزرگ، عنصر باشند. این بزرگتر

در کارخانه(( را یک اتوماسیون ))سیستم مثال، است. برای بزرگتر سیستم یک که بگیرید نظر سطح ترین پایین است. در سیستمها از مراتبی سلسله اساسا

داده کردن وارد دستگاههای و روباتها، عددی کنترل ماشین یک مراتب، سلسله ماشین است. عناصر کامپیوتری سیستم یک خود اینها از یک داریم. هر را ها

و پردازنده )مثل الکترومکانیکی و الکترونیکی افزار سخت شامل عددی کنترل درون و ماشین کنترل ارتباطات، افزار)برای نرم حسگرها(؛ موتورها، حافظه،

شده(؛ ذخیرهNC1 )برنامۀ] اطالعاتی بانک ماشین(؛ انداز )راه افراد یابی(؛ کردن وارد دستگاه مورد در توان می را تجزیه است. همین روالها و مستندات

است. کامپیوتری سیستم یک آنها از کدام داد. هر انجام روبات و ها داده شود. سلول می تعریف تولید سلول مراتب، سلسله بعدی سطح در

خود خاص عناصر دارای است ممکن که است کامپیوتری سیستم یک تولید، که برگیرد در را بزرگی عناصر نیز مکانیکی( و منصوبات و کامپیوترها )مثل باشدنهادیم. نام ها داده کردن وارد دستگاه و روبات عددی، کنترل ماشین را آنها

با سیستمی عنصر چند از آن، بزرگ عناصر و تولید سلول اینکه خالصه افزار، از: نرم اند عبارت ها برچسب این اند شده تشکیل کلی برچسبهای

و روبات مثال، مستندات. برای و روالها اطالعاتی، بانک افراد، افزار، سخت افراد(. )عنصر کرد اداره و اندازی راه نفر یک توسط توان می را ،NC ماشین

کلی عناصر دیگر، موارد در دارند. تعلق سیستم یک به منحصرا کامپیوتری سیستم یک به مربوط عناصر تعیین سیستم، مهندس نقش

بخشهای بزرگ(. در )عناصر است سیستمها کلی مراتب سلسله حیطۀ] در خاص

11.Numerical Control

25

را کامپیوتری سیستم مهندسی که داد خواهیم قرار بحث مورد را وظایفی آیندهدهند. می تشکیل

سیستم مهندسی مراتب سلسله روشهای از ای مجموعه شامل سیستم مهندسی کاری، زمینه از صرفنظر

است.10-1 شکل مراتب سلسله در حرکت برای باال به پایین و پایین به باال سیستم مهندسی فرآیند کل شود. یعنی، می جهانی(( آغاز ))نمای یک با معموال که شود حاصل اطمینان تا گیرد می قرار بررسی مورد تجارت یا محصول دامنه

می قرار پاالیش مورد جهانی است. نمای شده تعیین مناسب تجارت یا فناوری خاص، دامنۀ] یک گردد. در می معطوف خاص عالقۀ] مورد دامنه یک بر و گیرد افراد( افزار، سخت افزار، نرم ها، داده )مثل دار هدف سیستمی عناصر به نیاز

سیستمی عنصر ساخت و طراحی تحلیل، گیرد. سرانجام، می قرار تحلیل مورد در و وسیع بسیار حیطۀ] یک مراتب، سلسله این صدر شود. در می آغاز دار هدف مهندسی های رشته توسط که شود می اجرا مشروح فنی فعالیتهای آن، پایین

آید. می در اجرا افزار( به سخت یا افزار نرم مهندسی )مثل مربوطسیستم مدلسازی

جهانی نمای بر تأکید است. خواه مدلسازی فرآیند یک سیستم مهندسی[:MOT92] که کند می ایجاد مدلهایی مهندس مشروح، نمای بر خواه باشد

مورد نمای نیازهای رفع به که شود می تعریف آنها در فرآیندهایی کنند. می کمک نظر

آنها در است، استوار آنها بر رفتار این که فرضیاتی و فرآیندها رفتار شود. می داده نشان

وضوح به را مدل داخلی ورودیهای هم و خارجی ورودیهای هم کنند. می تعریف[بهتر درک به قادر را مهندس خروجیها( که جمله )از اتصاالت همۀ

آورند. می در نمایش به کنند، می نمابگیرد: نظر در را عامل چند باید مهندس سیستمی، مدل یک ساخت برای

26

کاهش را گوناگون اشکال و ممکن حالتهای تعداد که فرضیاتی.1 سازد. به می منعکس را مسئله منطقی ای شیوه به مدل نتیجه، در و دهند می

بعدی سه تصاویر پرداخت محصول یک مثال، سازند. برای می منطقی ای شیوه روند. یک می کار به واقعی شبه انیمیشن تصاویر ایجاد در که بگیرید نظر در را

سازد. می میسر را انسان بعدی سه اشکال نمایش محصول، این از دامنه ))بازیگر(( انسانی یک حرکت کردن مشخص توانایی شامل دامنه این ورودی

معینی فرضیات سیستم است. مهندس گرافیکی مدلهای ایجاد یا ویدیو از زنده گیرد می نظر در انسان مجاز حرکتی گسترۀ] دربارۀ] دور توان نمی را پاها )مثالشود. محدودتر پردازش و ورودیها گسترۀ] که طوری به تابید(، گردن

سازند. می میسر را مدل موقع به ایجاد که سازیهایی ساده.2 از گوناگونی انواع که بگیرید نظر در را اداری محصوالت شرکت یک مثال، برای

رساند. می فروش به را آنها به مربوط تجهیزات و نمابر کپی، دستگاههای درک روی کرده مدلسازی را دهنده سرویس سازمان نیازهای سیستم، مهندس کنند. گرچه می تولید را سرویس سفارش یک که کند می کار اطالعاتی جریان

مهندس باشد، داشته فراوان های سرچشمه است ممکن سرویس سفارش یک این خارجی. به درخواست یا داخلی تقاضای کند؛ می بندی گروه را منبع دو فقط

گردد. می میسر سرویس، سفارش تولید برای الزم ورودی افراز ترتیب، مثال، برای کنند می کمک سیستم مرزبندی به که محدودیتهایی.3

شود. چون می مدلسازی بعدی نسل هواپیماهای برای هوانوردی سیستم یک 1رانه پیش برای نظارت دامنۀ] شود، می طراحی دوموتوره صورت به هواپیما

خود در را آن جانبی سیستمهای و دوموتور حداکثر که شود مدلسازی طوری بایددهد. اسکان

پیاده برای شده اتخاذ روش و مدل ایجاد شیوۀ] که حدی شرایط.4 سیستم برای فناوری زیرساخت مثال، کند. برای می هدایت را مدل سازی

است.G4 پایه با منفرد پردازنده یک شد، داده شرح باال در که بعدی سه پرداخت

11 .propulsion

27

پردازشی مرزهای در که گردد محدود طوری باید مسائل محاسباتی پیچیدگیبگنجد. پردازنده سوی از شده تحمیل

و توابع ها، داده همۀ] برای شده داده ترجیح معماری که ترجیحات.5 دارد. تضاد دیگر حدی عوامل با گاه ترجیحی حل دهد. راه می نشان را فناوریها

بستگی شده داده ترجیح روش از درک میزان به مشتری رضایت وجود، این بادارد.

حل یک به است نما( ممکن هر )در حاصل سیستمی مدل خودکار، کامال واقع، باشد. در داشته نیاز غیرخودکار روش یا و خودکار نیمه توان می غالبا

مسئله برای متفاوتی روشهای عنوان به که کرد مشخص نوع هر برای مدلهایی متفاوت سیستمی عناصر نسبی تأثیر سیستم مهندس اصل، کنند. در می عمل

به مدلهایی نوع، هر برای تا کند می اصالح افزار( را نرم افزار، سخت )افراد،آورد. دست

سیستم سازی شبیه شیوۀ] دربارۀ] دردناک [ نظریGRA69] گراهام ،1960 دهۀ] اواخر در

درست طوری همان را سیستمها نمود: ))ما ایراد کامپیوتری سیستمهای ساخت را آن سازیم می را سیستم کل – ساختند را هواپیما رایت برادران که کنیم می

می را آن دوباره و شود متالشی تا گذاریم می بریم، می صخره یک روی سیستمهای )یعنی سیستمها از دسته یک مورد در سازیم((. حداقل

است. شده عمل روش همین به ( تاکنونواکنشی واقعی جهان با واکنشی ای شیوه به کامپیوتری سیستمهای از بسیاری

افزاری نرم و افزار سخت توسط واقعی جهان رویدادهای کنند. یعنی می تعامل و گیرند می قرار نظارت مورد دهند، می تشکیل را کامپیوتری سیستم که

رخ باعث که افرادی حتی و فرآیندها ماشینها، بر سیستم رویدادها این براساس و حقیقی زمان کنند. سیستمهای می پیدا کنترل شوند، می رویدادها آن دادن شده تعبیه گیرند. می قرار واکنشی سیستمهای گروه در غالبا

این تا کنند می تقال گاهی واکنشی سیستمهای سازندگان متأسفانه رفتار و بازدهی کارایی، بینی پیش اواخر، همین کنند. تا کار درست سیستمها

28

بسیاری ساخت لحاظ، یک بود. از دشوار آنها ساخت از قبل سیستمهایی چنین می تعجب باعث که بود. نکاتی پرواز رویای مثل حقیقی زمان سیستمهای از

)و شدند به دادن ))هل و سیستم ساخت زمان بودند( تا کننده دلگیر هم غالبا نادرست، عملکرد خاطر به سیستمی شوند. اگر نمی صخره(( مشخص یک روی کردیم می جمع را آن قطعات شد، می متالشی ضعیف کارایی یا نامناسب رفتار

کردیم. می شروع دوباره و کنترل را فرآیندهایی / یا و ماشینها واکنشی، گروه سیستمهای از بسیاری

درجه با باید نفت( که پاالیشگاههای یا مسافرتی هواپیماهای )مثل کنند می ممکن بینجامد، شکست به سیستمی چنین کند. اگر کار باالیی بسیار اطمینان

توصیف روش دلیل، همین آید. به بار به چشمگیری جانی یا مالی ضایعات استاست. آفرین خطر هم و دردناک هم گراهام توسط شده

به سیستمها سازی شبیه و مدلسازی برای افزاری نرم ابزارهای امروزه، سیستمهای ساخت هنگام که آوری تعجب نکات تا شوند می گرفته کار

فرآیند طی ابزارها شوند. این حذف خورند، می چشم به واکنشی کامپیوتری نرم و افزار سخت نقش حال عین در شوند. و می برده کار به سیستم مهندسی

و مدلسازی شود. ابزارهای می مشخص نیز افراد و اطالعاتی بانکهای افزار، می سیستم از ای مشخصه آزمایش به قادر را سیستم مهندس سازی، شبیه

از اند، رفته کار به آزمایش برای که مدلسازی های تکنیک و فنی سازند. جزئیاتاست. خارج کتاب این حوصله

اجمالی تجاری: دیدی فرآیند مهندسی یک که است معماریهایی ( تعریفBPE) تجاری فرآیند مهندسی هدف

] گاتمن سازند. مایکل می اطالعات از کارآمد استفاده به قادر را تجارتGUT99کند: می توصیف چنین را مسئله [ این

آرایه روی که شود می محاسبات قدرت شامل کنونی کامپیوتری محیط برای که شود می پیکربندی و بندی مقیاس ناهمگن پردازش واحدهای از وسیعی عناوین با آن از که جدید محیط است. این شده توزیع وظایف از وسیعی گسترۀ]

سازی شبکه و شده توزیع پردازش کارگزار، به مشتری محاسبات نظیر گوناگون

29

به بیشتری پذیری انعطاف و عملیاتی قابلیت نوید شود، می یاد گسترده تجاریدهد. می تجاری امور

اطالعاتی( )فناوریIT سازمانهای توسط زیادی حد تا تغییر این بهای ولی، هر کنند. امروزه پشتیبانی را زبانه چند پیکربندی این باید که شود، می پرداخته بایدIT سازمان بپردازد. هر سیستمهایش معماری و سازی منسجم به عمال پیاده طراحی، را ناهمگن کامپیوتری منابع از خاصی پیکربندی بایدIT سازمان

گسترۀ] سرتاسر در منطقی و جغرافیایی طور به که کند پشتیبانی و سازی متصل هم به تجاری سازی شبکه الگوی یک توسط و است شده توزیع تجاریباشد.

طور به ولی پیوسته، پیکربندی، این داشت انتظار توان می عالوه، به تغییرات دستخوش کامپیوتری فناوری و ها خواسته در تغییرات خاطر به نامنظم

شده توزیع محیط یک تهیۀ] در باید را تدریجی و متفاوت تغییرات شود. این صدها نگوییم اگر که کرد هماهنگ افزاری نرم و افزار سخت از متشکل

این داریم انتظار کنند. البته می پشتیبانی را آن فروشنده دهها الاقل فروشنده، عملیات، آن یافتن وسعت با و دهد رخ عادی عملیات کردن مختل بدون تغییرات

دهند. مقیاس تغییر مناسب طور به تردیدی شرکت، اطالعاتی فناوری نیازهای از جهانی نمای یک با کار هنگام

معماری مشخصۀ] تنها است. نه ضروری سیستم مهندسی که ندارد وجود که یابند توسعه باید افزاری نرم معماری بلکه است، نیاز مورد مناسب کامپیوتر

دهند. می تشکیل ناهمگن(( را کامپیوتری منابع منحصربفرد ))پیکربندی سازی پیاده برای کلی، طراحی ایجاد روشهای از تجاری، فرآیند مهندسی[.SPE93] است کامپیوتری معماری

و گیرد قرار تحلیل مورد تجاری اهداف حیطۀ] در باید متفاوت معماری سهشود: طراحیها داده معماریکاربردی های برنامه معماریفناوری زیرساخت

30

وظیفۀ] یا تجارت یک اطالعاتی نیازهای برای چارچوبی ها داده معماری مورد ای داده اشیای معماری، این سازندۀ] آورد. قطعات می فراهم تجاری

که است صفات از ای مجموعه حاوی داده شیء هستند. هر تجارت آن استفادۀ] می تعریف را شده داده شرح های داده از توصیفی یا ویژگی کیفیت، جنبه یک

تعریف چنین را داده شیء است ممکن اطالعات مهندس یک مثال، کنند. برایشود: می تعریف زیر صفات مشتری، کاملتر توصیف کند: مشتری. برای

مشتریشیء:صفات:

نامشرکت نام

خرید مسئول و شغلی بندی طبقهتماس اطالعات و تجاری آدرسمحصول عالیق)های( قبلی خریدتماس آخرین تاریخ

تماس وضعیت می مشخص آنها میان روابط داده، اشیای از ای مجموعه تعریف از پس مثال، است. برای یکدیگر به اشیاء این اتصال چگونگی نشانگر رابطه شود. هر

توان می را شیء دو این. A محصول و مشتری،بگیرید: نظر در را اشیاء این خرد می راA محصول مشتری یعنی کرد، متصل هم به خریدها رابطه کمک به است )ممکن ای داده شود. اشیای می خریداری مشتری توسطA محصول یا

باشیم( داشته ای داده شیء هزاران حتی یا صدها عمده تجاری فعالیت یک برای و شوند می دهی سازمان اطالعاتی بانک یک در دارند، جریان تجاری اعمال بین

کنند. می کمک تجاری نیازهای به که آورند فراهم را اطالعاتی تا شوند می تبدیل شود می سیستم عناصر از دسته آن شامل کاربردی برنامه معماری

کنند. در می تبدیل تجاری منظوری برای ها، داده معماری بطن در را اشیاء که کتاب، این برنامه از سیستمی کاربردی، برنامه معماری کنیم می فرض معموال

31

وسیعتر، معنای در کند. ولی می اجرا را تبدیالت این افزار( که )نرم است ها تبدیل و کاربران )که افراد نقش است ممکن کاربردی های برنامه معماری هم به اند، نشده خودکار که را تجاری روالهای هستند( و اطالعات کنندگاندهد. ارتباط

معماری و ها داده معماری برای را الزم بستر فناوری ساخت زیر افزاری نرم و افزار سخت شامل آورد. زیرساخت می فراهم کاربردی برنامه

شامل رود. این می کار به کاربردی برنامه و ها داده پشتیبانی برای که شود می و سازی ذخیره فناوری مخابراتی، اتصاالت کامپیوتری، های شبکه و کامپیوتر )مثل اند شده طراحی فناوریها این سازی پیاده برای که شود می معماری/ کارگزار(. مشتری معماری

از مراتبی سلسله گذشت، آنها شرح که هایی معماری مدلسازی برای ،10-2 شکل به رجوع شود. با می تعریف تجاری فرآیند مهندسی فعالیتهای

می دست به( ISP1) اطالعاتی راهبرد ریزی برنامه طریق از جهانی نمای تجاری های دامنه و گیرد می نظر در نهاد یک عنوان به را تجارت کلISPآید. تجاری پروژه درسطح فروش( که مالی، امور بازاریابی، تولید، مهندسی، )مثل را تجاری های دامنه بین یافتن جریان چگونگی و آنها روابط اند، مشاهده قابل

[.MAR90] کنند می تعریف (BAA2) تجاری ناحیه تحلیل به موسومBPE فعالیت یک با دامنه نمای

دهد. می شرح زیر شیوه به راBAA[ HAR93] شود. هیرز می پردازشBAA ای[( داده ]اشیای نهاد انواع شکل )به ها داده تفصیلی شناسایی با

طی که دارد سروکار تجاری فرآیندها( نواحی شکل )به عملیاتی های خواسته وISPشکل )به آنها تعامل ارزیابی با نیز و گیرند می قرار شناسایی مورد

دارد سرکار چیزهایی کردن مشخص با تنها فعالیت دارد. این ماتریس( سروکارنیازند. مورد تجاری ناحیه یک در که

تجاری دامنۀ] بر کند، می آغاز راBAA سیستم، مهندس که موازاتی به گیرد می نظر در نهاد یک عنوان به را تجاری ناحیهBAAشود. می تأکید خاصی11 .Information Strategy Planning22 .Busimess Area Analysis

32

کند. پیدا دست خود مقاصد و اهداف به تا سازند می قادر را تجاری ناحیۀ] کهBAA، همانند ISP، معین را ها داده جریان چگونگی و آنها روابط ای، داده اشیای

تحلیل، مورد تجاری ناحیۀ] توسط همگی ویژگیها این سطح، این در کند. ولی می آنها در که است مناسبی نواحی جداسازیBAA شوند. پیامد می محدود

کنند. پشتیبانی را تجاری ناحیۀ] است ممکن اطالعاتی سیستمهای BPE شد، جداسازی بیشتر توسعه برای اطالعاتی سیستم که هنگامی

طراحی مرحله یک به جستن توسل زند. با می افزار نرم مهندسی به گذری می مدلسازی اطالعاتی سیستم یک اصلی های خواسته (،BSD1) تجاری سیستم

و کاربردی های برنامه معماری ها، داده معماری به ها خواسته این و شوندکنند. می توجه فناوری زیرساخت

سازی پیاده جزئیات ( برC&I) جامعیت و ساخت – BPE مرحله آخرین ساختمان و مناسب اطالعاتی بانک یک ایجاد با زیرساخت و دارد. معماری تأکید نرم های مؤلفه از استفاده با کاربردی های برنامه ساخت با داخلی، های داده

پشتیبانی جهت فناوری زیرساخت یک مناسب عناصر انتخاب با و افزاری، این همه شود. سپس می سازی پیاده است، شده ایجادBSD توسط که طرحی کاربردی برنامه یا اطالعاتی سیستم یک تا شوند مجتمع باید سیستم های مؤلفه ناحیه بطن در را جدید اطالعاتی سیستم نیز جامعیت گیرد. فعالیت شکل کامل

و شوند می داده آموزش کاربران منظور، این برای دهد. و می قرار تجاریشود. انجام آسانی به انتقال تا گیرد می صورت منطقی پشتیبانی

اجمالی محصول: دیدی مهندسی کاری محصول یک به مشتری تمایالت ترجمۀ] محصول، مهندسی هدف

به نیل برای محصول است. مهندس شده تعیین قابلیتهای از ای مجموعه برای داشته زیرساخت و معماری باید – تجاری فرآیند مهندسی همانند – هدف این

سخت افزار، است: نرم متمایز سیستمی قطعه چهار شامل باشد. معماری شود می ایجاد پشتیبان زیرساخت افراد. یک اطالعاتی( و بانک )و ها داده افزار،

قالب )در اطالعات و یکدیگر به مؤلفه کردن محکم برای الزم فناوری شامل که

11 .Business System Design

33

می کار به ها مؤلفه از پشتیبانی برای که ویدیو( است ،CD-ROM مستنداتروند.

خواسته مهندسی طریق از جهانی نمای که دهد می نشان10-3 شکل شوند. می سئوال مشتری از محصول کلی های آید. خواسته می دست به ها محصول، عملکرد و رفتار اطالعات، و کنترلی نیازهای شامل ها خواسته این

خاص نیازهای و حدی شرایط کردن مرتبط و طراحی محصول، کلی کارایی مهندسی وظیفه شد، شناخته ها خواسته این که شود. هنگامی می دیگر

و عملکرد باال، در شده ذکر قطعۀ] چهار از یک هر به که است آن ها خواستهدهد. تخصیص را رفتاری

سیستم های مؤلفه مهندسی پذیرفت، صورت تخصیص که هنگامی فعالیتهای از ای مجموعه سیستم های مؤلفه مهندسی واقع، شود. در می آغاز

می اجرا سیستم های مؤلفه از یک هر روی جداگانه که است همزمان مهندسی و افراد؛ مهندسی افزار؛ سخت مهندسی افزار؛ نرم شوند:مهندسی

یکدیگر با و شوند برقرار باید مهندسی های رشته این اطالعاتی. همۀ] بانک راهکار تعیین ها خواسته مهندسی نقش از باشند. بخشی داشته فعال ارتباطیسازند. می میسر را مقصود این به نیل که است واسطی

به که است مهندسی از رشته آن محصول، مهندسی برای عنصری نمای این افزار، نرم مهندسی شود. برای می برده کار به شده داده تخصیص مؤلفۀ]

و ساخت فعالیتهای و طراحی مدلسازی و تحلیل فعالیتهای معنای به شود. مدلهای می پشتیبانی و آزمایش کد، تولید شامل که است جامعیت

می تخصیص رفتار و عملکرد ها، داده نمایش به را هایی خواسته تحلیل، مرحله افزار نرم و واسط معماری، ها، داده طراحی به تحلیل مدل طراحی، دهند. در

شود. می نگاشت ها، مؤلفه سطح درها خواسته مهندسی

محصول یا سیستم سازی مشخص سیستم، مهندسی فرآیند پیامد است. شده داده شرح10-1 شکل در که است متفاوتی سطوح در کامپیوتری

هستند: روبرو عمیق مشکلی افزار( با نرم مهندسان )و سیستم مهندسان ولی

34

و نیازها که ایم کرده مشخص را سیستمی که شد مطمئن توان می چگونه دشوار سئوال این به صریح پاسخ هیچ کند؟ می برآورده را مشتری انتظارات

است حلی راه بهترین ها خواسته منسجم مهندسی فرآیند یک ولی ندارد، وجودداریم. اختیار در اکنون هم که

می مشتری که آنچه درک برای مناسب راهکار ها خواسته مهندسی از ابهام رفع منطقی، حلی راه دربارۀ] بحث سنجی، امکان نیازها، تحلیل خواهد،

به آنها تبدیل موازات به ها خواسته مدیریت و مشخصات اعتبارسنجی حل، راه را ها خواسته مهندسی [. فرآیندTHA97] آورد می فراهم عملیاتی، سیستم یک تحلیل ها، خواسته [: استخراجSOM97] داد شرح مرحله پنج در توان می

سیستم، مدلسازی ها، خواسته سازی مشخص آنها، مورد در بحث و ها خواستهها. خواسته مدیریت و ها خواسته اعتبارسنجی

ها خواسته استخراج و کاربران مشتری، از پرسش – رسد می نظر به ساده مرحله، این

باید کارهایی چه کدامند، محصول یا سیستم اهداف شود مشخص تا دیگران و گنجد می موردنظر تجاری نیازهای در چگونه محصول یا سیستم شود، انجام

دشوار بسیار کرد. ولی استفاده محصول یا سیستم این از باید چگونه سرانجاماست.

می کمک مت به که کنند اشاره مشکل چند [ بهCRI92] کنگ و کریستلکنیم: درک را ها خواسته کسب دشواری علت تا کنند

مشکالت Yشود نمی تعریف خوبی به سیستم مرزکاربرد. دامنۀ است ممکن که کند می مشخص را ضروری غیر فنی جزئیات / کاربر مشتری یاشوند. می سردرگمی باعث سیستم، کلی اهداف کردن واضح جای به

کاربر مشتریدرک. مشکالت / است، ضروری که آنچه از کامال ضعیفی درک خود کامپیوتری محیط محدودیتهای و قابلیتها از ندارد؛ اطمینان

مهندس به نیازها کردن منتقل در ندارد؛ کاملی درک مسئله دامنه از دارد؛ کند؛ می حذف رسند، می نظر "بدیهی" به که را اطالعاتی دارد؛ مشکل سیستم

35

دارد؛ تضاد دیگر / کاربر مشتری نیازهای با که کند می مشخص را هایی خواستههستند. آزمایش غیرقابل یا مبهم که کند می مشخص را هایی خواستهکنند. می تغییر زمان مرور با ها خواستهناپایداری. مشکالت

فعالیتجمع باید سیستم مهندسان مشکالت، این بر غلبه به کمک برای نمایند. اجرا یافته سازمان ای شیوه به را ها خواسته آوری

را مشروح دستورالعملهای از ای [ مجموعهSOM97] سایر و سامرویلشوند: می خالصه زیر مراحل در که کنند می پیشنهاد ها خواسته استخراج برای

پیشنهادی؛ سیستم برای فنی سنجی امکان و تجارت سنجشایدۀ] درک و ها خواسته کردن مشخص به که افرادی شناسایی

کنند. کمک آنها سازمانیعامل، سیستم کامپیوتر، معماری )مثل تکنیکی محیط تعیین شد. خواهد داده قرار آن در سیستم یا محصول مخابراتی( که نیازهایویژگیهای حدی، شرایط از دامنه" منظور حدی "شرایط شناسایی کارایی یا عملیاتی قابلیت که هستند، کاربرد دامنه مختص که است تجاری محیط

کنند. می محدود را محصول و سیستممصاحبات، )مثل ها خواسته استخراج روش چند یا یک تعیین

تیمی(؛ نشستهای فوکوس، گروههایدیدگاههای از ها خواسته که نحوی به نفر چند از مشارکت تقاضای باید شود می ثبت که ای خواسته هر برای شوند؛ تعریف متفاوت توجیهی حتما

شود. آوردهساخت برای کاندیداهایی عنوان به مبهم های خواسته شناسایی

اولیه؛ نمونهمشتری کاربر به کمک ( برای11 )فصل کاربرد سناریوهای ایجاد /

ها. خواسته بهتر شناسایی جهت ها، خواسته کسب فعالیت از پیامدی عنوان به شده تولید کاری محصوالت

اکثر متغیرند. برای شوند، ساخته باید که محصولی یا سیستم اندازه به بستهاست: زیر موارد شامل کاری محصول سیستمها،

36

سنجی امکان و نیاز از بیانیمحصول یا سیستم برای مشخص کاربرد دامنه بیاندر که دیگری نفع ذی افراد و کاربران مشتریان، از فهرستی اند. داشته مشارکت ها خواسته استخراج فعالیتسیستم. فنی محیط از توصیفیکه ها خواسته از فهرستی( سازماندهی عملکرد برحسب ترجیحا

دارند. کاربرد یک هر در که دامنه حدی شرایط اند( و شدهیا سیستم کاربرد از دیدی که کاربرد سناریوهای از ای مجموعه

دهند. می دست به متفاوت، عملیاتی شرایط تحت محصول،یافته توسعه ها خواسته بهتر تعیین برای که ای اولیه نمونه هر

باشد. استخراج در که کسانی کلیه توسط کاری محصوالت این از یک هرگیرد. می قرار بازبینی مورد اند، داشته مشارکت ها خواسته

آنها مورد در بحث و ها خواسته تحلیل الذکر، فوق کاری محصوالت شدند، آوری جمع ها خواسته که هنگامی

دسته ها خواسته تحلیل، این دهند. در می تشکیل ها خواسته تحلیل برای مبنایی خواسته هر رابطه شوند، می دهی سازمان مرتبط های مجموعه زیر در و بندی

براساس ها خواسته این الویت و ابهام حذف، سازگاری، شود، می تعیین بقیه باشود. می بررسی / کاربر مشتری نیازهایشود: می داده پاسخ زیر سئواالت به ها، خواسته تحلیل فعالیت شروع باسازگاری / محصول سیستم کلی اهداف با ها خواسته از یک هر آیا

دارد؟اند؟ شده مشخص انتزاع از مناسبی سطح در ها خواسته همۀ] آیا

نامناسب مرحله این در که را فنی جزئیات از سطحی ها خواسته برخی آیا یعنیدهند؟ می دست به است،

خواسته آیا برای که است زایدی ویژگی یا است ضروری واقعانیست؟ ضروری سیستم و مقاصد

37

هست؟ مرز دارای و ابهام بدون خواسته هر آیاخواسته هر برای آیا یعنی هست؟ معین صفات دارای خواسته هر منبعی دارد؟ معین( وجود فرد یک )عموما

باشد؟ تضاد در بقیه با که دارد وجود خواسته آیارا محصول یا سیستم که فنی محیط در ها خواسته از یک هر آیا هست؟ حصول قابل دهد، می اسکانهست؟ آزمایش قابل سازی پیاده از پس ها خواسته از یک هر آیا

تجاری محدودیتهای به توجه با که اموری درخواست کاربر، و مشتری برای کاربران و مشتریان برای نیست. همچنین عادی غیر امری نباشند، انجام قابل

امری متضاد، های خواسته پیشنهاد نیز متفاوت و است متداول نسبتا چنین غالبا ضروری داریم ما که خاصی نیازهای برای موضوع این که کنند می استدالل

است. کند. همساز بحث، فرآیند یک طریق از را تضادها این باید سیستم مهندس

الویت را ها خواسته که شود می خواسته نفع ذی افراد دیگر و کاربر مشتری، از دهند. ریسکهای قرار بحث مورد اولویت ترتیب به را تضادها سپس و کنند بندی

6 )فصل شوند می تحلیل و گیرند می قرار شناسایی مورد خواسته هر با مرتبط برای حدس این از و شود می زده حدس توسعه برای الزم ببینید(. کار را

شود. با می استفاده تحویل زمان و پروژه هزینه بر خواسته هر تأثیر سنجش شوند، می اصالح / یا و ترکیب حذف، ها خواسته تکراری، روش یک از استفاده

برسند. رضایت از میزانی به طرف دو هر که طوری بهها خواسته مشخصات تعیین

به مشخصات واژه افزار(، نرم )و کامپیوتری سیستمهای حیطۀ] در است ممکن است. مشخصات متفاوت افراد نزد متفاوت چیزهای معنای

از ای مجموعه رسمی، ریاضی مدل گرافیکی، مدل مکتوب، مستنداتیباشد. اینها از ترکیبی هر یا اولیه، نمونه کاربرد، سناریوهای

[ توسعهSOM97استاندارد(( ] ))الگوی یک باید که کنند می پیشنهاد برخی می استدالل شود. اینها گرفته کار به سیستم سازی مشخص برای و شود داده

38

و سازگار ای شیوه به که شود می هایی خواسته به منجر کار این که کنند مشخصات، یک توسعه هنگام است الزم گاهی شوند. ولی می ارائه مفهومتر که مکتوب، سند یک بزرگ، سیستمهای شود. برای حفظ پذیری انعطاف

سیستمهای یا محصوالت جهت الزم گرافیکی مدلهای و طبیعی زبان توصیفات ممکن باشد. ولی روش بهترین است ممکن کند، می ترکیب هم با را کوچکتر مناسب فنی های محیط در که کوچکتری سیستمهای یا محصوالت برای است،باشد. نیاز کاربرد سناریوهای به تنها گیرند، می قرار

و سیستم مهندس توسط که است کاری محصول سیستم، مشخصات سخت مهندسی برای بستری عنوان به فعالیت شود. این می تولید ها خواسته

می عمل افراد مهندسی و اطالعاتی بانک مهندسی افزار، نرم مهندسی افزار، که را حدی شرایط و کامپیوتری سیستم یک کارایی و عملکرد فعالیت، کند. این

از یک هر که است کند. مشخصات می توصیف هستند، حکمفرما آن توسعه بر مشخصات این، بر کند. عالوه می مقید را شده داده تخصیص سیستمی عناصر

می خارج آن از و سیستم وارد که کنترلی( را و ای )داده اطالعاتی سیستمکند. می توصیف شود،

سیستم مدلسازی های خواسته همۀ] تا است شده خواسته شما از که کنید تصور لحظه یک

مکان اتاق، ابعاد کنید. شما مشخص را مجهز آشپزخانه یک ساخت به مربوط و کابینتها همۀ] توانید دانید. می می را دسترس در فضای و ها پنجره و درها

قرار آشپزخانه کجای در کنید مشخص حتی و کنید مشخص را برقی لوازمشود؟ می واقع مفید سازی مشخص این گیرند. آیا

ساخته است قرار که آنچه کامل کردن مشخص است. برای روشن پاسخ سه طرح یا پالن نقشۀ] یک یعنی دارید، آشپزخانه از دار معنی مدلی به نیاز شود، دهد. از نشان را یکدیگر با آنها روابط و برقی لوازم و کابینتها موقعیت که بعدی همۀ] برای خواسته )یک کار جریان بازدهی توان می سهولت به مدل، این روی

مهم( بسیار ولی شخصی خواسته )یک اتاق از زیبایی نمای یعنی ها(، آشپزخانهداد. قرار سنجش مورد را

39

آشپزخانه برای که سازیم می دلیلی همان به درست را سیستم مدلهای با ارتباط در سیستم قطعات کنیم. ارزیابی می تهیه بعدی سه یا پالن نقشۀ] یک

))زیبایی سنجش و تصویر، این در ها خواسته گنجانیدن چگونگی تعیین و یکدیگر؛ را سیستم مدلسازی خصوص در بیشتر باشد. بحث می اهمیت شناسی(( دارای

کنیم. می موکول10-6 بخش بهها خواسته اعتبارسنجی

می تولید ها خواسته مهندسی از پیامدی عنوان به که کاری محصوالت مورد اعتبارسنجی مرحلۀ] مربوط( طی اطالعات و سیستم )مشخصات شوند

گیرند. می قرار کیفیتی ارزیابی تا دهد می قرار بررسی مورد را مشخصات ها خواسته اعتبارسنجی

اند، شده بیان ابهام بدون سیستم های خواسته همۀ] که شود حاصل اطمینان و اند گرفته قرار تصحیح و شناسایی مورد خطاها و کمبودها، ناسازگاریها،

محصول و پروژه فرآیند، برای شده وضع استانداردهای با کاری محصوالتدارند. همخوانی

(8 )فصل رسمی فنی بازبینی اولیه، های خواسته اعتبارسنجی راهکار دیگر افراد و کاربران، مشتریان، سیستم، مهندسان شامل بازبینی است. تیم

در خطاهایی دنبال دادند. به قرار بررسی مورد را سیستم مشخصات که است ناقص؛ اطالعات دارند؛ شدن روشن به نیاز که نواقصی تفاسیر؛ یا محتویات

نیافتنی( )دست بینانه غیرواقع های خواسته یا متضاد؛ های خواسته ناسازگاریها؛گردند. می

اجرا ای شیوه هر به توان می را ها خواسته اعتبارسنجی بازبینی گرچه ها خواسته از یک هر بررسی شود، ها خواسته در خطاها کشف به منجر که کرد

دنبال به که باشد. سئواالتی می مفید کنترلی لیست سئواالت از استفاده باهستند: سئواالت آن از ای زیرمجموعه آمد، خواهندنادرست تفسیر امکان آیا شوند؟ می بیان وضوح به ها خواسته آیا

دارد؟ وجود آنها

40

خواسته منابع آیا شده سند( شناخته یک یا قانون یک فرد، یک )مثال بررسی مورد آن قبال در یا اصلی منبع توسط خواسته نهایی بیان آیا است؟

است؟ گرفته قرارهست؟ کمی مرز و حد دارای ها خواسته آیابه آنها آیا هستند؟ ارتباط در خواسته این با دیگری های خواسته چه

شده مشخص دیگر راهکاری یا متقابل ارجاع ماتریس یک طریق از واضح طوراند؟

کند؟ می عدول دامنه، حدی شرایط گونه هیچ از خواسته آیاتوانیم می آیا هست، اگر هست؟ آزمایش قابل خواسته آیا

بررسی شوند( برای می خوانده اعتبارسنجی مالکهای گاه )که آزمونهاییدهیم؟ انجام خواستهاست؟ پیگیری قابل است شده ایجاد که مدلی هر در نیازمندی آیااست؟ پیگیری قابل / سیستم محصول اهداف کل در نیازمندی آیاویژگیهای و سیستم کارایی و رفتار با مرتبط های خواسته آیا رسند؟ می نظر به مبهم ها خواسته کدام اند؟ شده بیان وضوح به عملیاتی توان می شد، ذکر باال در آنچه نظیر کنترلی، لیست سئواالت کمک به طور به را ها خواسته همۀ] تا کرد تالش اعتبارسنجی تیم که کرد حاصل اطمینان

دهد. قرار بازبینی مورد کاملها خواسته مدیریت

تغییر کامپیوتری سیستمهای های خواسته که شدیم متذکر قبل فصل در ماند. می باقی سیستم حیات سرتاسر در ها خواسته دادن تغییر میل و کنند می

می کمک پروژه تیم به که است فعالیتی از ای مجموعه ها خواسته مدیریت مورد پروژه پیشرفت از زمان هر در را آنها تغییرات های خواسته تا کند

تکنیکهای همان فعالیتها این از دهد. بسیاری قرار پیگیری و کنترل شناسایی،شد. بحث9 فصل در که هستند افزار نرم پیکربندی مدیریت

41

شود. می آغاز شناسایی فعالیت یک باSCM همانند ها خواسته مدیریت به است ممکن که شود می داده نسبت بفرد منحصر شناسۀ] یک خواسته هر به

باشد: زیر شکلخواسته< خواسته< >نوع >شماره

D عملیاتی(؛ های )خواستهFنظیر: مقادیری خواسته نوع آن در که

)خواستهP و واسط(؛ )خواسطI رفتاری(؛ )خواتهB ای(؛ داده )خواسته نیازمندی یک نشانگرF09 شناسۀ] رو، این گیرد. از می خود خروجیها( به

است. شده داده نسبت9 شمارۀ] آن به که است عملیاتی قابلیت جداول از ای مجموعه شدند، شناسایی ها خواسته این که هنگامی

10-4 شکل در آن از طرحی که پیگیری قابلیت جدول شود. هر می تهیه پیگیری از جنبه چند یا یک با را شده شناسایی های خواسته است، شده داده نشان

می متعدد، پیگیری قابلیت جداول میان سازد. از می مرتبط آن محیط یا سیستمکرد: اشاره زیر موارد به توان

چگونه ها خواسته که دهد می نشانویژگیها. پیگیری قابلیت جدول ارتباط اند، مشاهده قابل مشتری برای که / سیستم محصول مهم ویژگیهای با

دارد.سازد. می مشخص را خواسته هر منبعمنابع. پیگیری قابلیت جدول با ها خواسته ارتباط نحوه نشانگروابستگیها. پیگیری قابلیت جدول

است. یکدیگر زیر براساس را ها خواستهزیرسیستمها. پیگیری قابلیت جدولکند. می بندی دسته هستند، حکمفرما آنها بر که سیستمهایی

با ها خواسته ارتباط چگونگیواسطها. پیگیری قابلیت جدولدهد. می نشان را داخلی و خارجی سیستمی واسطهای عنوان به باال، در شده ذکر پیگیری قابلیت جداول موارد، از بسیاری در

آنها بتوان که طوری به شوند، می نگهداری ها خواسته اطالعاتی بانک از بخشی خواسته، یک در تغییری که شود درک تا داد قرار جستجو مورد سرعت به را

42

می تأثیر شود، ساخته است قرار که سیستمی متفاوت های جنبه بر چگونهگذارد.

سیستم مدلسازی پردازش – ورودی الگوی از استفاده با توان می را کامپیوتری سیستم هر

] پیربهای و کرد. هتلی مدلسازی اطالعاتی تبدیل یک عنوان به خروجی –HAT87جای خود در را سیستم دیگر ویژگی دو تا اند داده گسترش را دید [ این

این خودآزمایی. گرچه و نگهداری پردازش و کاری واسط پردازش – دهد متداول بسیار ندارند، وجود کامپیوتری سیستمهای همۀ] برای اضافی ویژگیهای

بخشد. می بیشتری استحکام سیستم مدل به آنها سازی مشخص بوده خروجی، پردازش، ورودی، نمایش یک از استفاده با سیستم مهندس

های مؤلفه از مدلی تواند می خودآزمایی، پردازش و کاربری واسط پردازش مهندسی های رشته از یک هر در آتی مراحل برای بستری که کند ایجاد سیستمآورد. می فراهم

[HAT87] سیستم مدل الگوی یک از سیستم، مدل توسعه برای الگو، این در پردازشی ناحیه پنج از یک هر به سیستم شود. مهندس می استفاده عملکرد و کنترل. 3 ورودی،. 2 کاربر، واسط. 1دهد: می تخصیص را عناصری در معماری الگوی این خودآزمایی. قالب و نگهداری. 5 و خروجی. 4 سیستم

است. شده داده نشان10-5 شکل افزار نرم و سیستم درمهندسی که مدلسازی تکنیکهای کلیه همانند تقریبا

سلسله یک ایجاد به قادر را تحلیلگر نیز سیستم مدل الگوی شدند، گرفته کار به باالی سطح ( درSCD1) سیستم بستر نمودارسازد. می جزئیات از مراتب

پیاده که سیستمی میان اطالعاتی مرزSCDگیرد. می قرار مراتب سلسله این] نماید می مشخص کند، کار باید آن در سیستم که را محیطی و شود می سازی

HAT87یعنی .] SCD[سیستم توسط که را اطالعات خارجی روالهای همۀ توسط شده ایجاد اطالعات خارجی کنندگان مصرف همۀ] شوند، می استفاده

11 .System Context Diagram

43

یا کنند می برقرار ارتباط هم با واسط طریق از که نهادهایی کلیه و سیستمکند. می تعیین آورند، درمی اجرا به را خودآزمایی و نگهداری

در که را نقاله خط سازی مرتب سیستم ،SCD کاربرد دادن نشان برای بهCLSS برای زیر اهداف بگیرید. بیان نظر در است شده معرفی5 فصل

است: شده ارائه سیستم مهندسCLSSنقاله خط راستای در که هایی جعبه که یابد توسعه طوری باید

مرتب خط، انتهای صندوق شش از یکی در شده شناسایی کنند، می حرکت آن در که گذرند می سازی مرتب ایستگاه یک کنار از ها جعبه شوند. این سازی یک در شده چاپ شناسایی شماره یک گیرند. براساس می قرار شناسایی مورد صندوقهای درون به ها جعبه آید(، می فراهم نیز ارز هم بارکد )یک جعبه از وجه

دارای و کنند می عبور تصادفی ترتیب به ها شوند. جعبه می داده هل مناسبکند. می حرکت آهستگی به هستند. خط مساوی فواصل

یک از سازی مرتب ایستگاه در و یابد می توسعهCLSS مثال، این برای اجرا راCLSS افزارهای نرم کلیهPC کند. این می استفاده شخصی کامپیوتر

برقرار رابطه یک بارکدخوان با جعبه، هر قطعۀ] شماره خواندن برای کند؛ می خط بر نظارت تجهیزات با نقاله، خط سرعت آوردن دست به برای کند؛ می

و کند می تعامل سازی مرتب ایستگاه اپراتور با کند؛ می برقرار رابطه یک نقاله افزار سخت به را کنترل سیگنالهای کند؛ می تولید یابی عیب و گزارش سری یک

مرکزی بزرگ کامپیوتر با و کند سازی مرتب را ها جعبه تا فرستد می شنت )گسترشCLSS این برایSCDکند. می برقرار ارتباط کارخانه اتوماسیون

است. شده داده نشان10-6 شکل یافته( در دهد می نشان را خارجی نهاد یک10-6 شکل در گوشها چهار از یک هر

مثال، سیستم. برای از حاصل اطالعات کنندۀ] مصرف یا کننده تولید یک یعنی – هستند. نمادCLSS سیستم ورودی که کند می تولید اطالعاتی خوان، بارکد

اصلی( زیرسیستمهای به مربوط تر، پایین سطوح در )یا سیستم کل به مربوط ناحیه درCLSS رو، این است. از شده گرد آن های گوشه که است چهارگوشی

داده نشان است. پیکانهای شده داده نمایشSCD مرکز در و کنترل و پردازش

44

به خارجی محیط از کنترلی( را و ای )داده اطالعات حرکت جهت ،SCD در شده ورودی اطالعات بارکدخوان، خارجی دهند. نهاد می نشانCLSS سیستم درون

هرSCD اصل، است. در شده مشخص بارکد کلمه با که کند می تولید رادهد. می قرار آن خارجی محیط حیطۀ] در را سیستمی

چهارگوشه سیستم، بستر نمودار به بخشیدن بهبود برای سیستم، مهندس که اصلی کند. زیرسیستمهای می بررسی بیشتری جزئیات با را خاکستری های

شده تعریف حیطۀ] در تا سازد می قادر را نقاله خط سازی مرتب سیستم را اصلی زیرسیستمهای ،10-7 شوند. شکل می تعیین کند، عملSCD توسط

آید. می دست بهSCD از که دهد می ( نشانSFD) سیستم جریان نمودار یک در توسعه در سیستم مهندس هدایت برای ،SCD نواحی میان در اطالعات جریان از

SFDشود. می استفادهSFD، جریان مهم خطوط و اصلی زیرسیستمهای سیستم، الگوی عالوه، دهد. به می نشان ای( را داده و )کنترلی اطالعات شد، داده شرح این از پیش که ای ناحیه پنج از یکی به را زیرسیستم پردازش

چند یا یک حاوی تواند می زیرسیستمها از یک هر مرحله، این کند. در می افراز سیستم مهندس که افراد( باشد افزار، نرم افزار، سخت )مثل سیستمی عنصر

است. داده تخصیص میSFD مراتب سلسله باالیی گره (،SFD) اولیه سیستم جریان نمودار

الگوی یک به توان می را اولیهSFD در گرد لبه های چهارگوشه از یک شود. هر در فرآیند دارد. این اختصاص چهارگوش همان به فقط که داد گسترش معماری

می را سیستم به مربوطSFD از یک است. هر شده داده نشان10-8 شکل توصیف زیرسیستم بعدی مهندسی مراحل برای آغازی نقطۀ] عنوان به توانبرد. کار به شده

برای توان می یابند، می جریان آنها بین که را اطالعاتی و زیرسیستمها کلیه تعریف و زیرسیستم هر روایی کرد. توصیف مشخص بعدی مهندسی کار

مشخصات از مهمی عناصر یابند، می جریان زیرسیستمها بین که هایی دادهشوند. می سیستم

خالصه

45

سخت افزار، شود: نرم می عنصر چند شامل باال فناوری با سیستم یک ترجمه به سیستم، روالها. مهندسی و مستندات اطالعاتی، بانک افراد، افزار،

این از مورد چند یا یک که کند، می کمک سیستم یک از مدلی به مشتری نیازهایگیرد. می کار به را عناصر

شود. یک می آغاز جهانی نمای یک آوردن دست به با سیستم مهندسی تجاری های خواسته همۀ] تا گیرد می قرار تحلیل مورد تجاری دامنۀ] یا محصول

در که یابد می کاهش دامنه نمای یک به تأکید، گسترۀ] شوند. سپس معین اصلی یک به عنصر شوند. هر می تحلیل انفرادی طور به سیستمی عناصر از یک هر آن مهندسی رشته توسط سپس که شود می داده نسبت مهندسی مؤلفۀ] چند یا

شود. می پرداخته آن به مرتبط، تعریف برای که است سیستم مهندسی روش یک تجاری فرآیند مهندسی

از کارآمد و مؤثر استفادۀ] به قادر را تجارتی که رود می کار به معماریهایی معماری آوردن دست به تجاری، فرآیند مهندسی سازد. مقصود می اطالعات

که است فناوری زیرساخت و کاربردی برنامه معماری مفهومی، های داده سازد. می برآورد را تجاری ناحیۀ] هر مقاصد و اهداف و تجاری راهبرد نیازهای

ناحیۀ] تحلیل (،ISP) اطالعاتی راهبرد ریزی برنامه شامل تجاری، فرآیند مهندسی از بخشی واقع در که شود، می برده کار به مخصوص تحلیل ( وBAA) تجاری

است. افزار نرم مهندسی تحلیل با که است سیستم مهندسی روش یک نیز محصول مهندسی

می شناسایی را مشتری نیازهای سیستم، شود. مهندس می شروع سیستم سخت افزار، نرم به و کند می تعیین را آنها اقتصادی و فنی پذیری امکان کند،

کارایی و عملکرد – کلیدی مهندسی قطعات – اطالعاتی بانکهای و افراد افزار،دهد. می تخصیص را

سیستم مهندس و مشتری بین شدید ارتباط مستلزم سیستم مهندسی که شود می حاصل فعالیتهایی از ای مجموعه طریق از مهم، است. این بحث، و تحلیل استخراج، شامل و – شود می خوانده ها خواسته مهندسیشود. می ها خواسته مدیریت و اعتبارسنجی مدلسازی، سازی، مشخص

46

نمایشی و شود می تولید سیستم مدل یک ها، خواسته کردن جدا از پس یک ایجاد با سیستم مهندسی کرد. وظیفه ایجاد توان می را زیرسیستم هر از

بعدی مهندسی کارهای کلیۀ] برای بستری که مستندی – سیستم مشخصۀ]رسد. می پایان به – دهد می تشکیل

47