THUYẾT MINH VỀ CÂY DỪAcủa anh NGUYỄN CÔNG MINH đẹp trai

Cây dừa đã gắn bó chặt chẽ với con người Việt Nam từ bao đời nay. Hình ảnh của cây dừa đã trở nên rất thân thuộc giống như hình ảnh cây tre kiên cường bất khuất. Cây dừa cống hiến hết tất cả của cải của mình cho con người: thân cây làm máng, lá làm nhà tranh, cọ lá chẻ nhỏ làm vách, nước dừa để uống, kho cá, kho thịt, nấu canh, làm nước mắm. Cùi dừa ăn sống, làm mứt, làm bánh kẹo,ép lấy dầu… Cây dừa gắn bó với đời sống hằng ngày là như thế đấy. Ông cha ta có câu:

Dừa xanh sứng sững giữa trời Đem thân mình hiến cho đời thủy chung

Dừa là một loại cây trong họ Cau hay Kè với 300 loại khác nhau, là loại cây lớn, thân đơn trục và có thể cao đến 30m. Nguồn gốc của dừa là một chủ đề gây tranh cãi. Một số học giả cho rằng, cây dừa xuất xứ từ Đông Nam Á, nhưng một số người khác lại cho rằng dừa có nguồn gốc từ miền tây bắc Nam Mỹ. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng dừa là loại cây chỉ thích ứng được ở vùng nhiệt đới nơi có nhiều nắng và lượng mưa ổn định quanh năm. Do vậy, cây dừa được trồng rất nhiều ở các khu vực: Châu Á, châu Mỹ, vùng Thái Bình Dương. Đặc biệt ở nước ta, dừa có mặt ở xuyên suốt từ Bắc vào Nam, nhưng nhiều nhất là ở Bình Định, Tam Quang, Bến Tre. Cây dừa có rất nhiều loại. Dừa xiêm cho trái nhỏ, da màu xanh, dừa bị thì trái to hơn. Dừa lửa cũng cho trái to nhưng màu đỏ cam như cái tên nó vậy. Dừa sáp cho cơm xớp, có màu trắng đục, thích hợp ở vùng cầu kè Trà Vinh. Về mặt cấu tạo, cây dừa thân hình trụ và có nhiều đốt ở thân. Lá có sóng ở giữa và rẽ ở hai bên như một chiếc lược khổng lồ, có lúc lá dừa có màu vàng nâu khi úa. Hoa của cây dừa có màu trắng ngà nhỏ li ti, khi nở thì trở thành cùi dừa. Ngoài ra, hoa dừa còn được trưng ở bàn thờ và ở cổng chào đám cưới. Dừa là loại quả khô đơn độc được biết đến như là quả hạch có xơ. Vỏ ngoài thường cứng, nhẵn, nổi rõ 3 gờ. Lớp vỏ quả giữa là các sợi xơ gọi là xơ dừa và bên trong nó là lớp vỏ quả trong hay gáo dừa hoặc sọ dừa. Tất cả các bộ phận cùa cây dừa đều có thể sử dụng được. Cơm dừa trắng ăn được và sử dụng trong một số món ăn trong đó cơm dừa khô là nguyên liệu để sản xuất dầu dừa. Nước dừa có chứa các chất bổ dưỡng đường, đạm, vitamin… Dừa được dùng làm nước giải khác, để kho và pha chế các món cần thiết. Sữa dừa, ở miền nam gọi là nước cốt dừa được tạo ra từ cơm dừa đã nạo nhỏ hòa với nước nóng hay sữa nóng. Nước cốt dừa là thành phần chủ yếu của các món ăn Đông Nam Á. Nhựa dừa thu được từ việc rạch các cụm hoa dừa được lên men để sản xuất rượu vang dừa. Dừa khô bổ đôi làm gáo múc nước, làm chất đốt hoặc ống dẫn nước. Gáo dừa còn được sử dụng làm bộ phận trong các nhạc cụ và là nguyên liệu dùng để sản

1

xuất đồ thủ công mỹ nghệ. Xơ dừa dùng làm dây thừng, chão, thảm, bàn chải hay làm chất độn trong phân bón. Lá là nguồn cung cấp vật liệi làm mái che, chổi hoặc giỏ đựng. Gỗ dừa có thể dùng làm vật liệu xây dựng công trình, làm thùng hoặc xuồng nhỏ. Rễ dừa có thể dùng làm thuốc nhuộm hoặc thuốc sát trùng. Quả thật, cây dừa có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống vật chất và tinh thần con người Việt Nam. Dù ở đâu, dừa cũng hiện diện như một người bạn không thể thiếu. Tự bao giờ, dừa đã trở thành vật phẩm thiêng liêng trong mâm ngũ quả vào dịp Tết đến. Màu xanh của dừa tô thêm nét đẹp thanh cao và phong thái đĩnh đạc tựa như dáng vóc và sự đóng góp của nó vậy. Thưở nhỏ, dừa chất chứa biết bao kỉ niệm đẹp. Thân dừa cao và uốn mình hướng về dòng nước với những tán là dài và rộng. Đó là nơi ta leo trèo và thả mình xuống dòng nước mát mẻ dưới bóng dừa. Chính sự mộc mạc hoang sơ đó đã trở thành nguồn cảm hứng cho các nhà văn, nhà thơ.

Dừa nghiêng bóng nước đợi ai ? Bao năm vẫn đứng miệt mài cô đơn.

Nắng mưa chịu đựng không sờn Lất lây gió cuốn lá vườn trong mưa.

Thân gầy sớm đẩy, chiều đưa Nghiêng theo vạt nắng, bóng dừa lung linh.

Giờ đây, không ai có thể phủ nhận được tầm quan trọng của cây dừa. Dừa là bạn, là chứng nhân lịch sử, là người hùng và cũng là nguồn cảm hứng thi ca. Với dừa, không gì có thể xem là giới hạn cả. Dừa đã hy sinh những gì mình có và vẫn sẽ sắc son chung thủy như thế.

2