๑ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ถอดบทเรยน โครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง

“ระดบพออย พอกน” บานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย

อ าเภอ สามโคก จงหวดปทมธาน

โดย ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอสามโคก โทร 0-2593-1969

๒ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ค าน า

เอกสาร “การถอดบทเรยน ตามโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ พออย พอกน” ของบานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน” จดท าขนเพอ เปนการสรปผลการจดกจกรรมตามโครงการตงแตตน จนจบ เพอรวบรวมสรปผลการด าเนนการตามโครงการในแตละเวทการจดกจกรรม ซงในการด าเนนการนน ไดมการด าเนนการตามกระบวนการขนตอน ตาม “แนวทางการด าเนนการกจกรรมตามยทธศาสตร กรมการพฒนาชมชน ประจ าป 2555”

ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอสามโคก หวงเปนอยางยงวาเอกสาร ฉบบนจะเปนประโยชนตอการปฏบตงานของเจาหนาทพฒนาชมชนทกคน ซงไดปฏบตงานเปนไปตามขนตอนกระบวนงาน แลวมาสรปผลการด าเนนงาน ทบทวนกจกรรม และสงทหมบานชมชนไดรบ เพอเปนการเตรยมความพรอมในการสรางความเขมแขงของหมบาน ชมชนตอไป

ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอสามโคก สงหาคม 2555

๓ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

บานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอ สามโคก จงหวดปทมธาน

ขอมลทวไปของหมบาน หมบานศาลาแดงเหนอเปนหมบานของคนไทย เชอสายมอญ ตงอยหมท ๒ ต าบลเชยงรากนอย

อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน บรรพชนของชาวบานศาลาแดงเหนอสวนใหญอพยพมาจากเมอง เมาะตะมะ (หรอเมาะล าเลง) เนองจากพายแพสงครามพมา จงพากนอพยพครอบครวเขามาพงพระ บรมโพธสมภารใน พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ซงเปนการอพยพครงท ๘ ของชาวมอญเขาสประเทศไทย ผน ามอญหลายคนไดรบการแตงตงใหเปนขนนางดแลปกครองมอญดวยกน ภายใตความคมครองของราช ส านกไทย ปจจบนชมชนบานศาลาแดงเหนอ เปนชมชนขนาดเลก มเนอท ๑,๓๔๐ ไร เปนทอยอาศย ๒๐๐ ไร พนทการเกษตร ๑,๐๘๕ ไร ทสาธารณะ ๔๕ ไร

การประกอบอาชพดงเดมคอการเดนเรอคาขายสนคาเชน โอง อาง หมอ กระถาง เครองปนดนเผา ถวยชาม ไตปลา ปเคม ปจจบนยงคงอาชพเดมบาง แตสวนใหญชาวบานมรายไดจากบตรหลาน ซง ประกอบอาชพรบจางในโรงงาน อตสาหกรรม ฯลฯ สวนพนทนา จะใหชมชนหมบานอนเชา อาณาเขตพนทหมบาน ทศเหนอ ตดตอกบ คลองโคกตาเขยว หมท ๕ ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน ทศใต ตดตอกบ หมท ๑ ต าบลบานงว อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน ทศตะวนออก ตดตอกบ ถนนทางหลวงหมายเลข ๓๓๐๙ จงหวดปทมธาน ทศตะวนตก ตดตอกบ แมน าเจาพระยา

ปจจบนชมชนบานศาลาแดงเหนอ เปนชมชนขนาดเลก มเนอท ๑,๓๔๐ ไร เปนทอยอาศย ๒๐๐ ไร พนทการเกษตร ๑,๐๘๕ ไร ท สาธารณะ ๔๕ ไร ลกษณะภมประเทศพอสงเขป บานศาลาแดงเหนอ หมท ๒ ต าบลเชยงรากนอย ตงอยบรเวณพนทเรยบฝงแมน าเจาพระยา และมคลองไหลผาน พนททงหมดเปนทราบลม ม ๓ ฤด ( รอน ฝน หนาว ) พนทมความอดมสมบรณเหมาะสมแกการเพาะปลก ประชากรสวนใหญประกอบอาชพท าการเกษตรแบบผสมผสาน ระหวางการท าสวนผลไม กาท าสวนผก การเลยงปลาในรองสวน และรบจางทวๆ ไป

๔ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ทตงหมบาน บานศาลาแดงเหนอ หมท ๒ ตงอยในเขตองคการบรหารสวนต าบลเชยงรากนอย หางจาก

องคการบรหารสวนต าบล ประมาณ ๑ กโลเมตร หางจากทวาการอ าเภอสามโคก ประมาณ ๑๕ กโลเมตร ใชเวลา ๓๐ นาท มผใหญบานคนแรก ชอ ก านนเสถยร สนทรบระ ชอ นายผาน แสงน า ชอ นายประยงค กองรตน ชอ นายอดศร แสงทนต ชอ นางนภา แสงทนต ชอ นายอนวตร ใจชอบ คนปจจบน จ านวนประชากร จ ำนวนครวเรอน 81 ครวเรอน จ ำนวนประชำกร 294 คน เฉลยจ ำนวนคน....3 คน/ครวเรอน อำชพหลกของหมบำน รบจำงทวไป และรบรำชกำร ชอผใหญบำน นำยอนวตร ใจชอบ ตามขอมลการจดเกบ ( จปฐ. ๒) พ.ศ. ๒๕๕๔ ชาย 143 หญง 151 คน รายไดเฉลยของประชากร (ตามเกณฑ จปฐ. ป ๒๕๕๔) จ านวน ๖๒,๘๕๓.๗๔ บาท/คน/ป ชอผน ำคนส ำคญดำนตำงๆ (ตำมทม)

ชอ - สกล ส ำคญดำน หมำยเหต 1. นำยหมน จกรกลม ศำสนำ วฒนธรรม-ไทยรำมญ/ สวดมนตภำษำมอญ

2. นำยอนวตร ใจชอบ บอดกไขมน / ผใหญบำน/ กองทนแมของแผนดน โครงกำรแกไขปญหำควำมยำกจน

3. นำยนภดล แสงปลง ผชวยผใหญบำน

4. นำยพยง ผลละมด ผชวยผใหญบำน

5. นำยบญสม สบสำย กลมออมทรพยเพอกำรผลต กำรท ำกระป

7. นำงสำวปำรณำ บตรทม กลมอำชพสตรท ำหมกรอบ /และหำงหงส

8. นำยมำนพ แกวหยก ภมปญญำประวตศำสตรชำวบำนศำลำแดง

๕ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

วถชวตชาวบานศาลาแดงเหนอ

หมบานตนแบบคณธรรม ชาวบานในชมชนศาลาแดงด าเนนวถชวตตามครรลองในพระพทธศาสนา และยดมน ในอตลกษณของชาวไทยเชอสายมอญมาตงแตอดตจนถงปจจบน ทงชาวบานและพระสงฆตางรวมมอกนชวยกนดแลชมชนและรกษาสภาพแวดลอมของหมบานใหงดงาม เปนระเบยบ สะอาด ปราศจากมลภาวะและอบายมข ชาวบานด ารงตนอยในหลกศลธรรม ยดมนในการปฏบตด ปฏบตชอบ รวมมอกบทางราชการในการ ตอนรบผน าตางประเทศ นกศกษา นกวชาการ ตลอดจนนกทองเทยวทมาเทยวชม วถชวตประจ าวนทสะอาดเปนเลศ ดวยเชอวานสยรกความสะอาดเปนศรมงคลตอครอบครว ชาวบานจะไมทงสงปฏกลลงแมน าล าคลอง น าเสยจะผานบอบ าบดน าเสย และกรองใหสะอาดกอนไหลลงสแมน า ดงนนแทบทกบานจะสรางบอบ าบดน าเสยในครวเรอนไวใช ซงเปนบอบ าบดน าเสยท เกดจากแนวคดและภมปญญาในชมชน ความนาสนใจของหมบานศาลาแดงเหนอ นอกจากวถชวตของพระสงฆและชาวบานทเครงครดในหลกธรรม เรยบงายตามทควรจะเปนในแตละสถานภาพแลว วดศาลาแดงเหนอยงเกบรกษาสงของเครองใชของพระสงฆ และชาวบานอกจ านวนมากสวนหนงไดน าออกแสดงไวในวด บางสวนยงไมไดส ารวจและจดท าทะเบยน เสนทางเขาสสถานทส าคญ

สามารถเดนทางเขาชมไดโดยรถยนตสะดวก เพราะมถนนเขาถงหมบาน หางจากตวจงหวด ปทมธาน เพยง 14 กโลเมตร ใชเวลาเดนทาง 40 นาท

หรอถานงเรอขามฟากจากทาวดสราษฎรรงสรรค (วดดอน) อ าเภอสามโคก ขนทาวดศาลาแดง ใชเวลาเดนทางเพยง 10 นาท

ศลปกรรมล าคาในชมชน

๖ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

“วดไมแดง” - เจดยมอญ ซงเปนสญลกษณของชาวมอญทมความเชอ และนบถอศาสนาอยางเครงครด - หอพระไตรปฎก เปนการสรางขนเพอเกบรวบรวมพระไตรปฎกภาษามอญ สรางขนราว พ.ศ.๒๔๑๗

- พระหยกขาว เปนพระพทธรปทท าจากหยกสขาว ซงไดอญเชญมาจากประเทศพมา ตงแตสมยรชกาลท ๕ และ

มาประดษฐานทวดศาลาแดงเหนอ เมอป พ.ศ.๒๔๕๒ - ธรรมมาสนยอดนางช - เรอโบราณ อายราว ๑๐๐ ป - เครองกรองน าโบราณ อบต.เชยงรากนอย ดแลและพฒนาหมบานทง 5 หมบานในเขตพนท อบต.เชยงรากนอย

หนกรองน าโบราณ

๗ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ศลปวฒนธรรม ประเพณ

ประเพณวฒนธรรม ชาวบานศาลาแดงเหนอ มพระพทธศาสนา เปนทยดเหนยวจตใจ ครวเรอนทกครวเรอนนบถอศาสนาพทธ และมการอนรกษสบสานวฒนธรรมประเพณของชมชน (ประเพณวฒนธรรมชาวมอญ) และมวถชวตแบบแบงปนเอออาทร

ประเพณจดลกหน

กระท าในงานฌาปนกจศพของพระสงฆชาวรามญ

ประเพณสงกรานต

ในชวงเทศกาลสงกรานต วนท 13–15 เมษายน ของทกป กอพระเจดยทราย

ประเพณการสงขาวแช การแหหางหงส

ประเพณตกบาตรน าผง

กระท าในชวงขน 15 ค า เดอน 10 (วนพระกลางเดอน 10) ประเพณท าบญวนสารท

ตรงกบวนแรม 15 ค า เดอน 10 (วนพระสนเดอนสบ)

ประเพณตกบาตรพระรอย

เรมในชวงเทศกาลออกพรรษา แรม 11 ค า เดอน 11

ประเพณลอยกระทง ในชวงเทศกาลเดอน 12 วนขน 15 ค าเดอน 12 (พฤศจกายน) ของทกป

ประเพณวนส าคญทางศาสนา

วนมาฆบชา วนเพญ เดอน 3 (ขน 15 ค าเดอน 3) ของทกป วนวสาขบชา วนเพญ เดอน 6 (ขน 15 ค าเดอน 6) ของทกป วนอาสาฬหบชา ( ขน 15 ค าเดอน )) วนเขาพรรษา (แรม 1 ค าเดอน )

ประเพณ ท าบญบาน งานแตง งานบวช งานศพ (มตลอดทงป) ประเพณแหหางหงส การสงขาวแช

๘ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

โครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” ของบานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบล

เชยงรากนอย อ าเภอสามโคก เปนการด าเนนการตามโครงการแผนงานยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน หนงในผลผลตท ๒ เสรมสรางความสขมวลรวมชมชนโดยพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยง กจกรรมหลกท ๓ ขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง “ระดบพออย พอกน” มวตถประสงคเพอสงเสรมการใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการพฒนาหมบานใหมระบบบรหารจดการชมชน โดยมวธการด าเนนการและเงอนไขกจกรรม คอ

1. คดเลอกหมบานทมการจดระดบหมบานเศรษฐกจพอเพยงตามเกณฑกระทรวงมหาดไทย และมความตองการพฒนาใหเปนหมบานตนแบบ และมความพรอมในการบรณาการกจกรรมการพฒนาหมบานของกรมการพฒนาชมชม 2. อ าเภอด าเนนการพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยง 2.1 สงเสรมครอบครวพฒนาในหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ สรางความรความเขาใจ 30 ครวเรอน ในแนวทางเศรษฐกจพอเพยง และขยายผลสครอบครวอน ตวแทนครอบครวพฒนาศกษาดงานประสบการณการพฒนาวถชวตเศรษฐกจพอเพยงจากแหลงเรยนรตนแบบ 2.2 การเรยนรตนเองและก าหนดการพฒนาคณภาพชวต 2.3 กจกรรมสาธตการด ารงชวตแบบพอเพยง 2.4 การสรางระบบการบรหารจดการชมชน 2.5 การจดการความรการด าเนนการและเตรยมเปนหมบานตนแบบ

ขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง

1 สน บ ส น น ห ม บ า น เ ศ ร ษ ฐก จพอเพยงตนแบบ เปนหลกในการพ ฒ น า แ ล ะ ข ย า ย ผ ล ห ม บ า นเศรษฐกจพอเพยง 2.ประกาศระ ดบความ สขขอ งหมบาน

วธการ/ขนตอนการขบเคลอนกจกรรมตามโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง บานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน

๙ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ในทางปฏบตเพอขบเคลอนการด าเนนการตามโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ พออย พอกน ของบานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอสามโคก ดงน

1. อ าเภอโดยส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอสามโคก สรางความรความเขาใจในแนวทางการด าเนนงานตาม โครงการ และอบรมวทยากรกระบวนการ ผน าชมชน บานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน เปนเวลา 1 วน ผลการด าเนนงาน เจาหนาทมความรและเขาใจแนวทางการด าเนนงานโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง และสามารถน าความรทไดมาเปนวทยากรกระบวนการในการฝกอบรมหมบานทตนเองรบผดชอบได ไดมการวางแผนการด าเนนงานหมบานอยางตอเนองและชดเจน

2. อ าเภอฯ คดเลอกและแจงแกนน าหมบานตาม โครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ป 2555 จ านวน 5 คน เขาอบรมตามโครงการสรางแกนน าหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ ระดบจงหวด ในวนท 3-5 เมษายน 2555 โดยม นายอนวตร ใจชอบ นายนภดล แสงปลง และนายบญสม สบสาย นางสาวประชม เรองสวาง และนางวาสนา ซาตะนย ผลการด าเนนงาน แกนน าหมบาน 4 ทาน มความรและเขาใจในบทบาทหนาทของตนเอง สรางความรความเขาใจแกครวเรอนเปาหมายในหมบานไดอยางชดเจน แกนน าไดรวมเปนวทยากรกระบวนการในการคดเลอกครวเรอนตนแบบ เขารวมโครงการฯ

3. อ าเภอฯ ประชมชแจงผแทนครวเรอนในหมบานเพอเตรยมความพรอมในการด าเนนงานหมบานเศรษฐกจ พอเพยงตนแบบ ป 2555 ในวนท 3 พฤษภาคม 2555 และคดเลอกครวเรอนเปาหมาย 30 ครวเรอน ผลการด าเนนงาน มครวเรอนสมครเขารวมโครงการ ทงหมด 30 ครวเรอน ดวยความสมครใจ กจกรรมสงเสรมครอบครวพฒนาในหมบานเศรษฐกจพอเพยง

4. ประชมเชงปฏบตการ/สมมนากลมเปาหมายในการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง จ านวน 30 ครวเรอน ในวนท 4 พฤษภาคม 2555 ณ วดศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต. เชยงรากนอย อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน ผลการด าเนนงาน ทมวทยากรไดชแจงวตถประสงคโครงการ ใหความรความเขาใจหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กลไกลในการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 23 ตวชวด และ 6x2 และประเมนหมบานตามเกณฑชวด 23 ตว รวมกน ผลการประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงเบองตน ปรากฏหมบานไมผานเกณฑตวชวดท 15 เรองมการคนหาและใชภมปญญาทองถนในการสรางมลคา ซงตวแทนครวเรอน ทง 30 ครวเรอนไดวางแผนในการยกระดบเกณฑตวชวดขอน โดยใหตวแทนครวเรอนเวทประชาคมสบคนภมปญญาทองถนและคดเลอกภมปญญาขนมา 1 เรอง (บอดกไขมน) และไดมการจดบนทกและรวบรวมภมปญญาไวเปนลายลกษณอกษรแลว

๑๐ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

และตวชวดท 22 มการใชพลงงานทดแทนทสอดคลองกบสภาพแวดลอมของชมชน ชมชนยงไมมการผลตและใชพลงงานทดแทน รอยละ 25 ของครวเรอน ซงตวแทนครวเรอน ทง 30 ครวเรอนไดวางแผนในการยกระดบเกณฑตวชวดขอน วางแผนคดทจะใชพลงงานแสงอาทตยในการน าน าเจาพระยา มาฆาเชอโดยใชถงพกน า และน ามาใชดมกนยามขาดแคลน

5. ศกษาดงานประสบการณพฒนาชวตเศรษฐกจพอเพยงฯ ณ หมบานเศรษฐกจพอเพยงบานคลองหวชาง อ าเภอวหารแดง และตลาดน าบานตนตาล อ าเภอเสาไห จงหวดสระบร เปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ “มงม ศรสข” พรอมทงศกษาดงานสถาบนการจดการเงนทนชมชนบานปายาง หมท 3 ต าบลบานล า ในวนท 5-6 พฤษภาคม 2555 ผลการด าเนนงาน จากการศกษาดงาน ท าใหครวเรอนเปาหมายมการตนตวในการทจะท ากจกรรมเพอขบเคลอนหมบานเศรษฐกจพอเพยง มปญหาบางประการเนองจากพนทของบานศาลาแดงเหนอ ไมมพนททางดานการเกษตร จงไมมแหลงเรยนรดานการเกษตร ใหผตองการศกษาดงานเหมอนทอนๆ

6. กจกรรมสาธตการด ารงชวตแบบพอเพยง 2 วน ในวนท 2)-29 มถนายน 2555 การท าน ายาเอนกประสงค น ายาซกผา กจกรรมลดรายจาย เพอใหครวเรอนเปาหมายน าไปท าเองเพอลดคาใชจายในครวเรอน กจกรรมสบทอดภมปญญาทองถน การท าหางหงส ผลการด าเนนงาน ครวเรอนเปาหมายมความพงพอใจในกจกรรมสาธตการด ารงชวตแบบพอเพยง ไดมการท าน ายาเอนกประสงค และน ากลบไปใชในครวเรอน ซงกมการท าตอเนองหลงจากอบรมเสรจ ไดมการน ากลบไปท าใชเองทบาน และท าจ าหนายภายในหมบาน ส าหรบกจกรรมการท าหางหงส ไดมการสบทอดวฒนธรรมประเพณชาวมอญ ดวยการท าหางหงสของช ารวย ขนาดเลก เพอไวจ าหนายส าหรบผทมาศกษาดงานในหมบาน และสบทอดการท าหางหงส ใหแกเยาวชนไดท าเปน และไมสญหาย ขยายผลใหครวเรอนในหมบานและเยาวชนนอกหมบานไดมาศกษาวธการท าหางหงส

๑๑ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

7. กจกรรมเสรมสรางการระบบการบรหารจดการชมชนและการเรยนรเรองประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข และการสรางความสมานฉนทสามคคของหมบาน การจดท าแผนชวตของครวเรอน ด าเนนการอบรมครวเรอนเปาหมาย 30 คน ในวนท 9 พฤษภาคม 2555 ผลการด าเนนงาน เชญวทยากรปลดอ าเภอ มาใหความรแกครวเรอนเปาหมาย ท าใหครวเรอนมความรและเขาใจในเรองประชาธปไตยมากขน และมความสมานฉนทสามคคของหมบาน ประชาชนใหความรวมมอในการด าเนนงานในชมชน ยดหลกการมสวนรวม นอกจากนยงไดมการเขยนแผนชวตของครวเรอนเปาหมาย ). กจกรรมการเรยนรตนเอง และก าหนดการพฒนาคณภาพชวต ดวยการ

- จดใหมการประเมนเพอตรวจสภาพของหมบานตามเกณฑการประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบกระทรวงมหาดไทย เพอประเมนสถานภาพของหมบาน

- จดใหมการประเมนความอย เยนเปนสข หรอความสขมวลรวมของหมบาน กอนการพฒนา 1 วน พรอมรบรองผลการประเมนในระดบอ าเภอ

- จดใหมการวเคราะหขอมลครวเรอนเปาหมาย เพอท าแผนชวตของครอบครว วเคราะหขอมลของชมชน ขอมลทนชมชน เพอจดท าใหมหรอทบทวนแผนพฒนาหมบาน ผแทนครอบครวพฒนา 30 คน ด าเนนการในวนท 30 มถนายน 2555 ผลการด าเนนงาน ครวเรอนมความเขาใจในการประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยง และทราบผลการประเมนของหมบาน เพอพรอมรบการพฒนาอยางตอเนอง ครวเรอนมสวนรวมในการประเมนความอยเยน เปนสข ครวเรอนเขารวมเวทวเคราะหขอมลชมชน เพอแสดงความคดเหน และคนหาปญหา แนวทางแกไขปญหา และจดท าโครงการ เพอใหครอบคลมทง 5 ดาน สงเกตจากการจดเวทประชาคมมครวเรอนเปาหมายในการขบเคลอนหมบานเศรษฐกจพอเพยงฯ เขารวมเวททกคน

9. การสรางระบบการบรหารจดการชมชน ประชมเชงปฏบตการเพอแลกเปลยนประสบการณ สรางความร

ความเขาใจ ในระบบการบรหารจดการการพฒนาหมบาน ก าหนดแนวทางในการท างานรวมกน ก าหนดบทบาทในการเขารวมการพฒนาหมบานของคนในชมชน หรอการเรยนรเรองการด าเนนชวตตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข หรอการแกไขปญหาความขดแยง การสรางความสมานฉนทของคนในชมชน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

๑๒ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ผลการด าเนนงาน ครวเรอนเปาหมายมความพงพอใจมากขน และเกดความตองการทจะรบผดชอบในการพฒนาหมบานของตนมากขน

10. การจดการความรการด าเนนการและการเตรยมความพรอมเปนหมบานตนแบบ ประชมเชงปฏบตการตวแทนครอบครวพฒนา จ านวน 30 คน เพอตดตาม และประเมนผลความสขมวลรวมของชมชน หลงการพฒนาในชวงเดอน กรกฏาคม – สงหาคม 2555 และจดประชมเชงปฏบตการ เพอสรางความรเรองวธการจดการปฏบตงานทประสบผลส าเรจในการด าเนนกจกรรมการพฒนาบคคล พฒนากลม พฒนาเครอขาย หรอกจกรรมอนทสรางความยงยนใหแกหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ ด าเนนการในวนท 15 สงหาคม 2555

ผลการด าเนนงาน จดประชมประชาคมตวแทนครวเรอนในชมชนแบบมสวนรวม ชแจงท าความเขาใจในองคประกอบชวดดชนความสข แตละองคประกอบ โดยเจาหนาทพฒนาชมชนอธบายท าความเขาใจแตละตวชวดจนครบทกตว และใหคาคะแนนระดบความสข จดเปน 5 ระดบ ดงน

0-20 คะแนน ระดบความสขต า อยรอน นอนทกข 21-40 คะแนน ระดบความสขคอนขางต า อยได คลายทกข 41-60 คะแนน ระดบความสขปานกลาง อยอม นอนอน 61-)0 คะแนน ระดบความสขสง อยด มสข )1-100 คะแนน ระดบความสขทปรารถนา อยเยน เปนสข คาคะแนนทบานศาลาแดง ประเมน ได จ านวน 80 คะแนน อยในระดบ 4 เปนหมบานทอยด มสข

๑๓ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

บานศาลาแดงเหนอ หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอสามโคก ไดรบคดเลอกเปนหมบาน ตนแบบของจงหวดปทมธาน ในการด าเนนการพฒนาหมบานตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงระดบ “พออย พอกน ” หลงจากด าเนนการตามโครงการมการประเมนผลหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ซงผานเกณฑการจดระดบหมบานโดยใชเกณฑการประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงของกระทรวงมหาดไทยระดบ ผานเกณฑการประเมน 4 ดาน 23 ตวชวด และ มตวชวดขอ 15 และ ขอ 22 ทยงไมผานเกณฑการประเมน ดงน 1.ดานจตใจและสงคม ประกอบดวยตวชวดท 1,2,3,4,5,6,7, ผานการประเมน

ตวชวดท 1 หมบานมความสามคคและความรวมมอของคนในหมบาน คนในหมบานมความรก มความสามคค มการจดเวทประชาคม แลกเปลยนเรยนรเพอการตดสนใจ

อยางใดอยางหนง อยางนอยปละ 12 ครง และมสวนรวมแสดงความคดเหน เพอเปนประโยชนของชมชน เชน การจดท าแผนชมชน การจดกจกรรมในวนส าคญของหมบาน วนสงกรานต วนพอ/ วนแม รอยละ 100 ครวเรอนเปนสมาชกกลมทตงขนในหมบานรอยละ 100 มสวนรวมในการท ากจกรรมเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตเพอประโยชนของชมชน รอยละ 100

ตวชวดท 2 หมบานมขอตกลงและก าหนดเปนขอปฏบตของหมบาน ในชมชนมกฎกตการวมกนและทกครวเรอนถอปฏบต ไดแกระเบยบขอบงคบกองทนหมบาน กฎกตกาขอตกลงรวมกนของกลมกองทนตางๆ ในหมบาน คนในชมชนมการปฏบตตามขอตกลงรอยละ 70 ตวชวดท 3 หมบานมกองทนสวสดการ ในหมบานคนชรา คนดอยโอกาส ไดรบสวสดการเบยยงชพคนชรา จากองคกรปกครองสวนทองถน และมการจดตงกองทนสวสดการแกผดอยโอกาสโดยใชเงนดอกผลของกองทนหมบาน กองทนออมวนละบาท กลมฌาปนกจสงเคราะห

ตวชวดท 4 หมบานยดมนในหลกการประชาธปไตย คนในหมบานทมอาย 18 ปขนไป ทมสทธเลอกตงไปใชสทธเลอกตงครงลาสด รอยละ 100 การจดเวทประชาคมของหมบานมครวเรอนเขารวมเวทรอยละ 70 ของครวเรอนในหมบาน

ตวชวดท 5 หมบานมหลกคณธรรม / จรยธรรม คนในหมบานปฏบตตามขนบธรรมเนยมและมารยาทไทย รอยละ 100 และคนอาย 6 ปขนไป ทกคนปฏบตกจกรรมทางศาสนา มกจกรรมสวดมนตภาษามอญทกเยนทวดศาลาแดงเหนอ ชมชนมการยกยองชมเชยบคคลผมคณธรรมจรยธรรมเปนแบบอยางทดตอคนในหมบานหมบาน มการแบงปน ชวยเหลอ เกอกล ยกยองใหเกยรต เมอเกดความขดแยงในหมบาน สามารถแกไขปญหาภายในหมบานได

ตวชวดท 6 คนในหมบาน/ชมชนปลอดอบายมข หมบานปลอดยาเสพตด รอยละ 100 คนในหมบานไมตดสราผานเกณฑ จปฐ. ขอ 32 รอยละ 100 คนในหมบานไมสบบหร ผานเกณฑ จปฐ ขอ 33 รอยละ 9).4 คนในหมบานไมตดการพนน รอยละ 100 สงเสรมไมดมเหลาในชวงเทศกาลวนส าคญ ทกครวเรอนในหมบานมความอบอนผานเกณฑ จปฐ. รอยละ100

กอนการด าเนนงานหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “ พออย พอกน ”

๑๔ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ตวชวดท 7 คนในหมบานมความเชอในปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คนในหมบานไดเรยนร เขาใจ และน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาปฏบตเปนแนวทางในการด ารงชวต ในการเรยนรสการปฏบต และขยายผล (มการปลกทกอยางทกน กนทกอยางทปลก ใชทกอยางทท า ท าทกอยางทใช) เชน การท าน ายาเอนกประสงคใชเอง การพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพ การเปนสมาชกกลมตางๆ ในหมบาน การดแลแมน าเจาพระยาหนาบานของตนเอง ไมทงขยะลงแมน า/ล าคลอง การดแลชวยเหลอผดอยโอกาส ชวยเหลอ แบงปน เอออาทร

2. ดานเศรษฐกจ ประกอบดวยตวชวดท 8, 9,10,11,12 ตวชวดท 8 มการจดท าบญชครวเรอน

คนในครวเรอนมการจดท าบญชรายรบ – รายจาย เปนประจ า รอยละ 50 ของคนในหมบาน/ชมชน มการจดท าบญชครวเรอน ซงกจกรรมการจดท าบญชครวเรอน ครวเรอนเปาหมายไดมการศกษา และเรมท าบญชครวเรอน และขยายผลแลว โดยไดมการสนบสนนแบบการท าบญชครวเรอนใหทกครวเรอน และขยายผลใหครวเรอนขางเคยงดวย

ตวชวดท 9 หมบานมกจกรรมลดรายจายและสรางรายได คนในหมบานมการท ากจกรรมเพอลดรายจายในชวตประจ าวน และสามารถสรางรายได เพมจาก กจกรรมดงกลาวไดแกการปลกพชผกสวนครว การลดคาใชจายตางๆ เชนคาน า คาไฟ การท าน ายาลางจาน/ซกผา การสนบสนนกจกรรมอาชพแกกลมสตร ไดแกการท าหมกรอบ การท าหางหงส การท ากะป ไวกนเอง

ตวชวดท 10 หมบานมการรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลกของหมบาน คนในหมบานมการเรยนร ปรบปรงและพฒนาการประกอบอาชพรวมกนเปนกลมทงในดาน การผลต

การตลาด การจดการ และเงนทน เพอใหไดผลผลตมากขน และมคณภาพดขน ครวเรอนในหมท 2 บานศาลาแดงเหนอ เปนสมาชกกลมตางๆในหมบาน ผานเกณฑ รอยละ 100 และกลมตางๆ มการพฒนาทกษะดานการประกอบอาชพอยางสม าเสมอ

ตวชวดท 11 หมบานมกจกรรมการออมทหลากหลาย หมบานมการสงเสรมใหคนในหมบานเปนสมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต กลมฌาปนกจสงเคราะห กลมผใชน า กลมอาชพ กองทนแมของแผนดน

ตวชวดท 12 หมบานมการด าเนนงานในรปแบบวสาหกจชมชน หมบาน มการจดตงกลมอาชพ และกลมวสาหกจชมชน โดยยนขอจดทะเบยนเปนวสาหกจชมชนและเครอขายวสาหกจชมชน กจกรรม ไดแก การท าหมกรอบ 3. ดานการเรยนร ประกอบดวยตวชวดท 13,14,15,16,17,18,19

ตวชวดท 13 มขอมลของชมชน มกระบวนการจดเกบ รวบรวม วเคราะห สงเคราะหขอมลตางๆของชมชน มศนยเรยนรชมชนดานวฒนธรรมประเพณชาวมอญบานศาลาแดง บานนายมานพ แกวหยก ทศนยเรยนรประจ าหมท 2 บานศาลาแดง ดานวฒนธรรมประเพณ วถชวตชาวมอญบานศาลาแดงครงในอดต

๑๕ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ตวชวดท 14 มการใชประโยชนจากขอมลชมชน และแผนชมชน ใชขอมลของหมบานในกระบวนการจดท าแผนชมชน ซงเปนแผนทแสดงถงทศทาง แนวทางวธการแกไขปญหาและพฒนาหมบาน เชนขอมล จปฐ. ขอมล กชช.2 ค. หมบานสามารถน าแผนพฒนาหมบานไปท าจรงไดไมนอยกวารอยละ30

ตวชวดท 15 มการคนหาและใชภมปญญาทองถนในการสรางคณคา มการสบทอดใชภมปญญาทองถนการด ารงชวตตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ของนายมานพ แกวหยก สบทอดภมปญญาดานประวตศาสตรของหมบาน/ต าบล แตยงไมมการรวบรวมเปนหมวดหม ตวชวดนแตเดมกอนการด าเนนงานหมบานเศรษฐกจพอเพยงไมผานเกณฑการประเมน มแผนทจะด าเนนการพฒนาจดการองคความรใหเปนหมวดหม

ตวชวดท 16 มการจดตงแหลงเรยนรชมชน มการสบทอดภมปญญาทองถน มการจดท า ทะเบยนภมปญญาทองถน มการจดตงแหลงเรยนรในชมชน ดานกลมอาชพ ดานวฒนธรรมประเพณ ดานการท าบอดกไขมน หมบานมการใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบศกยภาพของหมบาน ครวเรอนในหมบานมการปฏบต ตามหลกการพงตนเอง คนในหมบาน” มการคดเปน ท าเปน และแกไขปญหาเปน”

ตวชวดท 17 มการใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบศกยภาพของหมบาน / ชมชน คนในหมบานมการเรยนรการใชเทคโนโลยและวทยาการใหมๆ อยางเหมาะสม การดแลหลอดไฟ เครองใชไฟฟา เพอใหเกดความคมคา และประหยด การใชคอมพวเตอรเพอใหเกดความคลองตวในการท างาน

ตวชวดท 18 หมบานมการสรางเครอขายภาคการพฒนา หมบานมการเชอมโยงเครอขายกบต าบลเชยงรากนอย ภาคการพฒนา ไดแก กศน. พฒนาชมชน เกษตรอ าเภอ ประมง ปศสตว พฒนาทดน ศอช.ต. เพอหาขอมลในการแลกเปลยนเรยนร อยางตอเนอง

ตวชวดท 19 มการปฏบตตามหลกการของการพงตนเอง คนในหมบานใชเวทประชาคมเพอการตดสนใจอยางใดอยางหนงเมอหมบานมปญหา หมบานสามารถแกปญหาของชมชนดวยตนเอง กรณน าทวมทผานมา นอกจากนมการจดท าแผนชมชนโดยกระบวนการเรยนรของชมชน คดเปน ท าเปน แกปญหาเปน

4. ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ประกอบดวย ตวชวดท 20,21,22,23 ตวชวดท 20 มจตส านกของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

หมบานมการสรางจตส านกการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในหมบานเชนการชวยกนดแลรกษาแมน าเจาพระยา /ล าคลองคและคลองบานงว โดยการก าจดวชพช ใหดสวยงามนาอย นามอง การแยกขยะ การก าจดขยะ การปลกตนไมใหรมรน

ตวชวดท 21 มกลม / องคกรดานสงแวดลอม หมบานมกลม / องคกรทคนในหมบานรวมกนท ากจกรรมเพออนรกษทรพยากรธรรมชาต มกลมผใชน า ทมการบรหารจดการการใชน า และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การดแลแหลงน า ไมทงขยะลงไมน าล าคลอง การจดการขยะหนาบานของตนเอง

๑๖ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ตวชวดท 22 มการใชพลงงานทดแทนทสอดคลองกบสภาพแวดลอมของชมชน

มกระบวนการสงเสรมใหคนในหมบานเรยนร ทดลอง และเลอกใชพลงงานทดแทนตางๆทเหมาะสมสอดคลองกบสภาพแวดลอมและสภาพเศรษฐกจ ครวเรอนมกจกรรมลดการใชพลงงาน รอยละ25 เชนการเปลยนหลอดไฟแบบประหยด การใชจกรยานแทนการใชรถยนต

แตยงไมมการผลตและใชพลงงานทดแทนทสอดคลองกบชมชน และมแผนการทจะด าเนนการพฒนาตอในตวชวดน

ตวชวดท 23 มการสรางมลคาเพมจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

หมบานมกจกรรมการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพอใหเกดรายไดอยางยงยน มกลมอาชพท าขนม มการปลกตนไม เพออนรกษ ท าใหชมชนรมรน รณรงคใหครวเรอนไมทงขยะลงแมน าล าคลอง และการท าบอดกไขมนทกครวเรอน เพอรกษาสภาพน าใหด ไมเนาเสย กอนปลอยลงแมน าเจาพระยา

โดยสรปผลการประเมนรอบหลง ซงอ าเภอไดด าเนนการตามโครงการแลว มการประเมนตามแบบประเมน 23 ตวชวด ของกระทรวงมหาดไทย บานศาลาแดงเหนอ ผานเกณฑการประเมน 21 ตวชวด ไมผานตวชวดท 15,22

“เปนหมบานระดบ พออย พอกน “

และมแผนทจะพฒนาใหผานเกณฑตวชวดท 15 และตวชวดท 22

ประเมนความสขมวลรวมของหมบาน โดยใชวธการประเมนชมชนแบบมสวนรวม ตามเกณฑ 6 องคประกอบ ซงครวเรอนเปาหมายไดท าการประเมนไดคาคะแนนครงแรก )0 คะแนน หมบานศาลาแดงเหนอ จดอยในระดบท 4 “อยด มสข ”

๑๗ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

เกดกระบวนการเรยนรรวมกนระหวางองคการบรหารสวนต าบลเชยงรากนอย ผใหญบานในบานศาลาแดงเหนอ ผน าชมชน ประชาชน และภาคการพฒนา กอใหเกดการพฒนาหมบานน าไปสศกยภาพทเขมแขงของชาวบานศาลาแดง ดงตอไปน

1. ดานเศรษฐกจชมชน 1.1 ครวเรอนทกครวเรอนในหมบานสามารถพงตนเองได 1.2 การสงเสรมอาชพทตอบสนองความตองการของชมชน 1.3 การสงเสรมวสาหกจชชนตามความเหมาะสมของชมชน

ครวเรอนในหมบานศาลาแดง ทกครวเรอนสามารถพงตนเองได ไมมครวเรอนยากจนทตกเกณฑ จปฐ. เรองรายไดเลย และทกครวเรอนมการปลกผกสวนครว ไวกนเองภายในครวเรอน กรณน าทวมป 2554 ทผานมา ทกครวเรอนหาวธการอยรอดไดดวยตนเอง เชนชวยกนปองกนน าทวมภายในชมชนอยางเตมท การสงเสรมอาชพของชาวบานศาลาแดง เนองจากชาวบานศาลาแดงอยตดกบแมน าเจาพระยา จะมทรพยากรในแมน าเจาพระยา ซงน ามาท าอาชพได ไดแก การท ากะป กลมวสาหกจชมชนหมกรอบ เนองจากชาวบานศาลาแดงมฝมอในการท าหมกรอบไดดเยยม และเคยเปนหมบาน OTOP ตนแบบ มการรวมกลมเพอสนบสนนอาชพใหแกเพอนสมาชก

ความส าเรจ/ศกยภาพทท าใหหมบานศาลาแดง เปนหมบานเศรษฐกจพอเพยง ป 2555

๑๘ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

2. ดานการจดการทรพยากรในชมชน 1.1 การบรหารทรพยากรธรรมชาตอยางเหมาะสม 1.2 การเสรมสรางสภาพแวดลอมชมชนทด 1.3 ระบบโครงสรางพนฐานเพยงพอกบความตองการ - ชาวบานมการบรหารทรพยากรธรรมชาตอยางเหมาะสม เนองจากเปนหมบานคนไทยเชอสายมอญ ทปลกบานเรอนอยรมแมน าเจาพระยา และมชวตคกบแมน าเจาพระยามาชานาน ชาวบานศาลาแดง จงมความรกและหวงแหนแมน าเจาพระยาเปนอยางยง รมฝงแมน าเจาพระยาจงสะอาด สวยงาม เหมาะเปนทพกผอนหยอนใจ ทงนเปนเพราะความมจตส านกในการอนรกษและเหนคณคาของแมน าอยางลกซง ของชาวบาน - ชาวบานศาลาแดงนยมปลกตนโมก เปนรวบานรมทางเดน ซงท าใหอากาศด มกลนหอม - นอกจากนยงมระบบโครงสรางพนฐานทเพยงพอกบความตองการของชาวบานศาลาแดง

กจกรรมทคนในชมชนด าเนนการเอง ทกครวเรอนในหมบานจะมบอบ าบดน าเสยทกบาน

ปลกผกสวนครว/ไมยนตนในชมชน

กจกรรมการด าเนนการเปนกลม

ชมชนทกหลงคาเรอนมการอนรกษแมน าเจาพระยา มการสรางเขอนปองกนการพงทลายของดนรมแมน า พรอมมถนนคอนกรตชายแมน า ศาลาพกผอนใจรมแมน าเจาพระยา

๑๙ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

กจกรรมทหนวยงาน/องคกรด าเนนการในหมบาน

กจกรรมการตรวจวดคณภาพน าของ ส านกงานสงแวดลอมภาคท 6 จงหวดนนทบร (ลมน าเจาพระยาตอนลาง) ทกเดอนจะมคณะกรรมการหมบานท าการตรวจคณภาพน าในแมน าเจาพระยา เพอตรวจเชคคณภาพน าวาไดมาตรฐานหรอไม กจกรรมทโดดเดนและส าคญของหมบานทเกยวกบอนรกษน า/ดน วถชวตประจ าวน ดวยเชอวานสยรกความสะอาดเปนศรมงคลตอครอบครว ชาวบานจะไมทงสงปฏกลลงแมน าล าคลอง น าเสยจะผานบอบ าบดน าเสย และกรองใหสะอาดกอนไหลลงสแมน า ดงนนแทบทกบานจะสรางบอบ าบดน าเสยในครวเรอนไวใช ซงเปนบอบ าบดน าเสยท เกดจากแนวคดและภมปญญาในชมชน

บอบ าบดน าเสย การรกษาแหลงน าเจาพระยา การรกษาความสะอาด การใชชวตอยกบแมน าเจาพระยา

๒๐ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

หมบานมศนยเรยนร/แหลงเรยนรเกยวกบการอนรกษและจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑. สถานท บานลงออด ดอกพกล กจกรรม ชมบอดกไขมนของจรง ๒. สถานท บานนายมานพ แกวหยก กจกรรมบอดกไขมนจ าลอง ๓. สถานท วดศาลาแดงเหนอ กจกรรมชมเครองกรองน าโบราณ หมบานสามารถเปนตนแบบในการอนรกษและจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและขยายผลให หมบานอนๆ ได ดงน ๑. ดานสงแวดลอม ๒. ดานประเพณและวฒนธรรม ๓. ดานการใชภาษา (ภาษามอญ) 3. ดานสขภาพอนามย

1.1 ระบบโครงสรางพนฐานเพอสขภาพจากการมสวนรวมของชมชน 1.2 การจดการเพอเสรมสรางสขภาพ

1.3การปองกนโรคประจ าถน (โรคตดตอและไมตดตอ) 1.3 ความสามารถในการดแลและจดการดานสขภาพไดดวยตนเอง

รางวลแหงความภาคภมใจ หมบานสาธารณสขมลฐานดเดน

ในชมชนม อสม. ทคอยใหการดแลผเจบปวยภายในหมบาน มการวดความดน มการตรวจสขภาพเบองตนจากโรงพยาบาลศนยสงเสรมสขภาพต าบลเชยงรากนอย มการจดการปองกนโรคประจ าถน โรคตดตอและไมตดตอ สถานอนามยต าบลเชยงรากนอย เปนสถานอนามยทเปดรกษาโรคทวไปและใหบรการตรวจรกษาโรคเรอรง แกราษฎรต าบลเชยงรากนอย ประกอบไปดวยงานสงเสรมสขภาพ ตงแตกอนเกด – กอนตาย

เดก ดานวคซน พฒนาการโภชนาการ ชงน าหนกเดกอาย 0-6 ป โดยม อสม. ใหบรการ วยเจรญพนธ ตรวจมะเรงเตานม และปากมดลก ใหค าแนะน าเรองการวางแผนครอบครว ผสงอาย ตรวจตดตามเยยมบานผสงอาย ผพการ ตรวจตดตามเยยมบาน พระภกษ ตรวจคดกรองโรค ทกเดอนจะมแพทยจากโรคพยาบาลสามโคก มารวมกบสถานอนามย มาใหบรการตรวจโรคทสถานอนามย เดอนละ 2 ครง บานศาลาแดง ม อสม. ประจ าหมบาน 5 คน ม 1. นายหมน จกรกลม เปนประธาน 2. นางวไลลกษณ แจมใจ 3. นางรชน บญทอง 3. นางอมพร แจมแจง 5. น.ส ทองกวน กนษฐายนต

๒๑ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

สถานอนามยต าบล ตงอยในพนทหมท 4 มเจาหนาทสาธารณสขใหบรการค าแนะน าและตรวจการรกษาเบองตน อยางใกลชด และออกเยยมบานใหก าลงใจผปวย รวมกบ อสม.บานศาลาแดง ม อสม. จ านวน 5 ราย ผผานการอบรมเปนอสม.ประจ าหมบานใหการดแลตรวจเยยมครวเรอนในชมชนอยางสม าเสมอ วดความดน ชางน าหนก เจาะเลอดตรวจเบาหวาน ฯลฯ มการจดการเพอเสรมสรางสขภาพ มการออกก าลงกายเพอสขภาพ เตนเอโรบค การแขงขนกฬา อสม. มการใหความรเกยวกบโรคตดตอและโรคไมตดตอ แก อสม. เพอถายทอดใหกบครวเรอนในชมชนบานศาลาแดง เพอใหมความรความเขาใจอยางชดเจน อสม. บานศาลาแดง มเวรใหบรการครวเรอนในหมบานทกอาทตย รณรงคก าจดลกน า/ยงลาย มการหยอดทรายอเบท ฉดพนยงลาย ครวเรอนของบานศาลาแดง สวนใหญมความรความสามารถในการดแลและ จดการดานสขภาพไดดวยตนเอง การออกก าลงกาย การตรวจสขภาพ

เฝาระวง ปองกน และควบคมโรค

- ม อสม.ในหมบานเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคไขเลอดออก

ดวยวธการ (ปด ปลอย ปรบปรง และปฏบตเปนนสย) - ม อสม. เฝาระวง ปองกน ควบคมโรคไขหวดใหญ (ปด ลาง เลยง หยด) - ม อสม. เฝาระวงคดกรอง และใหค าแนะน ากลมเสยง (โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคมะเรง โรคหวใจ

โรคหลอดเลอดสมอง - อสม. ใหค าแนะน าประชาชนบรโภคผลตภณฑ/อาหาร/เกลอทผสมไอโอดน - อสม. ใหค าแนะน าลดกนหวาน อาหารมน และเคม การฟนฟสขภาพ - อสม. หมบานศาลาแดง เยยมบานใหค าแนะน าดแลผปวยเรอรง

๒๒ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

การคมครองผบรโภค - อสม. เฝาระวงและใหค าแนะน าบรโภคอาหารปลอดภย การจดการสขภาพชมชนและการมสวนรวมในแผนสขภาพต าบล - อสม.รวมกจกรรมจตอาสากบเครอขายอน - มสวนรวม ในการจดท าแผนสขภาพ จดหางบประมาณ จดกจกรรม สขภาพ

กจกรรมทกอใหเกดความภาคภมใจของชาวบาน

ดานการรกษาแมน าเจาพระยา จากพระเจาหลานเธอพระองคเจาพชรกตยาภา ทรงประทานโล เกยรตคณแดชมชนบานศาลาแดง หมบานรกษาแมน าดเดน โครงการกสายน า ใหแผนดน ในป ๒๕๔๔

ดานการอนรกษแมน าเจาพระยา ไดรบรางวล ๗ สตดดาวชมชน หมบานแผนดนธรรมแผนดนทองและเปนศนยรวมจตใจชมชน ป ๒๕๓๑ ไดรบรางวลชนะเลศ หมบานพฒนา ๑ หมบานเขยวขจดเดน ระดบจงหวด ประจ าป ๒๕๓๘

ไดรบรางวลชนะเลศระดบจงหวดการประกวดคณะกรรมการหมบานดเดน ประจ าป ๒๕๔๐ ตาม โครงการเพมประสทธภาพคณะกรรมการ หมบาน กรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย

ไดรบโลประกาศเกยรตคณชนะเลศการประกวดหมบานสาธารณสขมลฐานดเดนเขตชนบท ระดบ จงหวด ประจ าป ๒๕๔๕ ไดรบรางวลชนะเลศ หมบานสมารทวลเลส ระดบจงหวด หมบานอยเยนเปนสขพฒนาเศรษฐกจพอเพยง ประจ าป ๒๕๔๙ ไดรบรางวลชนะเลศระดบจงหวดโครงการฟนฟและอนรกษแมน าเจาพระยาและปาสก ดานการเกษตร ป พ.ศ. 2554

๒๓ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

4. ดานการพฒนาคนในชมชน

1.1 การจดการความรของชมชน 1.2 การพฒนาผน า/สมาชกในชมชน

มการจดการความรภมปญญาทองถน เชน ลงออด พกลทอง ผกอตงการท าบอบ าบดน าเสยในชมชนได 100 % ลงออด ดอกพกล เปนคนไทยเชอสายมอญ คนหนงในหมบานศาลาแดงเหนอ มความรกและผกพนกบแมน าเจาพระยา และใชชวตอยรวมกบแมน าเจาพระยามาตงแตเดก ลงออดเปนคนคดคนและจดท าบอดกไขมนแบบภมปญญาชาวบาน เพอดกไขมนและน าเสยจากครวเรอนไมใหไหลลงสแมน าเจาพระยา ซงทกวนนแบบบอดกไขมนของลงออด ถกน าไปใชในบานใกลเคยงและแพรหลายจนเปนทรจกกนทงในประเทศและตางประเทศ ปจจบนผสบทอด เจตนารมณ ของลงออด ไดแกผใหญบานอนวตร ใจชอบ การพฒนาศกยภาพผน าชมชน การพฒนาศกยภาพผน าชมชน ต าบลเชยงรากนอย ไดรบคดเลอกใหเปนตวแทนจงหวดเขาอบรมโครงการพฒนาศกยภาพผน าชมชน หลกสตรผน าการพฒนา ของศนยศกษาและพฒนาชมชนจงหวดนครนายก รนท 1 ระหวางวนท 13 -15 มนาคม 2555 จ านวน 70 คน - การอบรมโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ป 2555 อบรมการจดท าบญชครวเรอน ศกษาดงานเพอพฒนาศกยภาพ

๒๔ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

5. การบรหารจดการชมชน

1.1 การจดระบบฐานขอมลในชมชน 1.2 การจดท าแผนชมชน 1.3 การจดสวสดการภายในชมชน 1.4 การเสรมสรางการเมองการปกครองตามระบอบประชาธปไตย

การจดระบบฐานขอมลชมชนบานศาลาแดง มการจดเกบขอมลเพอการพฒนา จปฐ./กชช.2ค ขอมลทางดานวชาการ ขอมลคณะกรรมการหมบาน ขอมลกลมอาชพ ตางๆ ไว ทศนยเรยนร ชมชน ซงกเปนทตงของอาคารเอนกประสงคนนเอง ใชเปนสถานทฝกอบรมตางๆ การสาธตการประกอบอาชพ ฯลฯ การจดท าแผนชมชนบานศาลาแดง มการจดท าแผนชมชน และมการทบทวนแผนชมชน อยางสม าเสมอ มการจดเวทประชาคม หาปญหา สาเหต และแนวทางแกไขปญหารวมกน พรอมจดท าแผนพฒนาหมบานป 2555 มโครงการในแผนพฒนาหมบานทงหมด 34 โครงการ การจดสวสดการภายในชมชน มดงตอไปน

1. กองทนแมของแผนดน 2. กองทนหมบานและชมชนเมอง 3. กองทนเบยผสงอาย 4. กองทนเบยคนพการ/ดอยโอกาส 5. กองทนกลมผใชน า 6. กองทนกลมออมทรพยเพอการผลต 7. กองทนแกไขปญหาความยากจน

การเสรมสรางการเมองการปกครองตามระบอบประชาธปไตย มการอบรมอาสาสมครปกปองสถาบนทโรงเรยนสามโคก จ านวน 150 คน คนในชมชนไปใชสทธเลอกตงผานเกณฑ จปฐ. รอยละ100 6. ดานความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน

1.1 การปองกนรกษาความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสนโดยชมชน 1.2 การปองกนภยธรรมชาต

๒๕ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ศกยภาพดานความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน บานศาลาแดง หมท 2 เปนพนทในความดแลของผใหญอนวตร ใจชอบ และ อบต.เชยงรากนอย ในเรองของการปองกนรกษาความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสนโดยชมชน (ตามเกณฑ จปฐ. ขอ 20 ป 2554) ผานเกณฑ 100 % เนองจากผใหญบาน ไดมการแตงตงชดท างานออกตรวจพนทต าบลทกอาทตย โดยรถตรวจการของต าบล มการตงเวรรบผดชอบเปนวนๆ มกจกรรมสงเสรม สนบสนน การลด ละเลก อบายมข เพอใหคนในหมบานไมตดสรา/บหร /การพนนทกประเภท การปลอดยาเสพตด บานศาลาแดงเปนหมบานทปลอดยาเสพตด รวมด าเนนการกบหนวยงานประสานพลงแผนดนในการตรวจสอบพฤตกรรมครอบครวทเกยวของกบยาเสพตด โดยรวมมอกบทางราชการในการใหการสนบสนนการด าเนนงานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ในหมบาน โดยการพฒนาความเขมแขงของหมบาน เพอการพฒนาและเอาชนะยาเสพตดอยางยงยนตามรอยพระยคลบาล โครงการกองทนแมของแผนดน บานศาลาแดงไดรบการสนบสนนใหเปนหมบานกองทนแมของแผนดน และสนบสนนการเสรมสรางความเขมแขงของหมบานและชมชนเพอเอาชนะยาเสพตด ดวยการแตงตงพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด และมการประชมพลงแผนดนเปนประจ า นอกจากนหมบานศาลาแดงเหนอ ยงเปนศนยยตธรรมชมชนศาลาแดงเหนอ เปนศนยทใหบรการดานไกลเกลยประนประนอม ขอพพาทในหมบานและชมชนอกดวย มอาสาสมครคมประพฤต

กจกรรมกลมอาชพ กลมออมทรพยเพอการผลตบานศาลาแดง หมท 2 ต าบลเชยงรากนอย

จากศกยภาพของหมบาน ท าใหอ าเภอพจารณาคดเลอกบานศาลาแดงเหนอ หมท 2 เขารวม โครงการเชดชเกยรตผน าเครอขายพฒนาชมชนดเดน ประจ าป 2555 โดยจงหวดไดแตงตงคณะกรรมการพจารณาคดเลอก ท าใหบานศาลาแดงเหนอไดรบรางวลตามโครงการเชดชเกยรตหมบานเศรษฐกจพอเพยง อนดบ 2

๒๖ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ปจจยสงผลส าเรจในการขบเคลอนหมบานเศรษฐกจพอเพยงฯ 1. แกนน าหมบานมความเขมแขง มความเสยสละ อดทน มความมงมนในการพฒนาหมบาน มการเรยนร

อยางตอเนอง และน าความรทไดมาถายทอดและปรบใชกบชมชนของตนเอง 2. ครวเรอนในหมบาน ไดมการนอมน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต 3. การลดรายจายทกครอบครวในหมบานมการปลกพช ผกสวนครว ไวกนเอง และมการท าน ายาเอนกประสงค

เชนน ายาลางจาน ซกผา การท าหมกรอบ การท าหางหงส (ของช ารวย) ไวจ าหนาย และใชเองในครวเรอน 4. ชมชนมกฎระเบยบปฏบต มขนบธรรมเนยมประเพณทสบทอดกนมา 5. มกลมเศรษฐกจชมชนทหลากหลาย และมกจกรรมอยางตอเนอง 6. หนวยงานภาคการพฒนาภาครฐใหการสนบสนนอยางตอเนอง 7. การมสวนรวมของประชาชนในหมบาน และความสามคคของคนในหมบานมเตมท 8. มประเพณวฒนธรรมทเปนสอกลางในการสงเสรมกระบวนการพฒนาของหมบานและชมชน ปญหาอปสรรคในการด าเนนงาน 1. หมบานไมมพนททางการเกษตร พอทจะเปนแหลงเรยนรได 2. ความไมมเวลาพอของครวเรอนในการเขารวมกจกรรมทกครง 3. ผเขารวมโครงการสวนใหญเปนผสงอาย ท าใหเขาใจไดชา ตองคอยเปนคอยไปในการด าเนนกจกรรม

ขบเคลอนหมบานเศรษฐกจพอเพยง 4. การไมยอมเปลยนแปลงในตวผน าบางทานยงมอย ยดตดกบความคดเดมๆ ขอเสนอแนะ

การขบเคลอนกจกรรมหมบานเศรษฐกจพอเพยง ควรมการประเมนผลและตดตามอยางตอเนองและสม าเสมอ พรอมใหการยกยองชมเชยมอบใบประกาศใหกบหมบาน เพอเปนขวญ ก าลงใจในการพฒนาหมบานและการรกษามาตรฐานของหมบาน

๒๗ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

ครอบครวพฒนา 30 ครอบครว จดท าแผนชวตตงปณธานในการท าความด โดยเรมตงแตวนท 23

พฤษภาคม 2554 เปนตนไป โดยนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชเปนแนวทางการด าเนนชวต ความพอประมาณ ความมเหตมผล การมภมคมกน การศกษาหาความร การมคณธรรม เพอใหเกดความสข และเปนตนแบบใหกบคนในหมบาน ดงน เปนตนแบบในการจดท าบญชครวเรอน การลดรายจายในครวเร อน การท าน ายาเอนกประสงคใชเอง การเพมรายได การประหยด การอดออม การเรยนรรวมกน การอนรกษทรพยากรธรรมชาต การเอออารย การจดการปญหาหนสน การรกษาสขภาพอนามย การขบเคลอนแผนชมชน แกนน าชมชน ประชาชน รวมกนจดท าแผนชมชน ป 2555 เพอคนหาปญหา ความตองการ และแนวทางแกไขปญหา โดยเนนโครงการกจกรรมทพงพาตนเอง และปรบปรงแผนชมชนอยางตอเนอง ชมชนมการจดเกบขอมลตางๆ เพอการพฒนา มการรวบรวม ทนชมชน วเคราะห สงเคราะหทนชมชน และมการวางแผนทจะด าเนนการบรหารจดการทนชมชนใหเกดประโยชนแกหมบาน/ชมชน ดวยการด าเนนการจดตงสถาบนการจดการเงนทนชมชนบานศาลาแดงเหนอ ซงจะด าเนนการเปดสถาบนการจดการเงนทนชมชน ขนในวนท 12 สงหาคม 2555 การด าเนนการจดกระบวนการพฒนาตนเองตามโครงการหมบานเศรษฐกจพอเพ ยง เพอขยายผลหมบานแลว นอกจากไดด าเนนการตามแนวทางตวชวดกระทรวงมหาดไทยแลว เพอใหมความโดดเดนและเปนรปธรรม เหนไดชดเจนขน บานศาลาแดงเหนอ จะตองด าเนนการใหเปนหมบาน ทไมมยาเสพตด ไมมคนจน และไมมหนนอกระบบ ซงในภาพรวมของหมบาน จะไดด าเนนการขบเคลอนใหเกดขนกบหมบานตอไป

**********************************************

กระบวนการขบเคลอนหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ บานศาลาแดงเหนอ หมท 2 อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน

๒๘ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน

๒๙ ถอดบทเรยนโครงการขยายผลหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “พออย พอกน” หมท 2 ต.เชยงรากนอย อ.สามโคก จงหวดปทมธาน