ÇOKESEN ELEKTRONİK · Sarkaç Deney Seti ŸFarklı ip uzunluklarıyla sarkaç salınımları, periyot ölçme ŸFarklı kütlelerle sarkaç salınımları, periyot ölçme Yapılabilecek

Ç O K E S E N E L E K T R O N İ K

Fizik Deney Setleri

2

Fizik Deney SetleriFizik Deney Setleri

Sürtünmesiz hava rayında hareket eden “m ” kütleli araca “m ” kütleli bir ağırlık bağlanırsa, m g kuvvetinden dolayı 1 2 2

2 2oluşan sabit “a” ivmesi a = d x/dt denklemini sağlar. Bu denklemin çözümü hız ve alınan yol da

olacaktır. F= m g kuvveti toplam ağırlık olan M=m +m 'yi ivmelendireceğinden F=(m +m )a= 2 1 2 1 2

m g denkleminden ivme a = m g/M olarak bulunur. Bu deney yapılırken ivme sensörlerle ölçülürse ve ağırlıkların 2 2

değerleri bilinirse yerçekimi ivmesi hesaplanır ve bu değer gerçek değerle karşılaştırılır. Sürtünmesiz hava rayında

birbiriyle çarpışan 2 araç için momentum ve enerjinin korunumu denklemleri sırasıyla m V +m V =m V' +m V' ve 1 1 2 2 1 1 2 2

2 2 2 2½m V +½m V =½m V' +½m V' olarak verilir. Bu iki denklemin çözümünden çarpışmadan sonraki hızlar 1 1 2 2 1 1 2 2

V' =m /MV ve V' = m /MV olarak bulunur. Bu deneyde hız sensörlerinden çarpışmadan önce ve sonra okunan hız 1 1 1 2 2 1

değerleriyle çözüm değerleri karşılaştırılır.

MK-402

Sürtünmesiz Hava Rayı, Newton Yasaları Deney Seti

3

Ÿ Sürtünmesiz düzlemde çarpışmalar

Ÿ İki sensörle ivme ölçümleri (yeni-orijinal)

Ÿ Sürtünmeli düzlemde çarpışmalar

Ÿ Hava direnci (yeni-orijinal)

Ÿ Eğik, sürtünmesiz düzlemde hareket

Yapılabilecek Deneyler

1 adet elektrikli (220V) sessiz fan, 2 adet

paslanmaz çelik hız sensörü 2 adet adaptör

veya sensor pilleri, 4 adet araba, 1 adet

sürtünmesiz makara, 1 adet ip, 2 adet ağırlık

(20g, 50g), 4 adet hava direnci ölçüm yüzeyleri,

1 adet eğik düzlem aparatı

Standart Malzemeler

4

Bu deney setinde isteğe göre seçilebilen 3 veya 4 ayak üzerinde her yöne dönebilen dairesel bir platform ve platformun istenilen yerine rahatlıkla monte edilebilen 3 veya 4 adet makara ve bağlantı düzeneğinden oluşmaktadır. Platformun yerden yüksekliği 30-50cm arasında ayarlanabilir ve üzerinde 1 derece hassasiyetli 360 derece ölçekli göstergesi vardır. Ortadaki denge halkasına bağlanan iplerin ucuna ister ağırlık takımından parçalar istenirse de başka tür malzemeler bağlanabilir. Bu deney setinde iki boyutlu düzlemde kuvvet ve açı ilişkileri incelenebilmekte, Lamy teoremi ile ilgili deneyler yapılabilmektedir

MK-407

Kuvvet Masası Deney Seti

Ÿ Kuvvet bileşenlerinin gösterilmesiŸ Kuvvetlerin düzlemde vektörel toplamının gösterilmesiŸ Kuvvetlerin değişik ağırlıklarla dengesinin bulunması


Açı değerlerini gösteren açı masası, 3 ayaklı destek çubuğu, 4 adet sürtünmesiz makara, 4 adet ağırlık takımı (2 x 50g, 2x20g, 2 x 10g ), 2 adet dinamometre (1N veya 5N seçenekli).

Standart Malzemeler

MK-431

Eğik Atış - Yatay Atış Deney Seti

Kütlesi m olan bir cisim sabit bir yerçekimi alanında hareket ediyorsa, bu hareket bir düzlem içerisindedir. Yerçekimi ivmesi düşey yönde ise bu cismin x ve y doğrultusundaki hareket denklemleri (y =0 alınarak):0

olarak verilir. Burada V ilk hız olup ise fırlatma açısıdır. Bu denk-0

lemler kullanılarak maksimum yükseklik: h ve maksimum menzil: s

Ÿ Eğik atış hareketi yapan bir cismin hareketinin incelenmesiŸ Yatay atış hareketi yapan bir cismin hareketinin incelenmesiŸ Eğik ve yatay atışta uçuş zamanının ölçülmesiŸ İlk hızın ölçülmesi


1 adet bilya fırlatıcı tabanca, 1 adet mikroişlemcili zaman sensörü, 1 adet düşme platformu, 2 adet çelik top (22 ve 25 mm çaplarında), pano ve bağlantı kabloları

Standart Malzemeler

elde edilebilir. Bilya tam tepe noktasında iken Vy=0 olduğundan yukarıdaki eşitliktenve buradan da elde edilir. h ve s denklemleri kullanılarak V ve g yokedilirse, ayrıca0

bulunabilir.

Zaman ve ilk hız ölçmeden değişik açılardaki atışlardan h, s değerleri ölçülerek bu denklemin doğruluğu gösterilebilir

Bu deney setinde tabancanın yerleri değiştirilerek eğik veya yatay atış deneyleri yapılabilir. Tabanca 3 kademeli olup 3 farklı ilk hız sağlayabilmektedir. Ayrıca tabanca namlusuna yerleştirilen bir aparatla 2 farlı boyutda (22mm ve 25 mm çapında) bilya fırlatılabilir.

5

Bu deney setinde sessiz kompresör tarafından üretilen hava ile

çalışan hava diskleriyle 2 boyutlu çarpışmaları, momentumun ve

enerjinin korunumu, eğik düzlemde eğik atışlar, yay salınımları, ve

dairesel hareket (yeni) problemleri incelenebilmektedir. Değişik

ağırlıklarda kullanılabilen ve birbirinden bağımsız olarak

çalışabilen hava disklerinin altında bulunan özel aparat ve ark

üretici ile normal kağıda noktasal izler çıkarılabilmektedir.

Deneyden sonra bu izler incelenerek açılar, hızlar ölçülebilmekte ve

2 boyutda çok sayıda değişik momentum ve enerji korunumu

deneyi yapılabilmektedir. Disklere bağlanabilen yaylarla değişik

yay salınımı deneyi yapılabilmektedir. Sürtünmesiz düzlemde

birbiriyle çarpışan iki araç için momentum korunumu denklemleri

sırasıyla yatay yönde:

dikey yönde ise

olarak verilmektedir. Burada yatayla yapılan açılardır. Enerjinin 2 2 2 2korunumu ise m V +½m V =½m V' + ½m V' olarak verilir. Bu 1 1 2 2 1 1 2 2

iki denklemin çözümünden çarpışmadan sonraki hızlar bulunabilir.

MK-503

Hava Masası Deney Seti

Ÿ Sürtünmesiz 2 boyutlu elastik ve inelastik çarpışma Ÿ Sabit hızlı ve ivmeli lineer hareket Ÿ Eğik atış deneyleriŸ Eğik sürtünmesiz düzlemde hareket Ÿ Yaylarla harmonik hareket Ÿ Newton yasası ile yerçekimi ivmesinin hesaplanmas Ÿ Dairesel Hareket (yeni)


1 adet ayarlanabilir ark üreteci (220 V giriş 16kV çıkış), 2 adet mıknatıslı disk, hava masası (istenilen boyutlarda üretilebilir), 1 adet basınç ayarlanabilir sessiz kompresör, 4 adet yay, 1 adet fırlatma aparatı, 1 adet makara, 2 adet ağırlık, 2 adet ark pedalı, 1 top kağıt, 4 adet ağırlık, 2 adet mıknatıs, 1 adet dairesel hareket bağlama aparatı.NOT: Bu deney setinde iletken karbon kağıda gerek yoktur. Normal kağıda iz bırakılabilmekte ve diskler birbirinden bağımsız çalışabilmektedir.

Standart Malzemeler

MK-601

Temel Ölçümler, Hata Hesaplama Deney Seti

Bu deney setiyle MKS: metre-kg-s birim sistemi tanıtılır, değişik

ölçümlerle hata hesaplamaları yapılır ve ölçüm belirsizlikleriyle

standart sapmalar hesaplanır. Verilen üç boyutlu cisimlerin alan

ve hacim hesapları yapılır. Bunlardan yoğunluklar hesaplanır ve

tablolardaki değerlerle karşılaştırılır.

Ÿ MKS: Uzunluk, ağırlık, zaman, hacim, kütle ve yoğunluk ölçümleriŸ Sıcaklık, gerilim, voltaj, direnç, kapasitör, diyot ve bobin ölçümleriŸ Hata dağılımlarının, belirsizliklerin ve standart sapmanın hesaplanması


1 multimetre, 1 adet mikrometre, 1 adet kumpas, 1 adet elektronik terazi, 1 adet kronometre, 1 adet termometre, 8 adet değişik hacimlerde cisimler.

Standart Malzemeler

6

2 2Maddeler belli yüksekliklerden bırakıldıklarında düşey yöndeki yerçekimi kuvvetinden dolayı F=m[d h(t)/dt ]=mg

hareket denklemine göre düşerler. Eğer başlangıç noktası h(0)=0 olarak alınır ve başlangıç hızı V(0)=0 alınırsa, bu 2denklemin çözümünün h(t)=1/2gt olduğu bulunabilir. Buna göre eğer yükseklik ve düşme zamanı bilinirse

yerçekimi ivmesi kolayca hesaplanabilir. Burada amaç düşme zamanını sensörle otomatik olarak hassas bir şekilde

ölçerek yerçekimi ivmesini hesaplamaktır. Eğer cismin düşme sonundaki hızı bilinirse potansiyel enerjinin tamamen 2kinetik enerjiye dönüşmesinden dolayı mgh=1/2mV olacak ve eşitliği bulunacaktır. Görüldüğü gibi bu

2hız kütleden bağımsızdır. Amaç değişik kütlelerle hızları ölçmek ve V -h grafiğinin eğiminden yerçekimi ivmesini

hesaplamak ve gerçek değerle karşılaştırıp hata kaynaklarını tartışmaktır.

MK-602

Serbest Düşme Deney Seti

Ÿ Serbest düşme

Ÿ İlk hızlandırmalı düşme (yeni)

Ÿ Enerjinin korunumu (potansiyel enerjinin kinetik enerjiye

dönüşümü)


1 adet kütle bırakma aparatı, 1 adet kütle tutma aparatı,

1 adet mikroişlemcili ve LCD ekranlı zaman sensörü,

1 adet adaptör, 3 adet değişik çaplarda ve ağırlıklarda

çelik top

Standart Malzemeler

7

Bu deneyde küçük salınımlar için teldeki gerilme kuvvetinin “F” yatay ve düşey bileşenleri ma=FSin( ) ve mg=FCos( )

denklemlerini sağlarlar. Eğer bu iki denklem taraf tarafa bölünürse tan = a/g bulunur. Eğer bu sarkaç sola doğru

“a” ivmesiyle hareket eden bir araca bağlıysa geriye bir açı yapacaktır. Eğer bu sabit açı ölçülürse aracın ivmesi 2 2hesaplanabilir (ivme-ölçer). Sarkaçın açısal ivmesi küçük salınımlar için d /dt = -g/L denklemine göre değişir. Bu

denklemin çözümü periyodu olan sinüssel bir denklemdir. Bu deneyde amaç sensörün otomatik

olarak ölçtüğü periyot ile tel uzunluğundan “L” yerçekimi ivmesini “g” hesaplamak ve analitik değerle 2karşılaştırmaktır. Ayrıca değişik ip uzunluğuna göre periyotlar ölçülüp ve T -L grafiği çizilirse bu grafiğin eğiminden

yerçekimi ivmesi hesaplanıp gerçek değerle karşılaştırılabilir. Bu deney setinde kullanılan mikroişlemcili sensör ile

salınım periyodu hassas bir şekilde ölçülebilmektedir.

MK-603

Sarkaç Deney Seti

Ÿ Farklı ip uzunluklarıyla sarkaç salınımları, periyot ölçme

Ÿ Farklı kütlelerle sarkaç salınımları, periyot ölçme


2 adet ipe bağlı metal top, 1 adet periyot ölçen mikroişlemcili

sensör, panoya bağlantı aparatları, 1 adet adaptör.

Standart Malzemeler

8

2 2Yaylardaki düşey salınımlar merkezcil kuvvet etkisinde mg=md y/dt =-ky denklemini sağlar. Bu denklemin çözümü ½periyodu T=2 (m/k) olan y=ASin( t) sinüssel bir denklemdir ( =2 /T). Bu deneyde amaç sensörün otomatik

olarak ölçtüğü periyot ile kütle değerinden yay sabitini “k” hesaplamak ve gerçek değerle karşılaştırmaktır. Ayrıca 2değişik “m” kütlelerine karşı gelen periyot ölçümleriyle değişik yayların yay sabiti “k” T -m grafiğinin eğimiyle de

hesaplanabilir. Periyot ölçümü 5-10 salınımın ne kadar sure devam ettiği kronometre ile ölçerek bulunabilir. Değişik

kütlelere göre düşey yöndeki yay uzunlukları ”y” ölçülerek “F=ky=mg” denkleminin (Hooke yasası) geçerliliği de

gösterilebilir. Yay sabitleri k ve k olan 2 yay birbirine seri olarak bağlanırsa yay sabiti k=k k /(k +k ) olacak şekilde 1 2 1 2 1 2

azalır, paralel bağlanırsa da k=k +k olacak şekilde artar. Bu deney 2 farklı yay sabitine sahip olan yaylar plastik 1 2

bağlantı elemanları kullanılarak kolaylıkla yapılabilir.

MK-604

Yay ve Salınım Deney Seti

Ÿ Farklı ip uzunluklarıyla sarkaç salınımları, periyot ölçme

Ÿ Farklı kütlelerle sarkaç salınımları, periyot ölçme


1 adet pano ve bağlantı aparatı, 3 adet değişik sertlikte

yay (k=1, 4, 10), 2 adet yay bağlantı elemanı, cetvel,

ağırlık seti, 1 adet kronometre

Standart Malzemeler

9

MK-605

Balistik Sarkaç Deney Seti

Ÿ Çelik bilyanın atıldığı ilk hızın hesaplanması

Ÿ Momentum ve ve mekanik enerjinin korunumu yasalarının

gözlenmesi


1 adet çelik bilya fırlatıcı, 2 adet çelik bilya (22 ve 25 mm

çapında), 1 adet balistik sarkaç ve açı ölçme mekanizması,

düzeneğin bağlandığı pano. 22mm top: 44g, 25 mm top: 64g.

Standart Malzemeler

Düzenekteki atış aparatı aracılığıyla sabit 0°lik açıyla fırlatılan bilya, balistik sarkaça çarpar ve bu etkiyle içinde bilya

ile birlikte sarkaç bir yay çizerek ileri doğru hareket eder. Bu çarpışma inelastik çarpışmadır. Bu hareket sırasında

sarkaçın zemin seviyesinden ulaştığı yüksekliği düzenekteki gösterge sayesinde belirleyebiliriz. Belirlediğimiz

yüksekliği, mekanik enerjinin ve momentumun korunumunu kullanarak bilyanın ilk atıldığı hızı hesaplayabiliriz.

Balistik sarkaç kriminal incelemelerde de kullanılan bir düzenektir. Bilyanın namludan çıkış hızı

olarak verilmektedir. Burada L sarkaçın boyu, M ve m sırasıyla sarkaçın ve bilyanın kütlesi, ise sarkaçın maksimum

yükseklikte iken düşeyle yaptığı açıdır. Aynı düzenek sarkaç yukarı kaldırılarak eğik atış olarak ayarlanır ve bilyanın

düştüğü uzaklıklardan ilk hız hesaplanıp önceki sonuçlarla karşılaştırılır.

10

İndüksiyonlu bir devrenin doğru ve alternatif akıma karsı davranışı

aynı değildir. Alternatif akıma karsı dogru akıma oldugundan daha

büyük direnç gösterir. Böyle bir devrenin alternatif akıma karsı

gösterdigi dirence zahiri direnç (Z) veya empedans denir. İndüktans

değeri bunlara bağlı olup olarak verilir. Burada

açısal frekans olup f ise frekanstır. Görüldüğü gibi indüktans

uygulanan frakansa bağlıdır.

Amaç Z ve R'nin devre kurularak ölçülmesi ve bundan da L'nin

hesaplanmasıdır. Eğer bobinin içine demir bir nüve sokulursa

indüktans değeri olarak artar. Burada demir nüvenin

manyetik geçirgenliğidir.

EE-404-LC

Bobin ve İndüktans Deney Seti

Ÿ Bobinlerin indüktanslarının akım gerilim yöntemiyle ölçülmesi

Ÿ İndüktörlerin reaktanslarının akım gerilim yöntemiyle ölçülmesi

Ÿ İndüktörlere konulan demir nüvelerin indüktansa etkileri


1 adet soketli pano, 1 adet direnç seti 1 adet indüktör seti, 1 adet DC güç kaynağı

(panoya monteli) , 2 adet multimetre, 1 adet sinyal üreteci, bağlantı kabloları.

Standart Malzemeler

EE-404-RC

Kapasitörlerde Dolma Boşalma Deney Seti

Ÿ Direnç ve kapasitörlerin seri-paralel bağlanması

Ÿ RC devresinin zaman sabitinin şarj ve deşarj ile ölçülmesi

Ÿ Kapasitörlerdeki yük miktarlarının ölçülmesi


1 adet soketli pano, 1 adet direnç seti 1 adet kapasitör seti, 1 adet DC güç

kaynağı (panoya monteli) , 1 adet multimetre, bağlantı kabloları.

Standart Malzemeler

Anahtar kapatıldığında kapasitör zaman sabiti değerine bağlı olarak dolmaya başlar. anahtarlar ters çevrildiğinde ise kapasitör gerilimi düşer. Dolma sırasında akım

ve boşalma durumunda ise ters yönde gitgide azalan bir fonksiyon olacaktır: Amaç dolma ve boşalma eğrilerinden zaman sabitini bulmak ve teorik sonuçla karşılaştırmaktır.

11

Büyük bobine sinyal üretecinden sinüssel bir akım

verilirse bu akım şeklinde ifade

edilebilir. Bu durumda bobinin içine konulan

küçük silindirik bobinlerde değeri

olacak şekilde bir voltaj indüklenir. Burada V 0

sarım sayısına ve kesit alanına bağlıdır. Amaç

küçük bobinlerde indüklenen voltajı akım

frekansına “f”, sinyal üretecinden sağlanan

akımın genliğine “I ”, küçük bobin kesit alanına0

ve sarım sayılarına “n” bağlı olarak

ölçmektir.

EE-405

Manyetik İndüksiyon ve Faraday Yasası Deney Seti

Ÿ Bobin indüktansı ölçme ve hesaplama Ÿ Manyetik indüksiyon (Faraday Yasası) deneyleri Ÿ Değişik sarım kesit alanı, değişik tel kalınlığı, değişik sarım sayısı

ile manyetik indüksiyon deneyleriŸ Değişik frekanslara gore indüklenen voltaj değişimleri


1 adet büyük bobin, 6 adet çeşitli boyutlarda ve değişik çaplarda bakır tel sarımı içeren küçük bobinler, 1 adet çok fonksiyonlu sinyal üreteci, 1 adet multimetre, BNC ve standart bağlantı kabloları

Standart Malzemeler

EE-406

Biot-Savart Yasası Deney Seti

Ÿ Üzerinden akım geçen çesitli dairesel tel ortasındaki

manyetik akı yoğunluğunu hesaplamak ve bunun yarıçap ve

sarım sayısına nasıl bağlı olduğunu incelemek.

Ÿ Manyetik alan sabiti 'ı incelemek.

Ÿ Bobin boyunca manyetik akı yoğunluğunu ölçerek, bulunan

değeri teorik değerle karşılaştırmak


DC güç kaynağı (akım göstergeden okunur), 1 adet 300 sarımlı

bobin, 1 ampermetre, 1 adet ray, 1 adet kendi imalatımız olan

teslametre ve Hall probu, 1 adet prop tutucu, değişik çaplarda ve

sarımlarda dairesel halka seti, bağlantı kabloları.

Standart Malzemeler

Oersted tarafından 1819 yılında akım

geçiren bir iletkenden dolayı pusulanın

saptığı bulunduktan sonra Jean

Baptiste Biot ve Felix Savart DC akım

taşıyan iletkenlerin mıknatıslara etki

yaptığını gösterdi.

Buna göre yarıçapı r olan ve üzerinden I akımı geçen n sarımlı bir halkanın merkezindeki manyetik alanın değeri,

ayrıca L uzunluğunda yarıçapı r olan n sarımlı telden oluşan bir bobin içindeki manyetik alan ise

olarak verilir. Amaç manyetik alanı sarım sayısına, yarıçapa ve uygulanan akıma göre ölçmek ve teorik sonuçlarla

karşılaştırmaktır.

Bu cihaz her türlü DC manyetik alan ölçümleri için kullanılır. Ölçüm yapan prop cihaza üçlü konnektör ile bağlanmış

olup Hall etkisine göre çalışmaktadır. Prop ucuna dik olacak şekilde pozitif veya negatif manyetik alanları ölçebilir.

Ölçüm yapmadan önce hassas sıfırlamanın yapılabileceği çok turlu potansiyometre vardır. Teslametre mikroişlemci

kontrollü olup ön panelinde LCD displaye sahiptir.

EE-406-HP2

Teslametre-Hall Probu

İşletme Gerilimi : 1 faz 1 nötr, 220V-240V

İşletme Frekansı : 50 Hz

Gecikme Zamanı : 10 mso oOrtam Sıcaklığı : -50 C-+50 C

Ayarlar ve Ekran : Sıfırlama potu, ölçme/sıfırlama anahtarı,

LCD display

Hall Probu : 3 bağlantılı manyetik Hall sensörü

Ölçüm Limitleri : 0- 500mT-DC

Hassasiyet : 0.01mT

Koruma Sınıfı : IP 20

Ağırlık : 0.18 kg3Boyutlar : 20x20x10 cm

Ölçümler : Bobin içi, tel içi, tel civarı, mıknatıs-

elektromıknatıs civarı ölçümler

±

±

Teknik Özellikler

EE-503

Eş Potansiyel Eğrileri ve Elektrik Alan Çizgileri Deney Seti

Ÿ Noktasal yüklerin oluşturduğu alan ve potansiyel

Ÿ Çizgisel yüklerin oluşturduğu alan ve potansiyel


1 adet özel imalatımız iletken boyalı deney tablası, 1 adet multimetre,

1 adet DC güç kaynağı, bağlantı propları, 10 adet grafik kağıdı. NOT: Bu

deney setinde iletken karbon kağıda gerek yoktur. Özel imalatımız olan ve

defalarca kullanılabilen yüzeylere multimetre uçları dokundurularak

deneyler yapılabilmektedir.

Standart Malzemeler

Eğer A ve B noktalarındaki elektrik

potansiyeli farklıysa, bu potansiyel

farkı noktaların arasındaki herhangi

bir yüke kuvvet uygular. Bunun nedeni

de noktalar arasında oluşan elektrik

alanıdır. Bu kuvvet ve elektrik alan

şöyle verilir: F=qE ve E=-(dV/dx)r.

Burada q yük, dx hareket miktarı ve r

ise V'nin en fazla değiştiği yönü

gösteren birim vektörüdür.

Eğer elektrik potansiyelin değişmediği bir eğri bulunursa bu eğriye eş potansiyel eğrileri denilir. Tanım gereği elektrik

alan çizgileri ve eş potansiyel eğrileri her yerde birbirlerine diktir. Bu deney setinde iletken plakanın üzerine

yerleştirilen çeşitli cisimlerie uygulanan gerilimlerle ortaya çıkan yüklerin oluşturduğu gerilimler yüzey üzerinde

gezdirilen proplarla ölçülebilir. Bu şekilde potansiyel değerlerinin aynı olduğu noktalar saptanır ve aynı noktalar

grafik kağıda aktarılır. Bu sayede eşpotansiyel yüzeyler elde edilmiş olur. Daha sonra bu eğrilere dik ve yönü yüksek

potansiyelden düşüğüne doğru olan ve şekilde gösterilen elektrik alan eğrileri elde edilir.

12

Hareketli bir q yüküne etki eden kuvvet olarak verilir. Burada V hız, B ise manyetik alan vektörleridir. Bu kuvvet Lorentz kuvveti olarak bilinir ve büyüklüğü F=qVBSin olarak verilir. Burada telden geçen akımın yönü ile manyetik alan arasındaki açıdır. Eğer hız belli bir t zamanında telde yük taşıyıcısının aldığı yol, dx ve akım, I ise (V=dx/dt , I=dq/dt) bu durumda kuvvet olacaktır (Biot-Savart yasası).

EE-507

Akım Terazisi Deney Seti

Ÿ Manyetik alanda akım geçiren iletkene etki eden kuvvetin ölçülmesiŸ İletken boyunun, akımın kuvvete etkisiŸ Bobinlerin oluşturduğu manyetik alanın sabit manyetik alanla etkileşimiŸ İletken tel ile manyetik alan arasındaki açı ile kuvvetin değişimi


1 adet hassas terazi 0-500g, 0.1 g hassasiyet, 1 adet döner iletken cihazı, 1 adet akım kaynağı (0-5A), mıknatıs seti, değişik boy ve sarım sayılarında iletken tel seti, taşıyıcı tabla

Standart Malzemeler

EE-609

Yerin Manyetik Alanı Deney Seti

Ÿ Helmholtz bobin çiftinin manyetik akısını hesaplamak ve bobin

akımının fonksiyonu olarak grafiğini çizmek.

Ÿ Helmholtz alanını kullanarak yerin manyetik alanının yatay bileşenlerini

hesaplamak.

Ÿ Yerin manyetik alanının dikey bileşenini hesaplamak için gerekli açıyı

belirleyerek dikey bileşeni hesaplamak.


Helmholtz bobin çifti, ayarlanabilir DC güç kaynağı,

reoasta, dijital (kendi imalatımız) teslametre, Hall

probu, multimetre, pusula, destek çubuğu, bağlantı

kabloları

Standart Malzemeler

Helmholtz bobininde oluşan manyetik alan (Biot Savart yasası kullanılarak)

olarak verilir. Amaç belli bir akım geçirdikten sonra Helmholtz bobin çiftinin oluşturduğu manyetik alanı hesaplamak ve ortalarına konulan pusulayı tam döndürecek değeri hesaplamaktır. Bu da yerin manyetik alanının paralel bileşenidir.

Burada L vektörü tel uzunluğu çarpı akım yönündeki birim vektördür. Eğer manyetik alan ile akım yönü arasında bir

açı varsa ( ), bu kuvvetin büyüklüğü F=ILBSin olacaktır. Bu denklem kuvvetin telin uzunluğuna, akımın şiddetine,

manyetik alanın büyüklüğüne ve alan ile akım yönü arasındaki açıya bağlıdır. Bu deney setinde amaç hassas terazi

kullanarak tele etki eden kuvvete (bu durumda yerçekimine karşı) etki eden parametreleri saptamaktır.

13

Wheatstone köprüsü devresi bilinen direnci ayarlayarak bilinmeyen direnci belirlemek için kullanılır. Wheatstone

köprüsünde değeri bilinen direnç: R olup, değeri ölçülecek direnç ince tellerden oluşmaktadır. Direnci ölçülecek ve bir

platforma bağlı 5 adet tel vardır. Bunlar 0.2,0.4,0.6 mm çapında Cr-Ni ve 0.6 mm çapında pirinç ve bronz tellerdir.

Ayrıca sürgülü reosta görevi gören 0.4 mm Cr-Ni tel de başka bir platforma bağlanmıştır. Boyu 1 m olan bu telin

sağındaki ve solundaki uzunluklar: L , L olup bunlar da R , R dirençlerine karşı gelmektedir. Bu uzunluklar platform 1 2 1 2

üzerindeki cetvelden ve direnç değerleri ise soket bağlantılarından ölçülebilmektedir. Köprü bağlantısı yapıldıktan

sonra köprünün ortasına bağlanan multimetreden akım geçmeyinceye kadar sürgülü reosta hareket ettirilir. Akım

sıfırlanınca sadece L , L ölçülerek ve değeri bilinen R kullanılarak ölçülmek istenilen telin direnci R =RL /L 1 2 x 1 2

eşitliğinden hesaplanabilir.

EE-702

Wheatstone Köprüsü Deney Seti

Ÿ Wheatstone köprüsünün çalışmasını incelemek

Ÿ Wheatstone köprüsü kullanarak bilinmeyen direnç

değerlerini belirlemek


Köprü direnç masası, DC güç kaynağı, değişik değerlerde

sabit dirençler, multimetre, bağlantı kabloları, Cr-Ni tel,

pirinç tel, bronz tel.

Standart Malzemeler

14

Bu deney setiyle görüntülerin merceklerde değişimi, odak uzaklığının etkileri, birbiri arkasına konulan merceklerdeki

görüntülerin değişimi, düzlem aynalarda açıya göre yansımalar, gölge-yarı gölge deneyleri ve prizmada ışığın

kırınımı deneyleri ile polarizasyon ve renk filitresi deneyleriyle merceklerin odak uzaklıklarını ölçme deneyleri (yeni)

yapılabilmektedir. Beyaz ışık kaynağına takılan mercek sistemiyle yuvarlak paralel ışık sağlanabilir. Deneyler tüm

elemanlar panoya monte edilerek yapılabilmektedir. İstendiği takdirde ek malzemeler sağlanabilir. Bu deney

setinde (opsiyonel olarak) kullanılan ışık kaynağına laser kaynağı da eklenebilir. Bu laser ışını ile tek yarıkta kırınım

ve çift yarıkta girişim deneyleri yapılabilir.

Not: Deneylerin yapılabilmesi için karanlık oda gerekli değildir

MF-202

Temel Optik Deney Seti

Ÿ Düzlem aynada yansımalar

Ÿ İnce ve kalın kenarlı merceklerde görüntüler

Ÿ Gölge-yarı gölge deneyleri

Ÿ Renk filitresi deneyleri

Ÿ Prizmadan ışığın kırınımı

Ÿ Polarizasyon deneyleri

Ÿ Tek yarıkta kırınım, çift yarıkta girişim (opsiyonlu)


1 adet düzlem ayna, 5 adet ince-kalın kenarlı mercek, 1er adet

içbükey ve dışbükey ayna, 1 adet prizma, 1 adet beyaz ışık

kaynağı, 1 adet laser ışık kaynağı (yeşil veya kırmızı), 1 adet beyaz

ışık güç kaynağı, 1 adet tek yarık, 1 adet çift yarık, polarizör, 4 adet

renkli filitre.

Standart Malzemeler

15

Yakınsak mercek açısal şeklin üzerine yerleştirilir ve laser kaynağının tek ışını belli bir açıda merceğe gönderilir. Düz

yüzeye düşen ışın aynı açıda yansıyacak (gelme açısı = yansıma açısı) fakat mercek cisminin içine giren ışın çıkarken

eğik yüzeyden dolayı kırılacaktır. Daha sonra yakınsak mercek fotoğraf makinası objektifi üzerine yerleştirilir ve laser

kaynağının paralel ışınları merceğe gönderir. İnce kenarlı mercekten geçen ışınlar kırılarak odak uzaklığın kadar

mesafede fotoğraf makinasının gözle bakış penceresine odaklanacaktır. Mercek setinden uygun olanları

kullanılarak teleskop resmi üzerinde uygun yerlere yerleştirilir ve laser ışınlarının nasıl davrandığı gözlemlenir.

Teleskop yüzeyine paralel gelen ışınların gözleme ekranına ulaşıncaya kadar nasıl değiştiği tartışılır.

MF-202-L

Paralel Işık Lazer Deney Seti

Ÿ Birbirine paralel Laser ışık kaynağı kullanmak

Ÿ Yansıma, kırılma optik deneyleri yapmak

Ÿ Teleskopta görüntünün oluşumunu incelemek


3 adet paralel laser ışını (kırmızı veya yeşil) veren ışık kaynağı, buna ait

güç kaynağı ile 1 adet düzlemsel mercek seti, 1 adet platform, 1 adet

resim seti.

NOT: istenirse tüm elemanlar platforma mıknatısla yapıştırılabilir.

Standart Malzemeler

16

Ergime sıcaklığında 1 gr katı cismi yine aynı sıcaklıkta 1 gr sıvı haline getirmek için gerekli ısı miktarına ise o cismin

ergime ısısı denir. Kalorimetre kabı boş olarak tartıldıktan sonra içine kaynayan su konur ve sıcaklık yükselişi

kaydedilir. Sıcaklık sabit değere eriştikten sonra kalorimetre tekrar tartılır. Kalorimetreye T ve T sıcaklığında sıvılar 1 2

konarak, sıcak suyun verdiği ısının soğuk suyun, kalorimetre kabının ve karıştırıcının aldığı ısıya eşit olma özelliği 3kullanılarak kalorimetrenin su cinsinden değeri hesaplanabilir. Kalorimetre kabına ucuna ip bağlı 3x3x3cm hacimli

metaller konduğunda sıcaklıklar ölçülerek bu metallerin ısı sığaları hesaplanabilir.

MF-204

Termal İletkenlik ve Isı Kapasitesi Deney Seti

Ÿ Bir kalorimetre kabının ısı sığasının ölçülmesi Ÿ Sıvı ve katıların ısı sığalarının ölçülmesiŸ Katılarda ısıl genleşmenin ölçülmesi


1 adet dijital hassas terazi 0-200g, 1 adet kronometre, 1 adet cam otermometre, 1 adet multimetre ve termoçift uçları(-10-+50 C), 1 adet güç

kaynağı (20VAC, 5A), 1 adet karıştırıcılı, ısıtıcılı kalorimetre kabı (150mm yükseklik, 120 mm çap),1 adet reosta, 1 adet tüplü ısıtıcı, 4 adet değişik metal parçalar, bağlantı kabloları.

Standart Malzemeler

MF-503

Açısal Hız, Momentum ve İvme Deney Seti

Ÿ Sabit açısal hız deneyiŸ Sabit açısal ivme deneyiŸ Eylemsizlik momenti deneyiŸ Açısal momentum ve enerjinin korunumu


1 adet hava yastıklı sürtünmesiz makara, sessiz kompresör (0-4bar), 2 çelik alüminyum metal disk, 2 metal halka, 2 diski (seçimli s veya 2 s aralıklarla) aynı anda ölçebilen açısal hız sensörü, ip ve ağırlık seti

Standart Malzemeler

Eğer bir kütle makaradan geçip aşağı düşerse, bağlı

bulunduğu diski döndürür. Bu durumda disk değeri

olan bir tork hissedecektir. Burada teğet 2kuvvet, r disk yarıçapı, I eylemsizlik momenti I=mr ,

ise açısal hızdır. Eğer ipe M kütlesi bağlıysa teğet

kuvvet ipteki gerilme kuvveti olacak ve değeri Mg ile

verilecektir. Bu kuvvetin etkisiyle yere düşen kütle en

alt noktadan sonra diskin eylemsizliğiyle geri yukarı

doğru hareket eder. Bu sırada sensor her 1 veya 2 s

süresince disklerin üzerindeki çizgi sayısını okur ve bu

değerler açısal hıza dönüştürülür, bu verilerden de

açısal ivme hesaplanabilir. Ayrıca tork denkleminden

disklerin eylemsizlik momenti hesapları yapılabilir.

Not: Üstüste konulan 2 diskin açısal hızları

birbirinden bağımsız olarak aynı anda ve

ayarlanabilir 1s veya 2s aralıklarla ölçülebilmektedir.

Kütlesi m, ısınma ısısı c olan bir cismin Osıcaklığını T C değiştirmek için verilmesi (veya

alınması) gereken ısı miktarı Q=mc T 'dir.

Burada m.c çarpımına cismin sabit hacimde

ısı sığası (Cv) denir ve bunun büyüklüğü Ocismin sıcaklığını 1 C değiştirmek için gerekli

ısı miktarına eşittir.

17

18

Vakum teknolojisi önemli elektronik sensörlerin ve elemanların yapılması için son derece önemlidir. Vakuma alınmış

bir vakum tüpü içine reaktif olmayan asal gazlar verilerek ve özenle yerleştirilmiş elektrotlara yüksek voltaj

uygulayarak iletken gaz (plazma) elde edilir. Bu plazmada elektronlar bir elektrota iyonlar ise diğerine hareket

ederler ve bu bir demet olarak görülür. Bu demet manyetik alandan ve elektrik alandan etkilendiğinden, hareketleri

ve yörüngeleri içerideki elektrotlara uygulanan düşük gerilimle veya dıştaki elektrobobine uygulanan gerilimle

değiştirilebilir. Ayrıca dışarıdan sabit mıknatıs kullanarak yönlendirme sağlanabilir.

YT-102

Katot Işını Tüpü Deney Seti

Ÿ Değişik voltajlarda iyon demeti oluşturmak

Ÿ Mıknatısla iyon demetinin sapmasını incelemek

Ÿ Dış manyetik alanla ve elektrik alanla iyonu saptırmak


1 adet katot ışını tüpü, 1 adet vakum pompası, 1 adet

yüksek voltaj güç kaynağı, 1 adet elektronik saptırma

devresi, vakum ve elektrik bağlantı elemanları, bağlantı

aparatı

NOT: Deney seti istenirse hava yerine azot veya argon

gazları kullanılarak tasarlanabilir.

Standart Malzemeler

19

Bu deney seti özel imalat olup isteğe göre değişik

boyutlarda ve kapasitede gözetleme pencereli olarak

üretim yapılabilir. Pompalar hariç herşey tamamen kendi

imalatımızdır. Güç kaynakları DC veya AC olarak isteğe

göre üretilebilir. Ayrıca radyo frekansı (RF) güç kaynağı

da temin edilebilmektedir. Langmuir proplarının ve

ölçüm devrelerinin tasarımı ve imalatı tamamen

tarafımızdan yapılmaktadır. Ayrıca sisteme istenirse -65x10 Torr vakum sağlayacak diffüzyon pompası da

sağlanabilir. İnce film kaplama basit buharlaştırma ve

magnetron saç ı lma (sputtering) yöntemleriyle

yapılabilmektedir. Magnetron hedefleri %99.9 saflıkta

olup tamamen yerli üretimdir. İstenirse magnetron sistemi

veya diffüzyon pompası için soğutma sistemi sağlanabilir.

YT-101

Vakum Sistemi ve İnce Film Kaplama Deney Seti

Ÿ Plazma akım gerilim ölçümleri

Ÿ Plazma spektrum ölçümler

Ÿ Plazma probu (Langmuir) ölçümleri

Ÿ Değişik gazlarla deşarj voltajı ölçümleri

Ÿ Basit (seçenekli) buharlaştırma veya magnetron saçılma tekniği

ile cam, plastik, tekstil, metal üzerine (bakır, demir, titanium,

krom, gümüş v.b.) kaplama deneyleri


31 adet 300x300x500 mm vakum kazanı, 6 adet yerli üretim flanşlı

giriş-çıkış, 2 adet yalıtımlı ve vakum hareketli voltaj bağlantı aparatı

(hepsi tarafımızdan yerli üretim). Ayrıca 1 adet standart mekanik

pompa, 1 adet kendi imalatımız yüksek voltaj (0-600V) DC güç

kaynağı, 1 adet kendi imalatımız yüksek voltaj AC güç kaynağı

(max. 16kV, 50 Hz), 1 adet yüksek voltaj probu, 2 adet istenilen

şekillerde elektrot, 2 adet 10 lt gaz (%99.9 saflıkta Argon, Azot), 2

adet gaz vanası, 1 adet kendi imalatımız silindirik veya düzlemsel

Langmuir probu ve prop ölçüm devresi.

Standart Malzemeler

w w w . c o k e s e n . c o m

E-mail : [email protected]

San. Tic. Ltd.Şti

ÇOKESEN ELEKTRONİK

E-katalog : http://flipflashpages.uniflip.com/2/28260/51415/pub/

Bağlarbaşı Mh. Şehit Mücahit Sk. No:7534844 Maltepe - İSTANBUL

01.0

7.2

01

3 V

1Ta

sarı

m w

ww

.pre

sence

.com

.tr

ISO 9001:2008

Documents

ÇOKESEN ELEKTRONİK · Sarkaç Deney Seti ŸFarklı ip uzunluklarıyla sarkaç salınımları, periyot ölçme ŸFarklı kütlelerle sarkaç salınımları, periyot ölçme Yapılabilecek