เอกสารวชาการฉบบท ๒๑/๒๕๕๐ Technical Paper No. 21/2007

การเลยงปลาจาดในกระชงทระดบความหนาแนนตางกน

Cage Culture of Goldfin Tinfoil Barb, Hypsibarbus vernayi (Norman, 1925), at Different Stocking Densities

ณรงคศกด ศรชยพนธ อรรณพ อมศลป

Narongsak Sirichaiphan Unnop Imsilp

สานกวจยและพฒนาประมงนาจด Inland Fisheries Research and Development Bureau กรมประมง Department of Fisheries กระทรวงเกษตรและสหกรณ Ministry of Agriculture and Cooperatives

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

เอกสารวชาการฉบบท ๒๑/๒๕๕๐ Technical Paper No. 21/2007

การเลยงปลาจาดในกระชงทระดบความหนาแนนตางกน

Cage Culture of Goldfin Tinfoil Barb, Hypsibarbus vernayi (Norman, 1925), at Different Stocking Densities

ณรงคศกด ศรชยพนธ อรรณพ อมศลป

Narongsak Sirichaiphan Unnop Imsilp

ศนยวจยและพฒนาประมงนาจดเพชรบร Phetchaburi Inland Fisheries Research and Development Center สานกวจยและพฒนาประมงนาจด Inland Fisheries Research and Development Bureau กรมประมง Department of Fisheries ๒๕๕๐ 2007

รหสทะเบยนวจยเลขท 46-0564-46037

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

สารบาญ หนา บทคดยอ 1 Abstract 2 ค าน า 3 วตถประสงค 3 วธด าเนนการ 4 ผลการทดลอง 8 สรปและวจารณผล 16 ค าขอบคณ 18 เอกสารอางอง 19

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

สารบาญตาราง

ตารางท หนา 1 น าหนกเฉลยของปลาจาดทเล ยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ 9

เปนระยะเวลา 28 สปดาห 2 ความยาวเฉลยของปลาจาดทเล ยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ 10

เปนระยะเวลา 28 สปดาห 3 การเจรญเตบโตของปลาจาดทเล ยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ 11

เปนระยะเวลา 28 สปดาห 4 การกระจายน าหนกเฉลยของปลาจาดทเล ยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 13

4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห 5 ผลการทดสอบความแตกตางของการกระจายน าหนกเฉลยของปลาจาดทเล ยงในกระชง 13

ดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาหโดยวธไค-สแควร 6 คาพสยคณสมบตของน านอกกระชงและในกระชงเล ยงปลาจาดดวยระดบความหนาแนน 14

ตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห 7 รายละเอยดตนทนการผลตในการเล ยงปลาจาดในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 15

4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห 8 จดคมทนในการเล ยงปลาจาดตอกระชงทระยะเวลาการเล ยง 28 สปดาห 16

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

สารบาญภาพ

ภาพท หนา 1 น าหนกเฉลยของปลาจาดทเล ยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ 9 เปนระยะเวลา 28 สปดาห 2 ความยาวเฉลยของปลาจาดทเล ยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 10 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห 3 การกระจายน าหนกเฉลยของปลาจาดทเล ยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 13 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

การเลยงปลาจาดในกระชงทระดบความหนาแนนตางกน

ณรงคศกด ศรชยพนธ๑* และ อรรณพ อมศลป๒ ๑สถานประมงนาจดจงหวดมกดาหาร ๒สถานประมงนาจดจงหวดนครพนม

บทคดยอ

การทดลองเลยงปลา จาดในกระชงทระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบคอ 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร ด าเนนการทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดเพชรบร ระหวางเดอนมนาคมถงเดอนกนยายน 2546 เปนระยะเวลา 28 สปดาห ปลาทดลองมน าหนกเรมตนเฉลย เทากบ 5.93 + 0.87, 5.92 + 0.75, 5.76 + 0.82 และ 5.84 + 0.80 กรม ตามล าดบ และความยาว เรมตนเฉลย เทากบ 8.03 + 0.43, 8.02 + 0.36, 7.97 + 0.39 และ 8.01 + 0.40 เซนตเมตร ตามล าดบ ในกระชงขนาด 1 x 2 x 1.2 เมตร จ านวน 12 กระชง ใหอาหารส าเรจรปชนดเมดลอยน าโปรตน 30 และ 25 % โดยใหปลากนอาหารจนอม วนละ 2 ครง เวลา 9.00 และ 16.00 น. ผลการทดลองพบวา น าหนกสดทายเฉลย ของปลาจาดทเลยงในกระชง มคาเทากบ 36.68 + 7.99, 29.79 + 6.27, 27.70 + 6.55 และ 24.40 + 5.56 กรม ตามล าดบ ซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทกระดบความหนาแนน (=0.05) สวนความยาวสดทายเฉลย มคาเทากบ 13.83 + 0.91, 12.95 + 0.86, 12.66 + 0.90 และ 12.16 + 0.76 เซนตเมตร ตามล าดบ ซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ทกระดบความหนาแนน (=0.05) ส าหรบคาอตรารอด อตราแลกเนอ และอตราการกนอาหารเฉล ยของ ทกชดการทดลอง พบวา ไมมความแตกตางกนทางสถต (=0.05) มตนทนการผลตเทากบ 955.91, 1,047.05, 1,137.44 และ 1,199.83 บาท/กระชง และจดคมทนของราคาขายเทากบ 271.57, 179.91, 141.83 และ 127.10 บาท/กโลกรม เมอพจารณาผลการเจรญเตบโต ตนทนการผลตและจดคมทนของราคาขาย สรปไดวา ปลาจาดทเลยงในกระชงทความหนาแนน 200 ตว/ลกบาศกเมตร มความเหมาะสมทสด ค าส าคญ: ปลาจาด การเลยงในกระชง ความหนาแนน *ผรบผดชอบ : ๙๗ หม ๑ ต.บางทรายใหญ อ.เมอง จ.มกดาหาร ๔๙๐๐๐ โทร. ๐ ๔๒๖๓ ๙๒๓๕ e-mail: mukdahan.f@chaiyo.com

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

2

Cage Culture of Goldfin Tinfoil Barb, Hypsibarbus vernayi (Norman, 1925),

at Different Stocking Densities

Narongsak Sirichaiphan 1* and Unnop Imsilp2 1Mukdahan Inland Fisheries Station

2Nakhonphanom Inland Fisheries Station

Abstract

Cage culture of goldfin tinfoil barb Hypsibarbus vernayi (Norman, 1925) was conducted at four stocking densities during March to September 2003 at Phetchaburi Inland Fisheries Research and Development Center. Fish with the initial sizes of 5.93 + 0.87, 5.92 + 0.75, 5.76 + 0.82 and 5.84 + 0.80 g and 8.03 + 0.43, 8.02 + 0.36, 7.97 + 0.39 and 8.01 + 0.40 cm were stocked in triplicate at 50, 100, 150 and 200 fish/m3 in twelve of 1x2x1.2 m floating cages. Fish were fed with 30 and 25 % protein commercial floating pellet at apparent satiation twice daily at 9.00 a.m. and 16.00 p.m. for 28 weeks. The results showed that average final weights of fish stocked at 50, 100, 150 and 200 fish/m3 were 36.68 + 7.99, 29.79 + 6.27, 27.70 + 6.55 and 24.40 + 5.56 g and average final lengths were 13.83 + 0.91, 12.95 + 0.86, 12.66 + 0.90 and 12.16 + 0.76 cm, respectively, which were significantly different among the treatments (=0.05). However, survival rates, feed conversion ratios, daily feed intakes were not significantly different in all treatments (=0.05). The production costs were 955.91, 1,047.05, 1,137.44 and 1,199.83 baht/cage, respectively. While the break-even prices were 271.57, 179.91, 141.83 and 127.10 baht/kg, respectively. The results can be concluded that the stocking density of 200 fish/m3 is suitable for cage culture when growth, production cost and break-even price are considered.

Key Words: Goldfin tinfoil barb, Hypsibarbus vernayi, cage culture, stocking density *Corresponding author: 97 Moo 1, Bangsaiyai Sub-district, Mueang District, Mukdahan 49000 Tel. 0 4263 9235 e-mail: mukdahan.f@chaiyo.com

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

3

ค าน า

ปลาจาด Hypsibarbus vernayi (Norman, 1925) เปนปลานาจดมเกลด ลาตวดานบนมสเขยวอมนาตาล ดานทองมสเงน บรเวณกระดกปดเหงอกมสเหลอง ครบทองและครบกนมสสม ครบอก ครบหลงและครบหางใสไมมส มเกลดรอบคอดหางนอยกวาหรอเทากบ 14 เกลด ครบหลงม จานวนซจกของกานครบแขงนอยกวา 20 ซ มซกรองเหงอกทงหมดน อยกวา 12 ซ มเกลดแนวเสนขางตวนอยกวา 28 เกลด และมเกลด 1 แถว แยกระหวางครบทองกบครบกน (จรงจต, 2544; Rainboth, 1996a) พบแพรกระจายตามแมนา ลาธารตาง ๆ ในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต สา หรบในประเทศไทยมรายงานพบปลาชนดน ในแมนาโขง แมนาเจาพระยา และแมนาแมกลอง แหลงทอยอาศยของปลา สกลนอยบรเวณกลางนาและ พนทองนาท เปนกรวดและทรายหยาบ ในแมนาสายใหญในฤดแลง อพยพไปตามแมนา สาขาในฤดฝน และผสมพนธชวงปลายฤดฝน การศกษาสวนประกอบของอาหารในกระเพาะ สวนใหญพบสตวหนาดน ซากอนทรยทมลกษณะละเอยด และบางครงพบแมลง ปลาจาดสามารถจดใหเปนไดทงปลาบรโภคและปลาสวยงาม (Rainboth, 1996a; Rainboth, 1996b; http://www.fishbase.org/) เนองจากเนอมรสชาตด และครบ มสสมสวยงาม สถานประมง นาจดจงหวดเพชรบร จงรวบรวมพอแมพนธปลาจาดมาทาการเลยง จน ประสบความสาเรจในการเพาะพนธ ในป พ.ศ. 2538 และไดทาศกษาดานการเพาะและอนบาลจน พบวา ปลาจาดเปนปลาทเพาะพนธ ไดงาย มไขเกอบตลอดทงป และการอนบาลลกปลามอตรารอดสงถง 90.93-99.67 % (อรรณพ และคณะ , 2545; 2547) ทาใหสามารถผลตลกปลาไดเปนจานวนมาก และนาไปปลอยลงแหลงนาหลายแหง เชน แมนาเพชรบร แมนาแมกลอง และแมนาเจาพระยา เปนตน แตยงขาดขอมลดานการเลยง ใหไดขนาดตลาด การศกษาด านอตราความหนาแนนทเหมาะสม เปนปจจยสาคญทสดอยางหนงในการจดการการเลยงสตวนาใหมประสทธผลและมตนทนตาทสด คอเมอเลยงสตวนาดวยระดบความหนาแนนทมากขน การเจรญเตบโตและอตรารอดของปลาจะลดลงเพราะกาลงผลต (carrying capacity) มจากด เนองจากเมอระดบความหนาแนนมากขนมผลทาใหสภาพแวดลอมไมเหมาะสมสาหรบสตวนา เชน ทาใหพนทอยอาศยลดลง เกดการแขงขนดานตางๆ (Hepher, 1967; Ambeker and Doyle, 1990; Robinson and Doyle, 1990; Wang et al., 2000) แตถาปลอยปลานอยเกนไปกจะเปนการใชพนทไมคมคา (ภาณ และคณะ , 2539) ดงนนจงทาการศกษาผลของความหนาแนนทมตอการเจรญเตบโตของปลาจาดและตนทนการผลต เพอเปนขอมลสาหรบสงเสรมให แก เกษตรกร ทตองการเลยงปลาจาดเปนอาชพตอไป

วตถประสงค

1. เปรยบเทยบผลของความหนาแนนทแตกตางกน 4 ระดบทมตอการเจรญเตบโต อตรารอด อตราแลกเนอ อตรากนอาหาร และผลผลตของปลาจาดทเลยงในกระชง

2. ทราบตนทนการเลยงปลาจาดในกระชง

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

4

วธด าเนนการ

1. การวางแผนการศกษา 1.1 การวางแผนการทดลอง วางแผนการทดลองแบบ RCBD (randomized completely block design) ประกอบดวย 4 ชดการทดลอง (treatment) ชดการทดลองละ 3 ซ า (replication) โดยทดลอง เลยงปลา จาดในกระชง ทระดบความ หนาแนนตางกน 4 ระดบ ดงน ชดการทดลองท 1 เลยงปลาจาดทระดบความหนาแนน 50 ตว/ลกบาศกเมตร ชดการทดลองท 2 เลยงปลาจาดทระดบความหนาแนน 100 ตว/ลกบาศกเมตร ชดการทดลองท 3 เลยงปลาจาดทระดบความหนาแนน 150 ตว/ลกบาศกเมตร ชดการทดลองท 4 เลยงปลาจาดทระดบความหนาแนน 200 ตว/ลกบาศกเมตร 1.2 สถานทและระยะเวลาด าเนนการ ด าเนนการทดลองเลยงปลาจาดในกระชงในบอพกน าขนาด 4.5 ไร ทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดเพชรบร ระหวางเดอนมนาคมถงเดอนกนยายน 2546 เปนระยะเวลา 28 สปดาห 2. วธการทดลอง 2.1 การเตรยมกระชง

จดทาแพขนาด 5.5 x 5.5 เมตร จานวน 2 แพ โดยมถงพลาสตกความจ 200 ลตร จานวน 9 ถง เปนทนลอย และแตละแพวางกระชง ขนาด 1 x 2 x 1.2 เมตร จานวน 6 กระชง เนอกระชงทาจากตาขายพลาสตกขนาด ชองตา 0.8 เซนตเมตร กระชงจมนาลก 1 เมตร โดยวางแพในบอพกน าขนาด 4.5 ไร ทรบน าจาก คลองชลประทานสาย 1 อ าเภอทายาง จงหวดเพชรบร และภายในกระชงมมงไนลอนขนาด 16 ชองตา/นว ตดเปนแถบกวาง 35 เซนตเมตร กรบรเวณผวน าทง 4 ดานโดยรอบเพอปองกนไมใหอาหารออกนอกกระชง 2.2 การเตรยมปลาทดลอง ปลา จาด ทใชในการทดลองเปนปลา รนเดยวกนทไดจากการเพาะพนธ โดยใชพอแมพนธ ปลาจาดทเลยงในศนยวจยและพฒนาประมงน าจดเพชรบร นามาฉดฮอรโมนแลวทาการผสมเทยม จากนนนา ลกปลาทฟกเปนตวแลวอาย 2 วน ไปอนบาลในบอดนขนาด 800 ตารางเมตร ใหราผสมกบปลาปน อตรา 2:1 เปนอาหารวนละ 2 ครง และใหไรแดงในปรมาณทมากเพยงพอรวมดวยในชวง 10 วนแรก เมออนบาลลกปลาเปนเวลา 30 วน ใหอาหารสาเรจรปสาหรบปลากนเนอชนดเมดลอยนาระดบโปรตนไมตากวา 30 เปอรเซนต รวมกบ ราผสมปลาปน อตรา 2:1 เปนอาหารวนล ะ 2 ครง จนลกปลาม อาย 40 วน จงให อาหารสาเรจรปสาหรบปลากนเนอชนดเมดลอยนาระดบโปรตนไมตากวา 30 เปอรเซนต เปนอาหาร วนละ 2 ครง จนได

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

5

ลกปลาอาย 50 วน มความยาวเฉลย 7.8 เซนตเมตรในจานวนทมากเพยงพอ จงรวบรวมมาคดขนาดใหใกลเคยงกน แลวนาไปเลยงใหเกดความคนเคยในกระชงทเตรยมไว ใหอาหารสาเรจรปสาหรบปลากนเนอชนดเมดลอยนาระดบโปรตนไมตากวา 30 เปอรเซนต วนละ 5 เปอรเซนตของนาหนกตว โดยใหอาหารวนละ 2 ครง เวลา 9.00 น. และ 16.00 น. เปนเวลา 7 วน สมชงนาหนก วดความยาว และชงนาหนกรวมของปลาทดลอง และวเคราะหขอมลทางสถตของขนาดปลาเรมตนทดลอง ซงพบวาไมมความแตกตางทางสถต 2.3 การจดการทดลอง

ใหอาหารสาเรจรปสาหรบปลากนเนอชนดเมดลอยนาระดบโปรตนไมตากวา 30 เปอรเซนต เปนอาหารวนละ 2 ครง เวลา 9.00 น. และ 16.00 น. โดยใหกนจนอม (ad libitum) (พจารณาการกนจนอม เมอปลาไมกนอาหารภายใน 30 นาท) หลงจากใหอาหารปลาทดลองในแตละครง ทาการเกบอาหารทเหลอและอบใหแหงทอณหภม 135 องศาเซลเซยส เปนเวลา 2 ชวโมง ชงนาหนกแลวนามาหกออกจากปรมาณอาหารทใหในแตละครง บนทกปรมาณอาหารทใหปลากนในแตละวน เปนเวลา 14 สปดาห หลงจากนนเปลยนเปนอาหารสาเรจรปสาหรบปลากนเนอชนดเมดลอยนาระดบโปรตนไมตากวา 25 เปอรเซนต ดวยวธการเดยวกนกบขางตน โดยเลยงเปนเวลา 14 สปดาห

ดาเนนการสมชงนาหนกและวดความยาว จานวน 20 เปอรเซนตของจานวนทปลอย ชงนาหนกรวม เพอคานวณผลผลต และนบจานวนรอด เพอคานวณอตรารอด ทกระยะเวลา 2 สปดาห จนสนสดการทดลอง

2.4 ตรวจสอบคณสมบตของนา ตรวจสอบคณสมบตของนา สปดาหละ 1 ครง เวลา 06.00 น. นอก กระชงและในกระชง

ทกกระชง ดงน อณหภมนา ดวยเครองวเคราะหนาของ YSI รน 52 ปรมาณออกซเจนทละลายนา ดวยเครองวเคราะหนาของ YSI รน 52 ความเปนกรดเปนดาง ดวยเครอง pH meter ของ Hanna รน HI 9321

ความกระดาง ดวยวธ titration ตามวธของ APHA, AWWA and WPCF (1980)

ความเปนดาง ดวยวธ titration ตามวธของ APHA, AWWA and WPCF (1980)

ปรมาณแอมโมเนยในรป ดวยเครอง spectrophotometer ของ CECIL รน CE 1010 unionized ammonia (NH3) ดวยวธ phenate method

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

6

3. การวเคราะหขอมล 3.1 ค านวณขอมล วเคราะหผลและเปรยบเทยบการเจรญเตบโต อตราการเจรญเตบโต อตรารอด อตราแลกเนอ อตราก ารกนอาหาร และผลผลต ของปลา จาดทเลยงในกระชงทความหนาแนนแตกตางกน 4 ระดบ วเคราะหความแตกตางทางสถตโดยวธวเคราะห ความแปรปรวนแบบ one way analysis of variance และเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยระหวางชดการทดลองโดยวธ DMRT (Duncan’s new multiple range test) ทระดบความเชอมน 95% โดยโปรแกรม SPSS version 13.0 ของขอมลดงตอไปน 3.1.1 การเจรญเตบโตโดยเปรยบเทยบน าหนกและความยาวเฉลยของแตละชดการทดลอง 3.1.2 น าหนกเพมตอวน (average daily weight gain, DWG; กรม/วน) DWG = 3.1.3 อตราการเจรญเตบโตจ าเพาะ (specific growth rate, SGR; %/วน) ตามวธของ Brown (1957) คอ SGR = 3.1.4 อตรารอด (survival rate; %) survival rate = 3.1.5 อตราแลกเนอ (feed conversion ratio; FCR) FCR =

3.1.6 อตราการกนอาหาร (daily feed intake; %/ วน) daily feed intake =

3.1.7 ผลผลตปลา (กโลกรมตอลกบาศกเมตร)

นาหนกสดทาย – นาหนกเรมตน

ระยะเวลาทดลอง

(ln นาหนกสดทาย – ln นาหนกเรมตน) ระยะเวลาทดลอง

X 100

จานวนปลาเมอสนสดการทดลอง

จานวนปลาเรมตนการทดลอง X 100

นาหนกอาหารแหงทปลากน

นาหนกปลาทเพมขน

นาหนกอาหารทปลากนเฉลยตอวน (นาหนกปลาเรมตน+ นาหนกปลาสนสด) / 2

X

100

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

7

3.1.8 การกระจายของขนาดปลา (size distribution) โดยเมอสนสดการทดลองน าขอมล น าหนกปลาในแตละชดการทดลองมา ท าการ แจกแจงความถตามชวงน าหนกของปลา เพอหาคารอยละและเปรยบเทยบการกระจายของน าหนกระหวางชดการทดลอง โดยวธการทดสอบ ไค-สแควร (2-test) 3.2 วเคราะหผลทางเศรษฐศาสตร โดยวเคราะหตนทนการผลต ผลตอบแทน และจ ดคมทนของการเลยงปลาจาด ตามวธของ สมศกด (2530) และ Kay (1986) ดงน 3.2.1 ตนทนการผลต ตนทนการผลต = ตนทนผนแปร + ตนทนคงท ตนทนผนแปร = คาพนธปลา + คาอาหาร + คาจางแรงงาน + คาเสยโอกาสเงนลงทน ตนทนคงท = คาเสอมราคาอปกรณ + คาเสยโอกาสเงนลงทน คาเสยโอกาสเงนลงทน = คาเสยโอกาสในการน าเงนทนไปประกอบกจการอนๆ โดยค านวณ จากอตราดอกเบยเงนฝากประจ า 12 เดอน รอยละ 2.00 ตอป ของ ธนาคาร เพอ การเกษตรและสหกรณ การเกษตร ป 2546 (http://www.baac.or.th/) คาเสอมราคา = คาเสอมราคาอปกรณคดคาเสอมราคาแบบเสนตรง (straight-line depreciation method) โดยก าหนดใหมลคาซากเปนศนยเมอหมดอายการใชงานตามประเภทอปกรณ

3.2.2 จดคมทนของราคาขาย (break-even price analysis) (บาท/กโลกรม) =

มลคาซอหรอสราง

อายการใชงาน

ตนทนทงหมด

ปรมาณผลผลต

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

8

ผลการทดลอง

1. การเจรญเตบโต การทดลองเลยงปลาจาดในกระชงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร เปนระยะเวลา 28 สปดาห ปรากฏผลการทดลองดงตอไปน 1.1 น าหนกสดทายและความยาวสดทายเฉลย ปลาจาดทเลยงในกระชงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มน าหนกเรมตนเฉลยเทากบ 5.93 + 0.87, 5.92 + 0.75, 5.76 + 0.82 และ 5.84 + 0.80 กรม ตามล าดบ และม ความยาวเรมตนเฉลยเทากบ 8.03 + 0.43, 8.02 + 0.36, 7.97 + 0.39 และ 8.01 + 0.40 เซนตเมตร ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางกนทางสถต เมอน ามาทดลองเลยงในกระชงเปนระยะเวลา 28 สปดาห พบวา น าหนกสดทายเฉลย ของปลาจาดทเลยงในกระชงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคาเทากบ 36.68 + 7.99, 29.79 + 6.27, 27.70 + 6.55 และ 24.40 + 5.56 กรม ตามล าดบ ซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทกระดบความหนาแนน (ตารางท 1 และ 3 และ ภาพท 1) ขณะทความยาวสดทายเฉลยของปลาทง 4 ชดการทดลอง พบวา มคาเทากบ 13.83 + 0.91, 12.95 + 0.86, 12.66 + 0.90 และ 12.16 + 0.76 เซนตเมตร ตามล าดบ ซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทกระดบความหนาแนน (ตารางท 2 และ 3 และ ภาพท 2) 1.2 นาหนกเพมตอวน นาหนกเพมตอวนของปลา จาดทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคาเทากบ 0.16 + 0.02, 0.12 + 0.01, 0.11 + 0.01 และ 0.10 + 0.01 กรม/วน ตามลาดบ ซงทความหนาแนน 50 ตว/ลกบาศกเมตร มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตกบทกระดบความหนาแนน สวนทความหนาแนน 100 ตว/ลกบาศกเมตร ไมมความแตกตางกนทางสถตกบทความหนาแนน 150 ตว/ลกบาศกเมตร และทความหนาแนน 150 ตว/ลกบาศกเมตร ไมมความแตกตางกนทางสถตกบทความหนาแนน 200 ตว/ลกบาศกเมตร (ตารางท 3) 1.3 อตราการเจรญเตบโตจาเพาะ อตราการเจรญเตบโตจาเพาะของปลาทดลองทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคาเทากบ 0.93 + 0.04, 0.82 + 0.06, 0.80 + 0.02 และ 0.73 + 0.03 %/วน ตามลาดบ ซงทความหนาแนน 50 ตว/ลกบาศกเมตรมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตกบทกระดบความหนาแนน และทความหนาแนน 100 ตว/ลกบาศกเมตร ไมมความแตกตางกนทางสถตกบ ทความหนาแนน 150 ตว/ลกบาศกเมตร แตแตกตางจากความหนาแนน 200 ตว/ลกบาศกเมตร อยางมนยสาคญทางสถต (ตารางท 3)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

9

ตารางท 1 นาหนกเฉลยของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห

ระยะเวลา (สปดาห)

ระดบความหนาแนน (ตวตอลกบาศกเมตร) 50 100 150 200

0 5.93 ± 0.87 a 5.92 ± 0.75 a 5.76 ± 0.82 a 5.84 ± 0.80 a 2 8.17 ± 1.54 a 8.00 ± 1.26 a 7.89 ± 1.29 a 7.97 ± 1.26 a 4 10.83 ± 2.09 a 10.46 ± 1.66 a 9.71 ± 1.53b 9.84 ± 1.62 b 6 13.85 ± 2.68 a 12.94 ± 2.23 b 11.65 ± 2.05c 12.24 ± 1.99d 8 16.01 ± 2.71 a 14.17 ± 2.71b 12.97 ± 2.12 c 12.99 ± 2.35 c

10 17.93 ± 3.26 a 16.44 ± 2.92b 15.02 ± 2.85 c 14.94 ± 2.75 c 12 20.55 ± 4.28 a 17.35 ± 2.83 b 17.49 ± 3.00 b 15.77 ± 2.83c 14 16 18 20 22 24 26 28

22.76 ± 4.19 a 25.58 ± 6.42 a 27.64 ± 4.75 a 29.42 ± 5.96a 30.88 ± 5.47 a 33.07 ± 6.53 a 35.04 ± 7.13a 36.68 ± 7.99 a

19.77 ± 3.94 b 21.13 ± 3.67 b 24.61 ± 3.47 b 25.24 ± 4.88 b 26.02 ± 5.01 b 27.22 ± 5.23 b 29.08 ± 5.69b 29.79 ± 6.27 b

18.30 ± 3.47 c

20.78 ± 4.44 b 23.02 ± 4.41 c 23.43 ± 4.65 c 24.51 ± 5.40 c

25.68 ± 5.57 c 26.38 ± 5.81c 27.70 ± 6.55 c

17.56 ± 3.40 c 17.83 ± 3.30 c 20.76 ± 4.94 d 21.15 ± 4.59 d 21.66 ± 4.77 d

23.28 ± 4.16 d 23.88 ± 4.94d 24.40 ± 5.56 d

หมายเหต คาเฉลยในแนวนอนทกากบดวยอกษรภาษาองกฤษทแตกตางกนแสดงความแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถต ( = 0.05)

05

10152025303540

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28

ระยะเวลา (สปดาห)

นาหน

กเฉล

ย (กร

ม)

50 ตว/ลกบาศกเมตร100 ตว/ลกบาศกเมตร150 ตว/ลกบาศกเมตร200 ตว/ลกบาศกเมตร

ภาพท 1 นาหนกเฉลยของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะ เวลา 28 สปดาห

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

10

ตารางท 2 ความยาวเฉลยของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห

ระยะเวลา (วน)

ระดบความหนาแนน (ตวตอลกบาศกเมตร) 50 100 150 200

0 8.03 ± 0.43a 8.02 ± 0.36 a 7.97 ± 0.39 a 8.01 ± 0.40 a 2 8.58 ± 0.63a 8.53 ± 0.41 a 8.55 ± 0.49a 8.59 ± 0.43 a 4 9.25 ± 0.52 a 9.16 ± 0.46 ab

9.07 ± 0.45 bc 9.01 ± 0.48 c 6 10.36 ± 0.74 a 10.01 ± 0.74 b 9.53 ± 0.54 c 9.59 ± 0.51 c 8 10.41 ± 0.63a 10.19 ± 0.57 b 9.97 ± 0.48c 9.97 ± 0.51c 10 10.75 ± 0.62 a 10.44 ± 0.54 b 10.27 ± 0.56c 10.27 ± 0.51 c 12 11.39 ± 0.74 a 10.86 ± 0.58 b 10.79 ± 0.55 b 10.48 ± 0.56 c 14 16 18 20 22 24 26 28

11.77 ± 0.73 a

11.97 ± 0.72 a

12.15 ± 0.64 a

12.57 ± 0.74 a

12.85 ± 0.72 a

13.14 ± 0.78 a

13.52 ± 0.83 a

13.83 ± 0.91 a

11.21 ± 0.57 b 11.47 ± 0.56 b

11.90 ± 0.57 b

12.05 ± 0.64 b

12.42 ± 0.69 b 12.45 ± 0.62 b

12.80 ± 0.75 b

12.95 ± 0.86 b

10.92 ± 0.58 c 11.27 ± 0.65 c

11.73 ± 0.63 c

11.84 ± 0.65 c

12.04 ± 0.74 c 12.28 ± 0.79 b

12.37 ± 0.89 c

12.66 ± 0.90 c

10.81 ± 0.63 c 10.99 ± 0.59 d

11.32 ± 0.63 d

11.40 ± 0.67 d

11.61 ± 0.65d 11.84 ± 0.65 c

11.94 ± 0.78 d

12.16 ± 0.76 d

หมายเหต คาเฉลยในแนวนอนทกากบดวยอกษรภาษาองกฤษทแตกตางกนแสดงความแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถต ( = 0.05)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28

ระยะเวลา (สปดาห)

ความ

ยาวเฉ

ลย (เซ

นตเมต

ร)

50 ตว/ลกบาศกเมตร

100 ตว/ลกบาศกเมตร

150 ตว/ลกบาศกเมตร

200 ตว/ลกบาศกเมตร

ภาพท 2 ความยาวเฉลยของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะ เวลา 28 สปดาห

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

11

ตารางท 3 การเจรญเตบโตของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห

คาเฉลยของการเจรญเตบโต ระดบความหนาแนน (ตวตอลกบาศกเมตร) 50 100 150 200

นาหนกเรมตน (กรม) 5.93 ± 0.87 a 5.92 ± 0.75 a 5.76 ± 0.82 a 5.84 ± 0.80 a ความยาวเรมตน (เซนตเมตร) 8.03 ± 0.43 a 8.02 ± 0.36 a 7.97 ± 0.39 a 8.01 ± 0.40a นาหนกสดทาย (กรม) 36.68 ± 7.99 a 29.79 ± 6.27 b 27.70 ± 6.55 c 24.40 ± 5.56d ความยาวสดทาย (เซนตเมตร) 13.83 ± 0.91 a 12.95 ± 0.86 b 12.66 ± 0.90 c 12.16 ± 0.76d นาหนกเพมตอวน (กรม/วน) 0.16 ± 0.02 a 0.12 ± 0.01 b 0.11 ± 0.01 bc 0.10 ± 0.01c อตราการเจรญเตบโตจาเพาะ (%/วน)

0.93 ± 0.04 a 0.82 ± 0.06 b 0.80 ± 0.02 b 0.73 ± 0.03c

อตรารอด (%) 96.00 ± 1.00 a 97.83 ± 1.26 a 96.55 ± 1.68 a 96.75 ± 0.90 a อตราแลกเนอ (FCR) อตราการกนอาหาร (%/วน) ผลผลตปลา (กโลกรม/ลกบาศกเมตร)

1.97 ± 0.04a 2.12 ± 0.04 a

1.76 ± 0.13

1.91 ± 0.06 a 2.09 ± 0.06a 2.91 ± 0.27

1.91 ± 0.07 a

2.08 ± 0.08a 4.01 ± 0.14

1.89 ± 0.09 a 2.04 ± 0.11a

4.72 ± 0.20

หมายเหต คาเฉลยในแนวนอนทกากบดวยอกษรภาษาองกฤษทแตกตางกนแสดงความแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถต ( = 0.05) 2. อตรารอด อตรารอดของปลาจาดทเลยงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคาเทากบ 96.00 + 1.00, 97.83 + 1.26, 96.55 + 1.68 และ 96.75 + 0.90 % ตามล าดบ ซงทง 4 ชดการทดลองไมมความแตกตางกนทางสถต (ตารางท 3) 3. อตราแลกเนอ อตราแลกเนอของปลาจาดทเลยงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคาเทากบ 1.97 + 0.04, 1.91 + 0.06, 1.91 + 0.07 และ 1.89 + 0.09 ตามล าดบ ซงทง 4 ชดการทดลองไมมความแตกตางกนทางสถต (ตารางท 3)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

12

4. อตราการกนอาหาร

อตราการกนอาหารของปลาจาดทเลยงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคาเทากบ 2.12 + 0.04, 2.09 + 0.06, 2.08 + 0.08 และ 2.04 + 0.11 %/วน ตามล าดบ ซงทง 4 ชดการทดลองไมมความแตกตางกนทางสถต (ตารางท 3)

5. ผลผลตปลา

ผลผลตของปลาจาดทเลยงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคา

เทากบ 1.76 + 0.13, 2.91 + 0.27, 4.01 + 0.14 และ 4.72 + 0.20 กโลกรม/ลกบาศกเมตร ตามล าดบ (ตารางท 3)

6. การกระจายนาหนกปลา

ผลการศกษาการกระจายน าหนกของปลาจาดเมอสนสดการทดลอง พบวา ทระดบความหนาแนน 50 ตว/ลกบาศกเมตร ปลาจาดทมน าหนกเฉลยอยในชวง 26-35 กรม มจ านวนมากทสด คดเปน 43.83 + 14.07 % รองลงมา คอ น าหนกเฉลยอยในชวง 36-45 กรม (38.83 + 7.33 %) สาหรบทระดบความหนาแนน 100 ตว/ลกบาศกเมตร ปลาจาดมน าหนกเฉลยอยในชวง 26-35 กรม มจ านวนมากทสด (56.17 + 7.06 %) รองลงมา คอ น าหนกเฉลยนอยกวา 26 กรม คดเปน 24.37 + 12.95 % สวนทระดบความหนาแนน 150 ตว/ลกบาศกเมตร ปลาจาดมน าหนกเฉลยอยในชวง 26-35 กรม มจ านวนมากทสด (48.80 + 3.50 %) รองลงมา คอ น าหนกเฉลย นอยกวา 26 กรม คดเปน 37.66 + 5.90 % และทระดบความหนาแนน 200 ตว/ลกบาศกเมตร ปลาจาดมน าหนกเฉลยนอยกวา 26 กรม มจ านวนมากทสด (62.07 + 6.31 %) รองลงมา คอ น าหนกเฉลยอยในชวง 26-35 กรม คดเปน 33.53 + 4.50 % (ตารางท 4 และ ภาพท 3)

เมอทาการทดสอบทางสถตโดยวธไค -สแควร เพอเปรยบเทยบการกระจายนาหนกเฉลยของ ปลาจาดในแตละช ดการทดลอง พบวา ทกระดบความหนาแนนทน ามาเปรยบเทยบกน มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (ตารางท 5)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

13

ตารางท 4 การกระจายนาหนกเฉลยของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห

นาหนกเฉลย (กรม) ระดบความหนาแนน (ตวตอลกบาศกเมตร)

50 100 150 200 < 26 2.77 + 1.15 24.37 + 12.95 37.66 + 5.90 62.07 + 6.31

26-35 43.83 + 14.07 56.17 + 7.06 48.80 + 3.50 33.53 + 4.50 36-45 38.83 + 7.33 17.73 + 12.46 11.92 + 6.85 3.97 + 1.69 > 45 14.57 + 7.25 1.73 + 1.80 1.62 + 1.26 0.43 + 0.40

010203040506070

< 26 26-35 36-45 > 45

นาหนก (กรม)

เปอร

เซนต

50 ตว/ลกบาศกเมตร

100 ตว/ลกบาศกเมตร

150 ตว/ลกบาศกเมตร

200 ตว/ลกบาศกเมตร

ภาพท 3 การกระจายนาหนกเฉลยของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ

เปนระยะเวลา 28 สปดาห ตารางท 5 ผลการทดสอบความแตกตางของการกระจายนาหนกเฉลยของปลาจาดทเลยงในกระชงดวยระดบ ความหนาแนนตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาหโดยวธไค-สแควร

ความหนาแนน (ตวตอลกบาศกเมตร) คา χ2 คา p

50 กบ 100 0.630 < 0.05 50 กบ 150 0.553 < 0.05 50 กบ 200 0.610 < 0.05 100 กบ 150 0.433 < 0.05 100 กบ 200 0.496 < 0.05 150 กบ 200 0.405 < 0.05

หมายเหต คา p < 0.05 แสดงความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

14

7. คณสมบตของน า

คณสมบตของนาจากการทดลอง พบวา บรเวณ นอกกระชงปลามคาอณหภมของนาอยระหวาง 28.8-31.8 องศาเซลเซยส ปรมาณออกซเจนทละลายในนาอยระหวาง 3.30-11.80 มลลกรม/ลตร ความเปนกรดเปนดางอยระหวาง 7.04-7.76 ความเปนดางอยระหวาง 130-232 มลลกรม/ลตร ความกระดางอยระหวาง 48-102 มลลกรม/ลตร ปรมาณแอมโมเนย (NH3) อยระหวาง 0.00-0.10 มลลกรม/ลตร สวนคณสมบตของนาในกระชงปลานน อณหภมของนาอยระหวาง 28.6-31.8 องศาเซลเซยส ปรมาณออกซเจนทละลายในนาอยระหวาง 3.00-11.20 มลลกรม/ลตร ความเปนกรดเปนดางอยระหวาง 6.86-8.06 ความเปนดางอยระหวาง 104-240 มลลกรม/ลตร ความกระดางอยระหวาง 40-150 มลลกรม/ลตร ปรมาณแอมโมเนย (NH3) อยระหวาง 0.05-0.26 มลลกรม/ลตร (ตารางท 6)

ตารางท 6 คาพสยคณสมบตของนานอกกระชงและในกระชงเลยงปลา จาด ดวย ระดบ ความหนาแนน

ตางกน 4 ระดบ เปนระยะเวลา 28 สปดาห คณสมบตของนา นอกกระชง ในกระชง

ระดบความหนาแนน (ตว/ลกบาศกเมตร) 50 100 150 200

อณหภมของนา (องศาเซลเซยส) 28.8 – 31.8 28.7 – 31.8 28.6 – 31.7 28.8 – 31.8 28.7 – 31.7

ปรมาณออกซเจนทละลายในนา (มลลกรม/ลตร)

3.30-11.80 3.20-11.20 3.20-11.10 3.10-10.80 3.00-11.00

ความเปนกรดเปนดาง 7.04-7.76 6.87-7.92 6.86-8.06 6.91-7.82 6.92-7.75

ความเปนดาง (มลลกรม/ลตร) 130-232 114-222 116-240 120-200 104-220

ความกระดาง (มลลกรม/ลตร) 48-102 40-150 52-124 48-108 50-128

ปรมาณแอมโมเนย (NH3) (มลลกรม/ลตร)

0.00-0.10 0.05-0.21 0.06-0.23 0.06-0.26 0.07-0.25

8. ตนทนการผลต ตนทนการผลตการเลยงปลาจาดในกระชงทความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร เปนระยะเวลา 28 สปดาห พบวาตนทนการผลตของแตละชดการทดลองเทากบ 955.91, 1,047.05, 1,137.44 และ 1,199.83 บาท/กระชง ตามลาดบ แบงเปนตนทนผนแปรเทากบ 72.75, 75.12, 77.10 และ 78.29 % ของตนทนการผลตทงหมด ตามลาดบ และตนทนคงทเทากบ 27.25, 24.88, 22.90 และ 21.71 % ของตนทนการผลตทงหมด ตามลาดบ (ตารางท 7)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

15

จดคมทนการผลตของราคาขายผลผลตปลาจาดทเลยงในกระชงทความหนาแนน 50, 100 , 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร เปนระยะเวลา 28 สปดาห มคาเทากบ 271.57, 179.91, 141.83 และ 127.10 บาท/กโลกรม ตามลาดบ (ตารางท 8) ตารางท 7 รายละเอยดตนทนการผลตในการเลยงปลาจาดในกระชงดวยระดบความหนาแนนตางกน 4 ระดบ

เปนระยะเวลา 28 สปดาห รายการ ความหนาแนน (ตว / ลกบาศกเมตร)

50 100 150 200 บาท/

กระชง % บาท/

กระชง % บาท/

กระชง % บาท/

กระชง %

ตนทนผนแปร คาพนธปลา (1) 20.00 2.09 40.00 3.82 60.00 5.27 80.00 6.67 คาอาหารปลา (2) 112.67 11.79 182.84 17.46 252.27 22.18 293.99 24.51 คาแรงงาน (3) 555.33 58.09 555.33 53.04 555.33 48.82 555.33 46.28 คาเสยโอกาสเงนลงทน (4) 7.39 0.78 8.36 0.80 9.32 0.83 9.99 0.83 รวมเปนเงน 695.39 72.75 786.53 75.12 876.92 77.10 939.31 78.29 ตนทนคงท คาเสอมราคาอปกรณ (5) 257.75 26.96 257.75 24.62 257.75 22.66 257.75 21.48 คาเสยโอกาสเงนลงทน (4) 2.77 0.29 2.77 0.26 2.77 0.24 2.77 0.23 รวมเปนเงน 260.52 27.25 260.52 24.88 260.52 22.90 260.52 21.71 รวมตนทนทงหมด 955.91 100.00 1,047.05 100.00 1,137.44 100.00 1,199.83 100.00

หมายเหต (1) คาพนธปลา ราคาตวละ 0.20 บาท (ราคามาตรฐานกรมประมง) (2) คาอาหารปลา (อาหารสาเรจรปชนดเมดลอยนา) ระดบโปรตน 30 % ราคากโลกรมละ 18 บาท และระดบโปรตน 25 % ราคากโลกรมละ 16.50 บาท (3) อตราคาจางขนตาของจงหวดเพชรบร ป 2546 เทากบ 136 บาท/วน/คน (http://www.mol.go.th/) อตราวนละ 8 ชวโมง เปนเงนชวโมงละ 17 บาท โดยคดเฉพาะเวลาททางาน วนละ 10 นาท/กระชง จานวน 1 คน (4) คาสรางกระชง จานวน 12 กระชง ราคารวม 28,800 บาท เฉลยกระชงละ 2,400 บาท อายการใชงานเฉลย 5 ป

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

16

ตารางท 8 จดคมทนในการเลยงปลาจาดตอกระชงทระยะเวลาการเลยง 28 สปดาห รายการ ความหนาแนน (ตว/ลกบาศกเมตร)

50 100 150 200 นาหนกปลาเมอสนสดการทดลองเฉลย (กรม/ตว)

36.68 29.79 27.70 24.40

จานวนปลาเฉลย (ตว/กระชง) 96 195.66 289.65 387 ผลผลต (กก./กระชง) 3.52 5.82 8.02 9.44 ตนทนผนแปร (บาท/กระชง) 695.39 786.53 876.92 939.31 ตนทนคงท (บาท/กระชง) 260.52 260.52 260.52 260.52 รวมตนทนการผลตทงหมด (บาท/กระชง) 955.91 1,047.05 1,137.44 1,199.83 จดคมทนของราคาขาย (บาท/กก.) 271.57 179.91 141.83 127.10

สรปและวจารณผล การทดลองเลยงปลาจาดในกระชงท ระดบความหนาแนน 50, 100, 150 และ 200 ตว/ลกบาศกเมตร โดยใหปลากนอาหารส าเรจรปส าหรบปลากนเนอชนดเมดลอยน าระดบโปรตนไมต ากวา 30 และ 25 % เปนระยะเวลา 28 สปดาห ผลปรากฏวา ปลาจาดทเลยงท ระดบความหนาแนน 50 ตว/ลกบาศกเมตร มการเจรญเตบโตดานน าหนกเฉลยและ ความยาวเฉลย ดทสด รองลงมาเปนทระดบความหนาแนน 100 และ 150 ตว/ลกบาศกเมตร ตามล าดบ สวนทระดบความหนาแนน 200 ตว/ลกบาศกเมตร มน าหนกเฉลยและความยาวเฉลยต าทสด โดยคานาหนกเฉลยและความยาวเฉลยเรมแสดงความแตกตางทางสถตตงแตระยะเวลา การเลยง 4 สปดาห แสดงให เหนวา เมอเลยงเปนระยะเวลานานขน การเลยงปลา จาดทระดบความหนาแนนสง กวา สงผลใหปลามการเจรญเตบโตลดลง สอดคลองกบ รายงา นทกลาววา การเจรญเตบโตของสตวนามความสมพนธในลกษณะปฏภาคผกผนกบระดบความหนาแนน คอ เมอเลยงสตวนาดวยระดบความหนาแนนทมากขน การเจรญเตบโตของปลาจะลดลงเพราะกาลงผลต (carrying capacity) มจากด เนองจากเมอระดบความหนาแนนมากขนมผลทาใหสภาพแวดลอมไมเหมาะสมสาหรบสตวนา เชน ทาใหพนทอยอาศยลดลง เกดการแขงขนดานตางๆ (Hepher, 1967; Ambeker and Doyle, 1990; Robinson and Doyle, 1990; Wang et al., 2000) จากผลการทดสอบความแตกตางของการกระจายนาหนกเฉลยของปลา จาดในการทดลองคร งน พบวา การเลยงปลา ทกระดบความหนาแนนม สดสวนของการกระจายนาหนกเฉลยแตกตาง กน และการเพมระดบความหนาแนนในการเลยง ทาให ปลาทมนาหนกนอยมเปอรเซนตสงขน โดยการเลยงทระดบความหนาแนนสง มปลาขนาดเลกจ านวนมาก แสดงวาสดสวนของปลาขนาดเล กเพมขนเปนปฏภาคโดยตรงกบระดบความหนาแนนในการเลยงปลาจาด

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

17

คณสมบตของนานอก กระชงและในกระชงของการทดลองครงน พบวา ทกชด การทดลองมคาใกลเคยงกนและอย ในเกณฑทเหมาะสมตอการดารงชวตของสตวนา (ไมตร และจารวรรณ , 2528) สวนปรมาณแอมโมเนย (NH3) นน แม มคาสงกวาระดบความเขมขนสงสดทไมเปนอนตรายตอสตวนา ซงมคาเทากบ 0.02 มลลกรม/ลตร (ไมตร, 2530) แตอาจไมถงระดบทเปนพษ จนทาใหปลาตาย เนองจากปลาทเลยงทกระดบความหนาแนนมอตรารอด ไมแตกตางกนและมคา สงถง 96.00-97 .83 % แตอาจมผลตอ การเจรญเตบโตของปลาทดลอง ตนทนการผลตของการทดลองครงน พบวา ตนทนผนแปรมสดสวนเพมขนตามระดบ ความหนาแนนทเพมขน และทกชดการทดลองมรายละเอยดสดสวนของตนทนผนแปรเปนไปในทศทางเดยวกนค อ คาแรงงาน เปนตนทนทสงทสด รองลงมาคอ คาอาหารปลา คาพนธปลาและคาเสยโอกาส เงนลงทน ตามลาดบ โดยคาอาหารปลา คาพนธปลาและคาเสยโอกาสเงนลงทน มสดสวนเพมมากขนตามระดบความหนาแนนทสงขน และปลาจาดทดลองมการเจรญเตบโตชา โดยเมอเลยงเปนเวลา 7 เดอน ปลาจาดทเลยงทระดบความหนาแนน 50 และ 100 ตว/ลกบาศกเมตร มนาหนกสดทายเฉลยเพยง 36.68 และ 29.79 กรม มนาหนกเพมตอวนเทากบ 0.16 และ 0.12 กรม/วน และอตราการกนอาหาร เทากบ 2.12 และ 2.09 %/วน ตามลาดบ เมอเปรยบเท ยบกบการทดลองของ จามกร และคณะ (2546) ทรายงานการเลยงปลาตะเพยนขาวเพศเมยในกระชงทระดบความหนาแนน 50 และ 100 ตว/ลกบาศกเมตร พบวา ปลาทง 2 ชนด มรปแบบการเจรญเตบโตแบบเดยวกน แตปลาตะเพยนขาวมการเจรญเตบโตทเรวกวา คอ มนาหนกเพมตอวน เทากบ 0.68 และ 0.39 กรม/วน และอตราการกนอาหารเทากบ 3.86 และ 4.66 %/วน ตามลาดบ สอดคลองกบการทดลองระดบโปรตนทเหมาะสมในอาหารทใชเลยงปลาจาด ของ ทว และคณะ (2544) ซงพบวา ทระดบโปรตนทหมาะสมทสดคอ 30 % ใชเลยงปลา จาดขนาด 0.70 กรม ทระดบความหนาแนน 278 ตว/ลกบาศกเมตร เปนเวลา 24 สปดาห ปลาจาดมนาหนกเพมตอวนเพยง 0.05 กรม /วน แสดงวาปลาจาด เปนปลาท มการ เจรญเตบโตชา เนองจากปลาจาด ทดลอง มพฤตกรรมการ กนอาหาร ชา ใชเวลาประมาณ 30 นาทในการ กนอาหาร จงอาจมอาหารบางสวน สญเสยไปกบนา ในธรรมชาตปลาจาดกนอาหารพวกสตวหนาดน และ ซากอนทรยเปนสวนใหญ (http://www.fishbase.org/) ปลาในสกลน ไมสามารถดารงชวตไดด ในทกกขง (Rainboth, 1996b) ดงนนปลาจาดจงไมหมาะสมทจะเลยงในอตราทหนาแนน และมพนทจากด เชน ในกระชง และอาจพฒนาใชอาหารในการเลยงปลาจาดทเหมาะสม ในดานจดคมทนของราคาขาย พบวา มคาลดลงตามระดบความหนาแนนทสงขน โดยจดคมทนของราคาขาย ทมคาตา ทสด คอ ท ความหนาแนน 200 ตว/ลกบาศกเมตร มคาสงถง 127.10 บาท ในขณะทราคาขายปลาจาดในทองถนอยท 30 บาท/กโลกรม ท าใหประสบกบสภาวะขาดทน เชนเดยวกบการเลยงปลาตะเพยนขาวในกระชงของ ผะอบ และไพบลย (2522) และ จามกร และคณะ (2546) จงสรปไดวา การเลยงปลาจาดในกระชงไมเหมาะสมทจะ สงเสรมใหเลยงใน เชงพาณชย แตนาจะเปนแนวทางของการ เพาะขยายพนธ เพอเพมผลผลตในแหลงน า ส าหรบเปนแหลงอาหารโปรตนตอไป

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

18

คาขอบคณ

คณะผวจยใครขอขอบคณ คณ อนสสรณ มวรรณ ตลอดจนคณะขาราชการและลกจางของศนยวจยและพฒนาประมงนาจดเพชรบร ทใหความอนเคราะหเรองสถานทและ ปลาทดลอง ตลอดจนชวยอานวยความสะดวกดานตางๆอยางดยง

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

19

เอกสารอางอง

จรงจต สนยรตนาภรณ. 2544. อนกรมวธานของปลาไทยชนดทจดไวในสกล Puntius Hamilton, 1822. วทยา นพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพมหานคร. 363 หนา. จามกร พลาศเอมอร, สรยา จงโยธา, ณรงคศกด ศรชยพนธ, เบญจมาศ มสแกว และ บญเลศ ลบถม . 2546. การ

เลยงปลาตะเพยนขาวเพศเมยในกระชงทอตราความหนาแนนตางกน . เอกสารวชาการฉบบท 9/2546. สานกวจยและพฒนาประมงนาจด, กรมประมง. 14 หนา.

ทว วพทธานมาศ , อรรณพ อมศลป และ มาลย อมศลป. 2544. ระดบโปรตนทเหมาะสมในอาหารทใชเลยงปลาจาด. เอกสารวชาการฉบบท 12/2544. กองประมงนาจด, กรมประมง. 17 หนา.

ภาณ เทวรตนมณกล , สจนต หนขวญ , กาชย ลาวณยวฒ , วระ วชรกรโยธน และ นวลมณ พงศธนา . 2539. หลกการเพาะเลยงปลา. เอกสารวชาการฉบบท 30/2539. สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวนาจด, กรมประมง. 124 หนา.

ผะอบ ใจเยน และ ไพบลย รงพบลโสภษฐ . 2522. การเลยงปลาตะเพยนขาวในกระชงในอางเกบนาแกงเลงจาน. รายงานประจาป 2522. สถานประมงนาจดจงหวดมหาสารคาม , กองประมงนาจด , กรมประมง . หนา 21-35.

ไมตร ดวงสวสด . 2530. เกณฑคณภาพนาเพอการคมครองทรพย ากรสตวนาจด . เอกสารวชาการฉบบท 75. สถาบนประมงนาจดแหงชาต, กรมประมง. 38 หนา.

ไมตร ดวงสวสด และ จารวรรณ สมศร. 2528. คณสมบตของนาและวธวเคราะหสาหรบงานวจยทางการ ประมง. ฝายวจยสงแวดลอมสตวนา สถาบนวจยประมงนาจดแหงชาต, กรมประมง. 115 หนา.

สมศกด เพยบพรอม . 2530. หลกและวธการจดการธรกจฟารม . โอ เอส พรนตงเฮาส , กรงเทพมหานคร . 240 หนา.

อรรณพ อมศลป, วทยา ตนนงวฒนะ และ มาลย อมศลป. 2545. การเพาะพนธปลาจาด. เอกสารวชาการฉบบท 11/2545. กองประมงนาจด, กรมประมง. 31 หนา.

อรรณพ อมศลป , วทยา ตนนงวฒนะ และ วราภรณ สาลตด . 2547. อาหารทเหมาะสมในการอนบาลลกปลาจาด. เอกสารวชาการฉบบท 8/2547. สานกวจยและพฒนาประมงนาจด, กรมประมง. 22 หนา.

Ambeker, E. E. and R. W. Doyle. 1990. Repeatability of relative size of individuals under communal stocking: implication for size-grading in aquacultre. In: Hirono, R. and I. Hanyo (eds). The South East Asian Fisheries Forum. Asian Fisheries Society. Manila, Phillipines. pp. 990-991.

APHA, AWWA and WPCF. 1980. Standard Methods for the Examination of Water and Waste Water. 15thed. American Public Health Publishers, New York. 1134 pp.

BAAC. http://www.baac.or.th. Brown, M. E. 1957. The Physiology of Fishes. Vol. 1. Academic Press, New York. 400 pp. Fishbase. 2007. http://www. fishbase.org.

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

20

Hepher, B. 1967. Some Biological Aspects of Warm-Water Fish Pond Management. In: Gerking, D. (ed.). The Biological Basis of Freshwater Fish. Blackwell Scientific Publication, Oxford and Edinburgh, UK. pp. 412-428.

Kay, R. D. 1986. Farm Management : Planing,Control and Implementation. McGraw Hill Book Co., Singapore. 401 pp.

MOL. http://www.mol.go.th. Rainboth, W. J. 1996a. The Taxonomy, Systematic, and Zoogeography of Hypsibarbus, a New Genus of

Large Barbs (Pisces, Cyprinidae) from the Rivers of Southeastern Asia. University of California Press, California. pp. 82-84.

____________ . 1996b. Fishes of the Cambodian Mekong. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. 265 pp.

Robinson, B. W. and R. W. Doyle. 1990. Phenotype correlation among behavior and growth variable in tilapia: Implication for domestication selection. Aquaculture. 85: 177-186.

Wang, N., R. S. Hayward and D. B. Noltie. 2000. Effects of social interaction on growth of juvenile hybrid sunfish held at two densities. North American Journal of Aquaculture. 62: 161-167.

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด