OPIS PRZEDMIOTU (MODUŁU) KSZTAŁCENIA – SYLABUS

1. Archeozoologia

2. Archaeozoology

3. WNB, Katedra biologii Ewolucyjnej i Ekologii (Zakład Paleozoologii)

4.

5. Rodzaj przedmiotu: fakultatywny

6. Zarządzanie środowiskiem przyrodniczym

7. Poziom studiów: II

8. Rok studiów: I i II

9. Semestr: letni

10. Wykład: 30h, ćwiczenia: 30h

11. dr Krzysztof Stefaniak

12. Wymagania wstępne: wiadomości i umiejętności z zakresu studiów I stopnia

13. Cele przedmiotu: Rola zwierząt w życiu dawnych społeczeństw. Poznanie typów i

metod badań szczątków zwierząt ze stanowisk archeologicznych. Określenie typów

hodowli i rekonstrukcja zmienności osobniczej w obrębie badanej archeofauny.

14. Student poznaje wiedzę na temat roli zwierząt w życiu dawnych

społeczeństw. Potrafi określić typy szczątków zwierzęcych w

materiałach archeologicznych, a także podstawowe metody

badawcze stosowane w archeologii, w tym roli badań

genetycznych w odtwarzaniu historii gatunków udomowionych.

Zapoznaje się z zagadnieniami z zakresu tafonomii szczątków

kostnych. Rozumie zagadnienia związane z domestykacją

zwierząt. Może odtworzyć historię użytkowania zwierząt od

paleolitu do czasów współczesnych oraz historię wpływu i

rosnącego oddziaływania człowieka na środowisko naturalne. Ma

wiedzę w zakresie prawa dot. ochrony znalezisk archeologicznych.

Student potrafi dokonać identyfikacji taksonomicznej szczątków

zwierząt znajdywanych w trakcie badań archeologicznych oraz

stosować podstawowe analizy badawcze wykorzystywane w

archeozoologii.

Zdolność do pracy analitycznej, a także pracy w zespole

badawczym oraz mediacji w kwestii ochrony znalezisk

archeologicznych.

K_W02

K_W03

K_U03 , K_U06,

K_U18

K_K01

15. Treści programowe: Historia archeozoologii. Typy i rodzaje szczątków zwierzęcych

spotykanych w stanowiskach archeologicznych. Tafonomia szczątków kostnych.

Metody badań archeozoologicznych. Domestykacja i historia użytkowania zwierząt w

przeszłości. Interpretacja wyników i metody odtwarzania środowiska życia dawnych

społeczeństw oraz interakcji człowiek zwierzę w przeszłości. Powiązanie

socjotopografii ośrodków osadniczych a stopniem udomowienia i użytkowania

zwierząt.

16. Zalecana literatura (wybrane rozdziały):

Bocheński Z., Lasota-Moskalewska A., Bocheński Z., Tomek T. 2000. Podstawy

archeozoologii. Ptaki. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.,

Lasota- Moskalewska A. 2005. Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości.

Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Lasota-Moskalewska A.2008, Podstawy archeozoologii. Szczątki ssaków.

Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa., Reitz E. J. Wing E. S. 1999.

Zooarchaeology. Cambridge University Press

17. Forma zaliczenia: wykład: Egzamin pisemny (K_W02; K_W03), ćwiczenia:

sprawdzian praktyczny (K_U03; K_U06; K_U16; K_U18; K_K01)

18. Język wykładowy: polski, angielski

19. Obciążenie pracą studenta

Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie

aktywności

Godziny zajęć z nauczycielem:

- wykład:

- ćwiczenia:

30h

30h

Praca własna studenta, np.:

- konsultacje:

- przygotowanie do zajęć:

- czytanie wskazanej literatury:

- napisanie raportu z zajęć:

- przygotowanie do egzaminu:

15h

15h

15h

15h

30h

Suma godzin 150h

Liczba punktów ECTS 6

1. Biogeochemia zjawisk i procesów ekologicznych w ekosystemach wodnych

2. Biogeochemistry of phenomena and ecological processes in aquatic ecosystems

3. WNB, Katedra Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska

4. BIOGEW

5. Rodzaj przedmiotu: obligatoryjny

6. Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym


8. Rok studiów: II

9. Semestr: letni

10. Ćwiczenia terenowe - 30h

11. Agnieszka Klink, dr

12. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z ekologii ogólnej

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy o funkcjonowaniu ekosystemów

wodnych na przykładzie wód stojących, nabycie umiejętności oceny warunków

fizyko-chemicznych i stanu troficznego zbiorników

14. Student zna podstawowe właściwości wód stojących i ich gradienty

pionowe (światło, temperatura, tlen); nazywa zespoły organizmów w

jeziorach i rozumie wzajemne zależności między nimi; zna wpływ

otoczenia zbiorników na właściwości wody; rozumie znaczenie osadów

dennych dla chemizmu wód oraz wskazuje na ich zróżnicowanie,

Student planuje badania pozwalające mu określić właściwości fizyko-

chemiczne wody oraz stan troficzny zbiornika, analizuje uzyskane wyniki

oraz ocenia stan zbiornika oraz stopień jego eutrofizacji i

zanieczyszczenia, potrafi przygotować opracowanie z zakresu ochrony

wód korzystając z dostępnych źródeł informacji

Student wykazuje potrzebę stałego aktualizowania wiedzy dotyczącej

funkcjonowania ekosystemów wodnych, jest zdolny do pracy w grupie i

efektywnego działania według wskazówek przełożonego, jest świadomy

roli ekosystemów wodnych w środowisku, jest zdolny do podejmowania

działań związanych z ochroną tych ekosystemów

K_W19

K_U14

K_K03

15. Treści programowe: Podstawowe właściwości wód stojących i ich gradienty pionowe

(np. światło, temperatura, tlen). Zespoły organizmów w jeziorach i wzajemne

zależności między nimi. Struktura troficzna. Określenie trofii zbiorników i porównanie

ich produktywności. Wpływ otoczenia zbiornika na właściwości wody. Podłoże

zbiorników i osady denne (powstawanie i typy)


Kajak Z., 1998. Hydrobiologia – limnologia, Ekosystemy wód śródlądowych, PWN,

Warszawa.

Lampert W., Sommer U., 1996. Ekologia wód śródlądowych, PWN, Warszawa.

Podbielkowski Z., Tomaszewicz H., 1984. Zarys hydrobotaniki, PWN, Warszawa.

Dojlido J.R., 1995, Chemia wód powierzchniowych, Wydawnictwo Ekonomia i

Środowisko, Białystok.

Gomółka E., Szaynok A., 1997, Chemia wody i powietrza, Oficyna Wydawnicza

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób

sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:

ćwiczenia terenowe: praca pisemna (K_U14, K_KO3), test (K_W19)

18. Język wykładowy: polski



aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- ćwiczenia terenowe:

30h


- konsultacje:

- opracowanie wyników:



- przygotowanie do zaliczenia:

20h

10h

15h

15h

10h

Suma godzin 100h


1. Biologia i ekologia storczykowatych

2. Orchidaceae – biology and ecology

3. WNB, Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej

4. BIES

5. Rodzaj przedmiotu (modułu): fakultatywny

6. Biologia, Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym


8. Rok studiów: I mgr lub II mgr

9. Semestr: letni

10. Wykład 15 godzin

11. Anna Jakubska-Busse, dr

12. Wymagania wstępne: wiadomości z kursów obowiązkowych dla studiów licencjackich

13. Cele przedmiotu: zapoznanie ze zróżnicowaniem morfologicznym storczykowatych,

zagadnieniami dotyczącymi ich biologii i ekologii (w tym biologii zapylania) oraz

metodami identyfikacji taksonów (zwłaszcza rodzajów plastycznych fenotypowo), w

tym molekularnymi i biochemicznymi, a także metodami określania stopnia

zagrożenia taksonów oraz stosowania metod ich ochrony.

14. Student zna zróżnicowanie morfologiczne storczykowatych, zna i

rozumie metody identyfikacji taksonów. Student wskazuje na metody

określania stopnia zagrożenia taksonów oraz potrafi dostosować

metody ochrony do typu siedliska oraz biologii gatunku.

Student wyjaśnia zróżnicowanie morfologiczne rodziny, sprawnie

szacuje zakres zmienności morfologicznej, wylicza i interpretuje cechy

morfologiczne stosowane w taksonomii, projektuje metody analiz

pokrewieństwa taksonów (w tym molekularne i biochemiczne),

wykorzystuje poznaną wiedzę do oceny zagrożeń i ochrony gatunków.

Student jest zdolny do oceny typu siedliska storczykowatych (np.

naturalne, półnaturalne, antropogeniczne) i oceny jego potencjalnego

zagrożenia. Student jest świadomy zagrożeń dla gatunków, postrzega

relacje i zależności w ekosystemach, jest zdolny do samodzielnego

rozpoznawania taksonów.

K_W13

K_W15

K_U03

K_K03

K_K08

15. Treści programowe: Geneza nazwy rodziny, znaczenie w kulturze antycznej, mitach i

legendach. Morfologia i anatomia: typy budowy (epifity, litofity, liany, saprofity i

gatunki samożywne, mikoryza, formy bezchlorofilowe, protokorm, organy

przetrwano-spichrzowe, zmienność kształtów liści, różnorodność budowy kwiatów i

kwiatostanów, resupinacja, prętosłup, owoc i zróżnicowanie nasion); przystosowania

do owadopylności oraz zapylania przez różne grupy zwierząt, skład chemiczny

nektaru, zapach i jego znaczenie w biologii zapylania, strategie wabienia zapylaczy,

w tym wytwarzanie związków odurzających i narkotycznych. Taksonomia:

plastyczność fenotypowa, typy budowy prętosłupa i znaczenie w procesie

identyfikacji taksonów; metody oceny stopnia pokrewieństwa taksonów. Zagrożenia i

ochrona: przyczyny wymierania, metody ochrony (m.in. siew asymbiotyczny, kultury

tkankowe); przegląd gatunków rodzimych dla Polski.


Bernacki L. 1999. Storczyki zachodniej części polskich Beskidów. Colgraf-Press,

Poznań, 119 ss.

Dressler R. L. 1981. The Orchids: natural history and classification. Cambridge,

Mass. Harvard University Press (wybrane rozdziały).

Dressler R. L. 1993. Phylogeny and Classification of the Orchid Family. Cambridge

Univ. Press, (wybrane rozdziały).

Szlachetko D.L. 2001. Flora Polski. Storczyki. Multico Oficyna Wydawnicza,

Warszawa, 168ss.

Szlachetko D.L., Rutkowski P. 2000. Gynostemia Orchidalium. Vol. 1. Apostasiaceae,

Cypripediaceae, Orchidaceae (Thelymitroideae to Vanilloideae). Acta. Bot. Fen.

169:1-380.

Szlachetko D. L., Skakuj M. 1996. Storczyki Polski. - Wydawnictwo “Sorus”, Poznań,

Wyd.1, 1-248.

17. Forma zaliczenia: test (K_W13, K_W15, K_U03, K_K03, K_K08)

18. Język wykładowy: język polski



aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

15h




- konsultacje:

10h

15h

10h

Suma godzin 50


1. Biologia nietoperzy

2. Biology of bats

3. WNB, Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii, Zakład Ekologii Behawioralnej

4.


6. Biologia, ochrona środowiska, zarządzanie środowiskiem przyrodniczym

7. Poziom studiów: II stopień

8. Rok studiów: I i II mgr

9. Semestr: letni

10. Wykłady- 30h, Ćwiczenia - 30h

11. Joanna Furmankiewicz, dr

12. Wymagania wstępne: brak

13. Cele przedmiotu:Zrozumienie i poznanie biologii nietoperzy

14. Nabycie umiejętności rozpoznawania gatunków nietoperzy i śladów ich

bytności w terenie oraz typowania siedlisk odpowiednich dla różnych

grup/gatunków nietoperzy

Nabycie praktycznych umiejętności wymaganych przy pracy z

nietoperzami. Ćwiczenia są formą kursu praktycznej chiropterologii, po

którym student będzie miał podstawy do prowadzenia prac

badawczych i inwentaryzacyjnych tej grupy zwierząt.

Osoby uczestniczące w ćwiczeniach zdobędą umiejętności akustycznej

identyfikacji gatunku, za pomocą detektorów ultradźwiękowych i

analizy nagrań przy użyciu programów komputerowych.

Umiejętność identyfikacji zagrożeń nietoperzy i znajdowania

skutecznych metod ochrony tych zwierząt oraz zapobiegania szkodom

w środowisku.

K_W01

K_W04

K_W05

K_W07

K_W13

K_U03

K_U06

K_U07

K_U10

K_U11

K_K01

K_K06

K_K07

15. Wykłady: systematyka i bioróżnorodność nietoperzy, ewolucja, morfologia lotu,

echolokacja i orientacja przestrzenna nietoperzy, widzenie u echolokujących i

nieecholokujących nietoperzy, ekologia żerowania, ekologia hibernacji i migracji,

ekologia populacji, rozród i rozwój nietoperzy, komunikacja, socjalność nietoperzy,

zagrożenia i ochrona nietoperzy

Ćwiczenia: metody badań nietoperzy, identyfikacja polskich gatunków nietoperzy na

podstawie cech morfologicznych i akustycznych (sygnały echolokacyjne i socjalne),

praktyczne i prawne aspekty ochrony nietoperzy

16. Zalecana literatura (podręczniki)

Altringham J.D. 2011. Bats. From evolution to conservation. Oxford University Press.

Oxford.

Kunz T.H, Fenton B.M. 2003. Bat ecology. The University of Chicago Press. Chicago and

London.

Neuweiler G. 2000. The biology of bats. Oxford University Press. New York and Oxford.

Ransome R. 1990. Hibernating bats. Christopher Helm. London.

Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2005. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna

Wydawnicza

17. Forma zaliczenia:

wykład: egzamin (K_W01, K_W03, K_W04, K_W05, K_W07, K_W12, K_W13)

ćwiczenia: egzamin pisemny i praca pisemna (K_U03, K_U04, K_U06, K_U07, K_U10,

K_U11, K_K01, K_K06, K_K07)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

- ćwiczenia:

30h

30h


- konsultacje:




10h

15h

15h

20h

Suma godzin 120h


1. Biologia widłakowych

2. Biology of lycophytes

3. WNB: IBE, Zakład Biologii Rozwoju Roślin

4.


6. Biologia; Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym


8. Rok studiów: I/II mgr

9. Semestr: letni

10. Wykład 15h

11. Edyta Gola, dr


13. Cele przedmiotu: poznanie budowy, rozwoju i ewolucji pierwotnych roślin

waskularnych, ich zagrożenia oraz możliwości ochrony

14. Student rozumie wybrane zjawiska rozwojowe i ich kontrolę u

widłakowych. Wskazuje na specyficzne cechy w anatomii i biologii,

będące przejawem odrębności ewolucyjnej widłakowych. Rozumie

zagrożenia, problemy ochrony oraz konieczność monitorowania stanu

populacji widłakowych.

Student objaśnia specyfikę anatomii i biologii widłakowych w

kontekście adaptacji ewolucyjnych; analizuje mechanizmy rozwojowe

u przedstawicieli niższych roślin waskularnych.

Student kreatywny, otwarty na wiedzę, zdolny do logicznego

myślenia i wyciągania wniosków

K_W05

K_U11

K_K03

15. Treści programowe:

Pozycja filogenetyczna widłakowych a specyficzność budowy. Mechanizmy

rozwojowe: selekcja inicjałów w trakcie podziału wierzchołka, wzrost ryzoforów,

regulacja powstawania tkanki sporogennej i rozmnóżek wegetatywnych. Rozwój

gametofitu i sporofitu widłakowych, heterosporia, biologia rozmnażania. Wzrost

klonalny i biologia populacji. Cechy adaptacyjne do różnych środowisk. Znaczenie

naukowe i użytkowe. Zagrożenia i problemy ochrony.

16. Zalecana literatura (podręczniki):

Ranker T.A., Haufler C.H. Biology and evolution of ferns and lycophytes. Cambridge

Univ. Press, 2008. – wybrane rozdziały; Prace oryginalne.


- praca pisemna(K_W05; K_U11; K_K03)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

15h



- przygotowanie pracy pisemnej:

- konsultacje:

5h

15h

10h

Suma godzin 45h


1. Biotechnologia zachowawcza

2. Conservation Biotechnology

3. WNB, Ogród Botaniczny – Pracownia Kultur Tkankowych

4.

5. Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy



8. Rok studiów: I mgr

9. Semestr: zimowy

10. Wykład - 15h, Laboratorium - 30h

11. Krystyna Kromer, Prof. dr hab.

12. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu biologii, morfologii, fizjologii i

biochemii roślin

13. Cele przedmiotu: Współczesne zastosowanie hodowli komórkowych w biotechnologii roślin.

Warunki i sygnały biologiczne umożliwiające przeżycie i rozmnażanie się komórek in vitro.

Totipotencja i metody jej wyzwalania. Potencjał i możliwości jakie niesie technika hodowli

komórek roślinnych w rozwiązywaniu problemów natury biologicznej, fizjologicznej, oraz jej

znaczenie w biotechnologii, rolnictwie, ogrodnictwie. Rola mikrorozmnażania w ochronie

bioróżnorodności świata roślin i zachowania środowiska naturalnego. Protokoły rozmnażania

gatunków ginących umieszczonych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin: Asplenium

adulterinum, A. cuneifolium, Woodsia alpina, Saxifraga nivalis, Arnica montana, Drosera

rotundifolia, D. intermedia, D. anglica.

14. Student definiuje podstawowe zasady dotyczące ekologii i wykazuje znajomość

techniki kultur in vitro. Student potrafi opisać mechanizmy i sygnały

warunkujące rozmnażanie komórek roślinnych in vitro. Zna techniki zakładania i

prowadzenia hodowli. Potrafi zaplanować badania z wykorzystaniem tych hodowli

oraz zna ich współczesne zastosowania; student opisuje i interpretuje wyniki

prowadzonych doświadczeń i artykułuje zdobytą wiedzę; student definiuje

znaczenie biotechnologii w ratowaniu gatunków ginących i krytycznie

zagrożonych; student zna terminologię określające zróżnicowanie biologiczne i

ma świadomość rozwoju nowych kierunków nauk eksperymentalnych; zna

zagrożenia i procedury postępowania związane z bezpieczeństwem i higieną

pracy; rozumie związki między osiągnięciami biologii a możliwościami ich

wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym

Student stosuje w praktyce podstawowe techniki i narzędzia badawcze używane

w biologii, umie prowadzić proste zadanie badawcze pod okiem opiekuna;

wykorzystuje materiały źródłowe i elektroniczne do opisu i dyskusji problemów

biologicznych; wykonuje zadania badawcze w laboratorium i w terenie,

sporządza proste ekspertyzy

Student dostrzega potrzebę stałego pozyskiwania i uzupełniania wiedzy

przyrodniczej; student jest otwarty na dyskusje i aktywnie uczestniczy w pracy

zespołowej; student jest świadom zagrożenia biologicznego, ich skali i działań

profilaktycznych

K_W06

K_W18

K_U03

K_K03

15. Treści programowe: Techniki pracy aseptycznej. Czynniki i sygnały biologiczne

umożliwiające przeżycie i rozmnażanie się komórek in vitro. Hodowle komórkowe –

wyprowadzanie hodowli. Metody transformacji komórek. Hodowle komórkowe pierwotne z

eksplantatów tkankowych. Zastosowanie hodowli komórkowych w zachowaniu jakości i

zdrowotności materiału roślinnego. Rola biotechnologii zachowawczej w ratowaniu gatunków

zagrożonych. Osiągnięcia w hodowli komórek, tkanek i organów roślinnych w ratowaniu

gatunków ginących. Problemy wierności tożsamości genetycznej i zachowania puli genowej

populacji ratowanych gatunków. Rozwój upraw roślin leczniczych i roślin o właściwościach

pestycydowych w celu ograniczenia zbieractwa krytycznie zagrożonych gatunków.

Zasoby genowe roślin i erozja genetyczna, przyczyny i skutki. Strategie ochrony

różnorodności biologicznej, in situ i ex situ. Znaczenie rezerwatów przyrody, parków

narodowy, parków krajobrazowych, gospodarstw rolnych i leśnych w zachowaniu

bioróżnorodności. Banki genów, kolekcje polowe, ogrody botaniczne i arboreta – żywe

kolekcje. Zachowanie genotypów w postaci nasion i zarodników, ziaren pyłku, kultur in vitro

komórek, tkanek, organów szczególnie służących do rozmnażania wegetatywnego, całych

roślin i izolowanych fragmentów DNA. Reprodukcja gatunków w warunkach sztucznych.

Zasady mikrorozmnażania roślin w kulturach in vitro. Zagrożone gatunki roślin uratowane

dzięki systemowi in vitro. Przechowywanie materiału roślinnego w bankach roślinnych kultur

in vitro. Krioprezerwacja, metody i techniki schładzania i rozmrażania materiału roślinnego.

Kultury in vitro jako modelowe układy doświadczalne w badaniach fitoremediacji.

Rekultuwacja terenów zniszczonych reintrodukcja i introdukcja gatunków ginących.

16. Zalecana literatura (podręczniki)

-„Hodowla komórek i tkanek roślinnych” M. Zenkteler, PWN 1984 (wybrane rozdziały);

-„Biotechnologia roślin” Red. S. Malepszy, PWN, 2005 i 2010 (wybrane rozdziały);

-„Podstawy fizjologii roślin” J. Kopcewicz i S. Lewak, PWN, 2004 (wybrane rozdziały);

17.

Forma zaliczenia:

wykład: praca pisemna (K_W06, K_W018)

laboratorium: sprawdzian praktyczny (K_U03, K_K03)



Forma aktywności studenta

Średnia liczba godzin na zrealizowanie

aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

- laboratorium:

15h

30h

Praca własna studenta:




15h

7h

8h

Suma godzin 75h


1. Czynna ochrona przyrody (ćwiczenia terenowe na terenie Przemkowskiego Parku

Krajobrazowego)

2. Strategies of nature management (field course)

3. WNB, Uniwersytet Wrocławski, Zakład Ekologii Behawioralnej, Stacja Ornitologiczna

4.

5. fakultatywny

6. biologia, zarządzanie środowiskiem przyrodniczym. ochrona środowiska


8. Rok studiów: I lub II mgr

9. Semestr: letni

10. Ćwiczenia terenowe, 25h

11. prowadzący: dr Lucyna Hałupka, dr Beata Czyż, dr Iwona Gottfried

12. Wymagania wstępne: podstawowy kurs z botaniki, zoologii oraz ochrony

przyrody/środowiska

13. Cele przedmiotu: uzyskanie poszerzonej wiedzy o formach ochrony przyrody w Polsce oraz

metodach czynnej ochrony przyrody stosowanych na terenach parków narodowych i

krajobrazowych, rezerwatów i innych terenach chronionych, ale także przez osoby prywatne

na terenach nie objętych ochroną, uzyskanie poszerzonej wiedzy o społecznym kontekście

ochrony przyrody

14. Student potrafi nazwać i opisać formy ochrony przyrody w Polsce oraz podać

przykłady różnych form czynnej ochrony przyrody; ma poszerzoną wiedzę o

funkcjonowaniu populacji poszczególnych gatunków w ekosystemach, dostrzega

zależności między strukturą ekosystemu a kondycją populacji, rozumie związek

między formami czynnej ochrony przyrody a możliwościami ich wykorzystania w

życiu społeczno-gospodarczym, ma wiedzę na temat zarządzania programami

chroniącymi zasoby przyrodnicze, rozumie znaczenie działań informacyjnych i

edukacyjnych w ochronie przyrody

K_W11

K_W13

Student rozumie dynamikę i złożoność ekosystemów, interpretuje zagrożenia dla

bioróżnorodności związane z rozwojem infrastruktury i kurczeniem się

powierzchni siedlisk. Wyjaśnia różnice między ustawowymi formami ochrony

przyrody, takimi jak parki narodowe, krajobrazowe, użytki ekologiczne,

rezerwaty i in. Analizuje dane z różnych źródeł i poprawnie wnioskuje co do

możliwości zastosowania określonych metod czynnej ochrony przyrody.

Student analizuje i pogłębia wiedzę o ochronie przyrody, dostrzega odbicie

lokalnych problemów środowiskowych w skali globalnej i lokalnej, jest świadomy

zagrożeń dla bioróżnorodności i szans jakie niesie rozwój technologii i cywilizacji

oraz konieczności stosowania nowoczesnych technik w ochronie zasobów

przyrodniczych. Dyskutuje na temat możliwości i form ochrony przyrody, potrafi

współdziałać w grupie. Jest zmotywowany do poszerzania swojej wiedzy i

doskonalenia umiejętności jej przekazywania. Odczuwa potrzebę poszerzania

posiadanej wiedzy, potrafi umiejętnie wyszukiwać i analizować źródła informacji

w internecie i literaturze naukowej. Jest świadomy potrzeby negocjacji i mediacji

w sprawach ochrony przyrody

K_ U14

K_ K01

15. Treści programowe: Bioróżnorodność, jej ochrona i zagrożenia. Ustawowe formy ochrony

przyrody w Polsce - możliwości i ograniczenia. Formy czynnej ochrony przyrody. Zależności

między implementacją wybranych form czynnej ochrony przyrody a funkcjonowaniem

populacji. Znaczenie współpracy ze społecznościami lokalnymi przy wdrażaniu form czynnej

ochrony przyrody.

16. Zalecana literatura:

Sobota J. [red.]. 1993. Zagrożenia ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczo-

rolniczego. Wyd. Akademii Rolniczej, Wrocław (wskazane rozdziały);

Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D. 2009. Ochrona środowiska przyrodniczego.

PWN. Warszawa (wskazane rozdziały);

Dołęga J.M. 2006. Sozologia systemowa – dyscyplina naukowa XXI wieku. Problemy

ekorozwoju, 1, 2: 11-23 (wskazane rozdziały),

Duck R., Reed R., Weyers J. 2002. Nauki o środowisku, ćwiczenia praktyczne. PWN,

Warszawa (wskazane rozdziały);

Kozłowski S., 1991. Gospodarka a środowisko przyrodnicze. PWN. Warszawa (wskazane

rozdziały);

Mazurski K.R., 1998. Podstawy sozologii. Oficyna Wydawnicza „Sudety”. Wrocław

(wskazane rozdziały);

Polak W., Noch T. [red.], 2006. Globalne i regionalne problemy ochrony środowiska.

Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji. Gdańsk (wskazane rozdziały);

Siemiński M., 2007. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN. Warszawa. Pawlaczyk P.,

Jermaczek A. 2000. Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Wydanie trzecie, zmienione i

uzupełnione. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin (wskazane

rozdziały).

Pawlaczyk P., Wołejko L., Jermaczek A. Stańko R. 2001. Poradnik ochrony mokradeł.

Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin (wskazane rozdziały).

Guziak R. Lubaczewska S. 2001. Ochrona przyrody w praktyce. Podmokłe łęki i pastwiska.

Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”, Wrocław (wskazane rozdziały).

17. Forma zaliczenia: praca pisemna i (K_W11, K_W13, K_U14,) prezentacja (K_K01)




aktywności


- ćwiczenia terenowe

25h

Praca własna studenta :



- przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń:

5h

5h

15h

Suma godzin 50h


1. Edukacja ekologiczna

2. Environmental Education

3. Wydział Nauk Biologicznych, Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii, Zakład Ekologii

Behawioralnej

4.

5. Rodzaj przedmiotu (modułu)- obowiązkowy



8. Rok studiów: I

9. Semestr: zimowy

10. Ćwiczenia - 45 h

11. Iwona Gottfried, dr; Łukasz Iwaniuk, mgr

12. Wymagania wstępne: Podstawowa wiedza z zakresu biologii oraz dotycząca metod

edukacji, podstawowe umiejętności w obsłudze komputera i programu Power Point, Word

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu edukacji i komunikacji

społecznej, poznanie form edukacji ekologicznej, dostrzeganie edukacji ekologicznej jako

działania z zakresu czynnej ochrony przyrody

14. Student rozumie współczesne zagrożenia przyrody i potrzebę

podejmowania działań zaradczych opartych na zrównoważonym

użytkowaniu środowiska i ochronie różnorodności biologicznej;

Objaśnia problemy biologiczne łącząc je z innymi dyscyplinami

naukowymi

zna podstawowe metody edukacji ekologicznej i komunikacji

społecznej, dostrzega potrzebę komunikacji w zakresie ochrony

przyrody między różnymi instytucjami, grupami społecznymi

Student potrafi zastosować podstawowe metody edukacji i komunikacji

społecznej, prezentuje za pomocą sprzętu audiowizualnego i

dyskutuje wybrane zagadnienia naukowe, identyfikuje zagrożenia i

problemy dotyczące ochrony przyrody i potrafi zaproponować

metodę z zakresu edukacji ekologicznej w celu ich rozwiązania

Student jest chętny i zdolny do pracy w zespole, jest świadomy potrzeby

podejmowania działań zaradczych w odniesieniu do najbardziej

zagrożonych grup organizmów i typów siedlisk; jest zdolny do

wskazania efektywnych i społecznych metod mogących

poprawić/zlikwidować problem

K_W21

K_U17

K_K04


- komunikacja w praktyce

- integracja grupy, komunikacja z grupą docelową

- prezentacja i pogadanka, jako metody komunikacji podczas bezpośredniego kontaktu

ze słuchaczem,

- jak zrobić dobrą prezentację i jak prezentować – mowa ciała

- ulotka i broszura – formy edukacji przez słowo pisane

- co decyduje o tym, że przeczytamy ulotkę; jak zrobić dobrą ulotkę

- jak zainteresować dziennikarza i jak rozmawiać z prasą

- jak zorganizować festyn rodzinny, happening, kampanię edukacyjną

- gry i zabawy jako forma edukacji

- przykłady ogólnopolskich programów edukacyjnych dotyczących przyrody/ochrony

przyrody


Weiner J., 1998. Technika pisania i prezentowania prac naukowych. Przewodnik

praktyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa (wskazane rozdziały).


ćwiczenia: prezentacja (K_U17), projekt (K_W21, K_U17, K_K04)




aktywności


- ćwiczenia

45h




10h

10h

Suma godzin 65h


1. Ekologia czwartorzędu

2. Quaternary Ecology

3. WNB, Zakład Paleozoologii

4.




8. Rok studiów: I

9. Semestr: zimowy

10. wykład 30h

11. Paweł Socha, dr

12. Wymagania wstępne: Student powinien posiadać podstawowe wiadomości z zakresu

biologii

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy dotyczącej historii czwartorzędu oraz

roli zmian klimatyczno-środowiskowych na rozmieszczenie organizmów żywych. Poznanie

metod badań paleoekologicznych i rekonstrukcji środowiska przyrodniczego w

czwartorzędzie.

14. Wiedza: Student zna metody stosowane w badaniach czwartorzędu z

różnych dziedzin nauk przyrodniczych, rozumie rytm zmian klimatyczno-

środowiskowych w czwartorzędzie. Zna stratygrafię czwartorzędu. Wskazuje

związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy zmianami klimatycznymi a

przemianami biocenoz. Rozumie wpływ zlodowaceń na powstawanie nowych

gatunków. Zna pojęcie refugiów i ich znaczenie. Prawidłowo definiuje wpływ

czwartorzędowych wymierań i wędrówek na współczesne rozmieszczenie

flory i fauny. Rozumie rolę człowieka w kształtowaniu biosfery w

czwartorzędzie, a w szczególności zna hipotezę Wielkiego Zabijania dot.

wymarcia megafauny plejstoceńskiej. Dostrzega wpływ wędrówek naszego

gatunku na fauny lokalne, a w szczególności ekosystemów wyspowych.

Umiejętności: Prawidłowo wykorzystuje podstawowe metody badawcze z

zakresu ekologii, paleoekologii, klimatologii, paleoklimatologii w

czwartorzędzie. Dyskutuje problem wymierania fauny z powodu czynników

antropogenicznych w tym wpływ różnych form organizacji społecznych.

Interpretuje wpływ zmian środowiska nieożywionego na środowisko

ożywione w plejstocenie i holocenie. Potrafi przygotować opracowanie z

zakresu wiedzy o paleoekologii czwartorzędu korzystając z literatury

źródłowej, także elektronicznej.

Kompetencje społeczne: Student wykazuje potrzebę stałego aktualizowania

wiedzy o epoce czwartorzędu i paleoekologii, posiada zdolność krytycznej

analizy materiałów źródłowych.

K_W11

K_W14

K_U14

K_U15

K_K03

15. Treści programowe: Definicja czwartorzędu. Historia badań czwartorzędu. Przyczyny

zlodowaceń. Wprowadzenie do stratygrafii czwartorzędu. Przegląd metod badawczych

stosowanych w badaniach osadów czwartorzędowych. Przemiany klimatyczne i

środowiskowe w plejstocenie i holocenie. Historia rozwoju fauny i flory w czwartorzędzie.

Rola globalnych zmian klimatyczno-środowiskowych na migrację i powstawanie nowych

gatunków. Metodyka rekonstrukcji środowiska przyrodniczego w oparciu o dane

abiotyczne i biotyczne. Wpływ epoki lodowej na współczesne rozmieszczenie organizmów

żywych. Wzrost roli antropopresji na kształtowanie środowiska przyrodniczego w

czwartorzędzie.


Krebs Ch. J. 1996. Ekologia. Wydawnictwo Naukowe PWN. Lindner L. 1992. Czwartorzęd.

Osady. Metody badań, Stratygrafia. 683 s. Polska Agencja Ekologiczna.

Mannion A. M. 2001. Zmiany środowiska Ziemi. Historia środowiska przyrodniczego i

kulturowego. Wydawnictwo Naukowe PWN. Mojski J. E. 1993. Europa w plejstocenie.

Polska Agencja Ekologiczna. Warszawa. Mojski J. E. 2005. Ziemie Polski w

czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. Państwowy Instytut Geologiczny. Starkel L. 1999.

Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Wydawnictwo Naukowe PWN.


Wykład: Zaliczenie – test (K_W11, K_W14), praca pisemna (K_U14, K_U15, K_K03)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

30h


- konsultacje



- napisanie eseju

15h

10h

10h

10h

Suma godzin 75h


1. Ekologia eksperymentalna

2. Experimental ecology

3. WBN Katedra Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska

4.




8. Rok studiów: I

9. Semestr: letni

10. Wykład – 30h, ćwiczenia –30h

11. Wykład - Lucyna Mróz, dr

Ćwiczenia - Piotr Kosiba, dr


13. Cele przedmiotu: poznanie metod badań eksperymentalnych w ekologii, zaznajomienie z

doświadczeniami dotyczącymi różnych zjawisk i zależności w przyrodzie, nabycie

umiejętności przeprowadzania eksperymentów terenowych, laboratoryjnych i

doświadczeń obserwacyjnych.

14. Student zna metodologię i metodykę badań ekologicznych. Wie jak planować

eksperymenty ekologiczne oraz analizować i prezentować ich wyniki. Wie jak

przeprowadzić doświadczenia dotyczące różnych zjawisk w przyrodzie.

Student planuje i przeprowadza eksperymenty ekologiczne, potrafi dokonać

wyboru najlepszej metody. Student wykazuje zdolność do samodzielnego

K_W18

K_U06

opracowania wyników doświadczeń i opartego o nie wnioskowania.

Dba o prawidłowość stosowania wykorzystywanych metod i aktualizacji

wiedzy na ich temat.

K_K03

15. Treści programowe: Teorie i hipotezy w ekologii doświadczalnej. Planowanie

eksperymentów ekologicznych, analiza statystyczna ich wyników, graficzna prezentacja.

Eksperymenty stosowane do prezentacji i badania zjawisk ekologicznych.


Krebs Ch. J. 1996, 2011. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności.

PWN, Warszawa (wskazane rozdziały).

Faliński J.B. 2001. Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych, PWN,

Warszawa (wskazane rozdziały).

Begon M., Mortimer M., Thompson D. J., 1999. Ekologia populacji. PWN, Warszawa

(wskazane rozdziały).

Scheiner S. M., Gurevitch J. (eds.), 2001. Design and analysis of ecological experiments.

Oxford University Press, New York (wybrane rozdziały).

Ruxton G.D., Colegrave N. 2010. Experimental design for the life sciences. Oxford

University Press, New York (wybrane rozdziały).


wykład: test (K_W18, K_U06)

ćwiczenia: sprawdzian praktyczny (K_U06), prezentacja (K_U06, K_K03)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

- ćwiczenia:

30h

30h




- konsultacje:

- przygotowanie prezentacji:

25h

30h

15h

20h

Suma godzin 150h


1. Ekologia zespołów roślinnych i zwierzęcych

2. CommunityEcology

3. WNB, Katedra Ekologii Biogeochemii i Ochrony Środowiska, Katedra Biologii Ewolucyjnej i

Ekologii

4.




8. Rok studiów: I

9. Semestr:zimowy

10. wykład 30h

11. Bronisław Wojtuń, dr hab. Prof. nadzw., Joanna Furmankiewicz, dr

12. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu ekologii, botaniki i zoologii

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy o strukturze poziomej i pionowej

zbiorowisk oraz zależnościach pomiędzy nimi a środowiskiem, w którym żyją i

zachodzących w nich procesach.

14. Student definiuje zbiorowisko i gildię jako podstawowe jednostki

organizacyjne systemów ekologicznych. Rozumie zasady organizacji

K_W11

K_W15

zbiorowisk i gildii: bogactwo gatunkowe i różnorodność, oddziaływania

międzygatunkowe, fizjonomia, metody badania. Student definiuje czynniki

kształtujące strukturę zbiorowisk i gildii: nisza ekologiczna, oddziaływania

między organizmami i interakcje przestrzenne na gradientach ekologicznych.

Rozumie dynamikę zbiorowisk: sukcesja ekologiczna. Wskazuje i rozumie

rolę zbiorowisk w krajobrazie: metapopulacje, różnorodność krajobrazu,

biogeografia wysp, zaburzenia naturalne i antropogeniczne.

K_W20

15. Treści programowe: Zbiorowisko i gildia jako podstawowe jednostki organizacyjne

systemów ekologicznych. Organizacja zbiorowisk i gildii: bogactwo gatunkowe i

różnorodność, oddziaływania międzygatunkowe, fizjonomia, metody badania. Czynniki

kształtujące strukturę zbiorowisk i gildii: nisza ekologiczna, oddziaływania między

organizmami i interakcje przestrzenne na gradientach ekologicznych. Dynamika

zbiorowisk: sukcesja ekologiczna. Zbiorowiska w krajobrazie: matapopulacje,

różnorodność krajobrazu, biogeografia wysp, zaburzenia naturalne i antropogeniczne


Krebs Ch.J. 1996.Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności.

Warszawa. PWN

Banaszak J., Wiśniewski H. 1999. Podstawy Ekologii. WydawnictwoUczelniane WSP w

Bydgoszczy

Górecki A., Kozłowski J., Gębczyński M. (red). 1987. Ćwiczenia z ekologii. UJ-FUW,

Kraków-Białystok

Odum E.P. 1982. Podstawy Ekologii. PWRiL, Warszawa

Begon M., Mortimer M., Thomson D.J. 1999. Ekologia populacji. Studium porównawcze

zwierząt i roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Smith and Smith 2006, Elements of Ecology


Wykład: praca pisemna (K_W11 K_W15 K_W20)

18. Język wykładowy:polski



aktywności


- wykład:

30h




15h

15h

Suma godzin 60h


1. Ekologiczne systemy oczyszczania ścieków

2. Ecological systems of clean-up of effluents

3. WNB, Katedra Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska

4.




8. Rok studiów: I

9. Semestr: zimowy

10. Wykład: – 15h

11. Piotr Kosiba, dr

12. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z ekologii ogólnej, ekologii roślin,

hydrobiologii, ochrony środowiska i chemii analitycznej

13. Cele przedmiotu: uzyskanie wiedzy o typach oczyszczalni przyjaznych środowisku,

poznanie zasad ich konstrukcji, budowy, funkcjonowania i procesów związanych z

oczyszczaniem ścieków.

14. Student zna typy roślinnych oczyszczalni ścieków. Rozumie budowę i K_W19

mechanizmy funkcjonowania, możliwości i warunki rozwiązań. Zna

problematykę i procesy mikrobiologiczne oczyszczania ścieków, technologię

tworzenia i utrzymania oczyszczalni przyjaznych środowisku. Wskazuje na

właściwą gospodarkę osadową oczyszczalni oraz jej zalety, wady i zagrożenia.

Zna przepisy prawne.

Student potrafi zaprojektować, utworzyć i eksploatować oczyszczalnię roślinną.

Rozpoznaje i objaśnia zasadę działania. Potrafi diagnozować i określać stopień

efektywności oczyszczania ścieków.

Student jest gotowy do kierunkowego wykonywania zadań. Odpowiedzialny do

wybierania sposobów zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska ściekami

przyjaznych środowisku. Wykazuje rozumienie rozwiązywania zagrożeń.

K_U14

K_K03

15. Treści programowe: Klasyfikacja i zastosowanie oczyszczalni ekologicznych (roślinnych).

Typy oczyszczalni, możliwości i warunki efektywnych rozwiązań. Technologia tworzenia i

eksploatacja, mechanizmy funkcjonowania i zasady działania. Gospodarka osadowa.

Zagrożenia, zalety i wady oczyszczalni. Przepisy prawne.

16. Zalecana literatura: Chmiel W., Dzikiewicz M., Pietrusiak J., Szczepański P. 2010.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków, Poradnik dla mieszkańców wsi. Fundacja

wspomagania Wsi, Warszawa;

Kosiba P., Kolon K., Stankiewicz A. 1999. Strefa roślinności bagiennej, technologia

tworzenia i eksploatacji, KWB BEŁCHATÓW - Centralna Oczyszczalnia Ścieków w

Rogowcu. Dolnośląski Instytut Technologiczny, Wrocław;

Kuczewski K., Kwiecińska K., Kozdraś M., 2004. Zmiany w usuwaniu biogenów w

ściekach bytowo-gospodarczych po wieloletniej eksploatacji oczyszczalni roślinno-

glebowej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 4: 247-257;

Obarska-Pempkowiak H., Gajewska M, Wojciechowska E. 2010. Hydrofitowe oczyszczanie

wód i ścieków. PWN, Warszawa;

Ozimek T. 1991. Makrofity jako filtry biologiczne w procesie oczyszczania ścieków.

Wiadomości Ekologiczne, 41: 270-781;

Ozimek T. 1995. Wykorzystanie makrofitów w niekonwencjonalnych oczyszczalniach

ścieków. Wiadomości Ekologiczne, 37: 239-254;

Brzostowski N., Hawryłyszyn M., Karbowski D., Paniczko S. 2008. Przydomowe

oczyszczalnie ścieków PORADNIK. Podlaska Stacja Przyrodnicza NAREW, Białystok;

Szymura M., Szymura T., Dunajski A., Bergier T. 2010. Oczyszczalnie roślinne jako

rozwiązywanie problemów w obiektach zabudowy rozproszonej. Centrum Rozwiązań

Systemowych, Wrocław.

17. Forma zaliczenia: test (K_W19, K_U14,K_K03)




aktywności


- wykład:

15h




- konsultacje:


7h

10h

6h

12h

Suma godzin 50h


1. Fauny ssaków kenozoiku Europy

2. History of European Cenozoic Mammals

3. WNB, Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii (Zakład Paleozoologii)

4.

5. Rodzaj przedmiotu:fakultatywny




9. Semestr: letni

10. Wykład – 30h

11. Krzysztof Stefaniak, dr


13. Cele przedmiotu: Kenozoiczna historii ewolucji i przemian faun ssaków w Europie na tle

zmieniającego się środowiska przyrodniczego. Kształtowanie się i współczesnego obraz

fauny ssaków w Europie.

14. Student w trakcie zajęć poznaje historię przemian faun ssaków w okresie

kenozoiku na obszarze Europy w powiązaniu ze zmianami środowiska

przyrodniczego. Odtwarza pochodzenie, ewolucję, radiację, migracje,

okresy wymierania a także współczesny stan faun ssaków na naszym

kontynencie. Ma wiedzę w zakresie prawa dot. ochrony znalezisk

paleontologicznych i rozumie potrzebę ich właściwego zarządzania nimi jako

elementu zasobów własności intelektualnej .

Student zna podstawowe pojęcia i wiedzę z dziedziny paleoteriologii,

paleoekologii i zróżnicowania ssaków w okresie kenozoiku na obszarze

Europy. Rozumie wpływ zmian faun ssaków w przeszłości w związku z

globalnymi i lokalnymi zmianami środowiskowymi oraz rosnącą

antropopresją na ich współczesne rozmieszczenie.

K_W01

K_W02

K_W03

K_W09

K_U15

15. Treści programowe: Stratygrafia, czas i podział kenozoiku w Polsce i na świecie. Metody

badań i rekonstrukcja paleośrodowisk. Ewolucja szaty roślinnej i klimatu w kenozoiku.

Powstanie ssaków. Ssaki mezozoiczne – „życie w cieniu dinozaurów”. Granica

kreda/trzeciorzęd - początek wielkiej radiacji ssaków. Paleocen - okres prób. Eocen -

epoka wielkich zmian, efekt cieplarniany, podzielona Europa, wielka inwazja z Azji.

Oligocen - rozwój środowisk otwartych, ewolucja roślinożerców i drapieżców. Miocen -

czas trawożerców. Pliocen – czas przemian, pojawienie się lodowców na półkuli

północnej. Plejstocen - wielki chłód ogarnia Europę, na arenę wkracza człowiek.

Plejstoceński rytm zmian środowiska przyrodniczego. Granica plejstocen/holocen -

wielkie wymieranie. Gatunkotwórcza rola zlodowaceń, refugia plejstoceńskie i ich rola w

odtwarzaniu faun. Holocen - rozwój i wpływ cywilizacji na współczesny obraz faun

ssaków. Historia fauny ssaków Polski w kenozoiku.

16. Zalecana literatura (wybrane rozdziały): Augusti J., Anton M. 2002. Mammots,

Sabertooths and Hominidy. 65 million years of Mammalian Evolution in Europe. Columbia

Univesity Press., Bernor R. L., Fahlbusch V., Mitoman H. W. 1996. The Evolution of

Western Eurasian Neogene Mammal Fauna. Columbia University Press.

Carroll R. L. Vertebrate Paleontology and Evolution. 1988. W. H. Frejman And Company.,

Kahlke R. D. 1999. The History of the Orugin, Evolution and Dispersal of the Late

Pleistocene Mammuthus-Coelodonta Fauna Complex in Eurasia (Large Mammals).

Mammoth Site of Hot Springs, SD., Kowalski, K. 1989. (Red.) Historia i ewolucja lądowej

fauny Polski. Folia Quaternaria, 59-60., Prothero D. R., Schoch R. M. 2002. Horns, Tusks

& Flippers. The Evolution of Hoofed Mammals. The John Hopkins University Press., Szalay

F .S., Novacek M. J. McKenna M. C. 1993. Mammal Phylogeny. Springer Verlag.

17. Forma zaliczenia: egzamin pisemny (K_W01, K_W02, K_W03, K_W09, K_U15)

18. Język wykładowy: polski, angielski



aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

30h


- konsultacje:



7h

8h

30h

Suma godzin 75h


1. Filogeografia

2. Phylogeography

3. WNB, Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców

4.




8. Rok studiów: II

9. Semestr: zimowy

10. Wykład - 15h

11. Jan Kusznierz, dr

12. Wymagania wstępne: Znajomość podstaw ewolucjonizmu, genetyki i geografii

13. Cele przedmiotu: Zapoznanie z regułami i procesami determinującymi geograficzne

rozmieszczenie linii genetycznych obserwowanych w obrębie gatunków oraz u form blisko

spokrewnionych.

14. Student zna zależności pomiędzy genealogią genów i przeszłością

geograficzną obszarów, na których występują, zauważa i interpretuje

zależności pomiędzy zmianami środowiskowymi oraz zróżnicowaniem

wewnątrzgatunkowym i międzygatunkowym, zna metody interpretacyjne

stosowane w badaniach historycznych procesów dyspersji organizmów.

Student potrafi wykorzystać specjalistyczną literaturę z zakresu. Potrafi

formułować wnioski na temat wpływu czynników paleogeograficznych na

współczesną zmienność genetyczną organizmów.

Student wykazuje zainteresowanie najnowszymi informacjami i

osiągnięciami badań dotyczących przyczyn i mechanizmów powstawania

naturalnego zróżnicowania organizmów, potrafi aktywnie uczestniczyć w

pracy zespołowej oraz dyskusjach dotyczących biogeografii i związków

pomiędzy paleogeografią i współczesnym rozmieszczeniem populacji

naturalnych.

K_W04

K_U14

K_U15

K_K08


Filogeografia jako poddyscyplina biogeografii. Związki pomiędzy filogenetyką i genealogią

genów oraz geografią historyczną. Prawidłowości dotyczące geograficznego

zróżnicowania linii DNA obserwowane w populacjach naturalnych. Zależności występujące

pomiędzy liniami genetycznymi, demografią populacyjną, paleontologią i paleogeografią.

Znaczenie wikariancji i dyspersji dla powstawania przestrzenne izolowanych form

organizmów. Rola zlodowaceń w formowaniu zmienności genetycznej. Markery

genetyczne wykorzystywane w analizach filogeograficznych.

16. Zalecana literatura (podręczniki): Wybrane rozdziały:

Markery molekularne, historia naturalna i ewolucja. John C. Avise. Wydawnictwa

Uniwersytetu Warszawskiego (2008); Phylogeography: The History and Formation of

Species, John C. Avise. Harvard University Press (2000); Ekologia molekularna. Freeland

Joanna R. PWN (2008); Ewolucja. Douglas Futuyma. Wydawnictwa Uniwersytetu

Warszawskiego (2008).

17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób sprawdzenia

osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:

wykład: test (K_W04, K_U14, K_U15, K_U08)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

15h




- konsultacje:

10h

10h

10h

Suma godzin 45h


1. Koewolucja roślin i zwierząt

2. Coevolution of plants and animals

3. WNB, Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej, Katedra Biologii Ewolucyjnej i

Ekologii (Zakład Biologii, Ewolucji i Ochrony Bezkręgowców)

4.




8. Rok studiów: I

9. Semestr: zimowy

10. Wykłady – 15 h

11. Anna Jakubska-Busse, dr; M. Kadej, dr inż.


13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu współzależnej ewolucji roślin i

zwierząt prowadzącej do stopniowego dostosowania na zasadzie sprzężenia zwrotnego

14. Student rozumie podstawowe mechanizmy ewolucji. Rozpoznaje i określa

typowe interakcje o charakterze mutualizmu, mimikry, symbiozy. Zna i

rozumie układy sprzyjające koewolucji takie jak drapieżnik-ofiara, pasożyt-

ofiara. Student porządkuje ogólną wiedzę na temat adaptacji. Posługuje się

właściwymi terminami w zakresie mechanizmów ewolucji, zna i rozumie

adaptacje roślin do owadopylności, zarówno w zakresie biologii zapylania

jak i mechanizmów rozsiewania nasion (zoochoria).

Student wykazuje umiejętność obserwowania i analizy zjawisk o

charakterze przyczynowo-skutkowym.

Wykazuje gotowość wykorzystania obiektywnych źródeł informacji

naukowej. Jest świadomy niezbędności stałego aktualizowania wiedzy

z zakresu nauk przyrodniczych.

K_W11

K_W15

K_U15

K_K03


Mechanizmy ewolucji, przyczyny zjawisk koewolucyjnych, układy sprzyjające ewolucji

zależnej, interakcje o charakterze pozytywnym i negatywnym, znaczenie

i rola zależności międzygatunkowych, przykłady koewolucji roślin

i zwierząt i ich wpływ na ekosystemy, ewolucja w zakresie biologii zapylania [w tym

przystosowania storczykowatych], ewolucja mechanizmów obronnych u roślin –

ewolucyjny wyścig zbrojeń, adaptacje u zwierząt do przełamywania barier roślinnych,

przystosowania do niedoboru substancji odżywczych – rośliny owadożerne [mięsożerne].

Współżycie roślin i zwierząt (mikofilia, myrmekofilia, galasy, zgryzanie), grzyby

drapieżne, rozprzestrzenianie się diaspor– zoochoria, znakowanie terytorium

substancjami pochodzenia roślinnego.


Futuyma D. 2008. Ewolucja. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa,

rozdz. 18.

Podbielkowski Z., 1995. Wędrówki roślin. WSiP Warszawa, str. 5-33, 77-79.

Podbielkowski Z., Podbielkowska M., Przystosowanie roślin do środowiska. WSziP, 1992,

Warszawa, str. 360-388.

Szlachetko DL, Skakuj M. 1997. Storczyki Polski. Sorus, Poznań, str. 37-48.


Wykład – test (K_W11, K_W15); praca pisemna (K_W11, K_W15, K_U15, K_K03).

18. Język wykładowy: polski.



aktywności

Godziny zajęćz nauczycielem:

- wykład:

15h



- przygotowanie do testu:

5 h

5 h

Suma godzin 25h


1. Lasy Polski

2. Forests of Poland

3. Katedra Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska

4.




8. Rok studiów: I lub II

9. Semestr – zimowy

10. Wykład - 30 h

11. Tomasz Szymura, dr

12. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu biologii i ekologii

13. Cele przedmiotu: uzyskanie wiedzy z zakresu ekologii i zarządzania lasami na terenie

Polski.

14.

Student klasyfikuje podstawowe typy siedlisk leśnych,

opisuje i identyfikuje najczęstsze zespoły leśne Polski,

potrafi podać ich uwarunkowania siedliskowe. Zna

spontaniczną dynamikę różnych typów lasów.

Student zna podstawowe metody prowadzenie gospodarki

leśnej i jej uwarunkowania prawne. Wyjaśnia wpływ

gospodarki leśnej na dynamikę drzewostanów i zmiany

różnorodności biologiczne.

Student zna dokumentację używaną w leśnictwie i potrafi

używać jej w kontekście informacji o środowisku, ochrony

przyrody i współpracy z administracją leśna

K_W01, K_W11, K_U06,

K_U14, K_U16, KU18

15.

Treści programowe:

- wybrane aspekty biologii drzew oraz wpływ drzew na otoczenie

- struktura i spontaniczna dynamika drzewostanów

- ekologia podstawowych gatunków drzew

- specyficzne metody gospodarki na różnych siedliskach leśnych

- typy siedlisk leśnych w Polsce, według Siedliskowych Podstaw Hodowli Lasu

- roślinność (zespoły roślinne) różnych siedlisk leśnych

16.

Zalecana literatura (podręczniki):

-Natura 2000. Podręczniki metodyczne. Tom 5 Lasy i bory.

http://natura2000.gdos.gov.pl/strona/tom-5 (wybrane fragment)

-Matuszkiewicz J.M. Zespoły leśne Polski. PWN (wybrane fragment)

-Obmiński Z. Ekologia lasu (wybrane fragment)


wykład: test (K_W01, K_W11, K_ U 06, K_U14, K_U16, K_U18)




aktywności


- wykład:

30h


- konsultacje:



20h

25h

25h

Suma godzin 100h


1. Metodyka badań fitosocjologicznych

2. Methods of phytosociology


4.




8. Rok studiów: I mgr

9. Semestr: letni

10. Wykład 15 h; Ćwiczenia 30 h

11. Zygmunt Kącki, dr hab.

12. Wymagania wstępne: zaliczony kurs „Ekologii zbiorowisk roślinnych”

13. Cele przedmiotu: Głównym celem przedmiotu jest praktyczne wprowadzenie do

planowania badań fitosocjologicznych, wyboru sposobu poboru prób, przedstawienie

możliwości zarządzania i przetwarzania danych botanicznych oraz omówienie budowy i

wykorzystania elektronicznych baz danych, a także specjalistycznych programów do

analiz ekologicznych.

14. Student zna zasady planowania badań fitosocjologicznych, dobiera

odpowiednie schematy zbioru danych do założeń badawczych. Zna zasady

pracy terenowej; objaśnia metody klasyfikujące roślinność oraz zna

podstawowe wskaźniki biocenotyczne oraz biologiczne cechy wskaźnikowe

gatunków. Objaśnia zasady działania baz danych, zna najważniejsze

programy archiwizujące dane (TURBOVEG) oraz wykorzystywane w analizie

roślinności (JUICE). Zna zasady klasyfikacji roślinności, stosuje narzędzia

statystyczne w determinacji gatunków diagnostycznych.

Student interpretuje wyniki analiz klasyfikujących oraz opisuje

zróżnicowanie roślinności na podstawie biologicznych cech gatunków i liczb

wskaźnikowych Ellenberga. Sprawnie wykorzystuje meta-dane w

charakterystyce zbiorowisk roślinnych. Korzysta ze światowych,

biologicznych baz danych (BiolFlor). Student samodzielnie stosuje

podstawowe metody klasyfikujące oraz wykorzystuje wskaźniki

biocenotyczne alfa, beta i gama różnorodności.

Student analizuje zdobytą wiedzę oraz wykazuje zainteresowanie rozwojem

K_W12

K_U06

K_K03

poszczególnych dyscyplin naukowych w biologii, jest otwarty na dyskusję i

ma świadomość odpowiedzialności naukowej.

15. Treści programowe: Przegląd najważniejszych sposobów zbioru danych (schematy

obiektywne i subiektywne). Planowanie i realizacja terenowych badań fitosocjologicznych.

Prezentacja programów komputerowych wykorzystywanych w budowie elektronicznych

baz dany (TURBOVEG) oraz w analizach fitosocjologicznych (JUICE). Wykorzystanie

wskaźników biocenotycznych w badaniach roślinności (liczby wskaźnikowe Ellenberga,

baza danych BiolFlor). Klasyfikacja roślinności za pomocą metod numerycznych

TWINSPAN i statystyczna determinacja gatunków diagnostycznych oraz tworzenie i

edycja syntetycznych tabel fitosocjologicznych.


Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Wyd. Sorus, Poznań

(wybrane rozdziały).

van der Maarel E. (red.) 2005. Vegetation Ecology. Blackwell Publishing (wybrane

rozdziały).


wykład: test (K_W12)

ćwiczenia: sprawdzian praktyczny (K_U06, K_K03)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

- ćwiczenia:

15h

30h



- opracowanie wyników:




2h

5h

3h

5h

15h

Suma godzin 75h


1. Migracje zwierząt

2. Animal migrations

3. WNB, Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców, Zakład Paleozoologii

4.





9. Semestr: zimowy

10. Wykład - 15h

11. Jan Kusznierz, dr; Paweł Socha, dr

12. Wymagania wstępne: Student powinien posiadać podstawowe wiadomości z zakresu

zoologii, ekologii i biogeografii.

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy na temat migracji zwierząt, wraz z

modelami dywersyfikacji, demografii i adaptacji środowiskowych.

14. Student zna typy, sposoby i strategie migracyjne zwierząt. Odtwarza

kierunki i sposoby migracji zwierząt. Rozumie rolę człowieka, barier

naturalnych, zmienności genetycznej i zmian środowiskowych w

przeszłości i współcześnie na migrację zwierząt.

Student zna metody badawcze stosowane w zoogeografii. Wskazuje na

K_W02

K_W05

K_U10

związek przystosowań ekologicznych ze środowiskiem występowania.

Rozumie wpływ barier na kierunki migracji i rozmieszczenie zwierząt.

Student wykazuje potrzebę stałego aktualizowania swojej wiedzy,

posiada zdolność krytycznej analizy materiałów źródłowych.

K_U14

K_K01

K_K07

15. Treści programowe: Typy i sposoby migracji zwierząt. Strategie migracyjne.

Charakterystyka barier fizycznych i ekologicznych. Kierunki migracji. Migracje na lądzie,

wodzie i powietrzu. Migracje zwierząt w przeszłości. Rola człowieka w migracjach

zwierząt. Badanie wędrówek zwierząt.


Feldhamer A. G., Drickamer C. L., Vessey H. S., Merritt F. J., Krajewski C. 2007.

Mammalogy. Adaptation, Diversity, Ecology. The John Hopkins University Press,

Hoare B. 2010. Migracje Zwierząt. Wydawnictwo Muza SA,

Kostrowicki S. A. 1999. Biogeografia Biosfery. Geografia dynamiczna lądów.

Wydawnictwo Naukowe PWN,

Umiński T. 1998. Wielka Encyklopedia Geografii Świata. Zwierzęta Ziemi. Tom XIII,

Wydawnictwo Kurpisz,

Udvardy F. D. M. 1978. Zoogeografia dynamiczna ze szczególnym uwzględnieniem

zwierząt lądowych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe


Wykład: pisemny egzamin (K_W02, K_W05, K_U10, K_U14, K_K01, K_K07), praca

pisemna (K_U10)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

15h


- konsultacje



10h

10h

15h

Suma godzin 50h


1. Modele matematyczne w ekologii

2. Mathematical modeling in ecology

3. WBN Katedra Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska

4. MME




8. Rok studiów: I


10. Ćwiczenia – 45h

11. Lucyna Mróz, dr ; Piotr Kosiba, dr

12. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu ekologii i statystyki

13. Cele przedmiotu: poznanie procesów modelowania i typów modeli w ekologii, nabycie

umiejętności rozwiązywania problemów związanych z modelowaniem.

14. Student zna metodologię modelowania ekologicznego. Zna podstawowe

modele zjawisk ekologicznych. Wie jak sformułować model matematyczny

danego zjawiska ekologicznego.

K_W07

Student wykorzystuje nabyte umiejętności do samodzielnego

formułowania wybranych modeli zjawisk ekologicznych.

Dba o poprawność konstruowanych modeli.

K_U06

K_K08

15. Treści programowe: Pojęcie modelu matematycznego, metodologiczne podstawy

modelowania w ekologii. Typy modeli ekologicznych i ich charakterystyka. Narzędzia

modelowania.


Begon M., Mortimer M., Thompson D. J., 1999. Ekologia populacji. PWN, Warszawa


Gillman M., Hails R., 2000. An Introduction to Ecological Modelling. Blackwell Science

Ltd., Oxford, London, Edinburgh(wskazane rozdziały).


ćwiczenia: sprawdzian praktyczny (K_W07, K_U06 ), prezentacja (K_U06 K_K08)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- ćwiczenia:

45h




- konsultacje:


15h

20h

5h

15h

Suma godzin 100h

Liczba punktów ECTS

4

1. Monitoring przyrodniczy

2. Monitoring of nature

3. WNB, Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej; Katedra Ekologii,

Biogeochemii i Ochrony Środowiska; Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii: Zakład

Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców; Zakład Biologii, Ewolucji i Ochrony

Bezkręgowców.

4. MPCTW.


6. Zarządzania Środowiskiem Przyrodniczym.


8. Rok studiów: I

9. Semestr: letni

10. Wykłady – 30h, Ćwiczenia - 30h, Ćwiczenia terenowe – 60h

11. Wiesław Fałtynowicz, prof. dr hab.; Agnieszka Klink, dr; B. Rozenblut-Kościsty, dr; Adam

Malkiewicz, dr

12. Wymagania wstępne: ukończone kursy podstawowe z botaniki, zoologii, ekologii i

ochrony środowiska

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu monitoringu przyrody -

poznanie teoretycznych podstaw jak również praktycznych metod stosowanych w

monitoringu siedlisk i gatunków roślin i zwierząt dla celów biernej i czynnej ochrony

przyrody, w tym metod używanych w Państwowym Monitoringu Środowiska

14. Student zna: 1) podstawy teoretyczne monitoringu przyrodniczego, 2)

definicje i podstawy prawne monitoringu, 3) zakres monitoringu gatunków

priorytetowych, zagrożonych, parasolowych, inwazyjnych, 4) procedury

K_W05

K_W10

monitoringu, 5) ocena stanu ochrony na poziomie stanowiska i obszaru.

Student rozumie: 1) znaczenie biomonitoringu, 2) zasady typowania

przedmiotów monitoringu, 3) zasady wyznaczania i waloryzacji wskaźników

stanu, 4) metody waloryzacji i inwentaryzacji przyrody. Student

porządkuje zasady monitoringu i oceny różnorodności biologicznej na

poziomie stanowiska i specjalnego obszaru ochrony (SOO). Student wylicza

i prezentuje metody monitoringu przyrody. Student interpretuje biologiczne

podstawy zarządzania zasobami przyrodniczymi; rozumie procesy

wpływające na stan ochrony siedlisk i gatunków; zna podstawowe typy

oddziaływań i zagrożeń dla siedlisk chronionych. Student posługuje się

właściwymi terminami w zakresie ochrony i monitoringu fauny i flory.

Wykorzystuje różne metody waloryzacji i inwentaryzacji przyrodniczej.

Potrafi właściwie oceniać potencjał zasobów przyrodniczych oraz we

właściwy sposób wnioskować o ich perspektywach ochrony.

Student jest otwarty na dialog o współczesnych problemach biomonitoringu

i bioindykacji. Kreatywny w podejmowaniu działań edukacyjnych na polu

ochrony przyrody. Zorientowany na współpracę z podmiotami

zaangażowanymi w działania związane z monitoringiem i ochroną przyrody.

Wykazuje zrozumienie potrzeb kontroli stanu zagrożonych siedlisk i

gatunków oraz zasad etycznych w stosunku do świata przyrody.

K_W05

K_W10

K_U01

K_U04

K_U08

K_U15

K_K03

K_K04

K_K05

K_K06

K_K07

K_K08


1) podstawy teoretyczne monitoringu przyrodniczego, 2) definicje i podstawy prawne

monitoringu, 3) zakres monitoringu gatunków priorytetowych, zagrożonych,

parasolowych, inwazyjnych, 4) procedury monitoringu, 5) wskaźniki stanu ochrony

siedliska i gatunku, w tym wskaźniki kardynalne, 6)ocena stanu ochrony na poziomie

stanowiska i obszaru, 7) typy oddziaływań i zagrożeń dla siedlisk chronionych.

Siedliska przyrodnicze i siedliska gatunków Natura 2000 - ich znaczenie. Rola korytarzy

ekologicznych w ochronie gatunków roślin i zwierząt. Parametry stanu ochrony

gatunków. Wyznaczanie populacji szczególnie ważnych dla prawidłowego monitoringu;

metody szacowania wielkości populacji i powierzchni siedliska dla obszaru i na poziomie

krajowym.


Głowaciński Z (red.), 2001. Polska Czerwona Księga Zwierząt – Kręgowce. Instytut

Ochrony Przyrody PAN.

Głowaciński Z., Nowacki J. (red.), 2004. Polska Czerwona Księga Zwierząt –

Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego.

Pullin A. S. 2004. (przekład pod redakcją J. Weinera). Biologiczne podstawy ochrony

przyrody. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Symonides E. 2008. Ochrona przyrody, WUW.: 768 ss.

Szyszko J., Rylke J., Jeżowski D. (red.), 2002: Ocena i wycena zasobów przyrodniczych.

Wyd. SGGW, Warszawa.

Poradniki, przewodniki metodyczne publikowane w wersji elektronicznej PDF. przez IOP

lub organizacje pozarządowe.

Andrzejewski R., Weigle A. 2003. Różnorodność biologiczna Polski. Narodowa Fundacja

Ochrony Środowiska: 284 ss.

17. Forma zaliczenia: Wykład –test (K_W05, K_W10, K_U01, K_U04, K_U08, K_U15).

Ćwiczenia – prezentacja (K_W05, K_W10, K_U01, K_U04, K_U08, K_U15); Ćwiczenia

terenowe – projekt i sprawdzian praktyczny (K_W05, K_W10, K_U01, K_U04, K_U08,

K_U15, K_K03, K_K04, K_K05, K_K06, K_K07, K_K08)




aktywności


- wykład:

- ćwiczenia:


30h

30h

60h





- przygotowanie prezentacji, projektu:

15h

20h

15h

30h

Suma godzin 200h


1. Negocjacje i rozwiązywanie konfliktów

2. Negotiation and conflict resolution

3. WNS, Instytut Politologii, Zakład Komunikowania Społecznego i Dziennikarstwa

4.




8. Rok studiów: I

9. Semestr:zimowy

10. Wykład 15 h

Ćwiczenia 45h

11. wykład: Michał Jacuński, dr

ćwiczenia: Michał Jacuński, dr


13. Cele przedmiotu:

Kurs zapewnia teoretyczne podstawy analizy sytuacji konfliktowych i przygotowanie do

ich rozwiązywania, w szczególności poprzez negocjacje. Celem jest wskazanie złożoności

konfliktów zarówno wewnątrzgrupowych, jak i międzygrupowych. Studia przypadku

umożliwią słuchaczom zapoznanie się z różnymi aspektami problemu na płaszczyźnie:

regionalnej, krajowej i międzynarodowej. Studenci poprzez zajęcia warsztatowe nauczą

się wykorzystywać nabyte umiejętności i stosować różne techniki negocjacyjne.

14. Student zna typologię sposobów rozwiązywania konfliktów, posiada

rozszerzoną wiedzę z zakresu narzędzi negocjacyjnych, poprawnie

wskazuje kluczowe elementy strategii negocjacyjnej

Student krytycznie ocenia możliwości implementacji określonych metod

rozwiązywania konfliktów

Potrafi przygotować się do negocjacji, wykorzystując różne zasoby, w tym

źródła informacji.

Formułuje diagnozę potencjalnej lub rzeczywistej sytuacji konfliktowej oraz

wykazuje zdolność do odnalezienia właściwych środków jej rozwiązania,

ewentualnie przeciwdziałania.

Student jest świadomy różnych predyspozycji społecznych i uwarunkowań

związanych z uczestnictwem w sytuacjach konfliktowych

Jest chętny do zapoznania się znajlepszymi praktykami w zakresie

skutecznego rozwiązywania konfliktów społecznych

K_W01

K_W21

K_U13

K_U18

K_K01

K_K03


Podstawowe pojęcia związane z konfliktami społecznymi, przyczyny występowania

konfliktów ekologicznych, sposoby regulacji i interwencji w konflikt, funkcje, przebieg i

charakterystyka różnych sytuacji konfliktowych. Dylematy społeczne i etyczne.

Proces negocjacji. Kluczowe pojęcia. Rodzaje i style negocjacji. Analiza negocjacji.

Planowanie i przygotowanie. Umiejętności negocjacyjne. Identyfikacji barier w

dochodzeniu do rozwiązania problemów. Behawioralne aspekty negocjacji.


Chełpa S., Witkowski T., Psychologia konfliktów, UNUS, Warszawa, 1999

Dana, D., Rozwiązywanie konfliktów, PWE, Warszawa, 1993

Deutsch M, Coleman P.T., red., Rozwiązywanie konfliktów: teoria i praktyka, Wyd. UJ,

Kraków 2005

Fisher R., Ury W., Dochodząc do tak. Negocjowanie bez poddawania się, PWE, Warszawa,

2000

Lisicka H., Polityka ochrony środowiska w społeczności lokalnej, wyd. Towarzystwo

Naukowej Prawa Ochrony Środowiska, Wrocław, 1994

Moore Christopher W. Mediacje. Praktyczne strategie rozwiązywania konfliktów,

WoltersKluwer Polska, Warszawa 2009

RaiffaH., Richardson J., Metcalfe D., Negotiation analysis: the science and art of

collaborative decision ma king, Harvard University Press, 2007

Inwestycje infrastrukturalne, Komunikacja społeczna i rozwiązywanie konfliktów,

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2008


wykład:

praca pisemna połączona z prezentacją (K_W21, K_U18)

ćwiczenia:

projekt grupowy (K_W01, K_U13, K_K03)

sprawdzian praktyczny (K_U13, K_K01)




aktywności


- wykład:

- ćwiczenia:

15h

45h





- konsultacje:

15h

15h

20h

10h

Suma godzin 120h


1. Ochrona ex situ

2. Ex situ protection

3. Muzeum Przyrodnicze, Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej

4.




8. Rok studiów: 1

9. Semestr: zimowy

10. Wykład - 15h

Ćwiczenia - 6h

ćwiczenia terenowe - 24h

11. Wykład i ćwiczenia: Jan Kotusz, dr; Zygmunt Dajdok, dr

12. Wymagania wstępne:

student ma opanowane podstawowe wiadomości dotyczące ekologii i biologii

ważniejszych grup zwierząt i roślin, zna chronione prawem polskim i europejskim gatunki

zwierząt, roślin i grzybów;


Zdobycie wiedzy na temat dotychczasowej utraty gatunków jako zasobów biologicznych

oraz praktycznych sposobów ich konserwowania i odzyskiwania i odnawiania.

14. Rozumie znaczenie programów restytucji w kontekście zachowania

zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, zna przykłady projektów z zakresu

restytucji prowadzonych w przeszłości oraz działania podejmowane

współcześnie; wskazuje ważniejsze instytucje istotne w ochronie ex situ;

Zna problemy i techniki hodowli wybranych zagrożonych gatunków flory i

fauny;

Na podstawie przykładów poznanych na wykładzie i ćwiczeniach proponuje

działania zaradcze z zakresu ochrony wybranych gatunków fauny i flory,

uwzględniający działania ex situ.

Dostrzega konieczność stosowania nowoczesnych technik w ochronie zasobów

przyrodniczych

K_W02

K_W07

K_U03

K_K08


Cele i rodzaje ośrodków i instytucji realizujących ochronę ex situ, współczesne zmiany

priorytetów działalności ogrodów zoologicznych i botanicznych. Rola i znaczenie

krajowych ośrodków w ochronie lokalnej i globalnej różnorodności biologicznej, Przegląd

działań zaradczych z zakresu ratowania ginących gatunków zwierząt i roślin, ochrona ex

situ roślin uprawnych, ochrona ex situ zasobów genetycznych zwierząt i roślin.


Gatunki Zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura

2000 – podręcznik metodyczny. Adamski P. Bartel R. Bereszyński A., Kepel A.,

Witkowski Z. (red). Ministerstwo Środowiska. Warszawa, 2004 (wybrane rozdziały).

Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. Głowaciński Z. (red.). PWRiL, Warszawa,

2001 (wybrane rozdziały);

Polska czerwona księga roślin. Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.) 2001. Instytut

Ochrony Przyrody PAN, Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2001 (wybrane rozdziały);

Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część 3. Makomaska-Juchiewicz

M., Baran P. (red.). Biblioteka monitoringu środowiska, Warszawa, 2012 (wybrane

rozdziały).

Monitoring gatunków roślin. Przewodnik metodyczny - cz. 1 i 2. J. Perzanowska (red.)

Biblioteka monitoringu środowiska, Warszawa, 2010 i 2012 (wybrane rozdziały).


wykład: test (K_W02, K_W07)

ćwiczenia: prezentacja (K_U03, K_K08)




aktywności


- wykład:

- ćwiczenia:

15h

30h





- konsultacje:

5h

10h

10h

10h

Suma godzin 80h


1. Ochrona i pozyskiwanie roślin leczniczych

2. Protection and gathering of medicinal plants


4.





9. Semestr: letni

10. Wykład-15h, Ćwiczenia - 30h

11. Anna Jakubska-Busse, dr

12. Wymagania wstępne: do przedmiotu można przystąpić po zaliczeniu kursów z „Biologii

organizmów zarodnikowych” i „Biologii roślin nasiennych” na studiach lic.

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy o różnorodności i właściwościach roślin

leczniczych, zastosowaniu w lecznictwie surowców roślinnych oraz metodyce ich zbioru,

podstawowych metodach identyfikacji substancji czynnych, historii ziołolecznictwa,

nauczenie dokumentowania, przetwarzania, interpretowania i prezentowania wyników.

14. Student zna wybrane problemy dotyczące: fitoterapii na podstawie przeglądu

surowców leczniczych (właściwości lecznicze, wskazania i przeciwwskazania

do stosowania leków roślinnych, grupy substancji chemicznych i kierunki ich

działania na organizm człowieka – podstawy chemotaksonomii), biologii roślin

leczniczych, ich przywiązanie siedliskowe (aspekt ekologiczny), podstawy

systematyki roślin leczniczych oraz najważniejsze dane z historii

ziołolecznictwa. Ponadto student zna metodykę zbioru poszczególnych

surowców roślinnych, chronione, zagrożone i rzadkie rośliny lecznicze

występujące w Polsce oraz specyfikę działań ochronnych.

Student zna podstawowe metody identyfikacji różnych grup składników

czynnych w roślinach (m. in. glikozydów, alkaloidów, saponin, polifenoli,

flawonoidów, olejków eterycznych, itp.).

Student potrafi zidentyfikować rośliny lecznicze na materiale żywym – w

kolekcji Ogrodu Botanicznego i w najbliższym jego sąsiedztwie (gatunki

pospolite o właściwościach leczniczych) – oraz zielnikowym, a także z

gotowych (rozdrobnionych) surowców roślinnych (krótki kurs farmakognozji).

Student potrafi praktycznie powiązać konkretne, wybrane rośliny lecznicze z

ich właściwościami leczniczymi, zastosowaniem oraz wskazaniami i

przeciwwskazaniami do stosowania leków roślinnych.

Student jest chętny do zapoznania się z możliwościami wykorzystania roślin

leczniczych, jednak jest świadomy, że część gatunków podlega ochronie

prawnej. Student jest również świadomy, że część populacji roślin leczniczych

nie jest liczna, dlatego też dba o ich zachowanie. Student wykorzystując

rośliny lecznicze zawsze postępuje zgodnie z zaleconymi normami

dawkowania. Student jest otwarty na nowe, alternatywne możliwości

wykorzystania roślin w leczeniu niektórych schorzeń. Student jest otwarty na

współpracę w grupie.

K_W03

K_W21

K_U9

K_U15

K_K04

K_K08

15. Treści programowe: Przegląd roślin pod kątem ich właściwości leczniczych. Wskazania i

przeciwwskazania do stosowania leków roślinnych. Grupy substancji chemicznych,

kierunki ich działania na organizm człowieka oraz podstawowe metody ich identyfikacji.

Biologia, podstawy systematyki oraz oznaczania roślin leczniczych. Historia

ziołolecznictwa. Metodyka zbioru poszczególnych surowców roślinnych. Chronione,

zagrożone i rzadkie rośliny lecznicze występujące w Polsce oraz specyfika działań

ochronnych.


- Kohlmunzer S. 2010. Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. PZWL,

Warszawa (wybrane rozdziały).

- Ożarowski A., Jaroniewski W. 1987. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie.

IWZZ (wybrane rozdziały).

- Ożarowski A., Jaroniewski W. 1982. Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. PZWL,

Warszawa (wybrane rozdziały).

- Sarwa A. 2003. Wielki leksykon roślin leczniczych. Książka i Wiedza, Warszawa


- Kuźnicka B., Dziak M. 1988. Zioła i ich stosowanie. PZWL, Warszawa (wybrane

rozdziały).

Jędrzejko K. (red.) 1997. Zarys wiedzy o roślinach leczniczych. Śląska Akademia

Medyczna, Katowice (wybrane rozdziały).

- Rumińska A. 1983. Rośliny lecznicze – podstawy biologii i agrotechniki. PWN, Warszawa



wykład:

- egzamin pisemny ze znajomości treści realizowanych na wykładzie (K_W03, K_W21,

K_U9);

laboratorium:

- sprawdziany praktyczne w trakcie ćwiczeń (K_K04, K_K08);

- test ze znajomości treści realizowanych na ćwiczeniach (K_U15);




aktywności


- wykład:

- ćwiczenia:

15h

30h


- konsultacje:



- opracowywanie wyników ćwiczeń:

- przygotowanie do kolokwium:


10h

10h

5h

10h

10h

20h

Suma godzin: 110h


1. Ochrona własności przemysłowej. Prawo patentowe.

2. Protection of industrial property. Patent law.

3. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

4.




8. Rok studiów: I

9. Semestr: zimowy

10. Forma zajęć i liczba godzin: wykład 10 godzin

11. Prowadzący wytypowany przez wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

12. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza na poziomie maturalnym oraz umiejętność

logicznego myślenia

13. Cele przedmiotu: syntetyczne przedstawienie podstaw prawnej ochrony patentowej na tle

ochrony własności intelektualnej

14. Student rozumie pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i

prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami wiedzy

intelektualnej.

Student wykazuje umiejętność krytycznej oceny danych pochodzących z

różnych źródeł, formułuje i uzasadnia własne opinie na ich podstawie.

Student wykazuje inicjatywę i samodzielność w działaniu wdrażając zasady

przedsiębiorczości w pracy zawodowej

K_W09

K_U11

K_K06

15. Treści programowe: I. Zagadnienia ogólne - Pojęcie i wewnętrzna systematyka własności

intelektualnej (1 godz.) II. Zagadnienia szczegółowe: 1. Prawo autorskie - przedmiot

prawa autorskiego – utwory (w tym naukowe), przedmioty praw pokrewnych w ogólności

oraz ochrona baz danych siu generis (3 godz.). 2. Prawo własności przemysłowej -

projekty wynalazcze (wynalazek, wzór użytkowy, wzory przemysłowe, topografie układów

scalonych projekty racjonalizatorskie) (3 godz.); podmioty uprawnione do przedmiotów

własności przemysłowej oraz treść praw do przedmiotów własności przemysłowej (2

godz.); znaki towarowe oraz oznaczenia geograficzne – odrębności w odniesieniu do

projektów wynalazczych (1 godz.).

16. Zalecana literatura: Literatura podstawowa: J. Jezioro, Prawo własności intelektualnej, w:

Podstawy prawa cywilnego pod redakcją E. Gniewka, Warszawa 2011 oraz A. Szewc, G.

Jyż, Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2010. Literatura uzupełniająca: J. Barta,

R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2010; M. du Vall, Prawo patentowe, Warszawa

2008, J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, E. Traple, R. Markiewicz,

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Kraków 2011; J. Barta, R.

Markiewicz, Ustawa o ochronie baz danych. Komentarz, Warszawa 2002; P. L. Conde, J.

M. Iruretagoyena, W. Jaślan, J. M. Plazas, Prawo własności intelektualnej w Unii

Europejskiej, Warszawa 2003; Prawo własności przemysłowej (red. U. Promińska),

Warszawa 2005.

Akty prawne: Konstytucja RP (wybr. przepisy); Kodeks cywilny (wybr. przepisy); Ustawa

z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. Nr 119,

poz. 1117 ze zm.); Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

(tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.); Ustawa z 27 lipca 2001 r. o

ochronie baz danych (tekst jedn.: Dz.U. Nr 128, poz. 1402 ze zm.)

17. Forma zaliczenia: zaliczenie - test kompetencyjny, praca zaliczeniowa (esej) – wszystkie

efekty kształcenia



Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na

zrealizowanie aktywności


- wykład:

10h

Praca własna studenta np.:



15h

5h

Suma godzin 30h


1. Ornitologia Ogólna

2. Ornithology

3. Muzeum Przyrodnicze U.Wr.

4.



7. Poziom studiów:II

8. Rok studiów (jeśli obowiązuje)

9. Semestr: zimowy

10. Wykład – 30 h

11. Tadeusz Stawarczyk, prof. dr hab.

12. Wymagania wstępne: Student zna generalne i rozumie podstawowe zagadnienia

dotyczące biologii kręgowców, ewolucji oraz podstawy systematyki kręgowców.

Student potrafi analizować i krytycznie oceniać dane pochodzące z różnych źródeł,

poprawnie interpretować zjawiska, formułować i uzasadniać własne opinie na ich

podstawie. Student systematycznie się dokształca, aktualizuje swoją wiedzę i rozwija

swoje zainteresowania biologiczne na przykładach pochodzących z omawianej grupy

organizmów.


Zaznajomienie z różnymi przystosowaniami ptaków do życia w zróżnicowanych

środowiskach, a także do lotu i odbywania migracji,

Zapoznanie się z najnowszymi odkryciami dotyczącymi pochodzenia i ewolucji ptaków,

poznanie współczesnych metod systematyki i taksonomii ptaków i rezultatów tych badań.

14. Student potrafi ocenić i krytycznie zinterpretować zjawiska dotyczące

różnych aspektów życia ptaków.

Student jest świadomy stopnia zagrożeń ekosystemów i wynikających z

tego zagrożeń dla ornitofauny.

K_W15

K_W01

K_W11

K_W14


Przystosowania morfologiczne i anatomiczne ptaków do życia w zróżnicowanych

środowiskach, charakterystyka przystosowań do lotu, mechanika lotu, mechanizmy i

strategie migracji.

Pochodzenie i ewolucja ptaków. Wymieranie ptaków i przyczyny tego zjawiska w skali

globalnej.

Podstawy systematyki i taksonomii ptaków (w tym współczesne molekularne metody

badawcze i interpretacja wyników badań).

16. Zalecana literatura (podręczniki-wybrane rozdziały)

del Hoyo et al. 1992-2011. Handbook of the Birds of the Word. Tomy I-XVI.

Campbell B., Lack E. 1985. Dictionary of Birds.

17. Forma zaliczenia: wykład - test (K_W15, K_W01, K_W11, K_W14)




aktywności


- wykład:

30h




5h

15h

Suma godzin 50h


1. Płazy i gady Europy – historia i problemy ochrony

2. Amphibians and reptiles of Europe – history and problems of conservation

3. Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii

4.





9. Semestr: letni

10. wykład – 15h

11. Bartosz Borczyk, dr

12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla

przedmiotu (modułu) oraz zrealizowanych przedmiotów: Znajomość biologii kręgowców

oraz biologii ewolucyjnej na poziomie licencjatu.

13. Cele przedmiotu: Przedstawienie szczegółowych wiadomości dotyczących rozmieszczenia,

historii ewolucyjnej (filogeografii), stanu zagrożenia oraz ochrony europejskich

przedstawicieli płazów i gadów.

14. Student zna europejskich przedstawicieli herpetofauny. Student zna biologię,

ekologię oraz rozmieszczenie płazów i gadów Europy. Student zna wymagania

siedliskowe europejskich gatunków płazów i gadów i wynikające stąd

wyzwania dla ich ochrony. Student zna historię ewolucyjną herpetofauny

Europy.

Student objaśnia problemy ochrony omawianych gatunków. Student zna

wymagania siedliskowe poszczególnych gatunków i umiejętnie łączy je z

problemami ich ochrony.

Student jest aktywnym uczestnikiem przedmiotu. Student rozumie i dyskutuje

problemy ochrony kręgowców.

K_W04

K_W14

K_U15

K_K03

K_K08


- Zróżnicowanie gatunkowe herpetofauny Europy

- Ewolucja herpetofauny Europy

- Preferencje siedliskowe wybranych gatunków płazów i gadów Europy

- Problemy ochrony płazów i gadów Europy

16. Zalecana literatura (podręczniki): Wybrane fragmenty:

Arnold E. N. 2002: Amphibians and Reptiles of Europe. A Field Guide. Princeton

University Press;

Szyndlar Z. 1984: Fossil Snakes of Poland. Acta Zoologica Cravoviensia

Szyndlar Z. 2012: Early Oligocen to Pliocen Colubridae of Europe. Bull. Soc. geol. France.

183: 661-681.

Rybacki M., Maciantowicz M. 2006: Ochrona żółwia błotnego, traszki grzebieniastej i

kumaka nizinnego. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin.

Wybrane rozdziały z:

Boehme W. (ed.): Die Amphibien und Reptilien Europa. Aula-Verlag

Gasc J.P. et al. (eds), 1997. Atlas of amphibians and reptiles in Europe. Collection

Patrimoines Naturels, 29, Societas Europaea Herpetologica, Muséum National d'Histoire

Naturelle & Service du Patrimoine Naturel, Paris.

17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób sprawdzenia

osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:

wykład: egzamin pisemy( K_W04, K_W14, K_U15, K_K03, K_K08)




aktywności


- wykład:

15h




- konsultacje:

10h

10h

10h

Suma godzin 45h


1 Podstawy Biologii i Ekologii Ryb

2 Biology and Ecology of Fishes

3 Muzeum Przyrodnicze U.Wr.

4

5 Rodzaj przedmiotu: fakultatywny

6 Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym

7 Poziom studiów: II

8 Rok studiów: I lub II

9 Semestr: zimowy

10 Wykład – 30 h

11 Jan Kotusz, dr

12 Wymagania wstępne: Student zna generalne prawa ekologii i ewolucji oraz podstawy

systematyki kręgowców. Student potrafi poprawnie analizować specyfikę przykładów

dostarczonych z biologii typu „studium przypadku” z generalnymi zasadami

rządzącymi ewolucją świata organicznego. Student rozwija swoje zainteresowania

biologiczne na przykładach pochodzących z różnych grup organizmów.

13 Cele przedmiotu:

1. Zaznajomienie z hydromorfologiczną, fizyko-chemiczną i ekologiczną

charakterystyką środowiska życia ryb – typologią zbiorników wody słodkiej i

słonej.

2. Zaznajomienie z bogactwem przystosowań do środowiska życia w różnych

elementach cyklu życiowego ryb współczesnych jako wynik długiej ewolucji z

uwzględnieniem ich filogenezy i systematyki.

14 Student ma poszerzoną wiedzę z zakresu hydrobiologii, limnologii i

ichtiologii umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w

ekosystemach wodnych oraz ich zakłócenia.

Student potrafi ocenić typ hydrobiologiczny dowolnego akwenu wodnego i

przewidzieć procesy ekologiczne jakie w nim zachodzą z podaniem

przykładów dotyczących ryb.

Student jest świadomy stopnia przekształceń ekosystemów wodnych

wynikających z przyczyn antropogennych i potrafi rozstrzygać konflikty

powstające na linii: potrzeby przyrodnicze - działalność gospodarcza.

K_W11

K_U15

K_K01

15 Treści programowe:

1. Ekologia wód śródlądowych (płynących i stojących ) oraz mórz i oceanów w

kontekście środowiska życia ryb: charakterystyka hydrobiologiczna mórz,

jezior, rzek i innych typów wód śródlądowych.

2. Cechy cyklu życiowego ryb i ich zróżnicowanie funkcjonalne jako efekt radiacji

przystosowawczej, w tym: strategie generalistyczne vs. specjalistyczne

dotyczące pobierania pokarmu, oddychania, zachowań obronnych, rozrodczych

(dymorfizm płciowy, płodność, tarło, gildie rozrodcze, jajorodność,

żyworodność), wędrówki pokarmowe, tarłowe i inne.

3. Podstawy ichtiologii jako nauki stosowanej (elementy rybactwa morskiego i

śródlądowego, zrównoważonej gospodarki rybackiej, ochrony zasobów ryb,

współczesnych zagrożeń ekosystemów wodnych pochodzenia

antropogenicznego).

16 Zalecana literatura (podręczniki)

1. Kajak Z. 1998. Hydrobiologia-Limnologia. PWN, Warszawa. Rozdziały: 1-3, 6-

11.

2. Allen D.A. 1998. Ekologia Wód Płynących. PWN, Warszawa. Rozdziały: 1, 14.

3. Opuszyński K. 1979. Podstawy Biologii Ryb. rozdziały: 2, 4, 6, 7, 8.

4. Brylińska M (red): Ryby Słodkowodne Polski. PWN, Warszawa, 2000. Rozdział:

7.

5. Heese T., Przybyszewcki C. 1993. Życie ryb. Wyd. WSI Koszalin, Rozdziały: 2-

6.

6. Bone Q., Moore R.H. 2008. Biology of Fishes. Taylor @ Francis Group.

Rozdziały: 2, 7, 8, 14.

17 Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób


wykład:

egzamin pisemny – test (K_W11, K_U15, K_K01)

18 Język wykładowy: polski

19 Obciążenie pracą studenta


aktywności


- wykład:

30h



- konsultacje


10h

10h

10h

Suma godzin 60h


1. Podstawy przedsiębiorczości

2. Introduction to business management.

3. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

4.


6. Zarządzania środowiskiem przyrodniczym


8. Rok studiów: II

9. Semestr: letni.


11. Prowadzący wytypowany przez wydział

12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla

przedmiotu oraz zrealizowanych przedmiotów: brak

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu przedsiębiorczości

i podstawowych zagadnień związanych z pojęciami przedsiębiorcy, przedsiębiorstwa

i jego rozwoju. Rola i funkcje biznes planu, jako podstawowego narzędzia niezbędnego

w planowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej.

14. Student zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej

przedsiębiorczości, wykorzystującej wiedzę z zakresu dziedzin nauki i

dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów.

Samodzielnie planuje własną karierę zawodową/naukową, jednocześnie inspiruje otoczenie do podjęcia działań w zakresie wykorzystania tej wiedzy.

Zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej

przedsiębiorczości, wykorzystującej wiedzę ze studiowanej dyscypliny.

K_W13

K_W20

K_W22

K_U13

K_K06


Pojęcie przedsiębiorczości w literaturze przedmiotu. Charakterystyka przedsiębiorcy

(cechy, funkcje i motywy działań przedsiębiorcy). Organizacja procesu

przedsiębiorczego. Przedsiębiorczość, jako sposób działań ludzkich. Efektywność

działań przedsiębiorczych i czynniki ją kształtujące. Rodzaje przedsiębiorczości

(niezależna i korporacyjna, indywidualna i zespołowa). Modele działań

przedsiębiorczych. Zasady racjonalnego gospodarowania. Etyka przedsiębiorcy.


R. Sobiecki, Podstawy przedsiębiorczości. Poradnik praktyczny dla ucznia. Wyd. Difin,

Warszawa 2004.

B. Stańda, B. Wierzchowska, Przedsiębiorczość – podręcznik. Wyd. Szkolne PWN,

Warszawa, 2005.

17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób


Wykład – test (K_W13, K_W20, K_W22, K_K06, K_U13)




aktywności


- wykład:

15h





10h

5h

15h

Suma godzin: 45h


1. Postępy w ochronie przyrody

2. Progress in nature conservation

3. WNB

4.





9. Semestr: 1, 2, 3 i 4

10. Seminarium: 60h

11. Pracownicy WNB


13. Cele przedmiotu: wdrożenie studenta do dyskusji tematycznej w tym krytycznej analizy

danych literaturowych i informacji dostępnych w internecie; przygotowanie do

samodzielnego opisywania i prezentowania problemów na podstawie dostępnych źródeł;

nauka formułowania wniosków i sądów oraz wystąpień naukowych.

14. Student zna najważniejsze dokonania i problemy ekologii

stosowanej oraz najnowsze trendy i idee w dziedzinie ochrony

przyrody w kraju i na świecie

Student ma wiedzę o konsekwencjach rozwoju i zagrożeniach

cywilizacyjnych w skali mikro i makro

Student przy użyciu odpowiednich programów komputerowych

samodzielnie przygotowuje prezentacje w języku ojczystym i

angielskim na poziomie B2+, zawierającą własne

spostrzeżenia i wnioski z analizy informacji zawartych w

literaturze i dostępnych portalach internetowych

Student dąży do aktualizacji swojej wiedzy i powiększania jej

zasobów w zakresie szeroko rozumianej ochrony przyrody

Student chętnie podejmuje dyskusje na tematy ekologiczne

K_W01, K_W02,

K_W04, K_W06,

K_W07, K_W12,

K_W11, K_W16, K_W17

K_U01, K_U04, K_U11,

K_U15

K_K02

K_K04

15. Treści programowe są zindywidualizowane i zależne od realizowanego tematu


Pozycje literaturowe wybrane i polecane przez prowadzącego

17. Forma zaliczenia: prezentacja (K_W01, K_W02, K_W04, K_W06, K_W07, K_W11,K_W12,

K_W16, K_W17, K_U01, K_U04, K_U11, K_U15, K_K02, K_K04)




aktywności


- seminarium:

60h


- czytanie wskazanej, polecanej

literatury:

- przygotowywanie prezentacji:

- konsultacje:

60h

60h

20h

Suma godzin 200h


1. Problemy ochrony szaty roślinnej lasów

2. Problems of vegetation conservation in forests


4.




8. Rok studiów:

9. Semestr: zimowy


11. Ewa Stefańska-Krzaczek, dr

12. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu różnorodności organizmów

zarodnikowych i roślin nasiennych oraz ekologii

13. Cele przedmiotu: zapoznanie studenta z cennymi zasobami przyrodniczymi lasów i

złożonością problemów i działań z zakresu ochrony przyrody w zbiorowiskach leśnych

14. Student zna cenne ekosystemy leśne oraz gatunki chronione i zagrożone

typowe dla siedlisk leśnych. Rozpoznaje formy antropopresji i procesy

ekologiczne w zbiorowiskach leśnych.

Zna metody monitoringu lasu i praktyczne działania z zakresu ochrony

przyrody w lasach gospodarczych;

Student rozumie wpływ działań człowieka na ekosystemy leśne i jednocześnie

pojmuje konieczność kompromisu między zachowaniem i eksploatowaniem

zasobów leśnych.

Jest świadomy konieczności stosowania długoterminowych i złożonych

rozwiązań dla zachowaniu bioróżnorodności lasów.

K_W11

K_W05

K_W01

K_W12

15. Treści programowe: cenne oraz zagrożone gatunki i ekosystemy leśne w Polsce, przegląd

procesów dynamicznych zachodzących w ekosystemach leśnych, zanik specyfiki zespołów

leśnych na skutek procesów kierunkowych, formy degeneracji fitocenoz leśnych

wynikające z działalności człowieka, problem zbiorowisk zastępczych, działania

gospodarcze jako przyczyna degeneracji zbiorowisk leśnych, działania praktyczne z

zakresu ochrony przyrody w lasach, metody zachowania i przywracania bioróżnorodności

w lasach gospodarczych.


Falińska K. 1997. Ekologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. (wskazane

rozdziały)

Gwiazdowicz D. J. (red.) 2005. Ochrona przyrody w lasach. II. Ochrona szaty roślinnej.

Wydawnictwo PTL, Poznań. (wskazane rozdziały)

Herbich J. (red.) 2004. Lasy i bory. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 –

podręcznik metodyczny. Tom 5. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. (wybrane

siedliska)

Ilmurzyński E., Włoczewski T. 2003. Hodowla lasu. PWRiL, Warszawa (wskazane

rozdziały)

Matuszkiewicz W., Szwed W., Sikorski P., Wierzba M. 2012. Lasy i zarośla. Wydawnictwo

Naukowe PWN, Warszawa (wybrane zbiorowiska)

Rutkowski P. 2009. Natura 2000 w leśnictwie. Ministerstwo Środowiska, Warszawa

(wskazane rozdziały)


wykład: test (K_W11, K_W05, K_W01, K_W12)




aktywności


- wykład:

15h



- konsultacje


10h

5h

20h

Suma godzin 50h


1. Programy ochrony fauny Polski

2. Management plans for Polish protected Fauna

3. Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii

4.

5. Rodzaj przedmiotu (modułu): obowiązkowy


7. Poziom studiów II stopień

8. Rok studiów: I

9. Semestr: letni

10. Forma zajęć i liczba godzin: wykład – 15 h, ćwiczenia – 30h

11. Adam Malkiewicz, dr; Bartosz Borczyk, dr

12. Wymagania wstępne:Podstawowe wiadomości z zakresu biologii i ekologii zwierząt

13. Cele przedmiotu: Zapoznanie studenta z realizowanym programami ochrony fauny Polski.

14. Student zna metody ochrony wybranych przedstawicieli fauny Polski.

Student zna przykładowe programy ochrony fauny, zarówno od strony

praktycznej jak i teoretycznej.

Student potrafi opracować program ochrony wybranych gatunków

kręgowców i bezkręgowców.

Student jest świadomy potrzeby mediacji w przygotowywaniu

programów ochrony fauny, dostrzega stałą potrzebę aktualizacji

posiadanej wiedzy.

K_W01

K_W02

K_W12

K_U03

K_K01

K_K03


Realizowane programy ochrony fauny; ochrona bierna (zachowawcza) i czynna

16. Zalecana literatura (Wybrane fragmenty):

Najbar B. Ochrona Węży i ich siedlisk

Mitrus S. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny

Głowaciński Z. (red). Polska czerwona księga zwierząt.

Tarnawski D., Smolis A., Kadej M., Malkiewicz A. Projekt programu czynnej ochrony

niepylaka apollo Parnassius apollo (Linnaeus, 1758) w Polsce.

Oleksa A.(red.) Ochrona pachnicy w Polsce. Propozycja programu działań. FER Wrocław

Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.). Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik

metodyczny. Części II-III. GIOŚ, Warszawa

Pałka K. Przeplatka aurinia Euphydryas aurinia. KRAJOWY PLAN ZARZĄDZANIA

GATUNKIEM. Min. Środowiska. 34 ss.


wykład: egzamin pisemny (K_W01, K_W02, K_W012)

ćwiczenia: projekt (K_U03, K_K01, K_K03)




aktywności


- wykład:


15h

30h




- napisane projektu:


10h

10h

15h

10 h

Suma godzin 90h


1. Programy ochrony flory Polski

2. Management plans for Polish flora

3. WNB, Muzeum Przyrodnicze & Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej

4.




8. Rok studiów: 1

9. Semestr: letni

10. Wykład - 15h, ćwiczenia terenowe - 30h

11. Dr hab. Krzysztof Świerkosz (prowadzący), dr E. Stefańska-Krzaczek, dr A. Jakubska-

Busse, dr Ewa Szczęśniak

12. Wymagania wstępne: opanowany materiał z zakresu biologii i ekologii roślin oraz

podstaw ochrony zasobów przyrodniczych Polski

13. Cele przedmiotu: prezentacja programów i projektów mających na celu zabezpieczenie

lub odtworzenie populacji ginących przedstawicieli flory Polski; Analiza przykładowych

działań podejmowanych w przeszłości i współcześnie – wnioskowanie odnośnie czynników

decydujących o sukcesie lub porażce podejmowanych działań; Monitoring stanu

zagrożonych populacji oraz skutków wdrażania działań ochronnych.

14. Student zna zasadnicze uwarunkowania biologiczne i ekologiczne w

podejmowaniu praktycznych działań (programów) ochrony zasobów

florystycznych oraz oceny ich skuteczności;

Student potrafi opracować program ochrony wybranych gatunków flory;

proponuje kryteria oceny skuteczności podejmowanych działań i zna

zasady monitorowania stanu populacji;

Student dostrzega stałą potrzebę aktualizacji posiadanej wiedzy

K_W02

K_W05

K_W13

K_U03

K_K03


Aspekty dotyczące biologii i ekologii gatunków obejmowanych programami działań

zaradczych ze szczególnym uwzględnieniem gatunków objętych programem Natura 2000

oraz monitoringu ich populacji; Podejmowanie działań zabezpieczających istniejące

populacje poprzez ochronę siedlisk oraz ochronę czynną, z uwzględnieniem aspektów

ekonomicznych i społecznych.


Pawlaczyk P., Jermaczek A. 2009. Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Wyd. Klubu

Przyrodników, Świebodzin;

Kaźmierczykowa R., Zarzycki K. (red.) 2001. Polska Czerwona Księga Roślin. Instytut

Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody.

Perzanowska J. (red) 2010-2012. Monitoring gatunków roślin – podręcznik metodyczny

T. 1 oraz T.2, Biblioteka Monitoringu Środowiska.

Sudnik-Wójcikowska (red.) Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 –

podręcznik metodyczny. Gatunki roślin. T. 9. Ministerstwo Środowiska.


- wykład: test (K_W02, K_W05, K_W13);

- ćwiczenia terenowe: projekt(K_U03, K_K03);




aktywności


- wykład:


15h

30h




- przygotowanie projektu:

- konsultacje:

5h

20h

20h

10h

Suma godzin 100h


1. Przygotowanie pracy magisterskiej

2. Preparation of master thesis

3. WNB

4.




8. Rok studiów: III

9. Semestr: letni i zimowy

10. Pracownia magisterska – bez limitu godzin

11. Opiekunowie prac magisterskich


13. Cele przedmiotu: przygotowanie pracy magisterskiej.

14. Student wyszukuje i posługuje się literaturą z zakresu biologii

konserwatorskiej, ekologii, biologii ewolucyjnej, genetyki; zna

najnowsze trendy i idee stosowane w dziedzinie ochrony przyrody

Student zna i w procesie tworzenia przestrzega zasad prawa

autorskiego

Student ma wiedzę o roli danych empirycznych w badaniach

ekologicznych

Student samodzielnie przygotowuje doświadczenia i opracowuje ich

wyniki, poddaje je analizie statystycznej oraz opracowuje je z

wykorzystaniem odpowiednich programów komputerowych,

zestawia i dyskutuje uzyskane dane z literaturą światową oraz

przygotowuje pod kątem publikacyjnym

W trakcie prowadzonych badań przejawia troskę o powierzony

K_W02, K_W04,

K_W05, K_W06,

K_W12

K_W09

K_W18

K_U05, K_U15

K_K02

sprzęt i materiały przestrzegając przy tym zasad bezpieczeństwa

oraz higieny pracy i uwag opiekuna

Student dąży do aktualizacji swojej wiedzy i powiększania jej

zasobów

K_K03

15. Treści programowe są zindywidualizowane i zależne od wybranego tematu pracy.


Pozycje literaturowe wybrane i polecane przez opiekuna pracy.

Weiner J., 2009. Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych. PWN,

Warszawa.

17. Forma zaliczenia: praca pisemna (K_W02, K_W04, K_W05, K_W06, K_W12, K_W09,

K_W18, K_U05, K_U15, K_K02, K_K03)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- praca laboratoryjna lub terenowa:


-czytanie wskazanej, polecanej

literatury:

- opracowywanie wyników:

- pisanie pracy magisterskiej:

- konsultacje:

Suma godzin


1. Raporty ocen oddziaływania na środowisko

2. Environmental impact assessment

3. WNB, Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii, Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty

Roślinnej

4.




8. Rok studiów:2

9. Semestr: letni

10. Konwersatorium – 60 h

11. Dariusz Tarnawski, prof. dr hab.; Marcin Kadej, dr inż.; Adrian Smolis, dr; Zygmunt

Kącki, dr hab.

12. Wymagania wstępne: student posiada wiedzę z zakresu ochrony obszarowej oraz wpływu

inwestycji na środowisko przyrodnicze

13. Cele przedmiotu: zapoznanie studenta z regulacjami krajowymi i międzynarodowymi w

kwestii sporządzania ocen oddziaływania na środowisko (skrót – OOŚ) oraz ich zakresem

merytorycznym.

14. Student zna znaczenie OOŚ w procesie godzenia rozwoju ekonomiczno-

gospodarczego z wymogami zachowania różnorodności biologicznej

Polski

Student ma wiedzę o zakresie i tematyce OOŚ

Studenta rozumie znaczenie kwestii monitoringu przy sporządzaniu OOŚ

Student potrafi przywołać stosowne akty prawne niezbędne przy

sporządzaniu OOŚ

K_W01

K_W08

K_W05

K_U09

Student rozróżnia i potrafi podać przykłady oraz sposoby działań

minimalizacyjnych i kompensacyjnych

Student jest otwarty na nowe technologie przy projektowaniu

minimalizacji i kompensacji

K_U12

K_K08

15. Treści programowe: Dyrektywy i inne regulacje prawne w procesie sporządzania ocen

oddziaływania na środowisko; krajowe i regionalne komisje do spraw OOŚ; istota,

znaczenie i zakres merytoryczny OOŚ; rodzaje przedsięwzięć wymagających oceny;

zakres raportu OOŚ; OOŚ a obszary Natura 2000; wariantowanie, minimalizacje i

kompensacje w procesie sporządzania OOŚ; Strategiczna ocena oddziaływania na

środowisko.


Pchałek M., Behnke M., 2009. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na

środowisko w prawie polskim i UE. Wydawnictwo C.H.Beck.

Praca zbiorowa, 2011. Ocena oddziaływania na środowisko w inwestycji budowlanej.

Verlag Dashofer.

Dąbrowski B., Nowak M., 2013. Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego

ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na

środowisko, Komentarz praktyczny, CeDeWu.

Artykuły problemowe.


egzamin pisemny (K_W01, K_W08, K_W05, K_U09, K_U12, K_K08).




aktywności


- konwersatorium:

60h




- konsultacji

25h

25h

15h

Suma godzin: 120h


1. Rośliny owadożerne i pasożytnicze

2. Carnivorous and parasitic plants


4.


6. Biologia, Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym



9. Semestr: zimowy

10. Wykład 15 h

11. Ewa Szczęśniak, dr

12. Wymagania wstępne: -

13. Cele przedmiotu: Prezentacja zróżnicowania, pochodzenia, przystosowań i

rozmieszczenia gatunków roślin pasożytniczych i owadożernych, ich zagrożeń i

możliwości ochrony.

14. Student zna przystosowania fizjologiczne i morfologiczne roślin do

cudzożywności, specyfikę siedlisk zajmowanych przez te gatunki oraz ich

rozmieszczenie na Ziemi; rozumie wpływ antropopresji i negatywne oraz

pozytywne jej znaczenie; zna główne czynniki zagrażające taksonom

owadożernym i pasożytniczym oraz możliwości przeciwdziałania.

Student wyjaśnia znaczenie warunków naturalnych i antropogenicznych

oraz ich wpływ na powstawanie cudzożywności u roślin; analizuje wpływ

antropopresji na poszczególne taksony; ocenia możliwości ich zachowania

w warunkach naturalnych oraz możliwości i znaczenie upraw ex situ.

Student zorientowany na ochronę bioróżnorodności, świadomy

oddziaływania człowieka na środowisko i zdolny ocenić skalę tego zjawiska;

otwarty na współpracę w grupie.

K_W02

K_U04

K_U14

K_K03


Proponowane zagadnienia: pozycja systematyczna gat. owadożernych i pasożytniczych,

zróżnicowanie anatomiczne i morfologiczne, przystosowania fizjologiczne do trybu życia,

powiązanie z typami siedlisk, rozmieszczenie gatunków roślin pasożytniczych i

owadożernych, zagrożeń i możliwości ochrony, znaczenie kolekcjonerów (rośliny

owadożerne), wpływ na rolnictwo i uprawy (rośliny pasożytnicze)


Podbielkowski, Podbielkowska. Przystosowanie roślin do środowiska (rozdziały dotyczące

roślin owadożernych i pasożytniczych);

Barthlott, Porembski, Seine, Theisen. The curious world of carnivorous plants: a

comprehensive guide to their Biology and cultivation. Timber Press, Portland.

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. 2001. Polska czerwona księga roślin (rozdziały dotyczące

roślin owadożernych i pasożytniczych);


wykład – prezentacja: opracowanie i przedstawienie wskazanego zagadnienia,

związanego z ochroną/zagrożeniem gatunku/rodzaju/zbiorowiska/czynnika

siedliskowego, związanego z omawianą florą (K_W02, K_U04, K_U14, K_K03)




aktywności

Godziny zajęć z nauczycielem: - wykład:

15h




5h

10h

Suma godzin 30h


1. Siedliska przyrodnicze Europy

2. Differentiation of European habitats

3. WNB, Muzeum Przyrodnicze Uniwersytetu Wrocławskiego

4.

5. Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy dla specjalności Biologia Środowiskowa oraz

Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym

6. Biologia


8. Rok studiów: I rok

9. Semestr: letni

10. Wykład – 30 godzin

11. K. Świerkosz, dr hab.

12. Wymagania wstępne: podstawowa znajomość geobotaniki w zakresie fitosocjologii oraz

systematyki roślin.

13. Cele przedmiotu: zapoznanie ze zróżnicowaniem geograficznym i ekologicznym siedlisk

przyrodniczych występujących na terenie Europy, ze szczególnym uwzględnieniem

siedlisk chronionych w ramach sieci Natura 2000 uwzględnionych w załączniku I

Dyrektywy 92/43/EEC

14. Student ma poszerzoną wiedzę w zakresie interpretacji zjawisk

przyrodniczych na poziomie ekosystemów - dostrzega występujące w

nich zależności pomiędzy czynnikami biotycznymi, abiotycznymi i

antropogenicznymi. Student ma poszerzoną wiedzą z zakresu wybranej

specjalności biologicznej (biologia środowiskowa) w zakresie

zróżnicowania siedlisk przyrodniczych (ekosystemów) Europy

Student wykorzystuje biegle literaturę naukową studiowanej

specjalności biologicznej w języku ojczystym i angielskim, w tym

dotycząca różnorodności na poziomie ekosystemalnym, gatunkowym i

genetycznym

Student jest świadomy zagrożenia biologicznego, ich skali i działań

profilaktycznych

K_W01

K_W03

K_U02

K_K01

15. Treści programowe: Podstawowe opracowania dotyczące zróżnicowania siedlisk

przyrodniczych Europy (Interpretation Manual of European Union Habitats, Podręczniki

ochrony siedlisk Natura 2000, podręczniki monitoringu siedlisk) i umiejętność

interpretowania zawartych w nich treści. Zróżnicowanie geograficzne i rozmieszczenie

siedlisk na kontynencie europejskim. Omówienie głównych grup siedlisk przyrodniczych

z podziałem na siedliska morskie, przybrzeżne, wód słodkich i płynących, wrzosowiska i

zbiorowiska krzewinkowe, łąki i murawy, zarośla i lasy obszaru śródziemnomorskiego,

zbiorowiska leśne, torfowiska i źródliska oraz siedliska naskalne. Przedstawienie

typowych gatunków roślin oraz identyfikatorów fitosocjologicznych dla wybranych typów

siedlisk.

16. Zalecanaliteratura:

European Commission DG Environment. 2007. Interpretation Manual of European Union

Habitats ver 27, Brussels. P. 142

http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/docs/2007_07_im.

pdf

Herbich J. 2004 (red). Podręczniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 –

przewodniki metodyczne. T 1-5. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.

IOP/GIOŚ. 2010-2012. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny T I –

III. Dostępne: http://www.gios.gov.pl/siedliska/default.asp?nazwa=publikacje&je=pl


Wykład –test (K_W01, K_W03, K_U02, K_K01)




http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/docs/2007_07_im.pdf

http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/docs/2007_07_im.pdf

http://www.gios.gov.pl/siedliska/default.asp?nazwa=publikacje&je=pl

aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

30h


- konsultacje


-przygotowanie do egzaminu:

10h

10h

20h

Suma godzin 70h


1. Ssaki Europy

2. Mammals of Europe

3. WNB, Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii, Zakład Ekologii Behawioralnej

4.

5. Rodzaj przedmiotu: do wyboru



8. Rok studiów: I


10. Wykład - 15h

11. Iwona Gottfried, dr

12. Wymagania wstępne: kurs „Fauna kręgowców Polski”

13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy o gatunkach ssaków występujących w

Europie, uzyskanie wiadomości o ich zasięgach, stanie populacji, biologii i ekologii,

zdobycie wiedzy o statusie ochronnym poszczególnych gatunków i formach

ochrony/podejmowanych działaniach ochronnych.

14. Student zna gatunki ssaków występujących w Europie, ich zasięgi

występowania w skali kontynentu, liczebności, biologię i ekologię oraz

środowiska życia, na podstawie biologii i ekologii gatunków wnioskuje o

głównych dla nich zagrożeniach, zna status ochronny poszczególnych

gatunków i działania podejmowane w celu ich ochrony.

Student rozpoznaje poszczególne gatunki ssaków Europy, potrafi wskazać

siedliska ich występowania, rozumie najważniejsze modele stosowane w ekologii

tej grupy, na podstawie swojej wiedzy o biologii i ekologii tych gatunków

przewiduje w jakich środowiskach może się spodziewać ich występowania,

dostrzega ich zróżnicowane wymagania życiowe, identyfikuje główne

zagrożenia dla poszczególnych gatunków i potrafi zaproponować formy ich

ochrony.

Student wykazuje potrzebę stałego aktualizowania wiedzy dotyczącej

ssaków Europy w tym ich zasięgów występowania i stanu populacji, jest

świadomy potrzeby podejmowania działań zaradczych w odniesieniu do

najbardziej zagrożonych grup organizmów i ich siedlisk, dostrzega potrzebę

podejmowania wspólnych działań ochronnych w skali kontynentu, wykazuje

rozumienie podstawowych zasad etycznych w stosunku do świata przyrody,

jest świadomy zagrożeń w prowadzeniu badań nad ssakami.

K_W05

K_W13

K_U06

K_U10

K_K02

K_K03

15. Treści programowe: Poznanie gatunków ssaków Europy oraz ich biologii i ekologii,

zasięgów występowania, liczebności i statusu ochrony.


Czech A. 2010. Bóbr – budowniczy i inżynier. Fundacja Wspierania Inicjatyw

Ekologicznych Kraków. Wydanie internetowe:

http://wspolistnienie.eco.pl/publikacje/bobr.pdf

Głowaciński Z., Okarma H., Pawłowski J., Solarz W. (red.) 2012. Gatunki obce w faunie

Polski. Wyd. internetowe. Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie (wskazane

rozdziały).

Macdonald D. W.. Barrett P. 1993. Mammals of Europe. Princeton University Press.

Princeton and Oxford (wskazane rozdziały).

Próchnicki K (red.) 2008. Suseł Perełkowany. Monografie przyrodnicze. Wydawnictwo

Klubu Przyrodników. Świebodzin (wskazane rozdziały).

Romanowski J., Zając T., Orłowska L. 2010. Wydra. Ambasador czystych wód. Fundacja

Wspierania Inicjatyw Ekologicznych Kraków. Wydanie internetowe:

http://wspolistnienie.eco.pl/publikacje/wydra.pdf

Dietz Ch., Helversen O., Nil D. 2009. Nietoperze Europy i Afryki północno-zachodniej.

Biologia, rozpoznawanie, zagrożenia. MILTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa


Wierzbowska I. 2010. Wilk. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych Kraków.

Wydanie internetowe: http://wspolistnienie.eco.pl/publikacje/wilk.pdf (wskazane

rozdziały).

Ziomek J., Banaszek A. 2008. Chomik europejski. Monografie przyrodnicze.

Wydawnictwo Klubu Przyrodników. Świebodzin (wskazane rozdziały).


Wykład: prezentacja (K_W05, K_W13, K_U06, K_U10, K_K02, K_K03)




aktywności


- wykład:

15h



- konsultacje:

15h

10h

Suma godzin 40h


1. Stosowane Prawo Ochrony Przyrody

2. Applied Law of nature protection

3. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu

4.

5. Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy.

6. Zarządzanie środowiskiem przyrodniczym.

7. Poziom studiów: II.

8. Rok studiów: I.

9. Semestr: letni.

10. Wykłady – 30 h.

11. Katarzyna Łapińska, mgr


13. Cele przedmiotu: uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu praktycznego

wykorzystywania prawa w ochronie przyrody, dogłębna analiza przypadków stosowania

prawa ochrony przyrody na gruncie lokalnym, regionalnym, ogólnopolskim i

międzynarodowym.

14. Student rozumie potrzebę analizy i przestrzegania zapisów prawa w

praktyce. Wskazuje na trudności w interpretacji przepisów prawnych.

Student ma wiedzę o konkretnych przypadkach interpretacji i stosowania

prawa w zakresie ochrony przyrody. Zna kontekst prawny w zakresie

przygotowywania inwestycji oddziaływujących na środowisko przyrodnicze.

Student doskonale orientuje się w zakresie najważniejszych aktów

prawnych z dziedziny ochrony przyrody

Student interpretuje, określa zakres i podaje odpowiednie akty prawne z

zakresu ochrony przyrody i środowiska w odniesieniu do hipotetycznych i

K_W03

K_W08

K_W12

K_U09

K_U18

http://wspolistnienie.eco.pl/publikacje/wilk.pdf

rzeczywistych sytuacji

Student rozumie konieczność zaplanowania i uzgodnienia z organami

administracji regionalnej i centralnej zakresu działań minimalizacyjnych i

kompensacyjnych

Student rozumie potrzebę analizy przypadków stosowania prawa ochrony

przyrody

K_U12

K_K03


Najważniejsze akty prawne i ich stosowanie w różnorodnych sytuacjach np. przy

procesach inwestycyjnych. Typowe problemy z interpretacją zapisów prawnych.

16. Zalecana literatura: [wybrane rozdziały]

Górska M. (red.), 2010. Ochrona przyrody przed Europejskim Trybunałem

Sprawiedliwości-komentarz. OTOP, Marki k. Warszawy.

Lubaczewska S. (red.), 2010. Strażnicy Natury 2000-zapobieganie szkodom w praktyce.

Fundacja EkoRozwoju, Wrocław.

Tyszko-Chmielowiec P. (red.) 2012. Aleje skarbnice przyrody. Fundacja EkoRozwoju,

Wrocław.

Wybrane artykuły.


Wykład – test (K_W03, K_W08, K_W12, K_U09, K_U12, K_U18, K_K03).




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

30h


- przygotowanie do zajęć i czytanie

wskazanej literatury:


- konsultacje:

30h

15h

15h

Suma godzin 90h


1. Szata roślinna Dolnego Śląska

2. Flora and vegetation of Lower Silesia


4.


6. Ochrona środowiska, Biologia, Zarządzanie Środowiskiem


8. Rok studiów: I lub II mgr

9. Semestr: zimowy

10. Wykład - 15 h

11. Ewa Szczęśniak, dr


13. Cele przedmiotu: Prezentacja pochodzenia, historii i zróżnicowania flory i roślinności

Dolnego Śląska, odrębności na tle kraju, zagrożeń i możliwości ochrony.

14. Student zna specyfikę siedliskową i historyczną Dolnego Śląska;

dostrzega związki między elementami środowiska, rozumie wpływ

antropopresji i negatywne oraz pozytywne jej znaczenie; zna roślinność

potencjalną i rzeczywistą; definiuje siedliska Natura 2000, ich

K_W02

K_W05

K_W11

zachowane na Dolnym Śląsku i ich znaczenie dla bioróżnorodności

regionu i kraju; zna gatunki zagrożone i ich grupy siedliskowe, zna

główne czynniki zagrażające florze regionu oraz możliwości

przeciwdziałania.

Student wyjaśnia znaczenie warunków naturalnych i antropogenicznych

oraz ich wpływ na florę i roślinność regionu; analizuje wpływ

antropopresji na poszczególne zbiorowiska/grupy gatunków; ocenia

stopień przekształcenia i możliwości zachowania siedlisk Natura 2000;

ocenia stopień przekształcenia i możliwości zachowania flory regionu, ze

szczególnym uwzględnieniem grupy gatunków zagrożonych wymarciem.

Student zorientowany na ochronę bioróżnorodności (zbiorowisk i flor),

świadomy negatywnego i pozytywnego oddziaływania człowieka na

środowisko i zdolny ocenić skalę tego zjawiska; świadomy konieczności

komunikacji społecznej w ochronie przyrody.

K_U15

K_K03

15. Treści programowe: wiek i pochodzenie flory, czynniki naturalne i antropogeniczne

kształtujące środowisko; relikty i endemity; gatunki niżowe i górskie, piętra roślinne -

zróżnicowanie w obrębie Sudetów; gatunki i siedliska zagrożone, regionalna czerwona

księga roślin, czynniki zagrażające, możliwości ochrony; podział geobotaniczny -

charakterystyka makro- i mezoregionów; specyfika Dolnego Śląska na te Polski.


Fabiszewski J. (red.) 2005. Przyroda Dolnego Śląska. Polska Akademia Nauk, Wrocław

(wybrane rozdziały);

Kącki Z. (red. ) 2003. Zagrożone Gatunki Flory Naczyniowej Dolnego Śląska. Instytut

Biologii Roślin UWr. PTPP „Pro Natura” (wybrane rozdziały);

Opracowanie Ekofizjograficzne dla Województwa Dolnośląskiego. 2005. Praca zbiorowa.

http://eko.wbu.wroc.pl/eko/ (wybrane części);


wykład: praca pisemna - esej, opracowanie wskazanego zagadnienia, związanego z

ochroną/zagrożeniem gatunku/rodzaju/zbiorowiska/czynnika siedliskowego, powiązanego

z badaniami prowadzonymi przez studenta w ramach wykonywania pracy magisterskiej

(Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym: K2_W02, K2_W05, K2_W11, K2_U15,

K2_K03)




aktywności

Godziny zajęć

z nauczycielem:

- wykład:

15h




5h

10h

Suma godzin 30h


1. Techniki eksperymentalne w ekologii

2. Research methods in ecology

3. WNB

4. TEE




8. Rok studiów: II

9. Semestr: 1 i 2

10. Pracownia specjalizacyjna: 120h

11. Pracownicy WNB

12. Wymagania wstępne: znajomość podstaw ekologii

13. Cele przedmiotu: wypracowanie samodzielności w planowaniu i prowadzeniu badań

eksperymentalnych i laboratoryjnych oraz analizy i interpretacji wyników.

14. Student zna metodologię badań z zakresu ekologii

stosowanej

Student ma wiedzę o treściach merytorycznych i

metodologii stosowanej przez wybrane jednostki

naukowe realizujące tematy z biologii

konserwatorskiej

Student dysponuje wiedzą o aspekty prawnych i

zasadach bezpieczeństwa przy prowadzeniu badań

z zakresu ekologii stosowanej

Student posługuje się najnowszymi metodami i

modelami stosowanymi w badaniach ekologicznych

Student samodzielnie przygotowuje doświadczenia

i opracowuje ich wyniki, poddaje je analizie

statystycznej oraz opracowuje je z

wykorzystaniem odpowiednich programów

komputerowych, zestawia i dyskutuje uzyskane

dane z literaturą światową

W trakcie prowadzonych badań dba o powierzony

sprzęt i materiały przestrzegając przy tym zasad

bezpieczeństwa oraz higieny pracy

K_W04, K_W06, K_W07, K_W12

K_W10, K_W18

K_W03, K_W23

K_U02, K_U06

K_U05, K_U15

K_K02

15. Treści programowe są zindywidualizowane i zależne od realizowanego tematu


Pozycje literaturowe wybrane i polecane przez prowadzącego.

17. Forma zaliczenia: sprawdzian praktyczny (K_W03, K_W04, K_W06, K_W07, K_W10,

K_W12, K_W18, K_W23, K_U02, K_U05, K_U06, K_U15, K_K02)




aktywności


- laboratorium:

120h



-przygotowywanie do zajęć i

sprawdzianu:

- konsultacje:

50h

50h

20h

Suma godzin: 240h


1. Zarządzanie projektami prośrodowiskowymi

2. Managing of environmental projects

3. Fundacja EkoRozwoju

4.




8. Rok studiów: II

9. Semestr: zimowy

10. Konwersatorium - 15 h, Seminarium - 15h

11. Piotr Tyszko-Chmielowiec, dr inż.

12. Wymagania wstępne: student posiada podstawowa wiedzę o potrzebach i nakładach

finansowych na ochronę środowiska

13. Cele przedmiotu: zapoznanie studenta z zasadami organizowania i zarządzania

projektami na rzecz środowiska, a także wyrobienie w nim umiejętności przygotowania

wniosków do różnych programów

14. Przedstawia bilans zysków i strat ekonomicznych wynikających z

ochrony oraz zachowania określonych elementów przyrodniczych

Ma wiedzę o instrumentach ekonomicznych wykorzystywanych w

ochronie przyrody i bioróżnorodności, zna problemy, procedury i

możliwości w procesie pozyskiwania wskazanych środków finansowych,

Potrafi przygotować plan projektu prośrodwiskowego uwzględniający

analizę możliwości jego realizacji oraz harmonogram

Rozumie znaczenie działań informacyjnych w projektach

prośrodowiskowych skierowanych rzecz zachowania gatunków i siedlisk

przyrodniczych

Dostrzega i rozumie znaczenie i odpowiedzialność roli lidera w procesie

zarządzania projektami prośrodowiskowymi z poszanowaniem zasad

etycznych

K_W17

K_W22

K_U07

K_U13

K_K07


a. Źródła finansowanie działań prośrodowiskowych w Polsce: krajowe i unijne,

publiczne i prywatne, unijne dostępne w Polsce i rozdzielane w Brukseli,

samorządy, biznes, indywidualni darczyńcy.

b. Jak stworzyć projekt: zasady konstruowania projektów, struktura i logika

wniosków.

c. Analiza ryzyka, kroki milowe.


Kacuga, K. (red.) 2007. Profesjonalnie i skutecznie – poradnik dla organizacji

pozarządowych. Fundacja Edukacja dla Demokracji (rozdział 1).

Strony internetowe instytucji udzielających wsparcia projektom prośrodowiskowym.

Wybrane artykuły problemowe.


Wykład: test (K_W22, K_W17)

Ćwiczenia: projekt (K_U07, K_U13, K_K07)




aktywności


- Konwersatorium:

- Seminarium

15h

15h



- przygotowanie projektu:

5h

25h

Suma godzin: 60h


Documents

OPIS PRZEDMIOTU (MODUŁU) KSZTAŁCENIA – SYLABUS