Upload
afmp-fnv
View
239
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
AFMP oproep aan kabinet:
Veiligheid heeft een prijs
december 2013uitgave van de algemene federatie van militair personeel
08
Dit blad nu ook in de App Store! Zie pagina 13!
02 oPlinie deceMber 2013
besluiten worden genomen kunnen wij
geen afspraken maken met de werkge-
ver over uw pensioen en het AOW-gat.
Soms zeggen mensen uit teleurstelling
hun lidmaatschap op, dat is jammer.
Want dan kunnen we niks meer voor
hen betekenen als zich wél problemen
voordoen. Of ze denken, ik ga nu met
UKW, de bond kan toch niks meer
voor me doen. Maar de bond is wél uw
onderhandelaar richting werkgever
over arbeidsvoorwaarden, pensioen
en uw individuele problemen. Nog los
van de voordelen voor leden als gratis
belastingadvies, de Esso Tankpas en
het Voordeelprogramma waarmee
u korting krijgt op bijvoorbeeld uw
vakantie of verzekeringen. Als u van
die voordelen gebruik maakt haalt u
uw lidmaatschapsgeld op jaarbasis er
dik uit!
Als de bond minder leden heeft tast
dat de kracht van de bond aan en
worden de onderhandelingsresultaten
er niet beter op. Dat gunnen we de
werkgever toch niet? Want we gáán
resultaten boeken het komend jaar.
De werkgever moet er immers voor
zorgen dat het vertrouwen van het
personeel hersteld wordt. Ik ga mij ook
het komend jaar maximaal inzetten
om uw belangen zo goed mogelijk te
behartigen. Of het nu gaat om uw werk
of uw inkomen. Daar mag u mij op
aanspreken, maar mag ik dan ook op u
rekenen?
Ik hoop dat we samen klinkende resul-
taten gaan boeken in 2014. Ik wens u
alvast een mooi en succesvol nieuw
jaar toe.
een kazerne bijvoorbeeld, of als ‘voor-
lichter’ bij de jongeren die bij Defensie
instromen, om mee te praten over het
beleid van de AFMP of in de medezeg-
genschapsorganen bij Defensie. Wat u
vaak ook niet ziet zijn de inspanningen
van de collega’s, of het nu bijvoorbeeld
gaat om overleg rond reorganisaties,
het op rolletjes laten lopen van een
vergadering of de individuele belan-
genbehartiging. Al die collega’s en
vrijwilligers zorgen er samen voor dat
onze dienstverlening aan u zo optimaal
mogelijk is en we standpunten formu-
leren waarin de leden zich herkennen.
Van die mooie vakbond werd ik deze
zomer voorzitter.
Ook voor mij was het een hectisch jaar.
Ik moest een hele snelle leerschool
doorlopen om overal over mee te
kunnen praten en standpunten te
verkondigen, van werkvloer tot media
tot minister. Daarbij ben ik enorm
gesteund door al die vrijwilligers en de
collega’s. En door u, al beseft u dat mis-
schien niet. Want het zijn de leden die
de bond maken. En bij de leden leg ik
graag mijn oor te luisteren. Want juist
op de werkvloer en op ledenbijeen-
komsten vang ik signalen op.
Ben ik tevreden over de resultaten tot
nu toe? Nog niet, we zetten stappen
voorwaarts, maar grote resultaten zijn
niet snel te boeken. En daar wordt ik
soms, net als u, wat ongeduldig van.
Maar we hebben helaas niet alleen met
Defensie als werkgever te maken, en
dat is vaak al lastig genoeg, maar óók
met de politiek. Zo is de politiek nu al
weer lange tijd aan het discussiëren
over de pensioenen. Zolang daar geen
D
e laatste OpLinie van dit jaar valt net
voor de feestdagen op uw deurmat.
Dat biedt mij de gelegenheid om u en
uw geliefden hele fijne dagen toe te
wensen.
Het was me het jaartje wel, bij Defensie
was en is veel ‘in beweging: Opnieuw
flinke bezuinigingen, opnieuw onze-
kerheid onder het personeel. Overleg
wat begin dit jaar was stilgelegd en
weer op gang moe(s)t komen. Twee
missies waarover veel te doen is.
Leden en niet-leden die massaal aan-
gaven weinig vertrouwen te hebben
in de Defensieleiding en de politiek.
Leden die bij de bond aanklopten voor
individuele hulp. Leden die 30 novem-
ber hun stem lieten horen op de FNV
Manifestatie voor Koopkracht en Echte
Banen. Over veel van die zaken leest u
regelmatig in OpLinie.
Wat u niet ziet zijn die honderden
kaderleden die dag in dag uit bezig zijn
voor de bond. Als aanspreekpunt op
Samen staan we sterker
02 oPlinie noveMber 2013
@AnneMArieSnelSvoorzitter AnneMArie snels
oPlinie deceMber 2013 03
veiligheid heeft prijs
04Tijdens de FNV-manifestatie
in Utrecht op 30 november
voor meer koopkracht en echte banen
maakte de AFMP zich ook sterk voor
een veilig Nederland. Voorzitter
Anne-Marie Snels uitte stevige kritiek
op het streven van minister Hennis-
Plasschaert om het aantal reservisten
zeer fors uit te breiden.
Uitzendbescherming
08 De AFMP vindt dat er niet
getornd mag worden aan de
uitzendnorm. Minister Hennis leek
hierin mee te gaan, maar bij de patriot-
missie in Turkije gaat het toch mis:
Defensie is eind 2014 nog steeds niet in
staat alle militairen uitzendbescher-
ming te bieden.
AoW-gat
18 De AFMP blijft zich inspannen
om de financiële gevolgen van
het AOW-gat voor onze leden zoveel
mogelijk te verzachten. Dat blijkt al
uit de rechtszaak tussen de AFMP en
de Nederlandse Staat over de verho-
ging van de AOW-gerechtigde leeftijd.
Ook leest u meer over versleep- en
overbruggingsregelingen.
Je baan of je geliefde
14 Komt je partner uit een land
dat op de blacklist van de
MIVD staat? Voor je het weet moet je
kiezen tussen je baan of je geliefde,
als bij het veiligheidsonderzoek gege-
vens over je partner in dat land niet
opgevraagd kunnen worden.
#08
verder in dit nummer10 Missie Mali
11 Uit het overleg
13 OpLinie als app
16 Pensioennieuws
20 Onterecht ontslagen
22 Veteranenberichten
24 Extra grote kerstpuzzel
27 Verenigingsnieuws
28 Ledenbenefits
29 Samenlevingscontract
30 Bankzitter
31 Computerhoek
33 FNV-Voordeel
34 Servicepagina
lidmaatschaper kan een moment komen dat u uw AFMP-lidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten defensie heeft aan-vaard. Houdt u dan rekening met de opzegter-mijn van 2 volle kalendermaanden. voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. U kunt opzeggen door middel van een brief aan AFMP/Fnv t.a.v. ledenadministratie, Postbus 157, 3440 Ad Woerden, of [email protected].
Het volgende verenigingsblad verschijnt op donderdag 6 februari 2014. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met maandag 13 januari 2014.
salarisbetaaldatum: vrijdag 24 januari 2014
cover: Avdd
inhoud
14
08
14
04
28
04 oPlinie deceMber 2013
zekerheidsregelingen voor de reservist
zijn stukken slechter dan die van het
vast personeel.’
snels: ‘binnen defensie hebben we al
meer dan genoeg flexibiliteit. een grote
tweede flexibele schil erbij leidt alleen
maar tot nog meer onzekerheid en daar
zit het defensiepersoneel echt niet op
te wachten. We zijn niet tegen inzet van
reservisten, maar die moeten niet de
gaten gaan vullen die door de bezuini-
gingen zijn ontstaan.’
Koopkrachtinhakend op het thema ‘meer koop-
kracht’ herinnerde snels de aanwezigen
eraan dat in het sociaal Akkoord een
bedrag van 200 miljoen is afgesproken
voor verbetering van de arbeidsvoor-
waarden van het overheidspersoneel.
‘dat geld laten we natuurlijk niet in de
portemonnee van het kabinet zitten.
samen met de andere defensiebonden
gaan wij ons er sterk voor maken dat
een deel van dit geld gebruikt wordt
om het defensiepersoneel er op korte
termijn wat geld bij te geven – bij het
salaris of de dertiende maand bijvoor-
beeld. recent AFMP-onderzoek heeft
aangetoond hoe slecht het binnen de
krijgsmacht gesteld is met het vertrou-
nederland en de verkeerde keuze van
het kabinet voor bezuinigen in plaats
van investeren. inhakend op het thema
‘echte banen’ vroeg hij aandacht voor
de ‘doorgeschoten flexibilisering van de
arbeidsmarkt. steeds minder mensen
hebben een vast contract. dat is een
groot probleem voor werknemers, voor
de kwaliteit van het werk en voor de
economie.’ Hij vertelde dat die trend bij
de politie tot uiting komt in het streven
van minister opstelten van veiligheid en
Justitie om het aantal vrijwilligers in de
ondersteuning de komende jaren fors
uit te breiden.
ReservistenAFMP-voorzitter Anne-Marie snels
bekritiseerde in haar toespraak het
streven van minister Hennis-Plasschaert
om het aantal reservisten binnen de
krijgsmacht de komende zes jaar op te
voeren tot pakweg 20.000. ‘en dan niet
alleen meer voor specifieke functies als
bijvoorbeeld tolken, maar ook voor het
uitvoeren van basistaken. de minister
zegt dat daarmee niet naar vervan-
ging van vast militair personeel wordt
gestreefd, maar naar verrijking daarvan.
en dan zeg ik: maak dat de kat wijs.
Want de arbeidsvoorwaarden en sociale
Ruim 9.000 mensen
kwamen die dag naar
Utrecht om de Fnv-
campagne af te trappen
en te demonstreren
tegen de keuze van het
kabinet om nog eens zes miljard aan
lastenverzwaringen en bezuinigingen
op de overheidsvoorzieningen door te
voeren. Fnv veiligheid – het samen-
werkingsverband tussen de AFMP,
de Marechausseevereniging en de
nederlandse Politiebond – was verte-
genwoordigd met ruim honderd leden
en bestuurders.
de manifestatie begon in de Jaarbeurs,
waar ’s ochtends vanaf 11.00 uur
in meerdere zalen vakbondsleden
bijeenkwamen om de gevolgen van
het kabinetsbeleid voor hun sector te
bespreken: leerkrachten, metaalwerkers,
bouwvakkers , thuiszorgers, verpleeg-
kundigen, schoonmakers, mensen
uit sociale werkplaatsen, senioren en
politie- en defensiemedewerkers.
FlexibiliseringFnv veiligheid hield haar bijeenkomst
in de Julianazaal. nPb-voorzitter Han
busker sprak de aanwezigen toe over
de sociaal-economische toestand in
Werk en inkoMenteKst dicK HArte Foto’s ben donKers
“binnen defensie
hebben we al meer dan genoeg
flexibiliteit’
De AFMP kan zich niet vinden in het streven van minister Hennis-Plasschaert om het aantal reservisten binnen de krijgsmacht op te voeren van 6.000 tot 20.000. Dat maakte AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels op zaterdag 30 november bekend tijdens de start van de FNV-campagne voor meer koopkracht en echte banen.
‘Veiligheid heeft een prijs’
AFMP tijdens Fnv-demonstratie:
oPlinie deceMber 2013 05
Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken en Werkge-legenheid kreeg afkeurende reacties
Ton Heerts voerde de anderhalf uur durende mars door Utrecht aan
oPlinie deceMber 2013 05
06 oPlinie deceMber 2013
wen in de leidinggevenden. een finan-
cieel gebaar in de arbeidsvoorwaarden
is wel het minste wat de defensietop
kan doen om het vertrouwen een klein
beetje te herstellen.’
Vakbondsmarkt na afloop van de bijeenkomst in de
Julianazaal vertrok de afvaardiging
van Fnv veiligheid naar de Grote Hal,
voorafgegaan door een doedelzak-
speler en een trommelaar. onderweg
kwam je door Hal 11, waar diverse
organisaties, Fnv-bonden en sectoren
zich presenteerden aan het publiek.
in deze hal had Fnv veiligheid een
enorme militaire vrachtwagen gestatio-
neerd, met in de laadbak een manshoog
actiespandoek. Aangezien alle 9.000
deelnemers zich om deze drietonner
heen moesten bewegen trok deze stunt
van Fnv veiligheid veel aandacht. ‘daar
heb ik nog mijn rijbewijs mee gehaald!’,
was een veelgehoorde reactie van de
bezoekers.
in de Grote Hal verschenen om te
beginnen acht vakbondsbestuurders
op het podium, die vertelden wat er in
de zaal was besproken en geconclu-
deerd. namens Fnv veiligheid vertelde
Anne-Marie snels dat er zowel binnen
defensie als bij de politie een eind moet
komen aan het vervangen van echte
banen door vrijwilligers en flex-krachten.
‘daar gaan wij als bonden mee aan de
slag: we willen afspraken over aantal-
len vast personeel in verhouding tot
flex-personeel en over de voorwaarden
waaronder flex-personeel wordt ingezet.’
ook betoogde ze met klem dat het
maar eens afgelopen moest zijn met de
bezuinigingen op defensie en de politie.
‘nog meer bezuinigen gaat ten koste
van de veiligheid in onze samenleving.
en die is in het belang van iedereen! We
willen toch allemaal dat bijvoorbeeld
schiphol en de rotterdamse haven wor-
den beveiligd? dat er blauw op straat
loopt? dat bij ongevallen, inbraken, grote
branden de militair of politieagent klaar-
staat? nou, dan kun je op hun inzetbaar-
heid niet eindeloos blijven bezuinigen.
veiligheid heeft een prijs.’
Afkeurende reactiesdaarna verscheen minister lodewijk
Asscher van sociale zaken en
Werkgelegenheid op het podium om
de demonstranten de hand te reiken.
‘We gaan als nederland door misschien
wel de diepste crisis in 80 jaar. daar
kunnen we uitkomen als we samen-
werken. ik ben jullie bondgenoot,’ zei
Asscher. Afgaande op de afkeurende
reacties uit de zaal bleek een deel van
de aanwezigen daarvan niet overtuigd.
de minister zette zich zichtbaar schrap
en vervolgde: ‘Maar dan heb ik wel jullie
steun nodig en moeten we elkaar niet
uitfluiten.’ Hij verliet onverrichterzake het
podium weer.
DoorgeslagenFnv-voorzitter ton Heerts kreeg een
aanzienlijk warmer welkom. tot groot
genoegen van de aanwezigen trok hij
fel van leer tegen de ‘doorgeslagen
miljardenbezuinigingen’ van het kabinet
rutte-ii. ook de zojuist vertrokken
lodewijk Asscher kreeg een veeg uit
de pan: ‘stop met het plan om mensen
in de bijstand te dwingen werk te doen
dat voorheen betaald werd. investeer
in mensen, zodat ze weer vertrouwen
krijgen. dan durven ze weer te besteden
en komt de economie weer op gang,’
aldus Heerts.
Kaasboer op de hoekook wat de koopkracht betreft had
Heerts een duidelijke boodschap: ‘Wij
eisen een fatsoenlijke loonsverhoging
waar dat kan, na al die jaren van mati-
Werk en inkoMen
“op inzetbaarheid kun je niet eindeloos blijven bezuinigen’
oPlinie deceMber 2013 07
ReservistenbeleidOp maandag 2 december vond op de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum een landelijk symposium over het (gewenste) reservistenbeleid plaats. Geheel in lijn met het AFMP-standpunt sprak FNV-voorzitter Ton Heerts bij die gelegenheid zijn waardering uit voor het werk van de huidige reservisten maar waarschuwde ook voor misbruik bij een forse uitbreiding van deze groep.
Meer dan 600 reservisten en beroepsmilitairen van
verschillende krijgsmachtdelen waren in Hilversum
aanwezig en hoorden vooraanstaande sprekers uit
het bedrijfsleven en de vakbonden hun visie op het toekomstige
reservistenbeleid geven. Het symposium was het sluitstuk van
een reeks van dertien discussiebijeenkomsten die defensie de
afgelopen maanden hield om het draagvlak voor het nieuwe
reservistenbeleid zo groot mogelijk te maken. de uitkomsten
gebruikt minister Hennis bij het opstellen van de nieuwe nota
over dat onderwerp, die ze in het voorjaar van 2014 aan de
tweede Kamer zal aanbieden.
WaarderingFnv-voorzitter ton Heerts sprak om te beginnen zijn waardering
uit voor de belangrijke bijdrage die ‘deeltijdmilitairen’ aan de
nederlandse krijgsmacht leveren. niet alleen door hun specifieke
kennis en expertise, maar ook door hun functie als bruggenbou-
wers tussen de burgermaatschappij en de krijgsmacht.‘ dit zijn
zesduizend mannen en vrouwen waar ik diep respect voor heb
– net als voor de krijgsmacht trouwens.’
Heerts kan zich echter niet vinden in de plannen van minis-
ter Hennis om het reservistenbestand fors uit te breiden. ‘op
defensie wordt al jarenlang grof bezuinigd. daardoor is er
simpelweg een tekort aan vast personeel ontstaan. dat wil de
werkgever de komende jaren steeds meer gaan opvullen met
reservisten.’ Heerts ziet dat niet zitten: ‘vaste banen worden dan
vervangen door flexbanen met minder rechtszekerheid en min-
der beloning. dat is niet alleen een belediging voor het ontslagen
personeel, maar ook voor de reservisten.’
»Volgens Heerts zou het heel verstandig zijn als Defensie in het overleg met de vakbonden afspraken maakt over
de verhouding tussen het aantal vaste krachten en het aantal flexibele krachten en over de voorwaarden waaronder reser-visten worden ingezet. ‘Laten wij er met zijn allen alsjeblieft voor zorgen dat de passie van deze mensen op een goede en vooral rechtvaardige manier wordt ingezet. Want hardwer-kende mensen mogen nooit de dupe worden van gegoochel met cijfertjes!’
“veel bedrijven hebben geld zat maar investeren niet in hun mensen’
ging. en dan zegt meneer Wientjes dat
de werkgevers dat niet kunnen betalen:
‘denk toch om de kaasboer op de hoek!’
dan zeg ik: flauwekul! lariekoek! er is
nog nooit een bedrijf failliet gegaan
door een looneis van de Fnv. er is bij
veel bedrijven geld zat. die hebben
geld op de plank liggen, maar weigeren
te investeren in vernieuwing en hun
mensen. of ze denken alleen aan hun
aandeelhouders. Wij willen dat ze weer
gaan investeren in mensen – in jullie! en
daar wordt uiteindelijk ook de kaasboer
op de hoek blij van, meneer Wientjes.’
de manifestatie eindigde met een
mars van zo’n anderhalf uur door
Utrecht, met voorop Fnv-voorzitter ton
Heerts. die keek tevreden terug op de
bijeenkomst: ‘dit is een veelbelovende
start. Het is heel inspirerend om zoveel
actieve leden te ontmoeten die er met
elkaar iets van willen maken en met
elkaar bespreken hoe ze hun eisen voor
koopkracht en echte banen kracht gaan
bijzetten.’
oPlinie deceMber 2013 07
AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels in de drietonner. Onder: de tasjes en hesjes vonden gretig aftrek.
08 oPlinie deceMber 2013
met oplossingen te komen, die de
uitzendnorm echter nog steeds geweld
aandeden. de bewindsvrouw legde
daarbij voorstellen op tafel om in uit-
zonderlijke situaties (waaronder volgens
haar de missie in turkije) inbreuken op
de uitzendnorm mogelijk te maken.
denk daarbij aan het vaker en voor kor-
tere duur uitzenden van mensen (‘korte
rotaties’) en van snelle repatriëring
als de persoonlijke omstandigheden
van militairen of van het thuisfront dat
vereisen.
Staand gebruikde Anne-Marie snels: ‘Wij willen hele-
maal niet praten over maatregelen om
af te zien van de uitzendbescherming
en dat vervolgens af te kopen. na een
missie voldoende tijd rustig thuis kun-
nen zijn is niet voor niets een staand
gebruik geworden. Je waarborgt daar-
door de gezondheid van je medewer-
kers – ook op langere termijn. bovendien
zorg je ervoor dat ze voldoende tijd
kunnen doorbrengen met het thuisfront.
dat beleid moet ongewijzigd blijven,
anders loop je het risico dat je mensen
onnodig beschadigd raken.’
gevuld. in het eerste kwartaal van 2014
gaat het nog om 60 en in het tweede
kwartaal om 20 functies. eind 2014 is
defensie nog steeds niet in staat om
alle militairen uitzendbescherming te
bieden.’
Zorgensnels:AFMP-voorzitter Anne-Marie snels:
‘Al bij de eerste lichtingen van de Patriot-
missie is de uitzendbescherming geweld
aangedaan. dat was een eenzijdig
besluit van het kabinet; wij zijn daarover
niet geraadpleegd. Wel hebben we
het afgelopen jaar herhaaldelijk ervoor
gewaarschuwd dat er maatregelen
moesten worden genomen als er sprake
zou zijn van verlenging van de missie.’
op 19 november poogde de minister
Op vrijdag 15 november
besloot het kabinet
rutte-ii de Patriot-
missie in turkije met
twaalf maanden te
verlengen tot eind
januari 2015. in de brief aan de tweede
Kamer over dit besluit meldt het kabinet
dat het helaas onmogelijk is om het vol-
ledige Patriot-personeel in die periode
de gebruikelijke uitzendbescherming te
bieden.
dat wil zeggen dat men na terugkeer
van een missie van zes maanden
minstens twaalf maanden geen nieuwe
uitzending heeft. ‘ongeveer 90 van de
270 functies kunnen bij aanvang van de
verlengingsperiode niet regulier worden
De AFMP en de andere defensiebonden zijn niet akkoord gegaan met voorstellen van minister Hennis-Plasschaert om uitzonderingen mogelijk te maken op het gebruikelijke uitzendpatroon van militairen: één periode op missie, twee perioden rust. Maar voor een deel van het defensiepersoneel kan Defensie niet voldoen aan de regels voor uitzendbescherming.
Uitzendbescherming onder druk
Werk en inkoMenteKst dicK HArte
op dinsdag 26 november sprak de
minister met twee tongen. Aan de ene
kant liet ze de bonden onomwonden
weten: ‘de uitzendbescherming staat.
Afspraak is afspraak.’ dat betekent
niet dat de missie niet verlengd wordt,
daarover gaat het kabinet. Het betekent
dat defensie individuele afspraken moet
maken met elke militair die zij na terug-
keer van een missie sneller wil inzetten
dan na twee perioden rust. en dat komt
erop neer dat aan de andere kant de
minister de militairen dwingt om af te
zien van uitzendbescherming.
AFMP-voorzitter snels: ‘de bonden
hebben de minister opgeroepen om de
tweede Kamer haarscherp duidelijk te
maken dat ze moet vasthouden aan de
uitzendbescherming. de krijgsmacht
heeft zoveel personeel moeten inleve-
ren dat hij alleen nog voldoende voort-
zettingsvermogen kan organiseren door
zijn mensen op een ongezonde wijze in
te zetten. Hopelijk leidt dat ertoe dat de
politiek en de defensietop eindelijk wak-
ker worden. er moet gekozen worden:
óf de politiek verlaagt het ambitieniveau,
óf er moet geld bij.’
Werkbezoek van AFMP-voorzitter
Anne-Marie Snels op 20 september aan de Patriot-eenheid
in Adana, samen an-dere vakbondsvoor-
zitters en een deel van de defensietop.
Foto JUrriAAn esser
Uitzendduur moet duidelijk zijnDat uitzendbescherming van belang is voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van militairen staat buiten kijf. Ook in het buitenland wordt dit onderkend, zoals blijkt uit onderzoeken en het beleid op dit gebied.
Elk land volgt op het gebied
van uitzendbescher-
ming zijn eigen beleid.
Uitzendtermijnen variëren
van enkele maanden tot een
jaar (soms langer). In Engeland gaat men
uit van een maximale uitzendtermijn
van zes maanden en van maximaal
twaalf maanden in totaal, in drie jaar
tijd. In de VS wordt gestreefd naar een
vuistregel van één periode op en twee
periodes af (1:2). Die vuistregel wordt
bijvoorbeeld al gehanteerd in Duitsland
en Scandinavië. Nederland loopt daar
dus mee in de pas. Deze vuistregel is een
minimum. Veelvuldige uitzendingen
in een beperkte periode waarbij de
uitzendbescherming wordt gehanteerd
zorgt op termijn voor een onverant-
woorde belasting van het personeel én
het thuisfront.
VerbandMede op basis van uitgevoerde onder-
zoeken kan worden verondersteld
dat er een algemeen verband bestaat
tussen uitzendduur in het algemeen en
klachten nadien: hoe langer de uitzen-
ding duurt, hoe groter de kans dat later
psychische en/of lichamelijke klachten
optreden. Een belangrijke factor is de
verwachte uitzendduur of -frequentie
ten opzichte van de daadwerkelijke
uitzendduur of -frequentie. Met andere
woorden: het is niet goed wanneer mili-
tairen worden uitgezonden, zonder dat
duidelijk is wanneer ze vertrekken, hoe
lang de uitzending duurt, hoe lang de
missie duurt en in relatie daarmee: zon-
der dat duidelijk is hoe vaak men wordt
uitgezonden. Dit laatste speelt met
name een rol bij gespecialiseerde een-
heden die maar over een beperkt aantal
inzetbare specialisten beschikken
(bijvoorbeeld de genie in Afghanistan).
Verder zijn onder meer van invloed de
taken die iemand moet uitvoeren en de
aard van de uitzending. Op basis van
bovenstaande is een verhouding van 1: 4
of zelfs 1: 5 op de langere duur een meer
verantwoorde belasting.
Zeker bij gezinnen met jonge kinderen
kan de uitzending van de militair een
voedingbodem zijn voor hechtings-
problematiek en relatieproblemen
(partner en/of kinderen). Op basis van
ervaring is bekend dat na terugkeer
van een missie de uitgezonden militair
en het gezin weer moeten wennen aan
de nieuwe situatie. Zo’n gewenning
duurt minimaal een maand. Nieuwe
automatismen ontstaan in de loop van
de tweede maand. Bij de Patriot missie
moet in twee maanden tijd de gehele
cyclus van voorbereiding, uitzending
en terugkeer worden doorlopen en dat
straks 6 maal. Dit terwijl deze militairen
al een uitzending van 6 maanden in 9
maanden tijd hebben gehad. Dit nieuwe
ritme kan mogelijk een zeer sterke nega-
tieve invloed hebben voor de relaties
binnen het gezin.
NazorgIn het kader van de personeelszorg
rondom uitzendingen heeft Defensie
een heldere set van maatregelen vastge-
legd over de nazorg bij uitzending. Deze
maatregelen (o.a. adaptatiegesprek,
terugkeergesprek, nazorgvragenlijst)
zijn neergelegd in het veteranenbesluit.
Onduidelijk is op welke wijze bij een
ritme van één maand op, één maand
af, één maand op gedurende een jaar
invulling daaraan wordt gegeven. Ook
de coördinatie en registratie van die
maatregelen dienen expliciet te worden
vastgelegd.
oPlinie deceMber 2013 09
10 oPlinie deceMber 2013
Snels drukte de Kamerleden
op het hart hun verantwoor-
delijkheid waar te maken en
zorgvuldig te controleren
of de missie aan een paar
belangrijke voorwaarden voldoet. Hoe
gedegen is de voorbereiding? Welke
maatregelen worden er genomen om
de veiligheids- en gezondheidsrisico’s
van de militairen te minimaliseren? Hoe
duidelijk zijn de afspraken over het
geweld dat in het missiegebied gebruikt
mag worden (‘rules of engagement’)?
snels: ‘Heldere mandaten, wie is
waarvoor verantwoordelijk. zekerheid
daarover is binnen vn-operaties van
groot belang. dat is één van de lessen
die we geleerd hebben van srebrenica.
en het is zaak dat daarover duidelijkheid
bestaat voordat de militairen vertrekken.’
Beveiligingvooral op het punt van de beveiliging
heeft de AFMP nog de nodige zorgen.
snels: ‘nederland heeft met de vn
afgesproken dat het een ‘rode kaart’
kan trekken als het de veiligheid van
een bepaalde operatie niet vertrouwt.
die opdracht hoeft dan niet te worden
uitgevoerd. dat is mooi, maar nog
beter zou zijn zeer duidelijke internati-
onale afspraken te maken zodat zo’n
veto-mogelijkheid niet nodig is. voor de
ondersteuning op het gebied van troe-
pentransport en medische evacuatie
(medevac) zal worden samengewerkt
PTSSAnne-Marie snels onderstreepte tijdens
de hoorzitting ook het belang van een
brede steun in de samenleving voor de
missie. ‘er is namelijk een verband tus-
sen het maatschappelijk draagvlak en
het ontstaan van Ptss-klachten. Wat mij
betreft heeft de politiek de schone taak
om dat draagvlak te helpen creëren en
onderhouden. daarnaast ga ik ervan uit
dat er voldoende (psycho)sociale zorg
beschikbaar is – zowel in het voortraject
als tijdens de missie en daarna.’
Gezien de geplande duur van de missie
lijkt het handhaven van de uitzend-
bescherming geen problemen op te
leveren. snels: ‘Het uitzendpatroon één
periode op missie/twee periodes thuis
lijkt gewaarborgd. blijft dat ook zo als
de missie verlengd wordt? die garantie
zou ik wel tijdig willen hebben, zodat we
niet opnieuw voor verrassingen komen
te staan.’
Snel duidelijkheidMilitairen moeten zich in Mali con-
centreren op de missie en zich niet
hoeven bezighouden met de eventuele
gevolgen van de bezuinigingen op
defensie, zoals het kwijtraken van hun
baan of het moeten solliciteren naar een
nieuwe functie. AFMP-voorzitter Anne-
Marie snels wil dat de werkgever op dat
punt voor duidelijkheid en rust zorgt. ze
rekent erop dat het meeste personeel
dat uitgezonden wordt in ieder geval
de feestdagen nog met hun familie en
vrienden zal kunnen doorbrengen, zo
liet ze de tweede Kamer weten.
de tweede Kamer vroeg de AFMP-
voorzitter onomwonden of ze vertrou-
wen had in de Mali-missie. ‘ik vind het
een goede zaak dat nederland weer
een enigszins robuuste missie voor zijn
rekening neemt,’ aldus snels. ‘Als de
regering op tijd weet te voldoen aan
de door ons gewenste garanties en
waarborgen, dan heb ik alle vertrouwen
in een geslaagde missie.’
met Frankrijk. Wat gebeurt er als dat
land zijn helikopters terugtrekt? is de
nederlandse missie dan afgelopen? ik
zou graag horen dat daarvoor een what
if-scenario is of wordt ontwikkeld.’
Veiligheid Mali-militairenSluitende internationale afspraken en heldere mandaten zijn noodzakelijk voor de veiligheid van de militairen die Nederland wil uitzenden naar Mali. Dat heeft AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels op 29 november benadrukt tijdens een hoorzitting van de Tweede Kamer over de Nederlandse bijdrage aan de VN-missie Minusma. Ook moet er duidelijkheid zijn over de beschikbare gezondheidszorg in het missiegebied.
MiSSieteKst dicK HArte
“snels wil garanties om verrassingen te voorkomen’
AFMP wil waarborgen
oPlinie deceMber 2013 11
Werk en inkoMenteKst dicK HArte
WUL-compensatie in 2014Het defensiepersoneel krijgt in 2014 in ieder geval dezelfde WUL-compensatie als in 2013. Daarmee zijn de AFMP en de andere defensiebonden op dinsdag 26 november akkoord gegaan. De werkgever heeft toegezegd in 2014 met de bonden te zullen onderhandelen over een structurele compensatieregeling. De AFMP zal daarbij opnieuw inzetten op een volledige WUL-compensatie – zowel voor actieve als voor post-actieve medewerkers.
Sinds 1 januari 2013 is in
nederland de Wet Uniform
loonbegrip van kracht. de
WUl schrijft voor dat bij het
berekenen van iemands
loonbelasting en sociale verzekerings-
premies hetzelfde inkomensbedrag
als uitgangspunt wordt genomen. Met
andere woorden: bij deze berekeningen
wordt voortaan een uniform loonbegrip
gebruikt. doel: het verminderen van de
administratieve lasten van werkgevers
en de belastingdienst.
Bandbreedtede invoering van de WUl kon volgens
de regering leiden tot positieve en
negatieve inkomenseffecten. vooraf
werd aangekondigd dat deze niet
zouden worden gecompenseerd zolang
het ging om veranderingen tussen min
1,5 procent en plus 1,5 procent. Mocht
blijken dat een grote groep mensen te
maken kreeg met dalingen of stijgingen
van hun inkomen boven deze band-
breedte, dan zouden nadere maatrege-
len worden genomen.
tot die laatste groep behoorde de
defensiemedewerkers. Mede doordat
die onder een eigen zorgstelsel (szvK)
vallen en daardoor bepaalde positieve
inkomenseffecten van de WUl mislie-
pen, kregen zij vanaf 1 januari 2013 te
maken met een inkomensachteruitgang
door de WUl tussen 2,8 en 4,7 procent
(actieve dienst); tussen 1,5 en 3 procent
(UGM-uitkering) en tussen 5 en 7 pro-
cent (gepensioneerden).
Eenzijdige regeling Uit protest tegen het uitblijven van
een behoorlijke compensatierege-
ling trokken de AFMP en de andere
defensiebonden zich op 21 december
2012 eenzijdig terug uit het sectorover-
leg. vervolgens nam minister Hennis-
Plasschaert na de jaarwisseling eenzijdig
enkele maatregelen om de inkomens-
achteruitgang van het personeel in
actieve dienst enigszins te beperken,
om precies te zijn tot een percentage
tussen 0,7 en 1,4 procent. voor deze
tijdelijke regeling wist de bewindsvrouw
voldoende steun weten te krijgen in
de tweede Kamer en daarmee was
voor de bonden helaas sprake van een
voldongen feit.
in september van dit jaar bleek de minis-
ter in de defensiebegroting voor 2014 al
een bedrag van 50 miljoen te heb-
ben ingeboekt voor een gedeeltelijke
WUl-compensatie. voor de financiering
daarvan had ze met succes aange-
klopt bij minister van Financiën Jeroen
dijsselbloem.
op 26 november confronteerden de
bonden de minister met het uitblijven
van een voorstel voor een structurele
regeling. ze stelden voor dat na de jaar-
wisseling de tijdelijke regeling uit 2013
ook in 2014 van kracht zou blijven en
dat ondertussen zou worden gesproken
over een blijvende oplossing voor de
WUl-problematiek – al dan niet met
terugwerkende kracht. de minister ging
met dat voorstel akkoord.
» Bij de onderhandelingen over
een structurele compensatie-
regeling zal de AFMP blijven vast-
houden aan zijn twee basiseisen: de
compensatie wordt niet betaald uit
arbeidsvoorwaardengeld (geen sigaar
uit eigen doos) EN het inkomensverlies
moet volledig worden gecompenseerd
– zowel voor actieve als voor post-actie-
ve medewerkers.
“de afmp blijft aandringen op een structurele regeling’
12 oPlinie deceMber 2013
Werk en inkoMen
» Deze maand start binnen de
krijgsmacht een proef die de
medewerkers bewust moet maken van
de kosten van het vervangen van onder-
delen van de kleding en uitrusting.
Doel: efficiencywinst boeken door het
terugdringen van het aantal onnodige of
vroegtijdige bestellingen. Tegelijkertijd
gaan de bonden en Defensie samen
de behoefte aan kleding en uitrusting
onderzoeken en vaststellen wie wat
nodig heeft en wat dat kost.
De proef wordt uitgevoerd door het
Kleding en Persoonlijke Uitrusting-
bedrijf (KPU). Medewerkers krijgen een
virtueel budget waarmee ze hun bestel-
lingen van kapotte of verloren gegane
kleding- of uitrustingsonderdelen
kunnen betalen. Dat budget (I-bundel
geheten, de I staat voor Instandhouding)
bedraagt tien procent van de gemid-
delde waarde van hun kleding en uit-
rusting. Dat is ruim bemeten, want het
gemiddelde bedrag aan bestellingen per
jaar ligt iets lager dan die tien procent
van de gemiddelde waarde. Elke deel-
nemer krijgt twee gratis bestellingen per
jaar; voor elke volgende bestelling wordt
€ 6 in rekening gebracht (bovenop de
waarde van het bestelde onderdeel).
Een door de bonden gestelde voor-
waarde is dat de proef met de I-bundel
geen gevolgen mag hebben voor de
verstrekking en bezorging van kleding.
Ook op financieel gebied mogen mede-
werkers er geen nadeel van ondervin-
den. Niemand krijgt een echte rekening.
Kleding en uitrusting onder de loep
Overschrijdingen van het virtuele bud-
get zal Defensie als feit accepteren. De
AFMP en Marechausseevereniging wor-
den samen met andere defensiebonden
betrokken bij de communicatie over de
proef. Afgesproken is dat die medio 2014
geëvalueerd moet zijn.
Terwijl de proef met de I-bundel loopt,
gaan de bonden en de werkgever invul-
ling geven aan eerder gemaakte maar
tot op heden nog niet uitgevoerde
afspraken over de kledingpakketten.
Een werkgroep met deskundigen
namens beide partijen gaat nu echt
aan de slag met het doorlichten van de
inhoud van de kledingpakketten. Bij het
ene krijgsmachtdeel heb je aanspraak
op twee uniformen en bij het andere
op één. Bij het ene onderdeel zit de
slaapzak standaard in de PSU en bij het
andere niet. Wat zijn de huidige verschil-
len, welke zijn gerechtvaardigd en waar
moet het beleid worden gestroomlijnd?
De uitkomsten van die inventarisatie
moeten voor de zomer van 2014 worden
aangeboden aan het sectoroverleg,
samen met de evaluatie van de proef
met de I-bundel. De AFMP heeft beide
zaken nadrukkelijk aan elkaar verbon-
den. Met andere woorden: wordt er aan
de afspraak over de kledingpakketen
weer geen gevolg gegeven, dan heeft dat
gevolgen voor het I-bundeltraject. De
werkgever heeft begrip getoond voor dit
standpunt en toegezegd nadrukkelijk te
zullen sturen op het waarmaken van de
eerdere afspraken.
betaling eindejaars- uitkeringH Defensie heeft langdurig zieke burgermedewerkers vanaf 2009 een te lage eindejaars-uitkering betaald. Dat heeft de werkgever de bonden in novem-ber gemeld. Als een burgerambtenaar ziek wordt, ontvangt hij de eerste twaalf maanden gewoon hon-derd procent van zijn salaris. Maar daarna daalt zijn inkomen naar zeventig procent van zijn salaris. Op een of andere manier is dat percentage ook in de defensiesystemen terechtgeko-men. Daardoor hebben langdu-rig zieken de afgelopen vier jaar ten onrechte een eindejaarsuit-kering toegekend gekregen op basis van slechts 70 procent van hun salaris. De werkgever heeft deze fout gecorrigeerd door alle gedupeerden in november niet alleen te voorzien van de juiste eindejaarsuitkering voor 2013, maar ook van een nabetaling. (Langdurig ziek maar geen nabetaling ont-vangen? Neem contact op met de afdeling Individuele Belangenbehartiging van de AFMP!)
Defensie moet (noodgedwongen) de overstap naar
de business card volgen. op 13 november heeft de
werkgever de bonden een toelichting gegeven. zij
is het met de bonden eens dat deze onvermijdelijke
verandering (vooralsnog) geen rechtspositionele gevolgen mag
hebben.
defensiepersoneel dat gemiddeld vier of meer dagen per week
met openbaar vervoer reist voor woon-werkverkeer, moet een
ns business card aanvragen met een abonnement. Het is moge-
lijk om een ns business card aan te vragen:
»met traject vrij abonnement (= huidige ns
trajectabonnement).
»met trein vrij abonnement (= huidige ns jaarkaart).
»met ov vrij abonnement (= huidige ov jaarabonnement).
defensiepersoneel dat gemiddeld minder dan vier dagen per
week met openbaar vervoer reist voor woon-werkverkeer,
kan een ns business card aanvragen zonder abonnement.
daarmee wordt gereisd op rekening, wat betekent dat defensie
alle gemaakte reizen vergoedt aan de ns. in dat geval is het niet
toegestaan om de business card ook te gebruiken om privé
(met korting) te reizen. (die kosten worden dan ook in rekening
gebracht bij defensie namelijk.)
in een volgend overleg zal worden doorgepraat over de vraag
wie het financiële risico draagt voor het bedrag dat de ns zichzelf
toe-eigent als iemand vergeet uit te checken. ook moet er nog
duidelijkheid komen over de eventuele consequenties voor
reizigers naar het buitenland of juist vanuit het buitenland naar
nederland.
Bestaande OV-kaarten verdwijnenVanaf 1 januari 2014 kunnen defensiemedewerkers voor hun woon-werkverkeer en dienstreizen niet langer gebruikmaken van de huidige (papieren) abonnementskaarten van de NS. Ze moeten overstappen op de digitale NS Business Card. Belangrijke verschil: de noodzaak om zorgvuldig uit te checken.
OpLinie nu ook op iPad en iPhone!
»Vanaf 21 december is OpLinie ook te lezen op jouw iPad
of iPhone! En nog een paar dagen eerder dan dat het
papieren blad op de mat valt! De AFMP heeft een app ontwik-
keld voor de App Store waarmee het verenigingsblad mak-
kelijk te lezen is. Met deze OpLinie-app heb je altijd toegang tot
de laatste editie en veel eerdere nummers. Blijf op de hoogte
op het gebied van werk en inkomen, jouw rechtspositie, belan-
genbehartiging, ledenvoordelen en uiteraard de vereniging.
De App is nu gratis te downloaden, voorlopig alleen in de App
Store van iOS, onder de naam ‘OpLinie’.
De OpLinie-app is uitsluitend bestemd voor leden en relaties
van de AFMP/FNV. Met uw lidnummer kunt u makkelijk een-
malig inloggen. Uw lidnummer kunt u vinden op uw ledenpas
of op de verpakking van het verenigingsblad dat in papieren
vorm bij u op de mat valt. Bent u een zakelijke relatie van de
AFMP/FNV, neem dan contact op met de redactie voor uw
eigen inlogcode.
“download de oplinie-app!
oPlinie deceMber 2013 13
14 oPlinie deceMber 2013
gaande aan het veiligheidsonderzoek
in turkije gewoond en het was voor de
Mivd niet mogelijk gegevens over haar
te verkrijgen van de turkse autoriteiten.
ook zelf kun je bij een veiligheidsonder-
zoek de klos zijn, bijvoorbeeld wanneer
je gedurende een langere periode in
een land verblijft waarvan je niet eens
weet dat het op lijst staat - omdat die
lijst nu eenmaal niet openbaar is. deze
Mivd-lijst is ook nog eens voortdurend
aan verandering onderhevig. Het gaat
niet per se om ‘schurkenstaten’ die een
veiligheidsrisico inhouden, bijvoorbeeld
omdat een geheime dienst van dat
land de partner zou kunnen hebben
‘bewerkt’. Het gaat ook om nAto of
eU-landen waar de Mivd geen informa-
tie van krijgt, zoals turkije.
Nare verrassingende periode waarover gecontroleerd
wordt is afhankelijk van het niveau van
het veiligheidsonderzoek en kan wel
tot acht of tot tien jaar teruggaan, vanaf
het moment van toetsing, voor partners
omdat zijn werk hem liever was dan zijn
geliefde. ook is het geval bekend van
een militair die op 6 april 2010 in dienst
kwam bij defensie en zijn opleiding
begon aan de Koninklijke Militaire
school. dit was onder voorbehoud van
het afgeven van een verklaring van
Geen bezwaar (vGb.) begin oktober
2010 vernam hij dat hij zijn opleiding
niet meer mocht voortzetten, in maart
had hij al een brief met een voornemen
tot besluit ontvangen. reden: zijn part-
ner had gedurende de drie jaar vooraf-
Ben je militair of burger
met een vertrouwens-
functie en heb je een
buitenlandse partner
ontmoet? dan is het
verstandig om bij de
commandant na te
vragen of het land van herkomst een
veiligheidsrisico inhoudt. in het ergste
geval moet je kiezen tussen je baan of je
aanstaande geliefde. Het is al voorge-
komen dat een sergeant de relatie met
zijn vriendin uit oekraïne beëindigde
Als je partner uit het buitenland komt moet je maar hopen dat het land niet op de blacklist staat die de MIVD hanteert bij het veiligheidsonderzoek. Het kan je de Verklaring van Geen Bezwaar (VGB) kosten en daarmee dus je baan. Deze lijst van landen is niet openbaar, verrassingen achteraf zijn daarom niet uitgesloten. En dat kan er in extreme gevallen toe leiden dat je moet kiezen tussen je partner of je baan. Je kunt zelfs de klos zijn als je een tijd in een land bent geweest dat op die blacklist staat.
beleidsregel veiligheidsonderzoek rigide toegepast:
Werk en inkoMenteKst Alex GrootHedde
Herkomst partner kan je je baan kosten
oPlinie deceMber 2013 15
geldt altijd een periode van vijf jaar. Het
toetsen met zo’n lange terugwerkende
kracht kan tot nare verassingen leiden.
zo kan het gebeuren dat je een sabbati-
cal neemt en afreist naar zo’n land. zelfs
als het land op moment van vertrek niet
op de lijst zou hebben gestaan kan het
nadat je er bent aangekomen wel op
worden geplaatst, bijvoorbeeld omdat
er geen controlemogelijkheden (meer)
zijn.
VertrouwensfunctiesWonderlijk genoeg maakt defensie bij
vertrouwensfuncties geen onderscheid
naar het soort werk dat een militair doet.
bij de politie doet men dit overigens
wel, dit scheelt geld en wie niet met
vertrouwelijke informatie in aanraking
komt, krijgt geen veiligheidsonderzoek.
langs politieke weg gaat de AFMP de
strijd aan om te voorkomen dat elke
militaire functie als vertrouwensfunctie
wordt aangemerkt. de politiek heeft
zelf al een signaal afgegeven: PvdA-
kamerleden eijsink en recourt vroegen
minister Hennis of ze voornemens was
om naar mogelijkheden te kijken om de
medewerkers die het betreft (tijdelijk)
te plaatsen op een niet-vertrouwens-
functie. de minister antwoordde op 12
november dat alle militaire functies zijn
aangemerkt als vertrouwensfuncties en
dat defensie slechts een zeer beperkt
aantal niet-vertrouwensfuncties heeft.
Hennis: ‘indien een dergelijke functie
een vacature betreft ben ik bereid
mogelijkheden te onderzoeken voor
een (tijdelijke) plaatsing op een niet-
vertrouwensfunctie van de betrokken
medewerker (niet zijnde militair).’
Hete soepeerder leek de soep nooit zo heet te
worden gegeten, maar sinds 2010 is de
Mivd een stuk actiever op dit gebied.
“de Mivd is toen begonnen met het
dynamiseren van veiligheidsonderzoe-
ken, oftewel: het wegwerken van een
achterstand,” aldus AFMP-jurist steijn
Hoogendoorn. dit gebeurt op grond
van de beleidsregel justitiële antece-
denten en persoonlijke gedragingen.
dat is een alomvattend beleid voor
veiligheidsonderzoeken van de Mivd en
is gebaseerd op de Wet veiligheidson-
derzoeken. op basis van de gegevens
die de Mivd vindt kan de vGb worden
ingetrokken of geweigerd. Als er gebrek
is aan gegevens is dat geen reden om
een vGb in te trekken, maar kan zij wel
worden geweigerd.
Standpunt AFMPde AFMP is van mening dat
»de lijst van ‘verboden’ landen helder-
der moet worden gecommuniceerd
met de defensiemedewerk(st)ers
»defensie een werkgeversverantwoor-
delijkheid heeft om de militair die van-
wege een ‘verkeerde’ partnerkeuze
ontslagen wordt actief te begeleiden
naar een baan buiten defensie
»ontslag op ‘staande voet’ van slecht
werkgeverschap getuigt
»de militair op missie van wie het vGb
wordt ingetrokken voorafgaande aan
zijn of haar uitzending op de hoogte
dient te zijn van het voornemen!
Wat kan de AFMP voor je betekenen als
je vGb wordt ingetrokken? onze afde-
ling individuele belangenbehartiging
gaat voor je aan de slag, maar garanties
kunnen we niet geven. Het gaat immers
om een Mivd-onderzoek waarvan som-
mige stukken geheim (of hoog gerubri-
ceerd) zijn. en aan het besluit zelf is niet
te zien of het een deugdelijk onderzoek
is geweest; pas tijdens de juridische pro-
cedure komen we erachter wat de Mivd
heeft gedaan. belangrijk is dat als je
een voornemen of een beslissing voor
het intrekken (ontnemen) of weigeren
(onthouden) van een vGb ontvangt, je
dat altijd aan ons voorlegt. doe dit ruim
binnen de zogenoemde zienswijze-
termijn van 14 dagen!
“de zogenoemde blacklist van defensie moet duidelijk gecommuniceerd worden’
» In het overleg met de werkgever Defensie is in
november de VGB aan de orde gekomen. Naar
aanleiding van onze vragen en opmerkingen heeft
Defensie toegezegd een brief te sturen waarin de
werkgever ingaat op de communicatie over de VGB,
de beleidsregel en de procedure rond de aanwijzing
van functies als vertrouwensfunctie.
31.000 onderZoeken in ruim twee jaarH Van september 2010 tot en met december 2012 heeft de MIVD ruim 31.000 veiligheidsonderzoeken uitgevoerd. In vijf gevallen is de VGB ingetrokken en in 25 gevallen is de VGB geweigerd door onvol-doende gegevens door een verblijf in het buitenland. In zestien van die dertig geval-len kon de dienst onvoldoende gegevens over de partner achterhalen en in veertien gevallen leverde het veiligheidsonderzoek onvoldoende gegevens op over de (aspi-rant) medewerker. In vijf gevallen betrof het onderzoeken naar medewerkers van zoge-naamde defensieorderbedrijven. De overige 25 waren onderzoeken naar (aspirant) defensiemedewerkers.
16 oPlinie deceMber 2013
Defensiemedewerkers gaan in het nieuwe jaar minder pensioenpremie betalen. Dat geldt voor het burgerpersoneel, dat vanaf 2014 per gewerkt jaar minder pensioenkapitaal gaat opbouwen – met dank aan het kabinet Rutte-I. De hoogte van het ABP-pensioen wordt in
2014 vooralsnog niet aangepast om de inflatie te corrigeren en de koopkracht te behouden; daarvoor is de financiële gezondheid van het fonds nog te wankel.
Defensiepensioenen in 2014
Werk en inkoMenteKst dicK HArte
16 oPlinie deceMber 2013
oPlinie deceMber 2013 17
De pensioenpremie voor het burgerper-
soneel bij defensie daalt in 2014 met 3,8
procentpunt van 25,4 naar 21,6 procent
van het pensioengevend salaris. voor
alle duidelijkheid: defensie betaalt onge-
veer twee derde van deze premie (14,21
procent in 2014); ongeveer een derde
betaalt u zelf (7,9 procent in 2014).
de belangrijkste oorzaak van deze
premieverlaging is de aangepaste pen-
sioenregeling die vanaf 1 januari 2014
voor het burgerpersoneel gaat gelden.
in 2011 is het kabinet rutte-i begonnen
de fiscale ruimte voor het collectieve
pensioensparen af te knijpen. daardoor
wordt vanaf 2014 de mogelijkheid om
belastingvrij pensioen op te bouwen
beperkt van 2,05 procent tot 1,95
procent van uw pensioengrondslag per
jaar. dat laatste is uw pensioengevend
(jaar)salaris minus de AoW-uitkering .
dat bedrag hoeft u immers niet meer
samen met de werkgever bij elkaar te
sparen via het AbP.
Inkomensverbeteringzoals in de vorige oplinie beschreven
brengt deze verlaging van de pensioen-
opbouw met zich mee dat vanaf 2014
ook minder pensioenpremie hoeft te
worden betaald. de bonden hebben
weten af te dwingen dat het grootste
gedeelte van de vrijvallende werkge-
verspremie gebruikt zal worden om het
werknemersdeel van de zogenaamde
vPl-premie te betalen. daardoor gaat
het netto inkomen van de werknemers
gemiddeld met 2,4 procent omhoog.
dat is dus geen salarisverhoging zoals
werkgevers graag willen doen geloven,
maar een netto inkomensverbetering.
MilitairenAfgezien van wijzigingen voor een
kleine groep hoefde de eigen pensioen-
regeling van militairen bij het AbP niet te
worden aangepast om aan de nieuwe
fiscale regels te voldoen. de pensioen-
premie voor militairen daalt vanaf 1
januari 2014 dan ook alleen maar door
het beperken van de hersteltoeslag (een
van de maatregelen om de financiële
situatie te verbeteren): de premie was
27,6 procent en wordt 26,9 procent van
het pensioengevend salaris.
IndexatieHet AbP-bestuur heeft besloten de
pensioenen in 2014 vooralsnog niet te
laten meegroeien met de gemiddelde
loonontwikkeling bij de overheid en het
onderwijs (indexatie). daarvoor vond
men de dekkingsgraad – de verhouding
tussen de verwachte toekomstige ver-
plichtingen en de verwachte toekom-
stige bezittingen – op 31 oktober nog te
laag; de dekkingsgraad was toen 106,2
procent. op 31 december 2013 moet die
dekkingsgraad minimaal 104,2 procent
zijn. zo niet, dan is het AbP wettelijk
verplicht om de pensioenen opnieuw
te verlagen (‘af te stempelen’). Wat nu
als aan het eind van het jaar blijkt dat
de financiële gezondheid van het fonds
overtuigend aan het herstellen is? dan
zal het AbP-bestuur na de jaarwisseling
overwegen of de pensioenverlaging
met 0,5 procent sinds april 2013 kan
worden beëindigd. ook wordt dan beke-
ken of het restant van de zogenoemde
herstelopslag kan komen te vervallen en
in hoeverre indexatie alsnog mogelijk
is.
We krijgen wat te kiezen bij het ABP!
oPlinie deceMber 2013 17
teKst JAn erinGAArd
» Er staan ons wijzigingen te wachten in de
manier waarop het pensioenfonds wordt
bestuurd. Op 1 juli 2014 gaat de wet Versterking
Bestuur Pensioenfondsen (VPB) daadwerkelijk
ingevuld worden. Dan komen er veranderingen
in de samenstelling van het bestuur, de wijze
van intern toezicht en de medezeggenschap
van de deelnemers en gepensioneerden in het
pensioenfonds.
Tot op heden bestond het bestuur van ABP uit
vertegenwoordigers van werkgevers en werkne-
mers (de overheidsvakbonden). De wet VBP biedt
vanaf 1 juli 2014 een keuze uit vijf bestuursvor-
men. Opmerkelijk daarbij is de verplichte toevoe-
ging van bestuurders namens de gepensioneer-
den. Dat geldt dus ook voor het bestuursmodel
dat door ABP is gekozen. Naast de werkgevers-en
werknemersvertegenwoordiging komen daarin
ook twee bestuursleden namens de gepensio-
neerden. Deze bestuursleden worden benoemd
op bindende voordracht van de gepensioneer-
dengeleding in het Verantwoordingsorgaan (zie
hieronder).
Raad van ToezichtEr komt een Raad van Toezicht, die over de
schouder van het bestuur gaat meekijken. Deze
raad zal bestaan uit vijf personen, die worden
benoemd op bindende voordracht van het
Verantwoordingsorgaan (zie hieronder). Zij
houdt toezicht op het beleid van het bestuur en
op de algemene gang van zaken in het fonds.
Zo kijken zij bijvoorbeeld of er voldoende reke-
ning wordt gehouden met de belangen van
de verschillende groepen, zoals jongeren en
ouderen. Ook ziet de Raad er op toe of het pen-
sioenfonds goed zicht heeft op alle financiële
risico’s. De Raad krijgt een aantal bevoegdheden
en goedkeuringsrechten en kan bestuursleden
die onvoldoende functioneren schorsen en/of
ontslaan. De RvT legt over haar werkzaamhe-
den verantwoording af aan onder andere het
Verantwoordingsorgaan.
“burgerpersoneel 3,8 % minder premie’
18 oPlinie deceMber 201318 oPlinie deceMber 2013
veterAnen
In de huidige situatie kent de medezeggenschap
van het ABP drie organen: de Deelnemersraad, de
Werkgeversraad en het Verantwoordingsorgaan
(VO). Deze drie organen gaan op in één orgaan,
het Verantwoordingsorgaan nieuwe stijl. Dat heeft
zowel gezegd het recht van voordracht van de leden
van de Raad van Toezicht en de bestuursleden
namens de gepensioneerden. Daarnaast heeft het
tal van adviesbevoegdheden over belangrijke zaken
als het premie-en indexatiebeleid, de communicatie
en het beleggingsbeleid.
Het VO nieuwe stijl telt 48 zetels. Een derde daar-
van wordt bezet door vertegenwoordigers van de
werkgevers. De overige 32 zetels worden ingenomen
door vertegenwoordigers van deelnemers (19 zetels)
en gepensioneerden (13 zetels). Deze verdeling is
evenredig met het aantal deelnemers (zij die nog
pensioen aan het opbouwen zijn) en gepensioneer-
den (zij die al een pensioenuitkering krijgen) in het
ABP-bestand.
VerkiezingenWie komen er op die zetels terecht? Dat wordt
voor het eerst in de ABP-geschiedenis bepaald op
basis van verkiezingen. Op korte termijn moeten
daarvoor kandidatenlijsten worden ingeleverd,
waarna in februari/maart 2014 de deelnemers en
gepensioneerden hun stem kunnen uitbrengen.
Daarbij kiezen deelnemers voor iemand op de
lijsten van de deelnemersgeleding en de gepen-
sioneerden voor iemand op de lijsten van de
gepensioneerdengeleding.
Uiteraard gaat ook de AFMP (samen met de andere
bonden van FNV Veiligheid, MARVER en NPB) voor
zetels in het Verantwoordingsorgaan nieuwe stijl
voor deelnemers en voor gepensioneerden. Het
behalen daarvan lukt alleen als de leden van de
AFMP massaal gaan stemmen. Daardoor maakt u
het mogelijk maken dat de specifieke voorwaarden
voor Defensiepersoneel binnen het pensioenfonds
ABP goed tot hun recht blijven komen.
Belanghebbenden bij deze
zaak zijn van harte uitge-
nodigd om de zitting bij
te wonen. Met het oog
op de verwachte hoge
opkomst is de rechtbank
gevraagd een grote zaal te regelen. zelfs
dan kunnen we echter niet garanderen
dat er voor iedereen plek is. Kunt of
wilt u niet komen, dan is er geen man
overboord. op zijn website zal de AFMP
verslag uitbrengen van het verloop van
de zitting.
Terechte vordering?een van de punten die aan bod zul-
len komen is de vraag of vakbonden
wel gerechtigd zijn een vordering bij
de civiele rechter in te dienen, terwijl
hun leden als belanghebbende bij de
bestuursrechter kunnen procederen. de
nederlandse staat verdedigt het stand-
punt dat twee verschillende rechterlijke
colleges geen oordeel kunnen uitspre-
ken over hetzelfde juridische vraagstuk
de AFMP meent echter dat vakbonden
Zitting over AOW-gat medio januari 2014
wel degelijk bij de civiele rechter terecht
kunnen als ze een eigen belang hebben
– zoals in dit geval.
Rechtsvragener is dus een kans dat de civiele rechter
de vordering van de AFMP en de
andere bonden niet inhoudelijk zal
behandelen. Waarom dan niet meteen
naar de bestuursrechter gestapt? dat
heeft te maken met de spelregels van
het bestuursrecht. op basis daarvan kan
nu alleen nog maar geprocedeerd wor-
den over de vraag of een AoW-gat van
één maand strijdig is met het europees
verdrag voor de rechten van de Mens.
Het voordeel van een civiele procedure
is dat daarin alle rechtsvragen aan bod
kunnen komen. dat levert dus veel
sneller duidelijkheid op – ook over de
rechtmatigheid van een toekomstige
verhoging van de AoW-leeftijd naar 66
of 67 jaar.
Sociale Verzekeringsbankde AFMP wil haar leden zo snel mogelijk
De Rechtbank Den Haag heeft besloten het geschil tussen de AFMP en de Nederlandse Staat over de verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd verder te behandelen tijdens een zitting op donderdag 16 januari 2014. De zitting vindt plaats in het Paleis van Justitie te Den Haag (Prins Clauslaan 60) vanaf 9.30 uur.
“daarom: doe in 2014 mee aan de verkiezingen en zorg dat de afmp in staat blijft mee te praten over ons pensioen!
oPlinie deceMber 2013 19
Zitting over AOW-gat medio januari 2014
uitsluitsel bieden, maar ze tegelijker-
tijd geen risico laten lopen. daarom is
besloten twee wegen te bewandelen.
in afwachting van de uitkomst van de
civiele procedure raden we iedereen
aan bezwaar te maken tegen het besluit
van de sociale verzekeringsbank (de
instantie die de AoW uitvoert) over de
startdatum van de AoW-uitkering. Met
de svb zijn afspraken gemaakt over het
aanhouden van deze bezwaren en het
selecteren van enkele zaken voor proef-
processen. zodoende zijn uw rechten
veiliggesteld en kan de AFMP de civiele
zaak met een gerust hart uitprocederen.
de AFMP adviseert iedereen die
komend jaar 65 jaar wordt een AoW-
uitkering aan te vragen. dat kan via
digid of door het invullen en per
post versturen van het bij de svb te
verkrijgen aanvraagformulier. vermeld
in de aanvraag dat de AoW direct bij
het bereiken van de leeftijd van 65 jaar
moet ingaan.
Bezwaar aantekenenvervolgens dient u tegen het ontvangen
besluit van de sociale verzekeringsbank
(een AoW-uitkering vanaf een latere
leeftijd) bezwaar aan te tekenen. op
de AFMP-website kunt u daarvoor een
standaard-bezwaarschrift downloaden.
in het svb-besluit is te vinden bij welke
vestiging het ingediend moet worden.
verzend uw bezwaarschrift aangete-
kend en bewaar het verzendbewijs.
Verhoging AOW-leeftijd: wel of niet geld ‘verslepen’?op 1 januari 2013 is een geleidelijke verhoging gestart van de leeftijd waarop nederlanders recht hebben op een AoW-uitkering. Het afgelopen jaar begon-nen de AoW-uitkeringen een maand later dan op 65-jarige leeftijd, vanaf 2014 wordt dat twee maanden later. volgens de huidige wet blijft de AoW-leeftijd daarna in stapjes omhoog gaan tot 66 jaar in 2019 en tot 67 jaar in 2023.
» Tijdens de formatie van het kabi-
net Rutte-II is in 2012 een snellere
verhoging afgesproken: in vijf jaar tijd
naar 66 jaar (2018) en daarna in drie
jaar tijd naar 67 jaar (2021). Die versnel-
ling moet echter nog wettelijk worden
vastgelegd. De verhoging van de AOW-
gerechtigde leeftijd betekent voor ieder-
een een onverwacht (tijdelijk) inkomens-
verlies, en dat geldt zeker voor de genen
die al met vervroegd pensioen zijn.
Voor zowel militairen als burgerperso-
neel bij Defensie bestaat de mogelijkheid
om dit AOW-gat op te vangen door het
opgebouwde ABP-pensioenkapitaal aan
te spreken. Je besluit dan als het ware
de uitkering van dat kapitaal over een
langere periode uit te smeren. Anders
gezegd: een deel van dat geld wordt
versleept naar een periode vóór de AOW-
gerechtigde leeftijd. Vandaar dat deze
optie wordt aangeduid als de versleep-
regeling. Daarmee kun je dus financieel
de periode opvangen waarover je nog
geen AOW ontvangt. Gevolg is wel dat uw
pensioenuitkeringen tot aan het moment
van overlijden lager worden.
De AFMP adviseert haar leden om als het
even kan deze versleepregeling niet te
gebruiken, omdat het onevenredig veel
pensioen kost en de compensatie maar
heel klein is. Als je het volledige AOW-gat
van twee jaar moet dichten is het gevolg
een 10 tot 15 procent lagere pensioenuit-
kering. Ook Defensie gaf (in het overleg)
aan hiervan geschrokken te zijn.
LET OP: het ABP past de versleepregeling
in de meeste gevallen automatisch toe.
Wilt u dat niet, dan moet u reageren op
de pensioenopgave die u van het ABP
ontvangt. De AFMP heeft in het overleg
dan ook gepleit voor een ‘opt-in’ regeling
waardoor dit automatisme verdwijnt.
OverbruggingsregelingHet kabinet Rutte-II heeft ook een over-
bruggingsregeling in het leven geroepen.
Die is bedoeld voor mensen die op 1 janu-
ari 2013 gebruik maakten van een ver-
vroegd pensioen-regeling of een soort-
gelijke voorziening. De regeling eindigt
(vooralsnog) op 31 december 2018.
De FNV heeft ervoor gezorgd dat in het
Sociaal Akkoord van mei 2012 een ver-
ruiming van de oorspronkelijke regeling
is afgesproken. Daardoor geldt zij nu
voor alleenstaanden met een inkomen
tot twee keer het minimumloon
(€ 2.956) en voor samenwonenden met
een inkomen tot drie keer dat bedrag
(€ 4.433) Dat is de entree-inkomenstoets,
die plaatsvindt in de maand dat iemand
64,5 jaar oud wordt. Er is echter een
tweede toets, waarbij de overbruggings-
uitkering wordt verminderd met het
overige inkomen in dezelfde maand.
Te strengDe AFMP en de andere FNV-bonden
vinden deze tweede inkomenstoets
veel te streng. Hij leidt ertoe dat ook het
maandelijks binnenkomend bedrag aan
aanvullend pensioen en het eventuele
inkomen van de partner van de over-
bruggingsuitkering wordt afgetrokken.
Daardoor moeten mensen alsnog met
honderden euro’s per maand minder
rondkomen dan ze redelijkerwijs had-
den mogen verwachten.
Het kabinet werpt ook nog een ver-
mogensdrempel op: alleenstaanden
mogen niet meer bezitten dan € 21.139
en partners niet meer dan € 42.278.
(Voormalige) zelfstandigen krijgen een
extra vrijstelling van € 114.131. Het eigen
huis en pensioenvermogen tellen niet
mee.
Kortom: bij de versleepregeling gaat het
om een sigaar uit eigen doos en bij de
overbruggingsregeling van het kabinet
liggen de inkomens- en vermogensdrem-
pels veel te hoog. De AFMP blijft streven
naar een afspraak met de werkgever
over het oplossen van het AOW-gat.
»Heeft u hulp
nodig bij het
opstellen of
indienen van
het bezwaar-
schrift? Mail
dan gerust naar
oPlinie deceMber 2013 19
20 oPlinie deceMber 2013
Wouter twee keer gehoord door de
sectie interne onderzoeken (sio). Hij
kreeg daarbij van de AFMP de door hem
gevraagde rechtsbijstand. tijdens de
verhoren werd hem medegedeeld dat
er nog een straf kon volgen en mogelijk
zelfs strafontslag. verder kon Wouter
in deze onzekere periode zijn carrière
gewoon voortzetten. zo werd hij voor de
tweede keer uitgezonden en door-
stond hij daarvoor de zwaarste security
clearances. bij terugkomst in nederland
kreeg hij studiefaciliteiten toegekend
voor een toekomstgerichte opleiding die
helemaal losstond van zijn functie. ook
volgde hij een gereedstellingsprogram-
ma voor een derde uitzending.
onder invloed van de drank ging hij
vervolgens stevig tekeer. Hij maakt zich
bij de agenten bekend als ‘een collega’
en bejegende hen zeer onheus. ook
omdat er een oploop begon te ontstaan
besloten zij de zaak verder af te hande-
len aan het bureau. Wouter ging vrijwillig
mee. Uiteindelijk kreeg hij alleen een
bekeuring voor de aanschaf van de fiets
op de openbare weg. Het incident werd
gemeld bij Wouters werkgever.
‘Educatieve maatregel’daags na het incident werd hij op het
matje geroepen bij zijn commandant.
die liet in niet mis te verstane bewoor-
dingen blijken zijn gedrag af te keuren.
ook legde hij Wouter ‘een educatieve
maatregel’ op. die hield in dat hij zes
weken stage moest lopen bij de politie,
in het gebied waar het incident had
plaatsgevonden. nog voordat hij aan
deze stage begon schreef Wouter de
betreffende agenten een excuusbrief,
waarop overigens geen reactie kwam.
Wouter werd door de commandant niet
geschorst.
in de maanden die volgden werd
De marechaussee in
kwestie – laten we hem
Wouter noemen – was
in 2011 vanuit een
ander defensieonder-
deel bij de mare-
chaussee geplaatst. Hij had toen een
onberispelijke staat van dienst. in 2012
werd hij uitgezonden naar Afghanistan
en ook tijdens die missie was er op
zijn functioneren niets aan te merken
geweest. daags na terugkomst ging het
echter lelijk mis.
Junkachtig type Wouter was met een aantal vrienden
– onder wie enkele collega’s – de stad
in geweest om de spanningen van zijn
eerste uitzending achter zich te laten.
daarbij had hij flink gedronken. Hoeveel
precies is onduidelijk, maar aangeno-
men mag worden dat hij na het cafébe-
zoek behoorlijk in de olie was. terwijl hij
door de binnenstad naar huis wandelde,
werd hij aangesproken door een junk-
achtig type, dat hem voor 20 euro een
fiets aanbood. na enig onderhandelen
kocht Wouter het tweedehands voertuig
voor 7 euro. omstanders waarschuw-
den de politie over deze deal op de
openbare weg, die in strijd was met de
Algemeen Plaatselijk verordening (APv).
dat leidde ertoe dat Wouter door twee
agenten staande werd gehouden.
Een marechaussee die zich in privétijd schuldig had gemaakt aan ernstig plichtsverzuim leek desondanks zijn loopbaan bij Defensie te mogen vervolgen. Hij werd zelfs voor de tweede keer op een buitenlandse missie gestuurd. Na terugkeer werd hem echter alsnog strafontslag opgelegd. De AFMP ging de juridische strijd aan – en met succes.
Hoe betrouwbaar moet defensie zijn?
Ineens alsnog ontslagen
individuele belAngenbehArtigingteKst rUtGer rAdeMA
“na een nieuwe uitzending en opleiding alsnog kans op strafontslag’
oPlinie deceMber 2013 21
Niet langer welkomtot die derde uitzending kwam het ech-
ter niet, omdat de werkgever acht maan-
den na het incident alsnog schriftelijk
het voornemen bekend maakte om
Wouter onvoorwaardelijk strafontslag
op te leggen. vanaf dat moment werd
hij ook ‘vrijgesteld van werkzaamheden’
en was hij niet langer welkom op zijn
werkplek.
voor alle duidelijkheid: ook volgens de
AFMP moet het gedrag van Wouter
gezien worden als ernstig plichtsver-
zuim dat niet in overeenstemming
is met het aanzien van zijn ambt.
tegelijkertijd was bij Wouter echter
bezwaar niets aantrok van de uitspraak
van de voorzieningenrechter en vast-
hield aan het strafontslag.
Opnieuw naar de rechterde juristen van de AFMP kwamen
meteen in actie en vroegen een nieuwe
voorlopige voorziening aan. dat was
mogelijk doordat de werkgever in zijn
beslissing op bezwaar geen enkel nieuw
feit of argument had gepresenteerd.
opnieuw vroeg Wouter de rechtbank
om uitstel van zijn ontslag. ook wilde
hij graag meteen een definitief oordeel
over de rechtmatigheid van het hande-
len van de werkgever. de rechter wees
dat verzoek toe en behandelde beide
zaken in één zitting.
een week daarna kwam voor Wouter
de verlossende uitspraak: de rechtbank
bevestigde het eerdere oordeel van de
voorzieningenrechter. Het was terecht
dat Wouter erop had vertrouwd dat
hem geen ontslag meer zou worden
opgelegd. er was alle aanleiding voor
die conclusie, gezien de opeenstapeling
van keuzes die de werkgever ten aan-
zien van hem had gemaakt (opnieuw
op missie sturen, opleiding laten volgen
et cetera). de rechter vernietigde het
ontslagbesluit en daardoor was de
voorlopige voorziening niet meer nodig.
Wouter moest opnieuw in dienst wor-
den genomen.
de werkgever kon nu echt niet meer
om de uitspraak van de rechtbank heen
en besloot geen hoger beroep in te
stellen. Wouter mocht terugkeren in zijn
oude functie. Wel werd als alternatieve
straf een ambtsbericht in zijn persoons-
dossier opgenomen. een document
dat nog lange tijd een rol kan spelen bij
rechtspositionele zaken als sollicitaties
en bevorderingen. Wouter is nu weer
aan het werk. Hij beseft dat hij door het
oog van de naald is gekropen en heeft
de belangrijke les geleerd dat je je als
militair altijd bewust moet zijn van je
gedrag – tijdens het werk, maar ook in je
vrije tijd.
onmiskenbaar de verwachting gewekt
dat hij niet zou worden ontslagen. na
het incident mocht hij lange tijd zijn
carrière voortzetten alsof er niets aan
de hand was. Het zag ernaar uit dat het
bij de ‘educatieve maatregel’ zou blijven.
blijkbaar had men bij het beoordelen
van de zaak zwaar laten meewegen dat
Wouter in de voorafgaande maanden
zijn leven in de waagschaal had gesteld
voor het algemeen belang.
Voorlopige voorzieningde AFMP besloot het ontslag aan te
vechten met een voorlopige voor-
ziening. dat is de bestuursrechtelijke
variant van een kort geding. namens
Wouter werd geëist dat zijn ontslag in
ieder geval zou worden uitgesteld totdat
de werkgever de door de AFMP aange-
spannen interne bezwaarprocedure had
behandeld. ter zitting liet de rechtbank
klip en klaar weten dat Wouters gedrag
tijdens het incident ontslagwaardig
was. in zijn uitspraak ging hij echter
mee in het betoog van Wouter dat
hij erop had mogen vertrouwen niet
alsnog een strafontslag opgelegd te
krijgen. de voorlopige voorziening werd
toegewezen. Wouter, die intussen al uit
dienst was, moest met terugwerkende
kracht weer in dienst worden genomen
in afwachting van de uitkomst van de
bezwaarprocedure.
er brak opnieuw een spannende tijd aan
voor Wouter. nog altijd was hij verplicht
vrijgesteld van werkzaamheden. in deze
periode deed hij uit eigen beweging ook
een voorstel voor een alternatieve straf.
daarop werd echter niet ingegaan. de
teleurstelling was groot toen bleek dat
de werkgever zich in zijn beslissing op
“ook in vrije tijd heeft de militair een voorbeeldfunctie’
22 oPlinie deceMber 2013
aanVragen geVecHtsinsigne H Het bericht over het gevechtsinsigne in Oplinie nummer 7 heeft geleid tot veel vra-gen over de aanvraagprocedure. Er stond in het artikel wel dat het verzoek om een insig-ne voor ‘oude gevallen’ (tussen 2001 en juli 2013) voor 1 januari 2014 binnen moet zijn, maar niet waar het ingediend moet worden. Een aanvraagformulier met daarop alle rele-vante adresgegevens is te downloaden op de website van het Veteraneninstituut. Zie www.veteraneninstituut.nl/nieuws/regels-gevechtsinsigne-aangepast-update fl
nieuw onderkomen Veteranenorganisaties H Sinds 23 september is het Veteranen-instituut gevestigd in een nieuw pand in Doorn, samen met onder meer Stichting de Basis (eigenaar van het gebouw), Stichting het Veteranenplatform, de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers en het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen. Het pand werd op dinsdag 5 november officieel geopend door prinses Beatrix. Op zaterdag 16 november werd er een Open Dag gehou-den. Inwoners van Doorn en veteranen uit het hele land konden zich laten rondleiden door het gebouw en kennismaken met de organisaties, hun activiteiten en medewer-kers. De opkomst van zo’n 1.500 belangstel-lenden overtrof de verwachtingen. Het (nieuwe) adres van de veteranenorgani-saties is: Willem van Lanschotlaan 1, 3941 XV in Doorn. Het invoeradres voor uw navigatie is (tijdelijk) Stamerweg 22 in Doorn. fl
veterAnenlinde vAn detH en Fred lArdenoye
Taeguk met Gouden Ster naar Schaarsbergen
» Eind jaren vijftig, begin jaren zestig ontving Nederland voor zijn inzet in
Korea de Taeguk met Gouden Ster. Een hoge Koreaanse onderscheiding,
vergelijkbaar met onze Militaire Willems-Orde. De Taeguk kreeg echter nooit een
eervolle plek en raakte in de vergetelheid in een kluis op het Haagse ministerie.
Daar is onlangs na zestig jaar verandering in gekomen: op 25 oktober is de onder-
scheiding ondergebracht in het museum van de Vereniging Oud-Korea Strijders
in Schaarsbergen. Tijdens de jaarvergadering van de VOKS overhandigde
Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht en Inspecteur der Veteranen Ton van Ede de
Taeguk aan het museum. Van Ede: ‘Vanaf vandaag geeft deze onderscheiding hier
in Schaarsbergen extra kleur aan de inzet van alle Koreaveteranen, voor wie ik
groot respect heb.’ lvd
Bevrijdingsdefilé Wageningen
»Op maandag 5 mei 2014 vindt in Wageningen de herdenking van de
capitulaties plaats. Traditionele onderdelen van het uitgebreide pro-
gramma zijn het nationale Vrijheidsdebat, de Herdenkingsbijeenkomst
in de Johannes de Doperkerk en aansluitend het Bevrijdingsdefilé.
Veteranen, oud-verzetsstrijders, actief dienende militairen en erfopvol-
gers van Nederlandse en geallieerde strijdkrachten worden door het
Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen (NCHC)
uitgenodigd aan dat defilé deel te nemen. U dient daarvoor contact op te
nemen met de veteranenorganisatie of -vereniging waarbij u bent aange-
sloten. Zij hebben inmiddels een uitnodigingsbrief ontvangen.
Net als voorgaande jaren is de ontvangst weer op evenemententerrein
De Dreijen, waar een deelnemers, partners en publiek een veelzijdig pro-
gramma wordt geboden. Op de website van het comité zal daarover in de
loop van 2014 actuele informatie te vinden zijn. Info:www.nchc.nl of LTZE
1 H. van de Beek, telefoon: 0317-492595. fl
Veteranen verzamelen traditioneel bij De Dreijen voor het veteranendefilé.
Fo
to
: Wil
liA
M M
oo
re
Fo
to
: er
iK K
ot
tie
r
Fo
to
: er
iK K
ot
tie
r
V.l.n.r.: Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Ton van Ede, oud-voor-zitter VOKS Leen Schreuders en hui-dig voorzitter VOKS Cees Motshagen.
Bezoekers van de Open
Dag in het zithoekje van
het Vetera-neninstituut.
oPlinie deceMber 2013 23
» Jaaike brandsma verloor in 2007
haar onderbeen bij een zelfmoord-
aanslag in deh rawod. vorig jaar maakte
ze een reis naar Amerika en richtte
vervolgens de Gewonde soldaat op, een
vereniging voor Afghanistanveteranen.
tegenover de defensiekrant klaagde
ze erover dat gewonde veteranen in de
verenigde staten meer waardering krijgen
vanuit ‘de politiek’ dan in nederland.
twee politici namen de handschoen op
om daar verandering in te brengen: Fred
de Graaf, de toenmalige voorzitter van
de eerste Kamer en Frank van Kappen,
senator en Generaal-Majoor der Mariniers
buiten dienst. ‘Helaas is er door de rege-
ringswisseling en daarna het vertrek van
de Graaf als voorzitter van alles tussenge-
komen,’ verklaart van Kappen. Maar op 8
november keek hij tevreden naar de hoge
opkomst van gewonde veteranen in de
ontvangsthal van de staten-Generaal: ‘Het
overtrof onze verwachtingen.’
Kritische vragende gewonde veteranen werden
ontvangen met versnaperingen en
toespraken van de voorzitters van de
eerste en tweede Kamer, respectievelijk
Ankie broekers-Knol en Anouchka van
Miltenburg, die allebei hun waarde-
ring uitspraken voor hun inzet. van
Miltenburg ging de veteranen voor naar
de tweede Kamer, waar ze een uiteen-
zetting kregen over hoe het parlement
te werk gaat. net als bij andere con-
frontatie met Kamerleden op deze dag
stelden de gewonde veteranen kritische
vragen. over de keuringsprotocollen
voor veteranen met een posttraumati-
sche stress-stoornis (Ptss) en de vaak
langdurige procedures die ze moeten
doorlopen om gehoor te krijgen voor
hun gezondheidsklachten.
terug in de hal van de staten-Generaal
werden de veteranen getrakteerd
op een lunch en toespraken van
commandant der strijdkrachten tom
Middendorp en minister van defensie
Jeanine Hennis-Plasschaert. ‘de verhalen
die ik hier hoor, maken diepe indruk op
me,’ aldus de minister. ‘U verdient enorm
veel waardering en respect voor de
offers die u heeft gebracht.’
Militair invaliditeitspensioenvooral voor veel psychisch beschadigde
veteranen was het niet makkelijk geweest
om op de uitnodiging in te gaan. ‘zonder
haar had ik hier niet gezeten,’ vertelde
cambodjaveteraan rob Koster (47),
knikkend naar zijn echtgenote Aletta. ‘ik
kom eigenlijk nergens meer, vooral niet in
grote gebouwen met veel mensen. Maar
ik wilde dit toch proberen, zo vaak krijg
je niet de gelegenheid om hier binnen
te komen.’ Hij hoopte ook nog vragen te
kunnen stellen aan een Kamerlid. ‘Mijn
militair invaliditeitspensioen is van 70
procent naar 35 procent gegaan, maar ik
ben niet ineens veel beter geworden, dus
ik vraag me af hoe dat kan.’
ook de in nederlands-indië gewond
geraakte veteraan Harry van Gorp (86)
noemde het ‘een buitenkansje om een
keer rond te kijken’ in het gebouw van
de staten-Generaal. Hij was met zijn
zoon Wil al om 07.00 uur vertrokken uit
Waalwijk om op tijd in den Haag te zijn.
Hij toonde zich na de lunch tevreden
over de toespraken en de ontvangst: ‘dit
is voor herhaling vatbaar!’ fl
Gewonde veteranen
ontvangen door Staten-Generaal
Op 8 en 9 november namen zo’n 1.400 gewonde veteranen met partners of andere begeleiders een kijkje in de Eerste en Tweede Kamer. Dat gebeurde op uitnodiging van de Staten-Generaal, na een publieke klacht van Afghanistanveteraan Jaaike Brandsma. Veel veteranen maakten van de gelegenheid gebruik om hun problemen bij Kamerleden neer te leggen.
Foto: Peter lAArAKKer
Tweede Kamer-voorzitter Anou-chka van Miltenburg beantwoordt de soms lastige vragen van gewonde veteranen.
“dit is voor herhaling vatbaar!’
24 oPlinie deceMber 201324 oPlinie deceMber 2013
kerStpuzzeldoor dirry KooMAns
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 13 14
21 22 23 24 25 26 27 28
30 31 32 33 34 35 36
37 38 39 40 41 42
43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
61 62 63 64 65 66 67 68
69 70 71 72 73 74
75 76
77 78 79 80 81 82 83
84 85 86 87 88 89
90 91 92 93 94 95 96 97 98
100 101 102 103 104 105 106
107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119
120 121 122 123 124 125 126 127 128 129
130 131 132 133 134 135
136 137 138 139 39 140 141 142 143 144
145 146 147 148 149 150 151 152 153 154
155 156 157 158 159
29
99
15 16 17 18 19 20
oPlinie deceMber 2013 25oPlinie deceMber 2013 25
Boncadeau!stuur uw oplossing van de puzzel vóór 15.01.2014 naar:
redactie oplinie, postbus 157, 3440 ad woerden of stuur een e-mail naar: [email protected] niet uw adres te vermelden, want onder de juiste inzen-
dingen verloten wij een bon-cadeau t.w.v. 25 euro! Uit de
oplossingen van de puzzel uit het vorige nummer trokken wij dhr. h. veringa uit hengelo.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 13 14
21 22 23 24 25 26 27 28
30 31 32 33 34 35 36
37 38 39 40 41 42
43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
61 62 63 64 65 66 67 68
69 70 71 72 73 74
75 76
77 78 79 80 81 82 83
84 85 86 87 88 89
90 91 92 93 94 95 96 97 98
100 101 102 103 104 105 106
107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119
120 121 122 123 124 125 126 127 128 129
130 131 132 133 134 135
136 137 138 139 39 140 141 142 143 144
145 146 147 148 149 150 151 152 153 154
155 156 157 158 159
29
99
15 16 17 18 19 20
HoriZontaal1. luxe dessert - 7. bakboord - 9. bloemen-
ring - 13. kosten koper - 15. wetshandhaver
- 22. rare - 23. zuivelpoduct - 25. sjaal -
26. dof geluid - 28. kerstartikel - 30. in orde
- 32. bezoeker aan de kerststal - 34. deel
van de weg - 36. selenium - 37. mak -
39. kerstfiguur - 40. boomvrucht - 42. bier
- 43.kerstboom - 44. oude munt (pop.) -
45. verwaande houding - 47. tuimeling -
48. ellende - 50. knevel - 51. een beetje -
52. mini depressie - 53. buidel - 55. verdie-
ping - 56. lichte beroerte - 58. niet slim -
60. graszode - 61. Nederland - 62. cru -
63. vroegere meisjesschool - 64. vochtig
- 66. hoge kraag - 68. monnikskleed -
69. decembervers - 72. vogel - 75. toetjes-
merk - 76. Indonesisch weefsel -
77. landbouwwerktuig - 78. lidwoord -
79. openbaar vervoer - 80. schuifbak -
81. mondzweertje - 83. bazige vrouw -
84. onderwijsinstituut - 85. bewoner van
de kerststal - 88. toets alleen - 89. keur-
merk op duurzame producten - 91.lekker-
nijen - 95. poststuk - 100. waterpeil -
102. pers. vnw. - 103. omlijsting -
104. Spaanse rivier - 105. verbrandings-
rest - 106. muzieknoot - 107. verf - 109. Iers
republikeins leger - 111. Schotse rivier -
113. brenger van de blijde boodschap -
116. windrichting - 117. kweekhuis -
119. stel- 120. schaaldier - 121. oever -
123. duin - 125. zoogdier - 127. wild zwijn
- 129. wijst de weg naar de stal - 130. grond-
soort - 131. kerstartikel - 133. datumwijzer
- 135. onaangepast persoon (pop) -
136. oude lengtemaat - 139. plaats in
N- Holland - 141. podium - 144. tegenover
- 145. glasbuis met kraantje en maatverde-
ling - 148. vervelend - 149. omroep -
151. bloem - 152. naar beneden - 155. trek-
dier van de kerstman - 156. maanstand
- 157. besdragende struik- 158. bijbeldeel
- 159. feestartikel.
Verticaal2. sado masochisme - 3. deel van een
boom - 4. reeds - 5. indien - 6. muzieknoot
- 7. nors - 8. zak voor zwemgoed - 10. eer-
waarde heer - 11. paling - 12. vervoerbedrijf
- 13. delfstof - 14. mooi - 16. operatiekamer -
17. verbinding - 18. dierengeluid - 19. brand-
gang - 20. vorm van zijn - 21. aanrijding
- 23. decemberfeest - 24. half - 26. haast -
27. schoeisel - 29.lekker - 31. muziekkorps
- 32. afscheiding - 33. vreemde -
34. Nederlandse schrijver - 35. ontken-
ning - 36. kussenovertrek - 38. dof -
39. hoen - 41. zuinige lamp - 42. nieuws-
bureau - 44. sluiting - 46. familielid -
49. maar - 52. jeugdprogramma op t.v.
(meisjesnaam) - 54. Noorse god - 57. meis-
jesnaam - 59. prachtig - 62. opslagruimte
- 63. inhoudsmaat - 65. in - 67. genotmiddel
- 69. rijtuig - 70. speech - 71. bijbelse naam
- 72. kussenrol - 73. schacht - 74. bloot -
78. vragend vnw. - 82. lichte beroerte -
86. onweren - 87. huisraad - 90. vogel -
92. uitroep van schrik - 93. bevel -
94. plaats op de Veluwe - 96. lidwoord -
97. de oudere - 98. lokspijs - 99. voorbeeld
- 101. sierraad - 106. party - 108. wagen -
110. religie - 112. op boom gehechte loot -
113. ijver - 114. bordspel - 115. ver in de tijd
- 116. ontsluiten - 118. slee - 119. bevel -
122. ‘provincie’ in Frankrijk - 124. kelner
- 26. overal - 128. huid - 132. geboortehuis
van het kerstkind - 134. luizenei -
137. mager - 138. maand - 140. heks -
142. manlijke hond - 143. namaak.
26 oPlinie deceMber 2013
verenigingSnieuWS
Leden kunnen bij de AFMP/FNV terecht met juridische vragen en problemen op het gebied van werk en inkomen en strafrecht. Onderstaand treft u enkele bepalingen van de verbeterde voorwaarden aan waaronder de AFMP haar juridische bijstand aan de leden verleent. De volledige tekst treft u op de website aan.
Voorwaarden juridische bijstand AFMP/FNV
belangrijk voor de leden is dat:
»letselschade nu onder de voorwaar-
den valt
»Griffierechten door de vereniging
worden vergoed
»ook juridische kwesties als gevolg
van eventuele neveninkomsten onder
de voorwaarden vallen.
Wat valt allemaal onder de dekking?
werk en inkomenWe behandelen alle vragen en proble-
men die voortvloeien uit je werkzaam-
heden als militair ambtenaar (militair) of
burgerambtenaar (burger), met inbegrip
van letselschade die is ontstaan door of
tijdens je werk.
behalve de kosten van onze eigen
medewerkers vergoeden we de vol-
gende kosten:
»de kosten van een door de AFMP/
Fnv ingeschakelde externe
rechtshulpverlener;
»de kosten van door de AFMP/Fnv
ingeschakelde externe deskundigen,
voor zover de AFMP/Fnv dit nodig
vindt en tot een maximum van
€ 2.500,-;
»griffierechten en kosten van namens
jou opgeroepen getuigen;
»gerechtelijke kosten als de rechter
heeft bepaald dat je die moet betalen;
»de kosten van de tenuitvoerlegging
van een rechterlijke uitspraak.
We staan je ook bij als je naast je
werkneveninkomsten hebt als werkne-
mer of zelfstandige zonder personeel. in
dat geval betalen we alle kosten die zijn
verbonden aan de behandeling van je
zaak door onze eigen medewerkers.
daarnaast vergoeden we:
»de kosten van een door de AFMP/
Fnv in te schakelen externe rechts-
hulpverlener tot een maximum van
€ 3.500,-;
»de kosten van door de AFMP/Fnv
ingeschakelde externe deskundigen,
voor zover de AFMP/Fnv dit nodig
vindt en tot een maximum van
€ 2.500,-;
»griffierechten en kosten van namens
jou opgeroepen getuigen tot een
maximum van € 850,-;
»gerechtelijke kosten als de rechter
heeft bepaald dat je die moet betalen
tot een maximum van € 1.500,-;
»de kosten van de tenuitvoerlegging
van een rechterlijke uitspraak tot een
maximum van € 350,-.
(Militair) strafrechtHieronder valt de strafrechtelijke
bijstand die je nodig hebt wanneer je
als verdachte wordt aangemerkt als
gevolg van de uitoefening van je functie.
We staan je alleen bij voor zover je niet
grof nalatig bent geweest of bewust
roekeloos of opzettelijk onrechtmatig
gehandeld hebt.
belangrijke punten:
»We hanteren geen wachttermijn.
Als je toevallig net na de start van je
lidmaatschap iets overkomt, kun je
dus gewoon bij ons terecht.
»We hanteren geen limiet voor het
aantal zaken per persoon.
»tot onze sterke punten behoren
specialistische kennis van de rechts-
positie van defensiepersoneel en het
onderhouden van goede contacten
met de werkvloer en de leiding.
aanmelding juridisch probleemis er sprake van een juridisch geschil,
neem dan direct contact met ons op.
op onze website www.afmp.nl vind je
alle benodigde contactgegevens.
Let op: Het is belangrijk een geschil zo snel
mogelijk bij ons te melden.
oPlinie deceMber 2013 27
VerkieZing kader raadsleden sector paH De sector Post Actieven (PA) van de AFMP gaat nieuwe verkiezingen houden voor haar Kaderraad. De termijn van de hui-dige vertegenwoordigers zal binnenkort ten einde komen en daarom vindt er volgens de statuten een nieuwe verkiezing plaats. In de kaderraad vertegenwoordigt u de post actieve leden van de vereniging. De sector PA heeft, op basis van haar huidige ledental, twaalf vertegenwoordigers in de jaarlijkse Bondsvergadering plus twee vertegenwoor-digers van de Niet Actief Dienenden (NAD) fractie van de Marechausseevereniging. De AFMP roept haar post actieve leden op zich kandidaat te stellen voor de Kaderraad PA. Wij ontvangen uw kandidaatstelling graag per e-mail of schriftelijk ter attentie van: voorzitter verkiezingscommissie sector Post Actieven. Huidige vertegenwoordigers kunnen per e-mail ([email protected]) aan de verkiezingscommissie kenbaar maken indien zij zich herkiesbaar stellen. Uw opgave moet uiterlijk voor 11 januari 2014 bij ons binnen zijn.
e-mail: [email protected]/FNV Steinhagenseweg 2 C Postbus 157 3440 AD Woerden
verenigingSnieuWS
Dhr. J. MulderPrinses irenestraat 488331 er steenWiJK2 oktober 2013 (76)
Mevr. A.A. Peele-VervaartHertog Aelbrechtstraat 371222 bJ HilversUM13 oktober 2013 (88)
Dhr. L.J. WiessnerHerberdsland 494337 cP MiddelbUrG22 oktober 2013 (76)
Dhr. R.J. SnijdersWeidekervel 1076922 Gb dUiven24 oktober 2013 (69)
Dhr. C. MeijersPieter Korffstraat 161785 JG den Helder28 oktober 2013 (89)
Dhr. J. Sterenborgde Hooidollen 4608918 Jt leeUWArden28 oktober 2013 (85)
Dhr. D. Groenduitslandlaan 1042711 bH zoeterMeer17 november 2013 (93)
Dhr. C.E. WillemsenGaffelveld 173993 rc HoUten29 november 2013 (69)
Overleden
datum plaats PA-groep aanvang locatie adres telefoon sectorhoofd PA
12 februari Woerden UGM voorlichtingsdag 10.30 u AFMP/Fnv kantoor steinhagenseweg 2-c 0348-487050 HsPA/vz-nAd
19 februari Woerden Pensioen voorlichtingsdag 10.30 u AFMP/Fnv kantoor steinhagenseweg 2-c 0348-487050 HsPA/vz-nAd
13 maart dordrecht Rijnmond 13.30 u cultureel centrum ‘sterrenburg’ dalmeyerplein 10 078-6171778 Peter verwoerd
17 maart lijnden Kennemerland 13.30 u dorpshuis de vluchthaven schipholweg 649 023-5551692 Peter verwoerd
20 maart den Helder Noord-Holland-Noord 14.00 u de Mooc spoorstraat 56 0223-612896 Peter verwoerd
25 maart Harderwijk NO-Veluwe 14.00 u zalencentrum ‘de Kiekemure’ tesselschadelaan 1 0341-434749 Gerard dillerop
25 maart Uden Brabant Noord-Oost 14.00 u café Moeke oude Udenseweg 10 0413 262102 bert Weeren
26 maart rijen Rijen 10:30 u café ’t de Heeren van rijen stationstraat 1 0161-226850 bert Weeren
26 maart breda De Baronie 13.30 u café ‘de toerist’ teteringsedijk 145 076-5215473 bert Weeren
31 maart Weert Poort van Limburg 10.00 u dienstencentrum ‘de roos’ beekstraat 29 0495-520580 bert Weeren
31 maart eindhoven De Kempen 13.30 u zalencentrum ‘Ambassadeur’ l.napoleonplein 21 040-2520673 bert Weeren
PA-bijeenkomsten
Dhr. R.G. WagebaertNaarden
Dhr. F.F.W. DekelingSteyerberg
Dhr. P.J. JacobsNumansdorp
Dhr. H.J. ReinderinkErmelo
Dhr. F. HoutmanUden
Dhr. A. van de PlasEindhoven
Dhr. G. EversApeldoorn
Dhr. E.M. CinoLeeuwarden
Dhr. A.A. GroenheideFinsterwolde
Dhr. N.J. BozuwaAmersfoort
Dhr. J.H. van de BurgOldenzaal
Dhr. J.L.W. CortonMolenend
Dhr. G.F. BeekmanLelystad
50 jarig lidmaatschap
28 oPlinie deceMber 2013
ridder mwo marco kroon scHrijft boek oVer commando’s in afgHanistan
Danger Close » Danger Close is het nieuwe boek van Marco
Kroon. Als commandant stond hij aan het hoofd
van een peloton van de Nederlandse Special Forces in
Afghanistan. Hun acties behoorden tot de succesvolste
uit de Nederlandse krijgsgeschiedenis, maar bleven tot nu
toe grotendeels geheim. Openhartig, rauw en zelfkritisch
schrijft Marco Kroon over de stille strijd tegen een onzicht-
bare vijand, de hinderlagen en de keiharde gevechten van
man tot man. Welke overlevingstactieken gebruikten de
commando’s en hoe hielden ze stand tegen een vijand met
numeriek overwicht en doodsverachting? Ook schrijft hij
over zijn Ridderslag, de beschuldigingen die volgden en
zijn veroordeling in de media.
We houden halt. Een vreemd gevoel bekruipt me. Onrust,
ongemak. Priemende ogen vanuit het donker. Ben ik nog wel
alleen? Ik maak me klein en zak op mijn knie. Is hier iemand?
Schud mijn hoofd om wakker te worden. Wil opstaan, maar
mijn knie zit vast. Ik kijk omlaag. Fuck, het is een mens!
Langzaam kijk ik rond. Overal doden, als lage heuveltjes in het
veld. Ik trek mijn knie los, sta op en ga verder. ‘Voorwaarts!’
(fragment uit Danger Close)
Danger Close is voor €19,95 te koop in de boekhandel of
de website www.danger-close.nl.
»De redactie mag van UHB Uitgevers vijf exempla-
ren van Danger Close verloten onder de leden van de
AFMP. Wilt u kans maken op dit boek? Stuur dan vóór
1 januari 2014 een e-mail met uw adresgegevens en dit
boek als onderwerp naar [email protected].
ledenbenefitS
naoorlogse gescHiedenis Van militaire bewaking en beVeiliging fraai Vastgelegd
Succesvol en beheerst?»Hoewel minder vaak dan een jaar of dertig geleden,
waren er ook in het recente verleden nog wel berich-
ten over mensen die ongevraagd een kazerne of militaire
basis binnendringen. Klaarblijkelijk schoot Defensie in het
verleden tekort waar het ging om de beveiliging van haar
eigen terreinen. Mede daarom werden de beveiligingsor-
ganisaties van de verschillende krijgsmachtdelen voortdu-
rend gereorganiseerd, met als voorlopig eindpunt de kickoff
van de Defensie Bewakings- en Beveiligingsorganisatie
(DBBO) op 1 oktober 2013. De DBBO geeft onder het motto
‘Succesvol en beheerst’ Defensiebreed invulling aan de
bewakings- en beveiligingstaak.
In het boek Succesvol en beheerst? De geschiedenis van de
militaire beveiliging 1945 – 2013 beschrijft Jan Schoeman de
ontstaansgeschiedenis van de DBBO en meer algemeen hoe
er binnen Defensie sinds 1945 werd bewaakt en beveiligd.
De boeiend geschreven historie en hedendaagse ontwik-
kelingen op dit gebeid, worden afgewisseld met interviews
met militairen die werken en gewerkt hebben in de militaire
beveiliging en bewaking. Het boek is voorzien van een
voorwoord van Commandant der Strijdkrachten, generaal
Tom Middendorp en een nawoord van commandant DBBO,
kolonel Niels ten Anscher.
Succesvol en beheerst? De geschiedenis van de militaire bevei-
liging 1945 – 2013 is voor € 16,95 te koop in de boekhandel of
de webwinkel op www.qvuitgeverij.nl (u betaalt dan geen
verzendkosten!)
»De redactie
mag van QV
Uitgeverij drie
exemplaren
van Succesvol
en beheerst? De
geschiedenis van
de militaire bevei-
liging 1945 – 2013
verloten onder
de leden van de
AFMP. Wilt u kans
maken op dit
boek? Stuur dan
vóór 1 januari 1914
een e-mail met uw
adresgegevens en
dit boek als onder-
werp naar redac-
oPlinie deceMber 2013 29
ZorgZaam Verlaagd premie basisVerZekering!H In deze tijd van economische malaise brengt ziektekostenverzekeraar Zorgzaam goed nieuws! Zorgzaam heeft de premie van de basisverzekering voor 2014 aanzienlijk verlaagd naar € 87,31 per maand. Daarnaast heeft u bij Zorgzaam een grote keuzevrijheid met de vijf aanvullende verzekeringen tegen een zeer scherpe prijs. De premie van de Zorgzaam Comfortverzekering is niet gewij-zigd. Hieronder de maandpremies van de aanvullende verzekeringen Zorgzaam 2014.
Ster 1 € 3,75Ster 2 € 15,00Ster 3 € 25,50Ster 4 € 44,00Ster 5 € 59,55
Wat is Zorgzaam eigenlijk?Zorgzaam is een ziektekostenverzekering speciaal voor (voormalig) Defensiepersoneel en hun gezinsleden. De verzekering is in 2006 opgericht op initiatief van de Centrales van Overheidspersoneel en wordt uitge-voerd door Univé Verzekeringen. Doordat de AFMP is vertegenwoordigd in het Bestuur van Zorgzaam hebben we rechtstreeks invloed op de vergoedingen en de daarbij behorende premies. Op die manier kunnen we ervoor zorgen dat de verzekering zo goed mogelijk aansluit op de specifieke wen-sen van de doelgroep.
Bent u nog niet verzekerd bij Zorgzaam en wilt u meer weten, kijk dan op www.zorg-zaamverzekerd.nl. Hier kunt u zich ook digi-taal aanmelden om over te stappen.
Heeft u hulp nodig bij het aanvragen van een zorgverzekering dan kunt u bellen met Zorgzaam op telefoonnummer 072- 527 76 77. Let er wel op dat uw aanmelding vóór 1 januari 2014 door Zorgzaam ontvangen moet zijn.
Voordelig samenleven»Anders dan voor gehuwden of geregistreerde partners is
voor ongehuwd samenwonenden wettelijk niets geregeld.
Toch zijn er voldoende situaties waarin het nuttig is om iets
vastgelegd te hebben. Bijvoorbeeld bij de gezamenlijke huur/
koop van een woning, het aanspraak kunnen maken op elkaars
partnerpensioen, het kunnen erven van elkaar, maar ook bij het
krijgen van kinderen.
Voordeel bij de AFMP/FNVVia de AFMP/FNV heb je de keuze uit verschillende samenlevings-
contracten. Een basiscontract voor 108,90 euro of een uitgebreid
contract voor 199,65 euro. Met het basiscontract regel je alleen een
gemeenschappelijke huishouding. Dit is in sommige gevallen vol-
doende, bijvoorbeeld als je aanspraak wilt kunnen maken op ver-
goedingen binnen Defensie waarop ook gehuwden recht hebben.
Denk aan een hogere tegemoetkoming in de kosten voor woon-
werkverkeer. Het uitgebreide contract regelt ook de onderlinge
aanspraken op het partnerpensioen en het verblijvingsbeding in
het contract zorgt ervoor dat bij onverhoopt overlijden de geza-
menlijke bezittingen worden geërfd door de overblijvende partner.
Het contract wordt afgesloten via Notariskantoor De Tijd, een
gerenommeerd notariaat waar we al jaren zaken mee doen. Het
kantoor is goed bereikbaar en je kunt er gratis parkeren. Wil je meer
weten over het samenlevingscontract, neem dan contact op met
het secretariaat (0348 – 48 70 50) en vraag de brochure aan.
30 oPlinie deceMber 2013
coluMn
Ook in 2014 staat DFD voor u klaar!Verzekeren • Hypotheken • Sparen
Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl
Fijne feestdagen
Kort Nieuws Kerstgroet.indd 1 28-11-2013 17:06:46
De bankzitter
For the time being
» Als betrekkelijke buiten-
staander moet je toch maar
afwachten wat Defensie aan nieuws
kwijt wil. Zo ontwikkelde zich in
september een nieuw treurspel met
toch nog een goede afloop. De nieuwe
Karel Doorman, het Joint Logistiek
Ondersteuningsschip (JLOS), later
genoemd het Joint Logistic Support
Ship (JSS) was alweer bijna gekapseisd
en gezonken voordat het van de werf
kwam. Toch nog een happy end: het
grootste schip ooit in de Nederlandse
krijgsdienst mag, als het eindelijk
gereed is, blijven varen. Even los van
de bijna analoge benaming (wie herin-
nert zich niet de JSF?) heeft zich toch
een - naar mijn volstrekt particuliere
mening – duister spel ontwikkeld
rond de conceptie, de draagtijd en
de geboorte van de Karel Doorman.
Nederland is een zeevarende natie. En
dat zul je weten. Als je de gemiddelde
politicus die ertoe doet een witte pet
opzet dan schittert het in Den Haag
van deze fraaie hoofddeksels. Dan is er
het economisch belang. Weliswaar is
de Karel Doorman op een Roemeense
(Damen)scheepswerf geconcipieerd,
maar de revenuen moeten toch ook
wel een beetje terug te vinden zijn voor
Nederlandse aandeelhouders. Dus
Vlissingen is de plek waar de Doorman
zijn eerste stapjes mag gaan zetten.
En dan de kosten. Alsof je een emmer
leeggooit. In eerste instantie 265 mil-
joen; toen 363,5 miljoen, toen 407,9 mil-
joen. Toen de grote schrik: we hebben
de nieuwe Doorman niet nodig. Nou,
daar wisten de Marinejongens wel wat
op. Natuurlijk is hij nodig. Chinooks,
NH90 helikopters, Leopard-2 tanks
moeten er een plekje op vinden. Wat
jammer nou toch: Leopard tanks heb-
ben we toch niet meer? Uiteindelijk
heeft minister Hennis met het zweet
in de handen de Marine tevreden
gesteld: ja hoor, internationaal is er
behoefte, na afbouw gaat het afstoten
niet door, de Doorman komt in de vaart
als zeer gewenst ondersteuningsschip
in internationaal verband. Iedereen in
Den Helder tevreden en oproer – ‘for
the time being’- voorkomen.
oPlinie deceMber 2013 31
gratis alternatief Voor ms officeH door de overname van sun Microsystems
werd het softwarebedrijf oracle in 2010 eigenaar
van het open source-project openoffice. veel
van de vrijwillige ontwikkelaars stapten toen uit
het project en richtten samen the document
Foundation op. onder de naam libreoffice gingen
ze verder met het ontwikkelen van openoffice;
ieder jaar verschijnen er enkele updates van dat
programma. libreoffice is gratis te downloaden
voor Windows, Mac en linux. the document
Foundation-gemeenschap van gebruikers en vrij-
willige ontwikkelaars biedt volledige documentatie
en ondersteuning aan. iedereen die tips heeft of
vrijwillig een steentje wil bijdragen kan zich aansluiten.
libreoffice is verkrijgbaar in meer dan dertig talen, waaronder nederlands. Het
biedt dezelfde mogelijkheden als bijvoorbeeld Microsoft office. Het programma
kan de bestanden van de meeste andere softwarepakketten inlezen (Ms office,
Ms Works, MPs Publisher, lotus, WordPerfect, coral draw). de documenten
worden standaard in het opendocument-formaat opgeslagen, maar je kunt ze
ook in vele andere formaten opslaan. Makkelijk als je bestanden wilt uitwisselen
met bijvoorbeeld gebruikers van Ms Word of PowerPoint.
libreoffice bestaat uit de volgende programma’s:
» Writer voor tekstdocumenten en HtMl-documenten (vergelijkbaar met
Microsoft Word);
» calc voor rekenbladen (spreadsheets) (vergelijkbaar met Microsoft excel);
» base voor databases (vergelijkbaar met Microsoft Access);
» draw voor tekeningen (vectorgrafiek, vergelijkbaar met Microsoft visio);
» impress voor presentaties (vergelijkbaar met Microsoft PowerPoint);
» Math voor formules. nederlandse versie downloaden: http://nl.libreoffice.org/download.
daar Zit muZiek in!H MusicBee is een van de beste en meest uitgebreide gratis pro-gramma’s waarmee je muziek kunt zoeken, beheren en afspelen. MusicBee biedt mogelijkheden om tags aan te passen, covers en song-teksten te downloaden, muziekbe-standen converteren en audio-cd’s te rippen. Ook kun je er muziek mee synchroniseren tussen de compu-ter en meerdere mp3-spelers. Via plug-ins kunnen de mogelijkheden nog veel verder worden uitgebreid. De gebruikersinterface is duidelijk en overzichtelijk, zelfs als je vele duizenden muziekbestanden op je pc hebt staan. Gebruik je al Windows Media Player of iTunes, dan kun je al je muziekinformatie eenvoudig en snel in MusicBee importeren. Ook de verdere instal-latie verloopt rap, vooral als je kiest voor de portable versie.Een heel leuke extra functionaliteit van MusicBee is dat je van je favo-riete muziek niet alleen cd-hoesjes, songteksten en albumgegevens kunt laten downloaden, maar ook informatie over concerten, nieuws over bands en blogberichten. Voor wie meer met zijn mediaplayer-soft-ware wil doen dan alleen afspelen is MusicBee dus een echte aanrader.
downloaden:
www.getmusicbee.com/download.html
Navigatie op je voorruit
» Garmin komt met een apparaatje dat het mogelijk maakt de beelden van
je navigatiesysteem op de voorruit te projecteren. Dat is een heel handige
manier om de te volgen route te tonen, want daardoor kan de bestuurder zijn ogen
op de autoruit gericht houden. Ook snelheid, afstand, snelheidslimieten, flitsers,
vertragingen en andere informatie van het navigatiesysteem kan op de voorruit
getoond worden. Deze Garmin Head-up Display (HUD) werkt niet alleen samen
met Garmin-navigatiesystemen, maar met alle apparaten met het iOS-, Android- of
Windows Phone 8 besturingssysteem. Ook beschikt het apparaatje over bluetooth
zodat je gesproken aanwijzingen van het navigatiesysteem naar de autoradio kunt
sturen (mits die over bluetooth beschikt). De prijs is ongeveer € 130.
Ook in 2014 staat DFD voor u klaar!Verzekeren • Hypotheken • Sparen
Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl
Fijne feestdagen
Kort Nieuws Kerstgroet.indd 1 28-11-2013 17:06:46
coMputerhoekteKst WiM vAn den bUrG
32 oPlinie deceMber 2013
AFMP/FNV UITZENDCERTIFICAAT
Vraag uw uitzendcerti fi caat aan. Hiermee heeft u grati s de volgende dekking voor de duur van uw uitzending:
• € 2.500 bij overlijden als gevolg van een ongeval;• € 5.000 bij algeheel blijvende invaliditeit als gevolg
van een ongeval; • In geval van gedeeltelijke blijvende invaliditeit door
een ongeval een evenredig percentage van € 5.000.
Foto
: AV
DD
Waar vraagt u uw certi fi caat aan?• Surf naar www.afmp.nl en klik op Uitzend-
certi fi caat;• Mail naar [email protected] o.v.v. Ik word uitgezonden.
Geef hierin uw persoonsgegevens, naam uitzending, vertrek- en terugkeerdatum van uw uitzending;
• Bel met 040 20 73 100 (kies 4).
Ook voor plaatsing in de West, mits korter dan een jaar, kunt u het uitzendcerti fi caat aanvragen!
DFD stuurt u het bewijs van dekking en zal u verder informeren.
U bent lid van de AFMP/FNV en wordt uitgezonden?
Zeker op uitzending
110225 Advertentie AFMP Uitzendcertificaat ACE.indd 1 10-3-2011 12:54:16
oPlinie deceMber 2013 33
AFMP/FNV UITZENDCERTIFICAAT
Vraag uw uitzendcerti fi caat aan. Hiermee heeft u grati s de volgende dekking voor de duur van uw uitzending:
• € 2.500 bij overlijden als gevolg van een ongeval;• € 5.000 bij algeheel blijvende invaliditeit als gevolg
van een ongeval; • In geval van gedeeltelijke blijvende invaliditeit door
een ongeval een evenredig percentage van € 5.000.
Foto
: AV
DD
Waar vraagt u uw certi fi caat aan?• Surf naar www.afmp.nl en klik op Uitzend-
certi fi caat;• Mail naar [email protected] o.v.v. Ik word uitgezonden.
Geef hierin uw persoonsgegevens, naam uitzending, vertrek- en terugkeerdatum van uw uitzending;
• Bel met 040 20 73 100 (kies 4).
Ook voor plaatsing in de West, mits korter dan een jaar, kunt u het uitzendcerti fi caat aanvragen!
DFD stuurt u het bewijs van dekking en zal u verder informeren.
U bent lid van de AFMP/FNV en wordt uitgezonden?
Zeker op uitzending
110225 Advertentie AFMP Uitzendcertificaat ACE.indd 1 10-3-2011 12:54:16
34 oPlinie deceMber 2013
contActpAginA
SectorhoofdenLandmachtElze Mulder mobiel 06 – 53 51 00 73e-mail [email protected]
MarineLizet Wolters mobiel 06 - 23 89 55 07e-mail [email protected]
Luchtmacht Ron Segersmobiel 06 – 53 52 60 83e-mail [email protected]
Postactief regio Noord/OostGerard Dilleropmobiel 06 – 41 55 85 54e-mail [email protected]
Postactief regio WestPeter Verwoerdmobiel 06 – 53 52 60 84e-mail [email protected]
Postactief regio ZuidBert Weerenmobiel 06 – 53 52 60 79e-mail [email protected]
Kantoor Den HelderWiebe Herweijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)
Sluitingsdatum kopijOplinie 01 - 2014 sluit op 13.01.2014 en verschijnt 06.02.2014.
Algemene adresgegevensbezoekadres Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerdenpostadres Postbus 157 3440 AD Woerdentelefoon 0348 – 487 050fax 0348 – 707 411e-mail [email protected] www.afmp.nlrekeningnr 1933098openingstijden maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur
Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB)telefoon 0348 – 707 433fax 0348 – 487 056e-mail [email protected]
Ledenadministratietelefoon 0348 – 707 432e-mail ledenadministratie@ afmp.nl
opzegging van het lidmaatschap kan geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of per e-mail: [email protected]. Houd rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april.
adreswijzigingen kunnen door-gegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan:
AFMP/FNVt.a.v. LedenadministratiePostbus 1573440 AD Woerden
Bureau Ledenservice *telefoon 0348 – 487 058e-mail [email protected]
* Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.
Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel
aangesloten bij•Algemene Centrale van
Overheidspersoneel (ACOP)•Federatie Nederlandse
Vakbeweging (FNV)•EUROMIL (Europese
organisatie van militaire belangenverenigingen)
redactieAlex Groothedde, Dick Harte, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René Schilperoort, Anne-Marie SnelsredactieadresPostbus 1573440 AD Woerdentelefoon 0348 707 [email protected]
ontwerp & vormgevingMWMargo Witte
de inhoud van oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFMP/Fnv Algemeen bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. de redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. niets uit deze uitgave mag worden over-genomen zonder vooraf gaan de toestemming van de redactie.
oplage 20.700
internetwww.afmp.nl
drukSenefelder Misset
Colofon
Z o r g e l o o s v e r z e k e r d
De collectieve zorgverzekering speciaal voor u!
Zorgzaam verzekerdzoals het ú past
Zorgzaam, opgericht door de vakbonden voor Defensie-personeel, heeft een aantrekkelijke collectieve zorg- verzekering afgesloten bij Univé Verzekeringen. Deze zorgverzekering is speciaal bestemd voor iedereen die werkt(e) voor Defensie, met inbegrip van gezinsleden. Zorgzaam biedt u een zeer voordelige zorgverzekering. De premie voor de basisverzekering 2014 is € 87,31 per maand, met een verplicht eigen risico van € 360. U hebt een grote keuzevrijheid met zes aanvullende verzekeringen tegen een scherpe prijs.
Met de zorgverzekering van Zorgzaam profiteert u van een goede zorgverzekering met interessante premies en een uitstekende service. Zo kunt u gebruikmaken van de speciaal voor u ingerichte telefonische helpdesk. Welk pakket u ook samenstelt, u bent altijd voordelig uit bij Zorgzaam! Zorgzaam is ondergebracht bij Univé en werkt zonder winstoogmerk. Een positief resultaat geeft Zorgzaam terug aan haar verzekerden.
Wilt u weten hoe laag uw premie wordt?
Ga dan snel naar:
www.zorgzaamverzekerd.nlof bel 072 - 5 277 677
Aanvullendeverzekeringal vanaf
€ 3,75
UNI_Adv_Zorgzaam-Oplinie-201310_215x285.indd 1 19-11-13 13:44
geen stripH Tot onze spijt heeft de strip-tekenaar door overmacht geen strip kunnen tekenen.
oPlinie deceMber 2013 35
Z o r g e l o o s v e r z e k e r d
De collectieve zorgverzekering speciaal voor u!
Zorgzaam verzekerdzoals het ú past
Zorgzaam, opgericht door de vakbonden voor Defensie-personeel, heeft een aantrekkelijke collectieve zorg- verzekering afgesloten bij Univé Verzekeringen. Deze zorgverzekering is speciaal bestemd voor iedereen die werkt(e) voor Defensie, met inbegrip van gezinsleden. Zorgzaam biedt u een zeer voordelige zorgverzekering. De premie voor de basisverzekering 2014 is € 87,31 per maand, met een verplicht eigen risico van € 360. U hebt een grote keuzevrijheid met zes aanvullende verzekeringen tegen een scherpe prijs.
Met de zorgverzekering van Zorgzaam profiteert u van een goede zorgverzekering met interessante premies en een uitstekende service. Zo kunt u gebruikmaken van de speciaal voor u ingerichte telefonische helpdesk. Welk pakket u ook samenstelt, u bent altijd voordelig uit bij Zorgzaam! Zorgzaam is ondergebracht bij Univé en werkt zonder winstoogmerk. Een positief resultaat geeft Zorgzaam terug aan haar verzekerden.
Wilt u weten hoe laag uw premie wordt?
Ga dan snel naar:
www.zorgzaamverzekerd.nlof bel 072 - 5 277 677
Aanvullendeverzekeringal vanaf
€ 3,75
UNI_Adv_Zorgzaam-Oplinie-201310_215x285.indd 1 19-11-13 13:44
DFD is klaar voor uw toekomst!Verzekeren • Hypotheken • Sparen
Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl
DFD-abonnementHelder, zeker en gemakkelijk
Samenwonende militair zonder kinderen met huurwoningSchadeverzekering en overige
kostenverzekerde som en
bijzonderhedendit betaalt u nu
per jaardit betaalt u bij
een abonnementverzekeringen
Huurders- of eigenarenbelang € 7.500 € 7,44 € 6,24
Inboedel € 50.000 € 153,00 € 114,72Aansprakelijkheid € 1.250.000 € 50,04 € 37,56Rechtsbijstand twee modules € 175,80 € 140,64Ongevallen overlijden en invaliditeit € 100.000 € 339,96 € 288,96Doorlopende reis inclusief annulering € 96,90 € 72,48Autoverzekering gemiddeld € 600,00 € 480,00Totale verzekeringspremie € 1,423,14 € 1.140,60
overige kostenDFD-servicevergoeding 2014 € 100,32DFD-abonnement € 313,56
Totaal per jaar € 1.523,16 € 1.454,16premies, DFD-servicevergoeding en DFD-abonnement zijn inclusief assurantiebelasting
Uw voordeel ...
Als militaire professional wilt u zekerheid en duidelijkheid over al uw militaire- en privérisico’s. DFD biedt dit. Zoals u als militair wereldwijd onze veiligheid garandeert, zo biedt het DFD-abonnement in combinatie met het DFD MaatwerkPakket de zekerheid dat uw verzekeringen en overige financiële zaken altijd en overal in orde zijn. Alles onder één dak!
Het DFD-abonnement biedt u de zekerheid van:Onafhankelijk persoonlijk adviesAdvies bij u thuis, ook ‘s avonds en in het weekendEén aanspreekpunt, 24/7 bereikbaarMaatwerk oplossingen voor uw beroeps- en privérisico’sSchadeverzekeringen zonder provisieGeen verrassingen. U weet precies hoeveel en waarvoor u betaaltEen vlotte schadeafwikkelingGemak. U en uw thuisfront hebben er geen omkijken naar.
••••••••
DFD Advertentie Abonnement Oplin1 1 17-12-2013 10:42:50