52
fasi 2 lari opozicia ver xedavs spilos fokusi _ arCevnebi gv. 15-19 dakargulebi _ meoTxe sezoni gv. 15 rogor ixarjeba Tbilisis biujeti winasaarCevnod gv. 11 interviu: stroub telboti, xavier solana gv. 13 moskovis glamuruli xanis dasasruli gv. 25 riT upasuxebs cxinvali Tbiliss? gv. 30 saxalxo damcvelis angariSi gv. 37 patimari stiqarSi gv. 35 damoukidebeli da zepartiuli `asaval-dasavali~ gv. 40 # 25 / 5 - 11 aprili / 2010

opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

fasi 2 lari

opozicia

ver xedavs

spilos

fokusi _ arCevnebi

gv. 15-19

dakargulebi _ meoTxe sezoni gv. 15

rogor ixarjeba Tbilisis biujeti winasaarCevnod gv. 11

interviu: stroub telboti, xavier solana gv. 13

moskovis glamuruli xanis dasasruli gv. 25

riT upasuxebs cxinvali Tbiliss? gv. 30

saxalxo damcvelis angariSi gv. 37

patimari stiqarSi gv. 35

damoukidebeli da zepartiuli ̀ asaval-dasavali~ gv. 40

# 25 / 5 - 11 aprili / 2010

Page 2: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,
Page 3: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

nomerSi:

02 redaqtori

04 mokled

06 fotoreportaJi

07 vrclad

08 ori azri

daexmareba Tu ara meris

programa - inglisuris

da kompiuteris ufaso

kursebi, moqalaqeebs

dasaqmebaSi?

zviad arCuaZe v.s. iago

kaWkaWiSvili

10 Tvalsazrisi

qoreografia

mark maleni

11 mimoxilva

rogor ixarjeba Tbilisis

biujeti winasaarCevnod?

13 interviu

daviTi da goliaTi

rubikoni

30 patimarTa gacvlis procesi

riT upasuxebs cxinvali

Tbiliss?

33 Tvalsazrisi

Jenevis molaparakebebi

adamianis uflebebi da

samarTali

35 patimari stiqarSi

37 saxelmwifo da adamianis

uflebebi

saxalxo damcvelis

angariSi

sazogadoeba

40 damoukidebeli da

zepartiuli

kultura

44 modis kvireulis

repeticia

46 martivi metafizika,

rTuli urTierTobebi

Jurnali `liberali~ gamoicema fondi

`Ria sazogadoeba - saqarTvelos~

mxardaWeriT.

# 25 / 5 - 11 aprili / 2010

stroub telbotTan,

xavier solanasTan

fokusi - arCevnebi

15 ̀dakargulebi~ - meoTxe

sezoni

18 Tbilisis meris arCevnebi

saarCevno kampania

Tbiliselebis xarjze

saubrebi liberalizmze

20 Caketili wre

ekonomika

22 singapuris elementebiani

Sveicariis gasaWiri

mezoblebi

25 moskovis glamuruli xanis

dasasruli

27 aSS-azerbaijanis

urTierTobebi

gud bai, amerika!

konfliqtebi

29 kokoiTis opoziciis

garekanze:

opozicia ver xedavs spilos

ilustracia: mamuka tyeSelaSvili

47 patara gogi didia

qalaqSi moxetiale kacis

Canawerebi

48 bulbulebis Walis

sulebs

stroub telboti da xavier solana, Tbilisi, 30 marti 2010

fo

to

lev

an x

erxe

ul

iZe

1liberali . aprili 2010 . № 25

Page 4: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

redaqtorebi: mTavari redaqtori Sorena SaverdaSvili /aRmasrulebeli redaqtori nino jafiaSvili / politika da saerTaSoriso ambebi sofo Waava / kavkasia da konfliqtebi sofo bukia / Jurnalisturi gamoZieba beso kurtaniZe / sazogadoeba Tamar babuaZe / adamianis uflebebi da samarTali nino beqiSvili / axali ambebi naTia axalaSvili redaqcia: foto-redaqtori levan xerxeuliZe / grafikuli dizaini Tornike lorTqifaniZe / redaqtor-stilisti nino svaniZe / koreqtori nino saiTiZegamomcemloba: proeqtis menejeri qeTi babunaSvili / proeqtis menejeris asistenti lela SubiTiZe / reklamis da gayidvebis direqtori Salva CubiniZe / marketingi da sazogadoebasTan urTierToba naTia rusaZe / distributori zviad Sengeliagamomcemeli: Sps `liberali~. misamarTi: Tbilisi 0162, faliaSvilis q. 108. tel.: (995 32) 232235, 233731, 912326. el-fosta: [email protected] sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~, `biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi~.`liberalis~ saavtoro uflebebi daculia. JurnalSi gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi da/an mTliani gamoyeneba redaqciis Tanxmobis gareSe akrZalulia. beWdva: stamba `favoriti~. misamarTi: Tbilisi, CubinaSvilis q. 50. tel.: (995 32) 95 19 52. www.phfavorite.gegamodis kviraSi erTxel, yovel orSabaTs. pirveli nomeri gamocemulia 2009 wlis maisSi. rekomendebuli sacalo fasi 2 lari.

www.liberali.ge

redaqtori

ISSN 1987-7528

`liberalTan~ interviuSi klin-tonis administraciis yofilma maRalCinosanma stroub telbot-ma Tqva: `saqarTvelom Tavi unda aaridos rusul TamaSSi Cabmas. imitom, rom rusuli TamaSi dafu-Znebulia `mogeba-wagebaze“. isini igeben, Sen ageb~.

TamaSi, romelSic ruseTi cdi-lobs saqarTvelos Cabmas, yovel wuTs da yvelgan mimdinareobs. aramarto iq, sadac ruseTi saqar-Tvelos winaaRmdeg Ria moTamaSea _ konfliqtis zonebSi da okupi-rebul teritoriebze.

am kviras es TamaSi moskovis centrSi, lubiankaze, `kagebe~-s Senobis qveS gagrZelda. ra Sexeba aqvs saqarTvelos Crdilokavka-sieli umalat magomedovis qvri-vTan, romelmac welze Semoxveuli Sahidis qamriT metros sadgurSi Tavi aifeTqa?

`gvqonda informacia, rom saqarTvelos specsamsaxurebis calkeul TanamSromlebs kontaqti aqvT teroristul organizacieb-Tan ruseTis CrdiloeT kavkasiaSi. moskovis teraqtebTan kavSirSi

Cven es versiac unda SevamowmoT~, _ ganacxada ruseTis uSiSroebis sabWos mdivanma nikolai patruSe-vma.

telboti, romelic ruseTTan urTierTobis `ostaturad da-regulirebas~ gvirCevs, ambobs: `saqarTvelo ar unda Cadges im poziciaSi, romelSic iyo daviTi bibliuri „daviTis da goliaTis“ igavSi. imitom, rom amas ar eqneba is finali, rac bibliurs aqvs~. amaze konkretuli rCevebi ar gvaqvs. yvelaze rTul kiTxvebze pasuxi mainc Tavad unda veZeboT. zogjer ruseTis TamaSSi arCarTva imasac gulisxmobs, rom gqondes pasuxi sxvis kiTxvaze _ ratom aifeTqa 17 wlis ruseTis moqala-qem Tavi?

mogvwereT,sofo bukia,

kavkasiisa da konfliqtebis ganyofilebis redaqtori

[email protected]

statia

"vin unda aswavlos momaval

Taobas"

statiaSi ewera: axla mag-

istratura saWiro aRar

aris, magram 2014 wlidan

bakalavriatis Semdeg

kursdamTavrebulebma jer

erTwliani gadamzadeba

unda gaiaron, Semdeg kidev

erTi weli skolaSi sxva

ufros maswavleblebTan

erTad `maZieblad~

imuSaon.

Sesworeba: axla magistra-

tura saWiro aRar aris,

magram 2014 wlidan bakala-

vriatis Semdeg kursdam-

Tavrebulebma, romlebsac

bakalavriatis dros 60

kreditiani maswavleblis

momzadebis programa ar

gauvliaT, jer erTwliani

gadamzadeba unda gaiaron.

Semdeg, maswavleblobis

yvela msurvelma erTi

weli skolaSi sxva ufros

maswavleblebTan erTad

`maZieblad~ imuSaos.

statiaSi ewera: ramdenime

weliwadSi saqarTveloSi

saWiroze 20 000-iT

naklebi maswavlebeli

gveyoleba.

Sesworeba: ramdenime weli-

wadSi saqarTveloSi daax-

loebiT 20 000-iT naklebi

maswavlebeli gveyoleba.

Sesworeba "liberali N20"

2 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 5: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

TbilRvino

2009 wlis oqros brendi

2010 wlis martSi oqros brendis dajildoebaze

TbilRvinos oqros brendis tituli mieniWa.

oqros brendis dajildoebis ceremonia 2006

wlidan tardeba da is yvelaze prestiJul da

gavlenian biznes-dajildoebad aris aRiarebuli.

oqros brendi avlens da ajildoebs im kompaniebs,

romlebmac saqarTvelos bazarze brendingul

saqmianobaSi warmatebebs miaRwies da produqciis,

an kompaniis brendis cnobadoba ganamtkices.

Page 6: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

cxinvalis araRiarebuli reJimis de faqto

lideri eduard kokoiTi Trusos xeobis

`oseTisTvis dabrunebas~ iTxovs. rusuli

saagentoebis cnobiT, kokoiTim amis Sesaxeb

vladikavkazSi gamarTul preskonferenciaze

ganacxada.

de faqto prezidentis TqmiT, samxreT

da CrdiloeT oseTma Tavisi im moqalaqe-

ebis interesebi unda daicvan, romelTac

Trusos xeobis soflebi datoves. am te-

ritorias kokoiTi `ZirZvel osur miwebs~

uwodebs da ambobs, rom Trusos xeoba

saqarTvelos SemadgenlobaSi arasdros

Sedioda. `politikuri gadawyvetilebe-

bis gamo, Cvens moqalaqeebs ar SeuZliaT

mSobliur keraze dabruneba da winaprebis

saflavebis monaxuleba~, _ acxadebs kokoi-

Ti. Trusos xeobis dabrunebas kokoiTi

iaraRiT ar apirebs da saakaSvilis Tana-

mdebobidan wasvlas elodeba, raTa pro-

blema ise gadaiWras, rom `ori xalxisTvis

misaRebi iyos~.

dadginda moskovis metroSi

29 marts momxdar teroris-

tul aqtSi monawile TviTmkv-

leli qalis vinaoba. am ambavs samarTaldamcav struqturebze

dayrdnobiT rusuli sainformacio saSualebebi avrceleben.

metrosadgur `lubiankaSi~ afeTqebuli TviTmkvleli teroris-

ti qali 17 wlis jenet abduraxmanovaa, romelic daRestnis ami-

rad wodebuli umalat mahomedovis qvrivia. mahomedovi gasuli

wlis 31 dekembers ruseTis `feesbesa~ da Sinagan saqmeTa sami-

nistros erToblivi specoperaciisas mokles. savaraudod, es

teroristuli aqti SurisZieba iyo swored qmris mkvlelobis

gamo. gansxvavebuli versiebi vrceldeba meore Sahidi qalis Se-

saxeb. erTi versiiT, is SarSan likvidirebuli CeCeni meamboxis

said-emin xizrievis qvrivi marxa ustarxanova iyo, meore versiT

ki _ erT-erTi mokluli CeCeni meamboxis qaliSvili.

rusi Zalovnebis informaciiT, teroristi qalebi yizlari-

dan moskovSi avtobusiT Cavidnen.

saqarTvelom fijisTan da

komoros gaerTianebasTan

diplomatiuri da sakonsulo

urTierTobebi daamyara. xel-

moweris ceremoniebi gaero-s

StabbinaSi qveynebis mudmivi

warmomadgenlebis monawile-

obiT gaimarTa da gaero-s

generalur mdivansac ecnoba.

gaformebuli dokumentebis

Tanaxmad, mxareebi Tanaswo-

robis, erovnuli suverenite-

tis, teritoriuli mTlia-

nobisa da Sida saqmeebSi

Caurevlobis principebiT

ixelmZRvaneleben.

wels saqarTvelom ukve 13

qveyanasTan daamyara diplo-

matiuri urTierTobebi.

mokled

kokoiTi Trusos xeobas iTxovs

qvrivebis omi

axali diplomatiuri

urTierTobebi

Sss-s pasuxisaqarTvelos Sinagan

saqmeTa saministro saer-

TaSoriso organizacia

Amnesty International-is 2010 wlis angariSs pasu-

xobs. saministros mier

gavrcelebuli gancxa-

debis Tanaxmad, angariSi

daudasturebel wyaros

eyrdnoba. masSi naTqva-

mia, rom saqarTvelos

Sss-m germanuli kompa-

niisgan da CexeTisgan

kanonis darRveviT iyida

policiuri eleqtroSoki

da wamebis sxva iaraRebi.

`saqarTvelosTan mimar-

TebaSi angariSi mxolod

erTi winadadebiT Semoi-

fargleba da garda imisa,

rom bundovania, Seicavs

Secdomebs~, _ weria gan-

cxadebaSi. saministros

gancxadebaSi aseve dazus-

tebulia, rom maT uwyebas

`arasdros da aranairi

aRWurviloba germaniis-

gan ar SeuZenia~.

Sss adasturebs, rom Am-nesty International-Tan

iTanamSromlebs da yvela

saWiro informacias

miawvdis, `raTa angariS-

Si daSvebuli uzustoba

gaswordes, romelic,

vimedovnebT, meqanikuri

xasiaTisaa, da amisgan

aravinaa dazRveuli,

roca saqme aseT vrcel

masalas exeba~.

fo

to

Tem

o b

arZi

maSvi

li

Trusos xeoba

4 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 7: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

`ruseTma, SesaZloa, moskovSi ganxorcielebuli

teraqtebi saqarTvelosTvis dartymis

misayeneblad gamoiyenos~.

giga bokeria

1 aprili, The Washington Times

`mediaklimati Zalian axlosaa politikur

klimatTan da, Sesabamisad, polarizebulia da

ar moicavs realur kompleqsur suraTs. amis

umTavresi bazisi mgonia profesionalizmis

nakleboba qarTul mediaSi. anu, media sakuTar

funqcias ver asrulebs~.

uve iehansoni (mediaeqsperti)

1 aprili, radio `Tavisufleba~

`afxazeTi aRiarebuli saxelmwifoa.

saqarTvelos SemadgenlobaSi dabrunebas

veravin gvaiZulebs _ verc amerikis

SeerTebuli Statebi da verc evropa~.

sergei baRafSi

1 aprili, internet-portali segodnia.ru

`xeli ar waucdes ugulavas arCevnebis

gayalbebisken. is xeli motydeba aucileblad~.

zurab noRaideli

30 marti, Tbilisi

`me gundis kaci var da gadawyvetilebebs

damoukideblad ar viReb~.

levan gaCeCilaZe

30 marti, telekompania `kavkasia~

mokled

citatebi

barak obama avRaneTs prezidentis rangSi pirvelad ewvia,

Tan _ moulodnelad. eqvssaaTiani vizitis farglebSi prezi-

dentma ramdenime Sexvedra gamarTa da amerikel samxedroebs

sityviT mimarTa.

bagramis aerodromze Sekrebil 2500-mde amerikel samxedro

mosamsaxures prezidentma madloba gadauxada mZime misiis

SesrulebisTvis.

jariskacebTan Sexvedramde obama hamid yarzaisac Sexvda.

TeTri saxlis informaciiT, prezidentma kolega 12 maisis-

Tvis vaSingtonSic miiwvia.

barak obama avRaneTSi

samxreTi kavkasiis qveynebis mTavrobebs, sazRvrebis mar-

Tvis sistemebis danergvisa da usafrTxoebis uzrunvelyofis

mizniT, evrokavSiri daexmareba. am iniciativis saerTo Ri-

rebuleba 6,3 milion evros aRemateba da mas UNDP (gaero-s

ganviTarebis programa) ICMPD-Tan (saerTaSoriso centri

migraciis politikis sakiTxebSi) TanamSromlobiT ganaxor-

cielebs.

sazRvrebis erTiani marTva uzrunvelyofs moqalaqee-

bisa da tvirTebis Seuferxebel gadaadgilebas saqarTve-

los, azerbaijansa da somxeTs Soris usafrTxo da daculi

sazRvrebis pirobebSi. am meqanizmis upiratesobis warmoCenis

mizniT, evrokavSiris mier dafinansebuli programa uSualod

gamSveb punqtebTan imuSavebs da sapiloto proeqtebs gana-

xorcielebs. programis farglebSi daixveweba procedurebi

da samxreTkavkasiuri qveynebis kanonmdeblobebic.

evrokavSiris daxmareba

ricxvebi

aTasi laris daxarjvas gegmavs saqarTvelos par-lamenti xaliCebis SesaZenad.

procentiT iklo CNN-is `praimTaimSi~ mayurebelTa raodenobam.

miliardiT Semcirda 2009 wlis saqarTvelos mTliani Sida produqti, wina welTan SedarebiT.

laris odenobis zarali miayena kaxeTis regions stiqiam bolo 5 Tvis ganmavlobaSi.

165

40

1,126

9 320 000

5liberali . aprili 2010 . № 25

Page 8: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

fotoreportaJi

kulturuli Zeglis statusis gareSe darCenili `imelis~ Senoba saxuravis gareSec darCa. mongreulia `imelis~ marcxena fligeli, Senobas aRar aqvs fanjrebi, ris gamoc, darCenili kedlebic sveldeba. Senobis saZirkvelSi wyalia Camdgari. `Tbilisis hamqari~, ramdenime arqiteqtori da xelovnebaTmcodne SenobisTvis Zeglis statusis aRdgenas da ngrevis SeCerebas moiTxoven. maTi TqmiT, samSeneblo kompanias Senobis istoriul-arqiteqturuli kvleva meriisTvis ar warudgenia. mSeneblobas awarmoebs kompania `dabi jgufi~, romelic am SenobaSi `kempinskis~ qselis sastumros gaxsnas gegmavs.

"imelis" dangreuli Senoba

fo

to

nik

o t

arie

laS

vil

if

ot

o d

aviT

mes

xi

fo

to

dav

iT m

esxi

fo

to

dav

iT m

esxi

6 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 9: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

vrclad

mTavrobis mier wardgenili ka-nonproeqtis mixedviT, saqarTvelos masStabiT mauwyebel telekompaniebs daaxloebiT 36 milioni laris dava-lianeba CamoewerebaT. 17 regionul televizias sagadasaxado vali ar aqvs. rva regionuli telekompaniis saerTo davalianeba ki or milions ar unda aRematebodes. gamodis, rom sagadasaxado valis didi nawili na-cionalur televiziebs aqvT. Tumca, 26 Tebervals parlamentSi amnistiis iniciativiT gamosvlisas prezident-ma mxolod regionuli arxebis mZime finansur mdgomareobaze ilaparaka.

parlamentis safinanso-sabiujeto ganyofilebis Tavmjdomaris moadgi-le zviad kukava amnistiis mTavar mo-tivad mediis xelSewyobas asaxelebs. `televiziebis mauwyeblobis Sewyveta aris ufro meti zianis momtani samo-qalaqo sazogadoebisTvis, vidre maT mier dagrovili valebis gadauxde-loba~, _ ambobs igi. misive Sefase-biT, amnistias Tan axlavs riski, rom valebis Camowera keTilsindisieri gadamxdelis ukmayofilebas ga-moiwvevs da mcdar molodinebs Seu-qmnis televiziis mflobelebs, rom maT valebs momavalSic `apatieben~.

ukmayofileba amnistiis gamo te-lekompania `kavkasiis~ xelmZRvanelma nino jangiraSvilmac gamoTqva. `ga-modis, rom Cven, patiosani gadamxde-lebi am qveyanaSi varT gerebi, isini ki _ xelisuflebis favoritebi, me aRmovCndi idioti, rom vixdidi gada-saxadebs?!~ _ acxadebs nino jangi-raSvili gazeT `kviris qronikasTan~ saubrisas. telekompania `maestros~ da `kavkasiis~ warmomadgenlebi amtkiceben, rom maT sagadasaxado valebi ar aqvT.

samauwyeblo kompania `hereTis~ ge-neraluri direqtori ramaz samxara-Ze amnistias xelisuflebis winasaar-Cevno kampaniis nawilad afasebs. `Tu

teleamnistiaregionuli televiziebis saerTo vali finansuri amnistiiT gaTvaliswinebuli

Tanxis umcires nawils Seadgens.

anita Tvauri

amnistia mediis xelSewyobas isaxavs miznad, masSi ratom ver moxvda ra-dio, saagentoebi da presa?~ _ kiTxu-lobs ramaz samxaraZe. misi azriT, yvela televiziis valebis dagrove-bis mizezi Sesaswavlia. `ramdenadac me maqvs informacia, es televiziebi finansdebian adgilobrivi biuje-tebidan. maT aqvT xelSekrulebebi adgilobriv municipalitetebTan, sadac pirdapir weria, rom garkveu-li gadacemebis sanacvlod, miiReben Tanxas. sainteresoa, maSin roca televiziis TanamSromlebi saxel-mwifosgan iReben xelfass, ratom ar ixdian gadasaxadebs?~ _ ambobs ramaz samxaraZe.

gazeT `rezonansis~ mTavari reda-qtori laSa tuRuSi amnistias miiC-nevs mediis Tavisuflad ganviTa-rebisTvis saWiro, magram aramTavar nabijad. `mediis problemebis mogva-rebas yovelmxrivi midgoma sWirdeba, es amnistia mxolod erTi naxvretis amoqolvas hgavs, arada wyali bevri naxvretidan Semodis~, _ ambobs laSa tuRuSi. misi azriT, mediis ganviTa-rebisTvis xelisuflebam Tavad unda Tqvas uari im berketebze, romliTac mudmivad axdens zegavlenas masze; sareklamo bazari unda gaTavisufl-des politikuri gavlenebisgan da gamWvirvale gaxdes telekompaniebis xelmZRvanelebis vinaoba da maTi dafinansebis wyaroebi.

miuxedavad imisa, rom arc erT nacionalur mauwyebels sajarod ar uTqvams, apirebs Tu ara finansuri amnistiiT sargeblobas, qristian-demokratiuli partiis erT-erTi xelmZRvaneli giorgi axvlediani prezidentis iniciativas xeli-suflebis interesebis Sesabamis nabijad afasebs. `Cven gvaqvs eWvi, rom xelisufleba am gziT cdilobs, Tavis mier kontrolirebadi nacio-naluri mauwyeblebis saqmec moagva-

ros. aravin icis, saidan warmoSobil davalianebebzea saubari~, _ ambobs giorgi axvlediani.

mediaeqspert ia anTaZis azriT, es amnistia kidev ufro gazrdis xeli-suflebis gavlenas saerTo naciona-lur mauwyeblebze. `valis patieba niSnavs imas, rom televiziebi xval da zeg kidev ufro metad iqnebian davalebulebi im adamianebisgan, vinc maT es vali apatia, propagandistu-li nakadi ki am televiziebSi kidev ufro gaZlierdeba~, _ ambobs ia anTaZe.

am kanonproeqtze muSaoba parla-mentSi momavali kviridan daiwyeba. kidev erTi kanonproeqti, romelsac parlamenti ganixilavs, qristian-demokratiulma partiam waradgina. am kanonproeqtis mixedviT, valebi mxolod regionul televiziebs unda CamoeweroT da Sewydes valebTan dakavSirebuli yvela samarTlebrivi devna.

informaciis wyaro: CamoTvlili regionuli telekompaniebis

warmomadgenlebi.

sagadasaxado davalianebis mqone regionuli telekompaniebis arasruli CamonaTvali

`TrialeTi~

Sida qarTli _ 45 aTasi lari

`rioni~

imereTi _ 1 milioni laramde

`25-e arxi~

aWara _ 277 547 lari

`gurjaani~

kaxeTi _ 12 aTasi lari

`Tanamgzavri~

kaxeTi _ 30 aTasi lari

`guria~

guria _ 157 aTasi lari

`madi~

guria _ 100 aTas laramde

7liberali . aprili 2010 . № 25

Page 10: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

momxrezviad arCuaZe ekonomikuri politikis saqalaqo samsaxuris

ufrosi

dedaqalaqis ekonomikuri ganviTarebis strate-giis Sesabamisad, Tbiliselebi qalaqis ganviTarebis mniSvnelovan komponents warmoadgenen. amitom Cven xels vuwyobT da TviTonac vaxorcielebT Tbili-selebis kvalifikaciis amaRlebis, axali kvalifika-ciis miRebis, saWiro unar-Cvevebis SeZenasTan dakav-Sirebul programebs; vexmarebiT msurvelebs, iyvnen konkurentunariani bazarze. kompiuteris da ingli-suri enis ufaso programa am xedvis nawilia.

dRes sul ufro meti specialobis adamianebisagan Txouloben damsaqmeblebi kompiuterisa da inglisu-ris codnas. axali teqnologiebi, axali specialobe-bi, romelic dRes Cvens bazarze Semodis, inglisu-ris da sainformacio teqnologiebis elementarul codnas mainc moiTxovs. Cven gvinda, Tbiliselebma SeinarCunon aseTi samsaxuri, an kidev konkurentu-narianni iyvnen misi miRebis mcdelobisas.

turizmi saqarTvelos ganviTarebis priorite-tuli mimarTulebaa. Tu marto Sida turizmze ar varT orientirebulebi, maSin ucxoel turisteb-Tan saurTierTod gvWirdeba xalxi, vinc inglisu-rad laparakobs. inglisuri unda icodes ara marto sastumros TanamSromelma, aramed aeroportis Ta-namSromelma, mebaJem, taqsis mZRolma, gamyidvelma, momsaxurebis seqtorSi momuSaveebma; Cveulebrivma moqalaqem, romelTanac SeiZleba kontaqti mouwios stumars Tundac quCaSi.

Cveni programis monawiles, kursis damTavrebis Se-mdeg maRal doneze ar ecodineba ena, magram Zalian martiv, sasaubro inglisurs 36 gakveTilSi Tavisu-flad iswavlian msurvelebi; darwmunebuli var, am proeqtis kompiuteris Semswavleli kursebis monawi-leebic 12 gakveTilSi SeZleben saWiro codnis miRe-bas. orive SemTxvevaSi, Cven amis yvelanair pirobas vqmniT.

arsebul samuSao adgilebze inglisurisa da kom-piuteris kursdamTavrebulebis dasasaqmeblad in-formacia maT Sesaxeb ganTavsdeba monacemTa bazaSi, romelic xelmisawvdomi iqneba dasaqmebis saagen-toebisa da damsaqmeblebisaTvis. Tavs movuyriT in-formacias vakansiebis Sesaxeb da ganvaTavsebT mas Cvens vebgverdze. kursdamTavrebulebs davugzavniT am informacias eleqtronuli fostiT. visac ar aqvs internetTan wvdomis saSualeba, am informaciis mi-Reba CvenTan SeeZleba.

garda imisa, rom Cven davexmarebiT kursdamTavre-bulebs samuSaos moZebnaSi, maT mivcemT specialur codnas, raTa TviTon SeZlon amis keTeba, davexmare-biT CV-is momzadebasa da gasaubrebis gavlisaTvis

ori azri

daexmareba Tu ara

meris programa

- inglisuris

da kompiuteris

ufaso kursebi,

moqalaqeebs

dasaqmebaSi?

saWiro unar-Cvevebis ganviTarebaSi.kargad gvesmis, rom axali samuSao adgilebi ucbad

ver Seiqmneba. es Sromatevadi samuSaoa, romelsac dro, kreatiuli azrovneba da biznesis CarTuloba sWirdeba. axali samuSao adgilebis Seqmna Tbilisis meriis mTavari prioritetia, Tumca maTi didi nawi-li kerZo seqtorSi unda Seiqmnas. biznesis xelSesa-wyobad ki Tbilisis merias Sesabamisi programebi aqvs. Tumca, gasakeTebelic kidev bevria.

8 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 11: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

mowinaaRmdegeiago kaWkaWiSvilisociologi

Cemi SefasebiT, Tbilisis meriis mier wamowyebuli

socialuri proeqti, kompiuteruli programebisa da inglisuri enis ufaso swavlebis Sesaxeb, wminda wylis winasaarCevno PR kampaniis nawilia, xolo, umuSevro-bis daZlevis TvalsazrisiT, am proeqts praqtikulad nulovani efeqti eqneba.

am proeqtTan dakavSirebiT ramdenime sakiTxi ikve-Teba:

a) aris Tu ara dReisaTvis kompiuteruli progra-mebisa da inglisuri enis sabaziso codna sakmarisi piroba (viza) dasaqmebisaTvis?

b) is dro, romelic kompiuteruli programebisa da inglisuri enis swavlebas eTmoba, ra donis (xarisxis) codnis SeZenisTvis aris efeqturi?

g) ramdenad daculia moqalaqe, rom, sul mcire, SeinarCunos miRebuli codnis done, an, miT ufro, gaiRrmavos igi?

90-iani wlebis dasawyisSi saerTaSoriso arasamTa-vrobo organizacias Tavisuflad SeeZlo daeqira-vebina inglisuri enis kargi mcodne, Tumca _ ara moTxovnili dargis specialisti. im daSvebiT, rom profesiul codnas es adamiani adgilze, praqtiku-li gamocdilebis procesSi SeiZenda. dRes yuradReba ukve profesiul unar-Cvevebze, anu aplikantis dar-gobriv kvalifikaciazea gadatanili; anu inglisuri

ori azri

enisa da kompiuteris saofise programebis codna aRar aris dasaqmebisTvis konkurenciis „simZimis cen-tri“. dRes es codna aplikantis portfolios auci-lebel, magram rigiT nawilad iqca.

rac Seexeba sakiTxs, ra donis codnis SeZenisTvis aris efeqturi is dro, romelic kompiuteruli pro-gramebisa da inglisuri enis swavlebas eTmoba. sava-raudod, am kursebs im adamianebma ufro miakiTxes, vi-sac praqtikulad ar hqonda arc inglisuri enis da arc kompiuteruli programebis aranairi codna. inglisu-ri enis maqsimum 3-Tvianma da kompiuteris ramdeni-mekvirianma kursebma, ukeTes SemTxvevaSi, SeiZleba dawyebiTi an saSualoze dabali codna uzrunvelyos.

amasTan, ucxo enis Seswavla uwyveti procesia, romelsac Tan unda axldes SeZenili codnis aqtu-alizacia (ganaxleba) praqtikaSi. TviTaqtiurobas, ucxo enis Seswavlis an gaRrmavebis TvalsazrisiT, mxolod calkeuli, Zalze motivirebuli adamianebi mimarTaven. im adamianebis absoluturi umravlesoba, romlebic meriis mier SeTavazebuli kursebis momx-marebelia, ucxo enis swavlas verc TviTaqtiurobis da verc, miT ufro, maswavleblis daqiravebis xarjze ver SeZlebs. yvelaferi es aCens imis seriozul sa-frTxes, rom sertificirebuli adamianebis ZiriTad nawils situaciurad SeZenili codna daekargeba.

maSasadame, SegviZlia, saboloo jamSi, davaskvnaT: iqidan gamomdinare, rom a) inglisuris da kompiute-ris codna aRar warmoadgens konkurenciis „simZimis centrs“; b) aRniSnuli kursebis msmenelebi ZiriTa-dad sabaziso unar-Cvevebs SeiZenen; g) am adamianebs ar eqnebaT imis SesaZlebloba, rom miRebuli cod-na praqtikulad ganimtkicon, unda vivaraudoT, rom Tbilisis meriis mier datreningebuli adamianebi, sul minimum, iseTive mowyvladni darCebian Sromis bazarze, rogorebic manamde iyvnen.

Tumca, aq gasaTvaliswinebelia kidev erTi safrTxe: im adamianebs, romlebsac meriis sertifikatebs ga-dascemen, gauCndebaT gaZlierebuli ambicia, rom isi-ni sxvebze metad imsaxureben dasaqmebas. Sesabamisad, am adamianebs gaezrdebaT samsaxuris dawyebis molo-dini _ Tanac im sferoebSi da im poziciebze, romle-bic fizikur Sromas ar gulisxmobs. rodesac datre-ningebuli adamianebi erT mSvenier dRes aRmoaCenen, rom maRal (pirobiTad, saofise) poziciebze maTi da-saqmebis ambiciebi uniadagoa, xolo maTi molodini _ araadekvaturi, es kidev ufro gazrdis frustrire-bul da marginalizebul adamianTa isedac did fenas, rac uTuod gaxdeba sxvadasxva tipis ukmayofilebe-bis maprovocirebeli faqtori.

ilu

str

acia

TaT

ia n

adar

eiSvi

li

/ wig

nis

saxe

losn

o

9liberali . aprili 2010 . № 25

Page 12: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

arCevnebze municipaluri mTavrobis yuradReba in-frastruqturis mowesrigebisken aris xolme mipyro-bili. Tbilisi axla swored iseTi SekeTebis perio-ds gadis, romelic ar gvinaxavs... bolo arCevnebidan moyolebuli. es bunebrivicaa da yvela qveyanaSi asea. aseve, sasiamovno sanaxavia Tumca arcTu saxarbielo, rom yvela saremonto samuSao erTdroulad mimdi-nareobs arCevnebamde ramdenime TviT adre. es xels uSlis maT Soris SeTanxmebas. quCebSi moZraoba gaci-lebiT ufro Zneli xdeba, radgan erTdroulad bevri quCis SekeTeba mimdinareo-bs, da manqanebiT sasiaru-lod cota adgili rCeba.

wyali, eleqtroenergia da gazi axla TiTqos ise midi-modis, rogorc es Sevard-naZis periodSi iyo. mniSv-nelovani iqneboda winaswar iseTi gegmis arseboba, ro-melSic gansazRvruli iqne-ba, Tu rodis unda SekeTdes konkretuli quCa da romel quCaze gadanawildeba manqa-nebis moZraoba, imisaTvis, rom orive quCis SekeTeba erTdroulad ar daiwyos. iqidan gamomdinare, rom wylisa da eleqtroenergiis moxmareba dRis ganmavlobaSi erTi sixSiriT ar xdeba, ufro meti drois daxarjviTa da TanamSromlobiT, savsebiT SesaZlebelia, rom municipaluri momsaxure-bisas kerZo momxmareblebi ar SeizRudon.

dagegmvis mTavari problema is aris, rom gauTva-liswinebeli Sedegebi da komunikacia sxvadasxva aR-masrulebels Soris, naCqarevad saqmis keTeba am ko-munikacias azianebs. maSin, rodesac saboloo vadebi Zalian axlos aris, gamosavalia erT konkretul sa-qmeze koncentrireba da xmauris ugulebelyofa. zo-gierT SemTxvevaSi, es xmauri ubralod xmauria, sxva SemTxvevebSi ki iseT mniSvnelovan sakiTxebTan aris dakavSirebuli, rac siCqareSi gamorCaT. mTavari ube-

dureba, romelic SeiZleba saqmis naCqarevma keTebam gamoiwvios, usafrTxoebasTan aris dakavSirebuli, da es bolo xanebSi vixileT kidec saqarTveloSi.

rodesac samuSaoebis koordinireba ar xdeba, erTi ramis SekeTeba xandaxan meore ramis dazianebas iwve-vs. imaT, vinc quCebis SekeTebiT arian dakavebulebi, xandaxan hgoniaT, rom Tu wylis an gazis milebs da-azianeben, maTi problema ar iqneba. xandaxan gzasTan erTad eleqtrosadenebi da wylis milebic SekeTebas saWiroebs, magram arc amas aqceven yuradRebas da

ori Tvis Semdeg xelmeored uwevT SekeTebuli gzis ayra wylis milebis gamosacvle-lad.

am proeqtebze muSaobas Tu ufro met dros dauTmo-ben, mosaxleobac CarTuli iqneba. SeuZliaT xalxi gaa-frTxilon, Tu ris gakeTe-bas apireben, mZRolebi axal marSrutebs dagegmaven, ad-ministraciis moxeleebi da-adgenen im problemebs, rac unda gaiTvaliswinon, da

yvelas ecodineba, Tu ra logikaa konkretuli saq-mianobis miRma.

arCevnebis Semdeg saremonto samuSaoebi SeiZleba gauTvaliswineblad Seferxdes, radgan Tanxebs sxva mimarTulebiT gadaisvrian xolme. xandaxan samuSaoe-bi Sua gzazec ki Cerdeba da Semdeg nela axldeba. naxevrad SekeTebuli infrastruqtura arCevnebis Se-mdeg ara mxolod guldasawyveti ambavia, aramed de-mokratiisTvisac garkveuli uaryofiTi Sedegebis momtani. adamianebi ifiqreben, rom demokratia Tavi-si arsiT farisevlobaa, es ki aravis gvinda.

inglisuridan Targmna giorgi cxadaiam

qoreografiaTvalsazrisi

rodesac samuSaoebis

koordinireba ar xdeba, erTi ramis

SekeTeba xandaxan meore ramis

dazianebas iwvevs. imaT, vinc quCebis

SekeTebiT arian dakavebulebi,

xandaxan hgoniaT, rom Tu wylis

an gazis milebs daazianeben, maTi

problema ar iqneba.

visac qarTuli cekva unaxavs, yvela aRiarebs, rom is erT-erTi

saukeTeso qoreografiulad SeTanxmebuli adamianuri qmedebaa. ra

kargi iqneba, Tu municipaluri infrastruqturis rekonstruqciac

ase qoreografiulad iqneba mowesrigebuli.

mark maleni

10 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 13: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

rogor ixarjeba Tbilisis biujeti winasaarCevnod?

`saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelo~

moaxloebuli adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis fonze administraciuli

resursebis winasaarCevno kampaniisTvis gamoyeneba gansakuTrebiT aqtualuri

xdeba. arCevnebamde ramdenime TviT adre xelisufleba mometebulad iwyebs xalxze

zrunvas, rac sabiujeto prioritetebze mniSvnelovan gavlenas axdens.

ras niSnavs sabiujeto Tanxe-bis winasaarCevno miznebisTvis ga-moyeneba? Tu `Ria sazogadoebis institutis~ mier momzadebul sa-xelmZRvanelos _ `saarCevno kam-paniis dafinansebis monitorings~ daveyrdnobiT, vnaxavT imis maga-liTebs, Tu rogor xorcieldeba winasaarCevno periodSi daugegmavi socialuri iniciativebi da progra-mebi. maT Soris _ sajaro moxeleTa xelfasebis mateba, pensiebis gazr-da, sazogadoebriv transportze an sxva sazogadoebriv momsaxurebaze SeRavaTebis daweseba.

Tbilisis 2010 wlis biujeti da saxelmwifo biujetidan dedaqa-laqisTvis gamoyofili transferi sididiT Tbilisis, rogorc TviTm-marTveli qalaqis, istoriaSi upre-cedentoa. mimdinare wlis biujeti, gasul welTan SedarebiT, daaxloe-biT 84 mln. lariT aris gazrdili da jamSi 570,8 mln lars Seadgens. 410 TanamSromliT gaizarda meriasa da sakrebuloSi dasaqmebulTa ri-cxvi, xolo saxelfaso fondis zr-dam 5,5 mln. lari Seadgina.

es zrda gansakuTrebul mniSv-nelobas iZens saqarTvelos pre-zidentis araerTxel gaxmovane-buli iniciativis _ e.w. `qamrebis SemoWeris~ politikis fonze, rac biurokratiuli aparatis da admi-nistraciuli xarjebis Semcirebas iTvaliswinebs. Tu sxva sajaro da-wesebulebebma, maT Soris sami-nistroebma, Seamcires samuSao ad-gilebi da saxelfaso fondi, meria piriqiT moiqca.

mimoxilva

ilu

str

acia

sofo k

irT

aZe

/ wig

nis

saxe

losn

o

11liberali . aprili 2010 . № 25

Page 14: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

mimoxilva

Tbilisis meriis gadawyvetilebiT, 2010 wlis pirveli martidan dedaqa-laqSi registrirebuli pensionere-bis pensiebi 10 lariT gaizarda. es danamati Tbilisis meriis biujeti-dan finansdeba, risTvisac 19,9 mln. laria gamoyofili. sxva adgilobriv TviTmmarTvelobebSi msgavsi inicia-tivebi ar ganxorcielebula.

meriis iniciativiT da dafinan-sebiT pensiebis zrda, erTi mxriv, `saxelmwifo pensiis Sesaxeb~ kanons ewinaaRmdegeba, romlis Tanaxmadac, pensiis dafinansebis wyaroa saxel-mwifo biujeti (amasTan, sapensio politika TviTmmarTvelobis kompe-tencias ar ganekuTvneba) da meore mxriv, im pensionerebis mimarT, rom-lebic TbilisSi ar arian registri-rebulebi, diskriminaciulia.

aseTive gadawyvetileba Tbili-sis meriam 2006 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis winac miiRo. maSin man TbilisSi registri-rebul pensionerebs pensia 5 lariT gauzarda.

Tbilisis meriis kidev erTi axali dadgenilebiT, dedaqalaqSi mcxo-vreb 167 271 pensioners satrans-porto personaluri baraTi dau-rigda, rac maT saSualebas aZlevs, sazogadoebrivi transportiT _ me-troTi da avtobusiT _ SeRavaTian fasad imgzavron. biujetidan amis-Tvis 3,5 mln. lari gamoiyo.

garda amisa, meriis iniciativiT, yvela kategoriis pensioners me-dikamentebis SesaZenad 25-lariani vauCeri gadaeca, razec dedaqalaqis biujetidan 4 mln. lari daixarja. medikamentebisTvis vauCerebi pen-sionerebs 2006 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis da 2008 wlis saprezidento da saparlamento ar-Cevnebis winac daurigdaT. 2007 da 2009, arasaarCevno wlebSi msgavsi vauCerebi ar yofila.

yvela pensionerisTvis, imis miuxe-davad, Tu ra Semosavali aqvT maT ojaxebs, am tipis socialuri dax-marebebis gaweva saqarTvelos xeli-suflebis mier 2006 wels ganxor-cielebul socialuri daxmarebis reformas ewinaaRmdegeba. reformis safuZvelze socialuri daxmarebis gacemis kriteriumad ara calkeuli kategoriebi, magaliTad _ pensio-nerebi, martoxela dedebi, unarSe-zRuduli pirebi, omis veteranebi da a.S. ganisazRvra (rogorc es wina xelisuflebis dros iyo), aramed is, Tu ramdenad uWirdaT ojaxebs da ramdenad aucilebeli iyo maTTvis saxelmwifos daxmareba (imis miuxe-davad, iyvnen Tu ara maT wevrebs Soris omis veteranebi, pensionerebi da a.S.).

socialuri daxmarebis es siste-ma dResac moqmedebs da mis mTavar princips _ daxmarebis saWiroebis da ara kategoriebis safuZvelze gace-mas _ rogorc xelisuflebaSi, ise mis gareT kvlavac bevri momxre hya-vs. amis miuxedavad, Tbilisis meria axorcielebs socialur programebs, romlebic socialuri daxmarebis saxelmwifo sistemis CarCoebSi ar jdeba da amis Sesaxeb centraluri xelisufleba SeniSvnas ar iZleva.

sajaro finansebis aramiznobri-vad xarjvis tendenciebis danaxva ara marto Tbilisis biujetSia Sesa-Zlebeli. mTavaria, Cven ramdenad vxedavT amaSi problemas da ramde-nad samarTlianad migvaCnia aseTi gzebiT amomrCevlis xmebis mopove-ba. arCevnebis obieqturoba da de-mokratiuloba ara mxolod imazea damokidebuli, ramdenad kanonierad ganxorcieldeba arCevnebis dRes kenWisyrisa da xmis daTvlis proce-durebi, aramed imazec, Tu ramdenad gamWvirvaled da obieqturad wari-marTeba winasaarCevno periodi.

Jurnalis gamosawerad

dagvikavSirdiT telefonebze:

23 37 31, (899) 48 62 41

an mogvawodeT Tqveni

sakontaqto informacia

el-fostiT: [email protected]

gamoiwereT

Jurnali

liberali

beWduri versia 12 nomeri _ 3 Tve

22 lari

24 nomeri _ 6 Tve45 lari

48 nomeri _ 1 weli90 lari

PDF versia 12 nomeri _ 3 Tve

13 lari

24 nomeri _ 6 Tve25 lari

48 nomeri _ 1 weli 50 lari

Tbilisis 2010 wlis biujeti da saxelmwifo biujetidan

dedaqalaqisTvis gamoyofili transferi sididiT Tbilisis,

rogorc TviTmmarTveli qalaqis, istoriaSi uprecedentoa.

12 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 15: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

interviu

sasiamovnoa TqvenTan Sexvedra da Tqveni aq yofna. Cemi pirveli kiTxva obamas administraciis sagareo politikas ukavSirdeba. ra adgi-li ukavia saqarTvelos masSi, sad xedavT saqarTvelos „gadatvirTvis politikaSi“?

s.t. roca vice-prezidentma jo baidenma, romelsac Zalian inten-siuri kontaqti aqvs saqarTvelos mTavrobasTan, `gadatvirTvis politika~ gamoacxada, Tqva, rom aSS cvlis Tavis politikas ru-seTis mimarT da ruseTisganac igives elis. erT-erTi yvelaze mniSvnelovani ram, risi imedic aqvs vaSingtons, isaa, rom ruseTi Secvlis Tavis damokidebulebas mezoblebis mimarT. es ki upirve-lesad imis aRiarebas niSnavs, rom ruseTma saqarTvelos teritoriu-li mTlianoba daarRvia da samxre-Ti oseTisa da afxazeTis de faqto aneqsia moaxdina.

batono solana, ramdenad kargad aris gansazRvruli da SeTanxmebu-li amerikis, evropis da ruseTis politika saqarTvelos mimarT?

x.s. aSS-s da evrokavSirs saerTo mizani aqvT: saqarTvelos warma-teba. bolo xanebSi evrokavSirma am mxriv bevri ram gaakeTa. maga-liTad, gavaformeT evrokavSiris asociaciis SeTanxmeba (European Union Association Agreement) sa-qarTvelosTan, romelic Zalian mniSvnelovania Tqveni qveynisTvis. es SeTanxmeba ZalaSi municipalu-ri arCevnebis Semdeg Seva. Cven yvelafers vakeTebT, rac Segvi-Zlia, imisaTvis, rom ekonomikurad da politikurad dagexmaroT. da

amas aSS-s mxardaWeriT vakeTebT. Cven gvesmis, rom „gadatvirTvis politika“ gulisxmobs imis aRia-rebas, rom ruseTi mniSvnelovania evropelebisTvis. vnaxoT, rogor gamovnaxavT gamosavals, gamosa-vals aSS-s da ruseTs, ruseTs da evropelebs da saqarTvelosa da

ruseTs Soris arsebuli probleme-bidan. es Cveni politikis mizania.

Cemi meore kiTxva exeba nato-s: rogor fiqrobT saqarTvelosTvis nato usafrTxoebis erTaderTi ga-rantiaa, Tu arsebobs sxva SesaZle-blobebic, riTac SeiZleba qveynis usafrTxoebis gazrda?

x.s. es saqarTvelom unda gada-wyvitos. ar minda, raime girCioT am mxriv. magram rogorc nato-s yofili generaluri mdivani, getyviT, rom qveyanas, romlis miRebis sakiTxsac ganvixilavT xolme, or rames vTxovT: pirve-li, rom organizaciaSi miRebis garkveul kriteriumebs pasuxob-des, da meore, rom am qveyanamac gaiRos wvlili nato-s usafrTxo-ebis ganmtkicebaSi. im situaciaSi, rogorSic Tqveni qveyana imyofe-ba, albaT gesmiT, rom es ar aris

daviTi da goliaTi interviu

stroub telbotTan da xavier solanasTan

`saqarTvelom Tavi unda aaridos rusul TamaSSi Cabmas. nu CadgebiT im poziciaSi,

romelSic iyo daviTi „daviTis da goliaTis“ ambavSi. imitom, rom amas ar eqneba is

finali, rac bibliur ambavs aqvs~.

`vimedovneb, rom `imedze~ gasuli fsevdodokumenturi filmi mxolod gamonaklisia, da ara imis niSani, rom msgavsi ram kidev moxdeba. arsebobs mxolod erTi mxare, romelsac aseTi ram sargebels moutans _ es yvelaze radikaluri Zalebia ruseTSi.~

stroub telboti da xavier solana, Tbilisi, 30 marti 2010

fo

to

lev

an x

erxe

ul

iZe

13liberali . aprili 2010 . № 25

Page 16: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

interviu

advili. Tumca, amave dros, saqar-Tvelos eqneba axlo urTierTobebi nato-sTan, es urTierTobebi ukve damyarebulia da grZeldeba kidec. nato-s momdevno samiti 2010 wlis bolos Catardeba. sainteresoa, rogor gadawydeba garkveuli saki-Txebi, magram axla ar minda nato-s saxeliT vilaparako, radgan aRar var misi warmomadgeneli.

batono telbot, amerikis perspe-qtividanac rom SevxedoT: miiCnevs amerika, rom nato saqarTvelos usafrTxoebis gazrdis erTaderTi saSualebaa?

s.t. nato ar unda iyos usafr-Txoebis erTaderTi garanti, rac ar niSnavs imas, rom saqarTvelo gamoricxulia nato-dan. Zalian mniSvnelovania, gamoinaxos ena nato-s momavali samitisTvis da sa-mitis komunikesTvis, romelic da-adasturebs saqarTvelos nato-Si gawevrianebis legitimur moTxov-nas. miuxedavad imisa, rom Cven ar viciT, zustad rodis moxdeba es. arc Cven da arc Tqven, arc sa-qarTvelos megobrebs msoflioSi ar undaT, rom am xnis ganmavlo-baSi saqarTvelo usafrTxoebis vakuumSi iyos, miT umetes imis gaTvaliswinebiTac, rac am qveyanam gamoscada 2008 wlis agvistoSi. saqarTvelos SeuZlia gazardos Tavisi usafrTxoeba imiT, rom iyos kargi partniori nato-sTvis da aSS-sTvis. qarTuli batalionis gagzavna avRaneTSi imisi dastu-ria, rom Tqven kargi partniorebi xarT. ostaturad unda miaRwioT Tqveni daZabuli urTierTobebis mogvarebas ruseTTan, es Zalian mniSvnelovania. magram mTavari, rasac xazs gavusvamdi isaa, rom saqarTvelom unda gaagrZelos svla saxelmwifos marTvis formis, sazogadoebis, ekonomikis ganvi-Tarebis TvalsazrisiT. sabWoTa kavSiris yvela yofil 12 res-publikas Soris, garda baltiis qveynebisa, romlebic iuridiulad da diplomatiurad gansxvavebul kategoriaSi iyvnen, saqarTvelom Zalian maRali standarti daisaxa

da mas mouwevs didi gzis gavla am standartis misaRwevad. Cven vwerT am intervius amerikis saelCoSi, romelmac mniSvnelovani roli Seasrula adamianis uflebebis angariSis SeqmnaSi. es angariSi sul axlaxan gamoqveynda da masSi aRniSnulia is sferoebi, romelSic saqarTvelos SeeZlo win wasvla. winsvla saWiroa ara mxolod imisTvis, rom amerikas an vinmes asiamovnoT, es aris is, rasac sakuTari TavisTvis akeTebT. rac ufro jansaRia demokratia, rac ufro metia realurad damouki-debeli eleqtronuli da beWduri media, magaliTad, iseTi, rogoric „liberalia“, miT ufro srulyo-filia Zalauflebis danawileba da ufro Camoyalibebulia mmarTve-lobis sistema.

saqarTveloSi bolo xanebSi bevrs saubroben rusul-qarTul ur-TierTobebze da imaze, Tu rogori SeiZleba iyos es urTierTobebi. ra doneze gansazRvravs am urTierTo-bebs personaluri dapirispireba saakaSvilsa da putins Soris? ra unda qnas saqarTvelos mTavrobam, rom hqondes raRac tipis „samuSao urTierToba“ mainc ruseTis mTa-vrobasTan?

x.s. qveynebs Soris urTierTo-bebi ar aris damokidebuli perso-naliebze, maT SeiZleba hqondeT gavlena, magram bevri sxva faqto-ric aris gasaTvaliswinebeli. da meore, me vfiqrob, rom unda Sevi-narCunoT Jenevis molaparakebebi. Cven viciT, ra rTuli iyo maTi dawyeba da ra rTulia maTi Senar-Cuneba. es aris erTaderTi adgili amJamad, sadac garkveuli saxis kontaqtebi xdeba.

s.t. or rames davamateb. ra Tqma unda, udidesi brali miuZRvis ruseTs, romelic SemoiWra Tqvens qveyanaSi, moaxdina teritoriis okupacia da gaiTamaSa am ori respublikis damoukideblobis aRiareba. Tumca vimedovneb, rom ruseTi gaiazrebs imas, Tu raoden cota qveyanaa msoflioSi mzad imisTvis, rom SeuerTdes maT mier

am teritoriebis aRiarebis pro-cess. miuxedavad amisa, me mgonia, rom afxazeTis da samxreTi oseTis mosaxleobebTan Serigebis proces-Si saqarTvelos mainc bevri ramis gakeTeba SeuZlia. da kidev erTi, rac minda, rom vTqva, saqarTvelom Tavi unda aaridos rusul TamaSSi Cabmas. imitom, rom rusuli TamaSi dafuZnebulia `mogeba-wagebaze“. isini igeben, Sen ageb. saqarTve-lo ar unda Cadges im poziciaSi, romelSic iyo daviTi bibliuri „daviTis da goliaTis“ ambavSi. imi-tom, rom amas ar eqneba is finali, rac bibliur ambavs aqvs. me Zalian cota qarTuli sityva vici, magram rodesac saqarTveloSi wamosas-vlelad vemzadebodi, viswavle axali qarTuli sityva „imedi“. me ar vici is beqgraundi, saidanac am arxze gasuli fsevdodokumenturi filmi daibada, magram es faqti iyo kategoriulad negatiuri, maT Soris, Tu mxedvelobaSi miviRe-bT masze reaqciebs vaSingtonSi. vimedovneb, rom es mxolod gamo-naklisia, da ara imis niSani, rom msgavsi ram kidev moxdeba. arsebo-bs mxolod erTi mxare, romelsac aseTi ram sargeblobas moutans _ es yvelaze radikaluri Zalebia ruseTis federaciaSi.

doqtoro solana, batono telbot, didi madloba interviusTvis.

esaubra giorgi cxadaia

stroub telboti erT-erTi yvela-ze gavleniani amerikuli kvleviTi centris, brukingsis institutis prezidenti. 1994-2001 wlebSi iyo klintonis administraciis maRal-Cinosani _ saxelmwifo ministris moadgile.

xavier solana _ nato-s yofili generaluri mdivani 1995-1999 wlebSi. evrokavSiris umaRlesi warmomadgeneli sagareo saqmeTa da usafrTxoebis sakiTxebSi 1999-2009 wlebSi. 2010 wlidan bruking-sis institutis wevri.

14 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 17: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

fokusi - arCevnebi

"dakargulebi" - meoTxe sezoni „aliansi“ kidev erTxel cdilobs, opoziciuri partiebi irakli alasanias

mxardaWeraze daiyolios. erTian kandidatze SesaTanxmeblad molaparakebebs sozar

subari da levan gaCeCilaZe iwyeben.

TviTmmarTvelobis arCevnebamde Tve-naxevari rCeba, opoziciis erTi nawili ki isev politikuri partnio-rebis ZiebaSia.

31 marts `aliansi saqarTvelos-Tvis~ lideris, sozar subaris gan-cxadebam kvlav daayena dRis wesri-gSi opoziciis erTian kandidatebze SeTanxmebis uimedo idea.

„aliansi saqarTvelosTvis“ Tana-Tavmjdomare fiqrobs, rom opozicia dRes sustia imitom, rom urTierT-SeTanxmebas ver axerxebs. subaris

maia wiklauri

TqmiT, erTiani kandidatis ararse-bobis pirobebSi, xelisuflebis da-marcxeba kiTxvis niSnis qveS dgas.

`gavleniani opoziciuri partie-bis erTi nawili ar monawileobs arCevnebSi. vinc monawileobs, ra-mdenime banakadaa dayofili. amas daumateT partiebi, romlebic ar-CevnebSi xelisuflebis dakveTiT monawileoben, aseve xelisuflebis xelT arsebuli administraciuli resursebi da naTeli gaxdeba, rom `nacionalur moZraobas~ uzarmaza-

ri fora aqvs~, _ ambobs subari.politikuri partiebis mier gavr-

celebuli IRI-s kvlevebis mixedviT, partiebs Soris reitingSi 36%-iT „nacionaluri moZraoba“ lidero-bs. 10% aqvs „qristian-demokra-tiuli moZraobas“, xolo 8% „lei-boristul partias“. am monacemebis mixedviT, „alianss“, romelic erT-erT yvelaze seriozul opoziciur Zalad ganixileboda, mxolod 6% aqvs. danarCeni partiebis reitinge-bi 1-dan 2%-mde meryeobs.

levan gaCeCilaZe, irakli alasania da zurab abaSiZe, Tbilis 2010f

ot

o l

evan

xer

xeul

iZe

15liberali . aprili 2010 . № 25

Page 18: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

fokusi - arCevnebi

procentuli maCveneblebis gasa-zrdelad sozar subari kolegebs „gamarjvebis formulas“ sTavazobs. „aliansis“ TanaTavmjdomare ambo-bs, rom opozicias merobis, sakre-bulos Tavmjdomareobis da maJo-ritarobis erTiani, reitinguli kandidatebi unda hyavdes. subari, romelic `aliansma~ sakrebulos Tavmjdomareobis kandidatad jer kidev gasuli wlis seqtemberSi da-asaxela, mzad aris, kandidatobaze uari Tqvas. misi azriT, opoziciur partiebs Soris SeTanxmeba gamar-jvebis 100-procentiani garantia iqneba.

`siamaye unda gadavdoT gverdze. mTavaria, konsultaciebi Sedges da saerTo gadawyvetileba miviRoT~, _ ambobs subari.

`aliansSi~, romelic sami damou-kidebeli politikuri subieqtisgan Sedgeba, subaris pozicias iziare-

ben. Tumca, `respublikeli~ daviT usufaSvili mTeli gundis saxeliT molaparakebebis winapirobas mainc ayenebs: `gamarjvebis formula yve-laze Zlieri opoziciuri kandi-datis _ irakli alasanias garSemo opoziciuri Zalebis gaerTianebas gulisxmobs. sanacvlod, mzad varT, sakrebulos Tavmjdomaris kandi-dati sxva opoziciuri jgufidan iyos~.

subaris pozicias iziarebs `ero-vnuli sabWo~ (konservatorebi, `moZraoba samarTliani saqarTve-losTvis~ da `xalxis partia~). isi-ni mzad arian, opoziciis erTiani kandidatis SerCevaSi monawileoba miiRon, Tumca yovelgvari winapi-robebis gareSe _ alasania maTTvis merobis upirobo kandidati sulac ar aris.

kidev erTi dabrkoleba, ramac, SesaZloa, xeli SeuSalos opoziciis

SeTanxmebas, zurab noRaidelia. araTu zogadad opoziciaSi, no-

Raideli TviT `aliansis~ SigniTac dRemde azrTa sxvadasxvaobas iwvevs.

daviT berZeniSvilma ganacxada, rom misi politikuri Zala noRai-delTan dialogs ar apirebs. Tumca, sxva `alianselebi~ _ zurab abaSiZe da sozar subari noRaidelis par-tiasTan molaparakebebs ar gamori-cxaven.

molaparakebebis damRleli da uSedego procesi `aliansma~ da `erovnulma sabWom~ ukve gaiares. irakli alasaniam, romelic am mo-laparakebebis iniciatori iyo, ver SeZlo sakuTari kandidaturis gar-Semo danarCeni opoziciuri Zalebis gaerTianeba.

`moZraoba samarTliani saqarTve-losTvis~ erT-erTi lideri lado boJaZe ambobs, rom procesi `axle-bma~ da `respublikelebma~ CaSales.

31 marts `aliansi saqarTvelosTvis~ lideris, sozar subaris gancxadebam kvlav daayena

dRis wesrigSi opoziciis erTian kandidatze SeTanxmebis uimedo idea.

zviad ZiZiguri, koba daviTaSvili da zurab noRaideli, Tbilisi 2010

fo

to

lev

an x

erxe

ul

iZe

16 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 19: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

fokusi - arCevnebi

misi TqmiT, _ `maTTvis zurab no-RaidelTan TanamSromloba miuRe-beli iyo da amitom molaparakebebi CaiSala~.

misi azriT, `erovnulma sabWom~ opoziciuri erTobis misaRwevad be-vrad meti daTmo, vidre `aliansma~. sabWom gaiTvaliswina alasanias mo-sazreba da, praimeris nacvlad, er-Tiani kandidatis SesarCevad socio-logiur kvlevaze daTanxmda.

marTalia, `aliansis~ SigniT po-ziciebi mkveTrad ar Secvlila, Tu-mca kolegebTan sasaubrod `erov-nul sabWoSi~ isev mzad arian.

molaparakebebis magidasTan auci-leblad dajdeba `daicavi saqarTve-los~ lideri levan gaCeCilaZe.

sozar subaris gancxadebiT, ga-CeCilaZes erT-erTi mniSvnelovani roli aqvs opoziciuri SeTanxmebis miRwevis procesSi. `mas seriozuli makoordinirebeli da damabalanse-beli funqciis Sesruleba SeuZlia~, _ ambobs subari.

ramdenime kviraa, Jurnaliste-bi da politikosebi gaCeCilaZisgan elian pasuxs kiTxvaze _ ras apirebs igi TviTmmarTvelobis arCevnebis-Tvis _ kenWs iyris rogorc merobis damoukidebeli kandidati, Tu mxars dauWers sxva opoziciur Zalas. wi-nasaarCevno periodis es mTavari in-triga dRemde amouxsnelia. Tumca, subaris gancxadebis Semdeg man saWi-rod CaTvala eTqva, rom arc meris da arc sakrebulos Tavmjdomaris posti ar ainteresebs.

`Tu opozicia gaerTiandeba, arCe-vnebSi im rols Sevasruleb, rasac Cemi partniorebi CaTvlian saWi-rod~, _ kvlav bundovan komentare-bs akeTebs gaCeCilaZe.

is ambobs, rom dRes mTavaria ara partiebs Soris ideologiuri brZo-la, aramed saakaSvilis damarcxeba, rasac, misi azriT, mxolod SeTanx-mebuli opozicia SeZlebs.

gaCeCilaZe, romelsac saakaSvi-lis xelisuflebasTan brZolis yvelaze warmatebuli gamocdileba aqvs, `aliansis~ winasaarCevno kampa-nias iwunebs da `mdores~ uwodebs. TviTmmarTvelobis arCevnebze ala-saniasTan erTad gaCeCilaZe mxo-

lod im SemTxvevaSi aRmoCndeba, Tu alasania opoziciis erTiani SeTan-xmebuli kandidati iqneba. `calke irakli alasanias mxardaWeras ki ar vapireb~, _ ambobs igi.

gaCeCilaZe miiCnevs, rom subaris mier kandidaturis daTmoba `saqmes ar uSvelis~ _ mTavari erTian kan-didatebze SeTanxmebaa, rac molapa-rakebebis gziT unda moxdes an sa-zogadoebam unda gamoavlinos.

molaparakebebis procesSi monawi-leobis miRebas sozar subari `qris-tian-demokratebsa~ da `mrewveleb-sac~ sTavazobs.

Tumca, am politikur Zalebs, ukve karga xania, merobis sakuTari kandi-datebi hyavT da saarCevno kampaniac daiwyes. isini `ar apireben drois

dakargvas opoziciur molaparake-bebSi~.

oficialurad, merobisa da sakre-bulos maJoritari deputatobis kandidatebis registraciis vada 30 aprils iwureba. SeTanxmebis misa-Rwevad opozicias Tveze naklebi rCeba. merobis erTiani opoziciuri kandidatis Ziebis procesi lamis ga-suli wlis zafxulSi daiwyo. Tuki daqsaqsul politikur Zalebs aqam-de SeTanxmebaSi ambiciebi uSlida xels, SesaZloa, caitnotma, romel-Sic dRes opozicia imyofeba, maTi gaerTianebis sakiTxi gadawyvitos.

statiis momzadebaSi monawileoba miiRo nino goguam

amonaridebi `saerTaSo-

riso gamWvirvaloba _

saqarTvelos~ angariSi-

dan `administraciuli

resursebis gamoyeneba

winasaarCevno kampaniis

miznebisTvis~

2010 wels saxelmwifo

biujetSi avtonomiuri

respublikebisTvis da

adgilobrivi TviTm-

marTvelobebisTvis,

transferebis saxiT,

836,9 mln. laria gaTva-

liswinebuli, rac wina

wlis transferebs 214,4

mln. lariT (34%-iT)

aRemateba. am moculo-

bis transferebi TviTm-

marTvelobebs mTeli

arsebobis manZilze ar

miuRiaT. aseve uprece-

dentoa TbilisisTvis

gamoyofili transferi

da mTlianad Tbilisis

wlevandeli biujeti.

Tbilisma, gamoTanabre-

biTi transferis saxiT,

wels 323 mln. lari

miiRo. es Tanxa yvela

TviTmmarTvelobebi-

saTvis gaTvaliswine-

buli gamoTanabrebiTi

transferebis 61,8%-s

Seadgens. saerTo jamSi,

dedaqalaqis biujeti

2010 wels 570,8 mln.

laria.

Tbilisis 2010 wlis Ta-

vdapirveli, 2009 wlis

28 dekembers damtkice-

buli, biujetis xarjebi

ufro naklebi iyo. 2010

wlis 22 Tebervals

biujetSi cvlilebebi

Sevida da xarjebi 58,1

mln. lariT gaizarda. am

cvlilebebis safuZvel-

ze, meriis muSa-mosam-

saxureTa ricxvi 410-iT

gaizarda, xolo saxel-

faso fondi _ 5,5 mln.

lariT. aseve gaizarda

saqonlisa da momsaxu-

rebis SesaZenad gasawevi

xarjebis moculoba 34,2

mln. lariT da socia-

luri uzrunvelyofa _

63,1 mln. lariT.

socialuri programebis

dafinanseba

Tbilisis meriis ga-

dawyvetilebiT, 2010

wlis pirveli martidan

dedaqalaqSi

registrirebuli pen-

sionerebis pensiebi 10

lariT gaizarda. es da-

namati Tbilisis meriis

biujetidan finansdeba,

risTvisac mTlianad 19,9

mln. laria gamoyofili.

analogiurad moiqca

Tbilisis meria 2006

wlis adgilobrivi

TviTmmarTvelobis

arCevnebis wina perio-

dSic. maSin TbilisSi

registrirebuli pensio-

nerebis pensia, meriis

iniciativiT da misi

finansuri mxardaWeriT,

5 lariT gaizarda.

2010 wlis saxelmwifo

biujetiT, wina welTan

SedarebiT, mniSvnelo-

vnad gaizarda saxel-

mwifo rwmunebulebis _

gubernatorebis admi-

nistraciebis xarjebi.

xarjebis zrda, ZiriTa-

dad, mxareebis rwmu-

nebulebis aparatebSi

dasaqmebulTa raodeno-

bis zrdas ukavSirdeba,

ris gamoc, saxelfaso

fondis moculobamac

moimata.

TviTmmarTveloba cifrebSi

17liberali . aprili 2010 . № 25

Page 20: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

fokusi - arCevnebi

Tbilisis meris arCevnebi

saarCevno kampania Tbiliselebis xarjzeqalaqis meri saarCevno kampanias 30 aprilamde saxelisuflebo resursiT

gaagrZelebs. mas amis uflebas kanoni aZlevs.

maia wiklauri

`saerTaSoriso gaWvirvaloba _ saqarTvelos~ angariSma, romelic gasul kviras gamoqveynda, kidev ufro gaamyara eWvebis imis Taoba-ze, rom dedaqalaqis moqmedi meri am postis SesanarCuneblad adminis-traciul resurss iyenebs da, ukve didi xania, araoficialurad Car-Tulia winasaarCevno kampaniaSi.

Tbilisis meris postze `nacio-naluri moZraobis~ oficialuri

kandidatis dasaxeleba kidev erTi TviT gadaido.

18 marts parlamentis Tavmjdo-mare daviT baqraZem ganacxada, rom `nacionaluri moZraoba~ Tbili-sis merobis sakuTar kandidats 30 marts daasaxelebda. Tumca, ro-gorc Semdeg gairkva, Tbilisele-bs, savaraudod, mxolod 30 aprils etyvian, vin iqneba mmarTveli gun-dis kandidati merobis postze. Tu-

mca am oficialuri proceduris gareSec, yvelam kargad icis, rom es gigi ugulavaa. misi saarCevno kampaniac, romelmac realurad za-fxulSi aiRo starti, oficialu-rad swored maSin daiwyeba.

manamde, moqmedi meri Cveule-brivad ganagrZobs muSaobas. garda dedaqalaqis uprecedentod gazr-dili biujetisa, mis SeuzRudav aqtivobas arsebuli kanonmdeblo-

gigi ugulavas Sexvedra mosaxleobasTan, Tbilisi, varkeTili, 31 marti 2010

fo

to

xat

ia f

suturi

18 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 21: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

fokusi - arCevnebi

bac uzrunvelyofs, romelic ar avaldebulebs mas Tanamdebobis datovebas da, Sesabamisad, adminis-traciul resursebze uaris Tqmas.

savaraudod, swored moqmedi me-risa da amavdroulad merobis kan-didatis rangSi gaxsnis igi Tbili-sis istoriaSi erT-erT yvelaze ambiciur proeqts _ axal magis-trals, romelic vake-saburTalos daakavSirebs da romlis mSeneblo-bis dasrulebac maisis bolosTvis igegmeba.

„nacionaluri moZraobis“ wevri, parlamentari laSa Tordia ambobs, rom saCqaro araferia, Tumca iri-bad adasturebs, rom gigi ugula-vam saarCevno kampania ukve daiwyo: „xSiri partiuli Sexvedrebi amomr-

am reitingebis mixedviT, gigi ugulava 35 procentiT uswrebs erT-erT mTavar opoziciur kandi-dats _ irakli alasanias, romel-sac gamokiTxulTa mxolod 11 pro-centi uWers mxars.

`nacionalur moZraobaSi~ ambo-ben, rom es kanonzomieria da gigi ugulavas mravalwliani muSaobis Sedegia.

Tavad merma reitingebTan dakav-SirebiT mokrZalebuli satelevi-zio komentari varkeTilSi gaake-Ta, sadac TbiliselebTan erTad qarsacavi zolis gasamagreblad xeebi dargo.

`mTavari ar aris reitingebi, mTa-varia ras moiTxovs Cemgan mosaxle-oba da ra unda gaakeTos Tbilisis

2010 wlis bolomde dasaqmebisa da samuSao adgilebis Seqmnis piroba misca.

zustad erT kviraSi gigi ugula-vam Temqis mosaxleobas bzoba miu-loca. igi RvTismSoblis Sobis ta-Zaris mrevls wlis bolomde bevri problemis mogvarebas dahpirda.

30 marts gigi ugulava `nacio-nalebs~ sakuTar kandidatad rom daesaxelebinaT, amomrCevlebisTvis saCuqrebis gadacemas mas kanoni aukrZalavda. aseve kanoni ar mis-cemda saSualebas, rogorc mers ise mieca dapirebebi moqalaqeebisTvis. Tumca, 30 marts ugulava kandida-tad ar dausaxelebiaT.

„saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelos“ programebis dire-qtori nina xatiskaci ambobs, rom wels meriis dafinanseba 84 milio-ni lariT gaizarda, rac pirdapir ukavSirdeba arCevnebs.

„amdeni proeqti, rac wels xor-cieldeba, merias erTbaSad ara-sodes gaukeTebia. arCevnebis wina periodSi daugegmavi socialuri proeqtebis ganxorcielebas ganvi-xilavT, rogorc administraciuli finansuri resursebis gamoyenebas“, _ ambobs xatiskaci.

Tumca, igi aqve aRniSnavs, rom realurad, ugulavas qmedebebSi ka-nonsawinaaRmdego araferia.

misi TqmiT, arsebuli kanonmde-blobis pirobebSi, mxolod saxeli-suflebo kandidatis keTil nebas SeuZlia Caayenos igi sxva konkuren-tebTan Tanabar pirobebSi.

saarCevno kanonmdeblobas kargad icnobs „nacionaluri moZraoba“, romelic parlamentSi absolutur umravlesobas warmoadgens.

„Cven kargad gvesmis, rom kandi-datad dasaxelebis Semdeg gigi ugulavas aRar eqneba mniSvnelova-ni proeqtebis dawyebis ufleba, ve-Rar moawers xels iseT dokumente-bs, rac SesaZleblobas miscems, mosaxleobaSi agitacia gaswios. ad-ministraciul resursebs Cven ar gamoviyenebT“, _ ambobs laSa Tor-dia. swored amitom, kanoniT mi-niWebuli vadiT nacionalebi bo-lomde isargebleben.

merma~, _ ganacxada gigi ugulavam da nergebis dargva ganagrZo.

meri yoveldRe xvdeba mosaxle-obas. 21 marts igi novruz-baira-mis dResaswaulze veZiss estumra. dResaswauli adgilobriv azer-baijanelebs tkbileuliT da sa-CuqrebiT miuloca. mosaxleobas sagangebod mowyobili scenidan mimarTa da saarCevno dapirebebic daariga _ potenciur amomrCevels

CevelTan ar dagviwyia, Tumca Cveni momavali merobis kandidati ukve xalxSi dadis. TandaTan gavaaqtiu-rebT procesebs“.

Tu gasul kviras politikuri partiebis mier gavrcelebul da centraluri televiziebis mier dRis mTavar Temad qceul IRI-s po-litikur reitingebs daveyrdno-biT, `nacionalur moZraobas~ sa-nerviulo araferi aqvs.

30 marts gigi ugulava `nacionalebs~ sakuTar kandidatad

rom daesaxelebinaT, amomrCevlebisTvis saCuqrebis

gadacemas mas kanoni aukrZalavda.

abanoTubani, marti 2010

fo

to

xat

ia f

suturi

19liberali . aprili 2010 . № 25

Page 22: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

Tvalsazrisi

Caketili wre

saubrebi liberalizmze

yvelafris mxolod sazogadoebisTvis an mxolod xelisuflebisTvis dabraleba

situaciis gamartivebaa, rac xSirad realur problemebze Tvalis daxuWvas

gulisxmobs.

giorgi cxadaia

qarTul telearxebze da virtua-lur sivrceze (ZiriTadad, feisbu-qze da Tbilisis forumze) dakvir-vebam, aseve piradma urTierTobebma politikuri mosazrebebis katego-rizebis survili gamiCina.

kategorizebis safrTxeebze yve-las kargad mogvexseneba _ Tavi-sufali sivrce SeiZleba imdenad davyoT, rom gansxvavebebisTvis ad-gili aRar darCes; amave dros, es ar niSnavs, rom kategorizacia nebis-mier SemTxvevaSi mavnebelia. frangi filosofosi aleqsis de tokvili ambobda, _ „Sedarebis gareSe, go-nebam ar icis, saiT warimarTos“. kategoriebi imaSi gvexmareba, rom politikuri Sinaarsis ideebi gamo-vyoT da Semdeg isini erTmaneTs Se-vadaroT.

bolo ori wlis manZilze, 2008 wlis 7 noembridan moyolebuli politikaSi radikalizmi da zomie-reba erTmaneTs gansakuTrebuli

aqtiurobiT enacvleba (Tumca Cven radikalizmi ufro gvamaxsovrdeba xolme). dapirispireba ZiriTadad or banaks Soris mimdinareobs: erT-maneTs opoziciuri da prosaxeli-suflebo ganwyobebis mqone adamia-nebi ewinaaRmdegebian.

politikuri procesis msgavsi ga-martiveba da mxolod or polusze dayvana ideebis Sedarebis process ufro amartivebs, magram amave dros gacilebiT ufro saSiSsac xdis. radikaluri SemTxvevebisgan Tavis daRwevis nacvlad, maTi gamyarebis albaToba izrdeba. meore mxriv, Ta-vis daRweva SeuZlebelia arsebuli situaciis aRweris gareSe.

saqarTveloSi politikuri Se-xedulebebis kategorizacia bevri sxvadasxva gziT SeiZleba, magram Cemi mTavari kriteriumi iqneba amomrCevlebis, politikosebisa da mediisgan wamosul kritikaze dakvirveba da am kritikis xasiaTis

aRwera. es kritika gaismis mediasa da realur cxovrebaSic, Tumca me-diaze dakvirveba saSualebas iZle-va, rom ufro farTo suraTi davi-naxoT.

kritikas ZiriTadad ori adresati hyavs: xelisufleba da sazogadoeba. xelisuflebis mxardamWerebis radi-kaluri nawili Tvlis, rom, rogorc wesi, sazogadoeba ar aris sakmari-sad ganviTarebuli imisTvis, rom xelisuflebam sakuTari iniciati-vebi aamoqmedos. opoziciis radika-luri nawilisTvis ki yvela mTavari problema xelisuflebas ukavSir-deba da, Sesabamisad, xelisuflebis Secvla maT avtomaturad mogvare-bas niSnavs.

xelisuflebis mxardamWerebis yvelaze radikaluri nawili so-cialur qselebze (gansakuTrebiT, Tbilisis forumze da feisbuqze) da tradiciul mediaSi aqtiuro-bisas xSirad xelisuflebis darR-

mixeil saakaSvili opoziciis saprotesto msvleloba, 9 ivnisi 2009

fo

to

zurab

qurcik

iZe

20 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 23: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

vevebs, warumatebel reformebs da socialur-ekonomikuri situaciis gamosworebis amao mcdelobebs sa-zogadoebis inertulobas abralebs. xelisuflebis gavleniani wevrebis mier libertarianuli ideebis lo-birebac nawilobriv msgavsi ganwyo-bis, Tu strategiis qoniT aixsneba.

libertarianizmi gulisxmobs mTa-vrobis rolis minimumamde Semcire-bas, bazarSi Caurevlobas da gada-saxadebis Semcirebas. dasavleTSi libertarianizmi Tavisufali konku-renciis, biznesis saxelmwifosgan Tavisuflebis da ekonomikuri li-beralizmis sxva ideebs gulisxmo-bs, romelsac saqarTveloSi arc ise zedmiwevniT icaven. saqme is aris, rom libertarianizmi kargad erge-ba yvelafris sazogadoebisTvis da-bralebis koncefcias: Tu qarTveli glexi ver yidis soflis meurneobis produqts, es mxolod misi biznes unarebis naklebobis bralia (da sa-xelmwifos aq pozitiuri rolis Ses-ruleba ar SeuZlia), Tu qarTuli biznesi kargad ver funqcionirebs, es mxolod da mxolod imitom xdeba, rom Tavad biznesebi ar arian konku-rentulebi (da ara imitom, rom sasa-marTlo sistemaa susti da kanonebi arasrulfasovani). igive logika mu-Saobs, rodesac adamianis uflebe-bis darRvevaze, mediis kontrolsa da warumatebel reformebzea xolme saubari _ yvelgan sazogadoeba aR-moCndeba damnaSave, xelisuflebis Secdomebi, xelisuflebis wevrebis

piradi interesebi da gavlenebi Ti-Tqos arafer SuaSia.

am Sexedulebis sapirispirod, opoziciurad ganwyobili adamiane-bis radikaluri nawilisTvis yvela problemis saTave mxolod xelisu-flebaa. msgavsi Sexedulebis kargi ilustracia iyo giorgi gaCeCilaZis Sou telekompania „maestroze“. ga-CeCilaZe anu „ucnobi“ amtkicebda, rom saakaSvilis wasvla iqneboda imisi garantia, rom mogvardeboda Cven winaSe arsebuli yvela proble-ma, gamoswordeboda usamarTloba da daiZleoda socialuri proble-mebi. amave dros Zalian cota Tu saubrobda imaze, Tu ra winaaRm-degobebi arsebobda Tavad opozi-ciuri partiebis midgomebs Soris, ramdenad iyo mTel rig SemTxve-vebSi problema gacilebiT ufro farTo mniSvnelobis mqone (maga-liTad, materialuri, profesiuli Tu inteleqtualuri resursebis naklebobiT ganpirobebuli), vidre _ martivad, mxolod xelisufle-bis boroti zraxvebiT gamowveuli. erTi sityviT, aravis hqonda imis pozitiuri programa, Tu rogor SeiZleboda situaciis gamosworeba.

opozicia, aseve, aqcents akeTeb-da negatiur Tavisuflebebze (ada-mianis uflebebsa da Tavisufle-bebze) da ignorirebas ukeTebda pozitiur Tavisuflebas (adamiane-bis socialur uflebebs). negatiu-ri Tavisuflebebis darRveva, ra Tqma unda, mxolod xelisuflebis

bralia xolme, radgan Zalaufle-bis mqone piri arRvevs da zRudavs naklebi Zalauflebis mqoneT. pozi-tiuri Tavisufleba ki gulisxmobs adamianis unars, hqondes resursebi da imis unari, rom miaRwios dasa-xul mizans. amgvarad, pozitiuri Tavisufleba moiTxovs sazogadoe-briv SeTanxmebas, erTobliv Zalisx-mevas da resursebis mobilizebas imisTvis, rom sazogadoebam Tavisi sasargeblo koleqtiuri qmedeba ga-naxorcielos.

erTi sityviT, xelisuflebis mxardamWerebis nawili amtkicebs xolme, rom yvela problema, usamar-Tloba da darRveva imiTaa gamo-wveuli, rom sazogadoeba aris mankieri; opoziciis mxardamWerebi ki yvela problemis saTaves xelisu-flebaSi xedaven. mTavari problema ki is aris, rom ver davelodebiT, rodis gaxdeba xelisufleba moqa-laqeebis mimarT metad angariSval-debuli, da verc imis molodinSi unda visxdeT usaqmod, rodis gax-deba opozicia Zlieri da Tanmimde-vruli. gamosavali Tavisufali me-diis gaZlierebaSi, samoqalaqo aqtivizmsa da eqspertuli codnis mobilizebaSi unda veZeboT. mxo-lod am gziT SeiZleba Caketili wridan gamosvla. yvelafris sazo-gadoebis an xelisuflebisTvis da-braleba mxolod da mxolod situa-ciis gamartivebaa, romelic xSirad realur problemebze Tvalis da-xuWvas gulisxmobs.

opoziciis saprotesto msvleloba, 9 ivnisi 2009 aqciis darbeva, Tbilisi, 7 noemberi 2007 sakani N5, Tbilisi 2009

fo

to

daT

o r

ost

oma

Svi

li

fo

to

lev

an x

erxe

ul

iZe

21liberali . aprili 2010 . № 25

Page 24: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

singapuris elementebiani Sveicariis gasaWiri

ekonomika

saqarTvelos didi Tavsatexi aqvs _ moxvdes evropaSi aziis gavliT. xelisuflebis

amgvari gaorebuli midgomisa da Sesabamisi qcevebis gamo, xSirad saqarTveloSi

mimdinare reformebi araTanmimdevrulia, zogjer ki urTierTgamomricxavic xdeba.

revaz sayevariSvili

saqarTvelo qronikulad gardama-val etapze da qronikulad refor-mirebis procesSia. am reformebis morigi etapis anonsirebisas xeli-sufleba xSirad asaxelebs im mo-delebs, romlebic yvelaze sworad miaCnia qveynis Semdgomi winsvlisa da warmatebisTvis. am TvalsazrisiT xSirad xdeba imis xazgasma, rom sa-qarTvelosTvis ufro misaRebia ara romelime yofili sabWoTa kavSiris an aRmosavleTi evropis qveynis, ara-med e.w `azieli vefxvebis~ da msgavsi saxelmwifoebis ekonomikuri ganvi-Tarebis modelebis gamoyeneba.

`unda gvesmodes, rom Cveni gan-sakuTrebuli specifikis gamo ar gvaqvs imis fufuneba, rom viyoT Cveulebrivi aRmosavleTevropuli qveyana. xSirad gvirCeven evropeli eqspertebi, gadmoviRoT poloneTis, CexeTis, ungreTis gamocdileba da davnergoT, magram Cven ver aviRe-bT da ver gadavitanT saqarTvelos Suagul evropaSi. Cven ar varT Ce-xeTi da poloneTi da didxans ver viqnebiT specifikuri pirobebis gamo. Cveni ambiciaa, saqarTvelo va-qcioT liberalizmis flagmanad~, _ ganacxada saqarTvelos prezidentma oqtomberSi parlamentSi ekonomi-kuri Tavisuflebis aqtis wardgeni-sas, romelic qveynis Semdgomi gan-viTarebis fuZemdeblur principebs iTvaliswinebs.

liberalizmis flagmanobas sa-qarTvelo ramdenime modeliT cdi-lobda da cdilobs: dubais mode-

li, singapuris modeli, bahreinis modeli _ sul mcire, es 3 versia bolo 2-3 weliwadSi ukve araerTxel movismineT. am modelebidan calkeu-li elementebis danergvis araerTi mcdelobac vnaxeT. dRes ki ukve am modelebis Sejerebis mcdelobas va-devnebT Tvals.

magaliTad, saqarTvelos prezi-denti ukve acxadebs, rom saqar-Tvelo gaxdeba kavkasia-Savi zRvis regionis `Sveicaria singapuris elementebiT~. `Cveni mTavrobis mTavari amocanaa yvelaze maRali donis ganaTlebis sistemis Seqmna am regionSi da imedia, evropis da msoflios masStabiTac erT-erTi pirveli unda viyoT iseve, rogorc iyo singapuri, iseve, rogorc iyo Tavis droze Sveicaria, _ ganacxa-da man baTumSi Turqul-qarTuli skolis axali Senobis gaxsnisas da dasZina, _ imitom, rom Cven varT am regionis Sveicaria singapuris elementebiT. ra Tqma unda, aqam-de bevri gza gvaqvs gasavleli; ma-gram Cven varT adgili, sadac iqneba yvelaze meti finansuri interesi koncentrirebuli, yvelaze meti biznes-aqtiuroba koncentrirebu-li, yvelaze meti satransporto infrastruqtura koncentrirebu-li... Cven megobrebTan erTad Cven amas SevqmniT. es aris momavali qarTuli Sveicariis, momavali qar-Tuli singapuris, qarTuli dubais, qarTuli hong-kongis da, ra Tqma unda, yvela drois yvelaze didi

saqarTvelos yvelaze warmatebuli gza~, _ dasZina saakaSvilma.

amave dros SegaxsenebT, rom saqar-Tvelos Tavisi evropuli miswrafe-bebic Riad da rixianad aqvs gamo-Tqmuli. qveyanas unda evropaSi. im evropaSi, sadac singapuris, dubais da bahreinis modelebi (ultralibe-raluri ekonomika da limitirebuli demokratia) didad gulze ar exate-baT da arc malaven. ase rom, qveya-nas didi Tavsatexi aqvs _ moxvdes evropaSi aziis gavliT. es ki, cxadia, grZeli, rTuli da, mosalodneli Sedegebis TvalsazrisiT, Znelad prognozirebadi gzaa. dRes faqti mxolod is aris, rom amgvari gaore-buli midgomisa da Sesabamisi qcevis gamo, xSirad saqarTveloSi mimdina-re da ganxorcielebuli reformebi winaaRmdegobrivi xasiaTis da ara-Tanmimdevruli, zogjer ki urTier-Tgamomricxavic xdeba.

ekonomikuri politikis da qveynis-Tvis yvelaze adekvaturad miCneuli ganviTarebis modelebis xSiri cvla ki sakmaod mZime viTarebas uqmnis bizness, romelsac sakmaod swrafad uxdeba saarsebo garemos Secvla da masTan adaptaciis rTuli da mtki-vneuli procesis gavla. miT ufro maSin, roca saqmiani samyaro da, zo-gadad, qveynis biznes-klimati isedac sakmaod mgrZnobiare da mometebuli riskebis zonaSi ganagrZobs arsebobas da misTvis sruliad `arabiznesuri~ Temac, SesaZloa, seriozuli darty-mis miyenebis safuZveli gaxdes.

22 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 25: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

„imedis“ eTerSi gasul „momavlis modelirebul qronikas“ ukve TiTq-mis yvela kuTxiT Sexedes da Seafases. Tumca, misi gavlena biznes-seqtorze jer ver Sefasda. naxevarsaaTianma teleisteriam Tavisi Sedegi qarTul ekonomikas, marTalia, jer naklebad daatyo, Tumca arsebobs safuZveli, vivaraudoT, rom misi negatiuri Sedegi droTa ganmavlobaSi ufro TvalsaCino gaxdeba.

miuxedavad imisa, rom aRniSnul siuJets realobasTan kavSiri ar hqonia, ucxoeli investorebic da adgilobrivi biznesmenebic, savarau-dod, mainc mocdas da imis gaazrebas amjobineben, SeiZleba Tu ara imita-cia realobad gadaiqces. es ki saq-miani aqtivobis gazrdas ar waadgeba.

faqtia, rom modelirebulma te-leprogramam Tavisi Sedegi pirveli-ve wuTebidan gamoaCina: mosaxleobam bankomatebidan Tanxebis gatana da maRaziebSi produqtebis saswrafo SeZena daiwyo. msgavsi faqtebi gan-

sakuTrebiT saSiSia sabanko seqto-risTvis, romelic isedac mniSvne-lovan problemebs ganicdis. omis da mosalodneli politikuri safr-Txeebis pirdapiri da gauTavebeli propaganda aiZulebs mosaxleobas, depozitebze arsebuli Tanxebi ga-moitanos da bankebs sabrunavi saxs-rebi mniSvnelovnad Seumciros. es ki im pirobebSi, roca qveynis eko-nomikis dakrediteba isedac sakmaod dabal niSnulzea, morigi msxvili riskebis gaCenas moaswavebs.

bankebis msgavsad, problemebis axa-li wyeba eliT im biznesmenebsac, rom-lebic gaaqtiurebas ucxoeli biznes-partniorebis meSveobiT cdiloben. maT mniSvnelovan nawils modelire-buli `qronikis~ Semdeg arsebuli Tu potenciuri partniorebisTvis axsna-ganmartebebis micema ukve mouxda. magaliTisTvis, qarTuli ekonomikis erT-erTma umsxvilesma investorma _

arabulma „dabi jgufma“ amis Sesaxeb ukve Riad ganacxada. saqarTvelos biznes-asociaciaSi ki, romelic qar-Tuli saqmiani samyaros yvela msxvil kompanias aerTianebs, ganacxades, rom modelirebuli `qronika~ iyo Secdo-ma, romelmac investorTa nawili ukve daafrTxo.

arada, investiciebis mxriv qveya-naSi mdgomareoba isedac arasaxar-bieloa, da es oficialuri statis-tikiTac dasturdeba. `saqstatis~ informaciiT, saqarTveloSi gan-xorcielebuli pirdapiri ucxouri investiciebis moculobam 2009 wels 759 mln dolari Seadgina. 2008 wels es maCvenebeli 1 mlrd 564 mln do-lari iyo, anu erT weliwadSi inves-ticiebi isedac ganaxevrda. wels sa-qarTvelos mTavroba investiciebis savaraudo maCveneblad 1 miliard dolars miiCnevs, saerTaSoriso sa-valuto fondi ki SarSandeli maCve-neblis, anu 750 milioni dolaris, gameorebas varaudobs.

saqarTvelos mTavrobis opti-mizms skeptikurad uyurebs evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankic, romlis prezidentma Tomas miroum saqarTveloSi stumrobisas ganacxada, rom krizisis Semdeg aR-masvla neli da rTuli iqneba. mirous ganmartebiT, ekonomikaSi aRmasvla dawyebulia, Tumca zrdis maCvene-beli, saukeTeso SemTxvevaSi, 2%-mde iqneba. evrobankis prezidents ukvirs, Tu ras efuZneba saqarTve-los mTavrobis optimizmi am mimar-TulebiT, radgan, misi TqmiT, yvela-ze met safrTxes uaryofiTi savaWro balansi da investiciebis Semcireba qmnis. miroum arc sabanko seqtor-Si arsebul rTul viTarebas auara gverdi da ganacxada, rom komerciul bankebSi dagrovili fuladi resur-sis siWarbe ZiriTadad erTi mizeziT aris gamowveuli _ postkrizisul periodSi iseTi jansaRi kompaniebis

didi deficitia, romelTac fuli SeiZleba asesxo. Tumca, evrobankma mainc ipova ori msxvili proeqti, romelSic fuls TviTon daabandebs. 180 mln evros sesxi TurqeTis mimar-TulebiT 500-kilovatiani eleqtro-gadamcemi xazisa da rkinigzis Tbi-lisTan SemovliTi, 30-kilometriani rkinigzis magistralis mSeneblobas moxmardeba. aRniSnuli 180 mln evro saqarTvelos 2008 wlis briuselis donorTa konferenciis gadawyveti-lebis farglebSi gamoeyofa.

saqarTvelos xelisufleba am pro-eqtebiT, ekonomikuris garda, so-cialuri efeqtis miRebasac elis, rac dasaqmebis gaaqtiurebaSi unda gamoixatos. manamde ki oficialuri statistika aqac unugeSo monacemebs gvawvdis _ umuSevrobis maCvenebe-li kvlavac izrdeba. „saqstatis“ in-formaciiT, es parametric 2009 wlis meoTxe kvartalSi 16%-dan 16.3%-mde gaizarda. Sesabamisad, gasuli wlis seqtembris Semdeg samsaxuri

200 aTasze metma adamianma dakarga da dinamika kvlav umuSevrobis zr-disken aris mimarTuli. Tanac, unda gaviTvaliswinoT, rom es oficialu-ri statistikis monacemebia, romel-sac tradiciulad yovelTvis zed-met optimizms swameben.

qveyanaSi axali biznesebi sul ufro rTulad iwyeba, Zvelis da ga-Cerebulis aRnusxva ki, rogorc wesi, did problemebTan aris dakavSire-buli. kompaniaTa aRricxvianobis mosawesrigeblad xelisufleba biz-nesisTvis erT-erTi yvelaze mwvave problemis gadaWras iwyebs. sagada-saxado Semosavlebis samsaxuri acxa-debs, rom sawarmoTa likvidaciis procesi gamartivdeba. Tu aqamde am proceduras, arc meti, arc naklebi, 3-4 weli sWirdeboda, axla es ramde-nime dReSi iqneba SesaZlebeli.

sawarmos likvidacia dRes jer kidev moqmedi sqemiT sakmaod rTu-

saqarTvelos Tavisi evropuli miswrafebebic Riad aqvs gamoTqmuli. qveyanas unda

evropaSi. im evropaSi, sadac singapuris, dubais da bahreinis modelebi didad gulze ar

exatebaT da arc malaven amas.

23liberali . aprili 2010 . № 25

Page 26: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

San am maCvenebelma 270 milioni lari Seadgina). mTavrobaSi amtkiceben, rom saxazino valdebulebebis gamoS-vebis mTavari mizani qveynis finansu-ri sistemis mdgradobis, misi ganvi-Tarebisa da axal etapze gadayvanis xelSewyoba iyo. Tumca, gacilebiT ufro realisturi Cans mosazreba, rom mTavroba am instruments biznes-aqtivobis dacemiT gamowveuli biu-jetis mzardi deficitis Sesavsebad iyenebs. martivi ariTmetika miuTi-Tebs, rom 2009-2010 wlebSi am arxiT saxelmwifo, sul mcire, 640 milioni laris mobilizebas gegmavs. esec im SemTxvevaSi, Tu wels ukve dagegmili 370-milioniani gegma wlis ganmavlo-baSi kidev ar gaizarda. dReisTvis mTlianad mTel portfelze saSua-lo Sewonili ganakveTi daaxloebiT 6,5%-s Seadgens, rac swored saxel-mwifo finansebidan gasastumrebeli valdebulebaa.

wlevandel biujets dagegmili Semosavlebis mobilizebis mxriv problemebi aqvs da eqneba. es pir-dapir Tu iribad bevri garemoebiT dasturdeba. magaliTad, mewarmeebi 2010 wels biujetidan sesxebs ver miiReben. axali sabiujeto kodeqsis mixedviT, kreditebis gacema mimdina-re wlidan unda dawyebuliyo, Tumca biujetSi kreditebisTvis Tanxa Ca-debuli ar aris. am faqts finansTa saministroSic adastureben _ jer arc sesxebis gacema dawyebula da arc saprocento ganakveTia dadge-nili.

sabiujeto kodeqsis Tanaxmad, sa-xelmwifo biujetidan sesxis gacema ZiriTadad saxelmwifoebrivi mniS-vnelobis proeqtebis dasafinanse-blad ganxorcieldeba. TavisTavad, namdvilad ar aris cudi, Tu saxel-mwifo kompaniebze sesxebis gacemas Sewyvets, Tumca, roca es kanonmde-blobiT aqvs navaldebulebi da ar akeTebs, eWvebi TavisTavad Cndeba.

am eWvebs amagrebs is araadekvatu-rad dabali finansireba, rac mTa-

ekonomika

li da xangrZlivi proceduraa, rac mewarmeebs did problemebs uqmnis. iuristTa SefasebiT, saqarTveloSi sawarmos likvidacia TiTqmis daus-rulebeli procesia. likvidaciis sirTulis gamo, formalurad arse-bobs uamravi kompania, romelic rea-lurad aRar funqcionirebs. Sedegad, mewarmeebs mainc rCebaT valdebule-ba, sagadasaxado samsaxurSi dekla-racia yovelwliurad Caabaron, rac uamravi arafris momcemi dokumentis damatebiT warmoebas iTxovs Tavad sagadasaxado samsaxurebisTvisac.

SarSan saqarTvelom, biznesis war-moebis siioliT, msoflio reitingSi me-11 adgili daikava. Tumca, rei-tingis avtorebis erT-erTi SeniSvna swored sawarmoTa likvidaciis pro-cesis mouqnelobas ukavSirdeboda. dRes mTavroba am xarvezis gamoswo-rebas iwyebs. paralelurad, es siax-le imiTac aris mniSvnelovani, rom is zustad gamoaCens qveynis ekonomi-kaSi arsebuli da moqmedi kompanie-bis realur odenobas da mogvcems saSualebas, vimsjeloT, ramdenad bevri da gadasaxadis realurad ga-damxdeli arsebobs qveynis ekonomi-kur sivrceSi.

dRes mTavroba acxadebs, rom wle-vandeli biujetis Sesrulebis para-metrebi mTlianad jdeba 2009 wels dagegmil biujetSi da cvlilebebi xazinis nawilsac ar ganucdia. 2009 wlis bolos da 2010 wlis dasawyis-Si ganxorcielda struqturuli reforma, romelic gulisxmobda xa-zinaSi e. w. ormagi kontrolis da-wesebis struqturis Seqmnas, ramac mniSvnelovnad Seamcira da TiTqmis minimumamde daiyvana e. w. adamianu-ri faqtori operaciebis ganxorcie-lebis procesSi. paralelurad, ua-mravi sxva reformac mimdinareobs. magaliTad, integrirebuli sajaro finansebis marTvis sistemis daner-gva, aseve _ buRaltruli reforma da sxva naklebad masStaburi, magram mniSvnelovani cvlilebebi.

wels xazinas kidev erTi mniSvne-lovani funqcia ekisreba, romelsac safuZveli SarSan Caeyara _ man 370 milioni laris odenobis saxazino valdebulebebi unda gamouSvas (Sar-

vrobam gazafxulze momZlavrebuli stiqiis Sedegebis salikvidaciod gamoyo da is vadebi, rac reabilita-ciis procesis dasawyebad daigegma. magaliTad, mdinareebze napirsama-gri samuSaoebi zafxulidan daiwye-ba, roca sinoptikosebi rTul kli-matur movlenebs mTeli gazafxulis ganmavlobaSi elian. sagulisxmoa isic, rom wels saqarTvelos biu-jetSi am mimarTulebis dafinanseba 8 milioniT Semcirda da 1 milion lars odnav aRemateba. Semcirebuli biujetis gaTvaliswinebiT, napir-samagri samuSaoebi sul ramdenime obieqtze Tu Sesruldeba imis gaTva-liswinebiT, rom SarSan 9-milionia-ni biujetis farglebSi mxolod 60 obieqtis SekeTeba moxerxda. arada, yvelaze optimisturi gaTvlebiT, am droisTvis SekeTeba 400-mde obieqts sWirdeba, rac jamurad aseulobiT milion lars moiTxovs da es cifri sul ufro izrdeba: marto wlevande-li wyaldidobebisa da grigalebisgan miyenebulma zaralma ukve ramdenime aTeuli milioni lari Seadgina.

sxva yvelafers Tavi rom dava-neboT, qariSxlis gamo, saxuravis gareSe darCa devnilTa kompaqtu-ri Casaxlebis 27 obieqti. cnobisa-Tvis: dReisaTvis saqarTveloSi 235 aTasi registrirebuli devnilidan 43% swored kompaqtur dasaxlebeb-Si cxovrobs. qveynis masStabiT sul 1540 aseTi centria, romelTa ume-tesobac sruliad amortizebulia da yoveli bunebrivi kataklizmis Semdeg sareabilitaciod damatebiT Tanxebs moiTxovs.

2010 wlis biujetSi ltolvilTa da gansaxlebis saministros asignebe-bi 28 milion lars aRwevs. aqedan de-vnilTa Senaxvis xarjebi kompaqtur dasaxlebebze wels 21 milioni laria _ SarSandelze 1 milioniT naklebi. Tumca, wlis dasawyisidan momxdar bunebriv kataklizmebze adekvaturi reagireba gacilebiT met resurss moiTxovs.

statia momzadda evrokavSiris finansuri daxmarebiT, brita-nul-qarTuli profesiuli qselis mier ganxorcielebuli CSE-PFM proeqtis farglebSi. statiis Sinaarsze pasuxismgebelia Jurnali `liberali~ . statia ar warmoadgens evrokavSiris an britanul-qarTuli profesiuli qselis pozicias.

24 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 27: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

moskovis glamuruli xanis dasasruli

mezoblebi

moskovis metroSi momxdari afeTqebebiT ruseTis istoriaSi axali furceli iSleba.

orSabaTs, 29 marts diliT metros sadgur `lubiankaze~, faqtobrivad `kagebes~ Zveli Senobis qveS, tero-ristma qalma Tavi aifeTqa. naxevar saaTSi aseTive afeTqeba metrosad-gur `park kulturize~ gaisma.

erTi saaTis ganmavlobaSi moskov-Si 39 adamiani daiRupa. 80 adamiani daiWra. am erTi saaTis ganmavlo-baSi ruseTi Seicvala. gamogonili glamuris samyarodan, romelSic mas teleeTeri amyofebda, qveyana re-alobas daubrunda. xelisuflebis mimarT yvelaze loialurebic ki mi-xvdnen, rom asuleleben.

rodesac interneti savsea tera-qtis TviTmxilvelTa da eqspertTa komentarebiT, televizia ki am Te-maze mxolod gakvriT laparakobs, naTeli xdeba, rom xalxs simarTles umalaven. haitis miwisZvris Sesaxeb ufro xSirad da mets gadmoscemd-nen.

Tavad gansajeT: tragediis dRes pirveli sazogadoebrivi arxis sain-formacio badeSi, momxdaris miu-xedavad, cvlilebebi ar SeutaniaT. ОРТ-s warmomadgenelma larisa kri-movam es imiT axsna, rom dilis 9 sa-

olga alionova, moskovi

aTis Semdeg Sin mxolod diasaxlise-bi arian; anu, xelisuflebis azriT, diasaxlisebisTvis ar aris aucile-beli imis codna, rom moskovis cen-trSi mis Tanamoqalaqeebs omi gamou-cxades.

am teraqtebma cxadyo, rom rusi xalxis cnobierebaSi ufskruli gaCn-

pirveli teraqti mosko-

vis metropolitenis

istoriaSi 1977 wlis

8 ianvars moxda. maSin

moskovSi erTdroulad

sami afeTqeba gaisma.

daiRupa 7 adamiani.

am teraqtebis Sesaxeb

informacia mediaSi ori

dRis Semdeg gaCnda.

sami Tvis Tavze ki sami

kavkasieli daakaves,

romlebsac teraqtebis

mowyobaSi dasdes brali.

maTi vinaoba saidumlod

darCa. aseve saidumlod

moxda maTi gasamarTle-

ba. cnobilia, rom isini

sikvdiliT dasajes.

1996 wlis 11 ivniss

metrosadgur `tul-

skaiasTan~ matarebelSi

afeTqda TviTnakeTi bom-

bi. daiRupa 4 adamiani.

2000 wlis 8 agvis-

tos metrosadgur

`puSkinskaias~ miwisqveSa

gadasasvlelTan afeTqe-

bis Sedegad 13 adamiani

daiRupa.

2001 wlis 5 Teber-

vali. afeTqeba moxda

sadgur `belorusskaias-

Tan~. msxverpli ar

mohyolia.

2004 wlis 6 Te-

bervals 8.30 wuTze

metrosadgur `avtoza-

vodskaiasTan~ tero-

ristma TviTmkvlelma

vagonSi aifeTqa Tavi. 41

adamiani daiRupa. 250-ze

meti daiWra.

2004 wlis 31 agvisto.

metrosadgur `ri-

Jskaias~ vestibiulSi

Sahidma qalma Tavi

aifeTqa. daiRupa 10

adamiani.

2007 wlis 4 maiss

metrosadgur `prof-

saiuznaias~ vestibiulSi

asafeTqebeli mowyobi-

loba aRmoaCines.

teraqtebi moskovis metroSi

da im qveyanas, sadac isini realu-rad cxovroben, da im ruseTs Soris, romelsac televiziiT uCveneben. am teraqtebma daadastura, rom bolo wlebis politikuri, socialuri da kriminogenuri stabiluroba _ mi-Tia. ukve ramdenime welia, ruseTis teleeTeri ubralod ver amCnevs Cr-

teraqti metrosadgur `park kulturiSi~, moskovi, 29 marti 2010 samaSvelo operacia, moskovi, 29 marti 2010

25liberali . aprili 2010 . № 25

Page 28: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

mezoblebi

diloeT kavkasiaSi momxdar afeTqe-bebs, mkvlelobebsa da Tavdasxmebs. ramdenime welia, am qveyanaSi swamT, rom kavkasiaSi mSvidoba sufevs.

moskovSi momxdari afeTqebidan ramdenime dReSi ruseTis inter-netqseli gaivso Crdilokavkasie-li miwisqveSa dajgufebis lideris doku umarovis videomimarTviT, ro-melSic is ganmartavs, rom kavkasiaSi mSvidoba ar aris; rom CeCeni boevi-kebi Surs iZieben rusebze TavianTi daxocili Tanamemamuleebis gamo, da rom moskovSi momxdar afeTqebebSi mTavari brali putins da kadirovs miuZRviT.

umarovi ambobs, rom vidre kadi-rovi CeCneTidan ar waeTreva, da vidre ruseTi CeCneTs Tavs ar daa-nebebs, CeCeni teroristebi rusebis xocvas gaagrZeleben. misi TqmiT, moskovis metroSi mowyobili tera-qtis mizezi gaxda federalebisa da kadirovis specdaniSnulebis razmis mier CeCneTSi Catarebuli erT-erTi ukanaskneli specoperacia. 11 Teber-vals sofel alxazurovoSi Catare-buli operaciis dros, oficialuri monacemebiT, iatakqveSa dajgufebis

ramdenime wevri mokles. umarovi ki ambobs, rom daRupulTa Soris umra-vlesoba mSvidobiani mosaxlea, rom-lebic SecdomiT daxoces.

CeCneTSi aseTi ram xSirad xdebo-da aqtiuri sabrZolo moqmedebebis dros. axla ki cxadi gaxda, rom mS-vidobiani mosaxleoba CeCneTSi isev Zveleburad ixoceba. umarovs romc ar davujeroT, romelic robin hudi namdvilad ar aris da Cveulebrivi borotmoqmedia _ sakmarisia Tvali gadavavloT kavkasiaSi bolo dros momxdar danaSaulebaTa statistikas da cxadi xdeba _ es regioni ruseTis winaaRmdeg sakuTar oms awarmoebs.

CrdiloeT kavkasiaSi momxdar da-naSaulebaTa Semzaravi statistika, bolo xans saerTod ar Suqdeba maso-brivi sainformacio saSualebebiT. internetSi umarovis videorgolma ruseTis bevr moqalaqes Soki mo-hgvara. es videorgoli mozarde-bmac naxes. Tumca, iman, rasac uma-rovi ambobs, ruseTis mosaxleobas, sainformacio TvalsazrisiT, bevri veraferi SesZina. imitom, rom gar-da sapasuxo siZulvilisa, umarovis gamosvla arafers iwvevs. axalgazr-

6 ianvars maxaCyalaSi

(daRestani) TviTmkv-

lelma avtomobil

`nivaSi~ sagzao mili-

ciis SenobasTan Tavi

aifeTqa: daiRupa 5 da

daSavda 24 adamiani.

5 Tebervals mokles

maxaCyalis Ss sammar-

Tvelos xelmZRvaneli

axmed magomedovi. imave

dRes qalaq izberbaSSi

(daRestani) teroris-

tebma asafeTqebeli

mowyobiloba maSin

aamoqmedes, rodesac

gverdiT CauaraT `ni-

vam~, romelSic mili-

ciis podpolkovniki,

eqstremizmTan brZolis

ganyofilebis xelmZRva-

neli galiz isaevi ijda.

milicioneri daiRupa.

17 Tebervals aRkveTes

afeTqeba, romelic

maxaCyalaSi Ss ganyo-

filebis SenobasTan

igegmeboda.

19 Tebervals nazranSi

(inguSeTi) kerZo saxlis

gverdiT, komunalnaias

quCaze afeTqebebis mTe-

li seria gaisma. am afe-

Tqebis Sedegad daiRup-

nen saxlis mflobeli

da miliciis TanamSro-

meli. hospitalizebu-

li iyo 28 daSavebuli

adamiani, maT Soris _

nazranis maRalCinosani

samarTaldamcavebi.

26 Tebervals inguSeTis

sunJenis raionSi fu-

gasuri bombis afeTqe-

bis Sedegad sazRvris

dacvis operatiuli

polkis ori TanamSrome-

li daiRupa.

1 marts daba orjoni-

kiZevskaiaSi (inguSeTi)

avtomobilis afeTqebis

Sedegad daiWra adgi-

lobrivi ubnis mili-

cieli.

11 marts maxaCyalaSi ba-

qo-moskovis saliandago

xazis tarki-maxaCyalis

gadasarbenze sabargo

matareblis afeTqebis

Sedegad liandagebidan

gadavida 14 vagoni,

rasac msxverpli ar

mohyolia.

sarkinigzo xazebis,

sakomunikacio sisteme-

bisa da administraciu-

li Senobebis afeTqeba

CrdiloeT kavkasiaSi

yoveldRiurad xdeba.

teraqtebi CrdiloeT kavkasiaSi. 2010 weli

dul forumebze zizRiT savse gamo-naTqvamebia kavkasielTa misamarTiT, magaliTad, weria `eg damplebi unda Caxoco~. SesaZloa, am videorgols swored es mizani hqonda _ ara ka-vkasiaSi arsebuli viTarebis Sesaxeb sazogadoebis informirebis, aramed siZulvilis gaRviveba gare mtrisad-mi, romelic ruseTis TiToeul moqa-laqes safrTxes uqmnis.

ar aris savaldebulo, es mteri aucileblad doku umarovi iyos. es SeiZleba iyos, magaliTad, sa-qarTvelos xelisufleba, romelic doku umarovs teleeTers uTmobs. SemTxveviTi ar aris, rom `pirvel kavkasiur arxze~ doku umarovis ga-moCenas daemTxva patruSevis gancxa-deba imis Sesaxeb, rom moskovis afe-TqebebSi, SesaZloa, qarTuli kvali iyos.

rusul sazogadoebaSi teraqtebiT gamowveuli panika kargi fonia raime axali omis wamosawyebad _ CrdiloeT kavkasiaSi an saqarTveloSi. es uka-naskneli ufro sarwmunoa, radgan amiT ramdenime problema gadaiWreba: sabolood gaqreba `pirveli kavka-siuri arxi~, romelic realurad Za-lian aRizianebs kremls; aRikveTeba tendencia, romelic aSkarad SeimC-neva bolo dros TbilisSi _ saqar-Tvelos mxridan Crdilokavkasieli ajanyebulebis mxardaWera; da, rac mTavaria _ saZulveli saakaSvilis Tavidan moSoreba.

da Tu es asea da aseTi omi mar-Tlac moxdeba, maSin Cven, rusebi, ra-mdenime wlis Semdeg imaze daviwyebT fiqrs, rom 2010 wels moskovis me-troSi momxdari afeTqebebi SemTxve-viTi ar yofila.

iseve, rogorc dRes vambobT, rom 1999 wels saxlebis afeTqeba ar iyo SemTxveviTi, rom am afeTqebebma CeC-neTis meore omi da xelisuflebaSi vladimir putinis mosvla gaamar-Tla.

daviwyebT msjelobas, SevZrwunde-biT da vitirebT kidec, rodesac ga-vacnobierebT nebismieri iseTi xe-lisuflebis sazarel arss, romelic adamianur msxverpls amarTlebs. ma-gram, es cremlebi ukve Cveni qveynis nangrevebze daiRvreba.

26 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 29: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

mezoblebi

aSS-azerbaijanis urTierTobebi

gud bai, amerika!2008 wlis agvistos omma da amerikis araefeqturma politikam yarabaRis sakiTxSi am

ori qveynis urTierToba uprecedentod daZaba.

Sahin rzaevi, baqo

martis dasawyisSi `uoSington postSi~ gamoqveynebuli statia, romelic alievebis ojaxis dubaiSi dabandebul qonebas exeboda, azer-baijanSi mkveTri antiamerikuli gancxadebebis safuZveli gaxda.

statiaSi dokumentebze dayrd-nobiT naTqvamia, rom azerbaijanis prezidentis Svilebis saxelze SeZe-nilia uZravi qoneba, romlis saerTo Rirebuleba 75 milion dolars Sead-gens. statia im dResve gadaiTargm-na azerbaijanul enaze da ganTavsda azerbaijanuli radios `azadligis~ (Liberty) redaqciis vebgverdze. am arxs aSS-s mTavroba afinansebs.

ramdenime dReSi, `azadligis~ re-daqciaze Tavdasxmebi daiwyo. ai, ra-mdenime citata:

fazil musatafa, parlamentis wevri fsevdoopoziciuri partia `didi aRmSeneblobidan~: `radio `azadligi~ Tavis mflobelebis mi-TiTebebs asrulebs, da amitomac is azerbaijanis interesebis Sesabami-sad ar moqmedebs~.

mubariz gurbanli, parlamen-tis wevri mmarTveli partia `ieni azerbaijanidan~: radio `azadligi~ bolo dros mxolod imiTaa daka-vebuli, rom mikerZoebul, calsaxa reportaJebs amzadebs~.

rabiaT aslanova, parlamentis we-vri mmarTveli partia `ieni azerbai-janidan~: `radio `azadligis~ Jur-nalistebs patriotizmis grZnoba mainc xom unda hqondeT?!~.

araz alizade, social-demokra-

tiuli partiis TanaTavmjdomare: `SesaZloa, radio `azadligis~ axali xelmZRvanelobis daniSvnaSi somxu-ri lobis xeli urevia~.

radio `azadligis~ azerbaija-nuli redaqciis erT-erTma reda-qtorma, anonimurobis dacvis piro-biT, ganacxada, rom mas Semdeg, rac `uoSington postidan~ statia gad-moTargmnes, redaqciaSi rekaven da Jurnalistebs emuqrebian.

radio ̀ azadligTan~ dakavSirebu-li incidenti azerbaijani-amerikis urTierTobaSi gaCenili pirveli problema sulac ar aris. sakmarisia Tvali mivadevnoT bolo ramdenime Tvis qronikas.

2009 wels amerikul sadgurebs _ Liberty-s da Voice of America-s azer-

dimitri mervedevis da ilham alievis Sexvedra moskovSi, 25 ianvari 2010

fo

to

dim

itri

astax

ovi

27liberali . aprili 2010 . № 25

Page 30: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

mezoblebi

baijanSi diapazonze sixSireebi Ca-moerTvaT.

azerbaijanSi mtkivneuli reaqcia mohyva Turqul-somxuri oqmebis xelmoweras, romelic aSS-s uSua-lo zewoliT ganxorcielda. baqoSi miiCnevdnen, rom somxur-Turquli urTierTobebis normalizeba mxo-lod yarabaRis konfliqtis mo-gvarebaSi garkveuli Zvrebisa da somxeTis mier okupirebuli azer-baijanuli miwebis deokupaciis Se-mdeg moxdeboda.

2009 wlis dekemberSi aSS-s kon-gresma mTiani yarabaRis dasaxmare-blad 8 milioni dolari gamoyo. am gadawyvetilebam azerbaijanSi aRS-foTeba gamoiwvia. amerikelebma ki es imiT axsnes, rom Tanxa `terito-riis ganaRmvasa da saxlebisa da sko-lebis aSenebas~ moxmardeboda.

TebervalSi gamoqveynda aSS-s sa-xelmwifo departamentis angariSi, romelSic mkacrad iyo gakritikebu-li azerbaijanSi arsebuli viTare-ba adamianis uflebebis dacvisa da masobrivi sainformacio saSualebe-bis TavisuflebasTan dakavSirebiT. garda amisa, azerbaijani iq moxse-niebuli iyo narkotrafikisTvis sa-tranzito qveynad (moxseneba `2010 wels narkotikebis gavrcelebaze saerTaSoriso kontrolis strate-gia~). moxsenebaSi naTqvami iyo, rom `azerbaijanSi narkomanebis ricxvi 300 aTas adamians aWarbebs, da maTi 30-35 procenti studentia~.

am ganacxadsac aseve protestis didi talRa mohyva. aSS-s saelCos win studentebma piketi moawyves (es im fonze, rom 2007 wlis Semdeg qveyanaSi arc erTi sanqcionirebuli saprotesto aqcia ar gamarTula). saqme imiT dasrulda, rom azer-baijanSi aSS-s saelCos sazogadoe-basTan urTierTobis ganyofilebis xelmZRvanelma teri devidsonma azerbaijanel studentebs bodiSi

mouxada da Tqva, rom monacemebi sxvadasxva arasamTavrobo organi-zaciebis cnobebs eyrdnoboda da sa-Tanadod ar iyo Semowmebuli.

Semdeg _ 4 marts aSS-s kongresis warmomadgenelTa palatis saerTa-Soriso saqmeTa komitetis sxdoma-ze, 23 xmiT 22-is winaaRmdeg, miiRes rezolucia `somxebis genocidis~ Taobaze. am gadawyvetilebam azer-baijanSi ufro didi protesti ga-moiwvia, vidre Tavad TurqeTSi.

daiwyo saubrebi imis Taobaze, rom aSS-Si yovlisSemZle `somxuri lobi~ mniSvnelovan berketebs flo-bs, amitom aucilebelia yarabaRis konfliqtis mogvarebis SuamavalTa rigebidan aSS-s garicxva.

mainc ras ukavSirdeba es sirTu-leebi amerika-azerbaijanis urTier-TobaSi? aSS-s mier azerbaijani gani-

xileboda da ganixileba partniorad energetikul proeqtebSi. Tumca, bolo xans, wminda ekonomikuri mosa-zrebebiT, azerbaijans Tavisi gazis ruseTisTvis miyidva metad aZlevda xels, vidre _ moZme TurqeTisTvis orjer nakleb fasad. aman safrTxe Seuqmna `nabuqos~ mTel proeqts, romelic gazmomaragebis alterna-tiul gzas gulisxmobs.

rauf mirkadirovi, gazeT `sarkes~ politikuri mimomxilveli miiCnevs, rom azerbaijansa da aSS-s Soris urTierTobis gauareseba saqarTve-loSi 2008 wlis agvistoSi momxdari omis Semdeg daiwyo.

`aSS-s kavkasiaSi ori proeqti hqonda. saqarTvelo _ rogorc sa-mxedro-politikuri placdarmi da azerbaijani _ rogorc partniori energetikuli usafrTxoebis Tval-sazrisiT. Tumca agvistos omma cxadyo, rom aSS sulac ver uzrun-velyofs Tavisi mokavSireebis usafrTxoebas. da kidev, azerbai-jani verafriT eRirsa Tavis sasar-geblod raime daTmobas yarabaRis

sakiTxSi, amitomac sagareo politi-kis kursi TandaTan ruseTis mimar-TulebiT Seicvala~.

meore politikuri mimomxilve-li, kenan guluzade fiqrobs, rom antiamerikul demarSebze aranak-leb gavlenas axdens azerbaijanSi Semodgomaze dagegmili saparla-mento arCevnebic. `dRes xelisu-fleba mTel eleqtronul medias akontrolebs, opoziciur gazeTebs ki Zalian mcire auditoria hyavT. amitom, profilaqtikis mizniT, au-cilebelia SeizRudos iseTi al-ternatiuli sainformacio resur-sebi, rogoricaa radio `azadligi~.

azerbaijani-amerikis urTierTo-bis kidev erTi sagulisxmo mxare is gaxlavT, rom baqoSi, ukve 10 Tvea, amerikis elCi ar muSaobs. obamas administraciam vera da ver daniSna

axali elCi, Tumca amas ara poli-tikuri, aramed wmindad teqnikuri problemebiT xsnian.

`azerbaijanSi bevrs miaCnia, rom amerikeli elCis ararseboba or saxelmwifos Soris urTierTobis daZabvis Sedegia, magram es ase ar aris~, _ ambobs azerbaijanSi ameri-kis saelCos sazogadoebasTan ur-TierTobis ganyofilebis xelmZRva-neli teri devidsoni.

misi TqmiT, elCis kandidaturis SerCevisa da damtkicebis procesi TeTr saxlSi Zalian nela mimdina-reobs.

Tumca, amerikis yvela wina elCi azerbaijanSic da sxva mezobel qvey-nebSic yovelgvari foriaqis gareSe dainiSna. ase rom, batoni devidso-nis sityvebi, sul cota, aradamaje-reblad JRers.

bevri ramea damokidebuli imaze, Tu ra pozicias daikavebs azerbai-jani yarabaRis molaparakebebze, da imazec _ Tu rogor Caivlis Se-modgomaze saparlamento arCevne-bi.

rauf mirkadirovi, gazeT `sarkes~ politikuri mimomxilveli miiCnevs, rom azerbaijansa

da aSS-s Soris urTierTobis gauareseba saqarTveloSi 2008 wlis agvistoSi momxdari omis

Semdeg daiwyo.

28 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 31: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

kokoiTis opoziciis rubikonikonfliqtebi

kokoiTis opozicias imedi aqvs, rom zafxulSi xelisuflebaSi mova.

zalina siukaeva, cxinvali

rusuli opoziciis mier gamo-cxadebuli `risxvis dRe~, rodesac mTeli qveynis masStabiT saprotes-to gamosvlebi igegmeboda, kokoi-Tis opoziciisTvisac erTgvar ru-bikonad unda qceuliyo. opozicia cxinvalSi farTomasStabiani mitin-gis gamarTvas gegmavda da ambobda, rom es dRe kokoiTis dasasrulis dasawyisi unda gamxdariyo. manam-de opozicia mxolod moskovsa da vladikavkazSi axerxebda mitingebis gamarTvas. Tumca, rogorc ityvian, ise ar wvims, rogorc quxs.

cxinvalis meriam opozicias Se-noba gamouyo, sadac maT saqarTve-lo-oseTis omSi dazaralebul ada-mianebTan Sexvedris SesaZlebloba eqnebodaT. opozicias swored rom usaxlkarod darCenili adamiane-bis imedi aqvs, maTi, visac 2008 wlis omis dros saxlebi daengraT da axla faqtobrivad Ria cis qveS arian.

respublikaSi 600-ze meti kerZo saxli ganadgurda. gasul wels xe-lisuflebam piroba dado, rom naxe-vars aRadgenda, magram jer mxolod 10 procentze odnav metia mzad.

usaxlkaroebi, romlebic cxovro-ben karvebSi an mezoblebTan, feTqe-badsaSiSi masaa. erTxel maT ukve scades mTavrobis saxlTan piketis mowyoba, magram es aqcia maleve dai-Sala da am muxtis gamoyeneba opozi-ciam ver SeZlo.

mitingze TiTqmis aravin mivida, rac sruliad mosalodneli iyo. marTalia, virtualur qselSi (Live Journal) samxreTi oseTis opozicia

farTodaa warmodgenili, magram re-alur cxovrebaSi maT cota momxre hyavT. am mitingze TviT opoziciis liderebi _ albert jusoevi da aleqsandr barankeviCi ar gamocxa-ddnen.

kokoiTis opoziciis mTavari sponsori da lideria moskoveli mewarme, kompania `stroiprogresis~ xelmZRvaneli albert jusoevi. mis-ma firmam samxreT oseTSi gazsadeni daamontaJa. aseve opoziciis li-derebi arian Tavisufal WidaobaSi ruseTis nakrebis mTavari mwvrTne-li jambolat Tadeevi da agvistos omis gmiri, uSiSroebis sabWos yo-fili mdivani anatoli barankeviCi.

samxreTi oseTis respublikaSi arc erTi maTgani ar sargeblobs popularobiT. jusoevi warmoSo-biT kvaisas xeobidanaa da iqauri mosaxleobis umravlesoba mas mxars uWers.

maT cxinvalSi `moskovur opozi-cias~ eZaxian _ es ZiriTadad is xal-xia, vinc me-20 saukunis 90-ian wle-bSi respublika datova da ukeTesi cxovrebis saZebnelad gaemgzavra; an kidev _ kokoiTis xelisufleba-Si mosvlis Semdeg Tanamdebobebidan ganTavisuflebuli ministrebi.

oficialurad samxreTi oseTis saprezidento arCevnebi mxolod 2011 wlis noemberSi unda Catardes. Tumca `moskovuri opozicia~ vadam-del arCevnebs iTxovs. maTi azriT, maisi-ivnisi gadamwyveti periodia.

`maisi-ivnisi gadamwyveti iqneba _ yvelaze Sesaferisi dro quCis aqciebis Casatareblad, _ ambobs

erT-erTi opozicioneri, samxreTi oseTis eqs-premieri oleg Tezievi, _ respublikaSi situacia Zalian ga-mococxlebulia da wlobiT dafa-rulma ukmayofilebam SeiZleba ne-bismier momentSi iCinos Tavi~.

eqspertebis azriT, mocemuli va-debi imitom saxeldeba, rom respu-blikaSi jerac araa dasrulebuli 2008 wlis omis Semdeg dangreuli obieqtebis aRdgeniTi samuSaoebi. samSeneblo organizaciebis gancxa-debiT, ZiriTadi samuSaoebi 2010 wlis seqtemberSi dasruldeba, da es ukmayofilebis talRac Cacxreba.

opoziciisadmi mosaxleobis undo-blobas isic iwvevs, rom opozicias politikuri programa ar gaaCnia. yovel SemTxvevaSi, oficialurad is ar xmaurdeba. erTaderTi, rasac isini amboben, _ `kokoiTi unda wa-vides!~ es yvelaferi Zalian waagavs saqarTveloSi arsebuli egreT wo-debuli samxreTi oseTis alterna-tiuli mTavrobis aqciebs `kokoiTi fandarast!~

garda amisa, mniSvnelovania isic, rom xalxs opoziciuri mosazrebis Riad gamoxatva ar surs, radgan eSi-niaT politikuri devnisa da repre-siebis msxverplni ar gaxdnen.

amasTan, omgamovlil xalxs Zalian eSinia Sida areulobis da stabilu-robis momxrea. aq fiqroben, rom Sida areulobebi mxolod Tbilisis wisqvilze daasxams wyals.

ra Tqma unda, respublikis poli-tikur wreebSi kargad esmiT, rom saqarTvelo geografiulad samxre-Ti oseTis mezoblad mdebareobs da

statia momzadebulia hainrih biolis fondis mxardaWeriT. am publikaciaSi gamoTqmuli Sexedulebebi da mosazrebebi ar aris aucilebeli, gamoxatavdes hainrih biolis fondis Sexedulebebs.

29liberali . aprili 2010 . № 25

Page 32: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

konfliqtebi

amas versad gaeqcevi, magram jer-jerobiT am xalxSi yvelaferi qar-Tuli mxolod gaucxoebas iwvevs. es gansakuTrebiT politikur pro-eqtebs exeba. magaliTad, moZrao-ba `samarTliani saqarTvelosTvis~ lideris, zurab noRaidelis cxin-valSi viziti aq uaRresad uaryofi-Tad miiRes.

opoziciis uniaTobam da SiSma ga-napiroba is, rom 20 marts aravin ar isurva quCaSi gasvla prezidentisa da mTavrobis winaaRmdeg protestis gamosaxatad.

cxinvalis Teatris moedanze Sei-kribnen mxolod Jurnalistebi, romlebic samsaaTiani lodinis Sem-deg daiSalnen.

kokoiTis mimarT ukmayofileba samxreT oseTSi Zalian didia. mosa-xleoba gansakuTrebiT ukmayofiloa _ aRdgeniTi samuSaoebiT, axali mSe-neblobebiT, socialuri probleme-bis zrdiT.

samxreTi oseTis respublikas ar aqvs revoluciebisa da xelisufle-bebis gadatrialebis gziT Secvlis gamocdileba da praqtika. swored amis gakeTeba surs dRevandel opo-zicias.

saparlamento opozicias amJamad samxreTi oseTis komunisturi par-tia warmoadgens, romlis Tavmjdo-mare stanislav koCievi udavod iqneba samxreTi oseTis prezidento-bis erT-erTi kandidati 2011 wels.

respublikis axlandeli prezi-denti eduard kokoiTi ukve meore vadiT ikavebs am Tanamdebobas, rac, respublikis konstituciis mixed-viT, zedized maqsimaluri SesaZlo vadaa.

dRevandeli opozicia ar aris is Zala, romelic Rirseulad Caanacv-lebda kokoiTis. xalxs cudsa da uaress Soris uwevs arCevanis gake-Teba. SiSi da gaurkvevloba Tavisas Svreba _ osi xalxi jerjerobiT si-mSvidesa da stabilurobas irCevs.

statiaSi gamoyenebuli terminologia da gamoTqmuli mosazrebebi ekuTvnis avtors

da ara `liberals~.

patimarTa gacvlis procesi

riT upasuxebs cxinvali Tbiliss? gasul kviras saqarTvelos mTavrobam osur mxares

eqvsi patimari gadasca. axla jeri cxinvalzea.

olesia varTaniani, radio `Tavisuflebis~ Jurnalisti, Tbilisi specialurad `liberalisTvis~

ukve cxinvalSi Casulma yofil-ma patimrebma iqaur Jurnalis-tebs uambes, rom gaTavisufleba maTTvis moulodneloba iyo. zo-gierTi maTgani cixeSi sisxlis sa-marTlis sasjels ixdida, zogic sasamarTlo Ziebis dasrulebas elodeboda.

yofili patimrebis nawili hyve-boda, rom isini diliT adre waiyvanes cixidan sasamarTlo sxdomaze, ris Semdegac ergneTis administraciul sazRvarze miiyva-nes da cxinvalis mxares gadasces.

orSabaTs saRamos saqarTvelos xelisuflebam pirveli sami pati-mari gaaTavisufla, meore dRes _ kidev sami. eqvsi patimris gaTa-visufleba maSin moxda, rodesac saqarTvelos, ruseTisa da ori konfliqturi regionis delega-ciebi ukve JenevaSi, molaparakeba-Ta morig raundze imyofebodnen. am adamianebis gaTavisuflebiT saqarTvelos xelisuflebas arc erTi osi erovnebis patimari aRar darCa, romlebic agvistos omis Semdeg daakaves da vis patimroba-sac oficialurad adasturebda.

cxinvalis siaSi kidev ocamde adamiania, romlebic 2008 wlis omis movlenebamde daapatimres. aris kidev Svidi adamiani, romel-Ta gaTavisuflebasac cxinvali

moiTxovs, oficialuri Tbilisi ki maT agvistos omSi ugzoukvlod dakargulebad acxadebs.

agvistos omis Semdeg dakavebu-lebis gaTavisuflebas ramdeni-me Tvis ganmavlobaSi moiTxovda samxreTi oseTis de faqto xeli-sufleba, romelic acxadebda, rom ramdenime maTgani ukanonod iyo dapatimrebuli. am patimrebis dakavebis ukanonobis Taobaze ker-Zo saubrebSi eWvebs gamoTqvamdnen zogierTi ucxoeli diplomatebi da diplomatiuri organizaciebic.

analogiuri eWvebia cxinvalSi agvistos omis Semdeg dakavebuli 13 qarTvelis Taobazec. sami maT-gani, ukve weliwadze metia, sasa-marTlo gadawyvetilebis gareSe imyofeba cxinvalis izolatorSi.

gasul kviras, patimrebis gada-cemis dros cxinvalma Tbiliss erTi qarTveli gadasca _ malxaz samadaSvili, romelic erTi kviris win daapatimres `sazRvris ukano-nod gadakveTisTvis~, rodesac is Tavis soflis maxloblad fiCxs agrovebda. magram saeWvoa, rom cxinvalTan dakavSirebuli molo-dini erTi qarTvelis gadacemiT amoiwuros.

patimrebis gaTavisuflebidan ukve meore dRes saqarTveloSi evropel damkvirvebelTa misiam

30 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 33: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

konfliqtebi

patimarTa gacvlis procesi

riT upasuxebs cxinvali Tbiliss?

samxrTi oseTis de faqto xelisu-flebas mouwoda, Tavis mxriv qar-Tveli patimrebic gaaTavisuflos.

rogorc ki eqvsi patimris gaTa-visuflebis Sesaxeb Seityves, sa-erTaSoriso Suamavlebma Jenevis molaparakebebis dasrulebisTana-ve daiwyes imaze msjeloba, Tu ra-mdenad mniSvnelovania, incidentis prevenciisa da gadawyvetis far-glebSi, saqarTvelosa da cxinva-lis xelisuflebaTa sazRvarTan Sexvedrebis ganaxleba.

es Sexvedrebi, ukve ramdenime Tvea, mas Semdeg Sewyda, rac cxin-valma mas usargeblo uwoda tyve-Ta gacvlisa da dakargulTa Ziebis TvalsazrisiT.

`Cven es cxinvalisgan sapasuxo nabijis molodiniT ar gagvikeTe-bia, _ Tqva saqarTvelos mxaris warmomadgenelma SoTa utiaSvil-ma Jenevis molaparakebebze, _ ar-sebobda bevri faqtori, romel-Ta gamoc isini gavaTavisufleT. maT Soris mTavari gaxldaT Cveni partniorebis rCeva~, _ gaTavisu-flebis mizezebis Sesaxeb mokle komentariT dakmayofilda SoTa utiaSvili. samxreTi oseTis de faqto xelisuflebas saerTaSori-so sazogadoebriobis molodinTan dakavSirebiT jerjerobiT pasuxi ar aqvs.

`cxinvalSi am gaTavisuflebas ar moelodnen~, _ ambobs im dReebSi cxinvalSi namyofi varvara parxo-menko, rusuli samarTaldamcavi organizaciis `samarTlebrivi ini-ciativis~ specialisti. is yofili patimrebis preskonferenciebsac daswro.

`bunebrivia, preskonferenciaze maT hkiTxes, _ `ratom gagaTavisu-fles maincdamainc axla?~ es ada-mianebi ki mxrebs iCeCavdnen da am-bobdnen: `ar viciT, Cven TviTonac ar movelodiT~, _ hyveba varvara parxomenko.

cxinvalis de faqto xelisufle-bam pirvel dReebSi arc ki icoda, eqvsi patimris gaTavisuflebasTan dakavSirebiT ra komentari gaeke-Tebina. JenevaSi myofi maTi warmo-madgenlebi Jurnalistebis sate-lefono zarebs ar pasuxobdnen.

oficialurma sainformacio sa-agento `res~-ma samxreTi oseTis de faqto sagareo saqmeTa minis-tris moadgilis, alan plievis in-formaciaze dayrdnobiT, es gaTa-visufleba Seafasa `saqarTvelos xelisuflebis morig piar aqciad, romelic Jenevis molaparakebebis-Tvis iyo gaTvlili~.

Tavad plievma satelefono sau-brisas ganacxada, rom mas `jer kidev ar gaaCnia am sakiTxis saku-

Tari xedva~. man, iseve rogorc danarCenma cxinvalelma Cinovnike-bma, ver upasuxes kiTxvas, apireben Tu ara isini TbilisisTvis rome-lime maT mxares myofi patimris gadacemas.

molaparakebebi am patimrebTan dakavSirebiT, ukve ramdenime Tvea, mimdinareobs. cxinvali xan Tanax-ma iyo saqarTvelos cixeSi myofi patimrebis gacvlaze, xanac Tbili-sisgan isev moiTxovda im adamianTa gadacemas, romlebic an ukvalod daikargnen, an agvistos omamde iyvnen dakavebulebi.

`bunebrivia,

preskonferenciaze

maT hkiTxes, _ `ratom

gagaTavisufles

maincdamainc axla?~

es adamianebi ki

mxrebs iCeCavdnen da

ambobdnen: `ar viciT,

Cven TviTonac ar

movelodiT~, _ hyveba

varvara parxomenko.

patimarTa gadacema osuri mxarisTvis, marti 2010

fo

to

ebi va

rva

ra

parxo

menk

o

31liberali . aprili 2010 . № 25

Page 34: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

konfliqtebi

omamde dapatimrebulTa Soris, vis gadacemasac cxinvali moiTxo-vs, arian marek dudaevi da sami tusaRi, 2005 wels goris policiis SenobasTan momxdari teraqtis or-ganizatorebi. Tbilisi maTi gada-cemis kategoriuli winaaRmdegia, da acxadebs, rom aseTi moTxov-nebiT cxinvalis mxares mTeli es procesi CixSi Sehyavs.

gasul kviras gaTavisuflebul patimrebs Soris ori _ ruseTis moqalaqea, CrdiloeTi oseTidan. orive okupaciis Sesaxeb kanonis darRvevisTvis daapatimres, erTi _ TbilisSi, meore _ samxreTi ose-Tis administraciul sazRvarTan.

danarCeni oTxi mudmivad cxo-vrobs cxinvalis mier kontroli-rebad teritoriaze. sam maTgans saqarTvelos xelisuflebis war-momadgenlebi `seriozul krimi-nalebs~ uwodebdnen da gamori-cxavdnen maTi gaTavisuflebis yvelanair SesaZleblobas. zogier-Ti maTgani cecxlsasroli iaraRis ukanono SenaxvisTvis iyo dapati-mrebuli, erTi maTgani ki _ yalbi dolarebis gasaRebisTvis.

am oTxidan erTi _ goleri to-roSeliZe _ jer kidev gasuli wlis Semodgomaze daapatimres osuri gvaris mqone sxva xuT ada-mianTan erTad. toroSeliZesTan erTad dapatimrebuli yvela osi moqalaqe saqarTvelos xelisu-flebam an ukve gacvala, an gaaTa-visufla. toroSeliZes ki im mize-ziT ar aTavisuflebdnen, rom is saqarTvelos moqalaqea.

`Cvenive moqalaqes xom ar gada-vcemT?!~ _ ganacxada ramdenime Tvis win Jenevis molaparakebebze saqarTvelos delegaciis warmo-madgenelma SoTa utiaSvilma.

evropis damkvirvebelTa misiis warmomadgenlebma saqarTvelos gadawyvetileba patimrebis gaTa-visuflebis Sesaxeb dadebiTad Se-afases. magram iqve iTqva: `imedi gvaqvs, momavalSi amgvari gaTavi-suflebebi administraciuli gada-wyvetilebebis gziT moxdeba da ara _ sasamarTlo sistemis meSveo-biT~.

Jurnal

liberalis

Sexvedra studentebTan

8 aprils, xuTSabaTs, 15sT-ze

gaimarTeba Jurnal `liberalis~ redaqciis Sexvedra

Tbilisis saxelmwifo universitetis

Jurnalistikis fakultetis studentebTan.

Sexvedraze daswreba nebismier msurvels SeuZlia.

Tbilisis saxelmwifo universitetis me-6 korpusi.

sakonferencio darbazi

damatebiTi informaciisTvis dagvikavSirdiT:

91 23 26

899 48 62 41

32 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 35: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

konfliqtebi

Tvalsazrisi

Jenevis molaparakebebi JenevaSi molaparakebaTa meore raundidan cxadi gaxda, rom aq mxareebs

ar gaumarTlebdaT _ moskovs da Tbiliss afxazeTsa da oseTSi viTarebis

daregulirebasTan dakavSirebiT radikalurad gansxvavebuli poziciebi aqvT.

olga alionova, specialurad `liberalisTvis~ Jenevidan

qarTul mxares TiTqmis Tavi-danve mouxda kompromisze wasvla, rodesac molaparakebebSi afxaze-Tisa da oseTis warmomadgenlebis monawileobas daTanxmda. marTa-lia, maT warmomadgenelTa sta-tusi ar gaaCniaT, isini JenevaSi mxolod eqspertebi arian, magram

am diplomatiuri xrikiT saqar-Tvelom mainc ukan daixia. Znelia iseTi SemTxvevis gaxseneba, rom rusuli mxare raime sadavo saki-TxTan dakavSirebiT daTmobaze wa-suliyo.

Tbilisma bolo raundis drosac kidev erTxel daadastura, rom

Tbilisma Jenevis molaparakebebis bolo raundis dros kidev erTxel daadastura, rom mzadaa daTmobaze wasasvlelad.

evropis sabWos saparlamento asambleis darbazi, Jeneva, 2010

33liberali . aprili 2010 . № 25

Page 36: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

konfliqtebi

mzadaa daTmobaze wasasvlelad _ qarTulma mxarem gaaTavisufla 6 patimari, romelTa ganTavisu-flebasac osuri mxare iTxovda. Tumca, cxinvali sapasuxo nabijis gadadgmas ar Cqarobs. kiTxvas Tu ram ganapiroba patimrebis mou-lodneli ganTavisufleba _ sa-qarTvelos delegaciis erT-erTi warmomadgeneli pasuxobs: `hamar-bergma gvTxova!~

Jenevis formatis farglebSi pa-timrebis ganTavisuflebiT, evro-pelebi Seecadnen kidev erTxel xazi gaesvaT im evropuli misiebis warmatebisTvis, romlebic cxel wertilebs TavianT saSuamavlo samsaxurs sTavazoben, realurad ki situaciaze gavlenis moxdena ar SeuZliaT.

es samwuxaro realobaa. evrope-lebs afxazeTsa da samxreT oseTSi ar uSveben. cxinvalSi, soxumsa da

moskovSi is azric ki dauSveblad miaCniaT, rom am teritoriebze euTo-s damkvirvebelTa misiis mu-Saoba aRdges. miuxedavad imisa, rom dasavleTi moskovis Sexedu-lebebs iTvaliswinebs, ruseTi ar dauSvebs, rom dasavleTs erTi Sansi mainc misces Tavisi mniSvne-lovnebisa da qmediTunarianobis sademonstraciod. ruseTi cdi-lobs, rom am moedanze pirveloba ar daTmos.

Tumca, evropuli misiebi, rom-lebic seriozul Tanxebs xarjaven samSvidobo saqmianobisTvis, iZu-lebulni arian, TavianTi saqmia-nobis demonstrireba moaxdinon _ Tundac sakuTari moqalaqeebis winaSe, romelTa gadasaxadebiTac arsebobs es misiebi.

ukve TiTqmis ori weliwadia, evrokavSiris xarjze JenevaSi ra-mdenime aTeuli adamiani Cadis moskovidan, cxinvalidan, soxu-

midan da Tbilisidan. es erTa-derTi adgilia, sadac agvistos omis Semdeg qarTuli da afxazur-osur-rusuli mxareebi erTmaneTs xvdebian. am voiaJebis Sedegad evrokavSiris erTaderT miRwevad SeiZleba CaiTvalos incidentebis prevenciisa da maTze reagirebis meqanizmebis jgufis Sexvedrebi.

es meqanizmi mcdelobaa Sereu-li sakontrolo komisiis gamo-cdilebis gameorebisa, romelic Tavis droze sakmaod warmatebu-lad muSaobda.

Tumca, dRevandel misias sxva realobaSi uwevs muSaoba _ agvis-tos omis Semdeg moskovs, soxum-sa da cxinvals principulad ar surT saakaSvilTan laparaki da evropelebma, romlebic Suamavlo-ben molaparakebebis process, es kargad ician. incidentebis pre-venciisa da maTze reagirebis me-

qanizmis garda, JenevaSi xeli ar mouweriaT arc erTi SeTanxmebis-Tvis an oqmisTvis.

amis mizezi afxazeTisa da ose-Tis mier moskovis rCeviT wayene-buli moTxovnaa, romlis mixed-viTac, saqarTvelos xeli unda moewera SeTanxmebaze, rom ar gamoiyenebda Zalas cxinvalisa da soxumis winaaRmdeg. Tanac am SeTanxmebebisTvis xeli unda mo-eweraT Tbilisi-cxinvalisa da Tbilisi-soxumis doneze. anu, qar-Tvelebs amiT unda eRiarebinaT damoukidebeli politikuri xeli-suflebebis arseboba afxazeTsa da samxreT oseTSi.

sakmaod eSmakuri nabijia. Tuki Tbilisi amaze wava, es imas niSnavs, rom afxazeTsa da oseTs xels uxs-nis. da albaT saqarTvelos mTa-vrobas es nabiji unda gadaedga, imis gaTvaliswinebiT, rom minimum uaxloesi 30 wlis ganmavlobaSi

samxreTi oseTisa da afxazeTis dabruneba ufro fantastikis sfe-rodanaa. Tumca, Tbilisi am SeTan-xmebis xelmoweriTac Zalian mcire garantias miiRebs, rom regionSi mSvidoba damyardeba.

evropelebis mier gaukontro-lebel teritoriebze nebismier dros SeiZleba moxdes afeTqeba, Tavdasxma, srolebi, romelTa mi-zezebs verc euTo daadgens da verc evropis sabWos saparlamen-to asamblea. ar arsebobs aranai-ri garantia, rom aseTi Zalismieri aqtebis organizebaSi moskovi Tbi-liss ar daadanaSaulebs. arc imis saSualeba arsebobs, rom Tbilisma sapirispiro daamtkicos. ese igi, nebismieri mizezi SeiZleba axali omis sababad iqces.

dRes Tbilisi oficialurad acxadebs, rom mzadaa, xeli moa-weros Zalis gamouyeneblobis Se-

saxeb SeTaxmebas, magram mxolod da mxolod _ ruseTTan. Tumca, cecxlis ganuaxleblobis Sesaxeb SeTanxmebaSi meore mxared ruse-Tis yofna aseT scenars ganuxor-cielebels ar xdis. ruseTs da sa-qarTvelos ukve araerTxel aqvT xelmowerili sxvadasxva SeTanx-meba, da aman 2008 wlis agvistoSi kavkasia ver daicva, iseve rogorc ver daicaven mas Jenevuri molapa-rakebebi. magram evropelebs amis aRiareba ar surT, radgan Jene-vis formatis uZlurebis aSkarad aRiareba mTlianad evrokavSiris uZlurebis aRiarebas niSnavs ru-seTTan dakavSirebul sakiTxebTan mimarTebaSi.

amitomac dasavleTis warmomad-genlebisTvis erTaderTi gamosa-valia TviTpiari, da amaSi maTTvis daxmarebis gaweva _ moskovis ur-Cobis fonze _ mxolod saqarTve-los SeuZlia.

Jenevis formatis farglebSi patimrebis ganTavisuflebiT, evropelebi Seecadnen kidev

erTxel xazi gaesvaT im evropuli misiebis warmatebisTvis, romlebic cxel wertilebs

TavianT saSuamavlo samsaxurs sTavazoben, realurad ki situaciaze gavlenis moxdena ar

SeuZliaT.

34 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 37: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

patimari stiqarSi

adamianis uflebebi da samarTali

marTlmadideblur

monastrebSi aTamde

patimari `ixdis sasjels~.

saxelmwifo sapatriarqos

axal iniciativas

gadatvirTul cixeebSi

patimrebis raodenobis

Sesamcireblad iyenebs.

marika qoCiaSvili

ori Tvis win 50 wlis tariel mai-suraZe 22 aTasi patimridan gamoar-Cies da avWalis cixeSi gatarebuli 4 wlis Semdeg Tbilisis zRvaze, ambrosi xelaias saxelobis mamaTa monasterSi gadaiyvanes.

tariel maisuraZem, romelic yo-fili policielia da sasjels Ta-namdebobis borotad gamoyenebis gamo ixdida, patimrobis darCenili 3 weli axla sazogadoebisTvis sa-sargeblo SromaSi unda gaataros.

amas sasjelis alternatiuli forma hqvia da, miuxedavad imisa, rom saqarTvelos kanonmdeblobiT es adrec daSvebuli iyo, praqtiku-lad, mxolod 2009 wlidan amoqme-dda, roca procesSi sapatriarqo CaerTo. probaciisa da sasjelaR-srulebis saministrosa da sapa-triarqos Soris gaformebuli memorandumis mixedviT, Tuki msja-vrdebuli Tanaxmaa, sapatriarqo iRebs valdebulebas, is romelime monasterSi gadaiyvanos sacxovre-blad da iqve daasaqmos.

mocucqnul sakanSi tariel mai-suraZis sawoli, karada da tumbo dgas. kedelze xatebia gakruli, magidaze ki dadgenileba devs, ro-

melSic weria, rom msjavrdebuli, sasjelis darCenil vadas _ 3 wels, monasterSi gaatarebs.

tarieli rom saknidan monaster-Si moxvda, es misi moZRvris damsa-xurebaa, romelsac is avWalis sa-pyrobileSi xvdeboda xolme. roca mRvdelma sasjelis alternatiuli formis Sesaxeb uTxra, tariels be-vri ar uyoymania, radgan cixis, misi TqmiT, `koSmarul~ pirobebs yvela-feri erCivna. is ixsenebs sakuTar sakans, sadac patimrebs, arasakma-risi sawolebis gamo, rigrigobiT uwevdaT daZineba. `roca movdiodi, biWebi momtirodnen, neta, Sens ad-gilas viyoTo~, _ ixsenebs tarieli.

monasterSi dasaqmeba, cixeSi sasjelis moxdis nacvlad, pirvel etapze im patimrebisTvis gaxda ne-badarTuli, romelTac msubuqi da-naSauli aqvT Cadenili. sasjelaR-srulebis departamentis ufrosis moadgilis, tato qelbaqianis Tq-miT, dRes monasterSi ukve 10-mde patimari gadaiyvanes.

`radganac iniciatiava sapatriar-qosgan wamovida, isini swavloben da ganixilaven TiToeul Txovnas, ro-melic maTTan patimrebis moZRvre-

bs SeaqvT. amis Semdeg Cven vmsje-lobT da sasamarTlos daxmarebiT viRebT saboloo gadawyvetilebas~, _ ambobs tato qelbaqiani.

tariels yoveldRe 8 saaTis gan-mavlobaSi fizikuri Sroma evale-ba. is diliT 6 saaTze, berebTan erTad locvisTvis iRviZebs; dRis ganmavlobaSi ZaRlebs, qaTmebs da patara daTvis bels aWmevs da maT galiebs usufTavebs; monawileobs monastris eklesiis mSeneblobaSic, romelic TiTqmis dasrulebulia. tarieli wirvisas stiqarosnadac msaxurobs da mamebs RvTismsaxure-baSi exmareba. mokled, is iseTive cxovrebiT cxovrobs, rogorc be-rebi.

`monasterSi cxovreba patimrebis sulebis gadasarCenad Zalian mniS-vnelovania. Cven erTad vkiTxulo-bT saRvTo wignebs, literaturas wminda mamebis Sesaxeb da Semdeg vmsjelobT. mzad var, sxva patimre-bic miviRoT~, _ ambobs monastris arqimandriti, mama saba.

patimarsa da eklesiis msaxure-bs Soris urTierToba mTlianad ndobazea damyarebuli. amitom, isini monasterSi badragis gareSe

patimari tariel maisuraZe 7-gzis zeTiscxebis dros. mama ambrosi xelaias saxelobis mamaTa monasteri, Tbilisi 2010

fo

to

mar

ika

qoCi

aSvi

li

35liberali . aprili 2010 . № 25

Page 38: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

adamianis uflebebi da samarTali

rCebian. 8-saaTiani samuSaos das-rulebis Semdeg maT monastris teritoriidan gasvlis uflebac aqvT, kanoni am SezRudvas ar awe-sebs. Tumca, probaciis samsaxuris TanamSromlebi valdebulebi arian, patimrebs monasterSi periodulad miakiTxon da gaakontrolon.

`Tuki aRmovaCenT, rom Tavis val-debulebas ar asrulebs, an Tu mo-nastridan wamova saCivari, patimari SeiZleba isev cixeSi davabrunoT~, _ ambobs tato qelbaqiani.

aseTi SemTxveva jer ar yofi-la. tariels monastridan gaqcevis azri arc ki gasCenia. man icis, rom TveSi mxolod sami dRiT SeuZlia saxlSi wasvla da es misTvis sakma-risia. axloblebi mas monasterSi akiTxaven.

iq mas yvelaze metad is moswons, rom mSvidad fiqris saSualeba aqvs: `27 weli vmuSaobdi policielad. bevri codvac maqvs Cadenili, aq

pirvelad momeca saSualeba, es yve-laferi gameazrebina~, _ ambobs is. berad aRkvecas ar apirebs, Tumca ufleba romc hqondes, Tavis Zvel profesias mainc aRar daubrundeba.

axalgazrda iuristTa asociaciis warmomadgenels, giorgi CxeiZes es iniciativa moswons, Tumca ga-rkveul safrTxes mainc xedavs.

`ar vici, flobs Tu ara saxel-mwifo procesis zedamxedvelobis meqanizmebs. ar vici, probaciis de-partaments ramdenad aqvs saSuale-ba, Tvali miadevnos am patimrebs. mniSvnelovania, saministrom ufro aqtiurad gamoaqveynos informa-cia, ra Sedegi gamoiRo erTi wlis Semdeg am iniciativam~, _ acxadebs CxeiZe.

magaliTad, Tu monasterSi ga-dayvanili patimari danaSauls Caidens, ar aris gansazRvruli, romeli mxare agebs pasuxs. sapa-triarqosa da saministros Soris

gaformebul dokumentSi msgavsi punqti Cadebuli ar aris. sasje-laRsrulebis saministroSi acxade-ben, rom aseT SemTxvevaSi, patimari isev cixeSi dabrundeba, pasuxismge-blobas ki momxdarze arc erTi mxa-re ar aiRebs.

qelbaqiani, romelic darwmune-bulia, rom kontrolis problema ar arsebobs, miiCnevs, rom momaval-Si alternatiuli sasjeli SesaZle-belia mkvlelobis gamo dapatimre-bulebsac ki Seufardon.

`unda Sefasdes, ramdenad moxda ama Tu im patimris reabilitacia da sasjelis miznis miRweva cixeSi yofnis periodSi. mzad aris Tu ara patimari, rom dabrundes sazoga-doebaSi. riskebis sworad Sefase-bis SemTxvevaSi, vfiqrob, nebismier danaSaulze SeiZleba msgavsi gada-wyvetilebis miReba~, _ acxadebs qelbaqiani.

misi TqmiT, sapatriarqos inicia-

tiva gansakuTrebiT mZime danaSau-lisTvis gasamarTlebul patimrebs im SemTxvevaSi SeexebaT, Tuki maT sasjelis or mesamedze meti ukve moxdili aqvT, mZime danaSaulze _ vadis naxevari, xolo naklebad mZi-me danaSaulze _ sasjelis erTi me-samedi.

giorgi CxeiZe Tanxmdeba, rom al-ternatiuli sasjeli, nebismieri danaSaulis SemTxvevaSi, SeiZleba Seufardon adamians, Tumca eeWveba, rom sistema amas Secdomis gareSe gaakeTebs. is fiqrobs, rom proces-Si sxvadasxva specialistebi, maT Soris fsiqologebic, unda iyvnen CarTulni.

alternatiuli sasjelis Se-fardeba sasjelaRsrulebis de-partamentis strategiis nawilia. `vardebis revoluciis~ Semdeg, ̀ da-naSaulis winaaRmdeg aqtiuri brZo-lis~ Sedegad patimarTa raodenoba mkveTrad gaizarda da saqarTvelos

cixeebi gadaiWeda. `prevenciuli meqanizmebisa da

alternatiuli sanqciebis gamoye-nebis meqanizmebis daxvewa uceb ver moxda. amitomac aris gadatvirTu-li cixeebi. axla sazogadoebisa-Tvis sasargeblo Sromis praqtika, monastrebis garda, SesaZlebelia sxva instituciebSic SemoviRoT _ magaliTad, adgilobriv municipa-litetebSi. SesaZlebelia, patimre-bi CavrToT gamwvanebis an dasufTa-vebis programebSi. Cveni reformis mizania, rom patimrebis ricxvi Sem-cirdes~, _ ambobs qelbaqiani.

Tumca, sasjelis savaldebulo nawilis moxdis Semdeg monasterSi moxvedris Sansi jerjerobiT mxo-lod maT eZlevaT, vinc marTlmadi-debelia.

marTalia, sazogadoebisTvis sa-sargeblo Sroma mxolod marTl-madideblur eklesia-monastrebSi msaxurebas ar gulisxmobs, magram,

qelbaqianis TqmiT, sxva eklesiebis mxridan jerjerobiT iniciativa ar yofila: `im SemTxvevaSi, Tuki sxva eklesiebic gamoTqvamen mzadyo-fnas, mzad varT, maTTan amaze vi-msjeloT~.

sxva eklesiebi amaze salaparakod jer mzad ar arian. somxuri ekle-siis moZRvari, mama nareki ambobs, rom iniciativas ver gamoiCenen, imitom rom saqarTvelos terito-riaze somxur eklesias monastrebi ar aqvs, sadac patimrebs Seifare-ben. arada, saqarTvelos cixeebSi patimarTa simravliT meore eTni-kur umciresobas swored somxebi warmoadgenen.

amasobaSi sapatriarqo marTlma-didebeli patimrebis Sefarebas agrZelebs. pirvel aprils stiqarSi gamowyobili patimrebis ricxvs ki-dev ori arasrulwlovani miemata. biWebi bolnisis eklesiaSi gadaiyva-nes.

patimarsa da eklesiis msaxurebs Soris urTierToba mTlianad ndobazea damyarebuli.

amitom, isini monasterSi badragis gareSe rCebian. 8-saaTiani samuSaos dasrulebis Semdeg,

maT monastris teritoriidan gasvlis uflebac aqvT, kanoni am SezRudvas ar awesebs.

36 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 39: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

adamianis uflebebi da samarTali

saxelmwifo da adamianis uflebebi

saxalxo damcvelis angariSiadamianis uflebaTa dacvis mxriv, saqarTvelos saxelmwifos Zalian bevri

ram aqvs gasakeTebeli. rogorc wesi, darRvevebi saxelmwifo moxeleTa

araprofesionalizmisa da gulgrilobis bralia.

nino beqiSvili

2010 wlis 31 marts giorgi tuRuSma gamoaqveyna angariSi 2009 wlis meore naxevarSi (1 ivlisidan 31 dekembris CaTvliT) Cveni qveynis teritoriaze adamianis uflebaTa da Tavisufle-baTa mdgomareobis Sesaxeb, sadac, konkretul faqtebze dayrdnobiT, dawvrilebiTaa aRwerili saqarTve-loSi adamianis uflebaTa dacvis kuTxiT arsebuli mdgomareoba. ga-analizebulia kanonmdebloba da masSi asaxuli cvlilebebi. saxalxo damcveli mimarTavs sajaro dawese-bulebebsa da saxelmwifo xelisu-flebis organoebs rogorc samoqa-laqo-politikuri, ise moqalaqeebis socialuri, ekonomikuri da kultu-ruli uflebebis dasacavad.

pirveli, rac TvalSi gecemaT, isaa, rom ukanaskneli angariSi SedarebiT moklea, 328 gverds moicavs, yura-dReba gamaxvilebulia sistemur pro-blemebze da naklebadaa aRwerili konkretuli saqmeebi, rac dokumen-tis aRqmas, garkveulwilad, aadvile-bs. Tumca, dawvrilebiTaa Seswavli-li araerTi mniSvnelovani sakiTxi, magaliTad _ sasjelaRsrulebis ad-gilebis mdgomareoba, samarTliani sasamarTlos ufleba, patimarTa jan-dacva, devnilTa mdgomareoba, bavS-vTa uflebebi.

giorgi tuRuSi 2009 wlis zafxul-Si, roca is parlamentma saqarTvelos saxalxo damcvelad daamtkica, aR-niSnavda, rom misi erT-erTi mTavari mizani iyo ombudsmenis aparatisa da misi rekomendaciebisadmi saxelmwi-fo struqturebis damokidebulebis Secvla. ukanaskneli wlebis manZilze Cvens qveyanaSi erTi maxinji tradi-cia damkvidrda: saqarTvelos parla-

menti, umetes SemTxvevaSi, mxolod cnobad iRebda ombudsmenis angariSs da isec xdeboda, rom mis moxsenebas arc ganixilavda xolme. realurad, saxalxo damcvelis rekomendacie-bis daaxloebiT 11% sruldeboda da problemebis udidesi nawili erTi

angariSidan meoreSi ucvlelad gada-dioda.

ukanaskneli angariSis mixedviT Tu vimsjelebT, miuxedavad imisa, rom parlamentma giorgi tuRuSis wina moxseneba moismina da masze imsje-la kidec, jerjerobiT es tendencia

fo

to

Tem

o b

arZi

maSvi

li

37liberali . aprili 2010 . № 25

Page 40: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

adamianis uflebebi da samarTali

grZeldeba da problemur sakiTxTa umravlesoba _ magaliTad, sasjelaR-srulebis adgilebis gadatvirTulo-ba, patimrebis mimarT arasaTanado mopyroba, samarTliani sasamarTlos uflebis xSiri darRveva, saxelmwifo instituciebSi myofi bavSvebis sava-lalo mdgomareoba, religiuri um-ciresobebis Seviwroebis faqtebi da sxva mravali _ saqarTvelos saxel-mwifoSi isev gadauWrelia. aRsaniSna-via isic, rom sakiTxTa umravlesoba, rasac saxalxo damcvelis angariSi exeba, mniSvnelovani saerTaSoriso organizaciebis _ gaero-s, evrosa-bWosa da aSS-s saxelmwifo departa-mentis mier sxvadasxva dokumentSi aRwerilia rogorc problemuri da saswrafod mosagvarebeli.

giorgi tuRuSs jerjerobiT uWirs Tqma, rogor sruldeba misi rekomen-daciebi. ombudsmenis aparati am sta-tistikas axla amuSavebs. zusti Se-degebi, savaraudod, SemodgomisTvis

iqneba cnobili. Tumca, saangariSo periodSi aparats problemebs uqmni-da bevri struqtura, romelTaTvisac saxalxo damcvelTan urTierToba valdebulebaa: saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, ltolvilTa da gansaxlebis saministro, iusticiis saministros mTavari prokuratura. maTi TanamSromlebi agvianebdnen sa-xalxo damcvelis mier gagzavnil we-rilebze pasuxs an saerTod ar pasu-xobdnen maT.

saxalxo damcveli ambobs, rom misi Carevis Sedegad araerT pati-mars aRmouCines drouli samedici-no daxmareba, gaumjobesda ramdenime sasjelaRsrulebis dawesebulebis sanitarul-higienuri mdgomareoba, patimrebisTvis SeiZines televizo-rebi, rac mniSvnelovania, Tumca ci-vilizebul qveynebSi, rogorc wesi, ombudsmenis rekomendaciebi 60-70%-iT sruldeba.

saxalxo damcvelis instituti er-

TaderTi organoa, romelic sasje-laRsrulebis adgilebis mudmiv mo-nitorings axorcielebs. ombudsmenis aparatis TanamSromlebs nebismier dros SeuZliaT cixeebSi Sesvla da patimrebis monaxuleba. qveyanaSi, sadac sasjels daaxloebiT 22 000 patimari ixdis, saxalxo damcvelis aparatis keTilsindisier da efeqtur muSaobas udidesi humanitaruli mniS-vneloba aqvs.

erT-erTi mTavari problema, ro-melsac TiTqmis yvela saerTaSoriso organizacia aRniSnavs, cixeebis ga-datvirTulobaa: `gadatvirTuloba pirdapir aris dakavSirebuli saxel-mwifos sisxlissamarTlebriv poli-tikasTan, romelic „nulovan tole-rantobas“ iTvaliswinebs yovelgvari danaSaulis mimarT, ganurCevlad misi sazogadoebrivi saSiSroebis xarisxi-sa. saxalxo damcvelma, 2009 wlis I na-wilis angariSSi, rekomendacia misca Sesabamis organoebs da Tanamdebobis

pirebs, Tumca jerjerobiT am mxriv cvlileba ar aRiniSneba~, _ aRniSnu-lia dokumentSi.

giorgi tuRuSi CvenTan saubar-Si ambobs, rom saxelmwifos poli-tika, am mxriv, zedmetad mkacria da axali cixeebis mSenebloba, Tuki es politika ar Seicvleba, problemas ver gadaWris. miuxedavad imisa, rom saxelmwifo TiTqos efeqturad iye-nebs saproceso SeTanxmebas da Sewya-lebebic xorcieldeba, patimrebis raodenoba ar mcirdeba. sasjelebic mkacria. amitomac, saxalxo damcveli winadadebiT mimarTavs saqarTvelos parlaments, raTa Sevides Sesabamisi cvlilebebi saqarTvelos sisxlis sa-marTlis kodeqsSi da amJamad moqme-di sasjelis SekrebiTobis principi STanTqmis principiT Seicvalos.

angariSSi aRniSnulia, rom uka-nasknel xanebSi saqarTvelos sasje-laRsrulebis dawesebulebebSi moi-mata patimrebisadmi arasaTanado

mopyrobis faqtebma da, Sesabamisad, saCivrebi gaxSirda. saxalxo damcve-li ramdenime cixis mdgomareobas sakmaod mkacrad afasebs: `zogier-Ti sasjelaRsrulebis dawesebule-bis sayofacxovrebo da sanitarul-higienuri pirobebi imdenad cudia, rom aRniSnul dawesebulebebSi ganTavsebuli patimrebi, SeiZleba iTqvas, araadamianur da Rirsebis Semlaxav pirobebSi imyofebian~. es exeba sasjelaRsrulebis araerT adgils, magaliTad, Tbilisis N1, baTumis N3 da zugdidis N4 sapyro-bileebs, aseve, xonis N9 saerTo da mkacri reJimis dawesebulebas. ara-damakmayofilebeli mdgomareobaa qsnis N7 dawesebulebaSi, sadac erTi Tvis win momxdarma xanZarma kidev ufro metad daamZima iq myofi pati-mrebis yofa.

saqarTvelos penitenciuri siste-misTvis gadauWrel problemad rCe-ba is faqti, rom patimrebs ezRude-

baT grZelvadiani paemnebis ufleba, romlis uzrunvelsayofad saqarTve-los saxalxo damcveli sakanonmde-blo cvlilebebis gatarebas moiTxo-vs.

angariSis mixedviT cxadi xdeba, rom sasjelaRsrulebis adgilebSi adekvaturi samedicino momsaxurebis sakiTxi umwvavesad dgas. am proble-mas angariSSi calke Tavi eTmoba da dawvrilebiTaa Seswavlili saqarTve-los yvela dawesebuleba. aRniSnulia, rom patimrebi Sesabamis samedicino daxmarebas xSirad ver iReben. msja-vrdebulebs Soris yvelaze metad gavrcelebulia tuberkulozi da virusuli hepatitebi, rac garda-cvalebis mizezic xSirad xdeba. aR-niSnulia isic, rom mZime avadmyofi patimrebi samedicino dawesebulebe-bSi dagvianebiT gadahyavT. `garda-cvlil patimarTa saqmeebis analiziT naTeli xdeba, rom SemTxvevaTa ga-rkveul nawilSi sikvdili dadga ga-

angariSis mixedviT cxadi xdeba, rom sasjelaRsrulebis adgilebSi adekvaturi

samedicino momsaxurebis sakiTxi umwvavesad dgas. am problemas angariSSi calke Tavi

eTmoba da dawvrilebiTaa Seswavlili saqarTvelos yvela dawesebuleba.

38 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 41: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

dayvanidan pirvel dRes an ramdenime saaTSi~.

cixeebsa da koloniebSi sagangaSo mdgomareobaa Seqmnili fsiqiatriuli momsaxurebis mxriv. saqarTvelos ci-xeebSi araerTi fsiqikuri problemebis mqone patimari ixdis sasjels, mTeli qveynis masStabiT ki maT sul 5 fsiqia-tri emsaxurebaT.

saxalxo damcvelis angariSs wina dokumentebisgan isic ganasxvavebs, rom giorgi tuRuSi politikur Se-fasebebsa da gancxadebebs ar akeTebs da arsebul problemebs mxolod sa-marTlebrivi kuTxiT aRwers. angariS-Si ver SexvdebiT amgvar Sefasebebs, Tumca profesionalurad da dawvri-lebiTaa Seswavlili problemebi, rac qarTul policias, sasamarTlos, fsi-qiatriul dawesebulebebs an bavSvTa saxlebs aqvT.

policielebis mier pirTa dakave-bisas araadamianuri da Rirsebis Se-mlaxavi mopyroba dRes sistemur xa-siaTs TiTqos aRar atarebs, Tumca, amgvari faqtebi mainc xSirad xdeba, gansakuTrebiT _ dasavleT saqarTve-loSi. angariSSi moyvanilia ramdeni-me konkretuli faqti, romelzedac gamoZieba mimdinareobs. magaliTad, quTaisSi momxdari ori SemTxveva: or-mocaZisa da ejibias saqmeebi, sadac policielTa mxridan aSkarad hqonda adgili uflebamosilebis gadametebas, an l. maRraZis saqme. is 2009 wlis 28 noembers saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros specialuri operatiuli departamentis TanamSromlebma da-akaves, Tavze Camoafares polieTile-nis parki da misTvis ucnob adgilze waiyvanes. maRraZes 4 saaTis ganmavlo-baSi scemdnen, qamriT axrCobdnen, aye-nebdnen sityvier Seuracxyofas, emu-qrebodnen ojaxis wamebiT. l. maRraZis cema aseve gagrZelda Sinagan saqmeTa saministros SenobaSi. `policiis mier ganxorcielebuli zewolis Sedegad mas sxeulze aReniSneboda dazianebebi _ kerZod, xelze, yurze da TvalTan hqonda dalurjebebi, xolo welTan _ nakawrebi~, _ naTqvamia saxalxo damcve-lis angariSSi.

saxalxo damcveli Tvlis, rom Cveni sasamarTlosTvis `gadawyvetilebebis arasakmarisad dasabuTebuloba sis-

temur problemas warmoadgens~, rom braldebisa da dacvis mxareebis Su-amdgomlobebi Tanabar pirobebSi ar ganixileba, rac `iwvevs mxareTa Ta-nasworobisa da SejibrebiTobis prin-cipis darRvevas, radganac ver xerx-deba Tanabar pirobebSi dacvis mxaris mtkicebulebebis gamokvleva... aris SemTxvevebi, rodesac sasamarTlo ganaCeni eyrdnoba erT konkretul mtkicebulebas, maSin rodesac arse-bobs am mtkicebulebis sawinaaRmdego mtkicebuleba~. cxadia, es yvelafe-ri sabolood gamotanil ganaCenze moqmedebs. angariSSi ganxilulia is konkretuli darRvevebic, romlebic ramdenime saqmesTan dakavSirebiT sa-xalxo damcvelis aparatma Seiswavla. magaliTad, r. cagarelis, s. bese-lias, r. miloravasa da v. kirvaliZis sisxlis samarTlis saqme, sadac ara-erTi darRveva gamovlinda.

aRsaniSnavia, rom saxalxo damcve-lis angariSSi moxvda fond `inklu-zivis~ Cxrekis da paata sabelaSvilis dakavebis dros gamovlenili darR-vevebi. es pirveli SemTxvevaa, rode-sac saxalxo damcvelma yuradReba gaamaxvila gansxvavebuli seqsualu-ri orientaciis gamo diskriminaciis sakiTxze, SSs-s mosTxova konkretuli policielebis dasja, romelTac mo-gvianebiT sastiki sayveduri gamou-cxades.

angariSis calke Tavi eTmoba sa-moqalaqo-politikur uflebebsa da Sekreba-manifestaciis Tavisuflebas. ganxilulia 2009 wlis 23 noembers rusTavelis gamzirze daCi cagurias, jaba jiSkarianis da irakli korZaias dakavebis faqti, rasac saxalxo da-mcveli konstituciiT gaTvaliswine-buli Sekrebebisa da manifestaciebis uflebis SezRudvad afasebs. aseve, aRniSnulia Jurnalistebze fizikuri zewolisa da maTi daSinebis SemTxve-vebi. saxalxo damcveli samarTal-damcav organoebs Jurnalistebis _ Tedo jorbenaZis, ilia CaCibaias, nana faJavasa da saba wiwikaSvilis wina-aRmdeg ganxorcielebuli qmedebebis efeqtur gamoZiebas sTxovs.

2009 wlis 17 ivliss cvlilebebi Se-vida `Sekrebebisa da manifestaciebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonSi, `poli-

adamianis uflebebi da samarTali

ciis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonsa da `administraciul samarTaldarRveva-Ta kodeqsSi“. es cvlilebebi jer ki-dev miRebamde gaaprotesta saqarTve-los samoqalaqo sazogadoebis didma nawilma, mogvianebiT ki saqarTvelos parlamentma veneciis komisiis ori wevris sakmaod uaryofiTi Sefasebe-bic miiRo. angariSSi dawvrilebiTaa ganxiluli da Sefasebuli es cvli-lebebi.

angariSi exeba kidev araerT mniSvne-lovan Temas, magaliTad, rogoricaa religiuri da eTnikuri umcireso-bebis problemebi, bavSvTa uflebebi, fsiqiatriuli saavadmyofoebis mdgo-mareoba, represirebulTa uflebebi, SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirTa uflebebi, devnilTa mdgomare-oba da sxv.

politolog paata zaqareiSvilis azriT, saxalxo damcvels aucile-blad unda gaemaxvilebina yuradReba im faqtze, rom qarTveli policie-lebi osi erovnebis xuT moqalaqes _ ibrahim lalievs, lavrenti kazievs, vladimir eloevs da pavle da iakob texovebs gorSi, policiis sardaf-Si araadamianur pirobebSi malavd-nen. maTi ganTavisufleba gasuli wlis 3 dekembers, evropis adamianis uflebaTa sasamarTlos Carevisa da hamarbergis vizitis Semdeg gaxda Se-saZlebeli. `Tu hqonda baton paatas msgavsi saqmeebi, unda moewodebina CvenTvis. im saqmeebs, romelsac ar vswavlobT, bunebrivia, angariSSic ver CavdebT. movuwodeb baton paa-tas, iTanamSromlos CvenTan~, _ ambo-bs giorgi tuRuSi.

adamianis uflebaTa evropul stan-dartebs rom mivuaxlovdeT, saqar-Tvelos saxelmwifos jer kidev Za-lian bevri aqvs gasakeTebeli. giorgi tuRuSi miiCnevs, rom erTia finanse-bis ararseboba, magram rodesac re-ligiur niadagze momxdari danaSau-lebebis drouli gamoZieba ar xdeba, roca patimrebs, instituciebSi myof bavSvebs da fsiqiatriuli saavadmyo-foebis pacientebs arasaTanadod epyrobian, aq finansebi naklebadaa damnaSave. Zalian xSirad es yvelafe-ri araprofesionalizmisa da gul-grilobis bralia.

39liberali . aprili 2010 . № 25

Page 42: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

damoukidebeli da zepartiulisazogadoeba

yovelkvireuli `asaval-dasavali~ gadafurcvlisas xelebs aSavebs, 1 lari da 50 TeTri

Rirs, magram gazeTis 20 000-mde egzemplari presis jixurebidan or dReSi qreba.

nino robaqiZe

`asaval-dasavalis~ asaval-dasavali aravin icis. redaqciis povna Seusru-lebel misias hgavs. gazeTze misamar-Ti miTiTebuli ar aris. oficialur vebgverdze weria: saqarTvelo, 0181, wyneTi, mTavari fosta, mokiTxvamde. vebgverd media.ji-ze miTiTebul mi-samarTze ki, redaqciis nacvlad, kom-piuteruli centria gaxsnili.

Cveulebrivi sacxovrebeli korpu-sis bolo sarTulze kars axalgazrda kaci aRebs. roca veubnebiT, rom mTa-var redaqtorTan gvinda Sexvedra, kars RriWoze gamoRebuls tovebs da erTi wuTiT binis siRrmeSi uCi-nardeba. gauremontebel derefanSi carieli kedlebi da kuTxeSi iatakze dayrili ramdenime Zveli kompiute-ris procesoris yuTi Cans. CvenTan Sesaxvedrad axla qalbatoni gamodis, cali xeliT, zurgs ukan xuravs kars da saubars sadarbazoSi ganvagrZobT. `mTavari redaqtori Jurnaliste-bs ar swyalobs, am kviraSi Sexvedra SeuZlebelia, magram isedac ver migi-RebT, xom gesmiT, ara?~ _ xazgasmuli dananebiT ambobs sofio kereseliZe, Tavazianad gvemSvidobeba da kars ke-tavs.

`asaval-dasavali~, romelsac yvi-Teli presis niSa saqarTveloSi 1992 wlidan ukavia, erT-erTi yvelaze reitinguli gazeTia. daarsebis dRi-dan misi ucvleli gamomcemelia poe-ti laSa nadareiSvili, romlis leqse-bic `asaval-dasavalSi~ periodulad ibeWdeba. nadareiSvili, romelic ma-namde `axalgazrda komunistTan~ Ta-namSromlobda, yvelaze metad mainc `asaval-dasavaliT~ aris cnobili. misi gazeTi presis reitingebSi xan #1 yvelaze kiTxvad gazeTad cxad-deba, xanac sul erTi nabijiT Camor-Ceba aseve yovelkvireul gamocemas `kviris palitras~. am monacemebis mi-

xedviT, specialistebi adgenen, rom `asaval-dasavals~ yovelkvireulad 40 aTasi adamiani kiTxulobs.

`albaT am gazeTs aqvs raRac ja-dosnuri madli, romlis wyalobi-Tac `asaval-dasavalSi~ momuSave nebismieri pirovneba aris dadebiTi reitingiT aRWurvili. es dadebiTi reitingic swored im simarTlidan gamomdinareobs, razec `asaval-dasa-vali~ wers~, _ ambobs giorgi mama-caSvili, gazeTis erT-erTi wamyvani Jurnalisti.

rogor axerxebs `asaval-dasavali~ mkiTxvelis interesi 18 wlis ganma-vlobaSi SeinarCunos? konkretulad ras hyidis gazeTi 1 larad da 50 Te-

Trad iseTs, rasac mkiTxveli verc erT sxva gamocemaSi ver Sexvdeba? am gazeTSic ise, rogorc sxva yove-lkvireul yviTel gamocemebSi, po-litikosebisa da cnobili adamianebis interviuebi ibeWdeba. Tumca, gansxva-veba isaa, rom `asaval-dasavalSi~ po-etic, msaxiobic da politikosic po-litikaze da religiaze msjeloben.

imas, rasac ̀ asaval-dasavali~ akeTe-bs, faqtobrivad, warsulis `gadamu-Saveba~ hqvia. mimdinare axali ambebis analizis gasacnobad, anda aqtualu-ri informaciis misaRebad am gazeTs aravin yidulobs. imisgan damoukide-blad, Tu ra xdeba im kviras qveyanaSi, `asaval-dasavals~ mainc ucvlelad

40 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 43: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

ainteresebs zviad gamsaxurdias mkv-leloba, zurab Jvanias tragikuli sikvdili, stalini da levan sanikiZis `uqarqaSo xmlebidan~ nawyvetebi. ma-galiTad, 2010 wlis 1-7 martis nomer-Si gazeTis aqtualuri Tema stalinis gardacvalebis TariRia. giorgi gi-gauri statias stalinis Sesaxeb ase iwyebs: `5 marts 57 weli Sesruldeba ioseb stalinis sikvdilidan. darwmu-nebuli var, saakaSvilis `agitpromi~ erTi sityviTac ar moixseniebs `didi beladis~ gardacvalebas, radgan Tu `nacmo~ stalinze kargs ityvis, Tavis mason-sorosel patronebs gaanawye-nebs, generalsimusze augis Tqma ki politikuri TviTmkvlelobis tol-fasia 30 maisisTvis daniSnuli arCe-vnebis win!~

es gazeTi politikuri muzeumis im personaJebs sTavazobs SeuzRudav tribunas, romlebic, didi xania, ̀ pen-siaze~ gavidnen da sxva mediasaSuale-bebsac, wlebia, daaviwydaT. `asaval-dasavalis~ ramdenime aTasi mkiTxveli mxolod am gazeTis furclebidan gaigebs, ras fiqrobs yofili saxel-mwifo ministri vaJa lorTqifaniZe dRes, ra eqskluziur informacias flobs ̀ aRorZinebis~ yofili lideri valeri gelbaxiani, ra azrisaa `er-Tiani saqarTvelos~ lideri avTan-dil margiani zviad gamsaxurdiasa da eduard SevardnaZis urTierTo-bebze. eduard SevardnaZesTan mTel gverdze gadaSlili interviu ki 2010 wlis `asaval dasavalis~ cametive no-merSi gvxvdeba.

`asaval-dasavali~ is gazeTia, ro-melTanac me, ukve ramdenime welia, sistematurad vTanamSromlob, rac SemTxveviTi ar aris. demokratiuli saxelmwifos mSeneblobis periodSi gazeTi axerxebs, iyos pirnaTeli Ta-visi mkiTxvelis da samSoblos winaSe, rac, Cemi azriT, ganpirobebulia re-daqtoris, baton laSa nadareiSvilis mravalmxrivi niWiTa da unariT~, _ ambobs SevardnaZe `liberalTan~ in-terviuSi.

`Cven vuTmobT tribunas yvelas da, rac mTavaria, ar viviwyebT war-suls, kargi momavlisaTvis vakeTebT amas. daskvnas ki vandobT mkiTxvels. Tu daviviwyebT warsuls, maSin aRar

unda vixsenebdeT aRarc Tamars, aRarc ilias, aRarc qaqucas, aRarc merabs, aRarc zviads da maSin davuT-moT tribuna koba xabazs, giga boke-rias, givi TargamaZes, Zmeb axalaiebs, baton kezeraSvils, kaxa lomaias, benduqiZisTvis SeiZleba gverdebic ar gveyos...~, _ ambobs `liberalTan~ interviuSi `asaval-dasavalis~ Jur-nalisti giorgi mamacaSvili.

interviu `asaval-dasavalis~ Jur-nalistebis sayvareli Janria. saSua-lod, ormocgverdiani gazeTis yovel nomerSi 15-18 intervius SexvdebiT, romelTa umravlesobas A3 formatis gazeTis erT gverdze meti ukavia. giorgi mamacaSvilis TqmiT, am faqts obieqturi mizezi aqvs: `sagamoZiebo Jurnalistika dRes cota moikoWle-bs _ amas cota sxva finansebi, sxva muSaoba, sxva moZraoba sWirdeba da amitom, ufro werilebisa da inter-viuebis xarjze vifarglebiT~.

`asaval-dasavali~ `ufro metia~, vidre opoziciuri gamocema. am ga-zeTis furclebze, adamianebs xSirad eTnikuri warmomavlobis gamo erCian, `genetikuri somexi~ _ salanZRavi si-tyvaa da xSirad umciresobebis Seura-cxyofa kampaniis xasiaTsac atarebs. Jurnalistebic da respondentebic msgavsi eniT saubroben: `martis ka-tebiviT atexilTa da ataxirebulTa Sesaxeb~ _ ase arqmevs Tavis statias `modelirebuli qronikis~ Sesaxeb jaba xubua; `inteligencias minda, mivmarTo: ram dagamunjaT, Tqve ube-durebo~, _ ambobs interviuSi rezo amaSukeli. `am xelisuflebis umra-vlesoba gvargadakeTebuli, geneti-kuri somxebi arian, romlebic male javaxeTis gasxvisebasac apireben!~ _ amtkicebs elizbar javeliZe. `asa-val-dasavalSi~ homoseqsuals `pida-rasts~ eZaxian, meZavebs _ `bozebs~. viRac CamSvebia, viRac _ manqurTi, viRacas ki xelebi sisxlSi aqvs ga-Txvrili. gazeTis bolo gverdze ki specialurad aris aRniSnuli, rom: `faqtebis sizusteze pasuxismgebel avtorTa ganwyoba gadamowmebas ar eqvemdebareba”. `asaval-dasavalSi~ homoseqsuals `pidarasts~ eZaxian, meZavebs _ `bozebs~. viRac CamSvebia, viRac _ manqurTi, viRacas ki xele-

bi sisxlSi aqvs gaTxvrili. gazeTis bolo gverdze ki specialurad aris aRniSnuli, rom: `faqtebis sizusteze pasuxismgebel avtorTa ganwyoba ga-damowmebas ar eqvemdebareba~.

giorgi mamacaSvili ambobs, rom `asaval-dasavals~ sakuTari eTiku-ri kodeqsi aqvs. Tuki xelisufle-bis kritika Zalian xSirad pirdapiri lanZRva-ginebis saxes iRebs, mamacaS-vili amas imiT xsnis, rom moZalade xelisuflebisTvis meore loyis miS-veras ar apireben. `Cven Cveni eTikis kodeqsi gvaqvs, romelic SeiZleba furcelze ar weria, magram TiToeul CvenganSi aris. Cveni gazeTi popula-rulic aris, reitingulic, gayidva-dic da masebis mxridan dadebiTad Sefasebuli, da es Cveni mTavari prin-cipis damsaxurebaa _ wero yvelafer-ze da wero simarTle!~ _ acxadebs mamacaSvili, romelic miiCnevs, rom `asaval-dasavalma~ qarTul Jurna-listikaSi reforma moaxdina.

`gaaCere 10 adamiani quCaSi da sTxove, Seadaron, vTqvaT, lomaias ganaTlebis reforma da `asaval-dasavalis~ mier Catarebuli re-forma JurnalistikaSi. Sedegebi iqneba calsaxa _ lomaias reformas uaryofiTad Seafaseben, `asaval-dasavalisas~ ki _ dadebiTad~, _ ambobs mamacaSvili da dasZens, rom Tuki misma gazeTma dRemde moaRwia,

"asaval-dasavalis" respondentebis top-aTeuli, 2010

1 eduard SevardnaZe

2 rezo amaSukeli

3 elizbar javeliZe

4 malxaz gulaSvilisaxalxo marTlmadidebluri moZraoba

5 goga xaindrava

6 Temur SaSiaSvili

7 manana arCvaZe-gamsaxurdia

8 gia gaCeCilaZesaqarTvelos mwvaneTa moZraoba

9 irina sariSvili-Wanturia

10 griSa oniani sazogadoeba `stalinis~ Tavmjdomare

41liberali . aprili 2010 . № 25

Page 44: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

sazogadoeba

es dauRalavi Sromisa da swored er-Tguli mkiTxvelis siyvarulis xar-jze SeZlo.

giorgi mamacaSvili Tavisi gaze-Tis samizne auditorias ase xedavs: `saubedurod da samwuxarod, vwer im uflebaayrili, daCagruli, ufle-baSezRuduli adamianebisTvis, rom-lebmac am qveyanaSi kanoni ver naxes, pativiscema ver naxes, uflebebi ver aRidgines da konstituciiT ver mo-qmedeben~.

`yvelaferia am gazeTSi _ azri mainc aris naTqvami bolomde, am televizorSi rom ar aclian xalxs laparaks!~ _ ambobs qalbatoni lia mamulaSvili, romelsac saxlSi `asaval-dasavalis~ bolo wlebis TiTqmis yvela nomeri aqvs Senaxu-li. qalbatoni lia pedagogia da ambobs, rom orSabaTs samaswavle-bloSi `asaval-dasavalis~ statiebs

aqtiurad ganixilaven sxva maswav-leblebic. am gazeTis mkiTxvelis da myidvelis erTi suraTis gamokveTa Znelia. `yvela yidulobs am gazeTs, studentebis da axalgazrdebis gar-da, magram axalgazrdebi arc sxva gazeTebs yiduloben~, _ ambobs Rr-maRelis metrosTan Jurnal-gaze-TebiT movaWre qalbatoni, _ `aq Tu cudi muSaoba maqvs, saRamos `okri-bas~ sadgurSi mivdivar xolme da iq `marSrutkebze~ marto `asaval-dasavali~, `sarke~ da `gza~ mimaqvs. kargad iyideba~.

saburTaloze, yazbegis quCaze erTmaneTisgan aTi metriT daSore-bul or presis jixurSi arc erTi `asaval-dasavali~ ar aRmoCnda. erT jixurs orSabaTs gamosuli gazeTis ocive egzemplari gaeyida oTxSabaT saRamomde, meores _ Tvrametive. SedarebisTvis, es jixurebi `libe-ralis~ mxolod erT egzemplars iReben. Tumca, `asaval-dasavalis~ konkurentebi _ `kviris qronika~, `kviris palitra~ da yviTeli Jurna-lebia, romelTa fasi gayidvebis zr-dis proporciulad izrdeba.

`asaval-dasavalis~ ZiriTadi Semo-savlis wyaro swored didi tiraJia, da ara _ reklama, rasac gazeTSi Ti-Tqmis ver naxavT, Tu ar CavTvliT sa-patriarqos mier organizebuli Ro-nisZiebebis ramdenime anonss. giorgi mamacaSvili sakuTar xelfass ar asaxelebs: `rogorc daTa TuTaSxia ambobs, kaci unda eyos fuls~, _ am-bobs igi. biznes-saidumloa gazeTis oficialuri tiraJic.

`asaval-dasavalis~ tiraJze met-naklebad zusti informaciis mopove-ba mxolod im stambis direqtorisgan movaxerxeT, sadac gazeTi ibeWdeba. `ar maxsovs am gazeTis gansakuTre-bulad didi tiraJebi. SekveTa oci aTasi egzemplaris farglebSi aris xolme~, _ ambobs daviT gigauri, ma-gram TiTo ormocgverdiani `asaval-dasavalis~ sastambo TviTRirebule-bas ver asaxelebs.

gazeTi rusTavelze presis erT-erT jixurSi bolos mainc vipoveT, magram _ ukanaskneli egzemplari. ormocgverdiani Sav-TeTri gazeTis gadaSlisas, pirveli rac TvalSi mo-gxvdebaT, uzarmazari interviuebia _ gamuqebuli kiTxvebi da grZeli pa-suxebi. marto bolo nomerSi Tvra-meti interviua. redaqciis Semoq-medebiTi jgufi vizualur mxareze TiTqmis ar zrunavs. gazeTSi ori-ginalur fotomasalas praqtikulad ver naxavT, samagierod xSirad ibeW-deba vladimer RonRaZis karikatu-rebi, romelTa umravlesobazec mi-xeil saakaSvili da misi politikuri gundis wevrebi arian gamosaxuli.

faqtia, rom `asaval-dasavalis~ mkiTxvelisTvis mniSvnelovani mxo-lod gazeTis Sinaarsia da ara misi garegnuli saxe, radgan ormocgver-diani Sav-TeTri gazeTis bolomde gadaTvalierebis Semdeg ar arsebo-bs, xelebi ar gagiSavdeT. `rodesac Tqven usmenT kaxa benduqiZes, Tqven gibinZurdebaT goneba, roca usmenT Tea TuTberiZes, gibinZurdebaT suli. me mirCevnia miSavdebodes xe-

lebi, vidre miSavdebodes suli~, _ ambobs giorgi mamacaSvili.

giorgi gazeTis erT-erTi yvelaze popularuli Jurnalistia; Tvlis, rom mis warmatebul profesiona-lad CamoyalibebaSi gansakuTrebu-li roli roin metrevelma, nugzar fofxaZem da laSa nadareiSvilma Se-asrules. man 2008 wlis gazafxulze `asaval-dasavalisTvis~ redaqciis ofisis dabrunebis moTxovniT Sim-Siloba daiwyo kostavaze, yofili gamomcemloba `samSoblos~ Senobas-Tan. es Senoba oTxmocdaaTamde ga-zeTs, telekompania `kavkasias~ da ki-dev ramdenime mcire gamomcemlobas mTavrobam araprivatizebuli qone-bis miTvisebis motiviT daatovebina. dRes es Senoba isev ekonomikuri gan-viTarebis saministros balanszea da `asaval-dasavalis~ redaqciis oTa-xebSi samaCablodan devnili ojaxebi

cxovroben.rogorc giorgi mamacaSvili am-

bobs, misma SimSilobam Sedegi ar moitana, magram es Sedegi `saakaS-vilis reJimis dasrulebis Semdeg~ aucileblad dadgeba, manamde ki yovelkvireuli gazeTi, redaqciis TanamSromlebis gancxadebiT, devni-lobaSi muSaobs. redaqciis Senobis iZulebiTi datovebis Semdeg, `asa-val-dasavals~ droebiT TavSesafars eduard SevardnaZe krwanisis rezi-denciaSi sTavazobda da, miuxedavad imisa, rom redaqciam bevri misamarTi gamoicvala, iq ar gadasula. Tumca, arc gamocema Seuwyvetia.

`vinc imediT cocxlobs, SesaZloa, SimSiliTac mokvdes!~ _ benjamin franklinis es sityvebi gazeTis erT-erTi nomris devizi iyo. Tumca, Sim-SiliT sikvdili qarTul mediaSi yve-laze naklebad swored `asaval-dasavals~ emuqreba, radgan es gazeTi, ̀ jadosnuri madlis~, erT-guli mkiTxvelis Tu arCeuli faseu-lobebis wyalobiT, yovel orSabaTs presis jixurebidan yvelaze swrafad qreba.

`asaval-dasavalSi~ homoseqsuals `pidarasts~ eZaxian, meZavebs _ `bozebs~.

viRac CamSvebia, viRac _ manqurTi, viRacas ki xelebi sisxlSi aqvs gaTxvrili.

42 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 45: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

wignSi mocemulia Tanamedrove

samxedro saqmis amomwuravi anal-

izi, romlis mixedviTac mzad-

deba rogorc Cveulebrivi, aseve

elituri samxedro qvedanayofebi.

ganxilulia realuri faqtebi da

magaliTebi samxedro istoriidan,

aRwerilia 50 sxvadasxva taqtikuri

ileTi: danis xmarebis teqnika, moi-

eriSe SaSxanebisa da naRmi-xafange-

bis gamoyeneba, snaiperuli brZola,

sabrZolo desantireba paraSutiT

da mowinaaRmdegis Zebna.

wignSi ganxilulia realuri faqte-

bi da magaliTebi samxedro istori-

idan.

wigni 200-ze meti Sav-TeTri foto-

Ti da naxatiTaa ilustrirebuli.

mis: aRmaSeneblis 150tel: 910 954, 911 165

brZolis meTodebis e n c i k l o p e d i a

gaecaniT brZolis Tanamedrove

meTodebs!

fasi 19.00

www.sulakauri.ge

axali wigni

Page 46: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

modis kvireulis repeticiakultura

wiTeli xaliCa, uamravi fotokamera, modis kritikosebi da dizainerebi evropidan

_ ramdenime dRiT Tbilisi TiTqos sxva samyaroSi aRmoCnda. qveynis istoriaSi

pirveli modis kvireuli, marTalia xarvezebiT, magram mainc Sedga.

nino CimakaZe

`didi oTxeuli~ _ ase eZaxian niu iorks, londons, milansa da pari-zs, romlebic modis yvelaze did da prestiJul kvireulebs zustad am TanmimdevrobiT maspinZloben. danarCeni 100-ze meti qalaqi, saku-Tari modis kvireuliT, maT ganrigs ergeba da maTi sazomiT izomeba.

`qarTuli modis kvireuli~, rome-lic saqarTvelosTvis pirveli aseTi RonisZieba iyo, Fashion TV-ze gamo-cxadebuli modis kvireulebis mso-flio ganrigSi saerTod ver moxvda _ albaT im mizeziT, rom es saqarTve-los debiuti iyo, riTac msoflio modis bazarze sakuTari adgilis mo-povebas amieridan Cvenc SevecdebiT. kvireuli ki amisTvis miswrebaa.

rogorc Cans, es prioritetuli mizani iyo xelisuflebisTvisac, radgan `qarTuli modis kvireulis~ dasafinanseblad saWiro Tanxis _ daaxloebiT milioni dolaris didi nawili swored saxelmwifom gaiRo. es Tanxa sakmarisi aRmoCnda imis-Tvis, rom qarTuli debiuti namdvi-li modis kvireuls damsgavseboda _ wiTeli xaliCiTa da raciiT Seiara-Rebuli dacviT, CvenebebSi monawile sami ucxoeli dizaineriTa da Fashion TV-s, L ‘officiel-s, Fashion Insider-sa da ucxouri modis industriis wamyvani mediasaSualebebis warmomadgenle-biT. maTi damsaxureba iyo, rom kvi-reuls glamuruli fusfusic axlda Tan. `wesebis dacviT~ mimdinareob-da wiTeli xaliCis ritualic, sadac qarTveli reportiorebi mowveul stumrebs TiTqos gramatikulad araswor, magram modis industriaSi miRebul kiTxvas usvamdnen `vin ga-cviaT?~ da qarTveli modis mimde-

44 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 47: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

vrebis pasuxic ar ayovnebda, _ kaba _ versaCe, aqsesuari _ Jan-pol go-tie...

Tumca, am bevri garegnuli msga-vsebis miuxedavad, pirveli `qar-Tuli modis kvireuli~ mainc ar hgavda `namdvils~. Cvenebebi qarTu-li droiT _ naxevari saaTiT gvian iwyeboda. sagamofeno centris Se-sasvlelTan rigSi erTmaneTis gada-Telva ki iseTi Cveulebrivi movle-na iyo, rom Znelad Tu gaarCevdiT, modis Cvenebaze iyaviT misuli, Tu romelime sportuli matCis sanaxa-vad _ aRgznebuli gulSematkivrebis garemocvaSi.

yvelaze uxerxuli situacia kvi-reulis bolo dRes Seiqmna, rode-sac dizainer anuka qeburias Cvene-baze darbazSi orjer Caqra Suqi. mayurebelTa nawili taSs ukravda, zogic stveniT Sexvda am incidents, ucxouri presis warmomadgenlebi ki zrdilobiani RimiliT elodnen Sous gagrZelebas. mas Semdeg, rac Suqi sabolood ainTo, SeSinebul-ma dizainerma yvela modeli erTad gamoiyvana scenaze da Cvenebac ase dasrulda.

visac amdeni CoCqolisa da gan-cdis Semdeg Cvenebebis srulfasov-nad aRqma kidev SeeZlo, aRmoaCenda, rom qarTveli dizainerebi isev er-Txmad irCeven muq ferebs. Savi da misi tonalobebi _ es is ferTa gama iyo, romelic Tamuna ingoroyvas, qeTi CxikvaZis, Teona elizbaraSvi-lis koleqciebs aerTianebda.

mrume ferebiT mowyenili Tvali kvireulis mesame dRes agata ruis

de la pradas cecxlovanma tonebma gaaxalisa. Tumca, qarTul publika-Si man interesi ufro gvaris gamo gamoiwvia. darbazSi Sekrebili stu-mrebis nawils is italiel miuCa pra-daSi aeria.

kvireulis monawile damwyeb qar-Tvel dizainerebs maRali klasi frangma kristof Jozemac aCvena, romelic franguli maRali modis dizainerTa kavSiris wevria. Tbi-lisSi man 2010 wlis gazafxuli-zafxulis Haute couture-is koleq-ciidan 25 modeli Camoitana. me-19 saukunis romantizmis gavleniT Se-qmnili klasikuri, daxvewili silue-tebisa da Tanamedrove, gamWvirvale qsovilebis sinTezi podiumze Za-lian elegantur sanaxaobas qmnida.

qarTveli monawileebis ZiriTad nawils axalgazrda, damwyebi dizai-nerebi Seadgendnen. maT ki, visac saxeli ukve damkvidrebuli aqvs _ irakli nasiZesa da avTandils _ mo-dis kvireulis gaxsna da daxurva xvdaT wilad.

nasiZem es koleqcia specialurad Tbilisis modis kvireulisTvis Se-qmna. avTandilma ki Tbilisis kvi-reulze warmodgenili 2010-11 wlis Semodgoma-zamTris Pret-a-Porter-s koleqcia manamde kievis modis kvi-reulze aCvena. koleqciis ZiriTad nawils TeTri, Savi da kremisferi kabebi warmoadgenda. misi CvenebiT kristof Jozec moixibla: `Zalian sufTa da profesiuli namuSevaria, daxvewili detalebiT da nakeTo-biT~, _ aRniSna man Cvenebis Semdeg.

axalgazrda dizainerebidan yve-

laze warmatebuli irakli rusaZis, goga niqabaZis da zenka&maris Cve-nebebi aRmoCnda. 19 wlis rusaZis sadebiuto koleqcia frangebs im-denad moewonaT, rom mas momavalSi TanamSromloba da parizis butike-bSi koleqciis gayidva SesTavazes. axla irakli ukve maT zars da ofi-cialur SeTanxmebas elodeba.

24 wlis goga niqabaZis feradi, sada da eleganturi paltoebiT ki gavleniani frangi kritikosi, Jan-pol goties saxlis yofili prezi-denti da saagento agente de luxe-is mfloebeli, donald potaric moi-xibla da Cvenebis Semdeg axalgazr-da dizainerTan sakontaqto infor-maciac gacvala.

gamodis, rom uamravi xarvezis miuxedavad, qarTuli modis kvireu-li konkretuli dizainerebisTvis mainc warmatebuli iyo. donald po-tari ambobs: `rodesac raime pirve-lad tardeba, yovelTvis arsebobs eWvi, rom ar gaamarTlebs, magram aq imedis gacrueba ar yofila. araer-Ti saintereso da niWieri adamiani aRmovaCine da vfiqrob, maT momava-li namdvilad aqvT~.

maT ki, vinc qarTuli modis kvi-reulisgan mets eloda, SeuZlia, daelodos aprils, roca qarTveli modelis, Tako CxeiZis TaosnobiT, morigi modis kvireuli gaimarTeba. jer saerTod arc erTi ar gvqonda, axla erTbaSad ori gveqneba. iqneb es mainc gaxdes mizezi, rom modis kvi-reulebis yovelwliur saerTaSori-so ciklSi Tbilisic `oficialu-rad~ CarTon.

fo

to

ebi zura

qurcik

iZe

dizaineri kristof Joze modelTan erTad, Tbilisi, marti 2010

45liberali . aprili 2010 . № 25

Page 48: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

martivi metafizika, rTuli urTierTobebividre qarTuli publika `Jizel-maknatunebis~ mravalgzis

reciklirebul premierebs eswreba, eqsperimentebiT cnobili

qoreografi uiliam forsaiti e.w. `socialuri qoreografiis~

axal nimuSs dgams drezdenis mitovebul qarxanaSi.

daviT buxrikiZe

ukve didi xania, rac amerikeli qo-reografi uiliam forsaiti frank-furtis operis da baletis TeatrSi eqsperimentebiT irTobs Tavs da ar-Tobs publikas. droTa ganmavlobaSi misi `mavne~ qoreografiuli Cvevebi sxva qalaqebsac gadaedoT da ukve wels drezdenis municipalurma Te-atrma mas erTdroulad macduri da ucnauri winadadeba SesTavaza _ da-edga speqtakli qalaqis istoriul gareuban helarauSi, sadac gdr-is droindeli qarxanaa SemorCenili.

Tumca, arc forsaitis dasisTvis da arc misi erTguli `Teatraluri mrevlisTvis~ es ucnauri sacekvao si-vrce aRmoCena sulac araa. jer kidev SarSan forsaitma qoreografiuli opusi frankfurtis tramvais depoSi dadga, kritikosebma ki speqtakli Ta-namedrove germanuli Teatris mniSv-nelovan movlenad Seafases.

amjerad, cnobil qoreografs dan-greuli qarxnis giganturi sivrcis

aTviseba mouxda, rac, cxadia, kinema-tografistebisTvis ufro iqneboda momgebiani da martivic. warmodgenaSi saxelwodebiT I don’t believe in outer space („ar mjera kosmosuri sivrcis~), TiTqmis ZonZebiT, ufro ki sportu-lad Semosili 15 mocekvave gigan-turi nagavsayrelisa Tu kosmosuri landSaftis msgavs garemos dramatu-li vnebaTaRelvis gareSe iyofs. Tu-mca, arc ironiuli da mZafri qoreo-ZiZgilaobaa maTTvis ucxo.

sxeulebis abstraqtuli mRelva-reba daSlil polifonias waagavs, sadac xmebi, sityvebi da nervuli konvulsiebi erTmaneTs arcTu rit-mulad avsebs. `speqtakli Tanamedro-ve forsaitis portrets gvixatavs _ daRlils sakuTari reformebiTa da reputaciiT. Tumca mis damRlel, ma-gram martiv metafizikaSi sakuTari Tavisadmi ironia ufro igulisxmeba, vidre natanji poeturoba~, _ wers `zuddoiCe caitungis~ momomxilveli.

sxeulebis mrisxanebas Tu depre-sias speqtaklis zogierTi personaJis iSviaTi ironiuli replikebi abaTi-lebs. anu, qarxnul-kosmosuri sivr-ce qoreografiisa da dramis nazavs warmoadgens. magaliTad, erT-erTi mocekvave SeSlil fizikoss ganasa-xierebs, romelic `Savi xvrelebis~ Sesaxeb sevdian monologebs sacekvao fexgarjilobas uTavsebs. ulamazo Sinabera ainStainis teqstebs kiTxu-lobs, sinamdvileSi ki seqsze ocnebo-bs. ocneboben sxvebic _ zogi ufro gabedulad, zogic xmadabla, magram yvela mondomebiT cekvavs da cdilo-bs, am rokvaSi gulgrili da gaucxoe-buli mayurebelic CaiTrios.

daaxloebiT 20-25 wlis win, roca arc interneti arsebobda da arc globalizmi iyo ase TvalsaCino, for-saitis personaJebi individualuri Tavisuflebis sadarajoze idgnen. axla ki samagaliTo angariSsworebis dro dadga: maT adamianuri urTier-Tobebi swyuriaT, mzad arian sakuTari kompleqsebi sajarod gamofinon da monologebi cariel sivrceSi warmo-Tqvan, Tundac imis Sesaxeb, rom siyva-ruli sasicocxlo aucileblobaa. magram ukve gviania _ autisturi samya-ro fsiqiatriul saavadmyofos daems-gavsa, sadac sityvebma azri dakarges da adamianebma _ TanagrZnobis unari.

I don’t believe in outer space waagavs socialur nagavsayrelsa da uSfo-Tvel kosmoss Soris mosazRvre teri-torias, sadac daZonZilTa rTuli moZraobebi da martivi kosmosuri me-tafizika erTmaneTis paralelurad Tanaarsebobs. sagastrolo skandale-bSi gaxveul Cvens bedkrul mocekva-veebs aseTi axleburi ideebi jer-je-robiT ar `emuqrebaT~. jer erTi, socialuri qoreografia CvenTan sruli absurdia da meorec, adgilo-brivi kulturul-politikuri gare-mo, Cveni cnobili prima-balerinas gamosvlebisa da klasikuri `Jizel-maknatunebis~ garda, qoreografiul siaxleebs ar cnobs. ase rom, CvenTan cnobili filmis perifrazs amgvari ritorikuli SekiTxvis forma SeiZ-leba hqondes: ra mniSvneloba aqvs sxeuls, Tu igi axal qoreografiamde ar migviyvans?

kultura

scena speqtaklidan `arsad da yvelgan erTdroulad~

46 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 49: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

patara gogi didia TumaniSvilis TeatrSi laSa buRaZis dramatuli

mxiarulobani daidga.

daviT buxrikiZe

Znelia, Tundac nacnobi mwer-lis Sesaxeb azomil-awonilad da art-koreqtulad wera. ufro Zne-lia, roca nacnobis teqsts kidev ufro metad nacnobi reJisori dgams, premieras ki uamravi nacno-bi eswreba da mere nafici msaju-lebiviT ganaCens gTxoven: aba, ras gvetyviT? kritikulad, bolomde da daundoblad... da mere gamodis, rom Turme naxevrad kritikulad vpasuxob, gaWirvebaSi Cavardnili Teatrisadmi gasagebi TanagrZno-biT.

da mainc, laSa buRaZe is nac-nobia, romelic kritikas ufro mxiarulad itans, vidre nawvaleb pirferobas. vgoneb, arc reJisori zura gewaZea ironiasTan mwyralad. albaT, amitom speqtakli `7 p. p.~, anu Svidi patara piesa buRaZis mo-Txrobebis mixedviT, mixeil Tuma-niSvilis saxelobis TeatrSi swo-red TviTironiuli pasaJiT iwyeba: balkonze mjdomi da sibneles Sefa-

rebuli reJisori ramdenjerme mo-gviwodebs, mobiluri telefonebi gamovrToT da gvixsnis, rom misi speqtakli sketCi ufroa, vidre keTilsindisieri an saxasiaTo ko-media... meti damajereblobisaTvis ki skepticizmiT mowamluli mayu-reblis reaqciasac iTvaliswinebs: `dgamen raRac degeneratobas~...

komikuri sarkazmiT Sekazmuli speqtakli, romelic winasaaRdgo-mod gakeTebul da mSvidad mosa-nelebel samarxvo `Subas~ ufro waagavs, vidre erovnul-msuye `xar-Cos~, reJisorma Svid scenaSi gaaer-Tiana _ TiTo ambavi, TiTo epizodi. magaliTad, `gogis uxerxulobis ambavi~ (monawileoben _ eka CxeiZe, naTia farjanaZe da giorgi yifSiZe) dramatulsa da komikurs umtkiv-neulod aerTianebs. gaveSebuli qalebi daSinebul gogis, rbili `l~-s gamo, lamis karates ileTe-biT uswordebian, xolo `ori da-ceminebis ambavSi~ bebia (lia kapa-

naZe) savarZlidan wamofrindeba da SviliSvils (vaniko TarxniSvili) ZvelbiWuri leqsikiT locavs.

tragikulisa da komikuris da-pirispirebazea agebuli epizodi `cico deidas tragedia~, romel-Sic rusudan bolqvaZe Seuxedav da asakian Sinaberas SesaniSnavad Tama-Sobs. cico deida mezobeli gogo-nas (qeTi asaTiani) silamazis Surs da boRmas dedas abralebs: ̀ boroti qali iyo, omgamovlili da amitom damakompleqsa~... msaxiobi maia ge-lovani `dedis monologSi~ swored bedisweras ebrZvis da sabavSvo etlSi mZinare Svilis cxovrebas winaswar Txzavs: rogor wamoizrde-ba, rodis iCxubebs, ratom daiwyebs mowevas, qalebSi rodis wava da ro-dis `gaitans adamians rigis quCis kuTxeSi~.

`biZinas ambavs~ anekdoturi ubraloeba da sufris tradicie-bisadmi aSkara ironia kvebavs: ukve RreobaSi gadasul sufraze, gada-mTvral stumrebs (giorgi yifSiZe, nika werediani, naTia farjanaZe, eka CxeiZe) maspinZlis (Temur natroS-vili) Svili gaaxsendebaT da mamas sTxoven, Seaginos. namZinarevi biZi-na (vaniko TarxniSvili) ki TandaTan rolSi Sedis da `CaTlax da kage-beSnik~ mamas ise aginebs, rom veRar aCereben. speqtaklis bolo nove-la `aRSfoTebuli tatiana~ (lali kekeliZis brwyinvale TamaSis gamo es albaT speqtaklis kulminaciaa) gvamcnobs, rom cocxal, yoCaR da velosipedebis SemkeTebel Salvas afxazeTis omSi mkvdari da upatro-no biZina jobs.

es tragi-komikuri monologi Cve-ni qveynis moulodnel avtopor-tretad iqceva: uxmod damarxuli warsuli xom xSirad ufro cocxali da mniSvnelovani gvgonia, vidre awmyo. `7 p. p.~ damsxvreul sarkeSi areklili siuJetebiviT ikribeba. magram awebeb da gamosaxuleba er-Tiani mainc ar gamodis, Tundac pa-tara gogis ufrosi asakis msaxiobi TamaSobdes. erTi ram mainc dasafa-sebelia _ TviTironia sketCisTvi-sac da reJisorisTvisac janmrTe-li Teatraluri formaa.

kultura

scena speqtaklidan `7 p. p.~, Tbilisi 2010

47liberali . aprili 2010 . № 25

Page 50: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

Cemo sayvarlebo!aba, erTi im qveda fotos daxedeT... xom gecnobaT? xom

araferi meSleba? xom Tqven gekuTvniT es ganwiruli SeZa-xili? xom Tqven dawereT es teqsti? xom Tqven moaTavseT furceli celofanis parkSi? xom Tqven gaakariT is xeze bulbulebis WalaSi kus tbis midamoebSi? vici, rom Tqven iyaviT, pirquSo sulebo, eulad rom daiarebiT Tbilisis Se-mogarenSi da aseT gamexebul gzavnilebs utovebT Rorebs! Tqven garda vin gabedavda amas? veravin! verc me vbedav amas, Cemo kargebo! me mxolod Tqvens nafexurebs movyvebi. SeumC-nevlad. mowiwebiT...

ara, sayvarlebo, ara, xeebze warwerebis gakvris rituals jer ar Sevswrebivar, arc Tqven gicnobT, magram taniT vgr-Znob (an iqneb meCveneba?) xolme Tqvens siaxloves. zogjer mgonia, rom Tvalic ki momikravs TqvenTvis! Tqven xom ar iyaviT is qalbatoni amas winaT tyeSi seirnobisas rom ga-daveyare? eWvis TvaliT SemomxedeT da arc ki momesalmeT! ara, araferi mwyenia, radganac vici ramdenad rTuli misia gakisriaT! advili saqme xom araa tye-RreSi siaruli, sxvebis dayrili nagvis Segroveba da erT adgilze SequCeba? ho, vici sadaa is adgilebi kus tbis zemoT gaSenebul tyeebSi Tqven rom Segrovebul nagavs aquCebT xolme! mec, mec iq mimaqvs yvelaferi rasac xetialisas vpoulob, ramdenime wuTiT da-vcqeri Tqven mier aRmarTul nagvis piramidebs da Tvale-biT dageZebT, rCeulebo! vaglax, Tqven am dros ukve sxvagan iRwviT... iciT, mec Tqvennairi eWviani gamoxedva gamiCnda... mec aRar mezareba daxra da plastmasis boTlis miwidan aRe-ba, magram vaRiareb dauxveweli var jer da ugunuri, ami-tomac kidev didxans imeorebs eqo Cems `t~-ebiT da `y~-ebiT savse sityvebs (iciT ras davakvirdi? Turme eqos sulac ar uWirs `t~-s da `y~-s gamoTqma!)... Tqven ki mdumared brunde-biT saxlSi da dauRalavad werT, werT, werT gulisgamgmirav gzavnilebs...

mere ra, rom im dRes gabrazebuli iyaviT da odnav ukmexi gzavnili gamogividaT Rorebisadmi? samagierod rad Rirs Tqveni ai es celofanSemosili leqsi, totze rom irweo-da: `yvela Tu ar gamovfxizldiT, / ar avtexeT gangaSi, / male Tavad davixrCvebiT / Cvens sakuTar nagavSi!~ es dRe dauviwyari iqneba CemTvis! iqve davizepire, gulis ficar-ze Caviwere da gza rom gavagrZele, CurCuliT vimeorebdi am jadosnur sityvebs! da mere ki... naxevari kilometric

bulbulebis Walis sulebsswored maSin gadavwyvite, fici davde, rom ar davuTmobdi Tqvens

leqsebs gasanadgureblad arc wvimas, arc qars, arc Tovls, arc mzes

da arc Rorebs!

kaxa Tolordava

qalaqSi moxetiale kacis Canawerebi

ar mqonda gavlili meore leqss rom gadaveyare xis totze. RmerTo didebulo, vinRa, vinRa mimarTavs aseTi marTali si-tyvebiT Rorebs?! ai es leqsic: `kvlav Tu ase gavagrZeleT /saqme mtrobis sadari, / vaCanageT buneba / da irgvliv vyareT nagavi... / Cvens momavals mxolod zRaprad / darCeba es amba-vi, / uwin Tu ra turfa iyo / saqarTvelos mTa-bari!~ im dRes bevri vitire! nu SeSfoTdebiT, sayvarlebo, sixarulisgan, sixarulisgan vtirodi! swored maSin gadavwyvite, fici dav-de, rom ar davuTmobdi Tqvens leqsebs gasanadgureblad arc wvimas, arc qars, arc Tovls, arc mzes da arc Rorebs! ara, sayvarlebo, ar dakargula Tqveni sityvebi! icodeT, aris adamiani am qveyanaze, vinc Tqvens nakvalevze daiareba da mo-maval Taobebs utovebs Tqvens SemaSfoTebel Semoqmedebas! vin dagifasebT, sayvarlebo, am suliskveTebas? ar vici... da mainc, imediT xarT savseni, imeddakargulTa qalaqSi...

erT leqssac Sevbedav mkiTxvels. WeSmarit Sedevrs! yve-lafris mTqmels! ai isic: `minda saTqmeli gadmoqceT / ka-fia andaziani. / vrwmundebi maimunisgan / Seiqmna adamiani. / ugunur adamiansa / sjobs maimuni Wkviani... / Tu maimuni ar aris / nagavs vinca yris vin aris?~ an kidev: `sul maRla rom iyurebi araferi gamova, / nagavs rom hyri, Senc mogiwevs an nagavSi g a m o v l a!~

…xom xedavT ver geleviT, Seudarebelno, magram unda wa-vide! rom icodeT rogor minda, mec SemeZlos aseTi mrisxane teqstebis wera, maTi celofanSi SefuTva da xeebze Camokide-ba! rom icodeT rogor minda, rom mTelma qveyanam zepirad icodes Tqveni leqsebi! Cemo sayvarlebo, rom icodeT ro-gor minda, rom saerTod ar arsebobdeT!

48 liberali . aprili 2010 . № 25

Page 51: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

radio „nacnobi“ gepatiJebaT

klubSi „nacnobi“

tradiciuli qarTuli samzareulo

cocxali musika

misamarTi: abanos q. N 3

Page 52: opozicia ver xedavs spilos - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/8895/1/Liberali_2010_N25.pdf · sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, `cxeli Sokoladi _ literatura~,

WWW.LIBERALI.GE