Embed Size (px)
Citation preview
Otwarte zasoby edukacyjne na lekcjach historii
i wiedzy o społeczeństwie
Elżbieta Straszak [email protected]
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2019/2020
2
1. Profilaktyka uzależnień w szkołach i placówkach oświatowych.
2. Wychowanie do wartości przez kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych.
3. Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.
4. Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów.
5. Rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego.
6. Tworzenie oferty programowej w kształceniu zawodowym. Wdrażanie nowych podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego.
CO NAM DAJE OTWARTA EDUKACJA?
https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/345/OZE-w-PL-uwarunkowania-i-szanse-rozwoju.pdf?sequence=1
Najważniejsze pojęcia
z OZE
4
5
to element ruchu wolnej kultury, jest rozszerzeniem idei ruchu
wolnego oprogramowania;
OTWARTE ZASOBY EDUKACYJNE
to powszechnie dostępne, darmowe zasoby (podręczniki, kursy,
scenariusze lekcji i inne), udostępniane swobodnie wraz z prawem
do ich dalszego wykorzystywania i adaptacji.
http://otwartezasoby.pl/http://pl.wikipedia.org/wiki/Otwarte_zasoby_edukacyjne
Otwarte - wolny dostęp studiowania i stosowania informacji, swoboda
redystrybucji kopii, swoboda modyfikacji, swoboda dystrybucji
wersji zmodyfikowanych.
Zasoby - dobro publiczne, zasoby cyfrowe, używane przez każdego bez umniejszania praw innych.
Edukacyjne - materiały wykorzystywane w kształceniu, także
materiały pomocnicze, publikacje, zestawienia danych.
http://pixabay.com/pl/drzewo-aplikacje-struktura-sieci-240470
Dozwolony użytek publiczny –umożliwienie określonej
grupie podmiotów korzystania z utworów objętych autorskimi prawami
majątkowymi. Działanie takie może odbywać się w pewnych okolicznościach wskazanych w ustawie i jest uzasadnione celami istotnymi społecznie.
DOZWOLONY UŻYTEK PUBLICZNY
http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/b-przewodnik-b-po-prawie-autorskim/dozwolony-uzytek
Dozwolony użytek prywatny
oznacza, że każda osoba fizyczna może w zakresie własnych potrzeb wykorzystywać utwór, jak również kopiować go na własny użytek i bliskich sobie osób.
9Obraz: http://prawokultury.pl/newsy/mam-prawo-sciagac-filmy/ , https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Na_co_pozwala_dozwolony_u%C5%BCytek_prywatny.webm
Prawo do nieodpłatnego korzystania - bez zezwolenia twórcy –
z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego.
Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności
pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
DOZWOLONY UŻYTEK PRYWATNY
http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/b-przewodnik-b-po-prawie-autorskim/dozwolony-użytek, obraz: https://pixabay.com/pl/photos/dolar-100-dolar%C3%B3w-ceny-waluty-usa-15328/
Bez zysku!!!
DOZWOLONY UŻYTEK
EDUKACYJNY W OGÓLNOŚCINauczyciel lub uczeń, który chciałby skorzystać z cudzego utworu
bez zgody, może to robić powołując się na
dozwolony użytek edukacyjny
(art. 27), jeżeli będzie w stanie przedstawić argumenty,
że to korzystanie:
odbywa się w ramach instytucji oświatowej, a nie było jego
prywatną, osobną inicjatywą;
realizuje cel dydaktyczny tej instytucji oświatowe j(im bardziej
bezpośredni związek z tym celem, tym lepiej);
dotyczy utworu, który został już wcześniej rozpowszechniony;
ograniczy się do sporządzenia egzemplarzy fragmentów utworu,
bądź będzie polegało na korzystaniu z utworu bez jego
egzemplarza (np. wykonanie w postaci wystawienia sztuki,
recytacji wiersza).
Obraz: pixabay.com
Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas
ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości
państwowych, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio
korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia,
z wyłączeniem imprez reklamowych, promocyjnych lub wyborczych.
13
14Obraz: https://creativecommons.pl/2014/09/znak-domeny-publicznej-1-0-dostepny-w-wersji-polskiej/
zbiór utworów będących dobrem wspólnym,
do których prawa autorskie wygasły (np. utwory Matejki) oraz utwory,
które nigdy nie były chronione,
bo zostały stworzone przed powstaniem prawa autorskiego.
Dzień Domeny Publicznej
• nieoficjalne święto przypadające 1 stycznia i obchodzone w kilku krajach na świecie. Celem tych obchodów jest zwrócenie uwagi opinii publicznej na rolę domeny publicznej w budowaniu kultury i otwieraniu dostępu do wiedzy oraz promowanie wiedzy na temat prawa autorskiego. Ustanowienie Dnia Domeny Publicznej 1 stycznia wynika z faktu, że w wielu krajach prawa autorskie do wszelkiej twórczości gasną z upływem 70 lat od śmierci autora z efektem na koniec roku kalendarzowego
• W Polsce Dzień Domeny Publicznej zorganizowany został po raz pierwszy w 2007 r. przez Fundację Nowoczesna Polska, od roku 2008 jest organizowany na przełomie grudnia i stycznia przez Koalicję Otwartej Edukacji.
15Obraz: https://pl.wikipedia.org/wiki/Domena_publiczna#/media/Plik:PD-icon.svg
16
Otwarte licencje, CREATIVE COMMONS
17Obraz; https://creativecommons.pl/
Udostępnienie twórczości na wolnych licencjach oznacza, że każdy ma prawo ją wykorzystywać,
poprawiać, dostosowywać, powielać, rozprowadzać za darmo lub za opłatą, oraz upowszechniać swoje
udoskonalenia, aby mogła z nich korzystać cała społeczność.
CZYM SĄ WOLNE LICENCJE
(ANG. COPYLEFT)?
Wolna licencja to rodzaj umowy, którą autor utworu będący
właścicielem praw autorskichzawiera z całą resztą ludzkości.
To wyłączne taka, która gwarantuje:
• wolność wykorzystywania utworu i czerpaniakorzyści z jego używania;
• wolność poznawania utworu i stosowanianabytej w ten sposób wiedzy;
• wolność tworzenia i rozpowszechniania kopiiinformacji lub utworu, w całości lubwe fragmentach;
• wolność wprowadzania zmian i poprawek,i rozpowszechniania utworów pochodnych.
WOLNA LICENCJA
22
23
25
Domena Publiczna- można zawsze wykorzystywać,
nawet bez podawania autora zdjęć lub tekstu.
26Wyszukujemy „Ławeczka Biegańskiego”, ale nie podajemy żadnego ograniczenia
27
To samo wyszukiwanie z odpowiednim ograniczeniem, pokazuje nam,
że żadnego zdjęcia dostępnego w Internecie nie możemy użyć bez zgody autora.
Zawsze musimy pamiętać, o odpowiednim
zaznaczeniu wyszukiwania
28
Tak oznaczonego
zdjęcia-
nie wolno nam użyć.
PRAWO AUTORSKIE A
SZKOŁA
Źródło: http://img.ngo.pl/view/files.Resized?c=true&file_id=854348&h=480&rm=w&w=640
W szkole może też działać tzw. radiowęzeł szkolny. Uczniowie mogą tworzyć własne audycje
z wykorzystaniem cudzych utworów a także „wpuszczać" na antenę szkolną programy innych
nadawców. Warunkiem jednak jest, aby odbiór nie był możliwy poza budynkiem szkolnym. W szkole możliwy
jest także odbiór twórczości z radia i telewizji, poza radiowęzłem, bezpośrednio z urządzeń odbiorczych.
Powyższe uprawnienia gwarantuje art.24 ust.1 i 2 ustawy.
Poza tymi przepisami ograniczającymi prawa wyłączne, szkoła zobowiązana jest respektować uprawnienia autorów, artystów wykonawców,
producentów, nadawców i wydawców, jak wszyscy inni. Wtedy więc, kiedy rodzice lub nauczyciele
organizują sobie w szkole zabawę karnawałową, muszą na to uzyskać zgodę uprawnionych i zapłacić tzw.
tantiemy.
http://www.zaiks.org.pl/druk/192,0,27_wykorzystywanie_tworczosci_w_szkolach
To największa encyklopedia w sieci i zarazemnajwiększy otwarty społecznościowy tworzonyprojekt zebrania ludzkiej wiedzy. Wikipedia i jejprojekty siostrzane działają na licencji CreativeCommons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych
Warunkach.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna
WIKIPEDIA
Zbiór zdjęć, grafik, schematów, filmów i muzyki, z których wszystkie, bez wyjątku, są dostępne
na wolnych licencjach. Aktualnie zawiera ponad kilka milionów plików,
z których większość jest dokładnie opisana i skategoryzowana.
WIKIMEDIA COMMONS
https://commons.wikimedia.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna
https://pl.wikisource.org/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Strona_g%C5%82%C3%B3wna
WIKIŹRÓDŁA
https://pl.wikiquote.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna
WIKICYTATY
https://pl.wikibooks.org/wiki/Wikibooks:Strona_g%C5%82%C3%B3wna
WIKIBOOKS
Stanowi bogatą bazę materiałów edukacyjnych oraz narzędzi do tworzenia własnych lub modyfikacji
już istniejących, ale z uwzględnieniem licencji CC.
https://www.edukator.pl/
EDUKATOR
https://pixabay.com/pl/
PIXABAY
W tym serwisie użytkownicy mogą uzyskać pełne obrazy wysokiej jakości, wolne od praw
autorskich i bez konieczności rejestracji.
To największy zasób fotografii, w ramach którego znajdziemy prace opublikowane
na różnych licencjach Creative Commons. Flickr pozwala wygodnie przeszukiwać zasoby według
rodzajów licencji.
https://www.flickr.com/http://www.lincoln.edu/img/Flickr-icon.jpg
FLICKR
Serwis internetowy, stworzony w lutym 2005 roku, który umożliwia bezpłatne umieszczanie
i odtwarzanie strumieniowe filmów.
https://www.youtube.com/
YOU TUBE
JAMENDO
https://www.jamendo.com/
muzyczny serwis internetowy publikujący muzykę na licencjach Creative Commons/Free Art License.
EDU PUBLIKACJESerwis pomyślany jako miejsce, w którym gromadzone będą linki do wielu cennych
polskojęzycznych publikacji edukacyjnych, które rozrzucone są po dziesiątkach stron internetowych.
http://www.epublikacje.edu.pl/
44
http://www.pedagogpisze.pl/
PEDAGOGPISZE
http://www.wszechnica.org.pl/
WSZECHNICAPortal skierowany jest do szerokiego grona internatów, a szczególnie mieszkańców małych miejscowości, którzy mogą oglądać lub słuchać wykładów, debat i wystąpień najwyższej klasy specjalistów.
Podstawową ideą serwisu jest próba spojrzenia na historię z perspektywy mediów, rozumianych bardzo szeroko: od tekstu, obrazu, dźwięku, dotyku po konkretne technologie
takie jak telewizja czy Internet.
HISTORIA I MEDIA
http://historiaimedia.org/
BIBLIOTEKA CYFROWA
OŚRODKA ROZWOJU EDUKACJIgromadzi i udostępnia materiały i publikacje opracowane w ramach
działalności wydziałów ORE i projektów EFS dotyczące edukacji.
http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra
http://www.wszechnica.org.pl/
WSZECHNICAPortal skierowany jest do szerokiego grona internatów, a szczególnie mieszkańców małych miejscowości, którzy mogą oglądać lub słuchać wykładów, debat i wystąpień najwyższej klasy specjalistów.
http://e-globalna.edu.pl/
EDUKACJA GLOBALNAModułowy elektroniczny podręcznik edukacji globalnej.
https://polona.pl/
Projekt Biblioteki Narodowej, udostępniający teksty literackie i naukowe, dokumenty historyczne, czasopisma, grafika, fotografie, nuty oraz mapy.
POLONA
58
59
http://historiawblogu.blogspot.com/
https://historia.org.pl/
http://www.mowiawieki.pl/
www.ejournals.eu/
http://www.zapiskihistoryczne.pl/pl/
https://ihpan.edu.pl/dzialalnosc-wydawnicza/czasopisma/
http://historion.pl/
http://www.czestochowa.ap.gov.pl/ 60
http://dziedzictwoepok.blogspot.com/
https://okblogi.ceo.org.pl/historia-wos/
http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/
https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2384/Internetowe_zasoby_dla_nauczycieli_historii.pdf;sequence=1
https://www.nac.gov.pl/
https://www.szukajwarchiwach.pl/
https://inwentarz.ipn.gov.pl/#61
https://www.1944.pl/
http://www.auschwitz.org/
http://www.treblinka-muzeum.eu/
http://www.helmuzeum.pl/
http://www.belzec.eu/pl
http://www.majdanek.eu/pl
http://www.polin.pl/pl
http://muzhp.pl/pl/62
http://dzieje.pl/
http://www.polishhistory.pl/index.php?id=38
https://histmag.org/
https://ciekawostkihistoryczne.pl/
http://www.histurion.pl/
http://www.focus.pl/historia
http://historyk.eu/
http://o-historii.pl/63
http://historyczne.top-100.pl/
http://historicus.umk.pl/
http://www.sztukaszukania.pl/2018/03/09/15-najlepszych-portali-o-historii-polski/
64
65
