PCnet Webmaster

8/2/2019 PCnet Webmaster

1/79

Say 2 Haziran-Temmuz-Austos 2008 7 YTL

web sitelerine hayat verenlerin el kitab webmaster

Webmasterlarn bir numaral gelirkayna AdSensein Trkiye ekibi

sorularmz yantlad.

SEOnun temelleriGoogle Analytics kullanm

Ak kaynak kodlu CMSlerWeb sitenize forum ekleyin

Hosting seme klavuzu

AdSense-TR

ile grtk

Webmasterlar iinonlarca ara DVDdecretsiz hosting paketi - sayfa 49da


2/79


3/79

WEBMASTER 20084

En iyi webmasterkaynaklarhtiyacnz olan kodlar kolayca bulun, ksa srede hayalinizdekiweb sitesinin sahibi olun.

Web sitesinin mutfaExpression Web ve Dreamweaver gibidzenleme programlaryla duraan websayfalar hazrlamak, Wordde yaz yaz-maktan ok da farkl saylmaz. Sahip oldu-unuz metin, resim ve animasyonlar say-fanza yerletirir, biimlendirirsiniz. Oysaiin iine dinamik olarak siteye eklenen vesite zerinde dzenlenen bilgiler girdiin-de farkl bir boyut oluuyor. Bu durumda,

rnein bilgiler veritabannda tutulacaksa,veritabanna balanarak gerekli ilemlerigerekletirecek bir yazlma ihtiya var.in programclk taraf da burada devreyegiriyor. Web sitenizin sahip olmasn iste-diiniz zelliklere gre program altyapnzhazrlamalsnz.

Hazr var!Programcl okullarda ve eitim mer-kezlerinde renenlerin yannda, kendiabalaryla kitaplardan ve internet sitele-

rindeki makalelerden renenlerin saysda olduka fazla. nternette doru adresebavurduunuzda, size yol gsterecek bil-gilerden de te, hazr almalar edinebi-

Programlama dili bilmekle webmas-ter olmak arasnda ciddi bir balant

olsa da ikisi ou zaman ayney deildir.Bir webmaster, web sitesini oluturur veynetir. Web sitesi oluturmak ve ynet-mek iinse programlama dili bilmek birzorunluluk deil. Her webmastern mut-

laka ihtiya duyaca temel ey HTMLehakim olmak.Bir iaretleme dili olarak tanmlayabilece-imiz HTML (Hypertext Markup Langua-ge), sunucu zerinde gerekleen olaylardeil, ieriin taraycda nasl gsterilece-ini belirten iaretlemelerden oluur. r-nein sayfa kodlarnda bir ifadeyi ve etiketleri arasna almak, onubalk olarak iaretlemek anlamna gelir.Tarayc, balk olarak iaretlenen cmle-nin dierlerinden belirli oranda daha b-

yk gsterilmesi gerektiini bilir ve HTMLkodlarn yorumlarken ve etiketleri arasnda kalan ifadeyi bytr.Ksacas HTML; Intetnet Explorer, Firefoxve Opera gibi tarayc programlarn anla-d dildir. HTML etiketlerinin ne ie yara-dn gsteren bir kaynak yardmyla ksasrede bu dili zebilir ve rahata sayfalartasarlar hale gelebilirsiniz.

Web sitesinin vitriniHTML kodlarn web sitesinin vitrininebenzetebiliriz. Bir veritabanyla ya da ba-

ka online kaynaklarla balant iermeyen,

yalnzca webmastern yapm aamasndaekledii sabit ierikten oluan web site-leri, yalnzca bu vitrin ksmna sahiptir.rnein kendinizi tantmak amacyla olu-turacanz kiisel sayfanz yalnzca HTMLkodlarndan oluabilir. Ziyaretiye hogeldin diyen bir ana sayfa, zgemiinizinmetin olarak bulunduu bir tantm sayfasve resimlerinizden oluan bir galeri say-fas... tm bunlar Expression Web ya daDreamweaver gibi bir web tasarm prog-

ramnda dakikalar iinde oluturabilirsiniz.

A. Kvan TANRIKULU / [email protected]


4/79

WEBMASTER2008 5

liyorsunuz. eitli web sitelerinden indi-rebileceiniz hazr scriptleri sunucunuzaykleyerek ciddi fonksiyonlara sahip birweb sitesi oluturabilirsiniz. Dahas, websitenize ihtiyacnza gre yeni uygulamalareklemek de elinizde. almalarn webdedierleriyle paylaan yazlmclarn sayso kadar ok ki, cretsiz olarak kullanmasunulan web uygulamalarnn says gn-

den gne h

zla art

yor. Webmasterlaracretsiz kaynaklar sunan baarl web si-telerinden bazlarn aada inceleyeceiz.Kolayca kurabileceiniz hazr portallar,resim galerileri, anketler, testler, ziyaretidefterleri ve forumlar gibi birok uygula-ma aadaki adreslerde sizi bekliyor.

CodeProject: Baarl birASP ve ASP.NET kaynawww.codeproject.com

Microsoft rnleri zerinde uygulama

gelitiren sekin programclar bir ara-ya getiren CodeProject.com, yalnzcawebmasterlar iin deil, genel anlam-da programclar iin ok iyi bir kaynak.Sitede ASP ve ASP.NET ortamnda ha-zrlanm uygulamalardan Windowstaalan masast programlarna kadarbirok makale ve kod rnekleri bulunu-yor. CodeProjectin en nemli zellii,rnek uygulamalarn hazrlayan program-cnn anlatmyla sunulmas. Web sitenizdekullanacanz uygulamay bir rpda indi-

rebileceiniz gibi, hazrlayan programc-nn aklamalarn inceleyebilir, hangi kodblmlerinin ne amala yazldn ayrnt-laryla renebilirsiniz. CodeProject ok

geni bir yelpazede rnekler ierse de siteiinde yolunuzu bulmak olduka kolay.Kullanl bir men ve baarl arama ile-vi sayesinde ihtiyacnz olan uygulamalaraksa srede ulaabiliyorsunuz. Herhangibir makaleyi grntlemek ya da kaynakkodlarn indirebilmek iin yelik zorunlututulmam. Sitenin sol tarafndaki me-nde bulunan Web Development bal

alt

nda bolca zaman geirerek AJAX veAtlas kontrollerinin kullanmndan Silver-light makalelerine kadar birok kaynainceleyebilirsiniz.

Hotscripts:Binlerce PHP uygulamawww.hotscripts.com

CodeProject ok geni bir arive sahipolsa da burada PHP uygulamalar yer al-myor. Sahip olduunuz hosting paketi yada gemi tecrbeleriniz yznden yal-

nzca PHP uygulamalaryla ilgileniyorsanzHotscriptse bavurmanzda yarar var.Hotscriptsde birok farkl programlamadili ve ortamna dair ierik var fakat PHPbelirgin ekilde ar basyor. Sitede 13 bi-nin zerinde PHP uygulamas bulunuyor.Bunun yannda C ve C#, Flash, Ruby onRails, XML, ASP, CFML, Java, Python, ASP.NET, CGI ve Perl, JavaScript dillerinde ha-zr uygulamalar bulabiliyorsunuz. Site ASPve ASP.NET konularnda da bo deil. 3binin zerinde klasik ASP uygulamas ve

binin zerinde ASP.NET uygulamas bura-dan edinilebiliyor.Hotscriptsdeki uygulamalarn ne yazk kitm cretsiz deil. Baz uygulamalar kii-

sel kullanm iin cretsizken bazlar da c-retsiz olarak yalnzca denenebiliyor. Yinede aradnz konudaki btn uygulamalartek tek incelemenizde yarar var. Baz du-rumlarda iini ok iyi yapan bir script iinminik bir cret demeyi gze alabilirsiniz.nk Hotscriptsde gerekten profesyo-nel uygulamalar bulabilirsiniz.

Sayfalarnz ssleyecekJavaScriptlerhttp://javascript.internet.com

Web sitenizin arka plannda kullandnzprogramlama dilinden bamsz olaraktarayc tarafnda alacak JavaScriptlerkullanabilirsiniz. JavaScriptler birok fonk-

siyon salayabildii gibi web sitenizin sayfa-larn renklendirecek efektler de sunuyor.Bu konuda webdeki en iyi kaynaklardanjavascript.internet.com adresinde yer al-yor. Hareketli menler, resim efektleri,imle efektleri, metin efektleri, tarih-saatgsteren kodlar gibi sayfalarnzda kullana-bileceiniz birok JavaScript bileenini buadresten indirebilirsiniz. lerleyen blm-lerde JavaScriptlerin sayfalara nasl eklen-diine ksaca deineceiz.

Trke KaynaklarWebmasterlarn bavurabilecei baarlTrke kaynaklar da mevcut. ASP ve ASP.NET ortamlar iin hazrlanm uygulama-lar ieren ASPndir.com bunlardan biri. Si-tede 3000e yakn ASP ve 200n zerindeASP.NET uygulamasna ulaabiliyorsunuz.Byk ounluu Trkiyedeki paylamcprogramclar tarafndan hazrlanm olanscriptlerin bir ksm da yabanc rneklerinTrkeye evrilmi halleri. zgn kodla-rn bazlarn kullanmak iin yapmcya telifcreti demeniz gerekebiliyor.

Hazr kodlar kullanmann bir adm tesi-ne geerek iin tam anlamyla nasl yapl-

WEBMASTER KAYNAKLARI


5/79

WEBMASTER 20086

WEBMASTER KAYNAKLARI

min edilemez olmasna dikkat etmelisiniz.

Web sitenizin neredeyse tm ierii buveritabannda saklanaca iin gvenliisk tutmak gerekiyor.

Dikkat etmeniz gereken bir dier konu dascriptin otomatik kurulum srasnda de-

itirme ihtiyac duyaca dosyalara yazmaizni verilmesi. ou PHP script kurulumsrasnda ileri otomatik olarak halleder-ken sunucuda bulunan baz dosyalarda

deiiklik yapmaya ihtiya duyar. Sunucudosyalara yazlmasna izin vermiyorsa, ku-

rulum duraklayp gereklemeyebilir. Busorunu da hosting kontrol panelinden ge-

rekli izinleri vererek zmelisiniz.

JavaScriptler sayfaya

nasl eklenir?Baarl bir kaynak olan Javascript.Internet.com adresinde bir Javascript bulduunuzuve sayfanza eklemek istediinizi dne-lim. Genellikle scripti ieren JS uzantl bir

dosya oluturarak sunucunuza yklemenizve bu scripti altracak satrlar sayfalar-nzn HTML kodlarna eklemeniz gerekir.

Scriptin kendisini dorudan ve etiketleri arasna yazabileceinizgibi, ayn yere

eklinde bir satr ekleyerek dardan a-ltrlmasn da salayabilirsiniz. Bu du-rumda Javascript kodlarn OrnekScript.

js adyla kaydederek sunucudaki klasre

yklemeniz gerekiyor. Tarayc bu sayfay

yorumlarken OrnekScript.js isimli scripti

verdiiniz adreste bularak altracak-tr. Baz scriptler sayfann ve arasnda kalan blm yerine, ilevgrecekleri herhangi baka bir yerine de

eklenebilirler.

dn renmek isteyenler iin makale-

lerin yaynland Trke sitelere de yervermeliyiz. Bunlardan biri, ASP.NET ko-

nusunda makalelerin ve rnek kodlarn

yer ald Yazgelistir.com. Site, alanndayetkin programclarn zverileriyle olu-turulmu kapsaml bir makale arivine sa-hip. Makaleleri okumak iin ye olmanz

gerekiyor. Yazgelistir.comun program-

clara tartma ve danma ortam sunanaktif bir forumu var.

Yine ASP ve ASP.NET konularnda ma-

kaleler bulabileceiniz bir dier adres de

MaxiAsp.com.PHP ile ilgilenen webmasterlar iin ne-

receimiz web siteleriyse Ceviz.net, Turk-PHP.com ve Scriptci.com.

Hazr scriptleri kullanrkenProgramclk konusunda ilerlemenin p-hesiz en iyi yolu bu iin okulunu okumakya da bir zel eitim kurumunda kurs al-mak. Tabii daha nce de belirttiimiz gibibu yollarn dnda kendi abalarnzla daok iyi yerlere gelebilirsiniz.

Eitim almay dnmyorsanz, hazr

scriptleri kullanarak baarl web sitele-ri yaratabilseniz de nerimiz webdeki

makaleler zerinden gitmeniz. htiyacnzolan bir program parasn olduu hazralp kullanacak olsanz bile, yapmcnn

konu zerindeki aklamalarn inceleye-

rek zamanla kodlar zerinde hakimiyet

kazanabilirsiniz.

Olas problemlerBirok webmaster, programlama dil ve or-

tamlar hakknda bilgi sahibi olmadan nce

elde ettii cretsiz scriptleri kullanarakie balar. lk sorunlar da bu scriptlerinkurulumu srasnda kendini gsterir.

Klasik ASP: ASPndir.com gibi bir kay-

naktan bir klasik ASP uygulamas

indirdiinizde, bunu Windowssunucunuza kurarken baz ayrn-

tlar gzden kaabilir. Bu konuda

en sk yaanan problemler verita-ban yolu ve adnn deitirilmesi,veritaban klasrne yazma izni

verilmesi ve varsaylan kullanc

ad ile parolalarn deitirilmesikonusunda oluyor.

Bir uygulama kurmadan nce

aklama dosyasn dikkatle oku-

manzda fayda var. Sunucunuza

FTP zerinden yklediiniz uy-gulamann kullanaca veritabanyolunu ou zaman bir dosyaya

mdahale ederek deitirmeniz gerekir.

Balant satrnn nerede olduu bykihtimalle yapmc tarafndan aklama dos-

yasnda belirtilmitir. Bu adm tamamla-dktan sonra yapmanz gereken, veritaban

klasrne yazma izni verildiinden eminolmaktr. Yazma izinleriyle ilgili dzen-

lemeyi genellikle hostinginizin kontrol

panelindeki dosya/klasr ynetimi bl-

mnden yapabilirsiniz. Problem yaarsanzhosting firmanzdan destek alabileceiniziaklnzda bulundurun.

Dikkat: ASPndir.com gibi kaynaklardan

edineceiniz cretsiz scriptler ok say

-da webmaster tarafndan kullanldndan,hackerlarn ilgi gsterdii hedefler halinegelebiliyor. Gvenlik asndan scriptinizi

kurarken veritaban adn tahmin edile-

meyecek bir ifadeyle deitirmeniz fay-dal olacaktr. Ayn durum kullanc ad ve

parolalar iin de geerli. Scriptin kontrol

paneline giri iin kullandnz kullanc adve parola bilgilerini mutlaka deitirmelisi-niz. Tm bu deiiklikleri nasl yapacanzgenellikle aklama dosyalarnda belirtilir.

PHP: Hazr olarak indirip kullanacanz

PHP scriptlerde de dikkat etmeniz ge-reken benzer konular

bulunuyor. Genellikle

MySQL veritaban ile

alan scriptleri kurar-ken ou ey otomatikhalledilebilse de hosting

kontrol panelinizde ve-

ritaban oluturmanzve oluturduunuz ve-ritabannn adn kurlum

srasnda belirtmeniz

gerekebilir. Burada daveritaban adnn zgn

olmasna, kullanc ad

ve parolasnn kolay tah-


6/79

WEBMASTER 20088

WebmasternwebrehberiHer webmastera faydas dokunacak onlarca yerli ve yabancsiteyi bir araya getirdik.

nternet okyanusunda kefedilmeye bekleyen bir sr be-dava kaynak, bilgi ve ara bulunmakta; ancak tm bunlar

ortaya karmak iin zaman ve aba harcamak gerekiyor. Sizi budertten kurtarmak iin internet okyanusuna daldk vewebmasterlarn iine yarayacan dndmz onlarca Trk-e ve ngilizce kayna gn yzne kardk.Kefettiimiz kaynaklar; bloglar ve okunas siteler, renk,

yaz tipleri, stok fotoraf, ses efektleri, online dersler, onlinearalar, arama motoru optimizasyonu, web yayncl, yazlmsiteleri, site vitrinleri, referans kaynaklar, web gelitirme vetasarm olmak zere tam 13 bala ayrdk. Oluturduumuzdizinde Trke sitelerin aznlkta olduunu zlerek sylyo-ruz, nk lkemizde ok baarl tasarmclar olmasna ra-men belli konulara derinlemesine girip webmasterlara faydalolabilen sitelerin says olduka az. te yandan, setiimiz ya-banc servislerin de kullanm genellikle basit ve ok fazla dilbilmeyi gerektirmiyorlar.

BLOGLAR VE OKUNASI STELER

Webrazziwww.webrazzi.comTrkiyede ve dnyadaki internet gelimelerine yer veren, yeniinternet giriimlerinin incelendii bir blog.

Selim UMLU / [email protected]

Fatih Hayriolunun Not Defteriwww.fatihhayrioglu.comCSS, Web 2.0, XHTML gibi konular zerine yazlar ierenblogun bir de srprizi var: Yazarn CSS derslerini bir araya

getirerek haz

rlad

CSSe Balang

kitab

n

cretsiz olarakindirebiliyorsunuz. 250 sayfadan oluan e-kitap, CSS zerine bu-labileceiniz en derli toplu Trke kaynaklardan biri.

Alt st Tasarmwww.altiustutasarim.comMehmet Doann web tasarm, web standartlar ve eriilebilir-lik zerine yazlarn yaynlad gnl. Artk gncellenmiyorolsa da mutlaka okunmas gereken yazlar barndryor.

eburhan.comwww.eburhan.comAJAX, WordPress, internet ve programlamayla ilgili yazlara yer

veren web gnl.

Webwarewww.webware.comWeb 2.0 uygulamalar ve internetle ilgili yazlmlar inceleniyor.

Smashing Magazinewww.smashingmagazine.comWebmasterlarn hayatn kolaylatracak bilgiler, bedava grafikve font linkleri, makale ve aralarla vitrin sayfalar ieriyor. Mut-laka takip edilmeli.

Web Standartlar Projesiwww.webstandards.orgSitenizin tm tarayclarda ve internet cihazlarnda sorunsuz a-lmasn salayacak yntemler ieriyor.Byk dnen internet giriimcileri Webrazziyi mutlaka takip etmeli.

Smashing Magazinei takip eden tasarmclarn krl kacan garanti ediyoruz.


7/79

WEBMASTER2008 9

BLOG ARALARI

WordPresswww.wordpress.orgWordPress, sahip olduu gelimi zellikler ve Trke deste-iyle profesyonel blogcular iin biilmi kaftan. Resmi sitesindeok kapsaml yardm belgeleri ve eklenti dizini de mevcut.

Bloggerwww.blogger.comAmatr blogcular ilk bloglarn kolaylkla oluturup Bloggerdabedava barndrabilirler.

Movable Typewww.movabletype.orgLisansn deitirerek ak kaynak haline gelen Moveble Type dason zamanlarda beeni kazanan bir PHP scripti.

RENK

Slayeroffice Color Palette Creatorslayeroffice.com/tools/color_palette/Hounuza giden bir rengin 16lk deerini girerek o rengi temelalan 10 farkl ton elde edebilirsiniz.

Color Palette Generatorwww.degraeve.com/color-palette/Bu sayfay kullanarak, adresini verdiiniz herhangi bir resminrenk paletini karabilirsiniz.

CSS Color Chartwww.somacon.com/p142.phpYzlerce farkl rengi grsel olarak grebileceiniz sayfadan iste-diiniz rengin kodunu tek tklamayla kopyalayabilirsiniz.

Squidfingerswww.squidfingers.com/patterns/Travis Backham tarafndan tasarlanm 150nin zerinde bedavaarka plan dokusu.

Kaliber10000www.k10k.net/pixelpatterns/Kiisel kullanm iin cretsiz, yzlerce piksel tabanl doku.

The Inspiration Gallerywww.theinspirationgallery.com/wallpaper/Bir gn klasik bir web sayfas yapmanz gerekirse ounluu do-adan esinlenerek tasarlanm bu dokular kullanabilirsiniz.

Color Comboswww.colorcombos.comColor Combosu kullanarak herhangi bir sitenin renk kombi-nasyonunu karabilir, ayrca Combo Tester kullanarak eitlikombinasyonlarn ekranda nasl grndn test edebilirsiniz.

ColorBlenderwww.colorblender.com

Renk eletirme ve palettasarm ilemlerinizi kolay-ca yapabileceiniz bu site,oluturduunuz harmanlarkaydetmenize de olanaktanyor. ColorBlendernrenk paletinizi oluturmasiin sizin ana rengi semenizyeterli. Ardndan paletiniziPhotoshop renk tablosu(.act) ya da Illustrator renk-leri (.eps) formatnda kay-

dedip bu yaz

l

mlarda kulla-nabiliyorsunuz. Aklnza iyibir fikir gelmezse Browseblendse tklayp harman ga-lerisinde gezinebilirsiniz.

YAZI TPLER

Identifontwww.identifont.comAradnz bir yaz tipini, adn girerek ya da yaz tipinin grn-myle ilgili eitli sorular cevaplayarak bulmanz salyor.

Fontleechwww.fontleech.comYaz tipleriyle ilgili yorumlar ve bedava yaz tiplerine linkler ie-ren blog. Bir sredir gncellenmese de ierii kaliteli.

Fonttr.comwww.fonttr.comKategorilere ayrlm yzlerce bedava Trke font ieriyor.

Search Free Fontswww.searchfreefonts.com13 binin zerinde bedava font iinde arama yapabilir veya kate-

goriye gre fontlara gz atabilirsiniz.

dafont.comwww.dafont.com

ColorBlendern en gzel yanlarndan biri deoluturduunuz harmanlar Photoshop gibi tasarmaralarnda kullanabilmeniz.

REHBER


8/79

WEBMASTER 200810

REHBER

Kategorilere ayrlm bedava fontlar indirmeden nce istedii-niz bir yaz girerek test edebiliyorsunuz.

MyFonts

www.myfonts.comcretli bir font kayna aryorsanz MyFonts son derece baa-rl. 60 bin font ieren sitenin arama fonksiyonu da olduka iyialyor.

STOK FOTORAF

stock.xchngwww.sxc.huWebmasterlarn ve grsel tasarmclarn vazgeilmez kaynak-larndan biri. 360 binin zerinde yksek znrlkl fotorafcretsiz olarak kullanma sunuyor. Kategorilere gre gezinti

yapmak da mmkn.

Design Packswww.designpacks.comiek, yaprak, k, ta gibi tematik resim paketlerini bedavadatyor.

Unprofound.comwww.unprofound.comBaskn rengi seerek fotoraf aramas yapabileceiniz, nispetenkk bir ariv.

Image*Afterwww.imageafter.comBedava fotoraf ve dokular ieren geni bir ariv.

iStockphotowww.istockphoto.comUcuz bir grsel kayna aryorsanz iStockphotodaki fotoraf-larn, vektrel illstrasyonlarn, Flash dosyalarnn ve videolarniinize yaraca kesin.

SES EFEKTLER

Partners In Rhymewww.partnersinrhyme.comBedava ses efektleri, looplar ve midi dosyalar ieriyor.

ccMixter

www.ccmixter.orgCreative Commons lisansyla bedava datlan remiksleri vesamplelar eitli almalarnzda kullanabilirsiniz.

Free Sound Effectswww.stonewashed.net/sfx.htmlBedava ses efekti ve loop datan onlarca sitenin linkleri lis-telenmi.

ONLINE DERSLER

Sanalkurs

www.sanalkurs.netWeb tasarm, Photoshop, eitli tasarm aralar ve programla-ma dilleriyle ilgili ders ve makaleler ieriyor.

Web Dersleriwww.webdersleri.comUzun zamandr gncellenmemesine ramen Photoshop, Dre-amweaver ve web tasarmyla ilgili esiz bilgilere sahip.

Bedava Sitewww.bedavasiteyapmak.comTamamen bedava aralarla bir web sitesinin nasl hazrlanp ya-ynlanacan anlatyor.

Webhocamwww.webhocam.netWeb gelitirmeyle ilgili yazl ve grntl dersler ieren siteninforumu da bir hayli aktif.

Tutorializedwww.tutorialized.comPhotshop, Flash, Dreamweaver gibi aralar bata olmak zere 2ve 3 boyutlu tasarm, web gelitirme, veritabanlar ve program-lamayla ilgili yzlerce kaliteli derse ev sahiplii yapan bir site.

Pixel2Lifewww.pixel2life.comFarkl web sitelerinde yaynlanm kaliteli derslerin linkleriniPixel2Lifeta bulabilirsiniz.

Grsel ihtiyalarnzkarlamak iin ne bykparalar demeye ne debaka sitelerden fotorafyrtmeye gerek var.


9/79

WEBMASTER2008 11

ONLINE ARALAR

Any Browserwww.anybrowser.comScreen Size Tester aracyla web sitenizin eitli znrlk-lerde nasl grndn test edebilirsiniz. Sitede meta etiketioluturan, HTML kodlarnz dorulayan ve linklerinizi kontroleden aralar da mevcut.

Getir.netwww.getir.net

Uzun adresleri http://getir.net/345 eklinde k

saltabileceiniz birservis.

TinyURL.comwww.tinyurl.comGetir.netle ayn manta sahip, tinyurl.com/678 gibi adresleroluturan yabanc bir servis.

Ocawawww.ocawa.com/en/Sitenize eriilebilirlik testi uygulayp eriilebilirlii artrmanz iinnerilerde bulunuyor.

Online Image Splitterwww.chami.com/html-kit/services/is/Byk resimlerin daha hzl yklenmesi iin resimleri paralaraayran bir servis.

Favicon Generatorwww.favicongenerator.comTarayclarn adres ubuunda grnen kk simgelere favicondeniyor. Siteniz iin bir favicon yaratmak isterseniz kare lle-rinde (rnein 100x100 piksel) bir resmi Favicon Generatorayklemeniz yeterli.

Zeytechswww.zeytech.netArama motorlar, optimizasyon, alan ad ve HTML aralar ka-tegorilerine ayrlm onlarca servis ieren Trke sitenin tm

servislerinde kendi yazlm altyaps kullanlyor.

Web Page Analyzerwww.websiteoptimization.com/services/analyze/Adresini verdiiniz sayfann yklenme hzn analiz ederek sayfa-nzn daha hzl yklenmesi iin yapabileceklerinize dair nerilergetiriyor.

Accessify.comwww.accessify.comEriilebilirlik zelliklerine sahip tablo, form, pop-up gibi e-ler oluturabileceiniz aralarn yan sra eitli web gelitirmearalarna sahip.

Wayback Machinewww.archive.org/web/web.phpnternetin zaman makinesi gelecek nesiller iin interneti arivli-

yor. Kendi siteniz de dahil olmak zere ou sitenin yllar nce-ki halini inceleyebilirsiniz.

ARAMA MOTORU OPTMZASYONU

Google Web Yneticisi Merkeziwww.google.com.tr/webmasters/Sitenizin Googledakitarama sorunlarntehis etmenize ola-nak salayacak arala-ra erimeniz, sitenizin

Googleda gsterdiiperformansa ilikin ista-tistikleri incelemeniz vesitenizin taranmasylave listelenmesiyle ilgilieitli ayarlar deitire-bileceiniz tek nokta.

SEOmozwww.seomoz.orgArama motoru optimizasyonuyla ilgili bedava aralar, makalelerve haberler ieren kapsaml bir kaynak.

Digital Pointwww.digitalpoint.com/tools/Herhangi bir sayfada yaynlanacak AdSense reklamlarn gster-me, metin karlatrma, geri link takibi, anahtar kelime nermearac gibi faydal aralara sahip. SEO Booktools.seobook.comKeyword Suggestion Toolla girdiiniz anahtar kelimenin aramamotorlarndaki poplaritesini aratrabilir, Rank Checker kulla-narak sitenizin arama motorlarndaki sralamasn grebilirsiniz.

Search Engine Guide

www.searchengineguide.comArama motorlar, optimizasyon ve internet tabanl pazarlamayadair harika bir rehber. Sitenize trafik ekmenizi salayacak okdetayl makaleler ieriyor.

Sitenizle ilgili baka hibir yerden edinemeyeceinizbilgileri bizzat Googledan renmek mmkn.


10/79

WEBMASTER 200812

REHBER

Google Site Yneticisi Yardm Grubugroups.google.com/group/Google_Webmaster_Help-trWebmasterlarn Googlela ilgili sorularnn cevapland ve bilgi-lerin paylald gruba Google alanlar da katlmda bulunuyor.

r10.netwww.r10.netWebmasterlarn arama motorlar ve internet projeleri zerinebilgi paylamnda bulunduu, kapsaml ve Trke bir forum.

SearchBlisswww.searchbliss.comSEO aralar ve webmaster kaynaklarnn listelendii bir dizin.

The Web Robots Pageswww.robotstxt.orgArama motorlarnn sitenizi tararken uymas gereken kuralla-

r belirleyebileceiniz robots.txt dosyasyla ilgili bilgiler bulmakmmkn.

Siteometricswww.siteometrics.comLink poplaritesi, Google PageRank, anahtar kelime pozisyonu,Alexa sralamas gibi verileri len bedava SEO aralar.

Search Engine Watchwww.searchenginewatch.comArama motorlar hakknda bilmek istediiniz hemen hemen hereyi bu sitede bulabilirsiniz.

WEB YAYINCILII

RSS Nettewww.rssnette.comHerhangi bir RSS kaynan haber kutusuna dntrerek websitenize koymanza yardmc oluyor.

SelfPromotion.comwww.selfpromotion.comSitenizin tantm iin byk paralar isteyen SEO firmalarnn ak-sine, SelfPromotion.com kendi tantmnz kendiniz yapmanziin bedava bilgiler sunuyor.

DomainToolswww.domaintools.comAlan adlaryla ilgili cretlive cretsiz servisler sunu-yor. zellikle alan ad sor-gulama (whois) servisi okbaarl; normal bir whoissorgusuyla edinemeyecei-niz birok bilgiyi bir aradaveriyor.

UzmanWeb.netwww.uzmanweb.netWeb sitenizde kullanabileceiniz bedava ziyareti defteri, dvizkurlar, hava durumu, gnn sz gibi servisler sunuyor.

Hostbul.netwww.hostbul.netWeb sitenize uygun bir hosting firmas ararken bavurabilecei-niz kapsaml bir kaynak.

YAZILIM STELER

Download.comwww.download.comGvenilir ve devasa bir yazlm arivi. Developer Tools ka-tegorisinde web gelitirme ve web tasarmyla ilgili yzlercefaydal yazlm bulmak mmkn.

innDir.comwww.inndir.comTrkiyenin en byk yazlm arivlerinden biri. Web Aralarkategorisinde Trke yazlmlarla da karlamanz olas.

MajorGeekswww.majorgeeks.comBilgisayar kurtlarna zel yazlm arivi. Yaynlanmadan nce

tm yazlmlar test ediliyor ve sadece ie yarar yazlmlar dizinekabul ediliyor.

Nonagswww.nonags.comYalnzca bedava yazlmlar kullanmak niyetindeyseniz Nonagsintamamen cretsiz yazlmlardan olutuunu bilmek hounuzagidecektir.

STE VTRNLER

css Zen Gargen

www.csszengarden.comBasit bir sayfa CSS ile ne kadar deitirilebilir? te css Zen Gar-den, sabit bir sayfaya farkl CSS stilleri uygulayarak bunu testetmenize olanak tanyor.

DomainTools, sorguladnz alanadyla ilgili eitli kaynaklardan bilgiderleyip size sunuyor.


11/79

WEBMASTER2008 13

CSS Beautywww.cssbeauty.comCSS tabanl, hayranlk uyandran tasarmlara sahip sitelerin lis-telendii bir dizin. CSS haberlerine ve bilgi kaynaklarna da yerveriliyor.

CSS Bahesiwww.cssbahcesi.comyi tasarlanm CSS tabanl sayfalardan oluan bir veritabanoluturmay hedefleyen bir proje. Pek ok Trke siteye de yerverilmi ama ne yazk ki aylardr gncellenmiyor.

deviantARTwww.deviantart.comSanatn her dalna yer veren, size de ilham kayna olacak okbyk bir ariv.

The FWA

www.thefwa.comounluu Flash tabanl olmak zere baarl tasarma sahip websiteleri yaynlanyor.

Best Flashwww.bestflashanimationsite.comEn iyi Flash animasyonlarnn seildii sitede piksel fontlar veeitli Flash kaynaklar bulmak da mmkn.Referans kaynaklar

W3 Schoolswww.w3schools.comHTML, XHTML ve CSSi derinlemesine renen, tm fonksiyonve zellikleri rneklerle anlatan bir kaynak. Ayrca XML, .NET,multimedya ve web gelitirme derslerine de sahip.

ILoveJackDaniels Cheat Sheetswww.ilovejackdaniels.com/cheat-sheets/HTML, CSS, Ruby on Rails, MySQL, JavaScript gibi konularlailgili tek sayfalk ipucu belgeleri ieriyor. En nemli komut ve

fonksiyonlarn yazl olduu bubelgeleri yazdrp panonuza asa-bilirsiniz.

Cheat SheetRoundupwww.pete fre i tag .com/item/455.cfmWeb gelitiriciler ve programc-lar iin hazrlanm, yukardaki-ne benzer 30un stnde ipucubelgesini ieren bir derleme.

W3eitimwww.w3egitim.comHTML, XHTML, CSS, JavaSc-ript ve SQL konularnda temel

bilgiler ieren bavuru kayna. W3schools.comun kk birTrke srm gibi.

WEB GELTRME VE TASARIM

Webkaynakwww.webkaynak.orgWeb sitesi yapmaya yeni balayanlar iin bedava kaynak-lar, grafikler ve sitenize ekleyebileceiniz ierikler bulunanWebkaynakta men oluturucu, meta etiketi dzenleyici gibionline hizmetler de mevcut.

Joomla! Trkiyewww.joomlaturkiye.orgEn popler ak kaynak ierik ynetim sistemi Joomla! ile websitenizi oluturmak ok kolay. Joomla! Trkiyeden Trke s-rmn indirebileceiniz gibi forumlarda destek de alabilirsiniz.

Turkbiz.comwww.turkbiz.comE-ticaret hakknda bilgilerin paylald bir forum.

Zoque Forumforum.zoque.netWeb tasarm, e-ticaret ve bloglar zerinde tartmalarn sr-

d, bu konularda destek alabileceiniz ciddi bir haberleme vetartma platformu.

Gznz gnlnz alsnistiyorsanz tasarm harikasbu sitelere mutlaka urayn.

Zoque Forumun seviyeli ortam onu dier forumlardan ayr bir yere koyuyor.

Bu gibi ipucu sayfalarnn ktsnalp her zaman greceiniz bir yereasabilirsiniz.


12/79


13/79

WEBMASTER2008 15

Googlen arama motoruna baktmzdapazar pay yzde 90n zerinde. 20 mil-yon internet kullancsnn yzde 90ndanfazlas birinci tercih olarak Google sei-yor. Tabii sadece birinci tercih olarak de-il, ikinci ya da nc olarak da Googlekullananlara bakacak olursak bu oranyzde 97lern zerine kyor.Ama hem Googlen arama motorunudaha etkin kullanabilmeleri iin, hem deGooglen dier servislerini daha etkinkullanabilmeleri iin yapabileceimizok ey var. Bu ynde almalarmzsrdryoruz.kincisi Googlen internet reklamclzerine yapt almalar. Trkiyedeki2.2 milyar dolarlk reklam pastasnn yak-

lak yzde 2-3n internet reklamcloluturuyor. Bu Avrupa ortalamasnnaltnda. Avrupada yzde 5-6 seviyelerin-de bu rakamlar. ngilterede yzde 10unzerinde. Bu anlamda ok byk bir po-tansiyel var ve internet reklamcl kklekliden byk lekliye kadar btnfirmalar iin ok byk bir frsat yaratmapotansiyeline sahip. nk hem hedefiiyi vuran, hem geni kitlelere eriebilen,hem etkileimli, hem de llebilir birmecra. kinci ncelik olarak biz internet

reklamc

l

n

anlatmay

ve Trkiyede bupastay bytmeyi hedefliyoruz.nc nceliimiz de Trkiyedeki iortaklklarna hz vermek. Bunun da ne-deni uradan kaynaklanyor: Google glo-bal bir firma bizim hedefimiz onu lokal

bir oyuncu yapabilmek. Lokal bir oyuncuyapabilmek iin de Google teknolojileri-nin Trkiyedeki teknoloji firmalarna gvermesi art bu firmalarn yaratt ierik-lerin de Google teknolojileriyle enteg-re olarak kullanclara daha yerel ieriksunabilmesi ok nemli. Bu amala hemierik ortakl olsun, hem de teknoloji ortakl olarak olsun, yerel firmalarlaibirliklerine gidiyoruz. Bu bizim te-

melde ncelik verdiimiz alanlar.

Bildiim kadaryla Google Trkiyeekibinin bir ksm da rlandadakiofiste alyor. Bunun sebebi nedir?Googlen yaps yle: belirli bir lke-

ye servis veren ekip dendii zaman, oekibi corafi snrlar snrlandrmyor.unu kastediyorum, Trkiye pazar iinalan ekip dediimiz zaman hem bu-rada bir ekibimiz var, hem rlandadabir ekibimiz var, hem yazlm gelitirmeve lokalizasyon tarafnda yurtdndaAmerikada alan ekiplerimiz var. Artsadece Trkler deil Trkiye pazar iinalanlar. Herhangi bir byk apl proje

olduu zaman ngiltere ofisinden, Fransaofisinden ya da spanya ofisinden kalkpbu tip projeleri hayata geirmek iin ge-lebiliyorlar. Farkl fonksiyonlar arasndabirbirine ok fazla destek salayan biryaps var Googlen. rlandadaki ekibebaktmzda rlandadaki ekip arlklolarak Trkiyedeki 10 binden fazla rek-lam verene yol gsteren, destek verenve onlarla iletiim kuran bir ekip. Nedenrlanda derseniz, u an sadece Trkiyedeil, Avrupadaki birok lkenin dahaok KOB tarafna destek salayan ekip-

leri rlandada alyor. nk teknolojiok hzl geliiyor ve ekiplerin durmadanbilgilerini yenilemeleri gerekiyor. Tmlkelerin ekiplerini ayn lkede topla-mak, kendilerini gncel tutmalar iinstratejik bir karar.

Adwordsde kural d reklamlarnyay nlanmasn engelleyen otoma-

tik sistemlerin dnda elle kontrolyapan Trkiye ekibinden kiilervar m?

Burada aslnda her iki sistem de mevcut.Mmkn olduunca geri dn hzland-rabilmek iin, reklam verenlere servisi hzlsunabilmek iin sistemler otomatize edil-

Inside AdSense blogu http://adsense.blogspot.com adresinde hizmet veriyor.

Google ncelikle kullanclarn en salkl aramasonularna ulamas iin alyor.

WEB REKLAMLARI


14/79

WEBMASTER 200816

WEB REKLAMLARI

kt bir imaj m var?

nternet siteleri dediimiz zaman yzbinlerce farkl ierik sitesi var. Bizimreklam amza da baktmzda Ad-sense bavurusu yapan birok site var.Biraz nce sylediim gibi Google iinncelikli olan kullancdr her zaman.Her trl servisinde de bunu n planakarr. Googlen kazan modeline debaktmz zaman nce kullancy mut-lu ederim, sonra nasl para kazanacam

dnrm der. Bu yzden Adsenseanda nicelikten ok nitelik nemli olu-yor Google iin. Bunun iin de Adsensebavurularn deerlendirirken mutlakabelirli kriterleri gz nnde bulundu-rarak yapyoruz ama bu hibir ekildeTrkiyeye farkl, dier lkelere farklbir yaklam gibi bir ynlendirme yok.Sonuta bavurular deerlendiriliyorve mmkn olduunca nitelikli sitelereonay vermeye doru gidiliyor.

Pazarlama tarafndan birini ya-kalamken, sizin alannza girenbir soru geliyor aklma. Adsen-

se sisteminde Trkiye iin henz

meye allyor. Baz zamanlarda otoma-tik sistemlerin tespit edemedii durumlarolabiliyor, yle durumlarda da yine bizimrlandadaki ekiplerimiz reklamlar incele-yerek manuel olarak onaylayabiliyorlar.

Adsensein Trkiyedeki webmas-

terlar iin en verimli gelir mo-

dellerinden biri olduu ortada.Trkiyedeki yaync saysn nasl

buluyorsunuz? Sistem yaync anla-

mnda doygunlua eriti mi?Adsense partner dediimiz zaman dn-yada yzbinlerce i ortamz var. Biranlamda bakldnda dnyann en bykreklam adr Adsense. Bu a ile birlik-te Googlen sylemi dnyadaki tekilinternet kullanclarnn neredeyse yz-de 75ini adresleyebiliyoruz. Trkiyeyebaktmzda da Adsense partnermzok. Binlerce diyeceim burada nkkural gerei kesin rakam telaffuz edemi-yorum. Hatta bir web sitesi var, http://

adwords.google.com/select/afc/part-ners.html. Bu adrese girildiinde farkldikey sektrlerdeki byk Adsense iortaklarmzn isimlerini grebiliyorsu-

nuz. Burada ne gibi ortaklarla i yapt-mz grebilmeniz de mmkn. Bu ahzl bir ekilde artyor. Tabii ki bu anzenginlemesi gnn sonunda reklamverenlerin ok daha geni bir kitleye,doru hedef kitleye erimesini sal-yor. Dolaysyla bizim desteklediimizbir alma. Ayn zamanda da yine hemburadaki hem rlandadaki ekiplerimizinde desteiyle belirli boyutun zerinde-ki Adsense i ortaklarmza kullandklar

Adsense alanlarn nasl optimize edebi-lecekleri, nasl daha etkin bir hale geti-rebilecekleri, geri dn nasl artrabi-lecekleri konusunda elimizden geldikeynlendirmeye alyoruz.nk Adsense ann say olarak okolmas deil, tabii ki nitelikli olmas bizimiin nem tayor. Bu ynde biraz dahaarlkl almalarmz srdryoruz.

Trkiyedeki yaynclarn nem-

li bir ksm Adsense ynetiminin

Trkiyeden alan hesaplara di-er lkelere oranla daha sert yap-trmlar uyguladn dnyor.Trkiyedeki yaynclarn sistemde

Mustafa il bizi Google Trkiye ofisinde arlad.


15/79


16/79

WEBMASTER 200818

1

3

2

Web reklamlar

REKLAM BRM M, BALANTI BRM M,YOKSA ARAMA N ADSENSE M?

Bu sorunun yant, tamamen AdSense reklamlarn yaynlayaca-nz web sitesinin trne ve konusunda bal. Sayfalarnzda en iyisonucu almanz salayacak reklam trn bulmak iin ncelikletm nyarglarnz bir kenara brakmal ve olaya bilimsel bir ba-kla yaklamalsnz. Googlen aklad istatistiklere gre dn-ya genelinde en iyi sonucu veren reklamlar, makalelerin iineyerletirilen 336 x 280 boyutundaki Geni Dikdrtgenler. Bureklam trn sayfalarnzdaki metnin iine gmlecekekildeyerletirmeyi dnebilirsiniz. Tabii bu yntemi bir kural olarakkabul etmek pek salkl olmayacaktr. Baka reklam trleri say-fanzda ok daha iyi alabilir. Bu yzden farkl trleri dzenli

periyotlarla kullanarak denemeli ve sonular

kar

lat

rarak ka-rar vermelisiniz. Sayfalarnzda kullanlabilecek her reklam yer-leimini en az iki gn sreyle yaynlayn. Googlen da sylediigibi: Her site farkl bir ekilde paraya evrilir!

SAYFALARINIZDA IKAN REKLAMLARNEYE GRE BELRLENYOR?

Googlen arama motoru rmceklerine benzer ekilde AdSen-se reklamlar iin kulland rmcekleri bulunuyor. AdSense

Botlar olarak da adlandrlan bu rmcekler, reklamlarn ya-ynland siteleri dzenli olarak ziyaret ediyor ve ierii indeks-liyorlar. Bu sayede sistem sayfalarnzdaki konuya bire bir uyanreklamlar gstermeyi baaryor. Arama motoru rmcekleri

Web sitenizden para kazanmann ya da mevcut geliri ar-trmann en kolay ve hzl yollarndan biri Google AdSen-

se. Kolayca ye olarak reklam yaynlamaya balamanz salayansistem, halen birok webmastern temel gelir kayna duru-munda. AdSense reklamlar yaynlayarak her ay binlerce dolardeme alan webmasterlar tanmak iin konuyu ele alan forum-larda ksa bir gezinti yetiyor. Peki bu kadar ok kazanmann sr-r nerede gizli?

REKLAMLAR HANG AAMADAYERLETRLMEL?

Google AdSense reklamlarn sayfalarnza yerletirmeden ncetm sayfalarn tasarm srecini tamamladnzdan emin olmal-

s

n

z. Bu sebeple web sitenizden gelir elde etmeye balamak iinaceleci davranmayn. Sayfalarnzda birok reklam trn dene-yerek karlatrmanz gerekeceinden, tasarmnz yerli yerineoturmu durumda olmal. Farkl reklam trlerini denerken biryandan da tasarm zerinde deiiklikler yapmak, geliri salklekilde gzlemlemenizi engelleyebilir. Tm sayfalarnzn tasa-rm anlamnda son hale ulatndan emin olduunuzda AdSensereklamlarnz yerletirmeye balayabilirsiniz.Web sitenizin tasarmn yaparken reklamlarn yerlerini en ba-ndan belirlemek avantaj salayabilecekse de, en iyi yerleimibatan tahmin etme ihtimaliniz ok dk olacaktr. Bu sebeplereklam alanlarn mmkn olduunca esnek tutmalsnz. Rek-lamlarn yerlerini yerletirmenize izin vermeyecek kat tasarm-

lar kullanmaktan kesinlikle kanmalsnz.

16 sorudaPopler reklam sistemi hakknda en ok sorulan sorular yantlaryla bir araya getirdik.


Google AdSense

AdSensein yaynclara sunduu kontrol panelindekiksaltmalar ilk bakta biraz kark grnebilir.

AdSenseden en iyi geliri salamak iin nyarglarnzdankurtulup tm reklam trlerini denemelisiniz.


17/79


18/79

WEBMASTER 200820

WEB REKLAMLARI

11

10

9

8

REKLAMLARIM ALINABLR M?

Google AdSense programyla ilgili en ok konuulanlardan biride yaync andan uzaklatrlan ya da ksmen cezalandrlan websiteleri. Yaynclarn kendi reklamlarna tklamas ya da kt ni-yetli kiiler tarafndan tklama saldrsna uramalar ceza alma-larna sebep olabiliyor. Google, AdWords reklam verenlerinin,yani dier taraftaki mterilerinin haklarn korumak iin sahtetklamalara ve sistemin ktye kullanlmasna kar sert yapt-rmlar uygulayabiliyor.te yandan ierik hrszl da webde ska rastlanan olaylar-dan. Sayfalarnzn ieriiyle birlikte reklam kodlarnn da kopya-lanarak baka sitelerde kullanlabileceini aklnzda bulunduraraken batan nlem almanzda yarar var. Baka birinin ynetiminde-ki sayfalarda sizin bilginiz olmadan yaynlanan reklamlarnzn ba-nz artmamas iin AdSense panelindeki zin Verilen Sitelerblmn kullanabilirsiniz. Burada kendi hesabnza ait reklamla-rn yaynlanmasna izin verdiiniz site adreslerini belirleyebiliyor-

sunuz. Tm sitelerin hesabm iin reklamlar gstermesine izinver ifadesini seili hale getirmeniz durumundaysa reklamlarnzher yerde kullanlabilir oluyor.

ADSENSEDEN DEME ALABLMEKNFATURA KESMEM GEREKYOR MU?

Bu sorunun birok webmaster iin sevindirici ve ksa bir yantvar: hayr. Amerika Birleik Devletlerinin dnda ikamet edenyaynclar iin fatura kesme zorunluluu yok.

KANALLARI NEDEN KULLANMALIYIM?

Web sitenizdeki AdSense reklamlarndan en iyi sonucu almakiin deneme yanlma srecine ve srekli gzleme nem ver-melisiniz. Kanallar, reklamlarnzn verimliliini lmek iin b-yk yarar salayacaktr. Sayfalarnzda kullandnz farkl reklamalanlar iin dilediiniz kadar farkl kanal oluturabilir ve reklam-larn verimliliini ayr ayr kontrol edebilirsiniz. AdSense rek-lamlarnn gelir getirmesinin yannda kimi zaman ziyaretileriniziyorabildiini ya da rahatsz edebildiini de unutmayn. Bu yzdenkanallarla lerek pek fazla gelir getirmediini fark ettiiniz rek-lamlar sayfalarnzdan kaldrmak isteyebilirsiniz.Kanallarn bir dier fonksiyonu da reklam verenler tarafndanhedeflenebilir olmalardr. Reklam verenler kanallarnz ince-leyerek istediklerini seip reklamlarn yaynlayabilirler. Sitenizihedefleyen reklamlar dierlerine oranla daha fazla gelir geti-rebilir. Bu yzden kanallarnz oluturduktan sonra AdSenseKurulumu / Kanallar blmne giderek hedeflenebilir hale ge-

tirmenizde yarar var.

STEDM REKLAMI ENGELLEYEBLRMYM?AdSensein yaynclara sunduu kontrol panelinde yer alanReklam nceleme Merkezi ve Rekabeti Reklam Filtresi,webmasterlarn en nemli silahlarndan. Reklamlarn oluturul-mas ve sitelerde grntlenmesi ounlukla otomatik sistemler

kullanlarak yapld iin istenmeyen reklamlarn engellenebil-mesi gerekten ok nemli.AdSense reklamlarn yaynlamaya baladnzda yapacanz ilkilerden biri Rekabeti Reklam Filtresini dzenleyerek rakibinizolabilecek web sitelerinin reklamlarn engellemek olmal. Rakipsitelerin adreslerini listeye ekleyerek reklamlarnn sizin sayfa-larnzda yaynlanmasn kolayca engelleyebilirsiniz. RekabetiReklam Filtresini ayn zamanda gznze ho grnmeyen,ziyaretilerinizin grmesini istemeyeceiniz reklamlar engelle-mek iin de kullanabilirsiniz.Reklam nceleme Merkezi de Rekabeti Reklam Filtresine ben-zer bir ilev gryor. Burada sitenizi hedefleyen reklamlarn rek-

lamlarn gryor ve izinlerini dzenleyebiliyorsunuz. Normaldesitenizi hedefleyen her reklam verenin reklamlarna otomatikolarak izin veriliyor. Siz sonradan mdahale ederek istediinizreklam kampanyasn engelleme ansna sahipsiniz.

AdSenseden deme almak iin enkolay yntem banka hesabnza EFT.

AdSense ile ilgili bilgilerinizi artrmak iinmutlaka Kaynaklar ksmnda zaman geirin.

Yalnzca yelerinizin grebildii sayfalardaAdSense reklamlar kullanyorsanz, Site

Yetkilendirmesi blmnde AdSensebotlarna ierii indeksleyebilmeleri iin

yetki vermelisiniz.


19/79


20/79


21/79

WEBMASTER2008 23

iine gml ekilde bulunan ierik rmcekler ta-rafndan grlemeyecek ve Google aramalarndanziyareti getirmeyecektir.Ayn durum resimler iin geerli olsa da resimlerisayfanza yerletirirken ekleyeceiniz alt etike-ti onlar rmcekler iin anlaml hale getirebilir.

Normal koullarda rmcekler resimleri yaln

zcabirer dosya ismi olarak grrken, aadaki gibialt etiketiyle resimlere eklenen bilgiler aramamotoru iin anlam tar.

Sayfa ii optimizasyonHedeflediiniz arama kelimelerinin alan adnzdayer almasnn ok nemli olduunu yukarda be-lirtmitik. Bunu srasyla ... etiketle-ri arasnda yer alan sayfa bal ve ...etiketlerinin arasnda yer alan konu bal takip

ediyor. Bu etiketlerin arasnda yer alan ifadelerarama motorlar tarafndan ciddi ekilde nemse-niyor ve sonulara etki ediyor.Gelelim SEO konusunda konuan herkesin mut-laka and etiketlerine. Meta etiketlerisayfanzn zelliklerini bir taraycya, rmcee

Google sitenizi arama sonularnda gsterirken sayfalarnzn description isimli meta etiketinikullanacaktr.

GOOGLEIN SIRRI

Googlen arama alanndakihakimiyeti, webmasterlarnda ilk hedefi olmasna

yol ayor. Arama devi,sonular sralarken kullan-d algoritmann ayrntla-rn aklamaktan kanyor.nk Google Googleyapan bu sr, ayn zamandairketin btn gelirlerinintemeli. Sunduu kaliteliarama sonular sayesindebyk bir ounluun buarama motorunu kullanmasGoogle.comu ei bulunmazbir reklam mecras halinegetiriyor. Ksacas Google.

comda sunulan cretsiz arama hizmeti, irketin reklam satn gerekletirdii Ad-words.comda paraya dnyor...Google, gvenilir bir bavuru kayna olarak kalmak iin arama sonularnn kalitesinikorumak zorunda. Algoritmann hibir zaman tam olarak aklanmamasnn sebebi debu. Ksa srede binlerce ziyaretiye sahip olmay amalayan webmasterlarsa kendileri-ni Googlen srlarn zmeye adam durumda. Yz binlerce site Google aramalarndailk sralara ykselmek iin sava veriyor.

Googlen kurucular Larry Page ve Sergey Brin.

poplerliklerini karlatrabilirsiniz. www.google.com/trends adresindeki forma karlatrmak is-tediiniz kelimeleri virglle ayrarak girdiinizdearama hacimleri grafik zerinde gsterilecektir.Web sitenizin konusunu ve alan adnz belirlerkenbu hizmetten faydalanabilirsiniz. Unutmamak ge-rek ki, ska aranan popler kelimeler bir yandanbyk ziyareti potansiyeli tarken dier taraftanda ciddi bir rekabet anlamna geliyor.Gnmzde anlaml alan adlarnn neredeyse t-kenmi olmas webmasterlar seim yaparken ol-duka zorluyor. Ziyaretilerinizin byk ksmnnarama motorlarndan geleceini varsayyorsanz,iinde rakamlar ve - iareti bulunan bir alan adkullanabilirsiniz. Fakat byle bir alan ad ziyaret-ilerinizin aklnda kolay kolay yer etmeyecek vedorudan adres yazarak yaplan ziyaretlerin say-

sn azaltacaktr. Yine de yalnzca aramalardan ge-lecek ziyaretileri hedefleyerek popler kelime-lerle birlikte - ieren bir alan ad n kullanmaytercih edebilirsiniz.

Gelecei grnWebmasterlarn dt en nemli hatalardanbiri, gndeme bir sre nce oturmu konularaynelerek zaman kaybetmek. Zaten gndemdeolan bir konuya ynelmeniz durumunda herkesinhedefi olan bir pastaya ortak olmaya alyor veiinizi zorlatrm oluyorsunuz. Ska aranan keli-

melerde baar

salamak gurur verici olacaksa dagelecekte ska aranacak kelimelere nceden ya-trm yapmak ok akllca olabilir. Birka yl sonraTrkiyede yaplacak bir spor organizasyonu iinweb sitesi yapmak, bir sonraki genel seimler hak-knda bilgiler veren bir kaynak yaratmak iin imdi-den almaya balamak ya da ileride ok poplerolacak bir teknoloji hakknda bilgiler veren bir siteoluturmak gibi... Googlen ayn kulvarda yaraneski bir siteye yeni sitelerden ok daha fazla sayggsterdii artk herkes tarafndan biliniyor.

rmcek dostu kodlarGoogle az ok tanyanlar, indeksleme ilemininrmcekler vastasyla gerekletiini biliyorlar-dr. Tabii ki, arama motorundan iyi sonular almakiin rmceklerden haberdar olmak yetmiyor.Onlar sitenizde iyi arlamal, deyim yerindeyserahat ettirmelisiniz.ndeksleme ileminin problemsizce gerekleebil-mesi iin rmceklerin sitenizdeki tm sayfalaragiden yollar kolayca bulabilmesi gerekiyor. r-nein ana sayfanzdan alt sayfalarnza giden menbalantlarn Flash animasyonlar kullanarak hazr-lam olmanz, rmceklerin balantlar greme-

mesine sebep olabilir. Bunun iin tm sayfalarnzaayrca metin linkler yarattnzdan emin olun.Flash ile ilgili bu problem aslnda sitenizdeki tmierik iin geerli. Sayfalarnzda Flash nesnelerinin

ARAMA OPTMZASYONU


22/79

WEBMASTER 200824

ARAMA OPTMZASYONU

ya da HTML kodlarna gz atan insanlara tant-maya yarayan etiketlerdir. Meta etiketleri artkGoogleda bir ie yaramyor! gibi ifadeler duymuolabilirsiniz ama yine de bir noktann altn izmekgerekiyor. Googlen sayfanz tanmak, hangi ama-ca hizmet ettiini anlamak iin kullanabilecei okda fazla seenek yok. Bu yzden en azndan aa-daki etiketleri sayfalarnzda mutlaka bulundurun:

pucu: Description isimli meta etiketi ayn zaman-da siteniz Google arama sonularnda yer aldndalinkin altndaki tantm satrlarn oluturacaktr. Buyzden bu etiketin ieriini gzel bir dille hazrla-manzda yarar var.

Sz konusu olan sitenizin ana sayfas olduundabalklar dzenlemek, meta etiketlerini hazrlamakzor iler deil. Tabi web sitenizde optimize edil-mesi gereken birok sayfa olacan dnrsek,iin programlama ksmna el atmamz gerekebilir.erik girii yaparken anahtar kelimeleri de girebi-leceiniz ve anahtar kelimelerin keywords isimlimeta etiketinin iinde otomatik olarak yerleti-rilmesini salayacak bir sistem hazrlayabilirsiniz.Sayfann zeti niteliindeki bir paragraf da desc-ription isimli meta etiketine otomatik olarak ek-letmek fena fikir saylmaz.

Kaliteli ve gncel ierikGoogleda yksek basamaklara trmanmann temelartlarndan biri de arama motorunun kullancla-rna nermek isteyecei kaliteli bir ierie sahipolmak. rmceklerin okuduunu anlamadn, yal-nzca bir yerlere kaydettiini dnecek olursak,ierii Googlea gzel gstermenin yolunu bulmakda kolaylayor. ncelikle Googlen dzenli ieri-e nem verdiini belirtmek gerek. Sayfalarnzdabalklarla blmlere ayrlm paragraflardan olu-an makalelerin yer almas size puan kazandrabilir.nerilen, etiketi ile iaretlenmi bir adet

konu balnzn ve , gibi etiketleresahip alt balklarnzn olmas. rmcek, makale-de ne yazdn anlamasa da bu etiketleri grerek

sayfann ciddi bir alma ierdiini anlayabilir.pucu: Googlen birden fazla sitede ayn ierie

rastladnda, arama sonularnda ierii nce ya-ynlayana ncelik verdiini gryoruz. Bu yzdenbakalarnn da yaynlamas muhtemel olan ieriibir an nce sitenize ekleyip indekslenmesini sa-lamalsnz.

Backlinkler ve PageRankPageRank (PR), web sayfalarnn Googlen g-zndeki deerini gsteren bir l. Web siteniz-deki sayfalarn PR deerini renmek iin GoogleToolbar taraycnza kurmanz yeterli. GoogleToolbar srekli olarak gezmekte olduunuz sayfa-

lar

n PR deerini gsteriyor. Ara ubuunun ze-rindeki bu blm tabii ki yalnzca webmasterlariin dnlmemi. Burada asl ama, webde srfyapan kullanclara incelemekte olduklar sayfa ileilgili bir n izlenim vermek.Baka sitelerden sitenize ynlendirme yapan link-ler, sayfalarnzn PR deerinin belirlenmesindeve dolaysyla arama sonularnda baar salamakonusunda byk nem tayor. Bir web sitesi si-zin sitenize link vererek onu kendi ziyaretilerinenermi oluyor ve Google PR deerini hesaplar-ken sitenizin dardan ne kadar link aldn gznnde bulunduruyor. Yksek PR deerine sahip

yani Google iin gvenilir olan bir sitenin sizin site-nizi link vererek nermesi, sizin de PR deerinizinykselmesini salyor.Kaliteli metin balantlar: Baka sitelerden si-tenize verilen balantlarda hangi szcn kullanl-d ok nemlidir. Oyunlar konusunda bir websitesine sahip olduunuzu ve Google aramalarndaoyunlar kelimesinde st sralara kmay hedefle-diinizi varsayarsak, baka sitelerden aadaki ekil-de link almanz en byk fayday salayacaktr:

oyunlar

nk bu durumda Google dier sitenin oyun-lar kelimesi iin sizin sitenizi nerdiini anlyor vearama sonularn sralarken bu bilgiyi kullanyor.

www.google.com/webmastersadresinde sitenizin indekslenmedurumuyla ilgili bilgileri

grebilirsiniz.

1998 ylnn Aralk ayndaGoogle.com byle

grnyordu.


23/79

WEBMASTER2008 25

Matt Cutts, Googlen spam sitelere kar nlemler ge-litirmek amacyla kurduu Webspam Teamin banda-ki isim. Kendisinin arama algoritmas zerindeki etkinliiyznden SEO konusunda tam bir otorite olduunusyleyebiliriz. Cuttsn webmasterlara sergiledii scaktavr onu ayrca ok nemli klyor. www.mattcutts.com/blog adresini takip ederek SEO konusundabirok ipucu elde edebilirsiniz. Matt Cutts buradawebmasterlarn aklna taklabilecek konularda yazlaryaynlyor ve yaplan yorumlarn ounu yantlyor.

Webde sitenizi SEO konusunda test etmenizi salayan birok cretsiz hizmetbulunuyor. Arama motoru optimizasyonuna younlaan webmasterlarn ska ziyaretettii bu adreslerden nerebileceimiz bir tanesi www.seochat.com. Buradaki aralarkullanarak sayfalarnzn meta etiketlerini analiz etmek, rmcekler tarafndan naslgrldklerini anlamak ve anahtar szcklerinizi optimize etmek gibi olanaklara sahip-siniz. Seochat.coma alternatif olarakwww.webmaster-toolkit.com, www.iwebtool.com/tools/ ve http://www.webconfs.com/ adreslerini kullanabilirsiniz.rmcein grdkleri: Sitenizi indekslemek zere ziyaret eden bir rmcein nelergrdn tam olarak anlamak, arama motoru optimizasyonu yaparken iinizi oldukakolaylatracaktr. Bunun iin http://lynx.browser.org adresinden indirebileceiniz Lynx

isimli metin taraycsn kullanabilirsiniz. Lynx ile web sayfalarnz atnzda Googlermceklerinin grd ekli karnza kacaktr.Ziyaretileriniz iin sitenizin tasarm ve kullanm kolayl nemliyken, Google rm-cekleri iin HTML kodlarnzn ne kadar dzgn olduu nemlidir.

STENZ TEST EDN

Larry Page ve Sergey Brin, 1998de yazdklar Theanatomy of a large-scale hypertextual Web searchengine isimli makalede bir sayfaya gelen linklerinkimi zaman o sayfay sayfann ieriinden daha iyianlattn sylyorlar. Sonuta sayfann rmcek-ler tarafndan alglanamayan bir ierii olsa da d-ardan alnan bir link sayfa hakknda nemli birbilgi verebilir.Doal linkler aln: Backlink kavramnn Googleiin bu denli nemli olmas, para kazanmay ama-layan webmasterlar link satna ynlendirmidurumda. imdilerde webde eitli PR deerinesahip sitelerden kendi sitenize verilecek linklerifarkl fiyatlarla satn alabiliyorsunuz. Bu aslnda birsitenin sizi para karlnda nermesi anlamnageliyor. Ziyareti ynlendirmek amacyla yapldzaman bir problem yok ama Google getiimiz

gnlerde arama sonularn maniple etme amallink satn engellemeye ynelik almalar yap-tn duyurdu. Bu yzden baka sitelerden PRdeerinizi ykseltmek amal link satn almak ko-nusunu nermiyoruz.

Google Webmaster ToolsArama motoru optimizasyonu adna yaptnztm almalarn sonucunu grmenizi salayacakilk yer Google.com ise bir ikincisi de www.google.com/webmasters adresindeki Google WebmasterCentral. Googlen cretsiz olarak webmasterlarn

kullan

m

na sunduu bu merkezde sitenizin duru-mu ile ilgili ayrntl bilgiler alabilirsiniz.Webmaster Toolsdan faydalanabilmeniz iin n-celikle sitenin sahibi olduunuzu sisteme kantla-mak durumundasnz. Sitenizin ana klasrne ek-leyeceiniz bir HTML dosyasyla dorulama iinikolayca halledebiliyorsunuz.Webmaster Tools, Googlen sitenizi indekslerkenneler grdn ve varsa karlat problemlerigznzn nne seriyor. Ayrca burada bulunanaralar sayesinde baka web sitelerinden hangikelimelerle link aldnz, sitenizin indekslenme h-znn ne durumda olduunu ve daha birok ilgin

bilgiyi grebiliyorsunuz.

Y BR KAYNAK: MATT CUTTS BLOG

Sitemap: Google, web sitenizin tm sayfalarn onarahata tantabilmeniz iin Webmaster Tools iindeSitemap (site haritas) uygulamasn sunuyor. www.gsitecrawler.com adresinden indireceiniz GSite

Crawler isimli programla web sitenizin sitemapinikolayca oluturabilir ve Webmaster Tools zerin-den Googlea tantabilirsiniz. Bu sayede arama mo-toru sitenizdeki her sayfadan haberdar olacak vesayfalarnzn indekslenme hz artacaktr.

Robots.TXT nedir?Robots.TXT, Not Defteri gibi herhangi bir me-tin editryle hazrlayabileceiniz basit bir dosya.Dosyann ierisinde hangi robotun hangi ksmlarindekslememesi gerektiini aadaki ekilde be-lirtiyorsunuz:

User-agent: [Robot smi]

Disallow: [Klasr ya da Dosya smi]

Yukarda grdnz girii deiik robotlar vedeiik klasrler/dosyalar iin tekrarlayabilirsiniz.rnein kk dizininizde ozel adnda bir klasrolduunu ve Googlen bu klasr indekslemesiniistemediinizi dnelim. Bunun iin Robots.TXTdosyanza aadaki satrlar eklemelisiniz.

User-agent: Googlebot

Disallow: /ozel/

Koyduunuz yasan tm robotlar iin geerli ol-masn istiyorsanz, yukardaki rnekte Google-bot yazdmz yere * (yldz iareti) koymalsnz.Tm robotlarn tm siteyi indeksleyebilmesini isti-yorsanz, Robot.TXT dosyanz yle olmal:

User-agent: *

Disallow:

Robots.TXT dosyasn hazrlamak birka saniyeni-zi alacak kadar basit bir i olsa da dikkati elden

brakmamalsnz. Zira yukardaki gibi bir dosyadaDisallow: ifadesinin karsna / iaretini koyar-sanz (Disallow: /) hibir robot sitenizin hibir ye-rini indekslemeyecektir.


24/79


25/79

WEBMASTER2008 27

1 PROFLNZ OLUTURUNGiri yaptktan sonra karnza gelen ilk ekranda Analytics profille-rinizi ynetebilirsiniz. Takip etmek istediiniz her web sitesi iin bir websitesi profili oluturmanz gerekir. lk profilinizi oluturmak iin WebSitesi Profili Ekle linkine tklayn.

3 ZLEME KODUAlan sayfada karnza eski ve yeni olmak zere iki farkl izlemekodu gelecek. Biz yeni izleme kodunu kullanman z neriyoruz. Yeni zlemeKodu sekmesine tkladnzda grntlenen kodu kopyalayp web sitenizeyaptrmanz gerekiyor. Bu kodu sitenizin TM sayfalar na, etiketinden hemen nce gelecekekilde eklemelisiniz. HTML tabanl, statikbir siteniz varsa bu biraz vakit alacaktr. PHP ya da ASP gibi dinamik birdille kodlanm bir siteniz varsa sitenizin ablonunda uygun bir yere koduekleyebilirsiniz.

5 HEDEFLER GELTRNBaz web siteleri, satn alma gibi karmakilemlerin adm adm yaplmasn ve eitlisayfalardan geilmesini gerektirir. Sizin de byle

bir sreciniz varsa hedefiniz iin bir hunitanmlamanz gerekir. Bu sayede ziyaretilerini-zin hangi aamalarda ilemi terk ettii, srecindoru ileyip ilemedii gibi konularda bilgiedinebilirsiniz.

6 BEKLEME VAKTTakip kodunu sayfalarnza ekledikten

sonra birka dakika sonra Analyticsi tekrarkontrol edin. Profilin yannda zleme kodu yk-

lendi. Veriler Bekleniyor. yazacaktr. Analyticsilk 24 saat boyunca veri toplayaca iin ilkraporlarnz ancak ertesi gn grebilirsiniz.

2 TR SEMBiz yeni bir etki alan (domain) ekleyeceimiz iin Yeni etki alan iinProfil Ekleyin seenei iaretli olmal. leride bu domainin bir alt klasriin (rn. pcnet.com.tr/klasor) yeni bir profil oluturmak isterseniz Mev-cut etki alan iin bir Profil ekleyin seeneini iaretlemeniz gerekir. Siteni-zin adresini yazp saat dilimini de setikten sonra Devam ete t klayn.

4 HEDEFLERNZ TANIMLAYINAyarlar ekranndan siteniz iin hedefler de tanmlayabilirsiniz(en fazla 4 tane). Hedef, bir ziyaretinin, satn alma, kaydolma, dosyaindirme gibi arzulanan bir ilemi tamamladktan sonra ulat bir web sitesisayfasdr. Hedeflerinizi tanmlayarak, hedefe ulaan ziyaretilerinizle ilgiliistatistikleri toplayabilirsiniz.

1. Dar aktar: Rapor-lar reklam verenlereya da patronunuzagndermeniz gereki-yorsa PDF, XML ya daCSV formatnda daraktarabilirsiniz.2. Rapor tr: Rapor-lar; Ziyaretiler, TrafikKaynaklar, erik veHedefler olmak zere4 ana bala ayrlmtr. Her balk altnda daha detaylalt raporlar yer alr.3. Tarih aral: Tarih aralnn stne tklayarak tak-vim zerinden yeni bir tarih aral belirleyebilir, sade-

ce istediiniz gnlerin raporlarn inceleyebilirsiniz.4. Grafik lt: Raporun ana grafiini gn, hafta veyaay baznda grnecekekilde deitirebilirsiniz.5. Yardm kaynaklar: Herhangi bir raporun ne ieyaradn anlamadysanz Bu Rapor Hakknda linkin-den bilgi alabilirsiniz.

RAPORLAR NASIL KULLANILIR?

GOOGLE ANALYTICS


26/79

WEBMASTER 200828

GOOGLE ANALYTICS

7 AYARLARI DZENLEYNRaporlarn birikmesini beklerken, daha salkl raporlar elde edebil-

mek iin Analytics Ayarlar sayfasnda profilinizin yanndaki Dzenle linkine

tklayn. Ana Web Sitesi Profil Bilgileri kutusunun sandaki Dzenle linkine

tklayp profil ad, varsaylan sayfa, lke gibi bilgileri gerekiyorsa gncelleyinve sitenizin e-ticaret sitesi olup olmadn belirtin.

9 ERK RAPORUerik linkine tkladnzda en popler sayfalarnz ve hemen kmaorann grebilirsiniz. Hemen kma oran, sitenizdeki tek bir sayfaya bak-

tktan sonra kan ziyaretilerin orandr. Bu oran yksekse siteniz tatmin

edici deil ya da baka bir problem var demektir.

11 STE YERLEMGoogle Analyticsin en etkileyici zellik-

lerinden biri de site yerleimidir. erik > SiteYerleimi linkine tkladnzda yeni bir pence-rede kendi web siteniz alacak ve her linkin

zerinde oraya ne kadar tklandn gsteren

bir ubuk belirecektir. Bylece her sayfadankullanclarn nereye gittiklerini grsel olarak

takip edebilirsiniz.

12 ZYARET SADAKATSadakat, sitenizi tekrar tekrar ziyaret

eden ziyaretileri ifade eder. Ziyaretiler >

Ziyareti Sadakati > Sadakat raporuna gre si-

tenizi yzlerce kez ziyaret eden ziyaretileriniz

varsa ziyaretileri kendinize balamada baarl

olmusunuz demektir. Ziyareti Sadakati bal

altnda ziyaret uzunluu ve derinliine dairraporlar da bulabilirsiniz.

13 YETK DAITIMIalma arkadalarnzn ya da dier site

yetkililerinin de Analytics raporlarna ulaa-bilmesini istiyorsanz profil ayarlar sayfasnda

Profile Eriimi Olan Kullanclarn yanndakiKullanc Ekle linkine tklayn. Ekleyecei-

niz e-posta adresinin Google hesab

olarakkaytl olmas gerektiini hatrlatalm. Eklediinizkullancya ister ynetici yetkileri verebilir,

isterseniz de sadece raporlar grmesine izin

verebilirsiniz.

8 TRAFK KAYNAKLARIBirka gnlk veri biriktii zaman salkl raporlar almaya balayabi-

lirsiniz. Raporlarnza bakmak iin profilin yanndaki Raporlar Grntle

linkine tklayn. Soldaki menden ulaabileceiniz Trafik Kaynaklar raporu;

sitenizin ziyareti says, ziyaretilerin nerelerden geldii, arama motorlarn-da hangi anahtar kelimelerle sitenizi bulduu gibi temel bilgileri ierir.

10 TEKNK ANALZSitenizi ziyaretilerinize uygun ekilde tasarlayabilmek iin onlarn ne

kullandn bilmeniz son derece nemlidir. Ziyaretiler > Taray c Yete-nekleri bal altnda ziyaretilerinizin kulland tarayclar, ilem sistemleri,ekran znrlkleri, Java desteine sahip olup olmadklar gibi bilgilerintmn edinebilirsiniz.


27/79

WEBMASTER2008 29

Tasarm yazlmlar

nternet bir insann elindeki bilgiyi normalde mmkn ol-mayan bir maliyet ve hzla geni kitlelere ulatrma imkan-

n getirdi. Yaynlanan bilginin her gn ve her saat tm dnyan n

eriimine ak olmas interneti esiz klan zellikler arasnda. n-ternetin ilk gnlerinde bilginin yaynlanmas ii bugne gre okdaha basit yollarla yaplabiliyordu. Hemen hemen her isteyen

ksa bir aratrmadan sonra HTML kodlaryla bir site oluturabi-liyordu. Bu sayede milyarlarca sayfadan oluan bir amz var.Birok alternatife ramen HTML halen daha internetin temelta. Fakat son derece gl zelliklerle donatlm yazlmlar sa-yesinde artk bir web sitesi oluturmak iin HTML bilmek bilegerekmeyebiliyor. Kukusuz bu yazlmlardan biri veya ikisi busektrn lideri konumunda ve baz yazlmlar bu kadar popler

olan yazlmlarn glgesinde kalyor.

Bu yazmzda Adobe Dreamweaver veya Microsoft Expression

Web gibi sadece uzman ve profesyonellere ynelik uygulamalaryerine hem uzman hem de acemi dzeyindeki kullanclarn hzl

ve kolay kullanabilecekleri alternatifleri inceleyeceiz.

Namo WebEditor 2006 Suite kendisinden ok daha pahal olan

programlarn sunduu birok zellii sunabilen bir web editr.Web sitelerini kodlama yapmaya ihtiya duymadan grafik ara-

yznde hazrlayabilmeniz ve ihtiya duyduunuz zaman ince

ayarlar yapmak iin kodlar zerinde alabilmeniz programnartlar arasnda. Dreamweaverde olduu gibi hem kodlar hemde tasarm ekrann ayn anda grp kullanmanz da mmkn. Bu

zellik sayesinde herhangi bir kodda yaplan deiikliin tasarmekranndaki sonucunu veya tasarm ekranndaki bir deiikliinkodlardaki yansmasn annda grebiliyorsunuz.

Kodlama yaparak alacanz zaman kolay kullanml bir arayzierisinde otomatik neriler ve tamamlama zellikleri sayesin-

de almak son derece kolay hale geliyor. Herhangi bir HTMLkodu yazmaya baladnzda ortaya kan bir alr mendenyaptnz ie uygun kodu seebiliyorsunuz.Program artlarnn yannda CSS konusunda baz sorunlara sa-

hip olduunu sylemek gerek. Program ierisinde hazrladnzbir stil baz durumlarda tarayc ierisinde beklenmedikekildealabiliyor ve sorunu tespit edebilmek bazen zaman alabiliyor.

Fakat bunun dnda herhangi bir sorun gze arpmyor. Prog-

ram fiyat/performans asndan deerlendirildiinde kolaylklast sralara yerleebilecek kadar iyi.

Netobjects irketi tarafndan ilk srm 1996 ylnda hazrla-nan Fusion web editrleri aradan geen on iki yldan sonra hala

varln srdren ender yazlmlar arasnda. Bu popler webeditrnn en gze arpan zelliklerinden bir tanesi hibir e-

kilde kodlamaya ihtiya duymadan da web sitesi tasarlanabiliyoroluu. Tabii bu kodlara eriimin olmad anlamna da gelmiyor.Program sayesinde ister sadece grafik arayz ierisinden veya

isterseniz kodlarla da almaya balayabiliyorsunuz. Programnbir gzel zellii hem uzman hem de aceme seviyesindeki kulla-nclara hitap eden zelliklerle donatlm olmas.Programn ierisinde yer alan ablonlar programn en kullanlynleri arasnda. Bu ablonlar zerinden hareket ederek, yeniresimler ve metinler ekleyip, ablonun yapsn ihtiyaca gre de-itirerek bir web sitesini oluturmak basit bir hale geliyor.Tasarmlarnz yaparken metinleri, resimleri ve dier bileenlerisayfanz ierisine srkleyip brakarak ekleyebiliyor, fotorafla-

rnz iin kolaylkla HTML veya Flash tabanl fotoraf galerilerioluturabiliyorsunuz. Fotoraflar zerinde alrken farkl biryazlma ihtiya duymadan krpma, renk dzeltme ve yeniden

boyutlandrma gibi ilemleri gerekletirmek mmkn. Ayrca

Yksek fiyatl tasarm yazlmlarna para ayracak bir bteniz yoksa, sizin iin setiimizkullanm kolay web tasarm yazlmlarna gz atmanzda fayda var.

Uygun fiyatl, hzl ve

kolay alternatiflerErcment YILMAZ / [email protected]

++The Namo WebEditor 2006 suiteNamohttp://www.namo.com/products/webeditor.php

++NetObjects Fusion 10NetObjectshttp://www.netobjects.com/


28/79

WEBMASTER 200830

YAZILIMLAR

programn ktphanesinde yer alan 250nin zerindeki grafik vemetin elemanlarn ihtiyacnza gre ekillendirebiliyorsunuz.Birok yararl arala donatlm NetObjects Fusion 10 hem so-runsuz ileyii birok durum iin ihtiyalarnz zebilecek biryazlm. zellikle kodlamaya minimum ihtiya gerektirmesi al-malarn son derece hzl yaplmasna olanak veriyor.

Serif WebPlus X2 acemi kullanclar iin son derece kolay bir uy-gulamayken uzmanlarn arad birok arac bulabilecekleri kadarda gl bir yazlm.Uzun yllardr tasarmn birok trnde faaliyet gsteren Serif,bu alanda kazand tecrbeyi WebPlus X2ye de tayarak zel-likle kolay anlalr menlerde oluan ve kullanm kolay bir yaz-lm gelitirmeyi baarm. lk bakta irketin kard dier yaz-lmlar andran WebPlus X2 geni retici belgeler, ablonlar veweb sitenizde kullanabileceiniz birok resimle birlikte geliyor.Yazlm sayesinde var olan bir ablon kodlamaya gerek duyul-madan CSS kontrolleriyle ekillendirilebiliyor bu sayede bir in-ternet sitesi oluturmak iin gereken ey iyi bir fikir ve o fikri

destekleyecek yeterli ierikten baka bir ey olmuyor.Yazlm alma mant yine srkle ve brak mantna dayan-yor. Yani herhangi bir nesneyi oluturmakta olduunuz sayfaya

srkleyip braktktan sonra tasarm aamasnda boyutunu veyerini deitirmeniz yeterli oluyor.ablonlara bu kadar bal olmak daha yaratc iler yapmak iste-yenleri biraz snrlandrabilir. Fakat sunulan ablonlar birok du-ruma uyacak kadar iyi hazrlanm ve sayfalara RSS beslemelerive blog gibi zellikleri de eklemek mmkn.Serif WebPlus ile kodlamay bir kenara brakabilir ve almala-rnz ok byk bir sratle tamamlayabilirsiniz. Buna karn uz-man kullanclar ve standartlarn d na kmak zorunda olanlarprogram kstlayc bulabilir.

Web Easy Professional 7 baarl fakat daha da nemlisi sonderece cazip fiyatl bir yazlm. 135 adet kullanma hazr inter-net sitesi ablonuyla gelen Web Easy Professionaln bu alandaihtiyalarnz sorunsuz bir ekilde karlayabileceini sylemekmmkn. Tm bu ablonlar ierisindeki metin, renk, grntlerbu yazda incelediimiz birka rnekteki gibi srkle ve brakyoluyla kolaylkla deitirilebiliyor. Sonu olarak bir web sitesinisfrdan balayp hazrlamak ok hzl gerekleiyor.Web Easy Professionaln dier zellikler arasnda ierisinde

85,000in zerinde ierik bulunan multimedya ktphanesi bu-lunuyor. Bu ktphane ierisinde kk resimler, fotoraflar,animasyonlar, dme ve arka plan grntleri yer alyor. Busayede bir web sitesi oluturmak iin ierik bulma ksm ocukoyunca haline dnyor.Programla birlikte cretsiz bir yazlm da geliyor. Bir Flash ani-masyon arac olan bu yazlmn ismi MotionArtist. Bu ara saye-sinde programlama bilgisi gerekmeden ok profesyonel metinefektleri hazrlamanz mmkn.Son olarak deinilmesi gereken bir baka zellik oluturulan birweb sitesine yklenen fotoraflarn otomatik olarak boyut vekalite asndan internet standartlarna gre optimize ediliyor

olmas. Bu sayede iin vakit alc ksmn bilgisayara brakp sayfa-nzn alma hzn etkilemeyecek boyutlarda fotoraflar otoma-tik olarak oluturmasn salayabilirsiniz. Programn ierisindebir de arama motoru optimizasyon arac bulunuyor.

++Serif WebPlus X2Serifhttp://www.serif.com/webplus/webplusx2/

++Web Easy Professional 7VCOM/Avanquest Softwarehttp://www.avanquest.com/USA/pc-tools/multimedia/web/Web_Easy_Professional_7.html


29/79

WEBMASTER2008 31

sunuz. 30 gnlk deneme srmnde normal srmdeki tm

zellikleri kullanabiliyorsunuz. Basite bir web sitesini sfrdanyapmak ve yaynlamak yaptnz ie gre 5 10 dakika srebili-yor. stelik web siteleri olduka profesyonel grnyor.

NVU burada tanttmz birok yazlmdan baz ynleriyle ayrl-yor. Bunun sebebi programn Linux, Windows ve Mac OS ze-rinde alabilmesi, cretsiz olmas ve ayrca bir yamayla Trke-

letirilebilmesi. Program

n etkileyici olduunu bata sylememizgerek, cretsiz bir rn olmasna karn bir web editrnn sa-hip olmas gereken birok temel ve ileri seviye fonksiyona sahipbu programn arayz sade ve kolay anlalr.NVU ile alrken burada tanttmz birok program gibi kod-lama ve grafik arayzlerine ayr sekmelerden geilebiliyor. Aynanda yine sekmeler yardmyla birden fazla sayfa zerinde ala-biliyorsunuz. alma srasnda birok ilev sihirbazlarla kullanl-yor ve bu sayede tasarm srasnda herhangi bir ii yapmak kolaybir hale geliyor. NVUnun tm bu zellikleri sayesinde ok baa-rl olduunu sylemek gerekiyor, fakat profesyoneller her eyeramen daha fazlasn isteyebilir. Bunun bir sebebi NVUnun ba-sit bir web sitesini mkemmel bir ekilde oluturabilecek tm

zelliklere sahip olmasna karn CSS ve DIVleri temel alan dahakarmak formatlarda ayn baary gsterememesi.

CoffeeCup HTML Editor 2008 kk iletmeler ve kiisel kulla-nm iin tasarlanm baarl bir uygulama. Amacnz basit zellik-lere sahip web siteleri oluturmaksa kullanmayacanz zellikle-re para demek yerine ayn ii daha basit zelliklere sahip fakatetkili olan bu programla da yapabilirsiniz.Program hem kod editr hem de grafik editr olmak zereiki arayze sahip. Benzer birok programda olduu gibi grafikeditrnde kodlara dokunmadan tasarm yapabiliyor, kod edi-trne geince de ayn ii kodlar kullanarak yapabiliyorsunuz.

Program

n ho bir zellii oluturduunuz web sitesini prog-ramn ierisinden FTPye ykleyebilmeniz. Bu sayede yardmcprogramlara ihtiya duyulmuyor. CoffeeCupn baka artlararasnda 100den fazla DHTML ve Javascript ve 1000i XP tarzikonlar olmak zere 25,000 grafik ve fotoraf, kullanma hazrablonlarla geliyor olmas bulunuyor.Programn ierisinde yer alan DHTML Men sihirbaznnsa kul-

lanm son derece kolay ve saniyeler ierisinde istediiniz tarzda

menler yapmanza olanak veriyor.

Homestead irketinin SiteBuilder hizmeti bir web sitesi yapmakisteyen hemen hemen herkesin bu ii kolaylkla yapabileceinigsterir nitelikte. SiteBuilderi buradakilerden ayran bir prog-ram yerine internet zerinden sunulan bir hizmet olmas. Buhizmeti belli bir cret karlnda aldnzda sadece web sayfasyapmak iin gereken aralar kullanma hakkn elde etmiyor aynzamanda hosting ve alan ad hizmetini de alabiliyorsunuz. Busayede de bir internet sitesi kurmak ve yaynlamak iin tm ih-tiyalarnz bir kerede giderebiliyorsunuz.Hizmet birok acemi dzeyi tasarm aracyla ayn mantkta a-

lyor. ncelikle 2000 adet ablondan birisini seiyorsunuz veardndan sunulan aralar yardmyla bu siteleri ihtiyacnza uy-gun bir ekilde kiiselletiriyorsunuz. almanz tamamladktansonraysa tek bir dmeye basarak sitenizi yaynlamaya balyor-

++CoffeeCup HTML Editor 2008CoffeeCuphttp://www.coffeecup.com/

++Homestead SiteBuilderHomestead

http://www.homestead.com

++NVUAk Kaynakhttp://nvudev.com/index.php


30/79

HTML szlHer webmastern mutlaka elinin altnda bulunmas gereken HTML etiketlerinigrevleriyle birlikte bir araya topladk.

ETKET UZUN ADI GREV

A anchor Sayfada bulunan metin, resim gibi objelerin balant

ya dntrlmesi iin kullan

l

r.ABBR abbreviated form

(e.g., WWW, HTTP, etc.)Vs., etc., vb. gibi ksaltmalar iin kullanlr. Bu ekilde etiketlenen kelimenin zerine gelindiinde, kodda tanmlanan uzun hali balon iindegrnecektir.

ACRONYM Acronym TDK, WWW, PTT gibi k saltmalar iin kullanlr. Bu ekilde etiketlenen kelimenin zerine gelindiinde, kodda tanmlanan uzun halibalon iinde grnecektir.

ADDRESS information on author erik sahibinin iletiim bilgilerini vermek iin kullanlr. rnein yaynlanan bir makalenin yazar bu etiketin ierisinde verilebilir.

APPLET Java applet Bir HTML sayfaya Java uygulamas eklemek iin kullanlr.

AREA client-side image map area Sayf ada bulunan bir resmin zerinde belirli bir alann tanmlanmas iin kullanlr.

B bold text style Metin ierisindeki bir blmn kaln karakterlerle yazlmasn salar.

BASE document base URI ve etiketleri arasnda kullanlr ve bulunduu sayfadaki adreslerin varsaylan balangcn tanmlar.

BASEFONT base font size Bulunduu sayfada kullanlacak varsaylan yaz tipini tanmlar.

BDO I18N BiDi over-ride Sayfadaki metinlerin yazl ynn deitirir. Bu etiketle sayfanzdaki metinlerin sadan sola yazlmasn salayabilirsiniz.

BIG large text style Metnin etiketlenen blmnn daha byk karakterlerle yazlmasn salar.

BLOCKQUOTE long quotation Baka bir yerden yaplan uzun bir alnty belirtmek zere kullanlr.

BODY document body Bir HTML sayfada ziyareti tarayc tarafndan grntlenecek metin ve resimler gibi ieriin tmnn balang ve biti yerlerini tanmlar.

BR forced line break Metin, resim ve animasyon gibi objeler sayfada grntlenirken bir alt satra geilerek devam edilmesini salar.

BUTTON push button Sayfada kullanclar tarafndan baslabilecek bir dmenin oluturulmasn salar. Bu tr dmelerin ierisine metin ve resimler yerletirilebilir.

CAPTION table caption Bir tablonun baln tanmlamak iin kullanlr. HTML sayfalarda her bir tablo iin sadece bir adet balk tanmlanabilir.

CENTER shorthand for DIV a li gn=center Say fadak i objeler in, ku ll anlan alann tam ortasna hizalanmasn salar. Bir anlamda ifadesinin ksa yoludur.

CITE citation Makalelerde anlan isimlerin metinden ayrlmas iin kullanlr.

CODE computer code fragment Makalelerde geen bilgisayar kodlarnn dier metinlerden ayrlmasn salamak zere sabit genilikli bir yaz tipiyle grntlenmesini salar.

COL table column Tablolardaki kolonlarn zelliklerinin tanmlanmas iin kullanlr.

COLGROUP table column group Tablolarda kolon gruplalar tanmlanmasn salar.

DD definition description Yazlan ifadenin bir terimin tan m olduunu belirtmeye yarayan etikettir.

DEL deleted text Bir yazdaki dzeltmeleri gstermek zere, metinden silinmi ksmlar bu etiketle st izili hale getirir.

DFN instance definition Yazlarda geen tanmlar dier metinlerden farkl gstermek iin kullanlr.

DIR directory list Bir dizinin ieriini madde imleriyle gstermeye yarar. Kullan m ekli etiketi ile ayndr.

DIV generic language/style container Bir belgenin belirli bir k smn tanmlamak iin kullanlr. Tablolarn olmad tasarmlarda ierik DIVler kullanlarak biimlendirilebilir.

DL definition list HTML sayfalarda kolayca tanm listesi oluturmak iin kullanlr. Kullanm ekli etiketi ile benzerlik tar.

DT definition term Tanm listesindeki terimlerden her birinin balangcn belirtir.

EM emphasis Metinde istenen k smn yatk grnmesini salar.

FIELDSET form control group erdii objelerin etrafna bir kutu izer. Bir sayfadaki ieriin bir ksm bu etiketle grsel olarak gruplanabilir.

FONT local change to font HTML belgelerinde geen metinlerin yaz tipi zelliklerini tanmlamakta kullanlr.

FORM interactive form Kullanclarn giri yapabilecei formlar yaratmak iin kullanlr.

FRAME subwindow HTML sayfalarn iinde, istenen yerde bulunan ve gerektiinde baka bir HTML belgesini grntleyen bir alt pencere oluturmak iin kullanlr.

FRAMESET window subdivision Bir HTML belgesinde kullanlacak alt pencerelerin (framelerin) organize edilmesini ve niteliklerinin tanmlanmasn salar.

H1 heading ,,..., etiketleri sayfadaki balklar farkl nem sralarna gre belirtir. en nemli balktr. ya doru gidilirkenbalklarn nem dzeyi der. Tarayclar varsaylan olarak nem derecesi daha yksek olan balklar dierlerine oranla daha byk gsterir-ler. Balklarn grnmleri CSS dosyalaryla ayr ayr zelletirilebilir.

u ekilde kullanlabilir:En nemli balk...Daha az nemli bir balk...Daha da az nemli bir balk

H2 heading

H3 heading

H4 heading

H5 heading

H6 heading

Web sitelerinin altyapsnda kullanlan programlama dili herne olursa olsun, ortaya kan sonu taraycda HTML (Hyper

Text Markup Language) biiminde grntlendiinden HTMLwebmasterlar iin byk nem tayor. Ayrca ASP ya da PHPgibi bir programlama dili kullanmadan yalnzca HTML kodlar ileduraan web sayfalar hazrlamak da mmkn. Bu yzden

webmasterlarn HTMLde kullanlan etiketlere hakim olmalar ge-rekiyor. Baz etiketler ska kullanlmadklarndan kolayca unutu-labiliyor. htiya duyduunuz anda HTML etiketlerini grevleriylebirlikte inceleyebilmeniz iin HTML Szln hazrladk. Taray-clarda doru grntlenen baarl web sayfalar hazrlamak iinbu szl mutlaka elinizin altnda bulundurmalsnz.


WEBMASTER 200832


31/79


32/79


33/79

5 letiim bilgileri: Bir Advanced CSS kural daha

oluturup adn #iletisim koyun. Type kategorisinde Size11 piksel, Weighti bold, Line heighti 13 piksel ve Color#d7d7d7 olarak belirleyin. Box kategorisinde Float listesinden

lefti sein, Padding alt

ndaki Same for all iaretini kald

r

n, Top

45 piksel ve Lefti 130 piksel yapn.

8 Bal ayarlama: Advanced bir CSS kural dahaoluturup #baslik h1 adn verin. Bu kural sadece baslikkatmanndaki h1 balklarn etkileyecektir. Kural tanmlamapenceresinde Type kategorisine girip Size 30 piksel, Line heighti80 piksel ve Casei uppercase yapn. Tm metni byk harfedntren uppercase seenei baz Trke karakterle uyumluolmad iin metni kendiniz byk harfle yazmay da tercihedebilirsiniz.

10 almanz kontrol edin: Design (tasarm) grnmnegeip almanz gzden geirin. Gerekiyorsa bizimverdiimiz renk, pozisyon ve stil deerlerinde istediinizdeiiklikleri yapn.

6 irket adn beyaz yapma: Yeni bir CSS kural daha

oluturup bu kez tr olarak Class sein, Name alanna.beyaz yazn. OKe tkladktan sonra Type kategorisinde Color#FFFFFF yapn. OKe tklayn. imdi oluturduunuz stili bir

metne uygulamak iin, PCnet dergisi yaz

s

n

seip sa t

klay

nve CSS Styles listesinden beyaz sein.

7 Meny ayarlama: #menu adl advanced bir CSSkural oluturun. Box kategorisinde Floatu left, Heighti 117piksel yapn. Padding altndaki Same for all iaretini kaldrp Topalanna 39, Lefte 75 yazn. OKe tkladnz mennn, iletiimbilgilerinin sa tarafna yerletiini greceksiniz.

9 Balk pozisyonu: Hala ayn kuraldayken Box kategorisinegeip Padding altndaki Same for allu kapatn ve Leftdeerini 15 piksel yapn, Clear listesinden de bothu sein.Bylece balnzn her iki taraf temizlenecek, balk kendisatrna gemi olacaktr.

WEBMASTER2008 35


34/79

WEBMASTER 200836

erik ynetimi

erik ynetimsistemleri

yaryorGnmzn vazgeilmez web zm haline gelen hazr ierik

yneticilerinden hangisinin daha iyi olduunu biliyor musunuz?

Zamanmzn yeni trendi halini alan sanal dnyada bir kesahibi olmak, sizin de hayalinizi sslyorsa nnzde iki

zm yolu var demektir; bir web programlama dili renmekya da hazr ierik ynetim sistemlerinden birini tercih etmek...Biz yazmza kolay yolu semek isteyenlerle devam edelim vehazr ierik ynetim paketlerine ksaca deinelim. Ancak hemenbelirtelim her ne kadar hazr ierik ynetim sistemleri size kolaygibi grnse de kk bir zelletirme iin bile kodlara mdaha-

le etmeniz gerekebilir. Bunun iin o sistemin yazld dili birazda olsa bilmeniz gerekiyor tabi ki. Bu kk hatrlatmadan sonraierik ynetim sistemlerine geri dnelim.ncelikle bu paketler her amaca uysun diye hazrlanm ve ya-plandrma sreci basitletirilmi, herhangi bir programlama bil-gisine ihtiya duymadan kullanabileceiniz hazr kod paketleridirdiyebiliriz. Bu anlamda tahmin edebileceiniz gibi hazr portal yaz-lmlar kendinizi gelitirmek asndan olduka kreltici bir zmyolu. Bu nedenle zellikle zamann bir gelitirme dili renmeyeayrmay dnmeyen veya ciddi anlamda zaman sknts ekenkullanclar iin iddetle tavsiye edebileceimiz bir zm.Hazr portal yazlmlar denildiinde hemen ilk akla gelen kuku-

suz Joomla ve atas Mambo oluyor. Bu durumda elbette ki bizyazarlarn da pay byk, zira Joomla hala en ok nerdiimiz ha-zr portal yazlm. Bunun yan sra birok kullanc da Joomla veMambonun amalarna fazla ya da eksik geldiini sylyor. Bu

Daron DEDEOLU / [email protected]

da Joomla ya da Mambonun kaynak kodlarna mdahale edebi-lecek dzeyde PHP bilmeyen kullanclarn ban artyor. Tabiiamacna bir numara byk gelen bir portalla uramak isteme-yen kullanclar da bir sre sonra bu durumdan sklp internetdenizine bir sahipsiz site daha armaan ediyor.Peki, zm ne? zm elbette biraz daha aratrmak ve dierhazr ierik yneticileri incelemekte yatyor. te sizler iin ha-zrladmz bu yaznn asl amac da bu. Sizler uramayn diye

biz uratk ve en popler, en maliyetsiz hazr portal yazlmla-rn sizler iin inceledik.

Test platformumuzYazmz hazrlarken mmkn olduunca az maliyet ieren birzm aradk. Cevap tabii ki PHP ve MySQL ikilisi olarak kar-mzdayd. Bu nedenle yazmza konuk olan portal yazlmlarnntamamna yakn PHP tabanl. Dolaysyla sunucu olarak Apac-he, veritaban olarak MySQL ya da PostgreSQL kullanabiliyor-lar ve bu durum sizlere 0 YTL maliyet olarak geri dnyor.Windows zerindeyse yerel sunucu olarak EasyPHP 1.8 sr-mn kullandk. (EasyPHPnin 2.x srm de mevcuttur ancak

biz kullanm kolayl bakmndan 1.8i neriyoruz.)Biz yazlmlar hem Windows hem de Linux zerinde dene-dik. Bu nedenle sizler de dilerseniz Windows, dilerseniz Li-nux sunucu zmlerinden birini seebilirsiniz.


35/79

WEBMASTER2008 37

Bizim Windows platformumuzda Apache 2.0, MySQL 5, PHP 5ve Perl 5.8 bileenleri bulunuyordu. Aynekilde Linux (Ubun-tu 8.04) platformumuzda da yine Apache 2.0, PHP 5, MySQL5 ve Perl 5.8 bileenlerini tercih ettik. Sonu olarak testimizdekolay kurulum, kolay yaplandrma, dil ve bileen destei gibi evkullanclarnn iine yarayacak noktalara younlamaya gayretgsterdik. Ancak testimizde yer alan baz portal yazlmlar-nn ev kullanclarndan ziyade profesyonellere hitap ettiini degrdk. Laf fazla uzatmadan hazr portal yazlmlarna ksacabir gz atalm.

JoomlaGerek dergimizdeki gerekse de PCnetteki yazlarmz takipedenler ierik ynetim paketi denildiinde dorudan Joomlaynerdiimizi hatrlayacaklardr. Bunun temel nedenleri arasndakukusuz kolay kurulum, kolay yaplandrma, esneklik ve Trkedil destei gibi klasik Joomla artlar yatmaktayd. Bu durum (yani

Joomlann gzmzdeki yeri) deimi deil, ancak Joomlannartk hazr portal yazlmlar tahtnn tek varisi olmadn da buyazmz hazrlarken ak bir ekilde anladk. Adet olduu zereJoomla hakknda biraz detay vermemiz gerekiyor ve ie gelitiri-

ci ekiple balyoruz. OpenSource Matters ad dahance gznze ilimiolabilir ancak Mambo(Joomlann atas sayarz)kullanm olanlar bu ekibiok daha iyi hatrlayacak-lardr. nk ekibin ilk ii

Joomla deil, Mambodur.lk ii derken ok fazla bi-linmeyen bir noktay daaydnlatalm, ekip artkMamboyu gelitirmiyor!Evet, ekip 16 Eyll 2005 ta-rihinde ilk Joomla srm-

n kartarak Mamboya veda etti. Joomla ise 2006 ylnda alddl ile poplerliinin zirvesine oturdu.Joomlann teknik zellikleri arasnda ise kukusuz 1 TBlk zi-yareti aknna dayanabilen yegane portal yazlm olmas nekyor. Bunun dnda PHP, MySQL ve Perlden bahsetmemi-ze gerek yoktur sanrz.

Trke de dahil birok dile destek sunan Joomla, RSS, PDF for-matnda sayfa gsterebilme, yelik sistemi, anket ve birbirindenbaarl eklentilerle kullanclar cezbediyor. Tabii birbirindengsterili ve renkli tema desteini de unutmamak gerek.

Joomla uan 1.0.x ve 1.5.x srmleriyle kullanclarna hizmetetmeye devam ediyor. Popler ierik ynetim sisteminin paket-lerine http://joomlacode.org/gf/project/joomla/frs/ adresindenulaabilirsiniz. Bu aamada hemen belirtelim, halihazrda 1.0.x

srmlerinden birini kullanyorsanz 1.5.x srmne yama yn-temiyle gemeyi nce yerel sunucu zerinde deneyin, zira bizdenemelerimizde pek baarl sonular elde edemedik.

Kolay kurulumJoomlann en gzel taraflarndan birisi kukusuz kullancya hizorluk kartmayan kurulum sreci diyebiliriz. Bu sayede sade-ce birka tklama ile sunucu hesabnza Joomla kurabilirsiniz.Yalnz dikkat etmeniz gereken bir nokta var. Joomla her PHPve MySQL destekli sunucuya kurulamyor ne yazk ki. Bu ne-denle sunucu hesabnzn Joomlaya destek verip vermediinirenmeniz gerekiyor.

Joomla ne demek?Birok kullanc Joamla isminin nereden geldiini merek ediyor. Joomla, Dou Afrikada yaayan yerli kabilelerce kullanlmaktaolan Swahili dilinde, hep beraber, birlikte ya da bir btnolarak anlamlarna geliyor. Bu da online bir proje iin seilebile-cek en ho isimlerden biri gibi geldi bizlere. Ayn dilde insancliliki anlamna gelen Ubuntuyu da anmsamadk deil hani.

MamboTpk Joomla gibi Mambo da kolay kuru-

lumu ve basit yaplandrmasyla ne kanierik ynetim paketlerinden biri. uanMambonun gelitiricileri her ne kadarJoomla tarafnda Mamboya rakip olsalar

S

(kl

llia

Er


36/79

WEBMASTER 200838

ERK YNETM

da binlerce gnll gelitirici hala Mambonun ardnda duruyor.

Asl

nda Joomlan

n ilk srmnn Mambonun 4.5 srmnnaklar kapatlm hali olduunu gz nne alrsak, MambonunJoomlann temelini oluturan asl g olduunu rahatlkla syle-yebiliriz. stelik Mambonun Joomlaya nazaran ok daha baar-l olduunu savunanlar da azmsanacak gibi deil. Bunlar arasndaMamboyu kullanan Samuel L. Jackson ve MTV Hollanda gibi kiive kurumlar da mevcut. Ancak Joomlann, atasn 1-0 gibi birskorla geriye att da bir gerek.Mambo da kurulabilmek iin Joomlann istekleri dorultusun-da bir sunucuya ihtiya duyuyor. Durum bu olunca dilediinizzaman Mambo ya da Joomla arasnda geiler yapabilmeniz demmkn. Ancak Joomlann Mambodan ok daha fazla eklentive tema ya sahip olduu da bir gerek. Fakat bu durumun

sadece burun farkyla alnm bir yarn sonucu olduunu dahatrlatalm. Yani kiisel bir site urunda didinen ev kullanclariin bir fark bulunmuyor.

Mambo modlleriMambonun modl ekleme zellii olduka houmuza gitti. TpkJoomlada olduu gibi web arayznden tek tklamayla yapabile-ceiniz modl yklemeleri sayesinde rahatlkla sitenize bir onli-ne maaza zellii ya da blog eklentisi yerleti re biliyorsunuz.Bu durum Joomlada da byle gibi gzkse de zellikle Joomlayyeni srmlere yama araclyla ykseltmeyi deneyenler bu iino kadar da kolay olmadn fark etmilerdir. Ancak Mambo bu

zelliiyle Joomlann nne gemek zere.Ancak sadelikten te ya da ok geni yelpazeli bir ierikle, okgeni bir kitleye hitap etmeyi planlyorsanz Mambonun sizi pektatmin edemeyeceini de hatrlatalm. zellikle n bellekleme ve

optimizayon yaplmadan (yani kodlar elden geirmeden) kullan-lan Mambo ierik yneticisi ksa zamanda banz artabilir. Budurum belki de Mambonun en byk ve yegane eksisi diyebiliriz.Mambo 4.6.3 srmne http://mambo-code.org/gf/project/mambo/frs/ adresinden ulaabilirsiniz.

Typo3 Joomla ve Mambodan farkl olarak sunduu esneklik ve okluprogramlama dil destei sayesinde, amatrlerin yan sra detaylarafazlaca nem veren profesyonellerin de faydalanabilecei trdenbir ierik ynetim sistemi Typo3. Typo3 ne bilgisayar dergilerin-de ne de online tarafta fazlaca adn grmeye almadnz ierikynetim sistemlerinden biri. Temeli 1997 ylnda sistemin beynive babas Kasper Skarhoj tarafndan atlm olan Typo3, zellikleJoomla ve Mambonun sunduklaryla yetinmek istemeyenlerin ho-una gidebilecek trden bir ierik ynetim yazlm.Typo3 sunucuya kurmak iin ayn Joomla ve Mamboda ol-

duu gibi kaynak paketlerini ekip sunucu hesabnzda amanzyetiyor. Ardndan sizi kurulum arayz karlayacak. Burada basit admda kurulum ve yaplandrma ilemini tamamlaya-biliyorsunuz. Ancak Typo3 Joomla ve Mambo kadar kolay birkullanma sahip olmadndan nce yerel bir sunucu zerinekurup, kurcalamanz neririz. Bunun iin Typo3 yerel sunucusrmn de hazrlam. Dilerseniz http://typo3.org/downlo-ad/ adresindeki Typo3Wininstaller paketini dilerseniz de www.typo3okulu.com balantsndan Wos yerel sunucu paketini indi-rip kurabilirsiniz. Bu sayede Typo3 kendi bilgisayarnzda olu-turacanz bir yerel sunucuda kurcalama lksne sahip olacak-snz. Typo3n zorluk yaratan ksm aslnda fazlaca esneklik

sunmas

ndan kaynaklan

yor. Yani Joomla ve Mambo size yeterligelmiyorsa Typo3 ile hayallerinizdeki portallara, sitelere ya dablog sayfalarna kavuabilirsiniz. nk Typo3 size, kafanzdaki-leri kolayca yaratma imkan sunuyor. Birden fazla programlamadili kullanarak sayfalarnza farkl zellikler katabileceiniz gibi,her sayfanzda farkl bir tema kullanarak monotonluktan uzak,


37/79

WEBMASTER2008 39

cvl cvl bir site sahibi olabiliyorsunuz. Elbette ki tm bunlaryapabilmek iin Typo3e hakim olmanz gerek. Bu da dier ierikynetim paketlerinin aksine kendinizi kreltmenizi engelliyor.

Profesyonellere zelHazr portal yazlmlarnn en byk handikap herhangi birweb gelitirme dili bilmeyen ev kullanclarna ynelik olarakgrnmesi ve profesyonellerce esneklik yoksunu olarak dam-galanp bir keye itilmesi diyebiliriz.Ancak Typo3 tam tersi bir amaca hizmet edebiliyor. Hazr birablondan ziyade web gelitirme dillerine hakim olan profes-yonellerin de kolaylkla isteklerine gre dzenleyebilecekleri

bir hale gelen Typo3 bu alanda olduka iddial

gibi.

DrupalHazr portal denildiinde ilk akla gelen yazlm olmasa da Drupaldnya zerinde olduka popler bir ierik ynetim sistemi. Bualanda ken

Documents

PCnet Webmaster