PDF формат на Hotels&Restaurants Magazine брой 65

Ñúäúðæàíèå ››

ãîäèíà VIáðîé 9 (65) 2009 ã.

1000 София, ул. „Иван Вазов“ 18тел. (02) 9376267, 9376246; факс (02) 9376270e-mail: [email protected]

WWW.HOREMAG.BG

Главен редакторЕкатерина Геловскаe-mail: [email protected]

РедакторАни Коджаивановаe-mail: [email protected]

ДиректорВеселка Данчевател. 9376284e-mail: [email protected]

Бранд мениджър B2B списанияЕмилия Радановател. 9376176e-mail: [email protected]

Арт директорДаниела Клисурова

Оформление и инфографикиАндрей Червенков,

РекламаДиректор реклама „Икономедиа“Румяна ГеоргиеваРекламен офис: [email protected]тел. (02) 9376444

Aбонаменттел. (02) 9376349, 9376124e-mail: [email protected]

Печат „Печатница Дружба“ ЕАД

тел. (02) 422 59 00

Хартия –

Издава „Икономедиа“ АД

Корица© ShutterstockISSN: 1312-3033

Графична концепция:

ãîäèíà VIáðîé 9 (65) 2009 ã.öåíà 5 ëâ.

ÇÀ ÏÐÎÔÅÑÈÎÍÀËÈÑÒÈÒÅÂ ÒÓÐÈÇÌÀ

ÒÓÐÈÇÚÌÇèìà 2009/2010

ÕÎÒÅËÈÐåâåíþ ìåíèäæìúíòâ òóðèçìà è õîòåëèåðñòâîòî

ÐÅÑÒÎÐÀÍÒÈÊîëêî äàâàø çà òîçè ñòåê

ÂÈÍÅÍÒÓÐÈÇÚÌ

ÍÎÂÈÍÈ 2

ÒÓÐÈÇÚÌ »

Ãðúöêèòå óðîöè íà ÀÁÒÒÀ 14

Ïàìïîðîâî - ãîëÿìîòî ïðåäèçâèêàòåëñòâî 16

NO PANIC! 18

Òóíèñ íà êîíòðàñòèòå 20

Îáðàçîâàíèåòî â òóðèçìà îòíîâî âúâ ôîêóñ 22

ÒÅÌÀ ÍÀ ÁÐÎß » ÂÈÍÅÍ ÒÓÐÈÇÚÌ ÒÅÌÀ ÍÀ ÁÐÎß » ÂÈÍÅÍ ÒÓÐÈÇÚÌ

Âèíî è òóðèçúì –îò òðàäèöèÿòà êúì ñúâðåìåííîñòòà 4Ðàçâèòèå íà âèíåíèÿ òóðèçúì â Áúëãàðèÿ – ìèòîâå è ðåàëíîñòè 8Âèíåíè ìàðøðóòè â Áúëãàðèÿ 11

ÕÎÒÅËÈ »

Ñíåæèíà Ñòàìîâà: ôîðìóëà íà ïîçèòèâíàòà åíåðãèÿ 24

Ðåâåíþ ìåíèäæìúíò â òóðèçìà è õîòåëèåðñòâîòî 26

Àëáåíà ðàç÷óïâà ñòàíäàðòèòå 30

Êàé Áåðåíñ:Ôîêóñèðàìå ñå âúðõó ðàçâèòèåòî íà òàëàíòèòå 32

ÐÅÑÒÎÐÀÍÒÈ »

Êîëêî äàâàø çà òîçè ñòåê? 34

Êóïè-ïðîäàé 36

Êàðòîôúò – êóëèíàðíèÿò ðîá è ãîñïîäàð 38

Ñ ÷àøà è âèëèöà – áèðåíè íîâèíè 40

1Б Р О Й 9 2 0 0 9

АКТУАЛНАТА АКТУАЛНАТА ОФЕРТА ЗА АБОНАМЕНТ НА ОФЕРТА ЗА АБОНАМЕНТ НА СПИСАНИЕ HOTELS & RESTAURANTS MAGAZINE СПИСАНИЕ HOTELS & RESTAURANTS MAGAZINE ЩЕ НАМЕРИТЕ НА АДРЕС WWW.HOREMAG.BGЩЕ НАМЕРИТЕ НА АДРЕС WWW.HOREMAG.BG

Силата на B2B комуникациятаСилата на B2B комуникацията

CMYK HOREMAG стр. 1

2 H О T E L S & R E S T A U R A N T S M A G A Z I N E

Ñòðàòåãèÿ çà ðàçâèòèå íà êóëòóðíèÿ òóðèçúìïðèå êàáèíåòúò

Ñúçäàâàíå íà 13 îáëàñòè ñúñ ñïåöèôè÷íè êóëòóðíè ðåñóðñè ïðåä-âèæäà ïðèåòèÿò îò Ìèíèñòåðñêèÿ ñúâåò Ñòðàòåãè÷åñêè ïëàí çà ðàçâèòèå íà êóëòóðíèÿ òóðèçúì â Áúëãàðèÿ.

Äîêóìåíòúò å èçãîòâåí îò èòàëèàíñêè åêñïåðòè îò îáëàñòòà Êàìïàíèÿ è áúëãàðñêîòî Ìèíèñòåðñòâî íà êóëòóðàòà.

Çàìåñòíèê-ìèíèñòúðúò íà èêîíîìèêàòà, åíåðãåòèêàòà è òóðèç-ìà Èâî Ìàðèíîâ îòêðîè êóëòóðíèÿ òóðèçúì êàòî ïðèîðèòåòåí çà Áúëãàðèÿ, îòáåëÿçâàéêè, ÷å ñòðàíàòà ðàçïîëàãà ñ òðåòîòî ïî îáåì êóëòóðíî íàñëåäñòâî â Åâðîïà.

Ïîñëàíèêúò íà Èòàëèÿ Ñòåôàíî Áåíàöî ïîñî÷è, ÷å ïîäãîòîâêàòà íà ïðîåêòà å ñòðóâàëà 1.4 ìëí. åâðî. Òîé çàÿâè, ÷å òðÿáâà è ìîæå äà ñå íàïðàâè ìíîãî çà ïîäîáðÿâàíåòî íà èìèäæà íà Áúëãàðèÿ â ÷óæáèíà è òîâà ìîæå äà ñòàíå ÷ðåç âïå÷àòëåíèÿòà íà ÷óæäèòå òóðèñòè îò ñòðàíàòà.

Ïðàêòè÷åñêè äîêóìåíòúò ïðåäñòàâëÿâà êàòàëîãèçèðàíå íà êóë-òóðíèòå öåííîñòè â Áúëãàðèÿ. Ïåòñòîòèí îáåêòà, ðàçäåëåíè â 13 ðàéîíà, íàðå÷åíè ëîêóñè, ùå ñà ãðúáíàêúò çà ðàçâèòèå íà êóëòóð-íèÿ òóðèçúì. Èäåÿòà íà ëîêóñèòå å äà îáåäèíÿâàò êóëòóðíè è ïðè-ðîäíè çàáåëåæèòåëíîñòè îò åäíà òåìà è äà ïðèâëè÷àò ïîñåòèòåëè. Äóìàòà ëîêóñ å àêðîíèì îò àíãëèéñêè, êîéòî îçíà÷àâà ëîêàëíà êóëòóðíà ñèñòåìà.

Îñâåí òîâà â ïëàíà ñå îáðúùà ñïåöèàëíî âíèìàíèå íà ñúñòî-ÿíèåòî íà èíôðàñòðóêòóðàòà â ñòðàíàòà. Ñúùåñòâóâàùèòå ïúòèùà, ïðèñòàíèùà è ëåòèùà ñå îöåíÿâàò êàòî íåïîäõîäÿùè çà ëîãèñ-òè÷íèòå è òðàíñïîðòíè íóæäè â ñòðàíàòà. Ïðåäëàãà ñå è ïëàí çà èíâåñòèöèè çà óêðåïâàíå è ìîäåðíèçèðàíå íà èíôðàñòðóêòóðàòà êàòî îáù ïðîåêò çà ïîäîáðÿâàíå íà òóðèñòè÷åñêèÿ ïðîäóêò.

„Âåëèêà Ñîôèÿ“, „Äîëèíàòà íà öàðåòå“, „Ïî áðåãîâåòå íà Äóíà-âà“, „Âúçðîæäåíñêèÿò ãðàä“ ñà ñàìî ÷àñò îò èìåíàòà íà 13-òå ëî-êóñà, â êîèòî ñå ïðåäâèæäà äà ñå èíòåãðèðàò êóëòóðíè è ïðèðîäíè çàáåëåæèòåëíîñòè ñ èíôðàñòðóêòóðà è ïðî÷èå. Äâàéñåò è ïåò ïðî-öåíòà îò òóðèñòèòå è ïîíå 1 ìëðä. åâðî ãîäèøåí ïðèõîä îò êóëòó-ðåí òóðèçúì ñè ïîñòàâÿ ïðàâèòåëñòâîòî êàòî öåë â ñòðàòåãèÿòà.

ÍÎÂÈÍÈ »

2 422 642 ïúòíèöè, èëè 3% ïî-ìàë-êî â ñðàâíåíèå ñ 2008 ã. ñà ïðåìèíàëè ïðåç ëåòèùå Ñîôèÿ çà ïåðèîäà ÿíóàðè – ñåïòåìâðè, ñúîáùèõà îò ëåòèùåòî.

Íàä 2500 áúëãàðè ñå î÷àêâà äà ïëàâàò ñ êðóèçè äîãîäèíà ïî ïðåäâàðèòåëíè äàííè íà Áúëãàðñêîòî êðóèç îáùåñòâî, ñúîáùèõà îò ñäðóæåíèåòî ñ íåñòîïàíñêà öåë.

30 ãîäèíè îò îòêðèâàíåòî íà åòíîãðàôñêèÿ êîìïëåêñ „Ñòàðèÿò Äîáðè÷“ ùå áúäå îòáåëÿçàí â ãðàäà. Ïðàçíèêúò ùå ïðåìèíå ïîä ìîòîòî „Äóõúò íà ñòàðàòà ÷àðøèÿ“.

Äî 20% íàìàëåíèå íà öåíèòå âúâåæäàò õîòåëèåðè â Ïàìïîðîâî è ×åïåëàðå çà ïðåäñòîÿùèÿ çèìåí ñåçîí, ñúîá-ùèõà ïðåäñòàâèòåëè íà õîòåëèåðñêèòå ñäðóæåíèÿ â äâàòà ñêè êóðîðòà.

Îáùî 59 îáåêòà çà ïîäñëîí è íàñòàíÿâàíå â ñòîëè-öàòà ñå î÷àêâà äà ïðåêðàòÿò ñúùåñòâóâàíåòî ñè äî êðàÿ íà òàçè ãîäèíà, èíôîðìèðà ÎÏ „Òóðèñòè÷åñêî îáñëóæâàíå“ â Ñîôèÿ.

Ñ 1.7% ñà íàìàëåëè ÷óæäåñòðàííèòå òóðèñòè â Áúëãàðèÿ îò ÿíóàðè äî àâãóñò 2009 â ñðàâíåíèå ñúñ ñúùèÿ ïåðèîä íà ìèíàëàòà ãîäèíà, ñî÷è ñòàòèñòèêàòà. Çà òîçè ïåðèîä Áúëãàðèÿ å ïîñåòåíà îò

4 260 143 ÷óæäåíöè, áåç òðàíçèòíî ïðåìèíàëèòå, êàòî 75.2% îò òÿõ ñà ãðàæäàíè íà ÅÑ.

Îáùî 3 585 973 áúëãàðè ñà ïúòóâàëè çàä ãðàíèöà çà îñåììåñå÷èåòî. Ñïàäúò å 9.4% ñïðÿìî ìèíàëàòà ãîäèíà.

Íàä 70 íîâè õîòåëà ñ îáùî 2000 ëåãëà ñà îòâîðèëè âðàòè ó íàñ ïðåç 2009 ã. âúïðåêè êðèçàòà. Êàïàöèòåòúò çà íàñ-òàíÿâàíå â ñòðàíàòà âå÷å å áëèçî 1 ìëí. ëåãëà, êàçà Öâåòàí Òîí-÷åâ, ïðåäñåäàòåë íà Áúëãàðñêàòà òóðèñòè÷åñêà êàìàðà.

ÍÀÊÐÀÒÊÎ »

Ïåò

úð Ï

åòðî

â

©

CCMMYYK K HOREMAG HOREMAG стр. 2стр. 2

3Б Р О Й 9 2 0 0 9

„Âèíåí òóðèçúì - òðàäèöèÿ è ñúâ-

ðåìåííîñò“ áå òåìàòà íà âòîðèÿ

×åðíîìîðñêè òóðèñòè÷åñêè ôî-

ðóì, êîéòî ñå ïðîâåäå â ñðåäà-

òà íà îêòîìâðè â êóðîðòà Ñâ. Ñâ.

Êîíñòàíòèí è Åëåíà êðàé Âàðíà.

Ïî äóìèòå íà Ìàðèí Íåøêîâ,

ïðåäñåäàòåë íà Âàðíåíñêàòà òó-

ðèñòè÷åñêà êàìàðà, êîÿòî áå äî-

ìàêèí íà ñúáèòèåòî, èìà ìíîãî

ïðè÷èíè òàçè ãîäèíà ôîðóìúò äà

å ïîñâåòåí íà âèíåíèÿ òóðèçúì.

Â ñâåòîâåí ìàùàá âå÷å äåñåò ãî-

äèíè ñå óòâúðæäàâàò çíà÷èìèòå

ñúáèòèÿ, ñâúðçàíè ñ íåãî, à ìíîãî

ñòðàíè ãî èçâåæäàò êàòî ïðèîðè-

òåò â òóðèñòè÷åñêî ñè ðàçâèòèå.

Àìáèöèèòå íà ÂÒÊ ñà äà ïðå-

âúðíå âèíîòî â îñíîâà íà åäèí

àëòåðíàòèâåí çà Áúëãàðèÿ âèä

òóðèçúì è äà ó÷àñòâà â ïðåñòðóê-

òóðèðàíåòî è åôåêòèâíîñòòà íà

îòðàñúëà.

Âèíåíòóðèçúì



ÒÅÌÀ ÍÀ ÁÐÎß ›› Âèíåí òóðèçúì

Âèíåí òóðèçúì å ñðàâíèòåëíî íîâî, íî âå÷å óòâúðäåíî â ñú-âðåìåííàòà òóðèñòè÷åñêà ëåê-ñèêà ïîíÿòèå. Â ñúäúðæàíèåòî

ìó ñå êðèå è èíòåãðèðà ñâîåîáðàçíàòà è òðàäèöèîííà âðúçêà ìåæäó âèíîòî è ÷îâåøêîòî áèòèå, ìîðàëà, êóëòóðàòà, ðåëèãèÿòà, íàóêàòà, ìóçèêàòà, ëèòåðàòó-ðàòà è èçêóñòâîòî.

Çà ðàçëèêà îò îñòàíàëèòå íàïèòêè âèíîòî íàìèðà ìÿñòî íå ñàìî â êóëèíàð-íàòà êóëòóðà íà íàðîäèòå, íî è â òÿõíàòà ðåëèãèÿ, ìåäèöèíà, ëèòåðàòóðà è èçêóñò-âî. Íÿìà ÷îâåøêà äåéíîñò, êîÿòî äà íå å ñâúðçâàíà ñ íåãî. Äîðè â Áèáëèÿòà òî å íà-ìåðèëî ïî÷åòíî è äîñòîéíî ìÿñòî. Â ðàç-ëè÷íèòå ïðåâîäè è èçäàíèÿ íà ñâåùåíàòà êíèãà ïîíÿòèåòî ñå ñðåùà îò 70 äî íàä 200 ïúòè.

Ñúùíîñòòà íà ñúâðåìåííèÿ âèíåí òóðèçúìïî ïðàâèëî ñà ëîçåòî, ãðîçäåòî è íåãîâèòå ïðîèçâîäíè ñïèðòíè íàïèòêè è ïðîäóêòè. Òîâà ïðåäïîëàãà ïúòóâàíåòî è ïðåáèâà-âàíåòî ïðè íåãî äà ñå îáâúðæàò ïðÿêî ñ æåëàíèÿ è ïîòðåáíîñòè, óäîâëåòâîðÿâàíè èìåííî ïîñðåäñòâîì òåçè ïðîäóêòè. Ñà-ìèÿò òåðìèí âèíåí òóðèçúì îáåäèíÿâà ïî-ïðåêèòå è èíòåãðèðàíè çíà÷åíèÿ íà âè-íîòî è òóðèçìà. Â íàé-îáù ñìèñúë òîé ñå îïðåäåëÿ êàòî âèä òóðèçúì, ÷èÿòî öåë å èëè âêëþ÷âà äåãóñòàöèÿ, êîíñóìàöèÿ èëè ïîêóïêà íà âèíî, ïî ïðàâèëî â áëèçîñò äî èëè îò ñàìèÿ âèíîïðîèçâîäèòåë; ...îá-õâàùà è ïîñåùåíèÿ íà âèíàðíè (âèíàðñêè èçáè), ëîçîâè ìàñèâè èëè ðåñòîðàíòè, êî-èòî ïðåäëàãàò óíèêàëíè ðåêîëòè ãðîçäå è âèíî, êàêòî è âèíåíè òóðîâå è ïúòóâà-íèÿ ïî ïîâîä íà ôåñòèâàëè íà âèíîòî è äðóãè ïîäîáíè ñïåöèàëíè ñúáèòèÿ.

Ïî-âàæíèòå õàðàêòåðèñòèêè íà âè-íåíèÿ òóðèçúì ìîãàò äà ñå îïðåäåëÿò ïî ñëåäíèÿ íà÷èí:

ïúòóâàíå è âðåìåííî ïðåáèâàâàíå »

èçâúí ïîñòîÿííîòî ìåñòîæèòåëñòâî, äîìèíèðàíî îò ñïåöèôè÷íè ïîòðåá-íîñòè, íîñèòåëè íà êîèòî ñà ïðåäèìíî ïî÷èòàòåëèòå íà âèíîòî è ñâúðçàíàòà ñ íåãî êóëòóðà, òðàäèöèè è îáè÷àèïîòðåáëåíèå íà ìàòåðèàëíè è äóõîâ- »íè áëàãà ñ îïðåäåëÿù êîíòåêñò íà ïðî-èçâîäíèòå íà ãðîçäåòî ïðîäóêòèñúâêóïíîñò îò ïîëèòè÷åñêèòå è ñòî- »ïàíñêèòå ñóáåêòè (ïðåäñòàâèòåëè íà àãðàðíèÿ ñåêòîð, âèíàðñêàòà è òóðèñ-

òè÷åñêàòà èíäóñòðèÿ), êîèòî ñúäåéñòâàò çà ôîðìèðàíå è ïðåäëàãàíå íà èíòåã-ðèðàí è òåìàòè÷íî îáâúðçàí ñ êóëòóðà-òà íà âèíîòî òóðèñòè÷åñêè ïðîäóêòñïåöèôè÷íà íèøà » íà òóðèñòè÷åñêîòî ïðåäëàãàíå, êîÿòî íàé-÷åñòî âêëþ÷âà óñëóãè, ñòîêè è ïðîäóêòè, ñâúðçàíè ñ:

äåãóñòèðàíå, êîíñóìàöèÿ èëè ïîêóï- ›êà íà âèíîîðãàíèçèðàíå è ïðîâåæäàíå íà âè- ›íåíè òóðîâå

доц. д-р Марин Нешков, ИУ Варна

Ïúëíèÿò òåêñò å ïóáëèêóâàí â ñáîðíèêà ñ äîêëàäè * îò êîíôåðåíöèÿòà íà ×åðíîìîðñêèÿ òóðèñòè÷åñêè ôîðóì „Âèíåí òóðèçúì – òðàäèöèè è ñúâðåìåííîñò“

Âèíî è òóðèçúì –îò òðàäèöèÿòà êúì ñúâðåìåííîñòòà*

Shut

ters

tock

©


ïîñåùåíèå íà ëîçîâè ìàñèâè èëè ›ïðîèçâîäèòåëè íà ãðîçäå è âèíî ñ öåë îáìåí íà äîáðè ïðàêòèêèêîçìåòèêà, ãðîçäîëå÷åíèå è âèíîòå- ›ðàïèÿïîñåùåíèÿ íà ñïåöèàëíè ñúáèòèÿ ›(ïðàçíèöè, ôåñòèâàëè, ÷åñòâàíèÿ), êîèòî ñà ñâúðçàíè òåìàòè÷íî ñ ãðîç-äåòî, âèíîòî è êóëèíàðíèòå òðàäè-öèè íà îïðåäåëåíè ãåîãðàôñêè ìåñ-òà è ðåãèîíè.

Âèíåíèÿò òóðèçúì ìîæå äà áúäå

Ñ îáùà èëè ñïåöèàëíà öåëÏðåäñòàâåíèòå ïî-ãîðå åëåìåíòè õàðàêòå-ðèçèðàò âòîðèÿ îò òÿõ. Ïðè íåãî èíòåðåñè-òå íà òóðèñòèòå êúì âèíîòî ñà åäíîðîäíè è öåëåíàñî÷åíè è èìàò îïðåäåëÿùà ðîëÿ â ìîòèâàöèÿòà íà ïúòóâàíåòî è ïîòðåáëå-íèåòî. Â îáùèÿ ñëó÷àé âèíåíèÿò òóðèçúì ñå ñâúðçâà ñ êóëèíàðíè óäîâîëñòâèÿ. Õà-ðàêòåðíà çà íåãî å óíèâåðñàëíîñòòà, êîåòî íà ïðàêòèêà äàâà âúçìîæíîñò çà êîìáèíè-ðàíåòî ìó ñ ïî÷òè âñè÷êè îñòàíàëè âèäîâå òóðèçúì. Ðàçëè÷íèòå ìó ðàçíîâèäíîñòè óñ-ïåøíî ñå êîìáèíèðàò ñúñ çäðàâíèÿ (ãðîç-äîëå÷åíèå, ÑÏÀ ïðîöåäóðè ñ èçïîëçâàíå íà ãðîçäå, âèíî è ïðîèçâîäíè íà òÿõ ïðî-äóêòè) äåëîâèÿ, ïîçíàâàòåëíèÿ, ñåëñêèÿ, àãðàðíèÿ, êóëèíàðíèÿ, ôîëêëîðíèÿ è äð.

Óñêîðåíîòî ðàçâèòèå íà âèíåíèÿ òóðè-çúì ïðåç ïîñëåäíèòå äâå äåñåòèëåòèÿ ñå äúëæè íàé-âå÷å íà îáñòîÿòåëñòâîòî, ÷å íåãîâàòà êîìïëåêñíà ðîëÿ íåïðåêúñíàòî íàðàñòâà.

Ïîëîæèòåëíèòå åôåêòèîò íåãî ñå îöåíÿâàò â ðàçëè÷íè àñïåêòè: çà òóðèñòà ãîñò, çà ïîñðåùàùèÿ ãî äîìàêèí (ïðîèçâîäèòåë íà ãðîçäå, âèíàðñêà èçáà, ñåëñêè ñòîïàíèí è äð.), çà òóðèñòè÷åñêèÿ áèçíåñ (õîòåëèåðè, òðàíñïîðòüîðè, ðåñ-òîðàíòüîðè) è çà òóðèñòè÷åñêèÿ öåíòúð. Òå ìîãàò äà ñå êîíêðåòèçèðàò ïî ñëåäíèÿ íà÷èí:

êóëòóðíî îáîãàòÿâàíå » è êóëòóðåí îá-ìåí ìåæäó òóðèñò è äîìàêèí, ñáëèæà-âàíå íà êóëòóðè, ÷èèòî íîñèòåëè ó÷àñò-âàò â ïðîöåñà íà îáùóâàíåòîñúæèâÿâàíå íà êóëèíàðíè òðàäèöèè » è îáè÷àè â îáùíîñòòà äîìàêèíèçïîëçâàíå íà âèíåíèÿ òóðèçúì êàòî »ôîðìà íà åôåêòèâåí äèðåêòåí ìàð-êåòèíã çà âèíîïðîèçâîäñòâîòî ÷ðåç:

ïðåäñòàâÿíå íà ìÿñòî íà êà÷åñòâîòî ›íà ïðîèçâåæäàíîòî âèíîñúçäàâàíå íà óñåùàíå çà ïðèíàä- ›ëåæíîñò è ëîÿëíîñò êúì ìàðêàòàïîâèøàâàíå èìèäæà íà ìåñòíèòå ›âèíà íà âúòðåøíèÿ è ìåæäóíàðîä-

íèÿ ïàçàðñòèìóëèðàíå íà ïðîèçâîäñòâîòî ›÷ðåç ïî âèñîêè öåíè íà ðåàëèçàöèÿ íà ìÿñòî è äèðåêòíà ðåêëàìà.

ñúçäàâàíå íà äîïúëíèòåëåí ïîìèíúê » è òðóäîâà çàåòîñò íà ñåëñêîñòîïàíñêè ðàéîíè ñúñ çàòèõâàùè èêîíîìè÷åñêè ôóíêöèè è äåéíîñòè è ïðîòèâîäåé-ñòâèå íà ìèãðàöèîííèòå ïðîöåñè â òÿõïîâèøàâàíå ñòåïåíòà íà ïðèâëåêà- »òåëíîñò, îïòèìèçèðàíå ñòðóêòóðàòà íà òóðèçìà è óâåëè÷àâàíå íà ñðåäíèÿ ïðè-õîä îò åäèí ïîñåòèòåë â òóðèñòè÷åñêèòå ðàéîíè è ìåñòà.Òå îïðåäåëÿò ðàâíèùåòî íà êîíêóðåí-

òîñïîñîáíîñò è ïðèâëåêàòåëíîñòòà íà òóðèñòè÷åñêàòà äåñòèíàöèÿ, â êîÿòî ñå ðàçâèâà è âèíåíèÿò òóðèçúì. Ïîñòèãàíåòî íà æåëàíèòå ðåçóëòàòè â òîâà íàïðàâëåíèå íåìèíóåìî èçèñêâà ïîëèòè÷åñêà íàìåñà, êîÿòî äà çàñèëè è ñòèìóëèðà òàçè âðúçêà.

Â ìåæäóíàðîäåí ìàùàáóñèëèÿ â òàçè íàñîêà ñå ïîëàãàò ïîñðåä-ñòâîì îðãàíèçèðàíå è ïðîâåæäàíå íà ðàçëè÷íè êîíôåðåíöèè, ðàáîòíè ñåìèíà-ðè è íàó÷íè ñðåùè êàòî Ïúðâàòà åâðîïåé-ñêà êîíôåðåíöèÿ çà âèíåí òóðèçúì (First åver European Wine Tourism Conference), ïðîâåäåíà ïðåç 1999 ã. â Óíèâåðñèòåòà â Ñúðè (Âåëèêîáðèòàíèÿ); Ïúðâàòà àâñòðà-ëèéñêà êîíôåðåíöèÿ çà âèíåí òóðèçúì (First Australian Wine Tourism Conference) â Ìàðãàðåò Ðèâúð (Àâñòðàëèÿ) – 1998; Ìåæäóíàðîäíà êîíôåðåíöèÿ è ðàáîòåí ñåìèíàð çà âèíåí òóðèçúì (International Wine Tourism Conference and Workshop) â Áàðñåëîíà (Èñïàíèÿ) – 2009 è 2010 ã.; Ìåæäóíàðîäíèÿò ñèìïîçèóì çà âèíåí òó-

ðèçúì (Internationalen Symposium zum Weintourismus) – 2005, 2007 è 2009 ã. (â Èïõîôåí, Ãåðìàíèÿ) è äð.

Ïîêàçàòåëåí å è ôàêòúò, ÷å â ñïåöè-àëèçèðàíè èçäàíèÿ êàòî International Journal of Wine Marketing, òðàíñôîðìèðà-íî â International Journal of Wine Business Research ñïåöèàëíî âíèìàíèå ñå îòäåëÿ íà ïðîáëåìèòå íà âèíåíèÿ òóðèçúì.

Çíà÷åíèåòî íà âèíåíèÿ òóðèçúìáåøå îöåíåíî è îò Åâðîïåéñêèÿ ñúþç. Ðå-àëèçèðàíèòå íà îñíîâàòà íà ñúçäàäåíàòà ïðåç 1993 ã. åâðîïåéñêà èíèöèàòèâà çà ïúòèùàòà íà âèíîòî „Äèîíèñ“ ïðîåêòè îò-÷àñòè áÿõà ôèíàíñèðàíè îò ôîíäîâåòå íà ÅÑ. Ñïîðåä èçñëåäâàíå íà Îáåäèíåíèåòî íà åâðîïåéñêèòå âèíîïðîèçâîäèòåëíè ðå-ãèîíè (Assemblåe des Rågions Europånnes Viticoles – A.R.E.V) â Åâðîïà ñà èçãðàäåíè âå÷å 215 ïúòèùà (ìàðøðóòè) íà âèíîòî.

Äðóãà êðóïíà ñâåòîâíà èíèöèàòèâà å ñúçäàâàíåòî íà ìåæäóíàðîäíàòà ìðåæà

„Ãîëåìèòå ñòîëèöè íà âèíîòî“ (Great Wine Capitals), â êîÿòî ó÷àñòâàò 8 ãîëåìè ãðà-

98 â Èòàëèÿ

20 â Ñëîâåíèÿ

17 â Àâñòðèÿ

16 â Èñïàíèÿ

15 âúâ Ôðàíöèÿ

15 â Óíãàðèÿ

11 â Ãåðìàíèÿ

11 â Ïîðòóãàëèÿ

6 â Ãúðöèÿ

215 ïúòÿ (ìàðøðóòè) íà âèíîòî â Åâðîïà. Îò òÿõ:

ïîçíàâà÷, öåíèòåë è ïî÷èòàòåë íà âèíîòî »ëþáèòåë íà íàñëàäàòà, âåñåëèåòî è »óäîâîëñòâèåòî îò æèâîòàòúðñà÷ íà íîâî, óíèêàëíî, ðàçëè÷íî îò »åæåäíåâíîòî ïðåæèâÿâàíå â õàðàê-òåðíàòà ñ âèíåíàòà ñè è ãóðìå êóëòóðà ñîöèàëíà ñðåäà èëè îáùíîñòêîëåêöèîíåð íà êà÷åñòâåíè âèíà îò »óíèêàëíè ðåêîëòèõîáè òóðèñò, ñêëîíåí äà õàð÷è çíà÷è- »òåëíî ïîâå÷å îò ìàñîâèÿ çà óäîâëåò-âîðÿâàíå íà ñâîèòå èíòåðåñè, ñâúðçà-íè ñ âèíîòîïîòðåáèòåë íà òóðèñòè÷åñêè óñëóãè »ñúñ çíà÷èòåëíî ïî-âèñîêî êóëòóðíî è îáðàçîâàòåëíî ðàâíèùå, êóëòóðíà ìî-òèâàöèÿ è ïåðñîíèôèöèðàíî îòíîøå-

íèå êúì íà÷èíà íà èçïîëçâàíå íà ñâî-áîäíîòî âðåìåöåíèòåë íà ïðèðîäàòà, çäðàâîñëîâíèÿ »íà÷èí íà æèâîò, äîáðàòà êóõíÿ, èçêóñ-òâîòî è ìóçèêàòà, êîèòî äîïúëâàò íàñ-ëàäàòà îò êîíñóìàöèÿòà íà âèíîàêòèâåí ó÷àñòíèê ïðè ôîðìèðàíåòî è »ðåàëèçèðàíåòî íà ïðîãðàìàòà çà ïðåñ-òîÿ â òóðèñòè÷åñêîòî ìÿñòîèçïúëíåí ñ èíòåðåñ è ëþáîïèòñòâî »êúì íà÷èíà íà æèâîò íà õîðàòà â îáù-íîñòòà äîìàêèí, ñïåöèôèêàòà íà ìåñò-íîòî êóëèíàðíî ìàéñòîðñòâî, èñòîðèÿ, àðõèòåêòóðà, ôîëêëîð è ïð.ðîìàíòèê, åñòåò è ôèëîñîô, êîéòî çíàå »òî÷íîòî çíà÷åíèå íà ïîñëàíèåòî In vino veritas.

Ïðîôèë íà ïîòðåáèòåëÿ íà ïðîäóêòà

Б Р О Й 9 2 0 0 9 5



äà îò Ñåâåðíîòî è Þæíîòî ïîëóêúëáî. Îáåäèíÿâàùîòî ãè êà÷åñòâî å, ÷å òå ñà öåí-òðîâå íà íàé-èçâåñòíèòå â îáëàñòòà íà âè-íîïðîèçâîäñòâîòî ðåãèîíè. Îò ñúçäàâàíå-òî é ïðåç 1999 ã. òÿ îðãàíèçèðà è ïðîâåæäà åæåãîäåí êîíêóðñ ñ íàãðàäà „Íàé-äîáðîòî îò âèíåíèÿ òóðèçúì“ (Best îf Wine Tourism Awards).

Áúëãàðèÿ ðàçïîëàãà ñ èçêëþ÷èòåëíî áëàãîïðèÿòíè óñëîâèÿçà ðàçâèòèå íà âèíåíèÿ òóðèçúì. Ïðåç 2007 ã. òÿ ñå íàðåæäà íà 20-î ìÿñòî ñðåä ñòðàíèòå – ïðîèçâîäèòåëêè è èçíîñè-òåëêè íà âèíî, à ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè áúëãàðñêîòî âèíî ïîñòåïåííî âðúùà ñëà-âàòà ñè íà êà÷åñòâåíà è ïðåäïî÷èòàíà íà-ïèòêà. Ïîíàñòîÿùåì ó íàñ ôóíêöèîíèðàò

óñïåøíî îêîëî 150 èçáè, ìíîãî îò êîèòî ðàçïîëàãàò ñ ìîäåðíà ñïåöèàëèçèðàíà èíôðàñòðóêòóðà â óíèñîí ñ íàé-ñúâðåìåí-íèòå èçèñêâàíèÿ çà ðàçâèòèå íà âèíåíèÿ òóðèçúì.

Îïèòè â òîâà íàïðàâëåíèå ñå ïðàâÿò è ïî ëèíèÿ íà èçïîëçâàíå íà ñðåäñòâà îò åâ-ðîïåéñêè ôîíäîâå è ïðîãðàìè, êàêòî è ñúñ ñðåäñòâà íà áúëãàðñêàòà äúðæàâà. „Àíòè÷-íèÿò ïúò íà òðàêèéñêîòî âèíî“ íàïðèìåð å ÷àñò îò ïðîåêòà çà ðàçâèòèå íà Öåíòðà-ëåí Þæåí ðåãèîí. Ïðîãðàìàòà, èçãîòâåíà îò Íàöèîíàëíàòà àñîöèàöèÿ çà òðàíñôåð íà òåõíîëîãèè, ïðåäâèæäà äî 2013, çà 1333-ãîäèøíèíàòà îò ñúçäàâàíåòî íà áúëãàðñêàòà äúðæàâà, äà áúäàò èçãðàäåíè 1333 âèíàðñêè èçáè, ïðåäëàãàùè âèíåí òó-ðèçúì. Òå òðÿáâà äà áúäàò ñ õîòåëñêà ÷àñò, ñ îêîëî 50 ìåñòà çà äåãóñòàöèÿ çà îáñëóæ-

âàíå íà ãðóïè ïî 40-50 ÷îâåêà. Çà ñúçäà-âàíåòî íà ïîäîáíè êîìïëåêñè ìîæå äà ñå êàíäèäàòñòâà ñ ïðîåêòè çà ôèíàíñèðàíå îò åâðîôîíäîâåòå. 1.7 ìèëèàðäà åâðî ñà ïðåäâèäåíè â ïðîãðàìàòà çà ðåãèîíàëíî ðàçâèòèå äî 2013 ã.

Íåçàâèñèìî îò îòáåëÿçàíèòå íàêðàòêî ïîñòèæåíèÿ è ïåðñïåêòèâè â ðàçâèòèåòî íà âèíåíèÿ òóðèçúì ó íàñ ñå íàëàãà èç-âîäúò, ÷å ïîíàñòîÿùåì òîé ïðåäñòàâëÿâà åäíà âñå îùå

Íåçíà÷èòåëíà íèøà â òóðèñòè÷åñêîòî ïðåäëàãàíåÍàëèöå ñà è øàíñîâå òîâà ñòàòóêâî äà ñå ïðîìåíè è òîé äà ñå ïðåâúðíå â ðåàëíà ñòðàòåãè÷åñêà êîíêóðåíòíà ïîçèöèÿ íà äåñòèíàöèÿ Áúëãàðèÿ íà ìåæäóíàðîäíèÿ è âúòðåøíèÿ òóðèñòè÷åñêè ïàçàð.

Ðàçðàáîòâàíå íà ñåêòîðíà ñòðàòåãèÿ »çà ðàçâèòèå íà âèíåíèÿ òóðèçúì ñ ïðè-îðèòåòíà öåë ñúæèâÿâàíå è ñúõðàíå-íèå íà òðàäèöèèòå â ïðîèçâîäñòâîòî íà ãðîçäå è âèíî è îïòèìàëíî ïðåñòðóêòó-ðèðàíå íà íàöèîíàëíèÿ òóðèçúì.ßñíî îïðåäåëÿíå » è ðàçãðàíè÷àâà-íå íà ìÿñòîòî, ðîëÿòà è ôóíêöèèòå íà ðàçëè÷íèòå ñóáåêòè (äúðæàâíè, ìåñò-íè âëàñòè, íåïðàâèòåëñòâåíè îðãàíè-çàöèè, òóðèñòè÷åñêè è âèíàðñêè ïðåä-ïðèÿòèÿ è äð.).Ïîäîáðÿâàíå êîîðäèíàöèÿòà » è âçàè-ìîäåéñòâèåòî ìåæäó òÿõ è ïî-êîíêðåò-íî ìåæäó:

äúðæàâà – ìåñòíà âëàñò – íåïðàâèòåë- ›ñòâåíè îðãàíèçàöèè (ÍÏÎ) – áèçíåñÍÏÎ – òóðèñòè÷åñêè áèçíåñ – âèíîï- ›ðîèçâîäèòåëè – îáðàçîâàòåëíè çâåíàòóðîïåðàòîðè – âèíîïðîèçâîäèòå- ›ëè (âèíàðíè, âèíàðñêè èçáè) – õîòå-ëèåðèòóðîïåðàòîðè – òðàíñïîðòüîðè – òóð- ›àãåíòèáèçíåñ – êóëòóðíè èíñòèòóöèè – ìåñò- ›íà âëàñòâèíîðåãèîí – òóðèñòè÷åñêè áèçíåñ. ›

Îñìèñëÿíå ðîëÿòà è çíà÷åíèåòî íà »âèíåíèÿ òóðèçúì ñ öåë îïòèìàëíîòî ìó ïîçèöèîíèðàíå â íàöèîíàëíàòà òó-ðèñòè÷åñêà ïîëèòèêà è ìàðêåòèíã ïëà-íèðàíåòî íà òóðèñòè÷åñêèòå ðàéîíè è ìåñòà.Öåëåíàñî÷åíè » ìàðêåòèíãîâè àíàëèçè è ïðîó÷âàíèÿ ïî âúïðîñè îò ðîäà íà:

êîè ðåñóðñè, ñâúðçàíè ñ ðàçâèòèåòî ›íà âèíåíèÿ òóðèçúì, ñà óíèêàëíè çà

ñòðàíàòà èëè ðåãèîíà è ïðèòåæàâàò íàé-âèñîêà ñòåïåí íà ïàçàðíà àòðàê-òèâíîñòêîè ñúáèòèÿ è ïðàçíèöè, ñâúðçàíè ñ ›ãðîçäå è âèíîïðîèçâîäñòâî, ñå âïèñ-âàò íàé-äîáðå â íàöèîíàëíàòà è ìåñò-íàòà òðàäèöèÿ è ìîãàò óñïåøíî äà ñå èíòåãðèðàò â ïðîäóêòà íà âèíåíèÿ òó-ðèçúìêàê äà ñå îáîãàòè è ðàçíîîáðàçè ïðî- ›äóêòúò íà âèíåíèÿ òóðèçúì, äà ñå ïî-âèøè íåãîâîòî êà÷åñòâî è àòðàêòèâ-íîñòêàê äà ñå ïðèâëåêàò íîâè èëè ïî-âè- ›ñîêî ïëàòåæîñïîñîáíè òóðèñòè, êîè-òî â íàé-âèñîêà ñòåïåí îòãîâàðÿò íà ïðîôèëà íà âèíåíèÿ òóðèñò

Ïîäîáðÿâàíå íà òðàíñïîðòíàòà äîñ- »òúïíîñò, ñóïåðñòðóêòóðàòà è èíôðà-ñòðóêòóðàòà íà âèíåíèÿ òóðèçúì ñ öåë ïîâèøàâàíå êà÷åñòâîòî íà íåãîâèÿ ñïåöèàëèçèðàí ïðîäóêòÓñúâúðøåíñòâàíå íà ñúùåñòâóâàùèòå è »ñúçäàâàíå íà íîâè èíòåðíåò ïîðòàëè íà áúëãàðñêèÿ âèíåí òóðèçúì, ïîäîá-ðÿâàíå íà íåãîâîòî èíôîðìàöèîííî îñèãóðÿâàíå ÷ðåç äåéíîñòòà íà òóðèñ-òè÷åñêèòå èíôîðìàöèîííè öåíòðîâåÅôåêòèâíî » èçïîëçâàíå íà ñðåäñòâà-òà ïî åâðîïåéñêèòå ïðîãðàìè ãëàâíî ïî ïîñîêà íà ñòèìóëèðàíå îòãëåæäàíå-òî íà íîâè ëîçÿ, âèíîïðîèçâîäñòâîòî è ðàçâèòèåòî íà âèíåíèÿ òóðèçúìÐàçðàáîòâàíå íà » ñïåöèàëèçèðàíè ó÷åáíè ïðîãðàìè è îðãàíèçèðàíå íà îáó÷åíèå íà ïðîôåñèîíàëèñòè â îá-ëàñòòà íà âèíåíèÿ òóðèçúì êàêòî êúì

ñèñòåìàòà íà ñïåöèàëèçèðàíîòî îáðà-çîâàíèå, òàêà è êúì ñèñòåìàòà íà ôèð-ìåíîòî îáó÷åíèå è êâàëèôèêàöèÿÀêòèâèçèðàíå äåéíîñòòà íà òóðèñòè- »÷åñêèÿ áèçíåñ ñ öåë óñêîðÿâàíå ðàç-âèòèåòî íà âèíåíèÿ òóðèçúì, â ò.÷.:

ðàçðàáîòâàíå íà ñïåöèàëèçèðàíè è ›êîìáèíèðàíè ìàðøðóòè è ïðîäóêòè çà íóæäèòå íà âèíåíèÿ òóðèçúì, ñúîáðà-çåíè ñúñ ñïåöèôèêàòà íà ïîòðåáèòåë-ñêèòå èçèñêâàíèÿ è ïðåäïî÷èòàíèÿ (âèíåíè ñåìèíàðè è êîíôåðåíöèè, èíòåãðèðàíè âèíåíè è êóëèíàðíè êóðñîâå, êîìáèíèðàíè äåãóñòàöèè íà âèíî ñúñ ñèðåíà èëè êîëáàñè, êóðñî-âå çà íà÷èíàåùè â îáëàñòòà íà ñîìå-ëèåðñòâîòî, îáèêîëêè è ðàçõîäêè çà ôîòî-, âèäåîëþáèòåëè è õóäîæíèöèîðãàíèçèðàíå íà êîíêóðñè, èçëîæ- ›áè è ïðåçåíòàöèè, ïðàêòè÷åñêè çàíè-ìàíèÿ ïî ëîçàðñòâî (ðÿçàíå íà ëîçÿ, ãðîçäîáåð), ñåìåéíè ïðîãðàìè èçâúí òóðèñòè÷åñêèÿ ñåçîí è äð.)àêòèâíî è öåëåíàñî÷åíî ïðåäñòàâÿíå, ›ðåêëàìà è ïðîìîöèÿ íà íîâèòå ñïåöè-àëèçèðàíè ïðîäóêòè íà âúòðåøíèÿ è ìåæäóíàðîäíèÿ òóðèñòè÷åñêè ïàçàððàçíîîáðàçÿâàíå ïðåäëàãàíåòî íà ›êîìïëåêñèòå çà ÑÏÀ è óåëíåñ òóðè-çúì ñ ïðîöåäóðè, êîèòî ñà áàçèðàíè íà èçïîëçâàíå íà ãðîçäå, âèíî è ïðî-èçâîäíè òåõíè ïðîäóêòèïî-àêòèâíî ó÷àñòèå íà ìåæäóíàðîä- ›íè òóðèñòè÷åñêè áîðñè è ïàíàèðè çà ïðåäñòàâÿíå íà íîâè ñïåöèàëèçèðà-íè ïðîäóêòè, ñâúðçàíè ñ âèíåíèÿ òó-ðèçúì.

Óñëîâèÿ çà ïðåâðúùàíå íà Áúëãàðèÿ â êîíêóðåíòíà äåñòèíàöèÿ çà âèíåí òóðèçúì

H О T E L S & R E S T A U R A N T S M A G A Z I N E6


7Б Р О Й 9 2 0 0 9

„Âèíïðîì Ðóñå“ äîáàâè îùå åäèí âèíåí øåäüîâúð êúì ñåðèÿòà „Ïðèñ-òèñ“. Íîâîòî âèíî íîñè èìåòî „Ïðèñòèñ Äèâúðñ“ (Pristis Diverse). Êàêòî è äðóãèòå âèíà îò ñåðèÿòà – „Ïðèñòèñ Ïðåìèóì“, „Ïðèñòèñ Ïåðôåêò“ è

„Ïðèñòèñ Åëåãàíò“, òî å óíèêàëíî ïî ðîäà ñè è ñúñ ñèãóðíîñò ùå èçíåíàäà öåíèòåëèòå íà äèîíèñèåâàòà íàïèòêà. Diverse çíà÷è ðàçëè÷åí, íåïîâòîðèì, èçêëþ÷èòåëåí.

„Ïðèñòèñ Äèâúðñ“ å ïðîèçâåäåíî îò ðåäêèÿ çà Áúëãàðèÿ ñîðò ãðîçäå ïèíî íîàð, êîéòî îïðåäåëÿ íåãîâèòå âêóñîâå è àðîìàòè. Õàðàêòåðåí çà íåãî å èíòåíçèâíèÿò ÷åðâåí öâÿò, àðîìàòèòå íà ÷åðâåíè è ÷åðíè ãîðñêè ïëîäîâå, ãúáè è ãîðñêà øóìà. Òîçè áëàãîðîäåí ñîðò ãðîçäå äîïðèíàñÿ è çà ìåêàòà è êàäèôåíà ñòðóêòóðà íà òÿëîòî íà âèíîòî. „Ïðèñòèñ Äèâúðñ“ å îòëåæàâàëî â íîâè áú÷âè, òèï áàðèê, â ðåçóëòàò íà êîåòî å ïðèäîáèëî äîáðà ïëúòíîñò è ñëàäîñò.

Â åñåííèòå äíè, êîãàòî ïðèðîäàòà å óêðàñèëà âñè÷êî â ñâîèòå öâåòîâå è âñè÷êî îêîëî íàñ å ðàçëè÷íî è óíèêàëíî, åäíà áóòèëêà „Ïðèñòèñ Äèâúðñ“ ìîæå äà óêðàñè è âàøàòà òðàïåçà. Òîâà èçêëþ÷èòåëíî âèíî ñå ñú÷åòàâà ñ áëþäà îò òúìíè ìåñà, áàðáåêþ, ïòèöè è ëåêè ñèðåíà. Òî ùå äîáàâè öâÿò è íàñòðîåíèå êúì âñåêè âàø ïðàçíèê. „Ïðèñòèñ Äèâúðñ“ å âèíî, êîåòî ñå ïîäíàñÿ ñ ãîðäîñò è óäîâîëñòâèå.

„Âèíïðîì Ðóñå“ å ìîäåðíà âèíàðíà, ðàçïîëîæåíà â ñåâåðíèÿ ëîçàðî-âèíàðñêè ðåãèîí íà áðåãà íà ðåêà Äóíàâ. Òîâà å åäèí îò íàé-ãîëåìèòå âè-íîïðîèçâîäèòåëè è èçíîñèòåëè íà âèíî â Áúëãàðèÿ ñ êàïàöèòåò îò 40 ìëí. ëèòðà ãîäèøíî. Êîìïàíèÿòà å èçâåñòíà ñ áîãàòèòå ñè òðàäèöèè â ïðîèçâîä-ñòâîòî íà áåëè è ÷åðâåíè âèíà, âèñîêîàëêîõîëíè íàïèòêè è îöåò. Ôèðìàòà å ñåðòèôèöèðàíà ïî ìåæäóíàðîäíàòà ñèñòåìà çà êîíòðîë íà êà÷åñòâîòî ISO 9002 è àíãëèéñêèÿ ñòàíäàðò CMI. Ïðèòåæàâà çëàòåí ñåðòèôèêàò çà äîá-ðà ïðîèçâîäñòâåíà ïðàêòèêà.

Îòëè÷íèÿò åêèï íà „Âèíïðîì Ðóñå“ ñú÷åòàâà äúëãîãîäèøíèòå òðàäèöèè âúâ âèíîïðîèçâîäñòâîòî ñ îïèòà íà åíîëîçèòå è ïîñëåäíèòå òåíäåíöèè â èçêóñòâîòî íà ñúçäàâàíå íà âèíî.

„Âúâ „Âèíïðîì Ðóñå“ íåïðåêúñíàòî ðàáîòèì, çà äà îòãîâîðèì íà ïîñ-òîÿííî ïðîìåíÿùèòå ñå âêóñîâè ïðåäïî÷èòàíèÿ è î÷àêâàíèÿ íà íàøèòå êëèåíòè, ñïîäåëÿ èçïúëíèòåëíèÿò äèðåêòîð íà „Âèíïðîì Ðóñå“ Íàòàëèÿ Êàçàêîâà. Âëàãàìå ìíîãî ñòàðàíèå è åìîöèè âúâ âñÿêà áóòèëêà âèíî – çà òîâà ãîâîðè è ñëîãàíúò íè „Âèíïðîì Ðóñå – Åìîöèè â áóòèëêà“.

Íà èíòåðíåò ñàéòà íà êîìïàíèÿòà – www.vinpromrousse.com, ìîæå äà ñå çàïîçíàåòå ñ âñè÷êè ïðîäóêòè íà âèíàðíàòà è äà ïðî÷åòåòå ïîâå÷å çà òåõíîëîãèÿòà èì íà ïðîèçâîäñòâî.

Íîâî âèíåíî èçêóøåíèå îò Âèíïðîì Ðóñå – Ïðèñòèñ Äèâúðñ

ÏÐÅÄÑÒÀÂßÍÅ




Ðàçâèâàìå âèíåí òóðèçúì íèé, áàéíî, àìà íå ÷àê äîòàì.“ Ïå-ðèôðàçàòà íà áåçñìúðòíîòî âúçêëèöàíèå íà Àëåêîâèÿ ãå-

ðîé Áàé Ãàíüî ïðîâîêèðà ðàçìèñúë çà ìèíàëîòî, íàñòîÿùåòî è áúäåùåòî íà âèíåíèÿ òóðèçúì â Áúëãàðèÿ.

È íèå, áúëãàðèòå, êàòî ìíîãî äðóãè íàðîäè ñè ïðèñâîÿâàìå ïðèêàçêàòà êàê, êîãàòî ñúçäàâàë ñâåòà, áîã çàáðàâèë çà ñú-îòâåòíàòà ñòðàíà è íàêðàÿ èçòóïàë òîðáàòà ñè íàä íåÿ è ÿ äàðèë ñ âñè÷êè âúçìîæíè ïðèðîäíè è êóëòóðíè áëàãèíè. Ñàìî ÷å ïî-ñëåäíèÿò ïîáúëãàðåí âàðèàíò íà ëåãåíäàòà èíîñêàçàòåëíî ãëàñè: „Ïîâèêàë áîã âñè÷êè íàðîäè è çàïî÷íàë äà ãè äàðÿâà – îêåàíè-òå, ìîðåòàòà è Óåéí Ðóíè íà àíãëè÷àíèòå; ïëàíèíèòå íà àâñòðèéöèòå, ðàâíèíèòå íà ðóñíàöèòå; òàíöèòå íà èñïàíöèòå; ìóçèêà-òà íà èòàëèàíöèòå è âèíîòî íà ôðàíöóçèòå. Áúëãàðèòå, ïîíåæå èìàëè ìíîãî ðàáîòà, çàêúñíåëè! Äîáðèÿò áîã íè ïðèåë, ñúæàëèë íè è íè äàë îò âñè÷êè áëàãèíè ïî ìàëêî.“ Äàëè òîâà íå ïîäñêàçâà, ÷å ñìå ïîëó÷èëè ìàëêî äîáúð òåðîàð, ìàëêî ëîçàðñêè óìå-íèÿ, ìàëêî âèíàðñêè óìåíèÿ, ìàëêî òó-ðèñòè÷åñêè óìåíèÿ è äàëè âñè÷êè òåçè ïî ìàëêî ïîëó÷åíè äàðáè, ñúáðàíè çàåäíî, íå ïðàâÿò åäèí íåäîñòàòú÷åí âèíåí òóðèçúì?

Çà äà èìàìå âèíåí òóðèçúì, òðÿáâà äà ñà íàëèöå ïîíå ñëåäíèòå ÷åòèðè óñëîâèÿ:

Ïðèâëåêàòåëåí òóðèñòè÷åñêè ðåñóðñ â 1. äîñòàòú÷íî êîëè÷åñòâî – èíòåðåñíè ëîçàðñêè ñòîïàíñòâà, âèíàðñêè èçáè, âèíàðñêè ïðîäóêòè, ëîçàðî-âèíàð-ñêè ñúáèòèÿ è ïðåæèâÿâàíèÿ.Óþòíà è ñèãóðíà ìàòåðèàëíî-òåõíè÷å-2. ñêà áàçà, îïîñðåäñòâàùà ïîëçâàíåòî íà òóðèñòè÷åñêèÿ ðåñóðñ îò òóðèñòè-òå – ïúòèùà äî ëîçîâèòå ìàñèâè, äå-ãóñòàöèîííè çàëè, äåìîíñòðàöèîííè çàëè, çàâåäåíèÿ çà õðàíåíå, ñðåäñòâà çà ïðåáèâàâàíå è äð.Îðãàíèçàöèîííà òóðèñòè÷åñêà äåé-3. íîñò è ïðåäëàãàíå:

îðãàíèçèðàíå è ïðåäëàãàíå íà óñ- »

ëóãè çà èíôîðìàöèÿ, äåãóñòàöèÿ íà âèíà, àíèìàöèÿ, èçõðàíâàíå, íîùóâàíå è äð. îò ñòðàíà íà ñòî-ïàíèòå íà ëîçàðñêèòå ñòîïàí-ñòâà è âèíàðñêèòå èçáèïðîèçâîäñòâåíî-ïîñðåäíè÷åñêà »äåéíîñò îò ñòðàíà íà òóðîïå-ðàòîðè è òóðàãåíòè çà îðãàíè-çèðàíå è ïðåäëàãàíå íà âèíàðñêè ïúòóâàíèÿ è ïîñåùåíèÿ.

Ïîòðåáíîñòè è ìîòèâàöèÿ4. îò ñòðà-

íà íà òóðèñòèòå çà ó÷àñòèå âúâ âèíåí òóðèçúìÐàçâèòèåòî íà âèíåí òóðèçúì íå ìîæå

äà áúäå ïúëíîöåííî êàêòî áåç èíòåðåñíà è áîãàòà ëîçàðî-âèíàðñêà èñòîðèÿ íà ñòðà-íàòà, òàêà è áåç èíòåðåñíà ñúâðåìåííà ëî-çàðî-âèíàðñêà ïðàêòèêà.

Â èñòîðè÷åñêî îòíîøåíèå Áúëãàðèÿ ìîæå äà ðàç÷èòà ïîâå÷å íà âèíàðñêè ìè-òîâå, ëåãåíäè è ðàçêðàñåíè ñëó÷êè, îòêîë-êîòî íà âúçìîæíè çà äîêàçâàíå è ïîêàçâà-

Ðàçâèòèå íà âèíåíèÿ òóðèçúì â Áúëãàðèÿ – ìèòîâå è ðåàëíîñòè

доц. д-р Стоян Маринов, ИУ – Варна

Shut

ters

tock

©


9Б Р О Й 9 2 0 0 9

íå èñòîðè÷åñêè ôàêòè è òðàäèöèè.Ãåíèàëíîòî óìåíèå íà áúëãàðèíà äà ñå

èçêàðâà „ïî-ïî-íàé-“ íè âêàðâà â ñïîð çà ðîäèíàòà íà íàé-ñòàðîòî âèíî â ñâåòà. Îñ-ïîðâàìå ïðåòåíöèèòå êàêòî íà Èðàí (íà-ìåðåíè îñòàíêè îò ôåðìåíòèðàëè íàïèòêè 5400 ã. ïð. Õð.), òàêà è íà Êèòàé (íàìåðåíè îñòàíêè îò ñúäîâå çà ïðîèçâîäñòâî íà âèíî, äàòèðàùè îò 7000 ã.ïð. í.å.). Ñïîðåä íàøè àðõåîëîçè è èñòîðèöè: „Íàé-ñòàðîòî âèíî å íàïðàâåíî îò ãðîçäåòî îò ëîçàòà, îòêðèòà êðàé ñâåòèëèùåòî íà Îðôåé, äî êúðäæà-ëèéñêîòî ñåëî Òàòóë. Çà íåÿ èñòîðèöèòå ïðåäïîëàãàò, ÷å å íà âúçðàñò îò íàä 3000 ãîäèíè. Èçñëåäâàíèÿ íà Íàöèîíàëíèÿ èí-ñòèòóò çà âèíîòî è ñïèðòíèòå íàïèòêè ïîêà-çàõà, ÷å âèíîòî îò äðåâíàòà ëîçà å îò íåïîç-íàò ñîðò ãðîçäå. Ïî îñíîâíèòå ñè õèìè÷íè ïîêàçàòåëè òî íå ñå îòëè÷àâà îò ñúâðåìåí-íèòå ïðîìèøëåíè ñîðòîâå. Ñïîðåä ïðîó÷-âàíèÿòà ëîçàòà êðàé Òàòóë ïðèíàäëåæè êúì åâðîïåéñêèòå ñîðòîâå ëîçè. Âèíîòî é ñå äîáëèæàâà ïî õàðàêòåðèñòèêè äî êàáåðíå ñîâèíüîí è êàáåðíå ôðàí. Àðõåîëîçèòå íå ñà èçíåíàäàíè îò îòêðèòèåòî, çàùîòî âå÷å ñà äîêàçàëè, ÷å â Ðîäîïèòå ëîçè ñå îòãëåæ-äàò îò ïîâå÷å îò 8000 ãîäèíè. Ñïîðåä òÿõ òîâà ùå ïðîìåíè ïðåäñòàâèòå, ÷å ëîçàòà å ïðåíåñåíà â Åâðîïà îò Ìàëà Àçèÿ.“ Åäèí ïðåäèçâèêàòåëåí ìèò, êîéòî èìà ñâîèòå ìàòåðèàëíè ïîäïîðè â êàìåííèòå îñòàíêè íà Ïåðïåðèêîí è Òàòóë, íî êîéòî âñå îùå íå å ïðåâúðíàò â ðåàëíî ïðåæèâÿâàíå çà âèíåíèòå òóðèñòè íà Áúëãàðèÿ.

Íå ïî-ìàëêî âïå÷àòëÿâàùà å èñòîðèÿòà çà èçêîðåíÿâàíåòî íà ïèÿíñòâîòî íà áúë-ãàðèòå ÷ðåç èçêîðåíÿâàíåòî íà ëîçÿòà ïî âîëÿòà íà õàí Êðóì. Ìîæå áè èñòîðè÷å-ñêè ôàêò, îáâúðçàí ñ ëåãåíäàòà çà ìîìúêà Ìàâðóä, êîéòî äàë ïîâîä íà õàí Êðóì äà îòìåíè çàáðàíàòà íà âèíîïðîèçâîäñòâîòî ïî áúëãàðñêèòå çåìè, à òàêà ñúùî è èìåòî íà ïðîñëîâóòèÿ òèïè÷íî áúëãàðñêè ñîðò ãðîçäå çà ÷åðâåíî âèíî. Èíòðèãóâàùà èñ-òîðèÿ, êîÿòî ÷ðåç åêñêóðçîâîäñêàòà áåñå-äà ìîæå äà äúðæè áóäíè âèíåíèòå òóðèñòè â àâòîáóñà, íî íÿìà êúäå äà áúäå âèäÿíà è ïðåæèâÿíà â åêñïîçèöèè è âúçñòàíîâêè.

Â õðîíîëîãè÷åñêè ïëàí ñëåäâà ìèòúò çà ïðî÷óòîòî ÷åðâåíî âèíî, ïðîèçâåæäàíî îò ñîðòà øèðîêà ìåëíèøêà ëîçà, çà êîåòî êàçâàò, ÷å „ìîæåø â êúðïà äà ãî íîñèø“. Èçíàñÿëè ãî â Èòàëèÿ, Ôðàíöèÿ è îùå ìíî-ãî ñòðàíè. Çíàòíè îñîáè ñ÷èòàëè çà ïðèâè-ëåãèÿ äà ãî èìàò íà òðàïåçàòà ñè. Ñðåä íàé-ãîëåìèòå ïðîèçâîäèòåëè è òúðãîâöè íà âèíî áèëè Êîðäîïóëîâè – ðîä ñ èíòåðåñíà èñòîðèÿ è îãðîìåí ïðèíîñ çà òîçè çëàòåí ïåðèîä â ëåòîïèñà íà Ìåëíèê. Ìåëíèøêî-òî âèíî, ïðîèçâåæäàíî îò Ìàíîë Êîðäî-

ïóëîâ, ñïå÷åëèëî îãðîìíà ïîïóëÿðíîñò íà Ñâåòîâíîòî èçëîæåíèå â Ïàðèæ ïðåç 1889 ã. Ìàíîë Êîðäîïóëîâ ïîëó÷èë îãðîìåí áðîé ïîðú÷êè è ñå øåãóâàë, ÷å å îñèãóðèë ðàáîòà è íà âíóöèòå ñè. Êðàñèâà ïðèêàçêà, ÷èåòî ïðîäúëæåíèå äíåñ ñå ñëó÷âà â äâà ïðîòèâîïîëîæíè âàðèàíòà. Ïúðâèÿò âàðè-àíò å èçáàòà íà ïðîñëîâóòàòà Êîðäîïóëîâà êúùà, êúäåòî äåãóñòèðàø åâòèíî íàêèñåëÿ-âàùî âèíî è ÷óâàø, ÷å ìåëíèøêîòî âèíî

„ìîæåø â êúðïà äà ãî íîñèø“ íå çàùîòî å ãúñòî, à çàùîòî êúðïàòà å „ñáèòî èçòúêàíà è íàáèòà ñ ïðàõ“. Äðóãèÿò âàðèàíò ìúæäó-êà â êîëîðèòíàòà ìåëíèøêà èçáà íà Ìèòêî Øåñòàêà. È òðàäèöèîííà, è îðèãèíàëíà, 250-ãîäèøíà, â íåÿ âèíîòî è ìàòåðèàëíàòà ñðåäà ñà ìèò, íî óíèêàëíèòå åìîöèîíàëíè òóðèñòè÷åñêè ïðåæèâÿâàíèÿ ñúñ ñîáñòâå-íèêà âèíàð ñà ðåàëíîñò. Äîñòàòú÷íî å ñàìî äà ÷óåø àâòåíòè÷íîòî „èñêàìå ìåëíèøêî âèíî äà ñå ïðàâè íå ïî òåõíîëîãèÿ, à ïî àêúë. Â òåõíîëîãèÿòà âñè÷êî å íàïèñàíî, äîðè ãðåøêèòå. Ìàéñòîðèòå òóê ðàáîòÿò ïî èíòóèöèÿ, ñÿêàø Ãîñïîä èì äèêòóâà“.

Âëèçàíåòî íà Áúëãàðèÿ â ñåìåéñòâîòî íà ñîöèàëèñòè÷åñêèòå ñòðàíè ïðåç 1944 ã. ïðîìåíÿ êîðåííî ëîçàðî-âèíàðñêàòà ïðàêòèêà íà ñòðàíàòà. Çàñàæäàíåòî íà èíòåðíàöèîíàëíè ñîðòîâå öåëè çàäîâîëÿ-âàíå íóæäèòå íà îãðîìíèÿ Ñúâåòñêè ñúþç, à ïî-êúñíî è íà Çàïàäà îò îáèêíîâåíî òðàïåçíî âèíî. Íà÷èíàíèåòî ñå îêàçâà èçêëþ÷èòåëíî óñïåøíî. Ïðåç 1966 ã. Áúë-ãàðèÿ âå÷å å íà 6-î ìÿñòî ïî èçíîñ íà âèíî â ñâåòà, à ïðåç 1978 ã. óñïåøíî íàâëèçà íà áðèòàíñêèÿ ïàçàð.

Îò âèíîïðîèçâîäñòâî êúì âèíåí òóðèçúìÏîÿâÿâàò ñå è ïúðâèòå íà÷åíêè íà âèíåí òóðèçúì â Áúëãàðèÿ. Ìîæå áè íà÷àëîòî å ïîñòàâåíî âúâ „Âèíïðîì Ëÿñêîâåö“, êîéòî îùå ïðåç 1975 ã. âëèçà â äîãîâîðåíîñò ñ íàöèîíàëíèÿ èçíîñèòåë íà âèíà „Âèíèì-ïåêñ“ è ñ íàöèîíàëíèÿ òîãàâà òóðîïåðàòîð

„Áàëêàíòóðèñò“ è çàïî÷âà äà ïðèåìà ïîñå-ùåíèÿ íà ÷óæäåñòðàííè òóðèñòè, ïðåäñòà-âÿéêè ïðåä òÿõ áúëãàðñêèòå âèíà. Òóðèñòè-òå ïîñåùàâàò äåãóñòàöèîííàòà çàëà, öåõà çà ïðîèçâîäñòâî íà øàìïàíñêî, à òàêà ñúùî è ëîçÿòà, êúäåòî å èìàëî ñïåöèàëíî èçãðàäåíà ìåõàíà. Òóðèñòè÷åñêàòà äåé-íîñò å áèëà åïèçîäè÷íà è áåçïëàòíà, ïî çàÿâêè îò „Áàëêàíòóðèñò“ è „Âèíèìïåêñ“ çà ïî-ñïåöèàëíè ãîñòè.

Ïðåç 90-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê ñå ïðèâàòèçèðàò ëîçàðî-âèíàðñêè êîîïåðà-òèâè è äúðæàâíèòå âèíçàâîäè. Íÿêîè îò òÿõ ïðèâëè÷àò ÷óæäåñòðàííè èíâåñòèöèè è ñúõðàíÿâàò äåéíîñòòà ñè, äðóãè ôà-

Домът на винарска изба „Тиквеш“ е Тиквешкият

лозарски район в Македония, където се срещат

южният средизем номорски климат и северни-

те континентални ветрове, а от срещата им се

раждат прекрасни условия за лозар ство и про-

изводство на плодови, живи, темпераментни и

комплексни вина.

Вината на „Тиквеш“ се продават в Македония и

в над 15 европейски държави, а някои от тях са

уникални за района.

Разнообраз ното портфолио включва сортовете

вранец, тамянка и смедеревка – като най-важни

и основни, а също и шардо не, каберне сови-

ньон, мерло, траминер и ризлинг.

Отлежала мини мум 3 години в дъбови бъчви, за

да при добие изтънченост и мекота, на българ-

ския пазар вече е и лозовата жълта ракия и все-

ки ценител може да й се наслади.

ИЗБА ТИКВЕШУНИКАЛНИ ВИНА ОТ МАКЕДОНИЯ

Официален представител на Изба ТИКВЕШ за България:

СИТЕКС ООД

София, бул. Ломско шосе 218A, sofi [email protected], (02) 9346757

www.tikves.com.mk


1 0 H О T E L S & R E S T A U R A N T S M A G A Z I N E


ëèðàò. Ïîñòåïåííî áúëãàðñêèòå âèíîï-ðîèçâîäèòåëè âúçâðúùàò àìáèöèèòå ñè âúâ âèíàðñêàòà èíäóñòðèÿ.

Ñëåä 2000 ã. òëàñúê â ðàçâèòèåòî íà ëîçàðî-âèíàðñòâîòî è íà ñâúðçàíèÿ ñ íåãî âèíåí òóðèçúì â Áúëãàðèÿ äàâà ïðîãðàìàòà ÑÀÏÀÐÄ, êîÿòî å ñïåöèàëåí èíñòðóìåíò çà ïðèñúåäèíÿâàíå êúì Åâðî-ïåéñêèÿ ñúþç â îáëàñòòà íà çåìåäåëèåòî è ðàçâèòèåòî íà ñåëñêèòå ðàéîíè (Special Accession Programme for Agriculture and Rural Development – SAPARD). Ñ ïîìîùòà íà ÷óæäåñòðàííè è ìåñòíè èíâåñòèöèè â ñú÷åòàíèå ñ ïðîåêòè ïî ÑÀÏÀÐÄ â Áúëãàðèÿ ïîñòåïåííî ñå ñúçäàâàò ìîäåðíè ëîçàðñêè ñòîïàíñòâà, ñú÷åòàíè ñ áóòèêîâè âèíàðñêè èçáè è áóòèêîâà òóðèñòè÷åñêà ñóïåðñòðóê-òóðà è èíôðàñòðóêòóðà. Äîñòîéíè ïðèìåðè ñà Âèíàðñêà èçáà Todoroff, „Âèíàðíà Áåñà Âàëåé“ ÎÎÄ ñ îñíîâåí èíâåñòèòîð ãðàô Ñòå-ôàí ôîí Íàéïåðã, âèíàðñêà èçáà „Åäîàðäî Ìèðîëèî“ – ñîáñòâåíîñò íà ñâåòîâíîèç-âåñòíèÿ èòàëèàíñêè ïðîèçâîäèòåë íà òåê-ñòèë è âèíî, è äðóãè. Ñàìî ïðåç 2004 ã. 60 ìèëèîíà åâðî ñà èíâåñòèðàíè çà îáíîâÿâà-íå íà âèíàðíè è äðóãè 30 ìèëèîíà åâðî ïî ëîçîâè ìàñèâè. Ðåçóëòàòúò îò èíâåñòèöèîí-íèÿ áóì â ëîçàðî-âèíàðñòâîòî â Áúëãàðèÿ, íàé-ìàëêîòî â èìèäæîâ àñïåêò íà äåñòè-íàöèÿòà, ñå îòðàçÿâà ìîæå áè íàé-óäà÷íî â îöåíêàòà íà åêñïåðòà ïî âèíàòà â Èçòî÷íà Åâðîïà Êàðîëàéí Ãèëáè. Òÿ ïèøå: „Çàáðà-âåòå ñòàðèÿ èìèäæ çà Áúëãàðèÿ – ñòðàíà íà åâòèíè è ïðîòèâíè íà âêóñ âèíà, è ïîãëå-äíåòå êúì íîâîòî ïîêîëåíèå ìàéñòîðè íà âèíîòî, êîåòî áóðíî ñå ðàçðàñòâà îò 1990 ã. íàñàì è çàëàãà íà òåðîàðà è âèñîêîêà÷åñò-âåíèòå âèíà â ñúðöåòî íà ñâîÿòà ôèëîñî-ôèÿ... Êîãàòî ïîñåòèõ Áúëãàðèÿ çà ïðúâ ïúò â íà÷àëîòî íà 90-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê, ñòðàíàòà âñå îùå ñå áîðåøå àãîíè÷åñêè ñúñ çàìèðàùèÿ êîìóíèçúì. Ïîñòðîåíèòå ïî ðóñêè ìîäåë áåòîííè âèíàðíè ñúñ ñòàðèòå,

ðúæäÿñàëè ðåçåðâîàðè íå ïðàâåõà íèêîìó âïå÷àòëåíèå. Åäâà ñëåä äâàíàäåñåò ãîäèíè ñå îñìåëèõ äà ïîñåòÿ Áúëãàðèÿ îòíîâî è íà-ìåðèõ ñòðàíàòà êîðåííî ïðîìåíåíà. Äíåñ Áúëãàðèÿ å íàé-ïîïóëÿðíàòà äåñòèíàöèÿ çà îòäèõ è äîêàòî ñëúíöåòî, ïÿñúêúò è çàñíå-æåíèòå ïëàíèíè ïúëíÿò äîáðå äúðæàâíàòà õàçíà, Áúëãàðèÿ òðÿáâà äà ñå âúçïîëçâà îò òîçè ïðîÿâåí ìåæäóíàðîäåí èíòåðåñ è äà çàåìå îòíîâî ñâîåòî ìÿñòî íà ìåæäóíàðîä-íèÿ ïàçàð íà âèíîòî.“

Íîâèÿò ïîäõîäÍîâèòå è ìîäåðíè âèíàðñêè èçáè â Áúë-ãàðèÿ âíåäðÿâàò è ðàç÷èòàò èçöÿëî íà ôðåíñêèòå, íåìñêèòå, èòàëèàíñêèòå è äîðè àâñòðàëèéñêèòå ëîçàðñêè è åíîëîæêè ïðàêòèêè. Ìèòúò çà óíèêàëíèòå òðàêèéñêè è áúëãàðñêè ëîçàðî-âèíàðñêè ñâåùåíî-äåéñòâèÿ ñå âàëîðèçèðà ÷ðåç êëàñè÷åñêà-òà èêîíîìè÷åñêî-ïðàãìàòè÷íà åíîëîãèÿ íà çàïàäíîåâðîïåéñêèòå âèíàðè. Ñúçäàëà-òà ñå ðåàëíîñò å ïîëåçíà çà ðàçâèòèåòî íà âèíåíèÿ òóðèçúì íàé-ìàëêî â äâà àñïåêòà. Îò åäíà ñòðàíà , ìîäåðíèòå èçáè ïðèâëè-÷àò áúëãàðñêè òóðèñòè è ôîðìèðàò â òÿõ çàïàäíîåâðîïåéñêà ïîòðåáèòåëñêà âèíåíà êóëòóðà, íà îñíîâàòà íà êîÿòî òå ñå ïðåâðú-ùàò âúâ ôåíîâå íà âèíåíèÿ òóðèçúì. Îò äðóãà ñòðàíà, ìîäåðíèòå èçáè ïðèâëè÷àò è ÷óæäåñòðàííè, îñíîâíî çàïàäíîåâðîïåé-ñêè òóðèñòè, äåìîíñòðèðàéêè èì êàê ñå èç-íàñÿò, ïðèñàæäàò è îáëàãîðîäÿâàò òåõíèòå âèíàðñêè òðàäèöèè â ÷óæáèíà.

Èçõîæäàéêè îò íàïðàâåíàòà ðåòðîñïåê-öèÿ è îöåíÿâàéêè ñúâðåìåííèòå óñëîâèÿ çà âèíåí òóðèçúì â Áúëãàðèÿ, ìîæåì äà íàïðàâèì ñëåäíèòå èçâîäè:

Â Áúëãàðèÿ âå÷å å ðåàëíîñò » èíòåðåñåí ëîçàðî-âèíàðñêè òóðèñòè÷åñêè ðå-ñóðñ, êîéòî äîáëèæàâà íåîáõîäèìîòî êðèòè÷íî êîëè÷åñòâî çà ôîðìèðàíå íà ïúëíîöåííè âèíàðñêè òóðîâå. Ìî-

äåðíè ëîçàðñêè ñòîïàíñòâà ñ âèíàðñêè èçáè è õàðàêòåðíè ìàðêîâè âèíàðñêè ïðîäóêòè èìà ïî öÿëàòà òåðèòîðèÿ íà ñòðàíàòà.Ðåàëíîñò â äîñòàòú÷íî ìíîãî îò ëîçàð- »ñêèòå ñòîïàíñòâà è âèíàðñêèòå èçáè å êà÷åñòâåíà, íà ìåñòà áóòèêîâà (õîòåë

„Ñîëè Èíâèêòî“, õîòåë „Òîäîðîâ“) ìàòå-ðèàëíî-òåõíè÷åñêà áàçà çà ïîñåùåíèå, äåãóñòàöèè, ðàçâëå÷åíèÿ, èçõðàíâàíå è ïðåáèâàâàíå, êîåòî ïðàâè âúçìîæíî îñúùåñòâÿâàíåòî íà ðàçíîîáðàçíè âè-íåíè òóðèñòè÷åñêè ïúòóâàíèÿ.Ñòîïàíèòå íà ëîçàðñêèòå ñòîïàíñòâà è »âèíàðñêèòå èçáè ñ îðèåíòàöèÿ êúì âè-íåíèÿ òóðèçúì ðåàëíî îðãàíèçèðàò è ïðåäëàãàò óñëóãè çà èíôîðìàöèÿ, äå-ãóñòàöèÿ íà âèíà, àíèìàöèÿ, èçõðàí-âàíå, íîùóâàíå è äðóãè. Êúì ìîìåíòà îáà÷å òå ïîäõîæäàò èíäèâèäóàëèñòè÷-íî è íå êîîðäèíèðàò óñèëèÿòà ñè çà ñãëîáÿâàíå íà åäíà öÿëîñòíà êàðòèíà íà ïðåäëàãàíåòî íà âúçìîæíîñòè çà âè-íåí òóðèçúì â Áúëãàðèÿ.Îðãàíèçèðàíåòî è ïðåäëàãàíåòî íà »âèíåíè ïúòóâàíèÿ è ïîñåùåíèÿ â Áúë-ãàðèÿ îò ñòðàíà íà òóðîïåðàòîðè è òó-ðàãåíòè ïðèñúñòâà ïî-ñêîðî çà àñîð-òèìåíò â òÿõíàòà äåéíîñò, îòêîëêîòî êàòî îñíîâíî ïðîäóêòîâî íàïðàâëåíèå. Ïðè÷èíèòå ñå êîðåíÿò êàêòî âúâ âñå îùå íåîôîðìåíàòà òúðãîâñêà ïîëèòèêà íà âèíàðñêèòå èçáè, òàêà è â ìàëêèÿ ïî îáåì ñåãìåíò íà ïî÷èòàòåëèòå íà âèíå-íèÿ òóðèçúì â Áúëãàðèÿ.Íà îñíîâíèòå çà Áúëãàðèÿ ÷óæäåñòðàí- »íè åìèòèâíè ïàçàðè èìà äîñòàòú÷íî òóðèñòè ñ ïîòðåáíîñòè è ìîòèâàöèÿ çà ó÷àñòèå âúâ âèíåí òóðèçúì, ñàìî ÷å çà òÿõ íàøèòå ñúâðåìåííè ëîçàðî-âè-íàðñêè òóðèñòè÷åñêè âúçìîæíîñòè ñà âñå îùå èíôîðìàöèîííî íåèçâåñòíè. Ñ íàðàñòâàíåòî íà âèíàðñêàòà ïîòðåáè-òåëñêà êóëòóðà íà áúëãàðñêîòî íàñåëå-íèå âúòðåøíèÿò ïàçàð ùå ñå ïðåâðúùà âúâ âñå ïî-âàæåí èçòî÷íèê íà òóðèñòè ñ ïîòðåáíîñòè è ìîòèâàöèÿ çà ó÷àñòèå âúâ âèíåí òóðèçúì.Çà äà ïðåâúðíåì ìèòà çà áúëãàðñêîòî

âèíàðñòâî â êîíêóðåíòîñïîñîáíà òóðèñòè-÷åñêà ðåàëíîñò, òðÿáâà ñ îáùè óñèëèÿ íà ëîçàðè, âèíàðè, òóðîïåðàòîðè, îáùèíàðè è âñè÷êè îñòàíàëè çàèíòåðåñîâàíè äðó-ãàðè äà ïðåäëàãàìå íà òóðèñòèòå íå ñàìî äà ãëåäàò ëîçÿ, íå ñàìî äà îïèòâàò ãðîçäå, íå ñàìî äà äåãóñòèðàò è êóïóâàò âèíî, íå ñàìî äà ñå íàñëàæäàâàò íà âèíåíè âàíè, à âñè÷êî òîâà çàåäíî â êîìóíèêàòèâíî-äåìîíñòðàöèîíåí áóêåò îò íåçàáðàâèìè ïðèêàçíè ïðåæèâÿâàíèÿ.


1 1Б Р О Й 9 2 0 0 9

Ìàêàð ÷å â Åâðîïà èìà ðàç-ðàáîòåíè íàä 200 âèíåíè ìàðøðóòà, äîñêîðî Áúëãàðèÿ íå ðàçïîëàãàøå ñ íèòî åäèí.

Ïîíå ñ íèòî åäèí îôèöèàëíî ïðèçíàò. Ñåãà îáà÷å ñìå íà ïúò äà ñå ñäîáèåì ñ ïîíå äóçèíà ìàðøðóòè çà âèíåíè òóðîâå, íÿêîè îò êîèòî ñà íàïúëíî ãîòîâè, à äðóãè ñà â ïðîöåñ íà ðàçðàáîòâàíå.

Íà÷àëîòîáå ïîñòàâåíî ïðåç 2007 ã. ñúñ ñúçäàâà-íåòî íà âèíåí êëúñòúð ïî èíèöèàòèâà íà ðåãèîíàëíàòà âèíàðñêà êàìàðà „Òðàêèÿ“. Â ðàìêèòå íà êëúñòúðà ñå ïðåäâèæäà äà áúäàò ðàçðàáîòåíè äåâåò ìàðøðóòà íà òåðèòîðèÿòà íà öÿëàòà ñòðàíà. Êúì âñåêè îò ìàðøðóòèòå èìà ðàáîòíà ãðóïà, ÷èèòî çàäà÷è ñå ñâúðçâàò ñ àíàëèç íà ìåñòà-òà, êîèòî äà áúäàò âêëþ÷åíè â ìàðøðóòà, îáó÷åíèå íà êàäðè, êàêòî è ðàçðàáîòâàíå íà ïðîåêòè çà êàíäèäàòñòâàíå çà ôèíàí-ñèðàíå ÷ðåç åâðîôîíäîâå. Èäåÿòà å äà ñå îáåäèíÿò âèíàðñêèÿò, òóðèñòè÷åñêèÿò áèçíåñ è îáùèíèòå. Ðîëÿòà íà ïîñëåäíè-òå å äà ïîäîáðÿò èíôðàñòðóêòóðàòà ñúñ ñðåäñòâà îò ÅÑ è ÷ðåç ñàìîôèíàíñèðàíå. Ðîëÿòà íà îòäåëíèòå êîìïàíèè ïúê å äà ðàçðàáîòÿò ðàçíîîáðàçíè è àòðàêòèâíè òó-ðèñòè÷åñêè ïðîäóêòè è óñëóãè, êàêòî è äà ñúäåéñòâàò çà ðåàëèçèðàíå íà ïðîåêòèòå.Íàé-íàïðåäíàëà å ðàáîòàòà ïî òðè ìàðø-ðóòà â Þæíà Áúëãàðèÿ – Ïúòÿò íà Äèîíè-ñèé, Ïúòÿò íà Îðôåé è Àíòè÷íèÿò ïúò íà òðàêèéñêîòî âèíî.

Ïúòÿò íà Äèîíèñèé çàïî÷âà îò ìà-ãèñòðàëà „Òðàêèÿ“ ïðè ñåëî Êàëóãåðîâî, ìèíàâà ïðåç ðàéîíà íà îáùèíèòå Ïàçàð-äæèê, Êðè÷èì, Ïåðóùèöà, Ðîäîïè, Êóêëåí, Àñåíîâãðàä, Êúðäæàëè – êúì Ïåðïåðèêîí è Õàñêîâñêèòå ìèíåðàëíè áàíè. Äúëæèíà-òà íà öåëèÿ ìàðøðóò å 220 êì. Â íåãî èìà 9 âèíàðñêè èçáè, ñ ïîòåíöèàë çà îùå 5, äâå îò êîèòî â ñòðîèòåëñòâî. Ïî ìàðøðóòà èìà

7 ñåëèùà ñ èçâåñòíè ìèíåðàëíè èçâîðè è èçãðàäåíà îáøèðíà òóðèñòè÷åñêà áàçà

– íàä 50 õîòåëè, áàëíåîñàíàòîðèóìè è ïî-÷èâíè ñòàíöèè, êàêòî è ïðèðîäåí è êóëòóð-íî-èñòîðè÷åñêè ðåñóðñ çà ïîñòðîÿâàíåòî äîïúëíèòåëíî íà îùå 15-20 íîâè õîòåëà.

Àíòè÷íèÿò ïúò íà òðàêèéñêîòî âèíî å ñ äúëæèíà 166 êì è âêëþ÷âà Êàëóãåðîâî, Ïàíàãþðèùå, Ñòðåë÷à, Êðàñíîâñêèòå áàíè, Ñòàðîñåë, Õèñàð, Áàíÿ è äð. Îñâåí âèíî ìàðøðóòúò ïðåäëàãà åêî- è ñåëñêè òóðèçúì, ÑÏÀ è ìåäèöèíñêè òóðèçúì, ëîâ è ðèáîëîâ, ïîñåùåíèå íà ðîçîâàðíè, êàêòî è êóëòóð-íî-èñòîðè÷åñêè òóðèçúì.

Òðåòèÿò ìàðøðóò – Ïúòÿò íà Îðôåé, îáåäèíÿâà ïðèðîäíèòå è êóëòóðíî-èñòî-ðè÷åñêèòå äàäåíîñòè íà Ïëîâäèâ è íà îùå íÿêîëêî îáùèíè â Áúëãàðèÿ è Ãúðöèÿ çà ñúçäàâàíå íà îáù òóðèñòè÷åñêè ïðîäóêò. Ìàðøðóòúò çàïî÷âà îò Ïëîâäèâ ïî íà-

ïðàâëåíèåòî Àñåíîâãðàä – Áà÷êîâî è ñå ðàçäåëÿ íà òðè êëîíà è îáõâàùà îêîëî 20 ñåëèùà â äâåòå äúðæàâè.

Ôðåíñêàòà âðúçêàÍîâ òóðèñòè÷åñêè ïðîäóêò ðàçðàáîòèõà òîâà ëÿòî ôðåíñêè åêñïåðòè ïî ïîðú÷êà íà Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî òóðèçúì (ÄÀÒ). Îñåì âèíåíè ìàðøðóòà, îáõâàùàùè îñíîâ-íèòå âèíîïðîèçâîäèòåëíè ðàéîíè â Áúë-ãàðèÿ, ïðåäëîæèõà Êëîä Ñàìñîí – åíîëîã, è Ïàñêàë Òåòî – ìàðêåòèíã ñïåöèàëèñò â îáëàñòòà íà ëîçÿòà è âèíîòî. Çà ðàçëèêà îò âèíåíèÿ êëúñòúð ïîäõîäúò èì áåøå íå äà ðàçâèâàò îïðåäåëåí ðåãèîí, à, èçõîæäàéêè îò ñúùåñòâóâàùèòå äàäåíîñòè, äà îïðåäå-ëÿò àòðàêòèâíè ìàðøðóòè. Ñòðåìåæúò íà åêñïåðòèòå å áèë äà ñú÷åòàÿò îáèêîëêàòà íà åäíè îò íàé-äîáðèòå âèíàðñêè èçáè â ñòðàíàòà ñ ðàçãëåæäàíå íà áúëãàðñêè

Âèíåíè ìàðøðóòè â Áúëãàðèÿ

Екатерина Андреева

Þëè

ÿ Ëà

çàðî

âà

©




êóëòóðíè è èñòîðè÷åñêè çàáåëåæèòåë-íîñòè.Âèíåíèòå ìàðøðóòè îáõâàùàò èçáèòå íà

„Âèíïðîì Êàðíîáàò“, „ Êàòàðæèíà Åñòåéò“, „Áåñà Âàëåé“, „Åäîàðäî Ìèðîëèî“, èçáàòà êúì Ìóçåÿ íà âèíîòî â Ïëåâåí, „Ìåäîâî“, èçáà „Òîäîðîâ“, „Ñòàðîñåë“, èçáà è äâîðåö

„Ðîçîâà äîëèíà“, „Åâêñèíîãðàä“, „Äàìÿíè-öà“ êðàé Ñàíäàíñêè, Ìåëíèê, „×åðíîìîð-ñêî çëàòî“ â Ïîìîðèå, „Äîìåéí Áîéàð“,

„Ëîâèêî“, „Ëåâåíòà“ – Ðóñå, „Ñòàðà èçáà“ – ßìáîë.

Â òÿõ ñå ñú÷åòàâà ïîñåùåíèåòî íà èçáè ñ äðóãè àòðàêöèè. Âèíî, õîòåëèåðñòâî è ðåñòîðàíòüîðñòâî íàïðèìåð ïðåäëàãàò

„Âèíïðîì Êàðíîáàò“, èçáèòå „Êàòàðæèíà“, „Áåñà Âàëåé“, „Åäîàðäî Ìèðîëèî“. Âèíî, ÑÏÀ è çäðàâå å çàïàçåíàòà ìàðêà íà Ñàí-äàíñêè è èçáà „Äàìÿíèöà“, êàêòî è íà Ïî-ìîðèå è èçáà „×åðíîìîðñêî çëàòî“. Âèíî è çàíàÿò÷èéñòâî å ïðåäëîæåíèåòî íà èçáà

„Ìåäîâî“, ñú÷åòàâàùî äåãóñòàöèè ñ ïîñå-ùåíèå íà åòíîãðàôñêè êîìïëåêñ, à âèíî-ëå÷åíèåòî å çàñòúïåíî â èçáèòå „Òîäîðîâ“ è „Ñòàðîñåë“.

Ìàðøðóòèòå ñà ñ ðàçëè÷íà ïðîäúëæè-òåëíîñò, êîÿòî âàðèðà îò åäèí äî äåâåò äíè. Ìîãàò äà ñå îáåäèíÿò â òðè êàòåãîðèè – ñ ãî-ëÿìà ïðîäúëæèòåëíîñò (8–10 äíè), ñðåäíà ïðîäúëæèòåëíîñò (5–6-äíåâåí ïðåñòîé) è êðàòêè (1–2 äíè). Åäèí îò íàé-äúëãèòå ìàðøðóòè ñ ïðîäúëæèòåëíîñò íà îáèêîë-êàòà 9 äíè âêëþ÷âà ïîñåùåíèåòî íà èçáàòà â Ìåëíèê è Ðèëñêèÿ ìàíàñòèð, ðàçãëåæäà-íå íà Òðàêèéñêàòà ãðîáíèöà â Ñòàðîñåë è ìåñòíàòà âèíàðñêà èçáà, ðàçãëåæäàíåòî íà Ñòàðèÿ Ïëîâäèâ â ñú÷åòàíèå ñ äåãóñòàöèÿ

â èçáà „Ðîçîâà äîëèíà“, ïîñåùåíèå íà Íåñåáúð è èçáèòå „×åðíîìîðñêî çëàòî“ è

„Ìåäîâî“ è çà ôèíàë ïîñåùåíèå íà äâîðå-öà „Åâêñèíîãðàä“ è èçáàòà êúì íåãî.

×àñò îò ïî-êðàòêèòå ìàðøðóòè âêëþ÷âàò ïîñåùåíèå íà Ïëåâåí, ïàíîðàìàòà „Ïëå-âåíñêà åïîïåÿ“ è çàêóñêà â èçáà „Ìóçåé íà âèíîòî“, ïîñåùåíèå íà êîìïëåêñà „Àð-áàíàñè“ âúâ Âåëèêî Òúðíîâî, ïîñåùåíèå íà õðàì-ïàìåòíèêà „Øèïêà“ è Êàçàíëúê è âèíàðñêè èçáè â ðåãèîíà.

Î÷àêâà ñå, ÷å ìàðøðóòèòå ùå ïðåäñòà-âëÿâàò èíòåðåñ íå ñàìî çà ÷óæäåñòðàííè, íî è çà áúëãàðñêè òóðèñòè. Ñïîðåä åêñïåð-òèòå òå ìîãàò äà áúäàò äîáðî äîïúëíåíèå êàêòî çà ñåëñêè òóðèçúì, òàêà è çà âàêàí-öèîíåí è çà äåëîâè ïðîÿâè. Ïðåäëàãàíåòî íà âèíåíèòå ìàðøðóòè ùå ïîçâîëè äà ñå ðàçíîîáðàçè òóðèñòè÷åñêèÿò ïðîäóêò, äà ñå íàìàëè ñåçîííîñòòà â òóðèçìà è äà ñå äîêàðàò òóðèñòè âúâ âúòðåøíîñòòà íà ñòðà-íàòà.

Ïðåäè äà îáîñîáÿò ìàðøðóòèòå, åêñ-ïåðòèòå îò Ôðàíöèÿ ñà ïðîó÷èëè 51 ïðîèç-âîäèòåëè íà âèíà ñ ãàðàíòèðàí è êîíòðî-ëèðàí ïðîèçõîä â 14 ðåãèîíà íà ñòðàíàòà, ïîñåòèëè ñà 25 èçáè â ïðîäúëæåíèå íà òðè åêñïåäèöèè. Ïðè ñåëåêöèÿòà íà èçáèòå åäèí îò êðèòåðèèòå å áèë íàëè÷èåòî íà óñëîâèÿ è àòðàêòèâíà ïðåçåíòàöèÿ. Íàé-ãîëÿìàòà êðèòèêà íà ôðåíñêèòå åêñïåðòè å êúì èíôðàñòðóêòóðàòà – ëîøè ïúòèùà è ëèïñà íà óêàçàòåëíè òàáåëè.

Äâàìàòà ôðåíñêè ñïåöèàëèñòè ñà ñ äúë-ãà ïðàêòèêà â ðàçðàáîòâàíåòî íà âèíåíè ìàðøðóòè. Îò îïèòà èì ñà ñå âúçïîëçâàëè íàëîæèëè ñå âèíîïðîèçâîäèòåëè êàòî Àð-

æåíòèíà, ×èëè è Àâñòðàëèÿ, êàêòî è áëèç-êè äî Áúëãàðèÿ äúðæàâè êàòî Ìîëäîâà, Óíãàðèÿ, Ðóìúíèÿ, Ðóñèÿ, Ãðóçèÿ è Òóðöèÿ. Åêñïåðòèòå ïúðâî ñà èçâúðøèëè èçñëåä-âàíå íà âèíîïðîèçâîäñòâîòî â Áúëãàðèÿ, à ñëåä òîâà – èíâåíòàðèçàöèÿ íà èçáèòå, ðåñòîðàíòèòå, ñðåäñòâàòà çà íàñòàíÿâàíå, êóëòóðíî-èñòîðè÷åñêè îáåêòè, ïðèðîäíè çàáåëåæèòåëíîñòè, äîñòúïíîñò è èíôðà-ñòðóêòóðà è ïð.

Ðåêëàìàòà íà âèíåíèòå ìàðøðóòè ùå âúðâè â äâå íàñîêè – îò åäíà ñòðàíà, ïðåä ñïåöèàëèñòè è öåíèòåëè – ñîìåëèåðè, åíî-ëîçè è ëþáèòåëè íà âèíîòî, êîèòî ìîãàò äà ñðàâíÿò îíîâà, êîåòî íàìåðÿò â Áúëãàðèÿ, ñ ïîäîáíè ïðîäóêòè â äðóãè ñòðàíè. À îò äðóãà, ïðåä òóðèñòè, êîèòî ïîñåùàâàò Áúë-ãàðèÿ ïî äðóã ïîâîä.

Êîëêî ùå ñòðóâà åäèí òàêúâ ìàðøðóò ùå çàâèñè îò òóðîïåðàòîðèòå, êîèòî òðÿá-âà äà èçáåðàò ñúîòâåòíèòå ìåñòà çà íàñòà-íÿâàíå è äà ãè îñòîéíîñòÿò. Ñòèãà äà èìàò èíòåðåñ.

Ïúòÿò Áäèí »Ïúòÿò Ñòðèìîí »Àíòè÷íèÿò ïúò íà òðàêèéñêîòî âèíî »Ïúòÿò íà Îðôåé »Ïúòÿò íà Äèîíèñèé »Ïúòÿò íà Åòúð »Ïúòÿò íà Õåìóñ »Ïúòÿò Ìàäàðà »Ïúòÿò Îäåñîñ »

Âèíåíèòå ìàðøðóòè â êëúñòúðà „Âèíåí òóðèçúì“

Íåïîâòîðèìê êóïàæ îò ñîðòîâåòå ìåðëî, êàáåðíå ñîâèíüîí,ìàâðóä, ñèðà è ðóáèí îò ñîáñòâåíèòå ëîçÿ íà Âèëà Ëþáèìåö.

Çà êîíòàêòè: Âèëà ËþáèìåöÖåíòðàëåí ÎôèñÏëîâäèâ 4000óë. Ëþáåí Êàðàâåëîâ 7òåë: 032 659 000ôàêñ: 032 659 020e-mail: [email protected]

Ïðîèçâåæäà ñå îò áèâîëñêî ìåñî îò ñîáñòâå-íè ôåðìè, ïî îðèãèíàëíà ðåöåïòà è ñåëåêòè-ðàíè ïîäïðàâêè. Ñ íèñêîòî ñúäúðæàíèå íà ìàçíèíè è õîëåñ-òåðîë âèñîêîêà÷åñòâåíèÿò áèâîëñêè äåëè-êàòåñ å ïðåäïî÷èòàí è îò ïðèâúðæåíèöèòå íà çäðàâîñëîâíîòî õðàíåíå.

Çà êîíòàêòè: „ÌÅÊÎÌ“ ÀÄ Ñèëèñòðà, îôèñ Ñîôèÿ òåë. (02) 872 96 77, ôàêñ (02) 971 25 66Òúðãîâñêè ñêëàä ¹212 –Ñêëàäîâà áàçà „Ñëàòèíà – Áóëãàðïëîä“1574 Ñîôèÿ, áóë. „Ïðîô. „Öâåòàí Ëàçàðîâ“ ¹13òåë. (02) 971 96 77, ìîáèëåí (089) 799 26 44e-mail: [email protected]; www.mekom.bg

Âèëà Ëþáèìåö ÑåëåêöèÿÏÅÐÏÅÐÀðåê. 2007

Áèâîëñêà ëóêàíêà „Äóðîñòîðóì“ íà „ÌÅÊÎÌ“ ÀÄ Ñèëèñòðà

ÏÐÎÄÓÊÒÈ


1 3Б Р О Й 9 2 0 0 9

Òóðèçúì»Òóðèçúì»14» Ãðúöêèòå óðîöè íà ÀÁÒÒÀ

Êàêâè ñà ïðîáëåìèòå íà áúëãàðñêèòå òóðîïåðàòîðè è òóðèñòè-÷åñêè àãåíòè, âçàèìîîòíîøåíèÿòà èì ñ àâèîêîìïàíèèòå è ïàðò-íüîðèòå â òóðèñòè÷åñêèÿ áèçíåñ, êàêòî è áúäåùèòå õîðèçîíòè çà ðàçâèòèå – òîâà áÿõà òåìèòå, îêîëî êîèòî ñå ðàçãúðíàõà äèñêóñèèòå ïî âðåìå íà Îñìàòà ãîäèøíà ñðåùà íà ÀÁÒÒÀ.

16» Ïàìïîðîâî: ãîëÿìîòî ïðåäèçâèêàòåëñòâî

Ìîæå áè çà ïðúâ ïúò óñèëèÿòà íà õîòåëèåðèòå è ðåñòîðàíòüîðèòå â êóðîðòà è íà ñúñåäíèòå îáùèíè ñå îáåäèíÿâàò â èìåòî íà óñ-ïåõà. Çàòîâà âúïðåêè íåáëàãîïðèÿòíàòà èêîíîìè÷åñêà êîíþíê-òóðà òå ñà ðåøåíè äà ðåàëèçèðàò óñïåøåí ñåçîí. 26 ìëí. ëâ. ñà èíâåñòèöèèòå â èíôðàñòðóêòóðà ïðåç ïîñëåäíèòå äâå ãîäèíè.

18» NO PANIC!

Òðóäåí çèìåí ñåçîí ñå îôîðìÿ ïðåä òóðîïåðàòîðèòå, íî âúïðå-êè êðèçàòà î÷àêâàíèÿòà ñà äà ñå çàïàçÿò íèâàòà îò ìèíàëàòà ãîäèíà. Òåíäåíöèèòå ñà çà çàïèñâàíèÿ â ïîñëåäíàòà ìèíóòà è çà ïîâå÷å ïîñåùåíèÿ íà ðîäíè òóðèñòè, êàêòî è íà ãîñòè îò ñúñåäíè ñòðàíè. Áîðîâåö îòíîâî å áúëãàðñêèÿò ïúðâåíåö.

20Òóíèñ íà êîíòðàñòèòå

Îò åäíàòà ñòðàíà øèðîêî îòâîðåí êúì Åâðîïà, îò äðóãàòà – ðàçìèò â áåçêðàéíèòå ïÿñúöè íà Ñàõàðà. Òîëêîâà áëèçî êàòî ðàçñòîÿíèå è òîëêîâà äàëå÷å êàòî óñåùàíå, Òóíèñ å ïúñòúð êàòî ìîçàéêèòå, ñ êîèòî å èçâåñòåí, ïúçåë, ðåäåí õèëÿäîëåòèÿ îò ôèíèêèéöè, áåðáåðè, ðèìëÿíè, âèçàíòèéöè, àðàáè, ôðàíöóçè.

â òîçè ñåêòîð ÷åòåòå:



ÒÓÐÈÇÚÌ

Ñ ïîäïèñâàíå íà ñïîðàçóìåíèå çà ñúòðóäíè÷åñòâî ìåæäó Àñîöèàöè-ÿòà íà áúëãàðñêèòå òóðîïåðàòîðè è òóðèñòè÷åñêè àãåíòè (ÀÁÒÒÀ) è Ãðúöêàòà àñîöèàöèÿ íà òóðîïå-ðàòîðèòå è òóðàãåíòèòå (Hellenic Association of Travel & Tourist Agencies, HATTA) ïðèêëþ÷è Îñìà-òà ãîäèøíà ñðåùà íà ÀÁÒÒÀ, êîÿòî ñå ñúñòîÿ îò 15 äî 19 îêòîìâðè ò.ã. Ñàìî ñëåä ìåñåö ïðåäñòàâè-òåëè íà äâåòå îðãàíèçàöèè ùå ñå ñðåùíàò îòíîâî â Ñîôèÿ, çà äà êîíêðåòèçèðàò ïàðàìåòðèòå íà ñúòðóäíè÷åñòâîòî ñè. Ñúùî òîãàâà ñå î÷àêâà äà ñå ñðåùíàò è ïðåäñòàâèòåëè íà îòãîâàðÿùèòå çà òóðèçìà äúðæàâíè èíñòèòó-öèè â äâåòå ñòðàíè. Èäåÿòà å äà ñå ðàçøèðè ñúòðóäíè÷åñòâîòî â òàçè ñôåðà è äà ñå ïî÷åðïè íàé-äîáðîòî îò ãðúöêèÿ îïèò â ðàçâèòèåòî íà èíäóñòðèÿòà íà ãîñòîïðèåìñòâîòî.

Êàêâè ñà ïðîáëåìèòå íà áúëãàð-ñêèòå òóðîïåðàòîðè è òóðèñòè-÷åñêè àãåíòè, âçàèìîîòíîøå-íèÿòà èì ñ àâèîêîìïàíèèòå è

ïàðòíüîðèòå â òóðèñòè÷åñêèÿ áèçíåñ, êàêòî è áúäåùèòå õîðèçîíòè çà ðàçâè-òèå – òîâà áÿõà òåìèòå, îêîëî êîèòî ñå ðàçãúðíàõà äèñêóñèèòå. Ïðåäñòàâèòåëè íà áëèçî 40 òóðèñòè÷åñêè àãåíöèè è òóðîïåðàòîðè ó÷àñòâàõà â ñðåùàòà, ïðå-ìèíàëà ïîä íàñëîâ „Òåíäåíöèè â ðàç-âèòèåòî íà òóðèñòè÷åñêàòà èíäóñòðèÿ â

íîâèòå èêîíîìè÷åñêè óñëîâèÿ“.È ùîì ãîâîðèì çà òóðèñòè÷åñêàòà èí-

äóñòðèÿ, íå å èçíåíàäà, ÷å ïîëåçíîòî è ïðèÿòíîòî âúðâÿò ðúêà çà ðúêà. Èçíåíàäà áå ìÿñòîòî íà ñúáèòèåòî – êðóèçíèÿò êî-ðàá „Àêâàìàðèí“ íà ãðúöêàòà êîìïàíèÿ Louis cruises & NEREUS Holidays, êîÿòî áå äîìàêèí íà ñúáèòèåòî. Àòèíà, îñòðîâèòå Ìèêîíîñ, Ïàòìîñ è Ðîäîñ, êàêòî è òóðñêè-ÿò êóðîðò Êóøàäàñú áÿõà äîïúëíèòåëíàòà åêñòðà çà ó÷àñòíèöèòå. Îñíîâíàòà ïðîãðà-ìà ïúê âêëþ÷è ñðåùè ñ ïðåäñòàâèòåëè íà ãðúöêàòà êîìïàíèÿ, êàêòî è íà àñîöèàöèè-òå íà õîòåëèåðèòå íà Ðîäîñ è Ïàòìîñ, êîè-òî èçíåíàäàõà ñ ãîñòîïðèåìñòâîòî ñè.

Ïðîáëåìèòå ñ àâèîêîìïàíèèòåáÿõà ñðåä òåìèòå, êîèòî ëîãè÷íî ñå îçîâà-õà â öåíòúðà íà âíèìàíèåòî íà ÷ëåíîâåòå

íà ÀÁÒÒÀ. ×åñòî íà èíòåðíåò ñòðàíèöèòå ñè àâèîêîìïàíèèòå ïðåäëàãàò öåíè, â êî-èòî íå å âêëþ÷åíà òàêñà îáñëóæâàíå, à òîâà àâòîìàòè÷íî âîäè äî åëèìèíèðàíå íà òóðèñòè÷åñêèòå àãåíöèè ïðè ïðîäàæáà íà ñàìîëåòíèòå áèëåòè, îòáåëÿçàõà ó÷àñò-íèöè â äèñêóñèÿòà. Êàòî íàé-ôðàïèðàù ïðèìåð áå ïîñî÷åíà àâèîêîìïàíèÿ „Áúë-ãàðèÿ åð“, ñ êîÿòî ñà ïðîâåäåíè íÿêîëêî ñðåùè, íî êîÿòî ïðîäúëæàâà ïîëèòèêàòà ñè, îêà÷åñòâåíà îò íÿêîè òóðàãåíòè êàòî íåëîÿëíà. Òóðèñòè÷åñêèòå àãåíöèè âîäÿò íà àâèîêîìïàíèèòå êëèåíòè è áåç òÿõ òå òðóäíî ùå ìîãàò äà ðåàëèçèðàò áèëåòèòå ñè, áå ïîçèöèÿòà íà ó÷àñòíèöèòå â äèñêó-ñèÿòà. Ïðèïîìíåíî áå, ÷å èìà åâðîïåéñêà äèðåêòèâà, êîÿòî èçèñêâà àâèîêîìïàíè-èòå äà ïðåäëàãàò åäíàêâè öåíè çà âñè÷êè êàíàëè. Èçêàçàíè áÿõà äîðè èäåè àñîöè-

Ãðúöêèòå óðîöè íà ÀÁÒÒÀ

Екатерина Геловска

Осмата годишна среща на асоциацията очерта основните

проблеми и потърси пътища за решаването им

Loui

s Cr

uise

s

©


1 5Б Р О Й 9 2 0 0 9

àöèÿòà äà ñåçèðà Êîìèñèÿòà çà çàùèòà íà êîíêóðåíöèÿòà çà ïðàêòèêàòà íà îíåçè àâèîêîìïàíèè, êîèòî îñúùåñòâÿâàò íåëî-ÿëíà êîíêóðåíöèÿ.

Ñïîðåä òúðãîâñêèÿ äèðåêòîð íà Àâ-ñòðèéñêèòå àâèîëèíèè Àðèàí Øêàêè å íåîáõîäèìî ëîÿëíî ïàðòíüîðñòâî ìåæäó àãåíòèòå è àâèîïðåâîçâà÷èòå. Âúïðîñúò çà öåíèòå îáà÷å ñïîðåä íåãî å ñâúðçàí ñ öå-íîâàòà ïîëèòèêà íà âñÿêà àâèîêîìïàíèÿ. Íåîáõîäèìè ñà îáùè äåéñòâèÿ, êîèòî äà áúäàò â èíòåðåñ íà âñè÷êè ïàðòíüîðè, çà-ùîòî òðÿáâà äà ñå äâèæèì â îáù êîëîâîç, ïîä÷åðòà Àðèàí Øêàêè.

Êàòî çíà÷èòåëíî ïî-ãîëÿì ïðîáëåì áÿõà ïîñî÷åíè âèñîêèòå òàðèôè íà IATA îò è äî Áúëãàðèÿ, êîèòî ñïîðåä òÿõ ñå îáÿñíÿâàò ñ ôàêòà, ÷å îò 7-8 ãîäèíè Áúëãàðèÿ íÿìà íà-öèîíàëåí ïðåâîçâà÷, êîéòî äà ÿ ïðåäñòàâÿ â ìåæäóíàðîäíàòà îðãàíèçàöèÿ. Â òàçè ñèòóàöèÿ òðÿáâà äà ñå óïúëíîìîùè îïðå-äåëåíà àâèîêîìïàíèÿ äà ïðåäñòàâëÿâà èíòåðåñèòå íà Áúëãàðèÿ â ìåæäóíàðîäíèÿ îðãàí, ïðåäëîæèõà ó÷àñòíèöè â ñðåùàòà.

Çàêîíèòå çà òóðèçìà è çà îáùåñòâåíèòå ïîðú÷êèñúùî áÿõà ñðåä äèñêóòèðàíèòå òåìè íà ãîäèøíàòà ñðåùà íà ÀÁÒÒÀ. Îò÷åòåíà áå íåîáõîäèìîñòòà îò îïðåäåëÿíå íà íîâè êðèòåðèè â êîíêóðñèòå çà ñàìîëåòíè áèëåòè. Â ìîìåíòà êðèòåðèèòå çà ñïå-÷åëâàíåòî ñà àáñóðäíè, ïîä÷åðòà Èðåíà Ãåîðãèåâà, ïðåäñåäàòåë íà ÀÁÒÒÀ. Íåïðà-âèëíîòî èì äåôèíèðàíå âîäè äî îïîðî-÷àâàíå íà öÿëàòà ïðîöåäóðà è èçêðèâÿâà-íå íà ðåçóëòàòèòå. Èìà êàíäèäàòè, êîèòî ïðåäëàãàò îòñòúïêè çà ãðóïîâà òàðèôà äî 85%, îòñòúïêà îò èíäèâèäóàëíà òàðè-ôà äî 32%, ñðîê çà ðåàêöèÿ â åêñòðåìíà ñèòóàöèÿ äî 0,17 îò ìèíóòàòà, ïúëíî îñ-âîáîæäàâàíå îò ãëîáè ïðè ïðîìÿíà íà äàòèòå è èìåòî íà ïúòíèêà è ïð., ïîñî÷è Èðåíà Ãåîðãèåâà.

Ñïîðåä ïðåäñåäàòåëÿ íà ÀÁÒÒÀ òîâà ñå äúëæè ïðåäèìíî íà íåñúñòîÿòåëíîñòòà íà îïðåäåëåíèòå ïàðàìåòðè, êàêòî è íà ôîð-ìàëíèÿ ïîäõîä è ëèïñàòà íà êîíòðîë âúðõó äåéíîñòòà íà ñïå÷åëèëèòå êîíêóðñèòå. Îñ-âåí òîâà ÷åñòî â óñëîâèÿòà íà êîíêóðñèòå ñå çàëàãàò èçèñêâàíèÿ çà ñåðòèôèöèðàíå â îáëàñòè, êîèòî íå ñà â ñôåðàòà íà ïîðú÷-êàòà.

Ðåøåíèåòî íà ïðîáëåìà ìîæå äà ñå òúðñè â äâå íàñîêè. Åäíàòà å ñàìîëåòíè-òå áèëåòè äà ñå èçâàäÿò îò êîíêóðñèòå çà îáùåñòâåíèòå ïîðú÷êè. Âòîðàòà å âúçïðè-åìàíå íà àìåðèêàíñêàòà ïðàêòèêà êîí-êóðñúò äà ñå ïðîâåæäà ìåæäó ðàçëè÷íèòå àâèîêîìïàíèè çà ïîëó÷àâàíå íà îïðåäå-

ëåíè öåíè è åäâà ñëåä òîâà – ìåæäó òóðèñ-òè÷åñêèòå àãåíöèè ïðè óñëîâèå òàêñàòà çà îáñëóæâàíå äà èìà ïîëîæèòåëíà ñòîéíîñò. Äðóãè èçèñêâàíèÿ êúì òóðèñòè÷åñêèòå àãåíöèè, ó÷àñòâàùè â êîíêóðñè çà îáùåñò-âåíè ïîðú÷êè, òðÿáâà äà ñà ôèíàíñîâà ñòà-áèëíîñò, êâàëèôèöèðàí ïåðñîíàë è îäèò.

ÀÁÒÒÀ îòâîðè è äèñêóñèÿ ïî ïðîáëå-

ìèòå, ñâúðçàíè ñ ðàçðàáîòâàíå è ïðèå-ìàíå íà íîâ Çàêîí çà òóðèçìà. ×ëåíîâå-òå íà àñîöèàöèÿòà ùå ìîãàò äà èçïðàòÿò ñâîèòå ïðåäëîæåíèÿ, êîèòî ùå áúäàò ñèñòåìàòèçèðàíè, ïðåöèçèðàíè è ïðåä-ñòàâåíè íà èçïúëíèòåëíàòà è çàêîíîäà-òåëíàòà âëàñò çà âêëþ÷âàíå â òåêñòà íà ïðîåêòîçàêîíà.

Â Áúëãàðèÿ òðÿáâà äà ñå óñêîðè âíåäðÿâàíåòî íà òåõíîëîãè÷íè ïðîìåíè, êîèòî äà íàìàëÿò ðàçõî-äèòå ïî îáñëóæâàíåòî íà ïúòíèöèòå. Òîâà çàÿâè ïðåä HOREMAG ïðåäñòà-

âèòåëÿò íà IATA çà Áúëãàðèÿ Éîðäàí Êàðà-ìàëàêîâ. Ñïîðåä íåãî òîâà å íàëîæèòåëíî, îñîáåíî â óñëîâèÿòà íà èêîíîìè÷åñêà êðèçà, îò êîÿòî ñà çàñåãíàòè êàêòî òóðèñ-òè÷åñêèÿò áðàíø, òàêà è àâèàöèÿòà.

„Ùå ïîèñêàìå äî êðàÿ íà ãîäèíàòà 100% îò áîðäíèòå êàðòè, èçäàâàíè íà ïúòíèöèòå, äà áúäàò áàçèðàíè íà áàðêîäîâå. Òîâà ùå ïîçâîëè íà ïúòóâàùèòå äà ñå ÷åêèðàò îò âêúùè èëè äà ñå ñàìî÷åêèðàò íà ëåòèùåòî è ùå íàìàëè ðàçõîäèòå çà îáñëóæâàíåòî èì,“ êàçà òîé.Îñâåí òîâà ñïîðåä íåãî å íàëîæèòåëíî äà ñå ðåäóöèðàò è êîñâåíèòå ðàçõîäè êàòî äîïúëíèòåëíè òàêñè – íàïðèìåð ñåêþðè-òè òàêñà è ïð. Íåîáõîäèìî å äúðæàâíî ðå-ãóëèðàíå, êîåòî ùå ïîçâîëè íà ëåòèùàòà äà íàìàëÿò ðàçõîäèòå ñè. Â òîâà îòíîøå-íèå èìà ðàçáèðàíå êàêòî îò ñòðàíà íà ÐÂÄ, òàêà è íà Ìèíèñòåðñòâîòî íà òðàíñïîðòà,

êàçà Éîðäàí Êàðàìàëàêîâ. Òîé èçðàçè êàòåãîðè÷íî íåñúãëàñèå ñ òåçàòà, ÷å ëèï-ñàòà íà íàöèîíàëåí ïðåâîçâà÷ å ïðè÷èíà çà âèñîêèòå àâèàöèîííè òàðèôè îò è äî Áúëãàðèÿ. „Áúëãàðèÿ åð“ å ÷ëåí íà IATA, òàêà ÷å ñïîðåä íåãî íå ìîæå äà ñå ãîâîðè çà ëèïñà íà íàöèîíàëíî ïðåäñòàâèòåë-ñòâî. Áèõìå ïðèâåòñòâàëè ïî-àêòèâíî ó÷àñòèå íà àâèîêîìïàíèÿòà âúâ âñè÷êè ôîðóìè íà àñîöèàöèÿòà, íî òîâà å ñâúð-çàíî ñúñ ñðåäñòâà, à òîâà â ñåãàøíàòà èêîíîìè÷åñêà ñèòóàöèÿ íå å ëåñíî, ïîä-÷åðòà òîé.Â ñúùîòî âðåìå ñïîðåä íåãî ïóáëèêóâàíè-òå îò IATA òàðèôè íå ñà ñâúðçàíè äèðåêòíî ñ ïðîäàæáèòå è íå ñå èçïîëçâàò îò àâèî-êîìïàíèèòå çà êîìåðñèàëíè íóæäè.Çàïèòàí çà ñëó÷àèòå, â êîèòî àâèîêîìïà-íèèòå íå íà÷èñëÿâàò òàêñà îáñëóæâàíå ïðè ïðîäàæáà íà áèëåòè îò ñàéòîâåòå èì, Éîðäàí Êàðàìàëàêîâ ïîä÷åðòà, ÷å òîâà å ñâúðçàíî ñ íàìàëåíîòî ïîòðåáèòåëñêî òúðñåíå è òåæêàòà ôèíàíñîâà êðèçà, îò êîÿòî àâèîêîìïàíèèòå ñà ñèëíî çàñåãíà-òè. Ïðè ñðàâíèòåëíî íåãîëÿìî íàìàëåíèå íà áðîÿ íà ïúòíèöèòå ñïàäúò íà ïðèõîäèòå å îãðîìåí, ïîä÷åðòà òîé.

Éîðäàí Êàðàìàëàêîâ, ïðåäñòàâèòåë íà IATA çà Áúëãàðèÿ:

Àñîöèàöèÿòà íà õîòåëèåðèòå íà Ðîäîñ å ñúçäàäåíà îùå ïðåç 1949. Òîãàâà èíèöèà-òîð íà îáåäèíåíèåòî å ìàëêà ãðóïà õîòå-ëèåðè è ñîáñòâåíèöè íà çàâåäåíèÿ â ñðåä-íîâåêîâíàòà ÷àñò íà ãðàäà. Â íà÷àëîòî íà 50-òå îñòðîâ Ðîäîñ ðàçïîëàãà ñ 12 õîòåëà è 16 ïî-ìàëêè ìåñòà çà íàñòàíÿâàíå ñ îáù êàïàöèòåò 1000 ëåãëà. Äíåñ íà îñòðîâà èìà íàä 500 õîòåëà ñ ïîâå÷å îò 70 õèëÿäè ëåãëà, 90% îò êîèòî ñà ÷ëåíîâå íà Àñîöèàöèÿòà íà õîòåëèåðèòå íà Ðîäîñ. Ñðåä òÿõ èìà ìíîãî õîòåëè, ÷èÿòî ðåïóòàöèÿ íàäõâúðëÿ îñòðî-âà è äîðè Ãúðöèÿ, à êà÷åñòâîòî íà îáñëóæ-âàíåòî ñå ñìÿòà çà åäíî îò íàé-âèñîêèòå â ñòðàíàòà. Âèñîêè ñòàíäàðòè, îòëè÷íè óñëî-âèÿ çà êîíôåðåíòíè ïðîÿâè, âúçìîæíîñòè çà ñïîðò è çàáàâëåíèÿ è äîáðà èíôðàñòðóê-

òóðà ïðàâÿò îò îñòðîâà åäíî ìîäåðíî ìÿñ-òî çà òóðèçúì, êîåòî îòãîâàðÿ íà íàé-ðàç-íîîáðàçíè èçèñêâàíèÿ íà ïîñåùàâàùèòå ãî òóðèñòè. Ìåñòíàòà àñîöèàöèÿ íà õîòåëè-åðèòå íå ñå îãðàíè÷àâà ñàìî ñ ðåøàâàíåòî íà ïðîáëåìèòå íà ñâîèòå ÷ëåíîâå, ìàêàð ÷å òîâà å îñíîâíàòà è çàäà÷à. Òÿ èãðàå âàæ-íà ðîëÿ â ðàçâèòèåòî íà òóðèçìà íà Ðîäîñ îùå îò 60-òå ãîäèíè, êîãàòî çàïî÷âà áóìúò íà òóðèçìà. Â ñúòðóäíè÷åñòâî ñ êìåòñòâîòî íà Ðîäîñ àñîöèàöèÿòà ïðîìîòèðà îñòðîâà êàòî òóðèñòè÷åñêà äåñòèíàöèÿ. Òÿ ó÷àñòâà â ìåæäóíàðîäíè òóðèñòè÷åñêè èçëîæåíèÿ, îðãàíèçèðà ñúáèòèÿ, ñ êîèòî ñå ïðîìîòèðà, à ñúùî è ñúäåéñòâà çà ðåêëàìíè êàìïàíèè â Ãúðöèÿ è ÷óæáèíà, â ðàìêèòå íà êîèòî ñà çàñíåòè ìíîãî ðåêëàìíè ôèëìè.

Àñîöèàöèÿ íà õîòåëèåðèòå íà î. Ðîäîñ



ÒÓÐÈÇÚÌ

Íîâè 120 îðúäèÿ çà ñíÿã âå÷å ñà ìîíòèðàíè íà Ïàìïîðîâî. Çà-åäíî ñúñ ñúùåñòâóâàùèòå 60 òå ùå ãàðàíòèðàò 100% ñíåæíàòà

ïîêðèâêà íà ïèñòèòå äîðè â ñëó÷àé íà áåçñíåæíà çèìà. Òîâà ñúîáùè Öâåòåëèíà Áîðèñëàâîâà, ñîáñòâåíèê íà „Ïàìïîðîâî“ ÀÄ è ïðåäñåäàòåë íà Êîíñóëòàòèâíèÿ ñúâåò

„Ïàìïîðîâî“, ïî âðåìå íà ðàáîòíà ñðåùà â çèìíèÿ êóðîðò. Íà íåãî â íà÷àëîòî íà îêòîìâðè áå îáñúäåíà ïîäãîòîâêàòà çà èäâàùàòà çèìà. Ìîæå áè çà ïðúâ ïúò óñè-ëèÿòà íà õîòåëèåðèòå è ðåñòîðàíòüîðèòå â êóðîðòà è íà ñúñåäíèòå îáùèíè ñå îáå-äèíÿâàò â èìåòî íà óñïåõà. Çàòîâà âúïðåêè íåáëàãîïðèÿòíàòà èêîíîìè÷åñêà êîíþíê-òóðà òå ñà ðåøåíè äà ðåàëèçèðàò óñïåøåí ñåçîí.

ÈíôðàñòðóêòóðàòàÈíôðàñòðóêòóðàòà â Ïàìïîðîâî å ïî-äî-áðà îò âñÿêîãà. Ïèñòèòå ñà íàïúëíî ïîä-ãîòâåíè, à îáùèíèòå ×åïåëàðå è Ñìîëÿí îáåùàõà äà îñèãóðÿò ðåäîâíîòî ðàç÷èñò-âàíå íà ñíåãà è ïîääúðæàíå íà ïúòèùàòà. Îñèãóðåíà å è íîâà ñíåãîóòúïêâàùà òåõ-íèêà çà ïîääúðæàíå íà ïèñòèòå â äîáðî ñúñòîÿíèå ïðåç öÿëàòà çèìà. Ðåøåíè ñà ïðîáëåìèòå ñ âîäîñíàáäÿâàíåòî, åëåêòðî-çàõðàíâàíåòî è îñâåòëåíèåòî, ïðåäñòîè è ïîäìÿíà íà êàíàëèçàöèÿòà, ñúîáùè çà-ìåñòíèê-êìåòúò íà Ñìîëÿí Ìèõàèë Ãåí÷åâ. Ïî äóìèòå ìó ïðåç ïîñëåäíèòå äâå ãîäèíè îáùèíàòà å èíâåñòèðàëà íàä 20 ìëí. ëåâà çà èíôðàñòðóêòóðàòà.

ÏàðêèðàíåòîÏðîáëåì îñòàâà ïàðêèðàíåòî íà ëåêè àâ-òîìîáèëè â êóðîðòà, êàçàõà ó÷àñòíèöè â äèñêóñèÿòà. Îñíîâíà ïðè÷èíà çà òîâà å, ÷å ÷àñò îò íîâèòå õîòåëè íå ñà èçãðàäèëè ïàð-êèíãè çà ãîñòèòå ñè. Ïðîáëåìúò ìîæå äà ñå ðåøè ÷àñòè÷íî ñ èçãðàæäàíå íà ïàðêèíã â ìåñòíîñòòà Ìàëèíà, êàêòî è ñ èçïîëçâà-íåòî íà çàêðèòèÿ è îòêðèòèÿ ïàðêèíã äî

õîòåë „Ïåðåëèê“.

ÎõðàíàòàÏîëèöåéñêè ñêè ïàòðóëè ñå ïðåäâèæäàò â êóðîðòà ïðåç çèìàòà. Çà äà ñòàíå òîâà, ùå áúäå ïîèñêàíî êîìàíäèðîâàíåòî íà äîïúëíèòåëåí áðîé ïîëèöàè, êàêòî è ïîå-ìàíå íà èçäðúæêàòà èì îò ñòðàíà íà õîòå-ëèåðèòå.

Çàâåäåíèÿòà çà õðàíåíå„Öåíèòå â çàâåäåíèÿòà çà õðàíåíå èçâúí õîòåëèòå ñà óíèêàëíè. Óíèêàëíî âèñîêè.“ Òàêà ïðåäñòàâèòåëè íà Êîíñóëòàòèâíèÿ ñú-âåò îêà÷åñòâèõà ñúñòîÿíèåòî íà çàâåäåíè-ÿòà çà õðàíåíå â Ïàìïîðîâî. Òå èçðàçèõà ðåøèìîñò ïðåç ñëåäâàùèÿ ñåçîí öåíèòå äà ñå ïîääúðæàò íà íèâîòî íà ãðàäñêèòå õîòåëè ïëþñ 20% âèñîêîïëàíèíñêà íàä-öåíêà. Àêî òîâà íå ñòàíå, ïðîñòî ùå ïðî-

ãîíèì òóðèñòèòå, ïðåäóïðåäèõà õîòåëèåðè. Çà óëåñíåíèå íà òóðèñòèòå íà ðåöåïöèèòå â õîòåëèòå ùå áúäàò ïðåäîñòàâåíè ñïèñúöè íà ïðåïîðú÷èòåëíè çàâåäåíèÿ çà õðàíåíå, â êîèòî öåíèòå ñà íîðìàëíè, à îáñëóæâà-íåòî – äîáðî.

Ñåìåéíèÿò êóðîðòÇà âúçâðúùàíåòî íà èìèäæà íà Ïàìïîðî-âî â ðåêëàìàòà ùå ñå àêöåíòèðà âúðõó ñå-ìåéíèÿ õàðàêòåð íà êóðîðòà, êàêòî è âúðõó òîâà, ÷å å ïîäõîäÿù çà íà÷èíàåùè ñêèîðè. Äåòñêà ñêè ãðàäèíà è ñêè ïàðê â ìåñòíîñò-òà Ìàëèíà, êàêòî è äåòñêà ãðàäèíà â öåíòú-ðà íà êóðîðòà ùå áúäàò íà ðàçïîëîæåíèå íà ãîñòèòå.

ÏðåçàñòðîÿâàíåòîÑïîðåä Öâåòåëèíà Áîðèñëàâîâà å íåîá-õîäèìî äà ñå îïàçè êóðîðòúò îò ïðåçà-

Ïàìïîðîâî: ãîëÿìîòî ïðåäèçâèêàòåëñòâî


26 млн. лв. са инвестициите в инфраструктура през

последните две години

Íàä

åæäà

×èï

åâà

©

ÒÓÐÈÇÚÌ › Çèìà 2009/2010


1 7Б Р О Й 9 2 0 0 9

ñòðîÿâàíå è äà ñå îñèãóðè óñòîé÷èâîòî ìó ðàçâèòèå. Ïî äóìèòå é èçãðàæäàíåòî íà îêîëî 20% îò âñè÷êè îáåêòè â êóðîðòà å ñïðÿëî. Ãîëÿìà ÷àñò îò òÿõ î÷åâèäíî íè-êîãà íÿìà äà áúäàò çàâúðøåíè è ïðåäñòà-âëÿâàò íåëèöåïðèÿòíà ãëåäêà, ïîä÷åðòà òÿ. Èäåÿòà, âúçïðèåòà îò Êîíñóëòàòèâíèÿ ñúâåò è ïðåäëîæåíà íà îáëàñòíèÿ óïðàâè-òåë íà Ñìîëÿí, å äà áúäå ïîñî÷åí îïðåäå-ëåí ñðîê, â êîéòî òå äà áúäàò çàâúðøåíè. Ïðåäâèæäà ñå ñðîêúò äà íå íàäâèøàâà åäíà ãîäèíà. Äîòîãàâà òå òðÿáâà äà áúäàò íàäëåæíî îïàêîâàíè, çà äà íå ðàçâàëÿò îáùîòî âïå÷àòëåíèå îò êóðîðòà. Â ñëó÷àé ÷å äî åäíà ãîäèíà ñòðîåæúò íà îáåêòèòå íå ïðèêëþ÷è, òå òðÿáâà äà áúäàò ðàçðó-øåíè, êàòî ñóìàòà çà òîâà ñå ôàêòóðèðà íà èíâåñòèòîðèòå. Îñâåí äîáðà ñòðàòåãèÿ çà ðàçâèòèåòî íà êóðîðòà å íåîáõîäèì è ñòðîã êîíòðîë âúðõó îñúùåñòâÿâàíåòî é, ïîä÷åðòà òÿ.

×àðòúðèòåÄî ìîìåíòà íÿìà çàÿâåíè ÷àðòúðè äî Ïëîâäèâ îò ãîëåìèòå òóðîïåðàòîðè, íàó÷è HOREMAG îò ëåòèùå Ïëîâäèâ. Òîâà îçíà-÷àâà, ÷å àêî èìà áðèòàíñêè òóðèñòè, òå ùå êàöàò â Ñîôèÿ. Èìà çàÿâêà îò äâå ðóñêè àâèîêîìïàíèè, êîèòî âúçíàìåðÿâàò äà âîäÿò ñêèîðè â çèìíèÿ êóðîðò. Ëèïñàòà íà èíòåðåñ îò àâèîïðåâîçâà÷èòå è òóðî-ïåðàòîðèòå äî ãîëÿìà ñòåïåí îáåçñìèñëÿ èíâåñòèöèÿòà îò 20 ìëí. åâðî, âëîæåíà çà ìîäåðíèçèðàíå íà ëåòèùåòî. Îòòàì ñúîá-ùèõà, ÷å ñà âîäåíè ïðåãîâîðè ñ åäíà îò âî-äåùèòå ëîóêîñò àâèîêîìïàíèè çà ðåäîâíè ïîëåòè îò Çàïàäíà Åâðîïà äî Ïëîâäèâ, íî ïðåäëîæåíèòå óñëîâèÿ ñà íåïðèåìëèâè. Ùå ñå îïèòàìå äà ïðîâîêèðàìå èíòåðåñà íà äðóãè ïðåâîçâà÷è, êàçàõà îùå îò ëåòè-ùåòî.

ÏàçàðèòåÁúëãàðñêè òóðèñòè è ãîñòè îò ñúñåäíèòå áàëêàíñêè ñòðàíè ñå î÷àêâà äà íàïúëíÿò Ïàìïîðîâî èäíàòà çèìà. Ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè â êóðîðòà ñå çàáåëÿçâà òåíäåíöèÿ íà òðàåí îòëèâ íà áúëãàðñêè òóðèñòè, çà-òîâà àêöåíòúò ùå áúäå èìåííî âúðõó òÿõ. Ïðè òîâà íå êàòî åäíîêðàòíà àêöèÿ, à êàòî äúëãîñðî÷íà ïîëèòèêà, êîÿòî êóðîðòúò ùå ñëåäâà è â áúäåùå, ïîä÷åðòà Öâåòåëèíà Áîðèñëàâîâà.

Âå÷å ñà îñúùåñòâåíè êîíòàêòè è ñ ïàðò-íüîðè îò Ãúðöèÿ, êîèòî ñúùî ñå î÷àêâà äà äîâåäàò òóðèñòè ïðåç çèìàòà. Ãîëåìè íàäåæäè ñå âúçëàãàò è íà ïðåäñòîÿùàòà îòìÿíà íà âèçîâèÿ ðåæèì çà ñðúáñêè è ìà-êåäîíñêè òóðèñòè çà ñòðàíèòå îò ÅÑ, êîÿòî ùå óëåñíè ïðèñòèãàíåòî èì â Áúëãàðèÿ.

Íà ðóñêèÿ ïàçàð çàñåãà íèùî íîâî. Òðàäèöèîííèÿò âå÷å ïðîáëåì ñ âèçèòå çà òóðèñòè îò Ðóñèÿ è ÎÍÄ ùå ðåøàâà çàìåñò-íèê-ìèíèñòúðúò íà èêîíîìèêàòà Èâî Ìà-ðèíîâ â Ìîñêâà. Òîé îáåùà äà ñå íàìåðè ïî-äîáðî öåíîâî ðåøåíèå è äà ñå îïðîñòè ïðîöåäóðàòà, êàòî ñå îñèãóðè ïî-äîáðî îá-ñëóæâàíå íà ðóñêèòå òóðèñòè.

Êàêâà ùå å ñèòóàöèÿòà íà áðèòàíñêèÿ ïàçàð, ùå ñòàíå èçâåñòíî ïðåç íîåìâðè, êîãàòî ñå î÷àêâà àêòèâèçèðàíåòî ìó. Ìà-êàð è òðàäèöèîííî ðàíåí ïàçàð, è ïðè íåãî ñå çàáåëÿçâà òåíäåíöèÿòà çà îæèâëåíèå â ïîñëåäíàòà ìèíóòà. Íÿìà ìàëîâàæíè ïà-çàðè è ïàðòíüîðè, ùå ðàáîòèì ñ âñè÷êè, ïîä÷åðòàõà îò êóðîðòà.

Ðåêëàìàòà è èíôîðìàöèÿòàÏàìïîðîâî áå äîñòà óñïåøíî ïðåäñòàâå-íî íà áîðñàòà Leisure â Ìîñêâà ïðåç ñåï-òåìâðè. Äî êðàÿ íà ãîäèíàòà êóðîðòúò ùå ó÷àñòâà â íÿêîëêî áîðñè, ñðåä êîèòî Êèåâ è Áóêóðåù. Ïîðàäè ñúñòîÿíèåòî íà áðè-òàíñêèÿ ïàçàð è îòêàçà íà ãîëåìèòå òóðî-ïåðàòîðè çà ÷àðòúðè äî ëåòèùå Ïëîâäèâ òàçè ãîäèíà Ïàìïîðîâî ùå ïðîïóñíå Ëîí-äîíñêàòà áîðñà.

Óñèëèÿòà ñå êîíöåíòðèðàò è âúðõó èç-ãðàæäàíå íà èíòåðíåò ïîðòàë çà Ïàìïîðî-âî, íà êîéòî äà áúäå ïðåäîñòàâåíà öÿëàòà èíôîðìàöèÿ çà êóðîðòà, ñêè ïèñòèòå è ëèôòîâåòå, õîòåëèòå, çàâåäåíèÿòà è äîïúë-íèòåëíèòå àòðàêöèè.

Ñòåôàí ØàðëîïîâÑòåôàí ØàðëîïîâÑ êàêâî ñà ñâúðçàíè èäå-èòå âè çà ïðåâðúùàíåòî íà Ïàìïîðîâî â öåëîãîäè-øåí êóðîðò?Èñêàìå äà âúçâúðíåì ïî-ìðúêíàëàòà ñëàâà íà Ïàì-

ïîðîâî è äà ãî ïðåâúðíåì â öåëîãîäèøåí êóðîðò, êîéòî äà ïðèâëè÷à òóðèñòè ïðåç âñè÷êè ñåçîíè. Èñêàìå äà ñå îòúðñèì îò ñòàðèÿ ìîäåë íà ïðåäëàãàíå íà Ïàìïîðîâî, êîéòî ñâúðçâà êóðîðòà ïðåäèìíî ñúñ çèì-íèòå ñïîðòîâå. Çà öåëòà ùå ðàç÷èòàìå êàêòî íà òóðîïåðàòîðèòå, òàêà è íà æóðíàëèñòèòå.Ïàìïîðîâî ðàçïîëàãà ñ âñè÷êî, çà äà ñòà-íå òîâà ðåàëíîñò – èçêëþ÷èòåëíè ïðè-ðîäíè äàäåíîñòè, áëèçîñò äî óíèêàëíè ïðèðîäíè îáåêòè êàòî ×óäíèòå ìîñòîâå, Òðèãðàäñêîòî æäðåëî è äð. Èìà è ìíîãî êóëòóðíè ïàìåòíèöè, êîèòî ïðåäñòàâëÿâàò ãîëÿì èíòåðåñ.Âñè÷êî òîâà äî ãîëÿìà ñòåïåí å â ñúçâó÷èå è ñ óñèëèÿòà íà äúðæàâàòà – áåç äà îòðè÷à âúçìîæíîñòèòå çà ñêè è ìîðå, äà ïðîìî-òèðà Áúëãàðèÿ êàòî äåñòèíàöèÿ íà âñè÷êè ñåçîíè.Êàêâî îùå ìîæåòå äà ïðåäëîæèòå?Ìíîãî ñêîðî Ïàìïîðîâî ìîæå äà ðàçïî-ëàãà è ñ òåðìàëíà âîäà. Èìàìå èäåÿ äà äîêàðàìå â êóðîðòà ìèíåðàëíà âîäà îò íàõîäèùå Áåäåí, êîåòî ùå ïîçâîëè òÿ äà ñå èçïîëçâà â ÑÏÀ öåíòðîâåòå â êóðîðòà. Òåìïåðàòóðàòà å 76 ãðàäóñà, à ñâîáîäíè-ÿò äåáèò – îêîëî 4 ë â ñåêóíäà. Íåîáõî-äèìàòà èíâåñòèöèÿ å îêîëî 1.5 ìëí. ëâ. Ïàðèòå íÿìà äà ñå èñêàò îò äúðæàâàòà, à ùå áúäàò ïðåäîñòàâåíè îò õîòåëèåðèòå. Ïî òîçè íà÷èí ùå ñå ðàçâèÿò îùå ïîâå-÷å ÑÏÀ óñëóãèòå è ëå÷åáíèòå ïðîöåäóðè. Ïðåäñòîè äà ñå êàíäèäàòñòâà ïðåä ÌÎÑÂ

çà êîíöåñèÿ íà èçâîðà â Áåäåí, êàêòî è çà ïðàâî íà ïðåìèíàâàíå íà òðúáîïðîâîäà äî Ïàìïîðîâî. Âîäàòà ùå ìîæå äà çà-õðàíâà è îòêðèò òîïúë ìèíåðàëåí áàñåéí.

Öâåòåëèíà Öâåòåëèíà ÁîðèñëàâîâàÁîðèñëàâîâàÊàêâè ñà îáùèòå èíâåñ-òèöèè íà „Ïàìïîðîâî“ ÀÄ çà çèìíèÿ ñåçîí?Çà íîâèÿ çèìåí ñåçîí èí-âåñòèðàõìå îêîëî 6 ìëí.

ëâ., à çàåäíî ñ ìèíàëîãîäèøíèòå èíâåñ-òèöèè çà èçãðàæäàíå íà äâåòå ñêè ïèñòè è øåñòñåäàëêîâèÿ ëèôò ñóìàòà äîñòèãà 26 ìëí. ëâ. Âúïðåêè ãîëåìèÿ ðàçìåð íà èíâåñòèöèèòå òîâà íÿìà äà ñå îòðàçè âúð-õó öåíàòà íà ëèôò êàðòèòå, êîèòî ùå îñòà-íàò íà ðàâíèùåòî íà ìèíàëîãîäèøíèòå.Òóðèñòè îò êîè îñíîâíè ïàçàðè î÷àêâàòå òàçè çèìà?Î÷àêâàìå íàìàëåíèå íà áðîÿ íà ãîñòèòå îò Âåëèêîáðèòàíèÿ, íî âúïðåêè ÷å íÿìà äà èìà ÷àðòúðíè ïîëåòè äî Ïëîâäèâ, âñå ïàê î÷àêâàìå è àíãëèéñêè òóðèñòè. Ùå àêöåí-òèðàìå âúðõó áúëãàðñêèÿ è áàëêàíñêèÿ ïàçàð, êàêòî è íà Ðóñèÿ.Ìèñëèòå ëè âúðõó èäåÿòà ïî ïðèìåðà íà ÷åðíîìîðñêèòå êóðîðòè äà ïðèâëå÷åòå íèñêîòàðèôíè àâèîêîìïàíèè, êîèòî äà îñúùåñòâÿâàò ïîëåòè äî Ïëîâäèâ?Äà, âå÷å ñìå ïðîâåëè ðàçãîâîðè ñ íÿêîë-êî áþäæåòíè àâèîêîìïàíèè çà âúçìîæ-íîñòèòå çà ðåäîâíè ïîëåòè äî ëåòèùå Ïëîâäèâ. Çà ñúæàëåíèå òå íÿìàõà íèêàêâà èíôîðìàöèÿ çà âëîæåíèòå â íåãî ãîëåìè èíâåñòèöèè è çà ñúùåñòâóâàùèòå óñëîâèÿ çà îñúùåñòâÿâàíå íà ïîëåòè. Òå ïðîÿâèõà èíòåðåñ è ñå íàäÿâàì âúïðîñúò äà ñå ðåøè ïîëîæèòåëíî.

Ìíåíèÿ



ÒÓÐÈÇÚÌ

Ïîñëåäíèòå íÿêîëêî ñåçîíà áÿõà ïðîáëåìàòè÷íè çà çèìíèÿ òó-ðèçúì êàòî öÿëî. Êëèìàòè÷íè-òå ïðîìåíè ïîñòàâèõà íà÷àëî-

òî, ñëåä òîâà áúëãàðñêèòå ñêè êóðîðòè äîïóñíàõà ïðîáëåìèòå äà ñå çàäúëáî-÷àò çàðàäè ïðåçàñòðîÿâàíåòî, ëîøàòà èíôðàñòðóêòóðà è îáñëóæâàíåòî. Ïðåç òîçè ñåçîí êúì íåëåêîòî ïîëîæåíèå ñå äîáàâÿ è èêîíîìè÷åñêàòà êðèçà. Ïîðàäè èçáðîåíèòå ïî-ãîðå ïðè÷èíè çà ïîðåäåí ïúò ñåçîíúò ùå áúäå òðóäåí çà Ïàìïîðîâî, êúäåòî õîòåëèåðèòå âå÷å îáÿâèõà, ÷å ùå èìà äî 20% îòñòúïêè â öåíèòå. Òðóäíîñòè íàé-âåðîÿòíî ùå èçïèòâà è Áàíñêî. Êàêòî âñÿêà ãîäèíà, íàé-áëàãîïðèÿòíà èçãëåæäà ñèòóàöèÿòà â Áîðîâåö. Ñðåä ïðåäèìñòâà-òà íà êîìïëåêñà ñà íÿêîëêî ìíîãî äîáðè õîòåëà, êîèòî âäèãàò èìèäæà íà öÿëàòà äåñòèíàöèÿ â ÷óæáèíà, äîáðèòå óñëîâèÿ çà ñêè è ãîëÿìàòà íàäìîðñêà âèñî÷èíà, êîÿòî å ïî÷òè ñèãóðíà ãàðàíöèÿ çà íàëè÷èå íà ïëúòíà ñíåæíà îáâèâêà.

Èçãîäíî!Íàñêîðî Áîðîâåö áå êëàñèðàí íà âòîðî ìÿñòî â ïðîó÷âàíå íà áðèòàíñêèòå ïîùè Post Office Travel Services çà íàé-èçãîäíèòå çèìíè êóðîðòè. Ïðåä íåãî å ñàìî ðóìúí-ñêèÿò Ïîÿíà Áðàøîâ. Àíàëèçèðàíè ñà öå-íèòå çà ëèôò êàðòè è íàåì íà åêèïèðîâêà çà øåñò äíè, êàêòî è ðàçõîäèòå çà õðàíà íà ÷åòèðè÷ëåííî ñåìåéñòâî, êàòî ñà ñúïîñòà-âåíè ñêè êóðîðòè â Åâðîïà è Ñåâåðíà Àìå-ðèêà. Òîâà å ñòúïêà íàïðåä â ñðàâíåíèå ñ ìèíàëàòà ãîäèíà, êîãàòî êóðîðòúò çàåìàøå 3-òî ìÿñòî.

Áîðîâåö íÿìà äà ñâàëÿ öåíè. „Öåíîâà-òà íè ïîëèòèêà å ñúîáðàçåíà ñ êðèçàòà è ùå ïðåäëàãàìå àòðàêòèâíè ïàêåòíè öåíè, ò.å. çàïàçèëè ñìå öåíèòå îò ïðåäõîäíèÿ ñåçîí. Â ìîìåíòà áîðáàòà å çà âñåêè òó-ðèñò è ùå ïðåäëîæèì âèñîêîêà÷åñòâåí ïðîäóêò, êîéòî äà ïðèâëå÷å ïîâå÷å òóðèñ-òè“, êàçàõà çà HOREMAG îò òóðîïåðàòîðà

BalkanTourist Development Servises, êîéòî ðàáîòè îñíîâíî ñ áðèòàíñêèÿ ïàçàð, îñíî-âåí çà Áîðîâåö.

Èçñëåäâàíåòî íà Post Office Travel Services äîðè ïîêàçâà çàâèøåíèå íà öå-íèòå. Øåñòäíåâåí ïàêåò â Áîðîâåö ñòðó-âà 250.87 ïàóíäà, êîåòî å ñ 14% ïîâå÷å â ñðàâíåíèå ñ ìèíàëàòà ãîäèíà. Âúïðåêè ÷å öåíèòå â òðàäèöèîííî åâòèíè ñêè êóðîð-òè ñà ñå óâåëè÷èëè çà ïðåäñòîÿùèÿ çèìåí ñåçîí, óñëîâèÿòà â Èçòî÷íà Åâðîïà îñòàâàò íàé-èçãîäíè. Çàòîâà îò Post Office ïðåïî-ðú÷âàò íà ñêèîðèòå îò Âåëèêîáðèòàíèÿ äà ñå íàñî÷àò èìåííî íàòàì çà çèìíàòà ñè ïî÷èâêà.

Áåç ïàíèêà çà ñåçîíà!„Èìàéêè ïðåäâèä, ÷å äîãîâîðèòå çà çèìíèÿ

ñåçîí ñà ïîäïèñâàíè â êðàÿ íà ìèíàëèÿ, à òîé îïðåäåëåíî áåøå ñëàá, ñúìíÿâàì ñå, ÷å íÿêîé ùå óñïåå äà óâåëè÷è êîíòèíãåí-òèòå ñè. Âñå ïàê èìà óìåðåí îïòèìèçúì, ÷å ñèòóàöèÿòà ñå íîðìàëèçèðà è ñå çàïàçâàò íèâàòà îò ìèíàëàòà ãîäèíà“, ñïîäåëè çà HOREMAG Ãåîðãè Ïåòêîâ, óïðàâèòåë íà

„Áàëêàí Åêñïðåñ“, êîéòî îïåðèðà îñíîâ-íî íà ðóñêèÿ ïàçàð çà Áîðîâåö è Áàíñêî. Ñïîðåä íåãî ðóñêèòå òóðîïåðàòîðè íå ðèñ-êóâàò äà âäèãàò ÷àðòúðè çà äúëãè âåðèãè è ïðåäïî÷èòàò ïî âúçìîæíîñò äà ñâåäàò ðè-ñêà äî áëîêèðàíå íà ñåäàëêè íà ðåäîâíèòå àâèîëèíèè è åïèçîäè÷íà ïðîãðàìà îêîëî Íîâà ãîäèíà.

„Êúì ìîìåíòà ìîæåì äà ïðàâèì ñàìî ñðàâíèòåëåí àíàëèç íà çàïèñâàíèÿòà êúì ñúùèÿ ïåðèîä çà ìèíàëàòà ãîäèíà, êàòî

NO PANIC!

Ани Коджаиванова

Shut

ters

tock

©

ÒÓÐÈÇÚÌ › Çèìà 2009/2010


1 9Б Р О Й 9 2 0 0 9

íàáëþäàâàìå çàïàçâàíå íà ìèíàëîãî-äèøíèòå íèâà. Òîâà å âàëèäíî ñàìî çà áðèòàíñêèÿ ïàçàð, òúé êàòî îñòàíàëèòå ïàçàðè, êàêòî çíàåòå, ñà êúñíè“, êàçàõà îò BT Development Services. Òå îáà÷å ñà äîñòà ïî-îïòèìèñòè÷íî íàñòðîåíè êúì ðóñêèÿ ïàçàð. Ïî èíôîðìàöèÿ íà ðóñêè òóðî-ïåðàòîðè îò Ðóñèÿ ñà ïëàíèðàíè ïîâå÷å ïîëåòè ñïðÿìî çèìà 2008/2009, êàòî òÿõ-íàòà ïðîãíîçà å, ÷å ùå ñå ñòèãíå íèâîòî îò ñåçîí 2006/2007. Çà 20% ïîâå÷å òóðèñòè îò Ðóñèÿ çà ïëàíèíñêè òóðèçúì íà áàçàòà íà ïðåäâàðèòåëíè î÷àêâàíèÿ ñïîäåëè íàñêîðî è ïðåäñåäàòåëÿò íà ÁÒÊ Öâåòàí Òîí÷åâ. Âñå ïàê ñúùåñòâóâàò è ðåäèöà íå-áëàãîïðèÿòíè ôàêòîðè, çàðàäè êîèòî î÷-àêâàíèÿòà ìîæå è äà íå ñå îïðàâäàÿò äî-êðàé. „Íåáëàãîïðèÿòåí ôàêòîð çà çèìíèÿ ñåçîí ùå áúäå âðúùàíåòî íà ïðîöåäóðàòà ïî èçäàâàíå íà âèçè çà îðãàíèçèðàíèòå òóðèñòè îáðàòíî âúâ âèçîâèòå öåíòðîâå. Îñâåí ÷èñòîòî îñêúïÿâàíå íà óñëóãàòà ñå óäúëæàâàò è ñðîêîâåòå çà ïîëó÷àâàíå íà âèçà. Ñàìàòà êðèçà, êîÿòî ïðîäúëæàâà äà ñå çàäúëáî÷àâà â Ðóñèÿ, ñúùî å ñåðèîçåí ôàêòîð çà çàñòîé“, êàçâà Ãåîðãè Ïåòêîâ.

Ñåçîíúò íà Last Minute çàïèñâàíèÿòàÃîäèíàòà îïðåäåëåíî áåøå áåëÿçàíà îò òåíäåíöèÿòà çà â ïîñëåäíàòà ìèíóòà çà-ïèñâàíèÿ. Òàçè çèìà ùå ïðîäúëæè ëÿòíà-òà òðàäèöèÿ. Òîâà âàæè çà âñè÷êè ïàçàðè, äîðè çà òåçè, êîèòî òðàäèöèîííî ðåçåð-âèðàò ðàíî êàòî çàïàäíîåâðîïåéñêèòå òóðèñòè. Ñïîðåä Ãåîðãè Ïåòêîâ âúïðåêè ïðåäîñòàâåíèòå îòñòúïêè ðàííèòå çàïèñ-âàíèÿ ñà ïî-ìàëêî îò ìèíàëîãîäèøíè-òå. „Íàó÷åíè îò ëÿòîòî, òóðèñòèòå ÷àêàò ñïåöèàëíèòå ïðåäëîæåíèÿ äî ïîñëåäíèÿ ìîìåíò“, êàçà òîé. Õóáàâàòà íîâèíà å, ÷å òóðîïåðàòîðèòå ñà åäèíîäóøíî îïòèìè-ñòè çà ñúñåäíèòå ïàçàðè. Î÷àêâà ñå äîáðà ïîñåùàåìîñò îò Ðóìúíèÿ è Ãúðöèÿ, êàêòî è óâåëè÷åíèå íà òóðèñòèòå îò Ñúðáèÿ è Ìàêåäîíèÿ ïîðàäè îòïàäàíå íà âèçèòå.

„Ñ ãîëÿì ïîòåíöèàë å è áúëãàðñêèÿò ïàçàð, êàòî î÷àêâàìå óâåëè÷åíèå îò 15% ñïðÿìî ìèíàëèÿ ñåçîí. Èñêðåíî ñå íàäÿâàìå, ÷å áëàãîäàðåíèå íà èíâåñòèöèîííèÿ ïðî-åêò íà „Áîðîñïîðò“ ëþáèìèÿò èì êóðîðò Áîðîâåö ùå ñå îêàæå íà âèñîòàòà íà òåõ-íèòå èçèñêâàíèÿ“, ñïîäåëÿò îùå îò BT Development Services.

ÏîäîáðåíèÿÒîçè ñåçîí íà Áîðîâåö å çàâúðøåí îùå åäèí åòàï îò èçãðàæäàíåòî íà ñíåæíà èí-ñòàëàöèÿ „ßñòðåáåö“. Òîâà ùå ãàðàíòèðà äîáðo èçêóñòâåíî çàñíåæàâàíå íà ïèñòè

„ßñòðåáåö 2 è 3“. Èçãðàäåíà å è óäîáíà ñêè âðúçêà ìåæäó äîëíàòà ñòàíöèÿ íà ÷å-òèðèñåäàëêîâèÿ ëèôò „ßñòðåáåö åêñïðåñ“ è äîëíàòà ñòàíöèÿ íà êàáèíêîâèÿ ëèôò. Ñêèîðèòå ùå ìîãàò äà ñå ñïóñêàò ñúñ ñêè îò ëèôò „ßñòðåáåö åêñïðåñ“ äî êàáèíêàòà, à íå êàêòî äîñåãà, äà ñâàëÿò ñêèòå è äà õîäÿò ïåøa èëè äà òúðñÿò óñëóãèòå íà êàðóöàðè ïî àâòîìîáèëíèÿ ïúò.

Ñðåä íîâèòå àòðàêöèè â êóðîðòà å è âúæåíèÿò ãðàä Borolànd. Îñèãóðåíè ñà è çîíà çà ñòðåëáà ñ ëúê, âúçäóøíà ïóøêà èëè ïèñòîëåò, êàêòî è ìåñòíè âîäà÷è, êîèòî äà ïîêàçâàò íîâè ìàðøðóòè çà åçäà â ïëàíè-íàòà.

Âèòîøà íå ðàáîòè!Ïðåç òîçè ñåçîí ñúîðúæåíèÿòà íà Âèòîøà íÿìà äà ðàáîòÿò, à êîéòî èñêà äà êàðà ñêè, ùå êàðà íà ñîáñòâåíà îòãîâîðíîñò. Çàðàäè çàáðàíàòà íà ðúêîâîäñòâîòî íà ïðèðîäåí ïàðê „Âèòîøà“ äà ñå èçâúðøâà ïî÷èñòâà-íå íà ïèñòèòå „Âèòîøà ñêè“ ÀÄ íå óñïÿ äà ïîäãîòâè òåðåíèòå çà çèìíèÿ ñåçîí, ñúîá-ùèõà îò äðóæåñòâîòî. Ñèòóàöèÿòà å áåç-ïðåöåäåíòíà, àáñóðäíà è çàïëåòåíà, íî ïî âñè÷êî ëè÷è, ÷å çàñåãíàòèòå ñòðàíè óðåæ-äàò ñîáñòâåíèòå ñè êîíôëèêòè çà ñìåòêà íà òóðèñòèòå, ãîñòèòå è æèòåëèòå íà Ñîôèÿ. Èëè ñòàâà äóìà çà áåçõàáåðèå.

Ïðîáëåìèòå ñ Âèòîøà êàòî òóðèñòè÷å-ñêà äåñòèíàöèÿ íå äàòèðàò îò â÷åðà, íî èç-êðèñòàëèçèðàõà äîòàì, ÷å ïëàíèíàòà, êîÿòî èíà÷å å â êðàêàòà íà ñîôèÿíöè, òîçè ñåçîí íÿìà äà ñúùåñòâóâà íà òóðèñòè÷åñêàòà êàðòà. À òîâà åäâà ëè å â íå÷èÿ ïîëçà.

Íàñêîðî èçëåçå èíôîðìàöèÿ, ÷å â íà÷à-ëîòî íà îêòîìâðè âñå ïàê å áèëî èçäàäåíî ðàçðåøåíèå çà ïî÷èñòâàíå, íî îò „Âèòîøà ñêè“ îòðåêîõà äà ñà ïîëó÷àâàëè òàêîâà ïèñìî. Äîðè òîâà äà å âÿðíî, ñèòóàöèÿòà å ñëåä äúæä êà÷óëêà, çàùîòî ìåæäóâðå-ìåííî íà Âèòîøà ïàäíà ïúðâèÿò ñíÿã è ïî-÷èñòâàíåòî íà ïèñòèòå ñòàâà íåâúçìîæíî. Çà äà ñå ïðåäîòâðàòÿò èíöèäåíòè, çàñåãà äðóæåñòâîòî „Âèòîøà ñêè“ å ðåøèëî äà íå ïóñêà ëèôòîâåòå è âëåêîâåòå âúâ âèñîêàòà ÷àñò íà ïëàíèíàòà. Âñúùíîñò îùå íå å ÿñíî êîè ñúîðúæåíèÿ íà Âèòîøà ùå ðàáîòÿò è äàëè ùå ðàáîòÿò âúîáùå.

Îò êîìïàíèÿòà ïîñî÷âàò, ÷å âñåêè ìîæå äà êàðà ñêè â ïëàíèíàòà, íî ïðè íåïî÷èñ-òåíè ïèñòè ðèñêúò îò èíöèäåíòè è òðàâìè å ìíîãî âèñîê. Äîðè ñëåä îáðàáîòêàòà íà òåðåíèòå ìèíàëèÿ çèìåí ñåçîí ñà ïî-ñòðàäàëè íàä 150 ñêèîðè. Ðúêîâîäñòâîòî íà „Âèòîøà ñêè“ îáìèñëÿ è äà çàâåäå èñê ñðåùó Äúðæàâíîòî ãîðñêî ñòîïàíñòâî çà ïðîïóñíàòè ïîëçè. Íî êàêâîòî è äà ñå ñëó-÷è, ùåòèòå ñà íàé-âå÷å çà ñêèîðèòå.

Nicolas Catena Zapata,най-емблематичното вино, което носи

името на бащата на малбека, основател

на аржентинската изба

Бодега Катена Запата — Николас Катена,

Мъж на годината за 2009 г.

на сп. „Декантер“


Ани Коджаиванова

Àíè

Êîäæ

àèâà

íîâà

©

Îò åäíàòà ñòðàíà øèðîêî îòâîðåí êúì Åâðîïà, îò äðóãàòà – ðàçìèò â áåçêðàéíèòå ïÿñúöè íà Ñàõà-ðà. Òîëêîâà áëèçî êàòî ðàçñòî-

ÿíèå è òîëêîâà äàëå÷å êàòî óñåùàíå, Òóíèñ å ïúñòúð êàòî ìîçàéêèòå, ñ êîèòî å èçâåñòåí, ïúçåë, ðåäåí õèëÿäîëåòèÿ îò ôèíèêèéöè, áåðáåðè, ðèìëÿíè, âè-çàíòèéöè, àðàáè, ôðàíöóçè. Ðåçóëòàòúò å åäèí åêëåêòè÷åí ñâÿò ñúñ ñòèëà íà ìíîãî è òâúðäå ðàçëè÷íè êóëòóðè, íàðîäè, íðàâè è ïîðÿäêè.

Ïðè ïúðâàòà ñðåùà ñ Òóíèñ ÷îâåê ñå ÷óâñòâà ìàëêî îáúðêàí – âñè÷êî å äîíÿ-êúäå ïîçíàòî, íî â ñúâñåì äðóã êîíòåêñò. Öåíòðàëíàòà óëèöà ñ ëúñêàâè âèòðèíè ñúñ çàïàäíè áðàíäîâå, êàòåäðàëà è ñãðàäè â áà-ðîêîâ ñòèë å òàêà ôðåíñêà, äîêàòî íå ñðåù-íåø... ôèíèêîâà ïàëìà! Ïîñëå âíåçàïíî ïîòúâàø â ìåäèíàòà ñðåä òåñíèòå ëàáèðèí-òè íà çàêðèòèÿ ïàçàð è âñè÷êî èçâåäíúæ ñå ïðîìåíÿ, ñÿêàø ñè ïîïàäíàë â ìàøèíà íà âðåìåòî, îòíåñëà òå âåêîâå íàçàä.

Óíåñåí îò àðîìàòà íà ïàðôþì, ñëåä N-òèÿ íà áðîé äþêÿí ñ ïúñòðè êèëèìè, òðàäè-öèîííè îäåæäè è îáóâêèòå íà Ìàëêèÿ Ìóê, áåðáåðñêè áèæóòà, àíòèêè, ãðúíöè, êëåòêè çà ïòèöè, ïèùíè ñâàòáåíè ðîêëè è âñè÷êî äðóãî, êîåòî ïðåâúçáóäåíèÿò òóðèñò êîï-íåå äà îòíåñå ó äîìà (è êîåòî íà äðóãî ìÿñòî áèõìå íàðåêëè òîòàëåí êè÷, íî íå è òóê), èçâåäíúæ ìàøèíàòà íà âðåìåòî îò-íîâî ñå èçêëþ÷âà è ñå îçîâàâàø â XXI âåê. Íàñðåùà òè ñå èçâèñÿâà ìîäåðíà ñãðàäà, îáëå÷åíà â îãëåäàëíî ñòúêëî, â êîåòî ñå îòðàçÿâà ìîðåòî.

Íàêðàÿ ñòàâàø ñâèäåòåë êàê ìúæ ñúñ ñêúï èòàëèàíñêè êîñòþì äîâîëíî ïóøè íàðãèëå â íÿêîå ìàâðèòàíñêî êàôåíå ðå-äîì ñ äðóã ìúæ ñ ÷àëìà è ñàíäàëè è îñúç-íàâàø, ÷å òîëåðàíòíîñòòà íå ñàìî ÷å íå å

èçîáðåòåíèå íà çàïàäíèÿ ñâÿò, à ñúùåñò-âóâà âúïðåêè íåãî.

È âå÷å ñè ãîòîâ äà ñå ïðåäàäåø íà ÷àðà íà Òóíèñ. À òàêúâ òîé èìà â èçîáèëèå.

Åäèí äåí ñúñ ñèãóðíîñò íå å äîñòàòú÷åí, çà äà ñå ðàçãëåäà

Êóëòóðíîòî íàñëåäñòâî íà ãðàäàíî íå òðÿáâà äà ïðîïóñêàòå ìåäèíàòà ñ Ãî-ëåìèÿ ïàçàð, êîéòî å åäèí îò òðèòå çàùèòå-íè îò ÞÍÅÑÊÎ ñóêà â Òóíèñ çàåäíî ñ òåçè â Êàéðóàí è Ñóñ. Òàì ñå íàìèðà è Åë Çèòóíà, èëè Äæàìèÿòà íà ìàñëèíàòà – ñòàðà êîë-êîòî è ñàìèÿ ãðàä, âåêîâå òÿ å áèëà îïîð-íàòà òî÷êà íà Òóíèñ, ìÿñòîòî, êúäåòî ñà ñå ñëó÷âàëè âàæíèòå íåùà, îðèåíòèð äîðè çà ïðîñòðàíñòâåíîòî ðàçâèòèå íà ãðàäà. Îêî-ëî íåÿ íÿêîãà ñà èìàëè ïðèâèëåãèÿòà äà æèâåÿò â ñâîèòå ïàëàòè ñàìî íàé-âàæíèòå õîðà è íàé-áîãàòèòå òúðãîâöè. Äíåñ â äî-ìîâåòå èì ñå ïîìåùàâàò ïðàâèòåëñòâåíè ñãðàäè, êóëòóðíè öåíòðîâå èëè ðåñòîðàíòè, à òåñíèòå óëè÷êè íà ñóêà îùå íîñÿò èìåíà-òà èì – Ben Abdullah, Hussein, El Bey, El Jeld, El Haddad, Othman. Òóê å ñúñðåäîòî÷åí è êóëòóðíèÿò æèâîò íà ãðàäà – êóëòóðíè öåíòðîâå, ãàëåðèè, èçëîæáåíè çàëè, êíè-æàðíèöè.

Òóíèñ ñå ãîðäåå è ñ ìóçåÿ „Áàðäî“, êîé-òî ïðèþòÿâà íàé-ãîëÿìàòà â ñâåòà êîëåê-öèÿ îò ðèìñêè ìîçàéêè, äîíåñåíè òóê îò âñè÷êè êðàèùà íà ñòðàíàòà.

Íå ñà çà ïðîïóñêàíå è

Ðåñòîðàíòèòåïîìåñòåíè â ðåíîâèðàíè è áîãàòî óêðàñå-íè â àðàáñêè ñòèë ñòàðè êúùè. Íà âðàòàòà ùå âè ïîñðåùíàò ñúñ ñòðúê÷å æàñìèí, êàê-òî òðàäèöèÿòà ïîâåëÿâà, è ùå âè èçïðàòÿò ñ àðîìàòíà âîäà. Õàðàêòåðíàòà êóõíÿ òóê å ðèáà, àãíåøêî ìåñî, èçâåñòíèÿò êàòî ìàðîêàíñêè êóñêóñ, ìíîãî çåëåí÷óöè, öèòðóñè, ÿäêè è îáèëíî êîëè÷åñòâî ïîä-ïðàâêè. Çåõòèíúò ñå èçïîëçâà ùåäðî, à çàäúëæèòåëíî ïðåäÿñòèå å ëþòàòà ïàñòà, ãàðíèðàíà ñúñ çåõòèí, ìàñëèíè è ðèáà òîí è ïðÿñíî õëåá÷å. Îáèëíîòî õðàíåíå çà-âúðøâà ñúñ çåëåí ÷àé ñ ìåíòà, ñëàäêèøè, â êîèòî òóíèçèéöèòå ñà ìàéñòîðè, è ïëàòî ïëîäîâå. Àêî ãîâîðèì çà õðàíà, íå òðÿáâà äà èçïóñêàìå îùå åäíà çàäúëæèòåëíà äó-ìè÷êà – ôóðìè!

Ðàçáèðà ñå, Òóíèñ íå å èäåàëåí. Èçëè-çàéêè îò ãðàäà, ñëåä áåçóìíèÿ òðàôèê ùå ñå ñáëúñêàòå è ñúñ ñâåòà íà ãåòàòà – êðàé-íèòå êâàðòàëè, êîèòî ðàçêðèâàò è äðóãîòî ìó ëèöå – õàîñúò, áåäíîñòòà è ìèçåðèÿòà, ìðúñîòèÿòà, èçòëàñêàíè â ïåðèôåðèÿòà, òèïè÷íè çà âñåêè ãîëÿì ãðàä, íî òóê ñÿêàø ñà îùå ïî-ÿðêè.

Íà ïî-ìàëêî îò ïîëîâèí ÷àñ ïúò ñ êîëà îò ñòîëèöàòà ñå íàìèðà

Ñèäè Áó ÑàèäÒîâà ðîìàíòè÷íî ñåëî, ñÿêàø èçâàäåíî îò ïðèêàçêà, å íåùî êàòî Ñîçîïîë, íî îáàãðåí â áÿëî è ñèíüî. Ëåãåíäàòà ðàçêàçâà çà

ÒÓÐÈÇÚÌ › Äåñòèíàöèè

Òóíèñ íà êîíòðàñòèòå

H О T E L S & R E S T A U R A N T S M A G A Z I N E2 02 0


2 1Б Р О Й 9 2 0 0 9

ôðåíñêèÿ êðàë Ëóè IX, êîéòî âîäèë áèòêè ñ àðàáèòå â Åãèïåò è Òóíèñ ïðåç XIII â. Ðàç-ãðîìåí, ìèíàâàéêè îòòóê, òîé ñå âëþáèë â áåðáåðñêà ïðèíöåñà, îæåíèë ñå çà íåÿ è ïðèåë èñëÿìà. Âñúùíîñò Ñèäè Áó Ñàèä å àáðåâèàòóðà íà àðàáñêîòî ìó èìå, êîåòî â ïúëíèÿ ñè âèä çàåìà îêîëî 4 ðåäà.

Ïðåç XVIII â. áîãàòè æèòåëè íà Òóíèñ ñòðîÿò òóê ñâîèòå âèëè. Ãðàä÷åòî ñå ïðå-âðúùà è â ëþáèìî ìÿñòî íà òóíèñêèòå äúð-æàâíèöè. Ñåãà òî å òóðèñòè÷åñêà àòðàêöèÿ è å èçâåñòíî ñúñ ñâîèòå êðàñèâè áåëè ïî-ñòðîéêè ñúñ ñèíè âðàòè è ïðîçîðöè â ñðå-äèçåìíîìîðñêè ñòèë.

Ïàâèðàíèòå óëèöè ëúêàòóøàò èç ñåëè-ùåòî, à ìåæäó èçâèâêèòå èì ïîñåòèòåëèòå ìîãàò äà çúðíàò ïðîáëÿñúöèòå íà ìîðåòî. Â êðàÿ íà ðàçõîäêàòà ãè î÷àêâà ðàçêîø-íà ãëåäêà êúì ñèíèÿ Òóíèçèéñêè çàëèâ è ìîäåðíàòà ìàðèíà íà Ñèäè Áó Ñàèä, êîÿòî ðàçïîëàãà è ñ êîìïëåêñ îò èçèñêàíè ðåñòî-ðàíòè è õîòåëè.

Òóê òúëïèòå òóðèñòè ñà çàáåëåæèòåë-íè êàòî ïðèñúñòâèå íà êâàäðàòåí ìåòúð. Åäèíñòâåíî ïî-ìíîãîáðîéíè îò òóðèñòèòå ñà ñóâåíèðèòå, íèùî ÷å ìíîãî îò òÿõ íå ñà ñâúðçàíè ñúñ Ñèäè Áó Ñàèä (à íÿêîè äîðè íå è ñ Òóíèñ). Ïðåäëàãàò ñå è ìíîãî àíòèêè, êàðòèíè, êåðàìèêà.

Ñèäè Áó Ñàèä å èçâåñòåí è êàòî ãðàä÷åòî íà õóäîæíèöèòå è àðòèñòèòå. Ìíîçèíà èç-âåñòíè òâîðöè ñà ãî ïîñåùàâàëè è äîðè ñà æèâåëè òóê, êàòî íàïðèìåð Ïîë Êëåå, Ãþ-ñòàâ-Àíðè Æîñî, Ëóè Ìîéå è äð. Ñåãàøíèÿ ñè áÿëî-ñèí îáëèê Ñèäè Áó Ñàèä äúëæè íà áàðîí Ðóäîëô ä'Åðëàíæå, õóäîæíèê è ñïåöèàëèñò ïî àðàáñêà ìóçèêà, êîéòî ïðúâ áîÿäèñâà ñîáñòâåíàòà ñè êúùà â áÿëî è ñè-íüî è òàêà íàëàãà ñòèëà ïðåç 20-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê.

Íåïîñðåäñòâåíî äî Ñèäè Áó Ñàèä ñå íàìèðà è Êàðòàãåí, êîéòî ïðèâëè÷à òúëïè òóðèñòè. Íàé-äîáðå çàïàçåíè ñà áàíèòå íà èìïåðàòîð Àäðèàí – êîìïëåêñ íàèñòèíà âíóøèòåëåí ñ ðàçìåðèòå ñè. Çà ïî÷èòàòå-ëèòå íà ñòàðèòå öèâèëèçàöèè è àðõåîëîãè-÷åñêèòå îñòàíêè Êàðòàãåí îáà÷å íå áè áèë äîñòàòú÷åí. Òîâà, êîåòî ùå çàäîâîëè ãëàäà

èì, ñå íàìèðà íà ÷àñ è ïîëîâèíà ïúò ñ êîëà þãîçàïàäíî îò Òóíèñ, ñå íàðè÷à

ÄóãàÄóãà (èëè Òóãà â àíòè÷åí âàðèàíò) å òîâà, êîåòî åäèí ðèìñêè ãðàä òðÿáâà äà áúäå, è íå ñëó÷àéíî å ïîñòàâåí ïîä çàêðèëàòà íà ÞÍÅÑÊÎ. Èçíèêâàù ñðåä æèâîïèñíà êàð-òèíà îò íèâè è ìàñëèíîâè ãîðè÷êè, òîâà å íàé-êðàñèâèÿò è çàïàçåí ãðàä ñðåä îêîëî 200 äðóãè ìåñòà, êîèòî ñâèäåòåëñòâàò çà ðèìñêîòî ïðèñúñòâèå ïî òåçè çåìè. Äóãà å âäúõíîâÿâàù è âïå÷àòëÿâàù. Ãðàíäèîçíè õðàìîâå, àìôèòåàòúð â îòëè÷íî ñúñòîÿ-íèå, ôîðóì, ïàçàðè, óëèöè, ñêóëïòóðè, àðêè, ó÷èëèùà, áàíè ñà ñå ñúõðàíèëè ïðåç âåêî-âåòå. Çàïàçåíè ñà äîðè ìîçàéêèòå â íÿêîè ÷àñòè íà ïîìåùåíèÿòà, òàêà ÷å ÷îâåê ìîæå äà ïîëó÷è äîñòà æèâà êàðòèíà çà òîâà, êî-åòî òîçè äîñòà ãîëÿì è âàæåí ãðàä íÿêîãà å áèë. Çàåìàù öåëè 65 õà, òîé å áèë äîì çà îêîëî 20–30 õèëÿäè äóøè. Ñêëîíîâåòå ñà íàêàðàëè ðèìëÿíèòå äà èçíåâåðÿò íà òðà-äèöèîííàòà àðõèòåêòóðà è äà ñå ïðèãîäÿò êúì ïåéçàæà, ïîäðåæäàéêè ãðàäà ñòúïàëî-âèäíî. Òóê ñå íàìèðà â äîñòà äîáðî ñúñòîÿ-

íèå ìîæå áè íàé-êðàñèâèÿò êàïèòîë, êîéòî ðèìëÿíèòå ñà ñòðîèëè íà òóíèçèéñêà çåìÿ. Çàïàçåíè ñà êîëîíè, íàäïèñè, äîðè öåëè ñòàòóè íà èìïåðàòîðè. Áåç ãëàâèòå. Êàêòî ðàçáðàõìå îò åêñêóðçîâîäêàòà îáà÷å, òîâà íå å îòïå÷àòúêúò íà âðåìåòî èëè âàíäàëè-òå. Ïðàêòèêàòà å áèëà ñòàòóèòå äà ñå ïðàâÿò ñ ïîäâèæíè ãëàâè, çà äà íå ñå ñìåíÿ öÿëàòà ñòàòóÿ, êîãàòî ñå ñìåíè èìïåðàòîðúò.

Äóãà å áèë ïðîñïåðèðàù ãðàä äîðè ïðåäè ðèìëÿíèòå. Ëóáèêî – 21-ìåòðîâà ïóíè÷åñêà êóëà îò II â. ïð. Õð., ñå èçäèãà â áëèçîñò äî öåíòðàëíàòà ÷àñò íà ãðàäà êàòî ñòðàæ îò äðóãî âðåìå è îçàäà÷àâà ñ íåòè-ïè÷íà àðõèòåêòóðà, ïî-ñêîðî íàïîìíÿùà çà Àíêîð Âàò, îòêîëêîòî çà Ðèì èëè Òóíèñ. Äðåâíà ñòåëà ñâèäåòåëñòâà çà íåéíèòå ñòðîèòåëè è çà íóìèäèéñêà ïðèíöåñà, çà êîÿòî ñà ñìÿòà, ÷å å æèâÿëà òóê.

Ìàêàð è âñè÷êî òîâà äà å çàáåëåæèòåëíî, þæíàòà ïóñòèííà ÷àñò íà Òóíèñ å òàçè, êî-ÿòî èñòèíñêè âïå÷àòëÿâà ïîñåòèòåëèòå îò Çàïàäíà Åâðîïà, çàùîòî å íåùî àáñîëþòíî ðàçëè÷íî è íåïîçíàòî çà çàïàäíèÿ ÷îâåê. Çà íåÿ ùå ïðî÷åòåòå â ñëåäâàùèÿ áðîé íà HOREMAG.

ÄæåðáàÍàðè÷àò ãî Îñòðîâúò íà äåñåòòå õèëÿäè ïàëìîâè äúðâåòà. Îñâåí ñ ïàëìè Äæåðáà å îñåÿí è ñ õèëÿäè ìàñëèíîâè íàñàæäåíèÿ è å îïàñàí ñúñ ñòîòèöè êèëîìåòðè êðàñè-âè ïëàæîâå. Ëîãè÷íî îñòðîâúò å åäèí îò öåíòðîâåòå íà òóðèñòè÷åñêàòà èíäóñòðèÿ â Òóíèñ – ãîäèøíî îòòóê ìèíàâàò 1.3 ìëí. òóðèñòè, íàé-âå÷å ôðàíöóçè, ãåðìàíöè, èòàëèàíöè, èñïàíöè, êîåòî å åäíà ÷åòâúðò îò îáùèÿ òóðèñòîïîòîê â Òóíèñ. Òóðèñòè÷å-ñêàòà ÷àñò íà îñòðîâà å òèïè÷íî âàêàíöèîí-íà – ãîëåìè âèñîêîêàòåãîðèéíè õîòåëñêè êîìïëåêñè, ìíîæåñòâî àòðàêöèè ïî ïëàæà. Íà ðàçïîëîæåíèå íà òóðèñòèòå å åäíî ãîëô èãðèùå, íî ñå èçãðàæäà âòîðî â áëèçêîòî òóðèñòè÷åñêî ãðàä÷å Çàðçèñ íà êîíòèíåíòà. Äæåðáà è Çàðçèñ âñúùíîñò îáðàçóâàò åäíà äåñòèíàöèÿ. Çàåäíî òå ðàçïîëàãàò ñúñ 135 õîòåëà, èëè îêîëî 50 000 ëåãëà. Ñðåäíîãî-

äèøíàòà çàåòîñò íà õîòåëèòå òóê å íàé-âè-ñîêà – öåëè 68% (ñðåäíàòà çàåòîñò çà öÿë Òóíèñ å 51%), êîåòî ðåàëíî ïðàâè Äæåðáà öåëîãîäèøíà äåñòèíàöèÿ. Îñâåí âñè÷êî äðóãî îñòðîâúò å îáÿâåí è çà äåñòèíàöèÿ íîìåð äâå çà òàëàñîòåðàïèÿ â ñâåòà.Äæåðáà ïðåäëàãà âñè÷êè âàðèàíòè çà àòðàêöèè, êîèòî åäèí êóðîðò íà ìîðåòî ìîæå äà ïðåäëîæè, à â ñòîëèöàòà Õóìò Ñóê ìîãàò äà ñå ïîñåòÿò íÿêîëêî êóëòóðíî-èñ-òîðè÷åñêè çàáåëåæèòåëíîñòè, òðàäèöèîí-íè ïàçàðè ñúñ çàäúëæèòåëíèòå êåðàìèêè, àíòèêè, äðåõè è îáóâêè èëè äà ñå îïèòà ìåñòíàòà êóõíÿ, êîÿòî åñòåñòâåíî å ñâúð-çàíà ñ äàðîâåòå íà ìîðåòî. Çàäúëæèòåëåí çà ïîñåùåíèå å ðèáíèÿò ïàçàð, êúäåòî ìîæå äà îñòàíåòå âïå÷àòëåíè èëè îòâðàòå-íè, íî âúâ âñè÷êè ñëó÷àè ùå íàáëþäàâàòå òâúðäå èíòåðåñíè êàðòèíè.

Ïúòóâàíåòî äî Òóíèñ ñå îñúùåñòâè ñ ëþáåçíîòî

ñúäåéñòâèå, îðãàíèçàöèÿ è ôèíàíñèðàíå íà

ÇÈÃ ÇÀÃ ÕÎËÈÄÅÉÇ ÅÎÎÄ (www.zigzagbg.com) è

Íàöèîíàëíèÿ òóðèñòè÷åñêè îôèñ íà ðåïóáëèêà Òóíèñ –

ðåãèîí Áàëêàíè.


ÒÓÐÈÇÚÌ

Ïðîáëåìèòå íà îáðàçîâàíèåòî â ñôåðàòà íà òóðèçìà âèíàãè ñà áèëè òåìà íà ðàçèñêâàíèÿ ïî âðåìå íà ôîðóìèòå, çàñÿãàùè

òóðèñòè÷åñêàòà èíäóñòðèÿ â Áúëãàðèÿ, íî â ïîñëåäíèòå äâå ãîäèíè ñÿêàø îñòà-íàõà íà çàäåí ïëàí. Çà ùàñòèå äèñêóñèÿ-òà áåøå âúçîáíîâåíà íàñêîðî ïî âðåìå íà ñïåöèàëèçèðàíîòî èçëîæåíèå ÑÈÕÐÅ, â ðàìêèòå íà êîåòî ñå ïðîâåäå êðúãëà ìàñà ïî òåìàòà, èíèöèèðàíà îò Íàöèî-íàëíàòà ÕîÐåÊÀ àñîöèàöèÿ. Ïðåäñòàâèòå-ëè íà áðàíøîâè îðãàíèçàöèè, ÍÏÎ ñåêòîðà, óíèâåðñèòåòñêèòå ñðåäè, òóðèñòè÷åñêèÿ áèçíåñ è Ìèíèñòåðñòâîòî íà îáðàçîâàíèå-òî äèñêóòèðàõà ñúùåñòâóâàùèòå ïðîáëåìè â òàçè îáëàñò è âúçìîæíèòå èì ðåøåíèÿ.

Çà ðàçëèêà îò äðóã ïúò, êîãàòî ïðåä-ñòàâèòåëè íà áðàíøà è îáðàçîâàòåëíèòå èíñòèòóöèè âëèçàò â îñòúð ñáëúñúê êîé å ïî-âèíîâåí çà íèñêîòî êà÷åñòâî íà îá-ðàçîâàíèåòî è íåäîñòàòú÷íèòå çíàíèÿ íà âå÷å îáó÷åíèòå êàäðè, òîçè ïúò

Äâåòå ñòðàíè ãîâîðåõà íà ïî÷òè åäèí è ñúùè åçèêÓ÷àñòíèöèòå áÿõà åäèíîäóøíè, ÷å èìà îñ-òðà íóæäà îò ïîäîáðåíèÿ â îáó÷åíèåòî. Íå-äîáðàòà îáðàçîâàòåëíà ñèñòåìà, ëèïñàòà íà ñúâìåñòíà ðàáîòà ìåæäó îáðàçîâàòåëíèòå èíñòèòóöèè è áèçíåñà, ëèïñàòà íà ñðåä-ñòâà çà ïðàêòè÷åñêî îáó÷åíèå íà ó÷åùèòå ñà ñðåä îñíîâíèòå ïðå÷êè çà ñúçäàâàíåòî íà äîáðå êâàëèôèöèðàíè ñëóæèòåëè â òó-ðèñòè÷åñêèÿ áðàíø, êîåòî îò ñâîÿ ñòðàíà

å ïðè÷èíà çà ëîøîòî îá-ñëóæâàíå. Òàêà ñòðàíàòà

íè ñå ñëàâè ñ ëîø ñåðâèç è ñòðàäà îò òîâà, çàùîòî ãóáè îò êîíêóðåíòíè-òå íè èíà÷å äåñòèíàöèè êàòî Ãúðöèÿ è Òóðöèÿ, êàòå-ãîðè÷íè áÿõà ó÷àñòíèöèòå â äèñêóñèÿòà.

Òå ñå îáåäè-

íèõà îùå îêîëî ìíåíèåòî, ÷å èìà íóæäà îò ðåäèöà íîâè ðàçïîðåäáè è çàêîíè, êîèòî äà óëåñíÿò ñúçäàâàíåòî íà êà÷åñòâåíè êà-äðè çà íóæäàòà íà èíäóñòðèÿòà. Òðÿáâà äà ñå âúâåäå èçèñêâàíå, ñ êîåòî

Äà íå ñå ïîçâîëÿâà â òóðèçìà äà ðàáîòÿò õîðà áåç íóæíàòà êâàëèôèêàöèÿêàçà ïðåäñåäàòåëÿò íà ÁÕÐÀ Áëàãîé Ðàãèí. Ñïîðåä íåãî òîâà òðÿáâà äà ñòàíå íà íèâî äúðæàâíà ïîëèòèêà, íî è ñàìèÿò áèçíåñ äà ñå ñàìîðåãóëèðà, êàòî ñïðå ñ ïîðî÷íà-òà ïðàêòèêà äà íàçíà÷àâà íà ðàáîòà ñâîè áëèçêè è ðîäíèíè èëè ïúê õîðà áåç íóæ-íàòà êâàëèôèêàöèÿ, çà äà ñå ñïåñòÿò ñðåä-ñòâà. Äóìèòå ìó áÿõà ïîäêðåïåíè îò âñè÷-êè ïðèñúñòâàùè, íî áå îò÷åòåí è ìîìåíòúò, ÷å â ìíîãî ðåãèîíè íà ñòðàíàòà áèçíåñúò íÿìà àëòåðíàòèâà, çàùîòî îáó÷åíè êàäðè ïðîñòî ëèïñâàò èëè ïúê íÿìà âúçìîæíîñò äà èìà ñå çàïëàùà àäåêâàòíî.

Èìà ïðîáëåì ñ îáó÷åíèåòî íà ñïåöè-àëèçèðàíè êàäðè, êàòî â ìíîãî ðåãèîíè òå ñà êðàéíî íåäîñòàòú÷íè, ïðèçíà Ìàãäàëåíà Ñòàíóëîâà, åêñïåðò êúì ÌÎÌÍ. Ïî äàííè íà ìèíèñòåðñòâîòî ñàìî â äâå ñðåäíè ó÷èëèùà ïî òóðèçúì – â Ñîôèÿ è Ñëèâåí, ñå ïðåäëàãà îáó÷åíèå îò 4-òà ñòåïåí (íàé-âèñîêàòà) â ñïåöèàëíîñò „Îðãàíèçàöèÿ è óïðàâëåíèå íà ðåñòîðàíòüîðñêàòà äåéíîñò“. Àíèìàòîðè ñå ïîäãîòâÿò ñàìî âúâ Âàðíà è Êàëîôåð, à ïëà-íèíñêè âîäà÷è – â Áàíñêî è ×åðíè Îñúì.

Ó÷àñòíèöèòå ñå îáåäèíèõà è îêîëî ìíå-íèåòî, ÷å çíàíèÿòà íà ñëóæèòåëèòå òðÿáâà äà ñå ïðîâåðÿâàò ñèñòåìíî ÷ðåç èçïèòè çà âàëèäàöèÿ, êîåòî îò ñâîÿ ñòðàíà îçíà÷àâà, ÷å å íóæíî

Äà ñå âúâåäå îïðåäåëåíà äàâíîñò íà âå÷å çàùèòåíèòå êâàëèôèêàöèèÑïîðåä ïðåäñòàâèòåëèòå íà áðàíøà òîâà îñâåí ÷å ùå îñèãóðè íàäåæäíîñò â çíàíè-ÿòà íà ïåðñîíàëà, ùå ìîòèâèðà è ñàìèòå ñëóæèòåëè äà ñå ðàçâèâàò.

Äðóãè, íàáåëÿçàíè êàòî îñòðè, ïðîáëå-ìè áÿõà íóæäàòà îò äîïúëíèòåëíà êâàëè-ôèêàöèÿ çà ó÷èòåëèòå, êàêòî è îáíîâÿâà-íå íà ìàòåðèàëíàòà ó÷åáíà áàçà, îñîáåíî

â ó÷èëèùàòà, êîèòî ïîäãîòâÿò êàäðè çà ðåñòîðàíòüîðñòâîòî. Ïðîôåñèîíàëíèòå ãèìíàçèè ïî òóðèçúì è óíèâåðñèòåòñêè-òå ñïåöèàëíîñòè ïî òóðèçúì ñà íà ñâåò-ëèííè ãîäèíè îò òîâà, êîåòî ñå èçó÷àâà â ïî-ðàçâèòèòå ñòðàíè, êàçà ïðîô. Íèêîëàé Áîæêîâ îò Êîëåæ ïî òóðèçúì â Áëàãîåâ-ãðàä. Ïî ñâåòà îáó÷åíèåòî âå÷å ïðåäëàãà èçêëþ÷èòåëíî ìîäåðíè ñïåöèàëíîñòè, ñúîáðàçåíè ñ óñëîâèÿòà íà ãëîáàëèçúì, â êîèòî æèâååì. Âå÷å ñà ðàçðàáîòåíè äîðè ïðîãðàìè çà îáó÷åíèå ïî òóðèçúì â óñ-ëîâèÿòà íà êðèçà, à ó íàñ íÿìà íèòî åäèí öåíòúð çà äîïúëíèòåëíà êâàëèôèêàöèÿ íà ó÷èòåëèòå. Äà íå ãîâîðèì êîëêî ìîðàëíî îñòàðåëè ñà ñïåöèàëíîñòèòå ïî òóðèçúì â íàøèòå óíèâåðñèòåòè, äîáàâè òîé.

Ïî âðåìå íà äèñêóñèÿòà áÿõà îáñúäåíè îùå è

Âúçìîæíîñòèòå çà ôèíàíñèðàíå íà ó÷èëèùà è îáó÷èòåëíè ïðîåêòè ïî îïåðàòèâíèòå ïðîãðàìèÒå íàèñòèíà ñà âúçìîæíîñò, íî èçèñêâàò îïðåäåëåí ïðîöåíò ñîáñòâåíî ôèíàíñèðà-íå, à ïðîôåñèîíàëíèòå ó÷èëèùà ìàñîâî íå ðàçïîëàãàò ñúñ ñðåäñòâà. Äðóã ïðîáëåì å èçêëþ÷èòåëíî òåæêàòà áþðîêðàöèÿ, çàðà-äè êîÿòî ìíîãî èíñòèòóöèè, îðãàíèçàöèè è ôèðìè ïðîñòî ñå îòêàçâàò äà ïèøàò ïðîåê-òè, ñïîäåëèõà ó÷àñòíèöè.

Ìàãäàëåíà Ñòàíóëîâà ïðèçîâà áèçíåñà äà áúäå àêòèâåí è äà ó÷àñòâà â äèàëîã ñ èí-ñòèòóöèèòå çà ñúçäàâàíåòî íà íîâè àäåê-âàòíè è ïîëåçíè çà áèçíåñà ó÷åáíè ïðîãðà-ìè è âñÿêàêâè äðóãè äîêóìåíòè, ñâúðçàíè ñ îáðàçîâàíèåòî â òóðèçìà. „Òîâà âñå ïàê ñà âàøèòå áúäåùè ñëóæèòåëè è îò âàñ ñúùî çàâèñè êàêâè ùå áúäàò òå“, êàçà òÿ.

Îáðàçîâàíèåòî â òóðèçìà îòíîâî âúâ ôîêóñАни Владимирова

H О T E L S & R E S T A U R A N T S M A G A Z I N E2 2


2 3Б Р О Й 8 2 0 0 9

24» Ñíåæèíà Ñòàìîâà:

ôîðìóëà íà ïîçèòèâíàòà åíåðãèÿ

Óïðàâèòåëêàòà íà õîòåë „Ïàëàñ Ìàðèíà Äèíåâè“ ðàçêàç-âà çà ñðåùèòå ñ êóëòóðè è íàöèîíàëíîñòè, îáùóâàíåòî ñ ðàçëè÷åí òèï è ìàíòàëèòåò õîðà – çàáúðêàíè êàòî â ïúñòúð êàëåéäîñêîï.

26» Ðåâåíþ ìåíèäæìúíò â òóðèçìà è õîòåëèåðñòâîòî

Âòîðàòà ãîäèøíà êîíôåðåíöèÿ „Ðåâåíþ ìåíèäæìúíò â òóðèçìà è õîòåëèåðñòâîòî“ íà ñï. HOtels & REstaurants MAGazine ñïå÷åëè èíòåðåñà íà ãåíåðàëíè ìåíèäæúðè, ðåâåíþ è ìàðêåòèíã ìåíèäæúðè íà ÷åòèðè- è ïåòçâåçä-íè õîòåëè îò öÿëàòà ñòðàíà.

30» Àëáåíà ðàç÷óïâà ñòàíäàðòèòå

Îò íà÷àëîòî íà 2009 ã. äîñåãà êóðîðòúò Àëáåíà ðåàëè-çèðà ïðèõîä îò íàä 2 100 000 ëâ. îò ðåçåðâàöèè ïðåç èíòåðíåò ïðîäàæáèòå çà ñåçîíà, êàçà òúðãîâñêèÿò äèðåêòîð íà Àëáåíà Ìàðãèòà Òîäîðîâà.

32» Êàé Áåðåíñ:

Ôîêóñèðàìå ñå âúðõó ðàçâèòèåòî íà òàëàíòèòå

Êàé Áåðåíñ èìà ñîëèäíî îáðàçîâàíèå ïî òóðèçúì è îùå ïî ñîëèäíà áèîãðàôèÿ. Êàðèåðàòà ìó ìèíàâà ïðåç ðå-äèöà âèñîêîêàòåãîðèéíè õîòåëè â ðàçëè÷íè êðàèùà íà ñâåòà. Ïîñëåäíàòà ñïèðêà çàñåãà å ðåçèäåíò ìåíèäæúð â „Êåìïèíñêè õîòåë Çîãðàôñêè“, Ñîôèÿ.

Õîòåëè»â òîçè ñåêòîð ÷åòåòå:



ÕÎÒÅËÈ

Â ïðîôåñèÿòà å ìèíàëà ïðåç âñè÷êè íèâà è ñòúïàëà íà éå-ðàðõèÿòà – õîòåëèåðñòâî, ðåñ-òîðàíòüîðñòâî, äåïàðòàìåíò

çà èêîíîìè÷åñêè àíàëèçè è ïðîãíîçè â ãîëÿìà ôèðìà. Çàïî÷íàëà å îòðàíî äà ðàáîòè êàòî àíèìàòîð è òàéíñòâîòî íà ÷óæäèòå åçèöè, ñðåùàòà ñ ðàçëè÷íè êóëòóðè è íàöèîíàëíîñòè, îáùóâàíåòî ñ ðàçëè÷åí òèï è ìàíòàëèòåò õîðà – âñè÷-êî òîâà ÿ çàâúðòÿëî áúðçî êàòî â åäèí ïúñòúð êàëåéäîñêîï...

Ñåãà âå÷å, ñëåä òîëêîâà ãîäèíè â òó-ðèçìà ïîçíàâà ìèíóñèòå íà ïðîôåñèÿòà, âñè÷êèòå é êîëåãè ãè èçæèâÿâàò ðàçëè÷-íî: ëèïñàòà íà íîðìàëåí ðèòúì íà æèâîò, ëèøàâàíåòî îò ñåìåéñòâî è ïî÷èâêà. Íî ïëþñîâåòå ñà çà õîðàòà êàòî íåÿ, êîèòî èñêàò äà ñå ðàçâèâàò, äà ïðîäúëæàâàò äà ó÷àò, êîèòî èñêðåíî õàðåñâàò ðàáîòàòà ñè è îáùóâàíåòî ñ ïðîôåñèîíàëèñòèòå â òó-ðèçìà. Èìàëà å øàíñà äà ðàáîòè ñ ìíîãî îò òÿõ â Àëáåíà, â Çëàòíè ïÿñúöè, â Ñâ. Ñâ. Êîíñòàíòèí è Åëåíà...

Íàâÿðíî çàòîâà äíåñ ìåíèäæúðñêèòå è êîîðäèíàöèîííèòå ôóíêöèè êàòî óïðà-âèòåë íà åäèí èçâåñòåí áóòèêîâ õîòåë íà ïúðâîòî ÷àñòíî ÿõòåíî ïðèñòàíèùå „Ìà-ðèíà Äèíåâè“ ñà ÷àñò îò âñåêèäíåâèåòî é, êîãàòî ôîðìèðà öåíîâà ñòðàòåãèÿ è ìàð-êåòèíãîâà ïîëèòèêà íà êîìïëåêñà, êîãàòî ñêëþ÷âà òúðãîâñêè äîãîâîðè è ðàáîòè ïî ïîçèöèîíèðàíåòî íà õîòåëà íà ïàçàðà...

×åñòî îáè÷à äà ãîâîðè çà áúëãàðñêèÿ

ÕÎÒÅËÈ › Ïðîôèë

Ñíåæèíà Ñòàìîâà, óïðàâèòåë íà õîòåë „Ïàëàñ Ìàðèíà Äèíåâè“

Ôîðìóëà íà ïîçèòèâíàòà åíåðãèÿ

доц. д-р Соня Алексиева

Ñîíÿ

Àëå

êñèå

âà

©


2 5Б Р О Й 8 2 0 0 9

òóðèçúì ñ êîëåãè êàòî Öâåòà Ñâåùàðîâà, Èâåëèíà Ïîïîâà è äð., êîèòî çíàÿò êîëêî å âàæíî äà èìàø øàíñ äà ðàáîòèø â àò-ìîñôåðà, êúäåòî íàèñòèíà ðàáîòîäàòåëè-òå òè îöåíÿâàò êîðåêòíîñòòà, ëîÿëíîñòòà è òè îñèãóðÿâàò âúçìîæíîñò äà äîêàæåø ïðîôåñèîíàëíèòå ñè âúçìîæíîñòè. Ñíå-æèíà îáè÷à äà ïåðèôðàçèðà îíàçè ñòàðà àíãëèéñêà ïîãîâîðêà, êîÿòî ñå îòíàñÿ è çà íåéíàòà ïðîôåñèÿ: „Íàìåðè ñè ðàáîòà ïî äóøà è ñúðöå è ùå ïî÷èâàø öÿë æè-âîò!“

Ãîñòèòå „âúçâðúùåíöè“Âñúùíîñò îïèòàëà ñëåä ðàæäàíåòî íà ñèíà ñè äà ñìåíè ðàáîòàòà, çà äà èìà ïî-âå÷å âðåìå çà ñåìåéñòâîòî. Íî ñëåä ãîäè-íà-äâå ðàçáðàëà êàêâî é ëèïñâà – ãîñòúò. Äàëè å äðóæåëþáåí èëè àãðåñèâåí, äàëè å êàïðèçåí èëè íå, òîé ïîñòàâÿ ïðåä Ñíåæèíà Ñòàìîâà çàäà÷èòå çà äåíÿ. È â áîðáàòà äà ãè ðåøè òÿ å ìîðàëíî óäî-âëåòâîðåíà, êîãàòî ãî âèäè ñ óñìèâêà. Èëè ïðîñòî å ùàñòëèâà, àêî òîé ïîêàæå ñ äåéñòâèÿòà ñè, ÷å ñå å ÷óâñòâàë äîáðå â õîòåëà è ùå ñå âúðíå ïàê. Íàé-âàæíèÿò ïðîöåíò â „ïå÷àëáèòå“ çà íåÿ ñà ãîñòèòå

„âúçâðúùåíöè“...Êàê ñå ñòèãà äî ñúðöàòà íà õîðàòà, êîè-

òî õàðåñâàò ðàáîòàòà íà åêèïà è ïðèÿòíàòà àòìîñôåðà, êîÿòî óñåùàò â õîòåëà? Êîå ãè êàðà äà ñå âðúùàò îòíîâî â åäèí õîòåë, êú-äåòî íå ñòàíäàðòèòå, íå ïðàâèëàòà, à ïðåäè âñè÷êî îòíîøåíèåòî ñïå÷åëâà ëîÿëíèÿ êëèåíò? „Ôîðìóëàòà, íà êîÿòî çàëàãàìå, å ñïåöèàëíîòî, ïåðñîíàëèçèðàíîòî îòíîøå-íèå êúì âñåêè ãîñò – èñêàìå äà „âíåñåì“ äóøåâåí êîìôîðò â íåãîâèÿ ñâÿò. Òîé å äîøúë ïðè íàñ, çà äà ðåëàêñèðà, äà çàáðà-âè íàïðåãíàòîòî ñè âñåêèäíåâèå. Íî íåâè-íàãè çíàå êàê íåãîâàòà ïîçèòèâíà åíåðãèÿ îòíîâî íè çàðåæäà çà ðàáîòà äîðè êîãàòî ñìå èìàëè òðóäåí äåí...“, ñïîäåëÿ ã-æà Ñòàìîâà.

Ïðîìîöèîíàëíè ïàêåòèíà ñìåøíè öåíèÌåíèäæúð îò ðàíãà íà Ñíåæèíà Ñòàìîâà íå êðèå êîëêî òåæúê å áèë ëåòíèÿò ñåçîí è ïðîãíîçèòå é çà íåãî ñà îùå îò çèìàòà. Òîãàâà ñëåäèëà ñ òðåâîãà îò÷åòåíèòå ðå-çóëòàòè îò ñêè êóðîðòèòå è çàïèñâàíèÿòà.

„È äîêàòî ðåäèöà ñòðàíè èìàõà åäèííà äúðæàâíà ïîëèòèêà â êðèçàòà è èçëèâàõà ìèëèîíè çà ðåêëàìíè êàìïàíèè, òà äîðè è àãðåñèâíè (êàòî Òóðöèÿ, ñïîìíåòå ñè êîëêî áèëáîðäîâå èìàøå â Ñîôèÿ è â áúëãàðñêèòå ñàéòîâå!), îáåùàíèòå àíòè-êðèçèñíè ìåðêè ó íàñ áÿõà ñàìî ùðèõè-ðàíè è íåäîðàçâèòè êàòî òåîðèÿ“, ñïîìíÿ

ñè Ñíåæèíà Ñòàìîâà è ïðîäúëæàâà ñ ïðè-ìåðèòå.

„Ïî òóðèñòè÷åñêèòå áîðñè ó÷àñòèÿòà íè áÿõà âÿëè è ïðèñúñòâåíè, áåç äà èìà àê-òèâíà äåéíîñò è çàãðèæåíîñò çà ñïåøíè è íåîòëîæíè ìåðêè. Â ìåäèèòå ïðîôåñèîíà-ëèñòè è ñîáñòâåíèöè íà õîòåëè, òóðîïåðà-òîðè òðúáÿõà çà ãðîçÿùàòà íè îïàñíîñò îò äðàñòè÷åí ñïàä â ðàííèòå çàïèñâàíèÿ, òà äîðè è îò åâåíòóàëíè ïðîãíîçè, ÷å ãîëÿìà ÷àñò îò ìàëêèòå õîòåëè íÿìà äà ìîãàò äà ñå ïîäãîòâÿò çà ñåçîíà è íÿìà äà îòâîðÿò âðàòè. Íî êàòî ÷å ëè äúðæàâàòà ñòîåøå ïî-ñêîðî áåçó÷àñòíà. Òðÿáâàøå âñåêè äà ïîåìå êîðìèëîòî â ñâîèòå ðúöå è äà ñå ñïàñÿâà...“ Â òîçè òåæúê è èçòîùèòåëåí ñåçîí è òÿ, êàêòî âñè÷êè â áðàíøà, ñå áî-ðèëà ñ íàëîæèëàòà ñå ïàçàðíà êîíþíêòóðà. Êîëåãèòå ñïîäåëÿëè, ÷å ñà ñå óìîðèëè ïî-ñêîðî îò ïðèíóäèòåëíîòî ñâàëÿíå íà öåíè íà òóðèñòè÷åñêè óñëóãè è ïðåäëàãàíå íà ïðîìîöèîíàëíè ïàêåòè íà ñìåøíè öåíè, îñîáåíî íà ôîðìóëàòà all inclusive, ñ êîÿòî ñå ïðèâëè÷àëè áúëãàðñêè òóðèñòè èëè íèñ-êîïëàòåæíè ÷óæäè òóðèñòè.

Òåõíèÿò ïåòçâåçäåí õîòåë îáà÷å, íå-çàâèñèìî îò êðèçàòà, å è ñè îñòàâà ïîçè-öèîíèðàí íà ïàçàðà ñ äðóã ñåãìåíò: ïî-ïëàòåæîñïîñîáíè êëèåíòè, êîèòî èìàò ïî-âèñîêè êðèòåðèè è ïîòðåáíîñòè. Íå ìîæåëè äà äîïóñíàò ïðîìÿíà â êà÷åñòâî-òî íà ïðåäëàãàíèÿ ïðîäóêò. Çàïàçâàéêè öåíèòå ñè, ñå áîðèëè íå ñàìî äà çàäúð-æàò, íî äîðè è äà ïîâèøàò êà÷åñòâîòî íà óñëóãèòå, çà äà îòãîâîðÿò íà î÷àêâàíèÿòà íà ãîñòèòå ñè. Ïðåäëàãàéêè ëóêñîçíà ìà-òåðèàëíî-òåõíè÷åñêà áàçà, îáçàâåæäàíå, óíèêàëåí èçãëåä êúì ìàðèíàòà, äåíîíî-ùåí ñåðâèç – âêë. turn down service, ëóê-ñîçíà êîçìåòèêà, äîáðå îáó÷åí ïåðñîíàë, òúðñèëè íàé-ðàçëè÷íè íà÷èíè, çà äà çàïà-çÿò èçãðàäåíîòî äîâåðèå ìåæäó ãîñòèòå è åêèïà.

Êàòî íîâ åëåìåíò â ïîçèöèîíèðàíåòî èì íà ìàðêåòèíãîâèÿ ïàçàð èçïîëçâàëè íîâî ïîêîëåíèå ðåçåðâàöèîííà ñèñòåìà

– ÏÅÃÀÑÓÑ ÑÎËÓØÚÍ, êîÿòî äàâà âúçìîæ-íîñò äà óâåëè÷àò ìàêñèìàëíî äèðåêòíèòå ñè îíëàéí ðåçåðâàöèè, êàêòî è ïðèõîäèòå. Ïðåç þëè ò.ã. îòêðèëè è öåíòúðà ñè çà êîí-ñèåðæ óñëóãè, çà äà îòãîâîðÿò èçöÿëî íà ïîâèøåíèòå èçèñêâàíèÿ è íà íàé-êàïðèç-íèòå ñè êëèåíòè è äà ãè óëåñíÿò â òúðñåíå-òî è çàêóïóâàíåòî íà ãîëÿìà ãàìà îò óñëóãè, ïðåäîñòàâåíè íå ñàìî îò ïåòçâåçäíèÿ èì õîòåë, íî è îò öåëèÿ õîëäèíã. Êëèåíòèòå èì íàèñòèíà îöåíèëè òîâà – êàòî ñå çàïî÷íå îò ðåçåðâèðàíå íà ìàñà â ðåñòîðàíò èëè ñàìîëåòåí áèëåò, è ñå ñòèãíå äî çàêóïóâà-íå íà ÿõòà èëè àïàðòàìåíò.

Äåôîðìàöèè, äåôèöèòè è ïðîáëåìèÑ òåçè òðè äóìè òÿ îáîáùàâà ñèòóàöèÿòà â òóðèñòè÷åñêèÿ áðàíø êàòî öÿëî. Íÿìà çíà-÷åíèå íà êàêâà ïîçèöèÿ ñè è êúäå ðàáîòèø, âñè÷êè çàåäíî òðÿáâà äà ñå ïðîìåíÿò è äà ñè ïîìàãàò. Ñíåæèíà å êàòåãîðè÷íà, ÷å íà òîçè åòàï òóðèñòè÷åñêèÿò ïàçàð å ñèëíî äåôîðìèðàí â ïîñîêàòà íà åäíîîáðàçíî ïðåäëàãàíå, êîåòî å îãðàíè÷åíî ñ ëÿòíà ìîðñêà ïî÷èâêà è ñêè âàêàíöèÿ. „Âúâ ôî-êóñà íà íàøåòî âíèìàíèå òðÿáâà äà áúäå èçöÿëî êà÷åñòâîòî íà áúëãàðñêèÿ òóðèñòè-÷åñêè ïðîäóêò, êîéòî å îïðåäåëÿù ôàêòîð çà áúäåùåòî íà òóðèçìà. Íå êàçâàì íèùî íîâî, íî íå òðÿáâà äà ñïèðàìå äà ãîâîðèì, ÷å ëèïñâà åäèííà äúðæàâíà ïîëèòèêà è íîðìàòèâíà óðåäáà, êîÿòî äà îáñëóæâà òó-ðèñòè÷åñêèÿ áèçíåñ â Áúëãàðèÿ; ÷å äàíú÷-íàòà òåæåñò çà áúëãàðñêèÿ òóðèçúì å çíà-÷èòåëíî ïî-âèñîêà, îòêîëêîòî â ñúñåäíèòå ñòðàíè; ÷å ëèïñâàò öåëåíàñî÷åíè ðåêëàì-íè êàìïàíèè íà ïðèîðèòåòíèòå ïàçàðè; ÷å íå ñà ðåãëàìåíòèðàíè âçàèìîîòíîøåíèÿòà ìåæäó õîòåëèåðè è òóðîïåðàòîðè...“

Íàâÿðíî çàùîòî å çàâúðøèëà „Õîòå-ëèåðñòâî è ðåñòîðàíòüîðñòâî“ â åäèí îò íàé-äîáðèòå çà òóðèçúì óíèâåðñèòåòè â Áúëãàðèÿ – Èêîíîìè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò âúâ Âàðíà, ñïîäåëÿ ñ êîíêðåòíè ôàêòè è íàáëþäåíèÿ ïðîáëåìèòå â îáðàçîâàíèåòî. Çàùîòî â òóðèçìà èìà è äåôèöèò íà êàäðè êàòî öÿëî, è äåôèöèò íà êàäðè çà ñðåäíî è âèñîêî íèâî. Ñàìî â ëèïñàòà íà äúðæàâíà ïðîçîðëèâîñò è ïëàíèðàíå ëè å áåäàòà?

„Äà, ñïîðåä ìåí å âàæíà ðîëÿòà íà äúð-æàâàòà, êîÿòî ïîäöåíÿâà ðåàëíèòå ïî-òðåáíîñòè îò ïðîôåñèîíàëèñòè â òóðèçìà. Íî îùå ïî-òðåâîæíîòî å îòäàëå÷àâàíåòî íà Áúëãàðèÿ îò ñâåòîâíèòå ñòàíäàðòè â îáó÷åíèåòî. Ãîëÿìà âúçìîæíîñò çà êâà-ëèôèêàöèÿòà â òóðèçìà íè ïðåäîñòàâÿò åâðîïåéñêèòå ñòðóêòóðíè ôîíäîâå ÷ðåç îïåðàòèâíèòå ñè ïðîãðàìè. Òàêà ïîâå÷å ùå ñå äîáëèæèì äî Åâðîïåéñêàòà îáðàçî-âàòåëíà ïðîãðàìà è èçãðàæäàíå íà îáùè ñòàíäàðòè.“

Íà òîçè åòàï òóðèñòè÷åñêèÿò ïàçàð å ñèëíî äåôîðìèðàí â ïîñîêàòà íà åäíîîáðàçíî ïðåäëàãàíå



ÕÎÒÅËÈ

Ïðîô. Ìåéñè Ìàðâúë îò íàé-ñòàðîòî âèñ-øå ó÷åáíî çàâåäåíèå â Åâðîïà â îáëàñòòà íà õîòåëèåðñòâîòî – Ó÷èëèùåòî ïî õîòå-ëèåðñòâî â Ëîçàíà, Øâåéöàðèÿ, ãîâîðè çà óñïåøíèòå ñòðàòåãèè â óñëîâèÿòà íà êðèçà. Òîé íàïðàâè îáçîð íà ðàçâèòèåòî íà õîòå-ëèåðñêèÿ áèçíåñ ïðåç ïîñëåäíàòà ãîäèíà è ïîñî÷è óâåëè÷åíèÿ áðîé ôàëèòè, äîðè íà óòâúðäåíè õîòåëñêè âåðèãè êàòî Golden Tulip, êîÿòî áå êóïåíà îò Starwood Capital. Â ñúùîòî âðåìå áëèçî 700 àïàðòõîòåëà â ÑÀÙ ñà ôàëèðàëè è ñúùî òúðñÿò êóïóâà÷, ïîñî÷è òîé. Êúì äúëãèÿ ñïèñúê íà áàíêðó-òèðàëèòå ìîãàò äà ñå ïðèáàâÿò St. Regis â Ñàí Äèåãî, õîòåë îò âåðèãàòà Four Seasons â Ñàí Ôðàíöèñêî, 25 õîòåëà â Íîðâåãèÿ è ïð. Ïî äóìèòå ìó â äíåøíî âðåìå

Ðåâåíþ ìåíèäæìúíòúò å ïî-âàæåí îò âñÿêîãàíî å âàæíî äà ñå ñëåäâà îïðåäåëåíà ñòðà-òåãèÿ, à íå ïðîñòî äà ñå íàìàëÿâàò öåíèòå. Íàìàëåíèÿòà çà îïðåäåëåíè öåëåâè ãðó-ïè ñïîðåä íåãî ñà çíà÷èòåëíî ïî-ïå÷åëèâ-øè, îòêîëêîòî ñìúêíàòèòå äî íåïðèëè÷èå öåíè – óèêåíä ïúòóâàíèÿ â ãðàäîâåòå, ïî-íèñêè öåíè èçâúí ñåçîíà â êóðîðòèòå çâó-÷àò ñìèñëåíî, çà ðàçëèêà îò áåçîãëåäíèòå

íàìàëåíèÿ, åäèíñòâåíàòà öåë íà êîèòî å äà ñå ïðåäëîæàò öåíè ïî-íèñêè, îòêîëêîòî íà ïðÿêàòà êîíêóðåíöèÿ.

Îñâåí íàìàëåíèÿòà

Äîáðà ñòðàòåãèÿ å ïðåäëàãàíåòî íà îïðåäåëåíè åêñòðèõðàíåíå, áèëåòè çà ñïåêòàêëè èëè êîíöåðòè èëè êàêâîòî õðóìíå íà ìåíèäæúðà, ñòèãà äà íå ñå íàëàãà äà íàìàëÿâà öåíàòà.

Ïðîô. Ìåéñè Ìàðâúë ïðåäëîæè íåòðà-äèöèîííî ñåãìåíòèðàíå íà ãîñòèòå, èçâúð-øåíî íå ñàìî íà áàçàòà íà òÿõíàòà íàöèî-íàëíîñò èëè ðàçãðàíè÷àâàíå ñïîðåä öåëòà íà ïúòóâàíåòî – âàêàíöèîíåí, áèçíåñ èëè êîíãðåñåí òóðèçúì, íî è ñïîðåä ïðîäúë-æèòåëíîñòòà íà ïðåáèâàâàíå è ñðåäñòâàòà, êîèòî îñòàâÿò â îïðåäåëåíà äåñòèíàöèÿ çà äîïúëíèòåëíè óñëóãè êàêòî è äîêîëêî å âå-ðîÿòíî äà ñå âúðíàò îòíîâî â íåÿ.

Çà äà îïðåäåëèòå êàêâà å êàòåãîðèÿòà íà ãîñòà, òðÿáâà äà îòãîâîðèòå íà ñëåäíèòå

âúïðîñè:Êàêòî ãî âîäè â ñúîòâåòíàòà äåñòèíàöèÿ? »Êàêúâ ïðîöåíò íà ïúòóâàíèÿòà ìó ñà »ñâúðçàíè ñ íåÿ?Ñëåä êàòî ãî íàïðàâèòå, ìîæåòå ñ ãîëÿ-

ìà äîçà ñèãóðíîñò äà îïðåäåëèòå êàòåãî-ðèÿòà íà ãîñòà, êàêòî è ñòðàòåãèÿòà ñè êúì íåãî. Åòî êàêâè ñà ñïîðåä ïðîô. Ìàðâúë õàðàêòåðèñòèêèòå íà îñíîâíèòå ÷åòèðè êàòåãîðèè:

Èñòèíñêèòå ïðèÿòåëèñïîðåä ïðîô.Ìàðâúë òå ñå õàðàêòåðèçèðàò ñ

äúëãîñðî÷íî ñúòðóäíè÷åñòâî ñ ãîëÿì »ïîòåíöèàë çà ïå÷àëáàèäåíòèôèöèðàò ñå ñïîðåä ïðè÷èíèòå »çà ïîñåùåíèåòî íà äåñòèíàöèÿòà, êàòî íàïðèìåð áèçíåñ ãîñòè, ïîñåùàâàùè ôèðìè â ðåãèîíà, â êîéòî å ðàçïîëî-æåí õîòåëúò, èëè ïîñåòèòåëè íà ïàíà-èðè è èçëîæåíèÿÊîìóíèêàöèÿòà ñ òÿõ òðÿáâà äà å àê-

Ðåâåíþ ìåíèäæìúíò â òóðèçìà è õîòåëèåðñòâîòî

Екатерина Геловска,Владимир Казасов

Ñåãìåíòèðàíå íà ãîñòèòåÊðàòêîñðî÷íî Äúëãîñðî÷íî

Âèñîêà ïå÷àëáà Ïåïåðóäè Èñòèíñêè ïðèÿòåëè

Íèñêà ïå÷àëáà Ñòðàííèöè Ïðåëåòíè ïòèöè

Íàä 120 ïðåäñòàâèòåëè íà áúëãàðñêèòå õîòåëè ó÷àñòâàõà âúâ Âòîðàòà ãîäèøíà êîíôåðåíöèÿ „Ðå-âåíþ ìåíèäæìúíò â òóðèçìà è õîòåëèåðñòâîòî“ íà ñï. HOtels & REstaurants MAGazine. Ñúáèòèå-òî ñúñ ñâîÿòà àêòóàëíîñò ïðåäèçâèêà èíòåðåñà íà ãåíåðàëíè ìåíèäæúðè, ðåâåíþ è ìàðêåòèíã ìå-íèäæúðè íà ÷åòèðè- è ïåòçâåçäíè õîòåëè â ðàçëè÷íè ÷àñòè íà ñòðàíàòà. Ó÷àñòâàõà ïðåäñòàâèòåëè íà âîäåùèòå ìåæäóíàðîäíè õîòåëñêè âåðèãè, êàêòî è íà áúëãàðñêè âåðèãè è íåçàâèñèìè õîòåëè.Ìåæäóíàðîäíî ïðèçíàòè ëåêòîðè ñïîäåëèõà îïèòà è çíàíèÿòà ñè ñ áúëãàðñêèòå ñè êîëåãè è èì äàäîõà íîâè èäåè çà ðàçøèðÿâàíå íà ìàðêåòèíãîâèÿ ñåãìåíò, ïðèâëè÷àíå íà íîâè ãîñòè è èçïîëçâàíå íà íåòðà-äèöèîííè êàíàëè çà äèñòðèáóöèÿ.

ÕÎÒÅËÈ › Êîíôåðåíöèÿ ÕÎÐÅÌÀÃ


2 7Б Р О Й 8 2 0 0 9

òèâíà, çà äà èì ñå ãàðàíòèðà íàñòàíÿâàíå äîðè ïî âðåìå íà ïåðèîäè ñ âèñîêà çàå-òîñò. Îò ïúðâîñòåïåííà âàæíîñò å òÿõíîòî äîâåðèå äà íå ñå ðàçðóøàâà.

Ïåïåðóäèòåèìàò âèñîê ïîòåíöèàë, íî ïðè÷èíèòå çà ïî-ñåùåíèåòî íà äåñòèíàöèÿòà ñà ñâúðçàíè ñ êðàòêîñðî÷íà ñèòóàöèÿ, íàïðèìåð ìåæäóíà-ðîäíà ìåäèà, êîÿòî îòðàçÿâà âàæíî ñúáèòèå.

Îñíîâíè õàðàêòåðèñòèêè íà òîçè òèï ãîñòè ñà, ÷å:

íå ñà ÷óâñòâèòåëíè êúì öåíàòà. Ðà- »áîòàòà ñ ïîäîáíè ãîñòè å ïðåäèçâè-êàòåëñòâî, íî íå èíâåñòèðàéòå â òÿõ òâúðäå ìíîãîïîñåùåíèÿòà èìàò êðàòêîñðî÷åí õà- »ðàêòåðîáèêíîâåíî èìà ìàëêî ñúîòâåòñòâèå »ìåæäó èçèñêâàíèÿòà èì è îíîâà, êî-åòî õîòåëúò ïðåäëàãàèìàò íèñúê ïîòåíöèàë íà ïå÷àëáà »

Ñòðàííèöèòåèìàò ñõîäíè õàðàêòåðèñòèêè ñ ïåïåðó-äèòå, íî èìàò âèñîêà ÷óâñòâèòåëíîñò ïî îòíîøåíèå íà öåíèòå. Çàòîâà íå èíâåñòèðàéòå â äúëãîñðî÷íî ñúòðóä-íè÷åñòâî è ñå îïèòàéòå äà ñïå÷åëèòå îò âñÿêà òðàíçàêöèÿ. Ïðîäàâàéòå èì ñòàè ÷ðåç îíëàéí êàíàëè, íàïðèìåð ÷ðåç Priceline.com èëè ÷ðåç äèíàìè÷-íî ïàêåòèðàíå.

Ïðåëåòíè ïòèöèÏðåöåíåòå âíèìàòåëíî ïîòåíöèàëà èì çà ïîñòúïëåíèÿ

Ôîêóñèðàéòå ñå âúðõó êðîñ-ñåëèíã »Âúâåäåòå ñòðîã êîñò êîíòðîë »Êîíòðîëèðàéòå ñòðèêòíî ðåçåðâàöè- »èòå

Êàê äà ñå îïòèìèçèðàò ïðîäàæáèòåè êàêâè ñà èíîâàöèèòå â ïîìîù íà õîòå-ëèåðà ðàçêàçà Êëàéâ Òåéëúð îò áðèòàíñêà-òà EasyRMS. Ñïîðåä íåãî ñâåòúò ñå ïðîìå-íè äðàìàòè÷íî ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè, à çàåäíî ñ òîâà ñå ïðîìåíèõà è ìåòîäèòå íà äåéñòâèå, ïðåäèçâèêàòåëñòâàòà è âúçìîæ-íîñòèòå. Òåõíîëîãèèòå â äíåøíî âðåìå ñå ïðåâúðíàõà â æèçíåíîâàæíà ÷àñò çà èíäóñ-òðèÿòà è íåéíàòà åôåêòèâíîñò. À ìîäåðíèòå IT ðåøåíèÿ ñà íåùî, áåç êîåòî íå ìîæå íè-êîé õîòåëèåð.

Áåç èíîâàöèè ìîæå äà ìèíå ñàìî íÿ-êîé, êîéòî ñè âúîáðàçÿâà, ÷å èìà äîñòà-òú÷íî âðåìå, çà äà ñå ïîñâåòè íà ñòðàòå-ãè÷åñêî ïëàíèðàíå, äà ïðåêàðâà öÿëîòî ñè âðåìå â òúðñåíå íà ðåøåíèÿ çà öåíîâè íèâà, êàíàëè çà äèñòðèáóöèÿ è îñíîâíè ãðóïè, êàêòî è îíçè, êîéòî ñè ìèñëè, ÷å ìåíàæèðà åôåêòèâíî âñè÷êè êàíàëè çà äèñòðèáóöèÿ, ïîçíàâà îòëè÷íî êîíêóðåí-öèÿòà è ïð.

Ïðîäàæáèòå çàâèñÿò íå îò ïðîäóêòà, à îò äèñòðèáóöèÿòà å âèæäàíåòî, êîåòî ñïî-äåëè Êëàéâ Òåéëúð.

Ñïîðåä íåãî îáà÷å èìà ìíîãî òåíäåí-öèè, êîèòî îñòàâàò âñòðàíè îò âíèìàíèåòî íà ìåíèäæúðèòå, êàêòî è ìàêðîòåíäåíöèè, êîèòî íå áèâà äà áúäàò ïðåíåáðåãâàíè. Ñðåä òÿõ íàé-çíà÷èòåëíàòà å ðåçåðâèðàíå-òî íà íîùóâêè è ïúòóâàíèÿ îíëàéí â ñâå-òîâåí ìàùàá. Ãîëÿìàòà òðîéêà – Expedia, Travelocity è Orbitz, ñà ñ îáù äÿë 90% â ÑÀÙ è 60% â Åâðîïà. Â óñëîâèÿòà íà èêî-íîìè÷åñêà êðèçà êëèåíòèòå òúðñÿò íàé-äî-áðàòà ñäåëêà, âúçìîæíîñò çà ðåçåðâàöèè è ïîêóïêà îíëàéí.

Ñòðàòåãèèòå â ðåâåíþ ìåíèäæìúíòàÊàêòî çà êîðïîðàòèâíè, òàêà è çà âàêàíöè-îííè òóðèñòè ñå îñíîâàâàò íå âúðõó îòäåë-íèòå êàíàëè èëè öåíàòà, à âúðõó ïîâåäåíè-åòî èì, òâúðäè Êëàéâ Òåéëîð. Ñïîðåä íåãî çàëîã çà óñïåõà å ïîäîáðÿâàíåòî íà ñåãìåí-òèðàíåòî è îïðåäåëÿíåòî íà ñïåöèôè÷íèòå öåëåâè ãðóïè.

Íèñêàòà öåíà å åäíà îò îñíîâíèòå ïðè-÷èíè çà èçáîðà íà ñàéò îò òóðèñò, êîéòî å ïðåäïî÷åë ìðåæàòà. Ïîâå÷å îò ïîëîâèíà-òà îò ïîñåòèòåëèòå íà ñàéòîâåòå (51%) ñà íàïðàâèëè ðåçåðâàöèÿ, âïå÷àòëåíè îò àò-ðàêòèâíàòà öåíà, ïîêàçâàò ïðîó÷âàíèÿ.

Âòîðàòà âàæíà ïðè÷èíà çà èçáîðà å óäîáñòâîòî. Âñåêè äåñåòè ïîòðåáèòåë áè íàïðàâèë ðåçåðâàöèÿòà ñè äèðåêòíî îò óåáñàéòà íà õîòåëà, àêî å ñèãóðåí, ÷å ìó å ãàðàíòèðàíà íàé-íèñêàòà âúçìîæíà öåíà.

Äà áúäåø èëè äà íå áúäåøÂ äíåøíî âðåìå òîçè õàìëåòîâñêè âúïðîñ ñå å òðàíñôîðìèðàë â ïðàãìàòè÷íîòî „äà ñâàëÿì èëè íå öåíèòå“, ïîä÷åðòàâà Êëàéâ Òåéëúð.

Êàê äà èçïîëçâàò ìàêñèìàëíî îíëàéí êàíàëèòå çà ïðîäàæáèïîñúâåòâà áúëãàðñêèòå ñè êîëåãè âèöåïðåçè-äåíòúò íà Marriott Hotels&Resorts çà Åâðîïà Ãåðä Òðèòøëåð. Ñïîðåä íåãî îíëàéí êàíàëè-òå ïðåäñòàâëÿâàò íåùî êàòî ñóïåðìàðêåòè çà òóðèñòèòå ïðîñòî çàùîòî òàì òå ìîãàò äà íà-ìåðÿò âñè÷êè ïðîäóêòè, îò êîèòî èìàò íóæäà, ïðè òîâà íà âñÿêàêâà öåíà è ïî åäíî è ñúùî âðåìå. Íå å áåç çíà÷åíèå è ôàêòúò, ÷å âñå ïî-âå÷å äîñòàâ÷èöè îñúçíàâàò, ÷å òåõíèÿò ïðî-äóêò òðÿáâà äà áúäå ïî-àòðàêòèâåí è æåëàí, òàêà ÷å è òóê ñà âàëèäíè ïðàâèëàòà íà êëàñè-÷åñêèÿ ìúð÷àíäàéçèíã. È òî÷íî òîâà òðÿáâà äà íàïðàâÿò õîòåëèåðèòå, êîèòî èñêàò áàçèòå èì äà ñå ïðîäàâàò. „Íåâèíàãè îïðåäåëÿùîòî å öåíàòà, èìà ìíîãî äðóãè êðèòåðèè“, êàçâà âèöåïðåçèäåíòúò íà ñâåòîâíàòà õîòåëñêà âå-ðèãà. Ïî äóìèòå ìó êëèåíòèòå òúðñÿò äîáðà ñäåëêà, íî òîâà ñúâñåì íå îçíà÷àâà íàé-íè-ñêà öåíà, à íàé-äîáðî ïðåäëîæåíèå íà îïðå-äåëåíî öåíîâî ðàâíèùå.

Çà äà ïðîäàâà õîòåëèåðúò ïðîäóêòà ñè îíëàéí, òîé òðÿáâà äà å íàÿñíî

Êàêâî èñêà êóïóâà÷úò, ïðåäïî÷åë ìðåæàòàÍà ïúðâî ìÿñòî òðÿáâà äà ñå çíàå, ÷å â ìðå-æàòà êóïóâàò íàé-âå÷å âàêàíöèîííè òóðèñ-òè. Ïðè÷èíàòà å, ÷å ïîâå÷åòî ñàéòîâå èç-èñêâàò ïðåäïëàùàíå, à òîâà íå å óäîáíî çà áèçíåñ ãîñòè, êîèòî èñêàò ãúâêàâîñò è ÷åñòî ïðîìåíÿò ïëàíîâåòå ñè.Íà âòîðî – òîâà ñà õîðàòà, êîèòî ïðà-

ïðîô. Ìåéñè Ìàðâúë

Àñåí Òîíåâ

©

Ãåîð

ãè Ê

îæóõ

àðîâ

©

Êëàéâ Òåéëîð



ÕÎÒÅËÈ

âÿò ðåçåðâàöèè çà êðàòêè ïúòóâàíèÿ è âàêàíöèè. Íî îñâåí òîâà â ìðåæàòà ïðàâÿò èçáîðà ñè âñå ïîâå÷å äâîéêè è ñåìåéñòâà. Íåùî ïîâå÷å – îêàçâà ñå, ÷å âñå ïîâå÷å õîðà îò çðÿëà è òðåòàòà âúçðàñò ïðåäïî÷è-òàò äà ñè ïàçàðóâàò ïî÷èâêèòå îíëàéí...

Âåðîÿòíî îñíîâíàòà ïðè÷èíà å, ÷å âñè÷êè òåçè êàòåãîðèè òóðèñòè ñà óñòàíî-âèëè, ÷å â ìðåæàòà ìîãàò äà íàìåðÿò ïî-èçãîäíè îôåðòè. Â ñúùîòî âðåìå òðÿáâà äà ñå îò÷èòà, ÷å ïðåäè äà èçáåðàò õîòåëà, ïîòåíöèàëíèòå òóðèñòè èçáèðàò äåñòèíà-öèÿòà è àêî òÿ íå å ïðèâëåêàòåëíà, õîòå-ëúò íÿìà íèêàêúâ øàíñ! Äðóãà íåãàòèâíà õàðàêòåðèñòèêà íà îíëàéí ïðîäàæáèòå å íóëåâàòà ëîÿëíîñò êúì áðàíäîâå, õîòåëè èëè äåñòèíàöèè. Ôàêòîðúò, êîéòî ïðèäî-áèâà íàé-ãîëÿìà ñòîéíîñò, å èçãîäíàòà ïîêóïêà.

Êîãàòî ãîâîðèì çà ëîÿëíîñò íà ãîñòèòå, òóê òÿ ñå òðàíñôîðìèðà îò ëîÿëíîñò êúì õîòåëà â ëîÿëíîñò êúì êàíàëèòå çà ðåçåð-âàöèÿ. Êîãàòî ïðàâÿò ðåçåðâàöèÿòà ñè çà ïðúâ ïúò, êëèåíòèòå îáèêíîâåíî èìàò ìíî-ãî îïàñåíèÿ, íî àêî îïèòúò èì å äîáúð, òå ñå âðúùàò îòíîâî êúì ñúùèÿ äîñòàâ÷èê.

Èçáîð íà îíëàéí êàíàëèÒîâà å âúïðîñúò îò êëþ÷îâà âàæíîñò çà âñåêè õîòåë. Ïðè ðåøàâàíåòî ìó òðÿáâà äà ñå âçå-ìàò ïîä âíèìàíèå ñëåäíèòå ñúîáðàæåíèÿ:

êàêúâ å îáåìúò íà ïðîäàæáèòå ìó çà âà- »øàòà äåñòèíàöèÿÊàê ñå ìåíàæèðà äîñòúïúò äî õîòåëñêè »ñòàè, öåíè è ðåçåðâàöèèÊàêâè ñà ôèíàíñîâèòå óñëîâèÿ »Êàêâè ñà êîìèñèîíèòå »Êàêâè óñëóãè îñèãóðÿâà îíëàéí êàíàëúò »Èçêëþ÷èòåëíî âàæíî å

Êàê å ïðåäñòàâåí õîòåëúò â ìðåæàòàÏúðâàòà ñòúïêà å äà ðàçáåðåø êîé ðåçåð-âèðà îíëàéí, îò òîâà ùå çàâèñè êàê òðÿáâà äà ñå ïðåäñòàâÿìå â ìðåæàòà, êàêòî è êàêâè êàíàëè äà èçïîëçâàìå, êàçâà Ãåðä Òðèòøëåð. Ñïîðåä íåãî ïîçèöèîíèðàíåòî â èíòåðíåò e îò èçêëþ÷èòåëíî çíà÷åíèå, òúé êàòî èìà îã-ðîìíà ðàçëèêà äàëè õîòåëúò âè ñå ïîÿâÿâà íà ïúðâà èëè âòîðà ñòðàíèöà èëè íàïðèìåð íà 14-à, äîêúäåòî ïîâå÷åòî îò ïîòåíöèàëíè-òå ãîñòè èçîáùî íÿìà äà ñòèãíàò. Áåçóñëîâ-íî êà÷åñòâåíèÿò ïðîäóêò å ñðåä îñíîâíèòå óñëîâèÿ çà ïðîäàæáè. Â ñúùîòî âðåìå è íàé-ïðèâëåêàòåëíèÿò ïðîäóêò íå ìîæå äà áúäå ïðîäàäåí, àêî íå ñå ïîÿâè íà âèäèìî ìÿñòî.

Ñïîðåä âèöåïðåçèäåíòà íà Marriott Hotels & Resorts íàé-âàæíî å äà ïðåäñòà-âèòå íà ñàéòà ñè öåëèÿ ñïåêòúð îò ñòàè, ñ

êîèòî ðàçïîëàãàòå. Íå ïðåäëàãàéòå ñàìî íàé-ñêúïèòå èëè ñàìî íàé-åâòèíèòå ñòàè, à âñè÷êè òèïîâå. „Â ìèíàëîòî ïðîäàâàõìå îíëàéí ñàìî ñòàíäàðòíè ñòàè, íî îò íÿêîë-êî ãîäèíè ïðåäëàãàìå úïãðåéä, åêçåêþòèâ è äîðè àïàðòàìåíòè è èìàìå äîáðè ïðî-äàæáè. Àêî íå ãè ïðåäëîæèòå, ïðîñòî íÿìà êàê äà ãè ïðîäàäåòå. Òîâà å êàòî ìåíþòî â ðåñòîðàíòà – íå ìîæåòå äà ñåðâèðàòå ñàìî ñóïà è îñíîâíî ÿäåíå, òðÿáâà äà ïðåäëî-æèòå öÿëî ìåíþ“, ñïîäåëÿ îïèòà ñè Òðè-òøëåð.

Åäèíñòâåíèÿò íà÷èí äà ïðîäàâàòå õîòå-ëà îíëàéí å äà èçïîëçâàòå ïîâå÷å îò åäèí êàíàë, ïîä÷åðòàâà òîé. Ñïîðåä íåãî îáà÷å, îò åäíà ñòðàíà, òðÿáâà äà ñå çàïàçè êîí-òðîë âúðõó öåíèòå, ïðåäëàãàíè íà ïàçàðà, à îò äðóãà – äà íå ñå äîïóñêà ïðåäëàãàíåòî íà ðàçëè÷íè öåíè çà ðàçëè÷íèòå ñàéòîâå. Òå òðÿáâà äà çíàÿò, ÷å ñà ðàâíîïîñòàâåíè, â ïðîòèâåí ñëó÷àé íÿìà äà èñêàò äà ðàáîòÿò ñ âàñ, ïðåäóïðåæäàâà õîòåëèåðúò. Ïàðè-òåòíîñò íà öåíèòå å êëþ÷îâî óñëîâèå, áåç êîåòî õîòåëèåðèòå íå ìîãàò äà ïîñòèãíàò äúëãîñðî÷íè ðåçóëòàòè, ïîä÷åðòà â çàêëþ-÷åíèå Ãåðä Òðèòøëåð.

Áúäåòå ÷åñòíè ñ áúäåùèòå ñè êëèåí- »òè. Àêî ãîñòúò ïðî÷åòå, ÷å îò ñòàèòå èìà èçêëþ÷èòåëíà ãëåäêà êúì ìîðå-òî, íî, ïðèñòèãàéêè â õîòåëà óñòàíî-âè, ÷å ìîæå äà âèäè ïàð÷åíöå îò ìî-ðåòî, ïðè òîâà ñàìî îò íÿêîè ñòàè, ñúñ ñèãóðíîñò ùå ãî çàãóáèòå çàâè-íàãè.Ïðîäàâàéòå ñàìî îíîâà, êîåòî å »âàæíî çà âàøèòå ãîñòè (çà òàçè öåë òðÿáâà äà èìàòå ïðîôèë íà ãîñòèòå ñè). Íàïðèìåð, àêî ñòå âàêàíöèî-íåí õîòåë, ãîñòèòå âè íÿìà äà ñå èí-òåðåñóâàò îò òîâà êîëêî ìîäåðíî å îáîðóäâàíåòî íà êîíôåðåíòíèòå âè çàëè.Ñíèìêèòå ïðîäàâàò õîòåëà! Åäíà »ñíèìêà êàçâà ïîâå÷å îò õèëÿäà äóìè. Çàòîâà íå ïåñòåòå ñðåäñòâà çà ïðîôåñèîíàëíè ôîòîãðàôè – ïðè òîâà ôîòîãðàôè, êîèòî ñà ñïåöè-àëèçèðàíè èìåííî â åêñòåðèîðíè è èíòåðèîðíè ñíèìêè. Íÿìà íèêà-êúâ ñìèñúë äà ïðàõîñâàòå ñðåäñòâà çà ôîòîãðàô, êîéòî ñå å ñïåöèàëè-çèðàë â ïîðòðåòíà ôîòîãðàôèÿ èëè ôîòîðåïîðòàæè.Îñâåí ïðîôåñèîíàëíè ñíèìêè íà »ñòàèòå â õîòåëà íà ñàéòà òðÿáâà äà èìà è ñíèìêè íà äîïúëíèòåëíèòå óñ-ëóãè è çàäúëæèòåëíî íà áàñåéíà.Ñàìî ùå ñïå÷åëèòå, àêî îñâåí ñíèì- »êèòå íà ñîáñòâåíèÿ ñè õîòåë äîáàâè-òå íà ñàéòà è ãëåäêè îò ðåãèîíà.

Ïðåïîðúêèòåíà Ãåðä Òðèòøëåð


Ãåðä Òðèòøëåð,âèöåïðåçèäåíò íà Marriott Hotels & Resorts

Åäèíñòâåíèÿò íà÷èí äà ïðîäàâàòå õîòåëà îíëàéí å äà èçïîëçâàòå ïîâå÷å îò åäèí êàíàë

Ãåîðãè Êîæóõàðîâ

©


2 9Б Р О Й 8 2 0 0 9

InfoStar å õîòåëñêà ñèñòåìà, ïðî-åêòèðàíà â îòãîâîð íà âèñîêèòå ñòàíäàðòè çà êà÷åñòâî, êîÿòî ïîçâî-ëÿâà íà ãîñòèòå äà èçïîëçâàò ðàçíî-

îáðàçíè è àòðàêòèâíè óñëóãè äèðåêòíî îò òåëåâèçîðà â ñòàÿòà ñè. Ñú÷åòàâàéêè íàäåæäíàòà è øèðîêîëåíòîâà âúòðåø-íà ìðåæà ñ ïðåäèìñòâàòà íà íîâèòå òåõ-íîëîãèè, InfoStar îñèãóðÿâà òåëåâèçèÿ, ôèëìè è ìóçèêà ïî çàÿâêà, èíòåðíåò, òåëåôîí, ïðîâåðêà íà ñìåòêàòà, àêòóàë-íà èíôîðìàöèÿ, êàêòî è äîñòúï äî ðàç-íîîáðàçíè õîòåëèåðñêè óñëóãè. Ñèñòåìà-òà âêëþ÷âà ìîäóëè çà êîíòðîë íà äîñòúïà â õîòåëñêèòå ñòàè, çà ðåãóëèðàíå è êîíòðîë íà òåìïåðàòóðàòà â ïîìåùåíèÿòà. Ìóëòèìå-äèéíèòå è èíòåðàêòèâíè óñëóãè ïîâèøàâàò êà÷åñòâîòî è íèâîòî íà îáñëóæâàíå, êàòî â ñúùîòî âðåìå ñà â ñúñòîÿíèå äà ãåíåðèðàò äîïúëíèòåëíè ïðèõîäè çà õîòåëèåðà.

Ñ êàêâî äîïðèíàñÿò íîâèòå òåõíîëîãèè ðàçêàçâà Àíòîí Ìèõàëåâ, òúðãîâñêè äèðåê-òîð íà InfoStar: „Ñèñòåìàòà íè å áàçèðàíà íà óíèôèöèðàí ïðåíîñ íà äàííèòå. Òîâà îçíà÷àâà åäíà ìðåæà çà âñè÷êè êîìóíè-êàöèè – òåëåâèçèÿ, èíòåðíåò, òåëåôîí, äèãèòàëíî ñúäúðæàíèå – ìóçèêà, ôèëìè, âèäåî. Íÿìà íóæäà îò èçãðàæäàíå íà íîâè ìðåæè, îòäåëíè çà âñÿêà óñëóãà. Òîâà íàìà-ëÿâà ðàçõîäèòå äî 70% è ãàðàíòèðà 3 ïúòè ïî-èçãîäíî îáñëóæâàíå è ïîääðúæêà. Óñ-ïîðåäíî ñ òîâà â õîòåëèòå ñ èíñòàëèðàíà InfoStar ñèñòåìà ñå íàáëþäàâà óâåëè÷åíèå îò 2 äî 3 ïúòè íà îáîðîòèòå â ñòàÿòà.“

Â ìîìåíòà ñ Infostar ñà îáîðóäâàíè ïî-âå÷å îò 1200 õîòåëñêè ñòàè â ñòðàíàòà, à ÷àñò îò ñòðàòåãè÷åñêèòå ïàðòíüîðè íà ôèðìàòà ñà õîòåëèòå „Ðàäèñúí Áëó“, „Êåìïèíñêè õî-òåë Çîãðàôñêè“, „Ôåñòà õîòåëè“, „Ñèòè Áåñò Óåñòúðí“, „Äàóíòàóí“, „Ìîäóñ“ è äð.

„Â ðàçáèðàíèÿòà íà ãîñòèòå ïîíÿòèå-òî çà êîìôîðò ñå ïðîìåíÿ. Ïî âðåìå íà ïðåñòîÿ ñè â õîòåëà òå òðÿáâà äà ïîëçâàò òåõíîëîãèèòå èëè äà ñå çàáàâëÿâàò ïî ñú-ùèÿ íà÷èí, ïî êîéòî ãî ïðàâÿò âêúùè. Ïðè ðåãèñòðàöèÿòà ñè â õîòåëà ãîñòèòå î÷àêâàò ïîâå÷å è ïî-äîáðè óñëóãè – ïî-áúðç èí-òåðíåò, ïîâå÷å è ïî-êà÷åñòâåíà òåëåâèçèÿ, ïî-åâòèíè òåëåôîííè ðàçãîâîðè... Âñè÷êî, êîåòî å â ïî-ìàëêî, ùå ðàçî÷àðîâà êëèåí-òà. Ðàäîñòíî å, ÷å â ìîìåíòà õîòåëèåðñêàòà èíäóñòðèÿ ðàáîòè óñèëåíî çà ïîâèøàâàíå íà êà÷åñòâîòî“, êîìåíòèðà Àíòîí Ìèõàëåâ ïîâèøåíèÿ èíòåðåñ è æåëàíèåòî çà ïàðò-íüîðñòâî ïðåç ïîñëåäíàòà ãîäèíà.

Ôàêò å, ÷å âñå ïîâå÷å õîòåëèåðè ñà óáåäåíè â ïðåäèìñòâàòà íà InfoStar è ïðåäîñòàâÿíèòå óñëóãè. ×àñò îò ôóíêöèî-íàëíîñòòà íà ñèñòåìàòà å ñâúðçàíà ïðÿêî è ñ ìåíèäæúðñêèòå è ìàðêåòèíãîâèòå äåé-íîñòè íà õîòåëà. Õîòåëñêàòà àäìèíèñòðà-

öèÿ ðàçïîëàãà ñ âúçìîæíîñòè çà èçëú÷âà-íå íà ðåêëàìè, ïðîìîöèîíàëíè ïðîãðàìè è ñúîáùåíèÿ äî âñè÷êè ñòàè, ãðóïè îò ñòàè èëè îòäåëíè ãîñòè. ×ðåç äèñòàíöèîííîòî óïðàâëåíèå ãîñòúò ñàì ìîæå äà ïðîâåðè è íàïðàâåíàòà êúì ìîìåíòà ñìåòêà. InfoStar ñúäúðæà çàëîæåíî ïðèëîæåíèå çà îò÷èòà-íå íà ìèíèáàð êîíñóìàöèÿòà è îòðàçÿâàíå íà ñòàòóñà íà ñòàèòå.

Ñèñòåìàòà îñèãóðÿâà äåòàéëíà èíôîð-ìàöèÿ è ñïðàâêè è å èçöÿëî ñúâìåñòèìà ñ èçâåñòíèòå ïðîèçâîäèòåëè íà õîòåëñêè è ðåçåðâàöèîíåí ñîôòóåð, ñ âñè÷êè ìàðêè è ìîäåëè òåëåâèçîðè, êîåòî ÿ ïðåâðúùà â ïðåäïî÷èòàí ïàðòíüîð çà õîòåëè è õîòåë-ñêè êîìïëåêñè.

Åâðîäèçàéí ÁÃ ÅÎÎÄ1113, ãð. Ñîôèÿ, óë. Òèíòÿâà ¹ 15òåë. +359 2 960 7117, ôàêñ: +359 2 [email protected]; www.thefuturehotel.com

Infostar –ìóëòèìåäèéíà èíòåðàêòèâíà ñèñòåìà çà õîòåëèåðñêàòà èíäóñòðèÿ

Ïðåäñòàâÿíå



ÕÎÒÅËÈ

Îò íà÷àëîòî íà 2009 ã. äîñåãà êóðîðòúò Àëáåíà ðåàëèçèðà ïðèõîä îò íàä 2 100 000 ëâ. îò ðåçåðâàöèè ïðåç èíòåðíåò ïðî-

äàæáèòå çà ñåçîíà. Òîâà êàçà òúðãîâñêèÿò äèðåêòîð íà Àëáåíà Ìàðãèòà Òîäîðîâà ïî âðåìå íà Âòîðàòà ãîäèøíà êîíôåðåíöèÿ íà ñï. HOREMAG. Äíåñ îíëàéí ïðîäàæáè-òå âå÷å ïðåäñòàâëÿâàò ñåðèîçåí äÿë è íà ôîíà íà îáùèÿ ñïàä â íîùóâêèòå çà òàçè ãîäèíà ïðîäàäåíèòå â ìðåæàòà ñà 3.16%.

„Ïðåç ïîñëåäíèòå 10 ãîäèíè èíòåðíåò òåõíîëîãèèòå íàâëÿçîõà ñ ãîëÿìà ñèëà â ïî÷òè âñè÷êè îáëàñòè îò æèâîòà íè. Â ïðåäëàãàíåòî íà òóðèñòè÷åñêèòå óñëóãè òîâà íè äàâà íîâè íà÷èíè çà äîñòèãàíå äî êëèåíòèòå. Áëàãîäàðåíèå íà èíòåðíåò ñåãà íèå ìîæåì áúðçî è òî÷íî äà ïðåäñòàâÿìå ïðîäóêòà, êîéòî ïðåäëàãàìå íà òúðñåùèòå òàçè óñëóãà. Ñåãà ìîæåì äà èìàìå äèðåê-òåí êîíòàêò ñ ïîòåíöèàëíèòå êëèåíòè è äîáðà îáðàòíà âðúçêà“, êàçà Ìàðãèòà Òî-äîðîâà. Ïî äóìèòå é èíòåðíåò ïðîñòðàí-ñòâîòî ñå ïðåâúðíà â íîâà ìåäèÿ, êîÿòî çàäìèíà òðàäèöèîííèòå ìåäèè êàòî âåñò-íèöè, ðàäèî è òåëåâèçèÿ â ñïîñîáíîñòòà çà äîñòèãàíå íà ïîñëàíèÿòà äî õîðàòà. Âñå ïîâå÷å õîðà òúðñÿò â èíòåðíåò, ïðåäè äà èçâúðøàò ïîêóïêà íà ïðîäóêò èëè óñëóãà. Çàòîâà ïðèñúñòâèåòî íà Àëáåíà â ìðåæàòà å åäíà îò íàé-âàæíèòå çàäà÷è íà åêèïà íà êóðîðòà, ïîñî÷è òÿ.

Íà÷àëîòîÀëáåíà èìà ñîáñòâåí èíòåðíåò ñàéò îò 2001 ã. – www.albena.bg. Ïðåç ãîäèíèòå òîé ïðåòúðïÿ íÿêîëêî ïðîìåíè íà äèçàéíà, âèçèÿòà è ôóíêöèàëíîñòòà. Ñàéòúò ñå íàëî-æè êàòî íàé-äîáðàòà ôîðìà çà äàâàíå íà àêòóàëíà èíôîðìàöèÿ çà Àëáåíà. Íà íåãî ìîæå äà ñå íàìåðè ïîäðîáíà èíôîðìàöèÿ çà âñè÷êè õîòåëè, ñîáñòâåíîñò íà Àëáåíà, êàêòî è çà ïðåäëàãàíèòå óñëóãè, âèäîâåòå íàñòàíÿâàíèÿ, âúçìîæíîñòèòå çà õðàíåíå è ðàçâëå÷åíèÿ.

„Àëáåíà âèíàãè å áèëà êóðîðò, ïîñå-ùàâàí îò ìíîãî ðàçëè÷íè íàöèîíàëíî-

ñòè. Ïîðàäè òîâà íàøèÿò èíòåðíåò ñàéò å ìíîãîåçè÷åí. Íàðåä ñúñ ñòàíäàðòíèòå áúëãàðñêè è àíãëèéñêè åçèê íèå ïîääúð-æàìå èíôîðìàöèÿòà è íà ðóñêè, íåìñêè è ðóìúíñêè. Ïúðâîíà÷àëíî ðóìúíñêèÿò åçèê íå å áèë ïðåäâèäåí êàòî îñíîâåí çà ñàé-òà, íî òîâà, ÷å Àëáåíà ñå íàìèðà íà 200 êì îò Áóêóðåù, íè äàâà âúçìîæíîñò äà áúäåì ìíîãî àòðàêòèâíà äåñòèíàöèÿ çà ðóìúí-ñêèòå òóðèñòè, ÷èéòî áðîé íàðàñòâà ìíîãî-êðàòíî â ïîñëåäíèòå 3-4 ãîäèíè“, ïîä÷åðòà Ìàðãèòà Òîäîðîâà.

Ïî äóìèòå é çà ñëåäâàùèÿ ëåòåí ñåçîí 2010 Àëáåíà ùå ïðåäñòàâè íîâ èíòåðíåò ñàéò, êîéòî äà áúäå ïî-ñúâðåìåíåí è ñúî-áðàçåí ñ ïîñëåäíèòå òåõíîëîãèè â èíòåð-íåò ñòàíäàðòèòå.

Çàùî íå äèðåêòíî â èíòåðíåò?Áëàãîäàðåíèå íà ñàéòà Àëáåíà äîñòèãà äî êëèåíòèòå ñè è èì äàâà íóæíàòà èíôîðìà-öèÿ, çà äà èçáåðàò êóðîðòà êàòî äåñòèíàöèÿ çà òÿõíàòà ïî÷èâêà. „Íî íèå ñè çàäàâàìå âúïðîñà êàê äà óëåñíèì òåçè õîðà äà äîé-äàò â Àëáåíà. Òå âå÷å âåäíúæ ñà äîñòèãíàëè äî èçáîðà, íî ñåãà òðÿáâà äà íàìåðÿò íà÷èí äà ðåçåðâèðàò ïî÷èâêàòà. Òðàäèöèîííî õî-

ðàòà çàêóïóâàò âàêàíöèîííèòå ïàêåòè ïðåç òóðîïåðàòîðè. Òàêà òå ïëàùàò ñâîÿòà ðåçåð-âàöèÿ íà òÿõ, à òóðîïåðàòîðèòå ïëàùàò íà Àëáåíà. Íî ïðè ïîëîæåíèå ÷å Àëáåíà èìà íàä 40 õîòåëà ñ èíôîðìàöèÿ â èíòåðíåò, çàùî äà íå ãè ïðîäàâà äèðåêòíî íà ãîñòè-òå ïðåç ñàéòà ñè? Òîçè âúïðîñ ñè ãî çàäàäî-õìå îùå ïðåç 2004 ã. Òîãàâà íèå äîáàâèõìå ðåçåðâàöèîííà ôîðìà íà ñàéòà, äàâàéêè íà ãîñòèòå âúçìîæíîñò çà ðåãèñòðàöèÿ, ïðî-âåðêà çà çàåòîñò, ðåçåðâàöèÿ è ïëàùàíå íà òóðèñòè÷åñêè ïàêåòè. Ñ òîâà èíòåðíåò ïðè-ñúñòâèåòî ïðèäîáèâà åäíà îáùà öÿëîñò è íè ïîçâîëÿâà äà ïîääúðæàìå àêòóàëíà èí-äèâèäóàëíà áàçà äàííè çà êðàéíèòå ïîòðå-áèòåëè. Äàâà íè âúçìîæíîñò çà èíäèâèäó-àëíà è ãðóïîâà ñòàòèñòèêà“, ïîñî÷è Ìàðãèòà Òîäîðîâà.

Ïúðâîíà÷àëíî ðåçåðâàöèîííàòà ñèñòå-ìà íå å íàïúëíî àâòîìàòèçèðàíà. Íàëàãà ñå ïðåõâúðëÿíå íà èíôîðìàöèÿ çà ñâîáîä-íèòå ñòàè îò õîòåëñêàòà ðåçåðâàöèîííà ïðîãðàìà êúì èíòåðíåò ðåçåðâàöèîííàòà ñèñòåìà. Â íà÷àëîòî òîâà íå å ãîëÿì ïðî-áëåì íà ôîíà íåãîëåìèÿ áðîé ðåçåðâàöèè ïðåç èíòåðíåò. Íî ïîñòåïåííî ïðåç ãîäè-íèòå áðîÿò íà õîðàòà, êîèòî èìàò äîñòúï äî

Àëáåíà ðàç÷óïâà ñòàíäàðòèòå


За следващия сезон курортът ще предложи b2b сайт


Ìàðãèòà Òîäîðîâà

Ãåîðãè Êîæóõàðîâ

©


3 1Б Р О Й 8 2 0 0 9

èíòåðíåò â äîìîâåòå èëè ðàáîòàòà ñè, ñå óâåëè÷àâà ñòðåìèòåëíî. Âñå ïîâå÷å õîðà ñå îñìåëÿâàò äà ïðàâÿò ïîêóïêè ïðåç èí-òåðíåò. Íà òîçè åòàï ïðîáëåì ñà ñòðàõúò è íåñèãóðíîñòòà íà êëèåíòèòå â ñàìîòî ïëà-ùàíå ïðåç èíòåðíåò.

Òàêà ïðåç 2004 ã. Àëáåíà ðåàëèçèðà ïðèõîäè îò ïðîäàæáà íà îíëàéí ðåçåðâà-öèè â ðàçìåð íà 62 400 ëâ., êîåòî å ïî-ìàë-êî îò 0.1% îò îáùèÿ äÿë íà ïðîäàæáèòå. Ïðåç 2005 ã. òîçè äÿë íàðàñòâà íà 0.36%, à ïðåç 2006 – íà 0.50%.

Âñè÷êî íà ñàéòàÂ êðàÿ íà 2006 ã. ñëåä äúëãè ïðîó÷âàíèÿ çà íîâà åäèííà ðåçåðâàöèîííà ñèñòåìà, îáå-äèíÿâàùà âñè÷êèòå íè õîòåëè, êóðîðòúò èç-áèðà ïðîäóêòà ÎÏÅÐÀ 4.0 íà Micros -Fidelio. Êàòî ìîäóë çà òàçè ñèñòåìà ñå äîáàâÿ è Online Web System (OWS). Ðàçðàáîòåíà å îá-âèâêà çà òàçè ñèñòåìà, êîÿòî å âãðàäåíà â óåáñàéòà. „Áëàãîäàðåíèå íà òàçè èíòåãðà-öèÿ îò 2007 ã. íèå ìîæå ñìåëî äà çàÿâèì, ÷å èìàìå èñòèíñêà àâòîìàòè÷íà ðåçåðâà-öèîííà ñèñòåìà. Âñÿêî òúðñåíå âúâ ôîðìà-òà äàâà âåäíàãà ðåàëíè äàííè çà ñâîáîäíè ñòàè âúâ âñè÷êè íàøè õîòåëè è ñúîòâåòíèòå öåíè çà ðåçåðâàöèÿ“, îòáåëÿçà Ìàðãèòà Òî-äîðîâà.

Òîâà äàâà âúçìîæíîñò çà ïî-ãîëÿìà åôåêòèâíîñò â ðåêëàìíèòå êàìïàíèè, áúð-çà ðåàêöèÿ íà òúðñåíåòî è îáÿâÿâàíå íà ïðîìîöèîíàëíè îôåðòè çà ñâîáîäíèòå ñòàè ïî õîòåëèòå. Òàêà ïðåç 2007 ã. ïðî-äàæáèòå â ìðåæàòà äîñòèãàò ïðèõîäè îò 650 000 ëâ., èëè 0.87% îò îáùèÿ äÿë íà ïðîäàæáèòå.

Õîòåëèòå â Àëáåíà èìàò ñâîÿòà ñïåöè-ôèêà è óíèêàëíîñò. Ìíîãî îò ãîñòèòå ñà ïî-ñòîÿííè â èçáîðà ñè íà êîíêðåòåí õîòåë è ñà íåãîâè ìíîãîãîäèøíè ïîñåòèòåëè. Òîâà å ìîòèâ âñåêè õîòåë äà íàëîæè ñîáñòâåíà èäåíòè÷íîñò. Ïðåç 2008 ã. ñà èçðàáîòåíè èíòåðíåò ñàéòîâå íà 20 îò õîòåëèòå â êó-ðîðòà. Òàêà Àëáåíà ïîëó÷àâà îùå åäèí íà-÷èí çà äîñòèãàíå äî ïîâå÷å êëèåíòè. Âñåêè õîòåëñêè ñàéò å ñâúðçàí ñ ðåçåðâàöèîííà-òà ñèñòåìà íà Àëáåíà è òàêà ïîñåòèòåëèòå ìîãàò äà ïðàâÿò äèðåêòíè ðåçåðâàöèè çà ñúîòâåòíèÿ õîòåë.

„Ïðåç 2009 ã. íèå ñå ðåøèõìå íà íÿêîë-êî õîäà, ñ êîèòî ðàç÷óïèõìå ñòàíäàðòíèòå íà÷èíè çà ïðîäàæáà. Òðàäèöèîííî Àëáåíà ðåàëèçèðà ïðîìîöèè â íà÷àëîòî íà ãîäèíà-òà ñ îòñòúïêè çà ðàííè ðåçåðâàöèè. Òàçè ãî-äèíà çà ïðúâ ïúò íèå äàäîõìå ïðèîðèòåò íà íàøèÿ èíòåðíåò ñàéò è çà âðåìåòî äî êðàÿ íà ôåâðóàðè 2009 ã. òàçè îòñòúïêà çà ïðî-ìîöèÿòà „Óëòðà ëÿòî 2009“ áåøå â ðàìêèòå íà 20% îò öåíàòà çà ðåçåðâàöèÿ â èçáðà-

íèÿ õîòåë è ïåðèîä. Â òîâà âðåìå öåíèòå ïðåç òóðîïåðàòîðèòå, ïðîäàâàùè Àëáåíà íà áúëãàðñêèÿ è ðóìúíñêèÿ ïàçàð, áÿõà ñ 15% îòñòúïêà. Òîâà íè ñúçäàäå èçâåñòåí ñáëúñúê ñ òåçè ïàðòíüîðè, íî íè ïîçâîëè äà íàëîæèì íàøèÿ ñàéò êàòî ìÿñòîòî, êúäåòî êëèåíòúò ïîëó÷àâà íàé-äîáðàòà öåíà.“

Îò äíåøíèÿ äåí êúì óòðåøíèÿ„Àëáåíà ùå ïðîäúëæè äà ðàáîòè â òàçè ïî-ñîêà è ñìÿòàìå è çàíàïðåä äà ïðåäëàãàìå íÿêîè ïðîäóêòè è óñëóãè åêñêëóçèâíî ñàìî íà íàøèÿ ñàéò èëè íà ñïåöèàëíè íàìàëåíè öåíè. Òàêà èìàìå àêòóàëíà èíôîðìàöèÿ çà íàøèòå êëèåíòè è ñå ñòðåìèì äà ãè ïðåâúð-íåì â ïîñòîÿííè ãîñòè íà Àëáåíà. Íà áàçà-òà íà õîðàòà, ðåçåðâèðàëè îíëàéí, íèå ùå ïðåäëîæèì ïðîìîöèîíàëíî îôåðòè ñúñ ñïåöèàëíè êîäîâå çà îòñòúïêà. Ñòðåìèì ñå äà äàäåì ñèãóðíîñò è ïðåäèìñòâî çà ãîñòèòå, ðåçåðâèðàëè îíëàéí, êàòî òå ùå èìàò âúç-ìîæíîñòòà äà èçáèðàò ñ ïî-ãîëÿìà òî÷íîñò òèïà è ðàçïîëîæåíèåòî íà ñòàèòå“, îòáåëÿ-çà Ìàðãèòà Òîäîðîâà.

Ñïîðåä íåÿ áúäåùîòî ðàçâèòèå íà Àë-áåíà â îíëàéí ïðîäàæáèòå å ñâúðçàíî è ñ ïî-äîáðî ïàðòíüîðñòâî ñ òóðîïåðàòîð-ñêèòå ôèðìè. „Äî òàçè ãîäèíà äàâàõìå ðåçåðâàöèè íà òóðîïåðàòîðèòå îñíîâíî â ðàìêèòå íà òåõíèòå ïðåäâàðèòåëíî ðåçåð-âèðàíè êîíòèíãåíòè. Òàêà çàòðóäíÿâàõìå ïðîäàæáèòå îò last minute îôåðòè è äðó-ãè ñïåöèàëíè ïðåäëîæåíèÿ. Âñÿêà òàêàâà ïðîäàæáà òðÿáâàøå äà áúäå ïðîâåðåíà è îäîáðåíà îò ìàðêåòèíã ìåíèäæúðà, îòãî-âàðÿù çà ñúîòâåòíèÿ ïàçàð. Òîâà âîäåøå äî çàáàâÿíå è òðóäíîñò íà òóðàãåíòèòå äà ïðîäàâàò. Íèå îò÷åòîõìå òåçè ïðîáëåìè è îò ëÿòîòî íà 2009 ã. çàïî÷íàõìå äà ðà-áîòèì ïî ðàçâèòèåòî íà B2B ñàéò. Â êðàÿ íà òîçè ñåçîí íèå ïúðâîíà÷àëíî ïðîáíî, à ïîñëå è ðåàëíî ïóñíàõìå íàé-ãîëåìèòå ñè ïàðòíüîðè íà áúëãàðñêèÿ è ðóìúíñêèÿ ïà-çàð äà ïðàâÿò ðåçåðâàöèè ïðåç ñàéòà. Òîâà âåäíàãà ñå óñåòè êàòî ãîëÿìî îáëåê÷åíèå â ïðîöåñà íà ðåçåðâàöèè. Òàêà òóðîïåðà-òîðèòå ìîãàò ðåàëíî äà ðåçåðâèðàò âñÿêà ñâîáîäíà ñòàÿ, êîÿòî âèäÿò â ñèñòåìàòà, è âåäíàãà äà ïîëó÷àò ïîòâúðæäåíèå çà ðå-çåðâàöèÿòà ñè.“

„Ñìåëî ìîæå äà çàÿâÿ, ÷å ñ ìàëêè èçêëþ-÷åíèÿ íà õîòåëè, ÷àñò îò ãîëåìè ìåæäóíà-ðîäíè âåðèãè, Àëáåíà ïðèòåæàâà åäíà îò ìàëêîòî èñòèíñêè ðåçåðâàöèîííè ñèñòåìè, à íå ôîðìè íà çàÿâêà èëè çàïèòâàíå. Ðú-êîâîäñòâîòî íà Àëáåíà ñèëíî âÿðâà, ÷å áúäåùåòî íè å ñâúðçàíî ñ èíòåðíåò ðåçåð-âàöèèòå, è èíâåñòèðà ñðåäñòâà â ðàçâèòèå â òàçè íàñîêà“, ïîä÷åðòà â çàêëþ÷åíèå Ìàðãèòà Òîäîðîâà.



ÕÎÒÅËÈ

Êàé Áåðåíñ å çàâúðøèë ìåæäóíàðîäíî ó÷èëèùå ïî õîòåëñêè è òóðèñòè÷åñêè ìåíèäæìúíò â Äîðòìóíä, Ãåðìàíèÿ, ñïå-öèàëèçèðàë å â Åâðîïåéñêîòî áèçíåñ ó÷è-ëèùå â Ëîíäîí, Âåëèêîáðèòàíèÿ, è Èí-ñòèòóòà çà ÷óæäè åçèöè â Òàéïåé, Òàéâàí.

Ïúðâèòå ñè ñòúïêè êàòî õîòåëèåð ïðàâè â Best Western Hotel Hofgut Sternen, ïîñëå ïðîäúëæàâà â Êåìïèíñêè „×åòèðè ñåçîíà“ â Ìþíõåí, Maritime Hotels â Äàðì-ùàä è ïðåäñòàâèòåëñòâîòî íà „Òîìàñ Êóê“ â Ïèòúðáúðî, Âåëèêîáðèòàíèÿ. Ñëåäâàò íÿêîëêî õîòåëà îò âåðèãàòà

„Õàÿò“ â Êüîëí, Ìåëáúðí, Áîñòúí, Ìîñêâà è Îìàí. Çàñåãà ïîñëåäíà ñïèðêà â êàðèå-ðàòà ìó å ðåçèäåíò ìåíèäæúð â „Êåìïèí-ñêè õîòåë Çîãðàôñêè“, Ñîôèÿ.

Ã-í Áåðåíñ, çà âòîðà ïîðåäíà ãîäèíà „Êåìïèíñêè õîòåë Çîãðàôñêè“, Ñîôèÿ, áå äîìàêèí íà ãðóïà ïîëñêè ó÷åíèöè ïðåç ñåïòåìâðè. Êàêâà å ïðè÷èíàòà çà ïîñåùåíèåòî èì?

Ñåäåì ñåðâèòüîðè è òðèíàäåñåò ãîòâà-

÷è îò ó÷èëèùå Zespol szkol 1 â Ñâèäíèöà, Ïîëøà, áÿõà â õîòåëà ïî ïðîãðàìàòà çà ïðîôåñèîíàëíî îáðàçîâàíèå è îáó÷å-íèå „Ëåîíàðäî äà Âèí÷è“, çà äà ïðèäî-áèÿò ïðîôåñèîíàëíè çíàíèÿ è óìåíèÿ. Ïî âðåìå íà ïîñåùåíèåòî ñè òå íàó÷èõà íîâè ðåöåïòè, ïðèäîáèõà ñåðâèòüîðñêè óìåíèÿ âúâ âàæíè ìåðîïðèÿòèÿ íà õî-òåëà, ðàáîòåéêè çàåäíî ñ íàé-äîáðèòå ïðîôåñèîíàëèñòè â „Êåìïèíñêè Ñîôèÿ“.Ïðîãðàìàòà çà ïðîôåñèîíàëíî îáðàçî-âàíèå è îáó÷åíèå „Ëåîíàðäî äà Âèí÷è“ â ñòðàíèòå – ÷ëåíêè íà ÅÑ, èìà çà öåë äà ïîâèøàâà êà÷åñòâîòî íà ïðîôåñèîíàëíî-òî îáðàçîâàíèå è îáó÷åíèå, äà ïîîùðÿâà íîâè èäåè è äà ðàçïðîñòðàíÿâà äîáðèòå ïðîôåñèîíàëíè ïðàêòèêè â Åâðîïà ïîñ-ðåäñòâîì ñúòðóäíè÷åñòâî è ïðèäîáèò îïèò.

Ñàìî ñ ó÷åáíè çàâåäåíèÿ â ÷óæáèíà ëè ðàáîòèòå?

Íå, â ìîìåíòà â õîòåëà ñòàæóâàò øåñ-òèìà ó÷åíèöè îò Ñîôèéñêàòà ãèìíàçèÿ ïî òóðèçúì, êîèòî ðàáîòÿò â õàóñêèïèíãà. Îò àïðèë ñòàðòèðàìå è ñïåöèàëíà ïðîãðàìà, íàðå÷åíà Kempinski on campus. Òîâà å ïðîãðàìà íà âåðèãàòà „Êåìïèíñêè“, â ðàì-êèòå íà êîÿòî ñå ïðåäâèæäà äà çàçäðàâèì âðúçêèòå ñè ñ ó÷èëèùà ïî òóðèçúì, âèñøè ìåíèäæúðè äà ãè ïîñåùàâàò è äà çàïîçíà-âàò ó÷åíèöèòå êàêâî ïðåäñòàâëÿâà âåðèãà-òà è êàêâè âúçìîæíîñòè ïðåäëàãà.

À èìà ëè èíòåðåñ îò ó÷åíèöè â çàïàä-íîåâðîïåéñêèòå ñòðàíè äà ñòàæóâàò â

„Êåìïèíñêè õîòåë Çîãðàôñêè“?Çà ñúæàëåíèå íå. Îïèòàõ ñå äà ïðèâëå-

êà ñòàæàíòè îò õîòåëèåðñêîòî ó÷èëèùå â Áîí, íî Áúëãàðèÿ ñå å ñäîáèëà ñúñ ñëàâàòà íà åâòèíà òóðèñòè÷åñêà äåñòèíàöèÿ, òàêà ÷å âúçïèòàíèöèòå ìó íå âÿðâàò, ÷å ìîãàò äà íàó÷àò òóê íåùî. Òå ïðåäïî÷èòàò äà îòèäàò íà ñòàæ â ëóêñîçíèòå õîòåëè íà Áëèçêèÿ èçòîê, êúäåòî ìîãàò äà ïðèäîáèÿò íåîá-õîäèìèòå óìåíèÿ çà ðàáîòà â ïðåñòèæåí õîòåë.

Êîå å íàé-âàæíîòî íåùî, êîåòî òå òðÿáâà äà íàó÷àò â õîòåëà?

Ñïîðåä ìåí ïúðâîòî è íàé-âàæíî íåùî å äà ñå íàó÷àò äà áúäàò ãúâêàâè è äà ðàçáåðàò, ÷å êîéòî èñêà äà ðàáîòè â õî-òåëèåðñòâîòî, íå ìîæå äà îãðàíè÷àâà ðà-áîòíèÿ ñè äåí äî 8 ÷àñà. Íÿêîè ïðèñòèãàò ñ ïîãðåøíè ïðåäñòàâè çà áúäåùàòà ñè ðà-áîòà, òàêà ÷å å äîáðå äà ïîðàáîòÿò â õîòåë è äà ðàçáåðàò êàêâî òî÷íî ãè î÷àêâà.

Êàêâî ïðàâèòå çà îáó÷åíèå íà ñîáñò-âåíèÿ ñè ïåðñîíàë?

Çàëàãàìå ìíîãî íà îáó÷åíèåòî. Ìíîãî êîìïàíèè çàáðàâÿò, ÷å áúäåùåòî íà õî-òåëà å ñâúðçàíî èìåííî ñ ïåðñîíàëà. Íå-çàâèñèìî îò òîâà êîëêî å ñêúïî âèíîòî èëè êîëêî å âêóñíà õðàíàòà, îñíîâíîòî ïðè íàñ ñà õîðàòà. Çàòîâà ñå ôîêóñèðàìå âúðõó ðàçâèòèåòî íà òàëàíòèòå. Òúðñèì òàëàíòëèâè ìëàäè õîðà íàâúí, à êîãàòî äîéäàò òóê, ïðîäúëæàâàò ñâîåòî ðàçâèòèå. Íàïðèìåð âèäÿõìå, ÷å äîñêîðîøíèÿò íè ìåíèäæúð õðàíè è íàïèòêè, êîéòî íàïðà-âè ìíîãî çà õîòåëà, èìà ãîëÿì ïîòåíöèàë, òàêà ÷å â ìîìåíòà òîé âå÷å ðàáîòè â õîòåë íà âåðèãàòà â Äæèáóòè. Ïðåäèìñòâîòî íè å, ÷å ìîæåì äà ïðåäëîæèì íà ìëàäèòå õîðà ãëîáàëíà êàðèåðà. Çà ñúæàëåíèå ïàçàðúò â Áúëãàðèÿ â ìîìåíòà å òàêúâ, ÷å ìíîçèíà ïðåäïî÷èòàò äà èçáåðàò ïî-âèñîêà çàïëà-òà ïðåä áúäåùèòå ïåðñïåêòèâè. Òîâà îáà-÷å å ïðîáëåì, êîéòî ñúùåñòâóâà íå ñàìî â Áúëãàðèÿ.

Îíåçè, êîèòî ñà ñ âèñøå îáðàçîâàíèå, ïðåäïî÷èòàò äà çàìèíàò âåäíàãà çà ÷óæ-áèíà. Äîáðàòà íîâèíà å, ÷å ìíîçèíà îò òÿõ âå÷å ñå çàâðúùàò â Áúëãàðèÿ. Òîâà å è íàé-äîáðîòî, êîåòî ìîæå äà ñå ñëó÷è íà òóðèñ-òè÷åñêèÿ áðàíø â ñòðàíàòà – â íåãî äà ñå âëåÿò õîðà ñ îïèò îò ðàáîòà â ÷óæáèíà, ãî-âîðåùè ïåðôåêòíî ÷óæäè åçèöè, îñúçíàëè êàêâî îçíà÷àâà äà ðàáîòèø â õîòåë ñ âè-ñîêè ñòàíäàðòè è äà îòãîâîðèø íà èçèñê-âàíèÿòà íà âçèñêàòåëíèòå òóðèñòè. Òå ñà è õîðàòà, êîèòî ùå ïîìîãíàò äà ñå ïðîìåíè èìèäæúò íà Áúëãàðèÿ êàòî òóðèñòè÷åñêà äåñòèíàöèÿ.

Èíòåðâþòî âçå Åêàòåðèíà Ãåëîâñêà

Êàé Áåðåíñ:

Ôîêóñèðàìå ñå âúðõó ðàçâèòèåòî íà òàëàíòèòå

Öâå

òåëè

íà Í

èêîë

àåâà

©


3 3Б Р О Й 9 2 0 0 9

34» Êîëêî äàâàø çà òîçè ñòåê?

Ìîäåëúò íà ðåñòîðàíòèòå „Ïëàòè êîëêîòî èñêàø“ íàáèðà ñèëà ïî öåëèÿ ñâÿò. Èíîâàòèâíè ðåñòîðàíòè â Åâðîïà, ÑÀÙ è Àâñòðàëèÿ èçïèòâàò òî÷íî òàçè ñõåìà âúðõó ñåáå ñè è îòêðèâàò, ÷å ðàáîòè, è òî óñïåøíî. Íî çà äà íàïðàâèø Pay-what-you-want ðåñòîðàíò, òðÿáâà äà ñè ìàëêî ëóä, äîñòà ñìåë è íåñòàíäàðòåí èëè äà ïðèòåæàâàø çíà÷èòåëíà äîçà àëòðóèçúì.

36» Êóïè-ïðîäàé

Êðèçàòà óâåëè÷è áðîÿ íà ðåñòîðàíòèòå, îáÿâåíè çà ïðîäàí, è íàìàëè áðîÿ íà ïîòåíöèàëíèòå êóïóâà÷è. Â ñúùîòî âðåìå ðåñòîðàíòèòå äî ãîëÿìà ñòåïåí ñå àäàïòèðàõà êúì íîâèòå èêî-íîìè÷åñêè óñëîâèÿ è óñïÿõà äà îòêðèÿò ïîäõîäÿùàòà ñõåìà çà îöåëÿâàíå. Íèêîé íå îñïîðâà ôàêòà, ÷å ïå÷àëáèòå ñà íàìàëåëè, íî ñïàäúò å ðàçëè÷åí â ðàçëè÷íèòå ñåêòîðè.

Ðåñòîðàíòè»â òîçè ñåêòîð ÷åòåòå:


ÐÅÑÒÎÐÀÍÒÈ

Íàñêîðî ïðèñúñòâàõ íà äèñêóñèÿ ìåæäó ñîáñòâåíèöè íà ðåñòî-ðàíòè è êðú÷ìè â ðåãèîíà íà Öåíòðàëíèÿ Áàëêàí, êîèòî ñå

îïëàêâàõà îò êðèçàòà è ëèïñàòà íà êëè-åíòè. Çàïèòàíè êàêâî îáà÷å ïðàâÿò, çà äà ñå ïðåáîðÿò ñ òàçè íåãàòèâíà òåíäåí-öèÿ, ñå îêàçà, ÷å ñàìî åäèí èëè äâàìà îò òÿõ ðåàëíî îïèòâàò äà ïðèâëåêàò êëè-åíòè ñ ðàçëè÷íè ïðîìîöèè, happy hours, îòñòúïêè è äð. Îñòàíàëèòå ìîæå áè ñà ñúêðàòèëè âúòðåøíèòå ðàçõîäè – çà ïðî-äóêòè, ïåðñîíàë è äð., êîåòî íåìèíóåìî îêàçâà âëèÿíèå íà êà÷åñòâîòî è åäâà ëè ùå ïîäîáðè ïîëîæåíèåòî.

Ïî âðåìå íà äèñêóñèÿòà åäèí îò ðåñòîðàíòüîðèòå èçêàçà ìíåíèå, ÷å ñïîðåä íåãî òðÿáâà äà ñå òúðñÿò íåòðàäèöèîííè ìå-òîäè, è ñïîäåëè, ÷å å ïðî÷åë çà ðåñòîðàíò â Ëîí-ä î í ,

êúäåòî êëèåíòèòå â ïðîäúëæåíèå íà ìåñåö ñà ïëàùàëè êîëêîòî ñàìè ïðåöåíÿò. Â òîçè ìîìåíò â ãðóïàòà íàñòàíà èñòèíñêî âúëíå-íèå è íåäîâîëñòâî, à ñìåëîòî èçêàçâàíå áå îïðåäåëåíî êàòî ÷èñòà ëóäîñò è ãàðàí-òèðàí ôàëèò.

Â ñâîÿ çàùèòà ðàçêàçâà÷úò îáâèíè êî-ëåãèòå ñè, ÷å íå ìîãàò äà íàïðàâÿò ðàçëèêà ìåæäó ïðîìîöèîíàëíà è öåíîâà ïîëèòèêà. È áåøå ïðàâ. Íèñêàòà áèçíåñ êóëòóðà â ãîëÿìà ÷àñò îò ðåñòîðàíòüîðñêèÿ ñåêòîð

â Áúëãàðèÿ å åäíà îò ïðè÷èíèòå, ïîðàäè êîèòî ó íàñ åäâà ëè

íÿêîãà ùå ñå ïîÿâè ðåñòî-ðàíò îò òèïà „Ïëàòè êîë-

êîòî èñêàø“ (Pay-what-you-want). Âòîðàòà

îñíîâíà ïðè÷èíà å ñúùî òîëêîâà íè-

ñêàòà êóëòóðà íà ïîòðåáèòåëèòå.

ÌîäåðíèòåÈíîâàòèâíè ðåñòî-

ðàíòè ïî ñâåòà îáà÷å èçïèòâàò òî÷íî òàçè ñõå-

ìà âúðõó ñåáå ñè è îòêðèâàò, ÷å ðàáîòè, è òî óñïåøíî. Åäèí

îò òÿõ å áàðñåëîíñêèÿò ðåñòîðàíò Mireya, êîéòî å ïðåäëîæèë íà êëè-åíòèòå ñè äà ïëàùàò çà îñíîâíîòî áëþäî â ìåíþòî çà äåíÿ òîëêî-âà, êîëêîòî òå ñàìèòå ïîèñêàò. Ðåñòîðàòüîðúò Åëåäèíî Ãàðñèÿ ñìÿòà, ÷å ñ ïîìîùòà íà íåî-áè÷àéíàòà ðåêëàìíà àêöèÿ ùå âúðíå êëèåíòèòå, êîèòî å èçãóáèë çàðàäè ôèíàíñîâàòà êðèçà. Ãàðñèÿ òâúðäè, ÷å îòòî-ãàâà ïå÷àëáàòà íà çàâåäåíèåòî å íàðàñíàëà è íèòî åäèí îò êëè-

åíòèòå íå å çëîóïîòðåáèë ñ äîâå-ðèåòî ìó.

Ñàìè äà îïðåäåëÿò ðàçìåðà íà ñìåòêàòà, êîÿòî èñêàò äà ïëàòÿò,

ïðåäëîæè è ëîíäîíñêèÿò ðåñòîðàíò Little Bay. Òàì îòñòúïêàòà ñå îòíàñÿøå äî öÿëî-òî ìåíþ, íî ïðîäúëæè ñàìî ìåñåö – öåëèÿ ôåâðóàðè 2009. Ïèòúð Èëè÷ äúðæè îùå 5 îáåêòà è å èçâåñòåí â Ëîíäîí ñ êà÷åñòâîòî íà ñâîÿòà ãóðìå êóõíÿ, íî äîðè òîé å ïðè-íóäåí äà ïðåäïðèåìå íåïîïóëÿðíè ìåðêè çà ñúæèâÿâàíåòî íà áèçíåñà. Êðèçàòà ñå îòðàçè ìíîãî îñòðî íà ðåñòîðàíòüîðñòâîòî âúâ Âåëèêîáðèòàíèÿ ñëåä ñðèâà íà ïàóíäà. Ñîáñòâåíèêúò íà ñèìïàòè÷íèÿ àðò ðåñòî-ðàíò ñúñ ñðåäèçåìíîìîðñêà êóõíÿ êàçâà, ÷å â òîçè ìåñåö ðåñòîðàíòúò å áèë ïîñåòåí îò 10 000 äóøè, ñðåä êîèòî êàêòî îáèê-íîâåíè ðàáîòíèöè, òàêà è âèñîêîïëàòåíè áàíêåðè.

Âäúõíîâåíè îò Little Bay, äâàìà ïðèÿ-òåëè îòâàðÿò Taverne Crescent â Ìîíðåàë. Ðay-what-you-want ìîäåëúò òàì äåéñòâà îò ïîíåäåëíèê äî ïåòúê îò 11 äî 3 ÷àñà. Â Áåðëèí ïúê ñà ïîçíàòè òðèòå ðåñòîðàí-òà Berlin Weinerei, â êîèòî ñúùèÿò ìîäåë âàæè âñÿêà âå÷åð ñëåä 8 ÷àñà. Äâàìàòà ñîáñòâåíèöè – Þðãåí Ñòóìïô è Ìàðèàíî Ãîíè, ðàçêàçâàò, ÷å èäåÿòà ñå ðîäèëà îùå ïðåäè 13 ãîäèíè, êîãàòî ñ ãðóïà ïðèÿòåëè ñå ñúáèðàëè íà âå÷åðÿ âåäíúæ ñåäìè÷íî â ìàãàçèíà çà âèíî íà Þðãåí. Ìàðèàíî ãîò-âåë, à âñè÷êè ïëàùàëè çà õðàíàòà ñïîðåä äæîáà ñè – êîé êîëêîòî ìîæåë.

Âúâ Âèåíà ïúê ñå íàìèðà Der Wiener Deewan, îòâîðåí íàñêîðî îò ñòóäåíòêàòà ïî ôèëîñîôèÿ Íàòàëè Äååâàí. „Â íà÷àëî-òî íå áÿõ ñèãóðíà äàëè èäåÿòà âúîáùå ùå ïðîðàáîòè, íî ñëåä ïúðâèòå íÿêîëêî ñåä-ìèöè êëèåíòèòå áÿõà òîëêîâà åíòóñèàçè-ðàíè, ÷å çàïî÷íàõà äà ïëàùàò äîðè ïîâå÷å îò íåîáõîäèìîòî. Íî èìàøå è òàêèâà, êîè-òî ñå ÷óâñòâàõà äîñòà íåêîìôîðòíî è ñëåä ïúðâîòî ïîñåùåíèå èì òðÿáâàøå äîñòà âðåìå, çà äà ñå âúðíàò îòíîâî“, êàçâà òÿ.

Òîçè òðåíä ñúùåñòâóâà è â ÑÀÙ. Åäíî îò ìåñòàòà å êàôåòåðèÿòà Terra Bite Lounge â Ñèàòúë. Ïëàùàíåòî ñòàâà â ñïåöèàëíà êó-òèÿ ïðè áàðèñòà, êúäåòî âñåêè ïóñêà, êîë-êîòî ïðåöåíè. Ðåñòîðàíòúò çà çäðàâîñëîâ-íî õðàíåíå Tierra Sana â Íþ Éîðê ñúùî å ïîñëåäîâàòåë íà èäåÿòà, êàêòî è One World

Êîëêî äàâàø çà òîçè ñòåê?Êîëêî äàâàø çà òîçè ñòåê?

Ани Владимирова

Моделът „Плати колкото искаш“ набира сила по целия свят



3 5Б Р О Й 9 2 0 0 9

Cafe â Ñîëò ëåéê ñèòè, SAME Cafe â Äåíâúð è äð. „Âñè÷êî, çà êîåòî ìîëèì, å êëèåíòèòå íè äà ïëàòÿò òîëêîâà, êîëêîòî ñìÿòàò, ÷å ÿñòèåòî çàñëóæàâà, èëè òîëêîâà, êîëêîòî ìîãàò äà ñè ïîçâîëÿò ñïðÿìî äîõîäà ñè, è çàñåãà ìàëöèíà ñà çëîóïîòðåáèëè ñ äîâå-ðèåòî íè“, êàçâà ñîáñòâåíè÷êàòà íà One World Äåíèñ Ñåðåòà.

Îùå åäíî òàêîâà ìÿñòî å Java Street Cafe â Êåòåðèíã, Îõàéî. Çàïèòàí êàê å ñòèã-íàë äî èäåÿòà, ñîáñòâåíèêúò Ñàì Ëèïåðò îòãîâàðÿ: „Òîâà ñå ñëó÷è áëàãîäàðåíèå íà ìîÿòà ïðèÿòåëêà. Òÿ å îò Áúëãàðèÿ è ìè å ðàçêàçâàëà êàê â îïðåäåëåíè êàôåòà â Åâ-ðîïà å ÷åñòî ñðåùàíà ïðàêòèêà äà îñòàâÿø êëèåíòèòå ñè ñàìè äà ðåøàò êîëêî äà ïëà-òÿò çà êîíñóìàöèÿòà ñè.“

ÀëòðóèñòèòåÇà ðàçëèêà îò Åâðîïà ãîëÿìà ÷àñò îò àìå-ðèêàíñêèòå ðåñòîðàíòè îò òîçè òèï ñà îñ-íîâàíè ñ èäåÿòà çà ñîëèäàðíîñò áåäíèòå è âçàèìîïîìîù. Â ìíîãî îò òÿõ å çàëåãíàëî êîìóíàëíîòî íà÷àëî. „Íèå ñìÿòàìå, ÷å âñåêè íåçàâèñèìî îò èêîíîìè÷åñêèÿ ñè ñòàòóñ çàñëóæàâà äà ñå õðàíè çäðàâîñëîâ-íî, ñ îðãàíè÷íà õðàíà è äà áúäå îáñëóæâàí äîñòîéíî.“ Òîâà å ôèëîñîôèÿòà íà Áðàä Áúðêè, êîéòî çàåäíî ñúñ ñâîÿòà ñúïðóãà Ëèáè äúðæè SAME (So All Might Eat) Cafe â Äåíâúð. SAME ñúùåñòâóâà îò åñåíòà íà 2006 ã. è íå å ðîæáà íà èêîíîìè÷åñêàòà êðèçà, íî èìåííî êðèçàòà ïðàâè ìåñòåí-öåòî îùå ïî-ïîïóëÿðíî ïðåç ïîñëåäíàòà ãîäèíà è íàñî÷âà âíèìàíèåòî íà äðóãè íîâàòîðñêè íàñòðîåíè ðåñòîðàíòüîðè êúì òîçè ìîäåë. Ñîáñòâåíèöèòå íà SAME ñà ñî-öèàëíî àíãàæèðàíè äîòîëêîâà, ÷å íà êëè-åíòè, êîèòî íÿìàò âúçìîæíîñò äà ïëàòÿò íèùî, ïðåäëàãàò âúçìîæíîñò äà ïîðàáîòÿò èëè ïî-ñêîðî äà ïîìîãíàò â êóõíÿòà èëè â îðãàíè÷íàòà ãðàäèíà íà ðåñòîðàíòà êàòî îòïëàòà ñðåùó ïîðöèÿòà.

Ñîáñòâåíèöèòå íà SAME ñå âäúõíî-âÿâàò îò One World Cafe â Ñîëò ëåéê ñèòè. Òåõíèÿò Pay-what-you-want ìîäåë ñå îêàçâà äîòîëêîâà ïîïóëÿðåí, ÷å ñîáñòâå-íè÷êàòà Äåíèñ Ñåðåòà ñúçäàâà ñàéòà www.OneWorldevErybodyEats.com, çà äà ïîìîã-íå ñúñ ñúâåòè íà äåñåòêèòå, êîèòî ÿ ïèòàò êàê äà ñòàðòèðàò ïîäîáåí áèçíåñ.

Íî â òåçè îáåêòè ïðàâèëàòà íà áèçíåñà ñà äîñòà ñòðàííè. One World Cafe íå e êëóá çà ñîöèàëíî ñëàáè. Òóê ñå õðàíÿò êàêòî ñòóäåíòè è âúçðàñòíè õîðà, òàêà è íàïúëíî òèïè÷íè ïðåäñòàâèòåëè íà ñðåäíàòà êëà-ñà, à äîðè è õîðà ñ âúçìîæíîñòè, êîèòî ñà ïðèâëå÷åíè îò äîáðàòà õðàíà è îò ñàìàòà èäåÿ. Òàêèâà ñèìïàòèçàíòè íàïðèìåð ñà êóïèëè íà Ñåðåòà êîëà çà ïàçàðóâàíå è

çàðåæäàíå, íîâè ñúäîâå, ïîðú÷âàò ïðîôåñèîíàëíî ïî÷èñòâàíå íà íà-ñòèëêèòå, äîðè ñà äàðèëè çåìÿ çà îðãàíè÷íàòà ãðàäèíà íà ðåñòîðàíòà. Çàãóáèòå íà õðàíà ïúê ñà ìèíèìàëíè, çàùîòî ñàìèòå êëèåíòè ðåøàâàò êîëêî äà ñà ãîëåìè ïîðöèèòå èì. Íÿìà ñòàíäàðò. „Â êðàÿ íà äåíÿ îòïàäúöèòå íè ñå ïîáè-ðàò ñàìî â åäèí ÷óâàë“, êàçâà Áðàä Áúðêè îò SAME Cafe.

Òðåíäúò ñúùåñòâóâà è â Ìåëáúðí, Àâñòðàëèÿ, è òî îùå îò 2000 ã., êîãà-òî Øàíàêà Ôåðíàíäî îòâàðÿ ïúðâèÿ ðåñòîðàíò îò âåðèãàòà Lentil as Anything. Ñåãà òîé ðàáîòè ïî øåñòèÿ îáåêò îò âåðèãà-òà. Êóõíÿòà â Lentil as Anything å ñìåñèöà îò øðèëàíêèéñêà è òèáåòñêà, íî èìà è âå-ãåòàðèàíñêî è âåãàíñêî ìåíþ. Ôåðíàíäî å îñíîâàë è ñâîÿ ôîíäàöèÿ çà ïîäïîìàãàíå íà áåæàíöè, à âñè÷êè íåãîâè ðàáîòíèöè â ðåñòîðàíòèòå îò âåðèãàòà ñà äîáðîâîëöè.

Ðàáîòè ëè ìîäåëúòÑúñ ñèãóðíîñò çàñåãà òîâà å áåçñïîðåí íà-÷èí äà ñå ïðèâëåêàò íîâè êëèåíòè. Íî äàëè òîâà ùå áúäå òðåíä, êîéòî ùå ñå çàäúëáî÷è è ùå ñå íàëîæè è ñëåä êðèçàòà êàòî óñïå-øåí ìîäåë, èëè ùå áúäå íåóñïåøåí åêñïå-ðèìåíò, äîâåë äî çàãóáè çà ñîáñòâåíèöèòå, ùå ïîêàæå âðåìåòî. Çàñåãà ñìåëèòå åêñïå-ðèìåíòàòîðè çâó÷àò äîñòà îïòèìèñòè÷íî. È òâúðäÿò, ÷å äàëè çàðàäè êà÷åñòâîòî íà õðàíàòà, äîáðîòî îáñëóæâàíå, èëè çàðàäè ÷óâñòâî çà âèíà è äúëã, êëèåíòèòå ïëàùàò äîðè ïîâå÷å îò íåîáõîäèìîòî. Ðàçáèðà ñå, âèíàãè èìà åêñïëîàòàòîðè íà èäåÿòà, îñîáåíî â ïî-ãîëåìèòå ãðàäîâå. Â „Áàáó“, èíäèéñêè ðåñòîðàíò â Íþ Éîðê, ìåòîäúò Pay-what-you-feel-is-fair ïðèâëè÷àë òâúð-äå ìíîãî õîðà, êîèòî íå æåëàåëè äà ïëà-òÿò íèùî – íèòî äîëàð çà õðàíàòà è íèòî öåíò çà ñåðâèòüîðèòå. Çàòîâà ñåãà „Áàáó“ ñè èìà ìåíþ ñ ôèêñèðàíè öåíè. Îò äðóãà ñòðàíà, Áúðêè îò SAME Cafe òâúðäè, ÷å äî-ñåãà íå ñå å ñáëúñêâàë ñ íèòî åäèí êëèåíò, êîéòî äà íå å îñòàâèë íèòî öåíò, à Ñåðåòà îò One World Cafe çà íÿêîëêî ãîäèíè ñå å íàòúêâàëà íà íåêîëöèíà.

Ïðîôåñîð Ðîáúðò Ñîðîêà îò óíèâåð-ñèòåòà „Ìàêãèë“ â Ìîíðåàë êàçâà, ÷å òîçè ôåíîìåí ñå îáÿñíÿâà íàïúëíî ñ íåñèãóð-íîñòòà íà êîíñóìàòîðèòå. Äîðè íå òîëêîâà ñ ðåàëíîòî èì „îáåäíÿâàíå“, à ïî-ñêîðî ñ îïàñåíèåòî, ÷å ìîæå äà îñòàíàò áåç ðàáîòà è áåç ñðåäñòâà. „Â ïåðèîä íà ðåöåñèÿ õîðà-òà ñå îòäðúïâàò ïúðâî îò òîâà, êîåòî èì ñå ñòðóâà ëóêñîçíî è áåç êîåòî çíàÿò, ÷å ìî-ãàò. Åäíà âå÷åðÿ â ñêúï ðåñòîðàíò å íåùî, áåç êîåòî ìîãàò äà ìèíàò. Íî êîãàòî åäèí ðåñòîðàíò ìàõíå ÷èñëàòà îò ìåíþòî, òîâà

èìà ÷èñòî ïñèõîëîãè÷åñêè åôåêò. Ïîñåòèòåëè-òå çíàÿò êîëêî ñòðóâà õðàíàòà è ùå îñòàâÿò ïðèáëèçèòåëíî ñúùàòà ñóìà èëè ïî-ìàëêà, íî íå çíà÷èòåëíî ñóìà. Ðàç-ëèêàòà å, ÷å ÷óâñòâàò ñâîáîäà íà èçáîðà è ãúâêàâîñò“, äîáàâÿ ïðîôåñîð Ñîðîêà. Ñïî-ðåä íåãî òîâà å ïðîñòî îùå åäèí áàçèðàí íà öåíîâàòà êîíêóðåíòíîñò áèçíåñ ìîäåë, êîéòî ãåíåðèðà âèñîê òðàôèê. Åäèíñòâå-íàòà ðàçëèêà ñ äðóãèòå ìîäåëè å, ÷å âìåñòî ñîáñòâåíèêà êëèåíòúò îïðåäåëÿ öåíàòà.

Äèñêðåòíîñòòà å îñíîâåí ìîìåíò îò óñïåõà íà òàçè ôîðìóëàÊîãàòî äàâàø ïàðè ïðåä î÷èòå íà äðóãè-òå, âèíàãè ñúùåñòâóâà ïñèõîëîãè÷åñêè ìîìåíò. Òðÿáâà ëè äà äàì ïîâå÷å, çà äà áúäà ãîòèí? Àêî äàì òâúðäå ìàëêî, ùå ìå èçãëåäàò ëè ñ ïðåíåáðåæåíèå? Íÿêîè îò ñîáñòâåíèöèòå ñà îò÷åëè òîçè ìîìåíò è ïðåäëàãàò ñïåöèàëíà íåïðîçðà÷íà êóòèÿ çà ïàðè èëè ìàøèíêè çà ñàìîîáñëóæâàíå ñ êðåäèòíà êàðòà.

Õîðàòà, êîèòî ñà ïðåãúðíàëè èíîâàòèâ-íàòà èäåÿ, î÷åâèäíî íÿìàò êîìåðñèàëåí ïîäõîä êúì áèçíåñà ñè. Â ïîâå÷åòî îáåêòè ñå ïðåäëàãàò èíòåðåñíè è äîðè åêçîòè÷íè ÿñòèÿ, êàòî íàïðèìåð ïàêèñòàíñêîòî êúðè â Der Wiener Deewan. Òóê äåêîðúò å ðàç÷ó-ïåí, ìëàäåæêè è ôúíêè, à âñåêè ïîñåòèòåë ìîæå äà äîïðèíåñå çà íåãî, êàòî íàðèñóâà íåùî íà ãîëÿìàòà ïëåêñèãëàñîâà ñòåíà ñ ïåðìàíåíòåí ìàðêåð. Äåíèñ Ñåðåòà îò One World èñêðåíî âÿðâà â çäðàâîñëîâíîòî õðàíåíå, êîåòî å ïî-ñêîðî íåéíà êàóçà, îò-êîëêîòî áèçíåñ. Åëåäèíî Ãàðñèÿ îò Mireya ïúê íàé-îòãîâîðíî çàÿâÿâà, ÷å âÿðâà â äî-áðîòî ó õîðàòà, à Øàíàêà Ôåðíàíäî êàçâà, ÷å èñêà äà ïðîìîòèðà íåäîñòàòú÷íî èç-ïîëçâàíàòà êîíöåïöèÿ íà äîâåðèåòî.

Äà îáîáùèì: çà äà íàïðàâèø Pay-what-you-want ðåñòîðàíò, òðÿáâà äà ñè ìàëêî ëóä, äîñòà ñìåë è íåñòàíäàðòåí èëè äà ïðè-òåæàâàø çíà÷èòåëíà äîçà àëòðóèçúì.




Êðèçàòà óâåëè÷è áðîÿ íà ðåñòî-ðàíòèòå, îáÿâåíè çà ïðîäàæáà, è íàìàëè áðîÿ íà ïîòåíöèàë-íèòå êóïóâà÷è. Â ñúùîòî âðåìå

ðåñòîðàíòèòå äî ãîëÿìà ñòåïåí ñå àäàï-òèðàõà êúì íîâèòå èêîíîìè÷åñêè óñëî-âèÿ è óñïÿõà äà îòêðèÿò ïîäõîäÿùàòà ñõåìà çà îöåëÿâàíå.

Íèêîé íå îñïîðâà ôàêòà, ÷å ïå÷àëáè-òå ñà íàìàëåëè, ïðîáëåìúò å, ÷å ñïàäúò å ðàçëè÷åí â ðàçëè÷íèòå ñåêòîðè. Àêî â ëóê-ñîçíèÿ ñåãìåíò ïå÷àëáèòå ñà ïàäíàëè íà-ïîëîâèíà, â äåìîêðàòè÷íèÿ íàìàëåíèåòî âàðèðà ìåæäó 15 è 20%. Îùå ïî-ìàëêî å ñâèâàíåòî â ñåêòîðà „áúðçî õðàíåíå“, êú-äåòî òî ñå îöåíÿâà íà îêîëî 10%. Â ñúùî-òî âðåìå íÿêîè êîìïàíèè äîðè äåêëàðèðàò ðúñò íà ïå÷àëáèòå – ïðåäèìíî çàâåäåíèÿ îò äåìîêðàòè÷íèÿ ñåêòîð êàòî íàé-ìàñîâà è ïîñåùàâàíà íèøà ñ íàé-ãîëÿì áðîé çà-âåäåíèÿ.

Î÷åâèäíî å, ÷å åäèí îò íà÷èíèòå çà íà-âëèçàíå â ðåñòîðàíòüîðñêèÿ áèçíåñ å êóïó-âàíå íà äåéñòâàùî çàâåäåíèå. Òîâà äåéñò-âèòåëíî å óäîáíî, çàùîòî êàòî ïðàâèëî îòêðèâàíåòî íà íîâ ðåñòîðàíò å ñâúðçàíî ñ äúëúã ïåðèîä íà ïîäãîòîâêà è áåçáðîéíè ïðîáëåìè. Â ñúùîòî âðåìå èíâåñòèðàíåòî

â äåéñòâàù ðåñòîðàíò ïðèëè÷à íà ïîêóïêà íà àâòîìîáèë âòîðà óïîòðåáà, â êîéòî ñëåä ïúðâîíà÷àëíàòà åóôîðèÿ ìîãàò äà ñå ïîÿ-âÿò ìíîãî ñêðèòè ïðîáëåìè.

Íàé-âàæíîòî íåùî, êîåòî òðÿáâà äà ñå âçåìå ïîä âíèìàíèå, å, ÷å íàé-÷åñòàòà ïðè-÷èíà çà ïðîäàæáà íà çàâåäåíèåòî å åäíà – íèñêà ïå÷àëáà, ÷å äîðè è çàãóáè íà ðåñòî-ðàíòà. Ïîñëåäíîòî íåâèíàãè å ïðè÷èíà äà ñå îòêàæåòå îò ïîêóïêàòà. Íî âúâ âñè÷êè ñëó÷àè å ïîâîä çà ñåðèîçíî íàìàëåíèå íà öåíàòà íà ñäåëêàòà. Òàêà ÷å ïîçíàâàíåòî íà ðåàëíîòî ñúñòîÿíèå íà çàâåäåíèåòî å çàäà÷à íîìåð åäíî çà âñåêè èíâåñòèòîð.

Çà äà ñå ïðåöåíè ïîòåíöèàëíàòà èçãîäà íà ñäåëêàòà, ïîòåíöèàëíèÿò èíâåñòèòîð òðÿáâà äà ïîçíàâà ïðèõîäíàòà è ðàçõîäíà-òà ÷àñò íà áèçíåñà.

ÐàçõîäèÒðÿáâà çà ñòå íàÿñíî ñ òðè âèäà îñíîâíè ðàçõîäè, âñè÷êè îñòàíàëè ñà òÿõíà ïðîèç-âîäíà. Òîâà ñà íàåìè, çàïëàòè è ñðåäñòâà çà çàêóïóâàíå íà ïðîäóêòè. Ñúâñåì íå å òðóäíî òå áúäàò ïðåñìåòíàòè.

Êàêúâ å íàåìúò íà ïîìåùåíèåòî ìîæå äà ñå ïðîâåðè â äîãîâîðà çà íàåì èëè äà ñå èçÿñíè â ðàçãîâîð ñúñ ñîáñòâåíèêà. È

ìàêàð ÷å õîðàòà, êîèòî ïðîäàâàò áèçíåñà ñè, íå ñà ñêëîííè äà ñðåùàò êóïóâà÷à è íàåìîäàòåëÿ ïðåäè ïðîäàæáàòà, âñå ïàê å ïî-äîáðå òàêàâà ñðåùà äà ñå ñúñòîè.

Ïî îòíîøåíèå íà çàïëàòèòå îáèêíîâå-íî íå âúçíèêâàò ïðîáëåìè. Äîðè êîãàòî ÷àñò îò òÿõ ñå èçïëàùà íà ÷åðíî, îáèêíî-âåíî ïðîäàâà÷úò íå çàáëóæäàâà êóïóâà÷à çà òîçè ïîêàçàòåë. Êóïóâàéêè íîâ áèçíåñ, êóïóâà÷úò òðÿáâà äà å íàÿñíî íå ñàìî ñ îá-ùàòà ñóìà âúâ ôîíä ðàáîòíà çàïëàòà, íî è ñ áðîÿ ñëóæèòåëè è òåõíèòå çàïëàòè.

Ïîêóïêèòå íà ïðîäóêòè ñúùî ìîãàò äà áúäàò ðåâèçèðàíè, íî àêî òîâà å íåâúç-ìîæíî, ñå ïðèåìà, ÷å òå ïðåäñòàâëÿâàò 30% îò ñòîéíîñòòà íà ïðåäïðèÿòèåòî.

Êúì òîâà òðÿáâà äà ñå ïðèáàâÿò ðàçõî-äèòå çà ðåêëàìà, äîñòàâêè íà ñïîìàãàòåë-íè ìàòåðèàëè, áèòîâè ðàçõîäè è ïð.

Ñëåä êàòî ðàçáåðå âñè÷êî òîâà, ïî-òåíöèàëíèÿò êóïóâà÷ ìîæå äà ñè ñúñòàâè öÿëîñòíà ïðåäñòàâà çà ðàçõîäèòå íà çàâå-äåíèåòî. Íàé-ñëîæíî å òå äà ñå ñðàâíÿò ñ ïðèõîäèòå. Àêî ïðîäàâà÷úò ïðåäñòàâÿ ðåàëíà êàðòèíà íà ïðèõîäèòå è ðàçõîäèòå, ïðîáëåì íÿìà äà âúçíèêíå. Âúïðåêè òîâà ïðîäàâà÷úò îáèêíîâåíî èìà äîñòàòú÷íî ïðè÷èíè äà íå çàïîçíàâà áúäåùèÿ ñîá-

Êóïè-ïðîäàéАндрей Петраков, RestCon

Shut

ters

tock

©


3 7Б Р О Й 9 2 0 0 9

ñòâåíèê íà çàâåäåíèåòî ñ ðåàëíàòà êàðòè-íà íà ïðèõîäèòå.

Çàòîâà åäíà îò îñíîâíèòå çàäà÷è ïðè êóïóâàíå íà çàâåäåíèå çà õðàíåíå å ïðî-âåðêà íà ðåàëíèòå ïðèõîäè íà îáåêòà, êîé-òî èñêàòå äà êóïèòå.

Ïðîâåðêà íà ïðèõîäèòåÊàòî ñå âçåìå ïîä âíèìàíèå, ÷å ïîâå÷å-òî ðåñòîðàíòè ðàçïîëàãàò ñ êîìïþòúðíè ñèñòåìè çà îò÷eòíîñò è êîíòðîë, äàííèòå çà ïðèõîäèòå íå ïðåäñòàâëÿâàò ïðîáëåì. Äîñòàòú÷íî íàäåæäåí íà÷èí çà îöåíêà íà ïðèõîäèòå å íàáëþäåíèåòî íà ïðîäàæáèòå â ðåñòîðàíòà. Òîâà îçíà÷àâà, ÷å êóïóâà÷úò èëè íåãîâ ïðåäñòàâèòåë òðÿáâà äà ïðåêàðà îïðåäåëåí ïåðèîä îò âðåìå íåïîñðåäñòâå-íî â ðåñòîðàíòà. Àêî ñòå íàâëåçëè äîñòàòú÷-íî â ðåñòîðàíòüîðñêèÿ áèçíåñ, èìà ñìèñúë äà íàïðàâèòå ïðîó÷âàíåòî ñàìîñòîÿòåëíî. Íî àêî íèêîãà íå ñòå ñå ñáëúñêâàëè ñ íåãî, çàäúëæèòåëíî íàìåðåòå íÿêîé, êîéòî ïîíå ìàëêî ðàçáèðà îò ñïåöèôèêàòà íà ðàáîòàòà íà ðåñòîðàíòà. Ïî÷òè ñèãóðíî å, ÷å òîâà ùå âè ïîìîãíå – èëè ùå íàìåðèòå ïðè÷èíà çà ïàçàðëúê ñ ïðîäàâà÷à, èëè ùå ñå îòêàæåòå äà êóïèòå çàâåäåíèåòî.

Ñòîéíîñò íà áèçíåñàÍàé-÷åñòî ñå èçïîëçâàò äâà íà÷èíà çà îöåíêà íà àêòèâèòå íà ðåñòîðàíòà. Íàé-ñïðàâåäëè-âàòà öåíà ñå ïîñòèãà ÷ðåç êîìáèíèðàíåòî èì.

Ïúðâèÿò å äà ñå îïðåäåëè ñòîéíîñòòà íà ðàçõîäèòå íà àíàëîãè÷åí áèçíåñ íà ñõîä-íî ìÿñòî. Ïðîäàâà÷úò ùå îöåíè ðàçõîäèòå çà îáîðóäâàíå, ðåìîíò, ìåáåëè, ðàçðåøè-òåëíà äîêóìåíòàöèÿ è äð. ðàçõîäè. ×åñòî òåçè ñìåòêè íå ñà ñúâñåì êîðåêòíè ïîðàäè ñúùåñòâóâàíåòî íà òàêúâ ôàêò êàòî àìîð-òèçàöèÿ.

Îñâåí âñè÷êî òîâà èçêëþ÷èòåëíî âàæ-íî ïðåäèìñòâî, êîåòî îêàçâà âëèÿíèå âúðõó öåíàòà íà çàâåäåíèåòî, å äîáðàòà ìó ëîêàöèÿ.

Âòîðèÿò íà÷èí çà îöåíêà íà ðåñòîðàíòà ñå ñâåæäà äî àíàëèç íà ïå÷àëáàòà. Ñ äðóãè äóìè, çà îñíîâà íà öåíàòà íà ðåñòîðàíòà ñå âçåìà îáåìúò ïå÷àëáà çà îïðåäåëåí ïåðèîä îò âðåìå. Â ñòðàíèòå îò Èçòî÷íà Åâðîïà, êúäåòî íå å ïðèåòî äà ñå òúðñÿò äúëãîñðî÷íè õîðèçîíòè çà èíâåñòèöèèòå â ðåñòîðàíòüîðñêèÿ áèçíåñ, îáèêíîâåíî çà áàçà ñå èçïîëçâà ïåðèîä îò åäíà èëè äâå ãîäèíè. Àêî íàïðèìåð ìåñå÷íàòà ïå÷àëáà å 5000 åâðî, öåíàòà íà ðåñòîðàíòà ìîæå äà âàðèðà ìåæäó 60 è 120 õèëÿäè.

Íà ïðàêòèêà êóïóâà÷úò ñå îïèòâà äà êóïè íå òîëêîâà ñãðàäàòà, à áèçíåñà, à òîâà îçíà÷àâà „äà êóïè“ ïå÷àëáà. À ïðîäàâà÷úò ñå ñòðåìè äà äîáàâè êúì òàçè ïå÷àëáà è

÷àñò îò ïîíåñåíèòå îò íåãî çàãóáè.Âñúùíîñò äà ñå êóïóâà ãóáåùî çàâå-

äåíèå ñ íàäåæäàòà, ÷å ñ èäâàíåòî íà íîâ ñîáñòâåíèê òî ùå ìîæå äà ñå ðàçâèâà è ïå÷åëè, å äîñòà îïàñíî. Íÿìà íèêàêâè ãàðàíöèè, ÷å èçâåäíúæ òî ùå ïðîðàáîòè. Òîâà å âúçìîæíî, â ñëó÷àé ÷å íà áèçíåñà íå å îòäåëÿíî íåîáõîäèìîòî âíèìàíèå è ñúùåñòâóâà âåðîÿòíîñò ïðè ñìÿíà íà ãëàâ-íèÿ ãîòâà÷, ïðîìÿíà íà öåíèòå è ïîâèøà-âàíå íà êà÷åñòâîòî íà õðàíàòà âñè÷êî äà ñå îïðàâè. Â òîçè ñëó÷àé íîâèÿò ñîáñòâå-íèê ïëàíèðà äà èçïîëçâà ìÿñòîòî, îáîðóä-âàíåòî, ðàçðåøèòåëíèòå è êîìóíèêàöèèòå íà ðåñòîðàíòà çà ðàçâèòèå íà ñúâñåì íîâà êîíöåïöèÿ. Èíà÷å êàçàíî, çà äúëáîê ðå-áðàíäèíã íà íîâàòà ïðèäîáèâêà.

Àêî ïðîäàæáàòà íà ðåñòîðàíòà ñå èç-âúðøâà íå ÷ðåç àãåíöèÿ çà íåäâèæèìà ñîáñòâåíîñò, à ÷ðåç ñïåöèàëèçèðàíà êîì-ïàíèÿ, òÿ ìîæå äà ïîäãîòâè èíâåñòèöèî-íåí ìåìîðàíäóì – äîêóìåíò, ÷ðåç êîéòî ùå ïðåçåíòèðà áèçíåñà ïðåä ïîòåíöèàë-íèÿ êóïóâà÷. Â íåãî òðÿáâà äà ñå ñúäúðæàò âñè÷êè îñíîâíè õàðàêòåðèñòèêè íà ðåñ-òîðàíòà. Äîíÿêúäå äîêóìåíòúò å ñõîäåí ñ òåõíèêî-èêîíîìè÷åñêàòà îáîñíîâêà ïðè çàïî÷âàíå íà åäèí áèçíåñ. Òîâà å äîñòà ïîëåçåí äîêóìåíò, îñîáåíî çà êóïóâà÷à, òúé êàòî äàâà öÿëîñòíà ïðåäñòàâà çà çàâå-äåíèåòî, êîåòî èñêà äà êóïè. Çà ðàçëèêà îò íåãî çà ïðîäàâà÷à òîçè äîêóìåíò ñúâñåì íå å áåçïëàòåí. È òîâà å ïðàâèëíî. Èíâåñ-òèöèîííèÿò ìåìîðàíäóì å ïëîä íà ñåðèîç-íà è çàäúëáî÷åíà ðàáîòà, êîÿòî òðÿáâà äà áúäå ïëàòåíà.

Íà êóïóâà÷à, êîéòî ïðè âçèìàíåòî íà îêîí÷àòåëíî ðåøåíèå ñå îïèðà èìåííî íà òîçè äîêóìåíò, ìîæåì äà ïðåïîðú÷àìå âíèìàòåëíî äà ïðîâåðè îùå âåäíúæ âñè÷-êè ïîñî÷åíè â íåãî äàííè. Êîëêîòî è äà å òúæíî, òåçè äîêóìåíòè íåâèíàãè ñúäúðæàò äîñòîâåðíà èíôîðìàöèÿ. Êîé èìåííî å äàë íåâåðíèòå ÷èñëà – äàëè ïðîäàâà÷úò èëè ïîñðåäíèêúò, êîéòî ôàëøèôèöèðà îò÷åòèòå, çà äà ïðîäàäå ïî-ëåñíî è áúðçî çàâåäåíèåòî, å òðóäíî äà ñå èçÿñíè, à è íå-âèíàãè å ñúùåñòâåíî.



Shut

ters

tock

©

Êàðòîôúò —êóëèíàðíèÿò ðîáè ãîñïîäàð

ÐÅÑÒÎÐÀÍÒÈ › Òàéíè îò êóõíÿòà

Íàðåä ñ îðèçà, ïøåíèöàòà è öà-ðåâèöàòà êàðòîôèòå ñà åäíè îò íàé-ðàçïðîñòðàíåíèòå íà ïëàíåòàòà õðàíèòåëíè ïðîäó-

êòè. Ñïîðåä èñòîðè÷åñêèòå èçòî÷íèöè ïúðâèòå ÿäëèâè êàðòîôè ñà êóëòèâè-ðàíè îò èíäèàíöèòå â Ïåðó îùå ïðåäè 7000 ãîäèíè, à èíêèòå äîðè ñà èìàëè ìåðíè åäèíèöè çà âðåìå, áàçèðàíè íà âðåìåòî çà ãîòâåíå íà êàðòîôèòå. Òàì å ðàçðàáîòåí è íàé-ñòàðèÿò ìåòîä çà êîíñåðâèðàíåòî èì – ñóøåíå ÷ðåç ñòóä, êàòî êîíñåðâèðàíèòå ïî òîçè íà÷èí êàð-òîôè èçäúðæàëè äî ÷åòèðè ãîäèíè. Ïðåç ÕV² âåê êàðòîôúò å äîíåñåí â Èñïàíèÿ, à îòòàì – â îñòàíàëàòà ÷àñò íà Åâðîïà, Ñå-âåðíà Àìåðèêà, Àôðèêà è Àçèÿ. Øèðîêî ðàçïðîñòðàíåíèå îòãëåæäàíåòî ìó îáà-÷å ïðèäîáèâà ÷àê â íà÷àëîòî íà Õ²Õ âåê. Ñëàäêèÿò êàðòîô å äîíåñåí ìíîãî ïî-ðàíî îò Êàðèáèòå îò Õðèñòîôîð Êîëóìá. Êàðòîôúò èìà äàëå÷íà âðúçêà ñúñ ñëàäêèÿ êàðòîô è òúé êàòî ÷àñòòà îò äâåòå êóëòóðè, êîÿòî ñòàâà çà ÿäåíå, ñå íàìèðà â çåìÿòà

– êîðåí â ñëó÷àÿ ñúñ ñëàäêèÿ êàðòîô, òå ÷åñòî ñà áèëè áúðêàíè.

Ïðåç 1853 ã. àìåðèêàíåöúò ñ èíäèàíñêè ïðîèçõîä Äæîðäæ Êðúì èçîáðåòÿâà êàð-òîôåíèÿ ÷èïñ.

Äíåñ îñâåí çà ÿñòèÿ êàðòîôèòå ñå ïîëç-âàò çà ñàëàòè, ñóïè, äåñåðòè, õëÿáîâå. Îò òÿõ ìîãàò äà ñå ïðîèçâåæäàò ñúùî íèøåñòå, áðàøíî, àëêîõîë, äåêñòðèí è ôóðàæ.

ÕàðàêòåðèñòèêèÑòî ãðàìà êàðòîôè íîñÿò 80 kcal åíåðãèÿ. Òå èìàò âèñîêî ñúäúðæàíèå íà âîäà – 79 ã, âú-ãëåõèäðàòè – 19 ã, áåëòú÷èíè – 2 ã, ìèíåðàëè (îñîáåíî êàëèé – 421 ìã, ìàãíåçèé – 23 ìã, ôîñôîð – 57 ìã, íàòðèé – 6 ìã), è âèòàìèíè, âêëþ÷èòåëíî âèòàìèí Ñ – 20 ìã. Åäèí ñðåä-íî ãîëÿì êàðòîô ñúäúðæà ïîëîâèíàòà îò äíåâíî íåîáõîäèìîòî êîëè÷åñòâî âèòàìèí Ñ çà âúçðàñòåí ÷îâåê. Êàðòîôèòå ñúäúðæàò ñúùî òàêà ãëèêîàëêàëîèäè – òîêñè÷íè ñú-åäèíåíèÿ, îò êîèòî ïðåîáëàäàâàùè ñà ñî-ëàíèíúò è ÷àêîíèíúò. Ãîòâåíåòî ïðè âèñîêè òåìïåðàòóðè (íàä 170°C) îò÷àñòè ãè ðàçðó-øàâà. Êàðòîôèòå ñúäúðæàò 20% íåñìèëà-åìà ñêîðáÿëà, êîåòî íàëàãà çàäúëæèòåëíàòà èì òåðìè÷íà îáðàáîòêà ïðåäè êîíñóìàöèÿ.

ÂèäîâåÍÿìà çåëåí÷óê, êîéòî äà âàðèðà òîëêîâà ìíîãî ïî öâÿò, ðàçìåð, ôîðìà, ñúäúðæàíèå è âêóñ. Íÿêîè îò âèäîâåòå ñà: äúëãèòå áåëè êàðòîôè – îâàëåí ïðîäóêò ñ òúíêà æúëòî-êàôÿâà íà öâÿò êîæà è ñðåäíî íèâî íà ñêîð-áÿëà. Ïðè ãîòâåíå ñúäúðæàíèåòî å òâúðäî è êðåìîîáðàçíî. Ïîäõîäÿùè ñà çà ïî÷òè âñè÷êè âèäîâå íà÷èíè íà ïðèãîòâÿíå – ïå-÷åíå, âàðåíå, ïúðæåíå. Êðúãëèòå áåëè êàð-òîôè ñà îòëè÷åí âàðèàíò çà ïðèãîòâÿíå íà ïþðå è êðåìîâå. ×åðâåíèêàâî-êàôÿâèòå êàðòîôè ñà åäèí îò íàé-ðàçïðîñòðàíåíèòå âèäîâå, òå ñà ïðîäúëãîâàòè, ñ êàôÿâà êîæà è áÿëà âúòðåøíà ÷àñò, ìîãàò äà äîñòèãíàò äîñ-òà ãîëåìè ðàçìåðè, èìàò íèñêî ñúäúðæàíèå íà âëàãà è âèñîêî ñúäúðæàíèå íà ñêîðáÿëà, êîåòî ãè ïðàâè îòëè÷íè çà ïå÷åíå, âàðåíå

è çà ôðåí÷ ôðàéñ. ×åðâåíèòå êàðòîôè ñà ñðåäíè ïî ðàçìåð, ñ òúíêà ÷åðâåíà êîðà è áÿëà âúòðåøíà ÷àñò, êîÿòî èìà õðóïêàâî è ïîäîáíî íà âîñúê ñúäúðæàíèå. Ìåñåñòàòà ÷àñò ìîæå äà èìà ðîçîâà îêðàñêà, íî îáèê-íîâåíî å áÿëà. Îòëè÷íè ñà çà âàðåíå, íà ïàðà èëè çà ïå÷åíå. Çàïàçâàò ôîðìàòà ñè ïðè òåðìè÷íà îáðàáîòêà, êîåòî ãè ïðàâè ïîäõîäÿù èçáîð ïðè ãîòâåíå íà ÿñòèÿ, êîè-òî ñúäúðæàò êàðòîôè – íàïðèìåð ñàëàòà îò êàðòîôè, ñóïè èëè âàðèâà.

ÑúõðàíåíèåÍà ñóõî, ñòóäåíî è ïðîâåòðèâî ìÿñòî, ïðè ñòàéíà òåìïåðàòóðà èçäúðæàò äî äâå ñåä-ìèöè. Äà íå ñå ñúõðàíÿâàò â õëàäèëíèê, òúé êàòî íèñêàòà òåìïåðàòóðà ùå ïðåâúðíå ñêîðáÿëàòà â çàõàð, êàðòîôúò ùå ñòàíå ñëà-äúê è ùå ïðèäîáèå òúìåí öâÿò ïðè ãîòâåíå. Íå òðÿáâà äà ñå ñúõðàíÿâàò è çàåäíî ñ ëóê, òúé êàòî ãàçîâåòå, êîèòî ñå îòäåëÿò îò ëóêà, óñèëâàò ãíèåíåòî íà êàðòîôèòå.

ÃîòâåíåÂ öàðñòâîòî íà çåëåí÷óöèòå íÿìà äðóã ïðî-äóêò, êîéòî äà ñå ïðèãîòâÿ òîëêîâà ëåñíî, êàêòî êàðòîôèòå, êîèòî íå ñëó÷àéíî ñà íàðè-÷àíè íàé-èçïîëçâàíèÿ çåëåí÷óê. Êàðòîôè-òå ìîãàò äà ñå ñãîòâÿò ñ êîæàòà èëè áåëåíè, öåëè èëè íàðÿçàíè, ñúñ èëè áåç ïîäïðàâêè. Êàðòîôèòå ñà îñíîâíà ñúñòàâêà íà ñêàíäè-íàâñêèÿ ïëîñúê õëÿá. Â Èòàëèÿ îò òÿõ ñå ïðè-ãîòâÿ âèä ïàñòà, íàðå÷åíà íüîêè. Îñíîâíà ñúñòàâêà ñà â ðàçëè÷íè âèäîâå ñóïè â öåëèÿ êîíòèíåíò. Â Øâåöèÿ è Ôèíëàíäèÿ ïðåñíèòå ðàííè êàðòîôè ñå ñìÿòàò çà äåëèêàòåñ. Ñâà-ðåíè öåëè è ñåðâèðàíè ñ êîïúð, òå ñå ÿäàò ïî òðàäèöèÿ çàåäíî ñ ìàðèíîâàíà õåðèíãà.

Îñâåí êàòî ãàðíèòóðà êàðòîôèòå ñà îñíîâíà ÷àñò è íà ìíîãî ÿñòèÿ êàòî ñóïè, âàðèâà, çàäóøåíè, ïå÷åíè ïúëíåíè è çàïå-÷åíè è äð. Çà ÿõíèÿ ñå ïîëçâàò íàé-÷åñòî æúëòèòå êàðòîôè, çà ïúðæåíå – ÷åðâåíèòå, à áåëèòå – çà ïþðå.

Àñåí

Òîíå

â

©

ÐÎÑÅÍ ÌÈÒÊÎÂ, ÃËÀÂÅÍ ÃÎÒÂÀ×ÐÅÑÒÎÐÀÍÒ VINOBAR, ÑÎÔÈß

H О T E L S & R E S T A U R A N T S M A G A Z I N E3 8


3 9Б Р О Й 9 2 0 0 9

ÐÅÑÒÎÐÀÍÒÈ › Òàéíè îò êóõíÿòà

ÊÀÐÒÎÔÈ Ñ ÊÐÅÌÀ ÑÈÐÅÍÅ

Êàðòîôèòå ñå çàïè÷àò íåîáåëåíè, çàâèòè ñ ôîëèî è îâêóñåíè ñ ìàëêî çåõòèí, íà 170°Ñ çà îêîëî ÷àñ. Îòäåëíî ñå ïðèãîòâÿ ñìåñ îò êðåìà ñèðåíå, ñóøåíè äîìàòè, ïðåñåí ëóê è êàïåðñè. Èçïå÷åíèòå êàðòîôè ñå ðàçðÿç-âàò ïî äúëæèíà íà äâå, èçäúëáàâàò ñå ëåêî è ñå ïúëíÿò ñ ãîòîâàòà ñìåñ. ßñòèåòî ñå óê-ðàñÿâà ñ áèëêè è ÷èïñ îò áåêîí (áåêîíúò ñå íàðÿçâà íà òúíêè èâèöè è ñå ïå÷å íà 100°Ñ çà îêîëî 30-40 ìèíóòè).

ÊÀÐÒÎÔÅÍ ÎÃÐÅÒÅÍÑ ÏÐÀÇ È ÏÅ×ÓÐÊÈ

Êàðòîôèòå ñå íàðÿçâàò íà òúíêè øàéáè è ñå ïîñòàâÿò â ïðåäâàðèòåëíî çàãðÿòà ñìåñ îò ãîòâàðñêà ñìåòàíà è ïðÿñíî ìëÿêî. Áúðêà ñå â ïðîäúëæåíèå íà 4-5 ìèíóòè, äîêàòî ñìåòàíàòà çàïî÷íå äà ñå ñãúñòÿâà. Îòäåëíî íà îãúíÿ ñå çàäóøàâàò ïå÷óðêè, ïðàç è ëóê ñ áÿëî âèíî è ñìåòàíà. Â ïîä-õîäÿùà ôîðìà ñå ðåäÿò ïîëóñâàðåíèòå êàðòîôè ñúñ ñìåòàíàòà, ñëåä òîâà ñìåñòà ñ ïå÷óðêèòå è ïðàçà, îòãîðå – ïàê êàðòî-ôèòå. Òàêà ïîäðåäåíîòî ÿñòèå ñå çàâèâà ñ ôîëèî è ñå ïå÷å 30 ìèíóòè íà 180°Ñ. Èçâàæäà ñå è ñå ïîðúñâà ñ ïàðìåçàí, ñëåä êîåòî ñå çàïè÷à äî çëàòèñò öâÿò.

ÊÀÐÒÎÔÈ Ñ ÁÎÐÎÂÈÍÊÎÂÎ ÑËÀÄÊÎ, ÎÐÅÕÈ È ÊÀÐÀÌÅË

Êàðòîôèòå ñå íàðÿçâàò íà äåáåëè øàéáè, ñëåä êîåòî ñå ñâàðÿâàò â ïðÿñíî ìëÿêî, êàôÿâà çàõàð è êàðàìôèë. Ñëåä êàòî ñà ãîòîâè, ñå ðåäÿò çàåäíî ñúñ ñëàäêî îò áîðîâèíêè è êàðàìåëèçèðàíè îðåõè. Îò-äåëíî ìëÿêîòî, â êîåòî ñà ñå âàðèëè êàð-òîôèòå, ñå ðåäóöèðà äî äîñòèãàíå íà ïî-ãúñòà êîíñèñòåíöèÿ. Ñ òàêà ïðèãîòâåíèÿ ñîñ ñå ïîëèâàò êàðòîôèòå.

3 9Б Р О Й 9 2 0 0 9

Àñåí

Òîíå

â

©



ÐÅÑÒÎÐÀÍÒÈÐÅÑÒÎÐÀÍÒÈ › Ñ ÷àøà è âèëèöà

„Êàðëñáåðã Áúëãàðèÿ“ ïóñêà íà ïàçàðà „Øóìåíñêî òúìíî“

„Êàðëñáåðã Áúëãàðèÿ“ ïðåäñòàâè íà ïàçàðà íàé-íîâèÿ ÷ëåí îò ñå-ìåéñòâîòî íà „Øóìåíñêî“ – „Øóìåíñêî òúìíî“. Ôîðìóëàòà íà ïðîäóêòà å èçáðàíà ñëåä ïîðåäèöà îò êà÷åñòâåíè è êîëè÷åñòâåíè ïîòðåáèòåëñêè ïðîó÷âàíèÿ è îòãîâàðÿ íà òðàäèöèîííèòå âêóñîâè ïðåäïî÷èòàíèÿ íà áúëãàðèíà, ñúîáùè ìàðêåòèíã ìåíèäæúðúò íà êîìïàíèÿòà Êàìåí Àëåêñîâ.

Òúìíîòî ïèâî èìà êåõëèáàðåí öâÿò, ïúëíîöåíåí ïëúòåí âêóñ è àëêîõîëíî ñúäúðæàíèå 5.5%. „Øóìåíñêî òúìíî“ å ïðèãîòâåíî ïî òðàäèöèîííè ìåòîäè è èçïîëçâàéêè ñïåöèàëíî ñåëåêòèðàíà êîìáèíàöèÿ îò êàðàìåë è êàôå ìàëö, êîèòî ïðèäàâàò íà áèðàòà ñïåöèôè÷íè íîòêè íà ïðåïå÷åí õëÿá è êàðàìåë.

Ñåðèÿ îò òðè ïîòðåáèòåëñêè êà÷åñòâåíè è êîëè÷åñòâåíè ïðî-ó÷âàíèÿ ïîêàçâà, ÷å áúëãàðèíúò èçáèðà òúìíîòî ïèâî ñðåä øåñò âúçìîæíè êîíöåïöèè çà áúäåùîòî ðàçâèòèå íà ïîðôòîëèîòî íà

„Øóìåíñêî“. „Ñúâìåñòíèòå íè ïðîó÷âàíèÿ ñ àãåíöèÿòà çà ìàðêå-òèíãîâè èçñëåäâàíèÿ GfK ïîêàçàõà, ÷å „Øóìåíñêî òúìíî“ å ïðåä-ïî÷èòàíî ïðåä „Øóìåíñêî ÷åðâåíî“, òúé êàòî çà ïîòðåáèòåëÿ ó íàñ òî å ïî-áëèçêî äî òðàäèöèîííèòå ïðåäïî÷èòàíèÿ è íàãëàñè çà êîíñóìàöèÿ ïðåç ñòóäåíèòå çèìíèòå ìåñåöè“, êàçà îùå Êàìåí Àëåêñîâ.

„Øóìåíñêî òúìíî“ ñå ïðåäëàãà â îïàêîâêè îò 0.5 ë, 2.0 ë è íà-ëèâíî â 30 ë êåã. „Çà êîëåêöèîíåðèòå ïðåäâèæäàìå è ñïåöèàëåí ïðîìîöèîíàëåí ïàê îò „Øóìåíñêî òúìíî“ è „Øóìåíñêî ïðåìèóì“ 2 ë ñ ïîäàðúê ÷àøà, êîéòî ùå èçëåçå íà ïàçàðà ïðåç íîåìâðè“, äî-ïúëíè Àëåêñîâ. Êúì ìîìåíòà ïàçàðíèÿò äÿë íà „Øóìåíñêî“ äîñòè-ãà 16% îò îáùèÿ ïàçàð íà áèðà â ñòðàíàòà.

Ñ 7 äî 9% ñïàä íà ïðîäàæáèòå íà ïèâî ó íàñÑ 7 äî 9% ñà ñå ñâèëè ïðîäàæáèòå íà áèðà â Áúëãàðèÿ çà ïúðâèòå 9 ìåñåöà íà ãîäèíàòà, ïîêàçâàò ïðåäâàðèòåëíèòå äàííè îò ñòàòèñòèêà-òà íà Ñúþçà íà ïèâîâàðèòå â Áúëãàðèÿ.

Àêî ïðîãíîçàòà å âÿðíà, äîðè òðàäèöèîííî ñèëíîòî çà ïèâîâà-ðèòå ëÿòî íå å ïîìîãíàëî äà ñå èçáåãíå ñïàäúò â ïðîäàæáèòå. Çà øåñòòå ìåñåöà íà ãîäèíàòà áúëãàðñêèòå ïèâîâàðíè êîìïàíèè ñà ïðîèçâåëè è ðåàëèçèðàëè 2.536 ìëí. õåêòîëèòðà áèðà, êîåòî áå ñàìî ñ 4% ïî-ìàëêî îò ïúðâîòî ïîëóãîäèå íà ìèíàëàòà ãîäèíà.

Ñïàäúò ñå äúëæè ïðåäèìíî íà íàìàëåíèòå ïðîäàæáè íà ïèâî â çàâåäåíèÿòà çàðàäè ñëàáèÿ òóðèñòè÷åñêè ñåçîí. Äîïúëíèòåëíî ïðåäèçâèêàòåëñòâî çà ïðîèçâîäèòåëèòå å ôàêòúò, ÷å â ãîäèíè íà êðèçà ïîòðåáèòåëèòå òúðñÿò ïî-åâòèíè ìàðêè.

Áèðåí òóð è ìóçåé íà áèðàòà ïðåäëàãà íà ïîñåòèòåëèòå ñè ïèâîâàðíà „Çàãîðêà“Ïèâîâàðíàòà íà „Çàãîðêà“ ÀÄ âå÷å ïðèåìà ïúðâèòå ñè ïîñåòèòåëè.

„Ñâåòúò íà „Çàãîðêà“ ïðåäëàãà íà ïî÷èòàòåëèòå íà áèðàòà òóðèñòè÷å-ñêà îáèêîëêà íà ïèâîâàðíàòà, ñú÷åòàíà ñ åêñïîçèöèÿ, ïðåäñòàâÿùà åêñïîíàòè è ñíèìêè îò áîãàòàòà èñòîðèÿ íà ìàðêàòà è êîìïàíèÿòà. Áèðåíèÿò òóð äàâà âúçìîæíîñò íà ïîñåòèòåëèòå äà âèäÿò îòáëèçî ìåäíèòå ñúäîâå, â êîèòî ñå âàðè áèðàòà, äà âëÿçàò â çîíàòà çà ôåð-ìåíòàöèÿ è äà ðàçãëåäàò ïîòî÷íèòå ëèíèè çà áóòèëèðàíå. Ïî âðåìå íà îáèêîëêàòà ñè òå ìîãàò äà ðàçãëåäàò è ìóçåéíàòà ñáèðêà, ïîñâå-òåíà íà èñòîðèÿòà íà „Çàãîðêà“ ÀÄ.

Åêñïîçèöèÿòà èìà ñåðòèôèêàò îò Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà, êîåòî ÿ ïðåâðúùà â ïúðâèÿ îôèöèàëåí ìóçåé íà áèðàòà â Áúëãà-ðèÿ. Òÿ ïðåäëàãà áîãàòà êîëåêöèÿ îò íàä 130 àâòåíòè÷íè åêñïî-íàòà – àðõèâíè ñíèìêè, òåõíîëîãè÷íè óðåäè, êíèãè, äîêóìåíòè, ìåäàëè, ðåêëàìíè ìàòåðèàëè, îòâàðà÷êè, êåíîâå, áóòèëêè, ÷àøè è äð. Â åêñïîçèöèÿòà ñå îòëè÷àâàò íÿêîëêî óíèêàëíè åêñïîíàòà

– áèðåíà áóòèëêà îò 1902 ã. (îòêîãàòî ñúùåñòâóâà ïèâîâàðíàòà) ñ ðåëåôíî èçîáðàæåíèå „Ïàðíà ïèâîâàðíà Áúäåùíîñò“ è çàïàçåí

êåí ñ ïúðâàòà áåçàëêîõîëíà áèðà „Çàãîðêà Âèòà“.Âñè÷êè åêñïîíàòè â ñáèðêàòà ñà äàðåíè îò æèòåëè íà Ñòàðà

Çàãîðà è ñëóæèòåëè íà ïèâîâàðíàòà, ó÷àñòâàëè â êàìïàíèÿòà „Äà ñúáåðåì ìóçåÿ íà „Çàãîðêà“, êîÿòî ñòàðòèðà â íà÷àëîòî íà òàçè ãîäèíà. Íàé-àêòèâíèòå äàðèòåëè áÿõà íàãðàäåíè ëè÷íî îò èç-ïúëíèòåëíèÿ äèðåêòîð íà „Çàãîðêà“ ÀÄ Ðóóä âàí äåí Åéíäåí ñ ïúòóâàíå äî Àìñòåðäàì è ïîñåùåíèå íà ìóçåÿ íà áèðàòà íà „Õàé-íåêåí“.

Âñÿêà òóðèñòè÷åñêà ãðóïà, êîÿòî ïîñåùàâà „Ñâåòúò íà „Çàãîð-êà“, ùå áúäå ïðèäðóæàâàíà îò åêñêóðçîâîä, êîéòî ùå ïðåâåæäà ïîñåòèòåëèòå ïðåç ïúòÿ íà ïèâîâàðíèÿ ïðîöåñ è èñòîðèÿòà íà êîìïàíèÿòà. Çà ôèíàë òóðèñòèòå ùå èìàò âúçìîæíîñòòà äà äå-ãóñòèðàò íåôèëòðèðàíàòà áèðà íà „Çàãîðêà“, êîÿòî ìîæå äà ñå îïèòà åäèíñòâåíî â ïèâîâàðíàòà, à íà èçõîäà ùå ïîëó÷àò è ñïå-öèàëåí ïîäàðúê îò êîìïàíèÿòà. Öåíàòà íà òóðà å ñàìî 6 ëâ., êàòî òîé å îòâîðåí êàêòî çà èíäèâèäóàëíè ïîñåòèòåëè, òàêà è çà ãðó-ïè ñ ãîëåìèíà ìåæäó 6 è 12 äóøè. Â ìîìåíòà êîìïàíèÿòà âîäè ïðåãîâîðè ñ íÿêîëêî òóðèñòè÷åñêè àãåíöèè çà ïðåäëàãàíåòî íà ìóçåÿ è òóðà êàòî òóðèñòè÷åñêà àòðàêöèÿ íà ãðóïè. Îò êîìïàíèÿòà îáåùàâàò, ÷å ùå ðàáîòÿò àêòèâíî çà îáîãàòÿâàíåòî íà åêñïîçè-öèÿòà, êàêòî è çà ðàçâèòèåòî íà öåëèÿ áèðåí òóð, êîéòî â áúäåùå ùå îáõâàíå îùå ïîâå÷å ïîìåùåíèÿ è ïîäðîáíîñòè îò ïðîèçâîä-ñòâåíèÿ ïðîöåñ.

„Êàð

ëñáå

ðã Á

úëãà

ðèÿ“

©

„Çàã

îðêà

“ ÀÄ

©


Documents

PDF формат на Hotels&Restaurants Magazine брой 65