PEMBINAAN PANDUAN PENGAJARAN …...Panduan Pengajaran Kendiri yang dihasilkan ini dapat digunakan oleh pensyarah mahupun guru dalam proses amali Operasi Perkhidmatan Makanan. ABSTRACT

PEMBINAAN PANDUAN PENGAJARAN MENGGUNAKAN

PENDEKATAN PENYELESAIAN MASALAH BAGI MATA PELAJARAN

OPERASI PERKHIDMATAN MAKANAN

NOR HAYATI BINTI YUSOP

Universiti Teknologi Malaysia

PSZ 19: 16 (Pind. 1/97)

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS♦

JUDUL : PEMBINAAN DAN PENILAIAN PANDUAN PENGAJARAN MENGGUNAKAN PENDEKATAN PENYELESAIAN MASALAH BAGI MATAPELAJARAN OPERASI PERKHIDMATAN MAKANAN

SESI PENGAJIAN : 2007/2008

Saya NOR HAYATI BINTI YUSOP

(HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis (PSM / Sarjana / Doktor Falsafah) * ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut : 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( √ )

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)

TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan

oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD Disahkan oleh _________________________________ __________________________

(TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA) Alamat Tetap: NO. 218 BATU 22 ½ JALAN MUAR, CIK SARIMAH BINTI ISMAIL 83500 PARIT SULONG, Nama Penyelia BATU PAHAT, JOHOR. Tarikh: 30 APRIL 2008 Tarikh: 30 APRIL 2008

CATATAN : * Potong yang mana tidak berkenaan. ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak

berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)

√

“Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya

karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan

ijazah Sarjana Muda Teknologi serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)”

Tandangan : _________________________

Nama Penyelia : CIK SARIMAH BINTI ISMAIL

Tarikh : _______30 APRIL 2008_____

PEMBINAAN PANDUAN PENGAJARAN MENGGUNAKAN PENDEKATAN

PENYELESAIAN MASALAH BAGI MATA PELAJARAN OPERASI

PERKHIDMATAN MAKANAN

NOR HAYATI BINTI YUSOP

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian syarat

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Teknologi

Serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

APRIL 2008

“Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan

yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.”

Tandatangan : ____________________________

Nama Penulis : NOR HAYATI BINTI YUSOP

Tarikh : ________30 /4 / 2008___________

DEDIKASI

Syukur alhamdulillah,

Dengan nama Allah yang Maha Pemurah lagi Maha Pengasih,

Akhirnya dapat juga diselesaikan

Penulisan ini dengan jayanya

Teristimewa buat

Ayahanda Yusop b Abdul kadir...

Bonda Jasmah bt Ahmad Rahman ...

Adik-beradikku...

Pensyarah pembimbing...

Rakan-rakan seperjuangan...

Serta mereka yang terlibat,

Secara langsung mahupun tidak langsung...

Terima kasih di atas segalanya,

Kasih sayang dan pengorbanan...

Kata perangsang dan nasihat...

Bimbingan serta sokongan...

Menjadi pendorong kejayaan ini.

PENGHARGAAN

Alhamdulillah, bersyukur saya ke hadrat Ilahi kerana dengan limpah dan kurniaNya

dapat saya menyiapkan Projek Sarjana Muda ini.

Di sini ingin saya merakamkan penghargaan ikhlas kepada penyelia Projek Sarjana

Muda, Cik Sarimah Bt. Ismail yang sentiasa memberikan dorongan dan tunjuk ajar

yang terbaik sepanjang tempoh penyeliaan projek ini. Segala jasa baik dan

sumbangan beliau amat dihargai.

Penghargaan juga ditujukan kepada ibu bapa, dan ahli keluarga yang banyak

membantu, memberikan sokongan, dorongan serta kata-kata peransang untuk saya

menyiapkan projek ini.

Saya juga ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada pensyarah-pensyarah

Institut Pengajian Tinggi yang terlibat dalam kajian ini.Tidak lupa kepada rakan-

rakan seperjuangan yang menghulurkan bantuan dan sudi menyokong saya dalam

penghasilan projek ini.

Akhir sekali, penghargaan ditujukan kepada semua yang terlibat sama ada secara

langsung atau tidak langsung dalam menjayakan projek ini.

ABSTRAK

Panduan pengajaran merupakan salah satu bahan pengajaran yang dapat

membantu pensyarah mengajar sesuatu mata pelajaran dengan lebih berkesan.

Tujuan kajian ini adalah untuk membina dan menilai tiga Panduan Pengajaran yang

menggunakan pendekatan penyelesaian masalah iaitu Aplikasi pendekatan

Penyelesaian Masalah dalam pengajaran Hidangan India, Aplikasi pendekatan

Penyelesaian Masalah dalam pengajaran Hidangan Bufet dan Aplikasi pendekatan

Penyelesaian Masalah dalam pengajaran Hidangan Cina. Penilaian Panduan

Pengajaran digunakan untuk membuat penilaian terhadap ketiga-tiga panduan

pengajaran ini. Panduan Pengajaran ini dinilai oleh lima belas orang pensyarah dari

lima buah institut pengajian tinggi. Elemen-elemen yang dinilai adalah kesesuaian

ayat, struktur ayat dan bahasa, format, isi kandungan ilustrasi dan aplikasi

pendekatan penyelesaian masalah yang digunakan dalam Panduan Pengajaran

tersebut. Instrument kajian yang digunakan ialah borang soal selidik yang

mengandungi dua bahagian iaitu bahagian A yang melibatkan latarbelakang

responden bahagian B melibatkan aspek persoalan kajian dan bahagian C pula

cadangan dan ulasan responden. Data yang diperolehi dianalisis dengan

menggunakan perisisan Statistical Package for Social Science (SPSS), Version 11.5

. Data dianalisis menggunakan statistik kekerapan, min, peratusan dan ujian-t.

Dapatan kajian menunjukkan kesesuaian panduan pengajaran adalah tinggi. Ujian t

mendapati tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara pengalaman mengajar

dangan panduan pengajaran hidangan bufet dan panduan pengajaran hidangan India

dan Cina mempunyai perbezaan yang signifikan terhadap pengalaman mengajar

terhadap aplikasi model penyelesaian masalah dan format. Adalah diharapkan

Panduan Pengajaran Kendiri yang dihasilkan ini dapat digunakan oleh pensyarah

mahupun guru dalam proses amali Operasi Perkhidmatan Makanan.

ABSTRACT

Teacher Guide is and aid that helps lectures in teaching and leaning process.

The purpose of this research is to construct and evaluate the effectiveness of three

Teaching Guide title Teaching Guide 1 Application of Problem solving approach in

teaching India Dishes, Teaching Guide 2 Application of Problem solving approach in

teaching buffet Dishes, and Teaching Guide 3 Application of Problem solving

approach in teaching Chine Dishes. This Teaching Guide is evaluated using

formative evaluation method. This research involves 15 lecturers at 5 government

and private higher learning institution. The study is from the aspect of sentence

suitability, format, illustration and problem solving model application that applied in

Teaching Guidance. Research instrument used is set of questionnaire which is consist

into two parts where part A is the respondents background, where else part B consist

the aspects of research question. Data obtained was analyzed using SPSS version

11.5. The research outcome was presented in frequency, percentage, mean and value

for t-test t. The research outcome show that the appropriateness is at high level.

There is no significance difference between teaching experience and Teaching Guide

2 and Teaching Guide 1 and 3 have significance difference between teaching

experience with application of problem solving and format. Researcher hope that the

Teaching Guide can be used by lecture or teacher for Operasi Perkhidmatan

Makanan Subject.

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKA SURAT

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

PENGAKUAN PENYELIA

JUDUL i

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSRACT vi

KANDUNGAN vii

SENARAI RAJAH xi

SENARAI JADUAL xii

1 PENDAHULUAN 1

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 5

1.3 Pernyataan Masalah 10


1.4 Objektif Kajian 10

1.5 Persoalan Kajian 11

1.6 Hipotesis Kajian 11

1.7 Rangka Kerja Konsep 12

1.8 Batasan Kajian 13

1.9 Kepentingan Kajian 13

1.10 Definisi Operasi 14

2 SOROTAN KAJIAN 16

2.1 Pengenalan 16

2.2 Penilaian Pengajaran 17

2.3 Kaedah Dalam Pengajaran dan Pembelajaran 21

2.4 Ciri-ciri Penyelesaian Masalah 22

2.5 Proses Penyelesaian masalah 24

2.6 Kekangan Penyelesaian 28

2.7 Model-model Penyelesaian masalah 30

2.8 Rasional Penggunaan Model Penyelesaian Masalah 36

2.9 Hasil Kajian Lepas 38

2.10 Kebaikan Menggunakan Panduan Pengajaran 40

2.11 Penutup 40

3 METODOLOGI 42

3.1 Pengenalan 42

3.2 Rekabentuk Kajian 42

3.3 Tempat Kajian 45

3.4 Sample Kajian 45

3.5 Instrumen Kajian 46

3.6 Prosedur Kajian 47

3.7 Kaedah Analisis Data 50

3.8 Penutup 52


4 DAPATAN KAJIAN 53

4.1 Pengenalan 53

4.2 Persoalan kajian 1 54

4.3 Persoalan kajian 2 55

4.3.1 Taburan Responden Berdasarkan Jantina 55

4.3.2 Taburan Responden Berdasarkan Kelulusan Akademik 55

4.3.3 Taburan Responden Berdasarkan Pengkhususan Akademik 56

4.3.4 Taburan Responden Mengikut Pengalaman Mengajar 56

4.2.5 Taburan Responden Mengikut Tempat Berkhidmat. 57

4.4 Bahagian B 57

4.4.1 Kesesuaian ayat 58

4.4.2 Kesesuaian isi kandungan Panduan Pengajaran 60

4.4.3 Format Panduan Pengajaran 66

4.4.4 Kesesuaian dari segi Ilustrasi 67

4.4.5 Aplikasi Penyelesaian Masalah di dalam Panduan

Pengajaran 68

4.5 Cadangan dan Ulasan dari Responden 73

4.6 Persoalan Kajian 3 76

4.7 Rumusan Kesesuaian Panduan Pengajaran 80

4.8 Rumusan Dapatan Kajian- t 81

5 RUMUSAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN 81

5.1 Pengenalan 82

5.2. Perbincangan 82

5.2.1 Persoalan kajian 1 83


5.2.2.1 Bahagian A

Latar belakang responden 85


5.2.2.2 Bahagian B 85


5.3 Rumusan Kajian 90

5.4 Cadangan 92

5.5 Cadangan Kajian masa depan 92

5.6 Penutup 93

RUJUKAN 94

LAMPIRAN

Lampiran A 97

SENARAI RAJAH

NO.RAJAH TAJUK MUKA SURAT

1.1 Proses Penyelesaian masalah mengikut Model Dewel 4

1.2 Proses pertukaran kerja setiap pasukan 8

1.3 Rangka kerja konsep 12

2.1 Carta aliran Penyelesain Masalah 26

2.2 Manfaat kegiatan penyelesaian masalah 27

2.3 Halangan dalam penyelesaian masalah. 28

2.4 Penyelesaian masalah berdasarkan Model Polya 30

2.5 Model Panduan pengajaran berasaskan Penyelesaian Masalah 36

3.1 Model pengajaran berasaskan Penyelesaian Masalah bagi kajian ini 44

3.2 Rangka Kerja Kajian Keseluruhan 47

3.3 Rangka Kerja Kajian Tahap 1 48

3.4 Rangka Kerja Kajian Rintis 49

3.5 Rangka Kerja Penilaian Formatif 50

4.1 3 Panduan Pengajaran yang menggunakan Pendekatan Penyelesaian

Masalah 54

SENARAI JADUAL

NO.JADUAL TAJUK MUKA SURAT

1.1 Mata pelajaran Jabatan Pendidikan Teknik dan Kejuruteraan 5

1.2 Sukatan matapelajaran Katering Universiti Teknologi Malaysia 7

2.1 Perbandingan Model-model Panduan Pengajaran 35

2.2 Fasa Pembinaan Panduan pengajaran 37

3.1 Bilangan responden mengikut tempat pengajian 45

3.2 Pembahagian item bahagian A 46

3.3 Pembahagian item bahagian B 46

3.4 pembahagian item bahagian C 46

3.5 Skala Likert 51

3.6 Klasifikasi ujian-T 51

4.1 Taburan Responden Berdasarkan Jantina 55

4.2 Taburan Responden Berdasarkan Kelulusan Akademik 55

4.3 Taburan Responden Berdasarkan Pengkhususan Akademik 56

4.4 Taburan Responden Mengikut Pengalaman mengajar 56

4.5 Taburan Responden Mengikut Tempat Berkhidmat 57

4.6 Taburan Responden Mengikut Kekerapan, Peratusan dan Min Bagi

Kesesuaian ayat (Panduan Pengajaran 1) 58


Kesesuaian ayat (Panduan pengajaran 2 ) 59


Kesesuaian ayat ( Panduan pengajaran 3 ) 59


Kesesuaian Isi Kandungan ( panduan pengajaran 1 ) 60


Kesesuaian Isi Kandungan ( Panduan pengajaran 2 ) 62

SENARAI JADUAL


4.11 Taburan Responden Mengikut Kekerapan, Peratusan dan Min Bagi 64

Kesesuaian Isi Kandungan ( panduan pengajaran 3 )


Format Panduan Pengajaran (panduan pengajaran 1 )


Format Panduan Pengajaran ( Manual pengajaran 2 )


Format Manual Pengajaran ( Panduan pengajaran 3 )


Ilustrasi Panduan Pengajaran ( Panduan pengajaran 1 )


Ilustrasi Panduan Pengajaran (Panduan pengajaran 2 )


Ilustrasi Manual Pengajaran ( Panduan pengajaran 3 )


Aplikasi Penyelesaian Masalah di dalam Panduan Pengajaran 1





4.21 Hasil dapatan Cadangan dan ulasan panduan pengajaran yang 73

menggunakan pendekatan penyelesaian masalah.

( Panduan Pengajaran 1 )

SENARAI JADUAL




( Panduan Pengajaran 2 )



( Panduan pengajaran 3 )

4.24 Ujian t antara pengalaman mengajar dengan Panduan Pengajaran 1 76

4.25 Ujian t antara Panduan Pengajaran 2 dengan Pengalaman Mengajar 78

4.26 Ujian t antara Panduan Pengajaran 3 dengan Pengalaman Mengajar 79

4.27 Purata kesesuaian Panduan Pengajaran 80

4.28 Dapatan persoalan kajian Ujian t (Perbezaan penilaian merentasi 81

pengalaman mengajar

5.1 Aplikasi Model penyelesaian Masalah 84

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Sistem pendidikan sekarang sedang berkembang pesat, yang melibatkan suatu

perubahan dalam paradigma. Mohd Uzir (2006) menjelaskan bahawa guru secara

tradisinya dianggap sebagai penyampai ilmu pengetahuan, manakala pelajar pula

dianggap sebagai penerima pengetahuan sahaja. Pandangan sebegini memperlihatkan

bahawa dalam sesuatu proses pengajaran dan pembelajaran, guru merupakan

komponen aktif dan pelajar pula komponen pasif.

Walau bagaimanapun, pelaksanaan pendidikan yang berpusatkan guru

sebagai penyampai maklumat dan ilmu pengetahuan akhir-akhir ini telah berubah

kepada pembelajaran berpusatkan pelajar. Di sini, pelajar sendiri yang mendapatkan

dan membina pengetahuannya. Dengan pendekatan dan kaedah pengajaran sebegini,

para guru dapat merancang pengajarannya agar menjadi lebih berkesan. Dengan itu,

pelajar menjadi lebih bersemangat untuk meneruskan pembelajarannya. Pelajar juga

mampu membina ilmu pengetahuan melalui pengalaman yang dilaluinya.

Kaedah pengajaran guru merupakan salah satu faktor penting yang akan

mencorakkan keberkesanan pembelajaran seorang pelajar. Kaedah mengajar yang

biasa dijalankan oleh guru ialah kaedah bermain, kaedah projek, kaedah penyelesaian

masalah dan sebagainya.

2

Kaedah penyelesaian masalah merupakan salah satu pendekatan pengajaran

yang dominan dalam proses pembelajaran. Memperoleh jawapan akhir dengan betul

merupakan matlamat yang sangat diharapkan oleh pelajar semasa menyelesaikan

masalah. Sebenarnya, bukan itu sahaja matlamat yang hendak dicapai oleh pelajar,

tetapi aktiviti penyelesaian seharusnya dapat meningkatkan kebolehan pelajar untuk

menguasai pengetahuan sesuatu subjek, serta memupuk dan meningkatkan motivasi

pelajar ( Mohd Uzir Dollah 2006).

Mengikut Laster (1995) di dalam Mok Song Sang (2002), masalah

merupakan suatu situasi apabila seseorang individu atau kumpulan itu dikehendaki

melaksanakan kerja penyelesaiannya. Mereka hendaklah menentukan strategi dan

kaedah penyelesaian masalah terlebih dahulu sebelum melaksanakan kerja

penyelesaiannya. Strategi penyelesaian masalah itu harus melibatkan pelaksanaan

suatu set aktiviti yang boleh memberikan penyelesaian. Simon (1962) di dalam Mok

Song Sang (2002) menyatakan semua aktiviti kognitif atau pemikiran pada asalnya

ialah penyelesaian masalah.

Kaedah penyelesaian masalah juga adalah satu proses pendidikan yang

membenarkan pelajar-pelajar menggunakan sepenuhnya kemahiran berfikir

berdasarkan masalah yang telah dikenalpasti (Thomas, 2000). Pelajar-pelajar belajar

bagaimana untuk menyelesaikan sesuatu masalah dengan bimbingan tenaga pengajar

dengan melalui proses menganalisis, menilai, dan merumuskan rumusan. Proses-

proses ini membenarkan pelajar-pelajar untuk memecahkan ketradisionalan

pendidikan bagi membuat pembelajaran (Gordon, 1998). Kemahiran ini

menggunakan pemikiran kritis.

Pelajar-pelajar perlu mempelajari, apa yang perlu mereka ketahui, dan apakah

mereka telah mempelajari, dengan menganalisa tajuk yang diberikan, mencari

maklumat-maklumat dari buku-buku seterusnya merancang soalan-soalan yang perlu

diselesaikan dengan baik dan membuat rumusan bagi mencapai matlamat

pembelajaran (Ward Dan Lee, 2002). Menerusi kemahiran menyelesaikan masalah

3

ini juga, pelajar-pelajar menjadi lebih aktif dan mendapat kemahiran-kemahiran baru

yang jarang sekali diperolehi pada kemahiran pembelajaran tradisional. Antaranya

ialah mengalakkan pelajar-pelajar berkerjasama dalam kumpulan mereka menerusi

rundingan dan kerjasama (Lambros, 2003).

Ciri-ciri masalah dalam penyelesaian masalah biasanya mengandungi unsur-

unsur yang terdapat dalam alam sekitar, penyelesaian memerlukan perancangan

strategi dan pemilihan kaedah yang sesuai, perancangan strategi dan pemilihan

kaedah yang sesuai bergantung kepada pengalaman, pengetahuan dan kemahiran

murid yang sedia ada serta kefahaman masalah yang berkenaan, kebolehan

penyelesaian masalah adalah berkaitan dengan peringkat perkembangan kognitif

yang sesuai, sekurang-kurangnya sampai ke peringkat aplikasi. Cara penyelesaian

masalah tidak boleh dihafaz seperti menyelesaikan soalan mekanis. Setiap soalan

bermasalah memerlukan strategi penyelesaian yang tersendiri yang memerlukan

aplikasi kemahiran, konsep atau prinsip yang telah dikuasai terlebih dahulu.

Seseorang tenaga pengajar menggunakan kaedah penyelasaian masalah dalam

pengajarannya bertujuan untuk :

a) memberikan pengalaman kepada pelajar-pelajar menggunakan kemahiran

yang dikuasai untuk menyelesaikan masalah yang berkaitan.

b) mengalakkan pelajar-pelajar berfikir secara analitis, logik, rasional dan

objektif dalam proses penyelesaian masalah.

c) memberi peluang kepada murid-murid menggunakan pengalaman, ilmu

pengetahuan dan kemahiran yang mereka baru perolehi.

d) memperkukuhkan kemahiran, konsep, prinsip dan teori yang baru dipelajari.

e) memberi kesedaran kepada murid-murid tentang kepentingan kemahiran dan

ilmu pengetahuan yang dipelajari.

f) mempertingkatkan daya pemikiran dan penaakulan murid-murid dalam

proses penyelesaian masalah.

4

Terdapat berbagai-bagai jenis penyelesaian masalah yang boleh digunakan

sebagai aktiviti pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah. Kaedah-kaedah

yang sering digunakan ialah kaedah penyelesaian masalah sendiri, kaedah inkuri,

kaedah dapatan dan sumbangsaran. Kaedah penyelesaian masalah ini memerlukan

pelajar menggunakan kemahiran, prinsip atau teori yang telah mereka pelajari serta

proses pemikiran untuk menyelesaikan masalah yang ditimbulkan. Teknik

penyelesaian masalah yang digunakan untuk aktiviti pengajaran dan pembelajaran

dalam sesuatu waktu pelajaran biasanya melibatkan beberapa aktiviti seperti

membimbing pelajar memahami dan mengenalpasti ciri-ciri masalah yang

dikemukakan, mengingati semula pengalaman lalu yang berkaitan untuk

membolehkan mereka menyelesaikan masalah itu, memilih strategi yang sesuai dan

menggunakan kemahiran mereka untuk menjalankan aktiviti penyelesaian masalah.

Teknik penyelesaian masalah ini digunakan secara meluas dan melibatkan aktiviti

pengajaran dan pembelajaran dalam setiap mata pelajaran.

Faktor utama dalam penyelesaian masalah ialah penggunaan pengalaman

lampau untuk mendapatkan sesuatu penyelesaian yang belum pernah diketahui oleh

pelajar tersebut. mengikut John Dewey pembelajaran menyelesaikan masalah

melibatkan lima peringkat penyelesaian, sebagaimana yang ditunjukkan dalam

rajah1.1 di bawah.

Rajah 1.1 Proses Penyelesaian masalah mengikut Model Dewel

Sumber : Asas Pedagogi dalam Pengajaran Dan Pembelajaran ( 1994 )

Pada tahun 1957, George Polya berjaya membina satu model peyelesaian

masalah matematik yang dikenali sebagai ‘Model Polya’. Mengikut beliau,

penyelesaian masalah matematik boleh dilaksanakan dalam empat peringkat iaitu

memahami soalan bermasalah, merancang strategi penyelesaian, melaksanakan

strategi penyelesaian dan menyemak masalah dan penyelesaian semula. Berdasarkan

Model Polya, Lester pada tahun 1978 telah menyarankan enam peringkat

Mengenal Pasti

masalah

Mencari Maklumat rumusan

Membuat hipotesis

Menguji hipotesis

Menilai dan

Membuat

5

penyelesaian masalah yang kemudiannya dikenali sebagai Model Lester. Peringkat-

peringkat tersebut adalah kesedaran masalah, kefahaman masalah, analisis objektif,

perancangan strategi, pelaksanaan strategi dan prosedur dan penilaian penyelesaian.

1.2 Latar Belakang Masalah

Universiti Teknologi Malaysia (UTM) merupakan salah satu universiti yang

menawarkan pendidikan Teknik dan Vokasional. Ia dikendalikan oleh Jabatan

Pendidikan Teknikal dan Kejuruteraan (JPTK). Pelbagai matapelajaran berasaskan

Teknik dan Vokasional yang ditawarkan oleh JPTK ini. Jadual 1.1 menunjukkan

antara subjek yang ditawarkan oleh JPTK.

Jadual 1.1 Matapelajaran Jabatan Pendidikan Teknik dan Kejuruteraan

Kategori Mata Pelajaran

Mata Pelajaran Kod Nama Kredit

SPE 1032 Keselamatan Bengkel 2

SPE 1022 Lukisan Kejuruteraan 1 2

SPE 4052 Organisasi Pengurusan Bengkel 2

SPE 2022 Penghantar Pendidikan Teknik & Vokasional 2

SPE 3022 Industri dan PTV 2

SPE 3002 Perdagangan dan Keusahawanan 2

SPE 2062 Pengukuran dan Penilaian dalam PTV 2

SPE 2112 Lukisan Kejuruteraan Berbantu Komputer 2

SPE 4602 Teknologi Pembuatan 2

SPE 4612 Asas Pneumatik dan Hidraulik 2

SPE 1002 Asas Lukisan Kejuruteraan 2

SPE 2032 Asas Reka cipta 3

SPE 2622 Reka bentuk Industri 2

SPA 3003 Latihan Industri (HW) 2

SPM 1002 Teknologi Pengajaran dan Pembelajaran 2

SPM 1012 Telekomunikasi dan Rangkaian 2

Mata Pelajaran Wajib /

Teras Fakulti

SPP 3042 Kaedah Penyelidikan Dalam Pendidikan 2

6

Kategori Mata Pelajaran

Mata Pelajaran Kod Nama Kredit

SPU 4902 Projek Sarjana Muda I 2

SPU 4904 Projek Sarjana Muda II 4

SPL 1302 Asas Perdagangan 2

SPL 1002 Teknologi Kayu 2

SPL 1112 Asas Penyediaan Makanan dan Pemakanan 2

SPL 2412 Asas Pemasaran 2

SPL 1022 Asas Elektrik 2

SPL 1212 Pembiakan dan Pengurusan Tanaman 2

SPL 1122 Pakaian dan Fabrik 2

SPL 3422 Kajian Konsumer dan Amalan 2

SPL 2112 Pengajian Pakaian 2

SPL 3212 Hortikultur Hiasan 2

SPL 2012 Kimpalan dan Fabrikasi Logam 2

SPL 2122 Penyediaan Makanan 2

SPL 2402 Reka bentuk Berbantukan Komputer 2

SPL 1012 Asas Elektrik dan Elektronik 2

Mata pelajaran Teras

Program/ Pengkhususan

SPL 3002 Perkhidmatan Bangunan : Perpaipan 2

SOK 3412 Aplikasi Komputer Grafik 2

SPL 4102 Teknologi Pemprosesan Pemakanan I 2

SPL 4402 Asas Pengurusan Inovasi dan Pengeluaran

Produk 2

SPL 4403 Reka cipta 2

SPL 4002 Teknologi Automotif 2

SPL 4222 Prinsip Pengeluaran Ternakan 2

SPL 4112 Teknologi Pemprosesan Pemakanan II 2

SPL 4202 Agroteknologi 2

Jumlah 18

Mata Pelajaran Teras

Program / Pengkhususan

Jumlah Kredit Keseluruhan 101

Sumber: Buku Panduan Akademik Fakulti Pendidikan Siri Kemasukan 2007/2008

Subjek-subjek yang ditawarkan oleh JPTK kebanyakannya menggunakan

pendekatan Penyelesaian Masalah sama ada secara menyeluruh atau sebahagian

sahaja. Bagi kajian ini penyelesaian masalah yang diaplikasikan dalam matapelajaran

Operasi Perkhidmatan Makanan sebagai skop penyelidikan.

7

Berikut adalah sukatan pembelajaran bagi mata pelajaran Operasi

Perkhidmatan Makanan yang di tawarkan oleh JPTK

Jadual 1.2: Sukatan matapelajaran Operasi Perkhidmatan makanan Universiti Teknologi Malaysia

Minggu Isi kanduangan 1 Pengenalan kepada kursus 2 Perkhidmatan di dalam ruang makan dan perbincangan kumpulan 3 Masakan Barat 4 Masakan Melayu 5 Masakan Chinese 6 Masakan India 7 Masakan Continental 8 Masakan Barat 9 Projek Kumpulan

10 Festive biscuits 11 Festive biscuits 12 Festive biscuits 13 Festive biscuits 14 Penghantaran / acara istimewa

Sumber : Unit Jabatan Pendidikan Teknikal dan Kejuruteraan UTM

Mata pelajaran Operasi Perkhidmatan Makanan diajar bertujuan

melengkapkan pelajar dengan pengetahuan dan kemahiran asas dalam bidang

perkhidmatan untuk memupuk minat pelajar dalam bidang masakan. Mata pelajaran

Operasi Perkhidmatan Makanan ini juga menerapkan ciri-ciri keusahawanan kepada

para pelajar untuk lebih berdikari dan mewujudkan keyakinan diri untuk membina

sebuah perniagaan sendiri dalam bidang katering.

Kursus ini mendedahkan pelajar kepada asas katering dalam aspek teori dan

amali. Pelajar akan mengikuti kuliah, tugasan bertulis, projek penulisan, aktiviti

katering dan kerja amal. Pendedahan ini akan mengukuhkan kemahiran pelajar

dengan konsep pengurusan dan penyeliaan yang boleh diguna pakai semasa bekerja

di sektor berkaitan. Kursus ini memberi penekanan seimbang antara aspek teori dan

amali yang berkaitan dengan perkembangan di sektor industri ini.

Operasi Perkhidmatan Makanan ini meliputi pengetahuan dan kemahiran di

bahagian operasi seperti restoran, dapur dan pantry. Pelajar-pelajar yang telah

dibahagikan mengikut kumpulan pantry, dapur dan restoran akan menjalankan tugas

yang telah ditetapkan. Setiap bahagian ini mempunyai seorang supervisor. Ketiga-

8

pertukaran pertukaran

pertukaran pertukaran pertukaran

pertukaran pertukaran

tiga bahagian ini diketuai oleh seorang General Manager. Setiap kumpulan kumpulan

akan bertukar bahagian setiap minggu agar dapat memiliki pengalaman bekerja

dibawah bahagia-bahagian lain. Setiap bahagian ini mempunyai tugas yang berbeza-

beza. Setiap pelajar berpeluang menjadi ketua di setiap bahagian dapur, restoran dan

pantry. Mereka juga berpeluang menjadi General Manager. Ia di jalankan secara

teratur agar ia berjalan dengan lancar. Sikap kerjasama antara satu sama lain amatlah

dititik beratkan bagi menyelesaikan sesuatu masalah.Rajah 1.2 di bawah

menunjukkan proses pertukaran kerja setiap bahagian.

Rajah 1.2 : Proses pertukaran kerja setiap pasukan

Semangat berpasukan ialah unsur yang menyatupadukan seluruh pelajar

dalam menjayakan peningkatan kualiti di setiap bahagian. Semangat ini dipraktikkan

melalui kerjasama, komitmen dan penyertaan pelajar secara menyeluruh di dalam

bahagain masing-masing. Berbagai bidang kepakaran, pengetahuan dan kemahiran

dapat digunakan untuk menyelesaikan sesuatu masalah. Ini akan melahirkan

penyelesaian yang berkesan. Bertindak secara berpasukan boleh membantu

meningkatkan moral pelajar dan kepuasan bekerja kerana mereka sama-sama diberi

peluang menyelesaikan masalah-masalah di bahagian masing-masing. Masalah-

masalah yang dikongsi bersama oleh berbagai fungsi dan bahagian boleh

diselesaikan dengan cepat dan berkesan. Aktiviti-aktiviti penyelesaian masalah

membawa pelbagai manfaat kepada pemantapan minda pelajar ( Fisher,1992). Mata

pelajaran Operasi Perkhidmatan Makanan menunjukkan ini memberi penekanan

kepada kerja–kerja amali di samping memerlukan pengetahuan yang mendalam di

dalam teori sebelum melaksanakan amali. Penggunaan bahan pengajaran dan

Penyelia Pantry Penyelia

Dapur

Penyelia Restoran

Staf Pantry Staf Dapur Staf Restoran

General Manager pertukaran

9

pembelajaran bagi mata pelajaran ini sangat penting bagi membantu para pensyarah

memahami dengan lebih mendalam tentang cara pengendalian kelas Operasi

Perkhidmatan Makanan.

Justeru itu seseorang pensyarah seharusnya menggunakan kaedah pengajaran

yang berbantukan alat bantu mengajar atau media pengajaran secara optimum yang

boleh menjadikan proses pengajaran dan pembelajarannya lebih berkesan dan

menarik. Alat bantu mengajar bertujuan menambah kelancaran perhubungan antara

guru dengan pelajar dan sebaliknya, pelajar dengan pelajar serta membantu atau

mempercepatkan proses pemahaman mereka.

Penggunaan pelbagai pendekatan dalam pengajaran dan pembelajaran

membawa kepada pembaharuan dalam corak pendidikan masa kini. Ia merupakan

satu kaedah alternatif kepada pengajaran dan pembelajaran pelajar lain dari merujuk

kepada buku yang merupakan sebagaimana pengajaran secara tradisional.

Pendekatan yang berlandaskan model, prinsip dan teori pembelajaran adalah

mempunyai konsep yang tersendiri, kaedah yang berlandaskan kepada pendekatan

mempunyai ciri-ciri prosedur manakala teknik adalah kemahiran melaksana kaedah

pengajaran tersebut (Mok Song Sang 2004). Boleh dikatakan penggunaan sesuatu

kaedah dan teknik mengajar yang dipilih berasaskan strategi yang sesuai akan

menghasilkan aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang berkesan.

Pembinaan Panduan Pengajaran untuk pensyarah adalah satu cara untuk

menambah bahan pengajaran yang boleh digunakan kepada pelajar dalam pengajaran

Operasi Perkhidmatan Makanan. Panduan Pengajaran ini perlu dihasilkan bagi

membantu menyampaikan pelbagai maklumat dalam pengajaran guru. Selain itu, ia

dapat meningkatkan kemahiran tenaga pengajar dalam proses pengajaran Operasi

Perkhidmatan Makanan.

10

1.3 Penyataan Masalah

Seringkali kita dengar apabila mata pelajaran Operasi Perkhidmatan Makanan

dijalankan, pensyarah menghadapi masalah menyediakan bahan bantu mengajar yang

berkaitan dengar proses perlaksanaan. Penggunaan bahan bantu mengajar yang sedia

ada seperti penggunaan buku teks, carta, bahan maujud dan transparensi yang

digunakan semasa pengajaran masih belum mencukupi. Oleh itu kajian ini bertujuan

untuk membangunkan panduan pengajaran yang menggunakan pendekatan

Penyelesaian Masalah bagi mata pelajaran Operasi Perkhidmatan Makanan dan

menilai panduan pengajaran tersebut. Oleh itu pembangunan panduan pengajaran

yang menggunakan pendekatan penyelesaian masalah bagi mata pelajaran Operasi

Perkhidmatan Makanan perlu dilakukan untuk melihat kejayaan mata pelajaran ini

berdasarkan kepada objektif-objektif seperti yang terdapat dalam sukatan Pelajaran

Operasi Perkhidmatan Makanan.

1.4 Objektif Kajian

Objektif kajian ini adalah untuk :

1. Membina tiga Panduan Pengajaran berdasarkan kaedah Penyelesaian Masalah

bagi mata pelajaran Operasi Perkhidmatan makanan Tahun 4 di UTM bagi

tajuk:

a) Panduan Pelajaran 1: Aplikasi pendekatan Penyelesaian Masalah dalam

pengajaran Hidangan India

b) Panduan Pelajaran 2: Aplikasi pendekatan Penyelesaian Masalah dalam

pengajaran Hidangan Bufet

c) Panduan Pelajaran 3: Aplikasi pendekatan Penyelesaian Masalah dalam

pengajaran Hidangan Cina

2. Menilai kesesuaian ketiga – tiga Panduan Pengajaran yang telah dibina bagi

pensyarah yang mengajar mata pengajaran Operasi Perkhidmatan Makanan.

3. Membandingkan kesesuaian ketiga–tiga Panduan pengajaran yang telah

2

dibina untuk pengajaran mata pelajaran Operasi Perkhidmatan Makanan

merentas pengalaman mengajar.

1.5 Persoalan Kajian

Persoalan kajian ini adalah merangkumi beberapa aspek seperti berikut:

1. Apakah tiga pembinaan panduan pengajaran menggunakan pendekatan

penyelesaian masalah?

2. Apakah penilaian oleh penilai ke atas ketiga-tiga panduan pengajaran

menunjukkan ia sesuai untuk digunakan sebagai sebagai pengajaran dan

pembelajaran ?

3. Apakah terdapat perbezaan status kesesuaian terhadap panduan pengajaran

yang dibina berdasarkan pengalaman mengajar penilai?

Documents

PEMBINAAN PANDUAN PENGAJARAN …...Panduan Pengajaran Kendiri yang dihasilkan ini dapat digunakan oleh pensyarah mahupun guru dalam proses amali Operasi Perkhidmatan Makanan. ABSTRACT