Embed Size (px)
Citation preview
52
opevnění Nysy od středověkých hradeb po novodobé opevnění 18. a 19. století.Galerie cizokrajného malířství 15.-19. stol. - díla nizozemských a vlámských mistrů. Otto van Veena, Anthoniuse Palamedese, Bartholomeuse van der Helsta, německé malířství s významnou „Juditou s hlavou Holofernovou” a italské, zastou-pené Carlem Portellim, Francescem Bassanem, Francescem Raibolinim.Umění a umělecké řemeslo 16.-19. stol. - bohatá a hodnotná sbírka měšťanského a dvorského nábytku, keramika (porcelán z Míšně a Sevres, italský a nizozemský fajáns), slezská keramika.Čarodějnické procesy v nysko-jesenickém příhraničí – inkvizitorův sál, věznice, repliky mučících nástrojů, katův meč, na nádvoří dělové koule a hraniční kameny.
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – Opolu
www.cmjw.pl Powstało w 1964 roku w celu dokumentowania i badania historii obozów
jenieckich funkcjonujących tu w czasie wojny prusko - francuskiej w latach 1870-1871 oraz w czasie I i II wojny światowej.Po obozach pozostały cmentarze obejmujące 52 mogiły żołnierzy francuskich (z lat 1870-71), 6969 mogił Rosjan, Polaków, Rumunów, Włochów, Serbów, Anglików, Francuzów, Belgów i Greków (z lat 1914-18) oraz mogiły ponad 40 tysięcy ofiar (głównie jeńców radzieckich) z lat 1939-1945. W latach 1945-46 w pobliżu byłego kompleksu obozów jenieckich utworzono obóz pracy, w którym przetrzymywano ludność okolicznych miejscowości przeznaczoną do przesiedlania w głąb Niemiec. Miejsce to upamiętniono obeliskiem w kształcie śląskiego krzyża pokutnego. W miejscu pochówku ofiar obozu urządzono symboliczny cmentarz.
Łambinowice. Pomnik martyrologii jeńców wojennychPamátník martyrologie válečných zajatců
11Łambinowice. Cmentarz / Hřbitov
53
Centrální muzeum válečných zajatců v Łambinowicích - Opole www.cmjw.pl
Vzniklo v roce 1964 s cílem dokumentovat a zkoumat dějiny zajateckých táborů působících v době prusko-francouzské války v letech 1870-1871 a v době 1. a 2. světové války.Po táborech zůstaly hřbitovy s 52 hroby francouzských vojáků (z let 1870-71), 6969 hrobů Rusů, Poláků, Rumunů, Italů, Serbů, Angličanů, Francouzů, Belgičanů a Řeků (z let 1914-1918) a hroby více než 40 tisíců obětí (zejména sovětských zajatců) z let 1939-1945. V letech 1945-46 poblíž bývalého komplexu zajateckých táborů vznikl pracovní tábor, kde bylo drženo obyvatelstvo z okolních obcí určené k přesídlení do vnitrozemí Německa. Toto místo bylo zvěčněno obeliskem ve tvaru slezského smírčího kříže. V místě, kde byly pohřbeny oběti tábora, je zřízen symbolický hřbitov.
Muzeum Gazownictwa w Paczkowie
www.muzeumgazownictwa.pl Z siedzibą w dawnej gazowni z ciekawymi zbiorami urządzeń gazowych
gospodarstwa domowego (kuchenki, piece łazienkowe, termy, żelazka, lodówki, piece i kominki do ogrzewania pomieszczeń, latarnie i lampy oświetleniowe, a nawet gazowe lokówki do włosów) oraz licznymi dokumentami, planami, publikacjami, szkicami oraz zdjęciami.
Plynárenské muzeum v Paczkowě www.muzeumgazownictwa.pl Se sídlem v dávné plynárně, se zajímavými sbírkami domácích topných zařízení (kuchyňské vařiče, koupelnová kamna, termy, žehličky, ledničky, kamna a krby k vytápění místností, lucerny a svítilny a také plynové kulmy na vlasy) a s četnými dokumenty, plány, publikacemi, výkresy a fotografiemi.
Łambinowice. Były obóz jeniecki / Bývalý zajatecký tábor
Paczków. Muzeum Gazownictwa / Plynárenské muzeum 11
54
Muzeum Krajoznawcze Ziemi Jesenickiej w Jeseniku (www.muzeum.jesenik.net) - z siedzibą w Twierdzy Wodnej.
Wystawy stałe: Historia Ziemi Jesenickiej – historia regionu od czasów najdawniejszych po 1918 r. Geologia Ziemi Jesenickiej Flora i fauna Ziemi Jesenickiej Vincenz Priessnitz i uzdrowisko Gräfenberg – Dom rodzinny V. Priessnitza – wystawa poświęcona postaci V. Priessnitza oraz historii uzdrowisk na ziemi jesenickiej.
Vlastivědné muzeum Jesenicka v Jeseníku (www.muzeum.jesenik.net) - se sídlem ve Vodní tvrzi. Stálé výstavy: Historie Jesenicka – dějiny regionu od nejdávnějších dob do roku 1918 Geologie Jesenicka Flora a fauna Jesenicka Vincenz Priessnitz a Lázně Gräfenberg – Rodný Dům V. Priessnitze – výstava věnována V. Priessnitzovi a dějinám lázním na Jesenicku.
Muzeum Miejskie w Zlatých Horách
www.zlatehory.cz Mieści się w centrum miasta w barokowym budynku stacji pocztowej z 1698
roku. Zwiedzając jego ekspozycję, można poznać górniczą przeszłość regionu, a poprzez zaaranżowaną na wzór sztolni piwnicę poczuć się niemal jak prawdziwy górnik. Całość ekspozycji uzupełnia wystawa dokumentująca procesy czarownic w Zlatych Horach. Przy Muzeum rozpoczyna się zielony szlak turystyczny prowadzący do zlatorudnych młynów, będących replikami XIV-wiecznych młynów służących do pozyskiwania złota.
Jeseník. Twierdza na Wodzie / Vodní tvrz
11 Zlaté Hory. Muzeum / Muzeum
55
11
Městské muzeum ve Zlatých Horách www.zlatehory.czSídlí v centru města v barokní budově pošty z r. 1698. Při návštěvě expozice se můžeme seznámit s hornickými dějinami regionu a ve sklepě aranžovaném jako štola se cítit téměř jako opravdový horník. Expozici doprovází výstava dokumentující čarodějnické procesy ve Zlatých Horách. U muzea začíná zelená turistická trasa do Zlatorudných mlýnů, které jsou replikou mlýnů ze 14. století používaných pro získávání zlata.
Javorník
W Javorniku, w zamku rezydencji arcybiskupów Jánský Vrch (www.janskyvrch.cz), znajduje się unikatowa kolekcja fajek i przyborów tytoniowych. Większość eksponatów pochodzi z XVIII i XIX wieku, a wśród nich fajki wojskowe, szlacheckie oraz egzotyczne.
V Javorníku, v zámku, sídle arcibiskupů Jánský vrch (www.janskyvrch.cz) se nachází jedinečná sbírka dýmek a tabákových potřeb. Většina exponátů pochází z 18. a 19. století, patří k nim vojenské, šlechtické a exotické dýmky.
Česká Ves
W Czeskiej Wsi koło Jesenika znajduje się ekspozycja historycznych motocykli i innych pojazdów (www.veteranclub.cz).
V České Vsi u Jeseníku se nachází expozice historických motocyklů a jiných vozidel (www.veteranclub.cz).
Lipová-lázně
Muzeum Śląskiego Semmeringu (Muzeum Slezského Semmeringu) w Lipová-lázně prezentuje historię górskiego odcinka linii kolejowej Branná – Ostružná – Ramzová – Horní Lipová, która, poprzez podobieństwo do górskich odcinków linii kolejowych u podnóża Alp na linii Wiedeń – Mediolan, była nazywana śląskim
Javorník. Zamek Jánský Vrch / Zámek Jánský Vrch
Česká Ves. Ekspozycja historycznych motocykli Expozice historických motocyklů
56
Semmeringiem. W muzeum można zobaczyć urządzenia zabezpieczające i kon-trolne linii kolejowej, modele, dokumenty, bilety oraz środki sygnalizacyjne.
Muzeum slezského semmeringu v Lipové-lázních prezentuje dějiny horského úseku železnice Branná – Ostružná – Ramzová – Horní Lipová, která byla nazvána slezským semmeringem díky své podobnosti s horskými úseky železnic na úpatí Alp na trati Vídeň – Miláno. V muzeu je možné zhlédnout zabezpečovací a kontrolní techniku železnice, modely, dokumenty, jízdenky a signalizační prostředky.
Javorník
Muzeum Miejskie w Javorniku (www.kulturnidumjavornik.cz) - ze stałą ekspozycją historii Javorníka od prehistorii do dziś, etnograficzną oraz ekspozycją poświęconą Karlowi Dittersowi z Dittersdorfu.
Městské muzeum v Javorníku (www.kulturnidumjavornik.cz) – se stálou expozicí věnovanou historii Javorníku od prehistorie do současnosti, vlastivědnou expozicí a expozicí věnovanou Karlu Dittersovi z Dittersdorfu.
Lipová-lázně
Muzeum Johanna Schrotha w Lipová-lázně (www.ic-lipova.cz) – ekspozycja poświęcona postaci Johanna Schrotha, założyciela uzdrowiska Dolní Lipová.
Muzeum Johanna Schrotha v Lipové-lázních (www.ic-lipova.cz) – expozice věnovaná Johannu Schrothovi, zakladateli lázní Dolní Lipová.
Javorník. Muzeum / Muzeum
11
Lipová-lázně. Pomnik Johanna SchrothaPomník Johanna Schrotha
57
Jeseník. Uzdrowisko i Sanatorium PriessnitzaLéčebné lázně a Priessnitzovo sanatorium
58
Informacja turystyczna / Informační centra
Informacja TurystycznaBastion św. Jadwigi w Nysieul. Piastowska 19, 48-300 Nysatel. 0048 77 433 49 71e-mail: [email protected]
Centrum Informacji Turystycznejw Głuchołazachpl. Basztowy 4a, 48-340 Głuchołazytel. 0048 77 439 14 53, fax 0048 77 439 43 60e-mail: [email protected]
Centrum Informacji Turystycznejw Paczkowie - Dom Kataul. Wojska Polskiego 23, 48-370 Paczkówtel./fax 0048 77 431 69 87e-mail: [email protected]
Informační centrum JesenickaPalackého 2/1341790 01 JeseníkTel: 00420 584 498 155e-mail: [email protected]
IC LIPOVÁ LÁZNĚ Lipová-lázně 476790 61 Lipová-lázně e-mail: [email protected]
Městské informační centrum ZLATÉ HORYBezručova 144793 76 Zlaté Horye-mail: [email protected]
Městské informační centrum JAVORNÍKNádražní 16790 70 Javorníke-mail: [email protected] www.kulturnidumjavornik.cz
Informační středisko ŽULOVÁJosefské náměstí 1790 65 Žulová e-mail: [email protected]
Informační středisko MIKULOVICEHlavní 21479084 Mikulovice e-mail: [email protected]
59
Nysa. Piękna StudniaKrásná studna
60
Inne przydatne adresy / Jiné důležité adresy
Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków ul. Piastowska 14 45-082 Opoletel. 0048 77 452 44 33fax 0048 77 452 47 50www.wuozopole.pl
Diecezjalny Konserwator i Kustosz Zabytków Diecezji OpolskiejMuzeum Diecezjalneul. kard. B. Kominka 1a 45-032 Opoletel./fax 0048 77 456 60 15 e-mail: [email protected]
Powiatowy Konserwator ZabytkówStarostwo Powiatowe w Nysieul. Parkowa 248-300 Nysatel. 0048 77 408 52 12e-mail: [email protected]
Centrum Badawczo-Edukacyjne Konserwacji Zabytków Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysieul. Obrońców Tobruku 5a48-300 Nysatel. 0048 77 409 16 83, 88fax 77 409 11 59e-mail: [email protected]
Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu PradziadRynek - Ratusz48-200 Prudniktel. 0048 77 438 03 80e-mail: [email protected]
Oddział PTTK „Ziemi Nyskiej” w Nysieul. Bracka 2/4, 48-300 Nysatel. 0048 77 433 41 71www.pttk.pl
Oddział PTTK w Głuchołazachul. Powstańców Śląskich 50/2348-340 Głuchołazytel. 0048 77 439 28 95
61
Nysa. Inscenizaja bitwy / Inscenizace bitvy
62
Nyski Ośrodek Rekreacjiz/s w Skorochowie, 48-300 Nysatel. 0048 77 433 20 26, 0048 77 433 38 81e-mail: [email protected], www.nor.nysa.pl
Agroturystyczne StowarzyszenieZiemi Nyskiej i Borów NiemodlińskichSkorochów 22, 48-300 Nysatel. 0048 77 433 48 01www.agroturystyka-nysa.kalcyt.pl
Zespół Opolskich Parków KrajobrazowychPokrzywna 11, 48-267 Jarnołtówektel. 0048 77 439 75 48www.go.zopk.pl
Opolska Regionalna OrganizacjaTurystyczna w Opoluul. S. Żeromskiego 3, 45-053 Opoletel. 0048 77 441 25 21e-mail: [email protected], www.visitopolskie.pl
LGD Nyskie Księstwo Jezior i Górul. Kolejowa 15, 48-300 Nysatel. 0048 77 408 05 88www.nyskieksiestwo.turystyka.net
Stowarzyszenie Kopa Biskupia48-267 Pokrzywna 69tel. 0048 77 439 75 45
Towarzystwo Przyjaciół Głuchołazpl. Basztowy 3a, 48-340 Głuchołazy
Partnerstwo Borów Niemodlińskichul. Bohaterów Powstań Śląskich 3449-100 Niemodlintel. 0048 77 460 63 51www.boryniemodlinskie.pl
Szkolne Schroniska Młodzieżowewww.schroniskonysa.pl www.schronisko.pokrzywna.prv.pl
Gminy Powiatu Nyskiegowww.powiat.nysawww.nysa.pl, www.paczkow.plwww.otmuchow.pl, www.glucholazy.plwww.korfantow.pl, www.lambinowice.plwww.kamiennik.pl, www.skoroszyce.plwww.pakoslawice.pl
Miasto Jeseník www.jesenik.org
Paczków
63
Notatki / Poznámky
64
Mapa / Mapa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Rys historyczny / Nástin historie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Architektura obronna - grodziska, zamki, fortyfikacjePevnostní architektura – hradiště, hrady, pevnosti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Pałace / Zámky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Inne zabytki / Jiné památky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Wybrane zabytki architektury sakralnej / Vybrané památky církevní architektury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Słupy graniczne / Hraniční sloupy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Krzyże pojednania (pokutne) / Smírčí kříže . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Wieże widokowe i schroniska / Rozhledny a chaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Górnictwo złota / Těžba zlata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Tradycje uzdrowiskowe / Lázeňské tradice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Muzea / Muzea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Informacja turystyczna / Informační centra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Inne przydatne adresy / Jiné důležité adresy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Głuchołazy. Rynek / Náměstí
65
Głuchołazy. Fragment murów obronnychČást městských hradeb
66
Redakcja:
Fotografie:
Teksty:
Tłumaczenie:
Kartografia:
Opracowanie graficzne:
Anna Dębska
Joanna Bołdak, Waldemar Brygier, Anatol Bukała, Ryszard Czajkowski, Izabela Kicak, František Kyjovský, Adrianna Mikołajczyk, Krzysztof MiśniakiewiczPiotr Osiadły, Ivan Prokop, Janusz Skop, Kazimierz Staszków, Dariusz Wojciechowski, Grzegorz Zwoliński, Marcel Šos, Studio PLANUrząd Miejski w Głuchołazach, Urząd Miejski w Korfantowie, Urząd Gminy Łambinowice, Muzeum w NysieNyski Ośrodek Rekreacji, Starostwo Powiatowe w Nysie, Muzeum Gazownictwa w Paczkowie, Urząd Miejski w Paczkowie
Anatol Bukała, Izabela Kicak
czeski - Karina Kurková
Monika Sibielec, Dariusz Wojciechowski, Marta Zięba
Katarzyna Borkowska
ISBN: 978-83-62645-83-1Wydanie: I 2012
Studio Planul. Piotrkowska 72, 54-060 Wrocławtel./fax 71 373 44 37, 71 354 25 07e-mail: [email protected], www.plan.pl
Starostwo Powiatowe w nysieul. S. Moniuszki 9-10, 48-300 Nysatel. 77 408 50 00fax 77 408 50 70e-mail: [email protected]
Partner projektu Stowarzyszenie Na jedné [email protected]
Informacje zawarte w niniejszym wydawnictwie są prawnie chronione. Żadna część tego wydawnictwa nie może być w jakikolwiek sposób powielana ani wykorzystana do innej publikacji bez zgody Studia PLAN.
Publikacja wydana w ramach realizacji projektu pn. „Jesenicko – nyskie górskie pojezierze”. Projekt zrealizowany przez Wydział Promocji, Sportu i Turystyki Starostwa Powiatowego w Nysie pod kierownictwem Anatola Bukały.
Copyright by Starostwo Powiatowe w Nysie
67
68
Egzemplarz bezpłatny l Neprodejné
Projekt „Jesenicko - nyskie górskie pojezierze” jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007 - 2013. Przekraczamy granice
