26
Modul ke: Fakultas Program Studi PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN BENTUK NEGARA & SISTEM PEMERINTAHAN Martolis, MT TEKNIK Teknik Mesin

PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

  • Upload
    lekhue

  • View
    226

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

Modul ke:

Fakultas

Program Studi

PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN

BENTUK NEGARA & SISTEM

PEMERINTAHAN

Martolis, MTTEKNIK

Teknik Mesin

Page 2: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

PENGERTIAN

Bentuk Negara (staats-vorm) berbicara mengenai organ negara atau organisasi negara sebagai keseluruhanBentuk Pemerintahan (regerings-vorm) berbicara mengenai bentuk penyelenggaraan pemerintahan atau penyelenggaraan kekuasaan.Ada juga istilah sistem pemerintahan yang berbicara mengenai sistem penyelenggaraan kekuasaan pemerintahan dalam arti cabang eksekutif saja.

Page 3: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

BENTUK NEGARA KLASIK

PLATO (427 – 347 SM):a. Aristokrasi

Pemerintahan bangsawan cendikiawan berkeadilanb. Timokrasi

Penguasa menumpuk kekayaan untuk dirinya sendiri.c. Oligarki : Pemerintahan oleh beberapa orang kaya.A. Demokrasi : Pemerintahan oleh rakyatB. Tyrani : Pemerintahan oleh satu orang yang keras dan

kuat.

Page 4: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

ARISTOTELES (384 – 322 SM)

Pemerintahan oleh satu orang :A. MonarkiB. TyranniPemerintahan oleh Banyak Orang :A. Aristokrasi B. OligarkiPemerintahan oleh RakyatA. RepublikB. Demokrasi

Page 5: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

TEORI POLYBIOS – POLYBIUS CYCLES (200 – 118 SM)

MONARKI

TYRANNI

ARISTOKRASI

OLIGARKI

DEMOKRASI

OKHLOKRASI

Okhlokrasi : Pemerintahan yang liar dari rakyat gembel dan hina

Page 6: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

BENTUK NEGARA MODERN

A. Leon Duguit :1. Negara Kesatuan2. Negara Serikat3. Perserikatan Negara-negara

B. Sri Soematri :1. Negara federal/Serikat (Federal

state, bondstaat)2. Negara Kesatuan (Unitary State,

eenheidstaat)

Page 7: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

NEGARA KESATUAN

Ciri Mutlak Negara Kesatuan• Supremasi Dewan Perwakilan Rakyat Pusat• Tidak adanya badan-badan lain yang

berdaulatSistem Pemerintahan :• Sentralisasi (central government, single

centralized government)• Dekonsentalisasi (centralisasi met de

deconcentratie).

Page 8: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

NEGARA KESATUAN

PEMERINTAH PUSAT

PEMDA A PEMDA B

Penduduk Penduduk

Page 9: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

NEGARA FEDERAL

• Terdiri beberapa negara bagian yang tidak berdaulat;

• Kedaulatan berada pada Negara Federal;• Negara bagian punya kekuasaan membuat

UUD, kepala negara sendiri, parlemen dan kabinet sendiri.

• Kewenangan untuk angkatan perang, hubungan luar negeri, keuangan dan moneter berada pada Negara Federal.

Page 10: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

NEGARA FEDERAL

NEGARA FEDERAL

NEGARA BAGIAN A

Penduduk Penduduk

NEGARA BAGIAN B

Page 11: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

PERBEDAAN (R. Kreneuburg)

NEGARA FEDERASI:• Negara bagain punyai pouvoir constituant.• Wewenang membentuk UU Pusat oleh

Negara Federal terperinci dalam Konstitusi.NEGERA KESATUAN :• Organisasi pemerintahan daerah telah

ditetapkan dalam UU Pusat.• Pembentukan UU Pusat ditentukan secara

umum oleh Konstitusi dan Pemda tergantung pada UU Pusat.

Page 12: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

PERSERIKATAN NEGARA-NEGARA (CONFEDERATION STATE, STATENBOND)

• Perserikatan atau Persekutuan antar beberapa negara yang sama-sama merdeka dan berdaulat penuh.

• Dibentuk karena ada kesamaan kepentingan atau karena dinamika sosial politik global.

• Untuk kepentingan hubungan luar negeri.• Perjanjian mengikat negara anggota, tapi

tidak pada warga negara anggota.• Seperti : Uni Eropa, Liga Arab, dan Asean.

Page 13: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

KONFEDERASI

NEGARA A

PERSERIKATAN NEGARA-NEGARA (CONFEDERATION STATE, STATENBOND)

NEGARA B NEGARA C

WARGANEGARA A

WARGANEGARA B

WARGANEGARA C

Page 14: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

BENTUK PEMERINTAHAN MODERN

A. MONARKI• Kehendak terjelma dari satu orang• Kepala Negara berganti turun temurun.B. REPUBLIK• Kehendak terjelma dari rakyat.• Kepala Negara berganti tidak turun

temurun.

Page 15: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

TEORI KEKUASAAN NEGARAa. Teori Thomas Hobbes :

Manusia adalah homo homini lupus, bellum omnium comtra omnes, yang tak ubahnya binatang buas. Dalam keadaan inilah mendorong terbentuknya perjanjian masyarakat yang menyerahkan hak-haknya kpd penguasa.

b. Teori John Locke :Manusia tidaklah secara absolut menyerahkan hak-hak individunya kepada penguasa. Hak lainnya tetap melakat pada masing2 indivudu.

Page 16: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

PROSES PERJANJIAN MASYARAKAT MENURUT JOHN LOCKE

a. The First Treaty (Pactum Unionis)Perjanjian individu dengan individu untuk terbentuknya masyarakat politik dan negara.

b. The Second Treaty (Pactum Subjectionis)Perjanjian dalam Pactum Unionis terbentuk atas dasar suara mayoritas, sehingga setiap individu tetap memiliki hak-hak yang tak tertanggalkan, yakni life, liberty, dan estate. Sehingga tugas negara melindungi kepada masing2 individu.

Page 17: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

3 JENIS BENTUK PEMERINTAHAN

a. Terdapat hubungan yang erat antara eksekutif dan legislatif

b. Terdapat pemisahan tegas antara eksekutif dan legislatif serta yudikatif.

c. Terdapat pengaruh dan pengawasan yang langsung dari rakyat (Sistem pemerintahan yang representatif.)

Page 18: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

SISTEM PEMERINTAHAN

a. Sistem Pemerintahan Parlementerb. Sistem Pemerintahan Presidensiilc. Sistem Pemerintahan Campuran

Page 19: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

SISTEM PEMERINTAHAN PARLEMENTER

a. Sistem kepemimpinannya terbagi atas kepala negara dan kepala pemerintahan sebagai dua jabatan yang terpisah

b. Sistem pemerintahan bertanggungjawab kepada parlemen

c. Kabinet dapat dibubarkan apabila tidak mendapat dukungan parlemen

d. Parlemen dapat dibubarkan oleh kepala negara apabila tidak memberikan dukungan kepada pemerintah.

Page 20: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

PERDATA MENTERI

SKEMA SISTEM PEMERINTAHAN PARLEMENTER

PARPOL

PARLEMEN

KOALISI

KABINET

PEMILIH

Page 21: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

SISTEM PEMERINTAHAN PRESIDENSIIL

a. Kedudukan kepala negara tidak terpisah dari jabatan kepala pemerintahan

b. Kepala Negara tidak bertanggungjawab kepada parlemen, melainkan langsung kepada rakyat yang memilihnya

c. Presiden tidak berwenang membubarkan parlemen

d. Kabinet sepenuhnya bertanggungjawab kepada Presiden

Page 22: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

PERDATA MENTERI

SKEMA SISTEM PEMERINTAHAN PRESIDENSIAL

PARPOL

PARLEMEN

KABINETPEMILIH

Page 23: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

SISTEM PEMERINTAHAN CAMPURAN

a. Terdapat ciri-ciri parlementer dan presidensiilb. Jika lebih menunjol ciri parlemnter disebut

quasi parlementer, seperti di Perancis dimana kepala negara dipilih langsung oleh rakyat dan perdana menteri yang didukung oleh parlemen.

c. Jika lebih menonjol ciri presidensiil disebut quasi presidensiil seperti di Indonesia sebelum amandemen UUD 1945 dimana Presiden harus bertanggungjawab kepada MPR.

Page 24: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

HUBUNGAN ANTARA DEMOGRAFI DAN BENTUK NEGARA SERTA SISTEM PEMERINTAHAN

Page 25: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

IRIAN JAYA

MALUKU

E.NUSA TENGGARAW.NUSA TENGGARA

BALI

C.JAVA

DI YOGYAKARTA

C.SULAWESI

JAMBI

RIAU

PAPUAS.KALIMANTAN

S.SULAWESI

W.JAVA

LAMPUNG

N.SUMATRA

Page 26: PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN - modul.mercubuana.ac.id... · BENTUK NEGARA KLASIK ... BENTUK PEMERINTAHAN MODERN A. MONARKI • Kehendak terjelma dari satu orang ... c. Sistem Pemerintahan

Terima KasihMartolis