Penggunaan CrossRef (DOI) di

Penerbit UKM

Arif b. Mohd Sham

Penerbit UKM/ UKM Press

DOI ? • DOI = Digital Object Identifier

• Sistem DOI mula beroperasi pada tahun 2000 oleh

International DOI Foundation. Jumlah DOI yang digunakan

meningkat dari setahun ke setahun (April 2011 – 50 juta; April

2013 – 85 juta).

• Ia mewujudkan satu pautan internet yang tetap kepada

sebarang bahan penerbitan ilmiah dan mewujudkan kaedah

rujukan yang mudah kepada artikel atas talian.

DOI di UKM (Penerbit UKM) • Penerbit UKM mula menggunakan CrossRef DOI pada

tahun 2014.

• DOI menggunakan satu direktori DOI yang khusus untuk

jurnal-jurnal Penerbit UKM.

https://doi.org/10.17576/3L-2015-2101-01

• Dianggarkan sebanyak 870 artikel daripada 21 jurnal

diterbitkan setahun oleh Penerbit UKM.

DOI directory DOI prefix DOI suffix

Kelebihan DOI kepada Penerbit UKM

• DOI memberi jumlah pengguna internet yang membaca

artikel, sekali gus membantu keternampakan (visibility)

jurnal.

• Diharapkan dengan penggunaan DOI, jumlah citation juga

akan meningkat.

• Memudahkan pembaca untuk memuat turun dan

membaca artikel menerusi pautan yang tidak berubah

(persistent link).

• Meningkatkan discoverability artikel-artikel lain, sekali gus

membantu pembelian jurnal itu sendiri.

Mendaftar DOI

• Prefix DOI Penerbit UKM adalah 10.17576

• Mendaftar DOI dapat dilakukan melalui Web deposit form

CrossRef (www.crossref.org/webDeposit)

• Pada bahagian akhir pendaftaran DOI, pengguna perlu

memasukkan username dan password yang telah diberi,

dan juga e-mel. Submission Report kemudiannya akan

dihantar oleh pihak CrossRef.

• Artikel terlebih dahulu

perlu didaftar ke sistem

DOI

• Submission Report akan

dihantar melalui e-mel.

• Laporan ringkas

mengenai succession

dan failure rate semasa

mendaftar DOI.

DOI dalam Penerbitan Jurnal

• Paparan DOI boleh dilakukan dalam 2 bentuk/ format:

1. Hardcopy

2. Online

Paparan DOI dalam bentuk hardcopy

1. Nombor/ alamat DOI boleh diletakkan sama ada pada

bahagian atas atau bawah muka surat pertama artikel

(cth. Running head; selepas kata kunci (keywords) atau

pada bahagian bawah muka surat pertama artikel).

2. Alamat/ pautan DOI boleh dipaparkan secara penuh

atau ringkas

Penuh:

https://doi.org/10.17576/akad-2016-8601-01

Ringkas:

DOI: 10.17576/akad-2016-8601-01

Alamat ringkas DOI (cth.

10.17576/akad-2016)

boleh digunakan pada

bahagian carian di

www.doi.org

Paparan DOI dalam bentuk atas talian (online)

• Nombor DOI perlu diletakkan pada laman web artikel jurnal.

• Nombor DOI boleh dipaparkan dengan cara penuh (https://doi.org/10.17576-akad-2016-8601-01) atau dipaparkan secara ringkas (10.17576-akad-2016-8601-01).

• Pihak DOI tidak menggalakkan pelanggannya untuk memaparkan nombor DOI yang ringkas bagi mengelak kekeliruan. Walau bagaimanapun,hyperlink boleh digunakan pada nombor DOI yang ringkas.

DOI di dalam rujukan (bibliography) artikel

• Paparan DOI dilakukan dalam 2 bentuk/ format:

1. Hardcopy

2. Online

Paparan DOI dalam bentuk hardcopy

1. Nombor DOI diletakkan selepas maklumat rujukan

(buku, artikel jurnal dll.)

2. Nombor DOI ditulis dalam pautan URL penuh

Cth. https://doi.org/10.17576/akad-2016-8601-02

Contoh DOI pada bahagian rujukan (hardcopy)

Mohd Suhaimi Mohamad, Khaidzir Ismail, Nasrudin Subhi, & Nik Hairi Omar. 2016. Hubungan di antara kesihatan mental dengan minat kerjaya dalam kalangan gelandangan di Kem Desa Bina Diri, Malaysia. Akademika 86(1): 11-19. Diakses pada 20 April 2017. https://doi.org/10.17576/akad-2016-8601-02.

Wooldridge, M.B., & Shapka, J. (2012). Playing with technology: Mother-toddler interaction scores lower during play with electronic toys. Journal of Applied Developmental Psychology, 33(5), 211-218. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2012.05.005.

Kossinets, Gueorgi, and Duncan J. Watts. 2009. “Origins of Homophily in an Evolving Social Network.” American Journal of Sociology 115: 405–50. Accessed February 28, 2010. doi: https://doi.org/10.1086/599247.

Paparan DOI dalam bentuk atas talian (online)

• Nombor DOI diletakkan selepas maklumat rujukan (buku, artikel jurnal dll.)

• Nombor DOI boleh dipaparkan dengan cara penuh (https://doi.org/10.17576-akad-2016-8601-01) atau dipaparkan secara ringkas (DOI: 10.17576-akad-2016-8601-01).

• Pihak DOI tidak menggalakkan pelanggannya untuk memaparkan nombor DOI yang ringkas bagi mengelak kekeliruan. Walau bagaimanapun,hyperlink boleh digunakan pada nombor DOI yang ringkas.

Contoh DOI pada bahagian rujukan (online)

Wooldridge, M.B., & Shapka, J. (2012). Playing with technology:

Mother-toddler interaction scores lower during play with electronic

toys. Journal of Applied Developmental Psychology, 33(5), 211-

218. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2012.05.005.

Mansarate Quinto, E. J. M. 2015. Attitude and motivation towards a

working language: Case of East Timorese students in the

Philippines. 3L: The Southeast Asian Journal of English Language

Studies 21(1): 1 – 12. DOI: 10.17576/3L-2015-2101-01.

I. Asmida, A.B. Noor Akmal, I. Ahmad & M. Sarah Diyana. 2017.

Biodiversity of macroalgae in blue lagoon, the Straits of Malacca,

Malaysia and some aspects of changes in species composition.

Sains Malaysiana 46(1): 1-7. CrossRef.

DOI pada jurnal Online First • Online First (publish before print) adalah satu ciri/

kemudahan yang digunakan oleh pihak jurnal kepada artikel yang diterima untuk penerbitan, diterbit secara atas talian terlebih dahulu sebelum artikel itu diterbitkan di dalam sesebuah keluaran/ isu jurnal.

• Artikel yang diterbitkan secara Online First selalunya mempunyai nombor DOI. Ini bagi memudahkan artikel tersebut dirujuk kerana nombor DOI tidak berubah.

• Manuskrip yang belum diatur huruf boleh dimuat naik sebagai Online First dalam bentuk yang dihantar oleh pengarang dan memasukkan DOI. Ini membolehkan artikel dirujuk oleh pengarang lain dengan menggunakan DOI tersebut.

Contoh rujukan DOI pada jurnal Online First

CONTOH 1: (Cuadernos de Gestión)

Sebelum terbit

Rodríguez, F.; Gómez, R.; Alonso, P. “Title of article”,

Journal Title, date first publish online (date, month,

year). DOI: 10.5295/cdg.000000mm.

Selepas terbit

Rodríguez, F.; Gómez, R.; Alonso, P. (year): “Article title”,

Journal Title, vol. 33, nº, pp. xx-xx. DOI:

10.5295/cdg.000000mm.

Contoh rujukan DOI pada jurnal Online First

CONTOH 2: (Geological Society)

Sebelum terbit

Author, A. B. & Author, C. D. XXXX. The title of the

article. Journal title. First published online Month XX,

20XX, https://doi.org/10.1144/SPXXX.XX

Selepas terbit

Author, A. B. & Author, C. D. XXXX. The title of the

article. Journal Title, XX, xxx-xxx. First published online

Month X, 20XX, https://doi.org/10.1144/SPXXX.XX

Contoh rujukan DOI pada jurnal Online First

CONTOH 3: (American Psychological Association)

Sebelum terbit

Smith, J. A. (2010). Citing advance online publication: A

review. Journal of Psychology. Advance online

publication. doi: 10.1037/a45d7867

Selepas terbit

Smith, J. A. (2010). Citing advance online publication: A

review. Journal of Psychology, 47, 234-242. Advance

online publication. doi: 10.1037/a45d7867

Rujukan dan Pautan Bantuan DOI

• Sekiranya terdapat sebarang masalah teknikal, pengguna

boleh bertanya terus kepada pihak CrossRef melalui e-

mel support@crossref.org

• DOI deposit tutorial boleh didapati di

http://www.crossref.org/01company/webinars.html.