SZPM BESPLATEN VESNIK» za sega{ni i za idni penzioneri

Izleguva edna{ mese~no. Redakcija tel. 02 3223 710 e-mail: kontakt@szpm.org.mk www.szpm.org.mk

Godina VI, broj 55

PENZIONER

Vo praistoriskiot, no i denes vo civilizi-raniot svet, voobi~aeno e, koga mu se ob-ra}ate na nekogo da go oslovite so nekoja

neutralna imenka koja ne navleguva vo negovatasocijalna predistorija. Vo takov s~u~aj, sekoj sigo znae mestoto koe mu pripa|a vo op{testvoto,i toj so sredinata komunicira na na~in oprede-len od toj svoj socijalen status.

Vremiwata me|utoa, se izmenija. Naprednaobrazovniot i kulturniot status na lu|eto. Ta-ka, tie me|usebno po~naa da se oslovuvaat i sonekoja nova neutralna imenka kako advokate,sudijo, doktore, prateni~e, ekspertu i sl.

Denes ve}e i toa ne e dovolno, pa nekoi "sta-ri ekspertski de~ki# pravat obid da vovedat inovi imenki za statusnata polo`ba na lu|eto, nadel od sega{nata op{testvena javnost kako {tose "ludaci#, "fraeri#, "idioti# i sl. Najnovotootkritie e imenkata "idioti”. Ovaa imenka vore~nikot na makedonskiot jazik poinaku se de-finira. Dobro e da se pro~ita tamu.

Se bi bilo vo red ako taa bide upotrebena votoa zna~ewe. Odnosniot kum, so ovaa imenkaoslovuva i lu|e koi pripa|aat na sosema raz-li~ni socijalni grupi. Zna~i, ovoj gospodin sizema za pravo, i mene kako i na najgolemiot brojlu|e od na{ata socijalna grupa, penzionerite,da ne preimenuva vo "idioti# . I toa go pravi za-toa {to nam sovesta ne ni dozvoluva da zasta-neme na edna od bratoubistvenite barikadi {tonaprednata evroamerikanska demokratija nas-tojuva da ni ja "smesti# vo zamena na demokrati-jata po Aristotel.

I na{iot nov kum se povikuva isto taka naAristolel. So nego si gi mie racete, a i jazikotso koj ja izgovara taa imenka.

Da napravime edna digresija. [to bi se slu~i-lo ako negovite milenici, politi~ki neoprede-lenite gra|ani se odzvaa na neobjaveniot povikna protivnicite i zastapnicite na takvata de-mokratija i izlezea na edna od barikadite. Tak-vata masa na energija na tie lu|e ne bi ja zapre-le nikakvi specijalci, vidni "politi~ki lideri#ili narodni tribuni. Znae li toj gospodin kon{to vodi toa. Jas kako dete, gi imam iskusenoplodovite na edni takvi barikadi, i pove}e odbarikadi. Toa bea pravi i nemilosrdni bratou-bistva ~ii posledici i rani, i po sedumdeset go-dini ne se zarasnati ili nadminati.

Politi~ki neopredelenite gra|ani, trebada znae toj gospodin, na{iot nov kum, kako isite eksperti od negov "ma{tab#, koi vo jav-nosta plasiraat mnogu takvi i sli~ni"ekspertski ocenki i stavovi# za na{ite sos-tojbi, i koi nekoi mediumi nekriti~ki obil-no gi koristat, se balansot na politi~katastabilnost vo edno op{testvo. Vo konkretni-ot slu~aj, vo makedonskoto op{testvo. Toa eosobeno va`no vo op{testva kade {to poli-ti~kata diferencijacija na gra|anstvoto nese pravi so izbor na programi i proekti napoliti~kite partii za razvoj na op{testvoto,na dr`avata, na nejzinata celokupna stopan-ska, op{testvena i politi~ka struktura, amina izbor na strana vo politi~kata konfron-tacija na osnova na neekonomski, asocijalnii antikulturni kriteriumi.

Stratifikacijata na asocijaciite koi vosvoite aktivnosti gi animiraat politi~ki ne-

opredelenite gra|ani ima za cel, naso~uvawe naaktivnostite kon razvoj na op{testvoto. Niz tojrazvoj, osnovnata cel ja gledaat, o~ekuvaat, irabotat na toa, taa da go menuva na podobro so-cijalniot status na site gra|ani, vodej}i prio-ritetna gri`a za svojata socijalna grupa.

Ottamu, asocijaciite na politi~ki neoprede-lenite gra|ani prirodno se povikani da ne zaze-maat strana vo politi~kata borba za vlast. Nap-rotiv, tie se mnogu aktivni, i vo svojata komuni-kacija i so partiite na vlast i so partiite naopozicijata, tie se, i stanuvaat sekojdnevno poak-tiven subjekt i vo balansiraweto na ekonomskite,i preku toa i na politi~kite razliki vo op{tes-tvoto. Sekoja druga opredelba, i sekoe drugo o~e-kuvawe ili naso~uvawe, ja izmestuva polo`bata ifunkciite na asocijaciite na politi~ki neopre-delenite gra|ani, i vo otsustvo na konkurencijana programi na politi~kite partii za ekonomsko-socijalno-kulturen razvoj na dr`avata gi odda-le~uva od celite koi stojat pred niv.

Zatoa, povikot "idiotite# da se pridru`atna drugite e glas vo pustina. Toj koncentri~-no se {iri, gi zamatuva svetogledite na go-lem broj pripadnici na ovaa socijalna grupai se gubi bezrezultatno. Isto taka, treba dase znae deka zloupotrebata na imeto na Soju-zot ili imiwa na negovi rakovoditeli vokampawa za osnovawe na nekakva vtora, treta,politi~ka partija na penzioneri povlekuvaodgovornost za licata koi go pravat toa. Votoj pogled Sojuzot ima stav za neprifa}awena takvite inicijativi vo ova vreme. Toa epridonesot na "idiotite" vo ovoj moment zaop{testvoto, da odr`uvaat ramnote`a, da gibalansiraat ekstremite. Druga e sostojbatakoja se sozdava pri ostvaruvawe na izborno-to pravo na gra|anite.

Podatocite poka`uvaat deka politi~ki neop-redelenite gra|ani vo faza na izbori, ne se"neutralna masa# kako {to miluvaat da gi pret-stavat raznite "politi~ki eksperti i analiti-~ari#. Zavisno od toa kakvi programski celi nu-dat partiite, i kakvi o~ekuvawa procenuvaatgra|anite, tie se opredeluvaat vo izborot i vozaokru`uvawe na vol{ebnite brojki pred par-tiskite spisoci ili, daj bo`e i pred imeto nasekoj poedine~en kandidat.

Zatoa, eve edno na{e viduvawe za izlez od"idiotskata# faza na mojata socijalna grupa -penzionerite. Ako od brojkata od preku 280.000lica so najrazli~na profesionalna, obrazovna,kulturna i iskustvena struktura, ne mo`at po-liti~kite partii vo svoite izborni listi, kakoneutralni kandidati, da vklu~at i kandidatiod ovaa i od drugite politi~ki neopredeleni ineutralni gra|ani, se izvinuvam. No ako mo`at,ja iznesuvam ocenkata i predlogot na Sojuzot nazdru`enijata na penzioneri na Makedonija, de-ka nie cenime oti mo`at, i deka nie se zalaga-me za toa, politi~kite partii da vklu~at vosvoite izborni listi i imiwa na penzioneri,koi ubedeni sme vo toa, so izborot vo prestav-ni~kite tela }e pridonesat za razvojot na de-mokratijata i za re{avawe na penzionerskitepra{awa, ne na zborovi tuku na delo, i na lo-kalno i na dr`avno nivo.

Penzionerskata socijalna grupa nema potrebaod razvoj na kariera. Sekoj od nas napravil vosvojot raboten vek toa {to mo`el i tolku kolku{to mu dozvoluvale uslovite da postigne. I si-te zaedno pridonesovme na{ata mlada dr`avada zastane na noze, da stane partner na pogole-mite i porazvienite dr`avi i da se izbori zasvoe mesto vo regionot, a vo nekoi domeni i vome|unarodni ramki.

Golema e odgovornosta na asocijaciite na po-liti~ki neopredelenite gra|ani pred dr`avatai pred narodot i, pred se, pred svoite semejstva,vo politi~ki nemirni periodi od razvojot naop{testvoto da zazemaat strana vo konfronta-cijata, namesto da balansiraat so svojata uram-note`uva~ka sila za nadminuvawe na takvitesostojbi. Zatoa, nie ne se prepoznavame sebesivo negativnata konotacija od promenetoto imena na{ata socijalna grupa, so novoto ime zaoslovuvawe na politi~ki neopredelenite gra-|ani {to ni be{e tolku non{alantno ponudena.Naprotiv, i vo ovaa prilika pora~uvame dekapromena na imeto, na {to bilo i na koj bilo, aosobeno promena na imeto i na identitetot nane{to, za primer, da re~eme na dr`avata Re-publika Makedonija, kako i imeto na na{ata so-cijalna grupa, e neprifatlivo i e za sekoja osu-da. A za "idiotite# i tie okolu niv, sekoj od nassi go znae i mestoto i statusot. Tolku!.

Vo znak na odbele`uvawe na 8 Mart so posebenpietet sakam da se osvrnam za aktivnosta izna~eweto na `enite koi dejstvuvaat i rabo-

tat vo zdru`enijata na penzioneri. Tie, toa go zas-lu`uvaat, bidej}i tivko i nenametlivo u~estvuvaati ja razvivaat socijalno-humanitarnata dimenzijavo ramkite na penzionerskite zdru`enija zatoa{to taa aktivnost e najblisku do karakterot i pri-rodata na `enata.

Vo ̀ ivotnoto bitisuvawe na ̀ enata, kako {to ve-li edna na{a aktivistka, se pove}e se zgolemuva sa-modoverbata za vklu~uvawe vo penzionerskoto orga-nizirawe, nosej}i go so sebe i prenesuvaj}i go iskus-tvoto od semejstvoto i steknatoto rabotno iskustvo.

Tie, bidej}i se neumorni so darot {to im go dalaprirodata da rabotat i samo da rabotat, sekoga{ voprogramite na Sojuzot na zdru`enijata na penzio-nerite i vo zdru`enijata na penzioneri niz Repub-likata im se doveruvaat zada~i kako poseta na sta-ri i bolni penzioneri, soveti za za{tita od semej-noto nasilstvo kon starite lica kako fenomen naponovoto vreme, organizirawe na tematski sosta-noci za aktuelni bolesti, nivna inkluzivnost vorabotata na Crveniot krst i drugi humanitarni ak-tivnosti.

Vo znak na odbele`uvawe na 8 Mart silno bi sa-kala da spomenam nekolku aktivi na penzionerki,no za da ne gi povredam ~uvstvata na ostanatite, }eka`am deka mnogu zna~ajna ni{ka vo nivnata aktiv-nost e koga tie }e napravat doma{na pita, doma{-ni gurabii i drugi ne{ta nadopolneti so nivnatafantazija i }e gi posetat i ugostat penzioneritekoi `iveat vo penzionerskite domovi.

Pod palkata na `enite penzionerki vo najgolemdel }e se ostvaruva i voveduvaweto na Penziner-skata socijalna karta za dobivawe na pocelosniinformacii za korisnicite na penzija so cel tie dane bidat palijativni i necelosni koga treba da seprezemaat aktivnosti na zdru`enijata, za raznividovi i oblici na dejstvuvawe preku koi im se po-maga na penzionerite.

Zar ne zaslu`uva da se napi{e deka site kultur-ni manifestacii gi krasat `enite koi vo prviteredovi na penzionerskite horovi gordo i isprave-no gi peat izvornite makedonski pesni prenesuvaj-}i gi na mladite pokolenija, odnosno ~uvaj}i go odzaborav na{eto bogato folklorno tvore{tvo.

Po~ituvani penzionerki, zaradi mala digresijamorav da se poslu`am so knigata "Penzionerska sa-ga” na pretsedatelot Dragi Argirovski kade {to na`enite aktivistki im e posveten dostoen prostorza da ne se zaboravi toa {to tie go napravile, a"Blakcata na baba” se olicetvorenie za kreativ-nosta i blagorodnosta na sekoja penzionerka.

Na krajot, po povod 8 Mart nie penzionerkitevklu~eni vo penzionerskoto organizirawe i voaktivnostite, a i onie {to vo idnina }e se vklu~a-at, prepora~uvam da ne vodi ubavata misla na Maj-ka Tereza: "^esnosta i iskrenosta }e te napravatranliv”... NE E VA@NO, SOZDAVAJ!

VO OVOJ BROJ...

ZABAVA

VIDICI

ZDRAVSTVO

INTERVJU SOMINISTERKATA ZA KULTURAELIZABETAKAN^ESKAMILEVSKA

ILINSKI^AJ

AKTEROT

str. 10

str. 15

BANJAT E DIBRËS - CAPATË PËRGATITURA PËRPENSIONSTËT

str. 16

str. 14

str. 13

MEMORANDUM ZA SORABOTKA POME\U

SZPM I CRIS

USOGLASUVAWE NA PENZIITE

NEZABORAVNASREDBA ZA PENZIONERITE

PEHARI ZA NAJDOBRITE PENZIONERKI- SPORTISTKI

str. 5

str. 6

str. 7

str. 9

AKTIVNOSTI

OT^ETI

str. 4

str. 3

str. 2

str. 12

22 fevruari 2013 godina

\

\

Vovednik

Za "idiotite# i okolu nivMetodija St. To{evskiglaven i odgovoren urednik

Penzionerkitebiten faktor vo op{testvotoStanka Trajkovasekretar na IO

SSRREE]]EENN 88mmii MMAARRTTNNAA SSIITTEE SSEEGGAA[[NNII

II IIDDNNII PPEENNZZIIOONNEERRKKII

OT^ETI PENZIONER plus fevruari 20132

Komisijata za me|ugeneraciska ime|unarodna sorabotka, na 28januari 2013 godina odr`a sed-

nica na koja se rasprava{e po Izve{-tajot za rabotata vo 2012 godina ibe{e donesena Programa za rabota za2013 godina. So sednicata rakovode-{e pretsedatelot na Komisijata ipretsedatel na SZPM Dragi Argi-rovski, koj go obrazlo`i izve{tajoti pozitivno se izrazi za ostvareniteaktivnosti i zada~i od minatogodi{-niot plan za rabota.Toj istakna dekavo tekot na 2012 godina, koja be{eproglasena od EU za godina na aktiv-no stareewe i me|ugeneraciskata so-rabotka i solidarnost, SZPM poseb-na naglaska dade tokmu na me|ugene-raciskata sorabotka, koja be{e zas-

tapena niz site aktivnosti, a zalo`-bata na Sojuzot za pogolemo vrabotu-vawe na mladite i nivno vklu~uvawevo op{testvenite tekovi be{e pot-tiknata od aspekt na sozdavawetopodobri uslovi za `ivot na postara-ta populacija, {to e vo polza i na ge-neraciite koi doa|aat.

Vo odnos na me|unarodnata sora-botka be{e istaknato deka SZPM vocelost gi ostvari planiranite akti-vnosti koi se odvivaa kako me|usebniposeti na delegacii od SZPM i sood-vetni organizacii od drugi zemji, nakoi se prezentiraa aktivnostite irazmenuvaa iskustva od zaedni~kiinteres. Isto taka, be{e re~eno dekanekoi zdru`enija na penzioneri vos-postavile poneposredna i pobliska

sorabotka so sli~ni zdru`enija inevladini organizacii glavno od so-sednite zemji i realizirale me|useb-ni ekskurzii i poseti na gradovi ikulturno-istoriski znamenitosti, za{to podetalno i hronolo{ki se na-veduva vo Izve{tajot.

Vo diskusijata, vo koja u~estvuvaa:Besnik Pocesta, Metodija To{ev-ski, Stanka Trajkova, Dan~e Daska-lovska, Krste Angelovski i [abanSabriu, bea navedeni primeri nadobro organizirani poseti i ostva-reni kontakti so stranski zdru`eni-ja i drugi organizacii na penzionerii bea dadeni sugestii za unapredu-vawe na sorabotkata so pogolemou~estvo na SZPM i navremeno infor-mirawe za vospostavenite kontaktina ponisko ramni{te. Site predlozina ~lenovite na Komisijata za poor-ganizirano dejstvuvawe i pro{iru-vawe na sorabotkata so drugi bal-kanski zemji i poveduvawe inicijati-va za pomasovno u~estvo na stranskipretstavnici vo reviite na pesni mu-zika i igri, kako i na sportskite pen-zionerski natprevari so intencijatie da prerasnat vo zaedni~ka bal-kanska manifestacija, bea vgradenivo Programata za rabota na Komisija-ta za 2013 godina koja ednoglasno be-{e usvoena.

M.D.

Sednica na Komisijata za me|ugeneraciska i me|unarodna sorabotka

Zalo`ba za pro{iruvawe na aktivnostite

Na den 10.01.2013 godina Komisi-jata za informirawe i izdava~-ka dejnost na IO na SZPM ja

odr`a svojata prva sednica vo ovaagodina, na koja prisustvuvaa i DragiArgirovski, pretsedatel na SZPM i naIzdava~kiot Sovet na vesnikot "Pen-zioner plus” i Metodija To{evski,potpretsedatel na IO na SZPM i gla-ven i odgovoren urednik na vesnikot.Otkako bea pozdraveni prisutnite, vokratki crti be{e izlo`ena sodr`ina-ta na Izve{tajot za rabotata na komi-sijata vo 2012 godina. Me|u drugotobe{e istaknato voveduvaweto nastranica na albanski jazik vo vesni-kot, kako i pomestuvawe na site dose-ga{ni broevi na vesnikot "Penzionerplus na Veb stranicata na SZPM. Po-zitivno bea oceneti dvata Bilteni zasport i reviite, kako i pokrivawetona ovi dve manifestacii i promocija-ta na knigata "Na{i penzionerskivremiwa od pretsedatelot Argirov-ski. Pozitivni oceni ima{e i za pri-logot vo Nova Makedonija, "Penzio-nerski vidici” i za prilozite vo ves-nikot KOHA.

Be{e zaklu~eno deka so celokupna-ta svoja rabota i anga`man komisijatapridonela za zgolemuvawe i na rej-tingot na Sojuzot. Od site prisutniIzve{tajot be{e prifaten kako seop-faten i pozitiven.

Potoa od strana na pretsedatelotna komisijata, be{e obrazlo`ena Pro-gramata i Kalendarot za rabota na ko-misijata po meseci. Be{e akcentiranodeka aktivnostite glavno }e se odvi-vaat niz dosega{nite formi, odnosnopreku vesnikot "Penzioner plus”,stranicata za penzioneri vo "KOHA” iprilogot "Penzionerski vidici” vo"Nova Makedonija”, Veb stranicata,biltenite, elektronskite i pi{anite

mediumi, pres konferencii i drugo.Informiraweto na site nivoa }e bidedvostrano. Komisijata }e ja pottiknu-va izdava~kata dejnodt. Aktivno }e sevklu~i vo odbele`uvaweto na 67 go-dini od organiziraweto na penzione-rite vo Makedonija i drugo.

Na sednicata, na prisutnite im seobrati Dragi Argirovski, pretseda-tel na Izdava~kiot Sovet na vesnikot"Penzioner plus” koj im gi ~estitapraznicite, a potoa istakna deka ra-botata na ovaa komisija e mnogu va`na.Toj vo svojata diskusija pozitivno gooceni Izve{tajot za 2012 godina, kakoi predlo`enata Programa i Kalendarza rabota vo tekot na 2013 godina. [tose odnesuva do zgolemuvawe na tira-`ot vo vesnikot vo momentov ne emo`no od finansiski pri~ini.

Vo svojata diskusija Metodija To-{evski, glaven i odgovoren urednikna vesnikot "Penzioner plus”, isto ta-ka pozitivno gi oceni trite dokumen-ti, so predlog od vreme na vreme da sepodgotvuvaat specijalni podlistociso inovativni dejnosti na penzioneri-te, da se odr`uvaat pove}e edukativ-ni rabotilnici so dopisnicite so celnapisite da bidat pokvalitetni odsite aspekti. Isto taka, toj predlo`ida se pottiknuvaat zdru`enijata daizdavaat svoi bilteni, informatori,monografii i drugo, da oformat svoiveb stranici i da se ispita i poddr-`uva mo`nosta za izdava~ka dejnostna ~lenovite na zdru`enijata.

Vo diskusijata u~estvuvaa: GojkoEftoski, Arsen Ilievski i Cvetan-ka Ilieva. So dopolonuvawata Prog-ramata i Kalendarot za 2013 godinabea usvoeni ednoglasno zaedno so da-denite zabele{ki koi treba da bidatvneseni vo ovie dva dokumenti.

K. S. Andonova

Komisija za informirawe i izdava~ka dejnost

Dobroto informirawe - prioritet na SZPM

Odborot na registrirana organi-zacija za solidarni sredstva i~lenarina, na 14 januari 2013

godina, vo prostoriite na SZPM jaodr`a {estata sedenica na koja ras-prava{e za pove}e aktuelni pra{awai problemi od interes za penzioner-skata organizacija. So sednicata ra-kovode{e pretsedatelot na OdborotMetodija To{evski, a od rakovodstvo-to na SZPM prisustvuvaa: pretsedate-lot na SZPM Dragi Argirovski i sek-retarot na IO Stanka Trajkova.

Posebno vnimanie Odborot mu pos-veti na problemot so obezbeduvawetoa`urna evidencija na ~lenstvoto vosojuzite i zdru`enijata na penzioneribidej}i dostavenata evidencijata odFPIOM spored pripadnosta soobraz-no najnovata teritorijalna podelba naop{tinite vo Republika Makedonija,ne soodvetstvuva na vistinskata sos-tojba. Za uspe{na realizacija na ovojproekt za obrabotka i a`urirawe napodatocite Odborot donese odluka zafinansirawe na uslugite za taa name-na.

Pretsedatelot na Odborot Metodi-ja To{evski dade sugestii i nasoki zapobrzo re{avawe na problemot soevidencijata vo sojuzite i zdru`eni-jata na penzioneri so me|useben dogo-vor za razmena na ~lenstvoto sporedrealnata pripadnost vo op{tinskiramki i so anga`irawe arbitra`nakomisija za specifi~nite slu~ai inesoglasuvawa. Vo toj kontekst To-{evski informira{e za tekot i re-

zultatite od tretiot ciklus usoglasu-vawa na brojot na ~lenstvoto me|upovrzanite zdru`enija na penzionerivo periodot pome|u 9-ti oktomvri2012 i 22 januari 2013 godina.

Isto taka, ~lenovite na Odborotbea informirani za usoglasuvaweto inajavenoto zgolemuvawe na penziite iza drugite merki za podobruvawe nastandardot na penzionerite. Vo odnosna dozna~uvawata i isplatata nasredstvata za solidaren fond, koiglavno nedostasuvaat, be{e zazemenstav istite da ne se namaluvaat i dase iznajde na~in za redovna i navre-mena isplata na pogrebnite tro{oci.

Presedatelot na SZPM Dragi Argi-rovski informira{e za realizacija-ta na inicijativata za donesuvawe Za-kon za penzionersko organizirawe iza obidot za re{avawe na prostorniot

problem na Sojuzot, za {to istaknadeka anga`iraweto na ovoj plan }eima pozitivna razre{nica.

Po pove}eto pra{awa od dnevniotred, so konstruktivni predlozi za

nadminuvawe na aktuelnite problemi,vo raspravata u~estvuvaa: StankaTrajkova, Krste Angelovski, GidoBoj~evski, Qubomir Janev, QubomirNaumovski, Krsto Canev i DimitrijaBogatinoski.

Na sednicata ~lenovite na Odborotbea zapoznati i so dostavenite podne-soci i pisma od sojuzi i zdru`enija,kako izvestuvawa za izvr{eni aktiv-nosti ili postavuvawe pra{awa odinteres za penzionerskata organiza-cija, kako i so drugi informacii i na-soki za pouspe{no funkcionirawe idejstvuvawe vo narednot period.

M.D.

[esta sednica na Odborot na registrirana organizacija za solidarni sredstva i ~lenarina

Dogovor za podobro dejstvuvawe

ZP Taftalixe DDD - Skopje

Doma}insko i uspe{no rabotewe

Sobranieto na ZP Taftalixe DDD- Skopje, na 27.12.2012 godina jaodr`a {estata sednica na koja

vnimanieto na ~lenovite be{e naso-~eno kon programata za rabota nazdru`enieto i finansiskiot plan zaostvaruvawe na prihodite i rashoditena zdru`enieto za 2013 godina. Poopse`nata rasprava i iznesenite za-bele{ki po ovie zna~ajni dokumenti,istite ednoglasno bez usvoeni.

So Programata za rabota na ZP Taf-talixe DDD se predvideni brojniaktivnosti soglasno so barawata na{estte ogranoci na penzionerite.Glavno, site aktivnosti proizleguva-at od Statutot na zdru`enieto, De-lovnikot na Sobranieto i zada~ite naIzvr{niot odbor.

Vo tekot na ovaa godina predvidenoe Sobranieto na ZP Taftalixe DDD daodr`i tri sednici. Taka, vo fevruari

penzionerite }e raspravaat po izve{-taite za rabotata na Izvr{niot odbori za finansiskoto rabotewe na zdru-`enieto za izminatata 2012 godina.Kon krajot na avgust Sobranieto }e gorazgleda {estmese~noto rabotewe naIzvr{niot odbor na zdru`enieto iinformacijata za ostvarenite priho-di i rashodi. Vo dekemvri Sobranieto}e ja razgleda programata za rabota ifinansiskiot plan na prihodi i ras-hodi za 2014 godina.

Vo prodol`enie na sednicata, ~le-novite na sobranieto raspravaa zaplaniranite aktivnosti na IO i nego-vite tela. Aktivnostite glavno }e senaso~at kon za{titata i unapreduva-weto na pravata i interesite od ob-lasta na penziskoto osiguruvawe izdrastvenata za{tita, natamo{nounapreduvawe i razvoj na zdru`enietokako i prodol`uvawe na aktivnosti za

omasovuvawe so novi ~lenovi. Preku,Komisijata za kulturno-zabaven `i-vot }e prodol`i organizirano spro-veduvawe na kulturno-zabavnite ak-tivnosti. Komisijata za rekreacija }eobezbedi organizirawe na pove}eednodnevni izleti niz Republikata izapoznavawe na penzionerite so kul-turno istoriskite spomenici i zname-nitosti vo Makedonija. Komisijata zazdravstvena i socijalna za{tita, vrzosnova na predlozite na ogranocite,}e dodeluva ednokratna pari~na po-mo{ na penzionerite spored utvrdenikriteriumi. Isto taka, }e se organizi-ra poseta na stari i bolni ~lenovi nazdru`enieto. Aktivnostite so ovaaprograma predviduvaat kontinuitet voostvaruvawe sorabotka so lokalnatasamouprava na op{tinata, so cel zare{avawe na problemite.

S. Bilinski

Na 28 dekemvri 2012 godina Sob-ranieto na ZP Demir Kapija,odr`a redovna sednica na koja

be{e usvoena programata za rabota za2013 godina. Sednicata ja otvori i sonea rakovode{e Blagoj Kavazov, pre-tsedatel na zdru`enieto. Toj go izrazisvoeto zadovolstvo od rezultatite odtrigodi{nata rabota otkoga rakovodinovoizbranoto rakovodstvo.

- Na{eto Zdru`enie vo minatatagodina celosno ja realizira Godi{na-ta programa U~estvuvavme na golem

broj proslavi, manifestaci i poseti.Taka pogolemiot broj od penzioneriteod ovaa op{tina organizirani odZdru`enieto posetija za prvpat neko-lku gradovi i kulturno istoriski spo-menici, a kade drugaruvavme so penzi-onerite od tie gradovi. Deka ZP odDemir Kapija mo`e samostojno uspe{-no da raboti toa se poka`a i so orga-niziraniot piknik na zeleno {to se

odr`a vo izletni~kotomesto Do{nica kaj De-mir Kapija. Na ovojpiknik gostuvaa nad1000 penzioneri orga-nizirani od 12 ZP odpove}e gradovi od Re-publika Makedonija, aova }e se odr`uva tra-dicionalno.- re~e Ka-vazov.

Otkako vo diskusija-ta se vklu~ija nekolkupenzioneri, zboruvajkiza podgotvenata Prog-

rama, taa be{e usvoena, kako i finan-siskiot plan za ovaa godina.

M. Pa{oevski

ZP Demir Kapija

Programata za novi aktivnosti

Sobranieto na ZP Labuni{ta nakrajot na dekemvri minatata go-dina odr`a godi{na sednica na

koja rasprava{e po Izve{tajot za ra-bota na Zdru`enieto vo 2012 godina idonese Programa za rabota i Finan-siski plan za 2013 godina. So sedni-cata rakovode{e pretsedatelot naZdru`enieto Dilaver [akiroski, kojdade vovedni zbele{ki i go istaknazna~eweto na sedenicata od aspek nadonesuvaweto va`ni odluki za rabotai natamo{no dejstvuvawe.

Podgotvuva~ot na Izve{tajot Ramiz]azimoski dade kratko obrazlo`eniena sodr`inata i istakna deka vo nego sevgradeni site soznanija i nasoki odSZPM, osobeno vo odnos na vodewetosovremena administracija, za {to i odnajvisoko nivo nema nikakvi zabele{ki.

Raspravata po site to~ki na dnev-niot red be{e mo{ne konstruktivna,so mislewa i predlozi za unapredu-vawe na rabotata, a pozabele`livou~estvo imaa: Spase Marinoski, Zu-lal Mersimoski, Nihad Saloski idrugi. Potoa ~lenovite na Sobranietoednoglasno gi usvoija Izve{tajot zarabotata, Finansiskiot plan i Prog-ramata za rabota za 2013 godina.

Na krajot bea verificirani manda-tite na \uladin Ismajloski i IbrahimBajramoski za ~lenovi na Sobranieto,dodeka za ~len na Izvr{niot odborbe{e izbran Esad Avmedoski od Pod-gorci i za ~len na Nadzorniot odbor,Andrija Pajkaski od Labuni{ta. Istotaka, be{e izbrana i popisna komisijana koja i bea dadeni nasoki za izvr{u-vawe na zada~ite. M.D.

Sednica na Sobranieto na ZP Labuni{ta

Usvoeni zna~ajni dokumenti

\

INTERVJUPENZIONER plus fevruari 2013 3

Minatata godina za prv pat mi-nister za kultura be{e pokrovi-tel na edna zna~ajna penzioner-ska manifestacija. Vie ja pri-fativte taa ponuda od najmasov-nata i edna od najaktivnite nev-ladini organizacii so nad 250000 ~lenovi, zo{to?

So golemo zadovolstvo prifa-tiv da bidam pokrovitel na mina-togodi{nata, 10-tata jubilejnarevija na pesni, muzika i igri napenzionerite, manifestacija zakoja smetam deka e zna~aen prido-nes na postarata generacija gra|a-ni na Republika Makedonija konzbogatuvaweto na kulturniot pej-za` vo na{ata dr`ava.

Smetam deka odr`uvaweto naovaa manifestacija, koja go afir-mira makedonskoto izvorno tvo-re{tvo, starogradskiot folklor,e od golemo zna~ewe i e potvrdana zalo`bite na penzionerite,aktivno da u~estvuvaat vo krei-raweto na kulturniot i na javniot`ivot vo na{ata zemja, po~ituvaj-}i gi trajnite vrednosti, koi sena{e nacionalno obele`je.

Kakvo be{e ~uvstvoto koga senajdovte me|u hor od 1500 penzi-oneri koj pee{e vo Univerzalna-ta sala?

So resorniot minister za trud isocijalna politika, Spiro Ris-tovski, so gradona~alnikot nagrad Skopje, Koce Trajanovski, i somnogubrojnite gosti imavme mo`-nost da prosledime navistinaubava izvedba na makedonski pes-

ni i igri koi poteknuvaat od sitekraevi na Makedonija. Ima{emnogu energija,mnogu qubov, mnoguentuzijazam vo izvedbata na bise-rite na na{eto folklorno bogat-stvo. Seto ona {to go vidov voramkite na revijata na pesni, mu-zika i igri pretstavuva zna~aenpridones kon za~uvuvaweto i pro-moviraweto na makedonskata kul-tura i tradicija i na seto ona {tone pravi posebni kako narod.

Bi sakala da gi pozdravam napo-rite na 50-te zdru`enija na pen-zionerite vo dr`avava koi, obe-dineti vo Sojuzot na zdru`enijatana penzionerite na Makedonija, voizminatite 10 godini preku ovaamanifestacija nastojuvaat da jaza~uvaat na{ata bogata etnokore-olo{ka tradicija.

]e prodol`i li taa sorabotkaso penzionerite i vo ovaa, 2013godina?

Ministerstvoto za kultura, ka-ko i dosega taka i vo idnina, }ebide otvoreno za sorabotka i zapoddr{ka na kvalitetnite proek-ti i programi na gra|anskite zdru-`enija bidej}i tie gi zadovoluva-

at potrebite na na{itegra|ani i ja pravat kultu-rata dostapna do site. Sa-kam da potsetam deka voizminatiot period, Mi-nisterstvoto za kulturasprovede pove}e merki sokoi se podobri statusot napenzionerite, me|u koi imagolem broj istaknati umet-nici i kulturni rabotnici.Vovedeni se nacionalnitepenzii so koi dobitnicitena vrvnite priznanija zadolgogodi{ni ostvaruvawa vokulturata ili za `ivotno deloostvarija pravo na soodveten do-`ivoten mese~en nadomest. Voed-no obezbedivme i 50% popust zapenzionerite za vlez vo siteinstitucii od oblasta na kultu-

rata vo Republika Makedonija. Vo ovaa prigoda sakam da mu se

zablagodaram na Sojuzot na zdru-`enijata na penzionerite na Ma-kedonija za inicijativata, Minis-terstvoto za kultura da bide ge-neralen pokrovitel na revijata napesni, muzika i igri na penzione-rite. Vo Godi{nata programa za

kultura i godinava ja dadovmesvojata poddr{ka za odr`uvawetona ovaa manifestacija. Sporednajavite, }e se realiziraat {estregionalni i edna republi~ka re-vija, na koi }e u~estvuvaat site 56zdru`enija vo koi ~lenuvaat

250.000 penzioneri. Sakam da goizrazam moeto uveruvawe deka ivo idnina }e bideme otvoreni zasorabotka i za poddr{ka na prog-ramite i proektite na ovoj Sojuz.

Vie ste minister koj mu pripa-|a na pone`niot pol, no fakt edeka `enite se nedovolno zasta-peni vo instituciite vo na{eto

op{testvo. Spored Vas, na {tose dol`i toa?

Polo`bata na `enite vo javni-ot, kulturniot, ekonomskiot, no ivo politi~kiot `ivot vo Makedo-nija se menuva. Poleka, no sigurno,`enite go zazemaat zaslu`enotomesto vo politikata i s¢ pove}ese del od dnevnopoliti~kite slu-~uvawa vo zemjava. Gi ima na ra-kovodni funkcii, vo sovetite naop{tinite, vo parlamentot. Pogo-lemoto prisustvo na `enata vosite sferi od op{testvenoto `i-veewe be{e i ostanuva strategis-ka opredelba na Vladata na Re-publika Makedonija. Ubedena sumdeka toj trend }e prodol`i i voidnina.

Kakvi se Va{ite poraki dopenzionerkite vo presret na 8Mart - Denot na `enata?

Bezgrani~nata qubov, gri`ata,no i silata, se izraz na golematablagorodnost na `enata. Bez raz-lika na `ivotnata doba, `enatasekoga{ so optimizam gleda na se-kojdnevieto, nao|a re{enie duri itoga{ koga se ~ini deka ne postoiizlez. Ubedena sum deka i ovoj 8Mart `enite-penzionerki }e goodbele`at so svojata istrajnost iso svojata otvorenost kon kompro-misite. Neka va{ata dobrina iblagorodnost bidat silniot adutna ~ove{tvoto vo borbata protivzagrozuvaweto na ~ove~kite vre-dnosti. Vi posakuvam mnogu zdra-vje i nasmevki. Neka vi e ~estitpraznikot!

Razgovorot go vode{eKalina Slivovska Andonova

INTERVJU SO ELIZABETA KAN^ESKA-MILEVSKA MINISTER ZA KULTURA NA VLADATA NA R.M.

Penzionerskite revii od posebennacionalen interes vo kulturata

Na 26 dekemvri 2012 godina, vo pros-toriite na "Porta Makedonija” voSkopje, Redakcijata na vesnikot "No-

va Makedonija” gi proglasi desette najpo-pularni li~nosti od Republika Makedo-nija za 2012 godina. Toa se deset li~nosti

koi se istaknale so svojot pridones vooblasta na biznisot, kulturata, politika-ta, umetnosta, naukata, obrazovanieto,

sportot, op{testvenite i humanitar-nite dejnosti i koi dale golem pri-dones za afirmacija na Makedonija.

- Ovie deset li~nosti se ubav por-tret na Makedonija za 2012 godina, -re~e glavniot i odgovoren urednikna "Nova Makedonija”, Zoran Dimit-rovski, pretstavuvaj}i go izborot nadesette heroi na 2012 godina. -Priznanijata "Li~nost na godinata2012”, vesnikot gi vovede za najis-taknatite li~nosti {to ja odbele-`ale godinata so svojata rabota,anga`man i isklu~itelnite rezulta-ti so {to pridonele Republika Ma-kedonija da se afirmira nasekade,no i da se podobri kvalitetot na `i-votot na site {to `iveat na ovie

prostori.Direktorot na "Nova Makedonija” Ratko

Lazarevski izbranite dobitnici na ova

presti`no priznaniegi nare~e lideri,koi so svojata rabo-ta, ~esnost i posve-tenost, so svojatamisija i vizija, otse-koga{, ne upatuvaatvo koj pravec trebada se dvi`ime i niei na{ata dr`ava ikon {to treba da sestremat idnite gene-racii.

Pretsedatelot na Sojuzot na zdru`enijana penzioneri na Makedonija Dragi Argi-rovski za "Li~nost na godinata 2012” be{eizbran kako rezultat na izvonrednite re-zultati koi gi postigna Sojuzot pod negovorakovodstvo. Zatoa ova priznanie e negovli~en uspeh, no naedno e priznanie za rej-tingot {to go ima Sojuzot otkako toj rako-vodi so nego. Toa e priznanie za celotorakovodstvo, i za site 280.000 penzioneri.Negovoto iskustvo i vizionerskite pogle-

di na ne{tata, pomognaa Sojuzot na zdru-`enija na penzioneri na Makedonija daprerasne vo edna od najaktivnite, nevla-dini i multietni~ki organizacii, vo naj-masovna asocijacija po evropski terk. Ne-goviot pridones za penzionerskata orga-nizacija e golem i e za sekoja po~it. Zaafirmacija na Sojuzot toj pridonesuva i sonegovite publicisti~ki trudovi, a posebnoso pettata kniga "Na{i penzionerski vre-miwa” so koja 2012 godina ja obele`a kakogodina za pametewe. Toj e penzionerskilider vo Makedonija, no kako dobar pozna-va~ na penzionerskite problemi poznat ipriznat e i nadvor od na{ata zemja. Ev-ropskiot institut "Hevreka” od Qubqana ioficijalno go proglasi za ekspert za tre-tata `ivotna doba.

Priznanieto "Li~nost na 2012 godina”zaedno so statuetata dojde vo vistinskirace, kaj li~nost koja toa go zaslu`uva.Paunot e ptica na gordosta. Penzioneritese gordi zaradi ~ovekot {to go dobi ovapriznanie i ja spodeluvaat so nego negova-ta radost i zadovolstvo so `elba 2013 go-dina da bide u{te pobogata so aktivnostii so pozitivni rezultati.

Kalina S. Andonova

Pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski li~nost na godinata 2012

Vo Univerzalnata sala pee{e hor od 1500 penzioneri

AKTIVNOSTI PENZIONER plus fevruari 20134

Sobranieto na Zdru`e-nieto na penzioneriteod op{tinata Berovo

pred krajot na minatata go-dina odr`a sednica na kojabea doneseni finansiskiotplan i Programata za rabotaza 2013 godina.

Vo usvoenata Programa zarabota na ZP za 2013 godina,me|u drugoto, se predviduvai obezbeduvawe sredstva zadozaokru`uvawe na solarni-ot sistem na Domot na penzioneritevo Berovo so cel i parnoto greewevo zgradata da bide priklu~eno na

ovoj sistem. Vo ramkite na drugite aktivnosti,

godinava se predviduva organizi-

rawe, za prvpat, izlo`bi na penzio-neri - likovni amateri od podra~-jeto na op{tinata Berovo. Vo 2013godina berovskoto zdru`enie }e

prodol`i so aktivnostite nasocijalen plan vo `ivotot napenzionerite. Megu drugitemerki se predviduva i izra-botka na socijalni karti, no ifinansiska pomo{, na penzio-nerite koi se nao|aat vo te{kamaterijalna i finansiskasostojba.

Godinavaa }e prodol`at ime|usebnite drugaruvawa naberovskite penzioneri iintenzivirawe na sorabotka-ta na zdru`enieto so drugi

penzionerski organizacii na dr`a-ven i me|unaroden plan.

Dragi Rolevski

Proektot "Dneven centar za sta-ri lica i centar za davawepomo{ vo doma{ni uslovi”

ostvaruva gri`a i zdravstvena za{-tita na licata vo treta doba; obez-beduva zdravstvena za{tita vo do-ma{ni poseti; profesionalen raz-govor so psiholog i socijalen rabot-nik; edukativno-programski aktiv-nosti na dve lokacii i promocija navolonterstvoto.

Od 2011 godina na podra~jata naskopskite op{tinite: Centar, Kise-la Voda, Karpo{, \or~e Petrov, ^a-ir, Butel i [uto Orizari so proek-tot se opfateni i se posetuvaat 120korisnici vo doma{ni uslovi. Timod 4 medicinski sestri i 34 volon-teri se nositeli na terenskiteaktivnosti, kade {to gi nudat sled-nite uslugi: merewe {e}er vo krvta,merewe krven pritisok, kontakt somati~en lekar, delewe lekovi, so-veti za zemawe na terapii, sovetiza pravilna ishrana, pridru`ba pri

odewe na lekar, pri pro{etka i ku-puvawe lekovi ili prehranbeniprodukti, pri zavr{uvawe na admi-nistrativni raboti, razgovori idrugi razli~ni aktivnosti.

Proektot ima dve prostorii naDneven centar. Tie se vo Crven krst- ^air i vo Domot na humanitarniteorganizacii "Dare Xambaz”. Vo dnev-nite centri, pove}e od 60 povitalnilica mo`at korisno da go minuvaatslobodnoto vreme. Isto taka, sekojpetok se meri krven pritisok, a se-

koj posleden petok vo mesecotse meri {e}er vo krvta. Vodnevnite centri korisniciteimaat mo`nost da dobijat psi-holo{ko sovetuvawe so tera-pevt i so socijalen rabotnik.Na otvorenata telefonska li-nija (02/3228-347) gra|anitemo`at da se obratat, da dobijatinformacii za funkcionira-weto i uslugite na dnevniotcentar i za mo`nostite za ko-

ristewe na istite. Dosega{nata ra-bota i funkcioniraweto na Dnevni-ot centar poka`a deka licata votreta doba poseduvaat ve{tini. Ko-ristej}i gi tie vo proektot davaatzna~aen pridones i aktivno u~es-tvuvaat vo na{ite humanitarni ak-cii.

Celiot proekt e poddr`an od Gra-dot Skopje i Ministerstvo za trud isocijalna politika, kako i od Avs-triski Crven krst i Agencija za raz-voj. Tihana Obradovi}

Dneven centar za stari lica i centar zadavawe pomo{ vo doma{ni uslovi

ZP Berovo

Pro{ireni aktivnosti

Sobranieto na ZP Ohrid i Deb-rca na krajot na dekemvri 2012godina odr`a rabotna, istov-

remeno i sve~ena sednica po povodnovogodi{nite i bo`i}nite praz-nici. Na sednicata prisustvuvaa:potpretsedatelot na Sobranieto naSZPM Besnik Pocesta, pretsedate-lot na Konfederacijata na sindika-tot na Pogradec - Albanija, NazivDaljani i prestavnici od sosedniteZP od Struga i Prilep predvodeniod pretsedatelite Liman Polo`anii Kire \or|ieski.

Vo svoeto obra}awe potpretseda-telot na Sobranieto na SZPM Bes-nik Pocesta istakna deka ZP Ohridi Debrca kontinuirano i so nesma-len intenzitet prodol`uva da pos-

tignuva dobri rezulta-ti i mu posaka toj trendda go zadr`i. Kusiosvrti za aktivnostitena Zdru`enieto vo mi-natata godina dadoaodgovornite za rabota-ta na organite i telata,a za dejstvuvaweto naSobranieto i naIzvr{niot odbor zbo-ruvaa pretsedateliteMarinela Jovanovi} i\or|i Trp~eski. Za de-lokrugot na svojata rabota se iska-`aa i Stefan Vladimirov, Jon~ePetreski, Krste @ileski, Tomis-lav Manoski, Dimitri Spasoski,Risto Trakoski Ru`a Baleska, La-

zo Jolakosi, Krste Simonski, Dob-rila Taleva i Krste Spaseski.

Sobranieto donese Odluka zavremeno finansirawe na ZP voprvite tri meseci 2013 godina.

K.S.

ZP Ohrid i Debrca

Novogodi{na sednica na Sobranieto

Na sednicata sobranieto na ZP[tip vo pro{iren sostav, odr-`ano na 26.12.2012 godina bea

razgledani Programata za rabo-ta i finansiskiot plan za 2013godina. Najnapred pretsedate-lot Mihail Vasilev gi zapoznaprisutnite so Programata za ko-ja re~e deka sodr`i {iroka pa-leta aktivnosti korisni za pen-zionerite. Isto taka, toj nagla-si deka me|u drugoto planiranise pove}e humanitarni aktiv-nosti, pomo{ na socijalno zag-rozeni penzioneri, sportskiigri i kulturni nastani, kako iposeta na kulturno istoriskispomenici, potoa bawskite le-kuvawa so trieset otsto u~estvo odzdru`enieto, pomo{ na lica so huma-nitarnite paketi i drugo. Potoa se os-vrna na investicionite proekti: nad-gradba za eden kat na postojniot pen-zionerski dom, izgradba na klubovikade {to postoi potreba i uslovi, ot-vorawe na kujna za topol obrok i kapi-talniot proekt izgradba na nov dom zastari lica.

Na sednicata be{e usvoen finan-siskiot plan na ZP [tip za 2013 godi-

na vo koj prihodite se vo malo poka~u-vawe, a rashodite se planirani da bi-dat vo granicite na mo`nostite. Be{e

re~eno deka za{tedenite sredstvastrogo namenski }e se koristat za iz-gradba na noviot dom za stari lica, kojbi trebalo da ovozmo`i poevtin pros-tor na penzioneri so niski penzii. Vorealizacija na predvidenite celi ipostavenite zada~i za 2013 godina }ebidat opfateni pogolem broj penzio-neri, so {to tie }e go po~uvstvuvaatblagodetot na ~lenstvoto vo zdru`e-nieto.

Cveta Spasikova

Sedumdesetgodi{ninata od smrt-ta na prvoborecot Robert Gajdi},istoimenata Urbana zaednica

od op{tinata "Centar” vo Skopje, jaodbele`a na 14 januari 2013 godina so~estvuvawe pred spomen-obele`jetona revolucionerot. Po toj povod, de-legacija od UZ "Robert Gajdi}” polo`isve`o cve}e na spomenikot na prvobo-recot, koj pred 70 godini herojski gopolo`i svojot `ivot za idealite naRevolucijata i so zlatni bukvi se za-pi{a vo istorijata na Makedonija.

Na ~estvuvaweto pred spomen-obe-

le`jeto na prvoborecot prisustvuvaa:gradaona~alnikot na op{tina Centar,Vladimir Todorovi}, ambasadorot naRepublika ^e{ka, Miroslav Rame`,pretstavnici na zdru`enijata na bor-cite i na penzionerite od Op{tinaCentar, pretsedateli na zaednicitena sopstvenici od UZ, pretstavnici odOU "Dimitar Miladinov” i drugi gra-|ani. Manifestacijata zavr{i vo Klu-bot na penzionerite vo urbanata zaed-nica "Robert Gajdi}” so prigodno dru-`ewe i se}avawe na prvoborecot.

Z.S.

^estvuvawe za prvoborecot Robert Gajdi}

ZP [tip

Usvoeni Programata i finansiskiot plan

Damne{nata `elba na penzione-rite od \or~e Petrov da bidatsite zaedno vo edno zdru`enie

na penzioneri ve}e e realnost.Na 30.01.2013 godina na prigodna

sve~enost vo salata na Op{tinata\or~e Petrov be{e potpi{an Dogovorza prisoedinuvawe na Zdru`enietona starosni i semejni penzioneri vo\or~e Petrov kon Zdru`enieto napenzioneri \or~e Petrov. Dogovorotza prisoedinuvawe go potpi{aa Me-todija Novkovski, pretsedatel naIzvr{niot odbor na Zdru`enieto napenzioneri \or~e Petrov i VericaMi{kova, pretsedatel na zdru`enie-to na starosni i semejni penzioneriod istata op{tina.

Na ovoj sve~en ~in prisustvuvaaDragi Argirovski pretsedatel na

SZPM, d-r Krste Angelovski pretse-datel na SZP na grad Skopje i SokolMitrovski gradona~alnik na Op{ti-na \or~e Petrov.

Ova prisoedinuvawe na dvetezdru`enija vo edno otvora mo`nostiza zbogatuvawe na sodr`inite za ra-bota, za sozdavawe na podobri usloviza dru`ewe, za me|usebno pomagawe ipostignuvawe na podobri rezultativo site sveri na dejstvuvawe na pen-

zionerite od ovaa op{tina. Vo idni-na vaka zdru`eni tie }e postignuvaatpogolemi uspesi i podobri rezultatina sportskite aktivnosti i kulturno-zabavnite manifestacii, so {to `i-votot na site }e im bide posodr`aeni pokvaliteten.

U{te na po~etokot rakovodstvotona zdru`enito ve}e ima gotovi pla-novi za akcija. Prostorot {to dosegago koriste{e zdru`enieto na staros-ni i semejni penzioneri }e bide pre-ureden, adaptiran i opremen so rek-viziti i vo nego }e raboti Klub zadneven prestoj na penzionerite odcelata o{tina.

Potpi{uvaweto so prigodno obra-}awe go pozdravija pretsedatelotDragi Argirovski i gradona~alni-kot Sokol Mitrovski, koj me|udrugo-

to veti deka Op{tinata}e go uredi i opremiKlubot za dneven prestojna penzionerite, so {tou{te edna{ se potvrdiprimernata sorabotkame|u Op{tinata i Zdru-`enieto na penzionerikoja po mnogu ne{ta slu-`i za primer vo gradotSkopje, no i po{iroko.

Primerot na ovie umnii racionalni penzione-ri treba da go sledat ipenzionerite od drugiop{tini kade na terito-

tijata na edna op{tina egzistiraatdve zdru`enija na penzioneri, {to }ebide regulirano so noviot zakon zapenzionersko organizirawe vo Re-publika Makedonija. Se postavuvapra{aweto zo{to se gubi dragocenovreme koe mo`e ubavo da se iskoris-ti za uspe{na realizacija na mnoguaktivnosti..

Qubinko Ristovski

Nastan za primer nadrugite zdru`enija

Inicijativata za zbratimuvawena ZP Kumanovo i Zdru`enie-to na voenite penzioneri na

RM, potekna od pred nekoja godinakako izraz na dosega{nata uspe{name|usebna sorabotka vo ostvaru-vaweto na zaedni~kite celi i `el-ba istata da se intenzivira i daprodol`i vo site oblasti i segmen-ti na dejstvuvaweto. Ovoj ~in nadobrovolno zbli`uvawe i sozda-vawe uslovi za poneposredna sora-

botka, obostrano be{e prifaten ipoddr`an od site ~lenovi. [estifevruari 2013 godina vleze voistorijata na dvete zdru`enija kakodatum na zbratimuvaweto i kako novpo~etok vo natamo{nata sorabotka.

Zbratimuvaweto be{e objaveno nasve~enata sednicata na Izvr{niotodbor na ZP Kumanovo odr`ana potoj povod, na koja prisustvuva{e idelegacija od Zdru`enieto na voe-nite penzioneri vo sostav: \orgi

Zarinski - potpre-sedatel, EftimMi{ovski - sekre-tar i Mihajlo Ris-tovski i Mendo Di-movski - ~lenovi naIzvr{niot odbor naZVP. Pritoa ofi-cijalno i vzaemnobea vra~eni povel-bi za zbratimuvawei bea razmenetiprigodni podaroci.

Isto taka, be{e donesena i potpi-{ana Programa za sorabotka vo po-ve}e oblasti na penzionerskotoorganizirawe, a posebno vo razme-nata na iskustva, na normativniakti, vo razre{uvaweto pra{awa iproblemi od zaedni~ki interes.

Pretsedatelot na ZP KumanovoSpirko Nikolovski vo pozdravni-ot govor go iska`a zadovolstvotood vospostavuvaweto pobliski vr-ski i bratski odnosi me|u dvetezdru`enija. Vo ime na Zdru`enietona voenite penzioneri blagodarnostiska`a potpretsedatelot \orgi Za-rinski, koj ja naglasi va`nosta naodlukata za zbratimuvawe i najavibrojni aktivnosti i oblasti vo koizdru`enijata }e mo`at zaedno danastapuvaat i da ja zacvrstuvaatme|usebnata sorabotka.

Zbratimuvaweto na ZP Kumanovo iZVP e u{te eden pozitiven primerna zbli`uvawe i vospostavuvaweponeposredna sorabotka pome|uzdru`enija od SZPM, {to treba dago sledat i drugite negovi ~lenki.

M. Dimovski

Zbratimuvawe na kumanovskite i voenite penzioneri

Primer koj treba da se sledi

TRIBINAPENZIONER plus fevruari 2013 5

Vesnik za sega{nite i za idnitepenzioneri

Izdava~:SZPM

Godina VI - broj 55fevruari 2013 god.

BESPLATEN MESE^EN VESNIK

Izdava~ki sovet:Dragi Argirovski (pretsedatel)Besnik PocestaMetodija To{evskiStanka TrajkovaGido Boj~evskiQubomir \or|ievPavle SpasovSofija SimovskaMilan DimitrovskiE-mail: argirovski@szpm.org.mk

Redakciski odbor:

Metodija To{evskiGlaven i odgovoren urednik;Kalina Slivovska-Andonovazamenik glaven i odgovoren urednik;

^lenovi:Mendo Dimovski, urednik;Cvetanka IlievaBaki Bakiu,Kostadinka Kajmakoska,Fruska Kostadinovska

Lektor:Verica Tocinovska

Adresa:SZPM "12 udarna brigada”br. 2. zgrada na SSM - SkopjeP.fah. 440

Telefon: 02 3223 710tel-faks: 02 3128 390

Web: www.szpm.org.mkE-mail: kontakt@szpm.org.mk

Kompjuterska obrabotka:SZPM

Pe~ati:Grafi~ki centar Skopje

Rakopisite i fotografiite ne sevra}aat.

Spored Zakonot, za vesnikot se pla}adanok spored posebna namalenadano~na stapka.

PENZIONERplus

Kako {to e poznato, reformira-niot makedonski penziski sis-tem se ostvari niz trite stolbo-

vi: prviot - e zadol`itelniot koj giopfa}a site firmi i vraboteni, navtoriot zadol`itelen stolb mu sepridru`uvaat site novovraboteni,dodeka tretiot penziski stolb, mo`eda go izberat samo onie koi sakaat ivo nego da {tedat.

To~no poradi ova se javi novata fi-nansiska dava~ka, a toa se tranzicio-nite tro{oci. Poa|aj}i od ova, Fondotna PIOM dobi zada~a da gi rasprede-luva ostvarenite prihodi pome|u dr-`avniot i privatnite penziski fon-dovi. Ovaa uloga na Fondot e reguli-rana so Zakonot za penziskoto i inva-lidskoto osiguruvawe i so Zakonot zakapitalno finansirano penzisko osi-guruvawe, pri {to raspredelbata sevr{i na dnevna osnova, a vrz brojot naza~lenetite osigurenici, prethodnopotvrdeno od Agencijata za supervizi-ja na kapitalno finansiranoto pen-zisko osiguruvawe.

Spored Zakonot za penziskoto iinvalidskoto osiguruvawe (koj stapivo sila od 8.8.2012 god.), pridonesotna za~lenetite osigurenici se dele{e65% za dr`avniot fond i 35% za pri-vatnite penziski fondovi. Po stapu-vawe vo sila na Zakonot, stapkata napridonesot za vtoriot penziski stolbiznesuva 6% od osnovicata za pla-}awe na pridonesot utvrdena so zakon.

Koga pred ~etiri godini po~na pri-menata na Zakonot za pridonesi za za-dol`itelno socijalno osiguruvawe,del od nadle`nostite premina vo Up-ravata za javni prihodi. Treba da seistakne deka vo navedeniot zakon eregulirano, mese~nata presmetka odobvrznikot za uplata na pridones da jakontrolira i potvrduva Upravata zajavni prihodi, pred da se izvr{iuplata na pridonesite kaj nositelotna platniot promet vrz osnova na na-log za pla}awe, generiran od Uprava-ta za javni prihodi.

No, so stariot Zakon za penziskoto iinvalidskoto osiguruvawe be{e regu-lirano pridonesot za penzisko iinvalidsko osiguruvawe da se raspre-deluva vo soodnos 65% za zadol`i-telno penzisko i invalidsko osiguru-vawe vrz osnova na generaciska soli-darnost i 35% za zadol`itelno kapi-talno finansirano penzisko osiguru-vawe. Vaka izrazenata podelba napridonesot e lesno primenliva zara-di promenata vo visinata na stapkatai pla}aweto na pridonesot za penzis-koto i invalidskoto osiguruvawe.

Me|utoa, so noviot Zakon za penzis-ko i invalidsko osiguruvawe (Sl.ves-nik na RM broj 98/2012) koj stapi vo si-la od avgust 2012 godina, vo ~lenot120 e regulirano stapkata na pridone-sot za vtoriot penziski stolb daiznesuva 6% od osnovicata za pla-}awe na pridonesot utvrden so zakon,stapkata na pridones za prviot pen-ziski stolb da pretstavuva razlikame|u vkupnata stapka na pridones odprviot stolb i procentot od 6%, a zaosigurenicite za koi pridonesot zapenzisko i invalidsko osiguruvawe sepresmetuva i pla}a na neto plata, po-delbata na pridonesot da se vr{i voist soodnos spored prethodno navede-nite procenti.

Vo 2010, 2011 i 2012 god. pridonesotza penzisko i invalidsko osiguru-vawe se presmetuva po stapka od 18%koja vo sporedba so stapkata {to sepresmetuva{e do 2008 god. (21,2%) na-malena e za 15,1%, a vo sporedba so

2009 god. koga se primenuva{e stapkaod 19%, namaluvaweto na stapkataiznesuva 5,3%. Namaluvaweto na sta-pkata na pridonesot ima direktnovlijanie vrz visinata na ostvarenitepridonesi, a toa vlijae vrz finan-siskata sostojba na Fondot.

Vo periodot januari-oktomvri 2012god., od izvornite prihodi se ostvare-ni sredstva vo iznos od 22.605,32 mi-lioni denari ili za 2,9% pove}e vosporedba so istiot period od 2011 god.(21.968,45 milioni denari) ili za636,87 milioni denari.

So primenata na noviot penziskisistem se pojavija i t.n. tranzicionitro{oci, kako rezultat na odlivot nadel od sredstvata od uplateniot pri-dones vo vtoriot stolb za osigureni-cite koi se ~lenovi na dvostolbniotsistem. No, tranzicionite tro{ocinajneposredno zavisat od brojot naosigurenicite {to se vklu~eni vo vto-riot stolb, po sila na zakonot, kako iod ~lenovite koi preminaa na dobro-volna osnova vo vtoriot stolb, kako iod iznosot na nivnite pridonesi.

Zgolemuvaweto na brojot na ~leno-vite vo privatnite penziski fondovija poka`uva vistinskata sostojba. Ta-ka, na primer, brojot na ~lenovite voprivatnite penziski fondovi vo 2009god. bil 237.024, vo slednata 2010 god.ovoj broj se zgolemuva na 266.970, do-deka vo 2011 god. ovoj broj e 296.631~len. Za prvite devet meseci od 2012god. brojot na ~lenovite vo privatnitepenziski fondovi porasna na 316.876~lenovi so tendencija vo slednite trimeseci do krajot na godinata, u{te po-ve}e da se zgolemi.

Vo Fondot na PIOM, za 2012 godina,bea planirani sredstva za tranzicio-ni tro{oci vo iznos od 3.822 milionidenari. Me|utoa, od strana na Minis-terstvoto za finansii pri usoglasu-vaweto na predlog Buxetot za 2012god., za ovaa namena se utvrdija sred-stva vo iznos od 3.600 milioni denari,{to e pomalku od presmetkite na Fon-dot kako i od realnoto izvr{uvawe naovie tro{oci.

Izvr{uvaweto na pridonesot odplata i tranzicionite tro{oci vo pe-riodot januari-oktomvri ovaa godinazaklu~no so oktomvri, iznesuva21.673,28 milioni denari, a za tran-zicioni tro{oci ovaa suma za desettemeseci od 2012 god. iznesuva 3.185,68milioni denari

Od pogornoto se gleda deka i vo 2012god. prodol`i trendot na porast na~lenovite vo privatnite penziskifondovi, so {to istiot vo septemvridostigna do 316.876 ~lenovi, a vkupnoprenesenite sredstva vo periodot ja-nuari-oktomvri 2012 god. iznesuvaat3.185,68 milioni denari. U~estvoto narashodite za tranzicionite tro{ocivo odnos na vkupnite rashodi na Fon-dot na PIOM za prvite deset meseciod godinava iznesuva nad 8%. Sporedocenkite na Fondot se predviduva de-ka brojot na osigurenici-~lenovi nadvostolbniot sistem, do krajot na ovaagodina }e prodol`i da se zgolemuva ida dostigne nad 320.000 ~lenovi.

Me|utoa, i vo ovaa prilika treba dase naglasi deka prenesenite sredstvado privatnite penziski fondovi re-dovno se dozna~uvaat od strana na Bu-xetot na Republikata na mese~no nivo,spored dostavenite mese~ni presmet-ki na Fondot na PIOM, {to poka`uvadeka finansiskoto servisirawe naFondot e sekoga{ navremeno.

M-r. Sne`ana Kutuzovska

Redovna isplata na tranzicionite tro{oci

So Zakonot za izmenuvawe i do-polnuvawe na zakonot za penzi-skoto i invalidskoto osiguru-

vawe donesen vo mart 2000 godina sevospostavi pove}esloen penziski sis-tem, a so Zakonot za zadol`itelnotokapitalno finansirano penzisko osi-guruvawe, donesen vo april 2002 godi-na poblisku sistemski se ureduvaobezbeduvawe na materijalna i soci-jalna sigurnost vrz osnova na kapita-lizacija na sredstvata.

Strukturata na pove}esloen pen-ziski sistem se temeli brz tri vida(stolba) na osiguruvawe i toa:

1) zadol`itelno penzisko i inva-lidsko osiguruvawe vrz osnova na ge-neraciska solidarnost (prv stolb),

2) zadol`itelno kapitalno finan-sirano penzisko osiguruvawe (vtorstolb),

3) dobrovolno kapitalno finansi-rano penzisko osiguruvawe (tretstolb).

Kapitalno finansiranoto osiguru-vawe radikalno se razlikuva od pos-tojnoto tekovno finansirano osiguru-vawe vo odnos na tretmanot i regis-triraweto na uplatenite pridonesi.Imeno, sekoj ~len na vtoriot stolbi/ili na tretiot stolb ima individu-alna smetka na svoe ime na koja se re-gistriraat pridonesite uplateni vonegovo ime i prinosot od investicii-te. Za ova osiguruvawe e karakteris-

ti~no {to penziite se aktuarski di-rektno povrzani so pridonesite. Id-nata penzija zavisi od akumuliranitesredstva na individualnata smetka iod o~ekuvanoto traewe na `ivotot pripenzionirawe, odnosno o~ekuvaniotperiod na koristewe na penzijata.

Visinata na akumuliranite sred-stva na individualnata smetka zavisiod uplatenite pridonesi, stapkata naprinos od investiciite, godinite nauplata na pridonesi i naplatenitenadomestoci od pridonesite odnosnosredstvata na penziskiot fond. Zna-~ajna karakteristika na vtoriot itretiot stolb e {to tie se privatno ikonkurentno upravuvani, taka {touplatenite pridonesi se investiraatod strana na specijalizirani i licen-cirani dru{tva za upravuvawe sosredstvata na penziskite fondovi. Naovoj na~in se obezbeduva ekonomskiteceli da ja odredat investicionatastrategija, sozdavaj}i mo`nost za ma-ksimizirawe na celokupniot prinos.Ova se obezbeduva so diversifikaci-ja na rizicite na investiciite (vklu-~uvaj}i i me|unarodna diversifika-cija) koja e edna od neophodnite ka-rakteristiki na ovoj sistem.

Vo odnos na celokupniot penziskisistem, pove}eslojnosta pomaga vopostignuvawe solventen penziski sis-tem na dolgoro~en plan. Imeno, so na-maluvaweto na obemot na dr`avniot

penziski sistem za smetka na vovedu-vawe na kapitalno finansiran sis-tem, dolgoro~no, obvrskite na dr`av-niot sistem }e se namalat, so {toistovremeno }e se postigne namalu-vawe na javnata potro{uva~ka vo de-lot na penziite. Vospostavuvaweto naprivatnite penziski fondovi }e imavlijanie i vrz zgolemuvaweto na {te-deweto na naselenieto na dolg rok,koe {to pak }e ja zasili mo}ta na in-vestiraweto i rastot na ekonomijatavo zemjata. Privatniot penziski sis-tem e tesno povrzan so pazarot na ka-pitalot, odnosno rezultatite od pen-ziskite vlo`uvawa zavisat od nivotona razvienosta na pazarot na kapita-lot, a dokolku toj e na nizok stepen narazvoj, investiraweto na sredstvataod privatnite penziski fondovi mo`eda vlijae vrz podigaweto na obemot iobrtot na pazarot na kapital.

Isto taka reformiraniot sistem evo soglasnost so Ustavot na RepublikaMakedonija spored koj gra|anite imaatpravo na socijalna sigurnost i soci-jalno osiguruvawe vrz principite nasocijalna pravednost. Toa zna~i zad-r`uvawe na principot na osiguruvaweod site rizici (starost, smrt i inva-lidnost).

Na krajot treba da istaknam i toadeka za podgotovkata na mojot magis-tarski trud gi koristev Godi{niteizve{tai na Fondot na PIOM, kako idrugi izvori. Toa pridonese uspe{noda se prou~i i da se elaborira su{-tinskata i teoretrskata osnova iprakti~nata primena na pove}eslojni-ot penziski sistem vo Republika Ma-kedonija. M-r Marjan Stojanovski

Kako {to e poznato vo tekot na2012 godina be{e donesen novi-ot Zakon za penzisko i invalid-

sko osiguruvawe, objaven vo Slu`benvesnik na RM, broj 98/2012 godina, vokoj vo odnos na usoglasuvaweto napenziite vo penziskiot sistem se za-dr`a istata regulativa (~len 37).

Me|utoa, pokraj redovnoto tekovnousoglasuvawe, koe se vr{i po ostva-ruvawe na pravoto na penzija, koe imacel odr`uvawe na realnata vrednostna penzijata, vo dekemvri minatatagodina se izvr{i dopolnuvawe naZPIO, vo odnos na usoglasuvaweto napenziite, utvrduvaj}i go kako dopol-nitelno usoglasuvawe na penziite.

So Zakonot za dopolnuvawe na Za-konot za penziskoto i invalidskotoosiguruvawe objaven vo Slu`ben ves-nik na RM, broj 166/2012 godina, voglava XIII "Preodni i zavr{ni odred-bi” po ~lenot 247 se dodava nov ~len247-a, koj glasi:

(1) Pokraj usoglasuvaweto na pen-ziite utvrdeno vo ~lenot 37 od ovojzakon, vo 2013 godina site vidovina penzii soglasno so ovoj zakon do-polnitelno se usoglasuvaat.

(2) Dopolnitelnoto usoglasuvaweod stavot (1) na ovoj ~len se vr{iotkako vkupniot iznos za isplatata

na penziite za fevruari 2013 godi-na, presmetan pred usoglasuvawetood ~lenot 37 od ovoj zakon, }e se zgo-lemi za 5% i }e se podeli so vkup-niot broj na korisnici na penzijakoi penzijata ja ostvarile zaklu~noso fevruari 2013 godina.

So ~lenot 3 na ovoj zakon e reguli-rano deka usoglasuvaweto na penziitesoglasno odredbite na ovoj zakon, }e seprimenuva od 1 mart 2013 godina.

Imaj}i ja predvid izlo`enata za-konska odredba jasno proizleguva de-ka pokraj zakonskoto redovno usogla-suvawe koe se vr{i sekoja godina na 1januari i na 1 juli, so preodnata odre-dba na ~lenot 247-a, penziite za 2013godina dopolnitelno }e bidat usogla-seni. Imeno, formulata na usoglasu-vaweto e utvrdena taka {to dopolni-telnoto usoglasuvawe }e se vr{i navkupniot fevruarski iznos na ispla-ta na penziite vo 2013 godina (bez vonivoto na penziite da se stavi redov-noto tekovno usoglasuvawe od ~lenot37 ZPIO). Taka presmetaniot iznos sezgolemuva za 5%, a potoa se deli sovkupniot broj korisnici na penzijakoi penzijata ja ostvarile zaklu~no sofevruari 2013 godina.

So ogled na faktot deka se rabotiza dopolnitelno usoglasuvawe, istoto

}e se presmeta vo nivoto na penzijatai }e bide osnova za narednoto tekov-no usoglasuvawe {to }e se izvr{i od1 juli 2013 godina.

Imaj}i predvid deka pravoto na do-polnitelno usoglasuvawe e utvrdenoso ZPIO, korisnicite na penzija sopravo treba da o~ekuvaat deka nivni-te penzii }e bidat povisoki, smetanood 1 mart 2013 godina.

Isto taka, pozitivno e {to zakono-davecot so ova dopolnuvawe na ZPIOpravi intervencija vo ~lenot 50 stav4 vo ureduvawe na poimot odnosno de-finicijata na rabotniot vek kogasmetaweto na rabotniot vek go odre-duva po zavr{uvawe na srednatastru~na podgotovka, odnosno po nav-r{eni 20 godini na `ivot, so {to seovozmo`uva nepre~eno ostvaruvawena pravata po osnova na invalidnost itelesno o{tetuvawe.

Stanka Trajkova

OD RABOTATA NA FONDOT NA PIOM Dopolnuvawe na Zakonot za penziskoto i invalidskoto osiguruvawe

Usoglasuvawe na penziite

Struktura na reformiraniottrostolben penziski sistem

FZOM vo interes na celosnatransparentnost na negovotorabotewe, ja informira jav-

nosta vo vrska so dinamikata na pro-ektot za elektronska zdravstvenakarti~ka koj napreduva i se odviva poprethodno utvrdeni ramki.

Izrabotkata na elektronskitezdravstveni karti~ki se odviva re-dovno. FZOM raboti spored prethod-no definiran akcionen plan po kate-gorii na osigurenici.

Barawata na penzionerite koipodnesoa barawe za izdavawe na EZK

kaj mati~nite lekari se dostaveni zaizrabotka na elektronski zdravstve-ni karti~ki i soglasno kapacitetotna ma{inata za pe~atewe se izrabo-tuvaat i dostavuvaat vo podra~niteslu`bi na Fondot. Vo momentov imaispe~ateno okolu 50.000 karti~ki avo faza na izrabotka se okolu150.000. Otkako }e se dostavat izra-botenite karti~ki za penzioneritevo podra~nata slu`ba, se informi-raat penzionerite preku telefon(dokolku go imaat ostaveno telefo-not za kontakt na obrazecot od ba-

raweto) ili pak preku mati~niot le-kar deka nivnata karti~ka e gotova imo`e da dojdat vo prostoriite na so-odvetnata podra~na slu`ba da ja po-dignat.

Vo momentov vkupno ima persona-lizirano 500.000, odnosno izrabote-no elektronski zdravstveni karti~-ki, i tekovnata produkcija se odvivanepre~eno. FZOM vo kontinuitetdostavuva podatoci za perosonaliza-cija i nema zastoj ni od toj aspekt.

FZOM

Elektronska zdravstvena karti~ka

NASTANI PENZIONER plus fevruari 20136

Premierot Nikola Gruevski vopridru`ba na ministerot zatrud i socijalna politika Spi-

ro Ristovski i generalniot direktorna Fondot za penzisko i invalidskoosiguruvawe Bekim Neziri, na 30 de-kemvri 2012 godina go poseti Penzio-nerskiot dom "\or~e Petrov” vo isto-imenata op{tina. Na sredbata, toj

~estitaj}i im gi praznicite se inte-resira{e za smestuva~kite kapaci-teti i za uslovite za `ivot vo Domot,za standardot i za drugite problemi{to gi ti{tat penzionerite. Na sred-bata prisustvuvaa i: pretsedatelotna SZPM Dragi Argirovski, pretse-datelot na Gradskiot sojuz na ZP Krs-

te Angelovski, gradona~alnikot naOp{tinata Sokol Mitrovski i pret-sedatelot na IO na ZP \or~e Petrov,Metodija Novkovski.

Impresionirani od posetata, sta-narite iska`aa pozitivni mislewa zasmestuva~kite kapaciteti i za uslo-vite za `ivot, no se po`alija na nis-kite penzii i na visokite smetki za

struja poradi se u{tenere{enoto centralnozatopluvawe na Domot.Premierot Gruevski da-de objasnuvawe za vli-janieto na svetskatakriza vrz ekonomskatasostojba vo Makedonija iza finansiskite mo`-nosti na Dr`avata, noveti deka i vo idnina }eprodol`i realizacijatana vladinite proekti zapodobruvawe na standa-

rdot na penzionerite, kako besplat-noto koristewe bawska rekreacija,beneficiite za bolni~ko lekuvawe,besplatniot gradski prevoz vo opre-deleni denovi vo nedelata i drugo,vklu~uvaj}i go i zgolemuvaweto napenziite od mart 2013 godina.

Premierot Gruevski poseti i dva

stana vo Domot i neposredno razgova-ra{e so stanarite za pove}e aktuelnipra{awa i problemi od nivniot ̀ ivotso cel da ja sogleda sostojbata soimplementiraweto na Nacionalnatastrategija za stari lica i da se preze-mat merki za podobruvawe na `ivototi standardot na penzionerite.

Vo znak na blagodarnost i se}avawena denot na posetata premierot Gru-evski na penzionerite im podariplazma televizor i na site im posakadobro zdravje i posre}en `ivot.

Na krajot izjava za mediumite dadepretsedatelot na SZPM Dragi Argi-rovski, pri {to istakna deka penzio-nerite se zadovolni od smestuvawetovo vakvite domovi, no deka ~ekaat ponekolku godini za da dojdat na red.Poradi toa insistirame {to poskoroda se realizira Nacionalnata stra-tegija za stari lica do 2020 godina,koja predviduva izgradba na novidomovi za penzioneri i stari lica.Proekti za vakvi centri se podgotvu-vaat vo zdru`enijata na penzionerizaedno so lokalnite samoupravi voCentar - Skopje, Ko~ani, [tip, Ohridi vo drugi gradovi, obrazlo`i Argi-rovski. M. Dimovski

Premierot Nikola Gruevski go poseti Penzionerskiot dom "\or~e Petrov” vo Skopje

Nezaboravna sredba za penzionerite Zdru`enijata na penzineri "Ce-ntar” i "Gazi Baba” od Skopje iod Prilep i Strumica, vo so-

rabotka so lokalnata samoupravana prostorot na urbanitezaednici otvorija novipenzionerski klubovi idomovi za prestoj na sta-ri lica. Na otvorawetona noviot klub vo ZPCentar prisustvuva{epretsedatelot na SZPMDragi Argirovski, grado-na~alnikot na Op{tinaCentar, Vladimir Todo-rovi}, pretsedatelot naGradskiot sojuz na ZPKrste Angelovski i drugi gosti.Pretsedatelot na IO na Zdru`e-nieto Pavle Spasev, iska`a blago-darnost osobeno do gra-dona~alnikot VladimirTodorovi}, koj postojanogi sledi potrebite nagra|anite i naedno setrudi sekoga{ da im iz-leze vo presret na pen-zionerite od op{tinata.Blagodarnost do garona-~alnikot i op{tinataupati i pretsedatelotna SZPM Dragi Argirov-ski, koj istakna deka sootvoraweto na klubovite, koi nateritorijata na RM gi ima okolu400, kako i so drugite aktivnosti ipomo{ta {to im ja dava-at op{tinite na penzio-nerite, vo celost se im-plementira Memorandu-mot za sorabotka naSZPM so ZELS, kako ispogodbite za me|usebnasorabotka na zdru`eni-jata na penzioneri solokalnata samouprava,{to e vo polza na podob-ruvaweto na kvalitetotna `ivotot na penzionerite. Blago-darenie na bliskata sorabotka ipomo{ta od Op{tinata Gazi Babaistoimenoto zdru`enie na penzio-neri se zdobi so u{teeden nov klub vo nasel-bata ^ento, {to vo pri-sustvo na penzioneriteod ogranokot na ~elo sopretsedatelot na IO\orge Andonov i pret-stavnici od urbanatazaednica "Krste Misir-kov”, go otvori i dade naupotreba gradona~alni-kot Toni Trajkovski.

Nov penzionerski klubvo Prilep, isto taka, sve~eno be{eotvoren vo prisustvo na gradona-~alnikot Marjan Risteski i dele-gacija na SZPM vo koja bea potpret-sedatelot na Sobranieto BesnikPocesta, potpretsedatelot na IO

Metodija To{evski i sekretarot naIO Stanka Trajkova.

Za penzionerite od Monospitovonovo kat~e za dneven prestoj i dru-

`ewe vo samiot centar na seloto naneopredeleno vreme im otstapi lo-kalnata samouprava od Bosilevo

blagodarenie na dobrata sorabotkaso Zdru`enieto na penzioneri odStrumica.

Otvorawe na novi penzionerskiklubovi e najaveno i vo mnogu drugiop{tini vo ramkite na urbanite za-ednici koi }e bidat nameneti i za

drugite gra|ani so cel i vo prakti-ka da se ostvari mototo za me|useb-na generaciska povrzanost, sora-botka i solidarnost, {to e prepo-raka i na Evropskata unija.

M.D.

Novi penzionerski klubovi

Na 17 januari se odr`a rabotnasredba so pretstavnici na sitezdru`enija ~lenki na ~etirite

Sojuzi na penzioneri na Makedonija. Na prviot del od sredbata prisus-

tvuva{e direktorot na Fondot zazdravstveno osiguruvawe na Makedo-nija, Jovan Grpovski. Toj me|u drugo-to gi informira{e prisutnite dekaFondot za zdravstveno osiguruvawena Makedonija kako institucija, ce-losno ja poddr`uva Programata naVladata na Republika Makedonija zaobezbeduvawe sredstva za bolni~ko

lekuvawe bez naplata na u~estvo -participacija, za penzioneri so pen-zija poniska od prose~nata vo Repub-lika Makedonija, za 2013 godina. Zamesec dekemvri prose~nata penzijaiznesuva{e 10.870 denari. Celta nadonesuvawe na ovaa Programa e obez-beduvawe gri`a vo ~uvawe, sledewe iunapreduvawe na zdravjeto na penzi-onerite, kako i zaradi obezbeduvaweuslovi za lekuvawe na penzioneritevo bolni~kite zdravstveni ustanovi

vo Republika Makedo-nija. Za realizacija naovaa Programa Vladatana Republika Makedo-nija obezbedi sredstvaod Buxetot na Republi-ka Makedonija za 2013godina, vo iznos od37.000.000 denari. Ovojbenefit za penzione-rite be{e najaven mi-natata godina, a po~nada se realizira ovaagodina.

Vo izjavata za medi-umite direktorot naFondot za ZOM JovanGrpovski istakna dekaova e zna~aen ~ekor zabesplatno lekuvawe napenzionerite i dekaodlukata e ve}e opera-tivna za nad 120.000penzioneri so primawado 10.870 denari. Zaova Ministerstvoto zazdravstvo gi informi-ra site javni zdrav-

stveni ustanovi i privatnite koiimaat sklu~eno dogovor so Fondot.

Pretsedatelot na Sojuzot na zdru-`enijata na penzionerite na Makedo-nija Dragi Argirovski naglasi dekapenzionerite se prezadovolni odovaa nova merka na Vladata so kojapokraj besplatnata bawsko-klimat-ska rekreacija se ovozmo`uva i bes-platno bolni~ko lekuvawe. Na javni-ot povik od Vladata SZPM bara{e dase odobri besplatno zdravstvo za si-

te penzioneri so nad 65 godini sta-rost, no smetame deka ovaa merka epodobra i pohumana bidej}i opfa}a120.000 penzioneri so poniski penzii.

Vo vtoriot del od sednicata pret-stavnicite bea informirani so tekotna postapkata za sreduvawe na evide-ncijata na penzionerite po zdru`eni-ja i op{tini. Na pretsedatelite imbe{e podelen i materijal za polesnoi tie samite da mo`at da pridonesatza podobro i poto~no a`urirawe naspisocite na penzioneri po zdru`e-nija. Ova gor~livo pra{awe so godinise provlekuva kako nere{eno, a se-ga{noto rakovodstvo na Odborot naRegistriranata organizacija za soli-daren fond i ~lenarina zaedno sorakovodstvata na site ~etiri Sojuzipravi napori da go re{i.

Od sostanokot prisutnite bea za-dovolni zatoa {to navremenoto ito~no informirawe ja olesnuva rabo-tata i dava rezultati.

K.S. Andonova

Sredba so direktorot na FZOM

Na 11- ti januari vo prepolnata salana Kinotekata na Makedonija, seodr`a sve~ena sednica po povod 35

godi{niot jubilej na edno od najstaritezdru`enija na penzioneri. Zdru`enieto

na penzioneri Karpo{ od Skopje. Na sed-nicata prisustvuvaa pretstavnici na So-juzot na zdru`enija na penzionerite naMakedonija, pretstavnici na lokalnatasamouprava, pretsedatelot na Gradskiotsojuz na zdru`enija na penzioneri na

Skopje, predsedateli na po-ve}e zdru`enija so koi sora-botuva zdru`enieto i drugigosti.

Sednicata zapo~na so him-nata na RepublikaMakedonija vo izved-ba na penzionerskiothor na zdru`enieto.Za istorijata i za re-zultatite i uspesitena Zdru`enieto zbo-ruva{e pretsedate-lot na Sobranieto naZP "Karpo{“ Jovan Ginovski.Potoa, na prisutnite im se obra-ti gradona~alnikot na op{tinaKarpo{ Stev~o Jakimovski kojistakna deka sorabotkata me|upenzionerite i op{tinata bila

na najvisoko nivo, a taka }e prodol`i ivo idnina. Prisutnite gosti i penzionerigi pozdravi i pretsedatelot na Sojuzot nazdru`enija na penzioneri, Dragi Argi-rovski, koj, me|u drugoto, pora~a da seobedinat site penzioneri koi `iveat na

podra~jeto na op{tinata, bi-dej}i obedineti }e bidat po-silni, a rezultatite na sitepoliwa }e bidat u{te podobri.

Potoa, be{e promoviranamonografijata "DA NE SE ZA-BORAVI” od avtorite - penzi-oneri Kalina Slivovska -Andonova i Mendo Dimovski.Monografijata ja promovira{eLidija Jeremi}, pretsedatelna Komisijata za kulturno-za-baven `ivot vo Zdru`enietona penzioneri "Karpo{“, koja

istakna deka taa pretstavuva pi{an i ne-izbri{liv beleg za postoeweto i dej-stvuvaweto na zdru`enieto, traga za mi-natoto i patokaz za vo idnina.

Na krajot na pretsedatelot na SZPM, nagradana~alnikot na Op{tinata kako i nadrugi institucii i poedinci, koi prido-nele zdru`enieto da opstoi i da se dvi`inapred, im bea dodeleni blagodarnici.

Sednicata zavr{i so prijatelsko dru-`ewe i koktel.

K.S.A.

Sve~eno odbele`an 35 godi{en jubilej AFORIZMI ZA @ENATASakata `ena nikoga{ ne staree. GorkiUbavata `ena i ubavoto vino se najprijatni otrovi.

Latinska pogovorkaSekoja `ena e akterka. [to pomalku se zabele`uva, toa zna~ideka e podobra akterka.

Nu{i}Koga o~ite na `enata se zamagleni so solzi, ma`ot ni{to negleda.

TumierAko mo`e da se odbere me|u um i ubavina, za qubovnica trebada se odbere ubava, a za sopruga umna.

KalderonMnogu `eni bi bile podobri suprugi, ako ne bi nastojuvale dagi napravat svoite ma`i podobri.

Mark TvenGodinite ne se va`ni. @enata mo`e da bide prekrasna vodvaesetata, {armantna vo ~etiriesetata i neodoliva vo osta-tokot od `ivotot. Koko [anelIma `eni koi nikoga{ ne la`at, no i nikoga{ ne ja ka`uvaatcelata vistina.

Jovan Du~i} @enata go nosi ma`ot na liceto, a toj nea na svojata ko{ula.

Anonimus @enata od ni{to mo`e da napravi:fustan, salata i kavga.

GitriNiedna `ena ne bi nosela fustan {to go nosela druga `ena, nokoga se ma`ite vo pra{awe toa ne i pre~i. Sagan

\

HRONIKAPENZIONER plus fevruari 2013 7

Velko \or|ievski so pribli`nosto godini,e vitalen i raspolo-`en kako vo najubavite godini od

`ivotot. Starite velat, `ivotot e ka-ko ogledalo, ako mu se nasmevne{ i toj}e ti se nasmevne, ako dobro go orga-nizira{ na godinite }e zaboravi{,ako im potklekne{ na godinite tie }ete uni{tat. Ova u{te edna{ ni go pot-vrdi sredbata so eden od najstaritepenzioneri vo op{tina Demir Hisardedo Velko.

Roden e vo dale~nata 1919 godina vo`ivopisnoto planinsko selo GolemoIlino vo podno`jeto na Ilinska Pla-nina. Soprugata, bog da ja prosti, muzaminala mnogu odamna, pred 28 godi-ni. Decata, sekoe si svilo svoe gnezdo,se oma`ile i se o`enile, sozdalesvoe semejstvo, si imaat svoi gri`i iradosti. Veli, sre}en sum {to od tri-te deca imam 7 vnuci i 8 pravnuci iako dade gospod }e do~ekam ~ukunvnu-ci. Koga }e pomine{ pokraj negovataku}a ne mo`e da se zabele`i deka ne-dostasuva `enska raka. Dvor~eto ma-lo, ama sredeno i ~isto, zasadeno sorazni ovo{ni drvca, kosteni i orevi,a na gredite od ~ardakot na staratatro{na ku}a, obeseni visat razni bil-ki i ~aevi za su{ewe. Mnogu e zborlivi mnogu pameti. Dobro se se}ava i nasvoite detski denovi i te{kiot `ivotvo rodnoto selo, pasej}i gi ovcite ponepreglednite pasi{ta na Ilinskaplanina. Mi raska`uva{e za negovotou~estvo vo NOB. Vo detali se se}avana site premre`iwa koi gi pominal voBelgrad tragaj}i niz birokratskitelavirinti i baraj}i si ja zaslu`enatabore~ka penzija, koja nikoga{ ne stig-nala na adresata vo Golemo Ilino.Dedo Velko celiot svoj `ivot go pomi-nal vo svoeto planinsko selo zanima-vaj}i se so zemjodelstvo i sto~arstvo.

Pri na{ata sredba neminovno be{epra{aweto za negovata dolgove~nost,za negovata vitalnost i golemata`elba se da mu bide sredeno.

- Ako ~ovekot go sozdala rabotata,taa go odr`uva i vo `ivot. Zatoa jassum postajano vo dvi`ewe. Vo `ivototnikoga{ ne sum pu{el, a sum pivnuvalsamo po edno rakii~e, {to se veli dami se razdvi`i krvta. Mo`ebi nema dami veruvate, no jas ne znam {to e le-kar. Vo posledno vreme, malku meizdava snagata poradi godinite, a sedrugo mi funkcionira vo najdobar red.^itam bez o~ila, {to zna~i vidotodli~no me slu`i. Se hranam zdravo,pomalku meso, a pove}e prirodno ovo-{je i {umski plodovi. Ne se ~ustvuvamgladen, iako nikoga{ ne se prejaduvam,a posle sekoj obrok pijam po eden fil-xan ilinski ~aj, ama bez {e}er. Vo le-to go pijam laden, a vo zima topol. I setaka, celi 94 godini. ^ajot go beramsamiot vo mesec juli i avgust, od ne-doprenata i ~ista priroda na visoki-te kamenesti vrvovi na Ilinska pla-nina, na nadmorska visina od 1600metri. So eden skromen, miren i `ivotbez nervozi i so postojana aktivnost,mo`e sekoj da gi do~eka moite godini.

Se razdelivme od dedo Velko posa-kuvaj}i mu u{te mnogu sre}ni penzio-nerski denovi, da ja nadmine stotata itoga{ pak da se sretneme, da si pomu-abetime i da se napieme po eden fil-xan planinski ilinski ~aj.

Z.Stevanovski

Ilinski ~aj

Vo toa vreme mnogu raboti bea po-inakvi. Vo toa vreme i lu|etobea poinakvi..., no vo mnogu ne{-

ta bea i isti kako sega, a mo`ebi bea ipodobri i pohumani...

Na krajot od na{ata ulica ima{edu}an so dva izloga i pred sekoj od nivtri-~etiri basamaci. Na tie basamacisekoja ve~er se sobiravme devoj-~iwata i mom~iwata od na{ata ulicai sedevme do docna. Ma{kite prededniot izlog, devoj~iwata pred drugi-ot. ^estopati so nas doa|a{e da sediedno devoj~e na pet-{esnaeset godinikoe ne `ivee{e vo na{ata ulica. Be-{e visoka za svoite godini, so krupnisini o~i i kosa potstri`ena kakoma{ko. Sekoga{ nose{e pantaloni inekoi golemi xemperi vo koi kako dabe{e izgubena. Nikoj ne ja pra{uva{ezo{to doa|a, nitu pak taa ka`uva{e.Retko }e ka`e{e nekoja re~enica, a sesmee{e tolku milo, {to ne mo`e{e~ovek da ne ja saka. Da, drugaruvavmeso nea, iako ne be{e "na{a”...

Edno vreme po~na da se {u{ka dekataa doa|a kaj nas zaradi Petar, najuba-voto i najbezobraznoto mom~e od na-{ata ulica. Be{e ubav, no be{e drzoki nevospitan. Nie devoj~iwata od na-{ata ulica ne mu pridavavme posebnava`nost, duri mo`e da se re~e i goodbegnuvavme, a be{e i ne{to postarod nas.

Minuvaa denovi, po~na da studi, paporadi toa se poretko se sobiravme nabasamacite. Devoj~eto koe doa|a{e dasedi so nas ~estopati }e go videv kako

pominuva niz na{ata ulica, no miizgleda{e nekako ta`na, zamislena,nervozna...

Zimata dojde, ulicata pobele, steg-na stud. Re~isi i ne se gledavme sodrugarkite...

Dojde i proletta. Edno son~evo utrose sretnav so niv i slu{nav za mene votoa vreme stra{na vest: ~udnoto de-voj~e so golemite xemperi i krupnitesini o~i, so najubavata nasmevka, ro-dilo dete! Majka i tolku bila luta {toja izbrkala od doma.

Vtorata vest be{e u{te po~udna:taa i bebeto bile odneseni i smestenivo starskiot dom {to se nao|a{e dveulici podolu.

Vodeni od qubopitnost so edna mojadrugarka na drugiot den otidovme vostarskiot dom. Gletkata be{e mnoguneobi~na i interesna. Eden kup babibea rastr~ani okolu bebeto. Edni gokapea, drugi go oblekuvaa, treti pereapeleni, podgotvuvaa nekavi ~aj~iwa...Majkata-devoj~e opkru`ena so ogromnaqubov i vnimanie be{e si ja vratilaubavata nasmevka na se u{te detskotolice.

Bebeto dobi ime Elen~e. Kolku uba-va be{e Elen~e znae samo toj {to javidel. Voop{to ne pla~e{e, na site imse nasmevnuva{e, a na babite posebno.Mo`ebi zatoa {to ni za mig ne be{eostavena sama. Ode{e od race v race,kako {tafetata {to ja nosevme za 25maj.

Ubavo i be{e na Elen~e so tolku ba-bi koi kako da se natprevaruvaa koja

pove}e da i ugodi ili ne{to da i dadeza da ja izraduva i nea i majka i...

Se slu~uva{e, majka i Elen~e da jadonese nave~er so sebe na basamacite.I toga{ istata pesna. Sekoja od nassaka{e da ja poddr`i, da ja izgu{ka...No, nekoga{ se slu~uva{e taa da sed-ne i kaj mom~iwata zaedno so Elen~e.I toga{ se povtoruva{e istoto. I tiesi igraa so nea, ja dr`ea i ja miluvaa.Mom~eto za koe se {epote{e deka i etatko na Elen~e vo me|uvreme se ise-li od na{iot grad.

Godinite minuvaa Elen~e stanaprekrasno devoj~e so rusi kadravi ko-si i sini o~i isti kako i majka i, sokoja i ponatamu `ivee{e vo starskiotdom. Vo toa vreme mnogu mladi lu|ezaminaa na privremena rabota vo Ger-manija. Za Germanija zamina i majka ina Elen~e, a taa ostana da `ivee vostarskiot dom so svoite babi.

Vo me|uvreme jas zaminav na studiivo drug grad. Od moite doznav deka poizvesno vreme po Elen~e do{la majkai i ja zela so sebe vo Germanija. I u{tene{to doznav: za sekoj praznik babiteod domot dobivale paketi so podaro-ci. Taka bilo i koga doa|ale dvete odGermanija. Sekoga{, za sekoja babaimalo po ne{to...

2012 godina od Evropskata unija be-{e proglasena za godina na me|ugene-raciska solidarnost i sorabotka. Zakakva sorabotka i solidarnost ne u~ii ni zboruva Evropa?! Pa toa go imalona ovie prostori otsekoga{. Mojataprikazna e samo eden od mnogute pri-meri!

K. S. Andonova

\

\

\

\

\

\

Elen~e i nejzinite babi

Profesorot e ogledalo na vos-pitno-obrazovniot proces i mo-del na pozitivno deluvawe kaj

novite generacii koi treba da bidatpravilno naso~eni kako vo naukata,taka i vo `ivotot voop{to. Vospita-nieto i obrazovanieto na u~enicite naStojan Tasevski, na{iot sogovornik,mu pretstavuvalo najvisok imperativvo negovoto profesionalno deluvawe.Iniciral i se anga`iral vo proektivo u~ili{teto i nadvor od nego, sve-sen deka kakva e mladinata, mnogu ebitno i za narodot i za dr`avata. .

Stojan Tasevski e roden vo selo Do-vezence, Kumanovsko vo 1936 godina.Mnogu rano ostanal bez tatko, taka{to gri`ata za nego ja prezemaat ~i~-kovcite koi `iveele glavno od zemjo-delie i go prehranuvale 16-~lenotosemejstvo. Matematikata i fizikataotsekoga{ mu bile omileni predmeti,pa logi~no bilo da se naso~i na Ma-{inskiot fakultet vo Skopje. TakaStojan, iako mu bila lo{a finasiska-ta sostojba, go zavr{il fakultetotrabotej}i razni raboti i stanal pro-fesor vo istoto u~ili{te vo koe ne-koga{ i samiot bil u~enik. Podocnastanal i direktor na istoto srednoma{insko u~ili{te vo Kumanovo.

- Dene{nite u~enici i studentiimaat podobar `ivot, a sepak postoja-no se nezadovolni i se `alat. Zabo-ravat deka mladosta e najubaviot delod `ivotot iako i penzionerskiot `i-vot ima svoi ubavini. Kako profesor ivospituva~ sekoga{ se zalagav da im

go prenesam moeto znaewe na u~enici-te, a pritoa postojano se nadograduvavi samiot, svesen deka bez kvalitetennastaven kadar nema kvalitetnoobrazovanie. Za vreme na svoeto rabo-tewe kako profesor, od 1969 do 2001godina, sekoga{ se trudev titulatanastavnik dostojno da ja nosam, ne sa-mo kako prenesuva~ na znaeweto, tukui kako ~ovek koj gi saka mladite i se-koga{ im pomagav vo se. Se penzioni-rav vo 2001 godina. Pomislata za krajna rabotniot vek voop{to ne me obes-hrabri, tuku naprotiv, prodol`iv da`iveam so istoto tempo kako koga bevvo raboten odnos, znaej}i deka kakva ida e rabotata i umstvena i fizi~ka mupomaga na ~ovekot da bide zdrav i dasi go so~uva dostoinstvoto.

Inaku, denes kako penzioner dosta~itam. Jas sum golem qubitel na li-teraturata, osobeno sakam da ~itamistoriski knigi i knigi za makedon-skata istorija i makedonskoto pra-{awe. Bez la`na skromnost, mo`am daka`am, iako sum po profesija ma{in-ski in`ener, ovaa problematika dostaja poznavam.

Tretata doba od `ivotot ja smetamkako period koga mo`am da si go orga-niziram vremeto po svoja `elba i toame pravi zadovolen i ispolnet. Gle-dam sekoj den, sekoj ~as, maksimalnoda go iskoristam. Pokraj da ~itam, sa-kam i da patuvam i da se zapoznavam sodrugi kulturi i narodi.

Isto taka, iako ja tro{am osmatadecenija od `ivotot, po malku se za-

nimavam i so zemjodelie, obo`avam darabotam vo moeto lozje i vo bav~ata.Proizveduvam svoja rakija i vino. Ve-}e 44 godini sum vo brak so mojata sop-ruga Jasmina, koja e, isto taka, penzi-onerka. Imame tri deca i dve vnuki.

Golema `elba mi e vo gradot Kuma-novo penzionerite da dobijat ~italnavo koja }e mo`at da se dru`at piej}ikafe, da ~itaat vesnici i razna lite-ratura. Ova posebno ni nedostasuvavo ovie zimski periodi koga gradski-ot plo{tad i ne e ba{ najidealno mes-to za pro{etka na nas povozrasnite. Ina kraj im pora~uvam na site i na pom-ladite i na postarite, da vnimavamena vospituvaweto na decata bidej}ivospitana i obrazuvana mladina eogledalo i potpora na sekoj narod i nasekoja dr`ava. Da im go dademe setona{e znaewe, iskustvo i qubov, za damo`e da se gordeeme so niv. Toa trebada mu bide imperativ na sekoj poedi-nec i na celoto op{testvo.

Jasmina Ivi}

Vospitanieto na mladite- imperativ za sekoj narod

Mihajlo Pupin (1854-1935) e na-u~nik i pronao|a~ od svetskiglas, ~ii dostignuvawa i denes

gi koristi celoto ~ove{tvo. Od epo-halno zna~ewe se negovite pronajdociod elektrotehnikata, radiotehnikata,rendgenologijata, kako i vo drugioblasti.

Potekloto i `ivotot na Pupin go is-tara`uval i go objavil vo knigata"Mihajlo I. Pupin za Makedonija”prof. d-r Pavle Mitreski. Vo negoovoj na{ istaknat istra`uva~ i nau~-nik kategori~no tvrdi deka Pupinovi-te predci imaat makedonski koreni.Rodot Pupin, od vla{ko poteklo, po-teknuva od seloto Sko~ena, blizu Ni-~a, vo oblasta na Moskopole, dene{naAlbanija. Negovite ~lenovi vo potragaza podobar `ivot se preselile voVev~ani i vo drugi drimkolski sela.Od Vev~ani dedo mu Mihajlo so semej-stvoto zaminal vo banatskoto seloIdvor, blizu Pan~evo, koe toga{ bilopod Avstro-Ungarija. Tamu vo 1854 g.se rodil Mihajlo Pupin koj na 20-go-di{na vozrast emigriral vo Amerika.

Pupin znael deka negovite predcise po poteklo od Makedonija, zatoaimal golemi simpatii i pozitivenstav kon Makedonija i makedonskotonacionalno pra{awe. Toa posebnodo{lo do izraz za vreme na Mirovna-ta konferencija vo Pariz, vo 1919g.Pupin ja afirmiral posebnosta na ma-kedonskiot narod i se zalagal za av-tonomija na Makedonija. Iako ne uspe-al vo toa toj prodol`il da se anga`i-ra za Makedonija.

Niz celiot svoj `ivot, Pupin se po-tvrdil kako ~ovek so golema prirodnadarba, isklu~itelna inteligencija,izvonredno jaka volja, ambicija, tru-doqubivost, elan, energi~nost, dis-ciplina, kako i ogromna `elba za nau-kata i pronao|a{tvoto. Bil ~len naNacionalnata akademija na naukite naSAD, pretsedatel na Wujor{kata aka-demija na naukite, kako i na drugi aka-demii i stru~ni dru{tva. Pupin bilproglasen za po~esen doktor na 20univerziteti. Za svoite otkritija ipatenti, toj e dobitnik na najvisokinagradi i na pove}e zlatni medali.Poradi seto toa Pupinovoto ime zaze-ma vidno mesto me|u najgolemite nau~-nici i pronao|a~i vo istorijata.

Za razvojot i formiraweto na li~-nosta na Pupin golema uloga imala ne-govata majka Olimpijada. Tatkoto Kon-stantin imal skromen pridones, aosven toa rano po~inal. Taa bila pot-

tiknuva~ka sila koja postojano go bod-rela i go hrabrela da izdr`i vo os-tvaruvaweto na celite {to toj si gipostavil vo mladosta, od koi najva`namu bila da pojde vo svetot kade }e mo-`e {to pove}e da nau~i. Zatoa, taa enajzaslu`na za formiraweto na nego-viot karakter i za razvivawe na qu-bov kon vistinata, ~ovekot, knigata,naukata, pronao|a{tvoto itn. Za gole-moto i pozitivno vlijanie na svojatamajka na negoviot razvoj i `ivot, pi-{uval i samiot Pupin, osobeno vo ne-govoto avtobiografsko delo: "Odov~ar~e do nau~nik”, a koe delo, voznak na blagodarnost kon nea, toj goposvetil na svojata majka. Za ova delo,koe izobiluva so visoki moralni ivospitni vrednosti, Pupin vo 1924 g. jadobil presti`nata Pulicerova nagra-da vo SAD. Pupin i vo mnogu drugi pri-godi so zadovolstvo istaknuval dekanegovata majka mu bila prv i najdobaru~itel, kako i najgolem sovetnik seko-ga{ koga toj se soo~uval so te{kotii idilemi vo `ivotot. Vo site presvrtnimomenti toj pomisluval kako taa bipostapila vo sli~ni situacii. Iakonepismena selanka, no so golema pri-rodna darba i bistar um, taa sekoga{znaela da mu go poka`e vistinskiotpat po koj toj treba da prodol`i i dago pottikne na izvonreden samopregorvo svojot razvoj. Pupin ~esto podvle-kuval deka mnogu pozitivni osobininasledil od negovata majka. Sporednegovoto mislewe, taa gi imala siteodliki na dobar u~itel.

Pupin kaj svojata majka najmnogu gocenel toa {to taa umeela dobro da goobrazlo`i svoeto mislewe, a go radu-valo i toa {to i taa se menuvala podnegovo vlijanie. Toj mnogu ja po~ituvalsvojata majka i re~isi site nejzinipreporaki so zadovolstvo gi prifa-}al. So `elba trajno da go so~uva spo-menot za svojata majka Olimpijada,Pupin osnoval poseben fond za pomo{na siroma{nite deca i mladinci voMakedonija za vreme na nivnoto {ko-luvawe. Isto taka, toj ja doniral im-pozantnata kambana na Klimentovatacrkva Sv. Bogorodica Perivlepta voOhrid.

Pupin najprvin preku likot na svo-jata majka, a potoa i na soprugata, kakoi na mnogu drugi pozitivni `enski li-kovi, vo svojata avtobiografija po-sebno ja potenciral golemata uloga na`enata kako stolb na semejstvoto, no ina op{testvoto.

Lazar Krstevski

Pupin i negovata majka

Do krajot na godinava, sitevraboteni }e dobijat porto-kalovo pismo od Fondot na

penzisko i invalidsko osiguruvawena doma{na adresa, za da mo`at davidat kolku penziski sta` imaat,dali pridonesite redovno im seispla}aat i na koja osnovica. Onie{to se dve godini pred penzioni-rawe, }e dobijat i procena na visi-nata na penzijata koja }e im sledu-va.

Akcijata na Fondot }e se sprove-de so zadocnuvawe od edna godina,

zatoa {to PIOM mora da go prome-ni izve{tajot, koj kako pilot proektvo 2011 godina im go isprati na oko-lu 30 iqadi osigurenici od poma-lite gradovi.

"Se poka`a deka izve{tajot pove-}e gi zbuni lu|eto, namesto da imdade slika za povisokite uplati.Ima{e napliv na javuvawa vo Fon-dot, za{to vo isvestuvaweto ima{emnogu {ifri koi lu|eto ne gi razbi-raa. Se poka`a deka e potrebno dase izvr{at izvesni tehni~ki pro-meni i prisposobuvawa vo elek-

tronskata evidencija za penziskista` i plati, poradi {to vo izmi-natiot period intenzivno se rabotina ovie podobruvawa”, velat od Mi-nisterstvoto za trud i sovcijalnapolitika.

Istovremeno, PIOM }e ovozmo`ii elektronski uvid vo sostojbata soplatenite pridonesi i palti. Sekojosigurenik preku dodelen kod, }emo`e da gi proveri podatocite vobazata na mati~nata evidencija naFondot za penzisko i invalidskoosiguruvawe.

Ovie podatoci na osigurenicitetreba da im pomognat navreme da sigi kompletiraat potrbnite doku-menti, za da mo`at podocna, koga }egi ispolnat uslovite, pobrzo i po-ednostavno da dobijat re{enie zapenzija.

(R.F.) - "Vest”

Fondot na PIOM so zadocnuvawe od edna godinapodgotvuva izve{tai za osigurenicite

Penziskiot sta` }e stigana doma{na adresa

\

\

\

REKLAMI PENZIONER plus fevruari 20138

NA SITE PENZIONERKI KRKA IM GO ^ESTITA 8mmii MART

INFOPENZIONER plus fevruari 2013 9

Dosega{nata sorabotka pome|uSojuzot na zdru`enijata na pen-zioneri i Centarot za regio-

nalni istra`uvawa "Studiorum”, na

15 fevruari i oficijalno be{e de-finirana so potpi{uvawe memoran-dum od strana na pretsedatelot naSZPM Dragi Argirovski i izvr{natadirektorka na Centarot, m-r NedaMilevska- Kostova. Na sostanokot potoj povod prisustvuvaa i potpretse-datelot na Sobranieto na SZPM Bes-nik Pocesta, potpretsedatelot na IOMetodija To{evski, sekretarot na IOStanka Trajkova, evropskiot ekspertza zdravo stareewe m-r Sne`ana ^i-

~evalieva, pretstavnici naskopskite zdru`enija: Ki-sela Voda, Aerodrom, GaziBaba, \or~e Petrov, Centar

i Saraj, koi u~estvu-vaa vo istra`uvawe-to, kako i Komisijataza zdravstvo priSZPM.

Vo vovednite ob-ra}awa na pretseda-telot na SZPM Dragi Argirov-ski i izvr{nata direktorka naCentarot Neda Milevska-Kos-tova be{e naglaseno zna~ewe-to na potpi{uvaweto na ovoj

dokument kako osnova za unapredu-vawe i zacvrstuvawe na dosega{natasorabotka i partnerstvo na dvatasubjekta so cel da se podobrat uslo-vite i kvalitetot na `ivotot na pen-zionerite i da se pridonese vo sozda-vaweto posoodvetni uslovi za zdravoi aktivno stareewe na site pripadni-ci na Sojuzot i po{iroko.

Na sostanokot be{e izvr{ena pre-zentacija na rezultatite od pilot-istra`uvaweto na CRIS za da se sog-

leda sostojbata i da se naso~i dej-stvuvaweto kon sozdavawe optimalniuslovi i mo`nosti za podobro soci-jalno i mentalno zdravje i da se ospo-sobat starite lica za aktivno u~estvovo op{testvoto, bez diskriminacija ida u`ivaat nezavisen i kvaliteten`ivot.

Za kvalitetot i rezultatite naizvr{enoto istra`uvawe i potrebataza natamo{no unapreduvawe na sora-botkata pome|u SZPM i CRIS svoisogleduvawa imaa m-r Sne`ana ^i~e-valieva, Stanka Trajkova, BesnikPocesta, Metodija Novkovski, Ata-nas Kutle{evski, Rufat Ramadani iIlija Gligorov.

M. Dimovski

Memorandum za sorabotka pome|u SZPM i CRIS "Studiorum”

Zacvrstuvawe na partnerstvoto za zdravo stareewe Pove}eto zdru`enija na penzio-

neri od SZPM za do~ek na No-vata 2013 godina i za proslava

na nekoi pozna~ajni verski praznici,kako {to e Bo`i}, Vasilica, Staranova godina i drugi, organiziraa pri-godni sredbi i dru`ewa, a poseben

akcent be{e staven na humanitarniteaktivnosti koi bea realizirani vosorabotka so organizacijata na Crve-niot krst na nivo na op{tinite i Re-publikata. Po toj povod bea organizi-rani poseti i dru`ewa so penzionerizgri`eni vo domovi, kako i bolni iiznemo{teni lica koi bea posetenivo nivnite domovi. Na posiroma{ni-te penzioneri i socijalno zagrozeni-te lica im bea dodeleni paketi soprehrambeni artikli i sredstva zali~na higiena. Pomo{ta na ovie lica

im be{e vra~ena vo sorabotka so cen-trite za socijalni gri`i pri op{ti-nite, po odnapred izgradeni kriteri-umi. Ovie poseti za osamenite starilu|e se od posebno zna~ewe bidej}i sotoa im se poka`uva deka ne se zabo-raveni. Na proslavite bea zapazeni i

tradicionalnite obi~ai,osobeno za Bo`i} i Vasi-lica, koga be{e kr{enolep~e so pari~ka i se bara-{e najsre}niot dobitnik,komu mu be{e dodeluvanokumstvo za narednata godi-na.

Spored izvestuvawata nana{ite dopisnici, praz-ni~nite sredbi i dru`ewaglavno bile kombinirani sorazni aktivnosti i ostavi-

le mo{ne impresivni vpe~atoci kajsite u~esnici. Nekoi zdru`enija or-ganizirale i humanitarni koncerti,priredbi, izlo`bi na rakotvorbi idrugi prigodni manifestacii.

Za toa kako pominale proslavite nanovogodi{nite i bo`i}nite prazniciizvestuvawa dobivme od zdru`enijatana penzioneri od: [tip, Probi{tip,Prilep, Radovi{ i Kon~e, Berovo, Ki-~evo, ^air, Butel, Karpo{, Ohrid, De-mir Kapija, Negotino i drugi.

M.D.

Humanitarni aktivnosti po povod na priznici

Aktivot na penzionerki na ZP"Kisela Voda” vo posledno vremepoka`uva zabele`itelni aktiv-

nosti. Posebno e zna~ajna vospostave-nata sorabotka so Dnevniot centar zastari lica na Crveniot krst na gradotSkopje i odr`uvaweto na zaedni~kihumanitaren hepening pred spomeni-kot na Majka Tereza. Penzionerkitepodgotvija pekarski proizvodi i slat-ki i zaedno so mladite volonteri naCrveniot krst dodelija paketi na so-cijalno zagrozeni semejstva. Vakvatame|ugeneraciska sorabotka do polnizraz dojde i pri humanitarnata akci-ja "Korijada” so bogata kulturno-umet-ni~ka programa, kako i pri posetata na

Stacionarot za bezdomnici vo Mominpotok.

Zbogatena e sorabotkata i so lokal-nata samouprava na op{tina KiselaVoda koja obezbedi dva avtobusa zaposeta na Markov Manastir.

Aktivot ostvari i sorabotka so ne-kolku penzionerski asocijacii vo na-{ata zemja, posebno so "Gazi Baba” i"Solidarnost-Aerodrom”, za razmenana iskustva i za ostvaruvawe na zaed-ni~ki aktivnosti. Od ovie zdru`enijazna~ajno e u~estoto na penzionerkitena regionalnite i Repubi~kite spor-tski natprevari i revii na pesna, mu-zika i igri.

E.Danilovska

Vo zdru`enieto na penzioneri "Kisela Voda”

Zgolemena aktivnost naAktivot na penzionerki

Den sozdaden za patuvawe i do-`ivuvawe. U{te od ranoutroson~evite zraci blesnaa vo poln

sjaj. Penzionerite i penzionerkite odZP Kisela Voda, ogranok naselbaDra~evo so energija i emocii od mla-dosta ednostavno u`ivaa vo ona {togo percepiraa, prirodata, lu|eto ispomenite. Tivkata muzika vo avto-busot be{e del od ambientot koj soz-dava{e spoj na nivnite razgovori iprekrasnata nadvore{nost. @itnici,ovo{tarnici, lozovi nasadi, patu-vaweto prodol`i niz avtenti~niteorizovi poliwa. Pogledot im dopi-ra{e i na dale~nite planini koi ka-ko da se spojuvaa so neboto i koi gi imavo izobilstvo vo Makedonija. A, na po-patnite stanici, visoko me|u vegeta-cijata i na karpite, manastirite goodbrale najubavoto mesto sproti son-

ceto. Navistina e ubava ovaa na{azemja, se ~ita{e od o~ite na penzione-rite. Sekoga{ se otkriva ne{to novo.

- Znaevme da se iskrademe od doma,tokmu vo prikve~erinata, da si ka`e-me po nekoj ubav zbor vo zanesot naqubovta. Taka i gi sozdadovme semej-stvata. Godinite minuvaa i ne gi ose-

tivme, se slu{a{e vo del od razgovo-rite na penzionerite koi se potsetu-vaa na mladosta.

No, za niv i tretata doba im e prek-rasna kako i nekoga{. Velat deka sekojperiod e poseben, nezaboraven na svojna~in. Taka zamisleni i opieni od se

ona {to se slu~uva{e voednodnevnoto patuvawe, sevra}aa na po~etnata desti-nacija.

- Obzemeni sme od ona {togo vidovme okolu nas, denotni pomina kako ubava plad-nevna dremka, emocionalnoraska`uva{e Cvetanka Pet-ru{evska, pretsedatelka naaktivot na penzionerki.

Na zalezot na sonceto,spomenite gi vratija vo re-alnosta, so radost itaa kon

doma kade {to gi ~eka{e u{te ednaqubov, ~ista, topla i najiskrena. To-ga{ koga ra~iwata na malite vnu~iwa{to }e gi pregrnat }e im gi napolnisrceto i du{ata. Hristo Markovski

^etvrta godina po red prodol-`uva realizacijata na Vladi-niot proekt za Bawsko klimat-

ska rekreacija na okolu 10.000 ko-risnici na starosna, semejna i inva-lidska penzija. Dosega so ovoj proektbea opfateni okolu 30.000 penzio-neri koi bea mnogu zadovolni od ed-nonedelniot besplaten pretstoj vo~etirite bawi vo na{ata zemja. Go-dinava akcijata zapo~nuva na 17mart i }e trae do 30 noemvri. Penzi-onerite se srazmerno raspredelenivo bawite so koi{to Ministerstvo-to za trud i socijalna politika imasklu~eno dogovor i toa so:

Zdravstvena ustanova -prirodno lekuvali{te "Ne-gorski bawi” AD NegorciGevgelija,

Dru{tvo za bawski turi-zam i telesna rehabilitaci-ja "Debarski bawi - Capa” ADDebar,

Dru{tvo za fizikalnamedicina i specijaliziranamedicinska rehabilitacija“Katlanovska bawa” DOOKatlanovo,

Zdravstvena ustanova AD "CarSamoil” s. Bansko, Strumica.

Vo site niv se vr{at intezivni

podgotovki za prestoj i rekreacijana penzionerite.

T.A.

ZP Kisela Voda

Nezaboravno patuvawe

Proekt "Bawsko klimatska rekreacija za 10.000 korisnici na penzija za 2013 godina#

Sojuzot na zdu`enijata na penzi-onerite na Makedonija (SZPM)vo partnerstvo so Biznis Aka-

demijata Smilevski "BAS”, CRIS"Studiorum” i "Proekt Houp” sprovedeistra`uvawe za toa {to mislat pen-zionerite za postojnite uslovi zaaktivnoto i zdravo `iveewe vo RM,kako i za toa {to treba da se napraviza tie da se podobrat.

Ova e prvo od vakov vid istra`u-vawe vo RM. Toa opfati 700 penzio-neri vo Skopje, so {to ima va`nost isamo za sebe, a }e pretstavuva i osno-va na studijata za socijalnata kartana penzionerite vo RM {to ja inici-ra{e SZPM, a }e se realizira ovaagodina. Podatocite od ova istra`u-vawe se objaveni na 15 fevruari 2013

godina, pri potpi{uvawetona Memorandumot za sora-botka pome|u SZPM i CRIS"Studiorum”.

SZPM na ovoj na~in pro-dol`uva da go pottiknuvaaktivnoto u~estvo na svoitezdru`enija i ~lenovi, no ina penzionerite poedine~-no, vo kreiraweto na merki-te i aktivnostite od svoitegodi{ni programi, so {topridonesuva kon uspe{noto sprovedu-vawe na Nacionalnata strategija zastari lica na RM (2010-2020), kako iaktivnostite vo Evropa i EU zaaktivnoto stareewe.

Ednovremeno, SZPM go intenziviraprocesot za sozdavawe na partner-

stva so cel da se sozdade {irokaalijansa na vladiniot i nevladiniotsektor za aktivno i zdravo stareewe,od koja pridobivki }e ima celotoop{testvo, a najmnogu penzionerite voRM.

M-r. Sne`ana ^i~evalieva

SZPM inicira{e istra`uvawe

[to mislat penzionerite za uslovite za aktivno i zdravo `iveewe vo RM?

ZP Demir Kapija po povod verski-ot praznik Vasilica se odr`aproslava i dru`ewe na penzio-

neri od op{tinata. Proslavata seodr`a vo restoranot "Ku~kin” vo De-mir Kapija, a na istata prisustvuvaagradona~alnikot Traj~e Dimitriev ipretsedava~ot na Sovetot na Op{ti-naata Petar Mojsov. Penzionerite igostite bea pozdraveni od pretseda-telot na zdru`enieto Blagoj Kava-zov, koj gi zapozna prisutnite so ak-tivnostite od godi{nata Programa zarabota na Zdru`enieto i im posakaprijatno raspolo`enie i me|usebnodru`ewe. Prigodno obra}awe ima{ei gradona~alnikot Traj~e Dimitri-ev, koj im ja ~estita Stara Nova godi-na na penzionerite i vo ime naop{tinata im dodeli kompjuter zapotrebite na Zdru`enieto.

Programata prodol`i spored obi-~ajot so kr{ewe i delewe lep~iwa vokoi be{e sokriena pari~ka, a po nej-zinoto pronao|awe, najsre}na be{epenzionerkata Guna Ivanova, na koja ibe{e dodeleno kumstvo za ovaa godi-na. Proslavata zavr{i so muzika,igrawe i zaidni~ko dru`ewe, {to }ese pameti kako zna~aen pridones voprocesot na aktivnoto stareewe napenzionerite od ova zdru`enie.

M. Pa{oevski

ZP Demir Kapija

Kompjuter za penzioneriteod Op{tinata

Aktiv na penzionerki pri Crveniot krst na Op{tina ^air

Uspe{ni aktivnostiAktivot na penzionerki pri Crve-

niot krst na Op{tina ^air, mi-natata godina ja zavr{i so mno-

gubrojni uspe{ni aktivnosti koi seodvivaa vo znakot na odbele`uvawetona jubilejot: 25 godini od svoeto pos-toewe i 15 godini od formirawewetona peja~kata grupa "Vawa Lazarova”,koja dejstvuva pri negoviot sostav. Ju-bilejot be{e odbele`an vo maj 2012, aniz cela godina nositel na muzi~kiotdel od programskite aktivnosti be{ePeja~kata grupa, koja so svoite nasta-pi na centralnata proslava i na raznimanifestacii vo Skopje i vo drugigradovi na Makedonija i po{iroko, gi

zabavuva{e prisutnite i ostava{eimpresivni vpe~atoci. Isto taka,Aktivot so svoite rakotvorbi i kuli-narski proizvodi u~estvuva{e na sitehumanitarni akcii organizirani odCrveniot krst na grad Skopje i od dru-gi humanitarni organizacii, na koidonira{e i opredelena pari~na po-mo{. Kon krajot na dekemvri minatatagodina svoite uspe{ni aktivnosti za-edno so Peja~kata grupa gi zavr{i sou~estvoto na centralnata priredba naCrveniot krst na grad Skopje, {to seodr`a vo Domot na humanitarni orga-nizacii "Dare Xambaz” vo Skopje.

R.Ili}

Vo RM vo 1994 godina imalo 13% naseleniena vozrast nad 60 godini, 15% vo 2002 godina i16,6% vo 2008 godina. Migraciskite dvi`ewana naselenieto vo RM poka`uvaat deka samo vo2008 godina se zabele`ani 7216 migracii, odkoi najgolem broj vo Skopskiot region, pri {tonaselenieto se koncentrira vo glavniot gradna RM. Vakvata sostojba bara soodvetni aktiv-nosti vo odgovor na raste~kitete potrebi nazgolemeniot broj povozrasno naselenie vo RM.

PANORAMA PENZIONER plus fevruari 201310

Sovremeniot makedon-ski poet i raska`uva~Bratislav Ta{kov-

ski (Skopje, 1960) iako ne epenzioner, se najde na stra-nicite na Vesnikov od ednavalidna pri~ina: napi{anesekojdneven roman posve-ten na akterot Risto [i{-kov, so {to "makedonskatakni`evnost popolnuva ednaprazna grafa za va`ni lu|eod na{eto minato”. (V. Ando-novski)

Promocijata na romanot, kako {toprilega za akter, se odr`a na golema-ta scena vo MNT, so performans nastudentite na ESRA po dramskiottekst Ua na Ta{kovski na istata tema,a prodol`i so inspirativnite iskazina promotorite: Venko Andonovski,Branko Stavrev, Jordan Plevne{ iavtorot. Salata be{e prepolna so po-~ituva~i na Akterot, vozbudeni ivnimatelni, tivki, so ponekoja vozdi-{ka. Prisutnite se odnesuvaa kako Toji sega da e na scena i igra nova nas-lovna uloga, oti nikoga{ i nikogo neostava{e ramnodu{en, kako da vele-{e: ~umu igra ako gleda~ite ne se sotebe, toga{ odi igraj mi`itatara sodecata na ulica.

@ivotot na akterot Belomorski erekonstruiran vrz osnova na dvetedosieja, produkt na dolgogodi{notosledewe i kodo{ewe od edno~udoslu`beni du{kala i likovi od seri-jalot "prijatelski vrski”(!), neraskin-livo e povrzan so podlata rabota navisokiot ~inovnik na nekoga{nataUDBA, Alekso Patrakov - Vampirot. AVampirot skapuva na smrtna postela,go gricka rakot, samo {to ne mu ja pre-dal gre{nata du{a na |avolot, vo ednozgusnato vreme vo koe spored tra-dicionalnoto iskustvo ~ovekot pret-smrtno go izoduva siot svoj `ivot. Nizreminiscencii i napnati razgovori sonegovata sorabotni~ka Blagorodna, nakoja, patem, i go ubil ma`ot, brzo semenuvaat slikite. Potoa mu stanalaqubovnica i verna senka vo se {toprezemal vo slu`bata. A vo slu`batavrvot go dostignuva koga dobiva do-verliva zada~a da go sledi bezmernotalentiraniot akter i ubav ma`, ~istanegova sprotivnost, tokmu za le~ewekompleksi. Nastrana {to son na sekojtakov ~inovnik e krupna yverka za kojatreba da se podgotvi debelo dosie {tovodi direktno vo smrt.

[i{kov e roden vo selo Mrsna,Egejska Makedonija, (23. 03. 1940 god-ina.) Ovoj podatok e celata negovapolitika: vo li~nata karta mu be{ezapi{ano rodnoto mesto, pa - Grcija.[to sum jas, Grk? - pra{uva{e glasno.

Semejstvoto [i{kovi 1945 godina

kako begalci od Egejska Makedonija,preku Bugarija, stasa vo Strumica. Ri-sto tamu izu~i osnovno u~ili{te igimnazija, {to ja zavr{i vo [tip, kakoodli~en u~enik. Spored Branko Sta-vrev, prijatel i sorabotnik otseko-ga{, vo ~ija re`ija odigra najgolembroj ulogi od doma{nata i svetskatadramaturgija, - sonuval da stane ato-mski fizi~ar. I bezdrugo }e staneloti ima{e silen um. No, zavr{i Tea-tarska akademija vo Belgrad (1962).Edna godina raboti vo Jugoslovenskodramsko pozori{te, a od 1964 e prve-nec na MNT. Odigra nad 40 glavni tea-tarski ulogi, pove}e doma{ni TV fi-lmovi i serii, nad desetina filmovivo na{ata siroma{na produkcija. Be-{e gneven {to nose~kite filmskiulogi im bea dodeluvani na akteri oddrugi sredini, iako ovde ima{e adek-vaten izbor. Da nema nedorazbirawa:zdravo e kulturite da se me{aat, notoj princip belki treba da e dvona-so~en, a ne be{e.

Na 23. i 24. 04. 1979 godina za vremena snimaweto na filmot Vodi voTa{marunita i Struga se slu~uva is-provocirana kavga so del od akter-skata ekipa od srpska i hrvatska na-cionalnost, po koja mu e stokmeno te-{ko obvinenie za "predizvikuvawe nanacionalna, rasna i verska omraza,razdor i netrpelivost, navreda napretsedatelot na SFRJ, drugarot Ti-to”. Osuden e... "Dr`avnata represija -edna godina pred smrtta na Mar{alot,koga zvukot na urivaweto na staratadr`ava ve}e se slu{al - mo`ebi i mo-`ela da se o~ekuva. No toa se pretvo-rilo vo pir. Ne se kaznuval ne~ij ~in,tuku z b o r o t”... (M. Maxunkov) Sepak,najlo{oto doprva sledi: zabranite, sopoliti~ka odluka, bea drasti~ni: dase isklu~i od filmot Vodi, snimeniotmaterijal da se presnimi so drug ak-ter, da nema pristap na radio i TVprogramite, da ne se prika`uvaat pr-ethodnite ostvaruvawa, da se spre~inegovo vra}awe vo teatarot... Duri ikoga vistinskite prijateli poleka govratija, ne mu be{e polesno: drugitezabrani se u{te va`ea. I toga{, i de-nes nemam odgovor: {to um }e da be{etoj {to smisli takov apsurd: pred

premiera doa|a{e TV eki-pa da snimi "nekoe par~e”od pretstavata i kus raz-govor so re`iserot. Ka-mermanot mora{e da vni-mava da ne mu vleze vokadar glavniot akter, akotoa ba{e [i{kov. Cenzu-ra? Ne, toa be{e interna-cija od ona {to be{e ne-gova primarna qubov ismisla na `ivotot. I naj-te{ka kazna. Go pogodija vsrce. Po~ina 1986 godina.Ne mu be{e ostaven iz-bor. A tolku go saka{e`ivotot kolku svoeto ak-terstvo, kolku decata i

svojata Makedonija.Akterot, Risto [i{kov, Belomor-

ski, mi se ~ini, pokraj kratkiot fitilna provokaciite, nekoja ispiena mas-tika ili viwak posle rabota, {to nebi trebalo da se tretira kako porok,oti lu|eto od tvore~kata sorta `iveatintenzivno i pod stres, veruvam dekai ona {to podocna }e mu donese tolkuli~ni, semejni, i profesionalni trau-mi, na po~etokot go razbiral kakoteatar vo alternativen prostor. Pos-ledicite od idealizmot }e gi sfatipredocna, otkako }e zagubi se: spoko-jstvoto, semejstvoto, prijatelite, pos-lednoto zasolni{te - negovata scena,negovata gluma, aplauzot kako najvi-soka nagrada, koja nikoj ne mo`e{e damu ja odzeme, koga ve}e ne mu gi do-delija onie {to superiorno gi zaslu-`i. Negovoto posledno u~estvo naSteriinoto pozorje so Kengurskiskok, e odli~na potvrda. Nikodin odMakedonija, alijas ^ali, [i{kov gotolkuva{e maestralno i be{e najavenkako siguren dobitnik na Statuetkata.Vo posleden moment nekoj zame{aprsti. Krajot e klasika. Ubistvo ilisamoubistvo, seedno.

Vo dramata Zajdisonce na Isak E.Babeq, vo re`ija na B. Stavrev, Akte-rot ja tolkuva{e ulogata na MendeqKrik, vo koja za pomalku od dva ~asaostare pred o~ite na gleda~ite. Rabi-not vo sinagogata vo propovedot pomolitvata, dodava: "Isus Navin be{egolem bezumnik... I Mendeq Krik,~lenot na na{ata sinagoga, ne be{epoumen.... Cel `ivot saka{e da se to-pli na sonceto onamu kade {to gozatekna pladne”. Repliki koi bukval-no se odnesuvaa na [i{kov, koj kop-nee{e po najvisokata to~ka na svodotnebesen, zenitot.

Papratot raste na~i~kan, steblencedo steblence, sonceto ne mo`e da yir-ne do zemjata i da ja stopli. Toa e omi-lenoto kona~i{te na zmiite. Na da-bot, pak, mu treba {iro~ina, da serazgrani i razlisti za da bide sve-`est i po~ivka za sekoj dobronamer-nik. Ama go privlekuva na sebe ivnimanieto na drvokradcite, koi }ese namera~at da go kutnat.

Boris [uminoski

PRO^ITAV ZA VAS

Akterot

Vo na{ata redakcija pristignaAlmanahot 2 na Dru{tvoto napisatelite "Kumanovo” od Kuma-

novo nasloven kako "Poetski ~eko-rewa”.

Po detalnoto razgleduvawe i ~i-tawe na sodr`inata, re{ivme da vezapoznaeme i vas po~ituvani ~itateliso ova dru{tvo i so nekoi negovi ~le-novi, bidej}i toa obedinuva golem brojvqubenici vo ubavo pi{aniot zbor, odkoi dobar del se pripadnici na treta-ta doba. Me|u niv ima i pisateli i po-eti koi odat i kon devedesettata go-dina od `ivotot. ^lenovite na Dru{-tvoto na pisatelite "Kumanovo” se odrazli~na vozrast, no ona {to e zaed-ni~ko za site e nivnoto tvore{tvo vokoe peat za spomenite od mladosta, zasredbite i razdelbite so svoite u~e-nici, radosta i tagata, nostalgijatakon minatoto, se}avawata na nekoipoubavi vremiwa, blagodarnosta iqubovta kon Hrista Boga... I tokmu tu-ka ~itatelot mo`e da i se pokloni naverata i verbata, na tatkovinata, nadlabokite i neuni{tlivite koreni. Ine e nimalku ~udno {to nekoi od poe-tite iskreno i otvoreno ja glorifici-raat tatkovinata od koja izniknalegolemi dejci, revolucioneri i heroikoi vo nea vtemelile del od sebe. Sotoa tie go poka`uvaat i pravecot, pa-tot po koj treba da se dvi`at mladite

generacii neguvaj}i ja qubovta me|usebe, kon svojata zemja i kon lu|eto vonea.

Vo ovoj Almanah so deset pesni e za-stapena penzioner-kata Bo`ana Trajko-vska, poznata pisa-telka i profesorkaod Kumanovo, aktuel-na pretsedatelka naDru{tvoto na pisa-telite "Kumanovo”.Taa svoite tvorbi giobjavuvala vo pove}evesnici i spisanija,a ima objaveno i 9zbirki poezija. Kakoistaknat prosvetenrabotnik - dobitnike na mnogu zna~ajninagradi i priznanija.

So nekolku pesnivo Almanahot e zas-tapen i 70-godi{ni-ot penzioner DobreDavidovski. I toj nakumanovskata javnost i e poznat kakoistaknat pedago{ki rabotnik koj celi37 godini bil profesor vo Kumanov-skata gimnazija "Goce Del~ev#. Davi-dovski magistriral i doktoriral naFilozofskite nauki. Pokraj filozo-fijata, preokupacija mu e i poezijata.No toj nemal dovolno materijalni

sredstva za da gi izdade svoite dela,{to e pri~ina kako {to veli, za blo-kirawe na rabotata, degradacija i zavra}awe nanazad.

Nekolku zbora i za 86-godi{niotpisatel i isto taka poznat i priznatprofesor od Kumanovo Sre}ko Popov-ski. Toj pripa|a vo redot na prviteu~iteli {to vo 1944 godina rabotelena slobodnata teritorija vo tekot na

NOB, koga Kumanovoi Skopje se u{te nebea oslobodeni odokupatorot. Kakoprosveten rabotnikvo penzija, op{tes-tvenik i poet, za ne-govata dolgogodi{naneumorna rabota napoleto na detskataliteratura, mu e do-delena i Noemvris-kata nagrada na Ku-manovo. Ima objave-no 17 knigi, glavnopoezija za deca.

So svoi tvorbi vo"Poetskite ~ekore-wa# se zastapeni ipenzionerite Rad-mila Cvetkovi}, is-to taka poznat i

priznat prosveten rabotnik - biolog,Stanka Jordanovi}, penzioniranaprofesorka vo Gimnazija, koja za prv-pat kako penzionerka otpe~atila svoipesni vo zbirkata "Obdenica” vo 2008godina. Zaslu`uva da dobie prostor voovoj tekst i profesorkata po fran-cuski, italijanski i latinski jazik

Jagotka Tomovska, koja 5 godini e vopenzija no i natamu tvori, pi{uva po-ezija, esei, svoja avtobiografija... Pi-{uva na makedonski, francuski,angliski i italijanski jazik.

Ne smeeme da gi preskokneme nitupoetite-penzioneri, sostaven del naAlmanahot, Ago Hauridi} i @ivka Mi-lo{evska, koi kako i site prethodnospomenati, se ~lenovi na DPK.

Za site niv pove}e prostor vo sled-nite izdanija na na{ite vesnici.

Na krajot, od Almanahot 2 "Poetski~ekorewa” na DP na Kumanovo, ja pozaj-muvame pesnata "Koreni” od JagotkaTomovska.

KoreniKoreni, koreni predlaboki

seme frlenoizrtenorazlistanorascutenone`neano

koreni, koreni dlabokirasposlani po site meridijani

sinxiri {to nikoj dosega ne mo`elda gi skine

koreni, koreni na edno ime{to i Sveti Pavlei Biblijata go znaatkoreni, koreni starikoreni moi, koreni tvoikoreni vo Makedonija~ija ro`ba sme site nie.

Cvetanka Ilieva

Poetski ~ekorewa na poetitepenzioneri od Kumanovo

Vo organizacija na SZPM, na 7-mi fevruari vo Kru{evo be{e

odr`ana rabotilnica za obuka nasmetkovoditeli na koja u~estvu-vaa ~etiriesetina pretstavniciod zdru`enijata na penzionerikoi se zadol`eni za izgotvuvawena zavr{nite smetki za minatatagodina.

So rabotilnicata rakovode{epotpretsedatelot na Izvr{niotodbor na Sobranieto na SZPMMetodija To{evski, koj go naglasizna~eweto na ovaa rabotna sredbaod aspek na po~ituvaweto na za-konskite propisi i usoglasu-vaweto na stavovite i pri izra-botkata na zavr{nite smetki nazdru`enijata vo ramkite na Soju-zot.

Na sredbata bea dadeni nasokiza natamo{na rabota na smetkovo-ditelite i na site u~esnici im beadodeleni prira~ni materijali.

K.M.

\

\

\

Edna od bogato posetenite promo-cii vo Mladinskiot kulturencentar vo Skopje, sekako, ja pre-

dizvika knigata na avtorite ZlatkoKramari} i Angelina Banovo}-Mar-kovska, naslovena "Politika. Kultura.Identitet.” Prviot avtor Zlatko Kra-mari} e vidna li~nost vo na{ata sre-dina, koj dolgi godini kako hrvatskiuniverzitetski profesor se zanimavaso makedonistika, a sega e ambasadorna R Hrvatska vo R Makedonija. Mina-tata godina, vo organizacija na Hrvat-skiot konzulat vo Bitola imav ~est daja promoviram negovata izvonrednakniga "Identitet, tekst, nacija”. Tokmuzatoa i ovaa najnova promocija na za-edni~kata kniga so kole{kata Bano-vi}, za mene be{e interesen prediz-vik da gi dopolnam novinite.

Prviot recenzent - profesorotVenko Andonovski, pred qubopitnatapublika ja iznese celosnosta na de-loto, so aktuelnite na{i dnevni pre-okupacii so makedonskiot identitet.Vtoriot, ne pomalku poznat slatkoz-bornik profesorot Ferid Muhi}, pok-raj dlabokoto nurnuvawe vo prezen-tiraniot tekst, na krajot ne mo`e{eda ne nametne i edno svoevidno vidu-vawe, koga ve}e postojat mnogubrojnitolkuva~i, za sopstvenite razmislu-vawa za su{tinite me|u podatlivitenaslovi: identitet-nacija.

So najnovata kniga is~eznuvaat sepove}e i pove}e postavuvanite pra-{alnici so uka`uvawata na makedon-skiot identitet izrasnat so kulturni-ot rast na eden narod vo razvoj, sorazvoj na poetska ni{ka gradena odnarasnatiot intelektualizam. Ko-le{kata Banovi} rezimirano, no raz-vojno, ja razotkriva nivnata ideologi-ja so naboj na subjektot i na ideologi-jata, na ~ovekot i vlasta, koi se neso-pirliva dene{na tema. Identitetot eedna vistina, nepromenliva ako seutvrdi i ako se znae. Ne pomalku e in-teresen segmentot so pra{aweto zo{-to e potrebna svesta za istoriskotonasledstvo. Kramari} go rasprostiramakedonskiot identitet so mnogubroj-ni primeri, vidlivi za sekoj qubopit-nik i znalec. Stanuva zbor za mestotona identitetot vo sklopot na poli-ti~kiot identitet na Evropa (AD-VEN-TURE).

Kolku se aktuelni poso~enite nas-lovi otkriva i najnovata kniga na Va-lentina Mironska Hristovska "Lite-raturni studii za makedonskiot iden-titet”. Vo slu~ajov imame kontinuira-no povrzuvawe so prethodniot naslov,no faktografijata se bazira vrz kni-`evnite izvori. Stanuva zbor za li-teraturnite tekstovi i poraki od ma-kedonskata prerodba vo 19. vek, so od-nos kon identitetot. So prosleduva-weto na kulturniot rast vo Makedoni-

ja se projavuva pozasileno i nacio-nalnata svest "sega bi rekle naciona-len identitet”. Avtorkata gi zapo~nu-va istra`uvawata od vremeto na uki-nuvaweto na Ohridskata arhiepisko-pija vo 1767 godina, koe go prifa}akako nepredvidliv udar za postojniotidentitet voop{to. Toa ovozmo`i ne-sakano navleguvawe na tu|ite propa-gandi, osobeno na sosedite. Pritoa sepravi paralela na sostojbite vo Evro-pa i vo Makedonija. Nekoga{ Makedo-nija se smetala kako del na Evropa,potoa sleduva sostaven del na evrop-ska Turcija, pa vo Jugoisto~na Evropa,na Balkanot, za da stane denes del nazapaden Balkan. I taka so deceniiMakedonija se bori za sopstvenotomesto, a denes duri i za "vlez” vo Ev-ropa. A taa, pak, Evropa vo zavisnostod geopoliti~kite celi, ja prisvojuva,ja deli, dozvoluva aneksii (1913). Ispored predvidenata globalizacijaEU treba da gi pribere vo zdrava ce-lina i balkanskite dr`avi.

Nesomneno va`no mesto avtorot mudodeluva na ruskoto vlijanie, osobenona obidot za pe~ateweto na Zbornikotso narodni umotvorbi na Miladinov-ci, {to zavr{ilo bezuspe{no. Hrvat-skiot biskup [trosmaer mudronosnouspeal da go ovozmo`i izleguvawetona Zbornikot. Vo 19. vek doa|a do iz-raz makedonskiot literaturen i kul-turen projaven identitet. Na ovojplan, potpiraj}i se na istoriskotomakedonsko minato, \or|i Pulevski girazdvi`i ideite za makedonskiotidentitet, koj mo{ne ~esto vo teksto-vite gi vtisnuva zborovite "Makedo-nija”, "Makedonci”. Se javuvaat zname-nitite dela na: P. Zografski, K. [ap-karev, M. Cepenkov, V. Ma~ukovski, N.Evro, J. Kr~ovski, K. Pej~inovi}, T.Sinaitski, K. Dr`ilovi}, J.H. Konsta-ntinov Xinot, V. Ikonomov, itn. itn...Se javuva glasnosta na neskr{liviotGrigor Prli~ev, neraskinlivo povrzanso Ohrid, so Sv. Kliment Ohridski, soOhridskata arhiepiskopija, so isto-rijata na Ohrid i Makedonija. Ne slu-~ajno se javi i pesnata na D. ^upovski"Molitva na Makedonecot”.

So pregledot na publicistikata,manifestite, proglasite, koi go dla-bat makedonskoto samosoznanie seformira i mestoto za identitetot. Votekstot ne se izostaveni i Makedon-cite od Egejot preku delata na Ta{koGeorgievski.

Od prosledenite redovi koi sefaktografski izlo`eni, zaklu~uvamedeka onie {to umeat i sakaat da ~ita-at, ako razmislat denes za Makedoni-ja me|u politikata i vistinata, ne }emo`at da go prifatat “sporot” za ime-to, koe vekovno sme uspeale da go nas-ledime i da go zadr`ime.

Vera Stoj~evska Anti}

Makedonija vo svetskiotglobalitet

Rabotilnica za obuka nasmetkovoditeli

Nasoki za podgotovka nazavr{nite smetki

\

\

REKLAMIPENZIONER plus fevruari 2013 11

IZBOR NA ALBANSKI PENZIONER plus fevruari 201312

Kuvendi i ShP Ohër dhe Debërcë,në fund të dhjetorit 2012, mbajtiseancën e punës e njëherësh, me

rastin e festave të Vitit të Ri dhe të boz-hiqit edhe seancë solemne. Në seancëmorën pjesë: nënkryetari i Kuvendit tëLShPM Besnik Pocesta, kryetari i Kon-federatës të sindikatës i Pogradecit ngaShqipëria, Naziv Daljani si dhe përfaqë-sues nga ShP fqinje nga Struga dhe Pri-lepi, të udhëhequr nga kryetarët LimanPollozhani dhe Kire Gjorgjievski.

Në fjalën e tij, nënkryetari i Kuvendit tëLShPM Besnik Pocesta theksoi se ShPOhër dhe Debarcë, në kontinuitet dheme intenzitet të pa zvogëluar vazhdon të

arrijë rezultate të mira dhe me këtë rasti dëshirojë që ta mbajnë atë trend. Mekëtë rast, ai, kryetarit të KE të shoqatës

në fjalë Gjorgji Tërpçevski ia urojDiplomën - Padron i Ohrit “Kliment Oh-ridski i Shenjtë”. Urim dhe dëshirë të tillëpër suksese edhe më të mira i drejtuanedhe përfaqësuesit nga Shqipëria NazivDaljani, si dhe mysafir të tjerë të pran-ishëm.

Shqyrtim të shkurtër për aktivitetet eShoqatës në vitin e kaluar dhanë për-gjrgjësit për punë të organeve dhe tru-pave, ndërkaq për veprimin e Kuvenditdhe të Këshillit ekzekutiv folën MarielaJovanoviq dhe Gjorgji Tërpçevski.Për fushëveprimin e punës së tyre folënedhe Stefan Vlladimirov, Jonçe Petre-vski, Kërste Zhileski, Tomisllav Mano-ski, Dimitri Spasovski, Kërste Si-monski, Dobrila Taleva dhe KërsteSpaseski...

K.Spaseski

ShP Ohër dhe Debërcë

Seancë e Kuvendit për Vitin e Ri

Në interes të transparencës nëpunën e saj, FSPM (FPOM), einformon opinionin për dinami-

kën e projektit për kartela elektronikeshëndetësore e cila përparon dhe rea-lizohet sipas dinamikës të paraparë.

Përgatitja e kartelave elektronikshëndetësor realizohet rregullisht nëpajtim me mundësitë e kapacitetit tëmakinës për shtyp dhe numrit të pa-raqitur të kërkesave për dhënien eKESh (EZK). FSPM (EPOM) punon si-pas planit aksionar të definuar mëparë sipas kategorive të siguruesve.

Kërkesat e pensionistëve të cilëtkanë paraqitur kërkesë për marrjen eKESh tek mjeku amë, janë dërguar

për përpunim të kartelave elektronikshëndetësor dhe në pajtim me kapaci-tetin e makinës për shtyp, bëhen gatidhe dërgohen në shërbimet periferiketë Fondit. Për momentin janë shtyprreth 50.000 kartela dhe në fazënpërfundimtare janë rreth 150.000. Pa-si të dërgohen kartelat e gatshme përpensionistët në shërbimet periferike,pensionistët lajmërohen me telefon(nëse e kanë dhënë numrin e telefonitpër kontakt në formularin e kërkesës),ose përmes mjekut amë për atë sekartela e tij është gati dhe se mund tëvijnë në lokalet gjegjëse të shërbime-ve periferike për ta marrë...

FZOM

Kartelat shëndetësor elektronik

Qytetarëve të Maqedonisë tëcilët në periudhë të caktuarkanë punuar në Kosovë si dhe

qytetarët e Kosovës të cilët kanë pu-nuar në Maqedoni, do t’ju pranohetpërvoja e punës për pranimin e tëdrejtës për pension në shtetin amë,parashikon Kontrata ndërmjet dyshteteve e cila kohë më parë në Pris-htinë e nënshkruan ministri për punëdhe politikë sociale i Maqedonisë Spi-ro Ristovski dhe kolegu i tij nga Koso-va Nenad Rashiq.

Me këtë kontratë do të mundësohetrealizimi i të drejtës për pension përqytetarët e Maqedonisë të cilët nuk ekanë të rregulluar përvojën e punëspër pension në Kosovë deri më 31dhjetorë të vitit 1998, e që nuk kanë15 vite përvojë punë për pension tëkryera në Republikën e Maqedonisëdhe që nuk mund të realizojnë tëdrejtën e pensionit të pleqërisë. Mekëtë kontratë do të përfshihet vetëmpensionimi i pleqërisë, ndërkaq, përrealizimin e të drejtës për pensioni-min invalidor do të pritet që Kosova tëpërgatis dhe të sjellë vendime ligjore.

Pas vërtetimit të përvojës së punëspër pension nga ana e organit kom-

petent në Kosovë, qytetarët e Re-publikës së Maqedonisë, do të reali-zojnë të drejtën e pensionit sipas rre-gullave të Maqedonisë, me llogaritjetë përvojës së punës për pension nëtë realizuar në Kosovë.

Maqedonija, nga pavarësimi i saj,ka të nënshkruara kontrata për sigu-rim social me 18 shtete edhe atë me:Astrinë, Zvicrën, Gjermaninë, Çekinë,Poloninë, Luksemburgun, Hollandën,Bellgjikën, Rumaninë, Slloveninë,Kroacinë, Bosnjën dhe Hercego-vinën, Serbinë, Bullgarinë, Turqinë,Malin e Zi, Australinë dhe Kanadanë,ndërkaq në procedurë të ratifikimitështë kontrata për sigurimin socialme Mbretërinë e Danimarkës.

Qeveria e Republikës së Maqedo-nisë, inicion fillim bisedimesh për lid-hje kontratash për sigurim social meFrancën, Sllovakinë dhe Zelandën eRe, ndërkaq në fazën përfundimtarejanë bisedimet për lidhje kontrate meRepublikën e Shqipërisë.

Prej aplikimit të kontratave bilatera-le për sigurim social, deri më tani,nga shtetet tjera shfrytëzojnë pensio-ne 35.000 qytetarë.

"Dnevnik”

Pranim i përvojës së punës për pension ndërmjetMaqedonisë dhe KosovësSiç është e njohur, në vitin 2012 u

soll Ligji i ri për sigurim pensionistinvalidor, me të cilin në raport me

harmonizimin e pensioneve në sisteminpensionist mbeti rregulativa e njëjtë (ne-ni 37).

Por, përveç harmonizimit të rregullt ecila bëhet pas realizimit të drejtës përpension e cila ka për qëllim mbajtjen evlerës reale të pensionit, në dhjetor të vi-tit të kaluar u bë plotësim në BFPI(ZPIO) në raport me harmonizimin epensioneve, duke vërtetuat si harmoni-zim plotësues të pensioneve.

Me Ligjin për plotësimin e Ligjit për si-gurim pensionist invalidor thuhet:

(1) Përveç harmonizimit të pensio-neve të vërtetuar në nenin 37 të këtijligji, në vitin 2013, të gjitha llojet e

pensioneve, në pajtim me ligjin nëfjalë, në mënyrë plotësuese harmoni-zohen.

(2) Harmonizimi plotësues nga dis-pozita (1) e këtij neni bëhet pasi qësasia e përgjithshme e pagesës sëpensioneve për shkurtin e vitit 2013,llogaritur para harmonizimit nga neni37 i këtij ligji, do të rritet për 5% dhedo të ndahet me numrin e përgjit-hshëm të shfrytëzuesve të pensionittë cilët pensionin e kanë realizuarpërfundimisht me shkurtin e vitit2013.

Me nenin 3 të ligjit në fjalë është rre-gulluar ashtu që harmonizimi i pensione-ve, në pajtim me dispozitat e këtij ligji, dotë aplikohet nga 1 marsi i vitit 2013. Du-ke pasur parasysh dispozitën ligjore,

qartë shihet se përveç harmonizimit tërregullt ligjor e cila bëhet secilin vit më 1janar dhe më 1 korrik, me dispozitë ka-luese të nenit 247-a, pensionet për vitin2013 në mënyrë plotësuese do të har-monizohen.

Formula për harmonizim është vërte-tuar ashtu që harmonizimi plotësues dotë bëhet në sasinë e përgjithshme të pa-gesës së pensioneve për shkurtit 2013(pa atë në nivelin e pensioneve të vihetharmonizimi i rregullt të nenit 37 të BFPI(ZPIO). Kështu, sasia e llogaritur rritetpër 5%, e më pas ndahet me numrin epërgjithshëm të pensioneve të cilët pen-sionin e kanë realizuar përfundimisht memuajin shkurt të vitit 2013. Duke marrëparasysh faktin se bëhet fjalë për har-monizim plotësues, ajo do të llogaritetnë nivel të pensionit dhe ajo do të jetëbazë për harmonizimin e ardhshëm qëdo të bëhet nga 1 korriku i vitit 2013...

Stanka Trajkova

Plotësim i Ligjit për sigurim pensionist invalidor

Harmonizim i pensioneve

Edhe këtë vit, grupi prej 10.000pensionistëve do të shfrytëzojnëbanjat e Dibrës. Shërbimi do të

mund të shfrytëzohet vetëm një herë nëzgjatje prej shtatë ditëve në periudhënprej 17 mars deri më 30 nëntor të këtijviti. Personat të cilët kanë shfrytëzuarkëtë shërbim në vitet 2010, 2011 ose2012, nuk kanë të drejtë ta shfrytëzojnëedhe këtë vit. Këtë vit, pensionistët tëcilët do të shfrytëzojnë këtë mundësi dotë shkojnë në banjat: Car Samoil – Stru-micë, Banjat e Katllanovës, Banjat e Ne-gorit dhe Banjat e Dibrës. – CAPA.

Banjat termominerale në Dibër, Banjate Dibrës – CAPA, janë të përgatituraplotësisht t’i pranojnë të gjithë pensio-nistët e interesuar të cilët do ta fitojnë të

drejtën për shfrytëzimin e tyre. Duke pa-sur parasysh se këto banja kanë ujë mekualitet të lart mineral si dhe kapacitetetë shkëlqyeshme të vendosjes hoteleri-ke, në vitet e kaluara këto banja ishinshumë tërheqëse për numër të madhpensionistësh të cilët erdhën këtu për-mes Projektit të Qeverisë së Maqedo-nisë.

Sipas drejtorit të Banjave të Dibrës –CAPA, Mexhit Capa, këtë vit në këto lo-kalitete të banjave do të argëtohen 2500pensionistë. Nënkryetari i Kuvendit tëLidhjes së shoqatave të pensionistëvetë Maqedonisë Besnik Pocesta, dukekomentuar projektin e Qeverisë përargëtim klimatik në banjat pa pagesë,theksoj se ajo është një mundësi tejet e

mirë dhe për këtë pensionistët janë tëgëzuar me këtë Projekt. Ai mundëson qëedhe personat e moshës së tretë t’ishfrytëzojnë pa pagesë të mirat e ujit tëBanjave të Dibrës të cilat janë shumë tëdobishme. Besnik Pocesta shtoi se ed-he këtë vit në regjionin Dibër Zhupë, in-teresi tek pensionistët që të shkohet nëkëto banja është i madh, sepse atje, pë-rveç terapisë, ata shoqërohen dhe nji-hen me miq të rinj. Vjollca Sadiku

Banjat e Dibrës – CAPA të përgatitura për pensionistët

Nga maqedonishtja, Faqen e redaktoi Baki Bakiu

Bashkëpunimi i deritanishëm ndër-mjet Lidhjes së shoqatave të pen-sionistëve dhe Qendrës për hulu-

mtime regjionale (QHR) “Studiorum”,më 15 shkurt edhe në mënyrë oficiale udefinua me nënshkrim të memorandumitnga ana e kryetarit të LShPM DragiArgirovski dhe drejtoreshës ekzekutivee Qendrës, m-r Neda Milevska – Kos-tova. Në takimin me këtë rast, morën

pjesë edhe nënkryetari i Kuvendit tëLShPM Besnik Pocesta, nënkryetari iKE Metodija Toshevski, sekretari StankaTrajkova, përfaqësues të shoqatave tëpensionistëve të Shkupit: Kisella Voda,Aerodrom, Gazi Baba, ‘Gjorçe Petrovdhe Saraj, të cilët morën pjesë në hulu-mtimin, si dhe Komisioni për Shëndetësipranë LShPM.

Në fjalën hyrëse të kryetarit të LShPM

Dragi Argirovski dhe drejtoresha ekze-kutive e Qendrës Neda Milevska –Kostova, u theksua rëndësia e nën-shkrimit të këtij dokumenti si bazë përpërparimin dhe përforcimin e bashkë-punimit dhe partneritetit të deritanishëm

të dy subjekteve,me qëllim të për-mirësimit të kus-hteve dhe kualitetittë jetesës së pen-sionistëve dhe tëkontribuohet në kri-jimin e kushtevemë përkatëse përplakje aktive tëshëndetshme të të

gjithë përkatësive të Lidhjes dhe mëgjerë. Në takim u bë prezantimi i rezul-tateve të pilot-hulumtimit të QHRS meqëllim që të shihet dhe të orientohetveprimi në sigurimin e kushteve dhemundësive optimale për shëndet më të

mirë mental dhe social dhe me qëllim qëtë aftësohen personat pleq për pjesë-marrjen aktive në shoqëri, pa diskrimin-im dhe të kënaqin me jetë të pavarurdhe kualitative.

Për kualitetin dhe rezultatet e hulum-timit të kryer dhe për nevojën e përpa-rimit të mëtejshëm të bashkëpunimitndërmjet LShPM dhe QHRS, komentete tyre dhanë sekretari i KE i LShPMStanka Trajkova, dhe bashkëpunëtoriprofesional dhe përfaqësues i SZO m-rSnezhana Çiçevalieva, ndërkaq, në di-skutim morën pjesë i: Besnik Pocesta,Metodija Novkovski, Atanas Kutles-hevski, Rufat Ramadani dhe Ilija Gli-gorov. M. Dimovski

Memorandum për bashkëpunim ndërmjet LShPM dhe QHRS

Përforcim i partneritetit për plakje të shëndetshme

Deri në fund të vitit, nga Fondipër sigurim pensionist dhe inva-lidor, të gjithë të punësuarit do

të marrin letër portokall në adresën eshtëpisë, me qëllim që të mund tëshohin se sa përvojë pune për pensio-nim kanë, se a ju paguhen rregullishtkontributet dhe në çfarë baze. Ata tëcilët janë dy vite para pensionimit, dotë marrin edhe vlerësimin e lartësisësë pensionit e cila duhet të ju takojë.

Aksioni i Fondit do të kryhet me vo-nesë prej një viti, për arsye se FPIM(PIOM) duhet që patjetër ta ndryshojëraportin, i cili si pilot projekt në vitin2011 ua kishte dërguar rreth 30 mijë tësiguruarve në qytetet më të vogla.

“U vërtetua se raporti më tepër i hu-ton njerëzit, në vend që t’ju jeppasqyrim për pagesat më të larta. Kis-hte përmbytje të paraqitjeve në Fond,ngase në lajmërimin kishte shumëshifra të cilat njerëzit nuk i kuptonin. U

tregua se është e nevojshme që tëbëhen disa ndërrime teknike dheaftësimi në evidencën elektronike përpërvojën e punës për pension dhe rro-gat, për çka në periudhën e kaluarpandërprerë punohet në këto kërke-sa”, thonë në Ministrinë për punë dhepolitikë sociale.

Njëkohësisht, FPIM do të mun-dësojë edhe pasqyrim elektronik përsituatën e kontributeve dhe rrogat epaguara. Secili i siguruar, përmes njëkodi që do t’i jepet, do të mund t’i kon-trollojë të dhënat në bazën e evi-dencës amë të Fondit për sigurimpensionist dhe invalidor.

Këto të dhëna të siguruarve duhett’ju ndihmojnë që me kohë t’i komple-tojnë dokumentet e nevojshme, që tëmunden më vonë, kur do t’i plotësojnëkushtet, më shpejtë dhe më lehtë tëmarrin vendimin për pension.

(R:F) – “Vest”

Përvoja e punës për pension,në adresë të shtëpisë

Komisioni për bashkëpunim ndër-gjenerata dhe ndërkombëtare, më28 janar 2013 mbajti seancë në të

cilën u shqyrtua Raporti për punë përvitin 2012, me ç’rast u soll edhe Pro-gram për punë për vitin 2013. Me sean-

cën udhëhoqi kryetari i Komisionit dhekryetar i LShPM Dragi Argirovski, i cilidha arsyetim për raportin dhe me këtërast u shpreh pozitivisht për aktivitetetdhe detyrat e realizuara nga plani përpunë në vitin e kaluar. Ai theksoi se gjatë

vitit 2012, i cili nga UE ushpall për vit të plakjes ak-tive dhe bashkëpunim ndërgjenerata dhe solidaritet,LShPM theks të veçantë idha pikëriusht bashkëpuni-mit ndër gjenerata, e cila is-hte përfshirë nëpët të gjithaaktivitetet. Gjithashtu, u thase disa shoqata të pension-istëve vunë bashkëpunim tëdrejtpërdrejtë më të afërtme shoqata të ngjashmedhe organizata joqeveritare,

kryesisht me shtetet fqinje dhe realizuanekskurzione dhe vizita të ndërsjella sidhe vizita qyteteve dhe venedeve kultur-ore-historike, për çka më detajisht dhenë mënyrë kronologjike janë vënë nëRaportin e paraqitur.

Në diskutim, në të cilin morën pjesë:Metodija Toshevski, Stanka Trajkova,Dançe Daskallovska, Kërste Angelov-ski dhe Shaban Sabriu, u dhanë shem-buj të vizitave dhe kontakteve mirë tëorganizuara dhe realizuara me shoqatanga jashtë dhe organizata tjera të pen-sionistëve, dhe me këtë rast u dhanësugjerime për përparimin e bashkëpu-nimit me pjesëmarrje më të madhe tëLShPM dhe informim me kohë i kontak-teve të vëna në rrafshin më të ulët...

M.D.

Seancë e Komisionit për marrëdhënie ndër gjenerata dhe ndërkombëtare

SPORTPENZIONER plus fevruari 2013 13

Psihofizi~kata sostojba na lu|e-to vo 50+ mo`e da bide razli~-na. Preku aktivnoto stareewe

kako na~in na `ivot, mo`e da se za~u-va i da se podobri zdravjeto i dol`i-nata na `ivotot. Nesoodvetnata is-hrana, nedovolnata fi-zi~ka aktivnost, stresot,zagaduvaweto na `ivotna-ta sredina i {tetnite na-viki, go zagrozuvaat zrav-jeto i pridonesuvaat zamodernite hroni~ni bo-lesti. Optimalnata fi-zi~ka i umstvena aktiv-nost se uslov za za~uvu-vawe na zdravjeto na lu|e-to, za normalno funkcio-nirawe na organite i sis-temite na ~ove~kiot orga-nizam. Sportsko-rekrea-tivnite dejnosti postignu-vaat pove}e pozitivniefekti preku prevencija iunapreduvawe na zdravje-to. Ovie provereni "pravila” gi spro-veduvaat i zdru`enijata na penzione-rite, taka, dolga niza na godini pos-ledovatelno, programski, se organi-ziraat lokalni, regionalni i repub-li~ki sportski natprevari i igri vopove}e disciplini, opfateni vo dvegolemi grupi, kako "terenski” i "sa-lonski”. Ova e dopolnitelen motiv zapraktikuvawe aktivno i zdravo sta-reewe. Igrite se rekreativni aktiv-nosti {to vklu~uvaat eden ili pove}eigra~i. Igrite se za natprevar, zabavai u`ivawe, a imaat i obrazovna uloga.Igrite vklu~uvaat eden igra~ {to dej-stvuva sam ili dva i pove}e igra~i{to dejstvuvaat kako ekipa vo natpre-var. Vo ovoj broj }e ja opi{eme zabav-nata igra Domino.

Domino igrata ima stotina varijan-ti. Dominoto e staro-nova igra. Naj-modernoto domino se igra preku inte-rnet. Principot vo re~isi site sovre-meni igri domino se sostoi vo usogla-suvawe na edniot kraj od edna so edenkraj na druga plo~ka recipro~no iden-ti~ni so svojata mnogubrojna vrednost.Vo natprevarite se postavuva granicana broj na poeni koi ja opredeluvaatpobedata. Voobi~aeno toa se 50 poeni,a nikako toa ne e preku brojot na odig-rani i pobedeni edine~ni partii. Nasvetsko nivo formirana e Internaci-onalna federacija za domino, se odr-`uvaat me|unarodni turniri i se prog-lasuva svetski prvak. Rekvizit voklasi~nata igra "domino na masa” ekomplet od ramni plo~ki (domina) solica podeleni na dva ednakvi dela.Denes vo svetot postojat kompleti vonajrazli~ni varijanti, boi, sliki iizmenet oblik. Kaj pravoagolnite

plo~ki sekoj del od liceto mo`e dabide ili prazen ili da ima odredenbroj to~ki. Postojat kompleti od 28plo~ki ili "6h6”, od 45 plo~ki vo kom-plet "8h8”, od 55 plo~ki vo komplet"9h9” i od 84 plo~ki vo komplet

"12h12”. Igrata zapo~nuva so me{awena plo~kite zavrteni so liceto konmasata. Koga igraat dvajca sekoj zemapo 7 plo~ki koi gi podreduva taka {toprotivnikot da ne mo`e da go vidinivnoto lice. Zapo~nuva onoj koj imaplo~ka so najgolema vrednost (na pr."6h6”). Potoa igra drugiot igra~, koj,dokolku nema plo~ka so soodveten brojna kraevite koi se gledaat na masata,zema plo~ka od rezervnite, se dodekada dobie plo~ka koja sodr`i takovbroj ili dodeka da se potro{at rezer-vnite plo~ki. Edna partija zavr{uvakoga nekoj od igra~ite }e se oslobodiod site plo~ki, ili koga }e se potro-{at rezervnite plo~ki (do dvete pos-ledni ~ii lica ne smeat da se vidat).Od plo~kite koi se ostanati kaj nekojigra~ se sobira brojot na to~kite(praznoto pole se broi kako 7 to~ki) imu se pripi{uvaat na toj igra~. Onojigra~ koj prv }e dojde do 50 poeni ja gu-bi igrta. Dokolku ednovremeno dvaj-cata dobijat 50 poeni pobednikot seodreduva so `drepka. Najdobrite ig-ra~i ne igraat domino mehani~ki tukuimaat svoi taktiki (predvremeno ze-mawe rezervni plo~ki, blokirawe nakraevite na redot, pomnewe koga pro-tivnikot nema pa mora da zema od re-zervnite i sl.). Kompjuterskata tehni-ka i razvojot na programite ovozmo`i-ja ovaa zabavna igra da stane u{te po-vozbudliva i podostapna. Se nadevamedeka i na{ite ~itateli koi dosega ne-maat odigrano nitu edna partija domi-no }e po~nat da ja praktikuvaat kakovo penzionerskite klubovi taka i namnogu drugi mesta.

I.G.

Za~uvuvawe na zdravjetopreku dru{tveni igri irekreativno sportuvawe

Kavadare~kite penzioneri novatagodina ja zapo~naa rabotno, soaktivnosti od oblasta na spor-

tot. Na prvoto Bo`i}no utro, na 7-mijanuari penzionerite go odigraa tra-dicionalniot Bo`i}en turnir vo {ahna koj u~estvuvaa 12 prijaveni penzio-

neri. Turnirot go otvori pretsedate-lot na Izvr{niot odbor na Zdru`e-nieto na penzionerite na Kavadarci,ing. Risto An|u{ev koj im posakamnogu sre}a na natprevaruva~ite i dapobedi najdobriot. Toj, isto taka, me|udrugoto istakna deka prvite ~etiriosvoeni mesta }e se naprevaruvaat naregionalnite sportski igri, koi ovaagodina }e se odr`at vo Negotino, aisto taka, }e se natprevaruvaat i nadvome~ot, koj sekoja godina tradici-nalno se organizira zaedno so Poli-ciskata stanica od op{ta nadle`nostKavadarci.

Turnirot se odigra so golema strasti `elba za dru`ewe. Pobednici naovogodi{niot turnir vo {ah se: prvomesto Lazar Mitrev, vtoro Krste Pet-rov, tretoto i ~etvrtoto mesto go de-lat Ilija Liptov i Petar Kabramov ipetto mesto osvoi @ivko Prokopov.

Site pobednici dobijapofalnici, a na najdob-riot Lazar Mitrev mube{e vra~en preoden pe-har.

Penzionerite neumor-ni i `elni za rabota izabava, po samo dva dena,na 9-ti januari go reali-ziraa tradicionalniotBo`i}en turnir vo tablana koj u~estvuvaa 18 nat-

prevaruva~i, a najsre}eniot be{eOrco Kocev, koj go osvoi prvoto mestoi dobi preoden pehar i tabla, vtorotomesto mu pripadna na Boro Jo{ev, kojbe{e nagraden so domino, treto mestoosvoi Dimo Jo{ev i dobi 2 para karti,pretposleden, odnosno ~etvrti be{eCando Gurev koj dobi eden par karti, aposlednoto mesto go "osvoi” Angel Bi-kov. Prvoplasiranite pet natprevaru-va~i, osven nagradite dobija i diplo-mi.

Na denot pred Pravoslavna Novagodina 13 januari, penzionrite silitesi gi odmerija na turnirot vo discip-

linata domino, koj be{e posleden odserijata tradicionalni turniri zaovaa sezona. I na ovoj turnir se igra-{e so golema strast, no za penzione-rite od pogolema va`nost be{e zaed-ni~kata dru`ba, otkolku osvoenitemesta i nagradite. Sepak na krajot beaproglaseni prvite tri mesta. Kako na-jume{en vo domino se poka`a Pane To-dorovski, vedna{ zad nego be{e \o{oTodorov i na tretoto mesto se najdeZoran Trp~ev. Site trojca kako nagra-da dobija diplomi za osvoenite mesta.

Site ovie truniri vo {ah, tabla idomino se odr`aa vo klubot na Zdru-`enieto na penzioneri Kavadarci iRosoman. Inaku, ova e samo eden seg-ment od rabotata na Zdru`enieto ibrojnite aktivnosti za ispolnuvawena slobodnoto vreme na kavadare~ki-te penzioneri.

Martina Jovanova

Pri Op{tinskata organizacija naCrven krst - Negotino deluvaattri kluba : Klub na mladi, Klub

na samohrani roditeli i Klub na pen-zioneri "Anri Dinan”. Vo niv, kako {tose gleda od imiwata, ~lenuvaat okolu50 mladi volonteri, 20 samohrani ro-diteli i okolu 30 penzioneri. ^leno-vite preku svoite aktivnosti uspe{noja realiziraat humanata misija naCrveniot krst - da im se pomaga na lu-|eto vo nevolja. Pokraj toa, volonte-rite - ~lenovi na klubovite zaedni}-ki se dru`at, zabavuvaat i rekreiraatslo`uvaj}i gi mladosta i iskustvoto.

Vo ovaa prilika }e prezentiramesamo nekolku zbidnuvawa koi se slu-~ija pri krajot na minatata i po~eto-kot na ovaa godina.

Be{e organiziran "Novogodi{en

turnir vo pikado” na koj u~evstvuvaama{ki i `enski ekipi od po tri ~lenaod site klubovi. Najdobri poedincibea mladinkata Ivona Ristova i mla-dinecot \or|i Jovanov. Na u~esnicitei na pobednicite im bea dodeleniblagodarnici.

Potoa slede{e dru`ewe na koe sesumiraa rezultatite i postignuvawatavo godinata {to izmina. So gordost sekonstatira deka Klubot na mladi goosvoi prvoto mesto vo Makedonija zaizgotvenite i realiziranite proektivo ramkite na Programata za promoci-ja na humani vrednosti (PHV) za {to odvoditelite na ovaa programa na sve-~en na~in im be{e vra~en preoden pe-har.

Pedesetina volonteri od site voz-rasti izvedoa zaedni~ka ednodnevna

ekskurzija vo Vrawe, gradot na Ko{ta-na i Bora Stankovi} i nadaleku pro-~uenata Vrawska Bawa.

Po povod verskiot praznik "Kole-de”, so cel da se prenesuvaat obi~aitei tradicijata od vozrasnite na mladi-te, vo dvorot na Crveniot krst be{ezapalen koledarski ogan, pokraj koj seizveduvaa obi~aite povrzani so ovojpraznik i se peeja koledarski pesni.

Nekolkute konkretni aktivnosti go-vorat za zaedni~kite zalo`bi zaaktivnoto stareewe i me|ugeneracis-kata poddr{ka i sorabotka. Koris-teweto na bogatoto `ivotno i rabotnoiskustvo na penzionerite i mlade{-kiot entuzijazam, neminovno dovedu-vaat do uspe{no realizirawe na prog-ramnite aktivnosti.

Petar Stefanov

Patroniot praznik na ZP "Centar”22 Januari vo zdru`enieto seodbele`a so mala sve~enost. Kus

osvrt na postignatoto vo minatata go-dina, podnese pretsedatelot na IOPavle Spasev. Toj potseti deka vo2012 god be{e zajaknata aktivnosta naZP "Centar” i na negovite ogranoci. Seodr`aa brojni zna~ajni penzi-onerski sredbi, kulturni isportski manifestacii, huma-nitarni aktivnosti, zbrati-muvawe so ZP Ko~ani i mnogudrugi.

Na ovaa sve~enost pretse-datelot Spasev im dodeli pe-hari na dve penzionerki odzdru`enieto za postignati re-zultati na sportski plan.

Marija Bla`evska e progla-sena za sportist na godinata itaa e nositel na eden od peha-rite {to gi dodeluva zdru`e-nieto. Bla`evska vo regionalnite nat-prevari vo disciplinata domino osvoiprvo mesto, a na republi~kite sportskinatprevari- vtoro mesto.

Na sve~enosta pehar i be{e dodeleni na Zorica Stojanovska, isto taka

proglasena za sportist na godina-ta.Taa e poznat natprevaruva~ vo dvo-boj (tr~awe na 60 metri za `eni ifrlawe |ule). Ovaa penzionerka dol-gogodi{na u~esni~ka vo ovaa discip-lina, na regionalnite natprevari vo2012 godina osvoi vtoro mesto.

Zablagodaruvaj}i se za ovie prizna-

nija dobitni~kite istaknaa deka tie}e im bidat pottik za u{te pogolemirezultati na regionalnite i na Repub-li~kite sportski natprevari vo 2013godina.

C. Ilieva

Pehari za najdobritepenzioneri - sportisti

Kavadare~kite penzioneri gi odigraa tradicionalnite turniri vo {ah, tabla i domino

Negotino

Uspe{na me|ugeneraciska sorabotka

Ve molam nakratko da ni objasnite za va{etodru`ewe so drevnata sportska igra, {ahot.

Roden sum na 1943 godina vo s. ^elopek oddale~eno odTetovo 10 km. Vo Skopje sme doseleni vo 1951 godina, kade{to za prvpat se zapoznav so drevnata igra. Rabotev vograde`noto pretprijatie "Mavrovo” od Skopje. Mojata rabo-ta be{e terenska. Gradevme pati{ta, mostovi i drugiobjekti od visokogradba, pa taka daleku od semejstvata~estopati se dru`evme so {ahot.

Dali ima{e zainteresiranost za ovaa rekreativnaigra i kaj drugite vraboteni?

Da, ima{e i toa dosta. Zatoa vo GP "Mavrovo” Skopje kakoqubitel na {ahot organizirav simultanki vo {ah nana{ite gradili{ta. Poznatiot {ahovski internacionalenmajstor Dim~e Ilievski be{e toj koj so zadovolstvo ja pri-fa}a{e mojata pokana za da igra simultanka. Isto taka,organizirav simultanka na velemajstorot [ahovi} odSrbija koj odigra na 25 plo~ki vo direkcijata na "Mavrovo”vo Skopje.

Ka`ete ni nakratko za uspesite koi ste gi postig-nale Vie li~no kako i Va{ite ekipi razvivaj}i go {a-hot kako natprevaruva~ka disciplina vo skoro siterabotni~ki i penzionerski sportski igri?

Moram da ka`am deka bev dolgogodi{en kapiten na

{ahovskata ekipa GP "Mavro-vo” od Skopje. Na{ite {ahov-ski ekipi (ma{ka i `enska)dosega bile nekolkupati prvina regionalni i na republi~-kite prvenstva. Uspehot sedol`i na iskusnite igra~i naekipata, dvajca biv{i senio-rski prvaci na R Makedonija iedna biv{a prvenka na R Ma-kedonija, Lidija Kizova.

Vo Zdru`enieto na penzionerite dali posvetuvatevnimanie samo na {ahot ili se zastapeni i drugi sport-ski disciplini?

Vo na{eto zdru`enie vo koe sum ~len od 2007 godina,mnogu se raboti na sportot vo site disciplini. Moram danapomnam deka vo drugite sportovi imame uspesi sekojagodina kako na Regionalnite taka i na Republi~kite pen-zionerski natprevari. Posebno na {ahot se posvetuva go-lemo vnimanie, se otvoraat klubovi za penzioneri. Vo Op-{tina Centar sega rabotat nekolku klubovi. Najzaslu`niza uspesite na ZP Centar se pretsedatelot na IO PavleSpasov i Spiro Nikolovski, dolgogodi{en sportski akti-vist. Z. Stojanovska

Boge Janevski - kapiten na {ahovskata ekipa vo klubot "Robert Gajdi}” ZP Centar

Sekojdnevno dru`ewe so {ahot

Velko Milenkoski e penzioner,koj mnogu ja saka svojata rabota,bidej}i vo `ivotot naviknal da

bide vo prisustvo na lu|e. Verojatnoblagajnikot so svojata kasa e najposto-janata li~nost vo zdru`enieto. I kogapretsedatelot so rakovodnata struk-tura se na sostanok ili na penzioner-ski sredbi, ovde }e go najdete Velko,~ovekot kraj penzionerskata blagajna.Toj vo sekoe vreme gi prima penzione-rite koi treba da zapi{at drva ili dadobijat informacija za uplata iliisplata. Vo razgovor so Milenkoskirazbrav deka od kasa sekojdnevno seispla}aat sitni tro{oci kakao goto-

vina, sekako so doku-ment potpi{an od pret-sedatelot na ZP [tip iKarbinci Mihail Vasi-lev. Site sredstva odkasata sekojdnevno seuplatuvaat na smetka vobankata. Site drugipla}awa se vr{at prekutransakciska smetka,taka kasata sekojdnevno se osloboduvaod gotovina. Pokraj se toj svojata ra-bota ja saka, iako odgovornosta e gole-ma, za{to sekoja gre{ka se pla}a odxeb. Milenkoski e stabilna li~nostso kulturen pristap, zatoa e po~ituvan

od penzionerite. Toj ni jaotkri i negovata dolgogo-di{na pasija - enigmatikata.

- Enigmatikata ja zasakavu{te od mladosta, aktivno japraktikuvav i se natpreva-ruvav na pove}e natprevari.Imam dobieno mnogu prizna-nija. U~estvuvav na TV enig-matikite kvizovi. I denesvo penzionerskite denovi seu{te ja praktikuvam enigma-tikata kako hobi vo slobod-

noto vreme, - ni otkri Velko. Mo`ebi, enigmatikata koja ja neguva

Velko Milenkoski, pridonesuva dabide sekoga{ podgotven i uspe{en ~u-var na penzionerskata blagajna.

C. Spasikova

Enigmatikata mu e pasija

ZDRAVSTVO PENZIONER plus fevruari 201314

Kalinkata (Punicagranatum), e ednood najstarite vi-

dovi na ovo{tie koe mue poznato na ~ove{tvo-to. Zapisi za nego mo`atda se najdat vo mnogukulturi i religii.

Ova hranlivo ovo{-tie bogato so antioksi-dansi otsekoga{ bilo ceneto kakosimbol na zdravjeto, plodnosta ive~niot `ivot. Osobeno se popularninegoviot sok, semki i maslo.

Mnogu studii potvrdile deka se ra-boti za edno od najlekovitite ovo{-tija na svetot poradi blagotvornotovlijanie vrz kardiovaskularniot,nerven i kosken sistem.

Pred se kalinkata e odli~en izvorna vitaminot V5, kalium, prirodnifenoli, vitamin C i drugo.

Sto miligrami kalinka sodr`i 16

posto prepora~anadnevna doza na vitaminS. Kalinkata isto taka,sodr`i fitohemikaliikoi go pottikuvaat soz-davaweto na serotoninza podobro raspolo-`enie i estrogen zaoddr`uvawe na koske-nata masa. Ova otkritieosobeno e bitno za pre-vencija od osteoporoza.

Klini~kite istra`uvawa poka`u-vaat deka sostojkite koi gi nao|amesamo vo kalinkata nare~eni puni-calagini, dobro mu doa|aat na zdravjetona srceto i na krvnite `ili. Gonamaluvaat holesterolot i priti-sokot i go zabrzuvaat topeweto nanaslagite vo `ilite nastanati od ar-terioskleroza.

Pokraj toa kalinkata go inhibirasozdavaweto rak na dojkata, prosta-tata, debeloto crevo, leukemijata i gispre~uva promenite koi go pottiknu-

vaat rasteweto na tumorot. Doka`ano e deka ~a{a sok od ka-

linka dnevno ima posilno antioksi-dansko deluvawe od ~a{a crno vinoili zelen ~aj, dodeka ekstrakt odkalinka deluva i do deset pati po-jako. ^aj od korata na kalinka uspe{nolekuva dijarea (proliv).

Za podigawe na imunitetot i pre-vencija od zdravstveni poremetuvawaekspertite-nutricionisti prepora-~uvaat dnevna konzumacija od 2,5decilitra sve`o istisnat ili kupenkvaliteten sok od kalinka. Drugi ko-risni dejstva na kalinkata se:

Go jakne imunitetot, [titi od osteoporoza i Alzhajme-

rova bolest Go namaluva rizikot od nekolku

vida na rakGo ~uva zdravjeto na zabiteGi uni{tuva stafilokokiteGo zabavuva stareewetoGo ~uva zdravjeto na srceto i

krvnite sadovi. T.Gavrovska

Me|unarodnata federacija zastareewe (IFA) e me|unarodnanevladina organizacija so

~lenstvo vo bazata na nevladiniorganizacii, na korporativniotsektor, akademskite institucii,vladini institucii i poedinci. IFAima za cel da generira pozitivnapromeni za starite lu|e od celiotsvet, preku stimulirawe, sobirawe,analizirawe i {irewe na informa-cii za pravata, politikite i prak-tikite koi go podobruvaat kvalite-tot na `ivotot na starite lu|e voceliot svet.

Me|unarodnata federa-cija za stareewe (IFA) na 7februari objavi nov izve-{taj vo koj se opi{anizdravstvenite, socijalni-te i ekonomski optovaruvawa zaradigubewe na vidot na globalno nivo, voop{testvata vo koi procentot nastaro naselenie brzo se zgolemuva.Vo izve{tajot se povikuva na zgole-mena edukacija na javnosta i podiga-we na svesta so programi, podobru-vawe na javnite politiki i pogolemaintegracija na preventivni zdravs-tveni pregledi so intervencii vojavnite zdravstveni sistemi.

Vo izve{tajot, nasloven "Visokacena na problemite povrzani so tie{to ne gledaat: Dokazi za stareewei gubewe na vidot,” se naglasuvadeka gubitokot na vid ne e zagubasamo za poedinecot i ne e neizbe`endel od procesot na stareewe, kako{to lu|eto dosega veruvaa, bidej}ivozrasnata populacija mo`e da gozadr`i dobriot vid so ogled na fa-ktot deka `iveeme vo 21. vek kogapostojat golem broj na inovacii vodijagnostikata, lekuvaweto, vo bio-medicinata, vo ishranata, tehnolo-gijata i preventivnata zdravstvenaza{tita.

- Ekonomskite implikacii segolemi so gubewe na vidot od sta-reeweto. Toa ima golemo vlijanie naaktivnite i produktivnite karakte-ristiki na starite lu|e, so {to ni-vnoto `iveewe stanuva neprijatno.No, raduva faktot {to vo posled-nite godini soznanijata i promenatavo tradicionalnata percepcija nastareewe ima navistina golem na-predok i transformacija. 80 otstood gubewe na vidot kaj vozrasnatapopulacija mo`e da se spre~i sopreventiva i kvalitetna dijagnos-tika i intervencija. Toa e eti~kaodgovornost i treba da bide imper-ativ na site zdravstveni sistemi, -veli Jane Barratt, BSc, m-r, d-r, ge-neralnen sekretar na IFA.

Fakt e deka populacijata so nad60 godini vozrast e se pomnogubroj-na. Toj broj rapidno se zgolemuvaosobeno vo razvienite zemji i seo~ekuva da dostigne 2 milijardi do2050 godina, so {to ovaa grupa }estane najgolem segment na mnoguop{testva na globalno nivo. Napo-redno so toa se zgolemuva i stapka-ta na lu|eto so oslaben vid. Sporedsvetskata zdravstvena organizacija(WHO) 285 milioni lu|e vo svetot seso o{teten vid, vklu~uvaj}i 39 mi-lioni koi se celosno slepi, a toj

broj }e eksplodira bez preventivnimerki i navremeno kvalitetno istru~no lekuvawe. Zagubata na vidotsozdava "efekt na sne`ni topki“,koja mo`e da vlijae na mobilnosta idnevnite aktivnosti na lu|eto i toa~esto doveduva do depresija, povre-da i potreba za dolgoro~na nega, {torezultira so dodatni i pridru`nitetro{oci za uslugi. Zagubata na vidoti srodnite zdravstveni sostojbi kajpostarite vozrasni, isto taka, vli-jae i vrz nivnite semejstva, stara-telite i op{testvoto vo celina. Na

primer, lu|eto so naprednata voz-rast koi imaat makularna degenera-cija (AMD), imaat mnogu poniskistapki na vrabotenost i zna~itelnopomali prihodi od onie bez o{tetenvid. Direktnite tro{oci za lu|etoso o{teten vid vo svetot se o~ekuvada dostigne 2.800.000.000.000 $ do2020 godina, a indirektnite tro-{oci }e ja zgolemat ovaa suma za u{-te 760.000.000.000 $.

- Izve{tajot na IFA ja istaknuvapotrebata za akcija i investicii vopreventivnoto zdravje na o~ite. Sonovite zdravstveni politiki morada se podobri dijagnozata, upravu-vaweto i za{titata vo spre~uvawena o~nite bolesti, osobeno kaj nase-lenieto koe staree, so {to dolgo-ro~no }e se olesni tovarot predi-zvikan od vozrastta i od gubewetona vidot - veli Francisko Rodrigez,MD, specijalist za bolesti so reti-nata i doktor na nauki, osnova~ na"Fundación Oftalmológica Nacional” voKolumbija.

- Milioni lu|e vo celiot svet`iveat podolgo, so toa brojot na lu|eso o{teten vid se zgolemuva. Zatoana ovoj problem treba da mu se pos-veti golemo vnimanie na globalnonivo na site institucii, vladi,nau~ni i medicinski zaednici, grupina pacienti, nevladini organizaciii biznisi, so cel da se najdat inov-ativni re{enija za lekuvawe i pre-vencija na zaguba na vidot bidej}itoa e eden od najgolemite zdravs-tveni problemi na globalnoto sta-reewe na naselenieto, - veli d-rKemal Malik, rakovoditel na glob-alen razvoj na Bayer HealthCare.Izve{tajot "Visoka cena za slabo-vidnite: Dokazi za stareewe i gube-we na vidot” bila ovozmo`ena soneograni~en obrazovn grant od BayerHealth Care, na Me|unarodnata fed-eracija na stareewe.

I na krajot, kako zaklu~ok: Va`ene i potreben anga`manot na op{tes-tvoto, zdravstvenite sistemi, nau-kata i drugi, no isto taka e mnoguva`en i udelot na poedinecot. Sopodigawe na negovata svest i edu-kacija za prevencija i navremenolekuvawe, starite lu|e }e si ovoz-mo`at kvaliteten `ivot i ubavoaktivno stareewe.

Podgotvila Kalina S. Andonova

Vo svetot ima okolu 20.000 vido-vi p~eli koi `iveat na sitekontinenti osven na Antarkti-

kot. Se hranat so nektar kako izvor naenergija, i polen, kako izvor na pro-teini. Najnovite istra`uvawa otkri-vaat u{te eden fascinanten podatokza p~elite - nivnata sposobnost sa-mite da se lekuvaat koga }e se razbo-lat. Osnova~ot na medicinskite nau-ki Hipokrit i poznatiot persiski le-kar i filozof Avicena medot go sme-tale za bo`ji dar koj im e ispraten nalu|eto za sre}a. U{te toga{ lu|etoznaele deka medot osven hranliviima i lekoviti svojstva. Vo tekot naistorijata bil nare~en i te~no zlatona prirodata, sok na nebeskata rosa,eliksir na zdravjeto.

Utvrdeno e deka medot, mle~ot, po-lenoviot prav i propolisot se ideal-ni katalizatori i biostimulatori vo~ove~kiot organizam obezbeduvaj}imu za{titni i lekoviti materii. Me-dot e aromati~na slatka materijaproizvedena od p~elite, koi ja pravatod nektarot na cvetnite rastenija.Ima mnogu slo`en hemiski sostav.Sodr`i okolu 100 razli~ni sostojki:glikoza i fruktoza, mineralni mate-rii, razni kiselini, belkovini, aro-mati~ni soedinenija, enzimi, hormo-ni, vitamini, voda i drugi. Od mine-ralnite materii zastapeni se ele-menti neophodni za pravilno odvi-vawe na fiziolo{kite procesi voorganizmot na ~ovekot: kalium, nat-rium, hlor, sulfur, kalcium, magnezi-um, `elezo, fosfor, silicium, nikel,bakar i dr.

No, za da se dodade toj vo ishranatapotrebno e da se po~ituvaat nekoipravila, a toa e koga i kolku med tre-

ba da se zema. Medot i drugite proiz-vodi na p~elite treba da se zemaat zavreme na epidemii, kako {to e segagripot bidej}i ja zgolemuvaat otpor-nosta na organizmot.

Kaj postarite lu|e medot ja podobru-va funkcijata na skoro site organi iim ja vra}a silata i otpornosta. Zatoalekarite i ekspertite velat deka toj jaolesnuva starosta. No, kaj ~uvstvitel-nite lu|e mo`e da predizvika gr~evivo `eludnikot ako se zema ~ist. Zatoa,najdobro e da se konsumira rastvorenvo ~aj ili vo mleko. Ako sepak se zemavo ~ista sostojba, najdobro e da se sta-vi pod jazikot i poleka da se topi.Normalna dnevna doza med e:

- za vozrasni od 60 do 100 gramamed, podeleni na 3-4 dozi

- za deca od 30 do 50 grama, 3-4 pa-ti vo tekot na denot.

Edna kafena la`i~ka sodr`i okolu10 grama, a supena la`ica okolu 30grama med. Medot zaedno so raznitekombinacii so ostanatite p~elinipreparati ne se jadat, tuku se rastvo-raat i taka se pijat. Zatoa najdobro emedot i ostanatite dodatoci od medotda se pijat rastvoreni vo topla voda,toplo mleko ili vo topol ~aj. No tojmo`e da se zema i taka {to }e se dr`ivo usta dodeka postepeno ne se rasto-pi. Najlo{ na~in na konsumirawe ekoga medot nabrzina }e go progolta-te, a potoa }e se napiete voda. Niko-ga{ ne go stavajte vo `e`ok ~aj ili vo`e{ko mleko.

Prirodniot kvaliteten med imasvojstvo da kristalizira. Ova svojstvozavisi od vidot na medot. Odredenividovi pobrzo kristaliziraat za raz-lika od drugite vidovi. Bagremoviotmed najdolgo ostanuva vo te~na sostoj-

ba. Dali toj pobrzo ili pobavno }ekristalizira zavisi od koli~inata nagrozdoviot i ovo{niot {e}er vo nego,kako i od temperaturata na koja se ~u-va. Taka, ako toj se ~uva vo fri`idermnogu brzo }e kristalizira.

Medot vo sa}e pretstavuva najzdra-va hrana. So xvakawe na na sa}e semasiraat nepcata vo ustata i se osve-`uva zdivot. Se koristi protiv vos-palenie na grlo, sinusi, kako i protivalergija. Se prepora~uva medot vo sa-}e da se dr`i vo ustata dodeka ne serastopi. Ostatokot na sa}eto potoa sexvaka najmalku 10 minuti.

Postojat pove}e vidovi med:Bagremoviot med e proziren so

bledozelenikava ili svetlo`olte-nikava nijansa. Go namaluva la~ewetona kiselini vo `eludnikot, pomaga vozapirawe na krvavewe, ka{lica, navisoka temperatura, a se prepora~uvai za smiruvawe na nervniot sistem, vostresni situacii i protiv nesonica.

Livadskiot med - Mmirisot, vku-sot i bojata variraat vo pove}e nijan-si. Se koristi vo le~ewe na stoma~-no-crevni, na bubre`ni, na belod-robni zaboluvawa i kaj bolesti nasrceto i na krvnite sadovi.

Medot od kosten e temno`olt, soslab miris i gor~liv vkus. Pomaga pribronhitis, astma, kaj bolesti na krv-nite sadovi, bolesti na organite zavarewe, crniot drob, `ol~kata, pros-tatata, slabokrvnosta i go podobruvaapetitot.

Medot od lipa -ima svetlo`oltaboja, specifi~en miris i ostar vkus.Ima preventivno dejstvo i se koristipri angina, pri vospalitelni procesina di{nite pati{ta i na organite zavarewe. Z. Kaceska

Koga }e se spomene zimata kaj mno-gumina se javuvaat asocijacii zapraznici, dru`ewe, relaksacija,

zimska romantika..., no i za sneg, stud,skr{enici... Spored poznava~ite nane{tata povrzani so zdravjeto postojati drugi opasnosti. Eve nekoi od niv:

Vo zima se zgolemuva nivoto nalo{iot holesterol - Pove}e masnahrana, kola~i, nedvi`ewe... Kako i dae i koja i da e pri~inata nivoto na lo-{iot holesterol se zgolemuva za 4-5% vo odnos na juli mesec, a toa ne enezanemarlivo. Sovet: Jadete hranabogata so rastitelni vlakna kako {tose, na primer, ovesnite trici, porto-kal, boranija i drugo. So vakvataishrana mo`e da go namalite rizikot ido 15 %. Isto taka, dvi`ete se da gisogorite kaloriite odnosno mastitekoi ste gi vnele.

Hipotermija - Se razbira deka ni-koj nema svesno i namerno da {etanadvor lesno oble~en, no istra`u-vawata poka`uvaat deka lu|eto mnogu~esto izleguvaat na stud nesoodvetnooble~eni, zaradi temperaturnite pro-meni! Lesno oble~eni mo`e da izgubi-te dosta od telesnata temperatura,{to doveduva do poremetuvawe na ne-koi va`ni funkcii vo organizmot, a nesamo do nekontrolirano tresewe nakoskite i vilicite. Hipotermijata eopasna, a mo`e da bide i fatalna! So-

vet: Sekoga{ oblekuvajte se vo oblekavo "sloevi”. Taka mo`ete da si odze-mate i da si dodavate obleka, pa nemanitu da se ispotite, nitu da vi studi.Ako odite na pro{etka vo planina ilipo viulica, sekoga{ nosete so sebe i}ebe duri i ako odite so avtomobilbidej}i i toj mo`e da se zaglavi. Se-koga{ imajte na um deka smrznuvawe nanekoj del od teloto mo`e da nastanemnogu, mnogu brzo!

Srcev napad i mozo~en udar odras~istuvawe sneg - Istra`uvawatapoka`uvaat deka mnogu ~esto se javuvataka nare~eniot “srcev napad i mozo-~en udar od ras~istuvawe sneg”. Poda-tocite poka`uvaat deka vo zima, ri-zikot od mozo~ni udari i srcevi napa-di se iska~uva od kolku 12%, kako re-zultat na poka`uvawe na krveniotpritisok zaradi naporot da oditestabilno po patekata koja se lizga, noi zaradi nepromislenata `elba {topobrgu da ja is~istite patekata, duripobrzo otkolku va{iot sosed. Ova do-veduva do preoptovaruvawe koe mo`eda dovede do srcev napad ili mozo~enudar. Sovet: Ne brzajte i pravete ~es-ti pauzi. Ova posebno e bitno za hro-ni~nite bolni i za postarite. Ne japrepolnuvajte lopatata so sneg. Nevleguvajte ~esto vnatre za da se zgre-ete. Naglite temperaturni promeni izamorot zdru`eni se fatalni!

^esti nastinki i grip - Niskitetemperaturi i niskata vla`nost seomileni vremenski uslovi za influ-enca - virusite. Za da se spasite odgripot, ~esto mijte gi racete, ili bri-{ete gi so dezinfekciono sretstvoako ne ste doma. Izbegnuvajte mestakade prestojuvaat pogolem broj na lu-|e, pregreani i neprovetreni prosto-rii, farmerki koi ja ostavaat polovi-nata gola... Isto taka 1000 IU na vita-min D3 dnevno,}e go namali rizikot dazabolite od grip na polovina. Ako se-pak se razbolite ili nastinete nebrzajte so antibiotici. Obidete se so~aevi, supa od koko{ka, limon, luk,luti piperki...i odmarajte. Spijte naj-malku 8 ~asa.

Zimska depresija - Kusite denovi,dolgite no}i i siroma{nata vodnika-va son~eva svetlina mo`e da vi soz-dadat ~uvstvo na taga i apatija. "Vak-cinata” protiv ovaa sostojba e mnoguednostavna i efikasna: kusi pro{etkikoga sonceto e najsilno. Pro{etka ko-ja trae samo polovina ~as dnevno mo`eda ja spre~i ili da ja namali depresi-jata. Redovno {etajte zaedno so nekojprijatel, drugar, kom{ija. Vo dru{tvoe poubavo, no i eden na drug }e si po-magate za da ne se otka`ete od pro-{etkata. Ako mo`ete, jadete edna ba-nana dnevno. Pomaga i da gi vklu~itesite sijalici vo stanot ili da vi sve-ti edna pojaka sijalica koja sveti sosina svetlina!

M. Damjanovska

Medot ja zgolemuva otpornosta i ja olesnuva starosta

[to ni nosi zimata

Kalinka

Akcenti od Proektot i izve{tajot na IFA

Dobriot vid garancija zakvalitetno i aktivno stareewe

Kandidatot za gradona~alnik vo nekoe selo dr`i govor:- Do va{eto selo }e napravime asfaltiran pat! ]e napravime i

vodovod! ]e izgradime i u~ili{te!Nekoj od tolpata veli:- Ama vo seloto nema deca!- I deca }e vi napravime!

* * *Postar gospodin imal seriozni problemi so sluhot ve}e pove}e

godini. Kone~no se re{il da otide na doktor, koj so razni sredstva ipomagala uspeal da mu go povrati sluhot za 100%.

Posle eden mesec, postariot gospodin se vratil kaj doktorot naredoven pregled.

Doktorot mu se obratil: "Va{iot sluh e perfekten! Va{eto semejstvo sigurno e zadovolno

{to mo`ete povtorno da slu{ate dobro.”Na {to postariot gospodin odgovoril:"Ah, im nemam se u{te ka`ano. Samo si sedam naokolu i gi slu{am

{to zboruvaat. Go smeniv mojot testament ve}e tri pati!”* * *

Ode Mara u slatkarnica i pra{ue:- Imate li torta, ednata kora da e zagorena troa?

- Aman bre, zo{to ti e takva?- Da misle Bla`o, deka ja a napravi...

* * *Voze avtobuv~eto od Marena za Kavadarci, se voze edno ciclesto

mome, a dvajca ma{ki a zadevat;- Mome }e ti dajme 20 evra, ako ni gi pokazi{ ciciwata.- Dajte mi 50 evra, i }e vi poka`am kaj sum operisana od slepo

crevo.Oni se slo`uvat, i davat parite i vikat;- Aj sea poka`i.U tia moment, avtobuv~eto zastanue pred Novata Bolnica, i mome-

to vika:- E tuka me operisaa...

* * *Mara mu se `ale na Bla`o;

- Bla`o bre, kaa se gledam u ogledalto, gledam `ena ostarena,seta br~ki i celulit, se mi visi... More ka`i ne{to da me razve-seli{...

- Maro, gleda{ |oa sokol.* * *

Vikat ako pii{ mleko, stanuva{ pojak.- Ee, aj ispij 10 ~a{i mleko, i probaj da go mrdni{ zidot.- Ne biva, neli...- Aj ispij 10 rakii, i zidot sam po~nue da se mrda....

ZABAVAPENZIONER plus fevruari 2013 15

Volovite spregnati vle~ele kola. rkalata krckale tolku mnogu, pa zatoa

volovite pra{ale:- Zo{to vie prijateli krevate tolkava

vrevakoga nie go vle~eme celiot teret?!

Volovite i trkalata

M.T.

\

Humor

KRSTOZBOR^ovek koj zboruval najmnogu jazici - Eden od najgolemite

poligloti na site vremiwa bil Xuzepe Kaspar (Joseph Caspar),roden vo Italija vo 19 tiot vek. Kaspar bil drvodelec na po~e-tok, a potoa stanal sve{tenik, pa kardinal, po {to go zemal ime-to Kardinal Mezofanti (Mezzofanti). Nikoj ne e siguren kolkuto~no jazici zboruval Kardinal Mezofanti, no sigurno bilopove}e od 30. Nekoj velat deka znael da zboruva odli~no i na 53,a razbiral {to mu se zboruva na pove}e od 100 jazici! Najgolemate{kotija imal so kineskiot jazik - mu bile potrebni 4 meseci zada go nau~i! Iako Mezofanti mo`el da zboruva na jazikot na mno-gu nacii, vo svojot `ivot nikoga{ ne izlegol nadvor od Italija!

Najgolem grad vo svetot? - Grad so najgolema populacija denese Peking so 20 milioni `iteli, [angaj e vtor vo koj `iveat okolu10 milioni lu|e, Meksiko Siti e tret po golemina, vo koj `iveatokolu 9 milioni lu|e, potoa Tokio so 8,6 milioni `iteli, pa WuJork so pove}e od 7 milioni `iteli.

Najdolgiot soobra}aen tunel - Mo`e da pretpostavite dekanajdolgiot soobra}aen tunel vo svetot e vo Avstrija, no najdol-giot vo Avstrija e za 10 km pokratok od najdolgiot koj se nao|a voNorve{ka i e dolg okolu 24,5km. Sepak, vo Japonija e izgradennajdolgiot tunel za `elezni~ki soobra}aj koj e dolg okolu 54km,a se vika Seikan Tunnel. Otvoren e vo 1988 godina, izgraden podvoda, a gi povrzuva Hon{u i Hokaido.

Najgolem bazen na svetot - Na ju`niot breg na ^ile vo odmar-ali{teto San Alfonso der Mar, le`i najgolemiot bazen na sve-tot. Bazenot e izgraden vedna{ do okeanot zatoa {to ~ilean-skite pla`i se dosta opasni poradi visokite branovi i silnitemorski strui. Bazenot e dolg 1136 metri, a dlabo~inata mu e 35metri. Napolnet e so 250.000 kubni metri voda, a vkupnata povr-{ina iznesuva okolu 8 hektari. So ogled deka bazenot e lociranvedna{ do okeanot, napolnet e so morska voda i ima vgraden sis-tem koj sam ja pro~istuva i filtrira morskata voda, koja potoa ebeskrajno ~ista. Temperaturata na vodata vo bazenot e okolu 26stepeni, {to e mnogu prijatno za kapewe, za razlika od temperat-urata na vodata vo Pacifikot, koja iznesuva okolu 17 stepeni. Nabazenot mo`e da se pliva, plovi, nurka, pa duri i da se vozat~amci koi slu`at za prevoz na posetitelite od edniot kraj nabazenot na drug. Poseben e poradi svojata tirkizno sina boja, imai svoj mini ostrov.

Najdlaboko ezero na svetot - Vo aziskiot del na Rusija, voju`en Sibir, opkru`eno so planini, se nao|a najdlabokoto ezerona svetot - Bajkalskoto Ezero. Toa e edno od najstarite ezera,staro okolu 25 milioni godini. Dlaboko e okolu 2700 metri sopovr{ina 37.000 kilometri kvadratni. Vo Bajkalskoto Ezero sevlevaat 336 reki, a izvira samo edna - Angara. Se veruva dekaimeto Bajkal na jazikot na starite narodi Kurikan zna~i mnoguvoda, pa taka go dobilo i imeto, no e poznato i pod imeto sino si-birsko oko. Po poteklo e tektonsko ezero i poradi postojanotodvi`ewe na Zemjinata kora ezeroto postojano se prodlabo~uva.Bajkalskoto Ezero ima oblik na polumese~ina so dol`ina 635kilometri, breg dolg 2000 kolometri i 27 ostrovi. Okolu ezero-to se smesteni ~etiriesetina gradovi ~ii `iteli nekoga{ voda-ta ja koristele za piewe blagodarenie na malite rak~iwa voezeroto koi se hranat so algi taka {to vodata bila mnogu ~ista.

Z.K.

ZANIMLIVOSTI

NNNNAAAA[[[[ PPPPEEEEJJJJAAAA^̂̂̂NNNNAAAA

FFFFOOOOTTTTOOOOSSSSOOOOTTTT

GRAD VOGRAD VOIRANIRAN

AMERIKANAMERIKAN--SKISKI

ARTISTARTISTBRUSBRUS

BOG NABOG NAPODZEMJETOPODZEMJETO

SRT VOSRT VOTUNISTUNIS KISLORODKISLOROD SKANDISKANDI BINA,BINA,

PODIUMPODIUMVID IGRAVID IGRASO KARTISO KARTI

INDISKAINDISKANOVINSKANOVINSKAAGENCIJAAGENCIJA

PREVOJPREVOJME\UME\U

RESEN IRESEN IBITOLABITOLA

PROBIPROBI

RASKVA-RASKVA-SENASENAZEMJAZEMJA

VRHOVENVRHOVENSKANDISKANDI--NAVSKINAVSKI

BOGBOG

GR^KIGR^KIOSTROVOSTROV

ANKONAANKONATROPSKOTROPSKO

TE[KOTE[KODRVODRVO

OTKUP NAOTKUP NAVOENAVOENASTOKASTOKA

EDNA MUZ.EDNA MUZ.NOTANOTA

HEMISKIHEMISKIELEMENTELEMENTGRAD VOGRAD VO

UNGARIJAUNGARIJA

RUSKIRUSKIAVTOMOBILAVTOMOBIL

ZNAK ZAZNAK ZAKALCIUMKALCIUM

VIDVID@ENSKA@ENSKA

MODAMODA

@. IME@. IME(KATERINA)(KATERINA)

ALTALT

PRVAKPRVAKSINSIN

(ARAPSKI)(ARAPSKI)

MASLOMASLO(ANG.)(ANG.)

OBLAST VOOBLAST VOMESOPO-MESOPO-TAMIJATAMIJA

KRAT. ZAKRAT. ZADR@AVATADR@AVATA

AJOVAAJOVALO[,LO[,ZOLZOL

UKRAS NAUKRAS NA@ENSKA@ENSKA

KAPAKAPAHELIUMHELIUM

VID ZEMJO-VID ZEMJO-DELSKADELSKAALATKAALATKA

^EKOREWE^EKOREWE

VID TROPVID TROP--SKO OVO[JESKO OVO[JE

(MN.)(MN.)EDEN HEMISEDEN HEMIS--KI ELEMENTKI ELEMENT

DOEN^EDOEN^EPREDPRED--

GRADIEGRADIENANA

PARISPARIS

PENLIVOPENLIVO[PANSKO[PANSKO

VINOVINODAJANDAJANKITONKITON

GRAD VOGRAD VOIRANIRAN

BOR BOR GR^KI BOGGR^KI BOG

NANAISTO^NITEISTO^NITEVETROVIVETROVI

EMILIJAEMILIJAANDREEVAANDREEVA@. IME NA@. IME NA

GALENOGALENO

AMER.AMER.PISATELPISATEL--KA KLERKA KLER

@AK ARTIN@AK ARTIN

NA[A FABNA[A FAB--RIKA ZARIKA ZAFERO-FERO-NIKELNIKEL

“SEKUNDA““SEKUNDA“

18 I 1 BUKVA18 I 1 BUKVABUGARSKABUGARSKA

TELE- GRAFTELE- GRAF--SKASKA

AGENCIJAAGENCIJA

SOL NASOL NAOKSALNAOKSALNA

KISELINAKISELINA

KISLORODKISLOROD

ALBERTALBERTAJN[TAJNAJN[TAJN

AMPERAMPERKRAT.KRAT.

GODINAGODINAPR.N.E.PR.N.E.

PRVAKPRVAKOP[IENOP[IENKRAJ NAKRAJ NAOBLEKAOBLEKA

KRAL NAKRAL NAEGINAEGINA

VIDVIDLISTOPADLISTOPAD--

NO DRVONO DRVO

ABEBEABEBEBEKILABEKILA

PREDLOGPREDLOG

VID RAKO-VID RAKO-TVORBATVORBA

VILICA NAVILICA NAYVER (MN.)YVER (MN.)

CENTRIUMCENTRIUM

NE E STARNE E STAR“AVTO-“AVTO-TURINGTURINGKLUB“KLUB“

DEJSTVODEJSTVONA SILANA SILA

BRA[NOTOBRA[NOTO[TO GO[TO GO

ZEMAZEMAVODENI^.VODENI^.

PLANINAPLANINAVO MAKEVO MAKE--DONIJADONIJAPEJA^OTPEJA^OT

SOERSOER

BOG NABOG NAPLODNOSTAPLODNOSTAKAJ FEN].KAJ FEN].GRAD VOGRAD VO

ETIOPIJAETIOPIJA

EGIPETSKAEGIPETSKAMERKA ZAMERKA ZADOL@INADOL@INA

JODJOD

KISELINAKISELINA

ANIANIFUTURIFUTURI

SKANDISKANDI

AVTOMOAVTOMO--BIL SOBIL SO

OTVORANOTVORANPOKRIVPOKRIV

GRAD VOGRAD VOUZBEKISTANUZBEKISTAN

ZORANZORANLEKOVI]LEKOVI] METARMETAR

RADIUSRADIUS

AMERIKANAMERIKAN--SKI AVIOSKI AVIO--TRANSPORTTRANSPORT

BORKOBORKOLAZEVSKILAZEVSKI

MA[KOMA[KOIMEIME

MESTO NAMESTO NADUNAV VODUNAV VO

^E[KA^E[KA

PREDLOGPREDLOG

NESTRU-NESTRU-^WAK^WAK

ARAPSKOARAPSKOIME ZAIME ZA

NILNIL

VID RAKO-VID RAKO-TVORBATVORBA

SKANDI

VIDICI PENZIONER plus fevruari 201316

Rahilka Lazova ve}e 8 godini epenzionerka i gi u`iva plodo-vite na dolgogodi{nata rabota.

Detstvoto vo rodnoto selo DolnoBarbarevo probi{tipsko ne i bilorozovo. Rano ostanala bez tatko i jaizrasnale majka i i brat i. @ivotot janosi vo Sveti Nikole kade so 17 go-dini se vrabotuva vo tekstilnatafabrika. Rahilka i nejziniot soprugMen~o zapo~nale da plivaat vo `i-votnata reka koja im donela ubav `i-vot ispolnet so harmonija i qubov, Imse ra|aat sin i kerka a od koi denesimaat pet vnu~iwa. Prakti~na i ra-zumnata Rahilka sozdala semejstvo zaprimer, a nejzinata ume{nost sekoga{rezultira so mir i qubov vo ku}ata,bidej}i taa e cvrst stolb na semej-stvoto, po~ituvana, sakana i opkru-`ena so qubov.

So zaminuvawe vo penzija go ozna-~uva krajot na edno vreme, na aktivenperiod od `ivotot i po~etok na dobai godini koga ima vreme za sebe i zaostvaruvawe na svoite me~ti i so-ni{ta.

- Sega utroto go zapo~nuvam so ra-

dost, a denot mi e kratok za seto {tosakam da go napravam. Poteknuvam odmuzi~ka familija, tatko mi i ~i~ko

mi svirea na narodni instrumenti.Kako dete ne mo`ev da u`ivam vo `i-votot, no i vo toa vreme kako i denes,muzikata, pesnata i oroto mi davaasila da ne potonam. Ovie penzioner-ski denovi mi pru`ija mnogu zadovol-stvo, a posebno toa {to so vnu~iwataminuvam mnogu kreativno vreme i

mnogu u~am od niv. Posebno sre}na se~uvstvuvam gledaj}i gi moite kitkikoi gi odgleduvam so qubov. So ma`otmi, koj e invalid, dvajcata sme akti-visti vo ZP Sveti Nikole. Odime naizleti, posetuvame manastiri i kul-turni spomenici, sportski natprevarii sli~no. Vo ubav spomen i se}avawe}e mi ostane posetata na manastirot"Elenec” kaj seloto Gorna Cera, kadeu~estvuvav vo natprevarot "Babinabanica” 2012 godina. Be{e nezaborav-no so muzika, pesna i ora. Nagrada nibea ubavite vistinski pofalbi zavkusot i izgledot na banicata. Imameprijateli penzioneri {irum na{atazemja, so koi ~esto se sre}avame i po-setuvame. Toa ne ~ini sre}ni, ni gopravi `ivotot u{te posodr`aen i nezajaknuva i odr`uva, - taka Rahilkaraska`uva{e za svoite penzionerskidenovi.

Ovaa `ena e mo{ne aktivna, pa vre-meto brzo i minuva. So svojata {iro-ka i ubava nasmevka, {iri pozitivnaenergija. Pomaga i se gri`i za site nakoi im treba pomo{.

Vukica Petru{eva

Sekoga{ vedra i nasmeana

Razgovorot so Nade`da Dav~ev-ska e so ubav povod: 8 Mart denotna `enata. Nada Dav~eva e pen-

zionerka, majka, baba, op{testvenoaktivna `ena koja so svoeto anga`i-rawe i aktivnost mo`e da bide pri-mer na mnogu `eni.

Najnapred ka`ete ni od kade jacrpite ogromnata pozitivna energi-ja koja nesebi~no ja daruvate i {i-rite okolu Vas.

Pozitivnata energija mo`e da jadaruvate dokolku gi sakate lu|eto.Mene toa mi uspeva zatoa {to gi sa-kam. Otsekoga{, otkako znam za sebe,sum im pomagala na lu|eto, bidej}i toame ispolnuva so radost. Koga rabotev,pred penzioniraweto, ako nekomu mube{e potrebna pomo{, jas bev tuka dapomognam. Sega, po tolku godini, zamene golema satisfakcija e koga onie{to ja pametat mojata pomo{ i dobri-na, }e me potsetat {to sum napravilaza niv. Da sakam i da pomagam e moe-to `ivotno moto. Sega, kako penzio-ner, mo`am slobodno da ka`am dekaako na nekogo treba da se pomaga, toase penzionerite. Ponekoga{ se do-volni samo topol zbor i samo ednoalo..., za da im poka`ete qubov ivnimanie.

Kade i so {to ste denes anga`i-rani?

^len sum na Izvr{niot odbor naSojuzot na zdru`enijata na penzione-ri na Makedonija kade {to nastojuvamda ja poka`am mojata profesional-nost vo rabotata na ovoj zna~aen organna SZPM na koj postojano se razgledu-vaat i tretiraat pra{awa od interesna penzionerite.

Potoa sum pretsedatel na Aktivotna penzionerki vo Zdru`enieto napenzioneri - ^air, a vo poslednovreme go zamenuvam i pretsedatelotna zdru`enieto.

Aktivot na Zdru`enieto ima mnoguaktivnosti. Osobeno e anga`iran voposeta i pomo{ na stari i bolni pen-zioneri, no i so dejnosti za kvalitet-

no i aktivno stareewe i voop{to vopodobruvawe na `ivotot na penzio-nerite i site stari lu|e na ova pod-ra~je, no i po{iroko. Interesen e fa-ktot {to vo na{eto zdru`enie sredi-nata e multietni~ka, a toa nikomu nemu pre~i, tuku naprotiv. Drugaru-vaweto e na visina i site si pomaga-me edni na drugi.

Tuka, bi go spomenala i moeto pri-jatno, no istovremeno i odgovorno ra-botewe so horot na Zdru`enieto. Jasne sum specijalist vo ovaa oblast, anemam nitu nekoe muzi~ko obrazova-nie, osven golemiot entuzijazam i`elbata da se za~uvaat od zaboravmnogu stari i ubavi pesni. Mislam de-ka uspe{no go podgotvuvam repertoa-rot i ne slu~ajno konstantno ne poka-nuvaat da bideme gosti na mnogu pen-zionerski manifestacii i vo drugizdru`enija niz na{ata zemja. Ja sakamrabotata so horot, a i horistite nemo`at bez mene. Koga jas sum pokrajniv tie se posigurni i od nivnitegrla izleguva najubavata melodija.

O~igledno e deka Vie za va{itegodini izgledate mnogu pomlada ipovitalna od mnogu pomladi `eni.Koja e va{ata tajna.

Mojata formula na `iveewe e pos-tojanata aktivnost, dru`ewe i seka-kov vid na komunikacija. Bez toa nemo`am. Fakt e deka site nie imameperiodi koga se povlekuvame vo sebei po~nuva so nas da caruva samotijata,taka be{e i so mene, no toa jas go nad-minav bidej}i postojano sum opkru`e-na so lu|e. Taka izvesen period `i-veev zaedno so edna moja prijatelka,isto taka penzionerka. Se dru`evme,si pomagavme i gi delevme i tro{oci-te. I veruvajte ubavo ni be{e i nadvete, i mene i na mojata "cimerka”.Ova im go prepora~uvam i na drugipenzioneri kako model vo koj mo`atpodobro da `iveat, i materijalno i dane se sami.

Pokraj toa {to ste aktivist Vieste majka, baba i prababa. Kako seto

toa go postignuvate i kako go usog-lasuvate?

Da, jas sum seto toa i toa e mojatasre}a, toa mi go pravi `ivotot u{tepoubav i posodr`aen. Za nekolku de-na treba da patuvam i za Viena nakr{tenkata na mojot pravnuk. Mene me~ekaat da bidam prisutna na ovoj ubavnastan, koj ne sakaat da se slu~i bezprisustvo na prababata. Inaku, vo Vi-ena imam mnogu prijatelki penzie-nerki. Iako ne go znam nivniot jazikjas so niv se dru`am, im pravam sarmi,{ijam, pletam, taka {to i tie i jas seraduvame na na{ite sredbi.

Bidej}i ~esto patuvate voAvstrija kaj svojata }erka, ka`eteni kako `iveat tamu penzionerite?

Jas tamu imam poseteno dr`avenstarski dom vo koj `iveat i penzione-ri. Tamu `ivotot e na evropsko nivo.Penzionerite gi imaat site uslovi zaudobno `iveewe. Tamu ima neverojat-no dobra organizacija za odvivawe naaktivno stareewe. Se organiziraatrazli~ni sor`ini koi prijatno dej-stvuvaat na `ivotot na penzionerite.Po edna nedela vo leto i vo zima zaniv se organizira godi{en odmor, so{to se nadminuva monotonijata odprestoj vo edna ista sredina. Penzio-nerkite od domot gi nosat i na razu-bavuvawe, na frizer i drugo, a setotoa pozitivno vlijae na nivnoto psi-hofizi~ko zdravje. So drugi zborovi`ivotot vo tie domovi e sodr`aen ihuman. Da se nadevame deka eden dentaka }e bide i vo na{ite starski ipenzionerski domovi. N. Trajkova

Aktivnoto `iveewe vo prv plan

Penzionerkata Marika Angelovae rodena pred 65 godini vo gra-dot pod Isarot, kade i deneska

`ivee. Vo rodniot grad formirala isvoe semejstvo. Taa vo svojot `ivotimala i ubavi i ta`ni denovi. Preddve i pol godini i po~inal soprugot,in`ener Blagoj Angelov. Rabotniotvek go pominala vo fabrikata "Ma-kedonka” od kade zaminala vo penzi-ja. Marika so svojot soprug imala dve}erki, Suzana i Sa{ka. I dvete se sofakultetsko obrazovanie. Postarata}erka so svoeto semejstvo `ivee voMinhen Germanija. Pomalata }erkaisto taka, so svoeto semejstvo `iveevo gradot Cirih [vajcarija.

Marika vo svojata du{a ~uvstvuvapraznina, {to i dvete }erki `iveatnadvor od granicite na svojata tat-kovina. Taa sekoja godina edna{ ilidvapati gi posetuva svoite }erki voGermanija i [vajcarija, a i tie edna{godi{no go posetuvaat rodniot grad.

- Neodamna mi se javi telefonskivnukot Marko od Cirih i me pokani da

odam na gostikaj niv za po-vtorno toploda se pregr-neme i da sepozdravime -ni re~e pen-z i o n e r k a t aMarika - pri na{ata neodamne{naposeta na nejziniot dom. Marika e`ena so topla du{a i taa isto taka, e`elna za topli zborovi. Tie toplizborovi taa gi nao|a me|u rodninite iprijatelite vo [tip.

Penzionerkata Marika e majka kakood pesnata ispeana od na{iot poznatpeja~ Pepi Baftirovski "Majko ti siedinstvena na svetot”.

Za odbele`uvawe e da se spomnedeka i na [tip mu treba nov penzion-erski dom vo koj }e bidat prifateni ismesteni mnogu stari i bolni lica od[tip i {tipsko. Za `al, vo isto~naMakedonija nema nitu eden starskidom so smestuva~ki kapaciteti zastari lica. Trajko Bosoevski

@ivotna prikazna na Marika Angelova

Panzionerite od Kavadarci iZPK ovaa godina po povod praz-nikot na lozarite Sv.Trifun

organiziraa nezaboravno du`ewe za-edno so penzionerite re~isi od cela

Makedonija. Kavadare~kite gra|aniod tretta doba se poka`aa kakoodli~ni doma}ini vo pre~ekot na 14zdru`enija od republikata. So muzikai pesna, se veselea igraa i se zabavu-vaa okolu 500 penzioneri koi preza-dovolni velat deka bi sakale da imapovtorno vakvi me|usebni dru`ewa.Na samiot po~etok pretsedatelot naSobranieto na ZPK Trajko Jankulovgo izvr{i simboli~noto zakrojuvawena vinovata loza, a bea pozdraveni odpretsedatelot na IO Risto Anxu-{ev.Me|u penzionerite od cela Make-donija be{e i pretsedatelot na SZPMDragi Argirovski koj izrazi golemozadovolstvo {to na ovoj golem praz-nik e vo gradot na vinoto i grozjetozaedno so svoite penzioneri.

Posebno mi e drago {to se pogodidenot mnogu ubav, a osven Sv. Trifungo praznuvame i sv. Valentin bidej}ime|u nas penzionerite ima mnoguzaqubeni patrioti vo zemjata, vo pri-jatelstvoto, vo {ireweto na dobrina-ta, vo progresot na dr`avata itn. Toae mnogu va`no lu|eto da se po~ituva-at i da se sakaat.

Sobirot go pozdravi i gradona~al-nikot na op{tina Kavadarci Alek-sandar Panov koj be{e iznenaden odenergijata i mladiot duh koj go pose-duvaat pripadnicite na tretata dobai re~e deka za narednata godina senadeva deka }e ima pogolema sala zada se dru`at u{te pove}e penzioneriod Makedonija.

Martina Jovanova

Proslava za Sveti Trifun vo Kavadarci

Knigata "Niz leite na mojatacvetna gradina# od neumornatau~itelka vo penzija i ~len na

Recitaorskata sekcija pri ZP Ohridi Debrca Ristana Meruxeska - Moj-soska e golema zbirka od detskitekstovi - poezija i proza, no i odredica predavawa napi{ani od av-torkata, preku koi na u~enicite us-pe{no im gi prenesuvala sodr`initeod nastavniot plan i programa. Vsu{-nost, vo nea e sodr`an celiot rabo-ten vek na Ristana vo periodot od1972 do 2000 godina so pominati osumgeneracii u~enici se do nejzinotopenzionirawe. Knigata "Niz leite namojata cvetna gradina”, {to e promvi-rana na praznikot na gradot Ohrid ipatronot na u~ili{teto "Sveti Kli-ment Ohridski”, e vtora kniga na Ris-tana Meruxeska - Mojsoska. "Taa i se-ga, od pozicija na penzionerka e po-nesena od duhot i deloto na golemiotsvetitel i prosvetitel Sveti Kli-ment Ohridski i vo nea tlee `elbatada ostane u~itelka zasekoga{“, - re-~e, pokraj drugoto, promotorot naknigata Mil~o Jovanoski. PoetesataMeruxeska e rodena vo april 1943 go-dina kako prvo od ~etirite deca na

Petre i Menka Meruxeski vo Skre-batno, edno od najubavite sela voohridskiot kraj. Avtorkata pi{uva zasvojot `ivoten pat koj zapo~nal odrodnoto selo i vodel niz Ohridsko-Ki~evskiot region za vreme na nejzi-noto ~esto preseluvawe, u~ewe iprvoto u~itelstvuvawe vo Velestovo,a po zavr{uvaweto na Pedago{kataakademija i vrabotuvawe vo u~ili{-teto "Sveti Kliment Ohridski”, vokoe gi ostvarila site svoi soni{ta.Za uspesite {to gi postignuvala poe-tesata Meruxeska - Mojsoska mo`e dase pofali so bezbroj blagodarnici,diplomi i nagradi koi gi osvojuvalataa i nejzinite u~enici. Bila primerza svoite kolegi za nesebi~no anaga-`irawe vo slobodnite aktivnosti,vpro~em kako {to e i sega kako ~lenna Aktivot na penzonerki pri ZPOhrid i Debrca. K. Spaseski

"Niz leite na mojata cvetnagradina#

Vo zimskite meseci, voobi~aenoi realno ne se zabele`uvaatpogolem broj aktivnosti kaj

penzionerite, a za rakovodstvoto naZP Bitola, i vo ovoj period sepak giima. Za kakvi aktivnosti se raboti,razgovaravme so zamenik pretsedate-lot na IO na bitolskoto zdru`eniena penzioneri Cvetanka Angelkov-ska.

- Ova e period koga mo`e da seizvr{i potemelna analiza na reali-ziranite aktivnosti vo minatata go-dina, {to }e pridonese za pogolemaposvetenost na ovogodi{nite planovi.Se vr{at podgotovki za sednici naizvr{nite odbori, Sobranieto nazdru`enieto, kako i razgleduvawe naaktivnostite koi sledat, so u~estvo na~lenovite na komisiite, zatoa {to po-golemi aktivnosti ve}e ni sleduvaatvo mesec mart, koga treba da se reali-ziraat aktivnostite kako {to se revi-ite, a vedna{ potoa i podgotovkite zasportskite natprevari. Vo ranataprolet sleduvaat i vozvratni kontak-ti i poseti so zdru`enija na zbrati-menite gradovi vo zemjata i nadvor odnea, - istaknuva Angelkovska.

Zamenik pretsedatelot CvetankaAngelkovska ne e anga`irana samo naovie zada~i. Taa, zaedno so pretstav-ni~ki na zdru`enieto i Aktivot napenzionerki od Bitola, za vreme nanovogodi{nite i bo`i}nite prazniciposeti pogolem broj ~lenovi na pen-zionerskoto zdru`enie vo gradot i vopoodale~enite mesta na Op{tina Bi-tola, pri {to im bea podeleni skrom-ni podaroci.

So ogled kolkav broj na aktivnostii vo koj obem se sproveduvaa vo mina-tata godina, anga`manot na poedini~lenovi na ZP Bitola, kako i razmis-lata za pro{iruvawe na istite so no-vi sodr`ini, sekako ovoj, bi reklemiren period, e vistinsko vreme zakompletno zavr{uvawe na adminis-trativnite raboti, koi se vo vrska soplanot i programata za ovaa godina.

- Pokraj ovie aktivnosti potrebnoe da se za~uva kontinuitetot na sora-botkata so lokalnata samouprava iOp{tinata Bitola, kako i so drugistrukturi vo gradot so koi sorabotu-vame. Ovie kontakti vo idnina }e niovozmo`at podobra i nepre~ena so-rabotka pri izvr{uvaweto na plani-ranite aktivnosti. Isto taka, jas sumvo sekojdneven kontakt so penzione-rite pri {to se razre{uvaat odrede-ni nivni problemi. Vo tek e izrabot-ka na ~lenski kni{ki, a ja koordini-ram i sum anga`irana i okolu horska-ta grupa sostavena od penzionerki.

Dobre Todorovski

Vreme za podgotovka

\ \